The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel...

285
โดย พฤศจิกายน 2558 สานักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการศึกษาจัดทาแผนหลักด้านความมั่นคง ในภาคการขนส่ง ระยะที่ 1 รายงานฉบับสมบูรณ์

Transcript of The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel...

Page 1: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

โดย

พฤศจกายน 2558

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยเชยงใหม

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคง ในภาคการขนสง ระยะท 1

รายงานฉบบสมบรณ

Page 2: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

ส ำนกงำนนโยบำยและแผนกำรขนสงและจรำจร กระทรวงคมนำคม

รำยงำนฉบบสมบรณ

โครงกำรศกษำจดท ำแผนหลกดำนควำมมนคง ในภำคกำรขนสง ระยะท 1

โดย

มหำวทยำลยขอนแกน มหำวทยำลยสงขลำนครนทร มหำวทยำลยเชยงใหม

พฤศจกำยน 2558

Page 3: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE)

ทำงเดยวทจะเกดควำมมนคง คอตองไมรสกมนคง อยำงเดดขำด นรนาม

Page 4: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค าน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา i

ค ำน ำ

กระทรวงคมนาคมไดมอบส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) ด าเนนการศกษาจดท าแผนหลกดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสง ระยะท 1 เพอรองรบยทธศาสตรการเตรยมพรอม (พ.ศ.2557–2561) ตามนโยบายความมนคงแหงชาต (พ.ศ.2558-2564) และแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 เมอเกดภยพบตทางธรรมชาต หรอภยคกคามจากการกอการรายท มผลกระทบตอการอ านวยความสะดวกและการบรหารจดการ ระบบการขนสงผ โดยสารและสนคาของประเทศท งทางถนน ทางราง ทางน า และการเดนอากาศ ภายใตความรบผดชอบของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม

แผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 มวตถประสงคเพอใหหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมเตรยมควำมพรอมในกรณเกดสภำวะฉกเฉนจากภยดานความมนคงในภาคการขนสงทจะมผลกระทบตอระบบการท างานและสามารถแกไขปญหาจากภยคกคามตอการขนสงมใหหยดชะงกอยางมประสทธภาพ ซงหนวยงานจะตองด าเนนการจดท าแผนปฏบตกำรดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสงตำมภำรกจและหนำทรบผดชอบในการก ากบดแลและการปฏบตงาน โดยมแผนงาน/งาน/โครงการ/มาตรการ/งบประมาณ เพอการเตรยมความพรอมดานบคลากร และทรพยากรส าหรบรองรบสถานการณของภยพบตทางธรรมชาตและภยคกคามจากผกอการราย ในทกรปแบบ ดงน

1. การเตรยมการปองกน (Protection) เพอลดผลกระทบ (Mitigation) กอนเกดสถานการณ 2. การบรหารจดการเผชญเหตในสภาวะฉกเฉน (Response) เมอเกดภยพบตและภยคกคามเพอม

ใหระบบการคมนาคมขนสงตองหยดชะงกอยางถาวร 3. การฟนฟสถานการณ (Recovery) ใหกลบสสภำวะปกตไดโดยเรว ซงมรายละเอยดดงปรากฏตามกรอบการจดท าแผนหลกดานความมนคงในการขนสง

หนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมจงจ าเปนตองทบทวนหรอจดท าแผนปฏบตกำรดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสงของหนวยงำน โดยพจารณาถงโอกาสของภยพบตทำงธรรมชำตและภยคกคำมจากผกอการรายในรปแบบตางๆ ทอาจจะเกดขนและมผลกระทบตอการใหบรการระบบการขนสงสวนบคคลและการใหบรการขนสงสาธารณะ ตามภารกจความรบผดชอบของหนวยงาน เชน กรณเกดแผนดนไหว อทกภย สนาม โรคระบาด การวางระเบดและภยทางเทคโนโลย เปนตน ทงน เพอก าหนดแผนงำน มำตรกำร งบประมำณและบคลำกรในการเตรยมความพรอมของแผนงาน การปองกนกอนเกดภยพบต แผนการเผชญเหตและมาตรการฟนฟสถานการณใหกลบสสภาวะปกต โดยหนวยงานอาจก าหนดขนาดและระดบความรนแรงหรอระยะเวลาในการเตอนภยเรงดวน การเตรยมการปองกนและการเผชญเหต รวมทงการประสานงานกบหนวยงานทงภายในองคกร และภายนอก ซงควรจดใหมการ

Page 5: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค าน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา ii

ด าเนนการฝกซอมแผนและประเมนผลอยางเปนระบบดวย ทงนเพอมใหระบบการคมนาคมขนสงของประเทศตองหยดชะงก เกดผลกระทบและความเสยหาย ตอทกภาคสวนของประเทศ

ส ำนกแผนควำมปลอดภย ส ำนกงำนนโยบำยและแผนกำรขนสงและจรำจร (สนข.)

Page 6: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา iii

กตตกรรมประกาศ

คณะทปรกษา ขอขอบพระคณส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรทไดใหความไววางใจพวกเราคณะทปรกษาจากมหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยขอนแกน และมหาวทยาลยเชยงใหม ในการศกษาโครงการทส าคญยงน และขอใชโอกาสนขอบพระคณคณะกรรมการก ากบการศกษาทกทานทไดใหค าแนะน าและขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการศกษาครงนอยางตอเนอง โดยเฉพาะในการจดท ารายงานฉบบสมบรณ คณะกรรมการประกอบดวย นายพระพล ถาวรสภเจรญ (ผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ปจจบนด ารงต าแหนงรองปลดกระทรวงคมนาคม) ในฐานะประธานกรรมการ และนายชยวฒน ทองค าคณ (รองผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร) , นายสฤษฏพงศ บรบรณสข (ผอ านวยการส านกแผนความปลอดภย ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร), นายโชตรตน โกมารทต (ผแทนจากกลมงานความมนคงระหวางประเทศ ส านกงานปลดกระทรวงการตางประเทศ) นางนงนช ตนตธรรม (ผแทนจากส านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข), นายธงชย ไหลประสทธพร (ผแทนจากส านกงานสภาความมนคงแหงชาต), พนเอก ทนงศกด ตนนารตน (ผแทนจากศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล), พนเอก สรพงษ อยพรอม (ผแทนจากส านกปฏบตการ กรมยทธการทหารบก กองทพบก), นาวาเอก จเร โฉมเฉลา (ผแทนจากศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล), นาวาอากาศเอก ปณชญาภาค ปทมาสตร (ผแทนจากกรมการสรรพก าลงกลาโหม), พนต ารวจเอกพทยา การะเกษ (ผแทนจากกองบญชาการต ารวจสนตบาล), นางไพรนทร ศภกรโกศย (ผแทนจากส านกงานศลกากรตรวจสนคาลาดกระบง กรมศลกากร), นางสาวนงลกษณ วงศสขสรเดชา (ผแทนกรมการขนสงทางบก), นายพทกษ วฒนพงศพศาล (ผแทนจากส านกความปลอดภยและสงแวดลอมทางน า กรมเจาทา), นายณรงค อรณภาคมงคล (ผแทนจากกองมาตรฐานการรกษาความปลอดภยการบนพลเรอน กรมการบนพลเรอน), พ.ต.ท.อนศลป สรเวชชะพนธ (ผแทนจากการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย), นายพศษฎ เทศถา (ผแทนจากการรถไฟแหงประเทศไทย), เรอโท ช านาญ ไชยฤทธ และนายจรญ เฉลมชวลต (ผแทนจากการทาเรอแหงประเทศไทย), นางสาวสขศร เหลองอราม (ผแทนจากบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)), นายพรชย พฒนาพงษสถตย (หวหนากลมบรหารความมนคงดานการขนสง ส านกแผนความปลอดภย), นายชชวาล สมะสกล (นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ กลมบรหารความมนคงดานการขนสง), นางดวงเดอน นพรตน (นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ ประธานคณะกรรมการตรวจการจาง) นางสาวพรพมล พงพฤฒนนท (นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ กรรมการและเลขานการตรวจการจาง), รวมทงเจาหนาทส านกแผนความปลอดภย ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร ทชวยประสานงานและอ านวยความสะดวกอยางมากในการศกษาน ซงไมสามารถกลาวนามไดหมด ณ ทน

ขอขอบพระคณผแทนทงสวนราชการตางๆ หนวยงานรฐวสาหกจ ภาคเอกชน ตลอดจนภาคประชาชนทเกยวของกบงานดานความมนคงและความปลอดภยในภาคขนสง ประกอบดวย ส านกงานปลดกระทรวง

Page 7: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา iv

คมนาคม, กรมการขนสงทางบก, กรมทางหลวงชนบท, กรมทางหลวง, การทางพเศษแหงประเทศไทย, บรษท ขนสง จ ากด, องคการขนสงมวลชนกรงเทพ, การรถไฟแหงประเทศไทย, บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด, การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย, ส านกงานศลกากรลาดกระบง ทาเรอแหลมฉบง, ดานศลกากรและตรวจคนเขาเมอง สะเดา ปาดงเบซาร ตากใบ สไหง-โกลก หนองคาย, กรมการสรรพก าลงกลาโหม, ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล, ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต , กรมยทธการทหารบก, กองบญชาการต ารวจสนตบาล, กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย, กระทรวงสาธารณสข, ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย, ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร , ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , สมาคมผรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ, สมาพนธโลจสตกสไทย, สมาคมผประกอบธรกจวตถอนตราย, สมาคมอนรกษพลงงานของกลมอตสาหกรรมน ามน, ส านกยทธศาสตรการเตรยมพรอมและการปองกนประเทศ, ส านกความปลอดภยและสงแวดลอมทางน า, กรมเจาทา, การทาเรอแหงประเทศไทย, ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล, กรมการบนพลเรอน, บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน), บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน), บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด, ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต, มลนธราชประชานเคราะหในพระบรมราชปถมภ , องคการสาธารณกศล, มลนธ, ส านกนายกรฐมนตรและกระทรวงอนๆ, ภาคประชาชน และหนวยงานอนๆทเกยวของ ทไดเขารวมการสมมนารบฟงความคดเหน ครงท 1 และครงท 2, การสนทนากลม ครงท 1 และครงท 2 และการฝกอบรมทางวชาการและถายทอดเทคโนโลยครงท 1 และ 2 ซงไดกรณาใหความเหน ตอบขอซกถาม รวมทงมมมอง และบอกเลาประสบการณทมประโยชนอยางยงตอการศกษาครงน ซงไมสามารถกลาวนามไดหมด ณ ทน

ขอขอบพระคณวทยากรผบรรยาย ประกอบดวย นายดนย มสา (ผอ านวยการส านกยทธศาสตรการเตรยมพรอมและการปองกนประเทศ , ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต) , พนเอกทนงศกด ตนนารตน (ผอ านวยการกองแผนและโครงการฯ, ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล), นายสจณ มงนมตร (รองผอ านวยการส านกอ านวยความปลอดภย, กรมทางหลวง), พ.ต.ท.อนศลป สรเวชชะพนธ (ผชวยผวาการ การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย), นายณรงค อรณภาคมงคล (นกวชาการขนสงช านาญการพเศษ , กรมการบนพลเรอน), นางกรรณกา เดชาตวงศ ณ อยธยา (ผอ านวยการ ฝายความมนคงการบน , บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน)), พล.ร.ท.จมพล ลมพกานนท (รองเสนาธการทหารเรอ, กองทพเรอ), นายจรญ เฉลมชวลต (ผอ านวยการกองรกษาความปลอดภย, การทาเรอแหงประเทศไทย) และนายอนนต ปานสกล (ผชวยรองผอ านวยการฯ, การทาเรอแหงประเทศไทย) และผทเกยวของในหนวยงานฯ ดงกลาว ทไดรวมกนและใหเกยรตมาน าเสนอ ถายทอดทงความรและประสบการณ และน าเยยมชมศกษางานภาคสนามทางดานความมนคงและปลอดภยในภาคการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศ แกเจาหนาทผเขารวมการฝกอบรมฯ ทกทาน

Page 8: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ กตตกรรมประกาศ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา v

ขอขอบคณผทเกยวของทกทานซงไมสามารถกลาวนามไดทงหมด ณ ทน ทชวยจดเตรยมเอกสารโครงการฯในระยะเรมตน โดยเฉพาะเจาหนาทจากบรษท PSK และขอขอบพระคณผทใหความอนเคราะหขอมล, เขารวมในทประชมฯ สมมนาฯ และฝกอบรมฯ, แสดงความคดเหน, ชวยประมวลผลในการศกษาใหส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณอธการบด รศ.ดร.ชศกด ลมสกล, คณบดคณะวศวกรรมศาสตร รศ.ดร.อดมผล พชนไพบลย และหวหนาภาควชาวศวกรรมโยธา รศ.ดร.ธนยา เกาศล มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทไดใหการสนบสนนการศกษานมาโดยตลอด

ขอขอบคณ คณปรชา ชทรพย ทไดใหค าแนะน าทเปนประโยชนอยางมากและชวยเหลอคณะทปรกษาในการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ดร.โอภาส สมใจนก ทไดสละเวลามารวมเลาประสบการณภยระเบดทสนามบนหาดใหญ ซงเกดขนกบตวเอง คณะทปรกษา พฤศจกายน 2558

Page 9: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ คณะทปรกษา

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา vi

คณะทปรกษา

1. ศ.ดร.พชย ธานรณานนท ผจดการโครงการ 2. ผศ.ดร.พนกฤษณ คลงบญครอง รองผจดการโครงการ 3. รศ.ล าดวน ศรศกดา รองผจดการโครงการ 4. พ.อ.ผศ.ดร.ไท ชาญกล ผเชยวชาญดานความมนคงและความปลอดภย 5. ดร.พพฒน ทองฉม ผเชยวชาญดานความมนคงและความปลอดภย 6. ดร.กรต กจมานะวฒน ผเชยวชาญดานการวางแผนการขนสง 7. ดร.ปรดา พชยาพนธ วศวกรขนสงอาวโส 8. ดร.นพดล กรประเสรฐ ผชวยวศวกรขนสง 9. ดร.ปต จนทรไทย ผเชยวชาญดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย 10. รศ.ศรรตน ธานรณานนท ผเชยวชาญดานประชาสมพนธและเผยแพร 11. ดร.มานพ พรหมชนะ ผเชยวชาญดานกฎหมาย

บคลากรสนบสนน

1. นายนรบด สาละธรรม วศวกรผชวย 2. ดร.ชลท ทพากรเกยรต วศวกรผชวย 3. อ.ซลกฟล มามะ วศวกรผชวย 4. อ.จฑามาศ ลกษณะกจ วศวกรผชวย 5. นางสาวชนมนภา ปพพะธราวณชย วศวกรผชวย 6. นายปรม ศรสวสด นกวจย (มหาวทยาลยเชยงใหม) 7. นายวรญญ อทธา นกวจย (มหาวทยาลยขอนแกน) 8. นางสาวเจนมณ แซเตยว เลขานการ

Page 10: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา vii

สารบญ

หนา

ค าน า i กตตกรรมประกาศ ii คณะทปรกษา vi สารบญ vii สารบญตาราง xii สารบญรปภาพ xiv ค ายอ xvi

บทท 1 บทน า 1-1 1.1 กลาวน า 1-1 1.2 วตถประสงค 1-3 1.3 ขอบเขตงานและวธการศกษา 1-3

1.3.1 ดานกฎหมาย 1-4 1.3.2 การวเคราะหสถานการณขององคกร 1-5 1.3.3 การประเมนสถานการณความเสยง 1-7 1.3.4 การจดท าแผนหลกความมนคงภาคขนสง 1-7 1.3.5 การจดท ายทธศาสตรความมนคง 1-10 1.3.6 การจดท าหลกสตรและฝกอบรม 1-11

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-11 1.5 การจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง 1-12

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ 2-1 2.1 นโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของในประเทศไทย 2-1

2.1.1 สรปนโยบาย แผน และยทธศาสตรดานความมนคง 2-1 2.1.2 สรปกฎหมายทเกยวของกบการขนสง 2-9

2.1.2.1 การขนสงทางบก 2-9 2.1.2.2 การขนสงทางน า 2-10 2.1.2.3 การขนสงทางอากาศ 2-12

2.2 นโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของในตางประเทศ 2-15

Page 11: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา viii

สารบญ (ตอ)

หนา

2.2.1 ประเทศสหราชอาณาจกร 2-15 2.2.2 ประเทศสหรฐอเมรกา 2-18 2.2.3 ประเทศออสเตรเลย 2-21

2.3 ทฤษฎความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง (Mobility and Security Theory) 2-24

2.3.1 ทฤษฎการปองปราม (Deterrence) 2-24 2.3.2 ทฤษฎการจดการภยกอการราย (Terror Management) 2-27 2.3.3 ทฤษฎกระตนการปองกนตนเอง (Protection Motivation Theory) 2-28

2.4 แผนงานและกฎหมายความมนคงในภาคขนสงทเกยวของ 2-29

2.4.1 กฎหมายวตถอนตราย (Hazardous Materials) สนคาอนตราย (Dangerous Goods) 2-29 2.4.2 แผนยทธศาสตรเตรยมความพรอม ปองกน และแกไขปญหาโรคตดตอ 2-30

อบตใหมแหงชาต พ.ศ. 2556-2559 2.4.3 ทบทวนความมนคงภาคขนสงบรเวณแนวชายแดน 2-31

2.5 สรป 2-33

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง 3-1

3.1 นยาม “ภย” 3-1 3.2 สถานการณภยความมนคง 3-2

3.2.1 สถานการณภยดานความมนคงในโลก 3-2 3.2.2 สถานการณภยความมนคงในประเทศไทย 3-5 3.2.3 สถานการณภยธรรมชาตในโลก 3-6

3.3 ความหมายและค าจ ากดความทเกยวของกบการจดการความเสยง 3-9 3.4 ทฤษฎและวธการประเมนความเสยง 3-11 3.5 การวเคราะหประเมนสถานการณความเสยง 3-14 3.6 สรปภยความมนคงทมตอภาคการขนสง 3-18

3.6.1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางบก 3-18 3.6.2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางน า 3-19 3.6.3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางอากาศ 3-20

3.7 การวเคราะหความเสยงผลกระทบเนองจากความเพยงพอในการใหบรการ 3-20

Page 12: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา ix

สารบญ (ตอ)

หนา

3.8 ภยความมนคงดานไซเบอร (Cyber Security Threat) 3-23 3.8.1 ค านยาม 3-24 3.8.2 แนวโนมของภยคกคามดานไซเบอรของโลก 3-25 3.8.3 ภยคกคามดานไซเบอรตอระบบโครงสรางพ นฐานแหงชาต 3-28

3.9 สรป 3-28 บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง 4-1

4.1 กลาวน า 4-1 4.2 สาเหตของภยความมนคงทเกดกบภาคขนสง 4-1 4.3 ภาพรวมของโครงสรางพ นฐาน 4-2

4.3.1 ทางบก 4-4 4.3.2 ทางน า 4-4 4.3.3 ทางอากาศ 4-5

4.4 ความมนคงของโครงสรางพ นฐานทางบกในอนาคต 4-6 4.4.1 ความมนคงในแนวชายแดน (Border security) 4-6 4.4.2 การขนสงวตถอนตราย (Hazardous Materials) และสนคาอนตราย 4-18

(Dangerous Goods) 4.4.3 การรกษาความปลอดภยดานไซเบอร (Cyber Security) 4-28 4.4.4 จดพกรถบรรทกทวประเทศ 4-34 4.4.5 ความมนคงของหวงโซอปทาน (Supply chain security) 4-37

4.5 สรป 4-40

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน 5-1 5.1 ภาระหนาทของหนวยงานในกระทรวงคมนาคม 5-1 5.2 วเคราะห SWOT ในภาคขนสง 5-4

5.2.1 ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) 5-5 5.2.2 ภาคขนสงทางน า 5-6 5.2.3 ภาคขนสงทางอากาศ 5-6

5.3 บทบาทของกระทรวงคมนาคม 5-7

Page 13: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา x

สารบญ (ตอ)

หนา

5.3.1 ภยความมนคงจากภยธรรมชาต 5-7 5.4 บทบาทของหนวยงานความมนคง 5-13

5.4.1 ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) 5-13 5.4.2 ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.) 5-13

5.5 สรป 5-15

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง 6-1 6.1 กรอบแนวคด 6-1 6.2 วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาประสงค 6-5 6.3 ยทธศาสตรความมนคงในภาคการขนสง ท ง 3 ภาคสวน 6-6

6.3.1 ภาคขนสงทางบก (ถนน และราง) 6-6 6.3.2 ภาคขนสงทางน า 6-12 6.3.3 ภาคขนสงทางอากาศ 6-16

6.4 แผนปฏบตการและตวอยางกรณศกษา 6-23 6.4.1 กรณท 1: ภยจากระเบด ณ สถานรถไฟฟาใตดน 6-26 6.4.2 กรณท 2: ภยจากระเบด ณ สถานขนสงรถโดยสาร บขส. 6-31 6.4.3 กรณท 3: ภยจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน 6-38 6.4.4 กรณท 4: ภยมลพษทางน าเนองจากน ามนรวไหล 6-48 6.4.5 กรณท 5: ภยจากการปลนยดอากาศยาน 6-56 6.4.6 กรณท 6: ภยจากแผนดนไหว/ดนโคลนถลม 6-64 6.4.7 กรณท 7: ภยจากการโจมตดานไซเบอรในภาคการขนสง (Cyber Security) 6-74 6.4.8 กรณท 8: แผนเตรยมความพรอมดานการอพยพคนไทยจากตางประเทศ 6-79 6.4.9 กรณท 9: ภยจากโรคตดตออบตใหม 6-86 6.4.10 กรณท 10: ภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย 6-97

แลวน าไปกอการราย 6.5 สรป 6-104

บทท 7 การจดประชม สมมนา และฝกอบรม 7-1 7.1 กลาวน า 7-1

Page 14: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xi

สารบญ (ตอ)

หนา

7.2 เน อหาของงาน 7-1 7.3 สรป 7-3

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต 8-1 8.1 กลาวน า 8-1

8.1.1 แนวคดในการจดต งหนวยความมนคงภาคขนสง 8-2 8.1.2 ขอเสนอแนะของทปรกษา 8-6 8.1.3 ขอดและขอเสย 8-6

8.2 โครงสรางหนวยความมนคงภาคขนสง 8-8 8.2.1 องคประกอบ 8-8 8.2.2 หนาทความรบผดชอบ 8-9 8.2.3 ความรวมมอตอหนวยงานภาคความมนคงในประเทศ 8-13

8.3 สรปแนวคดในการจดต งหนวยงานความมนคง 8-13

Page 15: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xii

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1.1 การวเคราะห SWOT 1-5 ตารางท 3.1 ตวอยางสถานการณภยดานความมนคงในประเทศไทย 3-5 ตารางท 3.2 ผลกระทบทเกดจากภยพบตในภมภาคตางๆระหวางป พ.ศ. 2527-2556 3-7 ตารางท 3.3 ล าดบความเสยงของสาธารณะภยจ าแนกตามลกษณะของภยพบต 3-8 ตารางท 3.4 ความหมายแตละระดบความเสยง 3-10 ตารางท 3.5 แผนผงแสดงระดบความเสยง 3-10 ตารางท 3.6 ผลการประเมนจากแผนภาพแสดงขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) 3-14 ตารางท 3.7 โอกาสทจะเกด (Likelihood) 3-15 ตารางท 3.8 ผลกระทบ (Impact) 3-15 ตารางท 3.9 ภยคกคามทเกดจากมนษย 3-15 ตารางท 3.10 ภยคกคามทเกดจากธรรมชาต 3-16 ตารางท 3.11 สรปผลประเมนความเสยงภยคกคามทเกดจากมนษย 3-16 ตารางท 3.12 การจดอนดบภยคกคามเนองจากมนษยตามระดบความเสยง 3-17 ตารางท 3.13 สรปผลประเมนความเสยงภยคกคามทเกดจากธรรมชาต 3-17 ตารางท 3.14 การจดอนดบภยคกคามเนองจากธรรมชาตตามระดบความเสยง 3-17 ตารางท 3.15 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางถนน 3-18 ตารางท 3.16 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางราง 3-19 ตารางท 3.17 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางทะเลและชายฝง 3-19 ตารางท 3.18 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางแมน าล าคลอง 3-20 ตารางท 3.19 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ 3-20 ตารางท 4.1 รายละเอยดของระบบการขนสงในปจจบน (พ.ศ.2558) 4-2 ตารางท 4.2 ประเภทเอกสารผานแดนระหวางไทยกบมาเลเซย 4-9 ตารางท 5.1 กลมอ านวยการและแผน 5-2 ตารางท 5.2 กลมการขนสงทางถนน 5-2 ตารางท 5.3 กลมการขนสงทางราง 5-3 ตารางท 5.4 กลมการขนสงทางน า 5-3 ตารางท 5.5 กลมการขนสงทางอากาศ 5-3 ตารางท 5.6 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางบก (ผโดยสาร และสนคา) 5-5

Page 16: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xiii

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท 5.7 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล (ผโดยสารและสนคา) 5-6 ตารางท 5.8 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ (ผโดยสารและสนคา) 5-7 ตารางท 5.9 บทบาทของกระทรวงคมนาคม ในยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 - 2561 5-9 ตารางท 6.1 ตวอยางมาตรการการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟ 6-11 ตารางท 6.2 มาตรการเพมเตมการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟ 6-12 ตารางท 7.1 สรปผลของการด าเนนงานท งหมด 7-2 ตารางท 8.1 ขอเปรยบเทยบจดเดนจดดอยของแนวทางการบรหารจดการความมนคงท ง 3 แนวคด 8-7

Page 17: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xiv

สารบญรปภาพ

หนา

รปท 2.1 วงจรการจดการความเสยงจากสาธารณภย 2-7 รปท 2.2 การเชอมโยงแผนความมนคงภาคการขนสง ระยะท 1 กบ นโยบาย แผนงาน และยทธศาสตร 2-14 ท งระดบชาต และระดบกระทรวง รปท 2.3 ตวอยางรายการและรายละเอยดทเฝาระวงบนหนาเวบPRISM 2-27 รปท 3.1 ดชนการกอการรายทวโลก พ.ศ. 2557 3-3 รปท 3.2 กลมเปาหมายการโจมตของผกอการราย ระหวาง ป 2543 ถง 2556 3-4 รปท 3.3 กลมเปาหมายการโจมตของผกอการรายในประเทศไทย ระหวางป 2543 ถง 2556 3-6 รปท 3.4 จ านวนผเสยชวตจากภยพบต ระหวางป พ.ศ. 2527-2556 3-7 รปท 3.5 แผนภาพแสดงขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) 3-13 รปท 3.6 ความเชอมโยงระหวางปรมาณการเดนทางและประสทธภาพของโครงขายระบบขนสง 3-22 เพอน าไปสแนวทางการพฒนาโครงสรางพ นฐาน รปท 3.7 อนดบแนวโนมภยคกคามไซเบอรทวโลกประจ าป 2014 3-26 รปท 3.8 แนวโนมภยคกคามดานความมนคงปลอดภยทองคกรทวโลกตระหนก ป 2014 3-26 รปท 3.9 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรทมอยางตอเนองทวโลก 3-27 รปท 3.10 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรของประเทศไทย ทมการโจมตหนกในชวงเดอนธนวาคม 2556 3-27 รปท 4.1 ภาพรวมสถานการณระบบการขนสงภายใน พ.ศ.2565 4-3 รปท 4.2 จดแผนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบ ประเทศเพอนพรอม 4-8 รปท 4.3 บรเวณจดตรวจคนเขาเมอง 4-14 รปท 4.4 บรเวณจดตรวจตสนคา 4-14 รปท 4.5 ผงเปรยบเทยบแนวทางการบรหารจดการความมนคงชายแดนของสหรฐอเมรกากบของไทย 4-17 รปท 4.6 ขอก าหนดดานการขนสงสนคาอนตรายของประเทศไทย 4-21 รปท 4.7 ตวอยางรถขนสงสนคาอนตราย 4-22 รปท 4.8 รถบรรทกเคมเหลวทมน าหนกมากกวาน า 4-23 รปท 4.9 รถบรรทกกาซอดความดนสง 4-23 รปท 4.10 รถบรรทกของเหลวไวไฟ 4-24 รปท 4.11 แนวคดการไหลของขอมลและการตดสนใจในองคกรตามกรอบ Cyber security Framework 4-31 รปท 4.12 ความสมพนธระหวางความมนคงปลอดภยไซเบอรและความมนคงปลอดภย 4-32 ทเกยวของกบระบบสารสนเทศ

Page 18: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ สารบญ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xv

สารบญรปภาพ (ตอ)

หนา

รปท 4.13 ความสมพนธระหวางความมนคงปลอดภยดานตาง ๆ กบการรบมอภยไซเบอร 4-33 รปท 4.14 ต าแหนงจดพกรถบรรทกทวประเทศ 4-36 รปท 4.15 ตวอยางของหวงโซอปทาน 4-39 รปท 5.1 กรอบการวเคราะหสถานการณดวย SWOT Analysis 5-4 รปท 5.2 ผงโครงสรางของ ศรชล. 5-15 รปท 5.3 แสดงหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงคมนาคมทท าการวเคราะห (เพมเตม) 5-16 รปท 6.1 บทบาทกระทรวงคมนาคมในแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 6-3 (พ.ศ.๒๕๕๗ - ๒๕๖๑) รปท 6.2 กรอบการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง 6-4 รปท 6.3 โครงสรางกรมการบนพลเรอน (เดม) 6-21 รปท 6.4 โครงสรางส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย 6-22 รปท 6.5 กรอบของผงการจดท าแผนหลกดานความมนคงฯ และแผนปฏบตการ 6-26 รปท 6.6 ผงการปฏบตงาน กรณภยวางระเบด ณ สถานรถไฟฟาใตดน 6-31 รปท 6.7 ผงการปฏบตงาน กรณภยวางระเบด ณ สถานขนสงผโดยสาร 6-38 รปท 6.8 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน 6-48 รปท 6.9 โครงสรางการปฏบตการฉกเฉน กรณภยมลพษทางน าเนองจากน ามนรวไหล 6-54 รปท 6.10 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการปลนยดอากาศยาน 6-64 รปท 6.11 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากแผนดนไหว/ดนโคลนถลม 6-74 รปท 6.12 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการโจมตดานไซเบอรในภาคการขนสง 6-79 รปท 6.13 ผงการอพยพของกระทรวงการตางประเทศรองขอผานกระทรวงคมนาคม 6-84 รปท 6.14 ผงการปฏบตงาน กรณเกดโรคตดตออบตใหม 6-96 รปท 6.15 ผงการปฏบตงานของภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย 6-103 แลวน าไปกอการราย รปท 8.1 แผนผงการบรหารงานของกระทรวงความมนคงแหงมาตภมสหรฐฯ 8-3 รปท 8.2 กรอบความรวมมอในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสง 8-4

Page 19: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค ายอ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xvi

ค ำยอ

กค. : กระทรวงการคลง กทท. : การทาเรอแหงประเทศไทย กทพ. : การทางพเศษแหงประเทศไทย กปน. : คณะกรรมการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน กปปส. : คณะกรรมการประชาชนเพอการเปลยนแปลง กพ. : ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน กพท. : ส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย กรอ. : คณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชน กห. : กระทรวงกลาโหม ขบ. : กรมการขนสงทางบก ขรก. : ขาราชการ ขส.ทบ. : กรมการขนสงทหารบก ขส.ทร. : กรมการขนสงทหารเรอ ขส.ทอ. : กรมการขนสงทหารอากาศ ขสมก. : องคการขนสงมวลชนกรงเทพ คกก. : คณะกรรมการ คค. : กระทรวงคมนาคม คมช. : คณะมนตรความมนคงแหงชาต ครม. : คณะรฐมนตร จท. : กรมเจาทา ตม. : ส านกงานตรวจคนเขาเมอง ทช. : กรมทางหลวงชนบท ทย. : กรมทาอากาศยาน ทล. : กรมทางหลวง ทอท. : บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) หรอ (AOT) นอก. : คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล นอปท. : คณะกรรมการนโยบายและแผนและอ านวยการรกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเล บ.ข.ส. : บรษท ขนสง จ ากด บทด. : บรษทไทยเดนทะเลจ ากด

Page 20: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค ายอ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xvii

ค ำยอ (ตอ)

ปภ. : กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย ผบ.ตร. : ผบญชาการต ารวจแหงชาต ผบ.ทบ. : ผบญชาการทหารบก ผบ.ทร. : ผบญชาการทหารเรอ ผบ.ทอ. : ผบญชาการทหารอากาศ ผบ.สส. : ผบญชาการทหารสงสด พ.ร.ก. : พระราชก าหนด พ.ร.ฎ. : พระราชกฤษฎกา พ.ร.บ. : พระราชบญญต พ.ศ. : พทธศกราช มข. : มหาวทยาลยขอนแกน มช. : มหาวทยาลยเชยงใหม ม.อ. : มหาวทยาลยสงขลานครนทร มท. : กระทรวงมหาดไทย ยธ : กระทรวงยตธรรม รมช. : รฐมนตรชวยวาการกระทรวง รมต. : รฐมนตร รมว. : รฐมนตรวาการกระทรวง รฟท. : การรถไฟแหงประเทศไทย รฟฟท. : บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด รฟม. : การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย รมว.กต. : รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ รมว.มท. : รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย ศก. : กรมศลกากร ศตก. : ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล ศบปพ. : ศนยบญชาการแกไขปญหาการบนพลเรอน ศปภ.คค. : ศนยปลอดภยคมนาคม กระทรวงคมนาคม ศรชล. : ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล ศรภ. : ศนยรกษาความปลอดภยแหงชาต ศอ.รศ. : ศนยอ านวยการรกษาความสงบ

Page 21: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค ายอ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xviii

ค ำยอ (ตอ)

ศอฉ. : ศนยอ านวยการแกไขสถานการณฉกเฉน สขช. : ส านกขาวกรองแหงชาต สงป. : ส านกงบประมาณ สถ. : กรมสงเสรมการปกครองทองถน สนข. : ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร สนง. : ส านกงาน สนช. : สภานตบญญตแหงชาต สบพ. : สถาบนการบนพลเรอน สปฉ. : แนวทางปฏบตในการสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน สมช. : ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต สผป. : ส านกแผนความปลอดภย สอท. : สถานเอกอครราชทต อกรส. : คณะอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล อปท. : องคกรปกครองทองถน ออท. : เอกอครราชทต AEC : Asean Economics Community (ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน) AOT : Airports of Thailand Public Company Limited B.C. : Before Christ CSOC : Cyber Security Operation Center (ศนยปฏบตการความมนคงปลอดภยทางไซเบอร) DRM : Disaster Risk Management (หลกการจดการความเสยงจากสาธารณภย) DRR : Disaster Risk Reduction (การลดความเสยงจากสาธารณภย) EOD : Explosive Ordnance Disposal (หนวยเกบกท าลายวตถระเบด (และอาวธอนๆดวย)) ICAO : International Civil Aviation Organization (องคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ) ICS : Incident Command System IED : Improvised Explosive Device (วตถระเบดแสวงเครอง) IGA : Intergovernmental Agreement in Surface Transport Security (ขอตกลงดานความมนคงในการขนสงทางภาคพ น) IMO : International Maritime Organization (องคการทางทะเลระหวางประเทศ) NSTSS : National Surface Transport Security Strategy (ยทธศาสตรดานความปลอดภยและความมนคงในการขนสงทางภาคพ นแหงชาต)

Page 22: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ ค ายอ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา xix

ค ำยอ (ตอ)

NCSC : National Cyber Security Committee (คณะกรรมการความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต) NSA : National Security Agency (หนวยความมนคงแหงชาต) SWOT : Strengths, Weaknesses, Opportunities และ Threats Safety : ความปลอดภย Security : ความมนคง TRANSEC : Transport Security and Contingencies Directorate (หนวยความมนคงดานการขนสงและเหตการณฉกเฉน) TSA : Transportation Security Administration TSC : Transport Security Committee, Australia (คณะกรรมการดานความปลอดภยและมนคงดานการขนสง) TSC : Transport Security Center, Thailand (ศนยความมนคงภาคการขนสง) USA : The United States of America

Page 23: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 1 บทน ำ กลำวน ำ

วตถประสงค

ขอบเขตงำนและวธกำรศกษำ

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

กำรจดท ำแผนหลกดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสง

Page 24: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 1

บทท 1 บทน ำ

1.1. กลำวน ำ

ปจจบนทกประเทศทวโลก ตองเผชญกบความเสยงภยจากสถานการณดานความมนคง ซงมรปแบบการกอเหตการณทซบซอน และการเกดเหตสาธารณภยทมความรนแรงเพมขน จากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ โดยเฉพาะในภาคขนสงทางน า ทางอากาศ และทางบกซงรวมถนนและระบบรางทถกจดเปนเปาหมายอนดบแรกในการกอการราย เพราะจะมผลกระทบตอการเดนทางโดยสวนรวมของประชาชนและการขนสงสนคาของประเทศ ซงนบวนจะมความทาทายเพมขน ดงเชนเหตการณวางระเบดทางรถไฟ โดยเฉพาะเสนทางภาคใตทมใหเหนอยางตอเนอง โดยเมอวนท 12 กนยายน 2557 มเหตวางระเบดรางรถไฟบรเวณสถานรถไฟปาไผ อ.ระแงะ จ.นราธวาส ท าใหรถไฟ 14 ขบวน ตองหยดใหบรการ นอกจากการระเบดรางรถไฟแลว การวางระเบดสถานรถไฟยงเปนเปาหมายส าคญของผกอการรายในภาคใตดวย ดงเชนกรณสถานรถไฟหาดใหญถกวางระเบดโดยผกอการรายกวา 4 ครง ตงแตป พ.ศ. 2520 จ านวน 2 ครง พ.ศ.2532 มผเสยชวต 7 ราย พ.ศ. 2544 มผเสยชวต 4 ราย และเมอวนท 6 พฤษภาคม 2557 มการวางระเบด 3 จด ในเมองหาดใหญ หนงในจ านวนนคอบรเวณใกลสถานรถไฟหาดใหญซงเกดการระเบด 2 ครง ถงแมวาการใหบรการของระบบรถโดยสารสาธารณะและสถานขนสงรถโดยสารจะยงไมอยในเปาหมายของผกอการรายในปจจบน แตเปนระบบทมความมนคงต า จากตวอยางทเกดขนในตางประเทศแสดงใหเหนวา จ าเปนตองมมาตรการพนฐานในระบบความมนคงในภาคการขนสง นอกจากนระบบทจะตองใหความสนใจเพมขนอยางมากอกระบบหนง คอ ระบบรถไฟฟาใน กทม. ซงในปจจบนระบบความมนคงของระบบขนสงมวลชนนยงไมไดรบความสนใจมากพอ เนองจากมการกอการรายกบระบบนใหเหนในตางประเทศ เชน กรณระเบดรถไฟฟาในกรงลอนดอนเมอวนท 7 กรกฎาคม 2548 มผเสยชวตถง 52 ราย นอกจากนน การเพมขนอยางรวดเรวของบรการสายการบนตนทนต า สามารถสงผลกระทบตอระบบความมนคงของสนามบนและเครองบน เนองจากปรมาณผโดยสารทเพมมากขนท าใหระบบรกษาความปลอดภยไมสามารถเฝาระวงไดอยางทวถง เชนกรณการวางระเบดทสนามบนหาดใหญเมอวนท 3 เ มษายน 2548 มผเสยชวต 2 ราย และบาดเจบ 47 ราย เปนสญญาณเตอนภยทจะตองใหความส าคญอยางสงสด สถานการณความมนคงทางทะเลของอาเซยนทตองเฝาระวง ไดแก 1) การอางสทธและแยงชงผลประโยชนในพนททางทะเล 2) ความไมแนนอนของสถานการณความขดแยงในทะเลจนใต และการขาดความไวเนอเชอใจกนของประเทศในภมภาค อาจเปนปจจยหนงทผลกดนใหประเทศในภมภาคมความจ าเปนตองเสรมสรางก าลงทางเรอของแตละประเทศ 3) ความปลอดภยทางทะเลของอาเซยน โดยเฉพาะจากการกอเหตของโจรสลดและการปลนเรอโดยใชอาวธ เนองจากการขยายตวของเศรษฐกจอาเซยนอาจท าใหกลมโจรสลดเขามากอเหตในพนทโดยเฉพาะบรเวณอนทมการเฝาระวงไมเขมงวด 4) การกอการรายทางทะเล ขดความสามารถของกลมกอการรายทพฒนาขนและมการเชอมโยงกน อาจท าใหเสถยรภาพความมนคงทางทะเลในภมภาคเปนอกเปาหมายหนงทจะถกโจมต อยางไรกตามรฐบาลอยในระหวางการอนมตแผนความ

Page 25: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

มนคงทางทะเล พ.ศ.2558-2564 ซงในแผนดงกลาว ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.) จะมบทบาทส าคญในการรกษาความมนคงทางทะเลของประเทศ เพราะไดถกยกระดบจากศนยประสานงานเปนศนยอ านวยการในแผนดงกลาว รฐบาลจงไดก าหนดใหมนโยบายการเตรยมพรอมแหงชาตและการพฒนาระบบการเตรยมพรอมแหงชาตตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 20 ธนวาคม 2548 โดยการจดท ายทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557 – 2561) เพอการบรหารวกฤตการณส าหรบรบมอกบภยคกคามในรปแบบตางๆ ทงทเกดจากภยธรรมชาตและภยทมนษยสรางขน โดยการมงระดมสรรพก าลงจากทกภาคสวนใหสามารถด าเนนงานรวมกนอยางมประสทธภาพเพอปองกน แกไข บรรเทาและฟนฟความเสยหายของประเทศ เพอใหหนวยงานตางๆ ใชเปนหลกในการด าเนนงานตอไป โดยกระทรวงคมนาคมมบทบาทหนาทในการจดท าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานคมนาคม การบรณะและปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคมเพอสนบสนนภารกจการจดการสาธารณภย รวมทงประสานงานรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวางหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและภาคประชาสงคม นอกจากนยงมนโยบายและแผนดานความมนคงอนๆ ทกระทรวงคมนาคมไดรบมอบหมายใหเปนทงหนวยงานหลก และหรอหนวยงานสนบสนน เชน นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. 2558-2564 แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558 แผนความมนคงแหงชาตทางทะเล (พ.ศ.2558-2564) แผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศ แผนรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร ประจ าป 2558-2560 เปนตน ดงนนจงมความจ าเปนตองมการจดท าแผนหลกดานความมนคงในระบบการขนสง เพอใหหนวยงานทเกยวของในสงกดกระทรวงคมนาคมน าไปใชเปนกรอบในการด าเนนงานบรณาการรวมกน โดยก าหนดภารกจของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมในการปกปองพนทรบผดชอบ และการใหความสนบสนนรวมกบหนวยงานฝายปกครองในการจดการภยพบตดานความมนคงของประเทศ ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมทไดรบมอบหมายภารกจในการวเคราะหจดท าแผน เสนอแนะดานนโยบายและยทธศาสตร เพอก าหนดมาตรการและการบรหารแผนยทธศาสตรในการพฒนาดานความมนคงและปลอดภยของระบบการขนสงและจราจรของประเทศ ใหสามารถรองรบนโยบาย ยทธศาสตร และแผนงานดานความมนคงตางๆ ดงกลาวขางตน ในบทบาทของภาคคมนาคมขนสงในภาวะทมความฉกเฉนและจ าเปนตอความมนคงของประเทศ จงไดด าเนนการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง เพอเปนการรองรบภารกจในการบรณาการกบความมนคงในภาพรวมตอไป เนองจากความมนคงของภาคการขนสงทางอากาศและทางน า ไดถกก ากบโดยขอก าหนดขององคกรระหวางประเทศ คอ International Civil Aviation Organization; ICAO โดยเฉพาะขอก าหนดภายใต Annex 17 (ภาคผนวก 17) ซงก าหนดใหประเทศสมาชกจะตองด าเนนการดานความมนคงทางอากาศอยางเขมงวด ขณะเดยวกน International Maritime Organization; IMO กมขอก าหนดทคลายคลงกน ซงประเทศสมาชกจะตองปฏบตตามเพอสรางความมนคงทางทะเล ดงนนการจดท าแผนฯ ในครงน ทปรกษา ไดใหความส าคญเปนพเศษกบแผนความมนคงของภาคขนสงทางบก เนองจากเปนแผนทประเทศไทยจะตองด าเนนการเพอปองกนภยคกคามดานความมนคงตอผโดยสารและสนคาในประเทศและอาเซยน และตองไมลม

Page 26: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 3

วาถงแมประเทศไทยอาจไมใชประเทศเปาหมายของการกอการราย แตประเทศไทยมนกทองเทยวตางชาตเปนจ านวนมาก ผกอการรายยอมตองการหาจดออน คอประเทศทระดบการปองกนและเตรยมพรอมต ากวาประเทศทปองกนเขมแขง เชน สหรฐอเมรกา, องกฤษ หรอออสเตรเลย เพราะจดประสงคพนฐานทส าคญทสดของการกอการรายคอ เพอใหไดการยอมรบ ซงคอการโฆษณาเพอใหโลกรถงสาเหตทผกอการรายลงมอกระท า ดงนนประเทศไทยจงตองยกระดบการปองกนและเตรยมพรอมใหอยในระดบสากลเพอใหหลดพนจากการเปนจดออน โดยยดถอแนวทางทวา: ทางเดยวทจะเกดความมนคง คอตองไมรสกมนคง อยางเดดขาด รางรายงานฉบบสมบรณ ฉบบนประกอบดวย บทท 1 บทน า กลาวน า วตถประสงค ขอบเขตงานและวธการศกษา ประโยชนทคาดวาจะไดรบ และการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง บทท 2 ทบทวนกฎหมายและแผนยทธศาสตร ทงในประเทศและตางประเทศ รวมถงทฤษฎความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง บทท 3 ผลการวเคราะหประเมนสถานการณความเสยงของภย ค าจ ากดความของภย ทฤษฎและวธการประเมนความเสยง และการวเคราะหความเสยง บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคการขนสง บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคการขนสงในปจจบน ภาระหนาทของหนวยงานในกระทรวง และบทบาทของหนวยงานความมนคง บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง บทท 7 หลกสตรและฝกอบรมเรองความมนคงในภาคขนสง และบทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

1.2. วตถประสงค

1.2.1 เพอจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ครอบคลมตงแตการปองกน (Prevention) กอนเกดเหต การเตรยมพรอม (Preparedness) การบรหารจดการขณะเกดเหต (Response) และการฟนฟ (Recovery) หลงสถานการณสนสดโดยครอบคลมการขนสงทงทางบก ทางน าและทางอากาศตามมาตรฐานสากล

1.2.2 เพอจดท ายทธศาสตรดานความมนคงส าหรบระบบการขนสง เพอใชเปนกรอบและแนวทางใหกบหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของสามารถปฏบตงานดานความมนคงในภาคการขนสงรวมกนไดอยางเปนระบบแบบบรณาการมทศทางเดยวกน

1.2.3 เพอจดท าหลกสตรและฝกอบรมใหความรดานความมนคงในภาคการขนสงกบเจาหนาทในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของ

1.3 ขอบเขตงำนและวธกำรศกษำ

ทปรกษาไดด าเนนการศกษาโครงการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท1 โดยใหความส าคญกบการขนสงทางบก ซงรวมระบบรางและถนน และภยทเกดจากการกระท าของมนษย ซงมรายละเอยดขนตอนการศกษาดงตอไปน

Page 27: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.3.1 ดำนกฎหมำย ท าการทบทวนกฎหมำย ระเบยบและแผนยทธศำสตร ซงประกอบดวย:

ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557–2561) แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตพ.ศ. 2558 แผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวง ดานคมนาคม แผนความมนคงในภาคการขนสง (Transport Security Plan) ในประเทศองกฤษ สหรฐอเมรกา

และออสเตรเลย กฎหมายความมนคงทางทะเล และทเกยวของกบสากล ไดแก องคการทางทะเลระหวางประเทศ

(International Maritime Organization) เปนตน ยทธศาสตรความมนคงทางทะเลทงในประเทศและระหวางประเทศ กฎหมายวตถอนตราย (Hazardous Materials) สนคาอนตราย (Dangerous Goods) กฎหมายการเดนอากาศ และทเกยวของกบสากล ไดแก องคการการบนพลเรอนระหวาง

ประเทศ (International Civil Aviation Organization) อน สญญาว าด วยการปราบปรามการยด เคร อ งบ น โดยมชอบ Convention for the

Suppression of Unlawful Seizure of Aircraft ("Hague Convention", 1970) อนสญญาวาดวยการปราบปรามความผดตอความปลอดภยของอากาศยาน Convention for

the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Civil Aviation ("Montreal Convention", 1971)

ความตกลงในการปราบปรามความผดตอทาอากาศยานพลเรอน Protocol for the Suppression of Unlawful Acts of Violence at Airports Serving International Civil Aviation, supplementary to the Convention for the Suppression of Unlawful Acts against the Safety of Civil Aviation (Extends and supplements the Montreal Convention on Air Safety), (1988)

อนสญญาว าดวยการปราบปราบการกระท าผดตอการเดน เรอ Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation, (1988)

อนสญญาตอตานระเบดพลาสตก Convention on the Marking of Plastic Explosives for the Purpose of Detection (1991)

กฎหมำยทเกยวกบกำรขนสงสนคำอนตรำยของประเทศไทย รวมถง พ.ร.บ.วตถอนตราย (กรมโรงงานอตสาหกรรม, กรมวชาการเกษตร, กรมประมง, กรมควบคม

มลพษ, ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาฯ) พ.ร.บ.ควบคมน ามนเชอเพลง (กรมธรกจพลงงาน) พ.ร.บ.จราจรทางบก (ส านกงานต ารวจแหงชาต)

Page 28: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 5

พ.ร.บ.อาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบดดอกไมเพลง และสงเทยมอาวธปน (กระทรวงมหาดไทย)

พ.ร.บ.พลงงานปรมาณเพอสนต (ส านกงานปรมาณเพอสนต) พ.ร.บ.การขนสงทางบก (กรมการขนสงทางบก)

1.3.2 กำรวเครำะหสถำนกำรณขององคกร

ท ป ร กษำ ไ ด ใ ช ว ธ 5C Analysisร วมก บ SWOT Analysis เ พ อ ว เ ค ร ำะห สถ ำนกำรณ (Situation analysis) ทงภายในกระทรวงคมนาคม และภายนอก รวมถงการจดสมมนาลกษณะกลมยอย Focus Group เพอรบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะและประสบการณ

วธ 5C Analysis

วธ 5C Analysis ประกอบดวย 1) Company (กระทรวงคมนาคม) 2 ) Collaborators (หนวยงานภาครฐอนๆ เชน ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต และส านกงานต ารวจแหงชาต) 3) Customers (ความตองการของผใชบรการขนสง)4) Competitors (การคกคามจากผกอการรายและภยธรรมชาต ) 5) Context (ขอจ ากดในทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย)ซงนยมใชกนในภาคธรกจ ส าหรบวเคราะหจดแขงและจดออนภายในองคกร และวเคราะหโอกาสและภยคกคาม จากภายนอกองคกร เพอประกอบการจดท าแผนงาน/มาตรการสากลทเกยวกบแนวทางการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสงของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของ

วธ SWOT Analysis SWOT เปนเครองมอในการประเมนสถานการณ ซงชวยใหผบรหารก าหนดจดแขงและจดออน

ซงเกดจากสภาพแวดลอมภายใน สวนโอกาสและอปสรรคเกดจากสภาพแวดลอมภายนอก ตลอดจนผลกระทบตอการท างานขององคกร SWOT มาจากตวยอภาษาองกฤษ 4 ตว ดงตารางท 1.1 ตำรำงท 1.1 การวเคราะห SWOT

SWOT Analysis

สภาพแวดลอม ภายใน

Strength (S) จดแขง

จดเดน ขอไดเปรยบ

Weakness (W) จดออน

ขอเสยเปรยบ

สภาพแวดลอม ภายนอก

Opportunity (O) โอกำส

สงเกอกลทจะด าเนนกจกรรม

Threats (T) ภยคกคำม

ทจะท าใหด าเนนกจกรรมไมส าเรจ

Page 29: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

วธกำรท ำ SWOT Analysis การท า SWOT ตองมความรเกยวกบโครงสรางของตวองคกร ขอมลของผอน ขาวสาร

ตางๆ ทงภายในและภายนอกประเทศมาเปนตวชวยในการวเคราะห โดยอยบนพนฐานของขอมลทเปนจรง

SWOT ตองท าใหเปนไปในทางเดยวกนกบ วสยทศน พนธกจ หรอ เปาหมาย (Vision, Mission และ Objective) หรอเขากบทรพยากรในองคกรและความสามารถทเขากบสงทองคกรถนด แลวน า SWOT มาเปนเครองมอทใชในการวางแผนกลยทธองคกร โดยเขยน รายการออกมาใหนอยทสด โดยดขอมลจาก Strengths, Weaknesses, Opportunities และ Threats (ทมา: ดดแปลงจาก อมพร ไหลประเสรฐ “การวเคราะหองคกรโดยใชเทคนค SWOT analysis”)

กำรจดสมมนำลกษณะกลมยอย(Focus Group) ทปรกษาจะจดสมมนากลมยอยจ านวน 1 – 2 ครง (ทงนขนอยกบความส าเรจในการจดครง

แรก ซงอาจจะพอเพยงโดยไมตองมครงท 2) การเลอกผเขารวม Focus Group จะเลอกผทมสวนไดสวนเสย จากภาครฐ เอกชน และประชาชน โดยใหมความหลากหลายจากหลายภาคสวน และจากผทมประสบการณตรงกบเหตการณความมนคง เชน เคยอยในวกฤตการณกอการราย การวางระเบด การถกจบเปนตวประกน อยในเหตการณแผนดนไหว น าทวม เปนตน โดยจะใหมความหลากหลายในดาน เพศ วย อาชพ และลกษณะพเศษสวนบคคล เชน พการ เปนตน โดยจะมผเขารวมสมมนาประมาณ 30 คน ซงหากจ าเปนกจะแบงเปน 2 ครง ครงละ 15 คน เพอใหไดขอมลทส าคญและตรงประเดนอยางแทจรงโดย ทปรกษา จะเปนประธานด าเนนการสนทนากลมยอย และสรปผลการประชม

ขนตอนในการจดสมมนากลม ก าหนดวตถประสงค ก าหนดกลมเปาหมายทจะเขารวมสมมนา ตดสนใจวาจะท ากกลม วางแผนเรองระยะเวลาและตารางเวลา ออกแบบแนวค าถาม ทดสอบแนวค าถามทสรางขน ท าความเขาใจระหวางผด าเนนการและผจดบนทก จดกลมสมมนา การประมวลผลและวเคราะหขอมล การด าเนนการเขยนรายงาน

Page 30: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 7

1.3.3 กำรประเมนสถำนกำรณควำมเสยง

ทปรกษำจะประเมนสถำนกำรณควำมเสยงของภำคกำรขนสงจำกภยควำมมนคงโดยเฉพาะ การกอการราย โดยเฉพาะ the Weakest link หรอจดออนสดของแตละระบบขนสงในการประเมนความเสยงจากภยตางๆ ทอาจเกดขน จ าเปนตองประเมนทง 2 องคประกอบของความเสยง คอ : 1) ขนาดของความเสยหาย หากเกดภยดงกลาว และ 2) โอกาสทจะเกดภยดงกลาว ผลการประเมนจะเปนปจจยส าคญทใชประกอบการเสนอแนะแนวทางทมประสทธผลและประสทธภาพในการตอบสนองตอภยทคกคามระบบขนสงของประเทศ ดงนนการประเมนสถานการณความเสยงอยางถกตอง จงเปนสงส าคญในการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง

1.3.4 กำรจดท ำแผนหลกควำมมนคงภำคขนสง

กำรจดท ำแผนหลกดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสงเพอใชเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสง โดยแบงออกเปน 4 ระยะ คอ การปองกน การลดผลกระทบ การเตรยมพรอม การบรหารจดการขณะเกดเหตและการฟนฟภายหลงเกดเหต (Prevention and Mitigation, Preparedness, Response, Recovery) ภายใตยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557–2561) ของส านกงานสภาความมนคงแหงชาตและกฎหมายอนๆ ทเกยวของโดยจะท าการทบทวน:

ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557–2561) กรอบแนวคดยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาตพ.ศ. 2557 – 2561

- การเตรยมพรอมของประเทศใหพรอมเผชญกบภาวะไมปกต - การเตรยมทรพยากรมนษยใหมภมคมกนเปนรากฐานส าคญ

- การเตรยมความพรอมของชมชนทองถน

- การเตรยมพรอมเชงรกของหนวยงานเพอปองกนและลดผลกระทบ

- การผนกก าลงเพอเสรมสรางศกยภาพของชาตในการปองกนประเทศ

- การเสรมสรางความรวมมอระหวางประเทศ

- การพฒนาและสนบสนนการมระบบฐานขอมลทรพยากรของประเทศดานความมนคงและสนบสนนการมคลงขอมลสาธารณภยแหงชาต

- การสงเสรมและพฒนาระบบการบรหารจดการภยในเชงรก

- การมระบบการบรหารจดการทประสานสอดคลองตงแตระดบชาต ระดบจงหวด และระดบทองถน(ทมา: ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557–2561))

ยทธศาสตรการเตรยมความพรอม 5 ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 1 การเตรยมความพรอมของทกภาคสวนใหพรอมเผชญกบภาวะไม

ปกต

Page 31: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ยทธศาสตรท 2 การสงเสรมภมคมกนและศกยภาพใหคนชมชนและสงคม ยทธศาสตรท 3 การสงเสรมความรวมมอกบตางประเทศ ยทธศาสตรท 4 การผนกก าลงและบรณาการแผนในทกระดบ ยทธศาสตรท 5 การบรหารจดการทมเอกภาพและประสทธภาพ

แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2553-2557 ยทธศาสตรการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ยทธศาสตรท 1 การปองกนและลดผลการะทบ ยทธศาสตรท 2 การเตรยมความพรอม ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการในภาวะฉกเฉน ยทธศาสตรท 4 การจดการหลงเกดภย

กระบวนการปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระบวนการปองกนและบรรเทาอทกภยและดนโคลนถลม กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากพายหมนเขตรอน กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากอคคภย กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากสารเคมและวตถอนตราย กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากคมนาคมและขนสง กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากแผนดนไหวและอาคารถลม กระบวนการปองกนและบรรเทาภยจากคลนสนาม

กระบวนการปองกนและบรรเทาภยดานความมนคง การปองกนและระงบการกอวนาศกรรม การปองกนและบรรเทาภยทนระเบดกบระเบด การปองกนและบรรเทาภยทางอากาศ(ทมา: แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหงชาต พ.ศ. 2553–2557) แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

กรอบแนวคด การพฒนาระบบการปองกน การเตรยมความพรอม และการสรางภมคมกนใน

การจดการความเส ยงจากสาธารณภยของประเทศใหเขมแขงภายใตปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยการสงเสรมศกยภาพใหชมชนและประชาชนสามารถรบรปรบตวเมอเผชญกบสถานการณและผลกระทบจากสาธารณภยทเกดขนไดอยางรวดเรว เพอใหสามารถด ารงชวตอย ไดอยางปลอดภย

“หลกการจดการความเสยงจากสาธารณภย” (Disaster Risk Management: DRM) ดวยการน าแนวคดเรอง การลดความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Reduction: DRR) มาเปนปจจยในการจดการสาธารณภยจาก เชงรกไปสควำม

Page 32: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 9

ยงยน ใหสอดรบกบการพฒนาประเทศ โดยใหค านงถงการลดความเสยงจากสาธารณภยในการด าเนนโครงการและแผนงานของหนวยงานทกภาคสวนเพอน าไปสการพฒนาประเทศอยางยงยน

น าหลกการภายใตกรอบการด าเนนการเซนไดเพอลดความเสยงจากภยพบต หรอ “กรอบเซนได” (Sendai Framework) ซ งเปนเคร องมอส าคญในการจดการความเสยงจากภยพบตของโลก ระยะ 15 ป เรมตงแต พ.ศ.2558 - 2573 และประเทศสมาชกขององคการสหประชาชาต จ านวน 187 ประเทศ ไดรวมกนใหการรบรองในการประชมสหประชาชาตระดบโลกวาดวยการลดความเสยงจากภยพบต คร งท 3 ระหวาง วนท 14 – 18 มนาคม 2558 ณ เมองเซนได ประเทศญปน มาบรรจไวในแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2558

ยทธศาสตรการจดการความเสยงจากสาธารณภย ยทธศาสตรท 1 การมงเนนการลดความเสยงจากสาธารณภย ยทธศาสตรท 2 การบรณาการจดการในภาวะฉกเฉน ยทธศาสตรท 3 การเพมประสทธภาพการฟนฟอยางยงยน ยทธศาสตรท 4 การสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในการจดการความเสยงจาก

สาธารณภย บทบาทของกระทรวงคมนาคมตามทก าหนดในแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหงชาต พ.ศ.2558 แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 ไดก าหนด “แนวทำง

ปฏบตในกำรสนบสนนกำรปฏบตงำนในภำวะฉกเฉน (สปฉ.)” ไวจ ำนวน 18 ดำน และใหหนวยงานรบผดชอบหลกจดท าแผนสนบสนนกำรปฏบตงำนในภำวะฉกเฉน เพอรบผดชอบการจดการความเสยงจากสาธารณภยรวมกนในแตละดานทไดรบมอบหมาย โดยกระทรวงคมนาคมไดรบมอบหมายใหรบผดชอบ สปฉ.๑ (ดำนคมนำคม) มบทบาทหนาทดงน 1. จดท าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานคมนาคมใหสอดคลองกบ

แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณะภยแหงชาต 2. ปรบปรงเสนทางและโครงขายการคมนาคมสนบสนนภารกจการสงเสรมก าลง

บ ารง พรอมทงแกไขเสนทางเพอปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภย

3. จดใหมเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอท าทางชวคราว รวมทงซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกในระบบคมนาคม เพอสนบสนนการปฏบตงานของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนท

Page 33: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

4. สนบสนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย หรอเสยงตอการเกดเหตสาธารณภย เพอใหประชาชนมความปลอดภย

5. สนบสนนเสนทางสญจร เสนทางเลยงทเสยงภย และพนทประสบภยส าหรบประชาชน

6. บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรว

7. จดท าระบบฐานขอมลทรพยากรเพอการปองกนและบรรเทาสาธรณภยดานคมนาคม

8. ใหความสนบสนนดานการจราจรในเสนทางรบผดชอบทประสบภย

9. ประสานงานและรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวางหนวยงานสงกดกระทรวงคมนาคม หนวยงานทเกยวของ และภาคประชาสงคม

1.3.5 กำรจดท ำยทธศำสตรควำมมนคง

กำรจดท ำยทธศำสตรดำนควำมมนคงส ำหรบระบบกำรขนสงตำมมำตรฐำนสำกลเพอใชเปนกรอบและแนวทางใหกบหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมสามารถปฏบตงานดานความมนคงในภาคการขนสงรวมกนไดอยางเปนระบบแบบบรณาการมทศทางเดยวกน ไดแก

ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางบก ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางน า ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางอากาศ

ในการจดท ายทธศาสตรความมนคงของระบบขนสง ทปรกษาจะใชแนวทางของ Transportation Research Board ซงก าหนดวตถประสงคของความมนคงดานระบบการขนสงรวมถงโครงสรางพนฐานการขนสง ขบวนรถ, สนคา และผโดยสารไว 4 ประการ คอ

1) ปองปรำม (Deter) ซงหมายถงการท าอะไรบางอยางทสงผลใหผประสงครายลมเลกความตงใจทจะกอการรายในชวงของการวางแผนการกอการ ผลการปองปรามเกดจาก 1) การลดคาของเปา หรอ 2) โอกาสส าเรจลดลง หรอทง 2 อยาง

2) คนหำ (Detect) หมายถง การคนหาหลกฐานของแผนกอการราย หรอคนพบอาวธหรอระเบด กอนทจะระเบด

3) ปฏเสธ (Deny) หมายถง การหามไมใหผกอการเขาถงเปา โดยอาจใชรวหรอก าแพงกน หรอโดยเคลอนยายเปาหรอเปลยนทางเขา

4) ลดผลกระทบ (Mitigate) หมายถง การลดความรนแรงของการโจมตทเกดขน โดย 1) ลดขนาดของเหตการณ (เชน ลดขนาดของเปาลง) 2) ลดประสทธภาพของระเบด (เชน ใชถงขยะแบบตาขาย, พรอมถงพลาสตก จะลดความรนแรงของระเบดท าเอง (Improvised Explosive Device : IED)

Page 34: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 1 บทน า

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 1 - 11

1.3.6 กำรจดท ำหลกสตรและฝกอบรม

ทปรกษำไดจดท ำหลกสตรและฝกอบรมใหควำมร รวมทงถำยทอดเทคโนโลยดำนควำมมนคงในภาคการขนสงใหกบเจาหนาทในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของจะรวมถง ความมนคงของตวโครงสรางพนฐาน ระบบปฏบตการ และการใหความรแกเจาหนาทและประชาชนทวไป เนอหาจะรวมถง นยามของค าวา ความมนคง ซงหมายถง การปองกนภยจากอาชญากรรมทรวมถง การกอการราย หรอหมายถง สถานภาพทปลอดจากอนตรายหรอภยคกคาม ซงตางจากความปลอดภย ซงหมายถง การปองกนภยจากอบตเหต นอกจากนนยงรวมถงการใหความรในยทธศาสตรหลกของการด าเนนการกบภยความมนคง ทงทเกดจากการกอการรายและไมใช ยทธศาสตรดงกลาว ประกอบดวย การเตรยมพรอมและการปองกน การปกปอง การตอบสนอง และการฟนฟ การอบรมจะครอบคลมหวขอเรองทมความส าคญ เชน การเตอนภยและขาวกรอง การตอตานการกอการรายในประเทศ การปกปองโครงสรางพนฐานทส าคญ และการเตรยมพรอม ควบคไปกบการตอบสนอง โดยมระยะเวลาการอบรม รวม 2 หลกสตร (4 ภาคสวน) เพอใหผเกยวของทราบถงภยและหลกการดานความมนคงของระบบขนสงของประเทศ รวมทงมการถายทอดเทคโนโลยดานความมนคงในภาคการขนสงของประเทศทเจรญแลวใหกบเจาหนาทในสงกดกระทรวงคมนาคมและทเกยวของ

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.4.1 แผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสงทก าหนดกรอบแผนงานและแนวทางเบองตนในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสงตามภารกจหนาทของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม ตงแตการปองกน การเตรยมพรอม การบรหารจดการขณะเกดเหตและการฟนฟ ทสอดคลองกบยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ. 2557–2561) ของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 และกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ

1.4.2 ยทธศาสตรดานความมนคงส าหรบระบบการขนสง ตามมาตรฐานสากล ทงทางบก ทางน า และทางอากาศ ในการปฏบตงานดานการบรการและโครงสรางพนฐานดานการขนสง รวมถงสนามบน ทาเรอ สถานรถไฟ รางรถไฟ สถานรถไฟฟา รางรถไฟฟา สถานรถโดยสาร ซงอาจไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาตหรอตกเปนเปาหมายการโจมตของการกอการราย เนองจากจะสรางความเสยหายตอชวตและทรพยสน ทงยงสรางความหวาดกลวและความกงวลใหกบประชาชนเปนอยางมาก ตามเปาหมายหลกทตองค านงถง ดงน

การปองกนโครงสรางพนฐานดานการขนสงจากการถกโจมตของผกอการราย การจดการความเสยงของโครงสรางพนฐานดานการขนสงและบรการสาธารณะ การสรางความแขงแกรงใหกบโครงสรางพนฐานดานการขนสง ในกรณเกดภยพบต

Page 35: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 1 บทน า รายงานฉบบสมบรณ

หนา 1 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.4.3 บคลากรและเจาหนาทของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานทเกยวของมความร ความเขาใจและมความสามารถในการปฏบตตามภารกจหนาทการรกษาความมนคงในเขตพนทรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ ตามแนวทางทก าหนดไวในยทธศาสตรดานความมนคงในภาคการขนสงเพอใหเกดการบรณาการไปในทศทางเดยวกน

1.5 กำรจดท ำแผนหลกดำนควำมมนคงในภำคกำรขนสง ด าเนนการตาม 4 ขนตอนดงน

1.5.1 ศกษานโยบาย/ยทธศาสตร/แผนระดบประเทศทเกยวของ ประเภท ขนาด ของภยความมนคง ทงจากการกระท าของมนษยและภยธรรมชาต

1.5.2 วเคราะหสาเหตและความเสยงทจะเกดของภยดงกลาว 1.5.3 วเคราะหขดความสามารถในการจดการกบภยดงกลาวท งในระดบประเทศ ระดบกระทรวง

คมนาคม และหนวยงานทเกยวของ และวธการจดการกบภยความมนคงในตางประเทศ 1.5.4 พฒนายทธศาสตร เพอจดการกบภยความมนคง (Closing the Gap)

Page 36: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 2 ทบทวนนโยบำย แผน ยทธศำสตร และกฎหมำยทเกยวของ

นโยบำย แผน ยทธศำสตร และกฎหมำยทเกยวของใน

ประเทศไทย

นโยบำย แผน ยทธศำสตร และกฎหมำยทเกยวของใน

ตำงประเทศ

ทฤษฎควำมสมพนธระหวำงกำรเดนทำงกบควำมมนคง

แผนงำนและกฎหมำยควำมมนคงในภำคขนสงทเกยวของ

สรป

Page 37: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 1

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

ในการจดท าแผนความมนคง จ าเปนทจะตองทบทวนแผนงานและกฎหมายทเกยวของ ทปรกษาจงไดทบทวนประเดนดงกลาวทงในประเทศและตางประเทศ และขอมลทเกยวของกบความมนคงภาคขนสง ดงมรายละเอยดตอไปน

2.1 นโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของในประเทศไทย

ทปรกษา สรปผลการทบทวนนโยบาย แผน และยทธศาสตรดานความมนคง และกฎหมายทเกยวของกบการขนสงภายในประเทศ ซงรายละเอยดจะแยกเปนขอๆ ดงน

2.1.1 สรปนโยบาย แผน และยทธศาสตรดานความมนคง ทปรกษาไดทบทวนแผนงานทเกยวของทส าคญๆ โดยในระยะท 1 น ไดมนเนนไปทภาคการขนสงทางบกเปนส าคญ ซงแผนงานเหลานเปนฐานขอมลทมอย ดงแสดงตอไปน

1) นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔ 2) ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาตพ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑ 3) แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘ 4) แผนความมนคงทางทะเล (พ.ศ. 2558 - 2564) 5) แผนรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร ประจ าป พ.ศ. 2558-2560 6) ยทธศาสตรกระทรวงคมนาคม ป 2554-2558 (ปรบปรง) 7) ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงไทย ป 2558-2565 8) แผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวงดานคมนาคม 9) แผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศ

ในการศกษานทปรกษา ไดสรปสาระส าคญของแผนงานทมสวนเกยวของอยางมนยส าคญตอการด าเนนการศกษาตามโครงการฯ จ านวน 4 แผนงานฯ ดงน

1) นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔

นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔ ซงมวสยทศน คอ “ชาตมเสถยรภาพและเปนปกแผน ประชาชนมความมนคงในชวต ประเทศมการพฒนาอยางตอเนองปลอดภยจากภยคกคามขามพรมแดน พรอมเผชญวกฤตการณ มบทบาทเชงรกในประชาคมอาเซยน และดานความสมพนธกบนานาประเทศอยางมดลยภาพ”และไดกลาวถงผลประโยชนแหงชาตไว8ประการดงน

การมเอกราช อธปไตย และบรณภาพแหงเขตอ านาจรฐ การด ารงอยอยางมนคง ยงยนของสถาบนหลกของชาต การด ารงอยอยางมนคงของชาตและประชาชนจากภยคกคามทกรปแบบ

Page 38: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

(เกยวของโดยตรงกบแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสงระยะท1) ความเจรญเตบโตของชาต ความเปนธรรม และความอยดมสขของประชาชน การอยรวมกนในชาตอยางสนตสข เปนปกแผน มนคงทางสงคม ทามกลางพหสงคมและการม

เกยรตและศกดศรของความเปนมนษย ความยงยนของฐานทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม ความมนคงทางพลงงาน อาหาร ความสามารถในการรกษาผลประโยชนของชาตภายใตการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอม

ระหวางประเทศ การอยรวมกนอยางสนตประสานสอดคลองกนดานความมนคงในประชาคมอาเซยนและ

ประชาคมโลกอยางมเกยรตและศกดศร

นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔ ประกอบดวย 2 สวน ไดแก สวนท 1 นโยบายเสรมสรางความมนคงทเปนแกนหลกของชาต 3 นโยบาย คอ

(1) เสรมสรางความมนคงของสถาบนหลกของชาต และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

(2) สรางความเปนธรรม ความปรองดอง และความสมานฉนทในชาต (3) ปองกนและแกไขการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต

สวนท 2 นโยบายความมนคงแหงชาตทวไป 13 นโยบาย คอ (4) จดระบบบรหารจดการชายแดนเพอปองกนและแกไขปญหาขามพรมแดน (5) สรางเสรมศกยภาพการปองกนและแกไขปญหาภยคกคามขามชาต (6) ปกปอง รกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเล (7) จดระบบ ปองกนและแกไขปญหาผหลบหนเขาเมอง (8) เสรมสรางความเขมแขงและภมคมกนความมนคงภายใน (9) เสรมสรางความมนคงของชาตจากภยการทจรตคอรรปชน (10) เสรมสรางความมนคงทางเทคโนโลยสารสนเทศและไซเบอร (11) รกษาความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม (12) เสรมสรางความมนคงทางพลงงานและอาหาร (13) พฒนาระบบการเตรยมพรอมแหงชาตเพอเสรมสรางความมนคงของชาต (14) เสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ (15) พฒนาระบบงานขาวกรองใหมประสทธภาพ (16) เสรมสรางดลยภาพในการด าเนนความสมพนธระหวางประเทศ

ก าหนดใหนโยบายความมนคงแหงชาตเปนกรอบทศทางหลกดานความมนคงททกสวนราชการตองน าไปพจารณาในสวนทเกยวของ โดยตองบรณาการใหสอดคลองกบนโยบาย/แผนยทธศาสตรของกระทรวง/กรม รวมถงนโยบายยทธศาสตรและมาตรการทเกยวของ ตลอดจนการจดท าแผนงานโครงการรองรบอยางเปนระบบกลไกการบรหารจดการ : ส านกงานสภาความมนคงแหงชาตซงมนายกรฐมนตรเปนประธาน เปน

Page 39: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 3

กลไกหลกในการอ านวยการและขบเคลอนในระดบชาต และมคณะกรรมการภายใตส านกงานสภาความมนคงแหงชาตเปนกลไกสนบสนนในการก ากบ ตดตาม บรณาการและขบเคลอนเชงนโยบาย

การแบงมอบหนวยรบผดชอบ : ก าหนดใหมหนวยงานรบผดชอบหลกเปนเจาภาพประสานและบรณาการนโยบายทง 16 นโยบาย และมหนวยรบผดชอบรวมในแตละแนวนโยบายยอย

2) ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑

การเตรยมความพรอมแหงชาต คอ การเตรยมการดานตางๆ ของหนวยงานภาครฐ รฐวสาหกจ เอกชน องคกรเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน และภาคประชาชน เพอพรอมเผชญกบสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนโดยรฐบาลไดใหความส าคญกบการเตรยมความพรอมของชาตในการเผชญภยคกคามทสงผลกระทบตอความปลอดภยของชาตตงแตอดตจนกระถงปจจบน ซงนโยบายการเตรยมความพรอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑ ไดใหความส าคญกบ 2 แผนหลกทรองรบนโยบาย ไดแก

1) แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๘ เพอรองรบการบรหารจดการในสถานการณฉกเฉนอนเกดจากสาธารณภย โดยมกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย เปนหนวยงานหลกในการรบผดชอบ และมแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวง 17 ดานรองรบ (ตอมาไดรบการปรบปรงเปน แผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน 18 ดาน)

2) แผนปองกนประเทศ โดยมแผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศ เปนแผนรองรบ เพอเตรยมความพรอมดานทรพยากรของภาคพลเรอน รฐวสาหกจ และภาคเอกชนทเกยวของ รวม 9 ดาน เพอระดมทรพยากรสนบสนนความตองการทางทหารในภาวะไมปกตเพอใหการรบมความตอเนองและมทรพยากรเพยงพอ

โดยกรอบแนวคดยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต จะมการเฝาระวงและเตรยมตวอยเสมอ ดงเชน การเตรยมพรอมของประเทศใหพรอมเผชญกบภาวะไมปกตใหความส าคญกบนโยบาย แผน

ยทธศาสตร แผนปฏบตการ ใหพรอมเผชญกบภยความมนคง สาธารณภย สถานการณฉกเฉน โดยประสานและผนกก าลงของทกฝายในชาต

การเตรยมทรพยากรมนษยใหมภมคมกนเปนรากฐานส าคญการมขอมล การมระบบเฝาระวง การจดการเมอคาดวาจะเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

การเตรยมความพรอมของชมชนทองถนใหชมชนทองถนมสวนรวมในการก าหนดนโยบายแผน และแนวทาง

การเสรมสรางความรวมมอกบตางประเทศในกรอบทวภาคและพหภาคเพอพฒนาระบบการเตรยมพรอมของชาต โดยเฉพาะความรวมมอกบสหประชาชาต

Page 40: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

การเตรยมพรอมเชงรกของหนวยงานเพอปองกนและลดผลกระทบการมแผน กฎ ระเบยบการฝกซอมแผนอยางสม าเสมอและจรงจง เพอใหการบรหารจดการสถานการณทเกดขนเปนไปอยางทนทวงทและมประสทธภาพ

การผนกก าลงเพอเสรมสรางศกยภาพของชาตในการปองกนประเทศในการสนบสนนการด าเนนงานของกองทพไทย ศนยระดมสรรพก าลงทางทหาร และศนยบญชาการทางทหารตงแตในภาวะปกต

การพฒนาและสนบสนนมระบบฐานขอมลทรพยากรของประเทศดานความมนคงและสนบสนนการมคลงขอมลสาธารณภยแหงชาตเพอการแจงเตอน การอพยพ การใหความชวยเหลอ การบรจาค การจดการในภาวะฉกเฉนทงภยคกคามทางทหาร และสาธารณภยไวตงแตในยามปกต

การสงเสรมและพฒนาระบบการบรหารจดการภยในเชงรกโดยผนกก าลงทกภาคสวนเปนภาคเครอขายในกระบวนการวางแผน การบรหารจดการภย ตงแตขนตอนกอนเกดเหต ขณะเกดเหต และหลงเกดเหต

การมระบบการบรหารจดการทประสานงานตงแตระดบชาต จงหวด ทองถนเชองโยงความรวมมอและบรณาการการท างาน ใหความส าคญกบการด าเนนงานของกระทรวงมหาดไทยในฐานะเปนหนวยงานรบผดชอบภารกจการรกษาความมนคงภายในประเทศ 3) แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘

แผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 ไดถกจดท าขนโดยศกษาจากบทเรยนของสาธารณภยโดยเฉพาะจากธรรมชาตทเกดขน และไดมการด าเนนการและขนตอนปฏบตการตามแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2553–2557 เพอใหการปองกนและบรรเทาสาธารณภยมประสทธภาพสอดคลองกบนโยบายระดบโลก ภายใตบรบทการจดการความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Management) ซงประกอบดวย แนวคดการลดความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Reduction) การจดการในภาวะฉกเฉน (Emergency Management) และการฟนฟใหมสภาพดกวาเดม (Build Back Better)

เปาหมายการจดการความเสยงจากสาธารณภยของแผน 1) ระบบการจดการความเสยงจากสาธารณภยของประเทศมความพรอมรบสถานการณทอาจ

เกดขนโดยการบรณาการรวมกนทกภาคสวนทงในประเทศและตางประเทศซงท าใหผประสบภยไดรบการชวยเหลอไดอยางรวดเรวรวมทงพนทประสบภยไดรบการฟนฟอยางทวถงและเปนธรรมเพอเปนการสรางมาตรฐานในการจดการความเสยงจากสาธารณภยของประเทศ

2) สงคมไทยเปนสงคมทมการเรยนรและมภมคมกนในการจดการความเสยงจากสาธารณภยโดยใหทองถนชมชนและภาคสวนตางๆเขามามสวนรวมในการจดการความเสยงจากสาธารณภยน าไปสการพฒนาทยงยน

Page 41: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 5

3) ประชาชนมความตระหนกถงความปลอดภยโดยใหความส าคญกบการสรางองคความรความตระหนกและวฒนธรรมความปลอดภยรวมถงการพฒนาศกยภาพสงคมและทองถนเพอมงเขาส “การรรบ–ปรบตว–ฟนเรวทว–อยางยงยน” (Resilience)

วตถประสงคและนโยบายของแผน 1) เพอเปนกรอบแนวคดในการปฏบต (Concept of Operations) ใหแกหนวยงานทกภาค

สวนตงแตระดบทองถนถงระดบประเทศในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยอยางบรณาการเปนระบบและมทศทางเดยวกน

2) เพอเปนการประมวลแนวทางปฏบตและทศทางการจดการความเสยงจากสาธารณภยทนานาประเทศใชอยในปจจบนและเปนทยอมรบมาประยกตใชในการจดการความเสยงจากสาธารณภยทสอดคลองกบบรบทของประเทศไทยและสามารถน าไปปรบใชในการจดท าแผนระดบตางๆเชนแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด /กรงเทพมหานครรวมถงแผนปฏบตการในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยขององคกรปกครองสวนทองถนและแผนปฏบตการสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานตางๆเปนตนใหมการจดการทมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน

3) เพอพฒนาขดความสามารถในการจดการความเสยงจากสาธารณภยประกอบดวยการลดความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Reduction) การจดการในภาวะฉกเฉน (Emergency Management) และการฟนฟใหดกวาและปลอดภยกวาเดม (Build Back Better and Safer) ตงแตระดบชมชนทองถนถงระดบประเทศรวมถงระดบนานาชาตเพอใหมความเสยหายนอยทสดเมอเกดสาธารณภย

คณะกรรมการนโยบายการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาตไดก าหนดกรอบนโยบายไว 4 ดาน การพฒนาและสงเสรมการลดความเสยงจากสาธารณภย การบรณาการความรวมมอกบทกภาคสวน การพฒนาระบบการฟนฟใหสามารถสนองตอบตอความตองการของผประสบภย การพฒนาและสงเสรมมาตรฐานความรวมมอระหวางประเทศในการจดการ

ยทธศาสตรการจดการความเสยงจากสาธารณภย

1) ยทธศาสตรท 1 การมงเนนการลดความเสยงจากสาธารณภย ประกอบดวย 3 กลยทธดงน กลยทธท 1 สรางระบบการประเมนความเสยงจากสาธารณภยใหมมาตรฐาน กลยทธท 2 พฒนามาตรการลดความเสยงจากสาธารณภย กลยทธท 3 สงเสรมใหทกภาคสวนและทกระดบสรางแนวปฏบตในการลดความเสยง

2) ยทธศาสตรท 2 การบรณาการจดการในภาวะฉกเฉนประกอบดวย 3 กลยทธ ดงน กลยทธท 1 สรางมาตรฐานการจดการในภาวะฉกเฉน กลยทธท 2 พฒนาระบบ/เครองมอสนบสนนการเผชญเหต

Page 42: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

กลยทธท 3 เสรมสรางระบบและแนวปฏบตในการบรรเทาทกข 3) ยทธศาสตรท 3 การเพมประสทธภาพการฟนฟอยางยงยน ประกอบดวย 3 กลยทธ ดงน

กลยทธท 1 พฒนาระบบการประเมนความตองการหลงเกดสาธารณภย (Post Disaster Need Assessment : PDNA)

กลยทธท 2 พฒนาระบบปฏบตการและบรหารจดการดานการฟนฟ กลยทธท 3 เสรมสรางแนวทางการฟนฟทดกวาและปลอดภยกวาเดม (Build Back

Better and Safer) 4) ยทธศาสตรท 4 การสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในการจดการความเสยงจากสา

ธารณภย ประกอบดวย 4 กลยทธ ดงน กลยทธท 1 พฒนาระบบการประสานความชวยเหลอดานมนษยธรรมทมเอกภาพ กลยทธท 2 ยกระดบมาตรฐานการปฏบตงานดานมนษยธรรม กลยทธท 3 เสรมสรางการแลกเปลยนเรยนรดานสาธารณภยของประเทศ กลยทธท 4 สงเสรมบทบาทความเปนประเทศแกนน าดานการจดการความเสยงจากสา

ธารณภย

หลกการจดการความเสยงจากสาธารณภย เปนการด าเนนการเชงรกในลกษณะวงจรในการจดการความเสยงจากสาธารณภยดงแสดงในรปท 2.1 โดยใหความส าคญกบ 1) การลดความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Reduction) ประกอบดวยกลยทธในการ

ด าเนนการดงน กลยทธท 1 สรางระบบการประเมนความเสยงจากสาธารณภยใหมมาตรฐาน กลยทธท 2 พฒนามาตรการลดความเสยงจากสาธารณภย กลยทธท 3 สงเสรมใหทกภาคสวนและทกระดบสรางแนวปฏบตในการลดความเสยง

2) การจดการในภาวะฉกเฉน (Emergency Management) ประกอบดวยกลยทธในการด าเนนการดงน

กลยทธท 1 สรางมาตรฐานการจดการในภาวะฉกเฉน กลยทธท 2 พฒนาระบบ/เครองมอสนบสนนการเผชญเหต กลยทธท 3 เสรมสรางระบบและแนวทางปฏบตในการบรรเทาทกข

3) การฟนฟ (Recovery) ประกอบดวยกลยทธในการด าเนนการดงน กลยทธท 1 พฒนาระบบการประเมนความเสยหายและความตองการหลงเกดสาธารณภย

(Post Disaster Need Assessment: PDNA) กลยทธท 2 พฒนาระบบปฏบตการและบรหารจดการดานการฟนฟ กลยทธท 3 เสรมสรางแนวทางการฟนฟทดกวาและปลอดภยกวาเดม (Build Back

Better and Safer)

Page 43: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 7

รปท 2.1 วงจรการจดการความเสยงจากสาธารณภย

4) แผนความมนคงแหงชาตทางทะเล (พ.ศ. 2558-2564) (ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต) คณะรฐมนตรเหนชอบเมอวนท 21 ตลาคม 2557

วสยทศน“ประเทศไทยสามารถปกปอง รกษา และแสวงหาผลประโยชนของชาตทางทะเลไดอยางสมดลและยงยนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดวยการมสวนรวมของทกฝาย ในการบรหารจดการและการบรณาการการใหพลงอ านาจของชาตในทกดานอยางมประสทธภาพ”

ผลประโยชนของชาตทางทะเล ประกอบดวย อ านาจอธปไตย บรณาภาพแหงดนแดน สทธอธปไตย และเขตอ านาจของชาตทางทะเล ความมนคง ความสงบเรยบรอย ความปลอดภย ความสมบรณมงคงทยงยนของชาต และความอยดมสขของประชาชน และผลประโยชนสงสดและยงยนจากทางทะเล ตลอดจนการมเกยรต ศกดศร และเปนทยอมรบในประชาคมระหวางประเทศดานกจกรรมทางทะเล

วตถประสงคของชาตทางทะเล เพอปกปองและรกษาอ านาจอธปไตย บรณาภาพแหงดนแดน สทธอธปไตย และขอบเขตของชาตทางทะเลจากภยคกคามทกรปแบบ ตลอดจนสงเสรมศกยภาพในการแสวงหาผลประโยชนของชาตทางทะเล เพอปกปอง รกษา ฟนฟทรพยากรและสงแวดลอมทางทะเล รวมทงสงเสรมการเขามามสวนรวมของทกภาคสวน

แผนความมนคงแหงชาตทางทะเลก าหนดไว 6 ยทธศาสตร 1) ยทธศาสตรการพฒนาศกยภาพความมนคงของชาตทางทะเล 2) ยทธศาสตรการคมครองการใชประโยชนจากทะเล 3) ยทธศาสตรการสรางความสงบเรยบรอยและสงเสรมการใชประโยชนจากทะเล 4) ยทธศาสตรการสรางความสมดลและยงยนของทรพยากรและสงแวดลอมทางทะเล

Page 44: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

5) ยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษย องคความรและความตระหนกรความส าคญของทะเล

6) ยทธศาสตรการบรหารจดการผลประโยชนของชาตทางทะเลโดยองคกรของรฐ แนวทางการขบเคลอนแผนความมนคงแหงชาตทางทะเล ไดมการก าหนดหนวยงาน

รบผดชอบหลกและหนวยงานสนบสนน เพอรวมก าหนดเปาหมายการด าเนนงาน ตวชวด และน าไปเปนกรอบในการจดท าแผนงาน โครงการ และแผนงบประมาณใหเปนไปในทศทางเดยวกน โดยมกลไกการขบเคลอนแผนความมนคงแหงชาตทางทะเล ดงน 1) ระดบนโยบาย มคณะกรรมการนโยบายและแผนและอ านวยการรกษาผลประโยชน

แหงชาตทางทะเล (นอปท.) ตามค าสงส านกงานสภาความมนคงแหงชาตท 1/2556 ลงวนท 20 ธนวาคม 2556 โดยม รองนายกรฐมนตร ทนายกรฐมนตรมอบหมาย เปนประธานกรรมการ มหนาทจดท านโยบาย/ยทธศาสตร และแผนความมนคงแหงชาตทางทะเล อ านวยการและก ากบดแล ตลอดจนการตดตามผลการด าเนนงานของสวนราชการและหนวยงานทเกยวของ ตามแผนความมนคงแหงชาตทางทะเล

2) ระดบปฏบตทงในสวนกลางและในพนทเปาหมาย มศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.) ทจดตงขนตามมต ครม. เมอวนท 17 เมษายน 2540 ท าหนาทในการประสานงานและสนบสนนการปฏบตของหนวยงานทเกยวของ โดยมกองทพเรอเปนเจาภาพในการบรหารจดการ อยางไรกตาม มความจ าเปนทจะตองด าเนนการพฒนา ศรชล. จากเดมทมบทบาทในการประสานงานไปสการอ านวยการปฏบต ซงส านกงานสภาความม นคงแหงชาต (สมช.) ไดเตรยมจดการประชมเพอพจารณารางระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล พ.ศ. .... ตอไป

กระทรวงคมนาคม เปนหนวยงานรบผดชอบหลกในประเดนยทธศาสตรท 3 (การสรางความสงบเรยบรอยและสงเสรมการใชประโยชนจากทะเล) จ านวน 2 เรอง ซงกระทรวงคมนาคมไดมอบหมายให 1) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร เปนหนวยงานรบผดชอบหลก เรอง

สงเสรมใหมการพฒนา การอ านวยความสะดวก และการเชอมโยงเสนทางคมนาคมทางทะเล ใหสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความรวมมอทงในและระหวางประเทศ

2) กรมเจาทา เปนหนวยงานรบผดชอบหลก เรอง สงเสรมและสนบสนนกจการพาณชยนาว เพอเปนการสรางผลประโยชนทางเศรษฐกจ และสนบสนนภารกจดานความมนคงในภาวะไมปกต โดยก าหนดใหมกรอบมาตรฐานและการสรางแรงจงใจทชดเจนและเหมาะสม อาท การสงเสรมการลงทน การลดภาษ เปนตน ตลอดจนมการสงเสรมการแสวงหาผลประโยชนทางเศรษฐกจทงในและนอกนานน าทมทศทางชดเจนและมประสทธภาพ

Page 45: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 9

2.1.2 สรปกฎหมายทเกยวของกบการขนสง

2.1.2.1 การขนสงทางบก ทปรกษาไดทบทวนกฎหมายทเกยวของความมนคงในภาคการขนสงทางบก มรายละเอยดดงน

1) พระราชบญญตจดวางการรถไฟและทางหลวงพทธศกราช 2464 2) พระราชบญญตจดวางการรถไฟและทางหลวงพทธศกราช 2477 3) พระราชบญญตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ.2494 4) พระราชบญญตก าหนดคาธรรมเนยมการใชยานยนตรบนทางหลวงและสะพานพ.ศ.2497 5) พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 6) พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 7) พระราชบญญตคณะกรรมการจดระบบการจราจรทางบก พ.ศ. 2522 8) พระราชบญญตทางหลวง พ.ศ.2535 9) พระราชบญญตวาดวยการจดหาอสงหารมทรพยเพอกจการขนสงมวลชน พ.ศ. 2540 10) พระราชบญญตทางหลวงสมปทาน พ.ศ.2542 11) พระราชบญญตการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2543 12) พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตฯ ฉบบท 7 พ.ศ. 2550 13) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 290 (การทางพเศษ)

นอกจากกฎหมายระดบพระราชบญญตซงถอวาเปนเครองมอทส าคญส าหรบฝายปกครองแลวยงมอนบญญตหรอกฎหมายล าดบรองซงออกตามความของกฎหมายแมบทขางตน ซงไดแกกฎกระทรวงทเกยวของดงตอไปน

1) กฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2558 2) กฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมทางหลวงชนบท กระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2558 3) กฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม (ฉบบท 2 ) พ.ศ.

