เอกสารวชาการ

เรอง

คณภาพและมาตรฐานขนสตวปกปนของประเทศไทย

The quality and standard of poultry feather meal in Thailand.

โดย

นายจรวฒน อรรคไกรสห

นางสาวจฑารตน เลาสทธพงษ

เลขทะเบยนผลงานวชาการ 59(2)-0322-060 สถานทด าเนนการ กองควบคมอาหารและยาสตว กรมปศสตว ระยะเวลาด าเนนการ มกราคม 2556 – ตลาคม 2558 การเผยแพร ผานทางเวบไซตของกองควบคมอาหารและยาสตว http://afvc.dld.go.th/

คณภาพและมาตรฐานขนสตวปกปนของประเทศไทย นายจรวฒน อรรคไกรสห1 นางสาวจฑารตน เลาสทธพงษ2

บทคดยอ

การศกษาคณภาพและมาตรฐานขนสตวปกปนของประเทศไทยเปนการศกษาเกยวกบมาตรฐานการผลตขนสตวปกปน ซงประกอบดวยขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป กระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย และคณภาพขนสตวปกปนไทยทางดานเคม และจลชววทยา เปรยบเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนภายในประเทศ และระหวางประเทศ เพอน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมความเหมาะสมมากยงขน โดยตวอยางประชากรทใชศกษาคอ ผผลตขนสตวปกปนไทย ทงหมดจ านวน 17 ราย ซงแบงเปน 2 กลม คอ ผผลตจากกลมโรงเชอดและช าแหละสตวปก จ านวน 10 ราย และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป จ านวน 7 ราย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามการผลตขนสตวปกปน และผลการตรวจวเคราะหคณภาพขนสตวปกปนทางดานเคม และ จลชววทยา ทไดจากการสมเกบตวอยางอาหารสตวแบบปลอดเชอ ซงผลจากการศกษาพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยมประสบการณการผลต เฉลย 17.6 ป ปรมาณการผลตเฉลย 15.2 ตน/วน ใชวธขนสงขนสตวปกสดจาก โรงเชอดและช าแหละสตวปกไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปน 2 วธ คอ การล าเลยงผานทอโดยอาศย แรงดนน า และการขนสงดวยรถบรรทก ใชเวลาขนสงและรวบรวมวตถดบ เฉลย 8.1 ชวโมง ใชวธการขนสงผลตภณฑ 2 วธคอการขนสงผลตภณฑบรรจถงดวยรถบรรทก และการขนสงผลตภณฑเบาทดวยรถเบาท นอกจากนนยงพบวาผผลตขนสตวปกปนทกรายประสบกบปญหาการผลตขนสตวปกปนใหไดคณภาพตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด โดยมกมไขมน มากกวา รอยละ 5.0 และเหนดวยใหมการปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม โดยเหนดวยกบการปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากเดมเปนไมเกนรอยละ 8.0 มากทสด คดเปนรอยละ 64.7 (11/17) กระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย ประกอบดวยขนตอนการผลตตาง ๆ ดงนคอ การเตรยมวตถดบ การใชเอนไซมชวยยอย (กรณผลตขนสตวปกปน สตรใชเอนไซม) การตมและการอบ การตดตงเครองรอน และ/หรอแมเหลกเพอคดแยกสงปลอมปนทางกายภาพ การบดเพอลดขนาดผลตภณฑ การลดอณหภมผลตภณฑกอนการบรรจ การผสมขนสตวปกปนใหมส และคณภาพสม าเสมอกอนสงจ าหนาย และการบรรจผลตภณฑซงแบงเปน 2 วธ คอ การบรรจแบบเบาท และการบรรจแบบถง ขนสตวปกปนไทย มคณภาพทางเคมเฉลย ดงน โปรตน รอยละ 83.4 ไขมน รอยละ 6.6 กาก รอยละ 0.8 ความชน รอยละ 6.8 และเถา รอยละ 2.2 โดยขนสตวปกปนจากผผลตทงสองกลมมคณภาพทางเคมดงกลาวขางตน ไมแตกตางกน (P >0.05) และมคณภาพไดตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด ยกเวนไขมน โดยขนสตวปกปนไทย มากกวา รอยละ 80 มไขมนเกน รอยละ 5 โดยอยในชวง มากกวา รอยละ 5 - 6 มากทสด คดเปนรอยละ 31.3 (36 /115) มไขมนเฉลยรอยละ 6.6 ซงใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปนของ FAO ทก าหนดไขมน ไมเกน รอยละ 6.7 นอกจากนนยงพบวาขนสตวปกปนไทยกวารอยละ 75 (88/115) มไขมน ไมมากกวา รอยละ 8 ซงเปนไขมนระดบเดยวกนกบทผผลตขนสตวปกปนไทยตองการใหน าไปใชปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดมมากทสด อกทงยงสอดคลองกบมาตรฐานขนสตวปกปน ประเทศออสเตรเลย ทก าหนดใหมไขมน ไมมากกวา รอยละ 8 เมอพจารณาคณภาพขนสตวปกปนไทยทางดานจลชววทยา พบวาขนสตวปกไทยปนเปอนเชอซลโมเนลลา รอยละ 12.3 (8/65) โดยขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป มการปนเปอนเชอซลโมเนลลาไมแตกตางกน (P > 0.05) ดงนนจงควรปรบปรงมาตรฐานขนสตวปกปนเฉพาะระดบปรมาณไขมน โดยก าหนดใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม เปน ไมมากกวา รอยละ 8 และควรปรบปรงสขลกษณะการผลตอาหารสตวเพอใหสามารถลด หรอขจดสาเหตการปนเปอนเชอซลโมเนลลาในขนสตวปกปน ทงนเพอใหอาหารสตวปลอดจากเชอซลโมเนลลาตามมาตรฐานทก าหนด ค าส าคญ : ขนสตวปกปน คณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปน

งานมาตรฐานอาหารสตว ฝายมาตรฐาน กองควบคมอาหารและยาสตว

The quality and standard of poultry feather meal in Thailand.

Mr. JirawatAkkagraisri1 Miss Jutharat Laosuttipong2

Abstract Quality and standard study of the feather meal in Thailand is about general feather meal production , process of feather meal , chemical and microbiological quality of feather meal compared with standard of domestic and international quality in order to improve the Thai quality or standard of feather meal. The population samples used in this study included 17 feather meal manufacturers, divided into two groups: ten from those produced by the poultry slaughterhouse and seven of general poultry feather meal producers. The tools used in the research were questionnaires about feather meal production and the results of feather meal chemical and microbiological quality analysis from the samples collected using sterile technique. The results of the study showed that the feather meal manufacturers in Thailand had experienced of the production averaged 17.6 years with of production volumes averaged 15.2 tons/day and had two ways of transportation of raw materials from the slaughterhouse to the feather meal manufacturers by water pressure in the pipeline and by truck on average of 8.1 hours. Two ways of transportation of the feather meal products were used; by truck in packed bags and transport products by bulky trucks. The majority of feather meal producers in Thailand opted to transport products by truck. It was also found that every feather meal producer faced the problem of feather meal quality did not meet standards required by law which were often with fat more than 5 percent and producers agreed with improved quality by setting up a higher fat content than the existing standard requirement. The most opinion of the producers was to have a higher fat content in the feather meal not higher than 8.0 percent (64.7 percent (11/17)). The processing of feather meal production in Thailand consists of the preparation raw materials, the use of enzymes to help digestion (in case of feather meal production using enzymes), boiling and roasting poultry feather meal, Installation sieving equipment and / or magnetic separation of physical contaminants, grinding for reduction the size of products, cooling of products before packing and / or the mixing feather meal to keep quality and color consistent before distribution. There were two methods of product packaging which were bulk and bag packaging. Feather meal in Thailand has chemical quality as follows protein 83.4 percent, fat 6.6 percent, fiber 0.8 percent, moisture 6.87 percent, and ash 2.2 percent. feather meal from both producers had no differences in above chemical quality (P > 0.05), and was in

conformity with standards required by the law, except the fat content. It is found that more than 80 percent of feather meal in Thailand had fat content higher than the standard 5 percent lying within the range of more than 5-6 the most accounted for 31.3 percent (36/115) and the fat content on average was 6.6 percent, which is close to the poultry feather meal fat of FAO set up at 6.7 percent. It was also found that more than 75.0 percent of feather meal in Thailand (88/115) did not exceed 8.0 percent of fat content, which is the same as the fat content level that That feather meal producers want to improve Thai feather meal standard and with the Australian feather meal standard that was set the fat content not exceed 8.0 percent. Considering the microbiological quality of the poultry feather meal, it was found that Thailand poultry feather meal was contaminated with Salmonella 12.3 percent (8/65) with the feather meal of manufacturers from poultry slaughterhouse and the general poultry feather meal mill had no differences in Salmonella contamination (P > 0.05). Therefore, quality or standard of feather meal should be improved particulary, fat content level should be higher than the existing standard to be not more than 8 % and animal feed production sanitation should be improve to reduce or eliminate Salmonella contamination more effectively to meet the feed standard, within the country and internationally that require feed to be free from Salmonella. Key words : feather meal, quality or standard of feather meal

สารบญ

ชอเรอง หนา บทคดยอ Abstract สารบญ (เนอหา) สารบญ (ตาราง) สารบญ (รป) บทน า 1

- ความเปนมาและความส าคญชองปญหา 1 - วตถประสงคการวจย 3

อปกรณและวธการ 3 - อปกรณการสมเกบตวอยาง 3 - วธด าเนนการ 4 - การวเคราะหขอมล 5

ผลการศกษา 6 สรปและวจารณผล 21 ขอเสนอแนะ 24 กตตกรรมประกาศ 26 เอกสารอางอง 27 ภาคผนวก ก 29 ภาคผนวก ข 33

สารบญตาราง

ชอเรอง หนา ตารางท 1 ขอมลทวไปการผลตขนสตวปกปน แยกตามกลมผผลต 8 - 9 ตารางท 2 กระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต 13 - 14 ตารางท 3 คณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต 17 - 19 ตารางท 4 ระดบปรมาณไขมนของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต 19 ตารางท 5 คณภาพทางจลชววทยาของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต 20

