3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 1

CONTENTS Page No. થોભો અને િવચારો ૨

એવોડ મેળવવા બદલ બુ બુ અભનદંન to Dr. H. Anil Kumar ૨

ભારતમા,ં ટોડલસ વાત કર ત ેપહલા ંકો ટુર કોડ લખવા ુ ંશ કર છે. ૨

પ લક લાય ેર ઓ ભિવ ય માટ અમન ેકવી ર ત ેતયૈાર કરવામા ંમદદ કર શક. ૨

IT થી હ થકરમા ં પ રવતન આ ુ ં : THCIT-2019 સ ટ બરમા ં હદરાબાદમા ં

યો શ.ે

૨

િુનયન બ ટ ૨૦૧૯ ૩

ભારતમાં ૫ થી ૯ વષના ૨૭% પેિશયલી સ મ બાળકો શાળામા ં કયારય

ભણવા નથી આ યા : નેુ કો

૩

અગ યના ુ તકો ઉપર ૫% ક ટમ ડ ટૂ નાખવામા ંઆવી. ૪

બાળકો ારા તેમના લૂબેગમા ંકટ ુ ંમહ મ વજન ઉપાડ ુ ંજોઈએ-અ યાસ ૫

ભારતમાં પ લક લાય ેર ઓ માટ ુ ંનબ ં રા ય. અહ દર ૧૧૫૦૦ લોકો માટ

એક ામીણ લાય ેર અને ૮૦,૦૦૦ થી વ ુલોકો માટ એક શહર લાય ેર છે.

૫

એક દવસ માટ ડ ટલ ડ ટો સ ? તેને શ બનાવો. ૫

ડ જટલ ુ િનયામા ંલાય ેર ઓને ફર થી યા યાિયત કર ર ા છ એ ૬

િશ કો કહ છે ક, “નવી શૈ ણક પોલીસી વા તિવકમા ંઘણી સાર છે.” ૭

ઘર ુ તકો વસાવવાથી બાળકોને હ િશયાર બનાવી શકાય છે. ૭

િશ ણની ણુવતા અને પહોચમા ં ધુારો કરવા સરકારના લાબંાગાળાના

ધુારાઓ

૭

ગાધંીપી ડયા મહા મા ગાધંી િવશેની ઓનલાઈન ર પોઝીટર ૮

એડ નેટ ઈ– ઝુ ડાય ટ

નબંર-૫૯ ઓગ ટ-૨૦૧૯

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 2

થોભો અને િવચારો

માર સાથ ે કાઈં બન ે છે ત ે દરકને ુ ં

િનયિં ત કર શકતો નથી.

ુ ં વી ર ત ે િતભાવ આ ુ ંછે મા તનેા પર

મા ું િનયં ણ છે.

મારો િતભાવ માર શ કત છે.

એવોડ મેળવવા બદલ બુ બુ

અ ભનદંન to Dr. H. Anil Kumar !

ભારતમા,ં ટોડલસ વાત કર ત ે પહલા ં

કો ટુર કોડ લખવા ુ ંશ કર છે.

આજના ડ જટલ ગુમા,ં મોટાભાગના

બાળકો સાર ર ત ે બોલતા અથવા ચાલતા

શીખે ત ેપહલા બાળકો વાઈપ અથવા કલક

કરતા શીખ ે છે. માટફોન અને ટબલેટ

બાળકોના ડ ટલ સાથીદારો છે.

પ લક લાય ેર ઓ ભિવ ય માટ અમન ે

કવી ર ત ેતયૈાર કરવામા ંમદદ કર શક.

પેઢ ઓથી, માણસો ુ ં ાન, મા હતી અન ે

સં કારોને અ વેષણ કરવામા ં લાય ેર ઓ

મદદ કર છે. પ લક લાય ેર ુ ં અ વેષણ

કરવામા ં લાય ેર ઓ ભિવ ય માટ અમન ે

કવી ર ત ેતયૈાર કરવામા ંમદદ કર શક.

