THE MANAGEMENT EFFECTIVENESS OF NATIONAL RESOURCES …

ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร

วาท รอยตรเอกรตน จนทรศร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

พ.ศ. 2558

THE MANAGEMENT EFFECTIVENESS OF NATIONAL RESOURCES AND ENVIRONMENT CONSERVATION OF MAE WONG NATIONAL PARK,

NAKHON SAWAN AND KAMPAENG PHET PROVINCE

ACTING 2, LT.EKKARAT CHANSIRI

AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF PUBLIC ADMINISTRATION

IN PUBLIC ADMINISTRATION GRADUATE SCHOOL

VALAYA ALONGKORN RAJABHAT UNIVERSITY UNDER THE ROYAL PATRONAGE PATHUM THANI

2015

ชอเรองภาคนพนธ ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

ชอนกศกษา วาท รอยตรเอกรตน จนทรศร รหสประจ าตว 55B53330126 ปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา รฐประศาสนศาสตร ประธานทปรกษาภาคนพนธ ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง กรรมการทปรกษาภาคนพนธ อาจารย ดร.วมล หอมยง

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 2) เพอเปรยบเทยบปจจยทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล และ 3) เพอศกษาความสมพนธของปจจยการบรหารจดการ กบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร กลมตวอยางทใชในการวจยครงน จ านวน 400 คน จากประชากร 7,920 คน ทเปนเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยการใชสตรทาโร ยามาเน และสมตวอยางตามสดสวน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.85 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาสถตท การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และคาสมประสทธสหสมพนธ

ผลการศกษาพบวา 1. ระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของ

อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.47, S.D. = 0.39) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก อยในระดบมาก (X = 3.70, S.D. = 0.52) และดานคณภาพการบรหารจดการ อยในระดบปานกลาง ( X = 3.25, S.D. =0.46)

2. การศกษาเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคลพบวา กลมตวอยางทมเพศ อาย และระดบการศกษา ตางกน เหนวาประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร โดยรวมไมแตกตางกน ยกเวนอาชพ เหนวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ 0.05 ในดานการบรรลวตถประสงคและรายได มความเหนวาแตกตางกน ทงในดานการบรรลวตถประสงคและคณภาพการบรหารจดการ 3. ปจจยการบรหารจดการมความสมพนธกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร โดยรวมอยในระดบปานกลางในทางบวก และรายดานเรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากทสดไปหานอยทสด ดงน การจดการพนท การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก และการมสวนรวมของชมชน ตามล าดบ

Independent Study Title The Management Effectiveness of National Resources and Environment Conservation of Mae Wong National Park, Nakhon Sawan and Kamphaeng Phet Province

Student Acting 2, Lt.Ekkarat Chansiri Student ID 55B53330126 Degree Master of Public Administration Field of Study Public Administration Independent Study Advisor Professor Dr.Boonton Dockthaisong Independent Study Co-Advisor Dr.Wimon Homying

ABSTRACT The objectives of this research were to 1) study the level of management effectiveness of national resources and environment conservation of Mae Wong national park, Nakhon Sawan and Kamphaeng Phet province 2) compare the management effectiveness of national resources and environment conservation by personal factors and 3) study the management factors that are related to tourism management and which are correlated to

the effectiveness of national resources and environment conservation. The sample of this research consisted of 400 respondents who were selected from a population of 7,920 officials from the department of National Parks Wildlife and Plant Conservation, the officials of Mae Wong national park and the people living in the area. The sample size was calculated using Taro Yamane’s formula and the selection was done by proportional accidental sampling. The research tool for data collection was a 5 level rating scale questionnaire with a reliability of 0.85. The statistics used to analyze the data consisted of percentage, mean, standard deviation, t-test, one way ANOVA and Pearson Product Moment Correlation Coefficient. The research findings were as follows: 1. The management effectiveness level of national resources and environment conservation of Mae Wong national park, Nakhon Sawan and Kamphaeng Phet province was, overall, at a moderate level ( X = 3.47, S.D = 0.39) . When each aspect was considered individually the highest mean was found to be for the objectives achievement, at a high level (X = 3.70, S.D = 0.52) followed by the quality of management (X = 3.25, S.D = 0.46). 2. The management effectiveness of national resources and environment conservation of Mae Wong national park compared by personal factors showed that different gender, age and education level had no effect on the effectiveness. The factor occupation yielded a difference at a statistical significance level of 0.05 for

ง

the aspect of objectives achievement. The factor income produced differences for both the objectives achievement and quality of management. 3. The management factors related to the management effectiveness of national resources and environment conservation of Mae Wong national park in were, overall, positively correlated at a moderate level. When each aspect was considered and ranked individually from highest to lowest correlation coefficient, the order was as follows: area management, policy implementation, the officials of Mae Wong national park and the community’s participation.

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบน ส าเรจลลวงไดด ไดผานกระบวนการตางๆ หลายขนตอนและไดรบความเมตตาอนเคราะหเปนอยางดยงจาก ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง ประธานกรรมการทปรกษาการคนควาอสระ และอาจารย ดร.วมล หอมยง กรรมการทปรกษาการคนควาอสระ ทใหค าปรกษา ขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขขอบกพรองในการวจย ท าใหประสบความส าเรจในการศกษาครงน ผวจยซาบซงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ขอขอบพระคณคณาจารยประจ าหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ทประสทธประสาทความรและประสบการณอนมคายงแกศษย ผวจยขอขอบพระคณบณฑตวทยาลยทไดมอบโอกาสของความเปนมหาบณฑตใหแกผวจยเจาหนาทบณฑตวทยาลยทเอออ านวยและใหบรการดานตางๆ ทใหบรการคนควาเอกสารตางๆ แกผวจย และขอขอบคณ กลมตวอยางทกทานในความอนเคราะหตอบแบบสอบถาม เพอประโยชนในการวจยฉบบนเสรจสมบรณ สดทายน ผวจยขอขอบคณบดา มารดา และครอบครว ทคอยใหก าลงใจ ท าใหผวจยเกดแรงบนดาลใจ และความมมานะในการศกษาคนควาจนส าเรจตามเปาหมาย ซงหวงเปนอยางยงวาภาคนพนธฉบบนจะเปนประโยชนตอผสนใจศกษาเรองนตอไป

วาท รอยตรเอกรตน จนทรศร

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย.......................................................................................................... .............. ก บทคดยอภาษาองกฤษ..................................................................................... .............................. ค กตตกรรมประกาศ..................................................................................................... .................... จ สารบญ............................................................................ .............................................................. ฉ สารบญตาราง............................................................................................................. .................. ซ สารบญภาพ............................................................................................................... .................... ญ บทท 1 บทน า........................................................................................................... .................... 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................................. 1 1.2 วตถประสงคของการวจย......................................................................................... 2 1.3 สมมตฐานของการวจย………….......…..…………………….……………………….………..…… 2 1.4 ขอบเขตของการวจย..................................……………….……………………….…..….…… 3 1.5 ค าจ ากดความทใชในการวจย................................................................................... 3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ...................................................................................... 4

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ........................................................................ ............... 6 2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสทธผล.................................................................… 6 2.2 แนวคดทฤษฎการบรหารจดการ...........................................................................… 9 2.3 แนวคดทฤษฎการมสวนรวมของประชาชนและชมชน..........................................… 13 2.4 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต.......................................................…….………..…… 17 2.5 กฎหมายสงแวดลอม................................………………………..………………………..….… 24 2.6 การจดตงอทยานแหงชาต........................………………………..………………………..….… 39 2.7 ขอมลอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร.…..….… 45 2.8 งานวจยทเกยวของ..................................………………………..………………………..….… 55 2.9 กรอบแนวคดในการวจย.......................................................................................... 58

บทท 3 วธการด าเนนการวจย...................................................................................................... 60 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง...................................................................................... 60 3.2 เครองมอทใชในการวจย.......................................................................................... 61 3.3 การสรางเครองมอและการตรวจสอบเครองมอ....................................................... 63 3.4 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................ 64 3.5 การวเคราะหขอมล.................................................................................................. 64 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล................................................................................ 64

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................................... 65 4.1 การน าเสนอการวเคราะหขอมล ............................................................................. 65 4.2 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล....................................................................... 66

ช

สารบญ (ตอ)

หนา 4.3 ตวแปรทใชในการวจย........................................................... ................................... 66 4.4 การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล.......................................................................... 67

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ................................................................................. 82 5.1 สรปผลการวจย........................................................................................................ 83 5.2 อภปรายผล.............................................................................................................. 84 5.3 ขอเสนอแนะ............................................................................................................ 88

บรรณานกรม................................................................................................................................. 91 ภาคผนวก ..................................................................................... ................................................ 96

ภาคผนวก ก รายชอผทรงคณวฒในการตรวจเครองมอ.................................................. 97 ภาคผนวก ข เครองมอในการวจย................................................................................... 103 ภาคผนวก ค การตรวจสอบเครองมอ โดยการวเคราะห เพอหาคาความเชอมน ดวย วธหาดชนความสอดคลอง (IOC)……………………........................................

110

ภาคผนวก ง ผลการวเคราะหทางสถต............................................................................. 113 ประวตผวจย.............................................................................. .................................................... 125

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 แสดงจ ำนวนครวเรอน จ ำนวนประชำกรเพศชำย เพศหญง และจ ำนวนรวมของแตละหมบำนทอยรอบอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร....

51

4.1 จ ำนวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยำงเจำหนำทกรมอทยำนแหงชำตสตวปำ และพนธพช เจำหนำทอทยำนแหงชำตแมวงก และประชำชนบรเวณโดยรอบอทยำนแหงชำตแมวงก จ ำแนกตำมเพศ………………………………………….....................................

68 4.2 จ ำนวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยำงเจำหนำทกรมอทยำนแหงชำตสตวปำและ

พนธพช เจำหนำทอทยำนแหงชำตแมวงก และประชำชนบรเวณโดยรอบอทยำนแหงชำตแมวงก จ ำแนกตำมอำย..….…………………………………………………......................

68 4.3 จ ำนวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยำงเจำหนำทกรมอทยำนแหงชำตสตวปำ

และพนธพช เจำหนำทอทยำนแหงชำตแมวงก และประชำชนบรเวณโดยรอบอทยำนแหงชำตแมวงก จ ำแนกตำมระดบกำรศกษำ…...............................................................

69 4.4 จ ำนวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยำงเจำหนำทกรมอทยำนแหงชำตสตวปำ และ

พนธพช เจำหนำทอทยำนแหงชำตแมวงก และประชำชนบรเวณโดยรอบอทยำนแหงชำต แมวงก จ ำแนกตำมอำชพ.........……………………………………………………............................

69 4.5 จ ำนวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยำงเจำหนำทกรมอทยำนแหงชำตสตวปำ

และพนธพช เจำหนำทอทยำนแหงชำตแมวงก และประชำชนบรเวณโดยรอบอทยำนแหงชำตแมวงก จ ำแนกตำมรำยได………………….…………….............................................

70 4.6 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน เกยวกบประสทธผลกำรบรหำรจดกำร

กำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร ดำนกำรบรรลวตถประสงคของอทยำนแหงชำตแมวงก………………..……………………………………………………………....................................

71 4.7 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน ประสทธผลกำรบรหำรจดกำรกำรอนรกษ

ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร ดำนคณภำพกำรบรหำรจดกำร…………....................................

72 4.8 สรปผลระดบประสทธผลกำรบรหำรจดกำรกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและ

สงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร ประกอบดวย กำรบรรลวตถประสงคของอทยำนแหงชำตแมวงก และคณภำพกำรบรหำรจดกำร ……………………………………………………………...........................................

73 4.9 ผลกำรวเครำะหเปรยบเทยบประสทธผลกำรบรหำรจดกำรกำรอนรกษทรพยำกร

ธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมเพศ………………………….………................................................

74

ฌ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.10 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน แสดงกำรวเครำะหประสทธผลกำรบรหำร จดกำร กำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมอำย…...........................

74 4.11 ผลกำรวเครำะหเปรยบเทยบวเครำะหประสทธผลกำรบรหำรจดกำรกำรอนรกษ

ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมอำย………………………………....................................

75 4.12 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน แสดงกำรวเครำะหประสทธผลกำรบรหำรจดกำร

กำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมระดบกำรศกษำ…….............................


ธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมระดบกำรศกษำ……………………...............................................

76 4.14 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน แสดงกำรวเครำะหประสทธผลกำรบรหำร

จดกำรกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมอำชพ……………….....................


ธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมอำชพ………………………………...................................................

78 4.16 คำเฉลยและสวนเบยงเบนมำตรฐำน แสดงกำรวเครำะหประสทธผลกำรบรหำร

จดกำร กำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมรำยได……..………......................


ธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร จ ำแนกตำมรำยได…………………….………….................................................

79 4.18 วเครำะหปจจยกำรบรหำรจดกำร อทยำนแหงชำตแมวงกทมควำมสมพนธตอ

ประสทธผลกำรบรหำรจดกำรกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมของอทยำนแหงชำตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก ำแพงเพชร…………...................

81

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 แสดงเขตตดตอของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค………………………………. 52 2.2 แผนทอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค………………………………………………… 53 2.3 ผงบรเวณทท าการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค………………………………… 53 2.4 แสดงเสนทางสอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค…………………………………… 54 2.5 กรอบแนวคดในการวจย……………………………………………………………………………………. 59

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ในสภาวะปจจบนทรพยากรธรรมชาตไดถกน ามาใชในการพฒนาประเทศโดยมไดค านงถงผลกระทบตอสภาพแวดลอมและระบบนเวศ เปนเหตใหทรพยากรธรรมชาตทมอยอยางจ ากดถกท าลายจนความสมดลทางธรรมชาตไดถกเปลยนแปลงไป ระบบนเวศทเอออ านวยตอการด ารงชวตของสงมชวตขาดความสมดลเปนผลใหระบบนเวชอนซบซอนสญเสย พนทปาไมถกบกรกท าลายเสยหาย สตวปานานาพนธถกลาถกฆาบางชนดกไดสญพนธไปแลวโดยมนษยเมอสงมชวตหนงถกท าลายลง สงมชวตอกชนดหนงหรอหลายชนดทด ารงชวตผกพนกยอมถกท าลายไปดวยตามสภาพแวดลอม และพฤตกรรมทเกยวของตอเนองมาจนถงปจจบนกอใหเกดผลกระทบตอสภาพสงแวดลอม สภาพภมอากาศ ดน น า ลม ไฟปาในธรรมชาต ตลอดจนความเปนอยของมนษยและการพฒนาประเทศ อทยานแหงชาตแมวงก ตงอยในพนทปาแมวงกเปนรอยตอของสองจงหวด คอ จงหวดก าแพงเพชร และจงหวดนครสวรรค สวนทอยในจงหวดนครสวรรค เรยกวา ปาแมวงก–แมเปน มเนอทประมาณ 279,700 ไร สวนทอยในจงหวดก าแพงเพชร เรยกวา ปาคลองขลง และปาคลองแมวงก มเนอทประมาณ 279,050 ไร รวมเนอทประมาณ 558,750 ไร หรอประมาณ 894 ตารางกโลเมตร มทรพยากรธรรมชาตทสมบรณอยตามสภาพถมประเทศ ซงเปนเทอกเขาสงสลบซบซอนเปนแหลงก าเนดของตนน าล าธารหลายสาย และมเอกลกษณทางธรรมชาตทสวยงามมาก เชน น าตกแมกะสา น าตกแมก น าตกแมเรวา แกงผาคอยนาง ฯลฯ มสภาพปาทอดมสมบรณ ดวยพนธไม และสตวปานานาชนด พนทอทยานแหงชาตแมวงก อาญาเขตทศเหนอจดปาคลองลาน อทยานแหงชาตคลองลาน อ าเภอคลองลาน จงหวดก าแพงเพชร ทศใตจด เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง จงหวดอทยธาน ทศตะวนออกจด หมบานตางๆ ในทองทจงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ทระดบน าทะเลความสง 200 เมตร ทศตะวนตกจด เขตรกษาพนธสตวปาอมผาง จงหวดตาก (สนเขาโมโกจ – สนเขาหวยขาแขงอทยานแหงชาตแมวงก เปนอกพนททมความส าคญเปนอยางมากในแงของความอดมสมบรณทงปาไม พรรณไม และสงมชวต อทยานแหงชาตแมวงกมพนทครอบคลม จงหวดก าแพงเพชร และจงหวดนครสวรรค เปนหนงในผนปาตะวนตกทมพนทปาสมบรณ สภาพภมประเทศเปนเทอกเขาสลบซบซอนอยตามเทอกเขาถนนธงชยลดหลนมาจนถงพนทราบ ยอดเขาทสงทสดคอ ยอดเขาโมโกจ มความสงประมาณ 1,964 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง เปนแหลงตนก า เนดของล าน าแมวงก ล าน าคลองขลง คลองโพธ ไหลลงสแมน าปง และแมน าเจาพระยา อทยานแหงชาตแมวงกเปนพนทหนงในระบบการจดการอทยานแหงชาตทมทรพยากรอนอดมสมบรณ เปนพนททอาณาเขตตดตอกบอทยานแหงชาตคลองลาน เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง และเขตรกษาพนธสตวปาอมผาง พนทปาทตดตอกนอยางกวางใหญแหงน จงมความส าคญตอระบบนเวศและชวตความเปนอยทงของพนธพชและพนธสตว เปนแหลงทอยอาศยหลบภยของสตวปานานาชนด เปนแหลงพนธกรรมทสามารถคงความหลากหลายของสตวปานานาชนดใหคงอย เปนแหลงทด ารงไวซงทรพยากรตามธรรมชาต และทวทศนทสวยงาม ซงทรพยากรอนมคาเหลานจะคงอยไดรฐจะตองใหความสนใจและใหการสนบสนน

2

อยางจรงจงในการจดการพนทตามระบบการจดการอทยานแหงชาต รวมทงจะเปนแหลงเพอการ ศกษาและการพกผอนหยอนใจของประชาชนตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 จงเปนพนททมความส าคญยงในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตตลอดจนระบบนเวศใหยงยนตลอดไป (กรมปาไม, 2546) ประกอบกบสถานการณปจจบน รฐบาลบางชดและผสนบสนนมโครงการกอสรางเขอนแมวงกในเขตพนทของอทยานแหงชาตแมวงก ซงกระทบกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรนแรง รวมถงปจจบนกลมนกอนรกษหลายองคกรก าลงรวมกนผลกดนใหยเนสโกและรฐบาลไทยสนบสนนใหอทยานแหงชาตแมวงกขนทะเบยนเปนมรดกทางธรรมชาตของโลก (World Heritage) ซงเปนผลดตอประเทศไทย (ศศน เฉลมลาภ, 2555) ผวจยจงมความสนใจทตองการทราบถงประสทธผลตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตการดแลและคมครองพนทการมสวนรวมของประชาชน ซงขณะนกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพชเตรยมเสนอใหผนวกอทยานแหงชาตแมวงกและอทยานแหงชาตคลองลาน เปนมรดกโลกรวมกนกบ ผนปาตะวนตก ซงพนททตองการศกษา คอ อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ซงเปนแหลงทมความอดมสมบรณทงพนธพช และพนธสตว รวมถงเปนแหลงตนก าเนดของล าน าทส าคญเหมาะส าหรบการศกษา ทงนเพอน าขอมลทไดรบมาเปนแนวทางในการกระตนและสรางจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต รวมทงเปนแนวทางสงเสรมการพฒนาอยางยงยน เพอเปนแนวทางในการบรหารและการจดการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ทเปนระบบและมประสทธภาพ 1.2 วตถประสงคของกำรวจย 1.2.1 เพอศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1.2.2 เพอเปรยบเทยบปจจยทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล 1.2.3 เพอศกษาความสมพนธของปจจยการบรหารจดการกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร 1.3 สมมตฐำนของกำรวจย 1.3.1 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร อยในระดบมาก 1.3.2 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได ตางกน 1.3.3 ปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ทมความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวด

3

นครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน 1.4 ขอบเขตของกำรวจย การศกษาถงประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1.4.1 ขอบเขตดานระยะเวลา เรมการวจยและเกบขอมลในชวงเดอนกนยายน 2557 ถงเดอนพฤศจกายน 2557 1.4.2 ขอบเขตดานเนอหา เปนการศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย 1.4.2.1 ตวแปรตน 1) ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได 2) การบรหารจดการอทยานแหงแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบ ดวยการน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของประชาชน 1.4.2.2 ตวแปรตาม คอ ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกรณศกษาพนทอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย 1) การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 2) คณภาพการบรหารจดการ 1.4.3 ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก ประชาชนในต าบลปางตาไว ต าบลปางมะคา ต าบลแมเลย ต าบลแมเปน จ านวน 400 คน 1.4.4 ดานสถานททใชในการศกษา คอ อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1.5 ค ำจ ำกดควำมทใชในกำรวจย ประสทธผล หมายถง การท างานทส าเรจตรงตามวตถประสงคทคาดหวงไวรวมถงการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ การอนรกษ หมายถง การสงวนของหายาก การรกษา บ ารงดแล การฟนฟสงเสอมโทรม การอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมเขตอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

4

ทรพยากรธรรมชาต หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาตมนษยน ามาใชประโยชนเพอการด ารงชวตทดขนได เชน แสงอาทตย อากาศ น า ดน ปาไม สตวปา หนแร และมนษย โดยทรพยากรธรรมชาต ความสวยงาม เหมาะแกการพกผอนหยอนใจ สงแวดลอม หมายถง สงทอยรอบตวมนษย อาจเกดขนเองตามธรรมชาตหรอมนษยสรางขน มชวตหรอไมมชวต มรปธรรมหรอนามธรรม และมความเหมาะสมหรออาจไมเหมาะสมกได เชน แสงแดด แมน า ถนน บานเรอน โบราณสถาน ประเพณ และวฒนธรรม เปนตน อทยานแหงชาต หมายถง เขตพนทรวมทงพนทดนทวไป ภเขา หวย หนอง คลอง บง บาง และล าน า ซงทางราชการไดมพระราชกฤษฎกาประกาศก าหนดใหเปนเขตพนทอนรกษตามพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 ในทนหมายถง อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร การบรหารจดการ หมายถง ชดของหนาทตางๆ ทก าหนดทศทางในการใชทรพยากรทงหลายอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหบรรลถงเปาหมายขององคกร การใชทรพยากรอยางมประสทธผลและคมคา หมายถง การตดสนใจไดอยางถกตอง และมการปฏบตการส าเรจตามแผนทก าหนดไว ดงนน ผลส าเรจของการบรหารจดการจงจ าเปนตองมทงประสทธภาพและประสทธผลควบคกน การจดการพนท หมายถง มการแบงเขตการบรหารจดการพนทเปนเขตๆ เชน เขตบรการ เขตนนทนาการ และเขตหวงหาม ดแลอนรกษพนทอทยานแหงชาต เชน การจดตงดานตรวจในพนทอทยานกอนเขาอทยานแหงชาตแมวงก มการพฒนาปรบปรงพนทอทยานแหงชาต การมสวนรวมของชมชน หมายถง กระบวนการซงชมชนหรอประชาชนหรอผมสวนไดสวนเสยไดมโอกาสแสดงทศนะ แลกเปลยนขอมล และความคดเหน เพอแสวงหาทางเลอกและการตดสนใจตางๆ เกยวกบโครงการทเหมาะสมและเปนทยอมรบรวมกน เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก หมายถง ขาราชการ พนกงาน พนกงานจางตามภารกจ ลกจางประจ าของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร การบรรลวตถประสงค หมายถง อทยานแหงชาตแมวงกไดมการด าเนนการทกอยางเพอใหนโยบายบรรลวตถประสงคทก าหนดไว การน าแผนไปสการปฏบตเปนการน าโครงการ/กจกรรมทไดก าหนดไวในแผนไปด าเนนการใหบรรลตามเปาหมายโดยตองก าหนดหนาทขององคกรหรอบคคลทรบผดชอบและวธการด าเนนการอยางชดเจน การน านโยบายไปปฏบต หมายถง กระบวนการด าเนนงานของอทยานแหงชาตแมวงก ไดมการน านโยบายหรอปจจยการบรหารขององคกรไปด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาประสงคของนโยบายทก าหนดไว คณภาพการบรหารจดการ หมายถง อทยานแหงชาตแมวงก ไดมการด าเนนการอยางมแบบแผนตามแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและมการประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพ 1.6 ประโยชนทคำดวำไดรบ 1.6.1 เพอทราบถงระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

5

1.6.2 เพอทราบถงปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1.6.3 เพอทราบถงการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1.6.4 เพอเปนแนวทางหรอแผนงานประกอบในการวางแผนพฒนาการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกหรออทยานอนๆ

6

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ในครงนผวจยไดศกษาจากเอกสารตางๆ เพอรวบรวมแนวคด ทฤษฎ วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของโดยมสาระ ส าคญดงน

2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสทธผล 2.2 แนวคดทฤษฎการบรหารจดการ 2.3 แนวคดทฤษฎการมสวนรวมของประชาชนและชมชน 2.4 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต 2.5 กฎหมายสงแวดลอม 2.6 การจดตงอทยานแหงชาต 2.7 ขอมลอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร 2.8 งานวจยทเกยวของ 2.9 กรอบแนวคดในการวจย

2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบประสทธผล แนวคดเรอง ประสทธผล (Effectiveness) มผใหความหมายไวหลายลกษณะซงมเนอหาสาระไมแตกตางกนมากนก จากการคนควาสามารถสรปความหมายไดดงตอไปน ภรณ กรตบตร (2529) ไดเสนอแนวคดวา การประเมนประสทธผลขององคการสามารถแยกออกไดเปน 3 แนวทาง ดงน 1. การประเมนผลประสทธผลองคการในแงเปาหมาย เปนการวดประสทธผลทตงอยบนวธการและเปาหมายขององคการ โดยพบวาความสามารถในการผลต ความยดหยนคลองตว การปราศจากซงความกดดน และขอขดแยง มความสมพนธและเกยวของกบประสทธผลขององคกร 2. การประเมนผลขององคกรในแงระบบเปนการประเมนทตงอยบนแนวคดทวาองคการเปนระบบเปด มความสมพนธกบสภาพแวดลอมในการแลกเปลยนและการแขงขน ดงนน ประสทธผล หมายถง ความสามารถขององคการในการแสวงหาผลประโยชนจากสภาพแวดลอม เพอใหไดมาซงทรพยากรซงหายากและมคณคา องคการจะมประสทธผลสงสด กตอเมอองคการสามารถแสวงหาผลประโยชนสงสดไดจากต าแหนงทท าการตอรองและใชประโยชนไดมากทสดในการได มาซงทรพยากรตางๆ 3. การประเมนประสทธผลโดยใชหลกเกณฑ วธการนมความเหมาะสมเปนทยอมรบกนอยางกวางขวาง ทงในแงของนกวชาการในการน ามาใชวดประสทธผลขององคการและในทางปฏบตพบวาสามารถน าเกณฑตางๆ ตอไปนไปใชในการประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดไดคอ - ความสามารถในการผลตและประสทธภาพ โดยการวดจากผลผลต

7

- ลกษณะขององคการ เชน บรรยากาศขององคการ สไตลการอ านวยการและสมรรถนะขององคการในการปฏบตงาน - พฤตกรรมในการผลต เชน ความรวมมอรวมใจการพฒนาการปฏบตงานทเชอได รง แกวแดง และ ชยณรงค สวรรณสาร (2536) ใหความหมายของ ประสทธผล วามความสมพนธกบผลงานทองคกรพงประสงค หมายถง ความส าเรจของการปฏบตทเปนไปหรอบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกร ดงนน ประสทธผล จงหมายถง ผลทเกดขนของงานนนจะตองสนองตอบหรอบรรลตามวตถประสงคองคการ ศภชย ยาวะประภาษ (2540) ไดใหความหมายวา ประสทธผลเปนความสามารถในการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายของนโยบาย การพจารณาทางเลอกโดยใชประสทธผลเปนเกณฑท าไดโดยการวเคราะหทางเลอกนน วาสามารถบรรลวตถประสงคมากหรอนอยเพยงใด ดสต ทองสาย (2541) ไดใหความหมายของ ประสทธผล วาหมายถง การปฏบตการ (Performance) ทท าใหเกดปรมาณและคณภาพสงสดเพราะในแตละกจกรรมหรอกจการจะมวตถ ประสงคเปาหมายในการปฏบตการทบรรลถงวตถประสงคหรอเปาหมายทไดก าหนดไวทงในดานปรมาณและคณภาพ วรเดช จนทรศร และ ไพโรจน ภทรนรากล (2541) ใหความหมายของ เกณฑประสทธผล การประเมนประสทธผล เปนเกณฑพจารณาระดบการบรรลวตถประสงคเฉพาะดานโดยดจากผลลพธจากการด าเนนงาน ตลอดจนการเปลยนแปลงของประชากรกลมเปาหมายตามโครงการ ประกอบดวยตวชวด 4 ประการ คอ 1. ระดบการบรรลเปาหมาย เปนตวชวดวาโครงการบรรลเปาหมายดานใดบางและการบรรลเปาหมายสงผลตอประชากรเปาหมายอยางไร โดยสามารถวดการเปลยนแปลงในเชงปรมาณและคณภาพของประชากรเปาหมาย อาท การบรรลเปาหมายดานเศรษฐกจสงคม อาจดจากการเพมรายไดตวหวตอคน การเพมความรความเขาใจ และการปรบเปลยนพฤตกรรมทสอดคลองกบกฎกตกาของสงคม 2. ระดบการมสวนรวม เปนตวชวดระดบความส าเรจโดยใหความส าคญกบมตการมสวนรวม โดยสามารถอธบายความสมพนธเชงเหตผลไดวาการมสวนรวมของประชาชนสงผลตอระดบความส าเรจมากนอยเพยงไร และโครงการจะปรบปรงสงเสรมการมสวนรวมไดอยางไร ระดบการมสวนรวมสามารถวดไดจากจ านวนประชากร ความถ ระดบ และกจกรรม ซงครอบคลมการรวมตดสนใจ วางแผน และตดตามผล 3. ระดบความพงพอใจ เปนเกณฑวดระดบการยอมรบ โดยอาจพจารณาจากสดสวนของประชากรเปาหมายทพงพอใจกบบรการของรฐ สดสวนของครวเรอนทพอใจการปฏบตหนาทของเจาหนาทโครงการระดบความพงพอใจในมาตรการตามโครงการ 4. ความเสยงของโครงการ เปนตวชวดประสทธผลเพอดวาโครงการมความเสยงในการบรรลเปาหมายดานใดดานหนงหรอเปาหมายรวมของโครงการหรอไม ซงคาความเสยงจะประเมนจากการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมของโครงการ ทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและสงแวดลอม ทงระยะสนและระยะยาว

8

สพจน ทรายแกว (2545) ไดใหความหมายของประสทธผลวา หมายถง การท ากจกรรมการด าเนนงานขององคกรสามารถสรางผลงานไดสอดรบกบเปาหมาย/วตถประสงคทก าหนดไวลวงหนา ทงในสวนของผลผลตและผลลพธเปนกระบวนการเปรยบเทยบผลงานจรงกบเปาหมายทก าหนดไว การมประสทธผลจงมความเกยวของกบผลผลตและผลลพธการด าเนนงานเปนกระบวนการวดผลงานทเนนดานปจจยน าออก รอบบนส (Robbins, 1987) ไดกลาวถง การวดประสทธผลขององคการวามแนวความคดและเกณฑการวดทแตกตางกนและไดแนวทางในการศกษาเพอวดประสทธผลขององคการไวเปน 4 แนวทาง คอ 1. แนวทางทมงเนนการบรรลเปาหมาย (The Goal - Attainment Approach) โดยวด ประสทธผลขององคการจากความสามารถในการด าเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการแนวทางนยดหลกวาองคการมความตงใจทจะบรรลเปาหมายทเฉพาะเจาะจงโดยอาจมเปาหมายเดยวหรอหลายเปาหมายกได แนวทางทมงการบรรลเปาหมาย คอ องคการจะตองมความมนคงมเหตผลและแสวงหาเปาหมายทแทจรง 2. แนวทางเชงระบบ (The Systems Approach) วดประสทธผลขององคการตามแนวคด เชงระบบทมทรพยากรน าเขา กระบวนการแปรสภาพท าใหเกดผลผลต การศกษาในแนวนนอกจากจะมงเนนเปาหมายแลวยงมงเนนวธการทท าใหบรรลเปาหมายดวย 3. แนวทางเชงกลยทธ - เฉพาะสวน (The Strategic - Constituencies Approach) กลาวถง การทองคการตองมปฏสมพนธตอสงแวดลอมตลอดเวลา ไดแก ความกดดนและขอเรยกรองจากกลมผลประโยชนแตจะมเฉพาะบางสวนเทานนทมความส าคญตอความอยรอดขององคการ คอกลมผลประโยชนนนๆ มอ านาจควบคมทรพยากรทจ าเปนตอองคการดงนน ความอยรอดขององคการขนอยกบความสามารถในการจดหาและรกษาทรพยากรจะแสดงถงระดบความมประสทธผลขององคการ 4. แนวทางการแขงขน-คณคา (The Competing-Values Approach) กลาวถงเปาหมาย ทแตกตางกนไปในแตละองคการ มาจากบคคลทก าหนดเปาหมายทมคานยมตางกน ดงนน การวดประสทธผลขององคการจงขนอยกบคานยม (Values) ความพงพอใจ (Preferences) และความสนใจ(Interests) ของผประเมนหรอวดประสทธผลขององคการ ขอความดงกลาว Robbins ยงกลาวถงปจจยทก าหนดประสทธผลขององคการ ประกอบ ดวยปจจยทก าหนดโครงสรางองคการ (Determinants of Organization Structure) โครงสรางองคการ (Organization Structure) การจดรปแบบองคการ (Organization Design) และการบรหารจดการ (Applications) เปนตน กลาวโดยสรป ประสทธผล หมายถง ความสามารถในการบรรลเปาหมายทก าหนดไวโดยใชประโยชนจากทรพยากรอยางคมคา รกษาไวซงทรพยากรและวสดอปกรณและไมสรางความเครยดแกสมาชก สมาชกเกดความพงพอใจในงานทกคนมสวนรวมอยางกวางขวางในการก าหนดวตถประสงคขององคการและรบผดชอบตอปญหาหรอขอยงยากทเกดขน องคการสวนรวมสามารถปรบตวและพฒนาเพอด ารงอยตอไปได

9

2.2 แนวคดทฤษฎการบรหารจดการ อานภาพ อทธบนลอ (2531) ไดกลาวถง การบรหารจดการ ไวดงน การบรหารจดการหมายถง กระบวนการทผจดการใชศลปะและกลยทธตางๆ ด าเนนกจกรรมตามขนตอนโดยอาศยความรวมแรง รวมใจของสมาชกในองคการ โดยตระหนกถงความสามารถ ความถนด และความมงหวง ดานความเจรญกาวหนาในการปฏบตงานของสมาชกในองคการควบคไปดวย เพอใหองคการมสมฤทธผลตามเปาหมายทก าหนด บญทน ดอกไธสง (2537) ใหความหมายวา การบรหาร คอ การจดการทรพยากรทมอยใหมประสทธภาพมากทสด เพอตอบสนองความตองการของบคคล องคการหรอประเทศ การจดการเพอผลก าไรของทกคนในองคการ ธงชย วงศชยสวรรณ (2540) ไดกลาวถง การบรหารจดการ ดงน การบรหารจดการทเปนคมอในการบรหารจดการภายใตความซบซอนของระบบขอมลขาวสาร ไดชประเดนส าคญในการบรหารจดการใหประสบความส าเรจไว 7 ดาน ไดแก (1) การใชเทคนควธทมขอบเขตครอบคลมวตถ ประสงค มกลยทธและมคณภาพ (2) การบรหารจดการในลกษณะเปนกระบวนการแกปญหา (3) การมคณะผบรหารทมศกยภาพในการตดสนใจสง (4) การมสวนรวมในการบรหารจดการของผบรหารทกคน (5) การน าผลจากการตดสนใจมาใชประโยชนไดอยางรวดเรว (6) การมระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการทเหมาะสม และ (7) การบรหารจดการใหความเหมาะสมกบแตละสถานการณ ธงชย สนตวงษ (2543) กลาวถงลกษณะของงานบรหารจดการไว 3 ดาน คอ 1. ดานทเปนผน าหรอหวหนางาน งานบรหารจดการ หมายถง ภาระหนาทของบคคลใดบคคลหนงทปฏบตตนเปนผน าภายในองคการ 2. ดานของภารกจหรอสงทตองท างานบรหารจดการ หมายถง การจดระเบยบทรพยากรตางๆ ในองคการและการประสานกจกรรมตางๆ เขาดวยกน 3. ดานของความรบผดชอบ งานบรหารจดการ หมายถง การตองท าใหงานตางๆ ส าเรจลลวงไปดวยด ดวยการอาศยบคคลตางๆ เขาดวยกน วรช วรชนภาวรรณ (2545) ไดแบงการบรหารงานตามวตถประสงคหลกของการจดตงหนวยงานไว 6 สวน ดงน สวนท 1 การบรหารงานของหนวยงานภาครฐ ซงเรยกวา การบรหารรฐกจ (Public Administration) หรอการบรหารภาครฐมวตถประสงคหลกในการจดตง คอ การใหบรการสาธารณะ(Public Services) ซงครอบคลมถงการอ านวยความสะดวก การรกษาความสงบเรยบรอย ตลอดจนการพฒนาประชาชนและประเทศชาต เปนตน การบรหารสวนนเปนการบรหารของหนวยงานของภาครฐ (Public or Governmental Organization) ไมวาจะเปนหนวยงานทงในสวนกลางสวนภมภาคและสวนทองถน เชน การบรหารงานของหนวยงานของส านกนายกรฐมนตร กระทรวง กรม หรอเทยบเทา การบรหารงานของจงหวด และอ าเภอ การบรหารงานของหนวยการบรหารทองถนหนวยงานบรหาร เมองหลวง รวมตลอดทงการบรหารงานของหนวยงานของรฐวสาหกจ เปนตน สวนท 2 การบรหารงานของหนวยงานภาคธรกจ ซงเรยกวา การบรหารธรกจ (Business Administration) หรอการบรหารภาคเอกชนหรอการบรหารของหนวยงานของเอกชนซงมวตถ ประสงคหลกของการจดตงเพอการแสวงหาก าไร หรอการแสวงหาก าไรสงสด (Maximum Profits)