สารบญรป

ชอเรอง หนา

รปท 1 กระบวนการผลตขนสตวปกปน 34

1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ขนสตวปกปน (feather meal) เปนวตถดบอาหารสตวทไดจากการน าขนสตวปกสด ซงเปนผลพลอยไดจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกไปผานกระบวนการยอยในหมอตม หมออบ ภายใตอณหภม และความดนสง ประมาณ 130-150 องศาเซลเซยส และความดน 30-50 ปอนดตอตารางนว เปนเวลาไมนอยกวา 30 - 150 นาท ซงสามารถน าไปใชทดแทนวตถดบอาหารสตว ประเภทโปรตนราคาแพง อาทเชน กากถวเหลอง ปลาปน ในสตรอาหารสตวไดบางสวนเพอลดตนทนการผลต ขนสตวปกปนเปนวตถดบทมปรมาณโปรตนสง และเปนแหลงของกรดอะมโนซสทน (Baker et al., 1981) แตคณภาพโปรตนคอนขางต า เนองจากมกรดอะมโนทจ าเปน (Essential amino acid) ไดแก เมทไทโอนน ไลซน ฮสทดน และทรปโตเฟน อยในระดบต า (พนทพา พงษเพยจนทร,2539) และยอยยากเนองจากเปนโปรตนชนด เคอราตน (Keratin) ทมโครงสรางเกาะกนแขงแรง (Harrap and Woods, 1964 and Lehninger, 1975) ดงนนการน าขนสตวปกปนไปใชในสตรอาหารสตวจงจ าเปนตองใชรวมกบวตถดบอาหารสตว ประเภทโปรตนคณภาพชนดอน ๆ เชน ปลาปน กากถวเหลอง และจ ากดปรมาณการใชในสตรอาหารสตวดงนคอ อาหารไก ไมเกน รอยละ 3 – 6 อาหารเปด ไมเกน รอยละ 1 – 4 อาหารสกร ไมเกน รอยละ 2 – 3 อาหารโค ไมเกน รอยละ 2 – 5 (กรมปศสตว, 2540) และอาหารปลา ไมเกน รอยละ 5 – 10 (Bureau D.P., et al. 2000) ทงนเพอไมใหสงผลกระทบตอการเจรญเตบโต และประสทธภาพการใชอาหารสตวซงจะท าใหผลผลตสตวลดลง อยางไรกตามขนสตวปกปนสามารถน าไปใชในอาหารสตวไดมากขน หากมการเตมกรดอะมโนทจ าเปนเพอใหเกดความสมดลในสตรอาหารสตว (Moran et al., 1968) อตสาหกรรมการผลตขนสตวปกปนไทยในปจจบนประกอบดวย ผผลตขนสตวปกปนไทย จ านวนทงหมด 19 โรงงาน ซงแบงออกเปนสองกลมผผลตดงนคอ ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก จ านวน 10 โรงงาน และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป จ านวน 9 โรงงาน โดยผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก เปนกลมผผลตขนสตวปนทรบขนสตวปกสดซงเปนเศษเหลอจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกของตนเองทตงอยบรเวณใกลเคยง สงผานทางทอโดยอาศยแรงดนน าไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปนโดยตรง ซงเปนวธการขนสงวตถดบทสะดวก รวดเรว และท าให ขนสตวปกสดทใชเปนวตถดบในการผลตขนสตวปกปนของผผลตกลมนมสภาพสด ใหม และไมมการตกคาง ในขณะทผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป เปนกลมผผลตขนสตวปกปนทไมไดประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกเหมอนผผลตกลมแรก ขนส ตวปกสดทใช เปนวตถดบในการผลตนน จงจ าเปนตองรบซอ และรวบรวมมาจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกทวไปหลายๆ แหง ทมกตงอยในบรเวณหางไกลไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปนโดยการขนสงดวยรถบรรทก ซงท าใหตองใชเวลาในการรวบรวม และขนสงขนสตวปกสดเพอน าไปผลตขนสตวปกปนนานกวาผผลตกลมแรก ทอาจสงผลใหขนสตวปกสดของผผลตกลมนมสภาพไมสด และใหม เหมอนขนสตวปกสดของผผลตกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก

2

ขนสตวปกปนเปนวตถดบอาหารสตวควบคมเฉพาะ ตามพระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว พ.ศ. 2558 โดยมการออกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอก าหนดคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนครงแรกเมอป พ.ศ. 2534 ดงน โปรตน ไมนอยกวา รอยละ 80 ไขมน ไมเกน รอยละ 4 กาก ไมเกน รอยละ 1.5 ความชน ไมเกน รอยละ 11 เถา ไมเกน รอยละ 4 และคาการยอยไดของโปรตนโดยเปบซน (Pepsin Digestibility) ไมนอยกวา รอยละ 70 (สมนก, 2542) ซงตอมาไดมการออกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรอง ก าหนด ชอ ประเภท ชนด ลกษณะ คณภาพและมาตรฐานอาหารสตว พ.ศ. 2554 เพอปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม และใชมาจนถงปจจบนดงน โปรตน ไมนอยกวา รอยละ 80 ไขมน ไมเกน รอยละ 5 กาก ไมเกน รอยละ 1.5 ความชน ไมเกน รอยละ11 เถา ไมเกน รอยละ 4 กรณไมใชสารชวยยอย (enzyme) ในขบวนการผลต ใหมคายอยไดของโปรตนโดยเปบซน (Pepsin Digestibility) ไมนอยกวา รอยละ 70 ของโปรตน กรณใชสารชวยยอยในขบวนการผลต ใหมคายอยไดของโปรตนโดยเปบซน ไมนอยกวา รอยละ 60 ของโปรตน ขนสตวปกปนทผลตขนเพอจ าหนายนอกจากตองมคณภาพทางเคมตามมาตรฐานดงกลาวขางตนแลว ยงตองปลอดจากเชอ ซลโมเนลลา ซงจดเปนอาหารสตวเสอมคณภาพ และท าใหสตวเกดการเจบปวย ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรอง ก าหนดลกษณะของอาหารสตวเสอมคณภาพ พ.ศ. 2537 (กรมปศสตว, 2540) รวมทงหามมใหผใดท าการผลตเพอขาย ขาย หรอน าเขาเพอขายอาหารสตวเสอมคณภาพนน หรอหามน าไปใชเลยงสตว ตามมาตรฐานสหภาพยโรป (EueopeanCommision, 2011) คณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนแมเคยผานการปรบปรงเพอใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดมมาแลวครงหนง แตผลจากการสมตรวจวเคราะหคณภาพขนสตวปกปน ตามกจกรรมตรวจสอบคณภาพอาหารสตวตามพระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว ของพนกงานเจาหนาทสวนภมภาค กยงพบวา ขนสตวปกปนทผประกอบการผลตขนเพอจ าหนายในปจจบนมกมไขมนสงเกนกวามาตรฐานทก าหนดบอยครงซงจดเปนอาหารสตวผดมาตรฐานและผผลตมความผดตามกฎหมาย ท าใหผผลตขนสตวปกปนไดรวมกนท าหนงสอยนตอกรมปศสตว เพอขอใหพจารณาปรบปรงแกไขคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนทประกาศบงคบใชในปจจบนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการผลตขนสตวปกปน คณภาพขนสตวปกปนไทยทผประกอบการสามารถผลตไดในปจจบน และเทยบเคยงไดกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศ เชน National Research Council (NRC) ซงก าหนด โปรตน ไมนอยกวา รอยละ 81 ไขมน ไมเกน รอยละ 7 (National Research Council, 1994) องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนด โปรตน ไมนอยกวา 85.7 ไขมน ไมเกน รอยละ 6.7 กาก ไมเกน รอยละ 0.9 และเถา ไมเกน รอยละ 5.5 (Feather meal (online), 2012) มาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลย ซงก าหนด โปรตน ไมนอยกวา รอยละ 80.0 ไขมน ไมเกน รอยละ 8.0 กาก ไมเกน รอยละ 3.0ความชนไมเกน รอยละ 10.0 เถา ไมเกน รอยละ 4.0 (Australia Renderers Association and Stockfeed Manufacturers Association of Australia, 2013) และมาตรฐานขนสตวปกปนประเทศบราซล ซงก าหนด โปรตน ไมนอยกวา รอยละ 83.9 ไขมน ไมเกนรอยละ 4.0 เถาไมเกน รอยละ 2.1 (Becker, 2005)

3

การศกษาวจยคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนไทยครงน จงเปนการศกษามาตรฐานการผลต ซงประกอบดวยขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปน คณภาพขนสตวปกปนไทยในปจจบนทงทางดานเคม ไดแก โปรตน ไขมน กาก ความชน เถา และทางดานจลชววทยา ไดแ ก เชอซลโมเนลลา เมอเทยบกบคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนภายในประเทศ และระหวางประเทศ ทงนเพอน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาชองคณะอนกรรมการมาตรฐานอาหารสตว ในการปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนในประเทศใหมความเหมาะสมมากยงขน วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษามาตรฐานการผลตขนสตวปกปนของโรงงานผลตขนสตวปกปน ซงแบงเปน 2 กลม คอ ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป

2. เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพขนสตวปกปนไทยเพอจ าหนาย จ าแนกตามกลมผผลต ซงแบงเปน2 กลม คอ ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป

3. เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพขนสตวปกปนเพอจ าหนาย กบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนภายในประเทศ กบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศของประเทศตาง ๆ

4. เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการปรบปรงแกไขคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนทประกาศบงคบใชในปจจบนใหมความเหมาะสมมากยงขน และสอดคลองกบมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศ

อปกรณและวธการ อปกรณการสมเกบตวอยาง 1. ชอนตกตวอยาง ทผานการฆาเชอ

2. ถงซปเกบตวอยางอาหารสตว ชนดพลาสตกใส ทผานการฆาเชอขนาด 500 กรม 3. ซองกระดาษสน าตาลส าหรบใสตวอยางอาหารสตว 4. แถบกาวปดซองกระดาษสน าตาล และทเยบกระดาษ 5. ถงมอยาง และผาปดจมก

6. 70 % แอลกอฮอลบรรจขวด ส าหรบสเปรยฆาเชอ

4

วธด าเนนการ 1. วางแผนการส ารวจโรงงานผลตขนสตวปกปน และสมเกบตวอยางขนสตวปกปน ภายในประเทศทท าการศกษา จ านวน 17 โรงงาน จากจ านวนโรงงานผลตขนสตวปกปนภายในประเทศทงหมด 19 โรงงาน โดยแบงผผลตออกเปน 2 กลม ดงนคอ ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก จ านวน 10 ราย และกลมผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไปจ านวน 7 ราย โดยใชแบบสอบถามการผลตขนสตวปกปนไทย เพอสอบถามเกยวกบมาตรฐานการผลตขนสตวปกปน ซงประกอบดวย ขอมลการผลต ขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปน (รายละเอยดแบบสอบถามตามภาคผนวก) 2. ท าการสมเกบตวอยางขนสตวปกปนจากโรงงานผลตขนสตวปกปนทวประเทศแบบปลอดเชอโดยผท าหนาทเกบตวอยาง ตองสวมผาปดจมก ถงมอยาง แลวสเปรยแอลกอฮอลลงบนถงมอยางใหทว และปลอยทงไวใหแหง จากนนจงใชชอนตกตวอยาง และถงเกบตวอยางชนดพลาสตกใสทจดเตรยมมา ไปท าการเกบตวอยางวตถดบอาหารสตวดวยวธแบบปลอดเชอ ดงน 2.1 ผเกบตวอยางจะท าการสมเกบตวอยางขนสตวปกปนทกลอตการผลตจากโรงงานผลตขนสตวปก

