بسمه تعالي
شركت مهندسي آب و فاضالب كشورمعاونت نظارت بر بهره برداري
راهنماي شست و شو و های توزيع آبگندزدائي شبکه
آشاميدني
شوراي سياست گذاري كيفيت آب1391دي ماه
بسمه تعالي
شبكههايتوزيعآباصليترينومهمترينجزءيكسيستمآبرسانيهستندكهبرايتوزيعبهداشتيآبآشاميدنيسالماستفادهميشوند.لذاشستوشووگندزداييآنهابادرنظرداشتنجنبههاياقتصاديوايمنيازمهمتريناهدافبخشكنترلكيفيتآبميباشد.شستوشووگندزداييشبكههايتوزيعآببهداليلزير
ضرورياست:جديداالحداثبودن-تعميراتوتعويضقطعات-افتكلر-شكاياتمردميازكيفيتنامطلوبآبآشاميدني-(HPC>500درشبكهيتوزيع)HPCباالبودن-نيازبهتخليهيرسوباتازشبكههايآببهصورتدورهايباتواترزماني-
مشخصتنوعروشهايشستوشووتخليهيرسوباتوضرورتانجامكاربهصورتاصوليوصحيحشورايسياستگذاريرابرآنداشتتابهتدوينوجمعآوري
جديدترينوكارآمدترينروشهايشستوشووگندزداييدرغالبيكراهنمااقدامنمايند.
راهنمايپيوستبهمنظورايجادوحدترويهدرفعاليتهايكنترلكيفيتآبتهيهشدهوبهتأييدرسيدهاست.لذاضمنتقديرازكسانيكهمسئوليتتهيهيآنرا
برعهدهداشتهاند،اميداستبابهكارگيريراهنمايمذكورتوسطواحدهايذيربط،بهاهدافتضمينكيفيتآبيكهبهدستمصرفكنندهميرسددستيابيم.
حميدرضاتشيعيمعاوننظارتبربهرهبرداري
1391ديماه
1
تهيه كننده: مدير كنترل كيفيتمهرشاد سليمان نژاد
آبف9999ار اس9999تانايالم
تأييدكنندگان،اعضایشورايسياستگذاريكيفيتآب:رییسشورایسياستگذاري
مديردفترنظارتبربهداشتآب.کوشیاراعظمواقفی1شرکتمهندسیآبوفاضالبکشور
اعضايشورایسياستگذاري
مديركنترلكيفيت.غالمرضااحمري2آبفااستانمركزي
مديركنترلكيفيت.محمدحسنربيعيراد3آبفااستاناصفهان
2
رييسادارهكنترلكيفيت.اسماعيلروحبخش4آبفاراستانگيالن
مديركنترلكيفيت.ميرعليرحيميزاد5آبفاراستاناردبيل
مديركنترلكيفيت.سيدمحمدسيدخادمي6آبفااستانگلستان
مديركنترلكيفيت.مهرشادسليماننژاد7آبفاراستانايالم
مديركنترلكيفيت.سهرابطالبي8آبفااستانآذربايجانغربي
مديركنترلكبفيت.فريبرزمؤسس9آبفااستانكردستان
دبيرشورایسیاستگذاریكارشناسدفترنظارتبربهداشتآب.ترنمآژير10شركتمهندسيآبوفاضالبكشور
صفحهفهرست مندرجات
مقدمه...................................................................................................................................................4
ه9999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999دف:.........................................................................................................
........................................ 4 دامنه ي
ك99999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999اربرد:.........................................................................................................
.......................... 4مrrrrrrrrrrواردضrrrrrrrrrrرورتشسrrrrrrrrrrتوشrrrrrrrrrrويوگنrrrrrrrrrrدزداييشrrrrrrrrrrبكههrrrrrrrrrrاي
4............................................................................توزيعتنrrrrrrrrrrrrrrاوبوتrrrrrrrrrrrrrrواترشسrrrrrrrrrrrrrrتوشrrrrrrrrrrrrrrويشrrrrrrrrrrrrrrبكههrrrrrrrrrrrrrrاي
5.............................................................................................توزيعبرنامrrrrrrrrrrهريrrrrrrrrrrزي/طrrrrrrrrrrراحيعمليrrrrrrrrrrاتشسrrrrrrrrrrتوشrrrrrrrrrrويشrrrrrrrrrrبكه
5............................................................توزيع...........................روشrrrrrrrrrrrrrهايشسrrrrrrrrrrrrrتوشrrrrrrrrrrrrrووگنrrrrrrrrrrrrrدزداييشrrrrrrrrrrrrrبكههrrrrrrrrrrrrrاي
5....................................................................... ..................توزيع)اسrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrتفادهازسrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrرعتآب(شrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrيرهايآتشflushingروش6.............................................................نشاني)اجسrrrrrrrrrrامسrrrrrrrrrrايندهاسrrrrrrrrrrفنجيبrrrrrrrrrrااسrrrrrrrrrrتفادهازفشrrrrrrrrrrارSwabbingروش7.........................................................................آب(airروش scouringدهrrrrrrrrrrrrrrrrrrترلشrrrrrrrrrrrrrrrrrrقكنrrrrrrrrrrrrrrrrrrتزري(
9هوا(.....................................................................................................................
