The Myanmar Dollar

The Myanmar Dollar Project

Version 0.2 Myanmar

2

မာတကာ

စကာားခ ား ..................................................................................................................................... 3

အက ကာငားအရာအနစခ ျပ ........................................................................................................... 3

မမနမာက ေါလာ အသငား ................................................................................................................. 6

နညားပညာဆငရာ ကမြေရငားခ ကမ ာား က ရာကြေေမခငား ...................................................................... 7

မမနမာက ေါလာမြေန မြေ ားမ ............................................................................................................ 11

နညားပညာဆငရာ အကသားစတ အခ ကအလက .......................................................................... 13

မမနမာက ေါလာအလပလပပ ................................................................................................................. 14

Block Lattice အက ကာငား .................................................................................................................. 15

မမနမာက ေါလာကငေလ ကမပာငားမ .............................................................................................................. 13

တညရပပ ား အကမခခ ြေေ စညားပ ........................................................................................................ 14

စ မ ကနားလမားမပကမမပ ................................................................................................................ 18

3

စကာားခ ား

မြနြာန ငငရ ဖေဖောဝါရလ စစအာဏာသ ြးြ ဖနာကပ ငးလအနညးငယအတငးြ ာ မြနြာကျပဖင တနေ း

ဟာ အဖြရ ကနဖ ေါလာတနေ းထက ၂၆% တ တ ကျဆငးလာပါတယ။1, ဖငဖ းနနးကျဆငးလာတာဖ ကာင

အစားအစာန င အမ ားအဖမ လ အပ ျကြျားရ ဖ းနနးဟာ မြငတကလာပါတယ။2 ထ အမပင ဆနဒမပ

မပညသြျား၊ CDM မပြလပသြျား၊ NUG န ငအမ ားဖသာ ြ ကဖရစလ လားဖသာ အေ အစညးြျားက စစ

ဖကာငစြ င ေင ြေးဆ ငရာပ တဆ ြြျား မပြလပလျကရ ပါတယ။ စစဖကာငစဟာ ဘဏြျားက ပ တဆ မ ငး

န င ATM စကြျားတင ဖငထတန ငဖသာ ပြာဏြျားက ကန သတကာ မပညသြျားအဖပေါ ေ န ပမ ငးြျား

မပြလပဖနပါတယ။3 စစဖကာငစဟာ ဗဟ ဘဏက ထ နး ျြပထားန ငမ ငးဖ ကာင မြနြာကျပဖငက လ သလ

ပန ပစကြျား ြ တစဆင ထတလပန င ကာ င ေင ြေးဖောငးပြက ကက ြးက ငထားသညအမပင မြနြာကျပဖင

က လညး ထ နး ျြပထားပါတယ။

ယ မြနြာဖ ေါလာစြက နး မြနြာမပညသမပညသားြျား စစဖကာငစ ထ နး ျြပထားဖသာ မြနြာကျပ

ဖငအစား ြ ကဖရစ အဖထာကအကမပြ လတလပဖသာ စဂျစတယင ေင ြေး တစရပ အားဖမပာငးလ

အသးမပြန ငရနအတက ရညရယကာမပြလပထားဖသာ စြက နးတစ မေစပါတယ။4

မြနြာဖ ေါလာဟာ ဖန စဥအသးမပြရာတင လတလပ မြနဆနစာ န င အသးမပြရ လယကဖအာင အဓ က

ပပြလပထ ြေးတ ဖငတစြျ ြးမေစပပး ဖနာကဖနာငတင န ငငမ ားရငးန းမြ ြပန ြြျား န ငငမ ားဖငဖပးဖ ျြြျား

စတာဖတက လယကစာ မပြလပန ငရနန င မြနြာန ငင ြ ကဖရစအဖရးက ဖထာကပရနအတကပါ

ထညသငး တညဖဆာကထားတ ဖငစနစ မေစပါတယ။

အက ကာငားအရာအနစခ ျပ

မြနြာန ငငဟာ လြျ ြးဖပါငးြျားစာဖနထ ငတ အလနလ ပဖသာ န ငငတစန ငင မေစပါတယ။ သ ဖသာ

စစတပရ ေ န ပြြျားဖ ကာင မပညတငးစစကကးဟာ ြပပးန ငပ ဆကလကမေစဖနကာ ြ ကဖရစစနစ

ြရရ န ငတာ လနစာ ကာမြင ပပပ မေစပါတယ။5

န ငငြ ာ စဂျစတယင ေင ြေး (Cryptocurrency) က လဖတာဖတာြျားြျား သ လမမညမဟတပါ။

ဘဏအင မ ြေး ပ မြနြာန ငငလဥ ြေးငေေ ၂၀% သာ ေငရဖသးပါတယ။6

1 https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Crisis/Myanmar-currency-hits-record-low-as-economy-fails-to-

normalize# 2 https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Crisis/Myanmar-s-brewing-currency-crisis-causes-consumer-

prices-to-soar 3 https://www.ft.com/content/7632c1b0-4581-434f-86d6-bdceaff8e947 4 https://www.coinbase.com/learn/crypto-basics/what-is-cryptocurrency 5 https://www.kas.de/c/document_library/get_file?uuid=3d07eb88-d4f1-de81-40d1-

032ec67a3cb8&groupId=288143 6 https://consult-myanmar.com/2019/11/25/with-70-unbanked-population-myanmar-bets-on-fintech-to-improve-

financial-inclusion/

4

လ န ငငြ ာ အကျငပျကမ စားဖနတ အာဏာသ ြးလတစစဟာ တရားြ၀ငလပငနးဖတမေစတ

သဘာ၀သယဇာတြျားက ဖြ ာင လပဖဆာင ကပပး မြနြာကျပဖငဖတ အဖတာြျားြျားက

ပ ငဆ ငလျကရ ပါတယ။ ထ လပရပြျားဖ ကာငလညး မြနြာမပညသမပညသားြျားဟာ ဆငးရ မ ငးန ကြဖတ

ဖနရပါတယ။7

ါတငြကဖသးပ စစဖကာငစဟာ မြနြာန ငငက လကဝါးကကးအပကာ ထ ြတရားနညးမေင ရယထားဖသာ

ဖငြျားမေင မပညသဖတက ပစ တသတမေတရန လကနကဖတက ၀ယယလျကရ ပါတယ။8

၂၀၂၁ န စ စစအာဏာသ ြးြဖနာကပ ငးြ ာ ဆနဒမပမပညသဖတက ပစသတတာ၊ သာြာန မပညသဖတက ေ န ပ

တာဖတက စစဖကာငစဟာ မပြလပလာပါတယ။9 ထ ဖနာကြ ာ စစဖကာငစက ဖတာလ နရန ဖတာလ နဖရး

သြားြျားက အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG) က ေ စညး ပါတယ။10 မြနြာန ငငသားြျား ဟာလညး

န ငငတဝ ြးလးြ ာ CDM လပရ ားြြျား မပြလပဆန ကျင ကပပး လကနကက ငဖတာလ နဖရးတပြျား

ကကးထားလာ ပါတယ။ ထ က သ အဘကဘကြ ဖတာလ နဖန ကဖသာလညး စစဖကာငစဟာ ဖငအား

သာြက လကနကအငအားပါ သာလန လျကရ ပါတယ။

ကျနဖတာတ ပမနမ င ေါလ စ မ နြေးေ အဓ ကရညရယ ျကကဖတာ စစဖကာငစရ ဖငအငအား

ဖလျာကျသားဖအာင ဖဆာငရကေ ပ မေစပါတယ။ မြနြာကျပဖငရ တနေ းဟာ မြနြာန ငငသားဖတရ

ယ ကညစာ ကျယကျယမပန မပန အသးမပြြ ဖပေါြတညပါတယ။ ထ က သ အသးမပြြဖ ကာင

ကျပဖငဟာတနေ းရ လာတာန အတ ကျပဖငက အဆြတနအြျားဆးပ ငဆ ငလျကရ တ စစဖကာငစက

သယဝ ကဖသာနညးမေင င ေင ြေးဖထာကပသလ မေစဖစပါတယ။ ကျပဖငတနေ းရ ဖနသညန ငအြျ စစ

ဖကာငစဟာ ကျပဖငက အသးမပြကာ န ငငမ ားဖငသ လ လ ယန ငပပး ထ ဖငမေင တရတ၊ ရရ ားန င ဘယလာရစ

က သ ဖသာ အမ ားအာဏာရ ငန ငငြျားြ လကနကြျား ဝယယဖနန ငပါတယ။11

မြနြာမပညသြျားဟာ ြ ကဖရစဖထာက ဖသာအစ းရက အြျားဆးပ ငဆ ငပပး မပညသအားလးက

ြျြျတတမေန ဖဝထားတ င ေင ြေးစနစအသစက ဖမပာငးလ အသးမပြမ ငးအားမေင စစဖကာငစက

ဖငဖ ကးမပတလပဖစပပး အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG) က ကကးြားတ ဝငဖငရလြးတစ