2558 4) กฎกระทรวง แบงสวนราชการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร กระทรวง

คมนาคม พ.ศ. 2558 ไดก าหนดอ านาจหนาทของส านกแผนความปลอดภย (สผป.) ดงตอไปน จดท าแผนแมบทและแผนปฏบตการดานความปลอดภยจากการขนสงและจราจร ศกษาและพฒนาเพอเสนอแนะนโยบาย รวมทงมาตรการ และแผนงานดานความ

ปลอดภยจากการขนสงและจราจร จดท ารายงาน และวเคราะหขอมล และแนวโนมสถานการณความปลอดภยและ

สงแวดลอมในระบบการขนสง ศกษาและพฒนาเพอใหค าปรกษา ตลอดจนเผยแพรความรดานความปลอดภยจากการ

ขนสงและจราจร

Page 46: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ประสานงาน ก ากบดแล ตดตาม วเคราะห และประเมนผลการด าเนนการ ตลอดจนปรบเปลยนแผนวธการด าเนนการใหเหมาะสมกบสถานการณและการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย

ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของ หรอทไดรบมอบหมาย

กฎหมายทเกยวของการขนสงทางราง

พระราชบญญตจดวางการรถไฟแลทางหลวง พ.ศ. 2464 พระราชบญญตจดวางการรถไฟแลทางหลวง พ.ศ. 2477 พระราชบญญตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ. 2494 พระราชบญญตวาดวยการจดหาอสงหารมทรพยเพอกจการขนสงมวลชน พ.ศ. 2540 พระราชบญญตการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2543

2.1.2.2 การขนสงทางน า

พระราชบญญตการกกเรอ พ.ศ. 2534 พระราชบญญตสงเสรมการพาณชยนาว พ.ศ. 2521 พระราชบญญตการรบขนของทางทะเล พ.ศ. 2534 พระราชบญญตการจ านองเรอและบรมสทธทางทะเล พ.ศ. 2537 พระราชบญญตปองกนเรอโดนกน พ.ศ. 2522 พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. 2481 พระราชบญญตเรอไทย (ฉบบท 6) พ.ศ. 2540 พระราชบญญตการทาเรอแหงประเทศไทย พ.ศ. 2494 พระราชบญญตการทาเรอแหงประเทศไทย (ฉบบท 5) พ.ศ. 2543 พระราชบญญตการเดนเรอในนานน าไทย พ.ศ. 2456 พระราชบญญตการเดนเรอในนานน าไทย (ฉบบท 15) พ.ศ. 2540 กฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมเจาทา กระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2558 ดานกฎหมายทเกยวของกบความมนคงทางทะเล และทเกยวของกบสากลไดแกองคการ

ทางทะเลระหวางประเทศ มดงน 1) พระราชบญญตใหอ านาจทหารเรอปราบปรามการกระท าผดบางอยางทางทะเล พ.ศ. 2490 2) พระราชบญญตเพมอ านาจต ารวจในการปองกนและปราบปรามการกระท าผดทางน า พ.ศ.

2496 (ควบคมการกระท าผดในเรอหรออากาศยานทางน า) 3) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการกระท าอนเปนโจรสลด พ.ศ. 2534 4) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ.2539 (การคาประเวณในเรอ)

Page 47: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 11

5) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2551 (การคามนษยโดยขนสงทางเรอ)

6) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ.2542 (เกยวกบยาเสพตด) 7) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามยาเสพตด พ.ศ.2519 8) พระราชบญญตฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด พ.ศ.2545 9) พระราชบญญตมาตรการในการปราบปรามผกระท าผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ.2534 10) พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ.2522 11) พระราชบญญตวตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ.2518 12) พระราชบญญตวธพจารณาคดยาเสพตด พ.ศ.2550 13) พระราชบญญตอาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด ดอกไมเพลง และสงเทยมอาวธปน

พ.ศ.2490 (การลกลอบขนอาวธเถอนทางเรอ) 14) พระราชบญญตควบคมการสงออกไปนอกราชอาณาจกรซงอาวธยทธภณฑและสงทใชใน

การสงคราม พ.ศ.2495 15) พระราชบญญตควบคมยทธภณฑ พ.ศ.2530 (ยทธภณฑคออาวธสงคราม) 16) พระราชก าหนดปองกนการใชสารระเหย พ.ศ.2533 17) พระราชบญญตการปฏบตตออากาศยานทกระท าผดกฎหมาย พ.ศ.2553

อนสญญาทประเทศไทยไดเขาเปนภาคแลวมจ านวน 13 ฉบบดงน 1) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยองคการทางทะเลระหวางประเทศ ค.ศ. 1948 (IMO 1948) 2) ขอแกไข ค.ศ .1991ของอนสญญาระหวางประเทศวาดวยองคการทางทะเลระหวางประเทศ

(Amendment 1991 to IMO Convention) 3) ขอแกไข ค.ศ.1993 ของอนสญญาระหวางประเทศวาดวยองคการทางทะเลระหวางประเทศ

(Amendments 1993 to IMO Convention) 4) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยกฎขอบงคบระหวางประเทศเพอปองกนเรอโดนกนในทะเล

ค.ศ .1972 (COLREG 1972) 5) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยความปลอดภยแหงชวตในทะเล ค.ศ.1974 (SOLAS 1974)

ซงเปนอนสญญาแมทประเทศไทยน ามาออกกฎหมายใหสอดคลองกบ Code หลกทบงคบใชในดานการรกษาความปลอดภยและความมนคง โดยประเทศไทยไดน ามาออกเปนประกาศตามขอก าหนดของประกาศคณะปฏวตฉบบท 58 ในขอ 11/2 ของ อนสญญา SOLAS ซงก าหนดเรอง International Ship and Port facility Security Code (ISPS Code)

6) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการอ านวยความสะดวกในการเดนเรอระหวางประเทศ ค.ศ.1965 (FAL 1965)

7) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยแนวน าบรรทก ค.ศ.1966 (LL 1966)

Page 48: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

8) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยองคการดาวเทยมทางทะเลระหวางประเทศ (INMARSAT 1976)

9) ความตกลงดานการปฏบตการเกยวกบอนสญญาระหวางประเทศวาดวยองคการดาวเทยมทางทะเลระหวางประเทศ (INMARSAT OA 1976)

10) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการวดขนาดตนเรอ ค.ศ.1969 (TONNAGE 1969) 11) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยมาตรฐาน การฝกอบรม การออกประกาศนยบตร และการ

เขายามของคนประจ าเรอ ค.ศ.1978 ตามทแกไข ค.ศ .1995 (STCW 78/95) 12) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการเตรยมการ การปฏบตการ และ ความรวมมอในการ

ปองกน และขจดมลพษน ามน ค.ศ.1990 (OPRC 1990) 13) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการปองกนมลพษจากเรอ ค .ศ.1973 และพธสาร

ค.ศ.1978 (MARPOL 73/78) Annex I และ II อนสญญาทอยในระหวางการด าเนนการเขาเปนภาคจ านวน 2 ฉบบ

1) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยความรบผดทางแพงส าหรบความเสยหายอนเกดจากมลพษของน ามน ค.ศ.1969 (CLC 1969)

2) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการจดตงกองทนระหวางประเทศเพอชดใชความเสยหาย อนเนองมาจากมลพษของน ามน ค.ศ.1971 (FUND 1971)

ใหยดประกาศกระทรวงคมนาคม เร อง ก าหนดเงอนไขในการอนญาตใหประกอบกจการทาเรอซงเปนกจการคาขายอนเปนสาธารณปโภคอนกระทบกระเทอนถงความปลอดภยหรอผาสกของประชาชน ตามขอ 3(9) แหงประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 ลงวนท 26 มกราคม พ.ศ. 2515 (ฉบบท 2) ซงลงนามโดยทานจอมพลถนอม กตตขจร เปนกฎหมายหลกในการออกประกาศฯทเกยวของกบการรกษาความปลอดภย

2.1.2.3 การขนสงทางอากาศ

แผนงานและกฎหมายทเกยวของกบการขนสงทางอากาศ พระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ. 2497 พระราชบญญตการเดนอากาศ (ฉบบท 10) พ.ศ. 2542 พระราชบญญตวาดวยการปฏบตตออากาศยานทกระท าผดกฎหมาย พ.ศ. 2519 พระราชบญญตวาดวยการปฏบตตออากาศยานทกระท าผดกฎหมาย (ฉบบท2) พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการทาอากาศยานแหงประเทศไทย พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการรบขนทางอากาศระหวางประเทศ พ.ศ. 2558 พระราชบญญตวาดวยความผดบางประการตอการเดนอากาศ พ.ศ. 2558 กฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมการบนพลเรอน กระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2558 อนสญญาและความตกลงระหวางประเทศทเกยวกบการปองกนและปราบปรามการกอการ

รายทง 12 ฉบบประกอบดวย

Page 49: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 13

1) อนสญญาวาดวยความผดบนอากาศยาน Convention on Offences and Certain Other Acts Committed On Board Aircraft ("Tokyo Convention", 1963)

2) อนสญญาวาดวยการปราบปรามการยดเครองบนโดยมชอบ Convention for the Suppression of Unlawful Seizure of Aircraft ("Hague Convention", 1970)

3) อนสญญาวาดวยการปราบปรามความผดตอความปลอดภยของอากาศยาน Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Civil Aviation ("Montreal Convention", 1971)

4) อนสญญาวาดวยการปองกนและลงโทษความผดตอผ ท ไดรบความคมกนทางการทต Convention on the Prevention and Punishment of Crimes Against Internationally Protected Persons (1973)

5) อนสญญาวา ดวยการตอตานการลกพาตว International Convention Against the Taking of Hostages ("Hostages Convention", 1979)

6) อนสญญาวา ดวยการตอตานการใชอาวธนวเคลยร Convention on the Physical Protection of Nuclear Material ("Nuclear Materials Convention", 1980)

7) ความตกลงในการปราบปรามความผดตอทาอากาศยานพลเรอน Protocol for the Suppression of Unlawful Acts of Violence at Airports Serving International Civil Aviation, supplementary to the Convention for the Suppression of Unlawful Acts against the Safety of Civil Aviation (Extends and supplements the Montreal Convention on Air Safety), (1988)

8) อนสญญาวาดวยการปราบปราบการกระท าผดตอการเดนเรอ Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation, (1988)

9) อนสญญาว า ดวยความปลอดภยของไหลทวป Protocol for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Fixed Platforms Located on the Continental Shelf (1988)

10) อนสญญาตอตานระเบดพลาสตก Convention on the Marking of Plastic Explosives for the Purpose of Detection (1991)

11) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยปราบปรามการใชระเบดกอการราย International Convention for the Suppression of Terrorist Bombing (1997)

12) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการปราบปรามเครอขายทางการเงนของการกอการรายInternational Convention for the Suppression of the Financing of Terrorism (1999)

โดยไดแสดงการเชอมโยงแผนความมนคงภาคการขนสงนกบ นโยบาย แผนงาน และยทธศาสตร ทงระดบชาต และระดบกระทรวง ดงแสดงในรปท 2.2

Page 50: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท

2 ทบ

ทวนน

โยบา

ย แผ

น ยท

ธศาส

ตร แ

ละกฎ

หมาย

ทเกย

วของ

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

หนา 2

- 14

โค

รงกา

รศกษ

าจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1

ยทธศ

าสตร

การพ

ฒนา

โครง

สราง

พ นฐา

นดาน

คมนา

คมขน

สงไท

ย ป

2558

-256

5 (1

)กา

รสรา

งควา

มมนค

งและ

ความ

ปลอด

ภยใน

การเด

นทาง

และก

ารขน

สง แ

ละกอ

ใหเก

ดการ

พฒนา

ทยงย

นและ

เปนม

ตรกบ

สงแว

ดลอม

นโยบ

ายแผ

นผนก

ก าลง

และท

รพยา

กรเพ

อการ

ปองก

นประ

เทศ

(4)

ใหมก

ารจด

ท ารา

ยละเ

อยดก

ารด า

เนนก

ารอน

จ าเป

นเพอ

ใหสว

นราช

การ

พลเร

อน ร

ฐวสา

หกจ

และเ

อกชน

สามา

รถสน

องคว

ามตอ

งการ

ดาน

ก าลง

คน ย

ทโธป

กรณ

อาคา

รสถา

นท ส

งปลก

สราง

และ

สงอ า

นวยค

วาม

สะดว

กการ

แพทย

และก

ารสา

ธารณ

สขกา

รขนส

ง กา

รสอส

าร ก

ารสง

ก าลง

และ

การซ

อมบ า

รง ก

ารบร

การแ

ละสา

ธารณ

ปโภค

ใหมา

กทสด

ทงกอ

น ใน

ระหว

าง แ

ละภา

ยหลง

ภาวะ

ไมปก

ยทธศ

าสตร

การเต

รยมพ

รอมแ

หงชา

ตพ.ศ

. ๒๕๕

๗-๒๕

๖๑

เปนย

ทธศา

สตรใ

นการ

บรหา

รวกฤ

ตการ

ณส า

หรบร

บมอก

บภยค

กคาม

ในรป

แบบต

างๆ

ทงทเ

กดจา

กภยธ

รรมช

าตแล

ะภยท

มนษย

สราง

ขน โด

ยการ

มงระ

ดมสร

รพก า

ลงจา

กทกภ

าคสว

นใหส

ามาร

ถด าเ

นนงา

นรวม

กนอย

างม

ประส

ทธภา

พเพอ

ปองก

น แก

ไข บ

รรเท

าและ

ฟนฟค

วามเ

สยหา

ยของ

ประเ

ทศ

แผนร

กษาค

วามม

นคงภ

ายใน

ราชอ

าณาจ

กร ป

ระจ า

ป พ.

ศ. 2

558-

2560

3)

ดาน

การก

อการ

รายแ

ละอา

ชญาก

รรมข

ามชา

ต 4)

ดาน

ความ

มนคง

พเศษ

5)

ดาน

การก

อเหต

รนแร

งในพน

ทจงห

วดชา

ยแดน

ภาคใ

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภย

แหงช

าต พ

.ศ. 2

558

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภยแ

หงชา

ต พ.

ศ. 2

558

มอบใ

หกระ

ทรวง

คมนา

คม

มบทบ

าทแล

ะหนา

ท ดง

น 1.

จดท า

แผนส

นบสน

นการ

ปฏบต

งานใ

นภาว

ะฉกเ

ฉนดา

นคมน

าคมใ

หสอด

คลอง

กบแผ

นการ

ปองก

นและ

บรรเท

าสาธ

ารณภ

ยแหง

ชาต

2.ปร

บปรง

เสนท

างแล

ะโคร

งขาย

คมนา

คม ส

นบสน

นภาร

กจกา

รสงก

าลงบ

ารง พ

รอมท

งแก

ไขเส

นทาง

เพอป

องกน

และล

ดผลก

ระทบ

จากส

าธาร

ณภย

3.จด

ใหมเ

สนทา

งส าร

อง เส

นทาง

เลยง

หรอ

ท าทา

งชวค

ราว

รวมท

งซอม

และด

ดแปล

งแก

ไขสง

อ านว

ยควา

มสะด

วกใน

ระบบ

คมนา

คมเพ

อสนบ

สนนก

ารปฏ

บตงา

นของ

กองบ

ญชา

การป

องกน

และบ

รรเท

าสาธ

ารณ

ภยแห

งชาต

และ

กองอ

านวย

การ

กองบ

ญชาก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภยใ

นพนท

4.

สนบส

นนกา

รอพย

พเคล

อนยา

ยประ

ชาชน

ออกจ

ากพน

ทประ

สบภย

หรอ

เสยง

ตอกา

รเก

ดสาธ

ารณภ

ย เพ

อใหป

ระชา

ชนมค

วามป

ลอดภ

ย 5.

สนบส

นนขอ

มลเส

นทาง

สญจร

เสนท

างเล

ยงพน

ทเสย

งภย

และพ

นทปร

ะสบภ

ยส าห

รบปร

ะชาช

น 6.

บรณะ

ฟนฟ

เสนท

างคม

นาคม

ทไดร

บควา

มเสย

หายใ

หสาม

ารถใ

ชงาน

ไดอย

างรว

ดเรว

7.

จดท า

ระบบ

ฐานข

อมลท

รพยา

กร เพ

อการ

ปองก

นและ

บรรเท

าสาธ

ารภย

ดานค

มนาค

8.ให

ความ

สนบส

นนงา

นดาน

การจ

ราจร

ในเส

นทาง

ทรบผ

ดชอบ

ทประ

สบภย

9.ปร

ะสาน

งานแ

ละรบ

แจงเห

ตสาธ

ารณภ

ย ภย

ดานค

วามม

นคง แ

ละสถ

านกา

รณฉก

เฉน

ระหว

างหน

วยงา

นในส

งกดค

มนาค

ม หน

วยงา

นทเก

ยวขอ

ง และ

ภาคป

ระชา

สงคม

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งชาต

พ.ศ

. ๒๕๕

๘-๒๕

๖๔

(6) ป

กปอง

รกษา

ผลปร

ะโยช

นแหง

ชาตท

างทะ

เล

(8) เ

สรมส

รางค

วามเ

ขมแข

งและ

ภมคม

กนคว

ามมน

คงภา

ยใน

(13)

พฒนา

ระบบ

การเต

รยมพ

รอมแ

หงชา

ตเพอ

เสรม

สราง

ความ

มนคง

ของช

าต

แผนค

วามม

นคงแ

หงชา

ตทาง

ทะเล

(พ.ศ

. 255

8-25

64)

(3) ย

ทธศา

สตรก

ารสร

างคว

ามสง

บเรย

บรอย

และส

งเสรม

การใ

ชประ

โยชน

จากท

ะเล

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภย

แบ

บบรณ

าการ

ระดบ

กระท

รวงด

านคม

นาคม

(ป

จจบน

คอ

แผนส

นบสน

นการ

ปฏบต

งานใ

นภาว

ะฉกเ

ฉนดา

นคมน

าคม)

ด าเ

นนกา

รจดท

าแผน

ปฏบต

ของห

นวยง

าน

ตงแต

ขนเ

ตรยม

ความ

พรอม

กอนเ

กดภย

ขณะ

เกดภ

ย แล

ะหล

งเกดภ

ย เพ

อใหค

วามช

วยเห

ลอแล

ะสนบ

สนนห

นวยง

านหล

ก ภา

ยใตก

รอบภ

ารกจ

และห

นาทท

ไดรบ

มอบห

มาย

กฎหม

ายทเ

กยวข

องกา

รขนส

ง ทา

งบก

ทางน

า แล

ะทาง

อากา

ศ แล

ะตาง

ประเท

ศ ตว

อยาง

แผนค

วามม

นคงภ

าคขน

สงตา

งประ

เทศ

เชน

ปะ

เทศอ

งกฤษ

สหร

ฐอเม

รกา

และอ

อสเต

รเลย

แผนค

วามม

นคงภ

าคขน

สง ร

ะยะท

1

ยทธศ

าสตร

กระท

รวงค

มนาค

ม ป

2554

-255

8 (ป

รบปร

ง)

(1)

การเช

อมโย

งโครง

ขายร

ะบบข

นสงภ

ายใน

ประเ

ทศแล

ะพฒ

นาจด

เชอม

ตอกบ

ประเ

ทศเพ

อนบา

น (2

)กา

รพฒน

าระบ

บขนส

งใหได

มาตร

ฐานค

วามป

ลอดภ

รปท

2.2 ก

ารเช

อมโย

งแผน

ความ

มนคง

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1 กบ

นโย

บาย

แผนง

าน แ

ละยท

ธศาส

ตร ท

งระด

บชาต

และ

ระดบ

กระท

รวง

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

บทท

2 ทบ

ทวนน

โยบา

ย แผ

น ยท

ธศาส

ตร แ

ละกฎ

หมาย

ทเกย

วของ

Page 51: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 15

2.2 นโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของในตางประเทศ ทปรกษา ไดทบทวนแผนความมนคงภาคขนสงในตางประเทศจ านวน 3 ประเทศ ประกอบดวย ประเทศสหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และออสเตรเลย ตามล าดบ ซงรายละเอยด ดงแสดงในหวขอถดไป

2.2.1 ประเทศสหราชอาณาจกร องคกรก ากบความมนคงในภาคการขนสงในประเทศสหราชอาณาจกร คอหนวยความมนคงดาน

การขนส งและเหต การณฉ ก เฉ น - Transport Security and Contingencies Directorate, หร อ TRANSEC ซงเปนหนวยงานภายใตกลม International Networks and Environment Group (INE) กระทรวงการขนสง (Department for Transport). หนาทก ากบความมนคงดานการขนสงไดขยายคลมดานการขนสงทางอากาศ ทางทะเล รถไฟ (รวมถงรถไฟใตดนลอนดอน รถไฟฟาขนาดเบาดอคแลนด และรถไฟใตดนกลาสโกว) อโมงคขามชองแคบองกฤษ และการขนยายสนคาอนตรายทางรถและทางรางองคกรการขนสงรปแบบหนงรปแบบใดหรอสวนหนงสวนใดของระบบ หรอผประกอบการขนสง หรออตสาหกรรมการขนสง เชน การรถไฟ การทาอากาศยาน และทาเรอ เปนตน เปนหนวยงานหลกในการปฏบตเพอรกษาความมนคงของการขนสงนนๆ การท างานของ TRANSEC อาศยอ านาจตามกฎหมายหลายฉบบ เชน

กฎหมายความมนคงการบน พ.ศ. 2525 กฎหมายความมนคงการบนและทางทะเล พ.ศ. 2533 Security Order อโมงคขามชองแคบองกฤษ พ.ศ. 2537 กฎหมายรถไฟ พ.ศ. 2536 (มาตรา 119-21), พ.ศ. 2538 (มาตรา 54) กฎระเบยบของสหภาพยโรปส าหรบความมนคงการบนและทางทะเล กฎหมายวาดวยการตอตานการกอการราย อาชญากรรมและความมนคง พ.ศ. 2544 กฎหมายการบนพลเรอน พ.ศ. 2549 กฎหมายรถไฟและความมนคงดานการขนสง พ.ศ. 2546 มาตรา 121A กฎระเบยบการขนยายสนคาอนตรายและอปกรณความดนสงแกไขป พ.ศ. 2510 กฎหมายการตรวจตรารกษาความสงบและอาชญากรรม พ.ศ. 2552

การพฒนาแผนงานโครงการของ TRANSEC ตงอยบนหลกการพนฐาน 2 ประการ คอ การจดการกบความเสยง ซงการวเคราะหภยคกคามกบความออนไหวของเปาหมายทเปนไปได

และผลทตามมาหลงการถกโจมต ท าใหสามารถประเมนผลความเสยงทก าลงเผชญอย ความเสยงจะถกจดการดวยการน ามาตรการทเหมาะสมมาใช ในสถานการณทปฏบตได เพอใหความเลยงลดลงอยในระดบทยอมรบได

Page 52: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

พฒนามาตรการอยในระดบเหมาะสมและทปฏบตได นนคอ คาใชจายในการด าเนนการสมดลกบความเสยง และไมเปนภาระมากเกนไปส าหรบอตสาหกรรมผปฏบต เปนมาตรการทปฏบตไดและมความยงยน

ดงไดกลาวมาแลววา ความมนคงดานการขนสงครอบคลมความมนคงดานระบบราง (รถไฟ รถไฟฟาขนาดเบา และรถไฟใตดน) ทางทะเล ดานการบน และการขนยายสนคาอนตราย

ความมนคงทางรถไฟ รถไฟฟาขนาดเบา และรถไฟใตดน

แผนงานความมนคงเชงปกปองโครงขายรถไฟไดพฒนาขนพรอมๆ กบงานของต ารวจขนสงองกฤษ (British Transport Police) ในชวงทศวรรษ 1970 และ 1980 เพอตอบสนองตอการโจมตจาก IRA (หนวยตอสเพอใหกองทพสหราชอาณาจกรถอนก าลงทหารออกจาก Northern Ireland) กระทรวงการขนสงเขารบผดชอบส าหรบความมนคงของรถไฟตอจาก Rail track ในป พ.ศ.2543 และในป พ.ศ. 2544 ไดน าแผนงานความมนคงทางรถไฟแหงชาตมาใช แผนชาตนไดรบการทบทวนและขยายเพมเตมหลงผกอการรายโจมตรถไฟในมาดรด ป พ.ศ. 2547 และในลอนดอน ป พ.ศ. 2548

ส าหรบโครงขายรถไฟใตดนลอนดอน จากเหตการณเหลานน น ามาซงการตดตงโทรทศนวงจรปด(CCTV) ในสถานและบนชานชลา กระทรวงการขนสงเขามารบผดชอบความมนคงของรถไฟใตดนลอนดอนในป พ.ศ. 2546 และกระทรวงเขามาก ากบความปลอดภยของอโมงคชองแคบองกฤษตงแตเรมตนด าเนนการโดยรวมมอกบประเทศฝรงเศส

การทดลองการตรวจคนผโดยสารในรถไฟใตดน ป พ.ศ. 2549 แสดงใหเหนถงประสทธภาพของการใชเครองตรวจและสนขเพอตรวจจบระเบดและรองรอยระเบด ปจจบน ต ารวจขนสงองกฤษ ไดใชสายตรวจสนขเปนงานประจ าตามสถานรถไฟใตดนลอนดอน

แผนงานความมนคงทางรถไฟแหงชาตประกอบดวยมาตรการเพมอกจ านวนหนง รวมถงการตรวจคนสถาน การเฝาระแวดระวงโดยสาธารณชนและพนกงาน มาตรการเหลานไดรบการเฝาสงเกตจากผตรวจกระทรวงการขนสง เพอใหแนใจวาทกฝายไดปฏบตตามอยางสงสด

ความมนคงทางทะเล

กอนทผกอการรายจเครองบนไปโจมตสหรฐฯ ในวนท 11 กนยายน 2544 สหราชอาณาจกรเปนประเทศหนงใน 2-3 ประเทศทมแผนงานความมนคงทางทะเล หลงการโจมตครงนน กระทรวงการขนสงไดแสดงบทบาทน าในการก าหนดกฏเกณฑดานความมนคงทางเรอและสงอ านวยความสะดวกทาเรอระหวางประเทศ ( International Ship and Port Facility Security Code) กฏเกณฑจะใหรายละเอยดสงความตองการทเกยวของกบความมนคงส าหรบรฐบาล การทาเรอ บรษทชปปง กฏเกณฑหลายอยางสรางขนจากวธปฏบตทดของสหราชอาณาจกร

ตอจากนน กระทรวงการขนสงไดแนะน ามาตรการเพมเตม และด าเนนการ กบเรอและทาเรอ กระทรวงฯ ไดกระตนสงเสรมใหหนวยความมนคงของทาเรอใหท าการประเมนภยคกคามและความเสยง เหมอนกบทไดท าในกรณของทาอากาศยาน

Page 53: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 17

ความมนคงดานการบน

แผนงานดานความมนคงดานการบนแหงชาต (National Aviation Security Programme) ไดประกาศใชตงแตกลางทศวรรษ ท 1970

สาระส าคญ คอ บคคลและสงของบนเครองบนทใหบรการแกสาธารณะจะถกตรวจสอบเพอความมนคง เครองบนจะถกตรวจคนในการเขาโซนมนคง (Secure zone) ของทาอากาศยาน

จากเหตการณตรวจพบแผนการวาจะมการระเบดเครองบนบนขามมหาสมทรแอตแลนตกดวยระเบดทจะผลตจากของเหลว เมอเดอนสงหาคม 2549 ขณะน มขอจ ากดนานานาชาต ทจ ากดปรมาณของเหลวทจะตดตวขนไปในหองโดยสาร

หลงการพยายาม (ทถกกลาวหา) เหนอเมองดทรอยต ในวนครสตมาส ป พ.ศ. 2552 ทาอากาศยานในสหราชอาณาจกรไดตดตงเครองตรวจรางกาย (Body scanner) เพอคนหาสงคกคามทมโลหะนอยหรอไมมโลหะ ทสวมตดหรอใกลรางกาย

ตงแตป พ.ศ. 2546 ผมสวนไดเสยดานความมนคงททาอากาศยาน หนวยงานก ากบ และอตสาหกรรมไดมการประเมนภยคกคามและความเสยงพหภาค (Multi Agency Treat and Risk Assessments) การประเมนบงชภยคกคามตอทาอากาศยานจากการกอการรายและอาชญากรรม บทบาทและความรบผดชอบทภาคทงหลายมเพอท าการแกไข. กฎหมายการตรวจตรารกษาความสงบและอาชญากรรม ป พ.ศ. 2552 ออกมาตามขอตกลงน โดยการกอตงกลมทปรกษาความเสยง ซงรายงานความเสยงจะไดรบการพจารณาจากกลมบรหารความมนคงในการสรางแผนความมนคงของแตละทาอากาศยาน

ยทธศาสตรการตอตานการกอการรายของสหราชอาณาจกร (The United Kingdom’s Strategy for Countering Terrorism)

ยทธศาสตรการตอตานการกอการรายไดจดเตรยมขนในป ค.ศ. 2011 เพอใชด าเนนการ ระหวางป ค.ศ. 2011-2015 มสาระส าคญสรปไดดงน ยทธศาสตรในการตอตานการกอการรายของสหราชอาณาจกรจะด าเนนการตอไป ภายใตกลม

งาน 4 กลมงาน ตดตาม (Pursue) : เพอยบยงการโจมต ปองกนมใหเกดขน (Prevent) : เพอยบยงผทจะเปลยนเปนผกอการรายหรอสนบสนนการกอ

การราย ปกปอง (Protect) : เพอเพมความเขมแขงในการปองกนตวเองจากการโจมตของผกอการราย เตรยมพรอม (Prepare) : เพอลดผลกระทบจากการโจมตของผกอการราย

จดประสงคของการตดตามกเพอหยดยงการโจมตจากการกอการราย โดยการตรวจจบและสอบสวนการคกคามตงแตขนแรกสดเทาทเปนไปได ขดขวางกจกรรมกอการรายกอนทจะเปนอนตรายตอสาธารณะ และเมอเปนไปไดกลงโทษผรบผดชอบ

การปองกนมใหเกดขน สหราชอาณาจกรเชอวาเพยงการจบกมและลงโทษจะแกไขปญหาการคกคามได และเชอวานกเปนทศนะของพนธมตรหลกๆทวโลก ดงนนการปองกนม ใหการกอการ

Page 54: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 18 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รายเกดขนจ าเปนตองเปนความพยายามระดบนานาชาต มากเทาๆกบการด าเนนการสวนอนในยทธศาสตรตอตานการกอการราย

จดประสงคของการปกปองกเพอเสรมสรางความเขมแขงในการปองกนการโจมตจากการกอการรายในสหราชอาณาจกรและผลประโยชนของสหราชอาณาจกรนอกประเทศ. ทนบวาเปนความกาวหนาอยางเปนนยส าคญใน 2-3 ปทผานมา ไดแก การท าใหโครงสรางพนฐานของชาตทวกฤตปลอดภย การประเมนและลดความเสยงในสถานททมฝงชนมากๆ และการตรวจตราความปลอดภยของวสดอนตรายซงอาจถกใชโดยผกอการรายในการโจมต สหราชอาณาจกรจะทมเททรพยากรมากขนเพอความมนคงชายแดนโดยการปรบปรงทงเทคโนโลยในการบงชบคคล และ การประสานการตอบสนองเพอบงคบใชกฎหมายดงนน จาก ป ค.ศ. 2011 – 2015 งานปกปองจะมวตถประสงค : เสรมความมนคงชายแดน ลดความเสยงในโครงขายการขนสง เพมความสามารถในการฟนคนสภาพเดมของโครงสรางพนฐาน เพมความปลอดภยในการปกปองแหลงฝงชน

การเตรยมพรอม: ในอก 4 ปขางหนา (ค.ศ. 2011-2015) สหราชอาณาจกรจะ : เสรมสรางขดความสามารถเพอตอบสนองและการฟนคนตอไป จากการกอการรายและเหต

ฉกเฉนอนๆ ปรบปรงการเตรยมความพรอมส าหรบความเสยงทมผลกระทบสงสด ตามผลการประเมน

ความเสยงระดบชาต ปรบปรงความสามารถของการบรการฉกเฉนตางๆ ในการท างานดวยกนระหวางการโจมต

จากการกอการราย ท าใหการสอสารและการแบงปนขาวสารการโจมตจากการกอการราย ดขน

ทมา: www.homeoffice.gov.uk/counter-terrorism 2.2.2 ประเทศสหรฐอเมรกา

โดยแผนความมนคงในภาคการขนสง จะเปนการท างานรวมกนระหวางหนวยงานทรบผดชอบการท างานในการขนสงรปแบบตางๆ ภายใตกระทรวงความมนคงแหงมาตภมสหรฐฯ ไดแก Transportation Security Administrator: TSA หนวยงานหลกทท าหนาทในการรกษาความมนคงปลอดภยดานการคมนาคมและหนวยงาน U.S. Coast Guard: USCG ท างานรวมกบหนวยงานภายนอกอยางกระทรวงคมนาคม (Department of Transportation) และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ในการด าเนนงานตามแผนความมนคงในภาคการขนสง หนาทการสรางความมนคงปลอดภยในระบบคมนาคมขนสงไว 4 ประเดน ไดแก

1) ปองกนและยบยงการกอการรายตอระบบคมนาคมขนสง

Page 55: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 19

2) เพมความเตรยมพรอมและการรบมอภยคกคามทกรปแบบทจะเกดขนกบระบบคมนาคมขนสงทวโลกทสงผลตอประเทศ

3) ปรบปรงประสทธภาพในการใชทรพยากรทเกยวของกบการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบคมนาคมขนสง

4) ปรบปรงดานการรบรและความเขาใจในการท างานรวมกน ขอกฎหมายทเกยวของกบความปลอดภยในการขนสงจะถกรวบรวมอยใน หมวดท 49 ซงเปนบททวาดวยเรองกฎหมายทเกยวของกบการขนสงทงหมด โดยภายในมการแบงออกเปนหมวดยอยทงสน 9 หมวด ไดแก

1) DEPARTMENT OF TRANSPORTATION เปนขอกฎหมายในสวนทเกยวของกบรายละเอยดของหนวยงานและองคกรท มอ านาจหนาทรบผดชอบและระบถงขอบเขตอ านาจของหนวยงานทเกยวของทอยภายใตการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคมขนสง

2) OTHER GOVERNMENT AGENCIES เปนขอกฎหมายในสวนทเกยวของกบรายละเอยดของหนวยงานและองคกรทมสวนเกยวของในหนาทรบผดชอบกบการคมนาคมขนสงทนอกเหนอจากการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคมขนสง

3) GENERAL AND INTERMODAL PROGRAMS กฎหมายทวไปและกฎหมายทเกยวของกบโครงการขนสงแบบตางๆ

4) INTERSTATE TRANSPORTATION กฎหมายทเก ยวของกบการขนสงระหวางรฐในทกรปแบบ

5) RAIL PROGRAMS –ขอกฎหมายทเกยวของกบการขนสงทางรางทงหมด 6) MOTOR VEHICLE AND DRIVER PROGRAMS ขอกฎหมายทเกยวของกบยานพาหนะ

และตวผขบข 7) AVIATION PROGRAMS กฎระเบยบขอบงคบตางๆ ทางการบน กฎหมายขอบงคบทาง

ความปลอดภยทางการบน การควบคมผลกระทบทเกดขนจากจากการบน โครงสรางพนฐานทเกยวของ

8) PIPELINES ขอกฎหมายทเกยวของกบการขนสงทางทอทงหมด ทงในดานความปลอดภย คาธรรมเนยมในการใชงานและหนวยงานทรบผดชอบดแล

9) Miscellaneous ขอกฎหมายเบดเตลด นอกเหนอจากขอกฎหมายอนๆ

โดยแผนความมนคงในภาคการขนสง มดงน แผนความมนคงในภาคการขนสงทางถนน

1) ยทธศาสตรการปองกนและยบยงการกอการรายตอระบบขนสงทางถนน ซงประกอบดวยเปาประสงค 3 ประการ ไดแก

Page 56: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 20 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ด าเนนการแผนงานดานความปลอดภยทมความยดหยนและมประสทธภาพโดยอาศยหลกการบรหารความเสยง ลดความเสยงและผลกระทบ และปรบปรงประสทธภาพของเครอขายการขนสง

เพมความระมดระวงของนกเดนทางและพนกงานภาคการขนสง เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลระหวางหนวยงานในภาคการขนสงทางถนน

2) ยทธศาสตรการสงเสรมการรบมอกบภยคกคามทจะเกดขนกบระบบคมนาคมขนสงทางถนน ซงประกอบดวยเปาประสงค 2 ประการ ไดแก บรหารจดการและลดความเสยงทเกยวของกบโหนดทส าคญ การเชอมโยงและการไหลใน

ระบบขนสงเพอปรบปรงโครงขายโดยรวม เพมความสามารถในการตอบสนองอยางรวดเรว ยดหยนและฟนฟส าหรบเหตการณ

อนตรายทกรปแบบ 3) ปรบปรงประสทธภาพการใชทรพยากรเพอการรกษาความปลอดภยดานการขนสงทาง

ถนน ซงประกอบดวยเปาประสงค 2 ประการ ไดแก สรางการมสวนรวมในการด าเนนการพฒนาดานการขนสงทางถนน ประสานงานและเพมประสทธภาพการวจย พฒนาการจดล าดบความส าคญของความ

เสยง

แผนความมนคงในภาคการขนสงทางราง 1) แผนการรกษาความปลอดภยของการขนสงมวลชนทางราง มเปาประสงคดงน

ขยายความรวมมอเพอชวยเพมการรกษาความปลอดภย พฒนาพนฐานการรกษาความปลอดภยอยางตอเนอง เพมหนวยงานส าหรบรกษาความปลอดภยมากยงขน เพมประสทธภาพในดานขอมลความปลอดภย กลยทธในดานขอมลเปนกลยทธส าคญท

น ามาใชในการรกษาความปลอดภยของระบบขนสงมวลชนและการรถไฟ ใชเครองมอรกษาความปลอดภยเพอลดความเสยงใหนอยลง ใชเทคโนโลยรวมกบการ

ฝกฝนการรบมอกบสถานการณ 2) แผนการรกษาความปลอดภยของการขนสงสนคาทางราง มเปาประสงคดงน

ประเมนสถานการณคกคามระดบสงในระบบขนสงทางรางในเขตเมองใหญ ทบทวนและท าความเขาใจกบสถานการณอยางละเอยด ประเมนความคดเหนตอความปลอดภยขององคกร เพมความระมดระวงกบพนกงานในระบบขนสงสนคาทางราง เพมความรและแบงปนขอมลในกลมผรกษาความปลอดภยระบบขนสงทางราง บรหารและลดความเสยงทจะเกดกบสถาน ตวราง และจดทส าคญๆ

Page 57: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 21

เพมความสามารถการตอบสนองอยางรวดเรว และฟนฟความเสยหายทเกดขน จดทรพยากรใหเหมาะสมตามล าดบความส าคญและความเสยงทอาจเกดขน เพมการมสวนรวมของแตละภาคสวนในการพฒนาและด าเนนงาน ตรวจสอบการ

ประสานงาน เพมการวจยพฒนาการจดล าดบความเสยง

แผนความมนคงในภาคการขนสงทางน า นโยบายการรกษาความปลอดภยทางทะเล เกดขนในป 2004 โดยไดก าหนดแนวทางและแผนงานทจ าเปน 8 แผนงาน ประกอบดวย

1) แผนแหงชาตเพอใหบรรลความตระหนกถงผลประโยชนของชาตทางทะเล 2) แผนบรณาการขาวทางทะเลของโลก 3) แผนรบมอภยคกคามของการด าเนนการเดนเรอ 4) แผนยทธศาสตรการประสานงานและเชอมตอขยายงานทางทะเลระหวางประเทศ 5) แผนการกคนโครงสรางพนฐานทางทะเล 6) แผนความปลอดภยของระบบการขนสงทางเรอ 7) แผนการรกษาความปลอดภยพาณชยนาว 8) แผนการเชอมตอขยายงานทางทะเลภายในประเทศ

แผนความมนคงในภาคการขนสงทางอากาศ ประสานความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยทางการบน ทงภาครฐและเอกชน เพอเพมประสทธภาพในการตรวจสอบปองกนและยบยงภยคกคามทางอากาศ รวมทงปดชองโหวและลดผลกระทบทเกดขน

แผนความปลอดภยทางอากาศ ประกอบดวย 7 แผนงาน 1) แผนงานความมนคงในระบบขนสงทางอากาศ 2) แผนปฏบตการเพอตอบสนองตอภยคกคามทางอากาศ 3) แผนฟนฟระบบขนสงทางอากาศ 4) แผนเฝาระวงและบรณาการหนวยสบสวนราชการทางอากาศ 5) แผนลดทอนภยคกคามทางอากาศระหวางประเทศ 6) แผนการเชอมตอดานความมนคงภายในประเทศ 7) แผนการเชอมตอดานความมนคงระหวางประเทศ

2.2.3 ประเทศออสเตรเลย ประเทศออสเตรเลย แยกหนวยงานในการดแลความมนคงในภาคขนสง ออกเปน 2 สวน คอ (1) กฎระเบ ยบและกฎหมายความม นคงในการขนสงทาง ภาคพ น (Surface Transport

Security) ซงประกอบดวย การขนสงทางระบบราง การขนสงผโดยสารโดยใชรถโดยสาร

Page 58: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 22 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ประจ าทาง และการขนสงผโดยสารทางเรอ (passenger ferries) จะเปนความรบผดชอบหลกของแตละรฐและรฐบาลของดนแดนพเศษของออสเตรเลย ภาระงานน อย ในความรบผดชอบหลกของคณะกรรมการดานความปลอดภยและมนคงดานการขนสง (Transport Security Committee, TSC) ซงอยภายใตคณะกรรมการเจาหนาทอาวโสดานการขนสงและโครงสรางพนฐาน และ

(2) กฎระเบยบ ขอปฏบต และกฎหมายดานความปลอดภยในภาคการขนสงทางอากาศและการขนสงทางน าของประเทศออสเตรเลย อย ในความรบผดชอบหลก ของกรมการพฒนาโ ค ร ง ส ร า ง พ น ฐ า น แ ล ะ ภ ม ภ า ค (Department of Infrastructure and Regional Development) ของรฐบาลออสเตรเลย ท างานภายใตกฎหมายทเกยวของดงน 1) ขอตกลงดานความมนคงในการขนสงทางภาคพน (Intergovernmental Agreement

in Surface Transport Security, IGA) 2) ยทธศาสตรดานความปลอดภยและความม นคงในการขนสงทางภาคพนแหงชาต

(National Surface Transport Security Strategy, NSTSS) 3) ความมนคงดานการขนสงทางอากาศ 4) ความมนคงทางทะเล (Maritime Security)

โดยแผนความมนคงในภาคการขนสง มดงน แผนความมนคงในภาคการขนสงทางภาคพน (Surface Transport Security) ใชกบการขนสงทางระบบราง การขนสงผ โดยสารโดยใชรถโดยสารประจ าทาง และการขนสงผโดยสารทางเรอ (passenger ferries)

1) แผนลดความเส ยงจากการตกเปนเปาหมายของการกอการรายในภาคการขนสงทางภาคพน

2) แผนเพมการวางแผนการรกษาความปลอดภยท สอดคลองกนท วประเทศรวมถงเพ มมาตรการปองกนในระบบการขนสงทางภาคพน

3) แผนใหความชวยเหลอภาคการขนสงทางภาคพนทวออสเตรเลย เพอใหเปนไปอยางมนคงและมประสทธภาพมากขน

แผนความมนคงในภาคการขนสงทางน า (Maritime Security) 1) แผนความมนคงส าหรบผเขารวมในอตสาหกรรมการเดนเรอ 2) แผนความมนคงทางทะเล 3) แผนความมนคงส าหรบเรอและ ISSCs 4) แผนความมนคงในพนทนอกชายฝง (Offshore Facilities Security) 5) แผนการรกษาความปลอดภยของทาเทยบเรอ

Page 59: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 23

แผนความมนคงในภาคการขนสงทางอากาศ (Aviation Transport Security) 1) แผนการบรรเทาผลกระทบของความเส ยงท ส าคญเพอรกษาความปลอดภยและความ

มนคงของการขนสงทางอากาศและประชาชนทวไป 2) แผนความรวมมอทมประสทธภาพระหวางภาครฐและอตสาหกรรมการบน 3) แผนการวางแนวทางของความตองการของขอก าหนดดานกฎระเบยบกบแนวทางการ

ปฏบตระหวางประเทศ 4) แผนลดความยงยากใหนอยทสดส าหรบผโดยสารและการอ านวยความสะดวกตอการขนสง

สนคา

ขอตกลงดานความมนคงในการขนสงทางภาคพน (Intergovernmental Agreement in Surface Transport Security, IGA)

ขอตกลงดานความมนคงในการขนสงทางภาคพน (IGA) จดท าขนเมอ วนท 3 มถนายน 2548 ระหวางเครอจกรภพของออสเตรเลย รฐนวเซาทเวลส รฐวคตอเรย รฐควนสแลนด รฐเวสเทรนออสเตรเลย รฐเซาทออสเตรเลย รฐแทซมาเนย ดนแดนเมองหลวงของออสเตรเลย มสาระส าคญดงน

1) ขอตกลงนเปนความตงใจทจะสนบสนนและควรพจารณาควบคไปกบการตกลงระหวางรฐบาลของการจดการการดานการกอการรายของออสเตรเลย ซงใชกลยทธระดบสงเพอทจะปองกนและจดการกบการการกอการรายในออสเตรเลย

2) เหตการณโลกในปจจบนไดเพมความตระหนกในดานความมนคง โดยมงเนนความตงใจในความจ าเปนทจะรกษาความปลอดภยใหแกระบบการขนสงทางภาคพนทส าคญระดบชาตจากเศรษฐกจและความเสยหายทางสงคมและเศรษฐกจเกดขนจากการโจมตการขนสงทางบกของผกอการรายหรอในรปแบบอนจากการแทรกแซงทไมชอบดวยกฎหมาย

3) การระเบดของรถไฟทนอกเมองแมดรดเมอวนท 11 มนาคม 2547 ไดแสดงใหเหนถงขดความสามารถและความตงใจของผกอการรายทจะโจมตระบบขนสงผโดยสารทางบก

4) สภาของรฐบาลออสเตรเลยไดรบรองการพฒนาขอตกลงนตามทไดแนะน าจากสภาการขนส ง ออส เ ต ร เ ล ย (Australian Transport Council) แล ะคณะกร รม กา รต อต า นผกอการรายแหงชาต (The Council of Australian Governments)

5) ขอตกลงมความจ าเปนเนองจากผลในการประสบผลส าเรจในการรกษาความปลอดภยทางดานขนสงทางภาคพนตองการการท างานรวมกนของรฐบาลทกฝายในการควบคมอ านาจ การประสานงานทวเขตอ านาจของประเทศ และการสนบสนนและการท างานรวมกนของผด าเนนการขนสงทางภาคพนและชมชน

6) รฐบาลมบทบาทส าคญในดานการรกษาความปลอดภยทางการขนสงทาง ภาคพน ซ งประกอบดวยนกวางแผนและนกพฒนาระบบการขนสงทางบกนกลงทนในภาคสวนการ

Page 60: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 24 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ขนสงทางภาคพน และผควบคมภาคสวนการขนสงทางภาคพน กระทรวงการขนสงทรวมกบผน ากระทรวงและกระทรวงอนๆ ทรบผดชอบเก ยวกบผลของการรกษาความปลอดภยทางการขนสงทางภาคพน

7) ระบบหรอสนทรพยทางการขนสงทางบกบางสวนไดระบวาเปนโครงสรางพนฐานทส าคญของประเทศหรอรฐ ซงสงผลใหขอตกลงนมความเกยวของกบแนวทางส าหรบปองกนโครงสรางพนฐานทส าคญระดบชาตจากผกอการราย ( the National Guidelines for Protecting Critical Infrastructure from Terrorism) (หมายเหต: การขนสงทางภาคพน รวมการขนสงทางบก ทางราง และเรอ Ferry)

2.3 ทฤษฎความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง (Mobility and Security Theory) กจกรรมทแสดงใหเหนชดถงความสมพนธระหวางการเดนทางกบความมนคง ไดแก เหตการณท

ผโดยสารเครองบนตองประสบอยเปนอาจณ นนคอ กระบวนการตรวจกรองผโดยสารในสนามบน ทกวนน ผทเดนทางผโดยสารเครองบนจะตองผานขนตอนตรวจเชคหลายตอหลายครงมการหามน าสงของหลากหลายชนดขนเครอง มการใชเครองมอตรวจสแกนทมความสามารถตรวจทะลทะลวงไดมากกวาในอดต เปนตน

จากภยคกคามของการกอการราย ภาครฐในสงคมประชาธปไตยจงตองใชความพยายามอยางยงในการแจงเตอนพลเมองใหทราบถงภยนตรายทอาจแอบแฝงอย พรอมๆกบการจดใหมความมนคงปลอดภยในการเดนทาง ดวยการใชมาตรการรกษาความมนคงทเหมาะสมความพยายามในการสรางความมนคงดงกลาว จะตองด าเนนการโดยอาศย 3 ทฤษฎ อนไดแก

ทฤษฎการปองปราม (Deterrence Theory) ทฤษฎการจดการภยกอการราย (Terror Management Theory) ทฤษฎกระตนการปองกนตนเอง (Protection Motivation Theory)

ทฤษฎทงสามขางตนนน ตงอยบนตรรกะทวาหากปราศจากการกระตนใหประชาชนตนรตอภยคกคามแลว ประชาชนสวนใหญกจะเกดความประมาทชะลาใจ อนเปนสถานการณทเออตอการโจมตกอการรายโดยทง 3 ทฤษฎ ดงกลาวมสาระส าคญดงน:-

2.3.1 ทฤษฎการปองปราม (Deterrence) หลกการนตงอยบนตรรกะทวา ผกอการรายจะถก “ปราม” มใหปฏบตการราย หากเขาเลงเหนวา

ผลลพธทเขาจะไดนน จะไมคมกบผลเสยทจะเกดขน เชน เมอเขาเหนวา ตนอาจจะไดรบโทษทณฑหนก หรอจะมการกวาดลางปราบปรามจากเจาหนาท รวมถงการใชมาตรการสกดกนทรพยากรของฝายทวางแผนกอการราย ซงกเปนวธปองปรามอยางหนงดวย

Page 61: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 25

ตวอยางของการปองปรามภยคกคามทเหนไดชดเจนอยางยง ไดแก แนวคดทวา “พนาศยอยยบกนทงสองฝาย” ซงเปนหลกคดทชวยปองกนการโจมตดวยอาวธนวเคลยรในชวงสงครามเยน เนองจากวา ในยคนน ประเทศคกรณทงฝายซายและฝายขวา ตางเกรงวา หากฝายใดเปนฝายโจมตกอน ประเทศของตนกจะถกท าลายลางจากการตอบโตของอกฝายหนงเชนกน แตทวา ภายหลงจากเหตการณกอวนาศกรรมทกรงนวยอรก ในเดอนกนยายน 2544 (9/11) แลว เจาหนาทความมนคงของประเทศตะวนตก จงไดตระหนกถงภยจากรปแบบใหมของการกอการราย ซงผปฏบตการไมมประเทศทอยททราบแนชด อกทงมการน าเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการปฏบตการกอวนาศกรรมทรนแรงยงๆขนดวย

หลงจากนน กลยทธในการปองปราม จงตองหนมาเนนการหาขอมลขาวสารทกวางขวางครอบคลมมากขน รวมทงการใชเทคโนโลยมาชวยในการสบคน และการสกดกนทรพยากร และการปฏบตการของผกอการราย ในสหรฐอเมรกาเอง ไดมการสรางโปรแกรมหรอแบบจ าลองเพอใชในการคาดการณพฤตกรรมของผกอการดวย แตทวา พฤตกรรมของมนษยนน เปนสงทมอาจพยากรณไดโดยงาย ดงนน เจาหนาทความมนคงของประเทศตะวนตก จงยงคงเนนในดานการหาขาวเปนส าคญ เพอใหไดขอมลมาเพอสกดกนทรพยากร หรอแผนของผกอการราย ในปจจบน เทคนคการหาขาวไดพฒนาไปมาก มการรวบรวมและจดเกบขอมลขาวสารในปรมาณสง เปนฐานขอมลทกวางขวางมหาศาลกวาทเคยมตลอดมาในอดตรวมถงการเกบขอมลชาวตางชาตและชาวอเมรกนในเชงลบโดย หนวยความมนคงแหงชาต (National Security Agency : NSA) ภายใตปฏบตการ PRISM (ดงแสดงตวอยางในรปท 2.3 รายการและรายละเอยดทไดเฝาระวงผานทางหลายชองทางจากผใชงานจรง บนหนาเวบPRISM) ตงแตป 2007 และถกเปดเผยโดย Edward Snowden ป 2013 ซงไดถกสงใหทบทวนโดย President Obama ดงตวอยางค าแถลง 17.1.2014 ดงน

……….. This brings me to the program that has generated the most controversy these past few months -- the bulk collection of telephone records under Section 215.Let me repeat what I said when this story first broke:This program does not involve the content of phone calls, or the names of people making calls. Instead, it provides a record of phone numbers and the times and lengths of calls -- metadata that can be queried if and when we have a reasonable suspicion that a particular number is linked to a terrorist organization.

Why is this necessary? The program grew out of a desire to address a gap identified after 9/11. One of the 9/11 hijackers -- Khalid al-Mihdhar -- made a phone call from San Diego to a known al Qaeda safe-house in Yemen. NSA saw that call, but it could not see that the call was coming from an individual already in the United States. The telephone metadata program under Section 215 was designed to map the communications of terrorists so we can see who they may be in contact with as quickly as possible. And this capability could also prove valuable in a crisis. For example, if a bomb goes off in one of our cities and law

Page 62: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 26 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

enforcement is racing to determine whether a network is poised to conduct additional attacks, time is of the essence. Being able to quickly review phone connections to assess whether a network exists is critical to that effort.

…..

For all these reasons, I believe we need a new approach. I am therefore ordering a transition that will end the Section 215 bulk metadata program as it currently exists, and establish a mechanism that preserves the capabilities we need without the government holding this bulk metadata.

…….. During the review process, some suggested that we may also be able to preserve the capabilities we need through a combination of existing authorities, better information sharing, and recent technological advances. But more work needs to be done to determine exactly how this system might work.

Because of the challenges involved, I’ve ordered that the transition away from the existing program will proceed in two steps. Effective immediately, we will only pursue phone calls that are two steps removed from a number associated with a terrorist organization instead of the current three. And I have directed the Attorney General to work with the Foreign Intelligence Surveillance Court so that during this transition period, the database can be queried only after a judicial finding or in the case of a true emergency.

….. One thing I’m certain of: This debate will make us stronger. And I also know that in this time of change, the United States of America will have to lead. It may seem sometimes that America is being held to a different standard. And I'll admit the readiness of some to assume the worst motives by our government can be frustrating. No one expects China to have an open debate about their surveillance programs, or Russia to take privacy concerns of citizens in other places into account. But let’s remember: We are held to a different standard precisely because we have been at the forefront of defending personal privacy and human dignity.

As the nation that developed the Internet, the world expects us to ensure that the digital revolution works as a tool for individual empowerment, not government control. Having faced down the dangers of totalitarianism and fascism and communism, the world expects

Page 63: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 27

us to stand up for the principle that every person has the right to think and write and form relationships freely -- because individual freedom is the wellspring of human progress.

รปท 2.3 ตวอยางรายการและรายละเอยดทเฝาระวงบนหนาเวบPRISM 2.3.2 ทฤษฎการจดการภยกอการราย (Terror Management)

กอนทภาครฐจะสามารถด าเนนการหาขาวสาร ซงบางครงอาจตองลวงละเมดสทธสวนบคคลบางนน ภาครฐจะตองไดรบความเหนชอบยนยอมจากประชาชนของตน ใหมการด าเนนการเชนนนเสยกอน ดงนน จงจ าเปนททางภาครฐจะตองด าเนนการใหประชาชนไดตระหนกถงภยคกคามจากการกอวนาศกรรม ทงน เพอใหประชาชนเหนพอง และยนยอมใหภาครฐสามารถเขาถงขอมล หรอวาเหนพองกบการจ ากดเสรภาพบางสวน เปนตน ทงนเพอวตถประสงคในการปองปรามการกอการรายนนเอง

การจดการภยกอการราย ตงอยบนหลกการทวา ในกรณทการปองปรามยงไมเพยงพอนน ภาครฐจะตองโนมนาวความคดเหนของประชาชน ใหเหนความนากลวของภยคกคาม เชนการกอวนาศกรรม , การบาดเจบลมตาย, ความเสยหายตอทรพยสน เปนตน ซงภาพลกษณของความนากลวดงกลาว จะเปนปจจยชวยผลกดนใหประชาชนเกดความตนรในเรองน และเหนพองวามาตรการของรฐมสวนชวยปองกน หรอ บรรเทาความรนแรงของภยนตรายดงกลาวได

Page 64: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 28 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ในยคสงครามเยน รฐบาลของสหรฐอเมรกา มมาตรการสรางความตนตวใหกบประชาชน เชนมโครงการฝกอบรมใหเดกนกเรยนรจกวธหลบภยหากเกดการโจมตดวยอาวธนวเคลยร ซงกเปนการสรางภาพลกษณทนากลวแบบหนง และแมแตในยคปจจบน รฐบาลของสหรฐอเมรกากยงตองใชวธสรางภาพความนากลวของภยกอการราย โดยมการเผยแพรขาวสารทางสอสารมวลชนอยเปนระยะๆ ซงมาตรการสรางความตนตวเชนน ยงผลใหประชาชนของเขายอมรบมาตรการตรวจกรอง เชนการตรวจคนรางกายทสนามบน หรอการตดตงกลองโทรทศนวงจรปดตามถนหนทาง ตลอดจนยอมรบใหมการใชงบประมาณเพอความมนคง ซงเปนคาใชจายภาครฐทเพมสงขนเรอยๆในแตละป นอกจากน ยงเกดอตสาหกรรมและบรการตอเนองในเรองของความมนคง อยางมากมายมหาศาล

หลกการจดการในดานน ยงอธบายอกวา เมอเวลาผานไป ผคนจะคอยๆลมเลอนภาพของความนากลวดงกลาว ดงนน ภาครฐจงตองใชมาตรการกระตนเตอนเปนระยะๆ เพอใหประชาชนไดตระหนกถงภยคกคามอยเสมอ แตในขณะเดยวกน กตองระวงมใหประชาชนเกดความหวาดกลวเกนไป แตควรใหเขามความอนใจในระดบทเพยงพอสามารถด าเนนชวตไดเชนปกต มาตรการทางจตวทยาเชนท กลาวน เปนปจจยหนงในการตดสนใจของผโดยสาร เชน จะเดนทางหรอไม หากมการประกาศสถานการณพงระวงในระดบตางๆ เปนตน 2.3.3 ทฤษฎกระตนการปองกนตนเอง (Protection Motivation Theory)

ในสภาวะทมภยคกคาม แตละบคคลจะมพฤตกรรมตอบสนองตอภยคกคามน นแตกตางกน โดยพฤตกรรมนนจะสอดคลองกบระดบความเสยงทตนจะยอมรบได ลกษณะเชนนเรยกวา Risk Homeostasis (การปรบสมดลความเสยง) ซงเปนผลจากการคาดคะเนความเสยหายทแตละบคคลคาดวาจะเกดขน เชน คาใชจายในการซอมแซมบาน เปนตน พฤตกรรมในการยอมรบความเสยงดงกลาว ตงอยบนหลกการ ดงน

1) แตละบคคลจะก าหนดคา ของ “ชวต, ทรพยสน, เสรภาพ” ในระดบทแตกตางกน 2) แตละบคคลจะมระดบความเสยงทตนยอมรบได หรอยอมทนได หรอ ชอบทจะเลอก 3) ระดบความเสยงในขอ 2 จะขนอยกบระดบของผลประโยชนทเขาคาดหวง (จากพฤตกรรม

ทปลอดภย) เมอเปรยบเทยบกบความเสยหาย (จากพฤตกรรมทเสยงภย) 4) การคาดคะเนในขอ 3 จะเปนปจจยก าหนดระดบความเส ยงท บคคลน นจะยอมรบได

กอนทเขาจะใชมาตรการปองกน หรอวา หาทางหลกเลยงภยคกคามนนๆ จากทกลาวขางตน จะเหนไดวา พฤตกรรมของแตละบคคลในการตอบสนองตอภยคกคาม จะขนอยกบ

ความคาดหวงของแตละบคคล วาจะมโอกาสมากนอยเทาใดทจะเกดภยขนกบตวเขาเอง , วามาตรการปองกนทมอยจะมประสทธภาพเพยงใด และตนเองจะสามารถใชมาตรการปองกนนนไดดเพยงใด ซงลกษณะดงกลาวเปนการประเมนผลกระทบทอาจจะเกดกบตวเขาเอง และเขาจะมพฤตกรรมทสอดคลองกบการประเมนเชนนน ดงนน การศกษาพฤตกรรมการปองกนตนเองของประชาชน จงสามารถใชเปนเครองมอในการพยากรณพฤตกรรมของบคคลในสถานการณทมภยคกคามได

Page 65: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 29

จากแนวความคดขางตน ท าใหมการศกษาวจยตอเนองไปถงการจ าแนกกลมบคคลตามพฤตกรรมของกลมในการตอบสนองตอภยคกคาม เรยกวา Situational Theory of Publics ซงทฤษฎดงกลาวอธบายวา เราสามารถจดแบงประชาชนออกเปนกลมๆได โดยการพจารณาปจจยตางๆในพฤตกรรมของเขา ปจจยหลกๆททฤษฎดงกลาวระบถง ไดแก การรบรปญหา (คอการรบรวาจะมผลกระทบตอตนเองหรอไม อยางใด) ระดบของการมสวนรวม (ซงจะมมากนอยเพยงใด ขนอยกบการรบรปญหาของแตละบคคล เชนการรบทราบถงความรนแรงทอาจจะเกดขนจากภยคกคาม) และการรบทราบขอจ ากด (คอทราบวา มปจจยอะไรบางทอยเหนอการควบคมของตนเอง) บคคลจะมปฏกรยาตอบสนองตอภยคกคามเชนไรนน จะขนอยกบปจจยทงสามทกลาวขางตน

2.4 แผนงานและกฎหมายความมนคงในภาคขนสงทเกยวของ

2.4.1 กฎหมายวตถอนตราย (Hazardous Materials) สนคาอนตราย (Dangerous Goods)

นอกจากพระราชบญญตวาดวยวตถอนตราย พ.ศ. 2535 แลว ทปรกษาไดด าเนนการทบทวนและศกษารายละเอยดของกฎกระทรวงทเกยวของอกดวย ดงกฎกระทรวงฉบบท 4 (พ.ศ. 2555) ออกตามความในพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ลงวนท 20 เม.ย. 2555 และนอกจากกฎกระทรวงแลวทปรกษายงไดทบทวนประกาศตางๆ ทเกยวของตามล าดบจากกระทรวงตางๆ ดงตอไปน

เรอง บญชรายชอวตถอนตราย พ.ศ. 2556 เรอง บญชรายชอวตถอนตราย (ฉบบท 7) ลงวนท 3 พ.ย. 2553 เรอง ก าหนดคาธรรมเนยมเกยวกบวตถอนตราย พ.ศ. 2552 ลงวนท 13 พ.ย. 2552 เรอง บญชรายชอวตถอนตราย (ฉบบท 6) พ.ศ. 2552 ลงวนท 3 ก.พ. 2552 เรอง การก าหนดใหสถานประกอบการวตถอนตรายมบคลากรเฉพาะฯ 2551 ลงวนท 18 เม.ย.

2551 เรอง การเกบรกษาวตถอนตรายทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ ลงวนท 18 เม.ย. 2551 เรอง หลกเกณฑในการพจารณาใหความเหนชอบเกยวกบการอนญาตน าเศษ เศษตด และของท

ใชไมได ซงเปนพลาสตกไมวาใชแลวหรอไมกตามเขามาในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 ลงวนท 19 ก.พ. 2551

เรอง การประกนภยความเสยหายจากการขนสงวตถอนตราย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 เรอง การประกนภยความเสยหายจากการขนสงวตถอนตราย พ.ศ. 2549 ลงวนท 23 ก.พ. 2549 เรอง บญชรายชอวตถอนตราย (ฉบบท 3) พ.ศ. 2548 เรอง การขนสงวตถอนตรายทางบก พ.ศ. 2546 ลงวนท 7 พ.ย. 2546

นอกจากพระราชบญญต กฎกระทรวง และประกาศกระทรวงแลว จะเหนวาแนวปฏบตของการทาเรอแหงประเทศไทยกสอดคลองกบกฎหมายขางตน ดงตวอยางทยกมาเกยวกบการทาเรอฯทยดแนว

Page 66: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 30 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ปฏบตในการแบงกลมประเภทสนคาอนตรายตามท IMO ก าหนดไวใน IMDG - Code ออกเปน 3 กลม ดงน

กลมท 1 สนคาอนตรายทการทาเรอฯ ไมอนญาตใหท าการบรรทกหรอขนถายบรเวณหนาทา ณ ทาเรอกรงเทพ

กลมท 2 สนคาอนตรายรายแรง (สนคาอนตรายประเภท ก) การทาเรอฯ อนญาตใหท าการบรรทกหรอขนถายในบรเวณทาเรอกรงเทพได แตตองน าออกทนททขนถายขนจากเรอ

กลมท 3 สนคาอนตรายนอกเหนอจากทก าหนดไวในกลมท 1 และ 2 (สนคาอนตรายประเภท ข) การทาเรอฯ จะรบฝากเกบ ณ บรเวณททาเรอกรงเทพก าหนด โดยมระยะเวลาในการฝากเกบไมเกน 5 วนท าการ นบจากวนเสรจสนการขนถาย

2.4.2 แผนยทธศาสตรเตรยมความพรอม ปองกน และแกไขปญหาโรคตดตออบตใหมแหงชาต

พ.ศ. 2556-2559 ซงเกยวของกบกระทรวงสาธารณสข (กรมควบคมโรค): คณะรฐมนตรเหนชอบเมอ

วนท 28 สงหาคม 2555

ไดก าหนดยทธศาสตร 5 ยทธศาสตรทมความสมพนธเชอมโยงอยางเปนระบบ ตงแตการพฒนาระบบเฝาระวง และปองกนควบคมโรคในคน สตว สตวปา และสงแวดลอม ใหมประสทธภาพอยางตอเนอง เพอสามารถควบคมโรคไดอยางรวดเรว ทนการณ สรางความปลอดภยใหกบประชาชนกลมเสยงและประชาชนทวไป ในขณะเดยวกนกมการเตรยมความพรอมเพอรองรบการระบาดของโรคตดตออบตใหม ซงจะชวยสรางศกยภาพใหประเทศไทยสามารถพงพาตนเองได ลดผลเสยหายทจะเกดขนทงทางเศรษฐกจ และสงคม

ยทธศาสตรท 1 พฒนาระบบเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคภายใตแนวคดสขภาพหนงเดยว ประกอบดวย 5 กลยทธ 41 มาตรการ

ยทธศาสตรท 2 การจดการระบบการเลยง และสขภาพสตว และสตวปา ใหปลอดโรค ประกอบดวย 8 กลยทธ 36 มาตรการ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบจดการความร และสงเสรมการวจยพฒนา ประกอบดวย 3 กลยทธ 19 มาตรการ

ยทธศาสตรท 4 พฒนาระบบบรหารจดการเชงบรณาการและเตรยมความพรอมตอบโตภาวะฉกเฉน ประกอบดวย 4 กลยทธ 26 มาตรการ

ยทธศาสตรท 5 การสอสาร และประชาสมพนธความเสยงของโรคตดตออบตใหม ประกอบดวย 5 กลยทธ 18 มาตรการ

คณะกรรมการอ านวยการเตรยมความพรอม ปองกน และแกไขปญหาโรคตดตออบตใหมแหงชาต ทมรองนายกรฐมนตรเปนประธาน และมปลดกระทรวงคมนาคมรวมเปนกรรมการดวย ไดแตงตงคณะอนกรรมการภายใตคณะกรรมการอ านวยการฯ จ านวน 8 คณะ โดยกระทรวงคมนาคมรวมเปนอนกรรมการ 2 คณะ คอ คณะอนกรรมการขบเคลอนยทธศาสตรเตรยมความพรอม ปองกน และ

Page 67: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 31

แกไขปญหาโรคตดตออบตใหม และคณะอนกรรมการพฒนาระบบบรหารจดการเชงบรณาการ และเตรยมความพรอมตอบโตภาวะฉกเฉน กรณแนวทางการเตรยมความพรอมปองกนและควบคมการระบาดของโรคตดเชอไวรสอโบลาทก

ภาคสวน กระทรวงคมนาคมเปนหนวยงานทเกยวของโดยก าหนดมาตรการทเหมาะสมในการใชบรการระบบขนสงสาธารณะ รวมทงอ านวยความสะดวกการเดนทางในเสนทาง และยานพาหนะใหเจาหนาทปฏบตการในเสนทางทรบผดชอบ

2.4.3 ทบทวนความมนคงภาคขนสงบรเวณแนวชายแดน

ประเทศไทยมพรมแดนตดตอกบประเทศเพอนบาน 4 ประเทศ คอ สหภาพเมยนมารเปนประเทศทมพรมแดนตดตอกนยาวทสด คอ ระยะทาง 2,401 ก.ม. รองลงมา ไดแก สปป.ลาว ระยะทาง 1 ,810 ก.ม. กมพชา ระยะทาง 798 ก.ม. และมาเลเซย ระยะทาง 647 ก.ม. ตามล าดบ

การคาชายแดน ซงเกยวของกบระบบงานของศลกากร สามารถแบงแยกไดเปน 3 รปแบบ คอ 1. น าเขา (Import) หมายถง น าเขามาใชหรอบรโภคในราชอาณาจกร - - น ากลบเขามา (Re – Import) หมายถง สงออกไปกอนแลวจงน ากลบเขามาภายหลง 2. สงออก (Export) หมายถง สงออกไปนอกราชอาณาจกร - - สงกลบออกไป (Re – Export) หมายถง น าเขามากอนแลวจงสงกลบออกไปภายหลง 3. น าผาน หรอ สงผานประเทศ (Transit or Transshipment) หมายถง ขนสงสนคาผาน

ราชอาณาจกร โดยมไดใชประโยชนหรอน าไปสรางรายไดใหเกดขนในประเทศ สนคาประเภทนจะไมมภาระในอนทจะตองเสยภาษ

หมายเหต สนคาผานแดน (Transit Cargo) ใชส าหรบประเทศ Land locked Country ตามอนสญญาบาเซโลนา ค.ศ.1921 สนคาถายล า (Transshipment Cargo) เปนไปตาม มาตรา 58 แหง พ.ร.บ.ศลกากร พ.ศ.2469) ส าหรบการถายล านน ปจจบน กรมศลกากรไดมประกาศท 36/2558 ก าหนดระเบยบปฏบตไวเปนการเฉพาะเรองแลว นอกจากนยงม พ.ร.บ.การขนสงตอเนองหลายรปแบบ พ.ศ. 2548 ออกมาบงคบใชเพอสนบสนนการคาระหวางประเทศตามความผกพนทประเทศไทยมตอนานาประเทศอกดวย โดยมาตรา 4 ในพระราชบญญตน บญญตวา “การขนสงตอเนองหลายรปแบบ” หมายความวา การรบขนของโดยมรปแบบการขนสงทแตกตางกนตงแตสองรปแบบขนไปภายใตสญญาขนสงตอเนองหลายรปแบบฉบบเดยว โดยขนสงจากสถานทซงผประกอบการขนสงตอเนองไดรบมอบของในประเทศหนงไปยงสถานทซงก าหนดใหเปนสถานทสงมอบของในอกประเทศหนง

กฎหมายทควบคมการสงผาน น าผานราชอาณาจกร 1) พ.ร.บ. กกพช พ.ศ. 2507 2) พ.ร.บ. อาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด ดอกไมเพลง และสงเทยมอาวธ พ.ศ. 2490 3) พ.ร.บ. โรคระบาดสตว พ.ศ. 2499

Page 68: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 32 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

4) พ.ร.บ. เชอโรคและพษจากสตว พ.ศ. 2525 5) พ.ร.บ. วตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ. 2518 6) พ.ร.บ. ควบคมการสงออกไปนอกราชอาณาจกรซงอาวธยทธภณฑและสงทใชในการสงคราม พ.ศ.2495 7) พ.ร.บ. ปย พ.ศ. 2518 8) พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 9) พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 10) พ.ร.บ. สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 11) พ.ร.บ. พนธพช พ.ศ. 2518 12) พ.ร.บ. ควบคมยทธภณฑ พ.ศ. 2530

การคาผานแดน หมายถง การคาทเกดขนในรปแบบตางๆ ทประชาชนหรอผประกอบการคาจากประเทศทหนงสงผานประเทศทสองไปยงประเทศทสามหรอจากประเทศทสามผานแดนประเทศทสองมายงประเทศทหนง ทงน แตละประเทศจะตองยนยอมใหมการขนสงสนคาผานแดนกนได

จดผานแดนบรเวณชายแดนไทยกบประเทศเพอนบาน ม 3 ประเภท คอ จดผานแดนถาวร วตถประสงคเพอใหประชาชนทงสองประเทศ นกทองเทยว และยานพาหนะ

สามารถสญจรไปมาเพอการคา การทองเทยว และอนๆ โดยไดรบความเหนชอบจากรฐบาลทงสองประเทศ โดยในสวนของประเทศไทย รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย เปนผลงนามในประกาศกระทรวงมหาดไทย ตามทคณะรฐมนตรเหนชอบ และจะมผลบงคบใชเมอประกาศในราชกจจานเบกษา โดยปกตจดผานแดนถาวรนจะถกก าหนดใหเปนดานศลกากรเสมอ ทงน โดยอาศยอ านาจของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง ออกกฎกระทรวง ตามนยมาตรา 4 แหง พ.ร.บ. ศลกากร พ.ศ. 2469 ประกอบมาตรา 3 และมาตรา 14 แหง พ.ร.บ. ศลกากร (ฉบบท 7) พทธศกราช 2480

จดผานแดนชวคราว เปนการเปดเพอผอนผนใหมการผานแดนได เพอวตถประสงคกรณเหตฉกเฉน จ าเปนเฉพาะคราวเทานน ไมมวตถประสงคเพอเศรษฐกจ การคา และบรเวณใกลเคยงไมมจดผานแดน เมอครบก าหนดเวลาหรอบรรลวตถประสงคแลว จะปดจดผานแดนทนท โดยรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเปนผลงนามในประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศเปดจดผานแดนชวคราว ตามความเหนชอบของคณะอนกรรมการ พจารณาเปดจดผานแดนของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต

จดผอนปรน มวตถประสงคเ พอชวยเหลอประเทศเพอนบานดานมนษยธรรม และสงเสรมความสมพนธของประชาชนในระดบทองถน เพอการผอนปรนใหมการคาขายสนคาอปโภคบรโภค และยารกษาโรคทจ าเปน ซงระดบทองถนของทงสองฝายไดเหนชอบรวมกน ทงนการประกาศเปดจดผอนปรนเปนอ านาจ ของผวาราชการจงหวด และตองไดรบความเหนชอบจากกระทรวงมหาดไทยกอนดวย

Page 69: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 33

ในประเดนการออกกฎกระทรวงเพอก าหนดดานศลกากร นน โดยปกตเปนเรองของนโยบายของรฐบาล ประกอบกบความตองการของประชาชนในพนท ทงน โดยตองค านงถงความพรอมในหลายๆ ด าน เชน ปรมาณการคาชายแดน ณ จดนน ความมนคงของประเทศ ความปลอดภยของประชาชนทไปมาคาขายในบรเวณดงกลาว ความพรอมของหนวยงานศลกากร เจาหนาทตรวจคนเขาเมอง หนวยงานปกครองในพนท ซงประเดนทส าคญยงกคอความคมคาส าหรบการเปดดานศลกากร และความพรอมดานงบประมาณกอสรางดานศลกากรและหนวยงานทเกยวของ รวมตลอดถง อตราก าลงพนกงานเจาหนาททเกยวของซงตองไปประจ าการ ณ จดนน โดยในหลกการแลว จะมแนวทางหรอขนตอนการปฏบตในเรองดงกลาว ดงน

ตามปกจะมขนตอนเรมตนจากความเหนพองตองกนของฝายปกครอง ฝายทหาร ฝายความมนคง ขาราชการ พอคา ประชาชน รวมถงนกการเมองทเกยวของในทกระดบของทองททจะก าหนดตงดานศลกากร ทงน จะตองมขอมลเกยวการประชมหารอหรอประสานงานกบหนวยงานของประเทศเพอนบานทเกยวของจนมความเหนพองดวย ในเรองของการตงดานศลกากร ณ จดนน

เมอไดขอสรปทชดเจนวา จดผานแดนถาวรดงกลาว มความพรอมและเหมาะสม ทจะก าหนดตงดานศลกากรแนนอนแลว ฝายปกครองในสงกดกระทรวงมหาดไทย จะเปนผจดท าเรองเสนอใหคณะรฐมนตรมมตหรออนมตใหความเหนชอบเสยกอน

หลงจากทคณะรฐมนตรใหความเหนชอบแลว กจะเปนเรองการจดเตรยมงบประมาณเพอการกอสรางทท าการดานศลกากร และหนวยราชการทเกยวของ โดยในขนตอนนหนวยงานทเกยวของกบการจดหางบประมาณฯ ซงอาจจะเปนหนวยราชการสวนกลางหรอสวนทองถน กได หรอจะเปนงบประมาณทไดจากการบรจาคจากภาคเอกชนกได

กรมศลกากรจะเปนผรบหนาทในการจดรางกฎกระทรวงเพอจดตงดานศลกากรดงกลาว โดยเสนอเรองใหคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณากลนกรองกอนเสนอเรองใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงลงในกฎกระทรวง และประกาศในราชกจจานเบกษา ตอไป

2.5 สรป

จากการศกษาและทบทวนรายละเอยดของกฎหมายตางๆ เรมจากกฎหมายระดบพระราชบญญต และอนบญญตในรปของกฎกระทรวง ประกาศกระทรวง และระเบยบขอบงคบอนๆ รวมถงความตกลงระหวางประเทศ (International Engagements) ในรปของสนธสญญา อนสญญา และอนๆ ทเกยวกบความมนคงภาคการขนสงทงทางบก ทางราง ทางน า และทางอากาศ จะพบวาประเทศไทยเรามไดขาดแคลนกฎหมายและความตกลงระหวางประเทศดงทเขาใจกน แตกลบพบวามกฎหมายทเกยวของพอทจะขบเคลอนการขนสงพรอมกบความมนคงทกภาคสวน เรมจากกฎหมายดานการขนสงทางบก ท ทปรกษา ไดศกษาและทบทวนพรอมกบยกมาดงปรากฏขางตน มรายชอกฎหมายกวา 10 ฉบบ นอกจากกฎหมายระดบพระราชบญญตซงถอวาเปนเครองมอทส าคญส าหรบฝายปกครองแลว ทปรกษายงไดศกษาและทบทวนพรอมยกกฎหมายระดบอน

Page 70: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ รายงานฉบบสมบรณ

หนา 2 - 34 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บญญตหรอกฎหมายล าดบรองซงออกตามความของกฎหมายแมบทขางตนในรปของกฎกระทรวง พ.ศ. 2558 มาใหเหนอกหลายฉบบ

ดานการขนสงทางน า จะเหนไดวามกฎหมายทงระดบพระราชบญญตและอนบญญตมากพอทจะขบเคลอนการขนสงดานนไดอยางสะดวก ซงทปรกษาไดศกษาและทบทวน ดงตวอยางกฎหมายทเกยวกบผลประโยชนและความมนคงทางทะเลและความตกลงระหวางประเทศท เกยวของ ประเทศไทยมคณะกรรมการและคณะอนกรรมการดานกฎหมายและองคกรในดานการรกษาผลประโยชนและความมนคงของชาตทางทะเล มอ านาจหนาทศกษาขอตกลงระหวางประเทศตางๆ เพอสนบสนนการปฏบตใหเปนไปตามกรอบของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทางทะเล ค.ศ.1982 และขอตกลงในระดบภมภาค รวมทง พจารณาผลด ผลเสยของการเขารวมในขอตกลงดงกลาว โดยค านงถงผลประโยชนของชาตเปนส าคญ อกทงศกษารปแบบและขนตอนในการจดตงองคกรทเหมาะสม เพอดแลผลประโยชนของชาตทางทะเล เสนอแนะและใหค าแนะน าเกยวกบการขจดขอพพาท และหลกเลยงขอพพาททางดานทะเลของประเทศไทย เสนอแนะใหแกหนวยงานทเกยวของและรบผดชอบทางทะเล ใหเกดการบรณาการและประสานสอดคลองกบกฎหมายทมอย เพอประโยชนสงสดในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล

ในสวนทเกยวกบความมนคงดานการขนสงทางอากาศ ประเทศไทยมความสมพนธกบองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศมายาวนาน เนองจากประเทศไทยเขาเปนสมาชกองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) โดยเขารวมเปนภาคอนสญญาวาดวยการบนพลเรอนระหวางประเทศ (CICA) นอกจากนแลวประเทศไทยยงไดรบเลอกจากองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) ใหเปนสถานทตงส านกงานภมภาคเอเชยและแปซฟก นบตงแตป พ.ศ. 2498 (ค.ศ. 1955) เปนตนมา และกระทรวงคมนาคมและหนวยงานดานการบนยงไดใหความรวมมอและสนบสนนการด าเนนงานตางๆ ของ ICAO เปนประจ า เชน การเขารวมประชมส าคญตางๆ การจดใหขอมลสถตและความเหนในประเดนท ICAO ไดรองขอ จงท าใหประเทศไทยไดรบความชวยเหลอทางวชาการ (Technical Co-operation) จากองคกรการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) ในรปของโครงการ การประชม การสมมนาและฝกอบรมดานตางๆ ดงนน จากการศกษาและทบทวน จะเหนไดวาแผนความมนคงดานการขนสงทางอากาศ ประเทศไทยไดยดมาตรฐานของ ICAO และมาตรฐานสากลอนๆ ทเกยวของ เหนไดจากการทไทยไดออกพระราชบญญตทเกยวความมนคงดานการขนสงทางอากาศ 2 ฉบบ ในป พ.ศ.2558 คอ พระราชบญญตวาดวยความผดบางประการตอการเดนอากาศ พ.ศ.2558 และพระราชบญญตการรบขนทางอากาศระหวางประเทศ พ.ศ.2558

โดยสรป เน องจากประเทศไทยได เปนภาค ในความตกลงระหวางประเทศ (International Engagements) จงท าใหประเทศไทยตองปฏบตตามพนธะกรณระหวางประเทศ ซงความตกลงระหวางประเทศดงกลาว คอ ขอปฏบตทมผลทางกฎหมาย หลงจากทมผลบงคบใชแลว ไมวาประเทศใดกตามทเปนสมาชกจะตองปฏบตตามเนอหาของอนสญญาและพธสารตางๆ โดยเฉพาะความมนคงในภาคการขนสงทางบก ทางน า และทางอากาศ ทประเทศไทยตองปฏบตตามมาตรฐานสากล ท าใหไทยตองออกกฎหมายอนมตเพอทจะไดน าความตกลงระหวางประเทศดงกลาวเขามาในกฎหมายภายใน

