The Literary Magazine OLEdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/186956/1/Ole_2016_N3...sTan, sxvadasxva...
Transcript of The Literary Magazine OLEdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/186956/1/Ole_2016_N3...sTan, sxvadasxva...
-
mweralTa asociacia
`literaturuli kaxeTis~ gamocema
The Literary Magazine OLE
Jurnali gamodis 2004 wlis ivnisidan
ISSN 1512-3995
ole
ole – bryena, gina mogrZe tye velTa Sua
sulxan saba
ole – axoSi saCrdiloblad datovebuli
xe
qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni
ole – giorgi leoniZis poeturi Sedevri
mTavari redaqtoriakaki dauSvili
redaqtorebi:farna raina
nunu ZamukaSvili
misamarTi: 2200 Telavi
erekle II-is gamziri №6III sarTuli
mob: 555 46 44 29
mweralTa asociacia
`literaturuli kaxeTi~
mob: 558 48 24 80
`oles~ redaqciaSi Semosuli masala
ar recenzirdeba da avtors ar ubrundeba
masalebis gamogzavna SegiZliaT
eleqtronuli fostiT
E-mail: [email protected]
Jurnalis wina nomrebis SeZena
SegiZliaT redaqciaSi
Jurnali `ole~ gamoicema TviTm-
marTveli qalaqi Telavis municipalite-
tis (meri batoni platon kalmaxeliZe)
da TviTmmarTveli Temi Telavis munici-
palitetis (gamgebeli batoni aleqsand-
re SaTiriSvili) mxardaWeriT.
`o
le
~ l
it
er
at
ur
ul
i J
ur
na
li
ga
mo
di
s s
am
Tv
eS
i e
rT
xe
lm
ar
ti
, i
vn
is
i,
se
qt
em
be
ri
, d
ek
em
be
ri
№3
(3
0),
20
16
daibeWda Sps `favoriti stilSi~
garekanis pirvel gverdze dabeWdilia
farna rainas leqsi.
Sinaarsi
aqtualuri interviu
2. irakli sesiaSvili. Cemi mizania, Tbilisisa
da baTumis msgavsad, Telavi mesame centrad
iqces
sityva axalgazrda mweralTa gasagonad
4. farna raina. ilias guliT, ilias gziT,
ilias sibrZniT...
mxatvruli literatura
6. rezo adamia. mze. moTxroba
25. ana erisTavi. leqsebi
29. ani rainauli. eqo. moTxroba
32. nana mefariSvili. leqsebi
35. SoTa kobiaSvili. leqsebi
36. vaxtang WankotaZe. almasa. moTxroba
39. evso iWirauli. leqsebi
mwerlis gaxseneba
41. Salva SaraSiZe. mijaWvuli amirani.
fragmenti romanidan
dokumenturi proza
46. nino baqaniZe. `marSlianT~ sasaxlis
stumari
qristianuli poeziis VI festivali
`wminda ninos jvari~
50. murad mTvareliZe, nino modrekilaZe,
kaxa SalamberiZe, manana qurdaZe,
eldar WiWiaSvili, givi CiRvinaZe, maka
gelaSvili. leqsebi
Targmani
54. germane sadulaevi. RvTis mawanwala.
moTxroba
werilebi
61. roin WikaZe. niko lorTqifaniZis prozis
enobrivi eqspresia
xelovneba
63. nunu ZamukaSvili. momavlis mxatvari
*RmerTi, romelsac me TvaliT vuyureb,
es – mzea~... – napoleon bonaparti
-
2
aqtualuri interviuaqtualuri interviu
_ irakli, premierma Telavisa da yvare-
lis gaerTianebul olqSi maJoritar kandi-
datad wargadginaT. ratom SeCerda am olqSi
Tqvenze arCevani?
_ es Cemi arCevani iyo, polit.sabWos Telav-
Si Cemi kandidatura Tavad SevTavaze imitom,
rom am qalaqTan Zalian bevri ram makavSirebs _
Cemi bebia da papa, mamaCemic aq cxovrobs, myavs
Zalian bevri megobari da ubralod, Cemi Tela-
vi Zalian miyvars. mimaCnia, rom Telavi Cveni
qveynis erT-erTi gamorCeuli, gansakuTrebuli
qalaqia Tavisi xalxiT, kulturiT, mentalite-
tiT, potencialiT, stumarTmoyvareobiT, Rvi-
niT da a.S. amitom, saWirod CavTvale am qalaqis
aRorZinebaSi wvlili mec Sevitano imdenad ram-
denadac `qarTuli ocnebis~ polit.sabWos erT-
erTi wevri var, aseve, Tavdacvisa da uSiSroebis
komitetis Tavmjdomare, anu, mTeli rigi mimar-
TulebebiT didi pasuxismgebloba makisria. yo-
velTvis mimaCnda da dResac mimaCnia, rom aseve,
Cemi pasuxismgeblobaa Cems sayvarel Telavze da
yvelaze vizruno.
_ mas Semdeg rac Tqveni wardgineba moxda
Tu SexvdiT Telavel mosaxleobas, rogoria
maTi ganwyoba?
_ Telavsa da yvarelSi arsebuli yvela
problema Seviswavle. Sexvedrebi mqonda gamge-
blebTan, merebTan, guberniis administracia-
sTan, sxvadasxva samsaxurebTan. mTeli raionis
problemebi Seviswavle, mosaxleobis did na-
wils ukve Sevxvdi. aseve, Cems aqtivs, daaxloe-
biT, 150 kacs. ramdenime dRis win axalgazrdebs
Sevxvdi, aqve, moviare eqvsi sofeli. dRe da Rame
gareT var. Cven aramarto mTel rig problemebze
Cemi mizania, Tbilisisa da baTumis msgavsad, Telavi mesame centrad iqces
gvesaubreba `qarTuli ocneba-demokratiuli saqarTvelos~ maJoritari deputa-tobis kandidati Telavisa da yvarelis gaerTianebul olqSi irakli sesiaSvili:
vsaubrobT, aramed kargzec _ Tu ra gakeTda, ra
ufro ukeTesad SeiZleba gakeTdes, kidev risi
gakeTebaa SesaZlebeli da a.S. ase, rom samuSao
procesSi Zalian aqtiurad var CarTuli, Cems
`feis-buqs~ Tu adevnebT Tvals, iqac naxavT Cems
aqtivobebs. `qarTul ocnebas~ kargi perspeqti-
vebi aqvs imitom, rom xalxi xedavs rom soflis
meurneobam mTlianad kaxeTSi Zalian didi fuli
Semoitana. magaliTad, ramdenime
dRis win winandalSi gaxldiT da
mxolod aq, bolo samweliwad naxe-
varSi marto yurZnis Semosavli-
dan 10 milioni lari glexis jibeSi
wavida. es, ra Tqma unda, maxarebs,
Tumca problemebsac Zalian bevrs
vxedav. orive raioni gazificire-
bulia, sami sofeliRa darCa _ sa-
bue, almati da Saqriani, romelTa
gazificirebis proeqti mTavrobam
ukve daamtkica. aseve, igeba gzebi,
remontdeba skolebi, keTdeba ba-
Rebi, skverebi. sami dRis win kidev
gavxseniT erTi skveri SildaSi. ra
Tqma unda, es yvelaferi mixaria,
magram gasakeTebeli kidev bevria,
yoveldRiurad vmuSaobT, TviTk-
mayofilebi ar varT. TelavSi wya-
li yovelTvis Wirda. axla, aqtiur
fazaSi Sevida 32 milioniani proeqti, ris Se-
degadac mosaxleobas 24 saaTiani wyalmomara-
geba eqneba, rac Cveni mxridan win gadadgmuli
mniSvnelovani nabijia. nel-nela yvelafers mi-
vxedavT.
_ irakli, roca premierma giorgi kviri-
kaSvilma wargadginaT, man aRniSna: xalxs yve-
laze mTavari miveciT, rac mas saxemwifosgan
sWirdeba _ Rirseuli mopyroba, dafaseba da
zrunvao. Tumca, problemebis arsebobazec
gaamaxvila yuradReba. Tu gaecaniT konkre-
tulad, ra problemebi awuxebs mosaxleobas,
Tqveni azriT, pirvel rigSi, ra unda gamos-
wordes?
_ gamosasworebeli arcTu cotaa. maga-
liTad, miuxedavad imisa, rom gzebi bevrgan dai-
go, es problema bolomde mogvarebuli ar aris.
aseve, problemaa savargulebis mxrivac. aseve,
arsebobs maRali Zabvis gayvanilobis proble-
mac. imitom, rom kaxeTSi momuSave kerZo kom-
paniebi arcTu ise saxarbielo mdgomareobaSi
arian _ zogi maTgani gakotrebis pirasaa misu-
li. amitom, momdevno wlebSi, saxelmwifo, al-
baT, am mimarTulebiTac Zalian seriozulad
imuSavebs, raTa centralur magistralebze ele-
qtro-gayvaniloba gaumjobesdes. ra Tqma unda,
irakli sesiaSvili
-
3
ol
e, №
3,
20
16
sayuradReboa keTilmowyobis sakiTxebic, Tumca
unda aRiniSnos, rom regionSi am kuTxiT bevri ram
gakeTda. Cveni xelisuflebaSi mosvlis Semdgom,
wylis problema, met-naklebad gadaWrilia, vidre
aqamde iyo. mosagvarebelia melioraciis, arxebis
gayvanis sakiTxebic, bevrgan es problema aRmofx-
vrilia, Tumca, bevrgan kvlav problemad rCeba,
ris mogvarebasac uaxloes momavalSi vapirebT.
me, mosaxleobas Sexvedrebis dros pirdapir ka-
xurad, alalad vuxsni, rom SarSan aq Tu gakeTda
raRac, wels sxvagan unda gakeTdes da ase avaRor-
ZinebT nel-nela mTels regions. kaxeli kaci yve-
lafers SesaniSnavad igebs roca ise elaparakebi
rogorc sakuTari ojaxis wevrs. mTeli qveyana
xom Cveni didi ojaxia. ase, rom am mxriv, erTma-
neTs Zalian kargad vugebT.
_ Tqven ambobT, rom nel-nela regions aaR-
orZinebT. rogori iqneba kaxeTis regionis aR-
orZinebis Tqveneuli xedva. ras pirdebiT mo-
saxleobas, rogori iqneba maTTvis momdevno
oTxi weli?
_ rac yvelaze mTavaria, minda Telavi iseTi-
ve gamorCeuli qalaqi gaxdes rogoric Tbilisia.
Cvens dedaqalaqTan erTad kidev erTi gamorCeu-
li centria baTumi. swored, aseTive gamorCeuli
centri unda iyos Telavi mTels kaxeTSi. unda
aRiniSnos, rom kaxeTSi turizmis Zalian didi po-
tencialia. meRvineoba, mevenaxeoba es is kultu-
ruli RonisZiebebia, rac kaxeTisTvis cxovrebis
nawili, tradiciaa. magaliTad, amas winaT, kaxeT-
Si saqmiani Sexvedra mqonda daniSnuli da imdeni
turisti iyo, kafeSi adgili ver vnaxe rom davmj-
dariyaviT. turistebi bavSvebiT arian Camosuli,
rac Zalian mixaria. turizmis ganviTareba umniSv-
nelovanesia imitom, rom swored am process mos-
devs soflis meurneobis, vazis mimarT interesi.
minda, rom aeroporti gamarTuli, gaZlierebu-
li iyos, Cveulebriv reisebTan erTad, maT So-
ris, Carteruli reisebic miiRos, riTac turiz-
mi Zalian seriozulad gaimarTeba. zustad vici,
rom turistebi TbilisSi Camosvlisas iqve, ae-
roportSi manqanaSi sxdebian da pirdapir kaxeT-
Si modian. kargi iqneba Tu kaxeTSive SevTavazebT
aeroports, romelzec guberniam izruna da iq, pa-
tara saswavlo centric ki aris gakeTebuli. Tum-
ca arsebobs samarTleblivi problemebic erT-
erT Turqul kompaniasTan _ `tavTan~, romelTa-
nac wina xelisuflebam xelSekruleba gaaforma
ris Sedegadac 150 kilometris radiusSi ufleba
ar gvaqvs aeroporti Cven TviTon gavakeToT. Tum-
ca, minda, am Temaze, Zalian seriozulad vimuSao.
imitom, rom am SemTxvevaSi, kaxeTi TormetTviani
turistuli centri gaxdeba. netav, ganaxaT ram-
deni Rvinis saxlia, turistebi amiT Zalian kmayo-
filebi arian. pirdapir geubnebiT, ori-sami dRis
win frangi ojaxi manqaniT gaCerda da SemekiTxa
Rvino Sato-muxrani sad SeiZleba davagemovnoTo.
ramdenime mimarTuleba miveci. isini aRfrTova-
nebulni darCnen imiT, rom am patara qalaqSi, am
patara raionSi amdeni Satoa, Cven mxolod erTi
gvegonao. ra Tqma unda, es yvelaferi kargia. ami-
tom, garda mosaxleobis problemisa, rac ufro
adgilobrivi TviTmmarTvelobis sakiTxia, bevri
sasiamovno faqtic arsebobs. ra Tqma unda, mec
Cveni mosaxleobis xma viqnebi. vfiqrob, Cemi siRr-
miseuli xedviT Telavi Cveni RirsSesaniSnaobis
mesame centrad unda gadaiqces, swored iseTad
rogoric Tbilisi da baTumia.
_ irakli, weRan soflis meurneoba axseneT,
kaxeTSi sakmaod uxmosavliani miwaa, magram
wlebis manZilze glexs mosavali ulpeboda. ra
xdeba am mimarTulebiT?
