;zgkdeh - ndmc.gov.in · fJ; nze ftZu Sg/ ftukoK Bkb ;`gkdeh wzvb, Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd dk...

24
;zgkdeh Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko ;kb 36 nze 7-8 i[bkJh-nr;s 2013 ;ogq;s ;[;qh nouBk no'Vk ËXkB S w[Zy ;`gkde ftek; nkB`d S T[g w[Zy ;`gkde J/. e/. fwFok ;`gkdeh wzvb ËekFe ;`gkde nBhsk i'Fh S ekoiekoh ;zgkde oftzdo Bzdk S ;jkfJe ;zgkde ohwk ekwok w[Zb fJe ekgh % 20@& o[L ;kbkBk % ` 100@& o[L gzi ;kbK bJh % ` 400@& o[L Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko dk BtK nze wJh-i{B 2013 nkg Ì fwb frnk j't/rk . nk; eodk jK fe Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko dk pj[o`rh o{g nkg Ì g;`d nkfJnk j't/rk . gsoek d/ ftF/ ftZu nkgDh okfJ ns/ w[ZbtkB ;[Mkn }o{o G/i' . FjhdK dh Fjkds Bkb ;kÌ nk}kdh jk;b j'Jh ns/ H[bkwh dhnK }zihoK s'_ w[esh . T[BQK FjhdK dh Fjkds d/ ekoB jh n;h_ fJe nwho gqiksKfsqe ns/ gqrshFhb okFNo dk fBowkD eo ;e/ jK . w?_ fJ; w"e/ s/ gqikszso d/ ;Zu/ oZfyneK Ì ;bkw eodk jK . fit/_ fe s[;h_ ikDd/ j' fe Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd J/Fhnk dk fJe nwho ndkok j?, i' nkgD/ y/so d/ t;BheK d/ ;fj:'r ns/ Gkrhdkoh Bkb ;ÕkJh, f;Zfynk, ghD dk gkDh ns/ f;js torhnK w{bG{s ;/tktK tXhnk ns/ p/jso o{g ftZu gqdkB eoB ftZu ;dk feqs ;zebg fojk j? . fe;/ th d/F dh okiXkBh T[; d/F dh s;tho jz[dh j?, i/eo fdZbh Ì ;kÕ-;[Eok pDk e/ tksktoD Ì ;[oZfyns ehsk iKdk j? sK g{ok d/F tksktoD Ì ;[oZfyns oZyD d/ T[gkn ngBkT[D d/ bJh ;fji- ;[Gk Ë/fos j't/rk . go e[dos Bkb S/VykBh fJe fGnkBe sqk;dh dk o{g th b? ;edh j? . fgSb/ fdBK ftZu ~T[sokyzv dh d/tG{wh ftZu i' nkgdk nkJh T[; Bkb ikB-wkb dk ekÕh B[e;kB j'fJnk . fJ; d[Zy dh xVh ftZu Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ ;ko/ nfXekoh|eowukoh rD T[BQK d[yh gfotkoK d/ Bkb jB . w[Zy ;`gkde w[Zy ;`gkde w[Zy ;`gkde w[Zy ;`gkde w[Zy ;`gkde

Transcript of ;zgkdeh - ndmc.gov.in · fJ; nze ftZu Sg/ ftukoK Bkb ;`gkdeh wzvb, Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd dk...

;zgkdeh

Bth_ fdZbh

gkfbek ;wkuko;kb 36 nze 7-8

i[bkJh-nr;s 2013

;ogq;s

;[;qh nouBk no'VkËXkB

S

w[Zy ;`gkde

ftek; nkB`dS

T[g w[Zy ;`gkde

J/. e/. fwFok

;`gkdeh wzvb

ËekFe ;`gkde

nBhsk i'FhS

ekoiekoh ;zgkde

oftzdo BzdkS

;jkfJe ;zgkde

ohwk ekwok

w[Zb

fJe ekgh%20@&o[L

;kbkBk%` 100@&o[L

gzi ;kbK bJh %` 400@&o[L

w[Zbw[Zbw[Zbw[Zbw[Zb

fJe ekgh fJe ekgh fJe ekgh fJe ekgh fJe ekgh L L L L L 0 20/- o[Lo[Lo[Lo[Lo[L

;kbkBk ;kbkBk ;kbkBk ;kbkBk ;kbkBk LLLLL 100/- o[Lo[Lo[Lo[Lo[L

gzi ;kbK gzi ;kbK gzi ;kbK gzi ;kbK gzi ;kbK LLLLL 400/- o[Lo[Lo[Lo[Lo[L bJh bJh bJh bJh bJh

Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko dk BtK nze wJh-i{B2013 nkg Ì fwb frnk j't /rk . nk; eodk jK fe Bth_fdZbh gkfbek ;wkuko dk pj[o`rh o{g nkg Ì g;`d nkfJnkj't/rk . gsoek d/ ftF/ ftZu nkgDh okfJ ns/ w[ZbtkB ;[Mkn}o{o G/i ' .

FjhdK dh Fjkds Bkb ;kÌ nk}kdh jk;b j'Jh ns/ H[bkwhdhnK }zihoK s'_ w[esh . T[BQK FjhdK dh Fjkds d/ ekoB jhn;h_ fJe nwho gqiksKfsqe ns/ gqrshFhb okFNo dk fBowkDeo ;e/ jK . w?_ fJ; w"e/ s/ gqikszso d/ ;Zu/ oZfyneK Ì ;bkweodk jK .

fit/_ fe s[;h_ ikDd/ j' fe Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFdJ/Fhnk dk fJe nwho ndkok j?, i' nkgD/ y/so d/ t;BheK d/;fj:'r ns/ Gkrhdkoh Bkb ;ÕkJh, f;Zfynk, ghD dk gkDh ns/f;js torhnK w{bG{s ;/tktK tXhnk ns/ p/jso o{g ftZugqdkB eoB ftZu ;dk feqs ;zebg fojk j? . fe;/ th d/F dhokiXkBh T[; d/F dh s;tho jz[dh j?, i/eo fdZbh Ì ;kÕ-;[EokpDk e/ tksktoD Ì ;[oZfyns ehsk iKdk j? sK g{ok d/FtksktoD Ì ;[oZfyns oZyD d/ T[gkn ngBkT[D d/ bJh ;fji-;[Gk Ë/fos j't/rk . go e[dos Bkb S/VykBh fJe fGnkBesqk;dh dk o{g th b? ;edh j? . fgSb/ fdBK ftZu ~T[sokyzv dhd/tG{wh ftZu i' nkgdk nkJh T[; Bkb ikB-wkb dk ekÕhB[e;kB j'fJnk . fJ; d[Zy dh xVh ftZu Bth_ fdZbh Brogkfbek gohFd d/ ;ko/ nfXekoh|eowukoh rD T[BQK d[yhgfotkoK d/ Bkb jB .

w[ Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkdew[Zy ;`gkde

fJ; nze ftZu Sg/ ftukoK Bkb ;`gkdeh wzvb, Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd dk ;fjws j'Dk }o{oh Bjh_ . ;`gkde Ì ouBktK ftZu ;'X, eKN-SKN nkfde eoB dk g{ok nfXeko j? . fe;/ th soQK d/ fttkd dk i[vhFb y/so Bth_ fdZbh j't/rk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd bJh nBhsk i'Fh d[nkok gqekfFs ns/ B{sB fËzNo}, n?c-89/12, Uybk fJzv;Nqhnb J/ohnk c/}-I, Bth_ fdZbh- 110020 s'_ Sgh . (Õ'B L 26817055)

;`goe ;{so L ;`gkde, gkfbek ;wkuko (d' wkf;e), ewok B`L 1209, pkoQth_ wzf}b,gkfbek e/_do, ;`;d wkor, Bth_ fdZbh-110001

Õ'B L 41501354-70/3209 t?Ap;kJhN L www.ndmc.gov.in

fJ; nze ftZu Sg/ ftukoK Bkb ;`gkdeh wzvb, Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd dk ;fjws j'Dk }o{ohBjh_ . ;gkde Ì ouBktK ftZu ;'X, eKN-SKN nkfde eoB dk g{ok nfXeko j? . fe;/ th soQK d/ fttkd dki[vhFb y/so Bth_ fdZbh j't/rk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd bJh nBhsk i'Fh d[nkok gqekfFs ns/ B{sB fËzNo}, n?c-89/12, Uybk

fJzv;Nqhnb J/ohnk c/}-I, Bth_ fdZbh- 110020 s'_ Sgh . (Õ'B L 26817055, 26817058);goe ;{so L ;gkde, gkfbek ;wkukogkfbek ;wkukogkfbek ;wkukogkfbek ;wkukogkfbek ;wkuko (d' wkf;e), ewok BL 1209, pkoQth_ wzf}b,

gkfbek e/_do, ;;d wkor, Bth_ fdZbh-110001Õ'B L 41501354-70/3209 t?Ap;kJhN L www.ndmc.gov.in

fJ; n ze ft ZufJ; n ze ft ZufJ; n ze ft ZufJ; n ze ft ZufJ; n ze ft Zu

]]]]]

Bth_ feskp|#nzfwqsk L fJe ekfJBks« #nzfwqsk L fJe ekfJBks« #nzfwqsk L fJe ekfJBks« #nzfwqsk L fJe ekfJBks« #nzfwqsk L fJe ekfJBks« ftZu'_ b/y 3 nwhnk e[`to fBnk} p' fijh F];hns fBnk} p' fijh F];hns fBnk} p' fijh F];hns fBnk} p' fijh F];hns fBnk} p' fijh F];hns

d' rhsd' rhsd' rhsd' rhsd' rhs 6 fËz. Btokjh x[frnkDth

ftok;s ftok;s ftok;s ftok;s ftok;s (eftsk) 7 vk. joB/e f;zx #e'wb«

ekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNh 8 vk. ;st`s e"o wmkV{

w[;ekB w[;ekB w[;ekB w[;ekB w[;ekB (eftsk) 10 ;[zdo gkb #Ë/wh«

uko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktK 11 pfuzs e"o

ftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ Zy...s/ T[j s/ T[j s/ T[j s/ T[j s/ T[j (ejkDh) 12 oki/F r[gsk

fBt/ebk ;[s`sosk ;zrokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;zrokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;zrokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;zrokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;zrokwh--T{Xw f;zx ;[Bkw 15 oDihs f;zx B{og[ok(Fjhdh fdt; s/ ftF/F)

fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢-----E / BkBe/ E/ BkBe/ E/ BkBe/ E/ BkBe/ E/ BkBe/ (pkb ejkDh) 19 doFB f;zx pB{V

xo dk G/sh xo dk G/sh xo dk G/sh xo dk G/sh xo dk G/sh (pkb ejkDh) 21 gowihs e"o nkFN

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnK 22 -------

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 3

nzfwqsk ih d/ ;zr-;kE ofjD tkb/ T[jBK d/ ihtB;kEh fJwo'}, Ìj, Xh, g[Zso, T[jBK d/ pZu/, nzfwqsk ihd/ B}dheh d';s T[jBK dh F];hns dh wfje Bkbwfjed/ sK ofjzd/ jh jB go T[jBK s'_ d{o-gko ofjzd/,T[jBK Ì fgnko eoB tkb/ b'e th fJ; nb'ekofBnk} p' fijh F];hns s'_ ;ZyD/ Bjh_ ofj ;ed/ .

fJ; fBnk}p'Jh F];hns Ì B/fVU_ ikDfdnKeohp u"dK ;kb j' rJ/ jB – jkbKfe T[jBK dhnKfeskpK okjh_ s/ ed/-edkJh_ fe;/ ;?whBko ftZu T[jBKBkb w/b fJ; s'_ gfjbK th j`[dk fojk . fJe fdBÕ'B nkfJnk – w?_ nwoihs ih Bkb rZb eoBh J/ .fejk L p'b ojh jK . d{i/ gkf;U_ nktk} nkJh – ¿w?_nzfwqsk Ëhsw p'b ojh jK . ;[fDnk J/ . s[jkvh gzikphns/ fjzdh d'jK GkFktK ~T[s/ pokpo dh ewKv J/ . w?ÌnkgD/ bJh fJe nB[tkde dh b'V g?_dh j? .À ;ohodk o'w o'w ;kj b?D bZr fgnk . fJe fSD bJhfit/_ fdb XVeDk p`d j' frnk s/ fco T[jdh rshfJzBh s/} j' rJh fe bZfrnk p; j[D/ jh.... T[;F];hns dh nktk} ;[BDk fijÌ w?_ ;Zsth_-nZmth_iwks s'_ dhtkfBnK tKr gVQdh nk ojh ;K . T[d'_id'_ w /o / xo B/V / g zikph dhnK feskpK Bjh_fwbdhnK ;B – T[d'_ fjzdh ftZu ;G s'_ gfjbhfeskp gVQh – «ekbk r[bkp« . T[; eZuh T[wo ftZuid'_ fJzBhnK vz {xhnK rZbK ;wM ftZu Bjh_ ;BnkT[_dhnK #ekbk r[bkp« fdb'-fdwkH ~T[-s/ gsk Bjh_eh n;o eodk frnk fe w?_ dhtkBktko T[;ftubhnK fdb Ì S{jD tkbhnK ;soK Ì behodhrJh s/ fco j'o eJh #nZe dk p{Nk«, #fgzio«, #vk. d/t«#fdZbh dhnK rbhnK«, #fJe ;h nBhsk« gVQhnK . fi;

r[gsk p[e Fkg s'_ fJe o[gJ/ «s/ d' feskpK feokJ/ s/b? e/ nkT[_dh ;K, T[; Ì j'o feskpK fbnkT[D Ìefjzdh . id'_ w?Ì wjhB/ dk i/p-]ou fwbdk s/r[gsk feskpK tkbk th T[; feskp Ì feokJ/ «s/ d/ d/e/ ekÕh g?;/ ewk uZ[ek j[dk sK w?_ nZXk w[Zb d/ e/ T[jfeskp ]ohd b?_dh . T[d'_ s'_ jh w/oh fBZeh fijhbkfJpo/oh dk nkHk} j'fJnk . T[j feskpK nZi thw/oh fBZih bkfJpo/oh dk fFzrko jB . fJ; ftZu pj[stZvk fJ}kÕk j'fJnk nzfwqsk ih tZb'_ fwbhnK gzi-S/ ;"feskpK Bkb . fco w?_ #BkrwDh« b?Dh F[o{ ehsh .nzfwqsk fJwo'} d/ ftukoK dh ekfJb j`[dh rJh .j"bh j"bh ;G Ì nzfwqsk ih gqsh w/oh eq/} dk gskuZbdk frnk .

]?o, fgZSbMks s'_ nZr/ nkJhJ/ . Õ'B d/ d{i/gkf;U_ nzfwqsk ih p'b oj/ ;B, ¿eZbQ w/o/ xo nk;ed/ j' < w/ok gsk j?...À w?_ jZ; gJh, ¿s[jkvk xow?_ t/fynk j? . eJh tko oksh_ ;?o eofdnK s[jkv/xo d/ e'b'_ bzxh jK . (pj[s gfjbK d' t/o T[; xoftZu ik uZ[eh ;K . fJe t/o gq;;e d/ s"o «s/ ns/ fJet/o i'rh dhdh (d/t dh gsBh) dk e'Jh ;[B/jk b?