Page 71: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 2 ทบทวนนโยบาย แผน ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 2 - 35

จากการศกษาคนควาหาขอมลและวเคราะหเรอยมา จะเหนไดวาประเทศไทยมกฎหมายทเกยวของกบความมนคงทงดานการขนสงทางบก ทางน า และทางอากาศสอดคลองกบอนสญญาและพธสารตางๆ ทไทยไดเขารวมเปนภาคเกอบครบถวน ยงโดยเฉพาะในชวง 1 ปเศษทผานมาสภานตบญญตแหงชาตกไดสนองตอบนโยบายของรฐบาลเปนอยางด มการแกไขและออกพระราชบญญตตางๆ มากมาย เพอใหทนตอพลวตของสงคม วฒนธรรม การเมอง และเศรษฐกจ อาจกลาวไดวายคนเปนยคทกฎหมายเฟองฟ

อนง แมวาประเทศไทยจะมกฎหมายดานความความมนคงเกยวกบภาคการขนสงทงทางบก ทางราง ทางน า และทางอากาศทสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศเกอบครบถวนสมบรณกตาม แตประเทศไทยเรายงขาดกฎหมายทเกยวกบการตอตานการกอการราย (Anti-terrorism legislation) เฉกเชนนานาอารยะประเทศหรอแมกระทงประเทศทก าลงพฒนาทใหความส าคญกบกฎหมายการตอตานภยจากการกอการรายเปนอยางยง ตวอยางเชน ประเทศในสหภาพยโรปหลายประเทศมกฎหมายตอตานการกอการราย (Anti-terrorist legislation in the European Union) ไมวาจะเปนประเทศสหราชอาณาจกร สาธารณรฐไอแลนด ฝรงเศส เบลเยยม อตาล หรอประเทศในกลมทใชกฎหมายระบบคอมมอนลอว (Anti-terrorism legislation in common law countries) เชน ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา อาฟรกาใต ออสเตรเลย อนเดย เปนตน สวนเหลาประเทศก าลงพฒนาในทวปอเมรกาใต ไมวาจะเปนประเทศชล เปร แอลซลวาดอร ตางกมกฎหมายการตอตานการกอการราย ประเทศเพอนบานเราในกลมอาเซยนกมประเทศฟลปปนส และอนโดนเซย ทมกฎหมายการตอตานการกอการราย ดงนน จงเหนวาถงเวลาแลวทประเทศไทยเราจ าตองมกฎหมายตานภยการกอการรายเพอปองกนมใหเกดเหตการณอนไมพงประสงคดงทเกดขนอยทวทกมมโลกในขณะน

ทายทสดแลว ปญหาไมไดอยทวามกฎหมายครบถวนครอบคลมทกภาคสวนหรอไม เพยงใด แตอยทวากฎหมายทมอยนนใชบงคบไดผลมากนอยแคไหนหรอไมเพยงใด นาจะเปนขอพจารณาและใหความส าคญใหมาก

Page 72: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 3 ผลกำรวเครำะหประเมนสถำนกำรณควำมเสยงของภย

นยำม “ภย”

สถำนกำรณภยควำมมนคง

ควำมหมำยและค ำจ ำกดควำมทเกยวของกบกำรจดกำร

ควำมเสยง

ทฤษฎและวธกำรประเมนควำมเสยง

กำรวเครำะหประเมนสถำนกำรณควำมเสยง

สรปภยควำมมนคงทมตอภำคกำรขนสง

ผลกำรวเครำะหควำมเสยงผลกระทบ

ภยควำมมนคงดำนไซเบอร

สรป

Page 73: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 1

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

ปจจบนภยคกคามดานความมนคงไดกระจายไปทวโลก ในบทนจงไดสรปสถานการณของภยทเกดขน และประเมนความเสยงดานความมนคงภาคขนสง ดงมเนอหาตอไปน

3.1 นยาม “ภย” ทปรกษา ไดสรปค าจ ากดความหรอนยามของกลมค าเพอความชดเจน เชน ความปลอดภย กบ ความ

มนคง และภยสาธารณภย กบ ภยความมนคง ดงน

Security (ความมนคง) เปนค าทใชในระดบกวาง เชน ความมนคงแหงชาต (National Security) ใน USA จะรวมถง การปองกนประเทศและความสมพนธระหวางประเทศ เปนการปองกนประเทศจากการถกโจมต โดยการมกองทพทเพยงพอและการรกษาความลบของประเทศ ค าวาความมนคงแหงชาตใน USA จงหมายถง สถานการณทเกดขนเนองจาก ความไดเปรยบในทางทหารเหนอประเทศหนงหรอกลมประเทศ หรอ ภาวะความสมพนธระหวางประเทศทเปนมตร หรอภาวะทางการทหารทสามารถโตตอบกบการกระท าทเปนศตร ไดส าเรจ ความมนคง จงหมายถง การออกแรงปองกนทรพยสน (ทงทเปนกายภาพ, รางกาย หรอ ทางปญญา) จากการกอกวนทางอาชญากรรมทกรปแบบซงรวมถง การท าลายลาง โดยกลมผกอการราย หรอ อาชญากรทวไป หรอ จากความลมเหลวของเทคโนโลย หรอ ภยธรรมชาต กลาวโดยสรป ความมนคง หมายถง การปองกนสงทมคณคาจากการกอกวนโดยตงใจทกรปแบบ เพอใหเกดความมนคง จ าเปนจะตองมการโตตอบกบสงทคกคามจากภายนอก ดงนนความมนคงจงเปนประเดนระหวางมนษยตอบโตมนษย

Safety (ความปลอดภย) โดยทวไป หมายถง ความไมมภย คอ อยในสถานะทปลอดภย, ปราศจากการถกท าราย ในบรบทของภาคการขนสง จะหมายถง ความปลอดภยจากอบตเหต แนวคดเรอง Safety เกดขนจากความตองการทจะปองกนการบาดเจบหรอเสยชวตจากอบตเหต เชน รถชนกน รถคว า หรอ เครองบนตก เปนตน การคดหมวกนรภย, เขมขดนรภย หรอ ถงลมนรภย กเพอปองกนการบาดเจบ/ตาย เมอเกดอบต เหต หรอเ พอเพมความปลอดภยนนเอง

Page 74: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เพอความเขาใจค าวาความมนคงดขน ขอยกตวอยาง Transport security incident หรอ เหตดานความมนคงในภาคขนสง ซงหมายถง เหตทเกดขนแลวสรางความสญเสยอยางมากตอชวต สภาพแวดลอม ท าใหระบบขนสงหยดชะงก และเศรษฐกจเสยหาย ในพนทเกดเหตกอการราย

กลมผกอการรายยงคงมงทจะโจมตระบบการขนสงตอไป เพราะการโจมตจะท าใหเกดการบาดเจบและเสยชวตจ านวนมาก สรางความเสยหายทางเศรษฐกจอยางมนย และสรางความหวาดกลวและวตกกงวลตอสาธารณชน สวนการบนยงคงเปนเปาหมายหลกของผกอการราย เพราะมลกษณะทดงดดหลายประการ รวมถง สญลกษณของการเปนสายการบนของประเทศ และมลคาความเสยหายทจะเกดขน การทยงไมมเหตการณรายขนาดใหญเกดขน ไมไดหมายความวาจะไมเกด เพราะเหตการณหานด า (Black swan event) ดงเชนเหตการณ 9/11 ในสหรฐ เปนเหตการณทไมมใครคดมากอน แมแตกระทรวงกลาโหมสหรฐ

ในนโยบายการเตรยมพรอมแหงชาต ไดนยามสาธารณภยและภยความมนคง ไวดงน สาธารณภย หมายถง ภยอนมมาเปนสาธารณะ ไมวาเกดจากธรรมชาต หรอมผท าใหเกดขน ซงกอใหเกด

อนตรายแกชวตรางกายของประชาชน หรอความเสยหายแกทรพยสนของประชาชนหรอรฐ ตามกฎหมายเกยวกบการปองกนภยฝายพลเรอน

ภยดานความมนคง หมายถง ภยทสงผลกระทบตอความมนคงของชาต เชน ภยจากการกอวนาศกรรม ภยจากการกอการราย ภยจากทนระเบด/กบระเบด ภยทางอากาศ การกอการจลาจล ภยจากการสรบ และภยจากการสงคราม เปนตน ตามกฎหมายเกยวกบการปองกนประเทศ และกฎหมายเกยวกบการปองกนฝายพลเรอน

ดงนนความมนคงในภาคการขนสง จงใหความส าคญตอภยทเกดจากการกระท าของมนษย เปนประเดนของมนษยตอบโตมนษย มากกวามนษยตอบโตธรรมชาต

สรปไดวา ความมนคง คอ การปองกนภยจากอาชญากรรมทกรปแบบ โดยเฉพาะในบรบทของภย ความมนคงตอภาคการขนสงจะใหความส าคญตอภยจากการกอการรายภยจากการกอวนาศกรรม ซงตางจากความปลอดภย ทหมายถง การปองกนภยจากอบตเหต

3.2 สถานการณภยดานความมนคง

3.2.1 สถานการณภยความมนคงในโลก สถานการณภยคกคามตอความมนคงในหลายประเทศมแนวโนมเพมมากขน ทงภยคกคามจากการกอการรายของกลมตางๆ เชน กลมรฐอสลาม (IS) กลมอลกออดะห ภยคกคามจากการขยายอทธพลของประเทศมหาอ านาจ รวมทงภยกอการรายรปแบบใหม เชน ภยคกคามในโลกออนไลน ภยจากการลกพาตวและคามนษย ปจจบนภยความมนคงจากการสรบดวยก าลงทหารยงปรากฏอยและกระจายไปทวโลก จากขอมล Global Terrorism Index (GTI) 2014 ซงจดท าโดย The Institute for Economics and Peace (IEP) ไดรวบรวมขอมลสถต การกอการรายจาก 162 ประเทศ ในชวง 14 ป นบตงแตป พ.ศ. 2543 ถง พ.ศ. 2556

Page 75: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 3

พบวามจ านวนเหตกอการรายเกดขนมากกวา 84,000 ครง มผเสยชวตจากภยกอการรายเพมสงขนถง 5 เทา จากจ านวนผเสยชวต 3,361 คนในป พ.ศ. 2543 เพมเปน 17,958 คน ในป พ.ศ. 2557 ประเทศทมดชนการกอการรายทวโลกสงสด 5 อนดบแรก ในป พ.ศ. 2556 ไดแก อรก (GTI=10) อฟกานสถาน (GTI=9.39) ปากสถาน (GTI=9.37) ไนจรย (GTI=8.58) และซเรย (GTI=8.12) ส าหรบประเทศไทยคาดชนการกอการรายทวโลกอยในล าดบท 10 มคา GTI = 7.19 ซงจ าแนกความรนแรงตามลกษณะสดงแสดงในรปท 3.1 เปาหมายในการกอการรายสวนใหญมแนวโนมการโจมตลดลงเมอเปรยบเทยบระหวางป พ.ศ. 2543 กบป พ.ศ.2556 ยกเวนเปาหมายทเปนเจาหนาทต ารวจ/ทหาร ทมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 10 เมอเปรยบเทยบกบการโจมตเปาหมายรวมทกประเภท ใน ป พ.ศ. 2543 และเพมเปนรอยละ 24 ในป พ.ศ. 2556 เปาหมายทผกอการรายมงเนนมากทสดในป พ.ศ. 2556 คอ ชวตและทรพยของเอกชน รอยละ 25 รองลงมาไดแก เปาหมายเจาหนาทต ารวจ/ทหาร รอยละ 24 เปาหมายภาครฐบาล รอยละ 14 เปาหมายทางธรกจ รอยละ 8 เปาหมายเกยวของกบศาสนา/สถาบน รอยละ 4 และเปาหมายระบบการขนสง รอยละ 2.5 ดงแสดงในรปท 3.2

รปท 3.1 ดชนการกอการรายทวโลก พ.ศ. 2557 ทมา: The Institute for Economics and Peace (IEP): Global Terrorism Index (GTI) 2014

Page 76: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รปท 3.2 กลมเปาหมายการโจมตของผกอการราย ระหวาง ป 2543 ถง 2556 ทมา: Global Terrorism Database: GDB

ถงแมวาเปาหมายในการโจมตระบบขนสงจะมสดสวนรอยละ 2.5 ในป พ.ศ. 2556 แตผลลพธแตละครงท าใหเกดความเสยหายอยางรนแรง และมผไดรบบาดเจบและเสยชวตเปนจ านวนมาก ดงตวอยางเหตการณในป 2556 ชวงระหวางเดอนกนยายน ถงเดอนธนวาคม เฉพาะกรณเหตการณทมผเสยชวตตงแต 10 คนขนไป

เหตการณระเบดฆาตวตายในประเทศรสเซย เมอวนท 29 ธนวาคม 2556 ทสถานรถไฟในเมองโวลโกกราด เปนเหตใหมผเสยชวต 19 คน บาดเจบ 35 คน กลมมสลมหวรนแรงรสเซยอางเปนผลงมอ

ถดมาเพยง 1 วน คอวนท 30 ธนวาคม 2556 เกดเหตการณระเบดฆาตวตายทเมองโวลโกกราดอกครง โดยเปนการระเบดฆาตวตายบนรถบส ท าใหมผเสยชวต 17 คน บาดเจบ 28 คน โดยผกอการรายกลมเดม

เหตระเบดฆาตวตายบนรถยนตใกลสถานรถโดยสาร ในเมองโซลมารยา ใกลเมองดามสกส ประเทศซเรย เมอวนท 26 พฤศจกายน 2556 มผเสยชวตทงสน 16 คน บาดเจบ 31 คน

มการโจมตรถบสโดยสารทเมอง กลลมบา กานา รฐบอรโน ประเทศไนจเรย เมอวนท 2 พฤศจกายน 2556 เหตการณดงกลาวท าใหมผเสยชวตจ านวน 13 คน ทางการสนนษฐานวาการโจมตเกดจากกลม โบโก ฮาราม

เมอวนท 15 กนยายน 2556 รถบสโดยสารเอกชนถกโจมตโดยระเบดขางทาง ในประเทศอฟกานสถานท าใหรถบสคนดงกลาวชนเขากบรถคนอนท าใหมผเสยชวตจ านวน 15 คน บาดเจบ 25 คน สนนษฐานวาเปนการกระท าของกลมตาลบน

Page 77: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 5

3.2.2 สถานการณภยความมนคงในประเทศไทย สถานการณภยดานความมนคงในประเทศไทยในชวงป พ.ศ. 2543 ถง พ.ศ. 2556 มเหตการณภยคกคามทกรปแบบเกดขนรวมทงสน 2,425 เหตการณ ในชวงระยะเวลา 14 ป เปาหมายการกอการรายสงสด 5 อนดบแรก ไดแก ชวตและทรพยสนของประชาชน 859 ครง เปาหมายตอธรกจ 400 ครง เจาหนาททหาร 359 ครง เจาหนาทต ารวจ 308 ครง และภาครฐบาล 307 ครง ในขณะทเปาหมายการกอการรายระบบขนสงมจ านวนทงสน 57 ครง ในป พ.ศ. 2547 เหตการณความไมสงบในพนท 3 จงหวดภาคใตทจงหวด ปตตาน ยะลา นราธวาส และพนทบางสวนของจงหวดสงขลา เปาหมายหลกการกอการรายไดปรบเปลยนไปเปนเจาหนาททหาร และต ารวจ โดยในป พ.ศ. 2556 มเหตภยคกคามความมนคงเกดขนทงสน 477 ครง เปาหมายสงสดเปนเจาหนาททหาร 162 ครง คดเปนรอยละ 34 ของเปาหมายทกประเภท ตามดวยเปาหมายธรกจ 81 ครง (17%) ภาครฐบาล 72 ครง (15%) และเปาหมายเจาหนาทต ารวจ ชวตและทรพยสนของประชาชน เปาหมายละ 66 ครง (14%) ในขณะทเปาหมายระบบขนสงมเพยง 2 ครง หรอคดเปนรอยละ 0.4 ของเปาหมายทกประเภท (แสดงในรปท 3.3) ภยความมนคงทมเปาหมายระบบขนสงในชวงระยะเวลา 14 ป มความรนแรงท าใหมผเสยชวตจ านวน 15 ครง ตวอยางในตารางท 3.1 สรปผลของเหตการณทท าใหมผเสยชวตมดงน

ตารางท 3.1 ตวอยางสถานการณภยดานความมนคงในประเทศไทย วนท สถานการณ สถานท ความรนแรง

11 ม.ค. 2556 เกดระเบดทสถานรถไฟโตะเดง อ.สไหงปาด จ.นราธวาส ผเสยชวต 1 คน 18 พ.ย. 2555 ผกอการรายไดวางระเบดรางรถไฟเพอใหรถไฟตกรางท ต.รอเสาะ จ.นราธวาส ผเสยชวต 3 คน

บาดเจบ 36 คน 21 ม.ย. 2551 มสลมกลม RKK ไดแตงกายเลยนแบบทหารใชอาวธปน

กราดยงผโดยสารบนรถไฟ จ.ยะลา ผเสยชวต 4 คน

บาดเจบ 5 คน ป 2550 ผกอความไมสงบยงผโดยสารรถต อ.ยะหา จ.ยะลา เสยชวต 8 ราย 29 ม.ค. 2549 กองก าลงไมทราบฝายประมาณ 20 คน ไดบกเขาไปท

สถานรถไฟ ต.รอเสาะ จ.นราธวาส ผเสยชวต 2 คน

15 เม.ย. 2545 เกดเหตระเบดบนรถสามลอทใชรบจางใหบรการประชาชนเดนทางระหวางชายแดนของสองประเทศ

บรเวณชายแดนไทย-เมยนมาร บนสะพานเชอมระหวาง อ.แมสอดและเมยวด

ผเสยชวต 7 คน บาดเจบ 27 คน

และเหตการณภยความมนคงลาสด เมอวนจนทรท 17 สงหาคม 2558 (เวลา 18:55 น.) เกดเหตระเบดขน บรเวณสแยกราชประสงค (ฝงศาลพระพรหม เอราวณ) ซงอยตดกบเสนทางรถไฟฟาบทเอส และอยในยานใจกลางเมองกรงเทพฯ โดยผกอความไมสงบไดน าระเบดแสวงเครองมาวางไว ผลจากความรนแรงท าใหมยอดผเสยชวตสงถง 22 ราย และมผบาดเจบอกกวา 123 คน

Page 78: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รปท 3.3 กลมเปาหมายการโจมตของผกอการรายในประเทศไทย ระหวางป 2543 ถง 2556 ทมา: Global Terrorism Database: GDB

3.2.3 สถานการณภยธรรมชาตในโลก ถงแมวาภยดานความมนคงจะมผลกระทบตอชวต และทรพยสนของเปาหมาย แตภยคกคามดงกลาวเกดขนโดยฝมอมนษย ซงหนวยงานความมนคงสามารถประเมนเพอหาวธหรอมาตรการในการปองกนจากการคกคามไดลวงหนา ในขณะทภยคกคามทเกดจากสาธารณภยขนาดใหญจะสงผลกระทบทท าใหเกดความเสยหายทงชวต ทรพยสน และเศรษฐกจอยางใหญหลวง ทส าคญภยธรรมชาตบางประเภทไมสามารถคาดการณชวงเวลาทเกดขนได รวมถงขนาดของความเสยหายทเกดขน ดงตวอยางการเกดแผนดนไหวในประเทศเนปาล เมอวนท 25 เมษายน พ.ศ. 2558 เวลา 11.56 น. ขนาด 7.8 แมกนจด เกดแผนดนไหวอยหางจากเมองลมชง ประเทศเนปาล ไปทางตะวนออก-ตะวนออกเฉยงใตประมาณ 34 กโลเมตร และจดศนยกลางเกดแผนดนไหวอยทระดบความลกประมาณ 15 กโลเมตร และมอาฟเตอรชอกขนาดใหญอก 2 ครง ขนาด 6.6 และ 6.7 แมกนจดสงผลใหมผเสยชวตจ านวน 8,632 คน บาดเจบ 19,009 คน บานเรอน โบราณสถานเสยหายเปนจ านวนมาก สาธารณปโภค ถนน สะพาน เสยหาย ท าใหการเขาชวยเหลอเปนไปดวยความยากล าบาก การใหความชวยเหลอสวนใหญใชทางอากาศ และการเดนเทาเขาพนทของทมกภย ประเทศไทยเกดภยพบตจากแผนดนไหวหลายครง แตครงทมความรนแรงลาสดเกดขนเมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 มจดศนยกลางเกดแผนดนไหวอยทต าบลจอมหมอกแกว จงหวดเชยงราย ความรนแรงขนาด 6.3 แมกนจด มผเสยชวต 1 คน บาดเจบ 23 คน อาคารบานเรอนเสยหายรวม 8,935 หลง เสนทางคมนาคมไดรบความเสยหายบรเวณทางหลวงสาย 118 ทตดผานอ าเภอแมลาว ชวง กม. 147 -152 ผวการจราจรแตกหกเสยหายบดตวเสยรปทรงเกอบทงหมด

NUMB

ERS

OF A

NNUA

L ATT

ACKS

Page 79: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 7

สถตการเกดภยพบตในชวงระหวางป พ.ศ. 2527-2556 มผลท าใหมผเสยชวตมากกวา 10,000 คน ในแตละป และในชวงเวลา 30 ป มจ านวนผเสยชวตจากเหตภยพบตทมจ านวนมากกวา 100,000 คน ทงหมด 7 ป โดยเกดขนในป พ.ศ. 2527, 2528, 2534, 2546, 2547, 2551 และ 2553 ดงแสดงในรปท 3.4

รปท 3.4 จ านวนผเสยชวตจากภยพบต ระหวางป พ.ศ. 2527-2556 ทมา: Asian Disaster Reduction Center, Natural Disaster Data Book 2013

ภยธรรมชาตสวนใหญเกดขนในภมภาคเอเชยท าใหมจ านวนผเสยชวต ผไดรบผลกระทบ และความเสยหายมากทสดเมอเปรยบเทยบกบภมภาคอน ตลอดระยะเวลา 30 ป ตารางท 3.2 แสดงผลกระทบทเกดจากภยพบตในภมภาคตางๆระหวางป พ.ศ. 2527-2556

ตารางท 3.2 ผลกระทบทเกดจากภยพบตในภมภาคตางๆระหวางป พ.ศ. 2527-2556

ภมภาค ผลกระทบ

เหตการณ (ครง)

ผเสยชวต (คน)

ผไดรบผลกระทบ (คน)

มลคาความเสยหาย (พนลานบาท)

แอฟรกา 2,099 (20.2) 726,996 (29.3) 42,3894,194 (7.0) 572 (0.8) ทวปอเมรกา 2,495 (24.0) 389,148 (15.7) 204,811,734 (3.4) 27,485 (36.8) เอเชย 3,952 (38.1) 1,186,437 (47.7) 5,396,306,705 (88.7) 35,080 (47.0) ยโรป 1,398 (13.5) 176,505 (7.1) 35,344,415 (0.6) 9,608 (12.9) โอเชยเนย 432 (4.2) 5,753 (0.2) 20,431,165 (0.3) 1,940 (2.6)

รวม 10,376 (100.0) 2,484,839 (100.0) 6,080,788,213 (100.0) 74,685 (100.0) ทมา: EM-DAT: The OFDA/CRED International Disaster Database, www.emdat.be, หมายเหต: ตวเลขในวงเลบแสดงคารอยละ

NUMB

ERS

OF P

EOPL

E KI

LLED

Page 80: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ภยพบตทเกดขนบอยทสดและมผลกระทบมากทสด ในเอเชย ไดแก ภยจากน าทวมและพาย ดงเชนในประเทศฟลปปนส ทประสบภยพบตพายไตฝนไหเยยน เมอป พ.ศ. 2556 ท าใหมผเสยชวตถง 6,300 คน ผไดรบผลกระทบมากกวา 14.5 ลานคนส าหรบประเทศไทยภยพบตทเกดขนจากน าทวม มคาดชนความเสยงจากสาธารณภย (Disaster Risk Index) สงทสด รองลงมาเปนภยพบตทเกดจากอบตเหตทางถนน ตารางท 3.3 แสดงล าดบความเสยงของสาธารณภยประเภทตางๆ

ตารางท 3.3 ล าดบความเสยงของสาธารณะภยจ าแนกตามลกษณะของภยพบต ภยพบต ระดบความรนแรง คาดชน น าทวม สง 2.39 การคมนาคมและขนสง สง 2.37 ระเบด สง 2.34 วาตภย ปานกลาง 2.31 ภยแลง ปานกลาง 2.24 อคคภย ปานกลาง 2.20 ดน โคลนถลม ปานกลาง 2.15 แผนดนไหว/สนาม ปานกลาง 1.97 การลกลอบเขาเมอง ปานกลาง 1.87 การระบาดของศตรพช ปานกลาง 1.77 โรคระบาดในมนษย ต า 1.63

ทมา: Department of Disaster Prevention and Mitigation: Thailand Country Profiles 2012.

ตวอยางสถานการณสาธารณภยของประเทศไทยทเกดขนและผลกระทบในรอบ 20 ปทผานมา (พ.ศ.2532-2552) มดงน

อทกภย เกดขนรวมทงสน 213 ครง ผเสยชวต 2,938 คน บาดเจบ 7,896 คน มลคาความเสยหาย 115,786.67 ลานบาท

ภยจากการคมนาคมและขนสง เกดขนรวมทงสน 1,771,018 ครง เสยชวต 248,357 คน บาดเจบ 1,135,923 คน มลคาความเสยหาย 39,762 ลานบาท

ภยจากดนโคลนถลม (พ.ศ. 2531-2552) มผเสยชวต 541 คน บาดเจบมากกวา 500 คน มลคาความเสยหายมากกวา 2,053 ลานบาท

วาตภย เกดขนรวมทงหมด 36,024 ครง เสยชวต 842 คน บาดเจบ 1,367 คน มลคาความเสยหาย 5,051.55 ลานบาท

อคคภย เกดขนรวมทงสน 46,986 ครง เสยชวต 1,639 คน บาดเจบ 3,775 คน มลคาความเสยหาย 28,418.61 ลานบาท

Page 81: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 9

ภยแลง มมลคาความเสยหายรวมทงสน 13,314.74 ลานบาท ภยจากคลนสนาม เมอวนท 26 ธนวาคม พ.ศ. 2547 ครอบคลมความเสยหาย 6 จงหวด ม

ผเสยชวตรวม 5,401 คน บาดเจบ 11,775 คน มลคาความเสยหายรวมทงสน 14,491 ลานบาท มลคาความเสยหายตอระบบเศรษฐกจและอตสาหกรรมการทองเทยวประมาณ 30,000 ลานบาท

3.3 ความหมายและค าจ ากดความทเกยวของกบการจดการความเสยง

ความเสยง (Risk) หมายถง โอกาสทจะเกดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล ความสญเปลาหรอเหตการณทไมพงประสงคซงอาจเกดขนในอนาคต และมผลกระทบ หรอท าใหการด าเนนงานไมประสบความส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายขององคกร ทงในดานกลยทธ การปฏบตงาน การเงนและการบรหาร ซงอาจเปนผลกระทบทางบวกดวยกได โดยการวดจากผลกระทบ (Impact) ทไดรบและโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณความเสยงจ าแนกไดเปน4ลกษณะดงน

ความเสยงทเกยวของในระดบยทธศาสตร/กลยทธ (Strategic Risk) ความเสยงทเกยวของในระดบปฏบตการด าเนนงาน (Operational Risk) ความเสยงทเกยวของกบดานการเงน การรายงาน (Financial Risk) ความเสยงทเกยวของในดานกฎ ระเบยบ ขอบงคบ (Compliance Risk)

ความเสยงดานความมนคง (Security Risk) หมายถง โอกาสทจะเกดเหตการณทเปนอนตรายในดานความมนคง และสงผลกระทบตอความสญเสยชวตและการบาดเจบตอบคคล หรอความเสยหายตอการด าเนนงานและปฏบตงานขององคกรหรอหนวยงาน

ปจจยความเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหตหรอสาเหตทมาของความเสยงทจะท าใหไมบรรลวตถประสงคทก าหนดไวโดยตองระบไดดวยวาเหตการณนนจะเกดทไหนเมอใดและจะเกดขนไดอยางไรและท าไมทงนสาเหตของความเสยงทระบควรเปนสาเหตทแทจรงเพอจะไดวเคราะหและก าหนดมาตรการความเสยงในภายหลงไดอยางถกตองปจจยเสยงพจารณาไดจาก :

ปจจยภายนอกเชน เศรษฐกจ สงคม การเมอง กฎหมาย ฯลฯ ปจจยภายใน เชน กฎระเบยบ ขอบงคบภายในองคกร ประสบการณของเจาหนาท ระบบการท างาน ฯลฯ

การคนหาความเสยง (Risk Identification) หมายถง กระบวนการก าหนดรปแบบและลกษณะของความเสยงทจะเกดขน และขอบเขตพนทผลกระทบหรออกนยหนงจะเปนการระบวาใครหรออะไรอยในสภาวะเสยงตอภยคกคาม มแหลงและแนวโนมความสญเสยตอทรพยสนอยางไร โดยพจารณาวาความเสยงอะไรจะเกดขน เมอไหรและทไหน พจารณาวาท าไมจงเกดภยคกคามและเกดขนไดอยางไร ตามหลกขอค าถาม 5W 1H (Who, What, When, Where, Why and How)

Page 82: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หมายถง กระบวนการระบระดบความเสยง การวเคราะหความเสยงและจดล าดบความเสยง โดยการประเมนจากโอกาสทจะเกด และผลกระทบ

โอกาสทจะเกด (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขนหากเกด

เหตการณความเสยง ระดบของความเสยง (Degree of Risk) หมายถง สถานะของความเสยงทไดจากประเมน

โอกาสและผลกระทบของ แตละปจจยเสยงแบงเปน 5 ระดบ คอ สงมาก สง ปานกลาง นอย และนอยมาก การค านวณหาระดบของความเสยงไดดงน

ระดบความเสยง (R) = โอกาสทจะเกด (L) x ผลกระทบ (I)

ระดบความเสยงทไดจากการค านวณตามสตรขางตน หากมคาต า หมายถง ความเสยงอยในระดบต า และหากมคาสงขนความเสยงจะมระดบสงขน โดยความหมายแตละระดบความเสยงดงแสดงในตารางท 3.4 และตารางท 3.5 ตามล าดบ

ตารางท 3.4 ความหมายแตละระดบความเสยง ระดบความเสยง ระดบคะแนน ความหมาย

สงมาก 17-25 สแดง ควรจดใหมการควบคมและบรหารความเสยง เพอลดโอกาสทจะเกดและผลกระทบทอาจเกดขนจากภยคกคาม สง 13-16 สสม

ปานกลาง 5-12 สเหลอง ต า 3-4 สเขยวออน ความเสยงอยในระดบทยอมรบได แตอาจมการควบคมเพมเตม

ต ามาก 1-2 สเขยวเขม ความเสยงอยในระดบทยอมรบไดไมจ าเปนตองมการควบคม

ตารางท 3.5 แผนผงแสดงระดบความเสยง

ผลกระทบ

โอกาสทจะเกด

นอยมาก (1)

นอย (2)

ปานกลาง (3)

สง (4)

สงมาก (5)

สงมาก(5) 5 10 15 20 25

สง(4) 4 8 12 16 20

ปานกลาง(3)

3 6 9 12 15

นอย(2) 2 4 6 8 10

นอยมาก(1) 1 2 3 4 5

ทมา:คมอการบรหารความเสยง ฉบบป 2553 การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

Page 83: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 11

การบรหารความเสยง (Risk Management) หมายถง กระบวนการทใชในการบรหารจดการใหโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยงลดลงหรอผลกระทบของความเสยหายจากเหตการณความเสยงลดลงอยในระดบทองคกรยอมรบไดซงการจดการความเสยงมหลายวธดงน

การยอมรบความเสยง (Risk Acceptance) เปนการยอมรบความเสยงทเกดขนเนองจากไมคมคา ในการจดการควบคมหรอปองกนความเสยง

การลด/การควบคมความเสยง (Risk Reduction) เปนการปรบปรงระบบการท างานหรอการออกแบบวธการท างานใหมเพอลดโอกาสทจะเกดหรอลดผลกระทบใหอยในระดบทองคกรยอมรบได

การกระจายความเสยงหรอการโอนความเสยง (Risk Sharing) เปนการกระจายหรอถายโอนความเสยงใหผอนชวยแบงความรบผดชอบไป

การหลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance) เปนการจดการความเสยงทอยในระดบสงมากและหนวยงานไมอาจยอมรบไดจงตองตดสนใจยกเลกโครงการ/กจกรรมนน

การควบคมความเสยง (Risk Control) หมายถง นโยบายแนวทางหรอขนตอนปฏบตตางๆ ซงกระท าเพอลดความเสยง และท าใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงคแบงได4ประเภทคอ

การควบคมเพอการปองกน (Preventive Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก

การควบคมเพอใหตรวจพบ (Detective Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอคนพบขอผดพลาดทเกดขนแลว

การควบคมโดยการชแนะ (Directive Control) เปนวธการควบคมทสงเสรมหรอกระตนใหเกดความส าเรจตามวตถประสงคทตองการ

การควบคมเพอการแกไข(Corrective Control) เปนวธการควบคมทก าหนดขนเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนใหถกตองหรอเพอหาวธการแกไขไมใหเกดขอผดพลาดซ าอกในอนาคต (ทมา: คมอบรหารความเสยง กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย)

3.4 ทฤษฎและวธการประเมนความเสยง

กลาวน า ตามแนวคด วธการ และแผนการท างานส าหรบโครงการพฒนาระบบการบรหารความตอเนอง

ทางธรกจ (Business Continuity Management: BCM) ก าหนดใหด าเนนการศกษาและท าความเขาใจองคกร รวมถงการประเมนความเสยง (Risk Assessment) เพอระบและประเมนภยคกคามทอาจสงผลกระทบตอการด าเนนธรกจอยางตอเนอง ตลอดจนการจดท าขอเสนอแนะเพอลดโอกาสทจะเกดและผลกระทบจากภยคกคาม และพจารณาเลอกภยคกคามทส าคญอนเปนผลจากการวเคราะหและจดล าดบความเสยงเพอจดล าดบความเสยงเพอจดท าแผนตอบสนองอบตการณ

Page 84: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

วตถประสงค

- เพอระบและประเมนภยคกคามทอาจสงผลกระทบตอความมนคงของภาคขนสง

- เพอเปนแนวทางในการลดโอกาสทจะเกดและผลกระทบจากภยคกคาม

- เพอพจารณาเลอกภยคกคามทส าคญเพอจดท าแผนตอบสนองอบตการณ ขอบเขต

ขอบเขตของการประเมนความเสยงคอการวเคราะหประเมนสถานการณความเสยงของภย

ธรรมชาตแลภยจากมนษยทมตอภาคการขนสง

วธการประเมนความเสยง การประเมนความเสยง (Risk Assessment) ซงมวตถประสงคเฉพาะส าหรบโครงการบรหารธรกจใหเกดความตอเนอง (BCM) โดยอางองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการบรหารความตอเนองทางธรกจ มอก. 22301-2553 มวธการดงตอไปน

ระบภยคกคาม การระบภยคกคามทส าคญทเกดขนในปจจบนและอาจเกดขนในอนาคต หมายถง ความเสยหายหรอเหตการณใดๆ ทสงผลกระทบตอการด าเนนธรกจอยางตอเนอง โดยภยคกคามทถกระบ จะขนอยกบลกษณะของกระบวนงานหลก โดยอาจค านงถงความเสยงโดยทวไปดานความตอเนองทางธรกจทรวบรวมโดยสถาบนอนเปนทยอมรบในระดบสากลเชน Business Continuity Institute (BCI) เปนตน ผรบผดชอบจะตองรวมกนระบภยคกคามโดยพจารณาปจจยทงจากภายในองคกร เชน วฒนธรรม โครงสรางองคกร บคลากร เปนตน และจากภายนอกองคกร เชน การเมอง สภาวะเศรษฐกจ และระบบเทคโนโลยอตสาหกรรม เปนตน

การประเมนและจดล าดบความเสยง การประเมนและจดล าดบความเสยงเปนขนตอนทชวยในการจดล าดบความเสยง โดยเรยงล าดบความเสยงสงสดไปจนถงความเสยงต าสด การประเมนระดบความเสยงจะอาศยพนฐานในการพจารณาความสมพนธของผลกระทบ (Impact) และโอกาสทจะเกด (Likelihood) ตามหลกเกณฑการประเมนความเสยงทไดตกลงรวมกน และสามารถค านวณไดจาก ระดบความเสยง = โอกาสทจะเกด × ผลกระทบ การจดล าดบความเสยงควรก าหนดเงอนไขทใชในการจดล าดบความเสยงและจดล าดบความเสยงจากมากไปหานอย เพอใชประโยชนในการจดท าขอเสนอแนะเพอลดโอกาสทจะเกดและผลกระทบจากภยคกคาม และพจารณาเลอกภยคกคามทส าคญเพอจดท าแผนตอบสนองอบตการณ การประเมนความเสยงแบงออกเปน 5 ระดบ ดงแสดงในตารางท 3.1และควรท าอยางนอยปละครง หรอเมอมการเปลยนแปลงทส าคญทงปจจยทมาจากภายใน และภายนอกทอาจสงผลกระทบตอองคกร เชน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศเกดความเสยหาย การสญเสยทงชวตและทรพยสนอยางมากมาย หรอการเกดความเสยหายจากภยธรรมชาตตางๆ เปนตน

Page 85: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 13

การจดท าแผนตอบสนองอบตการณ(Incident Management Plan : IMP) ด าเนนการจดท าแผนตอบสนองอบตการณ โดยพจารณาเลอกจากภยคกคามทมผลการประเมนความเสยงอย ในขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) ไดแก ภยคกคามทมผลกระทบอยในระดบสง แตมโอกาสทจะเกดภยคกคามอยในระดบต า เชน อคคภยวาตภย วนาศกรรม แผนดนไหว พาย โรคระบาด สารพษรวไหล จลาจลหรอชมนม เปนตนซงอางองตามแนวทางอนเปนทยอมรบในระดบสากล คอ Good Practice Guideline 2008 ของสถาบน Business Continuity Institute (BCI) ดงแสดงในรปท 3.5

รปท 3.5 แผนภาพแสดงขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) จาก Good Practice Guideline 2008

ทงนแผนภาพแสดงขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) ขางตน สามารถจ าแนกผลการประเมนความเสยงออกเปน 4 สวน ซงการด าเนนการเพอตอบสนองตอความเสยงจะแตกตางกนออกไปตามผลการประเมนความเสยงของแตละภยคกคาม ดงแสดงในตารางท 3.6

การสรปผลและขอเสนอแนะ จดท ารายงานผลการประเมนความเสยงและขอเสนอแนะเพอน าเสนอตอคณะท างานด าเนนงานโครงการโดยจ าแนกความเสยงตามผลการประเมนและจดล าดบ ดงตอไปน

- ความเสยงระดบสงมาก สง และปานกลาง ควรจดใหมการควบคมและบรหารความเสยง เพอลดโอกาสทจะเกดและผลกระทบทอาจเกดขนจากภยคกคาม

- ความเสยงระดบต า ซงอยในระดบทยอมรบไดแตอาจมการควบคมเพมเตม - ความเสยงระดบต ามาก ซงอยในระดบทยอมรบได ไมจ าเปนตองมการควบคมเพมเตม

Page 86: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 3.6 ผลการประเมนจากแผนภาพแสดงขอบเขตการเฝาระวง (Amber Zone) ล าดบ ผลการประเมนความเสยง การด าเนนการ

1 High impact, High/known probability

Reduce: องคกรควรจดใหมการควบคมเพอลดโอกาสทจะเกดและ / หรอมผลกระทบทอาจเกดขนจากภยคกคาม ทงน ควรมการพจารณาความคมคาระหวางตนทนของการควบคมและผลประโยชนทจะไดรบจากการลงทนส าหรบภยคกคามทอาจสรางความเสยหายอยางรนแรง องคกรอาจพจารณาหลกเลยงความเสยงดงกลาวโดยการระงบการด าเนนงานทเกยวของ หรอโอนภาระความรบผดชอบตอความเสยหายใหผมสวนไดสวนเสยอน เชน การท าประกนวนาศภย เปนตน

2 High impact, Low/unknown probability

Plan: เนองจากโอกาสทจะเกดภยคกคามอยในระดบต า จงอาจไมคมคาทจะมการลงทนในการควบคมเพอลดโอกาสทจะเกดและ/หรอผลกระทบทอาจเกดขนจากภยคกคาม แตควรมการวางแผน การเตรยมการ รวมถงการจดท าแผนอบตการณ แผนการจดการอบตการณ (Incident Management Plan: IMP) และแผนความตอเนองทางธรกจ (Business Continuity Plan: BCP) เพอใชบรหารจดการในกรณเกดภยคกคามดงกลาวขน

3 Low impact, High/known probability

Control: ควรจดใหมการควบคมเพอลดโอกาสทจะเกดและ/ หรอผลกระทบทอาจเกดขนจากภยคกคามใหอยในระดบทยอมรบได ทงน ควรมการพจารณาความคมคา ระหวางตนทนของการควบคมและผลประโยชนทจะไดรบจากการลงทน

4 Low impact, Low/unknown probability

Accept: ความเสยงทอยในระดบต ามากทสามารถยอมรบไดอาจไมจ าเปนตองมการควบคมเพมเตมแตอาจพจารณาการควบคมเพมเตมเพอเพมประสทธภาพของการด าเนนงาน ซงตองพจารณาความคมคาระหวางตนทนของการควบคมและผลประโยชนทจะไดรบจากการลงทน

3.5 การวเคราะหประเมนสถานการณความเสยง หลกเกณฑประเมนความเสยง หลกเกณฑทใชประเมนความเสยง ซงจะพจารณาความสมพนธระหวาง โอกาสทจะเกด และผลกระทบ โดยจะมขอตกลงรวมกนดงแสดงในตารางท 3.7 และ 3.8

Page 87: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 15

ตารางท 3.7 โอกาสทจะเกด (Likelihood) คะแนน โอกาสทจะเกด ความหมาย

1 ต ามาก 0 - 20% ทางสถต หรอ ความถ 0 ครงตอป 2 ต า 21 - 40% ทางสถต หรอ ความถ 1 ครงตอป 3 ปานกลาง 41 - 60% ทางสถต หรอ ความถ 2-3 ครงตอป 4 สง 61 - 80% ทางสถต หรอ ความถ 4-5 ครงตอป 5 สงมาก 81 - 100% ทางสถต หรอ ความถมากกวา 5 ครงตอป

ตารางท 3.8 ผลกระทบ (Impact)

คะแนน ผลกระทบ ความหมาย 1 ต ามาก การด าเนนงานหยดชะงกเปนเวลานอยกวา 1 ชวโมง 2 ต า การด าเนนงานหยดชะงกเปนเวลามากกวา 1 แตไมเกน 2 ชวโมง 3 ปานกลาง การด าเนนงานหยดชะงกเปนเวลามากกวา 2 แตไมเกน 4 ชวโมง 4 สง การด าเนนงานหยดชะงกเปนเวลามากกวา 4แตไมเกน 8 ชวโมง 5 สงมาก การด าเนนงานหยดชะงกเปนเวลามากกวา 8 ชวโมง

ผลการประเมนความเสยง ภยคกคามทมผลตอภาคการขนสง สามารถแบงออก 2 กลม คอ ภยทเกดจากมนษยสรางขน และภยทเกดจากธรรมชาต ดงแสดง ในตารางท 3.9 และตารางท 3.10 ตามล าดบ ตารางท 3.9 ภยคกคามทเกดจากมนษย ล าดบ ภยคกคาม ระหวาง จ านวนครง เฉลยตอป ผลกระทบ

1 คมนาคมและขนสง 2532-2552 1,771,018 88,551 ทวประเทศ 2 หมอกควน/ไฟปา 2532-2552 60,307 3015 ภาคเหนอ ภาคใต 3 วางระเบดในพนทภาคใต (บนถนน) 2547-2557 3121 284 นราธวาส ปตตาน ยะลา สงขลา

4 การชมนมประทวง 2548-2557 ทวประเทศ 5 สารเคม/วตถอนตราย 2540-2552 347 26 6 โคมลอย เชยงใหม 7 วทยชมชน ขอนแกน

หมายเหต : จ านวนครง :1,771,018 นาจะเปนทเกยวของกบความมนคง (การระเบดราง, สถาน, ถนน และสะพาน)

Page 88: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 3.10 ภยคกคามทเกดจากธรรมชาต ล าดบ ภยคกคาม ระหวาง จ านวนครง เฉลยตอป ผลกระทบ

1 วาตภย 2532-2552 36,024 1801 ทวประเทศ 2 อทกภย 2532-2552 213 1.1 ทวประเทศ 3 โรคระบาดจาก

มนษย 2547-2557 8 0.8 กรงเทพฯ เชยงใหม เชยงราย

ภเกต สงขลา 4 แผนดนไหว 2518-2557 27 0.57 ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนตก

ภาคกลาง ตะวนออกเฉยงเหนอบางจงหวด กรงเทพ

5 ดนโคลนถลม 2531-2552 9 0.45 นครศรฯ สราษฎร นราธวาส แพร อตรดตถ ตาก เพชรบรณ

6 คลนสนาม 2547 1 พงงา ระนอง ภเกต กระบ ตรง สตล

จากขอมลภยคกคามเนองจากมนษยทแสดงในตารางท 3.8 สามารถประเมนระดบความเสยง และมาตรการในการบรหารจดการความเสยงในรปแบบตางๆ ซงสรปผลการประเมนไวดงแสดงในตารางท 3.11

ตารางท 3.11 สรปผลประเมนความเสยงภยคกคามทเกดจากมนษย ล าดบ ภยคกคาม ประเมนความเสยง Amber

โอกาสทเกด ผลกระทบ ระดบความเสยง การด าเนนการ

1 คมนาคมและขนสง สงมาก (5) สงมาก (5) สงมาก (25) Reduce 2 หมอกควน/ไฟปา สงมาก (5) ต ามาก (1) ปานกลาง (5) Control 3 การวางระเบดในพนทภาคใต สงมาก (5) ปานกลาง (3) สง (15) Reduce 4 การชมนมประทวง สงมาก (5) สงมาก (5) สงมาก (25) Reduce 5 สารเคม/วตถอนตราย ต ามาก (1) สงมาก (5) ปานกลาง (5) Control 6 โคมลอย ต ามาก (1) ต า (2) ต ามาก (2) Accept 7 วทยชมชน ปานกลาง (3) ต า (2) ปานกลาง (5) Control

จากผลประเมนความเสยง สามารถจดล าดบภยคกคามเนองจากมนษยตามระดบความเสยง ดงแสดงในตารางท 3.12

Page 89: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 17

ตารางท 3.12 การจดอนดบภยคกคามเนองจากมนษยตามระดบความเสยง ระดบความเสยง ภยคกคาม สงมาก คมนาคมและขนสงการชมนมประทวง สง การวางระเบดในพนทภาคใต ปานกลาง หมอกควน/ไฟปา สารเคม/วตถอนตราย วทยชมชน นอย - นอยมาก โคมลอย

จากขอมลภยคกคามเนองจากธรรมชาตทแสดงตารางท 3.9 สามารถประเมนระดบความเสยง และ

มาตรการในการบรหารจดการความเสยงในรปแบบตางๆ ซงสรปผลการประเมนไวดงแสดงในตารางท 3.13 ตารางท 3.13 สรปผลประเมนความเสยงภยคกคามทเกดจากธรรมชาต

ล าดบ ภยคกคาม ประเมนความเสยง Amber

โอกาสทเกด ผลกระทบ ระดบความเสยง การด าเนนการ

1 วาตภย สงมาก (5) ปานกลาง (3) สง (15) Reduce 2 อทกภย ต า (2) สงมาก (5) ปานกลาง (10) Plan 3 โรคระบาดจากมนษย ต ามาก (1) ปานกลาง (3) ต า (3) Accept 4 แผนดนไหว ต ามาก (1) สงมาก (5) ปานกลาง (5) Control 5 ดนโคลนถลม ต ามาก (1) สงมาก (5) ปานกลาง (5) Control 6 คลนสนาม ต ามาก (1) สงมาก (5) ปานกลาง (5) Control

จากผลประเมนความเสยง สามารถจดล าดบภยคกคามเนองจากธรรมชาตตามระดบความเสยง ดงแสดงในตารางท 3.14

ตารางท 3.14 การจดอนดบภยคกคามเนองจากธรรมชาตตามระดบความเสยง ระดบความเสยง ภยคกคาม สงมาก - สง วาตภย ปานกลาง อทกภย แผนดนไหว ดนโคลนถลม คลนสนาม นอย โรคระบาดจากมนษย นอยมาก

Page 90: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 18 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3.6 สรปภยความมนคงทมตอภาคการขนสง

ทปรกษาไดวเคราะหความเสยงของภยคกคามทมผลตอความมนคงในภาคขนสง ทงภยทเกดขนจากการกระท าของมนษยและภยทางธรรมชาต ซงทปรกษาน าผลการวเคราะหเกยวกบภยคกคาม ไปเขยนเปนแผนความมนคงในภาคขนสงตอไป โดยแยกแผนยทธศาสตรความมนคงตามภาคขนสง ประกอบดวย ยทธศาสตรความมนคงภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ทางน า และทางอากาศ

3.6.1 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางบก

ทปรกษาไดน าผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางบก โดยจะแยกเปนการขนสงทางถนน และการขนสงทางราง ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 3.15 และตารางท 3.16 ตามล าดบ มดงน ตารางท 3.15 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางถนน

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ สถานรถโดยสาร วาตภย อทกภย

แผนดนไหว วนาศภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย การเกดโรคระบาด

ขบ. อปท. บขส.

ถนน สะพาน อโมงค วาตภย การวางระเบดอทกภย แผนดนไหว การชมนมประทวงปดถนน

การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

ทล. ทช. กทพ. ผประกอบการเอกชน เจาของรถแตละราย

ศนยควบคมระบบสญญาณไฟจราจร

วาตภย อทกภย ภยทางไซเบอร ทล. ทช.อปท.

รถโดยสาร อบตภย อคคภย สนาม วาตภย การชมนมประทวงปดถนนแผนดนไหวอทกภย

การขวางระเบด ขบ. บขส.

รถบรรทกสนคาอนตราย อบตภย อคคภย สนาม วาตภย การชมนมประทวงปดถนนแผนดนไหวอทกภย

การกอวนาศกรรม ขบ. ภาคเอกชน

Page 91: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 19

ตารางท 3.16 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางราง

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ สถานรถไฟ+สถานรถไฟฟา

อทกภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย แผนดนไหว

รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

ราง สะพาน อโมงค การวางระเบด อทกภย แผนดนไหว

การกอวนาศกรรมแผนดนไหว

รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

รถไฟ+รถไฟฟา อบตภย อคคภย อทกภย

การขวางระเบด รฟท. รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท.จ ากด

ศนยควบคมการเดนรถไฟฟา

อทกภย แผนดนไหว การกอวนาศกรรม อคคภย ภยไซเบอร

รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

อซอมรถไฟฟา อทกภย แผนดนไหว การกอวนาศกรรม อคคภย ภยไซเบอร การเกดโรคระบาด

รฟม. บ.รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด

3.6.2 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางน า

ทปรกษาไดน าผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางน า โดยจะแยกเปนการขนสงทางทะเลและชายฝง และการขนสงทางแมน าล าคลอง ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 3.17 และตารางท 3.18 ตามล าดบ มดงน ตารางท 3.17 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางทะเลและชายฝง

องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกท

รบผดชอบ ทาเรอสงสนคา ทาเรอโดยสาร

วาตภย สนาม, สารเคมรวไหล

การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย

จท. กทท.

ทะเล สารเคมรวไหล, วาตภย การกอวนาศกรรม จท. กทท. ศนยควบคมระบบจราจรน า

วาตภย อทกภย ภยทางไซเบอร จท. กทท.

เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา

อคคภย สนาม วาตภย อบตภย

การขวางระเบด การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

จท. กทท. ผประกอบการภาคเอกชน

Page 92: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 20 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 3.18 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางแมน าล าคลอง องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกทรบผดชอบ

ทาเรอสงสนคา ทาเรอโดยสาร

อทกภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย

จท. เอกชน

แมน า อทกภยภยแลง วนาศภย, ภยจากสารพษ จท. เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา

อบตภย อคคภย การขวางระเบด การกอวนาศกรรม การเกดโรคระบาด

จท. เอกชน

3.6.3 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสงทางอากาศ

ทปรกษาไดน าผลการวเคราะหทเกยวของกบภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ ซงรายละเอยดดงแสดงในตารางท 3.19 มดงน ตารางท 3.19 ภยทมผลกระทบตอความมนคงภาคการขนสงทางอากาศ องคประกอบ ภยทเคยเกดขน ภยทมโอกาสเกดขน หนวยงานหลกทรบผดชอบ สนามบน อทกภย การชมนม

ประทวง การขวางระเบด การกอวนาศกรรม อคคภย การจบตวประกน, การเกดโรคระบาด, การยดเครองบน ณ สนามบนและเครองบน

ทอท. ทย., กพท., สายการบนเจาของเครองบน

อาคารคลงสนคา

วาตภย อทกภย การกอวนาศกรรมอคคภย ทอท., ทย., กพท., บรษท เอกชนทเชาพนทคลงสนคา

เครองบน อทกภยวางระเบด วาตภย

การขวางระเบด, การกอวนาศกรรม การยดเครองบน ณ สนามบนและเครองบน, การเกดโรคระบาด

บกท., สายการบนอนๆ, ทอท., บางกอกแอรเวย (สนามบนในความรบผดชอบ)

หอบงคบการบน

การชมนมประทวง การขวางระเบดภยทางไซเบอร การเกดโรคระบาด

บวท.

3.7 การวเคราะหความเสยงผลกระทบเนองจากความเพยงพอในการใหบรการ จากผลศกษาของโครงการศกษาประเมนศกยภาพและการเตรยมความพรอมและบรการระบบขนสงของไทยส าหรบการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในหวขอ ประสทธภาพของระบบการขนสงรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน พบวา ประสทธภาพการใหบรการเกน 100% ไดแก ทาอากาศยาน (ภเกต สวรรณภม และหาดใหญ) ทาเรอ (ทาเรอแหลมฉบง A1และ B1 ทาเรอกรงเทพ และทาเรอสงขลา) ดานศลกากร (หนองคาย) และในหลายๆสวนอยในสภาพแออด ซงอาจจะสงผลกระทบตอคณภาพในการใหบรการ ดงนน รฐจงจ าเปนในการจดสรรงบประมาณในการลงทน เพอขยายในสวนโครงสรางพนฐานเหลาน เพอ

Page 93: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 21

เสรมสรางความมนคงใหกบระบบขนสงทกระบบ (ทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศ) ซงรายละเอยดดในรปท 3.6 และในระหวางการขยาย อาจจะบรหารจดการโดยเพมบคลากร เขาไปดแลในสวนทมปญหาในเรองคณภาพในการใหบรการเปนการชวคราว

Page 94: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 22 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รป

ท 3.

6 คว

ามเช

อมโย

งระห

วางป

รมาณ

การเ

ดนทา

งและ

ประส

ทธภา

พของ

โครง

ขายร

ะบบข

นสงเพ

อน าไ

ปสแน

วทาง

การพ

ฒนาโ

ครงส

รางพ

นฐาน

ทม

า: โค

รงกา

รศกษ

าประ

เมนศ

กยภา

พและ

การเ

ตรยม

ความ

พรอม

ดานโ

ครงส

รางพ

นฐาน

และบ

รการ

ระบบ

ขนสง

ของไ

ทยส า

หรบก

ารเป

นประ

ชาคม

เศรษ

ฐกจอ

าเซย

น (A

SEAN

Eco

nom

ic Co

mm

unity

: AEC

) (ส

นข.,2

558)

Page 95: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 23

3.8 ภยความมนคงดานไซเบอร (Cyber Security Threat) ววฒนาการและความเจรญกาวหนา ดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ของโลกยคปจจบน นบวนจะเจรญเตบโต ขยายตว และมการพฒนาขดความสามารถ ประสทธภาพ และนวตกรรมตางๆ ขนมา เพอรองรบความตองการในการใชงานของมนษย และองคกรสมยใหม ท ตองการเสรมสรางศกยภาพของตนเองและองคกร เพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขน รวมถงการสรางภาพลกษณและจดยนของตนใหทดเทยม หรอน าหนากวาผอนๆ เพอสรางความนาเชอถอ และเปนการแสดงถงความทนสมย ดงนน ทกองคกรจงตางหนมาใหความสนใจในการพฒนาองคกร โดยใชเทคโนโลย สารสนเทศและการสอสาร มาเปนเครองมอในการพฒนาองคกร รวมถงการน าเทคโนโลย ส ารสนเทศและการสอสารมาใชเปนกลไกขบเคลอนในการพฒนาประเทศในดานตางๆ ทงดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา และการทหาร เพอเสรมสรางประสทธภาพในการบรหารจดการใหเกดศกยภาพ และความทนสมย อยางไรกตาม ผลทเกดจากการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชงานทไมถกตองตามครรลองคลองธรรม หรอการน ามาใชเพอผลทางมชอบ รวมถงการน ามาใชเปนเครองมอทางการทหาร นบเปนมหนตภยอนใหญหลวงทก าลงคกคามความมนคงในดานตางๆ บนไซเบอร ในวงการสารสนเทศเปนททราบกนดวา ภยคกคามดานไซเบอร (Cyber Threats) ถกน ามาใชเปนเครองมอดานความมนคง ไมวาจะเปนการเจาะระบบ (Hack/ Crack), การฝงโปรแกรมลกลอบโจรกรรมขอมล เชน สปายแวร (Spyware) หรอ ประตหลง (Back Door), การโจมตดวยโปรแกรมมลแวร (Malware) อาทเชน ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus), หนอนคอมพวเตอร (Computer Worm) หรอมาโทรจน (Trojan Horse), การใชโปรแกรมตงเวลาท างานเพอการท าลาย (Logic Bomb), การโจมตแบบ DoS (Denial of Service)/ DDoS (Distributed Denial of Service) การใชโปรแกรมหนยนตโจมตเพอเปนฐานโจมตอปกรณคอมพวเตอรบนเครอขายสารสนเทศ (BOTNET/ Robot Network), การสรางขอมลขยะ (Spam) เปนตน บางประเทศ ทเปนประเทศมหาอ านาจทางดานเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงประเทศมหาอ านาจทางดานการทหาร ไดก าหนด มตดานไซเบอร (Cyber Domain) เปนโดเมนท 5 นอกเหนอจาก มตภาคพนดน (Land Domain), มตภาคพนน า (Sea Domain), มตภาคอากาศ (Air Domain) และมตดานอวกาศ (Space Domain) เพอรบมอกบภยคกคามดานไซเบอร และเสรมแสนยานภาพในการปฏบตการทางทหาร รวมถงการปฏบตการทางทหารทมใชสงคราม (Military Operations Other Than War; MOOT War) ดงนนจงถอไดวา ววฒนาการและความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในยคปจจบนและในอนาคต ถกน ามาสรางเปน ภยคกคามดานไซเบอร มผลกระทบโดยตรงตอความมนคงของประเทศในดานตางๆ รวมถงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยดานการใชงานบนไซเบอร (http://km.rta.mi.th/newkm/index.php/menu-km6/4-army-and-national-cyber-security)

ทงน ตามสถตภยคกคามทางไซเบอรลาสดป 2557 ประเทศไทยเปนประเทศท มล าดบความปลอดภยอยทอนดบเกอบ 50 ของโลก ในขณะทภยคกคามรปแบบ Web Defacement หรอการโจมต

Page 96: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 24 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เวบไซตเพอเปลยนแปลงขอมลทเผยแพรหนาเวบ ประเทศไทยถกโจมตมากเปนอนดบหนง ในภมภาคอาเซยน ในขณะทสถานการณความพรอมของบคคลากรดานความปลอดภยของประเทศไทยนนจดวาคอนขางต ามาก ดงนนจงท าใหเกดรางพ.ร.บ.วาดวยการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต พ.ศ... หรอราง พ.ร.บ.ความมนคงไซเบอรฯ เปนหนงใน "ชดกฎหมายความมนคงดจทล 10+3 ฉบบ" ทคณะรฐมนตรอนมตหลกการไปแลว โดย รางพ.ร.บ.ความมนคงไซเบอรฯ มจดประสงคเพอจดตงองคกรทจะท าหนาทปองกนอาชญากรรมทางไซเบอรทอาจสงผลกระทบในวงกวางอยางรวดเรวโดยเฉพาะ โดยใหจดต ง "ส านกงานคณะกรรมการการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต" มสถานะเปนหนวยงานของรฐทเปนนตบคคล แตไมใชสวนราชการ และรฐวสาหกจ และใหม "คณะกรรมการการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต" หรอ กปช. อยภายใตกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ท าหนาทเปนองคกรกลาง ประสานงาน และก าหนดแนวทางรบมอกบภยคกคามไซเบอร โดยหวงวาหนวยงานเหลานจะชวยใหความมนใจแกนกลงทนในการท าธรกจออนไลนและจะชวยใหการพฒนาเศรษฐกจดจทลเปนไปไดอยางราบรน

3.8.1 ค านยาม

ไซเบอร (Cyber) ดกชนนาร American Heritage & Science Dictionary ใหความหมายของ Cyber ไววา

เปนค าเสรมหนา (prefix) ใชน าหนาค าเพอใหหมายถง คอมพวเตอร หรอ ขายงานคอมพวเตอร เชน อนเตอรเนต (cyberspace) สออเลคทรอนคสซงมการตดตอสอสารออนไลนเกดขน

Collin English Dictionary ไดใหความหมายไววา หมายถง ศาสตรทเกยวอเลคทรอนคสและคอมพวเตอร

เอลสเซลดา อารเดวอล (Elisenda Ardevol, 2005) ไดใหค าจ ากดความของ cyber ในงานวจยเรอง Cyberculture : Anthropological perspective of the internet วา ไซเบอรเปนค าเสรมหนา (prefix) ทอางองถงกจกรรมและความเคลอนไหวทางสงคมทเกดขนโดยผานอนเตอรเนต เชน กจกรรมทางสงคมตางๆ ศนยแลกเปลยนขอมลขาวสารทางอนเตอรเนต (cybercafé) หรอศลปะไซเบอร เปนตน

วฒนธรรมไซเบอร สามารแยกไดเปนค าวา วฒนธรรม (Culture) โดยทวไปแลว หมายถง แบบแผนบรรทดฐานตางๆ

ในการด าเนนชวตของผคนในแตละยคสมย วฒนธรรมถกสรางโดยคนเพอรบใชวถการด าเนนชวตของผคน ประเภทของวฒนธรรมหลก มสองประเภท คอ วฒนธรรมทจบตองได (Tangible culture) หรอบางครงเรยกวา วฒนธรรมรปธรรม (Concrete culture) โดยทวไปเปนการสรางสรรคทางศลปะตางๆ เชน วจตรกรรม สถาปตยกรรม สงกอสราง งานฝมอ อาหาร เครองมอเครองใชตางๆ เปนตน ประเภทตอมาคอ วฒนธรรมทจบตองไมได (Intangible culture) หรอ วฒนธรรมนามธรรม (Abstract culture) ประกอบดวย

Page 97: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 25

ภมปญญา ศาสนา ความคด ความเชอตางๆ นทาน ต านานเรองเลา ภาษา เปนตน ดงนน เมอรวมทงสองค าเขาดวยกน เปนค าวา วฒนธรรมไซเบอร ยอมหมายถง แบบแผน บรรทดฐานและวธการตางๆทเกดขนในโลกไซเบอรหรอโลกอนเตอรเนต ซงเปนโลกเสมอนจรง (Virtual world) ทปรากฏในปจจบน

สงครามไซเบอร เปนค าทนยามขนมาโดย ผเชยวชาญดานระบบความปลอดภยของรฐบาลทชอ รชารด เอ. คลารก

ในหนงสอทชอ Cyber War (พฤษภาคม 2010) โดยนยามวา "เปนการกระท าของรฐชาต เพอแทรกซมไปยงระบบคอมพวเตอรหรอเครอขาย มจดประสงคเพอท าลายหรอสรางความแตกแยก (Clarke, Richard A. Cyber War, Harper Collins (2010)) ท งน“สงครามไซเบอร” (Cyber Warfare) มล กษณะการใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนตในการท าสงคราม สงครามไซเบอรมการโจมตกนหลายรปแบบ ตงแตชนดเบาทสดจนถงรนแรงทสด อาทเชน การโจมตเวบหรอบลอกเวบ, การโฆษณาชวนเชอดวยการเผยแพรขอมลดานการเมองผานอนเตอรเนต, การเจาะขอมลลบโดยแฮกเกอรทนอกจากไดขอมลลบมาแลวยงสามารถเปลยนแปลงขอมลแลวสงกลบไปได, การท าลายอปกรณดานการทหารทใชคอมพวเตอรควบคมการท างาน หากระบบคอมพวเตอรถกท าลาย อาวธนนกท างานไมไดหรอท างานไมแมนย า, การโจมตโครงสรางพนฐาน เชน ไฟฟา ประปา สอสาร การขนสงและคมนาคม ซงระบบเหลานมกควบคมโดยระบบคอมพวเตอร ซงเปนจดออนตอการโจมตมาก โดยมสงครามไซเบอรซงเกดขนแลวจรงเปนตวอยางดงน

สหรฐฯ กบอหราน : “กองบญชาการไซเบอร (Cyber Command)” ของสหรฐฯ ไดลกลอบน าเครองคอมพวเตอรทม ชอวา “สตกซเนต (Stuxnet)” ซงเปนคอมพวเตอรทเตมไปดวยไวรส (Advanced Persistent Threat : APT) น าเขาไปเชอมตอใน โรงงานสรางอาวธนวเคลยรของอหราน จนท าใหโครงการผลต อาวธนวเคลยรของอหรานตองหยดชะงกไปโดยไมมก าหนด

ปากสถานกบอนเดย : การโจมตทาง Cyber ระหวางสองประเทศเกดขนเมอกลมแฮกเกอรทฝกใฝปากสถาน ไดโจมตเวบไซตตางๆ ของรฐบาลอนเดย โดยท าการเปลยนแปลงเนอหา และ ท าใหใชการไมได (Website Defacement) นอกจากน การจารกรรม ขอมลลบทเกยวกบความมนคงของประเทศทงสองยงเกดขนอยางตอเนอง

สหรฐฯ กบจน : สหรฐฯ กลาวหาวาจนท าการเจาะระบบ และขโมยขอมลจากเวบไซตของรฐบาลและธรกจตางๆ ซงอาจสรางความเสยหายอยางรนแรงแกโครงขายกระแสไฟฟา หรอระบบประปา และ การท า ธรกรรมดานการเงน โดยเฉพาะอยางยงในสหรฐฯ แตโฆษกกระทรวงการตางประเทศของจนไดออกมาปฏเสธ

3.8.2 แนวโนมของภยคกคามดานไซเบอรของโลก

จากรายงานของ World Economic Forum แสดงใหเหนวาทวโลกก าลงวตกกงวลกบภยคกคามดานไซเบอรเปนอยางมาก โดยภยคกคามดานไซเบอรถกจดใหอยในอนดบท 4 ใน 10 Trends ของโลก (รปท 3.7 อนดบแนวโนมภยคกคามไซเบอรทวโลกประจ าป 2014 – Global Agenda 2014, World

Page 98: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 26 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

Economic Forum) ประกอบกบรายงานผลการศกษาของสถาบน BCI (The Business Continuity Institute) ซงเปนสถาบนอนดบหนงของโลกดานการบรหารความตอเนองทางธรกจ ยงแสดงใหเหนวา Cyber Attack เปนประเดนอนดบตนๆ ทองคกรใหความสนใจมากทสด (รปท 3.8 แนวโนมภยคกคามดานความมนคงปลอดภยทองคกรทวโลกตระหนก ป 2014 งานวจยโดยสถาบน BCI – Threats and horizon scanning 2014, BCI)

Source: Global Agenda 2014, World Economic Forum

รปท 3.7 อนดบแนวโนมภยคกคามไซเบอรทวโลกประจ าป 2014 จากงานวจยสถตของการประชมเศรษฐกจโลก

รปท 3.8 แนวโนมภยคกคามดานความมนคงปลอดภยทองคกรทวโลกตระหนก ป 2014 งานวจยโดยสถาบน BCI

Page 99: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 27

เนองจากในปจจบนและอนาคต องคกรหลายแหงก าลงถกคกคามอยางตอเนองจากการโจมตทางไซเบอร (Cyber Attack) ทงนมรายงานการโจมตแบบ Real time จากเวบไซต “Digital Attack Map” ซงเปนเวบไซตทมการรวบรวมขอมลการโจมตและแสดงผล Top Daily DDoS Attacks แบบ Real-time (รปท 3.9 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรทมอยางตอเนองทวโลก และรปท 3.10 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรของประเทศไทย) ท าใหเขาใจไดวาการโจมตดานไซเบอรนนไดเกดขนจรงอยตลอดเวลาทวโลก

Source: Digital Attack Map Real-time Data – Top Daily DDoS Attacks Worldwide (All Countries)

http://www.digitalattackmap.com/#anim=1&color=0&country=TH&time=16051&view=map

รปท 3.9 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรทมอยางตอเนองทวโลก

Source: Digital Attack Map Real-time Data – Top Daily DDoS Attacks Worldwide (Thailand) http://www.digitalattackmap.com/#anim=1&color=0&country=TH&time=16051&view=map

รปท 3.10 ภาพรวมการโจมตทางไซเบอรของประเทศไทย ทมการโจมตหนกในชวงเดอนธนวาคม 2556

Page 100: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 3 - 28 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3.8.3 ภยคกคามดานไซเบอรตอระบบโครงสรางพนฐานแหงชาต

จากขางตนทกลาวมา ภยคกคามดานไซเบอรไมไดมผลเฉพาะตอระบบสารสนเทศทเชอมโยงผานระบบเครอขาย หรอออนไลนอกตอไป แตยงสงผลกระทบตอระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ทส าคญในทกภาคสวน รวมถงในระดบชาต รฐบาล หนวยงานราชการ ผประกอบการภาครฐ และเอกชนจงจ าเปนตองมความตนร และตระหนกถงภยดงกลาว แมระบบตางๆ ทใชในการด าเนนงานจะเปนระบบปด ออฟไลน แตกไมอาจสามารถไววางใจในเรองดงกลาวได ดงกรณศกษาตางๆ ทไดเกดขนมาเปนระยะ อาท เหตภยคกคามทางไซเบอรทเปนขาวครกโครม ไดแก เหตการณในป พ.ศ.2553 (ค.ศ. 2010) เวรม Stuxnet ซงม งการโจมตไปยงระบบคอมพวเตอรท ต ดต งภายในโรงงานอตสาหกรรม หรอโรงไฟฟา/โรงไฟฟานวเคลยรและเปนสวนหนงของระบบ SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) อนมหนาทในการควบคมกระบวนการตางๆ ภายในโรงงานอตสาหกรรม หรอ เหตการณ Night Dragon ในป พ.ศ.2552 – 2554 ซงเปนการเจาะระบบและโจรกรรมขอมลจากบรษทพลงงานและปโตรเคมของชาตตะวนตก 5 แหง หรอ เหตการณในป พ.ศ.2552 ซงสถาบนการเงนของประเทศเกาหลใตถกโจมตดวย DD0S จนไมสามารถท าธรกรรมทางการเงนได และอกครงในป พ.ศ.2556 ถกไวรสโจมตสถานโทรทศนและธนาคารและลบขอมลจนเปนเหตใหตองหยดการใหบรการ เปนตน ทงนส าหรบระบบคมนาคมขนสงจงจ าเปนทจะตองค านงภยคกคามในดานไซเบอรในการวางแผนดานความมนคง กลาวโดยสรปไดวา ถงเวลาแลวทหนวยงานของรฐและองคกรทกองคกร โดยเฉพาะอยางยงองคกรในกลมโครงสรางพนฐานส าคญ ซ งความม นคงปลอดภยของระบบโครงสรางพนฐาน มผลกระทบทางกายภาพโดยตรงตอประชาชน สงคมและโลก รวมทงมความเสยงทอาจเกดขนตอสขภาพและความปลอดภย รวมไปถงผลกระทบตอส งแวดลอม จงจ าเปนตองตระหนกถงการบรหารจดการความเส ยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอรเปนส าคญ เตรยมพรอมรบมอ โดยการด าเนนการปองกน โดยมแผนงานทชดเจนในการก าหนดกรอบการด าเนนงานทน ามาปฏบตใชงานไดอยางจรงจงและตอเนอง ท าใหพรอมทจะรบมอและแกไขไดอยางเหมาะสมทนทวงท

3.9 สรป สาธารณภยทเกดจากการกอการรายและภยธรรมชาตทมผลกระทบตอความมนคงดานการขนสง ได

คกคามกระจายไปทวโลกโดยเฉพาะอยางยงภยทเกดจากการกอการราย โดยทผกอการรายมการพฒนารปแบบและวธการทซบซอนมากขน เพอมงเปาในการโจมตตอระบบขนสงใหเกดการบาดเจบ เสยชวต และสรางความหวาดกลวและวตกกงวลตอสาธารณชน สรางความเสยหายทางเศรษฐกจอยางมนย ในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยไดถกจดอนดบ โดยพจารณาจากคาดชนการกอการรายทวโลกในล าดบท 10 จาก 162 ประเทศทวโลก ถงแมวาเปาหมายการโจมตระบบการขนสงจะมสดสวนไมสงมากเมอเทยบกบการโจมตเจาหนาททหารและต ารวจ และทรพยของประชาชน แตผลลพธทเกดขนในแตละครงจะท าใหเกดความเสยหายอยางรนแรง สรางความตนตระหนกและความหวาดกลวแกประชาชนทใชระบบขนสง สงผลกระทบในภาพกวางท าใหเกด

Page 101: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 3 สถานการณของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 3 - 29

การชะงกของเศรษฐกจและการทองเทยว สาธารณภยทเกดจากภยการกอการราย เชนทเกดขนในป 2554 เปนภยคกคามทไมสามารถคาดการณชวงเวลาทเกดขนและขนาดความรนแรงได ในขณะทสาธารณภยจากธรรมชาต ถงแมวามขนาดใหญและสงผลกระทบท าใหเกดความเสยหายอยางรนแรงและครอบคลมพนทเปนบรเวณกวาง ประเทศไทยเกดภยธรรมชาตจากน าทวมหนกทสงผลกระทบในระดบรนแรงมาก และสงผลกระทบตอระบบการคมนาคมและขนสงในระดบรนแรง แตเปนภยทประเทศไทยยอมรบและพยายามหาทางปองกนและมประสบการณในการเผชญกบภย ลกษณะนทส าคญคอไมสรางความตระหนกใหกบประชาคมโลก การด าเนนการเพอลดความเสยงจากสาธารณภยโดยมการประเมนระดบความเสยงโดยการพจารณาโอกาสทจะเกดภยและผลกระทบทไดรบจากภย เพอจดท าแผนตอบสนองอบตการณการเฝาระวงจ าแนกตามผลการประเมนความเสยง ไดแก ความเสยงระดบสงมาก สง และปานกลาง ควรจดใหมการควบคมและบรหารความเสยง ความเสยงระดบต า ซงอยในระดบทยอมรบไดแตอาจมการควบคมเพมเตม และความเสยงระดบต ามาก ไมจ าเปนตองมการควบคมเพมเตม ผลจากการประเมนความเสยงโดยพจารณาจากสถตทผานมาแสดงใหเหนวาภยคกคามตอการคมนาคมและขนสงมคาระดบความเสยงสงมาก ซงตองมการจดการใหมการควบคมและบรหารความเสยง ในขณะทภยคกคามทเกดจากธรรมชาตทมความเสยงในระดบสง ไดแก วาตภย ผลจากการประเมนความเสยง ถกน าไปวเคราะหเพอจดท าแผนความมนคงในภาคการขนสง โดยแยกตามแผนยทธศาสตรตามภาคการขนสง นอกจากภยคกคามทเกดจากการกอการรายและภยจากธรรมชาตทสรางความเสยหายใหสาธารณชนแลว ภยจากความมนคงดานไซเบอรทมาพรอมกบววฒนาการและความกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร นบเปนภยคกคามรปแบบใหมทมการขยายตวอยางรวดเรวทก าลงคกคามความมนคงในดานตางๆ บนไซเบอร ภยคกคามดานไซเบอร ถกน ามาใชเปนเครองมอดานความมนคง ไมวาจะเปนการเจาะระบบ การฝงโปรแกรมลกลอบโจรกรรมขอมล การโจมตดวยโปรแกรมมลแวร (Malware) การใชโปรแกรมตงเวลาท างานเพอการท าลาย การโจมตแบบ DoS/DDoS การใชโปรแกรมหนยนตโจมตเพอเปนฐานโจมตอปกรณคอมพวเตอรบนเครอขายสารสนเทศ (BOTNET/ Robot Network), การสรางขอมลขยะ (Spam) เปนตน

ทวโลกก าลงวตกกงวลกบภยคกคามดานไซเบอรเปนอยางมาก โดยภยคกคามดานไซเบอรถกจดใหอยในอนดบท 4 ใน 10 Trends ของโลก ป พ.ศ.2557 ประเทศไทยเปนประเทศทมล าดบความปลอดภยอยทอนดบเกอบ 50 ของโลก ในขณะทภยคกคามรปแบบ Web Defacement หรอการโจมตเวบไซตเพอเปลยนแปลงขอมลทเผยแพรหนาเวบ ประเทศไทยถกโจมตมากเปนอนดบหนง ในภมภาคอาเซยน ภยคกคามดานไซเบอรไมไดมผลเฉพาะตอระบบสารสนเทศทเชอมโยงผานระบบเครอขาย หรอออนไลนอกตอไป แตยงสามารถโจมตระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ทมการควบคมผานระบบคอมพวเตอรเครอขายในระบบขนสงใหเกดความเสยหายได ดงนนการจดท าแผนความมนคงในภาคการขนสงมความส าคญอยางยง เพอการบรหารจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอร เตรยมพรอมรบมอ โดยการด าเนนการปองกน มแผนงานทชดเจนในการก าหนดกรอบการด าเนนงานทน ามาปฏบตใชงานไดอยางจรงจงและตอเนองเพอใหพรอมทจะรบมอและแกไขไดอยางเหมาะสมทนทวงท

Page 102: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 4 สำเหตและควำมเสยงของภย ควำมมนคงภำคขนสง

กลำวน ำ

สำเหตของภยควำมมนคงทเกดกบภำคขนสง

ภำพรวมของโครงสรำงพนฐำน

ควำมมนคงของโครงสรำงพนฐำนทำงบกในอนำคต

สรป

Page 103: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 1

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

4.1 กลาวน า

ในบทท 3 ไดกลาวถง สถานการณของภยความมนคงในภาคขนสง และความเสยงของการทจะเกดกบภยดงกลาว ตองยอมรบวาการเกดขนของภยธรรมชาตทมผลตอความมนคงภาคขนสงนน เปนเรองทไมจ าเปนตองคนหาสาเหต เพราะเปนเหตการณธรรมชาต ซงอาจคาดการณได เชน กรณของน าทวม แตหลายๆ สถานการณกยากทจะรลวงหนา เชน การเกดแผนดนไหว อยางไรกตาม เหตการณขางตนซงสงผลตอความมนคงของภาคขนสง เปนเรองทภาครฐมประสบการณในการจดการ เพราะเคยเกดขนหลายครง โดยเฉพาะในแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต แตภยความมนคงทเกดจากการกระท าของมนษย เปนเรองทภาครฐ โดยเฉพาะกระทรวงคมนาคมยงมประสบการณนอย ในบทนจะกลาวถงสาเหตของภยความมนคงดงกลาว เพอใหเกดความเขาใจมากขน และความเสยงทจะเกดขนกบภาคขนสง โดยเฉพาะภาคขนสงทางบกทประเทศไทยจะตองดแล เพราะไมมขอก าหนดจากองคกรระดบสากลเปนแนวทาง

4.2 สาเหตของภยความมนคงทเกดกบภาคขนสง

ถงแมประเทศไทยอาจไมใชเปนประเทศเปาหมายของการกอการราย แตประเทศไทยถอเปนประเทศทองเทยว ทกๆปจะมนกทองเทยวชาวตางชาตเขามาเปนจ านวนมาก ผกอการรายยอมตองการหาจดออน คอประเทศทระดบการปองกนและเตรยมพรอมต ากวาประเทศทปองกนเขมแขง เชน สหรฐอเมรกา, องกฤษ หรอออสเตรเลย เปนตน ในการลงมอกอการราย ดงนนประเทศไทยจงตองยกระดบการปองกนและเตรยมพรอมใหอยในระดบสากลเพอใหหลดพนจากการเปนจดออนหรอเปนพนทในการกอการรายทางออม โดยยดถอแนวทางทวา: ทางเดยวทจะเกดความมนคง คอตองไมรสกมนคง อยางเดดขาด สาเหตของภยความมนคงสวนใหญมาจากการกระท าของมนษยเปนหลก สวนสถานการณความรนแรงของภยธรรมชาตกเพมทวความรนแรงขนทกปซงยากทจะคาดเดาได เมอวเคราะหถงสาเหตจดออนในภาคการขนสงของประเทศ พบวามหลายภาคสวนทยงคงมปญหาและเสยงตอการกอการรายทอาจจะเกดขน เชน สถานขนสงผโดยสาร ซงเปนระบบเปด การเขา-ออกของคนและสนคากระท าไดงาย สมเสยงตอการกออาชญากรรม/กอการราย, จดเชอมตอของระบบการขนสงทมก าลงพลหรอเจาหน าทไมเพยงพอตอการตรวจเชคเฝาระวงและ/หรอขาดการฝกอบรมทเหมาะสมและตระหนกรเทาทควร, อปกรณในการตรวจสอบมราคาสงและยงมขอสงสยถงประสทธภาพของตวอปกรณนน, กระทรวงคมนาคมยงไมมแผนความมนคง ขาดแผนปองกนและเตรยมความพรอมทเปนมาตรฐาน เปนตน

Page 104: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.3 ภาพรวมของโครงสรางพนฐาน คณะรกษาความสงบแหงชาตไดอนมตแผนยทธศาสตรโครงสรางพนฐานดานคมนาคม ระยะ 8 ป ตงแต

ป 2558 - 2565 เนนยทธศาสตร 4 ดาน ไดแก 1) การสรางรากฐานความมนคงทางสงคม , 2) การสรางมาตรฐานความมนคงทางเศรษฐกจ, 3) การสรางโอกาสใชประโยชนสงสดจาก AEC และ 4) เสรมสรางความมนคง ความปลอดภยในการเดนทางและการขนสง

ภาพรวมสถานการณระบบการขนสงในปจจบน ซงประกอบดวย การขนสงทางบก การขนสงทางน า และการขนสงทางอากาศ ดงแสดงในตารางท 4.1 และระบบการขนสงทจะเกดขนภายใน พ.ศ. 2565 ดงแสดงในรปท 4.1

ตารางท 4.1 รายละเอยดของระบบการขนสงในปจจบน (พ.ศ.2558) ระบบการขนสง รายละเอยด ปรมาณ

ทางหลวงสายหลก ทางหลวง (คดตอสองเลน) มอเตอรเวย ทางพเศษ

66,794 กม. 146 กม.

207.9 กม. ทางหลวงสายรอง ทางหลวงชนบท

ทางหลวงทองถน 47,916 กม.

352,157 กม. ทางราง ทางเดยว

ทางค ทางสาม

3,569 กม. 357 กม. 107 กม.

รถไฟฟา รถไฟฟา 6 โครงการ 95กม. ทางน า ชายฝง

แมน า ล าคลอง ทาเรอชายฝง ทาเรอล าน า

2,614 กม. 1,750 กม.

883 กม. 18 แหง 7 แหง

ทางอากาศ ทาอากาศยาน - กรมการบนพลเรอน - การทาอากาศยาน - บางกอกแอรเวย - ทาอากาศยานทหารเรอ เสนทางการบน -ระหวางประเทศ -ภายในประเทศ

28 แหง 6 แหง 3 แหง 1 แหง

23,171 กม. 30,100 กม.

ทมา : การประชมหารอคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลประจ ากระทรวง สนข.

Page 105: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

บทท

4 ส

าเหตแ

ละคว

ามเส

ยงขอ

งภยค

วามม

นคงภ

าคขน

สง

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

หน

า 4 -

3

รปท

4.1 ภ

าพรว

มสถา

นการ

ณระบ

บการ

ขนสง

ภายใ

น พ.

ศ.25

65

ทมา :

การ

ประช

มหาร

อคณะ

กรรม

การต

รวจส

อบแล

ะประ

เมนผ

ลประ

จ ากร

ะทรว

ง สนข

.

