เทคโนโลยกบงานพพธภณฑเทคโนโลยกบงานพพธภณฑ//หองสมดหองสมด

ราชบดนทร สวรรณคณฑโครงการวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอการอนรกษเชงดจทล

(Research and Development in Digital Preservation Technology)

หนวยปฏบตการวจยคลงอนพนธความรศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

download other related presentations at http://www.slideshare.net/rachabodin

2

เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?

• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด

• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต

• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน

3

เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?

• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด

• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต

• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน

4

ใชเทคโนโลยอะไรใชเทคโนโลยอะไร??

การเขาถงองคความรออนไลน การเขาถงองคความรออฟไลน

เทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยการสอสารองคความร + +

-Tangible- Intangible

5

ใชเทคโนโลยเพออะไรใชเทคโนโลยเพออะไร??

• เพอเพมประสทธภาพในการเรยนร หรอการเขาถง องคความรของผเขาชม• เพอสรางใหเกดสงคมความรทมการแลกเปลยน และเชอมโยงขอมลระหวางเจาของขอมลดวยกน หรอระหวางผเขาชมกบเจาของขอมล หรอระหวาง ผเขาชมดวยกน• เพอการอนรกษองคความรแบบระยะยาว

6

ทำาไมตองใชเทคโนโลยทำาไมตองใชเทคโนโลย?? มประสทธภาพในการจดการกบขอมลจำานวนมาก

มประสทธภาพในการจดเกบขอมลหลายรปแบบ เชน

ตวอกษร รปภาพ เสยง วดโอ ภาพเคลอนไหว

เพอใหเกดการใชงานหรอเขาถงขอมลไดถกตอง สะดวก

รวดเรว ตรงตามความตองการ

มการเปลยนแปลงเทคโนโลยอยางตอเนองนำาไปสการ

อนรกษระยะยาว (Long term preservation)

7

1

แปลงขอมล

DIGITIZATION

3

แสดงผลขอมล

INFORMATION

VISUALIZATION

2

บรหารจดการขอมล

INFORMATION

MANAGEMENT

เราใชเทคโนโลยในพพธภณฑ/หองสมดอยางไร?

8

แผนภาพแสดงกระบวนการในการใชเทคโนโลยของพพธภณฑและหองสมด

Digitization

InformationManagement

Information Visualization

e-Learning

In Museum

Website

9

เทคโนโลยสำาหรบการแปลงขอมลDigitization Technology

1010

การแปลงขอมล (Digitization)

Analog ------------------------> Digital

scan

shoot

record

digital photo

digital video/audio

11

ชนดของตนฉบบ

วธการแปลงขอมล ไฟลตนฉบบ ไฟลเผยแพร

รปภาพ(กระดาษ)

สแกนถายภาพ

.tif300 dpi

.jpg72 dpi

รปภาพ(ฟลม)

สแกน(film scanner)

.tif> 300 dpi

.jpg72 dpi

วดโอ บนทก .aviไมบบอด

.wmv, .rm, .mov, .mp4, .mpg, .m2p

เทปเสยง บนทก .wav .wma, .rm, .mov, .mp3, .mp4

การกำาหนดรปแบบมาตรฐานของขอมลดจทล

11

1212

การแปลงขอมลกระดาษ

1313

การแปลงขอมลวดโอ

1414

+ +

การถายภาพนงรายละเอยดสง

1515

ภาพปกต

ภาพปกต VS ภาพรายละเอยดสง

ภาพรายละเอยดสง

16

17

High Dynamic Range PanoramaHigh Dynamic Range PanoramaNormal panorama

HDR panorama

18

High Dynamic Range Panoramic VRHigh Dynamic Range Panoramic VR

สวนโมกข ๓๖๐ องศา สวนโมกข ๓๖๐ องศา

19

การสรางภาพสามมตดวยกลองถายภาพนงดจทล

20

การแปลงขอมลดวยเครองสแกนภาพเลเซอรสามมต

2121

การแปลงขอมลดวยเครองตรวจจบการเคลอนไหว

Faridah Noor Mohd Noor, INDIAN TRADITIONAL DANCE: A VIRTUAL PROTOTYPE

22

เทคโนโลยสำาหรบการบรหารจดการขอมลInformation Management Technology

2323

เมอพดถงการบรหารจดการขอมล• สวนใหญคดถงซอฟตแวรทจะนำามาใช และปรบตวเอง

ใหเขากบขอจำากดของซอฟตแวรนนๆ มากกวาการหาซอฟตแวรทเขากนไดกบความตองการทางวชาการ• เกดสภาวะหลายมาตรฐาน หรอไมมมาตรฐานในการ

