TS en 12814-2 Yarı Mamul Termo Plastik

7/21/2019 TS en 12814-2 Yar Mamul Termo Plastik

1/12

ICS 25.160.40 TURK STANDARDI TS EN 12814-2

TRK STANDARDITURKISH STANDARD

TS EN 12814-2Mart 2003

ICS 25.160.40

YARI MAML TERMOPLSTK MALZEMELER -KAYNAKLI BALANTI DENEYLER- BLM 2: EKMEDENEY

Testing of welded joints of thermoplastics semi-finishedproducts - Part 2: Tensile test

TRK STANDARDLARI ENSTTSNecatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA


2/12

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacakgelime ve deiikliklere uydurulmasmmkn olduundan ilgililerin yaynlarizlemelerini ve standardnuygulanmasnda karlatklaraksaklklarEnstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standardoluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerinibildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarnkranla anarz.

Kalite Sistem Belgesimalt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 KaliteStandardlarna uygun olarak kurmalardurumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas(TSE Markas)TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygunolduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnngarantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEKKalite Uygunluk Markas(TSEK Markas)TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standardolmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilenteknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda TrkStandardlarEnstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygunretildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi birgaranti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha genibilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.


3/12

ICS 25.160.40 TURK STANDARDI TS EN 12814-2/Mart 2003

n sz

Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN 12814-2 (2000) standardesas alnarak, TSE PetrokimyaHazrlk Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 31 Mart 2003 tarihli toplantsndaTrk Standardolarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.


4/12


indekiler

1 Kapsam.................................................................................................................................................... 12 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar........................................................................................... 1

3 Semboller ve aklamalar ...................................................................................................................... 24 Prensip..................................................................................................................................................... 25 Numune alma ilemleri........................................................................................................................... 26 Deney paralarnn boyutlar.................................................................................................................. 37 Deney paralarnn kesilmesi................................................................................................................. 48 Mekanik deney......................................................................................................................................... 49 Deney cihaz ............................................................................................................................................ 510 Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrnn tayini................................................................. 511 Deney raporu........................................................................................................................................... 6EK A (Bilgi iin) Baztermoplstik malzemeler iin deney hzlar .............................................................. 7EK B (Bilgi iin) ekme deneyinde kullanlan entikli deney paralar ..................................................... 8


5/12


1

Yar-mamul termoplstik malzemeler - Kaynaklbalantdeneyleri -Blm 2: ekme deneyi

1 KapsamBu standard, ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrn tayin etmek amacyla, numune almametotlarn, deney paralarnn hazrlanmasn, deney paralarnn boyutlarnve ekme deneyinin yaplacaartlarkapsar.

ekme deneyi, termoplstik malzemelerden yaplmkaynaklsistemlerin performansndeerlendirmek iindier deneylerle de (eme, ekme snmesi, makrografik...vb.) birlikte yaplabilir.

Bu deney, dolgulu veya dolgusuz ancak takviyesiz, termoplstik malzemelerden yaplan, eeksenli veya edzlemli kaynak yaplmsistemlere uygulanr. Sz konusu balantda hangi kaynak prosesinin kullanlddikkate alnmaz.

2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara at

f yap

lmaktad

r.Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilenatflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmasart ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokumann tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskskullanlr.

EN,ISO,IECvb No

Ad(ngilizce)

TS No1) Ad(Trke)

ISO 527-1 Plastics - Determination of tensileproperties - Part 1: General principles

TS 1398-1EN ISO527-1

Plastikler-ekme zelliklerininTayini-Blm 1: Genel Prensipler

ISO 5893 Rubber and plastics test equipment -Tensile, flexural and compression

types (constant rate of traverse) -Description

TS 6888

ISO 5893

Lastik ve Plastikler in DeneyCihazlarekme, Esnetme ve

Sktrma Tipi Cihazlar (Sabit Hzl)-Tarifler

ISO 13953 Polyethylene (PE) pipes and fittings -Determination of the tensile strengthof test specimens from a butt-fusedjoint

- -

EN 13100-1Non destructive testing of weldedjoints of thermoplastics semi-finishedproductsPart 1: Visual examination

TS EN13100-1

Yar-maml termoplstik malzemeler- Kaynaklbalantlarn tahribatszdeneyleriBlm 1: Gzle muayene

1)TSE Notu -Atf yaplan standardn TS Numarasve Trke ad3. ve 4: kolonda verilmitir.


