The return of the matrix- doelgroep VO

6 april 2011, De Reehorst te Ede

Oogst 3

Geppie BootsmaIris Keij

Programma• Aanleiding voor het onderzoek

- aannames• Wat verstaan we onder doorlopende leertrajecten

- matrixorganisatie• Van 2009 - 2011

- Verschijningsvormen op scholen - Interventies van de schoolleiding- Resultaten

• Meedenken

Waar denkt u aan bij een doorlopend leertraject?Wat is voor u de relevantie van een doorlopend leertraject?

Aanleiding voor het onderzoek- Werken in teams leidt tot minder vakinhoudelijk contact in

de secties- Breuk onderbouw en bovenbouw leidt tot

rendementsverlies

Probleemstelling en onderzoeksvragen

De probleemstelling van het project luidt: “Hoe kan de schoolleiding door middel van interventies, in de taakstelling en de taakuitvoering van (vak)secties en/of (afdelings) teams doorgaande leertrajecten realiseren?”

Dit is o.a. uitgewerkt in de volgende onderzoeksvragen:• Wat is de rol van de teamleider/schoolleider? Hoe

verhoudt de teamleider zich tot de secties?• Welke relatie tussen teams en secties is effectief voor

een doorlopend leertraject?

Aannames voor het onderzoek1. Doorlopende leerlijnen betreffen vakkennis,

vakvaardigheden, algemene vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten

2. Doorlopende leerlijnen gaan verticaal (in opeenvolgende leerjaren) en horizontaal (in hetzelfde leerjaar).

3. Leerplannen en methodes vormen op zichzelf nog geen doorlopend leertraject.

4. Voor een doorlopend leertraject is vooral samenwerking tussen docenten en (tussen) mentoren nodig.

5. Docenten werken beter samen naarmate ze preciezer weten waaraan en waartoe samengewerkt zou moeten worden.

6. Voor versterking van de samenwerking binnen secties en teams is in de eerste plaats de schoolleiding aan zet.

Doorlopende leertrajecten

In hoeverre is er op uw school sprake van een doorlopende leertraject?

De school als matrixorganisatieHorizontale focus: teamsVerticale focus: secties

Taken secties en teamsTeams:• Leerlingbegeleiding en mentoraat• Onderwijskundig:

- Projecten- Profielwerkstuk- taalbeleid

• Kwaliteitszorg- resultaten: overgang, examen

• Algemene pedagogisch-didactische aspecten- bijv. activerende didactiek, samenwerkend

leren

Secties

Vakinhoudelijk verantwoordelijk voor:• Resultaten voor het vak: overgang tussen leerjaren,

examen• Doorlopende leerlijn: bijv. aansluiting onderbouw

bovenbouw• Determinatie: voorspellende waarde van resultaten van

het vak, uitvoering toetsbeleid, toetslijn

Doorlopende leerlijn

WANNEER WAT? Inhoud Opdrachten

HOE? DidactiekAanpak

NIVEAU?Criteria

VOORTGANGen toetsing

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Jaar 4

Jaar 5

Jaar 6

Voorwaarden voor een goede matrixorganisatie

Beide componenten zijn gelijkwaardigBeide componenten hebben elkaar nodigBeide componenten zijn bereid om met elkaar samen te

werken

Dr. Aletta Jacobs CollegeSituatie was:Teams, aangestuurd door teamleidersSecties waren autonoom

Nu:Teamleiders sturen ook secties aan op proces door:• Gesprekken te houden met de secties• Verbeterplannen op te stellen met de secties. De secties

formuleren hier hun speerpunten• In de jaarplanning staan bijeenkomsten gepland voor

sectieoverleg. Op deze bijeenkomsten wordt gewerkt aan ontwikkelpunten (met of zonder externe begeleiding)

In het kader van het traject hebben er 4 studiemiddagen plaatsgevonden bij de moderne vreemde talen en exacte vakken. Er zijn er lessen bezocht. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met de secties en hebben alle secties hun plannen ingediend.

Stedelijk Dalton College AlkmaarSituatie was:Grote teams, aangestuurd door afdelingsleidersSecties, relatief autonoomIn de jaarplanning alleen mentorenoverleg gepland

Nu:Afdelingsleiders sturen ook secties aan op proces door: • leiding te geven aan studie- en middagen met secties• secties te stimuleren de lacunes in de doorlopende leerlijnen

op te sporen en hiervoor reparaties te plannen• In de jaarplanning is om en om een bijeenkomst voor secties

en een mentoren overleg geplaatst.

In het kader van het traject hebben er 3 studiemiddagen plaatsgevonden en hebben (bijna) alle secties hun plannen ingediend.

Aan het begin van het traject is een nulmeting uitgevoerd om vast te stellen in hoeverre het fenomeen: doorlopende leerlijnen leeft bij de docenten

De Werkplaats7 teamsAfstemming tussen opeenvolgende teams in een

doorlopende leerlijn door verticaal overleg- team 1 en 2 T/H met team 3 en 4 vmbo TL- team 1 en 2 T/H met team H 3,4,5- team 1 en 2 Gymn en H/V met team V 3 en 4 en met

team V5 en 6Onderwerpen o.a:- Doorlopende leerlijn in studievaardigheden- Mentoraatsprogramma- Vakoverleg tussen de medewerkers van de betreffende

teams

De LindenborgSituatie was:De school was overgestapt van het werken in vier teams naar drie

afdelingen, ieder onder leiding van een adjunct-directeur.De secties waren niet actief.

Nu:De secties is nieuw leven ingeblazen:• De secties hebben een werkplan opgesteld • De adjunct-directeuren sturen procesmatig aan• De secties werken aan doorlopende leerlijnen, aan toetsen of aan

andere door henzelf gekozen thema’s

In het kader van de R&D is met een klankbordgroep in een gestructureerde vorm naar consensus gezocht met betrekking tot de 'kernpunten‘. Op basis hiervan is een concepttekst over de organisatie-ontwikkeling opgesteld, getiteld 'Stappen in de goede richting'. Inmiddels is dit plan in uitgewerkte vorm goed gekeurd door College van Bestuur en deelraad.

Verantwoordelijkheden m.b.t. het aansturen van secties

Do’s Don’tsProcesgerichte ondersteuning:•Vragen stellen•PDCA•Aanspreken als er weinig gebeurt

Inhoudelijke bemoeizucht,

vertellen hoe het moet.

Verantwoording vragen

Ervan uitgaan dat autonomie leidt tot

kwaliteitPrioriteiten stellen

Ad hoc werken

Verschillen erkennen

Alle secties op dezelfde manier

benaderen

Meedenken