ใหคำาอธบายรายละเอยดขอมลในพพธภณฑ ซงจะมผลตอการสกดความรทตอบสนองตอการใหบรการแกกลม

เปาหมายทหลากหลาย และการแลกเปลยนขอมลระหวางพพธภณฑ

2424

คำาอธบายวตถคออะไร?

• คำาอธบายวตถ (Metadata) คอ สารสนเทศทม โครงสราง (Structured Information)

สำาหรบอธบายรายละเอยดตางๆ ของขอมลหลก• เปนเครองมอเพมประสทธภาพในการเขาถงขอมล สบคนขอมล รวมทงเปนเครองมอทใชในการบรหาร จดการขอมลในคลงขอมล

2525

Metadata ทตดมากบขอมลหลก

2626

Metadata ทผใชเปนผกำาหนด (ตามความสนใจ)รหสภาพ: 25500101153000

ชอภาพ: วดชยวฒนารามสถานท: อยธยาเจาของภาพ: ลดดา สาระเดชประเภท: Landscape

Architecture

วนทถายภาพ: 10 ม.ย. 2550

คำาอธบายภาพ: วดชยวฒนารามตงอยบนรม

ฝงแมนำาฟากตะวนตกของเกาะเมอง พระเจาประสาททองทรงสรางขน ในป

พ.ศ. 2173

2727

คณสมบตของ Metadata

• ไมยดตดกบชนดของฮารดแวร และซอฟตแวร• มลกษณะโครงสรางทเปนมาตรฐาน สามารถ รองรบการใชงานทหลากหลายได• ยดหยนตอการเปลยนแปลง

2828

ประเภทของ Metadata

• Descriptive Metadata

• Administrative Metadata

• Technical Metadata

• Rights Metadata

• Source Metadata

• Digital Provenance Metadata

• Preservation Metadata

2929

เมตะดาตาเพอการอธบายคณลกษณะ(Descriptive Metadata)

คอ Metadata ททำาหนาทในการอธบายขอมลหลก และหมวดหมของขอมล ใชเปนเครองมอสำาหรบการ

เขาถงขอมล หรอใชเปนเครองมอสำาหรบการสบคนตามความสนใจของผใช

3030

เมตะดาตาเพอการบรหารจดการ(Administrative Metadata)

คอ Metadata ทมขอมลสำาหรบใชในการบรหารจดการ• Technical Metadata: ขอมลเชงเทคนคทเกยวของ กบขอมลดจทลของขอมลหลก เชน รปแบบไฟล,

การบบอดขอมล เปนตน• Rights Metadata: ขอมลเกยวกบลขสทธในขอมล หลก และสทธหรอขอบเขตของการใชงาน• Source Metadata: ขอมลเกยวกบขอมลตนฉบบ ของขอมลหลก

3131

เมตะดาตาเพอการบรหารจดการ (ตอ)

• Digital Provenance Metadata: ขอมลทอธบายถง ขอมลดจทลอนๆ ของขอมลหลกเดยวกน เชน• รายละเอยดของไฟลตนฉบบ• รายละเอยดของไฟลสำาหรบเผยแพรขนาดใหญ (สำาหรบการพมพ)• รายละเอยดของไฟลสำาหรบเผยแพรขนาดเลก (สำาหรบดบนเวบ)• รายละเอยดของไฟล Thumbnail• รายละเอยดของวธการในการแปลงขอมล

3232

เมตะดาตาเพอการอนรกษ(Preservation Metadata)

Metadata ทเกบขอมลทจำาเปนสำาหรบการอนรกษ ขอมลตนบบ และขอมลดจทล เชน ขอมลเกยวกบ

สภาพทางกายภาพของขอมลตนฉบบ ขอมลทเกยว ของกบการสงวนรกษาไฟล เปนตน

3333

มาตรฐานเมตะดาตาควรเปนอยางไร?

