Tenth class state syllabus-text book-em-tm-ap-ts-telugu first language

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ yê]# ñ∫‘· |ü+|æD° 1

` mi¿q

ñqTàFø£s¡D

á ø£$‘· #·<äe+&ç

ø=+&Éø√q˝À¢

qe⁄«‘·÷, ‘·Tfiófl‘·÷ |üs¡T¬>&ÉT‘·Tqï

ôd\jTs¡T

ø±\TC≤]˝Àj·T˝À |ü&çb˛sTT+~.

n~#·÷dæ

Ä≈£î\T #ê≥T#düTø=ì,

yÓTT>∑Z\T ãT>∑Z\T H=≈£îÿ≈£îHêïsTT.

Ç<ä+‘ê #·÷düTÔqï dü÷Ø&ÉT

bı≥º #Óø£ÿ\jT´˝≤ qe⁄«‘·÷

|ü&ÉeTÏ ø=+&É\ yÓqøÏÿ

|ü&çb˛j·÷&ÉT.

bÕsƒê´+X ñ<›X+ / H|ü<∏ä +

mi¿q es¡íq\≈£î Ä<äT´&ÉT. n‘·ì ø±yê´\˝Àì es¡íq\ qqTdü]+# kÕVæ≤r˝Àø£+ ªÁ|üã+<Ûä|üs¡yTX«s¡Tμ&Éì

>ös¡$+∫+~. Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT eq$Vü‰s¡+ #j·T&É+, Ä dü+<äs¡“¤+>± edü+‘· s¡T‘·Te⁄qT, kÕj·T+ düeTj·÷ìï,

#·+Á<√<äj·÷ìï, yÓHÓï\qT, ÁbÕ‘·'ø±˝≤˙ï e]í+#ê&ÉT ø£$. s√»+‘ê rÁeyÓTÆq m+&ÉqT Á|üdü]+|üCÒdæq

dü÷s¡T´&ÉT, Ç+ø± ñwüí‘êbÕìï ô|+∫‘ ndüTs¡Hêj·T≈£î&Ó’q Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT düVæ≤+|ü&yÓ÷ nqï≥T¢ HÓeTà~>±

|üø£ÿ≈£î ‘=\– b˛j·÷&ÉT. ‘·<äq+‘·s¡+ Á|üø£è‹˝À e∫Ãq e÷s¡TŒ\qT s¡eTD°j·T+>± e]í+#ê&ÉT ø£$. Ä e]íq Ò

á bÕsƒ¡ uÛ≤>∑+.

Á|üXï\T:

1. á ø£$‘· <ìï e]ídüTÔqï~?

2. dü÷Ø&ÉT |ü&ÉeTÏ ø=+&É\ yÓqøÏÿ

|ü&çb˛e&ÉeT+fÒ @$TÏ?

3. ôd\jTs¡T ø=+&Éø√q\ MT<ä qe⁄«‘·÷ ‘·Tfiófl‘·÷

|üs¡T¬>‘·Ô&É+ MTπøeTì ns¡úeTsTT´+~?

4. es¡íHê‘·àø£yÓTÆq ø£$‘·«+ #·<äe&É+e\¢ ø£*π>

Á|üjÓ÷»Hê Ò$?

1. yÓHÓï\

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ yê]# ñ∫‘· |ü+|æD°2

ø£$ |ü]#·j·T+

8, 9 ‘·s¡>∑‘·T\˝À qqïj·T, ‹ø£ÿq >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T ø£<ë! ø£$Á‘·j·T+˝À eT÷&Ée

yê&Ó’q mi¿q >∑T]+∫ Ç|ü&ÉT ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+. 14e X‘êã›|ü⁄ Á|ü<∏äe÷s¡ú+˝À J$+∫q

mi¿q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T b˛‘·e÷+_ø±, dü÷s¡Hês¡T´\T. ns¡D´|üs¡«X‚wüeTT, qèdæ+Vü≤|ü⁄sêDeTT,

sêe÷j·TDeTT, Vü≤]e+XeTT yÓTTˆˆ Á>∑+<∏ë\qT mi¿q s¡∫+#ê&ÉT. MÏ À sêe÷j·TD+

n\uÛÑ +. ¬s&ç¶ sê»´ kÕú|ü≈£î&Ó’q Áb˛\j·T ye÷¬s&ç¶ ÄkÕúq+˝À ñ+&yê&ÉT. ‘·q sêe÷j·TD,

Vü≤]e+XÊ\qT y˚e÷¬s&ç¶øÏ n+øÏ‘·+ #˚dæq mi¿q uÛ≤s¡‘êìï sê»sê»qπs+Á<äTìøÏ,

qèdæ+Vü≤|ü⁄sêD≤ìï n¨_\ qèdæ+Vü≤kÕ«$TøÏ n+øÏ‘·$Te«&É+ >∑eTHês¡Ω+. mi¿q s¡#·q˝À es¡íq\T n~Ûø£+>±

ñ+≤sTT. ‘·<äq+‘·s¡ ø±\+˝À es¡íHê‘·àø£yÓTÆq ø±yê´\T sêe&ÜìøÏ mi¿q es¡íq Ò Áù|s¡D. Á|üã+<Ûë˝À¢ì ncÕº<äX

es¡íq˝À¢ ø=+#Ó$T+#·T$T+#·T>± nìï es¡íq\÷ qèdæ+Vü≤|ü⁄sêD+˝Àq÷ ø£ì|ækÕÔsTT. n+<äTπø mi¿qqT ªÁ|üã+<Ûä

|üs¡yTX«s¡Tμ &ÉHêïs¡T. Ç‘·&ÉT •euÛÑøÏÔ Á|ür‹qqTdü]+∫ ªX+uÛÑT<ëdüTμ&Éì ù|s¡T >±+#ê&ÉT. ªX+ø£s¡kÕ«$T dü+j·TMTX«s¡

#·s¡D√s¡T Vü‰<Ûë´q+<ä kÂ+<äs¡ <Ûäs¡T´&Éμqì dü«j·T+>± Á|üø£Ï+#·T≈£îqï á ø£$ >∑Ts¡Te⁄ X+ø£s¡kÕ«$T nì ‘Ó\TdüTÔqï~.

mi¿q qèdæ+Vü≤|ü⁄sêD+ Á|üuÛ≤e+ b˛‘·q MT<ä $X‚wü+>± ñqï<äì, b˛‘·q uÛ≤>∑e‘·+ dü|üÔeT düÿ+<Ûä+˝Àì Á|üVü‰¢<ä

#·]Á‘· À nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü Ç~ ø£ì|ædüTÔ+<äì $eTs¡Ù≈£î\T ‘·eT |ü]XÀ<Ûäq\ <ë«sê ìs¡÷|æ+#ês¡T.

$<ë´s¡Tú\≈£î dü÷#·q\T

bÕsƒ¡+ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝Àì ù|sê #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï Væ≤+#·+&ç.

bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\≈£î øÏ+<ä ^‘· j·T+&ç.

yêÏ nsêú\qT |ü⁄düÔø£+ ∫es¡ ñqï ª|ü<ë\T ` nsêú\Tμ |üÏºø£ À #·÷dæ Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄˝À #·÷dæ

‘Ó\T‡ø√+&ç.

bÕsƒ¡ uÛ≤>∑ $esê\T

á bÕsƒ¡ + ø±e´ Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~+~. ø±e´+

es¡íq Á|ü<Ûëq+>± kÕ>∑T‘·T+~. Á|üdüTÔ‘· bÕsƒê´+X+

mi¿q qèdæ+Vü≤|ü⁄sêD+ ‘·èrj·÷XÊ«dü+ ˝Àì~.


Äu≤\>√bÕ˝≤ìøÏ Äràj·T ã+<ÛäTe⁄ #·+<äe÷eT. #·+<äe÷eT n+~+# neTè‘·+

yÓHÓï\. n+<äyÓTÆq #·+<äe÷eTqT #·÷|ædü÷Ô ª#·+<äe÷eT sêy! C≤_*¢ sêy!μ n+≥÷

ø£eTàì bÕ≥qT $ì|ædü÷Ô neTà >√s¡T eTT<ä›\T ‹ì|ædüTÔ+~.

∫qï |æ\¢\≈£î yÓHÓï\ n+fÒ m+‘√ Çwüº+. lsêeT#·+Á<äTì n+‘·Ïyê& #·+<äe÷eT

ø±yê\ì b˛s¡Tô|≤º&É+fÒ, n<Ó+‘· n|ü⁄s¡÷|üyÓTÆ+<√ ‘Ó\TdüTÔqï~. n≥Te+Ï #·+<äe÷eT

yÓ\T>∑T ` yÓHÓï\qT eTqø£e⁄\T ø±yê´˝À¢ m+‘√ n<äT“¤‘·+>± e]í+#ês¡T, Ç|üŒÏø°

e]ídü÷ÔH ñHêïs¡T. neTè‘· øÏs¡DT&ÉT Ä neT÷\´ dü+|ü<äqT m+‘√ s¡eTD°j·T+>±

e]í+#ês¡T qèdæ+Vü≤ |ü⁄sêD+˝À mi¿q. n<$TÀ á bÕsƒ¡+˝À >∑eTì<ë›+ ÄkÕ«~<ë›+.

I

#·. ÇqT qdüe÷q‘E ~eùd+Á<äT" >∑qT+>=qTe÷&çÿ" p&É">±"

»q <=s¡T q\Œ‘E qqT #ê&ÉTŒq" »+#·\uÛÑè+>∑‘ês¡ø±

|òüTqeqC≤‘· À#·qeTT Á>∑≈£îÿq MT\q yÓTT+<ä" CÒôd" ã

~àì |ü‹uÛÑøÏÔ dü‘·Ô «eTTqyT*$TøÏ+ >∑TiÏ <ëqbıeTàqHé. ˆˆ 1 ˆ

*#·. düTs¡T∫s¡‘ês¡ø±≈£îdüTeTXÀ_ÛquÛÀ+>∑DuÛÑ÷$T" >±\eT

qZs¡Te|ü⁄dü÷Á‘·<Ûë] »‘·q+ãTq ~ø£Œ‹ø√ÏeTT+<ä≥Hé

düs¡düeTT>± qÏ+|ü">∑ ìXÊdü‹ ¬ø‹Ôq Áø=‘·Ô‘√"|ü⁄"u…+

<Ós¡ j·Tq H=ô|Œ kÕ+<Ûä qeB~Û‹ |ü•ÃeT~ø£Ô≥+ãTqHé. ˆˆ 2 ˆ

‘. bı<ä* jÓTT+&=+&É ~$j·TTqT uÛÑT$j·TT ~X\T"

u§~$ø=ìj·TT+&ÉT N"ø£ÏÁb˛e⁄ e\q

$T≈£îÿ≥+ãT>∑" >±≥Tø£ Á>∑TøÏÿqÏº

ø£s¡e≥+ãq »>∑<ä+&ÉK+&É eTeT¬s. ˆˆ 3 ˆ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ dü÷s¡T´&ÉT, ø£eT˝≤\≈£î eT<Ûä ñqï nqTã+<Ûëìï uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\ ã+<Ûä+‘√ b˛˝≤Ã&ÉTø£<ë! Ç< $<Ûä+>±

Á|üø£è‹˝Àì Ç+ø± yÏì á $<Ûä+>± b˛\Ãe#·TÃ?

♦ ¬s+&Ée |ü<ä +˝À ø£$ <ìì <ì‘√ b˛˝≤Ã&ÉT? m+<äT≈£î?

♦ ªª|üPs¡«<äXdü‹μμ nì ø£$ m+<äT≈£î yê&Ü&ÉT?

♦ Äø±XÊìï ø£$ @eTì e]í+#ê&ÉT? sêÁ‹ #·Tø£ÿ\‘√ ≈£L&çì Äø±XÊìï #·÷ùdÔ MT¬ø˝≤ nìŒdüTÔ+~?


II

d”. ‹$Ts¡uÛÑ÷‘·eTTk˛≈£î ‘Ós¡\ C≤>∑Å‘·ÔsT÷

\\q<ë*Ãqs¡ ø£Ô‹\ø£ eTq">∑

düK´+ãTq≈£î ìXÊdü‹ jÓTTdü+–q" Áu≤∫

ÁbÕ|æ+#·T >∑T]$+<äã+‹j·Tq">∑"

<√j·T~Û yÓ&É"Á>∑T+øÏ ‘√"#·T|ü⁄s¡+<äs¡

≈£î+_Û dæ+<ä÷]‘·≈£î+uÛÑeTq">∑"

>∑T*XÊj·TT<ÛäTì ô|<ä›ø=\Te⁄qHÓ ‹Ôq

B|æ+#·Te÷DÏø£ B|üeTq">∑"

^. >∑TeTT~˙sê>∑s¡düã<ä∆>∑T[ø£j·Tq">∑"

>±$T˙s¡+»HÍwü<Ûäø£ãfieTq">∑"

u§&Ée⁄ ô|+|ü⁄q _+ã+ãT bı\T|ü⁄ $T>∑T\"

»+"<äT" &ÉT<äsTT+#Ó" >±+‹ì düÔ+"<äT" &É>∑T#·T. ˆˆ 5 ˆ

e. Ç≥T¢<äsTT+∫ ˆˆ 6 ˆ

*#·. <Ódü\qT ø=eTà ˝§j·T´ q‹Bs¡ÈeTT …’q ø£s¡+ãT\Hé Á_j·T+

u…dü">∑">∑ q÷"~ìøÏÿ s¡» ˙X«s¡T"&ÉTqï‘·©\" uÒs¡TÃ Hê

ø£düeTqT ù|] uÛÑ÷s¡TVü≤eTT ø±+‘·ìs¡+‘·s¡ ‘ês¡ø± \dü

‘·TÿdüTeT #·j·T+ãT >√j·TT≥ ø=ø√j·Tq" Áu≤"¬ø düeTT‘·T‡ø±ø£è‹Hé. ˆˆ 7 ˆ

ñ. yÓHÓï\ yÓ*¢bÕ\ÿ&É* Áy"ø£<äq+ãTq" uÒ]Ã ~≈£îÿ\THé

$TqTïqT eTT+|ü s¡»˙ø£s¡ _+ãeTT ≈£î+&É©uÛÑe

‘·Œqï>∑‘·\Œ ø£\ŒqeTTuÛÑ+–" <äq¬sÃ" <ä<ä+‘·s¡+ãTqHé

yÓqTïìuÛÑ+–" p&ÉTÿ\≈£î y&ÉÿyÓTTq¬sÃ" >∑\+ø£eT‘·ÔiÏHé. ˆˆ 8 ˆ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ªª#·+Á<√<äj·÷ìïμμ #·÷düTÔqï|ü&ÉT m˝≤ nì|ædüTÔ+~?

♦ #·+Á<ä_+u≤ìï #·÷düTÔ+fÒ MT˝Àø£*π> nqTuÛÑyê\T @$TÏ?

♦ ì+&ÉT |ü⁄qï$THê&ÉT #·+Á<ä_+u≤ìï #·÷ùdÔ @yT$T ñqï≥T¢>± nqTuÛÑ÷‹#Ó+<äT‘êeTT?

♦ bÂs¡í$THêÏ ø£\Te\qT #·÷düTÔ+fÒ ø£*π> Äq+<ä+ m˝≤ ñ+≥T+~?

♦ ªs¡»˙ø£s¡ _+ã+μμ nì ø£$ <ì >∑T]+∫ nHêï&ÉT?


III

*#·. e&ç>=ìiÒ≈£î \T|üŒ‹\ yê*ø£ πødüs¡eTT Ÿ <ä*s¡Œ" ãT

bıŒ&ç <ä\yÓTøÏÿ ‘ìj·T\T bı+– ‘·s¡+>∑\T">±" C…\+– ô|’"

ã&ÉTHÓ\ <"Ï <ë"≥T\≈£î" ã+&ÉTe⁄ …’ qekÂs¡uÛÑ+ãT \T

>∑Z&ÉTe⁄>∑ qT\¢ dæ …¢ |òüTq¬ø’s¡ewü+&ÉeTT ì+&ÉTyÓHÓï\Hé. ˆˆ 9 ˆˆ

d”. ø£s¡"¬>&ÉT qe#·+Á<äø±+‘√|ü\+ãT\

‘·i#·Tk˛q\" >∑&ÉT <ä\eTTø=qT#·T"

»≥T\#·ø√s¡dü+#·j·TeTT\ jÓTiø£\

>∑s¡«+|ü⁄<ë"≥T\" >∑&É\Tø=qT#·T

$]j·TT¬ø’s¡eeTT\ $|ü⁄\ s¡+Á<ÛäeTT\ô|’"

BÁe+ãT>±" Á>∑$TàÁ‹|üø=qT#·T"

>±$T˙»qeTT\ ø£eT˙j·T$ÁuÛÑeT

dæà‘·ø±+‹\Vü≤s¡T\ yÓT+&ÉTø=qT#·T"

ÄˆˆyÓ ˆ u§<ä*bı<ä* #·<ä\" u§+>±]bı+>±]

$T+∫$T+∫ ~X\TeTT+∫eTT+∫

j·T_ÛqT ‘+<äT #·+Á~ø±+uÛÀ~Ûj·Tœ\+ãT

˙≥ ì≥º\eTT>∑ ì≥ºy=&ç#Ó. ˆˆ 10 ˆ

e. Ç≥¢‹eTH√Vü≤s¡>∑+;Ûs¡BÛs¡+u…’q düT<Ûëø£s¡ø±+‹|üPs¡+ãT sêÁ‹ j·TqT 2e …’qT ‘·\+|ü⁄ <√"|ü ø£ ‘·eT+ãqT

HêeT+ãTqT $q˙ø£ j·Te´ø£Ôj·TqT X¯+ø£ 3e …’qT q+≈£î]+|ü ø£ ˝À#·q+ãT\≈£î qeTè‘·ùd#·q+ãTqT,

XØs¡+ãTq≈£î" »+<äHê 4e bÕ<ä+ kÕs¡+ãTqT, q+‘·s¡+>∑+ãTq≈£î Hêq+<ä‘·s¡+>∑+ãTqT q>∑T#·T $»è+_Û+∫q

düeTj·T+ãTq ˆˆ 11 ˆ

uÛ≤yê\T :

1) ndüe÷qyÓTÆq ø±+‹‘√ Á|üø±•+# dü÷s¡T´DÏí #·÷dæq≥T¢ ‘·≈£îÿe ø±+‹ >∑\ Ç‘·s¡T\qT #·÷&É&ÜìøÏ Çwüº|ü&Éqqï≥T¢

$TDT≈£î $TDT≈£î eT+≥Tqï #·Tø£ÿ\qT #·÷&Éø£ >∑ãT≈£îÿq ø£fiófleT÷düT≈£îqï~ |ü<äàeTT. (n+fÒ dü÷sê´düÔeTj·T+

ø±>±H |ü<äàeTT eTT&ÉT#·T≈£îqï~ nì ns¡ú+) |ü‹uÛÑøÏÔøÏ ‘êH Ä<äs¡ÙeTqï≥T¢qï~ á ÁøÏj·T.

dü÷s¡T´ì øÏs¡D≤\‘√ |ü<ëà\T $#·TÃ≈£î+≤sTT. dü÷s¡T´DÏí ø£eT\ Á|æj·TT&ÉT, ø£eT\u≤+<Ûäe⁄&ÉT nì n+≤s¡T.

ø£eT˝≤\≈£î, dü÷s¡T´ìøÏ eT<Ûä >∑\ dü+ã+<Ûëìï uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\ nqTã+<Ûä+>± mi¿q ∫Á‹+#ê&ÉT.

2) Á|üø±Xe÷qyÓTÆq / n+<äyÓTÆq #·Tø£ÿ\ |üP\‘√ n\+ø£]+|üã&çq Äø±XeTH s¡+>∑düú\+ MT<ä, ø±\eTH dü÷Á‘·<Ûë]

Á|üj·T‘·ï+ e\¢ ~ø±Œ\ø£ düeT÷Vü≤+ eTT+<äT, ìXÊdü‹ (sêÁ‹ nHÓ&ç Åd”Ô) düs¡dü+>± qÏdü÷Ôqï~. Ä düeTj·T+˝À

|ü•ÃeT~XÊ rs¡+˝Àì ø=‘·Ôø±+‹ ÄyÓT≈£î n&ÉT¶>± m‹Ôq ˇø£ $<ÛäyÓTÆq mÁs¡ì ‘Ós¡ ≤>± n\sês¡T‘·Tqï~.

(|üPs¡«+ Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq˝À¢ eTT+<äT dü÷Á‘·<Ûë] Á|üy•+#yê&ÉT. ‘·sê«‘· ‘Ós¡#ê≥TqT+&ç qÏ Á|üy•+#~. Ä

dü+Á|ü<ëj·÷ìï ø£$ Çø£ÿ&É #·ø£ÿ>± Ä$wüÿ]+#ê&ÉT.)


3) n~Ûø£yÓTÆq Nø£Ï ø±s¡D+>± ~≈£îÿ\T, Äø±XeTT, uÛÑ÷$T ˇø£ <ëì˝À ˇø£Ï ø£*dæb˛sTT, u≤>± ø±≥Tø£ ì+|æq

ã]D… ≤>± $X«eT+‘ê q\¢>± ø£ì|æ+∫+~.

4) n+‘· À

*5) Nø£Ï nH uÛÑ÷‘·+ ÄeVæ≤+#·>±, eTT»®>±\ \\q <Ûä]+∫q HÓ‘·TÔÏ u§≥Tº ≤>±—

ùdïVü≤+ ø√dü+ sêÁ‹ nHÓ&ç Åd”Ô düeT]Œ+∫q ‘·÷s¡TŒ ~≈£îÿq >∑T]$+<ä ã+‹ ˝≤>±—

düeTTÁ<ä+˝À qT+&ç edüTÔqï <e‘êÅd”Ô mÁs¡ì ≈£î+≈£îeT ≈£î+uÛÑ+ ˝≤>±—

Ç+Á<äTì düuÛÑ À yÓ*π> e÷DÏø£ B|ü+˝≤>±— ‘Ó\¢ ø£\Te\ Áù|eT≈£î Àã&çq s¡düeTDÏ ≤>±, Åd”Ô\≈£î Äq+<ëìï#Ã

Wwü<Ûä|ü⁄ eTT<ä› ≤>±, ø±+‹eTj·TyÓTÆq #·+Á<ä_+ã+ ô|<ä›>± yÓTT*∫+~ (Ä$wüÿ è‘·+ nsTT´+~) (ø£$ #·+Á<√<äj·÷ìï

s¡düeTDÏ‘√, Wwü<Ûä|ü⁄ eTT<ä›\‘√ b˛˝≤Ã&ÉT.)

6) á $<Ûä+>± ñ<äsTT+∫.....

7) ~≈£îÿ\H ø=eTà\‘√, yÓ\T>∑T©H #·Tø£ÿ\H |üPe⁄\‘√ ô|<ä› #Ó≥Tº ≤>± ø£ì|ædüTÔqï~ Äø±X+. ‘·q bı&ÉyÓ’q

#‘·T\‘√ Ä |üPe⁄\qT n+<äT≈£îH+<äT ø=s¡ø± nqï≥T¢ #·+Á<äT&ÉT $»è+_Û+#ê&ÉT.

(#·+Á<äTì ø±+‹ Äø±XeT+‘ê yê´|æ+∫+~ nì ns¡ú+.)

8) bÕ\ø£&É* >∑s¡“¤+ qT+&ç ñ<ä“¤$+∫q yÓHÓï\ ñô|Œq˝≤ $»è+_Û+∫ ~≈£îÿ\˙ï eTT+#Ó‹Ô+~. n|ü&ÉT #·+Á<ä_+ã+

Ä~X‚wüßì bÕqT|ü⁄˝≤>± ø£ì|ædüTÔqï~. n+<äT˝Àì eT#·Ã ø£qTï\≈£î $wüßíe⁄˝≤>± ø£ì|ædü÷Ô n\]düTÔqï~. (ø£$

uÛ≤eHê $düÔ è‹ m+‘· >=|üŒ>± ñqï<√ á |ü<ä + ‘Ó*j·TCÒdüTÔqï~.)

9) Ä ì+&ÉT yÓHÓï\˝À ø£\Te|üP\ düeT÷Vü≤|ü⁄ πs≈£î\T y>∑+>± $#·TÃ≈£îHêïsTT. yê&çb˛sTTq πødüsê\T ∫>∑T]+#êsTT.

|ü⁄bıŒ&ç n~Ûø£yÓTÆ+~, ‘HÓ\T bı+– ‘·s¡+>±˝≤¢ $»è+_Û+∫, ‘·eTô|’øÏ edüTÔqï ‘·TyÓTà<ä\ ãè+<ëìøÏ |ü+&ÉT>∑

#XÊsTT. Ä ì+&ÉT yÓHÓï\˝À ø=‘·Ô |ü]eTfi≤\‘√ |ü]düsê\qT dü+‘√wüuÛÑ]‘·+ #XÊsTT ` ø£\Te\T.

10) Á|üX+düe÷qT&Ó’q #·+Á<äT&ÉT ‘·q yÓHÓï\ es¡+‘√ yÓT‘·Ôì #·+Á<äø±+‘· •\\qT ø£]–dü÷Ô— $Vü≤]düTÔqï #·ø√s¡

|ü≈£åî\ ¬sø£ÿ\qT düŒ è•dü÷Ô (<ë≥T‘·÷)— $#·TÃ≈£î+≥Tqï ø£\Te|üP\ s¡+Á<Ûë\qT ì+&ç, ‘·qyÓ’|ü⁄ ‹|ü≈£î+≥÷—

n+<äyÓTÆq Åd”Ô\ n<äT“¤‘·yÓTÆq ∫s¡Tqe⁄«\ ‘Ó\¢ì ø±+‘·T\qT n~Ûø£+ #dü÷Ô— n+‘·ø£+‘·≈£L n~Ûø£yÓTÆ, bı+–,

bı+–, ~X\˙ï eTT+<ä#Ó‘·TÔ‘·÷, düeTkÕÔ ï Ä yÓHÓï\ ˙Ï‘√ ì+|ü⁄‘·÷ ì+&ÉT>± Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT.

11) á $<Ûä+>± #ê˝≤ n+<ä+>±, >∑+;Ûs¡+>±, düeTTqï‘·+>± $düÔ]+∫+~ yÓHÓï\. n~ sêÁ‹ nH Ä˝À#·q

sê˙j·Tø£, Nø£Ï ù|s¡TqT $q˙j·Tø£, ø£ì|æ+#·ì~ (n|ü&É|ü&ÉT yÓHÓï\ ñ+&É<äT) nH nqTe÷Hêìï ‘· …‘·Ô j·Tø£,

ø£fifl≈£î neTè‘·|ü⁄ »\T¢ ≤, XØsêìøÏ eT+∫>∑+<Ûä+˝≤, eTqdüT≈£î Äq+<ä ‘·s¡+>∑+˝≤ $»è+_Û+∫+~.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ yÓHÓï\qT #·÷dæq ø£\Te\T m˝≤ Á|ü‹düŒ+~+#êsTT?

♦ #·+Á<äT&ÉT ‘·q yÓHÓï\‘√ Á|ü|ü+#êìøÏ ÄVü‰¢<ëìï m˝≤ ø£*–+#ê&ÉT?

♦ ªªu≤<ä*bı<ä* #·<ä\" u§+>±] bı+>±] $T+∫ $T+∫ ~X\T eTT+∫ eTT+∫μμ nH |ü<ä bÕ<ä+˝Àì

|ü<ä kÂ+<äs¡ + >∑T]+∫ #Ó|üŒ+&ç.

♦ ªeTH√Vü≤s¡>∑+;Ûs¡ BÛs¡+u…’q düT<Ûëø£s¡ ø±+‹ |üPs¡+ãTμμ Bì uÛ≤e+ @$TÏ?


I. ne>±Vü≤q ` Á|ü‹düŒ+<äq

1. bÕsƒ¡+˝À yÓHÓï\qT e]í+#·&É+ >∑eTì+#ês¡T ø£<ë! Á|üø£è‹˝Àì $$<Ûä dü+<äsê“¤\qT e]í+#·&É+ e\¢ MT≈£î ø£*π>

nqTuÛÑ÷‘·T\qT $TÁ‘·T\‘√ |ü+#·Tø√+&ç. ‘·s¡>∑‹˝À #·]Ã+#·+&ç.

2. MT≈£î q∫Ãq ø£ dü+<äsê“¤ìï e]í+#·+&ç.

3. mi¿q sêdæq øÏ+~ |ü<ä + #·<äe+&ç...

d” ˆ ø£\"&ÉT yT~ì j·T+<äT" >∑\"&ÉT<äø£+ãT \"

>∑\"&ÉT yêj·TTe⁄q+<äT" >∑\"&ÉT eVæ≤ï"

>∑\"&ÉT uÛ≤qTì j·T+<äT" >∑\"&ÉT k˛eTTì j·T+<äT"

>∑\"&É+ãs¡+ãTq" >∑\"&ÉT ~X\"

>∑\"&ÉT #·s¡+ãT\" >∑\" &É#·s¡+ãT\"

>∑\"&ÉT u≤Vü≤´+ãTq >∑\"&ÉT˝Àq

>∑\"&ÉT kÕs¡+ãT\" >∑\"&ÉT ø±\+ãT\"

>∑\"&ÉT <Ûäs¡à+ãT\" >∑\&ÉT ÁøÏj·T\"

‘ˆˆ^ˆˆ>∑\"&ÉT ø£\yêì j·T+<äTqT >∑\&ÉT Òì

yêì j·T+<äTqT >∑\"&Ó\¢yêì j·T+<äT

ì+ø£ yj·TTqT H\ düπs«X«s¡T+&ÉT

ø£\"&ÉT ˙j·T+<äT Hêj·T+<äT" >∑\"&ÉT ø£\"&ÉT

(qèdæ+Vü≤|ü⁄sêD+ ` |ü+#·e÷XÊ«dü+ ` 78)

n) ô|’ |ü<ä +˝À #ê˝≤ kÕs¡T¢ |ü⁄qs¡Tø£ÔyÓTÆq |ü<äyT~?

Ä) n~ |ü\T≈£î‘·Tqï|ü&ÉT, $+≥Tqï|ü&ÉT MT≈£î ø£*Zq nqTuÛÑ÷‹ì #Ó|üŒ+&ç.

Ç) ^‘· ^∫q e÷≥\ nsêú\T ‘Ó\düTø√+&ç.

Ç|ü&ÉT b˛‘·q sêdæq øÏ+~ |ü<ä + #·<äe+&ç...

eTˆˆ ø£\ª&É+uÀ~Û" >∑\+&ÉT >±*" >∑\ª&Üø±X+ãTqHé ≈£î+uÛÑìHé

>∑\" &É–ïHé ~X\+ ã>∑fifl ìX\+ Áã<√´‘· #·+Á<ë‘·à\Hé

>∑\"&√+ø±s¡eTTq+ Á~eT÷s¡TÔ\" Á~*+>∑e´≈£îÔ\+ <ä+‘·≥Hé

>∑\"&ûXó+&ÉT >∑\+&ÉT ‘·+Á&ç! yÓ<äø£+>± H\ ìj·÷´jÓT&ÉHé.

(leT<ë+Á<Ûä eTVü‰uÛ≤>∑e‘·+ ` dü|üÔe÷XÊ«dü+ ` 78)

Ç$ #j·T+&ç


II. e´ø°Ôø£s¡D ` düè»Hê‘·àø£‘·

1. \|òüTT düe÷<Ûëq Á|üXï\T

n) ªªø±≥Tø£ Á>∑TøÏÿqÏº ø£s¡e≥+ãq »>∑<ä+&ÉK+&ÉeTeT¬sμ á e÷≥\T ø£$ @ dü+<äs¡“¤+˝À ù|s=ÿHêï&√

$e]+#·+&ç.

Ä) á bÕsƒ¡+˝À ø£$ yÓHÓï\qT e]í+#·&ÜìøÏ @jT n+XÊ\ HÓqTï≈£îHêï&√ ‘Ó\Œ+&ç.

Ç) bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± Äø±X+˝Àì s¡+>∑T\T @ @ düeTj·T+˝À m≤¢ e÷s¡TŒ #Ó+<ëjÓ÷ ‘Ó\Œ+&ç.

2. yê´düs¡÷|ü düe÷<Ûëq Á|üXï\T.

n) |ü<ä uÛ≤yê\qT Ä<Ûës¡+>± #düTø=ì bÕsƒ¡ uÛ≤>∑ kÕsê+XÊìï Çs¡yÓ’ yêø±´\≈£î ≈£î~+∫ sêj·T+&ç.

3. øÏ+~ n+XÊ\ >∑T]+∫ düè»Hê‘·àø£+>± / Á|üX+kÕ‘·àø£+>± sêj·T+&ç.

n) á bÕsƒ¡+˝Àì es¡íq˝≤¢π> @ MT≈£î q∫Ãq ø£ Á|üø£è‹ <äèXÊ´ìï>±ì, düìïyXÊìï>±ì, düeTj·÷ìï>±˙

e]ídü÷Ô sêj·T+&ç. ñ<ë: dü÷s√´<äj·T+ / dü÷sê´düÔeTj·T+.

Ä) bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± mi¿q s¡#·HêXË’* >∑T]+∫ 10 yêø±´\T sêj·T+&ç.

III. uÛ≤cÕ+XÊ\T

|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ yêø±´˝À¢ ‘· ∫q e÷≥\ nsêúìï Á>∑Væ≤+∫, yêÏì ns¡úe+‘·+>± kı+‘·yêø±´˝À¢ ñ|üjÓ÷–+#·+&ç.

n) ∫Á‘·+˝Àì uÛÑs¡‘·e÷‘· eT+<ädæà‘·ø±+‹ n+<ä]˙ Äø£≥Tº≈£îqï~.

Ä) ~$ qT+&ç uÛÑT$øÏ yT|òüT+ sê*Ãq ∫qT≈£î|üP Ò á es¡+.

Ç) ø£cÕº\T $T≈£îÿ≥yÓTÆ ¬s’‘·T\T Á|üuÛÑT‘·« düVü‰j·T+ ø√dü+ m<äTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T.

á) s¡»˙ø£s¡_+ã+ sêÁ‹ì |ü>∑\T>± e÷s¡TdüTÔqï~.

2. ì|òüT+≥Te⁄ kÕj·T+‘√ øÏ+~ |ü<ë\≈£î HêHêsêú\T yÓ‹øÏ sêj·T+&ç.

n) ø£<äTs¡T :

Ä) yÓ*¢ :

Ç) ≈£î+&É* :

á) ì≥ºy=&ÉT#·T :

ñ) >∑&É :

3. |üsê´j·T|ü<ë\T sêj·T+&ç.

n) #ê&ÉTŒ :

Ä) yÓ*¢ :


V. yê´ø£s¡D≤+XÊ\T

|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ dü+<ÛäT\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü<ë\T á bÕsƒ¡+˝À @$ ñHêïjÓ÷ >∑T]Ô+∫, yêÏì $&ÉBdæ, \ø£åD+‘√

düeTq«j·T+ #j·T+&ç.

n) dües¡íBs¡È dü+~Û

Ä) >∑TD dü+~Û

Ç) ñ‘·« dü+~Û

2. øÏ+~ |ü<ë\T $&ÉBdæ, dü+<ÛäT\qT >∑T]Ô+∫ dü÷Á‘ê\T sêj·T+&ç.

n) n‘· +‘·

Ä) e+≤eTT<äeTT

Ç) @eTì]

á) n$«<Ûä+ãTq

3. øÏ+~ |ü<ë\≈£î $Á>∑Vü≤yêø±´\T sêdæ, n$ @ düe÷kÕ˝À >∑T]Ô+#·+&ç. \ø£åD≤\T b˛*Ã#·÷&É+&ç.

n) q\T<Ódü\T

Ä) dü÷s¡ #·+Á<äT\T

4. øÏ+~ dü+<äsê“¤ À¢ì n\+ø±sê\qT >∑T]Ô+#·+&ç. ø±s¡D≤\T sêj·T+&ç.

n) ≈£îeTT~˙sê>∑ s¡düã<ä∆ >∑T[ø£j·Tq>∑"...

»+Á<äT&ÉT<äsTT+#Ó" >±+‹ ìdüÔ+Á<äT"&É>∑T#·T.

Ä) |ü<ä|ü&ç |üPs¡«~XÊdü‹

e<äq+ãTq" <Ó\TŒ$T– … eqC≤Væ≤‘·T #·÷

\T<äs¡+ãTq <Ûä]sTT+∫q"

>∑~]q bÕ+&ÉTs¡ ø£b˛‘· ø±+‹ $<ÛäeTTqHé.

5. bÕsƒ¡+˝Àì ‘≥^‹ |ü<ä + \ø£åD≤\‘√ düeTq«j·T+ #dæ #·÷&É+&ç.

|ü]#·j·T+

‘≥^‹ \ø£åD≤\T ns¡ú+#düT≈£îHêïs¡T >∑<ë! Ç|ü&ÉT Ä≥yÓ\~ |ü<ä + >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

Ä≥yÓ\~˝Àq÷ Á|ü‹bÕ<ëìøÏ ◊<äT >∑D≤\T+≤sTT. ø±ì,

1e bÕ<ä+˝À 5 >∑D≤\T (3 dü÷s¡ G 2 Ç+Á<ä)

2e bÕ<ä+˝À 5 >∑D≤\T (5 dü÷s¡ ) yπs«s¡T>± ñ+≤sTT.


dü÷øÏÔ````````````````

1. bı<ä* bı<ä* #·<ä\" u§+>±] bı+>±] I I I I I I I I I U U I U U I

q q q ‘· ‘·

2. $T+∫ $T+∫ ~X\T eTT+∫ eTT+∫

(* ªVü≤μ >∑D≤Hï ª>∑\+μ nq&É+ yê&ÉTø£ À ñqï~— ªeμ >∑D≤ìï ª\>∑+μ nqï≥T¢.)

♦ $T>∑‘ê j·T‹, ÁbÕdü ìj·Te÷\T ‘≥^‹øÏ dü+ã+~Û+∫qy BìøÏ e]ÔkÕÔsTT. |ü]o*+#·+&ç.

1. Ç~ ñ|üC≤‹ |ü<ä +. BìøÏ 4 bÕ<ë\T+≤sTT.

2. 1, 3 bÕ<ë˝À¢ es¡Tdü>± eT÷&ÉT dü÷s¡ >∑D≤\T, ¬s+&ÉT Ç+Á<ä>∑D≤\ #=|üq ñ+≤sTT.

3. 2, 4 bÕ<ë˝À¢ ◊<ä÷ dü÷s¡ >∑D≤ Ò ñ+≤sTT.

4. Á|ü‹bÕ<ä+˝À 4e >∑D+˝Àì yÓTT<äÏ nø£ås¡+ j·T‹. j·T‹ Òì #√≥T ÁbÕdüj·T‹ #Ó\T¢‘·T+~.

5. ÁbÕdü ìj·TeT+ bÕÏ+#·qedüs¡+ Ò<äT.

* ô|’ |ü<ä + $T>∑‘ê ¬s+&ÉT bÕ<ë\T |ü]o*+∫ \ø£åD düeTq«j·T+ #j·T+&ç. (yeTq X‘·ø£+˝Àì |ü<ë´\˙ï

Ä≥yÓ\<äT\T)

U I U I I I I U I U IVü≤ Vü≤ q Vü≤ Vü≤


2. <ÛäqT´&ÉT

` |üs¡edüTÔ ∫qïj·Tdü÷]

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

\|òüTT|ü‘·q≈£î&ÉT eT+<∏äs¡Tì‘√ Ç≥¢ìjÓT. #Ó*ø±&É! á eT÷wæø£ sêEqT e⁄ $TøÏÿ* düe÷àì+|ü⁄eTT.

Ç‘·&ÉT |ü⁄D´ø£s¡Tà\˝À|ü\ <ÛäTØDT&ÉT, >∑TDs¡‘êïø£s¡T&ÉT, Væ≤s¡D´≈£î&ÉqTyê&ÉT. á‘·ì >∑TDeTT\T X‚wüß&ÉT düVæ≤‘·eTT

e]í+|üC≤\&ÉT. H HbÕÏyê&ÉqT nì |ü*øÏ yÓTT<äÏ qT+&ç Væ≤s¡D´≈£îì eè‘êÔ+‘·eTT düs¡«eTT $ì|æ+#ÓqT.

n+‘·≥ eT+<∏äs¡T&ÉT ªVæ≤s¡D´≈£îì $TøÏÿ* düe÷àì+∫ sTT≥¢ìjÓT. ªªVæ≤s¡D´ø±! e⁄ ìs¡®q eqeTTq+<äT yêdüeTT

#j·TT≥≈£î ì$T‘·ÔyT$T? #Ó|üeTTμμ nì j·T&ç¬>qT.

Væ≤s¡D´≈£î&ç≥¢ìjÓT.

Á|üXï\T:

1. Ç˝≤+Ï uÛ≤wü‘√ ñqï bÕsƒê\qT #·~yêsê? Ò<ë? (á XË’*‘√ ñqï

MT≈£î ‘Ó*dæq |ü⁄düÔø±\ ù|s¡T¢ #Ó|üŒ+&ç.)

2. eT+<∏äs¡T&ÉT me] eè‘êÔ+‘êìï $ì|æ+#ê&ÉT?

3. Væ≤s¡D´≈£îì ìyêdüyÓTø£ÿ&É?

4. Væ≤s¡D´≈£î&ÉT ‘·q ìyêdü+ >∑T]+∫ @+ #Ó|æŒ ñ+≤&ÉT?

ñ<›X+

eT+∫$TÁ‘·T\ ø£\sTTø£ eTq J$‘êìï z eT\T|ü⁄ ‹|ü‘·T+~. n+<äTπø m|ü&É÷ düìàÁ‘·T\qT bı+<ë\ì

ô|<ä›yêfiófl #ÓãT‘·T+≤s¡T. eT+∫ $TÁ‘·T\ kÕ+>∑‘· + eTq≈£î yT\T #düTÔ+<äì, dü»®q kÕ+>∑‘· + m|üŒÏø°

eT+∫<äì #Ó|üŒ&ÉyT á bÕsƒ¡+ ñ<›X+.

Á|üdüTÔ‘·+ bÕsƒê´+X+ ˙‹ #·+Á~ø£ Àì ª$TÁ‘· ≤uÛÑ+μ qT+&ç d”«ø£]+#·ã&çq~.



bÕsƒ¡+˝Àì ns¡ú+>±ì |ü<ë\qT |ü<ä|üÏºø£ / ì|òüT+≥Te⁄ <ë«sê ‘Ó\TdüTø√+&ç.

bÕsƒ¡+ ÁbÕs¡+_Û+#·&ÜìøÏ eTT+<äTqï ù|sêqT #·<äe+&ç. <ëì <ë«sê bÕsƒ¡+˝À @eTT+<√

Væ≤+#·+&ç.

ø£$ |ü]#·j·T+

|üs¡edüTÔ ∫qïj·Tdü÷] 1809˝À ‘·$TfiHê&ÉT˝Àì #Ó+>∑ Ÿ|ü≥Tº õ˝≤¢ Àì ô|s¡+ã÷s¡T˝À

»ìà+#ês¡T. eTÁ<ëdüT˝Àì |ü#êÃj·T|üŒø£fi≤XÊ\˝À ‘Ó\T>∑T |ü+&ç‘·T\T>± |üì#kÕs¡T.

|ü<ë´ìøÏ qqïj·T, >∑<ë´ìøÏ ∫qïj·T nì ˝Àø√øÏÔ. ªdü÷]μ nH~ M] _s¡T<äT. dü÷]

nq>± |ü+&ç‘·T&ÉT nì ns¡úeTT.

nø£ås¡>∑T#·Ã¤eTT, Ä+Á<Ûä ø±<ä+ã], |ü<ë´+Á<Ûä yê´ø£s¡D+, u≤\yê´ø£s¡D+, ˙‹#·+Á~ø£ yÓTT<ä …’q Á>∑+<∏ë\T

sêXÊs¡T. áj·Tq s¡#·HêXË’* bÕsƒ¡≈£î&çì Äø£≥Tºø=H˝≤ ñ+≥T+~. áj·Tq sêdæq u≤\yê´ø£s¡D+ HÏø° ÁbÕe÷DÏø£

Á>∑+<∏äeTT>± ñ+~. ˙‹#·+Á~ø£ ` u≤\yê´ø£s¡D≤\T \ø£å ` \ø£åD Á>∑+<∏ë\T>± Á|üdæ~∆ bı+<ësTT. ‘Ó\T>∑T,

‘·$Tfi+, dü+düÿ è‘·+, Ä+>∑¢eTT uÛ≤wü\˝À dü÷] eT+∫ |ü+&ç‘·T&ÉT.


á bÕsƒê´+X+ e#·q s¡#·q≈£î dü+ã+~Û+∫ ø£<∏ë Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~+~.

dü+düÿ è‘·+˝Àì $wüßíXs¡à |ü+#·‘·+Á‘·+ Ä<Ûës¡+>± ∫qïj·Tdü÷] ‹#·+Á~ø£qT

s¡∫+#ê&ÉT. Ç~ Á>±+~∏ø£ e#·q+˝À kÕ>∑T‘·T+~. |üXó|üøå±´<äT Ò bÕÁ‘·\T>± ˝Àø£Ø‹ì ˙‹ì

Á|üuÀ~Ûdü÷Ô ø£<∏äHê\T kÕ>∑T‘êsTT.

Á|üdüTÔ‘· bÕsƒê´+X+ $TÁ‘· ≤uÛÑ+ ˝Àì~.


e÷qe J$‘·+˝À ‹ nH~ #ê˝≤ eTTKýÓTÆq $wüj·T+. Á|ü‹ eTìwæøÏ dü+bÕ<äq

m+‘· eTTUŸj·TyÓ÷ |üs√|üø±s¡+ ≈£L&Ü n+‘ eTTK´+. ˝≤uÛÑeTT nH~ ñ+&É≈£L&É<äT.

˝ÀuÛÑ‘·«+ e\¢ ‘·q≈£î ø±ì, Ç‘·s¡T\≈£î ø±ì Á|üjÓ÷»q+ ñ+&É<äT. ª|æ*¢øÏ _#·Ã+ ô|≥ºìyê&ÉTμ

nH kÕyÓT‘· À_Ûì <äèwæº À e∫Ãq<. eTq+ eTq $TÁ‘·T\≈£î düVü‰j·T+ ≤uÛÑ+ Ò≈£î+&Ü

#j·÷*. BìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø£<∏äqT #·<äTe⁄<ë+.

I. Væ≤s¡D´≈£îì |üPs¡« eè‘êÔ+‘·eTT

#·+|üø£e‹ j·TqT |ü≥ºDeTT >∑\<äT. n+<äT düHêï´düT\T ô|ø£ÿ+Á&ÉT yêdüeTT #˚j·TT#·T+&ÉT<äTs¡T. n+<äT"

p&Ü ø£s¡Tí+&ÉqT |ü]Áyê»≈£î&ÉT >∑\&ÉT. n‘·"&ÉT ‘êqTuÛÀ»qeTT #dæ $T–*q e+≥ø£eTT _Ûøå±bÕÁ‘· À"u…Ïº ∫\Tø£

ø=j·T´ MT"<äqT+∫ ìÁ<äb˛e⁄qT. HqT dü<äT›#j·Tø£ <ëìMT~¬ø–] Á|ü‹~qe÷e+≥ø£eTT uÛÑøÏå+∫ b˛e⁄#·T+&ÉT<äTqT.

ˇø£Hê"&ÉT #·÷&Üø£s¡Tí&ÉT ‘·q ùdïVæ≤‘·T"&ÉT MD≤ø£s¡Tí"&ÉqT düHêï´dæ‘√ e÷≥˝≤&ÉT#·T+&ç e÷Ïe÷ÏøÏ MT"~e+ø£ #·÷∫

‘·q –\Tø£ø£i¿‘√ H\MT<ä >=Ïº qqTï yÓi|æ+#·T#·T e#ÓÃqT. n|ü&ÉT MD≤ø£s¡Tí&ÉT ªª#·÷&Üø£s¡Tí"&Ü! jTeT~ MT"<äT

#·÷∫ H\ ø£i¿‘√" <ä≥Tº#·THêï"&Éμμeì j·T&ÉT>∑">±" p&Üø£s¡Tí"&ç≥¢ìjÓT— ªªˇø£ m\Tø£ Á|ü‹~qeTT ∫\Tø£ø=j·T´ MT~

bÕÁ‘·eTTq+<äTqïj·TqïeTT uÛÑøÏå+∫b˛e⁄#·Tqï~. Hê≈£î Bì j·TTT|üÁ<äeeTT

ô|<ä›~>± qTqïμμ~j·Tì #Óô|ŒqT. Äe÷≥\T MD≤ø£s¡Tí"&ÉT $ì ªªjÓTø£ÿ&ç

jÓT\Tø£ì jÓTø£ÿ&ç ∫\Tø£ø=j·T´? sTT+‘· j·T\Œ »+‘·Te⁄q øÏ+‘· bı&Ée⁄q

¬ø>∑Ts¡T ã\ yÓTø£ÿ&ç qT+&ç e#ÓÃqT? Bì πøeTsTTqqT ì$T‘·ÔeTT

˝Òø£e÷q<äT.μμ

II. Væ≤s¡D´≈£îì Bqdæú‹

nì MD≤ø£s¡Tí"&ÉT #Ó|üŒ">± $ì #·÷&Üø£s¡Tí"&ÉT ªª‘·&Ée⁄\"ãÏº sT÷ jÓT\Tø£ sTTø£ÿ&É H=ø£ ˝≤">∑ ‘êe⁄ #dæø=ì

$&ÉTeø£ yêdüeTT #j·TT#·Tqï~. Ç≥T¢ edæ+#·T≥≈£î ì$T‘·ÔeTT ‘Ó*dæq~ ø±<äT. Á‘·$« #·÷#Ó<ä">±ø£μμ j·Tì #Ó|æŒ jÓTTø£

>∑T<ä›*‘√ HqT edæ+#·T $es¡eTT Á‘·$« ∫s¡ø±˝ÀbÕ]®‘·yÓTÆq Hê<ÛäqeTT düs¡«eTT Á>∑Væ≤+#ÓqT. ‘·sê«‘· dü‘√Ô«‘ê‡Vü≤eTT\T

Òø£ HêHê"&ÜVü‰s¡eTT düVæ≤‘·eTT dü+bÕ~+#·Tø=q"C≤\ø£ ~>∑T\T|ü&ç

ø£è•+∫, yÓT\¢ yÓT\¢">∑ dü+#·]+#·T#·T+&É">±" p∫ #·÷&Üø£s¡Tí" &ç≥¢ìjÓT

: ªª<ÛäqeTT >∑\ yê"&Ó ã\e+‘·T&ÉT. <ÛäqeTT>∑\yê"&Ó |ü+&ç‘·T&ÉT. <ÛäqeTT

düs¡« ÁX‚j·TeTT\≈£î ì<ëqeTT, <ÛäqeTT Òìyêì JeqyT\? á eT÷wæø£eTT

‘·q <ÛäqeTT ø√\Tb˛sTT ø£<ë ‘=+Ï »edü‘·Ô éTT\T&ç– dü«C≤‹ kÕeTéTTqT u§+<ÓqT. ns¡ú|ü]V”≤qTq≈£î ìs¡+‘·s¡eTT

UÒ<äeTT dü+uÛÑ$+#·TqT. ìs¡+‘·s¡ UÒ<äeTT e\q ãT~∆V”≤q‘·«eTT ÁbÕ|æÔ+#·TqT. ãT~∆V”≤q‘·e\q düeTdüÔø±s¡ eTT\T

ì<ë|òüTqB|üPs¡eTT\≥T¢ $HêXeTTH=+<äTqT, <Ûäqe+‘·Tqπø bÂs¡TwüeTTqT, yT<Ûëdü+|ü‹Ôj·TT, ã+<ÛäT$TÁ‘·T\TqT ø£\T>∑T<äTs¡T.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ mø£ÿ&ç m\Tø£? mø£ÿ&ç ∫\Tø£ø=j·T´?

nq&É+˝À n+‘·sês¡ú+ @yÓTÆ ñ+≥T+~?

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ <ÛäqeTT düs¡«ÁX‚j·TeTT\≈£î ì<ëqeTT

` m+<äT≈£î?


|ü⁄Å‘·Ô$TÁ‘·$s¡Væ≤‘·Tì >∑èVü≤eTTqT, eT÷s¡Tâì ∫‘·ÔeTTqT XSqéTT\T, <ë]Á<ä eTT düs¡«XSqéTT <ë]Á<ä eTT ø£+f…

eTs¡DeTT yT\T. eTs¡D e÷bÕ‘·j·÷‘·HêeVü≤eTT. <ë]Á<ä eTT j·÷eJ®eeTT rÁe y<äHêø£s¡eTT. Ç+Á~j·TeTT\

HêeTeTTq ãT~∆ì e#√<Û√s¡DÏì ãTs¡Twüß"&ÉT ‘=+Ïyê&É"j·TT´ <ÛäqeTTqT u≤dæq ø£åDeTTqH ˝≤"‹yê"&É>∑TqT. Ç~

eTVü‰∫Á‘·eTTμμ nì j·÷|ü]Áyê»≈£î"&ÉT #Ó|üŒ">±$ì $TøÏÿ* œqTï"&ÉqsTT sTT≥T¢ ∫+‹+∫‹ì.

Ç"ø£ Hê øÏø£ÿ&É edæ+|ü"<ä>∑<äT. Ç|ü&ÉT Hê eè‘êÔ+‘·eTT |üs¡T\‘√" C…|æŒø√\TqT j·TTø£ÔeTT>±<äT. ns¡úHêXeTT,

eTqkÕÔ|üeTT >∑èVü≤eT+<ä* <äTXÃ]‘·eTT, e+#·qeTT, |üsêuÛÑeeTTqT Á|üø±•+|ü" CÒj·T"<ä>∑<äì ô|<ä›\T #Ó|ü<äTs¡T.

<Ó’yêqT≈£L\éTT Òø£ bÂs¡TwüeTT #Ó&çq|ü&ÉT e÷qe+‘·TìøÏ eqyêdüeTT ø£+f… düTKeTT Ò<äT. ≈£îdüTeT düÔãø£eTTe …

e÷qe+‘·T"&ÉT düs¡«»qT\ eT÷s¡∆eTT MT"<äqsTTq qT+&Ée …. Ò<ë eqeT+<äT düeTdæb˛e …. Çø£ÿ&ÉH yêdüeTT

#düTø=ì j·÷#·q‘√ J$+#Ó<äq+ÏHê <ëìø£+f… >∑]Ω‘·eTT Ò<äT. ø£ ÁeTTø£ÿ&çì j·÷∫+#·Tø£+f… ì|ü˝À"ã&ç XØs¡eTT

‘=i">∑T≥yT\T. nqè‘·e÷&ÉT≥ø£+f… eTÚqeTTyT\T. |üs¡<ÛäHê|üVü≤s¡DeTTø£+f…" ~]j·TT≥ eT+∫~. $yø£V”≤qT"&ÉsTTq

Á|üuÛÑTe⁄qT ùd$+#·T≥ø£+f… eqyêdüeTT‘·ÔeTeTT. j·÷∫+#·Tø=ì Áã‘·T≈£î≥ø£+f… eTs¡DeTT ÁX‚j·TeTT, ùdyêeè‹Ô

e÷qeTTqTe …, j·÷#·Hêeè‹Ô düeTdüÔ >ös¡eeTTqT Vü≤]+#·TqT. ˇø£] sTT\T¢ø±∫, yê]ô|≥Tºy√"‘·\≈£î <√dæ*jÓTT–Z

j·TTìøÏj·TT $TøÏÿ* ì+<ä eTTμμ nì HêHê$<ÛäeTT\ $#ê]+∫j·TT ÀuÛÑeTTÁ‹|ü\≈£î ÀqsTT eTs¡\ qs¡údü+Á>∑Vü≤eTT

#j·Te … qì ‘·\"∫ j·T#√Ã≥H ì*∫‹ì. ÀuÛÑeTT yÓ÷Vü≤eTTqT ãTÏº+#·TqT. yÓ÷Vü≤eTT <äT'KeTT qT‘êŒ~+#·TqT,

<äT'KeTT »«\qeTTe … kÕ«ÁXj·TeTTq≈£î HêXeTT |ü⁄Ïº+#·TqT ø±"ãÏº ˝ÀuÛÑeTTq≈£î ãT~∆eT+‘·T"&ÉT ˝À|ü&É"&ÉT.

‘·s¡Tyê‘· Hqø£ÿ&É e<ä\≈£î+≥ #·÷∫ #·÷&Üø£s¡Tí"&ÉT qqTï">∑i¿‘√ $dü]ÁyôdqT. Ä Áy≥T <Ó’eeXeTT e\q" <ä|æŒb˛sTTq~,

‘·–*j·TT+&ÓHê sTT+‘·≈£î j·TeT˝Àø£eTT˝À u≤"‘·ø±"|üqsTT j·TT+&ÉHê? nq+‘·s¡ $T≥T¢ ∫+‹+∫‹ì, ÄVü‰! <Ûäq˝ÀuÛÑeTT

düsê«|ü<ä\≈£î eT÷\eTT >∑<ë! ‘·<ä«s¡®qeTTø£+f… ˝Àø£eT+<äT düTKyT~j·TT Ò<äT. ÄX ~>∑Hê&çqyê"& dü‘·TŒs¡Twüß&ÉT.

yê"& düs¡«XÊgeTT\T #·~$qyê"&ÉT. yê"& düs¡«<Ûäs¡àeTT ≤#·]+∫qyê"&ÉT. ñ<äs¡eTTø£sTT |üs¡T\>√"»ø£ ÁbÕ|üÔ ≤uÛÑeTTq≈£î

dü+‘√wæ+#·Tyê"&=ø£ÿ&ÉT Àø£eT+<äT <ÛäqT´"&ÉT. yê"& düTœ. ‘·‘·Ô‘·ÿsêàqTs¡÷|üeTT>± <Væ≤øÏ <äT'KeTT\≥T¢ düTKeTT\T

ø√s¡ø£jT ÁbÕ|æÔ+#·T#·Tqï$. n+<äT\ø£sTT Á|üj·÷dübÕ≥T ìs¡s¡úø£eTT.

á Á‘êe⁄ ‘ê‘·eTT‘êÔ‘·\T dü+bÕ~+∫q ø±D≤∫>±<äT. uÛÑ÷eT+&É\eTT˝À ì+ø£" Á<ëe⁄ <=s¡ø£<ë! Çø£ÿ&É

qT+&ÉH\? á #Ó&É>∑s¡|ü⁄uÀ&É ø£i¿yÓ÷"<äT\Te&ç ÁbÕDeTT\T ø√\Tb˛H\? Ç+ø£ HÓø£ÿ&ÉHÓ’q H=ø£ÿ $»q Á|ü<XeTT #]

ø±\eTT|ü⁄#·TÃ≥ eT+∫~. •˝≤+‘·sêfi¯eT+<ä* ø£|üŒqT uÛÑ]+#·T <äj·÷eTj·TT"&ÉsTTq sT÷X¯«s¡T"&ÉT qqTï"

>±bÕ&É≈£î+&ÉTHê? nì ∫+‹+∫, eTqdüT >∑Ïº|üi#·Tø=ì, j·T#√Ã≥T $&ç∫ j·÷ìs¡®qeqeTT #]‹ì. eqeTT˝À"

>±j·T>∑düTs¡T\T uÛÑøÏå+∫ |ü&çj·T˙s¡T Á‘ê–, jÓTTø£ #Ó≥Tº &É À edæ+∫ ø±\eTT |ü⁄#·TÃ≥ eT+∫~>±ì, <ÛäqV”≤qT"&ÉqsTT

q\T>∑T]˝À qT+&Ésê<äT. nq+‘·s¡eTT Hê|ü⁄DéTT e\q Hê ø°$TÁ‘·T"&ÉT \_Û+#ÓqT. Hê eTVü‰uÛ≤>∑ eTT e\qH

sTT|ü⁄&ÉT j·÷ÁXj·TeTqT dü«s¡ZeTT <=]øÏq~. dü‘·‡+>∑‹ø£+f… Àø£eT+<äT yT Ò~j·TT Ò<äT. dü+kÕs¡ $wü eèø£åeTTq≈£î

¬s+&ÉT |òü\eTT \eTè‘· ‘·T\éTT\T— ø±yêéTè‘·s¡dübÕq yÓTTø£ÿÏ dü»®qdü+>∑‹ jÓTTø£Ï.μμ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ÄX ~>∑Hê&çqyê& dü‘·TŒs¡T¸&ÉT. m≥T¢?

♦ <ÛäqV”≤qT&Ó’ q\T>∑T]˝À qT+&Ésê<äT.

m+<äT≈£î?



1. #·÷&Üø£s¡Tíì e÷≥\qT ãÏº MTø£s¡úyÓTÆq $wüj·TyT$T? <ëìô|’ MT n_ÛÁbÕj·TyT$TÀ #Ó|üŒ+&ç.

2. ÄVü‰! <Ûäq˝ÀuÛÑeTT düsê«|ü<ä\≈£î eT÷\eTT ø£<ë! á $wüj·÷ìï düeT]údü÷Ô, e´‹πsøÏdü÷Ô #Ó|üŒ+&ç.

3. á bÕsƒêìøÏ ñqï o]¸ø£ >∑T]+∫ $X‚¢wædü÷Ô #Ó|üŒ+&ç.

4. øÏ+~ yêø±´\T mes¡T, me]‘√ nHêïs√ >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

n) nqè‘·e÷&ÉT≥ ø£+f… eTÚqeTT yT\T.

Ä) BìπøyÓTÆqqT ì$T‘·ÔeTT Òø£e÷q<äT.

Ç) dü‘·‡+>∑‹ ø£+f… ˝Àø£eT+<äT yT Ò~j·TT Ò<äT.

5. øÏ+~ |ü<ë´ìï #·~$ dü÷#·q\ Ä<Ûës¡+>± uÛ≤yêìï sêj·T+&ç.

ˇø£ÿ&Ó #ê\T ìXÃ\ ã˝Àqï‘·T&Ó+‘·Ï ø±s¡ yÓTÆq <ë"

»ø£ÿH=qs¡TÃ" >ös¡e⁄ \dü+KT´\T |üÏºq <ÛqTø√≥T\+

õø£ÿ>∑ ˙ø£ ‘·Á‘·Œã\ùdq qHø£ •©eTTK+ãT\Hé

yÓTTø£ÿe&É+>∑ CÒdæ ‘·T<äeTT≥º&Ó jÓTTø£ÿ øÏØÏ uÛ≤düÿsê!

dü÷#·q\T

........................... m+‘·Ï |üì ◊Hê ......................................................

............................................. Äe⁄\eT+<äqT ..................................... ‘·q u≤D≤\‘√

Ä ã\yÓTÆq ...................................................... ns¡T®qT&˚ ø£<ë!

6. #·÷&Ü ø£s¡TíìøÏ MD≤ø£s¡TíìøÏ eT<Ûä »]–q dü+uÛ≤wüDqT sêj·T+&ç.


1. dü+kÕs¡ $wüeèø£åeTTq≈£î ¬s+&ÉT |òü\eTT \eTè‘·‘·T\´eTT\T— bÕsƒêìï Ä<Ûës¡+>± #düTø=ì Bì >∑T]+∫

$e]+#·+&ç.

2. ns¡úHêX+, eTqkÕÔ|ü+, >∑èVü≤eT+<ä* <äTXÃ]‘·+ e+#·q+, |üsêuÛÑe+ á |ü<ë\ >∑T]+∫ MTπss¡ø£+>± ns¡ú+

#düT≈£îHêïs√ k˛<ëVü≤s¡D+>± sêj·T+&ç.

3. $yø£V”≤qT&Ó’q Á|üuÛÑTe⁄qT ùd$+#·T≥ ø£+f… eqyêdüeTT‘·ÔeT+ Bì W∫‘ê´ìï >∑T]+∫ #·]Ã+#·+&ç.

Ç$ #j·T+&ç


4. á bÕsƒ¡+˝Àì ø£<∏äq $<ÛëHêìï, s¡#·sTT‘· s¡#·Hê $<ÛëHêìï Á|üX+dædü÷Ô z yê´dü+ sêj·T+&ç.

5. á ø£<∏äqT z ∫qï HêÏø£>± eT\#·+&ç.


1. øÏ+~ yêø£ eTT\ø£sêúìï MT kı+‘· |ü<ë˝À¢ sêj·T+&ç

n) ãT~∆V”≤q‘· e\q düeTdüÔø±s¡ eTT\T ì<ë|òüTqB|üPs¡eTT\≥T¢ $HêXeTTH=+<äTqT.

Ä) <ÛäqeTTqT u≤dæqø£åDeTTqH ˝≤‹yê&É>∑TqT.

Ç) |üs¡<ÛäHê|üVü≤s¡DeTT ø£+f… ~]j·TT≥ eT+∫~.

á) ñ<äs¡eTTø£sTT |üs¡T\ >√»ø£ ÁbÕ|üÔ ˝≤uÛÑeTTq≈£î dü+‘√wæ+#·T yê&=ø£ÿ&ÉT ˝Àø£eT+<äT <ÛäqT´&ÉT.