ปน ตวอยาง ละ 500 กรม โดยเรมจากเปดปากถงภาชนะบรรจขนสตวปกปนพรอมจ าหนาย กอนใชชอนตก

ตวอยางขนสตวปกปนลกลงไปประมาณ 10 นว จากผวดานบนของขนสตวปกปนทอยภายในถงภาชนะบรรจ

จากนนจงท าการตกตวอยางขนสตวปกปนใสลงในถงเกบตวอยางชนดพลาสตกใสทจดเตรยมไวแลวปดผน ก

ปากถงเกบตวอยางใหแนนสนท

2.2 น าตวอยางขนสตวปกปนทเกบไดจากขนตอนท 2.1 มาบรรจลงในซองกระดาษสน าตาลอก

ขนหนง ปดผนกปากซองกระดาษใหแนนสนทดวยแถบกาว พรอมทงระบรายละเอยดตวอยางวตถดบอาหาร

สตวลงบนหนาซองกระดาษใหชดเจน ดงน ชอโรงงานผลตอาหารสตว สถานทตง ชอชนดของวตถดบอาหาร

สตว วนทผลตวตถดบอาหารสตว หรอวนทรบวตถดบอาหารสตว และวนทเกบตวอยางวตถดบอาหารสตว

3. รวบรวมตวอยางขนสตวปกปนดงกลาวขางตน เพอท าการสงตรวจวเคราะหคณภาพทางเคม ไดแก

โปรตน ดวยวธ In house method: based on ISO 5983-2 : 2005 ไขมน ดวยวธ In-house method

based on AOAC 920.39 : 2012 กาก ดวยวธ In-house method: based on AOAC978.10 : 2012

ความชน ดวยวธ Hot air oven based on ISO 6496 (1999) เถา ดวยวธ ISO 6496: 20002 และคณภาพ

ทางดานจลชววทยา คอ การปนเปอนเชอซลโมเนลลา ดวยวธ ISO 6579 : 2002 ทหองปฏบตการกลมงาน

ตรวจสอบคณภาพอาหารสตว ส านกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตว กรมปศสตว

5

การวเคราะหขอมล

รวบรวมขอมลจากแบบสอบการผลตขนสตวปกปนไทยและผลการตรวจวเคราะหคณภาพขนสตวปกปนทงทางดานเคม และจลชววทยา ไปประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมค านวณทางสถต SPSS FOR WINDOWS เวอรชน 22 และสถตเพอการวจย ดงน 1. การบรรยายขอมลมาตรฐานการผลตขนสตวปกปน ซงประกอบดวย ขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปนใชสถตเชงพรรณนา ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลยเลขคณต (Arithmetic Mean) 2. การบรรยายคณภาพขนสตวปกปนไทยทงคณภาพทางเคม และจลชววทยาเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนภายในประเทศ และระหวางประเทศ ใชสถตเชงพรรณนา ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลยเลขคณต (Arithmetic Mean)สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3. การเปรยบเทยบคณภาพขนสตวปกปนทางดานเคมแยกตามกลมผผลตใชสถต t-test group

4. การเปรยบเทยบคณภาพขนสตวปกปนทางดานจลชววทยาแยกตามกลมผผลต ใชสถตไคสแควร

6

ผลการศกษา

การศกษาคณภาพและมาตรฐานขนสตวปกปนไทย เปนการศกษาเกยวกบมาตรฐานการผลตขนสตวปกปนไทย ซงประกอบดวย ขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปนคณภาพขนสตวปกปนไทยทงคณภาพทางเคมและจลชววทยา โดยมผลจากการศกษาดงน 1. มาตรฐานการผลตขนสตวปกปนไทยประกอบดวยขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย ทไดจากการส ารวจโรงงานโดยการใชสอบถามการผลตขนสตวปกปนไทย ดงน (ดงภาคผนวก ก) 1.1 ขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป ประกอบดวยขอมลตาง ๆ เกยวกบประสบการณการผลตขนสตวปกปน ปรมาณการผลตขนสตวปกปน วธการล าเลยงหรอขนสงวตถดบ (ขนสตวปกสด) วธการขนสงผลตภณฑ ปญหาการผลตขนสตวปกปนใหไดคณภาพหรอมาตรฐานตามทบงคบใชในปจจบน และความคดเหนของผผลตขนสตวปกปนไทยตอการปรบปรงคณภาพหรอ หรอมาตรฐานขนสตวปกปน ดงน 1.1.1 ประสบการณการผลตขนสตวปกปน ผผลตขนสตวปกปนไทยมประสบการณการผลตขนสตวปกปน อยในชวง10 - 20 ป มากทสด คดเปน รอยละ 47.0 (8/17) โดยมประสบการณการผลตขนสตวปกปนเฉลย 17.1 ป เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกมประสบการณการผลตขนสตวปกปนอยในชวง 10 - 20 ป มากทสดเชนเดยวกนคดเปนรอยละ 55.6 (6/10) และมประสบการณการผลตขนสตวปกปนเฉลย 18.0 ป ในขณะทผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปมประสบการณการผลตขนสตวปกปนอยในชวง มากกวา 20 ป มากทสด คดเปนรอยละ 42.8 (3/7) โดยมประสบการณการผลต ขนสตวปกปนเฉลย 16.2 ป (ดงแสดงในตารางท 1)

1.1.2 ปรมาณการผลตขนสตวปกปน ผผลตขนสตวปกปนไทยมปรมาณการผลตขนสตวปกปน อยในชวง 10 – 20 ตน/วน มากทสด คดเปนรอยละ 47.0 (8/17) มปรมาณการผลตเฉลย 15.2 ตน/วน เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก มปรมาณการผลตขนสตวปกปนอยในชวง นอยกวา 10 ตน/วน และ 10 – 20 ตน/วน ในสดสวนรอยละ 50 เทากน โดยมปรมาณการผลตขนสตวปกปนเฉลย 8.4 ตน/วน ในขณะทผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปมปรมาณการผลตขนสตวปกปน อยในชวง มากกวา 20 ตน/วนมากทสด คดเปนรอยละ 57.2 (4/7) และมปรมาณการผลตเฉลย 25.4ตน/วน(ดงแสดงในตารางท 1) 1.1.3 การล าเลยง หรอขนสงวตถดบ (ขนสตวปกสด) ผผลตขนสตวปกปนไทยใชวธการขนสงวตถดบ 2 วธ ดงน คอ การล าเลยงวตถดบผานทอโดยอาศยแรงดนน า หรอการขนสงดวยรถบรรทกโดยผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกใชวธการขนสงวตถดบทงสองวธดงกลาวในสดสวนใกลเคยงกน คดเปนรอยละ 47 (8/17 ) และรอยละ 53 (9/17) ตามล าดบโดยใชเวลาในการล าเลยง หรอขนสงและรวบรวมวตถดบกอนน าไปผลตเฉลย 8.1 ชวโมง

7

เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกสวนใหญ รอยละ 80 (8/10) เลอกใชวธการล าเลยงวตถดบผานทอโดยอาศยแรงดนน าจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปนทตงอยในบรเวณใกลเคยงกน ซงเปนวธการขนสงวตถดบทสะดวก รวดเรวโดยใชเวลาล าเลยงและรวบรวมวตถดบกอนน าไปผลตเฉลย 5 ชวโมง ในขณะทผผลตขนสตวปกปนจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไปทกราย เลอกใชวธการขนสงวตถดบดวยรถบรรทก จาก โรงเชอดและช าแหละสตวปกทวไป ซงมกตงอยในบรเวณหางไกลไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปนโดยใชเวลาในการขนสงและรวบรวมวตถดบกอนน าไปผลตเฉลย 12.5 ชวโมง (ดงแสดงในตารางท 1) 1.1.4 การขนสงผลตภณฑ ผผลตขนสตวปกปนไทยใชวธการขนสงผลตภณฑสองวธดงนคอ การขนสงดวยรถเบาทส าหรบผลตภณฑบรรจเบาท และการขนสงดวยรถบรรทกส าหรบผลตภณฑบรรจถง การเลอกใชวธการขนสงผลตภณฑแบบใดขนอยกบความตองการของลกคา ซงผลจากการศกษาพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกใชวธการขนสงดวยรถบรรทกมากทสดคดเปน รอยละ 52.9 (9/17) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกเลอกใชวธการขนสงดวยรถเบาทมากทสด คดเปนรอยละ 50 (5/10) ในขณะทผผลตจากกลมผลตขนสตวปกปนทวไปเลอกใชวธการขนสงดวยรถบรรทกมากทสด คดเปน รอยละ 71.4 (5/7) (ดงแสดงในตารางท 1) 1.1.5 ปญหาการผลตขนสตวปกปนใหไดคณภาพตามมาตรฐาน และความคดเหนของผผลต ขนสตวปกปนไทยตอการปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปน ผผลตขนสตวปกปนไทยทกราย ประสบกบปญหาการผลตขนสตวปกปนใหมคณภาพไดตามมาตรฐานทก าหนด โดยขนสตวปกปนทผลตขนมกมไขมน มากกวา รอยละ 5 และเหนดวยใหมการปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม โดยมความเหนควรใหปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม เปนไมมากกวา รอยละ 8 มากทสด คดเปน รอยละ 64.7 (11/17 ) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลต พบวาผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปทกรายเหนดวยกบการปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม โดยเหนควรปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมน ไมเกน รอยละ 8 มากทสด คดเปนรอยละ 60 (6/10) และ 71.4 (5/7) ตามล าดบ (ดงแสดงในตารางท 1)

8

ตารางท 1 ขอมลทวไปการผลตขนสตวปกปน แยกตามกลมผผลต

ประสบการณการผลต ขนสตวปกปน

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

( ป ) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ < 10 1.0 11.1 2.0 28.6 3.0 17.6

10 - 20 6.0 55.6 2.0 28.6 8.0 47.0 > 20 3.0 33.3 3.0 42.8 6.0 35.4 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

คาเฉลย MIN

MAX

18.0 4.0 30.0

16.2 6.0 25.0

17.1 4.0 30.0

ปรมาณการผลต ขนสตวปกปน

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

(ตน/วน) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ < 10 5.0 50.0 0.0 0.0 5.0 29.5

10 - 20 5.0 50.0 3.0 42.8 8.0 47.0 > 20 0.0 0.0 4.0 57.2 4.0 23.5 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

X MIN

MAX

8.4 4.0 12.0

25.4 15.0 38.0

15.2 4.0 38.0

การล าเลยง หรอขนสง วตถดบ (ขนสตวปกสด)

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ การล าเลยงผานทอโดยอาศยแรงดนน า

8.0 80.0 0.0 0.0 8.0 47.0

การขนสงดวยรถบรรทก 2.0 20.0 7.0 100.0 9.0 53.0 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