ေနတးဖပးန ငြ ာ မေစပါတယ။ မြနြာဖ ေါလာစြက နးဟာ စတငတညဖထာင ျ နကတညးက NUG

အစ းရအတက သးသန ရနပဖငဖမြာကြျားစာက ေယထတထားတ အတကဖ ကာင ယ မြနြာဖ ေါလာ

စြက နးဖအာငမြငသားပါက NUG အစ းရဟာအလဖငြျားက ပင အားထားဖနစရာ လ အပဖတာြ ာ

ြဟတပါဘး။ ထ အမပင ဖငစနစအသစဟာ ယ ငက ြတရားနညးလြးြျား အဂတ လ ကစားမ ငးြျားမေင

7 https://m.economictimes.com/news/defence/jade-and-rubies-how-myanmars-military-amassed-its-

fortune/articleshow/80876439.cms 8 https://www.bbc.com/news/world-asia-56133766 9 https://www.rfa.org/english/news/myanmar/teenagers-07262021194335.html 10 https://en.wikipedia.org/wiki/National_Unity_Government_of_Myanmar 11 https://www.wsj.com/articles/russia-emerges-as-key-backer-of-myanmars-military-post-coup-11626433200

5

ရထားဖသာ မြနြာကျပဖငသဖ းြျား၏ ျြးသာကကယ၀ြြျားက သာြာန လထဆသ မပနလည ဖဝ

ဖပးန ငြ ာ မေစပါတယ။ 12

မြနြာန ငငြ ာ ၂၀၁၄ န စအထ လဥးဖရရ ၁၀% ရာ ငနနးသာလကက ငေနးြျား ပ ငဆ ငဖနရာြ ၂၀၁၉ န စ

ြ ာဖတာ လဥးဖရရ ၉၅% ေ ခ နနြေးတ တ ဟာေနးြျား ပ ငဆ ငလာပါတယ။ ထ ဖ ကာင စဂျစတယဖင

(Cryptocurrency) ဟာ ဖငစနစသစအတက လကဖတအကျဆး ဖငအြျ ြးအစားပ မေစပါတယ။ 13

ဖငစနစဟာ လြျားစာ ျ တဆကအသးမပြန ငဖပြ ဘဏဝနဖဆာငြြျားြ ာ အသးမပြသအလနနညးပါးဖသာ

ဖ ကာင အမ ားန ငငြျားန ယ ဥ ကညပါက မြနြာဖငဖ ကးစနစြ ာ ရငးန းထားသ အလနနညးပါးပါတယ။

ထ က သ ရငးန းထားသ နညးပါးတာဖ ကာင မြနြာန ငငဟာ ဖငဖ ကးစနစအသစတစ က ဖမပာငးလ ေ

ပ ြ လယကပါတယ။

စဂျစတယင ေင ြေး (Cryptocurrency) ဟာ အမပညအ၀ စဂျစတယစနစက အသးမပြတာဖ ကာင

မြနြာန ငငတဝ ြးလးက လျငမြနစာ မေန မေ းန ငပါတယ။ အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ NUG ဟာ

က ငတယလ ရတ ဖငစနစအသစတစ မပြလပ ြယဆ ရင လကရ အဖမ အဖနအရ ဖငဖမြာကြျားစာ

ကန ကြ ာ မေစပပး မေန မေ းေ လညး လနစာ က ြ ာမေစပါတယ။

သ ဖသာလညး NUG ဟာဗဟ ျြပက ငြြထားတ မြနြာဖ ေါလာရ စဂျစတယဖငစနစ (Cryptocurrency)

က ဖမပာငးလ အသးမပြမ ငးအားမေင စစဖကာငစစ းြ းြြရ တ ဖငစနစတစ က ျကမ ငးရရ န ငြ ာ

မေစပါတယ။ ဖငစနစအသစ ဟာ စစဖကာငစထ နး ျြပလ ြရန ငတ အတက မပညသြျား လမ ြစ တ ျစာ

အသးမပြန ငြ ာမေစပပး ဆနဒမပမပညသြျား၊ CDM မပြလပဖနသြျား န င ဖမြဖအာကဖတာလ နဖရး အေ ြျား

အတက ရနပဖင ြျား က လညး လမ ြစာထားရ န ငြ ာမေစပါတယ။14

စဂျစတယဖငစနစ (Cryptocurrency) ဟာ အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG) အတက လ အပဖနတ

လမ ြဖသာင ေင ြေး စနစသစရ အဖမ အတမြစတစ ရရ ဖစြ ာမေစပါတယ။ ဥပြာ NUG အစ းရဟာ မြနြာ

ဖ ေါလာတနေ းက သတြ တကာ ြ ကဖရစ ရရ ျ နြ ာ ဖငမပနလည လ လ ယန ငဖအာင မပြလပန ငပါတယ။

ထ သ မပြလပမ ငးအားမေင မြနြာဖ ေါလာတနေ းက မြ ငတငန ငပါတယ။ တစနညးအားမေင န စရ ည အာြ

စာ ျြပအစအစဥြျားန င ဆငတပါတယ။15 ထ က သ မပြလပမ ငးမေင NUG ပ ငဆ ငတ မြနြာဖ ေါလာပြာဏ

ရ တနေ းက မြ ငတငန ငြ ာမေစပပး လ အပသြျားက လ ါနးမ ငးန င ြ ကဖရစရရ ရန လ အပတ အရာြျားက

ပ ြ လယကစာ ၀ယယန ငြ ာ မေစပါတယ။

12 https://www.insider.com/myanmars-junta-dominates-worlds-jade-industry-report-2021-6 13 https://web.archive.org/web/20190913041143/https://www.export.gov/article?id=Burma-Financial-Services-

Financial-Technology-Overview 14 https://fortune.com/2021/02/18/bitcoin-censorship-political-repression-deplatforming-china-belarus-russia-

nigeria-crypto/ 15 https://www.investopedia.com/terms/b/bond.asp

6

လကရ ြ ာ ကြာန ငင ဖတာဖတာြျားြျားဟာ စဂျစတယင ေင ြေးဆသ ဖရ ဖမပာငးလျကရ ဖနတာဖ ကာင

မြနြာ န ငငတဝ ြး စဂျစတယင ေင ြေး (Cryptocurrency) က ဖမပာငးလ အသးမပြမ ငးဟာ မြနြာန ငငက

အနာဂါတ တစ ျ နြ ာ ကြာ စဂျစတယဖငဖ ကးဖလာကက ဥးဖဆာငန ငြယ လြးဖ ကာငးဖပေါ ဥးတညဖစ

ြ ာလညး မေစပါတယ။16

ဤ စဂျစတယဖငဖ ကးစနစက ကျယကျယမပန မပန သးစ န ငပါက ဝ ကစာစနစ (Crypto) န

တထငဆနးသစြြ ာ မြနြာန ငငဟာ ကြာထ ပပ ငးဖ ါငးဖဆာင မေစဖစလာပပး ြ ကဖရစ မပနရသညအ ါ

စဂျစတယ နညးပညာအ ျကအ ျာ ဖနရာတစ မေစလာြ ာလ မေစပါတယ။ န ငငမ ားြ ရငးန းမြ ြပန ြ

အဖရးတကကး လ အပဖန ျ နန င မပငပကြာြ ယ ကညစ တ ျြနညးဖနဖသာ ဤအ ျ နတင ၄ငးက

န ငငမ ားရငးန းြက လညး တ းမြ ငဖစြ ာမေစသည။

အထကဖောမပပါ အ ျကအလကြျားဖ ကာင ကျနဖတာတ မြနြာဖ ေါလာစြက နးြ မြနြာန ငငအတက

ြ နကနြျတစာ ဖဝလျကရ တ (Cryptocurrency) စဂျစတယင ေင ြေးတစရပဟာ ကျနဖတာတ ျစမြတန း

စာဖနထ ငဖနဖသာ မြနြာန ငငက အနာဂါတြျ ြးဆကြျား ဂဏယစာ က ြေးပပ ြေးန ဖ န ပမ နြေးမ ခ မြေးသ

ဖစေ အတက ပ ြ ညြျ၊ ပ ြ လတလပ၊ ပ ြ ြ ကဖရစကျစာ ဖမပာငးလ န ငြ တစသကြ တစ ါ အ ငအဖရး က

ရရ ဖစလ ြ ြယလ ယ ကညပါတယ။

င ေင ြေးမစ၍

ပမနမ န ပပြပပ စ

Fix the money, Fix Myanmar.