6/12


2

3 Semboller ve aklamalarSemboller ve aklamalarizelge 1de verilmitir.

izelge 1 -Semboller ve aklamalar

Semboller ve

ksaltmalar

Aklama Birim

a Deney parasnn iaretli noktalararasnda llen en kk kalnl

mm

an Deney parasnn anma kalnl mmb Deney parasnn iaretli noktalar

arasnda llen geniliimm

b1 Deney parasnn omuz genilii mmDn Borunun anma dap mmFr Ayndeney numunesinden alnan

kaynak yaplmamdeney paralarnn,fs hesabnda kullanlan kuvvet deeri

N

fs Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak

faktrFw Kaynak yaplmdeney parasnn fshesabnda kullanlan kuvvet deeri

N

L Deney parasnn toplam uzunluu mmLj eneler arasndaki en dk mesafe mmL0 Deney parasnn iaretli noktalar

arasnda llen uzunluumm

Lw Deney paraszerindeki kaynakkordonunun azami genilii

mm

r Deney parasnn omuz yarap mmr Ayndeney numunesinden alnan

kaynak yaplmamdeney paralarnn,fs hesabnda kullanlan gerilme deeri

N/mm2

w Kaynak yaplmdeney parasnn fshesabnda kullanlan gerilme deeri

N/mm2

4 PrensipDeney paras, uzun ekseni boyunca, kopma veya akma meydana gelinceye kadar sabit h zda ekilir. Deneyesnasnda, deney parasnn maruz kaldkuvvet llr.

5 Numune alma ilemleriDeney paralar (kaynakl ve kaynaksz), kaynaa dik olacak ekilde ve kaynak yapldktan en az 8 saatsonra kesilmelidir.

Her bir deney paras, deney numunesindeki yerinin anlalabilmesi iin iaretlenir.

Deney paraszerinde herhangi bir sl ilem veya mekanik bir dzeltme yaplmamaldr.


7/12


3

6 Deney paralarnn boyutlarAnma dap(Dn), 20 mmden daha az olan borularda, borunun tamamdeneye tbi tutulmalve enelerarasndaki asgari mesafe en az 200 mm olmaldr.

Deney paralarnn boyutlarna ait deerler izelge 2 ve izelge 3de verilmitir.

izelge 2 -Tip 1 deney paralarnn boyutlar (ller mmdir)Dnveya an b L0 L

20 Dn< 5010

n

n

Da + 80 120

50 Dn 20

1530

1,5 an

120120

200

170300

400

Aklama1 Kaynak

ekil 1 -Dz ve boru eklindeki mamuller iin Tip 1 deney paralar

izelge 3 -Tip 2 deney paralar

n

n boyutlar

(ller mmdir)Dnveya an b Asgari b1 L0 L r

20 Dn< 5010

n

n

Da + b + 10 80 120 60

50 Dn 20

1530

1,5 an

2040

80

120120

200

170300400

6060

60


8/12


4

Aklama1 kaynak

ekil 2 -Dz ve boru eklindeki mamuller iin Tip 2 deney paralar

Kaynak kordonlardzeltilmeden kullanma sunulan malzemeye ait deney parasnn, deneye tbi tutulurkende kaynak kordonlardzeltilmemelidir. Kaynak kordonlardzeltilmiolarak kullanma sunulan malzemeyeait deney parasnn, deneye tbi tutulurken de kaynak kordonlardzeltilmelidir.

b deeri iin tolerans 1 mm olup, en dk deeri 6 mm olmaldr.

L0deeri iin tolerans 2 mm olmaldr.

Louzunluu boyunca, b de meydana gelen deime, ortalama b deerinin % 2sinden fazla olmamaldr.

Deney paralarnn ekilleri, ekil 1 ve ekil 2de verilmitir.

7 Deney paralarnn kesilmesiekme deneyinde kullanlan deney paralar, ekil 1 ve ekil 2de gsterildii gibi paralel kenarl olarakkesilmelidir.

Kesme ilemi yaplrken, deney paralarnn snmalaren aza indirilmelidir.

Deney paralarkesilirken entikler olumamaldr.

Kesme ilemi tamamlandktan sonra, kaynan gzle muayenesi EN 13100-1 e gre yaplmalve sonular

kaydedilmelidir.

8 Mekanik deneyDeney paralar 23 0C 2 0C scaklkta artlandrlmal ve deney, aksi belirtilmedike 23 0C +2/-5 0Cscaklkta yaplmaldr.

Deney hzlarve toleranslar, ISO 527-1e gre olmaldr.

Btn malzemeler iin, deney hz, deney yaklak 1 dakika iinde tamamlanacak ekilde seilmelidir.

Bazilgili termoplastik malzemeler iin, deney hzrnekleri Ek Ada verilmitir.

Kaynaklve kaynaksz deney paralarnn her birinden en az beadedi deneye tbi tutulmaldr.

Kaynaklve kaynaksz deney paralar, ayngeometrik ekilde olmalve eneler arasndaki mesafe ile deneyhzaynolmaldr.


9/12


5

Kaynakl deney paralarnn tamamnda, kopma veya akma, iaretli noktalar arasnda ancak, kaynakkordonunun dnda olumusa, kaynak yaplmam deney paralarnn deneye tbi tutulmasna gerekyoktur ve ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktr 1 olarak alnmaldr.

Kaynak zerinde kopma veya akma oluturarak, kaynak kalitesini daha iyi deerlendirmek iin, kullanlacakdeney paralar, ISO 13953 veya Ek Bde gsterildii gibi hazrlanmaldr.