_ Zalian kargi SekiTxvaa. roca glexebs vx-
vdebi da velaparakebi, maT vekiTxebi: ra Rirda
erTi heqtari miwa 2012 wels, mpasuxoben 2-3 aTasi
lario. roca vekiTxebi dRes, ra Rirs-meTqi, pasu-
xi sakmaod STambeWdavia _ 10 aTasio. oRond mi-
was ver iSovi, yvelas aTvisebuli aqvs. glexi ukve
xedavs, rom miwas fasi aqvs da muSaobs, saxelmwi-
foc exmareba, Zalian bevri programa moqmedebs,
maT Soris, `awarmoe saqarTveloSi~. marto kaxe-
Tis regionSi bolo samweliwadnaxevarSi 53 sru-
lebiT axali sawarmo gaixsna da 360-amde sawar-
mo gadaiaraRda. saerTo jamSi, Tu ar vcdebi, am
saqmeze, 94 milionia daxarjuli. glexTan bolo
oTxi wlis manZilze, soflis meurneobis garda
sxva aqtivobebiTac, pirdapir mis jibeSi daax-
loebiT, 80 milioni wavida. amitom, xalxma dainaxa
rom Sroma fasdeba, sofeli aRorZinda, aqeT, mTis
kanoni exmareba maRalmTian raionebs, soflebs,
xalxi xedavs jandacvis programis keTildReobas
sakuTar Tavze da a.S. Tumca, kidev erTxel vimeo-
reb, problemebi aris, magram rac mTavaria, kaxeli
kaci romelic Tavis sialaliT, soflis miwis si-
yvaruliT gamoirCeva xedavs, rom aravin awuxebs,
Sroma fasdeba da biznesi viTardeba. es yvelafe-
ri gadamdebia.
_ irakli, bolos minda `qarTuli ocnebis~
axal saxeebzec gkiTxoT. Zvel saxeebs da maT
saqmianobas qarTveli xalxi met-naklebad icn-
obs, magram ramdenad endobian axal saxeebs da
ramdenad gahyveba maT mosaxleoba arCevnebSi?
_ araCveulebrivad varT Serwymuli, erTma-
neTTan yoveldRiuri, gulwrfeli kavSiri gva-
qvs. ufro metic, yovelsaaTobrivi urTierToba
gvaqvs, erTad vixilavT mniSvnelovan sakiTxebs,
axlac, Tqven rom gelaparakebiT, erT-erTi maT-
ganisgan mesiji momivida, vsaubrobT programaze
da a.S. vinc ambobs, rom urTierToba ar gvaqvs, is
Cveulebrivi martivi Worikanaa. Cven aucileblad
erTad gavimarjvebT da xalxis ndobasac gava-
marTlebT.
Tamar SveliZe`saerTo gazeTi~ N 32, 24 agvisto, 2016 weli
-
4
Cveno Zvirfaso, axalgazrda mwerlebo, Cveno
Zvirfaso megobrebo, Cveno Zvirfaso stumrebo,
upirveles yovlisa, gulmxurvaled mogesalme-
biT, gilocavT literaturul konkursSi gamar-
jvebasa da Jurnal `oles~ axali nomris sazeimo
wardgenas.
me, dRes, ar vapirebdi sityviT gamosvlas,
magram, minda axalgazrda mwerlebs yuradReba
mivapyrobino, zogierT, kardinalur sakiTxze:
XXI saukuneSi, atomis, kibernetikis, avtomatikis,
telemeqanikis, robototeqnikis saukuneSi, kos-
mosis eraSi kacobrioba zneobrivi ufskrulisak-
en mieqaneba da ar SemiZlia, Cemi gulistkivili ar
gamovxato...
mecnierulma da teqnikurma revoluciebma,
garkveul piks miaRwia, magram... adamis modgmis
morali, lamis, mtvrad iqces. amazrzenia dRes,
msoflios bevr qveyanaSi zneobrivi degradacia,
rac gamoixateba mravalnairi marazmiT, jandab-
iTa da dozaniT. me Ria laparakic ki did uxerxu-
lobad da sircxvilad mimaCnia im garyvnilebaTa
serialebze, Cvens maRal, tradiciul, zneobriv
jebirebs rom moawyda da angrevs, TiTqos, pando-
ras yuTi gaixsna da saSveli aRar Cans...
masonTa koSmaruli Canafiqri avismomaswave-
blad dastrialebs dedamiwas. samarTliani kaco-
briobis dasamarebisaTvis, sayovelTaod cnobil-
ia dalesis _ moraluri gadagvarebis doqtrina.
amitom, dRes, rogorc arasdros, sicocxlis
tolfasia zneoba da morali. am fonze, raoden
miuRebelia, zogi, vaiqarTveli vaikalmosnis ux-
amsi, porno da amoraluri nawarmoebebi. mediasaS-
ualebebiT iciT, albaT, maTi avtorebi.
ratom gavamaxvile yuradReba am RvTis
SeCvenebulebze? _ Cven ar gvinda iseTi mwerlo-
ba, romelic SebRalavs: genialuri rusTavelis,
baraTaSvilis, vaJa-fSavelas saxelebs, vinc Se-
bRalavs: didi guramiSvilis, ilias, akakis saxel-
ebs, vinc Selaxavs Cvens Tavmosawonebel tradi-
cias, saxelovan gmir winaparTa wminda saxelebs,
ers, eris kulturas da warmoaCens ara mis maRal
moralsa da Rirsebas, aramed, saukuno lafs
daasxams, Seryvnis da SebRalavs.
mimdinare wlis 21 ivniss mweralTa asociacia `literaturulma kaxeTma~ Telavis iakob gogebaSvilis sax-
elobis saxelmwifo universitetSi moawyo axalgazrda mweralTa konkursSi _ `Cven movdivarT~ _ gamarjvebul-
Ta dajildoebis sazeimo RonisZieba da literaturul-SemoqmedebiTi saRamo.
saRamoze vrceli sityviT gamovida mweralTa asociacia `literaturuli kaxeTis~ Tavmjdomare farna raina.
gTavazobT am sityvas.
sityva axalgazrda mweralTa gasagonadsityva axalgazrda mweralTa gasagonad
farna raina
ilias guliT, ilias gziT, ilias sibrZniT...
didi xani ar aris, rac mTeli kacobrio-
ba didi dilemis winaSe dadga, _ 2015 wlis 26
ivniss amerikis SeerTebuli Statebis uzenaesma
sasamarTlom qveynis mTel teritoriaze daakano-
na erTsqesianTa qorwineba, xolo, 2016 wlis 11
maiss italiis parlamentma kanoni miiRo am uzneo-
bis dakanonebis Sesaxeb(?!)
es, _ antimoraluri aqti kanonad miiRo
agreTve kacobriobis civilizaciis saTavem _ sa-
berZneTma. gaognebulia RvTismosavi samyaro, es
sxva ara aris, Tu, ara _ RmerTis uaryofa, rad-
gan _ ojaxi, mxolod kacisa da qalis erTobaa da
ara _ kacisa da kacis, qalisa da qalis, rac, Cvens
planetaze gamravlebis Sewyvetasa da sicocxlis
dasasruls niSnavs.
didi ubedureba is aris, rom _ am aRvirax-
snilobis Taosnebi, am uRmerTobas naTlaven
pirovnebis Tavisuflebad da moiTxoven am sigi-
Jis damkvidrebas mTel planetaze.
ai, aq aris momavali kalmosnebis, erT-erTi,
principuli misia da sityvis RvTaebrivi Zalac,
rom Tavidan aviciloT satanuri morali, sodo-
mi, gomori, rogorc, _ kacobriobis moraluri
sikvdili, ise _ fizikuri gaqrobis gardauvalo-
ba...
yovelTvis unda gvaxsovdes, rom Cveni STa-
momavloba unda gaizardos Cveni siwmindeebiT,
Cveni kulturiT, Cveni saxeliT, Cveni RirsebiT,
rom pirnaTeli viyoT: Cvens mermisTan, xalxTan
da RmerTTan.
ai, erTi saukunis win, rogor gvmoZRvravda
Cveni, miwieri ufali, didi ilia:
`me ca mniSnavs da eri mzrdis
miwieri _ zeciersa,
RmerTTan misTvis vlaparakob,
rom warvuZRve, wina ersa...
eris wyluli maCndes wylulad,
mewvodes mis tanjviT suli,
mis bediT da ubedobiT
damedagos mtkice guli~...
qarTveli eris mamis es RvTaebrivi sityvebi
gulis ficarze unda daiweros TiToeulma axal-
gazrda, Tu Zvelgazrda Semoqmedma, Tu, marTla,
-
5
ol
e, №
3,
20
16
WeSmariti Semoqmedia da, ara _ satanis msaxuri.
es aris _ Cveni qveynis, Cveni eris, Cveni xalxis
maradiuli gzamkvlevi, orientiri da gadarCenis
kredo.
sad aris Cveni soWi? nikofsia? sad aris Cveni
lore, taSiri? sad aris Cveni saingilo? sad aris
Cveni tao-klarjeTi? sad aris Cveni samaCablo?
sad aris Cveni afxazeTi? sad aris Cveni winapreb-
is saxelovani istoria? vina varT? raniRa varT?
raRa dagvrCa saqarTvelo, xval vin viqnebiT?
ra iqneba Cveni samSoblo? vis xelSi iqneba Cveni
kurTxeuli saqarTvelo? ai, kiTxvebi romel-
sac Tavs unda dastrialebdes Cveni fiqrica da
saqmec. yvela kuTxidan aris moZalebuli muxanaTi
cbieri, mzakvari, moZalade, Sinauri da gareuli
mteri. msoflio globalizmis mamebis TeoriiTa
da TvalsazrisiT qarTvelebi mcirericxovan,
gasaqrobi erebis siaSi movixseniebiT. es Jru-
antelis momgvreli, sagangaSo zaria... dRemde,
bevri imperia aRigava pirisagan miwisa, Cveni eri,
Cveni qveyana gadaurCa istoriis ulmobel qar-
texilebs, magram, dRes, kosmosisa da kosmopoli-
tur epoqaSi ikveTeba yofna-aryofnis Jami.
bevrjer miTqvams da axlac, vimeoreb, rom
adamis modgma, upirveles yovlisa, mwerlobam
gamoiyvana gamoqvabulidan...
im Jamidan, kultura gaxda, xalxebis erT-er-
Ti arsebiTi, sulieri da zneobrivi mekvle, eris
erobis qvakuTxedi, xolo kulturis mwvervali
mwerloba gaxldaT...
qveynad, bevri ram aris warmavali, WeSmariti
mwerloba waruvalia; amitom, mwerlobas udidesi
da ganmsazRvreli misia akisria, ara marto: Tavis
eris, aramed, mTeli kacobriobis winaSe.
yovelTvis unda gvaxsovdes, rom TviTeuli
avtoris Semoqmedeba mis moralur saxes war-
moadgens, igi sarkea misi zneobrivi arsenalisa
da sulieri simaRlisa. mwerali Semoqmedia da
Semoqmedi sinonimia RmerTisa da vinc Semoqmedis
kalams aiRebs, mas ufleba ar aqvs uflis uwmindes
gzas gadauxvios da satanis gziT iaros.
Cvens planetaze ieso qristes mosvlidan XXI
saukunea da, TiTqos, kacobriobam misi maradiuli
moZRvrebidan bevri veraferi iswavla. piriqiT
Zalmomreobis koSmaruli nisli gawolila samya-
roSi _ aris Ria da SeniRbuli mtruli ganwyoba,
sulieri dekadansi, raRac amoucnobi, wyvdiadis
momaswavebeli.
adre, Tu, iaraRiT gvipyrobdnen, dRes, vi-
Ras ar naxavT qarTul miwaze uiaraRod: arabs,
afrikels, Cinels, indoels, sparsels, Turqs,
iaponels, koreels... yiduloben qarTul miwebs
da, albaT, uaxloes xanSi, Tu vinme davrCiT, rome-
lime, ucxo planetaze mogviwevs gadasaxleba. sav-
alalo da savaglaxo is aris, rom midis daCqare-
buli eqspansia _ qarTul enaze da qarTul kul-
turaze. mdgomareoba egzom damafiqrebelia...
albaT, male, iqneba _ uqarTvelo saqarTvelo. ai,
es aris XXI saukunis suraTi...
ase mgonia, _ evrosabWo, evroparlamenti,
gaero, moCvenebiTi saerTaSoriso organiza-
ciebia. maS, rogor avxsnaT is faqti, rom _ rac
ruseTma ZalmomreobiT wagvarTva afxazeTi da sa-
maCablo, ra Sedegi aqvs maTs samarTlianobisaT-
vis qadagebas?!.. maTs praqtikul saqmianobas?!..
yofna-aryofnis gzajvaredinze vdgavarT da,
unda vicodeT, gulidan amosul, alal, marTal,
brZnul sityvas atomze meti Zala aqvs da, es Zala
sikeTisa da siyvarulis samsaxurSi unda Cavay-
enoT...
erTi guli, magram _ asi Tvali da asi yuri,
RvTis rwmena da mwerluri sindisi, ai, axalbeda
kalmosanTa kompasi, kredo, misia da mizani... maT
unda ganWvriton: am wuTisoflis okeaneSi, ra
bedi elis jvarze gakrul, mironcxebul mamuls,
rodemde unda gvaWran da gvTalon.
ucnauri winaTgrZnoba meufleba _ am, atom-
uri iaraRiT da balistikuri raketebiT gaZeZgil
dedamiwaze, ra moxdeba uaxloes aTwleulebSi.
SeerTebul Statebs, isev, erTpolusiani zesax-
elmwifos ambiciebi aqvs, aRmosavleTSi, CineTi
veRar eteva Cinur kedlebSi, indoeTi, nel-nela,
zeiwevs anTeosiviT, ruseTi veRar iwynarebs mon-
Rolebisagan Sereul sisxls da kataTagvobanas
gveTamaSeba postsabWoTa qveynebs, verafriT
dacxra musulmanuri samyaros fanatizmi, evropa
Sekowiwebuli, konglomeratia da, TiTqos, misi,
kulturis, rogorc hegemonis mze Cadis...
didi iqsi da igrekia dRevandeli msoflio _
aravin icis, vis rodis gadautrialdeba goneba, _
ufro metad. xalxi ki, xalxi, umetesad, isev, Sim-
Silisa da sikvdilis zRvarzea.
genialuri rusTavelisa ar iyos:
`ra misWirdes, maSin unda _ gonebani goniersa~
xolo, didi akakisa ar iyos:
`axalgazrdebo, aw, ki, Tqven,
gamodiT, Tqveni Wirime~!..
axla, sityva Tqvenzea... momavalo kalmosnebo.
me uflis gziT siaruls gisurvebT da daglo-
cavT, rom Tqveni Semoqmedeba iyos: ara _ satani-
seuli, boroti makulatura, aramed _ qarTveli
xalxis sakadrisi, saganZuri, maradiuli mekvle,
_ sibrZnis, sikeTis, siyvarulisa da sidiadisa...