บทท

4 สา

เหตแ

ละคว

ามเส

ยงขอ

งภยค

วามม

นคงภ

าคขน

สง

หนา 4

- 3

Page 106: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.3.1 ทางบก

ปญหาการขนสงทางถนนทพบมดงตอไปน โครงขายถนนไมสมบรณและเปนคอขวด บรเวณประตการคาหลกในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล ท าใหเกดความสญเสยทางเศรษฐกจและลดผลผลตของประเทศ มาตรฐานคณภาพและการบรการการขนสงสาธารณะทางถนนยงขาดการก ากบดแลทชดเจน อบตเหตทางถนนซงกอใหเกดความสญเสยดานสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอมโดยมมลคา

ความสญเสยไมต ากวา 230,000 ลานบาทตอป ภาคการขนสงผลตกาซ CO2 ซงเปนกาซเรอนกระจก รอยละ 29.5 ของปรมาณทงหมดท

เกดขนในประเทศ กอใหเกดภาวะโลกรอน ปญหาการขนสงทางรางมดงน

โครงสรางเชงสถาบนของการขนสงทางราง รฟท. รบหนาททงดานการพฒนาโครงสรางพนฐานการบ ารงรกษาและประกอบการเดนรถเองทงหมด ท าใหมขอจ ากดในการพฒนาระบบการขนสงทางราง

ปญหาดานการบรหารงานภายในของ รฟท. และการปรบโครงสรางหนวยงานของ รฟท. โครงสรางพนฐานทางรางไมครอบคลมทวประเทศ ขาดการเชอมโยงกบการขนสงรปแบบอน

รางมอายการใชงานมานานจงมสภาพทรดโทรม และเสนทางรถไฟระหวางภมภาคกวารอยละ90 เปนเสนทางเดยวและมจดทเปนคอขวดของทงขบวนรถโดยสารและขบวนรถสนคา ท าใหเสยเวลาในการรอสบหลก

หวรถจกรและแครช ารดทรดโทรม และไมเพยงพอตอการใชงาน ท าใหการสงสนคามความลาชา

จดตดทางรถไฟโดยเฉลยทก 2 กม. ตอจด เปนสาเหตของอบตเหตและความลาชาในการเดนรถ

ระบบอาณตสญญาณควบคมการเดนรถทลาสมย ไมสามารถรองรบการเดนรถดวยความเรวสง การหลกขบวนรถไฟไมสะดวกเปนสาเหตท าใหขบวนรถเสยเวลาและท าใหศกยภาพดานความปลอดภยลดลง

คณภาพการใหบรการและความปลอดภยยงไมเปนทนาพอใจ รวมทงการเดนรถมกจะไมตรงเวลา

ขาดแคลนบคลากรเฉพาะทางเนองจากมสถาบนการสอนแหงเดยวและใชเวลาในการฝกถง 7 ปรวมทงจ ากดการรบบคลากรเขาท างาน

4.3.2 ทางน า ปญหาการขนสงทางน า

ความสงของสะพานทเปนอปสรรคตอการเดนเรอในแมน าเจาพระยา ไดแก สะพานพทธสะพานกรงธน และสะพานนวลฉวและความตนเขนของแมน าเจาพระยาในบางชวง (ท าใหการล าเลยงขนสงสนคาในแมน าเจาพระยาไมสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ

Page 107: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 5

ปญหาระเบยบพธการศลกากรของการขนสงชายฝงมระเบยบปฏบตมากตองประสานกบหลายหนวยงาน ใชระยะเวลานาน

ขาดการเชอมโยงพนทหลงทากบทาเรอ สงผลตอตนทนในการขนสง ขาดการบ ารงรกษารองน าและเครองหมายการเดนเรออยางตอเนอง ผประกอบการเรอไทยมตนทนในการด าเนนการทสง โดยเฉพาะดานสนเชอและภาษ ขาดแคลนคนประจ าเรอทงระดบนายเรอและลกเรอทงเชงปรมาณและคณภาพ ขาดระบบสาธารณปโภคตามความตองการของอตอเรอ เชน ไฟฟา น าประปา และบคลากร/

ผเชยวชาญดานการตอเรอมจ ากด รวมทงขาดอตสาหกรรมสนบสนน เชน อตสาหกรรมเหลก ท าใหตนทนในการตอเรอสงและใชระยะเวลานาน

กฎหมายดานการขนสงทางน าขาดความทนสมยไมสอดคลองกบการด าเนนธรกจ ขาดฐานขอมลดานพาณชยนาว

4.3.3 ทางอากาศ ปญหาการขนสงทางอากาศ

ความไมแนนอนและเหตการณความไมสงบภายในประเทศสงผลกระทบทางตรงและทางออมตอศกยภาพในการเปนศนยกลางทางการบนในภมภาค

การแขงขนจากประเทศเพอนบาน เชน สงคโปร มาเลเชย ซงมนโยบายแยงชงความเปนศนยกลางทางการบนในภมภาค

ขาดการเชอมโยงกบการขนสงรปแบบอนท าใหการใชงานไมเตมประสทธภาพของทาอากาศยาน

ความผนผวนของราคาน ามนสงผลตอคาธรรมเนยมเชอเพลงและราคาบตรโดยสาร การด าเนนการของสายการบน

การวางแผนการพฒนาทาอากาศยานหลกของประเทศไมเปนไปตามแผนซงเกดการเปลยนแปลงระดบนโยบาย หรอผมสวนไดสวนเสยไมไดเขารวมด าเนนการตงแตแรก

จากการประเมนโครงสรางพนฐานฯ และการใหบรการ จะเหนไดวา ยงไมไดมการกลาวถงภยคกคามดานความมนคงทมตอระบบโครงสรางพนฐานฯ และการใหบรการแกประชาชน ถงแมวาไดเคยเกดภยความมนคงตอภาคขนสงมาแลวหลายครง

Page 108: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.4 ความมนคงของโครงสรางพนฐานทางบกในอนาคต ทปรกษาไดทบทวนองคประกอบของความมนคงทางถนน (Road Security) ประกอบดวย

1. ความมนคงในแนวชาย Border security 2. ความมนคงการขนสงวตถอนตราย (Hazardous Materials) และสนคาอนตราย (Dangerous

Goods) 3. ความมนคงของไซเบอร Cyber-Security 4. จดพกรถบรรทกทวประเทศ 5. ความมนคงของหวงโซอปทาน Supply chain security ซงมรายละเอยดดงน

4.4.1 ความมนคงในแนวชายแดน (Border security) ในปลายป พ.ศ. 2558 ทกประเทศในกลมอาเซยน จะเปนประชาคมอาเซยน ซงจะมความรวมมอกนหลายๆดาน สงส าคญการเดนทางระหวางประเทศจะมมากขนทงคนและสนคา โดยเฉพาะการเดนทางทางถนน ซงจะตองผานจดผานแดนระหวางประเทศ ซงประเทศไทยมอาณาเขตตดตอ 4 ประเทศไดแก มาเลเซย พมา ลาว และกมพชา ซงจดผานแดนมอย 3 ประเภท

ประเภทของจดผานแดน ประเภทของจดผานแดนบรเวณชายแดนไทยกบประเทศเพอนบาน

1. จดผานแดนถาวรมวตถประสงคเพอใหประชาชนทงสองประเทศ นกทองเทยว และยานพาหนะ สามารถสญจรไปมาเพอการคา การทองเทยว และอน ๆ โดยไดรบความเหนชอบจาก รฐบาลของทงสองประเทศ โดยในสวนของประเทศไทย รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเปนผลงนามในประกาศกระทรวงมหาดไทยตามทคณะรฐมนตรเหนชอบ และจะมผลบงคบใชเมอประกาศในราชกจจานเบกษา ปจจบนมจดผานแดนถาวรทวประเทศอยทงสน 28 แหง

2. จดผานแดนชวคราวเปนการเปดเพอผอนผนใหมการผานแดนได เพอวตถประสงคเฉพาะภายในหวงเวลาทก าหนดไวแนนอนเฉพาะกจ ไมมผลกระทบดานความมนคงปลอดภย เมอครบก าหนดเวลา หรอบรรลวตถ ประสงคแลวจะปดจดผานแดนทนท โดยรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยเปนผลงนามในประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศเปดจดผานแดนชวคราวตามความเหนชอบของคณะอนกรรมการพจารณาการเปดจดผานแดนของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต ปจจบนมจดผานแดนชวคราวเพยง 1 แหง ทชายแดน ดานพมา (ดานพระเจดยสามองค อ.สงขละบร จ.กาญจนบร)

3. จดผอนปรนเพอการคามวตถประสงคเพอชวยเหลอประเทศเพอนบานดานมนษยธรรมและสงเสรมความสมพนธของประชาชนในระดบทองถน เพอการผอนปรนใหมการคาขายสนคาอปโภค – บรโภค และยารกษาโรคทจ าเปน ซงระดบทองถนของทงสองฝายไดเหนชอบรวมกน ทงน การเปดจดผ อนปรนเปนอ านาจของผ ว า ร าชการจ งหวด และตอง ได ร บความเหนชอบจากกระทรวงมหาดไทยกอน ปจจบนมจดผอนปรนเพอการคาทวประเทศทงสน 39 แหง (รปท 4.2)

Page 109: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 7

การเดนทางเขา-ออก ณ จดผานแดน การเดนทางเขาออก ณ จดผานแดน ระหวางไทยกบประเทศเพอนบานประเภทของเอกสารทใชในการเดนทางผานแดนของประชาชน ไดแก

1. หนงสอเดนทาง (PASSPORT) ใชเดนทางเขา – ออก ณ จดผานแดนถาวรทกจด 2. บตรผานแดน (BORDER PASS) เปนเอกสารทออกใหกบบคคลทมภมล าเนาใน พนทชายแดน เพอ

ใชในการเดนทางขามแดนระหวางสองประเทศ โดยหวงเวลาการพ านกและขอบเขตพนท ทสามารถเขาได ขนอยกบความตกลงททงสองฝายทไดมรวมกน

3. บตรผานแดนชวคราว (TEMPORARY BORDER PASS) เปนเอกสารทออกใหกบบคคลทอาศยนอกพนทชายแดน เพอใชในการเดนทางขามแดนระหวางสองประเทศ โดยหวงเวลาการพ านกและขอบเขตพนททสามารถเขาได ขนอยกบความตกลงททงสองฝายทไดมรวมกน

4. อนๆ ไดแก จดหมายอ านวยความสะดวก (FACILITY LETTER) ซงออกโดย ตม. เปนการตกลงกนภายในระหวาง ตม. สองฝายในพนท

ในการเดนทางขามแดนระหวางไทยกบประเทศเพอนบาน “คนสญชาตของประเทศทอาณาเขตตดตอกบประเทศไทยเดนทางขามพรมแดนไปมาชวคราวโดยปฏบตตามขอตกลงระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลแหงประเทศนน” ซงเปนไปตาม พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ. 2522 มาตรา 2

รฐบาลไทยกบรฐบาลสหภาพพมา สปป.ลาว และกมพชา โดยรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ (รมว.กต.) ไดรวมลงนาม ในความตกลงวาดวยการสญจรขามแดนกบสหภาพพมา สปป.ลาว และกมพชา เมอวนท 16 พ.ค. 2540 วนท 20 และ 21 ม.ย. 2540 ตามล าดบ และมผลบงคบใช 90 วน หลงวนลงนาม คอในวนท 15 ส.ค. 2540 วนท 19 และ 20 ก.ย. 2540 ตามล าดบ

สวนการเดนทางขามแดนระหวางไทยกบมาเลเซย เปนไปตามความตกลงวาดวยการจราจรขามแดนระหวางมลายองกฤษกบประเทศไทย ค.ศ.1940 (พ.ศ. 2483) ซงปจจบนไทยและมาเลเซย อยระหวางการพจารณาปรบปรงความตกลงฯ ดงกลาว โดยคณะท างานพจารณาปรบปรงความตกลง ฯ ทงสองฝาย ไดเหนชอบในรางความตกลงฯ แลว และเมอไดลงนามรวมกนโดย รมว.กต. ของทงสองประเทศ กจะมผลใชรวมกนตอไป

Page 110: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

รปท 4.2 จดแผนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบ ประเทศเพอนพรอม ทมา: http://www.jssr.co.th/border_thailand.php

Page 111: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 9

ระเบยบปฏบตตามความตกลงฯ ส าหรบการเดนทางขามแดนระหวางไทยกบประเทศเพอนบานตาง ๆ มความแตกตางในเรองตาง ๆ ดงแสดงในตารางท 4.2

ตารางท 4.2 ประเภทเอกสารผานแดนระหวางไทยกบมาเลเซย ชนดเอกสารผานแดน คนไทย คนมาเลเซย

หนงสอเดนทาง (PASSPORT)

- ออกโดยกระทรวงการตางประเทศ - ไมตองใช VISA - อยได 30 วน - ส าหรบคนทวไป - เดนทางไดทวประเทศ

- ออกโดยกระทรวงการตางประเทศ - ไมตองใช VISA - อยได 30 วน - ส าหรบคนทวไป - เดนทางไดทวประเทศ

บตรผานแดน (BORDER PASS)

- ออกโดยอ าเภอ - ไมตองใช VISA - อยได 7 วน - ส าหรบคนในพนทชายแดน - เดนทางได 25 ก.ม. (ในทางปฏบตไดถง จ.จตรา รฐเคดาห แตไมถงปนง)

- ออกโดย ตม. - ไมตองใช VISA - อยได 7 วน - ส าหรบคนในพนทชายแดน - เดนทางได 25 ก.ม. (ในทางปฏบตไดถง อ.หาดใหญ)

จดหมายอ านวยความสะดวก (FACILTY LETTER)

- ออกโดย ตม. - ไมตองใช VISA - อยได 3 วน - ส าหรบขาราชการและ VIP - เดนทางไดถงรฐปนง เคดาหและเปอรลส

- ออกโดย ตม. - ไมตองใช VISA - อยได 3 วน - ส าหรบขาราชการและ VIP - เดนทางไดถงหาดใหญ (เกนกวาพนทดงกลาวจะพจารณาเปนกรณไป) - เพออ านวยความสะดวก

ประเดนพจารณาการขยายเวลา การเปด-ปดจดผานแดน

ประเดนพจารณาในการเปด การขยายเวลาเปด–ปดจดผานแดน และการยกระดบจดผานแดนในการเสนอกระทรวงมหาดไทยเพอพจารณาใหความเหนในการเปดจดผอนปรน การขยายเวลาเปด – ปดจดผานแดน หรอการเปด/ยกฐานะจดผอนปรนเปนจดผานแดนถาวร มท. ไดใหจงหวดมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของรวบรวมขอมลและประเดนทเกยวของ และรายงาน มท. เพอพจารณาในประเดนตอไปน 1. ระดบนโยบาย - บรรยากาศความสมพนธระหวางทองถน วามความเหมาะสมหรอไม 2. ปจจยดานความมนคง

- สภาพเศรษฐกจ สงคม และชมชน วามความเหมาะสมเพยงใด - ปญหาบอนการพนนบรเวณจดผานแดน วามความรนแรงมากนอยเพยงใด - ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของผสญจรผานแดน วามมากนอยเพยงใด

Page 112: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

3. ความพรอมในการปฏบตงานและกลไกในการแกไขปญหา - การด าเนนพธการตรวจคนเขาเมอง วาเปนไปตามความตกลงวาดวยการสญจรขามแดน และ

ธรรมเนยมปฏบตสากลหรอไม - การด าเนนพธการศลกากรและภาษทเกยวของ วามความเปนธรรมและเปนสากลหรอไม - กลไกในการแกไขปญหาทองถน ระดบจงหวด/อ าเภอ มหรอไม

4. ปรมาณการคา และจ านวนผเดนทางผานเขา – ออก - ปรมาณการคา/เดอน ในรอบ 1 ปทผานมา มจ านวนเฉลยกบาท/เดอน - จ านวนผเดนทางผานเขา–ออก ในรอบ 1 ปผานมา มจ านวนเฉลยกคน/เดอน

5. ผลดและผลเสยหรอผลกระทบของการเปด การขยายเวลาเปด – ปดจดผานแดนหรอการยกระดบจดผานแดน

- ดานความสมพนธระหวางทองถนของสองประเทศ จะมผลกระทบหรอไมมผลกระทบตอความสมพนธ

- ดานเศรษฐกจและสงคม จะมสวนในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางไร - ดานความมนคงและการรกษาความสงบเรยบรอยตามชายแดน จะมผลกระทบในเรองใดบาง - ดานการคาและการทองเทยว มลคาทควรจะไดรบเพมขน โดยอาจประมาณการเปนจ านวนเงน

ขอบญญตตามกฎหมายในการจดระเบยบจดผานแดนและการเดนทางขามแดน ตาม พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ก าหนดไว ดงน

1. มาตรา 5 ก าหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย (รมว.มท.) รกษาการตาม พ.ร.บ. น และใหมอ านาจแตงตงพนกงานเจาหนาทและออกกฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมกบคาท าการและคาใชจายอนๆ ไมเกนอตราตามบญชทาย พ.ร.บ. น และก าหนดกจกรรมอนเพอปฏบตการตาม พ.ร.บ. น

2. มาตรา 6 ก าหนดใหมคณะกรรมการพจารณาคนเขาเมอง มปลดกระทรวงมหาดไทย เปนประธาน ผบญชาการส านกงานตรวจคนเขาเมองเปนกรรมการ และเลขานการโดยใหมอ านาจหนาทตามมาตรา 7 – 10

3. มาตรา 11 รมว.มท. มอ านาจประกาศ (ในราชกจจานเบกษา) ชองทางดาน ตม. เขตทา สถาน หรอทองท และก าหนดเวลาทบคคลตองเดนทางเขา – ออกประเทศ ประกาศ (ในราชกจจานเบกษา)

4. มาตรา 14 รมว.มท. มอ านาจประกาศ (ในราชกจจานเบกษา) ก าหนดใหคนตางดาว ทเขาประเทศมเงนตดตว หรอมประกนหรอจะยกเวนภายใตเงอนไข

5. มาตรา 16 รมว.มท. มอ านาจสงไมอนญาตใหคนตางดาวเขามาในประเทศในกรณทมพฤตการณซงเหนวา เพอประโยชนของประเทศ หรอเพอความสงบเรยบรอย วฒนธรรม หรอศลธรรมอนด หรอความผาสกของประชาชน

Page 113: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 11

6. มาตรา 17 รมว.มท. โดยอนมตของ ครม. จะอนญาตใหคนตางดาวเขามาอยใน ราชอาณาจกรภายใตเงอนไขหรอจะยกเวนไมตองปฏบตตาม พ.ร.บ.น ในกรณใด ๆ กได (เปนกรณพเศษเฉพาะเรอง)

7. มาตรา 23 รมว.มท. มอ านาจประกาศชองทางดาน ตม. เขตทา สถาน หรอทองท ก าหนดเวลาเขา – ออกประเทศของยานพาหนะ

8. มาตรา 40รมว.มท. โดยอนมตของ ครม. มอ านาจประกาศก าหนดจ านวนคนตางดาว ซงจะมถนทอยในประเทศเปนรายป แตไมเกนประเทศละ 100 คนตอป และส าหรบคนไรสญชาตไมเกน 50 คนตอป

9. มาตรา 53 รมว.มท. มอ านาจเพกถอนการอนญาตใหบคคลตางดาวมถนทอยในประเทศ

ทมา : http://fad.moi.go.th/group3/g3_aca1.htm (กองตางประเทศ ส านกปลดมหาดไทย)

พธการศลกากรน าเขาทางดานชายแดนทางรถยนต

ในการด าเนนการปฏบตพธการศลกากรน าเขาทางดานชายแดนทางรถยนต กตองด าเนนพธการศลกากรเชนเดยวกบการน าเขาทวไปแตกอนทผน าเขาจะท าการผานพธการน าเขา ผรบขนสงจะ ตองด าเนนการยนเอกสาร แบบ ศ.บ.1 บญชสนคาส าหรบของทสงเขาในราชอาณาจกรทางบกตามพระราชบญญต ศลกากร(ฉบบท 7) พ.ศ.2480 มาตรา 7 (1) และแบบ ศ.บ.2 ใบขออนญาตน ารถยนต หรอยานพาหนะผานดานเขา ราชอาณาจกรตอศลกากรประจ าดานพรมแดนเพออนมตน าสนคาและรถบรรทก ในขณะทจะน ารถยนต หรอ ยานพาหนะทบรรทกสนคาผานเขาพรมแดน ของประเทศไทย โดยเอกสารดงกลาว มสาระส าคญเชนเดยวกบ ศ.บ.3 ทใชส าหรบการสงออก โดยมรายละเอยดดงน

(1) สถานทน าของเขา (Place of Importation) (2) ชนดของรถยนต หรอยานพาหนะ (Type of vehicle) (3) หมายเลขทะเบยนรถยนตหรอยานพาหนะ (Number registration vehicle) (4) ชอเจาของรถยนตหรอยานพาหนะ (Owner of vehicle) (5) ชอผควบคมรถยนตหรอยานพาหนะ (Name person in charge of vehicle) (6) ลายมอชอผควบคมรถยนตหรอยานพาหนะ (Signature of person in charge of vehicle ) (7) ทซงไดท าการรบบรรทกสนคาตามล าดบเวลา (Place Where goods ware laden in order of

time) (8) เครองหมาย หบหอ (Marks and number) (9) จ านวนหบหอ (Number of packages) (10) น าหนกรวมหบหอ (กโลกรม) (Gross weight of packages) (11) ชนดของสนคา (Description of goods) (12) ผตราสงสนคา (Consignor)

Page 114: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

(13) ผรบสนคา (Consignee) (14) ลายมอชอผขนสง (Signature carrier) ทมา: การคาชายและการคาขามแดน (www.v-servegroup.com)

ในประเดนการออกกฎกระทรวงเพอก าหนดดานศลกากร นน โดยปกตเปนเรองของนโยบายของรฐบาล ประกอบกบความตองการของประชาชนในพนท ทงน โดยตองค านงถงความพรอมในหลายๆ ดาน เชน ปรมาณการคาชายแดน ณ จดนน ความมนคงของประเทศ ความปลอดภยของประชาชนทไปมาคาขายในบรเวณดงกลาว ความพรอมของหนวยงานศลกากร เจาหนาทตรวจคนเขาเมอง หนวยงานปกครองในพนท ซงประเดนทส าคญยงกคอความคมคาส าหรบการเปดดานศลกากร และความพรอมดานงบประมาณกอสรางดานศลกากรและหนวยงานทเกยวของ รวมตลอดถงอตราก าลงพนกงานเจาหนาททเกยวของซงตองไปประจ าการ ณ จดนน โดยในหลกการแลว จะมแนวทางหรอขนตอนการปฏบตในเรองดงกลาว ดงน

1. ตามปกตจะมขนตอนเรมตนจากความเหนพองตองกนของฝายปกครอง ฝายทหาร ฝายความมนคง ขาราชการ พอคา ประชาชน รวมถงนกการเมองทเกยวของในทกระดบของทองททจะก าหนดตงดานศลกากร ทงน จะตองมขอมลเกยวการประชมหารอหรอประสานงานกบหนวยงานของประเทศเพอนบานทเกยวของจนมความเหนพองดวย ในเรองของการตงดานศลกากร ณ จดนน

2. เมอไดขอสรปทชดเจนวา จดผานแดนถาวรดงกลาว มความพรอมและเหมาะสม ทจะก าหนดตงดานศลกากรแนนอนแลว ฝายปกครองในสงกดกระทรวงมหาดไทย จะเปนผจดท าเรองเสนอใหคณะรฐมนตรมมตหรออนมตใหความเปนชอบเสยกอน

3. หลงจากทคณะรฐมนตรใหความเหนชอบแลว กจะเปนเรองการจดเตรยมงบประมาณเพอการกอสรางทท าการดานศลกากร และหนวยราชการทเกยวของโดยในขนตอนนหนวยงานทเกยวของกบการจดหางบประมาณฯ ซงอาจจะเปนหนวยราชการสวนกลางหรอสวนทองถน กได หรอจะเปนงบประมาณทไดจากการบรจาคจากภาคเอกชนกได

4. กรมศลกากรจะเปนผรบหนาทในการจดรางกฎกระทรวงเพอจดตงดานศลกากรดงกลาว โดยเสนอเรองใหคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณากลนกรองกอนเสนอเรองใหรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงลงนามในกฎกระทรวง และประกาศในราชกจจานเบกษา ตอไป จากการลงพนทดานสะเดาและดานปาดงเบซาร ส าหรบคนไมมเครองตรวจระบบความปลอดภย แตส าหรบรถบรรทกสนคา จะมเครองตรวจตสนคาโดยใชเครอง X-Ray ตสนคา ดงแสดงในรปท 4.3 และรปท 4.4 ตามล าดบ

Page 115: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 13

รปท 4.3 บรเวณจดตรวจคนเขาเมอง

รปท 4.4 บรเวณจดตรวจตสนคา

จากขอมลท กล าวมาขางตน พบวากระทรวงท เก ยวของบร เวณจดผานแดนประกอบดวย กระทรวงมหาดไทย (กองตางประเทศ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย) ส านกงานต ารวจแหงชาต (ส านกงานตรวจคนเขาเมอง) กระทรวงการตางประเทศ (กรมการกงสล) และกระทรวงการคลง (กรมศลกากร) ซงในสวนของกระทรวงคมนาคมยงไมมบทบาทในสวนน แตในอนาคตขางหนาทจะถงน จะมการเดนทางของ

Page 116: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

ประชาชนระหวางประเทศทางถนนมากขน ดงนน กรมการขนสงทางบก นาจะมบทบาทส าคญในการทจะท าใหเกดความมนคงทางถนน เพราะมหนาทรบผดชอบดแลกฎระเบยบตางๆ วาดวยการขนสงทางบก ประกอบดวย คนขบ ยานพาหนะ และสถานรถโดยสาร ดงนน กรมการขนสงทางบก จะตองเตรยมการส าหรบเรองนโดยเฉพาะ ซงประกอบดวย บคลากร เครองมอตรวจระบบความมนคงระบบการเชอมโยงของขอมล (คนขบ ยานพาหนะ)โดยเฉพาะพนทเสยงภาคใต ควรมเครองมอตรวจระบบความปลอดภยในสถานรถโดยสาร และสถานรถไฟบรเวณทางเขา-ออกสถาน เพอเพมระบบความปลอดภยใหสงขน สวนกรมทางหลวง และกรมทางหลวงชนบท ตองเตรยมทางหลวงทไดมาตรฐาน มปายบอกทางทชดเจน และกรณเกดเหตฉกเฉนรถบรรทกสนคาอนตรายพลกคว าบนทางหลวงหรอมการประทวงปดถนนบนทางหลวง กดขวางการจราจร จะตองมเครองจกร อปกรณ พรอมทเคลยรเสนทางใหกลบคนมาใชอยางปกตใหเรวทสด และตองมการจดการจราจรขณะเกดเหต หรอเสนทางเลยงเพอไมท าใหเกดจราจรตดขด เดอดรอนแกผใชบรการ หรอรวมมอกบกระทรวงกลาโหมจดทหารลาดตระเวณใหมความถเพมมากขน โดยเฉพาะพนท 3 จงหวดภาคใต (ปตตาน ยะลา และนราธวาส)

กฎหมายทควบคมการสงผาน น าผานราชอาณาจกร กฎหมายทเกยวของกบการควบคมการสงผาน น าผานราชอาณาจกร มดงน

1. พ.ร.บ. กกพช พ.ศ. 2507 2. พ.ร.บ. อาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด ดอกไมเพลง และสงเทยมอาวธ พ.ศ. 2490 3. พ.ร.บ. โรคระบาดสตว พ.ศ. 2499 4. พ.ร.บ. เชอโรคและพษจากสตว พ.ศ. 2525 5. พ.ร.บ. วตถทออกฤทธตอจตและประสาท พ.ศ. 2518 6. พ.ร.บ. ควบคมการสงออกไปนอกราชอาณาจกรซงอาวธยทธภณฑและสงทใชในการสงคราม พ.ศ.

2495 7. พ.ร.บ. ปย พ.ศ. 2518 8. พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 9. พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 10. พ.ร.บ. สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 11. พ.ร.บ. พนธพช พ.ศ. 2518 12. พ.ร.บ. ควบคมยทธภณฑ พ.ศ. 2530

การน าแนวทางการจดการของประเทศสหรฐอเมรกามาปรบใชในการบรหารจดการความมนคงชายแดนของประเทศไทย

จากการศกษาแนวทางการบรหารจดการความมนคงทางชายแดนของประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศไทย พบวา ในเบองตนเมอพจารณาบรบทพนทและแนวทางในการจดการความมนคงบรเวณชายแดนของทงสองประเทศ มความแตกตางกนพอสมควร ซงสงผลใหแนวทางในการบรหารจดการและความยากงาย

Page 117: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 15

ในการปฏบตมความแตกตางกน โดยในประเทศสหรฐอเมรกานน มการก าหนดแนวเขตแดนไวอยางชดเจนและสรางแนวปองกนในดนแดนของตนเอง ท าใหการกระท าใดๆ ในเขตพนทนนๆ มอ านาจเตมในการบรหารจดการ เพราะตองถอวาผทลวงล าเขามานนละเมดอ านาจอธปไตยของประเทศสหรฐอเมรกา อกทงรปแบบของแนวเขตแดนทสรางขนท าใหงายตอการดแล ท าใหสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ในขณะทแนวเขตแดนของประเทศไทยมลกษณะเปนแนวเขตแดนตามธรรมชาต เชน แนวเทอกเขาทแบงเขตแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศพมา หรอแนวเขตแมน าโขงทแบงเขตแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศลาว เปนตน ซงยากในการระบแนวเขตในภมประเทศจรง รวมทงยากแกการควบคมดแล ท าใหแนวทางการบรหารจดการมความแตกตางกนพอสมควร

แตทงนเมอศกษาแนวทางการบรหารจดการของสหรฐอเมรกา พบวา มแนวทางการบรหารจดการบางประการทสามารถน ามาปรบใชในการท างานของประเทศไทยไดเปนอยางด นนคอแนวทางการบรหารจดการหนาทความรบผดชอบของหนวยงาน กลาวคอ ประเทศสหรฐอเมรกาในขนตอนการปฏบตของเจาหนาทนน ถอไดวาเปนผมอ านาจเตมในการด าเนนการกบผทลกลอบหลบหนเขาเมอง หรอกระท าผดตามพนทชายแดน และถงแมจะมการด าเนนงานรวมกบหลายหนวยงาน แตยงสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ ดวยการทขนตรงตอหนวยงานดานความมนคงกลางของประเทศ ซงไดแก กระทรวงความมนคงแหงมาตภมของสหรฐฯ(U.S. Department of Homeland Security) ซงมอ านาจเตมในการบรหารจดการงานดานความมนคงทกรปแบบภายในประเทศ ซงเปนการรวมศนยอ านาจอยางชดเจน อ านวยความสะดวก และแบงแยกล าดบความส าคญ หนาทความรบผดชอบของหนวยงานซงชวยสนบสนนการปฏบตงานของเจาหนาทไดเปนอยางด

ในขณะทประเทศไทยมลกษณะโครงสรางดานองคประกอบของภาระงานแตกตางกนไป กลาวคอ ลกษณะภาระงานของแตละภาคสวนเปนงานทอยในภาคตดตามขวางจงมความจ าเปนตองบรณาการงานดานความมนคงชายแดน ไปยงหนวยงานหลายภาคสวน ตามภาระหนาทความรบผดชอบ เพอใหสอดคลองกบแนวยทธศาสตรทวางไว ซงจ าเปนอยางยงทจะตองมการแบงขอบเขตภาระงานของแตละภาคสวนใหชดเจน เพอใหเกดความสอดคลองประสานไปในทศทางเดยวกน และสามารถปฏบตหนาทเพอตอบสนองนโยบายในระดบสงไดอยางถกตองและเหมาะสมตอสถานการณตางๆ ทเกดขน โดยก าหนดใหนโยบายแตละเรองมหนวยงานรบผดชอบหลกทเปนเจาภาพบรณาการนโยบายหนงหนวยงาน ยกเวนกรณทสาระส าคญของนโยบายมลกษณะภารกจทแตกตางกนอยางชดเจนใหพจารณาตามความเหมาะสม และก าหนดใหมหนวยรบผดชอบหลกตามแนวนโยบายยอยทกขอ เพอสนบสนนการด าเนนการของเจาภาพบรณาการนโยบาย เพอใหการขบเคลอนนโยบายมหนวยรบผดชอบอยางครบถวนในทกแนวนโยบาย

แตเมอพจารณาในการบรหารจดการพบวาแนวทางในการปฏบตงานจรงการบรณาการการท างานรวมกนของหนวยงานทมหนาทรบผดชอบอาจยงไมดพอ กลาวคอในกรอบยทธศาสตรทวางไวท าการแบงภาระหนาทของหนวยงานทรบผดชอบตามกรอบการท างานหรอแนวทางปฏบตของหนวยงาน ซงเปนการบรหารจดการงานตามภาระหนาทความรบผดชอบ เชน กระทรวงกลาโหมเปนหนวยงานหลกในการกระชบความรวมมอกบประเทศเพอนบานในการแกปญหาขามพรมแดน ส านกงานต ารวจแหงชาตโดยส านกงานตรวจ

Page 118: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

คนเขาเมองรบหนาทในการปรบปรงกลไกและพฒนาศกยภาพการตรวจคนเขาเมอง หรอกระทรวงมหาดไทยทรบหนาทในการเสรมสรางความสมพนธอนดกบประเทศเพอนบาน และพฒนาความเขมแขงของคน ชมชน และพนทชายแดนรวมกน ท าใหในการปฏบตงานจรงในพนท มการแบงแยกอ านาจกนอยางชดเจน ไมมอ านาจเบดเสรจในการบรหารจดการ กอใหเกดความลาชาในทางปฏบตเนองจากแตละหนวยงานตางมอ านาจเปนของตนเอง และขนตอนการปฏบตตามแนวทางของหนวยงานตนตามทสวนกลางใหอ านาจไว นอกจากนในหลายครง การด าเนนการตามกรอบยทธศาสตรทตองบรณาการการท างานรวมกนของหลายหนวยงาน ยงท าใหเกดความซ าซอนในการวางแนวทางการปฏบตงานในแตละสวนงาน เกดความสญเสยทงในดานอตราก าลงและทรพยากรในการด าเนนงานเกนความจ าเปน

ดงนนการน าแนวทางการบรหารจดการหนวยงานดานความมนคงทางชายแดนแบบรวมศนยของประเทศสหรฐอเมรกามาปรบใชกบการบรหารจดการหนวยงานของประเทศไทยจะชวยใหการลดความซ าซอนในการท างานของหนวยงาน สรางความชดเจนในแนวปฏบตและมประสทธภาพในการท างานมากยงขน โดยอาจมการสรางองคกรทเปนหลกในการบรหารจดการความมนคงตามแนวชายแดนเพอใหรบผดชอบหนาทในการจดการหลกในพนท อาจท าการบรณาการรวมกบหนวยงานอนในรปของการหยบยมอตราก าลงของหนวยงานทเกยวของเขามารวมในการปฏบตหนาท โดยใหปฏบตตามแนวทางของหนวยงานทสรางขนใหม เพอใหการท างานเปนเอกภาพและยงคงสาระส าคญของการบรณาการหนวยงานเอาไวนนเอง (รปท 4.5 เปรยบเทยบแนวทางการบรหารจดการความมนคงชายแดนของสหรฐอเมรกากบของไทย)

Page 119: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 17

รปท 4.5 ผงเปรยบเทยบแนวทางการบรหารจดการความมนคงชายแดนของสหรฐอเมรกากบของไทย

Page 120: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 18 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.4.2 การขนสงวตถอนตราย (Hazardous Materials) และสนคาอนตราย (Dangerous Goods) การขนสงสนคาขามแดนและผานแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน ทางถนน เชน การ

ขนสงระหวาง ไทย-ลาว-เวยดนาม, ไทย-เมยนมาร, ไทย-มาเลเซย อาศยกรอบการตกลงการขนสงทางถนนระหวางประเทศ 2-3 กรอบส าคญๆ คอ (1) กรอบความตกลงอาเซยนเปนกรอบความตกลงทก าหนดหลกการใหแตละประเทศยอมรบใหมการขนสงสนคาขามแดนและผานแดนระหวางกน ยอมรบใบอนญาตขบข ยอมรบหนงสอรบรองการตรวจสภาพรถเชงพาณชยของแตละประเทศสมาชกอาเซยน (2) ความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมน าโขง (GMS Cross – Border Transport Agreement, GMS CBTA) กรณขนสงสนคาขามแดนและ/หรอผานแดนระหวาง 6 ประเทศสมาชก ทเรมด าเนนการในจดผานแดนน ารอง ดานศลกากรมกดาหาร (ไทย) – สะหวนนะเขต (สปป.ลาว) – แดนสะหวน (สปป.ลาว) – ลาวบาว (เวยดนาม) และกรอบความตกลงเฉพาะของรฐบาลไทยกบ สปป.ลาว ในการอ านวยความสะดวกการขนสงสนคาขามแดน

การคาชายแดนระหวางไทยกบมาเลเซยสามารถท าไดผานดานถาวรระหวางประเทศไทยกบมาเลเซยรวม 9 แหง ดานทมมลคาการคาสง 2 อนดบแรก คอ ดานสะเดา และดานปาดงเบซาร แตนโยบายและมาตรการของประเทศมาเลเซยยงเปนปญหาและอปสรรคตอการคาชายแดนของประเทศทงสอง ปจจบนการขนสงทางถนนเปนไปตามบนทกความเขาใจฉบบเดยวทมอย คอบนทกทวาดวยการขนสงสนคาเนาเสยงายทางถนนระหวางไทยผานแดนมาเลเซยไปยงสงคโปร

กรอบความตกลงระหวางประเทศสมาชกอาเซยนทมอยหลายขอตกลง แตเนองจากการลงนามในขอตกลงพธสารและการใหสตยาบนของประเทศสมาชกยงไมครบถวน ท าใหการอ านวยความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดนยงไมพรอมเทาทควร ในกรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอ านวยความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดน สาระส าคญ คอ ภาคคสญญาจะไดรบสทธในการขนสงสนคาผานแดนโดยไมถกท าใหลาชาหรอถกกดกน และจะไดรบยกเวนการจดเกบภาษศลกากร ภาษ และคาธรรมเนยมอนๆ เวนแตทเกบเพอบรการเฉพาะอยางทเกยวเนองกบการขนสงดงกลาว ทงนจ ากดจ านวนรถทจะท าการขนสงไว 500 คน/ ประเทศ สถานะลาสด ประเทศสมาชกรวมกนจดท าพธสาร (Protocol) แนบทายกรอบความตกลงฯ จ านวน 9 ฉบบ ซงด าเนนการเสรจสนแลว 7 ฉบบ ไดแก

พธสาร 1 : ก าหนดเสนทางการขนสงผานแดนและจดอ านวยความสะดวก พธสาร 3: ประเภทและปรมาณรถ พธสาร 4: ขอก าหนดทางเทคนคของรถ พธสาร 5: แผนประกนอบตภยทางรถภาคบงคบในสวนของการรบผดตอบคคลทสาม พธสาร 6: จดขามแดนส าหรบรถไฟและชมทาง พธสาร 8: การจดตงมาตรการเกยวกบการตรวจโรคในคนและพช พธสาร 9 : สนคาอนตราย

สวนพธสารทอยระหวางการด าเนนการอก 2 ฉบบ คาดวาจะแลวเสรจทนการรองรบ AEC ในป 2558 คอ พธสาร 2: การก าหนดส าหรบดานพรมแดนส าหรบเขา-ออก พธสาร 7: ระบบศลกากรผานแดน

Page 121: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 19

ASEAN Framework Agreement of the Facilitation of Goods in Transit ไดบญญตพธสารท 9 (PROTOCOL 9) โดยตงบนฐานของขอเสนอแนะขององคการสหประชาชาตเกยวกบการขนสงสนคาอนตราย หรอ กฎเกณฑตนแบบ (United Nations Recommendations on the Transport of Dangerous Goods / Model Regulation) และขอตกลงยโรปวาดวยการขนสงสนคาอนตรายทางถนนระหวางประเทศ (เอ ด อาร) (European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road)

เพอวตถประสงคในการด าเนนการตามพธสาร ภาคคสญญาตกลงทจะปรบใชบทบญญตของกฎเกณฑตนแบบขององคการสหประชาชาต เอดอาร และ เอดอารฉบบปรบปรง โดยเฉพาะในเรองตอไปน

(1) การแบงประเภทและหมวดของสนคาอนตราย (2) การบรรจหบหอและฉลากส าหรบสนคาอนตราย(packaging and labeling) (3) เครองหมายรถและวธบรรจหบหอ(vehicle marking and method of packaging) (4) เอกสารในการขนสงและใบแจง(transport document and declaration) (5) การฝกอบรม และ (6) การปองกนเพลงไหมและ/หรอ ระเบด (precautions against fire and/or explosions)

ขอทส าคญ คอ หามผประกอบการขนสงสนคาผานแดน (Transit transport) ท าการขนสงสนคาประเภทหรอหมวดทระบ (ในขอ 3 หรอบทบญญตของขอ 4 ของพธสารฉบบน) เวนแตไดมการออกใบอนญาต (Permit) เพอท าการขนสงสนคาดงกลาวโดยหนวยงานทเกยวของของภาคคสญญาฝายทถกผานแดน ( Transit transport passes) ในพธสารน ไมไดก าหนดเรองการตรวจของศลกากร

การก ากบดแลการขนสงสนคาอนตรายทางถนน ในการขนสงสนคาอนตราย ตามความตองการใน ADR การจดการเพอความมนคงอยางนอยครอบคลมใน

วธการเหลาน: (1) การแบงประเภทและหมวดของสนคาอนตราย (2) การบรรจหบหอและฉลากส าหรบสนคาอนตราย(packaging and labeling) (3) เครองหมายรถและวธบรรจหบหอ(vehicle marking and method of packaging) (4) เอกสารในการขนสงและใบแจง(transport document and declaration) (5) การฝกอบรม และ (6) การปองกนเพลงไหมและ/หรอ ระเบด (precautions against fire and/or explosions)

กฎหมายเกยวกบการขนสงสนคาอนตรายของประเทศไทยมหลายฉบบ ไดแก พ.ร.บ.วตถอนตราย (กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมวชาการเกษตร กรมประมง กรมควบคมมลพษ

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา) พ.ร.บ.ควบคมน ามนเชอเพลง (กรมธรกจพลงงาน)

Page 122: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 20 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

พ.ร.บ. อาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด ดอกไมเพลง สงเทยมอาวธปน (กระทรวงมหาดไทย)

พ.ร.บ. พลงงานปรมาณเพอสนต (ส านกงานปรมาณเพอสนต)

ผขนสง ผประกอบการขนสง หรอเจาของรถ จะตองตรวจสอบวามกฎหมายใดบางทเกยวของในการขนสงสนคาอนตรายของตนเอง นนคอ ตองตรวจสอบประเภท หรอหมวดหม ของสนคาอนตรายทจะขนสง

กฎหมายเกยวกบการจราจรและขนสง คอ o พ.ร.บ. จราจรทางบก (ส านกงานต ารวจแหงชาต) o พ.ร.บ. การขนสงทางบก (กรมการขนสงทางบก)

พ.ร.บ. ศลกากร

ปจจบนมผประกอบการขนสงทรบจางขนสงวตถอนตราย และผประกอบการขนสงสวนบคคลทวประเทศ จ านวนทงสน 4,101 ราย และมจ านวนรถบรรทกวตถอนตรายมากถง 15,169 คน (ในขณะทการขนสงสนคาผานแดน จ านวนรถและพนกงานขบรถถกจ ากดจ านวนไวท 500 คน) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม ก ากบดแลในสวนของตวรถขนสง คนขบรถ และผประกอบการขนสง โดยการ :

o ก าหนดประเภทหรอชนดของวตถอนตราย o ผขบรถบรรทกสนคาอนตรายตองมใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4 o การตดปายอกษร ภาพและเครองหมายของรถบรรทกวตถอนตราย o ตองตดตงเครองดบเพลง ทมขนาดและจ านวนตามทก าหนด o หามใชรถพวงบรรทกวตถอนตราย o ก าหนดมาตรฐานอปกรณปองกนความรอนหรอการตดไฟของระบบไอเสย o ก าหนดใหรถบรรทกวตถอนตรายและรถลากจงรถกงพวงบรรทกวตถอนตรายตองตดตง

เครองบนทกขอมลการเดนทางของรถ (GPS)

นอกเหนอจากภาครฐทก ากบดแลโดยใชอ านาจตามกฎหมายแลว ผประกอบการขนสง (Transport Operators หรอ Logistic Service Provider) ซงในประเทศไทยมเปนจ านวนมาก ถง 4,101 ราย กมบทบาทส าคญตอความมนคง (Security) ตลอดหวงโซอปทานของวตถอนตราย นนคอ ทงขณะท าการขนสง และสถานทจดเกบวตถอนตราย (การเกบรกษา การขนขน /ขนลงรถบรรทก ทงทเปนวตถดบหรอเปนผลตภณฑ)

การก ากบดแลใหผประกอบการขนสงสนคาอนตรายปฏบตตามUN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods ทผานมาภาครฐ (กรมการขนสงทางบก และส านกงานต ารวจแหงชาต) อาจท าไดในเฉพาะชวงของการขนยายสนคา สวนสนคาอนตราย ณ สถานทจดเกบ (เชน ในโกดง ในโรงงาน) ทมกจกรรมดานการจดเกบ-Storage, และการ Loading/Unloading ยงอยในการดแลของเอกชนและผประกอบการขนสง ซงจะตองมระบบการจดการเพอความปลอดภย (Security) ทด รวมถงการฝกอบรมบคคลทเกยวของ

Page 123: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 21

ในสวนของภาครฐ ในป พ.ศ. 2547 ประเทศไทย โดยกรมการขนสงทางบกเปนหนวยน า รวมมอกบหนวยงานท เกยวของกบวตถอนตราย และ GTZ ไดรวมกนแปล UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods จดท าเปนขอก าหนดดานการขนสงสนคาอนตรายของประเทศไทย เลมท 2 (TP-II) ดงแสดงในรปท 4.6 และมตคณะรฐมนตรไดเหนชอบ เมอ 28 ธ.ค. 2547

รปท 4.6 ขอก าหนดดานการขนสงสนคาอนตรายของประเทศไทย

ในแงของกฎหมาย

กรมการขนสงทางบกรบผดชอบตาม (ก) พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ทดแลทงรถและคน แตไมมกฎ ระเบยบ เกยวกบการขนสงสนคาอนตราย และ (ข) พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ทครอบคลมทงรถ คนขบ และ ผประกอบการขนสง ตวอยางรถบรรทกวตถอนตราย ดงแสดงในรปท 4.7 - 4.10

Page 124: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 22 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

รปท 4.7 ตวอยางรถขนสงสนคาอนตราย

Page 125: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 23

รปท 4.8 รถบรรทกเคมเหลวทมน าหนกมากกวาน า

รปท 4.9 รถบรรทกกาซอดความดนสง

Page 126: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 24 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

รปท 4.10 รถบรรทกของเหลวไวไฟ

1. กฎหมายเกยวกบการขนสงสนคาอนตรายตาม พ.ร.บ. การขนสงทางบก พ.ศ.2522 บงคบในเรองตอไปน : ก าหนดประเภทหรอชนดของวตถอนตราย ผขบรถบรรทกสนคาอนตรายตองมใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4 การตดปายอกษร ภาพ และเครองหมายของรถบรรทกวตถอนตราย ตองตดตงเครองดบเพลง ทมขนาดและจ านวนตามทก าหนด หามใชรถพวงบรรทกวตถอนตราย ก าหนดมาตรฐานอปกรณปองกนความรอนหรอการตดไฟของระบบไอเสย ก าหนดใหรถบรรทกวตถอนตรายและรถลากจงรถกงพวงบรรทกวตถอนตรายตองตดตงเครองบนทก

ขอมลการเดนทางของรถ (GPS)

เพอแปลงขอก าหนด TP-II ดงกลาวใหมผลในทางปฏบต ทผานมา กรมการขนสงทางบกไดออกประกาศกรมฯ เพมเตม ดงน

ประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดประเภทหรอชนดและลกษณะการบรรทกวตถอนตราย ทผขบรถตองไดรบใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 4 พ.ศ. 2553 ลงวนท 12 เมษายน 2553 มสาระส าคญ คอ ก าหนดความหมายของ “วตถอนตราย” หมายถง สาร สงของ วตถ หรอวตถใดๆ ทอาจเกดอนตรายตอสขภาพและความปลอดภยของคน สตว ทรพยสนหรอสงแวดลอม ระหวางท าการขนสง และแบงออกเปน 9 ประเภทเชนเดยวกบสหประชาชาต

Page 127: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 25

การบรรทกสนคาอนตราย ผขบรถตองมใบอนญาตขบรถชนดท 4 ประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง การตดปายอกษร ภาพและเครองหมายของ รถบรรทกวตถ

อนตราย พ.ศ.2555 ลงวนท 24 ต.ค.2555 มสาระส าคญ คอ ตองตดปายแสดงความเสยง หมายเลขแสดงความเปนอนตรายและหมายเลขสหประชาชาต (UN number) ทดานขาง ดานหนาของหนวยการขนสงสนคาอนตราย

ประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดขนาด จ านวน และคณภาพของเครองดบเพลงส าหรบรถ

ทใชในการขนสงสตวหรอสงของ ลกษณะ 4 (รถบรรทกวสดอนตราย) พ.ศ.2556 ลงวนท 18 กนยายน

2556 รถใหมบงคบใช 12 ธ.ค.56 , รถทจดทะเบยนแลวบงคบใช 12 ม.ย.57

ประกาศคณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกกลาง เรอง การก าหนดชนดหรอสภาพรถทมใหรบจด

ทะเบยน ลงวนท 14 มกราคม 2545 มสาระส าคญ คอ มใหรบจดทะเบยนรถบรรทกลกษณะ 6 (รถ

พวง) ทลกษณะมตวถงเฉพาะเพอใชขนสงวตถอนตราย สวนรถทไดจดทะเบยนไวแลวใหใชตอไดอก

5 ป (ครบก าหนดไปแลวเมอ ป 2550)

ประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดมาตรฐานอปกรณปองกนความรอนหรอการตดไฟของ

ระบบไอเสยของรถทใชขนสงสตวหรอสงของ ลงวนท 11 กนยายน 2552 มสาระส าคญ คอ ตาม

กฎกระทรวงฉบบท 60 (พ.ศ.2552) ซงแกไขเพมเตมกฎกระทรวงฉบบท 9 (พ.ศ.2524) ไดก าหนดให

ระบบไอเสยของรถบรรทกสนคาอนตรายสามารถลอดผานใตถงบรรทกได แตตองหางจากถงเชอเพลง

หรอตวถงสวนบรรทกอยางนอย 10 ซม. เวนแตมอปกรณปองกนความรอนหรอการตดไฟ

ประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดคณลกษณะและระบบการท างานของเครองบนทกขอมล

การเดนทางของรถส าหรบรถทใชในการขนสงวตถอนตราย พ.ศ.2555 ลงวนท 22 พฤศจกายน 2555

มสาระส าคญ คอ ก าหนดใหรถบรรทกสนคาอนตรายรวมถงรถทใช ลากจงรถกงพวงบรรทกสนคา

อนตรายตองตดตงอปกรณทใชส าหรบบนทกและสงขอมลการใชงานของรถดวยระบบก าหนด

ต าแหนงบนโลก (Global Positioning System : GPS) และสามารถบนทกขอมลของผขบรถแตละ

คนไดดวย

2. ในแผนพฒนาระบบการขนสงสนคาอนตรายทางถนน พ.ศ. 2553 – 2562 เพอพฒนาและปรบปรงระบบการขนสงสนคาอนตรายทางถนน ภายใตพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 และพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 ใหเปนไปในแนวทางของความตกลงวาดวยการขนสงสนคาอนตรายระหวางประเทศทางถนนของคณะกรรมาธการเศรษฐกจแหงย โรป สหประชาชาต ( European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road : ADR) กรมการขนสงทางบกจะด าเนนการทงในดานใบอนญาตขบรถ ดานรถ และ ดานประกอบการขนสง ดงน

Page 128: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 26 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

2.1 ดานใบอนญาตขบรถ

จดท าหลกสตรการอบรมผขอรบใบอนญาตขบรถ ผขอตออายใบอนญาตขบรถ คมอประกอบการอบรม และขอสอบส าหรบทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถและตออายใบอนญาต

แกไขพระราชบญญตการขนสงทางบก (เกยวกบชนดใบอนญาตขบรถ อายใบอนญาต หนงสอรบรองการขบรถชนดพเศษ บทก าหนดโทษ)

2.2 ดานรถ ปรบปรงขอก าหนดการขนสงสนคาอนตรายทางถนนของประเทศไทย ปรบปรงโดยการแปล

ใหทนสมยสอดคลองกบ ADR ป ค.ศ. 2011 ปรบปรงประกาศฯ ก าหนดการตดปายอกษร ภาพและเครองหมายของรถทใชในการขนสง

สนคาอนตราย 2.3 ดานประกอบการขนสง

ก าหนดใหผประกอบการขนสงวตถอนตรายตองปฏบตตามเงอนไขในใบอนญาตประกอบการขนสงในดานการใชรถ ดานพนกงานขบรถและดานการจดการขนสงขนถายสนคา ไดแก -

- การเลอกใชรถ และบรรจภณฑทเหมาะสมปลอดภยในการขนสงวตถอนตรายแตละประเภทและการตรวจสอบสภาพความพรอมของรถบรรทก

- เอกสารทตองมไวประจ ารถ - อปกรณประจ ารถ - การท าเครองหมายและการตดปายบนหนวยขนสง - การฝกอบรมพนกงานขบรถ - การตรวจสอบสภาพสนคา วธการขนถาย จดสนคา และยดตรงสนคา - และอนๆ ทเกยวของตามมาตรฐานของความตกลงวาดวยการขนสงสนคาอนตราย

ระหวางประเทศทางถนนของคณะกรรมาธการเศรษฐกจแหงยโรปภายใตสหประชาชาต (ADR)

ความมนคงดานการขนสงสนคาอนตรายในประเทศ (Transport Security) การขนสงวตถและสนคาอนตรายของประเทศไทยยงมปญหาและอปสรรคหลายประการ ไดแก

(โครงการศกษาพฒนาระบบการตดตามและก าหนดมาตรการการขนสงวตถอนตราย โดย สนข, 2550) : การขาดการประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของกบการขนสงวตถอนตราย และ การ

ขาดหนวยงานกลางทรบผดชอบในดานการขนสงวตถ/สนคาอนตรายภายในประเทศทงระบบ

ความแตกตางของมาตรฐานความปลอดภยของวธปฏบตทด าเนนการอยในปจจบน การประกนภยในการขนสงวตถอนตรายไมครอบคลมเพยงพอ

Page 129: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 27

การขาดกฎระเบยบ หลกเกณฑ และมาตรการควบคมความปลอดภยทเหมาะสมและครอบคลมไมทวถง และการไมเครงครดในการบงคบใชกฎหมายและขอบงคบตางๆ

การขาดแคลนบคลากรทมความรและความสามารถดานการขนสงวตถอนตราย ปญหาการออกแบบโครงสรางพนฐาน เชน ไมไดผนวกมาตรการปองกนสารเคม สถานท

จดเกบ/ขนถายอยในบรเวณชมชนหนาแนน และไมมการควบคมเสนทางขนสง .......เปนตน ปญหาเกยวกบการจดการในภาวะฉกเฉน

ในเชงอดมคต เพอความปลอดภยตลอดหวงโซอปทานของสนคาอนตราย นนคอ ทงขณะท าการขนสง (ขณะเคลอนทและจอดระหวางทาง) และสถานทจดเกบวตถอนตราย (การเกบรกษา การขนขน /ขนลงรถบรรทก ทงทเปนวตถดบหรอเปนผลตภณฑ) การขนสงสนคาอนตรายควรเปนระบบปด(โครงการศกษาเพอพฒนากฎหมายการขนสงสนคาอนตรายส าหรบทกภาคการขนสงของประเทศ บทสรปส าหรบผบรหาร, 2554) อยางไรกตามในปจจบน สนคาอนตรายยงสามารถเขาถงไดทงบคคลทเกยวของและไมเกยวของ

ดงนนกลยทธในการปรบปรงความมนคงของการขนสงสนคาอนตรายทางถนนในประเทศ จากการกอการรายและจากอบตเหตระหวางการขนสง ควรจะไดเนนในหวขอตอไปน

ใหการเขาถงวสดอนตราย โดยบคคลทไมเกยวของ ท าไดยาก (ตงแตขนตอนการเกบรกษา การขนขน/ลง การเดนทางและการจอดพกระหวางทาง)

ตดตามการขนสงสนคาอนตราย เพอจะไดตอบสนองไดทนเวลาเมอการวงของรถไมเปนไปตามแผนทก าหนดไว (เชน รถใชความเรวเกน จอดรถนาน รถออกนอกเสนทาง เปนตน)

ลดความเสยงของโครงขายการขนสงทางถนนจากการกอการรายและจากอบตเหต (ประเมนระดบความเสยงของ LINK ตางๆ ในโครงขาย, หาเสนทางทเหมาะสมตอการขนสงสนคาอนตราย)

เพมความสามารถในการฟนคนสภาพเดมของโครงขายหลงเกดเหต การตอบสนองตอสถานการณฉกเฉน (Emergency Response)

โดยพจารณาจดตงศนยปฏบตการเพอความมนคงดานการขนสงสนคาอนตราย ภายใตกระทรวงคมนาคม (โครงการศกษาพฒนาระบบการตดตามและก าหนดมาตรการการขนสงวตถอนตราย โดย สนข, 2550) ศนยนนอกจากจะก ากบดแลความมนคงดานการขนสงสนคาอนตรายทางถนนแลว ยงสามารถขยายบทบาทใหครอบคลมการขนสงรปแบบอนๆ ไดแกการขนสงสนคาอนตรายทางราง ทางน า ทางทะเล และทางอากาศ อยางไรกตาม ผปฏบตงานหลกในการรกษาความปลอดภยในสวนตางๆ ของระบบการขนสง เชน ทาเรอ ทาอากาศยาน สถานขนสง สถานขนสงสนคา สถานรถไฟ และขบวนรถ เปนตน ยงเปนผประกอบการขนสง (Transport Operators) สวนนนๆ

เพอเสรมสรางความสามารถของหนวยงาน/เจาหนาทภาครฐ ผประกอบการขนสง พนกงานขบรถ องคกรเอกชน และผเกยวของอนๆ รวมถงประชาชน การจดท าหลกสตร จดท าคมอปฏบต และการฝกอบรม ในหวขอตางๆ (ทยงขาดอย) จงเปนสงจ าเปน

Page 130: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 28 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.4.3 การรกษาความปลอดภยดานไซเบอร (Cyber Security)

ปจจบนระบบอนเตอรเนตและระบบเครอขาย (Network) ไดกลายมาเปนสวนหนงของวฒนธรรมและ

วถการด าเนนชวตของคนในยคปจจบนอยางแพรหลาย ทงนความเปลยนแปลงหรอพฒนาการดงกลาว เกดจากความกาวหนาของเทคโนโลยดานการสอสารและเทคโนโลยสารสนเทศ ทสงผลใหผคนจากทวทกมมโลกสามารถตดตอหรอแลกเปลยนขอมลขาวสารกนไดอยางรวดเรวมากราวกบวาอยใกลกนตลอดเวลา ผานมชฌมสอสารทมอยอยางหลากหลาย โดยเฉพาะระบบอนเตอรเนต ซงเปนทนยมใชกนอยางแพรหลาย การเชอมตอกนดงกลาวท าใหเกดสภาวะหนงทเรยกวาไซเบอร (Cyber) หรอโลกไซเบอร (Cyber world) ดงนน โลกไซเบอรนน กเปรยบเสมอนอกสภาวะโลกหนงทเกดขนควบคไปกบสภาวะโลกจรงในปจจบน แตโลกไซเบอรนน เปนการผนวกขอมลเชงพนท หรอเชงกายภาพ เชน ภาพสถานท สงของเครองใช เขากบขอมลขาวสารอน ๆ ทเราใชงานกน ไมวาจะเปนขอมลบคคล บญชการเงน สขภาพ เปนตน มารวมอยดวยกน ท าใหผใชหรอพลเมองแหงโลกไซเบอร สามารถตดตอและธรกรรมตางๆ ระหวางกนไดอยางรวดเรว โดยไมตองเดนทางไปมาหาสกนอยางเชนการด าเนนชวตในสภาวะโลกจรง จากการทโลกไซเบอร ไดสรางความสะดวกรวดเรวใหกบผใชบรการ จงท าใหเวลา (Time) และ ระยะทาง (Distance) หายไปโดยสนเชง สงผลใหผใชบรการสามารถเขาถงขอมลและแลกเปลยนขาวสารกนไดอยางรวดเรว ท าใหเกดยค "E" หรออเลกทรอนกสตาง ๆ ทเราใชงานกน เชน ธรกรรมอเลกทรอนกส หรอ E-Business E-Commerce และ E-Learning เปนตน อยางไรกตาม ความสะดวกรวดเรวดงกลาว ไดกลายมาเปนจดออนใหกบกลมผไมหวงดหรอกลมอาชญากรรม แสวงหาประโยชนจากสภาวะโลกเสมอนดงกลาวไดโดยงาย และถอเปนภยคกคามรปแบบหนงทก าลงเกดขนและสงผลกระทบโดยตรงกบผใชบรการหรอพลเมองแหงโลกไซเบอร รวมทงสงผลทางออมกบพลเมองแหงโลกจรงในปจจบน และจากการทโลกไซเบอร เปนระบบทปราศจากการด ารงอยของพนทเชงกายภาพ จงท าใหการด าเนนการตางๆ ไมจ าเปนตองค านงถงเรองเขตแดนหรอความเปนรฐแตอยางอยางใด สามารถเกดขนทไหนและเมอใดกได ไมสามารถควบคมไดอยางเปนรปธรรม ดงนนภยคกคามดานไซเบอร จงเปนภยคกคามทสามารถเกดขนไดกบตงแตระดบบคคล องคกรแ ละประเทศชาต ในหลายมต เชน มตขอมลสวนตว มตการท าธรกรรมทางการเงน มตธรกจ มตการศกษา มตทางสงคม และมตดานการทหารเปนตน จากรายงานของ World Economic Forum แสดงใหเหนวาทวโลกก าลงวตกกงวลกบภยคกคามดานไซเบอรเปนอยางมาก โดยภยคกคามดานไซเบอรถกจดใหอยในอนดบท 4 ใน 10 Trends ของโลก ประกอบกบรายงานผลการศกษาของสถาบน BCI (The Business Continuity Institute) ซงเปนสถาบนอนดบหนงของโลกดานการบรหารความตอเนองทางธรกจ ไดแสดงใหเหนวา Cyber Attack เปนประเดนอนดบตนๆ ทองคกรใหความสนใจมากทสด เนองจากในปจจบนและอนาคต องคกรหลายแหงก าลงถกคกคามอยางตอเนองจากการโจมตทางไซเบอร (Cyber Attack) ซงหลายคนอาจมองวาเปนภยทไกลตวหรอดเหมอนเปนเรองราวในแนวนวนยายไซไฟ (SCI-FI) แตถาหากเราไดมโอกาสเหนรายงานการโจมตแบบ Real Time จากเวบไซต “Digital Attack Map” ซงเปนเวบไซตทมการรวบรวมขอมลการโจมตและแสดงผล Top Daily DDoS

Page 131: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 29

Attacks แบบ Real-time และ “Akamai” ซงเปนเวบไซตทรวบรวมขอมลความหนาแนนของระดบการโจมตทางไซเบอร กจะท าใหเขาใจไดวาการโจมตดานไซเบอรนนไดเกดขนจรงอยตลอดเวลาทวโลก เนองจากการแกปญหาดานภยคกคามทางไซเบอรนน ตองการด าเนนการอยางเปนระบบ เพอใหการบรหารจดการความเสยงไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล หลายประเทศจงไดเรมใหความส าคญในการด าเนนการอยางจรงจงและเปนรปธรรม เชน กรณของสหรฐอเมรกา ไดมการมอบหมายใหสถาบนมาตรฐานและเทคโนโลยแหงสหรฐอเมรกา (National Institute of Standards and Technology หรอ NIST) ท าการพฒนากรอบด าเนนงาน เพอปรบปรงความมนคงปลอดภยไซเบอรของหนวยงานระบบโครงสรางพนฐานส าคญ (Critical Infrastructure Security) เพอใหเปนแนวทางและมาตรฐานครอบคลมทงในระดบนโยบาย การจดการองคกร และ เทคโนโลย เพอบรหารความเสยงไซเบอร ทมผลกระทบกบหนวยงานโครงสรางพนฐานส าคญไดอยางเหมาะสม เอกสารกรอบการด าเนนงานดานความมนคงปลอดภยไซเบอรน มทมาจากการเ อ ก ส า ร ฉ บ บ ห น ง ท เ ร ย ก ว า “Cyber security Executive Order 13686 — Improving Critical Infrastructure Cyber security” โดยประธานาธบด บารค โอบามา เมอวนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2556 เปนการก าหนดนโยบายเกยวกบความมนคงปลอดภยของหนวยงานโครงสรางพนฐานส าคญ (Critical Infrastructure) มการก าหนดนโยบายในการแชรขอมล ( Information Sharing) ระหวางหนวยงานของรฐและเอกชน ซงตอมาไดมอบหมายให NIST จดสมมนา “Voluntary Cyber security Framework” เพอระดมความคดจากทงหนวยงานรฐและเอกชนตาง ๆ ซงกอใหเกดความส าเรจอยางสมฤทธผลจากการใหความรวมมออยางเตมทจากความเหนของทกภาคสวน รวมกบกรอบการด าเนนงานตามมาตรฐานและแนวปฏบตทด เพอปรบปรงใหเปน National Cyber security Framework ฉบบสมบรณ โดยไดน ามาจดท าเปนกรอบการด าเนนงานดานความมนคงปลอดภยไซเบอรส าหรบโครงสรางพนฐานส าคญ เรยกวา Framework for Improving Critical Infrastructure Cyber security NIST ไดพฒนากรอบการด าเนนงานฉบบลาสด เมอวนท 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 เปนกรอบการด า เน น งานท ป ระกอบด วยสามองคประกอบหล กท เ ร ยกว า “Framework Core”, “Framework implementation Tiers” และ “Framework Profiles” เพอก าหนดแนวปฏบตทด ใหน าไปใชในการจดการระบบของหนวยงานในอตสาหกรรมทเกยวกบโครงสรางพนฐานส าคญใน 16 กลมส าคญ ทงน องคประกอบของ Framework Core เพอน ามาใชในการด าเนนการรวมกน ประกอบดวย

1. หนาทงาน (Functions) เปนกจกรรมพนฐานดานความมนคงปลอดภยไซเบอรในระดบภาพรวม ในเอกสารน จ าแนกเปน 5 functions (IPDRR: Identify, Protect, Detect, Respond, Recover)

2. กลมงาน (Categories) เปนกลมงานทจ าแนกตามผลลพธดานความมนคงปลอดภยไซเบอร อาท การจดการทรพยสน การควบคมการเขาถง

3. กลมงานยอย (Subcategories) เปนกลมงานทจ าแนกยอยตามผลลพธเฉพาะดานในเชงเทคนค และ/หรอกจกรรมในการบรหารจดการ

Page 132: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 30 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4. ขอมลอางอง (Informative References) เปนสวนทเปนมาตรฐาน แนวทาง และแนวปฏบต ทใชในกลมหนวยงานโครงสรางพนฐานส าคญในแตละกลม

ในดานองคประกอบ Framework Core Functions แบงยอยออกเปนกรอบงานหลก 5 functions ซงเปนกจกรรมงานหลกดานความมนคงปลอดภยไซเบอร (Cyber security) ไดแก

1. การระบ (Identify) เปนขนตอนแรกในการศกษาท าความเขาใจบรบท ทรพยากร และกจกรรม

งานส าคญ เพอบรหารจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอรทมตอระบบ ทรพยสน

ขอมล และขดความสามารถ

2. การปองกน (Protect) เปนการจดท าและด าเนนการตามมาตรการปองกนทเหมาะสมส าหรบการ

ใหบรการโครงสรางพนฐานส าคญ โดยมวตถประสงคเพอจ ากดระดบผลกระทบของเหตการณดาน

ความมนคงปลอดภยไซเบอร ครอบคลมการฝกอบรมและการสรางความตระหนก มาตรการ

ควบคมการเขาถง และมาตรการดานความมนคงปลอดภยตาง ๆ ทงกระบวนการและวธปฏบต

ตลอดจนเทคโนโลย

3. การตรวจจบ (Detect) เปนการจดท าและด าเนนกจกรรมเพอตรวจหาเหตการณดานความมนคง

ปลอดภยไซเบอรทอาจเกดขน ครอบคลมถงกระบวนการเฝาระวงหรอตรวจตดตามตอเนอง

4. การตอบสนอง (Respond) เปนการจดท าและด าเนนกจกรรมเพอตอบสนองตอเหตการณดาน

ความมนคงปลอดภยไซเบอรทตรวจพบ ครอบคลมถงการวางแผนรบมอ การสอสาร การวเคราะห

การลดความเสยง และการปรบปรง

5. การคนสภาพ (Recover) เปนการจดท าและด าเนนกจกรรมตามแผนงาน เพอรองรบการ

ด าเนนงานตอเนอง รวมถงแผนการกคนทงดานขดความสามารถและบรการใหไดตามทก าหนด

เมอองคกรสามารถใชทง 5 functions ไดอยางเหมาะสม โดยการก าหนดผลลพธทตองการ และกรอบปฏบตทอางองส าหรบการด าเนนงานเพอบรรลตามวตถประสงคของแตละอตสาหกรรม/โครงสรางพนฐาน จะชวยใหองคกรเขาใจ และ จดท าโครงงานและระบบดาน Cyber security ไดอยางมประสทธภาพมากขน วธการน า Cyber security Framework ดงกลาวน มาใชในองคกร ใหพจารณาถงการไหลเวยนของขอมลและการตดสนใจระดบตาง ๆ ในองคกร ไดแก ระดบบรหาร ระดบกระบวนการ/ธรกจ และระดบปฏบตก าร โดยจ าเปนตองมการประสานงานกบสวนงานตางๆ ทเกยวของอยางเหมาะสม ดงตวอยางภาพอธบายตามแนวคด กลาวคอ ระดบบรหาร (Executive level) ตองแสดงถงการสงตอขอมลทเกยวของกบการตดสนใจในสวนตาง ๆ ในองคกร โดยทระดบบรหาร (Executive level) จะตองท าการสอสารเกยวกบเปาหมายทส าคญตางๆ ขององคกร ทรพยากรทม และทน ามาใชได ตลอดจนความเสยงทกระทบองคกรในระดบกระบวนการ ระดบกระบวนการ (business/process level) กจะน าขอมลจากระดบผบรหาร เพอใชในกระบวนการจดการความเสยง และประสานงานกบระดบปฏบตการ เพอจะสอสารความตองการขององคกร และท าการปฏบตการได

Page 133: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 31

อยางเหมาะสม ระดบปฏบตการ ( Implementation/Operation level) จะตองสอสารขอมลดานความคบหนาของการปฏบตการ กลบไปยงฝายกระบวนการเพอจะประเมนผลกระทบ ซงจะถกรายงานกลบไปยงระดบบรหารเพอใหเหนภาพรวมของการบรหารความเสยง และฝายปฏบตการกจะน าขอมลดงกลาวไปใชเพอสรางความตระหนกเกยวกบผลกระทบของความเสยงทมตอองคกร (รปท 4.11)

รปท 4.11 แนวคดการไหลของขอมลและการตดสนใจในองคกรตามกรอบ Cyber security Framework กรอบการด าเนนงาน Cyber security Framework น สามารถน ามาใชในองคกรทวไปทไมไดจดอยในหนวยงานโครงสรางพนฐานส าคญ และโดยสามารถน ามาประยกตใชโดยไมจ าเปนตองมาใชแทนกระบวนการบรหารความเสยงทมอย แตใหเปนสวนหนงหรอใชรวมกบกระบวนการทองคกรมอย เพอใชในการระบ ประเมน และจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอร ทงน กรอบการด าเนนงาน Cyber security Framework มรปแบบวธการและแนวคดเพอการน ามาใชในลกษณะทไมแตกตางจากแนวทางการด าเนนงานตามแนวคด Governance Risk and Compliance หรอ GRC (การก ากบดแลทด การบรหารความเสยง และการปฏบตตามกฎระเบยบ) ดงน

1. ทบทวนแนวปฏบตดานความมนคงปลอดภยไซเบอร 2. จดท าหรอปรบปรงแผนงานดานความมนคงปลอดภยไซเบอร โดยมล าดบขนตอน

สอดคลองตามกระบวนการบรหารความเสยง ได การจดล าดบวตถประสงคและขอบเขตทจะด าเนนการ การระบปจจยเสยง การจดท าสถานภาพปจจบน (ตามกลมงานและกลมงานยอยของผลลพธดานความมนคงปลอดภยไซเบอร) การประเมนความเสยง การจดท าสถานภาพเปาหมาย การประเมนวเคราะห และการด าเนนแผนงาน

3. สอสารขอก าหนดความตองการดานความมนคงปลอดภยไซเบอรกบผมสวนไดสวนเสย

Page 134: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 32 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4. ระบโอกาสในการจดท าหรอทบทวนมาตรฐานและแนวปฏบตทอางอง 5. พจารณาวธการเพอคมครองสทธเสรภาพและความเปนสวนตว

ทงน ในปจจบนและอนาคต หนวยงานของรฐและองคกรตางๆ จ าเปนตองตระหนกถงการบรหารจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอรอยางจรงจง ซงการบรหารจดการความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Risk) หรอดานความมนคงปลอดภยสารสนเทศ (Information Security) นนไมเพยงพอ ไมวาจะเปน Application Security, Network Security, Internet Security, Information Security หากแตตองเปน “Cyber security” ในภาพรวม พรอมทงการปองกนโครงสรางพนฐานส าคญตามแนวทาง CIIP (Critical Information Infrastructure Protection) โดยรวมถงการจดการเพอรองรบสถานการณดานความมนคงปลอดภยไซเบอร (Cyber Resilience) ในการรบมอกบภยคกคามความมนคงปลอดภยทไมอาจคาดคด ทไมแนนอน ทไมสามารถคาดการณได และทไมร (รปท 4.12 – 4.13)

รปท 4.12 ความสมพนธระหวางความมนคงปลอดภยไซเบอรและความมนคงปลอดภย ทเกยวของกบระบบสารสนเทศ

Page 135: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 33

รปท 4.13 ความสมพนธระหวางความมนคงปลอดภยดานตาง ๆ กบการรบมอภยไซเบอร

ส าหรบในสวนของประเทศไทยนน ปจจบนรฐบาลและหนวยงานตางๆ ไดเรมตระหนกถงความส าคญของความปลอดภยดานไซเบอรมากขน เนองจากความแพรหลายของการใหและใชบรการขอมลคอมพวเตอร ระบบคอมพวเตอร เครอขายคอมพวเตอร อนเทอรเนต และโครงขายสอสารโทรคมนาคม ฯลฯ ท ครอบคลมเกอบทกพนททงภายในประเทศและทวโลก ซงการเชอมโยงถงกนดงกลาว หากพจารณาจากมมมองของ ผทปฏบตหนาทรกษาความมนคงปลอดภยของประเทศ กอาจถอเปนปจจยเชงลบทคกคามและสงผลกระทบอยางรวดเรวและรนแรงตอประชาชน เศรษฐกจ และความมนคงของประเทศ หากภาคร ฐและหนวยงานทเกยวของยงขาดความพรอมและไมมมาตรการปองกน แกไขทชดเจนและมประสทธภาพเพยงพอแลว ความเสยหายทเกดขนตอทกภาคสวนของสงคมนนกจะมมลคามหาศาลและยากทจะประเมนได ทงนปจจบนกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดมอบหมายใหศนยประสานการรกษาความมนคงปลอดภยระบบคอมพวเตอรประเทศไทย (Thailand Computer Emergency Response Team : Thai CERT) ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) ท าหนาทในการตดตามภยคกคามดานไซเบอรใหกบประเทศ รวมทงในระดบรฐบาล ไดมการพจารณาจดท ารางกฎหมายไซเบอรซงอยระหวางการพจารณาโดยหนวยงานทเกยวของ ในสวนของกองทพไดมการจดตงศนยปฏบตการความมนคงไซเบอรทงในระดบกระทรวงกลาโหม และเหลาทพตางๆ ดวยเชนกน และเพอใหประเทศไทยมภมคมจากภยคกคามไซเบอร ประเทศไทยจ าเปนตองด าเนนการในเรองตางๆ ดงน

1. พฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปน 1.1 สรางและพฒนาศกยภาพของบคลากรดานความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศ ( IT Security)

ใหเปนผเชยวชาญทไดรบการยอมรบในระดบสากล และสรางความตระหนกใหกบผใชงานเพอใหไมตกเปนเครองมอหรอชองทางในการโจมตระบบ

Page 136: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 34 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

1.2 พฒนากฎหมายเพอเออใหเกดสภาพแวดลอมส าหรบเจาหนาทพนกงานในสายต ารวจ สายยตธรรม และพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายทเกยวของกบการกระท าผดทางคอมพวเตอรสามารถด าเนนการปองปรามและอน ๆ ทจ าเปนตออาชญากรรมคอมพวเตอรทเกดขนในประเทศไดอยางมประสทธภาพ

2. การเตรยมความพรอม 2.1 สงเสรมใหมการด าเนนการวจยและพฒนาดานความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศ ( IT

Security) เพอใหสามารถรบมอกบภยคกคามดานสารสนเทศ ในรปแบบใหม ๆ ทเกดขนและลดการพงพาเทคโนโลยดานความมนคงปลอดภยไซเบอรจากตางประเทศ

2.2 สรางความเขมแขงของหนวยงานหรอองคกรทมภารกจในการรบมอและจดการสถานการณภยคกคามดานสารสนเทศ

2.3 การจดเตรยมหนวยงานหรอองคกรเพอสนบสนนหนวยงานส าคญภายในประเทศ ในดานปฏบตการรบมอกบภยคกคามดานสารสนเทศ และภยคกคามดานสารสนเทศ อบตใหมดานการสอสารและโทรคมนาคม เพอรองรบ แผนแมบทความมนคงปลอดภยดานสารสนเทศของชาต ในการก าหนดทศทาง บรณการในการด าเนนการของหนวยงานทงภาครฐและเอกชนในการรบมอและตอบสนองตอภยคกคามดานสารสนเทศทเกดขน

2.4 สรางความเขมแขงในดานความรวมมอกบหนวยงานในตางประเทศเพอตอบสนองและแกไข เหตภยคกคามดานสารสนเทศ ทพบวาโจมตระบบสารสนเทศของหนวยงานในประเทศ

2.5 เตรยมความพรอมสการเรมตนประชาคมอาเซยน เพอสรางศกยภาพและความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศ

3. การบรณาการ 3.1 การบรณาการในการด าเนนการเพอสรางความตระหนกดานความมนคงปลอดภยของระบบ

สารสนเทศ (IT Security) ใหกบผใชงานหรอในกลมผบรโภคของบรการโทรคมนาคม ของหนวยงานดานนโยบาย หนวยงานผควบคมกจการโทรคมนาคม และหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ

3.2 กระบวนการในการรบมอภยคกคามดานสารสนเทศ ทเกดจากการบรณาการท างานในทกภาคสวน เพอใหเกดการประสานงานอยางมเอกภาพในการรบมอและจดการสถานการณภยคกคามดานสารสนเทศ ทมา: https://www.acisonline.net/?p=4036 และ https://www.etda.or.th/download-doc-publishing/7/

4.4.4 จดพกรถบรรทกทวประเทศ จากแผนแมบทจดพกรถบรรทกทวประเทศ ซงจะม 2 รปแบบ คอ

ศนยบรการพกรถบรรทก คอ พนทหยดพกรถบรรทกเพอสรางความปลอดภยและการบรการทเกยวเนองกบการปฏบตการขนสงแกพนกงานขบรถบรรทก โดยมสงอ านวยความสะดวกครบถวน เชน ทจอดรถ ไฟฟาสองสวาง หองพก ศาลาพก หองน าและอาบน า ศนยอาหาร เอทเอม ศนยควบคม จดลงเวลา ไปรษณย ศนยซอมบ ารง และ ลานจอดเฮลคอปเตอร เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของผขบขไดอยางเหมาะสม

Page 137: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 35

จดจอดพกรถบรรทก คอ พนทหยดพกรถบรรทกเพอสรางความปลอดภยในการปฏบตการขนสงแกพนกงานขบรถบรรทก โดยมสงอ านวยความสะดวกขนพนฐาน เชน ทจอดรถ ไฟฟาสองสวาง ศาลาพก หองน าและอาบน า รานอาหาร เอทเอม ไปรษณย ทจ าเปนตอการหยดพกรถบรรทก

ซงไดแบงการด าเนนการออกเปน 3 ระยะ ดงน ระยะเรงดวน พ.ศ. 2559-2563 ( 5 ปแรก) ประกอบดวย

(๑) ศนยบรการพกรถบรรทก 4 แหง ( L สแดง) ดงแสดงในแผนท (๒) จดจอดพกรถบรรทก 9 แหง ( s สแดง) ดงแสดงในแผนท

ระยะกลาง พ.ศ. 2564-2568 ( 5-10 ป) ประกอบดวย (๑) ศนยบรการพกรถบรรทก 4 แหง ( L สเหลอง) ดงแสดงในแผนท (๒) จดจอดพกรถบรรทก 10 แหง (s สเหลอง) ดงแสดงในแผนท

ระยะยาว พ.ศ. 2564-2568 (10-15 ป) ประกอบดวย (๑) ศนยบรการพกรถบรรทก 5 แหง ( L สเขยว) ดงแสดงในแผนท (๒) จดจอดพกรถบรรทก 9 แหง ( s สเขยว) ดงแสดงในแผนท

รปท 4.14 แสดงต าแหนงจดพกรถบรรทกทวประเทศ

Page 138: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 36 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

รปท 4.14 ต าแหนงจดพกรถบรรทกทวประเทศ

Page 139: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 37

ทปรกษา มองประเดนดานความมนคงภาคขนสง ดงน ดานพนกงานขบรถ เปนการอ านวยความสะดวก และยกมาตรฐานการด าเนนชวตทดขน เนองจาก

ทงศนยและจดจอด มสาธารณปโภคและเครองอ านวยความสะดวกอยางครบครน สงผลตอการขบรถทดขน

ผประกอบการ ลดความเสยงดานอบตเหต ความปลอดภยของยานพาหนะและสนคา เนองจากพนกงานขบรถจอดทจดพกรถชดเจน งายตอการตรวจสอบ

ภาครฐ ท าใหประชาชน มความมนคงในการด ารงชวต เนองจากมความปลอดภยทงชวตและทรพยสนมากขน ซงเปนหนาทขนพนฐานทจะตองด าเนนการในสงเหลาน

ขอเสนอแนะ ความมนคงทเกยวของกบศนยบรการพกบรรทกและจดจอดพกบรรทก ตองมมาตรการความปลอดภยขนพนฐาน เชน

จดตรวจ ทางเขา-ออก บรเวณศนยบรการพกบรรทกและจดจอดพกบรรทก มรวรอบบรเวณศนยบรการพกบรรทกและจดจอดพกบรรทก ไฟฟาแสงสวางในยามค าคนอยางเพยงพอ บรเวณลานจอด ตองแยกประเภทของรถบรรทกอยางชดเจน มการตดกลอง CCTV ตามมาตรฐาน เพอดความเคลอนไหวภายในศนยบรการพกบรรทกและจด

จอดพกบรรทก ส าหรบศนยบรการพกบรรทก อาจจะจดเจาหนาทลาดตระเวนในยามค าคน เพอเพมความปลอดภย

ใหมากขน

4.4.5 ความมนคงของหวงโซอปทาน Supply chain security การพฒนาระบบหวงโซอปทานใหมความเชอมโยงการจดการซพพลายเชนจงเปนอกกลยทธหนงท

องคกรธรกจควรเรงศกษาท าความเขาใจ ทงนเพอชวยสรางโอกาสทางธรกจและสรางความไดเปรยบในกา รแขงขน การจดการซพพลายเชนตองใชระบบ Information Technology ทมประสทธภาพสงเชอมโยงในอตสาหกรรมทเกยวเนองกบการสงออก ทผานมามปจจยผลกระทบเดม ๆ แตปจจบนรปการไดเปลยนแปลง โดยเฉพาะตลาดสหรฐอเมรกาหลงวกฤตการณ 11 กนยายน น ามาซงการปรบระบบของสหรฐฯ ทางดานศลกากรขนาดใหญ การจดตง Department of Homeland Security เพอท าหนาทควบคมดานขาเขาทวสหรฐฯ ขจดความเสยงทจะเกดขนจากการกอการรายในดนแดนสหรฐอเมรกา ทางศลกากรสหรฐฯ เพมระดบความเขมงวดในการตรวจตสนคาน าเขาและเพมจ านวนสนคาทจะถกเปดออกตรวจ กรณทเกดขนหมายความวาสนคาน าเขาสหรฐมโอกาสทจะเกดอะไรขนมาหลงมาตรการเหลาน สนคาถกกกกนหรอปฏเสธการน าเขามเพมขน เกดความลาชาในการจดสงสนคาเพมขน มโอกาสทสนคาจะไดรบความเสยหายมเพมขน และคาใชจายในการน าเขาสนคาไปยงสหรฐเพม ความเขมงวดของ Department of Homeland Security ยงครอบคลมไปถงระบบการขนสงสนคา ความเสยงในเรองของการสงสนคาเขาไปยงสหรฐ จะกระเทอนมาถงทาเรอส าคญ

Page 140: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 38 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

ทวโลกทเปนดานน าเขาทางทะเลทส าคญโดยเฉพาะอยางยง ทาเรอในเอเชยทตงอยในเมองทสหรฐระบเปนเปาหมายหลกของการกอการราย ดงนน สหรฐจะตรวจสอบสนคาทผานทาเรอเหลานอยางเขมงวด ท าใหการด าเนนงานของทาเรออาจหยดชะงกลงได ขณะทคาใชจายในการขนสงสนคาเขาสหรฐสงขนจากสงครามคาระวางขนสงสนคากบคาประกนภยสนคาเขาสหรฐ กจะเพมขนเปนเงาตามตว พรอมกนนสหรฐไดเสนอระบบ Container Security Initiative หรอ CIS ซงประกอบไปดวยการแจงบญชสนคาส าหรบเรอลวงหนาเขาสหรฐกอน 24 ชวโมง กบการน าสนคาบรรจขนเรอ (24 Hour Rule) ระเบยบใหมทมผลบงคบใชกบผสงออกทวโลกฉบบน มชอวา 24 hour advance cargo manifest ก าหนดใหผสงออกตองแจงรายการสนคาผานพธศลกากร โดยละเอยดในทกกระบวนการ ทงการแจงจ านวนสนคาดวยหนวยทต าทสด การระบชนด -ประเภทของสนคา และน าหนกของสนคาอยางละเอยดชดเจน กอนทจะท าการขนสงขนเรอภายใน 24 ชวโมงการออกกฎเหลกใหผสงออกสนคาไปยงสหรฐฯ ตองตรวจสอบสนคาอยางรดกมกอนสงออก กฎระเบยบฉบบนมผลบงคบใชตงแต ก.พ.46 โดยผสงออกตองสงบญชรายชอสนคาใหกบศลกากรสหรฐฯ รบทราบกอนการสงออก 24 ชวโมง หากมสนคาใดทตรวจสอบแลวมปญหาผสงออกตองน าสนคานนเขาเอกซเรยมาตราดงกลาว จะสงผลใหตองเสยเวลาในการด าเนนการจากปกตแนนอน แตผสงออกตองปฏบตตาม เพราะเปนมาตรการทสหรฐฯ ขอใหชวยกนปองกน และรกษาความปลอดภยจากการกอการราย 1 กมภาพนธ 2546 เปนตนไป กรมศลกากรของประเทศสหรฐฯ ไดออกมาตรการทางดานขนสงสนคาจากผสงออกไปยงสหรฐฯ ตองมการสงใบ Manifest เพอเปนการเปดเผยรายละเอยดของสนคา ทจะขนฝงกอนทจะมการขนสนคาไปยงสหรฐ กฎระเบยบนเกดขนเนองจากการกอนการรายเมอวนท 9 กนยายน 2545 ดงนนสหรฐจงเครงครดเกยวกบการขนสงสนคาเขาประเทศ "มหลาย ๆ ประเทศไดเตรยมการ และความพรอมเพอประโยชนในการตดตอธรกจกบประเทศสหรฐ" ในขณะนมเพยง 20% จาก 200 ลานตทสงออกเทานนทสามารถรองรบกบกฎหมายใหมน และผสงออกอกจ านวนมากทตองเตรยมความพรอมเพอรบมอกบกฎหมายใหมน Container Security Initiative (CSI) ผประกอบการทจะสงสนคาไปยงสหรฐฯ จะตองกรอกเพอระบรายละเอยดโดยสงตอไปยงกรมศลกากรของสหรฐฯ และเปนแบบ Electronic กอน 24 ชม. โดยผสงออกหรอ Shipping, Forwarder จะตองระบขอมลอยางถกตอง และตองเปนไปตามรปแบบของกรมศลกากรสหรฐฯ ก าหนด ถาไมปฏบตตามเงอนไขอาจจะถกปรบ หรอไมสามารถทจะขนถายสนคาได CSI ประกอบดวยการสงผานขอมลทาง Electronic ทจะสามารถสงผานขอมลรายละเอยดของสนคา และสนคาทมความเสยงสงของแตละต (container) อาจจะมการเปดตตรวจสอบสนคาทมความเสยงสงกอนทจะขนทาเรอของประเทศสหรฐฯ ตองมการปฏบตตามกฎ CSI โดยสงใบ manifest กอนหนา 24 ชม. ตามกฎนกอนทจะมการขนสงออกจากทาเรอ ของประเทศนน ๆ การขนสงจะตองปฏบตตามกฎนตงแต วนท 1 กมภาพนธ 2546 และการขนสงโดยวธอนจะมการปฏบตตามประมาณ สงหาคม ถง ตลาคมน

วตถประสงคของกฎ CSI น จะเปนมาตรการปองกนการกอการราย โดยมขอก าหนด 4 ขอทตองปฏบต - มการใชขอมลอตโนมตในการแจงรายละเอยดสนคาทมความเสยง - มการตรวจสอบ/เปดตกอนทจะขนสงทเมองทาสหรฐฯ

Page 141: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1 หนา 4 - 39

- ใชเทคโนโลยในการตรวจสอบตทสงสย หรอมความเสยง - มการใชเทคโนโลย และขาวสารในการตรวจต container - ใบส าคญในการสงสนคา (manifest) จะตองกรอกและสงทาง computer electronically ผานไปยงศลกากรสหรฐฯ (AMS) Automated Manifest System กอนหนาทจะสงสนคา 24 ชม. ผเกยวของกบการสงสนคา shipping, สายการเดนเรอหรอผสงออกจะตองรบผดชอบ และกรอกขอมลอยางถกตอง และตามระบบของกรมศลกากรสหรฐฯ ผเกยวของดงกลาว จะตองปฏบตโดยเรมวนท 1 กมภาพนธ 2546 ถาไมปฏบตดงกลาวขางตน จะมโทษปรบ หรอปฏเสธการขนสนคาเขาประเทศสหรฐฯ