မမနမာက ေါလာ အသငား

မြနြာဖ ေါလာအသငးြ ာ လြျ ြးဖပါငးြျားစာ ပါ၀ငပါတယ။ တ ျ ြ ဖတက မြနြာန ငငသားြျားမေစပပး တ ျ ြ

ကဖတာ မြနြာန ငငက ျစမြတန းတ န ငငမ ားသားဖတပါ။ ါဖပြယ ကျနဖတာတ အားလးဟာ မြနြာန ငင

အတက စဂျစတယင ေင ြေးတစရပရ မ ငးဟာ မြနြာန ငငက ဖကာငးစာအဖထာကအကမပြန င

လ ြြယလ ယ ကညပါတယ။

ကျနဖတာတ အသငးြ ာ လကရ အ ငတန င စဂျစတယင ေင ြေးပညာရ ငြျား၊ ဘာသာမပနဆ သြျား န

မပန ကားဖရးအေ ၀ငြျား ပါရ ပါတယ။

16 https://www.atlanticcouncil.org/cbdctracker/

7

ကျနဖတာတ ရ ြ ကဖရစလ လားဖသာ ရပတည ျကြျားဖ ကာင လကရ အ ျ နြ ာ ကျနဖတာတ ရ

အသငးသားန ၄ငးတ ြ သားစ၀ငြျားရ လမ ြဖရးအတက စစတပအာဏာ သ ြးထားသ၍ အြညြဖောမပပ

ဆကလကလပရ ားသားြ ာမေစပါတယ။

ြ ကဖရစရရ တ တစဖန ကျနဖတာတ အသငးသားဖတ အားလး ြ ကဖရစအစ းရန ြညသည စဂျစတယ

ဖငဖ ကးက စစပ ငးတငြဆ ပငလငးမြငသာစာပပ းပပး ပးဖပါငးဖဆာငရကသားြ ာမေစဖ ကာငး ဖမပာ ကား

လ ပါတယ။

နညားပညာဆငရာ ကမြေရငားခ ကမ ာား က ရာကြေေမခငား

စဂျစတယင ေင ြေး (Cryptocurrency) စနစဟာ မြနြာန ငငအတက ဖကာငးဖသာ ဖမပာငးလ မ ငး

မေစဖစန ငြညဟ ဆးမေတ ျက ျပပးဖနာကြ ာဖတာ ကျနဖတာတ ဟာ ြညသည စဂျစတယင ေင ြေး

(Cryptocurrency) စနစ အဖပေါဖရး ျယ တညဖဆာကတာဟာ အသငဖတာဆးမေစဖစြလ ဆ တာက

စတငရ ာဖေ ကရပါတယ။

ကျနဖတာတ ရ ရညရယ ျကဟာ မြနြာတစန ငငလး အတက အလပလပန ငတ ဖငစနစတစ တညဖဆာက

ရြ ာ မေစတ အတက ဖန စဥသနးန ျတ ဖငလ ဖမပာငးြ ဖတမပြလပန ငတ နညးပညာ လ အပပါတယ။ ထ

ဖ ကာင ထ လ အပ ျကဖတက ြမေညဆညးဖပးန ငတ နညးပညာအ ျ ြ က အသးမပြေ ြမေစန ငဖတာပါဘး။

ပထြဥးဆး ကျနဖတာတ ရ င ေင ြေးစနစြ ာ လ အပတာကဖတာ လဖတဖန စဥသးစ ြ အဆငဖမပဖအာင

တစစကက န အတငးြ ာ ဖငလ ဖမပာငးြြျားြျား မပြလပန ငတ TPS ြျားတ စဂျစတယဖငစနစ မေစရပါြယ။ ါ

ဖ ကာင TPS နညးတ စဂျစတယဖငဖ ကး အဖဟာငးဖတမေစတ Bitcoin (7 TPS), Dogecoin (33 TPS),

Litecoin (56 TPS) စတာဖတ အသးမပြလ အဆငြဖမပဖတာတာ ဖတရပါတယ။17

တ ယ လ အပ ျကကဖတာ ဖငလ ရာြ ာ လ ဖမပာငး နညးတ (သ ြဟတ) ြဖပးရတ စဂျစတယဖင

(Cryptocurrency) အြျ ြးအစား ပ မေစရပါြယ။ ဖငလ ရာြ ာ မြနြာန ငငသားဖတ ြတတန ငတ

အမ ားဖငဖ ကးတ န ဝနဖဆာင ဖမြာကြျားစာဖပးရြယ ဆ ရငလ အဆငြဖမပပါဘး။ ါဖ ကာင Smart

Contract အသးမပြပပး ERC20, BEP20 token ဖတက မပြလပတ Ethereum, Binance Smart Chains တ က

ေယထတ ရပါတယ။18 တနေ းကကးလနးတ အတက Bitcoin, Scrypt coin စတာဖတက လညး အသးမပြလ ြရ

ဖတာပါဘး။ ၁၀၀၀ တနတ ြန ဟငး ါးတစပ က အသးမပြသက ဖငလ န ၃၆၀၀၀ ဖလာကဖပး ဖနရြ ာဟာ

အဓ ပပါယ လး၀ြရ ပါဘး။19

17 https://qph.fs.quoracdn.net/main-qimg-7316141594cf2588b40ae7b9134e842d 18 https://bitinfocharts.com/comparison/ethereum-transactionfees.html 19 https://bitinfocharts.com/comparison/bitcoin-transactionfees.html

8

တတ ယ လ အပ ျကကဖတာ မြနဆနတ ဖငလ ဖမပာငးြဖတ လပန ငတ စဂျစတယဖင (Cryptocurrency)

အြျ ြးအစားက လ အပပါတယ။ City Mart လ ငနေ မ ြြေးတေ င ြေးဝယပပ ြေး ဖငရ ငးေ ဖငလ ျ နြ ာ ြ နစ ၃၀

ဖလာက ဖစာငဆ ငးေ ဆ တာ လကဖတြကျပါဘး။ အဖ ကာငးဖ ကာငပ Bitcoin, Scrypt Coin

ဖတက အသးမပြေ ြမေစန ငပါဘး။20

စတတထ လ အပ ျကကဖတာ မြနြာဖ ေါလာက တတန ငသြျ မြနြာန ငငတငးြ ာပ ညညြျြျ ဖဝန ငဖအာင

မပြလပေ ပ မေစပါတယ။ ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာဖ ေါလာက အေ းတနစြးအားမြင ကနမပ တာန င ဖငဖ ကး

ထတလပရန သးသန မပြလပထားသည ASIC စကြျား ပ ငဆ ငသဖတသာရယပ ငဆ ငန ငတ ဖငဖ ကးြျ ြး

ြမေစဖစလ ဘ လကက ငေနးရ သတ ငး ရရ အသးမပြန ငဖအာင မပြလပလ ပါတယ။ ါတငြကပ

အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG) အတကပါ စစဖပါငး မြနြာဖ ေါလာရ ၂၅% ရာ ငနနးက

ဖပးအပလ ါနးန ငဖအာင မပြလပလ တ အတက စတငမေန မေ း ျ နြ ာ လ အပသလ မေန မေ းလ ြရတ လကရ

ဖအာငမြငဖန ကတ အလပသကဖသအသးမပြ (Proof-of-Work) စဂျစတယင ေင ြေးစနစ

(Cryptocurrency) အားလးက ေယထတလ ကရမပနပါတယ။

ပဥစြ လ အပ ျကကဖတာ ရငးန းမြ ြပန သဖတပ မေစ ပါတယ။ ကျနဖတာတ မြနြာဖ ေါလာစြက နး အေ ဟာ

မြနြာဖ ေါလာက ဗဟ ျြပက ငြက ဖလျာ ျန ငတ အထ လပငနးက ြ ြ တ ရ အ ျ နန ဖငဖတ အကန ပပး

မပြလပန ငပါတယ။ သ ဖသာ ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာဖ ေါလာက တညရ ပပးဖငဖတဖလာက တနေ းရ ဖအာင

ဖငဖတ အဖမြာကအြျားရငးန းန ငတ သဖ းဖတဖတာ ြဟတပါဘး။ ါ အမပင ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာ

ဖ ေါလာက တမေညးမေညး တ းပားလာြယ ရငးန းမြ ြပန ြတစ မေစလာဖစ ျငပါတယ။ မြနြာဖ ေါလာ

စြက နး ဖအာငမြင ျ နြ ာ မြနြာဖ ေါလာရ အဖစာဆးရငးန းမြ ြပန သဖတန မြနြာဖ ေါလာက

ပပ းကညဖပး တ အသးမပြသဖတက ထပဖဆာငးဆြျား ရဖစေ စစဥထားပါတယ။ ါဖ ကာင Tether

(USDT) လ ြျ ြး တညပင ြတ ဖငအြျ ြးအစားက အသးမပြလ ြရပါဘး။

ဆဋဌမ အဖနန ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာဖ ေါလာစြက နးက ထ နးသ ြးေ လယကရန လ အပပါတယ။ အဓ က

အဖ ကာငးအရငးကဖတာ ကျနဖတာတ မြနြာဖ ေါလာအသငးသားအားလးဟာ က ယပ င အားလပ ျ နဖတ

ြ ာ ပါ၀ငကညဖနဖပြ က ယပ ငအလပအက ငန ြ သားစဖတရ ကပါတယ။ ကျနဖတာတ ဟာ ရ းရ ငး

လယကပပး မြနြာတစန ငငလးအတ ငးအတာအထ ျ ထငန ငတ စနစတစ က ဥးစားဖပးတညဖဆာက

ေ ဆးမေတ ပါတယ။ ကျနဖတာတ ဟာ Smart Contract, Parachains န လ အပတာထပပ တ အရာဖတ အား

လးက မပြလပေ အစအစဥ ြရ ပါဘး။ ါဖ ကာင ြလ အပတ အရာဖတ ပါ၀ငဖနတ Steller, Ethereum,

Polkadot, Solana စတ အရာဖတက ဖဘးေယထား ပါတယ။21

20 https://coinmarketcap.com/alexandria/article/how-long-does-a-bitcoin-transaction-take 21 https://www.ibm.com/topics/smart-contracts

9

အထကက ဖောမပထားတ လ အပ ျကဖတဖ ကာင မြနြာဖ ေါလာက လ အပ ျကဖတန က ကညတ Nano22

ဆ တ တညဖဆာကလ ကပါတယ။ Nano ဖပေါြ ာတညဖဆာက ထားတ အတက မြနြာဖ ေါလာဟာ

ဖအာကပါ အကျ ြးဖကျးဇးဖတ ေရလ ပါတယ။

• စစစတ ငးတာထားဖသာ ဖငလ ဖမပာငးြြျားက တစစကက န လျင ၁၂၀၀ TPS ြ ၇၀၀၀ TPS

အထ မပြလပန ငမ ငး။ ါဟာတစဖန ြ ာ ဖငလ ဖမပာငးြ ၈၆သနးအထ မပြလပန ငတ ပြာဏ

တစ မေစပပး မြနြာတစန ငငလး အတကလဖလာကတ ပြာဏတစ မေစပါတယ။

• ဖငလ ဖမပာငးြ အားလး၀နဖဆာင ြရ မ ငးန င စြက နးအတက က ယပ င blockchain ရ မ ငး။

• ဖငလ ရာတင ၀.၂ စကက န ြ ၀.၆ စကက န သာ ကာရ မ ငး ဖ ကာငဖစာငဆ ငး ျ န ြရ သဖလာက

မြနဆနမ ငး။

• ကက ြတငတးယပပး မေစဖသာဖ ကာင မြနြာမပညသြျားန င အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG)

တ က ညြျစာ ဖဝ ဖပးန ငမ ငး။

• မြနြာဖ ေါလာက စစဖပါငး ၁၁၀ ဘလယ ပြာဏသာ ကက ြတငကန သတ သတြ တထားပပး မေစရ

သာြက အနာဂတတင ဖောငးပမ ငးြရ ဘ ကျြလာြည (အဖရအတကဖလျာကျပပး

တနေ းတကလာြည) မေစဖသာဖ ကာင ရငးန းမြ ြပန သြျားက လဖဆာဆ ဖဆာင န ငပါလ ြြယ။

• င ေင ြေးစနစ သးသန မေစမ ငးဖ ကာင ထ နးသ ြးရ လယကကာ ဖ တြ ဖအာင ဖမပာငးလ ရန

လယကမ ငး။

သ ဖသာလညး Nano က အဖမ မ ငးမေင လကရ ြ ာ မြနြာဖ ေါလာ (MYD) အတက အဟန အတား မေစဖစတ

အရာ တ ျ ြ က လက ရငဆ င ဖမေရ ငးရြ ာ မေစပါတယ။

လတ ငးဟာ လကရ ြ ာ ဖငဖတက လတလပစာ အတားအဆးြရ လ ဖမပာငးန ငတာဖ ကာင အ ျ ြ ဖသာ

အေျကအဖြ ာငသြားြျားြ အ ငဖကာငးယပပး ြလ လားအပဖသာ ဖငလ ဖမပာငးြြျား အဆကြမပတ

မပြလပလာန ငပါတယ။ ထ သ မပြလပမ ငးမေင ကနယကြ တတြးြျား ဖောငးပြမေစကာ မြနြာဖ ေါလာရ

ဖငလ ဖမပာငးြစနစက ဖန းဖကးလာဖအာင မပြလပန ငပါ တယ။23

ြလ လားအပတ ဖငလ ဖမပာငးြ ဆ တာကဖတာ အေျကအဖြ ာငသြားြျားဟာ အဖကာငြျားစာက တစ

ြ တစ သ အလနနညးဖသာ ဖငပြာဏက ြရပြနားအဖပးအယ မပြလပမ ငး မေစပါတယ။

ါဖ ကာင ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာဖ ေါလာအသးမပြသ အသ ငးအ၀နး ကကးထားလာတာန အတ ၄ငးတ ရ

အကအညရယေ ဆးမေတ ျက ျ ပါတယ။

22 https://nano.org/ 23 https://www.coindesk.com/nanos-network-flooded-spam-nodes-out-of-sync

10

ကျနဖတာတ အ ကအ က ဖမေရ ငးေ ဖရး ျယစရာ နညးလြးဖတရ ပါတယ။ ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာ

ဖ ေါလာက မြနြာဖ ေါလာစြက နးအေ ရ ဗဟ ျြပက ငြထ ြ ာ ဆကလကလကထားရ ပပး အပ Nodes ဖတ

ရ လညပတြက ဖတာ NUG န ဖငလ လပငနးက သ အမ ားယ ကညရတ အေ အစညးဖတက စစဖဆးေ

ဖပးအပထားပါြယ။ ထ သ ဖပးအပထားမ ငးမေင ြလ လားအပတ ဖငလ ဖမပာငးြဖတက မပြလပသဖတ

ပ ကဆအ တ (Wallet) ြ တဆင HTTP ျ တဆကြဖတ မပြလပလာတာက တားဆးန ငသလ

ငမပြထားမ ငးြရ တ Nodes ြျား ဗဟ ကနယက (Core Network) က ျ တဆကလာမ ငးက လ ရပတန

န ငပါလ ြြယ။

ထ ဖနာကြ ာဖတာ ကျနဖတာတ ဟာ Nano က အ ကအ မပငဆငပပး ျ နအထ ဖစာငရပါြယ။24

(အ ကြးအားမေင ၆လ ၁၂လ ထ ကာန င) နညးဟာ မြနြာဖ ေါလာကနယကက မြနြာဖ ေါလာစြက နးအေ

ရ ထ နး ျြပြဖအာကြ ာ ထားရ တာဖ ကာင မြနြာဖ ေါလာစြက နးအေ ဖပေါ ြ ာ အသးမပြသ မပညသဖတရ

ယ ကညြ လ အပပါတယ။

အမ ားနညးလြးတ အဖနန ကျနဖတာတ ဟာ မြနြာဖ ေါလာက ျက ျငးဗဟ ျြပက ငြြ ကငးလတ

ဖအာငမပြလပပပး လတ ငးက Application ဖတ၊ Node ဖတမပြလပ င ဖပးလ ကလ ရပါတယ။ ါဖပြယ

ဗဟ ျြပက ငြကဖန ကငးလတ ဖအာငလပလ ကတ အတကဖ ကာင မြနြာဖ ေါလာစနစက မပငဆင ျ န

ြရ င တ က ကလာတာဖတ ရ လာန ငပါတယ။ ထ တ က ကြြျားဖ ကာင မြနြာဖ ေါလာစနစ ဖလးလဖန း

ဖကးတာဖတ မေစလာန ငပါတယ။ ကျနဖတာတ စြက နးဟာ ဆငဆာဆန ကျငဖရးန ြ ကဖရစအဖရး

အတကမပြလပထားတာမေစလ စြက နးပြာဏကကးြားလာတာန အြျ စစဖကာငစ၊ တရတ၊ ရရ ား န အမ ား

ဖသာ ြ ကဖရစဆန ကျငဖသာ ဟတကာြျား ထြ တ က ကြဖတက ရ လာန ငပါတယ။25

ဘယနညးလြး အသးမပြရြယ ဆ တ ဆးမေတ ျကက ဖတာ ဖနာကလာြယ လဖတြ ာ ကျနဖတာတ အသငး

န အသးမပြသဖတ လ ျငတ ဆနဒ အတ ငးမပြလပ သားဖပးေ စစဥထားပါ တယ။

မြနြာဖ ေါလာဟာ အထကဖောမပပါအ ကအ ြျားရ ဖသာလညး မြနြာန ငငအတက အဖကာငးဆးစနစ

တစ လ ကျနဖတာတ ယ ကညတ အတက Nano ဖပေါအဖမ တညဖဆာက တာမေစပါတယ။26

Nano ဖပေါအဖမ မပြထားတ မြနြာဖ ေါလာန Bitcoin တ ရ ကာမ ား ျကက ဖအာကပါဇယားြ ာ ကညရ

န ငပါတယ။

24 https://senatusspqr.medium.com/nanos-latest-innovation-feeless-spam-resistance-f16130b13598 25 https://fortune.com/2020/11/05/chinese-spies-hack-anticensorship-startup/ 26 https://nano.org/foundation#team

11

Feature Bitcoin Myanmar Dollars Block Interval 10 Minutes on Average Instant

Confirmation Time Around 30 Minutes 0.2 Seconds

Transaction Fees $10-25 FREE

Energy Use (7 v 7000 TPS) 80 Terawatts per Year 13 Megawatts per Year

Distribution Mining Airdrop, Referrals, Creativity

Transaction Throughput 7 TPS 1200 to 7000 TPS

Participation Permissionless Permission -> Permissionless

Cryptography Basic Advanced

Hashing Algorithm SHA256 (2001) Blake2b (2012)

Signing Algorithm ECDSA (2009) Ed25519 (2011)

Consensus Proof of Work Open Representative Voting

Chain Type Single Block Chain Asynchronous Block Lattice

Backing Speculation Passion for Democracy/NUG

Deployment Status Deployed January 2009 Deployed June 2021

မမနမာက ေါလာမြေန မြေ ားမ

မြနြာဖ ေါလာကနယကက စတငထဖထာငဖသာအ ျ နတင ကနဥးအစ MYD ၃၄၀ ဘလယက အလ

အဖလျာက ေနတးဖပး ပါတယ။ ၎ငးဖနာက မြနြာန ငငအတကအြျားဆး MYD ၁၁၀ ဘလယ

(မြနြာန ငငရ လတစဥး ျငးစအတက ၂၀၀၀ ~ ၅၅ သနး) သာလ အပြညဟ ဆးမေတ ပါတယ။ ထ ဖ ကာင

ကျနရ ဖသာ ၂၃၀ ဘလယ MYD ြျားက မပနလညြရရ န ငဖသာ ေျကဆးသညအဖကာင Burned Account

သ ပ မ ငးအားမေင တရားဝင ေျကဆးပစလ ကပပး ၄ငးအဖကာင Burned Account ြ အမ ား MYD Node

ြျားအားလးက ြပ န ငဖအာငလညး စြက နး၏ ြလက ြျားတငပါ ပ တထားလ ကပါတယ။27

ထ လပဖဆာငပသည Nano န င Banano Cryptocurrencies တ သးဖသာ တညဖသာ ျဥးကပပ မေစပပး ၄ငးတ

အသးမပြသ အသ ငးအဝ ငးြျားက အတညမပြထားပပးလ မေစပါတယ။28

မြနြာဖ ေါလာ အဖရအတကအဖမြာကအြျား ဖထာကပထားရမ ငး၏ အဖ ကာငးအရငးြ ာ Bitcoin က သ

ဖငဖ ကးြျားတင ကျနဖတာတ ဖတ မြင သည အဖတအ ကြအရ MYD တနေ းမြငတကလာသညန င အြျ

ကျနပတ ၏ သးစ သြျားသည အဖသးစားဖထာကပြန င စားဖသာကကနြျားက 0.00001 MYD မေင

ဝယြညအစား 1 MYD မေငဝယရတာက ပ ြ န စသကလ ြြညဟ ကက ြတငဖြျာြ နးြ ဖသာဖ ကာင MYD

အဖရအတကက ြျားထားရမ ငးမေစပါသည။

မေန မေ းမ ငးအတက ကျနဖတာတ ရ ရညရယ ျကြ ာ န ငငသားတစဥး ျငးစအား ၎ငးတ က ဖတာငးဆ ရယ

ငြျား အ ငအဖရးတနးတဖပး၍ အတတန ငဆးြျတဖစရန မေစပါတယ။ သ ရာတင အ ျ ြ န ငငသားြျား

27

https://www.reddit.com/r/nanocurrency/comments/84kxy5/does_a_key_theoretically_exist_for_the_giant_burn/ 28 https://twitter.com/nano/status/921519522183462913?lang=en