-
6
`sulieri simSvide saukeTeso gamosavalia
ubedurebis dros~ (makciusi).
miuwvdomel da idumal-ucnaurobebiT savse
nebismier eWvebSemyrel kritikul SemTxvevaSi,
Cemgan moTxrobili kosmosuri sxeulebis moZ-
raobis azrTamSleli, es SedarebiT daujerebeli
cikli fantastikaa Tu sinamdvile, vfiqrob, rom
am nawarmoebis uCveulo literaturul sxeulSi
zogadvarskvlaveTuri miaxloebiTi realobi-
Tac uTuod SeiniSneba. WeSmariteba xom usaz-
Rvro kanonia, uflis mier Seqmnili. qveynierebis
nawilobriv cnobadi warmosaxviTi informaci-
idan vigebT, rom planetariumis gamaognebeli
SemTxveva momxdara Turme. kerZod, Cveni mzis sis-
prozaproza
rezo adamia
* * *
mze qarTveli mwerlebis usayvarlesi mnaTobia da poetebsa da prozaikosebs uamravi qebaTa qeba aRuvleniaT
misTvis. avtorebis CamoTvla usasrulod SeiZleba, magram mxolod rezo adamias SeeZlo ase eTqva: `mzeRmerTi
WeSmaritebazec ki ganuzomeli simaRliTaa didi~.
vrceli moTxrobis siuJeti metad originaluria _ mze amosvlas sami saaTiT daagvianebs. mwerali swored
am gaugonari movlenis irgvliv Slis filosofiur-fsiqologiur gansjebs, sadac sikeTesa da borotebas Soris
dapirispireba samyaroseul usasrulobaSia gadatanili.
gardauvali daRupvis piras mdgari adamianebi, TiTqos Cadenil codvebs inanieben, magram mze amova Tu ara
yvelafers Zveleburad agrZeleben. mzem kacobriobas saSualeba misca ganvlili cxovrebiseuli gza gaeazrebina,
magram Wkuis saswavlebelma am samma saaTma adamianebis umravlesobas veraferi aswavla. Tumca, yvelani mowmeni
vxdebiT sikeTis borotebaze gamarjvebisa. im sam saaTSi dedamiwaze aranairi cocxali arseba ar dabadebula _ es
ki imis mimaniSnebelia, rom mze maradiuli sicocxlisa da sikeTis saTavea.
miuxedavad imisa, rom filosofiuri gansjani nawarmoebis umetes nawils ikavebs, emociuri Zala imdenad
maRalia, rom mzis amosvlisTanave Sveba gveufleba da axlaRa vacnobierebT Tu ra udidesi saswauli yofila
yovel diliT mzis xilva.
mwerali imasac naTlad gvagrZnobinebs, rom mxolod sarwmunoebas ZaluZs planetis da qveynierebis
nawilobrivi Tu mTliani znekeTili mowesrigeba. didi Semoqmedis siTamamiT rezo adamia mzes RmerTqmnilad
acxadebs, romlis meoxebiTac iSva nebismieri religiuri aRmsarebloba. im sami saaTis ganmavlobaSi gaibzara
mravali Senobis kedeli, mxolod eklesia-monastrebi gadaurCnen am risxvas.
msoflios uZvelesi civilizaciebi eTayvanebodnen mzes, nawarmoebSi es arqaulobac kargad igrZnoba.
mwerlis sasaxelod unda iTqvas, rom igi ar moeqca mzis Sesaxeb arsebuli uamravi teqstobrivi masalis tyveobaSi
da originaluri, mxolod da mxolod misi xelweriT gajerebuli moTxroba dawera.
moTxrobaSi mwerliseul azrebs kidev ufro saxiers xdis cnobil adamianTa brZnuli gamonaTqvamebi,
romlebic organulad erwymian nawarmoebis saerTo qsovils.
erTi sityviT, kvlav amodis mze da Cvenc, mkiTxvelebic vasrulebT Tavbrudamxvev mogzaurobas
varskvlaveTSi, mwerlis usazRvro fantaziis ZaliT da mwerluri ostatobiTa da esTetikuri tkbobis muxtiT
ase uSualod rom ganvicadeT. STambeWdavad arian daxatulni cis dasaliers miCerebuli adamianebi, saidanac
sami saaTis dagvianebiT mze amova. diax, albaT yovel diliT gulis fancqaliT unda davelodoT mzis amosvlas
da rezo adamias momnusxveli sityvebiT SevegeboT: `Sen, ufalo, yovlis gamgebelo da mzeo! naTelsulo wyarov
sicocxlisa da sikeTisa!!!...~
`mze~ im yaidis moTxrobaa, romlis srulyofilad Sefaseba erTi wakiTxviT SeuZlebelia. aq mxolod Cemi
cincxali STabeWdilebebi gagiziareT. darwmunebuli var, mkiTxveli kidev ara erTxel da ara orjer miubrundeba
am moTxrobas da yovel jerze moxibluli darCeba WeSmarit literaturasTan ziarebiT da axlis aRmoCenis
sixaruliT. da kidev erTi, amieridan, rodesac mzes SevxedavT, aucileblad gagvaxsendeba rezo adamias brwyinvale
moTxroba `mze~.
akaki dauSvili
mze
temis umZimesi movlenis, axali welTaRricxvis
romeliRac monakveTSi, ris Sesaswavlad fizikos-
astronomma mecnierebma didi kvleva-Zieba Caa-
tares da am urTules Temas mravali Teoriac
daukavSires, magram verc erT mignebaSi pasuxi
vera da ver ipoves. maTgan zogierTs davasaxel-
ebdi. zeciur caTa aRuvsebeli mexsierebiTi ux-
ilavi da umdidresi sivrce: planetebsSua gama-
vali mravalmxriv mgrZnobiare harmoniuli veli
da miuwvdomel-Seucnobadi umdidresi Semoqme-
debiTi fondebi, romlebic Cveneuli intuiciiT
bundovnad ilandeba, maTgan Casaxuli uxilav
formaTa meoxebiT da adamianis sibrZnis usaz-
-
7
ol
e, №
3,
20
16
Rvro intuiciuri variaciebiT. gonebis Semoq-
medebiTi urTulesi fantazia-instinqtTa war-
mosaxvebis galereebSic ki ver aRmoaCines, xolo
uflis RvTiuri savseoba xom adamianTaTvis
ocnebiTac maradis miuwvdomelia. maSin varskv-
laveTuri sinamdvile galaqtikis siRrmeebSi isev
astronomiul-filosofiur da astrologiur-
mecnieruli gzebiT unda veZioT da SesaZlebelia,
sistemis movlenis mTavari mizezis da realobis
mniSvnelovan saxesac wavawydeT...
`yvelaze metad maSin vcdebiT, rodesac sam-
yaros sxvisi TvaliT vuyurebT~ (CerniSevski).
moyolebuli Soreuli milionwlebidan, eWv-
gareSea, qveynierebis ukidegano saSodan ibadeba
axloqveyniuri Tu imqveyniuri idumalebis ur-
Tulesi saocreba, cxovrebiseuli yovelgvari
umciresi movlenac ki...
`arc mzesa da arc sikvdils pirdapir ar unda
ucqiro~ (laroSfuko).
am urTules movlenaTa dasawerad kalami
amaRebina Cemma idumalma warmosaxvebma, cnobis-
moyvareobam, kosmosis usazRvro siyvarulma da
misadmi Tamamma instinqt-fantaziam, Semoqmedeb-
iTma Jinma da gambedaobam...
tradiciulad bneliT moculma alionis didi
manaToblis amosvlis winamorbedma civi haeris
dawmendilma talRam Seatortmana buneba, magram
mzis amosvlam SemaZrwuneblad sami saaTiT daig-
viana da Cvens planetaze moulodneli ubedureba
gayinul uxilav sivrced Camovarda. warmoudg-
enelma SemTxvevam aTasobiT adamiani imsxverpla
da daaavadmyofa. planetis meore mxares, amerikis
da avstraliis kontinentebze ki mzem da mTvar-
em am droiTve Casvla-amosvla SeaCera da iqac
sikvdilianobasTan erTad, daudgeneli reaqciiT
da gakvirvebiT SeZruli uamravi adamiani nervi-
ulad moSala...
`yvela dabadeba sikvdiliTaa gamosyiduli,
yvela bedniereba _ ubedurebiT~ (avreliusi).
muxlmodrekiT evedrebian RmerTs gaognebu-
li, jvaraRmarTuli qristianebi, budistebi qeds
ixrian mzis gamosaxulebis winaSe. gaocebuli mu-
sulmanebi miwas erTxmian. iudevelebi godebis
kedelTan, sinagogebTan Tu ojaxis salocavebTan
cremls Rvrian. ukiduresad SeZrwundnen Zvel-
isZveli warmarTebi, ieRovelebi, daibnen kanti-
kuntad SemorCenili uxsovardroindeli mzis
Tayvanismcemlebic. mravali seqtanti da aTeis-
ti saSinel mizezdaudgenel movlenas mTavar
religiaTa swavlebebs miaweren da ukiduresad
adanaSauleben, qveynis momspobad ki mze ara da ar
Cans. Cvenma gajiutebulma tansriala, wyliTa da
JangbadiT savse ulamazesma, momwvano-mocisfro,
sicocxliTa da energiiT savse planetam mara-
diuli brunviTi wriuli svla Sewyvita da mzis
sistemis mTavar wesrigs ar daemorCila: dedamiwa
yovelgvari eWvs gareSe morCili, Tandayolili
planetaa, udidesi mnaTobi keTilisa, romelsac
erT wamsac ara aqvs ufleba da saSualeba umze-
od arsebobisa. aqedan gamomdinare, mis sferoze
mcxovrebi yoveli arseba umtkicesi tyve-monaa
sicocxliT, cxovrebiT, sikvdiliT da uTvalavi
sxva TvisebiTac, magram...
Tumca mze emorCileba samyaros gonmiuwv-
domel azrovnebas da mis uflismier kanon-fun-
qciebs, magram mainc uzarmazari damoukideblo-
bisaa. bevrad didi da mcire planetebi urTi-
erTmorCilebis qveS arian. warmoudgenelicaa,
adamianebi xom ver gaeqcevian am sistemis kanon-
wesrigs. mxecebi, cxovelebi, frinvelebi, Tevzebi
da mcenareebi TiTqosda SedarebiT Tavisuflebi
arian, magram ara! moCvenebiTobaa maTi bunebrivi
veluroba, yvela maTgani mkacrad damokidebul-
Sewirulia did Zalebze.
Rrmad Tu CavufiqrdebiT, sruliad Tavisu-
falni gardacvlilebic ar arian. isinic Zirfes-
vianad mijaWvulni arian miwas da maradiuli ba-
ton-patronis kuTvnilebaa urTulesi kosmosuri
funqciebiT. ai, esaa samyaros urRvevi da umkacre-
si ganmgebloba... kacTa Soris giganti ainStaini,
mravali genia, mefe, prezidenti, beladi, xalxi da
erT dros uZleveli gmirebic ukanaskneli mwiris
doneze Cabardnen am miuwvdomel Zala-kanonebs
da jerjerobiT mxolod aq myofebma unda vilo-
coT maTze...
`sikvdili erT romelime saukuneSi yvela
sxva saukuneSi sicocxlis sawindaria~ (jordano
bruno).
yvela da yovelive gadabmulad emorCileba
miukareba usazRvro Zalebs, magram SegvekiTxe-
bian, _ dro, samyaro da sivrce vis emorCilebao?
Cven vpasuxobT RmerTs, ufali ki vis emorCileba?
(es kiTxva gaukvirdebaT Rrmad morwmuneebs, ma-
gram) aq xom qveynierebis usasrulobis fenomenia
Senaxuli, maSin gamodis, rom usasrulo zeZalaTa
gavlenebia _ gavagrZeloT fiqri, rom usasru-
lobaa miuwvdomeli, da Seuswavleli cneba... am
Zalian kritikul SemTxvevaSi Zalauneburad unda
SeCerdes religiuri adamianis azrovneba, raTa ar
dairRves gulmarTali rwmenis umaRlesi eTika da
gansaWvretavad momavlis aTaswleulebs gadava-
baroT... radgan es saswaulebrivi uwyveti jaWvia,
ara oqrosi, aramed, CvenTvis uxilavi kosmosuri
miuwvdomlobis SenaerTebisagan, romelic samya-
ros idumalebisgan aris Seqmnili.
Cems cxovrebaSi, bavSvobidan moyolebuli,
samjer moveswari mzis dabnelebas; xolo mSvidi
planetis _ mTvarisas ki oTxjer, Tu ar vcdebi.