3
روشگنrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrدزدائيشrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrبكههrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrايتوزيع...........................................................................................................................
.............13نمونrrrrrrهفrrrrrrرمبرنامrrrrrrهاجrrrrrrرايعمليrrrrrrاتشسrrrrrrتوشrrrrrrووگنrrrrrrدزداييشrrrrrrبكه
17.....................................................................توزيعنمونهفرمنظارتکیفیبرفرآیندگندزداییخطوطانتقالوشبکهتوزیعآبنمونهفرم
18آشامیدنی..........................................................فهرسrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrتمنrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrابعمrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrورداسrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrتفاد
...........................................................................................................ه...............19
فهرست جداولصفحه
جدولمقايسهايروشهايمتداولشستوشويشبكه13توزيع.................................................................................
مق999ادیر م999واد ش999یمیایی الزم ب999رای تولی999د محل999ول کل999ر جهت:1rrrجrrrدول15............................................................گندزدائي مق99999دار م99999واد ش99999یمیایی م99999ورد نی99999از جهت خن99999ثي:2rrrrrrجrrrrrrدول
16...........................................................................................سازي
فهرس9999999999999999999999999999ت ش9999999999999999999999999999كل ه9999999999999999999999999999اصفحه درswab : اتصاالت مخصوص واردكردن 1شكل
8لوله....................................................................... Air ) ):نحوه ي اجراي شست و شو با آب و هوا2شكل
scouring..............................................................10 : تزريق محلول كلر توسط كلرزن3شكل
13مايعي...............................................................................
4
مقدمه:شبكههايتوزيعآباصليترينومهمrrترينجrزءيrكسيسrتمآبرسrrانيهسrتندكrrهبرايتوزيعبهداشتيآبآشاميدنيسالماستفادهميشوند.تشكيلرسوباتوانباشتهشدنگلواليدرلولههايشrrبكهيتوزيrrعبrrاعثايجrrادبrrوومrrزهورنrrگوافrrزايشكدورتآبآشاميدنيشدهوشرايطمساعديبراياستقرارورشدوتجمعباكتريهrrادرجدارداخليلولههافراهمميسازدواثrrربخشrrيعمrrلگنrrدزدائيرانrrيزبrrهطrrورچشمگيريكاهشوضرورتشستوشrrووگنrrدزدائيشrrبكههايتوزيrrعرادوچنrrدان~شاميدنيباسطوحداخلياينلولهها،عالوهبراينكهموجب ميكند.تماسمداومآبآغيربهداشتيشدنآبآشاميدنيميشودتهديديجديبرايسrrالمتمصrrرفكنندگان
بحسابميآيد.دراينراهنمrrاسrrعيگرديrrدهضrrرورتهاوچگrrونگيشسrrتوشrrووگنrrدزدائيشrrبكههايتوزيrrعآبآشrrاميدنيجهتحفrrظسrrالمتآبآشrrاميدنيدرتمrrاسبrrاآن
.توضيحدادهشود
هدف:هدفازتهيهياينراهنما،ارائهيروشهايرايجواقتصاديوايمنبرايشستوشووگندزداييشبكههايتوزيعآبآشاميدنيجهتحذفرسوباتوبيوفيلمازجrrدارداخليلولههrrابrrهمنظrrورحفrrظكيفيت،جلوگrrيريازتغيrrيركيفيتوسrrالمتآب
آشاميدنيدرنقطهيمصرفميباشد.دامنه ي كاربرد:
دامنهيكrrاربرداينراهنمrrاكليهيشrrبكههايتوزيrrعآبآشrrاميدنيتحتپوشrrشخدماتشركتهايآبفايشهريوروستاييميباشد.
