-36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos...

14
Coniectanea. I Poeta ignotus. Priapeum illud vilieus aerari quondam inter Tibulliana se in scheda vetustissima invenisse ScaJige1' testatus est, idem lapidi vetusto incisum fuisse testimonio optimo probatur OlL. V 2803, utrumque credere aeque difficile est atque alterum utrum eertis argumeutis' refutare. volo simile aliquid profer1'e et in hoc tamen dissimile, quod epig1'amma sententiose factum facHe intella- gimus qui potuerit et a lapidario insc1'ibi in monumento et a li- brariis propagatum in flosculo1'um aut aenigmatum aliquam trans- ferri. colleetionem. ediderunt enim inter ineditas inscriptiones anti- quas Melchiorriufl et Viscontius, repetivit Henzenue 01'. 7405 (OlL. VI 7574) hune titulum Romae inventum ad viam Appiam anno 1817 et in ho1'rea musei Lateranensis inlatum, superiore parte mu- tilum . . . quo modo mala in arbore pendunt sie corpora nostra aut matura cadunt aut cito acerva ruunt. Domatius Tiras fi,liae dt!lcissimae. ca1'men id esse na1'ravi olim in Fleekeiseni annali R. 1858 p. 77 sad ut abstinerem ab instan1'ando versu longiore nec verba facerem nisi de pe,!"dunt fo1'ma verbi, quae nOn modo in- scripta praeterea in sepulcro Cirtensi extat sed etiam metro con- firmata in ecclesiasticis poematis, velut Aldhelmus in aenigmate de malo arbo1'e hunc versum posuit stipite de patulo dum penderet arbiter orbis. iam id ipsum.carmen repperi in altercatione Had1'ialli Augusti et Epicteti philosophi, qui ,libellus cede quidem ante Alcuini aut Bedae tempora compositus est, cuius exemplar Frideriei Linden- brogii opera ex vetere quadam membrana descriptum et ab Hen- rieo fratre Hamburgi a.1615 editum in bibliothecae graecae volu- mine XIII iteravit Fabricius. ibi interroganti Hadriano quid sit homo, Epietetus sie respondet p. 23 LindenbI'. p. 561 Fahr.: porno similis. poma ut in a1"boribv.,s pendent, sie sunt et corpora nostra, aut matura cadunt aut si [delevit Fabricius] c-ito acerba ruunt. Rhein. Mus. f. Phllol. N. F. XXXVI. 22

Transcript of -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos...

Page 1: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniectanea.

I Poeta ignotus. Priapeum illud vilieus aerari quondam interTibulliana se in scheda vetustissima invenisse ScaJige1' testatus est,idem lapidi vetusto incisum fuisse testimonio optimo probatur OlL.V 2803, utrumque credere aeque difficile est atque alterum utrumeertis argumeutis' refutare. volo simile aliquid profer1'e et in hoctamen dissimile, quod epig1'amma sententiose factum facHe intella­gimus qui potuerit et a lapidario insc1'ibi in monumento et a li­brariis propagatum in flosculo1'um aut aenigmatum aliquam trans­ferri. colleetionem. ediderunt enim inter ineditas inscriptiones anti­quas Melchiorriufl et Viscontius, repetivit Henzenue 01'. 7405 (OlL.VI 7574) hune titulum Romae inventum ad viam Appiam anno1817 et in ho1'rea musei Lateranensis inlatum, superiore parte mu­tilum . . . quo modo mala in arbore pendunt sie corpora nostraaut matura cadunt aut cito acerva ruunt. Domatius Tiras fi,liaedt!lcissimae. ca1'men id esse na1'ravi olim in Fleekeiseni annali R.

1858 p. 77 sad ut abstinerem ab instan1'ando versu longiore necverba facerem nisi de pe,!"dunt fo1'ma verbi, quae nOn modo in­scripta praeterea in sepulcro Cirtensi extat sed etiam metro con­firmata in ecclesiasticis poematis, velut Aldhelmus in aenigmate de maloarbo1'e hunc versum posuit stipite de patulo dum penderet arbiterorbis. iam id ipsum. carmen repperi in altercatione Had1'ialli Augustiet Epicteti philosophi, qui ,libellus cede quidem ante Alcuini autBedae tempora compositus est, cuius exemplar Frideriei Linden­brogii opera ex vetere quadam membrana descriptum et ab Hen­rieo fratre Hamburgi a.1615 editum in bibliothecae graecae volu­mine XIII iteravit Fabricius. ibi interroganti Hadriano quid sithomo, Epietetus sie respondet p. 23 LindenbI'. p. 561 Fahr.: pornosimilis. poma ut in a1"boribv.,s pendent, sie sunt et corpora nostra,aut matura cadunt aut si [delevit Fabricius] c-ito acerba ruunt.

Rhein. Mus. f. Phllol. N. F. XXXVI. 22

Page 2: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

880 Bueoheler

disputatio regldis iuvenis Pippini eum Albino sebolastieo, in qua.pars altercationis istius excerpta est et responsa multa in brevillScoaota, non habet nisi haec verba.: oui similis est komo? pomo(p. 34 Lindenbr. p. 579 I!'abr.), in gestis Romanorum cap. 36eandem regis quaestionem pbilosophus sie llolvit: similis est P(fmonovo, guoniam siout pomum novum pendens in arbore, oum debetad crementtum debitum venire, modioo tamen verme interius .elBortoeorroditur et subito oorntens inutile efficitur (cf. GuiL Wilmannsin ephemeride antiq. germ. Bauptiaul\ XIV a. 1867 p. 533 et 550).licet aptius sententiae videatur et eoncinnius quod ex ultima hacmemoria aliquis enucleaverit pama ut in arboribtts pendentia, stan­dum tamen est ea scriptura qu~m tituli sepulcralis et ex ipsa an­tiqnitate oriundae altercationis consensus confirmat, axistimandum­que si nOll ant.e Antoninorum aevum, at non multo posteriuspoetam d!;1 orationis metrique nlunditiis haud nimis sollicitum hoofecisse ac populo probasse distichon

Mala ut in arboribus pendent, sie eorpom nostraaut matura eadunt aut oito acerba ruunt.