-
8
am Rameul kosmosur sxeul-ganwyobilebaze cal-
ke mogiTxrobT. mzis dabneleba bunebis sruliad
sxva umkacresi movlenaa, rasac Wraqis Savi bolis-
gan gaWvartluli minis natexiT rigrigobiT vak-
virdebodiT didi Tu patara. es iyo yvelafrisgan
Zalian gansxvavebuli sanaxaoba. mag. amaRelvebel
moulodnel dros, dabindul gonganwyobilebian
sulis ammRvrev-amSlel nerviulobasTan erTad
ukiduresi cnobismoyvareobaa Sens winaSe da zeci-
uri mZafri idumaleba vrceldeba. amdagvari ur-
Tulesi movleniT aSlili garemo-cxovreba mainc
asrulebs Tavis Cveul wes-funqciebs da uvne-
blad wuTi-wuTze gadaivlis saerToqveyniuri
fiqrTmomgvreli zeciuri daZabuloba. im movle-
nil SemTxvevaSi planetebsSua da Cvens irgvlivi
bunebis siaxloves usazRvrod gansxvavebuli
muxtmZafri moZraoba matulobs da garemo molo-
diniT savse, sevdiT sakvirvelSeyrili romanti-
kuli xdeba da am SemTxvevaSi pirovneba sxvamxriv
azrovnebs. arsebobs Turme kosmosuri mravalgan-
wyobilebiani qmedebani. sadRac dabeCavebuli da
funqciamoSlili mTvare, Tavisi uCveulo svliT
SeZrwunebuli da gafermkrTalebuli, amRvreul
sivrceSi imaleba, radgan Cveni galaqtikis _
irmis naxtomis erT-erT gvirgvinosan mefe de-
dofalmanaTobels kosmosur, Rrmad gamWvirvale
Crdils ayenebs. magram gaivlis ukve Cvens irgv-
liv gamZafrebuli varskvlaveTuri dro-wuTebi
da aRmoCndeba is uxerxuli moZraobisagan misive
Tavis xsna yofila... mze ki TiTqosda gamoTavisu-
fldeba uaxloesi Tanamgzavrisgan da SvebiT awy-
vetili kvlavindeburad win misxivosnebs (dedami-
wa-mTvaris funqciaTa moSla-arevaa am wuTebSi,
Tu ara mzes vin da ra Sexebia rodisme)...
WeSmaritad damnaxveli Tvali caSi ukve Sei-
grZnobs, rom daiSal-gaifanta formaTa gadaadg-
ilebadi daZabuloba da sivrcis naTeli ganwyo-
bileba isev aRdga-damkvidrda... mzeRmerTi, yo-
vlismomcvel, am didebiT Sedarebas Tu moviSve-
liebT: yovelgvar sikeTeze, siyvarulze, SiSze,
ocnebaze, fantaziaze, umdidres warsulze, awmy-
oze, momavalze, wmida zneobaze, WeSmaritebaze da
Tu kidev ramea qveynad mniSvnelovani _ SeumCn-
eveli, yvelaferze ganuzomeli simaRliTaa didi.
imdenad amaRlebuli keTilSobilebaa, rom misi
uklebliv yvelas esmis da msaxuria uangaro. sx-
visi, nebismierisa ki mas ar esmis, anda ratom unda
esmodes? is xom gamudmebiT yvelafers zomaze
metad gzavnis. smenis organo mas ar gaaCnia, sak-
virveli da gaocebis aRmZvrelia, aba raa?!
uflis zeZalaCaqsovili, ganusazRvre-
lad afrqvevs sicocxlis sxivs sivrcegaremoSi.
TviTve RmerTad qmnili, uTuod rom misi meox-
ebiT iSva nebismieri religiuri aRmsarebloba.
dedamiwa axaldabadebuli bavSviviT umweoa mzis
keTil da uzenaes garemocvaSi. mzes verafers ver
vTxovT da verc davavalebT, imdenad miuwvdome-
li giganturi simaRlis uxvgamcemi geniaa plan-
etariumisa. samyaros nebismieri wva-afeTqebis
erTi da mxolod mTliani uzarmazari garemoa,
zeZala-siyvarulia dausrulebeli _ yovelTa
patronia...
yovladsakvirveli da rogor Camafiqrebelia,
varskvlaveTis udidesi SemoqmedebiTi moZraoba,
romelic uzomo sikeTis da siyvarulis fonzea
ganfenili; xolo boroteba am garemoebaSi ro-
gor inarCunebs Tavis funqciebs da qmedebas, es ki
sakiTxavia. eSmaki xom yvelgan qurdulad ipareba
da xSirad Tavisas aRwevs. Cvens winaSea utyuari
faqtebi. odiTganve kacobriobis istoriaSi omebi
xom borotebis eSmakeulma liderebma awarmoes.
ukeTuri xom yvelganaa met-naklebad. romis pape-
bidan yvelaze patiosani da wminda papi inokenti
gaxldaT, romelsac mxolod oTxi sayvareli hyav-
da. erTxel Cems saxelosnoSi macxovris xatze
vmuSaob da radioc dabal xmaze maqvs CarTuli,
zogadad vusmen. erT-erTi mRvdelmTavari sity-
viT gamodis da acxadebs, aleqsandre makedoneli
didi adamiani iyoo. kinaRam Wkuidan SeviSale.
rogor?! sisxlismsmeli, dampyrobi, ulamazesi
qalaqebis, Tavisi unikaluri arqiteqturuli
xelovnebiT, kultura-civilizaciiT, miwasTan
gamsworebeli, mamaTmavali _ didi adamiani?! ro-
gor iyo-meTqi! da radio gamovrTe. ai da megob-
rebo, mainc kvers vukravT eSmaks. es ukve garkveu-
li donis codvilianobaa. Tumca ra unda vTqvaT,
vinc dedamiwaze daibada da gaiara, yvela sakmaod
codvis matarebelia, ufal ieso qristes garda...
`uzarmazar kuTvnilebas cotas Tu waarTmev
mniSvnelovans~.
`vinc zeimobs gamarjvebas, zeimobs kacTa kv-
las; vinc zeimobs kacTa kvlas, ver eRirseba qvey-
nad sikeTes~ (lao Zi).
am nawarmoebidan datrialebuli amdagvari
planetariumis wesrigis darRvevis ukiduresoba
samyaros JamTaRricxvis daudgenel wlebSi erTx-
el xdeba Turme da rogorc mogaxseneT aravin
icis ratom an risi da romeli zeciuri mizezebiT.
qveynierebis gaCenis saidumlooba xom mecnier-
uli cnebiTi Ziebis usasrulobaa da SiSismomg-
vreli. rogoricaa varskvlaveTis demonuri Savi
xvrelebi, planetaTa Semsrutveli Tu gamqrobi _
samyaros gasaidumloebuli dilegi. galaqtikaTa
mrisxane muqara, mis gaRma aRdgeniToba (saerTod
arsebobs misi dasasruli? isic sakiTxavia!) Tu
Caferflva daudgenelia da goniT miuwvdome-
li... yovelive es iseve ucnobia, rogorc plan-
etaTgaCena, Semadgenloba, zne-wesi da urTulesi
mTlianobis qmedeba. aqve gaxsendeba suli CvenT-
vis uaxloesi da uSoresi, misi mdidari raobiT.
is xom daudgeneli bunebiT TiTqmis planetebis
-
9
ol
e, №
3,
20
16
Sinagan TvisebaTa SemadgenlobaSia gaTanabrebu-
li, oRond meore, miuwvdomel calke uxilav sam-
yaroSi... iseTive, rogorc yovelT ukiduresoba,
Tavisi uxilavi azrTSeusvlelobiT, kosmosuri
uZiro arealiT da bindmosili mermisiT, msgavsad
Canisluli da Cakiruli saflavebisa, ukuneTSi
Caketili Tavisi gankerZoebulobiT, TiTqosda
Cvengan da erTmaneTisganac gaqrobilni... safla-
vebi miniSnebiTi mflobelebiT sikvdil-sicocx-
lis usasrulobis da uxilaobis nacrisferi xi-
dia, romelic Cvens planetazea Caqsovili. xolo
Tavad miwis qmedeba am SemTxvevaSi maRali fun-
qcionirebiTi _ planetebiseulia...
`bediswera da Jini _ ai, ra marTavs samyaros~
(laroSfuko).
nirSecvlili wuTi wuTs wakidebia, dro SeZr-
wunda, Zlier daZabulia sibnelis Ziramde, muqxa-
zebiani, mZafrdinamiuria da udidesi abstraqcia
ixateba yvelgan. uxilaobis sivrceSi gepardma
gaielva da cisferi xazi datova...
SekumSuli bneli dro da sivrce iZabeba. mze
ar amodis da avis momaswavebeli ukuneTi TiTqos
ufro da ufro matulobs, irgvliv uxilaobis
idumali formaTafunqciaa jer arnaxuli, argag-
onili. ferTagan pirvelad xiluli muqi laqebi
da jojoxeTuri ganwyobileba ganevrco qvey-
nis kididan kidemde. fiqrT miukareba molodini
moedo yovelTa macocxleblisgan mitovebul
miwaze da ixoceb-avaddeba xalxi mZime infar-
qtebiT, Separuli insultiT, gulis, tvinisa da
filtvebis ukmarisobiT, nevroziT _ krunCx-
viTi gaTiSvebiT da daudgeneli fsiqiuri stre-
sebiT. cxovelebmac tanjviTi miZineba iwyes. ga-
isma ZaRlebis Semzaravi gniasi, autaneli wriali,
wkavwkavi, vedrebiTi yefa cisken miSverili Tval-
cremliani saxiT. cxenebi uJmurad ZigZigeben da
Seuwyvetliv Tavs akantureben. ganwirulis xmiT
bRavis jer kidev zogierTi cocxali saqoneli,
TvalebanTebuli uzarmazari Savi kameCebi gamud-
mebiT uxmoben TavianT mxsnel noes. uswrafesi
katebi jguf-jgufebad miimalnen. muqi yavisferi
morielebi budeebidan nerviulad gamoZvrnen, da-
RoRaven, Sxamian grZel, daxorklil kudebs TavSi
irtyamen da ixocebian. mxolod gvelTa araamqvey-
niuri Sinagani molodini, odnav rxevadi tanis uZ-
raoba uwamwamo-Cauxedavi Tvalebis garindva da
pirmokumuli dumilia gaurkvevel-miuwvdomeli.
mousvenarma, fexebdabarjRulma WianWveleb-
ma Sewyvites xangrZlivi Sroma-fusfusi, TiTqos-
da maTi auracxelwevriani jgufebi mwared dad-
umdnen... miwisZvrasaviT Sezara qveyana jgufad
Seyrili, jagaraburZgnuli mglebis gabmulma
ymuilma. zRvis, tbisa da mdinareebis aforiaqebu-
li Tevzebi xmeleTs askdebian, zogni SurduliviT
wylidan amovardebian, aRmosavleTs wiwkna Tvals
Seavleben da, gulnaklulni, isariviT wyalSive
CaeSvebian. mcenareTa foTlebma mowyeniloba da
Wknoba iwyes. ulamazesma sxvadasxva fer-formis
vardebma sixasxase dakarges da Tavebi sacodavad
daxares. mindvris yvavilebs cremldena daewyoT
da ganwirulebi mdeloze gawvnen. frinvelTa
caze, nerviulad mimofantuli jgufebi wiokiT
mzis Sesaxvedrad gaeSurnen. kavkasiuri jiSis
erT dros xedvagorozi dedal-mamali arwivebi,
mwvervalebze frTebgaSlil-CamoSvebulni, brZo-
lis velze damarcxebuli meomrebiviT dasxdnen
da moulodneli movlenebiT gagulisebulni da
TvalanTebulni aRmosavleTiT imzirebian.
uTuod rom arsebobs qveynierebaSi azrovneb-
is da fiqr-xasiaTis sxvadasxva kategoriebi, Rv-
Tiuri, kosmosuri, planetebis, xelovanTa, mec-
nieruli, ocnebiseul-dumilxedva da kidev bevri
sxva. Tevziseuli garindva raRac fiqrismagvar-
usasrulobismieri. frinvelTa Caxedva-gaxedva
da frTxili fiqrTZaxili. aseT dros, SesaZle-
belia, sagnebic Taviseburad azrovneben da du-
man. maT Soris gveli, gancalkevebuli umsgavso
da Seudarebeli qvewarmavluri simZafrea. misi
viTomda azri an ocnebas mimsgavsebuli, gare-
moSi gaurkveveli mimarTulebiTi xedva, adami-
anisaTvis miuwvdomelia. saerTod is azrovnebs?
fiqrobs?.. albaT sxva raRac arsebobs yovlisi-
qiTa Soreuli. gaocebs am suldgmulis ulamazesi
sxeulis mkafiod xatuloba, bunebis damoukide-
beli Tviseba, romelic yvelasaTvis Seucnobadia;
marTlacda, am qvewarmavalT xom ar hyavT CvenT-
vis miuwvdomeli kosmosuri kerpi? rasac mtkice
intuiciiT emsaxurebian? ufro morCiloben? Tu
arada, ratom arian agre ukiduresad ganyenebul-
ni?! TiTqosda devnili stumrebia Cveni planetis.
amrigad es urTulesi arseba, amdenad damoukide-
beli da, garemosagan gariyuli romaa, xom araa ba-
toni Tavisive Tavisa? cocxalTa mraval saerTo
Tvisebas ki floben, magram maTi varskvlaveTuri
Sorsdgoma da Caketiloba sakvirvelia. gamigonia
moxuc winaswarmetyvelTagan. zamTrobiT ukuneT
xvrelebSi mZinareT, varskvlavebi esizmrebaT da
elandebaT Turme. gvelebi (mravalia maTi saxeoba)
miwiers, maT mkvebavs da Semnaxvels, maTgan bevr
rames ratomRac ar hguoben. sxvebisgan gansxvave-
biT garindulni usasrulod ucqeren zogadad
sicocxles, sivrces, sikvdils, mzes da kidev ra-
Racas; Ramis sizmareulSi ki _ mTvares da varskv-
lavebs. frTxilebi arian zomierad da garbian ara
damfrTxalni, ufro im intuiciiT, rom sikvdili
ar Camoagdon. maT garemoze boroti zraxvebi ar
gaaCniaT, arafers spoben da anadgureben, ikvebe-
bian mwife nayofiT, zogjer mwerebs da amfibiebs
etanebian, rbili, TixaSereuli, qoniani miwiT.
ucxoTagan Tavdasxmisas Tavs icaven umkacresi
zomebiT. maTi ususurobis umTavresi dacvaa Sxa-
miani sikvdilis Semyreli kbena da, aqedan gamom-
dinare, sicocxlis malikvidirebel sxva mxece-
bze da frinvelebze ufro, yvelas eSinia maTi.
