Thai civic org
11
การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองของไทย ( Thai Model of Civic Education) ความขัดแย้งทางการเมืองในสังคมไทยในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมามีหลายสาเหตุ หนึ่งในนั้น คือ การมีระบบการปกครองที่ไม่สามารถนาพาประเทศสู่ความทันสมัย ที่มาพร้อมกับการ เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วได้ ประเทศไทยจาเป็นต้องมีกระบวนการทางการเมือง ที่ทั้งสามารถ บริหารจัดการระบบเศรษฐกิจที่ซับซ้อน และบริหารจัดการสังคมพหุนิยม การลงหลักปักฐาน ของกระบวนการทางประชาธิปไตย แบบมีส่วนร่วมของพลเมืองจากทุกภาคส่วนของสังคม เท่านั้น ที่จะสามารถนาสู่การแก้ปัญหานี้ได้ ในแง่นี้ กระบวนการประชาธิปไตยของการเข้าสู่อานาจ การปรึกษาหารือ การตัดสินใจ และการ ควบคุมการใช้อานาจทั้งหลายนี้ จะต้องอาศัยพลเมืองเป็นศูนย์กลางของการแสดงบทบาท โดยเฉพาะการปรึกษาหารือ หรือพูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ ที่ได้มีการถกเถียงประเด็นสาธารณะที่ สาคัญ ๆ กับทุกภาคส่วนของสังคม กระทั่งนาไปสู่การตัดสินใจที่เห็นพ้องร่วมกัน โดยมี เป้าหมายที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม และมีพลเมือง มีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน ด้วยเหตุดังกล่าว บทบาทของพลเมืองจึงเป็นกุญแจอันสาคัญยิ่งของกระบวนการประชาธิปไตย เว็บไซต์ thaiciviceducation.org นี้ ถือกาเนิดขึ้นด้วยความร่วมแรงร่วมใจของคนไทยกลุ่มหนึ่ง ที่เชื่อว่าปัจจัยที่สาคัญที่สุดของความสาเร็จของประชาธิปไตย คือการจัดการศึกษาเพื่อสร้าง ความเป็นพลเมือง (civic education) เพราะไม่มีใครรู้เรื่องประชาธิปไตยมาตั้งแต่เกิด
-
Upload
taraya-srivilas -
Category
Lifestyle
-
view
47 -
download
0
Transcript of Thai civic org
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองของไทย (Thai Model of Civic
Education)
ความขดแยงทางการเมองในสงคมไทยในชวงหลายทศวรรษทผานมามหลายสาเหต หนงในนน
คอ การมระบบการปกครองทไมสามารถน าพาประเทศสความทนสมย ทมาพรอมกบการ
เปลยนแปลงอยางรวดเรวได ประเทศไทยจ าเปนตองมกระบวนการทางการเมอง ททงสามารถ
บรหารจดการระบบเศรษฐกจทซบซอน และบรหารจดการสงคมพหนยม การลงหลกปกฐาน
ของกระบวนการทางประชาธปไตย แบบมสวนรวมของพลเมองจากทกภาคสวนของสงคม
เทานน ทจะสามารถน าสการแกปญหานได
ในแงน กระบวนการประชาธปไตยของการเขาสอ านาจ การปรกษาหารอ การตดสนใจ และการ
ควบคมการใชอ านาจทงหลายน จะตองอาศยพลเมองเปนศนยกลางของการแสดงบทบาท
โดยเฉพาะการปรกษาหารอ หรอพดอกอยางหนงกคอ ทไดมการถกเถยงประเดนสาธารณะท
ส าคญ ๆ กบทกภาคสวนของสงคม กระทงน าไปสการตดสนใจทเหนพองรวมกน โดยม