موارد ضرورت شست و شو و گندزدايي شبكه هاي توزيع:-1
ي شبكه هاي توزيع:شست و شو( موارد ضرورت 1-1(جديداالحداثبودنشبكههايتوزيعآبآشاميدني1-1-1(هنگامانجامتعميراتوتعويضقطعات2-1-1
(بهصورتدورهايباتواترزمانيمشخص3-1-1شكاياتمردميازكيفيتآبآشاميدنيمصرفي)كدورت،رنگ،بو،مزه((4-1-1
HPC > 500درشبكهيتوزيع))HPC(باالبودنميزان5-1-1(افتكلرباقيمانده)زوالنامتعارفكلر(درشبكهيتوزيع6-1-1
5
شبكه هاي توزيع:گندزدايي( موارد ضرورت 2-1
(جديداالحداثبودنشبكههايتوزيعآبآشاميدني1-2-1پسازانجrrام(ادامهيشrrكاياتمrrردميازكيفيتآبآشrrاميدنيمصrrرفي2-2-1
)رنگ،بوومزه(عملياتشستوشو پسازانجامعمليrrاتشسrrتودرشبكهيتوزيعHPC(باالبودنميزان3-2-1HPC > 500))شو
پسازانجrrام(افتكلرباقيمانده)زوالنامتعارفكلر(درشrrبكهيتوزيع4-2-1عملياتشستوشو
تناوب و تواتر شست و شوي شبكه هاي توزيع : -2تعrrيينتنrrاوبوتrrواترشسrrتوشrrويخطrrوطوشrrبكههايتوزيrrعآبآشrrاميدني
سالوباتشخيصمديركنترلكيفيتمشخصشود.3بستهيفاكتورهاتا-وضعيتكيفيآبآشاميدني1-2-كارائيتصفيهخانهيآب2-2-وضعيتهيدروليكيشبكههايتوزيع3-2-نتايجپايشهايدورهايوبازرسيها4-2-جنسوطولعمرلولهها5-2
برنامه ريزي /طراحي عمليات شست و شوي شبكه ي توزيع:- 3پسازتشخيصضرورتجهتانجrrامعمليrrاتبايسrrتيبrrاتوجrrهبrrهمrrواردزيrrر
طراحي/برنامهريزيالزمانجامگيرد.-منطقهيعمليات،سايزوجنسلولههاوروشمورداسrrتفادهبايسrrتيمشrrخص1-3شود.-تهيهينقشهيمنطقهيعمليات2-3محيrrطلولrrه-شrrيرهاي–-تشrrخيصمخrrاطراتبrrالقوهيآلrrودگي)فشrrارپrrايين3-3
هواو....(-تعيينزمانالزمعمليات،مواد،لوازم،نقشهوتعدادنفراتموردنياز4-3-ارزيابيامكاندسترسيبهخطوطوشيرآالت5-3-بازنگريبرنامهواعمالتغييراتدرصورتلزوم6-3-اطالعرسrrrانيوپيشآگrrrاهيبrrrهمصrrrرفكنندگانبrrrهويrrrژهمصrrrرفكنندگان7-3
خاص)بيمارستانها،مدارسو...(ومسئولينمحليذيربط-پايشونظارتبرپيشرفتواثربخشيعمليات8-3
-روش هاي شست و شوي شبكه هاي توزيع :4:متداولترينروشهايشستوشويشبكههايتوزيععبارتنداز
1-4-flushingاستفادهازسرعتآب(شيرهايآتشنشاني(2-4-swabbing)اجسامسايندهاسفنجيبااستفادهازفشارآب(3-4-air scouring)تزريقكنترلشدهيهوا(
6
در انتخ99اب روش مناس99ب شس99ت و ش99وي2فاكتورهاي ذكر شده در بن99د شبكه هاي توزيع مي توانند مؤثر باشند.
در زير به شرح مراحل اجرائي روش هاي شست و شوي شبكه هاي توزيعپرداخته مي شود :
) استفاده از سرعت آب ( شيرهاي آتش نشانيflushing- روش 1-4
ساده ترين روش شست شوي شبكه ي توزيع است.فالشrrينگ:دراينروشآبلولههrrاازطريrrقشrrيرهايآتشنشrrانيوتخليrrهجهت
افزايشسرعتآبدرلولهوازبينبردنرسوباتوبيوفيلماستفادهميشود.سرعتموردنيازجهتشسrrتوشrrودراينروشبrrهانrrدازهووزنمخصrrوصذرات
بستگيدارد.
:flushingمراحل اجرا (جهتانجامعملياتشناساييوشيرهايقطعووصلابتداوانتهrrايآنبسrrته1-1-4شود.(شيرآالترابهمنظورافزايشسرعتجريانآبدرلولهبrrهصrrورتمتrrوالي2-1-4
بrrازكrrردهتrrانهايتrrارسrrوباتبrrهحrrالتشrrناوردرآمrrدهوازشrrيرخrrروجي)تخليrrهيrrاآتشنشاني(خارجگردند.