10

ในการท าธรกจ การคาขาย การผลตอตสาหกรรม หรอใหบรการ เหนตวอยางไดอยางชดเจนจากการบรหารงานของบรษท หางราน และหางหนสวนทงหลาย สวนท 3 การบรหารของหนวยงานทไมสงกดรฐ (Non-Governmental Organization) ซงเรยกยอวา หนวยงานเอนจโอ (NGO) เปนการบรหารงานของหนวยงานทไมแสวงผลก าไร (Non -Profit Administration) มวตถประสงคหลกในการจดตงคอ การไมแสวงหาผลก าไร (Non - Profit) เชน การบรหารของมลนธ และสมาคม สวนท 4 การบรหารงานของหนวยงานระหวางประเทศ (International Organization) มวตถ ประสงคหลกของการจดตง คอ ความสมพนธระหวางประเทศ เชน การบรหารงานของสหประชาชาต (United Nations) องคการคาระหวางประเทศ (World Trade Organization) และกลมประเทศอาเซยน (ASEAN) สวนท 5 การบรหารงานขององคกรตามรฐธรรมนญ การบรหารงานขององคกรนเกดขนหลงจากประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 โดยบทบญญตของรฐธรรมนญไดก าหนดใหมองคกรตามรฐธรรมนญขน เชน การบรหารงานของศาลรฐธรรมนญ ศาลปกครอง คณะ กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการการเลอกตง และผตรวจการแผนดนของรฐสภา เปนตน องคกรดงกลาวนถอวาเปนหนวยงานของรฐเชนกน แตมลกษณะพเศษ เชน เกดขนตามบทบญญตของรฐธรรมนญดงกลาวและมวตถประสงคหลกในการจดตง เพอปกปองคมครองและรกษาสทธเสรภาพของประชาชน ตลอดจนควบคมตรวจสอบการปฏบตงานของหนวยงานของรฐและเจาหนาทของรฐ สวนท 6 การบรหารงานของหนวยงานภาคประชาชน มวตถประสงคหลกในการจดตงเพอปกปองรกษาผลประโยชนของประชาชนโดยสวนรวม ซงเปนประชาชนสวนใหญของประเทศและถกเอารดเอาเปรยบตลอดมา เชน การบรหารงานของหนวยงานของเกษตรกร กลมผใชแรงงานและกลมผใหบรการ จฑา เทยนไทย (2548) กลาวถง การบรหารจดการ หมายถง การเสรมพลง/อ านาจในการ ตดสนใจ (Empowerment) การรอปรบระบบ (Reengineering) การบรหารงานเช งคณภาพเบดเสรจ/โดยรวม (Total Quality Management) และการปรบลดขนาดองคการ (Dowsizing) โดยผบรหารจะตองท าหนาทการจดองคการ (Organizing) การจดคนเขาท างาน (Staffing) การวางแผน (Planning) และการควบคม (Controlling) วรช วรชนภาวรรณ (2548) ไดกลาวไววา การบรหารจดการ หมายถง การบรหารการพฒนาแมกระทงการบรหารแตละค ามความหมายคลายคลงกนหรอใกลเคยงกนทเหนไดอยางชดเจนมอยางนอย 3 สวน คอ 1) ลวนเปนแนวทางหรอวธการบรหารงานภาครฐทหนวยงานของรฐและ/หรอ เจาหนาทของรฐ น ามาใชในการปฏบตราชการเพอชวยเพมประสทธภาพในการบรหารราชการ 2) มกระบวนการบรหารงานทประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การคดหรอการวางแผน การด าเนนงาน และการประเมนผล 3) มจดหมายปลายทาง คอ การพฒนาประเทศไปในทศทางทท าใหประชาชนมคณภาพชวตทดขนรวมทงประเทศชาตมความเจรญกาวหนาและมนคงเพมขน ส าหรบสวนทแตกตางกนคอ แตละค ามจดเนนตางกนกลาวคอ การบรหารจดการเนนเรองการน าแนวคดการจดการของภาคเอกชนเขามาใชในการบรหารราชการ เชน การมงหวงผลก าไร การแขงขน ความรวดเร ว

11

การตลาด การประชาสมพนธ การจงใจดวยคาตอบแทน การลดขนตอน และลดพธการ เปนตน ในขณะทการบรหารการพฒนาใหความส าคญเรองการบรหารรวมทงการพฒนานโยบาย แผนงานโครงการหรอกจกรรมของหนวยงานของรฐ สวนการบรหารการบรการเนนเรองการอ านวยความสะดวก และการใหบรการแกประชาชน สมพงศ เกษมสน (2514) ไดใหความหมายของ การบรหาร หมายถง การใชศาสตรและศลปน าเอาทรพยากรการบรหาร เชน คน เงน วสดสงของ และการจดการ มาประกอบการตามกระบวนการบรหาร เชน POSDCORB Model ใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธภาพการบรหารนยมใชกบการบรหารราชการหรอการจดการสวนทเกยวกบนโยบาย มศพทบญญตวา รฐประศาสนศาสตร และค าวา การจดการ นยมใชในการบรหารธรกจเอกชนหรอการด าเนนการตามนโยบายทก าหนดไว ใหความหมาย การบรหาร ไววาการบรหารมลกษณะเดนเปนสากลอยหลายประการ ดงน 1. การบรหารงานยอมมวตถประสงค 2. การบรหารอาศยปจจยบคคลเปนองคประกอบ 3. การบรหารตองใชทรพยากรการบรหารเปนองคประกอบพนฐาน 4. การบรหารมลกษณะการด าเนนการเปนกระบวนการ 5. การบรหารเปนการด าเนนการรวมกนของกลมบคคล 6. การบรหารอาศยความรวมมอรวมใจของบคคล กลาวคอ ความรวมใจจะกอใหเกดความรวมมอของกลม อนจะน าไปสพลงของกลมทจะท าใหบรรลวตถประสงค 7. การบรหารมลกษณะการรวมมอกนด าเนนการอยางมเหตผล 8. การบรหารมลกษณะเปนการตรวจสอบผลการปฏบตงานกบวตถประสงค 9. การบรหารไมมตวตน แตมอทธพลตอความเปนอยของมนษย สทน นพเกต (2549) ไดกลาวถง การบรหารจดการ ไวดงน การบรหารจดการ หมายถงการเสรมสรางสงคมไทยไปสสงคมทปลอดจากการละเมดสทธมนษยชนและศกดศรความเปนมนษยตลอดจนเปนสงคมทมวฒนธรรมและวถชวตทเคารพสทธมนษยชนและสจรตชน สงส าคญอกประการหนงคอ กระบวนการในการไปถงเปาหมายซงตองอาศยการเสรมสรางความร ความเขาใจ สรางความตระหนก และความส านกในการเขามามสวนรวมในการพฒนา และการยกระดบสงคมไทยของประชาชนและภาคสวนทเกยวของ ซงตองมการทมเททงแรงกายและแรงใจ กลาวโดยสรป การบรหารจดการ หมายถง การด าเนนงานของบคคลตงแตสองคนขนไปรวมกนปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคทตงไว โดยอาศยปจจยทงหลาย ไดแก คน เงน วสดสงของ ซงนบวาเปนอปกรณของการจดการนนๆ รวมถงกระบวนการจดหนวยงานและการใชทรพยากรตางๆ ใหการท างานบรรลเปาหมายรวมกน การน านโยบายไปปฏบต นโยบายของรฐไมวาจะเปนยคใดกตามตองอาศยกลไกหรอเครองมอทมอย และกลไกทเปนเครองมออนถกตองชอบธรรมทรฐบาลในฐานะทมาจากประชาชนไดใชในการขบเคลอนนโยบายใหเกดเปนผลในทางปฏบต กคอ ระบบราชการ หรอกลไกอ านาจรฐ ซงกลไกอ านาจรฐนเองจงเปรยบไดกบเครองมอทจะน านโยบายทเปนของกจกรรม แนวทาง หรอการตดสนใจไปสการปฏบตทเหนผล

12

การท าความเขาใจความหมายหรอนยามศพท การน านโยบายไปปฏบต จะท าใหทราบถงสาระส าคญเบองตนของขอบขาย ขอบเขต เนอหาสาระในเรองดงกลาวโดยนกวชาการไดใหไว ดงน ศภชย ยาวะประภาษ (2545) ไดกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง กระบวนการทมความตอเนองไมหยดนง มขนตอนในการด าเนนกจกรรมแตละขนตอนมความสมพนธกนตลอด เวลา และประเดนทสอง คอ การน านโยบายไปปฏบตเปนการด าเนนการใหส าเรจลลวงตามเปาหมายของนโยบาย วรเดช จนทรศร (2549) ไดกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง เปนเรองของการ ศกษาวา องคกรทรบผดชอบสามารถน าและกระตนใหทรพยากรทางการบรหาร ตลอดจนกลไกทส าคญทงมวลปฏบตงานใหบรรลตามนโยบายทระบไวหรอไมเพยงใด การศกษาการน านโยบายไปปฏบตทผานมามงสนใจนโยบายเฉพาะเรอง (Issues) มากกวาการสรางทฤษฎการน านโยบายไปปฏบตแบบเบดเสรจ สมบต ธ ารงธญวงศ (2550) ไดกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง ความพยายามทจะตดสนความสามารถในการรวบรวมคนและทรพยากรทางการบรหาร และกระตนบคลากรใหปฏบตงานบรรลวตถประสงคขององคการ กลา ทองขาว (2551) ไดกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง การแสวงหาความร ความเขาใจ ปรากฏการณเปนจรงทเกดขนในกระบวนการน านโยบายไปปฏบต เพอเปนบทเรยนและพฒนาแนวทางสรางกลยทธ เพอเพมพนศกยภาพและความสามารถขององคกร และกลมบคคลทน านโยบายไปปฏบตใหสามารถจดการและประสานกจกรรมใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของนโยบาย รวมทงสามารถหลกเลยงปญหาทเปนอปสรรคตอการบรรลผลส าเรจของนโยบาย ชรส บญณสะ (2553) กลาววา การน านโยบายไปปฏบตหมายถง กระบวนการด าเนนงานของบคคล กลมบคคล หรอองคการ ทงภาครฐและภาคเอกชนทเกยวกบการน าทรพยากรหรอปจจยทางการบรหารขององคการไปด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาประสงคของนโยบายทก าหนดไว เควด (Quade, 1982) ไดกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง กระบวนการจดการกบแบบแผนการน าเพอการเปลยนแปลงโดยตรงตามอาณตของนโยบาย โดยยอมรบตอขอก าหนดทเกดขนจากการทไดมการตดสนใจไปกอนแลว นนคอ การน านโยบายไปปฏบตจะเรมเกดขนภายหลงทมการตดสนใจยอมรบวธปฏบตเฉพาะเรองนนไปแลว อเลกซานเดอร (Alexander, 1985) กลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง การน าชดการปฏบต ซงเปนแผนการท างานทมงสงผลไปยงผทตงใจจะไดรบประโยชนจากนโยบายเปนการเฉพาะและเปนการปฏบตในภาคสนาม พตต และ สปรงเกอร (Putt & Springer, 1989) กลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง อนกรมของกจกรรมและการตดสนใจทเปนไปอยางตอเนอง ซงเกดขนจากการแปลงขอความนโยบายไปสการปฏบต โดยการกระตนการท าใหขอความนโยบายชดเจน และการมความคดรเรม การแสดงเจตนาจะชวยการน านโยบายไปปฏบตใหเกดผล กลาวโดยสรป การน านโยบายไปปฏบต หมายถง กระบวนการทเปนผลตอเนองมาจากขนตอนการก าหนดนโยบาย โดยตองอาศยองคกรทรบผดชอบท าความเขาใจหรอศกษา ท าอยางไรองคกรหรอบคคลทมหนาทรบผดชอบในการปฏบตจะสามารถน าและผลกดนใหทรพยากรการบรหาร

13

ปฏบตงานเกดผลส าเรจไดและสามารถประสานกจกรรมใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของนโยบาย รวมทงสามารถหลกเลยงปญหาทเปนอปสรรคตอการบรรลผลส าเรจของนโยบาย

2.3 แนวคดทฤษฎการมสวนรวมของประชาชนและชมชน การมสวนรวมของประชาชน ถอเปนหลกการสากลทอารยประเทศใหความส าคญและเปนประเดนหลกทสงคมไทยใหความสนใจ เพอพฒนาการเมองเขาสระบอบประชาธปไตยแบบมสวนรวมตามหลกการธรรมมาภบาลทภาครฐจะตองเปดโอกาสใหประชาชนและผเกยวของทกภาคสวนรบรรวมคด รวมตดสนใจ เพอสรางความโปรงใส และเพมคณภาพการตดสนใจของภาครฐใหดขน หลกการสรางการมสวนรวมของประชาชน หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนและผทเกยวของทกภาคสวนของสงคมไดเขามามสวนรวมกบภาคราชการนน International Association for Public Participation ไดแบงระดบของการสรางการ มสวนรวมของประชาชนเปน 5 ระดบ ดงน 1. การใหขอมลขาวสาร ถอเปนการมสวนรวมของประชาชนในระดบต าทสด แตเปนระดบทส าคญทสด เพราะเปนกาวแรกของการทภาคราชการจะเปดโอกาสใหประชาชนเขาสกระบวนการมสวนรวมในเรองตางๆ วธใหขอมลสามารถใชชองทางตางๆ เชน เอกสารสงพมพ การเผยแพรขอมล ขาวสารผานทางสอตางๆ การจดนทรรศการ จดหมายขาว การจดงานแถลงขาว การตดประกาศ และการใหขอมลผานเวบไซต เปนตน 2. การรบฟงความคดเหน เปนกระบวนการทเปดใหประชาชนมสวนรวมในการใหขอมลขอเทจจรงและความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจของหนวยงานภาครฐ เชน การรบฟงความคดเหน การส ารวจความคดเหน การจดเวทสาธารณะ การแสดงความคดเหนผานเวบไซต เปนตน 3. การเกยวของ เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปฏบตงานหรอรวมเสนอแนะทางทน าไปสการตดสนใจเพอสรางความมนใจใหประชาชนวาขอมลความคดเหนและความตองการของประชาชนจะถกน าไปพจารณาเปนทางเลอกในการบรหารงานของภาครฐ เชน การประชมเชงปฏบตการเพอพจารณาประเดนนโยบายสาธารณะ ประชาพจารณ การจดตงคณะท างานเพอเสนอแนะประเดนนโยบาย เปนตน 4. ความรวมมอ เปนการใหกลมประชาชนผแทนภาคสาธารณะมสวนรวมเปนหนสวนกบภาครฐในทกขนตอนของการตดสนใจ โดยมการด าเนนกจกรรมรวมกนอยางตอเนอง เชน คณะ กรรมการทมฝายประชาชนรวมเปนกรรมการ เปนตน 5. การเสรมอ านาจแกประชาชน เปนขนทใหบทบาทประชาชนในระดบสงทสด โดยใหประชาชนเปนผตดสนใจ เชน การลงประชามตในประเดนสาธารณะตางๆ โครงการกองทนหมบานทมอบอ านาจใหประชาชนเปนผตดสนใจทงหมด เปนตน การสรางการมสวนรวมของประชาชนอาจท าไดหลายระดบและหลายวธ ซงบางวธสามารถท าไดอยางงาย แตบางวธกตองใชเวลา ขนอยกบความตองการเขามามสวนรวมของประชาชน คาใชจายและความจ าเปนในการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวม การมสวนรวมของประชาชนเปนเรองละเอยดออนจงตองมการพฒนาความรความเขาใจในการใหขอมลขาวสารทถกตองแกประชาชน การรบฟงความคดเหน การเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมรวมทงพฒนาทกษะและศกยภาพของขาราชการทกระดบควบคกนไปดวย จากหลกการและความจ าเปนดงกลาวท าให

14

การพฒนาระบบราชการทผานมาไดรบการพฒนากระบวนการบรหารราชการทสนบสนนการปรบกระบวนการท างานของสวนราชการทเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมมากขน หรอทเรยกวาการบรหารราชการแบบมสวนรวมในสวนภาคราชการ การสงเสรมการบรหารราชการแบบมสวนรวมถอไดวาเปนเงอนไขและเปนกญแจดอกส าคญของความส าเรจของการพฒนาระบบราชการใหสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนและเออตอประโยชนสขของประชาชนเพราะกระบวนการมสวนรวมเปนปจจยส าคญทสนบสนนและสงเสรมใหระบบราชการมพลงในการพฒนาประเทศอยางสรางสรรค อนเปนเปาหมายหลกของการพฒนาราชการยคใหมทเปนราชการระบบเปด การมสวนรวมในการด าเนนงานของภาคราชการทมาจากทกภาคสวนของสงคม โดยเฉพาะอยางยงประชาชนผมสวนไดสวนเสยและชมชนทองถนจะชวยท าใหเจาหนาทของรฐมความใกลชดกบประชาชน ไดรบทราบความตองการและปญหาทแทจรง ลดความขดแยงและตอตานทงยงเปนการสรางสงคมแหงการเรยนรทเสรมสรางใหประชาชนรวมคดรวมตดสนใจในประเดนสาธารณะ ซงเปนบทบาททหนวยงานภาคราชการจะตองด าเนนการใหเกดขน อยางไรกตามการบรหารราชการแบบมสวนรวมทเปดโอกาสใหประชาชนและเครอขายภาคประชาสงคมทกภาคสวนเขามาเปนหนสวนจะประสบความส าเรจหรอไมนนขนอยกบหนวยงานราชการตางๆ ทจะสนบสนนใหเกดการมสวนรวมของประชาชนมากนอยเพยงใดรวมทงตองอาศยกระบวนการความรวมมอและการมสวนรวมของทกฝายในสงคมทเปนพนธมตรของภาคราชการซงถ งเวลาแลวทภาคราชการจะตองรวมมอกนเปดระบบราชการใหประชาชนมสวนรวมเพอท าใหเกดการบรหารกจการบานเมองทดเกดการแบงสรรทรพยากรอยางยตธรรมและลดความขดแยงในสงคมและทส าคญทสดคอ การสรางกลไกของการพฒนาระบบราชการทยงยน เพอประโยชนสขของประชาชนนงเอง ยวฒน วฒเมธ (2526) ใหความหมายไววา การเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการคดรเรม การพจารณาตดสนใจ การรวมปฏบตและรวมรบผดชอบในเรองตางๆ อนมผลกระทบถงตวของประชาชนเอง มนษยทกคนตางมความปรารถนาทจะอยรวมกบผอนอยางเปนสข ไดรบการปฏบตอยางเปนธรรม เปนทยอมรบของผอนและพรอมจะอทศตนเพอกจกรรมของชมชน ขณะ เดยวกนตองยอมรบความบรสทธใจวามนษยนนสามารถพฒนาไดถามโอกาสและไดรบการชแนะอยางถกตอง โกวทย พวงงาม (2545) ไดสรปการมสวนรวมทแทจรงของประชาชนในการพฒนา ควรจะม 4 ขนตอน คอ 1. การมสวนรวมในการคนหาปญหาและสาเหตของปญหาของแตละทองถน กลาวคอ ถาหากชาวชนบทยงไมสามารถทราบถงปญหาและเขาใจถงสาเหตของปญหาในทองถนของตนเปนอยางดแลว การด าเนนงานตางๆ เพอแกปญหาของทองถนยอมไรประโยชน เพราะชาวชนบทจะไมเขาใจและมองไมเหนถงความส าคญของการด าเนนงานเหลานน 2. การมสวนรวมในการวางแผนด าเนนกจกรรม เพราะการวางแผนด าเนนงานเปนขนตอนทจะชวยใหชาวชนบทรจกวธการคด การตดสนใจอยางมเหตผล รจกการน าเอาปจจยขาวสารขอมลตางๆ มาใชในการวางแผน 3. การมสวนรวมในการลงทนและการปฏบตงาน แมชาวชนบทสวนใหญจะมฐานะยากจน แตกมแรงงานของตนทสามารถใชเขารวมได การรวมลงทนในแรงงานและปฏบตงาน จะท าใหชาวชนบทสามารถคดตนทนด าเนนงานได ดวยตนเองท าใหไดเรยนรการด าเนนกจกรรมอยางใกลชด

15

4. การมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลงาน หากการตดตามและประเมนผลงาน ขาดการมสวนรวมแลวชาวชนบทยอมจะไมทราบดวยตนเองวางานทท าไปนนไดรบผลด ไดรบประโยชนหรอไมอยางใด การด าเนนกจกรรมอยางเดยวกนในโอกาสตอไปจงอาจจะประสบความยากล าบาก ยพาพร รปงาม (2545) กลาววา การมสวนรวม (Participation) คอ ผลมาจากการเหนพองกนในเรองของความตองการและทศทางของการเปลยนแปลง และความเหนพองตองกนจะตองมมากจนเกดความคดรเรมโครงการเพอการปฏบต เหตผลแรกของการทจะมคนมารวมกนไดควรตองมการตระหนกวา ปฏบตการทงหมดหรอการกระท าทงหมดทท าโดยกลมหรอในนามกลมนน กระท าผานองคการ (Organization) ดงนน องคการจะตองเปนเสมอนตวน าใหบรรลถงความเปลยนแปลงได ส านกมาตรฐานการศกษา ส านกงานสภาสถาบนราชภฏ กระทรวงศกษาธการ ส านกมาตรฐานอดมศกษา และทบวงมหาวทยาลย (2545) กลาวถง ยทธศาสตรการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนไว 2 ประการคอ 1. การจดกระบวนการเรยนร สามารถท าไดหลายวธดงน 1.1 จดเวทวเคราะหสถานการณของหมบานเพอท าความเขาใจและเรยนร รวมกนในประเดนตางๆ 1.2 จดเวทแลกเปลยนประสบการณหรอจดทศนศกษาระหวางกลมองคกรตางๆ ภายในชมชนและระหวางชมชน 1.3 อบรมเพอพฒนาทกษะเฉพาะดานตางๆ 1.4 ลงมอปฏบตจรง 1.5 ถายทอดประสบการณและสรปบทเรยนทจะน าไปสการปรบปรงกระบวนการท างานทเหมาะสม 2. การพฒนาผน าเครอขายเพอใหผน าเกดความมนใจในความและความสามารถทมจะชวยใหสามารถรเรมกจกรรมการแกไขปญหาหรอกจกรรมการพฒนาได ซงสามารถท าไดหลายวธดงน 2.1 แลกเปลยนเรยนระหวางผน าทงภายในและภายนอกชมชน 2.2 สนบสนนการจดเวทแลกเปลยนเรยนรอยางตอเนองและสนบสนนขอมลขาวสารทจ าเปนอยางตอเนอง 2.3 แลกเปลยนเรยนและด าเนนงานรวมกนของเครอขายอยางตอเนองจะท าใหเกดกระบวนการจดการและจดองคกรรวมกน พเชษฐ เดชผว (2548) กลาววา สมพนธภาพระหวางชมชนกบธรรมชาตมนษยจะสามารถด ารงชวตอยไดอยางปกตสขกดวยปจจยทตอบสนองตอความตองการขนพนฐานทางทรพยากร ธรรมชาตทมอยรอบตวเปนปจจยส าคญทมนษยน ามาปรบใชในการสรางทอยผลตเสอผา เครองนงหม ท ายารกษาโรค และอาหาร มนษยจงมความสมพนธทองอาศยแนบแนนกบทรพยากรธรรมชาตอยางแยกจากกนไมออกจนกลายเปนสวนหนงของระบบนเวศ ความอยรอดของมนษยจงขนกบความอดมสมบรณธรรมชาตรอบตว อนไดแก ดน น า สตวปา สตวน า และปาไม จนตวร เกษมศข (2554) การทประชาชนภายในพนทมการรวมกลมในรปของประชาคมหรอชมชน ซงเปนแนวคดทสนบสนนความเขมแขงของชมชนและสงคม โดยเนนการมสวนรวมของ

16

ประชาชนรวมคด รวมท า รวมแกไขปญหา ซงการแกไขปญหานนจ าเปนตองมความรวมมอท าพรอมๆ กนในทกระดบ ตองระดมทกองคประกอบในสงคม โดยเฉพาะชมชนเพอเสรมสรางความเปนชมชนใหมความเขมแขงสามารถแกไขปญหาตางๆ ไดดวยตนเอง รปแบบของการมสวนรวมทด าเนนอยโดยทวไป สามารถสรปไดเปน 4 รปแบบ คอ 1. การรบรขาวสาร (Public Information) ประชาชนและหนวยงานทเกยวของจะตองไดรบการแจงใหทราบถงรายละเอยดของโครงการทจะด าเนนการรวมทงผลกระทบทคาดวาจะเกดขน ทงน การไดรบแจงขาวสารดงกลาวจะตองเปนการแจงกอนทจะมการตดสนใจด าเนนโครงการ 2. การปรกษาหารอ (Public Consultation) เปนรปแบบการมสวนรวมทมการจดการหารอระหวางผด าเนนการโครงการกบประชาชนทเกยวของและไดรบผลกระทบ เพอรบฟงความคดเหนและตรวจสอบขอมลเพมเตม เพอใหเกดความเขาใจในโครงการและกจกรรมมากขน 3. การประชมรบฟงความคดเหน (Public Meeting) มวตถประสงคเพอใหประชาชนและฝายทเกยวของกบโครงการหรอกจกรรม และผมอ านาจตดสนใจในการท าโครงการหรอกจกรรมนนไดใชเวทสาธารณะในการท าความเขาใจและคนหาเหตผลในการด าเนนโครงการหรอกจกรรมในพนทนน ซงมหลายรปแบบ ไดแก 3.1 การประชมในระดบชมชน (Community Meeting) โดยจดขนในชมชนทไดรบผลกระทบจากโครงการ โดยเจาของโครงการหรอกจกรรมจะตองสงตวแทนเขารวม เพออธบายใหทประชมทราบถงลกษณะโครงการและผลกระทบทคาดวาจะเกดขนและตอบขอซกถาม 3.2 การประชมรบฟงความคดเหนเชงวชาการ (Technical Hearing) ส าหรบโครงการทมขอโตแยงในเชงวชาการจ าเปนจะตองเชญผเชยวชาญเฉพาะสาขาจากภายนอกมาชวยอธบายและใหความเหนตอโครงการ ซงผเขารวมประชมตองไดรบทราบผลดงกลาวดวย 3.3 การประชาพจารณ (Public Hearing) เปนเวทในการเสนอขอมลอยางเปดเผยไมมการปดบง ทงฝายเจาของโครงการและฝายผมสวนไดสวนเสยจากโครงการ ซงจะตองมองคประกอบของผเขารวมทเปนทยอมรบ มหลกเกณฑประเดนในการพจารณาทชดเจนและแจงใหทราบทวกน 3.4 การรวมในการตดสนใจ (Decision Making) เปนเปาหมายสงสดของการมสวนรวมของประชาชน ซงประชาชนจะมบทบาทในการตดสนใจได เพยงใดนนขนอยกบองคประกอบของคณะกรรมการทเปนผแทนประชาชนในพนท ลกษณะทส าคญของการมสวนรวมเปนเรองของกระบวนการ ซงไดสรปถงขนตอนของการมสวนรวมได 4 ขนตอนหลกๆ ดงน 1. มสวนรวมในการคด ศกษา และคนควาหาปญหาและสาเหตของปญหา ตลอดจนความตองการของชมชน 2. มสวนรวมในการวางนโยบายหรอแผนงาน โครงการหรอกจกรรม เพอลดและแกไขปญหา 3. มสวนรวมในการตดสนใจในการจดหรอปรบปรงระบบการบรหารทรพยากรอยางมประสทธภาพ และปฏบตงานใหบรรลตามเปาหมาย 4. มสวนรวมในการควบคม ตดตาม และประเมนผลการท างาน

17

การสรางกระบวนการมสวนรวมจ าเปนตองใชวธการสอสารในรปแบบตางๆ ทเหมาะสมในการน าพาขาวสารจากหนวยงานภาครฐบาลหรอเอกชนไปสประชาชนผเปนเปาหมาย สงส าคญในการกระตนและสรางแรงจงใจใหประชาชนหรอชมชนไดรบความรความเขาใจเกยวกบขอมลทตองการสอสารนน ตองอาศยกระบวนการมสวนรวมของประชาชนเพราะถอวาเปนสวนชวยใหกระบวนการตดตอสอสารสมพนธหรอแลกเปลยนขาวสารระหวางสมาชกในสงคมเปนไปไดโดยสะดวกขน กลาวคอ ประชาชนมสวนรวมในกระบวนการรวมคด รวมท า รวมพฒนาชมชนใหมความเขมแขง เพอเปนพลงขบเคลอนสการแกไขปญหาของสงคมและประเทศชาตได กลาวโดยสรป การมสวนรวมของประชาชนและชมชนมวตถประสงคใหหนวยงานภาครฐ ประชาชนในทองถน และหนวยงานภาคเอกชน ผมสวนไดสวนเสยไดเขามามสวนรวมในโครงการเพอการพฒนาตงแตเรมด าเนนงานโครงการอยางตอเนอง เพอใหไดมโอกาสรวมรบทราบขอมลและแสดงความคดเหน อนจะท าใหโครงการนนๆ เกดประโยชนสงสดและสงผลกระทบทางสงคมใหนอยทสด นอกจากนกระบวนการมสวนรวมของประชาชนนนไมวาจะเปนระดบครอบครว ระดบชมชนหรอระดบประเทศนน ถอเปนกระบวนทศนทมความส าคญอยางยงตอการพฒนาประเทศในปจจบน เพราะจะชวยใหผทเกยวของมสวนรวมในการก าหนดทศทางของการพฒนา วางแผนโครงการพฒนาตางๆ ซงจะกอใหเกดความรสกความเปนเจาของและยนยอมปฏบตตามไดอยาง สมครใจและเปนสวนส าคญทจะท าใหการพฒนาเปนไปในแนวทางทสนองตอความตองการของประชาชนอยางแทจรง

2.4 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต การอนรกษทรพยากรธรรมชาต หมายถง การเกบรกษา สงวน ซอมแซม ปรบปรง และใชประโยชนตามความตองการอยางมเหตผลตอสงแวดลอม เพอเอออ านวยใหเกดคณภาพสงสดในการสนองความเปนอยของมนษยอยางถาวรตอไป อทศ กฎอนทร (2536) ไดใหความหมายไววา การอนรกษ หมายถง การจดการเพอใชอยางชาญฉลาด เนนทการรกษาไวใหชนรนหลงไดดหรอใชประโยชนดวย ไมมงทประโยชนสงสด การใชตองมการท าลายโดยตองก าหนดไวไมเกนกวาทจะท าใหทรพยากรธรรมชาตอนเปลยนรปหรอเสอมโทรมลง เกษม จนทรแกว (2547) ไดกลาวถง หลกการอนรกษและแนวทางอนรกษทรพยากรปาไม ค าวา อนรกษ หมายความวา เปนการเกบรกษาสงวนซอมแซม ปรบปรง และการใชตอทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม เพอจะไดเอออ านวยใหคณภาพสงในการสนองความเปนอยของมนษยตลอดไปและไดกลาวถงหลกการหลกการอนรกษ ไวดงน 1. การใชแบบยงยน ทรพยากรทกประเภทตองมแผนการใชแบบยงยน มการวางแผนการใชตามสมบตเฉพาะตวของทรพยากร พรอมทงมการเลอกเทคโนโลยเหมาะสมทจะใชทรพยากรใหเหมาะสมกบชนดของทรพยากร และปรมาณการเกบเกยวเพอการใชชวงเวลาทจะน ามาใชและจ ากด บ าบดของเสยและมลพษใหหมดไปหรอเหลอนอยจนไมมพษมภย 2. การฟนฟสงเสอมโทรม ทรพยากรธรรมชาตและทมนษยสรางขน เมอมการใชแลวยอมเกดความเสอมโทรม เพราะการใชเทคโนโลยทไมเหมาะสม เกบเกยวมากเกนความสามารถในการปรบตวของระบบมสารพษเกดขน เกบเกยวบอยเกนไปและไมถกตองตามกาลเวลา จ าเปนตองท าการ

18

ฟนฟใหดเสยกอน จนทรพยากรหรอสงแวดลอมนนๆ ตงตวได จงสามารถน ามาใชไดโอกาสตอไป อาจใชเวลาการฟนฟ การจดการบ าบด หรอการทดแทนเปนปๆ 3. การสงวนของหายาก ทรพยากรบางชนดหรอบางประเภทมการใชมากเกนไป หรอการแปรสภาพเปน สงอนท าใหบางชนดของทรพยากรสงแวดลอมหายาก ถาปลอยใหมการใชเกดขนแลว อาจท าใหเกดการสญพนธได จ าเปนตองสงวนหรอเกบไวเพอเปนแมพนธ หรอเปนตวแมบทในการผลตมากขน จนแนใจวาไดผลผลตมากขนหรอผลตปรมาณมากพอ แลวกสามารถน ามาใชประโยชนไดและไดกลาวถงวธการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงม 8 วธ ดงน 3.1 การใชแบบยงยน หมายถง ทรพยากรและสงแวดลอมทกชนด ทกประเภทในโลกนมนษยสามารถใชประใชประโยชนไดทงสนแตการใชนนตองเปนการใชทยงยน หมายถง การมใชตลอด เวลาทมนษยตองการในทางจดการสงแวดลอมแลว การสรางศกยภาพของสงแวดลอมใหสามารถมใชได เชน การก าหนดชนดปรมาณ สดสวน และการกระจายการใช กสามารถน าไปสความส าเรจได 3.2 การเกบกก หมายถง เกบทรพยากรหรอสงแวดลอมทมเหลอใชเอาไวใชในคราวจ าเปนหรอเมอมภาวะขาดแคลนบางกรณอาจเกบกกไวเพอเปนพนธ เชน การเกบน าในอางเกบน า การถนอมอาหาร การสรางสงวนพนธ การท าธนาคารเลอด ฯลฯ 3.3 การรกษาซอมแซม สงแวดลอมและหรอทรพยากรตางๆ มกปรากฎเสมอวาสกหรอเปลยนสภาพหรอสญหายไปจ าเปนตองมการรกษาหรอซอมแซม เพอใหสงแวดลอมนนอยในสภาวะปกตทงโครงสรางและการท างาน หนาทของตนเอง 3.4 การฟนฟ หมายถง ท าใหสงแวดลอมเสอมโทรมแลวใหแปรสภาพเปนปกตทงโครงสรางและบทบาทซงการด าเนนการนนอาจจะใหธรรมชาตชวยธรรมชาต (การใหฟนฟดวยตนเอง) หรออาจใชเทคโนโลยชวยใหเกดการฟนฟ เชน ปาเสอมโทรมอาจทงไวใหฟนตว แหลงน าเสอมโทรมอาจขดลอกตะกอนหรอใชเทคโนโลยระบบบ าบดน าเสยเขาชวย เปนตน 3.5 การพฒนา เปนการด าเนนการทอาศยภาวะปกตเปนฐานแลวใชเทคโนโลยชวยใหเกดการท างานของสงแวดลอมของทงระบบดกวาเดม โดยเฉพาะอยางยงการใหทดกวามากกวาปกต 3.6 การปองกนภยอนตรายทจะเกดการเปลยนแปลงโครงสรางและบทบาทของโครงสรางทงระบบเปนเรองส าคญ ทงนเปนเพราะวาโครงสรางเปลยนแปลงทางลบแลวยอมท าใหการท างานของระบบเปลยนไปดวย อนงการปองกนนตองท าทงสองลกษณะ การปองกน คอ ปองกนกอนมการท าลายจ าเปนตองด าเนนการอยางมประสทธภาพ และการปองกนภยทเกดซ าซาก กตองหาทางยตทงสองลกษณะ การปองกนตองอาศยเทคโนโลยทเหมาะสมทงสน 3.7 การสงวน หมายถง เปนสงกระท าแนชดวามการสญเสยแบบสมบรณจะเกดขนกบสงแวดลอม การสงวนจะเนนประเภทของสงแวดลอมเปนหลกแตไมไดเนนพนทเปนส าคญบางกรณอาจสงวนทงประเภทและพนทกได ตวอยางของการสงวน เชน สตวปาสงวน การสงวนโบราณวตถ การสงวนอาชพ การสงวนพนธไม ฯลฯ 3.8 การแบงเขต หมายถง เปนการก าหนดพนททสงวนเอาไว เพอวตถประสงคเฉพาะ เชน ปาสงวน เมองควบคมมลพษ เขตรกษาพนธสตวปา เขตอทยานแหงชาต ฯลฯ การแบงเขตนเปนมาตรการหนงทนยมใชในการจดการสงแวดลอมเทานน บวเรศ ประไชโย (2525) ไดเสนอ วธการปฏบตในการอนรกษทรพยากรปาไม ไวดงนคอ

19

1. ใหการศกษาอบรมและแนะน าใหประชาชนทวไป เขาใจถงประโยชนตางๆ ทไดรบจากปาไม และโทษตางๆ ทเกดขนจากการท าลายปา รวมทงเหตการณตางๆ ทเกดขนในพนททขาดแคลน ปาไม เมอผเขารวมอบรมเขาใจดและถกตองแลวกจะเปนแรงหนงในการอนรกษทรพยากรปาไมของประเทศชาต การอบรมตางๆ เหลาน ไดแก 1.1 การอบรมอาสาสมคปองกนรกษาปา (อสป.) ของกรมปาไม ทก าลงเปดอบรมอยตามหมบานตางๆ บางหมบานทวประเทศ 1.2 การอบรมสมาชก ชมรมนกอนรกษทรพยากรปาไมของส านกเขตตางๆ เปนตน 1.3 การอบรมสมาชกชมรมนกอน รกษทรพยากรป าไม คณะวนศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร กรงเทพเทพมหานคร ซงมการอบรม ปละ 1 ครง 2. จดใหมหลกสตรทเกยวของกบการศกษาวชาการปาไมในชนเรยนตางๆ ตงแตชนประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา โดยจดท าหลกสตรเกยวของกบการเรยนใหเหมาะสมกบวยของนกเรยน ใหประชากรของชาตมจตส านกในทางทถกตองเกยวกบปาไม ตงแตวยเดกและคอยๆ เพมพนขนเมอเดกไดรบการศกษาเพมมากขน 3. จดใหมการประชาสมพนธเกยวกบกจการปาไมอยางกวางขวาง สามารถท าไดดงน 3.1 อาศยหนวยงานของรฐ เชน สถานวทยกระจายเสยง สถานโทรทศน 3.2 ประกาศทางหนาหนงสอพมพเพอเพมพนความรและความเขาใจอนถกตองเกยวกบการปาไมของชาต ประกาศ ชกชวน ขอความรวมมอจากประชาชนทวไปใหชวยกนรกษาตนไมและ ปาไมของชาตไว ตลอดจนค าแนะน าทเกยวกบการปลกและดแลรกษาตนไมตางๆ เหลานน เปนตน 3.3 การจดการท าใบปลวโฆษณา ขาวสารปาไม และเอกสารเผยแพรตางๆ เกยวกบการปลกปา การดแลรกษาตนไมทปลก ความส าคญของตนไมเกยวกบการอนรกษดนและน า 4. การจดการเกยวกบปาไมใหผลตอบสนองมากทสดโดยการน าเอาหลกการของปาไมและหลกการทางดานเศรษฐศาสตรไปใชปฏบตตอปาไม เพอใหเกดประโยชนแกประชาชนมากทสด 5. มการปองกนปาไมใหมากขน เพราะการปองกนรกษาปาไมนน 5.1 เปนการรกษาสภาพเดมของปาไวใหมากทสด 5.2 เพอปองกนมใหพนทปาถกบกรกท าลายและเขาครอบครองโดยประชาชนบางคน 5.3 เพอปองกนมใหมการลกลอบตดฟนไมถกตองตามกฎหมาย 5.4 เพอปองกนมใหเกดอนตรายแกสภาพปาจากความแหงแลง น าทวม การพงทลายของดนและอนตรายจากเชอโรคและแมลงตางๆ 6. มการดแลรกษาและเอาใจใสตนไมเปนอยางดเพราะตนไมบางตนหรอปาไมบางแหงมความส าคญทางประวตศาสตร เชน ไมสกทใหญทสดซงมตนเดยวในโลกจะตองรบการดแลรกษาท า รวรอบเปนอยางด 7. มการพฒนาการใชประโยชนจากเนอไมมากทสดวธหนงควรจะน ามาใชคอ การกอสรางโรงงานตอเนอง เพอใชในกจการปาไมใหมากทสด 8. รจกหาวสดอนๆ แทน เปนการประหยดการใชเนอไมอยางหนง คอ การน าวสดอยางอนทใชแทนไมไดมาใช เชน เหลก ปน หน ทราย และพลาสตก เปนตน มการปลกปาเพมมากขน เพราะปาปลกนอกจากเปนแหลงผลตปาไมแลวยงเอออ านวยประโยชนแกมนษย เชนเดยวกบปาธรรมชาต