Bth_ feskpBth_ feskpBth_ feskpBth_ feskpBth_ feskp#Bth_ feskp« ekbw ftZu fJ; tkoh g/F j? nwhnk e[zto dh g[;se «nzfwqsk L fJe ekfJBks««nzfwqsk L fJe ekfJBks««nzfwqsk L fJe ekfJBks««nzfwqsk L fJe ekfJBks««nzfwqsk L fJe ekfJBks«ftZu'_ w'j Bkb Gfonk fJe b/y #fBnk} p' fijh F];hns« \ nzfwqsk ns/ fJwo'} Bkb nwhnk e[ztodh B/Vsk g[;se d/ jo nZyo ftu'_ Mbedh j? . nzfwqsk ih dh fBZisk s/ ndphns Ì fJwo'}j[oK s'_ pknd FkfJd nwhnk B/ jh ;G s'_ tZX jYkfJnk j? . fJ; g[;se ftub/ b/y, ;;woDns/ :kdK fJe g{oh ekfJBks tKr gkmeK d/ ;Bw[y g/F j? . nkU \ nzfwqsk ih d/ iBw fdBd/ wjhB/ ftZu fJBQK :kdrkoh fSDK dh wfje Bkb n;h_ th wfje ikJhJ/ . – ;gkde

fBnk} p' fijh F];hnsfBnk} p' fijh F];hnsfBnk} p' fijh F];hnsfBnk} p' fijh F];hnsfBnk} p' fijh F];hns

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 4

e/ . ;' fejk, #eZbQ nk iktKrh .« Õ'B pd j' frnk gofit/_ :ehB Bjh_ j' fojk ;h . nkgDh B"eoh «s/ idnrb/ fdB rJh sK ofj-ofj e/ d';sK Ì efjzdh –fe;/ B/ w?Ì w{oy sK Bjh_ pDkfJnk, i' ikDdk j't/ few?_ nzfwqsk ih dh iÌB dh jZd sZe gq;`;e jK . god';sK dk efjDk ;h – i' th J/, s?Ì fJe t/o }o{oikDk ukjhdk j? . fco id'_ T[jBK e'b rJh sKnkT[D-ikD dk nfijk f;bf;bk ekfJw j'fJnk fenZi she poeoko J/ . eJh t/o gfotkoe ns/;wkie ybirDK ekoB ftZE nk iKdh J/ go tesdh ;{Jh Ì fJZXo-~¢Xo ;oek e/ nzfwqsk ih e'b ikDbJh ;wK eZY jh b?_dh jK – id'_ th T[j w?Ì :kdeod/ jB iK w?Ì T[jBK dh :kd nkT[_dh j? iK T[;fBnk}p' dh wfje ftZu r[nku e/ nkb-d[nkb c?b/j'J/ gqd{FD s'_ w[es j'Dk ukj`[dh jK .

pj[s ;ko/ :kdrkoh fSD jB . nzfwqsk ih s/ w?_,fJe d{i/ Bkb eJh soQK d/ G/s ;KM/ ehs/ jB – d';sKd/, ;fjeowhnK d/, b/yeK d/, gfotko d/, fJFe d/ .T[jBK Bkb i[VhnK eJh w'j GohnK f;wfoshnK w/ohf}zdrh dk nfBZyVtK fjZ;k jB . eJh t/o nukBee'Jh ËFB, e'Jh ftFk, e'Jh Õhuo nzfwqsk ih w/o/ jZEcVk fdzd/ . fJ; soQK wZb'-wZbh fuoK s'_ nzsowB d/G'fonK ftZu fgnk gsk Bjh_ fezBk e[M pkjo nkiKdk – «fJe gqFB«, #d; edw«, #gzi pkohnK« fij/ b/yfJ;/ dk gqwkD jB . pj[s fpwko j'D d/ pkti{dw/oh feskp d/ SZgD ftZu g{oh fdbu;gh b?Dk, G{fwekbJh w'jBihs dk BK ;[MkT[Dk, feskp d/ Õb?g bJhfbyhnK nzfwqsk ih dhnK uko ;soK fJ; feskp dkiht`s nfj;k; jB . fJ; ekft-;`rqfj dk #fSDK dhrkEk« BkweoB th T[jBK B/ jh ehsk . w/oh p/Nh dkw/o/ xo nkT[Dk th T[jBK dh Ë/oBk ;dek jh j? .id'_ T[jBK Ì Õ'B eoe/ fJj ][F]poh fdZsh – T[jBKB/ T[; Ì t/yDk ukfjnk sK fejk fe;/ fdB b? e/nktKrh . efjD bZr/ – Bjh_, T[jÌ XZ[g «u Bkfbnkth_ . w?_ ][d t/yD nktKrh . T[jBh_ fdBh_ thT[jBK dh sphns mhe Bjh_ ;h go fJ; d/ pkti{did'_ T[j fJwo'} ih d/ w'Y/ dk nk;ok b? e/ w/o/ xodhnK uko g"VhnK uVQ e/ nkJ/ sK w?_ nkgD/ nkg ~T[-s/oFe eo ~T[mh s/ T[jBK gbK-fSDK Ì nkgD/ e?wo/ftZu e?d eo fbnk . nZi th w?Ì T[j ;G s'_ nw[Zb

s[jÕk bZrdk j? fijVk T[jBK w/oh pZuh Ì fdZsk;h . nzfwqsk ih tZb'_ fwfbnK T[jBK dk fdZsk fJefJe s[jÕk ;KG oZfynk j? – ukj/ T[j feskpK j'D,gfjBD tkb/ ;{N j'D (i' j[D sr s/ S'N/ j' rJ/ jBgo, T[jBK Ì fe;/ Ì d/D Ì wB Bjh_ eodk) S[N-g[NN{wK j'D, e[M j'o fBZe-;[Ze j't/ iK fco fwbhBhnwn?tkov s/ fdZsk r'bv B?eb?; j'J/ iK gzikp ;oekotZb'_ fJBkw fwbD «s/ ;'B/ d/ M[we/ j'D . fco fgZS/fij/ w/o/ ;{N d/ o`r Ì t/y e/ T[jBK u?e';b'tkehnks'_ fbnKdk fJe ]{p;{os ehwsh p?q;b/N nbwkoh«u'_ eZY e/ w/oh thDh «s/ p`BQ fdZsk ;h . fJj ;Gp/Fehwsh s[jÕ/ w/ohnK :kdK Ì t;hj eod/ jB .

nzfwqsk ih, wjkB b/yek j'D d/ Bkb Bkb nfijhfpzdk; F];hns jB, fi; B/ fit/_ ukfjnk ihftnkj? . w?_ fJe wkw{bh, ndBk fijh FkfJok jK go e[MrZbK ftZu T[jBK Bkb ;KM j? . ;kv/ d'jK dk jhgfjbk fJFe feskpK jB . ukj/ T[j efjzd/ jB, ¿wkD;[Zu/ fJFe dk j?, j[Bo dk dkntk Bjh_...À u`r/fJB;kBK, c[ZbK, feskpK pko/ rZbK eofdnK T[jBK dhu`frnkJh dk wkD d'jK d/ fujfonK «s/ j`[dk j? . g{o/;`;ko ftZu fe;/ Bkb th j`[dh BkfJB;kÕh «s/ ;kvkd'jK dk wB Go nkT[_dk j? . fi ZE / T[j fJ;BkfJB;kÕh bJh fJwo'} ih Bkb rZb eo b?_d/ jB,~T[-E/ w/o/ e'b nfijk e'Jh w[ewb wod Bjh_ . nzfwqskih Ì fiZE/ fJ; rZb dh T[wo fizBh sthb ;s[FNh j?fe nfijk g{oB wod T[jBK dk jkf;b J/ – ~T[-E/ eJht/o T[jBK Ì fJj e;e th j`[dh j? fe d[Bhnk dhnKj'o n"osK Ì fJj Ëkgsh feT[_ Bjh_ j`[dh . eJh t/oid'_ T[j nkgDk o;sk u[BDk ukj`[dhnK jB sK ;ko/o;s/ p`d feT[_ j' iKd/ jB < T[j pj[s tko#BkrwDh« ftZu gkmeK tZb'_ ehs/ rJ/ ËFBK d/ fJwo'}tZb'_ fdZs/ itkpK «s/ ;t?wkD Bkb Go iKd/ jB .fJe tko fe;/ B/ ;[nkb ehsk – ¿n"os wod dkfoFsk fJzBk T[bfMnk j'fJnk feT[_ j` [dk j? <ÀfJwo'} ih dk itkp ;h, ¿feT[_fe, ni/ she wod B/n"os Bkb ;"Dk jh f; Z fynk J/, ikrDk Bjh_f;Zfynk...À fJj j? fJe w[ewb wod dk itkp . gofJwo'} ih dh rZb «u fJ}kÕk eoBk ukj`[dh jK fJjefj e/ – ¿ni/ pj[fsnK wodK B/ ;jh wkfJB/ ftZun"os Bkb ;"Dk th Bjh_ f;Zfynk .À

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 5

fgZS/ fij/ p{fNnK, c[ZbK dh rZb uZb ojh ;h sK w?_fejk – dhd{ \ gsk i/, fJe p{N/ dk BK b?bk-wiÌJ/ . jkbKfe feskpK ftZu tkV dh fJe fe;w dk BKwiÌ nkT[_dk j? . w/o/ xo fizB/ th wkbh wjhB/, d'wjhB/ pknd w/oh g;`d d/, nkw ns/ xZN B}onkT[D tkb/ ftob/ p{N/ d/ iKd/ jB, T[j ;G fJ; Ìb?bk-wiÌ jh efjzd/ jB . nzfwqsk ih efjD bZr/ –b?bk wiÌ jh j'Dk J/ . fJedw pZfunK torhfifrnk;k ;h T[jBK dh nktk} ftZu, T[; p{N/ Ìt/yD dh . c/o w?_ T[jBK Ì b?bk-wiÌ dk p{Nk d/ e/nkJh . T[; fdB i' th ;kjwD/ nkJ/ – nbek, oki/F,nzfwqsk ih T[jÌ efjD, fJj nwhnk fijVk p{NkfbnkJh J/, gsk J/ fJjdk eh BK J/ – #b?bk-wiÌ« . T[;p{N/ d/ gZfsnK dk T[sbk gk;k ;p} ns/ j/mbk ;[o]bkb j[dk j?, fJe gZs/ dh f;ZX-g[Zm d'-orh j'D ekoBjh FkfJd fJ; Ì b?bk-wiÌ efjzd/ j'D . fJ; Ì fe;/~T[uh EK oZy' sK bZrdk fit/_ d' ;oho nG/d j'J/j'D . ]?o T[; fdB s'_ pknd j[D id th fwbhJ/jZ;d/ j'J/ efjDr/, nwhnk \ fe;/ p{N/ dk BK #jho« thj? fe Bjh_, gsk eo . fJ; ;G ek;/ dk f}eo T[jBKB/ i;pho GZ[bo tZb'_ fJwo'} ih ~T[-s/ ;`gkds ehshfeskp #orK dh ok; bhbk« ftZu th ehsk \ fgZS/ fij/fBnk}p' dk p{Nk ukjhdk ;h . T[jBK nZr/ rZb ehsh,efjD bZr/ – fBnk}p' dk p{Nk fi; rwb/ ftZubZfrnk j't/, T[jd/ Bkb i'V e/ d{ik rwbk oZy d/t',T[; d/ Bkb d/ rwb/ ftZu T[jd/ phi fvrd/ jB s/BtK fBnk}p' dk p{Nk g[zro nkT[_dk J/ . w?_ T[jd/Bkb rwbk oytk fdzdh jK . e[M fdBK pknd id'_w?_ fco T[jBK tZb rJh, efjD bZr/, T[j nkgDkfBnk}p' dk g"dk b? ikJh_ . w?_ fejk, ¿14 nr;s ÌfJj p{Nk th btKrh s/ fJwo'} ih dh pDkJh g/_fNzrth fi; dh fJe wjhBk gfjbK ÕowkfJF ehsh ;h,(fJ; fdB fe;/ Bkb w/oh d';sh d/ 25 toQ/ g{o/ j'ikDr/, s/ fJ; g/_fNzr ftZu T[j fSD e?d j? id'_fJwo'} ih B/ gfjbh t/o nzfwqsk ih d/ gN/b Brotkb/ xo ftZu T[jBK d/ jZE'_ gof;nk ykDk ykXk;h – fgZsb dh Ekbh, fJe o'Nh, fJe ;p}h . ;kjwD/fgnk fgZsb dk gshbk . ;kdrh, ;[ji, ;fji ns/]{p;{osh dk fdZt ;[w/b) 14 nr;s Ì w?_ T[jBKtZb rJh, j/mK ftjV/ ftZu fbnk e/ Xo/ fBnk}p' d/

rwb/ Ì uZ[e e/ rZvh ftZu oZfynk s/ g/_fNzr b?D bJh~T[-s/ tZb Ì ikD bJh w[Vh jh ;K fe nbek efjDbZrh – ~¢-s/ e'Jh Bjh_ . nzwh ih jk;fgNb n?vfwNjB . pkpk ih th ~T[-E/ jB . nzwh ih dk pbZv gq?Fopj[s tZX frnk ;h . T[jBK Ì t/yD rJh . T[jBK dhew}'o f;js, w[zdhnK-w[zdhnK nZyK t/y ofj-ofj e/nZyK Go nkT[D s/ w[V-w[V oZp nZr/ nodk; eoK –goto-fdrko \ nzfwqsk ih Ì szdo[;s eo \ ni/ eJhtoQ/ T[jBK dh ;kÌ, ;kv/ ;wki Ì b'V j? . T[jBKdhnK feskpK B/ ni/ j}koK b'eK dh B[wkfJzdrheoBh J/, okj o"FB eoBk J/ . J/j' fijhnK j;shnKsK oZpk s`{ ;dhnK pknd G/idk J/_ \ fJBQK Ì fe;/ thsoQK dh sebhÕ s'_ puk . fJBQK dk fBZx jw/FKfwbdk oj/ . eJh tko T[jBK B/ w/o/ nZEo{ gz{M/ jB,w?Ì rbtZeVh ftZu fbnk j?, Yko; pMkfJnk J/ .fgZS/ fij/ fJNko;h s'_ fdB/F fdt/dh j'oh_ nkJ/ j'J/;B – oki/F th ~T[-E/ ;h s/ rZb uZb gJh Grs f;zxdh . nzfwqsk ih B/ e'Jh feskp bZGh . T[; ftZu'_ wk;{dw[BZto dh fbyh Grs f;zx x'Vh gVQ e/ rkT[DbZr/ – j"bh-j"bh T[jBK dh nktk} nZEo{nK ftZufGZidh rJh s/ w?_ fJ; nfj;k;wzd FkfJok, jZ;k;fdb n"os dhnK GktBktK nZr/ ;h; fBtkT[_dhrJh . efjD bZr/ – gsk Bjh_ feT[_ id th Grsf;zx dh x'Vh Ì rkT[_dh jK w/o/ ~T[s/ fJjh nkbwskoh j`[dk j? . T[; dhnK e[opkBhnK Ì b'eh_ GZ[bhp?m/ jB . fJ;/ soQK w/oh nzfwqsk d/ pj[s ukj[D tkb/jB go ni/ th T[; dh d/D dh ;jh edo Bjh_ gJh .

nZi ;t/o/-;t/o/ nzfwqsk ih Ì fwbD rJh . T[jBKÌ ¢jBK d/ g[okD/ o"_n ftZu t/y e/ wB fyV ~T[-fmnks/ oks Go j'mK ftZu'_ fBebdh d[nk Ì g{ok j`[d/ t/yT[; gotofdrko dk F[eohnk ndk ehsk . fJ; t/b/fJwo'} ih tZb'_ fdZsh nzfwqsk ih dh g[;se #UF' orwihmVk« w/o/ jZEK ftZu j? . (fi; d/ gfjb/ gzB/ ~¢-s/T[jBK fbfynk j? nzfwqsk dh s/ w/oh th S/th_ Xhnwhnk e[`to bJh) . nzfwqsk ih d/ fJ; Bt/_ wihmV/o`r ftZu w?_ o`rh ik ojh jK – nkgDk nkgk GZ[bdhik ojh jK . fiZE/ nzfwqsk ih fJjÌ fbyD t/b/UF'wJh j' rJ/, w?_ nzfwqskwJh j`[dh ik ojh jK .

—00000—

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 6

bZShbZShbZShbZShbZShBtK BtK j'fJnk ;h ftnkj bZSh dk .;fjw Bkb ;[Zedk ;h ;kj bZSh dk .

;[jb fijh fizdVh, Mw/fbnK «u g? rJh .bkbh T[jd/ p[ZbQK dh, ephbdkoh b? rJh .n"eVK B/ x/o fbnk, okj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h....

;[jDh ;h pE/oh, ;[funkoh pj[s ;h .dki Bk fbnkT[D dh ][nkoh pj[s ;h .fJZe' fJe fJjh ;h, r[Bkj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h.....

;Z; pVh u`doh, ntZb/ fwjD/ wkodh .j?_ f;nkoh, wkD-wZsh, w{osh j`eko dh .dZ;', fet/_ j't/rk, fBpkj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h......

BkrDK BBkDK , T[jd/ wz{j «u d/D fSZphnK .bheK bkT[D fpd fpd, G?_rhnK s/ fuZphnK .wZb'wZbh fBeb/ sqkj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h......

e'Jh Bk jwkfJsh T[jdk, e'Jh th Bk dodh .wkjh god/;, «eZbh p?m jT[e/ Godh .d{shnK d/ Bkb fgnk tkj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h......j' e/ T[gokw eo/ :kd ;[jD/ tho Ì .nky/, feT[_ rqfjD bZrk, w/oh sedho Ì .;{jk or j' frnk f;nkj bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h.......