Non ast carmen, etsi Lindenbrogius pro carmine, ut opinor,iambico habuit, quod legitur sub finam' altercationis p. 31: BAD.quid est amums? EP. pamo citreo similis, foris beatus, nam intrapeetus acidum occ'ultat malum. sad unum tamen praeter ver~us mosquos editores non animadverterant inest epigramrna duob~s hexa­matris comprehensum p. 28: interrogavit Hadrianus guare Venusnuda pingitur? Epiotetus respondet

Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores:quihus nuda placet, nudos dimittat oportet.

qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantumeulpae dandum sit ei qui primus 'carmen finxit, quantum ci quitranstulit in altercationem, quantum denique ei qui illi ipsi mandavitchartae. in priore tolli opus est picta velut hoc modo nuda Venus,nudi pueri pinguntur Amores, posteriorem iam tertio p. Ohr. sae­culo Bed potuit ut sie aliquis contexeret Syrorum aut Afrorum li­centiam imitatus, nos vero tolerabilem poetam non iudicamus !inineque apte neo perspicue concludere versum potuerit: elBibit nuduseui dea nuda placet.

II Victor grammaticus. huius Priscianus instit. gr. I § 19meminit, ubi Pampeiii genetivum per tria i aliquando esse scriptumnarravit, his usus verhis quod Oaesari ••• placitum a Victorequogue in arte grammatica de syUabis comprobatur. eundem Ru·finus Antiocbensis VI p. 573, 26 K. una cum Victorino aliisque

Page 3: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniectll.nea. 831

multis qui de numeris latine seripserint sie nominat Donatus VictQrSermus. pervolgatum quidem VictOl'is nomen el'at slI.eeulis inferiori­bus, tarnen quoniam et nobiliorem huno fnisse grammaticum vi­demua neo superiorem illa aetate qua. litterae Iatinae earumquedisciplina CODstantinopolin commigrarunt, eundem credo quem Zeno­bius quidam grammatieus tanquam pl'aestantissimum artis auaeexemplar eonlaudarit in AP. IX 711 hoc elogio: aln:i}l! r{Jf/.ftlU1:n-

\ (r. ' "a , , B' 1" ,. ( , , )xl1v fJ ,:>wrfiuepO!; 7jvEl'.li rfiat/Jm, txro()u oE r(!at/J(I.!; ";01' (ßConovElnEv (;;1.00:

III Horti Sallustiani, amplissima et delieatissima villa a Nero­ne Caesaribusqne habitata quam partem urbis oeeuparint multisindieiis eoustat: militum agmen via Salaria port,ae Collinae sdpro­piuquantium Vitelliani arcent stantes ae pugnantes in hortis 8al­lustianis, donee eireumvenittntur ab equitibus qui porta Collina ir­ruperant (Taeitus hist. III 82), tantum nune ineminisse satis est.paraverat honos et sdornarat Sallustius rerum romanarum scriptor.hereditate aceepit adoptatus ab iHo so1'oris nepos, is quem HOI"s­tius celehrll.vit notissimo eal'mine inimice larm1,ae Orispe SaUusti,n-isi ternperato splendeat usu. eum ipsum esse, non alium hominemcuins liberalitatem eximiam CI'inagoras poeta Caesari Augusto 1'e­mune1'anda.m commendarit in anthologia Planudea app. IV 40, olimvidit Geistius, neque tamen graeci epig1'ammatis facetiall aut illeaut Otto Iahnius He1'mae II p. 246, nedum Planudes penitus per­eepit. hoc ei est principium: rE/rOVE!; OU T(JtUuai. (J-OVVOV TvxCM.El1(!EnOJl EIllat, K.qiune, (Ja{}vl1ÄOtn:ov U~!; llvExEv x(JacYlrJ!;, &ÄÄa :Kai. atm1.vrwv 1tauat' Tl r~ avo(Ji. IDUfjiOli apKifJEt elb 6m(J(J)v ftvelo)/ evep{!o­fJvV7j'IJ; nimirum ho1'tis Sallustianis, in quibus Crispum aetatemegisse eonsentaneum est, vieinae erant tres Forlunae, earumquenomen ad designandam iIIam regionem in usu erat, sieut forop1'oxima tria Fata et in aliis Ul'bis' regionibus alios vieos a Fortunaaliqua dietos novimus. testis miM eat Vitruvius III 2, 2 kuius aedisquae in antis dicitu1' ememplar erit ad tres Fortunas, elll tribusquae est promime portam OoUinam. tribufl his Fortunis poeta eumopponeret T~ nalJ1:oolI nauar;, id genus Fortunarum respexit quodab hominibus Romani denominare consuerant, qualis erat Tor­quatiana Esquiliis. 1t1J(!iov qui ad sl:ep(!OfJ1)""Jv adiungunt quasi in­finita dieatur benevolentia, lieet in grammaticam partem nihilpeeeent, sententiam artemque Crinago1'ae non videntu1' adsecuti:inte1'p1'etor equidem quae huic saUs erit infinitas ad iuvandos amioos?

