The Study on Factors affected to Environmental Accounting...

ปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

The Study on Factors affected to Environmental Accounting

จงจตต พมพาลย

คณะการบญช มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

ปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม The Study on Factors affected to Environmental Accounting

อาจารยจงจตต พมพาลย คณะการบญช มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

บทคดยอ

1. การพฒนาทางดานอตสาหกรรมสงผลใหเกดความเจรญของสงคมและความมงคงทางเศรษฐกจ ในขณะเดยวกนการด าเนนงานในภาคอตสาหกรรมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและปญหาดานสงแวดลอมทงมลภาวะทางน า มลภาวะทางอากาศ มลภาวะทางขยะและของเสย และมลภาวะทางเสยง ปจจบนทวโลกมการตนตวในปญหาสงแวดลอมดงกลาวจงมการรณรงคเกยวกบการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใหภาคธรกจมความรบผดชอบตอการด าเนนงานทมผลกระทบตอสงแวดลอม และกระตนใหภาคธรกจจดท าการรายงานการด าเนนงานเกยวกบสงแวดลอมแกสาธารณะ ในประเทศไทยมความตนตวเรองสงแวดลอมโดยกระทรวงทรพยากรและสงแวดลอมออกพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 ซงก าหนดใหธรกจมการจดการเกยวกบมลภาวะทง 4 ดาน และมการจดตงหนวยงานก ากบดแลพรอมทงก าหนดบทลงโทษผไมปฏบตตาม ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยกระตนใหบรษทจดทะเบยนมการรายงานขอมลเกยวกบสงแวดลอมในรายงานความย งยน เพอสงเสรมบรรษทภบาลในดานความรบผดชอบตอสงคม และส านกก ากบดแลธรกจ กรมทะเบยนการคา (2543:310) กระตนใหธรกจตองเปดเผยขอมลตอสงคม เกยวกบนโยบายสงแวดลอม วตถประสงคดานสงแวดลอม เพอแสดงถงความเอาใจใสและตระหนกในปญหาดงกลาว (ผองพรรณ เจยรวรยะพนธ , 2542 : 280) งานวจยนจงเปนงานวจยเชงส ารวจถงปจจยทสงผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมซงประกอบดวยปจจยทส าคญ 6 ดานประกอบดวย1. ดานหลกการรเรมในประเทศ 2. ดานกฎหมายในประเทศและกฎหมายตางประเทศ 3.ดานการก ากบดแลทด 4. ดานหลกการทตองปฏบต 5. ดานแรงกระตนจากสงคม 6. ดานแรงกระตนจากนกลงทนโดยสอบถามความคดเหนจากผบรหารฝายบญชและใชแบบสอบถามระดบความคดเหน Likert Scale 1-5 ระดบ และยงตองการศกษาขอมลเชงคณภาพโดยใชวธการสมภาษณแบบ Semi-Structured Interview กบผบรหารทเกยวของถงปญหาในทางปฏบตของการด าเนนงานดานสงแวดลอมและปญหาอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมเพอใหไดขอมลในเชงลก โดยเลอกกลมตวอยางจากบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทกกลมธรกจยกเวนกลมธรกจการเงน ผลทไดอยางงานวจยนจงเปนขอมลทเปนประโยชนตอทงภาครฐและหนวยงานทเกยวของกบวชาชพ ใน

ฆ

DPU

การปรบปรงกฎหมายหรอขอก าหนดตางๆทางดานสงแวดลอม และยงเปนประโยชนแกภาคธรกจทจะประยกตใชการบญชสงแวดลอมใหมประสทธผล และผลวจยนจะใหขอมลปจจยทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมในธรกจ การจดท ารายงานและการเปดเผยขอมลของแตละกลมธรกจทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมในธรกจ ปญหาและอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมในทางปฏบตในแตละกลมธรกจ โดยศกษาถงปจจย 6 ดานทสงผลตอการประยกตในการจดท าบญชสงแวดลอม รวมทงขอเสนอแนะส าหรบงานวจยตอไปในอนาคต ค าส าคญ : การบญชสงแวดลอม ปจจยการประยกตใชการบญชสงแวดลอม

ง

DPU

The Study on Factors affecting Environmental Accounting

Ms.Jongjit Pimpalai The Faculty of Accounting Dhurakij Pundit University

Abstract

Industrial development has resulted in the growth of the city and its economic prosperity. Meanwhile the management in the industrial sectors also causes an impact on the environment and brings about environmental problems including water pollution, air pollution, garbage pollution, waste and noise pollution. Nowadays, the world has been alert on these problems, so there are lots of campaigns on nature and environment preservations. This is done by the government sectors assigning the business sectors to have responsibility on their business management, the one that causes an impact on public environment. In Thailand, the topic is raised up by the Natural Resources and Environment Ministry that issued Environmental Act in 2535 B.E. (Buddhist Era) which has assigned the business sectors to deal with the 4 kinds of problems on pollution and also to establish an agency to supervise their activities and to design the penalty for those who do not follow the act. The Stock Exchange of Thailand has aroused the listed companies to report the company data on environment in their sustainable report. This is to promote the corporate governance responding to their own society. And also the Office of Business Monitoring, Department of Commercial Registration (2543:310) has aroused the business sectors to disclose their information on environmental policy and their purpose on handling the environment to the public which will show their concern and awareness to the problems existing (Pongpun Jiaviriyapan ,2542 : 280) This research is a survey research that affects the factors on applying environmental accounting including 6 important factors:- 1. initiative in the country 2. local and international laws 3. good governance 4. principles of practice 5. encouragement by the society; and 6. the incentives of the investors. This will be done by having the accounting executive to respond the questionnaires using the 1-5 level opinion survey of Likert Scale. Still, it is needed to study more on qualitative information which Semi-Structured interview style will be used with those executives on the problems of practice in environmental management including problems and barriers in processing environmental accounting to gain more insight data. This will be done by

จ

DPU

randomly selecting the sample group from the various kinds of listed company in the Stock Exchange of Thailand, except those in the finance businesses. The result of this research will be beneficial information both for government and professional agencies involving in law improvement and other requirements on environment and also will be beneficial to the business sectors in utilizing environment accounting efficiently. And this result also provides an empirical data on the 6 important factors that affect on applying quality cost accounting, including some suggestions for the future research. key words : environmental accounting, factors for environment accounting

ฉ

DPU

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ฆ

บทคดยอภาษาองกฤษ จ

สารบญ ช

สารบญตาราง

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคในการศกษา 3 สมมตฐานการวจย 3 นยามค าศพท 4 ขอบเขตของการวจย 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

บทท 2 แนวความคดและทฤษฎทเกยวของ

แนวคดและแนวทางปฏบตในเรองความรบผดชอบตอสงคม 6

กฎหมายและขอบงคบเกยวกบการจดการสงแวดลอม 8 การบญชสงแวดลอม : ความหมาย การจดท าบญชและรายงานเกยวกบบญช

สงแวดลอม 10 งานวจยทเกยวของกบการบญชสงแวดลอม 13

ช

DPU

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 ระเบยบวธวจย

ประชากรและกลมตวอยาง 16 เครองมอทใชในการวจย 17 การเกบรวบรวมขอมล 22 การวเคราะหขอมล 23

บทท 4 ผลการวจย

ตอนท 1 ลกษณะประชากรหรอกลมตวอยาง 25 ตอนท 2 การศกษาความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม 28

บทท 5 ผลการวจยจากการสมภาษณ

ขอมลทวไปของผตอบสมภาษณ 43

ความเหนในเรองการขอรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO 14000 43 ความเหนในเรองความชดเจนของนโยบายของรฐเกยวกบการจดการสงแวดลอม

และพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม 44 ความคดเหนในเรองความชดเจนของภาครฐเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม 47 ความคดเหนในเรองเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแล 49 ความคดเหนในเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลเกยวกบการพฒนาชมชนสงคม

และสงแวดลอมในแผนงานประจ าปของบรษทมผลตอการยอมรบของสงคม และกลมลกคาหรอไมอยางไร 50

ความคดเหนของผถกสมภาษณในการจดเรยงล าดบความส าคญของปจจยทมผล ตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

สรปผลจากการสมภาษณ 52 สรปผลการวจยจากการสมภาษณ 53

ซ

DPU

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 6 สรปผลการวจย

ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต 56

บรรณานกรม 57

ภาคผนวก

ก. แบบสอบถามเรองปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

โดยใชวธวจยเชงส ารวจ

ข. แบบสมภาษณเรองปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

โดยใชวธวจยเชงส ารวจ

ค. ประวตผวจย

ฌ

DPU

สารบญตาราง

ตารางท หนา

3-1 จ านวนประชากรและตวอยางเรยงตามกลมหลกทรพย 17

4-1 สรปแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบ 24

4-2 ขอมลเกยวกบผตอบแบบสอบถาม (แสดงหนวยเปนรอยละ) 25

4-3 ขอมลเกยวกบบรษทกลมตวอยาง (แสดงหนวยเปนรอยละ) 26

4-4 แสดงระดบความคดเหนดานการก าหนดมาตรฐาน ขอบงคบ และบทลงโทษ 29

4-5 แสดงระดบความคดเหนดานการสนบสนนจากรฐ 30

4-6 แสดงระดบความคดเหนการก าหนดมาตรฐานการบญชกบพระราชบญญต

สงแวดลอม พ.ศ.2535 และแนวทางการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศ

แถบยโรปและเอเชย 31

4-7 แสดงระดบความคดเหนดานการก าหนดแผนและนโยบายเกยวกบสงแวดลอม 33

4-8 แสดงระดบความคดเหนการการก าหนดระบบขอมล และระบบบญช เกยวกบ

สงแวดลอม 34

4-9 แสดงระดบความคดเหนดานการก าหนดแผนเกยวกบสงแวดลอมในแผนงานของ

บรษท 35

4-10 แสดงระดบความคดเหนดานการบรหารและการจดสรรเงนทนดานการจดการ

สงแวดลอม 36

ญ

DPU

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4-11 แสดงระดบความคดเหนดานการก าหนดความรบผดชอบในการจดการสงแวดลอม 36

4-12 แสดงระดบความคดเหนดานสงคมในกลมลกคาและสงคมในเรองทเกยวกบ สงแวดลอมของบรษท 38

4-13 แสดงระดบความคดเหนดานกลมนกลงทน 39

5 – 1 สรปจ านวนผถกสมภาษณตามกลมอตสาหกรรม 41

ฎ

DPU

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาของปญหา สภาพเศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบนมการสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมดาน ตาง ๆ ทงจากนกลงทนในประเทศและตางประเทศ โดยมงเนนใหประเทศไทยเปนประเทศในกลมอตสาหกรรมใหม (New Industrializing) จากสภาพการเตบโตดานอตสาหกรรมจงเกดมลภาวะปญหาดานตาง ๆ มากมาย เชน มลภาวะทางอากาศ มลภาวะทางน า เกดขยะกากของเสยจากกระบวนการผลตของอตสาหกรรม ทางกระทรวงอตสาหกรรมจงมการก าหนดระเบยบขอบงคบและกฎหมายดานการควบคมมลภาวะเกยวกบสงแวดลอม และออกเปนพระราชบญญตสงเสรมและรกษาสงแวดลอม ฉบบแรก ในปพ.ศ. 2518 และมการปรบปรงกฎหมายอยางตอเนองจนถงในปจจบน คอ พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 ก าหนดใหทกอตสาหกรรม ทด าเนนงานและมผลกระทบตอสงแวดลอม ตองจดท ารายงานสงแวดลอม (Environmental Impact Assessment Report- EIA Report) เสนอใหส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาต (ส.ผ.) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพจารณา ซงในรายงานประกอบดวยหวขอทเกยวของอตสาหกรรมใน หวขอไดแก ดานมลภาวะทางน า ดานมลภาวะทางอากาศ ดานขยะและของเสย ดานมลภาวะดานดน ดานมลภาวะทางเสยง นอกจากนกฎหมายยงก าหนดใหการพฒนาโครงการใด ๆ ทกอใหเกดผลกระทบกระเทอนสงแวดลอม ตองจดท ารายงานสงแวดลอมเชนกนและตองน าเสนอรายงานสงแวดลอมใหหนวยงานทเกยวของทก 6 เดอนในปจจบนมกจการและประเภทโครงการพฒนาจ านวน 22 ประเภท ไดแก โครงการพฒนาประเภทพาณชย ระบบทางพเศษหรอระบบขนสงมวลชนทใชราง ทาเรอพาณชยประเภทโรงานไฟฟาพลงงานความรอน และอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมกลนน ามนปโตรเลยมผลตปนซเมนต

จากทภาคอตสาหกรรมมความตนตวในการปฏบตตามขอก าหนดตามกฎหมายทก าหนดใหกจการตองท ารายงานสงแวดลอม มผลใหองคทางวชาชพบญชทวโลกมการก าหนดแนวคดเกยวกบการรวบรวมขอมลของการรายงานสงแวดลอมซงในป ค.ศ. 1991 มการจดประเภทและมการก าหนดความหมายของบญชสงแวดลอมออกเปน 3 ลกษณะ ดงตารางตอไปน

DPU

2

ความหมายในมมมองของ ขอบเขตการรายงาน ผรบรายงาน

1. Environmental Natural Resource Accounting (ENA)

ประชาชาตโดยรวม บคคลหรอหนวยงานภายนอก

2. Environmental Financial Accounting (EFA)

องคกรธรกจ บคคลหรอหนวยงานภายนอก

2. Environmental Management Accounting (EMA)

ทงกจการ สวนงาน โครงการ กลมสนคา

ผบรหารและพนกงานภายใน

ทมา : โครงการสมมนา “ใตรมพระบารมการบญชกาวไกล” ภาควชาการบญช คณะพณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ในป ค.ศ. 2005 สมาพนธนกบญชนานาชาตหรอ IFAC ไดก าหนดแนวปฏบตในเรองบญชสงแวดลอม ( IFAC launched International Guidance Document, 2005 ) ส าหรบในประเทศไทยเรองบญชสงแวดลอมยงอยในระหวางการด าเนนการ ในขณะนจงยงไมมมาตรฐานการบญชใดๆ ทเปนหลกปฏบตส าหรบบรษทในประเทศไทย

งานวจย จงศกษา เ กยวกบแนวทางในการจดท าบญช สงแวดลอมในขอบเขตของ Environmental Financial Accounting (EFA) ซงเปนการจดท ารายงานทางการเงนเสนอตอบคคลหรอหนวยงานภายนอก และเนนรายงานดานภาระหนสนทแสดงตนทนดานสงแวดลอมในอนาคต ทมนยส าคญแกผใชรายงานการเงน การใหขอมลกบผใชงบการเงนในเรองสงแวดลอมเปนสวนหนงของการรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility) ซงค านยามของ CSR กลาวไวอยางชดเจนวา “ เปนการทองคกรรวบรวมเรองเกยวกบสงคมทงในดานสงแวดลอม และเศรษฐกจเขาไปสนโยบายของธรกจและการด าเนนงาน ขอบเขตของความรวมมอในการรบผดชอบตอสงคมไดรวมผลกระทบทางตรงของการกระท าขององคกรและผลกระทบดานอนทอาจเกดขนแกสงคม” ผลกระทบของการกระท าขององคกรตอสงคมในเรองของสงแวดลอมจงเปนหวขอทส าคญทก าหนดใหเปดเผยไวในรายงานทางการเงนตาม MD&A ซงเปนขอก าหนดการรายงานของผบรหารของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย และพบวา 64% ของรายงานทางสงคมเปนรายงานดานสงแวดลอมซงเกดจากความสนใจของผมสวนไดเสยและไดรบการสนบสนนจากกฎหมายขอบงคบและแนวทางทเพมขน จงอาจกลาวไดวาการท าบญชสงแวดลอมเพอใหขอมลจง

DPU

3

เปนสวนหนงของกระบวนการความรบผดชอบตอสงคม จงอาจกลาวไดวาการท าบญชสงแวดลอมเพอใหขอมลจงเปนสวนหนงของกระบวนการความรบผดชอบตอสงคม

ปจจยทเปนสงกระตนใหกจการมความรบผดชอบตอสงคม ม 6 ปจจย ไดแก ปจจยท 1 การรเรมหลกการในระดบชาต ปจจยท 2 หลกการทตองปฏบต ปจจยท 3 กฎหมายทงในประเทศและกฎหมายสากล ปจจยท 4 การก ากบดแลกจการทด ปจจยท 5แรงกระตนจากสงคมความเสยงดานชอเสยงและปจจยท 6 แรงกระตนจากนกลงทน จาก 6 ปจจยน าขอมลมาจากการโครงการสมมนา“ใตรมพระบารม-การบญชกาวไกล” เรองการก ากบดแลกจการและการเปดเผยขอมลความรบผดชอบตอสงคม : ดร.ศภมตร เตชะมนตรกลและรองศาสตราจารยดวงมณ โกมารทต ซงงานวจยฉบบนตองการศกษาวาปจจยเหลานเปนปจจยทมผลตอการประยกตใชการบญชสงแวดลอมอยางไร และนอกจากนยงตองการศกษาถงการน าเอาการบญชสงแวดลอมมาใชในทางปฏบตอยางไร และมความแตกตางในการเปดเผยขอมลในรายงานทางการเงนอยางไร วตถประสงค

1. เพอศกษาปจจยทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมในธรกจ 2. เพอศกษาการจดท ารายงานและการเปดเผยขอมลของแตละกลมธรกจทมผลตอการจดท า

บญชสงแวดลอมในธรกจ 3. เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมในทางปฏบตในแตละกลม

ธรกจ

สมมตฐาน

กลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 7 กลมหลกทรพยตางกนจะท าใหการประยกตการใชบญชสงแวดลอมของกลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยตางกนไดแก การรเรมหลกในระดบประเทศ หลกการทตองปฏบต กฎหมายทงในประเทศและกฎหมายสากล การก ากบดแลกจการทด แรงกระตนจากสงคมความเสยงดานชอเสยง แรงกระตนจากนกลงทน

DPU

4

นยามศพท สงแวดลอม สภาพทางธรรมชาตทอยรอบธรกจ เชน อากาศ น า พนดน บญชสงแวดลอม การรบรรายการทางบญช ทแสดงขอมลเกยว สงวดลอมและผลการปฏบตงานดานสงแวดลอม ขององคกรธรกจเพอใชในการบรหารงาน รายงานการเงนเกยวกบสงแวดลอม การจดท ารายงานการเงนทน าเสนอตอบคคลหรอ พนกงานภายนอก เปนการรายงานดานภาระ หนสนทเปนผลจากตนทนคาใชจายเกยวกบ สงแวดลอมในอนาคตทมนยส าคญแกผใชงบ การเงนทเปนไปตามระเบยบขอบงคบของหนวย งานราชการทเกยวของ และการใช มาตรฐานการ บญชเปนหลกในการจดท ารายงานทางการเงน การเปดเผยขอมลการบญชสงแวดลอม การน าเสนอขอมลในรายงานทางการเงน ในสวน

ตาง ๆ ของรายงานประจ าป หรอในหมายเหต ประกอบงบการเงน

การสนบสนนขององคกร การก าหนดนโยบาย และการวางแผนการด าเนน งานท งระยะส นและระยะยาวรวมท งการฝก อบรมและสงเสรมพฒนาการเรยนรของพนกงาน

DPU

5

ตนทนสงแวดลอม ตนทน ทเกดจากความรบผดชอบในการจดการ ดานสงแวดลอมของธรกจ จากการปฏบตตาม กฎหมายจรยธรรมของธรกจ หรอวตถประสงค อนๆ ทธรกจก าหนดขน ขอบเขตของการวจย ศกษาจากแบบสอบถามผบรหารฝายบญชของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย รวม 7 กลมหลกทรพย ไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร กลมสนคาอปโภคและบรโภค กลมสนคาอตสาหกรรม กลมอสงหารมทรพยและกอนสราง กลมทรพยากร กลมบรการ กลมเทคโนโลย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เปนขอมลใหแกภาคธรกจในการประยกตใชการบญชสงแวดลอม 2. ผลการศกษาน าไปใชในการปรบปรงกระบวนการประยกตใชการบญชสงแวดลอมให ประสบความส าเรจ 3. ใชเปนขอมล ในการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนในวชาบญชการเงนในเรอง เกยวกบสงแวดลอม

DPU

6

บทท 2

แนวความคดทฤษฏทเกยวของ

ในปจจบนประเทศไทยยงไมมการก าหนดเกยวกบมาตรฐานการบญช ในเรองการบญชสงแวดลอมและการเปดเผยขอมลสงแวดลอมเปนแนวทางในการปฏบต ดงนนในการศกษาวจยเรอง ปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม จงท าการรวบรวมแนวคดและทฤษฎ เอกสารบทความการสมมนาและงานวจยทเกยวของกบการจดท าบญชสงแวดลอมเปนพนฐานในการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลถงปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมกอนเรมงานวจยแบงเปน

1. แนวทางปฏบตในเรองความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility) 2. กฎหมายและขอบงคบเกยวกบการจดการสงแวดลอม 3. ความหมายเกยวกบบญชสงแวดลอม (Environment Accounting)

4. งานวจยเกยวของกบการบญชสงแวดลอม แนวคดและแนวทางปฏบตในเรองความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility)

การด าเนนธรกจในโลกเศรษฐกจปจจบนมแรงกระตนในเรองแนวคด “ความรบผดชอบตอสงคมของธรกจ” หรอ CSR ทการด าเนนธรกจควรมการค านงถงเรองสงแวดลอมและสงคม ซงเปนทศทางใหมในการด าเนนธรกจทเรยกวา “การพฒนาทย งยน” หรอ sustainable development เปนการด าเนนธรกจทตองค านงถงสงแวดลอมและสงคมนอกเหนอจากประโยชนทางเศรษฐกจเพยงดานเดยวเทานน ค านยามของ CSR คอ “การด าเนนธรกจควบคไปกบการใสใจดแลรกษาสงคมและสงแวดลอมภายใตหลกจรยธรรม การก ากบดแลกจการทด และการน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการ เพอน าไปสการด าเนนธรกจทประสบความส าเรจอยางย งยน” จากแนวคดในเรองความรบผดชอบตอสงคม ประเทศไทยไดมหลกแนวคดเกยวกบความรบผดชอบตอสงคมจากหลกปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชด ารสมาต งแต พ.ศ. 2517 ทน ามาประยกตใชในภาคธรกจทอยในหลกการประมาณความ

DPU

7

ระมดระวง มเหตผล และการบรหารความเสยง ภายใตความรและคณธรรมในการประกอบธรกจ มเปาหมาย คอ ความสมดล มนคง และย งยนของชวตและสงคม ซงมขอมลจากคณะท างานสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมและบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย : ความรบผดชอบตอสงคม (CSR) : หนงสอ เขมทศธรกจเพอสงคม (1 กมภาพนธ 2551) ส าหรบแนวปฏบตในเรองความรบผดชอบตอสงคม (CSR) แบงได 8 หวขอดงน

1. การก ากบดแลกจการทด (Economic Good Governance) 2. การประกอบธรกจดวยความเปนธรรม (Ethical Business Conduct) 3. การเคารพสทธมนษยชนและการปฏบตตอแรงงานอยางเปนธรรม

(Labor / Employee / Human Rights) 4. ความรบผดชอบตอผบรโภค (Customers / Stakeholders) 5. การรวมพฒนาชมชนและสงคม (Social / Community Involvement) 6. การดแลรกษาสงแวดลอม (Environment) 7. นวตกรรมและการเผยแพรนวตกรรมจากการด าเนนงานความรบผดชอบตอสงคม (Development of Innovation through CSR Best Practices) 8. การจดท ารายงานดานสงคมและสงแวดลอม (Accountability & Transparency CSR Report)

แนวปฏบตทางดานความรบผดชอบตอสงคมทเกยวของโดยตรงในเรองสงแวดลอมโดยอยในแนวปฏบตหวขอท 6 ในเรองการดแลรกษาสงแวดลอมและแนวปฏบตหวขอท 8 ในเรองการจดท ารายงานดานสงคมและสงแวดลอม ซงในหวขอท 6 เรองการดแลรกษาสงแวดลอมมหลกการ คอธรกจมหนาทในการจดการเกยวกบสงแวดลอมหรอปญหาทอาจเกดขนจากสงแวดลอมทเกดจากการด าเนนงานของธรกจ จงมแนวปฏบตโดยใหธรกจจดใหมระบบการบรหารงานดานสงแวดลอมทเหมาะสมและมการตดตามประเมนผลการด าเนนงานอยางสม าเสมอ รวมทงมการใชเทคโนโลยและขนตอนการผลตทไดมาตรฐานดานสงแวดลอม โดยค านงการลดปรมาณและการบ าบดมลพษกอนปลอยสธรรมชาต การใหความรและฝกอบรมพนกงานในเรองสงแวดลอม ความปลอดภยและสาธารณสข พรอมการจดเตรยมแผนฉกเฉนเพอจดการกบปญหาเกยวกบสงแวดลอมทอาจจะเกดขนรวมทงการจดใหมระบบการรายงานตอหนวยงานก ากบดแลทนททเกดเหตการณ และในหวขอท 8 เรองการจดรายงานดานสงคมและสงแวดลอม มหลกการใหธรกจควรใหความส าคญกบการเปดเผยขอมลทเปนประโยชนตอผมสวนไดเสย (stakeholders) มแนวปฏบตคอใหมการจดท ารายงานเปดเผยการด าเนนงานดานสงคมและสงแวดลอม (CSR report) โดยอาจระบไวในรายงานประจ าป(annual

DPU

8

report) หรอจดท าเปนฉบบแยกตางหากจากรายงานประจ าป ทเรยกวา “รายงานความย งยน”(sustainability report) ทมการเปดเผยเกยวกบการด าเนนงานดานสงแวดลอมและความปลอดภยในเรองกระบวนการบรหารจดการดานสงแวดลอมและการฟนฟธรรมชาต และกระบวนการจดการของเสยและวสดเหลอใชจากกระบวนการผลต ลกษณะของผลตภณฑและบรการทเปนประโยชน มคณคาตอผบรโภค สงคม และสงแวดลอม กฎหมายและขอบงคบเกยวกบการจดการสงแวดลอม

ขอกฎหมายและขอบงคบเกยวกบกบการจดการสงแวดลอมในประเทศไทย มการด าเนนงานเกยวกบดานนทก าหนดชดเจนเกยวกบธรกจทมการกระทบตอสงแวดลอมเชน ธรกจทมการด าเนนงานดานอตสาหกรรมการผลต หรอธรกจทจดตงในรปแบบโรงงานอตสาหกรรมขนาดเลกแตมการด าเนนงานทกระทบตอมลภาวะสงแวดลอมดานอากาศ ดานเสยง ดานน า ดานกากขยะของเสยจากการผลต มการก าหนดใหธรกจตองจดทะเบยนกบกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและกรมโรงงาน รวมทงก าหนดใหธรกจตองจดท ารายงานดานสงแวดลอมทเรยกวา “รายงานสงแวดลอม” (EIA Report : Environmental Impact Assessment Report) น าสงส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามก าหนดขอบงคบตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 ซงเปนกฎหมายและขอบงคบเกยวกบสงแวดลอมในประเทศไทยในการจดการและควบคมเกยวกบสงแวดลอม จากการด าเนนงานของธรกจในดานเสยง ดานน า ดานกากขยะของเสย ดานอากาศ ในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 มการก าหนดกฎหมายทเกยวของ 10 ฉบบ คอ

1. กฎหมายเกยวกบการจดการคณภาพอากาศและการควบคมมลพษ 2. กฎหมายเกยวกบการจดการคณน าและการควบคมมลพษทางน า 3. กฎหมายเกยวกบขยะมลฝอยกฎหมายเกยวกบเขตพนทคมครองสงแวดลอม 4. กฎหมายเกยวกบเขตพนทคมครองสงแวดลอม 5. กฎหมายเกยวกบเขตควบคมมลพษ 6. กฎหมายเกยวกบการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม 7. กฎหมายเกยวกบโรงงาน 8. กฎหมายเกยวกบคณภาพระดบเสยงและการควบคมมลภาวะทางเสยง 9. กฎหมายเกยวกบสารพษ สารเคม วตถอนตราย วตถมพษ 10. กฎหมายเกยวกบแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและแหลงศลปกรรม

DPU

9

การด าเนนธรกจทเกยวของกบสงแวดลอมในประเทศไทยทมกฎหมายก าหนดใหจดท ารายงานสงแวดลอมตามขอบงคบของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จะเหนวาในโลกเศรษฐกจปจจบนมน าระบบการรบรองคณภาพทองคกรมาตรฐานสากลจดระเบยบการคาโลก ISO (International Standardization and Organization) ทเปนมาตรฐานการวดคณภาพทองคกรตาง ๆ ทวโลกเลอกใช เพอรบรองระบบการบรหารการด าเนนงานขององคกร ระบบคณภาพทใชในการควบคมการผลตหรอการใหบรการ และในสวนทเกยวของกบการจดการสงแวดลอมในการรบรองคณภาพมาตรฐานสากลมการรบรองคณภาพดานสงแวดลอม คอ ISO 14000 เปนมาตรฐานระบบการจดการสงแวดลอม (Environmental Management System) ซงเปนมาตรฐานสากลในการจดการดานสงแวดลอมทางบญชและดานการเงนครอบคลมตงแตการออกแบบ การตลาด การผลต การบรการ ซงระบบการจดการสงแวดลอมเปนสวนหนงของระบบการบรหารทงหมด โดยมวตถประสงคใหองคกรปรบปรงผลการด าเนนงานทมผลกระทบตอสงแวดลอมอยางตอเนอง มาตรฐานการจดการสงแวดลอมนไมไดเปนกฎหมายหรอขอบงคบของรฐทบงคบในการจดท า แตผประกอบการถอปฏบตโดยความสมครใจเพราะมความตระหนกในการปกปองสงแวดลอมและความตองการในการขยายตลาด จากการทธรกจน ามาตรฐานระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14000 ไปท าการปฏบตในระบบการจดการสงแวดลอมเพอแสดงใหเหนถงความสามารถของในการปฏบตตามขอก าหนดดานสงแวดลอม และการขอใบรบรองระบบการจดการสงแวดลอมเพอ แสดงใหเหนวาธรกจมการปฏบตตามมาตรฐานการรบรองคณภาพดานสงแวดลอมและสรางความมนใจวาธรกจด าเนนงานตามนโยบายสงแวดลอม

จากขอก าหนดตามกฎหมายตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และมาตรฐานระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14000 จากการก าหนดตามกฎหมายและตามความสมครใจของธรกจในการจดท า นอกจากนยงมการก าหนดเกยวกบการน าเสนอเกยวกบสงแวดลอมในบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (The securities Exchange Commission : SEC) ทมการออกขอก าหนดทเกยวของกบสงแวดลอมไว 3 ขอ คอ 1. ก าหนดใหบรษทตองเปดเผยผลกระทบทเปนสาระส าคญตอคาใชจายในการลงทน ก าไรและฐานะการแขงขนของบรษทหรอการปฏบตการตามกฎหมายสงแวดลอมและตองเปดเผยประมาณการคาใชจายสงแวดลอมทงในปปจจบนและในอนาคต 2. ก าหนดใหบรษทตองเปดเผยถงการด าเนนงานตามกฎหมายสงแวดลอมทเพมขนภายใตกฎหมายสงแวดลอมและคาใชจายทเกยวของ

DPU

10

3. ก าหนดใหบรษทเปดเผยขอมลสงแวดลอมโดยการอธบายและวเคราะหเกยวกบการจดการสงแวดลอม กฎระเบยบขอบงคบ ขอผกมด เหตการณ หรอความไมแนนอนทอาจจะเกดผลกระทบทมนยส าคญตอสภาพคลองและทรพยากรดานเงนทนของบรษท การบญชสงแวดลอม : ความหมาย การจดท าบญชและรายงานเกยวกบบญชสงแวดลอม

การจดท าบญชสงแวดลอมในประเทศไทยยงไมมมาตรฐานการบญชหรอกฎหมายขอบงคบทเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ดงนนในเรองการบญชสงแวดลอมจงเปนเพยงการแสดงขอมลเกยวกบผลกระทบของสงแวดลอมจากการปฏบตงานของธรกจและบางครงจะน าขอมลไปแสดงรวมอยในตนทนหรอคาใชจายเกยวกบการผลต จากการศกษาขอมลมผใหความหมายและการจดท าเกยวกบขอมลเกยวกบสงแวดลอมไวหลายดานดงน

Kimio Uno : การบญชสงแวดลอม เปนการจดท าบญชทรวบรวมและจดท ารายงานขอมลการบญชเกยวกบสงแวดลอมเพอเปดเผยขอมลตอผมสวนไดเสย การบญชสงแวดลอมไดแบงเปน 3 ประเภท คอ

1. การบญชสงแวดลอมทแสดงภาพรวมระดบชาต (Environment National Accounting) จะรายงานเกยวกบตนทนและคาใชจายสงแวดลอมทรฐบาลตองลงทนเพอรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศใหมความย งยน (Sustainable) เปนการแสดงขอมลในระดบมหภาค

2. การบญชสงแวดลอมทางบญชการเงน (Environment Financial Accounting) เปนการเปดเผยขอมลเกยวกบการลงทนของธรกจเพอรกษาสงแวดลอม มการแสดงรายได คาใชจายทอาจเกดขนหรอเกยวของกบสงแวดลอม ตลอดจนภาระหนสนทอาจจะเกดขนในอนาคตถาไมปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบสงแวดลอม รายงานดงกลาวแสดงในระดบจลภาคตอบคคลหรอหนวยงานภายนอก จะแสดงการเปดเผยขอมลตามาตรฐานการบญชหรอขอบงคบททางราชการก าหนดไว

3. การบญชสงแวดลอมทางบญชบรหารหรอการบญชบรหารสงแวดลอม(Environment Management Accounting) เปนการเปดเผยขอมลและการจดท ารายงานขอมลดานการลงทน ตนทนและรายไดทเปนผลกระทบจากการบรหารสงแวดลอมของธรกจ เปนการจดท ารายงานตอฝายบรหารภายในของธรกจ

Rob Gray (1994) : การบญชสงแวดลอม เปนการบญชทเกยวของกบสงแวดลอมทองคกรธรกจมการจดท าหรอเตรยมการในดานบญชแนวระบบนเวศ (eco-accounting) การจดท าบญช

DPU

11

สงแวดลอมจงครอบคลมในเรองการบญชส าหรบหนสนทอาจเกดขนและความเสยงภยจากสงแวดลอม การบญชส าหรบการตราคาสนทรพยใหมและการประมาณการเงนทนทเกยวกบสงแวดลอม การวเคราะหตนทนในดานพลงงาน ของเสย การปกปองสงแวดลอม การประเมนการลงทนโดยค านงถงปจจยสงแวดลอม การประเมนเกยวกบตนทนและประโยชนทจะไดรบจากการปรบปรงดานสงแวดลอม การพฒนาดานการบญชโดยการน าเสนอขอมลดานสนทรพย หนสนและตนทนในแงของนเวศวทยาทไมใชตวเงน

ดร. ศภมตร เตชะมนตรกล และรองศาสตราจารยดวงมณ โกมารทต (2549) : การบญชสงแวดลอม หมายถง การบญชทแสดงสารสนเทศเกยวกบผลกระทบของสงแวดลอมและผลการปฏบตงานดานสงแวดลอมขององคกรธรกจ การบญชสงแวดลอมในมมมองของการบญชบรหาร (Management Accounting) เปนการบญชทระบการประมวลผลและวเคราะหขอมลและสารสนเทศตาง ๆ ทเกยวของกบสงแวดลอมทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงนเสนอตอผบรหารทกระดบภายในองคกรเปนหนาททส าคญของนกบญชบรหารทตองค านงถงผลกระทบตอสงแวดลอมการประมาณเกยวกบผลทไดรบและตนทนคาใชจายเกยวกบสงแวดลอม การปรบปรงระบบขอมลทมอยใหเปนระบบขอมลเพอการบรหารสงแวดลอม การประมวลและจ าแนกประเภทของตนทนสงแวดลอม (Environment Costs) การปนสวนตนทนและการค านวณตนทนสงแวดลอมใหเขากบผลตภณฑโดยท าการวเคราะหและปรบปรงวธการปนสวน การประเมนและวเคราะหโครงการลงทนจากการจดการบรหารสงแวดลอม การตรวจสอบสงแวดลอม (Environment Audit) การวเคราะหตนทน ผลทไดรบ กบเงนทนตอการปรบปรงดานสงแวดลอม การประเมนผลกระทบตอตนทนสงแวดลอมและความเสยงทางการเงนเพอการวางแผนธรกจในระยะยาว การจดท าระบบขอมล การจดท ารายงานสนบสนนโครงการอนรกษสงแวดลอม การจดท าขอมล สารสนเทศและรายงานเกยวกบสงแวดลอมแกฝายบรหาร และหนวยงานทเกยวของ ดร. ศภมตร เตชะมนตรกล และรองศาสตราจารยดวงมณ โกมารทต (2549) : การก ากบดแลกจการและการเปดเผยขอมลความรบผดชอบตอสงคม

นยาม ความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR) คอ การท องคกรรวบรวมเรองทเกยวกบสงคมทงในดานสงแวดลอมและเศรษฐกจเขาสนโยบายทางธรกจและการด าเนนงาน ขอบเขตของความรวมมอในการรบผดชอบตอสงคมไดรวมผลกระทบทางตรงของการกระท าขององคกรและผลกระทบดานอนทอาจเกดขนแกสงคม

ทศทางปจจบนและผลทเกดขนตอการเปดเผยผลกระทบตอความรวมมอในการรบผดชอบตอสงคม : สงทกระตนตอความรวมมอในการรบผดชอบตอสงคม คอ

1. การรเรมหลกในระดบชาต : การจดประชมและแนวทางการปฏบตทเปนสากล 2. หลกการทตองปฏบต

DPU

12

3. กฎหมายทงในประเทศและตางประเทศ 4. การก ากบดแลทด 5. แรงกระตนจากสงคมและความเสยงดานชอเสยง 6. แรงกระตนจากนกลงทน

การเปดเผยความรวมมอในการรบผดชอบตอสงคม : มการจดท ารายงานเรยกวา รายงานดานสงแวดลอมหรอสงคม หรอรายงานยงยน แนวโนมในการรายงานทางสงคมมการจดท ารายงานด าเนนงานดานสงแวดลอมทไดรบการสนบสนน โดยการพฒนาของกฎหมายและขอบงคบทตองการใหองคกรรายงานในเรองการด าเนนงานดานสงแวดลอในประเทศ ปจจบนรายงานดานสงแวดลอมมจ านวน 64% ของรายงานทางสงคมทงหมด ซงเกดขนจากความสนใจของผถอหนและไดรบการสนบสนนจากกฎหมายขอบงคบและมแนวโนมทเพมขน

รองศาสตราจารยวชนพร เศรษฐสกโก : การน าเสนอขอบเขตของบญชเพอสงแวดลอมในดานการเกบขอมลในการบนทกรายการทางบญชและรายงานเกยวกบการบญชเกยวกบหนสนและความเสยงอาจเกดขนจากสงแวดลอม การบญชเกยวกบการตราคาสนทรพยใหมในการลงทนเกยวกบสงแวดลอม การวเคราะหตนทนในดานพลงงาน ของเสยและการอนรกษธรรมชาต การประเมนผลการลงทนทรวมถงปจจยทางสงแวดลอม การแสดงรายการสนทรพย หนสนและตนทนทมตวเลข ไมเปนตวเลข ทางการเงน (Ecological or Non - Financial Terms) ตนทนดานกฎหมายทเกดขนจรงและอาจเกดขน ผลกระทบดานภาษ คาเผอส าหรบการเตรยมการส าหรบการแกไขในขอผดพลาดทไมปฏบตตามกฎหมายขอบงคบ การรบเงนชวยเหลอ การเปดเผยตนทนดานพลงงาน การเปดเผยตนทนในการจดการและการก าจดของเสย การเปดเผยตนทนการบรรจหบหอ การเปดเผยตนทนทตองปฏบตตามกฎหมาย การเปดเผยวธการหรอกระบวนการผลตในการท าใหสภาพของสงแวดลอมสะอาด

Intergovermental Working Group of Experts on International Stardards of Accounting and Reporting : ISAR) กลมผเชยวชาญวาดวยมาตรฐานสากลเกยวกบการบญชและรายงานเปนองคกรทจดตงขนโดยคณะรฐมนตรเศรษฐกจและสงคมแหงองคการสหประชาชาต (The United Nation Economic and Social Council : ECOSOC) มการน าผลในการศกษาเรอง Accounting and Reporting for Environmental Cost and Liabilities น ามาเปดเผยดงน

เกณฑในการจดท ารายงานสงแวดลอมค านงถงการน าเอาหลก Triple Bottom Line มาพจารณาในมมมองระยะยาวโดยเนนดานสงคม(Social Criteria) ประกอบดานเกณฑดานสงแวดลอมซงเปนสวนหนงของการก ากบดแลกจการ(Corporate Governance) และความรบผดชอบ

DPU

13

ตอผถอหนในการสรางมลคาตอธรกจระยะยาว การจดท ารายงานเกยวกบสงแวดลอมและการพฒนาทย งยนมการค านงถงการน าเอาหลก Triple Bottom Line มาใชในรายงานประกอบ 3 ดาน คอ

1. ผลการด าเนนงานดานเศรษฐกจ (Economic Performance) หรอรายงานดานบญช(Financial Accounting and Reporting) 2. ผลการด าเนนงานดานสงแวดลอม (Environment Performance) หรอรายงานดานสงแวดลอม (Environment Reporting) 3. ผลการด าเนนงานดานสงคมและจรรยาบรรณ (Social Performance) หรอรายงานดานการบญชสงคมและจรรยาบรรณ

