μακέτα κύριε και δεσποτα.qxp Layout 1 10/3/16 11:45 π.μ...

ΚΥΡΙΕ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΑτῆς ζωῆς μου...

μακέτα κύριε και δεσποτα.qxp_Layout 1 10/3/16 11:45 π.μ. Page 3

.μακέτα κύριε και δεσποτα.qxp_Layout 1 10/3/16 11:45 π.μ. Page 4

ΜΑΚΑΡΙΟΥ Ἐπισκόπου Χριστουπόλεως

ΚΥΡΙΕ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΑτῆς ζωῆς μου...

ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΓΡΗΓΟΡΣΗΣ

Ἐπιμέλεια ἔκδοσης: Βασίλης Ἀργυριάδης


© Θεοφιλ. Ἐπίσκ. Χριστουπόλεως Μακάριος Γρινιεζάκης& ἘκδόσειςΚολοκοτρώνη 49, Ἀθήνα 105 60Τηλ.: 210 3226343 - Fax: 210 3221238e-mail: [email protected]/enploeditions.gr

Α´ ἔκδοση: Μάρτιος 2016

ISBN: 978-960-9550-73-4


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος Σεβ. Μητροπολίτου Ταλλίνης

καί πάσης Ἐσθονίας κ. κ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ9

Βίος Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου19

Προετοιμασία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς25

Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου39

Πνεῦμα ἀργίας... μή μοι δῷς51

Πνεῦμα περιεργείας.... μή μοι δῷς61

Πνεῦμα φιλαρχίας.... μή μοι δῷς71

Πνεῦμα ἀργολογίας.... μή μοι δῷς79

7


Πνεῦμα σωφροσύνης... χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ87

Πνεῦμα ταπεινοφροσύνης... χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ

97

Πνεῦμα ὑπομονῆς... χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ107

Πνεῦμα ἀγάπης... χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ117

Δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου

125

Ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων133

Σημειώσεις137

Βιβλιογραφία149

8


ΠΡΟΛΟΓΟΣΣεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κ.κ. Στεφάνου

Mέ αἰσθήματα ἀπύθμενης καί ἀπροσμέτρητης χαρᾶςδέχτηκα νά προλογίσω τό βιβλίο αὐτό, τό ὁποῖο ἀποτε-λεῖ τήν πρώτη συγγραφική ἀπόπειρα τοῦ ἀγαπημένουἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ μου, Ἐπισκόπου Χριστουπόλεως κ.Μακαρίου, μετά τήν ἔλευσή του στήν Ἐσθονία.

Ἡ ἔκδοση αὐτοῦ τοῦ βιβλίου συμπίπτει χρονικά μέτήν ἔναρξη τοῦ Τριωδίου, μέ τό ὁποῖο ἐγκαινιάζεταιμία ἰδιαιτέρως σημαντική περίοδος, κατά τήν ὁποίαἀνατινάσσονται καί ἐκπορθῶνται τά τείχη τῶν παθῶνμέ τήν ἄσκηση, τήν ταπείνωση καί τήν πίστη. Ἡ ἄσκη-ση αὐτή ἐκπορεύεται ἐξάπαντος ἀπό τή χαρά τῆςἈναστάσεως, ἀπελευθερώνει τήν καρδιά ἀπό τήν ἐπι-θυμία τῶν μεγάλων πειρασμῶν, ὅπως εἶναι ἡ λαιμαρ-γία, ἡ ἀπληστία, ὁ διεστραμμένος αἰσθησιασμός καίδημιουργεῖ μίαν ἄλλη ἐπιθυμία ἤ μάλλον «ἡ ἴδια ἡἐπιθυμία μεταβάλλεται σέ ἄλλη» ἀπό τήν λυτρωτικήπαρέμβαση τῆς ἀγάπης.

Ἡ «ἀλλοιωμένη ἐπιθυμία», εἶναι ἡ ἐπιθυμία τοῦΘεοῦ, καί εἶναι αὐτή πού μᾶς ἀπελευθερώνει ἀπό τίςπολλές μας ἀνάγκες. Τέτοιες ἀνάγκες πού δημιουρ-γοῦνται ἀπό τήν ἐπιρροή τοῦ διαβόλου, ὅπως εἶναι ἡἀδιακρισία, ἡ δίψα γιά ἐξουσία, ἡ μάταιη λογική καίοἱ λόγοι χωρίς ἀντίκρισμα...