(پسازتخليهيآبورسrrوبات،شrrيرخrrروجيراهمچنrrانبrrازنگهداشrrتهو3-1-4همزمrrانشrrيرآبوروديرابrrازكنيrrدواينعمrrلتrrازمrrانخrrروجآبزاللازشrrير
خروجيجهتحصولاطمينانازتخليهيكاملرسوباتوگلواليادامهدهيد.ميتوانجهتخارجنمودنپسماندورسوباتتهنشينشدهبااسrrتفادهازدسrrتگاه
برابرسرعتطراحيبهداخrrلشrrبكهتزريrrقنمrrود)جهت5/1واترجت،آبباسرعتاتصrrالواتrrرجتبrrهلولrrهميتrrوانازشrrيرآتشنشrrانيدردسrrترسويrrاانشrrعابات
استفادهنمود(. ( بع99د از مش99اهده ي آب تم99يز از خ99روجي، انج99ام آزمايش99ات جهت4-1-4
ش99ير خ99روجي را،حصول اطمينان از مطلوبيت كل99ر باقيمان99ده و ك99دورت.بسته شيرهاي قطع و وصل ابتدا و انتهاي خط را باز نمائيد
:flushingمزاياي شست و شو به روش سهولتدرانجام•كمهزينه•عدمنيازبهنيرويمتخصص•
:flushingمعايب شست و شو به روش حجمزيادآبمصرفي•اثربخشيكمدرحذفبيوفيلمورسوبات)درصورتپايينبودنسرعتجريانآب(•
7
) اجس99ام س99اينده اس99فنجي ب99ا اس99تفاده ازSwabbing- روش 2-4فشار آب (
Swabbingهrrتوانهبrrعبارتاستازحركتجسماسفنجيازجنسفوموبهشكلاس)جسمساينده(درونلولهبااستفادهازفشارآب.Swabنام
مrrتربrrر1.5تا0.8اينروشدرجاهائياستفادهميشودكهسرعتآبدرونلولهبينثانيهباشد.
Swabbingبرايحذفرسوباتنرمكارائيمناسبوبرايرسوباتسختولولههاييكهخوردگيداشتهباشندمناسبنيست.
:Swabbingمراحل اجراي ( انتخاب مسير عمليات )خط لوله( به طوري كه ابتدا و انتهاي لوله1-2-4
داراي شير قطع و وصل، شيرآالت و اتصاالت مناسب باشد. انش99عاباتشrrيرهايقطrrعووصrrلابتrrداوانتهrrائيو(آب لوله را تخليه و 2-2-4
مشتركين بسته شود. ( را از طريق شيرآالت يا اتصاالت ويژه)ش99كلswab( جسم ساينده)3-2-4
(كه بدين منظور نصب شده اند وارد لوله كنيد. نحوه ي وارد كردن جس99م1ساينده بستگي به ابتكار و خالقيت مجريان عمليات دارد.
( پس از استقرار جسم س99اينده داخ99ل لول99ه آن را ب99ا اس99تفاده از4-2-4 شيرهاي آتش نشاني يا تانكرهاي سيار در لوله به حركت در آوريد.
( را از لوله خارج نمائيد.swab( در انتهاي مسير جسم ساينده)5-2-4 ( بع99د از مش99اهده آب تم99يز از خ99روجي و انج99ام آزمايش99ات جهت6-2-4
حصول اطمينان از مطلوبيت كل99ر باقيمان99ده و ك99دورت ش99يرهاي قط99ع ووصل ابتدا و انتهاي خط و انشعابات مشتركين را باز نمائيد.
در لولهswab : اتصاالت مخصوص واردكردن 1شكل مالحظات :
(جسم ساينده swab.قبل از استفاده بايستي ضدعفوني گردد )
8
( اگر جسم ساينده swabبا سرعت حركت كند مواد كمتري حذف) و جسم ساينده آسيب خواهد ديد.
بايستي ساينده قطر جسم بزرگتر25)9 4/1 لوله قطر از )% باشد.
( ) باتوج99ه ب99ه چس99بندگيswab - در انتخ99اب ن99وع جس99م س99اينده ) (در سايزهاswabرسوبات به جدار داخلي لوله( دقت شود. جسم ساينده )
و جنسهاي مختلف توليد مي شود و در سه سطح درجه بندي مي شود: نرم(.scouring تميزكننده )– سخت –
(جهت جلوگيري از غلت خوردن جسم ساينده swabدرون لوله) در لوله ه99اي ب99ا قط99ر پ99ايين)كم99تر ازswabبايستي نسبت طول ب99ه قط99ر
100ميلي م99تر( دو براب99ر و در لوله ه99اي ب99ا قط99ر ب99اال) بيش99تر از 100 برابر در نظر گرفته شود. 1.5ميلي متر(
جس99م6تا3 براي شست و شوئي مطلوب يك لوله بايستي (از آن عبور داد.swabساينده) ( در انتهاي لوله بايستي شرايط را براي خروج جسم ساينده
swab .فراهم نمود) درصورت عدم وجود اتصاالت مخصوص جهت ورود و خروج جسم
(در لول99ه، چگ99ونگي انج99ام اين عم99ل بس99تگي ب99ه خالقيت وswabساينده )شيوه مهندسي مجريان دارد.