รายงานทง 3 รายงาน เปนรายงานย งยนทแสดงสงแวดลอมทเนนความรบผดชอบทมตอสงคม ซงบญชสงแวดลอมเปนสวนหนงของการบญชตามความรบผดชอบ (Social Accounting) งานวจยทเกยวของกบการบญชสงแวดลอม แบงหวขอดงน

1. การประยกตใชการบญชสงแวดลอมในประเทศไทย 2. ทศนคตของนกบญชเกยวกบการบญชสงแวดลอม 3. แนวทางการปฏบตและแนวโนมทางการบญชการเงน และ การเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอมของอตสาหกรรมประเภททมผลกระทบโดยตรงหรอมนยส าคญตอสงแวดลอม 4. การเปดเผยขอมลสงแวดลอมในรายงานทางการเงนและรายงานผลการด าเนนงานดานสงแวดลอมส าหรบบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

การประยกตใชการบญชสงแวดลอมในประเทศไทย : พจน วรศทธากร (2543) ศกษาเรองแนวทางการประยกตใชการบญชเพอสงแวดลอมส าหรบธรกจอตสาหกรรมจงหวดเชยงใหมและล าพน เปนการวเคราะหจากบทความเอกสารวชาการดานตางๆ ทเกยวของและการสงแบบสอบถามเพอหาแนวทางในการปฏบตโดยมกลมตวอยาง 16 บรษท และผลจากการศกษาพบวาผบรหารและนกบญชสวนมากมความรเกยวกบการบญชสงแวดลอมนอยมาก และผตอบแบบสอบถามมความเหนตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมเปนไปไดยากและยงไมเปนทเผยแพร หนวยงานรฐยงไมมการตดตามและสงเสรมการรกษาสงแวดลอม

ทศนคตของนกบญชเกยวกบการบญชสงแวดลอม : นงนช โฆษตคณ และ พชราภรณ ลมปองคนนท (2540) ศกษาพนฐานความรและความเขาใจในเรองการบญชสงแวดลอม เพอศกษาทศนคตของนกบญชเกยวกบการเปดเผยขอมลสงแวดลอมและสดสวนของบรษททมการจดท าบญชสงแวดลอม จ านวนกลมตวอยาง 500 บรษทแรกทมก าไรสงสดในป 1994 จากการศกษาพบวา

DPU

14

1. นกบญชสวนใหญยงไมมความรความเขาใจเรองเกยวกบการบญชสงแวดลอมซงอาจเปนไปไดวา เรองการบญชสงแวดลอมเปนเรองใหมและยงไมมนโยบาย มาตรการ และวธการทชดเจนในการปฏบตทางบญช นกบญชมความคดตอการเปดเผยขอมลในงบการเงนควรท าการเปดเผยขอมลสงแวดลอมรวมในงบการเงนมากกวาเพราะมความสะดวก และประหยดเวลาคาใชจายในการจดท า 2. บรษทในกลมเปาหมายสวนใหญไมมการจดท าในเรองบญชสงแวดลอม ซงเปนไปไดวาบรษทไมมนโยบาย แผนงานในการปฏบตเรองสงแวดลอม

แนวทางการปฏบตและแนวโนมทางการบญชการเงน และการเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอมของอตสาหกรรมประเภททมผลกระทบโดยตรงหรอมนยส าคญตอสงแวดลอม : จกรพนธ จนดาวงศ (2547) ท าการศกษาแนวทางในการปฏบตดานนโยบายการบญชเกยวกบสงแวดลอม จากการสอบถามและศกษาการเปดเผยขอมลในรายงานทางการเงนและรายงานการด าเนนงานดานสงแวดลอมจากกลมตวอยาง 40 บรษทมเพยงบรษทเดยวหรอคดเปนรอยละ 2.50 เทานนทมการก าหนดนโยบายการบญชเกยวกบสงแวดลอมไวอยางชดเจน แตนโยบายทก าหนดขนครอบคลมเพยงรายการบญชเกยวกบคาใชจายสงแวดลอมและหนสนสงแวดลอมทอาจจะเกดขน เนองจากบรษทน าหลกการบญชเพอสงแวดลอมเพยงบางสวนประยกตใช ซงการน าหลกการบญชเพอสงแวดลอมมาประยกตใชยงไมมมาตรฐานการบญชของไทยทเกยวของออกมาบงคบใชหรอน ามาเปนแนวทางในการปฏบตทอางองไดจงตองอางองหลกการปฏบตของตางประเทศ และนกบญชทมความเชยวชาญดานการบญชสงแวดลอมในองคกรยงมจ านวนนอยและไมมความมนใจในหลกการปฏบตวามความถกตองและเหมาะสมหรอไม

ในการศกษาการเปดเผยขอมลพบวาธรกจดานอตสาหกรรมทมการเปดเผยขอมล นอยมาก ไดแก กลมอตสาหกรรมการขนสง เพราะบางธรกจไมไดจดท าเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและมการจดท างบการเงนน าสงกรมพฒนาธรกจ กระทรวงพาณชยเทานน จงพบวาไมมการเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอม และถงแมวาบรษททไดรบการรบรองมาตรฐาน

การเปดเผยขอมลสงแวดลอมในรายงานทางการเงนและรายงานผลการด าเนนงานดานสงแวดลอมส าหรบบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย : ศภมตร เตชะมนตรกล (2540) ไดท าการส ารวจการเปดเผยขอมลสงแวดลอมในรายงานประจ าปของบรษททจะทะเบยนและบรษททไมไดจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยจ านวน 100 บรษทโดยการโทรศพทสอบถามและส ารวจจากรายงานประจ าป พบวาการเปดเผยขอมลในระดบทต ามาก บรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดมการเปดเผยขอมลมากกวาบรษททมไดจด

DPU

15

ทะเบยนในตลาดหลกทรพย และขอมลเกยวกบกจกรรมสงแวดลอมมการเปดเผยขอมลมากทสดนอกจากนนเปนคาใชจายในการลงทนดานสงแวดลอม การปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมและนโยบายดานสงแวดลอม การเปดเผยสวนใหญอยในสารจากประธานกรรมการบรษทและมเพยงเลกนอยทเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงน และไดท าการศกษาในการก าหนดลกษณะขอมลและรปแบบรายงานจากความคดเหนของฝายบรหารของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและผใชขอมลสงแวดลอม (นกลงทน หนวยงานรฐบาล เจาหน กลมชมชน) ผลจากการส ารวจพบวา ขอมลสงแวดลอมดานการวางแผน นโยบาย แผนงาน ผลงาน สนทรพยและคาใชจาย ผลประโยชนการปฏบตตามกฎหมายและหนสนทอาจเกดขนควรมการเปดเผยถงระดบความสงต าของรายการสนทรพยและคาใชจายควรมการเปดเผยมากทสด สวนแผนงานไดรบการสนบสนนใหเปดนอยทสดกลมผใชขอมลเหนวาขอมลสนทรพยและคาใชจายส าคญ ในขณะทกลมผใชขอมลเหนวาการปฏบตตามกฎหมายส าคญเชนกน และกลมผตอบทงหมดสนบสนนรายงานเกยวกบสงแวดลอมใหน าเสนอแยกจากรายงานประจ าป

จากการศกษางานวจย เอกสารบทความจากผทรงคณวฒ เกยวกบบญชสงแวดลอมในการจดท ารายงานและการเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอมยงไมมการจดท าขอมลเกยวกบบญชสงแวดลอมและศกษาถงสาเหตการจดท าบญชสงแวดลอม ซงจากการศกษาขอมลดงกลาวผวจยจงเหนวาแนวทางในการทจะประยกตใชบญชสงแวดลอมนาจะศกษาในขอมลเกยวกบปจจยทเปนสงกระตนใหกจการมความรบผดชอบตอสงคม 6 ปจจย ไดแก ปจจยทหนง คอ การรเรมหลกการในระดบชาต ปจจยทสอง คอ หลกการทตองปฏบต ปจจยทสาม คอ กฎหมายในประเทศและกฎหมายสากล ปจจยทส คอ การก ากบดแลกจการทด ปจจยทหา คอ แรงกระตนจากสงคมดานชอเสยงและปจจยทหก คอ แรงกระตนจากนกลงทน

กรอบแนวคดในการจดท าวจย

ตวแปรตน

กลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 7 กลมหลกทรพย

กลม 1 กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร

กลม 2 กลมสนคาอปโภคและบรโภค

กลม 3 กลมสนคาอตสาหกรรม

กลม 4 กลมอสงหารมทรพยและกอสราง

กลม 5 กลมทรพยากร

กลม 6 กลมบรการ

กลม 7 เทคโนโลย

ตวแปรตาม การรเรมหลกในแนวทางระดบชาต หลกการทตองปฏบต กฎหมายทงในประเทศและกฎหมายสากล การก ากบดแลกจการทด แรงกระตนจากสงคมความเสยงดานชอเสยง แรงกระตนจากนกลงทน

DPU

16

บทท 3

ระเบยบวธวจย

งานวจยนเปนงานวจยเชงประยกต ทมงจะศกษาปจจยทสงผลตอการประยกตใชการบญชสงแวดลอม และศกษาปญหาอปสรรคในการน าเอาบญชสงแวดลอมมาประยกตใชเพอชวยในการปรบปรงผลการด าเนนงาน จากการทตองศกษาในลกษณะดงกลาวระเบยบวธวจยจงเปนลกษณะของการวจยเชงส ารวจ (Exploratory research) และเพอใหเกดความเขาใจในประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบการบญชสงแวดลอม และเพอใหงานวจยไดขอมลอยางเพยงพอ จงก าหนดใหมการใชเครองมอวจยทงแบบเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใหสามารถเกบขอมลจากการส ารวจความคดเหน(Survey) ทงขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพจากการวธการสมภาษณกงมโครงสราง(Semi Structured Interview) ทงนเพอใหไดขอมลมาใชประกอบการวเคราะหงานวจยรายละเอยดของระเบยบวธวจยมดงตอไปน 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

เนองจากงานวจยนมขอบเขตการศกษาเฉพาะในกลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผวจยจงก าหนดกลมประชากรตามการแบงกลมของตลาดหลกทรพยแหงประเทศ ซงเปนกลมทเปดเผยมจ านวนแนนอนโดยน ามาจากรายชอทแสดงไวในบญชรายชอในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและประกาศรายชอในเวบไซดตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ณ วนท 27 เมษายน 2551 (http://www.sec.go.th) ซงแบงออกเปนกลมท งสน 8 กลม ผวจ ยท าการก าหนดกลมตวอยางตามจดมงหมาย (Purposive Sampling) จากประชากรดงกลาว โดยคดเลอกเพยง 7 กลม คอ 1) กลมเกษตรและอสาหกรรมอาหาร 2) กลมสนคาอปโภคบรโภค 3) กลมสนคาอตสาหกรรม 4) กลมอสงหารมทรพยและกอสราง 5) กลมทรพยากร 6) กลมบรการ และ7) กลมเทคโนโลย การทผวจยเลอกกลมธรกจเหลานเนองจากเปนกลมธรกจทมการด าเนนงานทมผลโดยตรงตอสงแวดลอม สวนกลมธรกจการเงนไมไดท าการเลอกเปนกลมตวอยางเนองจากการด าเนนงานมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย

DPU

17

ผวจยก าหนดจ านวนการสงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางตามกลมทก าหนด 7 กลมรวมจ านวนแบบสอบถาม 418 ฉบบและท าการสงแบบสอบถามตามจ านวนทงหมด จ านวนประชากรและกลมตวอยางแสดงไวในตารางท 3-1 ตารางท 3-1 จ านวนประชากรและตวอยางเรยงตามกลมหลกทรพย

กลมหลกทรพย

จ านวน บรษทกลมตวอยาง

(บรษท) กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร 44 กลมสนคาอปโภคและบรโภค 42 กลมสนคาอตสาหกรรม 68 กลมอสงหารมทรพยและกอสราง 107 กลมทรพยากร 25 กลมบรการ 84 กลมเทคโนโลย 37 รวม 407

3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.2.1 การส ารวจความคดเหนโดยการใชแบบสอบถาม ผวจยจงใชวธส ารวจ (Survey) โดยการสงแบบสอบถามตรงไปยงผบรหารฝายบญชของกลมตวอยาง ในการออกแบบสอบถามเพอใหไดขอมลเชงปรมาณน ผวจยใชแบบสอบถามระดบความคดเหนแบบ Likert Scale ระดบ 1-5 โดยมระดบดงน

ระดบLikert Scale ความคดเหน 5 เหนดวยอยางยง 4 เหนดวย 3 ไมแนใจ 2 ไมเหนดวย 1 ไมเหนดวยอยางยง

DPU

18

โครงสรางของแบบสอบถามแบงออกเปน 8 สวนไดแก สวนท 1 และ 2 เปนค าถามขอมลเกยวกบผตอบแบบสอบถามและบรษท สวน 3 เปนแบบสอบถามระดบความคดเหนเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ สวนท 4 เปนแบบสอบถามระดบความคดเหนเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ สวนท 5 เปนแบบสอบถามระดบความคดเหนเกยวกบหลกการปฏบตเกยวกบสงแวดลอม สวนท 6 เปนแบบสอบถามระดบความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอม สวนท 7 เปนแบบสอบถามระดบความคดเหนเกยวกบผลกระทบการบญชสงแวดลอมทมผลตอการด าเนนงานและภาพลกษณของบรษท สวนท 8 เปนค าถามปลายเปดสอบถามความคดเหนในปญหาและอปสรรคและขอเสนอในการประยกตใชการบญชสงแวดลอม โดยมรายละเอยดของค าถามในแบบสอบถามดงน

แบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไปของผบรหารฝายบญช ประกอบดวย 7 ค าถามครอบคลมขอมลสวนบคคล อาท เพศ อาย การศกษา ประสบการณการท างาน ต าแหนงงานปจจบน ความรเกยวกบบญชสงแวดลอม

แบบสอบถามสวนท 2 ขอมลทวไปเกยวกบบรษท ประกอบดวย 11 ค าถามครอบคลมขอมลการด าเนนธรกจของบรษท อาท การไดรบรองมาตรฐานดานสงแวดลอม ISO14000 ผถอหน กลมลกคา หนวยงานทรบผดชอบดานสงแวดลอม

แบบสอบถามสวนท 3 ความคดเหนเกยวกบปจจยดานการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ ประกอบดวย 6 ค าถาม ครอบคลม 2 ปจจยหลกไดแก

3.1 การก าหนดมาตรฐาน กฎระเบยบขอบงคบ บทลงโทษเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม จ านวน 4 ค าถาม

3.2 การสนบสนนจากรฐในการจดท าบญชสงแวดลอม จ านวน 2 ค าถาม

แบบสอบถามสวนท 4 ความคดเหนเกยวกบปจจยดานกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศประกอบดวย 7 ค าถาม ครอบคลม 2 ปจจยหลกไดแก

4.1 การก าหนดมาตรฐานการบญช กฎระเบยบขอบงคบการลงโทษ ทสอดคลองกบพระราชบญญตดานสงแวดลอม พ.ศ. 2535 จ านวน 2 ค าถาม

4.2 การก าหนดมาตรฐานการบญชเกยวกบสงแวดลอมของประเทศไทยกบการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศยโรปและเอเชย จ านวน 1 ค าถาม

DPU

19

แบบสอบถามสวนท 5 ความคดเหนเกยวกบปจจยดานหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอมประกอบดวย 8 ค าถาม ครอบคลม 2 ปจจยหลก ไดแก

5.1 การก าหนดแผนและนโยบายเกยวกบสงแวดลอม จ านวน 6 ค าถาม 5.2 การก าหนดระบบขอมลและระบบบญชเกยวกบสงแวดลอม จ านวน 2 ค าถาม

แบบสอบถามสวนท 6 ความคดเหนเกยวกบปจจยดานการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอม ประกอบดวย 7ค าถาม ครอบคลม 3 ปจจยหลก ไดแก

6.1 การก าหนดแผนเกยวกบสงแวดลอมในแผนงานของบรษท จ านวน 3 ค าถาม 6.2 การบรหารและการจดสรรเงนทนดานการจดการสงแวดลอม จ านวน 2 ค าถาม 6.3 การก าหนดความรบรบผดชอบในการจดการสงแวดลอม จ านวน 2 ค าถาม

แบบสอบถามสวนท 7 ความคดเหนเกยวกบปจจยดานสงคม เกยวกบผลกระทบการบญชสงแวดลอมตอการด าเนนงานและภาพลกษณของบรษท ประกอบดวย 10 ค าถาม ครอบคลม 2 ปจจยหลก ไดแก

7.1 กลมลกคา และสงคม ตอภาพลกษณ การประชาสมพนธ การน าเสนอขอมลเกยวกบ สงแวดลอม จ านวน 7 ค าถาม

7.2 กลมนกลงทนและ คแขงขน ในดานการน าเสนอขอมลของบรษทเกยวกบสงแวดลอม จ านวน 3 ค าถาม

ระดบความคดเหนของสวนท 3 – 7 จดเปน 5 ระดบ Likert Scale โดยมค าอธบายระดบดงน ระดบ 5 4 3 2 1

ความคดเหน เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

แบบสอบถามสวนท 8 ขอเสนอแนะเกยวกบปจจยทมผลตอการการประยกตใชบญช

สงแวดลอม

DPU

20

การทดสอบความเชอมนแบบสอบถาม เมอท าการออกแบบสอบถามเสรจสนผวจยท าการทดสอบแบบสอบถามโดยไดใหผช านาญ การจ านวน 2 ทานสอบทานค าถาม และท า pilot test แบบสอบถามจ านวนทงสน 6 ชดเพอทดสอบ Content Validity โดยใชวธการสงแบบสอบถามทเปนชด pilot test ใหกบผบรหารฝายบญชและผทเกยวของกบงานดานคณภาพจ านวน 6 ทาน ตอบแบบสอบถาม และท าการปรบปรงแบบสอบถามกอนสงไปยงกลมตวอยางทางทางไปรษณย พรอมซองตอบกลบโดยก าหนดใหสงกลบภายใน 30 วน

3.2.2 การสมภาษณแบบกงมโครงสราง (Semi – Structured Interview) ผวจยใชวธสมภาษณกบผบรหารทเกยวของเพอใหทราบถงปญหาในทางปฏบตของการด าเนนงานดานสงแวดลอมและปญหาอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอม การสมภาษณเลอกกลมตวอยางโดยวธเลอกแบบเจาะจง กลมละ 1 บรษท ทงนเพอใหไดขอมลจากผปฏบตการงานดานสงแวดลอมและจากนกวชาชพบญช ในแตละบรษทจะสมภาษณผบรหารอยางนอยดานละ 1 คน บรษทกลมตวอยางนเลอกจากบรษททจดท ารายงานประจ าปทน าสงตลาดหลกทรพยแหงประเทศตามทก าหนดอยางครบถวน ผวจยก าหนดกลมตวอยางในการสมภาษณจาก 7 กลมดงกลาว การสมภาษณแตละกลมก าหนดกลมตวอยางทสมภาษณกลมละ 1 บรษทและการสมภาษณบรษทละ 2 สวนงานทเกยวของกบสงแวดลอมคอ ผบรหารฝายบญช และผบรหารทเกยวของกบการจดการสงแวดลอม แบบสมภาษณแบงออกเปน 2 ชด คอ แบบสมภาษณชดท 1 ส าหรบผบรหารฝายบญช แบบสมภาษณชดท 2 ส าหรบผบรหารทเกยวของกบการจดการสงแวดลอม ขอมลของแบบสมภาษณ ทงสองชดเปนขอมลทสอดคลองและเกยวของเพอใชในการศกษาถงปญหาในทางปฏบตของการด าเนนงานดานสงแวดลอมและปญหาอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอม โครงสรางของแบบสมภาษณแบงออกเปน 5 สวนไดแก สวนท 1 ขอมลทวไปของบรษทและผตอบสมภาษณ สวนท 2 เปนการสมภาษณดานภาครฐ ในการรเรมและกฎหมายขอบงคบ สวนท 3 เปนการสมภาษณดานหนวยงาน ในหลกการปฏบตและการก ากบดแล สวนท 4 เปนการสมภาษณดานสงคม ในภาพลกษณและความเกยวของกบกลมลกคา ชมชน นกลงทน สวนท 5 ใหผตอบสมภาษณล าดบความส าคญของปจจยทมมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

DPU

21

สวนท 1 ขอมลทวไป ประกอบดวย 6 ค าถามการสมภาษณครอบคลม 2 ปจจยหลก ไดแก 1.1 ขอมลของผตอบสมภาษณเกยวกบต าแหนงงาน ประสบการณ ระยะเวลาการท างานใน

บรษท การอบรมศกษาหรอมความรเกยวกบบญชสงแวดลอม 1.2 ขอมลของบรษทเกยวกบการรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISOO14000

สวนท 2 ขอมลเกยวกบภาครฐในการรเรมและกฎหมายขอบงคบ ประกอบดวย 5 ค าถามการสมภาษณครอบคลม 3 ปจจยหลกไดแก

