Thriller 13.

13.

13. Boek_Layout 2 19-04-11 13:55 Pagina 1

roman


Renate Breuer


‘What a strange worldit is where you

can have as much sexas you like

but love is taboo.’

Jeanette Winterson(The PowerBook)


Voorzichtig baant Lou zich een weg tussen de ogenschijnlijk ge-staakte wegenwerken. Moest ze niet beter weten, zou ze zich in oor-logsgebied wanen. Als gapende wonden kijken de gaten in de op-gebroken straat haar verwijtend aan, en de machines die her en derverlaten op het terrein staan, zouden met een beetje fantasie kun-nen doorgaan voor tanks of andere oorlogsvoertuigen. Lou heefthaar handen vol om niet onderuit te gaan op de bevroren gronddie nergens egaal is, en wanneer ze uiteindelijk de juiste voordeurheeft gevonden, slaat de twijfel toe. Niet in het minst omdat ze geenidee heeft wat ze kan verwachten. Omdat het te koud is om te langstil te blijven staan, drukt ze op de bel.‘Hallo?’Een krakende vrouwenstem. Lou drukt haar mond zo dicht mo-gelijk tegen de intercom.‘Euh... hallo. Is dit het appartement van Oskar?’‘Wie is dit?’‘Lou.’‘Wie?’‘Lou!’ roept Lou tegen het kleine kastje.Net als ze denkt dat de deur hermetisch gesloten zal blijven, hoortze een zoemer klinken en springt het slot open met een droge klik. Boven wordt ze opgewacht door een blonde vrouw. Het is een vrouwdie de meeste mannen als mooi zouden omschrijven maar van wievrouwen zouden zeggen dat ze er een tikkeltje ordinair uitziet, deelsuit afgunst over haar schoonheid, deels omdat het waar is. Wat Louvooral opvalt, is iets in de ogen van de vrouw dat het midden houdttussen een latente vijandigheid en een uitdagende hardheid. Als-of ze verwacht ieder moment te worden aangevallen en zich danals een wilde kat zal verdedigen. Ze ziet er sowieso uit alsof ze aleen zware dag achter de rug heeft want haar mascara is uitgelopenen haar lippenstift zit uitgesmeerd buiten de contouren van haarwelgevormde lippen.‘Dus Lou is een vrouw,’ zegt ze en neemt Lou argwanend op. Hoe-wel haar uitspraak foutloos is, meent Lou een licht accent te be-speuren dat ze niet meteen kan thuisbrengen.

7


‘Ja, dat geloof ik wel,’ probeert Lou met een flauw grapje dat ver-der geen effect sorteert.‘En u bent?’ voegt ze er aan toe.‘Svetlana.’Lou kijkt Svetlana verbaasd aan.‘Svetlana,’ herhaalt ze bedachtzaam.‘Kennen wij elkaar misschien?’De vijandigheid in de ogen van de blonde vrouw wordt er niet min-der op en sijpelt nu ook door in haar stem.‘Nee, dat niet. Maar Oskar heeft over je verteld. Jij bent toch devrouw over wie hij een boek schrijft?’ Wijselijk voegt Lou hier niet aan toe dat Oskar haar ook heeft ver-teld dat het boek voornamelijk over het ongewone beroep van Svet-lana zal gaan.‘Dat ook. En jij komt voor Oskar?’ vraagt Svetlana koeltjes.‘Ja, maar ik wist niet dat hij bezoek had.’Opnieuw een flikkering in de ogen van Svetlana die Lou koude ril-lingen bezorgt.‘Oskar is niet thuis. Ik ben alleen vanavond. Nou ja, alleen met Lo-dewijk.’‘Lodewijk?’‘Lodewijk is zijn hond.’Svetlana zegt het met een triomfantelijk ondertoontje en Lou krijgthet idee dat het in haar nadeel speelt dat ze de hond van Oskar nietkent. Ook vraagt ze zich af waarom Svetlana bij Oskar op bezoekis terwijl hij zelf helemaal niet thuis is.‘Oskar is er niet,’ herhaalt Svetlana nog een keer en op dat momentbegrijpt Lou dat deze merkwaardige situatie geen toeval kan zijn.Lou gelooft niet in toeval.‘Misschien kom ik in dat geval wel voor jou,’ zegt ze zonder eenspoortje ironie.Nu is het Svetlana die verbaasd haar wenkbrauwen optrekt.‘Voor mij? Waarom?’‘Dat weet ik nog niet.’Eerder beduusd doet Svetlana de voordeur verder open zodat Lou

8


naar binnen kan lopen. Onderweg naar de woonkamer zit een tec-kel haar nieuwsgierig op te nemen.‘Dag Lodewijk,’ zegt Lou en aait even over zijn kop.‘Hij houdt niet van vreemde mensen,’ waarschuwt Svetlana die ach-ter Lou aanloopt. Maar Lodewijk geeft de hand van de vrouw diehij voor het eerst in zijn leven ziet een liefdevol likje.Kort daarna zitten de vrouwen onwennig tegenover elkaar aan deeettafel, die een groot gedeelte van de volgepropte woonkamer inbeslag neemt.‘Wil je een glas wijn?’ vraagt Svetlana die ineens een stuk minderzeker van haar stuk lijkt.‘Graag,’ zegt Lou en kijkt toe hoe Svetlana haar weg uitstekend vindtin het appartement van Oskar. Zodra de glazen zijn ingeschonkenen Lodewijk zich tevreden aan de voeten van Lou heeft genesteld,opent Lou het gesprek omdat ze vermoedt dat dat van haar wordtverwacht. Tenslotte is zij onverwacht komen aanwaaien en lijkt zezich nu in de rol van indringer te bevinden.‘Ik had niet echt afgesproken met Oskar, vandaar dat ik niet wist ofik hem hier zou aantreffen,’ begint ze, terwijl ze Svetlana nauwlet-tend in de gaten houdt. Die heeft zich blijkbaar herpakt tijdens hetinschenken van de wijn, want de eerdere vijandigheid die daarna om-sloeg in onzekere verbazing zijn nergens meer te bespeuren in de on-genaakbare sfinx die nu tegenover Lou heeft plaats genomen.‘Eerlijk gezegd maakte ik me een beetje zorgen.’‘Zorgen om Oskar?’ repliceert de sfinx bitsig. ‘Volgens mij gaat hetprima met Oskar. En met ons ook trouwens.’Bij het woordje ‘ons’ krimpt het hart van Lou even pijnlijk ineenen ze krijgt het gevoel dat ze zich gevaarlijk ver op vijandelijk ter-rein heeft begeven. Tegelijkertijd beseft ze dat het nu rijkelijk te laatis om huiswaarts te keren en te doen alsof deze ontmoeting nooitheeft plaats gevonden. ‘Ons?’‘Ja, Oskar en ik wonen nu samen. En het gaat heel goed kan ik welzeggen. En hoe ken jij hem? Hij heeft het nog nooit over jou gehad.’Het leidt geen twijfel dat Svetlana verbeten bezig is haar territori-