Arberdeen Group เตอนวากฎน ถาผสงรายใดขาดเอกสารทกรมศลฯ ตองการจะตองถกกกไวททาเรอของสหรฐ จนกระทงเอกสารจะถกสง และสดทายจะมการ delayed shipment และคาใชจายอนๆ จะตามมาอยางหลกเลยงไมได เพราะฉะนนจะเปนการดถามการสงเอกสารตามทก าหนดในเวลาทถกตอง และขอมลครบถวน

ขอมลททางสหรฐฯ ตองการจะตองระบถงชนดอยางละเอยด การกรอกขอมลจะตองลงลกถงผลตภณฑ อย า ง เ ช น " FAX", "Freight of all kinds", "General cargo", "Apparel", "Chemicals", "Food-stuffs" ตวอยางดงกลาวสามารถทจะใชได ณ ปจจบน

ปจจบนจะตองระบอยางละเอยด เชน เครองแตงกายตองระบเสอผาสภาพสตร, ผาฝาย, ผาขนสตว, คอมพวเตอร ฮารดดส ไมใช electronics นอกจากนย งตองระบจ านวน , น าหนก , container No., Shipping’s name, สถานทตดตอ, สถานทของสนคา, house bill of landing No.-comyliat by NVOCC, ชอของผขนสนคา และตองปฏบตตาม NVOCC, SCAC Code (Standard Carrier Alpha Code) (รปท 4.15 แสดงตวอยางหวงโซอปทาน) ทมา http://www1.port.co.th/knowledge/logistics/logistics1.html

รปท 4.15 ตวอยางของหวงโซอปทาน ทมา www.teacher.ssru.ac.th

Page 142: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 4 สาเหตและความเสยงของภยความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 4 - 40 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ระยะท 1

4.5 สรป

สาเหตและความเสยงของภยความมนคงตอภาคขนสง ม 2 สาเหต คอ ภยทเกดจากมนษย เชน การกอการราย กอวนาศกรรม ซงภาคขนสงจะเปนเปาหมายหลกของการกระท าเนองจากมผลกระทบในวงกวาง แตถามมาตรการการปองกนและการเตรยมความพรอมทด สามารถชวยลดผลกระทบในสงทเกดขนไดเปนอยางด ในสวนภยทเกดจากธรรมชาต เปนภยทยากตอการปองกน เชน การเกดแผนดนไหว ดนโคลนถลม น าทวมฉบพลน เปนตน แตถามมาตรการดานการลดผลกระทบ กอนเกดเหตจะชวยผอนหนกเปนเบา เชน การออกแบบสงปลกสรางรองรบการเกดแผนดนไหวได การใชวสดทตดไฟไดยาก เปนตน หรอแผนการฟนฟทด หลงเกดเหต จะชวยใหฟนกลบคนมาเขาสสภาวะปกตไดอยางรวดเรว ท าใหเกดผลกระทบใหนอยทสด ดงนน แผนความมนคงในภาคขนสง มความจ าเปนอยางยงยวด เพอรบมอกบภยคกคามทกรปแบบ ทมผลกระทบตอภาคขนสง โดยเฉพาะอยางยงภาคขนสงทางบก (ทางถนนและทางราง) ใหความส าคญดานความมนคงของการขนสงคอนขางนอย เนองจากไมมองคกรระหวางประเทศเขามาก าหนดและควบคมใหไดมาตรฐานระดบสากล ซงจะแตกตางจากภาคขนสงทางอากาศ จะมส านกงานการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) เปนองคกรทควบคมดานความมนคงและปลอดภยทงสนามบนและสายการบน ตองปฏบตตามอยางเครงครด เป นมาตรฐานสากล ถาไมปฏบตตามจะมมาตรการลงโทษอยางชดเจน ในสวนภาคขนสงทางน าเชนเดยวกนจะมหนวยงานองคกรระหวางประเทศเปนผควบคมและดแลดานความมนและปลอดภยทงทาเรอและสายการเดนเรอ เรยกวาองคการทางทะเลระหวางประเทศ (IMO) ดงนน ทปรกษา จะเนนการจดท าแผนไปทภาคการขนสงทางบก สวนภาคขนสงทางอากาศและทางน า ใหปฏบตตามองคกรระหวางประเทศเปนหลก ถาปฏบตไมไดมาตรฐานสากลกจะประสบปญหาดงเชนประเทศไทยเผชญอยทกวนน ทงในแงความปลอดภยของผใชบรการและผลกระทบตอความนาเชอถอตอประเทศ ท าใหเกดผลกระทบในวงกวางทมผลตอเศรษฐกจโดยรวม

ส าหรบแผนความมนคงของภาคขนสงทางบก เพอเตรยมความพรอมในการรองรบประชาคมอาเซยนในปลายป พ.ศ. 2558 ทจะมการเดนทางไปมาหาสระหวางประชาชนและการซอขายแลกเปลยนสนคาระหวางกนมมากขน ดงนนหนวยงานหลกของกระทรวงคมนาคม เชน กรมการขนสงทางบก กรมทางหลวง และกรมทางหลวงชนบท จะตองท างานประสานกบหนวยงานภายนอก เชน กระทรวงทเกยวของบรเวณจดผานแดนประกอบดวย กระทรวงมหาดไทย (กองตางประเทศ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย) ส านกงานต ารวจแหงชาต (ส านกงานตรวจคนเขาเมอง) กระทรวงการตางประเทศ (กรมการกงสล) และกระทรวงการคลง (กรมศลกากร) ในสวน การขนสงวตถอนตราย จะเกยวของกบกรมควบคมมลพษ และความมนคงทางดานไซเบอรควบคมระบบอาณตสญญาณตางๆในระบบการขนสง จะเกยวของกบกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน ดงนนในการเตรยมความพรอม ทงในดานบคลกร และเครองมอเทคโนโลย ทจะเขามาชวยท าใหเกดความมนคงในภาคขนสงทางบกใหมากทสด ทงทางถนนและทางราง โดยเฉพาะบรเวณสถาน ตองมมาตรฐานความมนคงและความปลอดภยขนต าทกสถาน เพอใหไดมาตรฐานระดบสากล โดยการน าแผนในตางประเทศมาปรบปรงใหสอดคลองกบบรบทของสงคมไทย ซงจะมรายละเอยดในบทท 6 แผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง

Page 143: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 5 กำรรบมอกบควำมมนคงภำคขนสง ในปจจบน

ภำระหนำทของหนวยงำนในกระทรวงคมนำคม

วเครำะห SWOT ในภำคขนสง

บทบำทของกระทรวงคมนำคม

บทบำทของหนวยงำนควำมมนคง

สรป

Page 144: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 1

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

เพอใหเหนภาพรวมของหนวยงานหลกของกระทรวงคมนาคม ทปรกษา จงไดสรปภารกจของหนวยงานหลกของกระทรวงคมนาคม วเคราะหในภาคการขนสงทงทางบก (ถนนและราง) ทางน า และทางอากาศ รวมถงสรปเกยวกบบทบาทของหนวยงานความมนคง และจะยกตวอยางการจดการของตางประเทศ

5.1 ภาระหนาทของหนวยงานในกระทรวงคมนาคม ทปรกษาจดแบงกลมในลกษณะการท างานตามภารกจทรบผดชอบ โดยจะแบงออกเปน 5 กลมงาน คอ

1) กลมอ านวยการและแผน 2) กลมการขนสงทางถนน 3) กลมการขนสงทางราง 4) กลมการขนสงทางน า และ 5) กลมการขนสงทางอากาศ (ดงแสดงในตารางท 5.1 - 5.5 ตามล าดบ)

ซงจะแตกตางกบการจดตามโครงสรางกระทรวงฯ ทแบงออกเปน 2 กลม คอ 1) สวนราชการในสงกด ประกอบดวย

ส านกงานรฐมนตร ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม กรมการขนสงทางบก กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท กรมเจาทา กรมการบนพลเรอน และ ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

2) รฐวสาหกจในสงกด ประกอบดวย การทางพเศษแหงประเทศไทย บรษท ขนสง จ ากด องคการขนสงมวลชนกรงเทพ การรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด การทาเรอแหงประเทศไทย สถาบนการบนพลเรอน บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) บรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด และ บรษท ไทยสมายลแอรเวย จ ากด

Page 145: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 5.1 กลมอ านวยการและแผน

หนวยงาน ภารกจทรบผดชอบ ส านกงานรฐมนตร มภารกจเกยวกบราชการทางการเมอง เพอสนบสนนภารกจของรฐมนตร

ประสานนโยบายระหวางกระทรวง ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม

พฒนายทธศาสตรและแปลงนโยบายเปนแผนปฏบต จดสรรทรพยากรและ บรหารราชการทวไป รวมทงก ากบและเรงรดตรวจสอบตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดใหบรรลเปาหมายและเกดผลสมฤทธ

ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร

เสนอแนะนโยบาย มาตรการ มาตรฐาน และบรณาการการจดท าแผนดานการขนสงและจราจร รวมทงการขบเคลอนไปสการปฏบต

ตารางท 5.2 กลมการขนสงทางถนน

หนวยงาน ภารกจทรบผดชอบ กรมทางหลวง พฒนาโครงสรางพนฐานดานทางหลวง การกอสรางและบ ารงรกษาทางหลวงใหม

โครงขายทางหลวงทสมบรณครอบคลมทวทงประเทศ และเชอมโยงกบประเทศเพอนบานเพอใหประชาชนไดรบความสะดวก รวดเรว และปลอดภยในการเดนทาง

กรมการขนสงทางบก การจดระบบ การจดระเบยบการขนสงทางบก โดยการก ากบ ดแล ตรวจสอบ ตรวจตรา ใหมการปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ประสานและวางแผน ใหมการเชอมตอกบระบบการขนสงอนๆ เพอใหระบบการขนสงทางบกเกดความคลองตว สะดวก รวดเรว ทวถง และปลอดภย

กรมทางหลวงชนบท พฒนาโครงสราง พนฐานดานทางหลวงชนบท การกอสรางและบ ารงรกษาทางหลวงชนบทใหมโครงขายทสมบรณ ครอบคลมทวทงประเทศ เพอใหประชาชนไดรบความสะดวก รวดเรว และปลอดภยในการเดนทาง

การทางพเศษแหงประเทศไทย

ใหบรการทางพเศษมโครงขายครอบคลมกรงเทพฯและปรมณฑล สามารถเชอมตอกบทางหลวงสายหลกทส าคญ ตลอดจนเชอมกบโครงขายขนสงมวลชนทางราง

บรษทขนสงจ ากด ใหบรการเดนรถโดยสารแกผใชบรการ ใหมลกษณะโครงขายทครอบคลมทวประเทศและเชอมตอระหวางประเทศ ตลอดจนพฒนาสถานและศนยซอมบ ารงในลกษณะทครบวงจร

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ ใหบรการขนสงมวลชนโดยรถโดยสารประจ าทางในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทง พฒนาระบบการเดนรถ ใหเชอมโยงเปนโครงขายกบระบบขนสงมวลชนอน ๆ

Page 146: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 3

ตารางท 5.3 กลมการขนสงทางราง หนวยงาน ภารกจทรบผดชอบ

การรถไฟแหงประเทศไทย ใหบรการการขนสงทางรางทงผโดยสารและขนสงสนคา ขยายและเชอมโยงโครงขายกบการขนสงระบบอน

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

ใหบรการการขนสงผ โดยสารทางรางในเขตเมอง ขยายและเชอมโยงโครงขายกบการขนสงระบบอน

บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด ใหบรการการขนสงผโดยสารทางรางในเขตเมองเชอมกบสนามบน ขยายและเชอมโยงโครงขายกบการขนสงระบบอน

ตารางท 5.4 กลมการขนสงทางน า

หนวยงาน ภารกจทรบผดชอบ กรมเจาทา ก ากบดแล การสงเสรมการพฒนาระบบการขนสงทางน าและการพาณชย

นาวใหมการเชอมตอกบระบบการขนสงอนๆ ทงการขนสงผโดยสาร และสนคา ทาเรอ อเรอ กองเรอไทย และกจการเกยวเนอง

การทาเรอแหงประเทศไทย ใหบรการทาเรอและธรกจเกยวเนองกบโลจสตกสทางน าในประเทศและอาเซยน

ตารางท 5.5 กลมการขนสงทางอากาศ

หนวยงาน ภารกจทรบผดชอบ กรมการบนพลเรอน การสงเสรมพฒนา และก ากบดแลการบนพลเรอนของประเทศใหมความ

ปลอดภยและมระเบยบ และพฒนาโครงขายและบรการขนสงทางอากาศทปลอดภย สม าเสมอ มประสทธภาพ และถกหลกเศรษฐกจ เพอใหเพยงพอตอความตองการของผใชบรการ

สถาบนการบนพลเรอน ด าเนนการผลตและพฒนาบคลากรทเกยวของกบการบน และด าเนนกจการเกยวกบบรการชางอากาศบรการอากาศยานและกจการอนเกยวกบการบน

บรษททาอากาศยานไทยจ ากด (มหาชน)

ใหบรการทาอากาศยานอยางครบวงจรทงสายการบนภายในประเทศและสายการบนของตางประเทศ โดยมงเนนในเรองมาตรฐานความปลอดภยและความสะดวกสบาย

บรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) ใหบรการขนสงทางอากาศอยางครบวงจรทงภายในและระหวางประเทศ โดยมงเนนในเรองมาตรฐานความปลอดภยความสะดวกสบาย

บรษท ไทยสมายล แอรเวย จ ากด ใหบรการขนสงทางอากาศอยางครบวงจรภายในภายประเทศ บรษทวทยการบนแหงประเทศไทยจ ากด

บรหารจดการจราจรทางอากาศ

Page 147: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

5.2 วเคราะห SWOT ในภาคขนสง

ทปรกษาไดวเคราะหองคประกอบและโครงสรางยทธศาสตรความมนคงในดานคมนาคมขนสง โดยวธการวเคราะหสถานการณ (Situation analysis) ทง 3 ภาคการขนสง ภายในกระทรวงคมนาคม ทงนดวยวธการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากด (SWOT Analysis) (รปท 5.1) เพอเตรยมความพรอมในการรบมอกบภยคกคามในสงกดกระทรวงคมนาคม น าไปสการจดท าแผนดานความมนคงในภาคการคมนาคมขนสงของหนวยงานตางๆ ภายในกระทรวงคมนาคม ในการวเคราะหสถานการณขององคกร หนวยงานภายในกระทรวงคมนาคมนน เพอพฒนา ปรบปรง แกไข น าไปสการก าหนดนโยบายหรอแนวทางทดขน สามารถแบงออกเปนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment Analysis) และสภาพแวดลอมภายนอก (External Environment Analysis) เพอตรวจสอบหาจดแขง (Strengths) จดออน (Weakness) โอกาส (Opportunity) และขอจ ากด (Threats) ตามสภาพความเปนจรง ทมผลกระทบตอการด าเนนงาน

รปท 5.1 กรอบการวเคราะหสถานการณดวย SWOT Analysis

ผลการวเคราะหสถานการณดวย SWOT Analysis ทง 3 ภาคสวน (ทางบก ทางน า และทางอากาศ) ของกระทรวงคมนาคม ทปรกษาไดท าการทบทวนแผนยทธศาสตร แผนปฏบตราชการ สามารถสรปการวเคราะหโดยมรายละเอยดดงน

Page 148: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 5

5.2.1 ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ซงวเคราะหทงผโดยสาร

และสนคา ดงแสดงผลในตารางท 5.6

ตารางท 5.6 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางบก (ผโดยสาร และสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงานปฏบต เชน รฟม. รฟท. มแผนรกษาความมนคง(ความปลอดภย)

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลวในบางหนวยงาน มหนวยงานในสงกดอยทวประเทศ มความคลองตวในการ

ปฏบตการเมอเกดภย หนวยงานมความเชยวชาญดานกอสรางทางและโครงสราง

พนฐาน รวมถงดานรถยนต บางหนวยงาน (เชนรถไฟฟา) มอ านาจเบดเสรจในการควบคม

ทงระบบ หลายหนวยงานท าดานความปลอดภยอยแลว การเพมงาน

ความมนคงจงไมยาก

หลายหนวยงานไมไดเขยนเรองความมนคงไวในวตถประสงคและพนธกจของหนวย

กระทรวงคมนาคมยงไมมแผนความมนคง หวงโซอปทาน (Supply Chain) ไมมระบบส ารองยาม

เกดภยพบต เชนน าทวม Resource (บคลากร รายได) ส าหรบงานปกตกไมพอ

ไมมก าลงเพมส าหรบงานความมนคง โครงสรางพนฐานรถไฟมอายใชงานนาน ขาดการ

พฒนา (มความออนแอตอภย) ระบบสถานขนสงผโดยสาร ปจจบนเปนระบบเปด งาย

ตอการกออาชญากรรม/กอการราย หลายหนวยงานขาดแผนปองกนและเตรยมความ

พรอม โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats)

กระทรวงคมนาคม เหนความส าคญในการสรางความมนคงทางภาคขนสง

หนวยงานสามารถตรวจสอบคน, ตดตามเฝาดพฤตกรรมของพนกงานอยางตอเนอง (Operation Security) โดยเฉพาะผทเกยวของกบความมนคง และผโดยสารอนๆ โดยเฉพาะในพนทเสยงภย

หนวยงานเพมความรวมมอกบฝายความมนคง ในเรองขาวกรอง สงเสรมการมสวนรวมของภาคประชาชน ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบระบบรางอยแลว

ผโดยสารทางรางเพม สามารถใหความส าคญกบความมนคงได ความรวมมอจากตางประเทศ เชน การเปด AEC สามารถใชเทคโนโลยใหมๆ เชน GPS RFID SCANNER, โซเชยล

มเดย เพอเพมการก ากบดแลและปฏบตงานรกษาความมนคง เพมความแขงแกรงและยดหยนใหกบโครงสรางพนฐาน

(Resiliency)

การขนสงทางบกเปนระบบเปด ผประสงครายสามารถเขาถงไดงาย ทงระบบผโดยสาร และการขนสงสนคาอนตราย

จดเรมตนของภยอาจมาจากตางประเทศไดงายขน จากการขามหรอผานแดน

ภยพบตมากขน เสยงตอภยการกอการรายและการหยดงานประทวง ผโดยสารหนาแนนมากขน เพมความเสยหายเมอเกด

ภย

Page 149: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

5.2.2 ภาคขนสงทางน า สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล ซงวเคราะหทงผโดยสาร

และสนคา ดงแสดงผลในตารางท 5.7

ตารางท 5.7 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางน าและทางทะเล (ผโดยสารและสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงาน (เชน กรมเจาทา การทาเรอ รวมถง กปน.) มความพรอม

หนวยงานปฏบต เชน การทาเรอ, มแผนรกษาความปลอดภย/ความมนคง

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลว

เสนทางขนสงทางน า ในแมน า ล าคลองและชายฝงเปนระบบเปด ยงสามารถเขาถงไดยาก

กระทรวงคมนาคมไมมแผนความมนคง ในการเผชญเหต ตองอาศยหลายหนวยงาน และไมม

กองทนส ารอง ท าใหการตดสนใจใชมาตรการแกไขลาชาไมทนการณได (กรณน ามนรวไหล)

ชายฝงมความยาวมาก ภยธรรมชาต เชน พายและคลน และความลกไมพอ เปน

อปสรรคประจ าตวของการขนสงทางน า โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats)

ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบภยทางทะเล และมหนวยงานนอกกระทรวง เชน ศรชล และผประกอบการขนสงทางทะเล สนบสนนการปฏบตการ

มความรวมมอจากตางประเทศ เชน IMO และมมาตรฐานสากลก ากบการท างานความมนคง

การขนสงทางน าเปนระบบเปด (ยกเวนททาเรอ) ผประสงครายสามารถเขาถงไดงายทงระบบผโดยสาร และการขนสงสนคาอนตราย

จดเรมตนของภยอาจมาจากตางประเทศไดงายขน จากการขามหรอผานแดน

ภยการกอการรายและการปลนเรอบรรทกสนคามากขน

5.2.3 ภาคขนสงทางอากาศ การขนสงทางอากาศมความรวดเรวทสดในดานการขนสงเมอเทยบกบการขนสงรปแบบอนๆ ซงกจะม

ตนทนในการขนสงสงเชนกน ปจจบนการขนสงทางอากาศถกน ามาใชในการขนสงผโดยสารและการขนสงสนคาเปนสวนใหญ มการก ากบดแลโดยส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย สวนงานดานการปฏบตงาน ทางสนามบนมผรบผดชอบ คอ กรมทาอากาศยาน บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) บรษท การบนกรงเทพ, สวนผปฏบตงานทางดานสายการบน ไดแก บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) บรษท การบนกรงเทพ และสายการบนอนๆ ทจดทะเบยนในประเทศไทย

สรปผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ ซงวเคราะหทงผโดยสารและสนคา ดงแสดงผลในตารางท 5.8

Page 150: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 7

ตารางท 5.8 ผลวเคราะห SWOT ดานความมนคงในการขนสงทางอากาศ (ผโดยสารและสนคา) จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)

หนวยงาน (เชน บรษททาอากาศยานไทย (จ ากด) สายการบน) มความพรอมในระดบหนง

มแผนรกษาความปลอดภย/ความมนคง สามารถปรบใหสอดคลองกบมาตรฐานสากลไดงาย

มการฝกอบรมและซอมแผนเผชญเหตอยแลว เปนระบบทคอนขางปด การดแลความมนคงท าไดงาย มแผนรกษาความปลอดภยการบนพลเรอนแหงชาต ทอย

ระหวางการประกาศใช

กระทรวงไมมแผนความมนคง ขาดแคลนบคลากร เชน พนกงานทจดตรวจ ท

ผานการฝกอบรมทเหมาะสม อปกรณในการตรวจสอบททาอากาศยานมราคา

สง และยงมขอสงสยถงประสทธภาพของอปกรณเหลานน

แมปฏบตตามมาตรฐานความมนคงกยงมชองวางใหตอเหตรายไดเนองจากจดออนขางตน

โอกาส (Opportunities) สงคกคาม/ขอจ ากด (Threats) ปจจบนมนโยบายระดบชาตใหความส าคญกบภยทาง

อากาศ มความรวมมอจากตางประเทศ เชน ICAO, TSA ของ

สหรฐอเมรกา และ OTS ของออสเตรเลย และมมาตรฐานสากลก ากบการท างานดานความมนคง (ICAO Annex 17)

เปนเปาหมายของการกอการรายเพราะทมผลกระทบสง

ปรมาณผโดยสาร กระเปา และสนคา มเปนจ านวนมาก และเพมขนอยางมากในอนาคต

5.3 บทบาทของกระทรวงคมนาคม

5.3.1 ภยความมนคงจากภยธรรมชาต

รวมถงแผนดนไหว น าทวม สนาม และโรคระบาดตางๆ ซงเปนภยสาธารณะทสงผลตอความไมมนคงของระบบขนสง ซงแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ.2558 ไดก าหนดบทบาทหนาทของกระทรวงคมนาคมไว 9 ขอ ในการสนบสนนหนวยงานอนๆ ในการเผชญเหต อพยพประชาชน และฟนฟเสนทางคมนาคมใหใชงานไดโดยเรว ดงน

1) จดท าแผนสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉนดานคมนาคม ใหสอดคลองกบแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต

2) ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม สนบสนนภารกจการสงก าลงบ ารง พรอมทงแกไขเสนทางเพอปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภย

3) จดใหมเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอท าทางชวคราว รวมทงซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกในระบบคมนาคม เพอสนบสนน การปฏบตงานของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนท

4) สนบสนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย หรอเสยงตอการเกดสาธารณภย เพอใหประชาชนมความปลอดภย

Page 151: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

5) สนบสนนขอมลเสนทางสญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภย และพนทประสบภยส าหรบประชาชน 6) บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงาน ไดโดยเรว 7) จดท าระบบฐานขอมลทรพยากรเพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภยดานคมนาคม 8) ใหการสนบสนนงานดานการจราจรในเสนทางรบผดชอบทประสบภย 9) ประสานงานและรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวาง

หนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม หนวยงาน ทเกยวของ และภาคประชาสงคม นอกจากบทบาทของกระทรวง ทถกก าหนดไวในแผนการปองกนฯ 2558 แลว แผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 – 2561 กไดก าหนดบทบาทของกระทรวงคมนาคมไว ในการด าเนนกลยทธ เพอตอบสนองประเดนยทธศาสตร 5 ขอ ดงแสดงในตารางท 5.9

Page 152: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 9

ตารางท 5.9 บทบาทของกระทรวงคมนาคม ในยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 - 2561

ล าดบ

วตถประสงค

ประเดนยทธศาสตร

กลยทธ หนวยงาน

หลก สนบสนน

1 เพอพฒนาศกยภาพการเตรยมพรอมของชาตในการเผชญกบภาวะไมปกต

การเตรยมพรอมของทกภาคสวนใหพรอมเผชญกบภาวะไมปกต

1 พฒนา ทบทวน และปรบปรงนโยบายยทธศาสตร แผน แผนฉกเฉน แผนเผชญเหต แนวทางปฏบต และคมอใหพรอมเผชญภาวะไมปกตใหครอบคลมการปองกน การคมครอง การตอบสนอง จดการ และ การฟนฟเยยวยาทางกายภาพและจตใจ โดยสามารถประสานแผนการด าเนนงานระหวางหนวยงานและภาคสวนทเกยวของตงแตกอนเกดเหต ขณะเกดเหต ภายหลงเกดเหต รวมทงใหหนวยงานหลกทรบผดชอบแผนปฏบตการ การปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวง และหนวยงานทเกยวของทงหนวยงานรฐ ภาคเอกชน สมาคม มลนธไดจดเตรยมทรพยากร เครองมอ กฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ บคลากร ใหพรอมเผชญกบภยทเกดขน

สมช. มท. กห. ตร.

หนวยงานของรฐทกหนวย

คค.

2 สงเสรมและสนบสนนการฝกอบรมและการฝกซอมในการทดสอบแผนแนวทางปฏบตของระบบบญชาการเหตการณใหแกเจาหนาทของรฐทปฏบตงานภาคสนาม เจาหนาทประจ าศนยบญชาการหรอศนยอ านวยการเฉพาะกจและผปฏบตหนาทผบญชาการเหตการณในแตละสถานการณจ าลอง และใหหนวยงานและองคกรทเกยวของใหความส าคญกบการฝกซอมแผนดานความมนคงและสาธารณภยอยางสม าเสมอทงภายในหนวยงานและระหวางหนวยงาน ตงแตระดบทองถน ระดบอ าเภอ ระดบจงหวด/กลมจงหวด ระดบกระทรวง/กรม และ ระดบชาตโดยจดท าหลกสตร คมอการฝก (คมอกลาง คมอระดบจงหวด คมอระดบชมชนทองถน)และแนวทางปฏบตทชดเจน

มท.

ทกหนวยงาน คค.

Page 153: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 5.9 บทบาทของกระทรวงคมนาคม ในยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 – 2561 (ตอ)

ล าดบ

วตถประสงค ประเดน

ยทธศาสตร กลยทธ

หนวยงาน หลก สนบสนน

2

เพอเสรมสรางภมคมกนและศกยภาพของคนชมชนและสงคมในการเตรยม พรอมของชาต

การเสรมสรางภมคม กน และศกยภาพใหคนชมชน และสงคม

1 สงเสรมและพฒนาการจดท าระบบฐานขอมลสาธารณภยระดบทองถน โดยสามารถเชอมโยงกบฐานขอมลภยพบตระดบอ าเภอ และ จงหวด เพอใชประโยชนรวมกนในการแจงเตอนกอนเกดเหต การตอบโตสถานการณขณะเกดเหต การฟนฟหลงเกดเหต โดยเฉพาะการมศนยกลางการเตอนภยระดบพนท เพอใหขอมลขาวสารทนาเชอถอแกชมชนไดอยางรวดเรว รวมถงจดท าแผนทพนทเสยงภย พนทหลบภย พนทอพยพ แผนอพยพทางบก แผนอพยพทางทะเล เสนทางอพยพ และจดท าและเผยแพรคมอส าหรบประชาชนในการรบมอ และจดการตนเองในการปองกนและจดการกบเหตการณโดยประสานการท างานกบหนวยงานระดบอ าเภอและจงหวด

มท.

คค. ปค. พม. สถ.

กห. จงหวด องคกร ชมชน ทองถน

3

เพอเสรมสรางความรวมมอ การเตรยม พรอมดานความมนคงและสาธารณภยกบตางประเทศ

การเสรมสรางความรวมมอกบตางประเทศ

ไมเกยวกบ คค.

ไมเกยวกบ

คค.

4

เพอใหมการผนกก าลงและบรณาการแผนการเตรยมพรอมในทกระดบทประสานสอดคลองอยางเปนระบบ

การผนกก าลงและบรณาการแผนในทกระดบ

1 ใหหนวยงานของรฐไดจดท าแผนเตรยมพรอมตามภารกจของหนวยงานบรรจเปนสวนหนงของแผนปฏบตราชการของหนวยงาน โดยสอดคลองกบยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต

สมช. มท. กห.

หนวยงานของรฐ

คค.

Page 154: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 11

ตารางท 5.9 บทบาทของกระทรวงคมนาคม ในยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 – 2561 (ตอ) ล าดบ

วตถประสงค ประเดน

ยทธศาสตร กลยทธ

หนวยงาน หลก สนบสนน

2 สงเสรมและพฒนาคมอการประสานการปฏบตทชดเจนในการปองกน และเผชญกบภยแตละประเภท โดยใหหนวยงานของรฐไดจดท าคมอการประสานงานและการปฏบตการจดท าคมอ แนวทางปฏบตส าหรบประชาชนทวไป และประชาชนในพนทเสยงภยแตละประเภทบนพนฐานของกระบวนการมสวนรวมของผทเกยวของทงภาครฐ ภาควชาการ ภาคเอกชน และภาคชมชนทองถน

มท.

ทกหนวยงาน

คค.

3 สนบสนนและสงเสรมการผนกก าลงรวมกนเปนภาคเครอขาย โดยใหหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ภาคทองถน องคกรชมชน สมาคม มลนธ อาสาสมครภาคพลเมองไดมการจดท าแผน แนวทาง และมาตรฐานการปฏบตงาน (Standard Operating Procedure : SOP) รวมกนในการเตรยมพรอมเพอเผชญกบภยในแตละประเภท

มท.

ทกหนวยงาน

คค.

5 เพอใหการบรหารจดการมเอกภาพ ประสทธภาพ และทนทวงท

การบรหารจดการทมเอกภาพและประสทธภาพ

1 การบญชาการเหตการณเมอเกดภาวะไมปกต มอบให นายกรฐมนตร หรอรองนายกรฐมนตร หรอรฐมนตรทนายกรฐมนตรมอบหมายเปนผบญชาการเหตการณตามกฎหมายทเกยวของ

สมช. มท. กห.

ทกหนวยงาน

คค.

2 การประสานและอ านวยการพฒนาระบบการเตรยมพรอมแหงชาต มอบใหส านกงานสภาความมนคงแหงชาต กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม เปนหนวยงานหลกด าเนนการ

สมช. มท. กห.

หนวยหลกรบผดชอบแผนปฏบตการฯ 17 ดาน

3 การเตรยมพรอมเพอเผชญกบ สาธารณภยใหยดถอแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต เปนแผนหลก โดยมแผนการปฏบตการการปองกน และบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการระดบกระทรวง แผนบรรเทาสาธารณภยกระทรวงกลาโหม และแผนของหนวยงานทเกยวของสนบสนนการด าเนนงานโดยม กระทรวงมหาดไทย เปนหนวยหลกรบผดชอบ

มท.

กห. สมช. ตร. ยธ.

และหนวยทเกยวของ

คค.

Page 155: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 5.9 บทบาทของกระทรวงคมนาคม ในยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต 2557 – 2561 (ตอ) ล าดบ

วตถประสงค ประเดน

ยทธศาสตร กลยทธ

หนวยงาน หลก สนบสนน

4 การเตรยมพรอมเพอเผชญกบภย การสรบและการสงคราม ใหยดถอแผนปองกนประเทศเปนแผนหลก โดยม แผนผนกก าล งและทรพยากร เพอการปองกนประเทศ และแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต (ภาคความมนคง) และแผนของหนวยงานทเกยวของสนบสนนการด าเนนงานโดยมกระทรวงกลาโหม เปนหนวยหลกรบผดชอบ

กห. มท. สมช. ตร. สขช.

และ หนวยทเกยวของ

คค.

5 การสนบสนนงบประมาณ การด าเนนงานใหหนวยงานท เกยวของ น ายทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยจดท าแผนงาน/โครงการ และงบประมาณตามภารกจของหนวยงาน และใหมการทบทวนระเบยบตางๆ และการเบกจายเงนใหรวดเรวและโปรงใส ในการแกปญหาในภาวะไมปกต

สงป. กค. มท. สถ. สศช.

และหนวยเกยวของ

คค.

6 การสนบสนนการบรหารสถานการณใหทกหนวยงานไดสนบสนนการท างานของศนยอ านวยการรวมการปองกนและบรรเทาสาธารณภย กองบญชาการปองกนและบรรเทา สาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในเขตพนท (อ าเภอ/เขต/จงหวด/กทม.) ตงแตในยามปกต เพอใหพรอมแปรสภาพเปนศนยอ านวยการเฉพาะกน เมอเกดสถานการณ โดยสามารถปรบใชในภารกจเพอสนบสนนการด าเนนงานของศนยระดมสรรพก าลง กระทรวงกลาโหม และศนยบญชาการทางทหาร กรณภยการสรบ/สงครามตามทฝายทหารรองขอ

มท.

ทกหนวยงาน

คค.

ดงนน กระทรวงคมนาคม จงจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสงขน เพอด าเนนการปองกน

คมครอง และเตรยมพรอมทจะเผชญกบภยความมนคงทอาจเกดขนไดตลอดเวลา มากกวาการตอบสนองเพยงอยางเดยว

Page 156: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 13

5.4 บทบาทของหนวยงานความมนคง

5.4.1 ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.)

ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) : เปนหนงในสวนปฏบตการของกองบญชาการกองทพไทย-ทมหนาทควบคมบงคบบญชาและประสานการปฏบตของกองทพบก กองทพเรอ และกองทพอากาศ เปนหลก

จากปญหาภยคกคามการกอการรายสากล ซงนบเปนภยคกคามตอมนษยชาตและภยตอความสงบเรยบรอย ในประเทศ พ.ศ.2540 กองบญชาการทหารสงสดไดจดตงศนยอ านวยการรวม 106 (ศอร.106) เพอรบผดชอบโดยตรง ตอมา พ.ศ.2546 ไดเปลยนชอเปนศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ขน เพอเปนการปองกนและรกษาผลประโยชนของชาตรวมกบองคกรภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.บก.กองทพไทย) ไดเปนกลไกในการด าเนนงานแกไขปญหาการกอการรายสากล มคณะกรรมการทรบผดชอบ ๒ ระดบ คอ คณะกรรมการนโยบายและอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (นอก.) มนายกรฐมนตรเปนประธาน และคณะอนกรรมการอ านวยการแกไขปญหาการกอการรายสากล (อกรส.) ม ผบ.ทหารสงสดเปนประธาน ระดบปฏบตมศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล (ศตก.) ท าหนาทวางแผน อ านวยการ ประสานการปฏบต และก ากบดแล หนวยปฏบตการพเศษตลอดจนสวนราชการทเกยวของเพอตอตานการกอการรายสากลในทกรปแบบ

5.4.2 ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล)

ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล เรยกโดยยอวา “ศรชล.” เปนหนวยงานทขนตรงตอสภาความมนคงแหงชาต จดตงขนเมอ พ.ศ.๒๕๔๐ โดยมความมงหมาย เพอเปนศนยกลางในการประสานงานดานการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล และเปนศนยกลางในการด าเนนกจการทางทะเลในทกๆ ดาน ระหวางสวนราชการทเกยวของกบงานทางทะเล เพอใหการปฏบตเปนอนหนงอนเดยวกน ไมเกดความซ าซอน มการแลกเปลยนขอมลขาวสารกนอยางตอเนอง โดยมกองทพเรอเปนศนยกลางในการประสานงานชวยเหลอ และสนบสนนการปฏบตของหนวยงานตางๆ ทปฏบตงานในทะเล ทงน ทกหนวยงานยงคงปฏบตตามภารกจของหนวยงานเดมไมเปลยนแปลง

สวนราชการทเขารวมปฏบตงานใน ศรชล. ไดแก สวนราชการทมหนาทรบผดชอบในการปฏบตงานทางทะเลประกอบดวย กองทพเรอ กองบงคบการต ารวจน า กรมเจาทา กรมศลกากร กรมประมง และกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง โดยแบงออกเปน 2 สวน คอ หนวยปฏบตการหลกและหนวยปฏบตการรวม ดงน

1) หนวยปฏบตการหลก คอ หนวยทมก าลงทางเรอทสามารถออกปฏบตงานในทะเล สามารถรกษาผลประโยชนของชาตและบงคบใชกฎหมายในทะเลไดประกอบดวย 6 หนวยงาน/สวนราชการ ไดแกกองทพเรอ กองบงคบการต ารวจน า กรมศลกากร กรมเจาทา กรมประมง และกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

Page 157: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) หนวยปฏบตการรวม คอ หนวยงาน/สวนราชการ ทมบทบาทหนาทหรอความรบผดชอบเกยวของกบงานหรอกจการตางๆ ทางทะเล ไดแก กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมกระทรวงการทองเทยวและกฬา ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ส านกงานตรวจคนเขาเมองกรมปาไม กรมสรรพสามต กรมควบคมมลพษ กรมศลปากร กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย และสวนราชการอนๆ ทมหนาทเกยวของกบกจการทางทะเล

หนาทของ ศรชล. ซงปจจบนมบทบาทในด าเนนงานตางๆ ทางทะเลอยางมาก มดงน 1) ประสานการปฏบตกบหนวยงานตางๆ ในการปองกนและปราบปรามการกระท าผดกฎหมายใน

ทะเลตลอดจนดแลความสงบเรยบรอยกจกรรมทางทะเลอนๆ ในสวนทเกยวของใหเปนไปตามนโยบายของรฐบาล

2) ประสานการปฏบตในระดบนโยบายกบคณะกรรมการนโยบายและอ านวยการรกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเล (นอปท.) และสวนราชการตางๆ เพอแปลงนโยบายไปสการปฏบตทมประสทธภาพ

3) รวบรวมขาวสาร ขอมลตางๆ ทเกยวของกบกจการทางทะเล และกระจายใหกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของไดรบทราบ

4) ตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานตางๆ ใน ศรชล. ประชาสมพนธการด าเนนงาน และผลการปฏบตของหนวยงานใน ศรชล.

5) อ านวยการ ควบคม และก ากบดแลการปฏบตงานของศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเลเขต (ศรชล.เขต)

6) ปฏบตงานตามแผนและงานพเศษอนๆ ตามท สมช. หรอรฐบาลจะมอบหมาย

ขอบเขตการปฏบตงานของ ศรชล. คอ การเปนศนยกลางในการประสานการปฏบตภารกจระหวางหนวยงานหลก โดยมงเนนการสรางเครอขาย (Network) การแลกเปลยนขอมลขาวสารทางทะเลระหวางหนวยงานหลก และการบรณาการแผนงาน การใชทรพยากรและบคลากรของแตละหนวยงานในการปฏบตงาน ภายใตขอบเขตของกฎหมาย ทงในสวนของกฎหมายระหวางประเทศ และกฎหมายภายในประเทศ ซงมอบอ านาจใหหนวยงานใน ศรชล. ดแลรบผดชอบ โดยมพนทปฏบตการทงดานฝงอาวไทยและฝงทะเลอนดามน มขอบเขตความรบผดชอบอยภายในทะเลอาณาเขต (๑๒ ไมลทะเลจากชายฝงหรอเสนฐานตรง) และขยายการปฏบตไปถงเขตตอเนองเขตไหลทวป/เขตเศรษฐกจจ าเพาะและในทะเลหลวง ตามขอบเขตอ านาจทระบไวในกฎหมายทะเล มหนวยงานรบผดชอบตามพนททางทะเล ทไดประกาศใหอ านาจหนาทแกเจาหนาทเพอรกษากฎหมายทางทะเล โดยการปฏบตภารกจจะใชการประสานงาน ชวยเหลอ และสนบสนนซงกนและกน เพอใหเกดการบรณาการการปฏบตอยางเตมขดความสามารถ ตามแผน/ค าสง และภายใตกรอบอ านาจหนาททก าหนดไวในกฎหมายทจะกระท าได โดยผงโครงสรางของ ศรชล. ดงแสดงในรปท 5.2

Page 158: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 5 - 15

รปท 5.2 ผงโครงสรางของ ศรชล.

5.5 สรป ในบทน ทปรกษาไดทบทวนภาระหนาทของหนวยงานสงกดกระทรวงคมนาคมและวเคราะห SWOT

ตอการจดการภยความมนคงดานการขนสง แยกเปนภาค (Sector) การขนสงทางบก (ทางถนนและทางราง) การขนสงทางน า (การขนสงในแมน าล าคลอง ทาเรอ ชายฝงและทะเล) และการขนสงทางอากาศ. ไดสรปบทบาทของหนวยงานภายนอกกระทรวงฯ ทมอยางสงตอการจดการภยดานการขนสง คอ ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล และศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล) ทบทวนการท างานจดการภย โดยเฉพาะภยกอการราย ของหนวยงานในประเทศสหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และออสเตรเลย

การวเคราะห SWOT Analysis ของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมในการจดการกบภยความมนคงท าใหทราบจดออนและจดแขงของหนวยงาน สงคกคามและโอกาส นอกจากนน กรณศกษาการจดการภยของประเทศทพฒนาแลว ท าใหสามารถบงชยทธศาสตรในการทกระทรวงคมนาคมจะก าหนดขนใชรวมถงการฝกอบรมบคลากร ทงในการปองกน การเตรยมพรอม การเผชญเหต และการฟนฟ หรอทงกอนการเกดเหต ระหวางการเกดเหต และหลงการเกดเหต

ทปรกษายงไดวเคราะหหนวยงานสวนราชการ และรฐวสากจ ในสงกดกระทรวงคมนาคม (เพมเตม) มหนวยงานทไดท าการวเคราะหดงแสดงในรปท 5.3

โครงสรางการจด บก.ศรชล.

คณะกรรมการบรหาร .ศรชล.

ฝายนโยบายและแผน (ฝนผ.ฯ)

ฝายขาว (ฝขว.ฯ)

ฝายสอสาร (ฝสท.ฯ)

ศนยขอมลขาวสารทางทะเล (ศขท.)

ฝายก าลงพล (ฝกพ.ฯ)

ฝายสงก าลงบ ารง (ฝกบ.ฯ)

ฝายปลดบญช (ฝปช.ฯ)

ฝายปฏบตการ(ฝปก.ฯ)

ผอ.ศรชล.

รอง ผอ.ศรชล. ๑-๕

Page 159: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 5 การรบมอกบความมนคงภาคขนสงในปจจบน รายงานฉบบสมบรณ

หนา 5 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รปท 5.3 แสดงหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงคมนาคมทท าการวเคราะห (เพมเตม)

ประ เทศสหราชอาณาจ ก ร ต ง หน ว ย Transport Security and Contingencies Directorate, TRANSEC ขนเปนหนวยงานทมหนาทหลกในการก ากบดแลความมนคงดานการขนสงขนในกระทรวงการขนสง. หลงเหตการณ 9/11 ประเทศสหรฐอเมรกาตงกระทรวงความมนคงแหงมาตภม (Department of Homeland Security) และ Transportation Security Administration (TSA) ออสเตรเลยก าหนดใหความมนคงของการขนสงทางอากาศและทางทะเลอยในความรบผดชอบหลกของรฐบาลกลาง - Department of Infrastructure and Regional development และการขนสงทางภาคพน (การขนสงทางบก ทางราง และเรอ Ferry) อยในความรบผดชอบของมลรฐและเขตดนแดนพเศษ ภายใต Transport Security Committee, TSC.

Page 160: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 6 แผนหลกควำมมนคงภำคขนสง กรอบแนวคด

วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปำประสงค

ยทธศำสตรควำมมนคงฯ ทง 3 ภำคสวน

แผนปฏบตและตวอยำงกรณศกษำ

สรป

Page 161: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 1

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

6.1 กรอบแนวคด

ความมนคงในภาคการขนสงเปนหนงในปจจยทส าคญยงของการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะการปองกน การลดผลกระทบและการเตรยมพรอมในการเผชญกบภยความมนคงทเกดจากมนษย ผลการศกษาในสหรฐฯ แสดงใหเหนวา หนงในสามของเหตกอการรายทวโลก มเปาหมายทระบบขนสง และระบบขนสงมวลชนจะเปนเปาหมายอนดบหนง จากการวเคราะหสถตของเหตกอการราย 22,000 ครงในรอบสสบกวาปทผานมา พบวา การวางระเบดระบบขนสง (รวมทงขนสงมวลชน) กอใหเกดความสญเสยมากทสดในบรรดาการกอการรายบนเปาหมายตางๆ โดยเกดความสญเสยมากเปน 2.5 เทา ในแตละครง เมอเปรยบเทยบกบการโจมตเครองบนโดยสาร ในสวนของจ านวนผเสยชวตนน การโจมตระบบขนสงบนพนดนกท าใหมการลมตายสงมาก แมจะไมสงเทากบจ านวนผตายในเหตรายทมเปาหมายเชน เครองบนโดยสาร หรอฝงชนจ านวนมากทมารวมกลม เชนในเทศกาลส าคญ หรอยานชมนมของนกทองเทยว จากความส าคญดงกลาว กระทรวงคมนาคม โดย สนข. จงไดจดใหมการศกษาเพอจดท าแผนหลกความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 น โดยมวตถประสงคหลกทส าคญ คอการจดท าแผนยทธศาสตรใหแกหนวยงานภาคขนสงทง 3 คอ ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ภาคการขนสงทางน า และภาคการขนสงทางอากาศ เพอใชเปนกรอบแนวคดน ารองใหแกหนวยงานภายใตสงกดกระทรวงคมนาคมหรอทเกยวของกบงานความมนคงภาคขนสง สามารถน าไปเปนแนวทางด าเนนงานและปฏบตตอไป และเพอน ารองถงการจดท าแผนปฏบต (ตงแต การปองกน/เตรยมความพรอม การจดการในขณะภยเกดขน และการฟนฟสภาพภายหลงเกดภย) เพอวางแผนเตรยมพรอมรบมอกบภยทเกดจากทงมนษยเปนผกระท า และภยทเกดจากธรรมชาต โดยมเนอหาดงน

การจดท าแผนความมนคงภาคการขนสง ในระยะท 1 ทปรกษา ไดทบทวนเอกสารทเกยวของความมนคงของประเทศทงในประเทศและตางประเทศ เพอน ามาใชเปนกรอบแนวคดในการจดท าแผนดงกลาว ซงตองสอดคลองกบแผนความมนคงหลก และแนวทางการปฏบตจะไดไปในทศทางเดยวกน นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔, ยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาตพ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑, แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘ และแผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศเปนแผนหลกทน ามาปรบใชใหสอดรบกบแนวคดน จากการศกษาโครงการฯ พบวาบทบาทของกระทรวงคมนาคมจะเขาไปสนบสนนและเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ.๒๕๕๗ - ๒๕๖๑) มหนาททจะตองพฒนายทธศาสตรการเตรยมพรอมทางบก (ถนนและราง) ทางน า และทางอากาศ โดยยทธศาสตรดงกลาวจะเปนสวนหนงของแผนหลกความมนคงของกระทรวงคมนาคม ซงในการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง จะด าเนนการตามขนตอน 4 ขนตอน ดงทกลาวไวขางตนในบทท 1 แตขอสรปอกครง ดงน 1) ศกษานโยบาย/ยทธศาสตร/แผนระดบประเทศทเกยวของ ประเภท ขนาด ของภยความมนคง

ทงจากการกระท าของมนษยและภยธรรมชาต

Page 162: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) วเคราะหสาเหตและความเสยงทจะเกดของภยดงกลาว 3) วเคราะหขดความสามารถในการจดการกบภยดงกลาวทงในระดบประเทศ ระดบกระทรวง คมนาคม และหนวยงานทเกยวของ และวธการจดการกบภยความมนคงในตางประเทศ 4) พฒนายทธศาสตร เพอจดการกบภยความมนคง

บทบาทกระทรวงคมนาคมในแผนยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต (พ.ศ.๒๕๕๗ - ๒๕๖๑) ดงแสดงในผงรปภาพท 6.1 โดยมกรอบและแนวคดการจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคขนสง ดงแสดงผงตารางในรปภาพท 6.2

Page 163: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

บท

ท 6

แผนห

ลกคว

ามมน

คงภา

คขนส

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

หนา 6

- 3

รปท

6.1 บ

ทบาท

กระท

รวงค

มนาค

มในแ

ผนยท

ธศาส

ตรกา

รเตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

(พ.ศ

.๒๕๕

๗ - ๒

๕๖๑)

นโยบ

าย/ย

ทธศา

สตร/

แผน

หนวย

งานท

เกยว

ของ

นโยบ

ายรฐ

บาล

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งชาต

นโยบ

ายคว

ามมน

คงแห

งรฐ

เสรม

สราง

และพ

ฒนา

ศกยภ

าพกา

รปอง

กนปร

ะเทศ

การพ

ฒนาร

ะบบก

ารเต

รยมพ

รอม

แหงช

าต

แผนก

ารบร

หารร

าชกา

รแผน

ดน

แผนป

ฏบตร

าชกา

ร 4 ป

แผนป

ฏบตร

าชกา

รประ

จ าป

แผนด

านคว

ามมน

คง

ภยคว

ามมน

คง

แผนง

าน/โค

รงกา

แผนพ

ฒนาจ

งหวด

พลเรอ

น/รฐ

วสาห

กจ/

เอกช

น/ทอ

งถน

แผนพ

ฒนาท

องถน

แผนพ

ฒนาช

มชน

แผนพ

ฒนาอ

าเภอ

สาธา

รณภย

พฒนา

ระบบ

การเต

รยม

ความ

พรอม

แหงช

าต

การพ

ฒนาแ

ละเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ของ

กองท

พและ

ระบบ

ปองก

นประ

เทศ

ยทธศ

าสตร

การเต

รยม

ความ

พรอม

ยทธศ

าสตร

การป

องกน

และแ

กไข

ปญหา

การก

อการ

ราย

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทา

สาธา

รณภย

แหงช

าต

แผนป

องกน

ประเ

ทศ

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภยแ

บบบร

ณากา

รระด

บกระ

ทรวง

แผนผ

นกก า

ลงแล

ะทรพ

ยากร

เพอก

ารปอ

งกนป

ระเท

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทา

สาธา

รณภย

จงหว

แผนเ

ตรยม

ความ

พรอม

สาขา

(พ

ลเรอ

น/รฐ

วสาห

กจ/เอ

กชน)

กระท

รวงค

มนาค

ภาคก

ารขน

สง

ดานส

าธาร

ณภย

(14 ก

ลมภย

)

ดานค

วามม

นคง (

4 ดา

น)

บทท

6 แผ

นหลก

ความ

มนคง

ภาคข

นสง

หนา 6

- 3

Page 164: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท

6 แผ

นหลก

ความ

มนคง

ภาคข

นสง

รา

ยงาน

ฉบบส

มบรณ

หนา 6

- 4

โค

รงกา

รศกษ

าจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1

สถาน

การณ

กร

อบกา

รจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง

แนวท

างกา

รศกษ

า ภย

1. นย

าม

2. แน

วคด/

หลกก

าร/ท

ฤษฎ

3. กา

รศกษ

าจาก

กรณ

ตวอย

างขอ

งตา

งประ

เทศ

ยทธศ

าสตร

การจ

ดการ

กบภย

ความ

มนคง

1. นโ

ยบาย

เตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

2. ยท

ธศาส

ตรกา

รเตรย

มพรอ

มแหง

ชาต

3. แผ

นปอง

กนปร

ะเทศ

4.

แผนก

ารปอ

งกนแ

ละบร

รเทาส

าธาร

ณภย

แหงช

าต

5. แน

วทาง

ปฏบต

ในกา

รสนบ

สนนก

ารปฏ

บตงา

นในภ

าวะฉ

กเฉน

6.

แผนผ

นกก า

ลงแล

ะทรพ

ยากร

เพอ

การป

องกน

ประเ

ทศ

7. แผ

นบรร

เทาส

าธาร

ณภย

กระท

รวงก

ลาโห

ม 8.

แผนป

ฏบตก

ารกา

รปอง

กนแล

ะบร

รเทาส

าธาร

ณภยแ

บบบร

ณากา

ร ระ

ดบกร

ะทรว

งดาน

คมนา

คม

หน

วยงา

น ใน

สงกด

/ นอ

กสงก

ดทเ

กยวข

อง

ยานพ

าหนะ

ทางบ

ก ถน

น รา

ง น า

อา

กาศ

ขบ.

ขสมก

. บข

ส. ทล

. ทช

. กท

พ.

รฟม.

รฟท.

รฟ

ฟท.

จท.

กทท.

ทย

. กพ

ท.

ทอท.

บก

ท.

บวท.

สบ

พ.

กองท

พ ส า

นกงา

นต าร

วจแห

งชาต

กร

ะทรว

งสาธ

ารณส

ข ศน

ยปฏบ

ตการ

ตอตา

นการ

กอกา

รราย

สากล

ป.

ป.ส.

กรมศ

ลกาก

ร กร

มปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภย

ส านก

งานส

ภาคว

ามมน

คงแห

งชาต

สภ

ากาช

าดไท

ย กอ

งบญช

าการ

ต ารว

จสนต

บาล

มลนธ

ราชป

ระชา

นเคร

าะหใ

นพระ

บรมร

าชปถ

มภ

องคก

ารสา

ธารณ

กศล

มลนธ

และ

ภาคเ

อกชน

ศน

ยปลอ

ดภยค

มนาค

ม ศน

ยประ

สานก

ารปฏ

บตใน

การร

กษาผ

ลประ

โยชน

ของช

าตทา

งทะเ

ล ส า

นกนา

ยกรฐ

มนตร

และ

กระท

รวงอ

น ๆ

ส านก

งานค

ณะกร

รมกา

รกจก

ารกร

ะจาย

เสยง

กจก

ารโท

รทศน

และ

กจกา

รโทร

คมนา

คมแห

งชาต

1. กา

รจ าแ

นกให

เปนห

มวดห

มและ

ความ

สมพน

ธระห

วางห

มวดห

มภาย

ใต

ขอบเ

ขตภา

คการ

ขนสง

2.

การบ

รณาก

ารระ

หวาง

หนวย

งาน

3. กา

รจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง

4. หน

วยงา

นจดท

าแผน

ปฏบต

การแ

ละมา

ตรกา

รเพอร

องรบ

ภยคก

คามด

านตา

งๆ

สาธา

รณภย

ทางธ

รรมช

าตทม

ผลตอ

ภาคก

ารขน

สง

คลนส

นาม

แผนด

นไหว

และ

อาคา

รถลม

อคคภ

ย โร

คตดต

ออบต

ใหม

ภยหน

าว ภย

แลง

ภย

จากพ

ายหม

นเขต

รอน

อทกภ

ยและ

ดนโค

ลนถล

ม ภย

จากโ

รคระ

บาด

สตวแ

ละสต

วน า

ภยจา

กโรค

แมลง

สต

ว ศต

รพชร

ะบาด

โร

คระบ

าด

ในมน

ษย

กอกา

รราย

- ก

อวนา

ศกรร

ม - ก

อการ

รายส

ากล

ภยคก

คามภ

าคกา

รขนส

วางร

ะเบด

- ท

นระเ

บด

- กบร

ะเบด

กา

รประ

ทวง,

การ

กอกา

รจลา

จล

สารเค

ม/วต

ถอน

ตราย

ไฟปา

และ

หมอก

ควน

เทคโ

นโลย

โค

มลอย

, บงไฟ

ภย

ทางอ

ากาศ

วท

ยชมช

การป

องกน

และล

ดผลก

ระทบ

(PRE

VENT

ION)

และ

การ

เตรย

มควา

มพรอ

ม (P

REPA

REDN

ESS)

การจ

ดการ

ในภา

วะฉก

เฉน

(RES

PONS

E) กา

รฟนฟ

(REC

OVER

Y)

1. สา

ธารณ

ภยขน

าดเล

ก/ผบ

ญชาก

ารเห

ตการ

ณ: ผ

อ านว

ยการ

ทองถ

นผอ

านวย

การอ

าเภอ

และ/

หรอผ

ชวยผ

อ านว

ยการ

กรงเท

พมหา

นคร

ระดบ

การจ

ดการ

สาธา

รณภย

2. สา

ธารณ

ภยขน

าดกล

าง/ผ

บญชา

การเห

ตการ

ณ:ผอ

านวย

การจ

งหวด

แล

ะ/หร

อผอ า

นวยก

ารกร

งเทพม

หานค

3. สา

ธารณ

ภยขน

าดให

ญ/ผบ

ญชาก

ารเห

ตการ

ณ: ผ

อ านว

ยการ

กลาง

แล

ะ/หร

อผบญ

ชากา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทาส

าธาร

ณภยแ

หงชา

การป

องกน

การล

ดผลก

ระทบ

การส

รางให

ดและ

ปลอด

ภยกว

าเดม

กา

รบรร

เทาท

กข

การเผ

ชญเห

ต กา

รฟนส

ภาพแ

ละกา

รซอม

สราง

4.

สาธา

รณภย

รายแ

รงอย

างยง

/ผบญ

ชากา

รเหตก

ารณ

: นาย

กรฐม

นตร

หรอร

องนา

ยกรฐ

มนตร

ทนาย

กรฐม

นตรม

อบหม

าย

การป

รบตว

การฝ

กซอม

เตรย

มรบส

ถานก

ารณ

รปท

6.2 ก

รอบก

ารจด

ท าแผ

นหลก

ดานค

วามม

นคงใน

ภาคก

ารขน

สง

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

Page 165: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 5

6.2 วสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาประสงค

วสยทศน : “การขนสงของประเทศมความมนคงและปลอดภยระดบมาตรฐานสากล”

พนธกจ; 1. กระทรวงคมนาคมตองสรางความมนคงภาคขนสงในระดบมาตรฐานสากล 2. กระทรวงคมนาคมตองสนบสนนใหมการพฒนากฎหมาย ระเบยบ ตางๆ ใหสอดคลองคลองกบ

แผนความมนคงภาคขนสงในระดบมาตรฐานสากล และจดตงหนวยงานขนมาดแลความมนคงภาคขนสง ภายใตกระทรวง

3. บคลากรในหนวยงานภายใตการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคมตองมความตระหนกเรองความมนคงและน าแผนความมนคงไปเตรยมความพรอมอยางเครงครด พรอมทจะรบภยคกคามทเกดขนทงภยทางธรรมชาตและภยทมนษยสรางขน

วตถประสงค; 1. เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ระบบโครงขายภาคการขนสงทกรปแบบ

จากภยกอการรายและภยคกคามรปแบบอนๆ และลดจ านวนจดเปราะบางของการโจมตของภยคกคาม

2. เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการอบตการณ ท าใหเจาหนาทหรออาสาสมครทราบขนตอนปฏบต เมอเกดภยคกคาม ตอภาคขนสง หรอความมนคงของประเทศเมอไดรบการรองขอ

3. เพอจดท าแผนการฟนกลบอยางรวดเรวของภาคขนสง หลงการโจมตจากภยคกคาม ซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และการบรหารจดการของรฐ

4. เพอจดท าแผนความยดหยนของภาคขนสงทสามารถทดแทนกนได เมอมเหตการณเกดขนกบระบบใดระบบหนง

5. เพอจดท ายทธศาสตรความมนคงภาคขนสงใหครอบคลมทกรปแบบการเดนทาง (ทางบก ทางราง ทางน า และทางอากาศ)

เปาหมาย; 1. ปองกนและยบยงภยคกคามทกรปแบบตอระบบคมนาคมขนสง 2. เพมความเตรยมพรอมและการรบมอภยคกคามทกรปแบบทอาจเกดขนกบระบบคมนาคมขนสง 3. ปรบปรงประสทธภาพในการใชทรพยากรทเกยวของกบการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบ

คมนาคมขนสง 4. ปรบปรงดานการรบรและความเขาใจในการท างานรวมกนทกรปแบบ

Page 166: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

6.3 ยทธศาสตรความมนคงในภาคการขนสง ท ง 3 ภาคสวน การจดท าแผนความมนคงภาคขนสง ประกอบดวย แผนความมนคงดานการขนสงทางบก (ถนน และราง) แผนความมนคงดานการขนสงทางน า และแผนความมนคงดานการขนสงทางอากาศ โดยไดก าหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ กจกรรมหลก หนวยงานหลกและหนวยงานสนบสนนไว แตทปรกษาจะใหความส าคญกบแผนความมนคงในภาคขนสงทางบก เนองจากทผานมาไมมแผนด าเนนงานในดานนอยางตอเนอง แตจะมาด าเนนการในชวงเทศกาลตางๆ ทมผใชบรการมากกวาปกต แตเรองความมนคงนนจะตองด าเนนการอยางตอเนอง เพอใหเกดปลอดภยกบผใชบรการใหมากทสด และสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง หรอกลบมาใหบรการอยางรวดเรว เมอเกดเหตฉกเฉนเกดขนกบระบบการคมนาคมขนสง ในสวนภาคขนสงทางน าและอากาศ เพมความเขมขนใหไดตามมาตรฐานขององคกรระหวางประเทศทดแลในเรองน

6.3.1 ภาคขนสงทางบก (ถนน และราง) 6.3.1.1 แผนความมนคงดานการขนสงทางถนน ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ

เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางถนน ซงองคประกอบของการขนสงทางถนนประกอบดวย ถนน ยานพาหนะ (รถโดยสาร รถบรรทกวตถอนตราย) สะพาน อโมงค และ สถานรถโดยสาร

กลยทธ 1. จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง โดยการผสานความ

รวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางถนน เชน โครงสรางถนน สะพาน, อโมงค ยานพาหนะ ระบบงาน บคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงาน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

2. ทบทวนแผนความมนคงทมอยรวมกน โดยจะด าเนนการรวมกบหนวยงานทมสวนรวมในงานการขนสง ในการเกบรวบรวมขอมลทางกายภาพ การด าเนนงาน ทรพยสน แนวทางปฏบตเมอเกดเหตฉกเฉน รายละเอยดการฝกอบรมในแตละหนวยงาน และเผยแพรแกหนวยงานอนๆ ตอไป

3. จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในการขนสงทางถนน ทงภาครฐและเอกชน ในการระบและจดท ารายการตรวจวดการด าเนนงานรกษาความมนคง พฒนาคมอตรวจวดมาตรการปองกนในการขนสง

4. จดท าคมอการประเมนตนเองดานการรกษาความปลอดภย

Page 167: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 7

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย เปาประสงค : เพมความระวงของผใชบรการและพนกงานภาคการขนสง โดยการระบและ

รายงานพฤตกรรมกลมเสยงทเปนอนตราย เพอใชเปนขอมลในการออกกฎระเบยบและบงคบใชตอไป

กลยทธ 1. ฝกอบรมและสรางความตระหนกในการบงคบกฎหมายใหมากขน โดยท างานรวมกน

ระหวางหนวยงานวชาการ หนวยงานภาครฐและหนวยงานสวนทองถนในการจดอบรมใหความรเพอสรางความตระหนกในดานการปฏบตตามกฎหมาย เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมและด าเนนงานตามแผนความมนคง ในกลมของรถบรรทกและรถประจ าทางเปนส าคญ

2. สรางความมนใจในการประเมนภยคกคามและความช านาญของคนขบ โดยการเพมการเขมงวดในการตรวจสอบประวตและภมหลงของคนขบในการขอใบอนญาตขบข โดยเฉพาะอยางยงคนขบรถขนสงวตถอนตราย และรถโดยสาร

3. จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชน ในดานทเกยวของกบหลกการประเมนความเสยง การด าเนนการขนสงในกรณฉกเฉน การวางแผนอพยพ เปนตน

4. ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนรกษาความปลอดภยบรเวณสถานขนสงรถโดยสาร 5. จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรด

แจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน 6. เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต า

มาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน เปาประสงค : เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลการจดการในภาวะฉกเฉนระหวาง

หนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางถนน พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

กลยทธ 1. ตงศนยอ านวยการทสามารถเปนแกนในการสงการ ประสานงานอยางมประสทธภาพในทก

ระดบ โดยใชระบบ (Incident command System : ICS) และมกฎการปฏบต (Rules of Engagement) ชดเจน

2. ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน หนวยทหารและมลนธตางๆ เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

3. สนธก าลงเขาปฏบตการชวยเหลอโดยเรว โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาคราชการและของชมชน

Page 168: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

4. มระบบสอสารทมประสทธภาพ สามารถใชงานไดดและตอเนองในภาวะฉกเฉน ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย

เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางถนน ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ 1. การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2. ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3. ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

ตวอยางกจกรรมหรอมาตรการปองกนและลดผลกระทบของระบบขนสงสาธารณะตวสถาน ระบกจกรรมผดปกตหรอออกจากสถานท การคดกรองและวธการตรวจสอบการรกษาความปลอดภย เพมการควบคมทางเขา-ออกส าหรบสถานหรอยานพาหนะ การรกษาความปลอดภยส าหรบพนทรอบๆภายนอกสถาน พนทหวงหาม ผทไดรบอนญาตเทานนทมสทธเขา การรกษาความปลอดภยในพนทเสยง (พนทเปาหมาย) ขจดสงของทอยในแนวบดบงสายตา การปกปองลานจอดรถ เพมการควบคมทางเขา-ออกส าหรบศนยควบคมระบบ การรกษาความมนคงระบบส ารอง เพอไมใหเกดภาวะวกฤต เครองแบบพนกงานงายตอการมองเหน ลดพนทวางทอยในทลบตา เสรมการเฝาระวงใหเปนไปอยางธรรมชาต วธการการอพยพในยานพาหนะและสถานเมอเกดเหตฉกเฉน พยายามประสานกบชมชนในการด าเนนแผนตางๆ เพอจะไดชวยสนบสนนแผน การส ารองขอมลทส าคญในระบบคอมพวเตอรหลายระบบ ปรบนโยบายทไมมใหสอดคลองกบภยทพบ ตรวจสอบการท างานของระบบส ารองไฟฟาฉกเฉนเปนประจ า

ปายหยดรถ ภมทศนรอบๆ ตองไมเนนทหลบซอนของอาชญากร แสงสวางตองใหพนกงานขบรถมองเหน กอนทรถจะเขามาจอด กลองเรยกขอความชวยเหลอฉกเฉน เมอมเหตเกดขณะทรอรถ อาคารตองออกแบบตานแรงลม หรอ แรงแผนดนไหวและสามารถเปนทหลบภยในสภาวะ

ฉกเฉน

พนกงานขบรถโดยสาร พนกงานควรไดรบการฝกกบมาตรการความมนคง

Page 169: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 9

ผประกอบการควรสงเสรมใหพนกงานเขาไปรบการฝก พนกงานควรลอครถเมอมการจอดรถระหวางทาง พนกงานขบรถตองค านงถงเรองความมนคงขณะทรบสงผโดยสาร พนกงานขบรถสามารถแจงมายงผประกอบการทตองการความชวยเหลอไดตลอดเวลา หรอ

เจาหนาทต ารวจ เมอเกดเหตการณระหวางการเดนทาง ตวยานพาหนะ

ตรวจตามระบบปฏบตการณ ทงภายนอก และภายในรถ ( ประต ทนง ใตเบาะ ชน เพดาน ชองวางกระเปา ลอยาง ดอกยาง ระบบแตร องคประกอบตางๆ เครองยนต ทปดน าฝน)

ผขบรถโดยสารตองเขาใจกจกรรมของผตองการกอการราย ผประกอบการ ตองมขนตอนใหพนกงานขบรถปฏบต เมอเผชญเหต พฤตกรรมไมพงประสงค

ของผโดยสาร โดยความปลอดภยของพนกงานมาเปนอนดบหนง และตามดวยตองค านงถงความปลอดภยของผโดยสาร

6.3.1.2 แผนความมนคงดานการขนสงทางราง ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ

เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางราง ซงองคประกอบของการขนสงทางรางประกอบดวย รถไฟ (ระบบราง สะพาน อโมงค ระบบสอสาร สถาน) รถไฟฟา (ระบบราง อโมงค ศนยควบคมการเดนรถ ระบบจายไฟฟา อซอมรถ สถาน)

กลยทธ 1. จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง โดยการผสานความ

รวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางราง เชน ระบบราง อโมงค ศนยควบคมการเดนรถ ระบบจายไฟฟา อซอมรถ สถาน บคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงาน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

2. จดล าดบความส าคญส าหรบการขนสงมวลชนเพอปรบปรงการด าเนนการรกษาความมนคง ใหสอดคลองกบความเสยงทจะเกดขน นอกจากนยงเตรยมการรกษาความมนคงใหพรอมรบมอกบสถานการณฉกเฉนตางๆ

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย เปาประสงค : ขยายความรวมมอเพอชวยเพมการรกษาความความมนคง และพฒนาการรกษา

ความมนคงขนพนฐานอยางตอเนอง กลยทธ

1. รวมมออยางใกลชดกบบคคลทเกยวของ เชนระหวางภาครฐและหนวยงานทเกยวของในระดบภมภาคเพอพฒนากระบวนการเพอยกระดบการรกษาความปลอดภยใหยงยน

Page 170: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2. การรวมมอระหวางภาครฐกบหนวยงานดานการรกษาความมนคงของรถไฟ รถไฟฟา และหนวยงานใหบรการเดนรถไฟและรถไฟฟา เพอเพมประสทธภาพโดยใชทรพยากรใหเกดความมนคงมากยงขน

3. สรางแนวทางและการด าเนนการในการรกษาความมนคง เพอยกระดบการรกษาความมนคงขนพนฐาน

4. ใชเทคโนโลย รวมกบการฝกฝนการรบมอกบสถานการณ เทคโนโลยเปนสงแรกทสามารถตอบสนองกบขอมล เพอปองกน ตรวจจบ และหยดยงการกอการรายตอระบบขนสงได

5. จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

6. เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ: “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน เปาประสงค : การจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนใน

ภาคการขนสงทางราง พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

กลยทธ 1. ตงศนยอ านวยการทสามารถเปนแกนในการสงการ ประสานงานอยางมประสทธภาพในทก

ระดบ โดยใชระบบ (Incident Command System :ICS) และมกฎการปฏบต (Rules of Engagement) ชดเจน

2. ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน หนวยทหารและมลนธตางๆ เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

3. สนธก าลงเขาปฏบตการชวยเหลอโดยเรว โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาคราชการและของชมชน

4. มระบบสอสารทมประสทธภาพ สามารถใชงานไดดในภาวะฉกเฉน

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางราง ใหกลบสสภาพเดม

โดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน กลยทธ

1. การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน 2. ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว 3. ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอ

ตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

Page 171: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 11

ตวอยางมาตรการการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟและมาตรการเพมเตมการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟ ดงแสดงในตารางท 6.1 และ 6.2

ตารางท 6.1 ตวอยางมาตรการการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟ

มาตรการ ประสทธผล

ของมาตรการ งบประมาณ

ลงทน ดานกายภาพ หรอปฏบตการ

แผน ผลทไดรบ / การใช

รวมกน มาตรการข นต าทสด

ระบบแสงสวาง สง กลาง กายภาพ ปองกน ตอตานการขโมย/ เพอความปลอดภย

เพมการระบายอากาศ สง สง กายภาพ และ ปฏบตการ

ลดผลกระทบ เพอความปลอดภย

ระบบตรวจสอบอคคภย กลาง ต า กายภาพ ปองกน เพอความปลอดภย ระบบปองกนอคคภย สง สง กายภาพ และ

ปฏบตการ ลดผลกระทบ เพอความปลอดภย

กลอง สง กลาง กายภาพ และ ปฏบตการ

ปองกน /หาม รสภาพการจราจร / ประสทธภาพสงอ านวย

ความสะดวก ตระหนกการฝก: ลกจาง

และผโดยสาร สง ต า ปฏบตการ ปองกน /ลด

ผลกระทบ เพอความปลอดภย / การวางระบบการรกษาความ

ปลอดภย การเดนลาดตระเวน กลาง ต า ปฏบตการ ปองกน/

ตรวจจบ/หาม เพอความปลอดภย / การวางระบบการรกษาความ

ปลอดภย การตรวจสอบประวต

ลกจาง ต า ต า ปฏบตการ ปองกน/

ตรวจจบ ระบลกจางทไมไดมคณสมบตโดยตรง

การฝกรบมอกบเหตฉกเฉนเตมรปแบบ

สง ต า ปฏบตการ เตรยมความพรอม

การพบปะพดคยกนกบผเหนเหตการณคนแรก

และการตดตอกบบคคลากรของหนวยงาน

การสนบสนนใหใชโครงสรางทรบมอกบแรงแผนดนไหว และแรงลม

สง กลาง กายภาพ ลดผลกระทบ ความเสยหายจากการระเบด แผนดนไหว พาย

และไตฝน การรกษาความปลอดภยดานไซเบอร เชน ระบบ

ปองกนผบกรก (firewalls) ซอฟทแวรปองกนไวรส การส ารองขอมล (data backup)

สง ต า กายภาพ และ ปฏบตการ

ปองกน/ตรวจจบ/หาม/ ลดผลกระทบ

ความเสยหายจากไฟกระชาก/ ความเสยงตามธรรมชาต/ ระบบลมเหลว

Page 172: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตารางท 6.2 มาตรการเพมเตมการรกษาความปลอดภยส าหรบการขนสงทางรถไฟ

มาตรการ ประสทธผลของ

มาตรการ งบประมาณ

ลงทน ดานกายภาพ หรอปฏบตการ

แผน ผลทไดรบ / การใช

รวมกน มาตรการเพมเตมส าหรบการคกคามทยกระดบข น

ยามรกษาความปลอดภยททางเขา

สถาน

สง ต า ปฏบตการ ปองกน/ ตรวจจบ/หาม

สรางความมนใจตอสาธารณะ

การตรวจตรากระเปาสมภาระ

สง ต า ปฏบตการ ปองกน/ ตรวจจบ/หาม

สรางความมนใจตอสาธารณะ

สนขดมกลนระเบด กลาง ต า ปฏบตการ ปองกน/ ตรวจจบ

สรางความมนใจตอสาธารณะ

เครองตรวจจบระเบดทตดอยกบท

สง กลาง กายภาพ ตรวจจบ

เครองตรวจจบระเบดทตดอยกบทเคลอนยาย

ได

สง ต า กายภาพ ตรวจจบ

ระบบทใชอปกรณท างานรวมกนสองชด

สง สง กายภาพ บรรเทาใหลดลง เพมอายการใชงานของระบบ

หนยนต : ชวยเหลอ สง กลาง กายภาพ และ ปฏบตการ

ตรวจจบ/ หาม ระเบด/ การคนหาและชวยเหลอ/ ตวเซนเซอรตางๆ

ทมา: Introduction to Transportation Security

6.3.2 ภาคขนสงทางน า

ทปรกษาจดท าแผนความมนคงทางน า โดยแยกพจารณาออกเปน 2 สวน ประกอบดวย 1) ความมนคงทางน าขนสงในแมน าล าคลองและบรเวณชายฝง 2) ความมนคงภาคการขนสงทางทะเล ซงจะมองคกรทางทะเลระหวางประเทศเปนผดแลและตองปฏบตตามประมวลขอบงคบวาดวยการรกษาความมนคงของเรอและทาเรอระหวางประเทศ ส าหรบหนวยงานทรบผดชอบไดแก การทาเรอแหงประเทศไทย ซงการทาเรอแหงประเทศไทยไดใชแผนรกษาความมนคงจากทาเรอ (Port Facility Security Plan) ตามประมวลขอบงคบวาดวยการรกษาความมนคงของเรอและทาเรอระหวางประเทศ ( International Ship and Port Facility Security Code: ISPS Code) ซงองคการทางทะเลระหวางประเทศ (International Maritime Organization : IMO) เปนผก ากบดแลใหประเทศสมาชกตองปฏบตตาม โดยประเดนแผนยทธศาสตรมเนอหาดงน

Page 173: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 13

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ เปาประสงค : เพอปองกนภยความมนคงดานการขนสงทางน า ทสามารถเกดขนไดกบ เรอ

(เรอโดยสาร เรอบรรทกสนคา) และ ทาเรอ (ทาเรอโดยสาร และทาเรอขนสงสนคา)

กลยทธ เฝาระวงและด าเนนมาตรการตามระดบการรกษาความมนคง (Security level) เพอปองกนเหต Security level หมายถง คณสมบตของระดบของความเสยงทจะมความพยายามกอใหเกดหรอจะเกดเหตการณคกคามความปลอดภย ทก าหนดโดยกรมเจาทาบนพนฐานของขอมลทไดจากหนวยงานทเกยวของดานรกษาความปลอดภย (1) ระดบการรกษาความปลอดภยระดบท 1 หมายถง เปนมาตรการรกษาความปลอดภยขน

พนฐานและระดบทจะตองใชมาตรการรกษาความปลอดภยเชงปองกนทเหมาะสมขนตนตลอดเวลา ประกอบดวย พนทหวงหามและพนทควบคม การอนญาตบคคลและยานพาหนะผานเขา-ออก ระบบตรวจจบการลกลอบเขา (Intruder Detection System) การตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม การรกษาความปลอดภยของเรอบรการ (เชน เรอน ารอง , เรอสงน าจด, เรอสงเสบยง

และเรอเกบขยะ) การเฝาระวงพนทหวงหาม (กลองโทรทศนวงจรปด ไฟฟาสองสวาง) การเดนตรวจตรารกษาความปลอดภย การตดตอสอสาร (การทดสอบระบบสอสารและรกษาการตดตอสอสารภายในทาเรอ

การตดตอสอสารกบเรอ และการตดตอสอสารกบหนวยงานภายนอก) ทจอดรถ การปองกนทางน า

(2) เพมระดบการเฝาระวงและด าเนนมาตรการตามระดบการรกษาความปลอดภยระดบ ท 2 ซง หมายถง มาตรการรกษาความปลอดภยทเรอและทาเรอจะตองปองกนตนเองเพมขนเนองจากความนาจะเปนของภยคกคามเพมมากขนตามความเหมาะสมในชวงระยะเวลาหนง อนเปนผลมาจากมความเสยงตอการเกดเหตการณทอาจสงผลกระทบตอความปลอดภยสงขน โดยเพมความเขมงวดในการ: การอนญาตผานเขา-ออก (มาตรการตรวจสอบเพมเตมความถกตองของบตรผานของ

พนกงานและผตดตอ ขนตอนการตรวจสอบบตรผานทสญหาย) การรกษาความปลอดภยพนทหวงหามและพนทควบคม (การปดชองทางเขา-ออกและ

วธการปด)

Page 174: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

การควบคมการเขา-ออกพนทหวงหาม (การตรวจคนบคคลและพาหนะเพมเตมกอนเขาในพนทหวงหาม)

เฝาระวงระบบตรวจการลกลอบผานของบคคล(Intruder Detection System) (ถาม) (การบนทกและปฏบตเพมเตมเมอเกดสญญาณเตอน)

ตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม รวมถงการตงจดตรวจเพมเตม หากจ าเปน เฝาระวงพนทหวงหาม โทรทศนวงจรปด การเฝาระวงเพมเตม เดนตรวจตรารกษาความปลอดภย (การเพมการเดนตรวจตราอยางตอเนอง) แยกผโดยสารโดยเฉพาะ (มาตรการส าหรบแยกผโดยสารออกโดยเฉพาะ) เพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย ตดตอสอสาร (การเพมความถในการรกษาการตดตอสอสารภายในและตดตอเรอ) ควบคมพนทจอดรถ (การจ ากดการจอดรถ)

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย

เปาประสงค : การเตรยมเจาหนาทและทรพยากรในขนสงสดเมอการเฝาระวงชวา ระดบการรกษาความปลอดภยอยทระดบท 3 ซงหมายถง การเตรยมพรอมรกษาความปลอดภยขนสงสด เนองจากภยคกคามคอนขางแนนอนและเจาะจง และเปนระดบทจะตองใชมาตรการรกษาความปลอดภยเชงปองกนเปนการเฉพาะเพมเตมในชวงระยะเวลาทจ ากด

กลยทธ เพมความเขมงวดในการ: (1) การควบคมการเขา-ออกและบตรผาน มาตรการตรวจสอบเพมเตมความถกตองของบตร

ผานของพนกงานและผตดตอ รายละเอยดขนตอนการเกบคนบตรผานชวคราว (2) การรกษาความปลอดภยพนทหวงหามและพนทควบคม รายละเอยดเพมเตมการปดชอง

ทางเขา-ออกและวธการปด (3) การตรวจคนกอนเขาพนทหวงหาม จดท ารายละเอยดการตงจดตรวจคนเพมเตม (ถา

จ าเปน) รายละเอยดขนตอนการตรวจคนทเขมงวดผโดยสาร ผตดตอ , ผมบตรผาน พนกงาน และคนประจ าเรอ สนคา สงของประจ าเรอ

(4) เดนตรวจตราพนท จดท ารายละเอยดการเพมการเดนตรวจตราอยางตอเนองรายละเอยดการเพมการตรวจตราทางน า ขนตอนการปฏบตเมอเกดเหตเกยวกบการรกษาความปลอดภยทางน า

(5) การเพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย จดท ารายละเอยดในการเพมจ านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภย ขนตอนในการเพมเจาหนาทรกษาความปลอดภย

(6) การปดพนทและหยดการปฏบตงาน เมอไดรบค าสงจากศนยควบคมการจราจรและรกษาความปลอดภยทางน า จดเตรยมขนตอนการหยดปฏบตการของทาเรอขนตอนการปดพนทและมาตรการเตรยมพรอม

Page 175: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 15

(7) การตดตอสอสาร จดเตรยมรายละเอยดในการตดตอสอสารคณะกรรมการประสานงานฯและกรมเจาทา

(8) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

(9) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ : “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน

เปาประสงค: มการจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางน าอยางมประสทธภาพ ภายใตการปฏบตกรณเหตฉกเฉนและแผนเผชญเหตSection 7 Emergency Response and Contingency Plan

กลยทธ (1) ควบคมสงการและการสอสารกรณเหตฉกเฉน ผควบคมสงการในพนทเกดเหต อ านาจ

หนาทและการปฏบตการตามแผน การสอสารและการประสานงานภายในและภายนอก (2) จดเตรยมและซกซอมแผนปฏบตเมอมการขวางระเบด รายละเอยดวธการรบแจงการข

และ การวเคราะหสถานการณขนตอนการปฏบตการเพอรกษาความมนคง (3) คนหาสงผดปกตในพนททาเรอ จดท ารายละเอยดแผนการคนหาสงผดปกตในทาเรอและ

ขนตอนการคนหา (4) จดท าและซกซอมการอพยพคน ขนตอนการอพยพคนและเสนทางอพยพ จดรวมพลและ

พนทหลบภย (5) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตเพลงไหมในเรอ แผนฉกเฉนเมอเกดเหตเพลง

ไหมในทาเรอ (6) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตน ามน/กาซ/สารเคมรวไหลในทะเล/แมน า แผน

ฉกเฉนเมอเกดเหตน ามน/กาซ/สารเคมรวไหลในทาเรอ (7) จดท าและฝกซอมแผนฉกเฉนเมอเกดเหตการณอนเกยวกบการรกษาความมนคงของ

ทาเรอ

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางน า ใหกลบสสภาพเดม

โดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ

(1) ด าเนนการใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน

Page 176: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 16 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

(2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และมขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว

(3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

6.3.3 ภาคขนสงทางอากาศ

ยทธศาสตรความมนคงดานการขนสงทางอากาศ จะอาศยมาตรฐานในการรกษาความมนคงตามมาตรฐานขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ ซงก าหนดไวในภาคผนวกท 17 เปนมาตรฐานองคการบนพลเรอนระหวางประเทศขนต า (Minimum Requirement) เกยวกบการรกษาความปลอดภยการบนพาณชย เพอปองกนภยทเกดจากการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย (Unlawful Interference) จงไดก าหนดมาตรการการรกษาความปลอดภย

ประเดนยทธศาสตรท 1 : การปองกนและลดผลกระทบ เปาประสงค : เพอใหเกดความมนคงดานการขนสงทางอากาศ ซงองคประกอบของการขนสง

ทางอากาศ ประกอบดวย ทาอากาศยาน เครองบน อาคารคลงสนคา และหอบงคบการบน

กลยทธ (1) จดท าแผนรกษาความม นคงทาอากาศยาน (Airport Security Programme) ให

สอดคลองกบโปรแกรมรกษาความปลอดภยการบนพลเรอนแหงชาต (National Civil Aviation Security Programme)

(2) จดใหมมาตรการรกษาความมนคงเชงปองกน (Preventive Security Measures) ทเปนมาตรฐานมประสทธภาพและสอดคลองกบขอก าหนดของรฐและภาคผนวกท 17 ดงน 2.1 มาตรการควบคมการผานเขา-ออกพนทเพอการรกษาความปลอดภย

ก าหนดพนทหวงหามในเขตทาอากาศยาน

จดใหมระบบการออกบตรรกษาความปลอดภยบคคลและยานพาหนะ เพอใชผานเขา-ออกพนทหวงหาม โดยมการตรวจสอบประวตบคคลกอนออกบตรรกษาความปลอดภยส าหรบบคคล

ก าหนดชองทางเขา-ออกพนทหวงหาม และจดเจาหนาทรกษาความปลอดภยควบคมประจ าทกชองทาง เพอตรวจสอบบคคล สมภาระและยานพาหนะทผานเขา-ออกพนทหวงหาม

2.2 มาตรการรกษาความมนคงอากาศยาน

ตดตงไฟสองสวางบรเวณแนวรวพนทการบนและจดจอดอากาศยาน

Page 177: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 17

เฝาตรวจตระเวนรกษาความปลอดภยอากาศยานทจอดอยในพนทของทาอากาศยาน โดยสายตรวจเดน เทา สายตรวจยานพาหนะ และโดยกลองโทรทศนวงจรปด

2.3 มาตรการตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตว เพอปองกนมใหมการสงหรอพาอาวธวตถระเบด และวตถอนตรายทอาจใชในการกระท าอนเปนการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมายไปกบอากาศยาน

ตรวจคนรางกายผโดยสารดวยเครองตรวจจบโลหะชนดเดนผาน (Walk-Through Metal Detector: WTMD) เครองตรวจจบโลหะชนดมอถอ (Hand-Held Metal Detector: HHMD) และยกระดบการตรวจคนผโดยสาร โดยใชเครองตรวจคนรางกายแบบ Full Body Scanner

ตรวจคนสมภาระตดตวดวยเครองเอกซเรยและเครองตรวจรองรอยวตถระเบด (Explosive Trace Detector: ETD)

2.4 มาตรการตรวจคนสมภาระบรรทกตรวจคนสมภาระบรรทกดวยเครองเอกซเรยและเครองตรวจรองรอยระเบด (ETD) และยกระดบการตรวจคนสมภาระบรรทก ณ ทาอากาศยานสวรรณภม โดยใชเครองเอกซเรยแบบ Computed Tomography X-ray (CTX)

2.5 มาตรการรกษาความปลอดภยสนคา ไปรษณยภณฑ และสนคาอนๆ โดยก าหนดใหหนวยงานทเกยวของด าเนนการ ดงน

จดใหมมาตรการรกษาความปลอดภยโภชนาการ (Catering) ทจะน าไปกบอากาศยาน ตงแตจดเรมตนจนถงล าเลยงขนอากาศยาน

จดใหมมาตรการตรวจคนสนคาทางอากาศ (Air Cargo) และไปรษณยภณฑ (Mail) ทจะน าไปกบอากาศยานดวยเครองเอกซเรย

จดใหมมาตรการควบคมรกษาความปลอดภยสนคาทางอากาศ ไปรษณยภณฑ รวมถงสนคาอนๆ ทผานการตรวจคนแลว ใหพนจากการกระท าอนเปนการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย ตงแตจดเรมตนจนถงล าเลยงขนอากาศยาน

จดใหมมาตรการรกษาความปลอดภยภายในทาอากาศยานบรเวณพนททด าเนนการเกยวกบสนคาทางอากาศ ไปรษณยภณฑ และโภชนาการ เชน การควบคมการผานเขา-ออก การตรวจตระเวนพนท เปนตน

2.6 มาตรการรกษาความปลอดภยพนทสาธารณะจดใหมการประเมนความเสยงดานการรกษาความปลอดภยในพนทสาธารณะ

Page 178: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 18 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตรวจตระเวนรกษาความปลอดภยพนทสาธารณะภายในเขตทาอากาศยาน โดยสายตรวจเดนเทา สายตรวจยานพาหนะ และโดยกลองโทรทศนวงจรปด ในวงรอบตามระยะเวลาและพนททก าหนดอยางตอเนอง

จดเจาหนาทชดตรวจผสม ประกอบดวย เจาหนาทรกษาความปลอดภยของ ทอท. เจาหนาทต ารวจ และเจาหนาททหาร เขาตรวจพนสาธารณะของทาอากาศยานจดเจาหนาทท าลายวตถระเบด (Explosive Ordnance Disposal: EOD) พรอมสนขตรวจพสดภณฑระเบด (Canine) ตรวจสอบวตถตองสงสยทคาดวาจะเปนระเบด

(3) มาตรการการรกษาความมนคงเฉพาะดานประกอบดวย 3.1 การตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตว (Screening of Passenger and Cabin

Baggage) มการตรวจคนผโดยสารและสมภาระตดตวอยางละเอยด รวมทงจ ากดบคคลทไมมหนาทเกยวของผานจดตรวจอยางเดดขาด

3.2 การตรวจคนและควบคมสมภาระเดนผาน(Checked-Baggage) สมภาระเดนทางจะไดรบการตดสญลกษณเมอผานการตรวจคนแลว และจะถกควบคมทงจากทาอากาศยานและบรษทการบนขณะล าเลยงไปบรรทกในอากาศยาน

3.3 การควบคมผโดยสารทผานการตรวจคนแลว(Screened-Passenger Controls) เพอปองกนการหยบยนอาวธหรอวตถอนตรายไปกบผโดยสารทผานการตรวจคนแลว ก าหนดไววาจะไมมการปะปนกบผโดยสารทยงไมผานการตรวจคนอยางเดดขาด

3.4 การควบคมสนคาไปรษณยภณฑ อาหารและสงของทใชบรการในอากาศยาน (Cargo/Mail/Courier/Operator’s Stores) บคคลและยานพาหนะทน าพาสนคาไปรษณยภณฑอาหาร และสงของทใชบรการในอากาศยานจะตองหยดใหพนกงานรกษาความปลอดภยประจ าชองทางรกษาความปลอดภย ตรวจรางกายและบตรอนญาตกอนผานเขา-ออกพนท หวงหามทกครง กรณตองสงสย พนกงานรกษาความปลอดภยจะขอเปดตรวจสงน าพาตามความเหมาะสม

3.5 การปองกนอากาศยาน (Protection of Aircraft) อากาศยานใดทมขอมลเบองตนวาเปนเปาหมายของการถกแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมาย จะจดใหมการแจงเตอนและตรวจคนภายในอากาศยาน (Notification and Inspection of Aircraft Threat) ยงกวานนยงจดใหมการเฝาระมดระวงอากาศยานเมอไดมการรองขออกดวย

3.6 การควบคมและอนญาตใหน าอาวธขนอากาศยาน (Authorized Carriage of Weapons) อาวธทกประเภทโดยเฉพาะอาวธปน กอนน าบรรทกบนอากาศยาน

Page 179: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 19

จะตองไดรบอนญาตจากพนกงานตรวจคนทาอากาศยานและปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไว

3.7 มาตรการควบคมการผานเขา-ออก (Access Control) การก าหนดพนทหวงหามและแนวรว ก าหนดเขตพนทหวงหามบคคลและยานพาหนะจะผานเขา -ออกไดเฉพาะชองทางท ก าหนด และจะตองใหพนกงานรกษาความปลอดภยตรวจคนรางกายและความถกตองของบตรรกษาความมนคงทกครง

3.8 การส ารวจและตรวจสอบมาตรการการรกษาความ มนคง (Surveys and Inspection) มาตรการการรกษาความมนคงอาจมขอบกพรองหรอไมเพยงพอ อนอาจเกดจากปจจยของภยการแทรกแซงโดยมชอบดวยกฎหมายทเปลยนไป จงจ าเปนตองมการส ารวจเพอจดใหมมาตรการใหมหรอการตรวจสอบเพอทบทวนความเพยงพอของมาตรการทมอยเดม

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย

เปาประสงค : จดใหมการควบคมมาตรฐานและคณภาพการรกษาความมนคงตามมาตรฐาน ICAO โดยจดท าแผนควบคมคณภาพการรกษาความมนคงกจการการบน (Aviation Security Quality Control Programme) และมการด าเนนการตามแผน โดยการจดใหมการส ารวจ (Survey) การตรวจสอบทงระบบ (Audit) การตรวจสอบเฉพาะเรอง ( Inspection) และการทดสอบ (Test) พรอมทงมการรวบรวมขอมลขอบกพรองทตรวจพบเพอน าไปวเคราะหเพอการแกไขปรบปรงอยางตอเนอง

กลยทธ (1) จดใหมการแลกเปลยนขอมลขาวกรองกบหนวยงานดานความมนคง และขาวกรองของรฐ

อยางตอเนอง เชน ศนยประสานขาวกรองแหงชาต เพอรบทราบขอมลภยคกคาม และประเมนความเสยงทอาจเกดขนกบทาอากาศยานในความรบผดชอบของ ทอท. พรอมทงแจงเตอนใหทาอากาศยานทราบ เพอปฏบตหรอปรบเปลยนมาตรการรกษาความปลอดภย ใหสอดคลองกบภยคกคามและยกระดบการรกษาความปลอดภยใหมประสทธภาพมากยงขน

(2) จดใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสาร และประสานหนวยงานตางประเทศดานการรกษาความมนคงกจการการบน เชน หนวยงานบรหารการรกษาความมนคงการขนสงแหงสหรฐอเมรกา (Transportation Security Administration: TSA) และหนวยงาน Office of Transport Security: OTS ของประเทศออสเตรเลย เพอแลกเปลยนขอมลและศกษาวธปฏบตทดทสด (Best Practice) ดานการรกษาความมนคงกจการการบนของแตละประเทศ

Page 180: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 20 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

(3) จดใหประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวง โดยตดขอความ เชน “เหนอะไรไมปกต โปรดแจงเจาหนาท หรอ 911” และแจกแผนพบใหความรแกประชาชน

(4) เปลยนระดบการเตอนภยกอการรายเพอการสอสารทชดเจนขนกบประชาชน จากเดม ต ามาก ต า ปานกลาง สง และสงมาก หรอ เขยวเขม เขยวออน เหลอง สม แดง เปน 5 ระดบทมความหมายงายตอการเขาใจ คอ : “ไมคาดวาจะเกด”, “เปนไปได”, “เปนไปไดมาก”, “คาดวาจะเกด”, “เกดแนนอน”

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน

เปาประสงค: การจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางอากาศ ภายใตการปฏบตกรณเหตฉกเฉนและแผนเผชญเหต

กลยทธ (1) จดท าแผนเผชญเหต (Contingency Plan) และแผนฉกเฉน (Emergency Plan) ของแต

ละทาอากาศยานตามมาตรฐาน ICAO (2) จดใหมการฝกซอมตามแผนในระยะเวลาท ICAO ก าหนดอยางตอเนอง คอ การฝกซอม

ตามแผนแบบเตมรปแบบ (Full-scale Exercise) การฝกซอมแผนแบบบางสวน (Partial Exercise) และการฝกซอมตามแบบสถานการณจ าลอง (Table-top Exercise)

(3) จดท าระดบการเตรยมความพรอมในการรกษาความปลอดภยของแตละทาอากาศยานโดยใหสอดคลองกบมาตรฐานระดบการเตรยมความพรอมฯ ของส านกงานสภาความมนคงแหงชาต (สมช.) ไมวาจะเปนการก าหนดระดบ สถานการณและหลกการด าเนนงาน โดยใชการประเมนความเสยงดานการรกษาความปลอดภยเปนหลกส าคญในการพจารณา

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย

เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมองคประกอบของการขนสงทางอากาศ ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ

(1) ด าเนนการใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน (2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และม

ขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว (3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความ

ชวยเหลอตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

Page 181: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 21

โครงสรางหนวยงานใหมของกรมการบนพลเรอน ซงอยระหวางปรบปรงหนวยงานตามนโยบายของรฐบาล จากทประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 22 กนยายน พ.ศ. 2558 ไดมมตเหนชอบแนวทางการปรบปรง

โครงสรางกรมการบนพลเรอนตามทส านกเลขาธการนายกรฐมนตรเสนอ โดยเสนอกฎหมายตางๆ และหนงในนน คอ “พระราชก าหนดการบนพลเรอนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2558” ซงไดประกาศในราชกจจานเบกษาและมผลบงคบใชเมอวนท 1 ตลาคม 2558

พระราชก าหนดการบนพลเรอนแหงประเทศไทย พ.ศ. 2558 มวตถประสงคหลกเพอแยกสวนทเกยวของกบการก ากบดแลของกรมการบนพลเรอนออกไปเปน

(1) ส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย (กพท.) ซงมลกษณะเปนหนวยงานอสระ ไมใชสวนราชการและรฐวสาหกจ และ

(2) กรมทาอากาศยาน ซงยงคงเปนหนวยงานราชการ โดยจะรบผดชอบการด าเนนงานสนามบนของกรมการบนพลเรอนเดม

โดยในรปท 6.3 แสดงโครงสรางกรมการบนพลเรอน (เดม) และรปท 6.4 แสดงโครงสรางส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย ซงเปนโครงสรางใหม

รปท 6.3 โครงสรางกรมการบนพลเรอน (เดม)

รฐมนตรกระทรวงคมนาคม

กรมการบนพลเรอน

- ส านกมาตรฐานการบน

- ส านกมาตรฐานสนามบน

- ส านกพฒนาทาอากาศยาน

- ทาอากาศยาน 26 แหง

- ส านกและหนวยงานอนๆ

ปลดกระทรวงคมนาคม คณะกรรมการการบนพลเรอน

- รฐมนตรเปนประธาน - รฐมนตรแตงต งกรรมการ

คณะกรรมการเทคนค

- รฐมนตรแตงต งประธาน - รฐมนตรแตงต งกรรมการ

Page 182: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท

6 แผ

นหลก

ความ

มนคง

ภาคข

นสง

รา

ยงาน

ฉบบส

มบรณ

หนา 6

- 22

โค

รงกา

รศกษ

าจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1

รปท

6.4 โค

รงสร

างส า

นกงา

นการ

บนพล

เรอนแ

หงปร

ะเทศ

ไทย

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

รฐมน

ตรกร

ะทรว

งคมน

าคม

- ส าน

กมาต

รฐาน

การบ

- ส าน

กมาต

รฐาน

สนาม

บน

การท

าอาก

าศยา

น (ก

รมให

ม) ป

ระกอ

บดวย

- ส า

นกพฒ

นาทา

อากา

ศยาน

(เดม

) และ

- ทา

อากา

ศยาน

ของก

รมกา

รบนพ

ลเรอ

น (เด

ม 26

แหง

)

- ส าน

กและ

หนวย

งานอ

นๆ

คณะก

รรมก

ารกา

รบนพ

ลเรอ

-

รฐมน

ตรเป

นประ

ธาน

- ร

ฐมนต

รแตง

ต งกร

รมกา

คณ

ะกรร

มการ

ก ากบ

กพท

.