:Swabbingمزاياي حذف بيوفيلم و رسوبات • قدرت باال در حذف بيوفيلم و رسوبات• آب مصرفي مورد نياز بسيار كم• براي تمام اقطار كاربرد دارد)زيرا جسم ساينده در•
سايزهاي مختلف توليد مي شود( امكان توليد جسم ساينده به سطحي سخت براي حذف •
رسوبات مقاوم و استفاده در لوله هايي كه خوردگي زياديدارند.
:Swabbingمعايب دشوار است. (swab)تهيه و تأمين جسم ساينده • در داخل (swab)احتمال شكسته شدن جسم ساينده •
لوله ، به ويژه در لوله هاي با درجه خوردگي باالگران بودن • نياز به نقاط مناسب جهت استقرار و واردكردن جسم•
(swab)سايندهقبل از استفاده ( swabجسم ساينده) لزوم ضدعفوني •
9
آسيب به پوشش داخلي لوله هاي داراي پوشش •
4-4- air scouring)تزريق كنترل شده هوا (Air scouringلولههاجهتايجادسرعتبه،شدهفيلترهوایفشردهتزریقعبارتاز
باال، . (دیگرثابتشيرآالتیاوشیرآتشنشانی)ازطریقیکمعموال در اين روش مخلوطي از آب و هوا تشكيل گل99وله اي از ه99وا ب99ه ش99كل
دادهكهدراثرتزريقهوايتمrيزفشrردهبوسrيلهكمپرسrrور slugsحلزوني به نام وازطريقشيرهايآتشنشانيواردخطلولهيموردنظرميگردد.
اين گلوله هاي حلزوني با سرعت باال باعث جدا شدن رسوبات و بي99وفيلماز جدار داخلي لوله مي شوند.
تجهيزات مورد نياز :(cfm175-كمپرسور هوا) حداقل
-خنك كننده هوا-سيستم فيلتراسيون
Air scouring ) :نحوه ي اجراي شست و شو با آب و هوا )2شكل
:Air scouring) مراحل اجرا شست و شو با آب و هوا ) ( انتخاب مسير عمليات )خط لوله( به طوري كه ابتدا و انتهاي لوله1-4-4
داراي شير قطع و وصل ، شيرآالت مناسب جهت تزريق و خروج آب ه99وا(.2باشند)شكل
(شيرهاي ابتدا و انتهاي خط لوله را ببنديد.2-4-4( تمامي انشعابات مشتركين متصل به لوله را ببنديد.3-4-4( شير خروجي را باز نمائيد.4-4-4 ( هوا را از ش99ير ورودي ب99ه ص99ورت متن99اوب وارد نمائي99د) ب99ا ب99از و5-4-4
بسته كردن شير كنترل هوا(. (همزمان شير قطع و وص99ل ابت99داي خ9ط را ب9ه ان9دازه ي دبي ش9ير6-4-4
خروجي باز نمائيد تا همزمان آب و هوا وارد خط شود.
10
(بعد از مشاهده ي آب و هواي تميز از خروجي، جريان هوا را قط99ع7-4-4و جريان آب را تا زمان زالل شدن آب داخل لوله ادامه دهيد.
(پس ازانج99ام آزمايش99ات جهت حص99ول اطمين99ان از مطل99وبيت كل99ر8-4-4 باقيمان99ده و ك99دورت، ش99يرهاي قط99ع و وص99ل ابت99دا و انته99اي خ99ط و
انشعابات مشتركين را باز نمائيد.
:Air scouring) مزاياي روش شست و شو با آب و هوا )كمترمصرفميشودSwabbig%آبنسبتبهروش40حدود•حذفرسوباتوبيوفيلمنسبتبهروشفالشينگ•
:Air scouring) روش شست و شو با آب و هوا )معايبميليمتركارائيقابلقبولدارد.200درلولههايباقطركمتراز•نيازبهنيرويانسانيمتخصصوماهر•
درصورتعدمرعايتاقداماتاحتياطيامكانآلودگيازطريقنشت• موادروغنيبهخطلولهوجوددارد.