પેઢ ઓથી, માણસો ુ ં ાન, મા હતી અન ે

સં કારો ુ ં અ વેષણ કરવામા ં લાય ેર ઓ

મદદ કર છે. પ લક લાય ેર ુ ંઇનોવશેન

એટલે પ લક લાય ેર ના સં હો અન ે

સવેાઓનો મહ મ ઉપયોગ વધારમા ંવધાર

લોકો ારા લઇ શકાય. આજની પ લક

લાય ેર ઓ હાિંસયામા ં કૂાયેલા સ દુાયોન ે

વપરાશકતાઓ તર ક જોડાવવા કાય કર છે.

અ ણી ો ટો વા ક ટાઉનવેલી રુ કુ

લબ ક મા ંલાય ેર થી અ ણ લોકો માટ

લાય ેર ન ે અથ ણૂ બનાવાવાની ર તો ુ ં

અ વેષણ કર છે. તમે છતા,ં એક ે છે મા ં

પ લક લાય ેર નો ઉપયોગ કરવામા ંઆવે

છે. લાય ેર ઓ ભિવ ય માટ ુ ં આયોજન

કરવામા ંમદદ કર છે.

IT થી હ થકરમા ંપ રવતન આ ુ ં: THCIT-

2019 સ ટ બરમા ંહદરાબાદમા ંયો શ.ે

આઈટ થી હ થકરમા ંપ રવતન એ ભારતમા ં

એપોલો ટલીમડે સીન નટેવ કગ ફાઉ ડશન

ારા આયો જત વાિષક નશેનલ કો ફર સ

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 3

અને ડશો છે. ભારતના હદરાબાદમા ં

૧૩-૧૪ સ ટ બરના રોજ એચઆઈસીસીમા ં

યો નાર છે.

િુનયન બ ટ ૨૦૧૯

નાણામં ી િનમલા સીતારામન ારા િસ

કરવામાં આ ુ.ં મા ં િનમલા િસતારામન ે

દશમા ં ઉ ચ િશ ણને ો સાહન અને

ધુારણા માટની પહલની વાત કર છે.

એન.એ.પી., એન.આર.એ ુ ં અને ભારતમા ં

ભણતર પર યાન આ ુ ંછે. મહ વના હાઈલાઈટસ:-

નાણામં ી િનમલા સીતારામન, તમેના

થમ બ ટ ભાષણમા ં મા સા રતા જ

નહ પરં ુ િશ ણની ણુવ ામા ં ધુારો

લાવવાના મહ વ પર ભાર ૂ ો છે.

િુનયન બ ટ ૨૦૧૯મા ં નવી િશ ણ

નીિતના અમલીકરણ માટનો માગ-િનદશ

આ યો અને હાયર એ કુશન કિમશન

(ઉ ચ િશ ણ પચં)ની થાપના માટની

જોગવાઈ પણ કર છે. દશમા ં ઉ ચ િશ ણમા ં ધુારણા કરવા

માટ, નાણામં ીએ તમેના ભાષણમા ં

નેશનલ ર સચ ફાઉ ડશનની થાપના

કરવાની દરખા ત કર . નેશનલ ર સચ

ફાઉ ડશનનો હ ુ િવિવધ સશંોધન ભડંોળને

આ મસાત કરવા અને વુાનો માટ એક ૃત

લેટફોમ ૂ ું પાડવાનો છે. ઈ ા ચર

દશના િવિવધ સશંોધન પહલને ભડંોળ,

સહમિત અને ો સાહન પર યાન ક ત

કરશે. સરકારનો હ ુ દશમા ં ઉ ચ િશ ણના

ધોરણોમા ં ધુારો કરવાનો છે. ઉ ચ િશ ણ

નવીનીકરણ અને સશંોધન ુ ં સા ુ ં ક

બનવા માટ, બ ટ ૨૦૧૯મા વ ડ કલાસ

સં થાઓની પહલને ૪૦૦ કરોડ ફાળવવાનો

તાવ છે. આ બદલામા ં આઈ.આઈ.ટ .

અને અ ય િુનવસ ટ ઓ સ હત ટોચની

શૈ ણક સં થાઓને અસરકારક સશંોધન

પર યાન ક ત કરવામા ંમદદ કરશે. સરકાર બ ટ ૨૦૧૯મા ંભારતમા ંઅ યાસ

કરવા ુ ંક ુ ંછે. આ પહલ ભારતમા ંિવદશી

િવધાથ ઓને આવવા અને અ યાસ કરવા

આકિષત કરવા પર યાન ક ત કરશ,ે

બદલામા ં વ ુ સાર િવિવધતાને ો સાહન

અપાશે. આ પહલથી આવકમા ં ધુારો થશ ે

તવેી અપે ા છે અન ે શૈ ણક સં થાઓન ે

ભડંોળ ૂ ું પાડવામા ંઆવશે.