เวลาทใชล าเลยง หรอขนสง และรวบรวมวตถดบ

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

( ชวโมง ) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ < 5 5.0 50.0 1.0 14.4 6.0 35.3

5 - 10 5.0 50.0 3.0 42.8 8.0 47.1 > 10 0.0 0.0 3.0 42.8 3.0 17.6 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

X MIN

MAX

5.0 1.0 8.0

12.5 5.0 36.0

8.1 1.0 36.0

9

ตารางท 1 ขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไปแยกตามกลมผผลต (ตอ)

วธการขนสงผลตภณฑ ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ การขนสงดวยรถบรรทก 4.0 40.0 5.0 71.4 9.0 52.9 การขนสงดวยรถเบาท 5.0 50.0 0.0 0.0 5.0 29.4 การขนสงดวยรถเบาท และรถบรรทก

1.0 10.0 2.0 28.6 3.0 17.7

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 ความคดเหนตอการปรบปรงคณภาพหรอมาตรฐานขน สตวปกปน

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

ใหมไขมนสงขน จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ เหนดวย 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 ไมเหนดวย 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 ระดบปรมาณไขมนใน ขนสตวปกปน ทผผลต

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

ตองการใหปรบปรง จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ไมเกน รอยละ 7 2 20.0 1 14.3 3 17.6 ไมเกน รอยละ 8 6 60.0 5 71.4 11 64.7 ไมเกน รอยละ 9 0 0.0 1 14.3 1 5.9 ไมเกน รอยละ 10 1 10.0 0 0.0 1 5.9 ไมเกน รอยละ 11 1 10.0 0 0.0 1 5.9

รวม 10 100.0 7 100.0 17 100.0

1.2 กระบวนการผลตขนสตวปกปนประกอบดวยขนตอนการผลตตาง ๆ ดงนคอ การเตรยมวตถดบการใชเอนไซมชวยยอย (กรณผลตขนสตวปกปนสตรใชเอนไซม) การตมและอบขนสตวปกปน การคดแยกสงปลอมปนออกจากผลตภณฑ การบดลดขนาดผลตภณฑ การลดอณหภมผลตภณฑ การผสมผลตภณฑและการบรรจผลตภณฑ โดยมรายละเอยดดงน (ดงภาคผนวก ข) 1.2.1 การเตรยมวตถดบ ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก ซงรบขนสตวปกสดจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกผานทอล าเลยงโดยอาศยแรงดนน าเทานน หรอคดเปนรอยละ 47.01 (8/17) ของผผลตขนสตวปกปนทงหมดทมการเตรยมวตถดบกอนน าไปผลต โดยการแยกขนสตวปกปนจากน าล าเลยง การท าความสะอาดขนสตวปกสดดวยน าเพอชะลางคราบเลอด คราบไขมน และการคดแยกสวนหวสตวปก หนง หรอล าไส ออกจากขนสตวปกปน กอนท าการรวบรวมเพอน าไปผลตในขนตอนตอไป

10

1.2.2 การใชเอนไซมชวยยอย การผลตขนสตวปกปนไทยในปจจบน มทงสตรใชเอนไซมและสตรไมใชเอนไซม ผผลตขนสตวปกปนจะเลอกผลตขนสตวปกปนสตรใดยอมขนอยกบความตองการของลกคา โดยเอนไซมทน ามาใชมลกษณะเปนผงละเอยดสขาว เมอตองการใชใหน าเอนไซมไปละลายน าตามสดสวนท ก าหนด กอนน าไปราดบนกองขนสตวปกสด และทงไวสกพก เพอใหโปรตนในขนสตวปกปนซงเปนโปรตนยอยยาก ชนดเคอราตน (Keratin) สามารถยอยไดงาย และสตวน าไปใชประโยชนไดมากขน โดยผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกผลตขนสตวปยกปนเฉพาะสตรใชเอนไซมมากทสด คดเปนรอยละ 58.8 (10/17) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปเลอกผลตขนสตวปกปนเฉพาะสตรใชเอนไซมมากทสดเชนเดยวกน คดเปน รอยละ 70 (7/10) และ 42.8 (3/7) ตามล าดบ (ดงแสดงในตารางท 2) 1.2.3 การตมและการอบขนสตวปกปน ผผลตขนสตวปกปนไทยสวนใหญเลอกใชหมอตมและหมออบแบบแยกกน คดเปนรอยละ 70.6 (12/17) โดยหมอตม และหมออบ มอายการใชอยในชวง 10 - 20 ป มากทสด และมอายการใชงานเฉลย 14.2 ป เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ผผลตจากกกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละ สตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปสวนใหญเลอกใชหมอตมและหมออบแบบแยกกนเชนกน คดเปน รอยละ 60 (6/10) และ 85.7 (6/7) ตามล าดบ โดยหมอตมและหมออบของผผลตทงสองกลมดงกลาว มอายการใชงานอยในชวง 10 - 20 ป มากทสด คดเปนรอยละ 70 (7/10) และ 71.4 (5/7) และมอายการใชงานเฉลย 16.1 ป และ 12.3 ป ตามล าดบ (ดงแสดงในตารางท 2) ผผลตขนสตวปกปนท าการควบคมอณหภม ความดนของหมอตม ดงน อณหภม 120 – 140 องศาเซลเซยส ความดน 2 – 5 บาร และเวลาในการตม 45 – 240 นาท และควบคมอณหภม ความดนของหมออบ ดงน อณหภม 90 – 160 องศาเซลเซยส ความดน 2 – 7 บาร และเวลาในการอบ 45 – 360 นาท โดยการก าหนดระดบอณหภม ความดน และเวลาในการตม การอบเทาใด ขนอยกบชนด หรอรน ขนาด หรอความจ และจ านวนของ หมอตมและหมออบของแตละชดการผลต รวมทงปรมาณขนสตวปกสดทอยภายในหมอตม หมออบระหวางท าการผลตโดยมสดสวนการผลตระหวางขนสตวปกสดกบขนสตวปกปน คอ 3.5 – 4.0 ตอ 1 1.2.4 การคดแยกสงปลอมปน ผผลตขนสตวปกปนไทยทกรายตดตงเครองรอน เพอท าหนาทคดแยกสงปลอมปนออกจากขนสตวปกปน โดยมผผลตขนสตวปกปนไทย เพยงรอยละ 41.2 (7/17) เทานนทตดตงแมเหลกบรเวณปากทางออกของหมออบ เพอคอยจบเศษเหลกในขนสตวปกปนขณะล าเลยงออกจากหมออบ เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตสตวปกทวไปทกราย ท าการตดตงเครองรอนเพอท าหนาทคดแยกสงปลอมปนทางกายภาพ ออกจากขนสตวปกปน ในขณะทผผลตทงสองกลมมเพยงบางรายเทานนทตดตงแมเหลก

11

เพอท าหนาทคอยดกจบเศษเหลก หรอคดเปนรอยละ 40.0 (4/10) และ 42.8 (3/7) ตามล าดบ (ดงแสดงในตารางท 2) 1.2.5 การบดลดขนาดผลตภณฑ ผผลตขนสตวปกปนไทยทกรายท าการตดตงเครองบด ทมรตะแกรงขนาด 2.8 – 3.0 มลลเมตร เพอท าหนาทยอยขนาดขนสตวปกปนใหมขนาดเลกละเอยดตามตองการ (ดงแสดงในตารางท 2) ขณะเครองบดท างาน พนกงานผลตตองคอยหมนฟงเสยงเครองบดระหวางการท างาน หากพบเสยงดงผดปกตใหท าการหยดเครองเพอตรวจสอบตะแกรงบด หากพบตะแกรงบดเกดการช ารด หรอฉกขาด ใหพนกงานผลตท าการเปลยนตะแกรงบดใหม ใหเรยบรอย กอนเดนเครองเพอใหเครองบดท างานตอไป 1.2.6 การลดอณหภมผลตภณฑ ขนสตวปกปนเมอผานออกมาจากหมออบแลวจะยงคงมอณหภมสง และจ าเปนตองท าการลดอณหภมผลตภณฑเพอใหมอณหภมเยนลงใกลเคยงกบอณหภมหอง หรอมอณหภมไมเกน 40 องศาเซลเซยส กอนท าการล าเลยงเขาจดเกบในถงพกเพอรอการบรรจในขนตอนตอไป ทงนเพอใหผลตภณฑมอณหภมเยนลง และไมเกดการคายความรอนจนควบแนนเปนหยดน าภายในถงพกระหวางรอบรรจ อนสงผลใหผลตภณฑมความชนเพมขน และเสยงกบการปญหาการเกดเชอรา ผลจากการส ารวจพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยมการลดอณหภมผลตภณฑเพอใหมอณหภมเยนลงกอนการล าเลยงลงถงพกเพอรอบรรจทกราย โดยมผผลตขนสตวปกปนไทยเพยง รอยละ 52.9 (9/17) เทานน ทไดมการควบคมเฝาระวงอยางเขมงวดเพอใหอณหภมผลตภณฑหลงผานขนตอนการลดอณหภมแลว ไมเกน 40 องศาเซลเซยส เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกสวนใหญ รอยละ 70.0 (7/10) และผผลตจากกลมโรงงานผลตสตวปกทวไปเพยงรอยละ 28.6 (2/7) เทานน ทมการก าหนด และควบคมอณหภมผลตภณฑหลงผานขนตอนการลดอณหภมแลว ไมใหเกน 40 องศาเซลเซยส (ดงแสดงในตารางท 2) 1.2.7 การผสมผลตภณฑกอนจ าหนาย ผผลตขนสตวปกปนไทยสวนใหญ รอยละ 70.6 (12/17) ไมมขนตอนการผสมผลตภณฑกอนสงจ าหนาย เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวามเฉพาะผผลตจากกลมโรงงานผลตสตวปกปนทวไปรอยละ 71.4 (5/7) เทานน ทท าการผสมผลตภณฑทกครงกอนสงจ าหนาย (ดงแสดงในตารางท 2) เพอใหผลตภณฑมสและคณภาพสม าเสมอกอนสงจ าหนาย เนองจากขนสตวปกสดทใชเปนวตถดบของผผลตกลมนไดรบมาจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกทวไปหลาย ๆ แหง ทมส และคณภาพแตกตางกน 1.2.8 การบรรจผลตภณฑ ผผลตขนสตวปกปนไทยใชวธการบรรจผลตภณฑสองวธคอ การบรรจผลตภณฑแบบถงชนดพลาสตกสาน หรอพลาสตกสานเคลอบลามเนต และการบรรจผลตภณฑแบบเบาทดวยรถเบาท โดยการตดสนใจเลอกบรรจผลตภณฑแบบใดขนกบความตองการของลกคา ซงจากการศกษาพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกวธการบรรจผลตภณฑแบบถงมากทสด คดเปนรอยละ 52.9 (9/17)