12

သည ၎ငးတ ၏ တညဖနရာ (သ ) အငတာနကဆကသယြ ြရ မ ငးတ ဖ ကာင MYD က ဖတာငးဆ ရယရန

ြတတန င ကသညက သ ရ လက ပါတယ။ ထ ဖ ကာင ဖနာငတင ထ လြျားက မေန ဖဝရန စြက နးအတငးြ

MYD အ ျ ြ က သးသန ေယထတထားပါတယ။

ကျနဖတာတ မေန ဖဝ တ MYD 110 ဘ လ ယေ ခေ ငဝမအပပညအစမ ဖအာကပါအတ ငးမေစပါတယ။

• 55% က မြနြာန ငငသားြျားအား ပစ ၂ ြျ ြးမေငတ ကရ ကဖပးအပသားြ ာမေစပါတယ။

o 50% က Telegram ြ တဆင အသစသးစ သ တစဥး ျငးစက 1000 စ လ ၅၅ သနးက ဖဝြျ

သားပါြယ။

o 5% က အသးမပြသ အသစြျားအား ကညမ ငးန င သးစ ရန သင ကားဖပးမ ငးတ အတက

ဆြျား အမေစ ျးမြ ငပါြယ။ ပပ ြငပ ြျားက အဆ မပပတ ကျငးပဖပးမ ငးမေင

သးစ သလထန င ထငတေေဆ ဆငနဖစပပ ြေး ကျနဖတာတ ရ စြက နးတင စရ းပါ၀င၍

ပပ းဖပးမ ငးသည ဖပျာစရာ၊ ကညနးစရာမေစဖအာင မပြလပဖပးသားပါြယ။

• 25% က သတြ တထားဖသာ အ ျ နအတငး အမ ြြေးသ ြေးည ညေတငေြေးအစြေးေ (NUG) ရယရန အတက

သးသန ေယထားပါြယ။ ၎ငးက ကကးြားဖသာအဆကြမပတ လ ါနးြတစ အမေစဖဆာငရက

ရမ ငးြ ာ တစ ျ နတစဖနရာတညး ဖစျးကကအတငး MYD အြျားအမပား ပ လျဖနမ ငးြ

ဖရ ာင ကဉရန မေစပါတယ။

• 20% က ဖကျးလကဖ သြျားတင ပရဟ တအငတာနက ရငးန းမြ ြပန ြက သ အနာဂတ စြက နး

ြျားက ပပ းရနန င MYD Airdrop တင ြပါဝငန ငဖသာ လြအေ အစညးြျားန င အမ ားလပသငလပ

ထ ကပပး အကျ ြးရ ဖသာကညမ ငးတ က မပြလပပါြယ။ ၄ငးလ ါနးြ ပပ းဖထာကပြြျားက

အသးမပြသအသ ငးအဝ ငး (Community) က ြ ဖပးဆးမေတြ ာ မေစပါတယ။ ဤအပ ငးက

မေန မေ းရာ တင Airdrop အတက စာရငးဖပးသငးပပးထားဖသာ မြနြာန ငငသားအဖရအတကန င

န ငးယ ဉ ျင ျ န၍ ဖစျးကကအတငးသ MYD အြျားအမပားတပပ ြငနက ဖရာကရ လာြန င

ြညမျြြျား မေစဖပေါလာမ ငးြရ ဖအာင ထ နးသ ြးသားြ ာ မေစပါတယ။ ကျနဖတာတ အဖနမေင

ဖဝးလဖ ါငသဖသာ ဖကျးရာြျားသ Space X ရ Star Link က သ ဝနဖဆာငြြျား၊ အငတာနက

ြရ ဖသာ န ငငသားြျားအား အ ြ ေနးြျား ဖဝင ဖပးပပး လျပစစဓာတအားလ ငး

ြ ျ တဆကဖသာသြျားက ဖနဖရာငမ ညသး ဓါတအားသငးက ရ ယာြျား

ကညဖထာကပဖပးလ ပါတယ။

13

ဤမေန ဖဝြသည လးဝပငလငးမြငသာြရ ပပး အနလ ငးဖပေါတင ကျနဖတာတ ၏ Block Explorer က သး၍

ဖမ ရာ န ငပါတယ။ ဖရ စာြျကန ာတင အလယတက ကညရန ငရန စြက နး၏ အဖကာငြျား ပါ၀ငပါတယ။

https://explorer.myd.money/

ကျနဖတာတ အဖနန အတတန ငဆး ပငလငးမြငသာစာမေင MYD အား မြနြာန ငငတဝ ြး လတလပစာ

ြျြျတတ မေန မေ းန ငလ ြြညလ ယ ကညပါတယ။

နညားပညာဆငရာ အကသားစတ အခ ကအလက

မြနြာဖ ေါလာ Myanmar Dollars (MYD)29 သညအ ဖ ကးဖငြယဘ Cryptocurrency ဖငဖ ကးလ ဖမပာငးြ

က ျက ျငးမပြလပန ငရနန င လယကဖစရန ဇ ငးထတထားဖသာ Software တစ မေစသည။

MYD ဇ ငးအတကဖသာ ျကြ ာ အဖကာငတစ စတင ပ ငရ ငက ယတ ငစြန ငဖသာ က ယပ င Blockchain

ြျားရ ပါတယ။ ဖငအလ အဖမပာငးတစ မပြလပရန အဖကာငပ ငရ ငသည ၎ငးတ ၏ က ယပ ငလယဂျာ

စာရငးက အသစမပငဆငြြးြကာ ဖငစာရငးတစ က MYD ကနယကသ ထတလ င ပါတယ။ MYD Node

ြျားသည အလ အဖမပာငးက အတညမပြရန လဖလာကဖသာ အတညမပြ ျကြျားက ဖတဖသာအ ါ

မပနြမပငဟ ယဆပပး သတ ရ ြ တတ လယဂျာစာရငးက အသစမပငဆငြြးြပါတယ။

MYD ၏ Blockchain သညအဖရာငးအ၀ယြျားက အမပညအ၀ ြ တတြးြတငဖသာဖ ကာင MYD ၏ ဇ ငး

သညအမ ား Cryptocurrencies ြျားန ြတညပ က ထကဖနပါတယ။ အ အစား MYD Blockchain သည

အဖကာင လကကျနြျားန င ၎ငးတ ၏ ဆကစပဖရာငးဝယြပြာဏတ က ဖမ ရာ လ ရပါတယ။

29 https://www.myd.money/

Airdrop(55 billion MYD)

50%

Competitions(5.5 billion MYD)

5%

National Unity Government(27.5 billion MYD)

25%

Charity Fund(22 billion MYD)

20%

MYD Distribution

Airdrop (55 billion MYD) Competitions (5.5 billion MYD)

NUG (27.5 billion MYD) Charity Fund (22 billion MYD)

14

Bitcoin (BTC) န င Ethereum (ETH) က သ အမ ား Cryptocurrencies န င MYD ရ သ သ သာသာ က မပားမ ားနား

ျကကဖတာ အမ ားဖသာ Cryptocurrencies ြျားသည ဖငအလ အဖမပာငးအားလးက ြ တတြးတင ထားပပး

Block အမေစ အကန အသတမေင မ ားထားပါတယ။ ထ သ ဖသာ စနစြျားတင ဖငဖ ကး အလ အဖမပာငးြျား

သည Block တစ တငပါ၀ငရန ဖလလဆ ပပး Block ေနးတးသြျားက Nodes ြျား က အ ဖ ကးဖငမေင

မေန ဖဝပါတယ။

Block ြျား ေနတးပ င ငအတက ယ ဉပပ ြငရန အရငးအမြစြျားက အသးမပြရသမေင အ ဖ ကးဖငြျားသည

Blockchains ြျား၏ ဆကလကလညပတြက အဖထာကအပ မေစဖစပါတယ။

MYD သည ထ က သ Blockchain ဇ ငးဖတက သ ြဟတပါဘး။ ၄ငးအစား Blocks ေနတးြညသက Node

ြျားက ြ ဖပးသားြ ာ မေစပါတယ။ ၎ငးသည ကနကျစရ တ သကသာဖသာဖ ကာင သးစ သြျားသည MYD

Blockchain တင အ ဖ ကးဖင ဖပးစရာြလ ဘ ဖငဖ ကးအလ အဖမပာငးြျား မပြလပန ငပါတယ။

စ တကးြ ာ အ ဖ ကးဖင ဖပးစရာြလ ဖသာဖ ကာင MYD တင ပ ြ ဖရာငးဝယလ ဖမပာငးြြျား မပြလပ

ကဖစရနန င မြနြာန ငငတစ၀နးလးက ၀နဖဆာငြက သ ြျားမပားဖသာ ပြာဏြျား လ အပဖသာ

အသးမပြြြျားတင MYD Cryptocurrency က ပ ြ အသးမပြ လက ကဖစရနမေစပါတယ။

မမနမာက ေါလာအလပလပပ

MYD သညသးစ သြျားအား ၎ငး၏ Software စညးြျဉး ြျားက ျ ြးဖောကမ ငးြ ကာကယရန Node ြျား၏

ကနရကသည တစပပ ြငနကတညးညညတစာရ ဖနေ ဖသ ျာဖစရန အမ ားဖသာ Cryptocurrencies အားလး

က သ သဖဘာတညြနညးလြး (Consensus Algorithm) တစ က အသးမပြပါတယ။ ပ ၍တ တ ကျကျ

ဆ ရလျင MYD သည ပငလငး က ယစားလ ယြ ဖပးမ ငး Open Representative Voting (ORV) ဟဖ ေါဖသာ

က ယစားလ ယလ စာ အဖထာကအထား (DPoS) တြျ ြးက အသးမပြထားပါတယ။

ဤစနစဖအာကတင Nodes ြျားက ၎ငးတ ၏ အဖကာငလကကျနြျား ဖပေါြတည၍ ြ ဖပးန ငြပြာဏ

“Voting Weight” က သတြ တပါတယ။ ထ ဖနာက ၎ငးတ သည ၎ငးတ ၏ ြ ြျားက အသးမပြရန သ ြဟတ

ကနယကရ အမ ား Node သ ဖဝဖပးရန ဖရး ျယန ငပါတယ။ အဖကာငအားလးသည ြညသည Node က

၎ငးတ က က ယစားမပြြည ဆ သညက ဖရး ျယန ငပါတယ။

Node တစ တငလဖလာကဖသာ Voting Weight ရ လျင ၎ငးက အဓ ကက ယစားလ ယအမေစ သတြ တ၍

၎ငး၏အဖကာငရ ရနပဖငြျားန င ၎ငးအား ဖဝဖပးဖသာ အ ျ ြးအစားြျားဖပေါတင င ေင ြေး

လ ငပပ ြေးမြျားလပန ငပါတယ။

15

ြညသည င ေင ြေးလ ငပပ ြေးမြျားန င ကနယကက လက သငသညက ြ ဖပးဖရး ျယရာတငလ

က ယစားလ ယြျားသည အ ဖ ကးဖငဖပးဖ ျရနြလ ပါ။

Figure 1. A typical MYD nodes flow for processing transactions

Block Lattice အက ကာငား

MYD သည Block Lattice ဟဖ ေါဖသာ အဓ က ဆနးသစတထငြက အသးမပြပါတယ။ ၎ငးသည Nano ြ

ဦးစာစတင ဖသာ ြလတညဖဆာကထားသည Data Architecture ပစသစတစ မေစပါတယ။

ဤ ဇ ငးအရ အဖကာငတစ စတင အသးမပြသြျားသည ၎ငးတ ၏ ကျနကနယကက ဖစာငဆ ငးစရာြလ ပ

ျက ျငး အသစမပငဆငြြးြန ငဖသာ က ယပ င Blockchain တစ စ ရ ပါသည။ ထ Blockchains တစခခ ြေး

စ “Account-chains” ဟဖ ေါပါတယ။

Figure 2. A Visualization of account-chains, with

each one holding the accounts balance history

Figure 3. A Visualization of the black-lattice

with accounts sending (S) and receiving (R)