9 Deney cihazDeney cihaz, ISO 5893de verilen zellikleri salamaldr.

eneler birbirinden srekli olarak, yeknesak bir ekilde ve Madde 8e uygun olarak ayrlmaldr.

10 Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrnn tayiniKsa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrnn tayini iin, kaynaklve kaynaksz deney paralardeneyetbi tutulmaldr.

Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktr, kaynakl ve kaynaksz deney paralarna ait kopmagerilmelerinin aritmetik ortalamalarndan hesaplanr.

Kaynak yap

lm

deney paralar

iin kopma gerilmesi;

ab

F ww =

Kaynak yaplmamdeney paralariin kopma gerilmesi;

ab

F rr =

Deney paralarnda kopmadan nce akma oluuyorsa, kopma gerilmesi yerine akma gerilmesikullanlmaldr.

Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktr;

r

ws

f =

rw > ise, 1fs = dir.

Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrnn tayini iin en az on (bei kaynakl, dier bei kaynaksz)deney paraskullanlmaldr. enelerle temas eden ksmlarda bir hasar meydana gelmedike, hi bir deneyparasatlmamaldr.

Tip 1 tip deney paralarnn kullanlmasdurumunda, enelerden itibaren deney parasnn genilii (b) kadarbir mesafede hasar oluuyorsa, bu durumda hasarn, enelerle temas eden ksmda olduu kabul edilir.

Tip 1 deney paralar, srekli olarak enelerde bir hasara uruyorlarsa, yerine Tip 2 deney paralarkullanlmaldr.

Tip 2 tip deney paralarnn kullanlmasdurumunda, deney parasnn iaretli noktalar(L0) dnda bir hasaroluuyorsa, bu durumda hasarn, enelerle temas eden ksmda olduu kabul edilir.

Borunun tamamnn ekme deneyine tbi tutulmas durumunda hasar, enelerden itibaren 1,5 Dnlik birmesafede olumusa, enelerle temas eden ksmda olumugibi kabul edilir.


10/12


6

11 Deney raporu2)- Deney raporunda en az aadaki bilgiler bulunmaldr:- Bu standarda atf (TS EN 12814-2),- Deney parasve deney numunelerinin tam olarak tantlmas,- Deneyden nce, deney paralarnn grnleri:- Kaynan gzle muayenesi,

- Kaynak kordonunun dzeltilip dzeltilmedii,- Kaynak tipi,- Kaynak kordonunun azami genilii, Lw, mmknse,- Borunun anma dap, Dn, mmknse,- Deney paralarnn says,- Deney parasnn tipi,- Deney paralarnn yzeylerinin tamamnn grn (mesel, atlak, izik veya gzle grlebilir

przler v.s.)- Deney parasnn kalnl(a),- Deney parasnn iaretli noktalar arasndaki genilii (b),- Deney parasnn iaretli noktalar arasndaki uzunluu (L0),- Deney parasnn toplam uzunluu (L),- Deney parasnn omuz genilii (b1), mmknse,

- Omuz yarap(r),- eneler arasmesafe,- Deney parasnn scakl(oC),- Deney esnasndaki oda scakl(oC),- enelerin birbirinden ayrlma hz(mm/min),- Kopmuyzeyin grn, mmknse,- llen kuvvetlerin tek tek deerleri (Fwveya Fr),

- Hesaplanan gerilmelerin tek tek deeri (rw

ve ),

- Ortalama gerilme deerleri (w

ver

),

- Ksa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktrnn hesaplanan deeri (fs),- Laboratuvarn tantm,

- Deney tarihi,- Deney raporunu hazrlayan sorumlu personelin adve imzas.

2) TSE Notu -Deney raporu burada istenilen bilgilere ilveten, TS EN ISO / IEC 17025de verilen bilgileri de

ihtiva edecek ekilde dzenlenebilir.


11/12


7

EK A

(Bilgi iin)

Baztermoplstik malzemeler iin deney hzlar

Baztermoplstik malzemeler iin kullanlan deney hzlarizelge A.1de verilmitir.

izelge A.1 -Baztermoplstikler iin deney hzlar

Malzeme Hz (mm/min)PVC 10PVDF, PP-H, PP-B 20PE, PP-R 50


12/12


8

EK B

(Bilgi iin)

ekme deneyinde kullanlan entikli deney paralarKsa sreli ekme gerilmesinde kaynak faktr 1,0 olarak bulunmusa, bu durumda kaynak parametrelerinioptimize etmek iin, entikli deney paralar, ekme deneyine tbi tutulur.

entikli deney paralarkullanlarak yaplan ekme deneyinde tayin edilen deerler, Tip 1 ve Tip 2 deneyparalarkullanlarak tayin edilen fsdeerleri ile ilikilendirilmemelidir.

ekme deneyinde kullanlan entikli deney paras, ekil B.1de verilmitir.

ller mmdir

Aklama1 Kaynak hatt

ekil B.1 - ekme deneyi iin entikli deney paras

TS en 12814-2 Yarı Mamul Termo Plastik

Documents

Transcript of TS en 12814-2 Yarı Mamul Termo Plastik