-

ปลดเ

ปนปร

ะธาน

- รฐม

นตรแ

ตงต ง

กรรม

การ

ก า

กบ ค

วบคม

ระง

บการ

ด าเน

นการ

ส านก

งานก

ารบน

พลเรอ

นแหง

ประเท

ศไทย

ปลดก

ระทร

วงคม

นาคม

Page 183: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 23

ในสวนทเกยวของกบอ านาจหนาทของกรมการบนพลเรอนตามกฎกระทรวง แบงสวนราชการกรมการบนพลเรอน กระทรวงคมนาคม พ.ศ.2558 ประกอบดวย ขอ ๗ กองมาตรฐานการรกษาความปลอดภยการบนพลเรอน มอ านาจหนาทดงตอไปน

(1) เสนอแนะใหมการก าหนดกฎเกณฑและมาตรฐานการรกษาความปลอดภยในการบนพลเรอน (2) ด าเนนการออกใบอนญาตและใบรบรองตาง ๆ เกยวกบดานการรกษาความปลอดภยในการบนพล

เรอน (3) ก ากบดแลและตรวจสอบดานการรกษาความปลอดภยในการบนพลเรอน (4) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

ขอ ๘ กองมาตรฐานสนามบน มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) เสนอแนะใหมการก าหนดกฎเกณฑและมาตรฐานดานความปลอดภยในการบนพลเรอนภาคพน

การอ านวยความสะดวกในการขนสงทางอากาศ การใชหวงอากาศและการควบคมการจราจรทางอากาศ

(2) ด าเนนการออกใบอนญาตและใบรบรองตางๆ เกยวกบดานความปลอดภยในการบนพลเรอนภาคพน การอ านวยความสะดวกในการขนสงทางอากาศ การใชหวงอากาศและการควบคมการจราจรทางอากาศ

(3) ก ากบดแลและตรวจสอบดานความปลอดภยในการบนพลเรอนภาคพน การอ านวยความสะดวกในการขนสงทางอากาศ การใชหวงอากาศและการควบคมการจราจรทางอากาศใหเปนไปตามกฎหมาย

(4) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย ขอ ๙ ทาอากาศยาน มอ านาจหนาทดงตอไปน

(1) ควบคมกจการขนสงทางอากาศในเขตความรบผดชอบใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบประกาศ ขอบงคบและค าสง ตลอดจนความตกลงและอนสญญาทเกยวของ

(2) ใหบรการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยแกอากาศยาน ผโดยสารและบคคลอนทใชบรการทาอากาศยาน รวมทงการขนสงสนคา สมภาระและไปรษณยภณฑทางอากาศ

(3) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย ขอ ๑๓ ส านกพฒนาทาอากาศยาน มอ านาจหนาทดงตอไปน

(1) จดใหมโครงสรางพนฐานในทาอากาศยานของกรมใหเปนไปตามมาตรฐานดานความปลอดภย (2) ด าเนนการเกยวกบการกอสราง ปรบปรงและบ ารงรกษาทาอากาศยาน และควบคมดแลดาน

สงแวดลอมในทาอากาศยานของกรม รวมทงสงกอสรางและสงอ านวยความสะดวกภายในสวนกลาง

(3) สงเสรมและสนบสนนเกยวกบการด าเนนกจการทาอากาศยานของกรม (4) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

Page 184: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 24 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ขอ ๑๔ ส านกมาตรฐานการบน ในภาคอากาศ มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) เสนอแนะใหมการก าหนดกฎเกณฑและมาตรฐานดานความปลอดภยในการบนพลเรอน (2) ด าเนนการออกใบอนญาตหรอใบรบรองตางๆ เกยวกบดานความปลอดภยในการบนพลเรอน (3) ก ากบดแลและตรวจสอบดานความปลอดภยในการบนพลเรอนภาคอากาศใหเปนไปตามกฎหมาย (4) ปฏบตหนาทเปนศนยประสานการคนหาและชวยเหลอกรณอากาศยานประสบภย รวมทง

ด าเนนการดานนรภยการบน และสอบสวนหาสาเหตของอบตเหตของอากาศยาน (5) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

อยางไรกด ในคราวประชมสภานตบญญตแหงชาต ครงท 63/2558 เมอวนท 16 ตลาคม 2558 ทประชมไดพจารณาและลงมตอนมตพระราชก าหนดจ านวน 3 ฉบบ ประกอบดวย

1) พระราชก าหนดการบนพลเรอนแหงประเทศไทย พ.ศ.2558 2) พระราชก าหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตการเดนอากาศ พ.ศ.2497 พ.ศ.2558 3) พระราชก าหนดแกไขเพมเตมพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.2545 พ.ศ.2558 ซงส านกเลขาธการคณะรฐมนตรไดจดท าประกาศส านกรฐมนตร ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบ

ประกาศและงานทวไป เลม 132 ตอนพเศษ 258ง วนท 16 ตลาคม 2558 แลว จงสงผลใหกรมการบนพลเรอนถกยกเลก แลวจดตงกรมทาอากาศยานขนมาแทน โดยโอนส านกพฒนาทาอากาศยาน ทาอากาศยานของกรมการบนพลเรอน 26 แหง ไปเปนของกรมทาอากาศยาน สวนงานคนหาและชวยเหลออากาศยานและเรอทประสบภย รวมทงสวนงานนรภยและสอบสวนอากาศยานประสบอบตเหต ไปเปนของส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร (ส านกงานคณะกรรมการสอบสวนอบตเหต และอบตการณรนแรงของอากาศยานและส านกงานคณะกรรมการคนหาชวยเหลออากาศยานและเรอประสบภยแหงชาต)

ทงน กรมทาอากาศยาน แบงสวนราชการออกเปน ส านกงานเลขานการกรม กองกอสรางและบ ารงรกษา กองกฎหมาย กองคลง กองสงเสรมกจการทาอากาศยาน และทาอากาศยาน โดยกรมทาอากาศยานมภารกจเกยวกบการสงเสรมพฒนาโครงขายและสงเสรมกจการทาอากาศยาน และทาอากาศยานใหมความปลอดภยและมประสทธภาพ รวมทงศกษาวเคราะหความจ าเปน และความเปนไปไดในการมสนามบนแหงใหม การกอสรางสนามบน และการด าเนนกจการสนามบนทอยในความรบผดชอบใหเปนไปโดยถกตองตามกฎหมาย ถกหลกเศรษฐกจ และเพยงพอ ตอความตองการของผบรการ และใหไดมาตรฐานสากล

ในขณะเดยวกน ยงไดจดตงส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย (กพท.) หรอ The Civil Aviation Authority of Thailand (CAAT) เปนหนวยงานของรฐทไมเปนสวนราชการและไมเปนรฐวสาหกจ ท าหนาทเปนหนวยงานหลกในการก ากบดแลกจการการบนพลเรอนของประเทศ ดวยการก ากบดแล ควบคมสงเสรมและพฒนาการบนพลเรอนใหเปนไปตามกฎหมายและมาตรฐานสากล และเสนอแนะนโยบายตางๆทเกยวกบการบนพลเรอนและการขนสงทางอากาศตอคณะกรรมการการบนพลเรอน

Page 185: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 25

6.4 แผนปฏบตการและตวอยางกรณศกษา กรอบการจดท าแผนหลกความมนคงภาคการขนสง ในระยะท 1 จะมแผนฯ หลกใหญ 1 แผนฯ ซง

ครอบคลมทงทางบก ทางน า และทางอากาศในประเทศ และอก 1 แผนฯ ทจะกลาวนจะเปนแผนปฏบตการ (ยอย) โดยจะเจาะลกลงไปสภาคองคกร/หนวยงาน ซงเนอหาจะแยกออกเปน 2 สวน ไดแก 1) แผนปองกนและเตรยมความพรอม และ 2) แผนเผชญเหตและฟนฟ แผนปฏบตการดงกลาวนจะเปนแนวทางและตวอยางใหแตและภาคสวนของภาคการขนสงน าไปเปนแบบอยาง/ตอยอดการด าเนนงาน/ปฏบตตอ ในหนวยงานความรบผดชอบของตนเอง ดงแสดงผงภาพรวมของกรอบการจดท าแผนฯ ในรปภาพท 6.5

1) จดท าแผนฯ (หลก/ภาพใหญ): ครอบคลมทง 3 ภาคสวน คอ บก (ถนนและราง) น า และอากาศ 2) จดท าแผนปฏบตการ (ยอย): เสนอแนะกรณทเปนแนวทาง เพอใหหนวยงานในภาคการขนสง

น าไปปฏบตตอ ซงมประเดนทส าคญ คอ • เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม • จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม • จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ

ทปรกษา ยกกรณตวอยางของแผนเผชญเหตและฟนฟทส าคญมา 10 กรณ เพอใชเปนแนวทางใหกบหนวยงานภาคการขนสงตางๆ ดงน

1) กรณท 1: ภยจากระเบด ณ สถานรถไฟฟาใตดน 2) กรณท 2: ภยจากระเบด ณ สถานขนสงรถโดยสาร บขส. 3) กรณท 3: ภยจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน 4) กรณท 4: ภยมลพษทางน าเนองจากน ามนรวไหล 5) กรณท 5: ภยจากการปลนยดอากาศยาน 6) กรณท 6: ภยจากแผนดนไหว/ดนโคลนถลม 7) กรณท 7: ภยจากการโจมตดานไซเบอรในภาคการขนสง (Cyber Security) 8) กรณท 8: แผนเตรยมความพรอมดานการอพยพคนไทยจากตางประเทศ 9) กรณท 9: ภยจากโรคตดตออบตใหม 10) กรณท 10: ภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย แลวน าไปกอการราย

พรอมสรางผงการปฏบตงานเพองายตอการประสานงานและออกเหต โดยมศนยความมนคงภาคการขนสง: Transport Security Center: (TSC) ทจะจดตงขน เปนศนยกลางและหนวยบรการกระทรวงคมนาคม

Page 186: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท

6 แผ

นหลก

ความ

มนคง

ภาคข

นสง

รา

ยงาน

ฉบบส

มบรณ

หนา 6

- 26

โค

รงกา

รศกษ

าจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1

รปท

6.5 ก

รอบข

องผง

การจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ฯ แล

ะแผน

ปฏบต

การ

สราง

โครง

ขายก

ารตด

ตอ/ป

ระสา

นงาน

วสยท

ศน :

“การ

ขนสง

ของป

ระเท

ศมคว

ามมน

คงแล

ะปลอ

ดภยร

ะดบส

ากล”

พนธก

จ : ..

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

... วต

ถประ

สงค

: ......

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

......

เปาห

มาย

: ......

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

........

....

ยทธศ

าสตร

ทง 3

ภาค

สวน

: ......

........

........

........

........

........

........

........

........

..

ทางบ

ก ทา

งน า

ทางอ

ากาศ

ราง

ถนน

แผนป

องกน

และเ

ตรยม

พรอม

เก

ดจาก

คน

เกดจ

ากธร

รมชา

หลก

(ภาพ

ใหญ)

แผนเ

ผชญเ

หตแล

ะฟนฟ

ระ

หวาง

กอน

ระดม

สรรพ

ก าลง

หล

เสนอ

แนะก

ารเต

รยมค

วามพ

รอมข

องหน

วยทเ

หมาะ

สม (ถ

นน, ร

าง, ท

างน า

, ทาง

อากา

ศ)

(1)

(2)

วสยท

ศน :

วตถป

ระสง

ค :

เปาห

มาย

: ยท

ธศาส

ตร :

- มา

ตรกา

ร....

(3)

ภยทค

วรเฝ

าระว

เกดภ

ยข น เรง

ฟนฟแ

ละซอ

มสรา

ตวอย

างภย

ฯ : เ

กยวเน

องกบ

ภยทา

ง 1) ถ

นน, 2

) ราง

, 3) ท

างน า

, 4) ท

างอา

กาศ

5) ธร

รมชา

ต 6)

Cyb

er 7

) การ

บรกา

ร 8) โ

รคตด

ตออบ

ตใหม

แผนป

ฏบต

(ยอย

)

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

Page 187: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 27

6.4.1 กรณท 1: ภยจากระเบด ณ สถานรถไฟฟาใตดน

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม การปองกน/ลดผลกระทบ

ในทกสถานรถไฟฟาใตดน ควรจะมเจาหนาทรกษาความปลอดภยประจ าการอย 6 คนตอกะ ตอสถาน หรอมากกวา ขนอยกบความเหมาะสม และมประตตรวจโลหะทกชองทางเขาออก พรอมทงเจาหนาทตรวจกระเปาสมภาระประจ าอยทกชองทางเขา-ออก ของสถาน เพอตรวจสอบผเดนทางผานทางรถไฟฟาใตดนน พรอมกลองวงจรปดทครอบคลมมากกวา 90 เปอรเซนต และมแผนฉกเฉนเตรยมไวแลวเพอปองกนและลดผลกระทบ โดยเฉพาะการใหความตระหนกรไปถงผโดยสารตอการปฏบตในสภาวะฉกเฉน

การตรวจสอบ/เตรยมความพรอม มการซอมแผนใหญอยอยางตอเนองโดยเจาหนาทหลายหนวยงานทเกยวของ ไดแก หนวย

ตอตานการกอการรายสากล, กลมโรงพยาบาลในสญญา, ต ารวจ, เจาหนาทใน รฟม. และ เจาหนาทในเครอบรษท BMCL (บรษทผลงทนบรหารจดการ) และเจาหนาทอนๆ ทส าคญ เปนตน และทตวสถานควรจดท าแผนอพยพใหแกผโดยสาร เชน จดศนยรวมเมอเกดเหต ไฟฟาฉกเฉน ระบบระบายอากาศ/ควน อปกรณดบเพลง/เครองมอชวย โทรศพทฉกเฉน (ภายใน) และเจาหนาทรกษาความปลอดภย เปนตน

การจดการในภาวะฉกเฉน มแผนเผชญเหต เพอใชในภาวะฉกเฉน รวมถงการบรหารความเสยง ภายหลกเมอเกดเหต

ขนมาจะมชองทางการตดตอประสานงาน เพอแจงบอกระดบความรนแรงของภย มเจาหนาทในขอตกลงสญญาดานความปลอดภย เชน ศนยแพทย กทม., ต ารวจ เขามาชวยระดมคนเจบและระงบเหตใหไดเรวทสด และมหนวยงานในภาคความมนคงของกระทรวงเขามาสนบสนนงานหลายสวน เพอชวยอพยพคน เคลยรเสนทาง/พนท ดบเพลง และปฐมพยาบาล เชน สาธารณะสข มหาดไทย กลาโหม และกระทรวงคมนาคม

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน; “ภาคขนสงของรถไฟฟาใตดนของประเทศ มความมนคงระดบมาตรฐานสากล” วตถประสงค;

• เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ในระบบโครงขายภาคการขนสงของรถไฟฟาใตดน จากภยการกอวนาศกรรมวางระเบดสถาน และลดจ านวนจดเปราะบางส าหรบการโจมตของภยคกคาม

• เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการอบตการณ ท าใหเจาหนาทหรออาสาสมครทราบขนตอนปฏบต เมอเกดภยขน

• เพอจดท าแผนการฟนกลบคนมาอยางรวดเรวของภาคขนสง หลงจากการถกโจมตของภยคกคาม ซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และการบรหารจดการของรฐ

Page 188: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 28 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เปาหมาย; • ปองกนและยบยงภยคกคามตอระบบขนสงรถไฟฟาใตตดและหนวยงานทมรปแบบการ

จดการทใกลเคยงกน • มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคง ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม

ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ ซอมสราง) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและขนตอน

ยทธศาสตร; ยทธศาสตรท 1 ขยายความรวมมอเพอชวยเพมการรกษาความความมนคง

มาตรการท 1 รวมมออยางใกลชดกบหนวยงานหรอบคคลทเกยวของ เชน ระหวางภาครฐและหนวยงานทเกยวของในในทกระดบ เพอพฒนากระบวนการเพอยกระดบการรกษาความปลอดภยแกระบบขนสงรถไฟฟาใตตดและหนวยงานทมรปแบบการจดการทใกลเคยงกน

มาตรการท 2 รวมมอระหวางภาครฐกบหนวยงานดานการรกษาความมนคงของรถไฟ รถไฟฟา รฟม, BTS เพอเพมประสทธภาพโดยใชทรพยากรในทองถนใหเกดความมนคงมากยงขน

ยทธศาสตรท 2 พฒนาการรกษาความมนคงขนพนฐานอยางตอเนอง มาตรการท 1 สรางแนวทางและการด าเนนการในการรกษาความมนคง เพอยกระดบ

การรกษาความมนคงขนพนฐาน มาตรการท 2 จดล าดบความส าคญส าหรบการขนสงเพอปรบปรงการด าเนนการรกษา

ความมนคง ใหสอดคลองกบความเสยงทจะเกดขน นอกจากนยงเตรยมการรกษาความมนคงใหพรอมรบมอกบสถานการณฉกเฉนตางๆ

ยทธศาสตรท 3 เพมหนวยงานส าหรบรกษาความมนคงมากยงขน มาตรการท 1 เพมหนวยงานรกษาความมนคงทไดรบการฝกฝน ส าหรบสถานการณ

คกคามจรง มาตรการท 2 เพมหนวยงานสนบสนนการรกษาความมนคง และเพมความระมดระวง

ตอการรกษาความมนคง โดยเพมความระมดระวงใหแกประชาชน โดยเฉพาะในการเฝาระวงกระเปาสมภาระกอนเขาสสถานตองมการตรวจสอบจากอปกรณทนาเชอถอไดและมเจาหนาทตรวจสอบเพมเตม

มาตรการท 3 น าสนขมาชวยในการเฝาระวง ยทธศาสตรท 4 ใชเครองมอรกษาความปลอดภยและความรวมมอจากประชาชนเพอลดความ

เสยงลง มาตรการท 1 ใชเทคโนโลยรวมกบการฝกฝนการรบมอกบสถานการณ และการเพม

ความระมดระวงจากประชาชนเปนสวนส าคญ เทคโนโลยเปนสงแรกท

Page 189: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 29

สามารถตอบสนองกบขอมล เพอปองกน ตรวจจบ และหยดยงการกอการรายตอระบบขนสงได

3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ

หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (ในแตละหนวยฯ) กรณ “ภย” จากการวางระเบดทสถานรถไฟฟาใตดน เปนภยทางความดานมนคงของชาต ท

เกดจากมนษย เมอมการกอการรายขน โดยมผน าวตถระเบดไปวางไวทสถานรถไฟฟาใตดน แลวเกดระเบดขน หนวยงานทเกยวของทงหมด จะมแผนปฏบตรวมกนอยางบรณาการรวมกน เพอตอบสนองและตอตานการกอการรายไมใหเกดขนอยางเปนรปธรรม (ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.6)

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม 1) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.)

1.1 มการรวมมอปฏบตการกบเจาหนาทหนวยปองกนการกอการราย/ต ารวจ ในดานขาวกรอง และในสวนของ รฟม. และ BMCL จะมแผนของการปองกนและลดผลกระทบ และเตรยมความพรอม

1.2 ใหขอมลการปฏบตเพอเตรยมพรอมเมอเกดภยแกผโดยสาร/ประชาชน ซงจะบรรจขอควรปฏบตในขณะเกดภยขน

1.3 เตรยมพรอมของหนวยงานรถไฟฟาใตดนเอง (ในแตละสถาน) โดยตองท าการตรวจเชคอปกรณทางดานความปลอดภย วาสามารถท างานไดอยอยางเสมอ เชน กลอง CCTV ไฟฟาสองสวางในกรณฉกเฉน แนวเสนสบนพนเพอเปน guideline ใหแกผประสบภย แสดงต าแหนงจดรวมพล ณ ต าแหนงทปลอดภย มการระบายอากาศไดด มปมขอความชวงเหลออยในบรเวณใกลเคยง มโทรศพททท างานไดตลอด

1.4 มเจาหนาทรกษาความปลอดภยทมความช านาญและผานการฝกปฏบตมาอยางด คอยชวยเหลออยใกลๆ ทวถง และทนท

1.5 มการซอมแผนเปนไปตามภยทอาจเกดขนอยอยางเหมาะสมกบทกหนวยงานทเกยวของ 1.6 ท าสนธสญญากบหนวยงานดานการพยาบาล/สาธารณะสข ต ารวจ หนวยสนบสนนอนๆ ท

ส าคญ เพอสนบสนนในชวงทภยเกดขน 2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): มแผนเตรยมการกบภยตางๆ ทจะเกดขน มโครงขายการ

ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ อยางใกลชด 3) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) : มแผนปองกนและบรรเทาภย เพอ

เตรยมความพรอมทจะจดการกบภยทเกดขน 4) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): มเครอขายการตดตอสอสารกบทกหนวยงาน/องคกร ของ

ประเทศ เฝาระวงและกระจายเสยงตอไปสภาคสวนทเกยวของ

Page 190: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 30 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ระหวางเกดเหต : เมอเกดเหตขนจะมการสงการจากเจาหนาทฝายสถาน และผทประสบภยกอาจจะมการตดตอสอสารเพอขอความชวยเหลอดวย อกสวนหนงจะสงขาวไปทสวนกลาง (รฟม.) และประสานงานรวมกนโดยตรงไปทหนวยความมนคงภาคขนสง กระทรวงคมนาคม เพอจะกระจายขาวและรองขอก าลงสนบสนนก าลงพลและสงจ าเปนในดานตางๆ เชน กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสข ใหสนบสนนเจาหนาทเพอท าการอพยพคน เคลยรเสนทางการจราจรและผคนออกจากพนท รองขออปกรณ/รถดบเพลง เจาหนาทปฐมพยาบาลทเพยงพอ ไปผนวกกบเจาหนาทภาคสนาม เชน Security Staff และต ารวจ เปนตน

1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ใชแผนฯ ทเตรยมการไวตางๆ เปนผงในการปฏบตงาน ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ ทเกยวของ และคอยก ากบดแล

2) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): รบขาวและกระจายขาวไปสหนวยงานเหลานอยางใกลชด รฟม., กระทรวงกลาโหม, กระทรวงสาธารณสข, โรงพยาบาลในสนธสญญา, เจาหนาทต ารวจ ทอยในเขตรบผดชอบใกลทสด

3) กระทรวงกลาโหม: สนบสนนสรรพก าลง (ขนอยกบภยวารนแรงแคไหน) เขาพนท 4) กระทรวงมหาดไทย: สนบสนนเจาหนาทเขาพนท และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอยบยง

สาเหตตนตอทท าใหเกดความรนแรง โดยเฉพาะอยางยงประสานไปสสถานรถดบเพลง 5) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) : Security Staff ชวยคนเจบ/ผประสบภย

น าไปอยในพนทปลอดภย ควบคม/สงการในระบบฉกเฉนในตวสถาน ตามแผนทซอม 6) กระทรวงสาธารณะสขและโรงพยาบาลในสนธสญญา: เขาปฐมพยาบาลและชวยเหลอผปวย 7) เจาหนาทต ารวจ: เคลยรเสนทางการจราจรและผคนออกจากพนท โดยเฉพาะกลมประชาชน

(ไทยมง), นกขาว, ควบคมการจราจรทเปนเสนทางเขาถงของผรวมปฏบตงาน และสงออก/เคลอนยายผบาดเจบสงโรงพยาบาล

หลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลงหรอวธการเสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป

1) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) 1.1 เรงฟนฟตวสถานทเกดภยขน ซอมแซมและซอมสรางขนมาใหม 1.2 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ โดยระดมหนวยงานท

เกยวของ ชวยกนจดท าแผนขนมาใหมใหดกวาเดม เชน เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ ประชาสมพนธประสภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของทมลกษณะสมเสยงทจะเกดภยลกษณะนขน ใหเกดความตระหนกรวม

1.3 บรรเทาทกขแกผประสบภย เยยวยา ใหคารกษาพยาบาล 2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและ

เตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

Page 191: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 31

ผงการปฏบต

รปท 6.6 ผงการปฏบตงาน กรณภยวางระเบด ณ สถานรถไฟฟาใตดน

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

วางระเบดสถานรถไฟฟาใตดน

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

เสนทาง/ชองทางหนภย/ลกศร

จดศนยรวม ทปลอดภย

แผนฉกเฉน (ส าหรบประชาชน)

ไฟฟาฉกเฉน

ระบบระบายอากาศ/ควน

อปกรณดบเพลง/เครองมอชวย

โทรศพทฉกเฉน (ภายใน)

เจาหนาทรกษาความปลอดภย

แจกเอกสารการปฏบตเมอเกดภย

การสงการ

ปภ. (1356) Security staff

Ambulance

ต ารวจ

รฟม.

คมนาคม

เจาหนาทภายใน

ผพบเหน/ประสบภย

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

กลาโหม

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

มหาดไทย สาธารสข

สนบสนนเจาหนาท : อพยพคน,clear เสนทาง/พนท, ดบเพลง, ปฐมพยาบาล, ภย

เรยนรจากภย

บรรเทาทกข

เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ

ฟนสภาพการซอมสราง มการเตรยมแผนใหดกวาเดม

Page 192: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 32 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

6.4.2 กรณท 2: ภยจากระเบด ณ สถานขนสงรถโดยสาร บขส.

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม

การปองกน/ลดผลกระทบ

• เพมจ านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภยบรเวณชองเปดอยางนอยจดละ 2 คน ในชวงวนปกต และเพมมากขนในชวงเทศกาล

• ตดตงกลองโทรทศนวงจรปด (CCTV) ใหครอบคลมทงพนทภายในสถาน และพนทโดยรอบ โดยเฉพาะบรเวณลานจอดรถยนต

• ตรวจสอบยานพาหนะทกชนดทเขามาจอดบรเวณลานจอดรถภายในสถานขนสง

• ตดตงประตตรวจโลหะ และจดใหมเจาหนาทตรวจสอบกระเปาผเขามาในบรเวณสถานขนสงทเขามาทางเขาหลก

• จดใหมเจาหนาทพรอมอปกรณตรวจโลหะแบบพกพา สมตรวจสอบกระเปาหรอสมภาระของผโดยสารหรอผทเขามาภายในบรเวณสถานขนสง (เนองจากสถานขนสงมลกษณะเปนพนทเปดสามารถเขา-ออกภายในสถานไดหลายทาง)

• จดฝกอบรมเจาหนาทรกษาความปลอดภย ผขบขรถโดยสารสาธารณะ เจาหนาทใหบรการบนรถโดยสารสาธารณะ และเจาหนาทจดเกบกระเปาผโดยสารใตทองรถ ใหมทกษะและการสงเกตสงผดปกต หรอผโดยสารทมลกษณะมพรธ โดยเฉพาะผโดยสารทขนระหวางทาง โดยเจาหนาทฝายความมนคงทมความเชยวชาญเปนผฝกอบรมให

• มแผนฉกเฉนการปองกนและลดผลกระทบ ทสามารถใหผโดยสารและประชาชนทใชบรการในสถานขนสงเขาใจและปฏบตตวไดตามค าแนะน า

การตรวจสอบ/เตรยมความพรอม

• จดซอมแผนเตรยมความพรอมเมอประสบภยตามตารางเวลา แยกเปนแผนการซอมยอยทเนนใหเจาหนาทในสถานขนสง บขส. และเจาหนาทของบรษทเดนรถเอกชน รวมกบเจาหนาทจากหนวยงานทเกยวของ เชน ต ารวจ หนวยการแพทยฉกเฉน เจาหนาทกภย มความพรอมในการเขาชวยเหลอผประสบภยไดทนทวงท และฝกซอมเตมรปแบบเพอเพมศกยภาพของหนวยงานและบคลากรใหเกดความเขาใจในการประสานงานกบทกภาคสวน และไมเกดการสบสนจากการสงการจากผรบผดชอบ สามารถปฏบตงานไดอยางถกตองตรงตามหนาทของแตละหนวยงานทลงปฏบตการชวยเหลอผประสบภย

• มแผนอพยพส าหรบผโดยสารในสถานขนสง ประกอบดวย จดศนยรวมทปลอดภย ระบบไฟฟาฉกเฉน ระบบระบายอากาศ/ควน อปกรณดบเพลง โทรศพทฉกเฉน ผงอาคาร ปายประกาศขอควรปฏบตส าหรบผโดยสารเมอเกดภย เปนตน

Page 193: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 33

การจดการในภาวะฉกเฉน

• มแผนเผชญเหตฉกเฉน โดยใหนายสถานขนสงผโดยสาร รบผดชอบในการสงการภายในสถานในเบองตน และรายงานผลการด าเนนการใหขนสงจงหวดในพนททราบ และรายงานตอมายงสวนกลาง (กรมการขนสงทางบก) รวมทงศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC) เขามาด าเนนการ

• ประสานงานกบหนวยงานดานความปลอดภย ไดแก ศนยแพทย ต ารวจ ทหาร มลนธกภย เจาหนาทจาก TSC เพอระดมก าลงชวยเหลอปฐมพยาบาลผไดรบบาดเจบ อพยพผโดยสาร ดบเพลง เคลยรเสนทางอพยพ และเขาระงบเหตใหเรวทสด

ขอมลในสภาวะปจจบน และขอมลอนๆ

• กรมการขนสงทางบกยงไมมแผนทเกยวของกบความมนคงทชดเจน การเฝาระวงมเพยงกลองโทรทศนวงจรปดทตดตงในแตละสถาน

• เจาหนาทรกษาความปลอดภยในแตละสถานขนสง เปนเจาหนาทของบรษทเอกชน ซงจ านวนเจาหนาทจะถกจ ากดดวยงบประมาณแผนดน

• การเฝาระวงภยกอการรายในบรเวณสถานขนสงท าไดคอนขางยากเนองจากเปนพนทเปด ผโดยสารหรอบคคลทวไปสามารถ เขา-ออก สถานไดหลายทาง

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน: “ภาคการขนสงโดยรถโดยสารประจ าทางระหวางเมอง มความมนคงระดบมาตรฐานสากล”

วตถประสงค;

• เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ในระบบโครงขายภาคการขนสงของรถโดยสารระหวางเมอง จากภยการกอวนาศกรรมวางระเบดสถาน และลดจ านวนจดเปราะบางส าหรบการโจมตของภยคกคาม

• เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการอบตภย ใหเจาหนาทหรออาสาสมครทราบขนตอนปฏบตเมอเกดภย

• เพอจดท าแผนการฟนกลบคนมาอยางรวดเรวของภาคการขนสง หลงจากการถกโจมตของภยคกคามซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และการบรหารจดการของรฐ

เปาหมาย

• ปองกนและยบยงคกคามตอระบบขนสงรถโดยสารระหวางเมองและหนวยงานทมรปแบบการจดการทใกลเคยงกน

Page 194: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 34 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

• มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคง ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ ซอมสราง) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและขนตอน

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 1 ด าเนนการแผนงานดานความมนคงทมความยดหยนและมประสทธภาพโดย

อาศยหลกการบรหารความเสยง และลดผลกระทบทเกดขนจากภยคกคาม รวมไปถงการปรบปรงประสทธภาพของเครอขายการขนสงทกรปแบบ

มาตรการท 1 จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง โดยการผสานความรวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางถนน เชน โครงสรางสะพาน, อโมงค ยานพาหนะ ระบบงาน บคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงาน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

มาตรการท 2 ทบทวนแผนความมนคงรวมกน โดยจะด าเนนการรวมกบหนวยงานทมสวนรวมในงานการขนสง ในการเกบรวบรวมขอมลทางกายภาพ การด าเนนงาน ทรพยสน แนวทางปฏบตเมอเกดเหตฉกเฉน รายละเอยดการฝกอบรมในแตละหนวยงาน และเผยแพรแกหนวยงานอน ๆ ตอไป

มาตรการท 3 จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในการขนสงทางถนน ทงภาครฐและเอกชน ในการระบและจดท ารายการตรวจวดการด าเนนงานรกษาความมนคง พฒนาคมอตรวจวดมาตรการปองกนในการขนสง

มาตรการท 4 จดท าคมอการประเมนตนเองดานการรกษาความปลอดภย

ยทธศาสตรท 2 เพมความระมดระวงของนกเดนทางและคนงานภาคการขนสง โดยการระบและรายงานพฤตกรรมกลมเสยงในการเปนอนตราย เพอใชเปนขอมลในการออกกฎระเบยบและบงคบใชตอไป

มาตรการท 1 ฝกอบรมและสรางความตระหนกในการบงคบใชกฎหมายใหมากขน โดยท างานรวมกนระหวางหนวยงานวชาการ หนวยงานภาครฐและหนวยงานสวนทองถนในการจดอบรมใหความร เ พอสรางความตระหนกในดานการปฏบตตามกฎหมาย เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมและด าเนนงานตามแผนความมนคง ในกลมของรถบรรทกและรถประจ าทางเปนส าคญ

Page 195: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 35

มาตรการท 2 สรางความมนใจในการประเมนภยคกคามและความช านาญของคนขบ โดยการเพมการเขมงวดในการตรวจสอบประวตและภมหลงของคนขบในการขอใบอนญาตขบข

มาตรการท 3 ฝกอบรมแผนรกษาความปลอดภย

ยทธศาสตรท 3 เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลระหวางหนวยงานพนธมตรในภาคการขนสงทางถนน พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

มาตรการท 1 จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชน ในดานทเกยวของกบหลกการประเมนความเสยง การด าเนนการขนสงในกรณฉกเฉน การวางแผนอพยพ เปนตน

3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ

หนาทของหนวยฯและการปฏบตในภาวะฉกเฉน (แตละหนวยฯ) กรณ “ภย” จากการวางระเบดทสถานขนสง เปนภยทางดานความมนคงของชาต ทเกดจากการกระท าของมนษย เมอมการกอการรายขนโดยมผน าวตถระเบดไปวางไวทสถานขนสง แลวเกดระเบดขน หนวยงานทเกยวของทงหมด จะมแผนปฏบตการบรณาการรวมกน เพอตอบสนองและตอตานการกอการรายไมใหเกดขนอยางเปนรปธรรม

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม 1) กรมการขนสงทางบก (ขบ.)

1.1 มตารางเวลาการซอมแผนตามลกษณะภยทเกดขนกบหนวยงานทเกยวของ

1.2 ใหขอมลการปฏบตเพอเตรยมพรอมเมอเกดภยแกผโดยสาร/ประชาชน ซงจะบรรจขอควร

ปฏบตในขณะเกดภย

1.3 ท าสนธสญญากบหนวยงานดานการพยาบาล/สาธารณสข ต ารวจ หนวยสนบสนนอนๆ เพอ

สนบสนนในชวงทเกดภย

1.4 ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนรกษาความปลอดภย และวธสงเกตเหตผดปกต ณ

บรเวณสถานขนสงแตละแหงใหแก เจาหนาทรกษาความปลอดภย เจาหนาทประจ าสถาน

ขนสง พนกงานขบรถ พนกงานประจ ารถ

2) บรษท ขนสง จ ากด (บขส.)

Page 196: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 36 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.1 ซอมแผนตามลกษณะภยทเกดขนกบหนวยงานทเกยวของ ตามตารางเวลาทก าหนดโดย

กรมการขนสงทางบก

1.2 ตดตงปายประกาศหรอแผนพบ แสดงวธปฏบตตนเมอเกดภยประเภทตางๆเพอใหความรแก

ผโดยสารหรอประชาชนทอยบรเวณสถานขนสง โดยตดตงหรอจดวางกระจายในบรเวณทให

งายแกการสงเกตหรอหยบไดงาย

1.3 มการตรวจสอบอปกรณทางดานความปลอดภยสม าเสมอ ไดแก กลอง CCTV อปกรณถง

ดบเพลง ไฟฟาสองสวาง ไฟฉกเฉน ปายบอกทางในกรณไฟฟาดบ ปมขอความชวยเหลอ

เบอรโทรฉกเฉน

1.4 จดสงเจาหนาทเขารวมฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนรกษาความปลอดภย ตามระย

เวลาทก าหนดโดยกรมการขนสงทางบก

3) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): มแผนเตรยมการกบภยประเภทตางๆทจะเกดขน ม

โครงขายการตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆอยางใกลชด

4) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.): มแผนปองกนและบรรเทาสาธารณภย

เพอเตรยมความพรอมทจะจดการกบภยทเกดขน

5) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): มเครอขายการตดตอสอสารกบทกหนวยงาน/องคกร ของ

ประเทศ เฝาระวงและกระจายสยงตอไปสภาคสวนทเกยวของ

ระหวางเกดเหต: ผอ านวยการสถานทเกดเหต ท าหนาทสงการในเบองตน ท าการประเมนสถานการณเบองตน ประสานขอความชวยเหลอ แจงเหตไปยงกรมการขนสงทางบก และหนวยความมนคงภาคการขนสง กระทรวงคมนาคม เพอกระจายขาวและรองขอก าลงพลสนบสนนและสงจ าเปนในดานตางๆ จาก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงสาธารณสข ใหสนบสนนเจาหนาทเพอท าการอพยพคน เคลยรเสนทางการจราจรและผคนออกจากพนทเสยงภย รองขออปกรณ/รถดบเพลง เจาหนาทการแพทยฉกเฉนเพอปฐมพยาบาลผไดรบบาดเจบ ไปผนวกกบเจาหนาทภาคสนาม เชน Security Staff และต ารวจ เปนตน

1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ใชแผนฯ ทเตรยมการไวตางๆ เปนผงในการปฏบตงาน

ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ ทเกยวของ และคอยก ากบดแล

2) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): รบขาวและกระจายขาวไปสหนวยงานเหลานอยางใกลชด (ขบ.

, บขส., กระทรวงกลาโหม, กระทรวงสาธารณสข, โรงพยาบาลในสนธสญญา, เจาหนาทต ารวจ ทอย

ในเขตรบผดชอบใกลทสด)

Page 197: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 37

3) กระทรวงมหาดไทย: สนบสนนเจาหนาทเขาพนท และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอยบยงสาเหต

ตนตอทท าใหเกดความรนแรง โดยเฉพาะอยางยงประสานไปสสถานรถดบเพลง สนบสนนเจาหนาท

EOD เพอตรวจหาวตถระเบดทอาจหลงเหลอและยงไมระเบด

4) กระทรวงกลาโหม: สนบสนนสรรพก าลง (ขนอยกบภยวารนแรงแคไหน) เขาพนท

5) บรษท ขนสง จ ากด (บขส.): Security Staff ชวยคนเจบ/ผประสบภยน าไปอยในพนทปลอดภย

ควบคม/สงการในระบบฉกเฉนในตวสถาน ตามแผนทซอม

6) กระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในสนธสญญา: เขาปฐมพยาบาลและชวยเหลอผปวย

หลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลง

หรอวธการเสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป 1) กรมการขนสงทางบก (ขบ.)

1.1 เรงฟนฟตวสถานทเกดภยขน ซอมแซมและซอมสรางขนมาใหม 1.2 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ โดยระดมหนวยงานท

เกยวของ ชวยกนจดท าแผนขนมาใหมใหดกวาเดม เชน เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ ประชาสมพนธประสภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของทมลกษณะสมเสยงทจะเกดภยลกษณะนขน ใหเกดความตระหนกรวม

1.3 บรรเทาทกขแกผประสบภย เยยวยา ใหคารกษาพยาบาล 2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและ

เตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

3) กระทรวงมหาดไทย: พสจนเอกลกษณบคคลเพอยนยนบคคลในกรณทไมสามารถระบตวตนไดจาก

เอกสารหลกฐาน

ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.7

Page 198: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 38 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ผงการปฏบต

รปท 6.7 ผงการปฏบตงาน กรณภยวางระเบด ณ สถานขนสงผโดยสาร

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

วางระเบดสถานขนสงรถโดยสาร

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

ผง บขส./ชองทางหนภย/ลกศร

แผนฉกเฉน (ส าหรบประชาชน)

หนวยงานทรบผดชอบมการฝกซอมรบภยอยางนอยปละ 1 ครง

อปกรณดบเพลง/เครองมอชวย

โทรศพทฉกเฉน (ภายใน)

เจาหนาทรกษาความปลอดภย

แจกเอกสารการปฏบตเมอเกดภย

การสงการ

ศปภ.คค. (1356) รปภ.

Ambulance

ต ารวจ

ขบ.

คมนาคม

เจาหนาทภายใน

ผพบเหน/ประสบภย

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

กลาโหม

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

มหาดไทย สาธารณสข

สนบสนนเจาหนาท : อพยพคน,clear เสนทาง/พนท, ดบเพลง, ปฐมพยาบาล, ภย

เรยนรจากภย

บรรเทาทกข

เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ

ฟนสภาพการซอมสราง มการเตรยมแผนใหดกวาเดม

สรางชองทางเขา-ออกทชดเจน และมเครอง X-Ray ตรวจสอบ

Page 199: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 39

6.4.3 กรณท 3: ภยจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม

การปองกน/ลดผลกระทบ

• เพมจ านวนเจาหนาทรกษาความปลอดภยในชวงวนปกต และใหเพมมากขนในชวงเทศกาล

• จดหาบคลากรทมความเชยวชาญและเคยผานการฝกอบรมมาแลวในการตรวจสอบผโดยสารและสนคาทจะขามพรมแดนและเพมมาตรการดานความปลอดภยบรเวณดานพรมแดน

• พฒนาระบบฐานขอมลและระบบสารสนเทศทสามารถคดกรองและตดตามคนและสนคาขามแดน

• จดเตรยมก าลงพลใหเหมาะสมส าหรบการปองกนและการลดผลกระทบสถานการณความมนคงและใหการชวยเหลอในการอพยพประชาชนบรเวณดานพรมแดน

• จดท ากฎระเบยบและแนวทางในการปฏบตรวมถงแผนปฏบตการฉกเฉนเพอปองกนและลดผลกระทบบรเวณชายแดนส าหรบการขนสงสนคาเพอใหเกดและสามารถปฏบตตวไดในกรณทเกดสถานการณฉกเฉน

• พฒนาระบบวเคราะห ประเมน และจดการความเสยงในการขนสงสนคาขามพรมแดน และใชในการคดกรองสนคาทจะตองไดรบการตรวจสอบ

• ตดตงระบบกลองโทรทศนวงจรปด (CCTV) ใหครอบคลมทวทงพนทบรเวณดานพรมแดน

• จดหาระบบเทคโนโลยเครองตรวจสอบอตลกษณของผเดนทาง เชน เครองตรวจลายนวมอ เครองตรวจสอบมานตา เปนตน ทสามารถตอบสนองกบกบการท างาน เพอปองกน หรอตรวจจบ และหยดยงสถานการณความมนคงบรเวณชายแดน

• จดใหมเจาหนาทพรอมอปกรณตรวจโลหะแบบพกพา ตดตงประตตรวจโลหะ เพอตรวจสอบกระเปาหรอสมภาระของผโดยสารหรอผทเขามาภายในบรเวณดานพรมแดน

การตรวจสอบ/เตรยมความพรอม

• สรางความเขาใจในแนวการปฏบตดานความปลอดภยในสถานการณฉกเฉนบรเวณดานพรมแดนใหกบประชาชน หรอผทปฏบตงานบรเวณดานพรมแดน

• ก าหนดขนตอนการปฏบตงานและ สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงานตางๆ ทเกยวของกรณเกดสถานการณความไมมนคง

Page 200: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 40 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

• ฝกอบรมเจาหนาทรกษาความปลอดภย เจาหนาทปฏบตงานบรเวณดานพรมแดนและซกซอมความเขาใจในแผนการรกษาความมนคงบรเวณดานพรมแดน

• ซอมแผนเพอเตรยมความพรอมเมอประสบสถานการณฉกเฉน โดยแยกเปนแผนการซอมยอยใหแกเจาหนาทและจดใหมการฝกซอมเตมรปแบบในสถานการณเสมอนจรง เพอเพมศกยภาพของหนวยงาน ใหบคลากรเขาใจกระบวนการปฏบตงาน และสามารถประสานงานกบทกภาคสวนท เกยวของเมอเกดสถานการณฉกเฉ นไดอยางมประสทธภาพ

• จดท าแผนอพยพประชาชนบรเวณชายแดนในกรณทเกดสถานการณฉกเฉน

• มเครองตรวจสอบเอกสารผานแดน เชน หนงสอเดนทาง เปนตน

• มการตรวจสอบรางกายโดยตรงหรอตรวจคนโดยใชเครอง Full Body Scanner ส าหรบผตองสงสยหรอกลมทมความเสยงสงและมการตรวจสอบดวยเครองเอกซเรยสมภาระของผเดนทาง

• มการตรวจสอบดานกายภาพและตรวจสอบดวยเครองเอกซเรย ประเภทตางๆ เพอ คนหายาเสพตด วตถระเบด อาวธชวภาพ อาวธเคม และอาวธนวเคลย อาวธสงคราม ทอาจซกซอนและขนสงรวมมากบรถบรรทกสนคาหรอตคอนเทนเนอรในการขนสงขามพรมแดน

การจดการในภาวะฉกเฉน

• มแผนปฏบตการและคมอจดการปญหาดานความมนคงและแผนอพยพประชาชนในพนทชายแดนกรณเกดสถานการณความไมมนคง

• มขนตอนการปฏบตงาน การบรณาการดานใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงานกรณเกดสถานการณความไมมนคง

• ประสานงานและบรณาการกบหนวยงานดานความปลอดภย อาทเชน แพทย ต ารวจ ทหาร และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอเขาระงบสถานการณไดอยางรวดเรว และอ านวยความสะดวกกบประชาชนในพนท

ขอมลในสถานการณปจจบน และขอมลอนๆ

• ยงไมมแผนทเกยวของกบความมนคงทชดเจน การเฝาระวงโดยใชกลองโทรทศนวงจรปด (CCTV) ทตดตง ณ ดานพรมแดน ซง มจ านวนการตดตงกลอง CCTV ทยงไมครอบคลมพนทและไมเพยงพอ ณ ดานพรมแดน

• ไมมการจดฝกอบรมดานความมนคงใหกบเจาหนาทจากผเชยวชาญเฉพาะดานโดยตอเนอง สม าเสมอ เพอใหมความร ประสบการณ และความเชยวชาญในการปฏบตจนอาจสงผลกระทบรายแรงไดภายหลง

Page 201: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 41

• เครองตรวจสอบสนคาดวยระบบเอกซเรยอาจมจ านวนไมเพยงพอตอความตองการในการใชงานและในดานพรมแดนบางแหงเครองตรวจสอบสนคาไมไดตดตงในพนทบรเวณเดยวกนกบดานพรมแดน

• การควบคมการขามแดนบรเวณทไมใชจดผานแดนถาวรเปนไปไดยากไมมการควบคมพนทหามผานบรเวณดานอยางเครงครด

• ระบบหนงสอผานแดนของประเทศเพอนบานไมไดมาตรฐานท าใหการตรวจสอบท าไดยากล าบาก

• ไมสามารถตดตามคนตางชาตทเขามาในประเทศไทยได มกฎหมายควบคมแตไมสามารถบงคบใชงานไดอยางเตมประสทธภาพ

• ฐานขอมลของตรวจคนเขาเมองสามารถเชอมโยงกบส านกงานต ารวจแหงชาต กรมการปกครอง และหนวยงานความมนคงอนๆ ไดแตไมสามารถเชอมโยงฐานขอมลกบกระทรวงการตางประเทศได

• มระบบสารสนเทศระบบ Personal Identification and Blacklist Immigration Control System (PIBICS) ทใชบนทกขอมลการเดนทางเขาออก ขอมลการแจงทพก เปนตน

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน: “ภาคการขนสงสนคาและการเดนทางของคนขามพรมแดน มความมนคงระดบมาตรฐานสากล”

วตถประสงค

• เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ในระบบโครงขายภาคการขนสงทางถนน ครอบคลมทงการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามพรมแดน

• เพอจดท าแผนตอบโตกบสถานการณฉกเฉน เพอท าใหเจาหนาทหรออาสาสมครทปฏบตงานบรเวณดานพรมแดนใหทราบถงแนวทางขนตอนในการปฏบต เมอมสถานการณฉกเฉนเกดขน

• เพอจดท าแผนการฟนกลบคนมาอยางรวดเรวของภาคขนสงภาคการขนสงทางถนน ครอบคลมทงการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามพรมแดน หลงจากภยคกคามซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม

เปาหมาย

• สามารถปองกนและยบยงภยคกคามตอระบบขนสงทางถนน ทครอบคลมทงการเดนทางของคนและการขนสงสนคา บรเวณดานพรมแดน

Page 202: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 42 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

• มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคง ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและเปนขนตอน

ยทธศาสตร

ยทธศาสตรท 1 ด าเนนการแผนปฏบตการการเดนทางของคนและการขนสงสนคาทมความยดหยนและมประสทธภาพโดยอาศยหลกการจดการความเสยง รวมไปถงการปรบปรงประสทธภาพของเครอขายการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน

มาตรการท 1 จดท ามาตรฐานในการวเคราะหและประเมนความเสยงเพอลดความเสยงของการขนสงขนสงสนคาทางถนนขามพรมแดน เพอตรวจสอบและควบคมการขนสงสนคาทมความเสยงสง โดยการบรณาการความรวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชนในพนท

มาตรการท 2 พฒนาระบบวเคราะห ประเมน และจดการความเสยงในการขนสงสนคาขามพรมแดน และใชในการคดกรองการขนสงสนคาขามพรมแดนทจะตองไดรบการตรวจสอบ

มาตรการท 3 ทบทวนแผนความมนคงรวมกน โดยด าเนนการรวมกบหนวยงานทมสวนรวมในงานการขนสง เพอเสนอแนะ แนวทางปฏบตเมอเกดเหตฉกเฉน รายละเอยดการฝกอบรมของแตละหนวยงาน และเผยแพรและประชาสมพนธแกหนวยงานอนๆ ตอไป

มาตรการท 4 จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในการขนสงทางถนน ทงภาครฐและเอกชน และพฒนาคมอการประเมนผลสมฤทธของมาตรการการปองกนในการขนสงสนคาขามพรมแดน

ยทธศาสตรท 2 เพมประสทธภาพและประสทธผลการเฝาระวงผเดนทางและการขนสงสนคา

ขามดานพรมแดน มาตรการท 1 ฝกอบรมเชงปฏบตการและซกซอมความเขาใจในแผนรกษาความ

ปลอดภยบรเวณดานพรมแดน แบบบรณาการระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนและหนวยงานทองถน เพอสรางความตระหนกในดานการรกษาความมนคงบรเวณดานพรมแดน โดย เปดโอกาส

Page 203: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 43

ประชาชนทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการด าเนนงานตามแผนดานความมนคง ในกลมของรถบรรทกและรถประจ าทางเปนส าคญ

มาตรการท 2 เพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และเพอจดการกบสถานการณฉกเฉนทเกดขนกบการขนสงทางถนน โดยครอบคลมทงการเดนทางของคนและการขนสงสนคา ขามดานพรมแดน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทปฏบตงานบรเวณดานพรมแดน อาท เชน ตรวจคนเขาเมอง ดานศลกากรจงหวด และหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน เพอการเตรยมความพรอมตอสถานการณทเกดขนบรเวณดานพรมแดน

มาตรการท 3 ก าหนดขนตอนการปฏบตงานและ สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงานกรณเกดสถานการณความไมมนคง

มาตรการท 4 จดหาระบบเทคโนโลย เครองมอหรออปกรณ ทสามารถตรวจสอบอตลกษณของบคคลและสมภาระของผโดยสาร เพอปองกน ตรวจจบ และหยดยงการกอการราย อาทเชน ระบบตรวจสอบใบหนา (Facial Recognition System) ระบบตรวจสอบมานตา (Iris Recognition System) ระบบตรวจสอบลายน วมอ (Fingerprint recognition System) เคร องตรวจสอบร างกาย (Full Body Scanner) และเครองตรวจสอบโลหะ เพอตรวจสอบกระเปาหรอสมภาระของผเดนทางหรอผทเขามาภายในบรเวณดานพรมแดน เปนตน เพอรบมอกบสถานการณตอระบบขนสงทเกดขนบรเวณดานพรมแดน

มาตรการท 5 จดหาระบบเทคโนโลยทสามารถตรวจสอบสนคา เพอรบมอกบสถานการณภยคกคามจากการขนสงสนคาขามพรมแดน เพอปองกน ตรวจจบ และหยดยงการกอการราย ทเกดขนบรเวณดานพรมแดน เชน เครองตรวจสอบสนคาดวยระบบเอกซ เรย (X-ray Cargo Screening) เ ค ร อ ง ต ร ว จจ บส า ร เ คม ส า ร ช ว ภ าพ และส า รก ม ม น ต ภ า พ ร ง ส (Chemical, Biological, Radiological and Nuclear Detection, CBRN Detection) และตรวจสอบดานกายภาพและตรวจสอบดวยเครองเอกซเรย เพอ คนหายาเสพยตด วตถระเบด อาวธชวภาพ อาวธเคม และอาวธนวเคลยล อาวธสงคราม ทอาจขนสงหรอซกซอนมากบรถบรรทกหรอตคอนเทนเนอร ในการขนสงสนคาขามพรมแดน

Page 204: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 44 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

มาตรการท 6 จดท าแผนการอพยพประชาชนบรเวณดานพรมแดนในกรณทเกดสถานการณฉกเฉน

ยทธศาสตรท 3 เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลระบบสารสนเทศทเกยวของกบ

การจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานท เกยวของท งภาครฐ ภาคเอกชน และหนวยงานภายในประเทศและระหวางประเทศในภาคการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามพรมแดน เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

มาตรการท 1 ตงศนยอ านวยการทสามารถเปนศนยกลางในการสงการ ประสานงานและบ รณาการหน วยงานต างๆ อย างมประสทธภ าพและมประสทธภาพในทกระดบ

มาตรการท 2 จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชน ในดานทเกยวของกบหลกการประเมนความเสยง การด าเนนการขนสงในกรณฉกเฉน การวางแผนอพยพประชาชน เปนตน

มาตรการท 3 ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน ศนยแพทย ต ารวจ ทหาร มลนธกภย องคกรท เชยวชาญทเกยวของกบวตถอนตราย เปนตน เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

มาตรการท 4 สนธก าลงจากภาคสวนตางๆ เขาปฏบตการชวยเหลออยางเรงดวน โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาครฐ ภาคเอกชน และหนวยงานทองถน เพอเขาควบคมและระงบสถานการณความมนคงอยางเรงดวนและด าเนนการอพยพประชาชนไปยงพนทปลอดภย

มาตรการท 5 มระบบตดตอสอสารทมประสทธภาพ สามารถใชในการประสานงานและบรณาการหนวยงานตางๆ ทเกยวของ และสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพในสถานการณความมนคง

ยทธศาสตรท 4 ด าเนนการฟนฟ และบรณะโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางถนน การ

พนฟสภาพแวดลอม และผลกระทบตอพนทโดยรอบดานพรมแดนจากสถานการณความมนคงทเกดขน และน าผลจากประสบการณในสถานการณจรงมาใชในการปรบปรงแผน

Page 205: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 45

มาตรการท 1 การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว มประสทธภาพและประสทธผล

มาตรการท 2 ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน

มาตรการท 3 ประเมนความเสยหายไดอยางรวดเรวและเหมาะสม เพอจดสรรงบประมาณและใหความชวยเหลอตางๆ โดยเรงดวน

มาตรการท 4 น าประสบการณจากการปฏบตงานในสถานการณความมนคงภาคสนาม มาใชในการปรบปรงและพฒนาในการเตรยมแผนดานความมนคง

3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ

หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (แตละหนวยฯ) กรณ “ภย” จากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน เปนภยทางความ

ดานมนคงของชาต หนวยงานทเกยวของทงหมด จะมแผนปฏบตรวมกนอยางบรณาการ เพอตอบสนองตอ

ภยทเกดขนจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม 1) กรมศลกากร (ศก.)

1.1 ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนความมนคง

1.2 ซอมแผนทเกดขนกบหนวยงานทเกยวของเพอเตรยมความพรอมในการรบมอภยทอาจ

เกดขน

1.3 จดสงเจาหนาทเขารวมฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนความมนคง

1.4 มการตรวจสอบอปกรณทางดานความมนคงสม าเสมอ ไดแก กลอง CCTV อปกรณดบเพลง

ไฟฟาสองสวาง ไฟฉกเฉน ปายบอกทางในกรณไฟฟาดบ ปมขอความชวยเหลอ เบอรโทร

ฉกเฉน

1.5 จดท ากฎระเบยบเพอก าหนดแนวทางในการขนสงขามแดนและออกแนวทางการปฏบตตางๆ

ใหแกดานพรมแดนรวมถงแผนปฏบตการในสถานการณฉกเฉน ณ ดานพรมแดน โดยก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตการดานความมนคงในพนทดานพรมแดน

1.6 จดหาบคลากรทมความเชยวชาญ อปกรณในการตรวจสอบสนคาขามดานพรมแดน

2) ส านกงานตรวจคนเขาเมอง (ตม.)

2.1 ใหขอมลการปฏบตเพอเตรยมพรอมเมอเกดภยดานความมนคงการเดนทางของคนและการ

ขนสงสนคาบรเวณดานพรมแดน

Page 206: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 46 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2.2 ตรวจสอบแกไขระเบยบปฏบตทเกยวของกบความมนคงใหทนสมยอยเสมอ

2.3 ท าฐานขอมล และก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต

การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงานกรณเกด

สถานการณฉกเฉนดานความมนคง

2.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอตอบสนองกรณกรณเกดสถานการณฉกเฉนดาน

ความมนคง และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตาม ระยะเวลาอนควร

2.5 จดหาบคลากรทมประสบการณและความเชยวชาญ อปกรณและเทคโนโลยททนสมยใน

การตรวจสอบคนและสนคาขามดานพรมแดน

2.6 สรางความเขาใจเกยวกบระเบยบปฏบตดานความปลอดภยใหกบประชาชนและ

หนวยงานหรอผทเกยวของภายในพนทดานพรมแดนทรบผดชอบ

3) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): มแผนเตรยมการกบภยประเภทตางๆทจะเกดขน ม

โครงขายการตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆอยางใกลชด

ระหวางเกดเหต: นายดานศลกากรและหวหนาส านกงานตรวจคนเขาเมอง ณ ทเกดเหต ท าหนาทสงการในเบองตน ท าการประเมนสถานการณเบองตน ประสานขอความชวยเหลอ แจงเหตไปยงกรมศลกากร และหนวยความมนคงภาคการขนสง กระทรวงคมนาคม เพอกระจายขาวและรองขอก าลงพลสนบสนนและสงจ าเปนในดานตางๆ จาก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงสาธารณสข ใหสนบสนนเจาหนาทเพอท าการอพยพคน อ านวยความสะดวกเสนทางการจราจรและผคนออกจากพนทเสยงภย รองขออปกรณ/รถดบเพลง เจาหนาทการแพทยฉกเฉนเพอปฐมพยาบาลผไดรบบาดเจบ ไปผนวกกบเจาหนาทภาคสนาม เชน เจาหนาทดานความมนคง และต ารวจ เปนตน

1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ใชแผนฯ ทเตรยมการไวตางๆ เปนผงในการปฏบตงาน

ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ ทเกยวของ และคอยก ากบดแล

2) กรมศลกากร (ศก.): Security Staff ชวยคนเจบ/ผประสบภยน าไปอยในพนทปลอดภย ควบคม/สงการในระบบฉกเฉน ตามแผนทไดซกซอม

3) ส านกงานตรวจคนเขาเมอง (ตม.): รบขาวและกระจายขาวไปสหนวยงานเหลานอยางใกลชด (กระทรวงกลาโหม, กระทรวงสาธารณสข, โรงพยาบาลในสนธสญญา, เจาหนาทต ารวจ ทอยในเขตรบผดชอบใกลทสด)

4) กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย และปองกนจงหวด กระทรวงมหาดไทย: สนบสนนเจาหนาทเขาพนท และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอยบยงสาเหตตนตอทท าใหเกดความรนแรง

Page 207: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 47

โดยเฉพาะอยางยงประสานไปสสถานรถดบเพลง สนบสนนเจาหนาท EOD เพอตรวจหาวตถระเบด

5) ต ารวจ ทหาร กระทรวงกลาโหม: จดเตรยมก าลงตามความเหมาะสมส าหรบการปองกนการกอวนาศกรรมและการชวยเหลอผโดยสารออกจากดานพรมแดนต ารวจจะรวมกบฝายปฏบตการส านกงานตรวจคนเขาเมองและกรมศลกากรในการก าหนดจดรวมก าลงพลส าหรบรกษาความปลอดภยเพอเตรยมพรอมเผชญสถานการณทอาจเกดความรนแรงหรออาจมผไดรบบาดเจบ

6) กระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในสนธสญญา: เขาปฐมพยาบาลและชวยเหลอผปวย

หลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลง

หรอวธการเสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป

1) กรมศลกากร (ศก.)

1.1 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ โดยระดมหนวยงานทเกยวของ

ชวยกนจดท าแผนขนมาใหมใหดกวาเดม เชน เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ

ประชาสมพนธประสภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของทมลกษณะสมเสยงทจะเกดภย

ลกษณะนขน ใหเกดความตระหนกรวม

2) ส านกงานตรวจคนเขาเมอง (ตม.)

2.1 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ 2.2 พสจนเอกลกษณบคคลเพอยนยนบคคลในกรณทไมสามารถระบตวตนไดจากเอกสารหลกฐาน 2.3 บรรเทาทกขแกผประสบภย เยยวยา ใหคารกษาพยาบาล

3) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและ

เตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.8

Page 208: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 48 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ผงการปฏบต

รปท 6.8 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการเดนทางของคนและการขนสงสนคาขามดานพรมแดน

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

ภยทเกดข น จากการขนสงคนและสนคาขามแดน

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

ผง ศก.ตม./ชองทางหนภย/ลกศร

แผนฉกเฉน (ส าหรบประชาชน)

หนวยงานทรบผดชอบมการฝกซอมรบภยอยางนอยปละ 1 ครง

อปกรณดบเพลง/เครองมอชวย

โทรศพทฉกเฉน (ภายใน)

เจาหนาทรกษาความปลอดภย

แจกเอกสารการปฏบตเมอเกดภย

การสงการ

ศปภ.คค. (1356) รปภ.

Ambulance

ต ารวจ

คมนาคม

เจาหนาทภายใน

ผพบเหน/ประสบภย

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

กลาโหม

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

มหาดไทย สาธารณสข

สนบสนนเจาหนาท : อพยพคน,clear เสนทาง/พนท, ดบเพลง, ปฐมพยาบาล, ภย

เรยนรจากภย

บรรเทาทกข

เขมงวดการตรวจสอบสมภาระ สนบสนนสนขต ารวจ

ฟนสภาพการซอมสราง มการเตรยมแผนใหดกวาเดม

สรางชองทางเขา-ออกทชดเจน และมเครอง X-Ray ตรวจสอบ

ศก.ตม.

Page 209: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 49

6.4.4 กรณท 4: ภยมลพษทางน าเนองจากน ามนรวไหล (กรณนไมจดวาเปนประเภทของภยคกคาม (threat scenario) โดยตรง ตามค าจ ากดความของ ISPS Code แตยกกรณดงกลาวขนมาเพอเตรยมพรอมในกรณทเกดเหตน ามนรวไหลขน)

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม กรมควบคมมลพษ รายงานวาในระหวางป พ.ศ. 2519 – 2553 เกดเหตน ามนรวไหลทได

ด าเนนการตรวจสอบและจดการแกไขรวมกบหนวยงานอนทเกยวของ 124 เหตการณ สวนใหญเปนการรวไหลในปรมาณเลกนอย สาเหตของการรวไหลทพบมากทสดคอ

1. อปกรณทใชในการเดนเรอ เกบกก หรอสบถายน ามนช ารด 2. รวไหลระหวางการสบถายน ามนกลางทะเลจากเรอขนาดใหญลงสเรอขนาดเลก หรอระหวาง

เรอกบทาเทยบเรอ 3. การลกลอบทง เชน ปลอยทงน ามนชนดเดมกอนบรรทกน ามนชนดใหม หรอลกลอบถายน า

อบเฉา 4. เรออบปาง เนองจากเรอโดนกน ชนหนโสโครก/หนฉลาม หรอไฟไหม 5. สาเหตอนๆ เชน รวไหลจากแทนขดเจาะปโตรเลยมในทะเล น าทงจากฝง หรอรวไหลตาม

ธรรมชาต อยางไรกตาม จากสถตกรมเจาทา ระหวางป พ.ศ. 2540 – 2553 พบการรวไหลของน ามนใน

ปรมาณมาก (20,000 ลตรขนไป) ทงสน 9 ครง พบเกดในทะเลและชายฝงทาเทยบเรอ สาเหตของการรวไหลสวนมากพบวา การรวไหลบรเวณทาเทยบเรอจากอบตเหตระหวางการขนถายน ามน และจากอบตเหตตางๆ

อบตเหตจากเรอบรรทกน ามนยอมอาจเกดขนไดซงจะท าใหน ามนรวไหลลงสทะเล แตกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตอสภาพแวดลอมทางทะเล และสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตทสวยงาม ตลอดจนแหลงทองเทยว แหลงเพาะพนธและอนรกษพนธสตวน า การจะฟนฟบรณะพนทเหลาน ใหคงสภาพดเหมอนเดมเปนไปไดยากและสนเปลองคาใชจายสง

ดงนน จงจ าเปนตองมแผนปองกนและเตรยมความพรอม แผนการตอบสนองเมอเกดการรวไหลและแผนในการขจดมลพษทางน าเนองจากน ามนหรอท าการฟนฟใหกลบสสภาพปกต ทจะเออใหการด าเนนการปฏบตการดงกลาวด าเนนไปไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพเพอลดความเสยหายใหนอยทสด

หนวยงานทมภารกจในการปองกนและขจดมลพษเนองจากน ามน คอ กรมเจาทาและการทาเรอแหงประเทศไทยในสงกดกระทรวงคมนาคม และกองทพเรอ โดยท างานประสานกบองคกรตางๆ นอกกระทรวงคมนาคมและผประกอบการขนสงทางน า และเพอใหการปฏบตงานปองกนและขจดมลพษเนองจากน ามนมความเหมาะสมและมประสทธภาพ ไดมระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน พ.ศ.2547 ขนมาแทนระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน พ.ศ.2538

Page 210: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 50 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ในการปองกนและขจดมลพษเนองจากน ามนแหงชาต ภายใตระเบยบส านกนายกรฐมนตร ในระเบยบน:

• ตงองคกรรบผดชอบระดบชาต เรยกชอวา “คณะกรรมการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน” (กปน.) และก าหนดอ านาจและหนาทของ กปน.

• จดโครงสรางการบรหารจดการ โดยตงศนยประสานงานและศนยควบคมการปฏบตการ พรอมก าหนดหนวยปฏบตการและหนวยสนบสนน (ดหมายเหต)

• ก าหนดขนตอนการปฏบตในการรบแจงเหต การรบแจงเหต การปฏบตเมอไดรบแจงเหต การปฏบตของศนยประสานงาน

หมายเหต: เมอมการรวไหลของน ามนเกดขนในแมน า ปากแมน า ทะเลสาบ และเขตทาเรอตามทก าหนดไวในกฎกระทรวง ผแทนจากกรมเจาทา จะท าหนาทเปนผอ านวยการศนยปฏบตการ. และหากจดเกดเหตดงกลาวเกดขนในทะเลนอกเขตทาเรอ ผแทนจากกองทพเรอจะท าหนาทเปนผอ านวยการศนยปฏบตการ

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน: “ภาคขนสงทางน าของประเทศ มความปลอดภยและมนคงระดบมาตรฐานสากล”

วตถประสงค:

• เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ในระบบโครงขายภาคการขนสงทางน าและทะเลจากภยการรวไหลของน ามน

• เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการอบตการณ ท าใหเจาหนาทหรออาสาสมครทราบขนตอนปฏบต เมอเกดภยขน

• เพอจดท าแผนการฟนกลบคนมาอยางรวดเรวของภาคขนสงทางน า หลงจากภยคกคามซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม

เปาหมายของแผนปองกน:

• ปองกนและยบยงภยคกคามตอระบบขนสงทางน าและหนวยงานทมรปแบบการจดการทใกลเคยงกน

• มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคง ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและขนตอน

ประเดนยทธศาสตรและกลยทธ ประเดนยทธศาสตรท 1: การปองกน (Prevention)

Page 211: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 51

กลยทธในการปองกน; 1) จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงของการขนสงน ามนและแนวทางลดความ

เสยง โดยการผสานความรวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงน ามนทางน าและทะเล เชน ทางเดนเรอ เรอ ทาเรอและทาเทยบขนสงน ามน ระบบงาน บคลากรและกลยทธเฉพาะของแตละหนวยงานทเกยวของ น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

2) ทบทวนแผนความมนคงรวมกน โดยด าเนนการรวมกบหนวยงานทมสวนรวมในงานการขนสง ในการเกบรวบรวมขอมลทางกายภาพ การด าเนนงาน ทรพยสน แนวทางปฏบตเมอเกดเหตฉกเฉน รายละเอยดการฝกอบรมในแตละหนวยงาน และเผยแพรแกหนวยงานอนๆ ตอไป

3) จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในการขนสงน ามนทางแมน าและทะเล ทงภาครฐและเอกชน ในการระบและจดท ารายการตรวจวดการด าเนนงานรกษาความมนคง พฒนาคมอตรวจวดมาตรการปองกนในการขนสง

4) จดท าคมอการประเมนตนเองดานการรกษาความมนคง

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การเตรยมความพรอมรบภย (Preparedness) เปาประสงค : เพมความระวงของผใชบรการขนสงน ามน และพนกงานในหนวยงานของ

ผประกอบการขนสง โดยการระบและรายงานพฤตกรรมกลมเสยงทเปนอนตราย เพอใชเปนขอมลในการออกกฎระเบยบและบงคบใชตอไป

กลยทธ: 1) ฝกอบรมและสรางความตระหนกถงภยคกคาม โดยท างานรวมกนระหวางหนวยงาน

วชาการ หนวยงานภาครฐและหนวยงานสวนทองถนในการจดอบรมใหความรเพอสรางความตระหนกในดานการปฏบตตามกฎหมาย เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมและด าเนนงานตามแผนความมนคง ในกลมของพนกงานประจ าเรอและพนกงานขนถายน ามน เปนส าคญ

2) สรางความมนใจในการประเมนภยคกคามและความช านาญของพนกงานประจ าเรอ โดยการเพมการเขมงวดในการตรวจสอบประวตและภมหลงของพนกงานประจ าเรอขนสงน ามนและวตถอนตรายตางๆ

Page 212: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 52 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3) จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชน การเตรยมความพรอมดานทรพยากร (รวมถงกองทนหรองบประมาณ) เพอการตอบสนองและฟนฟ

4) ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนรกษาความปลอดภยบรเวณทาเรอ

- ขอมลประกอบดานการปองกนและเตรยมพรอมรบภย หรอสถานการณกอนเกดเหต

การปองกนและแกไขปญหาน ามนรวไหล ตองอาศยการรวมมอจากหลายหนวยงานเพอสามารถด าเนนการบรรเทาผลกระทบและความเสยหาย ทจะเกดขนกบทรพยากรและสงแวดลอมไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ ซงหนวยงานทรบผดชอบไดเตรยมมาตรการจดการตางๆ ดงน

1. ควบคมและแกปญหาการลกลอบปลอยทงของเสยจากเรอ โดยเตรยมอปกรณรองรบของเสยในทาเรอ กรมเจาทาไดออกกฎระเบยบเพอควบคมการจดการของเสยจากเรอ โดยก าหนดใหเขตทาเรอ 5 เขต ไดแก เขตทาเรอกรงเทพฯ เขตทาเรอศรราชา เขตทาเรอมาบตาพด เขตทาเรอสงขลา และเขตทาเรอภเกต เปนเขตทตองจดการบรการจดเกบและบ าบดของเสยจากเรอ

2. ปองกนน ามนหรอสารเคมรวไหลขณะมการขนถายระหวางเรอกบเรอ ตามประกาศของกรมเจาทา เรองมาตรการความปลอดภยในการขนถายน ามนและผลตภณฑ ทก าหนดใหนายเรอทงสองล ารวมกนตรวจสอบความปลอดภยของเรอกอนการขนถายอยางเครงครด เพอปองกนการรวไหลขณะขนถายในทะเล

3. จดท าระบบเตอนภยเพอปองกนและแกไขปญหาน ามนรวไหล ในพนทความเสยงสงตอผลกระทบจากน ามนรวไหล

4. ก าหนดและจดท าแผนทเขตความเสยงตอน ามนรวไหล ซงหนวยงานทเกยวของสามารถใชแผนทน ก าหนดกฎ ระเบยบเกยวกบการเดนเรอในนานน าทะเลในประเทศและนานน าทะเลสากลระดบภมภาค เพอปองกนและลดผลกระทบทอาจเกดจากน ามนรวไหลตอสงแวดลอม

5. จดท าฐานขอมลระดบพนทเกยวกบเสนทางการขนสงน ามน ชนด ปรมาณ คณสมบตทส าคญของน ามนแตละชนดทมการขนสง และผลตไดในทะเลฝงอาวไทยและอนดามน และผเกยวของกรณเกดเหตรวไหล เปดเผยและเชอมโยงฐานขอมลระหวางหนวยงาน และใหประชาชนและหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนสามารถเขาถงแหลงขอมลไดงาย

6. จดท าแนวปฏบตทดในการจดการน ามนรวไหล ประกอบดวยการตรวจสอบ ก ากบ และควบคม ของหนวยงานภาครฐ ผประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถน และจดท าระบบการขนสงทางทะเล โดยก าหนดรปแบบ เสนทาง และชวงเวลาในการขนสงน ามนทางทะเล ตลอดจน

Page 213: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 53

จดท าระบบตดตามและรายงานการเดนเรอเพอใหสามารถสบหาผลกลอบปลอยทงน ามนไดอยางมประสทธภาพ

7. สรางความตระหนกใหผประกอบการมความรบผดชอบตอสงคม โดยค านงถงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และจดตงกองทนปองกนและฟนฟทรพยากรทไดรบผลกระทบเนองจากน ามนรวไหล

8. สรางเครอขายชมชนในพนทเพอเฝาระวงและตรวจสอบเหตการณน ามนรวไหลในทะเล และอบรมใหความรเบองตนในการปองกนและแกไขปญหาน ามนในทะเล เพอสนบสนนการด าเนนงานของกรมเจาทา ทมา: http://www.mkh.in.th/index.php/2010-03-22-18-05-34/2011-08-24-04-53-01

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การจดการในภาวะฉกเฉน (Response)

เปาประสงค : เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลการจดการในภาวะฉกเฉนระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนในภาคการขนสงทางถนน พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

กลยทธ: 1) ต งศนยอ านวยการทสามารถเปนแกนในการส งการ ประสานงานอยางม

ประสทธภาพในทกระดบ โดยใชระบบ ICS และมกฎการปฏบต (Rules of Engagement) ชดเจน

2) ตรวจสอบขอมลและประสานงานหนวยงานเครอขายซงมศกยภาพสง เชน หนวยทหาร บรษทน ามน องคกรท เชยวชาญดานการขจดมลพษ เปนตน เขาชวยปฏบตการในภาวะฉกเฉน

3) สนธก าลงเขาปฏบตการชวยเหลอโดยเรว โดยเจาหนาทกภยทไดรบการฝกฝนเปนอยางด ทงของภาคราชการและของชมชน

4) มระบบสอสารทมประสทธภาพ สามารถใชงานไดดในภาวะฉกเฉน

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การจดการหลงเกดภย (Recovery) เปาประสงค : สามารถบรณะซอมแซมโครงสรางพนฐานของการขนสงน ามน และฟนฟ

สภาพแวดลอมและผลกระทบในทะเลและ ชายฝง ใหกลบสสภาพเดมโดยเรวและมผลการศกษาไวอางองและเปนบทเรยน

กลยทธ: 1) การใหความชวยเหลอตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ทวถง และไมซ าซอน

Page 214: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 54 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) ประสานการชวยเหลอจากหนวยงานหรอองคกรตางๆ ใหมทศทางสอดคลองกน และมขอมลการชวยเหลอตางๆ รวบรวมไว

3) ประเมนความเสยหายรวดเรวและถกตอง เพอใหการของบประมาณและขอความชวยเหลอตางๆ ท าไดเรวและตรงความตองการ

ตวอยางระหวางเกดเหต; หนวยงานทรบผดชอบ: ประเทศไทยไดด าเนนการขจดคราบน ามนในแหลงน าโดยปฏบตตาม “แผน

ปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามนแหงชาต”โดยมหนวยงานหลกในการด าเนนการขจดและแกไขปญหาจากคราบน ามนรวไหล คอ คณะกรรมการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน (กปน.) จดตงขนเมอวนท 6 มกราคม 2538 โดยระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน พ.ศ.2538 โดยมโครงสรางการท างานรวมกบหนวยงานตางๆ ไดแก ศนยควบคมการปฏบตการ ศนยประสานงาน หนวยปฏบตการ และหนวยสนบสนน ตามแผนภาพ (รปท 6.9)

รปท 6.9 โครงสรางการปฏบตการฉกเฉน กรณภยมลพษทางน าเนองจากน ามนรวไหล

กปน.: มหนาทควบคม ก ากบ ดแล และรบผดชอบในการขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน ตดตาม ประเมนผลการปฏบตงานตามแผนปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามนแหงชาต รวมทงการเผยแพร ประชาสมพนธ และแถลงขาวดานการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน และรายงานผลการด าเนนงานในคณะรฐมนตรรบทราบ

ศนยประสานงาน ด าเนนการโดย ศนยความมนคงภาคขนสง (TSC): มหนาทแจงหนวยงานผรบผดชอบจดตงศนยควบคมการปฏบตการและแจงยตการปฏบตการ และประสานกบหนวยงานตางๆทเกยวของ และมอบหมายใหกรมเจาทารวบรวมหลกฐานเพอด าเนนการตามกฎหมายตอผกอใหเกด

คณะกรรมการปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน (กปน.)