2.1 ความชดเจนของนโยบายของรฐ และความแตกตางของลกษณะธรกจ 2.2 พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535กบการจดท าบญชสงแวดลอม และการก าหนด

เกยวกบมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญชในเรองเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม 2.3 ปญหาและอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมในเรองทเกยวกบภาครฐ

สวนท 3 ขอมลเกยวกบหนวยงาน ในหลกการปฏบตและการก ากบดแล ประกอบดวย 5 ค าถาม การสมภาษณครอบคลม 3 ปจจยหลกไดแก

3.1 การวางแผนนโยบายหลกเกณฑในการปฏบตเกยวกบสงแวดลอม หนวยงานทเกยวของในจดท าและจดเกบขอมลสารสนเทศดานสงแวดลอม

3.2 การประยกตใชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมและการจดท ารายงาน การน าเสนอรายงานส าหรบหนวยงานภายในและภายนอก

3.3 ปญหาและอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมในเรองทเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแลกจการ

สวนท 4 ขอมลเกยวกบดานสงคม ประกอบดวย 4 ค าถามการสมภาษณครอบคลม 3 ปจจยหลกไดแก

4.1 แผนงานประจ าปของบรษทมการก าหนดในเรองเกยวกบแผนและนโยบายสงแวดลอม การจดโครงการพฒนาสงคมและชมชนเกยวกบสงแวดลอมมผลตอภาพลกษณของบรษท

4.2 การน าเสนอขอมลเกยวกบการพฒนาสงคมในรายงานประจ าปของบรษทมผลตอการยอมรบของลกคาและนกลงทน

DPU

22

สวนท 5 การล าดบความส าคญของปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม ใหผตอบสมภาษณล าดบปจจยทมความส าคญแรกเปนล าดบท 1 การก าหนดล าดบความส าคญม 6 ปจจยคอ 1. การรเรมของภาครฐบาล 2. กฎหมายเกยวกบสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ 3. หลกการในการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมขององคกร 4. การก ากบดแลกจการดานสงแวดลอม 5. ดานลกคาและสงคม 6. ดานนกลงทน การทดสอบความเชอมนแบบสมภาษณ กอนการออกสมภาษณผวจยท าการออกแบบสมภาษณโดยไดใหผช านาญการจ านวน 2 ทานสอบทานค าถาม และท าการทดสอบแบบสมภาษณโดยการสมภาษณผบรหารฝายบญชและผทเกยวของกบงานดานคณภาพจ านวน 2 ทาน ตอบแบบสมภาษณ และท าการปรบปรงแบบสมภาษณกอนท าการสมภาษณกลมตวอยาง

การเขาสมภาษณผวจยจดท าจดหมายตดตอขอเขาสมภาษณ บอกรายละเอยดหวขอในการสมภาษณ และเวลาส าหรบการสมภาษณ ซงการเขาสมภาษณผวจยจะเขาสมภาษณตามวนเวลาในจดหมายตอบรบตามทผตอบสมภาษณและก าหนดวนเวลาในการเขาสมภาษณ ในการสมภาษณผวจยชแจงใหผตอบสมภาษณทราบถงขอบเขต วตถประสงคของการท างานงานวจยและการเกบขอมลในการสมภาษณจะเปนความลบ กอนการเรมสมภาษณจะขออนญาตใชเทปบนทกเสยงกอนทกครง ในกรณทไมสามารถใชเทปบนทกเสยงผวจยใชวธการจดบนทกขอมลในการสมภาษณ

3.3 การเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถามและแบบสมภาษณ ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลใน 2 ลกษณะดงน

- ขอมลปฐมภม (Primary data) เกบจากแบบสอบถามทตอบกลบโดยผบรหารฝายบญชของบรษทกลมตวอยาง มแบบสอบถามทถกตกลบเนองกจการยายทอยและเลกกจการมจ านวนทงสน 2 ฉบบ และเมอครบก าหนดการเกบแบบสอบถามไดรบแบบสอบถามทงสน 134 ฉบบซงเปนแบบสอบถามทสมบรณทงสน 134 ฉบบ จงสรปวามอตราผลตอบกลบรอยละ 32 ซงสอดคลองกบ(Aaker, Kumar and Say, 2001) ทน าเสนอวาการสงแบบสอบถามตองไดรบอยางนอยรอยละ 20 จงเปนทยอมรบได

DPU

23

- ขอมลทตยภม (Secondary data) การเกบขอมลมาจากการศกษาคนควาทางเอกสาร โดยศกษาขอมลงานวจยทเกยวของกบการบญชสงแวดลอมในดานตาง ๆ ทมการจดท าในเรองทศนคตของนกบญชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม การเปดเผยขอมลเกยวกบบญชสงแวดลอม ความคดเหนของนกบญชตอแนวทางในการจดท ารายงานและการเปดเผยขอมลการบญชสงแวดลอม

การวเคราะหขอมล ในการวจยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตส าหรบสงคมศาสตรโดยมสถตทใชในการวเคราะหขอมลดงน

1. ใชเครองมอสถตพรรณา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยการหาคาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และการวดการกระจาย (dispersion) เชน สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation)

2. ใชเครองมอทางสถตอนมาน (Inference Statistics) ประกอบดวยการทดสอบความสมพนธของตวแปร โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบ Anova

3. ใชเครองการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ส าหรบขอมลภาพทไดจากการสมภาษณโดยท าการจดกลมของค าถามจากการสมภาษณเพอหาความถในการวเคราะหขอมล

DPU

24

บทท 4

ผลการวจย

จากการเกบขอมลใน 2 ลกษณะผวจยจงน าเสนอผลการวจยแยกออกเปน 2 ตอนโดยในบทท 4 น าเสนอผลวจยจากแบบสอบถามและบทท 5 จะเปนการน าเสนอผลงานวจยทไดมากจากการสมภาษณ ดงตอไปน ผลการวจยจากการสงแบบสอบถามทไดรบจากกลมตวอยางจ านวน 134 ฉบบตามระยะเวลาทก าหนด แบบสอบถามทตอบกลบทงหมดไดน ามาจดท าดชนและตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามและพบวาแบบสอบถามมความสมบรณครบถวนทกฉบบ ตารางท 4-1 แสดงถงจ านวนแบบสอบถามทสง และจ านวนแบบสอบถามทไดรบกลบ

ตารางท 4-1 สรปแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบ

จ านวนแบบสอบถาม ทสง

จ านวนแบบสอบถาม ทไดรบกลบ

%

1. กลมเกษตรและอตสาหกรรม 44 15 3.68 2. กลมสนคาอปโภคและบรโภค 42 13 3.19 3. กลมสนคาอตสาหกรรม 68 17 4.17 4. กลมอสงหารมทรพยและกอสราง 107 29 7.13 5. กลมทรพยากร 25 10 2.46 6. กลมบรการ 84 34 8.35 7. กลมเทคโนโลย 37 16 3.94

รวม 407 134 32.92 จากจ านวนของแบบสอบถามทไดรบกลบ ผวจยจงก าหนดใหท าการวเคราะหผลแยกตามกลมธรกจดงตอไปน

DPU

25

ตอนท 1 ลกษณะประชากรหรอกลมตวอยาง การวเคราะหคณลกษณะและลกษณะของกลมตวอยางใชเครองมอสถตพรรณนาในการวเคราะห โดยเรมจากการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม และการวเคราะหขอมลบรษทของกลมตวอยาง โดยการค านวณหาสดสวนอตรารอยละ รายละเอยดแสดงไวในตารางท 4-2 และตารางท 4-3 ตามล าดบ

ตารางท4-2 รอยละของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามคณลกษณะบรษทในกลมธรกจ คณลกษณะ กลมธรกจ เกษตร

และอตสาห กรรม

สนคาอปโภคและ

บรโภค

สนคาอตสาห กรรม

อสงหา รมทรพยและ

กอสราง

ทรพยากร บรการ เทคโนโลย รวม (%)

เพศ ชาย 46.7 15.4 17.6 37.9 30.0 20.6 25.0 27.6 หญง 53.3 84.6 82.4 62.1 70.0 79.4 75.0 72.4 N(คน) 15 13 17 29 10 34 16 134 อาย นอยกวา 35ป 13.3 23.0 5.9 13.8 20.0 17.6 18.8 15.6 มากกวา 35ปขนไป 86.7 77.0 94.1 86.2 80.0 84.2 81.2 84.4 ระดบการศกษา ปรญญาตรหรอเทยบเทา

53.3

38.5

47.1

55.2

40.0

38.2

50.0

46.3 สงกวาปรญญาตร 46.7 61.5 52.9 44.8 60.0 61.8 50.0 53.7 ประสบการณในการท างานดานบญช

นอยกวา10 ป 20.0 23.1 5.9 13.7 10.0 14.7 12.6 14.2 มากกวา 10 ป 80.0 76.9 94.1 86.3 90.0 85.3 87.4 85.8 ต าแหนงงาน ผบรหารฝายบญช 66.7 69.2 94.1 82.8 60 94.1 81.2 82.2 เจาหนาฝายบญช 33.3 30.8 5.9 17.2 40 5.9 18.8 17.8 ความรเรองการบญชสงแวดลอม

ไมมความร 13.3 38.5 23.5 34.5 30 41.2 18.8 30.6 มความร 86.7 61.5 76.5 65.5 70 58.8 81.2 69.4

DPU

26

จากตาราง 4-2 แสดงใหเหนวาม ผตอบแบบสอบถามเปนผบรหารฝายบญชสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 72.4 และมอายมากวา 35 ขนไปรอยละ 84.4 ระดบการศกษาผตอบแบบสอบถามมวฒการศกษามจ านวนทไมแตกตางกนมากคอในระดบปรญญาตรในอตรารอยละ 46.3 และสงกวาปรญญาตรในอตรารอยละ 53.7 ส าหรบประสบการณในการท างานดานบญชสวนใหญอยในระหวาง 10 ปขนไปในอตรารอยละ 85.8 ต าแหนงงานในปจจบนในต าแหนงผบรหารฝายบญชในอตรา รอยละ 82.2 และรในเรองการบญชสงแวดลอมแตไมทราบรายละเอยดการจดท าในอตรารอยละ 69.4 และมเพยงอตรารอยละ 30.6 ทไมทราบในเรองการบญชสงแวดลอม

ตารางท 4-3 รอยละของบรษทกลมตวอยาง จ าแนกตามคณลกษณะบรษทในกลมธรกจ คณลกษณะ กลมธรกจ

เกษตร และอตสาห กรรม


บรโภค

สนคา อตสาห กรรม

อสง หา

รมทรพยและ

กอสราง


การขอรบรองมาตรฐาน ISO14000

ไดรบ 20.0 38.5 64.7 13.8 70.0 26.5 37.5 33.6 ยงไมไดรบ 80.0 61.5 35.3 86.2 30.0 73.5 62.5 66.4 การขอสงเสรมการลงทน B.O.I.

ขอ 80.0 61.5 58.8 3.4 60.0 32.4 50.0 41.8 ไมขอ 20.0 38.5 41.2 96.6 40.0 67.6 50.0 58.2 ระยะเวลาด าเนนงาน นอยกวา 15 ป 6.7 15.4 23.5 34.5 10.0 17.7 49.3 23.9 มากวา 15 ป 93.3 84.6 76.5 65.5 90.0 82.4 50.7 76.1 สาขาของกจการ ไมมสาขา 10.0 7.7 35.3 58.6 60.0 55.9 37.5 44.0 มสาขาในประเทศ 80.0 76.9 64.7 41.4 30.0 35.3 56.3 53.7 มสาขาตางประเทศ 10.0 15.4 - - 10.0 8.8 6.2 2.3 จ านวนพนกงาน นอยกวา 150 คน - 15.4 17.7 31.0 30.0 11.7 12.5 17.2 มากกวา 150 คน 100 84.6 82.4 69.0 70.0 88.3 87.5 82.8

DPU

27

ตารางท 4-3 (ตอ)

คณลกษณะ กลมธรกจ เกษตร

และอตสาห กรรม


บรโภค


อสง หา


กอสราง


เกษตร และอตสาห กรรม


บรโภค


อสง หา


กอสราง


ทนจดทะเบยน นอยกวา 50 ลานบาท 13.3 7.7 - - - 5.8 12.5 5.2 มากกวา 50 ลานบาท 86.7 92.3 100 100 100 94.2 87.5 94.8 รายไดหลกเฉลย ตอป

นอยกวา 50 ลานบาท 6.7 7.7 - 10.3 - 11.8 6.3 7.4 มากกวา 50 ลานบาท 93.3 92.3 100 89.7 100 88.2 93.8 92.6 สนทรพยรวม นอยกวา 50 ลานบาท - - - - - 5.8 6.3 2.2 มากกวา 50 ลานบาท 100 100 100 100 100 94.2 93.8 97.8 สดสวนการถอหน ผถอหนไทย 100% 26.7 7.7 23.5 20.7 10.0 11.8 18.8 17.2 ผถอหนตางชาตนอยกวา 25%

66.6

84.6

70.6

79.3

90.0

88.2

62.4

78.3

ผถอหนตางชาตมากกวา 25%

6.7

7.7

5.9

-

-

-

18.8

4.5

กลมลกคา ภายในประเทศ 60.0 69.2 88.2 96.6 80.0 82.4 81.3 83.6 ตางประเทศ 40.0 30.8 11.8 3.4 20.0 17.6 18.7 16.4 หนวยงาน ทรบผดชอบ ดานสงแวดลอม

ฝายผลต 46.7 15.4 11.8 31.0 10.0 2.9 6.3 17.2 ฝายคณภาพ 26.7 46.2 41.2 20.7 50.0 32.4 31.3 32.8 ฝายบรหาร 26.6 38.4 41.1 38.0 40.0 52.9 43.6 41.8 ไมม - - 5.9 10.3 - 11.8 18.8 8.2

DPU

28

จากตารางท 4-3 แสดงขอมลของบรษทกลมตวอยาง ซงสามารถท าการสรปคณลกษณะของบรษทออกเปน 3 ประเภท ดงน 1. การรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO14000 พบวา กลมบรษททตอบแบบสอบถามทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO 14000 มประมาณรอยละ 67 ของกลมบรษททงหมด ซงบรษทสวนใหญอยในกลมเกษตรและอตสาหกรรม และกลมบรษททไดรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO14000 มากทสดคอ กลมธรกจทรพยากรและรองลงมาคอกลมธรกจอตสาหกรรม และจากบรษททตอบแบบสอบถามประมาณรอยละ 42 บรษทมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบดานสงแวดลอม คอ ฝายบรหาร ซงกลมธรกจเกษตรและอตสาหกรรมมหนวยงานทรบผดชอบคอ ฝายผลต แตกลมธรกจทรพยากรหนวยงานทรบผดชอบคอ ฝายควบคมคณภาพ และมการขอสงเสรมการลงทน B.O.I บรษททขอสงเสรมการลงทนอยในกลมธรกจเกษตรและอตสาหกรรมประมาณอตรารอยละ 80 2. การด าเนนงานของธรกจ พบวาบรษทสวนใหญมระยะเวลาด าเนนงานมากกวา 15 ปถงรอยละ 76 และรอยละ 54 สวนใหญมสาขาในประเทศ จ านวนพนกงานของบรษทมจ านวนมากกวา 150 คนในรอยละ 83 และสดสวนการถอหนเปนผถอหนไทยรอยละ 17 และมการถอหนของตางชาต 25 % ในรอยละ 78 กลมลกคาของสวนใหญเปนลกคาในประเทศประมาณรอยละ 84 3. ขนาดของธรกจ พบวาบรษททตอบแบบสอบถามรอยละ 95 มทนจดทะเบยนมากกวา 50 ลานบาท มรายไดเฉลยมากกวา 50 ลานบาทในรอยละ 93 และมสนทรพยรวมมากกวา 50 ลานบาทในรอยละ 98

ผลจาการส ารวจนแสดงใหเหนถงคณลกษณะทนาสนใจอยางยง ในการวเคราะหผลการวจยจะน าเอาคณลกษณะทง 3 ประเภทไดแก การรบรองมาตรฐานสงแวดลอมISO14000 การด าเนนงานของธรกจ ขนาดของธรกจ มาศกษาในลกษณะของธรกจและทดสอบความสมพนธวาจะสงผลอยางไรตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม ซงจะแสดงผลการวเคราะหในสวนนในตอนท 3 ตอนท 2 การศกษาความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม

ในการศกษาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามในปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมทง 6 ปจจย ผวจยจะท าการวเคราะหและแปลความหมายของแตละกลมปจจยจากคาเฉลยระดบความคดเหนตาม Likert Scale จากนนท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนในระหวางกลมธรกจ โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบ One-way Anova ทระดบนยส าคญท 0.05

DPU

29

4.1 ปจจยเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ

ปจจยเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ ประกอบดวย 2 หวขอไดแก การก าหนดมาตรฐาน กฎระเบยบขอบงคบ บทลงโทษเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม และการสนบสนนจากภาครฐในการจดท าบญชสงแวดลอม ดงนนในการวเคราะหและแปลความหมายระดบความคดเหนจะรายงานแตละหวขอดงตอไปน

4.1.1 การก าหนดมาตรฐาน ระเบยบขอบงคบ บทลงโทษ ค าถามในหวขอนมงทศกษาถงภาครฐกบการจดการเกยวกบสงแวดลอมในการก าหนดการจดท ารายงานรายละเอยดเกยวกบตนทนสงแวดลอม มาตรฐานการจดท าบญชสงแวดลอม การตรวจสอบและบทลงโทษ ผลจากการสอบถามในตารางท 4-4 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ตาราง 4-4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ

2.1.1 การก าหนดมาตรฐาน ระเบยบขอบงคบ บทลงโทษ

_ X

SD

แปลความหมาย

F Sig (0.05)

1. รฐมการจดท าบญชสงแวดลอมเพอแสดง รายละเอยดตนทนสงแวดลอม

3.80 .802 เหนดวยคอนขางมาก

.295 .938

2. รฐควรก าหนดมาตรฐานการบญชในการ จดท าบญชสงแวดลอม


.583 .743

3. รฐตองมกฎระเบยบบงคบและมาตรฐาน ในการตรวจสอบและบทลงโทษเกยวกบ การจดท าบญชสงแวดลอม


.313 .929

4. รฐควรก าหนดใหธรกจทเกดมลภาวะและ กระทบสงแวดลอม ใหแสดงตนทนหรอ งบประมาณเกยวกบสงแวดลอมใน รายงานทางการเงน


.899 .498

DPU

30

4.1.2 การสนบสนนจากภาครฐ ค าถามในหวขอนตองการศกษาถงการสนบสนนจากภาครฐในการจดท าบญชสงแวดลอมใน

ดานเกยวกบภาษ ดานการจดอบรมสมมนาในการใหความรเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม จากตารางท4-5 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงพบวาอยในระดบเหนดวยคอนขางมาก และเมอทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลมพบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ

ตาราง4-5 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบการรเรมจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ

2.1.2 การสนบสนนจากรฐ _ X

SD


F

Sig (0.05)

1. รฐควรมการสนบสนนการจดท าบญช สงแวดลอมโดยมการก าหนดนโยบายใน การลดภาษหรอใหสทธประโยชน ทางดานการคากบกจการทมการจดท า บญชสงแวดลอม


.924 .480

2. รฐควรจดสมมนาดานการจดท าบญช สงแวดลอมใหกบธรกจทเกยวของกบ สงแวดลอม


.614 .719

4.1.3 สรปผลวจย

จากการศกษาเรองปจจยเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศ ผตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทกกลมธรกจแสดงความคดเหนในท านองเดยวกนคอความเหนดวยคอนขางมากกบภาครฐทตองมการสนบสนนเกยวกบการก าหนดมาตรฐาน ระเบยบขอบงคบ บทลงโทษ และการจดอบรมสมมนาใหความรเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมรวมทงควรมแรงกระตนใหกบภาคธรกจเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมในดานภาษหรอตนทนทเกดจากการจดการเกยวกบสงแวดลอม

DPU

31

4.2 ปจจยเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ ปจจยเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ ประกอบดวย 2 หวขอไดแก การก าหนดมาตรฐาน กฎระเบยบขอบงคบการลงโทษทสอดคลองกบพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ.2535 และแนวทางในการก าหนดมาตรฐานการบญชสงแวดลอมของประเทศไทยกบเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม กบการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศแถบยโรปหรอแถบเอเชย ดงนนในการวเคราะหและแปลความหมายระดบความคดเหนจะรายงานแตละหวขอดงตอไปน

4.2.1 การก าหนดมาตรฐานการบญช กฎระเบยบขอบงคบและบทลงโทษ กบ พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 ค าถามในหวขอนมงทศกษาถงการ มาตรฐานการบญชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมการตรวจสอบและบทลงโทษ และการก าหนดมาตรฐานการบญชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศไทยกบการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศแถบยโรปและเอเชย ผลจากการสอบถามในตารางท 4-6 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ ตาราง 4-6 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประเทศไทยและตางประเทศ 2.2.1 การก าหนดมาตรฐานการบญช ระเบยบขอบงคบบทลงโทษกบ พระราชบญญตสงแวดลอมพ.ศ. 2535