20

นอกจากนผลผลตของปาปลกสงกวาผลผลตของปาธรรมชาตอกดวย ปาปลกทไดรบการเอาใจใสดแลอยางดนนจะใหผลตอบแทนแกเจาของอยางคมคาทสด นวต เรองพานช (2541) ไดแนวคดหลกการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมสรปไดดงน 1. การอนรกษทรพยากรธรรมชาต คอ การรจกใชทรพยากรธรรมชาตอยางชาญฉลาดใหเปนประโยชนแกมหาชนมากทสด ยาวนานทสด อยางทวถงกน ไมใชวาหามใชหรอเกบเอาไว เฉยๆ โดยไมไดน ามาใชประโยชน 2. ทรพยากรธรรมชาต จ าแนกอยางกวางๆ ออกเปนทรพยากรทเกดขนใหมได เชน ดน น า ปาไม เปนตน และก าลงงานมนษย กบทรพยากรธรรมชาตทไมสามารถเกดขนใหมได เชน น ามน และแรธาตตางๆ เปนตน 3. ปญหาส าคญทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต คอ การอนรกษทรพยากรดนทยงสมบรณใหมคณสมบตทดตอไปอนจะเปนผลดตอทรพยากรอนๆ เชน น า ปาไม สตวปา เปนตน 4. การอนรกษหรอจดการทรพยากรธรรมชาต ตองค านงถงทรพยากรอยางอนดวยไมควรแยกพจารณาเฉพาะสวนหนงสวนใดเพราะทรพยากรธรรมชาตแตละประเภทตางกมสวนรวมเกยวของสมพนธกนอยางใกลชด 5. ในการวางแผนการจดการทรพยากรธรรมชาตอยางชาตชาญฉลาดนนจะตองไมแยกมนษยออกจากสภาพแวดลอมทางสงคมหรอวฒนธรรม เพราะวาวฒนธรรมมนษยไดพฒนาตนเองมาพรอมกบการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตในสงคมนนๆ 6. ไมมโครงการอนรกษทใดจะประสบความส าเรจได นอกจากผใชทรพยากรธรรมชาตจะตระหนกถงความส าคญของทรพยากรชาตนนๆ และใชอยางชาญฉลาดใหเกดผลในทกดานของสงคมมนษย และควรใชทรพยากรธรรมชาตใหอ านวยความสะดวกแกมนษยในหลายๆ ดานในเวลาเดยวกน 7. อตราการใชทรพยากรธรรมชาตในปจจบนจะเปนทใดตามยงไมอยในระดบทจะพยงฐานะความเปนอยของประชาชนใหอยดกนดไดอยางทวถงอเนองจากการกระจายทรพยากรธรรมชาตยงเปนไปโดยไมทวถง 8. การอนรกษเกยวของกบมนษยทกคนไมวาจะอยในเมองหรอชนบท ความมงคงสมบรณของประเทศขนอยกบความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต ซงมนษยทกคนตางกเปนผใชทรพยากรธรรมชาต 8.1 การท าลายทรพยากรธรรมชาตใดๆ ดวยเหตใดกตามเทากบเปนการท าลายความศวไลซของมนษย 8.2 การด ารงชวตของมนษยขนอยกบสงมชวตไมวาจะเปนพชหรอสตว ซงตางกเกดจากทรพยากรอนๆ เชน ดน น า อกทอดหนง 8.3 มนษยจ าเปนตองมความรความเขาใจในธรรมชาตและเชอในความเปนไปตามธรรมชาตมนษย สามารถน าเอาวทยาการตางๆ มาชวยหรอเปลยนแปลงกระบวนการตางๆ ทเกดขนตามธรรมชาตได แตมนษยไมสามารถจะน าสงใดมาทดแทนธรรมชาตไดทงหมดทเดยวอยางแนนอน 8.4 การอนรกษนอกจากจะเพอการอยดของมนษยแลวยงจ าเปนตองอนรกษทรพยากร ธรรมชาต เพอความสมบรณและเปนผลดทางจตใจ

21

8.5 ความเปนจรงทวาประชากรโลกเพมขนทกวน แตทรพยากรโลกกลบลดนอยลงทกทมใครทราบไดวาการใชทรพยากรในบนปลายนนจะเปนอยางไร อนาคตจะเปนสงมดมน ถาหากทกคนไมเรมอนรกษทรพยากรธรรมชาตตงแตบดน จากแนวคดและหลกการของการอนรกษทรพยากรปาไมดงกลาวขางตน พอสรปหลกการส าคญได 2 ประการ ไดแก ประการแรก ประชาชนตองมความรความเขาใจและตระหนกถงคณประโยชนของทรพยากรปาไม ประการทสอง ประชาชนตองเขามามสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมกบภาครฐ เพราะประชาชนเปนผใชทรพยากรปาไม วชย เทยนนอย (2533) ไดกลาวถง การด าเนนงานเพอการอนรกษทรพยากรปาไมจากการทปาไมในสวนตางๆ ของโลก แมแตประเทศไทยถกท าลายลงไปอยางมากและรวดเรว สงผลกระทบตอการด าเนนชวตประชากรอยางนาวตก ยงในปจจบนปาไมโลกทงหมดจะเหลอไมเกน 42 เปอรเซนต แมแตประเทศไทยเหลอพนทปาไมอยางแทจรงไมเกน 24 เปอรเซนต ของพนททงประเทศ ดวยเหตนรฐบาลจงไดด าเนนการเพอการอนรกษปาไมไว ดงน 1. การปลกปาทดแทนในพนทปาไมเสอมสภาพท าไดหลายวธดวยกนและสามารถด าเนนการไดทงภาครฐ เอกชน และอาสาสมครเพอปลกปาขนมา ในสวนทเกยวของกบรฐบาลไดด าเนนการปลกปาทดแทนทงในรปการท าสวนปา สวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต และสวนสาธารณะเอกชนจะขอสมปทานพนทเพอปลกตนไมออกจ าหนาย ส าหรบหนวยอาสาสมครจะออกชวยภาครฐปลกปาตามพนททางราชการจดหาให ซงจะด าเนนการเปนครงคราวตามสภาพแวดลอมเอออ านวย 2. การด าเนนการคมครองปาไมกระท าโดยอาศยกฎหมายเพอประกาศพนทปาไมเหลานนเปนเขตหวงหามมใหประชาชนเขาไปแสวงหาผลประโยชนอนใดจากปาไมไมได ไมวาจะเปนการตด ชก ลาก ออกมาใชประโยชน การเกบหาของปา หรอการลาสตว การคมครองพนทปาไมจะท าไดหลายรปแบบดวยกน ดงน 2.1 อทยานแหงชาต เปนพนทปาไมธรรมชาต ซงทางราชการเหนความจ าเปนทจะตองอนรกษพนทปาไมเอาไว เพอประโยชนในการรกษาตนน าล าธาร เปนสถานทพกผอนหยอนใจ และสงวนรกษาพนธสตวปาเอาไว 2.2 วนอทยาน เปนปาทมสภาพแวดลอมทางธรรมชาตทสวยงามปรากฏอย เชน น าตก ถ าชายหาด เปนตน โดยการปรบตกแตงสถานทเพยงนอยเพออ านวยความสะดวกสบายส าหรบนกทองเทยวไดเขาไปพกผอนหยอนใจ 2.3 เขตรกษาพนธสตวปา เปนพนทปาไมทสงวนรกษาไวเพอใหเปนถนพ านกทถาวรและปลอดภยของสตวปา การด าเนนการจดตงโดยอาศยพระราชบญญตการสงวนและคมครองสตวปาปจจบนพนทปาถกกนไวใชเปนสถานทรกษาพนธสตวปาจะปรากฏกระจดกระจายอยทวทกภาคของประเทศไทย ซงมทงหมด 58 แหง และอยในระหวางการด าเนนการอก 7 แหง ครอบคลมพนท 20.2 ลานไร หรอราว 6.3 เปอรเซนต ของพนทประเทศ เขตรกษาพนธปาแหงแรก คอ สลกพระ จงหวดกาญจนบร สวสด โนนสง (2546) กลาววา การอนรกษทรพยากรธรรมชาต เปนปจจยส าคญตอการก าเนด การคงอย และพฒนาสงคมมนษย สงคมหรอประเทศใดมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณจะพฒนาไดงาย ท าใหประชาชนมความสข เจรญรงเรอง มความมนคงและมงคง

22

เกษม จนทรแกว (2540) ไดท าการศกษาและสรปความหมายตามทรรศนะของนกวชาการตางๆ ดงกลาวนวา การจดการสงแวดลอม เปนอนหนงอนใดจากขอความตอไปน 1. การจดการสงแวดลอม เปนค าทเหมอนกบการกบการอนรกษสงแวดลอมแตตางกนทการอนรกษสงแวดลอมนนเปนเหมอนทฤษฎและหลกการไมไดมแผนงานปฏบต สวนค าทวา การจดการสงแวดลอมนนเปนทมความหมายเชงปฏบตได 2. การจดการสงแวดลอมเปนกระบวนการ ซงหมายถง ตองมกลไกลสงแวดลอมควบคมและมขนตอนการด าเนนงานอยางมแบบแผน กลาวคอ ตองมจดเรมตนและลงทาย มกลไกควบคมดวยเหตดงนน การจดการสงแวดลอมจงสามารถยอมรบไดในทางปฏบตและเปนไปตามหลกการวทยาศาสตรทกประการ 3. การจดการสงแวดลอม เปนเสมอนแผนงานในการด าเนนการทางสงแวดลอม ซงการก าหนดแผนงานนจะตองครอบคลมนโยบาย มาตรการ แผนงาน และโครงการ หรอแผนปฏบต(Action Plan) ทมขนตอนและกลไกควบคมใหแผนงานด าเนนไปได 4. การจดการสงแวดลอม เปนการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภายในระบบสงแวดลอม โดยตองยดหลกและวธการอนรกษวทยาซงผใหตองตระหนกดวาตองมทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมส าหรบมวลมนษยตลอดไปในปรมาณทเพยงพอ คณภาพเปนไปตามความตองการและเวลาทตองการมใหได นอกจากนการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตองไมใหเกด ผลกระทบสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม แตถาหลกเลยงไมไดกยอมใหเกดใหนอยทสดหรอเกดไดตามความสามารถของธรรมชาตทจะชวยตวเองไดเทานน ถาเกนกวานแลวจะเกดมลพษสงแวดลอมไดกลาวอกนยหนงกคอ การจดการสงแวดลอม คอ การอนรกษสงแวดลอมขนแผนปฏบตหรอวธการอนรกษมาประยกตใช กลาวคอ มแผนการใชและด าเนนการตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมก าหนดไวอยางมขนตอนและมกลไกในการควบคม 5. การจดการสงแวดลอมเปนแนวทางหนงของนเวศพฒนาปฏบตหรอพฒนาแบบย งยนกลาวคอ การจดการสงแวดลอมเปนหลกการทเปดโอกาสใหใชทรพยากรได แตไมใหคณคาทางนเวศวทยาสญเสยไป หมายถง การน าทรพยากรมาใชนนตองอยในวสยตองธรรมชาตจะชวยธรรมชาตใหฟนฟตวเองไดอยางมประสทธภาพ ถาเกนความสามารถของธรรมชาตแลวปญหาของเสยมมากเกน ไปจนกลายเปนมลพษสงแวดลอมกจะมมากตามอยางทหลกเหลยงไมได 6. การจดการสงแวดลอมเปนหลกการและแผนปฏบตใหผบรหารใชด าเนนงานตงแตเรมโครงการและด าเนนโครงการ ทงนเปนเพราะวาการจดการสงแวดลอมมกลไกทก ากบกระบวนการและแผนงานการใชทรพยากรสงแวดลอม นกบรหารสามารถจะทราบแนวความคดและแนวด าเนนงานอยางมขนตอนดงกลาวกอนจงน าไปตดสนใจได มนส สวรรณ (2540) กลาววา การจดการสงแวดลอมเปนเรองทใชความรทางวทยาศาสตรและศลปศาสตรรวมกน การใชศาสตรทงสองแขนงนสามารถท าใหการจดการหรอการด าเนนการตอสงแวดลอมหนงๆ หรอมากกวาหนงทอยรวมกนใหอยไดและสรางผลตผลได โดยปราศจากการเกดความเสอมโทรม แมวาจะเปนทเขาใจอยางดแตถาขาดศลปะแลวอาจท าใหเกดปญหาไดทส าคญยงกคอ การจดการสงแวดลอม เปนสาขาของศาสตรแขนงหนงทอาศยสหสาขาวชาเพอสรางความรความเขาใจ ความช านาญ และทกษะในการทมนษยจะมสวนพวพนกบสงแวดลอม โดยมใหสงแวดลอมเกด

23

ปญหาแตอยางใด หวงใหมนษยไดมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใชตลอดเวลา การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหประสบความส าเรจ ประเดนส าคญมไดอยทการจดการสงแวดลอม แตอยทจดการมนษย โดยปกตปญหาสงแวดลอมหากเกดขนตามสถานการณหรอปรากฏการณทางธรรมชาตจะมการปรบฟนคนสภาพไดเองโดยมนษยไมตองเขาไปเกยวของและใชเวลาคอนขางสน ตรงกนขามส าหรบปญหาสงแวดลอมหากเกดขนจากการกระท าโดยน ามอของมนษยมกจะเปนสภาพปญหาทมความรนแรง การบ าบดฟนฟกท าไดยากและโดยปกตจะใชระยะเวลาในการฟนฟใหคนสภาพดงเดมไดคอนขางยาวนานและสนเปลองคาใชจายสง ประเดนทกลาวนไมไดมความตองการทจะชใหเหนเพยงวา การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยนตองอาศยการจดการทงตวมนษยและสงแวดลอมเทานน แตยงตองการเนนใหเหนความส าคญเปนพเศษทการจดการมนษยหากเราไมสามารถจดการมนษยไมวาจะเปนเรองของจตส านก ความตระหนก ความรสกรบผดชอบตอสมบตสาธารณะและสวนรวม หรอความหวงแหนในคณคาของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดแลว กอยาหวงเลยวาการจดการสงแวดลอมจะบงเกดผล หลกการอกประการหนงทขอเสนอเพอเปนแนวทางในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหยงยน คอ การมสวนรวมของทกคน หลกการนอยบนพนฐานของความจรงทวามนษยทกคนบนพนโลกตางลวนไดประโยชนจากสงแวดลอมทงสน แมจะมากบางนอยบางแตกตางกนไปแตละพนท ดงนน เมอมปญหาใดเกดขน กบสงแวดลอมแมเราจะมไดเปนผสรางหรอผกอใหเกดปญหาโดยตรง เรากควรตองมหนาทรบผดชอบในการแกปญหาดงกลาวดวย ไมทางใดกทางหนง โลกเรามเพยงหนง (One World) ผลกระทบทเกดบนพนโลก ณ ทใดกตามยอมมผลกระทบสงตอกนไปทงโลก การแกปญหาสงแวดลอมบนพนโลกจะท ากนในลกษณะของกรรมใดใครกอคนนนกแกปญหาเองตอไปไมไดอกแลวทกคนตองรวมมอรวมแรงและรวมใจกน เพอจรรโลงโลกของเราซงมเพยงหนงเดยวนใหคงอยอยางยงยนตลอดไป และหลกการประการสดทายส าหรบการจดการสงแวดลอมใหยงยน คอ การใชวธการจดการแบบบรณาการ ราตร ภารา (2540) กลาววา การจดการสงแวดลอม (Environmental Management) ในความหมายของนกอนรกษสงแวดลอมกคอ การด าเนนเพอสนองความตองการของมนษยโดยไมมผลกระทบตอระบบสงแวดลอม ทงน เพอจะไดมทรพยากรใชตลอดไปหรอการก าหนดกจกรรมในการน าทรพยากรมาใช ประยร วงศจนทรา (2555) สงแวดลอม คอ ทกสรรพสงในสากลโลกไมวาจะเปนสงใดกตามเปนสงแวดลอมทงนน สงแวดลอมแบงเปนสองประเภท ไดแก สงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาตไมวาจะเปนสงมชวตและไมมชวต และสงแวดลอมทมนษยสรางขน ทงทางชวกายภาพและทางสงคมวฒนธรรมสงแวดลอมแตละอยางกมคณสมบตเฉพาะตว ขอนท าใหสงแวดลอมมความส าคญตอทกสรรพชวตไมวาจะเปนดานการด ารงอยของสงมชวต วนโลว และกอบบ (Winslow & Gubby, 1976) ไดใหค าจ ากดความของค าวา การจดการสงแวดลอม หมายถง การพจารณาตรวจสอบทรพยากรในพนทอยางด แลวตดสนใจวาจะท าอะไรทตองการโดยมใหเกดอนตรายมากจนท าใหสงแวดลอมทมนษยอาศยมเหลออยนอยนดตองเสยไป โจล (Jolly, 1978) กลาววา การจดการสงแวดลอม คอ กระบวนการด าเนนตามความ ส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทมนษยสรางขนมสวนใหประโยชนตามความตองการของมนษยขนต าหรอมากกวาในอนาคต

24

กลาวโดยสรป การอนรกษทรพยากรธรรมชาต หมายถง การอนรกษวาเปนการรจกใชอยางชาญฉลาดใหเปนประโยชนตอมหาชนมากทสด ยาวนานทสด และจะตองกระจายการใชประโยชนจากทรพยากรไดทวถงกน กลาวโดยสรป การอนรกษทรพยากรปาไม หมายถง การน าทรพยากรปาไมมาใชอยางฉลาดเพอใหเกดผลประโยชนตอมนษยมากทสด และกอให เกดผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนอยทสด เนองจากทรพยากรธรรมชาตเปนสงจ าเปนตอการด ารงชวตของมนษยในทกดาน หากมนษยรจกใชทรพยากรธรรมชาตอยางชาญฉลาด กจะมผลตอการพฒนาประเทศและเกดความอยดมสขแกประชาชนในทกๆ ดาน 2.5 กฎหมายสงแวดลอม 2.5.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 อดมศกด สนธพงษ (2554) ไดท าการศกษาและสรปความหมายของรฐธรรมนญกบการคมครองคณภาพสงแวดลอม รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มบทบญญตทเกยวของกบการจดการคณภาพสงแวดลอมหลายประการ ตงแตการรบรองสทธของประชาชนและชมชนทองถนในการจดการ การดแลรกษา และการใชประโยชนในทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน โดยถอเปนหนาทและแนวนโยบายของรฐในอนทจะตองจดการใหประชาชนและชมชนไดเขาถงและใชประโยชนในทรพยากรและสงแวดลอมนนไดอยางทวถงและเปนธรรมโดยรบรองสทธในการเขาถงขอมล ขาวสาร สาธารณะสทธ การมสวนรวมในการจดการทรพยากรและสงแวดลอม โดยการท าประชาพจารณ ตลอดจนสทธในการฟองหนวยงานของรฐทละเลยตอการปฏบตหนาทใหด าเนนการเพอการคมครองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนนไดอกดวย ทงนจ าเปนทจะตองมการจดท าหรอปรบปรงแกไขกฎหมายล าดบรองทเกยวของ เพอด าเนนการใหเปนไปตามสทธทรฐธรรมนญไดรบรองไว สทธและการมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) สทธของชมชนทองถนดงเดมในการอนรกษและมสวนรวมในการจดการทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม มาตรา 66 บคคลซงรวมกนเปนชมชนชมชนทองถนหรอชมชนทองถนดงเดมยอม มสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปะหรอวฒนธรรมอนดของทองถนและของชาต และมสวนรวมในการจดการการบ ารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยน หลกการของรฐธรรมนญในมาตรา 66 นเปนการยอมรบบทบาทของชมชนทองถน ศกยภาพความเขมแขง และภมปญญาของประชาชนในชมชนในการมสทธและอ านาจรวมกบรฐเพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน อนเปนการเปลยนแปลงแนวคดจากเดมทไดก าหนดใหรฐเปนผบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตของประเทศแตเพยงล าพงตลอดหลายทศวรรษทผานมาในการจดการทรพยากรของทองถนจกตองค านงถงภมปญญาทองถนทมกระบวนการในการจดการทรพยากรธรรมชาตของตนเองทเปนมาแตอดตอาท การจดการปาชมชน การท าประมงพนบาน การท าเหมองฝายของชมชน ในภาคเหนอ รวมทงประเพณในการก าหนดความสมพนธทมตอธรรมชาตในรปแบบตางๆ ซงไดแก การบวชปา และการสบชะตาของแมน า เปนตน ซงกจกรรมเหลานมผลโดยตรงตอการใชประโยชน

25

การควบคมดแล การพฒนาระบบ และการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผลหลกการดงกลาวเปนการยอมรบแนวคดในเรอง สทธชมชน (Community Right) ซงเกดจากการรวมตวกนตามธรรมชาตของมนษยตงแตในอดต โดยเรมแรกมการรวมกนเปนกลมคนทอยใกลชดกนและพฒนาขนเปนชมชน หมบาน และต าบลในทสดซงรฐธรรมนญฉบบปจจบนไดบญญตรบรองสทธดงกลาวนไวในมาตรา 64 ดงน มาตรา 64 บคคลยอมมเสรภาพในการรวมเปนสมาคม สหภาพ สหพนธ สหกรณ กลมเกษตรกร องคการเอกชน หรอหมคณะอน การจ ากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระท ามไดเวนแตอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายเฉพาะ เพอคมครองประโยชนสวนรวมของประชาชน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนด หรอเพอปองกนมใหมการผกขาดตดตอนในทางเศรษฐกจ สทธของชมชนทองถนดงเดมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามมาตรา 66 ขางบนน แบงออกไดเปน 3 ประการ คอ (1) สทธในการทจะอนรกษฟนฟ จารตประเพณ ภมปญญาของทองถน รวมทงศลปวฒนธรรมอนดงามของทองถนซ งเปนประโยชนตอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2) สทธในการมสวนรวมกบรฐในการจดการดแลและบ ารงรกษาทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน (3) สทธในการทจะใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน ขอสงเกตรฐธรรมนญฉบบปจจบนใชค าวา ชมชนทองถนดงเดม แทนค าวา ชมชนทองถน ดงทไดใชในรฐธรรมนญฉบบกอน ทงนเพอเปนการปองกนมใหบคคลผมอทธพลหรอนายทนจากตางถนเขาไปตงชมชนขนใหมและขอใชสทธในการจดการและใชประโยชนจากทรพยากร ธรรมชาตในทองถนนนๆ 2) สทธของบคคลในการทจะด ารงชวตอยในสงแวดลอมทดและมคณภาพและม สวนรวมในการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม มาตรา 67 สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษบ ารง รกษาและการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพและในการคมครองสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม เพอใหด ารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอ สขภาพอนามย สวสดภาพหรอคณภาพชวตของตนยอมไดรบความคมครองตามความเหมาะสม การด าเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนอยางรนแรงทงทางดานคณภาพสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาตและสขภาพ จะกระท ามไดเวนแตจะไดศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในชมชนและจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสยกอน รวมทงไดใหองคกรอสระซงประกอบดวยผแทนองคการเอกชนดานสงแวดลอมและสขภาพ และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการการศกษาดานสงแวดลอมหรอทรพยากรธรรมชาตหรอดานสขภาพ ใหความเหนประกอบกอนมการด าเนนการดงกลาว สทธของชมชนทจะฟองหนวยราชการหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถน หรอองคกรอนของรฐทเปนนตบคคล เพอใหปฏบตหนาทตามบทบญญตน ยอมไดรบความคมครองหลกการของรฐธรรมนญ

26

ในมาตรา 67 วรรคแรกน เปนการใหสทธแกปจเจกบคคลทวไปในอนทจะด ารงชวตอยในสงแวดลอมทไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพและการมคณภาพชวตทด รวมทงสทธในการมสวนรวมกบชมชนและรฐในการบ ารงรกษาสงแวดลอมและพทกษสทธดงกลาวนไว สทธในมาตรานมพฒนาการมาจากแนวความคดในเรอง สทธในคณภาพสงแวดลอม ทวามนษยนนมสทธพนฐานในธรรมชาตทไดคณภาพในแสงแดดทระยบระยบในน าและอากาศทบรสทธในธรรมชาต ปาเขาทสวยงาม และหลากหลายสทธในคณภาพสงแวดลอมน จงมความหมายจ ากดอยเพยงในสงแวดลอมตามธรรมชาตเทานนไมรวมถงสงแวดลอมอนๆ อาทสงแวดลอมทางสงคมหรอวฒนธรรมฯลฯ สทธของปจเจกชนในการทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ตามมาตรานแบงออกได 3 ประการ คอ (1) สทธในการคมครองสงเสรมและรกษาคณภาพในสงแวดลอม (2) สทธในการไดใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ (3) สทธในการบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและความหลากหลายทางชวภาพ นอกจากจะไดใหการรบรองสทธดงกลาวขางตนแลว มาตรานยงใหหลกประกนวาสงแวดลอมทดนนจะไมถกท าลายลงอนเปนผลมาจากโครงการหรอกจกรรมตางๆ ทมผลกระทบตอสงแวดลอม โดยไดก าหนดใหเจาของโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบอยางรนแรงตอสงแวดลอมมหนาททจะตองท าการศกษาและประเมนผลกระทบทอาจจะเกดขนจากโครงการหรอกจกรรมนนเสยกอน และโครงการหรอกจกรรมเหลานนจะตองผานการพจารณาและใหความคดเหนประกอบโดยกระบวนการรบฟงความคดเหนจากผทเกยวของจนมขอยตเสยกอนจงจะสามารถด าเนนโครงการหรอกจกรรมเหลานนได ในมาตรา 67 วรรค 2 ระบถงขนตอนกอนการด าเนนโครงการหรอกจกรรมทอาจกอใหเกดผลกระทบอยางรนแรงตอสงแวดลอม ไวดงน ท าการศกษาและประเมนผลกระทบโครงการหรอกจกรรมทอาจมผลกระทบตอคณภาพของสงแวดลอมใหองคกรอสระซงประกอบไปดวยผแทนองคกรเอกชนดานสงแวดลอม และผแทนสถาบนอดมศกษาทจดการเรยนการสอนดานสงแวดลอมใหความเหนประกอบการตดสนใจ นอกจากน ในมาตรา 67 วรรค 3 ยงใหสทธแกชมชนในการฟองรองหนวยงานราชการทเกยวของในกรณทปรากฏวามไดมการปฏบตตามมาตรา 67 วรรค 1 และ วรรค 2 ซงไดแก หนวยงานราชการหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวนทองถน หรอองคกรอนของรฐ เพอใหปฏบตหนาทดงกลาวไดสทธในการฟองหนวยราชการ คดความนมพฒนาการจากแนวคดทวาคณภาพสงแวดลอมเปนสมบตรวมกนของชมชนและประชาชนทไดมอบหมายใหรฐเปนผดแลหากรฐปฏเสธหรอไมสามารถกระท าหนาทดงกลาว ชมชนหรอประชาชนผเปนเจาของสงแวดลอมนนยอมมสทธฟองคดเพอใหรฐท าหนาทดงกลาวใหถกตอง อาท การฟองเทศบาลเพอขอใหเพกถอนใบอนญาตกอสรางอาคารทขดตอกฎหมายกอใหเกดมลพษในบรเวณทกอสรางตามกฎหมายควบคมอาคารหรอการฟองหนวยราชการทปฏเสธสทธของประชาชนในการรบรขอมล ขาวสาร เปนตน สทธในการฟองคดตามมาตรานเปนสทธของชมชนทไดรบความเสยหายจากปญหาคณภาพสงแวดลอม ดงนน จงเปนหนาท

27

ของผฟองรองทจะตองพสจนใหเหนถงความเสยหายทตนไดรบจากปญหาของคณภาพสงแวดลอมดงกลาวนน มาตรา 57 บคคลยอมมสทธไดรบขอมลค าชแจงและเหตผลจากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน กอนการอนญาตหรอการด าเนนโครงการหรอกจกรรมใดทอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม สขภาพ อนามย คณภาพชวต หรอสวนไดเสยส าคญอนใดทเกยวกบตนหรอชมชนทองถน และมสทธแสดงความคดเหนของตนตอหนวยงานทเกยวของ เพอน าไปประกอบการพจารณาในเรองดงกลาว การวางแผนพฒนาสงคมเศรษฐกจการเมองและวฒนธรรม การเวนคนอสงหารมทรพย การวางผงเมอง การก าหนดเขตการใชประโยชนในทดนและการออกกฎทอาจมผลกระทบตอสวนไดเสยส าคญของประชาชน ใหรฐจดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนของประชาชนอยางทวถงกอนด าเนนการ หลกการของรฐธรรมนญในมาตรา 57 นเปนการใหสทธแกบคคลหรอชมชนทองถนทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการหรอกจกรรมใดๆ ทอาจมผลกระทบตอคณภาพของสงแวดลอม การด ารงชวต หรอสวนไดเสยอนส าคญของบคคลหรอของชมชนทองถนในการไดรบขอมล ค าชแจงพรอมทงเหตผลจากหนวยราชการ หนวยงานรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน กอนการอนญาตจดท าโครงการหรอกจกรรมเหลานน สทธทวานมความเชอมโยงกบสทธในการเขาถงขอมลขาวสารอนเปนสาธารณะตามมาตรา 56 ในประการทวา นอกจากการมสทธทจะไดรบขอมลขาวสารอนเปนสาธารณะดงกลาวแลว ประชาชนทมสวนไดเสยยงมสทธทจะแสดงความคดเหนหรอทวงตงการอนญาตใหจดท าโครงการหรอกจกรรมทอาจมผลกระทบตอสงแวดลอมไดอกดวย โดยมขอแตกตางในประเดนทวาสทธตามมาตรานเปนสทธเฉพาะของผมสวนไดเสยหรอของชมชนทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการหรอกจกรรมทอาจกอผลกระทบตอสงแวดลอมเทานน อาท สทธของประชาชนในชมชนทอาศยอยรมน า ในกรณทมโครงการจะจดตงโรงงานกระดาษบรเวณรมน าดงกลาว ในขณะทสทธตามมาตรา 56 เปนสทธของประชาชนทวไปในการเขาถง ขอมลขาวสารสาธารณะโดยทบคคลเหลานนไมจ าตองมสวนไดเสยในขอมลขาวสารทวานนแตอยางใด การใชสทธของประชาชนตามมาตรานจะกระท าผานกระบวนการการรบฟงความคดเหนของประชาชนหรอทเรยกกนโดยทวไปวา การท าประชาพจารณ (Public Hearing) เปนกระบวนการทางกฎหมายทเปดโอกาสใหประชาชนผมสวนไดเสยทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการหรอกจกรรมใดๆ ไดเขามามสวนรวมแสดงความคดเหนหรอทวงตงกอนทจะมการอนญาตในโครงการหรอกจกรรมเหลานน หลกการดงกลาวมขนเพอตอบสนองตอกระบวนการตดสนใจของรฐหรอของเจาของโครงการใหเปนไปโดยรอบคอบและเปนธรรม เปนการรบฟงความคดเหนจากทกฝายทเกยวของทงผด าเนนโครงการ รฐบาล และประชาชน โดยมขนตอนดงตอไปน (1) รวบรวมขอมล ขาวสาร ความคดเหน ขอเสนอแนะรวมทงผลประโยชนตางๆทพงมของทกฝาย (2) จดต งคณะกรรมการรบฟงความคดเหนท เปนอสระและเปนกลางซ งโดยทวไปจะมจ านวนประมาณ 3 - 5 คน (3) แจกจายขอมลขาวสารของโครงการใหผมสวนไดเสยไดตรวจสอบตามวธการและเงอนไขทก าหนด

28

(4) รบลงทะเบยนขอพจารณโดยผมสวนไดเสยแสดงความจ านงเขาท าพจารณในประเดนใดๆ โดยเฉพาะเจาะจง (5) ผพจารณเขาชแจงซกถามเสนอขอมลหลกฐานและความคดเหนของตนเปนประเดนๆ ไป การพจารณนจกตองกระท าโดยเปดเผย เปดโอกาสใหผทสนใจมสทธรบฟงได (6) คณะกรรมการฯ จะประชมและลงความเหนในประเดนตางๆ ตามหลกฐานทปรากฏพรอมหาขอยตในประเดนทวา ควรทจะอนมตโครงการทวานหรอไม หรอควรแกไขปรบปรงสวนหนงสวนใด หรอใหระงบโครงการไว เพอท าการศกษาเพมเตมโดยประกาศผลดงกลาวใหสาธารณชนไดรบทราบ การท าประชาพจารณนนเปนเพยงกระบวนการรวบรวมความคดเหนของผทเกยวของหรอผทอาจไดรบผลกระทบจากโครงการเทานน รฐหรอเจาของโครงการยงเปนผทมอ านาจในการตดสนใจในขนสดทายวาควรทจะด าเนนโครงการนนหรอไม ซงในขนตอนสดทายแลวสทธของประชาชนทจะไดรบในเรองการท าประชาพจารณยงขนอยกบกระบวนการตดสนใจของภาครฐ อนงส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดออกระเบยบก าหนดวา ในการจดท ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมทกฉบบจกตองมการจดท าการรบฟงความคดเหนแนบไปดวย หนาทในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1) หนาทของประชาชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มาตรา 71 บคคลมหนาทปองกนประเทศรกษาผลประโยชนของชาตและปฏบตตามกฎหมาย มาตรา 73 บคคล มหนาทรบราชการทหารชวยเหลอในการปองกนและบรรเทาภยพบตสาธารณะ เสยภาษอากรชวยเหลอราชการ รบการศกษาอบรมพทกษปกปองและสบสานศลปวฒนธรรมของชาตและภมปญญาทองถน และอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงนตามทกฎหมายบญญตหลกการของรฐธรรมนญในมาตรา 73 ก าหนดใหเปนหนาทของประชาชนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หลกการดงกลาวเปนผลสบเนองมาจากแนวความคดในเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการดานสงแวดลอม กลาวคอ ประชาชนควรมสวนรวมทงในแงของการมสทธทจะไดใชประโยชนและในแงของการมหนาททจะอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไปพรอมๆ กน ผลของการก าหนดใหเปนหนาทดงกลาวท าใหรฐสามารถทจะบงคบใหประชาชนกระท าการหรองดเวนการกระท าทอาจเปนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมซงหากฝาฝนกจะไดรบโทษทงในทางอาญาและในบางกรณอาจตองรบผดในความเสยหายตอสภาพแวดลอมทเสยไป เชน ในพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 มบทบญญตหามมใหมการลาหรอท าการคาสตวปาทก าลงตกอยในอนตรายใกลจะสญพนธและพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2522 มบทบญญตก าหนดใหเจาของโรงงานตองท าการบ าบดน าเสยจากโรงงานกอนปลอยออกสแหลงรองรบตามธรรมชาต เปนตน 2) หนาทของรฐในการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มาตรา 85 รฐตองด าเนนการตามแนวนโยบายดานทดนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดงตอไปน

29

(1) จด ให ม การวางผ งเมองพฒ นาและด า เน นการตามผ งเม องอย างมประสทธภาพและประสทธผล เพอประโยชนในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน (2) จดใหมแผนการบรหารจดการทรพยากรน าและทรพยากรธรรมชาตอนอยางเปนระบบและเกดประโยชนตอสวนรวมทงตองใหประชาชนมสวนรวมในการสงวน บ ารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดล (3) สงเสรมบ ารง รกษา และคมครองคณภาพสงแวดลอม ตามหลกการพฒนาทยงยน ตลอดจนควบคมและก าจดภาวะมลพษทมผลตอสขภาพอนามย สวสดภาพ และคณภาพชวตของประชาชน โดยประชาชน ชมชนทองถน และองคกรปกครองสวนทองถน ตองมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการด าเนนงาน หลกการของรฐธรรมนญใน มาตรา 85 นไดถกบญญตไวใน หมวด 5 ซงเปนหมวดทวาดวย แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ เปนการยอมรบบทบาทของชมชนและประชาชนในการมสวนรวมกบรฐ เพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยก าหนดใหเปนหนาทของรฐในการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในกจการ ดงตอไปน (3.1) สงวนบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ (3.2) ใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ (3.3) สงเสรมบ ารงรกษาและคมครองคณภาพสงแวดลอมตามหลกการพฒนาทยงยน (4) ควบคมและก าจดภาวะมลพษทมผลตอสขภาพ อนามย สวสดภาพ และคณภาพชวตของประชาชน เปนทนาสงเกตวาในกรณทรฐไมสามารถปฏบตตามแนวนโยบายทก าหนดไวในมาตรานประชาชนจะสามารถใชสทธฟองรอง เพอใหมการปฏบตตามนโยบายดงกลาวไดหรอไมเมอพจารณาประกอบกบมาตรา 75 บทบญญตในหมวดนมไวเพอเปนแนวทางในการตรากฎหมายและการก าหนดนโยบายในการบรหารราชการแผนดนแลว ผเขยนมความเหนวามาตรานมไวเพอเปนการก าหนดแนวทางในการตรากฎหมายและก าหนดนโยบายในการบรหารการจดการดานสงแวดลอมของประเทศเทานน โดยทวไปการใชสทธฟองคดหนวยงานของรฐ กฎหมายไดก าหนดไวโดยเฉพาะ ไดแก ตามมาตรา 67 วรรค 32 กรณทหนวยงานนนๆ ละเวนการปฏบตใหเปนไปตามสทธของการมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมและสทธในการตรวจสอบหนวยงานของรฐในการจดท า โครงการทอาจมผลกระทบตอสงแวดลอมและตามมาตรา 67 วรรค 3 กรณทเจาหนาทของรฐละเวนการกระท าตามหนาทในการคมครองสทธของประชาชน ตามรฐธรรมนญกลาวโดยสรปการใชสทธฟองคดจะตองเปนกรณทประชาชนถกปฏเสธสทธตามรฐธรรมนญจากเจาหนาทของรฐ สวนกรณตามมาตรา 85 นเปนบทก าหนดหนาทของรฐ มใชสทธของประชาชนหากมการปฏเสธการปฏบตหนาทกไมนาทจะกอใหเกดสทธในการฟองคดตอหนวยงานของรฐดงกลาวนนไดแตอยางใดนอกจากนรฐธรรมนญฉบบนยงมบทบญญตทก าหนดใหรฐมหนาทในการจดการและใชประโยชนจากทรพยากรดนเพอการเกษตรอยางมประสทธภาพ โดยตองท าการจดสรรใหเกษตรกรไดใชประโยชนจากทรพยากรดงกลาวอยางทวถงและคมคาปรากฏตามมาตรา 85 (1) บญญตก าหนดหลกเกณฑการใชทดนใหครอบคลมทวประเทศโดยใหค านงถงความสอดคลองกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ทงผนดน ผนน า วถชวตของชมชนทองถน และการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพและก าหนดมาตรฐานการใช

30

ทดนอยางยงยน โดยตองใหประชาชนในพนททไดรบผลกระทบจากหลกเกณฑการใชทดนนนมสวนรวมในการตดสนใจดวย 3) หนาทขององคการปกครองสวนทองถนในการจดการบ ารงรกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มาตรา 290 องคกรปกครองสวนทองถนยอมมอ านาจหนาทสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมตามทกฎหมายบญญต เปนการยอมรบบทบาทของชมชนทองถนในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน เปนการสงเสรมใหทองถนมอสระในการจดการทรพยากรดงกลาวใหสอดคลองกบสถานการณและความตองการของประชาชนและชมชนในทองถนนนๆ อยางแทจรงมากขนกวาในอดต ทการจดการมกเปนเรองของเจาหนาทในระดบภมภาคทด าเนนการตามนโยบายทถกก าหนดมาจากสวนกลางเปนสวนใหญ มาตรานใหอ านาจองคกรปกครองสวนทองถน ซงไดแก กรงเทพมหานคร เมองพทยา องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล สขาภบาลและองคการบรหารสวนต าบล มอ านาจออกกฎหมายเพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน ดงน (1) การจดการบ ารงรกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยในเขตพนท (2) การเขาไปมสวนในการบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทอยนอกเขตพนท เฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบตอการด ารงชวตของประชาชนในพนทของตน (3) การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนทซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท หลกการของรฐธรรมนญทใหอ านาจองคกรทองถนมอ านาจในการจดการสงแวดลอมในทองถนไดเองตามมาตราน มพฒนาการมาจากแนวความคดทใหองคกรดงกลาวมอสระในการปกครองตนเอง ดงจะเหนไดจากบทบญญตในมาตรา 281 ทวารฐจะตองใหความเปนอสระแกทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนและในมาตรา 282 การก ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองท าเทาทจ าเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน ทงนตามทกฎหมายบญญต โดยตองเปนไปเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และจะกระทบถงสาระ ส าคญแหงหลกการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถนหรอนอกเหนอจากทกฎหมายบญญตไวมไดและในมาตรา 283 ทวามความเปนอสระในการก าหนดนโยบายการบรหารการจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนและการคลงและมอ านาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองค านงถงความสอดคลองกบการพฒนาของจงหวดและประเทศเปนสวนรวมดวยบทบญญตเหลานถอไดวาเปนบทเสรมทชวยใหการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถนมความอสระชดเจนและเปนรปธรรมมากขน ปญหาและอปสรรคทส าคญในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทผานมาในอดต ไดแก แนวความคดในเรองสงแวดลอมทไมตรงกนของผทเกยวของและผทมหนาทรบผดชอบ ซงไดแก รฐ ประชาชน และชมชนทองถน ทงนเนองจากสภาพของปญหาทแตกตางกนของแตละพนท และโอกาสในการเขาถงขอมล ขาวสาร และการมสวนรวมของประชาชนทไมเทาเทยมกน ดงนน จงไดมการจดท ารฐธรรมนญฉบบปจจบนนขน

31

เพอขจดปญหาและอปสรรคดงกลาว โดยมหลกการและวตถประสงคทส าคญ 3 ประการ คอ ประการแรก เพอควบคมและแกไขภาวะมลพษของสงแวดลอมในดานตางๆ ทมผลตอสขภาพอนามยและคณภาพชวตของมนษย ประการทสอง เพอเปนการสงวนดแลรกษาและใชประโยชนจากทรพยากร ธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ ตามหลกการพฒนาอยางยงยน และในประการสดทาย เพอใหประชาชนและชมชนทองถนไดเขามามสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรวมกบรฐ ซงไดแก รฐ องคกรปกครองทองถน ชมชนทองถนดงเดม องคกรพฒนาเอกชนดานสงแวดลอม รวมทงผมสวนไดเสยและประชาชนทวไป โดยใหสทธทงแกปจเจกบคคลและชมชน รวมทงทองถนในการจดการทรพยากรดงกลาวผานกระบวนการรบรและตดสนใจของประชาชนหรอการท าประชาพจารณและการประเมนผลกระทบสงแวดลอมในโครงการหรอกจกรรมทอาจสงผลกระทบตอสงแวดลอมรวมทงใหสทธแกประชาชนในการรบรขอมลขาวสารอนเปนสาธารณะเพอตรวจสอบการท างานของรฐในการจดการดานสงแวดลอม นอกจากนยงก าหนดใหเปนหนาทของรฐและองคกรปกครองทองถนในการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการใชประโยชนและบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน รวมทงใหสทธแกประชาชนในการฟองหนวยงานของรฐทเกยวของทกระดบใหด าเนนการตามหนาทในการคมครองสงแวดลอม หากปรากฏวามไดมการปฏบตใหเปนไปตามสทธดงกลาวขางตน ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนน การอาศยบทบญญตในรฐธรรมนญแตเพยงล าพงไมสามารถทจะจดการหรอแกไขปญหาดงกลาวไดอยางมประสทธผลจ าเปนทจะตองมกฎหมายทงในระดบนโยบายและในระดบปฏบตทดและเหมาะสมมารองรบซงในปจจบนไดแก พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และกฎหมายเฉพาะทเกยวของกบการจดการสงแวดลอมในดานตางๆ อาท กฎหมายเกยวกบการจดการทรพยากรน า อากาศ พลงงาน ปาไม และสตวปา เปนตน เหลานยอมจะท าใหการบรหารจดการดานสงแวดลอมเปนไปอยางมประสทธผลสม ดงเจตนารมณของรฐธรรมนญ 2.5.2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559) คณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2555) ไดก าหนดเรองยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน การอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเพยงพอตอการรกษาสมดลของระบบนเวศ และเปนฐานทมนคงของการพฒนาประเทศ ขบเคลอนการผลตและการบรโภคทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอใหประเทศกาวไปสการเปนสงคมคารบอนต า สรางภมคมกนและเตรยมความพรอมในการรองรบและปรบตวตอผลกระทบ จากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มแนวทางส าคญดงน 1) อนรกษฟนฟและสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยการคมครอง ปองกน รกษา ฟนฟ พนทปาไมและเขตอนรกษ พฒนาระบบฐานขอมล ระบบสารสนเทศภมศาสตร และการจดการองคความร เพอใชเปนเครองมอในการวางแผนและพฒนาประสทธภาพ บรหารจดการปรบปรงการบรหารจดการทดน ทงระบบกระจายการถอครองทดนใหเกดความเปนธรรม เรงรดพฒนาและฟนฟคณภาพดน เพอสนบสนนการเพมประสทธภาพ การผลตผลผลตทางการเกษตรและความมนคงทางอาหาร วางระบบการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง เรงรดการบรหารจดการน าแบบบรณาการ เพอสนบสนนความมนคงดานอาหารและพลงงาน และลดปญหาน าทวม น าแลง ไดอยางยงยน พฒนาปรบปรงและฟนฟแหลงน า เพอเพม

32

ปรมาณตนน าในแหลงน าทมศกยภาพในการกกเกบน าเพอสนบสนนการสรางความมนคงดานอาหารและพลงงานแกประเทศ พฒนาและสงเสรมใหเกดการใชน าอยางมประสทธภาพ คมคาและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม จดท าแผนแมบทโครงสรางพนฐานดานทรพยากรน าเพอการอปโภคบรโภคอยางเปนระบบ สงเสรมการอนรกษใชประโยชนจากทรพยากรชวภาพ และแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม 2) ปรบกระบวนทศนการพฒนาและขบเคลอนประเทศไปสการเปนเศรษฐกจและสงคมคารบอนต าและเปนมตรกบสงแวดลอม โดยปรบโครงสรางการผลตของประเทศสเศรษฐกจคารบอนต าและเปนมตรกบสงแวดลอม เพมประสทธภาพการใชพลงงานในภาคขนสงเพอลดปรมาณกาซเรอนกระจก พฒนาเมองทเปนมตรกบสงแวดลอม เนนการวางผงเมองทผสมผสานวฒนธรรมสงคมระบบนเวศเขาดวยกนปรบพฤตกรรมการบรโภคสสงคมคารบอนต าทเปนมตรกบสงแวดลอม 3) พฒนาระบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหมประสทธภาพ โปรงใส และเปนธรรมอยางบรณาการ โดยพฒนาชมชนใหเขมแขงและสงเสรมสทธชมชนในการเขาถงและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตอยางสมดลและยงยน สนบสนนกระบวนการมสวนรวมและพฒนาศกยภาพของทองถนและชมชน ปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบสถานการณการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม และบงคบใชอยางเสมอภาคเปนธรรม 2.5.3 พระราชบญญตอทยานแหงชาต พทธศกราช 2504 ส านกอทยานแหงชาต (2548) กลาวถง พระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 ซงเปนกฎหมายทก าหนดบทบาท อ านาจ หนาทและความรบผดชอบของนโยบาย มสาระส าคญ ดงน มาตรา 16 ภายในเขตอทยานแหงชาต หามมใหบคคลใด 1) ยดถอหรอครอบครองทดน รวมตลอดถงกอสราง แผวถาง หรอเผาปา 2) เกบหา น าออกไป ท าดวยประการใดๆ ใหเปนอนตราย หรอท าใหเสอมสภาพ ซงยางไม น ามนยาง น ามนสน แร หรอทรพยากรธรรมชาตอน 3) น าสตวออกไป หรอท าดวยประการใดๆ ใหเปนอนตรายแกสตว 4) ท าดวยประการใดใหเปนอนตรายหรอใหเสอมสภาพแกดน หน กรวดหรอทราย 5) เปลยนแปลงทางน า หรอท าใหน าในล าน า ล าหวย บง ทวมทนหรอเหอดแหง 6) ปดหรอท าใหกดขวางแกทางน าหรอทางบก 7) เกบหา น าออกไป ท าดวยประการใดๆ ใหเปนอนตราย หรอท าใหเสอมสภาพ ซงกลวยไม น าผง ครง ถานไม เปลอกไม หรอมลคางคาว 8) เกบหรอท าดวยประการใดๆ ใหเปนอนตรายแก ดอกไม ใบไม หรอผลไม 9) น ายานพาหนะเขาออกหรอขบขยานพาหนะในทางทมไดจดไวเพอการนน เวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท 10) น าอากาศยานขนลงในททมไดจดไวเพอการนนเวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท 11) น าหรอปลอยปศสตวเขาไป

33

12) น าสตวเลยงหรอสตวพาหนะเขาไปเวนแตจะไดปฏบตตามระเบยบทอธบดก าหนด โดยอนมตของรฐมนตร 13) เขาไปด าเนนกจการใดๆ เพอหาผลประโยชน เวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท 14) ปดประกาศ โฆษณา หรอขดเขยนในทตางๆ 15) น าเครองมอส าหรบลาสตวหรอจบสตวหรออาวธใดเขาไปเวนแตจะไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทและปฏบตตามเงอนไข ซงพนกงานเจาหนาทผอนญาตนนก าหนดไว 16) ยงปน ท าใหเกดระเบดซงวตถระเบด หรอจดดอกไมเพลง 17) สงเสยงออฉาวหรอกระท าการอนอนเปนการรบกวนหรอเปนทเดอดรอนร าคาญแกคนหรอสตว 18) ทงขยะมลฝอยหรอสงตางๆ ในททมไดจดไวเพอการนน 19) ทงสงทเปนเชอเพลงซงอาจท าใหเกดเพลง มาตรา 7 หามมใหบคคลใดกระท าใหหลกเขตปายหรอเครองหมายอนๆ ซงพนกงานเจาหนาทจดใหมตามพระราชบญญตน เคลอนท ลบเลอน เสยหาย หรอไรประโยชน มาตรา 18 บคคลซงเขาไปในเขตอทยานแหงชาต ตองปฏบตตามค าสงของพนกงานเจาหนาท ซงไดสงใหปฏบตตามระเบยบทอธบดก าหนด โดยอนมตของรฐมนตร มาตรา 19 บทบญญตในมาตรา 16 และมาตรา 17 มใหใชบงคบแกพนกงานเจาหนาทซงปฏบตการไปเพอประโยชนในการคมครองและดแลรกษาอทยานแหงชาต หรอการศกษา หรอวจยทางวชาการ หรอเพออ านวยความสะดวกในการทศนาจร หรอการพกอาศย หรอเพออ านวยความปลอดภย หรอใหความรแกประชาชน ทงน ตองเปนไปตามระเบยบทอธบดก าหนด โดยอนมตของรฐมนตร มาตรา 20 การจบกมปราบปรามผกระท าความผดตามพระราชบญญตนใหพนกงานเจาหนาทเปนพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 21 ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจ ออกค าสงใหผกระท าความผดตาม มาตรา16 ออกจากเขตอทยานแหงชาตหรองดเวนการกระท าใดๆ ในเขตอทยานแหงชาต มาตรา 22 ในกรณทมการฝาฝนพระราชบญญตนเปนเหตใหมสงปลกสรางขนใหมหรอมสงอนใดในอทยานแหงชาตผดไปจากสภาพเดม ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจสงใหผกระท าความผดท าลายหรอรอถอนสงนนๆ ออกไปใหพนอทยานแหงชาตหรอท าใหสงนนๆ กลบคนสสภาพเดมแลวแตกรณ ถาผกระท าความผดไมปฏบตตามหรอถาไมรตวผกระท าความผดหรอเพอปองกนหรอบรรเทาความเสยหายแกอทยานแหงชาตพนกงานเจาหนาทจะกระท าการดงกลาวแลวอยางใดอยางหนงเสยเองกไดตามสมควรแกกรณ และผกระท าความผดมหนาทชดใชคาใชจายทตองเสยไปในการทพนกงานเจาหนาทกระท าการเสยเองนน หมวด 4 เบดเตลด มาตรา 23 ถาเหนเปนการสมควรใหประชาชนช าระเงนอนเนองในการทพนกงานเจาหนาทใหบรการหรอใหความสะดวกตางๆ ในอทยานแหงชาต หรอใหบคคลใดเสยคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทน ส าหรบการทไดรบอนญาตใหด าเนนกจการ หรอพกอาศยอยในอทยานแหงชาต

34

อธบดมอ านาจก าหนดอตราและวางระเบยบเกยวกบการเกบคาบรการคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทนดงกลาวได ทงนโดยอนมตของรฐมนตร เงนทเกบไดตามวรรคกอน เงนทมผบรจาคเพอบ ารงอทยานแหงชาต เงนคาปรบทพนกงานเจาหนาทเปรยบเทยบตามมาตรา 28 และเงนรายไดอนๆ ใหไดรบยกเวนไมตองเสยภาษอากรใดๆ และเกบรกษาไวใชจายในการบ ารงรกษาอทยานแหงชาตตามหลกเกณฑและวธการทอธบดก าหนด โดยอนมตของรฐมนตร 2.5.4 พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พทธศกราช 2507 ส านกอทยานแหงชาต (2552) พระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พทธศกราช 2507 และไดสรปสาระส าคญ ดงน หมวด 2 การควบคมและรกษาปาสงวนแหงชาต มาตรา 14 ในเขตปาสงวนแหงชาตหามมใหบคคลใดยดถอครอบครอง ท าประโยชนหรออยอาศยในทดน กอสราง แผวถาง เผาปา ท าไม เกบหาของปา หรอกระท าดวยประการใดๆ อนเปนการเสอมเสยแกสภาพปาสงวนแหงชาตเวนแต (1) ท าไมหรอเกบหาของปาตามมาตรา 15 เขาท าประโยชน หรออยอาศยตามมาตรา 16 มาตรา 16 ทว หรอมาตรา 16 ตร กระท าการตามมาตรา 17 ใชประโยชนตามมาตรา 18 หรอกระท าการตามมาตรา 19 หรอ มาตรา 20 (2) ท าไมหวงหามหรอเกบหาของปาหวงหามตามกฎหมายวาดวยปาไมมาตรา14 แกไขโดยพระราชบญญตฯ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2528 มาตรา 15 การท าไมหรอการเกบหาของปาในเขตปาสงวนแหงชาต ใหกระท าไดเมอไดรบใบอนญาตจากพนกงานเจาหนาท หรอเมอพนกงานเจาหนาทไดประกาศอนญาตไวเปนคราวๆ ในเขตปาสงวนแหงชาตแหงหนงแหงใดโดยเฉพาะ การอนญาตใหเปนไปตามแบบ ระเบยบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา 16 อธบดโดยอนมตรฐมนตรมอ านาจอนญาตใหบคคลหนงบคคลใดเขาท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปาสงวนแหงชาตไดในกรณดงตอไปน (1) การเขาท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปาสงวนแหงชาตคราวละไมนอยกวา 5 ป แตไมเกน 30 ป ในกรณทผไดรบอนญาตเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณจะอนญาตโดยใหยกเวนคาธรรมเนยมทงหมดหรอบางสวนตามทเหนสมควรกได (2) การเขาท าประโยชนเกยวกบการท าเหมองแรตามกฎหมายวาดวยแรคราวละไมเกน 10 ป โดยใหไดรบยกเวนไมตองขอรบใบอนญาตเกบหาของปาและไมตองเสยคาภาคหลวงของปาตามพระราชบญญตน ส าหรบ แร ดนขาว หรอหน แลวแตกรณการขออนญาต และการอนญาตตามวรรคหนงใหเปนไปตามหลกเกณฑวธการและเงอนไขทอธบดก าหนดโดยอนมตรฐมนตร มาตรา 16 ทว ในกรณทปาสงวนแหงชาตทงหมดหรอบางสวนมสภาพเปนปาไรรางเกาหรอทงหญา หรอเปนปาทไมมไมมคาขนอยเลย หรอมไมมคาทมลกษณะสมบรณเหลออยเปนสวนนอยและปานนยากทจะกลบฟนคนดตามธรรมชาต ทงนโดยมสภาพตามหลกเกณฑและเงอนไขทรฐมนตรก าหนดโดยอนมตคณะรฐมนตรใหถอวาปาสงวนแหงชาตในบรเวณดงกลาวเปนปาเสอมโทรมถาทางราชการมความจ าเปนตองปรบปรงฟนฟสภาพปาเสอมโทรม ใหรฐมนตรประกาศก าหนดเขตปาเสอมโทรมทงหมดหรอบางสวนเปนเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาตในเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาต

35

ถาบคคลใดไดเขาท าประโยชน หรออยอาศยในเขตดงกลาวอยแลวจนถงวนทประกาศก าหนดตามวรรคสอง (1) เมอบคคลดงกลาวรองขอและอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายเหนวาบคคลนนยงมความจ าเปนเพอการครองชพอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหบคคลดงกลาวท าประโยชนและอยอาศยตอไปในททไดท าประโยชนหรออยอาศยอยแลวนนได แตตองไมเกน 20 ไร ตอหนงครอบครว และมก าหนดเวลาคราวละไมนอยกวา 5 ป แตไมเกน 30 ป ทงนโดยไดรบการยกเวนคาธรรมเนยมส าหรบคราวแรก คราวตอๆ ไปตองเสยคาธรรมเนยม (2) บคคลซงไดรบอนญาตตาม (2.1) อาจขออนญาตปลกปาหรอไมยนตน ในททตนเคยท าประโยชนหรออยอาศยในเขตปรบปรงปาสงวนแหงชาตเพมเตมจากทไดรบอนญาตแลว โดยพสจนใหเหนวาตนมความ สามารถและมเครองมอหรออปกรณทจะปลกปาหรอไมยนตนตามทขอเพมนนได อธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย มอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหปลกปาหรอไมยนตนไดแตตองไมเกน 35 ไร ตอหนงครอบครว และมก าหนดเวลาคราวละไมนอยกวา 5 ป แตไมเกน 30 ป และตองเสยคาธรรมเนยมตาม ทกฎหมายก าหนดไว การไดรบอนญาตตามวรรคสาม มใหถอวาเปนการไดมาซงสทธในทดนตามประมวลกฎหมายทดนใหบคคลซงไดรบอนญาตตามวรรคสาม (1) และ (2) ไดรบยกเวนคาภาคหลวงและคาบ ารงปาส าหรบไมทไดปลกขนพระราชบญญตปาสงวนแหงชาต พ.ศ. 2507 ภายในทดนทไดรบอนญาต บคคลซงไดรบอนญาตตองใชประโยชนในทดนตามหลกเกณฑและเงอนไขในระเบยบทอธบดก าหนด และจะใหบคคลอนนอกจากบคคลในครอบครวเขาท าประโยชนในทดนดงกลาวมได ในกรณทบคคลซงไดรบอนญาตละทงไมท าประโยชนหรอไมอยอาศยในทดนทไดรบอนญาตตดตอกนเกนระยะเวลา 2 ป หรอยนยอมใหบคคลอนนอกจากบคคลในครอบครวเขาท าประโยชนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑและเงอนไขในระเบยบทอธบดก าหนด ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายมอ านาจเพกถอนการอนญาตนน มาตรา 16 ทว เพมเตมโดยพระราชบญญตฯ มาตรา16 ตร ในกรณทบคคลซงไดรบอนญาตตามมาตรา 16 ทว ถงแกความตายใหบคคลในครอบครวซงอาศยอยกบผไดรบอนญาต มสทธอยอาศยหรอท าประโยชนในทดนนนตอไปได แตไมเกน 180 วน นบแตวนทผไดรบอนญาตถงแกความตาย ถาสามภรรยาบตรคนหนงคนใดหรอบคคลในครอบครวซงอาศยอยกบผไดรบอนญาตและผไดรบอนญาตไดระบไวเปนหนงสอตามแบบทอธบดก าหนดใหเปนผสบสทธและหนาทของตนประสงคจะอยอาศยหรอท าประโยชนในทดนนนตอไป ใหยนค าขออนญาตตออธบดหรอผซงอธบดมอบหมายภายใน 180 วน นบแตวนทผไดรบอนญาตถงแกความตาย เมอไดยนค าขออนญาตตามวรรคสองแลว ใหบคคลตามวรรคหนง อยอาศยหรอท าประโยชนตอไปไดตามทอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายอนญาต มาตรา 17 เพอประโยชนในการศกษาหรอวจยทางวชาการ อธบดมอ านาจอนญาตเปนหนงสอแกกระทรวง ทบวง กรม หรอบคคลอนใด ใหกระท าการอยางหนงอยางใดในเขตปาสงวนแหงชาตได ตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยอนมตรฐมนตร และเมอรฐมนตรเหนสมควรจะสงยกเวนคาธรรมเนยม คาภาคหลวง และคาบ ารงปา กได มาตรา 18 อธบดมอ านาจออกระเบยบการใชประโยชนในเขตปาสงวนแหงชาต โดยประกาศในราชกจจานเบกษา ในเรองดงตอไปน

36

(1) การเขาไป การผาน หรอการใชทาง (2) การน าหรอปลอยสตวเลยงเขาไป ตามระเบยบตามวรรคหนงจะใชบงคบในเขตปาสงวนแหงชาตแหงใด ใหประกาศ ณ ทวาการอ าเภอ ทท าการก านน และทท าการผใหญบาน ในทองททปาสงวนแหงชาตแหงนนตงอย มาตรา 19 เพอประโยชนในการควบคม ดแลรกษาหรอบ ารง ปาสงวนแหงชาต อธบดมอ านาจสงเปนหนงสอใหพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทของกรมปาไมกระท าการอยางหนงอยางใดในเขตปาสงวนแหงชาตได มาตรา 20 ในกรณปาสงวนแหงชาตแหงใดมสภาพเปนปาเสอมโทรม ตามมาตรา16 ทว ใหอธบดโดยอนมตรฐมนตรมอ านาจอนญาตเปนหนงสอใหบคคลหนงบคคลใดท าการบ ารงปาหรอปลกสรางสวนปาหรอไมยนตนในเขตปาเสอมโทรมได ภายในระยะเวลาและตามเงอนไขทก าหนดในหนงสอ อนญาตแตในกรณทจะอนญาตใหเกน 2,000 ไร ตองไดรบอนมตจากคณะรฐมนตรและรฐมนตรอาจก าหนดใหผรบอนญาตเสยคาตอบแทนใหแกรฐบาลไดตามจ านวนทเหนสมควรโดยประกาศของกระทรวงเกษตรและสหกรณ 2.5.5 พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พทธศกราช 2535 ส านกอทยานแหงชาต (2552) ไดกลาวถง พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 โดยสรปสาระส าคญดงน มาตรา 33 เมอคณะรฐมนตรเหนสมควรก าหนดบรเวณทดนแหงใดใหเปนทอยอาศยของสตวปาโดยปลอดภย เพอรกษาไวซงพนธสตวปากใหกระท าไดโดยตราเปนพระราชกฤษฎกาและใหมแผนทแสดงแนวเขตแหงบรเวณทก าหนดนนแนบทายพระราชกฤษฎกาดวย บรเวณทก าหนดนเรยกวา เขตรกษาพนธสตวปา ทดนทก าหนดใหเปนเขตรกษาพนธสตวปานน ตองเปนทดนทมไดอยในกรรมสทธหรอสทธครอบครองตามประมวลกฎหมายทดนของบคคลใด ซงมใชทบวงการเมอง มาตรา 34 การขยายหรอการเพกถอนเขตรกษาพนธสตวปาไมวาทงหมดหรอบาง สวนใหกระท าไดโดยตราเปนพระราชกฤษฎกาและในกรณทมใชเปนการเพกถอนเขตรกษาพนธ สตวปาทงหมด ใหมแผนทแสดงเขตทเปลยนแปลงไปแนบทายพระราชกฤษฎกาดวย มาตรา 35 ใหพนกงานเจาหนาทจดใหมหลกเขตและปาย หรอเครองหมายอนแสดงเขตรกษาพนธสตวปาไวตามสมควร เพอใหประชาชนเหนไดวาเปนเขตรกษาพนธสตวปา มาตรา 36 ในเขตรกษาพนธสตวปาหามมใหผใดลาสตวปาไมวาจะเปนสตวปาสงวนหรอสตวปาคมครอง หรอมใช หรอเกบ หรอท าอนตรายแกรงของสตวปา เวนแตจะกระท าเพอการ ศกษาหรอวจยทางวชาการและไดรบอนญาตเปนหนงสอจากอธบดโดยความเหน ชอบของคณะกรรมการ มาตรา 37 นอกจากพนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงานอนใดซงตองเขาไปปฏบต การตามหนาท หามมใหผใดเขาไปในเขตรกษาพนธสตวปาเวนแตไดรบอนญาตจากพนกงานเจาหนาทผไดรบอนญาตใหเขาไปในเขตรกษาพนธสตวปา ตองปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา 38 ในเขตรกษาพนธสตวปาหามมใหผใดยดถอ หรอครอบครองทดน หรอปลก หรอกอสรางสงหนงสงใด หรอตดโคน แผวถาง เผา หรอท าลายตนไม หรอพฤกษชาตอน หรอขดหาแร ดนหน หรอเลยงสตว หรอปลอยสตว หรอสตวปา หรอเปลยนแปลงทางน า หรอท าใหน าใน

37

ล าน า ล าหวย หนอง บง ทวมทน เหอดแหง เปนพษหรอเปนอนตรายตอสตวปากรณทมความจ าเปน ตองปฏบตการเพอประโยชนในการคมครองดแลรกษาหรอบ ารงเขตรกษาพนธสตวปาเพอการเพาะพนธการศกษาหรอวจยทางวชาการเพออ านวยความสะดวกในการใหการศกษาหรอการพกอาศย หรออ านวยความปลอดภยหรอใหความรแกประชาชน ใหอธบดมอ านาจสงเปนหนงสอใหพนกงานเจาหนาทหรอเจาหนาทของกรมปาไมหรอกรมประมงแลวแตกรณกระท าการอยางหนงอยางใดในเขตรกษาพนธสตวปาได ทงนตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ มาตรา 39 การจดการกบไมหรอพฤกษชาตอนทพนกงานเจาหนาทไดตด โคน หรอแผวถาง ตามมาตรา 38 วรรคสอง ใหเปนไปตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 มาตรา 40 ใหพนกงานเจาหนาทซงประจ าเขตรกษาพนธสตวปามอ านาจสงใหผฝาฝน มาตรา 38 วรรคหนง ออกจากเขตรกษาพนธสตวปาหรองดเวนการกระท าใดๆ อนเปนการ ฝาฝน มาตรา 38 วรรคหนง ในเขตรกษาพนธสตวปา มาตรา 41 หามมใหผใดลาสตวปาไมวาจะเปนสตวปาสงวน หรอสตวปาคมครองหรอมใช หรอเกบ หรอท าอนตรายแกรงของสตวปาในบรเวณวด หรอในบรเวณสถานททจดไวเพอประชาชนใชเปนทประกอบพธกรรมทางศาสนา มาตรา 42 บรเวณสถานททใชในราชการหรอใชเพอการสาธารณะประโยชนหรอประชาชนใชประโยชนรวมกนแหงใด รฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะกรรมการจะก าหนดใหเปนเขตหามลาสตวปาชนดหรอประเภทใดกไดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาเมอไดมประกาศของรฐมนตรก าหนดเขตหามลาสตวปาชนดหรอประเภทใดแลว หามมใหผใดกระท าการ ดงตอไปน (1) ลาสตวปาชนดหรอประเภทนน (2) เกบหรอท าอนตรายแกรงของสตวปา ซงหามมใหลานน (3) ยดถอครอบครองทดน หรอตด โคน แผวถาง เผา ท าลาย ตนไม หรอพฤกษชาตอน หรอขดหาแร ดน หน หรอเลยงสตว หรอเปลยนแปลง ทางน า หรอท าใหน าในล าน า ล าหวย หนอง บง ทวมทน เหอดแหง เปนพษ หรอเปนอนตรายตอสตวปา เวนแตไดรบอนญาตเปนหนงสอจากอธบด หรอเมออธบดไดประกาศอนญาตไวเปนคราวๆ ในเขตหามลาแหงหนงแหงใด โดยเฉพาะในกรณทพนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงานอนใดมความจ าเปนตองปฏบตการตามกฎหมายหรอปฏบตการเพอประโยชนในการศกษาหรอวจยทางวชาการในเขตหามลาสตวปา พนกงานเจาหนาทหรอเจาพนกงานนน ตองปฏบตตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ 2.5.7 พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา (ฉบบท 2) พทธศกราช 2546 ส านกอทยานแหงชาต (2552) ไดกลาวถง พระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา (ฉบบท 2) พทธศกราช 2546 ดงน มาตรา 3 ผใดมไวในครอบครองซงสตวปาคมครอง โดยยงไมไดรบอนญาตโดยชอบดวยกฎหมายหากมาแจงรายการเกยวกบชนดและจ านวนของสตวปาคมครองทอยในความครอบครองของตนตอพนกงานเจาหนาทภายใน 120 วน นบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบผนนไมตองรบโทษ หากเจาของหรอผครอบครองสตวปาคมครองนนประสงคจะเลยงดสตวปาคมครองนนตอไปใหพนกงานเจาหนาทตรวจสอบสภาพการเลยงดสตวปาคมครองของผนนวาอยในสภาพอนสมควรและ

38

ปลอดภยแกสตวนนเพยงใด หากเหนวาสตวปาคมครองนนไดรบการเลยงดดวยความเอาใจใสในสภาพอนสมควรและปลอดภย ใหอธบดอนญาตใหผนนครอบครองสตวปาคมครองนนตอไปได โดยออกใบอนญาตครอบครองสตวปาคมครองชวคราวใหไวแกเจาของหรอผครอบครอง ใบอนญาตดงกลาวใหมอายเพยงเทาอายของสตวปาคมครองนน ผรบใบอนญาตดงกลาวตองปฏบตตามขอก าหนดวาดวยการเลยงดสตวปาคมครองทรฐมนตรก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ และเมอสตวปาคมครองนนตายหรอเพมจ านวนขนโดยการสบพนธ ผรบใบอนญาตตองแจงใหพนกงานเจาหนาททราบภายใน 30 วน นบแตวนทมการเพมจ านวนหรอตาย หากผเปนเจาของหรอผครอบครองสตวปาคมครองนน ไมประสงคจะเลยงดสตวปาคมครองนนตอไปหรอเมอพนกงานเจาหนาทไดตรวจสอบตามวรรคสองแลวเหนวาสตวปาคมครองนน ไมอาจไดรบการเลยงดดวยความเอาใจใสในสภาพอนสมควรและปลอดภยได ใหเจาของหรอผครอบครองจ าหนายสตวปาคมครองนนใหแกผรบใบอนญาตจดตง และด าเนนกจการสวนสตวสาธารณะตาม มาตรา 29 แหงพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 หรอจ าหนายสตวปาคมครองชนดทก าหนดตาม มาตรา 17 แหงพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 ใหแกผรบใบอนญาตเพาะพนธตาม มาตรา 18 แหงพระราช บญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 ใหเสรจสนภายใน 120 วน นบแตวนทไดแจงตอพนกงานเจาหนาทหรอวนทไดรบแจงค าสงไมอนญาตจากอธบดแลวแตกรณ และเมอสนระยะเวลาดงกลาวแลวยงมสตวปาคมครองเหลออยเทาใดใหสตวปาคมครองนนตกเปนของแผนดน และใหเจาของหรอผครอบครองสงมอบสตวปาคมครองนนใหแกกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช หรอกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง หรอกรมประมง แลวแตกรณเพอน าไปด าเนนการ ทงนตามระเบยบทอธบดก าหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ แบบและวธการแจงและการออกใบอนญาตใหครอบครองสตวปาคมครองชวคราว ใหเปนไปตามกฎกระทรวงทออกตามความในมาตรา 61 วรรคสอง แหงพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 มาตรา 4 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ และรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รกษาการตามพระราชบญญตน ผรบสนองพระบรม ราชโองการ พนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร หมายเหต เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทในปจจบนมผครอบครองสตวปาคมครองโดยไมชอบดวยกฎหมายจ านวนมากทไมไดน าสตวปาคมครองมามอบให แกพนกงานเจาหนาทตามมาตรา 66 หรอไมไดมาแจงรายการเกยวกบชนดและจ านวนของสตวปาคมครองตามมาตรา 67 แหงพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 ท าใหเจาหนาทไมสามารถควบคมดแลใหผครอบครองสตวปาคมครองปฏบตใหถกตองตามหลกเกณฑวธการและเงอนไขของการครอบครองสตวปาคมครองไดสมควรก าหนดใหผครอบครองสตวปาคมครองโดยไมชอบดวยกฎหมายมาแจงการครอบครองและขออนญาตมไวในครอบครอง ซงสตวปาคมครองดงกลาวตอเจาหนาทไดภายในระยะเวลาทก าหนดโดยไมตองรบโทษจงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน สรป กฎหมายสงแวดลอม หมายถง การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาศยบทบญญตในรฐธรรมนญแตเพยงล าพงไมสามารถทจะจดการหรอแกไขปญหาไดอยางมประสทธผลจ าเปนตองมกฎหมายทงในระดบนโยบายและในระดบปฏบตทดและเหมาะสมมารองรบ

39

ซงในปจจบนมพระราชบญญตเฉพาะเกยวกบการจดการสงแวดลอมในดานปาไมดานอทยานแหงชาตและสตวปา เหลานยอมจะท าใหการบรหารจดการสงแวดลอมเปนไปอยางมประสทธผล