9


Αὐτή ἡ «ἀλλοιωμένη ἐπιθυμία», εἶναι ἡ «ἐπιθυμίατοῦ Θεοῦ», ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Κύριος τῆς Ζωῆς, ὁ«Κύριος τῆς δικῆς μου ζωῆς», ἐπειδή Αὐτός εἶναι ἡπηγή τῆς ζωῆς. Ἐπειδή εἶναι ὁ μόνος, ὁ ὁποῖος δωρίζεικαί συγχωρεῖ, ὁ ὁποῖος παρέχει ἀκατάπαυστα καίπληθωρικά, ἕνα ἀνακαινισμένο μέλλον: «Πορεύου, καίμηκέτι ἁμάρτανε!». Ἡ σχέση μας μαζί Του δέν εἶναι,λοιπόν, μία σχέση ὑποτακτική, ἀλλά μία σχέση ἐμπι-στοσύνης: Μόνο Αὐτός μπορεῖ νά δώσει πνοή στήνἐλευθερία μας καί μόνο Αὐτός μπορεῖ νά μεταμορφώ-σει σέ ἀναζωογονητική ἀνάσα τό σκοτεινό πάθος τῆςζωῆς μας. Μόνο Αὐτός μπορεῖ νά δώσει νόημα στήζωή μας, κυρίως καί πρωτίστως σέ στιγμές πού αὐτότό νόημα μᾶς διαφεύγει. «Δεῦτε πρός μέ πάντες οἱκοπιῶντες καί πεφορτισμένοι κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς»(Ματθ. 11, 28). Ὁ Κύριος δέν ἔχει κουραστεῖ νά τόἐπαναλαμβάνει.

Δέν ὑπάρχει, ἑπομένως, τίποτε πιό ἐκπληκτικό ἀπότήν προσευχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, στήνὁποία ὁ Θεός χαρακτηρίζεται ὡς «Κύριος καί Δεσπό-της τῆς ζωῆς μας». Δέν εἶναι ἕνας τύραννος, ἀλλά ἕναςὑπηρέτης στό πρόσωπο τοῦ ἐνσαρκωμένου Υἱοῦ Του,ὁ ὁποῖος γεννήθηκε σέ ἕνα στάβλο στή Βηθλεέμ, δολο-φονήθηκε στόν σταυρό ἀπό τήν σκληρή μας ἐλευθερίακαί ἀναστήθηκε. Ὡστόσο, ἀποκαλύπτεται μόνο σέἐκείνους πού τόν ἀγαποῦν, «ὥσπερ ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώ-που οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι καί

10

ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥΠΟΛΕΩΣ


δοῦναι τήν ψυχήν αὐτοῦ λύτρον ἀντί πολλῶν», καθώςδιαβάζουμε στό κατά Ματθαῖον (20, 28).

Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού ἡ προσευχή τοῦ ἉγίουἘφραίμ κατακλείει τίς ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Τεσ-σαρακοστῆς. Σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά ἀκοῦμετήν προσευχή αὐτή πού δίνει ἕνα ἐρέθισμα πνευματι-κό καί ἔτσι δέν θά ὑποπίπτουμε στό ἀτόπημα τῆςραθυμίας, ἡ ὁποία συνεπάγεται τήν λήθη. Ὁ λόγος γιάτόν ὁποῖο ἡ νηστεία συνδέεται ἄρρηκτα μέ τήν Τεσ-σαρακοστή εἶναι νά θυμόμαστε τόν Θεό καί τήν Δημι-ουργία Του. Ἐπιπλέον δέ, νά μήν ξεχνᾶμε, ὅτι, σέἀντίθεση μέ ὅλα τά κριτήριά μας σχετικά μέ τήν χρη-σιμότητα, τήν ἀποδοτικότητα καί τίς ἀξίες πούκυριαρχοῦν στόν κόσμο αὐτό, τά πάντα ἑδράζονταικαί ἐκπηγάζουν ἀπό τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ καί τόμυστήριο πού περικλείεται μέσα μας.