امكانگرفتگيپشتكنتورمشتركين.•
مالحظات:
: كنترل هاي اوليه -كنترلتجهيزات:1كمپرسوردرشرايطكاريخوبيباشدوروغندرهوايخروجيآننباشد.-همهيشيلنگهايارتباطيبررسيشوندوطبقيكبرنrrامهيمنظمبrrامحلrrول-
%(ضدعفونيگردد.4رقيقشدههيپوكلريتسديم)شيلنگهادريكمحيطعاريازآلودگيماننديككانتينرمحفوظنگهداريشوند.-
قبلازاتصالشيلنگها،باهوايفشردهيفيلترشدهداخلآنهادميدهشود.بستهايشيلنگهوابهطوركاملمحكمشوند.-هوايواردشدهبهكمپرسورازهرگونهمحيطآلrrودهدورنگهداشrrتهشrrود.يrrك-
محيطآلودهميتواندخطرآلودگيخطوطلولهرابههمراهداشتهباشد.واحدشستوشويآبوهوا)كمپرسور(بrrررويسrrطحنسrrبتامسrrطحقrrرار-
گيرد.شكلبايكشيرتوپيبرروياتصالهيدرانتنصبشود.Tيكاتصال-همهيفيلترهايهواقبلازشروعكاركنترلشوند.-يكشيريrكطرفrهبrرايجلوگrيريازبازگشrتآببrهداخrلفيلترهrايهrواي-
كمپرسوراستفادهگردد.شيرهايمخصوصاتصالبهشبكهقبلازشروعكاركمپرسrrوردرمحrrلتسrrت-
شوند.
11
كنترل سيستم آبرساني-2همهيشيرهاوهيدرانتهايانتخابشدهسالمبودهودرمعرضديدباشند.-ناحيهايازشبكهيآبكهقراراستشستوشودادهشودكrrامالازسrrرويس-
دهيخارجگرددوهمهيشيرهايجداكنندهازنظرنشتكنترلشوند.همهيشيرهايمنشrrعبشrrدهازخطيكrrهشسrrتوشrrودادهميشrrودبسrrته-
باشند.عالئمايمنيدرمحلكارگذاشتهشود.-همهيشيرهاياطمينانبرايكاهشافتفشارهوادارايكالهكباشند.-شيلنگهايانتظاربدونمهاررهانشوند.-نقطهيخrrروجيخrrطلولrrهبrrاالترازسrrطحزمينباشrrدتrrاازورودآلودگيهrrا-
جلوگيريشود.نقطهيخروجيخطلولهسببخسارت،سيالبيشrrدنيrrاتخrrريبزهكشهrrاي-
زمينينشود.درمحلكارانجاممواردمديريتامنيتمشتركينوترافيكانجامگردد.-
جدولمقايسهايروشهايمتداولشستوشويشبكهتوزيعswabbingAir scouringflushing
ميلي1000معموالتاسايزلولهميليمتر150تاميليمتر200تامتر
نيازبهفشارآبزيادكمزيادميزانآبمصرفيزيادنسبتاكمكم
تجهيزاتولوازمندارداختصاصياختصاصينيازدارد
)حفاريونصباتصاالتويژه(
معموالنيازداردنيازندارد
)استفادهازشيرآالتموجود(
اصالحاتوتغييراتشبكه
نيرويمتخصصنيازنداردنيازداردنيازدارد
متوسطزياد
درخطوطكمفشار=كم
درخطوطپرفشار=زياد
اثربخشي
12
-روش گندزدائي شبكه هاي توزيع:5 درصورت تشخيص ضرورت گندزائي ،عمليات را مطابق روش زي99ر ادام99ه
دهيد: "باتوجه به تهديدات و خط99رات ج99اني و م99الي در اين مرحل99ه اطمين99ان از بسته بودن تم99ام انش99عابات و ع99دم امك99ان اس99تفاده از آب ش99بكه درحين
انجام عمليات گندزدائي ضروري و حياتي مي باشد." "همچنين تاكيد ميگردد با توجه به حساسيت موضوع و جهت جلوگيري از هرگونه حادثه ناگوار ناشي از مصرف آب حاوي كلر با غلظت باال توس99ط
ب99ه وي99ژه از طري99ق رس99انه ه99ا و توزي99ع3-7مشتركين ، اجراي دقيق بن99د بروشور الزامي است."
(پسازاتمامعملياتشستوشrrوشrrيرهايابتrrداوانتهrrايمسrrيروانشrrعابات1-5مشتركينبستهشود.
(ازبستهبودنشيرانشعاباتمشتركيناطمينانحاصلكنيد.2-5(شيرآالتمورداستفادهدرطولعملياتراشناسائيوعالمتگذاريكنيد.3-5(شيرخروجيراباز،تاآبدرونلولهتخليهشود.4-5جهتتهيهي1(مقدارمادهيگندزدايموردنيازرابrااسrrتفادهازجrدولشrrمارهي5-5
كلرباغلظت 300 ميليگرمدرليتر محاسبهنمائيد.(كلرموردنيازبrrهصrrورتمحلrrولازطريrrقشrrيرهايآتشنشrrانييrrاانشrrعابات6-5
خانگيابتدايمسيردرونلولهترزيقنمائيد.توجrrه:بrrرايتزريrrقمحلrrولكلrrربسrrتهبrrهامكانrrاتوخالقيتمجريrrانميتوانrrداز
(3كلرزنهايمايعي/تانكرهايسيار/ماشينهايآتشنشانياستفادهنمود.)شكل(شيرقطعووصلابتداخطلولrrهرابrrازنمائيrrدتrrالولrrهآبگrrيريوآبازنقطهي7-5
تزريقكلرخارجشودسپسشيرقطعووصلابتدايخطلولهراببنديد.شيرخروجيرابازنمrrودهوهمزمrrانشrrيرآبساعت3(پسازطيزمانماند8-5
وروديرابازبگذاريدتازمانيكrrهمrrيزانكلrrرباقيمانrrدهدرخrrروجيبrrهحrrدمطلrrوببرسد.(شيرخروجيبسته،شيرهايقطعووصلابتداوانتهايمسrrيرلولrrهوانشrrعابات9-5
مشتركينرابازنمائيد.