IV El"XAijr;. in Osca iDscriptione prope Agnone reperta quaesigna arasque in lueo Cereris positas enumerat, prima deornm

Page 4: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

832 Bueeheler

nom'ina ha.ec sunt ca.su dativo pronuntiata: Veekln, Evkloi, Kerri.Cereris nomen luoe olarius est., Ve.!l'kel adhuo tenebrisinvolutum,sentio tamen etsi oerta. ratione demonstrare nequeo, deum illumsive deli. fuit, cui locua primus datus est genaque Ausonum VesOlnaoriginem debet, non Jonge abhorruisse a Yesta et Vesticio numi­nibus Latinorum et Ymbrorum. sed enim de tertio nomine nunedisserere Jubet. ipsum vocabulum iam'alii ooniecerunt expressumesse ex graeoo EVxAlf vel Evx'At;;;, Dam Osci ut lhImu'(!ovtransfor­marunt, in thesavrom et Louciom Lucium in L()ovkim vel Luvkim,ita pro ElJXA- non potuerunt non Evld- substituere, Graecos autem<eertissimum est promiscue dixisse "[cptXÄOf; 'Icpbx'Aijf;, Ucr:,:((OXAOf; Ua­

TpOlC'A.ijf;, di/fwXAOr; dT}p,OxA.ijr;, 'HtSoxAOf; 'Et60X'J.ijr; et cetera' quaeverba sunt Ruhokenii enarrantis hymnum in Cererem Homericum,in quo heros Eleusinius, Megaricus deus dlox'Aot; nominatur versu158, dlOxlijt; v: 453 et 456. neql1e incredibile foret Alexandrinumpoetam soripsisse etiam ''H(!WlM; Xa'J.XO,"WVE, quemadmodum ItaliHerclom a Graeois aooeptum praeter LatinoB omnes tenuerunt, dUlD

ne expositio grammatici qlli oarmen memoriaeprodidit huio serip­turae fidem (Schoeiderus Callimacbi II p. 732). iamqualis deus Euoles fuerit, quill. parum id quod pIeriquefacitmt interpretari Inelutum, eoepi adsequi duotus et eognominequod inferills ei in titulo iHo itdtributum est Evklof, paterel, etordine quoniam supra proximus a Cerere cernitur, eoniunetus prae­positusque deae quam Samnites non modo frugnm ao :Horum, utidem ille titulus ostendit, sed etiam mortis umbrarumque potentemhabebant, ut eomprobarunt dirae plumbo iUlleriptae a Vibia. me­mineram eum llIiorum nominum placida comitate ae splendore ocoultarimagis quam retegi deorum inferum vim horrendam, tum K'A.vp,evovquod Eucli vooabulum est simillimum, Hermionae quae oivitas Oe­rerem diligentissirne ooIuit, et in poematis graeois nw fJno rijl! {JWJt­'J.sa mmcupari (of. Welokel'i myth. gr. II p. 487), aequavi igiturEuolem Diti patri. non opus est aroessere Troianarum Thebanarnm­ve fabuIarum heroes aut Dianae Evx'A.clar; rirnari ca.usas, firmavitmihi iamdudum oonieoturam Hesyohii glo!lsll. haee: BVX'J.~r;. Ö ~ltTJf;

xaZ ovop,affrGr; xaZ EiJl5bO~r;, ubi Oroi vooabuIo nollem editor adscri­psisset < 81Jl,'J.~tr;, bene obseratus', nam auotor gloBsae suo iure inunum coegit Plutonem et celebrem, EVK.'A.ijr; et EVXM;~r;, neque cuI­pae quidquam eommeruit nisi forte hoc quod non distimdt accentus.Iocupletiorem antern nune ell: ipsa ItaUa. testem naetus sum, postquamin sepulcris Sybaritanis inventas lamminas aureas FioreHius ll. Bar­nabeo ef Cornparettio adiutus in lucem edidit (Noti.!l'ie degli soom

Page 5: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniectanea. 833

1880 Aprilis mensis p. 155 SB. tab. VI), in his enim Eueles eo­nexus eum regina inferorum et Eubuleo, quod nomen Plutoni esseadditum omnes soiunt, evidenter Üreinnm deum sive dominum siveimperii partieipem signifieat, quam ob rem interpres doetissimuseum aHud eius dei vestigium non deprehendisset., Zagreum saerisÜrphieiseelebratum aut sub ten'a versautem Baeehum intellegerevoluit. deseribam uuius lamminaeversus, eius quae sordibus ora­tionis ao soripturae minimis infeota est, omittam autem verba pie­tatis studio insipide iterata neo lit.teras sio ut rustioana dialeotusextulit integras servabo.

If~xo{-tat b, xa:Ja~wv Ka:J~&, X:Jol/lwv {Jaal'AEta,EvxJ...ij~ EV{JOVMVr; 7:E xal ii.:Java7:ot :JEol lJ.J...'AOt,Kai ra~ 8YWV v{-twv y6vor;, lJ'A{JWt, Eo/.O/tat Eb/at'aJ...Aa {-tE MoZ~' leJ<l.{-tU(JaE!Ka.' aa.E(!o{J'Aijm KE(lavvov'KVXAOV 0' 6~enrav {Ja(!vnE!v:J8or; aeraA6OW,~{-tE(!1,OV 0' lne{Jav cmf/Javov noal xa(!naJ...l{-totat,osanolvar; 0' vno xo'Anoll llOvv x:Jovlar; {Jaat'Aslar;.lJ'A{Ju; xal /wXafjl.a-.e, Ssor; 0' Ball Gv.l {Jfjoro'io.

Bfjtf/JOr; s~ ra'A' B71Sl:0V.in altera lammina primi versas exitus et versus alter ita exaratisunt XOVtWV {Jam'A'rJEt SVXAIJ Kat SV{JOVASVt xat :JIJOt oat{-tos aUOt, utsuspieeris formam illi. seriptori ante olnllos fuisse talem X:Jovlwv{JaotMjsr;, EJKM Kai EiJfJ~V'A8iJ, praesertim eum tertia quoque voea­tivum oasum exhibeat maxime pellueentem in eongerie notarum immani{Jaat'Aafj(!Vx'AsvaKa sv{JoMv Kai Ssol öeJOt O{-tOVEr; aAAo. ignora!Dusquidem, quoniam Eueles atque Eubuleua. in his monumentis tan­quam duo ae diversa numina appellantur - contra in Eleusiniorumhymno IIOAVeJ1'J{-t&'l'rw(! I1o'AveUr{-twv unus prodit Kl!ovov nOAvwvv{-tO~

v~or; - quirl inter eos feeerint diseriminis, sed liquet hune non minusquam iIlum in magna Graeeia ereditum esse habitare sedes infernaset rec1udere ianuam leU. itaque eandem potestatem sine errorisperieulo adsignare lieet adscito ex iBis oris ab Samnitibus deoEvkloi. siquis dixerit potuisse fieri ut hos fines transgressus deusetiam latius regnaret, ego minime negabo. Mommsenus (inf. It.dial. p. 133) eum oum Libero patre comparaverat, quem RomaniLiberae Cerel'ique adiungere eonsuerunt, euius summum eum· Ce­rere eertamen veteres dixerant fertilem Campaniam, verum adhne

'desunt argumenta quibus in Üseam gentem aut in Sybaritas eon-firmetur cadere iBud Heraeliti (rJv.or; 'Alo'lJr; ",at Lltol!VeJOr;.