Θά πρέπει νά «νηστέψουμε ἀπό κάθε κακό», νά«νηστέψουμε ἀπό τά πάθη», ἀναφέρει ἡ Θεία Λει-τουργία. Πρόκειται γιά νηστεία ἀπό τήν κοσμικήἐξουσία καί τήν ἀνθρώπινη δόξα, νηστεία ἀπό κάθεπνεῦμα κυριαρχίας, τό ὁποῖο εἶναι «ἡ ἀρχή καί τόθεμέλιό της ἔκπτωσης», ὅπως χαρακτηριστικά σημει-ώνει ὁ Γρηγόριος Νύσσης. Νηστεία ἀπό κάθε χρήσητῆς γλώσσας πού καθιστᾶ τήν τελευταία ὄργανο ἐξου-σίας καί κέρδους. Νηστεία ἀπό ἤχους, εἰκόνες καίἐντυπώσεις, οἱ ὁποῖες δέν σταματοῦν νά μᾶς ἀπειλοῦνσυνεχῶς μέσα στόν ὀπτικοακουστικό πολιτισμό μας.

11

KYΡΙΕ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ


Ἐπίσης, νηστεία ἀπό τήν κατάκριση, σύμφωνα μέ τήνπροτροπή τοῦ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου: «Παράδωσε τόν ἑαυ-τό σου στήν συκοφαντία, ἀλλά ἐσύ μήν συκοφαντεῖς...Ἄπλωσε τόν μανδύα σου ἐπάνω σέ αὐτόν πού ὑποπί-πτει στήν ἁμαρτία καί κάλυψέ τον. Καί ἄν δέν μπο-ρεῖς νά ἀναλάβεις στούς ὤμους σου καί νά δεχτεῖςἀντ’ αὐτοῦ τήν τιμωρία καί τήν ντροπή, μήν τόν ἐπι-βαρύνεις».

Αὐτό τό βιβλίο εἶναι ἰδιαίτερα πολύτιμο, ἐπειδήμᾶς εἰσάγει ἤδη –ἐνόψει τῆς Ἁγίας καί ΜεγάληςἙβδομάδας– στήν ὑπαρκτική δυναμική τῆς «προ-σμονῆς τοῦ Νυμφίου». Ἡ προσευχή τοῦ ἉγίουἘφραίμ συνιστᾶ προτροπή γιά νηστεία τόσο σέσωματικό-ὑλικό ὅσο καί σέ πνευματικό ἐπίπεδο,καθώς ἐπίσης καί γιά νηστεία «νοημοσύνης», ἀφοῦ θάπρέπει νά προσαρμοστοῦμε στίς σύγχρονες πολιτι-σμικές συνθῆκες. Καί αὐτό, γιά νά τονιστεῖ ὅτι ἐκεῖνοςὁ ὁποῖος νηστεύει ἀναλαμβάνει στούς ὤμους του τόνταπεινωμένο Χριστό προκειμένου νά δυνηθεῖ νά ἐνδυ-θεῖ συνειδητά τόν δοξασμένο Χριστό, ὅταν ἔλθει ἡὥρα τῆς πασχάλιας, τῆς εὐχαριστιακῆς χαρᾶς.

Τέλος, ἡ προσευχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ, ὡς στάσηκαθολική, μᾶς καθιστᾶ ἀνοιχτούς στό ἄπειρο τῆςὕπαρξης κάθε πλάσματος. Γιά τόν λόγο αὐτό τείνει νάἀποκαταστήσει τήν τάξη στίς σχέσεις μας, ὄχι μόνονσέ σχέση μέ καθέναν ἀπό τούς ὁμοειδεῖς μας, ἀλλάκαί μέ τή φύση πού μᾶς περιβάλλει, προκαλώντας καί

12



ἐνσταλάζοντας μέσα μας μίαν ἀληθινή μετάνοια.Ὑπάρχει καί κάτι ἀκόμα: ἡ ἐπιμονή στήν προσταγή