:ترزيقمحلولكلرتوسطكلرزنمايعي3شكلمالحظات
هنگام انجام عمليات گندزدائي رع99ايت كلي99ه اص99ول ايم99ني و حف99اظت فردي الزامي است.
دزداييrrووگنrrتوشrrتشسrrلتسrrامكليهيمراحrrتفادهجهتانجrrورداسrrآبمبايستيآبآشاميدنيسالموبهداشتيباشد.
13
البهاrrطحيوفاضrrايسrrاريآبهrrهمجrrخروجيلولهيتخليهبههيچوجهنبايستيبمتصلگرددبلكهاينلولههابايستيبهحوضچهتخليهگرديدهوازآنجابهمجاريمجاز
دفعگردد.شستوشووگندزداييشبكههايتوزيعجديداالحداثراميتوانهمزمانباتست
24غلظتکلrrرباقیمانrrدهدرطrrولخrrطدرطی"ضrrمناهيدروليكيلولههاانجrrامداد.گrrرمدرمrrترمکعبباشrrدوصrrحتانجrrامعمليrrات25ساعتنبایrrدهیچگrrاهکمrrتراز
بايستيصورتجلسهوبهتاييدكارشناسكنترلكيفيتبرسد.هrrباتوجهبهاينكهضدعفونيلولههايجديداالحداثهمزمانباتستهيدروليكيب
صورتقطعهقطعهوازپستتريننقطهآبگيريشروعميشودبايستيپسازاتمام1-3آزمايشوضدعفوني،شستوشويسراسريخطrrوطلولrrهبrrاكلrrربrrهغلظت
گرمدرمترمكعببالفاصلهانجامگردد.تخليهيآبخطلولهباتوجهبهغلظتكلرآنبايدبهنحويانجامپذيردتاازآسيب
بهمحيطزيستوآبپذيرندهجلوگيريشrود.دراينحrالتمجrري/پيمانكrrاربايسrتي در صورتقبالهماهنگيالزمرابrrهعمrrلآوردهومجوزهrrايالزمرادريrrافتكنrrدو
قبلازتخليrrهبrrهمحيrrطبrrااسrrتفادهازمrrوادشrrيميائيمناسrrبخنrrثي)جrrدولامكان(وسپستخليهگردد.2شمارهي
دگيrrدمهديrrيراتوصrrلتعمrrهداليrrهنگامشستوشووضدعفونيخطوطلولهبخطوطودرصورتنيازبهتعrrويضوجrrايگزينياتصrrاالتوشrrيرآالتخطrrوطآسrrيب
%ضدعفونيوسrrپسدرمحrrل5ديدهبايدقبلازنصبتوسطمحلولكلرباغلظتنصبگردند.پسازانجامتعميراتخطوطمجاورنيزطبقروالشستوشrrووضrrدعفونيگردندسپسآزمايشاتكلرباقيمانrrدهوكrrدورتواطمينrrانازمطلrrوبيتآنهrrا
ارتباطمنطقهايزولهشدهراباشبكهبرقرارگردد.