2.6 การตงอทยานแหงชาต แนวความคดในการจดตงอทยานแหงชาตแหงแรกของโลก ส านกอทยานแหงชาต (2552) ระบวาประมาณ 100 กวาปมาแลว ในประเทศสหรฐอเมรกา เนองจากชวงเวลานนไดมการส ารวจและบกเบกดนแดนแหงทางภาคตะวนตกของทวปอเมรกาเหนอ เพอตงถนฐานการขยายพนทเพาะปลกและเพอความรในดนแดนทยงไมมการบกเบก เหตผลทผลกดนใหมการส ารวจดงกลาว คอ การเพมขนของจ านวนประชากรท าใหมพนทเพออยอาศยและพนทเพาะปลกมผลผลตนอยลง การส ารวจและบกเบกดงกลาว สงผลใหมการคนพบภมประเทศทงดงามหลายแหง การตงถนฐานและการเพาะปลกในพนทปาเพมมากขน ท าใหพนทปาลดลงอยางมากประกอบกบแนวคดทวามนษยตองอยรวมกบธรรมชาต การท าลายธรรมชาตกเทากบวาเปนการท าลายตวมนษย ไดจดประกายใหมการรเรมการสงวนแหลงธรรมชาตขนในประเทศสหรฐอเมรกาในป พ.ศ. 2415 รฐสภาสหรฐอเมรกาไดบญญตกฎหมายประกาศจดตงอทยานแหงแรกขน ซงนบเปนแหงแรกของโลกทมการตรากฎหมายเพอการน คอ กฎหมายฉบบลงวนท 1 มนาคม พ.ศ. 2415 จดตงอทยานแหงชาต Yellowstone ในมลรฐ Wyoming เนอทประมาณ 8,800 ตารางกโลเมตร ซงตรงกบสมยท Abraham Lincoln เปนประธานาธบด แนวความคดในการจดตงอทยานแหงชาตของประเทศไทย ส านกอทยานแหงชาต (2548) ไดเรมขนภายหลงสงครามโลกครงท 2 ทงน เนองจากการเพมขนของประชากรไทยอยางรวดเรว ท าใหความตองการพนทเพอการเพาะปลกเพมเปนเงาตามตว ผลทตดตามมาคอ การหกรางถางพงเปลยนสภาพปาเปนไรนา ประกอบกบความเจรญดานวตถและเทคโนโลย มการใชอาวธททนสมยลาสตวปาอยางลางผลาญ ท าใหสตวปาลดลงอยางรวดเรว จนในทสดรฐบาลไดตระหนกถงความส าคญของการคมครองรกษาทรพยากรธรรมชาต โดยเฉพาะดานปาไมและสตวปา จงด ารใหมการจดตงสวนรกขชาต วนอทยาน และอทยานแหงชาต โดยก าหนดใหปา ภกระดง จงหวดเลย เปนวนอทยานแหงแรกในป พ.ศ. 2486 ในป พ.ศ. 2502 ฯพณฯ จอมพลสฤษด ธนะรชต เปนนายกรฐมนตร ไดสงการใหกระทรวงเกษตร และกระทรวงมหาด รวมกนพจารณาก าหนดพนทปาเพอจดต งอทยานแหงชาตขน คณะรฐมนตรไดประชมปรกษาและลงมตเปนครงแรก เมอวนท 2 กนยายน พ.ศ. 2502 ไดแตงตงคณะกรรมการอทยานแหงชาตขน เพอจดท าโครงการและด าเนนงานเกยวกบการสงวนและคมครองทรพยากร ประกอบดวยรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตร เปนประธานกรรมการ โดยต าแหนง และหวหนากองบ ารงกรมปาไม เปนการเลขานการ โดยต าแหนง และผลการประชมของคณะกรรมการ ไดก าหนดใหคดเลอกพนทปา เพอจดตงเปนอทยานแหงชาตขนรวม 14 แหง ไดแก ปาดอยสเทพ ปาดอยอนทนนท ปาดอยขนตาล ปาลานสาง ปาน าหนาว ปาทงแสลงหลวง ปาภกระดง ปาภพาน ปาเขาใหญ ปาเขาสระบาป ปาเขาคชฌกฏ ปาเทอกเขาสลอบ ปาเขาสามรอยยอด และปาเขาหลวง และตอมาในป พ.ศ. 2504 ไดมการประกาศพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504 เมอวนท 22

40

กนยายน พ.ศ. 2504 โดยไดประกาศจดตงอทยานแหงชาตเขาใหญ เปนอทยานแหงแรกของประเทศไทย เมอวนท 18 กนยายน พ.ศ. 2505 กรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช โดยส านกอทยานแหงชาต ไดด าเนนการประกาศจดตงอทยานแหงชาต พ.ศ. 2505 ถงปจจบน (พ.ศ. 2557) รวมทงสน 127 แหง เนอทโดยประมาณ 38,856.54 ไร หรอ 62,171.17 ตารางกโลเมตร ประโยชนของการจดตงอทยานแหงชาต คณะวนศาสตร (2530) ไดระบประโยชนอนพงไดรบจากพนทคมครองรวมทงอทยานแหงชาต ไวดงน 1. เปนตวรกษาความสมดลตามธรรมชาตของระบบสงแวดลอม 2. เปนแหลงสรางความมนคงใหแกกระบวนการทางอทกวทยา 3. ชวยปองกนการพงทลายของดนและการกดชะผวดน 4. เปนตวควบคมสภาพภมอากาศ 5. เปนแหลงสงวนรกษาทรพยากรพนธกรรม 6. เปนถนทอยอาศยของสรรพงสงทมชวตและการขยายพนธ 7. เปนแหลงอนรกษทรพยากรทสามารถน าไปใชประโยชนและทดแทนได 8. เปนสถานททใชประโยชนเพอสงเสรมการทองเทยว 9. เปนแหลงสรางงานและกระจายรายได 10. อ านวยประโยชนดานการคนควาวจย 11. เปนแหลงใหการศกษาและความรตางๆ 12. อ านวยประโยชนดานการพกผอนหยอนใจ 13. เปนตวรกษาคณภาพสงแวดลอมทเปนทอยอาศย 14. เปนแหลงสงวนคณคาทางประเพณและวฒนธรรม 15. ชวยสรางความภาคภมใจ และเปนมรดกทางสงคม วตถประสงคในการจดตงอทยาน สรเดชษฎ เชษฐมาส (2539) ส าหรบวตถประสงคการจดตงอทยานแหงชาต มดงน 1. เพอคมครองพนททเปนธรรมชาตและมสภาพทวทศนทมความส าคญระดบนานาชาต เพอวตถประสงคดานวทยาศาสตร การศกษาเรยนร และนนทนาการ/การทองเทยว 2. เพอคมครองความหลากหลายทางชวภาพและกระบวนการทางนเวศวทยา 3. เพอควบคมและจดการการใชประโยชนของผมาเยอน ทงดานการศกษา การเรยนร แรงบนดาลใจและนนทนาการในระดบทสามารถคงความเปนธรรมชาตหรอใกลความเปนธรรมชาตได 4. เพอก าจดและปกปองกนการใชประโยชนการบกรกครอบครองพนทเปนอนตรายตอวตถประสงคของการประกาศ 5. เพอคงไวซงลกษณะทางนเวศวทยา ธรณสณฐานวทยาและความงามซงเปนเหตผลของการประกาศจดตง นโยบายเกยวกบการประกาศจดตงอทยานแหงชาต กองอทยานแหงชาต (อางถงใน ชยยทธ คณชมพ, 2555) ตอมาป พ.ศ. 2534 รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ (นายอาณต อาภาภรม)

41

ไดมนโยบายใหกรมปาไมด าเนนการจ าแนกพนทปาไมของชาตขนมาใหมโดยใหน าขอมลเกยวกบการพฒนาทรพยากรธรรมชาตชนดอนมาประกอบในการพจารณาดวย ซงคณะกรรมการนโยบายปาไมแหงชาตไดมมตเมอคราวประชม ครงท1/2534 วนท 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2534 ใหกรมปาไมด าเนนการจ าแนกเขตการใชประโยชนทรพยากรและทดนปาไมเฉพาะในพนทปาสงวนแหงชาตกอน และไดมนโยบายเกยวกบการประกาศจดตงอทยานแหงชาต คอ การคดเลอกพนทใดประกาศก าหนดใหเปนอทยานแหงชาตนน สงทตองค านงถง ไดแก 1. ทรพยากรในพนทนนตองมคณคาสงควรแกการรกษา จะตองมทวทศนทสวยงาม หรอมปรากฏการณธรรมชาตทดเดนเปนเอกลกษณ มพชและสตวทนาใสใจ มพนททกวางใหญเพยงพอท จะรกษาสถานะทางนเวศวทยาของพชและสตวในพนทไวได ซงตามหลกสากลก าหนดไววาควรมพนทไมต ากวา 10 ตารางกโลเมตร หรอ 6,250 ไร และจะตองเปนพนทเหมาะแกการทองเทยวพกผอนมคณคาสงคมกบการลงทนในดานงบประมาณกอสรางและการดแลรกษาทงปจจบนและอนาคต 2. ตองค านงถงความตองการของประชาชนเปนหลก เพราะอทยานแหงชาตจดตงขนมาเพอประชาชนเปนส าคญ ไมวาจะเปนประชาชนทองถน ประชาชนในประเทศ หรอประชาชนตาง ประเทศ เนองจากอทยานแหงชาตถอวาเปนของคนทวโลก 3. การจดตงใหมควรหลกเลยงความขดแยงในดานการใชประโยชนพนท เชน การอยอาศย การท าเหมองแร เมอจะจดตงอทยานแหงชาตขนมากตองใหมคณคาสมกบค าวา อทยานแหงช าต และมคณคาพอทจะรกษาทรพยากรธรรมชาตและระบบนเวศน 4. การจดตงอทยานแหงชาตควรทจะด าเนนการอยางฉบไว เวลาเปนปจจยส าคญอยางหนงทจะตองท าใหเรามโอกาสไดอทยานแหงชาตทมคณภาพ ถาด าเนนการชาไปพนทกจะไดคณภาพหรอไดมากดอยคณภาพ เนองจากธรรมชาตถกท าลายไปมากแลว ฉะนนถาไมรบมาด าเนนการธรรมชาตกจะถกท าลายมากขน ถกราษฎรยดถอครอบครองมากขน ท าใหเกดความเสยหายรนแรงหรออาจถกหนวยงานยดครองไปกอน ความหมายของอทยานแหงชาต ส านกอทยานแหงชาต (2552) พระราชบญญตแหงชาต พ.ศ . 2504 ระบวา อทยานแหงชาต หมายถง ทดนซงรวมทงพนทดนทวไป ภเขา หวย หนอง คลอง บงบาง ล าน า ทะเลสาบ เกาะ และชายทะเล ทดนทก าหนดใหเปนอทยาน ลกษณะทดนดงกลาวเปนทสภาพธรรมชาตเปนทนาสนใจและมไดอยในกรรมสทธหรอครอบครองโดยชอบดวยกฎหมายของบคคลใดมใชทบวงเมองทงนการก าหนดดงกลาวกเพอใหคงอยในสภาพธรรมชาต เพอสงวนไวใหเปนแหลงการศกษาและความรนรมยของประชาชนสบตอไป อทยานแหงชาต มาจากค าวา National Park นบวาเปนแหลงอนรกษธรรมชาตและทรพยากรทส าคญอยางหนง ประเทศตางๆ ในโลกรวมทงประเทศไทยไดเลงเหนคณคาความส าคญและประโยชนของการอนรกษธรรมชาตสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในรปของอทยานแหงชาต จงพยายามคดเลอกและประกาศจดตงอทยานแหงชาตขนเปนจ านวนมากปจจบนมประเทศตางๆ ในทกทวปไมนอยกวา 120 ประเทศ ไดประกาศจดตงอทยานแหงชาตขนแลวมจ านวนรวมกนทงสนมากกวา 1,600 แหง 2.6.1 พนธกจของการจดการจดการอทยานแหงชาต

42

ดรรชน เอมพนธ (2534) กลาววา พนธกจของการจดการจดการอทยานแหงชาต มอยางนอย 4 ดาน คอ 1) รกษาความหลากหลายและความมนคงทางระบบนเวศเพอสมดลและบรหารทางสงแวดลอม 2) บรการนนทนาการและการทองเทยว 3) บรหารใหความรและแหลงศกษาวจย 4) เปนแหลงชวยเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของทองถน ดงนน การจดการอทยานแหงชาต หลกการจดการสรปไดดงน 1) ควบคมกจกรรมของมนษยในและนอกอทยานแหงชาตไมใหเกดผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาต จนเกดความเสอมโทรมหรอ ถกท าลาย 2) รกษาความมนคงของตวแทนระบบนเวศธรรมชาตส าคญโดยควบคมและก าจดภยคกคามทมตออทยานแหงชาต 3) สงเสรมและควบคมใหมการใชประโยชนแบบไมท าลายภายใตเงอนไขขดจ ากดของทรพยากรและการบรหารจดการจะสามารถรองรบได 4) ใชขอมลและหลกวชาการหรอองคความรในการตดสนใจบรหารจดการอทยานแหงชาต 5) แนวรวมของประชาชนในการจดการอทยานชาต 6) การประชาสมพนธ สรางจตส านก และใหการศกษา 7) การตรวจสอบ ประเมน และตดตามผล ภายใตพนธกจและหลกการจดการอทยานแหงชาต สามารถก าหนดกรอบไดดงน 1) การจดการทรพยากรธรรมชาต 1.1) เขตการจดการพนท แนวเขต และการจ าแนกเขตการจดการ 1.2) การส ารวจตดตามตรวจสอบและประเมนสถานภาพของทรพยากร 1.3) การจดการแกไขปญหาผลกระทบ 1.4) กจกรรมการควบคมใหเปนไปตามระเบยบ/กฎหมาย 1.5) การจดการเพอรกษาความมงคงของระบบนเวศ 2) งานวจยและจดท าฐานขอมลเพอใหมขอมลส าหรบการวางแผนจดการ/พฒนาอทยานแหงชาต 2.1) การจดท า Baseline Inventory Data ทใหรายละเอยดเกยวกบทรพยากร ธรรมชาต และตองมการตดตามตรวจสอบสถานภาพของทรพยากรธรรมชาตอยางสม าเสมอ เพอน าขอมลไปใชในการตดสนใจทางเลอกส าหรบในการจดการทเหมาะสม 2.2) งานวจยทเกอหนนพนธกจของอทยานแหงชาต เชน การศกษาขดความ สามารถในการรองรบดานทองเทยว/นนทนาการ 3) การสอความหมายธรรมชาต คอ การแปลความหรอตความเกยวกบธรรมชาตและสรรพสงรอบตวดวยวธการหรอตวกลางหรออปกรณทเหมาะสม เพอใหผมาเยอนไดรและเขาใจตลอดจนไดรบความเพลดเพลนกลบไป

43

4) การจดการดานทองเทยวและนนทนาการ ประกอบดวย 4.1) กจกรรมนนทนาการ 4.2) การจดการดแลนกทองเทยวและผลกระทบจากการทองเทยว 4.3) การจดการสงอ านวยความสะดวกและสาธารณปโภคพนฐาน 4.4) ความปลอดภยของนกทองเทยว 4.5) อบตภยและการชวยเหลอเรงดวน 4.6) การควบคมใหเปนไปตามกฎระเบยบ 4.7) การตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน การด าเนนงานของกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กตตศกด ทมพล (2554) การด าเนนงานของกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพชเปนสวนราชการทตงขนใหมตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 และเมอวนท 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 คณะรฐมนตรไดมมตใหโอนกรมปาไม กระทรวงเกษตรและสหกรณไปสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และไดประกาศใชบงคบตามพระราชกฤษฎกาโอนกรมปาไม กระทรวงเกษตรและสหกรณ ไปเปนกรมปาไม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และปรบปรงอ านาจหนาทและกจการของกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝ ง กรมปาไมและกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ .ศ. 2546 ท าใหกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช ตองปรบปรงอ านาจหนาทและภารกจใหม จงขอชะลอการด าเนนการตามแผนปฏบตการสรางราชการใสสะอาดไวกอน ตอมาไดมกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. 2547 กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จงไดเรงด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เรองแผนปฏบตราชการใสสะอาด โดยไดจดท าแผนกลยทธกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ใสสะอาด พ.ศ. 2548–2551 เดมงานดานปาไมทงหมด อนไดแก งานปลกบ ารงปา งานวจย งานอทยานแหงชาตงาน ทางดานสตวปา งานตนน า และงานดานปองกนปราบปราม ไฟปา เปนตน ลวนอยกบกรมปาไม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (เดมสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ)ทงสน แตเมอวนท 20 กนยายน พ.ศ. 2545 วฒสภาไดมมตดวยคะแนน 127 ตอ 23 ใหแยกงานทเกยวกบปาเศรษฐกจและงานดานอนรกษ และการคมครองปาไมออกจากกน โดยใหงานทางดาน ปาเศรษฐกจอยกบกรมปาไม สวนงานดานอนรกษและการคมครอง ใหไปตงเปนกรมขนมาใหมและใหสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนกระทรวงใหม ตอมาสภาผแทนราษฎรกไดมมตเหนชอบตามผลการประชมของวฒสภาดงกลาว ซงจะตางไปจากมตเดมของสภาผแทนราษฎรในการพจารณา ในวาระท 3 วนท 29 มถนายน พ.ศ. 2545 ซงความเหนดงกลาวแตเดมเหลานไมมการแยกกรมปาไมเปน 2 กรม ตอมาไดมพระราชกฤษฎกา เลมท 119 ตอนท 99 ก.ลงวนท 2 ตลาคม พ.ศ. 2545 ใหจดตงกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ในสงกดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และเมอวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545 พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร ในขณะนนไดมค าสงแตงตงให ดร.ปลอดประสพ สรสวด ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในขณะนน ด ารงต าแหนง รกษาราชการแทนอธบดกรมอทยานแหงชาตสตวปา และ พนธพช จงถอไดวาเปน อธบดกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช คนแรก และไดด ารงต าแหนง

44

อยจนถงวนท 14 พฤศจกายน พ.ศ. 2545 จงไดมการแตงตง นายสมชย เพยรสถาพร ขนด ารงต าแหนง อธบดกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช อยางเปนทางการ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และ พนธพช ด าเนนกจภารกจเกยวกบการอนรกษ สงเสรมและฟนฟทรพยากรธรรมชาตสตวปาและพนธพช ในเขตพนทปาเพอการอนรกษ โดยการควบคม ปองกนพนทปาอนรกษเดมทมอยและพนทปาเสอมโทรมใหกลบสมบรณดวยกลยทธการสงเสรม กระตน และปลกจตส านก ใหชมชนมความหวงแหนและการมสวนรวมในการดแลทรพยากรทองถน เพอเปนการรกษาสมดลของระบบนเวศและสงแวดลอม ตลอดจนความหลากหลายทางชวภาพ ส าหรบเปนแหลงตนน า ล าธาร แหลงทอยอาศยของสตวปา แหลงอาหารแหลงนนทนาการและการทองเทยวทางธรรมชาตเปนสถานทพกผอนหยอนใจของนกทองเทยว ในปจจบนมอทยานแหงชาตกระจายอยทวทกภาคของประเทศ ซงมเนอทและความหลายทางชวภาพแตกตางกน 2.6.2 บทบาทและภารกจของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช กตตศกด ทมพล (2554) กลาววา บทบาทและภารกจ ของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดมการทบทวนลกษณะขององคกรตามแนวทางการบรหารคณภาพการจดการภาครฐ (PMQA) โดยการด าเนนการของกลมพฒนาระบบบรหาร กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ซงกรมมหนาทตามกฎหมายตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. 2547 ไดแก 1. อนรกษ คมครอง ดแลรกษาทรพยากรปาไมและสตวปา ใหมสมดลตามธรรมชาตและใหมการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนทเกดประโยชนสงสดทางดานเศรษฐกจและสงคม 2. ฟนฟ แกไข ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและระบบนเวศในพนทปาไม 3. ควบคมก ากบดแล ปองกนการบกรก การท าลายปาและการกระท าผดตามกฎหมายวาดวยปาไม กฎหมายวาดวยปาสงวนแหงชาต กฎหมายวาดวยอทยานแหงชาต กฎหมายวาดวยการสงวนและคมครองสตวปา และกฎหมายอนทเกยวของ 4. ศกษาวจยและพฒนาวธการอนรกษการบรหารจดการและฟนฟทรพยากรปาไม สตวปา และความหลากหลายทางชวภาพ 5. ก าหนดมาตรการและมาตรฐานเกยวกบการอนรกษบรหารจดการและการใชประโยชนจากทรพยากรปาไมและสตวปา 6. บรการขอมลสารสนเทศและถายทอดเทคโนโลยดานปาไม 7. ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช หรอตามทกระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย ในการด าเนนงานเพอใหบรรลภารกจหรอบทบาทหนาทของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช นน กรมอทยานแหงชาตพนธปา และพนธพช จงไดก าหนดพนธกจ วสยทศนและเปาประสงคหลกของการด าเนนงานของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช ดงน วสยทศน “ผนปาหลากหลาย สตวปามากมาย ปาไมยงยน” เปาประสงคหลกของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช คอ

1. พนทปาอนรกษไดรบการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ

45

2. ฐานขอมลดานการอนรกษทรพยากรปาไมและสตวปาไดรบการพฒนาและใชประโยชน

3. การปองกนและเตอนภยพบตธรรมชาตในพนทปาอนรกษมประสทธภาพเพมขน 4. พนทปาอนรกษไดรบการจดการคณภาพสงแวดลอมดขน 5. องคความรในการอนรกษทรพยากรป าไมและสตวปาไดรบการพฒนาและ

ถายทอด 6. มกลไกและเครองมอในการบรหารพนทปาอนรกษอยางมประสทธภาพ

วฒนธรรมของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช คอ มงมนท างานใหส าเรจและท างานเปนทม

คานยม คอ “PROTECT” หมายถง “คมครองรกษา” P = Participation ทกภาคสวนมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม R = Relevance งานตรงภารกจ O = Outcome มงเนนผลลพธจาการด าเนนงานเปนหลก T = Team ท างานเปนทม E = Efficiency ท างานอยางมประสทธภาพ C = Conservation อนรกษทรพยากรธรรมชาตใหคงความอดมสมบรณ

สามารถใชประโยชนอยางยงยน T = Technology น าวทยาการมาใชในการปฏบตงาน

2.7 ขอมลอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช (2557) อทยานแหงชาตแมวงก มพนทครอบคลมทองทอ าเภอปางศลาทอง จงหวดก าแพงเพชร อ าเภอแมวงก และอ าเภอแมเปน จงหวดนครสวรรค พนทสวนใหญเปนแหลงก าเนดตนน าล าธารตามเทอกเขาสงชนกอก าเนดเปนน าตกทสวยงาม 4-5 แหง ทงเปนตนก าเนดของล าน าแมวงกทส าคญของจงหวดนครสวรรค นอกจากนยงมแกงหนท าใหเกดน าตกเลกๆ ตามแกงหนน ตลอดจนมหนาผาทสวยงามตามธรรมชาตมเนอทประมาณ 558.750ไร หรอ 894 ตารางกโลเมตร ดวย นายสวสด ค าประกอบ รฐมนตรประจ าส านกนายกรฐมนตร ไดมหนงสอจากส านกนายกรฐมนตรท นร 0104/9871 ลงวนท 2 สงหาคม 2526 ถงปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ (ดร.เถลง ธ ารงนาวาสวสด) ขอใหจดพนทปาแมวงก-แมเปน จงหวดนครสวรรค ซงมสภาพธรรมชาตและน าตกทสวยงามหลายแหง สภาพปาอดมสมบรณ และเปนปาตนน าล าธาร ก าหนดเปนอทยานแหงชาต กองอทยานแหงชาต กรมปาไม จงไดมค าสงกรมปาไมท 1290/2526 ลงวนท 26 สงหาคม 2526 ใหนายชยณรงค จนทรศาลทล นกวชาการปาไม 4 ไปด าเนนการส ารวจหาขอมล ปรากฏวาพนทดงกลาวสวนใหญเปนเทอกเขาสงเปนตนก าเนดของล าน าแมวงก มเอกลกษณทางธรรมชาตทสวยงาม เชน น าตกแมกระสาหรอแมก ซงสงประมาณ 200 เมตร และหนาผาตางๆ สภาพปาทอดมสมบรณดวยพนธไมและสตวปานานาชนดเหมาะสมทจะจดตงเปนอทยานแหงชาต ตามหนงสอรายงานการส ารวจท กษ 0713/พเศษ ลงวนท 19 ธนวาคม 2526 กรมอทยานแหงชาต

46

กรมปาไม ไดน าเสนอคณะกรรมการอทยานแหงชาต ซงมมตในการประชมครงท 1/2528 เมอวนท 2 เมษายน 2528 เหนชอบใหก าหนดพนทดงกลาวเปนอทยานแหงชาต โดยไดมพระราชกฤษฎกาก าหนดบรเวณทดนปาคลองขลง และปาคลองแมวงก ในทองทต าบลปางตาไว อ าเภอคลองขลง(ปจจบนเปนอ าเภอปางศลาทอง) จงหวดก าแพงเพชร และปาแมวงก - แมเปน ในทองทต าบลแมเลย และ ต าบลหวยน าหอม อ าเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค (ปจจบนเปนต าบลแมเลย อ าเภอแมวงก และ ต าบลแมเปน อ าเภอแมเปน) เปนอทยานแหงชาต ซงประกาศไวในราชกจจานเบกษา เลม 104 ตอนท 183 ลงวนท 14 กนยายน 2530 เปนอทยานแหงชาตล าดบท 55 ของประเทศ หนวยงานในพนท หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.1 (ดานตรวจ กม.57) หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.2 (ปางขาวสาร)

หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.3 (เขาเขยว) หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.4 (แมเรวา) หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.5 (ปางสก) หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.6 (ซบตามง) หนวยพทกษอทยานแหงชาตแมวงก ท มว.7 (คลองเสอขาม) หนวยจดการตนน าขนน าเยน

วตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 1. การอนรกษทรพยากรธรรมชาต อทยานตองท าหนาทอนรกษสภาพพนทใหคงอยตามธรรมชาต ทงนรวมทงพชพรรณและสตวปา ซงเปนสงมชวตในธรรมชาตทมความหลากหลายทางพนธกรรมของตนเอง การอนรกษธรรมชาตจงเปนการอนรกษระบบนเวศและความหลากหลายทางพนธกรรมของสงมชวตไวดวย อนจะยงประโยชนตอประชาชนดานการเกษตร การแพทย และปจจยในการด ารงชวตอกนานปการ 2. การทองเทยวพกผอนหยอนใจ อทยานแหงชาตเปนสถานทซงมทวทศนสวยงามทวเขา ทะเลสาบ ทงหญา น าตก ฯลฯ จงเหมาะส าหรบใชประโยชนในการทองเทยวเปนทพกผอนหยอนใจ และผอนคลายความเครยดจากชวตประจ าวนของคนทวไป การทองเทยวในอทยานแหงชาตยงกอให เกดธรกจการทองเทยวและการบรการ น ารายไดมาสภาครฐและเอกชนโดยเฉพาะราษฎรในทองถน 3. การศกษาคนควาวจย อทยานแหงชาตเหมาะส าหรบจดเปนพพธภณฑธรรมชาตหรอหองศกษาทดลองธรรมชาตกลางแจงใหแกนกศกษาและนกวทยาศาสตรไดเขามาคนควาวจยอยาง ไมสนสด ขณะเดยวกนประชาชนกสามารถเขาไปศกษาธรรมชาต โดยท ากจกรรม เชน เดนปา ดนก ดผเสอ ฯลฯ วสยทศนอทยานแหงชาตแมวงก อทยานแหงชาตแมวงกจะเปนหนวยงานทอนรกษทรพยากรธรรมชาตภายใตระบบการจดการทมมาตรฐานเพอเอออ านวยความสะดวกประโยชนอยางยงยนแกปวงประชาชาวไทย และมวลมนษยชาต ลกษณะภมประเทศ

47

สภาพภมประเทศเปนเทอกเขาสงสลบซบซอนเรยงรายกนอยตามเทอกเขาถนนธงชยลดหลนลงมาจนถงพนราบประมาณ 40-50 ลก ยอดทสงทสดคอ ยอดเขาโมโกจ สงจากระดบน าทะเลประมาณ 1,964 เมตร เปนแหลงตนน าล าธารตนก าเนดของล าน าแมวงก สวนพนทราบมไมมากสวนใหญอยบรเวณรมแมน าและเปนแหลงแรธาตส าคญ เชน แรไมกา ลกษณะภมอากาศ สภาพภมอากาศของอทยานแหงชาตแมวงก ในชวงฤดหนาวเรม ตงแตเดอนพฤศจกายน - กมภาพนธ เปนชวงทเหมาะแกการไปทองเทยวมากทสด เพราะอากาศคอนขางหนาวเยนอนเนองมา จากลมความกดอากาศสงมาจากประเทศจนแผลงมาทางตอนใตเขาสประเทศไทยตอนบนและปกคลมทวประเทศ ลมทพดสประเทศไทยในฤดนคอ ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนออ ณหภมต าสดในเดอนมกราคม ประมาณ 8.9 องศาเซลเซยส สวนชวงฤดรอน เรมตนจากเดอนมนาคม - เดอนพฤษภาคมอณหภมสงสดในเดอนเมษายนประมาณ 38.1 องศาเซลเซยส อากาศคอนขางรอนจดและมฝนตกนอยท าใหสงคมพชปาเตงรงและปาเบญจพรรณผลดใบ ส าหรบฤดฝน เรมตงแตเดอนมถนายน - เดอนตลาคม มปรมาณน าฝนโดยเฉลย 1,100 มลลเมตรตอป ฤดทเหมาะส าหรบการทองเทยวอทยานฯ อยระหวางเดอนพฤศจกายน – กมภาพนธ พชพนธและสตวปา อทยานแหงชาตแมวงก มพนท 558,750 ไร หรอ (894 ตร.กม.) สามารถจ าแนกลกษณะพชพรรณและสตวปา ดงน 1. ลกษณะพชพรรณอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย ปาดบเขา ประมาณ 0.88% ปาดบแลง ประมาณ 21.85% ปาดบแลงผสมปาเบญจพรรณชน ประมาณ 9.24% ปาเบญจพรรณ ประมาณ 59.05% ปาเตงรง ประมาณ 6.77% และทงหญาหรอไรราง ประมาณ 2.21 % 2. ทรพยากรสตวปา สามารถจ าแนกไดดงน 2.1 สตวเลยงลกดวยนม จ านวน 57 ชนด 26 วงศ 2.2 สตวจ าพวกนก จ านวน 305 ชนด 53 วงศ 2.3 สตวเลอยคลาน จ านวน 22 ชนด 11 วงศ 2.4 สตวสะเทนน าสะเทนบก จ านวน 7 ชนด 4 วงศ 2.5 ปลา จ าพวกปลาน าจด จ านวน 68 ชนด 14 วงศ สภาพปาทวไปของอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย ปาเบญจพรรณ จะอยบรเวณทราบรมฝงหวยและภเขาทไมสงนก พนธไมทพบ ไดแก สก เสลา ชงชน กระบก กระพเขาควาย มะคาโมง งวปา ประดปา กาสามปก ตวฯลฯ มไผชนดตางๆขนอยหลายชนด เชน ไผปา ไผไร ไผซางนวล ไผรวก พชพนลาง เชน หนามเคด สมเสยว หนามคนฑาเปนตน ปาเตงรง ขนอยสลบกบปาเบญจพรรณ พบในชวงระดบความสงตงแต 100-1,000 เมตร จากระดบน าทะเล พนธไมทพบ ไดแก เตง รง เหยง พลวง กราด มะเกม ประด มะมวงปา มะคาแตพะยอม มะขามปอม สมอไทย ฯลฯ พชพนลางทพบ เชน ไผเพก และปรง เปนตน ปาดบเขา พบขนอยในบรเวณทมความสง จากระดบน าทะเลประมาณ 1,300-1,500 เมตรพนธไมทพบ ไดแก กอใบเลอม กอเดอย กอลน กอแอบ ทะโล จ าปาปา กะเพราตน หนอนขควาย ก าลงเสอโครงด าดง กลวยฤาษ และมะนาวควาย เปนตน

48

ปาดบแลง พนธไมทพบไดแก ยางแดง ยางนา กระบาก ตะเคยนหน ปออเกง สมพง กดลนมะหาด พลอง ฯลฯ นอกจากนยงมไมพม และพชพนลางตางๆ ททนรม อกมากมายหลายชนด เชน เขมขาว หนามคนฑา วาน พชหวตางๆ อกทงกลวยไมตางๆ อกมากมาย ทงหญา พบกระจดกระจายตามปาประเภทตางๆ ทมอย เกดจากการท าลายปาของชาวเขาเผาตางๆ ทเคยอยอาศยในพนท สงคมพชทขนทดแทนในพนท ไดแก หญาคา หญานวหน เลาสาบเสอ พง แขมหลวง มะเดอ ไมยราพ เครอไมยราพตน ล าพปา หวา ตวแดง งวปา มะเดอหอม เปนตน เนองจากพนทอทยานแหงชาตแมวงก มอาณาเขตตดตอกบปาของเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง และเขตรกษาพนธสตวปาทงใหญนเรศวร ซงสตวสามารถใชเสนทางเดนตดตอกนได ไดแก สมเสรจ เลยงผา กระทง ชางปา เสอโครง เสอดาว หมควาย หมหมา ชะนธรรมดา คางหงอก ลงกงอนเลก กระรอกบนเลกแกมขาว คางคาวปากยน ไกปา เหยยวรง นกแวนสเทา นกกก นกเงอกกรามชาง นกปรอดเหลองหวจก นกเขาใหญ นกกะเตน อกขาว นกจาบคาเคราน าเงน นกแซงแซว สเทา เตาหก เตาเหลอง เหย ตะกวด งเหา งแมวเซา ฯลฯ ทตงอทยานแหงชาตแมวงก กโลเมตรท 65 อ าเภอคลองลาน จงหวดก าแพงเพชร 62180 โทรศพท 0904579291 โทรสาร 055766436 อเมล: [email protected] กจกรรมทนาสนใจในอทยานแหงชาตแมวงก เดนปาศกษาธรรมชาต พายเรอแคน/คยค ลองแกง ชมทวทศน เดนปาระยะไกล แคมปปง ชมพรรณไม ดนก เทยวน าตก อทยานแหงชาต ไดจดใหมทางเดนศกษาธรรมชาต 3 เสนทาง คอ 1. เรมตนจากทท าการอทยานแหงชาต เดนลดเลาะล าน าคลองขลงไปสนสดทผาคอยนาง รวมระยะทาง 1.4 กโลเมตร 2. เรมตนจากหลงปายอทยานแหงชาต เดนผานสวนสก ปาเบญจพรรและมทางแยกไปแวะชมน าตกเลกๆ ชอ ธารบญม แลวมาสนสดทจดเรมตนรวมระยะทาง 3 กโลเมตร 3. เรมตนจากหลงปายอทยานแหงชาต แลวมาพบกบเสนทางท 2 ทน าตกธารบญมตลอดเสนทางเปนทางขนเขาลงเขามจดพกเปนชวงๆ รวมระยะทาง 7.4 กโลเมตร ผสนใจเดนตามเสนทางเหลานตองตดตอลงทะเบยนกบเจาหนาท อทยานแหงชาตทศนยบรการนกทองเทยวกอน อทยานแหงชาตแมวงก มแหลงทองเทยวทตองเดนปาระยะไกลซงไดรบความนยมเปนอยางมาก ดงนน เมอถงฤดกาลทองเทยวทางอทยานฯ จะจดตารางก าหนดเวลาเดนปาระยะไกลประจ าป ซงนกทองเทยวตองปฏบตตามกตกาการเดนทางอยางเครงครดและควรตดตอจองเวลาการเดนทางและขอค าแนะน าในการเตรยมตวและอปกรณจากเจาหนาทอทยานใหพรอมทางอทยานฯ มบานพก และสถานทกางเตนท ไวบรการนกทองเทยวแตตองน าเตนทมาเอง สงทนาสนใจอนๆ ในอทยานแหงชาตแมวงก แกงลานนกยง เปนแกงน าและแกงหนทรายลอมดวยปาเขาเหมาะส าหรบนกทองเทยวทชนชอบการลองแกงผจญภย เดนปาศกษาธรรมชาต และพกผอนใกลชดธรรมชาต ดวยการพกเตนท เขาโมโกจ ขนเขาแหงความหนาวเยน ดวยความสง 1,964 เมตร จากระดบน าทะเล โมโกจจงเปนยอดเขาทสงทสดในแมวงก อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตไปประมาณ 27 กโลเมตร ใชเวลาเดนเทาไปกลบ 4-5 วน แมระยะทางจะไกลและยากแกการเขาไปถง แตโมโกจกยงเปนจดหมายปลายทางของนกเดนทางหลายๆ คนทจะเกบเปนความประทบใจครงหนงในชวต

49

แกงผาคอยนาง เปนแกงน าและแกงหน จากถนนคลองลาน - อมผาง หางจากทท าการอทยานแหงชาตแมวงก 1,400 เมตร จะมทางแยกเขาไปอก 400 เมตร จะถงบรเวณแกงหนขนาดใหญทมล าน าคลองขลงไหลผาน ซงเปนล าน าสายหนงในหลายๆ สาย ทไหลลงสแมน าปง จากบรเวณแกงเดนขนไปตามล าน าอกประมาณ 350 เมตร จะถงน าตกผาคอยนาง น าตกขนาดเลกทเดนและสะดดตามน าตก 4 ชน แตละชนมความสงประมาณ 20 เมตร จดชมทวทศน กโลเมตร 57-115 ตลอดเสนทางคลองลาน-อมผาง ระหวางกโลเมตรท 57- 115 มจดชมทวทศนหลายแหง เชน จดชมทวทศนกโลเมตรท 81 กโลเมตรท 87 กโลเมตรท 93 กโลเมตรท 102 และกโลเมตรท 115 แตละแหงสามารถมองทศนยภาพทสวยงามมองเหนทวเขาไกลสดสายตาและสามารถกางเตนทพกแรมได โดยเฉพาะกโลเมตรท 93 เปนจดทสงทสดของถนนสายคลองลาน-อมผาง กโลเมตร 102 มน าตกรมทางสวยงาม 4 ชน แตละชนมความสงประมาณ 90 เมตร ชองเยน กโลเมตร 93 เปนจดทสงทสดของถนนคลองลาน-อมผาง และเปนจดสดทายทยานพาหนะเขาถงมความสงประมาณ 1,340 เมตรจากระดบน าทะเล อณหภมเฉลยทงปต ากวา 20 องศาเซลเซยส เนองจากบรเวณนเปนชองเขาทมสายลมพดผานลมแรงตลอดเวลา จงถกขนานนามวา ชองเยน ตามสภาพภมอากาศของพนทแหงน น าตกนางนวล เปนน าตกขนาดกลางทสวยงามมทงหมด 4 ชน จากชองเยนเดนเทาไปตาม ถนนสายคลองลาน-อมผาง ประมาณ 6 กโลเมตร แลวเดนลงเขาอก 200 เมตร จะถงน าตก ผสนใจตดตอเจาหนาทอทยานแหงชาตทชองเยน น าตกแมกระสา เปนน าตกขนาดใหญทสงทสดในบรเวณนมความสงกวา 1,000 เมตร มชนลดหลนถง 9 ชน มบางชนทมความสงถง 270 เมตร น าไหลแรงสวยงามตลอดป อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตประมาณ 21 กโลเมตร ตองเดนเทาเขาไป ใชเวลาเดนไปกลบ 3-4 วน น าตกแมก เปนน าตกทมความสงประมาณ 200 เมตร แบงเปนชนๆ ถง 9 ชน น าไหลเกอบตลอดป การเดนทางตองเดนเทาไปกลบ 3 วน และน าตกแหงนไดรบค ากลาวชมจากหนงสอ ASEAN MAGAZINE เมอป พ.ศ. 2518 วาเปนน าตกทสวยงามทสดในเอเซย น าตกแมรวา เปนน าตกขนาดใหญ มแองน าลกษณะเปนอางกลมกวางราว 30-40 เมตร รบสายน าทตกลงมาเปนชนๆ มทงหมด 5 ชน ชนท 3 มความสงทสดประมาณ 100 เมตร มสภาพสวยงามมาก น าตกแมเรวาอยหางจากทท าการอทยานแหงชาต 21 กโลเมตร การเดนทางตองเดนเทาไปกลบ 3-4 วน บอน าอน เปนบอทผดขนมาจากใตดนตามธรรมชาตน าอนมอณหภมประมาณ 50 องศาเซลเซยส รศมความกวางประมาณ 4 เมตร มสตวปาชกชม อยหางจากทท าการอทยานแหงชาตประมาณ 1.5 กโลเมตร ค าแนะน าในการทองเทยว ชวงเวลาทเหมาะสมส าหรบมาทองเทยวอทยานแหงชาตแมวงกตลอดทงป แตชวงทเหมาะทองเทยวมากทสด คอ ฤดหนาว ระหวางเดอนพฤศจกายน-กมภาพนธ อทยานแหงชาตแมวงก มบานพกใหบรการนกทองเทยว 2 แหงคอ บานพกโซนท 1 (โซนทท าการอทยานแหงชาต) และบานพกโซนท 2 (โซนชองเยน) บรเวณชองเยน มบานพกและสถานท กางเตนทไวบรการแตจะตองเตรยมอปกรณมาเอง คอ ผาพลาสตก เสอกนหนาว ตะเกยงหรอไฟฉาย เพราะไมมไฟฟาหรอเตาแกสส าหรบการปรงอาหาร โลชนกนแมลง และถงส าหรบน าขยะลงไปทง เพราะโซนชองเยนไมสามารถก าจดขยะได