τῆς «ἀγάπης», στό τέλος τῆς δεύτερης φράσης αὐτῆςτῆς προσευχῆς. Ἡ νηστεία πού παρακολουθοῦμε νάδιενεργεῖται κατά τή διάρκεια τῆς Τεσσαρακοστῆς,δέν μπορεῖ νά ὁλοκληρωθεῖ χωρίς τήν ἀγάπη πρός τόνπλησίον, τήν ὁποία μοιραζόμαστε μέ τούς φτωχούςκαί τούς ἀποκλεισμένους, ἀφενός μέν σέ περιπτώσειςκατά τίς ὁποῖες, μέσω μιᾶς ἐθελοντικῆς ἐργασίας,μποροῦμε νά κατανοήσουμε τήν σαρκική πείνα τῶνἄλλων, ἔστω καί ἐάν ἡ ἐμπειρία τῆς πείνας εἶναιπεριορισμένη· ἀφετέρου δέ, ὅταν τίθεται ζήτημαἐπαρκοῦς διατροφῆς, ἀξιοπρέπειας, δηλαδή, ζήτημαἐλευθερίας σέ οἰκίες ἄλλων ἀνθρώπων. Ἡ διάρθρωσητῆς παραβολῆς τῆς τελευταίας Κρίσεως (Ματθ. 25,31-46) προβάλλει στό πρόσωπο τοῦ πεινασμένου, τοῦξένου, τοῦ ἔπηλυ, τοῦ ἀρρώστου ἤ τοῦ κρατουμένου,τήν σχεδόν μυστηριακή παρουσία τοῦ Ἰησοῦ.

Ἐπιπροσθέτως, δέν μποροῦμε νά παραβλέψουμε τόγεγονός ὅτι ὁ περιορισμός τῶν ἀναγκῶν στίς οἰκογενει-ακές ἑστίες καί ἡ νομή πρός ὄφελος τῶν ἄλλων δεσπό-ζει σήμερα παγκοσμίως· πῶς νά μήν ἀποδεχτεῖ αὐτήτήν πρόσκληση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὅταν ὁ τελευ-ταῖος διακηρύττει ὅτι «ἐάν θέλουμε νά ὁμοιωθοῦμεπρός τόν Θεό, καλούμαστε νά μιμούμαστε τό ἔλεος...,τήν καλοσύνη, τήν συμπόνια, καί τήν ἀγάπη Του· νά,λοιπόν, σέ τί συνίσταται ἡ φύση καί τό ἔργο τοῦ Θεοῦ»

13



(40η Ὁμιλία στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο)!Ἡ προσευχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ περιγράφει

ἐπαρκῶς σέ τί συνίσταται ἡ ἄσκηση: νηστεύουμε καίἀπέχουμε ὄχι μόνο ἀπό τήν τροφή τοῦ σώματος, ἀλλάκαί ἀπό τήν ἐκτροπή τῆς ψυχῆς, ἀπό τά «πάθη», ἀπότήν ἐπιθυμία τῆς ἐπικυριαρχίας καί τῆς καταδίκηςτῶν ἄλλων. Παρ’ ὅλα αὐτά, διαβιώνουμε σήμερα στάπλαίσια ἑνός πολιτισμοῦ πού φαίνεται νά καταρρέεικαί ὡς ἀπόρροια αὐτῆς τῆς κατάρρευσης παρατη-ρεῖται μεγάλη πείνα: πείνα γιά νόημα, ψωμί, ἀξιοπρέ-πεια. Τό ὕφασμα τῆς ὕπαρξης εἶναι ὄχι μόνο ζαρωμέ-νο, ἀλλά καί σκισμένο. Καί ὡς ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆςσχάσης ἐπέρχεται τό τίποτα, ὁ μηδενισμός.