J/dK Bjh_ r[}kok j'Dk, ikr bZShJ/ \;[ZfsnK d/ ofjD ;[Zs/, Gkr bZShJ/ .#Btokjh« j";bk tXkn bZSh dk .BtK BtK j'fJnk ;h ftnkj bZSh dk .

;fjw Bkb ;[Zedk ;h ;kj bZSh dk .

rhsrhsrhsrhsrhsd/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp, d/ d/ ebw T[Xkoh .w?_ s?E'_ pfbjkoh :k oZp, w?_ s?E'_ pfbjkoh .

s{ ftXwksk, sz{ ;[ydksk, s{ Fesh, s{ ukBD .s/o/ ;dek iht iBkto, oZi e/ w"iK wkDB .nkekFK tZb ofjD Mked/ pd/ fJj ;;koh .d/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp.......

s{ ukj/_ sK ib Eb j' ikJ/, s{ ukj/ sK ;'ek .s/o/ nwB ÕfoFs/ jo EK, d/D w[jZpsh j'ek .s{ eosk, s{ gkbDjkok, s{ ;G dk fjsekoh .d/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp.......

jo r'F/ ftZu ikJ/ o"FBh, jo w[Zy gt/ rokjh .jkf;b j'D ;"rksK ;G Ì, fwjoK j'D fJbkjh .s/oh Mbe B{okBh ;kfjp,s/oh f;Õs fBnkoh .d/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp.......

w?_ fJe nZsh fBwkDk FkfJo, do s/o/ «s/ nkfJnk .s/ok jo nfj;kB dkfsnk, iKdk Bjh_ u[ekfJnk .s/o/ s'_ to wzr fojk J/, fJe nbw;s fGykoh .d/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp.......

s/oh ebw Bkb w?_ fbyD/, Gkr ftuko/ iZr d/ .jkbh_ sK w?_ eoBk ukjK, doFB ;ko/ iZr d/ .#Btokjh« s{ gow nkswk, Ëw[Zy goT[gekoh .d/ d/ ebw T[Xkoh :k oZp, d/ d/ ebw T[Xkoh .w?_ s?E'_ pfbjkoh :k oZp, w?_ s?E'_ pfbjkoh .

Bfjo B}kok, BtK jfozdo Bro,cohde'N–151203

gzikp

d' rhsd' rhsd' rhsd' rhsd' rhsfËzfË zfË zfË zfË z. Btokjh x[frnkDthBtokjh x[frnkDthBtokjh x[frnkDthBtokjh x[frnkDthBtokjh x[frnkDth

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 7

f;ZXk-;kdkgkfe-fdb][dk dk p`dko[];s j'fJnkfJ; ÕkBh ;`;ko d/ ftZu'_T[wo ;koh;Zu, Xow-JhwkB dk fi; B/gkm gfVQnkgkm gVQkfJnk;ops dk Gbk wzfrnkd[Bhnkdko sK pfDnkgo d[Bhnk d/egN-ikb s'_fojk T[j pu e/;Õo d/ ftZuo;sk ftzrk-N/Yk th ;hT[j jw/FK f;ZXk s[fonkihtB d/ ftZuedw-edw «s/fuZeV th ;hfsbQeD th ;hd/y e/ s[fonk;'u e/ s[fonk;`Gb e/ s[fonkg?;/ ]kfsoo[sp/ ]kfsofsbQfenk Bk T[jf}zdrh d/ ftZue`tb tKrofuZeV s'_ thdkwB ;dk puk e/ oZfynkwB dh e'oh ukdo ~T[s/dkH Bk bZrD fdZsk .

XhnK-g[Zsonzfsw o;wK g{ohnK eo e/Õo} fBGk e/ftjb/ j'J/fwb e/ p?m/ikfJdkd fco t`vD bZr/XhnK-g[Zsonkg'-nkgDk fjZ;k b? e/-- ][F pV/ ;B .fto;/ d/ ftZui' th fwfbnk-- ;KG fbnk ;G .

gkfe-fdbT[; p`d/ B/T[wo ;koh;KG e/ oZfynk;Zu, Xow, JhwkB ;h fijVke'Jh Bk T[; dk tkfo; pfDnkfe;/ Bk nkgDk jZe iskfJnkXB-d"bs ikfJdkd d/ pD-«r/-- tkfo; ;ko/T[; d/ tv-gfotko d/ ftZu'_T[; dh~T[uh-;[Zuh;'u dk tkfo;e'Jh Bk pfDnk .

rbh ftek; gpfbe ;e{b,wb'N-152107 (gzikp)

ftok;sftok;sftok;sftok;sftok;svkvkvkvkvk. joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«

f;ZXk-;kdkgkfe-fdb][dk dk p`dko[];s j'fJnkfJ; ÕkBh ;`;ko d/ ftZu'_T[wo ;koh;Zu, Xow-JhwkB dk fi; B/gkm gfVQnkgkm gVQkfJnk;ops dk Gbk wzfrnkd[Bhnkdko sK pfDnkgo d[Bhnk d/egN-ikb s'_fojk T[j pu e/;Õo d/ ftZuo;sk ftzrk-N/Yk th ;hT[j jw/FK f;ZXk s[fonkihtB d/ ftZuedw-edw «s/fuZeV th ;hfsbQeD th ;hd/y e/ s[fonk;'u e/ s[fonk;`Gb e/ s[fonkg?;/ ]kfsoo[sp/ ]kfsofsbQfenk Bk T[jf}zdrh d/ ftZue`tb tKrofuZeV s'_ thdkwB ;dk puk e/ oZfynkwB dh e'oh ukdo ~T[s/dkH Bk bZrD fdZsk .

XhnK-g[Zsonzfsw o;wK g{ohnK eo e/Õo} fBGk e/ftjb/ j'J/fwb e/ p?m/ikfJdkd fco t`vD bZr/XhnK-g[Zsonkg'-nkgDk fjZ;k b? e/-- ][F pV/ ;B .fto;/ d/ ftZui' th fwfbnk-- ;KG fbnk ;G .

gkfe-fdbT[; p`d/ B/T[wo ;koh;KG e/ oZfynk;Zu, Xow, JhwkB ;h fijVke'Jh Bk T[; dk tkfo; pfDnkfe;/ Bk nkgDk jZe iskfJnkXB-d"bs ikfJdkd d/ pD-«r/-- tkfo; ;ko/T[; d/ tv-gfotko d/ ftZu'_T[; dh~T[uh-;[Zuh;'u dk tkfo;e'Jh Bk pfDnk .

rbh ftek; gpfbe ;e{b,wb'N-152107 (gzikp)

ftok;sftok;sftok;sftok;sftok;svkvkvkvkvk. joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«joB/e f;zx #e'wb«

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 8

vk. wfjzdo e"o frZb nkgD/ ekft-;Õo dk nkoGnkgD/ ekft-;rqfj #eksoK« s'_ eodh j? . T[; dh tZv-nkekoh g[;se #jwoh rfs-fwfs« ftZu T[; d/ gziekft-;rqfj jB – #eksoK«, #j[D s{ ;kbrqkw Bjh_«, ªjtkmfjo rJh«, ªy[ZbQ/ fgzio/« s/ nzfsw #sqkNK« (i' ngqekfFsj?) . n;h_ ¢; dk gfjbk ekft-;rqfj #eksoK« Ì nkgD/nfXn?B dk ftFk pDkfJnk j?, i' ;`B 1977 ftZugfjbK gqekfFs j' uZ[fenk ;h . fJ; ftZu SZsh eftsktKjB, go e[M eftsktK dh uouk ehsh j? .

vk. wfjzdo e"o frZb wjkB nkb'ue, r[opkDhdh y'ieko ns/ v`{x/ fuzsB tkbh nB[Gth eftsohj? . fJj pj[gZyh ftnefsst dh XkoBh j? . eftsohd/ ekft dh ftbZyDsk fJj ojh j? fe T[j fJe fpzd{«s/ ;fEo Bjh_ ojh . T[; dk ekft irs ;w[Zuh Bkoh-t/dBk-;`skg Bkb Gog{o j? . T[; dh ekft f;oiDkftneshrs ;`t/dBk dh gqfeqnk ftZu ftuodh j? ns/ed/ ;kw{fje u/sBk-;`t/dBk ftZu . ekft-;`rqfj#eksoK« ftubhnK eftsktK dk ;o'eko iK ;pX Bkohd/ n;fsst Bkb j? . fJj ekft-;`rqfj dkoFfBefuzsB Bkb Gog{o j?, fi; ftZu f}zdrh d/ r{VQ/ noE;w'J/ j'J/ jB . nB`s ghVk-;`skg Bkoh d/ ti{d Ìsko'-sko eo fdzdk j? . T[j ;Zu Ì fiT{_D tkbh sb]-so'Vh shth_ j?, i' f}zdrh Ì Y'_dh j?, fiT{_dh Bjh_ .eftsoh dhnK eftsktK dk w{b nkXko X[ok n?;hn"os j?, i' ;wki s/ ;fGnkuko Bkb tk;sk oZydh j?ns/ ;Ekgs w[ZbK bJh ftdo'j eoBk b'udh j?, gon"os ni/ th wod-ËXkB ;wki nXhB j? . fsVehBkoh d/ wB dh t/dBk eftsk #g[b« ftZu fJT[_ j? L

edh-edh fJT[_ bZrdk j? –T[pbdk y"bdk dfonki' g[b d/ EZb/ trdk j? .T[jB/ w?Ì Õhsh-Õhsh ehsk J/ .

– gzBk L 34

;wkie n;s[FNsk ekoB Bkoh id'_ wkBf;e s"os/ yzfvs j' iKdh j? sK T[j sVcdh j? . eJh tko T[jGow ftZu ftuodh ofjzdh j?, id'_ Gow ikb s'_pkjo nkT[_dh j? sK T[; d/ nkb/-d[nkb/ wko{EbhnZr dk dfonk pD iKdk j? . #Gow« eftsk ftZu T[;dk wB e[obk ~T[mdk j? fit/_ fe L

;{oi w/ok u`dk w/ok,Xosh th j? w/oh....w?_ eph....fiT[_ Xosh «s/ e`pdk gZsk fvZr/feT[_ Gow gkbdk wB <

Gow gzB/ L 45-46

T[;dhnK eftsktK eJh fdqFNhe'DK Ì g/FeodhnK jB . T[; dh u/sBk wekB ns/ xo ftubknzso wfj;{; eodh j? . T[j foFfsnK ftZu'_ fBZx dhxkN wfj;{; eod/ j'J/ efj ~T[mdh j? L

fJj eh <fJj sK fBok wekB j? .jo ewok ;fink, pfjD tkbk....<fgnko-fBZx ;G feZE/ d"V rJ/ <fi; dh w?Ì sbkF ;h ................. wekB L gzBk 41

eftsoh wB Ì xo dh pj[s ukjs ;h . fJ;;`rqfj dhnK ;kohnK eftsktK Bkoh dh nfsqgsh,fgnk; s/ t/dBk d/ Bkb Gog{o jB . eftsoh ;wkid/ M{m/ gkyzvK Ì Bjh_ ep{bdh, go T[j fJe bkuko,p/p; f}zdrh dk p'M Y'_jdh ojh . nkgDh nzso-ghVkÌ to-;okg d/ fpzpK okjh_ g/F eodh j? . T[j f}zdrhGo ;okg j`YkT[_dh ojh . fJ; dh fw;kb #;okfgnkto« eftsk ftZu fdqFNh-r'uo j`[dh j? L

w?_ ikDBk Bjh_ ukj`[dhf}zdrh Y'_dh jKf}zdrh d/ noE, fttofis jB .

ekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhekft-;`rqfj #eksoK« dh nkb'uBk-fdqFNhvkvkvkvkvk. ;st`s e"o wmkV{;st`s e"o wmkV{;st`s e"o wmkV{;st`s e"o wmkV{;st`s e"o wmkV{

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 9

...............w/o/ p[ZbQ ;hn xZs/ jB .;kj b? ojh jK . gzBk L 38

eJh tko eftsoh Ì fJj rZb wfj;{; j[dh j? feT[; B/ xo gfotko, gqfeosh ftZu ftbhB j' e/ ;w/_Ì ftnoE r[nk fdZsk j? . ªdfjedk ;{oi« eftskftub/ ekbh pdbh, bkb ;{jk ;{oi, GZydh d[gfjod/ fpzp-ËsheK ftZu fxoh j'Jh T[; dh nzso-nkswkikgdh j? . T[; dh eftsk ftZu soe s/ ekft Bkb'-Bkb s[od/ B}oh_ nkT[_d/ jB . #okj« eftsk dhnK;soK gq;s[s jB L

T[j ;Ve, w?_ fi; «s/ s[odh jKu"okj/ «s/ ik e/, w[Ze iKdh j? ............w?Ì fJ; ;Ve s'_,T[j okj Bjh_ bZGdkfi; «s/ w?_ ikDk ukj`[dh jK –

okj L gzB/ 41-42

fJ; ;`rqfj dhnK eftsktK d/ nfXn?B s'_ fJjikgdk j? fe eftsoh ;wkie p`dFK s'_ w[es Bjh_ .T[j wfonkdk dhnK ;ZNK Ì MZbdh j'Jh, wfonkdk s'_pkjo ikD dk jhnk Bjh_ eodh . ¢; dh t/dBk;`skg B/ T[; d/ i/o/ dk x/ok tXk fdZsk j? ns/ T[;Ì nB[Gth pDk fdZsk j? . ¢; dh eftsk dhnK ;soKftZu doFB ns/ nB[Gt Mbe-Mbe g?_dk j? –fit/_ T[j efjzdh j? L

;'u s/ nwb dk skb w/be'Jh }o{oh Bjh_ s`{ jh sK nkfJnk J/_..............tk;Bk s/ p`drh ftZufJj' nzso J/ ...............gktB gktB Ì fwb e/e[M f;oi Bjh_ ;edk ..............f;oiD dh Fesgfss gktB dk w/b j? .