2. øÏ+~ |ü<ë\≈£î Á|üø£è‹ $ø£è‘·T\qT bÕsƒ¡+ qT+&ç yÓ‹øÏ Ä yêø±´\qT sêj·T+&ç.

n) uÀq+ Ä) Xã›+ Ç) ø£s¡®+ á) ^eTT

ñ) >±s¡e+ ) #·≥º+ ãTT) <äeTàeTT ãT÷) dü+‘·dü+

3. øÏ+~ yêø±´\≈£î yê& |ü<ë Òy√ ‘Ó\Œ+&ç? e⁄´‘·Œ‘· sêú\≈£î ‘·–q |ü<ë\T sêj·T+&ç.

n) |ü⁄HêïeT qs¡ø£eTT qT+&ç s¡øÏå+#·Tyê&ÉT.

Ä) <Vü‰ìï <Ûä]+∫qyê&ÉT.

Ç) ◊X«s¡ + ø£*Zqyê&ÉT.


♦ ``


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ yêø±´\T #·~$, yêÏ Àì dü+~Û |ü<ë\qT >∑T]Ô+∫, yêÏì $&ÉBj·T+&ç. n$ @ dü+<ÛäT˝À dü÷Á‘·j·TTø£Ô+>±

‘Ó\Œ+&ç.

n) n+<äT" p&Üø£s¡Tí&ÉqT |ü]Áyê»≈£î&ÉT >∑\&ÉT.

Ä) ‘·&Ée⁄\" ãÏº á m\Tø£ $&ÉTeø£ yêdüeTT #j·TT#·Tqï~.

ô|’ yêø±´\\˝À¢ düs¡fi≤<X, >∑dü&É<äyê<˚X¯, ñ‘·« dü+<ÛäT\T, j·T&Ü>∑eTeTT ñ+&É≤ìï >∑eTì+#ês¡T

ø£<ë! á bÕsƒ¡+˝À düs¡fi≤<X, >∑dü&É<äyê<X dü+~Û|ü<ë\T Ç+ø± @yTeTTHêïjÓ÷ >∑T]Ô+∫, \ø£åD≤\T

dü]#·÷düTø√+&ç.


2. e#·q+˝À XË’©uÛÒ<ä+

* øÏ+~ yêø±´\T #·<äe+&ç. uÛÒ<ë\T >∑eTì+#·+&ç.

n) nì j·÷ |ü]Áyê»≈£î&ÉT ôd|üŒ>± $ì $TøÏÿ* œqTï&ÉqsTT‹ì.

Ä) nì Ä düHê´dæ #Ó|üŒ>± $ì #ê˝≤ u≤<Ûä|ü&Ü¶qT.

Ç) nì Ä düHê´dæ C…|æŒ+~ sTTì XÊHê <äTø£ÿyÓTT∫Ã+~.

* yÓTT<äÏ yêø£ + ÁbÕNq XË’*ì ‘Ó\T|ü⁄‘·Tqï~.

¬s+&Ée yêø£ + •wüºe´eVü‰s¡ XË’*ì nqTdü]+∫ ñ+~.

eT÷&Ée yêø£ + e÷+&É*ø£ |ü<äú‹øÏ ˝Àã&ç ñqï~.

* ø±˝≤qïqTdü]+∫, ÁbÕ+‘êqïqTdü]+∫, dü+<äsê“¤ìï ãÏº uÛ≤wüqT ñ|üjÓ÷–+# $<Ûëq+˝À e÷s¡TŒ

»s¡T>∑T‘·T+~. Ç~ uÛ≤wü À yÓ’$<Ûä yT>±ì, n~Ûø£eTT, n\ŒeTT nH dü+≈£î∫‘·<äèwæº‘√ #·÷&É≈£L&É<äT.

* øÏ+~ yêø±´\qT Ä<ÛäTìø£ e´eVü‰s¡XË’*˝ÀøÏ kÕúìø£ e÷+&É*ø£ XË’*˝ÀøÏ e÷s¡Ã+&ç. (á e÷s¡TŒ\T

#ùd≥|ü&ÉT ªeTTμ esêí\T, _+<äT|üPs¡«ø£ ªãTμ ø±s¡ø±\T (+ãT), j·T&Ü>∑e÷\T, ÁøÏj·÷s¡s¡÷bÕ\T

(#j·TTqT, »s¡T>∑TqT, #·÷&ÉTeTT... e+Ï$) e÷s¡&Üìï >∑eTì+#·+&ç.

n) $yø£V”≤qT&ÉsTTq Á|üuÛÑTe⁄qT ùd$+#·T≥ø£+f… eqyêdüeTT‘·ÔeTeTT.

Ä) m\Tø£ Á|ü‹~qeTT ∫\Tø£ø=j·T´ MT"~¬ø–] bÕÁ‘·eTTq+<äTqï j·TqïeTT uÛÑøÏå+∫b˛e⁄#·Tqï~.

Ç) ãT~∆V”≤q‘·e\q düeTdüÔø±s¡ eTT\T ì<ë|òüTqB|üPs¡eTT\≥T¢ $HêXeTTH=+<äTqT.

dü÷øÏÔ```````````


3. e÷‘·èuÛ≤eq

` $<ë«Hé >∑&çj·÷s¡eTT y+ø£≥ X‚wü XÊÅdæÔ

ñqTàFø£s¡D

‘. düs¡«rsêú+ãTe⁄\ø£+f… düeT~Ûø£+ãT

bÕeq+u…’q »qsTTÁ‹ bÕ<ä»\eTT

es¡‘·q÷Eq ø£œ\ <e‘·\ ø£+f…

»qì jÓT≈£îÿ&ÉT düqTï ‘ê#ês¡ìs¡‘·

H˚|ü<∏ä´+

yÓTT<äÏ <ä+&Éj·÷Á‘·˝À ªø£fi≤´DÏμ <äTs¡Z+ »sTT+∫q ‘·s¡Tyê‘· nbÕŒJkı+<˚e⁄&ÉT, uÛÀ+dü˝ÒX¯ó&ÉT

$»jÓ÷‘ê‡Vü≤+‘√ •yêJ e<ä›≈£î ekÕÔs¡T. n|ü&ÉT k˛+<e⁄&ÉT •yêJ‘√ ªª<yê MT Ä»„ Á|üø±s¡+ ø£fi≤´DÏì

»sTT+∫ <ëì düsê›s¡T\qT |üÏº, ã+~Û+∫ n‘·ì düs¡«kÕ«˙ï, sêDÏyêkÕìï ã+BÛ\T>± ‘Ó#êÃqTμμ nì eTq$

#kÕÔ&ÉT. Ç~ $qï •yêJ |üs¡Åd”Ô\T ‘·\T¢\‘√ düe÷q+ nì #Ó|æŒ, ÄyÓT≈£î n>ös¡e+ ø£*Z+∫q+<äT≈£î ∫+‹dü÷Ô,

Ç˝≤ #j·T&É+ ‘·>∑<äì Væ≤‘·e⁄ |ü*øÏq dü+<äs¡“¤+˝ÀìB bÕsƒê´+X+.

Á|üXï\T:

1. ªªbÕeq+u…’q »qsTTÁ‹ bÕ<ä»\eTTμμ n+fÒ @$TÏ?

2. ‘·*¢ bÕ<ä»\+ <ìø£+fÒ >=|üŒ<äì ‘Ó\TdüTø=Hêïs¡T? m+<äT≈£î?

3. ≈£îe÷s¡TìøÏ nìï+Ïø£+fÒ @~$Tqï? m+<äT≈£î?

4. á |ü<ä + <ë«sê ‘·*¢øÏ>∑\ kÕúqyT$Tì Á>∑Væ≤+#ês¡T?

5. ªªÁ|ü‹ Åd”ÔeT÷]Ô eTq≈£î ‘·*¢‘√ düe÷qeTTμμ nì m+<äTø£+≤s¡T?


ø£$ |ü]#·j·T+

$<ë«Hé >∑&çj·÷s¡+ y+ø£≥ X‚wü XÊÅdæÔ (»qq+ 1897) (eTs¡D+ ) :

ø£&É|ü eT+&É\+, Ábı<äT›≥÷s¡T eTTìdæ|ü Ÿ ôV’≤dü÷ÿ\T |ü+&ç‘·T\T, X‘êe<Ûëì. sê»X‚Ks¡

X‘êe<Ûëì‘√ ø£\dæ ø=ìï ø±e´Hê≥ø±\T s¡∫+#ês¡T. >∑&çj·÷s¡+ yê] ù|s¡T #Ó|üŒ>±H

ªªl •euÛ≤s¡‘·eTTμμ ø±e´+ >∑Ts¡TÔ≈£î edüTÔ+~. bÕs¡‘·+Á‘ê´ìï ìs¡dæ+∫ kÕ«‘·+Á‘· ø±+ø£åqT

nDTeDTe⁄Hê s¡>∑T˝§ÿ*ŒqeTVü‰ø±e´+ Ç~. ªl •euÛ≤s¡‘·eTTμ ‘√bÕ≥T >∑&çj·÷s¡+ yês¡T ªªeTTsê]μμ, |ü⁄wüŒu≤D

$˝≤düeTT, yêdüTÔ »+Á‹ (neTTÁ~‘ê\T), eT*¢ø±e÷s¡T‘·eTT, lHê<∏ä ø£$‘ê kÕÁe÷»´eTT, s¡|òüTTHêB∏j·TeTTμμ nH

ø±yê´\T sêkÕs¡T. ø£$‘êe‘·+dü, ø£$dæ+Vü≤, ne<Ûëì |ü+#êqq nH$ M] _s¡T<äT\T.


bÕsƒ¡+ eTT+<äTqï ù|sê #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï Væ≤+#·+&ç.

bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\øÏ+<ä ^‘· ^j·T+&ç.


‘Ó\TdüTø√+&ç.


á bÕsƒ¡+ #ê]Á‘·ø£ ø±e´+ Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~+~.

#·]Á‘· Ä<Ûës¡+>± s¡∫+∫q ø±e´+ #ê]Á‘·ø£ø±e´+.

á bÕsƒ¡+ $<ë«Hé >∑&çj·÷s¡+ y+ø£≥X‚wüXÊÅdæÔ s¡∫+∫q

ªl •e uÛ≤s¡‘·eTTμ ‘·èrj·÷XÊ«düeTT ˝Àì~.


C≤‹ Jeq $<ÛëHêìï Á|ü‹_+_+#~ dü+düÿ è‹. uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ è‹ Åd”Ô\≈£î >=|üŒ

kÕúHêìï∫Ã+~. |üs¡Åd”Ô\qT ‘·\T¢\T>±, |üs¡<ÛäHêìï >∑&ç¶|üs¡ø£‘√ düe÷q+>± uÛ≤$+#·TeTì

#Ó|æŒ+~. n≥Te+Ï ñ<ë‘·ÔyÓTÆq uÛ≤eq\qT JeqXË’*>± eT\#·Tø=ì |ü]bÕ\q kÕ–+∫q

BÛs√<ë‘·Ô #·Áø£e]Ô #Û·Á‘·|ü‹ •yêJ.

•yêJ J$‘·+˝Àì ˇø£ dü+|òüT≥q e÷‘·èuÛ≤eq≈£î n<ä›+ |ü&ÉT‘·Tqï~. <ëìï

>∑&çj·÷s¡+ y+ø£≥X‚wüXÊÅdæÔ ø£$ r]Ã~~›q rs¡T eT]+‘· Á|üX+dü j·T+>± ñqï~...

düVü≤è<äj·T‘·≈£î, eT‘·kÕeTs¡kÕ´ìøÏ Á|ürø£>± ì*∫q Ä düìïy˚XÊìï á bÕsƒ¡+˝À

#·<äTe⁄≈£î+<ë+...

I

XÊ. ªªÄ`jTMT? jÓTTø£ sêDÏyêdüeTTqT ãTD≤´yêdüeTTHé <Ó∫ÃHê

yê? jTôV’≤+<äe⁄"&Ó’q ˙>∑‹ qeTsê´<äHé Áãe]Ô+#·TH?

e÷ j·÷»„Hé >∑eTì+|üy√? »j·T eT<√Hêà<ä+ãTqHé πs"–, ˙

j·÷j·TTdü÷‡Á‘·eTT ©eÁ‘·T+#·Tø=HÓ<√? j·TÚ<ä∆‘· yÓ÷s¡«Hé EMTμμ ˆˆ 1 ˆ

eT. nqT#·THé CÒe⁄iTMTiT ø£qTï">∑e‘√ HêdüŒ+<ä <√wü+ãT‘√

|òüTq VüQ+ø±s¡eTT‘√ q≥Á<äT“¤≈£îÏ‘√ >∑]®\T¢ Hê uÛÀHédü Ò

Xóì"p&ÉHé ãTsTT˝À&Ó">=\T«— •e⁄"&ûdüTHé >∑T‘·TÔø£Hé Á$T+–, uÀ

s¡q qyê«s¡\ ã+<ÛäeT÷&çÃ >=ì‘s¡Hé ã+#Ó k˛Hé<e⁄ìHé ˆˆ 2 ˆ

eT. ‘·«]‘·T+&Ó’j·T‘·" &É≥Tº Òdü*|æ ªª<yê! qqTï eTìï+|ü⁄— MT

düs¡<ës¡T Ÿ >=ì ‘Ó#·TÃ#√ düs¡uÛÑk˛‘ê‡Vü≤+ãT ø£qZô|Œ— <äT

XÃ]‘ê˝À#·q Ò<äT, Ò<äT uÛÑe<ëCÀ„\¢+|òüTH√<ä« è‹Ô— MT

#·s¡D<ä«+<ä«eTT˝≤qμμ j·T+#·T $ì|æ+#·Hé, düT+‘· XÊ+‹+#·T#·THé ˆˆ 3 ˆ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ $»j·T+ >∑s¡«+‘√ e⁄ #dæq |üì dü]ø±<äì nqï •yêJ e÷≥\ <ë«sê •yêJ m˝≤+Ïyê&Éì uÛ≤$düTÔHêïs¡T?

♦ Åd”Ô\|ü≥¢ eTsê´<ä>± Á|üe]Ô+#·&É+ n+fÒ @$TÏ?

♦ •yêJ ø√bÕìøÏ ø±s¡DyT$TÏ? ø√|ü+˝À •yêJ m˝≤ ñHêï&ÉT?

♦ ªªdüs¡uÛÑk˛‘ê‡Vü≤+ãT ø£qZô|Œμμ n+fÒ MT πøeTs¡úyÓTÆ+~?


II

eT. •esê »+‘·≥ yT\TàdüT+>∑T"<Ós¡ À ` dæï>±∆+ãT<ä #êÃ¤j·T˝À

qe kÂ<ë$Tì"uÀ\T Hê j·Teqø±+‘ê s¡‘·ïeTTHé uÛÑøÏÔ >ö

s¡eeTT Ÿ yêi">∑" p∫ |ü …ÿμμ eì‘ês¡‘·ï+ãT © uÛÑe´ôV’≤+

<äeuÛÑ÷ »+>∑eT |ü⁄D´<e‘·\T— e÷‘ê! ‘·|ü ôd’]+|ü⁄MT! ˆˆ 4 ˆ

d”. Vü≤] Vü≤s¡ ÁãVü≤à\" ãT]Ï_&É¶\" CÒdæ

CÀ\"u≤&çq |ü⁄s¡+ÁBÛ\˝≤eT,

j·TeT<Ûäs¡àsêEbÕXeTT" Á<äT+∫ j·T<ä*+∫

|ü‹_Ûø£å >=qï bÕeq #·]Á‘·,

<Ûä>∑<Ûä>∑ <äZVü≤qeT<Ûä eTT |üP\sêdæ>±

$Vü≤]+∫j·TTqï kÕBÛ«eT‘·*¢,

|ü‹ ì$T‘·ÔeTT dü÷s¡ uÛÑ>∑yêqTqT<äj·T+ãT

q]ø£Ïº ì\T|ü⁄ |ü⁄D´eTT\|ü+≥,

‘. nÏº jÓT+<äiÀ uÛÑs¡‘ê+ãj·÷"&ÉT_&É¶

\eT\ |ü‹<e‘ê‘·« uÛ≤>∑ eTT\T y√dæ

|ü⁄Ïºì\T yÓTÏºì\T" u…+#·T |ü⁄D´dü‘·T\T

>∑\s¡T, uÛ≤s¡‘êeì uÛ≤>∑ ø£\Œ\‘·\T ˆˆ 5 ˆ

eT. nq\CÀ´‘·T\ ˙ |ü‹Áe‘·\" u≤bÕ#ês¡T …’ &Üj·TT uÛÑ÷

»qT …\¢Hé ì»dü+|ü<ä Ÿ <=i"– j·TdüÔ <Ûä«düTÔ …’ b ¬s? $

‘·ÔqyT ì\TÃHÓ? eTT HÓïiT+>∑yÓT |ü⁄\düÔ ´ÁãVü≤àdü+‘êq? yÓ÷

»q˙! ôV’≤+<äe uÛÑ÷$T ˙|ü–~ <äTXÊÃ]Á‘·eTT Ÿ kÕ>∑TH? ˆˆ 6 ˆ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ Åd”Ô\qT me]‘√ b˛˝≤Ãs¡T? m+<äT≈£î?

♦ Åd”Ô\ |ü≥¢ düe÷»+˝À m˝≤+Ï n_ÛÁbÕj·÷\T ñqï$? Bìô|’ MT n_ÛÁbÕj·÷\T

‘Ó\Œ+&ç.

♦ Åd”Ô\ e\¢ uÛ≤s¡‘· ø°]Ô Á|ü‹wü\T ô|s¡T>∑T‘êj·Tq&ÜìøÏ ñ<ëVü≤s¡D\T ‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªªnq\CÀ´‘·T\............. kÕ>∑TH?μμ nH |ü<ä + <ë«sê MTπøeTs¡úyÓTÆ+~?


III

‘. j·Teq |ü⁄D≤´+>∑HêeTDÏ e>∑T<äT>±ø£

ôV’≤+<äe⁄\|üP» ‘·*¢j·T≥¢+<äsê<Ó?

˙<äTs¡÷|üeTT Hêj·T+<äT Ò<äjÓÆTq"

>∑qì ‘·*¢$>± ìqTï >±s¡$+‘·T ˆˆ 7 ˆ

XÊ. e÷ düsê›s¡T"&ÉT ‘=+<äs¡Hé ã&ç j·TdüHêàs¡Z+ãTqHé uÀjÓT, ˙

<√dü+ãTHé >∑ì H=#·TÃø√≈£î, ìqT" CÒs¡TÔHé ˙>∑èVü≤+ _|ü&,

Hê ôd’q´+ãTqT <√&ÉT>±" ãì#Ó<äHé, Hê‘·*¢>±" <√&ÉT>±

<√dæfi¢Hé q&ç|æ+‘·T— ˙ ø£qT\j·T+<äTHé <ë*à kÕ]+|ü⁄MT!μμ ˆˆ 8 ˆ

eT. nì ø=+&Ü&ç, |ü‹Áe‘ê Væ≤‘· dü|üsê´<ÛäTs¡T´"&Ü‘·+&ÉT j·÷

eq ø±+‘êeTDÏ ø£s¡Ωdü‘·ÿ è‘·T ˝§qs¡ŒHé CÒdæ, #ùd‘·" õ

øÏÿq düsê›s¡Tì >±s¡$+∫ Væ≤‘·dü÷øÏÔHé ã*ÿ, ;C≤|ü⁄s¡+

ãTq≈£îHé uÀ$&Ó ` yê]‘√" <äqã\+ãT Ÿ >=ìï ‘√&É+|ü⁄#·THé ˆˆ 9 ˆ

eT. •esê »+‘·≥ k˛q<e⁄yÓTT>∑yÓTÆ ªªÅd”Ôs¡‘·ïeTT Ÿ |üP»´, Ò

j·Tee÷q+ãT |òüTÏ+|üsê, ~~ eTBj·÷<äs¡Ù eTdüà#·ÃeT÷

<Ûäe⁄ ©j·÷»„ qeX´ yÓ÷eTe …— ˙‘ê‘·Œs¡ eTTHé p∫, ˝À

≈£îe #≈£Ls¡$T HÓ+∫, ˙jÓT&É <=dü+>∑T Ò¢$T uÛ≤$+∫‹Hé ˆˆ 10 ˆ

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ‘·*¢>± >ös¡$+#·&É+ n+fÒ @$TÏ? ÄÁ|ües¡Ôq m˝≤ ñ+≥T+~?

♦ düHêàs¡Z+˝À q&Ée&É+ n+fÒ @$TÏ? $<ë´s¡Tú\T>± MTs¡T #j·÷*‡q ø=ìï |üqT\qT ‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªªÅd”Ôs¡‘·ïeTT Ÿ |üP»´, Òj·Tee÷q+ãT |òüTÏ+|üsê,μμ n+fÒ @$TÏ?

♦ ªªVæ≤‘·dü÷øÏÔHé ã*ÿμμ n+fÒ @$TÏ?

kÕsê+X+ :

1. Ä..... @$TÏ? |ü⁄D≤´ìøÏ ì\j·TyÓTÆq ˇø£ sêDÏyêkÕìï ã+BÛ>± |üÏº ‘Ó#êÃyê? @ ôV’≤+<äe⁄&Ó’Hê á $<Ûä+>±

eTsê´<ä ‘·|æŒ Á|üe]ÔkÕÔ&Ü? Hê Ä»„qT ˙e⁄ >∑eTì+#· Ò<ë? $»j·T+ bı+~q >∑s¡«+ eT‘·TÔ À #Ó\πs– ˙

ÁbÕD≤ìøÏ ˙y Ä|ü<ä ‘Ó#·TÃø=+≤yê? ˙e⁄ #dæq á |üìì HqT düVæ≤+#·qT.

2. n+≥÷ mÁs¡ã&çq ø£qTï\‘√, n~]|ü& ô|’ ô|<ä$‘√, >=|üŒ VüQ+ø±s¡eTT‘√, ø£<ä ≤& ø£qTu§eTà eTT&ç‘√ >∑]®dü÷Ô

uÀ+dü ÒXóì #·÷&É>± düuÛÑ+‘ê ìX‚Ãwæº‘·yÓTÆ+~. •yêJ ‘·q ø√bÕqï+‘ê ~>∑Á$T+– ªªyÓ[fl yê] ã+<ÛäHê\T

‘=\–+∫ Çø£ÿ&É≈£î rdüT≈£îs¡+&çμμ nì k˛+<e⁄ì |ü+|æ+#ê&ÉT.

3. k˛+<e⁄&ÉT ‘·«s¡|ü&ÉT‘·÷ •yêJ ÄC≤„|æ+∫q≥Tº #dæ ªª<yê! qqTï eTìï+#·+&ç. á düsê›s¡T\qT |üÏº ‘Ó#Ã

ñ‘ê‡Vü≤ rÁe‘· Hê ø£fiflqT ø£ù|Œdæ+~. n+‘>±ì Ç+<äT˝À m≥Te+Ï #Ó&ÉT Ä˝À#·q Hê≈£î Ò<äT. MT Ä»„qT MT]

Á|üe]Ô+#ê\H ñ<›X+ ≈£L&Ü Ò<äT. MT bÕ<äeTT\ MT<ä ˇ≥Tºμμ nì eTq$ #j·T>±, •yêJ ø=+‘· XÊ+‹dü÷Ô


2. * >∑Ts¡TÔ>∑\ |ü<ë´\≈£î Á|ü‹|ü<ësêú\T sêj·T+&ç.

ñ<ëˆˆ ªªÄ`jTMT? jÓTTø£ sêDÏyêdüeTTqT ãTD≤´yêdüeTTHé <Ó∫ÃHê

yê? jT ôV’≤+<äe⁄" &Ó’q ˙>∑‹qeTsê´<äHé Áãe]Ô+#·TH

e÷ j·÷»„Hé >∑eTì+|üy√? »j·T eT<√Hêà<ä+ãTqHé πs"–, ˙

j·÷j·TTdü÷‡Á‘·eTT ©e Á‘·T+#·Tø=HÓ<√? j·TÚ<ä∆‘· yÓ÷s¡«Hé EMT.

Á|ü‹|ü<ësêú\T:

Ä ` jT$T R (ÄXÃs¡ +, ø√|ü+ ø£*|æ) Ä @$TÏ?

|ü⁄D´ G ÄyêdüeTTHé R |ü⁄D´eTTq≈£î ì\j·TyÓTÆq

ˇø£ R ˇø£

sêDÏyêdüeTTqT R sêD°yêkÕìï

‘Ó∫ÃHêyê R ã+BÛ>± rdüTø=#êÃyê?

@ ôV’≤+<äe⁄"&ÉT G ◊qq÷ R ôV’≤+<äe⁄&ÉT me&Ó’Hê

á >∑‹Hé R á $<Ûä+>±

neTsê´<äHé R eTsê´<ä ‘·|æŒ (eTsê´<ä Ò≈£î+&Ü)

Á|üe]Ô+#·TqT G @ R Á|üe]ÔkÕÔ&Ü?

e÷ G Ä»„Hé R Hê jÓTTø£ÿ Ä»„qT

>∑eTì+|üe⁄ G z R >∑eTì+#· Ò<ë? (|üÏº+#·Tø√ Ò<ë?)

»j·T R (j·TT<ä∆+˝À) $»j·T+ bı+~q

eT<ä G ñHêà<ä+ãTqHé R >∑s¡«+ eT‘·TÔ À

πs"– R n‹XsTT+∫

˙ R ˙jÓTTø£ÿ

Äj·TT' G dü÷Á‘·eTT\T R ÁbÕD≤\H q÷\Tb˛>∑T\qT

áe R ˙y

Á‘·T+#·Tø=HÓ<ä G z R Á‘Ó+#·T≈£î+≤yê?

W<ä∆‘· eTT R á ‘Ó–+|ü⁄qT (@|ü⁄)

zs¡«Hé G düTMT R düVæ≤+#·qT düTe÷!

3. øÏ+~ ø£$‘ê uÛ≤>±\qT #·<äe+&ç. Á|ü‹ ø£$‘· À MTs¡T >∑eTì+∫q eTTU´ uÛ≤eqqT ø£ yêø£ +˝À sêj·T+&ç.

n) .......... ndü\T e÷ nyTà q&ÉTdüTÔqï e+≥ >∑~˝≤ ñ+≥T+~.

á e+Ï+Ï kÕÁe÷C≤´ìøÏ e÷ nyTà sêDÏ

nsTTHê, ∫es¡≈£î e+Ï+Ï –HÓï\ìï+Ïô|’Hê e÷ Hêqï ù|πs ` $eT\

eTTU´ uÛ≤e+ :


Ä) ô|<ä› #·<äTe⁄

|æ+>±DÏ ø£\

e+Ï+Ï ‘ê*+|ü⁄

M&Éì e\ ` j·TXl s¡+>∑Hêj·TøÏ

eTTU´ uÛ≤e+ :

Ç) ‘·*¢HÓ’q|ü&É ≤¢

|ü⁄qs¡®ìà+#ê

yêfiËfl~>±ø£

#ê˝≤e÷s¡T¢ eTs¡DÏ+#ê ` &Ü.|æ.»j·TÁ|ü<ä

eTTU´ uÛ≤e+ :

á) á bÕsƒ¡+ ø£$ >∑T]+∫ MTs¡T ‘Ó\TdüT≈£îqï $wüj·÷ Ò$TÏ?

ªªl •euÛ≤s¡‘·+μμ Á|üXdæÔ mÏº~?

4. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) •yêJ ø=\Te⁄˝Àì yês¡+‘ê ìX‚Ãwüßº\e&ÜìøÏ ø±s¡D+ @$TÏ?

Ä) k˛+<e⁄&ÉT •yêJì m˝≤ XÊ+‘·|ü]#ê&ÉT?

Ç) uÛ≤s¡‘·<X uÛ≤>∑ ø£\Œ\‘·\ì •yêJ me]ì m˝≤ ø°]Ô+#ê&ÉT?

á) •yêJ j·Teq ø±+‘· |ü≥¢ #·÷|æq Ä<äsê_Ûe÷Hê\T m≥Te+Ï$?



n) k˛+<e⁄ì eTqdüÔ‘ê«ìï >∑÷]Ã bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) •yêJ sêC…’j·TT+&û ‘·q e<ä›≈£î ã+BÛ>± ‘ã&çq j·Teq ø±+‘·‘√

ªªe÷‘ê! ‘·|ü ôd’]+|ü⁄MT!μμ nHêï&ÉT Bìô|’ MT n_ÛÁbÕj·÷ Ò$TÏ?

Ç) ªª•yêJ Ä<äs¡Ù+μμ ˝Àì >=|üŒ‘·Hêìï kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

á) MT ‘√Ï u≤*ø£\qT MT¬s˝≤ >ös¡$kÕÔs¡T? @yT+ #kÕÔs¡T?


n) MT bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± •yêJ e´øÏÔ‘ê«ìï $X‚¢wæ+#·+&ç.

Ä) ªªÅd”Ôs¡‘·ïeTT\T |üPE´\Tμμ nqï •yêJ e÷≥\qT MT kı+‘· nqTuÛÑyê\ Ä<Ûës¡+>± düeT]∆+#·+&ç.



n) bÕsƒê´+XÊìï ªª@ø±+øÏø£μμ s¡÷|ü+˝À sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.

Ä) á bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± Åd”Ô\ |ü≥¢ eTq+ m˝≤ Á|üe]Ô+#ê˝À, eTq u≤<Ûä ‘·\T @$TÀ ‘Ó*ù|˝≤

ìHê<ë\T / dü÷≈£îÔ\T sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ |üsê´j·T |ü<ë\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü<ëìï bÕsƒ¡+˝À >∑T]Ô+∫ >∑&ç À sêj·T+&ç.

n) ` Ä<XeTT, Äq, ñ‘·Ôs¡Te⁄, ìπs›XeTT.

Ä) ` nøÏå, #·≈£åîe⁄, HÁ‘·eTT, qj·TqeTT.

Ç) ` n–ï, ì|ü, eVæ≤ï, »«\qeTT.

á) ` eT>∑Te, ø=eTà, Ç+‹, |ü&É‹.

2. øÏ+~ Ä<Ûësê\qT ãÏº >∑fiflqT |üP]+#·+&ç.

1 2 3 4

5

6 7

8 9

10 11 12 13

14

n&É¶+ : ì\Te⁄ :

1. d”‘·≈£î n–ï>∑T+&É+ ≈£L&Ü Ç˝≤ ñ+≥T+~ (4) 2. k˛+<e⁄&ÉT Bìì ã+~Û+#ê&ÉH •yêJ ø√|æ+∫+~(4)

4. ªn+ãT<ä+μ BHï Ç˝≤ ≈£L&Ü n+≤s¡T (2) 3. •yêJ >ös¡$+∫q ø±+‘· e+X+ (3)

5. kÕ$Á‹ #·]Á‘ê $X‚wüD+ (3) 6. sêeDTì ‘ê‘· (4)

6. bÕ|ü+ ø±<äT |ü⁄D≤´ìøÏ ì\j·T+ (4) 7. j·Teq ø±+‘· dü«düú\+ (4)

9. ≈£î&çyÓ’|ü⁄ qT+&ç d”‘·≈£î eTs√ ù|s¡T (3) 8. k˛+<e⁄ì eT<√Hêà<ëìøÏ ø±s¡D+ (2)

10.≈£î&çyÓ’|ü⁄ qT+&ç •yêJ ø√|æ+∫q ùdHêì (4) 11.•yêJì k˛+<e⁄&ÉT |æ*∫q≥Tº MTs¡÷ |æ\e+&ç (2)

12.eTq bÕsƒ¡+ ø£$ Ç+Ï ù|s¡T (4) 13.osê¸düq+ #dæq ‘·«]‘·+, y>∑+ (2)

14.bÕsƒ¡+˝À •yêJ ‘=*|ü\T≈£î (1)


3. øÏ+~ Á|üø£è‘·T\≈£î dü¬s’q $ø£è‘·T\qT »‘·|üs¡#·+&ç.

Á|üø£è‹ $ø£è‹

n) sêJ„ ( ) 1) #êj·T

Ä) Ä»„ ( ) 2) s¡‘·qeTT

Ç) #Ûêj·T ( ) 3) ã‹Ô

á) s¡‘·ïeTT ( ) 4) >±s¡eeTT

ñ) uÛÑøÏÔ ( ) 5) |ü⁄HÓï+

) >ös¡eeTT ( ) 6) ãeTà

ãTT) |ü⁄DéTT ( ) 7) CÀ‹

ãT÷) ÁãVü≤à ( ) 8) sêdæ

m) uÛ≤>∑ eTT ( ) 9) n+ã

@) CÀ´‹ ( ) 10) êTT

◊) <√wüeTT ( ) 11) sêDÏ

ˇ) >∑èVü≤eTT ( ) 12) Äq

z) sê• ( ) 13) <√dü+

W) neTà ( ) 14) u≤¬>ZeTT


♦ Åd”Ô\ nuÛÑT´qï‹øÏ ø£èwæ #dæq dü+düÿs¡Ô\ $esê\T ùdø£]+∫ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.

(˝Ò<ë)

$$<Ûä s¡+>±\˝À Á|üdæ~∆>±+∫q Åd”Ô\ $esê\qT ùdø£]+∫ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.

$X‚cÕ+XÊ\T

|ü⁄\düÔ ÁãVü≤à dü+‘êq+ : ÁãVü≤à e÷qdü|ü⁄Á‘·T&ÉT |ü⁄\düTÔ &ÉT. |ü⁄\düTÔ ì ≈£îe÷s¡T&Ó’q $ÁXes¡TìøÏ ¬ø’ø£dæ

nH uÛ≤s¡ e\¢ sêeD, ≈£î+uÛÑø£s¡í, $;ÛwüD, XSs¡ŒDK\T »ìà+#ês¡T.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ |ü<ë\T |ü]o*+#·+&ç. yêÏ À dües¡íBs¡È, >∑TD, eè~∆ dü+<ÛäT\THêïsTT. $&ÉBdæ >∑T]Ô+∫, \ø£åD≤\≈£î

düeTq«j·T+#dü÷Ô #·]Ã+#·+&ç.

n) |ü⁄D≤ýêdüeTT Ä) eT<√Hêà<äeTT Ç) dæï>±∆+ãT<Ûä

á) düs¡uÛÑk˛‘ê‡Vü≤+ ñ) >∑TDÖ<ä∆‘· + ) s¡ôd’ø£ dæú‹


2. øÏ+~ |ü<ë˝À¢ ñ‘·«, Á‹ø£, s¡T>±>∑eT, \T\q\ dü+<ÛäT\THêïsTT. |ü<ë\T $&ÉBì, \ø£åD≤\T #·]Ã+#·+&ç.

n) ã+<ÛäeT÷&çÃ Ä) nyê«s¡\ Ç) uÛÑ≈£îÔsê\T

á) u≤ …+‘·sê\T ñ) >∑TDe+‘·Tsê\T ) <˚XÊ\˝À

ãTT) |ü⁄düÔø±\T ãT÷) düeTj·÷q

3. øÏ+~ |ü<ä bÕ<ë˝À¢ì n\+ø±sêìï >∑T]Ô+#·+&ç. \ø£åD≤\qT dü]#·÷düTø√+&ç.

n) nqT#·THé CÒe⁄iTMTiT ø£qTï">∑e‘√, HêdüŒ+<äH√wü +ãT‘√ |òüTq VüQ+ø±s¡eTT‘√ q≥Á<äT“¤≈£îÏ‘√,

>∑]®\T¢Hê uÛÀHédüπs XóÇq p&ÉHé ......

4. øÏ+~ |ü<ä bÕ<ë\≈£î >∑Ts¡T\|òüTTe⁄\qT >∑T]Ô+∫, >∑D$uÛÑ»q#dæ, n$ @ |ü<ë´\≈£î dü+ã+~Û+∫qy√ ìs¡ísTT+#·+&ç.

\ø£åD≤\qT #·]Ã#·+&ç.

n) Ä ` jTMT jÓTTø£sêDÏyêdüeTTqT ãTD≤´yêdüeTTHé <Ó∫ÃHê

Ä) ndü\CÀ´‘·T\ ˙ |ü‹Áe‘·\" u≤bÕ#ês¡T …’&Üj·TT uÛÑ÷

|ü]#·j·T+

1. * øÏ+~ |ü<ë\qT $&ÉBj·T+&ç.

n) yêvàj·T+

Ä) sêDàùV≤+Á<äes¡+

Ç) »>∑Hêï<∏äT&ÉT

yêÏ $dü+~Ûs¡÷bÕ\T øÏ+<ä ù|s=ÿqïfÒ¢ ñHêïj·÷? dü]#·÷düTø√+&ç. dü+~Û»]–q rs¡T >∑eTì+#·+&ç.

n) yêø G eTj·T+ R yêvàj·T+ R ªøμ kÕúq+˝À ªvμ e∫Ã+~.

Ä) sêŸ G eTùV≤+Á<äes¡+ R sêDàùV≤+Á<äes¡+ R ªŸμ kÕúq+˝À ªDμ e∫Ã+~.

Ç) »>∑‘Y G Hê<∏äT&ÉT R »>∑Hêï<∏äT&ÉT R ª‘Yμ kÕúq+˝À ªqμ e∫Ã+~.

• ô|’ eT÷&ÉT dü+<äsê“¤ À¢ |üPs¡«dü«s¡+ kÕúq+˝À es¡Tdü>± ø£, ≥, ‘· \THêïsTT.

• yêÏøÏ ªeTμ >±ì, ªqμ >±ì |üs¡eTsTTHêsTT ` n+fÒ ª|üs¡düŒs¡+μ>± ø£*XÊsTT.

• n|ü&ÉT |üPs¡«dü«s¡+ kÕúq+˝Àì ªø£μ ø±s¡+ ø£es¡Z nqTHêdæø£yÓTÆq ªvμ (ø£ K >∑ |òüT ªvμ) >±qT— ª≥μ

ø±s¡+ <ëì nqTHêdæø£yÓTÆq ªDμ (≥, sƒ¡, &É, &ÛÉ, ªDμ)>±qT— ª‘·μø±s¡+ <ëì nqTHêdæø£yÓTÆq ªqμ (‘· <∏ä

<ä <Ûä ªqμ) >±qT e÷sêsTT. BqïqTdü]+∫`

• es¡ZÁ|ü<∏äe÷ø£åsê\≈£î (ø£, ≥, ‘· \≈£î) ªqμ >±ì, ªeTμ >±ì |üs¡yÓTÆq|ü&ÉT nqTHêdæø±\T Ä<XeTe⁄‘êsTT.

BHï nqTHêdæø£ dü+~Û n+≤s¡T.

* øÏ+~ |ü<ë\qT $&ÉBdæ, nqTHêdæø£ dü+~Û dü÷Á‘·+‘√ nq«sTT+∫ #·÷&É+&ç.

n) ‘·qàj·TeTT Ä) sêDàDÏ

Ç) yêvàj·TeTT á) eTs¡Tqà+<äqT&ÉT


dü÷øÏÔ````````````````

2. ñ|üC≤‹|ü<ë´˝À¢ ‘≥^‹, Ä≥yÓ\~ |ü<ë´\ \ø£åD≤\qT ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T ø£<ë! Ç|ü&ÉT d”dü|ü<ä \ø£åD≤\qT

|ü]o*<ë›+.

♦ d”dü|ü<ä +˝À Á|ü‹bÕ<ä+ düTBs¡ÈyÓTÆ+~. Ç~ ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± ñ+≥T+~. Á|ü‹uÛ≤>∑+˝À Hê\Zdæ

>∑D≤\ #=|üq ø=ÿø£ÿ bÕ<ä+˝À mì$T~ >∑D≤\T+≤sTT. á 8 >∑D≤˝À¢ yÓTT<äÏ Äs¡T Ç+Á<ä>∑D≤\T.

∫e] ¬s+&ÉT dü÷s¡ >∑D≤\T. (bÕsƒ¡+ yÓTT<äÏ uÛ≤>∑+˝À 4 Ç+Á<ä>∑D≤\T, 2e uÛ≤>∑+˝À es¡Tdü>± ¬s+&ÉT

Ç+Á<ä>∑D≤\T, ¬s+&ÉT dü÷s¡ >∑D≤\T+≤sTT.)

I I I I U I I I I I U I I U I q>∑ uÛÑ q>∑ dü\

ˇø£ bÕ<ä+

ñ<ëˆˆ Vü≤]Vü≤s¡ ÁãVü≤à\" ãT]Ï _ &É¶\"CÒdæ ` yÓTT<äÏuÛ≤>∑+

Ç+Á<ä Ç+Á<ä Ç+Á<ä Ç+Á<ä

U I U I I I U U I U I s¡ q>∑ Vü≤ Vü≤

CÀ\" u≤ &çq |ü⁄s¡+ ÁBÛ\ ˝≤eT ` ¬s+&ÉeuÛ≤>∑+

Ç+Á<ä Ç+Á<ä dü÷s¡ dü÷s¡

♦ j·T‹ Á|ü‹uÛ≤>∑+˝Àq÷ 3e>∑D+ yÓTT<äÏ nø£ås¡+‘√ dü]b˛‘·T+~. j·T‹ Òì #√≥ ÁbÕdüj·T‹ #Ó\T¢‘·T+~.

ô|’ bÕ<ä+˝À ÁbÕdüj·T‹ì >∑eTì+#ês¡T ø£<ë! á øÏ+~ bÕ<ä+˝À j·T‘·T\‘√ düVü‰ >∑D $uÛÑ»q #dæ

\ø£å düeTq«j·T+ #j·T+&ç.

• <Ûä>∑<Ûä>∑<äZVü≤q eT<Ûä eTT |üP\sêdæ>±

$Vü≤]+∫j·TTqï kÕBÛ«eT‘·*¢.

♦ d”dü|ü<ä + Hê\TZbÕ<ë\ ‘·sê«‘· ‘≥^‹>±ì, Ä≥yÓ\~>±ì ‘·|üŒìdü]>± ñ+≥T+~.

♦ MT bÕsƒ¡+˝Àì 5e |ü<ä + d”dü+. Ä |ü<ä + \ø£åD≤\qT dü]#·÷&É+&ç.


4. C≤q|ü<äTì C≤ãT

` &Üˆˆ uÀsTT ;ÛeTqï


uÛ≤s¡‘·<X+ e´ekÕj·T Á|ü<ÛëqyÓTÆq <X+. uÛ≤s¡‘·<X+ Á>±e÷˝À¢ ìedæk Ô+~. ªªÁ>±eT+˝Àì Á|ü‹ Ç\T¢

$<ë´ >∑+<Ûä+‘√ >∑TuÛ≤[+∫, n_Ûeè~∆ #Ó+~‘H eTq <X+ düTdü+|üqï+>±, düdü XÊ´eT\+>± ñ+≥T+~μμ nì

eTVü‰‘êà>±+BÛ nHêïs¡T. ◊‘ Á>±e÷\T m˝≤ ñHêïsTT? yê] J$‘ê\T m˝≤ ñ+≤sTT? nH $wüj·÷\qT

$e]dü÷Ô, Á>±e÷˝À¢ì <ä[‘·T\T, ù|<ä\ J$‘ê\qT ∫Á‹dü÷Ô ªª|ü …¢≥÷] ÒK\Tμμ nH ù|s¡T‘√ 1932˝À

ª»qyêDÏμ |üÁ‹ø£ Àq÷, 1933˝À ªC≤q|ü<äTì C≤ãT\Tμ nH ù|s¡T‘√ ªÁ|üC≤$TÁ‘·μ˝Àq÷ Á|ü#·T]+#· ã&Ü¶sTT.

#·<äTe⁄ø=ì, ;<ä‘·q+e\¢ #·<äTe⁄ ø=qkÕ–+#· Òø£ ‘·q dü«Á>±eT+ b˛sTT |ü …¢≥÷] |üqT˝À¢ eTTì–b˛sTTq

ªC≤q|ü<äT&ÉTμ |ü≥ï+˝Àì ÁXeT+‘·T&Ó’q ‘·q $TÁ‘·TìøÏ ‘·q nedüú\qT, Á>±e÷˝À¢ì |ü]dæú‘·T\qT ª ÒK\μ

s¡÷|ü+˝À sêkÕÔ&ÉT. MÏì &Üˆˆ uÀsTT ;ÛeTqï >±s¡T sêXÊs¡T.

Á|üXï\T:

1. ñ‘·Ôsêìï mes¡T, me]øÏ sêdæ ñ+≤s¡T?

2. <ì >∑T]+∫ sêkÕ&ÉT?

3. ô|’ ÒKqT #·~yês¡T ø£<ë? MTs¡T @$T Á>∑Væ≤+#ês¡T?

4. |ü …¢≥÷fifl, |ü≥ºD≤\ J$‘ê\T |üs¡düŒs¡ $s¡T<ä∆+>± ñ+≤j·Tì m+<äTø£Hêïs¡T?

5. |ü …¢≥÷s¡¢ >∑T]+∫ MT≈£î ‘Ó*‡+~ #Ó|üŒ+&ç.

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

Á|æj·TdüU≤!

˙ ÒK n+~+~. |ü≥ï+ J$‘·+ m˝≤ ñ+≥T+<√ n+<äT˝À e]í+#êe⁄. |ü …¢≥÷] J$‘êìï ∫Á‹dü÷Ô

ñ‘·Ôs¡+ sêj·TeTHêïe⁄. ˙~ ñ‘·ÔeTyÓTÆq yê+#Û·. ˇø£#√≥ J$‘· $<Ûëq+‘√ eTs=ø£#√Ï J$‘· $<ÛëHêìï

ì‘· eT÷ ‘Ó*dæø=+≥÷ ñ+&Ü*. eT+∫ #Ó&É¶\T, ôV≤#·TÃ ‘·>∑TZ\T, @yÓTÆHê ñ+fÒ dü] #düTø√yê*. á yê+#Û· Hê≈£î

ø£*Zq+<äT≈£î n_Ûq+~düTÔHêïqT. |ü≥ï J$‘·+ Hê|ü …¢≥÷] J$‘·+‘√ b˛*ùdÔ |üs¡düŒs¡ $s¡T<ä∆+>± ñ+≥T+~.

Hê J$‘· $<ÛëHêìï >∑T]+∫ sêj·T&ÉeT+fÒ |ü …¢≥÷fifl J$‘· $<ÛëHêìï >∑T]+∫ sêj·T&ÉeTqïe÷≥. |ü …¢≥÷fiófl,

nø£ÿ&ç yêfifl J$‘ê\T m˝≤ ñ+≤jÓ÷ ˙≈£î ‘Ó\TkÕ? $<äT´B›bÕ\T, |ü+U≤\T ˇbÕŒs¡T‘·÷ ñqï yT&É\˝À

Vü‰$T>± düTœ+# ≈£î @$T ‘Ó\TdüTÔ+~. ≈£î e÷ Á>±eT J$‘·+ ns¡ú+ ø±yê\+fÒ e÷ Ç+ÏøÏ ø£kÕ] sê! á

|üP]>∑T&çôd˝À ø£ÿs√E ñ+&ÉT!

Ç≥T¢

˙ $TÁ‘·T&ÉT


ø£$ |ü]#·j·T+

ªªÁ|ü‹uÛÑqT ‘· …‘·Ôìe«s¡T |ü+&ç‘·T\T

bÕ+&ç‘ê´ìï ‘· …‘·Ôìe«s¡T bÕeTs¡T\T

áHê&ÉT kÕVæ≤‘· eT+fÒ ≈£î\+, eT‘·+, es¡Z+, eTTsƒêμμ nì <ÛÓ’s¡ +>± ‘·q eTqdüT‡˝Àì

e÷≥qT ø£\+ <ë«sê, >∑fi+ <ë«sê yÓ*ãT∫Ãq eTVü‰ø£$ uÀsTT ;ÛeTqï. ˇø£yÓ’|ü⁄ C≤wüßyê,

eTs√yÓ’|ü⁄ ll kÕVæ≤‘· Á|ü|ü+#·+˝À #·Áø£es¡TÔ ≤¢ yÓ\T>∑T‘·Tqï ø±\+˝À ‘·q<Ó’q XË’*‘√, $$<Ûä

s¡ø±\ô|’q kÕVæ≤r Á|üÁøÏj·T\‘√ ã&ÉT>∑T\ J$‘ê\ >∑T]+∫, <ä[‘·T\ J$‘ê\ >∑T]+∫

s¡#·q\T #|üÏºq #Ó’‘·q´o* uÀsTT ;ÛeTqï.

uÀsTT ;ÛeTqï>±s¡T ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ e÷$T&ç≈£î<äTs¡T Á>±eT+˝À 19 ôdô|º+ãsY 1911˝À ù|<ä <ä[‘·

≈£î≥T+ã+˝À »ìà+#ês¡T. ndüŒ èdü ‘· sê»´yT\T‘·Tqï HêÏ ø±\+˝À mH√ï e´j·TÁ|üj·÷dü\ø√]Ã $<ä quÛÑ dæ+#ê&ÉT.

eTVü‰‘êà>±+BÛ, &Üˆˆ u≤u≤kÕôV≤uŸ n+uÒ<äÿsY uÀ<Ûäq\‘√ Á|üuÛ≤$‘·yÓTÆ ndüŒ èdü ‘·qT ‘·q ø£\+ <ë«sê s¡÷|ü⁄e÷bÕ\ì

‘·\+∫q yT<Ûë$ uÀsTT ;ÛeTqï>±s¡T. kÕ«‘·+Á‘√<ä eT düeTj·T+˝À øÏ«Ÿ Ç+&çj·÷ ñ<ä eT+˝À bÕ\T|ü+#·Tø=Hêïs¡T.

ø=+‘·ø±\+ »s¡ï*düTº>± ≈£L&Ü |üì#kÕs¡T. 1940`45 eT<Ûä ø±\+˝À ñbÕ<Ûë´j·Teè‹Ôì #|ü≤ºs¡T.

uÀsTT;ÛeTqï>±s¡T >∑T&çôd\Tø±*b˛‘·THêïjYT, bÕ Òs¡T (HêÏøÏ) ñXÊs¡T\T, C≤q|ü<äTì C≤ãT\T, sê>∑yÓ’XÊK,

|æ*¢X‘·ø£+, <∏äs¡à+ø√dü+ b˛sê≥+ yÓTT<ä\>∑T s¡#·q\T #|ü≤ºs¡T. áj·Tq ‘·q 11e @≥ qT+& s¡#·q\T #XÊs¡T.

áj·Tq sêdæq ªbÕ Òs¡Tμ m+‘√ eT+~ ù|<ä\T, <ä[‘· ≈£î≥T+u≤\˝À yÓ\T>∑T\T ì+|æq~. #ê˝≤ eT+~ ‘·*¢<ä+Á&É\T

‘·eT |æ\¢\qT bÕ Òs¡T‘·q+ e÷ìŒ+∫ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ #sêÃs¡T. ªbÕ Òs¡Tμ Hê≥ø£+ dü÷Œ¤]Ô‘√ $<ä quÛÑ dæ+∫ ñqï‘·

|ü<äe⁄\T n~Ûwæº+∫q ù|<ä\T, <ä[‘·\T m+‘√ eT+~ ñHêïs¡T. Ms¡T düTe÷s¡T 70øÏ ô|’>± s¡#·q\T #|ü≤ºs¡T.

Á|üÁøÏj·T

Á|üdüTÔ‘· bÕsƒê´+X+ ÒU≤ s¡÷|ü+˝À ñ+~. ªªC≤q|ü<äTì C≤ãT\Tμμ ù|s¡T‘√

&Üˆˆ uÀsTT ;ÛeTqï >±s¡T sêdæq ÒK\ dü+|ü⁄Ï qT+&ç bÕsƒêìï m+|æø£#XÊs¡T.

‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ j·÷dü À á ÒU≤ s¡#·q˝À kÕ–+~.



bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\ øÏ+<ä ^‘· ^j·T+&ç.


‘Ó\T‡ø√+&ç.

bÕsƒ¡+ eT<Ûä ˝À ñqï Á|üXï\ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·+&ç. MT ‘·s¡>∑‹˝À s¡∫Ã+#·+&ç.


|ü+≥qT ¬ø’\T#dæ, <Ûëq´+ sêdüT\T b˛dæ, ‘·eT ø£&ÉT|ü⁄\T ø±\T‘·÷e⁄Hêï, ø£ ïfiófl

ø±s¡T‘·÷ ñHêï, ÇHê+<ës¡T\≈£î |òü*‘·+ n+‘ê n|üŒ–+∫ eÏº#‘·T\T q\T|ü⁄ø=+≥÷

Ç+&É¢≈£î b˛sTT |üdüTÔ\T |ü& ¬s’‘·T\ Bq>∑‹ me]øÏ Vü≤è<äj·T+ ø£]–+#·<äT? á e÷≥\T

#ÓãT‘·Tqï~ mes¡T? @ dü+<äs¡“¤+˝À #ÓãT‘·THêï&√ ‘Ó\T‡ø√e&ÜìøÏ bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç.

I

HÓ#ÓÃ©!

ø£å$TkÕÔeH nqTø=+≥THêïqT. ÒK Ä\dü yÓTÆ+~. Ä\kÕ´ìøÏ ø±s¡D+ Òø£b˛ Ò<äT. MT |ü≤ï˝À¢ ≤>∑ ø±\+

ø£s¡ø£≥Tº>± q&Ée<äT e÷ |ü …¢ À¢. áyfi ìs¡T<√´>∑+ nsTT‘ πs|ü⁄ r]ø£ Òì |üì ` eT∞fl Ä eTs¡THê&ÉT |üì eT+<ä+

` á $<Ûä+>± ñ+≥T+~ dæú‹. n+<äT#‘· dæús¡+>± á yfi Ç~ #j·÷* ` Äyfi n~ #j·÷* ` nì ø±s¡ Áø£eT+

‘·j·÷s¡T #dæø=q&ÜìøÏ @MT neø±X+ ñ+&É<äT.

Á>±e÷˝À¢ kÕ<Ûës¡D+>± ñ+& á ndæús¡uÛ≤eyT ˙≈£î ÒK Áyêj·TT≥ Ä\dü + #sTT+∫+~. ø±\+ #ê˝≤

$\TyÓ’+~. Á>±e÷\T á $\Te Á>∑Væ≤+#·&ÜìøÏ ÇÏº ndæús¡ dü«uÛ≤e+ ‘=\>±*.

yÓTTqïH ˙≈£î ÒK sêj·÷\ì nqTø=HêïqT. ø±ì, Ä yfi n+‘ê |üì. ˇø£ÿ ø£åDyÓTÆHê rs¡Tã&ç nsTT+~ ø±<äT.

Ä sêÁ‹ sêj·÷\ì ø£\eT÷, ø±–‘·eT÷ |ü≥Tºø=ì B|ü+ãT&ç¶ <ä–Zs¡ ≈£Ls¡TÃHêïqT.

ªøÏs¡düHêsTT\ bı>∑ ø£fifl˝À |ü&ÉT‘√+~. ø£fiófl »ãT“ #kÕÔsTTμ nì e÷j·TeTà nqï~.

ªÁbı<ä›düÔe÷qeT÷ |üì #XÊe⁄, |ü&ÉTø√≈£L&É<ë!μ nHêï&ÉT e÷eTj·T´.

ªnH√ïjYT! á …ø£ÿ #Ó|æŒ |ü&ÉTø√μ n+≥÷ |ü\ø£ rdæø=ì e∫Ã+~ e÷ #Ó*¢.

uÀsTT ;ÛeTqï>±s¡T sêdæq ªª>∑T&çôd\T ø±*b˛‘·THêïjYTμμ s¡#·q≈£î 1975˝À kÕVæ≤‘· nø±&É$T nyês¡T¶

\_Û+∫+~. uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ M]ì 1973˝À |ü<äàl‘√q÷ 2001˝À |ü<äàuÛÑ÷wüDY‘√qT dü‘·ÿ]+∫+~. Ä+Á<Ûä

$X« $<ë´\j·T+ uÀsTT ;ÛeTqï >±]ì ø£fi≤Á|üPs¡í nH _s¡T<äT‘√ dü‘·ÿ]+∫ >ös¡e &Üø£ºπs≥TqT Á|ü<ëq+

#dæ+~. Ms¡T 1978 qT+&ç 1984 es¡≈£î sêh XÊdüq eT+&É* düuÛÑT´ì>± ≈£L&Ü ñHêïs¡T. 1991˝À #ÓHÓ’ï˝Àì

Á|üeTTK kÕVæ≤r dü+düú>± ù|s=+~q sê»\øÏÎ bòÂ+&wüHéyês¡T &Üˆˆ uÀsTT ;ÛeTqï >±]øÏ sê»\øÏÎ nyês¡T¶qT

ãVüQø£]+#ês¡T. $<ë´y‘·Ô>±, kÕVæ≤ry‘·Ô>±, »s¡ï*düTº>± $$<Ûä s¡+>±˝À¢ |üì#dæ ãVüQeTTK Á|ü»„qT Á|ü<ä]Ù+∫

düe÷» πøåeT+ ø√dü+ bÕ≥T|ü&çq eTVü‰eTìwæ &Üˆˆ uÀsTT ;ÛeTqïqT nHês√>∑ +‘√ &çôd+ãsY 16e ‘B 2005

dü+ˆˆ˝À |üs¡eT|ü~+#ês¡T.


n~ s¡÷bÕsTT\ >∑TDø±s¡+ …ø£ÿ. …ø£ÿ #Ó|ü‘·THêïqT. ªs¡÷bÕj·T*ï nD≤\T #j·÷\+fÒ @$T #j·÷*?μ

nHêïqT.

e÷ #Ó*¢ Ä˝À∫k Ô+~.

ª<äTø±D+ MT~øÏ rdüT≈£îyÓ[fl e÷sêÃ*μ nHêï&ÉT e÷ ‘·eTTà&ÉT.

ªø±<äT, |ü<äVü‰s¡T ô|Ïº >∑TDÏ+#ê*μ nqï~ e÷ #Ó*¢.

e÷j·TeTà e÷ ‘·eTTà&ç |üø£å+ nsTT+~.

ªnsTT‘ á s¡÷bÕsTTì >∑TDÏ+∫ nD≤\T #sTTμ n+≥÷ ˇø£ s¡÷bÕsTTì <=]¢+∫+~ e÷ #Ó*¢ <ä>∑Z]øÏ.

Hê≈£î ÄXÃs¡ + ø£*–+~.

n#·Ã≥ ø£*–q #·eT‘êÿsêìøÏ ø±<äT Hê≈£î ÄXÃs¡ + ø£\T>∑T‘·. Ç≥Te+Ï #·eT‘êÿsê …H√ï ì‘· eT÷ #·÷dü÷Ô

ñ+≤+ Á>±e÷˝À¢.

e÷j·TeTà e÷ ‘·eTTà&ç |üø£å+ ne\+_+∫q+<äT≈£î ø±<äT Hê≈£î ÄXÃs¡ + ø£\T>∑T‘· $H√<ä+ ø√dü+, _&É¶\

kÕìï<Ûë´ìï ‘·\T¢\T nqTuÛÑ$+# Äq+<ëìï nqTuÛÑ$+#·&É+ ø√dü+, Ä$&É ø£ |üø£å+ eVæ≤+∫ e÷‘√ ‘·sêÿìøÏ ~–+~.

e÷j·TeTà≈£î Ä s¡÷bÕsTT mø£ÿ&ç qT+∫ e∫Ã+~ nì ø±<äT Hê≈£î ÄXÃs¡ + ø£\T>∑T‘·. |ü~s√E\T ø£wüº|ü&ç |üì#ùdÔ

e∫Ãq ≈£L* Ä s¡÷bÕsTT.

s¡÷bÕsTT ø£+ÏøÏ ø£q|ü&ç‘ m+‘√ Äq+<ä+. n+<äTø£H ∫\¢s¡ rdüTø=qø£ $Tq|ü≈£î+&ÉT+ e+Ï s¡÷bÕsTT rdüTø=Hêï&ÉT

e÷ nj·T´.

Ä s¡÷bÕsTTì n+<äs¡÷ ‘·\ø=ø£ ø±düÔùd|üP <ä>∑Zs¡ ô|≥Tºø=ì Ä&ÉTø=Hêïs¡T <ëì‘√.

ø±ì Hê≈£î ÄXÃs¡ + ø£*–+∫+~ ys=ø£ $wüj·T+. eTq+ nuÛÑ dæ+# $<ä ≈£L, J$‘·+˝À #j·TuÀjT |üìøÏ ñqï

n+‘·s¡+ Vü≤sƒê‘·TÔ>± Hê eTqdüT‡≈£î ‘·Ïº+~.

eTq+ Hs¡TÃø=qï~, Hs¡TÃø=+≥Tqï~, s¡÷bÕsTTì |ü<äVü‰s¡T‘√ >∑TDÏ+∫ nD≤\T #j·T&ÉyT.

ø±ì #j·Te\dæq |üì s¡÷bÕsTTì <äTø±D+ <ä–Zs¡≈£î rdüTø=ì yÓ[fl ÁyÓ÷–+∫ #·÷|æ |ü<äVü‰s¡T nD≤\q÷ …ø£ÿ

ô|≥Tºø=ì Ç+ÏøÏ sêe&É+. n+‘· ñ+~ n+‘·s¡+!

ª#·÷XÊyê? #·<äTe⁄\T #·<äTe⁄‘·THêï+. |ü≤ï˝À¢ ˇø£ s¡÷bÕsTT ˇø£ <ä$Tà&û ≤>∑ Ks¡TÃ ô|&É‘ê+.μ

#·<äTe⁄ |üP]Ô ne>±H ñ<√´>±\≈£î <e⁄fi≤fl≥ yÓTT<ä\T ô|&É‘ê+. n+<ä] ø±fiSfl |ü≥Tºø=+≤+.

düU≤! Çìï Á‹|üŒ\÷ m+<äT≈£î? Áã‘·ø£&ÜìøÏ! Áã‹øÏ m+<äT≈£î? eTq kÕ«sêúìï ì+|ü⁄ø√e&ÜìøÏ! n+‘>±?

dü+|òüT+ @yÓTÆb˛sTTHê düπs, eTq‘√ yês¡T mìï ø£≥ºfiófl ø£&ÉTdüTÔHêï düπs, <X+ n<Û√>∑‹øÏ ~+#·Tø=ì b˛‘·THêï düπs

eTq≈£î NeT ≈£îÏºq #·+<ä+ nsTTHê ñ+&É<äT.

eTq õ˝≤¢ ø±<äT, eTq ‘ê\÷ø± ø±<äT, eTq Á>±eT+ ø±<äT, eTq Ç\T¢ ñ+&ç, ‘·øÏÿq Á|ü|ü+#·+ n+‘ê

eTTì–b˛‘·THêï düπs, eTq+ …Kÿ#j·T+ n+‘.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ÒK\T m|ü&Ó|ü&ÉT sêkÕÔs¡T? m+<äT≈£î?

♦ ªndæús¡uÛ≤e+μ n+fÒ MTπø$T ns¡úyÓTÆ+~?

♦ eTq #·<äTe⁄\T <Ó’q+~q J$‘·+˝À

ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êj·Tì uÛ≤$düTÔHêïsê?

m˝≤?

♦ MTs¡T #·<äTe⁄ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· @+ #kÕÔs¡T?

@+ ø±yê\qTø=+≥THêïs¡T?

♦ á s√E˝À¢ eTqTwüß˝À¢ kÕ«s¡ú+ m+<äT≈£î

ô|s¡T>∑T‘·T+~?

$TÁ‘·e÷! #·<äTe⁄ø=qï yêfifl+‘ê ‘·eT ø£wüº |òü ≤ìï ‹+≥÷ |ü≤ï\˝À kÂU≤´\T nqTuÛÑ$dü÷Ô, ≈£î\T≈£î‘·÷ ñ

+&É&É+ #·÷∫ |ü …¢≥÷fiófl ø£ ïs¡T $&ÉTdüTÔqï$.

Á>±yÓ÷<ä∆s¡D+ n+≥÷ |üÁ‹ø£˝À¢ sêdüTø=+fÒ |üì ø±<äT.

ñ|üHê´kÕ*ùdÔ |üì ø±<äT. s√&É¢ yÓ+≥ yÓ÷≤s¡T ø±s¡¢ À Hê\T>∑TkÕs¡T¢

‹]– Hê\T>∑T e+<ä\T uÛÑ‘ê´\T ø=&ç‘ |üì ø±<äT. ne˙ï s¡÷bÕsTTì

|ü<äVü‰s¡T #‘· >∑TDÏ+∫qfÒ¢ e´sêú\T. ø±–‘·+ MT<ä ø√≥T¢ ø√≥T¢ dü+K´\T

ydüTø=ì ªÇ+‘· <Ûäq+ ñ+~ Hê≈£îμ nì dü+‘√wæ+#·&É+ mÀ¢, ne˙ï

nfÒ¢.

á Vü≤ Ä ø£åD+˝À ‘·Ïº+~ Hê≈£î. ÄXÃs¡ + ø£*–+~.

Á|üC≤düeTT<ëj·T+ ø√πs Á|ü‘· ø£å|òü\+ Ä&É+ãs¡+ ø±<äT.

n+‘·À¢πø ªe]≈£î|üŒ#˚ À ˙s¡T|ü&É¶~, ˙e⁄ sêyê*μ n+≥÷

e#êÃ&ÉT, ˇø£ ¬s’‘·T ø√≥j·T´. ˇø£ yfi ˙≈£î ÒK sêj·T&ÜìøÏ M Ò

∫ø£ÿ Ò<äT.

II

Ä sêÁ‹ n+‘ê bı˝≤\˝À C≤>±s¡+ #XÊ+.

ø√‘·\T nsTTq$. ø=+<äs¡T ø√‘·\T ø√j·T>±H q÷]Ã ydüTø=+≤s¡T. ø=+<äs¡T ≈£î|üŒ\T ydæø=ì ydü$ ø±\+

‘·\qq÷|ü>±H #Ó’Á‘ês¡+uÛÑ+˝À q÷s¡TÃø=+≤s¡T.