• ชดของรายการ (Fields) ทถกกำาหนด เขาใจและยอมรบในวงกวาง• แตละพพธภณฑสามารถใชงานทงหมดหรอ

บางสวนของมาตรฐานได ซงถามการใชรายการ ใด จะตองใชในขอกำาหนดดงระบไวในมาตรฐาน

• แตละพพธภณฑสามารถเพมระเบยนอนๆ นอกเหนอจากทกำาหนดไวในมาตรฐานได

3434

ตวอยางการกำาหนดมาตรฐานเมตะดาตา

3535

ลกษณะการประยกตใชมาตรฐานเมตะดาตามาตรฐานกลาง- เลขวตถ- เลขเดม- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ

พพธภณฑ ก.

- เลขวตถ- เลขเดม- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ

พพธภณฑ ข.

- เลขวตถ- ชอวตถ- คำาอธบาย- สภาพวตถ

พพธภณฑ ค.

- เลขวตถ- ชอวตถ- คำาอธบาย- ประวตการอนรกษ *

3636

ตวอยาง Metadata

3737

ตวอยาง Metadata

Data from Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

3838

3939

4040

ประโยชนของ Metadata

1. เปนกลไกสำาคญในการจดเกบขอมลพนฐาน และขอมลท อธบายทมาของขอมลหลก รวมถงขอมลคำาอธบายเพมเตม

ในประเดนทสนใจตางๆ ขอมลเชงลก และขอมลแวดลอม2. ชวยใหสามารถบรหารจดการขอมลจำานวนมากไดอยางทว

ถง และมประสทธภาพ3. ชวยใหสามารถแลกเปลยนขอมลกบคลงขอมลอนๆ ท

เกยวของและเผยแพรขอมลสสาธารณะไดอยางมประสทธภาพ

4. ชวยสนบสนนใหเกดการสรางระบบคลงขอมล เพอเปน แหลงเรยนรของประเทศ หรอเปนแหลงขอมลเพอการ

วางแผนและการตดสนใจ

41

เทคโนโลยสำาหรบการแสดงผลขอมลInformation Visualization Technology

คลงขอมลดจทลคลงขอมลดจทล

e-Card Service

Photo Gallery

Video/Audio Archive

e-Learning Digital Museum

การแสดงผลขอมลและการเขาถงขอมล

42

4343

4444

4545

4646

4747

4848

49

อนรกษอนรกษ

ชวยในการอนรกษขอมลสำาคญ โดยลดการใชงานขอมลตนฉบบทออนไหวตอการถก

ทำาลาย เสยงตอการเสยหาย หรอสญหายจากการเขาถงไดโดยตรงจากผใช

จดการจดการ

ชวยใหเจาของขอมล มเครองมอชวยในการบรหารจดการขอมลจำานวนมากอยางเปน

ระบบ ชวยในการแลกเปลยนหรอเผยแพรขอมลผานระบบคอมพวเตอรและเครอขายอนเทอรเนต

เรยนรเรยนร

เปนแหลงเรยนรดวยตนเองตลอดชวต 7 วน24 ชวโมง สำาหรบทกคน โดยบรรจองค

ความรทสำาคญทางประวตศาสตร ศลปะ วฒนธรรม และภมปญญาของบรรพบรษ

ประโยชนของการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดประโยชนของการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมด

50

เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?

• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด

• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต

• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน

51

พพธภณฑและหองสมดไทยในปจจบนพพธภณฑและหองสมดไทยในปจจบน• หลายๆ ทยงไมมการใชงานเทคโนโลย• หลายๆ ทมการใชงานเทคโนโลย แต…

• เขาถงเจาของขอมลได แตเขาถงองคความร ไมได หรอไมสามารถสบคนองคความรได• สอสารทางเดยว ไมเขาใจผเขาชม• ไมมการแลกเปลยนเชอมโยง ทงระหวาง เจาของขอมลดวยกน และเจาของขอมลกบผใช

52

ตนเหตของปญหาตนเหตของปญหา• เพราะหลายๆ ท เขาใจวา…• เทคโนโลย…ไกลตว• เทคโนโลย…เปนเรองยาก• เทคโนโลย… ไมใชคำาตอบ• เทคโนโลย…ตองแพง• เทคโนโลย…ตองดไฮเทค

53

เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?

• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด

• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต

• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน

54

เทคโนโลยสำาคญสำาหรบการขบเคลอนพพธภณฑเทคโนโลยสำาคญสำาหรบการขบเคลอนพพธภณฑหรอหองสมดในอนาคตหรอหองสมดในอนาคต- New Media

- Virtual Reality and Human Computer

Interaction

- Internet-based Technology

(Online Museum, Online Collection)

- Collaboration and Sharing

(Social Network, RSS, Podcast, Mobile)

55

ตวอยางการประยกตใชเทคโนโลยเครอขายสงคม ตวอยางการประยกตใชเทคโนโลยเครอขายสงคม(Social Network) (Social Network) กบการบนทกสวนบคคลกบการบนทกสวนบคคล

Rachabodin Update

http://www.twitter.com/rachabodin

Rachabodin’s Blog

http://www.rachabodin.com

Rachabodin’s Photo

http://www.flickr.com/photos/rachabodin/

Rachabodin’s Video

http://www.youtube.com/user/rachabodin

Rachabodin’s Presentation Media

http://www.slideshare.net/rachabodin

Articles

Digital Images

Digital Video

PPT, PDF, Poster

56

เนอหาการบรรยายเนอหาการบรรยาย• เทคโนโลยอะไร? ทำาไม? อยางไร?

• ปญหาของการประยกตใชเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมด

• แนวโนมเทคโนโลยสำาหรบพพธภณฑและหองสมดในอนาคต

• ตวอยางการใชเทคโนโลยในงานพพธภณฑและหองสมดในปจจบน

5757

ตวอยางพพธภณฑดจทลตวอยางพพธภณฑดจทลBritishBritish Museum Museum

EnglandEnglandhttp://www.britishmuseum.org/

5858

5959

6060

6161

6262

6363

ตวอยางพพธภณฑดจทลตวอยางพพธภณฑดจทลLouvre MuseumLouvre Museum

FranceFrancehttp://www.louvre.fr/

6464

6565

6666

6767

6868

6969

7070

7171

7272

7373

ตวอยางพพธภณฑตวอยางพพธภณฑBrooklyn MuseumBrooklyn Museum

http://www.twitter.com/BrooklynMuseum

74

75

76

77

78

79

80

8181

ตวอยางพพธภณฑตวอยางพพธภณฑThe Women’s MuseumThe Women’s Museum

http://www.twitter.com/TheWomensMuseum

82

83

84

85

8686

ตวอยางคลงภาพดจทลตวอยางคลงภาพดจทลBritish LibraryBritish Library

http://www.imagesonline.bl.uk/

8787

8888

8989

9090

9191

ตวอยางคลงเสยงตวอยางคลงเสยงBritish LibraryBritish Library

http://www.bl.uk/

9292

9393

9494

9595

ตวอยางหองสมดกบเครอขายสงคมตวอยางหองสมดกบเครอขายสงคม

Libraries with Social NetworkLibraries with Social Network

96

97

98

99

100

101101

ตวอยางคลงเอกสารโบราณตวอยางคลงเอกสารโบราณSoutheast Asia Digital LibrarySoutheast Asia Digital Library

http://sea.lib.niu.edu/manuscript.html

102102

103103

104104

105105

106106

107107

ตวอยางคลงจดหมายเหตตวอยางคลงจดหมายเหต คลงจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ คลงจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ

http://www.bia.or.th/

108108

หอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ หอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ ณ สวนวชรเบญจทศ ณ สวนวชรเบญจทศ