12

เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกเลอกใชวธการบรรจผลตภณฑแบบเบาท (รถเบาท) มากทสด คดเปนรอยละ 50.0 (5/10) ในขณะทผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปเลอกใชวธการบรรจผลตภณฑแบบถงมากทสดคดเปนรอยละ 71.4 (5/7) (ดงแสดงในตารางท 2) เนองจากลกคาขนสตวปกปนของผผลตกลมแรกเปนโรงงานผลตอาหารสตว ขนาดใหญของบรษทในเครอทมความตองการใชขนสตวปกปนเปนปรมาณมาก การเลอกใชวธการขนสง ขนสตวปกปนแบบเบาทดวยรถเบาทจงเปนวธทสะดวกและประหยดมากกวา

13

ตารางท 2 กระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

การเตรยมวตถดบ ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ท าการเตรยมวตถดบ 8.0 80.0 0.0 0.0 8.0 47.1 ไมไดท าการเตรยมวตถดบ 2.0 20.0 7.0 100.0 9.0 52.9

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 การผลตขนสตวปกปนกบการใชเอนไซม

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ สตรใชเอนไซม 7.0 70.0 3.0 42.8 10.0 58.8 สตรไมใชเอนไซม 3.0 30.0 2.0 28.6 5.0 29.4 สตรใชเอนไซมและ สตรไมใชเอนไซม

0.0 0.0 2.0 28.6 2.0 11.8

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 ชดหมอตมและหมออบ

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ แบบหมอตมและหมออบใบเดยวกน 4.0 40.0 1.0 14.3 5.0 29.4 แบบหมอตมและหมออบแยกกน 6.0 60.0 6.0 85.7 12.0 70.6

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 อายการใชงานของชดหมอ ตมและหมออบ

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

( ป ) จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ < 10 2.0 20.0 1 14.3 3.0 17.6

10 - 20 7.0 70.0 5 71.4 12.0 70.6 > 20 1.0 10.0 1 14.3 2.0 11.8 รวม 10.0 100.0 7 100.0 17.0 100.0

X MIN

MAX

16.1 4.0 25.0

12.3 6.0 25.0

14.2 4.0 25.0

การตดตงเครองรอนเพอ คดแยกสงปลอมปน

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ตดตง 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

ไมตดตง 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

14

ตารางท 2 กระบวนการผลตขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

การตดตงแมเหลก ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ตดตง 4.0 40.0 3.0 42.8 7.0 41.2

ไมตดตง 6.0 60.0 4.0 57.2 10.0 58.8 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

การตดตงเครองบด ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ตดตง 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

ไมตดตง 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

การตดตงเครองลดอณหภม ผลตภณฑ

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ตดตง 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

ไมตดตง 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

การควบคมอณหภม ผลตภณฑ หลงผานเครอง

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

ลดอณหภม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ ไมมการควบคมอณหภม 3.0 30.0 5.0 71.4 8.0 47.1 ควบคมอณหภม< 40 C 7.0 70.0 2.0 28.6 9.0 52.9

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 การผสมผลตภณฑกอน สงจ าหนาย

ผผลตจากกลมโรงเชอด และช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ มขนตอนการผสม 0.0 0.0 5.0 71.4 5.0 29.4 ไมมขนตอนการผสม 10.0 100.0 2.0 28.6 12.0 70.6

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0 การบรรจผลตภณฑ ผผลตจากกลมโรงเชอด

และช าแหละสตวปก ผผลตจากกลมโรงงงาน ผลตขนสตวปกปนทวไป

รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ บรรจแบบถง 4.0 40.0 5.0 71.4 9.0 52.9 บรรจแบบเบาท(รถเบาท) 5.0 50.0 0.0 0.0 5.0 29.4 บรรจทงแบบถงและเบาท 1.0 10.0 2.0 28.6 3.0 17.7

รวม 10.0 100.0 7.0 100.0 17.0 100.0

15

2. คณภาพขนสตวปกปนไทย ขนสตวปกปนไทยมคณภาพทางเคม และจลชววทยา ดงนคอ 2.1 คณภาพขนสตวปกปนไทยทางเคม ผลจากการศกษาพบวา ขนสตวปกปนไทยมคณภาพทางเคม ไดแก โปรตน ไขมน กาก ความชน และเถา แยกตามกลมผผลต และเมอเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนภายในประเทศ และระหวางประเทศ ดงนคอ 2.1.1 โปรตน ขนสตวปกปนไทยสวนใหญมโปรตนไมนอยกวา รอยละ 80 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด คดเปน รอยละ 86.2 (94/109) โดยมโปรตนเฉลย รอยละ 83.4 (ดงแสดงในตารางท 3) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนจากผผลตจากกลมประกอบธรกจ โรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไปสวนใหญ มโปรตน ไมนอยกวา รอยละ 80.0 เชนเดยวกน คดเปนรอยละ 90.2 (55/61) และ 81.2 (39/48 ) และมโปรตนเฉลย รอยละ 83.6 และ83.1 ตามล าดบ โดยขนสตวปกปนของผผลตทงสองกลมดงกลาวมปรมาณโปรตนไมแตกตางกน (P >0.5) หากพจารณาคณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทยเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศพบวา ขนสตวปกปนไทยมโปรตนเฉลยสงกวามาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลยและมาตรฐาน NRC ซงก าหนดโปรตน ไมนอยกวา รอยละ 80.0 และ 81.0 ตามล าดบ ซงใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปน ประเทศบราซล ซงก าหนดโปรตน ไมนอยกวา รอยละ 83.9 แตต ากวามาตรฐานองคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนดโปรตน ไมนอยกวา รอยละ 85.7 2.1.2 ไขมน ขนสตวปกปนไทยมากกวารอยละ 80.0 (36/115) มไขมนสงเกนมาตรฐาน รอยละ 5 ตามทกฎหมายก าหนด โดยมไขมนอยในชวง มากกวา รอยละ 5 - 6 มากทสด คดเปนรอยละ 31.3 (36/115) ดงแสดงในตารางท 4 และมไขมนเฉลย รอยละ 6.6 (ดงแสดงในตารางท 3) และยงพบวาขนสตวปกปนไทยรอยละ 75.0 (88/115) มไขมน ไมเกน รอยละ 8.0 ซงเปนระดบปรมาณไขมนเดยวกบทผผลตขนสตวปกปนไทยตองการใหน าไปใชปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนมากทสด (ดงแสดงในตารางท4) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจ โรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปสวนใหญ มไขมนสงเกน รอยละ 5 ตามทกฎหมายก าหนด คดเปน รอยละ 85.1 (57/67) และ75.0 (36/48) ตามล าดบ โดยมปรมาณไขมนอยในชวง มากกวา รอยละ 5 – 6 มากทสด คดเปน รอยละ 34.3 (23/67) และ 27.1 (13/48) และมไขมนเฉลย รอยละ 6.6 และ 6.5 ตามล าดบ โดยขนสตวปกปนของผผลตแตละกลมมไขมน ไมแตกตางกน (P > 0.5) ดงแสดงในตารางท 3 และยงพบวาขนสตวปกปนไทยทมไขมนไมเกน รอยละ 8.0 ซงเปนระดบไขมนเดยวกบทผผลตขนสตวปกปนไทยตองการใหน าไปใชปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนมากทสดคดเปน รอยละ 77.6 (52/67) และ 75.0 (36/48) ตามล าดบ (ดงแสดงในตารางท 4) หากพจารณาคณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทยเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศพบวาขนสตวปกปนไทยมไขมนเฉลยใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปนขององคการ

16

อาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนดไขมน ไมเกน รอยละ 6.7 ในขณะทสงกวามาตรฐานขนสตวปกปนประเทศบราซล ซงก าหนดไขมน ไมเกน รอยละ 4 แตต ากวามาตรฐาน NRC และมาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลย ซงก าหนดไขมน ไมเกนรอยละ 7.0 และ 8.0 ตามล าดบ 2.1.3 กาก ขนสตวปกปนไทยม กาก ไมเกน รอยละ 1.5 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนดเกอบทงหมด หรอคดเปน รอยละ 94.7 (90/95) โดยมกากเฉลย รอยละ 0.8 (ดงแสดงในตารางท3) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวา ขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปเกอบทงหมด หรอคดเปน รอยละ 96.2 (51/53) และ 92.9 (39/42) ตามล าดบ มกาก ไมเกน รอยละ 1.5 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด โดยมกากเฉลยรอยละ 0.8 เทากน หากพจารณาคณภาพทางเคมขนสตวปกปนไทยเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศพบวา ขนสตวปกปนไทยมกากเฉลยใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปนองคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนดกากไมเกนรอยละ 0.9 ในขณะทต ากวามาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลย ซงก าหนด กาก ไมเกน รอยละ 3.0 2.1.4 ความชน ขนสตวปกปนไทยมความชน ไมเกน รอยละ 11 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด ถงรอยละ 96.1 (98/102) และมความชนเฉลย รอยละ 6.9 (ดงแสดงในตารางท3) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจ โรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไปมความชนไมเกน รอยละ 11 ตามมาตรฐานทก าหนดเกอบทงหมด หรอคดเปน รอยละ 94.7 (54/57) และ 97.8 (44/45) และมความชนเฉลย รอยละ 7.1 และ 6.6 ตามล าดบ โดยขนสตวปกปนของผผลตทงสองกลมมปรมาณความชนไมแตกตางกน (P > 0.05) (ดงแสดงในตารางท 3) หากพจารณาคณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทยเทยบกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศพบวา ขนสตวปกปนไทยมความชน เฉลยต ากวามาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลยซงก าหนดความชน ไมเกน รอยละ 10.0 2.1.5 เถา ขนสตวปกปนไทยมเถา ไมเกน รอยละ 4 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนด ถงรอยละ 95.1 (96/101) โดยมเถา เฉลย รอยละ 2.2 (ดงแสดงในตารางท3 ) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไป มเถา ไมเกน รอยละ 4 ตามมาตรฐานทกฎหมายก าหนดเกอบทงหมด หรอคดเปนรอยละ 94.6 (53/56) และ 95.6 (43/45) และมเถาเฉลยรอยละ 2.1 และ 2.3 ตามล าดบ โดยขนสตวปกปนของผผลตทงสองกลมมเถาไมแตกตางกน (P > 0.05) (ดงแสดงในตารางท 3) หากพจารณาคณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทยเทยบกบคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศพบวา ขนสตวปกปนไทยมปรมาณเถาเฉลยใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปน

17

ประเทศบราซล ซงก าหนดเถา ไมเกน รอยละ 2.1 ในขณะทต ากวามาตรฐานขนสตวปกปนประเทศออสเตรเลย และองคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนดเถา ไมเกน รอยละ 4.0และ 5.5 ตามล าดบ

ตารางท 3 คณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทยแยกตามกลมผผลต

3.1 ปรมาณโปรตนของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

โปรตน ผผลตกลมโรงเชอด

และช าแหละสตวปก

ผผลตกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม คาสถตท

ทดสอบ

t-Test จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. < รอยละ 80 6 9.8 9 18.8 15 13.8