လကကးြငးတ ရ ဘဏစာရငးန ဆငတပါတယ Block တစ စက ြ တတြးတငပပး အဖကာငတစ ရ ဖနာက

ဆး အဖမ အဖနက အသစမပငဆင ြြးြန ငပါတယ။ ါ ဖ ကာင လ ငပပ ြေးမ ပြာဏသည ဆကလျကရ ဖသာ

Block ြျားတစ န င တစ အ ကားရ အဖကာငလကကျနဖငမ ားနား ျကဟ အဓ ပပာယ မပနန ငပါတယ။

13

မမနမာက ေါလာကငေလ ကမပာငားမ

င ေလ ငပပ ြေးမ တစ စတ ငးက က ယပ င Block ဖပေါတင မပြလပန ငပပး ထ Block ြျားသညအဖကာငရ ယ င

တစ က အစားထ း ပါတယ။ Block အြျ ြးအစား ၄ ြျ ြးရ ပါတယ။

1) Open Blocks –၄ငးသည အဖကာငတစ က ေငရနအတက ပထြဆးလ ငပပ ြေးမ မေစပါတယ။

2) Send Blocks –လ ငပပ ြေးမ မပြလပရာတင အဖကာငတစ ြ အမ ားအဖကာငသ MYD ဖပးပ မ ငး

မေစပါတယ။

3) Receive Blocks – လ ငပပ ြေးမ မပြလပရာတင အဖကာငတစ ြ အမ ားအဖကာငတစ သ MYD

ဖပးပ မ ငးက လက ရရ မ ငး မေစပါတယ။

4) Change Blocks – အဖကာငတစ သည ြ ဖပးရနအတက ၎ငးတ ရ က ယစားလ ယက ဖမပာငးလ မ ငး

မေစပါတယ။

MYD ရ Block တစ စတင Spam အဖရာငးအ၀ယြျားက တားဆးရန အသးမပြဖသာ ဖသးငယသည

အလပသကဖသ (Proof-of-Work) အစ တအပ ငးတစ ပါ၀ငပါတယ။ ၎ငးသည သးစ သြျားအား

အဆကြမပတ င ေင ြေးလ ငပပ ြေးမြျား ပ မ ငးြ ကာကယရနလပဖဆာငပါတယ။

အဖကာငန င သကဆ ငဖသာ Block တစ ျငးစအတက သကဖသ လတမတ (Signature) တစ ေနတးရန

Private Key လ အပဖသာဖ ကာင အဖကာငပ ငရ ငြျားသာ ၎ ြေးတ ေ Blockchain က မပြမပငန ငပါတယ။

MYD တငမပညစဖသာင ေလ ငပပ ြေးမသည

• ဖပးပ သသည ပ ရြည ပြာဏအတက ၎ငးတ ၏အဖကာငက MYD ဖပးဖ ျမ ငးက ထတမပန

ဖ ကမငာ ပါတယ။

• အဖကာငေငထားဖသာ လက သသည MYD က သတ ၏ က ယပ ငအဖကာငထ သ ထညသငးဖသာ

က ကညဖသာ Block တစ က ထတဖဝပါတယ။

Node Software န ငအစစဉတကျ အမပနအလ န ဆကသယမ ငးအတက လြးည န ျကြျားန င စာရက

စာတြး ြျားအပါအ၀င နညးပညာအဖသးစ တြျားက Nano Living Whitepaper30 တငဖတ န ငပါတယ။ ၎ငး

ည န ကား ျကြျားသည 'myd_' လ ပစာဖရ ပ ြ လ ၍ MYD အတကအတ အကျ တညပါတယ။

30 https://docs.nano.org/what-is-nano/living-whitepaper/

14

တညရပပ ား အကမခခ ြေေ စညားပ

Myanmar Dollar သည သအ ရ White Paper တစ သာ ြဟတဘ အမပညအဝအသးမပြန ငရန

မေန ျထားဖသာ Cryptocurrency တစ မေစဖနပပး MYD သးစ သြျားသည ယ အ ျ နတင ဖပးပ မ ငးန င

လက မ ငးြျားက လပဖဆာင ဖန ကပပ မေစပါသည။ ဤအပ ငးသည သးစ သြျားအား Myanmar Dollar

Network ၏ ဖနာကကယြ အဖမ အဖဆာကအအ ြျားက နားလညရန ကညဖပးပါလ ြြည။

Myanmar Dollar Project သည ယ လတတဖလာတင ဖအာကပါ အဖမ အဖဆာကအအြျားက

လပဖဆာငဖနပါတယ

• Node အသစြျားက ဆကသယ ငမပြ၍ ဗဟ ျြပက ငြ ဖလျာ ျထားဖသာ Mesh Network

က ေ စညး င မပြသည Node နညးပညာန င Peering Server ြျား။

o https://github.com/TheMyanmarDollar/the_myanmar_dollar

15

• သးစ သြျားအား ဖငလ ငပပ ြေးမြျားက က ငတယ၍ ကနယကတင စ မငဆ ေေ ငပြေးသည

Android Wallet Application န င Backend Wallet Server ။

o https://play.google.com/store/apps/details?id=money.myd.mydwallet

• သးစ သြျားြ ကနယကက စးစြးဖလလာန ငပပး ဖငလကကျနန င ဖငလ ငပပ ြေးမ ြ တတြးြျားက

ကည၍ရန ငဖသာ ဖနရာတစ မေစသည Blockchain Explorer။

o https://explorer.myd.money/

16

• သးစ သတစဥးသည လသားမေစဖ ကာငး အတညမပြ၍ ၎ငးတ ၏ ေနးနပါတ ြ တဆင

မြနြာန ငငသားတစဥး မေစဖ ကာငးအတညမပြပပး ၎ငးတ အား MYD အ ြ ဖပးသည Airdrop စနစ။

o https://t.me/myd_airdrop_bot

• ဤစြက နးက မြ ငတငရန၊ လထန ငအဆကအသယြမပတဖစရန၊ Crypto န င MYD အဖ ကာငး

ဖလလာရန၊ ပပ ြငပ ြျားန င လြဖရးဆ ငရာ ဖဆာငရကလပရ ားြြျားတင ပါဝငရန ကျနပတ

အသးမပြဖနသည Discord Server န Website, Facebook page, Telegram လ ငးြျားစာ။

o https://www.myd.money/ o https://www.facebook.com/MyanmarDollar o https://t.me/the_myanmar_dollar o https://t.me/myd_info o https://discord.gg/6UwW5TDkps

17

• Google Play Store သ ၀င င ြရ ဖသာ Android အသးမပြသြျားအတက ပ ဆအတ

အပလဖကးရ ငးက Download လပပပး Install လပန ငဖသာ APK Download Page တစ တ

မေစပါတယ။

o https://android.myd.money/ ကျနဖတာတ ရ ရ ပပးသား အဖမ အဖဆာကအအြျားသည အစသာရ ဖသးဖသာလညး၊ အ ျ န ကာလာသည

န ငအြျ စြက နးြျား ပ ြ ထညသငးသားရန အစအစဉရ ပါတယ။

18

စ မ ကနားလမားမပကမမပ

ဖရရ ညအတက ဖြျာဖတးမ ငးသည အပြ က အဖရးကကးပါတယ။ ကျနဖတာတ အသငးသားြျားသည MYD

အတက ရ ငးလငးဖသာအမြင Vision ရ ဖနပပး ကျနဖတာတ ြျဖဝလ ဖသာ ၎ငး Vision က လတ ငး နားလည

သဖဘာကျဖစရန လပဖဆာငရြညဖမ လ ြးြျားလ ရ ဖနပါဖသးတယ။

အ ါကဖတာ ကျနဖတာတ ရ မြနြာဖ ေါလာ MYD က တ းတကကကးထားလာဖအာင လပဖဆာငဖပးြ

လြးမပဖမြပ Roadmap ဘ မေစပါတယ။ ကျနဖတာတ ဟာ လြးမပဖမြပ Roadmap က လတလပြန

ြ ကဖရစ မပနလညရရ ေ န မပညသဖတရ ျြးသားကကယဝြက ကာကယေ တ းတကေ တ အတက

ဖကာငးြနတ အငအားတစ အမေစ အသးမပြသားြ ာမေစပါတယ။

ပထြဦးစာ ကျနဖတာတ သည လတ ငး MYD က သးန ငေ iPhone Application တစ ထတပါြယ။

၎ငးဖနာကြ ာ Windows, MacOS န င Linux အတက Internet Browser သး Web Wallet န င ကနမပ တာသး