9


um te verdedigen. En ook al bestaat de kans dat ze daarbij de waar-heid geweld aan doet, toch kan Lou moeilijk om het feit heen datde vrouw daadwerkelijk in het appartement van Oskar verblijft. Meteen slok wijn probeert Lou het akelig gevoel in haar borstkas wegte spoelen en ze besluit dat ze niet naar huis zal keren voor ze weetin welke situatie ze zich bevindt. Als er iets primeert in het levenvan Lou is dat de zoektocht naar waarheid, zelfs als die waarheidhaar onherroepelijk zal raken waar het het meeste pijn doet.‘Ik heb hem leren kennen als mijn model. Ik schilder en Oskar heeftvoor mij geposeerd.’‘Ah,’ zegt Svetlana, die van sfinx plots opnieuw transformeert inhet katachtige wezen van vlees en bloed dat een kansloze prooi ruikt.‘Jij bent die labiele kunstenares. Daar heeft Oskar wel eens iets overgezegd. Alleen wist ik niet hoe jij heette.’‘Nou,’ zegt Lou in een poging zich niet te laten intimideren. ‘Datben ik dus.’Op dat moment knort Lodewijk even tevreden in zijn slaap enschurkt zich nog dichter tegen de lange benen van Lou.‘Maar verder hebben jullie toch niks met elkaar te maken?’De bloeddorstige kat maakt opnieuw plaats voor een onzeker meis-je. Lou heeft nog nooit iemand ontmoet die zo snel van gedaan-te kan veranderen en ze weegt voorzichtig af wat ze gaat zeggen.‘Goh,’ begint ze aarzelend. ‘Ik kan niet beweren dat die band dui-delijk gedefinieerd is maar net daarom ben ik hier vanavond. Ennet daarom denk ik dat het goed is dat wij vandaag een gezicht voorelkaar krijgen. Dat moest blijkbaar zo zijn.’Svetlana kijkt Lou niet begrijpend aan. Aan alles valt af te lezen datzij helemaal niet zo gelukkig is met deze ontmoeting. Ze drinkt danook gulzig door en vult de glazen opnieuw tot de rand, ook al isdat van Lou nog voor meer dan de helft gevuld.‘Ik ben blij,’ vervolgt Lou. ‘Dat we hier samen zitten. Het kan al-leen maar bijdragen tot een oplossing.’‘Een oplossing van wat?’Svetlana is duidelijk niet van plan meer terrein weg te geven danstrikt noodzakelijk.

10


‘Nou, van deze hele situatie.’Nadat ze nog een half glas naar binnen heeft gewerkt, steekt Svet-lana een sigaret op.‘Lou, ik dacht trouwens echt dat dat eerder een mannennaam was,eerlijk gezegd snap ik niet dat deze situatie een oplossing nodig heeftof wat jij daarmee te maken zou hebben. Oskar zei me gisteren noghoe blij hij is dat ik er ben en dat ik structuur geef aan zijn leven.Door mij kan hij eindelijk weer schrijven.’Lou steekt ook een sigaret op, opgelucht dat er nog plaatsen zijnwaar gewoon gerookt mag worden wanneer een penibele situatiedaar om vraagt.‘Dus ik snap niet wat je hier eigenlijk komt doen,’ zegt Svetlanaterwijl ze driftig de as van haar sigaret tikt.‘Ik maak me zorgen om Oskar en verder wil ik zelf ook graag we-ten waar ik sta,’ zegt Lou behoedzaam.‘Oskar is in goede handen. En zoals ik al zei, hij heeft het nooit overjou.’Lou weegt opnieuw af wat ze gaat zeggen. Het ziet er niet naar uitdat Svetlana voorstander is van een open gesprek, en dat ze mo-gelijke concurrentie kost wat kost zal proberen uitschakelen waar-bij ze geen enkel wapen zal schuwen. Het enige wapen dat Lou inhanden heeft, is de waarheid.‘Oskar en ik... Nog niet zo lang geleden heb ik beslist dat ik hemniet meer wilde zien.’‘Wanneer was dat?’Gespannen schenkt Svetlana nog eens wijn bij.‘Dat zal een paar weken geleden geweest zijn. Eerst biechtte hij opdat hij verliefd op me was maar meteen daarna veranderde hij vol-ledig. Van het ene op het andere moment. Hij deed me pijn en daar-om ben ik toen weggegaan.’Nadat ze woest van haar sigaret trekt, zegt Svetlana: ‘Dat lijkt me sterk,een paar weken geleden. Oskar en ik woonden toen al lang samen.’‘Hoe dan ook,’ gaat Lou verder. ‘Sindsdien laat hij me niet meermet rust en krijg ik de meest bizarre mailtjes van hem. Daarom be-gon ik me zorgen te maken.’

11


‘Wat voor mailtjes?’‘Dat hij er spijt van heeft en mij moet zien. Maar ook dat hij ergin de war is en dat jij problemen hebt waar hij je eerst mee moethelpen.’Svetlana druk haar sigaret uit alsof de peuk een akelig insect is datze wil vermorzelen.‘Dus dàt kom jij hier doen. Je wil Oskar voor jezelf. Als je maarniet denkt dat je dat gaat lukken.’De ogen van Svetlana schieten vuur.‘Daarvoor zit ik hier niet.’‘O nee?’ bijt Svetlana. ‘En wat kom je hier dan wel doen? Alles watwij hebben kapotmaken?’‘Ik wil de waarheid weten,’ houdt Lou vol.Svetlana lacht schamper en neemt een nieuwe sigaret. De peuk dieze net heeft verpletterd smeult nog na in de asbak.‘De waarheid. De waarheid is dit: het gaat hier goed en wij zittenallebei niet te wachten tot jij even alles overhoop komt halen. Enik geef Oskar niet op, zeker niet voor een labiele kunstenares.’Bedachtzaam neemt Lou een slokje wijn. Het is wel duidelijk datze toch een beetje op haar woorden zal moeten passen wil ze voor-komen dat de herrezen sfinx de klauwen daadwerkelijk in haar vleeszal zetten.‘Ik ben hier niet om iemand van je af te pakken, Svetlana. Ik wilgewoon weten wat er aan de hand is. Dat is alles.’‘Dat is dan duidelijk.’Lou vindt er niets duidelijks aan en gaat toch nog een stapje ver-der.‘Ik kan alleen maar hopen dat Oskar er dan hetzelfde over denkt.Het vervelende is dat het enige dat hij ooit over jou verteld heeft,is dat hij een boek schrijft over je leven.’Svetlana snuift.‘En dat je in de problemen zit en hij je moet helpen.’Svetlana snuift nog eens. Daarna ziet Lou voor het eerst een zekerezachtheid in de amandelvormige ogen verschijnen die haar aankijkenals een klein bang meisje.

12


‘Is dat alles wat hij over mij zegt?’ vraagt ze.‘Ja,’ zegt Lou eerlijk.‘Hij stuurde mij gisteren een berichtje om te zeggen dat hij mij no-dig heeft.’‘Mij ook. Vannacht nog.’Svetlana heeft haar gsm al in haar hand genomen alsof ze van planwas om het berichtje aan Lou te laten zien, als bewijs. Maar mid-den in haar beweging laat ze de hand met het mobieltje op tafelzakken en kijkt ze Lou verdrietig aan. Voor haar ogen ziet Lou hetlaatste restje van geveinsde zelfzekerheid aan diggelen gaan.‘Soms ken ik hem ineens niet meer,’ zegt Svetlana met zachte stem.‘Wordt hij een vreemde en zegt hij onaardige dingen, onrespect-vol. En vaak weet ik niet zeker waar hij eigenlijk zit overdag. Als-of hij dingen doet die ik niet mag weten.’Lou voelt een vorm van mededogen voor de jonge vrouw die ein-delijk haar ware gezicht laat zien, en tegelijkertijd wordt ze onpasselijkvan haar vermoedens die werkelijkheid dreigen te worden.‘Misschien is het beter dat ik ga voor Oskar thuiskomt,’ zegt ze.Svetlana pakt een slok wijn die te groot is om gezond te zijn en denktdan even na.‘Nee, blijf. Ik wil dat je blijft en dat we samen op hem wachten.Voor middernacht komt hij meestal wel thuis. En dan mag hij dewaarheid aan ons beiden vertellen.’‘Weet je dat zeker?’ vraagt Lou.‘Ja. Er is wijn genoeg.’