0.38

2. ≥ รอยละ 80 55 90.2 39 81.2 94 86.2

รวม 61 100.0 48 100.0 109 100.0

X = 83.6

SD = 3.3

Min = 70.9

Max = 89.2

X = 83.1

SD = 2.9

Min = 77.6

Max = 88.6

X = 83.4

SD = 3.2

Min = 70.9

Max = 89.2

3.2 ปรมาณไขมนของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

ไขมน ผผลตกลมโรงเชอด

และช าแหละสตวปก

ผผลตกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม คาสถตท

ทดสอบ

t-Test จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. ≤รอยละ 5 10 14.9 12 25.0 22 19.1

0.93

2. >รอยละ 5 - 8 42 62.7 24 50.0 66 57.4

3. >รอยละ 8 15 22.4 12 25.0 27 23.5

รวม 67 100.0 48 100.0 115 100.0

X =6.6

SD = 1.7

Min = 4.2

Max = 11.6

X = 6.5

SD = 1.9

Min = 3.4

Max = 11.0

X = 6.6

SD = 1.8

Min = 3.4

Max = 11.6

18

ตารางท 3 คณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต (ตอ)

3.3 ปรมาณกากของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

กาก ผผลตจากกลมโรง

เชอดและช าแหละ

สตวปก

ผผลตกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม คาสถตท

ทดสอบ

t-Test

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. < รอยละ 1.5 51 96.2 39 92.9 90 94.7

0.78

2. ≥รอยละ 1.5 2 3.8 3 7.1 5 5.3

รวม 53 100.0 42 100.0 95 100.0

X = 0.8

SD = 0.3

Min = 0.4

Max = 2.4

X = 0.8

SD = 0.4

Min = 0.3

Max = 2.4

X = 0.8

SD = 0.4

Min = 0.3

Max = 2.4

3.4 ปรมาณความชนของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

ความชน ผผลตกลมโรงเชอด

และช าแหละสตวปก

ผผลตกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม คาสถตท

ทดสอบ

t-Test จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. < รอยละ 11 54 94.7 44 97.8 98 96.1

0.08

2. ≥ รอยละ 11 3 5.3 1 2.2 4 3.9

รวม 57 100.0 45 100.0 102 100.0

X = 7.1

SD = 2.3

Min =3.0

Max= 11.9

X = 6.6

SD = 1.8

Min =3.5

Max = 11.4

X = 6.9

SD = 2.1

Min = 3.0

Max = 11.9

19

ตารางท 3 คณภาพทางเคมของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต (ตอ)

3.5 ปรมาณเถาของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

เถา ผผลตจากกลมโรง

เชอดและช าแหละ

สตวปก

ผผลตกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม คาสถตท

ทดสอบ

t-Test

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. <รอยละ 4 53 94.6 43 95.6 96 95.1

0.64

2. ≥รอยละ 4 3 5.4 2 4.4 5 4.9

รวม 56 100.0 45 100.0 101 100.0

X = 2.1

SD = 1.3

Min = 1.3

Max = 8.9

X = 2.3

SD = 0.8

Min = 1.5

Max = 5.3

X = 2.2

SD = 1.1

Min = 1.3

Max = 8.9

ตารางท 4 ระดบปรมาณไขมนของขนสตวปกปนไทย แยกตามกลมผผลต

ปรมาณ

ไขมน

ผผลตจากกลมประกอบ

ธรกจโรงเชอด และ

ช าแหละสตวปก

สะสม

ผผลตจากกลม

โรงงานผลตขน

สตวปกปนทวไป

สะสม รวม สะสม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

≤5 10 14.9 10 14.9 12 25.0 12 25.0 22 19.1 22 19.1

> 5 - 6 23 34.3 33 49.3 13 27.1 25 52.1 36 31.3 58 50.4

> 6 - 7 13 19.4 46 68.6 5 10.4 30 62.5 18 15.7 76 66.1

> 7 - 8 6 9.0 52 77.6 6 12.5 36 75.0 12 10.4 88 76.5

> 8 - 9 5 7.5 57 85.1 6 12.5 42 87.5 11 9.6 99 86.1

> 9 - 10 6 8.9 63 94.0 4 8.3 46 95.8 10 8.7 109 94.8

> 10 4 6.0 67 100.0 2 4.2 48 100.0 6 5.2 115 100.0

รวม 67 100. 67 100.0 48 100.0 48 100.0 115 100.0 115 100.0

2.2 คณภาพขนสตวปกปนไทยทางจลชววทยา

ผลจากการศกษาพบวา ขนสตวปกปนไทยมการปนเปอนเชอซลโมเนลลา คดเปน รอยละ 12.3 (8/65) เมอพจารณาแยกตามกลมผผลต พบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอด และช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกทวไป มการปนเปอนเชอซลโมเนลลา คดเปน รอยละ 18.9 (7/37) และรอยละ 3.6 (1/28) ตามล าดบ โดยขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกมการปนเปอนเชอซลโมเนลลา ไมแตกตางกน (P > 0.05) (ดงแสดงในตารางท 5)

20

ตารางท 5 คณภาพทางจลชววทยาของขนสตวปกปนไทยแยกตามกลมผผลต

การปนเปอน

เชอซลโมแนลลา

ผผลตจากกลมประกอบธรกจ

โรงเชอดและช าแหละสตวปก

ผผลตจากกลมโรงงานผลต

ขนสตวปกปนทวไป

รวม t-Test

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

พบเชอ 7 18.9 1 3.6 8 12.3

0.06

ไมพบเชอ 30 81.1 27 96.4 57 87.7

รวม 37 100.0 28 100.0 65 100.0

21

สรปและวจารณ

การศกษาคณภาพ และมาตรฐานขนสตวปกปนไทย เปนการศกษาเกยวกบมาตรฐานการผลต ซงประกอบดวยขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป และกระบวนการผลตขนสตวปกปน คณภาพขนสตวปกปนไทยทางดานเคม และจลชววทยา เทยบกบคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนไทย และคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนระหวางประเทศ แยกตามกลมผผลตซงแบงเปน 2 กลม คอผผลตจากกลมประกอบ

ธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป ซงมผลการศกษาดงน ขอมลการผลตขนสตวปกปนทวไป ผลจากการศกษาพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยมประสบการณการผลตเฉลย 17.6 ป ปรมาณการผลตเฉลย 15.2 ตน/วน ใชวธขนสงขนสตวปกสดจากโรงเชอดและช าแหละสตวปกไปยงโรงงานผลตขนสตวปกปน 2 วธ คอ การล าเลยงผานทอโดยอาศยแรงดนน า ซงเหมาะกบผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปกทตงโรงงานผลตขนสตวปกปนอยบรเวณใกลเคยงกบโรงเชอดและช าแหละสตวปก เนองจากเปนวธการขนสงวตถดบทสะดวก รวดเรว และวธการขนสงขนสตวปกสดดวยรถบรรทกซงเหมาะกบผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป ทมโรงงานผลตขนสตวปกปนตงอยบรเวณหางไกลจากโรงเชอดและช าแหละสตวปก โดยใชเวลาการขนสง และรวบรวมวตถดบกอนน าไปผลตเฉลย 8.1 ชวโมง ผผลตขนสตวปกปนไทยใชวธการขนสงผลตภณฑ 2 วธ คอ การขนสงดวยรถบรรทกส าหรบผลตภณฑบรรจถง และการขนสงดวยรถเบาท ส าหรบผลตภณฑบรรจเบาท โดยผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกใชวธการขนสงผลตภณฑดวยรถบรรทกมากทสด คดเปน รอยละ 52.9 (9/17) นอกจากนนยงพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยทกรายประสบกบปญหาการผลตขนสตวปกปนให มคณภาพไดตามมาตรฐานทก าหนด โดยขนสตวปกปนทผลตไดมกมไขมน เกนกวา รอยละ 5 และเหนดวยกบการปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม โดยไดแสดงความคดเหนใหมการปรบปรงคณภาพ หรอ มาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม ไมมากกวา รอยละ 5 เปน ไมมากกวา รอยละ 8 มากทสด คดเปน รอยละ 64.7 (11/17) กระบวนการผลตขนสตวปกปน ผลจากการศกษาพบวากระบวนการผลตขนสตวปกปนไทยประกอบดวยขนตอนการผลตตาง ๆ ดงนคอ การเตรยมวตถดบ โดยท าความสะอาดวตถดบหรอขนสตวปกสดดวยน า การคดแยกชนสวนหวสตวปก หนงและเครองในออกจากวตถดบ การใชเอนไซมชวยยอย กรณผลตขนสตวปกปน สตรใชเอนไซม เพอยอยโปรตนในขนสตวปกปนซงเปนโปรตนยอยยาก ชนดเคอราตน (Keratin) ใหสามารถยอยไดงาย และสตวน าไปใชประโยชนไดมากขน การเลอกผลตขนสตวปกปนสตรใชเอนไซม หรอไมใชเอนไซมขนกบความตองการของลกคา โดยพบวาผผลตขนสตวปกปนไทยผลตขนสตวปกปนไทยสตรใชเอนไซมมากทสด คดเปนรอยละ 58.8 (10/17) การตมและอบขนสตวปกปน ผผลตขนสตวปกปนไทยสวนใหญ รอยละ 70.6 (12/17) ใชชดหมอตมหมออบแบบแยกกนทมอายการใชงาน ระหวาง 10 - 20 ป มากทสด คดเปนรอยละ70.6 (12/17) โดยมอายการใชงานเฉลย 14.2 ป ขนสตวปกปนไทยมอตราการแลกเปลยนระหวางขนสตวปกสด กบ ขนสตวปกปน คอ 3.5 – 4.0 ตอ 1 การคดแยกสงปลอมปน ผผลตขนสตวปกปนทกรายท าการตดตงตะแกรงรอนเพอคดแยกสงปลอมปนทางกายภาพ ในขณะทมผผลตขนสตวปกปนไทย เพยงรอยละ 41.2 (7/17) เทานน ทมการตดตงแมเหลกบรเวณปลายทางออกของหมออบ