- X

SD


F

Sig (0.05)

1. การก าหนดมาตรฐานการบญช เกยวกบสงแวดลอมของประเทศไทย ควร สอดคลองกบพระราชบญญตดาน สงแวดลอม พ.ศ. 2535

3.81 .809 เหนดวยคอนขางมาก .486 .818

2. การก าหนดกฎระเบยบขอบงคบและ มาตรฐานในการตรวจสอบและ บทลงโทษควรศกษาใหสอดคลองกบ พระราชบญญตดานสงแวดลอม พ.ศ.2535


3. การก าหนดมาตรฐานการบญชเกยวกบ สงแวดลอมของประเทศไทยควร ท าการศกษาจากประเทศยโรปและเอเชย

3.50 .811 เหนดวยคอนขางมาก 1.094 .370

DPU

32

4.2.2 สรปผลวจย จากการศกษาวจยในเรองปจจยเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ

ผตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทกกลมธรกจแสดงความคดเหนในท านองเดยวกนคอเหนดวยคอนขางมากในการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศไทยควรมก าหนดมาตรฐานการบญชกฎระเบยบขอบงคบและบทลงโทษใหมความสอดคลองกบพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ.2535 และควรมการศกษาแนวทางการจดท าบญชสงแวดลอมของประเทศในแถบยโรปและเอเชย 4.3 ปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอม ปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอมประกอบดวย 2 หวขอไดแก การก าหนดแผนและนโยบายเกยวกบสงแวดลอม และการก าหนดระบบขอมลและระบบบญชเกยวกบสงแวดลอม ดงนนในการวเคราะหและแปลความหมายระดบความคดเหนจะรายงานแตละหวขอดงตอไปน

4.3.1 การก าหนดแผนและนโยบายเกยวกบสงแวดลอม ค าถามในหวขอนตองการศกษาถงการก าหนดแผนนโยบาย วตถประสงคและเปาหมายใน

การด าเนนงานของกจการเกยวกบสงแวดลอม จากตารางท4-7แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงพบวาอยในระดบเหนดวยคอนขางมาก และเมอทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลมพบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ

DPU

33

ตาราง 4-7 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอม

2.3.1 การก าหนดแผนและนโยบายเกยวกบ สงแวดลอม

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การประเมนหรอตรวจสอบสงแวดลอมท มตอกจการ


.702 .648

2. การก าหนดแผนหรอนโยบายเกยวกบ สงแวดลอม


.431 .857

3. การก าหนดวตถประสงคและเปาหมาย การด าเนนงานทเกยวกบการจดท าบญช สงแวดลอมของบรษท


.286 .943

4. การก าหนดแผนงานและหนวยงานบคคล ของบรษททเกยวของกบการจดท าบญช สงแวดลอม


.142 .990

5. การก าหนดการประชาสมพนธดาน สงแวดลอมภายในภายนอกบรษท


.396 .881

6. การประเมนผลการปฏบตงานดาน สงแวดลอมทกหนวยงานของบรษทท เกยวของ


.409 .872

4.3.2 การก าหนดระบบขอมลและระบบบญชเกยวกบสงแวดลอม

ค าถามในหวขอนตองการศกษาถงการก าหนดเกยวกบขอมลและระบบบญชในการจดท าบญชสงแวดลอม จากตารางท4-8 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงพบวาอยในระดบเหนดวยคอนขางมาก และเมอทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลมพบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ

DPU

34

ตาราง 4-8 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอม

2.3.2 การก าหนดระบบขอมลและระบบ บญชเกยวกบสงแวดลอม

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การก าหนดแผนงานเกยวกบการศกษา และการจดฝกอบรมดานการจดท าบญช สงแวดลอม


.652 .907

2. การก าหนดระบบขอมลและระบบบญช เกยวกบสงแวดลอมของบรษท


.257 .956


จากการศกษาวจยในเรองปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทบรษทตองปฏบตเ กยวกบสงแวดลอม ผตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทกกลมธรกจแสดงความคดเหนในท านองเดยวกนคอเหนดวยคอนขางมากเกยวกบบรษทควรมการก าหนดแผนงานนโยบาย วตถประสงคเปาหมายในการจดการเกยวกบสงแวดลอมของบรษท รวมทงการจดฝกอบรมใหความรเกยวกบสงแวดลอม และการก าหนดหนวยงานหรอบคคลท าหนาทเกยวกบขอมลและรายงานเกยวกบการจดการสงแวดลอมเพอก าหนดระบบขอมลและระบบบญชเกยวกบสงแวดลอมของบรษท 4.4 ปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอม ปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอมประกอบดวย 3 หวขอไดแก การก าหนดแผนเกยวกบสงแวดลอมในแผนงานของบรษท การบรหารการจดสรรเงนทนดานการจดการสงแวดลอมและการก าหนดความรบผดชอบในการจดการสงแวดลอม ดงนนในการวเคราะหและแปลความหมายระดบความคดเหนจะรายงาน แตละหวขอดงตอไปน

4.4.1 การก าหนดแผนเกยวกบสงแวดลอมในแผนงานของบรษท ค าถามในหวขอนมงทศกษาถงการก าหนดแผนงานเกยวกบสงแวดลอมในแผนงานของ

บรษทเปนแผนระยะสนหรอแผนระยะยาว ในดานการพฒนาความรและการจดโครงการกจกรรมเกยวกบสงแวดลอม ผลจากการสอบถามในตารางท 4-9 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความ

DPU

35

แตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ตาราง 4-9 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอมดานการวางแผนงานของบรษทเกยวกบสงแวดลอม

2.4.1 การก าหนดแผนเกยวกบสงแวดลอม ในแผนงานของบรษท

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การก าหนดแผนหรอนโยบายเกยวกบสงแวดลอมเปนแผนระยะสนและแผนระยะยาวของบรษท


1.638 .142

2. การพฒนาความรทางดานระบบ การบรหารสงแวดลอมใหกบพนกงานทเกยวของกบบรษท


.844 .539

3. การจดท า โครงการ/กจกรรม ดานสงแวดลอมของบรษทใหเปนระบบและตอเนอง


.548 .771

4.4.2 การบรหารและการจดสรรเงนทนดานการจดการสงแวดลอม

ค าถามในหวขอนมงทศกษาถงการจดสรรและการาจดหาเงนทนรวมท งการจดท างบประมาณการจดการสงแวดลอมของบรษท ผลจากการสอบถามจากในตารางท4-10 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

DPU

36

ตาราง 4-10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอมดานการบรหารและจดสรรเงนทนเกยวกบสงแวดลอมของบรษท

2.4.2 การบรหารและการจดสรรเงนทนดาน การจดการสงแวดลอม

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การจดสรรงบประมารหรอเงนทนท เหมาะสมและเพยงพอส าหรบการจดท า บญชสงแวดลอมของบรษท


1.584 .157

2. การจดหาเงนทนและจดสรรงบประมาณ ในเครองจกรอปกรณตาง ๆ ทเกยวของ กบสงแวดลอมของบรษท


1.683 .130

4.4.3 การก าหนดความรบผดชอบในการจดการสงแวดลอม ค าถามในหวขอนมงทศกษาถงการก าหนดหนวยงานทมหนาทในการรบผดชอบเกยวกบการ

จดการสงแวดลอมและการจดหาเงนทนและงบประมาณ ผลจากการสอบถามในตารางท 4-11 แสดง คาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามม ระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ เหนดวยคอนขางมากและเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ตาราง 4-11 คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอม ดานการการก าหนดหนาทและความรบผดชอบเกยวกบสงแวดลอม

2.4.3 การก าหนดความรบผดชอบในการ จดการสงแวดลอม

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การก าหนดใหมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบโดยตรงทางดานสงแวดลอมในเรองของงบประมาณและการจดหาเงนทนดานสงแวดลอม


2. การก าหนดใหมหนวยงานดานสงแวดลอมทมหนาทรบผดชอบโดยตรงและสามารถรายงานน าเสนอขอมลทเกยวของกบผบรหารระดบสงของบรษทไดโดยตรง


DPU

37

4.4.4 สรปผลวจย ผลการศกษาวจยในเรองปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอมผตอบ

แบบสอบถามจากกลมตวอยางทกกลมธรกจแสดงความคดเหนในท านองเดยวกนคอเหนดวยคอนขางมากเกยวกบบรษทควรมการก าหนดแผนงานเกยวกบสงแวดลอมเปนแผนงานของบรษททงระยะสนและระยะยาวในแผนงานประจ าปของบรษท และการก าหนดแผนงานควรมเรองเกยวกบการพฒนาความรทางดานระบบการบรหารสงแวดลอมใหกบสวนงานทมหนาทเกยวของ การจดการเกยวกบโครงการกจกรรมเกยวกบสงแวดลอมใหเปนระบบและตอเนอง รวมทงการจดหาเงนทนและการจดท างบประมาณเกยวกบการจดการสงแวดลอม 4.5 ปจจยเกยวกบดานสงคม ปจจยเกยวกบดานสงคม ประกอบดวย 2 หวขอไดแก กลมลกคาและสงคมดานภาพลกษณของบรษท กบกลมนกลงทน ดงนนในการวเคราะหและแปลความหมายระดบความคดเหนจะรายงานแตละหวขอดงตอไปน

4.5.1 ดานกลมลกคาและสงคมดานภาพลกษณของบรษท ค าถามในหวขอนมงทศกษาการจดท าบญชสงแวดลอมกบภาพลกษณของบรษทตอกลมลกคาในการเลอกสนคาของบรษท ผลจากการสอบถามในตารางท 4-12แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

DPU

38

ตาราง 4-12 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบดานสงคม เกยวกบกลมลกคาและภาพลกษณของบรษท

2.5.1 กลมลกคาและสงคมเกยวกบ ภาพลกษณของบรษท

X

SD


F

Sig (0.05)

1. กจการทมภาพลกษณเกยวกบการ อนรกษสงแวดลอมมผลตอการยอมรบ ของลกคา


2. การประชาสมพนธเกยวกบการอนรกษ สงแวดลอมมผลตอการยอมรบของ สงคม


3. ผลตภณฑทมการอนรกษและไมท าลาย สงแวดลอมทมผลตอการเลอกซอของ ลกคา


4. ผลตภณฑและบรการทมการรบรอง มาตรการดานสงแวดลอม (ฉลากเขยว) เปนทยอมรบของสงคม


5. ผลตภณฑทหมดการใชงานและสามารถ น าไปใชงานอนไดอก(recycle) เปนท ตองการของสงคม


6. สภาพแวดลอมของชมชนรอบธรกจมผล ตอการจดท าและน าเสนอขอมลเกยวกบ สงแวดลอม


7. การเปดเผยขอมลเกยวกบการจดท าบญช สงแวดลอมทงภายในและภายนอกแสดง ถงความรบผดชอบตอสงคม


4.5.2 ดานกลมนกลงทน

ค าถามในหวขอนมงทศกษาการจดท าบญชสงแวดลอมของบรษทตอกลมนกลงทน ผลจากการสอบถามในตารางท 4-13 แสดงคาเฉลยของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม ซงในทกหวขอผตอบแบบสอบถามมระดบความคดเหนในท านองเดยวกนคอ “เหนดวยคอนขางมาก” และเมอท าการทดสอบความแตกตางในระดบความคดเหนระหวางกลมธรกจทง 7 กลม พบวาระดบความคดเหนของแตละกลมในแตละหวขอไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ

DPU

39

ตาราง4-13คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาสถตทดสอบของปจจยเกยวกบดานสงคม เกยวกบนกลงทน

2.5.1 ดานกลมนกลงทน

X

SD


F

Sig (0.05)

1. การน าเสนอขอมลเกยวกบการอนรกษ สงแวดลอมในรายงานทางการเงนจะ เปน ปจจยทท าใหธรกจไดเปรยบในการ แขงขนทางการคา


2. การจดท าบญชสงแวดลอมและการ เปดเผยขอมลจะชวยใหกจการสามารถ สรางก าไรและผลตอบแทนระยะยาว


3. การจดท าบญชสงแวดลอม และการเปดเผยขอมลของบรษทมผลตอ การตดสนใจของนกลงทน



จากการศกษาวจยในปจจยเกยวกบดานสงคมแบงเปน 2 กลมคอ กลมลกคาและกลมนกลงทน ผตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยางทกกลมธรกจแสดงความคดเหนในท านองเดยวกนคอเหนดวยคอนขางมาก ในปจจยดานสงคมทง 2 กลมแตใน การแสดงความคดเหนเกยวกบกลมลกคาเรองการประชาสมพนธของบรษทเกยวกบการอนรกษสงแวดลอมหรอผลตภณฑของบรษทชวยลดมลภาวะดานขยะ เชน ผลตภณฑทใชหมดแลวสามารถน ากลบมาใชไดหรอเปนผลตภณฑทไมท าลายสงแวดลอมจะมผลตอภาพลกษณและการยอมรบของสงคมรวมท งการเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอมของบรษทควรมการเปดเผยทงภายในบรษทและภายนอกเพราะเปนภาพลกษณของบรษททแสดงความรบผดชอบตอสงคม แตการแสดงความคดเหนของผตอบแบบสอบถามในปจจยดานสงคมเกยวกบกลมของนกลงทนมมมมองการใหความส าคญนอยกวาดานสงคมของกลมลกคา

DPU

40

บทท 5

ผลวจยจากการสมภาษณ

เพอใหไดขอมลจากผปฎบตในเรองทเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ผวจยจงเลอกการเกบขอมลเชงคณภาพโดยท าการสมภาษณแบบกงโครงสราง(Semi – Structured Interview) โดยมวตถประสงคเพอเกบขอมลเชงลกในปจจยทมผลตอการประยกตการใชบญชสงแวดลอม การเกบขอมลในการสมตวอยางผถกสมภาษณผวจยใชวธแบบเจาะจง โดยเลอกจากกลมตวอยางทไดจากการส ารวจโดยก าหนดการเลอกเปนกลมธรกจละ 1 บรษท และก าหนดการสมภาษณกลมธรกจละ 2 คนแบงเปนผบรหารฝายบญช และผบรหารทเกยวของกบการจดการสงแวดลอม โดยมขนตอนการด าเนนการเขาสมภาษณบรษทในแตละกลมตวอยางดงน ผวจยท าจดหมายตดตอขอเขาสมภาษณเมอไดรบการตอบรบไดขอใหบรษทกลมตวอยางก าหนดวนเวลาในการเขาสมภาษณ ก าหนดเวลาในการสมภาษณทานละ 30 นาทและขอใหบรษทกลมตวอยางจดสถานทสมภาษณใหเหมาะสมในการสมภาษณ จากการตดตอเขาสมภาษณไดรบการตอบรบใหผวจยเขาสมภาษณทงสน 7 บรษทและทกกลมบรษทสามารถสมภาษณไดทง 2 ต าแหนงงาน รวมทงสน 14 คน ซงจากการสมภาษณพบวาผถกสมภาษณทงหมดเปนผทมประสบการณและความเชยวชาญช านาญในหนาทงานทเกยวกบการสมภาษณ โดยมประสบการณการท างานเฉลยระหวาง 10 – 15 ป สวนใหญไดรบการอบรมดานสงแวดลอมมากกวา 50% จงถอไดเปนกลมตวอยางทใหขอมลแกผวจยไดอยางเหมาะสม ดงนนผวจยท าการสรปขอมลทวไปแสดงขอมลในตารางท 5 – 1 ดงน

DPU

41

ตารางท 5 – 1 สรปจ านวนผถกสมภาษณตามกลมอตสาหกรรม

กลมธรกจ

รหส

ผตอบสมภาษณ

ต าแหนงงาน

ประสบ การณท างาน

การอบรมเกยวกบ


บรษทไดรบ

ISO14000

กลมเกษตรและอตสาหกรรม

อาหาร

01 A - 01 ผจดการอาวโสฝายบญชและ

การเงน

23 ไมอบรม ไมม

B - 01 ผจดการฝายลกคาและบรหาร

14 ไมอบรม

กลมธรกจ รหส ผตอบสมภาษณ

ต าแหนงงาน ประสบ การณท างาน




ISO14000

กลมสนคาอปโภคและบรโภค

02 A - 02 ผจดการฝายบญช 10 ไมอบรม ไมม

B - 02 เจาหนาทตรวจสอบและพฒนาระบบ


กลมสนคาอตสาหกรรม

03 A - 03 ผจดการฝายบญชดานตรวจสอบ


B - 03 ผจดการฝายบรหารและ

ประชาสมพนธ


DPU

42

กลมอสงหารมทรพย

04 A - 04 ผจดการฝายบญช 21 อบรม ไดรบ

B - 04 เจาหนาทฝายตรวจสอบและพฒนาระบบงาน

9 อบรม

กลมทรพยากร 05 A - 05 ผจดการฝายบญช


B - 05 ผจดการฝายบรหารโรงงาน

11 อบรม

กลมบรการ 06 A - 06 ผจดการฝายบญช 25 ไมอบรม ไมม

ผจดการฝายปฏบตการดานความปลอดภย


กลมธรกจ รหส ผตอบสมภาษณ

ต าแหนงงาน ประสบ การณท างาน




ISO14000

กลมเทคโนโลย 07 A - 07 ผจดการฝายบญช 15 ไมอบรม ไมม

B - 07 ผจดการฝายบรหารทรพยากร/ประชาสมพนธ


DPU

43

เนองจากขอมลทไดจากการสมภาษณถอเปนความลบ ในงานวจยนจงไมสามารถเปดเผยชอบรษทและผถกสมภาษณ ในการสรปผลวจยจงใชรหสในการอางองดงน กลมอตสาหกรรม รหส ผถกสมภาษณ ฝายบญช ฝายสงแวดลอม

กลมสนคาเกษตรและอตสาหกรรม 01 A 01 B 01 กลมสนคาอปโภคและบรโภค 02 A 02 B 02 กลมสนคาอตสาหกรรม 03 A 03 B 03 กลมอสงหารมทรพย 04 A 04 B 04 กลมทรพยากร 05 A 05 B 05 กลมบรการ 06 A 06 B 06 กลมเทคโนโลย 07 A 07 B 07

ผลทไดจากการสมภาษณจะรายงานเปนหวขอดงตอไปน

5.1 ขอมลทวไปของผตอบสมภาษณ จากตารางท 5 – 1 แสดงถงผตอบสมภาษณในสวนของฝายบรหารงานดานบญชในแตละ

บรษทกลมตวอยางมต าแหนงงานเปนผจดการฝายบญช ซงมประสบการณในการท างานประมาณ 15 – 20 ปและไมมความรหรออบรมเกยวกบการบญชสงแวดลอม และในสวนของฝายบรหารทเกยวกบสงแวดลอมในแตละบรษทกลมตวอยางมต าแหนงงานสวนใหญเปนผจดการฝายบรหาร ฝายโรงงาน(วศวกร) ฝายประชาสมพนธ ประสบการณในการท างาน 9 – 15 ป และสวนใหญไมเคยไดรบการอบรมเกยวสงแวดลอม เวนกลมอสงหารมทรพยทไดรบมาตรฐาน ISO 14000 มความรเกยวกบสงแวดลอมและเขาอบรมเกยวกบการจดการสงแวดลอมทงผจดการฝายบญชและผจดการทเกยวกบสงแวดลอม

5.2 ความเหนในเรองการขอรบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO 14000 ขอมลจากตารางท 5 – 1 ผวจยไดใหบรษทกลมตวอยางแสดงความคดเหนเพมเตมในการท

บรษทตดสนใจทจะเขาขอรบรองหรอไมเขารบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO 14000 รวมทงอธบายเหตจงใจในการเขาขอรบรอง จากขอมลการสมภาษณพบวา บรษทกลมตวอยางสวนใหญมความคดเหนตรงกนวา บรษทจะด าเนนการดานจดการสงแวดลอมตามกฎระเบยบขอบงคบของรฐตามขอก าหนดของกระทรวงทรพยากรและสงแวดลอมและมความเหนสอดคลองกนวาไมมความจ าเปนตองท ามากกวาทก าหนดระบไว และมความเหนทนาสนใจเพมเตมจากผจดการฝายเกยวกบ