≈£î|üŒ\T #\˝ÀH ykÕÔs¡T. ≈£î|üŒ\ #·T≥÷º ô|’s¡T\T #·ø£ÿ>± ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+≤sTT.

˙Ï uÀ<Ó≈£î <ä>∑Zs¡>± ñqï #˝À ø√≥j·T´ ≈£î|üŒ yXÊ&ÉT.

ø±\Te Ç+ø± m+&çb˛ Ò<äT. uÀ<Ó ø£qï+ ‘Ó– ≈£î|üŒ#˝À ˙s¡T |ü&ç+~.

uÀ<Ó ø£qï+ ø£Ïºydæ #˝À |ü&É¶ s¡T b˛jT˝≤>∑Tq |æ\¢uÀ<Ó\T rdæ ø£ >∑≥Tº MT<ä ≈£Ls¡TÃHêï+ ø√≥j·÷´, Hq÷.

Vü‰sTT>± qø£åÁ‘ê\T yÓTs¡TdüTÔHêïsTT. >∑TãTs¡T >∑TãTs¡T>± jÓT<äT>∑T‘·÷, #·\¢ì >±*øÏ ªCÀs¡Tμ eT+≥÷ ô|’s¡T#\T

m+‘√ Äq+<ëìï ≈£Ls¡TdüTÔHêïsTT.

ª|ü …¢≥÷] J$‘·+ m+‘√ eTH√Vü≤s¡yÓTÆ+~!μ nì nqT≈£îHêïqT. ø±ì, ª|üdüTÔ\T |ü&Ü*, ø£cÕº\≈£î zs¡TÃø√yê*. á

¬s+&É÷ ‘·|æŒ‘ |ü …¢≥÷πs Á|üXÊ+‘· J$‘· kÂU≤´ìøÏ |ü⁄Ïº\T¢.μ

ª≈£î|üŒ |ü ≤¢ìï |ü&É¶~. Ä yÓTs¡ø£ #˝À y<ë›+ nqTø=HêïqTμ nHêï&ÉT ø√≥j·T´. ªn+‘·πs«~ yÓfifl>±H e÷πsÃj·÷*.μ

ªn+‘· ‘=+<äs¡ @$T e∫Ã+~? dü+e‘·‡sê~øÏ q÷s¡TÃø√e#·TÃμ nHêïqT.

ªnuÒ“, |üqTï\T e∫Ã ‘·\ MT<ä ‘·qTï‘êsTT. Ç+À¢ ø£ |æ+>±D°∫|üŒ nsTTHê Ò<äT neTà&ÜìøÏ. n˙ï eTÏºeT÷≈£îfi‚flμ

nHêï&ÉT.


düU≤! ø£wüº+ y=ø£fifl~, |òü*‘·+ eTs=ø£fifl~.

ù|<ä\ H√fiófl ø=Ïº, ø£&ÉT|ü⁄\T e÷&çÃ, ñqï<ä+‘ê &ÉTÃø£b˛sTT @$T #kÕÔs√ ‘Ó\TkÕ? uÒ+≈£î\˝Àq÷, ÇqT|ü

ô|f…º\˝Àq÷ ≈£î|üŒ\T b˛dæø=ì ≈£Ls¡TÃì nqTuÛÑ$kÕÔs¡T düs¡«uÛÀ>±\÷qT.

m|ü&ÉT ‘=\ø£]kÕÔ~ nì ø£fiófl $|æŒ ø£ì ô|≥Tºø=ì ñ+&ç `

m|ü&ÉT ø±\Te≈£î ˙s¡T y=kÕÔ~ nì sêÁ‹+ãefiófl eTqq+ #dæ `

eT+<äTìï $‘·ÔHê\T #·*¢ ` ˙Ï ø=s¡≈£L ` ≈£L* ø=s¡≈£L Ç‘·s¡T\‘√ b˛°\T |ü&ç `

Ä≈£îeTfiófl |üXóe⁄\T ‘=øÏÿ‹ìyj·T≈£î+&Ü sêÁ‹+ãefiófl bı˝≤\˝ÀH, eÏº H\H |ü+&ÉTø=ì ø±|ü ≤ ø±∫ `

≈£îfÒº C…Á]\≈£L, bı&ç# ‘fifl≈£L, ø£]# bÕeTT\≈£L XØsêìï n]Œdü÷Ô `

$düT>∑÷ $sêeTeT÷ Ò≈£î+&Ü bı˝≤\≈£î ˙s¡T ô|Ïº, <äTìï, &çÃ `

es¡+ nqø£, u≤&çã+<ä\T nqø£ ` ô|’s¡T*ï ` ì‘· eT÷ #·÷dü÷Ô, ø±dü÷Ô `

ms¡Te⁄\T ydæ, ø£\T|ü⁄\T Bdæ, |ü+≥ |ü+&ç+∫ `

|ü+≥qT m\Tø£\T, ∫\Tø£\T ‹ìyj·T≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô #dæ `

|ü+≥qT ¬ø’\T #dæ ` <Ûëq´+ sêdüT\T b˛dæ ` ‘·eT ø£&ÉT|ü⁄\T ø±\T‘·÷e⁄Hêï, ø£ ïfiófl ø±s¡T‘·÷ ñHêï `

$TÁ‘·e÷! ÇHê+<ës¡T\≈£î |òü*‘·+ n+‘ê n|üŒ–+∫ eÏº#‘·T\T q\T|ü⁄ø=+≥÷ Ç+&É¢≈£î b˛sTT |üdüTÔ\T |ü&

¬s’‘·T\ Bq>∑‹ me]øÏ Vü≤è<äj·T+ ø£]–+#·<äT?

#ê˝≤ø±\+ >∑&ç∫b˛sTT+~ Hê≈£î á Vü≤ ˝ÀH, ø√≥j·T´ @$T Ä˝À∫düTÔHêï&√ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. Ç<ä›s¡eT÷

‘Ó*y=+~ #·÷#·Tø=Hdü]øÏ eT+#·T#‘· e÷ ‘·\\T Hêìb˛sTTHÓ’. b˛<ë+ |ü<ä nì Ò#ê&ÉT ø√≥j·T´.

sêÁ‹ n+‘ê Hê≈£î ì<ä›s¡ |ü≥º Ò<äT. ô|’>± n$T‘·yÓTÆq #·* ≈£L&ÜqT. #·*eT+≥\T ydüTø=+≥÷ ø£ãTs¡T¢ #Ó|üø=+≥÷

Ä sêÁ‹ >∑&çbÕ+.

Ä eTsêï&ÉT ì<äT›s¡ ã<ä∆ø£+ #‘· (@MT |üì Òø£b˛e&ÉyT ã<ä›ø±ìøÏ ø±s¡D+) ˙≈£î ÒK sêj·T Òø£b˛j·÷qT.

Ä sêÁ‹ nqï+ ‹q≈£î+&ÜH ìÁ<ä b˛j·÷q≥, e÷j·TeTà nHêïìøÏ m+‘· Ò|æHê Ò#êqT ø±q≥.

πs|ü+‘ê |üì ñ+~. yÓT≥º<äT≈£îÿ\T e#êÃsTT. ‘√≥˝À¢ ns¡ø£\T ø£≤º*. πs|ü⁄ eT÷]Ô>±] Ç+ÏøÏ yÓfi≤fl*

nqTø=+≥THêïqT. m˝≤ ñ+≥T+<√.

Ç+‘·es¡≈£L Hê ÒK m+<äT≈£î Ä\dü eTsTT+<√ sêXÊqT. ndü\T ≈£î sêj·÷* nqTø£H=ï dü+>∑‹ sêj·TH Ò<äT.

ÁøÏdüºeTdüT edü÷Ô+~. ÁøÏdüºeTdüT≈£L, dü+Áø±+‹ø° ø£*|æ ø± ÒJøÏ ôd\e⁄\T ÇkÕÔs¡T. HqT á @&ÉT #·<äTe⁄ kÕ–ùdÔ

ìqTï e÷ s¡T rdüTø=ì sêyê*. nqTø=HêïqT. ø±ì |ü⁄]Ï ÀH dü+~Û ø=Ïº+~ Hê #·<äTe⁄≈£î.

&ÉãT“ Òì #·<äTe⁄ Çã“+<äT\ #≥T. e#Ã @&Ó’Hê #·<äTe⁄‘êH√ #·<äeH√, ø±\+ »]–b˛jT ø=\B ùdïVü‰\T

bÕ‘·ã&çb˛‘·÷ ñ+≤sTT. ø=‘·Ô |ü]#·j·÷\T ø£*π> ø=\B bÕ‘· |ü]#·j·÷\T n&ÉT>∑Tq |ü&çb˛‘·÷ ñ+≤sTT. Ç~

Á|ü|ü+#· dü«uÛ≤e+.



1. MT¬s’‘ <ìï düeT]údü÷Ô e÷≤¢&É‘ês¡T? m+<äT≈£î? |ü …¢ >=|üŒ<ë? |ü≥ï+ >=|üŒ<ë?

2. >∑‘·+‘√ b˛*ùdÔ H&ÉT e´ekÕj·T+ #ùdyê] dü+K´ Áø£yTD≤ ‘·>∑TZ‘√+~. BìøÏ ø±s¡D≤\T @yÓTÆ ñ+≤sTT?

‘Ó\T‡ø=ì #·s¡Ã˝À bÕ˝§Zq+&ç.

3. øÏ+~ yêø±´\T #·<äe+&ç. MÏì @ dü+<äs¡“¤+˝À mes¡T nHêïs¡T?

n) nHêïjYT! á …ø£ÿ #Ó|æŒ |ü&ÉTø√≈£L&É<ë!

Ä) ªªnsTT‘ MT s¡÷bÕsTTì >∑TDÏ+∫ nD≤\T #sTTμμ.

Ç) ªªe]#˝À ˙s¡T|ü&É¶~, ˙e⁄ sêyê*μμ.

4. (uÀsTT ;ÛeTqï sêdæq <Ûäs¡à+ ø√dü+ b˛sê≥+˝Àì) øÏ+~ ù|sê #·<äe+&ç. ù|sê˝Àì eTTK´yÓTÆq / ø°\ø£yÓTÆq

◊<äT |ü<ë\qT >∑T]Ô+#·+&ç.

|üì#dü÷Ô ñ+fÒ nqTuÛÑe+ ø£\T>∑T‘·÷ ñ+≥T+~. nqTuÛÑyêìï eT∞fl Ä#·s¡D˝À ô|&ç‘, |üì eT]+‘· #·ø£ÿ>±

kÕ>∑T‘·T+~. n|ü&ÉT nqTuÛÑyêìøÏ eT]+‘· |ü<äTq÷, ø±+‹ \_ÛdüTÔ+~. yêdüÔe C≤„q düeTTbÕs¡®q |ü<ä∆‹

Ç~. yêdüÔe C≤„qyT dü]jÓÆTq C≤„q+. yêdüÔe C≤„q+ m&É‘Ó>∑ì |üì <ë«sê, |ü]o\q <ë«sê \_ÛdüTÔ+~.

Ç$ #j·T+&ç

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ sêÁ‹ #·Tø£ÿ\q÷ #·+Á<äTìï #·÷ùdÔ MT˝À ø£*π> nqTuÛÑ÷‘·T\T

@$TÏ?

♦ ªª|ü˝…¢≥÷] J$‘·+ m+‘√ eTH√Vü≤s¡yÓTÆ+~. Bìô|’ MT

n_ÛÁbÕj·÷\T ‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªªø£wüº+ y=ø£fi¯fl~, |òü*‘·+ eTs=ø£fi¯fl~μμ n+fÒ MTπø$T

ns¡úyÓTÆ+~? Bìï @ @ dü+<äsê“¤\˝À ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T?

♦ #·*eT+≥\T ø=&ÉT‘·÷, ¬s’‘·T\T ø£ãTs¡T¢ #Ó|üø=+≤s¡T ø£<ë!

yês¡T @ @ $wüj·÷\ >∑T]+∫ ø£ãTs¡T¢ #Ó|ü≈£î+≤s¡T.

Væ≤+#·+&ç.

♦ ª|ü …¢≥÷s¡¢≈£î yÓ[‘ eTq+ @ @ $wüj·÷\T ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ?

ø£qTø£ á ôd\e⁄\≈£î e÷ s¡T ekÕÔeH

nqTø=+≥THêïqT.

˙e+Ï ÄÅs¡›Vü≤è<äj·TT&ÉT |ü …¢≥÷fiófl e∫Ã

Ç#·Ã≥ Á|ü»\T |ü& ø£cÕº©ï ø£cÕº\T ‘=\–b˛‘

|ü˝… ¢≥÷fi¯ófl e÷qedü+|ò ü÷ìøÏ áj·T>∑\

Äq+<ë˙ï ` #·÷dü÷Ô m|üŒÏ¬ø’Hê eT+∫~.

@ $wüj · TeT÷ y Ó+≥H˚ ‘ Ó\bÕ*.

Hê]+»|üfi¯S¢, yÓ\>∑|üfi¯Sfl, ø=ã“] ≈£î]&û\÷

C≤Á>∑‘·Ô#˚dæ ñ+#·T‘êqT. ‘·|üŒ≈£î+&Ü sêyê*.

ôd\e⁄.


yêdüÔe C≤„q+ <Xø±\ ÁbÕ+‘êqT>∑TDyÓTÆ ñ+≥T+~. <Xø±\ ÁbÕ+‘êqT>∑TD+>± e÷s¡T‘·T+~. eTq

eg<Ûës¡D, $yêVü‰\T, |ü]bÕ\q $<ÛëHê\T á $<Ûä+>± $_Ûqï $wüj·÷ìï rdüTø=ì eTq+ |ü]o*+∫Hê,

á dü‘· + ø£ì|ædüTÔ+~. eT+∫ #Ó&É¶\T, Ä#ês¡ eéVü‰sê\T, $~Û $<ÛëHê\T nìï <Xø±\ ÁbÕ+‘·qT>∑TD+>±

m˝≤ e÷]b˛‘·THêïjÓ÷ düŒwüºeTe⁄‘·T+~. e÷s¡TŒ≈£î nr‘·yÓTÆ+~ @B á ˝Àø£+˝À Ò<äT.

ô|’ ù|sê Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ yêø±´\˝À @$ dü¬s’qy√ () <ë«sê >∑T]Ô+#·+&ç.

n) nqTuÛÑe+ e\¢ eTq |üìrs¡T yÓTs¡T>∑T|ü&ÉT‘·T+~. ( )

Ä) ªC≤„q+μ nH~ #·~$‘, $+fÒ \_Û+#~. ( )

Ç) yêdüÔeC≤„q+ dæús¡+>± ñ+&É<äT. n~ ø±\qT>∑TD+>± e÷s¡T‘·T+≥T+~. ( )

á) nqTuÛÑe+, |ü]o\q e\¢ yêdüÔe C≤„q+ dæ~∆düTÔ+~. ( )

ñ) eTq Ä#ês¡eéVü‰sê\T, $~Û$<ÛëHê\T m|ü&É÷ dæús¡+>± ñ+≤sTT. ( )


n) C≤q|ü<äTì ÒK˝À ø£$ @ @ $wüj·÷\qT >∑T]+∫ sêkÕ&ÉT?

Ä) eékÕj·T<ës¡T\ ø£cÕºìï ø£$ @eTì $e]+#ê&ÉT?

Ç) #·<äTe⁄ø=qï yêfifl >∑T]+∫, |ü≥ºDyêdüT\ >∑T]+∫ ø£$ @eTì Á|ükÕÔ$+#ê&ÉT?

á) C≤q|ü<äT&ÉT ‘·q |ü≥ºD+ $TÁ‘·TDÏí |ü …¢≥÷s¡T≈£î m+<äT≈£î s¡eTàì ÄVü‰«ì+#ê&ÉT?

ñ) uÀsTT ;ÛeTqï >±] >∑T]+∫ kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.


1. øÏ+~ Á|üXï\≈£î Ä˝À∫+∫ 4, 5, yêø±´˝À¢ düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

n) ªª@MT|üì Òø£b˛e&ÉyT ã<ä∆ø±ìøÏ ø±s¡D+μμ Bìô|’ MT n_ÛÁbÕj·T+ ‘Ó\Œ+&ç.

Ä) ªªø±\+ #ê˝≤ $\TyÓ’+~μμ m+<äT≈£î?

Ç) #·<äTe⁄≈£îqï yêfifl+‘ê ‘·eT ø£wüº|òü ≤ìï ‹+≥÷ |ü≤ï\˝À kÂU≤´\T nqTuÛÑ$dü÷Ôqï<äqï s¡#·sTT‘·

n_ÛÁbÕj·T+‘√ MTs¡T @ø°uÛÑ$kÕÔsê? m+<äT≈£î?

á) ªªø£wüº+ ˇø£fifl~ |òü*‘·+ eTs=ø£fifl~μμ nì nq&É+˝À s¡#·sTT‘· ñ<›X+ @yÓTÆ ñ+≥T+~?

ñ) ªª|ü …¢≥÷fiófl e÷qe dü+|òü÷ìøÏ áj·T>∑\ Äq+<ëìï #·÷ùd ‘Ó\T‡ø√yê*μμ nì m+<äTø£Hêïs¡T?

) ªª|ü …¢≥÷fiófl ø£ ïfiófl ô|&ÉT‘·Tqï$μμ Bìï $e]dü÷Ô sêj·T+&ç.

2. øÏ+~ Á|üXï\≈£î Ä˝À∫+∫ 10, 12 yêø±´˝À¢ düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

n) |ü …¢≥÷fiófl düT_Ûø£å+>± ñ+fÒH <X+ düT_Ûø£å+>± ñ+≥T+~. n˝≤+Ï |ü …¢≥÷fiófl s√Es√E≈£L

‘·eT ñìøÏì, dü+düÿ è‹ì, Ä‘·àqT ø√˝ÀŒ‘·THêïsTT. Ç+<äT≈£î>∑\ ø±s¡D≤\T @yÓTÆ ñ+≤sTT?

Ç$ø£\ø£\˝≤&Ü\+fÒ eTq+ @+ #j·÷*?

Ä) ªª|ü …¢≥÷s¡T¢ Á|üXÊ+‘· J$‘· kÂU≤´ìøÏ |ü⁄Ïºfióflμμ Bìï düeT]údü÷Ô düe÷<Ûëq+ sêj·T+&ç.


á) ñqï<ä+‘ê &ÉTÃø£b˛e&É+


♦ MT Vü≤\˝À n+<äyÓTÆq |ü …¢≥÷s¡T m˝≤ ñ+≥T+<√ Væ≤+#·+&ç. Á|üø£è‹ XÀuÛÑ\‘√ n\sêπs n˝≤+Ï

Á>±eT d”eT ∫Á‘êìï ùdø£]+#·+&ç. <ëìï e]ídü÷Ô, $esê\qT sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç. MT $TÁ‘·T\T ≈£L&Ü

Ç˝≤π> sêkÕÔs¡T ø£<ë! MÏ‘√ ªªn+<äyÓTÆq Á>±eT bÂs¡T\Tμμ nH |ü⁄düÔø£ dü+ø£\Hêìï ‘·j·÷s¡T#j·T+&ç. <ëìøÏ

eTTK∫Á‘·+ ≈£L&Ü ^j·T+&ç. $wüj·Tdü÷∫ø£, eTT+<äTe÷≥ sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ yêø±´˝À¢ì dü+<ÛäT\qT $&ÉBdæ, dü+~Û dü÷Á‘·+‘√ düeTq«j·T+ #j·T+&ç.

n) ÄVü‰Vü‰! m+‘· yÓ’|üØ‘· eTT!

Ä) »+‘·TÁ|ü<äs¡ÙqXÊ\˝À @yT$T #·÷XÊe⁄?

Ç) nø£ÿ&Éø£ÿ&É ø=ìï düeTdü \T ‘· …‘·Ôe#·TÃ.

á) yÓHÓï\ |ü≥º|ü>∑\TqT ‘·\|ædüTÔqï~.

2. øÏ+~ yêø±´\qT ø£\|ü+&ç.

n) sêeTT bÕsƒ¡+ #·~yê&ÉT. sêeTT bÕsƒ¡+ ns¡ú+ #düT≈£îHêï&ÉT.

Ä) yÓ’<äT´&ÉT Á|ü<∏äeT ∫øÏ‘·‡ #kÕÔ&ÉT. yÓ’<äT´&ÉT eT+<äT\T ÇkÕÔ&ÉT.

Ç) nø£ÿ °M #·÷düTÔqï~. nø£ÿ qè‘· + #düTÔqï~.

* ô|’ dü+<äsê“¤ À¢ dü+•¢wüºyêø±´\T @s¡Œ&Ü¶j·Tì Á>∑Væ≤+#ês¡T ø£<ë!

3. øÏ+~ yêø±´\qT ø£*|æ, n$ dü+j·TTø£Ôyêø±´\T ne⁄‘êjÓ÷ Ò<√ dü]#·÷&É+&ç.

n) sêeTø£èwüßí&ÉT >∑Ts¡Te⁄. $yø±q+<äT&ÉT •wüß´&ÉT.

Ä) d”‘· dü+^‘·+ Hs¡TÃ≈£î+≥Tqï~. d”‘· qè‘· + Hs¡TÃ≈£î+≥Tqï~.

Ç) s¡+>±sêe⁄≈£î bÕ&É≥eT+fÒ ÄdüøÏÔ. s¡+>±sêe⁄≈£î $q&ÉeT+fÒ $s¡øÏÔ.

á) lqT ã&çøÏe#êÃ&ÉT. C≤Hé¬s&ç¶ ã&çøÏ e#êÃ&ÉT. Vü≤düà‘Y ã&çøÏ e#êÃ&ÉT.

ñ) Äj·Tqø£$. Äj·Tq >±j·T≈£î&ÉT. Äj·Tq $<ë´y‘·Ô.


|ü]#·j·T+

ÁbÕ‘ê~∏dü+~Û

1. øÏ+<ä ‘· dæq |ü<ë\qT $&ÉBj·T+&ç. e÷s¡TŒ\T >∑eTì+#·+&ç.

n) |üP¬seTà n+<ä+>± ñqï~.

Ä) >∑Ts¡T•wüß´\T |üP<√≥˝À $Vü≤]düTÔHêïs¡T.

Ç) ø=\qT˝À ¬ø+<ëeTs¡\T ø=‘·Ô XÀuÛÑqT yÓ<ä»\T¢‘·THêïsTT

á) Ä eTTdü*yêì˝≤π> n‘·ì ÁbÕsTT\T¢ Js¡íyÓTÆ ñqï~.

• MTs¡T #dæq dü+~Û$#Ã¤<äq\T dü]#·÷düTø√+&ç

n) |üPe⁄ G ¬seTà

Ä) |üPe⁄ G ‘√≥

Ç) ¬ø+|ü⁄ G ‘êeTs¡\T

á) ÁbÕ‘· G Ç\T¢

ñ) MT<äT G ø£&É

Bìï ãÏº, ÁbÕ‘ê~dü+~Û ìj·Te÷ìï á $<Ûä+>± ns¡ú+#düTø√e#·TÃ.

♦ düe÷kÕ˝À¢ ÁbÕ‘ê<äT\ ‘=* n#·TÃ MT~ esêí\≈£î ˝À|ü+ ãVüQfi+>± edüTÔ+~.

$T–*q nø£åsêìøÏ |üs¡TcÕ\T |üs¡yÓTÆq|ü&ÉT qT(Hé)>± >∑eT+ edüTÔ+~. (ªHéμ nH~ ns¡düTqï s¡÷|ü+˝À,

düTHêï s¡÷|ü+˝À sêe#·TÃ.)

(* ÁbÕ‘ê<äT\T n+fÒ ÁbÕ‘· yÓTT<ä\T>±>∑\ |ü<ë\T. n$ ÁbÕ‘·, Ò‘·, Áø=‘·Ô, ÁøÏ+<äT, ¬ø+|ü⁄, #ÓqTï,

Ò‘· yÓTT<ä …’q$.)

◊<äT dü+<äsê“¤˝À¢q÷ yÓTT<äÏ |ü<ä+˝Àì

yÓTT<äÏ nø£ ås¡+ ‘·sê«‘· ñqï es¡ í+

˝À|æ+#·&É+ ‘Ó\TdüTÔqï~. |üs¡TcÕ\T (‘·, ø£)

düs¡fi≤\T>± e÷s¡&É+ ne>∑‘·eTe⁄‘·Tqï~.

dü÷øÏÔ````````````````


5. X¯‘·ø£ eT<ÛäT]eT

Á|üXï\T:

1. dü+uÛ≤wüDqT ãÏº yês¡T mes¡ì uÛ≤$düTÔHêïs¡T?

2. yê] n_Ûeè~∆øÏ ø±s¡D≤ Ò$?

3. e´øÏÔ‘ê«ìï @$ r]Ã~<äT›‘êsTT?

4. @$ HÏ‘·sêìøÏ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ì s¡$ #ÓbÕŒ&ÉT?


X‘·ø±\T HÓ’‹ø£ $\Te\qT ô|+bı+~+|üCÒkÕÔsTT. uÛ≤$J$‘êìï r]Ã~<äT›‘êsTT. |ü<ë´˝À¢ <ë–q

HÓ’‹ø£ $\Te\qT ‘Ó\Œ&ÉyT á bÕsƒ¡+ ñ<›X+.

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

sêCÒXŸ : s¡M! u≤>∑THêïyê!

s¡$: u≤>∑THêïqT sêCÒXŸ. sêCÒXŸ qTy«+#düTÔHêïe⁄? eTq ∫qïHêÏ $TÁ‘·T\T

me¬s’Hê ø£\TdüTÔHêïsê?

sêCÒXŸ : Ä! Ä! n+<äs¡÷ ø£\TdüTÔHêïs¡T. dü+‘√wt ≤j·T¬s’Hê&ÉT. uÛ≤qT°#·¬s’Hê&ÉT.

eT<ÛäT yê´bÕs¡+ #düTÔHêï&ÉT. düTuÛ≤wt sê»ø°j·TH‘·>± m~>±&ÉT. Ç˝≤

n+<äs¡÷ ø√ÿs¡+>∑+˝À ‹ ìC≤sTTr\‘√ sêDÏdüTÔHêïs¡T.

s¡$: ∫qï|ü&ÉT eTq+ #·~$q #·<äTe⁄, Hs¡TÃ≈£îqï C≤„q+ ]πøb˛‘·T+<ë?

Ä#·<äTe⁄\ |òü*‘·+, >∑Ts¡Te⁄\ ByÓq\T n˙ï ø£*ùdÔH eTq n_Ûeè~∆.

sêCÒXŸ : WHÍqT! X‘·ø£ |ü<ë´˝À¢ì ‘·T\T eTqe´øÏÔ‘ê«ìøÏ u≤≥\T yXÊsTT.

Ä‘·à$XÊ«kÕìï ì+bÕsTT ø£<ä÷!

s¡$: u≤>± #ÓbÕŒe⁄ sêCÒXŸ! X‘·ø£ |ü<ë´\T HÏø° e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T MT|æ\¢\≈£î

≈£L&Ü H]Œ+#·Tu≤>±!

sêCÒXŸ : Hs¡TŒ‘·THêïqT s¡M! düπs s¡M! ãdüT‡ e∫Ã+~. eT∞fl ø£\T<ë›+.