13


Opgeschrikt door een onbekend geluid deed Oskar zijn ogen open.Te veel licht zond te snel signalen naar zijn brein en zo snel mo-gelijk sloot hij ze weer. Het is beter de dag zo rustig mogelijk te be-ginnen, had Gertrude gezegd en met gesloten ogen probeerde hijde oorsprong van het geluid te achterhalen. Dit waren geen och-tendgeluiden zoals hij ze gewend was en gewoonlijk werd hij nietwakker van de tram of auto’s die afremden en weer optrokken. Diegebruikelijke geluiden ontbraken deze ochtend trouwens volledigen leken plaats gemaakt te hebben voor nieuwe klanken die hij nietkon thuisbrengen.Hoewel hij vermoedde dat hij, zoals iedere ochtend, alleen in zijneigen bed lag, stelde hij zich voor dat hij gisteren een wilde nachtbeleefde. Een buitensporig avontuur waarbij hij in het bed was be-land van een exotische schone die nu eitjes voor hem stond te bak-ken maar nogal luidruchtig met de pan in de weer was. Oskar voel-de een lichte erectie onder de lakens en overwoog even om daar ietsmee aan te vangen zonder zijn ogen te openen, in een slaapkamerdie hem vreemd was. Maar hoewel hij het idee zelf vrij opwindendvond, werd hij toch al een beetje moe bij de gedachte en beloof-de hij zichzelf deze ochtenddroom een volgende keer af te maken. Opnieuw hoorde hij een daverend geluid dat hem in de verste ver-te niet bekend voorkwam maar een pan was het in ieder geval niet.Het waren ferme dreunen die van buiten leken te komen en deze keerhoorde hij niet enkel lawaai maar leek ook het bed te bewegen. Eenaardbeving! Was hij misschien toch niet thuis maar in een ver oordwaar zich, net nu hij er was, een natuurramp voltrok? Voorzichtig deedhij z’n ogen opnieuw open en tuurde nu eerst door zijn wimpers omaan het licht te wennen. Hij herkende de verschoten rode gordijnenvan zijn slaapkamer die een straal zonlicht doorlieten door een ope-ning waar hij ze niet goed gesloten had, recht op zijn gezicht. Eenbeetje teleurgesteld dat het er niet naar uitzag dat een natuurrampzijn dag tot een memorabele status zou verheffen, kwam hij overeindom de gordijnen beter te sluiten en vloekte toen zijn hersens bonzendprotesteerden tegen deze actie. Meteen daarna struikelde hij over delege whiskyfles die als stille getuige naast zijn bed lag en vaag herin-

15


nerde hij zich weer het soldaat maken van de fles de avond voordien. Voor hij de gordijnen resoluut over elkaar trok, gluurde hij evennaar buiten en zag grote machines en mannetjes druk in de weerin de smalle straat beneden. Minstens de helft van die straat lag op-gebroken en zo te zien waren de mannen met hun machines noglang niet klaar met de andere helft. Oskar herinnerde zich vaag aan-gekondigde wegenwerken en vloekte nog eens hardop omdat ditbetekende dat hij de komende tijd elke dag op deze manier zou wor-den gewekt, op hetzelfde onmenselijk uur.Hij kroop weer in bed en dacht opnieuw aan de woorden van Ger-trude terwijl hij het gedreun probeerde te negeren. Eerst rustig ont-waken en niet meteen opstaan, had Gertrude gezegd, dat was belangrijkvoor de oefening die hij vanaf nu elke dag van haar moest doen.Krampachtig probeerde Oskar het trillen van zijn bed te vergeten enzich te concentreren op zijn innerlijk. Hoe zei ze dat ook alweer?‘Als je wil weten hoe je je werkelijk voelt, is het eerste wat je ‘s mor-gens moet doen je daarvan bewust worden. Als je meteen opstaat enaan de dag begint, ben je je daar niet van bewust en heb je je eigenleven niet in de hand.’Oskar vroeg zich af of de oefening voor vandaag al om zeep wasdoor externe factoren maar deed toch een poging.‘Hou je ogen gesloten en denk nog niet aan de dag die komen gaat ofaan die die voorbij is. Dat breekt je concentratie en je werkelijk ge-voel want daar komen dan meteen allerlei emoties en gedachten bijkijken die je alleen maar belemmeren.’Met de lippen stijf op elkaar probeerde Oskar zich te focussen ophet zijn en het gevoel dat daarbij bij hem naar boven kwam. Maarhoe harder hij probeerde, hoe meer hij dacht aan de whisky vangisteren na, alweer, een vruchteloze dag achter zijn computer, aande boodschappen die gedaan zouden moeten worden en aan de vui-le was die lag te stinken in een hoek van de keuken. Wat hij voor-al voelde was een gevoel van grote ontevredenheid en onrust overde dag die voorbij was en de dag die komen zou en dat leek hemduidelijk de schuld van Gertrude. In plaats dat ze zorgde dat hijeen beter gevoel over zichzelf kreeg, waarvoor hij haar ook nog eens

16


rijkelijk diende te betalen, voelde hij zich nu pas echt beroerd. Alsiemand die niet eens in staat was tot zijn bij het wakker worden.‘Negatieve gedachten brengen negatieve energie’, hoorde hij Gertru-de weer zeggen alsof ze zijn gedachten las zonder zelfs maar aan-wezig te zijn. ‘En als het niet meteen lukt, kun je alleen maar blijven proberen tothet vanzelf gaat.’‘Kutzooi,’ zei hij hardop, speciaal om haar betaald te zetten voorhet feit dat zij betaald werd en hij al het werk zelf moest doen.Oskar stond op en zette de lege whiskyfles bij de andere lege fles-sen in de keuken, die samen een kleurrijke verzameling vormden.Toen hij krabbend aan zijn kruis, waar zijn erectie inmiddels ookde moed had verloren, naar de badkamer liep, hoorde hij een har-de snurk uit de woonkamer en daarna gedribbel van korte poot-jes op het parket.‘Goeiemorgen, Lodewijk’, bromde Oskar zonder de gedrongen tec-kel een blik waardig te keuren. Lodewijk negeerde op zijn beurt Os-kar en schommelde naar zijn drinkbak in de keuken waaruit hij luid-ruchtig begon te slobberen.In de badkamer keek Oskar in de spiegel naar zijn verfrommeldegelaat en gooide wat water in zijn ogen. Opnieuw keek hij naar zijnspiegelbeeld en zijn gevoel van ontevredenheid breidde zich lang-zaam uit als een sluipend vergif. Er was een tijd dat een zwaar drink-gelag nauwelijks sporen naliet op zijn gezicht en zijn lichaam deochtend na een braspartij fris en vrolijk uit de veren kwam, maardie tijd leek definitief voorbij. Oskar hoorde zijn longen piepen vante veel sigaretten en in zijn buik welde een onheilspellend gebor-rel op. Het gezicht dat ooit een zekere kracht en vastberadenheiduitstraalde, kwam hem nu vooral pafferig en laf voor. Hij kon zich niet herinneren wanneer deze metamorfose precies hadplaatsgevonden en hoewel het aannemelijk leek dat het een lang-zaam en daarom onopgemerkt proces was geweest, schrok hij als-of zich afgelopen nacht een andere persoon meester van hem hadgemaakt. Alsof nu pas tot hem doordrong dat dit geen kwestie meerwas van een snel dieet en wat sport maar definitief en onherroe-