V Ennius et Gnip,ho. raritate eonspieuum est Gniphonisnomen, in gra.mmatieis litteris ubieumque illud tibi oeeurret, M.

Page 6: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

3M Bueeheler

Äntonium intelleges relatum ab Suetonio in numerum grammati·eorum inlustrium cap. 7, qui Alexandriae institutua divum Iuliumpuerum Alexandrina disciplina praeeeptisque analogiae instruxit.scripserat multa, etsi Ateius Philologua duo tantum volumina. dasermone latino relicta ab ipso, eetera scripta diseipulorum eiusesse tradidit. llimilitudini verborum eum operam dedisse hine par­spicitur quod marmur sie ut abur et robnr pluraIiterque ehura 1'0­

bura marmura efferri volnit teste Quintiliano I 6, 23. Maorobiussnt. In 12, 8 in nliquo volumioe disputasse Gnipbonem narrat,quid sit festra, quo verbo etiam Ennius usus sit. ex priseis litte­ramm latinarum monumentis ea qua Gnipho vixit aetate vix ullumtam assidue legebatur tamque. amplam eODlmentantibus materiampraebebat quam Enni annales, de his etiam qui eum Gniphone inprofessiolle grl1mmatica certavit Pompilius Andronicus praeeipuumopus eomposuerat, eleuehos annalium ab O1'bilio demum volgatos(Suetonius gram. 8). iam attende scholion Vergilianum georg.1I 119,quod ex Leidlmsi eodioe decurtatum olim Beinsius, nuper eBer­mmsibus integrum Bagenus p. 724 et 896 p1'otulit: ACANTBI.Gnifo commentatur annaUum Zibro decimo hane arborem in i1lsulaOercina regwnis Aft'icae esse opportunam tineturae, quae in {lorissui colorem lanam tinguat, unde vestis acanthia appellatur. inverbis libri variant, nam unus exhibet commentator annaZium Ub,

X ... esse dicit oportunam, in 1.'e congruunt: Gnipho commen­tnrio Enni annalium lib. X disputarat de acantho. vis doceri quoiure Enui nomen inte1.'posuerim, our I10luerim verba exigere ad re­gulam Tertulliani dicentiq, commelltatorem annalium Fenestellam?Ennium decimo annali praedioasse constnt, Romanort~m induperator •(Juod quisque in bello geasit cum "ege PkiUppo, gestn autem in 60

beHo etiam haeo sunt quae I..ivius XXXI 45 memOl'at: navigantesAcanthum pet-iere, ibi primo ager 1Jastatl~, deinde ipsa urbs vicapta ac direpta, nec ultra progressi. iam enim et grOltJes praedanaves kabebant aqs. (anno urbis DLIV). quae olassis adve1'sull urbem:Maoedonioam expeditio et viotoria et direptio utoumque ab Enniodescripta est, enarraturo poatam oerte non defuit da acantho a1'­bore Rut de veste a.cantbia oommentandi ocoasio. Stephanull By­zantius ':AKa.ytfor; 1l0Alr; @f!~K1jr;; tkavih:ur; llE'I~a.rtdV1J, 8ihJV KEKAr/H1.I.brevi hac demonstratione sntis munivisse viam videmur ad convin­cendall Charillii fallacias p. 204, 32 K. mOle illquit Maro georgiconI <tuque adeo quem male quac sint habitura doorum concilia in­certum eat', ubi Gnifo pro cito signi{icare ait. alU paulo post utTerentius 'natn au,t mOle revertere ,. aliud est 'mole Italus Mnestheus'.

Page 7: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniec\anea. a55

bine BurmannUll Gniphonem quendam Vergili commentarioll femssesumpsit, dissenllit Heynius, adsentiri ne Suringarius quidem aususeilt (hist. scholiastarum lat. II p. 280), tu eum ll.uimadverteris le­viter haec ac solaece pronuntiata, Terenti versiculum dilaceratum,ubi particulam negligenter ac dolose adhiberi solitam (Ritscheliusparergon PI. p. 863), ooncedes opinor hic quoque veterem ilJumac nobilem grammatieum significari, euius ex Enniano eommentarioaliove volumine adnotatio translata fuerit in oommentarios Vergi­lianos aut ad inlustrandum huius poetae versum adcommodato..goom mox quod est in Enni anno 89 V., quo modo interpretaberisnisi quam cito? hoc glossema Verdus rettnlit, simile ex Gniphonederivatum eruditae stipis coactor infimus.