Ὑπό τίς παροῦσες συνθῆκες, εἶναι δύσκολο νάσυγκεντρωθοῦμε ἐπί τό αὐτό. Ἡ ἐπιθυμία γιά προ-σευχή θάπτεται κάτω ἀπό τόσες ἄλλες ἐπιθυμίες,τόσες πολλές ἀνάγκες. Ὡς ἐκ τούτου, ὁποιαδήποτεμέθοδος ἐπιλέγεται, προκειμένου νά τεθεῖ στήν ὑπη-ρεσία τῆς προσευχῆς, πρέπει πρωτίστως νά ἀποσκο-πεῖ στήν ἀπαλλαγή τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀνθρώπου ἀπότήν διαστρωμάτωση τῶν ἐπιθυμιῶν της καί τούςμάταιους περισπασμούς της. Ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπουχρειάζεται πραγματική θεραπεία, ἐάν ἐπιθυμεῖ νάπρολάβει τόν μηδενισμό τῆς σύγχρονης ἐποχῆς, πούἀποτελεῖ τόν θεόσταλτο τόπο, στόν ὁποῖο ἀναγγέλλε-ται ἡ εἴδηση τῆς Ἀναστάσεως.

Ἡ προσευχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ μᾶς παρακινεῖ νά

14



ἀπομακρυνθοῦμε ἀπό τόν κίνδυνο νά παραμείνουμεἐπιφανειακοί. Ἀκόμα καλύτερα, μᾶς προτρέπει ἐπί-μονα νά ἐπανεύρουμε αὐτό πού πραγματικά εἴμαστεβαθιά μέσα μας. Μέ μία λέξη, μᾶς ὑπενθυμίζειδιαρκῶς ὅτι πρέπει πρῶτα νά γίνουμε φτωχοί, ταπει-νά ἀνοιχτοί στήν δύναμη τῆς χάρης.

Ταλλίνη 4 Φεβρουαρίου 2016† ὁ Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας ΣΤΕΦΑΝΟΣ

15



Στόν Προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐσθονίας

Μητροπολίτη Στέφανομέ ὅλη μου τήν ἀγάπη,

τό σεβασμό καί τήν εὐγνωμοσύνη, ὄχι τόσο γι᾽ αὐτά πού κάνει

στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά περισσότερο γι᾽ αὐτό πού εἶναι

ὡς ἄνθρωπος καί ὡς Ἐπίσκοπος.

† Ὁ Χριστουπόλεως Μακάριος


ΒΙΟΣ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

Ῥεῖθρον ἄυλον, ἐν τῇ ψυχῇ σου, τὸν ζωήρρυτον, πλουτήσας φόβον, κατανύξεως κρατὴρ ἀναδέδειξαι, ὅθεν ἡμᾶς πρὸς ἠθῶν τελειότητα,

τοῖς ἱεροῖς σου ῥυθμίζεις διδάγμασιν. Ἐφραὶμ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε,

δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἀπολυτίκιον Ὁσίου Ἐφραίμ

ὉὍσιος Ἐφραίμ* ἦταν Σύρος στό γένος. Εἰκά-ζεται πώς γεννήθηκε στή Νίσιβη τῆς Μεσοπο-ταμίας τό 306 μ.Χ. Ἤκμασε ἐπί Μεγάλου Κωνσταντί-νου (324-337), Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου (361-363)

19

* Γιά τόν Βίο τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου βλέπε: α) Ὁσίουπατρός ἡμῶν Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Συναξαριστής τῶνΔώδεκα Μηνῶν τοῦ Ἑνιαυτοῦ», Ἐκδόσεις Ὀρθόδοξη Κυψέλη,Θεσσαλονίκη 2003, β) «Ὁ Μέγας Συναξαριστής τῆς ὈρθοδόξουἘκκλησίας», Τόμος Α´, Ἐκδόσεις Ματθαίου Λαγγή, 6η Ἔκδοση,Ἀθήνα 1990, γ.) Παναγιώτου Κ. Χρήστου, «Ἐκκλησιαστική Γραμ-ματολογία», Τόμος Α´, Ἐκδόσεις «Κυρομάνος», 2η Ἔκδοση, Θεσ-σαλονίκη 2005, δ) Στυλιανού Γ. Παπαδοπούλου, «Πατρολογία»,Τόμος Α΄, 4η Ἔκδοση, Ἀθήνα 2000, ε) Βλασίου Ἰω. Φειδά,«Ἐκκλησιαστική Ἱστορία», Τόμος Α´, 3η Ἔκδοση, Ἀθήνα 2002,στ) Ἀρχιμ. Θ. Μπεράτη, «Τοῦ Ὁσίου ἡ Εὐχή Κύριε καί Δέσποτατῆς ζωῆς μου...», Ἐκδόσεις «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 1997 & ζ) Πρω-τοπρεσβυτέρου Εὐαγγέλου Παχυγιαννάκη, «Κύριε καί Δέσποτατῆς ζωῆς μου, Σχόλια στήν Εὐχή τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου»,Ἐκδόσεις Παρρησία, Κρήτη 2012.