22

เพอท าหนาทดกจบเศษเหลก ผผลตขนสตวปกปนทกรายท าการตดตงเครองบดการทมขนาดรตะแกรง 2.8 – 3.0 มลลเมตร เพอลดขนาดผลตภณฑใหมขนาดเลกละเอยดตามตองการ และมการตดตงเครองลดอณหภม เพอลดอณหภมเผลตภณฑทล าเลยงออกจากหมออบกอนจดเกบในถงพกเพอรอบรรจ ใหมอณหภมใกลเคยงกบอณหภมหอง หรอไมเกน 40 องศาเซลเซยส ทงนเพอปองกนผลตภณฑเกดการคายความรอนและควบแนนเปนหยดน าภายในถงพก ซงท าใหผลตภณฑไดรบความชนเพมขน และเสยงกบการเกดเชอรา ผผลตขนสตวปกปนไทยสวนใหญ รอยละ 70.6 (12/17) ไมมการผสมขนสตวปกปนกอนสงจ าหนาย ยกเวนผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป รอยละ 71.4 (5/17) ทท าการผสมผลตภณฑทกครงกอนสงจ าหนายเพอใหผลตภณฑมส และคณภาพสม าเสมอ ทงนเนองจากขนสตวปกสดซงใชเปนวตถดบในการผลตของผผลตกลมนรบมาจากโรงเชอด และช าแหละสตวปกทวไปหลาย ๆ แหง ทมส และคณภาพแตกตางกน การบรรจผลตภณฑเพอจ าหนาย แบงออกเปน 2 วธ คอ การบรรจผลตภณฑแบบถงชนดพลาสตกสาน หรอพลาสตกสานเคลอบลามเนต และการบรรจผลตภณฑแบบเบาท (รถเบาท) การเลอกวธการบรรจผลตภณฑแบบใดขนกบความตองการของลกคา โดยผผลตขนสตวปกปนไทยเลอกวธการบรรจผลตภณฑแบบถงมากทสด คดเปนรอยละ 52.9 (9/17) คณภาพขนสตวปกปนไทย ผลจากการศกษาพบวาขนสตวปกปนไทยมคณภาพทางเคมเฉลยดงน คอ โปรตน รอยละ 83.4 ไขมน รอยละ 6.6 กาก รอยละ 0.8 ความชน รอยละ 6.87 และเถา รอยละ 2.2 เมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนของผผลต ทง 2 กลม คอผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป มคณภาพทางเคม ไดแก โปรตน กาก ความชน และเถา ไมแตกตางกน (P > 0.05) โดยมปรมาณไมเกนมาตรฐานทกฎหมายก าหนด ยกเวนไขมน ซงพบวาขนสตวปกปนไทยมากกวา รอยละ 80.0 (22/115) มไขมนสงเกนมาตรฐานทกฎหมายก าหนด ไมเกน รอยละ 5 โดยมไขมนอยในชวง มากกวารอยละ 5 – 6 มากทสด คดเปน รอยละ 31.3 (36/115) และมไขมนเฉลย รอยละ 6.6 ซงใกลเคยงกบมาตรฐานขนสตวปกปนขององคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) ซงก าหนดไขมน ไมมากกวา รอยละ 6.7 ในขณะทสงกวามาตรฐาน ขนสตวปกปนของประเทศบราซล ซงก าหนดไขมน ไมมากกวา รอยละ 4 แตต ากวามาตรฐาน NRC และมาตรฐานขนสตวปกปน ประเทศออสเตรเลย ซงก าหนดไขมน ไมมากกวา รอยละ 7.0 และ 8.0 ตามล าดบ และยงพบวาขนสตวปกปนไทยมากกวา รอยละ 75.0 (88/115) มไขมน ไมมากกวา รอยละ 8.0 ซงเปนไขมนระดบเดยวกบทผผลตขนสตวปกปนไทยไดแสดงความคดเหนใหน าไปใชปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐาน ขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดมมากทสด อกทงยงสอดคลองกบมาตรฐานขนสตวปกปน ประเทศออสเตรเลย นอกจากนนยงพบวาขนสตวปกปนมคณภาพทางจลชววทยาดงนคอ พบเชอซลโมเนลลา คดเปน รอยละ 12.3 (8/65) และเมอพจารณาแยกตามกลมผผลตพบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมประกอบธรกจโรงเชอดและช าแหละสตวปก และผผลตจากกลมโรงงานผลตขนสตวปกปนทวไป มการปนเปอนเชอซลโมเนลลา คดเปน รอยละ 18.9 (7/37) และรอยละ 3.6 (1/28) ตามล าดบ โดยพบวาขนสตวปกปนของผผลตจากกลมโรงเชอดและช าแหละสตวปกมการปนเปอนเชอซลโมเนลลาไมแตกตางกน (P > 0.05)

23

คณภาพขนสตวปกปนไทยโดยรวมมคณภาพทางเตม ไดแก โปรตน กาก ความชน เถาไดตามคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนทประกาศบงคบใชอยในปจจบน ยกเวน ไขมน ซงมกมปรมาณสงกวามารฐานทก าหนด ดงนนจงควรพจารณาปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปน เฉพาะทางดานไขมน โดยก าหนดใหมปรมาณไขมนสงขนจากมาตรฐานเดม ไมมากกวา รอยละ 5 เปน ไมมากกวา รอยละ 8 เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการผลต และคณภาพขนสตวปกปนไทยทสามารถผลตไดในปจจบน และตรงกบความความคดเหนของผผลตขนสตวปกปนไทยสวนใหญ ทตองการใหปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนไทยใหมไขมนสงขน อกทงยงสอดคลองกบคณภาพหรอมาตรฐานขนสตวปกปนของประเทศออสเตรเลย นอกจากนนยงควรท าการปรบปรงสขลกษณะการผลตขนสตวปกปนทด เพอใหสามารถลด หรอขจดการปนเปอน เชอซลโมเนลลาในขนสตวปกปนไดอยางมประสทธภาพมากขน (ตามขอเสนอแนะ) ทงนเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานอาหารสตวภายในประเทศ และระหวางประเทศ ซงก าหนดใหอาหารสตวตองปลอดจากเชอ ซลโมเนลลา

24

ขอเสนอแนะ

1. ควรศกษาระดบปรมาณไขมนในขนสตวปกปนกบการเสอมคณภาพขนสตวปกปน เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาปรบปรงคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจากมาตรฐานเดมไดอยางเหมาะสม โดยไมท าใหขนสตวปกปนเกดการเสอมคณภาพกอนผลตภณฑหมดอาย หรอกอนระยะเวลา 180 วน นบจากวนผลต 2. ควรก าหนดมาตรการตาง ๆ เพอชวยลดหรอขจดสาเหตการปนเปอนเชอซลโมเนลลาในขนสตวปกปนทเกดจากการผลตอาหารสตวทไมถกสขลกษณะดงน 2.1 ท าการปรบปรงโครงสรางอาคารผลต และสงอ านวยความสะดวก ทเปนสาเหตกอใหเกดการปนเปอนเชอซลโมเนลลาในผลตภณฑ ดงน 2.1.1 ปรบปรงโครงสรางอาคารผลต โดยการกนแยกบรเวณรบและเตรยมวตถดบสดออกจากบรเวณผลต และบรรจขนสตวปกปน รวมทงจดเสนทางเดนภายในอาคารผลตแยกกนระหวางพนกงานแผนกรบและเตรยมวตถดบสด กบพนกงานแผนกผลต หรอบรรจ 2.1.2 ปรบปรงโครงสรางอาคารผลต และจดเกบผลตภณฑเพอปองกนสตวพาหะน าโรคเขาไปในอาคารไดอยางมประสทธภาพ โดยไมควรเปดประตอาคารผลตและอาคารจดเกบผลตภณฑทงไวระหวางการปฏบตงาน 2.1.3 จดเตรยมอางลางมออปกรณท าความสะอาดมอเพอใหพนกงานใชลางท าความสะอาดมอกอนเรมการปฏบตงานหรอหลงจากออกจากหองสขา และอางน าผสมน ายาฆาเชอ เพอใหพนกงานใชจมรองเทากอนเดนเขาไปในอาคารผลต รวมทงตองคอยหมนเปลยนน าในอางจมรองเทาทกวน 2.2 ไมควรน าซากสตวปกตายทงตวมาใชเปนวตถดบรวมกบขนสตวปกสด ในการผลตขนสตวปกปน ซงนอกจากท าใหขนสตวปกปนมไขมนสงเกนมาตรฐานแลว ยงท าใหผลตภณฑมโอกาสตรวจพบเชอซลโมเนลลาเพมมากขนดวย 2.3 ท าการควบคมการท างานของหมอตม และหมออบ เพอใหสามารถผลตขนสตวปกปนไดอยางมคณภาพ และปลอดภยดงน 2.3.1 ก าหนดอณหภม ความดน และเวลาในการตม และอบขนสตวปกปนทเหมาะสม ตามชนด หรอรน และขนาด หรอความจของหมอตม หมออบ รวมทงคอยหมนตรวจสอบอณหภม ความดน และเวลาทใชในการตม และอบ ใหเปนไปตามทก าหนดอยางสม าเสมอ 2.3.2 จดใหมการสอบเทยบเครองมอวดอณหภม และความดนของหมอตม และหมออบเปนประจ า อยางนอยปละครง 2.4 จดท าโปรแกรมท าความสะอาดอาคาร สถานทผลต และจดเกบ รวมทงเครองจกรอปกรณทเกยวของกบการผลตอยางเหมาะสม และมประสทธภาพ เพอเปนการลดการปนเปอนขามทางดานจลนทรยทมสาเหตจากความไมสะอาด

25

2.5 จดใหมมาตรการควบคมสขลกษณะสวนบคคลทเหมาะสม เชน การตรวจสขภาพ ระเบยบการแตงกาย การลางมอ และระเบยบปฏบตทเหมาะสมระหวางการท างาน เพอลดการปนเปอนขามทางดานจลนทรยทมสาเหตจากพนกงาน โดยเฉพาะพนกงานแผนกทมโอกาสสมผสกบผลตภณฑโดยตรง 2.6 จดใหมโปรแกรมก าจดสตวพาหะน าโรค หรอก าจดแหลงทอยอาศยของสตวพาหะน าโรคทมประสทธภาพ เพอไมใหสตวพาหะน าโรคกลายเปนแหลงทกอใหเกดการปนเปอนขามทางดานจลนทรยไปยงผลตภณฑ

26

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรองคณภาพและมาตรฐานขนสตวปกปนไทยสามารถส าเรจลลวงได ผวจยขอขอบพระคณคณะกรรมการวชาการของกองควบคมอาหารและยาสตวกรมปศสตว ทไดใหค าแนะน า และตรวจแกไขงานวจยใหมความสมบรณยงขน และขอขอบคณเจาหนาท กองควบคมอาหารและยาสตว กรมปศสตว ทกทานทมสวนเกยวของกบการส ารวจโรงงานอาหารสตว และการเกบตวอยางวตถดบอาหารสตวทกทาน และเจาหนาทส านกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตว กรมปศสตว ทมสวนเกยวของกบการตรวจวเคราะหคณภาพขนสตวปกปนทกทาน