aqac uTuod naxevrad gaxsnili bindmosili idu-
malebaa... gvelebs cocxalTagan aravisi da araf-
risa ar swamT. ufro metad warsulSi adamianebi,
maT mraval religiaSi aamaRlebdnen. da ismeba
kiTxva: _ ratom?! zogma SeiZleba irwmunos, rom
warmarTuli Tu sxva aRmsareblobis xerxemlis
natexi xom araa amJamadac CarCenili? aq aris isev
usaSvelo amqveyniuri fsiqologiuri sirTu-
leebi. adamianebi, mzes, mTvares da varskvlavebs
mravalmxriv ugebs da ufro wvdebian xolme maT
kosmiurobas (sarwmunoa romelime ciuri plan-
eta marTavdes maT...) vidre gvels. mis arsebas Cven
vera da ver vwvdebiT, xSirad Tu iSviaTad varT-
mevT sicocxles da Sxams esaa da es. aq minda mcire
warsulis cxovrebiseuli monakveTiT Semovi-
fargloT. Zveli kolxebi, gvels Tu ixilavdnen
-
10
TavianT sacxovrisSi, iq ar moklavdnen, Sio-Sios
SeZaxiliT uvneblad gareT gaagdebdnen, magram am
process burZglebis amyreli SiSic mohyveboda,
amJamadacaa aseTi ritualis magvari wesi samegre-
losa da lazeTSi. esec xom uzarmazari kosmosuri
wes-idumalebaa gamaradiulebuli... gvels arc
erTi arseba ar baZavs, imdenad Soreuli da gansx-
vavebulia yvelasagan Tavisi bunebiT. erTmaneTi
Zalian uyvarT. Tu axlad gamoCekili Svili Zloka
moukles, deda gveli Tavs iklavs: es ukve calke
isev, kosmosuri an qvewarmavluri zneobis miuwv-
domeli sivrcea... gveli zamTrobs, sizmareuli
ZiliT xvrelSi, martoobis dumil-sevda Soreuli
cidan mosdis, mwiri-mZafri, mswraf-sikvdilis
momtan-mfeni. Tavad gaqrobisa ara icis ra, da
arca aqvs SiSi misi.
awrialdnen cixeebSi isedac sevdis zRvaSi
myofi sxvadasxva wesis, zneobisa da azrovnebis,
bediT, adamianebisagan Tu TavianTi TaviTve daCa-
gruli patimrebi _ maTgan araviTari mRelvareba
da SeTqmuleba, mxolod lodinia da...
`gansacdelis Jams yvela ubedureba erTad
iyris Tavs~ (ioane damaskeli).
zekanonebidan gamomdinarem unda virwmunoT,
RvTisgan gaCenili sicocxle rom xelSeuxebe-
lia da aranairi danaSaulis marTlmsajuleba mas
ar unda eqvemdebarebodes. mxolod ufalsa aqvs
ufleba Tavisi gaCenili sicocxlis imqveynad
droulad wayvanisa. `RmerTs religia ara aqvs~
(mahaTma gandi). sasjelmisjilebSi ratomRac
msxverpli ar aris. badragebi ki saxemogrexilebi
da krunCxvianebi, ndobiT aRWurvili patimrebi
dawesebulebis Senobidan gahyavT. saerTod, Cab-
nelebuli, mkacrsevdiani dilegebidan CamiCumi
ar ismis. qveynis sxvadasxva kuTxeSi mRvdlebs,
monazvnebs, berebs, mRvdelmTavrebs da eklesiis
msaxurTac locva-vedrebaSi myofT, samarad-
isod mieZinaT. imave mdgomareobaSi arian mosa-
marTleebi, prokurorebi, Zalovani ganyofile-
bebis xalxi. iurist-veqilebi uazrod gaTiSu-
lan. eqimebi, pedagogebi da mozardebi TiTqosda
uZleben am tanjvas... erT-erTi axalgazrda, niWi-
eri xatmweri beri uvneblad gadarCa; igi, im umZi-
mesi saaTebis ganmavlobaSi, Tavis mier ficarze
moxatul oqrosfer jvarze Seusvenebliv locu-
lobda, jvari yofila damreckuTxovani Taveb-
ganieri da irgvliv xazobrivad mzeSemovlebuli,
eWvgareSe da uTuod sarwmunoa, mzis da jvris
erToblivma marTalma gamoxatvam gadaarCina gam-
Wriaxi da Segnebuli xatmweri-beri. am uWkvianes,
Rrmadmorwmune da uflis mimbaZvel bers hyavda
sulierad axlobeli Tavisi mrevlidan, romelmac
wera-kiTxva ar icoda, magram arsebuli cxovreba
da zneoba aTi mcnebis magaliTi iyo, TiTqosda
zecidan mocqeral wmidanebsac xiblavda misi
cxovrebis RvTivgangebuloba. Raribi iyo, magram
sulierad mraval mdidarze ufro keTilSobi-
luri, brZeni da sityvaZunwi iyo, Cafiqrebuli,
Tan romeliRac zecis sisavsidan yovelTvis Ri-
miliani, zogjer gamoxedvasevdiani da morCili.
misi amqveynidan moSoreba nebismier avkacs See-
Zlo, magram uxilavi Zalebisagan SedarebiT dac-
uli iyo.
hyavda deda, Svilebi, meuRle _ mama, momx-
dur mterTan gmirul brZolaSi dacemuli. saSu-
alod morwmune, aseve Soreuli fiqrebiT da az-
rovnebiT planetariumisken midrekili da rome-
liRac varskvlavze damokidebul-Seyvarebuli...
mSromeli da ukeTurTa mgmobeli. ucnaur sizm-
rebs uCioda xSirad, razec zogjer RimiliT uyve-
boda Tavis axlobels, bolo xanebSi uxasiaToba
da mowyeniloba daetyo.
wuxda cud sizmrebze da ebrZoda TavisTavs...
axlobeli rom etyoda, ratom xar aseT cud gan-
wyobilebazeo, _ ukadrisi sizmari vnaxeo wuxel,
_ iyo pasuxi. ra naxe aseTi, Se dalocvilo, mog-
viyevio; am SemTxvevaSi is aravis ar eubneboda
arafers da Tavis fiqrebTan gamartoxeldeboda.
bolo dReebSi sul Seicvala da fizikurad
dasustda, dapataravda. ra moxdao mis Tavs ase-
Tio, ukvirdaT axloblebs _ nacnobebs. Semdeg-
Si Tavis mezobel berikacs gamoutyda da uambo
sizmris uTqmeli Sinaarsi: sizmrad znedace-
mul qalebTan vcxovrob da zogjer mamaTmavali
mamakacebis msxverplic vxdebio. aRelvebulma
moxucma ase uTxra: _ mianerwyve eSmaks da Sens
berTan erTad xSirad iloceo! mainc ar daadga
saSveli eSmakebSeseuls da erT ubedur dRes Ta-
visi samzareulos, keriis qvabis dasakid naWaze
CamomxrCvali ixiles _ aqac imZlavra satanam da
gvajoba...
es SemaZrwunebeli ambavi mzis sami saaTiT dag-
vianebiT amosvlamde erTi dRiT adre momxdara.
ramdenime drois gasvlis Semdgom da axlac ar
icis bevrma, ratom gaxda amdagvari upatiosnesi
adamiani aseTi gaugonari uxilaobis msxverpli.
saSineli dro momwifda da iTareSa eSmakma...
`sawuTros xmauri dascinis maradisobis ga-
lobas~ (rabindranaT Tagori).
aRelvebulma berma-xatmwerma rom gaigo misi
uzomo tanjva, codvilianoba, qaliviT moTqvamda
Turme, damsaje ufalo! ar mepatieba, rom davig-
viane da droze ver Cavwvdio mis farul codva-
eSmakeul Semosevebso...
am dros mze manaTobeli ar ekareboda qveya-
nas, da SeSinebuli sxeuliT kankalebda cocxali
Tu mkvdari...
dro TiTqos miejaWva miuwvdomlobis bnel
boZze...
eSmakeuli codva-madli, fiqri, azri, fanta-
zia, warmosaxvebi msxverpli da sizmrebi uxilao-
bis Sav qvabSi eyara. kosmosis saSineli siSoridan
ki gaurkveveli gamkivani xma moJonavda dedamiwis
qvesknelamde gamavali... mfrinavebs, gemis kapit-
nebsa da mezRvaurebs ar Sexebia es jojoxeTuri
talRa; mxolod uxasiaToba da nevrozi awuxeb-
daT. wyalqveSa navebisa da gemebis ekipaJebma mZime
formiT igrZnes yovelive da wylis zedapirze
amotivtivdnen.
sikvdili samyaros sastiki, bnelze bneli da
sicocxlis damTrgunveli manqanaa, ucxo uxilavi
formis Soreuli varskvlaveTis avTvisebiani Tan-
amgzavriviTaa yovelTa wertilis damsmeli (da,
aris). is uferuli da ukeTuria Tavis gamocxade-
bamde, zogjer Cagviqrolebs xolme umZafresi da
umZimesi ganwyobilebiT da mwared SegvanjRrevs.
mTlianobaSi yovel cocxal arsebas erideba misi
da ratom? is xom usasrulobaSi sxvadasxva fun-
qciebiT dedamiwis Semvseb-aRmdgeneli da sulTa
sivrceSi gadaadgilebis Seucnobadi aucilebe-
-
11
ol
e, №
3,
20
16
li kanon-Zalaa da mainc qveynierebis usastikesi
forma-fersaxea...
`ubedurebam ki ar unda daTrgunos, aramed
misma daTmenam gaaZlieros~ (stendali).
miliarderebs da milionerebs ver uSvela
auracxelma oqro-vercxlma, eris da qveynis saba-
doebidan ugonod amoRebul gamdidrebulT.
`samarTlianoba is iqneba, rom TviT boro-
teba gvZuldes, borotis moqmedi TviT iseTi ada-
miani ki, rogorc RvTis qmnileba _ gviyvardes...~
(avgustine).
dums ufali, dro aravis elodeba...
`mcire WeSmaritebas naTeli sityva axlavs,
udides WeSmaritebas _ usazRvro dumili~ (ra-
bindranaT Tagori).
mze ara Cans...
mosvla _ molodini, mraval grZnobaTa teva-
dobaa. xolo warsuli, ragind kargi iyos, sevdis
savseobaa sxvadasxva xasiaTfenovani. tragikuli
Tu SedarebiT cudi formis ki, sulieri uZiro
sibnelea, tanjvis momgvreli.
Cafiqrebulan mironmdinare, ukeTilSo-
bilesi xatebi eklesiuri danisluli mzeriT...
am SeWirvebis Jams amazrzenad gaibzara mravali
Zveli Tu axali Senobis kedlebi. mxolod ekle-
sia-monastrebs ar Sexebia es ucxo gamaognebeli
zeciuri mborgavi wneva. SeCerda eleqtrosad-
gurebi, Sewyda telemauwyebloba da gamoirTo
interneti, ar RaRadeben radioarxebi... Seferxda
yvela saxis transportis moZraoba (zogierTis
garda). im saaTebSi ar momxdara mSobiarobac nebi-
smieri cocxali arsebisa: TiTqos Zveli da axali
saflavebic gaugebrad axmaurdnen qvesknelis us-
asrulobidan da saflavebze Sindisferma sulma
gairbina: ratomaa, rom micvalebulTan _ mkvdar-
Tan axlos misvla Zalian gviWirs? saflavTan ki
ara! saflavTan imitom, rom iq miwa gvxvdeba sico-
cxliT savse da aseve micvalebulis maradiuli
patronmomqcevi. am dros gaurkvevel kosmosur
sikvdil-dainteresebas vgrZnobT miuwvdomels
_ Soreuls da Rrmad sevdians, garkveulwilad
nislovnad mimzidvels...
`Cveni suli Cvens dabadebamdec arsebobda da
iarsebebs Cveni sikvdilis Semdegac~ (platoni).
qveynierebis miukareba kanonia _ aucile-
blobidan gamomdinare, Tavis droze, wmidanebic
anayofiereben Turme dedamiwas... yovelTa sico-
cxle kosmosuri jojoxeTiao, magram bedis an ime-
dis varskvlavi yvelasTvis Tanabrad cimcimebs.
axaldaqorwinebulebi da wyvili sayvarlebi
Tbil, megobrul sarecels moSordnen da sxeulis
kankaliT aRelvebulni fanjaras miafrindnen,
zogi maTgani siyvaruliT nafereb sicocxlesac
gamoeTxova.
aRamebul-aZenZili garemosagan ganerviule-
buli vaJi sulaRtyinebuli afrTxilebs Tavis
gulisswors: _ am umZafres movlenebTan erTad,
ar momwons Cvens irgvliv Jammomdinare stiqi-
uri es ganwyobileba, Surige-anano! axlave gul-
mkerdze Seni cisferi kaba aifare da ZuZuebs
gaufrTxildi. ratom? da ra igrZno iseTi qalis
megobarma da romelma Soreulidan momdinare in-
tuiciam SeZra ase, CvenTvis miuwvdomlad?..
sicocxlis maradiuloba-Cauqroblobis
masuldgmulebeli mTavari kvanZi Tu uxilavi
ZafTagani, anu mSvenierebisa da silamazis cis-
feri kapilari, magiuri, idumali da zeciuri
mravalelementnarevi wmindanuri intimiT ZuZue-
bze gadis da amitomacaa, adamianebi gansakuTre-
biT ufrTxildebian da mokrZaleba-mowiwebiT
eqcevian mzisebr ferTsavse naxevarsferos, rad-
gan qalis _ sxeulSi Tavisi formiT da TvisebiT
mzea gadmosuli, TiTqosda faruli SiSi da xed-
vaa misdami. qveynierebis manaToblis uTvalavi
keTili elementi xom dedis ZuZuSia Canisluli.
es, SesaZloa, qalis iyos, Svelis, vefxis, kengu-
rus Tu sxv. davakvirdeT kargad uZveles xatebs.
qmnilebaze `RmrTismSobeli yrmiT~, rogori mzi-
seuli siRrmeebiTi-gaelferebiT, mowiwebiT da
siwmindiTaa Sesrulebuli mSobeli dedis ZuZus
mcire monakveTi frTxili xatmwerebisagan. is xom
gansxeulebuli sicocxlis rZiT amomavali savse
mzea, ieso qriste-macxovris gamzrdeli. dedis
kosmogenuri mTlianobis saxe RvTismSobelSia
gacxadebuli, bunebaSi ufro keTili forma da
uangaro siyvaruliT gzavna ar arsebobs...
jer miwas miubarebel micvalebulTa sx-
eulebi sikvdilis bnelis idumalqmedebiT, ufro
da ufro gaqvavebulni, saSinel sxeul-lodebad
gayinulan. Sewyda qveynad tirili, datireba,
moTqma-godeba, xmauri, mxolod gakvirvebis nerv-
iuli SeZaxilebia. qvewarmavlebma miuvali kuna-
peti nestiani xvrelebi miatoves da zeviT miwaze
mzis lodinSi ganwirulebiviT gawvnen. Tagvebi da
virTxebi xuTi kilometris radiusiT cecxlwak-
idebulebiviT daZrwian. netav, ras eZeben, an vis...