17


pelijk. De ontevredenheid kreeg onaangenaam gezelschap van eenlichte wanhoop en Oskar boog zich wat verder naar voren om zijngezicht nog beter te bestuderen. Ooit had hij iemand horen zeg-gen dat mensen pas na hun dertigste hun echte gezicht krijgen om-dat hun persoonlijkheid en manier van leven zich dan pas uiter-lijk beginnen te manifesteren. Was dit zijn ware gezicht?Minutieus onderzocht hij de verkreukelde wallen onder zijnogen, de papperige wangen die hem in het beste geval een beetjeaan een hamster deden denken en zijn baardstoppels die tegen-woordig een grijze in plaats van een zwarte schaduw op zijn kakenvormden. Kaken die zich ooit scherp hadden afgetekend maar dienu verloren gingen onder die verdomde hangwangen.‘Probeer na het opstaan eens echt naar jezelf te kijken.’Daar had je Gertrude weer.‘Niet naar uiterlijkheden maar naar je ziel, zoals je in iemand an-ders zijn ogen kunt kijken. Wat zie je dan?’Oskar probeerde de wangen en zakken uit zijn gedachten te zet-ten en keek in zijn eigen ogen. Hij kreeg er enkel een raar gevoelbij en wendde al snel zijn blik naar beneden af, waar die zonderpardon werd opgevangen door het weke vlees van zijn buik dat hemhet zicht op zijn boxershort bijna volledig benam. Deze oefenin-gen werkten verdorie averechts! Alles wat hij al een hele tijd nietonder ogen had willen zien, drong zich onuitgenodigd aan hem open in plaats dat hij met zijn innerlijk in contact kwam, besefte hijineens dat een ambitieuze jonge reus had plaatsgemaakt voor eenvadsige kerel van (bijna) middelbare leeftijd. En dat die uiterlijkemanifestatie slechts een weerspiegeling was van zijn innerlijke mis-lukking maakte het alleen maar erger.Opnieuw keek hij in de spiegel en bleef zichzelf deze keer recht inde ogen kijken. Er moest daar toch ergens nog een sprankje bra-nie en geestdrift te bespeuren zijn van de persoon die hij ooit dachtgeweest te zijn?‘Dag Oskar,’ zei hij tegen zijn spiegelbeeld zonder zijn ogen eenmoment los te laten van die in de spiegel. ‘Hoe gaat het jongen?’Nauwlettend hield hij zijn blik in de gaten en dat hield hij zeker

18


een minuut vol. Tot de dofheid die naar hem terugstaarde hem te-veel werd en zijn innerlijk opnieuw begon te borrelen, deze keervergezeld van een plotse, hevige kramp in zijn onderbuik.‘Godverdomme,’ zei hij tegen zichzelf. ‘Eerst schijten. Al die onzin.’

‘Wat een ellende, hè, in de straat?’Geïrriteerd keek Oskar opzij naar de kleine, gezette vrouw naasthem die naar hem opkeek en ondertussen een vettige haarlok ach-ter haar linkeroor streek. Ze zag er vermoeid en afgeleefd uit hoe-wel ze hooguit dertig kon zijn, en bleef hem hoopvol aanstaren als-of hij iets bijzonders zou gaan zeggen dat haar dag kon goed ma-ken. Alsof haar miserabele leven van mijn antwoord afhangt, dachtOskar cynisch. Zijn ontevredenheid had onder de douche plaats-gemaakt voor een tot nader order ongerichte woede op zoek naareen willekeurig slachtoffer. Terwijl hij iets onverstaanbaars gromde dat op een antwoord moestlijken, richtte hij zijn blik ongeduldig op de bakkersvrouw, die vroegof hij nog iets wenste behalve het gesneden bruin. Met gebogenhoofd liep hij na het betalen van zijn brood de winkel uit en slof-te weer naar huis alsof hij duizend kilo woog. Deze dag was veelte zonnig en Oskar vervloekte de fluitende vogeltjes die vrolijk kwet-terden alsof het leven een groot feest was. Opgelucht gooide hij thuisde zware voordeur achter zich in het slot, deed al zijn kleren uit be-halve zijn onderbroek en begon zijn rondje door het kleine, rom-melige appartement waar al in geen weken frisse lucht door hadgestroomd. Als hij de ramen zou openen, zou hij die kutvogels ho-ren en dat was slecht voor zijn concentratie. Het rondje was een deel van het ritueel dat nodig was om te kun-nen schrijven, ook al leek dat de laatste maanden geen vruchten meeraf te werpen. Hij trok gordijnen dicht, verlegde stapels boeken en tijd-schriften, zette de computer aan en liep toen naar de keuken om kof-fie te maken. Met de gele, dampende mok, een asbak en zijn siga-retten liet hij zich een kwartier later zuchtend op zijn bureaustoel zak-ken en opende het document op zijn computer. De gordijnen hiel-den de hitte nauwelijks buiten en Oskar krabde aan zijn balzak die

19


tegen zijn bezwete bovenbeen plakte en daardoor begon te jeuken.Daarna staarde hij naar het lege document, 13. getiteld.

Bij het verschijnen van zijn eerste boek had Oskar gedacht dat zijnleven nooit meer hetzelfde zou zijn en dat hij eindelijk voorgoedverlost was van zijn mistroostige jeugdjaren. Tijdens die jeugd waser namelijk niets bijzonders voorgevallen behalve een immens fa-miliedrama, nog voor zijn geboorte. Heimelijk was Oskar als kindaltijd jaloers geweest op zijn oudere zus, die stierf aan wiegendoodtoen ze vijf maanden oud was. Door simpelweg te sterven had zevolledig beslag gelegd op haar ouders. En zelfs voordat Oskar wistdat ze ooit had bestaan, voelde hij zich meestal teveel in het bedruktehuishouden, waarin zijn ouders gebukt gingen onder een onuit-gesproken verdriet en Oskar zich zonder aanwijsbare reden schul-dig voelde wanneer hij luidruchtig was en zijn gelaten moeder zichterugtrok op de slaapkamer.Ook toen zijn vader hem op zijn zevende verjaardag vertelde water was gebeurd, had zijn moeder zich opgesloten en werd het schuld-gevoel van Oskar er niet beter op. Blijkbaar kon hij het verdriet vanzijn moeder nooit meer goedmaken en hij voelde zich buitenge-sloten omdat hij zelf geen verdriet voelde voor een zus die hij nooithad gekend en die zomaar haar intrede deed nadat hij zeven jaarals enig kind door het leven was gegaan. Hij werd kwaad op zijnvader en alle ooms en tantes die hem nooit eerder over haar had-den verteld, en vermoeid had zijn vader hem uitgelegd dat er nietover werd gesproken omdat zijn moeder dat niet aankon.Dus stelde de kleine Oskar verder geen vragen meer en wenste instilte dat hij zelf was gestorven omdat hij dacht dat dan niet zijn ou-dere babyzus maar hij alle aandacht en liefde van zijn ouders had ge-kregen. Toen hij ouder werd, maakte de jaloezie plaats voor de wensdat zijn zus was blijven leven en in bed voerde hij denkbeeldige ge-sprekken met haar over alles wat hem bezig hield en wat hij met nie-mand anders leek te kunnen bespreken. Al tijdens de lagere schoolschreef hij lange brieven aan haar op in schoolschriftjes die hij ver-borgen hield onder zijn bed en die hij aan niemand liet lezen. Ook