Á|üÁøÏj·T


```

ø£$ |ü]#·j·T+

1. l ˝§+ø£ sêyTX«s¡ X‘·ø£ ø£s¡Ô q+_ l<Ûäs¡sêe⁄ (1934`2001) (ø£$sêE)

ìyêdü+ ` ;Û+>∑sY, ìC≤e÷u≤<äT õ˝≤¢.

leTìï+u≤#·\ eTVü‰‘·à+, leTìï+ã–]qs¡dæ+, XÊs¡<ë>∑DÏ‘·+, l˝≤+ø£ sêyTX«sê X‘·ø£+. (dæ]ø=+&É

eT+ˆˆ ˝§+ø£ sêyTX«sê\j·T+.

2, ì+ã–] qs¡dæ+Vü≤ X‘·ø£ ø£s¡Ô ` n+<Óy+ø£≥sê»+. (1933 ` 2006)

qy√<äj·T+, eTDÏeT+pwü, ø£fi≤‘·|üdæ«ì |ü<ä ø±yê´\T.

uÛ≤s¡‘·sêDÏ HêÏø£\ dü+|ü⁄Ï

ì+ã–] X‘·ø£+, áX«s¡ X‘·ø£+ ` X‘·ø±\T.

yêqe÷qT …’ es¡<ë#ês¡T´\ ø£è‘·T\T ` nqTo\q+ ` dæ<ë∆+‘·Á>∑+<∏ä+.

eT<ÛäTs¡|üP», ø£$•s√eTDÏ ne<Ûëq j·TTeπødü], ne<Ûëq #·‘·Tsêqq.

3. $X«Hê<∏X«sê X‘·ø£ ø£s¡Ô >∑TeTàqï>±] \ø°Îqs¡dæ+Vü≤ Xs¡à (1934`2011)

dü«düú\+ : yÓT<äø õ˝≤¢ b˛‘ê¬s&ç¶ ù|≥

_s¡T<äT\T : ne<ÛëqXXÊ+ø£, ÄXóø£$X‚Ks¡

s¡#·q\T : ø£$‘êø£fi≤´DÏ, ne<Ûëq düs¡dü«‹, yê^X«s¡düTÔ‹, Ä<ä e÷‘·èø£, |ü<√´<ë´qeTT, 300 ne<ÛëHê\T

4. ñ‘·Œ\e÷\ X‘·ø£ ø£s¡Ô ñ‘·Œ\ dü‘· Hêsêj·TD#ês¡ (|ü …¢s¡¢)


I

XÊ ˆˆ Ç˝≤¢*+ÏøÏ B|üeTÚqq>∑ V”≤V”≤j·T+#·T eT+<äT Ÿ eTVü‰

uÛÑ\÷¢ø±ø£è‹ <√|ü qe⁄«<äTs¡T, Be´<√«éT>∑+>∑Hé »≤

|ü*¢Hé ˙e⁄ <Ûä]+#·≥Hé $qs√, jÓTyê«¬s’q eTsê´<ä e

]∆*¢Hé ø±+‘·\ p&É≈£îqï Væ≤‘·e÷? l˝§+ø£ sêyTX«sê!

|ü<ä + s¡kÕqTuÛÑ÷‹ì ø£*ZdüTÔ+~. n+<äT≈£î ø±s¡D≤\T ¬s+&ÉT. ˇø£Ï uÛ≤e+ ¬s+&√~

n\+ø±s¡+. á n\+ø±s¡+ Xã›, ns¡∆ dü+ã+<ÛäyÓTÆq~.

@<Ó’Hê ø±e#·TÃ. |ü<ä + #Û·+<ädüT‡˝À ˇ~– b˛sTT, \j·÷‘·àø£+>± >±qjÓ÷>∑ +>± ñ

+≥T+~. <Ûës¡D≈£î nqTe⁄>± ñ+≥T+~. n+<äTπø eTq ÁbÕNq ø£e⁄\T düTÔ‘·T\T,

XÊg$wüj·÷\T, HÓ’‹ø£ $wüj·÷*ï |ü<ë´˝À¢ #=|æŒ+∫ n+~+#ês¡T. n≥Te+Ï

yT*eTT‘ê´˝≤¢+Ï |ü<ë´\qT+&ç ø=ìï+Ïì á bÕsƒ¡+ <ë«sê ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+! |ü<ä

s¡kÕqTuÛÑ÷‹ì ÄkÕ«~dü÷Ô HÓ’‹ø£ $\Te*ï ô|+bı+~+#·T≈£î+<ë+....

5. u≤ø£esê+»Hj·T X‘·ø£ø£s¡Ô Ä#ês¡ y+ø£≥sêe⁄ |ü+‘·T\T (1937 ` 1994)

dü«düú\+ : X+ø£sY|ü*¢ s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢ ^‘êj·TC≤„\T, sêeTHêeT »|üPj·TC≤„\T, dü‘·‡+>∑ ø±s¡ Áø£e÷\T lll

\ø°Îø±+‘Ysêe⁄ u≤u≤ >±] düìïVæ≤‘·T\T.

6. ‘·]>=+&É qèdæ+Vü≤ X‘·ø£ ø£s¡Ô ‘·]>=+&É yÓ+>∑e÷+ã.

∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ ‘·]>=+&É Á>±eT+. u≤\´+ qT+# uÛÑ>∑e<ä“¤≈£îÔsê\T.

s¡#·q\T : ‘·]>=+&É qèdæ+Vü≤X‘·ø£+, •eHê≥ø£+, Hês¡dæ+Vü≤$˝≤düø£<∏ä nH j·Tø£å>±Hê\T, sê»jÓ÷>±eTè‘·+

~«|ü<ä ø±e´+, ly+ø£≤#·\ eTVü‰‘· +, ncÕº+>∑ jÓ÷>∑kÕs¡+, yê•wü sêe÷j·TD+, |ü<ä ø±yê´\T.

7. ∫‘·ÔX‘·ø£ ø£s¡Ô l|ü‹ uÛ≤düÿs¡ø£$.

ø±\+ : 17e X‘ê_›

#êfióø£ j·TT>∑+˝À Ms¡XË’eeT‘êìï Ä#·]+∫ Á|ü#ês¡+ #dæq l|ü‹ |ü+&ç‘·Tì e+oj·TT&Éì |ü]XÀ<Ûä≈£î\

uÛ≤eq.

8. eT\¢uÛÑ÷bÕ©j·T+ ˙‹X‘·ø£ ø£s¡Ô m\≈£L∫ u≤\düs¡dü«‹.

Áø°.X.1600 ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~qyê&ÉT. eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢ »≥Áb˛\T dü+kÕúq+˝À düTs¡_Ûe÷<Ûäesêj·T\

e<ä› ÄkÕúqø£$>± ñHêï&ÉT. ‘Ó\T>∑T˝À ‘=* ‘· ]úø±eýÓTÆq ªsê|òüTe j·÷<äe bÕ+&ÉMj·T+μ s¡∫+∫qyê&ÉT.

Ä+Á<ÛäXã›∫+‘êeTDÏ yêÚ≤´‘·. <ë<ë|ü⁄ |üHÓï+&ÉT Á>∑+<∏ë\T s¡∫+#ê&ÉT. uÛÑs¡Ô èVü≤] düTuÛ≤wæ‘· Á‹X‹ì ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ

nqTe~+∫q yê]˝À yÓTT<äÏyê&ÉT. bÕ+&ç‘· k˛Œ¤s¡ø£+>±, <ÛësêfiyÓTÆq XË’*‘√ áj·Tq s¡#·q kÕ>∑T‘·T+~.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ Ç+ÏøÏ B|ü+ mes¡T?

♦ •e⁄&ÉT >∑+>∑qT ‘·\ô|’<Ûä]+#·&Üìï

˙yÓ ≤ uÛ≤$düTÔHêïe⁄?

♦ ì»yÓTÆq #·<äTy~?

♦ m|ü&ÉT »qà kÕs¡∆ø£eTÚ‘·T+~?

♦ ì+ã–] qèdæ+Vü≤ Xø£‘· eT≈£î≥yT~?

d” ˆ >∑TD$T+‘· ≈£î<äTs¡ø£ >∑Tfiófl ‹s¡T>∑≥jT\?

dü+kÕÿs¡eTã“ì #·<äTe⁄ Ò\?

∫‘·Ô+ãT ì\Teì •e|üP»\$jT\?

XÊ+‹>∑÷s¡Ãì jÓ÷>∑kÕ<ÛäH\?

eT+∫ì ô|+#·ì eT*qeT‘·eTT Ò\?

Væ≤‘·ãT~∆ >∑\T>∑ì Áe‘·eTT Ò\?

nuÛÑT´<äj·TeTT >±ì Ä#ês¡‘·‹jT\?

‘·>∑Ts¡ø£å ùdj·Tì <Ûäs¡àyT\?

‘ ˆ <äeTeTT XeTeTT ≈£L&Éì »|ü‘·eTT\ Ò\?

kÕ«$T! ˙uÛÑøÏÔ ø£\T>∑ì »qàyT\?

es¡XóuÛÑ $˝≤dü! lì+ã–]yêdü!

uÛÑe´>∑TD<ÛëeT! qs¡dæ+Vü≤! ~e´HêeT!!

II

XÊ ˆˆÄsê~Û+#·T≥ e´øÏÔ|üP» n~ø±<ë <«wüe÷¬s+&ÉT ø±

yê? sêDÏ+#·TqTbÕj·TyT <=s¡ø£<Ísê! sê>∑$<«wü|ü⁄+

uÀsê≥eTTà\ Äs¡≤ …|ü⁄&ÉT uÀe⁄Hé? e#·TÃHÓ’ø£ yÓTà≥T Ÿ?

sêsê»‘·ÿ$sê&É«#√ì#·j·T kÕsê! $X«Hê<∏X«sê!

#· ˆnqj·TeTT <√wüyT |üs¡T\j·T+<äT ø£qT+>=ì |ü\TÿqÏº j·÷

»qTì ø=–Hé >∑TDÁ>∑Vü≤DXøÏÔ q•+#·TqT— eT+∫ e÷Á‘·yT

»qeTT\˝Àq #·÷&É>∑\ #·ø£ÿì #·÷|ü⁄\T |ü\TÿHê\ÿ Hê

¬øqj·T>∑ìeTTà y+ø£≥|ür! nœ˝≤+&É|ür! Á•j·T:|ür!

III

#· ˆˆá ≈£î\uÛÒ<äeTT Ÿ ‘·>∑ìyÓ+‘·j·TT ø°&=q]+#·Tq+#·T, ‘ê

yT ≈£î\dü+|òüTeTT Ÿ ì\T|üyT\>∑THê? Ç~jT$T$+‘·? á

˝À≈£î\ yÓ÷dü–+#·T ø£<∏ä §|üHÓ Hêj·T≈£î …’q yê]øÏHé

u≤ø£esê+»Hj·T! K\uÛÑ+»q! kÕ<ÛäT»HêqTs¡+»Hê!

ñˆˆ |ü≥Tº>∑ X«s¡T+&ÉT ‘·q bÕ*≥ qT+&ç|ü⁄&ç∫Ãq+‘· À"

~≥ºø£ Bq<VüQ\qT ‘≥>∑ ˝≤\qCÒdæ, j·TTqïeTTHé

ô|≥Tº $yøÏ e÷qdüeTT" u…+bıq]+#·T#·T q÷s¡≈£î+&çqHé

>∑T≥Tº>∑ \øÏåà"u§+<äT"— <ä]>=+&Éqèdæ+Vü≤! <äj·÷|üjÓ÷ìBÛ!

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ e´øÏÔ|üP» n+fÒ @$TÏ?

♦ sê> ∑< ˚ «cÕ\T e÷qe⁄\≈ £ î

m+<äT≈£î+≤sTT?

♦ ◊ø£ ‘· m˝≤ ø£\TZ‘·T+~?

♦ |üs¡T˝À¢ @+ #·÷&Ü*?

♦ ø£$ @+ ø√s¡T≈£î+≥THêï&ÉT?

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ @$ ø°&ÉTqT ø£*ZdüTÔHêïsTT?

♦ Hêj·T≈£î\T @+#düTÔHêïs¡T?

♦ ªK\uÛÑ+»qμ n+fÒ @+Ï?

♦ me]ì Ä<ä]+#ê*?

♦ \øÏåà m|ü&ÉT e∫Ã #s¡T‘·T+~?


IV

ñˆˆ ;<ä\ø£qï egeTT\T ù|]àH=dü+>∑TeTT ‘·T#·Ã¤kÂK´dü+

bÕ<äq¬ø’ j·Tã<ä∆eTT\ ã\ÿ≈£î, yê<äeTT˝≤&ÉuÀ≈£î, eT

sê´<äq‹Áø£$T+|ü≈£î, |üs¡düŒs¡yÓTÆÁ‹ yÓT\+>∑T, $TÏºy

<äeTT\+#Ós¡T+>∑TeTT, $yø£<Ûäq+_~ ∫‘·Ôe÷!

eTˆˆ dæ] Ò¬ø’q $uÛÑ÷wæ‘·T+&Ó j·TsTT uÛ≤dæ\T¢Hé ãT<ÛäT+&Í<ä\Hé

>∑Ts¡TbÕ<ëq‹ πø\H˙– #Óe⁄\+<äT ì«ìÿ eÁø£Ô+ãTqHé

dæús¡dü‘√´øÏÔ uÛÑT»+ãT\ì«»j·TeTTì®‘·Ô+ ãTqdü‡qàH√

Vü≤s¡ kÂ»q´eTT >∑*Zq qT‡s¡_ÛeT˝≤¢! ˙‹yê#·düŒr!

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ;<ä\πø$Tyê«*?

♦ @$ eT+∫ \ø£åD≤\T?

♦ ªyÓTÆÁ‹μ nH |ü<ëìøÏ eT]ìï nsê∆\T

#Ó|üŒ+&ç.

♦ @$ ì»yÓTÆq ÄuÛÑs¡D≤\T

♦ H√ÏøÏ e÷fÒ ÄuÛÑs¡D+ nHêïs¡T ø£<ë!

Bìô|’ ˙ n_ÛÁbÕj·TyT$TÏ?

1. z sêyTX«sê ! Ç˝≤¢ Ò Ç+ÏøÏ B|ü+ nH e÷≥ $+fÒ n\ŒC≤„qT\T $s¡>∑ã&ç qe⁄«‘ês¡T. ø±˙ |ü$Á‘·yÓTÆq

Äø±X>∑+>∑qT e⁄ ‘·\ô|’ <ë*Ãq $wüj·T+ yê]øÏ ‘Ó*j·T<yÓ÷! eTsê´<ä‘√ Åd”Ôì >ös¡$+#·&ÉyT eT+∫~ ø£<ë! Åd”Ôì

>ös¡$+#·&ÉeTH uÛ≤eq á|ü<ä +˝À Á|üdüTŒ¤≥eTe⁄‘·T+~. (dæ]ø=+&É≈£î 7 øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À n&É$˝À >∑\ §+ø£ À

yÓ\dæq áX«s¡T& §+ø£sêyTX«s¡T&ÉT)

2. ì+ã–]˝À yÓ\dæq<yê! ÁX‚wüºyÓTÆq XóuÛ≤\‘√ n\sêπs yê&Ü! n‘·T´‘·ÔeT >∑TD≤\T ø£\yê&Ü! qs¡dæ+Vü≤<yê! eT+∫

dü«uÛ≤e+ Ò≈£î+&Ü mìïø±sê´\T #dæHê @+˝≤uÛÑ+? düÁ‘·Œes¡Ôq Ò≈£î+&Ü Ä\j·÷\T ‹s¡>∑&É+ eè<Ûë. dü+kÕÿs¡+

Hs¡«ì #·<äTe⁄, #ê+#·\´ eTqdüT‘√ #ùd•e|üP» ≈£L&Ü e´s¡∆yT! XÊ+‹ìe«ì jÓ÷>∑kÕ<Ûäq, eT+∫ìô|+#·ì

eT‘·+, yT\Tø√s¡ì Áe‘·+, #Ó’‘·q´+ ø£*Z+#·ì Ä#êsê\T, ˝Àø£s¡ø£åD#j·Tì <Ûäs¡à+ e\¢ Á|üjÓ÷»q+ XSq´+. z

kÕ«MT! Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+, XÊ+‹ ø£*Z+#·ì »|ü‘·bÕ\T, ˙MT<ä uÛÑøÏÔ Òì »qà e´s¡∆yT ø£<ë! @|üì #dæHê

dü‘·Œ¤*‘êìïyê«\H Äø±+ø£å á |ü<ä +˝À <√´‘·ø£eTe⁄‘·T+~.

3. ø£$ÁX‚wüß\ e÷≥\ XøÏÔjÓÆT yÓ §Z+< $X«Hê<∏X«sê! e´øÏÔì Äsê~Û+#·&ÉyÓ÷, <«wæ+#·&ÉyÓ÷ ‘·|üŒ yπs e÷s¡ZyT Ò<ë?

nqTsê>∑+, $s√<Ûä+ nH b˛sê≤\ Äsê≤\T ‘=\–b˛jT ø±\yÓT|ü&ÉT edüTÔ+<√? Á|ü»\eT<Ûä ◊ø£eT‘· + m˝≤

edüTÔ+<√>∑<ë! kÕe÷õø£ düyÓTÆø£ ‘ê uÛ≤eq ø£$ø±+øÏå+#ê&ÉT.

4. nœ˝≤+&ÉHêj·Tø±! \ø°Îe\¢uÛ≤! y+ø£≥|ür! Ç‘·s¡T˝À¢ m\¢|ü&É÷ ‘·|ü\T yÓ‹πøyêìøÏ eT+∫ì Á>∑Væ≤+#XøÏÔ

düqï–\T¢‘·T+~. n+<ä]˝Àq÷ eT+∫ì <ä]Ù+# #·÷|ü⁄\T, n+<ä]‘√ eT+∫>± e÷≤¢& Hê\Tø£ HêøÏe⁄«‘·+Á&û!

e´øÏÔ‘·« $ø±düdü÷Á‘·+ Ç+<äT˝À <ë–ñ+~. düø±sê‘·àø£ Ä˝À#·q, düeT´ø<äèwæº nH ÁX‚wü uÛ≤eq $<ë´s¡T∆\≈£î

n‘· +‘êeX´ø£+.

kÕsê+X+


5. u≤ø£es¡+˝À yÓ\dæq Ä+»Hj·÷! <äTsêàs¡TZ*ï n+‘·yÓTT+~+#yê&Ü! ÁX‚wüº»Hêe[øÏ Äq+<ä+ ø£*Z+#yê&Ü! ≈£î\uÛÒ<ë\T

Á|ü»\eT<Ûä $<«cÕìï s¡–*+∫ ø°&ÉT ø£*ZkÕÔsTT. Hêj·T≈£î\T ≈£î\dü+|òü÷\≈£î eT<ä∆‘·Tìdü÷Ô Á|ü»*ï yÓ÷dü–+#·&É+

eT+∫~ø±<äT. e÷qe⁄\+‘ê düe÷qyTqH $X«e÷qekÂÁuÛ≤‘·è‘·« <äèø£Œ<∏ëìï #ê≥T‘·T+B|ü<ä +.

6. <äj·÷düeTTÁ<äT&Ü! ‘·]>=+&É qèdæ+Vü≤<yê! $yøÏ nsTTqyê&ÉT ‘·q≈£î uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Á|ükÕ~+∫q <ëì˝À nHê<Ûä\≈£î

ìs¡Tù|<ä\≈£î ø£düs¡Tø√ø£ ÄbÕ´j·T‘·‘√ ˝≤*dü÷Ô nqï+ô|&É‘ê&ÉT. n˝≤+Ï düVü≤è<äj·TTDÏí dü+|ü<ä\≈£î n~Û<e‘·

nsTTq \øÏÎ >∑T≥Tº#·|ü&ÉT ø±≈£î+&Ü e∫Ã e]düTÔ+~. BqT\≈£î #ùd nqï<ëHêìøÏ Ç+‘·Ï ÁbÕXdü Ô ´+ ñ+<äì

‘ê‘·«s¡ +.

7. ∫‘·Ôe÷! ù|<äyê]øÏ nqï<ëq+, eg<ëq+ n~Ûø£+>± #j·TT. ˙#·yÓTÆq düTU≤\ø√dü+ nã<ë∆ ≤&É≈£î. nqedüs¡+>±

me]‘√q÷ yê<äq≈£î ~>∑≈£î. eTsê´<ä, Vü≤<äT›MT] Á|üe]Ô+#·≈£î. n+<ä]‘√ düK´‘·‘√ yÓT\>∑T. á dü÷Á‘ê\H

y<ë\T>± uÛ≤$+#·T. $y≈£î\≈£î á \ø£åD≤ Ò dü+|ü<ä>± uÛ≤dæ\T¢‘êsTT. Ç+<äT˝À kÕe÷õø£ Jeq $<Ûëq+ m˝≤

ñ+&Ü˝À #ÓãT‘·÷ e´øÏÔ‘·«ìsêàD+ uÀ~Û+#·ã&ç+~.

8. ˙‹yê#·düŒ‹yÓ’q düTs¡_ÛeT˝≤¢! dæ]dü+|ü<ä\T Ò≈£îHêï ÁX‚wüßìøÏ Á|ü‘´ø£ \ø£åD≤ Ò düVü≤C≤\+ø±sê\T. •s¡düT‡≈£î

>∑Ts¡Te⁄*ï qeTdüÿ]+# >∑TD+, #Óe⁄\≈£î ÁX‚wüÁXeD+, H√ÏøÏ dü‘· yê≈£îÿqT|ü*πø \ø£åD+ u≤VüQe⁄\≈£î m<äTs¡T Òì

|üsêÁø£eT+ ø£*Z ñ+&É&ÉeTH >∑TD+, eTqdüT‡≈£î Äø£≥Tº≈£îH eT+∫\ø£åD+, ñqïyês¡T ◊X«s¡ + Ò≈£îHêï Á|üø±•kÕÔs¡T.

eT+∫ \ø£åD≤ Ò dü»®qT\≈£î ÄuÛÑs¡D≤\T>± uÛ≤dæ\T¢‘êsTT.



1. øÏ+~ n+XÊ\ >∑÷]Ã e÷≤¢&É+&ç.

n) dü+kÕÿs¡+

Ä) |üÁ‘ê\T

Ç) Ä#êsê\T

á) <ëq>∑TD+

2. bÕsƒ¡+˝Àì |ü<ë´\ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ yêø±´\≈£î ‘·–q |ü<ä bÕ<ä+ >∑T]Ô+#·+&ç.

n) m\¢|ü&ÉT Ç‘·s¡T\ <√cÕ\qT #·÷&É≥+.

Ä) ù|<äyê]øÏ ÄVü‰s¡+, ã≥º\T <ëq+ #j·T&É+.

Ç) dü+|ü<ä s¡Vü≤dü +>± e∫Ã #s¡T‘·T+~.

á) eTsê´<ä‘√ Åd”Ô\qT >ös¡$+#·ø£b˛‘ yT\T»s¡>∑<äT.

3. øÏ+~ |ü<ë´\qT bÕ<äuÛÑ+>∑+ Ò≈£î+&Ü |üP]+#·+&ç.

n) Ç˝≤¢*+ÏøÏ .......................... sêy˚TX¯«sê!

Ä) dæ]˝Ò¬ø’q ........................ yê#·düŒr!

4. øÏ+~ |ü<ë´\qT #·<äe+&ç. Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

dü‘· dü÷øÏÔ |òüTÏ+#·T, BÛ»&çeT e÷qTÃ

>ös¡eyÓTTdü+>∑T, »qT\≈£î">∑\TwüeT&É#·T

ø°]ÔÁ|üø£Ï+#·T, ∫‘·Ô $dü÷Œ¤]Ô CÒj·TT

kÕ<ÛäTdü+>∑+ãT düø£ ≤s¡∆ kÕ<ÛäqTãT.

♦ Á|üXï\T

n) dü÷øÏÔ n+fÒ @$TÏ?

Ä) ø°]Ô m˝≤ edüTÔ+~?

Ç) kÕ<ÛäTdü+>∑+ãT e\¢ @+ »s¡T>∑T‘·T+~?

á) á |ü<ë´ìøÏ o]¸ø£ dü÷∫+#·+&ç.

Ç$ #j·T+&ç



1. øÏ+~ Á|üXï\≈£î Ä˝À∫+∫ ◊<dæ yêø±´˝À¢ »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) ªeT+∫ \ø£åD≤ Ò ì»yÓTÆq ÄuÛÑs¡D≤\Tμ Bìì düeT]∆dü÷Ô MT kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) $y˚øÏ\ø£åD≤˝Ò$?

Ç) \øÏÎ me] e<ä›≈£î e∫Ã #s¡T‘·T+~?

á) sê>∑$<«cÕ\ Äsê≥b˛sê≤\T b˛yê\ì ø£$ ø±+øÏå+#ê&ÉT >∑<ë! Bìô|’ MT n_ÛÁbÕj·TyT$TÏ?

ñ) ªª|ü≥Tº>∑ X«s¡T&ÉT...μμ nH |ü<ä uÛ≤yêìï MT kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

2. øÏ+~ Á|üXï\≈£î Ä˝À∫+∫ |ü<dæ yêø±´˝À¢ »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) dü»®q \ø£åD≤\T ù|s=ÿq+&ç.

Ä) HÓ’‹ø£ $\Te\+fÒ @$TÏ? MTs¡T ø=+‘· eT+~˝À >∑eTì+∫q $\Te*ï ù|s=ÿq+&ç.

3. øÏ+~ Á|üXï\≈£î düè»Hê‘·àø£+>± sêj·T+&ç.

sê>∑<«cÕ\ Äsê≥b˛sê≤˝À¢ ø=≥Tº$T≤º& Á|ü»˝À¢ ◊ø£eT‘· + sêyê\ì ø£$ø±+øÏå+#ê&ÉT ø£<ë!

Á|ü»\+<ä]˙ @ø£‘êÏô|’øÏ s¡eTàì ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ ˇø£ ø£s¡|üÁ‘·+ sêj·T+&ç.

(˝Ò<ë)

bÕsƒ¡+˝Àì |ü<ë´\ Ä<Ûës¡+>± dü÷≈£îÔ\T / ˙‹yêø±´\T / ìHê<ë\T sêj·T+&ç.

(˝Ò<ë)

ù|<äyê]ì ÄbÕ´j·T+>± ˝≤*dü÷Ô <ëq+ #j·TeTHêïs¡T ø£<ë! MT |ü]düsê˝À¢ me¬s’Hê <ë‘·\T+fÒ

yê]ì Á|üX+dædü÷Ô Ä_Ûq+<äq |üÁ‘·+ sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ |ü<ë\≈£î nsê∆\T sêdæ yêÏ‘√ kı+‘· yêø±´\T sêj·T+&ç.

ñ<ëˆˆ XeTeTT R XÊ+‹

Á|ü»\eT<Ûä XÊ+‹ HÓ\ø=qï|ü& ◊ø£eT‘· + |ü]&ÛÉ$\T¢‘·T+~.

1) nqj·TeTT R

2) ãT<ÛäT\T R


3) yÓTÆÁ‹ R

4) kÂ»q´+ R

Ä) øÏ+~ |ü<ë\≈£î |ü<ä|üÏºø£ Ä<Ûës¡+>± e⁄´‘·Œ‹Ô nsê∆\T sêj·T+&ç.

1) ~e´eTT 2) •e⁄&ÉT 3) yê#·düŒ‹ 4) Á•j·T:|ü‹

Ç) øÏ+~ |ü<ë\≈£î |üsê´j·T |ü<ë\T sêdæ, yêÏ‘√ yêø±´\T sêj·T+&ç.

ñ<ë ˆˆ >∑+>∑ ` uÛ≤^s¡~∏, C≤Vü≤ï$

uÛ≤^s¡~∏ rs¡+˝À ãTTwüß\T ‘·|üdüT‡ #düTÔHêïs¡T. |üs¡eT bÕeì>± C≤Vü≤ï$ ù|s¡T >±+∫+~.

1) •e⁄&ÉT `

2) yÓTÆÁ‹ `

3) <äj·T `

4) >∑T&ç `

á) øÏ+~ yêø±´\qT >∑eTì+#·+&ç. Äj·÷ yêø±´˝À¢ì Á|üø£è‹ $ø£è‘·T*ï >∑T]Ô+∫ |üÏºø£>± ≈£Ls¡Ã+&ç.

1) uÛ≤s¡rj·T <Ûäs¡à+ düs√«‘·ÿ èwüºyÓTÆ+~. ãT<äT∆&ÉT ≈£L&Ü <Ûääsêàìï uÀ~Û+#ê&ÉT.

2) z kÕ$T! ≈£î&çyÓ’|ü⁄>± yÓfi‚Ô kÕ«$T yê] >∑T&çedüTÔ+<ë?

3) dæs¡T\T ≈£î]|æ+# \ø°Î<$ leT+‘·T*ï #düTÔ+~.

4) Ä˝À#·q\T dæús¡+>± ñ+&Ü*. ‹s¡yÓTÆq ãT~∆ $y≈£î\ \ø£åD+.


♦ ````````````````````````````````````


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ dü+<äsê“¤\˝À |ü⁄qs¡Tø£ÔeTsTTq Vü≤\T¢\qT |ü]o*+#·+&ç. n$ eè‘· qTÁbÕdü n\+ø±sê\e⁄H√ ø±<√

#·]Ã+#·+&ç.

n) ˙ ø£s¡TDè≤ø£≤ø£å Mø£åDeTT\¬ø’ ìØøÏå+#·Tj·TTHêïs¡eTT.

Ä) n&ç¬><äqì ø£&ÉTe&ç"»qT

q&ç–q"<äqT eT>∑T&ÉqT&ÉT>∑&Éì q&Éj·TT&ÉT>∑THé.

Ç) eTø£s¡+<ä _+<äT ãè+<ä s¡düdü +<äq eT+<äs¡eT>∑T e÷‘·èuÛ≤wüjT.


á) #·÷s¡T≈£î, ‘s¡T≈£î, jTs¡T≈£î, Hês¡≈£î, <ës¡Te⁄qT yê&ÉT qs¡es¡T*\˝ÀHé.

ñ) u≤ø£esê+»Hj·T! K\uÛÑ+»q! kÕ<ÛäT»HêqTs¡+»Hê!

|ü]#·j·T+

$düs¡Zdü+~Û

1. dü+düÿ è‘· |ü<ë\ eT<Ûä $düs¡Z MT<ä ‘·s¡#·T dü+~Û »s¡T>∑T‘·÷+≥T+~. n~ yπs«s¡T s¡÷bÕ\T>± ñ+&É≥+

>∑eTì<ë›+. øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\T $&ÉBdæ #·÷&É+&ç.

n) qyÓ÷qeT'

Ä) eTH√Vü≤s¡+

Ç) |üjÓ÷ì~Û

á) e#√ì#·j·T+

• ô|’ |ü<ë\qT $&ÉBùdÔ ` á øÏ+<ä $<ÛäyÓTÆq e÷s¡TŒ\T »]>±j·÷?

n) qeT' G qeT'

Ä) eTq' G Vü≤s¡+

Ç) |üj·T' G ì~Û

á) e#·' G ì#·j·T+

2. øÏ+~ |ü<ë\T ø£*|æ, e÷s¡TŒqT >∑eTì+#·+&ç.

n) eTq' G XÊ+‹

Ä) #·‘·T' G wüwæº

Ç) quÛÑ' G düTeT+

• |ü<ë\qT ø£\T|ü>± es¡Tdü>± eTqXÊÙ+‹, #·‘·Twüwæº, quÛÑdüT‡eT+ nH s¡÷bÕ\T @s¡Œ&Ü¶sTT ø£<ë!

($düs¡ZMT<ä X, wü, dü \T ~«‘ê«\T>± e÷s¡&É+ >∑eTì+#·+&ç.)

3. øÏ+~ |ü<ë\qT $&ÉBj·T+&ç.

n) ÁbÕ‘·'ø±\eTT

Ä) ‘·|ü'|òü\eTT

• ªdüμ ø±s¡+ (dt) $düs¡Zs¡÷|ü+>± Á|üjÓ÷–+|üã&ÉT‘·T+~. n+<äTπø qeTkÕÿs¡eTT, ÁX‚j·Tdüÿs¡eTT, eqdüŒ‹

yÓTT<ä\>∑T dü+<äsê“¤ À¢ dü+~Û Ò<äT.)

4. øÏ+~ |ü<ë\qT ø£*|æ, e÷s¡TŒqT >∑eTì+#·+&ç.

ñ<ëˆˆ n+‘·' G Ä‘·à R n+‘·sê‘·à

nø±sê+‘· |ü<ë\ MT<äTqï $düs¡Z ˝À|æ+∫,

nø±s¡+ ªzμø±s¡+>± e÷]+~.


6. H˚HÓ]–q ã÷s¡TZ\

` |æ.$.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

düVü≤qeTT, dü‘· eTT, XÊ+‘·>∑+;Ûs¡eTT,

Ä‘·à$XÊ«düeTT, qVü≤s¡Vü≤s¡eTT

kÕ<Ûäq, <äø£å‘·, kÕ<ÛäTuÛ≤wüDeTTqT,

dü~«y#·qeTTqT, dü<äZeTqeTT,

<ëqeTT, <ÛÓ’s¡ eTT, ‘ê´>∑eTT, düTì•‘·

ãT~∆, yT˝≤Z+#·T≥, |ü⁄D´>∑TDeTT,

ø£s¡TD, ø£åeT, |üs√|üø±s¡ãT~∆j·THÓ&ç

j·÷˝À#·HêØ‘·T \eT]j·TT+&ÉT

eTqTE …|ü⁄&ÉTqT e÷qT´\T, eT+>∑fidü«

s¡÷|ü⁄\T, eT¨qï‘·T\T, $sêÁ&É÷|üXÀ_Û

‘·T\T, düTø°]Ôø±+‘·es¡|ü‘·T\T, düTeT‘·T\T,

»>∑‹ >∑‹$s¡∫‘·T\T, dü»®qT …yês¡T.

Á|üXï\T:

1. ô|’ |ü<ä + <ì >∑T]+∫ #ÓãT‘·Tqï~?

2. á |ü<ä + <ë«sê >∑T]Ô+∫q \ø£åD≤ Ò$?

3. eT+∫ \ø£åD≤\T ø£*Zq yê]HeT+≤s¡T?

4. n˝≤+Ï yê] >∑T]+∫ m+<äT≈£î ‘Ó\TdüTø√yê*? yê]‘√ m+<äT≈£î kÕ+>∑‘· + #j·÷*?


düe÷»+˝À ø=~›eT+<˚ Á|üuÛ≤eX¯øÏÔ dü+|üqTï\T ñ+≤s¡T. M] kÕ+>∑‘· +bı+~Hê, M]>∑T]+∫

‘Ó\TdüT≈£îHêï, dü÷Œ¤]Ô ø£\T>∑T‘·T+~. eT+∫ e÷s¡Z+˝À q&Ée&ÜìøÏ neø±X¯+ ø£\T>∑T‘·T+~. Ç˝≤

dü÷Œ¤]Ô<ëj·Tø£yÓTÆq yê]˝À ˇø£s¡T ø° ˆX‚ ˆã÷s¡TZ\ sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T. Ms¡T ôV’≤<äsêu≤<äT sêÅcÕºìøÏ ‘=*

eTTK´eT+Á‹>± |üì#dæ, sê»˙‹E„&ÉT>±, ãVüQuÛ≤cÕy‘·Ô>±, |ü]bÕ\Hê<ä≈£åî&ç, ù|¬sìïø£>∑qïyês¡T. M]

>∑T]+∫ eTs=ø£ eT¨qï‘·e´øÏÔ, ãVüQeTTKÁ|üC≤„XÊ* ø° ˆX‚ ˆ |æ.$.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄>±s¡T ã÷s¡TZ\ yê] eT¨qï‘·

e´øÏÔ‘ê«ìï Ä$wüÿ]+#˝≤ yê´kÕìï sêkÕ&ÉT. <ëìï #·<äe&É+ <ë«sê dü÷Œ¤]Ô bı+<ä&ÉyT á bÕsƒ¡ +X

ñ<˚›X¯+.





bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\øÏ+<ä ^‘· j·T+&ç.

yêÏ nsê∆\qT |ü⁄düÔø£+ ∫es¡Tqï ªª|ü<ë\T`nsêú\Tμμ |üÏºø£ À yÓ‘·ø£+&ç. Ò<ë

ì|òüT+≥Te⁄qT #·÷dæ ‘Ó\T‡ø√+&ç.

n_Ûq+<äq yê´dü+ : >=|üŒyê] J$‘êìï, yê] eT¨qï‘· e´øÏÔ‘ê«ìï $X‚¢wædü÷Ô Á|üX+dædü÷Ô

sêdæq yê´düyT n_Ûq+<äq yê´dü+.

bÕsƒ¡ |ü]#·j·T+ : á yê´kÕìï 1972 &çôd+ãsYHÓ\ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ e÷dü |üÁ‹ø£ qT+&ç

d”«ø£]+#·HÓ’q~.

ø£$ |ü]#·j·T+

uÛ≤s¡‘· Á|ü<Ûëì>±, ãVüQuÛ≤cÕy‘·Ô>±, uÛ≤s¡‘· Ä]úø£ dü+düÿs¡D\ |æ‘êeTVüQ&ç>± ù|s=+~q

|æ.$. >±] |üP]Ôù|s¡T bÕeTT\|ü]Ô y+ø£≥ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄. 1921 pHé 28q es¡+>∑\T¢ õ˝≤¢

qs¡‡+ù|≥ eT+&É\+˝Àì \πøï|ü*¢ Á>±eT+˝À »ìà+#ês¡T. ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ ;ÛeT<es¡|ü*¢

eT+&É\+˝Àì e+>∑s¡ Á>±eT+˝Àì s¡TøÏàDeTà s¡+>±sêe⁄\≈£î <ä‘·Ô |ü⁄Á‘·T&Ó’Hê&ÉT. kÕ«$T sêeTq+<ä

rs¡ú>±s¡T |æ.$.>±]øÏ >∑Ts¡Te⁄. ã÷s¡TZ\yês¡T >∑Ts¡T‘·T\T´\T.

n|üs¡#êD≈£î´&ÉT : ñkÕàìj·÷ $X«$<ë´\j·T+˝À $<ë´]∆>± ôV’≤Á<ëu≤<é $eTTøÏÔ bısê≥+˝À

bÕ˝§Zì $X«$<ë´\j·T+ qT+&ç ãVæ≤wüÿs¡D≈£î >∑T¬s’Hê&ÉT. 1938˝À ôV’≤Á<ëu≤<é sêhø±+Á¬>dt À #]

sê»ø°j·T J$‘êìï Äs¡+_Û+#ês¡T. Ä ‘·sê«‘· nœ\uÛ≤s¡‘·ø±+Á¬>dtbÕØºøÏ ùde\+~+#ês¡T. ø£Ø+q>∑sY

õ˝≤¢ eT+<∏äì ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+&ç es¡Tdü>± Hê\T>∑TkÕs¡T¢ XÊdüqdüuÛÑT´&ç>± mìï¬ø’Hê&ÉT. nHø£ XÊK\≈£î

eT+Á‹>±|üì#dæ 1971`73 es¡≈£î sêheTTK´eT+Á‹>±qT, 1991`96es¡≈£î uÛ≤s¡‘· Á|ü<Ûëì>±qT ‘·q

ùde\q+~+#ês¡T. ‘·q sê»ø°j·T #·‘·Ts¡‘·‘√ uÛ≤s¡‘· sê»ø°j·Tj·Teìø£ô|’ ø£ yÓ\T>∑T yÓ*–q sê»˙‹E„&ÉT.

kÕVæ≤rùde : ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü‘√ düVü‰ dü~ùV≤&ÉT uÛ≤wü À¢ nqs¡Zfi+>± e÷≤¢&É>∑*–q ãVüQuÛ≤cÕy‘·Ô. ‘Ó\T>∑T˝À

ªø±ø£rj·Tμ nH |üÁ‹ø£qT q&ç|æ+#ês¡T. Væ≤+B˝À áj·Tqsêdæq ªªdüVü≤Ádü|òüDYμμ nH qe\≈£î πø+Á<äkÕVæ≤‘·

nø±&ÉMT ãVüQeT‹ \_Û+∫+~. áj·Tq Ä‘·àø£<∏ä>± Á|üdæ~∆¬øøÏÿq ªÇHéôd’&ÉsYμ nHø£ uÛ≤wü À¢ nqTe~+#·ã&ç+~.

|üHé\ø£å‘Yø=Hé|òüT‘√μ nH eTsê]ƒ |ü⁄düÔø±ìï ‘Ó\T>∑T˝À nã\ J$‘·+>± nqTe~+#ês¡T.


Á|ür e÷qe⁄ì˝Àq÷ kÕ<Ûës¡D+>± ñqï<ëì ø£+fÒ |òüTq+>± ‘·qqT >∑T]+∫

∫Á‹+#·Tø=H dü«uÛ≤e+ ñ+≥÷e⁄+≥T+~. Ç+<äT≈£î _Ûqï+>± Á|üe]Ô+#yês¡T ãVüQ

ns¡T<äT>± ñ+≤s¡T. s¡ø£s¡ø±\ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\qT m<äTs=ÿqïq÷, $|ü‘·ÿs¡ |ü]dæú‘·T\T

ùdHêyêVæ≤ì˝≤ #·T≥TºeTTÏºqq÷ #·*+#·ø£b˛e&É+, eTqôd’úsêìï, düeT∫‘êÔìï $&ÉHê&Éø£

b˛e&É+ >=|üŒyê]πø kÕ<Ûä eTÚ‘·T+~. »j·÷|ü»j·÷\qT düe÷q+>± d”«ø£]+#·&É+,

$TÁ‘·T\Tôd’‘·+ Á<√Vü≤+ ‘·\ô|f…ºHê, Á|ü‘· ≈£åî\T <ä÷wæ+∫Hê ªªdüπs! Çe˙ï Ä≥˝À uÛ≤>∑yT>±!μμ

nì dæú‘·Á|ü»„‘·qT Á|ü<ä]Ù+#·&É+ n+<ä]ø° kÕ<Ûä eTÚ‘·T+<ë? eT] Ç≥Te+Ï e´øÏÔ‘·«+

ø£*Zq yês¡T mes¡T? yê] >∑T]+∫ eTs√ dæú‘·Á|üE„&ÉT ø°.X‚ ˆ|æ.$.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄>±s¡T @+

#ÓbÕŒs√ bÕsƒ¡+ #·~$ ‘Ó\T‡ø√+&ç.

I

dü«ØZj·T &Ü.ã÷s¡TZ\ sêeTø£ècÕísêe⁄ >±] 5e es¡∆+‹ dü+<äs¡“¤+˝À yê]ì >∑T]+∫ yê´düyT<Ó’Hê sTTe«e\dæ+~>±

$TÁ‘·T\T ø=+<äs¡T qqTï ø√sês¡T. &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄ >±] ù|s¡T $q>±H >∑‘· düà è‘·T …H√ï eTT|æŒ]>=ì uÛ≤y√Á<ø£+‘√

Hê eTqdüT‡ ñøÏÿ]_øÏÿ¬s’b˛‘·÷ ñ+≥T+~. Hê uÛ≤yê\ìï+Ïì sT÷ yê´dü+˝À $e]+#·&É+ m˝≤>∑? ne˙ï ÁyêùdÔ ø£

ô|<ä› Á>∑+<∏äyT ne⁄‘·T+~. n+<äTø£ì πsU≤ e÷Á‘·+>± Hê uÛ≤yê\qT sTTø£ÿ&É bı+<äT|üs¡TkÕÔqT.

ø°.X‚.&Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±]ì >∑T]+∫ #·]Á‘·ø±s¡T\T @$T ÁyêkÕÔs√ eTq+ ‘*ø£>±H Væ≤+#·Tø√e#·TÃ. ªª&Üø£ºs¡T

sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T |òü ≤q ‘Bq |òü ≤q Á>±eT+˝À |ü⁄≤ºs¡T. |üPHê˝Àì bò s¡÷ZdüHé ø± Òõ qT+&ç ô|ò]¸j·THé uÛ≤wü

◊∫Ã¤ø£ $wüj·T+>± rdüTø=ì |ü≥ºuÛÑÁ<äT\j·÷´s¡T. |ü]¸j·THé ≥÷´≥s¡T>∑ ø=+‘·ø±\+ |üì#XÊs¡T. ‘·s¡Tyê‘· Hê´j·Tyê<ä

|ü≤º bı+~ |òü ≤Hê dü+e‘·‡s¡+˝À Hê´j·Tyê~>± qyÓ÷<äT nj·÷´s¡T. Çìï dü+e‘·‡sê\T Hê´j·Tyê~>± |üì#kÕs¡T.

Çìï Á|üC≤ ñ<ä e÷\˝À ÇìïkÕs¡T¢ dü‘ê´Á>∑Vü≤+ »]|æ C…’\T≈£î yÓfi≤fls¡T. ôV’≤<äsêu≤<äT ùdº≥T ø±+Á¬>düT˝À yês=ø£

Á|üeTTK Hêj·T≈£î\T eT+Á‹>±qT, eTTKéT+Á‹>±qT, ¬s+&ÉT sêÅcÕº\≈£î >∑es¡ïs¡T>±qT |üì #XÊs¡T. ø=+‘·ø±\+

uÛ≤s¡‘· Ä]úø£ dü+düÿs¡D≤|æ‘êeTVüQ&ÉT :

áj·Tq sêheTTKéT+Á‹>± ñqï|ü&ÉT uÛÑ÷dü+düÿs¡D\ #·≤ºìï |ü≥ºD uÛÑ÷>∑]wüº |ü]$T‹ #·≤ºìï

‘Ó∫Ã dü+düÿs¡D yê~>± ù|s=+<ë&ÉT. Ä ‘·sê«‘· uÛ≤s¡‘· Á|ü<Ûëì>± dü+øÏ¢wüºdæú‹˝ÀqTqï uÛ≤s¡‘· Ä]úø£eédüúqT

dü+düÿs¡D\‘√ |üÏwüº dæú‹ì #≈£L]Ã ‘·q dü+düÿs¡D yê<ëìï ì\T|ü⁄≈£îHêï&ÉT.

ìsê&É+ãs¡J$‘·+, ìC≤sTTr, <XuÛÑøÏÔ ø£*Zq |æ. $. qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ >±s¡T J$‘· |üs¡ +‘·+ ì+&ÉT≈£î+&É ≤

ñ+&ç dæú‘·Á|üE„&ç>± yÓ*>±&ÉT.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ uÛ≤y√<«>∑+‘√ ñøÏÿ] _øÏÿ]ø£e≥eT+fÒ

@$TÏ?

♦ e´øÏÔ‘·«+ ne>∑‘·+ ø±e≥eT+fÒ @$TÏ?

MT e´øÏÔ‘·«+ >∑T]+∫ e÷≤¢&É+&ç.

♦ n+‘·sê‘·à uÀ~Û+#·&É+ n+fÒ @$TÏ?

MT≈£î m|ü&Ó’Hê Ç˝≤+Ï nqTuÛÑe+

m<äT¬s’+<ë? m|ü&ÉT?

♦ Ç‘·s¡T\ø£+fÒ ‘êqT n~Û≈£î&Éqì`

|æ+#·Tø√yê\H ñã˝≤≥+ ô|qT>∑T˝≤≥

Á|ü‹ì‘·´+ ñ+≥÷H˚ ñ+≥T+~. á

yêø£ + <ë«sê MTπs$T Á>∑Væ≤+#ês¡T?

♦ dü‘· <ä÷s¡yÓTÆq $wüj·T+ n+fÒ @$TÏ?

Bìï @@ dü+<äsê“¤\˝À yê&É‘ês¡T?

sê»´düuÛÑ düuÛÑT´\T>± ñHêïs¡T. nHø£ ø£$T°\≈£î, ø£MTwüq¢≈£î n<Ûä ≈£åî\T>± ñHêïs¡T. >∑T+&Ób˛≥T e\q 1967 ôdô|º+ãs¡T

14e ‘Bq ø£qTïeT÷XÊs¡Tμμ yÓTT<ä\sTTq n+XÊ\T ÁyêkÕÔs¡T. #ê]Á‹ø£+>±qT, ø±\Áø£eT Á|üø±s¡+>±qT n~ n+‘ê

ì»yT. ø±ì, n+‘·e÷Á‘·+ #‘· &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] ndü\T e´øÏÔ‘·«+ eTq≈£î ne>∑‘·+ ø±<äT.

Á|ü‹ e÷qe⁄ì˝ÀqT kÕ<Ûës¡D+>± ñqï<ëìø£+fÒ |òüTq+>± ‘·qqT >∑T]+∫ ∫Á‹+#·Tø=H dü«uÛ≤e+ ñ+≥÷

ñ+≥T+~. <ëìì >∑T]+∫ yêì n+‘·sê‘·à uÀ~Ûdü÷ÔH ñ+≥T+~. nsTTq|üŒÏø° ‘êqT ∫Á‹+#·Tø=qï Ä ø£èÁ‹eT

|òüTq‘·qT Ç‘·s¡T\ eTT+<äT Á|ü<ä]Ù+∫ Ç‘·s¡T\ø£+fÒ ‘êqT n~Û≈£î&Éqì|æ+#·Tø√yê\H ñã˝≤≥+, ô|qT>∑T˝≤≥ Á|ü‹ì‘· +

ñ+≥÷H ñ+~. ‘·‘·Œ¤*‘·+>± ˇø£]H=ø£s¡T øÏ+#·|üs¡T#·Tø=+≥÷ ‘·eT XøÏÔ kÕeTsêú \qT, neT÷\´ düeTj·÷ìï

e´s¡ú|üs¡T#·Tø=+≥÷ ñ+&É&É+ eTq+ #·÷dü÷ÔH ñHêï+. ø±ì sTT+<äT≈£î &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T e÷Á‘·+ ns¡T<äT>±

ø£qe#Ã ø£ #·ø£ÿì $TqVü‰sTT+|ü⁄ nì #Ó|üŒe#·TÃ. yê¬s\¢|ü&ÉT nìï $wüj·÷\T ÄK]øÏ ‘·eT˝Àì ÀbÕ\qT ≈£L&Ü

ñqï$ ñqï≥T¢>± #Ó|ü⁄‘·÷ e⁄+&yês¡T. m+‘· ñ+fÒ n+‘. Mdü+ m‘·TÔ m≈£îÿyê Ò<äT, Mdü+ m‘·TÔ ‘·≈£îÿyê Ò<äT.

yê] bıÏº‘·q+ ø=+‘·es¡≈£î yê]ì eTs¡T>∑T |üs¡Tdü÷Ô ñ+&<äì

ø=+‘·eT+~ n+≤s¡T. ø±ì n+‘·ø£+fÒ dü‘· <ä÷s¡yÓTÆq $wüj·T+ eTs=ø£Ï

Ò<äì Hê uÛ≤eq. ìC≤ìøÏ &É÷¶ bı&ÉT>∑÷ ñqï #ê˝≤eT+~ø£+fÒ ≈£L&É

yês¡T n‹ #·ø£ÿ>± >∑T]Ô+|üã&ÉT‘·÷ ñ+&yês¡T. ‘·eT yêeTq s¡÷bÕìï

>∑T]+∫ ùdïVü≤|üP]‘·yÓTÆq mH√ï |ü]Vü‰kÕ\qT yêπs dü«j·T+>± #·ø£ÿÏ

uÛ≤eì]¢|üÔ‘·‘√ #Ó|üPÔ ñ+&˚yês¡T. ˝À>∑&É eTq <˚X¯+˝À nyÓT]ø±

sêj·Tu≤]>± |üì#dæq Ábıô|òdüsY >± ŸÁu…’‘Y nkÕ<Ûës¡D bı&É>∑]‘·q+

ø£+f… &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄ >±] bıÏ º‘·q+ yê]ì @e÷Á‘·+

eTs¡T>∑T|üs¡#· Ò<äT. |üPs¡«|ü⁄ ôV’≤<äsêu≤<äT dü+kÕúq eTTK´eT+Á‹>± ñ+≥Tqï

s√E\˝À &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄ >±s¡T uÒ>∑+ù|≥ $e÷HêÁX¯j·T+˝À

nπs_j·÷sêE ÇãHécÕñ<éqT |ü⁄wüŒe÷˝≤\+ø£è‘·Tì>± #dæq dü+<äs¡“¤+>±

n‹~∏ Ä‹<∏j·TT*s¡T«s¡T |üs¡düŒs¡ kÂ»q´ kÂVü‰Åsê›\‘√ m≥Te+Ï |ò”≥T

#j·Te\dæ e∫Ã+<√ Ä $H√<äø£s¡ <äèX´+ sTT|üŒÏø° #ê˝≤ eT+~øÏ

C≤„|üø£eTT+& ñ+≥T+~. n˝≤π> ø£ $+<äT dü+<äs¡“¤+˝À Ábı.>± ŸÁu…’‘Y,

&Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄ >±s¡¢ bòıÀ ‹j·T´&É+ bòıÀÁ>±|òüs¡¢ ø£fi≤HÓ’|ü⁄D≤´ìø=ø£

^≥TsêsTT nsTT Ä dü+<äsê“¤ìø=ø£ #·ø£ÿì $H√<ëìï #≈£L]Ã+~.

II

nedüs¡yÓTÆ‘ $sêŸ s¡÷|ü+....

yês¡T >∑T]Ô+#·ã&É&ÜìøÏ, >∑T]Ô+#·ã&Éø£b˛e&ÜìøÏ yê] XØsêø£è‹ ø±s¡D+ ø±H Ò<äT. n+‘·ø£qï >∑Vü≤qyÓTÆq

<<√ yê] e´øÏÔ‘·«+˝À e⁄+&ç ñ+&Ü*. @<√ ì‘· HÓ’$T‹Ôø£+>± (routine) yês¡T >∑T]Ô+#·ã&É&É+ø±ì, >∑T]Ô+#·ã&Éø£b˛e&É+

>±ì »s¡T>∑ Ò<äT. nedüs¡+ e∫Ãq|ü&ÉT yês¡T n\HêÏ yêeTqeT÷]Ôe … Ç+‹+‘Ó’ eTT˝À¢ø±\T ÄÁø£$T+∫ ‘·eT


$sêŸ s¡÷bÕìï Á|ü<ä]Ù+#yês¡T. |üì |üP]Ô nsTTq yÓ+≥H ‹]– ‘·eT yêeTq s¡÷|ü+˝À Ç$T&çb˛‘·÷ ñ+&yês¡T,

eTs=ø£ nedüs¡+ e#Ães¡≈£î. n+<äT#‘· yês¡T ø±yê\ì ìsê&É+ãs¡+>± ‘Ós¡eTs¡T>∑Tq ñ+&É&É+ »s¡T>∑ Ò<äT. ndü\T

s¡Vü≤dü + @$T≥+fÒ ∫qï eT÷]Ô À sTT$T&ç ñqï yê] ãVüQeTTK Á|ü‹uÛ≤j·TT‘· eT÷]ÔeT‘·Ô«+ nedüs¡+ e∫Ãq|ü&ÉT

‘·eT eT¨qï‘· s¡÷|ü+˝À Á|ü<ä]Ù‘·+ ø±e&É+, nedüs¡+ rs¡>±H ‹]– dü«s¡÷|ü+˝À sTT$T&çb˛e&É+ nH~ yê]

dü«uÛ≤e+˝ÀH ñ+~. $∫Á‘·+ @$T≥+fÒ &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] e´øÏÔ‘·«|ü⁄ eT¨qï‘· •Ksê\T <ëì n>±<Ûä|ü⁄

˝À‘·T\˝ÀH |ü]\øÏå‘·eTÚ‘·÷ ñ+&$.

Hê´j·Tyê~>±

Hê´j·Tyê~>± yê]øÏ ø=ìï Á|ü‘´ø£ \ø£åD≤\T+&$. yê] ÁbÕø°ºdüT roaring practice nì #Ó|üŒ&ÜìøÏ

M\T Ò<äT. n˝≤ nì yê]øÏ πødüT\ ø=s¡‘· m|ü&É÷ ñ+&~ø±<äT. ø±ì yêÏ À m≈£îÿe πødüT\T sê»ø°j·÷\≈£î

dü+ã+~Û+∫qÏº$. |ò”E ÒqÏºMqT. Á|üC≤Væ≤‘· J$‘·+ ø=+<äs¡T Hê´j·Tyê<äT\≈£î ô|ò’\T ô|s¡>∑&ÜìøÏ, <Ûäq dü+bÕ<äq≈£î

ñ|üø£]ùdÔ, &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] $wüj·T+˝À e÷Á‘·+ n~ ‘ês¡Te÷¬s’+~. yê] e<ä›≈£î e#Ã ø£¢sTT+≥¢ À #ê˝≤eT+~øÏ

ˇø£ s¡ø£yÓTÆq $TÁ•‘· uÛ≤e+ ñ+≥÷ ñ+&~. &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] XøÏÔ kÕeTsêú \T, Á|üC≤„ ÁbÕuÛÑyê\˝À dü+|üPs¡í

$XÊ«kÕìøÏ ‘√&ÉT yês¡T sê»ø°j·T e´Á>∑‘·e\q πødüT\MT<ä m≈£îÿe <Ûë´qeTT+#· ÒπsyÓ÷ nqï nqTe÷q+≈£L&Ü Ä

ø£¢sTT+≥¢ eTqdüT‡\˝À ñ+≥÷ ñ+&~. ìC≤ìøÏ sêeTø£ècÕísêe⁄>±]øÏ πødüTqT ≈£åîDí+>± #·~$ ‘·j·÷s¡e&ÜìøÏ

neø±XyT ñ+&~ø±<äT. πødüT #|üfÒº≥|ü& yês¡T $wüj·TeT+‘ê ÁX<ä∆>± $ì Ä πødüT ‘ê\÷≈£î ô|ò’\T jÓTTø£ÿ yÓqTø£

ndüŒwüºyÓTÆq H√≥T\qT ø=ìïπsU≤e÷Á‘·+>± Áyêdæô|≥Tºø=H yês¡T n+‘. ìC≤ìøÏ yêÏì πødüT≈£î ‘·j·÷Ø nq&ÜìøÏ M\T

Ò<äT. ø±ì ø√s¡Tº À Ä πsU≤e÷Á‘·|ü⁄ H√fÒ‡ &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] C≤»®«\´e÷qyÓTÆq Á|ü‹uÛ≤ $X‚wü‘·‘√ m<äTÏ

Hê´j·Tyê<äT\ yê<äHê |òü÷‘·eTT\≈£î <äTπs“¤<ä yÓTÆq ø£+#·T >√&É\T>± ì\|ü&É+ HqT dü«j·T+>± #·÷#êqT. Hêj·Tyê<ä

eè‹Ô À ìcÕí‘·yÓTÆq düTì•‘· yT<Ûë dü+|ü‹Ôì yês¡T Á|ü<ä]ÙdüTÔHêïsê nqï≥T¢>± ñ+&~ yê] nqq´yÓTÆq yê<äHê |üÏeT.

Áb˛‘ê‡Vü≤+

d”ìj·TsY Hê´j·Tyê~>± yê]<=ø£ Á|ü‘´ø£ ‘·s¡Vü‰. HqT yê]e<ä› n+<ä]ø£+f… pìj·TsY>± ñ+&yê&çì. ø±ì

‘·*¢øÏ ‘·q ø£&É>=≥Tº _&É¶ô|’ m≥Te+Ï $X‚wüeTeTø±s¡+ ñ+≥T+<√ n≥Te+Ï eTeTø±s¡yT &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±]øÏ

HêMT<ä ñ+≥÷ ñ+&~. #=s¡e‘√qT, ìsê|òü÷≥+>±qT, HqT yê] Ä|ò”düTqT ˇø£ Hê´j·Tyê<ä ø±|ò” bÕqXÊ\>±

|ü]>∑DÏ+∫ Hê≈£î ø±e\dæq πødüT\qT eTTK´+>± pìj·Ts¡¢≈£î ø=s¡T≈£î&ÉT|ü&Éì ∫≈£îÿ πødüT\qT dü«j·T+>± @s¡Tø=ì

#·<äTe⁄‘·÷ ñ+&yê&çì. Hê sT÷ #=s¡e yê] d”ìj·TsY >∑Te÷kÕÔ≈£î ø√|üø±s¡DyÓTÆ Äj·Tq HêMT<ä ø±sê\T $T]j·÷\T

q÷s¡T#·÷ ñ+&yê&ÉT. ˇø£kÕ] &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T <ëìì >∑eTì+∫ Hê #wüºô|’ ‘·eT ÄyÓ÷<ä eTTÁ<ä yÓj·T´&É+,

n+‘·Ï‘√ ø±sê\ $T]j·÷\ Á|üø£s¡D+ eTT–j·T&É+ »]–+~. n|üŒÏqT+&ç e÷ sTTs¡Te⁄] eT<Ûä d”ìj·TsY, pìj·TsY

dü+ã+<Ûä+b˛sTT ìcÕÿ|ü≥´+‘√ ≈£L&çq düe÷q kÕúsTT #·sêÃ dü+ã+<Ûä+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. HqT n+#·Hê ydüTø=qï

<ëìø£+fÒ m≈£îÿe>±H˚ Hê˝À X¯øÏÔ kÕeTsêú´\THêïj·Tì, dü«j·T+>± >∑T]Ô+#·>∑*π>˝≤ qqTï s¡÷bı+~+∫q

&Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] $X‚wü HÓ’|ü⁄D≤´ìøÏ HqT m\¢|ü⁄&É÷ CÀVü‰s¡T\]Œdü÷ÔH ñ+≤qT. yês¡T Hê˝À |üP]+∫q Ä

Ä‘·à$XÊ«düyT Hê≈£î XÊdüq düuÛÑ\˝ÀqT, sTT‘·s¡ #√≥¢qT ≈£L&É lsêeTs¡ø£å>± ñ+≥÷ edü÷Ô+~. ÁbÕ‘·'düàs¡D°j·TT …’q

Hê d”ìj·TsY sêeTø£ècÕísêe⁄>±] $•wüº e´øÏÔ‘·«eTÏº~.


sê»ø°j·÷\˝À yê] düeT´ø <äèwæº ø√D+ dü+≈£î∫‘· ôd’<ë∆+‹ø£ ns¡\≈£î ‘ê$e« Ò<äT. yês¡T |ü⁄Ïº+~ C≤^sY<ëØ

≈£î≥T+ã+˝À nsTTq|üŒÏøÏ yês¡T |üPs¡«|ü⁄ ôV’≤<äsêu≤<é dü+kÕúq+˝À ‘·s¡‘·sê\ qT+&û edü÷Ôñqï C≤^sY<ëØ eédüúqT

s¡÷|ü⁄e÷|ü&ÜìøÏ yÓqTø±&É Ò<äT. yê] ùdïVü≤ ø√Ï À ô|<ä› ô|<ä› uÛÑ÷kÕ«eTT\T #ê˝≤eT+~ ñ+&yês¡T. nsTTq|üŒÏøÏ

yês¡T |üPs¡«|ü⁄ ôV’≤<äsêu≤<é sêh+˝À <äTHïyêìøÏ uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ ì#Ã øö\T<ëØ #·≤ºìï ‘·j·÷s¡T#dæ, <X+˝À

kÕeTýê<ä eédüú≈£î e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î …’Hês¡T. Ä #·≤ºìï neT\T |üs¡#·&ÜìøÏ yês¡T m+|æø£ #dæq õ˝≤¢ À¢ m≈£îÿe>±

qwüºb˛sTTq uÛÑ÷U≤eT+<äT\T yê] ã+<ÛäTe⁄\÷, sê»ø°j·T düVü≤#·s¡T Ò.

|üPs¡«|ü⁄ ôV’≤<äsêu≤<é dü+kÕúq $∫Ã¤‹Ô ‘·q sê»ø°j·T

ÁbÕã˝≤´ìøÏ dü«dæÔyê#·ø£+ |ü\T≈£î‘·T+<äì yê]øÏ eTT+<

‘Ó\TdüT. nsTTq|üŒÏø° ‘·q≈£î qwüº+ Ç‘·s¡T\≈£î yT\T

#˚≈£LπsÃ ìs¡ íj·÷\T rdüTø=+≥÷ ‘·q sê»ø°j·T

J$‘êqï+‘ê Ä‘·à |ü]‘ê´>±ìø°, ∫es¡≈£î düÁøÏj·T

sê»ø°j·÷\qT+&ç ‘·q ìÁwüÿeTD≈£î <ë]rùd |ü]dæú‘·T\≈£î

M]e … n+øÏ‘·+ #düTø=H sê»˙‹ $XÊs¡<äT\T ãVüQ

ns¡T<äT. &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T @ ìs¡íj·T+ rdüTø=Hêï

<ëìì nìï $<Ûë …’q C≤Á>∑‘·Ô\‘√qT, eT+∫ eéVü‰s¡

< äø £ å‘ ·‘√qT rdüTø=H˚yês¡T. ˇø£kÕ] ìs¡ íj·T+

rdüTø=Hêïs¡+fÒ Äs¡Tq÷¬s’Hê <ëìMT<ä dæús¡+>± ì ÒÃyês¡T.

ÇB &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] dü+øÏå|üÔ sê»ø°j·T #·]Á‘·.

III

kÂ»Hê´ìøÏ e÷s¡Tù|s¡T :

yê] $•wüº e´øÏÔ‘ê«ìøÏ dü+ã+~Û+∫q eTs√ eTTU≤´+X+ ñ+~. >∑‘· ‘·s¡+˝Àì nìï düT>∑TD≤\ eT÷]ÔeT‘·«yT

lsêeT ø£ècÕísêe⁄>±s¡T. Xsê|òü‘Y n+fÒ kÂ»Hê´ìøÏ e÷s¡Tù|πs yês¡T eT‘·<äTsê_Ûe÷Hêìï ô|+bı+~dü÷Ô sê»ýT\T‘·Tqï

HêÏ ìC≤+≈£î ã<ä∆ e´‹πsøÏ nsTTq|üŒÏøÏ sêh+˝Àì eTTdü ≤àqT\+<ä]ø° yês¡T |üs¡eT$TÁ‘·T\T, Ä|ü⁄Ô\÷qT! n‹

ìsê&É+ãs¡eTT>± yês¡T eT‘êr‘·dæú‹ì bÕÏ+#yês¡T. yê] Á&ÜsTT+>∑T s¡÷+ ˇø£ dü+düÿ èr Á|ü<äs¡ÙqXÊ\˝≤ ñ+&~.

HêÏ ôV’≤<äsêu≤<é Á|üuÛÑT‘·« ô|<ä›\T, ≈£î#·TÃÀ|”\ eTÚ©«\T, >∑&Ü¶\ eTT˝≤¢\T, ‘·\bÕ>±\ |ü+&ç‘·T\T,

eTVü‰eT¨bÕ<Ûë´j·TT\T, >±+BÛ À|”\ yês¡T, K<ä›s¡T<Ûës¡T\T, Ä<ÛäTHê‘·q f…]*Hé j·TTe≈£î\T ` ˇø£πs$TÏ, nìï

s¡ø±\yês¡T, yê]ì ÄVü‰«ì+#·&ÜìøÏ nø£ÿ&É Vü‰»s¡T njTyês¡T. ˇø£ÿe÷˝À #ÓbÕŒ\+fÒ &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T

eT÷&ÉT $_Ûqï‘·sê\ ∫e] yês¡~Û ≤ ø£ìŒ+#yês¡T. Ç+‘·Ï $XÊ\ e´øÏÔ‘·«+‘√ yês¡T ÄHêÏ Á|üC≤J$‘êìï r]Ã~<ë›s¡T.

HêÏ ôV’≤<äsêu≤<é sêh XÊdüqdüuÛÑ À XÊdüqdüuÛ≤ Hêj·T≈£î\T>± yês¡T düTì•‘· yT<Ûä, |ü]e÷]®‘· uÛ≤wü, eéVü‰s¡

<äø£å‘·\qT yTfi$+∫ @s¡Œs¡∫q ñqï‘· Á|üe÷D≤\qT, HÏøÏ ` eTTK´+>± sT÷ s√E\˝À ` m+‘√ >ös¡e+‘√

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ me¬s’Hê >∑T]Ô+#·ã&É&ÜìøÏ XØsêø£è‹ ø±s¡D+ ø±<äì

‘Ó\T‡ø=Hêïs¡T ø£<ë! Bìï MT¬s˝≤ düeT]úkÕÔs¡T?

♦ nqqýÓTÆq yê<äHê |üÏeT n+fÒ @$TÏ? Ç~ me]øÏ

nedüs¡+? m+<äT≈£î?

♦ düTì•‘· y˚T<∏ëdü+|ü‹Ô n+fÒ @$TÏ? BìøÏ ø=ìï

ñ<ëVü≤s¡D\T ‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªªø=s¡T≈£î&ÉT|ü&Éø£b˛e&É+μμ n+fÒ @$TÏ? Bìï @@

dü+<äsê“¤\˝À yê&É‘ês¡T?

♦ ªª<äTHïyê]πøuÛÑ÷$Tμμ nH øö\T<ëØ #·≤ºìï me]øÏ

yT\T »s¡>±\ì s¡÷bı+~+∫ ñ+≤s¡T? m+<äT≈£î?


#ê˝≤eT+~ düà]+#·Tø=+≥÷ ñ+≤s¡T. nedüs¡yÓTÆq|ü⁄&ÉT yês¡T Á|ü‘· s¡Tú\qT N*Ã #Ó+&Ü&yês¡T. ø±ì n˝≤ #j·T&É+˝À

Á|ü‘· s¡Tú\ qT+&ç s¡ø£Ô|ü⁄ u§≥Tºe÷≥ n˝≤ ñ+∫, ˇø£ÿ ø£ ïs¡T u§≥Tº |ü&É&É+>±ì, yê] Vü≤è<äj·÷\≈£î s¡e«+‘· H=|æŒ

‘·>∑\&É+>±ì »]π>~ø±<äT. bÕs¡¢yÓT+fÒ]j·THé>± &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±] n~«rj·T ø£fi≤øöX\eTÏº~.

ãVüQuÛ≤cÕy‘·Ô :

yês¡T #ê˝≤ Á|ü‹uÛ≤e+‘·T …’q uÛ≤cÕy‘·Ô\H $wüj·T+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæq<. yês¡T #·<äTe⁄≈£îqï #ê˝≤ uÛ≤wü\T

yêÏj·T+<ä* n_Ûs¡T#·T\# Á|üsTTy≥T>± #·<äTe⁄ø=qïy. eTTK´eT+Á‹>± ñ+≥Tqï s√E\˝À &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T

Á|ü‹s√p ns¡∆sêÁ‹es¡≈£î Ä|ò”düTô|ò’fiófl #·÷#·Tø=ì, Ä ‘·sê«‘· qeTàXø£ +>±ì ñ‘ê‡Vü≤+‘√ dü+düÿ è‘· ÁbÕNq ø±yê´\T

#·<äe&É+˝À m˝≤ eTTì– b˛jTyês√ HêøÏ|üŒÏø° düŒwüº+>± C≤„|üø£+ ñ+~. ãVüQeTTK Á|ü‹uÛ≤e+‘·T …’q|üŒÏø°,

&Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T Á|ü<Ûëq+>± kÕVæ≤r »>∑‘·TÔ≈£î #Ó+~qyês¡ì Hê qeTàø£+. Ç~ #ê˝$+‘·>±H ‘√#·e#·TÃ.

m+<äTø£+fÒ yê] kÕVæ≤‘· yê´dü+>∑+ »s¡T>∑e\dæq+‘· m≈£îÿe>± »s¡T>∑ Ò<äT.

ãVüQeTTK Á|ü»„‘√ e∫Ãq ∫πøÿ Ç~. &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±s¡T eTT≥ºì, ô|+bı+~+#·ì πøåÁ‘·+ @B Ò<ä+fÒ

n+<äT˝À n‹XjÓ÷øÏÔ m+‘·e÷Á‘·+ Ò<äT. ø±ì @+ ≤uÛÑ+? @ kÕVæ≤‘· πøåÁ‘êì¬ø’‘ yê] düTì•‘· yT<Ûëdü+|ü‹Ô m≈£îÿe

nqT≈£L\+>± ñ+&<√, Ä kÕVæ≤‘· πøåÁ‘·+˝À #Ó|üø√<ä>∑Z s¡#·q\T #j·T&Üìπø yê]øÏ neø±X+ ø£\T>∑ Ò<äT. sê»ø°j·Ty‘·Ô>±

≈£L&É yês¡T ‘·eT ø±\+HêÏ n+fÒ <X#·]Á‘· À #ê\ Á|ü<ÛëqyÓTÆq, ñ‘Ô»ø£s¡yÓTÆq <äXÊu≤›\≈£î dü+ã+~Û+∫q düà è‘·T\qT

Á>∑+<∏ädüú+ #dæ ñ+&Ée\dæ+~. HêuÀÏ Væ≤‘Ó’wüß …+‘· #Ó|æŒq|üŒÏø° yêsê |üqT\T #j·T Òø£b˛j·÷s¡T. Ä$<Ûä+>± yês¡T

‘·eT J$‘· ø±\+˝À m+‘√ $\TyÓ’q |üqT\T #dæq|üŒÏø°, #j·T≈£î+&Ü e~*ydæ+~ ≈£L&Ü n+‘·ø£qï m≈£îÿe

$\TyÓ’q< nì Hê n_ÛÁbÕj·T+. m+<äTø£+fÒ Ä |üqT\T #j·T&ÜìøÏ Ç‘·s¡T …e]ø£+f… ≈£L&É yêπs $TøÏÿ* düeTs¡Tú\T

Ç+<äT≈£î Hq÷, Hê˝≤π> Ç‘·s¡T\T #ê˝≤eT+~ ≈£L&Ü m|ü&É÷ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷H ñHêï+.

yê] W<ës¡ +, ñ|üø±s¡ãT~∆ m+‘·es¡≈£î ñ+&<ä+fÒ, ˇø=ÿø£ÿ|ü⁄&É~ ˇø£ <√wü+>± |ü]D$T+#~. nkÕ<Ûä yÓTÆq

ø√]ø£\T ø√]q|ü&ÉT ≈£L&É yês¡T HÓeTà~>± q#·Ã#Ó|üPÔ z|æø£>± #ê˝ùd|ü⁄ ≈£Ls=ÃHyês¡T. n|ü&ÉT yê] kÕúq+˝À

eTs=ø£¬se¬s’Hê ñ+&çñ+fÒ ˇø£ÿ N<ä]+|ü⁄‘√ <ëìì yÓ+≥H |ü]wüÿ]+∫ ñ+&yês¡T. ø±ì &Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±]

W<ës¡ + n˝≤ #j·Tì#Ã~ ø±<äT. yê] ñ<ës¡ Á|üeè‹Ô e\¢ Hê´j·TeTT>± m≈£îÿe <Ûë´qeTT+#·e\dæq |üqT\ø£+fÒ,

XøÏÔì, düeTj·÷ìï e´s¡ú|ü]# |üqT\≈£î n|ü&É|ü&ÉT yês¡T ÁbÕ<Ûëq´$Te«&É+ »s¡T>∑T#·T+&~. @yÓTÆ‘H$T? yêsê$<Ûä+>±

eT\#·ã&Ü¶s¡T. n~ n+‘.

ñ|üø±s¡o*

&Ü.sêeTø£ècÕísêe⁄>±]~ ô|<ä› ≈£î≥T+ã+. Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ yê]ø£ Äràj·TT …’q ‘·+Á&ç. Ä ≈£î≥T+u≤ìπø

ø±<äT, Á|ü‹#√≤ Äràj·TT&Ó’q ‘·+Á&ç>±H ñ+≥÷ ñ+&yês¡T. yês¡T mø£ÿ&Ó’Hê ãj·T\T<]‘ <ë]˝À yê]ì me¬s’Hê

mø£ÿ&Ó’Hê Ä|æ ø£wüºdüTU≤\T #Ó|üø√e#·TÃ. n+<äT#‘· yês¡T Á|ü‹<ëìøÏ Ä\dü +>± sêe&ÜìøÏ ù|s¡Tã&Ü¶s¡T. nsTTq|üŒÏø°

$TÁ‘·T\T, düVü≤#·s¡T\T, Á|ü»\T≈£L&É m+‘√ Áù|eT‘√qT, z]à‘√qT, >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç y∫ñ+≥÷ ñ+&É&É+, yês¡T sê>±H

ªªk˛<äs¡ k˛<äØeTDT˝≤sê— HqT n\yê≥T Á|üø±s¡+ H&ÉT ≈£L&É Ä\dü +>±H e#êÃqTμμ n+≥÷ ñ+&É&É+ |ü]bÕÏ

nsTTb˛sTT+~.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ Á|ü‘· s¡Tú\qT N*Ã#Ó+&Ü&ÉeT+fÒ @$TÏ? Bìï @@


♦ ªªbÕs¡ ¢yÓT+fÒ]j·THé>± ã÷s¡T Z\>±s¡T n~«rj·T

ø£fi≤øöX¯\+ ø£*Zqyês¡÷μμ á yêø£ +<ë«sê MTπø$T

ns¡úyÓTÆ+~?

♦ >=|üŒyês¡T ‘·eT J$‘êqTuÛÑyê\qT Á>∑+<∏ädüú+m+<äT≈£î

#j·÷*?

♦ ªMTs¡T yÓ∫Ã+# düeTj·T+ <ìøÏ m≈£îÿe>± ñ+À+~?

MT≈£î|üjÓ÷>∑|ü&yêÏø±? Òø£ Ç‘·s¡|üqT\ø±?

♦ ªsêeTø£ècÕísêe⁄>±]ì |æ.$.>±πs ÁbÕ‘·'düàs¡D°j·TT\T