14
: مقادير مواد شيميايي الزم جهت1جدول شماره ي ميلي گرم در ليتر)300تهيه محلول كلر با غلظت
ppm300 )* متري 5 يك شاخه لوله براي گندزدايي
قطرلوله)mm)
هيپوكلريتسديم15%
)ليتر(
هيپوكلريتسديم10%
)ليتر(
هيپوكلريتسديم5%
)ليتر(
پركلرين65%
)گرم(كلرمايع)گرم(
ساعتماند
1000.10.10.218.111.83
1500.20.30.540.826.53
2000.30.50.972.547.13
2500.50.71.4113.373.63
3000.71.12.0163.1106.03
3501.01.42.7222.0144.33
4001.31.93.6290.0188.53
4501.72.44.5367.0238.63
5002.12.95.6453.1294.53
6003.04.28.1652.5424.13
7004.05.811.0888.1577.33
ميليگرمدرليترباالبردوزمانتماسرا500*توضيحاينكهدرصورتلزومميتوانغلظتكلرراتاميزان.دقيقهكاهشداد20تا
ميلي500شrrاخهلولrrه10روشمحاسبهپركلرينموردنيrrازجهتگنrrدزداييمثال:متريبصورتزيرميباشد:
( *500)شاخه لوله 10% مورد نياز( =65)گرم پركلرين 4531453.1
: مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز جهت خنثي سازي2جدول شماره ي متر مکعب آب100كلر باقيمانده در
متر100مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز غلظت (Kgمکعب آب )
کلرباقیمان
دهmg/L
*تیوسولفاتسدیم
(Na2s2o3.5H2O)
سولفیتسدیم
(Na2SO3 )
بی سولفیت
سدیم(NaHSO3)
دی اکسیدگوگرد
(so2)
71/017/014/010/0142/135/03/02/0255/39/075./5./57.175/15/1110
15
5/3577/852/7550
16
نمونه فرم نظارت کیفی بر فرآیند گندزدایی خطوط انتقال و شبکه توزیع آب آشامیدنی-اینشستوشویابتداییباآبتصفیهبهمنظورتخلیهکاملرسوباتموجوددرخطمرحله اول :
ادامهیابد.NTU 5مرحلهبایستیتارسیدنتیرگیآبخروجیازخطلولهبهمیزاناستانداردزیر------------------------------------------------------------------------------------------------------
نامپروژه:محلاجرا:شرکتپیمانکار:محلتخلیهآبخروجی:
------------------------------------------------------------------------------------------------------شستوشویابتداییباآبتصفیهدرحضورنمایندگانزیرانجاموتاییدگردید.
........NTUتیرگینهاییآبخروجی:توضیحات:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
نمایندهپیمانکار:نمایندهمجریطرح:نمایندهکنترلکیفیت:
:گندزداییخطوطلولهباتزریقپرکلرینمطابقبامیزانتعیینشدهدرراهنماامورکیفی)یامرحله دوم -اینمرحلهبایستیتارسیدنمیزانکلرباقیماندهبهحدتعیینشدهدرراهنماادامهراهنماموردتوافق(
داشتهوتوسطنمایندهکنترلکیفیتدرآخریننقطهخروجیخطلوله،اندازهگیریوثبتگردد.نمایندگانناظربایستیدرکلیهمراحلتزریقپرکلریندرتماممقاطعتعیینشدهدرطولخطلولهحضورداشتهباشند
.------------------------------------------------------------------------------------------------------
جنسلوله:قطرلوله:طوللوله:تعدادمحلتزریقپرکلرین:
میزانپرکلرینمصرفشده:------------------------------------------------------------------------------------------------------
مرحلهدومطرحباحضورنمایندگانزیراجراوتاییدگردید.کلر............ppmباقیماندهنهاییدرآبخروجی:
توضیحات:.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...........................................نمایندهپیمانکار:نمایندهمجریطرح:
نمایندهکنترلکیفیت:-درآخرینمرحله،آبحاویکلرباقیماندهباالاز:تخلیهخطلولهوشستوشوینهاییمرحله سوم
خطوطلولهتخلیهشدهوبرنامهشستوشویمجددباآبتصفیهتارسیدنبهحدمطلوبکیفیت)تیرگی(ادامهیافتهونمونهبرداریجهتکشتمیکروبینیزتوسطppm 1 – 0.8وکلرباقیماندهNTU 5زیر
نمایندهکنترلکیفیتانجاممیگردد.محلتخلیهآبخروجی:
تیرگینهاییآبخروجی:............ppmکلرباقیماندهنهاییدرآبخروجی:NTU........
مرحلهنهاییطرحباحضورنمایندگانزیراجراوتاییدگردید.توضیحات:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
نمایندهپیمانکار:نمایندهمجریطرح:نمایندهکنترلکیفیت:
17
منابع و مأخذ: مب99اني و ض99وابط ط99راحي طرح ه99اي" 117-3نش99ريه ي ش99ماره ي -1
1372انتشارات سازمان برنامه و بودجه "آبرساني شهري
مشخصات فني عمومي كارهاي خطوط لوله" 303نشريه ي شماره -2 انتشارات سازمان برنامه و بودجه"آب و فاضالب شهري
راهنم99اي بهره ب99رداري و نگه99داري از مخ99ازن"137نشريه ي شماره -3انتشارات سازمان برنامه و بودجه"آب
نم99ونه برداري– وي99رايش اول "كيفيت آب 4208استاندارد شماره ي -4 از آب ب999راي آزمون ه999اي ميكروبيول999وژي- آيين ك999ار" مؤسس999ه ي
استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
مهندس محمد" شست و شوي شبكه با آب و هوا"راهنماي-5حسين خاني آبفاي اصفهان
7:Maintenace and servey of distribution systems "Dammika Vitanage ,Franeis Pamminger and Tony Vourtsanis. "
8:Guidence manual for maintaing system water quality
18
Top Related