Bkoh dh so;:'r jkbs eftsoh d/ ekft dh~T[Godh ;[o pD iKdh j? . T[; dh eftsk ftZu'_ joEK dh wX'bh, fg;h j'Jh Bkoh dk fpzp ~T[Godk j? .Gkt/_ xo j't/, rbhnK, pk}koK, ;e{bK–ekbiK,dÕsoK, j;gskbK feXo/ th n"os-}ks ;[oZfynsBjh_ j? . nkX[fBe ;w/_ ftZu th gVQh-fbyh n"os dh;fEsh ftZu e'Jh eqKsh Bjh_ nkJh . #G/d« eftskshth_-wod ftub/ G/d Ì ¢ikro eodh j? . eftsohB/ g[oksB ekb s'_ ;wki ftZu Bkoh Bkb j[d/ G/d-GktÌ gSkfDnk j? . fJZE/ Bkoh t/dBk Ì ftnes ehsk j?,i' fJe ËFB-fuzBQ o{g «u o{gwkB j`[dk j?, fit/_ L

edhwh G/d –i' shth_ s/ wod }ksftZu ufbnk nk fojk j?T[; Ì e"D fwNkt/rk <

G/d L gzBk 51

nk}kd j' e/ th Bkoh fsq;ekoh iKdh j? . T[; dh;fEsh fet/_ fiZbs Goh j? . T[j fJe wFhB tKr eweodh j? . T[j so;dh j? fe e'Jh T[; d/ e`w dhgq;;k eo/, T[; dh F'Gk eo/ . fit/_ fJ; ekft-N'N/ ftZugqrN j`[dk j? L

F'Gk d/ p'b <Bk xo Bk pkjoewK dh Gowkoed fwN ikJ/rk –fJj p[fBnkdh G/d \

G/d L gzBk 53

vk. wfjzdo e"o frZb Ì n"os dh ;[s`sosk fJe]po tKr ikgdh j?, i' jehes s'_ e';'_ d{o j? . ¢;dh nk}kdh ~T[-s/ ftnzr eodh j? . p[fBnkdh G/d-Gktd/ ekoB T[; Ì fiT{_dh bkF ;wMdh j? . T[j f;ZX/okj s[oBk ukj[dh j? . fBZe/ okj grvzvh «s/ s[oB s'_T[j fJBeko eodh j? . fBZek okj SZgV «u ik fwbdkj? . T[j o[e/ j'J/ gkDh «u Y/wK wkodh j? sK T[; «ufJe soQK dh jbub j`[dh j? . T[; ftZu rsh dknfj;k;-;`e/s fwbdk j? . ¢; Ì n"os nzdo o'eK,wBkjhnK s/ p`fdFK d/ ftdo'j dk nfj;k; j`[dk j?,

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 10

i' ¢; dh BkBh s/ wK d/ o{g «u n"os dhnK wip{ohnKdk nkGk; ikgdk j? . eJh tko fJT[_ bZrdk j? fefJ; ekft-;`rqfj ftubhnK eftsktK Bkoh d/ }]wKdh uh; ;fj ojhnK jB . T[j ]zio dhnK u'GK s'_tX/o/ }]wh j'Jh o{j Ì nkgD/ ;po-Xhoi Bkb ;fjDeoB bJh wip{o j? . #nGZ[b« eftsk ftZu eufjoh ÌfdqFwkB eodh j? ns/ #tesh ;Zu« eftsk T[; ;Zu-M{m d/ fto'X ftZu fxoh j'Jh, tesh ;Zu Ì gSkDBdk :sB eodh j? . fit/_ –

u"okjk w/o/ fto'X Ì ;wM frnks?Ì ;funkJh dh ;wM feZE/ <ikj \gfjb/ tesh ;Zu dh gSkD eo ..

tesh ;Zu L gzBk 79

eftsoh dh nrbh eftsk #nzso-nfj;k;« ftZu i'nfj;k; jB, T[j T[; Ì nwosk ËdkB eoB :'rj? . fJj nd[Zsh eftsk j? . fJj eftsk g{o/ ftFt-ekft d/ gq;`r ftZu tkuh ik ;edh j? . fJj eftsktZyok ;[o oZydh j? . fJ; dk ftFk pZu/ dh nkwd,Bti`w/ pZu/ dh w"s, Go{D-jZfsnk nkfd ftF/ Bkbi[fVnk j? . go fco th fJj eftsk ftgohs ;fEsh «uftuodh j? . nkgDh ukjs dk phi e[Zy ftZu g[zroB,pZu/ d/ nfj;k; Ì wzBDk s/ fJe soQK dh fsqgsh ;e{B,oi/t/_ ns/ ;koEesk Ì ËrN eodh j? .

fJ; ekft-;rqfj #eksoK« dh nzsw eftsk #eksoK«i' B"_ GkrK ftZu j? . fJ; eftsk ftZu g/F j'Jh n"osT[dk; wkBf;esk tkbh j? . n"os }ks dk brkskorshFhb ofjD dk iÌB, nkg/ dh sbkF, nkg/ dkftFb/FD ns/ feXo/ nkg/ Ì GZ[bD dk nfj;k;d/_dhnK jB . fJ; eftsk ftZu n"os fJeZbh, fJebkg/s/ wk:{;h Ì G'rdh j? ns/ ;wki tZb'_ ;Ekgswfonkdk Ì jh nkgDh Bh:sh wzB b?_dh j? fit/_ L

Fpd-u/ghnK u[Ddh shth_eso eso eZNh j'JhNkeh pD e/ fiT[_ b?_dh j?f}zdrh ftZu ni/ sZe T[; dh EKekso s'_ tZX Bjh_ . eksoK – gzBk 106

fJ; soQK n;h_ #eksoK« ekft-;`rqfj d/ nfXn?BT[go`s fJ; f;ZN/ ~T[s/ gZ[i/ jK fe fJ; dhnK eftsktK;Zu dh, n"os d/ d[Zy-;`skg, T[; dh sqk;dh dk okrnbkgdhnK jB . fJBQK ftZu fJe fto'XkGk;h ;Zu j?,fi; ftZu #to s/ ;okg« nzfwqs s/ fpy, G'r s/ nG'r,B/w s/ nB/w nkfd fJe' ;w/_ ftdwkB jB, i' f}zdrhftZu f;oiDk dh ;`GktBk ikrfos eoB dk :sBeod/ jB . nfijk ;Zu, fi; ftZu Bkoh dh T[dk;he/_fdqs j? . T[; dh e[ubh j'Jh nkswk dh ftfEnk-rkEk fpnkB j? .

e[b fwbk e/ fJj ekft-;`rqfj eftsoh Ì nrb/gVkn «u gj[uKdk j? .

n?c–7, wkB;o'to rkovB,Bth_ fdZbh–110015

w[;ekBw[;ekBw[;ekBw[;ekBw[;ekB;[ `do gkb Ë/wh;[ `do gkb Ë/wh;[ `do gkb Ë/wh;[ `do gkb Ë/wh;[ `do gkb Ë/wh

ir ftZu uZb fojk xw;kB fwZso' .nkswk s'_ d{o j'fJnk fJB;kB fwZso' .

NKtK-NKtK fwbdk j ? gKXh ; Zu dk,jkth j'fJnk wB «s/ F ?skB fwZso' .

fJ ZE / g [ ZS-frZS Bjh_ fJwkBdkoh dh,uko/ gk;/ pfDnk e{V gqXkB fwZso' .

wkfJnk fgZS/ gkrb j'fJnk fco/ p`dk,foFfsnK dh eo/ Bk gSkD fw Zso' .

wkV / p `d / Ì p `dk , p `dk Bk ;wM / ,fJjd/ ]{B ftZu S{edk r[wkB fwZso' .

Bk B}o f;ZXh Bk wB ;kÕ j? T[; dk,ftykt/ s'_ j? Xowh fJB;kB fwZso' .

uko / gk;/ gkfJnk j? G [ukb p`d/ B /,fJj d/ bZSDK s'_ n"yk GrtkB fwZso' .

u `r / nwbK dk pD/ i / nkFe p`dk,#Ë/wh« ej/ f}zd pD{ w[;ekB fwZso' .

B}dhe gkoe, i?s' (cohde'N)gzikp

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 11

(((((1))))) s/oh tÕks/oh tÕks/oh tÕks/oh tÕks/oh tÕk

w?_Fpd fJe#p/-tÕk«fby fdZsk ;hi' s/ohfgZm ~T[-s/po;'_ gfjbK~T[so nkfJnk j?T[j j[Dw/o/ ;hB/ ~T[-s/tÕk pD e/ .

(((((2))))) w/oh ukjsw/oh ukjsw/oh ukjsw/oh ukjsw/oh ukjs

U w/o/p/-Bkw foFs/s'_ v`{x/pj[s fdZs/ jB}]w w[jZps d/tes d/ r[}oikD fgZS'_ thi' God/ jh Bjh_ .

(((((3))))) d{ohd{ohd{ohd{ohd{oh

w/oh d{ohdk fFetks/o/ j'mK~T[-s/ pko pkonkfJnk .nfj;k; j'fJnk w?ÌJ/; d{oh dk

tes d/r[}o ikD fgZS'_ .

(((((4))))) fJj Fkw pj[s T[dk; j?fJj Fkw pj[s T[dk; j?fJj Fkw pj[s T[dk; j?fJj Fkw pj[s T[dk; j?fJj Fkw pj[s T[dk; j?

fJj Fkwpj[s ¢dk; j?fe s{ Bjh_ nkfJnk .GhV dkfJe dfonkT[wV nkfJnk j?go s`{ Bjh_ nkfJnkiK c/o w?_ jhnk yVh jK

d'-okj/ s/ <

12/20, Jh;N gN/b Bro,Bth_ fdZbh–110008

uko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKuko fBZehnK eftsktKpfuzs e"opfuzs e"opfuzs e"opfuzs e"opfuzs e"o

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 12

ftjV/ ftZu bZrk nwo{d dk o[Zy j"bh-j"bh jtk d/wZXw p[ZfbnK Bkb fjZb fojk ;h . gZfsnK dh fjb-v[bBkb fJT[_ ikg fojk ;h fit/_ T[j ;G nkg; ftZu rZbKeo oj/ j'D . T[jBK dhnK rZbK dk sK gsk Bjh_ ;h uZbfojk go thBk Ì fJT[_ ikg fojk ;h fit/_ T[j T[; d/ pko/ftZu jh y[;o-c[;o eo oj/ j'D . thBk dk wzBDk ;h fefJj g/V-g"d/, Mhb-MoB/, BdhnK-Bkb/, ;kro-;w[zdo ;Ge[M oZp d/ jh nzr j[d/ jB . fJBQK Bkb oZp ;kÌ bkvbvkT[_dk j?, fgnko eodk j? . ;kv/ tk;s/ ykD-ghD s/ofjD-;fjD dk fJzs}kw th fJBQK nkgD/ nzrK Bkb jheodk j? s/ id ed/ T[; Ì HZ[;k nkT[_dk j? sK fJBQK jhnkgD/ nzrK Bkb ;kÌ ;}k th fdzdk j? . oZp eh j? ni/T[; Ì fJ; rZb dk sK gsk Bjh_ ;h bZrk go oZp e'Jhn?;h Fesh j? i' ;`;ko-o{gh xo Ì nkgD/ Y`r nkgDhwo}h w[skpe ubkT[_dk j? .

gfjbK ed/-ed/ T[j fe;/ gkHb, nzBQ/, b{bQ/-brV/ s/]k; eoe/ wzdp[ZXh s/ jZ; fdzdh go j[D T[j ed/ th n?;keow Bk eodh feT[_fe T[; Ì fJj bZrdk fe fJj gkHbwzdp[ZXh s/ n;jkJ/ b'e ;G oZp d/ jh pd/ B/, fJj oZpdhnK nZyK B/, oZp ;koh d[Bhnk Ì nkgDhnK fJBQK nZyKBkb jh t/ydk j? . thBk dk fJj wzBDk ;h fe fJBQK b'eKÌ S/VDk, w}ke eoBk, bZ[NDk iK mZrDk pV/ tZv/ ngokXjB . fJj ngokX fe;/ ftnesh d/ f]bkÕ Bjh_ ;r'_ fJj;w[Zuh fJB;kBhns d/ f]bkÕ jB . fJj ngokX eoBtkbk ftnesh f;ZXk Boe ftZu iKdk j? . oZp fJBQKftneshnK d/ okjh_ eJh ftneshnK dh r[Dt`sk wkgb?_dk j? . gfjbK ed/ id T[; Ì fe;/ T[; s'_ tZv/ ftneshB/ fe;/ n?;/ ftnesh s/ jZ;D iK S/VD s'_ wBQK eoBk sKT[j wz{j go/ eoe/ jZ; g?_dh go j[D id dh T[; Ì ihtBdh ;wM nkJh ;h T[; ed/ th fe;/ pko/ wkVk Bjh_ ;h;'funk, S/VD dh rZb sK pj[s d{o ;h .

ftjV/ ftub/ o[Zy d/ gZfsnK dhnK rZbK j[D pzd j'uZ[ehnK ;B . ftjV/ ftZu j[D FKsh ;h . e'Jh th gZsk Bjh_;h fjb fojk . fes'_ ;h sZe dh th nktk} Bjh_ ;h nkojh fit/_ ebk; ftZu e'Jh wk;No HZ[;/ ftZu GZ[p wko e/;ko/ ftfdnkoEhnK Ì uZ[g eotk fdzdk j? T[t/_ jh T[jBKd/ ftjV/ ftZu th uZ[gh SkJh j'Jh ;h . ;G nkg'-nkgD/ ftZuwrB ;B . gZfsnK dh uZ[gh Bkb nihp fijk ;fjw Gfonkwkj"b pfDnk j'fJnk ;h .

¿thB{....À nukBe T[; d/ fgU dh nktk} nkJh .T[j ew s'_ xo nkfJnk ;h . j[D thBk dk fgU xo pV/c/o/ wkodk ;h . fezBh-fezBh d/o T[j xo jh p?mkofjzdk . feT[_fe id dk thBk B/ wzik cfVnk ;h sd dkT[; dk fgU T[; dh pVh ;/tk eodk ;h . T[; Ì xonkT[_d/ jh gfjbK nktk} wkodk feT[_fe gfjbK id thBkmhe ;h sK ed/ th T[; thBk Ì Bjh_ ;h nktk} wkoh sdsK ¢j f;ZXk thBk dh wK :kBh fe nkgDh xotkbh Ì jhnktk} wkodk ;h thBk Ì sd eJh tkoh pVk p[ok bZrdkfeT[_fe T[j ;G s'_ tZX fgnko nkgD/ fgU Ì jh eodh;h . T[j eJh tko ;'udh fe v?vh ;kÌ ed/ th fgnko Bkbnktk} Bjh_ wkodk jw/FK jh T[jBK dh wK Ì xo nkT[_d/jh nktk} wkodk s/ T[; d/ e'b jh ik e/ ;"_ iKdk j? .nkgK th sK T[; Bkb fgnko eod/ jK ;kv/ e'b sKnkT[_dk jh Bjh_ . fezBh-fezBh d/o id T[j ew s'_ FkwÌ tkfg; nkT[_dk sK thBk s/ T[; dk Gok nkgD/ fgU ÌT[vhed/-T[vhed/ ;"_ iKd/ go T[j o;'Jh ftZu jh T[jBK dhwK Bkb rZbK eodk ;wK bxk fdzdk . go id dk thBk B/fpwkoh Bkb wzik cfVnk ;h T[j T[; Ì pkjo'_ xo nkT[_d/jh gfjbh nktk} wkodk s/ f;ZXk T[; dh wzih s/ nk e/ p?miKdk s/ ed/-ed/ sK T[j thBk dh wK Bkb bV jh g?_dkid thBk T[; Ì bkv Bkb nkgDh wK dh fe;/ bkgotkjhpko/ rZb eodh sK T[; dh wK fco prbK MKedh fcodhs/ thBk jh T[; t/b/ nkgD/ fgU Ì FKs eodh .

eJh tko sK T[j ¢; s/ jZE uZ[eD sZe nk iKdk goj[D e[M d/o s'_ T[; dk fgU pVk Bow g? frnk ;h .eJh tko thBk t/ydh id ed/ T[; dh nukBe nZy yZ[bQ

ftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ ZyftjV/ ftubk o[ Zy....s/ T[js/ T[js/ T[js/ T[js/ T[joki/F r[gskoki/F r[gskoki/F r[gskoki/F r[gskoki/F r[gsk

ejkDhejkDhejkDhejkDhejkDh

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 13

iKdh, ;[Zs/-;[Zs/ sK, T[; dk fgU bw/-bw/ N;{J/ pjk e/ o'fojk j`[dk s/ T[; dh wK th bkr/ p[Zf;nk-p[Zf;nk fijkwz{j pDk e/ p?mh j`[dh s/ T[j T[; Ì ;wMk ojh j`[dh .e[M fdBK s'_ ¢j t/y ojh ;h fe T[; dk fgU pj[s jhfYZbk j' frnk ;h . Bk e[M p'bdk s/ Bk jZ;dk, jZ;dksK f;oÕ thBk tZb t/y e/ go thBk Ì nkgD/ fgU dkT[j jk;k M{mk fijk ikgdk go T[j th j"b/ fij/ T[; jk;/Ì ep{b eo b?_dh .

eZbQ ¢; Ì uvhrVQ gh.ih.nkJh. ftZu ftykT[D tk;s/T[; dk fgU fbik fojk ;h . thBk Ì nkgDh wK e'b'_ gskbZrk ;h gsk Bjh_ eh rZb ;h . e[M fdB gfjbK jh sKT[; dh fgZm s/ E'VQk fijk dod j'fJnk ;h . nkgDh rbhtkb/ vkeNo Ì ftykfJnk ;h . T[; dtkJh d/ fdZsh gonkokw Bjh_ ;h nkfJnk . fco Ffjo d/ fe;/ ur/ vkeNoÌ ftykfJnk . go fco th nkokw Bjh_ nkfJnk . fcogsk Bjh_ feT[_ T[j wzi/ s/ bwh gJh sK g?_dh jh uZbhrJh . j"bh-j"bh T[; dk ~T[mDk-p?mDk th xZN frnk ;h,go T[; Ì e[M ;wM Bjh_ ;h nk fojk . eJh soQK d/vkeNo, wkbF eoB tkb/ s/ pkp/ T[; dk tkoh-tkohfJbki eo uZ[e/ ;B, go T[; Ì e'Jh Õoe Bjh_ ;h g?fojk . T[; Ì ;wM Bjh_ ;h nk fojk fe T[j wzik Bjh_;h SZv ojh iK wzik T[; Ì Bjh_ ;h SZv fojk, go xod/ ;kT{ ftjko B/ T[; Ì e[M tfjw ftZu gk fdZsk ;h .T[j wB jh wB ;'udh fe fJedw eh b'jVk g? frnk i'T[; s'_ ~¢-fmnk th Bjh_ ;h ik fojk . e[M fdB gfjbKT[j fJe ;e{b ftZu wk;NokDh bZrh j'Jh ;h . ~T[-E/ ¢jd"Vdh-d"Vdh iKdh go j[D T[; s'_ ~T[-fmnk th Bjh_ ;hik fojk .

nwo{d d/ gZs/ ni/ th fjb-v[b e/ rZbK eo oj/;B . fJj nwo{d dk oZ[y T[; nkgD/ jZEh_ nkgDh dkdhBkb fwb e/ brkfJnk ;h id T[j ni/ nZm tfoQnK dh;h . j[D sK T[; dh dkdh Ì wo/ pkoQK toQ/ j' rJ/ ;B .nwo{d tZb t/y ¢; Ì nkgDh dkdh dh pVh :kdnkT[_dh feT[_fe T[j ¢; Ì tKY/ b? iKdh ;h s/ ed/-ed/w/fbnK ftZu b? iKdh . id dh T[; dh dkdh woh ;h BkT[; Ì fe;/ tKY/ yfVnk ;h s/ Bk T[; Ì ed/ pkjo ikDfdZsk ;h s/ id ed/ T[j fe;/ ;j/bh d/ xo ikD dh rZbeodh sK ¢; dk fgU s/ Gok T[; Ì v/b/ eZYD bZriKd/ . ¢; Ì nkgD/ fgU s'_ pVk vo bZrdk go Gok i'T[; s'_ d' ;kb S'Nk ;h s/ fi; Ì T[j d' EZgV wko e/ mheeo b?_dh . Gkt/_ T[; d/ pdb/ T[j T[; Ì gzi-;Zs uvKd/ wkodk go j[D sK e'Jh th T[; Bkb HZ[;/ Bkb rZbBjh_ ;h eodk . ;G T[; Ì thBk d/ pdb/ thB{-thB{

nkyd/ . T[; Ì fJT[_ ikgdk fit/_ T[j xo ftZu ;G s'_S'Nh j't/ . fJj t/y T[j th S'N/ pZfunK tKr ftjko eoBbZr iKdh .