27

เอกสารอางอง

กรมปศสตว. 2540. พระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว พ.ศ. 2525. พมพครงท 5 กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด สมนก อรรคไกรสห และเฉดโฉม กะลมพะเหต.2542. คณภาพขนสตวปกปนในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร กองควบคมคณภาพอาหารสตว กรมปศสตว พนทพา พงษเพยจนทร. 2539. การผลตอาหารสตว. กรงเทพมหานคร: โอ.เอสพรนตงเฮาส Australia Renderers Association and Stockfeed Manufacturers Association of Australia .2013. Grain Trade Australia - Section 7 Animal Protiens 2013/2014 season.n.p. Bureau D.P., Harris, A.M., Bevan, D.J., Simmons, L.A., Azevedo, P.A. and Cho, C.Y. 2000. Use of feather meal and meat and bone meals from different origins as protein sources for rainbow trout diets. Aquaculture.181:281-291 Baker DH, Blitenthal RC, Boebel KP, Czarnecki GL, Southern LL and Willis GM. 1981. Protien-amino acid evaluation of steam-processed feather meal. Poultry Sci. 60: 1865-1872 Becker, B.G. 2005.Brazilan Tables for Poultry and swine . Composition of Feedstuffs and Nutritional Requirements. 2 nd ed. n.p. Translated from H.S. Rostagno, L.F.T. Albino. J.l. Donzele P.C. Gomes, R.F. Oliveira, D.C. Lopes, A.S. Ferreira and S.L.T. Barrecto. European Commision. Regulation (EU) No 142/2011 of 25 February 2011. Implementing Regulation (EC) No 1069/2009 of the European Parliament and of the Council laying down health rules as regard animal by-products and derived products not intended for human consumption andimplementing Council Directive 97/78/EC as regards certain samples and items exempt from veterinary checks at the border under that Directive. Official Journal of the EuropeanUnion, L54, 66. Feather meal 2012 Oct 24 [cited 2015 Jun 25]. Web site:http://www.feedipedia.org/print/213 Harrap , B.S., and E.F.Woods,. 1964. Soluble derivatives of feather keratin. 2. Molecular weight and conformation. Biochem. J. 92:19-26. In-house method based on ISO 5983-2 :2005 Animal feeding stuffs-Determination of nitrogen content and calculation of crude protein – Part 2 Block digestion / steam distillation method. In-house method based on AOAC 920.39 : 2012 Fat (crude) or ether extract in animal Feed, Chapter 4, p 40

28

In-house method based on AOAC978.10:2012Fiber (crude) in animal feed and pet food, Chapter 4, p 47 Lehninger, A.L. 1975. Biochemistry. 2nd ed., The John Hopkins University, School of Medicine, USA, 833 p. MoranJr, Edwin T and John D. Summers.1966.Keratin as a source of protein for the growing chick.Poultry Sci.45:1257-1266. National Research Council.1994. National Requirements of Poultry: Ninth RevisedEdition. Academy Press, Washington, D.C. The International Organization for Standardization ISO 6496 : 1999 Animal feeding stuffs - Determination of moisture and other volatile matter content The International Organization for Standardization ISO 6496 : 2002 Animal feeding stuffs- Determination of crude ash, second edition. The International Organization for Standardization ISO 6579. 2002. Microbiology of food and animal feeding stuffs – horizontal method for the detection of Salmonella spp. (4thed). Switzerland : International Organization for Standardization.

29

ภาคผนวก ก

30

หมายเลขแบบสอบถาม……………..

แบบสอบถามการผลตขนสตวปกปนไทย

ขอผใหสมภาษณ……………………………….………….………………………. วนทสมภาษณ…………………………………………

1. ชอโรงงาน………………….………………………………………………………………………………………………………………….……

2. สถานทตงโรงงาน ……………………………………………………………………………………………………………………………….

3. ประสบการณการผลตขนสตวปกปน หรอระยะเวลาท าธรกจผลตขนสตวปกปน ระบจ านวน ………………………

ป

4. ปรมาณการผลตขนสตวปกปน ระบปรมาณ……………………………………ตน/วน

5. โรงงานรบซอขนสตวปกสดหรอวตถดบทน ามาใชในการผลตจากแหลงใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) โรงเชอดและช าแหละสตวปกซงเปนของบรษทในเครอ

( ) โรงเชอดและช าแหละสตวปกทวไป

( ) อน ๆ

ระบ…………………………………………………………………………………………………………………………………

6. โรงงานใชวธการล าเลยงหรอขนสงขนสตวปกสดจากโรงเชอดและช าแหละสตวปก ไปยงโรงงานผลตขนสตว

ปกปนของตนดวยวธใด

( ) วธการล าเลยงผานทอโดยอาศยแรงดนน า

( ) วธการขนสงดวยรถบรรทก

7. ระยะเวลาทใชในการล าเลยง หรอขนสง และรวบรวมขนสตวปกสดกอนน าไปผลต ระบ……..………..

ชวโมง

8. โรงงานขนสงผลตภณฑพรอมจ าหนายใหกบลกคาโดยวธใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) วธการขนสงดวยรถบรรทก ( ) วธการขนสงดวยรถเบาท

9. ทานประสบกบปญหาการผลตขนสตวปกปนไมไดคณภาพตามมาตรฐานดานในบาง ( ตอบไดมากกวา 1 ขอ )

( ) โปรตน ( ) ไขมน ( ) กาก

( ) ความชน ( ) เถา ( ) คาการยอยไดโดยเปบซน

10. ทานเหนดวยกบการปรบปรงการก าหนดคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขนจาก

มาตรฐานเดม ไมเกน รอยละ 5 หรอไม

( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย ขามไปตอบขอ 12

31

11. ทานเหนควรปรบปรงการก าหนดคณภาพ หรอมาตรฐานขนสตวปกปนใหมไขมนสงขน จากมาตรฐานเดม

ไมเกน รอยละ 5 เปนไขมนไมเกนรอยละเทาใด ระบ ……………………………………………………………….……..

12. โรงงานมขนตอนการเตรยมวตถดบ หรอขนสตวปกสดกอนน าไปผลตหรอไม

( ) ม

ระบ………………………………………………………………………………………..……………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………..……………………….

( ) ไมม

13. โรงงานผลตขนสตวปกปนสตรใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) ผลตสตรใชเอนไซม ( ) ผลตสตรไมใชเอนไซม

14. โรงงานใชชดหมอตมและอบแบบใด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) แบบหมอใบเดยวซงท าหนาเปนทงหมอตมและหมออบ

( ) แบบหมอตมและหมออบแยกกน ระบจ านวนหมอตม…………………ใบ จ านวนหมออบ……………….ใบ

( ) แบบหมอตมและหมออบแยกกน ระบจ านวนหมอตม…………………ใบ จ านวนหมออบ……………. ใบ

15. ชดหมอตมและอบซงโรงงานน ามาใชงานถงปจจบน มอายการใชงานเทาใด ระบ……………..………..…….ป

16. โรงงานมการควบคม อณหภม ความดน และเวลาทใชในหมอตมอยางไร ระบ ……………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

17. โรงงานมการควบคม อณหภม ความดน และเวลาทใชในหมออบอยางไร ระบ ……………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

18. การผลตขนสตวปกปนมอตราการสวนแลกเปลยนจากขนสตวปกสดไปเปนขนสตวปกปนอยางไร ระบ…..…….

19. โรงงานท าการตดตงเครองรอน เพอท าหนาทคดแยกสงปลอมปนหรอไม

( ) ตดตง ระบ ต าแหนงทตดตง……………………………………………………….……… ( ) ไมไดตดตง

20. โรงงานท าการตดตงแมเหลก เพอท าหนาทคอยดกจบเศษเหลกหรอไม

( ) ตดตง ระบ ต าแหนงทตดตง……………………………………………………….……… ( ) ไมไดตดตง

21. โรงงานท าการตดตงเครองบด เพอท าหนาทลดขนาดผลตภณฑหรอไม

( ) ตดตง ระบ ขนาดรตะแกรง …….………มลลเมตร ต าแหนงท

ตดตง…….………………….………………..……

( ) ไมไดตดตง

32

22. โรงงานท าการตดตงเครองลดอณหภมผลตภณฑ กอนเขาจดเกบในถงพกเพอรอการบรรจหรอผสมหรอไม

( ) ตดตง ( ) ไมไดตดตง ขามไปตอบขอ 24

23. โรงงานมการก าหนดและควบคมอณหภมผลตภณฑหลงผานขนตอนการลดอณหภมแลว ไมใหเกน

40 องศาเซลเซยส หรอไม

( ) ม ( ) ไมม

24. โรงงานท าการผสมผลตภณฑกอนสงจ าหนายเพอใหผลตภณฑมคณภาพและสสม าเสมอหรอไม

( ) ม ( ) ไมม

25. โรงงานมวธการบรรจผลตภณฑพรอมจ าหนายอยางไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) วธการบรรจผลตภณฑแบบถง ระบชนดถง ……………………………………………………………..

( ) วธการบรรจผลตภณฑแบบเบาท (รถเบาท)

33

ภาคผนวก ข

34

รปท 1 กระบวนการผลตขนสตวปกปน

รบขนสตวปกสด การเตรยมวตถดบ (การท าความสะอาดขนสตวปกสด และการคดแยกสวนหว หนง หรอล าไส) การตมและอบ การคดแยกสงปลอมปน (โดยแมเหลก , เครองรอน) การลดอณหภมผลตภณฑ การผสมผลตภณฑ (ถาม) การบรรจผลตภณฑ

เอนไซม (กรณผลตสตรใชเอนไซม)

35

ผเสนอโครงการวชาการ

ลงชอ…………………………………………………………………………….….……ผเสนอโครงการ

( นายจรวฒน อรรคไกรสห )

ผเสนอโครงการวชาการ

ลงชอ…………………………………………………………………………….….……ผเสนอโครงการ

( นางสาวจฑารตน เลาสทธพงษ )

ผเหนชอบโครงการวชาการ

ลงชอ………………………………………………………………….………..……..ประธานกรรมการ

( นายธนบด รอดสม )

ลงชอ………………………………………………………………….………..……..ทปรกษากรรมการ

( นางสาวคนงนจ กอธรรมฤทธ )

ลงชอ…………………………………………………………….…………..…………….……กรรมการ

( หวหนาฝายทะเบยนและใบอนญาตอาหารสตว )

ลงชอ………………………………………………………………………………...………….กรรมการ

( หวหนาฝายตรวจสอบ 1 การผลตการใช )

ลงชอ………………………………………………………….…………………………...……กรรมการ

( หวหนาฝายตรวจสอบ2 การน าเขาและสงออก )

ลงชอ……………………………………………………………….……….……………..……กรรมการ

( หวหนาฝายทะเบยนและใบอนญาตวตถอนตรายดานการปศสตว )

ลงชอ……………………………………………………………………..…………………..…กรรมการ

( หวหนาฝายรบรองระบบประกนคณภาพ )

36

ลงชอ……………………………………………………………………………กรรมการและเลขานการ

( หวหนาฝายมาตรฐาน )

ลงชอ………………………………………………………………….….กรรมการและผชวยเลขานการ

( หวหนางานมาตรฐานอาหารสตว )

ลงชอ…………………………………………………………………..…กรรมการและผชวยเลขานการ

( หวหนางานมาตรฐานวตถอนตรายดานการปศสตวอาหารสตว )