Source | Education Budget 2019: New NEP, Higher Education Commission, National Research Foundation and Study in India | Education News

ભારતમા ં૫ થી ૯ વષના ૨૭% પેિશયલી

સ મ બાળકો શાળામાં કયારય ભણવા

નથી આ યા : નેુ કો નુે કોનો ર પોટ ક ૩ ુલાઈના રોજ

િસ ધ થયો તમેા ં જણા યા અ સુાર

ભારતમા ં ૧/૪ અથવા ૨૭% પેિશયલી

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 4

સ મ બાળકો ક ૫ થી ૧૯ વષના છે તે

કયારય શાળામા ંભણવા માટ નથી ગયા.

1) નુે કો અને ટાટા ઇ ટ ટ ટુ ઓફ

સોિશયલ સાય સના રપોટ

અ સુાર, મા ૬૧% અપગં બાળકો

ક ૫ થી ૧૯ વષના છે. તેઓ

કોઈ પણ શૈ ણક સં થામા ંઅ યાસ

કર છે. આ ર પોટ ૨૦૧૧ના સે સસ

ડટા ઉપર આધા રત છે.

2) રપોટમા ં જણા યા અ સુાર ૧૨%

અપગં બાળકો તમે ુ ં િશ ણ છોડ

દ છે. ૨૭% અપગં બાળકો ાર

પણ કોઈ શૈ ણક સં થામા ંઅ યાસ

કરવા જતા નથી.

3) ર પોટમા ં એમ પણ ન ધવામા ં

આ ુ ં છે ક શાળામા ં અપગં

છોકરાઓ કરતા ંઅપગં છોકર ઓની

સં યા ઓછ છે.

4) મા ૨૦% બાળકો ક મન ે

જોવામા ં અને સાભંળવામા ં તકલીફ

પડ છે તેઓ શાળાએ નથી જતા.

તેમ છતા ં ૫૦% બ ુિવધ

અપગંતાવાળા બાળકો અથવા

માનિસક બીમાર વાળા બાળકો

કયારય શાળામા ંભણવા માટ નથી

જતા.

5) રાઈટ ઓફ પસન વીથ

ડસે બ લટ (અપગંતા) એકટ ૨૦૧૬

જુબ ૬ થી ૧૮ વષના અપગંતા

ધરાવતા દરક બાળકને મફત

િશ ણ મેળવવાનો અિધકાર છે.

6) સરકાર ારા ચલાવાતી શૈ ણક

સં થાઓ ઉપરાતં સરકારની મા ય

સં થાઓએ અપગં બાળકોને િશ ણ

દાન કર ુ.ં

7) રપોટમા ં ન ધવામા ં આ ુ ં છે ક

િશ ણ મેળવવાનો અિધકાર

અિધિનયમ ૨૦૦૯ અન ે અપગંતા

અિધિનયમ ૨૦૧૬ વ ચે

અસગંતતા છે. િશ ણ મેળવવાના

અિધકારનો અિધિનયમ મા

ન ધણીનો આદશ આપ ે છે, પરં ુ

અપગં બાળકોને આપવામા ંઆવતા

િશ ણ માટ જ ર સસંાધનોની

જોગવાઈ નથી કરવામા ંઆવતી.

8) રપોટમા ં ભલામણ કરવામા ં આવી

છે ક િશ ણ મેળવવાના અિધકારના

અિધિનયમ ૨૦૦૯મા ં ધુારો થવો

જોઈએ થી તેને રાઈટ ઓફ પસન

વીથ ડસે બ લટ (અપગંતા) એકટ

સાથે સુગંત બનાવવામા ંઆવે.

Source | http://factly.forumias.com/27-of-children-with-disabilities-have-never-been-to-school-unesco/

અગ યના ુ તકો ઉપર ૫% ક ટમ ડ ટૂ

નાખવામા ંઆવી. ભારતીય લખેકો અન ે કાશકોને ો સા હત

કરવા માટ સરકાર આયત ુ તકો ઉપર

૫% ક ટમ ડ ટૂ લાદવામા ંઆવી છે.