VI Carmen adC. Pisonem scriptnmab adulescente medioOlis ingeniiqui inter oultores hominis nobilissimi ao liberalissimi modo oonsulis ad­miiiti cupiebat, non multis aut gravibus vitiis inquinatum est. llabetsane at compositio at alocutio quae merito vituparantur, sad poataeea culpa fuit minus XX ann\>s nati et parum exercitati quique meHusolara aliorum exempla imitaretur quam ipee nova inveniret antinventa traotaret, librariornm paena nnlla fraus carmilli nocuit.

versu 22: priue allllus redibit in gyrum, quam miM priscOt'Umt-itulos operosaque bella contigerit memorare. liouerat poetae magisidoneo nti verbo eo qnod Lemairilis adeoripsit numerare, praeser­tim cum ante pauoos versus exclamasset quid memorare necesseestl? at ellim idem parvo intervallo verbum iste iterare neqnaquamveritns ast (cf. iuvat v. 137 at 189, 186 et 190), neo faB eBtopinor simplicia elegantibus permutare. continuo seountur haeomanus seil belliea patrum armof'umque labor veteres decuere Qui­rites, quae eum varia tamptata sint abeditodbus, miM non vi­dentur nisi vocem illterpretis requirere: res bellioae patrum istasmanus quae supra dictae Bunt caUoaae, laborque armol'um veteresQuirites decuerunt.

v. 120reote florilegium Parisinum iJU casta lieet domus etsine crimine constet vita, tamen probitas cum paupertate iacebit, inSiohardi oodioe aut editiooe domus iotercidit nesoio quo errate,sed errore. nam illo vooabulo belle· indicatur Bententia iactata abepigrammatum ao saturarum poetis, olientes potentibus quosdamprobari libidinum ministeriis et uxorum filiorumva impudicitia,

v. 167: si ca.rmina neotere iuvit, Aonium facHe deducis oar­men, sive citharam pulsas, dUlcis Apollinea se(luitur testudinecanfJus et te credibile est Pkoebo didicisse magistro. pasterius mem­brum ut priari reeponderet, sio al'atio conformanda erat ApolZineus

Page 8: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

386 Bueohelel'

sequitur cantus, nunc nequa apte ipsa laudatur oithal'a transla.ta.in nomen divinum et insolenter glomerata sunt in versus orbemverba inter se male coeuntia. hoc vitium nescio an librarii admise­rint, pro dUlcis enim si substituimus dignus, et structura rectaexsistit et sententiae tollitur molesta illlL inaequalitlLs.

v. 176: iUo duZce meZos Nereius ewtudit herQs poZlice, terri­biZis quo PeZias iz,erat hasta. in hae Schraderl eoniectura Donmodo tempus displieet plusquamperfeotnm, sed ipsnm verbum,quia nudum positum est, frigore ignavo torpens. quant.o melius}ibri terribilis quo PeZias ibat in hostem. sane alias non omittiturnomen substantivum, Pelias hasta ab Ovidio et Pentadio dicitur, abBomero lITiMal; peAlT}, tamen et potuit pars eil. subtrahi quemadmodumLibs Chium Appias voeatur et intellegitur ventus vinum dea, etreapse esse aliquando subtractam ex Bomerieis glossis efficiotali­hua lI1J'AtMa' 7:0 OQ(lv, iOllJJ~ 7:0 TOV >.AXtUJw~, xluaX(l1JUllx~ OExat nfiv (Apollonius soph., Besyehius). itaque singulare hoc exem­plum non oblitterandunl censeo.

v. 190: te si forte i1wat. adiungit poeta pilae lnaui calli­dioram lnf.lum ealculornm, te inutila est et incommodum, scribe et.

v. 237: Maeeenas l~aut uni patefecit Umina vati neo suaVergüio permisit nomina soU, id ast nec contentus fuit uniuspraaconio Vergilii sad etiam aliOl'um libris nomen suum inserendumtradidit. Maecenas, inquit, tragicum evaxit Varium, idam lyrampatafeeit Horat.i. media inter Varium et Boratium haee legunturMaece1U!s aZta tonantis eruit "et popuZis ostentlit nomina erais,earmilza Romanis etiam resonantia chorflis, quae eum alii tumLachmannus ita corrigere studuit, ut tertii poetae appareret nomen, •oonieetura ut ego aentio infelici. neque ~nim in hune numerumreeipi debuit homo ex familia libertusque Ma.ecenlLtis, nec fabulaeMelisei ut sunt fere ignotae atque ipeo titulo scholastieas referuntargutias, eam famam adeptae sunt ut eum Varii tragoediis Flacei­que odis comparariposllent, nee si Graios papulos susiuleria, Ro­manae in proximo .versu chordae quid velint intelleges. haec quo­niam mutuo defendi alterum ab altero vidi, etiam in ceteris seeu­tus libros qui fidei plurima llpeeiminll. dederunt, eam expedio sen­tentilLm, quam lieet ipse minus coneinne intextam, minus clare ex­pressam fatear alioque et aperto testimonio comprobari velim,tamen neque indignam hoc poeta nee rerum aut litterll.fum lati·narum memoriae contrariam dixeris. vates Maeeenatis amiei etelientes si recensentur, .in primis nominlLri par est Propertium, sextantum aut septem deeenniis ab illa aetate remotus Bcriptor Ver-

Page 9: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniect.anea. 887

gilio et Horatio non potuit non adiungere Romanum Oallimacbum.ergo boc iHie versihus voluit dicere, Maecenatem in lueem protu­lisse earmina iusignia. Propert.i. ipsa iUa si audis verba eruit et