nì ù|s=ÿHêïs¡T ø£<ë! HÏ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ≈£L&Ü

sêeTø£ècÕísêe⁄e … >=|üŒù|s¡T dü+bÕ~+#·Tø√yê\+fÒ

Ms¡T m˝≤ ñ+&Ü*? @yT+ #j·÷*?

yê] kÕe÷õø£ j·÷Á‘· m|ü&É÷ kÕ|ò”>± »s¡T>∑ Ò<äT.

s¡ø£s¡ø± …’q &ÉT<äT&ÉT≈£î\qT yês¡T m<äTs=ÿqe\dæe#Ã~.

#ê˝≤ dü+<äsê“¤\˝À $|ü‘·ÿs¡ |ü]dæú‘·T\T ùdHêyêVæ≤ì˝≤

e∫Ã #·T≥TºeTTfÒº$. nsTTq|üŒÏø° yês¡T #·*+#yês¡Tø±<äT.

eTqôdúÌsê´ìï düeT∫‘·Ô‘·qT yês¡T mqï&É÷ $&ÉHê&yês¡T

ø±<äT. $»j·÷\T \_Û+∫q|ü&ÉT dü+‘√wü+‘√

ñbıŒ+>∑q÷ Ò<äT, ø£cÕº\T dü+uÛÑ$+∫q|ü&ÉT n<ÛÓ’s¡ +‘√

Á≈£î+–b˛q÷ Ò<äT. ùdïVæ≤‘·T\T Á<√Vü≤+ ‘·\ô|Ïºq|ü&ÉT

ø±ì, Á|ü‘· s¡Tú\T <ä÷wæ+∫q|ü&ÉT>±ì yês¡H<ä ≤¢ ø£fÒ

` ªªdüπs ` ne˙ï Ä≥˝À ñ+&y>±μμ nì.

&Ü.sêeTø £ècÕ ísêe⁄>±]ì >∑T]+∫ m+‘Ó ’Hê

Áyêj·Te#·TÃ. ˇø£ ÿe÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ yês ¡T

|üPs¡í|ü⁄s¡Twüß\T.



1. øÏ+~ n+X+ >∑T]+∫ e÷≤¢&É+&ç.

Ç‘·s¡T\ ø£+fÒ ‘êqT n~Û≈£î&Éqì|æ+#·Tø√yê\H ñã˝≤≥+, ô|qT>∑T˝≤≥ Á|ü‹ì‘· + ñ+≥÷H ñ+≥T+~.

Bì >∑T]+∫ MT n_ÛÁbÕj·÷\qT ‘Ó\|ü+&ç.

2. øÏ+~ $wüj·÷\T bÕsƒ¡+˝À @jT ù|sê˝À¢ ñHêïsTT.

yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\qT |üÏºø£ À sêj·T+&ç.

3. bÕsƒ¡+ yÓTT‘êÔìï #·<äe+&ç bÕsƒ¡+˝À ñqï C≤rj·÷\qT >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

4. øÏ+~ >∑<ë´ìï #·<äe+&ç.

øÏ¢wüº |ü]dæú‘·T˝À¢ sêC≤´~Ûø±s¡+ #|üÏºq s¡TÁ<äeT ìs¡+‘·s¡+ j·TT<ë∆ À¢ ìeT>∑ïyÓTÆHê, |ü]bÕ\Hê

ìs¡«Vü≤D˝À eT+∫ düeTs¡Túsê\T>± ù|s=+~+~. Åd”Ô\T sêC≤´~Ûø±s¡+ #|ü≥º&É+ ns¡T<Ó’q Ä ø±\+˝À

s¡TÁ<äe÷+ã ‘·q ‘·+Á&ç ‘·qô|’ ñ+∫q qeTàø±ìï eeTTà #j·Tø£ Ms¡Hê]>± #·]Á‘· À ì*∫+~. Åd”Ô

nsTTq|üŒÏøÏ |ü⁄s¡Twüywü+, |ü⁄s¡TwüHêeT+ <Ûä]+∫ düeTø±©q sêE\+<ä]ø£+fÒ $Tqï>± sêC≤´ìï |ü]bÕ*+∫

kÕVü≤düe+‘·yÓTÆq J$‘êìï >∑&ç|æ+~. Á>±e÷\qT <ëq+ #dæ Ä Ä<ëj·T+‘√ bÕsƒ¡XÊ\\T, $<ë´s¡Tú\≈£î

ñ∫‘· edü‹ >∑èVü‰\T HÓ\ø=*Œ+~. Äs√>∑ XÊ\\T, Á|üdü÷‹XÊ\\T @sêŒ≥T #dæ+~. ˇø£ $<ë´|”sƒ¡+

kÕú|æ+∫ n+<äT˝À y<ë\qT, kÕVæ≤‘ê´ìï, Ä>∑eTyê´U≤´Hê\qT uÀ~Û+|ü#ùd~. bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ñbÕ<Ûë´j·TT\qT,

Á>±e÷˝À¢ ø£s¡D≤\qT ìj·T$T+∫ yê]øÏ edüTÔyêVü≤Hê\qT, <ÛëHê´ìï düeT≈£LπsÃ~. e÷s=ÿb˛˝À nH

$<o j·÷Á‹≈£î&ÉT áyÓT |ü]bÕ\Hê <äø£å‘·, kÕVæ≤‘· ùde, •\Œø£fi\T, eTVü≤<Ó’X«s¡ + >∑T]+∫ Á|üX+dædü÷Ô

‘·q &Ó’Ø˝À sêdüT≈£îHêï&ÉT. nB s¡TÁ<äeT<$ |òüTq‘·.

Ç$ #j·T+&ç

eT¨qï‘· e´øÏÔ‘·«+

$•wüº e´øÏÔ‘·«+

$XÊ\ e´øÏÔ‘·«+

e´øÏÔ‘·«+ ù|sê dü+K´ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\T


♦. øÏ+~ Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) s¡TÁ<äe÷+ãô|’ ÄyÓT ‘·+Á&ç ñ+∫q qeTàø£yT$T?

Ä) s¡TÁ<äe÷+ã #dæq dü‘êÿsê´ Ò$?

Ç) e÷s√ÿb˛˝À @jT n+XÊ˝À¢ s¡TÁ<äeT<$ì bı–&Ü&ÉT?

á) s¡TÁ<äeT<$ düeTs¡ú‘· jT$T?

ñ) á >∑<ä + <ë«sê s¡TÁ<äeT<$ e´øÏÔ‘ê«ìï ˇø£ yêø£ +˝À sêj·T+&ç.


n) ã÷s¡TZ\ yês¡T eT‘êr‘·e´≈£îÔ\T ` nì m˝≤ #Ó|üŒ>∑\s¡T?

Ä) ã÷s¡TZ\ yê] >∑T]+∫ #·]Á‘·ø±s¡T\T @jT $wüj·÷\T bı+<äT|üs¡∫ ñ+≤s¡ì #ÓbÕŒs¡T?

Ç) ã÷s¡TZ\yê] yê<äHê|üÏeT >∑T]+∫ ‘Ó\Œ+&ç.

á) bÕsƒê´+Xs¡#·sTT‘· |æ.$.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ >±] >=|üŒ‘·q+ >∑T]+∫ ‘Ó\T|ü+&ç.

ñ) sêeTø£ècÕísêe⁄ >±] $•wüº e´øÏÔ‘·«+ >∑T]+∫ |æ.$.>±s¡T @eTì ‘Ó ≤Œs¡T?



n) ã÷s¡TZ\ ` |æ.$.>±s¡¢ dü+ã+<Ûä+ >∑Ts¡T•wü dü+ã+<Ûä+ ˝≤+Ï~. Bìï düeT]údü÷Ô sêj·T+&ç.

Ä) ªdüπs`ne˙ï Ä≥˝À ñ+&y>±μ nì ã÷s¡TZ\yês¡T nHyês¡T ø£<ë! @ dü+<äs¡“¤+˝À m+<äTø£Hyês√

<ëìøÏ>∑\ ø±s¡D≤\qT sêj·T+&ç.

Ç) ã÷s¡TZ\>±]ì ÁbÕ‘·:düàs¡D°j·TT\ì |æ.$.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄>±s¡T ù|s=ÿq&Üìï düeT]∆dü÷Ô sêj·T+&ç.


n) ã÷s¡TZ\ e´øÏÔ‘ê«ìï, eT¨qï‘·\ø£åD≤\ >∑T]+∫ kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) á bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± ªª>=|üŒyê] kÕ+>∑‘· + e\¢ ø£*π>dü÷Œ¤]Ô >=|üŒ>±ñ+≥T+~μμ nH n+X+

>∑T]+∫ düeT]údü÷Ô sêj·T+&ç.


n) bÕsƒ¡+˝Àì |ü<äC≤\+, $•wüº\ø£åD≤\ Ä<Ûës¡+>± ˇø£ ø£$‘· sêj·T+&ç.

Ä) á bÕsƒ¡+ z n_Ûq+<äq |üÁ‘·+>± ñ+~ ø£<ä÷! Bìï Ä<Ûës¡+>± MT≈£î q∫Ãq ñbÕ<Ûë´j·TT&çì

Á|üX+dædü÷Ô düHêàq |üÁ‘êìï sêj·T+&ç. Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


) áHêÏ eTqTwüß\T ì•Ã+‘·>± J$+#· Òø£b˛‘·THêïs¡T.

ãTT) $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT >=|üŒ ‘·b˛<ÛäqT&ÉT.

ãT÷)ÄyÓT ì\Te⁄≥<ä›+ eTT+<äTqT+∫ ø£<ä\<äT.

ô|’ yêø±´˝À¢ì ≥T>±>∑eT, $düs¡Zdü+<ÛäT\qT >∑T]Ô+#ês¡T ø£<ë!)

2. øÏ+~ düe÷dü |ü<ë˝À¢ì ‘·‘·TŒs¡Twü uÛÒ<ë\qT >∑T]Ô+∫, $Á>∑Vü≤yêø±´\T sêj·T+&ç. düe÷dü ìs¡íj·T+ #j·T+&ç.

ñ<ëˆˆ dü‘· <ä÷s¡eTT ` dü‘· eTTq≈£î <ä÷s¡eTT wüw”‘·‘·TŒs¡Twü düe÷dü+

n) nyÓT]ø± sêj·Tu≤] `

Ä) yê<äHê|üÏeT `

Ç) nkÕ<Ûä + `

á) HÓ\‘ê\TŒ `

ñ) >∑Ts¡T<äøÏåD `

) ejÓ÷eè<äT∆&ÉT `

ãTT) <=+>∑uÛÑj·TeTT `

3. ªø£s¡Ôμ Ä<Ûës¡+>± s¡÷bı+~q yêø±´\T ø£s¡ÔØ yêø±´\ì, ªø£s¡àμ Á|ü<Ûëq+>± s¡÷bı+~+∫q yêø±´\qT ø£s¡àDÏ

yêø±´\+≤s¡ì MT≈£î ‘Ó\TdüT. øÏ+~ yêø±´\˝À @$ ø£s¡Ô] yêø±´˝À, ø£s¡àDÏ yêø±´ Òy√ >∑T]Ô+#·+&ç. ø±s¡D≤\‘√

düeTq«sTT+#·+&ç.

ñ<ëˆˆ sêeTø£ècÕísêe⁄ >±s¡T ÄyÓ÷<äeTTÁ<äyXÊs¡T. ` ø£s¡ÔØyêø£ +.

sêeTø£ècÕísêe⁄# ÄyÓ÷<äeTTÁ<ä yj·Tã&ç+~.` ø£s¡àDÏyês¡ +.

(ÄyÓ÷<äeTTÁ<äyj·T&É+ ` ø£s¡Ô≈£î dü+ã+~Û+∫q ÁøÏj·T.

ÄyÓ÷<äeTTÁ<ä yj·Tã&É≥+ ` ø£s¡à≈£î dü+ã+~Û+∫q ÁøÏj·T.)

n) <äTHïyêìøÏ uÛÑ÷$Tì#Ã Vü≤≈£îÿ ‘·j·÷s¡sTT´+~.

Ä) ã÷s¡TZ\ eT+∫ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îHêïs¡T.

Ç) yê] Hê´j·Tyê<ä|üÏeT Ç‘·s¡T\qT nãT“s¡|üs¡∫+~.

á) πsU≤e÷Á‘·+>± HêuÛ≤yê\T Çø£ÿ&É bı+<äT|üs¡#·ã&Ü¶sTT.

ñ) |ü]¸j·THé ≥÷´≥sY>± Äj·Tq ø=+‘·ø±\+ |üì#XÊs¡T.

) Äj·Tq ø£qTïeT÷dæq $wüj·T+ ÁyêXÊs¡T.


|ü]#·j·T+

qT>±>∑eTdü+~Û

1. øÏ+<ä |ü<ë\qT $&ÉBj·T+&ç. e÷s¡TŒqT >∑eTì+#·+&ç.

n) #j·TTq‘·&ÉT.

Ä) e#·TÃq|ü&ÉT.

ô|’ |ü<ë\qT $&ÉBùdÔ `

n) #j·TT G n‘·&ÉT

Ä) e#·TÃ G n|ü&ÉT

• #j·TT, e#·TÃ |ü<ë\T Ç$ ∫es¡ ªñ‘·TÔμqT ø£*Zñ+≤sTT. n+<äTπø ñ<ä+‘ê\T. Ç$ ‘·<ä∆sêàs¡úø£

ÁøÏj·T\T. n+fÒ @ ø±˝≤ì¬ø’Hê e]Ô+# ÁøÏj·÷|ü<ë\T. MÏøÏ n#·TÃ ø£*dæ+~. (ªnμ‘·&ÉT, ªnμ|ü&ÉT).

n|ü&ÉT ¬s+&ÉT |ü<ë˝À¢q÷ Òì ªHéμ nH Vü≤\T¢ø=‘·Ô>± e∫Ã #] #j·TT n‘·&ÉT nH~ #j·TTªqμ‘·&ÉT

>±qT, e#·TÃ n|ü&ÉT e#·TÃ ªqμ|ü&ÉT >±q÷ e÷]b˛sTT+~. á dü+<äsê“˝À¢ ªHéμ ø=‘·Ô>± e∫Ã

#]+~. ªHéμ Ä>∑eT+ ø±ãÏº Ç≤¢ @s¡Œ&É≤ìï ªqT>±>∑eT dü+~Ûμ n+≤s¡T.

øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\T $&ÉBdæ, \ø£åD≤\T dü]#·÷&É+&ç `

1) b˛e⁄q≥T¢

2) ø£\T>∑Tq|ü&ÉT

2. ô|’ dü+<äs¡“¤+˝ÀH >±ø£ eT]ø=ìï #√≥¢ ªqT>±>∑eT+μ edüTÔ+~. øÏ+~ |ü<ë\T $&ÉBdæ, |ü]o*+#·+&ç.

n) ‘·fió≈£î+>∑C…®\T

Ä) dæ+>∑|ü⁄+>=<äeT

$&ÉBùdÔ `

n) ‘·fió≈£î G >∑C…®\T ` ‘·fió≈£î+ >∑C…®\T (‘·fió≈£îHé)

Ä) dæ+>∑eTT G ø=<äeT ` dæ+>∑|ü⁄+ >=<äeT (dæ+>∑|ü⁄Hé)

• ô|’ dü+<äsê“¤ À¢ ñ‘·TÔ ∫es¡ø£*Zq |ü<ë\T Åd”Ô düeTyÓTÆq$ n+fÒ Åd”Ô*+>∑yê#·ø£ |ü<ë\≈£î nq«sTT+#

ÁøÏj·T\T MÏøÏ nq«sTTkÕÔsTT. n≥Te+Ï |ü<ë\≈£î |üs¡TcÕ\T>±ì, düs¡fi≤\T>±˙ ø£*ùdÔ qT>±>∑eT+

edüTÔ+~. ø=ìï #√≥¢ |üPs¡í _+<äTe⁄ ≈£L&Ü edüTÔ+~.

øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\T |ü]o*+∫ \ø£åD düeTq«j·T+ #j·T+&ç.

1) ∫>∑Ts¡T+>∑sTT<äTe⁄ `

2) düs¡dü|ü⁄"<äqeTT `


3. Ç+ø± ø=ìï dü+<äsê“¤ À¢q÷ qT>±>∑eT+ edüTÔ+~.

øÏ+~ |ü<ë\qT $&ÉBdæ, |ü]o*+#·+&ç.

n) $<Ûë‘·èHêq‹ ` ($<Ûë‘· jÓTTø£ÿ Äq‹) R $<Ûë‘·è G Äq‹.

Ä) sêEHê»„ ` (sêE jÓTTø£ÿ Ä»„) R sêE G Ä»„.

♦ $Á>∑Vü≤yêø±´\qqTdü]+∫ ô|’ dü+~Û |ü<ë\T wüw”‘·‘·TŒs¡TcÕìøÏ dü+ã+~Û+∫qeì ‘Ó\TdüTÔqï~.

• |üPs¡«dü«s¡+ kÕúq+˝À ªãTTμø±s¡+, ñ‘·TÔ ñHêïsTT. MÏøÏ n#·TÃ|üs¡yÓTÆq|ü&ÉT qT>±>∑eT+ e∫Ã+~.

n+fÒ wüw”‘·‘·TŒs¡TcÕ˝À¢ ñ‘·TÔ≈£î, ãTT‘ê«ìøÏ n#·TÃ|üs¡yÓTÆq|ü&ÉT qT>±>∑eT+ edüTÔ+~.

dü÷øÏÔ````````````````


7. q>∑s¡ ‘·+

` n‹XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY

ñqTàFø£s¡D

#ê≥Te÷≥T>± nsêú+– #≥˝À ø£ ïfió¢ #Ós¡T>∑T‘·Tqï|ü&ÉT

dü+kÕs¡+ ãs¡TyÓ+‘√ düMTøÏå+#·>∑*–qyêDÏí

Ä≈£î|ü#·Ãì #Ó≥Tº, ÄVü‰¢<äuÛÑ]‘·yÓTÆq yê‘êes¡DyT$T Ò≈£î+&ÜH

|ü>∑\÷sêÁ‹ j·÷ôdŒ¤kÕºdt πs≈£î\øÏ+<ä|ü&ç m+‘· y&ÓøÏÿHê

e÷&çb˛≈£î+&Ü ñ+&É>∑*Zq e÷qyêr‘·TDÏí

qs ¡ø £ ÁbÕj·Ty ÓT Æq q>∑s ¡ Hê> ∑]ø £‘ ·qT qs¡qsêHê

J]í+#·T≈£îqïyêDÏí

s√Eø√ ¬s+&ÉT ø£$‘ê yêø±´*ï sêj·T ÒHê...

n~ eTq≈£î ô|qTï‘√ ô|Ïºq $<ä ... n|òtø√s¡T‡...

ø£$‘·«+ m+‘· ì‘· q÷‘·q+>± yÓ*øÏ e∫ÃHê

sêdæq Á|ü‹~ ÄDÏeTT‘· + ø±<äì n+<ä]øÏ ‘Ó\TdüT

` n*XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY


Ä<ÛäTìø£ ø±\+˝À eTqTwüß\+‘ê q>∑sê˝À¢ J$+#ê\ì ø√s¡T≈£î+≥THêïs¡T. BìøÏ nH˚ø£

ø±s¡D≤\THêïsTT. ñqï‘· $<ä , ñ‘·ÔeT ñ<√´>∑eø±XÊ\T, ø±s√ŒπsŸ yÓ’<ä +, $_Ûqï yê´bÕsê\T #düT≈£îH

kÂø£s¡ +, Ä<ÛäTìø£ $H√<ä, $˝≤dü JeqXË’\T\ πø+Á<ä+ q>∑s¡+. ù|<ä, eT<Ûä ‘·s¡>∑‹, <Ûäìø£es¡Z Á|ü»\T

yê]yê] kÕúsTT˝À ã‘·ø£&ÜìøÏ nqTyÓ’q |ü]dæú‘·T\T Á|ü»\qT q>∑sê\yÓ’|ü⁄ Äø£]¸‘·T\qT #düTÔ+~. eTs√yÓ’|ü⁄

|ü …¢ À ñbÕ~Û neø±XÊ\T ‘·>∑Z&É+‘√ ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ø√dü+ q>∑sê\≈£î e\dü\T ô|]–b˛j·÷sTT. q>∑s¡+˝Àì

nqT≈£L˝≤+XÊ\ìï+Ïì $ìjÓ÷–+#·Tø√yê\H˚ ø√]ø£‘√ eTqTwüß\T q>∑s¡+˝À ñ+&É&ÜìøÏ

‘ê|üÁ‘·j·T|ü&çb˛‘·THêïs¡T. Bì‘√ nHø£ q>∑sê\T n‘· ~Ûø£ »HêuÛ≤‘√ øÏøÏÿ]dæb˛‘·THêïsTT. |ü\T düeTdü \T

ô|]–b˛j·÷sTT. ˙Ï m<ä›&ç, n~Ûø£ <Ûäs¡\T, ø±\TcÕ´\T, ø=‘·Ô nHês√>±´\T, s√&ÉT¶ Á|üe÷<ë\T, Á≤|òæø

C≤yéT\T, $<˚o dü+düÿ è‹ yÓÁ]b˛ø£&É\T, ñÁ>∑yê<ä+, XÊ+‹ uÛÑÁ<ä‘·\T q>∑s¡bÕ\Hê e´edüú≈£î düyêfi¯ófl

$düTs¡T‘·THêïsTT. Á|ü|ü+Nø£s¡D Á|üuÛ≤e+‘√ q>∑s¡+ Xs¡y>∑+>± ‘·q s¡÷|ü+ e÷s¡TÃ≈£î+≥T+~. kÕe÷qT´&çøÏ

n+<äq+‘· <ä÷s¡+>± ø£~*b˛‘·T+~ q>∑s¡+. eT<Ûä ‘·s¡>∑‹øÏ n+‘·T∫ø£ÿì ÁbÕ+‘·+>± e÷]b˛sTT+~ q>∑s¡+.

eTìwæ j·÷+Á‹ø£ dæú‹˝ÀøÏ e÷]b˛‘·THêï&ÉT. ‘·q≈£î‘êH |üsêsT÷ø£s¡D≈£î >∑Ts¡e⁄‘·THêï&ÉT. á H|ü<∏ä +˝À

q>∑s¡J$‘·+˝Àì j·T<∏ës¡ú<äèXÊ´*ï eTq ø£fifl eTT+<äT ì\T|ü⁄‘·÷, q>∑s¡|ü⁄ eTs√ bÕsêÙ«ìï #·÷|ü⁄‘·÷, yêdüÔyê*ï

ø£]ƒq+>± ìs¡«∫düTÔHêï&ÉT ø£$.

Á|üXï\T:

1. ªª#ê≥Te÷≥T>± nsêú+– #˚≥˝À

ø£˙ïfi¯ófl #Ós¡T>∑T‘·Tqï|ü&ÉTμμ yêø£´+

<ë«sê MTπs$T Á>∑Væ≤+#ês¡T?

2. s¡#·sTT‘· ìyêdü+ m˝≤ ñ+~?

3. q>∑s¡ Hê>∑]ø£‘·qT qs¡ø£ÁbÕj·TeTì

s¡#·sTT‘· m+<äTø£ì ñ+≤&ÉT? <ëìô|’

MT n_ÛÁbÕj·÷\T #Ó|üŒ+&ç.

4. ô|’ ø£$‘ê‘·àø£ yêø±´\T #·~yês¡T ø£<ë!

s¡#·sTT‘· >∑T]+∫ MT πø$T ns¡úyÓTÆ+~?


ø£$ |ü]#·j·T+

ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ »–‘ê´\ »qàdüú\+. 12`01`1954˝À »ìà+#ê&ÉT. yÓTT<ä≥ Ä]ºdtº>±

m~>±&ÉT. ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À |üÁ‹ø£\≈£î |ü+&É>∑\T, Á|üø£è‹, dæ q≥T\ u§eTà\T yùdyê&ÉT. ‘·s¡Tyê‘·

»–‘ê´\˝À kÕVæ≤r $TÁ‘·B|æÔ dü+düú |ü]#·j·T+‘√ ø£$‘·«s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy•+#ê&ÉT. 1974˝À

Ä+Á<Ûädü∫Á‘· yês¡|üÁ‹ø£ À e∫Ãq ª|ü]cÕÿs¡+μ n#·ÃsTTq yÓTT<äÏ ø£$‘·. »–‘ê´\˝À ªdü÷º&çjÓ÷

|üP]íeTμ (1976), ø£Ø+q>∑sY À ªdü÷º&çjÓ÷ •*Œμ (1979) ôV’≤<äsêu≤<é À ªdü÷º&çjÓ÷ ∫Á‘· ÒKμ

(1983) @sêŒ≥T #düTø=ì J$ø£ ø√dü+ bò ÀÁ>±|òüsY>±, J$‘· b˛sê≥+˝À ø£$>± m~>±&ÉT.

@Hê&É÷ dü+bÕ<äq ø√dü+ Äsê≥|ü&É Ò<äT. ‘·q ø£fi Á|ü»\ ø√düyT nì ∫es¡ø£+≤ qe÷à&ÉT. mÁs¡ bÕe⁄sê\T

(1978) yÓTT<äÏ ø£$‘ê dü+ø£\q+. eT+≥\ C…+&Ü\T, #·Ts¡ø£\T (1979), s¡ø£ÔπsK (1985), mìïø£\ m+&Ée÷$

(1989), dü+øå√uÛÑ ‘·+ (1990), dæ° …’|òt (1992) n#·ÃsTTq ø£$‘·« dü+ø£\Hê\T. Ä+Á<ÛäCÀ´‹ ~q|üÁ‹ø£ À

ÄπsfiflbÕ≥T d”]j·T Ÿ>± ªªdæ° …’|òtμμ ù|s¡T‘√ ôV’≤<äsêu≤<äT q>∑s¡+ô|’ sêdæq dæ ø£$‘·\‘√ Á|üU≤´‹bı+<ë&ÉT.

ø£$‘ê«ìï Äj·TT<Ûä+>± eT\#·Tø=ì bÕsƒ¡≈£î˝À¢ Á|ü>∑‹ì, Ä˝À#·Hê<äèø£Œ<∏ëìï, kÕe÷õø£ #Ó’‘·Hê´ìï ô|+bı+~+∫qø£$

n*XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY. ll ‘·sê«‘· n+‘· m≈£îÿe>± ø√Ÿ nsTTq ø£$‘·«+ M]<!

‘·+Á&ç dü«ØZj·T n*XËÏº ∫qsê»+, ‘·*¢ \øÏÎ. düVü≤#·]uÛ≤>∑ . ≈£îe÷s¡T\T dü+Á>±yéT, dü+πø‘Y\‘√ ôV’≤<äsêu≤<é À

ìyêdü+. nHês√>∑ +‘√ 12`01`1993 Hê&ÉT eTs¡DÏ+#ê&ÉT.



bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\øÏ+<ä ^‘· ^j·T+&ç.


‘Ó\T‡ø√+&ç.


á bÕsƒ¡+ $T˙ ø£$‘· Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~+~. @<Ó’Hê ˇø£ n+XÊìï

ø=düyÓTs¡T|ü⁄‘√H√, e´>∑ +‘√H√, #·Ts¡ø£‘√H√ ‘·≈£îÿe |ü+≈£îÔ À¢ #Ó|üŒ&ÉyT $T˙

ø£$‘· ªn*XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY ø£$‘·μ nH Á>∑+<∏ä+˝Àì ªdæ° …’|òtμ $T˙ ø£$‘·\qT

ªq>∑s¡ ‘·+μ ø£$‘·>± ≈£Ls¡TŒ #j·T&ÉyÓTÆ+~.


II.

dæ° n+fÒ n˙ï

ã÷´° _*¶+>¥\T ø±e⁄

n≥T uÛÑe+‘·T\÷ Ç≥T |üP]fiSfl

<ë]Á<ä + kÂuÛ≤>∑ + düe÷+‘·s¡ πsK\T!

Ç~ yÓ¬s’° düeTdü \ eTqTwüß´\

düyTàfiq ø√˝≤Vü≤\+!

m+‘·#dæHê me]ø°

r]ø£ <äø£ÿ<äT ø√]ø£ ∫ø£ÿ<äT

yÓTs¡÷ÿ ´Ø qe⁄«\T, bÕ<äs¡dü+ q&Éø£\T

ø=+<ä]øÏ ¬s+&ÉT ø±fiófl

]øå±yêfifløÏ eT÷&ÉTø±fiófl

ñqïyêfifløÏ Hê\Tø±ÿfiófl!

q>∑s¡+˝À nìï|üø£ÿ˝≤

kÕ]+#ê* eTq #·÷|ü⁄\T

eTVü‰q>∑sê\ s√&É¢øÏ

eTs¡D+ Hê\T>∑TyÓ’|ü⁄\T!

q>∑s¡+ eTVü‰eèø£å+MTà<ä

me]øÏ yêπs @ø±øÏ!

q>∑s¡+ ns¡ú+ø±ì s¡kÕj·TqXÊ\!

q>∑s¡+ ∫≈£îÿM&Éì |ü<äàeP´Vü≤+!!

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ªªdæ° n+fÒ nìï ã÷´° _*¶+>¥\T ø±e⁄!μμ Ç~ yêdüÔeyTHê? m+<äT≈£î?

♦ ¬s+&ÉT ø±fiófl, eT÷&ÉT ø±fiófl, Hê\T>∑T ø±fiófl nì ø£$ nq&É+˝À ñ<›X+ @$TÏ?

♦ ªªeTVü‰q>∑sê\ s√&É¢øÏ eTs¡D+ Hê\T>∑TyÓ’|ü⁄\Tμμ n+fÒ @$TÏ?

♦ q>∑sêìï s¡kÕj·TqXÊ\ n˙, |ü<äàeP´Vü≤+ nì ø£$ nq&É+˝À ñ<›X+ @yÓTÆ ñ+≥T+~?

kÕsê+X+ :

nHø£ yêVü≤Hê\ Xu≤›\T, eTqTwüß\ e÷≥\T, ∫s¡Tyê´bÕs¡T\ ns¡T|ü⁄\‘√ q>∑s¡+˝Àì Hê\T>∑T s√&É¢ ≈£L&É*˝À

$ì|æ+# s¡D>=D <Ûä«qT\T >∑T+&Ó\~]b˛jT˝≤ yÓ÷–düTÔqï &ÛÉ+ø±Hê<ä+˝≤, ñ<Ûäè‘·yÓTÆq y>∑+‘√ s¡÷πø qj·÷>±sê

»\bÕ‘·+ s¡T˝≤ nì|ædüTÔ+~. ìC≤ìø£~ ns¡D´+˝≤+Ï q>∑s¡+ #düTÔqï <Ûä«ì˝≤, q>∑s¡J$ ã‘·T≈£îb˛sê≥+˝À+∫

e∫Ãq ñiTeTT˝≤+Ï Xã›+˝≤ ñHêïj·Tì ø£$ e]ídüTÔHêï&ÉT.


neTà ã&ç ≤+Ï |ü⁄Ïºq ]ì e~* ñbÕ~Ûø√dü+ q>∑s¡+ ‘·s¡*e∫Ãq yê]øÏ Ç+‘· ô|<ä› |ü≥ï+˝À ‘·\<ë#·Tø√e&ÜìøÏ

ø±dæ+‘· düú\+ ≈£L&Ü <=s¡ø£<äT. ù|<ä¬s’‘·T\T Çqô|Œf…º ≤¢+Ï Çs¡TøÏs¡T≈£î eTT]øÏ Á|ü<X+˝À |æsê&Éì dæú‹ì nqTuÛÑ$dü÷Ô

ã‘·T≈£î‘·T+≤s¡T.

q>∑s¡+˝À Á|ü‹eTìwæ #·<äee\dæq ø£ |ü⁄düÔø£+ ≤+Ïyê&ÉT. nsTT‘ mes¡÷ n‘·ì ã‘·T≈£î |ü⁄düÔø£eTT˝Àì ù|J\T

#·~yyêπs ñ+&És¡T. q>∑s¡+˝Àì eTìwæyÓqø£ nHø£ ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq Äq+<ä, $cÕ<ä>±<∏ä\T+≤sTT. ˇø£ÿ¬s’Hê n‘·ì

u≤>√>∑T\T |üÏº+#·T≈£îHyêπs ñ+&És¡H #<äTìC≤ìï #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT ø£$.

q>∑s¡+˝À ñ<äj·÷Hï dæ°ãdüT‡˝À, ÄÀ˝À¢, ù|yéyÓT+≥¢ô|’ $s¡ã÷dæq |ü⁄e⁄«˝≤¢+Ï dü÷ÿ Ÿ|æ\¢\T dü+<ä&ç#düTÔ+≤s¡T.

yê] e÷≥˝À¢+∫ #·<äTe⁄\ |ü⁄bıŒ&ç sê\T‘·T+~.

q>∑s¡+ ì+&Ü nìïyÓ’|ü⁄˝≤ n+<äyÓTÆq m‘ÓÔÌq uÛÑeHê\T ñ+≤j·TqTø√e<äT›. ø£yÓ’|ü⁄ KØ<Ó’q uÛÑe+‘·T\ |üø£ÿH ∫qï

∫qï |üP]bÕø£\÷ ñ+≤sTT. Çø£ÿ&É ◊X«s¡ + <ë]Á<ä + |üø£ÿ|üø£ÿH düe÷+‘·s¡ ‘·\T>± ø£ì|ækÕÔsTT. q>∑s¡+ yÓ’$<Ûä yÓTÆq

düeTdü \‘√, $_Ûqï eTqdüÔ‘ê«\‘√ ø£\dæb˛sTT ø£\ø£\+‘√ ì+&ç ñ+≥T+~. m+‘· ìs¡+‘·sêj·T+>± |üì#dæHê

q>∑s¡+˝Àì eTìwæøÏ $ÁXÊ+‹ rdüTø√e&ÜìøÏ nqTyÓ’q düeTj·T+ <=s¡ø£<äT. dü+bÕ~+∫q <Ûäq+‘√ ø√]ø£qT rs¡TÃ≈£îH

r]ø£ <=s¡ø£<äT. ø£èÁ‹eTyÓTÆq yÓ\T>∑T˝≤¢+Ï ndüVü≤» qe⁄«\‘√, dæús¡‘·«+ Òì Vü≤&Üe⁄&ç q&Éø£\‘√ yÓfi‚flyês¡T ÄÀ]øå±˝À¢

‹]π>yêfiófl, <Ûäqe+‘·T\T ø±s¡¢ À Á|üj·÷DÏdü÷Ô ñ+&yês¡T ñ+≤s¡T.

q>∑s¡+˝À ìs¡+‘·s¡+ nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+&Ü*. q>∑s¡+˝À nìïyÓ’|ü⁄˝≤ Á|üe÷<ë\T bı+∫ ñ+≤sTT. q>∑s¡+˝À

Hê\T>∑T~≈£îÿ˝À¢ì s√&É¢ À eTè‘·T´e⁄ bı+∫ ñ+≥T+<äì ø£$ ôV≤#·Ã]düTÔHêï&ÉT.

eèøå±\ MT<ä ñ+& |ü≈£åî\T |üs¡düŒs¡+ ø£*dæb˛sTT ø£*$&ç>± ñ+≤sTT. q>∑s¡eTH eTVü‰eèø£å+ MT<ä ìedæ+# á

eTqTwüß\T kÕÏeTìwæ‘√ m≥Te+Ï Äràj·T |ü\ø£]+|ü⁄\T Ò≈£î+&Ü Çs¡T>∑÷bıs¡T>∑H uÛ≤eq Ò≈£î+&Ü me]øÏ yêπs

@ø±øÏ>± ã‘·T≈£î‘·T+≤s¡T. á j·÷+Á‹ø£ e÷qdæø£ dæú‹ì ìs¡dædüTÔHêï&ÉT ø£$.

Á|üjÓ÷>∑XÊ\˝À @yy√ s¡kÕj·Tq Á<äyê\T, Äe÷¢\T ñ+≤sTT. yêÏ #·s¡ \T n+<ä]ø° ns¡ú+ ø±e⁄. q>∑s¡+

n+‘·ø£+fÒ ns¡ú+ø±ì s¡kÕj·TqXÊ\˝≤ ñ+≥T+~. q>∑s¡+˝À ã‘·T≈£î<ëeTì e∫Ãqyês¡T, ñbÕ~Û <=s¡ø£ø£b˛sTTHê

@<√ ˇø£s√E <=s¡T≈£î‘·T+<äì ÄX>± y∫#·÷dü÷Ô+≤s¡T. Çø£ÿ&ç kÂø£sê´\T, $˝≤kÕ\T, $H√<ë\T ô|’ô|’ yÓTs¡T>∑T\T

ã\+>± Äø£]¸kÕÔsTT. eTs√yÓ’|ü⁄ ìs¡T<√´>∑+, Jeqe´j·T+ uÛÑj·Tô|&ÉT‘·THêï q>∑s¡+ $&ç∫yÓfiflãT~∆ø±<äT. ø±\Twü +

ø£\es¡ô|ÏºHê, Á≤|òæø C≤yéT˝À J$‘·+ Çs¡T≈£ÿb˛sTTHê q>∑s¡+ $&ç∫ Á|üXÊ+‘·+>± eTq |ü …¢\≈£î yÓfiflìe«ì,

∫≈£îÿ$&ÉBj·T Òì |ü<äàeP´Vü≤+ ˝≤+Ï~ q>∑s¡+.



1. øÏ+~ n+XÊ\ >∑T]+∫ #·]Ã+#·+&ç.

n) MTs¡T Ç|üŒÏes¡≈£î @@ q>∑sê\qT #·÷XÊs¡T? MTs¡T #·÷dæq q>∑sê˝À¢ MT≈£î q∫Ãq, q#·Ãì n+XÊ\T

@$TÏ?

Ä) MT ] qT+&ç me¬s’Hê q>∑sê\≈£î e\dü yÓfi≤flsê? m+<äT≈£î yÓfifle\dæ e∫Ã+~? yêfiófl nø£ÿ&É @+

#düTÔHêïs¡T?

2. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ ø£$‘ê |ü+≈£îÔ À¢ <ë–q n+‘·sêsêúìï >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

n) q>∑s¡+˝À Á|ü‹ eTìwæ |üsƒ¡ j·T Á>∑+<∏äyT.

Ä) q>∑s¡+ eTVü‰eèø£å+MTà<ä me]øÏ yêπs @ø±øÏ.

Ç) eTVü‰q>∑sê\ s√&É¢øÏ eTs¡D+ Hê\T>∑T yÓ’|ü⁄\T.

3. øÏ+~ ù|sê #·~$ Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

ø£+<äT]Ô Ä+»Hj·TT\T s¡∫+∫q e#·q |ü<ä K+&çø£ ªq>∑s¡+˝À yêqμ ø£$‘·«+˝≤ yÓTT<ä …’ sê»ø°j·T

XÊdüq+‘√ n+‘·+ ne⁄‘·T+~. n+<äs¡÷ yêdüÔ$ø£‘· qT+∫ e´+>±´ìï |ü⁄ÏºùdÔ, Ç+<äT˝À ø£$ e´+>∑ + qT+∫

yêdüÔ$ø£‘·qT düèwæºkÕÔ&ÉT. Á|üãs<Ûäø£$ nj·T´\sêE sêeTuÛÑÁ<äT&ÉT es¡<Ûës¡ qT+∫ ø£$‘ê<Ûës¡qT X‚¢wæ+#ê&ÉT.

n~ πøe\+ Xã›>∑‘·yÓTÆq X‚¢wüe÷Á‘·yT. Ç+<äT˝À uÛ≤edü+|òüTs¡D qT+∫ yÓ\Te&çq e´+>∑ + |òüTTe÷[düTÔ+~.

ø£$ uÛ≤e⁄ø£‘· e´+>∑ <ÛäqTe⁄qT m≈£îÿô|&ç‘, dü+kÕÿs¡+ yêdüÔ$ø£‘· uÛ≤>±ìï >∑T+&Ó\≈£î >∑T]ô|Ïº ø=&ÉT‘·Tqï~.

Ä <Óã“ ‘·|üŒ<äT. n~ m+‘· düTìï‘·+>± ‘ê≈£î‘·T+<√ n+‘· >±&ÛÉ+>± eTTÁ<äydüTÔ+~. e#·q |ü<ä + m+‘·

düVü≤»yÓTÆq #Û·+<äk˛‡, á K+&çø£ Àì s¡#·q ≈£L&Ü n+‘· düVü≤»+>± s¡÷|ü⁄ ~<äT›ø=qï~. ≈£î+<äT]Ô yêq

≈£î]dæ+~ q>∑s¡+˝ÀH nsTTHê, Ä yêq˝À ‘·&çdæ+~ e÷Á‘·+ kÕe÷qT´&ç JeqyT! Ç+<äT˝À yêq πøe\+

πøHê«düTe÷Á‘·yT. <ëì Ä<Ûës¡+ #düT≈£îì ø£$ ∫Á‹+∫q yêdüÔ$ø£ <äèXÊ´\T eTq*ï ì\u…Ïº Ä˝À∫+|ü#kÕÔsTT.

n) ø£e⁄\T kÕe÷q´+>± e´+>±´ìï m˝≤ düèwæºkÕÔs¡T?

Ä) nj·T´\sêE sêeTuÛÑÁ<äT&ç ø£$‘ê<Ûës¡qT $X‚¢wæ+#·+&ç.

Ç) ≈£î+<äT]Ô q>∑s¡+˝À yêq ø£$‘·qT @ #Û·+<ädüT‡˝À sêXÊs¡T?

Ç) q>∑s¡+˝À yêq ø£$‘· Àì Á|ü<ÛëHê+X+ @$TÏ?

á) ≈£î+<äT]Ô yêdüÔ$ø£‘· m˝≤+Ï~?

Ç$ #j·T+&ç



n) n*XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY ø£$‘ê<äèø£Œ<∏ä+ @$TÏ?

Ä) ªq>∑s¡ ‘·+μ sêj·T&ÜìøÏ >∑\ H|ü<∏ë´ìï $e]+#·+&ç.

Ç) qs¡T&ç Jeq|òüTÀwü ø£$øÏ m˝≤ $ì|æ+∫+~?

á) q>∑s¡+˝À <ë]Á<ä +, kÂuÛ≤>∑ + @ $<Ûä+>± ø£ì|ækÕÔsTT?

ñ) n*XËÏº Á|üuÛ≤ø£sY ªdæ° …’|òtμ ø£$‘·\ Á|ü‘´ø£‘· @$TÏ?



n) q>∑s¡+ n+fÒ @$TÏ? |ü …¢≈£î ` q>∑sêìøÏ >∑\ Á|ü<Ûëq e´‘ê´dü+ ‘Ó\|ü+&ç.

Ä) q>∑s¡J$øÏ r]ø£ <äø£ÿ<äT ø√]ø£ ∫ø£ÿ<äH |ü+≈£îÔ À¢ì yêdüÔyêìï $e]+#·+&ç.

Ç) á bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± q>∑s¡+ m˝≤ ñ+fÒ ø£$øÏ q#·TÃ‘·T+<√ ‘Ó\|ü+&ç.

á) q>∑s¡ J$‘·+˝Àì Á|ü‹≈£L\ n+XÊ*ï Ç+‘· ø£]ƒq+>± e]í+#·&É+˝À ø£$ Ä+‘·s¡ + @$TÏ?

ñ) q>∑s¡+˝À eTìwæ Jeq $<ÛëHêìï bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± $e]+#·+&ç.

) n+<äs¡÷ q>∑sê˝À¢ J$+#ê\ì m+<äT≈£î nqT≈£î+≥THêïs¡T?


n) ªq>∑s¡ ‘·+μ kÕsê+XÊìï MT kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) H&ÉT q>∑s¡Jeq+ m+<äT≈£î dü+øÏ¢wüº+>± e÷]+<√ $X‚¢wæ+#·+&ç.

Ç) q>∑sêìï s¡kÕj·TqXÊ\>±, |ü<äàeP´Vü≤+>± e]í+#·&É+˝Àì ìC≤ìC≤\ >∑T]+∫ #·]Ã+#·+&ç.


n) q>∑s¡ ‘·+ ø£$‘·≈£î eTs√ bÕs¡Ù «+>± q>∑s¡ Jeq+˝Àì nqT≈£L\ n+XÊ\ô|’ ø£ yê´dü+ sêj·T+&ç.

Ä) Á|üXÊ+‘·‘·≈£î, |ü#·Ã<äHêìøÏ ì\j·TyÓTÆq |ü …¢\ >=|üŒ<äHêìï e]ídü÷Ô ˇø£ e#·q ø£$‘·qT sêj·T+&ç.

Ç) á bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± ˙≈£î ‘Ó*dæq ˇø£ q>∑s¡+‘√ b˛\TÃ‘·÷ ªq>∑s¡^‘·+μ˝Àì yêdüÔ$ø£‘·‘√

düeTq«j·T|üs¡Tdü÷Ô |üÁ‹ø£≈£î ˇø£ kÕVæ≤‘· $eTsêÙyê´dü+ sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ |ü<ë\≈£î nsêú\qT ª|ü<ä$C≤„q+μ˝À yÓ‹øÏ Ä ns¡ú+‘√ kı+‘·yêø±´\T sêj·T+&ç.

ñ<ëˆˆ ≈£L&É* R Hê\T>∑T s√&ÉT¢ (<ës¡T\T) ø£*ùd #√≥T.

q>∑s¡ ≈£L&É*˝À s√&ÉT¶ <ë≥Tq|ü&ÉT C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&Ü*.


n) q>±sê Ä) s¡T Ç) |òüTÀwü á) ù|yéyÓT+Ÿ ñ) yÓTs¡÷ÿ ´Ø

2. øÏ+~ |ü<ë\≈£î |üsê´j·T|ü<ë\T sêdæ yêÏ‘√ yêø±´\T sêj·T+&ç.

ñ<ëˆˆ |ü …¢ ` Á>±eT+, s¡T

|ü …¢ Ò <XÊìøÏ |ü≥Tºø=eTà\T nì Á>±eT dü«sê»´+ ø√dü+ >±+BÛJ ø£\\T ø£Hêï&ÉT. ] dü+πøåeTyT <X

kÂuÛ≤>∑ +>± ‘·\#ês¡T.

n) qs¡T&ÉT Ä) ns¡D´+ Ç) ¬s’‘·T á) |ü⁄e⁄« ñ) eTs¡D+

) yê+#Û· m) eèø£å+


♦ uÛ≤s¡‘·<X+˝Àì Á|ü<Ûëqq>∑sê\ $esê\T yêÏ Á|ü‘´ø£‘·\T, Jeq $<ÛëHê\ yÓ’$<Ûë´ìï ùdø£]+∫ ˇø£

|üÏºø£>± s¡÷bı+~+∫ ª_Ûqï‘·«+˝À @ø£‘ê«ìïμ ìs¡÷|æ+#˝≤ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. nqTÁbÕdü n\+ø±sê˝À¢ n+‘ê´qTÁbÕdü >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T ø£<ë!

øÏ+~ ø£$‘ê uÛ≤>±˝À¢ Ä n\+ø±sêìï >∑T]Ô+#·+&ç.

n) q>±sêyÓ÷–+<ë

qj·÷>∑sê <äT$TøÏ+<ë

Ä) s¡+>∑<äsê‹uÛÑ+>∑— K>∑sê»‘·Ts¡+>∑— $|ü‘·Œs¡+|üs√

‘·TÔ+>∑ ‘·eT'|ü‘·+>∑— |ü]‘√wæ‘·s¡+>∑— <äj·÷+‘·s¡+>∑— dü

‘·‡+>∑— <Ûäsê‘·àC≤ Vü≤è<äj·T kÕs¡dü uÛÑè+>∑— ìXÊ#·sêã® e÷

‘·+>∑— X¯óuÛ≤+>∑! ..............

Ç) ø=+<ä]øÏ ¬s+&ÉT ø±fiófl

]øå±yêfifløÏ eT÷&ÉT ø±fiófl

ñqïyêfifløÏ Hê\T ø±ÿfiófl

|ü]#·j·T+

* Xu≤›\+ø±sê˝À¢ eè‘ê´qTÁbÕdü, n+‘ê´qTÁbÕdü ≤+Ïy eT]ø=ìï ñHêïsTT. yêÏì >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

1. eTTø£Ô|ü<äÁ>∑düÔeTT

øÏ+~ ø£$‘ê uÛ≤>±\T |ü]o*+#·+&ç. Á|ü‘´ø£‘·qT >∑T]Ô+#·+&ç.

n) »q≈£î&ÉT+&Ó&ç j·TqTcÕq y~ø£ p#·T—

#·÷∫ Áø£eTàs¡uÀsTT p&Ée#·TÃ.


Ä) n~>∑~>√yT&É—

yT&É |üø£ÿq &É—

˙&É À ñqï~ <ä÷&É—

<ä÷&É ydæ+~ ù|&É.

* ô|’ ¬s+&ÉT ø£$‘· À¢ì Á|ü‘´ø£‘·qT >∑$Tì+#ês¡T ø£<ë!

ˇø£ |ü<ä bÕ<ä+>±ì, yêø£ +>±˙ @ |ü<ä+‘√ |üPs¡Ôe⁄‘·T+<√ n< |ü<ä+‘√ ‘·sê«‘· bÕ<ä+ / yêø£ +

yÓTT<ä\e⁄‘·Tqï~. BHï eTTø£Ô|ü<äÁ>∑düÔ n\+ø±s¡+ n+≤s¡T.

2. j·TeTø£eTT

øÏ+~ yêø±´\T |ü]o*+#·+&ç. Á|ü‘´ø£‘·qT >∑T]Ô+#·+&ç.

n) eTq ôd’ìø£ìø±j·TeTT ø±j·TeTT eTs¡∫ b˛sê&ÉT‘·Tqï~.

(Hêø±j·T+ R ãè+<ä+— ø±j·T+ R XØs¡+)

Ä) Ä‘√s¡D+ XÁ‘·e⁄\‘√s¡D≤ìøÏ ø±s¡DyÓTÆ+~.

(‘√s¡D+ R <ë«sêìøÏ ø£fÒº n\+ø±s¡+— s¡D+ R j·TT<ä∆+)

* ô|’ ¬s+&ÉT dü+<äsê“¤\˝À¢q÷ πø |ü<ä+ ns¡úuÛÑ÷<ä+‘√ Á|üjÓ÷–+#·&Üìï j·TeTø±\+ø±s¡+ n+≤s¡T.

3. ˝≤≤qTÁbÕdü

øÏ+~ ø£$‘ê uÛ≤>±\qT / yêø±´\qT #·<äe+&ç. Á|ü‘´ø£‘·qT >∑eTì+#·+&ç.

n) Vü≤]uÛÑõsTT+#·T Vü≤düÔeTT\T Vü≤düÔeTT\T... (#‘·T Ò, ì»yÓTÆq#‘·T\T)

Ä) Bqe÷qe⁄\≈£î CÒj·TT ùde ùde. (ùdejT ì»yÓTÆq ùde)

* ô|’ ¬s+&ÉT dü+<äsê“¤ À¢q÷ πø |ü<ä+ ns¡ú+˝À ‘&Ü Ò≈£îHêï uÛ≤e+˝À ‘&Ü ñ+&≥≥T¢ Á|üjÓ÷–+#ês¡T. á

$<Ûä+>± πø |ü<ëìï, ns¡ú+ ø£fÒ nsTTHê ‘ê‘·Œs¡ +˝À uÛÒ<ä+‘√ Á|üjÓ÷–+#·&Üìï ≤≤qTÁbÕkÕ\+ø±s¡+

n+≤s¡T.


8. ÄHê&ÉT ` áHê&ÉT

` &Üˆˆ uÛ≤qTeT‹ sêeTÁøÏwüí

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

1931˝À ÁbÕs¡+uÛÑeTsTTq ‘Ó\T>∑T #·\q∫Á‘· |ü]ÁXeT HêHêÏø° $düÔ]k Ô+~. Ä dü+e‘·‡s¡+˝À ‘Ó\T>∑T

Áù|ø£å≈£î\≈£î ¬s+& ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\q+~+∫q eTq |ü]ÁXeT áHê&ÉT dü>∑≥Tq kÕ\T≈£î 20 ∫Á‘ê*ï n+~k Ô+~.

ìsêàD <äècÕº n_Ûeè~∆ ‘·è|æÔø£s¡+>±H ø£ì|æk Ô+~. ø±˙ e÷qe Á|ü|ü+#·+ MT<ä Á|üuÛÑ\+>± |üì#ùd á

#·\q∫Á‘ê\ MT<ä ¬s+&ÉT s¡ø±\ yê<ë\THêïsTT. yÓTT<äÏ~ #·\q∫Á‘· |ü]ÁXeT ªø£fiμ n˙, ¬s+&√~ ªyê´bÕs¡eT˙μ.

ø£fi nì yê~+# Á|ü‹yês¡T >∑eTì+#ê*‡+~ ø£fi≈£î ≈£L&Ü yê´bÕs¡+ nedüs¡yTqì. $<XÊ\ e÷≥ n≥T+∫

eTq <X+˝À n+<äT˝À eTq sêh+˝À ∫Á‘·|ü]ÁXeT q÷ÏøÏ q÷s¡TbÕfiófl yê´bÕs¡<äècÕº H kÕ>∑T‘·Tqï<äì

#Ó|üŒ&É+ @e÷Á‘·+ kÕVü≤dü+ ø±<äT. u≤ø±‡|ò”düT dü÷Á‘ê*ï eTqdüT˝À ñ+#·Tø=ì ìsêà‘·\T ∫Á‘· ìsêàD≤ìï

kÕ–düTÔHêïs¡T. n+<äTe\¢ #·\q ∫Á‘· ìsêàD+˝À ø£fi≤<äèwæº À|æ+∫+~. ø£fi ø£ düè»Hê‘·àø£yÓTÆq XøÏÔ. <ëìï

yê´bÕs¡+‘√ s¡+>∑]+#·&É+e\¢ yT*$T ã+>±sêìøÏ sê– ø£*|æq≥¢e⁄‘·T+~.

` ∫‘·÷Ôs¡T $. Hê>∑j·T´.

Á|üXï\T:

1. ô|’ ù|sê <ì >∑T]+∫ #Ó|ü⁄‘·Tqï~? me] n_ÛÁbÕj·÷\$?

2. ô|’ ù|sê <ë«sê MTs¡T Á>∑Væ≤+∫+<$TÏ?

3. #·\q ∫Á‘ê\ >∑T]+∫ ∫‘·÷Ôs¡T Hê>∑j·T´ >±] n_ÛÁbÕj·÷ … ≤ ñHêïsTT?

4. #·\q ∫Á‘ê\ >∑T]+∫ MTπseTqT≈£î+≥THêïs¡T?


Á|ükÕs¡ e÷<Ûä e÷\˝À #·\q ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü ˇø£Ï. ªª@ Á|ü#êsêì¬ø’Hê #·\q ∫Á‘ê\T ñ‘·ÔeTyÓTÆq

Äj·TT<ÛäeTìμμ …ìHé nHêï&ÉT. #·\q∫Á‘ê\T Á|ü»\MT<ä Á|üuÛ≤e+ #·÷|ækÕÔj·Tì nHyês¡THêïs¡T. nfÒ¢ Ç$

πøe\+ $H√<ëìøÏ, ñ˝≤¢kÕìøÏ e÷Á‘·yT dü+ã+~Û+∫q$ nHyês¡T ≈£L&Ü ñHêïs¡T. á H|ü<∏ä +˝À dü«ØZj·T

&Üˆˆ uÛ≤qTeT‹ sêeTÁøÏwüí ÄHê&ÉT áHê&ÉT nH ù|s¡T‘√ #·\q ∫Á‘ê\ >∑T]+∫, 1955 ø£+f… eTT+<äT ñ

qï #·\q∫Á‘ê\ >∑T]+∫, 1960 <äXø£+˝À ñqï #·\q∫Á‘ê\qT b˛\Tdü÷Ô $eTs¡ÙHê‘·àø£ yê´dü+ sêdæ+~.

á bÕsƒ¡+ <ë«sê #·\q ∫Á‘ê\ ìsêàD+˝À ìsêà‘·\ n_Ûs¡T#·T\T, Áù|ø£å≈£î\ n_Ûs¡T#·T\T Ç‹eè‘êÔ À¢

#√≥T#düT≈£îqï e÷s¡TŒ\ >∑T]+∫ düTì•‘·+>± $eT]Ù+#·&Üìï ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ.




bÕsƒêìøÏ eTT+<äT ù|sê˝À sêdæ ñqï n+XÊìï #·<äe+&ç. @+ Á>∑Væ≤+#ês√ #Ó|üŒ+&ç?

bÕsƒêìøÏ dü+ã+~Û+∫q ∫Á‘ê\qT #·÷&É+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷\qT Væ≤+#·+&ç.

bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\qT >∑T]Ô+#·+&ç. yêÏøÏ nsêú\qT |ü<ë\T nsêú\T |üÏºø£ qT+&ç

Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄ #·÷dæ ‘Ó\TdüTø√+&ç.

ø£$ |ü]#·j·T+

dæìe÷\˝À Ä&Éyêfiófl qÏ+#·&Üìï n>ös¡e+>± uÛ≤$+# s√E˝À¢ uÛ≤qTeT‹ sêeTÁøÏwüí

>±s¡T dæ s¡+>∑+˝À Á|üy•+#ês¡T. ÄyÓT ‘·q n_Ûqj·T+‘√, >±Á‘·+‘√ \ø£å ≤~ eT+~ Áù|ø£å≈£î\

>∑T+&Ó À¢ ì*∫b˛sTT+~. ÄyÓT ‘·+Á&ç u§eTàsêE yÓ+≥ø£ düTã“j·T´>±s¡T dü+^‘· Á|æj·TT&ÉT.

Äj·Tq ‘·q ≈£L‘·Ts¡TqT bÕ≥\T bÕ&˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤+∫ |ü<äeT÷&Ée jT≥H Á|üeTTK ìsêà‘·,

<äs¡Ù≈£î&É÷ nsTTq dæ.|ü⁄\¢j·T´>±] <ë«sê #·\q ∫Á‘· s¡+>∑+˝À Á|üy•+#˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T.

ÄyÓT qÏ+∫q yÓTT<äÏ dæìe÷ ªes¡$Áø£j·T+μ. ÄyÓT düTe÷s¡T 100 dæìe÷\≈£îô|’>± uÛ≤s¡rj·T

uÛ≤wü\≈£î #Ó+~q #·\q∫Á‘ê˝À¢ qÏ+#ês¡T. ÄyÓT πøe\+ q≥qπø |ü]$T‘·+ ø± Ò<äT. ‘·q>±Á‘·+, bÕ≥\TbÕ&É&É+

<ë«sê <äøÏåD≤~ Áù|ø£å≈£î\qT n\]+#ês¡T. dü«s¡Zd”eT dæìe÷˝À ÄyÓT bÕ&çq ªˇ¨ ˇ¨ bÕe⁄s¡e÷μμ nH bÕ≥

HêÏ qT+&ç H˚Ï es¡≈£î ∫s¡kÕúsTT>± ì*∫b˛sTT+~. bÕ≥˝Àì |ü<ë\qT uÛ≤yê‘·àø£+>± |ü\ø£&É+˝À,

n+<äTø£qT>∑TD+>± uÛ≤yê\qT ‘·q q≥q <ë«sê Á|ü<ä]Ù+#·&É+˝À ÄyÓT≈£î ÄyÓTHkÕÏ. ÄyÓT qÏ+∫q eTs√

dæìe÷ ªeT©¢X«]μ #·\q∫Á‘·d”eTπø ø£*øÏ‘·TsêsTT e+Ï+~.

uÛ≤qTeT‹>±s¡T bÕ≥\T bÕ&É&É+, q≥q‘√bÕ≥T ª#·+&ûsêDÏμ nH dæìe÷≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ ≈£L&Ü eVæ≤+∫+~.

‘·q uÛÑs¡Ô |æ.sêeTÁøÏwüí‘√ ø£\dæ uÛÑs¡DÏ ∫Á‘·ìsêàDdü+düú HÓ\ø=*Œ #·\q∫Á‘ê\T ì]à+∫+~. á dü+düú ì]à+∫q

uÛÑø£Ô<Ûäèe e÷πsÿ+&j·T nH u≤\\ #·\q ∫Á‘·+ n+<ä] Á|üX+dü\q+<äT≈£îqï~. uÛ≤qTeT‹>±s¡T 1965 qT+&ç

1975 es¡≈£î u≤\\ #·\q∫Á‘· dü+düú düuÛÑT´sê*>± ≈£L&Ü ñHêïs¡T. ÄyÓT qÏ+∫q ¬s+&ÉT ‘·$Tfi ∫Á‘ê\≈£î,

‘Ó\T>∑T˝À qÏ+∫q ª|ü ≤ïÏ j·TT<ä∆+μ dæìe÷ <ë«sê C≤rj·T ñ‘·ÔeT qÏ nyês¡T¶\qT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ bı+~+~.

á bÕsƒ¡+ $eTs¡ÙHê‘·àø£ yê´düeTT. düe÷»+˝À #√≥T #düT≈£î+≥Tqï

$$<Ûä n+XÊ\ |ü≥¢ Äj·÷ s¡+>±\≈£î #Ó+~q ì|ü⁄DT\T, yêÏ À¢ #√≥T

#düT≈£î+≥Tqï |ü]D≤e÷\qT eT+∫, #Ó&ÉT\qT, |òü*‘ê\qT $eT]Ùdü÷Ô

yê´kÕ\T sêdæ Á|ü#·T]kÕÔs¡T. #·\q∫Á‘ê\ >∑T]+∫ uÛ≤qTeT‹ sêdæq

$eTs¡ÙHê‘·àø£ yê´düyT á bÕsƒê´+X+.


ÄHêÏ qT+&ç áHêÏ <ëø± e∫Ãq bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\˝À \e≈£îX˝≤+Ï #·ø£ÿì

∫Á‘·eT÷ sê Ò<äì Hê n_ÛÁbÕj·T+. áHê&ÉT \e≈£îX ø£+fÒ kÕ+πø‹ø£+>± mH√ï ¬s≥T¢

n+<äyÓTÆq ∫Á‘ê\÷, >=|üŒ ∫Á‘ê\÷ sêe#·TÃ. ø±ì n˙ï ñ+&ç n\T¢ì H√À¢ Xì

nqï≥T¢>± ø£<∏ë, ø£e÷$TwüO n+≥÷ e#Ãdü]øÏ á HêÏ ∫Á‘ê\T yÓqTø£Ï ∫Á‘ê\

eTT+<äT ì\Te ÒeH #ÓbÕŒ*. eT] á e÷≥\T n+≥Tqï~ mes¡T? ÄyÓT dæìe÷\

>∑T]+∫ ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT @eTì #Ó|æŒ+<√, bÕsƒ¡+ #·~$ ‘Ó\TdüTø√+&ç.

I

ÄHê&ÉT ªø£èwüí©\\Tμ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+ sêuÀ‘√+<äì ‘=*kÕ] $e÷q+˝À qT+∫ ø£s¡|üÁ‘ê\T $dæπsXÊs¡T. ø£≥º\T

ø£≥º\T>± Á|ü‹ePfiÀflq÷ ` Hêø£|üŒÏøÏ u≤>± ∫qï‘·q+ ` ô|<ä›yêfiófl #Ó|ü≈£î+≥÷+fÒ $qï C≤„|üø£+‘√u≤≥T Hê≈£L

ø£\˝≤>± >∑Ts¡TÔ+~. Ä&É|æ\¢\ ã&ç À. n|ü& ªnÄμ\T ~<ä›&Üìï Äs¡+_Û+#dæq HqT Ä≥$&ÉT|ü⁄ düeTj·T+˝À, ‘·øÏÿq

Ä&É|æ\¢\+<äs¡÷ ã&ç#·T≥÷º ñqï Äes¡D˝À Ä&ÉT≈£î+≥÷+fÒ #·÷∫ Äq+~dü÷Ô ì\ã&Ü¶qT. >∑TÁs¡TeT+≥÷ ô|<ä›yÓ÷‘·‘√

e÷ ã&ç MT<äT>± b˛‘·Tqï $e÷Hêìï |æ\¢\+<äs¡+ H√s¡T ‘Ós¡#·Tø=ì #·÷XÊ+. #ê˝≤ øÏ+<äT>± b˛‘·Tqï Ä $e÷q+˝À

qT+∫ ‘Ó\¢ì ø±–‘ê\T bÕe⁄sêfifl˝≤ m>∑Ts¡÷Ôe∫Ã ø=ìï e÷ ã&ç Äes¡D˝Àq÷, ø=ìï #·T≥TºÁ|üø£ÿ\ M<∏äT˝À¢q÷

|ü&Ü¶sTT. yÓTT<äÀ¢ Ä ø±–‘ê Ò$TÀ me]ø° ‘Ó©ø£ K+>±s¡T|ü&Ü¶s¡T. neTà\ø£ÿ˝À¢ n\»&ç ãj·T\T<]+~.

ªªù|¢>√k Ô+<äyÓ÷àjYT, »Hêìï C≤>∑s¡Ô>± ñ+&ÉeTì N°\Tsêdæ <=s¡\T $e÷q+˝À qT+∫ $dæπsXÊs¡fÒï?μμ nqï~

ˇø±$&É.

uÛ≤qTeT‹ì ‘·$Tfi n_Ûe÷qT\T ncÕºe<Ûëì>± |æ\T#·T≈£î+≤s¡T. 1966e dü+ˆˆ˝À áyÓTqT uÛ≤s¡‘·Á|üuÛÑT‘·«+

ªª|ü<äàlμμ _s¡T<äT‘√qT, 2003˝À ªª|ü<äàuÛÑ÷wüHéμμ‘√q÷ >ös¡$+∫+~. Ä+Á<Ûä$X«$<ë´\j·T+, l yÓ+ø£fÒX«s¡

$X« $<ë´\j·T+ ÄyÓT≈£î >ös¡e &Üø£ºπs≥T¢ Á|ü<Ûëq+ #kÕsTT.

uÛ≤qTeT‹ >±s¡T #·\q∫Á‘·s¡+>∑+‘√ bÕ≥T kÕVæ≤‘· s¡+>∑+˝À ≈£L&Ü Á|üeTTKyÓTÆq kÕúHêìï dü+bÕ~+∫+#ês¡T.

ø£<∏ë s¡#·sTTÁ‹>± uÛ≤qTeT‹ì ‘Ó\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\T n_Ûe÷ìkÕÔs¡T. s¡#·sTTÁ‘·T\˝À Vü‰dü + sêùdyês¡T Òì ø=s¡‘·qT

uÛ≤qTeT‹>±s¡T rsêÃs¡T. ÄyÓT sêdæq ªªn‘·Ô>±] ø£<∏ä\Tμμ, ªªuÛ≤qTeT‹ ø£<∏ä\Tμμ n˙ï Vü‰dü s¡dü+‘√ ‘=DÏøÏdü ≤&y.

ÄyÓT ‘·q Ä‘·àø£<∏äqT ªªHê˝À HqTμμ nH ù|s¡T‘√ sêdæ Á|ü#·T]+#ês¡T. #·\q∫Á‘·s¡+>∑+ >∑T]+∫ sêdæq Á>∑+<∏ë\øÏ#Ã

C≤rj·T nyês¡T¶qT ªªHê˝ÀHqTμμ ¬>\T#·T≈£î+~. nkÕ<Ûës¡D Á|ü‹uÛ≤e+‘·Tsê*>± ‘Ó\T>∑Tyês¡T eT]∫b˛ Òì

eTìwæ uÛ≤qTeT‹. ÄyÓT ôdô|º+ãs¡T 7`1925 Á|üø±X+ õ˝≤¢ <=&É¶es¡+ Á>±eT+˝À »ìà+∫+~. ÄyÓT &çôd+ãs¡T

24`2005 dü+ˆˆ˝À eTs¡DÏ+∫+~.

kÕe÷õø£ùde : uÛ≤qTeT‹>±s¡T kÕe÷õø£ ùdyêdü+düú\‘√ bÕ≥T ø£*dæ |üì#ùd~. ªª¬s&éÁø±dt kıôd’°μμ˝À

J$‘·ø±\ düuÛÑ ‘ê«ìï bı+~ ùde\+~+∫+~. ÄyÓT ‘·qù|s¡TMT<ä ªªkÕ*Á>±eT+μμ #ÓHÓ’ï˝À bÕsƒ¡XÊ\qT kÕú|æ+∫

ù|<ä $<ë´s¡Tú\≈£î $<ä q+~+∫+~.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ø£s¡|üÁ‘ê\T >∑T]+∫ ‘Ó\TkÕ? @ @

dü+<äsê“¤\˝À ø£s¡|üÁ‘ê\T |ü+#·T‘ês¡T?

m+<äT≈£î?

♦ Äø±X¯+˝À $e÷Hêìï #·÷dæq|ü&ÉT

ôV≤*ø±|òüºsYqT yÓTT<äÏkÕ] #·÷dæq|ü&ÉT

MT¬ø˝≤ nìŒ+∫+~?

♦ $e÷q+˝À $dæπsdæq ø£s¡|üÁ‘ê\qT

#·÷dæ ˇø=ÿø£ÿs¡÷ ˇø=ÿø£ÿ $<Ûä+>±

m+<äT≈£î uÛ≤$+#ês¡T?

♦ >∑‘·+˝À ø£s¡|üÁ‘ê\ <ë«sê dæìe÷

Á|ü#êsêìï #˚|üfÒº yês¡T ø£<ë! eT]

Ç|ü&ÉT Á|ü#êsêìï m˝≤ #düTÔHêïs¡T?

♦ >∑‘·+˝À dæìe÷Vü‰fifl‘√ b˛*ùdÔ Ç|üŒÏ

dæìe÷Vü‰fiófl m˝≤ ñHêïsTT?

ªªn<+ ø±<ä+≥yÓ÷àjYT... ø£\sê sêuÀ‘√+<äì $TwüHêdüT|üÁ‹ ô|<ä› &Üø£ºs¡T ñ&ÉT¶<=s¡>±s¡T yÓTTqï e÷ Äj·Tq‘√

nHêï&É+≥. Ä dü+>∑‘ ø±–‘ê˝À¢ n#Ãdæ øÏØwæqTºyêfiófl. $e÷q+˝ÀqT+∫ $dæπsXÊs¡Tμμ nqï~ eTs=ø±$&É.

ªªn<+ ø±<äÁsê n+fÒq÷... MTs¡qT≈£îH<ä+‘ê Ïº~. ø±\C≤„q+˝À b˛‘·T\÷]Ms¡ÁãVü≤à+>±s¡T #Ó|üŒH #ÓbÕŒs¡T>±!

Äø±X+˝À m–πs j·T+Á‘ê\T ekÕÔj·T˙, n$ e∫Ãq|üŒ≥Tï+N, »qqwüº+ ø£\T>∑T‘·T+<ä Äj·T+Á‘ê Ò$T≥qT≈£îHêïs¡÷!

sT÷ $e÷Hê Ò. ªndü\T $e÷q+ @ ePs¡Tμ MT<äT>± yÓ[‘ Ä ePs¡T≈£î ø£ qwüº+ ø£\>∑uÀ‘√+<äqïe÷fÒ! eTs√ e÷fÒ

Ò<äTμμ nqï~ z u≤eTà>±s¡T ìø£ÿ∫Ã>±.

$e÷q+˝À qT+&ç |ü&É¶ ªªø£èwüí©\\Tμμ dæìe÷ ø±–‘ê\˙ï

|æ\¢\+<äs¡+, ‘· ≤ ˇø£Ï @s¡T≈£îì ªªø£èwüí©\\T dæìe÷ ek Ô+<ä≥μμ

n+≥÷ dü+‘√wü+‘√ >∑+‘·T\T y˚j·T&É+ #·÷dæq u≤eTà>±s¡T

ÄXÃs¡ |ü&çb˛‘·÷, ªªz] MTsTT+≥ yêq>∑Ts¡e dæ©e÷...! Ç+‘·≈£L Ä

$e÷q+˝À+∫ y˚dæ+~ dæ©e÷ ø±–‘ê˝≤! ì•sêÁ‹ ˙&É\T

e÷≤¢&É‘êj·Tì ø±\C≤„q+˝À #Ó|æŒq≥T¢, sT÷ dæ©e÷yêfiófl >∑T+&Ó\T

rdæqã+≥T¢ ≤>∑THêïπs? ...@~ |æ\¢\÷... Ä ø±–‘·+ zÏ ≤¢ sTTe«+&çμμ

nì e÷ #‹˝Àe⁄qï ªªø£èwüí©\\Tμμ dæìe÷ ø±–‘êìï n&ç– rdüT≈£îì

‘·q#·‘ê«s¡+ ø£+&É¢≈£î|üì #Ó|æŒ+~ u≤eTà>±s¡T...

Äs√E qT+&ç ªªø£èwüí©\\Tμμ dæìe÷ m|ü&=düTÔ+<ë nì ePs¡+‘ê

m<äTs¡T#·÷XÊs¡T. n|üŒÀ¢ e÷ ePs√¢ m≈£îÿe s√E˝≤&çq yÓTT<äÏ ‘Ó\T>∑T

∫Á‘·+ ªªø£èwüí©\ Òμμ n+≥÷+&yêfiófl. |ü …¢≥÷fiflqT+&ç »q+ >∑T+|ü⁄\T

>∑T+|ü⁄\T>± ã+&ÉT¢ ø£≥Tº≈£îe∫Ã πø ∫Á‘êìï Hê\T>∑sTT<äTkÕs¡T¢ #·÷≤ºìøÏ

Äs¡+uÛÑ+#dæ+~, ÄHêÏ qT+&qì ≈£L&Ü n+≥÷ ‘·sê«‘· n+‘·ø£+fÒ

m≈£îÿe Á|üC≤<äs¡D bı+~+~, Äu≤\>√bÕ˝≤ìï Äø£]¸+∫+~. ª\e≈£îXμ

∫Á‘·+. Ç|üŒÏø° eT]Ãb˛ ÒqT ª\e≈£îXμ ∫Á‘êìï.

Hêqï Ç∫Ãq Hê\T>∑D≤\T uÛÑÁ<ä+>± <ë#·T≈£îì q\T>∑Ts¡T

ùdïVæ≤‘·Tsê+&É¢+ ø£*dæ q&ç∫ yÓfi‚flyêfi¯fl+ dæìe÷ &˚sê<ëø±. ˇø=ÿø£ÿs¡T ã&ç qT+&ç sêe&É+ Ä\X¯´eTsTT‘˚

Ä≥yÓTT<ä …fÒºkÕÔπsyÓ÷qqï Ä‘·è‘·ø=B›, |ü]øÏD°\T ô|’¬ø≥Tº≈£îì |üs¡T>∑T\+øÏ+#·T≈£î+&yêfifl+. u…+NÏ¬øÿ≥Tº ø=ì À|ü*¬ø[‘,

|ü …¢≥÷]yêfiófl u…+N\ì+&Ü ì+&çb˛sTT e⁄+&yêfiófl eTT\Tø£Ás¡\‘√ düVü‰. Ç+ø£ yêfiflqT Ò|ü&É+ ÁãVü≤à‘·s¡e÷!

e÷≤¢&É≈£î+&Ü yÓ[fl H\MT<äH m≤¢>=≤¢ düs¡T›≈£îHyêfifl+.

‘·eT\bÕ≈£î\ ‹eTà\÷, dü>∑+ ø± ÒÃdæq #·T≥º\÷, dæìe÷˝À d”‘·eTàø£cÕº\T #·÷fi‚flø£ N<dæq u≤|ü‘·÷ n˙ï e÷

|ü]øÏD°\T XóÁuÛÑ+ #ùd$. nsTT‘ @+! mø£ÿ&É ≈£Ls¡TÃqï~ eT]Ãb˛sTT ‘·qàj·TT\eTsTT #·÷ùdyêfifl+. ÄHê&ÉT \e≈£îX

∫Á‘êìï #·÷&É&É+ HêøÏ|üŒÏø° C≤„|üø£eTT+~, ˇø£ÏøÏ |ü~kÕs¡T¢ #·÷ùd ãdæÔ»q+‘√ u≤≥T |ü …¢≥÷fifl qT+&ç ≈£L&Ü,

\e≈£îX #·÷≤ºìøÏ »q+ $|üØ‘·+>± $s¡>∑ã&ÉT‘·÷+fÒ ` Vü‰˝À¢ #√≥T #ê\ø£, ‘Ós¡≈£î yÓqø£yÓ’|ü⁄qTqï U≤∞düú\+˝À

≈£L&Ü »Hêìï ≈£Ls√Ãu…Ïº, ‘Ós¡≈£î ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄˝≤ \e≈£îX ∫Á‘êìï #·÷|æ+#ês¡T. ÄHê&ÉT n<=ø£ $+‘·>± #·÷XÊ+.

nC≤„q+˝ÀH düTK+ e⁄+<äqï≥Tº, ÄHê&ÉT dæìe÷\+fÒ @$TÀ dæìe÷ ªf…øÏïøμ n+fÒ @$TÀ me]ø° ‘Ó©<äT>∑qTø£,


dæìe÷ #·÷düTÔqï+‘· ùd|üP jT<√ |ü⁄sêD+ $+≥Tqï≥÷º, Vü≤]ø£<∏ëø±\πøå|ü+ #dæq≥÷º m+‘√ ÁX<ë›uÛÑ≈£îÔ\‘√ #·÷dæ

Äq+~+#yês¡T ÄHêÏ ne÷j·Tø£ Á|ü»\T. ndü\T ÄHêÏ qT+&ç áHêÏ <ëø± e∫Ãq bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\˝À \e≈£îX

˝≤+Ï #·ø£ÿì ∫Á‘·eT÷sê Ò<äH Hê n_ÛÁbÕj·T+.

áHê&ÉT \e≈£îX ø£+fÒ f…øÏïø£ Ÿ>± mH√ï ¬s≥T¢ n+<äeTsTTq ∫Á‘ê\÷, >=|üŒ ∫Á‘ê\÷ sêe#·TÃ. ø±ì n˙ï ñ+&ç

n\T¢ìH√À¢ Xì nqï≥T¢>± ø£<∏ë, ø£e÷$TwüO n+≥÷, e#Ãdü]øÏ áHêÏ ∫Á‘ê\T yÓqø£Ï ∫Á‘ê\eTT+<äT ì\Te ÒeH

#ÓbÕŒ*.

ˇø£ÿ ∫Á‘êìøÏ ˇø£ÿfÒ ø£<∏ë

ÄHê&ÉT ìsêà‘·\T πøe\+ Á|ü»\qT yÓ÷dü+#ùd ñ<›X´eTT‘√ ∫Á‘ê\T ì]à+#· Ò<äT. ˇø£ ø£<∏ä rdüT≈£îì, <ëìï

@$<ÛäeTsTTq n|üÁuÛÑ+X+ |üÏº+#·≈£î+&Ü Á|ü»\≈£î düT\uÛÑeTT>± ns¡úeTjT´≥≥T¢, ns¡Ï|ü+&ÉT e*Ã#‹ø£+~+∫q≥T¢

~~› ø=ÿø£ÿ ∫Á‘êìï Á|ü»\ø£+~+#êsêHêÏ ìsêà‘·\T. áHê&ÉT sTTs¡yÓ’ ø£<∏ä\T ø£*|æ ø£ eTVü‰>±<∏ä>± ‘·j·÷s¡T#düTÔHêïs¡T.

ndü\T ø£<∏ä @$TÀ e÷qe e÷Á‘·T&çøÏ ns¡ú+ ø±≈£î+&Ü n+<ä+>± Òì n&É$ n~Ûø£+>± n\+ø±s¡+ #düT≈£îqï≥T¢,

ø£<∏ä Òì Ä >±<∏äqT Vü≤+>∑T\ Vü≤&Ü$&ç‘√ uÛ≤ØjÓT‘·TÔq ∫Á‘·+>± ì]à+∫, ªXÊÏ …’ŸμqT e~*q≥T¢ ‘·eT ∫Á‘ê*ï