เปาหมายทเปนประโยชนตอสงคม และมพลเมอง มสวนรวมอยางแขงขน ดวยเหตดงกลาว
บทบาทของพลเมองจงเปนกญแจอนส าคญยงของกระบวนการประชาธปไตย
เวบไซต thaiciviceducation.org น ถอก าเนดขนดวยความรวมแรงรวมใจของคนไทยกลมหนง
ทเชอวาปจจยทส าคญทสดของความส าเรจของประชาธปไตย คอการจดการศกษาเพอสราง
ความเปนพลเมอง (civic education) เพราะไมมใครรเรองประชาธปไตยมาตงแตเกด
ประชาธปไตยจะส าเรจไดดวยดกตองฝกคนใหมความรความเขาใจ กระทงเกดส านก เหน
คณคา มเจตคตทถกตองสอดคลองตอแนวทางประชาธปไตย คดอยางมวจารณญาณ โดย
ปราศจากการครอบง า มคณลกษณะ และปฏบตตนไดอยางถกตองเหมาะสมทเหนคณคาใน
ความเปนมนษยอยางมศกดศรเสมอกน และรกในความยตธรรม ทงนเพอสราง "สงคมไทยท
พลเมองมความรเทาทน ใชสทธเสรภาพดวยความรบผดชอบตอสงคม มสวนรวมทางการเมอง
และมวฒนธรรมและวถชวตแบบประชาธปไตย"
ดงนนพวกเราจงมาท างานรวมกนบนพนฐานของการศกษาหารปแบบการศกษา เพอสราง
พลเมองของไทย (Thai Model of Civic education) เพอใหเปนเขมทศในการปฏรปการศกษา
และสงคมไทย และเพอเปนแนวทางใหผเกยวของ สามารถน ามาเปนประเดนสการถกเถยง
สาธารณะอยางกวางขวาง เพอประโยชนตอสงคมโดยรวม
ถงแมวาภารกจของการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตยจะเปนภารกจ
ทหนกหนวง อกทงยงตองใชเวลายาวนานกวาทจะเหนผล แตภารกจการเตรยมคนส าหรบ
สงคมประชาธปไตย เปนภารกจทจ าเปน และไมอาจหลกเลยงได แมแตประเทศท
ประชาธปไตยพฒนาไปอยางดแลว กยงตองสานตอภารกจนไปตลอด โดยขณะนกลมทท างาน
ดานการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ไดรบการสนบสนนจาก
มลนธฟรดรค เอแบรท จดท า เวบไซตเพอเปนศนยรวมความร ความคด และเวทแลกเปลยน
เรยนรประสบการณของทกคนทสนใจทจะพฒนาประชาธปไตยของไทย ดวยการศกษาเพอ
สรางความเปนพลเมองรวมกน
วตถประสงครวม
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยของไทย
“Democratic Citizenship Education”
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองคออะไร?
ท าไมการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองจงส าคญ?
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมอง (citizenship education) หมายถง การพฒนาศกยภาพ
ประชาชนใหเปนพลเมองทมคณภาพ มความรด มความรบผดชอบ ตระหนกในบทบาทหนาท
มคณลกษณะ และมสวนรวมในการพฒนาสงคมและประเทศชาตในฐานะทเปนพลเมองใน
ระบอบประชาธปไตยซงมประชาชนเปนเจาของอ านาจสงสดในการปกครอประเทศ ในแงน
พลเมอง (citizen)จงเปนกญแจอนส าคญยงของกระบวนการประชาธปไตยเพราะวาพลเมอง
เปนศนยกลาง ของการแสดงบทบาทโดยเฉพาะการปรกษาหารอถกเถยงประเดนสาธารณะท
ส าคญๆกบทกภาคสวนของสงคมกระทงน าไปสการตดสนใจทเหนพองรวมกนโดยมเปาหมายท
เปนประโยชนตอสงคมและมพลเมองมสวนรวมอยางแขงขน ดงนนปจจยทส าคญทสดของ