20


zijn droom om later schrijver te worden deelde hij met niemand an-ders dan zijn zus omdat hij bang was dat deze droom als een zeep-bel uit elkaar zou spatten zodra ontdekt werd dat de kortverhalendie hij in dezelfde schriftjes schreef toch niet goed genoeg waren. Os-kar was overtuigd dat zijn leven te saai was om een interessante schrij-ver te worden maar zolang het een droom bleef, leek alles mogelijk. Zijn enige echte vriend in die jaren was zijn grootvader, die helaasmaar zelden op bezoek kwam. Maar de keren dat de vader van zijnmoeder er was, gooide de rijzige man met handen als kolenschoppende kleine Oskar hoog in de lucht en nam hem dan mee op uitstapnaar de dierentuin of een speeltuin. Achteraf gezien besefte Oskardat de oude man op die middagen probeerde te compenseren watde jongen thuis jammerlijk te kort kwam, maar dat hij zelf ook nietbij machte was het oneindig verdriet van zijn dochter onder ogente zien.Pas tijdens zijn studie die niets met schrijven te maken had (Os-kar studeerde rechten om zijn ouders tevreden te stellen) was hetzijn toekomstige vrouw Emily die hem aanspoorde te blijven schrij-ven en die zijn kortverhalen naar alle tijdschriften stuurde die zemogelijk zouden publiceren. Zonder Emily, die niet van ophou-den wist, was Oskar na de derde afwijzing zeker gestopt met hetlaten lezen van zijn schrijfsels aan derden, maar zij zette door enuiteindelijk werden er enkele verhalen gepubliceerd en begon Os-kar aan het echte werk. Een roman.Net na zijn examens kreeg Oskar bericht van een obscuur uitge-verijtje dat zijn eerste boek (over het onvermogen van de mens omboven zichzelf uit te stijgen, een eerder deprimerend verhaal) wil-de uitgeven in een oplage van 1.000 exemplaren. Van een tweededruk kwam het niet, maar in de eerste euforie trouwden Emily enOskar van het kleine voorschot op de verkoop en terwijl Emily bijeen reclamebureau ging werken, zat Oskar thuis te ploeteren aanzijn tweede boek (over een man die schrijver wil worden).Vanaf toen produceerde Oskar bijna jaarlijks een nieuw exemplaar,en hoewel Emily haar best deed in hem te blijven geloven, slaag-de Oskar er niet in om als schrijver boven de middelmaat uit te stij-

21


gen. Met een al even middelmatige verkoop als resultaat, waardoorEmily er voor moest zorgen dat ze de eindjes aan elkaar kondenblijven knopen. Oskar, hopend dat diep in hem een meesterwerkverscholen zat dat er ooit zou uitkomen, schreef dapper voort. Maarhet uitblijven van het echte succes zette druk op hun relatie en er-gens tussen de achtste novelle (over een man die ‘s morgens van huisgaat om te gaan werken maar daar nooit arriveert) en de negende(waarin een uitgebluste huisvrouw uit haar dagelijkse sleur breektdoor een alles verterende buitenechtelijke affaire), was het Emilydie een alles verterende buitenechtelijke affaire begon met een nieu-we man om in te geloven. Het duurde nog tot nummer tien tothet tot Oskar doordrong dat hij zijn vrouw ergens onderweg waskwijtgeraakt en na een korte verzoeningspoging tijdens het schrij-ven van nummer elf (over een man die zijn geloof in de liefde heeftverloren) zagen ze beiden in dat hun liefde op was en trok Emilyin bij een beginnend regisseur die ze vanaf nu zou gaan inspireren.Oskar trok zich terug en perste er met veel moeite nummer 12 uit,waarvan hij tijdens het schrijven al wist dat ook dit niet zijn mag-num opus zou worden, en meteen na de lancering van het boek(over eenzaamheid) stortte hij in. Nu Emily er niet meer was om in hem te geloven, ging zijn eigenwankele geloof definitief onderuit op een druilerig schrijversfeestjemet stoffige grijsaards die dure woorden gebruikten, slechte boe-ken schreven en ook nog eens neerkeken op Oskar, die ondankszijn uitgebreide oeuvre nauwelijks gekend was. Na een vreselijk ge-nante vertoning in uiterst bezopen toestand, waarbij Oskar die grij-ze zuurmuilen eens goed de waarheid vertelde maar niemand zijngelal verstond, kreeg Oskar geen letter meer op papier en begonhij nog zwaarder te drinken. Het was louter de bescheiden maandelijkse toelage die zijn verdrietigeouders hem uit schuldgevoel toestaken, die Oskar ervan weerhieldin totale marginaliteit te belanden. Iets wat sowieso gebeurd zouzijn als hij het enkel van zijn royalty’s moest hebben.Na twee uur achter zijn computer had Oskar minstens elf keer zijnmail gecheckt (enkel spam en reclame) en de vijf zinnen die hij in

22


het document 13. had getypt opnieuw gewist. Hij wilde beginnenaan een verhaal dat verder van hem verwijderd lag dan alle voor-gaande. Hij wilde een extreem rauw en liefdeloos verhaal vertel-len over seks, drugs en misschien een gruwelijke moord die on-opgehelderd zou blijven, of misschien ook niet. Hij wilde het werkschrijven dat zich al die jaren in hem verborgen had gehouden enzich nu aan hem moest openbaren als een explosie van extremiteiten.Om zichzelf te overtuigen dat hij het in zich had en om Emily tetonen dat ze hem onterecht had verlaten. Hij wilde de wereld la-ten zien dat er in hem een nietsontziend monster school dat men-sen zou choqueren en verontrusten en hij wilde bovendien die zuregrijsaards een lesje leren in klare taal. Maar iedere zin die hij op zijn scherm zag verschijnen kwam hemonecht en onwerkelijk voor. Wie probeerde hij voor de gek te hou-den? Oskar hees zich overeind en sleepte zich naar de keuken vooreen glas kraanwater. Het was veel te warm vandaag en zijn katerspeelde hem parten. Het was alsof de whisky zich als zweet ge-transformeerd weer naar buiten werkte en hij voelde het in straal-tjes van zijn rug glijden. In een teug klokte hij het water weg enliep hij terug naar zijn computer waarop hij een nieuw documentopende. Bovenaan het lege worddocument typte hij:

Opdracht van Gertrude

En daaronder:

Waarom ik niet meer kan schrijven:Omdat ik diepongelukkig ben

Waarom ik ongelukkig ben:1/ Omdat mijn vrouw me heeft verlaten2/ Omdat mijn vrouw in mij geloofde en ik niet in mezelf

en er nu dus niemand meer in mij gelooft3/ Omdat ik niet ben wie ik hoopte te zijn 4/ Omdat mijn hond net zo vadsig is als ik zelf en ik

23


daardoor mezelf zie wanneer ik naar hem kijk5/ Omdat dat mijn hond niets lijkt te kunnen schelen6/ Omdat ik teleurgesteld ben in het leven7/ Omdat mensen niet oprecht zijn en constant van mening

veranderen8/ Omdat ik mezelf niet interessant vind9/ Omdat ik nooit interessant geweest ben10/ Omdat het leven alle dromen die je ooit had kapotmaakt11/ Omdat liefde niet bestaat12/ Omdat andere mensen wel succesvol zijn13/ Omdat ouders ook maar mensen zijn14/ Omdat ik geen hoop meer heb op wat dan ook15/ Omdat de hoop die andere mensen je geven onecht en

hypocriet is, ze doen dat alleen om zichzelf beter te voelen16/ Omdat het fucking warm is17/ Omdat er wegenwerken in mijn straat zijn18/ Omdat sprookjes altijd sprookjes blijven19/ Omdat het hele leven geen zin heeft, nergens naartoe gaat

en geen enkel doel dient behalve verstrooiing20/ Omdat ik te weinig seks heb21/ Omdat ik bang ben dat ik nooit meer een vrouw zal vinden

om van te houden22/ Omdat ik bang ben om een vrouw te vinden van wie ik hou23/ Omdat ik bang ben dat ik nooit meer zal kunnen schrijven

(vreemd, ik kan niet schrijven omdat ik ongelukkig ben en ikben ongelukkig omdat ik niet kan schrijven?)

24/ Omdat de wereld draait om geld, macht & seks25/ Omdat niets nog zin heeft en verstrooiing enkel maakt dat

je je leeg vanbinnen voelt26/ Omdat ik eenzaam ben27/ Omdat ik een mislukkeling ben28/ Omdat ik niet beter kan dan middelmatig29/ Omdat ik omringd wordt door nog veel meer

middelmatigheid30/ Omdat ik saai ben

24


31/ Omdat ik zelden mijn grootvader ga bezoeken32/ Omdat je katers krijgt van te veel drank33/ Omdat je kanker krijgt van te veel sigaretten34/ Omdat vrouwen onbetrouwbaar zijn35/ Omdat ik te weinig seks heb (of had ik dat al gezegd?

Ik kan het niet vaak genoeg herhalen)36/

Bij nummer 36 vertroebelde de blik van Oskar en werd het schermwaar hij naar zat te kijken wazig. Godverdomme. Die Gertrude zouhem helpen en in plaats daarvan brak ze hem tot de grond af. Hijkon nog wel doorgaan tot nummer 568.Hij opende weer een nieuw document en typte:

Opdracht van Oskar

Wat mij gelukkig maakt:1/ Succes

Oskar keek nog een tijdje naar het scherm maar er kwam geen en-kele nummer 2 in hem op. Succes, dat was het. Verder niets daneen oneindige leegte in zijn hoofd.‘Kom Lodewijk, ik heb drank nodig.’Hij stond op, trok een broek en een T-shirt aan en pakte de riemvan zijn hond van het haakje aan de keukendeur. Moeizaam kwamLodewijk in beweging en keek zijn baasje verwijtend aan toen diehem zijn riem omdeed.‘Het is warm voor ons allemaal, luie hond.’

In Het Troosteloze Vat was het rokerig en troosteloos maar net ietskoeler dan buiten en Oskar hees zich op een barkruk terwijl Lo-dewijk in een hoekje aan het raam onder de tafel van een damekroop, die hem het koekje bij haar koffie voerde. Oskar was al toeaan zijn derde biertje toen Edgar met veel kabaal zijn rolstoel hetcafé binnen rolde.

25


‘Godverdomme Oskar! Ik had kunnen weten dat jij hier zat af tekoelen.’Edgar parkeerde zijn rolstoel met een zwier naast de barkruk vanOskar en Oskar stak twee vingers op naar Miranda terwijl hij metzijn andere hand naar zijn leeg glas op de bar gebaarde. Oskar had Edgar leren kennen toen hij net na de scheiding elkedag zijn verdriet verzoop in Het Troosteloze Vat en van ellende eentroosteloze affaire was begonnen met Miranda de barvrouw, die geenlang leven beschoren was (de affaire, Miranda leefde nog steeds).Voornamelijk omdat Miranda het zat was dat de bedprestaties vanOskar meer dan te wensen overlieten vanwege de hoeveelheid al-cohol die gewoonlijk door zijn aderen zwom. Niet dat Oskar daarvan wakker lag, want het enige wat hem echt interesseerde was zor-gen dat hij ‘s nachts in bed in een bodemloze coma belandde waar-in hij liefst zolang mogelijk verbleef om dan opnieuw op zoek tegaan naar vergetelheid. Aanvankelijk wilde hij die vergetelheid indrank én seks zoeken, maar vooral de drank bleek effectief en bijgrote hoeveelheden moeilijk combineerbaar met seks.Hoewel Edgar, die meestal aan de bar vanuit zijn rolstoel zat te vuil-bekken tegen iedereen die het maar horen wilde, hem aanvanke-lijk een beetje angst had ingeboezemd, werden ze al snel drinke-broers en verdween Miranda stilletjes naar de achtergrond waar zeverder ging met biertjes tappen en koffies zetten. Noch Oskar nochzij hadden ooit de woorden uitgesproken maar beiden begrepen datde liaison voorbij was en Miranda kende haar plaats ten opzichtevan de klanten van het café.Tijdens hun gezamenlijke drinkavonden kreeg Oskar te horen datEdgar twee jaar eerder een auto-ongeluk had veroorzaakt in be-schonken toestand en sindsdien in zijn rolstoel zat. Nu reed hij nooitmeer dronken rond (tenzij in zijn rolstoel) en volgens Edgar wasdat een stuk veiliger voor iedereen, niet in het minst voor zichzelf. Edgar was nog jong en in zoverre dat Oskar dat als man kon be-oordelen, redelijk aantrekkelijk. Al deed hij volgens hem wel heelveel brillantine in zijn lange zwarte haar en vonden vrouwen zijnvuile praat waarschijnlijk net iets minder aantrekkelijk. Dat kon