¿thB{....À ¢; d/ fgU dh nktk} ;h .¿jK ih v?vhÀ thBk B/ fgnko Bkb nkgD/ fgU Ì itkp

fdZsk .¿j[D/ w/ok pZuk fpbe[b mhe j' ikt/rkÀ T[; d/ fgU

B/ fejk s/ eX tZb wz{j eoe/ o'D bZr fgnk .gh.ih.nkJh. ikD s/ sK pVh w[Ffeb j'Jh . ~T[-E/ sK

e'Jh T[; Ì g[ZS-frZS jh Bjh_ fojk ;h . ~¢-E/ sK wKtK g[ZsBjh_ ;B ;KG ojhnK sK T[jBK dh eh n"eks e'Jh T[jBKdh tks th g[ZS/ . gouh eNtk e/ ckJhb pDtk e/ thT[jBK Ì e'Jh bkr/ Bk bZrD d/t/ . b'e j;gskb d/ pkjojh ;Nq/uo s/ b/N/ j'J/ ;B . pVh w[Ffeb Bkb f;ÕkoFK gke/ T[j nzdo rJ/ . fco nrb/ fdB T[; d/ ;ko/ N?;NK s'_pknd gsk bZrk fe T[; dk T[go/FB ;h . fco T[go/FB j'Ds'_ d' fdB pknd T[; Ì tkg; T[; d/ xo G/i fdZsk .

T[go/FB s'_ pknd T[j uZbD-fcoD ftZu n;woZE j'rJh . xo d/ nzdo tVd/ jh T[; dh B}o ftjV/ ftub/nwo{d d/ o[Zy s/ gJh . T[j fpbe[b FKs ;h . T[; d/Bkb-Bkb ;kok xo th fpbe[b FKs ;h . T[j n?_p{b?_;d/ ;Nq/uo s/ bw/ g? e/ xo gosh ;h . vkeNo B/ T[; Ìj"bh-j"bh uZbD dh ;bkj fdZsh ;h . go ¢; s'_ sK~¢-fmnk th Bjh_ ;h ik fojk . fco s[o/ sK fet/_ < ;kokfdB wzi/ s/ jh gJh ofjzdh . ed/-edkJh_ T[; dk fgU T[;Ì T[mk e/ dtkJh fdzdk iK fco E'VQh-pj[s o'Nh y[nk fdzdkgo nkg ~T[mDk-p?mDk T[; bJh pVk w[Ffeb ;h .

wzi/ s/ bw/ gJh T[; dh B}o pkoh EkDh_ nwo{d d/o[Zy s/ gJh . T[; ~T[-s/ d' gzSh nkg; ftZu p?m/ eb'bK eooj/ ;B, fJe d{i/ ftZu nkgDk f;o wkod/, yzG ybkod/ s/bkv eod/ . gzSh nkgD/ nzdk} ftZu jh eb'bK eo oj/;B, go nwo{d dk o[Zy fpbe[b FKs ;h . T[j FkfJdT[jBK d/ fgnko dk B}kok b? fojk ;h . o[Zy B/ fJe tkoth T[jBK gzShnK d/ fgnko ftZu ybb Bjh_ ;h gkfJnk .thBk T[jBK gzShnK dh fJe-d{i/ Bkb S/VSkV Ì pV/ rj[Bkb t/y ojh ;h . T[; dh ;'u nkfj;sk-nkfj;sk fgZS/tZb Ì ;oeD bZrh . T[; Ì :kd nkfJnk fe id T[jgbZ;-N{ ftZu gVQdh ;h sK T[; bJh fJe foFsk nkfJnk;h . bVek nkgD/ xo ftZu fJeZbk jh ;h :kBh fe Bk sKT[; dh wK ;h s/ Bk fgU, s/ Bk jh G?D s/ Bk e'Jh Gok .G?D s/ Gok sK T[; dk e'Jh ;h jh Bjh_ s/ wK-fgU T[;d/ fe;/ jkd;/ ftZu wko/ rJ/ ;B . T[; foFs/ dh fe;/ d{od/ foFs/dko B/ dZ; gkJh ;h . go T[; t/b/ Bk sK xo d/

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 14

jkbks mhe ;B s/ Bk jh T[; d/ wkg/ fJ; bJh fsnko;B . fJj brGr fszB e[ tfoQnK dh rZb ;h . go T[;s'_ pknd T[; B/ fJj wfj;{; ehsk ;h fe T[; d/ ftZufJe nfjw dk Gkt nk frnk ;h . fJ; d/ Bkb T[; ÌnkgDk ti{d wfj;{; j'D bZr fgnk ;h . fJe tko sK T[;d/ wB ftZu ftnkj d/ fjb'o/ nkT[D bZr rJ/ ;B .bkrb/ xoK dhnK e[VhnK Ì id gsk bZrk sK T[j T[;Ì S/VD bZr gJhnK ;B . go T[j rZb fe;/ th f;o/ Bjh_;h bZrh .

nwo{d dk oZ[y ni/ th FKs ;h . T[j T[jBK gzShnKdhnK eb'bK dk nkBd b? fojk ;h . gzSh ni/ th fJe-d{i/ Bkb rZbK eo oj/ ;B . thBk s/ oZ[y Ì FkfJd T[jBKgzShnK dhnK rZbK ;wM nk ojhnK ;B sK jh T[j d't/_T[; B}ko/ Ì brksko ]kw'Fh Bkb t/y oj/ ;B . thBk d/fdwkH ftZu T[j bVek jh x[zw fojk ;h . T[; Ì ikgdk;h i/eo ¢; dk ftnkj T[; bVe/ Bkb j' iKdk sK FkfJd¢j th T[; Bkb fJt/_ jh rZbK eo j[dh . T[; Ì fJt/_ jhS/V ojh j`[dh iK fco T[j T[; Ì fJt/_ jh S/V fojkj`[dk . go w?_ sK fpwko jK . nukBe T[; d/ wB ftZunkfJnk . fco sK T[j th ckj ftZu fgnk j[dk, Bkb/ eZYdk¢; Ì rkbQK s/ Bkb/ e';dk nkgDh fe;ws Ì, go eh gsk;h sK fco FkfJd w?_ fpwko jh Bk j[dh . T[; d/ Bkb i[Ve/ FkfJd w/oh fe;ws th mhe j' iKdh . w/o/ xo th pZu/j' rJ/ j[d/, eh gsk w?_ pZfunK dh fe;ws Bkb mhe j'iKdh, w?Ì e[M th Bk j[dk, eh gsk oZp w/o/ pZu/ s/ w/o/ xotkb/ dh fe;ws w/o/ ~¢go th fwjo eo fdzdk . T[j wzi/s/ gJh-gJh f]nkbK s/ ;[gfBnK d/ skD/-pkD/ p[Ddhojh . fJe j'o ftuko T[; d/ wB ftZu nkfJnk, jK fJjth mhe j? . ¢; wB jh wB ;'funk s/ fco nwo{d d/ o[Zys/ p?m/ gzShnK tZb sZfenk sd sZe T[j ~T[E'_ ~¢v rJ/;B . j[D o[Zy s/ j"bh-j"bh gZs/ fjb oj/ ;B . FkfJd T[jfjb-v[b e/ nkg; ftZu rZbKI eo oj/ ;B .

o;'Jh ftZu'_ GKv/ yVeD dh nktk} nk ojh ;h .FkfJd T[; dh wK o'Nh pDk ojh j't/ . w[jZb/ d/ fezB/ b'eT[; dk gsk b?D nkJ/ ;B . jo e'Jh T[; tZb ftukorhdh B}o Bkb t/y fojk ;h . eX tZb wz{j eoe/ eJh n"osKnkg; ftZu rZbK eo ojhnK ;B . itkB-ijkB Xh wzi/ s/gJh n?, oZp Ì T[; s/ }ok th ofjw Bjh_ nkfJnk . thBkdk wB }ok th fJBQK rZbK Bkb ftufbs Bk j[dk, j[D T[;Ì nkgDk ;oho fyu"_dk-fyu"_dk wfj;{; j' fojk ;h .e[M-e[M dod ;oho nzdo ~T[mDk F[o{ j' frnk ;h .eJh tko pVk n;fj dod j`[dk i' ¢; s'_ Bk MZfbnkiKdk . tX oj/ dod B/ T[; e'b'_ fiT{_D dh fJZSk y'j

bJh ;h . j"bh-j"bh wB fBokFktkdh j`[dk ik fojk ;h .T[; Ì e'Jh th uh} j[D urh Bjh_ ;h bZr ojh . f;oÕ¢; Ì j[D nkgD/ fgU dk tshok urk bZrdk i' T[; dhjo gZy s'_ ;/tk eodk, T[; Ì fgnko eodk . nkfj;sk-nkfj;sk T[; dk nkgD/ xo d/ pkeh w?_poK Bkb fgnkoxZNdk ik fojk ;h . n;fj dod tXdk ik fojk ;h .ftjV/ ftub/ o[Zy dhnK rZbK th j[D T[; Ì u`rhnKBjh_ ;B bZrdhnK .

fJe oks T[j o[Zy thBk d/ ;[gB/ ftZu nkfJnk s/ T[;d/ f;ojkD/ p?m e/ T[; d/ f;o Ì gb'; e/ efjD bZrk,¿thBk, s{ mhe j' ik .À

¿w?_ Bjh_ j'Dk j[D mheÀ thBk B/ fBokFk Go/ nzdk}ftZu ¢; Ì fejk .

¿Bjh_, fJt/_ Bk efj, i/ s{ mhe Bk j'Jh sK fco w?_th wo iktKrk .À

¿Bjh_, s{ feT[_ wo/_rkÀ thBk B/ ¢; Ì Xotk; fdzd/j'J/ fejk .

¿thBk s{ mhe j' ik, Bjh_ sK w?_ th wo iktKrk.....ÀnukBe thBk dh ;[Zs/-;[Zs/ nZy yZ[bQh sK fjbdk-

fjbdk o[Zy FKs j' frnk . T[; pkjo sZfenk . pkjooks j' ojh ;h . o[Zy d/ gZs/ T[; Ì wZXw-wZXw fij/ bZroj/ ;B . n?B/ Ì T[; dh wK nk rJh .

¿thBk o'Nh yk b? .À¿Bjh_ wK, w?_ ;"D bZrh jK, oks j' rJh j? .À¿ni/ feZE/ oks, ni/ sK fdB-d[gfjo j?À T[; dh wK

B/ fejk . go thBk dh sK oks jh oks ;h . j"bh-j"bhnZyK ftZu'_ fdZ;Dk th pd j' frnk . j"bh-j"bh T[; dhnKnZyK pd j'D bZrhnK . eZbQ oks thBk dk fgU T[; dh wKÌ efj fojk ;h fe thBk dk e?_;o j[D ;ko/ ;oho ftZuc?b frnk j? . j[D fJ; dk nk]oh ;wK nk frnk j? .fJj rZb ¢; B/ ;[D bJh ;h .

ftjV/ ftubk o[Zy ni/ th FKs ;h go gZs/ ed/-ed/nkg; ftZu rZbK eo oj/ ;B . go thBk d/ ewo/ ftZuuhy-fujkVk fgnk j'fJnk ;h . nKY-r[nKY dhnK n"osK}'o-}'o dh fgZN ojhnK ;B . t?DK Bkb xo ;fjw frnk;h . go thBk FKs ;h, fpbe[b FKs..... ftjV/ ftubkoZ[y....s/}h Bkb fjb....v[b fojk ;h . s/ e[M gzSh fjboj/ oZ[y s/ p?mD dk :sB eo oj/ ;B s/ e[M xo d/~T[-s/ uh_-uh_ eod/ wzvok oj/ ;B . go thBk FKs ;h....fpbe[b FKs.....

;kjwD/ ;N/N p?_e nkc fJzvhnk,fspVh o'v, r[odk;g[o

gzikp

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 15

15 nr;s, 1947 dk fdB Gkostk;hnK bJh nfjwns/ GkrK tkbk j? . nzro/} je{ws dh ;dhnK dh BoeGoh H[bkwh s'_ fJ; fdB Gkostk;hnK dk yfjVk SZ[fNnk;h s/ d/F Ì g{oB nk}kdh fwbh ;h . fJj nk}kdh ;"fynKiK Ghy ftZu Bjh_ ;h fwbh ;r'_ d/F ftub/ jo Xow ns/iks Bkb ;`p`fXs b'eK B/ bj{-v'bQtK b`pk ;`xoF eonzro/} je{ws d/ }pod;sh tkb/ oki dhnK iVQK w[ZY'_g[ ZN, ¢jBK Ì Gkos SZv ikD bJh wip{o eo fdZsk;h . d/F dh nk}kdh bJh bpk ;wK ;xoF eoB tkb/j}koK ;{ophoK Ì nzro/} je{ws d/ ipo dk fFekoj[fdnK cK;h d/ oZ;/ rbK ftZu g[nkT[D/ gJ/, i/bQK dhnKekb e'mVhnK ftZu f}zdrh d/ ;[Bfjoh fdB rkbD/ gJ/,nD-wBZ[yh sFZdd ;jkoB s'_ fJbktk xo-pko popkdeotkT[D/ gJ/ . nB/eK ;{opho f;ZX/ s"o «s/ nzro/} je{wsBkb NZeo b? ;`xoF eod/ oj/ idfe e[M ;{ophoK B/nzd'bBekohnK s'_ fJbktk nkw GkoshnK «s/ nDwBZ[yhsFZdd eoB tkb/ nzro/} nÕ;oK dh nby w[ek nk}kdhËkgsh d/ ;`rokw ftZu nfjw :'rdkB gkfJnk . fJBQK;{ophoK ftZu Fkfwb ;h T{Xw f;zx ;[Bkw fi; B/ ifbQnKtkbk pkH ftZu 13 nË?b, 1919 Jh. Ì fJeZso j'J/j}koK fBjZE/ nzd'bBekohnK d/ esb/nkw eotkT[D tkb/gzikp ;{p/ d/ nzro/} rtoBo ;o wkJheb UvtkfJo Ìr'bhnK Bkb G[B Gkos wksk dh sZsh fjZeVh mkoh s/ ;}kti'_ cK;h dk oZ;k u`[w nkgDk BK nwo FjhdK dh