καθώς καί τῶν διαδόχων τους. Ὁ Θεός τόν εὐλόγησε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία,

διότι ἀξιώθηκε νά δεῖ τούς γονεῖς του νά μαρτυροῦνγιά τόν Χριστό στόν διωγμό κατά τῶν Χριστιανῶν ἐπίαὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ. Σίγουρα, αὐτό τό μαρ-τυρικό παράδειγμα συνόδευε ὅλη τήν περαιτέρωπορεία τῆς ζωῆς του καί ἀποτέλεσε σταθμό γιά τήδιαμόρφωση τοῦ χαρακτῆρα του.

Μετά τόν μαρτυρικό θάνατο τῶν γονέων του, τόνἔλαβε ὑπό τήν προστασία του καί τόν ἀνέθρεψε «ἐνπαιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» ὁ ἐπίσκοπος τῆς πόλε-ως Ἰάκωβος (309-364). Ἀπό τήν πρώιμη ἡλικία τουἐπέδειξε ἐπιμέλεια καί ζῆλο γιά τά ἐκκλησιαστικάγράμματα καί τήν Ἁγία Γραφή, καλλιεργοῦσε δέ τίςχριστιανικές ἀρετές, κυρίως τή νηστεία, τήν ἐλεημοσύ-νη, τή στέρηση τοῦ ὕπνου καί τόν σεβασμό πρός τόνπλησίον. Μάλιστα, ὁ ἴδιος κάποτε, ὄχι ἀπό κενοδοξίαἀλλά πρός νουθεσία τῶν πιστῶν, ὁμολόγησε ὅτι ποτέσέ ὅλη του τή ζωή δέν ὀλιγοπίστησε ἐνώπιον τοῦ Χρι-στοῦ οὔτε ἐλοιδόρησε κάποιον ἀδελφό του οὔτεἐξῆλθε ἀπό τό στόμα του ἄφρονας λόγος οὔτε κατα-ράστηκε κάποιον ἤ ἦρθε σέ διένεξη μέ κάποιον. Προ-σπαθοῦσε πάντοτε ἡ παρουσία του καί ἡ ζωή του νάγίνονται μαρτυρία τοῦ Εὐαγγελίου καί φῶς τοῦ Χρι-στοῦ σέ ὅλους ὅσοι τόν συνανεστρέφοντο.

Ἡ ἀγάπη του πρός τόν Θεό τόν ὁδήγησε νά ἐγκα-ταλείψει τόν κόσμο καί νά ἀναχωρήσει στήν ἔρημο,

20



κοντά στή γενέτειρά του, μονάζων, ἡσυχάζων καί προ-σευχόμενος. Ὅταν, διά τῆς συνθήκης τοῦ ἔτους 363μ.Χ., πού ὑπέγραψε ὁ διάδοχος τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦΠαραβάτου Ἰοβιανός (363-364), ἡ Νίσιβη παραδόθη-κε στούς Πέρσες, ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ ἐγκατέλειψε τήνπατρίδα του καί ἦλθε στήν Ἔδεσσα τῆς Μεσοποτα-μίας, ὅπου ἀσκήτεψε σέ παρακείμενο ὄρος. Γνώριζεὅτι ἐκεῖ ὑπήρχαν Τίμια Λείψανα Ἁγίων καί ὉσίωνΜαρτύρων καί Ἀσκητῶν. Ἔτσι, ἐξαιτίας τῆς μεγάληςτου εὐλάβειας, ἀποφάσισε νά μεταβεῖ ἐκεῖ καί, ἀφοῦπροσκυνήσει τά Ἱερά Λείψανα, νά ἀναζητήσει πνευ-ματικό διδάσκαλο, ὁ ὁποῖος θά μποροῦσε νά τόν νου-θετήσει καί νά τόν ὠφελήσει. Κατά τόν συναξαριστή,ἔλεγε συγκεκριμένα στήν προσευχή του: «Ἀξίωσέ με,Θεέ μου, νά προσκυνήσω τά Ἅγια Λείψανα καί νάσυναντήσω σωστό καί κατάλληλο ἄνθρωπο νά ὠφελή-σει τήν ψυχή μου». Ἐνῶ, ὅμως, εὐχόταν αὐτά, συνάντη-σε μία πόρνη ἔξω ἀπό τήν πόλη.