popUlis osienait, non meministi sie praedieari Aetia OaUimaehi,..cia rd" l1f tfUV ;rprjva~ 8.' ov Tta"o~ aIJd"E~ MfJ.EII afJ.q;l 'l:Ot &,'Tava­..ov~ (AP. VII 42, 3)? ibi poetae ipsi eil. laus tributa est, bie patronopoetae quasi primo patri earminum et auetori. ia.m quid Maeeenasemit? alta Tonantis nomina, id est Iovis tutelae Augusti atque impe­rii Romani, ant.iqua haee nomina Romans fieri iuseit etiam li.omanisfidibus resonantia carmina ostenditque Graecie qui cognoseerent etquantumvis SUlle gentis gloria inflati agnoseerent. obversatus esta.nimo scriptoris libel' Properti ultimus et pel'fectissimus, ex quopauca iuvat delibare. in prooemio appeHatur kospes visens Romam,inter prima memoratur Tarpeiua pater qui nuda de rupe tonabat,proponuntur eanenda Sll.era diesque et cognomina' prisca Zocorum.in quarta elegia Tarpeiae turpe sepuZcrum fabor et anti(l:ui Uminacapta Ioms; deinde a duce TarpfJia mons est cognolmm adeptus. indecima Ioms incipiam causas aperire Feretri, infra Itinc Feretri. dictaest ara superba Iovis. utrum vis datur, vel nomina Tonantis vel ear­mina. l\ddo de Vertumno et de Homule BCripta.S elegias, nam Tonantisnomina ille llummatim dixit Capitolini dei vocabulo oomprehendens aetiasacrorum patriorum. itaque si recte hune locum explanavi, famaerat. Romae imperante Claudio pervolgata, Maeeenatis iussu im­pulsuque de antiquitatibus rerum divinarum romanis PropertiumtaHa oarmina iustituisse qualilnis CaUimachus graeeas celebraverat.eamque famam eur damnemus aut eontemnamus non video, inve­niemus fodasse quod oonfirmet" Simylus iIle. qui Tarpeiae fabulamelegiacill versibull grRecis tractavit (Plutarohns Romuli 17), nesoiturquis fuerit et Imius aetatis, potuit vitae annis ae ratione studioruml\-Iaeeenatem proxime attiugere.

VII In ultima Properti elegia unum versioululll etiam nuneferri mendodeformatum arbitror, da quo eoniectul'am licebit mihiexpromere olim natam longoque tempore probatam: si minus egoams persuasero, fortasse alii mihi orrorem eximent iam inveteratum.emeruisse se Oornelia ait generoBOS vestis honores,. ante oeul08 no­bis pOllit tres quos pepererat liberos, pel'git versu 71 kaec est fe­minei merces emtrema triumphi, Zaudat ubi emeritum libem famarogum, denique Buperstiti ooniugi liberos oommendat. pentameteriste non spirat artem et ingenium Properti: nulla inest res, ver­bum nullum femininae eondieionis proprium. haecine est feminae mer­ces extrema, qllae viro ouivis aut puero potest oontingere? rogi qlli-

Page 10: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

SSB Buecheler

dem emeriti laus non magis Cornelias ornat quam TitiOB Seiosqueaut Pupos. hic feminens est trinmphus, hoc llummum summi ho­nods praemium mulieri? immo signifioanda erat fides ac feounditasmatl'is familias. atque ipsa enuntiatorum sel'ies repetitumque eme­randi verbum da prole et ooniugalibus munerihus agi deolarat. hactenus eonsentio eum Sohradero, voeabulum Rutem quod ille 'suasittorum non aooipio. nuUum in hac elegia verbum tinnitu auresmwoet inani: cogita, poeta quidcogitarit cnm feminam feoit tri­umphantem: mirum ni perstitit in .~om,r) militari et hoo triumpbovoluit referri celsissimo humillirnum la~tdat ubi emeritum liberafama iugum. piget adnotal'e, coniugium quotiens poetae iugi no­mine designent, quam facete sub hoc iugum missam laudal'e famaIibera dieatur: permixta in libris Propertianis iugo ot "ogo habesIII 9, 8.

\TIII Antipatri Tyrii. efi'ossus est nuper Brundisii lapis se­puleralis, euius titulum ex Fiorellii cOlumentariis (Notisie deglisca'l1~ 1880 m. Inl. p. 250, 11.) hue transcriho: Pkilon I Antas An­tipatri I Tyri filius v(ixit) a(nnos) LX I heia) s(itus) I MarGia O.l. 8yntyche. de specie litterarum nibil traditum est, verba notaequElnihil habent quod non eonvenia.t saeeulo Augusteo, immo rerumRe nurnerornm simplicitas magis iUi convenit quam inferiori. ma­nifestnm est Philonem graeeae ol'iginis hominem nobili ut interGraecos genere natum esse, filius pel'hibetur Antipati-i Tyrü. CUiUBnomen ac notitia uaque adbuc duravit. is ellim erat Stoieus, sectaeseholaeque aliquamdiu prilloepll,. Catoni Vticensi nmieus (Plut. Oat. 4),pl'aegressus Strabonem fama potius quam aevo (p. 757), anno u.DCCX a Cicerone da officiis scribellte ad filium 11 86 'Athenisnuper mOl'tuus' dieitur, libros de pbilosophia ediderat llon paucoB(cf. Zeller hist. phi!. III 1 p. 585). papyrus Hereulanensis in qua0(, ano Z~V('WO~ ~rwl>tol tfuUoxo~ recensentur, desinit in AntipatrumTyrium (eoI. LXXIX p. 103 Comp.), Laertianus Stoicorum indexloeum ei dat posteriorem quam Posidonio et Athenodoris quorumalter eidern isti Catoni amicus erat, priorem quam Areo etCornuto (Hel'mae I p. 370 s.). hune igitur Philoni patrem fnisseeoneludo, filinm aequalem Areo aut Augusto obiisse mortem antea. DCCL.

Philonis sors ae vita taeatur, at vixit, eerte defunetnB estin eo oppido uude nlwigantes exire' solebant in Graeciam ct partesOrientia. extat in Angliam tt'ansvecta ex Bosporo haec tabulaquam Iovi Vrio ventorum ac Ponti arbitro nauta laetuB die'avit(CIG. 3797, Kaibel epigr. 779, Iaeoba anth. gr. XI p. 409):

Page 11: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniectanea.. BB9

OiJf/UJV EX nf/vfllfTJ' ~ M'Tff1J.ijf/17. K(J.'M;trwZijV17. x(m~ nQoJQvwJI lm:~I)JI .?Kn6T&(J~·

6~r Erd KV(J.VECU; t1lvaS oqoftor;, 8v:Ta llOffEtc1wvXaftn{/),.ov 8lUoU8t XVWJ, nU(la 1/J(J.flu:Tou;,

5 1l~7:8 xat Alyat1fv n6v.ov nAuxa voowv Ef/8VVij,vldufJ(lJ T(rOll ßu'Awv 1/J17.tu7:a 1Tft(lu' go&vlf'