Fjhdh fdt; s/ ftF/FFjhdh fdt; s/ ftF/FFjhdh fdt; s/ ftF/FFjhdh fdt; s/ ftF/FFjhdh fdt; s/ ftF/F

fBt/ebk ;[s`sosk ;`rokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;`rokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;`rokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;`rokwh--T{Xw f;zx ;[BkwfBt/ebk ;[s`sosk ;`rokwh--T{Xw f;zx ;[BkwoDihs f;zx B{og[okoDihs f;zx B{og[okoDihs f;zx B{og[okoDihs f;zx B{og[okoDihs f;zx B{og[ok

FkBKwZsh fb;N ftZu Fkfwb eo fbnk .nk}kdh Ëkgsh dh gquv j' ojh sKx s'_ fuzss ns/

GkoshnK d/ wBK nzdo ]"Õ g?dk eoB dh ukb sfjs pkHftZu fBjZE/, p/d'FK dk p/ofjwh Bkb esb eotkT[D tkb/nzro/} rtoBo ;o wkJheb UvtkfJo dh b`ph iZd'-ifjd s'_ pknd nby w[ekT[D tkb/ T{Xw f;zx dk iBwgfNnkbk fonk;s d/ fgzv ;[Bkw ftZu ;odko Nfjb f;zxd/ xo wksk Bo?D e"o dh e[Zy'_ 26 d;po, ;B 1899 Jh.Ì j'fJnk . T{Xw f;zx dh T[wo uko-e[ tfoQnK dh ;h idwksk Bo?D e"o dk fdjKs j' frnk . T{Xw f;zzx dk tZvkGok ;h ;kX{ f;zx s/ fJBQK d'tK Ì fgsk Nfjb f;zx B/V/g?_d/ fgzv T[gbh b? frnk fiZE/ T[j fJe o/bt/ ckNe s/u"ehdko ;h . e[M ekoBK eoe/ B"eoh ubh ikD s'_ pkndfgsk Nfjb f;zx nkgD/ B}dhe d/ foFs/dko uzub f;zxdh ;bkj wzB d'tK GoktK Ì ;qh nzfwqs;o ;kfjp b?frnk . Nfjb f;zx pj[s f}nkdk Hohp j'D ekoB d'tKGoktK dk urh soQK gkbD-g'FD eoB s'_ n;woE ;h .u`ub f;zx T[; Ì ;qh nzfwqs;o ;kfjp ftZu fe;/ u`rhnkwdB tkb/ ew iK B"eoh s/ btk d/Dk ukj[dk ;h go ;qhnzfwqs;o ;kfjp ftZu T[j ;?AN th Bjh_ ;B j'J/ fe p[]koekoB Nfjb f;zx dk fdjKs j' frnk . T{Xw f;zx ns/;kX{ f;zx nBkE j' rJ/ . nyho uub f;zx d'tK GoktKÌ ;qh nzfw qs;o ftub/ ;?_Nob ]kb;k nBkExo(:shw]kBk) ftZu SZv nkfJnk .

:shw]kB/ ftZu gqpXeK dhnK jdkfJsK nB[;ko ;/tktKfBGkT[D d/ Bkb-Bkb d't/_ Gok ftZfdnk th Ëkgs eod/oj/ . T{Xw f;zx d/ wB Ì fJe j'o tZvk ;dwk T[d'_ bZfrnkid'_ ¢; d/ Gok ;kX{ f;zx dh th w"s j' rJh . wksk-fgskns/ fJe'-fJe Gok dh w"s j' ikD ekoB pkb-p[ZXh tkbkT{Xw f;zx p[oh soQK Mi'fVnk frnk . :shwxo d/ gqpXeKns/ ]k; eo uub f;zx d/ eJh wjhfBnK d/ :sBK s'_pknd T{Xw f;zx B/ fJe Bth_ f}zdrh tZb w'V eZfNnk .

13 nË?b, 1919 ;B Ì iZfbQnK tkbk pkH ftZu ]{Bh;kek tkgfonk . fJ; ;ke/ d/ tkgoB dk w[Zy ekoB fJj;h fe nzro/} je{ws dhnK tXhehnK ns/ Gkos d/F Ìnk}kd eotkT[D bJh FKswJh Y`r Bkb nzd'bB

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 16

ubkT[_dh nk ojh ;op fjzd eKro; B/ nkgDk ;kbkBkfJibk; ¢; pkH ftZu eoB dk n?bkB ehsk ;h .fJibk; ftZu nk}kdh d/ ;xoF dk b/yk-i'yk eoB s'_fJbktk uZb oj/ ;xoF pko/ nkw b'eK d/ ftuko th bJ/ikD/ ;B . fJ; fJibk; dh ]po ][Õhnk sso okjh_ fiT[_jh nzro/} je{ws d/ eBK sZe gj[uh sK s[os jh eKro;d/ nkr{nK dh cV'Q-cVQh ikoh j' rJh . ~T[-x/ B/sktK ftZu'_vkeNo ;?Õ-T[d-dhB feub{ ns/ vk. ;Zsgkb gfjbKfrqÕsko eo bJ/ idfe jZE Bk nkT[D tkb/ d' j'onkr{nK gzfvs dhBk BkE ns/ gzfvs eZN{ wZb s/ fe;/ thgqeko dh iB-;Gk Ì iBse s"o «s/ ;`p'XB eoB dhgkpdh brk fdZsh . nzro/} je{ws dh fJj th fJe tXheh;h fi; Ì podkFs Bk eofdnK FKswJh Y`r Bkbnzd'bB eod/ nk oj/ d/FË;sK B/ 13 nË?b, 1919 Jh.Ì pkH nzdo ftFkb iB-;Gk oZyD dk Õ?;bk ekfJwoZfynk . nzro/} ;oeko dh ][Õhnk sso ;pfXs fdB «s/j'D tkb/ fJibk; s/ fsnkoh ti'_ uZb ojhnK ;orowhnKdh fog'oN rtoBo UvtkfJo Ì G/idk fojk . fBFfusfdB «s/ fJeZso j'J/ j}koK GkoshnK B/ gfjbK sKnzro/} je{ws f]bkÕ Ffjo nzdo o'; wkou ehsk s/T[gos b'e pkH nzdo fJeZso j' rJ/ . g[Zi/ nkr{nK d/ftuko ;[DB bJh id b'e i[V p?m/ sK 150 r'o/f;gkjhnK dh N[eVh ;w/s ~T[-E/ g[Zi fpqr/vhno iBobnko.Jh.~n?u. vkfJo B/ pDkJh :'iBk d/ sfjs i[V p?m/fBjZE/ b'eK «s/ ÕkfJfozr eotk T[j n"osK s/ pZu/ th wotkfdZs/ fijV/ ¢; fdB dk ft;kyh dk fsT[jko wBkT[D bJh~¢-E/ g[Zi/ ;B . nzro/} je{ws dh GkoshnK Ësh fJj ;Gs'_ tZvh }kbwkBk, fdb-epkT{ ekotkJh ;h .

id fJj ]{Bh-eKv tkgfonk, T{Xw f;zx :shw]kB/ftZu jh ;h . :shw]kB/ d/ Ëp`XeK B/ T{Xw f;zx dhnrtkJh j/m B"itkBK dk fJe iZEk pkH ftZu G/fink, fiBQKB/ }]whnK Ì j;gskbK ns/ wo uZ[fenK Ì FwFkB xoftZu fbikD dk ËpX eoBk ;h . 16 tfoQnK d/ T{Xw f;zxB/ pkH ftZu nk e/ id ~T[-E'_ dk fdqF t/fynk sK T[j X[onzdo sZe ep frnk . ][d T{Xw f;zx tZb'_ fJ; fdqF pko/gqrNkJ/ nkgD/ ftukoK ftZu fJj doi j?....pkH ftubhb'eK dh e[obkjN, e[M b'eK d/ uhEV/-uhEV/ j'J/ nzr-g?o,bj{ Bkb fGZih j'Jh Xosh, y{j ftZu'_ nkT[_dhnK;fjedhnK nktk}K, uko-u[c/foU_ nkT[_dh pko{d dhw[Fe....fJj fdqF w/o/ e'b'_ t/fynk Bjh_ ;h ik fojk s/ w?_Gkt[e j' ][d th o'D bZr fgnk ;h .

bj{-b[jkD j'D ¢gos e[obk oj/ wod, n"osK ns/pZfunK dh jkbs t/y T{Xw f;zx d/ fdb-fdwkH «s/nfijk v{xk n;o j'fJnk fe T[; B/ fJ; fxBkT[D/ ]{BheKv bJh f}zw/tko }kbw r'o/ nÕ;o UvtkfJo s'_ pdbkb?D dk ËD eo fbnk .

:shw xo ftub/ gqpzXeK d/ nkd/F nB[;ko T{Xwf;zx ns/ T[; dh nrtkJh j/mb/ B"itkBK d/ iZE/ B/ b'eKdhnK bkFK tZy-tZy FwFkB-xoK ftZu gj`[ukT[D s'_fJbktk }]wh wod, n"os ns/ pZu/ j;gskbK ftZu GosheotkJ/ . nZm ;" s'_ tX/o/ b'e r'o/ f;gkjhnK tZb'_ ehshnzXkX`[d ckfJfozr ekoB wo/ idfe woB tkfbnK ftZu;?_eV/ b'e T[j ;B fiBQK ikBK pukT[D bJh pkH ftub/fJe nDSZs/ y{j ftZu SkbK wko fdZshnK ;B . fJ; fjod/t/Xe xNBk d/ xND s'_ pknd nzro/} je{ws d/ f]bkÕtZv/ gZXo «s/ d/F ftZu o''; c?fbnk, jVskbK j'JhnK .nzro/} je{ws B/ fJ; xNBk dh iKu bJh fJe efwFBfB:[es ehsk fi; B/ GkoshnK nzdob/ mkmK wkod/ ftdo'jÌ j"bh-j"bh FKs eoB tkbh G{fwek fBGkJh go eKv;dek nzro/} je{ws d/ f]bkÕ T[jBK eqKshekohnKnzdobk o'j }o{o gquv j' frnk fiBQK nzro/} je{ws d/ipoh-oki dhnK iVQK Gkos dh Xosh s'_ T[y/VB bJhjfEnkopd ;rokw ubkfJnk j'fJnk ;h .

nzro/} je{ws B/ rtoBo UvtkfJo d/ f]bkÕ e'JhekÌBh ekotkJh sK eh eoBh ;h ;r'_ 30 wJh, 1919Jh. Ì T[; Ì tkg; fJzrb?_v p[bk fbnk s/ Bt/_ nzro/}nÕ;o rtoBo d/ s"o «s/ gzikp G/i fdZsk . nzro/}K dhfJe ndkbs tZb'_ ;o wkJheb UvtkfJo dh iZfbQnKtkbk pkH ftubh ekotkJh Ì ikfJ} mfjokfJnk frnks/ wkD-;BwkB ti'_ T[; Ì 20 j}ko g"_v G/N ehs/rJ/ . nzro/}K dh fJ; ekotkJh dh ]po T{Xw f;zx Ìfwb rJh . fJ; ]po B/ T{Xw f;zx d/ fdb-fdwkH ftZug?dk j' uZ[eh pdbk b?D dh sVg j'o gquv eo fdZsh goT[; B/ nkgDk fJj G/d fe;/ e'b th Bk y'fbQnk .

uZ [gukg ofjzd/ T{Xw f;zx B/ nkgDk gk;g'oNpDtkfJnk s/ :shw]kBk SZv fJe m/e/dko dh wdd Bkb;`B 1919 Jh. ftZu nÕohek ubk frnk . ~¢-E'_ T[jfJzrb?_v ikD dhnK e'fFFK eodk fojk . go ekw:kphBk fwbD «s/ ;`B 1923 ftZu T[j tkg; Gkos gosnkfJnk . e[M EKtK «s/ fJj th gVQB Ì fwbdk j? feT{Xw f;zx nÕohek ftZu'_ nwohek ubk frnk ;h fiZE/ T[;d/ ;pX Hdo gkoNh d/ ;{ophoK Bkb pD/ i' Gkos dh

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 17

Xosh ~T[go'_ nzro/}h oki dk Bkw'-fBFkB fwNkT[D bJhekoiFhb ;B . fJBQK Hdoh ;{ophoK B/ T{Xw f;zx Ì bpk;wK nkgD/ e'b oZfynk ns/ T[; dh f}zdrh d/ fJe'-fJewe;d s'_ fJbktk T[j T[; nzdob/ i}p/ s'_ th pj[sgqGkfts j'J/ go T[jBK T{Xw f;zx Ì fJzrb?_v ikD dhpikfJ Gkos d/F tkg; gosD dh ;bkj fdZsh ns/ e[Mf}zw/tkohnK th ;"_ghnK i' nk}kdh gqkgsh d/ nzd'bB Bkb;zpzfXs ;B . fJ; soQK ;zB 1923 Jh. ftZu T{Xw f;zzxdh d/F-tkg;h nwohek ftub/ Hdoh ;{ophoK dh ;bkj;dek jh j'Jh . tkg; w[VB ;w/_ T{Xw f;zx fJe nwoheBn"os dh wdd ;dek e[M jfEnko th fbnkfJnk ;h .

tkg; nk e/ T{Xw f;zx B/ nzfwqs;o ftub/ u"_exzNkxo ftZu bZeV d/ e`w Bkb ;zp`fXs d[ekB y'bQh .nkgDk BK pdb e/ okw w[jwzd f;zx nk}kd oZy fbnk .j"bh-j"bh T[; dh d[ekB Gkos ftub/ eqKshekohnK dkr[gs #mfjokn« pD rJh . fJBQK fdBK ftZu jh T{Xw f;zxdk ;zpX ;odko Grs f;zx dh nrtkJh j/mbh gkoNhBkb pfDnk . Grs f;zx ns/ T{Xw f;zx ftueko nB/eKwhfNzrK j'JhnK . XB ns/ ftdo'jh ;kfjs fJeZmk eoe/fbnkT[D bJh Grs f;zx B/ T{Xw f;zx Ì d[pkoknwohek G/fink fiZE/ T[; dk ;zgoe eqKshekoh bkbkjofdnkb ;w/s j'o Hdoh ;{ophoK Bkb j'fJnk . ;odkoGrs f;zx B/ fi; we;d bJh T{Xw f;zx Ì nwohekG/fink ;h – T[j g{ok eo T[j tkg; Gkos gosnkfJnk . nzfwqs;o ftubh ][Õhnk g[fb;, fi; Ì T{Xwf;zzx dhnK #n;b ;orowhnK« pko/ ikDekoh fwb uZ[eh;h, B/ 30 nr;s, 1927 Jh. Ì fszB fg;s"bK ns/ftdo'jh ;kfjs ;w/s fJ; ;{opho Ì frqcsko eo fbnk .uZb/ w[eZdw/ sfjs T{Xw f;zx Ì gzi ;kb dh e?d ;[DkJhrJh i' T[; B/ fgFkto, w[bskB ns/ whnK tkbh i/bQ ftZueZNh . i/bQ ;w/_ d"okB T{Xw f;zx dk eJh eKqashekohnKBkb w/b-fwbkg j'fJnk i' gfjbK jh ;}ktK G[rs oj/ ;B .id ;odko Grs f;zx, okir[o{ ns/ ;[yd/t Ì cK;h fdZshrJh T[; ;w/_ T{Xw f;zx whnK tkbh i/bQ ftZu ;h . gVQBÌ fwbdk j? fe id ;odko Grs f;zx dh cK;h dhikDekoh T{Xw f;zx Ì fwbh sK T[j n?Bk F'erq;s j'frnk ;h fe T[; B/ eJh fdB sZe o'Nh Bjh_ ;h ykXh .