DPU

44

สงแวดลอม B 05 ซงแสดงความคดเหนดงน “ผมคดวาการเขารบรองมาตรฐานสงแวดลอม ISO 14000 เปนการแสดงภาพพจนขององคตอคนทวไปมากกวาทจะเปนการค านงถงสงแวดลอม” และความเหนจากผจดการฝายบญช A 04 และฝายทเกยวกบสงแวดลอม B 04 ซงเปนไปในท านองเดยวกนวา “ การจะเขารบรองหรอไมรบรองเปนเรองของเงนของบรษทมากกวาทจะสนใจในเรองการจดการสงแวดลอม เพราะบรษทกตองมการจดท ารายงานเกยวกบสงแวดลอมใหกบรฐตามก าหนดอยแลว สวนในการเขารบรองมาตรฐาน ISO 14000 เปนการท าตามกระแสสงคมมากกวา วาประชาชนคนทวไปยอมรบวาบรษทมการจดการเกยวกบสงแวดลอมเพราะชอของ ISO คอ มาตรฐานการจดการสงแวดลอม ” จากการสมภาษณในเรองเกยวกบการจงใจในการขอรบรองมาตรฐานสงแวดลอมISO 14000 สามารถสรปไดวา บรษทกลมตวอยางสวนใหญไมไดใหความสนใจในเรองเกยวกบการจดการสงแวดลอมมากเทาทควรและการจดการเกยวกบสงแวดลอมเปนการจดท าตามระเบยบขอบงคบของรฐเทานน ซงขอมลทไดเปนทนาสงเกตวา บรษทเหลานนปฏบตดานสงแวดลอมเพยงเพราะกฎหมายก าหนด ซงในเรองเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม ( CSR : Corporate Social Responsibility) โดย ดร.โสภณ พรโชคชย(2550) กลาววา “ เปนการแสดงความรบผดชอบตอสงคม ทไมกระท าการหลกเลยงหรอละเมดกฎหมายตองมหลกการปฏบตและการก ากบดแลทดในการด าเนนงาน ซงการด าเนนงานตามความรบผดชอบนตองด าเนนการตอผมสวนไดเสยทงหลาย ตงแต ผถอหน นกลงทน ลกจาง ลกคา คคา ชมชนทตง สงคมและสงแวดลอมโดยรวมทงหมด ” จากขอมลการสมภาษณนจะเปนขอมลทนาสนใจในเรองเกยวกบการจดการเกยวสงแวดลอมในประเทศไทยอาจไมเกดขนอยางมประสทธผล เนองจากบรษทเหนวาการจดการเกยวกบสงแวดลอมเปนการจดท าตามขอก าหนดของกฎหมายเทานน 5.3 ความเหนในเรองความชดเจนของนโยบายของรฐเกยวกบการจดการสงแวดลอมและพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ในการสมภาษณพบวา ผถกสมภาษณแสดงความคดในทศทางเดยวกนวา ภาครฐยงไมมความชดเจนในดานการจดการดานสงแวดลอม และมขอเสนอแนะเกยวกบการก าหนดนโยบายการจดการเกยวกบสงแวดลอมวาภาครฐควรมการค านงถงลกษณะการด าเนนงานของธรกจมความแตกตางกนในเรองการจดการสงแวดลอม ซงในสวนนมบรษทกลมตวอยางบางบรษททแสดงความคดทนาสนในดงน

ผจดการฝายเกยวกบสงแวดลอม B – 04 มขอคดเหนดงนวา “ดฉนคดวาในเรองเกยวกบสงแวดลอมโรงงานในการก าจดของเสยออกจากโรงงานเปนเรองทรฐตองมขอก าหนดทชดเจน รฐ

DPU

45

ยงไมมความชดเจนในการจดการเกยวกบเรองน และอยากเสนอใหรฐควรมการก าหนดใหมบรษททมหนาทเกยวกบการก าจดของเสยจากโรงงานโดยตรงมากกวาทจะใหโรงงานตองมารบผดชอบในการจดการ เพราะการจดใหมบรษททมความช านาญดานนโดยตรงรบกจะสามารถควบคมและตรวจสอบการจดการเกยวกบสงแวดลอมไดงายขน และดฉนยงมขอเสนอเพมเตมอกวาภาครฐตองก าหนดแนวทางปฏบตเกยวกบสงแวดลอมโดยนาจะตองเรมจากการจดขนาดโรงงาน ลกษณะการผลต จ านวนเงนทนของบรษทและสภาพแวดลอมของโรงงานของชมชนโดยรอบ ไมใชดเฉพาะของเสยของมพษเขาเกณฑทท าลายสงแวดลอมเทานน เพราะในอตสาหกรรมหรอโรงงานแตละแหงการประกอบกจการลกษณะแตกตางกน และรฐควรหาผมความรความช านาญในเรองของการจดการสงแวดลอมทงภาครฐและบรษททวไปหรอเอกชนทเกยวของมาชวยกนในวางแผนแนวทางในการจดท า”

ผจดการฝายเกยวกบสงแวดลอม B – 05 มขอคดเหนเพมเตมในสวนทเกยวกบความชดเจนของรฐเกยวกบการจดการสงแวดลอมและพระราชบญญต พ.ศ. 2535เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมวา “ รฐควรเรมจากการปรบกฎหมายขอบงคบในปจจบนทมความซ าซอนกนของแตละหนวยงานของรฐกอน เชน การจดการเกยวกบก าจดเกยวกบกลน ควน น าเสย ซงบรษทตองมการจดท ารายงานน าสงกรมโรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม และตองจดสงรายงานอกหนงฉบบใหกระทรวงทรพยากรและสงแวดลอม ซงหลกและกฎเกณฑขอบงคบในการวดประมาณของเสยวธการแตกตางกน แตคาทไดเทากน แตการจดท ารายงานทน าขอมลเสนอในรายงานทสงใหแตละหนวยงานเหมอนกน คอ ฉบบหนงสงใหกรมโรงงานและอกฉบบสงใหกระทรวงทรพยากรและสงแวดลอม ผมเหนวาเปนการท างานทมความซ าซอน และอกดานกคอรฐไมมความจรงจงในการจดการสงแวดลอม เพราะการเขาตรวจของภาครฐท างานเพยงสงคนไปตรวจและเอารายงานมาตรวจสอบ ถาผดใหเสยคาปรบปดโรงงานชวคราวเพยง 2 – 3 วน หรอชวงระยะเวลาหนงหรอสวนงานบางสวนของโรงงานใหจดการเรองของเสยมลพษใหเรยบรอยแลว กเปดท าการตอไปซงรฐควรมความจรงจงในการท างานมากวาน และอกเรองหนงคอเรองทเกยวกบออกกฎขอบงคบหรอกฎหมายลกออกมานน ผมคดวากฎหมายของบานเราออกกฎหมายมาใชโดยไมพจารณาวามนเหมาะสมกบประเทศของเรามากนอยเพยงใด ซงบางกฎหมายเอาของกฎหมายสากลทออกมาบงคบทงหมดมาใชโดยไมมการปรบเปลยน ผมเหนวาภาครฐชอบท าไปตามกระแสของสงคมมากกวาทจะมความจรงจงเกยวกบการจดการสงแวดลอม ” ผจดการเกยวกบสงแวดลอม B – 06 มขอคดเหนดงน “ ในเรองเกยวกบกฎหมายเกยวกบการจดการสงแวดลอม ผมคดวากฎหมายของบานเรามความลาสมยไมเปนไปตามหลกสากลและคาเบยปรบเกยวกบสงแวดลอมจ านวนเงนคาปรบต ามากถาเทยบกบคาเบยปรบของสากล ตามลกษณะการ

DPU

46

ท างานของบรษททผมท างาน ถาการท างานทสงใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมดานมลภาวะในประเทศใดประเทศนนจะใชหลกสากลและกฎหมายของประเทศนนควบคกน ซงกฎหมายของประเทศไทยและคาเบยปรบจ านวนเงนต ามาก เพราะถาตามหลกสากลนนบรษทใดกอใหเกดมลภาวะทเปนพษในประเทศใดบรษทตองรบผดชอบในจ านวนเงนทมากหรอปดบรษทหรอตองจายเงนชดเชยหรอรกษาสภาพแวดลอมของประเทศนนใหกลบมาเหมอนเดม และการจดการเกยวกบของเสยโดยหลกของสากลจะมปรษททมหนาทจดการเกยวกบของเสยและของพษโดยตรง ไมตองใหบรษทมารบผดชอบแตใหบรษทจางบรษททจดการดานนมาดแลใหบรษท รฐจงนาจะมการปรบปรงเกยวกบเรองน ” จากการสมภาษณในเรองความชดเจนของนโยบายของรฐเกยวกบการจดการสงแวดลอมและพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมสามารถสรปไดวา 1. ความชดเจนของภาครฐในเรองเกยวกบการออกกฎขอบงคบในเรองเกยวกบการจดการสงแวดลอม

2. ความซ าซอนของกฎหมายเกากบกฎหมายใหม ทมกฎหมายบางฉบบมการออกกฎหมายลกเพมเตม ภาครฐควรมการพจารณาถงขอบงคบกฎเกณฑในการจดท าและตองไมใหมความซ าซอนระหวางกฎหมายเกาและกฎหมายใหม

3. การจดท ารายงานสงแวดลอมทมการก าหนดในการจดท าเหมอนกน ภาครฐควรลดการจดท ารายงานทตองน าเสนอใหหนวยงานของภาครฐทใชฐานขอมลเดยวกน

4. ในการออกกฎหมายทมการองกฎหมายตางประเทศหรอหลกปฏบตสากล ภาครฐควรมการศกษาขอมลของกฎหมายตางประเทศหรอหลกปฏบตสากลกอนน ามาใชปฏบต เพอใหกฎหมายทออกมาใหมนนมความปรบใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของประเทศไทย

5. การก าหนดใหมการจดตงบรษททด าเนนธรกจเกยวกบการจดการสงแวดลอมในดาน ตาง ๆ โดยตรงเพอด าเนนงานบรหารจดการสงแวดลอมใหกบบรษททเกยวของกบสงแวดลอม

ขอมลทสรปจากการสมภาษณ ผวจยมความคดเหนในเรองความชดเจนของนโยบายของรฐเกยวกบการจดการสงแวดลอมและพระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ผวจ ยมความคดเหนกอนทจะมการก าหนดแนวทางปฏบตเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมตองมความพรอมและควรมความชดเจนในเรองตาง ๆ ดงน

1. ความชดเจนในเรองการจดการสงแวดลอมของประเทศไทย 2. การออกกฎขอบงคบในเรองเกยวกบการจดการสงแวดลอมตองมการค านงถงในเรอง

ตาง ๆ เชน ในเรอง ความซ าซอนในการออกกฎหมาย การก าหนดการจดการสงแวดลอมใหตามสภาพแวดลอมของประเทศไทย

DPU

47

5.4 ความคดเหนในเรองความชดเจนของภาครฐเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม

ในปจจบนสภาวชาชพบญชยงไมมการออกมาตรฐานการบญชและการสอบบญชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม การสมภาษณใหผถกสมภาษณแสดงความคดเหนถงแนวทางการปฏบตควรมความครอบคลมในเรองใดบาง ในการสมภาษณพบวา ผถกสมภาษณแสดงความคดเหนในแนวทางเดยวกนวา การก าหนดแนวทางปฏบตดานบญชตองดแนวทางของภาครฐในเรองเกยวกบนโยบายการจดการสงแวดลอมจงจะน ามาเปนแนวทางในการปฏบตเกยวกบบญชในดานตาง เชน ดานการลงทนในเครองมออปกรณเกยวกบการจดการสงแวดลอม การค านวณตนทนเกยวกบสงแวดลอม คาใชจายเกยวกบสงแวดลอม และมบรษทกลมตวอยางบางบรษททแสดงความคดเหนทนาสนใจดงน ผจดการฝายบญช A 04 มขอคดเหนทนาสนใจในเรองเกยวกบความชดเจนของภาครฐในการจดท าบญชสงแวดลอมวา “ในความเหนของดฉนเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม นาจะเกยวของกบการลงทนเกยวกบเครองมอและอปกรณดานการจดการสงแวดลอม ซงเกยวของกบจ านวนเงนในเรองของคาใชจายและตนทนทเกยวกบการจดการสงแวดลอมในจ านวนเงนทสงมากเมอเทยบกบประโยชนทบรษทจะไดรบ ดฉนมความคดเหนวาถาภาครฐจะใหธรกจมการจดท าบญชสงแวดลอม ภาครฐตองมการก าหนดนโยบายใหชดเจนในเรองเกยวกบสนทรพยทเกยวกบการจดการสงแวดลอม รวมทงการค านวณคาใชจายและตนทนทอาจเกดขนตอสนคาของบรษท และรฐควรก าหนดในเรองเกยวกบภาษการน าเขาอปกรณเครองจกรเกยวกบการจดการสงแวดลอม โดยใหสทธพเศษทางภาษหรอลดหยอนเกยวกบภาษกบบรษททมการจดท าเกยวกบการจดการสงแวดลอม ” ผจดการฝายบญช A 06 มขอคดเหนดานการจดท าบญชสงแวดลอมในอกแงมมหนงวา “ดฉนคดวาในเมองไทยยงไมมการจดท าบญชสงแวดลอม และถาจะตองมการจดท าบญชทเกยวกบสงแวดลอมเกดขนจรง ๆ ดฉนคดวาควรมพจารณาเกยวกบลกษณะด าเนนงานของธรกจเปนประเดนส าคญล าดบแรกทจะใชในการจดท าบญชสงแวดลอม เพราะการด าเนนงานของธรกจทไมเหมอนกนหรอทสงผลกระทบตอสงแวดลอมตางกน การจดท าบญชกควรมความตางกนตามการจดการเกยวกบสงแวดลอม เพราะเครองมอเครองใชในการจดการเกยวกบสงแวดลอมทไมเหมอนกนของแตละธรกจหรอบางธรกจลกษณะของการด าเนนธรกจไมกระทบตอสงแวดลอมกไมเหนสมควรในการจะตองมการจดท าบญชสงแวดลอม และดฉนคดวาถามการก าหนดใหทกธรกจมการจดท าบญชทเหมอนกนจะท าใหเกดขอไดเปรยบเสยเปรยบของแตละธรกจ ดฉนคดวาถามการวางแนวทางปฏบตดานบญชควรมการวางแนวทางปฏบตทมการแบงแยกตามลกษณะของธรกจทมผลการกระทบตอสงแวดลอมมากกวาจะตองมการบงคบใหทกธรกจจดท าเหมอนกน”

DPU

48

จากการสมภาษณในเรองความชดเจนของภาครฐเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ท าการสรปขอมลจากการสมภาษณไดวา

1. รฐตองก าหนดกรอบแนวคดและแนวทางในการปฏบต เ กยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมทสอดคลองกบลกษณะการด าเนนงานของธรกจ ขนาดธรกจ และเงนทนของธรกจ

2. ในการก าหนดการจดท าบญชสงแวดลอมตองค านงถงดานตาง ๆ คอ การลงทนเกยวกบเครองมอในการจดการสงแวดลอม การค านวณตนทนและคาใชจายเกยวกบสงแวดลอมดานภาษและสทธพเศษทเกยวกบการจดการสงแวดลอม

ซงขอมลทไดสรปจากการสมภาษณในเรองความชดเจนของภาครฐเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมนน ผวจยมความคดเหนวา ในประเทศไทยเรองการจดท าบญชสงแวดลอมยงไมมหนวยงานในภาครฐหรอภาคธรกจจดท าและสภาวชาชพบญชยงไมมการออกมาตรฐานการบญชและการสอบบญชเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม และจากการศกษาขอมลในการท าวจยในเรองเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมพบวา การจดท าบญชสงแวดลอมสามารถจดท าและศกษาขอมลไดจากหลกของสากลเกยวกบการเปดเผยขอมล และในมาตรฐานการบญชไทยบางฉบบทสามารถน ามาใชปฏบตไดดงน คอ

ในหลกสากล Intergovernmental Working Group of Experts on International Standards of Accounting and Reporting (ISAR) มแนวปฏบตในการเปดเผยขอมลทเกยวกบตนทนเกยวกบสงแวดลอมและหนสนดานสงแวดลอม ซงในสวนของการเปดเผยขอมลน ISAR มแนวทางปฏบตทงในเรองของการรบรตนทนสงแวดลอม การรบรหนสนสงแวดลอม การรบรคาชดเชยทคาดวาจะไดรบขากบคคลทสามการวดมลคาหนสนดานสงแวดลอม สวนในมาตรฐานการบญชไทย มการกลาวถงรายการทเกยวของกบสงแวดลอม คอ แมบทการบญช มาตรฐานการบญชฉบบท 35 เรองการน าเสนองบการเงน และมาตรฐานการบญชฉบบท 53 หนสนทอาจเกดขน

ซงในรายการทเกยวของกบสงแวดลอมจะบนทกและรบรเปนองคประกอบของงบการเงนไดตอเมอรายการและเหตการณทางบญชดงกลาวเปนไปตามค านยามขององคประกอบงบการเงนและเขาเกณฑการรบรรายการ ตามค านยามของสนทรพยและหนสนในแมบทการบญช คอ

“สนทรพย” หมายถง ทรพยากรทอยในการควบคมของกจการทรพยากรดงกลาวเปนผลของเหตการณในอดตซงกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจนนในอนาคต และกจการตองพจารณาวารายการนนเขาเกณฑการรบรหรอไม

“หนสน” หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของกจการทเกดจากเหตการณในอดตโดยการช าระหนคาดวาจะสงผลใหเกดกระแสเงนไหลออกของทรพยากรซงเปนประโยชนทางเศรษฐกจของ

DPU

49

กจการ ดงนนกจการควรรบรหนสนดานสงแวดลอมในงบดลเมอมความเปนไปไดคอนขางแนทประโยชนเชงเศรษฐกจของทรพยากรจะออกจากกจการเพอช าระภาระผกพนในปจจบนและเมอมลคาของภาระผกพนทตองช าระนนสามารถวดไดอยางนาเชอถอ

ดงนนจากการสมภาษณในสวนนภาครฐจะตองเปนผรเรมและก าหนดแนวคดและแนวทางในการปฏบตทเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมใหกบภาคธรกจ

5.5 ความคดเหนในเรองเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแล

จากการสมภาษณพบวา ผถกสมภาษณแสดงความคดเหนในแนวทางเดยวกนวา การจดท าบญชเกยวกบสงแวดลอมยงไมมหลกปฏบตทชดเจนและ สวนการจดท ารายงานเปนการจดท าตามระเบยบขอบงคบตามหลกปฏบตทภาครฐก าหนดใหมการน าสงรายงานขอมลเกยวกบสงแวดลอมเทานน และมกลมบรษทตวอยางทแสดงความคดเหนทนาสนใจดงน ผจดการฝายสงแวดลอม B – 05 มขอคดเหนเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแลของกจการวา “การจดการดานสงแวดลอมของบรษทเปนการปฏบตจดท าตามกฎหมายและขอก าหนดบงคบของรฐทใหจดท า เชน ตามระเบยบขอบงคบกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม และบรษทก าหนดการจดท าและรายงานในแผนงานของบรษทตามทภาครฐก าหนดใหจดท าเทานน สวนในเรองการน าขอมลรายงานใหหนวยงานอนภายในบรษทนนไมมการน าสงรายงานระหวางแผนกในบรษทเพราะถอวาการรายงานสงแวดลอมเปนหนาททฝายการผลตหรอโรงงานมหนาทในการจดท าสงใหกบหนวยงานรฐทเกยวของเทานน สวนในเรองการก ากบดแลในความคดเหนของผมคดวาเปนเรองเกยวกบกระแสของสงคมในการเรยกรองใหบรษททเกยวกบอตสาหกรรมใหแสดงความรบผดชอบตอสงคมเทานน ซงภาครฐกไมไดมความจรงจงในเรองนเทานกเชนในเรองการตรวจสอบหรอการจดท าเกยวกบสงแวดลอมกมการจดท าใหเปนไปตามกฎระเบยบขอบงคบเทานน” ผจดการฝายสงแวดลอม B – 06 มขอคดเหนเกยวกบหลกการปฏบตกบการก ากบดแลเพมเตมในมมมองทนาสนใจวา “ หลกการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมของบรษท ผมคดวาบรษทสวนใหญจะจดท าตามแนวทางภาครฐทบงคบใหจดท ามากกวาทบรษทจะมการก าหนดใหมหลกปฏบตเกยวกบสงแวดลอมเฉพาะของแตละบรษท สวนทบรษทของผมนนจะใชแนวทางปฏบตโดยน าเอาหลกปฏบตสากลทบรษทเกยวของหรอทตดตองานระหวางประเทศใชเปนหลกในการปฏบต และในเรองการก ากบดแลของบรษทในเรองเกยวกบการจดการสงแวดลอมผมคดวาเปนกระแสของสงคมทใหบรษทแสดงในเรองเกยวกบการแสดงความรบผดชอบตอสงคม” จากการสมภาษณในเรองเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแล ท าการสรปขอมลในการแสดงความคดเหนของผสมภาษณได ดงน

DPU

50

1. หลกการปฏบตและการก ากบดแลของบรษทในเรองการจดการสงแวดลอมเปนไปตามขอก าหนดของภาครฐทบรษทตองจดท าเทานน 2. ในแผนงานของบรษทไมมการก าหนดหลกการปฏบตหรอการก ากบดแลในเรองสงแวดลอม

3. การจดท ารายงานเกยวกบสงแวดลอมของบรษทเปนหนาทของฝายผลตหรอฝายบรหารเปนผมหนาทในการจดท า และจดท าตามขอก าหนดหรอระเบยบของภาครฐ