ความส าเรจของประชาธปไตยคอการจดการศกษาเพอสรางความเปนพลเมองเพราะ ไมมใครร
เรองประชาธปไตยมาตงแตเกดประชาธปไตยจะส าเรจไดดวยดกตองฝกคนใหมความรความ
เขาใจกระทงเกดส านกเหนคณคามเจตคตทถกตองสอดคลองตอแนวทางประชาธปไตยทงน
เพอสราง“สงคมไทยทพลเมอง มความรเทาทน ใชสทธเสรภาพดวยความรบผดชอบตอสงคม ม
สวนรวมทางการเมอง และมวฒนธรรมและ วถชวตแบบประชาธปไตย”
Democratic Citizenship Education เรมตงแตเดก และด าเนนตอไปไมสนสดจนกระทงถง
ระดบอดมศกษา และเขาสวยท างาน
Democratic Citizenship Education สงเสรมเสรภาพและทกษะการคด และการแสดงออก
มากกวาการท าตาในแบบการศกษาระบบเดม
Democratic Citizenship Education สงเสรมสทธมนษยชน คอ การเคารพคณคาของความ
เปนมนษยเสมอกนเคารพความแตกตาง และความยตธรรม
Democratic Citizenship Education สงเสรมการเรยนรทางการเมอง (Political Education)
เพอสนบสนนการมสวนรวมทางการเมองมากกวาการเรยนรจากการรบร แตขาดประสบการณ
และเพอไมใหการใชอ านาจทางการเมอง ถกผกขาดอยเฉพาะกลมใดกลมหนงโดยเฉพาะ
นกการเมองและขาราชการ
Democratic Citizenship Education ตองการสอทมพลง มอสระในการขบเคลอนการสราง
พลเมองใหมของประเทศ
Democratic Citizenship Education ตองไดรบการสนบสนนทงระบบของสงคม จงจะเปลยน
ประชาชน (Subject) ใหเปนพลเมอง (Citizen) ทรบผดชอบประเทศได คอ มพลงประชาชนท
เหนอนาคตรวมกนตอทศทางการสรางพลเมองใหม มพลงความร มผมความร คดคนวธการ
และหลกสตรในการจดการเรยนรใหมท ใหความส าคญกบการพฒนาพลเมอง และมพลงทาง
การเมอง หรอเจตจ านงทางการเมอง (Political will) ของรฐบาล ของสถาบน องคกรท
เกยวของกบ อ านาจรฐทแสดงความมงมนเรองการสรางพลเมองใหมของประเทศ
หลกการรวมในดานคณลกษณะของพลเมอง
การศกษาเพอสรางความความเปนพลเมองควรจะสรางพลเมองในระบอบประชาธปไตย
ใหมลกษณะทส าคญๆ ดงตอไปน
รกความเปนธรรมและความเสมอภาค (Adhere to equality and justice)
ยดถอความยตธรรม ใหความส าคญกบความเปนธรรมและความเทาเทยมกนทางการเมอง
เศรษฐกจ และสงคม ในฐานะทเปนมนษยดวยกน โดยไมมการกดกน เนองจากความแตกตาง
ในเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะ
ทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมอง
ใชเสรภาพดวยความรบผดชอบตอสงคม (Use freedom based on social responsibility)
บคคลในระบอบประชาธปไตยยอมมเสรภาพไดมากตราบเทาทไมละเมดผอน นนหมายความ
วาบคคลพงใชเสรภาพดวยความยนดทจะใหผอนมเสรภาพไดเชนเดยวกบตน กลาวคอบคคล
ยอมใชเสรภาพอยางรบผดชอบโดยทเสรภาพนนตองไมกอใหเกดผลเสยแกผอน ระบอบ
ประชาธปไตยไมสามารถใหบคคลใชเสรภาพโดยไมตองรบผดชอบตอสงคมโดยรวมได
เคารพกฎหมายและกฎกตกา (Respect law and rule)
ทกสงคมตองมกฎหมายและกฎกตกา บคคลในระบอบประชาธปไตยจงตองเคารพกฎหมาย