~c1E Tbv 8vaVJ1jJOV aEl itEfw "'Antna;fqov natr;m:~UE (/)l'AwJI aru:T~r;. uvpßo'Aov stJn'Aol1jr;.

vides Philonem Antipatri filium, vides navalem in Pontum Clu-sumet temptandum per Aegaeum mare reditum, unde stationem pro­babiliter conligea paratam in Itnlia velut negotiatori Brundisino:temeritatis culpae me non fore obnoxium apero, ai unum Philonemdixero eum qui Ohalcedone veraus graecos et eum cui uxor Brun­disii titulum latinum confecit. laudat carminis scriptor deum sibisemper propitium, mv siavup;ov versu 7: verbum non nimis usita­tum vetustioribus (cf. interprews Oallimachi h. IV 268) valereidem quod anatov Ia.cobaius adnot,avit. agnomen vir Brundisii ae­pultus fert Antas, rarisaimum id aut unioum, oontractum putesex Allt&eO. faIlor an divinae laudis gratae crescullt argutiae si sta­tuit fixitque TOP l;tJaV>1JiOJl "'Avr:ii.r;?

Philonill carmen virtute longe superat eOl'um quae pleriquein lapides cOllieoerunt salebras, aequiperat multa quaa PhilippusThessalonicensis in ooronam Imam adlegit. forsitan sanguine in­genita ei ista MS fuerit quasi patiita et avUa. Antipater Sidouiuaquam facile et sollerter bexametl'os versus aliosque fuderit, Cioeropraedioat et qnae anpersunt epigranlmata demonstrant. aetate iafere aequalis erat Q. Lutatio Catulo cos. Il.. DOLII et Orasso ora­tori oos. a. DCLIX, Meleager Gadarensis carmilla eius recentiasllae eoronae intexuit et tumulum mortemque bonorifico epitaphiQproseoutus est AP. VII 428. variis clarus poematis, in amatoriispropemodum princeps, operam etiam rhetoricae dedit ac philoso­phiae disciplinam secutus Stoioam, onius auctorem adastraviam iuvenisse ceoinit (of. Weigalld de Antipatris p. 25, Zeller 1. s.p. 570). Sidonium Oicero et. omnes qui post hUDe fuere scriptoresiIlum Antipatrum ferunt. at Meleager qui solus illcunabula poetaenon levi nota perstrinxit sad da industria partcmptata excussit inepitaphio illo, v. 13 adfirmat per palmam in tumulo signatam da­notari Phoenioen m:Jrq17.v 'CE ftSravxif funkt(/, (/)Otv[xwv illv 1loAimatc1aTVf!ov. cui testimonio fidem fecarunt etiam si Doluere ipai com­mentatores, cum Tyriorum in numnlis conspici palmam adicerellt.ergo nisi quis incredibilium appetens contendet "Meleagro de vitaAntipatri minus quam eeterae turbae innotuisse, necessario huo

Page 12: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

840 Buecheler

deducimur ut quem poeteritas ac fama volgaris SidoDium fecit.sive quod habitatum migro.rat in urbem vicinam eive aliam obcaussam, reapse ab origiDe fuisse Tyrium statuamus. nec quisquamopinor mirabitur si patria duplex traditur, lubet exemplum adferreAntipatri rbetoris quem epitaphio carmine Antipater Thessaloni­censis orDavit AP. VII 369: r.(Ji''tat 0' aflrp~ptf1lOr;, 'Athj'tlO:J6'11 6tT'ano NalJ..ov '11 f6I'Of:. Tyrium Antipatrum sive Sidonium poetammaioribus natum potentibus Meleager lll\rrat. ego non oblitus quodTheophrastus aut Seneca ~onuit innl1merahiles esse qui eodemappellentur nomine (fr. 58 Haasei), tamen hac da stirpe geDerososetiam nepotes exiisse mihi persuasi inlustrem philosophum et Ml1sisnon invisum mercatorem.

IX Anglosaxonum latina aenigmata. poeticis Symposii etAldhelmi aenigmatis Tatwinus episcopus CaDtabrigiensis II10rtuusanno 134 et Eusebius quidam Bedae ut videtur amicus tertiamadiunxerunt centuriam. ille non ignavlls metrorum structor, hiotortor diro labore perfunctus sine blanditiis. baeo aenigmata pri­mus edidit Gilee in allecdotie Bedae atque aliorum p. 25 et 54,tedius Ebert in aetis soeiet.atis Sax.onicae philo1. anni 1877 p. 31,verum etsi tria uno. aetate volgata sunt vilium earminum exem­plaria, restant .aliquot script.urae menda nec satis factum est eilar­randi offi6io. velut in paenultimo aenigmate de psittaco paenulti­mus versus hic fertIlI' nam natura mihi .Ave est vel iam dicereGare, cum Eusebium in mente hahuisse Xa'i(!8 eel·tum sit idque la­tinis litteris expressisse cere probabile. vide libros Persianos pro!.8. da bove aenigm!l. 12 sie SCl'iptOl' finivit tota urbs pallebat signumquo verba sonabam, editor coneise <bueina' inquit <dicitur', certemelius erat S. PatI'ieii ex metrieR prodigiorum epitoma AL. 191verba adnotare bos loquitur Rorl1ae et cewra. sed quae editori per­agendae sunt partes equidem implere supersedeo, digitum inten­disse eontentuB huc atque iIIuc. eomplura Eusebius scbolastioascopias adquirens de litteris singulis aenigmata eonfeeit, 9 de alplll.l,14 de X littera, 19 de V littera, 39 de I littera. hine optime per­spiGitur et quo ex studio et quo tempore orti siut iIli <versus Seotieuiusdam de alphabeto', quos postqullm ipsos quoque primi edi­derunt Angli, Germani alii in aliis eodicibus invenerunt et in hocmusen identidem tractarunt (L. Mueller XX p. 357, Grosse XXIVp. 614, [{lein XXXI p. (65). X litteram Eusebius his verbis de­scribere eoepit: post alias reliquas .Auflustus me creat auctor, inquibus Ebertus perversa ratiolle augUSt1l.S legi, illtellegi ClaudiumCaesarem voluit, testern advocans Mareianum Capellam. mallem