ศนยประสานงาน

ศนยควบคมการปฏบตการ

หนวยสนบสนน หนวยปฏบตการ

Page 215: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 55

มลพษใหชดใชคาใชจายทเกดขนจากการขจดคราบน ามน และประชาสมพนธใหประชาชนรบทราบเกยวกบการด าเนนการขจดคราบน ามน

ศนยควบคมการปฏบตการ: ด าเนนการโดยกรมเจาทารวมกบกองทพเรอ มหนาทก าหนดแผนและยทธวธในการขจดคราบน ามน ประสานศนยประสานงานในการขอรบการสนบสนนดานทรพยากรทเกยวของในการขจดคราบน ามน ตลอดจนพจารณาผลการปฏบตการขจดคราบน ามนวาส าเรจลลวงหรอไม กรณแลวเสรจจะแจงใหศนยประสานงานทราบ เพอขออนมต กปน. ยตการปฏบตการขจดคราบน ามน

หนวยปฏบตการ ประกอบดวย กรมเจาทา กองทพเรอ หนวยงานของจงหวดในพนทเกดเหต กรงเทพมหานคร และสมาคมอนรกษสภาพแวดลอมของกลมอตสาหกรรมน ามน มหนาทด าเนนการปองกนและขจดคราบน ามนโดยปฏบตภารกจจามทไดรบมอบหมายจากศนยควบคมการปฏบตการ และรายงานความกาวหนา ตลอดจนอปสรรคทเกดขนตอศนยควบคมการปฏบตการ

หนวยสนบสนน ประกอบดวย กองทพอากาศ กองทพบก กรมการบนพลเรอน กองบงคบการต ารวจน า กรมอตนยมวทยา กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย (ส านกเลขาธการปองกนภยฝายพลเรอน) ส านกงานนโยบายแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมควบคมมลพษ กรมประมง กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง ส านกฝนหลวงและการบนเกษตร กรมศลกากร ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม กรมสนธสญญาและกฎหมาย กรมบญชกลาง ส านกงานตรวจคนเขาเมอง การทาเรอแหงประเทศไทย การสอสารแหงประเทศไทย กรมเชอเพลงธรรมชาต กรมโรงงานอตสาหกรรม การทองเทยวแหงประเทศไทย และกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช โดยมหนาทใหการสนบสนนทางวชาการ อปกรณ ยานพาหนะ ก าลงคน และอนๆ ตามแตจะไดรบการรองขอ

วธการขจดคราบน ามน: การขจดคราบน ามนทรวไหลสามารถกระท าไดหลายวธ โดยพจารณาจากขอมลทเกยวของทงหมด เชน ชนดของน ามน ปรมาณการรวไหล ทศทางและความเรวของกระแสน า กระแสลม สภาพอากาศ ลกษณะทางภมศาสตรและสงแวดลอม ซงวธการขจดคราบน ามนสามารถแบงไดวธการ 5 วธดงน (1) การปลอยใหสลายตวตามธรรมชาต: เหมาะสมในกรณทมการรวไหลจ านวนเลกนอย และชนด

ของน ามนทรวไหลสามารถสลายตวเองไดดในธรรมชาต เชน น ามนดเซล แตยงตองมการตดตามและเฝาระวงผลกระทบของคราบน ามน วาจะสงผลกระทบตอสงแวดลอมบรเวณใกลเคยงในลกษณะใดบาง เพอหาวธแกไขทเหมาะสมตอไป

(2) การกกและเกบ: ท าไดโดยใชทนน ามน (Boom) จ ากดขอบเขตการแพรกระจายของน ามนใหมความหนาแนนเพมมากขน จ งใชเครองเกบน ามน (Skimmer) เกบคราบน ามนไดอยางมประสทธภาพ หรอใชวสดดดซบคราบน ามนอนๆ เชน ล าไมไผ มดฟางขาว เปนตน

Page 216: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 56 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

(3) ใชสารเคมขจดคราบน ามน: เปนวธการทใชสารเคมขจดคราบน ามนบนผวน าไดในระยะเวลาอนสน เชน การใชสารเคมทท าใหน ามนแตกตวเปนโมเลกลเลกๆ (Oil spill dispersant) หรอสารลดแรงตงผวชวภาพ (Bio surfactant) ทผลตจากจลนทรยบางชนด สารเคมทน ามาใชตองไมสงผลกระทบตอระบบนเวศทางน า และตองไดรบการอนญาตจากหนวยงานของรฐทเกยวของ ควรใชวธนเมอขจดคราบน ามนไมไดผลหรอไมทนการ

(4) การเผา: สามารถใชวธนไดกอนทคราบน ามนจะเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพและเคม และคราบน ามนตองมความหนาตงแต 3 มลลเมตรขนไป โดยเรมจากลอมคราบน ามนดวยทนกกเกบชนดพเศษททนไฟไดด เชน Ceramic type boom และเรมท าการเผา การขจดคราบน ามนดวยวธนตองท าดวยความเชยวชาญเปนพเศษและมการวางแผนเปนอยางด

(5) การท าความสะอาดชายฝง: เปนวธขจดคราบน ามนในกรณทคราบน ามนถกพดเขาหาฝง โดยใชคนและอปกรณเขาเกบรวบรวมคราบน ามน และใชอปกรณชวยเกบคราบน ามนในกรณทคราบน ามนจบตวเปนกอนหรอปนเปอนกบขยะ เชน พลว เสยม และถงพลาสตก รวมทงใชเครองมอตกน ามนในกรณทคราบน ามนยงไมจบกนเปนกอน

ทมา: http://www.mkh.in.th/index.php/2010-03-22-18-05-34/2011-08-24-04-53-01

ตวอยางหลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลงหรอวธการ

เสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป 1) คณะกรรมการศนยปองกนและขจดมลพษทางน าเนองจากน ามน : เรยนรจากภยทเกดขน

น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ 2) กรมเจาทา (จท.) และการทาเรอแหงประเทศไทย กองทพเรอ รวมกบ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดย กรมควบคมมลพษ กระทรวงเกษตรและสหกรณ โดย กรมประมง กระทรวงอตสาหกรรม โดย กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน โดย กรมเชอเพลงธรรมชาต กระทรวงมหาดไทย โดยกองบงคบการต ารวจน า กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดย สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหง

ประเทศไทย และส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคกรมหาชน) กระทรวงการทองเทยวและการกฬา โดย การทองเทยวแหงประเทศไทย และส านกงาน

พฒนาการทองเทยว ส านกนายกรฐมนตร โดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ส านกงานสภาความมนคงแหงชาต และส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา องคกรอสระ โดยส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

Page 217: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 57

องคการภาคเอกชน โดย สมาคมการประมงแหงประเทศไทย มลนธคมครองสตวปาและพรรณพชแหงประเทศไทย ในพระบรมราชนปถมภ สมาคมธรณวทยาแหงประเทศไทย บรษท ไทยเดนเรอทะเล จ ากด สมาคมเจาของเรอไทย สมาคมผรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ สภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย สมาคมไทยธรกจการทองเทยว สมาคมวทยาศาสตรทางทะเลแหงประเทศไทย สถาบนสงแวดลอมไทย

ในการจดท าสงตอไปน ตามหนาทความรบผดชอบของหนวยนนๆ เรงฟนฟบรเวณทน ามนรวไหล เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ โดยระดมหนวยงานท

เกยวของ ชวยกนจดท าแผนขนมาใหมใหดกวาเดม และหนวยงานทเกยวของใหเกดความตระหนกรวมกบภยทเกดขน

ชวยบรรเทาทกขแกผประสบภย เชน เยยวยารายไดทหายไป ใหคารกษาพยาบาล

6.4.5 กรณท 5: ภยจากการปลนยดอากาศยาน

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม การปองกน/ลดผลกระทบ

จดเตรยมแผนปฏบตการในสภาวะฉกเฉนของหนวยงานโดยก าหนดแนวทางการปฏบต ขนตอน สายการบงคบบญชา สงการในขณะเกดภยไวอยางชดเจน พฒนาปรบปรงอปกรณในการตรวจสอบผโดยสารและเพมมาตรการรกษาความปลอดภยในพนททาอากาศยาน ทงในสวนของความรความสามารถของเจาหนาทและเทคโนโลยการรกษาความปลอดภยของพนท เชน ระบบกลองโทรทศนวงจรปด CCTV ระบบตรวจสอบสมภาระ วตถระเบด เปนตน นอกจากนยงตองสรางความตระหนกภยใหแกประชาชนทเขามาใชบรการหรอสวนงานภาคสวนอนทอยในพนททาอากาศยาน เตรยมแผนการปฏบตในสภาวะฉกเฉนและเผยแพรประชาสมพนธใหกบประชาชนและหนวยงานทเกยวของเพอลดผลกระทบทจะเกดขนหากเกดภยปลนยดอากาศยาน

การตรวจสอบ/เตรยมความพรอม มการฝกทบทวนซกซอมแผนอยางสม าเสมอตอเนองภายในหนวยงาน ทงในสวนของการซกซอม

แผนภายในหนวยงานปฏบตของตนเองและซกซอมแผนรวมกบหนวยงานอนๆ ภายใตกระทรวงคมนาคม พรอมทงฝกซอมแผนท างานรวมกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เชน กระทรวงกลาโหม กระทรวงสาธารณสข หนวยแพทยพยาบาล ทหารต ารวจ หนวยกภยและดบเพลงในพนท เปนตน จดท าฐานขอมลอตราก าลงและทรพยากรในแตละหนวยงานเพอใชประเมนความพรอมและเตรยมการในการวางแผนตอบสนองตอภยทเกดขนไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ สรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ในพนท เพอประสานงานเตรยมความพรอมในการเผชญเหตทเกดขน

Page 218: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 58 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

การจดการในภาวะฉกเฉน มแผนเผชญเหตเพอใชในภาวะฉกเฉน มหนวยงานความมนคงภาคการขนสงภายในกระทรวง

คมนาคมท าหนาทประสานรองขอความชวยเหลอไปยงหนวยงานทเกยวของกบความมนคง เชน เจาหนาททหาร ต ารวจ กภย/ดบเพลง และหนวยงานตางๆ ในพนท เพอเขาควบคมเหตและประสานรองขอความชวยเหลอจากหนวยงานอนๆ เพอระดมสรรพก าลงในการสนบสนนและอ านวยความสะดวกแกเจาหนาทปฏบตงาน อาทเชน องคการบรหารสวนทองถน การไฟฟาสวนภมภาค โรงพยาบาลในพนท เปนตน เพอใหการควบคมเหตท าไดอยางรวดเรว มประสทธภาพ และลดผลกระทบทจะเกดขน

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน ; “ภาคการขนสงทางอากาศของประเทศ มความมนคงปลอดภยในระดบมาตรฐานสากล”

วตถประสงค ; เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ตอระบบโครงขายภาคการขนสง

ทางอากาศ จากภยคกคามในการปลนยดอากาศยาน ลดความเสยงจากการโจมตของภยคกคาม

เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการภยจากการปลนยดอากาศยาน สรางความขดเจนในขนตอนปฏบตของหนวยงานและเจาหนาทในขณะเกดภย

เพอจดท าแผนฟนฟโครงขายภาคขนสงใหกลบมาเปนปกตไดอยางรวดเรว หลงจากเกดภยคกคาม ลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมและภาคประชาชน

เปาหมาย ปองกนและยบยงภยคกคามตอระบบขนสงทางอากาศของประเทศ มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวการณ ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ)

ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ ซอมสราง) รวมไปถงรปแบบการบงคบบญชา และขนตอนปฏบตทชดเจน

ยทธศาสตร; ยทธศาสตรท 1 ยกระดบขดความสามารถในการปองกนภยคกคามทจะเกดขน

มาตรการท 1 ปรบปรงกฎระเบยบดานความปลอดภยในพนททาอากาศยาน เพอเพมประสทธภาพและอ านวยความสะดวกแกเจาหนาทในการปองกนการเกดภยคกคาม

มาตรการท 2 สรางแนวทางการปฏบตเพอรบมอภยทจะเกดขนใหชดเจน มประสทธภาพ เพอยกระดบการท างานดานความมนคงในภาพรวมของหนวยงาน

Page 219: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 59

มาตรการท 3 ส ารวจอตราก าลงและทรพยากรในหนวยงาน เพอประเมนความพรอมและศกยภาพของหนวยงานในการสนบสนนการจดการภย

มาตรการท 4 เพมประสทธภาพในการท างานของหนวยงานในรปของการเพมศกยภาพของบคคลากรในหนวยงาน จดหาบคลากรทมความเชยวชาญ อปกรณในการตรวจสอบผโดยสาร อาทเชน กลอง CCTV ระบบแสกนสมภาระและวตถระเบด

ยทธศาสตรท 2 สรางเครอขายความรวมมอในการปองกนภยเนองจากการปลนยดอากาศยานกบหนวยงานทเกยวของ

มาตรการท 1 จดตงหนวยงานดานความมนคงเพอเปนตวกลางในการประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงภายในและภายนอก

มาตรการท 2 สรางความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ เพอแลกเปลยนองคความรในการจดการภยและสรางความเขาใจในการปฏบตงานรวมกนระหวางเผชญเหต

มาตรการท 3 สรางเครอขายความรวมมอกบภาคประชาชนเพอใหชวยเปนสวนหนงในกลไกการปองกนภยคกคาม

ยทธศาสตรท 3 สรางความตระหนกแกประชาชนเพอลดความรนแรงหากเกดภยคกคามเนองจากการปลนยดอากาศยาน

มาตรการท 1 จดท าแผนการปฏบตของภาคประชาชน เพอใชเปนแนวทางในการปฏบตขณะเกดภยคกคาม

มาตรการท 2 ประชาสมพนธและสรางความตระหนกในภยทอาจเกดขนใหแกภาคประชาชน เพอสรางความเขาใจและยกระดบความพรอมในการรบมอขณะเกดภยของภาคประชาชน

3) หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (ในแตละหนวยฯ)

“การปลนยดอากาศยาน” เปนภยทางความดานมนคงของชาต ทเกดจากมนษย โดยการทมผไมประสงคดท าการยดการควบคมอากาศยานเพอใชในวตถประสงคตางๆ ทอาจสรางความเสยหายใหเกดขนแกอากาศยานหรอชวตและทรพยสนของบคคล ซงในการจดท าแผนปองกนและบรรเทาภยจากการปลนยดอากาศยานนน สงส าคญทควรใหความส าคญไดแก มาตรการการเตรยมความพรอมปองกนและรบมอกบความเสยงทอาจเกดขน เนองจากรปแบบภยความมนคงทเกดจากมนษยสามารถวางแนวทาง มาตรการปองกนไดงายกวาภยธรรมชาต ดงนนแนวทางการด าเนนงานจงเนนในการปองกนและจดการภยกอนเกดเหตเพอเตรยมความพรอมของผด าเนนการทาอากาศยานและหนวยงานตาง ๆ ทอยในทาอากาศยานในการเผชญเหตฉกเฉนทกกรณทอาจเกดขนไดทงในทาอากาศยานและบรเวณใกลเคยง ทงนเพอลดการ

Page 220: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 60 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

สญเสยชวตและทรพยสนอนเกดจากเหตฉกเฉนใหมากทสด รวมทงเพอกสถานการณใหสามารถปฏบตการบนไดตามปกตโดยเรวทสด โดยมแนวทางในการปฏบตดงน

กอนเกดเหต: เปนแผนปฏบตการเตรยมความพรอมโดยมงเนนในการวางแผนปองกนและจดการภยกอนเกดขน รวมถงบรรเทาและลดผลกระทบทจะเกดขนหากเกดภย โดยมรายละเอยดและหนวยงานทเกยวของดงน

1) กรมการบนพลเรอน 1.1 จดท ากฎระเบยบในการขนสงทางอากาศ และออกแนวทางการปฏบตตางๆ ใหแกทา

อากาศยาน รวมถงแผนปฏบตการฉกเฉนทาอากาศยาน โดยก าหนดขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

1.2 ตรวจสอบแกไขระเบยบปฏบตทเกยวของกบการรกษาความปลอดภยใหทนสมยอยเสมอ 1.3 จดท าฐานขอมล ทาอากาศยาน เครองบนในความรบผดชอบ นกบนและประสบการณ

บนอปกรณ เครองมอ เครองใช และอปกรณเครองมอสอสารทใชงานปกตและมอยประจ าสามารถใชงานได

1.4 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงานกรณเกดภย

1.5 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอตอบสนองกรณเกดภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตาม ระยะเวลาอนควร

1.6 จดหาบคลากรทมความเชยวชาญ อปกรณในการตรวจสอบผโดยสารและเพมมาตรการรกษาความปลอดภยในพนททาอากาศยานทรบผดชอบ

1.7 ตรวจสอบแกไขขอมลในแผนปฏบตการฉกเฉนทาอากาศยานใหทนสมยตลอดเวลา 1.8 แจกจายเอกสาร สรางความเขาใจเกยวกบระเบยบปฏบตดานความปลอดภยใหกบ

ประชาชนและหนวยงานหรอผทเกยวของ 2) บรษททาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน)

2.1 จดท าแผนปฏบตการปองกนของหนวยงาน โดยใหก าหนดขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

2.2 จดท าฐานขอมล ทาอากาศยาน เครองมอ เครองใช และอปกรณเครองมอสอสารทใชงานปกตและมอยประจ าสามารถใชงานได

2.3 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน

2.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

Page 221: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 61

2.5 จดหาบคลากรทมความเชยวชาญ อปกรณในการตรวจสอบผโดยสารและเพมมาตรการรกษาความปลอดภยในพนททาอากาศยานทรบผดชอบ

2.6 สรางความเขาใจเกยวกบระเบยบปฏบตดานความปลอดภย ใหกบประชาชนและหนวยงานหรอผทเกยวของภายในพนททาอากาศยานทรบผดชอบ

3) บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด 3.1 จดท าแผนปฏบตการปองกนของหนวยงาน โดยใหก าหนดขนตอนและวธปฏบตตงแตขน

เตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย 3.2 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดาน

การใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน 3.3 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการ

ปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

3.4 พฒนาบคลากรเพอเตรยมความพรอมในการรบมอภยทอาจเกดขน 4) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC):

4.1 จดท าแผนยทธศาสตรดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน ครอบคลมตงแตการเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

4.2 ประสานความรวมมอระหวางหนวยงานเพอสรางเครอขายการตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ เพอตอบสนองภยทเกดขน

ระหวางเกดเหต : เมอเกดเหตขน หอบงคบการบนจะด าเนนการแจงสถานการณไปยงหนวยงานภายในเชน หนวยงานดานความปลอดภย ฝายปฏบตการดานตางๆ ของทาอากาศยาน เพอเตรยมพรอมรบมอเหตการณและจะประสานไปยงหนวยความมนคงภาคขนสง กระทรวงคมนาคม เพอกระจายขาวและรองขอก าลงสนบสนนและสงจ าเปนในดานตางๆ เชน เจาหนาทดบเพลง เจาหนาทต ารวจ เจาหนาทพยาบาล เขาชวยควบคมสถานการณทเกดขน โดยมรายละเอยดการปฏบตในแตละหนวยงานดงน

1) บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด 1.1 หอบงคบการบนจะด าเนนการแจงฝายรกษาความปลอดภยและฝายปฏบตการทาอากาศ

ยานทนท รวมทงออก NOTAM (Notification To Airmen) เพอแจงผปฏบตการบนและนกบน

1.2 พยายามควบคมใหอากาศยานไปจอด ณ หลมจอด K1 ซงเปนหลมจอดทจดไวส าหรบอากาศยานทถกปลนยดโดยเฉพาะ

1.3 ประกาศแจงเครองบนล าอน เพอเคลยรการจราจรและพนทใหสะดวกตอการใหเจาหนาทภาคพนเขาปฏบตการ

Page 222: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 62 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.4 ประสานกบศนยความมนคงภาคขนสง กระทรวงคมนาคม เพอประสานความรวมมอไปยงหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC) 2.1 เปนศนยกลางในการประสานงานระหวางระหวางหนวยงานปฏบตภายในทาอากาศยาน

กบหนวยงานทเกยวของภายนอก 2.2 ก ากบดแลการท างานของหนวยงานภายนอกในการด าเนนปฏบตการตอบสนองภย

3) กรมการบนพลเรอน 3.1 ปฏบตตามแผนปฏบตการฉกเฉนทาอากาศยานทวางไว 3.2 เตรยมพรอมเจาหนาท ยานพาหนะและอปกรณเพอเขาสนบสนนการท างานหากมการ

รองขอจากหนวยงานในพนท 4) บรษททาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) จะแบงการปฏบตงานของเจาหนาทภายในทา

อากาศยานทดแลออกเปนฝายตางๆ และมปฏบตการดงน 4.1 ฝายรกษาความปลอดภย

1) ตงแตไดรบแจงการปลนยดอากาศยาน เจาหนาทอาวโสฝายรกษาความปลอดภยจะประจ าอยทศนยสงการในทตง (Fixed Command Post) และท าหนาท เปนผบญชาการเหตการณ โดยจะประสานกบต ารวจในการเจรจากบผกอการปลนยดอากาศยาน

2) จดก าลงพลเตรยมพรอม ณ พนทรวมพล เพอใหการชวยเหลอผโดยสารทอยในอากาศยาน และรอค าสงจากผบญชาการเหตการณ

4.2 ฝายปฏบตการทาอากาศยาน 1) เปดท าการศนยปฏบตการฉกเฉนทนท โดยมผอ านวยการสนามบน รองผอ านวยการ

สนามบน หรอผจดการฝายปฏบตการบนก ากบดแล และจะท าหน าทประสานหนวยงานตาง ๆ ภายในทาอากาศยาน

2) เจาหนาทฝายปฏบตการสนามบนจะด าเนนการแจงขาวการปลนยดอากาศยานใหฝายดบเพลงและกภยและศนยการแพทยสนามบนทราบเพอเตรยมพรอม

3) ตดตอผประกอบการสายการบนของอากาศยานทถกปลนยดเ พอสอบถามรายละเอยดเกยวกบเทยวบน

4) อ านวยความสะดวกในการปฏบตของเจาหนาทกภยในการอพยพเคลอนยายผประสบภย

4.3 ฝายดบเพลงและกภย เตรยมพรอม ณ พนทรวมพล จนกวาจะมแผนปฏบตการออกมาหรอไดรบแจงใหออกปฏบตการ

Page 223: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 63

4.4 ฝายแพทยประจ าทาอากาศยาน เตรยมพรอมทมแพทยและสงอ านวยความสะดวกและไปทพนทรวมพล

5) ต ารวจ จดเตรยมก าลงตามความเหมาะสมส าหรบการปองกนการกอวนาศกรรมและการชวยเหลอผโดยสารออกจากอากาศยาน ต ารวจจะรวมกบฝายปฏบตการสนามบนในการก าหนดจดรวมก าลงพลส าหรบรกษาความปลอดภยเพอเตรยมพรอมเผชญสถานการณทอาจเกดความรนแรงหรออาจมผไดรบบาดเจบ

6) เจาหนาทดบเพลงและกภย เตรยมความพรอมเจาหนาท ยานพาหนะ และอปกรณเพอเขาชวยเหลอฝายปฏบตการสนามบน ในการตอบสนองเหตการณทเกดขน เมอไดรบการรองขอ

หลงเกดเหต: เรงฟนฟความเสยหายทเกดขน และน าผลการปฏบตงานในสถานการณจรง มาใชในการพฒนาปรบปรงแผนความมนคง มาตรการความปลอดภยใหมประสทธภาพมากและรดกมมากยงขน เพอปองกนการเกดภยในอนาคต

1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC) 1.1 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานท

เกยวของ 2) กรมการบนพลเรอน

2.1 น าผลการปฏบตงานไปใชในการปรบปรงกฎระเบยบและแนวทางการปฏบตดานความปลอดภยใหทนสมย รดกมและตอบสนองตอภยทอาจเกดขนในอนาคต

2.2 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

3) บรษททาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) 3.1 บรณะ ฟนฟ ความเสยหายทเกดขน ใหสามารถใชทาอากาศยานงานไดโดยเรวและน าผล

การปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ 3.2 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานท

เกยวของ 4) บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด

4.1 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.10

Page 224: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 64 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) ผงการปฏบต

รปท 6.10 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการปลนยดอากาศยาน

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

ปลนยดอากาศยาน

กอนเกดภย

ระหวางเกดภย

หลงเกดภย

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ,ซอมแซม, บรณะ

จดหาบคลากร อปกรณในการตรวจสอบผโดยสารและเพม

มาตรการรกษาความปลอดภยในพนททาอากาศยาน

จดท ากฎระเบยบในการขนสงทางอากาศรวมถงแผนปฏบตการ

ฉกเฉนทาอากาศยาน

หอบงคบการบน

หนวยงานภายในทาอากาศยาน

ศนยค

วามม

นคงภ

าคกา

รขนส

ง (TS

C)

ปฏบตตามแผนปฏบตการฉกเฉนทาอากาศยานทวางไว, เพอใหการ

ชวยเหลอผโดยสารทอยในอากาศยาน, เขาควบคมสถานการณ

ผลการปฏบตงาน

ฟนสภาพการซอมสราง ปรบปรงแผนปฏบตการ

รบมอภยในอนาคต

จดท าฐานขอมลอตราก าลงและอปกรณ เพอเตรยมความพรอม

ออกปฏบตงานเมอเกดภย

พฒนาบคลากรเพอเตรยมความพรอมในการรบมอภย

ตรวจสอบแกไขระเบยบปฏบตความปลอดภยใหทนสมยอยเสมอ

หนวยงานภายนอกทาอากาศยาน

ต ารวจ

โรงพยาบาล

สถานดบเพลง

อาสาสมครกภย

ผบญชาการเหตการณ

สรางความเขาใจเกยวกบระเบยบปฏบตดานความปลอดภยใหกบ

ประชาชนและหนวยงานทเกยวของ

ฝายรกษาความปลอดภย

ฝายปฏบตการทาอากาศยาน

ฝายดบเพลงและกภย

ฝายแพทย

ภย

Page 225: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 65

6.4.6 กรณท 6: ภยจากแผนดนไหว/ดนโคลนถลม

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม การปองกน/ลดผลกระทบ

จดใหมสวนงานหรอเจาหนาทประจ าทท าหนาทในการประสานขอมลกบหนวยงานเฝาระวงภยพบตประจ าการตลอด 24 ชวโมง เพอใหสามารถตอบสนองตอภยแผนดนไหวหรอดนโคลนถลมทเกดขนไดอยางทนทวงทเมอเกดภยขน รวมทงสามารถประสานรองขอความชวยเหลอไปย งหนวยงานทเกยวของทงภายในและภายนอกกระทรวงคมนาคมไดทนทเมอเกดภย และเตรยมแผนปฏบตการในสภาวะฉกเฉนเตรยมไวในแตละหนวยงาน เพอใหสามารถตอบสนองตอภยไดอยางรวดเรวเพมประสทธภาพในการปองกนและลดผลกระทบทจะเกดขน พรอมทงสรางความตระหนกรใหเกดแกเจาหนาทในทกภาคสวนตอการปฏบตในสภาวะฉกเฉน

การตรวจสอบ/เตรยมความพรอม มการฝกทบทวนซกซอมแผนอยางสม าเสมอตอเนองภายในหนวยงาน ทงในสวนของการซกซอม

แผนภายในหนวยงานปฏบตของตนเองและซกซอมแผนรวมกบหนวยงานอนๆ ภายใตกระทรวงคมนาคม พรอมทงฝกซอมแผนท างานรวมกบหนวยงานภายนอกอนๆ ทเกยวของ เชน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงกลาโหม กระทรวงสาธารณสข หนวยแพทยพยาบาล ทหารต ารวจ หนวยกภย เปนตน พรอมทงจดท าฐานขอมลอตราก าลงและทรพยากรในแตละหนวยงานเพอใชประเมนประเมนความพรอมและเตรยมการในการวางแผนตอบสนองตอภยทเกดขนไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

การจดการในภาวะฉกเฉน มแผนเผชญเหต เพอใชในภาวะฉกเฉน รวมทงก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ ดาน

การใหความชวยเหลอและสนบสนนหนวยงานภายนอกและหนวยงานภายใตการก ากบดแล เพอสรางความชดเจนในการปฏบตเมอเกดภย รวมถงใหหนวยงานในภาคความมนคงของกระทรวงประสานความรวมมอและสนบสนนการท างาน ไปยงหนวยงานตางๆ เชน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย แพทย ต ารวจ กภย/ดบเพลง และหนวยงานตางๆในพนทประสบภย เพอชวยอพยพผประสบภย จดเตรยมเสนทางคมนาคม และอ านวยความสะดวกในการท างานของหนวยงานในพนทประสบภย

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน ; “รบมอและบรณาการบรหารจดการภยพบตไดอยางมประสทธภาพ” วตถประสงค ;

เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม เพอสนบสนนการท างานของหนวยงานเผชญเหตในการจดการภยพบตแผนดนไหว (หรอดนโคลนถลม)

เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการภยแผนดนไหว เพอสรางความขดเจนในขนตอนปฏบตของหนวยงานและเจาหนาทในขณะเกดภยขน

Page 226: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 66 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เพอจดท าแผนฟนฟโครงขายภาคขนสงภายหลงเกดภยแผนดนไหว (หรอดนโคลนถลม) ลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และตอบสนองตอการเขาฟนฟพนทประสบภยของภาครฐอยางมประสทธภาพ

เปาหมาย สนบสนนการท างานของหนวยงานความมนคงในพนทประสบภยแผนดนไหว เพอใหการ

บรหารจดการในพนทประสบภยเปนไปไดอยางมประสทธภาพ มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวการณ ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ)

ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ ซอมสราง) รวมไปถงรปแบบการบงคบบญชา ขนตอนปฏบตทชดเจน

ยทธศาสตร; ยทธศาสตรท 1 ยกระดบศกยภาพในการสนบสนนการจดการความมนคงในพนทประสบภย

แผนดนไหว มาตรการท 1 สรางแนวทางการปฏบตเพอรบมอภยทจะเกดขนใหชดเจน เพอยกระดบ

การท างานใหมประสทธภาพดานความมนคงในภาพรวมของหนวยงาน มาตรการท 2 ส ารวจอตราก าลงและทรพยากรในหนวยงาน เพอประเมนความพรอมและ

ศกยภาพของหนวยงานในการสนบสนนการจดการภยแผนดนไหว มาตรการท 3 เพมประสทธภาพในการท างานของหนวยงานในรปของการเพมศกยภาพ

และทกษะของบคลากรในหนวยงานและการน าเทคโนโลยเขามาใชในการท างานจดการภยแผนดนไหว

ยทธศาสตรท 2 สรางเครอขายความรวมมอในการบรหารจดการภยแผนดนไหวกบหนวยงานทเกยวของ

มาตรการท 1 จดตงหนวยงานดานความมนคงเพอเปนตวกลางในการประสานความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงภายในและภายนอก

มาตรการท 2 สรางความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ เพอแลกเปลยนองคความรในการจดการภยแผนดนไหว และสรางความเขาใจในการปฏบตงานรวมกนระหวางเผชญเหตภยแผนดนไหว

ยทธศาสตรท 3 สรางความตระหนกแกประชาชนเพอลดความรนแรงหากเกดภยแผนดนไหว มาตรการท 1 จดท าแนวการปฏบตของภาคประชาชนเพอใชเปนแนวทางในการปฏบต

ของภาคประชาชนขณะเกดภยแผนดนไหว (หรอดนโคลนถลม) มาตรการท 2 ประชาสมพนธและสรางความตระหนกในภยแผนดนไหวทอาจเกดขนใหแก

ภาคประชาชน เพอสรางความเขาใจและยกระดบความพรอมในการรบมอขณะเกดภยของภาคประชาชน

Page 227: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 67

3) หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (ในแตละหนวยฯ) “แผนดนไหว / ดนโคลนถลม” เปนภยพบตทเกดขนจากปรากฏการณตามธรรมชาต ซงมลกษณะ

ส าคญอยทมความรนแรงสง สรางความเสยหายเปนบรเวณกวาง นอกจากนการพยากรณชวงเวลาการเกดภยพบตและต าแหนงทเกดท าไดยาก ท าใหการวางแผนด าเนนการจดการและปองกนไมสามารถท าไดอยางมประสทธภาพและสงผลใหระดบความรนแรงเพมสงขน ดงนนในการด าเนนการปองกนและบรรเทาภยจงจ าเปนตองบรณาการความรวมมอจากหนวยงานตางๆ ทเกยวของ เพอการวางแผนปองกนเหตและการตอบสนองเพอบรรเทาเหตไดอยางทนทวงท โดยมแนวทางในการปฏบตดงน

กอนเกดเหต: เปนแผนปฏบตการทมงเนนการเตรยมความพรอมในการวางแผนปองกน บรรเทาและลดผลกระทบทจะเกดขนหากเกดภย โดยมรายละเอยดและหนวยงานทเกยวของดงน

1) ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม 1.1 ก าหนดนโยบายและแนวทางในการด าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ ในภาพรวม 1.2 บรณาการงบประมาณและโครงการตามแผนปฏบตการ เพอใหการด าเนนงานตามกรอบ

ภารกจ เปนไปอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

2) กรมการขนสงทางบก (ขบ.) 2.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยใหก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

2.2 จดท าฐานขอมล สถานขนสงสนคาและสถานขนสงผโดยสาร อตราก าลง วสดอปกรณ เครองมอ เครองใช และอปกรณเครองมอสอสาร ในแตละพนท เพอเตรยมความพรอมออกปฏบตงานเมอเกดภย

2.3 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการ ดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนภายในหนวยงานและหนวยงานภายใตการก ากบดแล รวมทงมอบหมายผประสานงานทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

2.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

3) กรมทางหลวง (ทล.) 3.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยใหก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

Page 228: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 68 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

3.2 จดท าฐานขอมล อตราก าลง ยานพาหนะ อปกรณ เครองมอ เครองใช ในการกอสรางและบ ารงทางและอปกรณเครองมอสอสาร ทใชงานปกต รวมทงทใชในการกภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

3.3 รวมกบกรมทางหลวงชนบท (ทช.) วางแผนจดเตรยมเสนทางส ารอง เพอเตรยมความพรอมในการรองรบความเสยหายทอาจเกดขนกบเสนทางคมนาคมสายหลก ในขณะเกดภย

3.4 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการ ดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนภายในหนวยงานและหนวยงานภายใตการก ากบดแล รวมทงมอบหมายผประสานงานทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

3.5 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

4) กรมทางหลวงชนบท (ทช.) 4.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยใหก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

4.2 จดท าฐานขอมล อตราก าลง ยานพาหนะ อปกรณ เครองมอ เครองใช ในการกอสรางและบ ารงทางและอปกรณเครองมอสอสาร ทใชงานปกต รวมทงทใชในการก ภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

4.3 รวมกบกรมทางหลวง (ทล.) วางแผนจดเตรยมเสนทางส ารอง เพอเตรยมความพรอมในการรองรบความเสยหายทอาจเกดขนกบเสนทางคมนาคมสายหลก ในขณะเกดภย

4.3 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน รวมทงมอบหมายผประสานงานทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

4.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

5) การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) 5.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยใหก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

Page 229: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 69

5.2 จดท าฐานขอมล พาหนะ อปกรณ เครองมอ เครองใช ในการกอสรางและบ ารงทางและอปกรณเครองมอสอสาร ทใชงานปกต รวมทงทใชในการกภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

5.3 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

5.4 เตรยมความพรอมและจดการเพอใหการขนสงทางรถไฟ เปนอกชองทางใหสามารถใชบรการขนสงไดอยางมประสทธภาพเมอเกดภยพบต

6) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) 6.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน ในขนตอนและ

วธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย 6.2 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดาน

การใหความชวยเหลอและสนบสนนทงภายในและระหวางหนวยงานเมอเกดภย 6.3 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการเตรยมความพรอมรบมอหากเกดภยและจด

ใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

7) การทางพเศษแหงประเทศไทย (กทพ.) 7.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

7.2 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

8) กรมเจาทา 8.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน ในขนตอนและ

วธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย 8.2 จดท าฐานขอมล อตราก าลง พาหนะ อปกรณ เครองมอ เครองใช และอปกรณเครองมอ

สอสาร ทใชในการกภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

8.3 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน รวมทงมอบหมายผประสานงานทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

Page 230: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 70 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

8.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

9) บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) (ทอท.) 9.1 จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน โดยใหก าหนด

ขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

9.2 จดท าฐานขอมล พาหนะ อปกรณ เครองมอ เครองใช ในการกอสรางและบ ารงทางและอปกรณเครองมอสอสาร ทใชงานปกต รวมทงทใชในการกภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

9.3 ก าหนดขนตอน สายการบงคบบญชา สงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน รวมทงมอบหมายผประสานงานทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

9.4 จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตาม ระยะเวลาอนควร

9.5 จดท าแนวทางการปฏบตตนเมอเกดภยพบตและประชาสมพนธใหแกผเขาใชบรการในทาอากาศยาน

10) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): 10.1 จดท าแผนยทธศาสตรดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของหนวยงาน ให

ครอบคลม ทวทกพนทและสาธารณภย ครอบคลมตงแตการเตรยมความพรอมกอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

10.2 ประสานความรวมมอระหวางหนวยงานเพอสรางเครอขายการตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ

11) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) : จดท าแผนปองกนและบรรเทาภย เพอเตรยมความพรอมรบมอภยทเกดขน

12) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): มเครอขายการตดตอสอสารกบทกหนวยงาน/องคกร ของประเทศ เฝาระวงและกระจายขอมลตอไปสภาคสวนทเกยวของ

Page 231: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 71

ระหวางเกดเหต : เมอเกดภยพบตขน กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย (ปภ.) กระทรวงมหาดไทย จะเปนหนวยงานหลกในการจดการภยทเกดขน โดยจะประสานไปยงหนวยงานในพนท ทงในสวนของหนวยงานของ ปภ. และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ในการเขาไปดแลจดการและชวยเหลอผประสบภยในพนท โดยหนวยงานทเกยวของจะเปนทงในสวนของหนวยงานภาคสนาม ทเขาชวยเหลอและจดการในพนทประสบภย เชน ปภ.จงหวด หนวยงานทางทหาร ต ารวจ อาสาสมครเจาหนาททางการแพทย เปนตน และในสวนของหนวยงานสนบสนน ทมหนาทหลกในการสนบสนนการท างานของหนวยงานภาคสนามเพอใหความชวยเหลอผประสบภยในพนท

กระทรวงคมนาคมรบหนาทในการเปนหนวยงานสนบสนนการปฏบตงานในการเขาชวยเหลอผประสบภย ท าหนาทปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม สนบสนนภารกจการสงก าลง สนบสนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย สนบสนนขอมลเสนทางสญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภย และพนทประสบภยใหแกประชาชนประชาชน โดยมรายละเอยดการปฏบตงานของหนวยงานตางๆ ดงน

1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ท าหนาทเปนศนยกลางการจดการภยพบตของกระทรวงคมนาคม เรยกใชแผนการปฏบตงาน ทเตรยมการไว ตดตอประสานงานและรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวางหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม หนวยงานทเกยวของ และภาคประชาสงคม รวมไปถงการก ากบดแลการด าเนนงานของหนวยงานภายใตกระทรวงคมนาคม

2) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.) เปนศนยกลางขอมลขาวสาร รบและกระจายขอมลขาวสารไปยงหนวยงานอนๆ ทเกยวของ (กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม ต ารวจ สาธารณสข เปนตน) เพอประสานความรวมมอ แลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกระทรวงคมนาคมกบหนวยงานภาคสนามเพอตอบสนองตอภยในพนท

3) กรมการขนสงทางบก (ขบ.) สนบสนนบคลากร ยานพาหนะ และอปกรณเพอสนบสนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย หรอเสยงตอการเกดสาธารณภย รวมทง สนบสนนการปฏบตงานของงานภาคสนามในพนทภยพบต

4) กรมทางหลวง (ทล.) ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม สนบสนนภารกจการสงก าลงบ ารงพรอมทงแกไขเสนทางเพอปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภย พรอมทงจดใหมเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอเสนทางชวคราว รวมทงซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกในระบบคมนาคม เพอสนบสนน การปฏบตงานของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนท สนบสนนขอมลเสนทางสญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภยและพนทประสบภยส าหรบประชาชน

5) กรมทางหลวงชนบท (ทช.) ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม สนบสนนภารกจการสงก าลงบ ารงพรอมทงแกไขเสนทางเพอปองกนและลดผลกระทบจากสาธารณภย พรอมทงจดใหม

Page 232: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 72 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

เสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอเสนทางชวคราว รวมทงซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกในระบบคมนาคม เพอสนบสนน การปฏบตงานของกองบญชาการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต และกองอ านวยการปองกนและบรรเทาสาธารณภยในพนท สนบสนนขอมลเสนทางสญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภยและพนทประสบภยส าหรบประชาชน

6) การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) เตรยมพรอมเจาหนาท ยานพาหนะและอปกรณเพอเขาสนบสนนการท างานหากมการรองขอจากหนวยงานในพนท พรอมทงจดเตรยมยานพาหนะและเสนทางในกรณใชเปนเสนทางเลอกในการอพยพผประสบภยและการท างานจดการภยพบตของหนวยงานในพนท

7) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) เตรยมพรอมเจาหนาท ยานพาหนะในการอพยพผประสบภยออกจากพนท

8) การทางพเศษแหงประเทศไทย (กทพ.) สนบสนนเสนทางและโครงขายคมนาคม เพอเขาถงพนทประสบภย และอ านวยความสะดวกในการท างานเพอตอบสนองการเขาปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของในพนท

9) กรมเจาทา เตรยมพรอมเจาหนาท ยานพาหนะและอปกรณเพอเขาสนบสนนการท างานหากมการรองขอจากหนวยงานในพนท พรอมทงจดเตรยมยานพาหนะและเสนทางในกรณใชเปนเสนทางเลอกในการอพยพผประสบภยและการท างานจดการภยพบตของหนวยงานในพนท

10) บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) (ทอท.) ด าเนนการตามแผนทเตรยมไวในกรณพนททาอากาศยานเปนพนทประสบภยพบต ด าเนนการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย

11) กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย เปนหนวยงานหลกในการก ากบดแลการจดการภยในพนทภยพบต โดยมศนยปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด เปนหนวยงานหลกในการระดมก าลงทรพยากรเขาปฏบตงานในพนทเกดภยพบต

12) กระทรวงมหาดไทย: สนบสนนเจาหนาทภายในหนวยงานทเกยวของ เขาสนบสนนการจดการภยพบตในพนท

13) กระทรวงกลาโหม: สนบสนนสรรพก าลงเขาใหความชวยเหลอในพนท 14) กระทรวงสาธารณสข สนบสนนบคลากรและอปกรณเขาปฐมพยาบาลและชวยเหลอผบาดเจบ

และผประสบภย 15) เจาหนาทต ารวจ: อ านวยความสะดวกในดานเสนทางการจราจรและกนผไมเกยวของออกจาก

พนท ควบคมการจราจรทเปนเสนทางเขาถงพนทประสบภยของผรวมปฏบตงาน และสงออก/เคลอนยายผบาดเจบสงโรงพยาบาล

Page 233: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 73

หลงเกดเหต: เรงฟนฟความเสยหายทเกดขน และน าผลการปฏบตงานในสถานการณจรง มาใชในการพฒนาปรบปรงแผนความมนคงใหมประสทธภาพมากยงขน รวมถงการเตรยมความพรอมในแตละหนวยงานเพอรบมอภยพบตทอาจเกดขนในอนาคต 1) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและ

เตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ 2) กรมทางหลวง (ทล.) บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานได

โดยเรว และน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

3) กรมทางหลวงชนบท (ทช.) บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรว และน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

4) การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) บรณะ ฟนฟ เสนทางรถไฟ อาคารสถานทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรว และน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

5) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) บรณะ ฟนฟ เสนทางรถไฟฟา อาคารสถานทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรว และน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

6) การทางพเศษแหงประเทศไทย (กทพ.) บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรวและน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

7) บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) (ทอท.) บรณะ ฟนฟ อาคาร ทาอากาศยานทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดโดยเรว และน าผลการปฏบตงานไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.11

Page 234: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 74 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) ผงการปฏบต

รปท 6.11 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากแผนดนไหว/ดนโคลนถลม

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

แผนดนไหว / ดนโคลนถลม

กอนเกดภย

ระหวางเกดภย

หลงเกดภย

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ,ซอมแซม, บรณะ

จดท าแผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของ

หนวยงาน

วางแผนจดเตรยมเสนทางส ารอง เพอเตรยมความพรอมในการ

รองรบความเสยหาย

หนวยงานสนบสนนทเกยวของ

กรมปองกนและบรรเทา สาธารณภย กระทรวงมหาดไทย

คมนาคม

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

ขบ. ทล.

สนบสนนเจาหนาท ยานพาหนะ อปกรณ อ านวยความสะดวกในการจดการภย

ภย

ผลการปฏบตงาน

บรรเทาทกข

ฟนสภาพการซอมสราง ปรบปรงแผนปฏบตการ

รบมอภยในอนาคต

จดท าฐานขอมลอตราก าลงและอปกรณ เพอเตรยมความพรอม

ออกปฏบตงานเมอเกดภย

สรางเครอขายความรวมมอระหวางหนวยงานความมนคงใน

องคกรตางๆ

จดท าแนวทางการปฏบตตนเมอเกดภยพบตและประชาสมพนธ

ใหแกประชาชน

า ม า า ม า ย

หนวยงานภาคปฏบตในพนท

ปภ.จงหวด

เจาหนาทต ารวจ

บคลากรทางการแพทย

พนกงานดบเพลง

อาสาสมครกภย น ย าน น

ทช. รฟท. รฟม. กทพ. กท. ทอท.

ศนยปลอดภยคมนาคม

จท.

Page 235: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 75

6.4.7 กรณท 7: ภยจากการโจมตดานไซเบอรในภาคการขนสง (Cyber Security)

ประเดนดานความมนคง (Security) ไดยายจากความมนคง ในรปแบบเดม (Traditional Security) สความมนคงในรปแบบใหม (Non-Traditional Security) มากขน โดยเฉพาะความมนคงทาง ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ หรอความมนคงทางไซเบอร (Cyber Security) ซงหมายถง ความมนคงปลอดภยทกอยางทเกยวของ กบคอมพวเตอร และระบบเครอขายทางคอมพวเตอร การโจมตทางไซเบอร เปนการกระท าใดๆ ทใชคอมพวเตอร, เครอขาย หรอระบบ รวมทงอปกรณทเกยวของ ซงตงใจเปนภยคกคาม ขดขวาง หรอท าลายระบบ , ทรพยากร และการท างานของไซเบอรทส าคญ ผลกระทบทตองการของการโจมตทางไซเบอรไมจ าเปนตองจ ากดเพยงระบบคอมพวเตอร และขอมลทเปนเปาหมาย ตวอยางเชน การโจมตตอระบบคอมพวเตอรทตองการลดรอน หรอท าลายระบบของกลมงาน หรอขดความสามารถของระบบการควบคม ซงการโจมตทางไซเบอรอาจจะตองใชพาหะตวกลางในการด าเนนการ รวมทง อปกรณตอเชอมตาง ๆ (Peripheral Devices), เครองสงสญญาณอเลกทรอนกส (Electronic Transmitters), การเขารหส (Embedded Code), หรอ เจาหนาทปฏบตงาน (Operators) กจกรรมหรอผลกระทบของการโจมตอาจจะเกดขนอยางกระจดกระจาย เปนวงกวาง หรอเปนเฉพาะพนททเปนเปาหมาย

1) การเตรยมแผนเพอจดการกบภยทเกดข น หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน กรณ “ภย” จากการโจมตดานไซเบอร ทเกดจาก

มนษย หนวยงานทเกยวของทงหมด จะมแผนปฏบตรวมกนอยางบรณาการรวมกน เพอตอบสนองและตอตานการกอการรายไมใหเกดขนอยางเปนรปธรรม

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม

1) องคกรหรอหนวยงานใหบรการภาคการขนสง 1.1 พฒนากรอบการด าเนนงานเพอปรบปรงความมนคงปลอดภยไซเบอรของหนวยงานระบบ

โครงสรางพนฐานดานการขนสงทส าคญ เพอใหเปนแนวทางและมาตรฐาน ซงครอบคลมทงในระดบนโยบาย การจดการองคกร และเทคโนโลย เพอบรหารความเสยงไซเบอร ทมผลกระทบกบองคกรหรอหนวยงานไดอยางเหมาะสม ภายใตนโยบายความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต ทมคณะกรรมการความมนคงปลอดภยไซเบอรแหงชาต (National Cyber Security Committee : NCSC) เปนผก าหนด

1.2 บรณาการแผนการในทกภาคสวนทเกยวของกบความมนคงทางไซเบอร ไดแก ศนยปฏบตการความมนคงปลอดภยทางไซเบอร (Cyber Security Operation Center : CSOC) กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, ศนยปฏบตการไซเบอรกลาโหม (Cyber Operations Center) กระทรวงกลาโหม, หนวยงานดานไซเบอรของเหลาทพ และส านกงานต ารวจแหงชาต (Cyber Command), ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC) รวมทงหนวยงานดานความปลอดภยของกระทรวงคมนาคม

Page 236: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 76 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.3 พฒนาบคลากรดานความมนคงทางไซเบอรของหนวยงาน เพอรองรบการปฏบตงานความมงคงปลอดภยดานไซเบอร ทสงผลกระทบตอความมนคงของระบบการขนสงของหนวยงาน พรอมทงจดใหมบคคลากรทเพยงพอในการรองรบสถานการณภยคกคามทเกดขนอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ สรางความตระหนกรในเรองภยคกคามดานไซเบอร (Culture of Awareness on Cyber Security) ใหกบองคกรหรอหนวยงานทงหมด

1.4 จดท ามาตรฐาน และแนวทางการปฏบต (Standard and Procedure) เพอปองกนภยคกคามดานไซเบอรขององคกร/หนวยงาน การตอบสนองตอภยทเกดขน และการฟนฟสภาพของระบบอยางเปนระบบ อนไดแก การระบ ( Identify) ทรพยากรและกจกรรมงานส าคญ เพอบรหารจดการความเสยงดานความมนคงปลอดภยไซเบอรทมตอระบบ ทรพยสน ขอมล และขดความสามารถ รวมถงจดท าและด าเนนกจกรรมเพอตรวจหาเหตการณดานความมนคงปลอดภยไซเบอรทอาจเกดขน ครอบคลมถงกระบวนการเฝาระวงหรอตรวจตดตามตอเนอง

1.5 มการซอมแผนเปนไปตามภยทอาจเกดขนอยอยางเหมาะสมกบทกหนวยงานทเกยวของ ไดแก การฝกปฏบตตางๆ โดยเฉพาะการฝกซอมแผนเผชญเหตดานไซเบอร (Cyber Incident Action Plan Exercise) กา รฝ ก ซ อมแผนฉ ก เ ฉ น ด า น ไ ซ เบอร ( Cyber Emergency Response Exercise)

1.6 ภยคกคามไซเบอรอาจสงผลตอความปลอดภยของการใหบรการ เชน การควบคมระบบขนสง การหยดระบบตางๆ ท าใหเกดอนตรายกบผโดยสารจากอบตเหตทเกดขนได ดงนนจ าเปนตองเชอมโยงเขากบแผนการรกษาปลอดภยของผโดยสาร แผนการอพยพ หรอแผนทเกยวของ โดยสามารถปฏบตตามแผนปองกนและบรรเทาภยตางๆ และมาตรการรกษาความปลอดภยไดอยางมประสทธภาพ ประสานงานกบหนวยงานดานการพยาบาล/สาธารณะสข ต ารวจ หนวยสนบสนนอนๆ ทส าคญ เพอสนบสนนหากมอบตเหตจากผลการโจมตดานไซเบอร

2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): มแผนเตรยมการกบภยทจะเกดขน มโครงขายการตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงทางไซเบอรตางๆ อยางใกลชด โดยเฉพาะนโยบายและแนวทางการปฏบตดานความมนคงทางไซเบอรขององคกรหรอหนวยงานใหบรการดานการขนสง

3) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.): มแผนปองกนและบรรเทาภย เพอเตรยมความพรอมทจะจดการกบภยทเกดขน

4) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): มเครอขายการตดตอสอสารกบทกหนวยงาน/องคกร ของประเทศ เฝาระวงและกระจายเสยงตอไปสภาคสวนทเกยวของ

Page 237: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 77

5) ศนยปฏบตการความมนคงปลอดภยทางไซเบอร (Cyber Security Operation Center : CSOC) กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร : สงเสรมใหเกดการประสานงานกบหนวยงานในตางประเทศในการเขาถงขอมลของ Cyber Attack สรางกลไกใหเกดความรวมมอประสานงานระหวางภาครฐและหนวยงานทใหบรการเชอมตอเขากบเครอขายอนเทอรเนต (ISP) ในการเขาถงขอมลการจโจมทาง Cyber ทจ าเปน

ระหวางเกดเหต : เมอเกดเหตขน ซงสามารถเกดไดตงแตการเขาถงขอมลบคลากร หรอธรกจ (Business System) การใหท าหรอหยดของระบบควบคม ระบบสญญาณตางๆ (Operational systems) ใหเกดความเสยหายขน

1) องคกรหรอหนวยงานใหบรการภาคการขนสง : ด าเนนการตามขนตอนการตอบสนองตอเหตการณดานความมนคงปลอดภยไซเบอรทตรวจพบ ใหเปนไปตามแนวทางการปฏบตทไดวางแผนไว ประสานงานกบหนวยงานความมนคงไซเบอรในองคกรตางๆ ทเกยวของ รวมทงด าเนนการใหเปนไปตามแผนปองกนและบรรเทาภยในดานอนๆ ทเกยวของหากเกดขน

2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ด าเนนการปฏบตงานใหเปนไปตามแผนทไดบรณาการไวกบองคกรหรอหนวยงานใหบรการภาคการขนสง รวมทงตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ ทเกยวของ และคอยก ากบดแล

3) ศนยปลอดภยคมนาคม : รบขาวและกระจายขาวไปสหนวยงานดานความมนคง และหนวยงานสนบสนนในกรณเกดเหตการณทเปนผลจากการโจมตทางไซเบอรอยางใกลชด

4) ศนยปฏบตการความมนคงปลอดภยทางไซเบอร (Cyber Security Operation Center : CSOC) กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และหนวยงานดานไซเบอรของกระทรวงกลาโหม : ด าเนนการตามขนตอนเพอตดตามการโจมตทเกดขน และตอบสนองตอเหตการณทเกดขนเพอลดผลกระทบตอการโจมต รวมทงจดชดเตรยมพรอมเผชญเหตฉกเฉนดานไซเบอร (Cyber Emergency Response Teams : CERT) เปนหนวยปฏบตการในการใหความชวยเหลอรวมกบเจาหนาทขององคกรหรอหนวยงานในการใหบรการดานการขนสง

5) หนวยงานสนบสนนอนๆ : ใหการสนบสนนตามแผนปองกนและบรรเทาภยในดานอนๆทเกยวของ

หลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลงหรอวธการเสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป 1) องคกรหรอหนวยงานใหบรการภาคการขนสง

1.1 ด าเนนกจกรรมตามแผนงานเพอรองรบการด าเนนงานตอเนอง รวมถงแผนการกคนทงดานขดความสามารถและบรการใหไดตามทก าหนด

Page 238: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 78 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.2 ทบทวนและประเมนแนวทางการปฏบตดานความปลอดภยทางไซเบอร จดท าหรอปรบปรงแผนงานดานความมนคงปลอดภยไซเบอร โดยใชเหตการณทเกดขนเปนกรณศกษา โดยจดใหมล าดบขนตอนสอดคลองตามกระบวนการบรหารความเสยงทเกดขน

1.3 ด าเนนการตามขนตอนการปฏบตหลงเกดเหตในกรณเกดเหตการณอนทเกยวของ 2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน บรณาการปรบปรงแผนเฝาระวง

และเตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.12

Page 239: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 79

รปท 6.12 ผงการปฏบตงาน กรณภยจากการโจมตดานไซเบอรในภาคการขนสง

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

การโจมตดานไซเบอร

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การบรณาการแผนงานความมนคงทางไซเบอร

การเตรยมความพรอมในดานตางๆ

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

แผนงานความมนคงทางไซเบอรของหนวยงานทเกยวของ

นโยบายความมนคงทางไซเบอรแหงชาต

การพฒนาบคคลากร

การสรางความตะหนกรในหนวยงาน

มาตรฐานและแนวทางการปฏบต

การระบความเสยงของภยคกคาม

การเฝาระวงอยางอยางตอเนอง

กฎหมายดานไซเบอรทเกยวของ

การสงการ

Security staff

Ambulance

ต ารวจ

ICT

คมนาคม

เจาหนาทภายใน

ผพบเหน/ประสบภยทเปนผลเกดจากการโจมตดานไซเบอร

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

กลาโหม

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

สตช. สาธารสข

สนบสนนเจาหนาทตามภยคกคามทเกดขน ภยตามเหตการณ

เรยนรจากภย

แผนการกคนทงดานขดความสามารถและบรการใหไดตามทก าหนด

ฟนสภาพการซอมสรางในกรณเกดเหตการณอนรวม

ทบทวนและประเมนแนวทางการปฏบตดานความปลอดภยทางไซเบอร

หนวยทเกยวของ

2) ผงการปฏบต

ศปภ. (1356)

Page 240: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 80 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

6.4.8 กรณท 8: แผนเตรยมความพรอมดานการอพยพคนไทยจากตางประเทศ (กระทรวงการตางประเทศ)

การอพยพคนไทยจากตางประเทศ ในกรณเกดเหตการณฉกเฉนทอาจจะกอใหเกดอนตรายแกชวตและทรพยสน ของคนไทยทอยอาศยในตางประเทศ ซงกระทรวงการตางประเทศจะเปนหนวยงานหลกในการด าเนนการ และรองขอมายงกระทรวงคมนาคม เพอสนบสนนการอพยพคนไทย โดยการอพยพอาจจะเปนไดสามทาง คอ ทางบก ทางน า และทางอากาศ ขนอยกบสถานการณฉกเฉนทเกดขนในประเทศนนๆ ดงนน หนวยงานทเกยวของในกระทรวงคมนาคม ตองเตรยมความพรอม ซงสามารถปฏบตงานไดทนทเมอมการรองขอมายงกระทรวงคมนาคม

1) แผนเตรยมความพรอมดานการอพยพคนไทยจากตางประเทศ (กระทรวงการตางประเทศ)

1.1 ปรบปรงทะเบยนรายชอ ทอย พรอมหมายเลขโทรศพท อเมล ของคนไทยพรอมครอบครว และบรษทหางรานของคนไทยในเขตความดแลของสถานเอกอครราชทต (สอท.)

1.2 จดท าระเบยบรายชอ ทอย พรอมหมายเลขโทรศพท อเมล ของเจาหนาท สอท. และเจาหนาททองถน แลวเวยนแจงใหคนไทยในความดแลทราบ

1.3 จดท าทะเบยนรายชอ ทอย พรอมหมายเลขโทรศพท อเมล ของหนวยงานทองถนทเกยวของ พรอมระบหวหนาหนวยงานและ เจาหนาทประสานงาน อาท กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงกลาโหม กระทรวงความมนคงสาธารณะ ทาอากาศยาน สายการบน องคการขนสง องคการบรรเทาทกขตางๆ ฯลฯ

1.4 จดท าทะเบยนรายชอ ทอย พรอมหมายเลขโทรศพท อเมล ของคณะทตานทตมตรประเทศและองคการระหวางประเทศทเกยวของ

1.5 จดท าทะเบยนรายชอ ทอย พรอมหมายเลขโทรศพท อเมล ของหนวยงานทเกยวของในประเทศไทย และเจาหนาทประสานงานของกระทรวงการตางประเทศ (กต.)

1.6 จดท าทะเบยนทรพยสน ครภณฑ เอกสารราชการ และอปกรณสอสาร โดยจดล าดบความส าคญ แยกประเภทวาสงใดจะเกบรกษาไวท สอท. และจ าเปนตองขนยายไปดวยกรณเกดเหตฉกเฉน เพอสะดวกตอการจดเกบและการขนยายเรงดวน

1.7 ตรวจสอบสภาพอาคารทท าการ สอท. และท าเนยบเอกอครราชทต และปรบปรงเพอเสรมมาตรการรกษาความปลอดภย เชน ปรบปรงรวหรอก าแพง ประตเขา-ออก ตดตงโทรทศนวงจรปด และเพมไฟฟาสวางบรเวณโดยรอบอาคาร เปนตน

2) หนาทของสถานเอกอครราชทต และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (ในแตละต าแหนง)

ออท. ท าหนาท ก าหนดนโยบายและแผนปฏบตการ ประสานงานและหาขาวระดบสงควบคมก ากบดแลรบผดชอบแผนปฏบตการในฐานะหวหนาส านกงาน

อท. ท าหนาท ชวยควบคมก ากบดแลและรบผดชอบในฐานะรองหวหนาส านกงาน

Page 241: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 81

องคกรปกครองสวนทองถน, สถานเอกอครราชทต, ขาราชการ สอท. โดย ออท. จะมอบหมายหนาทใหขาราชการไทย โดยแบงหนาทความรบผดชอบและใหประสานขอมลซงกนและกนตามหนาท ดงตอไปน

1. ตดตามขาวสถานการณ ประสานงาน ประมวลขาว ประสานกระทรวงฯ หนวยงานทองถนและคณะทต

2. ควบคมดแลใหเปนไปตามมาตรการรกษาความปลอดภย สถานททรพยสนและเอกสารของราชการ รวมทงการรกษาความปลอดภยบคคล

3. เตรยมเอกสารเกยวกบเอกสารการเดนทาง และหนงสอตดตอประสานงานกบหนวยงานทองถนทเกยวของ

4. เตรยมการส ารองงบประมาณ สงของเครองใช อปกรณสอสาร ยานพาหนะใหพรอมใชงานไดทนท รวมทง เครองอปโภค บรโภค ยารกษาโรค ใหเพยงพอในกรณเกดเหตฉกเฉน โดยประมาณปรมาณการส ารองเปนชวงระยะเวลา เชน 10 วน 20 วน หรอ 30 วน

5. ประสานงาน ต ารวจ และกระทรวงมนคงสาธารณะตลอดเวลา เพอการตดตอขอก าลงคมครองสถานทกรณจ าเปน

6. ปฏบตหนาทอนๆ ตามท ออท. มอบหมาย

เจาหนาททองถน 1. ชวยประสานต ารวจ หนวยงานทองถนและหนวยงานอนๆทเกยวของ 2. ระมดระวง ดแล และรกษาความปลอดภย ทงทท าการ สอท. และท าเนยบ ออท. 3. เพมความเขมงวดบคคลภายนอกทมาตดตอราชการหรออนๆ กบ สอท. 4. ตรวจสอบสภาพของอปกรณสอสารและยานพาหนะ ใหอยในสภาพพรอมใชงาน 5. ปฏบตหนาทอนๆ ตามท สอท. มอบหมาย

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม

1. การรกษาความปลอดภยสถานท ออท. มอบหมาย ขรก. ท าหนาทควบคมดแลสถานท ทงอาคารทท าการและท าเนยบโดย

ส ารวจสภาพอาคารทท าการ ท าเนยบ บรเวณโดยรอบและสภาพแวดลอมภายนอก วามความมนคงปลอดภยเพยงพอหรอไม หากจ าเปนตองปรบปรง กใหด าเนนการตามความเหมาะสม จดหาอปกรณเพอเพมประสทธภาพการรกษาความปลอดภย เชน ปรบปรงรวหรอก าแพงและประตทางเขา-ออก ของทท าการ เพมไฟฟาสวางโดยรอบบรเวณอาคาร ตดตงโทรทศนวงจรปด ปดลอกประตทางเขา-ออก ตลอดเวลา จดเวรยามดแลและท ารายงานสถานการณตลอด 24

Page 242: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 82 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ชวโมง หากเหนวาอาจเกดสถานการณทเปนภยคมคาม ตองตดตอต ารวจทองถน และกระทรวงความมนคง 2. การรกษาความปลอดภย ทรพยสน ครภณฑ และเอกสารของทางราชการ

ส ารวจบญช ทรพยสน ครภณฑ ของ สอท. และเอกสารราชการ ใหเปนหมวดหม ก าหนดล าดบชนความส าคญของทรพยสน ชนความลบของเอกสาร ก าหนดครภณฑและเอกสารทจ าเปนตองเกบรกษาไวในทซงมนคง ปลอดภยเพยงพอ ทงจากการจารกรรมและภยธรรมชาต เพอไมใหสญหายหรอถกท าลาย ก าหนดครภณฑและเอกสารส าคญยงทตองน าไปดวย กรณทตองอพยพแลวรายงานกระทรวงฯ พรอมแจงหนวยงานทองถนเพอทราบและชวยอารกขาส ารวจปรบปรงสภาพครภณฑสอสารและยานพาหนะ ใหอยในสภาพพรอมและจดหาเพอใหมจ านวนเพยงพอแกการใชงาน 3. การรกษาความปลอดภยบคคล

สงการใหเจาหนาท สอท.ทกคนตดบตรแสดงตนเมออยในพนท สอท. ก าหนดชองทางตดตอเขา -ออก ทท าการ สอท. และท าเนยบ ออท. ส าหรบ

บคคลภายนอกเพยงชองทางเดยว เพอสะดวกตอการรกษาความปลอดภย ปดลอกกญแจประตทางเขา-ออก ตลอดเวลา จดเวรยามดแลและสอบถามวตถประสงคผมาตดตอ และแลกบตรเขา -ออก โดยลง

บนทกไวในสมดรายงานประจ าวน เพอสะดวกแกการตรวจสอบ ในกรณตองสงสย ตองขอตรวจคนบคคลทมาตดตอไดดวย

ระหวางเกดเหต: หนวยงานทรบผดชอบ

แผนปฏบตการ (สถานเอกอครราชทตในตางประเทศ)

1. กรณเกดสถานการณฉกเฉน/การชมนมประทวง/สงคราม/การจลาจล ซงสามารถคาดการณไดลวงหนาก าหนดขนตอนการปฏบตไดดงน 1.1 ตดตามสถานการณขาวสารอยางใกลชดและประเมนสถานการณลวงหนา โดยใชความ

แนบเนยนประสานเครอขายของ สอท. ทกดาน ทงหนวยงานทองถน คณะทตานทต องคการระหวางประเทศทงระดบสงและเจาหนาท แลวรายงานกระทรวงฯ ทราบเปนระยะๆ

1.2 แจงคนไทยและบรษทหางรานไทยในความดแลใหทราบลวงหนา เพอเตรยมความพรอม เตรยมเอกสารเดนทาง เครองยงชพ และอปกรณสอสาร โดยก าหนดใหมผน ากลมคนไทยจ านวนหนงเพอมอบหมายหนาทกระจายขาวสาร และรบผดชอบเปนศนยรวมกลม

1.3 ก าหนดสถานทเปนศนยพกพงของคนไทย โดยอาจใชทท าการ สอท. เพอใชเปนทพกฉกเฉน

Page 243: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 83

1.4 จดเตรยมความพรอมดานงบประมาณ สงของเครองใชจ าเปนเครองอปโภคบรโภค อปกรณสอสาร ยานพาหนะ ใหเพยงพอส าหรบคนไทยและเจาหนาท ในชวงระยะเวลาหนง จนกวาเหตการณจะคลคลายและสงบลง หรอเตรยมพรอมส าหรบการอพยพ

1.5 ประสานงานหนวยงานทองถนทรบผดชอบเปนระยะๆ 2 กรณเกดสถานการณฉกเฉน การกอการรายและภยพบต ซงไมสามารถคาดการณลวงหนาก าหนด

ขนตอนการปฏบตไดดงน 2.1 รายงานกระทรวงฯ และประสานหนวยงานทองถนเทาทจะหาชองทางตดตอได 2.2 ตดตอผน ากลมคนไทย เพอประสานงานใหความชวยเหลอ หากจ าเปนตองเคลอนยาย ให

หาทางรวมตวอยในทปลอดภยตามทไดเตรยมความพรอมไวในขอ 1 และขอ 4.1 3 แผนอพยพคนไทย

3.1 ขนตอนการด าเนนการ ประเมนสถานการณลวงหนา และรายงานกระทรวงฯ เพอรองขอไปยงกระทรวง

คมนาคมหรอกระทรวงกลาโหม เมอเหนวาจ าเปนตองอพยพคนไทยกลบประเทศหรอไปประเทศทสามทปลอดภย

แจงหนวยงานทองถนเรองการปดท าการ สอท. ชวคราว โดยรวบรวมทรพยสนและเอกสารส าคญทไมสามารถน าตดตวไปไดไวในทปลอดภย และจดท าทะเบยน แจงหนวยงานทองถนเพอใหอารกขาสถานทและทรพยสน

ประสานงานหนวยงานทองถน คณะทตานทต องคกรระหวางประเทศ กรณทตองรวมอพยพไปดวยกน

ก าหนดเสนทางอพยพ โดยประสานกบผน ากลมคนไทย ซกซอมความเขาใจเตรยมความพรอมและก าหนดใหเหมาะสมกบจ านวนคนไทยในความดแล และความนาจะเปนใหสอดคลองกบสถานการณทเกดขน วาจะตองอพยพทางเครองบน ทางบก หรอทางเรอ

3.2 กรณอพยพทางเครองบน เปนแนวทางทเหมาะสมและใชเวลานอยทสด มขนตอน ดงน ก าหนดชวงเวลาการอพยพ ซกซอมความเขาใจ และประสานหนวยงานทองถนทา

อากาศยาน บรษทการบน ตลอดเวลาอยางใกลชด เพอส ารองทนงเทยวบนปกต หรอจดเทยวบนพเศษและเตรยมยานพาหนะรบ-สง และจดชดคมครองคนไทยไปสนามบน เพอบนกลบประเทศไทย

3.3 กรณจ าเปนตองอพยพทางบก เนองจากสนามบนไมอยในสภาพใชงานไดหรอเสนทางไปสนามบนไมปลอดภย ก าหนดขนตอนการด าเนนการ ดงน ก าหนดเสนทางอพยพทใกลและปลอดภยทสด และประสานกบประเทศทสามทตองผาน

แดนหรอตองไปอาศยอยชวคราว แลวรายงานกระทรวงฯทราบ เพอประสานใหความชวยเหลอระหวางเสนทางทอพยพ

เตรยมการดานงบประมาณเพอใชระหวางเดนทาง

Page 244: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 84 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตดตอยานพาหนะและเชารถโดยสาร หรอจดหารถโดยสารใหเพยงพอตอจ านวนคนไทยในกรณตองแยกกลมหรอตองทยอยอพยพ ใหจดล าดบความส าคญกอน-หลง

ตดตอหนวยงานทองถนจดรถอารกขา (หากสามารถท าได) เตรยมเสบยง น า และของใชจ าเปนใหเพยงพอ

3.4 กรณทตองอพยพทางเรอ ก าหนดเสนทางอพยพทางเรอ เพอไปประเทศทสามแลวตอไปประเทศไทยหรอพ านก

อาศยชวคราวในประเทศทสามจนกวาสถานการณจะคลคลาย รายงานกระทรวงฯ เพอประสานจดเรอคอยรบผอพยพและประสานงานหนวยงานทองถนประเทศทสาม

จดเตรยมการดานพาหนะรบ-สง ไปทาเรอ โดยจดชดอารกขาคนไทยถงทาเรอ ทมา: เวบไซดสถานเอกอครราชทตประจ ากรงฮานอย

3) แผนปฏบตการของกระทรวงคมนาคม เมอกระทรวงการตางประเทศ รองขอ

เมอสถานเอกอครราชทตรองขอมายงกระทรวงการตางประเทศ เพออพยพคนไทยในตางประเทศกลบมายงประเทศไทยอาจจะรองขอไปยงกระทรวงกลาโหมหรอกระทรวงคมนาคม ท าหนาทสนบสนนยานพาหนะ ในการอพยพคนไทยจากตางประเทศ ซงแสดงขนตอนด าเนนการดงน (รปท 6.13)

รมต. คมนาคม

ศนยมนคงภาคขนสง กองทพบก

รมต. กลาโหม

จท.

สถานเอกอครราชทต

บขส. ทย.

รมต. การตางประเทศ

ขบ.

กพท.

กองทพเรอ กองทพอากาศ

บทด.

รองขอ

Page 245: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 85

รปท 6.13 ผงการอพยพของกระทรวงการตางประเทศรองขอผานกระทรวงคมนาคม

รฐมนตรกระทรวงคมนาคม ท าหนาทประสานงานเมอไดรบการรองขอจากกระทรวงการตางประเทศ ไดสงการไปหนวยงานความมนคงภาคขนสง เพอสนบสนนยานพาหนะ ในการอพยพ อพยพคนไทยจากประเทศเพอนบาน ม 3 กรณ

1) อพยพทางรถ ศนยความมนคงภาคการขนสง ตดตอไปกรมขนสงทางบกใหจดหารถไปรบคนไทยทจะอพยพกลบจากประเทศเพอนบาน ในกรณอพยพทางน าหรอทางอากาศไมได โดยตดตอไป บขส. ขอใหน ารถไปรบคนไทย

2) อพยพทางน า ศนยความมนคงภาคการขนสง ตดตอไปกรมเจาทาใหจดหาเรอไปรบคนไทยทจะอพยพกลบจากประเทศเพอนบาน ในกรณอพยพทางถนนหรอทางอากาศไมได โดยตดตอไปยงกองทพเรอหรอภาคเอกชนทเกยวของเพอขอรบการสนบสนนขอใหน าเรอไปรบคนไทย

3) อพยพทางอากาศ ศนยความมนคงภาคการขนสง ตดตอไปกรมการบนพลเรอนใหหาเครองบนไปรบคนไทยทจะอพยพกลบจากประเทศเพอนบาน ในกรณอพยพทางน าหรอทางบกไมได โดยตดตอไปทบรษทการทาอากาศยานขอใหน าเครองบนไปรบคนไทย

หลงเกดเหต: 1) กระทรวงการตางประเทศ:ใหสถานเอกอครราชทตจดท าแผนอพยพทกประเทศ 2) สถานเอกอครราชทต:เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงท

ดกวา 3) กระทรวงคมนาคม: ใหหนวยงานในสงกดเตรยมความพรอม สนบสนนยานพาหนะ ในการ

อพยพเมอไดรบการรองขอ 4) ศนยความมนคงภาคขนสง:ปรบปรงแกไขจดบกพรองทกขนตอนของการอพยพ ของหนวยงาน

ตางๆ เพอใหด าเนนการไดทนทเมอมการรองรอ

Page 246: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 86 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

Page 247: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 86 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

6.4.9 กรณท 9: ภยจากโรคตดตออบตใหม

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม ภายใตแผนยทธศาสตรเตรยมความพรอม ปองกนและแกไขปญหาโรคตดตออบตใหมแหงชาต

(พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๕๙) ของกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข รวมกบ หนวยงานทเกยวของโดยเฉพาะ กระทรวงคมนาคม จดท าแผนปฏบตการและการด าเนนการ เพอเตรยมความพรอมในการปองกนและแกไขปญหาโรคตดตออบตใหมใหครอบคลมทกโรคอยางตอเนอง

จากสถานการณของโรคตดตออบตใหมเปนเรองใหมทบางหนวยงานอาจยงมไดเตรยมการหรอมความพรอมในการเผชญเหตเมอเกดโรคตดตอขน หนวยงานทเกยวของจงสมควรจดใหมการฝกอบรมบคลากร เพอใหมความรในการเตรยมการปองกน และเผชญเหตฉกเฉน ตามภารกจของหนวยงานใหไดอยางมประสทธภาพและปลอดภย นอกจากนสถานการณของโรคดงกลาวยงอาจมการเปลยนแปลงลกษณะคณสมบตในการตดตอของโรคแตกตางไปจากเหตการณทเคยเกดขน เชน โรคระบาดไขหวดใหญ การตดเชอไวรสอโบลาและโคโรนา โรคซารส และไวรสเมอรส -โคอ เปนตน ดงนน หนวยงานจะตองมการตดตามสถานการณโรคตดตอของโลก เพอด าเนนการทบทวนปรบปรงแผนปฏบตการปองกนและมาตรการแกไขปญหาโรคตดตอใหเหมาะสมและทนสมยในการเตรยมความพรอมเผชญเหตการณทกสถานการณตอไปได

ในการน กระทรวงคมนาคมไดมอบหมายใหส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) ด าเนนการรวบรวมกจกรรม/แผนงาน/โครงการตามภารกจของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม รวม 14 หนวยงาน ประกอบดวย กรมการขนสงทางบก , กรมทาอากาศยาน, กรมทางหลวง, การรถไฟแหงประเทศไทย, บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด, องคการขนสงมวลชนกรงเทพ, การทางพเศษแหงประเทศไทย , การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย , บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน), บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน), บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด , บรษท ขนสง จ ากด, การทาเรอแหงประเทศไทย, และสถาบนการบนพลเรอน ซงมภารกจทเกยวของเปนไปตามยทธศาสตรดานพฒนาระบบบรหารจดการเชงบรณาการและเตรยมความพรอมตอบโตภาวะฉกเฉน ซงมความสอดคลองในงานโครงการฯ นดวย

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม

วสยทศน; “ประเทศไทยสามารถปองกน ควบคมโรคตดตออบตใหมไดอยางมประสทธภาพมมาตรฐาน เปนทยอมรบของนานาชาต โดยมศกยภาพและความพรอมของระบบบรหารจดการ บคลากรและการจดการองคความร”

วตถประสงค; • ประเทศไทยสามารถลดการปวย การตาย และลดผลกระทบทางเศรษฐกจ สงคมและ

สงแวดลอม อนเนองมาจากการระบาดของโรคตดตออบตใหม

Page 248: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 87

• เพอเตรยมความพรอม ปองกน และแกไขปญหาโรคตดตออบต ใหม ไดอยางมประสทธภาพและมมาตรฐานเปนทยอมรบของนานาชาต อยางตอเนอง

• เพอพฒนาระบบบรหารจดการเชงบรณาการและเตรยมความพรอมตอบโตภาวะฉกเฉนเพอใชเปนแนวทางใหหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม ปฏบตการในสภาวะการเตรยมความพรอม เพอปองกนหรอมมาตรการในการเผชญเหตและการแกไขฟนฟสถานการณใหกลบสสภาพปกต โดยมใหเกดการหยดชะงกของระบบบรการการขนสงคมนาคมของประเทศ

เปาหมาย; • ประเทศไทยมความรวมมอทงภาคสขภาพ คน สตว สตวปา และสงแวดลอม และม

ศกยภาพในการเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคตดตออบตใหมแบบบรณาการ • ประเทศไทยมการจดการความรดานโรคตดตออบตใหม อยางบรณาการ และสงเสรม

การวจยพฒนา • ประเทศไทยมระบบบรหารจดการ และมความพรอมในการตอบโตภาวะฉกเฉนดาน

โรคตดตออบตใหมอยางมประสทธภาพ • ประชาชนมความร ความเขาใจทถกตอง ในการปองกนโรค และมความเชอมนตอการ

แกไขปญหาโรคตดตออบตใหมของประเทศ • มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคงและดานสาธารณภย ทงกอนเกดเหต

(ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟสถานการณใหกลบสสภาพปกต) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและขนตอน

ยทธศาสตร; ยทธศาสตรท 1 พฒนาระบบเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคภายใตแนวคดสขภาพ

หนงเดยว สรางความรวมมอในดานการเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคตดตออบตใหมแบบ

บรณาการ ภายใตแนวคดสขภาพหนงเดยว (One Health) เพอใหหนวยงานทเกยวของมศกยภาพการเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคตดตออบตใหม อยางมประสทธภาพ ประกอบดวย 5 กลยทธ

กลยทธท 1 เสรมสรางความเขมแขงของการปองกนโรคตดตออบตใหมแบบบรณาการ กลยทธท 2 บรณาการระบบเฝาระวงโรคตดตออบตใหมระหวางภาคคน สตว สตวปา

และสงแวดลอม กลยทธท 3 พฒนาศกยภาพระบบเครอขายทางหองปฏบตการ กลยทธท 4 พฒนาระบบการวนจฉย ดแลรกษาพยาบาล และควบคมโรคตดตออบตใหม กลยทธท 5 เสรมสรางความเขมแขงของการสอบสวน และควบคมโรคเชงบรณาการ

Page 249: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 88 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ยทธศาสตรท 2 พฒนาระบบจดการความร และสงเสรมการวจยพฒนา เพอใหประเทศมการจดการความรเรองโรคตดตออบตใหมแบบบรณาการ และน าความร

ไปใชประโยชนอยางเปนระบบและยงยนโดยสงเสรมการวจยพฒนาเกยวกบโรคตดตออบตใหมอยางเหมาะสม ประกอบดวย 3 กลยทธ

กลยทธท 1 จดการความรอยางเปนระบบ กลยทธท 2 พฒนาองคความรเชงบรณาการและสงเสรมการน าความรสนโยบายและ

การปฏบต กลยทธท 3 พฒนาระบบการสนบสนนงานวจยพฒนา วศวกรรม และการออกแบบ

ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบบรหารจดการเชงบรณาการและเตรยมความพรอมตอบโตภาวะฉกเฉน

เพอใหมระบบบรหารจดการและประสานงานการปองกน และแกไขปญหาการระบาดของโรคตดตออบตใหมทเชอมโยงกบแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553 - 2557 โดยใหหนวยงานทกภาคสวน และประชาชนมความพรอมในการตอบโตภาวะฉกเฉนดานโรคตดตออบตใหม มทรพยากรและการสงก าลงบ ารงเพยงพอตอการแกไขสถานการณโรคระบาดทเกดขน มระบบการสนบสนนปฏบตการ ตอบโตในภาวะฉกเฉนทมประสทธภาพ เพอลดการปวย การตาย และลดผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคม อนเนองมาจากการระบาดของโรคตดตออบตใหม ประกอบดวย 4 กลยทธ

กลยทธท 1 จดระบบการบรหารจดการ การปองกนและแกไขปญหาการระบาดของโรคตดตออบตใหมแบบบรณาการ

กลยทธท 2 พฒนากลไกการประสานความรวมมอกบภาคเครอขาย ทงในประเทศและระหวางประเทศ

กลยทธท 3 เตรยมความพรอมในการตอบโตภาวะฉกเฉนดานโรคตดตออบตใหม กลยทธท 4 พฒนาระบบสนบสนนทรพยากรและการสงก าลงบ ารง

ยทธศาสตรท 4 การสอสาร และประชาสมพนธความเสยงของโรคตดตออบตใหม เพอมกลไกการประสานงาน เผยแพรและประชาสมพนธขอมลขาวสารความเสยง เพอการ

ปองกนควบคมโรคตดตออบตใหมทรวดเรว ถกตอง ทนตอสถานการณ และตอเนองในระดบชาตและนานาชาต เพอใหบคลากรทเกยวของและประชาชน มความรความเขาใจทถกตอง สามารถรกษาพยาบาล ปองกนและควบคมโรคอยางรวดเรวและเหมาะสม สงคมมความเชอมนในประสทธภาพการรบมอกบสถานการณโรคตดตออบตใหม และเพอสรางภาพลกษณทดของประเทศ และความเชอมนของนานาชาตตอประเทศไทย ประกอบดวย 5 กลยทธ

Page 250: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 89

กลยทธท 1 พฒนาโครงสรางและเครอขายดานการสอสารความเสยง ประชาสมพนธในทกภาคสวนและทกระดบ

กลยทธท 2 จดท ายทธศาสตรดานการสอสารความเสยงและการประชาสมพนธของโรคตดตออบตใหม

กลยทธท 3 พฒนาบคลากรดานการสอสารความเสยงและประชาสมพนธ กลยทธท 4 เรงรดการด าเนนงานเชงรกดานการเผยแพร และประชาสมพนธ เพอการ

ปองกนควบคมโรคตดตออบตใหมแกประชาชน เพอการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ

กลยทธท 5 พฒนาประสทธภาพดานการสอสารความเสยงและประชาสมพนธ

3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ หนาทของหนวยฯ และการปฏบตในภาวะฉกเฉน (ในแตละหนวยฯ)

การขบเคลอนแผนยทธศาสตรเตรยมความพรอม ปองกน และแกไขปญหาโรคตดตออบตใหมแหงชาต (พ .ศ . 2556 - 2559) ใชกระบวนการขบเคลอนกฎอนามยระหวางประเทศ พ .ศ . 2548 ยทธศาสตรโรคตดตออบตใหมภมภาคเอเชยแปซฟก และกรอบความรวมมอในปฏญญาสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนกลไกเสรม และสนบสนนการมสวนรวมของภาคเครอขายในภาครฐ รฐวสาหกจ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ทงในสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน รวมทงจดท าแผนประคองกจการ (Business Continuity Plan) เพอเตรยมความพรอมรบมอโรคตดตออบตใหมและภยพบตตางๆ

และกรณภยจากโรคตดตออบตใหม ทเปนภยทางความดานมนคงของชาตเชนกน หนวยงานทเกยวของทงหมดจะตองท าแผนปฏบตอยางบรณาการรวมกน เพอการเฝาระวง ปองกน รกษา และควบคมโรคตดตออบตใหมไมใหเกดขนและสามารถควบคมสถานการณตางๆได (ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.13)

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบ และเตรยมความพรอม

1) ส านกนายกรฐมนตร 1. จดท าแผนปฏบตการเผยแพรประชาสมพนธ ประชาสมพนธสรางความรความเขาใจแก

หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน ทงในภาวะปกตและภาวะวกฤต 2. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความ

รวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร 3. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของ

โรคตดตออบตใหม

Page 251: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 90 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) กระทรวงสาธารณสข 1. สนบสนนการเตรยมความพรอมและฝกซอมแผนรบมอโรคระบาดในระดบชาต และระดบ

ภมภาค 2. น าเสนอขอมลเพอพจารณาการประกาศภาวะโรคระบาด และประกาศเขตตดโรค รวมทง

ระดบความรนแรงของการระบาด 3. ส ารวจ จดหาทรพยากร รวมทงประสานความรวมมอดานการแพทยและการสาธารณสข 4. ปรบปรงขอมลดานสถานพยาบาล บคลากร อปกรณทางการแพทย ใหทนสมยอยเสมอ

รวมทงขอมลพนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพถามความจ าเปน 5. จด เตรยมก าล งคน วสด อปกรณ เครองมอ เครองใช เวชภณ ฑ หองปฏบต การ

สถานพยาบาลใหมความพรอม 6. จดระบบและเครอขายบรการทางการแพทยฉกเฉนทวประเทศ ทมความพรอมชวยเหลอ

ผประสบภย 7. จดบรการรกษาพยาบาล การอนามย การสขาภบาล การปองกนโรค แกผประสบภย 8. จดใหมระบบการเฝาระวงโรคทเขมแขง มชดเคลอนทเรวเพอสอบสวนและควบคมโรคได

ทนท 9. ใหความรแกประชาชนในการปองกนและควบคมโรค และดานการรกษาพยาบาลเบองตน 10. จดระบบเตอนภยการระบาด โดยใชเทคโนโลยการสอสารททนสมย และเชอมโยงขอมลกบ

หนวยงานและเครอขายทเกยวของ 11. รวมส ารวจความเสยหาย และความตองการของผประสบภย 12. รวมฟนฟความเสยหายเบองตน รวมถงการฟนฟสภาพจตใจของผปวย และครอบครวของ

ผปวยและผเสยชวต 13. ประสานความรวมมอกบหนวยงานและองคกรระหวางประเทศ เพอการเตรยมความพรอม