26


Edgar allemaal weinig schelen en volgens hem versierde hij van-uit zijn rolstoel meer vrouwen dan toen hij nog lopen kon.‘Met natuurlijk dat geluk dat mijn derde been nog steeds uitste-kend zijn mannetje staat!’ riep hij vaak luid door de kroeg voor hetgeval er iemand aan zijn mannelijkheid zou durven twijfelen. Eerlijk gezegd wilde Oskar niet te veel nadenken over de details vanhet seksleven van Edgar, maar hij bewonderde hem voor zijn op-timisme waar hij zelf nog iets van kon leren. Bovendien werkte hetgrenzeloze zelfvertrouwen van zijn kreupele vriend en zag hij hemmeermaals naar buiten rollen aan de zijde van de mooiste deernedie die avond in Het Vat (zoals ze het café zelf meestal noemden)aanwezig was. Het verdiende respect, vond Oskar, ook al was hetniet al te moeilijk om de mooiste deerne van Het Vat te zijn.Hoewel ze intussen gezworen broeders waren binnen de donkeremuren van hun stamcafé, zagen Oskar en Edgar elkaar nooit bui-ten dat café en wisten ze nagenoeg niets van elkaars verdere leven.Eerlijk gezegd zou Oskar een beetje beschaamd zijn om buitenhet café met Edgar gezien te worden. Edgar maakte wel eens grap-pen over het schrijverschap van Oskar, wat hij een homoberoepvond, en Oskar wist dat Edgar parttime in een autogarage werkteals monteur, al had hij geen idee hoe dat in zijn werk ging metdie rolstoel, en had hij daar ook nooit naar gevraagd. Binnen demuren van Het Troosteloze Vat was dat allemaal van luttel belangen werden mannen vrienden, niet om wat ze in de buitenwereldwaren maar door het simpele feit dat ze samen dronken tot de zonbijna opkwam. In Het Troosteloze Vat (dat op een erg late avond soms ook wel eensHet Bodemloze Vat werd genoemd) golden andere wetten en re-gels en heerste een andere hiërarchie. Wie het meest kon verzet-ten was de held van de dag en in de regel heette die held Edgar.Zelfs als hij te dronken was om zijn voertuig door het smalle gan-getje naar de toiletten te laveren, en stiekem vanuit zijn stoel te-gen de bar pieste wanneer Miranda een andere kant opkeek, dronkhij vrolijk verder en scheen zijn derde been altijd paraat te staan.Al had Oskar dat laatste slechts van horen zeggen.

27


‘Zo, dat was goed voor de grootste dorst. Nu kunnen we begin-nen drinken.’In een grote gulp (Oskar was zeker dat hij zijn adamsappel maareen keer naar boven had zien gaan) had Edgar zijn bier naar bin-nengewerkt en zette nu het lege glas gedecideerd op de bar.‘Wat een kolerehitte, wat zeg jij?’Edgar keek op naar zijn vriend en zijn gezicht betrok even.‘Wat is er aan de hand, vriend? Je ziet er allerbelabberdst uit, nogerger dan ik van je gewend ben. Last van de warmte?’Edgar legde even zijn hand op de knie van Oskar en Oskar wistdat zijn maat oprecht bezorgd was, ook al moest hij hem zeker nietgaan belasten met te veel details van zijn ellendige staat van be-vinding. Edgar hield niet van gedoe en al helemaal niet van geza-nik.‘Ja, de hitte. En er zitten wat dingen niet zo mee op het moment.Niks ergs, hoor.’‘Dingen zoals je vrouw die een ander gaat lopen neuken? Dat soortdingen? Wees blij dat je daar vanaf bent, man.’‘Nee, nee, dat niet,’ zei Oskar. ‘Het schrijven lukt niet zo en ik wasmet iemand gaan praten die...’ Hij stopte midden in zijn zin omdat hij besefte dat hij al te veelinformatie had prijsgegeven. Dat was niet volgens de ongeschre-ven wetten van Het Troosteloze Vat, of eender welke andere troos-teloze kroeg trouwens. Hij had gewoon moeten zeggen dat hij evenniet kon schrijven maar dat het vast niet meer lang ging duren.‘Wat bedoel je?’ brulde Edgar. ‘Jij gaat toch niet naar een of anderepeut die je helemaal zacht en onzeker maakt? Ga toch weg man,homo! Bier gaan we drinken en dan ben je die peut zo weer ver-geten, godverdomme. Zo meteen ga je me ook nog zeggen dat heteen vrouw is, haha!’Oskar lachte schaapachtig en bestelde nog twee biertjes en een bak-je water voor Lodewijk. Hij was zich er zeer wel van bewust dat Ed-gar een onbehouwen boer was, maar zijn vriend verbaasde hem somsmet zijn scherpe inzicht en sloeg vaak de nagel op de kop zonderdat hij het zelf in de gaten had.

28


Toen hij opstond om het bakje water naar Lodewijk onder de ta-fel te brengen, viel zijn oog op een jongen die achteraan, in het don-kerste hoekje van het café, zat. Niet dat het op zich ongewoon wasdat er iemand alleen in een donker hoekje iets zat te drinken, maardeze jongen zat alleen in het café cola met een rietje te drinken meteen helm op zijn hoofd. Het was een gesloten, zwarte helm waar-van het donkere vizier net genoeg openstond om het rietje doorde opening te duwen. Verbaasd keek Oskar naar het ongewone ta-fereel en liep toen terug naar Edgar, die zijn nieuwe pint intussenook alweer soldaat had gemaakt.‘Daarachter zit een jongen met een helm cola te drinken. Met dezehitte. Is die gek of zo?’‘O die,’ zei Edgar zonder zich om te draaien. ‘Dat is Elvis. Ken jedie niet? Die zit hier iedere week met dat ding op zijn kop. Hetschijnt dat hij die helm alleen afzet om te gaan slapen.’‘Hoezo?’ Oskar trok zijn wenkbrauwen op. ‘Weet ‘ie wel hoe warmhet hier is? Zo meteen krijgt ‘ie iets.’‘Nee, joh, die jongen is dat gewend. Hij leeft met die helm.’ Edgar snapte duidelijk niet waar Oskar zich druk over maakte. ‘Iedereen heeft toch het recht om getikt te zijn op zijn eigen ma-nier? Daar ga ik toch niet van wakker liggen? Ik zou veel liever nogiets bestellen.’‘Maar waarom?’ wilde Oskar weten en hield ondertussen de jon-gen met half dichtgeknepen ogen nauwlettend in de gaten. De jongen keek strak voor zich uit of dat deed zijn onbewogen helmtoch vermoeden.‘Waarom. Waarom. Wat maakt het uit. Volgens Miranda is hij ex-treem verlegen. Nou, als je het mij vraagt zijn er betere manierenom niet op te vallen. Maar het helpt natuurlijk ook niet als je ou-ders je Elvis noemen. Als je het mij vraagt zijn die ouders ook ge-tikt en was dat erfelijk. Miranda, twee bier! Ik sterf bijna van de dorst.’‘Wonderlijk,’ zei Oskar en schudde zijn hoofd. ‘Voor een schrijvertje zoals jij vind ik je soms best behoorlijk na-ïef. Alsof je nog niet zo heel veel hebt meegemaakt achter dat com-putertje van jou,’ zei Edgar terwijl hij Oskar spottend bekeek.

29


Oskar lachte groen naar het grijnzende gezicht van Edgar dat glomvan de hitte, en bedacht dat zijn vriend alweer de spijker op de kopsloeg.‘Hé, dat was een grapje man. Kijk niet zo sip. Hier, zuipen.’Edgar gaf Oskar een goedmoedige dreun op zijn rug en samen dron-ken ze hun glas in een teug leeg.‘Zo ken ik je weer. Homo.’