;zB 1932 Jh. ftZu ;}k dk ;wK g{ok j'D «s/ T{Xwf;zx dh fojkJh j'Jh . T[j nkgD/ iZdh e;p/ ;[Bkw(gfNnkbk) ubk frnk . nkgD/ ehs/ j'J/ #gqD« Ì nwbhikwk gfjBkT[Dk jh fJ; ;{opho dk fiT[D dk we;d;h . e[M wjhfBnK pknd T{Xw f;zx B/ nkgDk eko'pko

F[o{ ehsk . T[j d[fBnkth iK ;ohoe s"o «s/ ew sK }o{oeodk go wkJheb UvtkfJo sZe gZ[iD dhnK xkVsK T[jnkgD/ fdwkH ftZu xVdk ofjzdk . fgsk dh gJh e[M}whB ns/ wekB t/u T{Xw f;zx B/ okw w[j`wd f;xnk}kd d/ BK j/m nkgDk gk;g'oN ekÕh w[FfebK d/pkti{d pDtk fbnk s/ ;B 1933 Jh. ftZu fJzrb?_v g[Zifrnk . b`vB ftZu ofjzfdnK T[; B/ nkgDk gfjoktknzro/}K tkbk XkoB eo fbnk s/ #okw w[jwd« d/ s"o «s/ofjzdk fojk . wkJheb UvtkfJo sZe g[ZiDk ;"yh rZbBjh_ ;h fi; eoe/ T[; Ì fJe fJzihBhnfozr ekbi ftZudk]bk b?Dk fgnk . eqKshekohnK Bkb r[gs s"o «s/ fuZmh-gZso }o{o uZbdk fojk go T[; B/ nkgD/ wB ftubkG/d fe;/ Ì th Bk dZf;nk .

ekbi «u e'o; eofdnK ;zB 1940 ftZu T{Xw f;zxB/ Gkos ftub/ eqKshekohnK Ì pj[s jh r[gs o{g «ufJe jZE-fbys fuZmh G/ih fi; ftZu fbyh Fpdktbh s'_gsk bZrdk j? fe T[j nkgD/ ehs/ j'J/ gqD Ì g{ok eoBbJh fezBk f}nkdk T[sktbk ;h, ¿Gkos d/F dh nk}kdhbJh i{MD tkfbU, T[j fdB }o{o nkt/rk fiZdD Gkos dhXosh T[go'_ nzro/} je{ws d/ oki dhnK iVQK jw/FKbJh ~T[yV ikDrhnK feT[_fe d/F dh Xosh dk uZgk-uZgkd/F GrsK d/ bj{ Bkb f;zfink ik uZ[ek j? fi; ftZuGkostk;hnK d/ nowkBK tkbk nk}kdh dk p{Nk }o{o~T[r/rk . ifbQnK tkbk pkH dh Xosh «s/ tkgo/ ]{Bh ;ke/Ì Gkt/_ eJh toQ/ phs rJ/ jB go T[; ;w/_ dk fdb-epkT{fdqF w/o/ fdb-fdwkH ftZu nZi th sk}k j? feT[_fe fJ;dk ;zpX w/o/ tZb'_ ehsh j'Jh gqfsZfrnk Bkb i[fVnk j'fJnkj? i' jkb/ nX{oh j? . go j[D w/o/ nzdobh sVg ;e{BftZu pdb ojh j? ns/ w?Ì wfj;{; j' fojk j? fe w?_nkgDh f}zdrh fiT{D fgSb/ we;d Ì g{ok eoB d/B}dhe g[Zi frnk jK . d[nk eoBh fe w?_ nkgD/ fwFBftZu ekw:kp j'tK .À

bzvB ftub/ wkj"b ns/ ]k;eo nzro/}K d/ fwb-p?mDtkb/ fNekfDnK dk T{Xw f;zx B/ Ej[-gsk brk fbnk s/]k; whfNzrK tkb/ ;EkBK d/ BeF/ T[; B/ nkgDh vkfJohftZu pDk bJ/ . Gkos dh Xosh «s/ nkT[_d/ ns/ tkg;iKd/ nzro/} nÕ;oK dhnK whfNzrK dk w[Zy ;EkB bzvBftubk e?e;NB jkb ;h fiZE/ p?m e/ T[j Gkos ftub/eqKshekohnK dhnK rshftXhnK d/ fto'X ftZu okfJ-wFto/fsnko efonk eod/ ;B .

bzvB ftub/ ofjD-;fjD, rZbpks d/ Yr-sohe/ s'_g{oh soQK tkeÕ j' uZ[e/ T{Xw f;zx T[oÕ okw w[jwd f;zx

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 18

nk}kd dh ËfsZfrnk g{oh j'D tkbk 13 wkou, 1940Jh. dk fdB uVQ jh frnk . e?e;NB jkb ftZu Jh;NfJzvhnk n?;';hJ/FB ns/ okfJb ;?_Nob J/FhnB ;[;kfJNhtZb'_ oZyh rJh whfNzr pko/ T{Xw f;zx Ì ikDekoh 13wkou s'_ gfjbK fwb rJh fi; Ì ;p'XB eoB bJh ;kpekrtoBo ;o wkJheb UvtkfJo B/ th g[ZiDk ;h .

13 wkou Ì pknd d[gfjo whfNzr nko`G j'Jh .pDkJh :'iBk w[skfpe T{Xw f;zx fg;s"b ;w/s whfNzrjkb ftZu gZ[iD «u ekw:kp j' frnk . whfNzr ftZu T[;;w/_ 150 b'e jk}o ;B idfe p?mD bJh e[o;hnK dkËpX ;h fi; eoe/ T{Xw f;zx Ì ;Zi/ gk;/ tkbh e[o;hnKdh bkJhB e'b yVQ/ b'eK ftZu yVQBk fgnk .

i'pB «s/ uZb ojh whfNzr Ì ;`p'XB eoB bJh;/tkw[es b?cNhB?_N rtoBo ;o wkJheb UvtkfJo ;N/i«s/ nkfJnk . UvtkfJo B/ Gkosh nzd'bBekohnK f]bkÕ}fjo T[rbDh F[o{ ehsh jh ;h fe skV ftZu yVQ/ T{Xwf;zx B/ feskp ftZu'_ fg;s"b eZfYnk s/ UvtkfJo tZbskD ;N/i B/V/ ufbnk frnk s/ gfjbh r'bh UvtkfJodh Sksh ftZu dkH fdZsh . UvtkfJo ;hB/ Ì x[ZNdk;N/i «s/ fvZr fgnk idfe jkb ftZu jkb-d[jkJh s/GrdV wZu rJh . T{Xw f;zx B/ UvtkfJo sVcD i'rkth Bk SZfvnk s/ pVh c[osh Bkb ;N/i «s/ uVQ d' r'bhnKj'o T[; ftZu dh bxk fdZshnK . e[Zb uko r'bhnK T{Xwf;zx B/ dkHhnK fiBQK ftZu'_ fJe r'bh fJe j'o nzro/}nÕ;o d/ w'Y/ «s/ bZrh . UvtkfJo d/ ;dhth ]ksw/ dhs;Zbh j' ikD s'_ pknd T{Xw f;zx ;N/i s'_ rofink,¿w/ok fe;/ w[be iK e"w Bkb e'Jh t?o-fto'X Bjh_ . w?_Gkosh jK . ;kv/ gzikp ftZu rtoBo oj/ jzekohUvtkfJo Ì w?_ T[;/ so} «s/ wkfonk j? fi; so} «s/fJ; B/ nZi s'_ 21 ;kb gfjbK gzikp d/ ifbQnK tkbkpkH ftZu fBZjE/, p/d'F/ GkoshnK d/ ]{B dh j'bh y/vD dhfJik}s nkgD/ g[fb; nÕ;oK Ì fdZsh ;h . nZi i' e[Mw?_ ehsk, fJ; Ì eoB dh gqfsZfrnk w?_ T[;/ fdB pkH dhXosh «s/ ehsh ;h . w?_ ][F jK fe w?_ nkgDh gqfsZfrnkg{oh eoB «u ekw:kp j'fJnk jK Gkt/_ fe w?Ì 21 toQ/iZd'-ifjd eoBh gJh .À fJj Fpd nky fJ; ;{opho B/nkgD/ jZE ftubk fg;s"b ;N/i «s/ ;[ZND s'_ fJbktk g?_Ndh i/pQ ftZu gkJh r'bhnK dh vZph th ;[ZN fdZsh . T[;;w/_ T{Xw f;zx d/ fujo/ «s/ ;s[FNh tkb/ jkt-Gkt ;Bid T[; B/ nkgDh frqÕskoh fdZsh . T[; Ì fpq;N/b dhi/bQ ftZu vZe fdZsk frnk . w[eZdwk uZfbnk . ndkbsftZu ¢; B/ pV/ Õ]o Bkb nkgDk ekoBkwk ep{b ehsk,

¿wkJheb UvtkfJo dh :'iBkpdh Bkb ifbQnK tkbk pkHftZu tkgfonk fJe-gk;V ]{Bh-eKv w?_ nkgDhnK nZyKBkb t/fynk ;h . j}koK n"osK, wod ns/ pZfunK dhnKbkFK ns/ }]whnK dh e[obkjN tkbk fdqF nZi th w/ohnKnZyK ;kjwD/ x[zw fojk j? . nfijk fxBkT[Dk ngokXeoB tkb/ Ì i/eo w?_ pDdh ;}k Bk fdzdk sK w?_ nkgD/Õo} s'_ e[skjh eodk s/ w/oh nkswk w?Ì ed/ th w[nkÕBk eodh .À

g/FhnK g?_dhnK ojhnK . bzvB dhnK i/bQK ftZu fJ;;{opho B/ Gkostk;hnK Ì fbyhnK fuZmhnK ftZu d/F dhnk}kdh bJh uZb oj/ ;rokw Ì uZbdk oZyD bJh tko-tko fbfynk . nk]o 5 i{B, 1940 Jh. Ì ;?_NobfeqwhBb e'oN Ubv p?b/ s'_ fJ; nDyh :'X/ Ì ÕK;h dh;}k ;[Dk g?NBftb/ i/bQ ftZu G/i fdZsk . fwsh 13 i{B,1940 Ì ÕK;h d/D dh skoh] 31 i[bkJh, 1940 w[eZooehsh rJh . cK;h d/ s]s/ «s/ uVQB ;w/_ T{Xw f;zx s'_nk]oh fJZSk g[ZSh rJh . itkp fwfbnk, ¿w?_ Gkos d/FÌ nk}kd t/yDk ukj[dk jK . cK;h s'_ pknd w/oh fwqsed/j w/oh iBw-G{wh ;[Bkw ftZu G/i fdZsh ikt/ .À

fwsh 31 i[bkJh, 1940 Jh. Ì fJ; fdqVQ, nDyh;{opho Ì cK;h d/ fdZsh rJh go }kbw, fBodJh ftd/Fhje{ws B/ fJ; e"wh gotkB/ dh nzfsw fJZSk g{oh Bkehsh .

d/F dh nk}kdh s'_ pknd fJ; pjkdo ;g{s dh nzfswfJZSk sd g{oh j'Jh id ;kvh ;oeko d/ :sBK ;dek fJ;nDyh :'X/ dhnK n;EhnK 19 i[bkJh, ;B 1974 Jh. ÌGkos fbnKdhnK rJhnK . fwsh 31 i[bkJh Ì g{o/ ;oekoh;BwkBK Bkb Fjhd T{Xw f;zx dhnK n;EhnK dk nzfsw;;eko ¢; d/ iZdh e;p/ ;[Bkw (gfNnkbk) fty/ ehskfrnk . pknd ftZu ;[Bkw fty/ T{Xw f;zx d/ BK «s/;oekoh ekbi y'fbQnk frnk . gzikp ;oeko B/ fJ; e"wh;{opho dh ;dhth :kd bJh T[; dk FkBdko p[Zs th;Ekgs eotkfJnk . jo ;kb Fjhd T{Xw f;zx dk FjhdhfdjkVk ;oekoh s"o «s/ e;pk ;[Bkw ftZu wBkfJnk iKdkj? . Gkos ftub/ ~T[usw e"wh FjhdK dh esko ftub/ fJ;;{opho Ì e[M b'e nkg'-nkgD/ GkJhukfonK, }ksK ns/XowK Bkb i'V T[; dh e[opkBh ns/ ehs/ wjkB ekoBkw/Ì tZyoh fdFk d/D dk :sB eod/ nk oj/ jB idfe T[;B/ iks-gks, GkJhukfonK dh tbrD s'_ ~¢go ~¢mfdnKjh nkgDk BK okw w[jwd f;zx nk}kd oZfynk ;h .

fgzv s/ vkeL B{og[ok, tkfJnk jbtkok,f}bQk b[fXnkDk-141107 (gzikp)

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 19

;e{b ftZu i{B wjhB/ dhnK SZ[NhnK j' rJhnK;B . ;fji g{o/ }'oK-F'oK Bkb nkgDk SZ[NhnK dk eww[ekT[D bZfrnk j'fJnk ;h . T[j ibdh s'_ ibdhnkgDk ;kok e`w w[ek b?Dk ukj`[dk ;h . feT[_fe T[;Ì nkgD/ BkBe/ xo ikD dh ekjbh gJh j'Jh ;h .

f;woB eJh tko T[; Ì N'edh j'Jh efjzdh,¿;fji tho/ J/dK Bjh_ eohdk fe SZ[NhnK dk ;kok ewfJe' fdB ftZu fBp/V d/JhJ/ . fJj sK jo o'} E'VQk-E'VQk eoe/ w[ekT[Dk j`[dk j? .

;fji, f;woB dh rZb Ì nDr"fbnK eodkj'fJnk efjzdk, ¿p; nkgDk sK d' ekghnK dk ew ofjfrnk j? . T[j th nZi Fkw sZe Bp/V d/Dk j? . c/onkgK ftjb/ .À

f;woB, ;fji Ì ;wMkT{D dh e'fFF eodh go¢; Ì sK e`w w[ekT[D dh ekjbh ;h . ;fji B/ d'fdBK ftZu jh nkgDk e`w Bp/V e/ ;e{b p?r feZbh~T[s/ Nzr fdZsk .

f;woB B/ ;wK-;koBh pDk e/ nkgDk e`w F[o{ehsk . T[j jo o'} jo ftF/ dk nZXk nZXk xzNk bke/ ew eodh .

¿wzwh w/ok ew ]sw j' frnk j? . j[D nkgK ed'_ikDk j? BkBe/ <À ;fji B/ nkgDh wzwh d/ bkr/p?mfdnK fejk .

¿;fji fJ; tko rowh pj[s j? . nkokw Bkbxo p?m' . Bkb/ fgzvK ftZu fezBk fezBk fuo fpibhBjh_ nkT[_dh . jK ;Zu, Bkb/ f;woB efjzdh ;h fe sz{;ko/ wjhB/ dk ;e{b dk e`w d' fdBK ftZu jh Bp/VfdZsk . SZ[NhnK dk fJj wsbp Bjh_ jz[dk fe d' fdBKftZu jh ;kok e`w Bp/V bt' s/ pkeh ;kok wjhBkftjb/ oj' . E'VQk E'VQk e`w jo o'} eoBk j`[dk j? sKfe gVQkJh ftZu brksko o[uh pDh oj/ .À ;fji dhwzwh B/ ¢; Ì ;wMkT[_fdnK fejk .

pkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDh

fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢fiZE/ BkBh ~¢-----E/ BkBe/E/ BkBe/E/ BkBe/E/ BkBe/E/ BkBe/doFB f;zx pB{VdoFB f;zx pB{VdoFB f;zx pB{VdoFB f;zx pB{VdoFB f;zx pB{V

¿wzwh fJ; Ì ;wMkT[D dk e'Jh ÕkfJdk Bjh_ .Àf;woB B/ nkgDh wzwh e'b'_ ;tkb ;wMfdnK fejk .

;fji BkBe/ ikD bJh sob'-wZSh j' fojk ;h .T[j ed/ nkgDh wzwh dhnK fwzBsKI eodk s/ ed/ gkgkd/ sob/ eZYdk .

¿gkgk gbh}...w?Ì BkBe/ SZv nkU .À w?_ nkgDkSZ[NhnK dk e`w th w[ek fbnk j? .À ;fji B/ gkgk Ìbkv Bkb fejk .

¿Bjh_ Bjh_ fJ; tko fes/ Bjh_ ikDk s{ . fgSbhtko id'_ s`{ BkBe/ frnk ;h sK e'm/ s'_ fvZr e/ pKjs[Vtk bJh ;h . :kd j? Bk, fJe wjhBk p?mk fojk ;hwzi/ s/ .À ;fji d/ gkgk B/ T[; Ì x{ofdnK fejk .¿Bjh_ gkgk gbh}...fJ; tko FokosK Bjh_ eoKrk .À;fji B/ nkgDh wzwh tZb t/yfdnK fejk .

f;woB, gkgk dhnK ;kohnK rZbK Ì fXnkB Bkb;[D ojh ;h . T[j j? th pVh f;nkDh ;h . ;fji tKrjo rZb «s/ f}Zd Bjh_ ;h eodh .