Á|ü»\MT<ä e<ä*, Á|ü»\qT >±uÛÑsêô|Ïº, Vü≤&É\>=Ïº, u…~]+∫, e÷j·T#dæ, eT‘·TÔeT+<äT#·*¢, &ÉãT“>∑T+E‘·THêïsê

nì|æk Ô+~. áHê&ÉT ‘·j·÷s¡jT´ ø=ìï ns¡ú+ Òì ∫Á‘ê\qT #·÷düTÔ+fÒ

ªªndü© Hê&ÉT ˇø£ ø£<∏äqT ∫Á‘·+>± ì]àdüTÔHêïs¡+fÒ ø=+<äs¡T qe⁄«‘·THêïs¡T.μμ

ø°\ø£+

ªªˇø£ ø£<∏ä me] eTT≈£îÿ≈£î #ê\TÔ+<ä+&ç ndü\T sT÷Hê&ÉT Á|ü»*ï ˇø£ ø£<∏ä‘√ ‘·è|æÔ|üs¡#·>∑\e÷... á eT<Ûä

|òü ≤Hê |òü ≤Hê ∫Á‘ê\≈£î &Éu§“∫Ã+<ä+fÒ ø£ ø£<∏ärùdÔ e∫Ã+<äqTø=Hêïsê nuÒ“ Çs¡yÓ’ eTT|üŒsTT ø£<∏ä À¢ì |òü÷f…Æq

düìïyXÊ\T rdüTø=ì, qes¡kÕ˝À¢q÷ HêHdæ, eT+∫ Væ≤+B≥÷´Hé‡ ø=ìï $Tfi≤sTT+∫, Vü‰©e⁄&é, ªmô|òøº ‡μ˝À ø=ìï

ªÁ&ûyéTd”Hé‡μ CÀ&ç+∫rùdÔH Á|ü»\T ø±düÔ K+>±s¡T|ü&ÉT‘·÷ #·÷kÕÔs¡T. mø√ Hêsêj·TD≤ n+≥÷ ø£ ø£<∏ärùdÔ, <ëì˝Àe⁄+&

˝ÀbÕ\T Á|ü»\TsTTfÒºø£ìô|fÒºdæ $eT]ÙdüTÔHêïs¡T. n< Çs¡yÓ’ eTT|üŒsTT ø£<∏ä\T ø£*|æ rXÊs¡qTø√+&ç! @<äì $eT]ÙkÕÔs¡T!

#·∫Ãq≥T¢ #·÷kÕÔs¡T. á ø±\+˝À ø£<∏ë ø±ø£s¡ø±j·÷ me]ø±ÿyê\+&û! á Hê Á|ü»\≈£î ø±e\dæ+~ ªm+≥sYf…sTTHéyÓT+Ÿμ

` n+‘... n+≥÷, yÓTTqï mes√ ˇø£ eTVü‰qTuÛ≤e⁄&ÉT #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT.

áHê&ÉT sTTs¡yÓ’ ◊<äTyêsê\T b˛sTTq ∫Á‘êìï Çs¡yÓ’kÕs¡T¢ #·÷dæq ô|<ä›eTìwæì ªª@+ #·÷XÊe⁄ Hêj·THê!μμ nì

n&ç–‘ ªªn<q+&û Ä˝À∫düTÔHêïqTμ n+≥THêï&ÉT. ªªø£<∏$TÏμμ n+fÒ ø£<∏äe÷Á‘·+ n&Éø£ÿ+&ç n+≥THêï&ÉT. ÄHê&ÉT sTT≤¢

nH yêfi≤fl! m˝≤e⁄+~ dæìe÷! nì n&É>∑ìyê&ÉT bÕbÕ‘·Tà&ÉT ` #ê˝≤ u≤>∑T+<äj·÷´ n+≥÷ ø£<∏ä+‘ê #Óù|Œyêfiófl.

ndü©HêÏ ∫Á‘ê˝À¢ ø£<∏ä+≥÷ ñ+fÒ>∑<ë #Ó|üŒ&ÜìøÏ. ø£<∏ä #Ó|üŒ&ÜìøÏ ã<äT\T ø£‹Ôj·TT<ë∆\T u≤>∑THêïj·T˙, |òü ≤Hêyêfifl

&ÜqT‡\T u≤>∑THêïj·T˙ #Ó|ü⁄ÔHêïs¡T. |üPs¡«+, Á|ü»\T ‘Ós¡MT<ä bÕÁ‘·\qT #·÷dæ Äq+~+#yêπs>±ì, bÕÁ‘·<Ûës¡T …es√

ms¡T>∑s¡T. ndü\T bÕÁ‘·<Ûës¡T …es√ ‘Ó\TdüTø√yê\qï ÄdüøÏÔ ≈£L&Ü ÄHê&ÉT Á|ü»˝À¢ m≈£îÿe>± ñ+&~ø±<äT. yêfifl≈£î

ø±e\dæ+~ eT+∫ø£<∏ä, ‹j·T´Ï dü+^‘·+ ñ+& ∫Á‘·+. n˝≤+Ï ∫Á‘êìï mìïkÕs¡¢sTTHê #·÷ùdyêfiófl. m+‘· <ä÷sêqTï+&Ó’Hê

e#Ãyêfiófl.


áHê&ÉT Á|ü»\T ‘Ós¡MT<ä bÕÁ‘·*ï #·÷≥º+ Ò<äT. bÕÁ‘·<Ûës¡T*ï #·÷düTÔHêïs¡T. ‘·eT n_Ûe÷q bÕÁ‘·<Ûës¡T&ÉT @

∫Á‘·+˝À qÏ+∫Hê, @ bÕÁ‘· <Ûä]+∫Hê, Ä bÕÁ‘·<Ûës¡T&ç |æ\ø£|ü≥Tº≈£îì ãj·TÏøÏ ≤– bÕÁ‘·qT+∫ ys¡T#dæ #·÷dæ

Äq+~düTÔHêïs¡T. nHê&ÉT Á|ü»\T sêeTTDÏí, \ø£ÎDTDÏí, #·÷≤ºìøÏ |üs¡T¬>‹Ô‘, áHê&ÉT V”≤s√\qT #·÷≤ºìøÏ |üs¡T¬>‘·TÔ‘·THêïs¡T.

ÄHê&ÉT ø£ ∫Á‘·+˝À Ç<ä›s¡T eTT>∑TZs¡T q°q≥T\T+fÒ, @~ me]ù|s√ ‘Ó©≈£î+&ÜH ø=ÿø£ÿfiófl Ä ∫Á‘êìï, |ü~

|ü<äø=+&ÉTkÕs¡T¢ #·÷ùdyêfiófl` ª>∑èVü≤\øÏÎμ˝À ø£Hêï+ã mes√, ø±+#·qe÷\ mes√ ìqï yÓTTqïÏ<ëø± #ê˝≤ eT+~øÏ

‘Ó©<äT. ÄHê&ÉT bÕÁ‘·<Ûës¡T …es√, m≤¢e⁄+≤s√ #·÷&Ü\qï ÄdüøÏÔ |üdæ|æ\¢ À¢H m≈£îÿe>± ñ+&~.

II

kÕºs¡T e÷ePs=∫Ã+~

ˇø£kÕ] e÷ePs¡T≈£î mes√ dæìe÷kÕºs¡T e∫Ã+<äì |ü⁄ø±s¡T |ü⁄Ïº+~. ø=+<äs¡T ø±+#·qe÷ Ò e∫Ã+<äHêïs¡T.

ø±<äT ø±<äT ø£Hêï+ã nHêïs¡T ø=+<äs¡T. M[<ä›s¡÷ ø±<äT mes√ ø=‘·ÔkÕºs¡≥, nHêïs¡T eT]ø=+<äs¡T. ndü ≤ dæìe÷

kÕº¬s≤¢ ñ+≥T+<√ #·÷&Ü\ì e÷ dü÷ÿ˝À¢ ø=+‘·eT+~ |æ\¢\+ rsêàì+#·T≈£îHêï+. Ä$&É mø£ÿ&É ~–+<√ yÓT*¢>±

≈£L|”rXÊ+. yÓ‘·ø£uÀsTTq rπ> ø±*øÏ ‘·–*q≥T¢, Ä dæìe÷ kÕºs¡T mes√ ø±<äT e÷ dü÷ÿ˝À¢ #·~y|æ\¢ nø£ÿjT´qHêïs¡T.

sTT+πø+! s=f…º $]– H‹˝À |ü&É¶≥Tº dü+‘√wæ+#ê+. dü÷ÿ\T e~ Òj·T>±H n+<äs¡+ Ä |æ\¢#·T≥÷º eT÷>±+. yêfiflø£ÿj·T´qT

#·÷|æ+#·eTì m≤¢ n&É>±˝À ‘Ó©ø£ ø±ùd|ü⁄ ‹ø£eTø£|ü&ç ø£fifl #Óe⁄\T ø£fifl+ ø=s¡T≈£îHêï+. e÷ qe⁄«\÷, >∑Tdü>∑Tdü\÷

#·÷dæ Ä |æ\¢πø<√ dü+<Vü≤+ ø£*–+~. ∫es¡≈£î <ÛÓ’s¡ +#dæ ªª@yÓ÷jYT ` eTØ ` eTØ ` MT nø£ÿj·T´ ` dæìe÷˝Àμμ

nì yT+ |üP]Ô #j·Tø£eTT+< Ä |æ\¢ ‘êsêEe«˝≤ Ò∫+~ e÷ MT<äøÏ ` ªªne⁄q÷ ` e÷ nø£ÿj·T´ dæìe÷kÕºπs!

nsTT‘˚ MTπø+! $TeTà Òï+ #˚dæ+B! ... dæìe÷\T #·÷&É+<˚ ... ñ+&É Òs¡T>±ì, dæìe÷˝À y˚cÕ Òùd yêfi¯fl+fÒ

m+<äTø£e÷à n+‘· m>∑‘ê∞!μμ n+≥÷ Ä |æ\¢ ø£s¡euÀsTT+~ eTeTTà*ï.

yT+ ‘Ó\¢uÀj·÷+ ` dæìe÷˝À¢ ycÕ Òùd yêfifl+fÒ ˙#·+>± #·÷ùd Ä ø±\+˝À, yêfiflø£ÿj·T´ dæìe÷ kÕºs¡ì

yTeT+‘ê Ä |æ\¢qT m<›yê #düTÔHêïeTqT≈£î+~ bÕ|ü+ n<+ ø±<äì, πøe\+ yêfiflø£ÿj·T´ m≤¢ ñ+≥T+<√ ø£ÿkÕ]

#·÷ùdÔ e÷ »qà ‘·]düTÔ+<ä , m+‘√ $qj·T$<Ûj·T‘·\‘√ ÁbÕ<Ûj·T|ü&Ü¶+. Ä |æ\¢ #ê˝≤ùd|ü⁄ _>∑Te⁄ #dæ, ∫es¡≈£î

m≤¢>∑sTT‘H+ yêfiflø£ÿj·T´qT e÷≈£î #·÷|æ+#·&ÜìøÏ |ü≈£î+~ m|ü&ÉT yÓ[fl yêfiflø£ÿj·T´qT #·÷&Ée#·TÃH√ #Ó|æŒ+~.

uÛÑøÏÔ ÁX<ä∆\‘√ $Hêï+ ø±ì Ç+À¢ ne÷à HêHêï yêfifl≈£î ‘Ó*dæHê, dü÷ÿ˝À¢ nsTTyês¡eTà\≈£î ‘Ó*dæHê M|ü⁄ ∫‘·ø=ÿ&É‘ês¡T.

n<ä+‘ê C≤Á>∑‘·Ô>± Ä˝À∫+∫, Ä s√E eT<Ûë´Vü≤ï+ dü÷ÿ\T≈£î HêeT+ ydæ ãj·T Ò›sê+. Ä dæìe÷kÕºs¡T #Ó …¢*yÓ+≥

` Ä |æ\¢ eTeTà*ï ãj·T≥yêøÏÀ¢H ñ+∫ ‘·qTe÷Á‘·+ ˝À|ü*¬ø[fl+~. e÷s¡TeT÷\e⁄qï yêfifl Ç+Ï eTT+<äT ø=ìï

>∑+≥\T |ü&ç>±|ü⁄\T |ü&Ü¶+ |æ\¢\+<äs¡+. #ê˝≤ ùd|üÏøÏ Ä |æ\¢ ãj·T≥ø=∫Ã eTeTà*ï À|ü\≈£î s¡eTàì kÂ+»„#dæ+~.

yTeT+‘ê dü+‘√wü+‘√ ˇø£ÿkÕ]>± ˝À|ü*øÏ |üs¡T¬>‘êÔ+. Ä |æ\¢ ≥≈£îÿq e÷ø£&ÉT¶ ì\ã&ç ªñdt yÓT*¢>± Xã›+ #ùdÔ

nø£ÿj·T´≈£î ‘·\H=|æŒμ nqï~. yT+ Vü≤&É*b˛sTT n&ÉT>∑T˝À n&ÉT>∑TydüT≈£î+≥÷ À|ü*¬øfi≤fl+. <e˝Àø£+qT+∫ ~–e∫Ãq

s¡+uÛÑ ≤>± Ä dæìe÷kÕºs¡T e÷≈£î <äs¡Ùq+ Çe«uÀ‘√+<äì Ä•+∫ ysTTø£+&É¢‘√ m<äTs¡T#·÷XÊ+. Ä$&É @yÓ’|ü⁄ qT+∫

edüTÔ+<√qì ~≈£îÿ\T #·÷dü÷Ô ì\ã&çHêeTT.


ªªá$& e÷ nø£ÿj·T´μμ n+≥÷ e÷ eTT+< H\MT<ä ~+&düT≈£îì |ü&ÉT≈£îìe⁄qï q\¢Ï <äTø£ÿ˝≤+Ï ˇø£

Ä&ÉeTìwæì #·÷|æ+<ë|æ\¢. ø£+&ÉT¢ ‹]– yÓTÆø£+ e∫Ãq+‘·|üqsTT+~ e÷≈£î... e÷ ñ‘ê‡Vü≤+ n+‘ê ˇø£ÿkÕ]>±

#·\¢ã&çb˛sTT+~. dæìe÷kÕºs¡+fÒ m+‘√ n+<ä+>±, ‘Ó\¢>±, dæìe÷˝À¢ ø£ì|æ+∫qfÒº ø£ì|ædüTÔ+<äqT≈£îHêï+. e÷

ø£+ÏøÏ Ä$&É |üìeTìwæø£+fÒ nHê´j·T+>± ø£ì|æ+∫+~. ˇø£ÿø£åD+ nø£ÿ&É ì\ã&É˝Òø£b˛j·÷+. |æ\¢\+<äs¡+

ãj·TÏø=#ÃdüTÔ+fÒ, Ä dæìe÷kÕºsY #Ó …¢\T ≈£L&Ü e÷ yÓqø± Ò yêøÏÏ<ëø± e∫Ã+~. n~düπs>±ì, @yTjYT eTØ,

dæìe÷˝À¢ n+<ä] eTTU≤\÷ ‘Ó\¢>± ø£ì|ækÕÔjT, n<$T° MT nø£ÿj·T´ eTTK+ n+‘· q\¢>± ñ+~. ªªbÕ‘·∫+‘·|ü+&ÉT˝≤>±!μ

nì n&ç–+<ë |æ\¢qT e÷˝À ˇø£ >∑&ÉTdüT|æ\¢. ªªdæìe÷˝À¢ yTø£|t ydüT≈£î+≤s¡ÀïjYT... Ä yTø£|t yùdÔ q\¢Ï yêfifl

eTTU≤\T, ‘Ó\¢Ïyêfifl eTTU≤\÷ n˙ï ˇø£Ï>±H ø£q|ækÕÔj·T≥ dæìe÷˝À¢.μμ e÷ nø£ÿj·T´ #Ó|æŒ+~. nqï<ë|æ\¢.

ªªnqï≥Tº MT nø£ÿj·T´qT yT+ @ dæìe÷˝À¢q÷ #·÷fi‚fl<! @+ ycÕ Òdæ+~!μμ n+≥÷ z #·#·TÃÁ|üXï ydæ+~

eTs√|æ\¢.

ªªe÷ nø£ÿj·T´ ô|<ä› ô|<ä› møÁkÕºycÕ ÒdüTÔ+~. yÓTÆsêeD˝À sêø£ådüT&ç uÛ≤s¡ >± ydæ+~, e÷\|æ\¢ À ø£ e÷\yê&ç

uÛ≤s¡ >± ydæ+~, zj·TuÀ“... Ç+ø±, #ê˝≤ ycÕ Òdæ+~... ndü\T e÷ nø£ÿj·T´ Òì dæìe÷ Ò<!μμ nqï<ë|æ\¢.

ndü\T møÁkÕºycÕ\+fÒ @$TÀ ÄHê&ÉT e÷πø+ ‘Ó\TdüT. nyy√ #ê˝≤ ô|<ä›ycÕ Ò>±uÀ\qT≈£îHêï+. n<

sT÷HêÏ |æ\¢*ï ø£~*ùdÔ! @~ m˝≤+Ï ywüyÓ÷ #Ó|üŒ&ÉyT ø±≈£î+&Ü, #ê˝≤ ô|<ä› ô|<ä› $wüj·÷\T e÷≤¢&É‘ês¡T.

Hê|ükÕì˝≤Ï bÕ|ü\T

yÓTTqï Ä eT<Ûä dæìe÷˝À¢ #sê\+≥÷ e∫Ãq ˇø£ bÕ|üqT #·÷XÊqT. Ä bÕ|üyÓ+≥ yêfifl ne«>±s¡T ≈£L&Ü

e∫Ã+~. Ç+ø£ Ä bÕ|ü ej·TdüT≈£î$T+∫q e÷≥\÷, #wüº\÷ #·÷düTÔ+fÒ, ÄXÃs¡ +‘√ >∑T&ÉT¢‘ ÒXÊqT. Ä |æ\¢ej·Tôd+‘√

‘Ó\TkÕ nì n&ç–+~ Hê |üø£ÿqTHêï$&É. ‘Ó©<äqHêïqT. &Óu…’“ @+&É¢ eTTdü*› Ä bÕ|ü. nqï<ë$&É. Hê≈£î qy=«∫Ã+~.

ì»+>±H Ä |æ\¢ nìï $wüj·÷\÷, ø±∫e&Éj·Tø£Ïºq Hê|ükÕì˝≤>± #‘·T\T Á‹|ü‘·÷ #ÓãT‘√+~ ø£ãTs¡T. n<ä+‘ê

á s√E#· ≤ø°‘·q+ øÏ+<ä #· ≤eTD° nsTTHê, πs|ü⁄ Ä |æ\¢ uÛÑ$wü ‘·TÔøÏ Ä #· ≤ø°‘·q+ Vü‰ìø£\>∑CÒdüTÔ+<äì|æ+∫+~.

eTT<äT›≈£Lÿ&Ü Vü≤<äT›+&Ü*. |æ\¢\T @ ej·TdüT≈£î ‘·–q≥Tº Ä ej·TdüT≈£î+fÒH yêfifl J$‘ê\ jÓTTø£ÿ |ü⁄Hê<äT\T

#Ó≈£îÿ #Ó<äs¡≈£î+&Ü ñ+≤sTT. ÄHê&ÉT |üdæ|æ\¢ À¢ ‘Ó*$‘≥\T+fÒ #·<äTe⁄ dü+<Ûä ˝À¢ ñ+&$ $T>∑‘ê $wüj·÷˝À¢

ej·TdüT‡≈£î ‘·–qfÒº ñ+&yêfiófl ÄHêÏ |æ\¢\T áHê&ÉT |æ\¢\T |ü⁄&ÉT‘·÷H düø£\XÊÁkÕÔ\÷ #·~$ eTØ |ü⁄&ÉT‘·THêïs¡T.

Ç+ø£ yêfifl≈£î dæìe÷\ø√dü+ #· ≤ø°‘·q+ n+≥÷ H]ŒùdÔ n–ZøÏ >∑T>∑Z\+ ‘√&ÉsTTqfÒ¢.

#· ≤ø°‘·q+ n+fÒ Hê≈£î, ø°.X‚. l >∑÷&Ée*¢ sêeT ÁãVü≤à+>±s¡T C≤„|üø£+ ekÕÔs¡T.

ˇø£s√E ø√s¡Tº|üìMT<ä #Óqï|ü≥ï+ ãj·T\T<]q HêqïyÓ+≥ Hq÷ |ü≥ï+ #·÷kÕÔq+≥÷ ãj·T\T<sêqT. |ü≥ï+

n+‘ê #·÷dæq‘·sê«‘· dæìe÷\T rùd#√≥T #·÷|æ+#·eTì HêqïqT y~Û+#·&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºqT. Hêqï≈£î $TÁ‘·T\T

l &Üˆˆ>√$+<äsêE\ düTu≤“sêe⁄>±s¡T n|üŒÀ¢ e÷\|æ\¢ À ywü+ ydüTÔHêïs¡T. Äj·Tq<ë«sê Hêqï Hê≈£î e÷\|æ\¢,

ÄyÓT #Ó …¢\T, ø£<∏ëHêj·T≈£î&É÷, eTT>∑TZs¡÷ ø£*dæ bÕ&ÉT‘·THêïs¡T bÕ≥ ` Hê n_Ûe÷q‘ês¡ ø±+#·e÷\qT Ä s√E

ø£fi≤flsê #·÷XÊqT... Ç+ø£ Hê dü+‘√wü+ #Ó|üŒ‘·s¡+>±<äT. ]øÏ yÓfió‘·÷ kÕ~Û+∫q |òüTq $»j·÷ìï >∑T]+∫ Hê

ùdïVæ≤‘·Tsê+&É¢+<ä]‘√q÷ #Ó|üŒ<ä\#·T≈£îHêïqT. wüOÏ+>¥ nsTTb˛sTT+~. Hêqïq÷, sêeTÁãVü≤à+>±]øÏ |ü]#·j·T+

#dü÷Ô, á bÕ|ü #ê˝≤ u≤>± bÕ&ÉT‘·T+<ä+&û nHêïs¡T &Üˆˆ>√$+<ä sêE\ düTu≤“sêe⁄ >±s¡T.


ªªn˝≤¢>±! @~ ˇø£ bÕ≥ bÕ&Ée÷àμμ nHêïs¡T sêeTÁãVü≤à+ >±s¡T.

|ü≥ï+ #·÷≤ºìøÏ e∫Ãq qqTï bÕ≥ bÕ&ÉeT+≤s¡ì Hêπø+ ‘Ó\TdüT! ô|’>± Hê n+‘·≥ HqT bÕ&ç‘ $Hê*‡+<>±ì,

ªª@~ z bÕ≥ bÕ&Ée÷à n+fÒ ÄHêÏ qT+&ç á HêÏøÏ bÕ&É Òì HqT Ä s√E≈£L&Ü sêeTÁãVü≤à+>±s¡T bÕ&ÉeTH dü]øÏ

uÛÑj·T+‘√q÷, dæ>∑TZ‘√q÷ _>∑TdüT≈£îb˛j·÷qT ‘·\ uÛÑ÷$T˝ÀøÏ ~+#·T≈£îì V”≤qdü«s¡+‘√ @<√ bÕ&ÜqT:

ªá bÕ|ü e÷\|æ\¢ #Ó …¢\T ycÕìøÏ u≤>∑T+&~ ø£<ä+&ûμ nHêï&ÉT &Üˆˆ>√$+<ä sêE\ düTu≤“sêe⁄ >±s¡T.

ªø±[+~μ <=]øÏ+~

ªu≤>∑T+&~ø±ì, á bÕ|ü≈£î #· ≤ø°‘·q+ Ò<äT. Ç+‘· dæ>∑TZ uÛÑj·÷\T+fÒ sT÷ ne÷àsTT dæìe÷\≈£î |üìøÏsê<äTμ

nHêï&ÉT sêeTÁãVü≤à+>±s¡T. Áã‘·T≈£î Je⁄&Ü nqT≈£îHêïqT. #·˝≤ø°‘·q+ ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ Ä s√E Áã‹øÏ

ãj·T≥|ü&Ü¶qqT≈£îHêïH>±ì, Ä ‘·sê«‘· ªes¡$Áø£j·T+μ nH ø£<∏ä À ø±[+~ nH |æ\¢ Hê ø√dü+ ø±#·T≈£Ls=ÃqT+<äì

Hêπø+ ‘Ó\TdüT. ø±[+~ ywü+ yj·T&ÜìøÏ ˇø£e÷àsTT ø±yê\+≥÷ ø±*øÏ ã\|ü+ ø£≥Tº≈£îì yÓ‘·T≈£î‘·THêïs¡T l

dæ.|ü⁄\¢j·T´>±s¡T. Äj·Tq ø£+ÏøÏ HH ø£ì|æ+#ê˝≤. ªª@~ z bÕ≥bÕ&ÉT neTà&É÷μμ nHêïs¡T |ü⁄\¢j·T´>±s¡T. eT∞fl

m|üŒ≤¢π> _>∑TdüT≈£îb˛j·÷qT. Äj·Tq m<äTs¡T>± bÕ&, <ÛÓ’s¡ + Òø£ >√&ÉyÓ’|ü⁄ ‹]–, >=Á¬s˝≤ ‘·\e+#·T≈£îì sTTwüº+ Ò≈£î+&Ü

@&ÉT|ü⁄eTTK+‘√ @<√ bÕ&ÜqT. |ü⁄\¢j·T´>±s¡T ≈£L&Ü ªªá ne÷àsTT dæìe÷\≈£î |üìøÏsê<äTμμ n+≤s¡ì Ä•+#êqT.

ø±ì ø£<∏ä n&É¶+ ‹]–+~.

|ü⁄\¢j·T´>±s¡T qe⁄«‘·÷, ªªndü© ne÷àjTq+&û e÷ ø±[+Bμμ nHêïs¡T Hêqï‘√. Hêqï≈£L&Ü ÄXÃs¡ b˛j·÷&ÉT.

qÏ+# nedüs¡+ Ò≈£î+&Ü nìï $<Ûë˝≤ qqTï b˛*q ø±[+~˝≤+Ï ...Hê≈£î ‘=*∫Á‘·+˝ÀH >∑qø£ <=s¡ø£ÿb˛sTTq≥¢sTT‘

ãVüQXÊ Hê˝≤+Ï u…<äTs¡T>=&ÉT¶≈£î dæìe÷˝À¢ ndü\T kÕúq+ ñ+&~ ø±<äT. <ëìøÏ ‘·–q≥T¢ dæìe÷\+fÒq÷, dæìe÷˝À¢

ycÕ Òùd yêfifl+fÒq÷ #·+>± uÛ≤$+# Äø±\+˝À dæìe÷˝À¢ qÏ+#·&É+ n+fÒ Hê≈£î düT‘ês¡eT÷ Çwüº+ ñ+&~ø±<äT.

dæìe÷\T #·÷&É≥+es¡πø>±ì, nqTø£]+#·&É+ ‘·|ü>± uÛ≤$+#yêfi≤flHê&ÉT @ sTT˝≤¢ …’Hê bıs¡bÕ≥Tq ø±düÔ m‘·TÔ>±

ãsêàeTT&ç ydüT≈£îì |üP\T#·T≥Tº≈£î+fÒ, yÓ+≥H ªdæìe÷ bòÕ´wüqT¢ #düT≈£î+<äÁsêμμ n+≥÷ Ä$DÏí yÓ Òdæq≥T¢ #·÷ùdyês¡T.

ˇø£kÕ] e÷ M~∏ Àe⁄qï b˛düTºe÷düºs¡T>±] uÛ≤s¡ #·Tø£ÿeTà... >∑èVü≤\øÏÎ˝À ø£Hêï+ã>±s¡T ydüT≈£îï≥T¢ m‘·TÔ>±

ãsêà eTT&ç ydüT≈£îì |üP\T#·T≥Tº≈£îì e÷ |üøÏÿ+ÏøÏ ù|s¡+≤ìøÏ e∫Ã+~. Ä$&É‘√ n+‘·≈£îeTT+<äT m+‘√ ÄbÕ´j·T+>±

e÷≤¢& neTà\ø£ÿ\+<äs¡÷ Ä$&É ãsêàeTT&ç #·÷&É>±H sƒ¡≈£îÿq e÷≤¢&É≥+ e÷HXÊs¡T. bÕ|ü+ Ä$&É ∫qïãT#·TÃ≈£îì

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ dæìe÷ q≥T\qT #·÷dæq|ü&ÉT MTπøeTì|ædüTÔ+~? yê]‘√ @+ e÷≤¢&É‘ês¡T?

♦ >∑‘·+˝À dæìe÷\˝À qÏ+#·&ÜìøÏ HêyÓ÷w”>± uÛ≤$+#yês¡T. H&ÉT <ëìï >=|üŒ>± #·÷düTÔHêïs¡T. á e÷s¡TŒ

m+<äT≈£î #√≥T#düTø=+~?

♦ bÕ≥ bÕ&ÉeT+fÒ uÛ≤qTeT‹ uÛÑj·T+‘√q÷, dæ>∑TZ‘√q÷ _>∑düT≈£î b˛sTT+~ ø£<ë! MT¬ø|ü&Ó’Hê Ç˝≤+Ï nqTuÛÑe+

m<äT¬s’+<ë? @ @ dü+<äsê“¤\˝À m<äT¬s’+~?

♦ eTT<äT›#j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü Vü≤<äT›+&Ü\ì uÛ≤qTeT‹ m+<äTø£qï~?


sTT+ÏøÏ yÓ[flb˛sTT+~. Ä$&É≥TyÓfiSÔH, ªª@eyÓ÷à e~Hê! Ç~ $Hêïyê! #·Tø£ÿeTà dæìe÷˝À¢ #s¡uÀ‘√+<äfÒï! n+≥÷

Äs¡+uÛÑ+ #dæ+<√ ø£\Vü≤ø£+]ƒ. eTØ ‘Ó©&É+˝≤! Ä ãsêàeTT&ç, Ä yê\ø£+ #·÷düTÔ+fÒ dæìe÷kÕºs¡T˝≤>±! n+≥÷

eT÷‹ $]∫+~ ˇø±$&É.

mìï e÷]Hê

ÄHêÏø±Hê&ÉT Á|ü»˝À¢ dæìe÷yÓ÷E m≈£îÿejT´ø=B›, ˇø£|ü&ÉT #·Tø£ÿeTà qqïyêfi‚fl ãsêàeTTfiófl ydüTø√e&É+

<ä>∑Zs¡Tï+N #‘·T Ò¢ì C≤¬ø≥¢‘√düVü‰ ydüTø√e&É+ yÓTT<ä …≤ºs¡T. n|üŒ≥Tï+N ø£fi¢qT #·÷dæ ø£fiófl bòÕwüq¢ À dæìe÷\ø£+fÒ

n&Ü«qT‡>± yÓfi¯fl&É+ yÓTT<ä …≤ºs¡T. áHê&ÉT dæìe÷ bòÕ´wüq+≥÷ @MT $T>∑ Ò¢<äT. Á|ü»\T <ä>∑Zs¡Tï+#˚ bòÕwüqT¢

Hs¡TÃ≈£î+≥THêïs¡T dæìe÷yêfiófl. s√E\T e÷sêsTT. ÄHê&ÉT |òü ≤Hê|æ\¢ dæ>∑TZ Ò≈£î+&Ü dæìe÷˝À¢ &ÜqT‡ #k Ô+<äfÒï

nqï ne«>±πs¢ sT÷Hê&ÉT eTqesêfifl uÛÑs¡‘·Hê≤´ìøÏ dü«j·T+>± ‘êfi+ ydüTÔHêïs¡T. |æ\¢\T dæìe÷\T #·÷dæ #Ó&çb˛‘·THêïs¡ ,

|æ\¢*ï dæìe÷˝À¢ #s¡Ã&É+ø£+fÒ ñ]b˛düT≈£î#êe&É+ yT\˙, ñ|üHê´kÕ*∫Ãq ô|<ä› Ò áHê&ÉT ‘·eT |æ\¢*ï yÓ+≥u…≥Tº≈£îì

e÷ ô|<ä›e÷àsTT u≤>± bÕ&ÉT‘·T+~. e÷ ∫qïe÷àsTT u≤>± &ÜqT‡ #düTÔ+~ n+≥÷ eTT+<äTø=düTÔHêïs¡T. ø±\+

e÷]+~. eTqTwüß\T e÷sês¡T. dæìe÷ ø£<∏ä\T e÷Á‘·+ e÷s¡ Ò<äT.

III

eT÷&É&ÉT>∑T\T eTT+<äT≈£îeùdÔ

ªªmø£ÿ&ÉTHêïy >=+>∑∞ n+fÒ ydæq#√fÒïμμ nqï kÕyÓT‘·>± ‘·j·÷s¡e⁄‘·THêïsTT á Hê&ÉT ø=ìï ∫Á‘ê\T. ÄHêÏ

qT+&ç áHêÏ <ëø± |üs¡eT|ü<ä k˛bÕq|ü≥+˝À Hê\T>∑TyÓT≥T¢ ô|’øÏyÓfifl&É+, bÕeTTø£]ùdÔ øÏ+~øÏ C≤s¡&É+˝≤>± ñ+~

#·\q∫Á‘·|ü]ÁXeT |ü]dæú‹. ø=ìï ñ‘·ÔeT∫Á‘ê\T |ü]XÁeTqT Hê\T>∑TyÓT≥T¢ ô|’øÏ rdüT≈£îyÓ[‘, ø=ìï #Ó‘·Ô ∫Á‘ê\T

|ü]ÁXeTqT |ü~yÓT≥T¢ øÏ+~øÏ ˝≤>∑T‘·THêïsTT. ÄHêÏ |ü]ÁXeT˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq e´≈£îÔ\+<ä]ø° @<√ ˇø£ nÁ&ÉdüT

ñ+&~. ø=+‘· #·<äTeP dü+kÕÿs¡eT÷ ñ+&ç, #·\q∫Á‘· ìsêàD+ ˇø£ ø£fi>± uÛ≤$+∫, Ç+À¢qT+∫ &ÉãT“ rdüTø=∫Ã

dæìe÷˝À¢ ô|Ïº #‘·T\T ø±\TÃ≈£îqïyêfi‚fl>±ì sT÷Hê&ÉT˝≤>± πøe\+ ‘ê&É÷ u§+>∑s¡+ Òì e´≈£îÔ ≤¢ ÄHê&ÉT sê Ò<äT.

ˇø£|ü&ÉT ø£ ∫Á‘êìøÏ ø=+‘·sTTHê ô|≥Tºã&ç ô|&ç‘H Ábı&É÷´düs¡T ø±k Ô ≈£Lk Ô ªf…øÏïøμ ‘Ó*dæ, nqTuÛÑe+ e⁄+fÒ &Ó’¬sø£ºsY

áHê&ÉT sTT≤¢ #·÷dæqyê+&ÉT¢ n≤¢ Ábı&É÷´düs¡÷, &Ó’¬sø£ºs¡÷ nsTTb˛‘·THêïs¡T. q\T>∑T¬s’<äT>∑T]ï #·+|ü+< &Üø£ºs¡T

ø±&Éqï kÕyÓT‘·>± Hê\T>∑sTT<äT ∫Á‘ê\T rdæ+<ëø± cÕ≥T m≤¢ rj·÷˝À ‘Ó©j·T≈£î+&ÜH &Ó’¬sø£ºs¡T>± #Ó ≤eTD°

ne⁄‘·THêïØHê&ÉT ø=+<äs¡T n<äèwüºe+‘·T\T &çÅdæºã÷´≥s¡÷¢, f…ø°ïwæj·TqT¢ #·\¢>± ñqïHêïfiSfl sT÷Hê&ÉT me¬s’Hê Ábı&É÷´düs¡T

ø±e#·TÃ. me¬s’Hê &Ó’¬sø£ºs¡T ø±e#·TÃ.

ˇø£|ü&ÉT ˇø£fi¯ófl ˇø£ #·ø£ÿì ∫Á‘êìï ì]àùdÔ, Ä ∫Á‘êìø£Hêï $Tqï>± sTT+ø√ ∫Á‘êìï ì]à+#ê\H˚

ø£fi≤_Ûe÷q+‘√q÷, ñ‘ê‡Vü≤+‘√q÷ ø£èwæ#XÊs¡T. ø=+<äs¡T áHê&ÉT ns¡ú+ Òì ∫Á‘êìøÏ nqedüs¡+>± &Éu§“ùdÔ, &ÉãT“

sêe&ÜìøÏ Ä ∫Á‘·+˝À>∑\ Á|ü‘´ø£ ne\ø£åD≤ Ò$TÀ ø£qT≈£îÿì, n+‘·≈£î $T+∫q ne\ø£åD≤\‘√ eTs=ø£ #·eø£u≤s¡T

∫Á‘êìï ‘·j·÷s¡T#dæ Á|ü»\ø£+~düTÔHêïs¡T ø=+<äs¡T.


ˇø£fiófl ªd”‘êsêeT j·TT<ä∆+μ, n+fÒ eTs=ø£fiófl ªVü≤qTeT+‘·T&ç ‘√ø£μ n+≥÷ Äs¡+_ÛdüTÔHêïs¡T. ndü\T d”‘·≈£L,

sêeTT&çøÏ j·TT<ä∆+ @$T≥Ásê MT |æ+&Ü≈£L&Ü! nì n&çπ> ~≈£îÿ Ò<äT. ˇø£yfi me]øÏ ‘Ó©≈£î+&Ü d”‘·, sêeTT&ç‘√

j·TT<ä∆+ #dæ+~ ø±uÀ\T... nqT≈£îì eT‘·T\Tb˛sTT #·÷düTÔHêïØHê&ÉT Á|ü»\T ≈£L&Ü. eT] d”‘êsêeT j·TT<ä∆+ n+≥÷

yêfiËfles√ rdüTÔHêïs¡T >∑<ë eT∞fl Vü≤qTeT+‘·T&ç ‘√ø£ n+≥÷ yπs ∫Á‘·+ ‘·j·÷s¡T#j·T&É+ m+<äT≈£î? nì n&ç–‘ nuÒ“

yêfifl Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ys¡T Ç~ ys¡T. e÷ ø£<∏ä À Vü≤qTeT+‘·T&ç ‘√πø ªV”≤s√μ n+≥THêïs¡T. Ç+ø£ ø√‘·T\ yTø£|t ø√dü+

ø=ã“]|”#·T≈£î mø£ÿ&É Òì &çe÷+&ÉT. ÄHê&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ç‘√ø£ ì»yÓTÆ+<ë Òø£ |”#·T<ë nH $wüj·÷ìï Á|ü»\≈£î

‘Ó©≈£î+&Ü rj·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ês¡T. sT÷ Hê&ÉT sTT~ Ïº ø=ã“]|”#·T‘√ø£ nì ìs¡÷|ædüTÔHêïs¡T.

Ç+‘·ø£+fÒ |üPs¡«+ e∫Ãq bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê Ò yÓj·T´ ¬s≥T¢qj·T+ nì|æ+#≥≥T¢ rdüTÔHêï ØHê&ÉT ø=ìï bÂsêDÏø±\T.

<äøÏåD<X+˝À HÏ #·\q∫Á‘· |ü]ÁXeT, f…øÏïø£ Ÿ>± m+‘√ ñqï‘·kÕúsTTøÏ yÓ[flHê, sTT+ø± n+<äTø√e\dæq

•Ksê\qT n+<äTø√ Òø£b˛‘√+<äH #ÓbÕŒ*.

Vü‰©e⁄&é ìsêà‘·\T |ü~ùV≤qT dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ f…øÏïø£\sY ∫Á‘ê\T rj·T&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T. eTq+ sTT+ø±

π>yê ø£\sY ÀH ñHêï+. yêfiófl dæìe÷ k˛ÿ|ü⁄\T<ëÏ b˛‘·THêïs¡T. eTq+ sTT+ø± u…’k˛ÿ|ü⁄˝À¢H e⁄Hêï+. s√E s√E≈£L

‘êsêkÕúsTTq+<äT≈£î+≥Tqï Vü‰©e⁄&é yêfifl ∫Á‘ê\T #·÷düTÔ+fÒ eTq+ mø£ÿ&ÉTHêïe÷ nì|ædüTÔ+~. ÄHê&ÉT eTqTï‹qï

ø£èwüßí&çH√À¢ j·TXÀ<äeTà Á|ü|ü+#êqï+‘ê #·÷dæq≥T¢, sT÷Hê&ÉT Vü‰©e⁄&é yêfiófl Á|ü|ü+#êqï+‘ê dæìe÷k˛ÿ|ü⁄˝À

Ç$T&çÃ #·÷|ædüTÔHêïs¡T.

>∑+–>√e⁄bÕ\T

eTq+ ≈£L&Ü Ä $<Ûä+>± dæìe÷k˛ÿ|ü⁄ ∫Á‘ê\qT rj·T>∑*–qHê&ÉT, uÛ≤s¡‘·+, sêe÷j·TD+, ˝≤+Ï >=|üŒ

bÂsêDÏø£ >±<∏ä\qT K+&É K+&Ü\T>±q÷, |æ+&É |æ+&Ü\T>±q÷ #j·T≈£î+&Ü j·T<∏ë‘·<∏ä+>± rùd neø±X+ ñ+≥T+~.

áHê&ÉT dædæ Ÿ _&ç$T Ÿ ªf…Hé ø£yÓT+&éyÓT+Ÿ‡μ ∫Á‘·+ rXÊ&É+fÒ Vü≤&É*#·#Ã≥T¢ rXÊ&ÉT. πøe\+ e÷qedüèwæº, nqTø√&ÜìøÏ

M Ò¢q+‘· n+‘·düTÔ¬ø[fl rXÊ&ÉT. n˝≤+Ï >=|üŒ >±<∏äqT @ $<Ûä+>± rùdÔ u≤>∑T+≥T+<√, Ä $<Ûä+>±H rj·T&ÜìøÏ

ø£èwæ#dæ, n< ‘·q J$‘· \ø£å ´+>± uÛ≤$+∫ rXÊ&ÜeTVü≤˙j·TT&ÉT. n˝≤+Ï >=|üŒ ∫Á‘ê\qT ì]à+#ê\+fÒ eTqyêfiófl

Ä]úø£+>± ì\e Òø£b˛e#·TÃ. ø±ì ˇø£ eT+∫∫Á‘êìï ì]à+#·&ÜìøÏ q\T>∑Ts¡sTT<äT>∑Ts¡T ìsêà‘·\T ø£*dæ dü$Twæº>±

ø£èwæ#j·Te#·TÃ. eTTK´+>± ∫Á‘· ìsêàD+ πøe\+ dü$Twæº ø£èwæ MT<äH m≈£îÿe>± Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~. ˇø£ ∫Á‘·+

$»j·Te+‘·+ ø±yê\+fÒ <ëìøÏ m+‘√ eT+~ bÕ≥T|ü&Ü*. n˝≤+≥|ü&ÉT q\T>∑Ts¡T Hê\T>∑T #Ó‘·Ô ∫Á‘ê\T rùdã<äT\T,

q\T>∑Ts¡÷ø£*dæ ˇø£ eT+∫ ∫Á‘êìï ì]à+#·>∑*–qHê&ÉT |ü]ÁXeT m+‘·sTTHê u≤>∑T|ü&ÉT‘·T+~. ª>∑+–>√e⁄bÕ\T

>∑+f…&Ó’qqT #ê\Tμ nqï≥Tº n˝≤+Ï ñ‘·ÔeT ∫Á‘ê\T ø=~›>± e∫ÃHê #ê\T.

áHê&ÉT ªHêyéT˙XÊ˙μ Òì q\T>∑Ts¡T ø£*dæ ø£+ô|˙ ô|Ïº ø£ ∫Á‘êìï Äs¡+_Û+#·&É+ Ä ∫Á‘·+ |üPs¡ÔjT´˝À>±H

q\T>∑Ts¡÷ $&çb˛sTT Hê\T>∑T ø£+ô|˙\T Ò|ü&É+, eT∞fl Ä Hê\T>∑T ø£+ô|˙˝À¢q÷ ˇø=ÿø£ÿ ø£+ô|˙øÏ q\T>∑Ts¡T

uÛ≤>∑düTú\T #s¡&É+, rùd ∫Á‘ê\T |üP]Ô>±ø£eTT+< eT∞fl Ä Hê\T>∑T ø£+ô|˙\˝Àì uÛ≤>∑düTú\÷ $&çb˛sTT, Hê\T>∑T

Hê\T>∑T |ü<äVü‰s¡T ø£+ô|˙\T ÒeBj·T&É+ »s¡T>∑T‘√+~. áHê&ÉT eT<äsêdüT˝À @ M~∏ À #·÷dæHê |òæ*+ ø£+ô|˙ Ò!

|ü⁄≥º>=&ÉT>∑T˝≤¢ |ü⁄≥Tºø=düTÔHêïsTT. Ç˝≤+Ï nsê∆j·TTwüß |òæ*+ ø£+ô|˙\T ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·|ü]ÁX¯eT˝À ø£+fÒ ‘·$Tfi¯

∫Á‘·|ü]ÁXeT˝ÀH m≈£îÿe>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT. πøe\+ yê´bÕs¡<äèwæº‘√ ãj·T\T<s¡T‘·Tqï Ç˝≤+Ï ø£+ô|˙\e\¢H áHê&ÉT

|ü]ÁXeT #Ó<ä\T|üÏº+~.



1. dæìe÷\ >∑T]+∫ MT n_ÛÁbÕj·÷\qT kı+‘·e÷≥˝À¢ #Ó|üŒ+&ç.

2. MT≈£î m˝≤+Ï dæìe÷\+fÒ Çwüº+? m+<äT≈£î? $e]+#·+&ç.

3. bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì C≤rj·÷\T, kÕyÓT‘·\qT |üÏºø£ s¡÷|ü+˝À sêj·T+&ç.

4. øÏ+~ n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q düe÷#ês¡+ bÕsƒ¡+˝À @ @ ù|sê˝À¢ ñ+<√ >∑T]Ô+#·+&ç.

n) dæìe÷ Á|ü#ês¡+ Ä) dæìe÷Vü‰fifl |ü]dæú‹

Ç) dæìe÷ ø£<∏ä á) ∫Á‘· ìsêàD+

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ dæ˙|ü]ÁX¯eT ñqï‘· •Ksê\T

n+<äTø√e&É+ n+fÒ @$TÏ?

$e]+#·+&ç.

♦ ª ª‘ê&É÷ ` u§+>∑s ¡+ ˝Òì

e´≈£îÔ\ìμμ me]ì n+≤s¡T. á

C≤rj·÷ìï uÛ≤qTeT‹>±s¡T

m+<äT≈£î ñ|üjÓ÷–+#ês¡T?

♦ ªª>∑‘·+˝Àì bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê Ò HÏ

bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\ø£+fÒ y˚T\Tμμ

Bìô|’ MT n_ÛÁbÕj·T+ #Ó|üŒ+&ç.

♦ >∑+– >√e⁄bÕ\T >∑+f…&Ó’qqT

#ê\qï≥T ¢ eT+∫ ∫Á‘ê\T

ø=~›>± e∫ÃHê #ê\T nì

m+<äTø£qï~?

♦ #·\q∫Á‘· |ü]ÁX¯eT ~>∑C≤]

b˛e&É+ n+fÒ MT πseTqT

≈£î+≥THêïs¡T?

Ç$ #j·T+&ç

uÛ≤s¡‘·<X+˝À Væ≤+B #·\q∫Á‘·|ü]ÁXeT ‘·sê«‘·, #Ó|üø√<ä>∑Z ñqï‘·kÕúsTT˝À

q&ç∫+~, ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·|ü]ÁXeT ø£ÿfÒ. XÊ+‘·sê+˝≤+Ï >=|üŒyêfiófl ø=+<äs¡T

rùd ∫Á‘ê\T $TqVü‰sTT+∫, áeT<Ûä e#Ã ø=ìï Væ≤+B ∫Á‘ê\T #·÷düTÔ+fÒ

#·eø£u≤s¡T Ç+ ¢wüß ∫Á‘ê\qT &ÉuŸ#XÊsê nì|æk Ô+~. Ä $wüj·T+˝À <äøÏåD

<X+˝À ‘·j·÷s¡jT´ ∫Á‘ê Ò mH√ï¬s≥T¢ yÓTs¡T>∑ì|ædüTÔ+~.

yÓTTqï ÄeT<Ûä eTÁ<ëdüT Ä]úø£eT+Á‹ l düTÁãVü≤àD´+>±s¡T ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T

∫Á‘ê\qT m≈£îÿe>± Á|üX+dæ+#ês¡T. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘ê\T m+‘√ ø°¢Hé>±q÷, Ÿ>±q÷

ñ+≤j·T˙, ñ‘·ÔeT ∫Á‘ê\T rj·T&É+˝À ‘Ó\T>∑Tyê]πø nÁ>∑‘ê+ã÷\+ Çyê«\˙

nHêïs¡T.

á eT<Ûä ‘·j·÷s¡e⁄‘·Tqï ø=ìï #·eø£u≤s¡T ∫Á‘ê\T ‘·|æŒ‘ >∑‘· Çs¡yÓ’

dü+e‘·‡sê˝À¢q÷ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·|ü]ÁXeT #Ó|üø√<ä>∑Z ñqï‘·kÕúsTT q+<äTø=qï<äH

#ÓbÕŒ*. Ä kÕúsTTì ì\u…≥Tºø√yê\+fÒ |ü]ÁXeT˝À ñ+& ø=+<äs¡T ìsêà‘·\T

ñ‘·ÔeT∫Á‘ê Ò rj·T&ÜìøÏ ø£+ø£D+ ø£≥Tºø√yê*. #·ø£ÿì ∫Á‘ê\T rdü÷Ô, |ü]ÁXeTπø

>∑s¡«ø±s¡DyÓTÆq ø=ìï dü+düú\T sT÷ Hê&ÉT &ÉãT“ø√dü+ ø£‹Ôj·TT<ë∆\T rdüTÔHêïs¡+fÒ,

ø£+#Ó #qT yTùd kÕyÓT‘·>± |ü]ÁXeT m+‘· ~>∑C≤]b˛‘√+<√ ‘Ó\Tk Ô+~.

Ç+‘·f…ÆHê bÂsêDÏø±\T, C≤q|ü<ë\÷, eTq≈£Lÿ&Ü dæìe÷k˛ÿ|ü⁄˝§#Ã<ëø±

Ä|æ, Á|ü»\ $C≤„q $ø±kÕ\≈£î ‘√&ÉŒ& ñ‘·ÔeT kÕ+|òæTø£ ∫Á‘ê\T ì]à+#·>∑*–‘

|ü]ÁXeT eT]+‘·>± Wqï‘ê´ìï n+<äTø√>∑\<äì Hê n_ÛÁbÕj·T+.

(ªªÄ+Á<Ûäμμ yês¡ |üÁ‹ø£ dü«s√í‘·‡e dü+∫ø£, 14`1`1959)


5. øÏ+~ ù|sê #·<äe+&ç. Á|üXï\≈£î C≤yêãT\T sêj·T+&ç.

dæìe÷ ñ‘·ÔeTyÓTÆq ø£fi≤ dü«s¡÷|ü+. #·\q ∫Á‘ê˝À¢ $$<Ûä \*‘· ø£fi\ dü$Tà[‘êìï #·$#·÷|æ+#·e#·TÃ.

nHø£ eT+~ ø£fi≤ø±s¡T\ n¨sêÁ‘·T\ ø£èwæì, düè»Hê‘·àø£‘·XøÏÔì #·\q∫Á‘ê˝À¢ #·÷düTÔHêï+. á ø£fi≤

Ádüe+‹ì ìsêà‘·\T yê´bÕs¡ yÓTÆ<ëq+ yÓ’|ü⁄ eT[fl+#·e\dæ e∫Ãq|ü&ÉT n+<äT˝À e÷*q´+ ø=+‘· $T[‘·+

ø±ø£ ‘·|üŒ<äT. <ëìe\¢ ªø£fiμ˝Àì |ü]Xó<ä∆‘· ø=+‘· $]–b˛ø± ‘·|üŒ<äT. n˝≤ ø±≈£î+&Ü #·÷&Ü\+fÒ

Ä]úø£Ø‘ê´ <Óã“‹qe\dæ edüTÔ+~. ø√≥¢ &ÉãT“\T yÓ∫Ã+# @ ìsêà‘ê qwüº|ü&É&ÜìøÏ Çwüº|ü&É&ÉT. ◊q|üŒÏø°

Á|ü|ü+#·XÊ+‹ì Ä•+# eTq+ eTq dü+düÿ è‹ì, eTq ø£fi\qT, eTq $C≤„Hêìï Á|ü‹_+_+# ∫Á‘ê*ï

ì]à+#ê*. eTq dü+düÿ è‹øÏ, $C≤„HêìøÏ eT÷\|ü⁄s¡Twüß …’q eTVü‰eTVüQ\ J$‘· ∫Á‘ê*ï ‘Ós¡¬øøÏÿ+∫ eTq

|üPsö«qï‘ê´ìï »„|æÔøÏ ‘yê*. n|ü⁄& eTq+ #·\q ∫Á‘ê*ï dü~«ìjÓ÷>∑+ #düTø=qï≥¢e⁄‘·T+~.

n) dæìe÷\≈£î, ø£fi\≈£î >∑\ dü+ã+<Ûä+ @$TÏ?

Ä) dæìe÷\ <ë«sê @$T yÓ\¢&Ée⁄‘·T+~?

Ç) dæìe÷\˝À ø£fi≤ $\Te\T ˝À|æ+#·&ÜìøÏ ø±s¡D≤\T @$TÏ?

á) m˝≤+Ï dæìe÷\ ìsêàD+ »s¡>±*?

ñ) dæìe÷\qT eTq+ m˝≤ dü~«ìjÓ÷>∑+ #düTø√yê*?

6. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ Á|üXï\≈£î 4, 5 yêø±´\˝À »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) ªø£èwüí©\\Tμ ø£s¡|üÁ‘ê\ |ü+|æD° #·÷dæ me¬ses¡T @eTqTø=Hêïs¡T?

Ä) HêÏ Áù|ø£å≈£î\ n_Ûs¡T∫ m˝≤ ñ+&~?

Ç) ∫Á‘·ìsêàD+ >∑T]+∫ uÛ≤qTeT‹>±]∫Ãq dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T @$TÏ?

á) ∫Á‘·ìsêàD+ >∑T]+∫ uÛ≤qTeT‹>±s¡T @eTì $eT]Ù+#ês¡T?

ñ) uÛ≤qTeT‹>±] >=|üŒ<äq+ >∑T]+∫ sêj·T+&ç.



n) ø£<∏ë $wüj·÷ìøÏ eùdÔ HêÏ dæìe÷\ eTT+<äT HÏ dæìe÷\T ì\Te Òeì uÛ≤qTeT‹>±s¡T m+<äTø£Hêïs¡T?

Ä) ªªeTT<äT›≈£î ≈£L&Ü Vü≤<äT›+&Ü*μμ nì uÛ≤qTeT‹>±s¡T @ dü+<äs¡“¤+˝À nHêïs¡T? m+<äTø£Hêïs¡T?

Ç) HêÏ Áù|ø£å≈£î\‘√ b˛*Ã‘, HÏ Áù|ø£å≈£î\ n_Ûs¡T∫ m˝≤ e÷]+~?

á) HÏ dæìe÷\ >∑T]+∫ Á|ü#ês¡+ #j·T&É+ ø√dü+ @yT+ #düTÔHêïs¡T?


n) uÛ≤qTeT‹ >±s¡T 1960 <äXø£+˝Àì dæìe÷\ |ü]dæú‹ì, Ä ‘·s¡Tyê‘· ñqï |ü]dæú‹‘√ b˛*Ã yê´dü+

sêkÕs¡T ø£<ë! HÏ dæìe÷\T m˝≤ ñHêïjÓ÷ $eTs¡ÙHê‘·àø£+>± sêj·T+&ç.


Ä) >∑‘·+‘√ b˛*ùdÔ H&ÉT bÂsêDÏø£ ∫Á‘ê\ ìsêàD+ ‘·–Z+~ø£<ë! Ç˝≤ m+<äT≈£î »]– ñ+&Ée#·TÃ?

ø±s¡D≤\qT $e]dü÷Ô sêj·T+&ç.


n) HÏ dæìe÷˝À¢ Væ≤+dü, no¢\‘·\T n]ø£≥ºã&˝≤ #·s¡ \T #|üºeTì yêsêÔ |üÁ‹ø£\≈£î ˇø£ ÒK

sêj·T+&ç.

Ä) ªª#·\q ∫Á‘ê\T ` Á|üjÓ÷»Hê\T ` qcÕº\Tμμ nH n+X+ >∑T]+∫ yê´dü+ sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ n+XÊ\qT yÏ‘√ b˛˝≤Ãs√ bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± sêj·T+&ç.

n) ø£s¡|üÁ‘ê\T (‘Ó\¢ì ø±–‘ê\T) :

Ä) dæìe÷yêfiófl :

Ç) ø£<∏ëu…\+ Òì dæìe÷ :

á) dæ qÏ eTTK+ :

ñ) á HêÏ dæìe÷\T :

2. øÏ+<ä ‘Ó*Œq C≤rj·÷\qT|üjÓ÷–+∫ kı+‘·yêø±´\T sêj·T+&ç.

n) ‘êsê Ee«˝≤ Òe&É+ :

Ä) >∑T&ÉT¢ ‘\ yj·T&É+ :

Ç) #Óe⁄\T ø=s¡Tø√ÿe&É+ :

á) ø±*øÏ ã\|ü+ ø£≥Tºø√e&É+:

ñ) ø£<∏ä n&É¶+‹s¡>∑&É+ :

3. øÏ+~ |ü<ë\T #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± MÏøÏ $es¡D\T sêj·T+&ç.

n) ‘êsê Ee«˝≤ Ò∫+~ :

Ä) Ä |æ\¢ ø£s¡e uÀsTT+~ :

Ç) dü÷ÿ\T≈£î HêeT+ydæ yÓfi≤fl+ :

á) >∑+– >√e⁄bÕ\T >∑+f…&Ó’qqT #ê\T :

ñ) nÁ>∑ ‘ê+ã÷\+ :



1) á eT<Ûä ø±\+˝À $&ÉT<ä …’q @<Ó’Hê ˇø£ dæìe÷ >∑T]+∫ sêdæq düMTø£å yê´kÕìï ùdø£]+#·+&ç. <ëì

>∑T]+∫ kı+‘·e÷≥˝À¢ sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.

2) MTs¡T #·÷dæq @<Ó’Hê ˇø£ dæìe÷ >∑T]+∫ ìy~ø£ sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç ( Ò<ë) á eT<Ûä ø±\+˝À u≤\\

#·\q∫Á‘√‘·‡e y&ÉTø£\˝À nyês¡T¶bı+~q dæìe÷ >∑T]+∫q $esê\T ùdø£]+∫ ìy~ø£qT sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ yêø±´˝À¢ ñqï ªnqTHêdæø£μ, ª|ü&Ü«~μ dü+<ÛäT\ |ü<ë\qT >∑T]Ô+∫ $&ÉBj·T+&ç. dü÷Á‘·+ sêj·T+&ç.

n) mø£ÿ&É ≈£Ls¡TÃqï~ eTs¡∫b˛sTT ‘·qàj·TT\yÓTÆ #·÷ùdyêfifl+.

Ä) ˙e⁄ dü+<Vü≤|ü&Éqedüs¡+ Ò<äT.

Ç) |ü⁄sêD yêvàj·T+ #·÷dæ uÛÑj·T|ü&É≈£î. #·~$ Äq+<ä|ü&ÉT.

á) düqTï‹ #j·TTeTT.

ñ) sêDàDÏ j·TT<ä∆+˝À uÛÑ+>∑|ü&É&ÉT.

2. øÏ+~ yêø£ \qT Á|ü‘· ø£å, |üs√ø£å ø£<∏äq+˝ÀøÏ e÷s¡Ã+&ç.

n) HqT HÏ dæìe÷\qT #·÷&É Òø£b˛‘·THêïqT nì neTà‘√ nHêïqT.

Ä) ˙øÏyê«*‡+~ @MT Ò<äT nì Hê‘√ n‘·&ÉHêï&ÉT.

Ç) düT+<äs¡ø±+&É #·<äeeTì Hê≈£î ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT.

á) yêfifleTà #Ó|æŒ+~ uÛ≤qTÁ|üø±XŸ ]¬øfi≤fl&Éì.

ñ) #Óqïj·T´ |ü<ë´\T u≤>±bÕ&Ü&Éì n+<äs¡qT≈£î+≥THêïs¡T.

|ü]#·j·T+

1. nsêú\+ø±sê˝À¢ì eTs=ø£ n\+ø±sêìï ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.

ñ<ëˆˆ i) e÷ #Ó …¢\T ‘êÏ #Ó≥º+‘· bı&Ée⁄+~.

ii) <yê\j·T >√|ü⁄sê\T Äø±XÊìø£+≥T‘·THêïsTT.

ô|’ yêø±´˝À¢ #Ó …¢ m‘·TÔqT, >√|ü⁄sê\ m‘·TÔ\qT ñqï m‘·TÔ ø£+f… m≈£îÿe#dæ #Ó|üŒ&É+ »]–+~ ø£<ë!

n+fÒ n‹Xj·T+>± #Ó|üŒ&É+ nqïe÷≥. Ç˝≤ #Ó|üŒ≤ìï n‹XjÓ÷øÏÔ n\+ø±s¡+‘√ #Ó|üŒ≥+ nì

n+≤s¡T.

\ø£åD+ : ñqï $wüj·÷ìï ñqï<ëìø£+f… m≈£îÿe#dæ #Ó|üŒ&É+.

øÏ+~ \øå±´\qT |ü]o*+#·+&ç. n\+ø±s¡+ >∑T]Ô+#·+&ç.


dü÷øÏÔªªdæìe÷ ñ‘·ÔeTyÓTÆq ø£fi≤dü«s¡÷|ü+. Bì

<ë«sê ˇø£ <X+ jÓTTø£ÿ dü+düÿ è‹

dü+Á|ü<ëj·÷\T Ç‘·s¡T\≈£î ‘Ó\TkÕÔsTT.μμ

` ø±Héôdº+≥T ˝≤+ãs¡Tº

i) ø£+. #·Tø£ÿ\T ‘·\ |üPe⁄\T>±

nø£ÿ»eTT>∑ yTqTô|+∫ j·T+ãs¡ M~ÛHé

yÓø£ÿdüyÓTÆ #·÷|üÏºq

nø√ÿeT* eTT<äeTT H=+<Ó Ä‘·àdæú‹øÏHé

ii) e÷ bı\+˝À ã+>±s¡+ |ü+&ç+~.


9. ãdüe|ü]Dj·T+

` bÕ\Tÿ]øÏ k˛eTHê<∏äT&ÉT

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

l d”‘êsêeTT\ ø£ ≤´D+ #·÷‘·eTT sês¡+&û ˆˆ2ˆˆ

dæ]ø£ ≤´D|ü⁄ u§≥TºqT ô|Ïº u§≥TºqTô|Ïº

eTDÏ u≤dæø£eTTqT qT<äT≥qT >∑Ïº qT<äT≥qT >∑Ïº

bÕsêDÏì bÕ<ë\≈£î ô|Ïº... Ä... nnÄ... nÄÄÄ... ˆˆ2ˆˆ

ô|[fl ≈£L‘·T¬s’ yÓ\dæq d”‘ê... ø£ ≤´D+ #·÷‘·eTTsês¡+&û ˆld”‘êˆˆ

dü+|ü+– q÷HÓqT ≈£îs¡T\qT <äT$« ≈£îs¡T\qT <äT$«

kı+|ü⁄>∑ ø£dü÷Ô] HêeTeTT B]Ã HêeTeTT B]Ã

#·+|ü »yê«~ #·Tø£ÿqTu…Ïº ` Ä... nnÄ... nnnÄ...ˆˆ2ˆˆ

ô|[ø=&ÉT¬ø’ yÓ\dæq sêeTTì ø£ ≤´D+ #·÷‘·eTT sês¡+&û ˆld”‘êˆˆ


|üs¡eT•e⁄DÏí Äsê~Û+# yêfifl+‘ê ˇø£fÒ eT‘·eTì, ≈£î\, eT‘·, C≤‹, es¡Z, es¡í uÛÒ<ë\ø£r‘·yÓTÆq düeT

düe÷» kÕú|üq≈£î ø£èwæ#dæq eTVü‰‘·Tà&ÉT ãdüyX«s¡T&ÉT. ªø±sTTø£yT¬ø’ ≤düμ (ÁXeT JeqyT ÁX‚wü) eTì #êÏq

#Ó’‘·q´eT÷]Ô. Ç‘·&ÉT ø£sêí≥ø£ Àì Væ≤+>∑Tfi‚X«s¡ uÛ≤>∑yêÏ nH nÁ>∑Vü‰s¡+˝À e÷<ë+ã, e÷~sêE <ä+|ü‘·T\≈£î

1140˝À »ìà+#ê&ÉT. e÷<ë+ã k˛<äs¡T&ÉT ã\<e⁄&ÉT ø£fi≤´Dø£≥ø£sêE _»®\Tì e<ä› ø√XÊ~Ûø±], ‘·q

≈£L‘·Ts¡T >∑+>±+ãqT ãdüyX«s¡TìøÏ∫Ã $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT. Ä $yêVü≤ $X‚cÕ Ò á bÕsƒêìøÏ H|ü<∏ä +.

(Ç~ ãdüe|ü⁄sêD+ Á|ü<∏äe÷XÊ«dü+˝Àì~.

Á|üXï\T:

1. MT¬s|ü&Ó’Hê á bÕ≥ $Hêïsê? @

dü+<äs¡“¤+>± $Hêïs¡T?

2. d”‘êsêeTT\ ø£˝≤´D+ Ç|üŒÏø°

eTqsêh+˝À yÓ’uÛ Ñe+>± mø£ÿ&É

»s¡T>∑T‘·T+~?

3. ªø £˝≤´D+μ˝À bÕ Ï+# ˚

dü+Á|ü<ëj·÷\ >∑T]+∫ MT≈£î ‘Ó*dæq

dü+>∑‘·T\T #Ó|üŒ+&ç.

4. ªø£ ≤´D≤ìøÏμ ` |üsê´j·T |ü<ë\T

#Ó|üŒ+&ç.

*. ãdüy˚X¯«s¡Tì |ü]Dj·T+ >∑T]+∫

‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.


ø£$ |ü]#·j·T+

*œ‘· dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ, eTÚœø£ dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ yês¡~Û ≤ yê´eVü‰]ø£ uÛ≤wüqT Ç‘√~Ûø£+>±

ñ|üjÓ÷–+∫ s¡#·q #dæq yÓTT≥ºyÓTT<äÏ ø£$— ãdüyX«s¡Tì #·]Á‘·qT |ü⁄sêD+>± ì]à+∫,

~«|ü<ä≈£î ø±e´, |ü⁄sêD >ös¡yêìï ø£*Z+∫, Á|ü<∏äe÷+Á<Ûä dü«‘·+Á‘· |ü⁄sêD ø£s¡Ô>± #·]Á‘·

düèwæº+∫q ø£$ÁX‚wüß&ÉT bÕ\Tÿ]øÏ k˛eTHê<∏äT&ÉT. zs¡T>∑\T¢≈£î |üHÓï+&ÉTÁø√düT\ (düTe÷s¡T 18

øÏ.MT.) <ä÷sêq >∑\ bÕ\≈£î]‹ (bÕ\≈£î]øÏ / bÕ\Tÿ]øÏ) k˛eTq »qàdüú\+. ‘·*¢ Á•j·÷<$,

‘·+Á&ç $wüßísêeT<e⁄&ÉT. ∫qïej·TdüT‡˝ÀH Ms¡XË’eeT‘·+ |ü≥¢ >∑\ n_Ûe÷q+‘√, Ä eT‘·Bø£å

rdüTø=ì, Ms¡e÷ùV≤X«sê#ês¡ Áe‘·T&Ó’Hê&ÉT. ãdüyX«s¡Tì MT<ä n#·+#·\ uÛÑøÏÔ $XÊ«kÕ\qT ô|+#·Tø=ì, Ä

eTVü‰‘·Tàì J$‘·+, uÀ<Ûäq\T Ä<Ûës¡+>± nH˚ø£ s¡#·q\T #˚XÊ&ÉT. ãdüe |ü⁄sêDeTT, nqTuÛÑekÕs¡eTT,

ãdüy√<ëVü≤s¡DeTT, eècÕ~Û|ü X‘·ø£eTT, #·‘·Tπs«<äkÕs¡eTT, #ÓqïeT\T¢ d”düeTT\T, |ü+&ç‘êsê<Ûä #·]Á‘·eTT, s¡>∑&É\T,

>∑<ä \T, |ü+#·ø£eTT\T, nwüºø£eTT\T, ñ<ëVü≤s¡D ø±e´eTT\T s¡∫+∫, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü≈£î mq Òì ùde #dæq eTVü‰ø£$.

eècÕ~Û|ü X‘·ø£+ ªX‘·ø£ \ø£åD≤\˙ï |ü]|üPs¡í+>± ø£*–q ‘=*X‘·ø£+. Ç+<äT˝À k˛eTq nHø£ Á|üjÓ÷>±\T

#dæHê&ÉT. n+‘ê´qT ÁbÕdü\T, eTTø£Ô |ü<äÁ>∑kÕÔ\T, nqTÁbÕkÕ\+ø±sê\T $ìjÓ÷–+#·&É+˝À á ø£$ dæ<ä∆Vü≤düTÔ&ÉT.

eTDÏÁ|üyêfi XË’*‘√bÕ≥T, dü+düÿ è‘·, ‘·$Tfi, ø£qï&É, eTVü‰sêh uÛ≤cÕ|ü<ë\qT|üjÓ÷–+∫ #·+|üø£, ñ‘·Œ\e÷\˝À¢

n+<ä+>± ˇ~–q n<äT“¤‘· Á|ü‹uÛ≤ dü+|üqTï&ÉT. á‘·ì ø±\+ Áø°.X.1160`1240.


bÕsƒ¡+ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝Àì ù|sê #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï Væ≤+#·+&ç.

bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\≈£î øÏ+<ä ^‘· j·T+&ç.

yêÏ nsêú\qT ª|ü<ë\T ` nsêú\Tμ |üÏºø£ À>±ì Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄˝À #·÷dæ>±ì ‘Ó\T‡ø√+&ç.


á bÕsƒ¡+ ~«|ü<ä ø±e´ Á|üÁøÏj·T≈£î #Ó+~+~.

ø±yê´ìï ~«|ü<ä, #Û·+<ädüT‡˝À sêùdÔ <ëìï ~«|ü<ä ø±e´+

n+≤s¡T. á bÕsƒêìï ãdüe|ü⁄sêD+ Á|ü<∏äe÷XÊ«dü+˝Àì~.


Á|üy•ø£ :

uÛ≤s¡rj·T dü+Á|ü<ëj·T+˝À $yêVü‰ìøÏ $X‚wüyÓTÆq ÁbÕ<Ûëq´+ ñqï~. n+<äTπø <ëìï ø£ ≤´D+

nHêïs¡T. n+fÒ XóuÛÑø£s¡yÓTÆ+~ nì ns¡ú+. Ç~ eT‘ê\qT, ø±˝≤\qT, bÕ\≈£î\qT nqTdü]+∫ $$<Ûä

s¡÷bÕ\qT dü+‘·]+#·T≈£îHêïsTT. $yêVü≤ã+<Ûä+ πøe\+ Ç<ä›s¡T eTqTwüß\qT ø£*ù|~ ø±<äT, ¬s+&ÉT

e+XÊ\qT, eT÷&ÉT ‘·sê\q÷ Á|üuÛ≤$‘·+ #ùd XøÏÔe+‘·yÓTÆq dü+Á|ü<ëj·T+.

ˇø£|ü&ÉT s√E\ ‘·s¡ã&ç »s¡T|ü⁄≈£îH ô|[fl y&ÉTø£ s√E qT+&ç >∑+≥˝À¢øÏ, >∑+≥\ qT+&ç

ìeTTcÕ\˝ÀøÏ ≈£î+∫+#·T≈£î b˛sTT+~. ø±s¡D≤ ÒyÓ’Hê Ç~ e÷qe dü+ã+<Ûë\qT ã\V”≤q|üs¡TdüTÔqï<äqï

ôV≤#·Ã]ø£\T |ü+|ü⁄‘·Tqï~.

|ü<äeT÷&√ X‘êã›+˝À, Ms¡XË’e eT‘·+ $X‚wü Á|ü#ês¡+˝À ñqï|ü&ÉT ø£ ≤´D XÀuÛÑ m≤¢ ñ

+&<√ á bÕsƒ¡+ <ë«sê Á>∑Væ≤<ë›+.

I

eTs¡ø£ ‘√s¡DeTT\T eTDÏ ‘√s¡DeTT\T

eTT≈£îs¡ ‘√s¡DeTT\T eTTqT>∑≥º" ãì∫

ªªø£\j·T+>∑ M<ÛäT\">∑dü÷Ô] j·T\T≈£î"

&Ó\$T eTTø±Ô|òü\+ãT\ ÁeTT>∑TZ *&ÉT"&ÉT

s¡+&ÉT uÛÑ≈£îÔ\" _\Te⁄+&ÉT MT ¬s<äTs¡T

y=+&ÉT! y>∑eT ‘√&ç ‘Ó+&ÉT ‘Ó+&ÉqT#·T

ì≥e#·TÃqj·T´\ ¬ø<äTs¡T e#·TÃ#·TqT

q≥e#·TÃqj·T´\ ø£]ú ÁyÓTT≈£îÿ#·TqT

j·T$s¡fi qe´ |ü⁄cÕŒ+»\T *∫Ã

Á|ü$eT\ <Ûä÷|ü B|ü+ãT˝§q]Ã

j·TeTàVü‰‘·Tà\≈£î kÕcÕº+>∑T&Ó’ j·Tø£å

DeTà $uÛÑ÷‹ M&É eTTà \]Œ+∫

ø√˝≤≥eTTqT u≤Á‘· >=+&ç¢ ù|]DÏj·TT"

π>[ø£ CÀø£j·TT ©\ qÏ+|ü"

u≤j·Tø£ ªª#ê+&ÉT! uÛÑfi≤μμ j·TqT Xã›

e÷j·T‹ Hêø£dü+ã+~ |òüT÷]í\¢


q*πs– yDT MD≤ yê<ä $‘·‘·T

\T*j·TT#·T ©\‘√ H=ø£ÿ≥ ÁyÓ÷j·T

Hêq+<ä ^‘·+ãT \–Z+#·T yês¡T—

|üPì X+ø£s¡ ‘·eTT\T yê&ÉT yês¡T—

»‹ ^‘·eTT\ MT<ä" »|üŒ≥ *&ÉT#·T

q‹Xj·T •euÛÑøÏÔ Hê&Ó&ÉT yês¡T—

Hê~ |ü⁄sê‘·HêbÕ~‘· düTÔ‘·T\T

y<ës¡úeTT\T >±">∑ $e]+#·T yês¡T—

HÓiÏ •e eTs¡T\Tq >∑TiÏ Òì y&Éÿ

qiÏ eTTiÏ $Tqï+~ j·÷&Ó&ÉT yês¡T—

ÁyÓTTøÏÿ •yêq+<äeTTq" <äeTTà eTi∫

ìø£ÿ|ü⁄ düTKeTTq ìÁ~+#·T yês¡T

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ á ~«|ü<äqT #·~yês¡T ø£<ë! B+À¢ $qkı+|ü⁄>± ñqï |ü<ë\T @$?

♦ ªª$uÛÑ÷‹M&É eTTà\]Œ+∫μμ nì ñ+~ø£<ë! Bì uÛ≤e+ @$TÏ?

♦ ãdüyX«s¡Tì ô|+&ç¢øÏ @jT qè‘ê´\T #kÕs¡T? @jT dü+^‘· |ü]ø£sê\T ñ|üjÓ÷–+#ês¡T? Bìï ãÏº

HêÏ $yêVü‰\˝À dü+^‘·, qè‘ê´\≈£î >∑\ ÁbÕ<Ûëq´‘· >∑T]+∫ e÷≤¢&É+&ç.

♦ HêÏø±\+˝À XË’e⁄\ $yêVü‰\T m˝≤ »]π>eì uÛ≤$düTÔHêïs¡T?

II.

ìU≤\ e÷ùV≤X«s¡ ìø£s¡+ãTì≥T¢

düTK©\" >=\Te⁄qï#√ ãdüej·T´

j·TbÕŒ<ä»\eTT\ q_Ûwæ≈£îÔ" &É>∑T#·T

H=|æŒ ~yê´+ãs¡ j·TT>∑à+ãT kÕ‹

uÛÑdæ‘·+|ü⁄ HÓi|üP‘· |ü\T#·>±" ã÷dæ

H=dü\" Á~|ü⁄+Á&É yÓTTô|Œdü">∑ <Ûä]+∫

eTÚ[" ÁãkÕs¡ düTeT+ãT\T <äTiÏ$T

b˛\">∑ s¡TÁ<ëø£å uÛÑ÷wü\T <ë*Ã


kÕs¡yÓTÆ *+>∑ |ükÕsTT‘·+uHÓ&ÉT

ù|s¡qT >∑\TZ ø£sƒês¡+ãT >∑Ïº

j·÷q+<ä u≤wüŒ+ãeTT \\T>∑T\T yêi

yTqT s√e÷+#· dü$Tà[‘·yÓTÆ ‘·qs¡

uÛÑøÏÔ Xè+>±s¡yTs¡Œ&É" C≤i>=qï

uÛÑøÏÔ ø£fi≤s¡í|ü⁄ ãdüej·T´" p∫

ªªsTTÏº <ÛäqT´"&É HÍ<äTH sTT|üμμ &ÉqT#·T

<ä≥Tº"&ÉT ã\<e <ä+&ÉHêj·T≈£î&ÉT

‘·q ≈£L"‘·T" >±$T˙ »q‹\ø£+ãT

qqT|üeT Xè+>±s¡eq~Û >∑+>±+ã"

<√&ÓÔ∫Ãj·T≥¢ uÛÑ≈£îÔ\≈£î ÁyÓTTøÏÿ+∫

jT&Ôs¡ XóuÛÑ#wüº …<äTs¡Tø=q+>∑

•euÛÑø£Ô eì‘·\T ùddü\T dü\¢

•e ã\+ã>∑Z*+∫q eTTVüAs¡ÔeTTq

y<√ø£Ô •e<Ûäs¡à $~Û ãdüeìøÏ

>±*~ düT‘·" u…+&ç¢ >±$+#Ó q+‘·...

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ãdüeì $yêVü‰ìøÏ m˝≤ n\+ø£]+#ês¡T? Ç˝≤ m+<äT≈£î #dæ ñ+≤s¡T?

♦ n\+ø£s¡D\≈£î dü+düÿ è‹øÏ >∑\ dü+ã+<Ûä+ @$TÏ?

♦ ã\<e⁄&ÉT ãdüeDÏí #·÷dæ ‘·q J$‘·+ <Ûäq´yÓTÆ+<äì m+<äT≈£î uÛ≤$+∫ ñ+≤&ÉT?

♦ kÕ<Ûës¡D+>± $yêVü≤+ #j·T&ÜìøÏ e<ÛäTe⁄ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T es¡T&ÉT m˝≤ ñ+&Ü\ì

ø√s¡Tø=+≤s¡T? m+<äT≈£î?

(bÕsƒ¡ ) kÕsê+X+ :

ãdüyX«s¡T&ÉT ô|+&ç¢øÏ n+^ø£]+#·>±H ã\<e <ä+&ÉHêj·T≈£î&ÉT |ü≥ºDeT+‘ê eTø£s¡‘√s¡D≤\T, eTDÏ‘√s¡D≤\T,

n<ë›\ ‘√s¡D≤\T ø£fÒº+<äT≈£î ÄC≤„|æ+#ê&ÉT. ªªM<∏äT\+‘ê ø£dü÷Ô]‘√ n*øÏ eTT>∑TZ\T ô|≥º+&ç. uÛÑ≈£îÔ\+<ä]˙ |æ\e+&ç.

ãdüyX«s¡Tì rdüTø=ì s¡+&çμμ nì #Ó|üPÔ, »+>∑eT<es¡\+<ä]˙ |ü⁄cÕŒ+»\T\‘√ <Ûä÷|üBbÕ\ ÄVü‰«ì+∫, kÕcÕº+>∑

qeTkÕÿsê\T #dæ, $uÛÑ÷‹ j·TTø£ÔyÓTÆq ‘ê+ã÷˝≤\qT düeT]Œ+#ê&ÉT.

Ä dü+<äs¡“¤+>± ø√˝≤≥+, ãVüQs¡÷|ü⁄\T, >=+&ç¢, ù|]DÏ, πø[ø£ yÓTT<ä …’q qè‘ê´\T #dü÷Ô, ª#Ûê+>∑TuÛÑfi≤!μ nH

Xu≤›\T Äø±XÊqï+fÒ $<Ûä+>± e÷s√à>∑T‘·T+&É>±, yDTe⁄, MD≤ yê<ä ‘·+Á‘·T\˙ï yÓ÷>∑T‘·T+&É>± ø=+<äs¡T Äq+<ä



1. ô|[fly&ÉTø£ À »]π> dü+Á|ü<ëj·÷\T @yT+ ñ+≤sTT? ‘Ó\Œ+&ç.

2. á bÕsƒêìï sê>∑+‘√, uÛ≤e+‘√ #·<äe+&ç.

Ç$ #j·T+&ç

$X‚cÕ+XÊ\T

1) $uÛÑ÷‹ M&É eTT : M&É eTT n+f… $&çj·TeTT Ò<ë ‘ê+ã÷\eTT. Ms¡XË’yê#ês¡+˝À $uÛÑ÷‹‘√ ø£*|æ

‘ê+ã÷\+ Ç∫Ã »+>∑eT<es¡\qT, >∑Ts¡Te⁄\qT, |”sƒê~Û|ü‘·T\qT ÄVü‰«ì+#+<äT≈£î

düeT]Œ+#~ $uÛÑ÷‹ M&É +. ‘Ó\¢ì eg+˝À $uÛÑ÷‹‘√bÕ≥T ‘·eT\bÕ≈£î\T, eø£ÿ\T,

Ks¡÷®s¡|ü+&ÉT¢ ô|Ïº ÇkÕÔs¡T.

2) ù|]DÏ : j·TT<ä∆ düqï<äT∆\qT #j·T&ÜìøÏ, Ms¡uÛÑøÏÔì Á|üø£Ï+#·&ÜìøÏ |ü⁄s¡Twüß\T #ùd Ms¡Hê≥´+.

3) >=+&ç¢ : ÇB ø√˝≤≥+ e+Ï<. qs¡Ô≈£î\T eè‘êÔø±s¡+˝À ì\ã&ç ‘êfi\j·Tø£qT>∑TD+>± q]ÔkÕÔs¡T.

4) bÕÁ‘· : s¡ø£s¡ø±\ ycÕ\T <Ûä]+∫ Á|ü<ä]Ù+# Ä≥.