และการรบมอแกไขปญหาโรคตดตออบตใหม สงเสรม สนบสนนการพฒนาบคลากรแกหนวยงานและภาคสวนตางๆ เพอสรางความเขาใจการเตรยมความพรอมตามแผนยทธศาสตร

14. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความรวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร

15. สนบสนนการจดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมรบการระบาดของโรคตดตออบตใหมทวประเทศ

3) กระทรวงเกษตรและสหกรณ 1. จดระบบปศสตวทปลอดโรคแกผ เลยงสตวและผประกอบการ ทงในภาคเกษตร และ

ภาคอตสาหกรรม

Page 252: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 91

2. ปองกนควบคมโรคระบาดสตว 3. ควบคม ตรวจสอบการเคลอนยายสตว และซากสตว 4. จดใหมระบบเตอนภยการระบาดของโรคในสตว 5. จดใหมระบบการท าลายสตว การจดการซากสตว ตลอดจนการคาสตวทมมาตรฐาน 6. พฒนาบคลากร ถายทอดความรใหแกเกษตรกร ผประกอบการ ลกจางในกจการเลยงสตว 7. เตรยมก าลงคน วสด อปกรณ เครองมอ เครองใช เวชภณฑ หองปฏบตการเพอการปองกน

ควบคมและรกษาโรคตดตออบตใหม 8. จดใหมระบบเฝาระวงโรคในสตว 9. จดใหมชดเฉพาะกจเพอควบคมโรค ประจ าการทวทกพนท 10. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความ

รวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร 11. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของ

โรคตดตออบตใหม

4) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

1. เฝาระวง ปองกน ควบคมโรคตดตอในสตวปา และสตวในธรรมชาต 2. พฒนาแหลงทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมใหมความมนคง ยงยน ไมเสยงตอการ

เกดภย 3. ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลกระทบสงแวดลอมจากการตกคางจากปญหาโรคตดตออบต

ใหม 4. ด าเนนการฟนฟและรกษาสงแวดลอมใหมความสมดล เหมาะสมตอการด ารงชวตของ

ประชาชนและสงมชวต 5. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความ

รวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร 6. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของ

โรคตดตออบตใหม

5) กระทรวงมหาดไทย

1. สนบสนนและอ านวยความสะดวกในการเตรยมความพรอม และการฝกซอมแผนรบการระบาดของโรคตดตออบตใหมของประเทศ

2. ประสานงาน สงการ ใหการสนบสนนแกจงหวด หนวยงานทองถน ในการจดหาวสดอปกรณ เครองมอ เครองใช เพอการปองกนและบรรเทาสาธารณภย

3. อ านวยการ ก ากบ ดแล ชวยเหลอผประสบภยในดานเครองอปโภค บรโภค สวสดการอนๆ ใหทวถง รวดเรว ทนตอเหตการณ

Page 253: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 92 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

4. ด าเนนการอพยพ จดหาแหลงพกพงชวคราวส าหรบประชาชนทประสบสาธารณภย 5. ประกาศภยพบต ใหความชวยเหลอผประสบภยตามระเบยบกระทรวงการคลงฯ 6. รกษาความสงบเรยบรอย คมครองความปลอดภย ปองกนและระงบการแตกตน เสยขวญของ

ประชาชน 7. สงเคราะหผประสบภย ประสานการสนบสนนจากองคกรการกศล และภาคเอกชน 8. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความ

รวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร 9. สนบสนนการจดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการ

ระบาดของโรคตดตออบตใหมทวประเทศ

6) สภากาชาดไทย

1. จดหาและเตรยมโลหต ยา เวชภณฑ วสดอปกรณตางๆ ตลอดจนเครองอปโภคบรโภค เพอใชบรรเทาทกข และสงเคราะหผประสบภย

2. ฝกอบรมเจาหนาท สมาชกสภากาชาดไทย อาสากาชาด เหลากาชาดจงหวด รวมทงประชาชน เพอเตรยมพรอมรบภยพบต โดยใหความรเกยวกบการปฐมพยาบาลและการสาธารณสข เพอใหสามารถชวยเหลอตนเอง และผอนไดเมอประสบภย

3. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความรวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตรฯ

4. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของโรคตดตออบตใหม

7) กระทรวงกลาโหม

1. อ านวยการ ประสานงาน สงการ ก ากบดแลการปฏบตของสวนราชการกระทรวงกลาโหม ในการชวยเหลอผประสบภยพบต รวมทงการแกไขปญหาเฉพาะหนา การฟนฟบรณะความเสยหาย ทงในสวนกลาง สวนภมภาค ใหเปนไปอยางรวดเรว มเอกภาพและประสทธภาพ (รวมทงสนบสนนหนวยงานราชการทเกยวของในการแกไขปญหาเฉพาะหนา)

2. ใหความชวยเหลอผประสบภยพบต ตามระเบยบกระทรวงการคลงฯ 3. อ านวยการ ด าเนนการใหมการประชาสมพนธ โดยใช เครองมอของสวนราชการใน

กระทรวงกลาโหม หรอผานสอมวลชนอนๆ เพอเตอนภย รายงานสถานการณของเหตการณตางๆ ทเกดขน รวมทงใหค าแนะน า ในการปฏบตแกผประสบภยพบต

4. สนบสนน อ านวยความสะดวกในการเตรยมความพรอมและการฝกซอมแผนรบการระบาดของโรคตดตออบตใหมทวประเทศ

5. สนบสนนทางดานการแพทยและอนๆ ตามทไดรบการรองขอ

Page 254: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 93

6. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความรวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร

7. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของโรคตดตออบตใหม

8) กระทรวงการตางประเทศ

1. ประสานหนวยงาน องคการระหวางประเทศ เพอสนบสนนในการเจรจาการคาระหวางประเทศ

2. ประชาสมพนธเกยวกบการคดกรองผเดนทางระหวางประเทศ ณ ทาอากาศยาน หรอจดผานแดนระหวางประเทศ

3. สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในการปองกน ควบคม และรกษาสทธประโยชนของประเทศไทย

4. สรางความเขาใจทถกตองตอนานาประเทศเกยวกบสถานการณโรคในประเทศไทย 5. รวมจดท า ประสาน และขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ โดยความ

รวมมอของหนวยงานทกภาคสวน เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร 6. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของ

โรคตดตออบตใหม

9) กระทรวงคมนาคม

1. ใหความรเกยวกบโรคตดตออบตใหม รวมทงวธการปองกนและควบคมการแพรระบาดของโรคใหแกบคลากรทเกยวของกบการใหบรการขนสงสาธารณะ

2. ด าเนนการปองกนและควบคมพนทและยานพาหนะ มใหเปนแหลงแพรเชอโรค รวมถงการจดพนทเฉพาะส าหรบการคดกรองและแยกผปวย เพอรองรบระบบการดแลรกษาทางการแพทยและสาธารณสขตอไป

3. ก าหนดมาตรการทเหมาะสมเพอปองกนการแพรระบาดของโรคตดตออบตใหม ในการใชบรการ ในระบบขนสงสาธารณะทปลอดภย

4. ประชาสมพนธใหความรแกผใชบรการในระบบขนสงสาธารณะเกยวกบโรคตดตออบตใหม รวมถงค าแนะน าการใชบรการขนสงสาธารณะทปลอดภย

5. จดท าแผนประคองกจการภายในองคกร เพอเตรยมความพรอมส าหรบการระบาดของโรคตดตออบตใหม

6. สนบสนนยานพาหนะและพนกงานประจ ายานพาหนะ เพอใชในการเคลอนยายผตองสงสยหรอผปวย

7. จดอ านวยความสะดวกการเดนทางในเสนทางและยานพาหนะใหแกเจาหนาทปฏบตการในเสนทางความรบผดชอบ

Page 255: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 94 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

8. ใหความรวมมอและสนบสนนการขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการทเกยวของ รวมทงการฝกซอมการปฏบต เพอใหบรรลวตถประสงคของแผนยทธศาสตร

10) ภาคเอกชน องคกรเอกชน สมาคมและมลนธอนๆ ทเกยวของ และภาคประชาชน

1. ใหการสนบสนนชวยเหลอ และใหความรวมมอในการปฏบตงานของหนวยงานภาครฐ 2. ใหความรวมมอในเครอขายการปฏบตงาน และการสอสารประชาสมพนธ เผยแพรความร

สรางความรวมมอในหมประชาชนและประชาสงคม เพอการเฝาระวง ปองกน และควบคมโรคตดตออบตใหม

ระหวางเกดเหต : เพอยบยงไมใหโรคเกดการระบาดหรอแพรกระจาย ประชาชนทกคนตองใหความรวมมอ

ในการตรวจเชค หนวยงานทมความเกยวของรวมประสานงานเพอปองกนการตดเชอ โดยแผนปฏบตการทวไป

1) ประชาชน เฝาตดตามขาวสารอยางใกลชด พรอมปฏบตตามค าแนะน าจากผเชยวชาญทออกมาใหขอมลอยางจรงจง รวมไปถงหนวยงานภาคเอกชน/บรษท/หรอกลมของอตสาหกรรมโรงงาน ท าการตรวจเชคและเฝาระวงพรอมประกาศวธการปฏบตตนใหแกพนกงานในความดแล

2) จดระบบเตอนภย/ใหขอมลขาวสาร/วธการปฏบตเกยวกบโรคทเกดขน โดยใชเทคโนโลยการสอสารททนสมย และเชอมโยงขอมลกบหนวยงานและเครอขายทเกยวของ

3) ในดานการอพยพผตองสงสยหรอผปวย ประเมนสถานการณลวงหนา และรายงานกระทรวงฯ เพอรองขอไปยงกระทรวงคมนาคม

หรอกระทรวงกลาโหม เมอเหนวาจ าเปนตองอพยพ ใหทกหนวยงานทเกยวของทสมเสยงตอการน าพาของโรค เชน ทาอากาศยานตางๆ การ

ขนสงทางเรอ และการขนสงทางบกโดยเฉพาะดานชายแดนตางๆ เปนตน จดหาอปกรณตรวจเชค และ/หรอมเจาหนาทเฉพาะดานเขามาตรวจสอบดแลอยางใกลชด

จดท าทะเบยนประวตผตองสงสยหรอผปวยในชวงเฝาระวงใหครอบคลม ก าหนดเสนทางอพยพ โดยประสานกบผน ากลมคนไทย ซกซอมความเขาใจเตรยมความ

พรอมและก าหนดใหเหมาะสมกบจ านวนคนไทยในความดแล และความนาจะเปนใหสอดคลองกบสถานการณทเกดขน วาจะตองอพยพทางเครองบน ทางบก หรอทางเรอ

ก าหนดเสนทางอพยพทใกลและปลอดภยทสด และประสานกบประเทศทสามทตองผานแดนหรอตองไปอาศยอยชวคราว แลวรายงานกระทรวงฯทราบ เพอประสานใหความชวยเหลอระหวางเสนทางทอพยพ

เตรยมการดานงบประมาณเพอใชระหวางเดนทาง ตดตอยานพาหนะและเชายานพาหนะ ใหเพยงพอตอจ านวน และจดล าดบ

ความส าคญกอน-หลง เตรยมเสบยง น า และของใชจ าเปนใหเพยงพอ และจดหาพนทใหเฉพาะ

Page 256: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 95

จ ากดพนทของกลมผตองสงสยหรอผปวยเหลาน จนกวาจะแนใจวาปลอดภย 4) สนบสนนเจาหนาทเขาควบคมโรค พรอมกบจดหาและเตรยมโลหต ยา เวชภณฑ วสดอปกรณ

ตางๆ ตลอดจนเครองอปโภคบรโภค เพอใชบรรเทาทกข และสงเคราะหผประสบภย 5) ตดตามสถานการณขาวสารอยางใกลชดและตอเนองและประเมนสถานการณลวงหนาทกดาน

ประสานงานไปสหนวยงานทกภาคสวน ทงหนวยงานภาครฐและเอกชน คณะทตานทต องคการระหวางประเทศ ทงระดบสงและเจาหนาท แลวรายงานไปถงกระทรวงฯ ทราบเปนระยะๆ

หลงเกดเหต: เรยนรโรคอบตใหมทเกดขนในเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาวธการการแกไขในรปแบบอนๆ เพอเฝาระวงตอไป

1) เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ โดยระดมหนวยงานทเกยวของ ชวยกนจดท าแผนขนมาใหมใหดกวาเดม เชน เขมงวดการตรวจสอบเชคผโดยสาร มเครองมออปกรณตรวจสอบททนสมย ประชาสมพนธประสภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของทมลกษณะสมเสยงทจะเกดโรคอบตใหมลกษณะตางๆขน ใหเกดความตระหนกรวม

2) บรรเทาทกขแกผปวย เยยวยา ใหคารกษาพยาบาล ตามความเหมาะสม 3) ตดตามอาการผปวย ภายหลงจากทไดรบการยนยนความปลอดภยแลว เพอเฝาระวงการแพร

ระบาดขนอก อยางตอเนอง

Page 257: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 96 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ผงการปฏบต

รปท 6.13 ผงการปฏบตงาน กรณเกดโรคตดตออบตใหม

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

โรคตดตออบตใหม

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การปองกนและลดผลกระทบ และการเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

ผตองสงสย/ผปวย

เรยนรจากภย

เขมงวดการตรวจสอบเชค สนบสนนเครองมอชวย ตดตามผทเคยปวยอยางตอเนอง

คนควาเพอหาวธปองกนอนๆ มการเตรยมแผนใหดกวาเดม

ประชาชนเฝาระวง ตดตามขาวสาร

สาธารสขและหนวยงานทางการแพทยตางๆ

ขบ.

ทล.

ขสมก.

ทอท.

บกท.

ทย.

รฟฟท.

กทพ.

รฟม.

บวท.

รฟท.

บขส.

สบพ.

กทท.

หนวยงานทเกยวของ

กระทรวงคมนาคม

การอบรม/ใหความร/เผยแพรประชาสมพนธ

เกยวกบโรคตดตออบตใหม

การจดท าแผนระดบหนวยงาน/การฝกซอมแผนเตรยมความพรอม ปองกน

โรคตดตออบตใหม

การจดการสถานทอปกรณ/เครองมอ

ประสานงาน/สอสาร/ใหความร

กระทรวงคมนาคม

สนบสนนการอพยพผปวย

จ ากดพนทผปวย

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

บรรเทาทกข

ตรวจเชคผโดยสารเขา-ออก

ประชาสมพนธ/ใหขอมลขาวสาร/แจงประกาศ เกบประวต

Page 258: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 97

6.4.10 กรณท 10: ภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย แลวน าไปกอการราย

1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมของหนวยความมนคงฯ ทเหมาะสม

การปองกน/ลดผลกระทบ

• บรษทผประกอบการทท างานเกยวของกบรถบรรทกสนคาหรอวตถอนตรายทกแหง ควรมการตดตงระบบควบคมรถ เชน ตดตงระบบ GPS และ IVU (In-Vehicle Unit) ซงจะสามารถตรวจสอบไดทงต าแหนงและความเรวของรถ (ตวควบคมสามารถจ ากดความเรวนได)

• มศนยตรวจสอบ/ควบคมและสงการ ตลอด 24 ชวโมง เพอตรวจสอบการท างานผผขบข สามารถตรวจสอบพฤตกรรมการขบข ซงจะมกลองตดรอบตวรถ 4 จด และสองมาทคนขบอก 1 จด สญญาณจะดงขนและจะแสดงผลไปยงศนยสงการเมอเกดสงปกตขน เชน วงออกนอกเสนทาง เบรคกระชนชดอยางกะทนหน และใชความเรวมากเกดไป เปนตน

• วางแผนเสนทางการขนสงวตถอนตราย โดยไมควรวงผานเขตแหลงน าดบในประเทศ เขตชมนมชน และจดทเสยงตอการกอความไมสงบ

• ประสานงานกบกรมการขนสงทางบก เพอขนทะเบยนรถบรรทกประกอบการประเภทดงกลาวทกคน และจดใหมขอก าหนดดานความปลอดภยและความมนคงในการควบคมทตวรถได และการบรหารจดการทเปนมาตรฐานของแตละบรษท

• ใหกรมการขนสงทางบกสามารถตรวจขอมลการบรหารจดการดานความปลอดภยและความมนคงของแตละบรษทได ซงอาจจะใชโครงขายของเทคโนโลย หรออปกรณทสามารถเขาใชระบบได รวมกนกบบรษทผประกอบการเหลาน

• ในเขตชายแดนควรตองมการควบคมทมากขนกวาจดอนๆ ดานศลกากรทกดานควรตองมเครองเอกซเรยทเปนมาตรฐานสากล

• ใหความร ประสานงาน และอบรมเพมเตมแกเจาหนาทของรฐอยางใกลชด และประสานงานกบภาคเอกชน เพอเพมขดความสามารถในการปองกน โดยสรปตองท าแผนไปสทกภาคสวน และจ าเปนตองบงคบใหรวมกลมกนใหได

• ก าหนดขนตอนการประสานงานทชดเจนกบหนวยงานดานความมนคง รวมถงส านกงานสภาความมนคงแหงชาต ศนยปฏบตการตอตานการกอการรายสากล และส านกงานต ารวจแหงชาต

2) จดท าแผนปองกนและเตรยมพรอม วสยทศน: “ภาคการขนสงรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย มความปลอดภยและมนคงในระดบ

มาตรฐานสากล”

Page 259: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 98 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

วตถประสงค;

• เพอจดท าแผนตอบสนองและจดการภยความมนคง ใหเจาหนาท ผปฏบตงาน หรออาสาสมครทราบขนตอน การประสานงานกน และการปฏบตเมอเกดภย

• เพอจดท าแผนปองกน เตรยมความพรอม ลดผลกระทบ ในระบบโครงขายภาคการขนสงของรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย สามารถตรวจสอบได และสามารถควบคมไดในระยะไกล

• เพอจดท าแผนการฟนกลบคนมาอยางรวดเรวของภาคการขนสง ไมใหเกดผลกระทบในระบบทนานเกนไป หลงจากการถกโจมตจากภยคกคามซงจะชวยลดผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคม และการบรหารจดการของรฐ

เปาหมาย

• ปองกนและยบยงภยคกคามทเกดจากการใชรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย เปนอาวธ

• มแผนเตรยมพรอมในทกสภาวะดานความมนคง ทงกอนเกดเหต (ปองกน เตรยมพรอม ลดผลกระทบ) ระหวางเกดเหต (เผชญเหต) และหลงเกดเหต (ฟนฟ ซอมสราง) รวมไปถงผงการตดตอทเปนระบบและขนตอน

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 1 ด าเนนการแผนงานดานความมนคงทมความยดหยนและมประสทธภาพโดย

อาศยหลกการบรหารความเสยง และลดผลกระทบทเกดขนจากภยคกคาม รวมไปถงการปรบปรงประสทธภาพของเครอขายการขนสงทกรปแบบ

มาตรการท 1 ทบทวนนโยบายและแผนความมนคงทมอยของกรมการขนสงทางบก มาตรการท 2 จดท ามาตรฐานในการประเมนความเสยงและแนวทางลดความเสยง

โดยการผสานความรวมมอของผมสวนไดสวนเสยทงภาครฐและเอกชน ในการปรบปรงระบบการประเมนความเสยง ระบถงภยคกคามและผลทตามมา ซงเกยวของกบองคประกอบทส าคญของการขนสงทางถนน น ามารวบรวมปรบปรง ลดความซ าซอนและเพมประสทธภาพในการท างานใหดยงขน

มาตรการท 3 จดท ารายการด าเนนการดานความมนคง โดยท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยในดานการขนสง ทงภาครฐและเอกชน ในการระบและจดท ารายการตรวจวดการด าเนนงานรกษาความมนคง พฒนาคมอตรวจวดมาตรการปองกนในการขนสง

มาตรการท 4 จดท าคมอการประเมนตนเองดานการรกษาความปลอดภยและความมนคง

Page 260: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 99

ยทธศาสตรท 2 เพมความระมดระวง การบรหารจดการ การควบคม น าไปสการออกกฎระเบยบและบงคบใชตอไป

มาตรการท 1 ฝกอบรมและสรางความตระหนก และบงคบใชกฎหมายใหมากขน เพมความระมดระวง การบรหารจดการ การควบคม โดยท างานรวมกนระหวางหนวยงานวชาการ หนวยงานภาครฐและหนวยงานสวนทองถนในการจดอบรมใหความรเพอสรางความตระหนกในดานการปฏบตตามกฎหมาย เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมและด าเนนงานตามแผนความมนคง ในกลมของรถบรรทกและรถประจ าทางเปนส าคญ

มาตรการท 2 สรางความมนใจในการประเมนภยคกคามและความช านาญของคนขบ โดยการเพมการเขมงวดในการตรวจสอบประวตและภมหลงของคนขบในการขอใบอนญาตขบข

มาตรการท 3 ฝกอบรมแผนรกษาความมนคงและความปลอดภย

ยทธศาสตรท 3 เพมการแลกเปลยนองคความรและขอมลระหวางหนวยงานพนธมตรในภาคการขนสงทางถนน โดยเฉพาะบรษทผประกอบการขนสงสนคา/วตถอนตราย พฒนาความสมพนธแลกเปลยนขอมลดานความความมนคงระหวางหนวยงานตางๆ เพอปรบปรงระบบรกษาความมนคงใหดยงขน

มาตรการท 1 จดท าโครงการเพมขดความสามารถในการรกษาความมนคง และจดการเหตฉกเฉน โดยการจดท าแผนงานฝกอบรมเจาหนาทดานการขนสงทงภาครฐและเอกชนรวมกน ในดานทเกยวของกบหลกการประเมนความเสยง การด าเนนการขนสงในกรณฉกเฉน การวางแผนอพยพ การปฏบตงาน เปนตน

3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ

หนาทของหนวยฯและการปฏบตในภาวะฉกเฉน (แตละหนวยฯ) กรณภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย แลวน าไปกอการราย เปนภยทางดานความมนคงของชาตภยหนง ท เกดจากการกระท าของมนษย เมอมการกอการรายขน หนวยงานทเกยวของทงหมดจะมแผนปฏบตการบรณาการรวมกน เพอตอบสนองและตอตานการกอเหตรนแรงไมใหเกดขน

กอนเกดเหต: อยในแผนของการปองกนและลดผลกระทบและเตรยมความพรอม

1) กรมการขนสงทางบก (ขบ.)

1.1 มขอมลของบรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย ทงหมดของประเทศ สามารถ

ตรวจสอบการท างานดานความมนคงและความปลอดภยได

Page 261: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 100 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

1.2 มขอมลของพนกงานขบรถทกคน ทละเอยดและทนสมย 1.3 ใหขอมลการปฏบตเพอเตรยมพรอมเมอเกดภยแกผขบข/ประชาชน ซงจะบรรจขอควรปฏบต

ในขณะเกดภย 1.4 สรางเครอขายการท างานรวมกนเปนกลมระหวางกรมการขนสงทางบกและบรษท

ผประกอบการ พรอมตดตงอปกรณชวยในการตรวจสอบและควบคมได 1.5 ฝกอบรมและซกซอมความเขาใจแผนการท างาน เสนทางการเดนทาง การควบคมและ

ตรวจสอบ ขาวกรอง และวธสงเกตเหตผดปกต 1.6 นอกเหนอจากการใหความร (Education) ทางวตถอนตรายแลว ควรจะมเนอหาของศาสตร

ทางวศวกรรมเขามาควบคมดวย เชน อปกรณทบรรจวตถอนตราย ในดาน Engineering Design สามารถชวยในดานกลไกของการควบคมได และควรมการบงคบใช (Enforcement) อยางเขมงวดเพมเตม

2) บรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย

2.1 ประสานงานรวมกนกบหนวยงานอนๆทด าเนนกจการคลายๆกน ทงภาครฐและเอกชน ตลอด

ทงสรางเครอขายในดานความมนคงและปลอดภยกบกรมการขนสงทางบก เพอเตรยมความ

พรอมและสรางความรวมมอตอกน

2.2 จดซอมแผนปฏบตใหเปนไปในมาตรฐานเดยวกนและเชญหนวยงานทเกยวของเขารวมการ

ซอมแผนอยเปนประจ า เพอเพมประสทธภาพการท างานรวมกนทงกอน ระหวาง และหลง

เกดเหต ในทกระดบ

2.3 เสนอแนะใหทกหนวยงานรวมปองกนและสรางขนตอนการด าเนนงานทสามารถควบคมได

เชน การตดตง GPS หรอการจ ากด Speed Limit ในรถขนสงวตถอนตราย หรอรถโดยสาร

สาธารณะตางๆ เปนตน พรอมทงมศนยควบคมและสงการ ซงปฏบตงานตลอด 24 ชม.

3) ดานศลกากร: มเครองมอและบคลากรทเพยงพอในการตรวจสอบจดผานดานตางๆ พรอมทงม

แบบฟอรมการตรวจสอบและคมอทเปนมาตรฐานเดยวกน

4) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): มแผนปองกนและเผชญกบภยทจะเกดขน มโครงขายการ

ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ อยางใกลชด

5) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): มเครอขายการตดตอสอสารกบทกหนวยงาน/องคกร ของ

ประเทศ เฝาระวงและกระจายสยงตอไปสภาคสวนทเกยวของ

ระหวางเกดเหต : เมอมระบบการควบคมยานพาหนะระยะไกล ศนยควบคมและสงการของบรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย ทปฏบตงานตลอด 24 ชม. แจงเหตไปยงกรมการขนสงทางบก ต ารวจทางหลวง ต ารวจภธรในพนท ศนยปลอดภยคมนาคม และหนวยความมนคงภาคการขนสง กระทรวงคมนาคม เพอกระจายขาวและรองขอก าลงพลสนบสนนและสงจ าเปนใน

Page 262: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 101

ดานตางๆ เพมเตมจาก กระทรวงมหาดไทย กระทรวงกลาโหม กระทรวงสาธารณสข ใหสนบสนนเจาหนาทเพอเขาแกไขปญหา เคลยร/ปดเสนทางการจราจรและแจงประชาชนในพนทออกจากพนทเสยงภย รองขออปกรณ/รถดบเพลง เจาหนาทการแพทยฉกเฉนเพอปฐมพยาบาลผไดรบบาดเจบ เปนตน

1) บรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย

1.1 เจาหนาทศนยควบคมและสงการของบรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย

หรอผขบขหรอพนกงานผพบเหนเหตการณ แจงประสานงานขอความรวมมอกบหนวยงาน

ความมนคง กรมการขนสงทางบก ต ารวจทางหลวง ต ารวจภธรในพนท ศนยปลอดภย

คมนาคม เพอกระจายขาวและรองขอก าลงพลสนบสนนและสงจ าเปนในดานตางๆ

1.2 เจาหนาทศนยควบคมและสงการของบรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย ท า

การควบคม/ตดระบบการท างานของยานพาหนะจากโปรแกรมทตดตงไวทตวรถ เชน ดบ

เครองยนต หรอจ ากดระบบดานความเรว เปนตน

2) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): ใชแผนฯ ทเตรยมการไวตางๆ เปนผงในการปฏบตงาน

ตดตอประสานงานกบหนวยงานความมนคงในองคกรตางๆ ทเกยวของ และคอยก ากบดแล

3) ศนยปลอดภยคมนาคม (ศปภ.คค.): รบขาวและกระจายขาวไปสหนวยงานเหลานอยางใกลชด

(ขบ., กระทรวงกลาโหม, กระทรวงสาธารณสข, โรงพยาบาล, เจาหนาทต ารวจ และอาสาสมครพนท

ทอยในเขตรบผดชอบใกลทสด)

4) กระทรวงมหาดไทย: สนบสนนเจาหนาทเขาพนท และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ เพอยบยงสาเหต

ตนตอทท าใหเกดความรนแรง โดยเฉพาะอยางยงประสานไปสสถานรถดบเพลง สนบสนนเจาหนาท

EOD เพอตรวจหาวตถระเบดทอาจหลงเหลอและยงไมระเบด

5) กระทรวงกลาโหม: สนบสนนสรรพก าลงเขาพนท

6) กระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลในสนธสญญา: เขาปฐมพยาบาลและชวยเหลอผปวย

หลงเกดเหต: เรยนรภยทเกดขนเชงลก เรงฟนฟทกดาน และเตรยมแผนฉบบปรบปรงทดกวา และหาก าลงหรอวธการเสรมงานทางดานความมนคง (Security) เพมขนเพอเฝาระวงตอไป

1) กรมการขนสงทางบก (ขบ.)

1.1 ด าเนนการสบสวนเชงลกรวมกบหนวยงานดานความมนคง 1.2 เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและเตรยมการ เชน เขมงวดการควบคม

ยานพาหนะ สนบสนนใหม เจาหนาท เฉพาะดานเพอรบผดชอบเกยวกบงานดานน ประชาสมพนธประสภาคประชาชนและหนวยงานทเกยวของทมลกษณะสมเสยงทจะเกดภยลกษณะนขน ใหเกดความตระหนกรวม

Page 263: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 102 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

2) บรษทผประกอบการรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย: รวมมอกบบรษทอนๆทด าเนนงานในลกษณะ

เดยวกน เพอสรางมาตรฐานใหเทาเทยมกน แลกเปลยนความรการจดการ/ด าเนนการดานความ

ความมนคงและปลอดภย ตลอดจนรวมฝกซอมแผนทเปนมาตรฐานเดยวกนและฝกซอมอยาง

ตอเนอง

3) ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC): เรยนรจากภยทเกดขน น าไปปรบปรงแผนเฝาระวงและ

เตรยมการรวมกบหนวยงานทเกยวของ

4) กระทรวงมหาดไทย: พสจนเอกลกษณบคคลเพอยนยนบคคลในกรณทไมสามารถระบตวตนไดจาก

เอกสารหลกฐาน

ผงการปฏบตดงแสดงในรปท 6.14

Page 264: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 6 - 103

ผงการปฏบต

รปท 6.14 ผงการปฏบตงานของภยจากการปลนยดรถบรรทกสนคา/วตถอนตราย แลวน าไปกอการราย

แผนดานความมนคง

ภยความมนคง

แผนงาน/โครงการ

พลเรอน/รฐวสาหกจ/เอกชน/ทองถน

สาธารณภย

กระทรวงคมนาคม ภาคการขนสง

ภยจากการปลนยดรถบรรทกวตถอนตรายแลวน าไปกอการราย

กอนเกดเหต

ระหวางเกดเหต

หลงเกดเหต

การปองกนและลดผลกระทบ

การเตรยมความพรอม

การจดการในภาวะฉกเฉน

การฟนฟ

มผงการปฏบต/ท างานทชดเจน

วางแผนการขนสงกอนทกครง

ตดตงอปกรณควบคมยานพาหนะในระยะไกล

อปกรณดบเพลง/เครองมอชวย

มศนยควบคม/สงการ 24 ชม.

ฝกซอมแผนปฏบตการรวมกน

ประสานกบหนวยงานขาวกรอง

การสงการ

ศปภ.คค. (1356)

อาสาสมครพนท

ต ารวจพนท

ต ารวจทางหลวง

ขบ.

คมนาคม

ผพบเหน/ประสบภย

ศนยความมนคงภาคการขนสง (TSC)

กลาโหม

หนวยงานสนบสนนอนๆทเกยวของ

มหาดไทย สาธารณสข

สนบสนนเจาหนาท : อพยพคน,clear เสนทาง/พนท, ดบเพลง, ปฐมพยาบาล

ภย

เรยนรจากภย

บรรเทาทกข

สรางเครอขายการท างานรวมกน

ตดตงอปกรณควบคมในยานพาหนะทกคน

ฟนสภาพ ซอมบ ารง มการเตรยมแผนฯ ใหดกวาเดม

สรางความรวมมอและเครอขายรวมกนระหวางบรษทฯ กบ ขบ.

เจาหนาทศนยควบคม/สงการ

หนวยความมนคงอนๆ

ตดระบบ/ควบคมยานพาหนะ

Page 265: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 6 แผนหลกความมนคงภาคขนสง รายงานฉบบสมบรณ

หนา 6 - 104 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

6.5 สรป จากการจดท าแผนหลกดานความมนคงภาคการขนสง เรมการวเคราะหดวยวธ SWOT Analysis, การ

เขาหารอในแตละหนวยงาน, ทบทวนขอมลทางดานกฎหมาย นโยบาย และอนๆทเกยวของ, สบคนขอมลผานหลายชองทาง, และการประชมหลายครงกบหนวยงานความมนคงภาคขนสงทเกยวของ น ามาซงฐานขอมลทเปนจรงซงท าใหเหนถงจดแขงและจดออนของแตละภาคขนสง ประกอบกบการทบทวนงานความมนคงภาคขนสงจากตางประเทศเพมเตม โดยเฉพาะประเทศสหราชอาณาจกร ประเทศสหรฐ และประเทศออสเตรเลย ซงไดท าใหการจดท าแผนยทธศาสตรมความสมบรณ ครอบคลม และครบถวน

กรอบแนวคดในการจดท าแผนหลกดานความมนคงภาคการขนสง ไดวางโครงรางใหสอดคลองกนกบนโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๔, ยทธศาสตรการเตรยมความพรอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑, แผนปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘ และแผนผนกก าลงและทรพยากรเพอการปองกนประเทศ ใหแนวทางการปฏบตเปนไปในทศทางเดยว โดยวตถประสงคทส าคญในโครงการฯ คอ การจดท าแผนยทธศาสตรใหแกหนวยงานภาคขนสงทง 3 ภาคสวน คอ ภาคขนสงทางบก (ถนนและราง) ภาคการขนสงทางน า และภาคการขนสงทางอากาศ ครอบคลมประเดนของการปองกนและลดผลกระทบ การเตรยมความพรอมรบภย การจดการในภาวะฉกเฉน และการจดการหลงเกดภย

เพอน ารองไปสหนวยงานความมนคงภาคขนสงตางๆ ภายใตกระทรวงคมนาคม ทปรกษาไดจดท าแผนปฏบตการ เสนอแนะกรณตวอยางทเปนแนวทางน าไปปฏบตตอใหแกหนวยงานดงกลาว จ านวน 10 กรณ (เกยวของกบการขนสงทางถนน (3 กรณ), ทางราง, ทางน า, ทางอากาศ, ภยจากธรรมชาต, ภยคกคามจาก Cyber, การใหบรการ/อ านวยความสะดวกในการขนสง และกรณภยจากโรคตดตออบตใหม ซงมประเดนทส าคญ 3 สวน คอ 1) เสนอแนะการเตรยมความพรอมในหนวยความมนคงฯทเหมาะสม 2) จดท าแผนปองกนและเตรยมความพรอม และ 3) จดท าแผนเผชญเหตและฟนฟ พรอมแสดงผงด าเนนการ

Page 266: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 7 กำรจดประชม สมมนำ และฝกอบรม กลำวน ำ

เนอหำของงำน

สรป

Page 267: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 7 การจดประชม สมมนา และฝกอบรม

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 7 - 1

บทท 7 การจดประชม สมมนา และฝกอบรม

7.1 กลาวน า

จากกรอบการด าเนนงานในโครงการฯ ไดก าหนดใหในระหวางการศกษาของโครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 จะตองชแจงเนอหาของงาน แลกเปลยนความร ระดมความคดเหน และรบขอเสนอแนะจากหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน ครอบคลมภาคสวนของการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศ เพอน าไปเปนประโยชนในการศกษาฯ โดยไดจดการสมมนารบฟงความคดเหน จ านวน 2 ครง, การประชมการสนทนากลม (Focus Group Meeting) จ านวน 2 ครง และการฝกอบรมทางวชาการและถายทอดเทคโนโลย จ านวน 2 ครง มผเขารวมจากหนวยงานดงกลาวทงหมดกวา 255 คน

7.2 เนอหาของงาน เนอหาสรปผลการด าเนนงานทกครง ประกอบไปดวย ก าหนดการและสถานท, รายนามผเขารวม,

เนอหาทน าเสนอ, เนอหาและขอคดเหน, ผลการประเมน, ภาพบรรยากาศในงาน, รายชอลงนามผเขารวมงาน และเอกสารแจกใหผเขารวม

สรปผลของการด าเนนงานทงหมด ดงแสดงไวในตารางท 7.1

Page 268: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท

7 กา

รจดป

ระชม

สมม

นา แ

ละฝก

อบรม

รา

ยงาน

ฉบบส

มบรณ

หนา 7

- 2

โครง

การศ

กษาจ

ดท าแ

ผนหล

กดาน

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

ระยะ

ท 1

ตารา

งท 7

.1 สร

ปผลข

องกา

รด าเน

นงาน

ทงหม

ด งา

นทด า

เนนก

าร

วนท,

สถา

นท

หวขอ

ทน าเส

นอ

ผเขา

รวม

1) กา

รประ

ชมกา

รสนท

นากล

(Fo

cus G

roup

Mee

ting)

ครงท

14 พ

.ค. 2

558,

Roya

l Pr

inces

s หลา

นหลว

ง ภย

คกคา

มในภ

าคกา

รขนส

ง, เห

ตผลแ

ละคว

ามจ า

เปน,

วตถป

ระสง

ค, ข

อบเข

ตและ

วธกา

รศกษ

า, ปร

ะโยช

นทคา

ดวาจ

ะไดร

บ 40

คน

2) กา

รสมม

นารบ

ฟงคว

ามคด

เหน

ครงท

13 ก

.ค. 2

558,

ณ โร

งแรม

พล

แมน

คง เพ

าเวอร

แน

ะน าโ

ครงก

ารศก

ษาฯ,

กฎห

มายค

วามม

นคงภ

าคขน

สง, ย

ทธศา

สตรค

วามม

นคงภ

าคขน

สง ข

อง U

K, Au

strali

a, US

A, ค

วามส

าคญด

าน C

yber

Sec

urity

ในภา

คการ

ขนสง

68

คน

3) กา

รประ

ชมกา

รสนท

นากล

(F

ocus

Gro

up M

eetin

g) คร

งท ๒

20

ส.ค

. 255

8, ณ

โรงแ

รม

เดอะ

สโกศ

ล คว

ามตร

ะหนก

ภยร

ะเบด

ทเกด

ขน, น

ยามข

องภย

, วตถ

ประส

งค, ค

วามม

นคง ณ

ดาน

ชายแ

ดนตา

งๆ,

การว

เครา

ะห S

WOT

ในภา

คการ

ขนสง

, ราง

แผนค

วามม

นคงใน

ภาคก

ารขน

สง (ถ

นน แ

ละ รา

ง) 41

คน

4) กา

รสมม

นารบ

ฟงคว

ามคด

เหน

ครงท

1 ต.

ค. 2

558,

ณ โร

งแรม

พล

แมน

คง เพ

าเวอร

แผ

นหลก

ความ

มนคง

ภาคข

นสง,

แผนป

ฏบตแ

ละตว

อยาง

กรณศ

กษา,

ประช

มกลม

ยอยภ

าคขน

สงทา

งราง

ทา

งบก

ทางน

า และ

ทางอ

ากาศ

10

1 คน

5) กา

รฝกอ

บรมท

างวช

าการ

และถ

ายทอ

ดเท

คโนโ

ลย ค

รงท

๑ 5-

6 ต.

ค. 2

558,

ณ ส า

นกงา

นนโย

บายแ

ละแผ

นการ

ขนสง

และจ

ราจร

ภาพร

วมคว

ามมน

คงขอ

งชาต

, ควา

มตระ

หนกต

อภยแ

ละกา

รปอง

กนกา

รกอก

ารรา

ยสาก

ลเบอ

งตน,

คว

ามมน

คงแล

ะปลอ

ดภยด

านกา

รขนส

งทาง

ถนน,

สะพ

าน แ

ละอโ

มงค,

การ

ประเ

มนคว

ามเส

ยงขอ

งภย

ความ

มนคง

ในภา

คการ

ขนสง

, การ

ปองก

น/กา

รเตรย

มควา

มพรอ

มของ

โครง

สราง

พนฐา

น (ก

อนเก

ดเหต

), ภา

พรวม

โดยส

รปขอ

งโครง

การฯ

, การ

ฟนฟ

(หลง

เกดเ

หต),

ฝกอบ

รม ณ

ภาค

สนาม

(สถา

นเปด

หวล า

โพง,

สถาน

รถไฟ

ฟาใต

ดนศน

ยการ

ประช

มแหง

ชาตส

รกต,

สถา

นขนส

งหมอ

ชต)

57 ค

6) กา

รฝกอ

บรมท

างวช

าการ

และถ

ายทอ

ดเท

คโนโ

ลย ค

รงท

๒ 12

-13

ต.ค.

255

8, ณ

โรงแ

รมโน

โวเท

ล &

การ

ทาเรอ

แหงป

ระเท

ศไทย

มาตร

การก

ารปอ

งกนข

องสน

ามบน

ตาม

มาตร

ฐานข

ององ

คกรก

ารบน

พลเรอ

นระห

วางป

ระเท

ศ (IC

AO),

ใน

ภาคผ

นวกท

17

(Ann

ex 1

7) เก

ยวกบ

ดานค

วามม

นคง (

Secu

rity),

มาต

รการ

การต

รวจส

อบดา

นควา

มปล

อดภย

และม

นคงข

องสา

ยการ

บน, ก

ารรก

ษาคว

ามปล

อดภย

และม

นคงข

องสา

ยการ

บน, ฝ

กอบร

ม/เย

ยมชม

ดงาน

ณ ภ

าคสน

าม (ส

นามบ

นทาอ

ากาศ

ยานน

านาช

าตสว

รรณภ

ม), ส

ถานก

ารณด

านคว

ามมน

คงทา

งทะ

เลขอ

งประ

เทศไ

ทย, แ

ผนรก

ษาคว

ามมน

คงขอ

งเรอแ

ละทา

เรอ ภ

ายใต

ขอก า

หนดข

อง IM

O, ภ

ย/กร

ณศกษ

าดาน

ความ

มนคง

ของ

การท

าเรอแ

หงปร

ะเทศ

ไทย,

ฝกอบ

รม ณ

ภาค

สนาม

(ทาเร

อคลอ

งเตย)

99 ค

หมาย

เหต:

ผลข

องกา

รด าเน

นงาน

ทงห

มด 6

ครง

น ได

สรปแ

ละจด

ท าเป

นรปเ

ลมทร

วมเน

อหาแ

ยกออ

กเปน

รายง

านฉบ

บยอย

แตละ

สวน

ซงเป

นไปต

ามขอ

ก าหน

ดของ

โครง

การฯ

รายง

านฉบ

บสมบ

รณ

โค

รงกา

รศกษ

าจดท

าแผน

หลกด

านคว

ามมน

คงใน

ภาคก

ารขน

สง ระ

ยะท

1

Page 269: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 7 การจดประชม สมมนา และฝกอบรม

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 7 - 3

7.3 สรป

งานทไดด าเนนการทงหมดทเกยวของกบดานความมนคงในภาคการขนสง รวมถงความมนคงของระบบโครงสรางพนฐาน ระบบปฏบตการทด าเนนการอยในปจจบน ซงไดชแจงเนอหาของงาน แลกเปลยนความร ระดมความคดเหน และรบขอเสนอแนะจากหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน ครอบคลมภาคสวนของการขนสงทางถนน ทางราง ทางน า และทางอากาศ เพอใหทราบถงภยและตระหนกถงภยความมนคงทคกคามภาคการขนสง โดยมวตถประสงคใหผเขารวมเพมความตระหนกในเรองความมนคงในภาคการขนสง (Transport Security Awareness) ความเขาใจในยทธศาสตรหลกความมนคงในภาคการขนสง นยามและภาพรวมของภยความมนคงและการจดการภยของประเทศ ยทธศาสตรหลกของการด าเนนการขนสงกบภยความมนคง เชน การปองกนและลดผลกระทบ (Prevention) การเตรยมความพรอม (Preparedness) การจดการในภาวะฉกเฉน (Response) และ การฟนฟ (Recovery) และ อนๆ ทเกยวของ เชน การเตอนภยและขาวกรอง การตอตานการกอการรายในประเทศ การสรางความตระหนก การฝกปฏบต (Tabletop exercise) และอน โดยกลมเปาหมายเบองตน ไดแก ผบรหารระดบกลางและหวหนาหนวยรกษาความมนคง ผบรหารระดบกลางของหนวยสนบสนน และหวหนาผใหบรการประชาน เพอใหทราบถงความเขาใจในหลกการดานความมนคงของระบบขนสงของประเทศ วธการบรหารจดการความเสยงของภยตางๆ ตงแตกอนเกดเหต ขณะเกดเหต และหลงเกดเหต

Page 270: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

บทท 8 แนวทำงกำรน ำแผนฯ ไปสกำรปฏบต กลำวน ำ

โครงสรำงหนวยควำมมนคงภำคขนสง

สรปแนวคดในกำรจดตงหนวยงำนควำมมนคง

Page 271: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 1

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

8.1 กลาวน า

กอนป พ.ศ. 2547 ประเทศไมเคยประสบภยความมนคงทมตอภาคขนสง ทเกดจากการกระท าของมนษย ซงเรยกไดวาเปนภยความมนคงรปแบบใหม ซงรวมถงการกอการรายโดยการโจมต และการกอวนาศกรรม โดยการวางระเบด และอนๆ ทปรกษาเหนวาการด าเนนการเพอปองกนภยในสวนของหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมทเกยวของ ยงไมสามารถรองรบและตอบสนองตอภยคกคามรปแบบใหมนได ดงปรากฏในหลายเหตการณทเกดขน ถงแมวาจะมการก าหนดกลยทธเพอตอบสนองตอยทธศาสตรการเตรยมความพรอมแหงชาตพ.ศ. 2557 - 2561 แตกยงอยในขนเรมตนเพราะยงไมมภยคกคามททาทาย โดยเฉพาะภยในระดบ Black Swanหรอ หานด า เชน เหตการณ 9/11 ใน New York แตเหตการณในเดอนมถนายน – กรกฎาคม 2558 ทเกยวกบการเดนทางทางอากาศและการตรวจอาวธและวตถอนตรายทสนามบนแสดงใหเหนถงจดออนของการปองกนและการเตรยมความพรอมในการรบมอกบภยคกคามภาคขนสง ดงน นจงจ าเปนท จะตองพจารณาการจดตงหนวยความมนคงขนอยางจรงจงเพอปองกนและจดการกบเหตการณ “หานด า” ทอาจเกดขนไดทกขณะ

จากการทบทวนเอกสารเกยวกบโครงสรางหนวยงานความมนคงภาคขนสงในตางประเทศประกอบดวย สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา และ ออสเตรเลย พบวา รปแบบของโครงสรางการภายใตการก ากบดแลจะแตกตางกนทงหมด

สหราชอาณาจกรความมนคงในภาคการขนสง ดแลโดยหนวยความมนคงดานการขนสงและเหตการณฉกเฉน - Transport Security and Contingencies Directorate, หรอ TRANSEC ซงเปนหนวยงานภายใตกลม International Networks and Environment Group (INE) กระทรวงการขนสง (Department for Transport)

ประเทศออสเตรเลย จะแยกหนวยงานในการดแลความมนคงในภาคขนสง ออกเปน 2 สวน คอ กฎระ เบ ยบและกฎหมายความม นคง ใน การขนส ง ภาคพ น (Surface Transport Security) ซ งประกอบดวย การขนสงระบบราง การขนสงผ โดยสารโดยใชรถโดยสารประจ าทาง และการขนสงผโดยสารทางเรอ จะเปนความรบผดชอบหลกของแตละรฐ และรฐบาลของดนแดนพเศษของออสเตรเลย ภาระงานนอยในความรบผดชอบหลกของคณะกรรมการดานความปลอดภยและมนคงดานการขนสง (Transport Security Committee, TSC) ซงอยภายใตคณะกรรมการเจาหนาทอาวโสดานการขนสงและโครงสรางพนฐาน และ กฎระเบยบ ขอปฏบต และกฎหมายดานความปลอดภย สวนภาคการขนสงทางอากาศและการขนสงทางน าของประเทศออสเตรเลย อยในความรบผดชอบของกรมการพฒนาโครงสรางพนฐานและภมภาค (Department of Infrastructure and Regional Development) ของรฐบาลกลาง แตจะท าหนาทเหมอนกน คอ เปนผจดท าแผนความมนคงภาคขนสงในแตละรปแบบ และเสนอ

Page 272: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 2 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

ตอหนวยงานทรบผดชอบน าไปปฏบต เพอใหรอดพนจากภยคกคามในรปแบบตางๆ ทงทเ กดขนโดยมนษยหรอภยจากธรรมชาต ทมผลกระทบตอภาคขนสงทง ทางบก ทางน า และทางอากาศ

สหรฐอเมรกาจะอยภายใตกระทรวงความม นคงแหงมาตภม สหรฐฯ (U.S. Department of Homeland Security, DHS) ไดแก Transportation Security Administrator : TSA ซงเปนหนวยงานหลกทท าหนาทในการรกษาความมนคงปลอดภยดานการคมนาคม

8.1.1 แนวคดในการจดตงหนวยความมนคงภาคขนสง จากการศกษาทบทวนรปแบบการบรหารจดการความมนคงในตางประเทศโดยเฉพาะของประเทศ

สหรฐอเมรกาและประเทศสหราชอาณาจกรเพอวเคราะหรปแบบการบรหารจดการทมความเหมาะสม สามารถสรปแนวทางการบรหารจดการไดเปน 3 แนวทางเลอก ดงน

แนวคดท 1 การบรหารจดการในรปแบบหนวยงานภายใตกระทรวงความมนคง

การจดตงหนวยในรปแบบของกระทรวงความมนคง เปนแนวทางบรหารจดการทอางองจากการจดการความมนคงในประเทศสหรฐอเมรกา มลกษณะการบรหารจดการหนวยงานแบบรวมศนย คอ มการตงหนวยงานในระดบกระทรวงไดแก กระทรวงความมนคงแหงมาตภมสหรฐฯ ขนมา เพอเปนหนวยงานหลกในการจดการดานความมนคงโดยเฉพาะ ท าหนาทวางแผนด าเนนงานและก ากบดแลหนวยงานภายใตสงกดในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรดานความมนคงในทกดาน รวมไปถงการประสานความรวมมอกบหนวยงานภายนอกทมความเกยวของ โดยมหนวยงานหลก 7 หนวยงาน ดงรปท 8.1 ภายใตการก ากบดแลท าหนาทด าเนนการตามยทธศาสตรใน 7 ดาน ไดแก

- U.S. CUSTOMS & BORDER PROTECTION ก ากบดแลดานเขตแดนของประเทศ - U.S. CITIZENSHIP & IMMIGRATION SERVICES ก ากบดแลดานพลเมองและการเขาประเทศ - U.S. COAST GUARD ก ากบดแลความปลอดภยชายฝง - FEDERAL EMERGECY MANAGEMENT AGENCY ก ากบดแลในดานการแจงเตอนเหตฉกเฉนและ

บรรเทาสถานการณ - U.S.IMMIGRATION & CUSTOMS ENFORCEMENT ก ากบดแลความมนคงของดานศลกากรและ

การตรวจคนเขาเมอง - U.S. SECRET SERVICE ก ากบดแลความปลอดภยแกบคคลส าคญ - TRANSPORTATION SECURITY ADMINISTRATION ก ากบดแลดานความมนคงในระบบขนสง

Page 273: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 3

รปท 8.1 แผนผงการบรหารงานของกระทรวงความมนคงแหงมาตภมสหรฐฯ

โดยภาระงานดานความมนคงในภาคขนสงจะมลกษณะเปนการประสานความรวมมอกนระหวางหนวยงานภายในและภายนอกกระทรวงความมนคง ประกอบดวยหนวยงานภายใตกระทรวงความมนคง 2 หนวยงาน ไดแก TRANSPORTATION SECURITY ADMINISTRATION (TSA) ทท าหนาทในการวางแผนก ากบดแลความมนคงในระบบขนสง และ U.S. COAST GUARD (USCG) ทมหนาทหลกในการดแลความปลอดภยชายฝ ง กบหนวยงานภายนอกคอกระทรวงคมนาคม (Department of Transportation: DOT) และหนวยงานภายใตการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคม ดงรปท 8.2 โดยหนวยงานทงสามจะประสานความรวมมอกนในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสงทงหมด โดยม TRANSPORTATION SECURITY ADMINISTRATION ท าหนาทเปนหนวยงานเจาภาพหลกในการด าเนนแผนงานความมนคง โดยมหนวยงานอนๆ ใหการสนบสนนเพอบรรลเปาหมาย ซงในสวนของการปฏบตงานนน รฐบาลกลางได ใหอ านาจในการท างานอยางเตมทแกหนวยงานภายใตกระทรวงความมนคงฯ ในการจดการงานดานความมนคงและหนวยงานอนๆ รวมทงหนวยงานสวนทองถนตองใหความรวมมอและใหการสนบสนนในการท างานเปนอยางด

Page 274: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 4 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รปท 8.2 กรอบความรวมมอในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคการขนสง

จดเดนส าคญของแนวทางบรหารจดการในรปแบบของกระทรวงความมนคงคอมความเปนเอกภาพในการท างานสง ทงในดานของอ านาจในการบรหาร การก าหนดหนาทความรบผดชอบ เนองมาจากการทน าเอาภาระงานดานความมนคงทงหมดมารวมกนแลวจดตงขนเปนหนวยงานเฉพาะขนตรงกบรฐบาลท าใหในการบรหารจดการดานความมนคงท าไดอยางสะดวกรวดเรว มการแบงอ านาจหนาทความรบผดชอบและสายการบงคบบญชาทชดเจน ท าใหตอบสนองตอการจดการงานดานความมนคงไดอยางมประสทธภาพ ลดความซ าซอนในการปฏบตของหนวยงาน ทอาจจะเกดขนหากใชรปแบบการบรณาการงานรวมกนของหนวยงานตางๆ ทไมมประสทธภาพเพยงพอ นอกจากนยงชวยอดชองโหวทอาจเกดขนในการปฏบตงานซงเปนผลจากการก าหนดอ านาจหนาทความรบผดชอบทไมชดเจนของหนวยงานในแตละกระทรวงทมาท างานรวมกนไดอกดวย

แตทงน รปแบบการบรหารจดการในรปแบบของกระทรวงความมนคงทดแลงานดานความมนคงโดยเฉพาะนนยงมขอจ ากดในหลายประการ โดยเฉพาะอยางยงในดานของอตราก าลงและงบประมาณทตองใชในการด าเนนงาน เนองจากภาระหนาทของหนวยงานทตงขนตองดแลงานดานความมนคงในทกๆ ดาน จงจ าเปนอยางยงทจะตองมองคกรขนาดใหญ มหนวยงานและบคคลากรภายใตสงกดทเพยงพอตอการด าเนนงานดานความมนคงทงหมด ท าใหตองใชงบประมาณในการด าเนนงานสงและเกดความยากล าบากในการจดตงหนวยงานขน นอกจากนหากในขนตอนของการจดตงหนวยงานทตองมการดงเอางานดานความมนคงในหนวยงานทดแลรบผดชอบเดม หากไมมการจดการทดเพยงพอ อาจกอใหเกดปญหากบโครงสรางและแนวทางการปฏบตหนวยงานเดมทรบผดชอบงานดานความมนคง รวมไปถงความไมชดเจนในขอบขายการด าเนนงานซงจะสงผลใหการท างานไมมประสทธภาพเทาทควร

Page 275: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 5

แนวคดท 2 การบรหารจดการในรปแบบของส านกงานหรอกรม การจดตงหนวยในรปแบบของส านกงานหรอกรม เปนแนวคดในการบรหารจดการความมนคงในภาค

การขนสงทอางองจากแนวทางการบรหารจดการของประเทศสหราชอาณาจกร ซงมลกษณะการบรหารจดการทแตกตางจากแนวทางของประเทศสหรฐอเมรกา โดยในประเทศสหราชอาณาจกรจะไมมการจดตงกระทรวงพเศษเพอดแลงานดานความมนคงโดยเฉพาะขน แตจะกระจายงานดานความมนคงเขาไปยงกระทรวงทมภาระหนาทความรบผดชอบทเกยวของกบความมนคงดานนน ๆ และจดตงหนวยงานในระดบของส านกงานหรอกรม ซงจะอยภายใตกระทรวงการขนสง เพอก ากบดแลงานดานความมนคงตอไป

ทงนในประเทศสหราชอาณาจกร องคกรทท าหนาทก ากบดแลความมนคงในภาคการขนสง ไดแก หนวยความม นคงด านการขนส งและเหตการณฉ ก เฉน ( Transport Security and Contingencies Directorate : TRANSEC)ซ ง เปนหน วยงานภายใตกล ม International Networks and Environment Group (INE) สงกดกระทรวงการขนสง (Department for Transport) ท าหนาทในการก ากบดแลความมนคงในภาคการขนสง ครอบคลมดานการขนสงทางอากาศ ทางทะเล รถไฟ (รวมถงรถไฟใตดนลอนดอน รถไฟฟาขนาดเบาดอคแลนด และรถไฟใตดนกลาสโกว) อโมงคขามชองแคบองกฤษ และการขนยายสนคาอนตรายทางรถและทางราง และมองคกรทเกยวของ หรอผประกอบการขนสงและอตสาหกรรมการขนสง เชน การรถไฟ การทาอากาศยาน ทาเรอ เปนหนวยงานหลกในการปฏบตเพอรกษาความมนคงของการขนสงนนๆ

จดเดนทส าคญของแนวทางบรหารจดการในรปแบบน คอหนวยงานทรบผดชอบงานดานความมนคงในแตละดานนนจะเปนหนวยงานทมหนาทรบผดชอบงานในดานนนๆ โดยตรง มความรความเขาใจและความเชยวชาญในงานสง ท าใหสามารถก ากบดแลงานดานความมนคงในดานทรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพ อกทงยงสะดวกในการจดตงหนวยงานมากกวาการจดตงหนวยงานในระดบกระทรวง เนองจากสามารถใชงบประมาณหรออตราก าลงเดมทมในกระทรวงนนเขามาสนบสนนการท างานของหนวยงานทจดตงขนใหมไดและสรางผลกระทบตอโครงสรางองคกรเดมนอยกวา

แตทงน เนองดวยรปแบบการกระจายอ านาจหนาทความรบผดชอบดานความมนคงลงไปในหนวยงานทรบผดชอบ ทหากมการบรณาการและก าหนดอ านาจ หนาท ความรบผดชอบของแตละหนวยงานทไมมประสทธภาพเพยงพอ อาจสงผลใหบางครงการท างานรวมกนของหนวยงานตางๆ เกดความซ าซอนและลกลนในการปฏบตงานได อกทงยงไมสามารถตอบสนองตอการจดการงานดานความมนคงไดอยางรวดเรวเทากบการจดตงเปนกระทรวง เนองจากตองใชเวลาในตดตอการประสานความรวมมอระหวางหนวยงานเกดความลาชาในการตอบสนองตอภยทเกดขน

แนวคดท 3 การบรหารจดการในรปแบบของส านก การจดตงหนวยในรปแบบของส านก เปนแนวทางบรหารจดการความมนคงในภาคการขนสงทค านง

ความเปนไปไดในการด าเนนงานเปนส าคญ โดยจดตงหนวยงานในรปแบบขององคกรขนาดเลกอยภายใตหนวยงานทท าหนาทในการวางแผนดานการคมนาคมและขนสง โดยหนวยงานทตงขนนจะมหนาทหลกในการวางแผนนโยบายและแนวทางในการปฏบตงานดานความมนคงและเปนตวกลางในการเชอมประสานความ

Page 276: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 6 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

รวมมอของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ ซงดวยอ านาจหนาทหลกในการวางแผนและประสานงานท าใหไมจ าเปนตองมหนวยงานขนาดใหญ ใชอตราก าลงไมมาก และมความยดหยนในการบรหารงานสง เนองจากหนวยงานมขนาดเลก สามารถจดตงหนวยงานไดงายท าใหสามารถเรมด าเนนงานไดรวดเรวและสามารถปรบเปลยนรปแบบและโครงสรางองคกรเพอตอบสนองตอแนวทางการบรหารจดการทเปลยนแปลงไปไดอยางรวดเรว

แตทงนการทเปนหนวยงานขนาดเลกและไมมหนวยปฏบตในความดแล ท าใหในการตอบสนองตอภยความมนคงนนไมมประสทธภาพเทาทควร เนองจากท าไดเพยงประสานความรวมมอไปยงหนวยงานตางๆ ไมสามารถตอบสนองตอภยไดเอง อกทงยงประสบปญหาในการประสานความรวมมอ ทหนวยงานอนๆ ไมไดใหความส าคญเทาทควรเนองจากไมมอ านาจในการบงคบบญชาและเปนหนวยงานในระดบต าทสด ซงสงผลใหไมสามารถบรหารจดการความมนคงไดอยางมประสทธภาพตารางท 8.1 คอขอเปรยบเทยบทง 3 แนวคด

8.1.2 ขอเสนอของทปรกษา ส าหรบประเทศไทย ยงไมมหนวยงานทมาดแลดานความมนคงภาคขนสงโดยเฉพาะดานการขนสงทาง

บก (ถนน กบราง) สวนทางน า กรมเจาทา การทาเรอแหงประเทศไทย จะปฏบตตามองคการทางทะเลระหวางประเทศ และทางอากาศ กรมการบนพลเรอน บรษทการทาอากาศยานแหงประเทศไทย จ ากด (มหาชน) และบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จะปฏบตตามองคกรการบนพลเรอนระหวางประเทศ (ICAO) ดงนน เพอใหมเอกภาพในการท างานดานความมนคงในภาคขนสง จงตองมการจดตงหนวยงานดานความมนคงในภาคขนสงเขามาก ากบดแลการท างานของหนวยงานทรบผดชอบ และมาชวยปรบปรงกฎระเบยบตางๆ หรอออกกฎหมายใหสอดคลองกบองคกรทดแลดานการขนสงระหวางประเทศ

ทปรกษาเสนอวาหนวยงานนควรอยภายใตกระทรวงคมนาคม คลายๆกบของออสเตรเลยและสหราชอาณาจกร แตจะอยในรปแบบคณะกรรมการดานความมนคงภาคขนสง ซงจะม โครงสรางคลายกบศนยอ านวยความปลอดภยทางถนน ของกระทรวงมหาดไทย ซงจะไมท างานซ าซอนกบหนวยงานเดมทท างานอยแลว แตคณะกรรมการฯจะเขามาชวยเสรมใหมการท างานบรณาการระหวางหนวยงานมากขน และสามารถน าทรพยากรทมอยน ามาใชใหเกดประโยชนสงสด ลกษณะการท างานจะเกอกลกน นอกจากนจะท าหนาทประสานงานระหวางกระทรวงตางๆ เมอเกดภยความมนคงในภาคขนสง ทงภยทเกดจากมนษยและธรรมชาต

8.1.3 ขอดและขอเสย ขอด การจดตงหนวยความมนคงในภาคขนสง จะท าใหระบบการขนสงทงภายในประเทศและตางประเทศ มมาตรฐานในระดบสากล ท าใหผใชบรการไดประโยชนทงในดานความมนคงและความเพยงพอในการใหบรการ นอกจากนการจดตงในรปแบบคณะกรรมการฯ เปนการท างานไมซ าซอน ชวยประหยดงบประมาณ และเปนการน าทรพยากรมาใชใหเกดประโยชนสงสด เนองจากใชบคลากรทมอย แตมอบหมายภาระงานในความรบผดชอบมากขน และสามารถระดมบคลากรทมความรความสามารถตรงกบความตองการในแตละดาน

Page 277: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 7

ขอเสย การจดตงในรปแบบคณะกรรมการฯ จะมปญหาเรองความตอเนองของการท างาน และในแงความรบผดชอบตอองคกร เนองจากคณะกรรมการจะด ารงต าแหนงเปนไปตามวาระ แตสามารถแกปญหาในสวนนได โดยก าหนดกรอบการท างานทชดเจน

ตารางท 8.1 ขอเปรยบเทยบจดเดนจดดอยของแนวทางการบรหารจดการความมนคงทง 3 แนวคด แนวทางบรหารจดการ จดเดน จดดอย แนวคดท 1การบรหารจดการในรปแบบของกระทรวงความมนคง

- มเอกภาพในการท างานสง - มการแบงอ านาจหนาทความรบผดชอบ

อยางชดเจนa - สามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

ตอบสนองตอการจดการภยคกคามความมนคงไดอยางรวดเรว

- ลดความซ าซอนและอดชองโหวในการท างานทอาจเกดขนจากการบรณาการหลายภาคสวน

- ใชงบประมาณและอตราก าลงสง - ขนตอน กระบวนการในการจดตงหนวยงาน

ซบซอน มรายละเอยดมาก ใชเวลาในการจดตงหนวยงานและเตรยมความพรอมเพอเรมท างานนาน

- ในกระบวนการจดตงหนวยงาน อาจสงผลกระทบตอโครงสรางหนวยงานทดแลเดม

แนวคดท 2การบรหารจดการในรปแบบของส านกงานหรอกรม

- หนวยงานทรบผดชอบมความรความเขาใจในงานดานความมนคงทรบผดชอบสง

- ในกระบวนการจดจงหนวยงานสงผลกระทบตอโครงสรางเดมของหนวยงานนอย

- กระตนใหเกดการบรณาการงานดานความมนคงของหนวยงานทเกยวของ เพอเพมประสทธภาพในการจดการภยในภาพรวม

- ใชงบประมาณและอตราก าลงสง - ขนตอน กระบวนการในการจดตงหนวยงาน

ซบซอน มรายละเอยดมาก ใชเวลาในการจดตงหนวยงานและเตรยมความพรอมเพอเรมท างานนาน

- หากมการการบรณาการงานทไมดเพยงพอ จะสงผลใหเกดความซ าซอนและความไมชดเจนในการปฏบตงานรวมกน

- ในการตอบสนองตอภยทเกดขน ตองใชเวลาในการตดตอประสานงานระหวางหนวยงานท าใหการตอบสนองตอภยลาชากวาทควร

แนวคดท 3การบรหารจดการในรปแบบของส านก

- มความยดหยนในการท างานสง - ใชงบประมาณและอตราก าลงนอย - ขนตอน กระบวนการในการจดตงหนวยงาน

ไมซบซอนสามารถจดตงหนวยงานและเรมปฏบตงานไดอยางรวดเรว

- ความสามารถในการตอบสนองภยต าเนองจากท าไดแคประสานความรวมมอไปยงหนวยงานอนๆ

- ไมมหนวยงานปฏบตภายใตการก ากบดแล - เปนหนวยงานในระดบต าทสดท าใหประสบ

ปญหาในการรองขอการสนบสนนจากหนวยงานอนๆ

Page 278: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 8 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

8.2 โครงสรางหนวยความมนคงภาคขนสง

8.2.1 องคประกอบ คณะกรรมการความมนคงภาคขนสง (กมข.) ประกอบดวย

1. รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม ประธานกรรมการ 2. ปลดกระทรวงคมนาคม รองประธาน คนทหนง 3. ปลดกระทรวงมหาดไทย รองประธาน คนทสอง 4. ปลดกระทรวงกลาโหม รองประธาน คนทสาม 5. ปลดกระทรวงการตางประเทศ รองประธาน คนทส 6. เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา กรรมการ 7. เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต กรรมการ 8. ผบญชาการต ารวจแหงชาต กรรมการ 9. เลขาธการกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร กรรมการ 10. อธบดกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กรรมการ 11. อธบดกรมศลกากร กรรมการ 12. อธบดกรมควบคมมลพษ กรรมการ 13. อธบดกรมควบคมโรค กรรมการ 14. อธบดกรมเจาทา กรรมการ 15. อธบดกรมการขนสงทางบก กรรมการ 16. อธบดกรมทางหลวง กรรมการ 17. อธบดกรมทางหลวงชนบท กรรมการ 18. อธบดกรมทาอากาศยาน กรรมการ 19. ผอ านวยการส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย กรรมการ 20. ผวาการรถไฟแหงประเทศไทย กรรมการ 21. ผอ านวยการการทาเรอแหงประเทศไทย กรรมการ 22. ผวาการการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย กรรมการ 23. ผวาการการทางพเศษแหงประเทศไทย กรรมการ 24. ผอ านวยการองคการขนสงมวลชนกรงเทพ กรรมการ 25. ผวาการสถาบนการบนพลเรอน กรรมการ 26. กรรมการผอ านวยการใหญ บรษท การบนไทย จ ากด (มหาชน) กรรมการ 27. กรรมการผจดการใหญ บรษท ขนสง จ ากด กรรมการ 28. กรรมการผอ านวยการใหญ บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) กรรมการ 29. กรรมการผอ านวยการใหญ บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด กรรมการ 30. กรรมการผอ านวยการใหญ บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด กรรมการ 31. ผอ านวยการ สนข. กรรมการและเลขานการ

Page 279: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 9

8.2.2 หนาทความรบผดชอบ อ านาจหนาทของ กมข มดงน

1. ก าหนดนโยบายในแผนความมนคงภาคขนสง ใหสอดคลองกบแผนการปองกนประเทศ 2. พจารณาใหความเหนชอบแผนความมนคงภาคขนสง กอนเสนอรฐมนตรเพออนมต 3. พจารณาใหความเหนชอบยทธศาสตร และแผนเกยวกบความมนคงภาคขนสง 4. ออกประกาศ หรอค าสง หรอก าหนดแนวทาง เพอปฏบตการตามระเบยบน 5. เสนอความเหนและใหขอเสนอแนะแกรฐมนตร ในการด าเนนการแผนความมนคงภาคขนสง 6. ปฏบตงานอนตามทรฐมนตรมอบหมาย

คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงประกอบดวย 1. คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางถนน 2. คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางราง 3. คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางน า 4. คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางอากาศ

คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงมอ านาจหนาท ดงตอไปน

1. จดท า นโยบาย ขอเสนอ แผนความมนคงภาคขนสง ยทธศาสตร และแผนเกยวกบความมนคงภาคขนสง

2. บรณาการแผนงานและงบประมาณในการปองกน เตรยมความพรอม รบมอภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงภาคขนสง

3. อ านวยการ ก ากบ ตดตาม เรงรด ประเมนผล และประสานการด าเนนงานของหนวยงานของรฐ และหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ ใหเปนไปตามนโยบายและความมนคงภาคขนสง

4. จดท าฐานขอมล และการวเคราะหประเมนความเสยง เนองจากภยคกคามในรปแบบตางๆ 5. ศกษา คนควา วจยและพฒนางานดานความมนคงภาคขนสงและการพฒนาบคลากรดานความ

มนคงภาคขนสง 6. ประชาสมพนธการด าเนนงานและใหความรดานความมนคงภาคขนสง 7. เสนอแนะแนวทางการเสรมสรางขวญและก าลงใจแกหนวยงานและเจาหนาททเกยวของทมผล

การปฏบตงานดเดนตอคณะกรรมการ กมข. 8. รายงานผลการด าเนนงานประจ าปตอคณะกรรมการ กมข. 9. เสนอความเหนตอคณะกรรมการ กมข. เพอพจารณาออกประกาศ หรอค าสง หรอก าหนด

แนวทาง เพอปฏบตตามระเบยบน 10. เชญผแทนหนวยงานของรฐ และหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ หรอบคคลหนงบคคลใดมาให

ขอเทจจรง ใหความเหน และขอเอกสารหรอขอมลเพอประกอบการพจารณาตามระเบยบน 11. ปฏบตงานอนตามทประธานกรรมการหรอคณะกรรมการ กมข.มอบหมาย

Page 280: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 10 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

การเตรยมความพรอมของแตละหนวยงานเพอใหเกดความมนคงในภาคขนสง จะตองด าเนนการดงตอไปน 1. ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม (สปค.) ในฐานะศนยบญชาการและประสานการสงการของ

ผบงคบบญชาระดบสง (1) รบนโยบายและแนวทางในการด าเนนงานดานความมนคงในภาคขนสงจากคณะกรรมการ

ความมนคงภาคขนสง (2) มอบหมาย สงการเพอใหความชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกใน

ดานความมนคงในภาคขนสง (3) บรณาการงบประมาณและโครงการตามแผนปฏบตการ เพอใหการด าเนนงานตามกรอบ

ภารกจเปนไปอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ (4) พฒนาระบบฐานขอมลการเตรยมความพรอมดานทรพยากร หรอปจจยตางๆ ใหมความ

ทนสมยเชอมตอฐานขอมลระหวางหนวยงานและองคกรทเกยวของ

2. ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) (1) เปนเลขาธการของหนวยความมนคงภาคขนสงประสานการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ

แบบบรณาการ ระดบกระทรวง ดานคมนาคมและด าเนนการตามทผบงคบบญชาระดบสงกระทรวงคมนาคม มอบหมายและสงการ

(2) ประสานและด าเนนการบรณาการ ระบบสอสารของกระทรวงคมนาคม ใหสามารถเปนระบบสอสารส ารองไวใชในสถานการณฉกเฉนเกดภยพบตรายแรง

(3) ประสาน ตดตามและประเมนผลการปฏบตงานตามแผนปฏบตการฯ รวมทงทบทวนหรอปรบปรงแผนปฏบตการฯใหเหมาะสม

(4) จดท าคมอประสานการปฏบตตามแผนปฏบตการฯแบบบรณาการ ระดบกระทรวง ดานคมนาคม ระหวางหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม และใหประสานสอดคลองกบแผนปฏบตการแบบบรณาการระดบกระทรวง

3. หนวยงานอนๆ ทสงกดในกระทรวงคมนาคม มหนาท (1) จดท าแผนปฏบตการดานความมนคงของหนวยงานใหครอบคลมทวทกพนทและสาธารณ

ภย โดยก าหนดขนตอนและวธปฏบตตงแตขนเตรยมความพรอม กอนเกดภย ขณะเกดภย และหลงเกดภย

(2) จดท าฐานขอมลของหนวยงาน เครองจกร อปกรณ เครองมอ เครองใช ในการกอสรางและซอมบ ารง อปกรณสอสารทใชงานปกต และอปกรณทใชในการกภยและบรรเทาสาธารณภย ทมอยประจ าและสามารถใชงานไดในแตละพนท

Page 281: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 11

(3) ใหการสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะ เครองมอ เครองใชในการซอมและบ ารง อปกรณการขนสง การกภยและบรรเทาสาธารณภย ตลอดจนจดเตรยมน ามนเชอเพลง รวมทงการประสานขอความสนบสนนจากภาคเอกชนในเครอขายเมอไดรบการรองขอ

(4) ใหความชวยเหลอและสนบสนนการกภยตามประเภทภย เตรยมการและจดใหมเสนทางส ารอง ซอมหรอดดแปลงแกไขสงอ านวยความสะดวกและปลอดภยในการขนสง ใหสามารถใชบรการขนสงทดแทนจนเชอมโยงและประสานการขนสงได

(5) ใหหนวยงานก าหนดขนตอนสายการบงคบบญชา การสงการ และการพจารณาอนมต การบรณาการดานการใหความชวยเหลอและสนบสนนระหวางหนวยงาน รวมทงในสวนกลางและในพนทประสบภย

(6) จดท าคมอการปฏบตของหนวยงานเพอการประสานการชวยเหลอและสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานหลกในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย และจดใหมการฝกซอมการปฏบตตามระยะเวลาอนควร

ทมา: แผนปฏบตการการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแบบบรณาการ ระดบกระทรวง ดานคมนาคม การบรณาการหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมเพอปฏบตการในภาวะฉกเฉน

การบรณาการหนวยงานภายในกระทรวงคมนาคม แนวทางปฏบตในการสนบสนนการปฏบตงานในภาวะฉกเฉน เมอเกดภยคกคามในรปแบบตางๆ ทมผลกระทบตอความมนคงของประเทศ โดยแบงกลมของหนวยงานออกเปน 3 สวนดงตอไปน

1. สวนอ านวยการประกอบดวย (1) ส านกงานรฐมนตร มหนาท ประสานงาน ขอความรวมมอหรอความชวยเหลอ ระหวาง

กระทรวงตางๆ ทง กอนเกดภย ระหวางเกดภย และหลงเกดภย (2) ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคมมหนาท จดเตรยมฐานขอมลทรพยากร ขอมลเสนทาง

สญจร เสนทางเลยงพนทเสยงภยและพนทประสบภย ประสานและรบแจงเหตสาธารณภย ภยดานความมนคง และสถานการณฉกเฉนระหวางหนวยงานในสงกดคมนาคม หนวยงานทเกยวของ และภาคประชาสงคม

2. สวนสนบสนนประกอบดวย (1) ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรมหนาทจดเตรยมการท าแผนทง กอนเกด

ภย ระหวางเกดภย และหลงเกดภย 3. สวนปฏบตการประกอบดวย

Page 282: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 12 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

กลมงานขนสงทางถนน ประกอบดวย (1) กรมการขนสงทางบก หนาท จดท าฐานขอมล สถานขนสงสนคา สถานขนสงผโดยสาร

อปกรณเครองมอเครองใช อปกรณเครองมอสอสาร รถโดยสาร รถบรรทกของผประกอบการขนสงทมอยประจ า และสามารถทใชงานไดในแตละพนท และประสานขอความสนบสนนจากภาคเอกชนในเครอขายเมอไดรบการรองขอในการสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงส าหรบการอพยพเคลอนยายประชาชนออกจากพนทประสบภย หรอพนทเสยงตอการเกดสาธารณภย

(2) กรมทางหลวงหนาท ปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม มเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอท าทางชวคราว บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมทไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดอยางรวดเรว ในเสนทางทรบผดชอบ

(3) กรมทางหลวงชนบทหนาทปรบปรงเสนทางและโครงขายคมนาคม มเสนทางส ารอง เสนทางเลยง หรอท าทางชวคราว บรณะ ฟนฟ เสนทางคมนาคมท ไดรบความเสยหายใหสามารถใชงานไดอยางรวดเรว ในเสนทางทรบผดชอบ

(4) การทางพเศษแหงประเทศไทยหนาทใหความสนบสนนงานดานการจราจรในเสนทางทรบผดชอบ

(5) บรษทขนสงจ ากด และองคการขนสงมวลชนกรงเทพ หนาท สนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงส าหรบการอพยพ

กลมงานขนสงทางราง ประกอบดวย (1) การรถไฟแหงประเทศไทยหนาทสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและ

อปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงส าหรบการอพยพเคลอนยายประชาชนหรอสงของออกจากพนทประสบภย หรอพนทเสยงตอการเกดสาธารณภย เมอไดรบการรองขอ

(2) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทยและบรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด หนาทสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงส าหรบการอพยพเคลอนยายคนในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลเมอไดรบการรองขอ

กลมงานขนสงทางน า ประกอบดวย (1) กรมเจาทา หนาท จดท าฐานขอมล ทาเรอ เรอ อปกรณเครองมอเครองใช อปกรณ

เครองมอสอสาร ของผประกอบการขนสงทางน าทมอยประจ า และสามารถทใชงานไดในแตละพนท และประสานขอความสนบสนนจากภาคเอกชนในเครอขายเมอไดรบการรองขอในการสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลง

Page 283: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 13

(2) การทาเรอแหงประเทศไทยหนาทสนบสนนพนทในการขนถายคนหรอสนคา ยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงในสวนพนทของทาเรอทรบผดชอบเมอไดรบการรองขอ

กลมงานขนสงทางอากาศ ประกอบดวย (1) กรมทาอากาศยานและส านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทย หนาทจดท าฐานขอมล

สนามบน เครองบน อปกรณเครองมอเครองใช อปกรณเครองมอสอสาร ของผประกอบการขนสงทางอากาศทมอยประจ า และสามารถทใชงานไดในแตละพนท และประสานขอความสนบสนนจากภาคเอกชนในเครอขายเมอไดรบการรองขอในการสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลง

(2) สถาบนการบนพลเรอนหนาท จดท าฐานขอมลบคลากรทางดานการบน เพอไวส าหรบประสานงานเมอไดรบการรองขอในพนกงานดานการบน

(3) บรษททาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) หนาทสนบสนนพนทในการขนถายคนหรอสนคา ยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงในสวนพนทของสนามบนทรบผดชอบเมอไดรบการรองขอ

(4) บรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) และบรษทไทยสมายล จ ากดหนาทสนบสนนยานพาหนะ พนกงานประจ ายานพาหนะและอปกรณการขนสง ตลอดจนการจดเตรยมน ามนเชอเพลงส าหรบการอพยพเคลอนยายประชาชนหรอขนสงสนคาทางอากาศ เมอไดรบการรองขอ

(5) บรษทวทยการบนแหงประเทศไทยจ ากดหนาทสนบสนนบรหารการจดจราจรทางอากาศเมอไดรบการรองขอ

8.2.3 ความรวมมอตอหนวยงานภาคความมนคงในประเทศ

เนองจากไดมการแตงตงผบงคบบญชาของแตละหนวยงานภาคความมนคงในประเทศ เขามาเปนคณะกรรมการฯ ท าใหไมเกดปญหาดานความรวมมอ เนองจากหนวยงานเหลานนตองน าแผนดานความมนคงในภาคขนสงไปเตรยมความพรอมดวย เมอไดรบการรองขอสามารถเขาสนบสนนไดทนท เพราะแตละหนวยงานตองด าเนนงานภายใตยทธศาสตรการเตรยมพรอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๗-๒๕๖๑ และแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๘

8.3 สรปแนวคดในการจดตงหนวยงานความมนคง

ในสภาวการณปจจบนทภยคกคามดานความมนคงทวความรนแรงและสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจอยางยง การจดตงหนวยงานเฉพาะเพอท าหนาทก ากบดแลการท างานดานความมนคงเปนแนวทางหนงในการตอบสนองตอภยคกคามทอาจเกดขนไดอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงในภาคการขนสงทถอเปนหนงในภาคกจกรรมทมความส าคญตอประชาชนและระบบเศรษฐกจของประเทศ ดงนนความพยายามในการจดตงหนวยงานเพอท าหนาทปองกนกอนเกดเหต (Prevention) เตรยมพรอมกอนเกดเหต (Preparedness) บรหารจดการขณะเกดเหต (Response) และฟนฟสภาพหลงเกดเหต (Recovery) ภยความมนคงในภาคการขนสง

Page 284: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต รายงานฉบบสมบรณ

หนา 8 - 14 โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1

จงเปนหนงในแนวทางการท างานทส าคญในการยกระดบศกยภาพในการจดการความมนคงภาคการขนสงของประเทศ โดยในกระบวนการพจารณาจดตงหนวยงานขนมานน ไดศกษาทบทวนรปแบบลกษณะและการบรหารจดการหนวยงานความมนคงในประเทศตางๆ ทถอไดวาเปนประเทศทมประสทธภาพในการจดการภยคกคามในระดบแนวหนาของโลก ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และประเทศออสเตรเลย เพอพจารณาหาแนวทางการจดการทเปนไปไดและมความเหมาะสม เพอใชเปนตนแบบในการจดตงหนวยงานดานความมนคงภาคการขนสงของประเทศตอไป ดงนน แนวคดในการจดตงหนวยงานดานความมนคงภาคการขนสงของประเทศจงสามารถสรปไดเปน 3 รปแบบตามแนวทางการจดตงหนวยงานของประเทศตาง ๆ ไดแก

1. การบรหารจดการในรปแบบหนวยงานภายใตกระทรวงความมนคง อางองจากแนวทางการจดตงหนวยงานความมนคงของประเทศสหรฐอเมรกา โดยมการตงหนวยงานในระดบกระทรวงไดแก กระทรวงความมนคงขนมา เพอเปนหนวยงานหลกในการจดการดานความมนคงโดยเฉพาะ ท าหนาทวางแผนด าเนนงานและก ากบดแลหนวยงานภายใตสงกดในการขบเคลอนแผนยทธศาสตรดานความมนคงในทกดาน รวมไปถงการประสานความรวมมอกบหนวยงานภายนอกทมความเกยวของ

2. การบรหารจดการในรปแบบของส านกงานหรอกรม อางองจากแนวทางการจดการหนวยงานความมนคงของประเทศออสเตรเลยและสหราชอาณาจกร ทจะไมมการจดตงกระทรวงพเศษเพอดแลงานดานความมนคงโดยเฉพาะขน แตจะกระจายงานดานความมนคงเขาไปยงกระทรวงทมภาระหนาทความรบผดชอบทเกยวของกบความมนคงดานนน ๆ และจดตงหนวยงานในระดบของส านกงานหรอกรม ซงจะอยภายใตกระทรวงการขนสง เพอก ากบดแลงานดานความมนคงตอไป

3. การบรหารจดการในรปแบบของส านก ซงเปนแนวทางบรหารจดการทค านงถงความเปนไปไดในการด าเนนงานเปนส าคญ โดยจดตงหนวยงานในรปแบบขององคกรขนาดเลกอยภายใตหนวยงานทท าหนาทในการวางแผนดานการคมนาคมและขนสง ท าหนาทวางแผนนโยบายและแนวทางในการปฏบตงานดานความมนคง รวมไปถงท าหนาทเปนตวกลางในการเชอมประสานความรวมมอของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

ส าหรบแนวทางทเหมาะสมภายหลงการวเคราะหจดเดนและจดดอยของแตละแนวทางการบรหารจดการ ทปรกษาไดเสนอแนะใหหนวยงานทจะจดตงขนควรอยภายใตกระทรวงคมนาคม คลายคลงกบในประเทศออสเตรเลยและสหราชอาณาจกร แตปรบเปลยนใหอยในรปแบบคณะกรรมการดานความมนคงภาคขนสง ซงประกอบไปดวยคณะกรรมการทเปนผบงคบบญชาของหนวยงานความภาคมนคงตางๆ ของประเทศและหนวยงานอนๆ ท เกยวของในการบรหารจดการภยความมนคงภาคขนสงของประเทศ โดยม รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมเปนประธานและผอ านวยการส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจรท าหนาทเปนเลขานการ โดยคณะกรรมการทตงขนจะท าหนาทในการก าหนดนโยบายในแผนความมนคงภาคขนสง ใหสอดคลองกบแผนการปองกนประเทศ ออกประกาศ หรอค าสง หรอก าหนดแนวทาง เพอ

Page 285: The only way to be secure is never to feel secure ... · The only way to be secure is never to feel secure. Anonymous (c. 500 BCE) ทำงเดียวที่จะเกิดควำมมั่นคง

รายงานฉบบสมบรณ บทท 8 แนวทางการน าแผนฯ ไปสการปฏบต

โครงการศกษาจดท าแผนหลกดานความมนคงในภาคการขนสง ระยะท 1 หนา 8 - 15

ปฏบตการตามระเบยบน เสนอความเหนและใหขอเสนอแนะแกรฐมนตร ในการด าเนนการแผนความมนคงภาคขนสงรวมไปถงพจารณาใหความเหนชอบยทธศาสตร และแผนเกยวกบความมนคงภาคขนสง โดยมคณะอนกรรมการยอยทแบงตามรปแบบการขนสงทรบผดชอบ ไดแก คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางถนน คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางราง คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงทางน า คณะอนกรรมการความมนคงภาคขนสงอากาศ ท าหนาทก ากบดแลวางแผนนโยบาย จดการด าเนนการงานดานความมนคงตามทไดรบผดชอบตอไป การจดตงหนวยความมนคงในภาคขนสงจะชวยใหเกดการท างานทมมาตรฐานในระบบการขนสงทงภายในประเทศและตางประเทศ อกทงการจดตงหนวยงานในรปแบบคณะกรรมการฯ ยงเปนรปแบบการจดการทไมท าใหเกดความซ าซอน ประหยดงบประมาณและทรพยากร เนองจากเปนการน าทรพยากรเดมทมในแตละหนวยงานมาใชใหเกดประโยชนสงสด ถอไดวาเปนการบรณาการท างานรวมกนอยางแทจรง อกทงยงสะดวกในการประสานความรวมมอกบหนวยงานอนๆ ในการตอบสนองตอภยคกคาม เนองจากไดมการแตงตงผบงคบบญชาของแตละหนวยงานภาคความมนคงในประเทศ เขามาเปนคณะกรรมการฯ รวมในการท างานท าใหเมอไดรบการรองขอ สามารถเขาสนบสนนไดโดยทนท แตทงน ขอจ ากดประการหนงของการจดตงหนวยงานตงในรปแบบคณะกรรมการฯ ไดแกปญหาเรองความตอเนองของการท างาน เนองจากคณะกรรมการจะด ารงต าแหนงเปนไปตามวาระ จงจ าเปนตองก าหนดกรอบการท างานทชดเจนเพอใหคณะกรรมการแตละชด สามารถด าเนนงานตอเนองกนไดอยางมประสทธภาพ