และกฎกตกาเพอใหสงคมอยรวมกนอยางสนตสข โดยทบคคลในระบอบประชาธปไตยทกคน
จะตองสนใจและชวยกนผลกดนใหกฎหมายและกฎกตกาตางๆของสงคมมความเปนธรรม
ส าหรบทกคนดวย
ใชสทธแตไมละทงหนาท (Use right without neglecting duty)
ระบอบประชาธปไตยเปนระบอบการเมองการปกครองทบคคลไดรบการรบรองสทธตางๆ
มากมายในฐานะมนษยและในฐานะอนๆ นอกจากนนบคคลในระบอบประชาธปไตยกยอมม
สทธทจะใหดวย สทธทจะใหนกคอหนาทนนเอง เชน หนาทในการเลอกตง หนาทในการเสย
ภาษ หนาทในการศกษาเลาเรยน เปนตน บคคลในระบอบประชาธปไตยจะมสทธตางๆไดก
ตองท าหนาทดวย เปนตาวา บคคลมสทธทจะไดรบบรการจากรฐบคคลกยอมตองมหนาทตอง
เสยภาษดวย บคคลมสทธทจะไดรบประโยชนจากนโยบายทดของรฐบาลบคคลกยอมตองม
หนาทในการใชสทธเลอกตงอยางมวจารณญาณทดดวย ระบอบประชาธปไตยไมสามารถด ารง
อยไดดวยดหากบคคลเรยกรองสทธโดยไมตองท าหนาท
มภราดรภาพ และเคารพความแตกตาง (Adhere to fraternity and respect for differences)
การทบคคลในระบอบประชาธปไตยมความเสมอภาคกนอาจท าใหบคคลในสงคมขดแยง
แตกแยกกน เพราะบคคลในระบอบประชาธปไตยยอมมความแตกตางกนในทางความคดเหน
หรออนๆได แตความแตกตางเหลานตองไมเปนเหตใหบคคลโกรธ เกลยด ทะเลาะ ขดแยง ท า
ราย หรอสงหารบคคลอนได บคคลในระบอบประชาธปไตยตองมขนตธรรม (tolerance)
กลาวคอบคคลในระบอบประชาธปไตยตองอดทนตอความแตกตางของกนและกนได ความ
แตกตางของบคคลในระบอบประชาธปไตยตองไมท าใหสงคมแตกแยก
เหนความส าคญของประโยชนสวนรวม (Consider public interests)
เนองจากบคคลไมสามารถอยคนเดยวในโลกได จงตองอยรวมกนในสงคม บคคลจงตองถอ
ประโยชนสวนรวมเปนส าคญดวย เพราะหากทกคนเหนแกประโยชนสวนตนส าคญกวา
ประโยชนสวนรวม สงคมกไมอาจด ารงอยได และในกรณทมความขดกนในผลประโยชน
(conflict of interests) บคคลในระบอบประชาธปไตยตองสามารถแยกประโยชนสวนรวมกบ
ประโยชนสวนตนได ทงยงพงเลงเหนใหไดวา แททจรงประโยชนของสวนรวมกเปนประโยชน
ของบคคลนนเองดวย
มสวนรวมทางการเมอง (Participate in politics)
ระบอบประชาธปไตยเปนระบอบการเมองการปกครองทใหประชาชนมสวนรวมทางการเมอง
ดวยเพราะการเมองเปนเรองของประชาชนทกคน ดงนนบคคลในระบอบประชาธปไตยจง
จ าเปนตองมความรความเขาใจทางการเมองทเพยงพอตอการเปนพลเมองในระบอบ
ประชาธปไตยดวย เปนตนวา บคคลในระบอบประชาธปไตยพงรและเขาใจวาการเมองม
ความส าคญตอชวตของตนและคนอนๆในสงคมอยางไรรและเขาใจโครงสรางพนฐานของระบบ
การเมองการปกครองและการบรหารราชการแผนดนของประเทศ รและเขาใจขอบเขตภารกจ
และอ านาจหนาทของตวแทนทเลอกเขาไป รนโยบายของพรรคการเมอง รวมถงพฤตกรรมและ
กลไกการควบคมตรวจสอบบคลากรทางการเมองดวยนอกจากนพลเมองใน ระบอบ
ประชาธปไตยยงสามารถมสวนรวมทางการเมองไดหลายทาง เชน
การเลอกตงส.ส. ส.ว.
การเลอกตงทองถน นายกอบต. สมาชกสภาอบตนายกเทศมนตร สมาชกสภาเทศบาลนายก
อบจ.สมาชกสภาอบจ.