5) πø[ø£ : ÇB ˇø£ Hê≥´ $X‚wü+.

6) »‹ : dü+^‘· qè‘ê´˝À¢ \j·÷qT>∑TDyÓTÆq dü«s¡ $Hê´dü+.

^‘·T\T bÕ&Üs¡T— X+ø£s¡Tì düTÔ‹+#ês¡T eT]ø=+<äs¡T— Ä »‘·T\≈£î ‘ê\≈£î nqT>∑TD+>± #·|üŒ≥T¢ ø=&É÷Ô n‹XsTT+∫q

•euÛÑøÏÔ‘√ Ç+ø=+<äs¡T q]ÔdüTÔHêïs¡T— ÁbÕNq ø±\+ qT+&û |üs¡yTX«s¡T&çï düTÔ‹+# $<ÛëHêìï ø=+<äs¡T $e]düTÔHêïs¡T—

nbÕs¡yÓTÆq •euÛÑøÏÔ bÕs¡eX´+‘√ eT] ø=+<äs¡T ñ‘ê‡Vü≤+‘√ >∑+‘·T ÒdüTÔHêïs¡T— Ç+ø± ø=+‘·eT+~ •yêq+<ä+˝À

©qyÓTÆ düTKìÁ<ä À eTTì–b˛j·÷s¡T.

Ä $<Ûä+>± »+>∑eTj·T´\+‘ê dü+‘·Twüßº …’j·TT+>± yê] bÕ<ä»\+‘√ n_Ûwæ≈£îÔ&Ó’q ãdüyX«s¡T&ÉT ~e´yÓTÆq eÁkÕÔ\qT

<Ûä]+∫, uÛÑkÕàìï ì+&ÉT>± n\eTTø=ì, qT<äT≥ $uÛÑ÷‹πsK\T <Ûä]+∫, yê] |üPC≤ |ü⁄cÕŒ\qT dæ>∑ À ‘·Ts¡TeTTø=ì,

s¡TÁ<ëø£åe÷\\T ydüTø=ì, *+>∑|ükÕsTT‘·eTH K&ÜZìï q&ÉTeTT≈£î ø£≥Tºø=ì, Äq+<ä uÛ≤cÕŒ\Tsê\>±, s√e÷+∫‘·yÓTÆq

XØs¡+‘√, uÛÑøÏÔ kÂ+<äs¡ + ñÏº|ü&ÉT‘·T+&É>± e#êÃ&ÉT.

ãdüyX«s¡Tì #·÷dæ ã\<e⁄&ÉT ‘·q J$‘·+ <Ûäq´yÓTÆ+~ nqT≈£îHêï&ÉT. kÂ+<äs¡ e‹, ÁX‚wüßsê …’q ‘·q ≈£L‘·Ts¡T

>∑+>±+ãqT |æ*|æ+#ê&ÉT. uÛÑ≈£îÔ\+<ä]ø° yÓTTøÏÿ+∫, •e uÛÑ≈£îÔsê+Á&É+‘ê nøÏå‘·\T #·\T¢‘·÷+&É>± •euÛÑ≈£îÔ\T ìs¡ísTT+∫q

eTTVüAsêÔq •e<Ûäs¡à y<√ø£Ô+>± Á|æj·TyÓTÆq ‘·q ≈£L‘·Ts¡TqT ãdüyX«s¡Tì øÏ∫Ã ô|+&ç¢ >±$+#ê&ÉT.


3. øÏ+~ |ü<ëìï #·<äe+&ç. <ëì øÏ+<ä Ç∫Ãq Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç...

#·. düTs¡es¡ |üP»´! |üP»´ >∑TD XÀ_Û‘·! XÀ_Û‘·s¡÷|ü! s¡÷|ü$

düTŒ¤s¡‘·s¡o\! o\>∑D|ü⁄+>∑e! |ü⁄+>∑edü‘·«! dü‘·« dü+

Vü≤s¡ |üs¡yê<ä! yê<äuÛÑj·Te]®‘· bÕ|ü $#ês¡ #ês¡! á

X«s¡ düeT ˙yÓ~≈£îÿ ` ªãdüyê! ãdüyê! ãdüyê! eècÕ~ÛbÕ!

Á|üXï\T :

n) k˛eTHê<∏äø£$ s¡∫+∫q á |ü<ä + ªeT≈£î≤μqïqTdü]+∫ @ Á>∑+<∏ä+˝Àì~ ‘Ó\Œ+&ç.

Ä) |ü<ä + #Û·+<ädüT‡qT >∑eTì+∫, Ç~ @ eè‘·ÔyÓ÷ >∑T]Ô+#·+&ç.

Ç) |ü<ä +˝Àì n\+ø±s¡yT~? m˝≤ #Ó|üŒ>∑\s¡T?

á) á |ü<ä + <ë«sê ø£$ me]ì düTÔ‹düTÔHêï&ÉT?

4. øÏ+~ Á|üXï\≈£î bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) k˛eTHê<∏äø£$ ø£$‘·«+, s¡#·q\ >∑T]+∫ sêj·T+&ç.

Ä) ªªÇÏº <ÛäqT´&ÉHÍ<äTH sTT|üμμ&Éì mes¡T, me]‘√, @ dü+<äs¡“¤+˝À nHêïs√ yê´U≤´ì+#·+&ç.

Ç) ãdüyX«s¡Tì ô|+&ç¢ dü+<äs¡“¤+>± @ @ Ä≥\T Ä&ç bÕ&Üs√ ù|s=ÿq+&ç.

á) bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± HêÏ dü+düÿ è‹, dü+Á|ü<ëj·÷\ >∑T]+∫ @yT$T ‘Ó\T‡ø=Hêïs¡T?



n) bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± ãdüyX«s¡Tì dü«uÛ≤yêìï >∑T]+∫ sêj·T+&ç.

Ä) k˛eTHê<∏äTì s¡#·HêXË’*ì ‘Ó\Œ+&ç.

Ç) á bÕsƒ¡+˝À e÷ùV≤X«s¡T\ì me]ì nHêïs¡T? yêfiflHÓ≤¢ >ös¡$+#ês¡T?

Ç) •euÛÑ≈£îÔ\ uÛÑøÏÔ |üsêø±wüqT ø£$ m+<äT≈£î e]í+#ê&ÉT?


n) á bÕsƒ¡ kÕsê+XÊìï MT e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) ÁbÕNq ø±yê´\≈£î dü+ã+~Û+∫q bÕsƒê\T #·<äe&É+e\¢ ø£*π> Á|üjÓ÷»Hê\qT $e]+#·+&ç.


n) ~«|ü<ä s¡÷|ü+˝Àì á bÕsƒ¡ uÛ≤>±ìï π>j·T+>± >±ì, e#·q ø£$‘·>± >±ì eT\#·+&ç.

Ä) HêÏ‘√ b˛*ùdÔ, HÏ $yêVü≤y&ÉTø£ À¢ e∫Ãq e÷s¡TŒ\T @$TÏ? MÏ >∑T]+∫ $eTs¡ÙHê‘·àø£+>± MT

ùdïVæ≤‘·TìøÏ ˇø£ ÒK sêj·T+&ç.



|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ e÷≥\T dü+<äsê“¤qïqTdü]+∫ m˝≤ ñ|üjÓ÷–+#ês√ Á>∑Væ≤+∫, Ç+ø=ø£ÿ yêø£ + sêj·T+&ç.

n) ‘√&ÓÔ#·TÃ : sê<Ûä ‘·q ùdïVæ≤‘·Tsê*¬ø<äTπs– ‘√&ÓÔ∫Ã+~.

Ä) n\T>∑Ts¡Tyês¡T : d”‘·qT b˛>=≥Tº≈£îqï sêeTT&ÉT ø£ ïs¡T n\T>∑T\T yês¡>± @&ÜÃ&ÉT.

Ç) s√e÷+#· dü$Tà[‘·+ : ‘êHÓ+‘·>±H√ n_Ûe÷ì+# >∑Ts¡Te⁄>±s¡T Vü≤sƒê‘·TÔ>± ø£ì|æ+#·>±H •e yTqT

Äq+<ä+‘√ s√e÷+∫‘·yÓTÆ+~.

á) <Ûäs¡à$~Û : <Ûäs¡à$~ÛqqTdü]+∫ ø±sê´\T ìs¡«Væ≤+#·&É+ uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ è‹˝À uÛ≤>∑+.

2. ì|òüT+≥Te⁄ kÕj·T+‘√ øÏ+~ |ü<ë\≈£î HêHêsêú\T yÓ‹øÏ sêj·T+&ç.

n) n]ú :

Ä) |òüT÷]í\T¢ :

Ç) eTT≈£îs¡eTT :

3. øÏ+~ |ü<ë\≈£î düe÷Hêsêú\ì#Ã eT] ¬s+&ÉT |ü<ë\qT ‘Ó*|æ, yêÏ‘√ ø=ÿø£ÿ yêø£ + sêj·T+&ç.

n) ø£sƒês¡eTT :

Ä) ìø£ÿeTT :

Ç) ùddü\T :

á) $‘·‹ :

4. øÏ+~ |ü<ë\˝À Á|üø£è‘·T Òy√, $ø£è‘·T Òy√ >∑T]Ô+∫, dü+ã+~Û‘· |ü<ë\qT m<äT¬s<äTs¡T>± sêj·T+&ç.

eTT≈£îs¡eTT |ü⁄wüŒeTT ã–‹ nj·T´

dæ+>±s¡eTT yÓTT>∑Z düTKeTT Xè+>±s¡eTT

Äs¡ uÛÑøÏÔ |ü⁄e⁄« düTø£eTT


#Û·+<ädüT‡ : ~«|ü<ä

~«|ü<ä C≤‹|ü<ä +

♦ Ç+<äT˝À Á|ü‹ |ü<ä +˝À ¬s+&ÉT bÕ<ë\T+≤sTT.

♦ Á|ü‹bÕ<ä+˝À es¡Tdü>± eT÷&ÉT Ç+Á<ä>∑D≤\T, ˇø£ dü÷s¡ >∑D+ ñ+≤sTT.

♦ eT÷&Ée >∑D+ yÓTT<äÏ nø£ås¡+ j·T‹. j·T‹ Òì #√≥ ÁbÕdüj·T‹ #Ó\T¢‘·T+~.


10. e÷ Á|üj·T‘·ï+

` z˝≤Z , edü+‘· ø£qï _sêHé, ø£\ŒHê ø£qï_sêHé

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

á X‘ê_› Hê< nì dü>∑s¡«+>± Á|üø£Ï+#·T≈£îqï eTVü‰ø£$ ll. yê] eTVü‰Á|ükÕúq+ Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T

kÕVæ≤‘· +˝À B|üdüÔ+uÛÑ+>± ì\ã&ç+~. n≥Te+Ï Á|üdæ<ä∆ ø£$‘ê dü+|ü⁄ÏøÏ Á|üU≤´‘· s¡#·sTT‘· #·\+ ªjÓ÷>∑ ‘ê|üÁ‘·+μ

nH ù|s¡T‘√ >=|üŒ eTT+<äTe÷≥ sêXÊ&ÉT. Ä |”]ƒø£ Àì Á|ü‹yêø£ + kÕVæ≤r n_Ûe÷qT\ Hê\Tø£\ MT<ä Hê≥´+

#dæ+~. n+<äT˝Àì ø=ìï yêø±´\qT #·÷&É+&ç!

ªª‘·q ø£$‘ê«ìøÏ eTT+<äTe÷≥ sêj·TeTì ll n&ç–‘,

ø£$‘ê«ìï ‘·÷#sêfiófl ‘·q <ä>∑Zs¡ ÒeHêï&ÉT #·\+.μμ

ªªHÓ‘·TÔs¡÷, ø£ ïfiSfl ‘·&ç|æ ø=‘·Ô≤ìø ‘·j·÷s¡T#XÊ&ÉT

ll á eè<ä∆ Á|ü|ü+#êìøÏμμ

Á|üXï\T:

1. ô|’ ù|sê @ $wüj·÷ìï >∑T]+∫ ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~?

2. me] |ü⁄düÔø±ìøÏ mes¡T ªeTT+<äTe÷≥μ sêXÊs¡T?

3. eTT+<äTe÷≥ m+<äT≈£î sêkÕÔs¡T?

4. ª#·\+μ ll >∑T]+∫ sêdæq yêø±´\T #·~yês¡T ø£<ë! Bìï ãÏº ll

ø£$‘·«+ m˝≤ ñ+≥T+<äì uÛ≤$düTÔHêïs¡T?


uÛ≤wü nHø£ e´eVü‰s¡ s¡÷bÕ\qT e÷s¡TÃ≈£î+≥÷ Jeq~>± Á|üeVæ≤düTÔ+≥T+~. n+<äT˝À uÛ≤>∑yÓTÆq

kÕVæ≤‘· + nHø£ s¡÷bÕ˝À¢, Á|üÁøÏj·T˝À¢ yÓ\Te&ÉT‘·÷ yÓ’$<Ûë´ìï dü+‘·]+#·T≈£î+≥T+~. Ç+<äT≈£î dü¬s’q ñ

<ëVü≤s¡D ªeTVæ≤fi≤es¡D+μ |ü⁄düÔø£+. nsTT‘ Ä |ü⁄düÔø±ìï #·<äeø£eTT+< ø£ ne>±Vü≤q ø£*ZdüTÔ+~ n+<äT˝Àì

eTT+<äTe÷≥. ˇø£ |ü⁄düÔø£+ ‘ê‹«ø£‘·qT, n+‘·kÕ‡sêìï, ÄXj·÷*ï, ÁXeTqT ‘Ó*j·TCÒùd< eTT+<äTe÷≥.

eTT+<äTe÷≥ e\¢ |ü⁄düÔø±ìï #·<äyê\H ÄdüøÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~. eT+∫ |ü⁄düÔø±ìï m˝≤ m+|æø£ #düTø√yê˝À

<ë] #·÷|ü⁄‘·T+~. n˝≤+Ï ªeTT+<äTe÷≥μqT |ü]#·j·T+ #j·T&ÉyT á bÕsƒê´+X ñ<›X+.

eTVæ≤fi\ n_Ûeè~∆, kÕ~Ûø±]ø£‘· ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+, dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\T mH√ï ø±s¡ Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤düTÔHêïsTT.

m|üŒÏø£|ü&ÉT ø=‘·Ô Á|üD≤[ø£\qT ‘·j·÷s¡T#düT≈£î+≥THêïsTT. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± ªndæà‘· ]k˛sY‡ ôd+≥sY



bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\ øÏ+<ä ^‘· j·T+&ç.

yêÏ nsêú\qT |ü⁄düÔø£+ ∫es¡ ñqï ªª|ü<ë\T ` nsêú\Tμμ |üÏºø£ À yÓ‘·‘·ø£+&ç. Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄

#·÷&É+&ç.

bÕsƒ¡+ eTT+<äTqï ù|sê #·<äe+&ç. bÕsƒ¡+˝À $wüj·T+ @eTT+≥T+<√ Væ≤+#·+&ç.

s¡#·sTTÁ‘·T\ |ü]#·j·T+

|òüsY ñyÓTHéμ (dæøÏ+Á<ëu≤<é) nH dü+düú 2001˝À ªeTVæ≤fi≤es¡D+μ nH ù|s¡T‘√ #ê]Á‘ê‘·àø£ ÁbÕ<Ûëq´+>∑\

>=|üŒ |ü⁄düÔø±ìï Á|ü#·T]+∫+~. >∑&É∫q q÷≥j·÷uÛ…’ dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À $_Ûqïs¡+>±\˝À

nHø£ uÛ≤eC≤˝≤\≈£î #Ó+~qyês¡T kÕe÷õø£ n_Ûeè~∆ À uÛ≤>∑yÓTÆ, kÕ+düÿ è‹ø£ #Ó’‘·q´+‘√ Á|üuÛ≤$‘·+

#dæq q÷≥ |ü<Ó›ì$T~ eT+~ Åd”Ô\ bò À\T, J$‘· $esê\T á |ü⁄düÔø£+˝À ñHêïsTT. #·]Á‘· À ‘·eT<Ó’q

eTTÁ<äydæ düe÷C≤ìï q&ç|æ+∫q Åd”Ô\≈£î ì»yÓTÆq >∑T]Ô+|ü⁄ <=s¡ø£ Ò<äT. #·]Á‘· À yê] ‘ê´>∑+, Á|ü‹uÛÑ

nHêeTø£+>± $T–*b˛sTT+~. Ä À≥TqT rs¡Tdü÷Ô, $eø£åq÷ Á|ü•ïdü÷Ô Á|üeTTK Åd”Ôyê<ä s¡#·sTTÁ‘·T\T, ñ

<ä eTø±s¡T …’q z˝≤Z, edü+‘·ø£Hêï_Ûs¡Hé, ø£\ŒHê ø£Hêï_Ûs¡Hé\T eTVæ≤fi≤es¡D+ |ü⁄düÔø±ìï dü+ø£\q+ #XÊs¡T.

n+<äT˝Àì ªe÷ Á|üj·T‘·ï+μ nH eTT+<äTe÷≥ Ä˝À#·Hê‘·àø£yÓTÆq |ü\T $wüj·÷\qT Á|ükÕÔ$dü÷Ô Á>∑+<∏ä

ÄeX´ø£‘·q÷ $e]düTÔ+~.


1. z˝≤Z : Á|üeTTK Åd”Ôyê<ä s¡#·sTTÁ‹. ‘·q ø£<∏ä\T, ø£$‘·\T, qe\\‘√ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À

Åd”Ôyê<ä ñ<ä e÷ìøÏ ã\yÓTÆq |ü⁄Hê~ì ì]à+#ês¡T. M] ªùd«#·Ã¤μ qe\ô|’ ìsêàD≤‘·àø£yÓTÆq

#·s¡Ã\T »]– Åd”Ôyê<ä ñ<ä e÷ìøÏ ñ‘ÔC≤ìï n+~+∫+~. mH√ï |ü⁄düÔø±\≈£î dü+bÕ<äø£‘·«+

ìs¡«Væ≤+∫q Ms¡T |ü\T |ü⁄s¡kÕÿsê\qT, nyês¡T¶\qT n+<äT≈£îHêïs¡T.

2. edü+‘· ø£qï_ÛsêHé : 1939˝À ôV’≤<äsêu≤<é À »ìà+∫q Ms¡T Ä+>∑¢ n<Ûë´|ü≈£î\T>±

|üì#XÊs¡T. e÷qe Vü≤≈£îÿ\T, Åd”Ô düe÷q‘·«+ ø√dü+ ø£èwæ #düTÔHêïs¡T. Hwüq Ÿ m\jÓTHé‡

Ä|òt ñyÓTHé, Ç+&çj·THé Hwüq Ÿ k˛wü Ÿ j·÷ø£åHé bò s¡+˝À |üì#düTÔHêïs¡T.

3. ø£\ŒHê ø£qï_ÛsêHé : ªôd+≥sY|òüsY Hwüq Ÿ &Óe\|tyÓT+Ÿμ (ôV’≤Á<ëu≤<é) dü+#ê\≈£î\T>±

|üì#düTÔHêïs¡T. kÕe÷õø£ Hê´j·T+, kÕe÷õø£ ñ<ä e÷˝À¢ ÁøÏj·÷o\ø£+>± u≤<Ûä ‘·\T

ìs¡«]ÔdüTÔHêïs¡T. C…+&ÉsY düº&ûdt, ÁøÏ$Tq Ÿ ˝≤˝À $düÔ è‘· n<Ûä j·Tq+ |ü]XÀ<Ûäq\T #dæ

$\TyÓ’q Á>∑+<∏ë\T sêXÊs¡T. Á|üeTTK Hê´j·Tyê~ ¬ø.õ.ø£Hêï_ÛsêHé s¡#·sTTÁ‹ edü+‘·

ø£Hêï_ÛsêHé\T M] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T.

ˇø£ Á>∑+<∏ëìï, Ä Á>∑+<∏ä H|ü<∏ë´˙ï, \øå±´\qT |ü]#·j·T+ #dü÷Ô Ä Á>∑+<∏ä s¡#·sTT‘·>±ì, yπs

s¡#·sTT‘·, $eTs¡Ù≈£î&ÉT>±ì sêùd |ü]o\Hê‘·àø£ |ü]#·j·T yêø±´\qT |”]ƒø£ n+≤s¡T. BìøÏ

eTT+<äTe÷≥, Á|ükÕÔeq, ‘=*|ü\T≈£î, eTTqTï&ç, ÄeTTK+ yÓTT<ä …’q ù|¬s¢H√ï ñHêïsTT.


ªªyêfifl nqTuÛÑyê\T $+≥T+fÒ ñ<«>∑+ ø£*π>~. #·]Á‘·qT e÷ ø£fifl eTT+<äT

|ü]∫q yê] J$‘ê\qT $q≥+ á |üì˝À e÷≈£î nìïÏø£+fÒ Äq+<ëìï∫Ãq $wüj·T+...

dü+düÿ ès¡D√<ä eT s¡<∏ä #·Áø±\ øÏ+<ä q*–q m+<äs√ Åd”Ô\T e÷ ø£fifleTT+<äT yÓT~*

ø£˙ïs¡T ø±sêÃs¡T. Åd”Ô˝ÒeT+≥THêïs√ $q≈£î+&Ü, Åd”Ô˝Ò+ ø±yê\qT≈£î+≥THêïs√

|üÏº+#·Tø√≈£î+&Ü kÕ–q mH√ï ñ<ä e÷\T, yêÏ À |òüTs¡D|ü&ç ì>∑TZ<* ø=‘·Ô #·]Á‘·qT

düèwæº+∫q Åd”Ô\÷`Mfifl+<ä] nqTuÛÑyê\‘√ #·]Á‘· ø=‘·Ô>± |ü]#·j·TeTsTTq≥¢ì|æ+∫+~μμ

á $esê\ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç.

I

ø=‘·Ô düVü≤ÁkÕã›+˝Àø°, X‘êã›+˝Àø° n&ÉT>∑Tô|&ÉT‘·Tqï dü+<äs¡“¤+˝À >∑&ç∫q ø±˝≤ìï |üsêeT]Ù+#·Tø√e≥+, Ä

nqTuÛÑyê\qT düà]+#·Tø√e≥+, uÛÑ$wü ‘·TÔ MT<ä ø£ n+#·Hê‘√ ÄXqT ô|+#·Tø√e≥+ me¬s’Hê kÕe÷q´+>± #j·÷\qT≈£îH

|üH. Ä |üì #dü÷Ô á X‘êã›|ü⁄ kÕe÷õø±_Ûeè~∆ À, kÕe÷õø£ e÷s¡TŒ\˝À Åd”Ô\ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫q|ü&ÉT

mH√ï $wüj·÷\T e÷ eTT+<äT≈£î e#êÃsTT. >∑&ç∫q X‘êu≤›ìï Åd”Ô\ X‘êã›+>± #Ó|üŒe#·Ãì|æ+∫+~. >∑‘· X‘êã›|ü⁄

#·]Á‘· ìsêà‘·\T>± yê]~ ‹s¡T>∑T Òì kÕúqeTì|æ+∫+~. ◊‘ Bìì kÕ~Ûø±s¡+>±, k˛<ëVü≤s¡D+>± ìs¡÷|æ+#·≤ìøÏ

m+‘√ n<Ûä j·TqeT÷, eT¬s+‘√ düeTj·TeT÷ |ü&ÉT‘·T+~. Ä |üì #j·÷\qT≈£î+≥÷H eTT+<äT>± á X‘êã›+˝À

_Ûqïs¡+>±\˝À, ø°\ø£ kÕúHê\˝À, ø°\ø£ düeTj·÷\˝À |üì#dæ nø£ÿ&É ‘·eT eTTÁ<äydæq e+<ä eT+~ Åd”Ô\ bò À\‘√,

yê] >∑T]+∫q eTTK´ $esê\‘√ ø£ |ü⁄düÔø£+ rdüT≈£î sêyê\qT≈£îHêï+. ø=‘·Ô X‘êã›+˝À Åd”Ô\+<äs¡+ ø£*dæ #düT≈£îH

ñ‘·‡e+>± á |ü⁄düÔø±ìï rdüT≈£îsêyê\qT≈£îHêï+. bò À\T Á|ü#·T]+#ê\H ìs¡íj·T+ #ê˝≤ Ä˝À∫+# rdüT≈£îHêï+.

e´≈£îÔ\qT #·÷dü÷Ô, yê] >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√e≤ìø°, eTTKyÓTÆHê ‘Ó*j·Tì e´≈£îÔ\ >∑T]+∫ #·<äe≤ìø° á ‘·s¡+yês¡T

#·÷ù| ÄdüøÏÔ À ‘&Ü ñ+≥T+~. á ‘·s¡+ j·TTe‘·≈£î >∑‘· #·]Á‘·qT |ü]#·j·T+ #ùd≥|ü&ÉT yê] eTqdüT\ô|’ eTTÁ<ä

yj·T≤ìøÏ bò À\T nedüs¡eTì|æ+∫+~. Ä s¡ø£+>± yêfifl C≤„|üø±\T eTq˝À m≈£îÿe ø±\+ ñ+≤j·Tì e÷

ñ<›X+. e+<ä dü+e‘·‡sê\T>± Åd”Ô\T #dæq b˛sê≤\qT >∑Ts¡TÔ#düT≈£î+≥÷ »s¡T|ü⁄≈£îH $»jÓ÷‘·‡e+>± á |ü⁄düÔø£+

ì\ã&ÉT‘·T+<äqT≈£îHêï+.

>∑&ç∫q X‘êã›+˝À Åd”Ô\T #dæq b˛sê≤\÷, uÛ≤>∑yÓTÆq ñ<ä e÷\÷, sêDÏ+∫q s¡+>±\÷ mH√ï ñHêïsTT.

yÓTT<äÏkÕ] #·<äTe⁄≈£îqï kÕe÷q´ Åd”Ô\T, yÓTT<äÏ>± $‘·+‘·T $yêVü≤+ #düT≈£îH kÕVü≤dü+ #dæq Åd”Ô\T, Åd”Ô $<ä ø√dü+

ñ<ä $T+∫q Åd”Ô\÷, ñ<ä e÷\˝À #] C…’\TøÏ yÓfi‚fl+<äT≈£î ‘Ó–+∫q Åd”Ô\T, Hê≥ø£+, dæìe÷, πs&çjÓ÷ e+Ï s¡+>±\˝ÀøÏ

yÓTT<äÏkÕ] n&ÉT–&çq Åd”Ô\÷ yÓTT<äÏ ‘·s¡|ü⁄ &Üø£ºs¡T¢, XÊgy‘·Ô\÷, dü+^‘·ø±s¡T\÷ qè‘· ø£fi≤ø±]DT\T, $<ë´~Û≈£î\T

` ‘·\T#·Tø√>±H˚ ˇfi¯ófl |ü⁄\ø£]+#˚ kÕVü≤düeT÷s¡TÔ˝…+<äs√. yêfi¯fl+<ä]˙ ˇø£#√≥ ô|≥º≥eTH˚ Ä˝À#·H˚ m+‘√

ñ‘ê‡Vü‰ìï∫Ã+~. ø£] ‘·sê«‘· ø£s¡T @ ø£ÿ |ü⁄düÔø£+˝Àq÷ ÇeT&Éq+‘·eT+~ e÷≈£î ‘·\|ü⁄ø=#êÃs¡T. <ë+‘√ #·]Á‘·

ìsêà‘·\T>± Åd”Ô\T Á|ü<Ûëq+>± ñHêïs¡H uÛ≤eq eTs=ø£kÕ] ã\+>± ø£*– m+‘√ >∑s¡«eTì|æ+∫+~.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ø±˝≤ìï |üsêeT]Ù+#·&É+ n+fÒ

@$TÏ?

♦ >∑&ç∫q X‘êu≤›ìï Åd”Ô\ X‘êã›+>± m˝≤

#Ó|üø√e#·TÃ?

♦ #·]Á‘· m˝≤ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+≥T+~?

♦ eT÷\´+ #Ó*¢+#·&ÉeT+fÒ ns¡ú+ @$TÏ?

♦ ªªkÕe÷qT´\ kÕVü≤dü+ nkÕe÷q´

eTì|æ+∫+~μμ nì s¡#·sTTÁ‘·T\T

nq&ÜìøÏ ø±s¡D≤\T @$TÏ?

kÕe÷q´+>± #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Åd”Ô\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ <=s¡ø£<äT. dü+Á|ü<ëj·T #·]Á‘·ø±s¡T\T Åd”Ô\qT #·]Á‘· À

nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü bÂ&ÉsY n~›q≥T¢ n<äT›‘·T+≤s¡T. <ëìì Åd”Ô\ ñ<ä eT+ Á|ü•ïdü÷ÔH ñ+~. <X+ø√dü+, ‘·eTø√dü+ ˇø£

düeT÷Vü≤+>± Åd”Ô\T #dæq b˛sê≤\≈£L, |ü&çq dü+|òüTs¡D\≈£L, kÕ~Û+∫q $»j·÷\≈£L >∑T]Ô+|ü⁄ <=s¡ø£<äT. #·]Á‘·

nH »>∑Hêï<Ûä s¡<Ûä#·Áø±\ øÏ+<ä yêfifl kÕeT÷Væ≤ø£ ñìøÏ ‘·THê‘·Tqø£ …’b˛‘·T+~. <ëì‘√ ø=ìï $»j·÷\T kÕ~Û+∫q

Åd”Ô\qT ˇø=ÿø£ÿs¡T>± ‘·\TÃ≈£îì yêfifl XøÏÔøÏ ÄXÃs¡ |ü&É‘ês¡T. n≤¢+Ï XøÏÔ e+‘·T\T ns¡T<äT>± ñ+≤s¡ì, yê]ì

nkÕe÷q´ ñ<ëVü≤s¡D\T>± e÷Á‘·yT >∑Ts¡TÔ+#·T≈£î+≤s¡T. yÓTT‘·Ô+ kÕe÷õø±_Ûeè~∆ Áø£eT+˝À $&ÉBj·T Òì uÛ≤>∑+>±

yê]ì #·÷&É≈£î+&Ü yê] J$‘·ø£<∏ä\qT $&ç>± #·<äTe⁄‘ês¡T. Ç˝≤+Ï Åd”Ô\T ≈£L&Ü yfiflMT<ä …ø£ÿu…≥º >∑*–q+‘·eT+~

≈£L&Ü eTq #·]Á‘· |ü⁄düÔø±\˝À ø£ì|æ+#·s¡T. Ç|üŒÏøÏ eTT|üŒjYT dü+e‘·‡sê\qT+N Åd”Ô\≈£î #·]Á‘· À kÕúq+ Ò<ä , ñqï

#·]Á‘· Åd”Ô\ ÁbÕ‹ì<Ûë´ìï Á|ü‹_+_+# #·]Á‘· ø±<äH $eTs¡Ù Åd”Ô\ ñ<ä eT+ ô|&ÉT‘·THêï, <ëìì yTeTT m+‘· ns¡ú+

#düT≈£îHêï, Ç+‘·eT+~ Åd”Ô\qT ˇø£ es¡dü À #·÷&É≥+ e\¢ e÷≈£î ø£*–q ø£qT$|ü >=|üŒ~. eTq sêh #·]Á‘·+‘ê

ø=‘·Ô>± ‘Ó*dæq≥¢ì|æ+∫+~. ø£ #Ó’‘·q´ düeT÷Vü≤ Á|üyêVü≤+>± Åd”Ô\qT yTeTT #·÷&É>∑*>±+. Ç+‘·≈£î eTT+<äT $&ç>±

@ ˇø£ ñ<ä eT+˝ÀH√, s¡+>∑+˝ÀH√ |üì#dæq Åd”Ô\ >∑T]+∫ #·~$q|ü&ÉT ø£*–q nqTuÛÑ÷‹ø°, |ü\Ts¡+>±\˝À

|üì#dæq e+<ä\eT+~ Åd”Ô\qT, yês¡T kÕ~Û+∫q $»j·÷\‘√ düVü‰ #·÷&É≥+e\¢ ø£*–q nqTuÛÑ÷‹ø° b˛*πø Ò<äT.

Åd”Ô\ #Ó’‘·q´ ÁyêyêVü≤|ü⁄ y˚>∑+, Je+, Ä Á|üyêVü≤Áø£eT+˝Àì e÷s¡TŒ\÷ n˙ï ˇø£ ø=‘·Ô $wüj·÷ìï e÷≈£î

#ÓãT‘·Tqï≥¢ì|æ+∫+~. kÕeT÷Væ≤ø£yÓTÆq ñìøÏ, #Ó’‘·q´+ sTTy #·]Á‘·qT s¡÷|ü⁄~<äT›‘êj·TH $wüj·T+ düŒwüºyÓTÆ+~. Ç+‘·

eT+∫ kÕ+|òæTø£, sê»ø°j·T kÕ+düÿ è‹ø£ yês¡dü‘·«+ eTq≈£î+<äì bı+–b˛j·÷+. á Åd”Ô\+<äs¡÷ á #·]Á‘·qT ì]à+#+<äT≈£î

m+‘· eT÷\´+ #Ó*¢+#ês√ ‘·\T#·T≈£î+fÒ e÷ >∑T+&Ó\T ãs¡TyÓø±ÿsTT. yêdüÔe J$‘· Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\‘√ ‘·\|ü&ÉT‘·÷

yês¡T ø=‘·Ô ø£\\T ø£q≤ìø°, ø=‘·Ô J$‘· $<ÛëHê\qT ø£qT>=q≤ìø° mìï ø£]ƒq |üØø£å\≈£î >∑Ts¡j·÷´s√ ‘·\TÃ≈£î+fÒ Ä

kÕeTqT´\ kÕVü≤dü+ nkÕe÷q´eTì|æ+∫+~. düe÷»+˝À Á|ü‹<ë˙ï e÷s¡Ã≤ìøÏ düe÷j·T‘·ÔyÓTÆq Åd”Ô\ düeT÷Vü≤+

e÷≈£î >=|üŒ Áù|s¡D ì∫Ã+~.

Ä Áù|s¡D‘√, ñ‘ê‡Vü≤+‘√ á |üì yÓTT<ä\Tô|≤º+. Vü≤\≈£L,

Ä˝À#·q\≈£L Òì |ü]$T‘·T\T |üì˝À mH√ï ñHêïsTT. eTT+<äT düú\

ø±˝≤\≈£L dü+K´≈£L mH√ï |ü]<ÛäT\÷, |ü]$T‘·T\÷ @s¡Œ&ç ñHêïsTT.

Ä+Á<Ûä<XÊìøÏ #Ó+~q Åd”Ô\T nqï|ü&ÉT Ä+Á<Ûä<X+ >∑‘·+˝À Ç|üŒÏ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ e Ò Ò<äT. uÛÑ$wü ‘·TÔ À Ç≤¢π> ñ+≥T+<ä Ò<äT. eTÁ<ëdüT

Áô|dæ&Óì‡, HÓ’C≤+ sê»´+, Á|üdüTÔ‘· ø£sêí≥ø£, eTVü‰sêÁcÕº, ˇ]kÕ‡\˝À

ø=ìï ÁbÕ+‘ê\T Çe˙ï Ä+Á<ÛäT\ kÕ+düÿ è‹ø£ sê»ø°j·T #·]Á‘· À ñHêïsTT.

yêÏì ≈£L&Ü e÷ |ü]~Û ÀøÏ rdüT≈£îHêï+. ‘Ó\T>∑T nqï |ü<ëìï yê&É≈£î+&Ü

Ä+Á<Ûä nqï |ü<ä+ yê&É≤ìøÏ ø±s¡D+ Ä+Á<Ûä<X+ nqï |ü<ä+‘√ Á|üdüTÔ‘·+

@ sê»ø°j·T bÕØº Òø£b˛e≥yT. n+<äTe\¢ Ä+Á<Ûä #·]Á‘·, Ä+Á<Ûä <X

#·]Á‘· nì nqï|ü&ÉT |ü+<=$Tà<äe X‘êã›+˝À ‘Ó\T>∑T Á|ü»\ sê»ø°j·T

kÕ+düÿ è‹ø£ JeHêìøÏ πø+Á<ë\T>± ñqï ÁbÕ+‘ê\≈£L, Ç|üŒÏ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ , ¬s+&ç+Ï <äèwæº À ô|≥Tºø√yê*.


II.

Çø£ ø±˝≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫ Ä˝À∫+∫q|ü&ÉT kÕe÷õø£+>± Åd”Ô\T ‘Ó∫Ãq ô|<ä› e÷s¡TŒ\T á X‘êã›+˝À

Á|üeTTK+>± ñHêïsTT >±ãÏº á X‘êu≤›qï+‘ê rdüTø√yê\qT≈£îHêï+. M …’q+‘· es¡≈£L nìï s¡+>±\q÷ <äèwæº ÀøÏ

rdüT≈£îsêyê\qT≈£îHêï+. Çø£ dü+K´ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ @<√ ø£ dü+K´≈£î ø£≥Tºã&Éø£ ‘·|üŒ<äT. |ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D˝À ñ+&

Ä]úø£ |ü]$T‘·T\ <äècÕº e+<äeT+~ì á |ü⁄düÔø£+˝À ñ+#ê\qT≈£îHêï+. ø±˙ Ä dü+K´‘√ @MT ‘·è|æÔ Ò<äT. Ä]úø£+>±

m+‘· ø£wüºeTì|æ+∫Hê eT] ø=+‘·eT+~ì #s¡Ãø£ ‘·|üŒ Ò<äT. m+|æø£ #ê˝≤ ø£wüºeTq≥+˝À dü+<Vü≤+ Ò<äT. Á|ü‹

s¡+>∑+˝À ‘·eT <ä+≥÷ ˇø£ eTTÁ<ä ydæq yê]ì m+#·Tø√yê*. n+fÒ Ä s¡+>±\˝À ìcÕí‘·T …’q Ç|üŒÏ yê]ì

dü+Á|ü~+#ê*. ø±\<Ûäs¡à+ #Ó+~q yê] $esê\T ùdø£]+#ê*. es¡Ôe÷q+˝À ñqï Åd”Ô\qT ø£\TdüTø√yê*, e÷≤¢&Ü*.

yêfifl >∑T]+∫ m≤¢ sêj·÷\H<ëìï >∑T]+∫ m+‘√ Ä˝À∫+#ê+. Ç+≥s¡÷«´\≈£î #dæ yês¡T e÷≤¢&çq~ sêj·T≥eT+fÒ,

Ç|ü&ÉT Òì yê]˝À n~ ≈£î<äs¡<äT. n+<ä]ø° ø£ |ü<ä∆‹ bÕÏ+#·≥yT u≤>∑T+≥T+~. |ü⁄düÔø£+˝À $|ü⁄\yÓTÆq Ç+≥s¡÷«´\≈£î

#√≥T #ê\<äT. Ç+≥s¡÷«´\T rdüT≈£îì ‘·T+#·≥eT÷ dü]ø±<äT. n+<äTe\¢ Ä |ü<ä∆‹ ˇ<ä›qT≈£îHêï+. yê] J$‘·

$X‚cÕ\q÷, yêfiófl #dæq b˛sê≤\q÷, kÕ~Û+∫q $»j·÷\q÷ ≈£î¢|üÔ+>± #Ó|üŒ≥+ ‘·|üŒ eTs√ e÷s¡Z+ ø£ì|æ+#· Ò<äT.

n~ ø=+‘· ìsêX ø£*Z+∫Hê ˇø£ düeT÷Vü≤+>± kÕ–e#Ã Åd”Ô eT÷s¡TÔ\T e÷ ñ‘ê‡Vü‰ìï @e÷Á‘·+ ˙s¡Tø±s¡ìe« Ò<äT.

á |üì˝À m+<äs√ Åd”Ô\qT ø£*XÊ+. yêfifl‘√ e÷≤¢&É≥yT ô|<ä› ñ‘ê‡Vü≤+>± ñ+&~. yêfifl nqTuÛÑyê\T

$+≥T+fÒ ñ<«>∑+ ø£*π>~. #·]Á‘·qT e÷ ø£fifleTT+<äT |üs¡∫q yê] J$‘ê\qT $q≥+ á |üì˝À e÷≈£î nìïÏø£+fÒ

Äq+<ëìï∫Ãq $wüj·T+. dü]<Ó e÷DÏø±´+ã>±s¡T ªªn|ü&ÉT e÷ ≈£î\+ yê]ì Ä&Ée<ä›Hêïs¡T. ‘·sê«‘· nìï ≈£î˝≤\yê]˙

Ä&Ée#·ÃHêïs¡T. e÷ eè‹Ô, bı˝≤\T, Jeq+ n˙ï rùddüT≈£îHêïs¡T. Ç|ü&ÉT Ç< JeH√bÕ~Û>± nìï ≈£î˝≤\ yêfiófl

ã‘·T≈£îHêïs¡Tμμ nqï|ü&ÉT dü+düÿs¡D√<ä eT s¡<∏ä #·Áø±\ øÏ+<ä q*–q m+<äs√ Åd”Ô\T e÷ ø£fifleTT+<äT yÓT~* ø£ ïs¡T

ø±sêÃs¡T. Åd”Ô ÒeT+≥THêïs√ $q≈£î+&Ü, Åd”Ô Ò+ ø±yê\qT≈£î+≥THêïs√ |üÏº+#·Tø√≈£î+&Ü kÕ–q mH√ï ñ<ä e÷\T,

yêÏ˝À |òüTs¡¸D|ü&ç ì>∑TZ<˚* ø=‘·Ô #·]Á‘·qT düèwæº+∫q Åd”Ô\÷ ` Mfi¯fl+<ä] nqTuÛÑyê\‘√ #·]Á‘· ø=‘·Ô>±

|ü]#·j·TeTsTTq≥¢ì|æ+∫+~.

Á|ü‹yêfiSfl Á|ü•ï+#ês¡T #·]Á‘· kÕ–q Áø£e÷ìï.

Á|ü‹yêfiSfl Á|üj·T‹ï+#ês¡T #·]Á‘·qT e÷s¡Ã≤ìøÏ.

n|üŒÏ ø£+<äT≈£L] sê»´\øÏÎ qT+∫ yTø£|t s¡+>∑+˝À Ä&Éyêfifl≈£î m+<äT≈£î kÕúq+ Ò<äì b˛sê&çq XÀuÛ≤\‘·

es¡≈£L Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ø=‘·Ô e÷πsŒ<√ rdüT≈£îsêyê\˙, ‘·eT J$‘ê\˝À kÕe÷õø£ Jeq s¡+>∑+˝À ø=‘·Ô nsêú\q÷,

yÓ\T>∑T˝q÷ düèwæº+#ê\˙ ‘ê|üÁ‘·j·T |ü&çqyêπs.

ªªHê≥ø£s¡+>∑+˝ÀøÏ ≈£î≥T+ã Åd”Ô\T sêyê\+≤s¡T ` yTeT+‘ê ≈£î≥T+ã Åd”Ô\+ ø±e÷ ` Ä e÷≥ mes¡T

e÷≤¢&çHê Hê≈£î ø√|ü+ edüTÔ+~. @ Åd”ÔjÓÆTHê ≈£î≥T+ã+˝À+∫ sê≈£î+&Ü mø£ÿ&É qT+&ç edüTÔ+~μμ nì bÕe˝≤

XÊ´eT\>±s¡T ø√|ü+>± n&ç–q Á|üXï\‘√, á |æÁ‘·TkÕ«eT´ düe÷»+ Åd”Ô\qT XÊX«‘·+>± $&ÉBdæ, eTsê´<ä neTsê´<ä

|ü]<ÛäT\˝À yêfiflqT ø£<ä\≈£î+&Ü ã+~Û+∫, ‘·qø£qT≈£L\+>± e÷Á‘·yT yêfifl ø£<ä*ø£\qT ìj·T+Á‹+# $<ÛëqeT+‘ê

ø£fifl≈£î ø£Ïº+~.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ eTTÁ<ä yj·T&É+ n+fÒ @$TÏ?

♦ dü+düÿs¡D√<ä eT s¡<∏ä #·Áø±\ øÏ+<ä

q\>∑&ÉeT+fÒ @$TÏ?

♦ ªªÁ|ü‹yêfiSfl Á|ü•ï+#ês¡T #·]Á‘·qT

e÷s¡Ã≤ìøÏμμ nì Åd”Ô\ >∑T]+∫

s¡#·sTTÁ‘·T\T m+<äTø£Hêïs¡T?

♦ düe÷»+˝À #Ó˝≤eTDÏ˝Àe⁄qï

eTsê´<ä, neTsê´<ä |ü]<ÛäT\T @$?

♦ ø=‘·Ô nsêú\T, yÓ\T>∑T\ düèwæº m˝≤

kÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~?

cÕe⁄ø±s¡T C≤qøÏ>±s¡T ø£ Ç+≥s¡÷«´˝À n+≤s¡T. ªªXÊ\÷´≥¢ ï V”≤s√\πø, V”≤s√sTTqT¢ Ä ‘·sê«‘... ÇB eTq

düe÷» $<Ûëq+. ∫es¡≈£î $T– Ò~ V”≤s√ >=|üŒ‘·qyTμμ nì. #·]Á‘· À ≈£L&Ü n+‘. Ä düe÷» $<ÛëHêìï e÷s¡Ã≥+

‘*ø£ ø±<äT >±˙ Á|üj·T‘êï\T ÁbÕs¡+_Û+#·≤ìø°, Åd”Ô\qT #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± ns¡ú+ #düT≈£î+≥÷ #·]Á‘·qT ‹]–

sêj·T≤ìø° Ç~ nqTyÓ’q düeTj·TeTì|æk Ô+~.

yT+ á |ü⁄düÔø£+˝À q÷≥ |ü<Ó›ì$T~ eT+~ì e÷Á‘·yT m+#·T≈£îqï~ e÷ |ü]$T‘·T\ Ø‘ê´H. eT]+‘· Ä]úø£

yÓdüT\Tu≤≥T ñ+fÒ Ç+‘ ÁbÕeTTK´‘·>∑\ eTs√ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT e+<ä\ eT+~ á |ü⁄düÔø£+˝À ñ+&yês¡T. Ç~ yÓTT<äÏ

|ü⁄düÔø£yT. ‘·s¡Tyê‹ |ü⁄düÔø±\˝À yêfiSfl ø£ Áø£eT+˝À |ü]#·j·TeTe⁄‘ês¡T. M]H m+<äT≈£î m+#·T≈£îHêïs¡H <ëìøÏ n~

e÷ m+|æø£ nq≥+ ø£+fÒ düe÷<Ûëq+ @eTT+≥T+~? Äj·÷ s¡+>±\˝À yêfiófl #dæq ø£èwæ, yêfiófl ydæq eTTÁ<ä,

yÓTT≥ºyÓTT<äÏ>± ˇø£ Á|ü‘´ø£ s¡+>∑+˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq|ü&ÉT yêfiËfl<äTs=ÿqï dü+øÏ¢wüº dü+<äsê“¤\T, Á|ü»\˝À yê]≈£îqï

kÕúq+, M≥ìïÏ |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îHêï+. á Åd”Ô\qT @ es¡Tdü À ñ+#ê\H Á|üXï≈£î ø±\Áø£eTyT dü¬s’+<äì|æ+∫+~.

πø düeTj·T+˝À |ü\T s¡+>±\˝À |üì#dæq Åd”Ô\qT ø£ es¡dü À ñ+#·≥+ e\¢ ø£ düeTÁ>∑‘· edüTÔ+<äì|æ+∫+~. πø

ø±\+˝À _Ûqï s¡+>±\˝À n+fÒ yÓTT‘·Ô+ düe÷»+˝À »]–q e÷s¡TŒ\≈£î Åd”Ô\T #dæ+<$TÏ, yê] uÛ≤>∑kÕ«eT´+ @$TÏ

nH~ #·÷&Ü\qT≈£îqï|ü&ÉT ø±\Áø£eT+ bÕÏ+#·≥yT dü¬s’+<äqT≈£îHêï+. eTT+<äTe÷≥ >∑T]+∫ ø£ ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêï+.

‘Ó\T>∑T˝À Ç≥Te+Ï Á|üj·T‘·ï+ yÓTT<äÏ~ ø£qTø±, á |ü⁄düÔø£+ Ä+Á<Ûä<X #·]Á‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q~ >±ã°º ‘Ó\T>∑T˝À

$es¡yÓTÆq eTT+<äTe÷≥ ñ+&Ü\qT≈£îHêï+. Ç+ ¢wüß˝À <ëìì dü+øÏå|üÔ+ #XÊ+.

á |ü⁄düÔø±\˝À Åd”Ô\qT m+|æø£ #j·T≤ìøÏ e÷≈£î m+<äs√ düVü≤ø£]+#ês¡T. m+<ä]H√ dü+Á|ü~+#ê+. yês¡+<ä]ø°

e÷ ø£è‘·»„‘·\T. bò À\T rj·T≤ìøÏ uÛÑs¡‘YuÛÑ÷wüDYì m+#·T≈£îHêï+. Äj·Tq á |üì >∑T]+∫ m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+

#·÷|æ+#ês¡T. nHês√>±´ìï |üø£ÿq ô|Ïº á |üì#XÊs¡T. á |üì˝À Äj·Tq bı+~q dü+‘√wü+ ≈£L&Ü e÷≈£î ‘·è|æÔ

ì∫Ã+~. Ç|ü&ÉT J$+∫ Òìyê] bò À\T ùdø£]+#·≥+˝À m+<äs√ düVü‰j·T|ü&Ü¶s¡T. yês¡+<ä]ø° e÷ ø£è‘·»„‘·\T.

yTMT Á|üj·T‘·ï+ ‘·\ô|&ÉTÔHêïeTì #Ó|æŒq eTs¡Tø£åD+ qT+∫ <ëìì >∑T]+∫ e÷ø£+fÒ d”]j·Tdt>± Ä˝À∫+∫,

eTeTà*ï Á|ü‹ dü+<äs¡“¤+˝Àq÷ ‘·s¡∫ ‘·s¡∫ Á|ü•ï+∫, yTeTT m+#·T≈£îqï

yê]ì >∑T]+∫ m+<äT≈£î m+#·T≈£îHêïs¡ , m+#·Tø√ì yê]ì m+<äT≈£î e~˝≤s¡ ,

Á|ü•ï+∫ m+‘√ $\TyÓ’q dü\Vü‰*∫Ãq e´≈£îÔ\T Ç<ä›s¡T. ø£s¡T mdt.ÄsY.X+ø£s¡Hé,

¬s+&Éeyês¡T nøÏÿHì ≈£î≥T+ãsêe⁄. á |ü⁄düÔø±ìøÏ ª>√¢düØμ ‘·j·÷s¡T#ùd

u≤<Ûä´‘· rdüT≈£îì, #˚dæ e÷≈£î düVü‰j·T|ü&ç+~ Hê>±s¡T®q. á|ü⁄düÔø±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q uÛ≤cÕ $wüj·T+˝À ‘·eT neT÷\´yÓTÆq dü\Vü‰*∫Ã+~ #≈£L]

sêe÷sêe⁄>±s¡T. Çø£ á |ü⁄düÔø£+ m˝≤ ñ+&Ü*, À|ü* $wüj·÷ìøÏ ‘·–q≥T¢>±

m+‘· n+<ä+>±, VüQ+<ë>±, >∑+;Ûs¡+>± n< düeTj·T+˝À Äø£s¡D°j·T+>±

m≤¢ |ü⁄düÔø±ìï r]Ã~<ë›\ì ‘·|üq|ü&ç, Ç+‘· #·ø£ÿì s¡÷|ü+˝À e÷ #‘·T\

ø£+~+∫q e´øÏÔ sêCŸyÓ÷Vü≤Hé ‘fifl. &çC…’Hé À, ÄsYº esYÿ˝À ˇø£ |ü]|üPs¡í‘·

kÕ~Û+#·≤ìøÏ Äj·Tq #ê˝≤ ÁXeT|ü&Ü¶s¡T. |ü⁄düÔø£+ nqT≈£îqï düeTj·T+˝À

sêe≤ìøÏ e÷ø£+fÒ m≈£îÿe ø£wüº|ü&ç+~ sêCŸyÓ÷Vü≤Hé.



1. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ n+XÊ\ô|’ e÷≤¢&É+&ç.

n) Çs¡ejÓ÷´ X‘êu≤›ìï Åd”Ô\ X‘êã›+>± >∑T]Ô+#·e#êÃ? #·]Ã+#·+&ç.

Ä) eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± bÕsƒ¡XÊ\˝À øÏ+~ n+XÊ\ô|’ eø£Ô è‘·«b˛°\T ìs¡«Væ≤+#·&ÉyÓTÆq~.

1) u≤*ø± $<ä ` ÄeX´ø£‘· 2) ˙≈£î q∫Ãq eTVæ≤fi ` >∑TD>∑D≤\T

3) eTVæ≤fi\ kÕ~Ûø±s¡‘· ` kÕ«e\+ãq 4) |ü⁄s¡Twüß\‘√ BÛ≥T>± eTVæ≤fi\ Á|ü>∑‹ ì»yTHê?

MT¬s’‘ @ n+X+ô|’ @yT$T e÷≤¢&É‘ês¡T?

2. øÏ+~ yêø±´\T bÕsƒê´+X+˝À mø£ÿ&É e#êÃjÓ÷ >∑T]Ô+∫ yêÏ dü+<äsê“¤*ï $e]+#·+&ç.

n) dü+Á|ü<ëj·T #·]Á‘·ø±s¡T\T Åd”Ô\qT #·]Á‘· À nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü bÂ&ÉsY n~›q≥T¢ n<äT›‘·T+≤s¡T.

Ä) Vü≤\≈£L, Ä˝À#·q\≈£L Òì |ü]$T‘·T\T |üì˝À ñHêïsTT.

Ç) XÊ\÷´≥¢ ï V”≤s√\πø, V”≤s√sTTqT¢ Ä ‘·sê«‘... ÇB eTq düe÷» $<Ûëq+.

3. øÏ+~ >∑<ä + #·<äe+&ç. Á|üXï\≈£î düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

50e <äXÊã›|ü⁄ ¬s+&ÉeuÛ≤>∑+ qT+N &Óu…“¤Ìj·Te <äXÊã›+ es¡≈£L s¡#·sTTÁ‘·T\T ˇø£ yÓ\T¢e˝≤ ‘Ó\T>∑T

kÕVæ≤‘ê´ìï eTT+#Ó‘êÔs¡T. Ä#·+≥ XÊs¡<ë<$, Ç*¢+<ä\ düs¡dü«r<$, e÷\r #·+<ä÷sY, \‘·, l<$,

yêdæ¬s&ç¶ d”‘ê<$, s¡+>∑Hêj·T≈£eTà, ~«y<äT\ $XÊ˝≤øÏå, j·T<ä›q|üP&ç düT˝À#·HêsêDÏ, Äq+<ësêeT+,

&ç.ø±yTX«], ;Hê<$ yÓTT<ä …’q s¡#·sTTÁ‘·T\ ù|s¡T¢ Ç+Ï+≤ $ì|æ+# ù|s¡¢j·÷´sTT. s¡#·sTTÁ‘·T\ qe\\‘√

qe˝≤ kÕVæ≤‘ê´ìøÏ ‘Ó\T>∑T˝À $düÔ è‘·yÓTÆq e÷¬sÿŸ @s¡Œ&ç+~. s¡#·sTT‘·\T Ä&Éyê] ù|s¡¢‘√ ‘·eT s¡#·q\qT

Ç$ #j·T+&ç

ndæà‘· À Á|ü<Ûëq+>± á u≤<Ûä ‘· rdüT≈£îì |üì #dæ+~ ˙HêC≤<äyé, ø£+#· s¡e÷<$. uÛÑs¡‘YuÛÑ÷wüDY‘√ bÕ≥T

yÓfifl≥+, J$‘· $X‚cÕ\T ùdø£]+#·≥+, nìï+Ï ˇø£ |ü<ä∆‹˝À uÛÑÁ<ä|üs¡#·≥+ yÓTT<ä …’q |üqT\ u≤<Ûä ‘· Ms¡T

rdüT≈£îHêïs¡T. |ü~àì, düTC≤‘·, düTã“\ø°Î Ç+ ¢wüß˝À |ü⁄düÔø±qï+‘ê ø£+|üP´≥sY MT<ä ø£+b˛CŸ #XÊs¡T. dü+e‘·‡s¡+

bÕ≥T »]–q á |üì #j·T≤ìøÏ M\T>± ndæà‘· s√EyêØ |üqT\ qT+&ç e÷≈£î düeTj·T+ ø£*Œ+∫, Ä |üqT\T ≈£L&Ü

;Hê ìs¡«Væ≤+#·≥≥+e\¢ e÷ |üì ø=+‘· ‘*ø£sTT+~. á |ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D≈£î düVü≤ø£]+∫q yês¡+<ä]ø° e÷ ø£è‘·»„‘·T\T.

z˝≤Z,

edü+‘· ø£qï_sêHé,

ø£\Œq ø£qï_sêHé


Á|ü#·T]+#·Tø√yê*‡q |ü]dæú‹ e∫Ã+~. 1980e <äXÊã›+ ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À Åd”Ô\ <äXÊã›+>± #Ó|üŒe#·TÃ.

qe˝≤ kÕVæ≤‘· +˝À ns¡ej·T´e <äXÊã›+˝À ‹s¡T>∑T Òì kÕúq+ dü+bÕ~+#·T≈£îqï s¡#·sTTÁ‘·T\T 80e

<äXÊã›+˝À ø£$‘·«+˝À ø£<∏ä\˝À ‘·eT eTTÁ<ä yXÊs¡T. n+‘·es¡≈£î ø£$‘·«+ ‘·eT<äqT≈£îH |ü⁄s¡Twüß\ ÁuÛÑeT\qT

ã<ä›\T ø=≤ºs¡T. ø£$‘·«+ sêj·T&ÉyTø±<äT. n+‘·es¡≈£î ø£$‘·«+˝ÀøÏ sêì Åd”Ô\ nD∫y‘· Àì |ü\Tø√D≤\qT

‘·eT ø£$‘êedüTÔe⁄>± d”«ø£]+#ês¡T. …’+–ø£‘·«+, |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô, e÷‘·è‘·«+ e+Ï $wüj·÷\qT Åd”Ôyê<ä <äèwæº‘√

kÕVæ≤‘· +˝ÀøÏ rdüTø£e#êÃs¡T. á X‘êã›+˝À e∫Ãq ¬s+&Ée ñ‘·ÔeT ø£$‘ê dü+ø£\q+>± ª˙*yT|òü÷\Tμ

Åd”Ôyê<ä ø£$‘ê dü+ø£\Hêìï Á|ü#·T]+#ês¡T. z˝≤Z ªsê»ø°j·Tø£<∏ä\Tμ, ªùd«#·Ã¤μ qe\ Åd”Ô\ XØs¡ sê»ø°j·÷\q÷,

≈£î≥T+ã nD∫y‘·q÷ ø=‘·Ô |ü<ä∆‹˝À |ü]#·j·T+ #XÊsTT. »j·TÁ|üuÛÑ, ø=+&|üP&ç ìs¡à\, bÕÏã+&É¢ s¡»ì,

|æ.dü‘· e‹, dæ.düTC≤‘·, eTèD≤[ì, ¬ø.es¡\øÏÎ, ¬ø.^‘·, ≈£î|æŒ* |ü<äà, C≤qø°u≤\, »j·T e+Ï Åd”Ôyê<ä

s¡#·sTTÁ‘·T\T ‘Ó\T>∑TkÕVæ≤‘· +˝À Åd”Ôyê<ëìï dæús¡|ü]#ês¡T.

n) ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À s¡#·sTTÁ‘·T\T @ ø±\+˝À yÓ\T¢e˝≤ e#êÃs¡T?

Ä) 80e <äXÊã›+ Åd”Ô\ <äXÊã›eTì m˝≤ #Ó|üŒ>∑\e⁄?

Ç) Åd”Ôyê<ä ø£esTTÁ‘·T\T kÕ~Û+∫q $Cj·÷\T @$TÏ?

á) Åd”Ôyê<ä kÕVæ≤‘· +˝À @ edüTÔe⁄\T ÁbÕ<Ûëq´+ eVæ≤+#êsTT?

ñ) ô|’ ù|sê≈£î ns¡úe+‘·yÓTÆq o]¸ø£qT ô|≥º+&ç.

4. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ Á|üXï\≈£î düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

n) dü+bÕ<ä≈£î\T eTVæ≤fi≤es¡D+ |ü⁄düÔø±ìï m+<äT≈£î rdüT≈£îsêyê\qT≈£îHêïs¡T?

Ä) eTVæ≤fi≤es¡D+ s¡#·sTTÁ‘·T\T @ @ s¡+>±\≈£î #Ó+~q Åd”Ô\ $esê\T ùdø£]+#ê\qT≈£îHêïs¡T?

Ç) eT¨qï‘·T …’q Åd”Ô\ $X‚cÕ\T ùdø£]düTÔqï dü+<äs¡“¤+˝À dü+bÕ<ä≈£î\T bı+~q nqTuÛÑ÷‘·T\T @+Ï?

á) eTVæ≤fi≤es¡D+ |ü⁄düÔø£+˝ÀøÏ m+‘√ eT+~ Åd”Ô\qT rdüTø√yê\ì ñHêï ø=~›eT+~ì e÷Á‘·yT m+|æø£

#düTø√e&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\T @$TÏ?

ñ) eTVæ≤fi≤es¡D+ |ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D˝À dü+bÕ<ä≈£î\≈£î düVü‰j·T|ü&çq yê¬ses¡T?



n) ªªkÕe÷q´+>± #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Åd”Ô\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ <=s¡ø£<äTμμ B+‘√ MTs¡T @ø°uÛÑ$kÕÔsê? m+<äT≈£î?


Ä) s¡#·sTTÁ‘·T\T dü+ø£\q+ #dæq |ü⁄düÔø±ìøÏ ªªeTVæ≤fi≤es¡D+μμ nH ù|s¡T dü]b˛sTT+<äì uÛ≤$düTÔHêïsê?

m+<äT≈£î?

Ç) ªªÁ|ü‹yêfiSfl Á|ü•ï+#ês¡T #·]Á‘· kÕ–qÁø£e÷˙ï!μμ nì Åd”Ô\ >∑T]+∫ s¡#·sTTÁ‘·T\T m+<äT≈£î ù|s=ÿHêïs¡T?


n) #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Åd”Ô\T Á|ü<Ûëq+>± ñHêïs¡H uÛ≤eq dü+bÕ<ä≈£î\≈£î ø£\>∑&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\qT

$e]+#·+&ç.

Ä) ªªá Åd”Ô\+<äs¡T á #·]Á‘·qT ì]à+#+<äT≈£î m+‘· eT÷\´+ #Ó*¢+#ês√ ‘·\#·T≈£î+fÒ e÷ >∑T+&Ó\T

ãs¡TyÓø±ÿsTTμμ nq&É+˝À eTT+<äTe÷≥ ø£s¡Ô\ Ä+‘·s¡ + @$TÏ?


n) ˇø£ Á|üeTTK Åd”Ôyê<ä s¡#·sTTÁ‹ MT bÕsƒ¡XÊ\ yê]¸ø√‘·‡e+˝À eTTK´ n‹~∏>± bÕ˝§ZqT≥≈£î edüTÔHêïs¡T.

yê]ì MTs¡T @$T Á|ü•ï+#·<ä\#·T≈£îHêïs√ Ä Á|üXï\ C≤_‘ê sêj·T+&ç.

Ä) eTVæ≤fi\ |ü≥¢ #·÷|ü⁄‘·Tqï $eø£å\qT, yê] MT<ä »s¡T>∑T‘·Tqï <ë&ÉT\qT K+&çdü÷Ô, eTVæ≤fi\+<äs¡÷

<ÛÓ’s¡ +‘√ yÓT\>±\ì ‘Ó*j·TCÒùd˝≤ ˇø£ ø£s¡|üÁ‘·+ ‘·j·÷s¡T#j·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ yêø±´\˝À ‘· dæq |ü<ë\≈£î |üsê´j·T|ü<ë\T sêj·T+&ç.

n) kÕe÷q´+>± #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Åd”Ô\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ <=s¡ø£<äT. ( , , )

Ä) n+<ä]ø° ˇø£ |ü<ä∆‹ bÕÏ+#·&ÉyT u≤>∑T+≥T+~. ( , , )

Ç) mH√ï nqTuÛÑyê\T düàs¡D˝ÀøÏ ‘Ó#·TÃ≈£îHêïqT. ( , , )

2. MT bÕsƒ¡+˝Àì Xu≤›\+ø±s¡ yêø±´\qT >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

ñ<ë: ªªn|ü&ÉT e÷ ≈£î\+ yê]ì Ä&Ée<ä›Hêïs¡T.

‘·sê«‘· nìï ≈£î˝≤\yê]ì Ä&Ée#·ÃHêïs¡T.μμ

3. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ C≤rj·÷\T @ dü+<äsê“¤\˝À yê&É‘ês√ $e]+#·+&ç.

n) >∑T+&Ó\T ãs¡TyÓø£ÿ&É+ Ä) ˙s¡Tø±]b˛e&É+ Ç) ø£qT$|ü

á) ø±\<Ûäs¡à ñ) ‘·THê‘·Tqø£\T

4. øÏ+~ |ü<ë\qT >∑T]+∫ $e]+#·+&ç.

n) kÕe÷õø£ e÷s¡TŒ :

Ä) $»jÓ÷‘·‡e+ :

n+‘ê´qTÁbÕdü.


Ç) kÕe÷õø±_Ûeè~∆ :

á) kÕ+düÿ è‹ø£ yês¡dü‘·«+ :

ñ) nÁ>∑‘ê+ã÷\+ :


♦ $$<Ûä s¡+>±\˝À Á|üdæ<äT∆ …’q eTVæ≤fi\ bò À\qT, J$‘· $X‚cÕ\qT ùdø£]+∫ ø£ yÓ÷&É Ÿ eTVæ≤fi≤es¡D+

|ü⁄düÔø±ìï ‘·j·÷s¡T#j·T+&ç. Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ yêø±´\T @Ø‹ yêø±´˝À >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

n) <äj·T#dæ qqTï ø±bÕ&ÉT.

Ä) MTs¡T sêe<äT›.

Ç) yês¡+<ä]øÏ @yÓTÆ+~?

á) HqT ‘·|üŒø£ ekÕÔqT.

ñ) ÄVü‰! m+‘· u≤>∑T+B!

) yês¡T yÓfifle#êÃ?

ñ<ë : MTs¡T sêe<äT› ` ìùw<Ûës¡úø£ yêø£ +.

2. øÏ+~ Ç∫Ãq dü+<ÛäT\T ` |ü<ë\T yÏøÏ @~ e]ÔdüTÔ+<√ >∑T]Ô+∫ Äj·÷ |ü<ë\≈£î dü+ã+~Û+∫q dü+~Û

dü÷Á‘ê\qT sêj·T+&ç.

Ç‘·«dü+~Û, >∑TDdü+~Û, dües¡íBs¡Èdü+~Û, ñ‘·«dü+~Û, $düs¡Zdü+~Û

düVü≤ÁkÕã›+, ìsêX¯, JeH√bÕ~Û, yTeT+‘·, Äq+<ëìï∫Ãq

3. øÏ+<ä Ç∫Ãq düe÷kÕ\T |ü<ë\T yÏøÏ @~ e]ÔdüTÔ+<√ >∑T]Ô+∫ Äj·÷ |ü<ë\≈£î dü+ã+~Û+∫q düe÷kÕ\qT

>∑T]Ô+∫ $Á>∑Vü≤yêø±´\T sêj·T+&ç.

‘·èrj·÷ ‘·‘·TŒs¡Twü düe÷dü+, dü+uÛ≤eHê |üPs¡«|ü<ä ø£s¡à<Ûës¡j·T düe÷dü+,

wüw” ‘·‘·TŒs¡Twü düe÷dü+, ~«>∑T düe÷dü+ <ä«+<ä« düe÷dü+.

$‘·+‘·T $yêVü≤+, $<ë´~Û≈£î\T

eTT|üŒsTTdü+e‘·‡sê\T Åd”Ô|ü⁄s¡Twüß\T, uÛ≤s¡‘·<X+

4. øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\T @jT n\+ø±s¡\≈£î #Ó+~qy√ >∑T]Ô+#·+&ç. düeTq«j·T+ sêj·T+&ç.

n) düT<är q÷‘·q eT<äHê!

eT<äHê>∑‘·Ts¡T+>∑ |üPs¡íeTDÏeTj·Tdü<äHê!


dü<äHêeTj·T >∑» s¡<äHê!

s¡<äHêπ>+Á<ä ìuÛÑø°]Ô s¡dü qs¡dæ+Vü‰!

Ä) e÷qyê! ˙ Á|üj·T‘·ï+ e÷qyê?

Ç) ‘·+Á&ç! Vü≤] CÒs¡TeTì jÓT&ç ‘·+Á&ç ‘·+Á&ç.

|ü]#·j·T+

1. øÏ+~ düe÷dü |ü<ë\qT yêÏøÏ sêj·Tã&çq $Á>∑Vü≤ yêø±´\qT |ü]o*+#·+&ç.

n) Á|ü‹ ~qeTT ~qeTT ~qeTT

Ä) j·T<∏ëX¯øÏÔ X¯øÏÔ m+‘√ n+‘· (XøÏÔqqTdü]+∫)

Ç) Äu≤\>√bÕ\+ u≤\T&ç qT+&ç >√bÕ\Tì es¡≈£î

á) eT<Ûë´Vü≤ï+ nVü≤ï+ eT<Ûä uÛ≤>∑+

ñ) nqTes¡+ es¡eTTqqTdü]+∫

M≥ìï+Ï ÀqT |üPs¡«|ü<ë\T ne´j·÷\T>± ñHêïsTT ø£<ä÷! n+fÒ á düe÷kÕ˝À¢ |üPs¡«|ü<ä ÁbÕ<Ûëq´+

ñ+≥T+~. |üPs¡«|ü<ë\T *+>∑, e#·q, $uÛÑøÏÔ XSq´+>± ñ+≤sTT. á ≤+Ï uÛ≤e+‘√ ñHêï, düe÷kÕìï

ne´sT÷uÛ≤edüe÷dü+ nì n+≤+.

2. øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\≈£î $Á>∑Vü≤yêø±´\T sêj·T+&ç.

n) nqT≈£L\+ Ä) j·T<∏ëeT‹ Ç) Á|ü‹e÷dü+


e÷DÏø£ MD

` $<ë«Hé $X«+

ñqTàFø£s¡D

ªªkÂ+<äs¡ + Äsê~Û+#yê&Ü!

ø£$‘· À, •\Œ+˝À

|ü⁄s¡T>∑T˝À, |ü⁄wüŒ+˝À

yÓTs¡T|ü⁄˝À, yT|òüT+˝À

kÂ+<äs¡ + Äsê~Û+#yê&Ü!

J$+#yê&Ü!

düTœ+#yê&Ü! <äT'œ+#yê&Ü!

$Vü≤«\T&Ü! Ms¡T&Ü!

Áù|$T+#yê&Ü!

$jÓ÷^! jÓ÷^! uÛÀ^! ‘ê´^!

Ä˝À#·q\T b˛jTyê&Ü!

nqTì‘· + nH«wæ+#yê&Ü!

#Ó≥÷º, #Ós¡TeP, >∑≥÷º, |ü⁄≤º

Äø£dü+˝À düeTTÁ<ä+˝À

nH«wæ+#yê&Ü!μμ

` ll


H|ü<∏ä + : Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ yês¡|üÁ‹ø£ À $<ë«Hé $X«+ ªªe÷DÏø£ MDμμ o]¸ø£q yê´kÕ\T, ø£$‘·\T s¡∫+#ês¡T.

e÷DÏø£ MD˝À Ms¡T d”«ø£]+#·ì n+X+ Ò<äT. e÷qeJeq Á|ükÕúq+‘√ ø£fi, ø£$‘·«+ ô|qydüT≈£îHêïj·Tì,

eTìwæ ìs¡+‘·s¡ C≤„HêH«wæ nì á ø£$‘· ‘Ó\TŒ‘·T+~. e÷DÏø£ MDqT MTÏ, e÷qMj·T sê>±*ï |ü*ÿ+∫q

á ø£$‘· #ê]Á‘·ø£ |òüT≤º*ï ‘·s¡∫ #·÷|æ eTìwæ XÊX«‘·‘ê«ìï ‘Ó\TŒ‘·T+~.

ñ<›X´+ : kÕ+πø‹ø£ s¡+>∑+˝Àì n_Ûeè~∆ì e÷Á‘·yT n_Ûeè~∆ nqT≈£î+≥÷ ø£fi\qT kÕVæ≤‘ê´ìï

‘· õk Ô+~ HÏ‘·s¡+. e÷qeJ$‘·+‘√ eTT&çydüT≈£îqï ø£fi\T, kÕVæ≤‘· + nHê~>± dü+Áø£$T+∫q ÄdæÔ nì

‘Ó\T|ü⁄‘·÷, $C≤„q e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷DÏ+∫ dü+düÿ è‹ì >ös¡$ùdÔH eTìwæ XÊX«‘·T&Ée⁄‘ê&Éì ‘Ó\Œ&ÉyT á

bÕsƒ¡+ ñ<›X´+.

Á|üXï\T:

1. á ø£$‘· me] >∑÷]Ã ‘Ó\T|ü⁄‘·T+~?

2. ø£$‘· À ù|s=ÿqï e÷qe⁄ì Á|ü‘´ø£ \ø£åD≤ Ò$?

3. ôô|’ ø£$‘·«+˝À e÷qe⁄DÏí mìï ø√D≤˝À¢

<ä]Ù+#·e#·TÃ?

4. e÷qe⁄ìøÏ $$<Ûä \ø£åD≤\T m˝≤ dü+Áø£$T+∫

ñ+&Ée#·TÃ?

5. ˙ <äèwæº À e÷qe⁄&Ó ≤+Ïyê&ÉT?


ø£$ |ü]#·j·T+

Ç+‘· eT+∫ ô|qï‘·*¢

m+<äTøÏ≥T¢ e÷s¡¬sH√?

Ç+‘· eT+~ ø£qï‘·*¢

m+<äT¬ø+&ç b˛jÓTH√?

nì Äy<äq‘√ ªô|HïÏbÕ≥μqT düèõ+∫q e÷qMj·T ø£$ $<ë«Hé $X«+. kÕVæ≤ry‘·Ô>±,

sê»ø°j·T Hêj·T≈£îì>±, |üÁ‹ø± dü+bÕ<ä≈£îì>± ãVüQeTTFq <äs¡Ùq$T∫Ãq $X«+ ndü\T

ù|s¡T MTdüs¡>∑+&É $X«s¡÷bÕ#ê]. 1915 nø√ºãsY 21q nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ ‘·]yÓT\ Á>±eT+˝À \ø£ÎeTà, sêeTj·T´

<ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+∫q $X«+ dü+düÿ è‘ê+Á<Ûä+>∑¢ uÛ≤wü À¢ |ü+&ç‘·T\T, MTC≤Hé, Á|üC≤XøÏÔ, Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ, Ä+Á<ÛäCÀ´‹

|üÁ‹ø£ À¢ $$<Ûä ¨<ë˝À¢ |üì#dü÷ÔH dü+düÿ è‘· uÛ≤wü Àì |ü\TÁ>∑+<∏ë*ï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ês¡T. |üÁ‹ø±

dü+bÕ<ä≈£îì>± ªn$ Ç$μ, ª‘Ó\T|ü⁄ q\T|ü⁄μ, ªe÷DÏø£ MDμ e+Ï o]¸ø£\qT Á|üX+kÕbÕÁ‘·+>± ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

uÛ≤wü, kÕVæ≤‘· +, düe÷»+, HÓ’‹ø£ $\Te\T ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’ yês¡T yÓ\«]+∫q dü+bÕ<äø°j·÷\T Ä#·+Á<ä‘êsês¡ÿyT!

ªÁù|$T+#êqTμ nH qe\, ªˇø£Hê&ÉTμ, ô|HïÏbÕ≥ nH ø±yê´\T $<ë«Hé $X«+ ø£\+ qT+&ç C≤\Tyê]q s¡#·q\T.

M] kÕVæ≤‘· ùde≈£î $$<Ûä $X«$<ë´\j·÷\T ø£fi≤Á|ü|üPs¡í, &ç*Ÿ &çÁ^\q+~+#êsTT.

$X«s¡÷|æ HêVü≤è<äj·T+

$X«J$ HêVü≤è<äj·T+

$X«uÛ≤$ HêVü≤è<äj·T+

$X«yTe HêVü≤è<äj·T+ nì ‘·q≈£î ‘êqT

Á|üø£Ï+#·T≈£îqï $X«e÷DÏø£ MD 1987 nø√ºãs¡T 19q XÊX«‘·+>± eT÷>∑uÀsTT+~.