Desktop Wallet ြျားဆကလက ထကရ လာပါလ ြြယ။

ဖနာကတစဆငြ ာ ကျနပတ ရ စဖပါငး ဖတာငးဆ တ အသက သတ ထားြ လာေ ရန Facebook ဖ ကာမငာ၊

ReferCode ြကလးဖတ၊ ရပရာလထရ စ တဆနဒဖတြ တစဆင MYDစြက နးြ ာ လအြျား ပါဝငလာဖအာင

ကျနဖတာတ အတတန ငဆး ကက ြးစားသားပါြယ။ ပမနမ င ေါလ စ မ နြေး MYD Project တင အသးမပြသ

အသ ငးအဝ ငးန အဖြးအဖမေကဏဍ ရ ြညမေစပပး စြက နးန ပတသကတ ြညသညဖြး နးက ြဆ

ဖမေဆ ဖပးသားပါြယ။ ထ နညးတ သတငး ာနအေ အစညးြျားက လညး လကလ ြးြ သဖလာက

ဆကသယသားပါြယ။

ြျားမပားလ ဖသာ သးစ သြျားအပါအဝင MYD စာရငးအား ထညသငးရန စဖပါငးဖလျာကထားတ အဖနန

ကျနဖတာတ MYD က ထညသငးဖပးရနအတက ဖငဖ ကးလ လ ယဖရးလပငနးြျားအား အးဖြးလ

ဖပးပ န ငြ ာ မေစပါတယ။ အမ ားနညးအားမေင ကျနပတ သည င ေလ လယငေြေးလပ နြေးတစခတေ ၀ယယပပး

စာရငးသငးမ ငး အားမေငလ စတငန ငပါတယ။

ကျနဖတာတ ရ ြျားမပား ငြာတ သးစ သြျားန အတ မြနြာဖ ေါလာ (MYD) က မြနြာန ငင၌ တရားဝင

ဖငဖ ကးတစ အမေစ အသ အြ တမပြရန အတကစညးရ းလဖဆာရနန င ဖဆးဖနးရန NUGသ အးဖြးလန င

ျဉးကပန ငပါတယ။ မြနြာန ငငအတက စဂျစတယဖငဖ ကး (Cryptocurrency) ၏ အကျ ြးဖကျးဇးြျား န င

အသငကးဖမပာငးဖရး အလားအလာဖတက သတ အား ကျနပတ က ရ ငးရ ငးလငးလငး တငမပသားပါြည။

စြက နး ဆကလကကကးထားလာသညန ငအြျ MYD တနေ းမြငတကလာပး မြနြာန ငငအတက

ြ ကဖရစအနာဂတ ထဆစေ ရနပဖငထညဝငြည န ငငမ ားရငးန းမြြပန ြြျားက ဆ ဖဆာငကာ

ြျားစာဖသာ ဖငဖ ကးလ လ ယြလပငနးြျားတင ဖရာငးဝယန ငရန စာရငးသငးမ ငးက ျ ထငန င

ပါလ ြြည။ သးစ သြျားန င ရငးန းမြ ြပန သြျားသည မြနြာဖ ေါလာ (MYD) သးသ အ ျငး ျငး ကား

19

ဖရာငးဝယဖောကကား ကြညမေစပပး န ငငတဝ ြးရ ဖစျးဆ ငြျားန င စးပားဖရးလပငနးြျားသည

မြနြာဖ ေါလာ (MYD) က ထတကနပစစညးြျားန င ၀နဖဆာငြြျားအတက လက သးစ မ ငးြျား

စတငလာြ ာ မေစပါတယ။

အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရ (NUG) ၏ အသ အြ တမပြြရပပးဖနာက ကျနပတ သည အြျ ြးသားညညတဖရး

အစ းရ (NUG) က လ ါနးြည ဖဝစ ၂၅ ရာ ငနနးက ၂၄ လ အတငး လစဉဖငဖပးဖ ျြမေင မေန ဖဝသားြ ာ

မေစပါတယ။ ဤ လစဥဖပးဖ ျြ လပငဆ ခ သည မြနြာဖ ေါလာ (MYD) ဖ းနနးတညပင ြဖစရနန င

ဖစျးကကတငး မပညလျလ ြးြ းြမေစပပး ဖစျးနနး ရတတရကကျဆငးြ ြမေစဖစရန ကညဖပးပါလ ြြယ။

မြနြာဖ ေါလာ (MYD) သည ကျပဖငက တမေညးမေညး အစားထ းလာ ျ န၌ စစအာဏာရ ငသည ဖ ဝါလ ရေ

အစမပြလာ ပါလ ြြည။ အြျ ြးသားညညတဖရးအစ းရသည စစအာဏာရ ငထက ဖငပ ရ လာပါက ြ ကဖရစ

မပနလညထဖထာငဖရး အတက လ အပဖသာဖငြျားန င ပ ြ အားဖကာငးဖသာ ည န ငးန ငသည အဖနအထား

တစ က ရရ လာြ ာမေစပါတယ။

မြနြာန ငငတင လတလပဖသာ ြ ကဖရစစနစ ဖပေါထကလာဖသာအ ါတငလ ကြာြ ာ စဂျစတယ

ဖငဖ ကးစနစက ဦး ဖဆာငလက သးစ မ ငးမေင န ငငသားအားလးက အနလ ငးစနစသ လျငလျငမြနမြန

ဖ ေါဖဆာငလာဖစပပး စဂျစတယန ဖငဖ ကးဆ ငရာ အလပအက ငြျားအတက ကြာလးဆ ငရာ

နညးပညာအ ျကအ ျာ န ငငတစ မေစလာဖစြ ာ မေစပါတယ။

မြနြာဖ ေါလာသည ဖရာငးလ အားအတ အကျရ သမေင အစ းရက ဖငြျား ရ ကန ပထတဖဝမ ငးမေင

ြညသညအ ါြျ ဖ ျေျကြရန ငဘ န ငငမ ားရငးန းမြ ြပန ြ အဖမြာကအမြားက လညး ပပ းဖပးလ ြြညဟ

ကျနဖတာတ ဖြျာြ နးထား ပါတယ။ ဤသညြ တဆင မြနြာန ငငရ လပအား န င လဖနြအဆငအတနးက

လျငမြနစာ မြငြားဖစပပး အဖမ အဖဆာကအဦးြျား၊ ကျနးြာဖရးဖစာငဖရ ာကြ န င ပညာဖရးတ က

တ းတကဖစလ ြြည ဟလ ကျနပတ ယ ကညပါတယ။

၄ငးသည မြနြာန ငငအနာဂတအတက ကျနပတ ရ ဖြျာြ နး ျကန ဖြျာလင ျကမေစပါသည။ ျနပတ ေ

သးစ သအသ ငးအဝ ငးက စြက နးက သတ တတန ငသြျ မြ ငတငမ ငးအားမေင ရးလြးတစဖလျာကြ ာ

တတန ငသြျ ပါဝငကညဖပးလ ြြညဟကျနဖတာတ ဖြျာလငပါတယ။

သငအဖနမေင မြနြာဖ ေါလာ MYD စြက နးက ကညလ လျင ဘာသာမပနဆ မ ငး အားမေငလညးဖကာငး၊

ကျနပတ ၏ Code ြျား က တ းတကဖအာငလပမ ငးမေငလညးဖကာငး (သ ြဟတ) MYD န ဆကနယဖသာ

စြက နး လး၀ အသစတစ တညဖဆာကမ ငးမေငလညးဖကာငး ကညန ငပါသည။ ပမင ြေးမေန ဖသာ

မြနြာန ငင မေစလာရန ကျနပတ ၏ ရးတင လကကးြငးဖပးန ငဖသာ ကညြြ နသြျက အြ နတကယ

တနေ းထားပါတယ။

20

ါဖ ကာင ဖကျးဇးမပြပပး ကျနဖတာတ န ပးဖပါငးဖပးပါ၊ ပပးဖနာက ပ ဖကာငးတ မြနြာန ငငအတက

ကျနဖတာတ ရညြ နးထားတ အ ပြကက လကဖတ မေစလာဖအာင ကညဖပးပါ။ သငလပေန

လအပသညမ အ ြ မြနြာဖ ေါလာ MYD အ ျ ြ ရရနအတက စာရငးဖပးသငး ျ တဆကေ သာ

မေစပါဖ ကာငး ပန ကားအပပါသည။

င ေင ြေးြ စ၍

ပမနမ တစန ပပြပပ စ

Fix the money, Fix Myanmar.