การออกเสยงประชามต
รวมท าประชาคมใหความเหนชอบเรองตางๆ
เสนอแนะแนวทางการท างานและการแกไขปญหา
การเขาชอเสนอรางพระราชบญญต
การเขาชอรองขอใหถอดถอนผด ารงต าแหนงทางการเมอง
ตดตามตรวจสอบการท างานของผด ารงต าแหนงทาการเมอง
รวมท าประชาพจารณ
ชวยผสมครรบเลอกตงและพรรคการเมองหาเสยง
เปนสมาชกพรรคการเมอง
บรจาคเงนใหผสมครและพรรคการเมอง
การรวมกลมกนปกปองสทธตางๆ
การชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธเพอประทวงหรอเรยกรองเรองตางๆ
ชวยเหลอภารกจของสวนรวม
สมครรบเลอกตง
การถอดถอนผบรหารทองถน
คดอยางมวจารณญาณ (Think critically)
บคคลในระบอบประชาธปไตยจะตองไดรบขอมลทเพยงพอเพอคดอยางมวจารณญาณทด ม
ทกษะในการตรวจสอบ การตความ การสะทอนความคด อนน าไปสการสรางความคดเหนของ
ตนเอง เรยนรทจะแสดงออกซงความคดเหนของตน และพรอมทจะทบทวนแกไขความคดเหน
ของตน ตลอดจนรจกตดสนใจเลอกบคคล หรอตดสนประเดนทางการเมองไดอยางถกตอง
เหมาะสม
การศกษาในระบบ
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองส าหรบการศกษาในระบบ หมายถง การจดการศกษา
เพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ส าหรบการศกษาในระบบโรงเรยนตาม
หลกสตร และการก ากบดแลของกระทรวงศกษาธการจากสวนกลางและองคกรปกครองสวน
ทองถน ตงแตชนอนบาล ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา ทงสายสามญศกษา
อาชวศกษา รวมถงการศกษานอกโรงเรยน (กศน.) และโรงเรยนเอกชนดวย ทงน เนองจาก
ประเทศไทยในปจจบนนเยาวชนเกอบทกคน ตองเขารบการศกษาตามระบบ การศกษาใน
ระบบจงมบทบาทโดยตรง และมความส าคญอยางมากในการพฒนาคนในทกดาน ซงรวมถง
การพฒนาคนส าหรบประชาธปไตยดวย ทงนมไดหมายถงเฉพาะการจดการศกษาในกลมสาระ
สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเทานน แตยงรวมถงการจดการศกษาในกลมสาระอนๆดวย
ตลอดจนกจกรรมพฒนาผเรยนและกจกรรมอนๆของสถานศกษาดวย
การศกษานอกระบบ
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองส าหรบการศกษานอกระบบหมายถง การจดการศกษา
เพอสรางความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตยส าหรบการศกษานอกระบบโรงเรยนทไมได
อยภายใตหลกสตรและการก ากบดแลของกระทรวงศกษาธการหรอองคกรปกครองสวนทองถน
แตหากเปนไปโดยการด าเนนงานของหนวยงานตางๆ ขององคกรภาครฐและภาคเอกชน เชน
ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตง สถาบนพระปกเกลา ส านกงานสภาพฒนาการเมอง
กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สถาบนนโยบายศกษา โครงการศกษาเฝา
ระวงสอและพฒนาการรเทาทนสอเพอสขภาวะของสงคม เปนตน รวมถง ครอบครว ชมชน
และสงคมดวย
สอมวลชน
การศกษาเพอสรางความเปนพลเมองส าหรบสอมวลชน หมายถง การจดการศกษา เพอสราง
ความเปนพลเมองในระบอบประชาธปไตย ส าหรบสอมวลชนทงโทรทศน วทย สอสงพมพ สอ
อเลกทรอนกส ซงครอบคลมประชาชนทงทอยภายใตการศกษาในระบบ และประชาชนอก
จ านวนมากทพนจากการศกษาในระบบไปแลว ทงนมไดหมายความวา การศกษาเพอสราง
ความเปนพลเมองส าหรบสอมวลชน จะตองเปนรายการทมลกษณะเปนสาระวชาการเทานน
หากแตหมายรวมถง ละคร เพลง เกมโชว ตลก เฟซบค แอพลเคชน เกมคอมพวเตอร หรอ
เวบไซตตางๆ ทไดสอดแทรกสาระและองคความรไวในรายการตาง ๆ เพอสนบสนนแนว
ทางการสรางพลเมอง ในสงคมประชาธปไตยอยางทวดาน และทวถงใหมากทสดโดยสอท
ทนสมยและรวดเรว
http://www.thaiciviceducation.org/
ตดตอเรา
มลนธฟรดรค เอแบรท (FES)
1550 อาคารธนภม ชน 23
ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน
เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400
อเมลล: [email protected]
โทรศพท: 02 652 7178-9
แฟกซ: 02 652 7180
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
ถนนราชด าเนนนอก เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300
อเมลล: [email protected]
โทรศพท: 02-2885511