Tu sadme omebia, Sewyda Tofis xma, urTierTxocva
da kacT kvla fulze, oqroze, Tanamdebobebze da
qalze. Senelda boRma, Suri, siZulvili, miwaT gay-
ofaze daZabuloba, pirovnebaTa Soris erovnuli
SuRli; imperiuli teritoriuli gaumaZRroba
da mtroba, dapyrobiTi sazRvrebis gadalaxvebi,
moiSala avantiura da Ralati. gafermkrTalda
siyvaruli da kacTa keTili urTierToba. am dros
eSmakeulma borotebma, saxe da feri icvales da
qameleonebad iqcnen. umzeobiT SeZrwunebuli
qveyana qarSepyrobili saqoneliviT Rmuis da
sikvdili TiTqosda maT mware sneulebisgan mxs-
-
12
nelad ecxadeba: satanam qveynis gamgeblis mantia
Caicva da Savgvirgvinian rqebayril atamanobasac
waepotina...
dumda samzeo da ufali _ momTmeni...
eklesiebSi ia-iiisfereb-cisferebiTi sulT-
mieri nisli Camowva da yoveli amqveyniuri xma
gauval-gaurkveveli gaxda. mxolod jvrebi idgnen
medgrad, mnaTed-mtkiced SemarTul, cisken ais-
rul gumbaTebze. samwuxarod, gadarCenilTa-
gan, zogan mRvdeli mRvdels devnida, patriarqi
patriarqs wyevlida da anaTemaze gadascemda.
TiTqosda airia planetis kalendari da wel-
TaRricxva, Wirda kacTa zneobis daregulireba.
daumZimda dro eklesia-saydrebs da jvars...
mciredmorwmune adamianebi, romelnic
ugulebelyofen mzes, mTvares da varskvlavebs,
uazrod Zarcvaven RmerTs. ufals ras daakleben,
magram RvTiur sivrceSi maTive rwmena da war-
mosaxvebi ratomRac qreba. marTali kosmosuri
midgomiT Cvenve unda gavaZlieroT rwmena-swav-
leba, riTac metad mivuaxlovdebiT ufals.
RmerTi am mwared areul dros isev gaazrebiT
misCereboda...
sivrce da molodini usazRvroa...
`mzes erTi nakli aqvs _ mas sakuTari Tavis
danaxva ar SeuZlia~. (sokrate)
qveynierebis macocxlebel-manaTobel-yo-
vlismpyrobeli mze ufali patroni, sulierTa
sasimwarod, Zalian igvianebda...
mTebi Camuqdnen uCveulod. mdinareebi
uRimRamod ki miedinebian, magram maTi wylis
saamo Cxriali ar ismis. mecnier-astronomebi, as-
trologebi, mistikosebi da planetariumiT gata-
cebuli xelovanni, molodinad qceulni, mxolod
mzis amosasvlel cis dasaliers misCerebian, sa-
dac muqi lurji Rrublis grZeli melanqoliuri
sqeli zoli Cawolila. mxatvrebi, poetebi, mwer-
lebi, filosofosebi, kompozitorebi, musiko-
sebi, mecnierebi, astronomebi, astrologebi da
winaswarmetyvelebi gakvirvebulebi gancalkeve-
bulad sxedan sikvdilis Tu ufro ucxo movlen-
ebis molodinSi.
`goneba, cxadia, sustia im usasrulo
obieqtebTan SedarebiT, romelTa axsnasac
cdilobs~ (ainStaini).
oTxiv mxriv qaric Cadga da bunebam mniS-
vnelovani raRac dakarga... uZravadaa molurjo-
Savi Rrublebi da adgils ar icvlian. caze varskv-
lavT gundi ar Cans, TiTqosda waiSalnen. mxolod
mis siRrmeSi gaurkvevlad mibnedili laqebi da
xazebi SeiniSneba. dasavleTSi martoxelad dak-
iduli mkrTali mTvare, gaognebul-SeSinebuli
erT adgilas dgas da dedis momlodine bavSviviT
ukan imzireba. qveynebis xelisuflebaTagan ume-
tesobam samudamod datova saaqao gamwarebuli
saxiT. maT Soris gadarCenilebi mxne da uSiSarni
im saaTebSi spirtian sasmelebs umal daewafnen.
uxilavi sikvdili, yovel xilulze Zlieri,
muq Sindisfer xazebad gamJRavnda da qveyanas
wamSlel bade-safarad moedo. lodin-molodini
bnel uZveles bunebriv, TviTnabad gvirabebs
damsgavseboda.
mTvaris dabneleba, ra Tqma unda, Ramis
saaTebSi xdeba SuaRamemde. jgufi uaxloesi ada-
mianebisa amaRlebul mindorze vdgavarT Seuia-
raRebeli TvaliT da vakvirdebiT Cvens Ramis cis
mSvenebas. cnobismoyvareobam, lodinma da SiS-
narevma gancdebma erTad moiyara Tavi. naTeli
mTvare TiTqosda emzadeba dedamiwis CrdilTan
Sesaxvedrad da moTminebis Zafi ukiduresobamde
Semoklda. patiosani, manaTobeli diskis dapata-
raveba iwyeba marjvnidan, Senelebuli mcocavi sv-
liT. mTvaris dabereba-kleba ki warmoebs marcx-
nidan marjvniv. ra Tqma unda, es yvelaferi Cveu-
lebrivi yovelTviuri movlenaa, magram sevdis
momgvreli. mecodeba didi qalaqis mcxovrebni,
radganac mTvaris silamazesa da siRrmeSi Camwv-
dom varskvlaveTis moZraobis process ver xe-
daven, radgan maT Soris Cadga xelovnuri ganwyo-
bilebis gavarvarebuli eleqtronaTura.
Semdgom yvelani daZabulni vxedavT, Tu ro-
gor nel-nela dapataravda mTvare da uwvriles
namglad daekida daleul-sacodav sanaxaobad,
xolo saazrovnebod siurealisturi SegrZnebis
da kosmosur-filosofiuri Sinaarsis gaxda. awi
ra unda moxdes? bavSvebi ufro SevSindiT. mTli-
anad xom ar davkargavT zRaprebis mosayol ue-
bar saSualebas? bebiaCemi, paraskeva jaiani Su-
aRamemde mTvaris SuqiT ganaTebulT gviyveboda
maRalmxatvrul da Sinaarsian zRaprebs. samwux-
arod, aravis ar Cauweria isini da daikarga, anu
sivrcis mexsierebaSia Senaxuli. merme mTvare
nel-nela gamoTavisuflda dedamiwis Crdilisgan
da, ucnaurad ganaxlebuli da naTel vercxlad
gabrdRvialebuli, Ramis da cis xelmwifed gaba-
tonda. SvebiT amoisunTqa zecam, qveyanam da Cven...
_ es raa, bavSvebo, SarSanwindel miwisZvrasTan
SedarebiT, _ Cailaparaka mamaCemma da TuTuni
gaabola.
im wels martvilis raionis CrdiloeTiT,
qvibiis camde azidul mTebSi iyo miwisZvris epi-
centri. marTlac rom saSineli tragediis molo-
diniT xalxi tovebda soflebs, saxlebs, movlil
ezoebs da mieSurebodnen Savi zRvispireTisken.
gamoqceuli adamianebis teva ar iyo baris so-
flebSi da qalaqebSi. gansakuTrebiT saRamoobiT
iwyeboda miwis tortmani, qveskneluri gruxu-
ni, mcenareebis uTavbolo iqiT-aqeT gadawola
da saxlebis adgilzeve zanzari. sabednierod,
-
13
ol
e, №
3,
20
16
maSindeli miwisZvra biZgebi damangrevelobamde
ar misula. sruliad gansxvavebuli gancda, gan-
wyobileba da usiamovnebis umZimesi molodini,
bunebis garemo silamaze da adamianebis erTad
yofna anelebda fiqrebsSua gamaval tragikul
gancdebs. yvelaze metad samive kosmosur mov-
lena-daZabulobaSi ZaRlebi reagirebdnen. sof-
lis sxvadasxva ojaxebSi axalmogebuli Zrox-
ebis wabRavlebis xmas kantikuntad gaigonebdiT.
frinvelebis CamiCumi ar ismoda rogorc Sinaure-
bis, aseve gareulebis.
isev Cvengan Rrmad ganyenebuli uxilaoba
dumda... mzis da mTvaris dabneleba, aseve miwisZ-
vrac xom bevrad msubuqi movlena iyo manaTo-
beli patron-planetis bneleTSi dakargvasTan
SedarebiT. RvTiuri sidiadis dabnelebisas am
astronomiuli SiSismomgvrel SemTxvevaSi ime-
dis uZlieres formad Canda saxedabinduli mze;
mTvare ki Tavis Rameul xaz-formiT sivrces ar
moSorebia. xolo miwisZvrisas dedamiwa CvenTan
erTad idga da nerviuladac TrToda. samive ur-
Tules planetaTa movlenaSi Cven erTad viyaviT.
gamaognebeli fiqrT momgvrelad. xolo im alion-
is katastroful bneleTSi CarCenili mzisgan mi-
tovebuli xalxi uCveulod gancalkevda urTier-
Tisgan da TandaTanobiT micvalebulTa iersaxiT
ibindeboda...
`sikvdilis SiSiT sikvdili ugunurebaa~
(seneka).
gaurkvevlad da miudgomlad dumdnen qvey-
nierebis mxsnelebi...
martvilis raionSi aris patara mTagoriani
ulamazesi sofeli, romelic wriuladaa Cafe-
nili sofel kurzusa da doberazens Sua, es san-
aWyebioa, uZvelesi Wyondidis siaxloves, rom-
lis mcxovrebni amJamadac patiosani mSromeli
da Tavisi kuTxe-qveynis patrioti warmarTebi
Tu mzisTayvanismcemlebi arian. am ubedurebis
Jams didi da patara gaiZaxoda: bJa si qogale! ar
dagviviwyo! nu migvatoveb da amodi, gvaRirse
Cxana, Cven yvelani yovelTvis vloculobT Senze
da saWiroebisas sulxorcielad SemogevlebiT
kideco.
mravalSrian dumils Seevso sivrce da dro _
fiqri azrs mosdevda, romelic nakurTx sanTl-
isfrad Jonavda unaklod; mxolod kosmosuri
Zalian Soreuli ubgero Sida xma ismoda _ ufro
grZnobadad qceuli. uxilavi iyo es yovelive da
daudgromeli, romelic varskvlavTa dasaxlebis
mZafri moZraobiT usasrulobas moicavda, yo-
velTa siaxloves ki mxolod suli Tu eaxleboda,
rogorc RvTiuri forma _ ucxo elementi...
soflis xanSi Sesulma, bunebiTac ganaTle-
bulma maswavlebelma, WaRara qalbatonma kedli-
dan Camoxsna qarTveli mxatvris mier naturidan
Sesrulebuli ferweruli suraTi-tilo `mzis
amosvla parizSi, notrdamTan~. iq myofTagan
didi da patara emTxvia sityvebiT, Cveni mxsneli
da yovelTa manaTobeliao. Tan maTTan myof daR-
onebul stumars, marTlmadidebel eklesiis me-
sanTles, xanSi Sesul, TmaaburZgnul, SiSnaWam
mamakacs moridebiT mimarTes, mze rom ar iyos,
Tqvens salocav xatebs da eklesias TvaliTac
ver ixilavdiTo!.. as wels miaxloebuli patara
tanis, welSi moxrili, saxedanaoWebuli, cisfer-
wvrilTvaleba, daRonebuli moxuci yovel wuTs
sulmouTqmelad godebda: amova bJa male! nu
geSiniaT, baba!.. mere morCilebiT iTxova, is Cemi
wablisferi daukodavi mozveri CamoiyvaneT mTi-
dan da Zveleburi adaTiT SeswireT qveynis mana-
Toblis didebaso da cremlebi RapaRupiT wamou-
vida... sad xar, Cveno bJa, dagvenaxe! nu miatoveb
Cems isedac tanjul qveyanas, odiSs _ xSirad ime-
orebda sacodavad saxe-tanaZeZgvili berikaci.
rogorc mTel qveyanaze, aqac samarisferi
atexili stiqia mZvinvarebda qarborbalasaviT.
winandeli is yoveldRiuri cxovrebiseuli
mZime mravali gancda, rac ki ganucdiaT adami-
anebs, TiTqosda axlobeli da Sinauruli iyo
da piraduli. dRevandeli ki sruliad Soreuli
da ucxo movlena gaxldaT nerviuli siSoridan
momdinare, idumal cidan gadmogdebuli. miwier
movlena-ubedurebas viTomda axlavs imedi moma-
vlis saSvelisa: warmoidgineT, TviT sikvdilic
ki; micvalebuls roca dakrZalaven, Wirisufalsa
da gardacvlils Sua yovlisSemZle cocxali miwa
rom Cadgeba, TiTqosda qvecnobieri imedi gaC-
ndao Zalian Sorsmavali kosmosuri (qveynad bevri
rame sikvdilTanaa mierTebuli, miwa samyaroseu-
li sicocxliTaa maradiuli. mkvdari miwis erTi
beltic ar arsebobs...). sikvdil-gardacvalebas
mxolod miwa kurnavs, keTili. micvalebulT er-
Tobaa miwa, marad cocxali saflavT imedi da siT-
bo. mzis sxivebi naTeli, uTuod rom gardacvlil-
Ta glova da gaxseneba, idumali sicocxlea Cvengan
davanebuli. xolo am Semzaravsa da warmoudgenel
SemTxvevaSi adamianebi ver Cawvdomian, dedami-
wis SeCerebaa katastrofuli, mzis gaurkveveli
mZime movlena, varskvlaveTis mTliani daRupva
Tu Soreuli, Zalian miuwvdomeli, miudgomeli,
iseTi, rom dedamiwaze araviTari, am viTarebis
gamosworebis mecnieruli saSualeba ocneba-fan-
taziiTac mouZiebeli gaxldaT.
daZabuli dro-sivrce da ukve gardasaxuli
garemo gaurkvevlad da ukuneTis ferad Seikum-
Sa...