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 5

Source | Union Budget 2019 (5th July 2019

બાળકો ારા તેમના લૂબેગમા ં કટ ુ ં

મહ મ વજન ઉપાડ ુ ંજોઈએ-અ યાસ

વૈ ાિનકોએ થાિપત ક ુ છે ક શાળાના

બાળકો બે પે સનો ઉપયોગ કર છે તે ુ ં

વજન બાળકના વજનના ૧૦%થી વ ુ ન

હો ુ ં જોઈએ અને બાળકો જો ોલીનો

ઉપયોગ કર છે તો તે ુ ં વજન બાળકના

વજનના ૨૦%થી વ ુન હો ુ ંજોઈએ.

Study Published at | https://www.sciencedaily.com/releases/2019/07/190702112708.htm

ભારતમા ંપ લક લાય ેર ઓ માટ ુ ંનબ ં

રા ય. અહ દર ૧૧૫૦૦ લોકો માટ એક

ામીણ લાય ેર અને ૮૦,૦૦૦ થી વ ુ

લોકો માટ એક શહર લાય ેર છે. પહલો લાય ેર એ ટ મ ાસ પ લક

લાય ેર એ ટ ૧૯૪૮મા પસાર થયો. તે ુ ં

લ ય પ લક લાય ેર સેવાઓ આપવા

માટ કાયદાક ય જોગવાઈ કરવા ુ ંહ ુ.ં ભારતમા ં પ લક લાય ેર ની ચળવળ

૧૯મી સદ ના તમા ં શ થઇ. આ

ચળવળના ણેતાઓ વડોદરાના મહારા

સયા રાવ ગાયકવાડ ી , અમે રકન

લાય ેર ના સચંાલક િવ લયમ બોડન અને

ગ ણતશા ી અને લાય ે રયન એસ. આર.

રંગનાથન હતા. આ ચળવળ સા રતા

િવકાસ માટ આઝાદ વૂની સામા જક

ચળવળનો ભાગ હતો કરળ અન ે

દશ વા કટલાક રા યોમા ં શ

કરવામા ંઆવી હતી. આઝાદ પછ પ લક લાય ેર ઓ માટ

સરકાર પહલ કરવામા ં આવી છે મ ક,

િશ ણ અને સહાય માટની પાચં વષની

યોજનાઓના ભાગ પે લૂ લાય ેર ઓનો

સવેાઓને ધુારવા માટ નેશનલ િમશન

ઓન પ લક લાય ેર ઝ, અને રા

રામમો નુરોય લાય ેર ફાઉ ડશન

(આર.આર.આર.એલ.એફ.) ારા તાલીમ

અને િવકાસના હ થુી લાય ેર ો ામ

માટ ા ટની જોગવાઈ કરવી. ગામડા ંઅન ે

તા કુાની કટલીક પ લક લાય ેર ઓન ે

પણ ઈમારતોના િનમાણ અને િુવધાઓની

ળવણી માટ આિથક સહાય આપવામા ં

આવી છે. ૨૦૧૧ની વ તી ગણતર જુબ, ામીણ

િવ તારોમા ં ૭૦,૮૧૭ લાય ેર ઓ અન ે

શહર િવ તારોમા ં ૪૫૮૦ િમ લયનથી વ ુ

લોકોને સવેા રૂ પાડ છે. એક દવસ માટ ડ ટલ ડ ટો સ ? તેને

શ બનાવો.

ુબંઈના ધેર િવ તારમા ં આવેલ

એસ.પી. ન ઇ ટ ટ ટુ ઓફ મેનજેમે ટ

એ ડ ર સચ (એસ.પી. .આઈ.એમ.આર.)

તમેના ક પસમા ં િવધાથ ઓ ુ ં માટફોન

ઉપર ુ ં આિ તપાનાન ે ઓ કરવા માટ

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 6

‘ડ ટલ ડટકસ ડ’ મનાવવામા ં આ યો.