De volgende ochtend werd Oskar zo mogelijk nog erbarmelijkerwakker dan de dag voordien. De machines buiten dreunden nogharder vandaag, zijn gedehydrateerde hersenen bonsden nog fel-ler en zijn ogen zaten volledig dichtgeplakt met prut. Hij beslootzo lang mogelijk in bed te blijven liggen in de hoop dat ieder ge-bons of gedreun dan uiteindelijk zou stoppen. Maar een plotselingegolf van misselijkheid joeg hem uit bed en hij raakte nog net optijd bij het toilet om een bruine brij uit te kotsen die in een bre-de stroom tegen het porselein spetterde. En terwijl hij jammerendonderging hoe er steeds een nieuwe golf omhoogkwam wanneerde vorige nauwelijks in de pot was beland, gebeurde het.Oskar had er wel eens iets over gehoord of gelezen en altijd gedachtdat die verhalen zwaar overdreven werden. Maar daar, met zijn naak-te, grote lijf op het kleine toilet, zijn blote knieën op de koude te-gels, zijn rood aangelopen hoofd met kloppende aders aan de sla-pen in de wc-pot om geen spetters op de vloer te maken, zijn vandrank bloeddoorlopen ogen die uit zijn hoofd leken te puilen dooreen buitengewone oerkracht (die van het kotsen), zijn pens die klemzat tegen de bril van het toilet, daar gebeurde het toch echt. Os-kar zag een licht (hij durfde later nooit te beweren dat het het lichtwas maar een licht was het zeker).Zonder dat hij werkelijk iets zag, was het daar en zonder dat er wer-kelijk iets gezegd werd (behalve een obsceen luide boer die hij on-mogelijk kon controleren), begreep hij de boodschap. Niet dat heteen echte boodschap was of dat zijn uitgedroogde brein in staat wasveel te begrijpen op dat moment. Bovendien produceerde een nieu-we boer een nieuwe stroom bruine brij en jankend stak Oskar zijn

30


hoofd opnieuw zo diep mogelijk in de pot. Er volgde nog een golfen tegen de tijd dat die langzaam wegebde was Oskar gestopt metjammeren en bleef hij onbeweeglijk op zijn knieën zitten met zijnkin op de rand van de wc-bril tot hij dacht dat zijn ingewandenweer ongeveer zaten waar ze hoorden te zitten. Voorzichtig kwamhij overeind, met zijn handen tegen de muur om zijn evenwichtniet te verliezen, en wachtte toen tot de kleine ruimte stopte mettollen waardoor hij zich voelde alsof hij op een dolgedraaide car-rousel zat. Zachtjes hoorde hij Lodewijk piepen en met zijn poot-jes aan de andere kant van de wc-deur krabben.‘Oké,’ zei hij zwakjes. ‘Ik ben oké, hond Lodewijk.’In de mate van het mogelijke schreed Oskar vervolgens wankel maarwaardig, een bruine sliert van zijn linkermondhoek tot in zijn nek,de bezorgde teckel voorbij en liep naar zijn computer.

Wie ik wil zijn:

31


Zusje,

Hoewel ik weet wat je naam was, heb ik die nog nooit in de mond ge-nomen en ga ik dat nu ook niet doen. Die naam heb ik nooit gekendals de jouwe, net zoals ik de baby die je ooit in ons gezin was heb ge-kend. Voor mij is die naam een onbekende, zoals het kleine meisje opde foto’s die ergens onder in een la verstopt lagen.Diep begraven, zoals ook jij.Op een dag heb ik ze per ongeluk opgediept toen ik op zoek was naareen tubetje lijm. Ik heb het nooit aan iemand verteld, dat ik je gezien had, maar hethad ook net zo goed niet kunnen gebeuren. Het piepkleine meisje opde foto’s was een baby zoals alle andere baby’s die ik ooit gezien heb.Niks bijzonders aan te zien.Vreemd, want ik had je aanwezigheid altijd al gevoeld. Lang voordatik van je bestaan wist dat iedereen voor mij verborgen had gehouden.Niet dat het iets uitmaakte. Ik wist het al lang voordat ze mij iets ver-telden. Het was een naamloze aanwezigheid, zonder beeltenis maaronmiskenbaar. Dus toen ze het me eindelijk vertelden, was het slechtseen bevestiging waar ik nooit om had gevraagd.Een bevestiging en een inbreuk. Jij was mijn aanwezigheid, mijn ge-heime vriend waar ik kwaad op kon worden als ma zich weer opslootin de slaapkamer of pa zei dat ik stil moest zijn, op mijn tenen moestlopen. Alsof de doden niet gewekt dienden te worden. Alsof ma ook doodwas, of was ze dat ook? Sinds jij weg was misschien. Dan heb ik haarzelfs nooit levend gekend. Trieste gedachte, een dode moeder die mijtot leven heeft gewekt. En mijn pa, de domme kloot, die dacht waar-schijnlijk dat het haar zou helpen. Die probeerde zijn vrouw weer inhet rijk van de levenden te krijgen, haar tot leven te wekken met eennieuwe embryo in haar buik. Dat verhaal ging mooi niet op.Toen ze het dan eindelijk vertelden, moest ik je ineens delen met hen.Pa, ma, de hele familie begot. Al die mensen die zeiden dat het eentragedie was waar we nooit meer overheen zouden komen. Je was nietmeer van mij alleen en ik haatte de verhalen over ziekte en rampspoeddie helemaal niet klopten met hoe ik je kende. Daarom deed ik niet

32


mee, noemde ik je nooit bij naam en vertelde ik niemand dat ik je alkende voor zij met hun ellende op de proppen kwamen. Dat stuk wasvan mij.Jij hebt me door dat trieste bestaan die mijn jeugdjaren heetten heengeholpen in dat trieste huis en met die trieste mensen die zich mijn ou-ders noemden. Al heb ik je vaak genoeg vervloekt. Tenslotte was het ookallemaal jouw schuld. Doodgaan verpest de sfeer behoorlijk, maar daar had jij natuurlijk geenlast meer van. Daarboven of waar het ook is dat jullie doden wonen.Maakt niet uit, maar de gedachte dat het ergens boven is, maakt mevrolijker dan die aan lichamen die ze in de grond stoppen of andersin de fik steken. Lichaamloze zieltjes, langs scherend als speelse vogel-tjes, zo stelde ik me dat voor. De keren dat ik je verfoeide en woest was,lachte je me vierkant uit en maakte lange neuzen en capriolen in delucht. Net zo lang tot ik in de lach schoot, ook al wilde ik dat niet enhield ik het zo lang als ik kon tegen. Die dwaze kwaadheid van eenonnozel kind dat zich tekort gedaan voelt. Maar jij won altijd en zomaakte je het leven in dat droevige huis draagbaar. Bij momenten zelfshilarisch grappig, al zag buiten jij en ik niemand anders er de lol vanin. Ze konden allemaal de pot op.Van dwaze kwaadheid heb ik geen last meer. Wat rest is de leegte enhet verlangen dat je me weer in lachen zou kunnen doen uitbarsten.Zoals vroeger.Waar ik voor vrees is niet dat jij het vermogen om dat te doen verlo-ren bent. Ik vrees dat ik het vermogen om het te zien ben verloren metde jaren. Jaren van geploeter en achterlijke volwassenheid die me af-leerden om te dromen en alles voor mogelijk te houden. Wanneer je heteenmaal beseft, is het al te laat. Of niet soms?

Oskar

33


Thriller 13.

Documents

Transcript of Thriller 13.