50

เสนทางขน-ลง บรเวณชองเยนเปนทางเลยบหนาผา ทางแคบ รถไมสามารถสวนกนได ทางอทยานฯ ไดก าหนดเวลาขน-ลง เวลาขน 05.00-06.00 น. 09.00-10.00 น. และ 13.00-14.00 น. เวลาลง 07.00-08.00 น. 11.00-12.00 น. และ 15.00-16.00 น. การเดนทางไปยงอทยานแหงชาตแมวงก จากจงหวดนครสวรรค ใชทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 ถนนพหลโยธน ถงแยกโคงวไล บรเวณหลกกโลเมตรท 307+500 ใหเลยวซาย เขาสทางหลวงจงหวดหมายเลข 1242 (ผานอ าเภอปางศลาทอง) ประมาณ 40 กโลเมตร เลยวขวาเขาทางหลวงจงหวดหมายเลข 1072 ไปอก 10 กโลเมตร จะพบสแยกคลองลาน ใหเลยวซายเขาทางหลวงจงหวดหมายเลข 1117 ถนนคลองลาน- อมผาง ประมาณ 15 กโลเมตร จะถงทท าการอทยานแหงชาตแมวงก ซงเปนทตงบานพกโซนท 1 (โซนทท าการอทยานแหงชาต) และเปนเสนทางไปบานพกโซนท 2 (โซนชองเยน) สภาพการบรหารงานในปจจบน โครงสรางการบรหารงานอทยานแหงชาตแมวงก ปจจบนก าหนดโครงสรางองคกรบรหารและการปฏบตงานอยางเปนทางการไว 4 ฝาย คอ ฝายปองกนและปราบปราม ฝายบรหารฝายวชาการ และฝายประชาสมพนธและเผยแพร ซงทง 4 ฝายน จะแบงงานรบผดชอบไวดงนน คอ ฝายปองกนและปราบปราม มหนาทควบคมดแลปราบปรามผกระท าผดตามพระราช บญญตอทยานแหงชาต งานรกษาความปลอดภยรบผดชอบหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท มว. 1-มว. 7 และดานตรวจ ฝายบรหาร มหนาทรบผดชอบงานดานสารบรรณ การเงน พสดครภณฑ ยานพาหนะ กอสราง/ซอมแซม งานธรการ งานดานการบรหาร ฝายวชาการ มหนาทรบผดชอบดานการคนควา / วจย ขอมลอทยานแหงชาตแมวงก งานส ารวจพนท และงานดานวชาการ ฝายประชาสมพนธและเผยแพร มหนาทรบผดชอบงานดานการสงเสรมการทองเทยว ประชาสมพนธ การบรหารการทองเทยว งานบานพก และงานครว งานดานเผยแพร ดานอตราก าลง ของอทยานแหงชาตแมวงกทมอยจรงในพนท ประกอบดวย เจาหนาทบรหารงานปาไม 7 จ านวน 1 อตรา (หวหนาอทยานแหงชาตแมวงก) นกวชาการปาไม 6 จ านวน 1 อตรา (เปนผชวยหวหนาอทยานฯ) พนกงานพทกษปา จ านวน 7 อตรา (ลกจางประจ า) คนงาน จ านวน 1 อตรา พนกงานขบรถยนต จ านวน 1 อตรา ลกจางชวคราว จ านวน 96 อตรา รวม จ านวน 107 อตรา ทตงชมชนรอบเขตอทยานแมวงก บรเวณรอบเขตอทยานแหงชาตแมวงก ครอบคลมพนทใน 10 หมบาน 4 ต าบล 3 อ าเภอ 2 จงหวด คอ หมท 3, 4, 5, 6, 7 ต าบลปางตาไว อ าเภอปางศลาทอง หมท 14 ต าบลปางมะคา จงหวดก าแพงเพชร และ หมท 4, 18, 20 ต าบลแมเลย หมท 9 ต าบลแมเปม จงหวดนครสวรรค

51

ตารางท 2.1 แสดงจ านวนครวเรอน จ านวนประชากรเพศชาย เพศหญง และจ านวนรวมของแตละหมบานทอยรอบอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร

เขตการปกครองทองท จ านวน ครว เรอน

จ านวนประชากร (คน)

จงหวด อ าเภอ ต าบล หม ชอหมบาน ชาย หญง รวม ก าแพงเพชร ปางศลา

ทอง ขาณวรลกษณบร

ปางตาไว ปางมะคา

3 4 5 6 7

14

เพชรเจรญ ปางตาไว ตากฟา พฒนา ปางเหนอ คลอง ปลาสรอย ซบตามง

340 189 347

249 162

128

660 324 482

329 287

460

579 325 463

275 244

380

1239 649 945

605 531

840

นครสวรรค แมวงก

แมเลย แมเปน

4 18

20 9

คลองแบง หนองตะเคยน ยอดหวยแกว แมกะส

344 103

199

386

534 164

474

530

467 169

314

460

1001 333

787

990

รวม 2447 4244 3676 7920

52

ภาพท 2.1 แสดงเขตตดตอของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=GXXWsRbOOQrhAM&tbnid=7moL5teYe2FIdM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.sarakadee.com/2012/10/17/maewong-dam/&ei=Czd0U4yeJ9KwuATopYLoAQ&bvm=bv.66699033,d.c2E&psig=AFQjCNH4SN1_Nvk3Rppj6cHWh1qYpiw8Pg&ust=1400211010612998

53

ภาพท 2.2 แผนทอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค

ภาพท 2.3 ผงบรเวณทท าการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค-ก าแพงเพชร

http://park.dnp.go.th/dnp/ptamap/1054map270109_155317.png

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=OHOIy2K7Xt6N3M&tbnid=-eB0bjmCizw-MM:&ved=0CAUQjRw&url=http://pantip.com/topic/31528227&ei=GDl0U9iaKsPGuATQ2IDACg&bvm=bv.66699033,d.c2E&psig=AFQjCNH4SN1_Nvk3Rppj6cHWh1qYpiw8Pg&ust=1400211010612998

54

ภาพท 2.4 แสดงเสนทางสอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=awQFBl8amFSoTM&tbnid=8ojOPxc0g2Cp4M:&ved=0CAUQjRw&url=http://park.dnp.go.th/visitor/nationparkshow.php?PTA_CODE=1054&ei=hTZ0U9OAOsKyuAT-v4LgBg&bvm=bv.66699033,d.c2E&psig=AFQjCNH4SN1_Nvk3Rppj6cHWh1qYpiw8Pg&ust=1400211010612998

55

2.8 งานวจยทเกยวของ การศกษาเรองประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร นอกจากจะศกษาจากแนวคดทฤษฎทเกยวของแลว ผศกษายงไดท าการศกษาจากผลงานวจยทมผท าการศกษาวจยในสวนทเกยวของเพอน ามาเปนสวนประกอบในการศกษาไวดงน สวสด ทวรตน (2543) ไดท าการศกษาวจยเรอง ความพงพอใจในงานทตองปฏบตของพนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม ผลการศกษาพบวางานวจยครงนมวตถ ประสงคเพอศกษา 1) ลกษณะพนฐานทวไปสวนบคคลเศรษฐกจและสงคม ของพนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาต ในจงหวดเชยงใหม 2) ความพงพอใจในงานทจะตองปฏบตของพนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม 3) ปญหาและอปสรรคในงานปญหาและอปสรรคในงานทจะตองปฏบตของพนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม รวมทงขอเสนอแนะ แนวทางแกไขปญหา ผลการวจยสรปไดดงน ผใหขอมลสวนใหญมอายเฉลย 40 ป และเปนผสมรสแลว ผใหขอมลเกอบครงหนงมวฒการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและต ากวา และอายปฏบตงานในต าแหนงพนกงานพทกษปา โดยเฉลยประมาณ 11 ป รวมทงผลการวจยยงพบวา ผใหขอมลสวนใหญยงไมเคยไดรบการพจารณาเลอนขนคาจางประจ าปเปนกรณพเศษเลย และไดเปนสมาชกสหกรณออมทรพยของกรมปาไม ในประเดนของความพงพอใจในงานทตองปฏบตของพนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม พบวาพนกงานพทกษปามความพงพอใจในระดบมาก จ านวน 3 ดาน คอ นโยบายของกรมปาไม ดานการจดการอทยานแหงชาต การบรหารและจดการของผบงคบบญชาการ และการปฏบตงานท ไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชา ส าหรบปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานของพนกงาน พนกงานพทกษปาประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม ดงน 1) ปญหาเกยวกบสภาพพนท 2) ปญหาบคลากรและประชาชนในพนท 3) ปญหา เกยวกบเครองมอเครองใชและอปกรณอนๆ 4) ปญหาเกยวกบประมาณ และ 5) ปญหาการและจดการภายในหนวยงาน สยาม ชางเนยม (2544) ไดท าการศกษาวจยเรอง การมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรในพนทโครงการอนรกษและฟนฟทรพยากรปาไมอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดเพชรบรณ ผลการศกษาพบวา ราษฎรสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 41-60 ป ทงหมดนบถอศาสนาพทธ ไดรบการศกษาระดบชนประถมศกษา มสมาชกในครวเรอนเฉลย 4 คน สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก และมอาชพรอง คอ รบจาง มรายไดครวเรอนอยระหวาง30,000-60,000 บาทตอป ถอครองทดนเฉลยรายละ 1.02 แปลง เนอทเฉลย 30.49 ไร ถอครองมากอนป พ.ศ. 2532 โดยไดมาจากการรบมรดกตกทอด ใชประโยชนทดนเพอท าการเกษตรเกอบทงหมด ไดรบรขอมลขาวสารดานปาไม มความรความเขาใจเกยวกบหลกการอนรกษทรพยากรปาไมอยในระดบสง ส าหรบการมสวนรวมของราษฎรในการอนรกษทรพยากรปาไม ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.83 และพบวา ไมมปจจยใดทมผลตอการมสวนรวมของราษฎรในการอนรกษทรพยากรปาไมในพนทศกษา ศกดา แกวมรกต (2544) ท าการศกษาวจยเรอง ปจจยทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอแนวความคดในการอนรกษทรพยากรปาไมในพนทปาสงวนแหงชาต ปาทาสองยาง ทองทบานแมอส

56

ต าบลแมอส อ าเภอทาสองยาง จงหวดตาก ผลการศกษาพบวา หวหนาครวเรอน รอยละ 55.03 เปนเพศชาย เชอชาตกระเหลยง นบถอศาสนาพทธรอยละ 88.91 ประกอบอาชพหลกการท าเกษตรกรรม อาชพรอง คอ อาชพรบจาง มรายไดเฉลยปละ 24,907.45 บาทตอครวเรอน ขนาดทดนถอครองเฉลย 13.02 ไรตอครวเรอน ชนดพชทปลกสวนใหญคอ ขาว ดานแนวความคดในการอนรกษทรพยากรปาไมพบวา ราษฎรสวนใหญมแนวความคดในการอนรกษทรพยากรปาไมเปนอยางด ปจจยทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอแนวความคดในการอนรกษในการอนรกษทรพยากรปาไม อยางมนยส าคญ ไดแก ระดบการศกษา เผาพนธ การใชประโยชนทดน และความรเกยวกบกฎหมายปาไม ดงนน ผลจากการ ศกษานสามารถใชเปนแนวทางในการวางแผนการด าเนนงานดานการอนรกษทรพยากรปาไม เพอใหเกดความยงยนของทรพยากรปาไมและระบบนเวศตอไป อนนตศกด รณทอง (2546) ท าการศกษาวจยเรอง ทศนคตตอการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรทอยอาศยในเขตพนทอทยานแหงชาตแมยม ต าบลสะเอยบ อ าเภอสอง จ งหวดแพร ผลการศกษาพบวา หวหนาครวเรอนสวนใหญเปนเพศชาย มอายเฉลย 41.20 ป จ านวนสมาชกในครวเรอนเฉลย 4.10 คน การศกษาสวนใหญอยในระดบขนพนฐานภาคบงคบ อาชพหลกสวนใหญท าการเกษตร รายไดเฉลย 65,155.30 บาทตอป รายจายรวมเฉลย 31,154.50 บาทตอป ความรความเขาใจในดานการอนรกษปาไมของหวหนาครวเรอนสวนใหญอยในระดบทด และมทศนคตในเชงบวกตอการอนรกษทรพยากรปาไม โดยเฉพาะในดานความส าคญของการอนรกษทรพยากรปาไม และการไดรบการสนบสนนจากองคกรอนๆ จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยทผลตอการอนรกษทรพยากรปาไม ไดแก ระดบการศกษา การมอาชพ รายจายรวมตอป การตดตอประสานงานกบเจาหนาทปาไม ความรความเขาใจในดานการอนรกษทรพยากรปาไม การเคยเขารวมกจกรรมในดานการอนรกษฯ และการไดรบขาวสารดานการอนรกษ ดงนน เพอเปนการสงเสรมสรางทศนคตตอการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรในพนทใหดยงขน โครงการฝกอบรมดานการอนรกษทรพยากร ปาไมส าหรบกลมเปาหมาย ซงพบวาเปนสงจ าเปน อ านาจ ศรนอย (2547) ไดท าการศกษาวจยเรอง บทบาทผน าทองถนในการอนรกษทรพยากรปาไม ในทองทจงหวดสระบร ผลการศกษาพบวา ผน าทองถน สวนใหญเปนเพศชาย มอายเฉลย 45.44 ป จบชนประถมศกษา อยในครอบครวทอยดวยกนทงครอบครว มสมาชกในครวเรอนเฉลย 4.83 คน เกดในต าบลนน ทพกอาศยมระยะทางจากต าบลถงพนทปาไม เฉลย 17.96 กโลเมตร มระยะเวลาการตงถนฐานเฉลย 37.10 ป ไดรบขาวสารจากเจาหนาทของรฐ รอยละ 77.70 สวนใหญไมเคยคดตดตอกบเจาหนาทรฐ รอยละ 63.80 มต าแหนงเปนสมาชกในองคการบรหารสวนต าบล เปนสวนใหญ รอยละ37.20 ไมมประสบการณดานการอนรกษทรพยากรปาไม รอยละ 48.90 ไมเคยไดรบการฝกอบรมดานการอนรกษทรพยากรปาไม รอยละ 62.80 การไดรบผลประโยชนจากปาไมในภาพรวมระดบมาก คะแนนเฉลย 9.40 มอาชพหลกคอ เกษตรกรรม โดยมอาชพรบจางเปนอาชพรอง ลกษณะการถอครองทดน มทดนนอยกวา 10 ไร รายไดเฉลย 188,596.38 บาทตอป มความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรปาไม ในภาพรวมระดบมาก คะแนนเฉลย 0.70 เดชอนนต ค าสวน (2548) ไดท าการศกษาวจยเรอง ประสทธผลการควบคมไฟปาของประชาชนในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดอยผาเมองและพนทเขตกนชน จงหวดล าปาง ผลการศกษาพบวา ประชาชนทอาศยในพนทศกษาทเปนหวหนาครวเรอนหรอตวแทนหวหนาครวเรอนสวนใหญ

57

เปนเพศชาย มอาย 41 ป ขนไป คดเปนรอยละ 52.20 มการศกษาระดบประถมศกษาหรอต ากวา คดเปนรอยละ 76.54 มอาชพหลกในการเกษตรกรรม โดยมรายไดรวมทงปต ากวาหรอเทากบ 10,000 บาท คดเปนรอยละ 55.43 สวนใหญไมมต าแหนงทางสงคม ประชาชนเกอบทงหมดไดใชประโยชนจากปา รอยละ 93.84 การไดรบการฝกอบรมเกยวกบไฟปา สวนใหญไมไดรบการฝกอบรมการไดรบขาวสารเกยวกบไฟปาโดยประชาชนรบขาวสารจากวทย คดเปนรอยละ 58.06 จากโทรทศน คดเปนรอยละ 53.67 มความรความเขาใจเกยวกบไฟปาอยในระดบมาก การมสวนรวมในการควบคมไฟปาของประชาชน อยในระดบนานๆ ครง สวนประสทธผลการควบคมไฟปาอยในระดบนอย โดยปจจยทมผลตอประสทธผลการควบคมไฟปาของประชาชนในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดอยผาเมองและพนทเขตกนชน จงหวดล าปาง ไดแก รายได การไดรบขาวสารเกยวกบไฟปา การไดรบการฝกอบรมเกยวกบไฟปา และการมสวนรวมในการควบคมไฟปา วชรพงศ กตตเจรญวทย (2554) ท าการศกษาวจยเรอง จตส านกในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตของผถอครองทดนในพนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย ผลการศกษาพบวา ผวจยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ โดยรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 20 ราย โดยการสมภาษณเชงลกและการส ารวจพนท ขอมลทไดถกน ามาวเคราะหเนอหาตามวตถประสงค และน าเสนอเชงพรรณนา ผลการศกษาสรปไดดงน ลกษณะการใชประโยชนในทดน ในพนทอทยานแหงชาตดอย สเทพ-ปย ทตงของทดนอยในพนทปาเปนสวนใหญ โดยรอยละ 70 ของผถอครองทดนเปนบคคลทวไปทถอครองดวยตนเองหรอครอบครว สวนใหญไดมาโดยมรดกตกทอดจากบรรพบรษ ปจจบน ผถอครองทดนใชประโยชนในทดนเพอการท าการเกษตรเปนหลกและเพอทอยอาศย เปนทตงของวดเปนสถานทจดกจกรรมของโรงเรยน และเปนทดนเปลาไมไดใชประโยชน ปจจยทมอทธพลตอจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนในพนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ -ปยเรยงตามล าดบ ดงน 1) คานยมของผถอครองทดนตอการจดการทรพยากรธรรมชาต 2) การรบรถงสทธหนาทในทรพยากรธรรมชาต 3) การเขาถงขอมลขาวสารดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดน จตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนในพนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย เกดจากความตระหนกถงความส าคญของหนาท ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต การรบรในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และแนวโนมทจะมสวนรวมในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตของผถอครองทดน ตามล าดบ อรดาวลย ธนาวฒ (2555) ไดท าการศกษาวจยเรอง บทบาทของผน าชมชนในกระบวนการเรยนรการจดการปาชมชนบานหวทง อ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม ผลการศกษาพบวา งานวจยผน าชมชนบานหวทง มคณลกษณะและบทบาทในกระบวนการเรยนรการจดการปาชมชน โดยเปนผมประสบการณในการจดการปาชมชน เปนผมสวนรวมในการก าหนด กฎ กตกา ในการจดการปาชมชน มสวนรวมในการท ากจกรรมตางๆ ในการจดการปาชมชน เปนผมความร และภมปญญาทองถน ในเรองทเกยวกบประวตศาสตรของชมชนด านการบรหารจดการปาชมชน ดานพนธพช พนธไมตางๆสมนไพรในปาชมชน อกทงเปนผมความคดรเรมในการสรางกจกรรมเพอใหเกดการเรยนร มความกระตอรอรนในกจกรรมตางๆ โดยพรอมทจะเสยสละทงดานเวลาและเรองสวนตว เพอประโยชนของสวนรวม เปนผมใจรกในการพฒนา มการตดตอสอสารทดทงคนในชมชนและนอกชมชน ไมวาจะเปนการประชาสมพนธ การแลกเปลยนความรกบหนวยงานภายนอก ผน าชมชนไดน าคณลกษณะของ

58

ผน าชมชนทมอยมาสรางกระบวนการเรยนรการจดการปาชมชนใหกบเยาวชน โดยน าความรและประสบการณมาจดท าหลกสตรการเรยนรบานหวท งและแหลงเรยนรในปาชมชน ซงไดน าประสบการณมาถายทอดเรองราวในอดตใหเหนถงปญหาทเกดขน น าความรมาถายทอดใหเยาวชนรจกทรพยากรในปาชมชน ทงพชพนธ ไมสมนไพร ระบบนเวศทเชอมโยงกนรวมถงน าภมปญญาวฒนธรรมความเชอมาเชอมโยงในการจดการปา อกทงยงน าเยาวชนเขามาเรยนรตามหลกสตรการเรยนรและศกษาเสนทางธรรมชาตตามฐานการเรยนร โดยผน าชมชนเปนผท าหนาทถายทอดความรใหกบเดกและเยาวชน ทงนเนอหาความรในการถายทอดใหกบเยาวชนผน าชมชนไดรวมคดรวมก าหนดเนอหาความร จนพฒนามาเปนองคความรทองถนทมงสรางจตส านกใหเดกและเยาวชนไดเกดความหวงแหนทรพยากรในชมชน สงผลใหเยาวชนไดเกดการเรยนรจากการเขารวมกจกรรมในชมชนโดยผานกระบวนการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ในชมชนโดยเฉพาะกจกรรมทเกยวกบการจดการปาชมชน เชน การท าแนวกนไฟ การปลกปา การท าพธเลยงผขนน า การท าพธบวชปา กจกรรมการเรยนรในปาชมชน และเยาวชนไดใหความสนใจในการมสวนรวมกจกรรมในชมชนอยางสม าเสมอ เพราะนอกจากจะไดรบความรแลวยงท าใหกลมเยาวชนไดมสวนรวมในการท ากจกรรมกบในชมชน และไดมสวนรวมในการรกษาทรพยากรในชมชนใหคงอยสบไป 2.8 กรอบแนวคดในการวจย จากการศกษาแนวคดทฤษฎ เอกสารวจยทเกยวของ ผวจยไดก าหนดกรอบในการวจยดงน การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต ผวจยไดน าแนวคดของศภชย ยาวะประภาษ (2545) เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนทและคณภาพการบรหารจดการ ผวจยไดน าแนวคดของวรช วรชนภาวรรณ (2548) การมสวนรวมของชมชน ผวจยไดน าแนวคดของ โกวทย พวงงาม (2545) สวนประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตของอทยานแหงชาตแมวงก ทประกอบ ดวยการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาต แมวงก ผวจยไดน าแนวทางของส านกอทยานแหงชาต (2552) ดานวตถประสงคของการจดตงอทยานแหงชาต โดยสรปกรอบวจยดงน

59

ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพท 2.5 กรอบแนวคดในการวจย

ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวด ลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวด

นครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 1. การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 2. คณภาพการบรหารจดการ

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. อาชพ

5. รายได

การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก 1. การน านโยบายไปปฏบต 2. เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก 3. การจดการพนท 4. การมสวนรวมของชมชน

60

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การศกษาเรอง ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ผวจยไดศกษาจากแนวคด ทฤษฎทเกยวของจากเอกสาร ต ารา และผลงานวจยตางๆ เพอใหบรรลวตถประสงคของการศกษาการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร โดยมระเบยบและวธด าเนนการวจยดงตอไปน 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การสรางเครองมอและการตรวจสอบเครองมอ 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 3.1 ประชำกรและกลมตวอยำง การศกษาวจยครงน ไดศกษากบประชากรและกลมตวอยางดงน 3.1.1 ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก จ านวน 7,920 คน 3.1.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในวจยครงน คอ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย หมท 3 บานเพชรบงเกด หมท 4 บานปางตาไว หมท 5 บานตากฟาพฒนา หมท 6 บานปางเหนอ หมท 7 บานคลองปลาสรอย ต าบลปางตาไว อ าเภอปางศลาทอง จงหวดก าแพงเพชร หมท 14 บานซบตามง ต าบลปางตาไว อ าเภอขาณวรลกษณ จงหวดก าแพงเพชร หมท 4 บานคลองแบง หมท 18 บานหนองตะเคยน หมท 20 บานยอดหวยแกว ต าบลแมเลย อ าเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค และหมท 9 บานแมกะส ต าบลแมเปน อ าเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค ซงใชการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) จากประชากร จ านวน 7,920 คน ไดกลมตวอยาง จ านวน 400 คน โดยท าการแจกแบบสอบถาม ตงแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2557 ถง เดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2557 โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงนผศกษาไดก าหนดขนาดของกลมตวอยาง โดยใชสตรในการค านวณหาขนาดกลมตวอยางของ Taro Yamane (1973)

n = N 1+N e2

61

ก าหนดให n = จ านวนประชากรตวอยางทใชในการศกษา e = คาความคลาดเคลอนของการศกษา (เทากบ 0.05) N = จ านวนเจาหนาทและประชาชน ในการศกษาครงน N = 7,920 e = 0.05 จากแทนคาในสตร = 7,920

1+7,920 (0.05)2

= 7,920 1+7,920 (0.0025) = 7,920

20 = 396 เมอแทนคาในสตรจะไดจ านวนนกทองเทยวตวอยาง จ านวน 396 ราย ซงผวจยจะท าการเกบขอมลส าหรบการศกษาครงน จ านวนทงสน 400 ราย 3.2 เครองมอทใชในกำรเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการวจย สรางขนโดยมขนตอน ดงน ศกษาและรวบรวมขอมลจากหนงสอเอกสารทางวชาการ งานวจย วทยานพนธ และเอกสารอนๆ ทเกยวของ เพอก าหนดขอบเขตในการศกษาและเปนแนวทางในการสรางขอค าถาม เพอใหตรงกบวตถประสงคของการศกษาพรอมท งน ามาสรางเปนแบบสอบถามโดยก าหนดโครงสรางแบบสอบถาม ขอบเขต และเนอหาใหครอบคลมตามจดมงหมายของการศกษาจากนนน าแบบสอบถามทสรางขนใหอาจารยผเชยวชาญตรวจสอบ ปรบปรงแกไข เนอหา และภาษาทใชใหมความชดเจน เขาใจตรงกนส าหรบผตอบแบบสอบถาม และน าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวน าไปใชกบประชากรทงหมดทศกษา โดยเครองมอทใชในการเกบรวบรวม เปนแบบสอบถามทเปนค าถามแบบปลายปด (Closed Form) และปลายเปด (Open Form) ส าหรบขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมของประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ในแตละดานดงน สวนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม เพศ อาย อาชพระดบการศกษา และรายได จ านวน 5 ขอ สวนท 2 การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวยดานการน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน จ านวน 20 ขอ ลกษณะขอค าถามในสวนท 2 เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาค (Interval Scale) ซงมเกณฑการใหคะแนน แบงเปน 5 ระดบ สวนท 3 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรณศกษาพนทอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การ

62

บรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ จ านวน 10 ขอ ลกษณะขอค าถามในสวนท 3 ก าหนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยใชระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาค (Interval Scale) ซงมเกณฑการใหคะแนน แบงเปน 5 ระดบคอ ระดบคะแนน 5 หมายถง ปฏบตมากทสด ระดบคะแนน 4 หมายถง ปฏบตมาก ระดบคะแนน 3 หมายถง ปฏบตปานกลาง ระดบคะแนน 2 หมายถง ปฏบตนอย ระดบคะแนน 1 หมายถง ปฏบตนอยทสด จากนน น ามาค านวณหาคาเฉลยและแปลความหมายระดบคาเฉลยทมตอประสทธผลการบรหารจดการ โดยแบงเปน 5 ระดบ ซงมสตรในการค านวณ คาเฉลย ดงน ชวงกวางคะแนนระหวางชน = (คะแนนสงสด – คะแนนต าสด) จ านวนชน ซงแทนคาได ชวงกวางคะแนนระหวางชน = ( 5 – 1 ) 3 = 1.33 เกณฑในการแปลผลคะแนนประสทธผลการบรหารจดการลกษณะขอค าถามท ไดจากการค านวณคาเฉลย จากสตรหารระดบชนเทากบ 1.33 โดยแบงออกเปน 3 ระดบ ดงน ระดบคาเฉลย แปลความหมาย 3.68 – 5.00 มาก 2.34 – 3.67 ปานกลาง 1.00 – 2.33 ต า เกณฑในการแปลผลคาสมประสทธสหสมพนธปจจยทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการ โดยแบงออกเปน 4 ระดบ ดงน คาสมประสทธสหสมพนธ แปลความหมาย มากกวา 0.91 สงมาก 0.71 – 0.90 สง 0.30 – 0.70 ปานกลาง นอยกวา 0.30 ต า การวจยในครงนใชแบบสอบถาม (Questionnaire) แบงออกเปน 4 สวน สวนท 1-3 เปนค าถามชนดปลายปด (Close-Ended Question) และสวนท 4 เปนค าถามชนดปลายเปด (Open-Ended Question) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล คอ สวนท 1 ขอมลพนฐานทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร สวนท 3 ประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

63

สวนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร 3.3 กำรสรำงเครองมอและกำรตรวจสอบเครองมอ 3.3.1 การสรางเครองมอ การสรางเครองมอในการศกษาครงน ผวจยไดด าเนนการจดท าโดยใชกรอบความคดของการท าวจยไดแก ความคดเหและขอเสนอแนะ ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร และปจจยทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยรายละเอยดของขนตอนในการสรางเครองมอดงตอไปน 3.3.1.1 ศกษาคนควาและรวบรวมขอมลจากต ารา แนวคด ทฤษฎ หนงสอหรอเอกสารทางวชาการ วทยานพนธ ผลงานวจยตางๆ และเอกสารอนๆ ทเกยวของ เพอก าหนดขอบเขตในการศกษาและเปนแนวทางในการสรางขอค าถาม เพอใหตรงกบวตถประสงคของการศกษา 3.3.1.2 รวบรวมเนอหาและสาระตางๆ ทไดจากเอกสารงานวจยทเกยวของเพอน า มาสรางแบบสอบถาม ก าหนดโครงสรางแบบสอบถาม โดยก าหนดขอบเขตและเนอหาใหครอบคลมตามวตถประสงคของการศกษาและน ามาสรางเปนแบบสอบถามทประกอบดวยแบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม แบบสอบถามเกยวกบการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แบงเปน 4 ดานประกอบดวย ดานการน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน และแบบสอบถามเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แบงเปน 2 ดานประกอบดวย ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ 3.3.1.3 น าแบบสอบถามทสรางขนใหอาจารยผเชยวชาญตรวจสอบ ปรบปรงแกไขตามค าแนะน าและน าแบบสอบถามทปรบปรงแลว เสนออาจารยทปรกษาอกครงหนงถามขอแกไข ด าเนนการตามค าแนะน า หลงจากนนด าเนนการจดท าเปนแบบสอบถามทสมบรณเพอเปนเปนเครองมอในการท าวจยตอไป 3.3.2 การตรวจสอบเครองมอ ผวจยไดท าการตรวจสอบเครองมอ ดงน 3.3.2.1 น าแบบสอบถามท ไดรบการปรบปรงแกไขสมบรณแลวและผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒ และน าไปลองใช (Try Out) กบเจาหนาทอทยานแหงชาตคลองลาน และประชาชนบรเวณอทานแหงชาตคลองลาน จงหวดนครสวรรค จ านวน 30 คน 3.3.2.2 น าขอมลจากแบบสอบถามวเคราะหความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชคาแอลฟาของครอนบาค ในการหาความเชอมนรายขอ และความเชอมนรวม ซงคาทไดเทากบ 0.85

64

3.4 กำรเกบรวบรวมขอมล การวจยในครงน ผวจยไดขอความอนเคราะหโครงการปรญญาโทสาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ใหมหนงสอถงกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช หวหนาอทยานแหงชาตแมวงก และผน าทองถน จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร เพอขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม และผวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทงหมด 400 คน โดยผวจยไดท าการแจกแบบสอบถามเองในอทยานแหงชาตแมวงกจงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร และอกสวนผวจยไดใหเจาหนาทในกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช ด าเนนการแจกแบบสอบถามทกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช ผวจยไดเดนทางไปรบเอกสารกลบคนจากนนน าแบบสอบถามมาตรวจสอบความสมบรณ และลงรหส (Coding) แลวน าไปประมวลผลขอมล โดยใชคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป เพอท าการวเคราะหขอมลทางสถตตอไป 3.5 กำรวเครำะหขอมล ผวจยน าแบบสอบถามทงหมดมาวเคราะห และประมวลผลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมสถตส าเรจรป ซงมขนตอนการวเคราะหขอมล ดงน 3.5.1 ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถามทกฉบบ จ านวน 400 ฉบบ จากนนจดหมวดหมของขอมลเพอท าการวเคราะหขอมลตอไป 3.5.2 น าขอมลทไดจากแบบสอบถามมาลงรหส (Coding Sheet) ตามทก าหนดรหสไวลวงหนา 3.5.3 ท าการกรอกขอมลตามรหสลงในโปรแกรมส าเรจรปทางสถต และตรวจสอบความถกตองของขอมล พรอมทงแกไขขอผดพลาดทเกดจากการกรอกขอมล 3.5.4 วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต 3.6 สถตทใชในกำรวเครำะห 3.6.1 สถานภาพสวนบคคล ไดแก เพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา และรายได ใชสถตคารอยละ (Percentage) 3.6.2 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ใชสถตคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3.6.3 ใช t-test เพอทดสอบความแตกตางระหวางตวแปรอสระทจ าแนกได 2 กลม 3.6.4 ใช F- test ส าหรบทดสอบความแตกตางระหวางตวแปรอสระทจ าแนกไดมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One way ANOVA) 3.6.5 ใชคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนอยางงาย (Pearson Correlation Coefficient) เพอหาคาความสมพนธระหวาง 2 ตวแปร โดยทดสอบความสมพนธระหวางการบรหารจดการอทยานแหงชาตกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

65

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลความคดเหนเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร 2) เปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงกจงหวดนครสว รรคและจงหวดก าแพงเพชร และ 3) ศกษาปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมผลตอเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร กลมตวอยางการวจยเปนเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ประกอบดวย หมท 3 บานเพชรบงเกด หมท 4 บานปางตาไว หมท 5 บานตากฟาพฒนา หมท 6 บานปางเหนอ หมท 7 บานคลองปลาสรอย ต าบลปางตาไว อ าเภอปางศลาทอง จงหวดก าแพงเพชร หมท 14 บานซบตามง ต าบลปางตาไว อ าเภอขาณวรลกษณ จงหวดก าแพงเพชร หมท 4 บานคลองแบง หมท 18 บานหนองตะเคยน หมท 20 บานยอดหวยแกว ต าบลแมเลย อ าเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค และหมท 9 บานแมกะส ต าบลแมเปน อ าเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค จ านวน 400 คน จากประชากร จ านวน 7,920 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรทาโร ยามาเน และการสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t-test การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One way ANOVA) และคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation Coefficient) โดยแบงการน าเสนอขอมล ตามล าดบดงน 4.1 การน าเสนอการวเคราะหขอมล

4.2 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 4.3 ตวแปรทใชในการวจย 4.4 การเสนอผลการวเคราะหวเคราะหขอมล

4.1 การน าเสนอการวเคราะหขอมล 1. เสนอผลการวเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน 2. เสนอผลการวเคราะหขอมลเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร คอ การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการโดยวเคราะหเปนรายดาน จากคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

66

3. เสนอผลการวเคราะหขอมลเกยวกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ดวยการทดสอบคา t และการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One way ANOVA) 4. เสนอผลการวเคราะหขอมลเพอหาความสมพนธระหวางการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยใชสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Correlation) 4.2 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจทตรงกนในการแปลความหมายในการวเคราะหขอมลและผวจยไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลส าหรบการแปลความหมายของขอมล ดงน

N หมายถง จ านวนกลมตวอยาง X หมายถง คาเฉลย S.D. หมายถง สวนเบยงเบนมาตรฐาน SS หมายถง ผลรวมของความแปรปรวน df หมายถง คาองศาความเปนอสระ (Degree of Freedom) MS หมายถง คาเฉลยของความแปรปรวน t หมายถง คาสถตทพจารณาความนยส าคญจากแบบแจกแจงแบบ t F หมายถง คาสถตทใชพจารณาความนยส าคญจากแบบแจกแจงแบบ F p หมายถง คานยส าคญทางสถต r หมายถง คาสมประสทธสหสมพนธอยางงาย Sig หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต (Significance) * หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

4.3 ตวแปรทใชในการวจย 4.3.1 ตวแปรตน ไดแก 1) ขอมลปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา และรายได 2) ตวแปรดานการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การน านโยบายปฏบต เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน 4.3.2 ตวแปรตาม ไดแก ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ

67

4.4 การเสนอผลการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมลครงน ผวจยไดแบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 วเคราะหแบบสอบถามขอมลท วไปเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได โดยใชคารอยละ ตอนท 2 วเคราะหขอมลประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ โดยใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยแปลความดงน

ระดบคาเฉลย แปลความหมาย 3.68 – 5.00 มาก 2.34 – 3.67 ปานกลาง 1.00 – 2.33 ต า

ตอนท 3 วเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวยการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ใชการทดสอบคา t และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ทระดบนยส าคญทางสถตเทากบ 0.05 ระดบคาเฉลย แปลความหมาย

3.68 – 5.00 มาก 2.34 – 3.67 ปานกลาง 1.00 – 2.33 ต า ตอนท 4 วเคราะหหาปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมความสมพนธตอ

ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนแบบงาย (Pearson Correlation Coefficient ) ซงแปลความหมาย ดงน

คาสมประสทธสหสมพนธ แปลความหมาย มากกวา 0.91 สงมาก 0.71 – 0.90 สง 0.30 – 0.70 ปานกลาง นอยกวา 0.30 ต า

ผลการวเคราะหขอมลประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ผวจยไดวเคราะหตามล าดบดงตอไปน

68

ตอนท 1 วเคราะหแบบสอบถามเกยวกบขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามการวเคราะหแบบสอบถามเกยวกบขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามทเปนกลมตวอยาง โดยใชคารอยละ ไดแก เพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา และรายได ดงตารางท 4.1 – 4.5 ตารางท 4.1 จ านวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยางเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา

และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยาน แหงชาตแมวงก จ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน รอยละ

ชาย หญง

193 207

48.30 51.70

รวม 400 100 จากตารางท 4.1 ผลการวเคราะหโดยใชคารอยละ พบวา เจาหนาทกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 207 คน คดเปนรอยละ 51.70 และเปนเพศชาย จ านวน 193 คน คดเปนรอยละ 48.30 ตารางท 4.2 จ านวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยางเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปาและ

พนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยาน แหงชาตแมวงก จ าแนกตามอาย

อาย จ านวน รอยละ

ต ากวา 18 ป 19-30 ป 31 – 40 ป 41 ปขนไป

31 202 85 82

7.80 50.50 21.30 20.40

รวม 400 100 จากตารางท 4.2 ผลการวเคราะหโดยใชคารอยละ พบวา เจาหนาทกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงกทตอบแบบสอบถามสวนใหญมอาย 19-30 ป จ านวน 202 คน คดเปนรอยละ 50.50 รองลงมามอายระหวาง 31-40 ป จ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 21.30 และอายเฉลยนอยทสดของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถามคอ ต ากวา 18 ป จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 7.80

69

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยางเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพชเจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก จ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน รอยละ

ประถมศกษา มธยมศกษา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

77 192 120 11

19.20 48.00 30.00 2.80

รวม 400 100 จากตารางท 4.3 ผลการวเคราะหโดยใชคารอยละ พบวา เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถามสวนใหญ มระดบการศกษามธยมศกษา จ านวน 192 คน คดเปนรอยละ 48.00 รองลงมามระดบการศกษาปรญญาตร จ านวน 120 คน คดเปนรอยละ 30.00 และระดบการ ศกษาเฉลยนอยทสดของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก คอ สงกวาปรญญาตร จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 2.80 ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยางเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา

และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาต แมวงก จ าแนกตามอาชพ

อาชพ จ านวน รอยละ เกษตรกรรม ธรกจสวนตว ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานบรษท/องคกรเอกชน อนๆ (โปรดระบ)…………

127 99 44 99 31

31.40 24.80 11.20 24.80 7.80

รวม 400 100 จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหโดยใชคารอยละ พบวา เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถามสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม จ านวน 127 คน คดเปนรอยละ 31.40 รองลงมามอาชพธรกจสวนตว และพนกงานบรษท/องคกรเอกชน จ านวน 99 คน คดเปนรอยละ24.80 และอาชพเฉลยนอยทสดของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาท

70

อทยานแหงชาตแมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถาม คอ อาชพอนๆ จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 7.80 ตารางท 4.5 จ านวนและรอยละสวนบคคลของกลมตวอยางเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา

และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก จ าแนกตามรายได

รายได จ านวน รอยละ

ต ากวา 5,000 บาท 5,001 – 10,000 บาท 10,001 – 15,000 บาท 15,001 บาท ขนไป

68 198 102 32

17.00 49.50 25.50 8.00

รวม 400 100 จากตารางท 4.5 ผลการวเคราะหโดยใชคารอยละ พบวา เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบถามสวนใหญมรายได 5,001–10,000 บาท จ านวน 198 คน คดเปนรอยละ 49.50 รองลงมามรายได 10,001–15,000 บาท จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 25.50 และรายไดเฉลยนอยทสด ของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาต แมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก ทตอบแบบสอบคอ 15,001 บาท ขนไป จ านวน 32 คน คดเปน รอยละ 8.00 ตอนท 2 วเคราะหขอมลระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ โดยใชคาเฉลย ( X )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และวเคราะหเปนรายดานและโดยรวมทกดาน

71

ตารางท 4.6 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก

ดานการบรรลวตถประสงค ของอทยานแหงชาตแมวงก

ประสทธผล การบรหารจดการ

แปล ความหมาย

X S.D. 1. อทยานแหงชาตแมวงกมการปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผล

3.67 0.68 ปานกลาง

2. อทยานแหงชาตแมวงก มการอรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยน

3.78 0.68 มาก

3. อทยานแหงชาตแมวงกมการปลกปาทดแทนเพอฟนฟ ความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางยงยน

3.78 0.70 มาก

4. พนทอยานแหงชาตแมวงกถกบกรกลดลง ชมชนในและ รอบพนท เปนแนวรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


5. อทยานแหงชาตแมวงก มฐานขอมลและเครอขาย การมสวนรวมดานการอนรกษทเขมแขงและด าเนนงานดาน การมสวนรวมในการอนรกษ


รวม 3.70 0.52 มาก จากตารางท 4.6 ผลการวเคราะหใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก พบวา ประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 3.70) เมอพจารณาเปนรายขอ ขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ อทยานแหงชาตแมวงก มการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตท เสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยน กบอทยานแหงชาตแมวงกมการปลกปาทดแทนเพอฟนฟความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางยงยน (X = 3.78) อทยานแหงชาตแมวงกมการปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผลกบพนทอยานแหงชาตแมวงกถกบกรกลดลง ชมชนในและรอบพนทเปนแนวรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (X =3.67) สวนขอทไดคาเฉลยนอยทสด คอ อทยานแหงชาตแมวงก มฐานขอมลและเครอขายการมสวนรวมดานการอนรกษทเขมแขงและด าเนนงานดานการมสวนร วมในการอนรกษ (X = 3.62) ตามล าดบ

72

ตารางท 4.7 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการ

ดานคณภาพการบรหารจดการ ประสทธผล

การบรหารจดการ แปล

ความหมาย X S.D.

1. ความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยว ตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก


2. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการปฏบตงาน เชงรกในการบรหารจดการพนทอทยานแหงชาตแมวงก


3. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกปฏบตงาน รวดเรว ถกตอง ในการแกไขปญหาทเกดขนภายในอทยาน


4. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ไดค านงถง ผลประโยชนของอทยานมาเปนอนดบแรก เชน การดแล พนทปา และทรพยากรปาไม


5. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก มการวางแผน และแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและประเมน ผลสมฤทธทมประสทธภาพ


รวม 3.25 0.46 ปานกลาง จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการพบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการ ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.25) เมอพจารณารายขอ ขอทมคาเฉลยสงสด เรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การบรหารจดการอทยานแหงชาต แมวงก มการวางแผนและแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพ ( X = 3.49) มความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยวตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ( X = 3.20) การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการปฏบตงานเชงรกในการบรหารจดการพนทอทยานแหงชาตแมวงกกบการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกปฏบตงานรวดเรว ถกตอง ในการแกไขปญหาทเกดขนภายในอทยาน ( X = 3.19) สวนขอทไดคาเฉลยนอยทสด คอ การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ไดค านงถงผลประโยชนของอทยานมาเปนอนดบแรก เชน การดแลพนทปา และทรพยากรปาไม ( X = 3.18) ตามล าดบ

73

ตารางท 4.8 สรปผลระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงกและคณภาพการบรหารจดการ โดยใชคาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และวเคราะหเปนรายดานและโดยรวมทกดาน

ผลรวมประสทธผลการบรหารจดการ ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


แปล ความหมาย

X S.D. 1. ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 3.70 0.52 มาก 2. ดานคณภาพการบรหารจดการ 3.25 0.46 ปานกลาง

รวม 3.47 0.39 ปานกลาง จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหสรปผลระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ประกอบดวย การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.47) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ( X = 3.70) มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชรมากกวาดานคณภาพการบรหารจดการ ( X = 3.25)

ผลการวเคราะหขอมลสมมตฐานท 1 เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และ

ประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก มระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร อย ในระดบมาก ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก อยในระดบปานกลาง ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ตอนท 3 วเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล โดยใช t-test เพอทดสอบความแตกตางระหวางตวแปรอสระทจ าแนกได 2 กลม และใช F-test ส าหรบการทดสอบความแตกตางระหวางตวแปรอสระทจ าแนกไดมากกวา 2 กลม โดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One way ANOVA)

74

ตารางท 4.9 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามเพศ

ประสทธผลการบรหารจดการ เพศ n X S.D. t sig

1. ดานการบรรลวตถประสงค ของอทยานแหงชาตแมวงก

ชาย หญง

193 207

3.72 0.52 0.691

0.490 3.68 0.53

2. ดานคณภาพการบรหาร จดการ

ชาย หญง

193 207

3.24 0.47 -0.268

0.789 3.25 0.44

รวม ชาย หญง

193 207

3.48 0.40 0.307 0.759 3.47 0.38

จากตารางท 4.9 เมอจ าแนกตามเพศ พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ในภาพรวมและรายดาน ไมแตกตางกน ตารางท 4.10 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน แสดงการวเคราะหประสทธผลการบรหารจดการ

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวด นครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามอาย


ระดบประสทธผลการบรหารจดการ จ าแนกตามอาย

ต ากวา 18 ป 19-30 ป 31 – 40 ป 41 ปขนไป X S.D. X S.D. X S.D. X S.D.


3.87 0.67 3.68 0.51 3.63 0.45 3.77 0.55

2. ดานคณภาพการบรหารจดการ

3.21 0.50 3.27 0.40 3.24 0.38 3.22 0.62

รวม 3.54 0.45 3.47 0.35 3.44 0.32 3.49 0.51

ตารางท 4.10 จ าแนกตามอายพบวา โดยรวมทกกลมอายอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ทกกลมของอายอยในระดบมาก ยกเวนกลมอาย 31 - 40 ป อยในระดบปานกลาง สวนดานคณภาพการบรหารจดการ ทกกลมของอาย อยในระดบปานกลาง

75

ตารางท 4.11 ผลการว เคราะห เปร ยบเท ยบว เคราะห ประส ทธ ผลการบรหารจ ดการการอน ร กษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามอาย

ประสทธผล

การบรหารจดการ แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p

1. ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก

ระหวางกลม ภายในกลม รวม

1.810 109.688 111.497

3 396 399

0.603 0.277

2.178 0.090

2. คณภาพการบรหารจดการ ระหวางกลม ภายในกลม รวม

0.195 84.404 84.598

3 396 399

0.065 0.213

0.304 0.822

รวม ระหวางกลม ภายในกลม รวม

0.303 61.423 61.726

3 396 399

0.101 0.155

0.651 0.583

จากตารางท 4.11 การเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ระหวางผตอบแบบสอบถามทมอายแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ทงในภาพรวมและ รายดานพบวา ไมแตกตางกน ตารางท 4.12 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน แสดงการวเคราะหประสทธผลการบรหารจดการ

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามระดบการศกษา


ระดบประสทธผลการบรหารจดการ จ าแนกตามระดบการศกษา

ประถมศกษา มธยมศกษา ปรญญาตร สงกวา

ปรญญาตร X S.D. X S.D. X S.D. X S.D.


3.65 0.54 3.69 0.51 3.74 0.54 3.89 0.42


3.19 0.40 3.21 0.40 3.33 0.63 3.30 0.52

รวม 3.42 0.52 3.45 0.34 3.54 0.37 3.60 0.29

76

จากตารางท 4.12 พบวา จ าแนกตามระดบการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ทกกลมของอาชพอยในระดบมาก ยกเวนกลมต ากวาประถมศกษาอยในระดบปานกลาง สวนดานคณภาพการบรหารจดการอยในระดบปานกลาง ตารางท 4.13 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชรจ าแนกตามระดบการศกษา



SS df MS F p



0.778 110.720 111.498

3 396 399

0.259 0.280

0.927 0.427

2. ดานคณภาพการ บรหารจดการ


1.258 83.340 84.598

3 396 399

0.419 0.210

1.993 0.114


0.907 60.819 61.726

3 396 399

0.302 0.154

1.969 0.118

จากตารางท 4.13 พบวา การเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ระหวางผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษาแตกตางกน ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ทงในภาพ รวมและรายดานพบวา ไมแตกตางกน

77

ตารางท 4.14 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน แสดงการวเคราะหประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามอาชพ


ระดบประสทธผลการบรหารจดการ จ าแนกตามอาชพ

เกษตรกรรม ธรกจ

สวนตว

รบราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ

พนกงานบรษท/องคกรเอกชน

อาชพอนๆ

X S.D. X S.D. X S.D. X S.D. X S.D. 1. ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก

3.66 0.52 3.61 0.46 3.75 0.43 3.75 0.57 3.96 0.63

2. ดานคณภาพ การบรหารจดการ

3.16 0.54 3.27 0.41 3.31 0.34 3.29 0.42 3.29 0.44

รวม 3.41 0.44 3.44 0.36 3.53 0.32 3.52 0.36 3.62 0.38 ตารางท 4.14 พบวา การจ าแนกตามอาชพโดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน

รายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ทกกลมของอาชพ อยในระดบมากยกเวนอาชพเกษตรกรรม และธรกจสวนตว อยในระดบปานกลาง สวนดานคณภาพการบรหารจดการทกกลมของอาชพอยในระดบปานกลาง

78

ตารางท 4.15 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชรจ าแนกตามอาชพ



SS df MS F p



3.345 108.152 111.497

4 395 399

0.836 0.274

3.054 0.017



1.445 83.153 84.598

4 395 399

0.361 0.211

1.716 0.145


1.641 60.085 61.726

4 395 399

0.410 0.152

2.697 0.031

จากตารางท 4.15 การเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ระหวางผตอบแบบสอบถามทมอาชพแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ในภาพ รวมพบวา แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 พจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนดานคณภาพการบรหารจดการไมแตกตางกน เมอเปรยบเทยบรายคพบวา ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ม 1 ค คอ กลมอาชพธรกจสวนตวกบอาชพอนๆ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

79

ตารางท 4.16 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน แสดงการวเคราะหประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามรายได


ระดบประสทธผลการบรหารจดการ จ าแนกตามรายได

ต ากวา 5,000 บาท

5,001 -10,000 บาท

10,001 - 15,000 บาท

15,001 บาท ขนไป

X S.D. X S.D. X S.D. X S.D. 1. ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก

3.84 0.60 3.63 0.51 3.73 0.49 3.78 0.52

2. ดานคณภาพการ บรหารจดการ

3.27 0.53 3.18 0.47 3.32 0.37 3.36 0.40

รวม 3.55 0.45 3.41 0.39 3.52 0.33 3.57 0.35 จากตารางท 4.16 พบวาจ าแนกตามรายไดโดยรวมอยในระดบระดบปานกลางเมอพจารณา

เปนรายดาน พบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก ทกกลมของรายไดอยในระดบมาก ยกเวนรายได 5,001 - 10,000 บาท อยในระดบปานกลาง สวนดานคณภาพการบรหารจดการทกกลมของรายไดอยในระดบปานกลาง ตารางท 4.17 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามรายได



SS df MS F p

1. ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก


2.686 108.811 111.498

3 396 399

0.895 0.275

3.259 0.022



1.799 82.799 84.598

3 396 399

0.600 0.209

2.868 0.036


1.919 59.807 61.726

3 396 399

0.640 0.151

4.236 0.006

80

จากตารางท 4.17 การเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ระหวางผตอบแบบสอบถามทมรายไดแตกตางกน มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ทงในภาพรวมพบวา แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณารายดาน พบวา ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงกกบดานคณภาพการบรหารจดการ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ผลการวเคราะหขอมลสมมตฐานท 2 เปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของ

อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แตกตางกน ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย และระดบการศกษา ในภาพรวมและรายดานไมแตกตางกน ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สวนอาชพและรายได โดยรวมพบวาประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แตกตางกน โดยอาชพแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายไดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายปจจยพบวา อาชพ มประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายได พบวา มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และดานคณภาพการบรหารจดการ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ตอนท 5 วเคราะหสมประสทธสมพนธระหวางปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร

81

ตารางท 4.18 วเคราะหปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร

การบรหารจดการ

อทยานแหงชาตแมวงก ประสทธผลการบรหารจดการ

X S.D. r Sig ความสมพนธ 1. การน านโยบายไปปฏบต 3.79 0.46 0.281(**) 0.000 ต า 2. เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก 3.54 0.47 0.260(**) 0.000 ต า 3. การจดการพนท 3.57 0.40 0.378(**) 0.000 ปานกลาง 4. การมสวนรวมของชมชน 3.28 0.49 0.217(**) 0.000 ต า

รวม 3.54 0.30 0.421(**) 0.000 ปานกลาง ** มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จากตารางท 4.18 พบวา ผลการวเคราะหหาปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาต แมวงกทมความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยการทดสอบสถตคาสมประสทธสหสมพนธอยางงายของเพยรสน (Pearson Correlation Coefficient ) พบวา ปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ทประกอบดวย การนโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนทและการมสวนรวมของชมชน มความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และก าแพงเพชร โดยภาพรวมมความสมพนธกนทางบวกในระดบปานกลาง (r = 0.421, X = 3.54, S.D. = 0.30) และในทศทางเดยวกน เมอพจารณาเปนรายดาน ขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากล าดบมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การจดการพนท (r = 0.378, X = 3.57, S.D. = 0.40) การน านโยบายไปปฏบต (r = 0.281, X = 3.79, S.D. = 0.46) เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก (r = 0.260, X = 3.54, S.D. = 0.47) และการมสวนรวมของชมชน (r = 0.217, X = 3.28, S.D. = 0.49) ตามล าดบ ผลการวเคราะหขอมลสมมตฐานท 3 ปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ทประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนทและการมสวนรวมของชมชน มความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ปจจยการบรหารจดการ อทยานแหงชาตแมวงกทประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนทและการมสวนรวมของชมชนมความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรองประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มวตถประสงคเพอศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร เพอเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร และเพอศกษาปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ในการศกษาครงนเปนการวจยเชงปรมาณ ตวอยางทใชในการศกษา คอ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก จ านวน 400 คน จากประชากร 7,920 คน ก าหนดกลมตวอยางโดยการใชสตรของทาโรยาโมเน การสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) เครองมอทใชในการในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม ทมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.85 สถตทใชผวจยวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต แบงเปน 5 ตอน ดงน ตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม โดยใชคารอยละ (Percentage) ตอนท 2 วเคราะหขอมลตามวตถประสงคขอท 1 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร คอ การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และคณภาพการบรหารจดการ โดยใชคาเฉลย (X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ตอนท 3 วเคราะหขอมลตามวตถประสงคขอท 2 เปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพและรายได โดยใชการทดสอบคาสถต t การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One way ANOVA) ทนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ตอนท 4 วเคราะหขอมลตามวตถประสงคขอท 3 หาความสมพนธของปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร โดยใชคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนแบบงาย (Pearson Correlation Coefficient) ผวจยไดน ามาสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงตอไปน 5.1 สรปผลการวจย 5.2 อภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

83

5.1 สรปผลการวจย ผวจยน าเสนอขอสรปผลการวจยตามวตถประสงค ดงน 5.1.1 ระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จากการศกษา ระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร คอ การบรรลวตถ ประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และดานคณภาพการบรหารจดการ พบวา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก มประสทธผลการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มากกวาดานคณภาพการบรหารจดการ ซงสามารถสรปในรายดานไดดงน ดานท 1 ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงค ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ อทยานแหงชาตแมวงกมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยนกบอทยานแหงชาตแมวงก มการปลกปาทดแทนเพอฟนฟความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางยงยน อทยานแหงชาตแมวงกมการปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผลกบพนทอทยานแหงชาตแมวงก ถกบกรกลดลง ชมชนในและรอบพนทเปนแนวรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สวนขอทไดคา เฉลยนอยทสดคอ อทยานแหงชาตแมวงก มฐานขอมลและเครอขาย การมสวนรวมดานการอนรกษทเขมแขงและด าเนนงานดานการมสวนรวมในการอนรกษ ตามล าดบ ดานท 2 ดานคณภาพการบรหารจดการ พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการ พบวา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ ขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการวางแผนและแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพมความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยวตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการปฏบตงานเชงรกในการบรหารจดการพนทอทยานแหงชาตแมวงกกบการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกปฏบตงานรวดเรว ถกตอง ในการแกไขปญหาทเกดขนภายในอทยาน สวนขอทไดคาเฉลยนอยทสด คอ การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ไดค านงถงผลประโยชน ของอทยานมาเปนอนดบแรก เชน การดแลพนทปา และทรพยากรปาไม ตามล าดบ 5.1.2 เปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได

84

จากการศกษาเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได ของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก พบวา มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แตกตางกน โดยอาชพแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายได แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายปจจย พบวา อาชพมประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายได พบวา มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงกและดานคณภาพการบรหารจดการ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 5.1.3 ศกษาความสมพนธของปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก กบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จากการศกษาความสมพนธของปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร พบวา ปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกทประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน มความสมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยภาพรวมมความสมพนธกนทางบวกในระดบปานกลางและในทศทางเดยวกน เมอพจารณาเปนรายขอขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การจดการพนท การนโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก และการมสวนรวมของชมชน ตามล าดบ 5.2 อภปรายผล จากผลการวจยประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มประเดนทนาสนใจและน ามาอภปรายผล ดงน จากวตถประสงคขอท 1 เพอศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร พบวา ระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร คอ การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาต แมวงก และดานคณภาพการบรหารจดการ พบวา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน

85

รายดานพบวา ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มากกวาดานคณภาพการบรหารจดการ ซงสามารถอธบายรายละเอยด ไดดงน ดานท 1 การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ อทยานแหงชาตแมวงก มการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยนกบอทยานแหงชาตแมวงกมการปลกปาทดแทนเพอฟนฟความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางย งยน อทยานแหงชาตแมวงกมการปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผลกบพนทอยานแหงชาตแมวงกถกบกรกลดลง ชมชนในและรอบพนทเปนแนวรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงอาจเปนเพราะวาเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก เหนความส าคญของธรรมชาตทปจจบนน จะมธรรมชาตลดนอยลงเลอยๆ ถาขาดการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาต ดงนน ทกคนจะตองอนรกษและชวยกนฟนฟทรพยากรธรรมชาตใหมความอดมสมบรณจนสามารถด ารงอยไปถงชวลกชวหลานตลอดไปอยางยงยน รวมทงทกคนตองชวยกนสอดสองดแลพนทปาเพอลดการบกรกทรพยากรธรรมชาต ซงสอดคลองกบ สมพงศ เกษมสน (2514) ในเรอง การบรหาร หมายถง การใชศาสตรและศลปน าเอาทรพยากรการบรหาร เชน คน เงน วสดสงของ และการจดการ มาประกอบการตามกระบวนการบรหาร เชน POSDCORB Model ใหบรรลวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ การบรหารนยมใชกบการบรหารราชการหรอการจดการเกยวกบนโยบาย ซงมศพทบญญตวารฐประศาสนศาสตร และค าวา การจดการ นยมใชการบรหารธรกจเอกชนหรอการด าเนนการตามนโยบายทก าหนดไวใหความหมายการบรหารไววา การบรหารมลกษณะเดนเปนสากลอยหลายประการดงน การบรหารงานยอมมวตถประสงค การบรหารอาศยปจจยบคคลเปนองคประกอบ การบรหารตองใชทรพยากรการบรหารเปนองคประกอบพนฐาน การบรหารมลกษณะการด าเนนการเปนกระบวนการ การบรหารเปนการด าเนนการรวมกนของกลมบคคล การบรหารอาศยความรวมมอรวมใจของบคคล กลาวคอ ความรวมใจจะกอใหเกดความรวมมอของกลม อนจะน าไปสพลงของกลมทจะท าใหบรรลวตถประสงค การบรหารมลกษณะการรวมมอกนด าเนนการอยางมเหตผล การบรหารมลกษณะเปนการตรวจสอบผลการปฏบตงานกบวตถประสงค การบรหารไมมตวตนแตมอทธพลตอความเปนอยของมนษย ดานท 2 คณภาพการบรหารจดการ พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการ พบวา ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานคณภาพการบรหารจดการในภาพรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก มการวางแผนและแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบ

86

และประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพ มความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยวตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการปฏบตงานเชงรกในการบรหารจดการพนทอทยานแหงชาตแมวงกกบการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกปฏบตงานรวดเรว ถกตองในการแกไขปญหาทเกดขนภายในอทยาน ทงอาจเปนเพราะ เจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก เหนความส าคญของคณภาพในการบรหารจดการ เพราะการบรหารจดการไมวาจะเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก จะตองมการวางแผนการท างาน วางแผนการอนรกษและฟนฟธรรมชาต วางแผนก าลงเจาหนาท การมสวนรวมของชมชน และนกทองเทยว เพอใหการด าเนนการทกอยางมระบบแบบแผน พรอมทงเปนการรบทราบถงปญหาทเกดขน ความพงพอใจ การตอบรบการมสวนรวมของชมชน เพอลดการขดแยงของเจาหนาท นกทองเทยว และคนในชมชนทเกยวของ ซงการด าเนนงานทกอยางทไดปฏบตไปแลวตองมการประเมนผลสมฤทธถงการด าเนนการดงกลาว เพอจะไดทราบถงผลการด าเนนงานนนมประสทธภาพหรอไม และจะด าเนนการตอหรอหยดเพราะถงท าไปกไมสามารถบรรลถงวตถประสงคและมคณภาพในการบรหารจดการได ซ งสอดคลองกบ ธงชย วงศชยสวรรณ (2540) ไดกลาวถง การบรหารจดการ ทเปนคมอในการบรหารจดการภายใตความซบซอนของระบบขอมลขาวสารไดชประเดนส าคญในการบรหารจดการใหประสบความส าเรจไวแตละดาน ไดแก การใชเทคนควธทมขอบเขตครอบคลมวตถประสงคมกลยทธและมคณภาพ การบรหารจดการในลกษณะเปนกระบวนการแกปญหา การมคณะผบรหารทมศกยภาพในการตดสนใจสง การมสวนรวมในการบรหารจดการของผบรหารทกคน การน าผลจากการตดสนใจมาใชประโยชนไดอยางรวดเรว การมระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการทเหมาะสม และการบรหารจดการใหความเหมาะสมกบแตละสถานการณ จากวตถประสงคขอท 2 เพอเพอเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได พบวา จากการศกษาเปรยบเทยบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยจ าแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได ของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก พบวา มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร แตกตางกน โดยอาชพแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนรายได แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายปจจย พบวา อาชพ มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก แตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนรายได พบวา มประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวด

87

นครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และดานคณภาพการบรหารจดการ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงอาจเปนเพราะวาเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก เพศ อาย และระดบการศกษาตางกน แตทกคนกเหนถงความ ส าคญของการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของพนทอทยานแหงชาต แมวงก จงหวดนครสวรรคและก าแพงเพชร เพราะทกพนทกนบไดวาเปนทรพยากรธรรมชาตทตองการจะอนรกษและฟนฟใหอยคกบลกหลานตอไป ซงสอดคลองกบ สยาม ชางเนยม (2544) ไดท าการศกษาวจยเรอง การมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรในพนทโครงการอนรกษและฟนฟทรพยากรปาไมอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดเพชรบรณ ผลการศกษาพบวา ราษฎรสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 41-60 ป ทงหมดนบถอศาสนาพทธ ไดรบการศกษาระดบชนประถมศกษา มสมาชกในครวเรอนเฉลย 4 คน สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก และมอาชพรองคอ รบจาง มรายไดครวเรอนอยระหวาง 30,000 - 60,000 บาท ตอป ถอครองทดนเฉลยรายละ 1.02 แปลง เนอทเฉลย 30.49 ไร ถอครองมากอนป พ.ศ. 2532 โดยไดมาจากการรบมรดกตกทอด ใชประโยชนทดนเพอท าการเกษตรเกอบทงหมด ไดรบรขอมลขาวสารดานปาไม มความรความเขาใจเกยวกบหลกการอนรกษทรพยากรปาไม อยในระดบสง ส าหรบการม สวนรวมของราษฎรในการอนรกษทพยากรปาไมในภาพรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.83 ในสวนของเพศ อาย การศกษา พบวาไมมปจจยใดทมผลตอการมสวนรวมของราษฎรในการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรในพนทโครงการอนรกษและฟนฟทรพยากรปาไมอนเนองมาจากพระราชด ารสวน สวนอาชพและรายไดของเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพชเจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงกและประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงกตางกน ยอมมผลตอการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของพนทอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและก าแพงเพชร อาจเปนเพราะวาทกคนมหนาทความรบผดชอบหรอมภาระในการรบผดชอบตางกน ยอมสงผลตอการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของพนทอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและก าแพงเพชร ทตางกนได ซงไมสอดคลองกบ สยาม ชางเนยม (2544) จากวตถประสงคขอท 3 เพอความสมพนธของปจจยการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกกบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร พบวา ปจจยการบรหารจดการ อทยานแหงชาตแมวงก ทประกอบดวย การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก การจดการพนทและการมสวนรวมของชมชน มความ สมพนธตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร โดยภาพรวมมความสมพนธกนทางบวกในระดบปานกลางและในทศทางเดยวกน เมอพจารณาเปนรายขอทมคาเฉลยสงสดเรยงจากมากไปหานอย 3 ล าดบแรก คอ การจดการพนท การนโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก และการมสวนรวมของชมชน ตามล าดบ อาจเปนเพราะเจาหนาทกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช

88

เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงก และประชาชนบรเวณโดยรอบอทยานแหงชาตแมวงก เหนวาการบรหารจดการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตองใหความส าคญในเรองของการจดการพนท การน านโยบายไปปฏบต เจาหนาทของอทยานแหงชาตแมวงก และการมสวนรวมของชมชน เพราะการบรหารจดการทกเรองตองมนโยบายการในการท างาน มการวางแผน ม การมอบหมายเจาหนาทในการท างานตามนโยบาย และนอกจากนแลวไมวาการท างานทกอยางทกคนตองมสวนรวมในการท างานไมวาหนวยงานของรฐ เอกชน องคกรอสระ ประชาชน กลวนแตตองอาศยการมสวนรวมทงนนจงจะผลกดนใหงานทท านนส าเรจได ซงสอดคลองกบศภชย ยาวะประภาษ (2545) ในเรองนโยบายทกลาววา การน านโยบายไปปฏบต หมายถง การน านโยบายไปปฏบตเปนกระบวนการมความตอเนองไมหยดนง มขนตอนในการด าเนนกจกรรมแตละขนตอนมความสมพนธกนตลอดเวลา และประเดนทสอง คอ การน านโยบายไปปฏบตเปนการด าเนนการใหส าเรจลลวงตามเปาหมายของนโยบาย และสอดคลองกบ สทน นพเกต (2549) ในเรองของการบรหารจดการทรพยากร การจดการพนท และการมสวนรวมของชมชน ทไดกลาวถงการบรหารจดการไวดงน การบรหารจดการ หมายถงการเสรมสรางสงคมไทยไปสสงคมทปลอดจากการละเมดสทธมนษยชนและศกดศรความเปนมนษย ตลอดจนเปนสงคมทวฒนธรรมและวถชวตสทธมนษยชนและสจรตชนแลวนน สงส าคญอกประการหนงคอ กระบวนการในการไปถงเปาหมายซงตองอาศยการเสรมสราง ความร ความเขาใจ สรางความตระหนกและความส านกในการเขามามสวนรวมในการพฒนาและการยกระดบสงคมไทยของประชาชนและภาคสวนทเกยวของซงตองมการทมเททงแรงกาย

5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช สรปไดวา ดานเจาหนาท เนองจากอทยานแหงชาตแมวงกมขนาดพนทขนาดใหญครอบคลม 2 จงหวด คอ จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร มภารกจหลายดานจงท าใหก าลงพลทมอยไมเพยงพอตอการปฏบตหนาท โดยเฉพาะกจกรรมการลาดตระเวนในพนทปาชนในของอทยานและยงขาดอปกรณทรวมสมยทงพาหนะในการลาดตระเวนและอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช ควรจดสรรงบประมาณสนบสนน เสบยงในการออกตรวจปราบปรามในการดแลพนทปา และเพมสวสดการตางๆ ของเจาหนาทในการออกปฏบตหนาท สวนดานชมชนรอบเขตพนทอทยานแหงชาตแมวงกพบวา ราษฎรมความตองการใหอทยานแหงชาตแมวงก มการท าแนวเขตทชดเจนวาตรงไหนเปนเขตของอทยานฯ และตองการใหเจาหนาทอทยานฯ สรางความสนทสนมคนเคย โดยการรวมกจกรรมตางๆ ของชมชน และตองการใหมการสรางความเขาใจหรอเผยแพรกฎหมายสงแวดลอมใหมากขน และตองการใหสงเสรมอาชพเครองจกสานในครวเรอนหรออตสาหกรรมในทองถน ใหค าแนะน าตลอดจนหาตลาดเพอเปนการชวยเพมรายไดในครวเรอน และตองการใหสงเสรมการปรบปรงสภาพดนในทางเกษตรใหมความอดมสมบรณ โดยสนบสนนเมลดพนธพชบ ารงดนแกเกษตรกรจะไดไปปรบปรงพนทเพาะปลกผลผลตทางการเกษตรใหมความอดมสมบรณ

89

1) ขอเสนอแนะดานนโยบาย 1.1) การก าหนดเขตปากนชน โดยสรางกระบวนการมสวนรวมในการจดการทรพยากรธรรมชาต เชน การจดตงปาชมชน การจดการดานใชประโยชนจากทรพยากรบรเวณปาชมชนอยางสมดล ยงยน และเปนธรรมในระดบชมชน รวมถงการสรางพนทรปธรรมในระดบครอบครว เพอลดการใชทรพยากรจากปา โดยน าพชพนธทเคยเกบหาจากปามาปลกผสมผสานเพอใชประโยชนในพนทท ากนของตนเอง 1.2) ด าเนนการเสนอใหผนวกอทยานแหงชาตแมวงกและอทยานแหงชาต คลองลาน เปนมรดกโลกรวมกบผนปาตะวนตก ซงอทยานแหงชาตแมวงกเปนแหลงทมความอดมสมบรณทงพนธพช และสตวปา รวมถงเปนแหลงตนก าเนดของล าน าทส าคญ 1.3) การก าหนดนโยบายและวางแนวทางของกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอมทงในระยะสนและระยะยาว รวมทงการเผยแพรขาวสารดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม และสรางจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงเสรมการพฒนาอยางยงยนตอสงแวดลอม 2) ขอเสนอแนะดานการบรหาร 2.1) การใชมาตรการทางสงคมและกฎหมาย การจดตงกลม ชมชน ชมรม สมาคม เพอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตางๆ ตลอดจนการใหความรวมมอทงทาง ดานพลงกาย พลงใจ พลงความคด ดวยจตส านกในความมคณคาของสงแวดลอมและทรพยากรทมตอตวเรา เชน กลมชมรมอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของนกเรยน นกศกษา ในโรงเรยนและสถาบนการศกษาตางๆ มลนธคมครองสตวปาและพรรณพชแหงประเทศไทย มลนธสบนาคะเสถยร มลนธโลกสเขยว เปนตน 2.2) สงเสรมใหประชาชนในทองถนไดมสวนรวมในการอนรกษชวยกนดแลรกษาใหคงสภาพเดม ไมใหเกดความเสอมโทรม เพอประโยชนในการด ารงชวตในทองถนของตน การประสานงานเพอสรางความรความเขาใจและความตระหนกระหวางหนวยงานของรฐ องคกรปกครองสวนทองถนกบประชาชนใหมบทบาทหนาทในการปกปอง คมครอง ฟนฟการใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด 2.3) สงเสรมการศกษาวจย คนหาวธการ และพฒนาเทคโนโลย มาใชในการจดการกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเกดประโยชนสงสด เชน การใชความรทางเทคโนโลยสารสนเทศมาจดการวางแผนพฒนา การพฒนาอปกรณเครองมอเครองใชใหมการประหยดพลงงานมากขน การคนควาวจยวธการจดการ การปรบปรง พฒนาสงแวดลอมใหมประสทธภาพและยงยน เปนตน 2.4) การก าหนดนโยบายและวางแนวทางของรฐบาลในการอนรกษและพฒนาสงแวดลอมทงในระยะสนและระยะยาว เพอเปนหลกการใหหนวยงานและเจาหนาทของรฐทเกยวของยดถอและน าไปปฏบตรวมทงการเผยแพรขาวสารดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทงทางตรงและทางออม

90

5.3.2 ขอเสนอแนะเพอการศกษาวจยครงตอไป 1) ควรมการศกษาแผนปองกนและการฟนฟปาเสอมโทรมจากพนทถกบกรกท าลายใหกลบคนมาคงสภาพปาไมทอดมสมบรณดงเดม 2) ควรมการศกษาถงความส าเรจของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงกอยางตอเนอง จะทราบถงปญหาและแนวทางการแกไข เพอจะไดน าไปเปนแนวทางของการพฒนาอทยานแหงชาตอนๆ ของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ในการยดถอและปฏบตใหเปนแนวทางเดยวกน 3) ควรมการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยการเจาะลกขอมลผมสวนไดสวนเสยกบ การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยงจตส านกของปราชญชาวบาน นกอนรกษในระดบพนทของเขตอทยานแหงชาตแมวงก

บรรณานกรม

92

บรรณานกรม

กรมปาไม. (2546). แผนแมบทการจดการพนทอทยานแหงชาตแมวงก. กรงเทพฯ: สวนทรพยากรทดนและปาไม ส านกอนรกษทรพยากรธรรมชาต.

เกษม จนแกว. (2540). วทยาศาสตณสงแวดลอม. กรงเทพฯ: อกษรสยามการพมพ. กตตศกด ทมพล. (2554). คณภาพการใหบรการของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช.

การคนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

โกวทย พวงงาม. (2545). การเสรมสรางความเขมแขงของชมชน. ม.ป.ท. คณะวนศาสตร. (2530). การประเมนสถานภาพอทยานแหงชาต พนทอนรกษ สตวปา และพนท

คมครองอนๆ ในประเทศ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. จฑา เทยนไทย. (2548). การจดการมมมองนกบรหาร. กรงเทพฯ: แมคกรอฮล. จนตวร เกษมศข. (2554). การสอสารกบการเปลยนแปลงของสงคม. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชรส ปณณสสะ. (2553). ความส าเรจในการน านโยบายธรรมาภบาลไปปฏบตของเทศบาลในภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา รฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

ชยยทธ คณชมพ. (2555). การก าหนดพนทปาบรเวณทดนเพอจดตงอทยานแหงชาต พ.ศ. 2552-2555. ประเมนต าแหนงนกวชาการปาไม ระดบช านาญการพเศษ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช.

ดรรชน เอมพนธ. (2555). การบรหารจกการการทองเทยวเชงนเวศ คณะวนศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดสต ทองสาย. (2541). ประสทธผลของการบรหารศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอ าเภอ กรณศกษาจงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. เดชอนนต ค าสวน. (2548). ประสทธผลการควบคมไฟปาของประชาชนในพนทเขตรกษาพนธ

สตวปาดอยผาเมองและพนทเขตกนชน จงหวดล าปาง. วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทรพยากรปาไม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธงชย วงศชยสวรรณ. (2540). วทยาการบรหาร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ธงชย สนตวงษ. (2543). องคการและการบรหาร. พมพครงท 11. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. นวต เรองพานช. (2535). การอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม. กรงเทพฯ: อกษรสยามการพมพ. บวรศกด อวรรณโณ และคนอนๆ. (2554). รายงานการศกษา เรอง การมสวนรวมของประชาชนใน

กระบวนการนโยบายสาธารณะ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: บรษท เอ.พ.กราฟฟค ดไซนและการพมพ จ ากด.

บวเรศ ประไชโย. (2525). การอนรกษทรพยากรปาไม. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. บญทน ดอกไธสง. (2537). การจดองคการ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

93

ประยร วงศจนทรา. (2555). วทยาศาสตรสงแวดลอม. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม. พยงค ฉตรวรฬห. (2543). กฎหมายวาดวยการปาไม. กรงเทพฯ: อนเมท พรนท แอนด ดไซน จ ากด. พเชษฐ เดชผว. (2548). ชมชนกบธรรมชาต. กรงเทพฯ: แมค. มนส สวรรณ. (2540). การจดการสงแวดลอม หลกและแนวคด. กรงเทพฯ: โอเรยนสโตร. ยพาพร รปงาม. (2545). การสวนรวมของขาราชการส านกงบประมาณในการปฏรประบบราชการ.

ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ยวฒน วฒเมธ. (2526). หลกการพฒนาชมชนและการพฒนาชนบท. กรงเทพฯ: ไทยอนเคราะห. ราตร ภารา. (2540). ทรพยากรและสงแวดลอม. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ จ ากด. รง แกวแดง และชยณรงค สวรรณสาร. (2536). แนวคดเกยวกบประสทธผลและประสทธภาพ

องคการ แนวการศกษาชดวชาทฤษฎและแนวทางปฏบตในการบรหารการศกษา (หนวยท 11). นนทบร: สโขทยธรรมาธราช.

วรเดช จนทรศร และไพโรจน ภทรนรากล. (2541). การประเมนผลในระบบเปด. กรงเทพฯ: สหายบลอกและการพมพ จ ากด.

วรเดช จนทรศร. (2549). การน านโยบายไปปฏบต. ปทมธาน: สถาบน TRDM. วชรพงศ กตตเจรญวทย. (2554). จตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตของผถอครองทดนใน

พนทอทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย. การศกษาอสระศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการมนษยกบสงแวดลอม มหาวทยาลยเชยงใหม.

วชย เทยนนอย. (2533). การอนรกษทรพยากรธรรมชาต. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: อกษรวฒนา. วรช วรชนภาวรรณ. (2545). การบรหารเมองหลวงและการบรหารทองถน: สหรฐอเมรกา องกฤษ

ฝรงเศส ญปน และไทย. กรงเทพฯ: โฟรเพซ. วรช นภาวรรณ. (2548). การบรหารจดการและการบรหารการพฒนาขององคกรตามรฐธรรมนญ

และหนวยงานของรฐ. กรงเทพฯ: นตธรรม. ศศน เฉลมลาภ. (2555). เหตผลในการคดคานโครงการเขอนแมวงก (มลนธสบนาคะเสถยร).

กรงเทพฯ: สมอลล ไทเกอร ดไซส. ศกดา แกวมรกต. (2544). ปจจยทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอแนวความคดในการอนรกษ

ทรพยากรปาไมในพนทปาสงวนแหงชาต ปาทาสองยาง ทองทบานแมอส ต าบลแมอส อ าเภอทาสองยาง จงหวดตาก. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทรพยากรปาไม มหาลยเกษตรศาสตร.

ศภชย ยาวะประภาษ. (2540). นโยบายสาธารณะ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมบต ธ ารงธญวงศ. (2550). นโยบายสาธารณะ:แนวความคดการวเคราะหและกระบวนการ. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สมพงศ เกษมสน. (2514). การบรหาร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เกษมสวรรณ.

94

สยาม ชางเนยม. (2544). การมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรในพนทโครงการอนรกษและฟนฟทรพยากรปาไม อนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดเพชรบรณ.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทรพยากรปาไม มหาลยเกษตรศาสตร.

สวสด ทวรตน. (2543). ความพงพอใจในงานทตองปฏบตของพนงงานพทกษปา ประจ าอทยานแหงชาตในจงหวดเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ.

สวสด โนนสง. (2546). ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ส านกมาตรฐานการศกษา. (2545). ส านกงานสภาสถาบนราชภฏ กระทรวงศกษาธการ ส านกมาตราฐานอดมศกษา และทบวงมหาวทยาลย. กรงเทพฯ: เอส. อาร. พรนตง.

ส านกอทยานแหงชาต. (2548). รายงานประจ าปกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ: กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

ส านกอทยานแหงชาต. (2552). รายงานประจ าปกรมอทยานแหงชาตสตวปา และพนธพช. กรงเทพฯ: กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

ส านกบรหารพนทอนรกษท 12 นครสวรรค กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช. (2557). อทยานแหงชาตแมวงก. สบคนจาก http://paro12.dnp.go.th/

สทน นพเกต. (2549). สทธมนษยชน ศกษายทธศาสตรสการสรางวฒนธรรม – วถชวต สทธมนษยชนและสจรตชน. กรงเทพฯ: คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต.

สพจน ทรายแกว. (2545). การวดผลการปฏบตงาน. เอกสารประกอบการสมมนาเชงปฏบตการ จดทาแผนกลยทธและการบรหารงานมงผลงาน. เชยงราย: สถาบนราชภฏเชยงราย.

สรเชษฎ เชษฐมาส. (2539). เอกสารประกอบการสอนวชาบรหารจดการพนทอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ. กรงเทพฯ: คณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อนนตศกด รณทอง. (2546). ทศนคตตอการอนรกษทรพยากรปาไมของราษฎรทอยอาศยในเขตพนทอทยานแหงชาตแมยม ต าบลสะเอยบ อ าเภอสอง จงหวดแพร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทรพยากรปาไม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อรดาวลย ธนาวฒ. (2555). บทบาทของผน าชมชนในกระบวนการเรยนรการจดการปาชมชน บานหวทง อ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

อานภาพ อทธบนลอ. (2531). ปนดาวใหเปนดาวรง. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. อ านาจ ศรนอย. (2547). บทบาทผน าทองถนในการอนรกษทรพยากรปาไมในทองทจงหวดสระบร.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทรพยากรปาไม มหาลยเกษตรศาสตร.

อดมศกด สนธพงษ. (2554). กฎหมายเกยวกบสงแวดลอม. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: พมพลกษณ. Jolly, W. (1978). The Concept of Environmental Management the of

Environment. New Delhi: Indian Environmental Society.

95

Putt. (1987). Work values and organization commitment: A study in the Asian context. Human Relations. 4(2): 275-288.

Quade, R. (1982). Analysis for public decisions. New York: North-Holland, Inc. Robbins, Stephen P. (1987). Organization Theory: Structure Design and

Application. 3rded. New Jersey: Prentice-Hall. Winslow, J. H., & Gubb, S. G. (1976). The Land is Our Life Port More by Office of

Environment. New York: Environmental Society. Yamane, T. (1973). Statistics: an Introductory Analysis. 3rd ed. Tokyo: Harper International

Edition.

ภาคผนวก

97

ภาคผนวก ก รายชอผทรงคณวฒในการตรวจเครองมอ

98

ท พเศษ/ ๒๕๕๗ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปณจ.ประตน าพระอนทร จ.ปทมธาน ๑๓๑๘๐ 26 เมษายน ๒๕๕๗ เรอง ขอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

เรยน ดร.ประเวศน มหารตนสกล

ดวย วาท ร.ต.เอกรตน จนทรศร รหสนกศกษา ๕๕B๕๓๓๓๐๑26 หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ซงอยระหวางการทาภาคนพนธ เรอง “ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร” โดยม ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง เปนประธานควบคมภาคนพนธ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต จงใครขอความอนเคราะห เรยนเชญทานเปนผทรงคณวฒเพอตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยของนกศกษาดงกลาวขางตน และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา

ขอแสดงความนบถอ

(ศาสตราจารย ดร. บญทน ดอกไธสง) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร รฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑตและมหาบณฑต โครงการหลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทรศพท ๐๒ ๕๒๙ ๔๐๔๖ ตอ ๔๐๗ โทรสาร ๐๒ ๕๒๙ ๔๐๔๖ ตอ ๔๐๘

99

ท พเศษ/ ๒๕๕๗ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปณจ.ประตน าพระอนทร จ.ปทมธาน ๑๓๑๘๐ 26 เมษายน ๒๕๕๗ เรอง ขอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย เรยน ดร.บญเรอง ศรเหรญ

ดวย วาท ร.ต.เอกรตน จนทรศร รหสนกศกษา ๕๕B๕๓๓๓๐๑26 หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ซงอยระหวางการทาภาคนพนธ เรอง “ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร” โดยม ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง เปนประธานควบคมภาคนพนธ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต จงใครขอความอนเคราะห เรยนเชญทานเปนผทรงคณวฒเพอตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยของนกศกษาดงกลาวขางตน และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา



100

ท พเศษ/ ๒๕๕๗ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปณจ.ประตน าพระอนทร จ.ปทมธาน ๑๓๑๘๐ 26 เมษายน ๒๕๕๗ เรอง ขอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย เรยน ดร.ชรนทร สทบทม

ดวย วาท ร.ต.เอกรตน จนทรศร รหสนกศกษา ๕๕B๕๓๓๓๐๑26 หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ซงอยระหวางการทาภาคนพนธ เรอง “ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร” โดยม ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง เปนประธานควบคมภาคนพนธ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต จงใครขอความอนเคราะห เรยนเชญทานเปนผทรงคณวฒเพอตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยของนกศกษาดงกลาวขางตน และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา



101 ท ศธ.ว.0551.13/02๕ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปณจ.ประตน าพระอนทร จ.ปทมธาน ๑๓๑๘๐ 13 ธนวาคม ๒๕๕๗ เรอง ขอความอนเคราะหทดลองใชเครองมอสาหรบการวจย เรยน หวหนาอทยานแหงชาตคลองลาน

ดวย วาท ร.ต.เอกรตน จนทรศร รหสนกศกษา ๕๕B๕๓๓๓๐๑26 หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ซงอยระหวางการทาภาคนพนธ เรอง “ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร” โดยม ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง เปนประธานควบคมภาคนพนธ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต จงใครขอความอนเคราะห เรยนเชญทานเปนผทรงคณวฒเพอตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยของนกศกษาดงกลาวขางตน และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา ขอแสดงความนบถอ (รองศาสตราจารย ดร. สรนทร นยมางกร) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร รฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑตและมหาบณฑต โครงการหลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทรศพท ๐๒ ๕๒๙ ๔๐๔๖ ตอ ๔๐๗

102 ท พเศษ/2557 มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปณจ.ประตน าพระอนทร จ.ปทมธาน ๑๓๑๘๐ 3 พฤศจกายน ๒๕๕๗ เรอง ขอความอนเคราะหเกบขอมลสาหรบการวจย เรยน หวหนาอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค

ดวย วาท ร.ต.เอกรตน จนทรศร รหสนกศกษา ๕๕B๕๓๓๓๐๑26 หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ซงอยระหวางการทาภาคนพนธ เรอง “ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร” โดยม ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง เปนประธานควบคมภาคนพนธ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรบณฑต จงใครขอความอนเคราะห เรยนเชญทานเปนผทรงคณวฒเพอตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยของนกศกษาดงกลาวขางตน และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา ขอแสดงความนบถอ (ศาสตราจารย ดร. สรนทร นยมางกร) ประธานกรรมการบรหารหลกสตร รฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑตและมหาบณฑต โครงการหลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทรศพท ๐๒ ๕๒๙ ๔๐๔๖ ตอ ๔๐๗ โทรสาร ๐๒ ๕๒๙ ๔๐๔๖ ตอ ๔๐๘

103

ภาคผนวก ข เครองมอในการวจย

104

แบบสอบถาม เรอง ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของ

อทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดก าแพงเพชร

ค าอธบาย 1. แบบสอบถามฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

รฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โดยมวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและกาแพงเพชร ซงทานเปนบคคลสาคญทสามารถใหขอมลทเปนประโยชนตอการศกษาคร งน ท งน ผลการศกษาทไดผศกษาจะนาไปเสนอตออทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและกาแพงเพชร เพอนาไปใชประกอบการพจารณากาหนดแผนงานเพอปรบปรง และการพฒนา ในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกรณศกษาอทยานแหงชาตแมวงก ใหเกดประสทธภาพสงสด

2. แบบสอบถามฉบบน แบงเน อหาออกเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลพ นฐานทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร สวนท 3 ขอมลประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร สวนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะ การบรหารจดการการอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร

3. ผศกษาตองกราบขออภยทกทานมา ณ ทน ทการสอบถามขอมลคร งน อาจรบกวนเวลาของทาน ท งน ผศกษาหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถามจากทกทานเปนอยางด และขอขอบพระคณลวงหนามา ณ โอกาสน

(วาท รอยตรเอกรตน จนทรศร) นกศกษาปรญญาโท

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

105

ล าดบชดท

แบบสอบถาม เรอง ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยาน

แหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร ------------------------------------------

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ใหตรงหรอใกลเคยงกบสภาพความเปนจรงของทาน

มากทสด 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย ตากวา 18 ป 19-30 ป 31 – 40 ป 41 ป ข นไป 3. ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร 4. อาชพหลกของทาน (ใหเลอกตอบอาชพททารายไดใหกบทานมากทสดเพยงอาชพเดยว) เกษตรกรรม ทาธรกจสวนตว รบราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ อาชพอนๆ ระบ………………………… พนกงานบรษท / องคกรเอกชน 5. รายไดเฉลยตอเดอนประมาณ ตากวา 5,000 บาท 5,001 - 10,000 บาท 10,001 - 15,000 บาท 15,001 บาท ข นไป

106

สวนท 2 การบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต แมวงกจงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร ค าชแจง กรณาทาเครองหมาย ในชองทตรงกบ ความคดเหนของทานมากทสด

การบรหารจดการอยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร

ระดบการปฏบต มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด

การน านโยบายไปปฏบต 1. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มนโยบายทชดเจนในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2. อทยานแหงชาตแมวงกมการนานโยบายของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มาปฏบตภายในอทยานแหงชาตแมวงก

3. อทยานแหงชาตแมวงก มการตดตามและประเมนผลตามนโยบายทอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดกาหนดไว

4. อทยานแหงชาตแมวงกมการตอบรบตอ นโยบายของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

5. อทยานแหงชาตแมวงกมนโยบายและมาตราการทดในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เจาหนาทอทยานแหงชาตแมวงศ 6. มเจาหนาทเพยงพอ ท งเชงปรมาณและคณภาพใน การบรหารจดการพ นทของอทยานแหงชาตแมวงก

7. เจาหนาทของอทยานแมวงกมการเผยแพร กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ทเกยวของกบการใชทรพยากรปาไมและการอนรกษสงแวดลอม

8. การเพมประสทธภาพของเจาหนาทอทยานแหงชาต แมวงกอยางตอเนอง โดยการฝกอบรมเตรยมความพรอมอยางสมาเสมอ

9. เจาหนาทมการพบปะ หรอเขารวมประชมระดบพ นทในการประชมหมบาน เขารวมในพธกรรมประเพณในวนสาคญตางๆ

10. เจาหนาทมการจดทาสอประชาสมพนธดานการอนรกษประเภทตางๆ เชน ปาย โปสเตอร แผนพบ วารสาร หนงสอพมพ วทย โทรทศน และสออนๆ

107

การบรหารจดการอยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร



การจดการพนท 11. อทยานแหงชาตแมวงก ไดมการนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการบรหารจดการพ นท อยางมประสทธภาพ

12. อทยานแหงชาตแมวงก มการปดเขต/แหลงทองเทยว เพอการฟนฟทรพยากรธรรมชาตในบางชวงเวลา หรอกาหนด เวลาเขาชมเปนรอบๆ ในจดทมความแออด รวมถงกาหนดพ นททมความเปราะบางสงเปนเขตหวงหาม

13. อทยานแหงชาตแมวงก มการแบงเขตการใชประโยชนของพ นทอยางชดเจน และมปายชอแสดงเขตการใชประโยชน หรอเขตหามใชประโยชนอยางชดเจน

14. อทยานแหงชาตแมวงก มการจดชดลาดตระเวนและตรวจตราหาขาว

15. งบประมาณทไดรบเพยงพอตอการบรหารจดการพ นทของอทยานแหงแมวงก

การมสวนรวมของชมชน 16. อทยานแหงชาตแมวงกมการแลกเปลยนขอมล วชาการ กบหนวยงานทองถน สถานศกษา นกวชาการ และภาคเอกชน

17. ประชาชนมสวนรวมในการกาหนดวางแผนงานหรอกระบวนการในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

18. ประชาชนมสวนรวมในการดาเนนการดานการ อนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตใหยงยน

19. ประชาชนมสวนรวมในการแจงขาวสารหรอรายงาน ใหเจาหนาททราบเมอเหนการกระทาผดเกยวกบปาไม

20. ประชาชนมสวนรวมในกจกรรมนนทนาการ การอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสรางจตสานก ตอสงแวดลอม

108

สวนท 3 ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร ค าชแจง กรณาทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาต

แมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดก าแพงเพชร



การบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 21. อทยานแหงชาตแมวงก มการปองกนการทาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผล

22. อทยานแหงชาตแมวงก มการอรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยน

23. อทยานแหงชาตแมวงกมการปลกปาทดแทน เพอ ฟนฟความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางยงยน

24. พ นทอยานแหงชาตแมวงกถกบกรกลดลง ชมชน ในและรอบพ นท เปนแนวรวมในการอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

25. อทยานแหงชาตแมวงก มฐานขอมลและเครอขาย การมสวนรวมดานการอนรกษทเขมแขงและดาเนนงาน ดานการมสวนรวมในการอนรกษ

คณภาพการบรหารจดการ 26. ความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยว ตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก

27. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก มการปฏบตงานเชงรก ในการบรหารจดการพ นทอทยานแหงชาตแมวงก

28. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ปฏบตงานรวดเรว ถกตองในการแกไขปญหาทเกดข นภายในอทยาน

29. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ไดคานง ถงผลประโยชนของอทยานมาเปนอนดบแรก เชน การ ดแลพ นทปาและทรพยากรปาไม

30. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก มการวางแผนและแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพ

109

สวนท 4 ความคดเหนและขอเสนอแนะการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร ค าชแจง โปรดระบความคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร เพอการพฒนาอยางมประสทธภาพตอไป ....................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .........................................................................................................................................................................................................................

*** ขอขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามดวยด ***

110

ภาคผนวก ค การตรวจสอบเครองมอ โดยการวเคราะหเพอหาคาความเชอมน

111

Reliability Statistics

Cranach’s Alpha N of Items .85 30

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if

Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted pc1 102.0333 82.654 -.142 .863 pc2 101.9667 79.275 .248 .855 pc3 101.9000 75.817 .484 .850 pc4 101.9000 73.610 .635 .845 pc5 102.0000 76.000 .489 .850 of1 102.1000 74.645 .510 .848 of2 102.1000 80.231 .104 .859 of3 101.9000 79.886 .116 .859 of4 102.0333 78.792 .198 .857 of5 102.1333 81.430 -.013 .861 pt1 102.3000 73.872 .592 .846 pt2 102.0333 76.930 .395 .852 pt3 101.9333 73.513 .587 .846 pt4 102.1000 75.541 .474 .850 pt5 102.1333 74.395 .530 .848 ps1 102.4333 74.944 .542 .848 ps2 102.2667 77.926 .230 .857 ps3 102.2667 73.720 .649 .845 ps4 102.3667 76.240 .562 .849 ps5 102.5333 76.120 .438 .851 ot1 101.8667 75.982 .481 .850 ot2 101.8333 76.075 .440 .851 ot3 101.6333 73.826 .567 .847 ot4 101.9000 74.231 .470 .849 ot5 101.8000 73.338 .565 .846 mt1 102.4667 78.602 .226 .856

112

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if

Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item

Deleted mt2 102.3667 77.689 .240 .857 mt3 102.4000 78.386 .192 .858 mt4 102.5000 77.776 .257 .856 mt5 102.1667 77.937 .194 .859

113

ภาคผนวก ง ผลการวเคราะหทางสถต

114

วตถประสงคขอท 1 เพอศกษาระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรค และจงหวดกาแพงเพชร โดยใชคาเฉลย (X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

Statistics ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก

N Mean Std.

Deviation Valid Missing Valid Missing

1. อทยานแหงชาตแมวงกมการปองกนการทาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางไดผล

400 0 3.6750 .68597

2. อทยานแหงชาตแมวงก มการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการฟนฟธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบมามความอดมสมบรณอยางยงยน

400 0 3.7875 .68081

3. อทยานแหงชาตแมวงกมการปลกปาทดแทนเพอฟนฟความสมดลของปาใหกลบมาอดมสมบรณอยางยงยน

400 0 3.7800 .70202

4. พ นทอยานแหงชาตแมวงกถกบกรกลดลง ชมชน ในและรอบพ นทเปนแนวรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

400 0 3.6700 .70877

5. อทยานแหงชาตแมวงก มฐานขอมลและเครอขาย การมสวนรวมดานการอนรกษทเขมแขงและดาเนนงาน ดานการมสวนรวมในการอนรกษ

400 0 3.6250 .70400

รวม 400 0 3.7075 .52862

115

ดานคณภาพการบรหารจดการ

N Mean Std.


1. ความพงพอใจของเจาหนาท ประชาชน และนกทองเทยวตอการบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก

400 0 3.2025 .70905

2. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกมการปฏบตงานเชงรกในการบรหารจดการพ นทอทยานแหงชาตแมวงก

400 0 3.1950 .70585

3. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงกปฏบตงานรวดเรว ถกตอง ในการแกไขปญหาทเกดข นภายในอทยาน

400 0 3.1900 .75187

4. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก ไดคานงถงผลประโยชน ของอทยานมาเปนอนดบแรก เชน การดแลพ นทปา และทรพยากรปาไม

400 0 3.1800 .73071

5. การบรหารจดการอทยานแหงชาตแมวงก มการวางแผนและแนวทางการบรหารจดการอยางเปนระบบและประเมนผลสมฤทธทมประสทธภาพ

400 0 3.4925 .76577

รวม 400 0 3.2520 .46046 ผลรวมระดบระดบประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก และดานคณภาพการบรหารจดการ

สรปผลรวมระดบประสทธผลการบรหารจดการ

N Mean Std.


ดานการบรรลวตถประสงคของอทยานแหงชาตแมวงก 400 0 3.7075 .52862 ดานคณภาพการบรหารจดการ 400 0 3.2520 .46046

รวม 400 0 3.4798 .39332

116

วตถประสงคขอท 2 เพอเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร อาย

Descriptive อาย

N Mean S.D. Std. Error

95% Confidence Interval for

Mean Minimum Maximum

Upper Bound

Upper Bound

sumot 1. ตากวา 18 ป 31 3.8774 .67858 .12188 3.6285 4.1263 3.00 5.00 2. 19-30 ป 202 3.6832 .51313 .03610 3.6120 3.7544 2.20 5.00 3. 31-40 ป 85 3.6376 .45929 .04982 3.5386 3.7367 2.40 5.00 4. 41ปข นไป 82 3.7756 .55812 .06163 3.6530 3.8982 1.80 5.00 Total 400 3.7075 .52862 .02643 3.6555 3.7595 1.80 5.00 summt 1. ตากวา 18 ป 31 3.2194 .50690 .09104 3.0334 3.4053 2.40 4.40 2. 19-30 ป 202 3.2723 .40115 .02822 3.2166 3.3279 2.20 4.40 3. 31-40 ป 85 3.2447 .38960 .04226 3.1607 3.3287 2.20 4.40 4. 41ปข นไป 82 3.2220 .62460 .06898 3.0847 3.3592 1.20 4.80 Total 400 3.2520 .46046 .02302 3.2067 3.2973 1.20 4.80 sum 1. ต ากวา 18 ป 31 3.5484 .45671 .08203 3.3809 3.7159 2.90 4.30 otmt 2. 19-30 ป 202 3.4777 .35175 .02475 3.4289 3.5265 2.30 4.60 3. 31-40 ป 85 3.4412 .32671 .03544 3.3707 3.5116 2.80 4.20 4. 41ปขนไป 82 3.4988 .51316 .05667 3.3860 3.6115 1.50 4.60 Total 400 3.4797 .39332 .01967 3.4411 3.5184 1.50 4.60

117

ANOVA

Sum of

Squares df

Mean Square

F Sig.

ดานการบรรลวตถประสงค Between Groups 1.810 3 .603 2.178 .090 ของอทยานแหงชาตแมวงก Within Groups 109.688 396 .277 Total 111.497 399 ดานคณภาพการบรหาร Between Groups .195 3 .065 .304 .822 จดการ Within Groups 84.404 396 .213 Total 84.598 399 Between Groups .303 3 .101 .651 .583

รวม Within Groups 61.423 396 .155 Total 61.726 399

Post Hoc Tests Multiple Comparisons Scheffe

Dependent Variable

(I) อาย (J) อาย Mean

Difference (I-J)

Std. Error

Sig.

95% Confidence

Interval Upper Bound

Lower Bound

sumot 1. ตากวา 18 ป 2. 19-30 ป .14545 .17511 .875 -.3462 .6371 3. 31-40 ป .06708 .16313 .982 -.3909 .5251 4. 41ปข นไป .01378 .15516 1.000 -.4218 .4494 2. 19-30 ป 1. ตากวา 18 ป -.14545 .17511 .875 -.6371 .3462 3. 31-40 ป -.07838 .10459 .905 -.3720 .2153 4. 41ปข นไป -.13167 .09167 .560 -.3890 .1257 3. 31-40 ป 1. ตากวา 18 ป -.06708 .16313 .982 -.5251 .3909 2. 19-30 ป .07838 .10459 .905 -.2153 .3720 4. 41ปข นไป -.05329 .06596 .884 -.2385 .1319 4. 41ปข นไป 1. ตากวา 18 ป -.01378 .15516 1.000 -.4494 .4218 2. 19-30 ป .13167 .09167 .560 -.1257 .3890 3. 31-40 ป .05329 .06596 .884 -.1319 .2385

118

Dependent Variable

(I) อาย (J) อาย Mean

Difference (I-J)

Std. Error

Sig.

95% Confidence


Lower Bound

summt 1. ตากวา 18 ป 2. 19-30 ป -.05292 .08905 .950 -.3029 .1971 3. 31-40 ป -.02535 .09687 .995 -.2973 .2466 4. 41ปข นไป -.00260 .09734 1.000 -.2759 .2707 2. 19-30 ป 1. ตากวา 18 ป .05292 .08905 .950 -.1971 .3029 3. 31-40 ป .02757 .05969 .975 -.1400 .1951 4. 41ปข นไป .05033 .06045 .875 -.1194 .2200 3. 31-40 ป 1. ตากวา 18 ป .02535 .09687 .995 -.2466 .2973 2. 19-30 ป -.02757 .05969 .975 -.1951 .1400 4. 41ปข นไป .02275 .07146 .992 -.1779 .2234 4. 41 ปข นไป 1. ตากวา 18 ป .00260 .09734 1.000 -.2707 .2759 2. 19-30 ป -.05033 .06045 .875 -.2200 .1194 3. 31-40 ป -.02275 .07146 .992 -.2234 .1779 sumotmt 1. ตากวา 18 ป 2. 19-30 ป .07066 .07597 .834 -.1426 .2840 3. 31-40 ป .10721 .08263 .641 -.1248 .3392 4. 41ปข นไป .04961 .08304 .949 -.1835 .2827 2. 19-30 ป 1. ตากวา 18 ป -.07066 .07597 .834 -.2840 .1426 3. 31-40 ป .03655 .05092 .915 -.1064 .1795 4. 41ปข นไป -.02106 .05157 .983 -.1658 .1237 3. 31-40 ป 1. ตากวา 18 ป -.10721 .08263 .641 -.3392 .1248 2. 19-30 ป -.03655 .05092 .915 -.1795 .1064 4. 41ปข นไป -.05760 .06096 .827 -.2288 .1135 4. 41 ปข นไป 1. ตากวา 18 ป -.04961 .08304 .949 -.2827 .1835 2. 19-30 ป .02106 .05157 .983 -.1237 .1658 3. 31-40 ป .05760 .06096 .827 -.1135 .2288

119

รายได Descriptives




Upper Bound

Upper Bound

sumot 1. ตากวา 5,000 บาท

68 3.8471 .60359 .07320 3.7010 3.9932 2.80 5.00

2. 5,001- 10,000 บาท

198 3.6333 .51050 .03628 3.5618 3.7049 1.80 5.00

3. มากกวา 10,001 – 15,000 บาท

102 3.7333 .49259 .04877 3.6366 3.8301 3.00 5.00

4. 15,001 บาท ข นไป

32 3.7875 .52533 .09287 3.5981 3.9769 3.00 5.00

Total 400 3.7075 .52862 .02643 3.6555 3.7595 1.80 5.00 summt

1. ตากวา 5,000 บาท

68 3.2706 .53506 .06489 3.1411 3.4001 2.20 4.40

2. 5,001- 10,000 บาท

198 3.1889 .47525 .03377 3.1223 3.2555 1.20 4.80

3. มากกวา 10,001 – 15,000 บาท

102 3.3255 .37435 .03707 3.2520 3.3990 2.40 4.40

4. 15,001 บาท ข นไป

32 3.3688 .40035 .07077 3.2244 3.5131 2.40 4.40

Total 400 3.2520 .46046 .02302 3.2067 3.2973 1.20 4.80 sumotmt

1. ตากวา 5,000 บาท

68 3.5588 .45326 .05497 3.4491 3.6685 2.50 4.40

2. 5,001- 10,000 บาท

198 3.4111 .39602 .02814 3.3556 3.4666 1.50 4.60

3. มากกวา 10,001 – 15,000 บาท

102 3.5294 .33318 .03299 3.4640 3.5949 2.80 4.40

120




Upper Bound

Upper Bound

4. 15,001 บาท ข นไป

32 3.5781 .35627 .06298 3.4497 3.7066 2.70 4.30

Total 400 3.4798 .39332 .01967 3.4411 3.5184 1.50 4.60 ANOVA

Sum of

Squares df

Mean Square

F Sig.

ดานการบรรลวตถประสงค Between Groups 2.686 3 .895 3.259 .022 ของอทยานแหงชาตแมวงก Within Groups 108.811 396 .275 Total 111.498 399 ดานคณภาพการบรหาร Between Groups 1.799 3 .600 2.868 .036 จดการ Within Groups 82.799 396 .209 Total 84.598 399 Between Groups 1.919 3 .640 4.236 .006

รวม Within Groups 59.807 396 .151 Total 61.726 399

121

Post Hoc Tests Multiple Comparisons Scheffe

Dependent Variable

(I) รายได (J) รายได Mean

Difference (I-J)

Std. Error

Sig.

95% Confidence


Lower Bound

sumot 1. ตากวา 5,000 บาท

2. 5,001-10,000 บาท .21373(*) .07368 .040 .0069 .4206

3. มากกวา 10,001 – 15,000 บาท

.11373 .08207 .590 -.1167 .3441

4. 15,001 บาท ข นไป

.05956 .11237 .964 -.2559 .3750

2. 5,001- 1. ตากวา 5,000 บาท -.21373(*) .07368 .040 -.4206 -.0069 10,000 บาท 3. มากกวา

10,001 – 15,000 บาท

-.10000 .06389 .485 -.2794 .0794

4. 15,001 บาทข นไป -.15417 .09987 .498 -.4346 .1262 3. มากกวา 1. ตากวา 5,000 บาท -.11373 .08207 .590 -.3441 .1167 10,001 – 2. 5,001-10,000 บาท .10000 .06389 .485 -.0794 .2794 15,000 บาท 4. 15,001 บาทข นไป -.05417 .10621 .967 -.3524 .2440 4. 15,001 บาท 1. ตากวา 5,000 บาท -.05956 .11237 .964 -.3750 .2559 ข นไป 2. 5,001-10,000 บาท .15417 .09987 .498 -.1262 .4346 3. มากกวา 10,001 -

15,000 บาท .05417 .10621 .967 -.2440 .3524

summt 1. ตากวา 2. 5,001-10,000 บาท .08170 .06427 .656 -.0987 .2621 5,000 บาท 3. มากกวา 10,001 -

15,000 บาท -.05490 .07159 .899 -.2559 .1461

4. 15,001 บาทข นไป -.09816 .09802 .801 -.3734 .1770 2. 5,001- 1. ตากวา 5,000 บาท -.08170 .06427 .656 -.2621 .0987 10,000 บาท 3. มากกวา 10,001 -

15,000 บาท -.13660 .05573 .113 -.2931 .0199

4. 15,001 บาทข นไป -.17986 .08712 .236 -.4245 .0647

122

Dependent Variable

(I) รายได (J) รายได Mean

Difference (I-J)

Std. Error

Sig.

95% Confidence


Lower Bound

Summt 3. มากกวา 1. ตากวา 5,000 บาท .05490 .07159 .899 -.1461 .2559 (ตอ) 10,001 – 2. 5,001-10,000 บาท .13660 .05573 .113 -.0199 .2931 15,000 บาท 4. 15,001 บาทข นไป -.04326 .09265 .975 -.3034 .2169 4. 15,001 บาท 1. ตากวา 5,000 บาท .09816 .09802 .801 -.1770 .3734 ข นไป 2. 5,001-10,000 บาท .17986 .08712 .236 -.0647 .4245 3. มากกวา 10,001 –

15,000 บาท .04326 .09265 .975 -.2169 .3034

sumotmt 1. ตากวา 2. 5,001-10,000 บาท .14771 .05462 .064 -.0056 .3011 5,000 บาท 3. มากกวา 10,001 -

15,000 บาท .02941 .06084 .972 -.1414 .2002

4. 15,001 บาทข นไป -.01930 .08331 .997 -.2532 .2146 2. 5,001- 1. ตากวา 5,000 บาท -.14771 .05462 .064 -.3011 .0056 10,000 บาท 3. มากกวา 10,001 –

15,000 บาท -.11830 .04736 .102 -.2513 .0147

4. 15,001 บาทข นไป -.16701 .07404 .167 -.3749 .0409 3. มากกวา 1. ตากวา 5,000 บาท -.02941 .06084 .972 -.2002 .1414 10,001 – 2. 5,001-10,000 บาท .11830 .04736 .102 -.0147 .2513 15,000 บาท 4. 15,001 บาทข นไป -.04871 .07874 .944 -.2698 .1724 4. 15,001 บาท 1. ตากวา 5,000 บาท .01930 .08331 .997 -.2146 .2532 ข นไป 2. 5,001-10,000 บาท .16701 .07404 .167 -.0409 .3749 3. มากกวา 10,001 -

15,000 บาท .04871 .07874 .944 -.1724 .2698

123

วตถประสงคขอท 3 เพอศกษาปจจยการบรหารจดการ อทยานแหงชาตแมวงก ทมผลตอประสทธผลการบรหารจดการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอทยานแหงชาตแมวงก จงหวดนครสวรรคและจงหวดกาแพงเพชร

Correlations sumpc sumof sumpt sumps sumotmt การนานโยบาย ไปปฎบต

Pearson Correlation

1 .350(**) .384(**) .140(**) .281(**)

sumpc Sig. (2-tailed) .000 .000 .005 .000 N 399 399 399 399 399 เจาหนาท ของอช.แมวงก

Pearson Correlation .350(**) 1 .274(**) .190(**) .260(**)

sumof Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .000 N 399 400 400 400 400 การจดการพ นท

Pearson Correlation

.384(**) .274(**) 1 .216(**) .378(**)

sumpt Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .000 N 399 400 400 400 400 การมสวนรวมsumps

Pearson Correlation

.140(**) .190(**) .216(**) 1 .217(**)

Sig. (2-tailed) .005 .000 .000 .000 N 399 400 400 400 400 ประสทธผลการบรหาร

Pearson Correlation

.281(**) .260(**) .378(**) .217(**) 1

จดการ Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .000 sumotmt N 399 400 400 400 400

** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed)

124

Correlations

การบรหารจดการ sumpcofptps


sumotmt การบรหารจดการ sumpcofptps

Pearson Correlation

1 .421(**)

Sig. (2-tailed) .000 N 399 399 ประสทธผล การบรหารจดการ

Pearson Correlation

.421(**) 1

sumotmt Sig. (2-tailed) .000 N 399 400

** Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

ประวตผวจย ชอ – นามสกล วาท รอยตรเอกรตน จนทรศร วน เดอน ป ทเกด 14 พฤษภาคม 2529 สถานทเกด กรงเทพมหานคร ทอยปจจบน ประวตการศกษา

26 หม 8 ต าบลบงคอไห อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

พ.ศ. 2551 ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาพชศาสตร-พชสวน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ต าแหนงหนาทการงานปจจบน พ.ศ. 2555 - ปจจบน

สมาชกสภาองคการบรหารสวนต าบลบงคอไห อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

ทท างานปจจบน องคการบรหารสวนต าบลบงคอไห อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

THE MANAGEMENT EFFECTIVENESS OF NATIONAL RESOURCES …

Documents

Transcript of THE MANAGEMENT EFFECTIVENESS OF NATIONAL RESOURCES …