િવધાથ ઓ અન ે ટાફન ે એક દવસ માટ

તેમના મોબાઈલ ફોન અને લપેટોપને બધં

કરવા ુ ં કહવામા ંઆ ુ ંઅને ટકનોલો ના

ઉપયોગ કયા િવના એકબી સાથે કને ટ

થવા ુ ંકહવામા ંઆ ુ.ં સં થાએ તમેના ક પસ ુ ં વાઈફાઈ ૧૦

કલાક માટ બધં કર દ ુ ંઅને દરકને ચચા

તથા રમતગમતની િૃ ઓમા ંભાગ લેવા

માટ ો સાહન આપવામા ંઆ ુ.ં આ સં થાના ડ ન રંજન બેનર કહ છે ક,

“ટકનોલો આપણા વનમા ં સકારા મક

શ કત છે. જો ક ઘણા ં લોકો ણે છે ક

યસનના કટલાક પાસા ં છે એજ અથ ણૂ

વાતાલાપ અને જોડાણની આપણી

મતામા ં વેશ કર છે અને ઉપકરણો પર

વ ુ પડ ુ ં અવલબંન બનાવી શક છે.

ડટોકસ આપણન ે આ અવલબંન િવશે

તૃ કરવામા ંમદદ કર છે.” શહરોની કોલેજોમા ં ટકનોલો માથંી િવરામ

લેવાનો યાલ ધીર ધીર અપનાવામા ં

આ યો છે. ઘણા માતા-િપતા ફમીલી- થેરાપી સ ોમા ં

બેસવા સમંત થયા છે, યા ં માતા-િપતા

અને બાળકો એકબી ન ે ઈ ટરનેટથી ૂર

રહવા માટ ો સા હત કરશે, ખાસ કર ન ે

સોિશયલ મી ડયા.

ડ જટલ ુ િનયામા ં લાય ેર ઓને ફર થી

યા યાિયત કર ર ા છ એ

વાચંનની ટવ પાડવી અને લાઈ ેર ઓન ે

વતં થળ બનાવવા માટ સરકાર યાન

ક ત ક ુ છે. આ પહલના ભાગ પ,ે તેમા ં

શાળાના િશ કો, લાય રે યનો અને રા ય

સરકારના અિધકાર ઓનો સમાવેશ છે. ટાટા ટની પહલ પરાગ વારા ૨૦૦૫થી

ભારતીય ભાષાઓમા ં સા હ યના કાશનન ે

ટકો આપવા ુ ં શ થ ુ.ં શા ુ કહ છે ક,

“અમે નફો નહ કરતા કાશકો સાથે કામ

કર એ છ એ. છે લા દસ વષમા,ં અમે ૭ થી

૮ ાદિશક ભાષાઓમા ં૭૦૦થી વધાર ળૂ

ુ તકોને ટકો આ યો છે.” ફ ત ુ તકો ુ ં

કાશન કર ુ ં રૂ ુ ં નથી, પર ુ ં તે

ુ તકોને બાળકો ઉપયોગ કર શક તે

મહ વ ુ ંછે. શા ુઉમરે છે, “ અમે બાળકોની

લાય ેર ઓન ે ો સાહન આપવા સં થાઓ

સાથ ે કામ કરવા ુ ં શ ક ુ છે, આ

બાળકોની લાય ેર ઓમા ં ુદા ુદા

ફોમટમા ં ુ તકો આપવામા ંઆવે છે મક,

ઓ ડયો, ેઇલ, એિનમેટડ, ઈ- ુ સ

વગેર.અમે બાળકોના સા હ યને સોિસગ,

કાિશત અને સા રત કરવાના િ પ ીય

મોડલ તૈયાર કરવામા ંઆ ુ ંછે.”

ટ વારા િશ કો અને લાય ેર યનોન ે

તાલીમ આપવા માટ સાત મ હનાનો

‘લાય ેર એ કુશન કોષ’ લો ચ કરવામા ં

આ યો છે.

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 7

Source | Times of India | 8th July 2019

િશ કો કહ છે ક, “નવી શૈ ણક પોલીસી

વા તિવકમા ંઘણી સાર છે.” પોલીસીમા ં જણા યા અ સુાર, “ િશ કોને

બન- શૈ ણક િૃ ઓમા ં ભાગ લેવાની

ના પાડવામા ંઆવી છે.”