4. การน าเสนอรายงานเกยวกบสงแวดลอมบรษทน าเสนอรายงานใหภาครฐตามขอก าหนดทภาครฐก าหนดในการจดสง ไมมการมการสงรายงานสงแวดลอมใหหนวยงานภายในของธรกจรบทราบเกยวเรองสงแวดลอม ผวจยมความคดเหนจากการสรปขอมลทไดจากการสมภาษณในเรองเกยวกบหลกการปฏบตและการก ากบดแล ซงมความคดเหนวา ถาภาคธรกจก าหนดหลกการปฏบตและการก ากบดแลเกยวกบการจดการสงแวดลอมในแผนงานของบรษทหรอนโยบายบรษทรวมทงการก าหนดในเรองจดท ารายงานเกยวกบสงแวดลอมและการน าเสนอรายงานสงแวดลอมใหกบหนวยงานอน ๆ ภายในบรษทรบทราบขอมลเกยวกบการจดการสงแวดลอม จะชวยในการบรหารงานของบรษทในเรองเกยวกบสงแวดลอมและยงอาจจะเปนการชวยในเรองของการบรหารจดการในดานตางๆ ของบรษทในอนาคต ซงจะเปนการกาวไปสการบรหารงานในเรองเกยวกบการพฒนาดานสงคมและสงแวดลอมทจะเปนการสรางความย งยนใหกบธรกจในอนาคต 5.6 ความคดเหนในเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลเกยวกบการพฒนาชมชนสงคมและสงแวดลอม ในแผนงานประจ าปของบรษทมผลตอการยอมรบของสงคมและกลมลกคาหรอไมอยางไร ในการสมภาษณพบวา ผถกสมภาษณแสดงความคดเหนสวนใหญในแนวทางเดยวกนวา ในแผนงานประจ าปของบรษทไมมการก าหนดโครงการพฒนาชมชนสงคมและสงแวดลอม แตมการจดกจกรรมเกยวกบการชวยเหลอสงคมและชมชนทกปทจดท าขนเพอเปนกจกรรมในการสรางความสามคคหรอประชาสมพนธบรษทมากกวา ซงกจกรรมสวนใหญของบรษทจะเปนโครงการปลกปาและโครงการชวยเหลอเดกดอยโอกาสจดเปนโครงการทจดท าเปนกจกรรมภายในบรษท สวนในเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลเกยวกบโครงการพฒนาชมชนสงคมและสงแวดลอมในรายงานประจ าปของบรษท ผถกสมภาษณสวนใหญมแนวคดในทางเดยวกนวาการน าเสนอขอมลในรายงานทางการเงนไมมผลตอการยอมรบของสงคมหรอนกลงทนทมตอบรษท แตเปนการแสดงภาพลกษณของบรษททมตอสงคมและประชาสมพนธบรษทมากกวา

DPU

51

จากการสมภาษณในเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลเกยวกบการพฒนาชมชนสงคมและสงแวดลอมในแผนงานประจ าปของบรษทมผลตอการยอมรบของสงคมและกลมลกคาหรอไมนนมขอสรปจากการสมภาษณดงน

1. การพฒนาสงคมและสงแวดลอมทบรษทมการจดท าขนเพอเปนการสรางภาพลกษณใหบรษทและเปนการประชาสมพนธบรษท

2. ในแผนงานประจ าปของบรษทไมมการก าหนดโครงการเกยวกบการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

3. การก าหนดกจกรรมของบรษทเปนกจกรรมทเนนเพอการสรางความสมพนธของพนกงานภายในบรษทมากกวาทจะมงเนนเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

4. การน าเสนอขอมลในรายงานการเงนของบรษทเกยวกบการพฒนาสงคมและสงแวดลอมไมสงผลตอนกลงทนหรอกลมลกคาของบรษท จากการสมภาษณขอมลในเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลเกยวกบการพฒนาชมชนสงคมและสงแวดลอมในแผนงานประจ าปของบรษทมผลตอการยอมรบของสงคมและกลมลกคาหรอไมอยางไรนนในสวนน ผวจยมความคดเหนวา

1. การจดท ากจกรรมเกยวกบการพฒนาสงคมและสงแวดลอมทภาคธรกจจดท าเปนการประชาสมพนธและภาพลกษณของบรษทมากกวาเพอเปนการพฒนาสงคมและสงแวดลอม

2. แผนงานของบรษทเกยวกบโครงการกจกรรมภายในของบรษทเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอมนนเปนการสรางความสมพนธพนกงานภายในบรษทมากกวาเพอการพฒนาสงคมหรอสงแวดลอม จากความคดเหนของผวจยขางตนสองขอนน ผวจยคดวาถาภาคธรกจน ามาเปนจดเดนของธรกจในการก าหนดในแผนงานประจ าปและก าหนดเปนสวนหนงในโครงการกจกรรมภายในของธรกจและน าเสนอใหภายนอกจะเปนขอไดเปรยบทางในการบรหารงานทางธรกจ 5.7 ความคดเหนของผถกสมภาษณในการจดเรยงล าดบความส าคญของปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

ปจจยในการเรยงล าดบความส าคญของปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมม 6 ปจจย คอ การรเรมของภาครฐ กฎหมายสงแวดลอมในประเทศและตางประเทศ หลกการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมในองคกร การก ากบดแลกจการดานสงแวดลอม ดานลกคาและสงคม ดานนกลงทน

DPU

52

จากการแสดงความคดเหนในสวนน ผถกสมภาษณดานฝายบญชและดานฝายบรหารทเกยวของกบสงแวดลอมแสดงความคดเหน ปจจยล าดบแรกท มผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม คอ การเรมของภาครฐเปนล าดบแรก และปจจยสดทายทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม คอ ดานนกลงทนเปนการสงผลตอการประยกตการใชบญชสงแวดลอมนอยทสดหรอไมไดสงผลในการจดท า

ผลการวจยในสวนของการสมภาษณจากการแสดงความคดเหนจากผจดการฝายบญชและฝายทเกยวของกบสงแวดลอม จะเหนวาขอมลจากการสมภาษณแสดงใหเหนวาปจจยส าคญทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมตองเรมจากภาครฐเปนผก าหนดการวางแนวทางปฏบตเกยวกบการจดการสงแวดลอมแกภาคธรกจ โดยทหนวยงานของภาครฐทเกยวของกบสงแวดลอมตองมการก าหนดกรอบแนวทางการปฏบตทชดเจนและแนวทางปฏบตเดยวกนทไมใหมความซ าซอนในการปฏบต รวมท งการพจารณาน ากฎหมายตางประเทศหรอระหวางประเทศทมการบงคบใชควรมการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของประเทศไทยกอนน ามาเปนกรอบแนวทางปฏบตในประเทศไทย ซงในเรองนภาครฐควรมจดสมมนาในการระดมความคดจากหนวยงานเอกชนโดยแบงตามกลมอตสาหกรรมหรอตามลกษณะของธรกจทกอใหภาวะมลพษตอสงแวดลอมกบหนวยของภาครฐทมหนาทเกยวของเพอจดท าแนวทางปฏบตใหเปนมาตรฐานเดยวกนในการปฏบตงานเกยวกบการจดการสงแวดลอม 5.8 สรปผลจากการสมภาษณ

จากการขอมลสมภาษณมประเดนทนาสนใจในเรองปจจยทมผลตอการประยกตการใชบญชสงแวดลอม คอ 1. การก าหนดแนวทางปฏบต ภาครฐตองเปนผรเรม โดยการระดมความคดจากภาคธรกจทด าเนนธรกจและสงผลโดยตรงกบสงแวดลอม ซงในสวนนภาครฐควรมการจดสมมนาระหวางภาครฐกบภาคธรกจ และควรมการแบงกลมสมมนาตามกลมธรกจอตสาหกรรมหรอตามลกษณะของธรกจทกอใหภาวะมลพษตอสงแวดลอม 2. กรอบแนวทางการปฏบตทชดเจนและแนวปฏบตในทศทางเดยวกน จะไมท าใหเกดความซ าซอนในการปฏบตของแตละหนวยงาน 3. การก าหนดบรษทหรอธรกจทมความช านาญในเรองการจดการสงแวดลอม เพอเปนการรองรบก าจดมลพษเพอใหถกตามหลกการปฏบตของสากล

DPU

53

สรปผลการวจยจากการสมภาษณ การจดท าบญชสงแวดลอมในประเทศไทยมปจจยทส าคญเปนล าดบแรก คอ ความชดเจนของภาครฐทเปนผก าหนดแนวปฏบตเกยวกบการจดดานสงแวดลอม โดยทภาครฐตองมการระดมความคดจากภาคธรกจในกลมธรกจตาง ๆ ทมการด าเนนงานทสงผลตอสงแวดลอม เพอน าขอมลทเกดจากการปฏบตจรงของแตกลมธรกจทเกยวของกบสงแวดลอมไปเปนแนวทางในการก าหนดขอบงคบหรอกฎหมายในเรองตาง ๆ ทเกยวกบสงแวดลอม รวมทงภาครฐตองมการศกษาในเรองเกยวกบกฎหมายตางประเทศหรอหลกปฏบตสากลเกยวกบสงแวดลอมน ามาปรบใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในประเทศไทย

จากการจดการดงกลาวของภาครฐถามแนวทางการปฏบตทชดเจน นกบญชจะสามารถก าหนดแนวทางการปฏบตดานการจดท าบญชและการสอบบญชในเรองการบญชสงแวดลอมในประเทศไทยไดในอนาคต

DPU

54

บทท 6

สรปผลการวจย การวจยเรองปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม เปนการจดท าเพออยากทราบถงปจจยทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมในธรกจ การจดท ารายงานและการเปดเผยขอมลของแตละกลมธรกจทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมในธรกจ รวมทงการศกษาปญหาและอปสรรคในการจดท าบญชสงแวดลอมในทางปฏบตในแตละกลมธรกจ ในการจดท าวจยก าหนดสมมตฐานเพอใชเปนแนวทางในการศกษา ดงน

กลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 7 กลมหลกทรพยตางกนจะท าใหการประยกตการใชบญชสงแวดลอมของกลมบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยตางกนไดแก การรเรมหลกในระดบประเทศ หลกการทตองปฏบต กฎหมายทงในประเทศและกฎหมายสากล การก ากบดแลกจการทด แรงกระตนจากสงคมความเสยงดานชอเสยง แรงกระตนจากนกลงทน

การศกษาใชกลมประชากรคอ ผบรหารฝายบญชและผบรหารทเกยวของกบดานสงแวดลอมของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย กลมตวอยางทใชในการวจยม 7 กลมไดแก กลมเกษตรและอตสาหกรรมอาหาร กลมสนคาอปโภคบรโภค กลมสนคาอตสาหกรรม กลมอสงหารมทรพยและกอสราง กลมทรพยากร กลมบรการ กลมเทคโนโลย จ านวน407 บรษท การสงแบบสอบถามไดสงแบบสอบถามทงหมดจ านวน 407 บรษทจ านวนแบบสอบถามทไดสงกลบจ านวน 134 บรษท และการสมภาษณท าการสมภาษณทกกลมตวอยางโดยท าการสมภาษณกลมตวอยางกลมละ 1 บรษทและบรษทละ 2 ทาน

ผลจากการศกษาเรองปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมการจดท าบญชสงแวดลอมในประเทศไทยมปจจยทส าคญเปนล าดบแรก คอ ปจจยการรเรมหลกในระดบชาต ซงเปนการแสดงความชดเจนของภาครฐทจะเปนผก าหนดแนวปฏบตเกยวกบการจดดานสงแวดลอม โดยทภาครฐตองมการระดมความคดจากภาคธรกจในกลมธรกจตาง ๆ ทมการด าเนนงานทสงผลตอสงแวดลอม เพอน าขอมลทเกดจากการปฏบตจรงของแตกลมธรกจทเกยวของกบสงแวดลอมไปเปนแนวทางในการก าหนดขอบงคบหรอกฎหมายในเรองตาง ๆ ทเกยวกบสงแวดลอม จากการศกษา

DPU

55

ขอมลจากการท าวจยในเรองปจจยรเรมในระดบชาตจะสอดคลองกบการศกษาในหวขอปจจยกฎหมายทงในประเทศและกฎหมายสากล รวมทงปจจยทเกยวกบหลกการปฏบตของภาคธรกจ จากการขอมลการตอบแบบสอบถามและขอมลจากการสมภาษณใหความคดเหนเกยวกบปจจยในสามดานนมขอมลทความสอดคลองกน คอ ภาครฐตองมการศกษาในเรองเกยวกบกฎหมายตางประเทศหรอหลกปฏบตสากลเกยวกบสงแวดลอมน ามาปรบใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในประเทศไทย รวมทงภาครฐตองมการจดอบรมสมมนาระดมความคดเหนกบภาคธรกจทมการด าเนนงานเกยวของกบสงแวดลอม เพอใหภาครฐไดท าการปรบปรงกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมของประเทศไทยใหเหมาะกบสภาพแวดลอมในปจจบนซงยงรวมทงเปนหลกปฏบตทเปนสากลทตางชาตยอมรบและปฏบตตามกฎหมายของประเทศไทย ดงนนในเรองเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมในสวนทเกยวของกบภาครฐ จงตองมการสนบสนนจากาภาครฐโดยทางภาครฐตองท าการจดอบรมสมมนาเกยวกบการจดการเกยวกบสงแวดลอม เพอไดขอก าหนดมาตรฐาน ระเบยบขอบงคบ บทลงโทษ เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมรวม ซงจะเปนแรงจงในและแรงกระตนใหกบภาคธรกจเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม และอาจจะท าใหรวมถงเรองการจดเกบภาษกบภาคธรกจ ในการค านวณตนทนทเกดจากการจดการเกยวกบสงแวดลอมนนสามารถเปนคาใชจายในการด าเนนงานของธรกจทสามารถน าไปท าการลดหยอนภาษของธรกจได

จากผลการศกษาขอมลจากปจจยสามดาน คอ ปจจยการรเรมในระดบชาต ปจจยกฎหมาย ทงในประเทศและกฎหมายสากล รวมทงปจจยเกยวกบหลกการปฏบตทขอมลจากการศกษามความสอดคลองและสนบสนนขอมลระหวางกนนน ขอมลดงกลาวยงสงผลตอขอมลในปจจยอกสามดาน คอ ปจจยเกยวกบการก ากบดแลกจการทด ปจจยเกยวกบแรงกระตนจากสงคมความเสยงดานชอเสยง รวมทงปจจยเกยวกบแรงกระตนจากนกลงทน ซงจากขอมลทท าการศกษาเกยวกบการก ากบดแลกจการทดเปนผลมาจากการทภาครฐมขอก าหนดทด ผลจาการจดท าขอมลเกยวกบสงแวดลอมทไดมาตรฐานตามขอก าหนดทดทภาครฐก าหนดจะท าใหขอมลบรษทมการก าหนดแผนงานเกยวกบสงแวดลอมเปนแผนงานของบรษททงระยะสนและระยะยาวในแผนงานประจ าปของบรษท และการก าหนดแผนงานควรมเรองเกยวกบการพฒนาความรทางดานระบบการบรหารสงแวดลอมใหกบสวนงานทมหนาทเกยวของ การจดการเกยวกบโครงการกจกรรมเกยวกบสงแวดลอมใหเปนระบบและตอเนอง รวมทงการจดหาเงนทนและการจดท างบประมาณเกยวกบการจดการสงแวดลอม ซงจากขอมลดงกลาวกเปนขอมลทยงสงผลใหปจจยอกสองดานคอแรงกระตนจากสงคมและแรงกระตนจากนกลงทน เปนการด าเนนงานของธรกจทสงผลตอเนองกนจากผลของการวจยทงสองปจจยดงน คอ ทางดานสงคมในเรองเกยวกบกลมลกคาของธรกจ ถาธรกจมการประชาสมพนธเกยวกบการอนรกษสงแวดลอมหรอของผลตภณฑทเปนผลตภณฑทชวยลดมลภาวะ

DPU

56

ดานสงแวดลอมจะสงผลตอภาพลกษณและการยอมรบของสงคม รวมทงภาคธรกจทมการเปดเผยขอมลเกยวกบสงแวดลอมเกยวกบการด าเนนงานภายในและการชวยสงเสรมเกยวกบสงแวดลอมตอสงคมจะเปนการแสดงภาพลกษณของธรกจทแสดงถงความรบผดชอบตอสงคม

ดงนนจากผลการศกษาเกยวกบปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอมทง 6 ดานนนสามารถท าการสรปผลการศกษาขอมลจากการตอบแบบสอบถามและจากการสมภาษณจากกลมธรกจทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยไดวา ปจจยทมผลตอการจดท าบญชสงแวดลอมทจะสามารถก าหนดใหมการจดท าเปนระบบบญชเกยวกบสงแวดลอม หรอมาตรการบญชเกยวกบสงแวดลอมไดน น ภาครฐเปนสวนส าคญล าดบแรกของการเปนผวางแนวทางการปฏบต กฎหมายเกยวกบสงแวดลอมใหมความสอดคลองกบสภาพแวดลอมของประเทศไทย โดยท าการศกษาจากกฎหมายหรอหลกปฏบตสากล ซงถาภาครฐมแนวทางการปฏบตทชดเจน นกบญชจะสามารถก าหนดแนวทางการปฏบตดานระบบบญช การสอบบญชในเรองการบญชสงแวดลอมในประเทศไทยไดในอนาคต ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต ในการจดท าการวจยทเกยวกบบญชสงแวดลอมมขอเสนอแนะดงน คอ

1. ควรแยกศกษากลมตวอยางตามลกษณะการด าเนนธรกจดวย เพราะจากการศกษาจะพบวากกลมธรกจเกยวกนแตลกษณะการด าเนนธรกจหรอผลตภณฑของธรกจทแตกตางกนมผลใหเกดชองวางเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมดวยเชนกน ดงการถามการศกษาเกยวกบการบญชสงแวดลอมขอเสนอใหท าการแบงกลมตวอยางตามกลมธรกจและมการแบงกลมธรกจแตละกลมตามลกษณะการด าเนนงานหรอผลตภณฑของธรกจ

2. การวจยเกยวกบบญชสงแวดลอมตองศกษาเกยวกบกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมตามแตกลมธรกจและผลตภณฑของธรกจดวย

3. ในการวจยเกยวกบบญชสงแวดลอม ในการจดท าตองศกษาขอมลในการก าหนดเกยวกบขนาดของธรกจในการด าเนนงานทมผลกระทบตอสงแวดลอมตามเฉพาะของลกษณะการด าเนนงานของธรกจและสภาพแวดลอมทธรกจนนเกยวของ

การท าวจยเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมนนนาจะเปนแนวทางในการอนรกษเกยวสงแวดลอมเพอความหยงยนของสงแวดลอม

DPU

57

บรรณานกรม

กฎหมายและขอบงคบเกยวกบการจดการสงแวดลอม พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535

http://www.environment.tn.th

กรอบการศกษาแนวคดเพอใชเปนเครองมอทใชวดกจกรรมทางเศรษฐกจและวเคราะหผลกระทบทม

ตอสงแวดลอม ในการเชอมโยงระบบบญชประชาชาตกบระบบบญช สงแวดลอมตาม

กรอบแนวคด SEEA (System of Integrated Environment and Economic Accounting)

กรณตวอยางประเทศญปนทมการพฒนารปแบบการจดท าบญชทางสงแวดลอม (The

Environment and Economic Accounting) ทเปนสากล : บทความจากการบรรยายเรอง

The Environment Satellite Accounts ณ หองประชมสปปนนท เกตทต (2549)

คณะท างานสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมและบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหง

ประเทศไทย : ความรบผดชอบตอสงคม (CSR) : หนงสอ เขมทศธรกจเพอสงคม (1

กมภาพนธ 2551)

จกรพนธ จนดาวงศ (2547) : แนวทางการปฏบตและแนวโนมทางการบญชการเงน และ การเปดเผย

ขอมลเกยวกบสงแวดลอมของ อตสาหกรรมประเภททมผลกระทบโดยตรงหรอม

นยส าคญตอสงแวดลอม

ดร. ศภมตร เตชะมนตรกล และรองศาสตราจารยดวงมณ โกมารทต (28 กนยายน 2549 ) : การ

ก ากบดแลกจการและการเปดเผยขอมลความรบผดชอบตอสงคม : โครงการสมมนา

“ใตรมพระบารม-การบญชกาวไกล”

ดร.กตตมา อครนพงศ : การบญชสงแวดลอม Environmental Accounting จาก http://utcc2.utcc.ac.th/vraccountant/index.php?mod=Knowledge&file=view&saraI

D=8

DPU

http://www.environment.tn.th/

http://utcc2.utcc.ac.th/vraccountant/index.php?mod=Knowledge&file=view&saraID=8

http://utcc2.utcc.ac.th/vraccountant/index.php?mod=Knowledge&file=view&saraID=8

58

ดวงมณ โกมารทต “ การบญชสงแวดลอมเพอการพฒนาทย งยน ” วารสารนกบญช 48,3) หนา 67 –

93 (เมษ. – ก.ค. 2545)

ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย(SEC) : การเปรยบเทยบขนาดของการเปดเผยขอมลนโยบาย

สงแวดลอม ของบรษทในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (2550)

นงนช โฆษตคณ(2545) ทศนคตของนกบญชเกยวกบการบญชสงแวดลอม

นายบณฑร เศรษฐศโรตม (สงหาคม 2549) : มมมองและบทวเคราะหในภาพรวมในโครงการ

หนวยจดความรดานการคาและสงแวดลอมในสถานการณสากล : บทความการสมมนา

เรองโจทยของประเทศไทยในเรองการคาและสงแวดลอมสนบสนนโดยส านกงาน

กองทนสนบสนนการ วจย (สกว.)