109109

อยไมไกลจากแหลงชมชน

เขาถงไดงายทงทางรถยนต รถ ประจำาทาง และรถไฟลอยฟา และรถไฟใตดน

มบรรยากาศสงบ รมรนควรแกการศกษาธรรม

ไดรบความเออเฟอจากกรงเทพฯในการใชพนท

สวนวชรเบญจทศ (สวนรถไฟ) กรงเทพฯ

110110

เพอเปนแหลงรวบรวม ดแล รกษา และอนรกษผลงานการศกษา คนควา และ เผยแผพทธธรรม ททานพทธทาสทำาไว ใหสามารถใชงานไดอยางยงยน

เพอใหการบรการและสนบสนน ในการศกษา คนควา วจยพฒนา เผยแผ และแลกเปลยนเรยนร ดานศาสนธรรม

เพอสบสานปณธาน ๓ ประการของทานพทธทาส ในการเขาถงหวใจของศาสนา ของตน มความเขาใจระหวางศาสนา และพนจากอำานาจวตถนยม

๑

๒

๓

วตถประสงคของโครงการวตถประสงคของโครงการ

111111

ผลงานตนฉบบอยในสภาพทมความเสยงตอการชำารดเสยหาย

112112

ขอบเขตของขอมลในหอจดหมายเหตฯขอบเขตของขอมลในหอจดหมายเหตฯ

 

หนงสอ บนทกลายมอตนฉบบ๑๘, ๕๖๕ รายการ(๕๗๕, ๐๐๐ หนา)

ภาพ๔, ๐๘๓ รายการ(๕๑, ๓๐๐ ชน)

เสยงและโสตทศน ๒๓๔ แผน

๑, ๙๐๐ GB

วสดอนๆ

หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ

แหลงรวบรวม และอนรกษผลงานตนฉบบของทานพทธทาส

113113www.bia.or.th

การจดทำาสำาเนาดจตอล, ฐานขอมลดจตอล และจดเตรยมอปกรณเกบสำาเนาดจตอล และ บคลากรในการดแลรกษาและควบคม

เกบรายละเอยดขอมลตามมาตรฐานจดหมายเหต ISAD

ผลงานตนฉบบ

กรรมวธอนรกษตนฉบบตามหลกจดหมายเหตสากล

จดทำาทะเบยนควบคม

การจดเกบตนฉบบ การจดเกบในรปแบบดจตอล การจดเตรยมสถานทเกบทไดรบการควบคมอณหภมและ

ความชน การจดเกบรกษาดวยอปกรณมาตรฐานทใชในการจดเกบ

จดหมายเหตโดยเฉพาะ

ควบคมดแลทกขนตอนโดยผเชยวชาญดานจดหมายเหตและเทคโนโลยสารสนเทศ โดยจะเปนหอจดหมายเหตดจตอลทสมบรณ

แนวทางในการดำาเนนงานแนวทางในการดำาเนนงาน

114114

ผลงานการศกษา คนควา และเผยแผ

พทธธรรม ททานพทธทาสทำาไว

หอจดหมายเหต พทธทาส อนทปญโญ

ระบบอนเตอรเนต

สอสงพมพตางๆ

ผลงานตนฉบบ

ฐานขอมลดจตอล

นทรรศการ

ฐานขอมลดจตอล

หนงสอ บทความ (ภาษาไทย/ตางประเทศ)

กจกรรมในการปฏบตธรรมและเสวนา

รปแบบการใหบรการรปแบบการใหบรการ

115115

ตวอยางงานทสำาเรจในป พ ตวอยางงานทสำาเรจในป พ..ศศ. . ๒๕๕๑๒๕๕๑

สวนโมกขสวนโมกข ๓๖๐ องศา ๓๖๐ องศา

116116

ตวอยางงานทสำาเรจในป พ ตวอยางงานทสำาเรจในป พ..ศศ. . ๒๕๕๑๒๕๕๑

สวนโมกข ๓๖๐ องศา สวนโมกข ๓๖๐ องศา

ขอบคณครบขอบคณครบ

Follow my update at http://www.twitter.com/rachabodin