Tavbrudamxvevad SeZruli adamiani war-
moudgenlad wuTi-wuTze (sulierad da fizi-
kurad) ileoda... ojaxis patara ferdakarguli,
gaurkvevel mdgomareobaSi myofi biWi, xSir-xSir-
ad imeorebda, Zvel-kolxur warmarTul Tu mzis
Tayvanismcemlobis mravali aTasi wlis winandeli
kosmosis, kerZod mzis, mTvarisa da varskvlavebis
sadidebel leqsad naTqvams:
`bJa dida re Cqimi,
TuTa muma Cqimi,
xviCa-xviCa muricxefi
da do jima Cqimi~
(mze dedaa Cemi,
mTvare _ mamaCemi,
mocimcime varskvlavebi
da da Zmaa Cemi.)
_ ehei, Turme rodis iwereboda leqsebi
kolxeT-iberiaSi.
merme, fiqrebiT ukve samyaros sivrceebSi
myofi da naRvliani bavSvi did babuas Caexuta da
ekiTxeba: _ awi ra moxdeba, babu? _ cudi araferi,
Surige, bJas rom Semovevle, amova male da...
rogorc mogvaxseneben, sulieri simSvide
saukeTeso gamosavalia ubedurebis SemTxvevaSi.
-
14
brZenni Zlierni arian nebismier dros da maTgan
vinc iyo gadarCenili, mxolod utexi simamacisken
mouwodebda xalxs.
yovelgvari dumili saamo da sacnauria, ma-
gram mzis uCveulo gatrunva da dedamiwis uZ-
raoba kosmosisagan gangaSSeyrili saSineleba
yofila... am sam saaTSi planetis meore mxaris mi-
damoebi, sadac mze uZravad acxunebda, moulod-
nelobisgan ukiduresi nerviuli stresebi moedo
irgvliveTs. wyalSi, xmeleTze, Tvalgaxelili da
gaognebulni misCerebodenen cis kabadons da mzis
Camafiqrebel uZrav, mSvenebaayril Crdilebs.
didi sxivRvTiuri manaToblis maRali tempera-
turiT da CrdilT-yovelTa uZraobiT, fsiqolo-
giuri SekumSviT, nerviuli uZraobiT da saer-
To naklovanebiT ixuTeboda iqauroba. haersac
daekarga Jangbadi, wona da sicocxlisunarianoba.
`Tu cuds velodebi, dro garbis, Tu kargs _
micocavs~ (volteri).
Tanamedroveobis gamaognebeli civilizacia
TandaTanobiT Zalas da fers kargavda. obser-
vatoriebis mecnierebi urTierTTan gamudme-
bul kavSirSi iyvnen da kosmosuri ucxo walekvis
mZafr molodinSi varskvlavTa samzer aparat-
xelsawyoebs ar Sordebodenen da planetebis
uCveulo yovelwamier gadaadgileba-ganwyobile-
ba-movlenebs afiqsirebdnen... Jami dabinduli ar-
naxulad da gaugonrad gaiwela. TiTqos ukan iwyo
svla. moZravi sagneb-aparatebidan yvelaze ufro
saaTebs gauWirdaT. drois aTvlas ki awarmoebd-
nen, magram mTavari, wuTebi Tu wamebi uazrobad
iqca. ukiduresad airia maTi sivrcobrivi fun-
qcia da mzis sistemiseuli saaT-wuT-wamobrivi
gaTvla. saaTi gaxlavT garemos, sivrcis, drois
majiscemis daTvla. is mxolod adamianma ki ar
gamoigona, aramed gangebis sikeTem gamoiyvana
samyaros usasrulobis sivrcidan _ mzis sis-
temis kvlav daudgeneli drois pirobiTi amT-
vleli aucilebeli da marTali meqanizmi... sam-
yaros ukidegano sivrceSi, droTa sxvadasxva
ganzomilebebia. aseve mis miuwvdomel uSores
usasrulobaSi, sicocxlis urTierTisagan gan-
sxvavebuli formebi da saxeebia, romlis idumal
saocrebas adamianis goneba anu civilizaciebi
jerjerobiT ver wvdeba... dedamiwaze arsebuli
sulieri forma gansxvavdeba albaT, romelime
galaqtikis gulmfeTqav planetaze mofenil ar-
sebaTa suliT, gonebiT da sxeulis sxva Semadgen-
lobisagan. SesaZlebelia sruliad gansxvavebuli
Semadgenlobis haeriT sunTqavdes im planetaze
mcxovrebni anu miuwvdomeli magnituri ucxo
velebiTi xaz-SuqdinebiT ikvebebodnen. kosmosi
xom uzarmazari Semoqmedia, romelsac ganagebs
usasrulobis Zala yovelTa ganuzomlobisa...
daibnen SuqCrdilebi _ moiSala maTi uze-
naesisgan dakanonebuli mimdevrobiTi moZraoba-
moqmedebebi. sadacaa, Ramesa da dRes Soris gan-
sxvaveba ukidures waSlamde mivida, sinaTlis wya-
ro, forma da arsi warmoudgenel gaucxoebas mi-
uaxlovda. gaurkveveli sivrcis varskvlaveTuri
daudgeneli ucxo Tavbrudamxvevi ganzomileba
eufleboda qveyanas.
`SiSi, rodesac saSiSia, yvelas ereva~ (ibseni).
mzis gasxivebis zeaRmtaci ganusazRvre-
loba ukideganoa, Rimilis momgvrelia, samagi-
eros migeba am yovelmxriv uZlieres miuwvdom-
lobasTan. Cvens planetaze movlenili religiur
aRmsareblobebze Sewirvebi da piradi sicocxlis
msxverplad mitanebi, odiTganve gardauvali yo-
fila. saukuneebis ganmavlobaSi gansakuTrebiT
warmarTobam Seiwira adamianTa modgmis ulamaze-
si nawili da gaanadgura Tavisi religiuri, uazro
da aranormaluri fanatikuri rwmenidan gamomdi-
nare. nawilobriv qristianobac ver gaeqca rTul
znekosmosur ukiduresobebs da uflis wmidaTa-
wmida ambionze piradi msxverplmitanebi aucile-
beli gaxda. saubedurod, humanuri sarwmunoebis
uerTgules mimdevarT, warmarTebi sikvdiliT
sjidnen. am SemTxvevaSic ver gaeqcnen Rrmad-
morwmuneebi gauTvaliswinebel did msxverpls.
ufro religiur niadagze xocavdnen siyvarulis,
sikeTis da urTierTmegobrobis qristianebs.
Zalian xSirad, sarwmunoebrivi dapirispirebebi
samkvdro-sasicocxlo omebiT mTavrdeboda da
ratom da razed? mraval religiaTa RmerTebo,
ase Znelia Tqveni Serigeba-morigeba?! Tu ver um-
klavdebiT kosmosur gamosxivebebs?..
uZveles aRmsareblobebSi msxverplad migeba
Zalauneburadac imarTeboda jansaRi azrovnebis
uqonlobiT da WeSmaritebasTan gonebrivi miu-
wvdomlobidan gamomdinare. am dros mze plan-
etebs da Tanamgzavrebs umcires molekulamde
imdenad zedamxedvelobs, rom usasrulo ener-
giac Seswevs, rogorc moesurveba ise warmarTos
Tavisi sistema uzarmazari planetebis CaTvliT.
magram mze ukidegano potenciis manaTobeli en-
ergiiT savse, znekeTili wes-meufea yovelTa maT
mimarT, rom misxaliTac ar uxvevs da cvlis sam-
yaroTa gamgeblis magnitur sxivZalovan mrav-
alganzomilebian zefilosofiur azrovnebas da
usasrulobis usazRvro samyaroseuli kanonis
umZlavresi, ukeTilSobilesi funqcioneria sak-
virveli da, uTuod, qveynierebis uxilavi mflo-
belis yovelTa momwesrigebeli zeZalaa, albaT
planetaze arsebuli nebismieri azrovnebisT-
-
15
ol
e, №
3,
20
16
visac miuwvdomeli. is romeliRac planetis var-
disferi, utexi lodiviT myari abstraqciaa sas-
wauli momregulirebel-maorganizebeli. xelo-
vanTagan vasili kandinski, xuan miro, terenti
graneli da maTi magvarni, eWvgareSea, miaxloe-
biT mainc flobdnen da azrovnebdnen TiTqmis am
Seucnobel arsebulze...
rogorc mogaxseneT, drois fenomeni
galaqtikebSi da uTvalav mzeTa sistemebSi mrav-
alnairi da bolomde Seuswavlelia. jerjerobiT
garkveviT aravin icis, isini rogori Tvisebebis,
zoma-ganzomilebis, tevadobis da funqciebisaa.
Cven mcirediT, mzis sistemis miaxloebiTi miniS-
nebebiT vkmayofildebiT, zeciurobis udiadesi
drois idumal garkveul dinebaSi rom varT mo-
qceulni... galaqtikebis da samyaros CvenTvis
ucnobi, magram miaxloebiT mainc Seswavlil-
moniSnuli Svidi ganzomilebis mcneba TiTqosda
mouaxlovda mSobliur planetas, bolomde mainc
vera da ar gamoikveTa. planetariumis am momavlis
_ saocrebis dedamiwaze mosvlisas SesaZlebe-
lia udidesi mecnieruli siaxleebi warmoiSvas:
uTuod rom gaugonari Sedegi mohyveba yvelafers
momavlis civilizaciaSi. albaT dro unda sak-
maod didi, rogorc aTi mcnebis adamianebTan mos-
vlas dasWirda...
mze cis siRrme-sigrZe-siganis ganzomile-
baze ar Canda. dedamiwa ferSecvlili, gabutuli
ekida kosmosur sivrceSi da naRvlianad dumda
raRac daudgenelis, gaurkvevli, jergaugonaris,
arqauli fiqrTiqiTa azrT siSoridan moaxloe-
buli movlenebis SegrZnebiT. qveyniuri Zveli
zne-kanonebi Sewyda, axali ki ar iqmneboda. ze-
cis siSoridan SemoqmedTaTvis warmosaxviTi
fantazia da muzaTagzavnilebac ar Canda. ferTa
speqtris gareSe gamoucnobi muqi ferebi umiznod
momravlda da imqveyniuri Tu qveskneluri mZaRe
suni ahyva.
uazrod gaTiSuli miwa-planeta, sacoda-
vad yvelasgan mitovebuli, ganmartoebiT uZra-
vad ekida sunTqvaSekrul ukidegano dabindul,
okeanes mimsgavsebul sivrceSi...
dedamiwa sicocxlis, sikeTisa da borotebis
saSoa. bevrad ufro Zlieri sikeTe egzavneba mzis-
gan da xSirad aneitralebs sibnelis kvals, magram
mTavari saSo mainc mZlavrobs _ maradiulad.
uxarodaT eSmaks da sikvdils _ usaxo borot
Tanatolebs...
sulierTa da usuloTa mravalmxrivi da yo-
velgvari urTierTqmedeba sikeTe Cakvda, viRa-
ceebma da srulma jojoxeTis gaurkvevlobam,
bnelis talRovanma Savbnelma gzavnilebma Rmer-
Ti meored mkvrivhaerovan jvars acves da usaz-
Rvrod warmoudgeneli demonuri energiebi gaba-
tondnen. usasrulo qveynierebis diaduri Zala _
sinaTle, umoqmedod mimaluliyo. aRmosavleTis
cis dasalieri muqlurj haeris zantad Camdin-
are svliT, uWirisuflo da upatrono samares
daemsgavsa samyaroeuli sevdiT garemoculs. Sen,
wyarov, mzeo! SemogevleT tan-fesvebianad, gamoC-
ndi da dagvenaxeo, yovelTa dido imedo-mflobe-
lo patrono, _ amdagvar SeZaxil xmebs nebismie-
ri mcenareebi da uZravi sagnebic gamoTqvamdnen
uTuod... yvelaze ufro mainc moazrovne arsebaT
uWirdaT da ganwirulebi suls Rafavdnen.
`gansacdelis Jams yvela ubedureba erTad
iyris Tavs~. (ioane damaskeli)
planetebis kosmosurma moZraoba-svlaTa
wyvetam da umzeobam warmoudgenlad ariv-daria
isedac daZabuli qveyana, boroteba da sikeTe
mZafrad enacvleboda urTierTs, sikvdilis
uzarmazari Sxamiani samarisferi Jangmodebu-
li manqana Tavisi moryeuli borblebiT darix-
inebda zeviT-qveviT, cidan miwamde. yovelive da
yvelaferi wagrZelebulnikapa, wvrilTvaleba,
mokauWebulcxvira da morielisferrqebayrili
eSmakis Sav sasworze iyo Segdebuli.