Ὁ Ὅσιος τήν κοίταξε περίλυπος κι αὐτή μέ ἔκπλη-ξη παρατηροῦσε τόν Ὅσιο.

«Τί μέ κοιτᾶς δίχως ντροπή καί σύνεση; Δέν βλέ-πεις ὅτι εἶμαι μοναχός;», τή ρώτησε ὁ Ὅσιος.

Κι αὐτή τοῦ ἀπήντησε: «Ἐγώ δέν ἔχω τόσο ἄδικονά σέ παρατηρῶ, διότι ἀπό τήν πλευρά σου μέ ἔπλασεὁ Κύριος. Ἐσύ, ὅμως, πρέπει νά παρατηρεῖς τό χῶμα,διότι ἀπό τό χῶμα δημιουργήθηκες. Ἐφόσον, μάλιστα,εἶσαι καί μοναχός καί θεωρεῖσαι νεκρός στό σῶμα,

21



δέν ἔπρεπε καθόλου νά κοιτάζεις τό πρόσωπό μου».Ἀκούγοντας αὐτά ὁ Ὅσιος εὐχαρίστησε τόν Θεό

καί τήν ἁμαρτωλή αὐτή γυναῖκα, διότι ὄντως ὠφελή-θηκε ἀπό τή στάση καί τήν ἀπάντησή της. Ἔλαβεμάλιστα τό μήνυμα ὅτι μπορεῖ κάποιος νά δώσει φῶςκαί ὠφέλεια ψυχῆς, ἀκόμη κι ἄν αὐτός δέν ἔχει τάἐξωτερικά προσχήματα καί τή φαινομενική, ἔστω,εὐλάβεια πού περιμένουμε.

Τό ἔτος 370 μ.Χ. ἐπισκέφθηκε τόν Μέγα Βασίλειοστήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας καί λίγο ἀργότερατούς Πατέρες καί Ἀσκητές τῆς Αἰγύπτου. Ὅταν τόνπρωτοεῖδε λειτουργοῦντα στόν Ναό, παρατήρησε μέἔκπληξη, λόγω τοῦ χαρίσματος τῆς προοράσεως πούεἶχε ἤδη ἀποκτήσει, ὅτι ἕνα περιστέρι λαμπερό καίἀπαστράπτον σάν τόν ἥλιο ἦταν καθισμένο στόν δεξιότου ὦμο καί τοῦ ὑπαγόρευε ζωντανούς λόγους κατάτήν ὥρα τοῦ κηρύγματος. Ἀναφέρει μάλιστα ἡ παρά-δοση ὅτι καί ὁ Μέγας Βασίλειος κατάλαβε ὅτι ὁἘφραίμ δέν ἦταν τυχαῖος μοναχός ἀλλά θεοφόρος καίἔτσι τόν χειροτόνησε σέ διάκονο.

Κατά τή συναναστροφή του μέ τούς ἀνθρώπουςεἶδε πολλά ὁράματα καί ἔλαβε, κατά θαυματουργικότρόπο, πολλές πληροφορίες καί φωτισμό γιά τή σωτη-ρία τῶν πιστῶν. Πολλοί, ἐπίσης, μοναχοί καί πιστοίἄνθρωποι εἶδαν διάφορα ὁράματα σχετικά μέ τήνἁγιότητα καί τήν παρρησία τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ ἐνώ-πιον τοῦ Θεοῦ. Εἶχε σοφία καί φωτισμό Θεοῦ καί γι᾽

22



μακέτα κύριε και δεσποτα.qxp Layout 1 10/3/16 11:45 π.μ...

Documents

Transcript of μακέτα κύριε και δεσποτα.qxp Layout 1 10/3/16 11:45 π.μ...