Page 13: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

Coniecta.nea.. 841

orig. XII 7 p. 1134eicouiae vocatae a sono quo ere­pitant quasi cicaniae, quem so·nllm oris potius esse const.atquam vocis, quia eum quatienterostro faciunt. hae veris mmtiae,societatis comites, serpentiumhostes, maria transvolant, inAsiam collecto agmine IJergunt.cornices duces ens praecedunt etipsae quasi exercitus prosequun­tur. eximia illis circa filios pie­bs, nam adeo nidos impenaiusfovent, ut assiduo inoubitu plu­mas exuant. quantum autem tem­poris impenderint in fetibus edu­candis, tantum et ipsae invicema pullis suis aluntur

meminisset Isidori qUl In originibus I 4 usque an Augnsti temporanondnm apud Latinos fuisse X litteram pronuntiavit. uam Isidornmsi in manns sumpaisset, etiarn ab iIlo sibi enore cavisset quopostrema viginti aenigmata Eusebium a Plinio et Solino mutuatnmesse adseverat: immo euim quue episeopus Hispalensill memoria.eprodidt:'l'at, ea AngIna derieus opera.m navavit ut adatringeret nu­meris. exempla tria proferam, quia omnia persequi longum est,Isidori verba ex GotboCredi nuetol'ibus latinae linguae transcribam:

Isidorus orig. XI 3 p. 1109 . Eusabii aan. 52 de chimemfingunt et chimaeram, triformem porro tl'iforme ferum vel mon­hestiam, ore leonern, postremis strum frugOl' inorrne: I setiger ap­partibus draconern, media ca- tavit leo lietibus ora nefandis, Ipream. quam quidem physiologi postremas partes dl'aeo diras in­non animal sed Ciliciae montem didit atrox, Ioetera forme membra:esse aiunt quibusdam locis leones dedit fara caprea velox: I eumet capreas nutrieutem, quibus- filo1ogi me dicunt cousidere mon­dam ardentem, quibusdam ple- telI\ I nune CHicum capreasquenum serpentibus. hune Bellero- leones atque obe1ydros I gignen­phontes habitabilem fecit, unde tem: studio virtuteque Bellel'o­Chimaeram dicitur oecidisse fontis I sie velut occisus dicor,

cum Dune habit8.ri I illius ingeniopossum fortique labore

aen. 56 da ciconia. aviporro soni crepituB proprii mefecit habere I nomen, na.m qua­tiente ferensque orepacula rostro Inuntia Bum veris, multis stipatacatervis, Ihostis he1ydrorum nul­1um vit8.bo venenum, Iquin potiuspulli pascentur eame colubri: Iequora transcendens, me dueitprevia. cornix, llata cibabit mul­tigellas has Aaia turmas, I quasego rorifluis eollecta per agminalimphis I ut comites Heris babeo:sic sollicitudo I circa eommuniseunctis stat tam pia multosl natossie ut alentes hos vestimine car­nes Inostras nudemus, sed quantatempore nostras Iprogenies Dutri­mus, sie et alemur ab Hlis

Page 14: -36-1881 RhM-Platzierung 5Nuda Venus pic.ta, nudi pinguntur amores: quihus nuda placet, nudos dimittat oportet. qui versus cum sententiam scitam inscite reddant, haesites quantum eulpae

842 Buee he 101' Conioetanoa.

etiam hae Ieidorei sermouis imitatione refellitur quod in aenigmatis ver­sum 8 editor Lipsiensill temare intulit coUectas per agmina. ciconiaeDaturam brevius Aldhelmull explanavit in heptastichis n. 2, prae­monstravit autem Eusebio iIle versus clausulam crepacula rostro.denique in bubone Isidoms orig. XII 7 p. ]136 adpoBuerat Ovidiiversieulos Cfoedaqlle fit volueris venturi nuntia ludus, ignavus bubo',hine Eusebii aeu. 60 de buhone sie ineipit Cignava volueris vanturinuntia luctus'. eeterum antiquitatis vestigia in his aenigmatis per­paneR insunt, memorabile mihi visum est quod de tintilluo Tatwinuseomposllit n. 7:

olim dietabar proprio sub nomiue Oellaroptabantque llleum proeeres iam cernere vnltum.nune aliter versol' Bupel'is suspeDsuB in auriset cesus cogor late persolvere plallctum,eursibus haud tardis eum ad luctnm turba reeurrit.mordeo mordentem labris mox dentibus absque.

Eberti sententiam qui Caesarem fOl'tasse ex nota aliqua Tironianasignificari Titum ait, nuHo modo me percipere fateor: quoniamtiutinnabulmn olim Caesaris nomen voltumque habuisse dioitur ­adsumptus autem Caesar est lusus gl'atia tanquam caesor et oon­trariUB caeso putes aes ex qua ecolesiastici usus instrumentumhoc formare soliti sint conftatum esse ex priseis Romanique aevisignis repraesentautibus imperatorem. ultimo versu TatwiDtlS exem­plar multo vetustins parum commode expressit: de oaepa enimSymposius 44 mot"deo mordentes, ultro non mordeo quemquam, depipere liber Vindobonensis AL. 11 p. LXXI mordeo mordentem,morsu neo vulnero dentem, mutato verbo de urtica Aldhelmustotraat. 9 torqueo torquentes, sed ttullum torrLUCO spome. NicolaiReusneri aenigmatographian paene delevit obliviscenl;jum saElculorummuUituuo, neo nostris litteris nec germanicis aut anglicis inutilemoperam praestabit, siquis mam prudenter inBta.uraturus aute Otto­num imperium facta aenigmata euncta recognoscet.

Bonnae. Fr. Buecheler,