ુબંઈ: િશ કો જણાવે છે ક નોકર માટની

ળૂ તૂ જ રયાતમા ં બી.એડ કોષન ે

યાનમા ં લેવામા ં નથી આવતો. િશ ક

જતે તડવી જણાવે છે ક, “ પોલીસીમા ં

જણા ુ ં છે ક િશ ક બનવા માટ ચાર

વષનો બી.એડ કોષ મા ય ગણાશ,ે પરં ુ

ભરતી દરિમયાન આ કોષ ને યાનમા ં

લેવામા ં નથી આવતો. િશ કોની શૈ ણક

લાયકાત તપા યા વગર હગંામી ધોરણ ે

તેમને લેવામા ંઆવે છે.”

હાલમા ં અ યાસ મ ૫-૩-૩-૪ ડઝાઈનના

માળખાને અ સુર છે.

Source | Free Press | 9th July 2019

ઘર ુ તકો વસાવવાથી બાળકોને હ િશયાર

બનાવી શકાય છે.

Source | Free Press | 9th July 2019

િશ ણની ણુવતા અને પહોચમા ં ધુારો

કરવા સરકારના લાંબાગાળાના ધુારાઓ ભારત સરકાર દશભરમા ં િશ ણની

ણુવતા વધારવા અન ે િશ ણ મેળવવા

માટ નવી પહલની શ ુઆત કર છે.

સરકાર શાળાઓમા ં માટ લાસો શ

કરવા, વૈિ ક યાતનામ િશ કો સાથેની

વાતચીત, દશભરમા ં નવી ઉ ચ શૈ ણક

સં થાએ શ કરવા વી અનેક પહલ છે.

તમેાથંી કટલીક પહલ નીચે જુબ છે. વયમ કૂ પોટલ

નશેનલ ડ ટલ લાય ેર

ઉ ત ભારત અ ભયાન ( બુીએ)

પં ડત મદન મોહન માલવીયા

નશેનલ િમશન ઓન ટ ચસ એ ડ

ટ ચગ

લોબલ ઈિન ટટ વ ઓફ એકડિમક

નેટવકસ ( .આઈ.એ.એન.)

ઈમિ ટ ઇ ડયા

ઉ ચ ર આિવ કાર યોજના

( .ુએ.વાઈ.)

ાઈમ મીની ટર ર સચ ફલોસ

(પીએમઆરએફ)

માટ ઇ ડયા હકાયોન

નશેનલ ઇ ટ શુનલ ર કગ

ફમવક (એન.આઈ.આર.એફ.)

હાયર એ કુશન ઈન

ફાઈના સયલ એજ સી

(એચ.ઈ.એફ.એ.)

રા ય મા યિમક િશ ા અ ભયાન

(આર.એમ.એસ.એ.)

ઈ-પાઠશાલા

Source https://digitallearning.eletsonline.com/2019/07/governments-far-

3 A D I N E T e - N e w s D i g e s t N o . 5 9 A u g u s t - 2 0 1 9 Page 8

reaching-reforms-to-improve-quality-and-access-to-education/

ગાધંીપી ડયા મહા મા ગાધંી િવશનેી

ઓનલાઈન ર પોઝીટર

ગાધંીપી ડયા મહા મા ગાધંી િવશનેી

ઓનલાઈન ર પોઝીટર હવે ૃિ મ ુ ધના

ઉપયોગ ારા ગાધંી ને સા હ યને ઉકલી

શકાશે.

અમદાવાદ:- નાણામં ી િનમલા િસતારામન ે

બ ટની પીચ આપતા જણા ુ ં છે ક,

મહા મા ગાધંી િવશનેી ઓનલાઈન

ર પોઝીટર ‘ગાધંીપી ડયા’ તયૈાર કરવામા ં

આવશે. આ ો કટમા ં આઈ.આઈ.ટ .

ખડગ રુ અને આઈ.આઈ.ટ . ગાધંીનગરના

િન ણાતંોનો સમાવશે કરવામા ંઆ યો છે.

Source| https://timesofindia.indiatimes.com

NASA Link | https://images.nasa.gov/

Press Release | https://www.news4jax.com/news/nasa-launches-new-library-for-photos-and-videos

આ કની મા હતી આપનાર ી હલાદ ધવ, વ ર ઠ થંપાલ, ખેતાન એ ડ કંપની, ુબંઈ.