¿wzwh fJ; tko nkgK BkBh ih Ì nkgD/ e'b jh b?nkT[_d/ jK . Bkb/ T[jBK dh sphns th mhe Bjh_ofjzdh, j;gskb ftZu'_ T[jBK d/ N?;N th eotkd/tKr/ .À f;woB B/ nkgDh wzwh Bkb o;'Jh d/ e`wftZu jZE tNkT[_fdnK fejk .

¿mhe j? nkgK s/o/ gkgk Bkb rZb eoKr/ .Àf;woB dh wzwh B/ fejk . oksh_ ykD/ d/ N/pb «s/p?mfdnK ;fji d/ gkgk B/ fejk, ¿f;zwh eh rZb nZi;fji dk w{v mhe Bjh_ bZrdk .À

¿jK gkgk, nZi fJjB/ d[gfjo/ th ykDk Bjh_ykXk . p; BkBe/ ikD dh f}Zd cVh j'Jh j? .À f;woBB/ gkgk Ì ykDk go';fdnK fejk .

¿jK ;Zu gkgk w?_ ns/ wzwh B/ fJj ;bkj ehsh j?fe fJ; tko n;h_ BkBh ih Ì nkgD/ e'b jh b?nkT[_d/ jK, Bkb/ T[jBK Ì dtkJh th dtk fdnKr/ .À

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 20

¿mhe j? g[Zso, s[;h_ eZbQ jh ub/ ikU, Bkb/ ;fjidh f}Zd th g{oh j' ikt/rh .À

BkBe/ ikD dh rZb ;[Dd/ ;ko jh ;fji Ì uknuVQ frnk . nrbh ;t/o ;fji, f;woB nkgDh wzwhBkb BkBe/ xo gj`[u rJ/ . ;fji ns/ f;woB ÌnkJ/ t/y e/ T[; dh BkBh pj[s ][F j'Jh . T[; B/pZfunK dk f;o gb';fdnK r'dh ftZu fpmk fbnk .

¿BkBh, fpZb{ s/ o'}h feZE/ B/ <À ;fji B/ ewfonK«u x[zw e/ d/yD s'_ pknd BkBh e'b'_ gZ[fSnk .

¿g[Zso T[j th eZbQ d/ nkgD/ BkBe/ rJ/ B/ .Às[;h_ p?m' w?_ j[D/ ukj pDk e/ fbnkT[_dh jK .À

;fji dh wzwh th T[; dh BkBh Bkb jh o;'JhftZu ub/ rJ/ .

;fji fow'N cV e/ N?bhft}B w{jo/ p?m frnk .N?bhft}B ubdk Bk t/y e/ T[; B/ nktk} wkofdnKfejk, ¿BkBh ih nkj N?bhft}B feT[_ Bjh_ uZbdk .À

¿g[Zs oks dh fpibh jh Bjh_ nkJh . go s{ fuzskBk eo, nk iKdh j[D/, s/ok wkwk efjzdk ;h fe mheeo oj/ B/ .À o;'Jh ftZu'_ jh nktk} wkofdnK ;fjidh BkBh B/ fejk .

Bk N?bhft}B, Bk e`fgT{No s/ Bk jh y/vD bJhfpZb{ s/ o'}h . ;fji dk BkBe/ ikD dk ;kok ukn

fJZe fdB ftZu jh wZmk g? frnk .nrbh ;t/o T[j BkBh Ì Bkb b? e/ nkgD/ xo

nk rJ/ .¿gkgk fJjÌ ;wMkU, fijVk e`w fJjB/ d' fdBK

ftZu ]sw eo fbnk j? j[D j'o o'} E'VQk-E'VQk foth}Beo/ .À f;woB B/ ;e{b p?r uZ [e e/ BkBh e'bp?mfdnK fejk .

¿jK pJh ;fji fi; soQK dhdh efjzdh n? T[;/soQK eo .À ;fji d/ gkgk B/ E'VQk ;]s j` [fdnKfejk .

¿mhe j? gkgk .À ;fji p'fbnk .j[D f;woB ;e{b dk e`w eodh ns/ ;fji e'b

p?m e/ ehs/ j'J/ e`w dh foth}B eodk . oksh_ d't/_G?D-Gok ejkDh ;[DB bJh BkBh d/ d[nkb/ j' iKd/ns/ d/o oks sZe ejkDhnK ;[Dd/ ofjzd/ . ed/-ed/f;woB ;fji Ì fuVQkT[D ]kso nkydh, ¿jK tho/ j[DdZ; ikDk BkBe/ <À

;fji BkBh tZb d/y w[;eVh fijh jZ;dk j"bhfijh efjzdk, ¿SZv' ih, fiZE/ nkgDh BkBh, ~T[-E/ nkgD/BkBe/ .À fgzv s/ vkexo pB{V,

sfj;hb s/ f}bQk ~n?;.J/. ~n?;. Bro,C-301/8, r[o{ BkBe Bro, pB{V (gzikp)

gkmeK bJh ;{uBkgkmeK bJh ;{uBkgkmeK bJh ;{uBkgkmeK bJh ;{uBkgkmeK bJh ;{uBkBth_ fdZbh #gkfbek ;wkuko« j[D Bt/_ eb/to ns/ pj[o`rh o{g ftZu nkg d/ ;Bw[yg/F j? . eftsktK, H}bK, rhsK, ejkDhnK ns/ b/y d/ fJbktk nB/eK Ëeko dh;wZroh Bkb Gog{o #gkfbek ;wkuko« d/ rkje pD' . #gkfbek ;wkuko« (gzikph)dk u`dk j[D fJ; Ëeko j? L--

fJe ekgh L 020 o[gJ/

;kbkBk L 100 o[gJ/

gzi ;kbK bJh L 400 o[gJ/

#gkfbek ;wkuko« (gzikph) dk u`dk nkg wBh-nkovo okjh_ ;eZso, Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd, ewok B`L 1209, pkoQth_ wzf}b, gkfbek e/_do, ;`;d wkor,Bth_ fdZbh-110001 d/ BK G/i ;ed/ j' . – ;`gkde

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 21

fJe ;xDk izrb ;h . izrb ftZu ;ko/ fwb-i[be/ ofjzd/ ;B . fe;/ Ì th e'Jh eFN Bjh_ ;h . fJefdB e[M gF{ feXo/ ik oj/ ;B fe T[BQK Ì nukBe jh;[Ze/ j'J/ gZfsnK ns/ xkj-c{; j/mK e[M nihp fijhnKuh}K B}o nkJhnK . ;kfonK B/ fwb-i[b e/ T[j irQk;kÕ ehsh s/ t/fynk fe ~T[E/ pj[s ;kohnK e[jkVhnKgJhnK ;B . b'j/ dhnK e[jkVhnK t/y e/ fJzi ikgdk;h fit/_ fe;/ B/ ]k; we;d bJh jh T[BQK Ìb[ekfJnk ;h .

e[jkVhnK ~¢s/ fJe ;o;oh fijh B}o wko e/ gF{sK nZr/ uZb gJ/ ;B go do]sK d/ fujfonK s/jtkJhnK ~T[vD bZrhnK . T[BQK B/ wfj;{; ehsk fej[D T[BQK dh FKsh ns/ ;[Zy-u?B d/ fdB ]sw j'D d/B/V/ nk rJ/ jB . }o{o fJj e[jkVhnK fe;/ bZeVjko/B/ b[e'JhnK j'DrhnK ns/ fe;/ Bk fe;/ fdB T[j ;kÌXosh ftZu fwbkT[D bJh nk Xwe/rk .À

fJj rZb i`rb d/ ;G s'_ p}[or o[ Zy sZegj`[uh . T[j ekÕh ~T[uk sK j? jh ;h ns/ T[jdk sDkth pj[s w'Nk ;h . d{o'_ t/yD s'_ bZr fojk ;h feT[jB/ ekÕh d[Bhnk t/yh j? . T[jB/ go/FkB j'J/ o[ZyKs'_ g[ZfSnk, ¿s[;h_ o' feT[_ o' oj/ j' <À

¿i`rb ftZu '_ ekÕh frDsh ft Zu e[jkVhnKfwbhnK jB fJj }o{o fe;/ bZeVjko/ dk e`w j? .T[j ibdh jh fJXo nkt/rk ns/ ;kÌ tZY-NZ[e e/}whB ftZu fwbk d/t/rk . j[D ;kvh ;[Zy-FKsh d/fdjkV/ frD/-u[D/ jh pkeh jB .À ;ko/ o[ZyK B/ fJejh nktk} ftZu ~T[so fdZsk .

p}[or oZ[y B/ gZ[fSnk, ¿T[j e[jkVhnK ykbh jhjB iK T[BQK ftZu pkj/_ (d;s/) th jB <À

¿Bjh_, ni/ sK f;oÕ ykbh e[jkVhnK jh fwbhnkjB .À o[ZyK B/ ~T[so fdZsk .

fJj ;[D e/ p}[or o[Zy B/ ;[Zy dk ;kj fbnk ns/fejk, ¿sK c/o voB dh e'Jh b'V Bjh_ . ykbh

pkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDhpkb ejkDh

xo dk G/shxo dk G/shxo dk G/shxo dk G/shxo dk G/shgowihs e"o nkFNgowihs e"o nkFNgowihs e"o nkFNgowihs e"o nkFNgowihs e"o nkFN

e[jkVhnK ;kvk e[M Bjh_ ftrkV ;edhnK . T[j T[d'_sZe B[e;kB Bjh_ gj`[uk ;edhnK id'_ sZe ;kvhpokdoh ftZu'_ e'Jh T[jBK Bkb ik e/ fwb Bjh_iKdk . id sZe ;kv/ ftZu'_ e'Jh G/sh T[jdk ;kE Bjh_d/t/rk, T[d'_ sZe ykbh e[jkVhnK dk ;kv/ ~T[go e'Jhn;o Bjh_ gt/rk .À

fJj ;[D e/ ;ko/ oZ [y fJZe' nktk} ftZu p'b/,¿n;h_ jw/FK s'_ jh fJe oj/ jK . nZi th jK ns/nZr/ th ojKr/ . n;h_ nkgDh J/esk NZ [ND Bjh_d/tKr/ . t/yd/ jK T[j e[jkVhnK ;kÌ fet/_ B[e;kBgjz[ukT[_dhnK jB .À

p}[or o[Zy B/ th jK ftZu jK fwbk e/ fejk, ¿jKs[;h_ f;oÕ nkgDh J/esk dk f]nkb oZy' . s[jkÌd{ik e'Jh fezBk th GVekt/ fJe d{i/ dh nkb'uBk eo/,go s[;h_ T[jdhnK rZbK ftZu Bjh_ nkT[Dk . ns/fe;/ th soQK nkgDh #J/esk« Gr Bk j'D d/Dk . ;?_eV/;kbK s'_ j[D sZe s[;h_ nkgDh fJeiZ[Nsk eoe/ jh ;[Zydk ;kj b? oj/ j' . s[jkv/ eoe/ jh izrb jo/-Go/ jBns/ T[jBK ftZu p/F[wko gF{-gzSh fBopkj eo oj/jB . fJj ;G fJ; eoe/ jh ;Gt j? fe s[[;h_ nkgDhJ/esk pDk e/ oZyh j'Jh j? . J/esk eoe/ jh s[jkvhj'_d th puh j'Jh j? .

fJj ;[D e/ ;G oZ[yK d/ fujfonK «s/ w[;ekB nkrJh . T[jBK ;jh o;sk ftykT[D bJh p}[or oZ[y dkX`Btkd ehsk ns/ Õ?;bk ehsk fe T[j nkgDh J/eskns/ fJeiZ[Nsk fe;/ th ehws «s/ NZZ[ND Bjh_ d/Dr/ .À

;' pZfuU \ ;kvk fJj ;wki th jo/-Go/ oZ[yK tKrjh j? . fJjd/ ftZu p/FZe e[M ew}'ohnK ns/ ewhnKj'D, go J/esk ns/ w/b-fwbkg d/ ;dek jh n;h_fJBQK «s/ fiZs gqkgs eo ;ed/ jK .

fgzv s/ vkexo L xZrkf}bQk gfNnkbk-147102 (gzikp)

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 22

1

2

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 23

3

4gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnK

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

i[bkJh-nr;s 2013 Bth_ fdZbh gkfbek ;wkuko 24

5

6

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.

gohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKgohFd rshftXhnKBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ fjzdh ftGkr tZb'_fjzdh GkFk d/ gquko-Ë;ko bJh jo ;kb fszB gqfs:'rsktKdk nk:'iB ehsk iKdk j? . fjzdh ;[b/y ns/ fBp`Xgqfs:'rsktK dk nk:'iB 7 wJh, 2013 Ì ns/ fjzdhfNZgD-nkb/yB gqfs:'rsk dk nk:'iB 8 wJh, 2013 ÌBth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB ;?_No ftZuehsk frnk . fJ; w"e/ s/ gohFd d/ 500 s'_ f}nkdknfXekohnK ns/ eowukohnK B/ T[sFkjg{ote fjZ;k fbnk.

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd tZb'_ d/t r';tkwhvh.Jh.U. fjzdh ftGkr B/ 27 i{B, 2013 s'_ 30 i{B, 2013sZe nk:'fis pkpk rrBkE r'bv eZg w[Ze/pk}h u?_ghnBfFgd/ ;hBhno g[oy r'bv eZg d/ 69 t/N e?N/roh ftZu d{ik;EkB jk;b ehsk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ f;ZfynkftGkr tZb'_ 20 i{B, 2013 Ì skbeN'ok;N/vhnw ftZu ;wo e?_g d/ ;wkgB ;wko'j dknk:'iB ehsk frnk . ;wkgB ;wko'j d/ w"e/ s/;qhwsh ftd[Fh us[ot/dh fBd/Fe (f;Zfynk) ns/;qh n]so{b jBhÕ fBd/Fe (ft}hb?_;) B/ftfdnkoEhnK dk wkor doFB ehsk . fJ; w"e/s/ ftfdnkoEhnK tZb'_ orkor Ë'rokw g/F ehskfrnk . f;Zfynk ftGkr d/ nfXekohnK d/ Bkbbfbs ebk nekdwh d/ ;kpek fBd/Fe ;qhd/tkBd th fJ; ;wko'j ftZu w"i{d ;B . ;wko'jft Zu Bt: [r ns / gohFd ;e {bK d /ftfdnkoEhnK d/ fJbktk T[BQK d/ wkfgnK B/ thfjZ;k fbnk .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ eBt?BFB;?_No ftZu 24 wJh, 2013 Ì nk:'fis Bkdwzfdo ;`rhswJh Ë'rokw ftZu ;qh fonk}nfjwd wfbe dh g/FeF .

Bth_ fdZbh Bro gkfbek gohFd d/ w[Zy b/yk gohfyne d/dÕso ftZu ekoios nfXekohnK d/ bJh d' o'}k Nq/fBzrË'rokw 27-28 wJh, 2013 Ì nk:'fis ehask frnk.Ë'rokw dh w[Zy wfjwkB ;[;qh whBkeFh r[gsk, nkJh.J/.J/.~n?';. ;kpek w[Zy b/yk gohfyne ;h . fJBQK s'_ fJbktk ;qhwBhF e[wko, nkJh.J/.J/. ~n?;. ;kpek ftZs ;bkjeko B/

5 i{B ftFt tksktoD fdt; d/ w"e/ s/ fubvoBgkoe, fJzvhnk r/N, Bth_ fdZbh ftZu Bth_ fdZbhBro gkfbek gohFd d/ f;Zfynk ftGkr tZb'_wellspum energy ;z;EkB tZb'_ e`fBnk w[fjzwd/ nzsors Prembir gqfs:'rsk dhnK 20efBnk i/s{nK Ì ;kJhebK gqdkB ehshnK rJhnK.

Ë'rokw ftZu Fkwb j' e/ nfXekohnK Ì nkgD/ siop/ dZ;/ . Nq/fBzr Ë'rokw ftZu ;qhwsh toFk fstkoh,w[Zy b/yk gohfyne, ;qh J/. e/. i'Fh , nfs. w[Zy nfG:sk (fpibh), ;qh gh. e/. w'rk, T[g w[Zy b/yk gohfynens/ ;qh i/. i/. nko:, nfs. T[g-w[Z [y b/yk gohfyne B/ ftfGzB ftfFnK s/ nkgD/ siofpnK BkbËfFeFkoEhnK dk frnkB tXkfJnk . gqfFeFkoEhnK B/ Nq/fBzr dh tfvnkJh eod/ j'J/ fJ; soQK d/ Ë'rokwGftZy ftZu th ikoh oZyD dk nB[o'X ehsk.