นายพเชษฐ โสภาพงษ (2545) การเปดเผยขอมลการบญชสงแวดลอม กรณศกษากลมบรษท

เคมภณฑ และพลาสตก

พจน วรศทธากร (2543) การประยกตใชการบญชสงแวดลอมในประเทศไทย

ภรภท วองพพฒนานนท (บรษททม คอนซลตง เอนจเนยรง แอนค แมเนจเมนท จ ากด) : การพฒนา

ประเทศกบการจดการสงแวดลอมของไทย , บทความ ประชาชาตธรกจ (12 กรกฎาคม

2549)

มาตรฐานการบญช ฉบบท 53 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจ

เกดขน (ใชแทนมาตรฐานการบญชฉบบท 21)

รางมาตรฐานการบญช ฉบบท 57 เรอง เกษตรกรรม

รองศาสตราจารยวชนพร เศรษฐสกโก : การน าเสนอขอบเขตของบญชเพอสงแวดลอมในดานการ

เกบขอมลในการบนทกรายการทางบญชและรายงานเกยวกบการบญชเกยวกบหนสน

DPU

59

ศลปะพร ศรจนเพชร “ การบญชสเขยว : แนวโนมทโลกเรยกรอง ” วารสารบรหารธรกจ 29,1009 หนา 1- 3 (ม.ค. – ม.ค. 2549) ศภมตร เตชะมนตรกล (2540) การเปดเผยขอมลสงแวดลอมในรายงานทางการเงนและรายงานผลการ ด าเนนงานดานสงแวดลอมส าหรบบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศ International Guidance Document : Environmental Management Accounting : International Federation of Accountants

Report on CSR Information Assurance Research May 2007 Ministry of the Environment The Japanese Institute of Certified Public Accountants

Theoretical Framework for Environmental Accounting-Application on the Egyptian Petroleum Sector Mohamed A Raouf A hamid, MSc.The Egyptian Forum on Environment& Sustainable Development (EFESD)Cairo, EgyptPresented for Ninth Annual Conference of the Economic Research Forum (ERF) 26-28 October 2002

DPU

แบบสอบถาม ปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม

กลมหลกทรพย

กลมเกษตรและอตสาหกรรม กลมสนคาอปโภคและบรโภค กลมสนคาอตสาหกรรม กลมอสงหารมทรพยและกอสราง กลมทรพยากร

กลมบรการ กลมเทคโนโลย ตอนท 1 ขอมลทวไปของผบรหารฝายบญช 1. เพศ

ชาย หญง

2. อาย นอยกวา 30 ป 30-35 ป 36-40 ป มากกวา 40 ป

3. ระดบการศกษา

ปรญญาตรหรอเทยบเทา สงกวาปรญญาตร 4. ประสบการณในการท างานดานการบญช

นอยกวา 5 ป 5-10 ป 11-15 ป มากกวา 15 ป

DPU

5. ต าแหนงงานในปจจบน ผอ านวยการฝายบญช ผจดการฝายบญช อนๆ ...................................

6. ทานทราบเรองการบญชสงแวดลอมหรอไม ไมเคยทราบ ไดยนแตไมทราบรายละเอยด อน ๆ (ระบ) .....................................

ตอนท 2 ขอมลทวไปเกยวกบบรษท 1. ปจจบนกจการของทานไดรบการรบรองมาตรฐานดานสงแวดลอม ( ISO 140001 ) หรอไม

ไดรบ ก าลงด าเนนการขอรบ ไมไดรบ 2. กจการมการขอรบการสงเสรมการลงทนจาก B.O.I. หรอไม ขอ ระยะเวลา............ป

ไมไดขอ 3. ระยะเวลาในการด าเนนงานของบรษท

นอยกวา 10 ป 10 - 15 ป 16 - 20 ป มากกวา 20 ป

4. กจการมสาขาหรอไม ( ตอบไดมากกวา 1 ขอ ) ไมมสาขา มสาขาในประเทศ จ านวน.............สาขา มสาขาในตางประเทศประเทศ จ านวน.............สาขา

5. จ านวนพนกงานของบรษท

นอยกวา 50 คน 50 - 100 คน 101 - 150 คน มากกวา 150 คน

DPU

6. ทนจดทะเบยนของบรษท ต ากวา 10 ลานบาท 10 - 30 ลานบาท มากกวา 30 - 50 ลานบาท มากกวา 50 ลานบาท 7. รายไดหลกของกจการเฉลยตอป ต ากวา 10 ลานบาท 10 - 30 ลานบาท มากกวา 30 - 50 ลานบาท มากกวา 50 ลานบาท 8. สนทรพยรวม ต ากวา 50 ลานบาท 50 - 100 ลานบาท มากกวา 100 - 150 ลานบาท มากกวา 150 ลานบาท 7. สดสวนการถอหนของชาวไทยและชาวตางชาต

ผถอหนไทย 100% ผถอหนตางชาต นอยกวา 25% ผถอหนตางชาต 25% - 50% ผถอหนตางชาต มากกวา 50% อน ๆ (ระบ) ....................................

9. กลมลกคาสวนใหญของบรษท (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ภายในประเทศ

ตางประเทศในกลมสหภาพยโรป (ระบประเทศ).............................. ตางประเทศในกลมเอเชย (ระบประเทศ)........................................... อน ๆ (ระบ) ....................................

10. หนวยงานทรบผดชอบดานสงแวดลอมในบรษทของทาน ฝายผลต ฝายควบคมคณภาพ ฝายบรหาร อนๆ (ระบ) .............................

DPU

ตอนท 3 ความคดเหนเกยวกบการรเรมการจดท าบญชสงแวดลอมในระดบประเทศในเรองตาง ๆ

เรอง ระดบความคดเหน

เหนดวยอยางยง


1. รฐมการจดท าบญชสงแวดลอม เพอแสดงรายละเอยด เกยวกบตนทนสงแวดลอม

2. รฐควรก าหนดมาตรฐานการบญชในการจดท าบญช สงแวดลอม

3. รฐตองมกฎระเบยบบงคบและมาตรฐานในการ ตรวจสอบและบทลงโทษเกยวกบการจดท าบญช สงแวดลอม

4. รฐควรก าหนดใหธรกจทเกดมลภาวะและกระทบ สงแวดลอม ใหแสดงตนทนหรองบประมาณเกยวกบ สงแวดลอมในรายงานทางการเงน

5. รฐควรมการสนบสนนการจดท าบญชสงแวดลอมโดย มการก าหนดนโยบายในการลดภาษหรอใหสทธ ทางดานการคากบกจการทมการจดท าบญชสงแวดลอม

6. รฐควรจดสมมนาดานการจดบญชสงแวดลอมใหกบ ธรกจทเกยวของกบสงแวดลอม

ตอนท 4 ความคดเหนเกยวกบกฎหมายดานสงแวดลอมในประทศและตางประเทศในเรองตางๆ




1. การก าหนดมาตรฐานการบญชเกยวกบสงแวดลอมของ ประเทศไทยควรสอดคลองกบพระราชบญญตดาน สงแวดลอม พ.ศ. 2535

2. การก าหนดมาตรฐานการบญชเกยวกบสงแวดลอมของ ประเทศไทยควรท าการศกษาจากประเทศยโรปและเอเชย

3. การก าหนดกฎระเบยบขอบงคบและมาตรฐานในการ ตรวจสอบและบทลงโทษควรศกษาใหสอดคลองกบ พระราชบญญตดานสงแวดลอม พ.ศ. 2535

DPU

ตอนท 5 ความคดเหนเกยวกบหลกการทบรษทตองปฏบตเกยวกบสงแวดลอมในเรองตาง ๆ




1. การประเมนหรอตรวจสอบสงแวดลอมทมตอกจการ

2. การก าหนดแผนหรอนโยบายเกยวกบสงแวดลอม

3. การก าหนดวตถประสงคและเปาหมายการด าเนนงานท เกยวของกบการจดท าบญชสงแวดลอมของบรษท

4. การก าหนดแผนงานและหนวยงานบคคลของบรษทท เกยวของกบการจดท าบญชสงแวดลอม

5. การก าหนดแผนงานเกยวกบการศกษาและจดฝกอบรม ดานการจดท าบญชสงแวดลอม

6. การก าหนดระบบขอมลและระบบบญชเกยวกบ สงแวดลอมของบรษท

7. การก าหนดการประชาสมพนธดานสงแวดลอมภายใน และภายนอกบรษท

8. การประเมนผลการปฏบตงานดานสงแวดลอมทก หนวยงานของบรษททเกยวของ

DPU

ตอนท 6 ความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลกจการทดดานสงแวดลอมในเรองตาง ๆ




1. การก าหนดแผนหรอนโยบายเกยวกบสงแวดลอมเปน แผนระยะสนและระยะยาวของบรษท

2. การจดสรรงบประมาณหรอเงนทนทเหมาะสมและ เพยงพอส าหรบการจดท าบญชสงแวดลอมของบรษท

3. การพฒนาความรทางดานระบบการบรหารสงแวดลอม ใหกบพนกงานทเกยวของของบรษท

4. การจดหาเงนทนและจดสรรงบประมาณในเครองจกร อปกรณตาง ๆ ทเกยวของกบสงแวดลอมของบรษท

5. การก าหนดใหมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบโดยตรง ทางดานสงแวดลอมในเรองของงบประมาณและการ จดหาเงนทนดานสงแวดลอม

6. การก าหนดใหมหนวยงานดานสงแวดลอมทมหนาท รบผดชอบโดยตรงและสามารถรายงานน าเสนอขอมลท เกยวของตอผบรหารระดบสงของบรษทไดโดยตรง

7. การจดท า โครงการ / กจกรรม ดานสงแวดลอมของบรษท ใหเปนระบบและตอเนอง

DPU

ตอนท 7 ความคดเหนเกยวกบผลกระทบการบญชสงแวดลอมทมตอผลการด าเนนงาน และภาพลกษณของบรษท

เผลกระทบของการบญชสงแวดลอม ระดบความคดเหน



1. กจการทมภาพลกษณเกยวกบการอนรกษสงแวดลอมม ผลตอการยอมรบของลกคา

2. การประชาสมพนธเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม มผลตอการยอมรบของสงคม

3. การน าเสนอขอมลเกยวกบการอนรกษสงแวดลอมใน รายงานทางการเงนจะเปนปจจยทท าใหธรกจไดเปรยบ ในการแขงขนทางการคา

4. ผลตภณฑทมการอนรกษและไมท าลายสงแวดลอมทม ผลตอการเลอกซอของลกคา

5. ผลตภณฑและบรการทมการรบรองมาตรการดาน สงแวดลอม (ฉลากสเขยว) เปนทยอมรบของสงคม

6. ผลตภณฑทหมดการใชงานและสามารถน าไปใชงานอน ไดอก (recycle) เปนทตองการของสงคม

7. สภาพแวดลอมของชมชนรอบธรกจมผลตอจดท าและ น าเสนอขอมลเกยวกบสงแวดลอม

8. การจดท าบญชสงแวดลอมและการเปดเผยขอมลจะชวย ใหกจการสามารถสรางก าไรและผลตอบแทนระยะยาว

9. การจดท าบญชสงแวดลอมและการเปดเผยขอมลมผลตอ การตดสนใจของนกลงทน

10. การเปดเผยขอมลเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมทง ภายในและภายนอกแสดงถงความรบผดชอบตอสงคม

ตอนท 8 ขอเสนอแนะเกยวกบปจจยทมผลตอการประยกตบญชสงแวดลอม ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณในความอนเคราะหตอบแบบสมภาษณ

DPU

แบบสมภาษณ : ปจจยทมผลตอการประยกตใชบญชสงแวดลอม ค าถามเรมตน ทานมความคดเหนเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมและแนวทางปฏบตอยางไรบาง ค าถามเกยวกบปจจยภาครฐและกฎหมาย 1. การก าหนดแนวทางปฏบตเกยวกบสงแวดลอม ภาครฐควรเปนผรเรมก าหนดแนวทางปฏบตในดานใด และมอปสรรคและปญหาอยางไร 2. ตามขอก าหนดในพ.ร.บ. สงแวดลอม พ.ศ. 2535 ก าหนดใหรายงานเกยวกบมลภาวะดานเสยง ดานอากาศ ดานขยะของเสย ควรมการประยกตใหใหเหมาะสมกบการจดท าบญชสงแวดลอมอยางไร และมปญหาอปสรรคหรอไม ค าถามเกยวกบปจจยหลกการปฏบตและการก ากบดแล 1. การก าหนดนโยบายและวางแผนการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมของบรษท มปญหาและอปสรรคในดานใดบางทเกยวของกบการจดท าบญชสงแวดลอม 2. การรวบรวมขอมลสารสนเทศเกยวกบสงแวดลอม หลกการปฏบต วธการขนตอนในรวบรวมและบนทกขอมล การรบรรายการ มการประยกตและเลอกมาตรฐานการบญชและหลกการปฏบตดานใดมาประยกตใชเกยวกบขอมลสารสนเทศดานสงแวดลอม ค าถามเกยวกบปจจยดานสงคม 1. การประชาสมพนธและโครงการพฒนาสงคมและชมชนเกยวกบสงแวดลอมของบรษทในรายการเกยวกบคาใชจายหรอสนทรพยทเกยวของ ทานคดวามสวนส าคญในการจดท าบญชสงแวดลอมหรอไม และมปญหาและอปสรรคในการจดท าอยางไร 2. การน าเสนอขอมลดานบญชเกยวกบสงแวดลอมในรายงานประจ าป มผลตอการตดสนใจของนกลงทนและกลมลกคาหรอไมอยางไร

DPU

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

แบบสมภาษณ : ผจดการ / วศวกร สวนท 1 ขอมลทวไป 1. ต าแหนงงาน............................................ 2. ประสบการณท างาน.............................ป 3. การท างานในบรษท..............................ป 4. ทานเคยศกษาและอบรมเรองการจดการสงแวดลอมในดานใดบาง ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ...................................................................................................... 5. บรษทด าเนนธรกจอตสาหกรรม ในกลมธรกจ ................................... 6. บรษทไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 140000 ..................................... 7. บรษทมการปฏบตเกยวกบสงแวดลอมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

.......................................................................................................

DPU

สวนท 2 ภาครฐ : การรเรมแลกฎหมายขอบงคบ 1. นโยบายของรฐดานสงแวดลอมมความชดเจนเพยงใด ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. ลกษณะธรกจทมความแตกตางมผลตอการจดการสงแวดลอมของธรกจหรอไม ถามความแตกตางควรมการปรบปรงแกไขอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

... ....................................................................................................

........................................................................................................ 3. พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 ทใชในปจจบนมความเหมาะสมกบ การจดการดานสงแวดลอมหรอไม ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 4. ปญหาและอปสรรคเกยวกบการจดการดานสงแวดลอมทภาครฐควรด าเนน การแกไขปรบปรงมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... .......................................................................................................

DPU

สวนท 3 หนวยงาน : หลกการปฏบตและการก ากบดแล 1. บรษทมการก าหนดนโยบายการวางแผนหลกเกณฑในการปฏบต ดานการจดการสงแวดลอมอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. การจดท าขอมลสารสนเทศดานสงแวดลอม ท าตามกฎหมายหรอ ขอก าหนดในการจดท า หรอตามสภาพแวดลอมของสภาพเศรษฐกจ และสถานการณของสงคม ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... 3. หลกเกณฑในการปฏบตเกยวกบการจดการสงแวดลอม ใชหลกเกณฑหรอ วธการใดในการประยกตใช ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 4. การจดท ารายงานเกยวกบสงแวดลอม มการจดท าอยางไร และการ น าเสนอขอมลใหสวนงานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... .......................................................................................................

DPU

5. ปญหาในการปฏบตงานดานสงแวดลอมมอปสรรคในการปฏบตงานหรอไม และมแนวทางการแกไขปรบปรงมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... ....................................................................................................... สวนท 4 สงคม 1. บรษทมนโยบายเกยวกบโครงการพฒนาชมชนและสงคม ในแผนงานของ บรษทหรอไม ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. บรษทมการจดโครงการพฒนาสงคม/ชมชน ทางสงแวดลอมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 3. ขอมลเกยวกบโครงการพฒนาสงคมเปนสวนหนงในรายงานประจ าป มผลตอ การยอมรบของสงคมดานลกคาและนกลงทนมากนอยเพยงใด ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

DPU

4. ปญหาดานสงแวดลอมของบรษทสงผลตอภาพลกษณของบรษท และ มแนวทางในการแกปญหาอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... DPU

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

แบบสมภาษณ : ผจดการฝายบญช

สวนท 1 ขอมลทวไป 1. ต าแหนงงาน............................................ 2. ประสบการณท างาน.............................ป 3. การท างานในบรษท..............................ป 4. ทานเคยศกษาและอบรมเรองการบญชสงแวดลอมหรอไม หรอ ทานมความรความเขาใจในเรองการบญชสงแวดลอมอยางไร ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ...................................................................................................... 5. บรษทด าเนนธรกจอตสาหกรรม ในกลมธรกจ ................................... 6. บรษทไดรบการรบรองมาตรฐาน ISO 140000 มาเปนเวลานานเทาใด .........................................................

DPU

สวนท 2 ภาครฐ : การรเรมและกฎหมายขอบงคบ 1. ทานคดวา นโยบายของรฐดานสงแวดลอมมความชดเจนเพยงใด ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. ทานคดวาความแตกตางของลกษณะธรกจ มผลตอการจดการสงแวดลอม ของธรกจหรอไมอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

... ....................................................................................................

........................................................................................................ 3. พระราชบญญตสงแวดลอม พ.ศ. 2535 ทใชในปจจบนมความเหมาะสมกบ การจดท าบญชสงแวดลอมหรอไม ....................................................................................................... .......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

........................................................................................................

....................................................................................................... 4. ปจจบนสภาวชาชพยงไมมออกมาตรฐานการบญชและการสอบบญช เกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอม ถามการจดท าทานคดวา ควรมการก าหนดใหครอบคลมเกยวกบดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... .......................................................................................................

DPU

5. ปญหาและอปสรรคเกยวกบการจดท าบญชสงแวดลอมมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... ....................................................................................................... สวนท 3 หนวยงาน : หลกการปฏบตและการก ากบดแล

1. บรษทมการก าหนดนโยบายและการวางแผนหลกเกณฑในการปฏบต ดานสงแวดลอมอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. การจดเกบขอมลสารสนเทศดานสงแวดลอมหรอการจดท ารายงานใหกบ ผบรหาร หมายเหตประกอบงบการเงน ไดรบขอมลมาจากสวนงาน แผนกใดบางของบรษท ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... 3. หลกเกณฑในการปฏบตเกยวกบการบนทกบญชทเกยวของกบสงแวดลอม ใชหลกเกณฑหรอวธการในการประยกตใชอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

.......................................................................................................

DPU

4. การจดท ารายงานเกยวกบบญชสงแวดลอม มการจดท าอยางไร และการ น าเสนอขอมลใหแกหนวยงานภายในและภายนอกอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... ....................................................................................................... 5. ปญหาและอปสรรคเกยวกบหลกการปฏบตงานดานบญชสงแวดลอมมหรอไม และมขอเสนอแนะในการปรบปรงดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... ....................................................................................................... สวนท 4 สงคม

1. บรษทมนโยบายเกยวกบโครงการพฒนาชมชนและสงคม ในแผนงานของ บรษทหรอไม ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... 2. บรษทมการจดโครงการพฒนาสงคม/ชมชน ทางสงแวดลอมดานใดบาง ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

.......................................................................................................

DPU

3. ทานคดวา ขอมลเกยวกบโครงการพฒนาสงคมท เปนสวนหนงใน รายงานประจ าปสงผลตอการยอมรบของสงคมดานลกคาและนกลงทน มากนอยเพยงใด ....................................................................................................... .......................................................................................................

....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... 4. ทานคดวากจกรรมดานสงแวดลอมของบรษทสงผลตอภาพลกษณของบรษท หรอไมอยางไร ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

.......................................................................................................

DPU

ประวตผวจย

ชอ อาจารยจงจตต พมพาลย

วฒการศกษา ปรญญาโทMS. (บญช) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ปรญญาตร บธบ.(บญช) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ปจจบนต าแหนง อาจารยประจ า

ประสบการณในการท างานวจย - ไมม -

DPU

The Study on Factors affected to Environmental Accounting...

Documents

Transcript of The Study on Factors affected to Environmental Accounting...