`gaWirveba yvela mecnierebaze mets qmnis~ _
ezope.
miwa, kacTa da yovel arsebaTaTvis dauTmo-
beli da ganuyofeli, dRes pirvelad kargavda
Tavis borotebis da sikeTis sawyisebs, romelic
misda Caurevlad batonobda; majamfeTqavi ukv-
davcocxali miwa-planeta keTili, utyvi, amdag-
vari mdgomareobebiT SeZruli, Tavisive gatan-
jul sferos naRvlian cremlSi curavda. samzeo-
Si, gamoulevel siyvarulsa da sikeTesTan erTad,
radganac boroteba mZlavrobda, am urTules
drois monakveTSi avTvisebiani ukeTuroba mkve-
Tr-samoqmedod gamJRavnda.
dedamiwa Cveni mzis sistemaSi idumalxilu-
li-andamaturi sicocxliT da suliT savse plan-
etaa, irmis naxtomsa da uaxloes galaqtikebSic
miseburi umSvenieresi ciuri sxeuli ar moixil-
veba Cemeuli varaud-intuiciiT. marad cocxali
_ msunTqavi gulmfeTqavi SemoqmedebiTi bina-
daria planetariumis dasaxlebis usasrulobisa.
samyaros mmarTvelis, mocisfro-momwvano, ver-
cxlisferebSi gaxveuli, kosmogenuri sapatio
uaxloesi, uflis sisxlisferi, kosmosuri siTx-
iT savse Tasia. auracxeli saflavebi, romelnic
mis sxeulSia Serwymul-gaerTianebuli, yovelive
imav Tvisebisani arian, rac sakmaod mokled Cam-
ovTvale. uxsovar droidan gardacvlili adami-
anebi, wmidanebis da geniosebis CaTvliT, cxovel-
ebi da Tevzebi, frinvelebi Tu mcenareebi, unak-
lo dedamiwaa amJamad da maradis... _ uxsovari
droindeli mcnebaa marTali: `miwa iyav _ miwad
iqec~...
`geSinodes sikvdilis ara safrTxis dros,
aramed maSinac, rodesac araferi gvemuqreba. de,
adamiani yovelTvis darCes adamianad~. (paskali)
sulisa da gonebis Semaryevel, jojoxeTur
Cveni planetiseul am ukidures SemTxvevebSi min-
da soflis cxovrebis avSinaarsiani miwieri mov-
lenebi gamovyo da mogiTxroT. erT-erTi Cveu-
lebrivi ojaxis ufrosi Zma, mamiseuli mamulis
mTlianad dauflebis mizniT gongaxelebuli,
sruliad marTal umcros Zmas gametebiT devni-
da. am Temaze waCxubebisas daundoblad marjvena
fexi wvivTan mostexa kidec. imave sakiTxze ukve
meramdened walaparakebisas mwared daemuqra da
ganucxada, mTel ezoSi mxolod me da Cemma ojaxma
unda vicxovroTo. am dros umcrosma uSfoTve-
lad miugo: _ orives gveyofa es dalocvili mama-
papeuli miwao da piradad ki, mSobliur sofels da
kuTxes, RvTiuri siyvarulidan gamomdinare, ara-
sodes mivatovebo. amiT gacofebulma da saxeSeS-
lilma ufrosma joxi esrola da marjvena qusli
mZimed dauziana. xolo dedamiwis da soflis am
-
16
umZimes dRes, damfrTxali da gafiTrebuli sity-
vierad inaniebda Tavis uzneo, ukeTur moqmede-
bebs, magram Turme mxolod ramdenime saaTiT.
`sikeTe siamovnebaa, boroteba ki _ tanjva~
_ Seqspiri.
uflisa da mzis usazRvro sikeTem ver uSvela
mas, etyoba sruliad gansxvavebuli qveZala (kosm-
osuri Jangi) marTavda am kacs. mzisgan miRebulma
siTbom da usazRvro madlma ver gauxsna RvTiuri
sikeTis goniereba. xolo saqveyno daRupvisagan
SeZrwunebuls ratomRac ubrundeba monaniebisa
da keTilgonierebis azr-Tviseba da Tavs xris
uflismieri WeSmaritebis winaSe, magram RvTis
nebiT Tu... rogorc inaTa planetis sxivsavse
sicocxlem da igi umal ubrundeba Tavis avkaco-
bis saSinel znes. Zalauneburad ismeba kiTxva: _
ratom?! nuTu sikvdilis moaxloebis SiSma ase
Secvala? nuTu ukugamdinare gaxda misi borotT-
visebiani sicocxlis mosvla?.. romelime varskv-
lavisgan uaryofiT elementebs xom ar iTvisebda
avkacobisken midrekili misi suli da sxeuli? an...
ama soflis umZimes SemTxvevebs ra gamolevs
da minda ramdenime drama-tragedia movigono,
romlebic mzisa da dedamiwis gangeb Caurevlad
rom xdeba, uTuod moniSnuli varskvlavis av sx-
ivTa meoxebiT.
daojaxebulma, col-Svilianma vaJma saku-
Tari mSobeli moxuci deda, gverdiT calke mSvi-
dad mosaxle, uZvelesi saxl-karidan gaaZeva da
TviTon daeufla misas yvelafers. mTis ganapira
sofelSi mamam mxecurad uzneo _ damnaSave Svili
Tofis gasroliT mokla. erT-erT TemSi mTvra-
li galeSili, uxasiaTo da ugono Svili udana-
Saulo mamas fizikurad waeCxuba da Semoakvda
mSobeli. vin moTvlis, mxolod sofelSi ki ara,
qalaqSic ramdeni siave da uzneoba upirispird-
eba dResac RvTiur sikeTes da amrigad miabijeb-
da mravali borotebiT savse qveyana da ebrZoda
uflismier wmida orans, sikeTe-siyvaruls. `ada-
mianis sulieri gardaqmna SeuZlebelia, Tumca
misi gaumjobeseba mosalodnelia~. dRes ki mzis
argamoCenam maTgan (borotTagan) umetesoba im-
sxverpla, ratomRac metwilad uRvTo zneobis
adamianebs ufro anadgurebda zeciuri mkacri
movlenebi. meoredmosvlaao, RvTismorwmune
qalebi iZaxdnen. `ra cudia, adamianebi erTmane-
Tis tkivilebi rom arian~, `urTierTsiyvaruli ki
xangrZlivi bednierebaa~.
`arc ise Cqara mova sasamarTlos dro, romel-
ic cud saqmeebs gaasamarTlebs, amitomac adami-
anebis Svilebis gulebs borotebis Cadenis ar eS-
iniaT~ (eklesiaste).
mzis meoxebiT sicocxle ros aRmocendebis
qveynierebis wyaro ankaraa maradiuli...
RmerTma dagvifaros da samyaros, katastro-
fis Semdgom, mxolod erTaderTi planetac rom
SemorCes _ mze, sicocxles Camqrali ar daerqme-
va...
momavalSi umaRlesi sidiadis aRmsare-
blobebic rom aRmocendes da saswaulebrivad ga-
Zlierdes, verasodes verc erTi swavleba da civi-
lizacia ver uaryofs mzis RvTiuri energiis WeS-
marit usasrulobas. sxvadasxva saukuneebSi mo-
brZanebuli religiebi, mzis Tayvanismcemlobis
gauqmebis Semdeg Tavad mzesac Seexnen udierad,
riTac mxolod TavianT Tavs miayenes ziani...
Jami dadga aRuwereli bednierebis, samzeo-
dan mze sruli svliT amobrwyinda da realuri
samoTxe gaiSala mTels dedamiwaze. ucnaurze
saswauli iyo, yvavilebis cqriala xma rom gaisma
saamod, tanjvamiyenebuli qveynis, uzarmazar
sxivTgundebad gaivso cis kabadoni. araqveyni-
uri uxmo mogudul-Soreuli gugunis xma ismoda
sakvirvel-aRmaSfoTebeli. sistemis saerTo Sve-
biT amosunTqvam zecis usasrulobamde gaaRwia.
axalaRTqmiseul sixarulad axmaurda sofeli
Tu qalaqi, mTa da bari, gadarCenilebidan didi
da patara taSs ukraven da erTmaneTs exvevian. aR-
dgenilma sicocxlem ubedurebisgan daRupuli,
WirisufalT kinaRam gadaaviwya... caSi atyorc-
nili frinvelebis Jriamuli, mzis disks TiTqos-
da gaeTamaSnen. arwivebi Zalian maRla, Sors,
galaRebul iraos akeTeben. Tevzebi wylis zeda-
pirze amoiWrnen da feranTebul sxivebad sxmar-
talebdnen. bunebiT aucilebeli gamravleba
daiwyo cxovelTa samyarom. xis foTlebma, mcena-
reebma da balaxma, mzis sicocxlemiRebulebma,
Cveulebrivi zrda iwyes.
rogori marTebuli iqneboda, yoveldRe mzis
amosvlas RimiliT anu taSiT rom vxvdebodeT (am-
dagvari mcneba iaponeli xalxisgan modis). fermw-
erlebma, kompozitorebma, poetebma da filoso-
fosebma uTuod unda SeTxzan mravali himni mzis
marad Seufasebel aisze...
uferuli, miwadqceuli, daSlili Zvlisferi
saflavT gulebi Cveuli simSvidiT dadumdnen da
imqveyniurobas isev miebarnen. Semdgom mze, dro
da atmosfero Tanmimdevrul funqciebad gar-
dasaxavdnen maT, miwaze axali individumi sicocx-
lis warmosaqmnelad. yovel saflavs axlavs Tavi-
si cocxali biografia, miTi, legenda da Tqmuleb-
is dausrulebeli wigni. saflavebi uxilavi plan-
etebiviT Zalian Soreuli da idumalia...
brwyinvale da sanatreli aisis merme saamod
amoqmedda samyaros varskvlaveTuri sistemis
uzarmazari SuqT gundebi da maTi giganturi
meqanizmis xmaTa Soreuli SegrZneba iyo, iq, sad-
Rac... uTuod grgvinavda daZabuli sivrce, Cven-
Tan ki mkrTali xmis idumaleba isaxeboda: dedami-
wa ganTavisuflda saSineli yovelTa nervebga-
manadgurebeli uZraobisgan da planetiseuli
keTili sicocxlis warmoudgeneli furirmis nax-
tomi gaakeTa. ganaxlebuli sxeulis SvebiTi moZ-
raobis kosmosuri, Rrmad musikaluri stvena da
haeris talRaTa grZelxazovani SiSini gaisma mzis
sistemis sivrceSi, aRtacebis taSi daukres var-
skvlavebma da gaixares umcires meteoramde. amd-
agvarma caTa-varskvlaveTurma zeimma galaqtikis
ukidures wertilamde gaaRwia; SesaZlebelia, maT
iqiT uSores SiSismomgvrel sazRvrebSic SeaRwia.
yovelive es didi axalganmcdeloba gaxldaT sam-
yaros usazRvro sixarulis da auracxeli plane-
tariumis marTlwesrigis kanon-suraTiT... RvTis
nebiT Seirxa mzis sistema da yvelgan moZravma
SuqTa talRebma imata, Tanmimdevrulad zeciuri
quxili gaisma gaugonari, es ar iyo Cveulebrivi
movlena, arc Soreuli _ samyaroseuli, sul sxva,
gaurkvevel uxv bgeraTa Semadgenlobis xma iyo;
ara demonuri, ufro usasrulobis mZime melo-
dia. Tanxmobili mzis SuqTa, sibnelis, sivrcis da
-
17
ol
e, №
3,
20
16
magnitur-lazeruli xazebis anu uxilaobis gauc-
nobierebeli ganzomilebaTa SekumSva-gaSliTi
dapirispirebis Zraoba xom ar iyo azrTmiuwv-
domeli?!
am leqsSi galaqtikis movlena-ainStainis pi-
radi grZnobebi da kosmosuri xedvebia gamoxatu-
li:
`vuyuroT varskvlavT, maTgan viswavloT,
ostats pativi rogor mivagoT.
yvela maradi dumiliT adgas
niutonisgan dagegmil am gzas.~
saswaulTmomtani mecnierisgan unda virw-
munoT varskvlavT aqtivoba nebismier Cvenganze.
ra Tqma unda, arsebobs met-naklebi mizidulobis
pirovnebebi, rogorc sxvadasxva metalTa urTi-
erTmoqmedeba magnitTan...
wuxandeli zecis modResaswaule vercxl-
isferi, ukve svlaaRdgenili mTvare da TeTri
mfarveli angelozebi uxilaobaSi Rrmad gar-
dasulan. dRevandeli axalSobili, maradisobis
Zlevamosili mze, gavarvarebuli sfero, gulm-
kerdiT Tanmimdevrulad win miiwevda. erT dros
SiSismomgvreli uZravi dedamiwa mzis irgvliv
ukve wriuli svliT kvlavindeburad svebed-
nierad brunavda.
sxvadasxva religiebis msaxurno, varskv-
laveTisken gonebriv, sulier, mecnierul da mx-
atvrul-SemoqmedebiT xedvas fanatikuri idee-
biT nu SevboWavT. saRvTo wignebisgan gveuwyeba,
Tu rame arsebobs samyaroSi, planetebidan daw-
yebuli, sulieri da usulo, uflis gaCenilia
da maTi arseboba uSualod gangebis qveSaa. Cven
Rrmad morwmune Tu aTeisti adamianebi, yvelas da
yvelafers SeZlebisdagvarad unda mivwvdeT da
gonebis TvaliT veaxloT. swavlulT an xelovan-
Tagan Tu raime mecnieruli monapovari warmoiSva,
religiaT waadgebaT upirvelesad...
qveynierebis RmerTis yvelaze axlobeli Tan-
amgzavrebia: mze, dedamiwa, mTvare da varskvlave-
bi. eseni is kosmosuri dauSreteli wyaroebia,
romliTac yoveli sulieri arseba ikvebeba. ro-
gorc mogaxseneT, arsebobs varskvlavT gavlenis
mravalferovneba adamianebze, yovel cocxal
arse