````

```


‘Ó\T‡ø√+&ç.


á bÕsƒ¡ uÛ≤>∑+ ªe#·q ø£$‘·μ nH Á|üÁøÏj·T. |ü<ä , π>j·÷˝À¢ ñ+& #Û·+<ädüT‡

e÷Á‘ê>∑D≤\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò≈£î+&Ü, yê´eVü‰]ø£ uÛ≤wü À sêùd ø£$‘·qT e#·q ø£$‘·

n+≥THêï+. ∫qï ∫qï |ü<ë\T, yêø±´\‘√ <Ûä«ì >∑]“¤‘·+>± ñ+& ø£$‘·

e#·q ø£$‘·. á bÕsƒ¡+ $<ë«Hé $X«+ s¡#·Hê dü+|ü⁄Ï Àì~.


#Û·+<√ã<ä∆yÓTÆq |ü<ä + uÛ≤eÁ|üø£≥q≈£î Á|ü‹ã+<Ûäø£eTqT≈£îqï|ü&ÉT e#·qø£$‘·qT

ÄÁXsTT+#ês¡T ø=+<äs¡T ø£e⁄\T.

düs¡fiyÓTÆq |ü<ë\‘√, düVü≤»yÓTÆq yê&ÉTø£ uÛ≤wü À, dü÷Ï>± uÛ≤yêìï e´ø£Ô+#ùdÔ

e#·q ø£$‘· <ë«s¡ m+<äs√ ø£e⁄\T ˝À‘Ó’q uÛ≤yê\qT ≈£L&Ü ‘*ø£>± n+~+#ês¡T.

e÷qe |ü]D≤eT+˝Àì kÂ+<äsê´ìï, ø£èwæì, kÕ<Ûäq dü+|ü‹Ôì, ‘ê‹Ô«ø£‘·qT $<ë«Hé

$X«+ m+‘· Vü≤è<ä +>± #ÓbÕŒs√... #·÷<ë›e÷!

I.

eT+Á‘ê\‘√ ∫+‘·ø±j·T\T

sê\q|ü&ÉT |ü<ä

dü+Á‘êdü+‘√ ∫+‘·\T

bÕ]b˛‘êj·÷?

j·T+Á‘ê\‘√ »ãT“\T

qj·T+ ø±q|ü&ÉT

‘·+Á‘ê\‘√ düe÷»s¡T>∑à‘·\T

<ë]øÏ ekÕÔj·÷?

n+≥÷ nqe#·TÃ,

Wqì ø=+<äi‘√

nì|æ+#·q÷ e#·TÃ.

bı≥º Àì |ü⁄≥º≈£îs¡T|ü⁄‘√ dü+|òüT+

ø£f…º<äT≥ ø£fiefi|ü&ç b˛‘·T+fÒ

ì≥ºì\Te⁄q s√<ädæ ÀìøÏ

ø£≥º\T ø£≥Tºø=ì <ä÷düTø=ìb˛sTT

ø£≥Tºø=ì b˛jT<$Tì

n+fÒ nqq÷e#·TÃ.

Wqì ø=+<äi‘√

nì|æ+#·÷e#·TÃ.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ á ø£$‘· À ÁbÕdü |ü<ë\T @eTTHêïsTT?

♦ ªªn+fÒ nqe#·TÃ, Wqì ø=+<äi‘√ nì|æ+#·q÷e#·TÃμμ nH yêø±´\ <ë«sê MTπs$TÁ>∑Væ≤+#ês¡T?

♦ düe÷» s¡T>∑à‘·\T n+fÒ @$TÏ? ø=ìï ñ<ëVü≤s¡D\T #Ó|üŒ+&ç.

♦ ªªbı≥º Àì |ü⁄≥º≈£îs¡T|ü⁄‘√ dü+|òüT+ ø£f…º<äT≥ ø£fiø£fi˝≤&çb˛e&É+μμ n+fÒ @$TÏ?


II.

eTìwæ ≈£qT$∫Ãq|ü&

yêì n+<ä#·+<ë\T #·$>=Hêï&ÉT.

ÄHê& Á|üø£è‹ì

nBÛq+ #düTø√e&Üìø°

n+<ä* s¡+>∑T\q÷ s¡e[˙

nqTø£]+#·&Üìø° ≈£L&Ü Äj·T‘·ÔeTsTTHê&ÉT.

>∑TVü≤\˝À ìedæ+# yê&

>√&É\ô|’ >∑TÁsê\÷, õ+ø£\÷ ^düT≈£îHêï&ÉT...

ø±&ÉTM∫q|ü&

yÓ÷&ÉT\T ∫e⁄]+#˝≤

bÕ&É&É+ Äs¡+_Û+∫Hê&ÉT

>∑T\ø£i≤\ eTT\T≈£îMT<

>=ãT“q ø±*øÏ >∑»® ø£ÏºHê&ÉT.

~≈£îÿ\T |æø£ÿÏ Ò¢ ≤

|ò”T+ø£]+#·TfÒ ø±<äT

yÓTTø£ÿ\TìøÏÿ#·÷#˝≤

#·ø£ÿì H=≈£îÿ\‘√

∫ø£ÿì |ü<ë\T bÕ&ÉTø=Hêï&ÉT.

#·Áø£+ ø£qT≈£îÿqï s√C…+‘·

#·]Á‘· À Á|üeTTK ~qyÓ÷

#·s¡#·sê Hê\T>∑T ^‘·\‘√ z Äø±s¡+

$s¡∫+∫q s√E n+‘ Á|üeTTK+

ì|üqT ø£qT≈£îÿqï Hê&Ó+‘· XóuÛÑ~qyÓ÷

‘·|üŒ≥&ÉT>∑T\T e÷ì

‘ê+&Ée+ #dæq Hê&ÉT n+‘ XóuÛÑ~q+.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ Á|üø£è‹ø° eTìwæøÏ ñ+& dü+ã+<Ûä+ @$TÏ?

♦ á ø£$‘· À |ü<äkÂ+<äs¡ +‘√ $qkı+|ü⁄>± ñqï |ü<ë\T @$?

♦ #·Áø£+ ø£qT>=q&É+, ì|üqT ø£qT>=q&É+ #·]Á‘· À n‹ eTTK´yÓTÆqeì m+<äTø£+≤s¡T?

♦ ªª‘·|üŒ≥&ÉT>∑T\T e÷ì ‘ê+&Ée+ #dæqHê&ÉT XóuÛÑ~q+μμ n+fÒ @$TÏ?


III.

øÏ\øÏ\\T e÷ì ø£\uÛ≤wü\T Hs¡TÃ≈£îqï s√E

n\‹ e÷≥\‘√ |ü<ë\\T¢≈£îqï s√E

ø£\eT<Ûëq´+ |ü+&ç+#·T≈£îqï s√E

ø£fi\qT |ü+&ç#·T≈£îqï s√E

n˙ï >=|üŒ s√E Ò

e÷qe #·]Á‘· À

n˙ï nkÕ<Ûës¡D |üs¡«~Hê Ò

n˝≤ n˝≤ ø£\>∑*|æ

ô|qydüTø=ì

ø£fi\÷ ø£$‘·\÷

$C≤„q+ Á|üC≤„q+

‘·fi‘·fi\‘√ ‘·qTï q&ç|æ+|ü>±

$TqTï\T |ü&É¶ #√≥TqT+&û

‹qï>± m~– $Tqï+<äT≈£î+≥Tqï

∫qïyê&ÉT e÷qe⁄&ÉT

∫s¡+J$ e÷qe⁄&ÉT

∫s¡+‘·qT&ÉT e÷qe⁄&ÉT

nHê~>± q&ÉTdüTÔqï á

eTVü‰Á|ükÕúq+˝À

n‘·>±ìì e<ä\ì

»‘·\T ø£fi≤ ø£$‘ê

C≤„q+ $C≤„q+

yêì‘√ q&ç#M

yêìì q&ç|æ+#M ny`

ny ø£fi≤ø£$‘ê

C≤„q+ $C≤„q+

Á|üC≤„q+.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ø£$ yÏì >=|üŒ s√E\Hêï&ÉT? m+<äT≈£î?

♦ MT <äèwæº À @$ >=|üŒ s√E\T? m+<äT≈£î?

♦ ªªø£fi\÷, ø£$‘·\÷ ô|qydüTø√e&É+μμ nH yêø±´\qT düeT]údü÷Ô e÷≤¢&É+&ç.

♦ ªª$Tqï+<äT≈£î+≥Tqï ∫qïyê&ÉTμμ nì m+<äTø£Hêï&ÉT ø£$?

♦ ªø£fi≤, ø£$‘ê C≤„q+ $C≤„q+μ n+fÒ @$TÏ?


kÕsê+X+ :

eT+Á‘ê\‘√ ∫+‘·ø±j·T\T sê\qfÒº |ü<ä <ÛëÏøÏ ∫+‘·\T <ä÷s¡+ø±e⁄. j·T+Á‘ê\‘√ »ãT“\T qj·T+ø±qfÒº

e÷j·T e÷≥\‘√ kÕe÷õø£ düeTdü \T ‘=\–b˛e⁄. á e÷≥qT ø=+<äs¡T ÄyÓ÷~kÕÔs¡T. ø=+<äs¡T ÄyÓ÷~+∫q≥Tº

qÏkÕÔs¡T. yêdüÔeyÓTÆq ø±sê´#·s¡D, ìã<ä∆‘·, n+øÏ‘·uÛ≤e+‘√H kÕe÷õø£ düeTdü \T |ü]cÕÿs¡eTÚ‘êsTT.

zyÓ’|ü⁄ ø£&ÉT|ü⁄˝Àì uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq yê´~Û (ÁeD+)˝≤ kÕe÷õø£ ndüe÷q‘·\H s√>±\T ø£fifl eTT+<äT ø£ìŒdü÷Ô

ø£\es¡ô|&ÉT‘·THêïsTT. eTs√yÓ’|ü⁄ n+‘·]ø£å Á|üj·÷D≤˝À¢ n_Ûeè~∆ì kÕ~Û+#·&É+e\¢ ˇ]–+<eTì ø=+<äs¡qe#·TÃ.

Ç+ø=+<äs¡T ã\e+‘·+>±HÓ’Hê Á|ü•ï+#·e#·TÃ. XÊg kÕ+πø‹ø£ Á|ü>∑‹˝À düe÷q+>± kÕe÷õø£ JeqXË’* m<ä>∑&É+ Ò<äì,

dü>∑≥TJ$ Jeq+ Ç+ø± bÕ‘êfi+˝ÀH ñ+<äì ø£$uÛ≤eq.

eTìwæ ø£fiófl ‘Ós¡e>±H ‘·q#·T≥÷ºqï Á|üø£è‹ n+<ë*ï #·÷dæ |üs¡e•+#ê&ÉT. n|üŒÏ qT+&ç Á|üø£è‹ì ‘·q

ø£qTdüqï˝À¢ ñ+# Á|üj·T‘·ï+ #XÊ&ÉT. Á|üø£è‹˝Àì nìï s¡+>∑T©ï, s¡ø£s¡ø±\ <Ûä«qT*ï nqTø£]+# Á|üj·T‘·ï+ #XÊ&ÉT.

|üP]Ô>± Á|üø£è‹‘√ ‘ê<ë‘·à ´+ #Ó+<ë&ÉT. >∑TVü≤˝À¢ J$+∫q Ä~e÷qe⁄& >∑TÁsê©ï õ+ø£©ï dü÷Ô ∫Á‘· ÒKq HÓ’|ü⁄D≤´ìï

yÓTs¡T>∑T|üs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. Ä≥$ø£ Jeq <äX˝ÀH ‘·q >±qe÷<ÛäTs¡ +‘√ m+&çq ÁyÓ÷&ÉT*ï ∫>∑T]+|üCÒXÊ&ÉT. bÕ≥≈£î

nqT>∑TD+>± ø£]ƒqyÓTÆq sê‹H\ô|’ ø±*øÏ >∑C…®ø£Ïº ∫+<äT ÒXÊ&ÉT. <äX~X\÷ n~πs˝≤ >∑]®+#·&É+, dü«sê\ düT≈£îe÷s¡|ü⁄

H=≈£îÿ\‘√ Vü≤‘·TÔ≈£îH bÕ≥\T bÕ&Ü&ÉT eTìwæ ø£fiófl ‘Ó]∫q HêÏ qT+&ç Á|üø£è‹ì Äsê~Û+#·&É+ Hs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. Á|üø£è‹ì

#·÷dæ ‘·qqT ‘êqT yÓTÆeTs¡∫ bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·÷, q]Ôdü÷Ô, Äq+<ä&√*ø£ À¢ ‘*b˛j·÷&ÉT. ø£fi\qT J$‘·+˝À n+‘·sê“¤>∑+

#düT≈£îHêï&ÉT. ÁbÕø£Ôq e÷qe⁄&ÉT Á|üø£è‹ ˇ&çì bÕsƒ¡XÊ\>± #düT≈£îì ø£fi≤_ÛìyXÊìï n\es¡TÃ≈£îHêï&ÉT.

#·Áø£+ ø£qT>=qïs√E #·]Á‘· À m+‘· Á|üeTTKyÓTÆq<√, #·ø£#·ø± Hê\T>∑T ^‘·\‘√ *|æì ø£qT>=qï s√p n+‘·

ø£Hêï $X‚wüyÓTÆ+~. #·Áø£+ e÷qe #·\HêìøÏ <√Vü≤<ä|ü&ç‘, *|æ uÛ≤edü+#·\HêìøÏ y~¬ø’ düè»Hê‘·àø£ Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ

<ë]#·÷|æ+~. ì|üqT ø£qT>=qï s√C…+‘· >=|üŒ<√ ‘·|üŒ≥&ÉT>∑T\ ∫+<äT\ qT+&ç ñqï‘· qè‘ê´\T #dæq s√p n+‘

>=|üŒ~. sê‘·j·TT>∑|ü⁄ Nø£Ïì N\TÃ≈£î+≥÷ qMq $C≤„q|ü⁄ yÓ\T‘·Ts¡T˝ÀøÏ Á|üy•+∫q >=|üŒ s√E\T>± ø£$ uÛ≤$+#ê&ÉT.

ns¡T|ü⁄\ qT+&ç ns¡úe+‘·yÓTÆq e÷≥\T H]Ãqs√E, Ä e÷≥\‘√ C≤q|ü<ë\*¢q s√E, kÕs¡e+‘·yÓTÆq uÛÑ÷$T

qT+&ç uÛÑTøÏÔì |ü+&ç+#·T≈£îqïs√E, e÷qdæø√˝≤¢dü+ ø£*Z+# ø£fi Ä$wüÿs¡D »]–q s√E... Ç˝≤ ˇø£fÒ$TÏ nìï

>=|üŒs√E Ò! e÷qe Jeq |ü]ÁXeT #·]Á‘· À ì*∫q nkÕ<Ûës¡D dü+|òüT≥q\T »]–q Á|ü‹~qeT÷ XóuÛÑ~qyT!

Ç˝≤ ø£$‘·\÷, ø£fi\÷, $C≤„q+, Á|üC≤„q+ ø£\>∑*dæb˛sTT e÷qeJ$‘·+˝À ô|qydüTø=HêïsTT. Ä~eT <äX qT+&ç,

Ä<ÛäTìø£ <äX es¡≈£L eTìwæ #dæq Á|üj·÷D+˝À Á|ü‹ n+XeT÷ m+‘· n|ü⁄s¡÷|üyÓTÆ<√>∑<ë nì ø£$ n#ÓÃs¡Ty=+<ë&ÉT.

Áã‘·T≈£î‘√ eTT&ç ydüT≈£îqï ø£fi\, XÊÁkÕÔ\ >=|üŒ<äHêìï düà]+#·T≈£îHêï&ÉT.

ø£fi\T, $C≤„q ø±+‘·T\‘√ Jeq Á|üj·÷D+˝À H\ qT+&ç ì+–¬ø]–q ∫qï e÷qe⁄& XÊX«‘·T&Éj·÷´&ÉT.

nq+‘·yÓTÆq ø±\+ <ë]˝À n\Tô|s¡T>∑ø£ kÕ>∑T‘·Tqï Jeq Á|ükÕúq+˝À e÷qe⁄DÏí e<ä\ì$ ø£fi\T, ø£$‘·\T, C≤„q$C≤„Hê\T.

‘·q Jeq j·÷q+˝À m<äTs¡jT´ n\dü≥qT, j·÷+Á‹ø£‘·qT <ä÷s¡+ #j·T&ÜìøÏ ø£fi*ï ø£$‘·*ï Ä\+ãq>± #düT≈£îHêï&ÉT.

$C≤„q e÷s¡Z+ Á|üj·÷DÏ+#ê&ÉT. MÏ‘√H q&ç#ê&ÉT. MÏH q&ç|æ+#ê&ÉT≈£L&Ü. eTìwæ ø±\>∑s¡“¤+˝À ø£*dæHê n‘·ì

yT<ÛädüT‡˝À+∫ Ä$wüÿ è‘·yÓTÆq ø£fi, ø£$‘·«+, $C≤„q+ düø£\e÷qyê[ø° ~XÊìπs›X+ #kÕÔsTT. e÷qe⁄DÏí XÊX«‘·TDÏí

#düTÔHêïsTT.



1. e÷DÏø£ MD o]¸ø£q ñqï ø£$‘· $qï‘·sê«‘· MT≈£î m˝≤+Ï nqTuÛÑ÷‹ ø£*Z+<√ #Ó|üŒ+&ç.

2. ªe÷DÏø£ MDμ e#·q ø£$‘·qT sê>∑+‘√ bÕ&É+&ç. Bì uÛ≤yêìï kı+‘·e÷≥˝À¢ #Ó|üŒ+&ç.

3. bı≥¢|ü*¢ sêe÷sêe⁄ sêdæq øÏ+~ ø£$‘·qT #·~$ Á|üXï\≈£î »yêãT*e«+&ç.

mìï ~qeTT\T ˙e⁄

Ç\ >∑&ç|æqqT @$T?

mìï »Hêà*+ø£

m~] #·÷∫q @$T?

mHêïfi¢¬ø’q ˙

Wqï‘· eTTqT yÓ

kÕ~Û+#· e …H√sTT

XÀ~Û+#· e …H√sTT!

˙˝Àq yÓ\T>=+<äT

˙dü«XøÏÔì eTs¡∫

|üs¡T\ |ü+#·\ p&É

|òü\yT$T ø£\<√sTT!

n) ô|’ ø£$‘·≈£î ù|s¡T ô|≥º+&ç.

Ä) Wqï‘· + bı+<ä&ÜìøÏ ø£$ @+ #j·÷\ì #Ó|ü⁄ÔHêï&ÉT?

Ç) dü«XøÏÔøÏ, Ç‘·s¡T\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&É&ÜìøÏ >∑\ ‘&Ü @$TÏ?

Ç) ªª|üs¡T\|ü+#·μμ nH |ü<ä+‘√ kı+‘·yêø±´ìï sêj·T+&ç.

4. á bÕsƒ¡+˝Àì n+‘· ÁbÕdü |ü<ë\T yÓ‘·ø£+&ç. n˝≤+Ïy eT]ø=ìï |ü<ë\qT sêj·T+&ç.

5. øÏ+~ Á|üXï\≈£î bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± »yêãT\T sêj·T+&ç.

n) ªªeT+Á‘ê\‘√ ∫+‘·ø±j·T\T...μμ qT ø£$ yÏ‘√ b˛˝≤Ã&ÉT?

Ä) ø£$ yÏì XóuÛÑ~Hê\ì e]í+#ê&ÉT?

Ç) e÷qe⁄DÏí XÊX«‘·+>± ì ÒŒ$ @$?

á) $<ë«Hé $X«+ >∑T]+∫, Äj·Tq ø£$‘êXË’* >∑T]+∫ ◊<äT yêø±´\T sêj·T+&ç.

Ç$ #j·T+&ç




n) #·]Á‘· À yÓTÆ\Tsêfiófl>± ì*Ãq n+XÊ Ò$? Ç$ <ìøÏ Á|ürø£>± uÛ≤$düTÔHêïe⁄?

Ä) ªª$TqTï\T |ü&É¶ #√Ï qT+&ç... ‹qï>± m~– $Tqï+<äT≈£î+≥Tqï ∫qïyê&ÉT e÷qe⁄&ÉTμμ nì ø£$

e]í+#ê&ÉT. á yêø£ \ô|’ ˙ n_ÛÁbÕj·TyT$T?

Ç) e÷qe #·]Á‘· À n˙ï nkÕ<Ûës¡D |üs¡«~Hê Ò nq&É+˝À Ä+‘·s¡ + @yÓTÆ ñ+≥T+~?


n) e÷qe Á|ükÕúq+˝À ø£fi, ø£$‘ê$C≤„q+ ‘√&ÉTHêïj·Tì ø£$ e]í+#ê&ÉT >∑<ë! BìHÓ ≤ düeT]úkÕÔe⁄?

Ä) e÷DÏø£ MD ø£$‘·« kÕsê+XÊìï kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.


n) ˙ #·T≥÷ºqï |ü]düsê˝À¢, e÷qe J$‘·+˝À ø£*Zq e÷s¡TŒ\qT, n_Ûeè~∆ì e]ídü÷Ô 10 |ü+≈£îÔ\≈£î

‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü ˇø£ ø£$‘·qT sêj·T+&ç.

Ä) $<ë«Hé $X«+ ø£$‘ê •˝≤Œìï Á|üX+dædü÷Ô $TÁ‘·TìøÏ ÒK sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. øÏ+~ yêø±´\T #·~$ ‘· dæq |ü<ë\≈£î ns¡ú+ sêdæ kı+‘·yêø£ + sêj·T+&ç.

n) s√<ädæ ÀøÏ <ä÷düT¬ø[flq eTs√ ñ|üÁ>∑Vü≤+.

Ä) $<ë´s¡Tú\+‘ê |üØø£å\≈£î Äj·T‘·ÔeTe⁄‘·THêïs¡T.

Ç) s¡T>∑à‘· ø£*Zq á düe÷C≤ìøÏ e÷qMj·T $\Te\ ∫øÏ‘·‡ nedüs¡+.

á) ø£fiefi yÓT+<äT≈£î? ì<ëq+>± CyêãT #Ó|ü.

ˇø£]ì #·÷dæ eTs=ø£s¡T #j·T&É+

|üì#j·TT≥≈£î dæ<ä∆eTe&É+

n<äT“¤‘·+ Hê≥´e÷&É&É+

|üìì yÓTT<ä\T ô|≥º&É+

2. bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~ yêø±´\≈£î düe÷qyÓTÆq |ü<ë*ï yÓ‹øÏ sêj·T+&ç.

3. øÏ+~ |ü<äã+<Ûë\qT @jT dü+<äsê“¤ À¢ Á|üjÓ÷–kÕÔyÓ÷ ‘Ó*|æ kı+‘·yêø£ + sêj·T+&ç.

n) eT+Á‘ê\≈£î ∫‘·ø±j·T\T sêj·T&É+

Ä) $Tqï+<äTø√e&É+


Ç) >∑C…®ø£≥º&É+

á) $s¡∫+#·&É+

4. øÏ+~ |ü<ë\≈£î n< ns¡ú+ e#Ã eT] ¬s+&ÉT |ü<ë\T sêj·T+&ç.

n) $TqTï : Äø±X+, ì+–, >∑>∑q+, quÛÑeTT

Ä) ‘ê+&Ée+ :

Ç) s¡T>∑à‘· :

á) C≤„q+ :

5. øÏ+~ yêø±´\T #·~$ ^‘· dæq $ø£è‹|ü<ë\≈£î bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± Á|üø£è‹ |ü<ë\T #]Ã ‹]– yêø±´\T

sêj·T+&ç.

n) neTà u≤dü ÀH HqT e÷≤¢&É‘êqT.

Ä) eTq ø£e⁄\T s¡∫+∫q ¬ø’‘·\T uÛ≤s¡‹ yÓT&É À n\+ø£]+∫q Vü‰sê\T.

Ç) $HêïDeTT ô|+#·Tø√ø£b˛‘ uÛÑ$wü ‘·TÔ n+<Ûäø±s¡eTe⁄‘·T+~.

á) dæ+Vü‰\T >=ã˝À ìÁ~düTÔHêïsTT.


♦ ~q, yês¡ |üÁ‹ø£\ Ä<Ûës¡+>± MT≈£î q∫Ãq ¬s+&ÉT e#·q ø£$‘·*ï ùdø£]+∫, n+XÊ\ Ä<Ûës¡+>± øÏ+~

|üÏºø£qT |üP]+#·+&ç.

Áø£.dü+. ø£$‘êo]¸ø£ ø£$‘· À ≈£î u≤>± q∫Ãq |ü+≈£îÔ\T|üÁ‹ø£ ‘~ø£$‘· À MTs¡T >∑T]Ô+∫q Á|ü‘´ø£

n+XÊ\T


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ |ü<ë˝À¢ qT>±>∑eT dü+~Û |ü<ë\qT >∑T]Ô+∫ $&ÉBdæ dü÷Á‘·+ sêj·T+&ç.

ì≥ºì\Te⁄, ‘Ó\¢+<äqeTT, b˛j˚T<˚$T, ‘·fió≈£î+>∑C…®\T,

eT¨|üø±s¡+, düs¡dü|ü⁄"<äqeTT, sêEHê»„


dü÷øÏÔ````````````````

2. øÏ+~ yêÏì »‘·|üs¡#·+&ç.

düe÷dü|ü<ä+ $Á>∑Vü≤yêø£´+ düe÷dü+

1. Á|üeTTK~q+ ( ) a) e÷qe⁄\ jÓTTø£ÿ #·]Á‘· ( ) e) qxŸ ‘·‘·TŒs¡Twü düe÷dü+

2. Hê\T>∑T^‘·\T ( ) b) kÕ<Ûës¡DeTT ø±ì~ ( ) f) $X‚wüD |üPs¡«|ü<ä

ø£s¡à<Ûës¡j·T düe÷dü+

3. nkÕ<Ûës¡D+ ( ) c) Hê\T>∑T dü+K´>∑\ ^‘·\T ( ) g) wüw”º‘·‘·TŒs¡T düe÷dü+

4. e÷qe#·]Á‘· ( ) d) Á|üeTTKyÓTÆq Bq+ ( ) g) ~«>∑T düe÷dü+

|ü]#·j·T+

1. øÏ+~ \øå±´\qT |ü]o*+#·+&ç.

n) $TeTTà e÷<Ûäe⁄&ÉT s¡øÏå+#·T>±ø£!

ns¡ú+ 1. $TeTTà\qT $wüßíe⁄ (e÷<Ûäe⁄&ÉT) s¡øÏå+#·T>±ø£!

2. $TeTTà •e⁄&ÉT (ñe÷<Ûäe⁄&ÉT) s¡øÏå+#·T>±ø£!

Ä) e÷qe Jeq+ düT≈£îe÷s¡+.

ns¡ú+ 1. e÷ Ä<ÛäTìø£ J$‘·+ düT≈£îe÷s¡yÓTÆq~.

2. e÷qe J$‘·+ düT≈£îe÷s¡yÓTÆq~.

ô|’ nsêú\qT >∑eTì+#ês¡T ø£<ë! πø Xã›+ ¬s+&ÉT yπs«s¡T nsêú\q+~düTÔHêïsTT. n+fÒ $_Ûqï ns¡ú

ÄÁXj·÷ …’ ñHêïsTT. Ç˝≤ ñ+fÒ yêÏì X‚¢cÕ\+ø±s¡eTT nì n+≤s¡T.

\ø£åD+ : HêHês¡úeTT\qT ø£*–ñ+& n\+ø±s¡+ X‚¢wü øÏ+~ \øå±´\˝À ñqï n\+ø±sêìï >∑T]Ô+∫ düeTq«j·T+

#j·T+&ç.

1. sêE ≈£îe\j·÷q+<äø£s¡T&ÉT.

2. ˙y\ e#ÓÃ<äe⁄.


>√s¡+‘· BbÕ\T

` |ü⁄*ø£+Ï ø£ècÕí¬s&ç¶

#·<äe+&ç ` Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒ+&ç.

_&É¶ Äø£* neTàøÏ ‘Ó\TdüTÔ+~. á ‘·\T¢\≈£î ‘·eT Äø£ Òø±<äT, nHê<∏ä\ ≈£åî<ë“<Ûë ‘Ó\TdüT. Ç+‘· ‘Ó*dæq

Ms¡+‘ê >=|üŒ dæú‹eT+‘·T Ò+ ø±<äT. n˝≤+≥|ü&ÉT Òìyê]øÏ >∑Tô|Œ&ÉT yÓT‘·T≈£î\T |ü+#<Ó ≤? Ä˝À∫+#·>±

Ä˝À∫+#·>± <ë] <=]øÏ+~. s√p |æ&ç¬ø&ÉT –+»\T <ë#ê\qï Vü≤ ø£*–+~. |æ&çøÏ* _–ùdÔ ñ<ä eT+

ne⁄‘·T+~. Ä fiÀ¢ »q+ |æ&çøÏ* ‘Ó]#ês¡T. ‘·eT <ä>∑Zs¡Tqï –+»\ qT+∫ Á|ü‹s√p |æ&ç¬ø&ÉT |ü+#·&É+

HsêÃs¡T. Çe«&É+ kÕj·T+. |ü+#·&É+ e÷qe‘·«+. kÕÏ eTqTwüß\ Äø£* rs¡Ã&É+ <Ó’e‘·«+.

Á|üXï\T:

1. ô|’ ù|sê<ë«sê MTπs+ ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T?

2. e÷qe‘·«+‘√ #ùd |üqT\T @$?

3. düVü‰j·T|ü& >∑TD+, e÷qe‘·«+ ø£*Zq yê] e\¢ düe÷C≤ìøÏ ø£*π>

yT\T @$TÏ?

4. MTs¡T Ç‘·s¡T\≈£î m|ü&Ó’Hê kÕj·T+ #kÕsê? m|ü&ÉT? m+<äT≈£î?


düe÷»+˝À m+‘√eT+~ nHê<∏ä |æ\¢\qT eTq+ #·÷dü÷Ô ñ+≤+. Ç≥Te+Ï |æ\¢\T ø£ dü nedüsê …’q

‹+&ç, ã≥º, #·<äTe⁄ yÓTT<ä …’q yêÏøÏ H√#·Tø√≈£î+&Ü ñ+≥÷ ñ+≤s¡T. nHê<∏äu≤\\qT #s¡Bdæ yê] Äø£*

r]Ã $<ë´ãT<äT∆\T #Ó|æŒùdÔ Ms¡T ≈£L&Ü eTÏº À e÷DÏø±´˝≤¢>∑ yÓ\T>=+<äT‘ês¡T. düe÷C≤ìøÏ ùde#ùd >=|üŒ

eTqdüTqï e´≈£îÔ\T, ‘·eT ÄdæÔbÕdüTÔ\‘√ dü+ã+<Ûä+ Ò≈£î+&Ü nHê<∏ä |æ\¢\qT #s¡Bdæ #·~$+#yês¡T ≈£L&Ü

m+‘√ eT+~ ñHêïs¡T. n≥Te+Ï ˇø£ e´øÏÔ #dæq |üH á ø£<∏ä.

¬s’\T Á|üj·÷D+˝À ‘·≥düú|ü&çq z u≤\TDÏí #s¡Bdæ $<ë´ ãT<äT∆\T #Ó|æŒùdÔ, m~–q Ä e´øÏÔ #·÷ù|

ø£è‘·»„‘ê uÛ≤e+, yê] eT<Ûä ñ+& e÷qedü+ã+<Ûë\qT $e]düTÔ+~ á bÕsƒ¡+.



e÷qe dü+ã+<Ûë\T, kÕe÷õø£ ùde Ç‹eè‘·Ô+‘√ ø£fifl≈£î ø£Ïºq≥T¢>±

eTH√uÛ≤yê\qT |ü*øÏ+# ªø£<∏ëìø£μ á bÕsƒ¡ uÛ≤>∑+. á bÕsƒ¡+

|ü⁄*ø£+Ï yê] ø£<∏ë yêVæ≤ì \ì~.


bÕsƒ¡+ eTT+<äTqï ù|sê #·<äe+&ç, bÕsƒ¡+˝Àì n+XÊìï Væ≤+#·+&ç.


yêÏ nsêú\qT ª|ü<ë\T ` nsêú\Tμ |üÏºø£ qT Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄qT #·÷dæ ‘Ó\TdüTø√+&ç.

ø£$ |ü]#·j·T+

»q JeHêìï ø£fifl≈£î ø£Ïºq≥Tº s¡#·q\T #düTÔqï d”eT ÁbÕ+‘êìøÏ #Ó+~q ø£<∏ëìø±s¡#·sTT‘·,

q≥T&ÉT, C≤q|ü<ä ø£fi≤ø±s¡T&ÉT, ø£$, Hê≥ø£ s¡#·sTT‘·, ãTÁs¡ø£<∏ä≈£î&ÉT l|ü⁄*ø£+Ï ø£ècÕí¬s&ç¶.

e´ekÕj·TyT Á|ü<Ûëq eè‹Ô>± ø£*–q ˇø£ eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+ã+˝À »ìà+#ês¡T.

u…\¢+ø=+&É sêeT<ëdüT s¡∫+∫q ªª|ü⁄qs¡®qàμμ Hê≥ø£+˝À eè<äT∆ì bÕÁ‘· <Ûä]+#·&É+‘√ Äj·Tq

q≥J$‘·+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. <äTs√´<ÛäqT&ÉT, |üsƒêHés¡TdüTÔ+, ø£s¡Tí&ÉT, ø°#·≈£î&ÉT ˝≤+Ï

@ø£bÕÁ‘ê_Ûqj·÷\‘√ |ü\T ãVüQeT‘·T\q+<äT≈£îHêïs¡T.

|ü⁄*ø£+Ï ø£ Á|üø£ÿ q≥Tì>± Á|üX+dü\+<äT≈£î+≥÷H s¡#·Hê yê´dü+>∑+ |ü≥¢ yÓTT>∑TZ#·÷|æ eTTK´+>± ø£<∏ë

kÕVæ≤‘· + yÓ’|ü⁄≈£î <äèwæº kÕ]+#ês¡T. 1960˝À Ä+Á<Ûä|üÁ‹ø£ À Á|ü#·T]‘·yÓTÆq ªª>∑÷&ÉTø√dü+ >∑Te«\Tμ Äj·Tq yÓTT<äÏ

ø£<∏ä Äj·Tq düTe÷s¡T 150 ø£<∏ä\T sêXÊs¡T. 14 ø£<∏ä\≈£î Á|ü<∏äeT ãVüQeT‘·T\+<äT≈£îHêïs¡T.

|ü⁄*ø£+Ï ãTÁs¡ø£<∏ä≈£îì>± ≈£î+≥T+ã dü+πøåeTs, yê‘êes¡D ø±\Twü + bı<äT|ü⁄ ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’ düTe÷s¡T

e+<ä ãTÁs¡ø£<∏ä\qT s¡÷bı+~+∫ ‘êH Á|ü<äs¡Ùq*#êÃs¡T.

|ü⁄*ø£+Ï ø£<∏ë kÕVæ≤‘· s¡+>±\˝À #dæq ùde\≈£î>±qT mH√ï |ü⁄s¡kÕÿsê\T, düHêàHê\T n+<äT≈£îHêïs¡T.

2001 dü+e‘·‡sêìøÏ ø£<∏ë Á|üÁøÏj·T˝À ‘Ó\T>∑T $X«$<ë´\j·T+ |ü⁄s¡kÕÿsê˙ï, 2003 dü+ˆˆ˝À Á|ü‹cÕ‘·àø£ >√|æ#·+<é

nyês¡T¶q÷, 2005 dü+ˆˆ˝À H<äTs¡TeT*¢ »Hês¡úq ¬s&ç¶ |ü⁄s¡kÕÿsê˙ï, md”« j·T÷ìe]‡° qT+∫ >ös¡e &Üø£ºπsŸqT

n+<äT≈£îHêïs¡T. Ç+ø± 2000 dü+ˆˆ˝À Äj·Tq ÁbÕs¡+_Û+∫q ªª|ü⁄*ø£+Ï kÕVæ≤r dü‘·ÿ è‹μμ Ç|üŒÏ es¡≈£î $$<Ûä

s¡+>±\≈£î #Ó+~q 18 eT+~ ìcÕí‘·T\qT dü‘·ÿ]+∫+~.

Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ (~q|üÁ‹ø£)˝À 67 yêsê\ bÕ≥T <ÛësêyêVæ≤ø£+>± |ü⁄*ø£+Ï ìs¡«Væ≤+∫q ªHê\T>±Zfifl eT+&É|ü+μ

o]¸ø£ |üP]Ô>± sêj·T\d”eT e÷+&É*ø£+˝À ø=qkÕ– Á>±MTD J$‘êìï, ã&ÉT>∑T ¬s’‘·T\ >∑T+&Ó #·|üfi¯fl˙

Á|ü‹_+_+|ü CÒdæ+~. 30`7`1931q ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ yÓ<äTs¡T ≈£î|üŒ+ eT+&É\+ »ø£ÿ<äqï Á>±eT+˝À |ü⁄*ø£+Ï

>√$+<ä¬s&ç¶, bÕ|üeTà<ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+∫q ø£ècÕí¬s&ç¶ J$‘·ø±\+ ∫e] es¡≈£L ì]«sêeT+>± kÕVæ≤‘· ùd<ë´ìï

>±$+#ês¡T. |ü⁄*ø£+Ï ø£ècÕí¬s&ç¶>±s¡T 18`11`2007 q nHês√>∑ +‘√ ‹s¡T|ü‹˝À dü«s¡ZdüTú\j·÷´s¡T.


Á|üj·T‹ï+∫ |òü*‘êìï kÕ~Û+#·&É+˝À ø=+<ä]øÏ Äq+<ä+. ndü\T Á|üj·T‘êï\

Á|üyTj·TyT Ò≈£î+&Ü J$‘ê*ï ø=qkÕ–+#ê\qï~ ø=+<ä] ø√]ø£. HêJ$‘·eT+‘ê n˝≤+Ï

Á|üj·T‘êï\‘√H ø=qkÕ>∑T‘·T+~. n+<äTπø Ä ≈£îÁs¡yê&ç ã‘·T≈£îMT<ä ≈£L&Ü z Á|üj·T‘·ï+

#j·÷\ì dü+ø£*Œ+#êqT. n+≥÷ ø±ùd|ü⁄ Ä>±s¡T. Ä ≈£îÁs¡yêDÏí |üØøÏå+#·&ÜìøÏ Hê

Á|üj·T‘·ï+>± HqT C≤s¡$&ç∫q ø±–‘·eT~. Ç+‘·≈£L Ä≈£îÁs¡yê&ÉT mes¡T? Äj·Tq mes¡T?

Äj·Tq #dæq Á|üj·T‘·ïyT$TÏ? ªª>√s¡+‘·BbÕ\Tμμ ø£<∏ëìø£ bÕsƒ¡+ #·~$ ‘Ó\T‡ø√+&ç.

I.

y|ü#Ó≥Tº!

‘·*¢ Áù|eT˝≤+Ï #·\¢ì ˙&Éì#Ã y|ü#Ó≥Tº!!`

<ä]Á<äT&ç >∑T+&Ó˝À¢qT+&ç |ü⁄Ïºq n+‘·T˝Òì ÄX¯˝≤¢ Ä#Ó≥TºuÀ<Ó qT+&ç |ü⁄Ïºq ø=eTà\T Hê\T>∑T ~≈£îÿ˝≤

yê´|æ+#·>∑*–q+‘· yTs¡ yê´|æ+#êsTT. ø£*–q yê&çøÏ u≤>± ø£+&É|üÏºq≥T¢ Ä ø=eTà\T |üP‘ê |æ+<Ó ÀÔ ì+&ÉT>± ñ

HêïsTT.

Ä #Ó≥Tº ø=eTà≈£î y˝≤&ÉBdæq Hê\T>∑T ÇqT|ü >=\TdüT\T... Ä ÇqT|ü >=\TdüT\≈£î ‘·–*+∫q z ô|<ä› |”≥...

n~ ñj·÷´\ |”≥!

Ä |”≥MT<ä n‘·&ÉT ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT!

>∑‘êìï HÓeTπsdü÷Ô es¡Ôe÷Hêìï ‘·\b˛dü÷Ô uÛÑ$wü ‘·TÔqT Væ≤düTÔqï≥T¢qï n‘·&ÉT z eTVü‰jÓ÷–˝≤ ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT.

n‘·ìeTT+<äT z ≈£îÁs¡yê&ÉT ì\ã&ç ñHêï&ÉT.

Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT ì\ã&ç ñ+&É&É+˝À $qj·T+ ñÏº|ü&ÉT‘·÷ ñ+~. ywü+˝À dü+kÕÿs¡+ ñ+~. n‘·ì eTTK+

Äq+<ä+‘√ yÓ*–b˛‘·÷ ñ+~.

Äj·Tq ìMT*‘· HÁ‘·T&Ó’ #jÓT‹Ô Äos¡«~düTÔHêï&ÉT. Ç<ä›] ø£qTø=\≈£î˝À¢ ì*∫q fiófl dü+»yÓ\T>∑T˝À eTT‘ê´˝≤¢

yÓTs¡TdüTÔHêïsTT. nìs¡«#· j·TyÓTÆq ø£è‘·C„‘ê uÛ≤e+ Ä Ç<ä›] yÓTT>±˝À¢ <√ã÷#·T˝≤&ÉT‘·÷ ñ+~. nqTuÛÑ÷‹˝À ‘·&ÉTdü÷Ô

yêfiófl eT÷>∑uÀj·÷s¡T.

Ä eT<ÛäTs¡ düìïyXÊìï yÓTÆ\|üs¡#·&É+ Hê≈£î Çwüº+ Òø£b˛sTT+~. n˝≤>∑ì Ä Hê\T>∑T u≤s¡\ <ä÷s¡+˝À n˝≤H

Ä–b˛e&ÜìøÏ eTqdüÿ]+#· Ò<äT, á ‘·≥düúdæú‹˝À n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î |ü&É Ò<äT.

‘·ì$Bs¡q≥T¢ eT∞fl ø£kÕ] Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT n‘·ì bÕ<ë*ï &çdæ |ü≥Tºø=Hêï&ÉT. bÕ<ë\ MT<ä ‘·\qT Äì+#ê&ÉT.

ø£ ïÏ‘√H n‘·ì bÕ<ë*ï ø£&ÉT>∑T‘·THêï&yÓ÷ eT]!`


Äj·Tq mÀ #·÷düTÔHêï&ÉT. Äos¡«~+#·&ÜìøÏ m‹Ôq #sTT m‹Ôq≥T¢>±H ñ+~. #s¡&dæ #Ó+|ü\MT<ä qT+&ç

C≤\Tyês¡T‘·Tqï ø£ ïfiófl Ä ≈£îÁs¡yê&ç ‘·\MT<ä |ü&ÉT‘·THêïsTT. eTT‘ê´˝≤¢!

ø£ ïÏ eTT‘ê´\‘√ Äosê«<ä+ n+<äTø=+≥Tqï Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT m+‘· <ÛäqT´&√?!

meØ ≈£îÁs¡yê&ÉT?... @$TÀ M[fl<ä›] eT<Ûä dü+ã+<Ûä+?... eTVü‰ yTs¡Te⁄˝≤+Ï Ä eTìwæì ø£~*+∫q Ä

≈£îÁs¡yê&Ó+‘·Ï n<äèwüºe+‘·T&ÉT? nì Ä˝À∫dü÷Ô ì\ã&Ü¶qT.

<ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉTeT÷&ÉT #·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfifl $d”Ôs¡í+ ø£*–q Ä Äes¡D˝À á y|ü#Ó≥Tº ø£+fÒ ô|<ä›yÓ’q sê–#Ó≥T¢HêïsTT.

eTÁ] e÷qT\THêïsTT. E$«#Ó≥T¢HêïsTT. s¡ø£s¡ø±\ |üP\ bÕ<äT\THêïsTT. ≈£Ls¡\ ‘√≥\THêïsTT. ã+>±s¡T ø£]–+∫

b˛dæq≥T¢qï Ä dü+» yÓ\T>∑T‘√ ‘·&çdæeTT<ä›e⁄‘·THêïsTT nø£ÿ&ç #Ó≥÷¢ #eT\T! b˛°|ü&É¶≥Tº>± yê[fl<ä›s¡T nqTuÛÑ÷‹‘√

‘·&çdæ eTT<ä›e⁄‘·THêïs¡T. á nqTuÛÑ÷‹ì Äø£[+|ü⁄ #düTø=qï≥T¢>± #Ó≥¢MT~ bÕ\ |æ≥º\T |üs¡eX+‘√ bÕ&ÉT‘·THêïsTT.

ø=ìï ìeTTcÕ\T e÷Á‘·yT ø=qkÕ–+B |ü]dæú‹!

Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT ô|’øÏ Ò#ê&ÉT. ø£ ïÏ‘√ ì+&çq ø£+&É¢qT CÒãTs¡Te÷\T‘√ e‘·TÔ≈£îHêï&ÉT. eT∞fl ø£kÕ] ¬s+&ÉT #‘·T\T

CÀ&ç+#ê&ÉT. CÀ&ç+∫q #‘·T\T CÀ&ç+∫qfÒ¢ ñ+#·Tø=ì n˝≤H Hê\T>∑&ÉT>∑T\T yÓq≈£îÿ yXÊ&ÉT. nø£ÿ&É ì\ã&ç eT∞fl

ˇø£kÕ] •s¡düT‡ e+∫ qeTdüÿ]+#ê&ÉT. –s¡≈£îÿq yÓq≈£îÿ‹]– VüQ+<ë>± eTT+<äT≈£î kÕ– b˛‘·THêï&ÉT.

Ä ñj·÷´\|”≥ MT<ä VüQ+<ë>± ≈£Ls¡TÃqï Ä eTVü‰eT˙wæ ≈£Ls¡TÃqï≥T¢>±H ñ+&çb˛j·÷&ÉT ` yÓ[flb˛‘·Tqï

Ä ≈£îÁs¡yê&çyÓ’|ü⁄ ‘·<ø£+>± #·÷dü÷Ô!

Ä Äes¡D˝À u≤\u≤*ø£\≈£î edü‹ >∑èVü‰\THêïsTT. n‹<∏äT\≈£î Á|ü‘˚´ø£ dü<äTbÕj·÷\‘√ >∑<äT\THêïsTT.

ejÓ÷eè<äT∆\≈£î edü‘·T\THêïsTT. #·<äTe⁄ø√e&ÜìøÏ Á>∑+<∏ë\j·T+ ñ+~. kÕj·T+düeTj·÷˝À¢ |üP»≈£î ÁbÕs¡úHê\j·T+

ñ+~.

n~ $<ë´q>∑s¡+!

Ä q>∑s¡+˝À n‘·&ÉT eT≈£î≥+ Òì eTVü‰sêE! Á|ü‹s√E n< düeTj·÷ìøÏ Äj·Tq nø£ÿ&çøÏ ekÕÔs¡T. Ä |”≥MT<ä

≈£Ls¡TÃ+≤s¡T. Äj·Tq nø£ÿ&É ñqï+‘·ùd|ü⁄ ndü Ò Á|üXÊ+‘·‘·≈£î e÷s¡Tù|s¡sTTq Ä Á|ü<X+ eT]+‘· Á|üXÊ+‘·+>±

ñ+≥T+~. me] |üqT˝À¢ yêfiófl+≤s¡T. eTTK´+>± u≤\u≤*ø£\T #·<äTe⁄ø=+≥÷H√ sêdüTø=+≥÷H√ ‘·eT‘·eT |üqT˝À¢

‘êeTT ©qeTsTT ñ+≤s¡T. ‘·eT |üqT*ï ‘êeTT ìs¡«]Ô+#·Tø=+≥Tqï eTqTwüß*ï... ÁX<ä∆>± #·<äTe⁄ø=+≥Tqï |æ\¢*ï

#·÷dü÷Ô... Ä >√s¡+‘· BbÕ˝À¢ ø=+&É+‘· yÓ\T>∑T*ï Ä•dü÷Ô... Äj·Tq Ä+q<ëqTuÛÑ÷‹˝À ‘*b˛‘·T+≤s¡T!

sêÁ‹ @&ÉT>∑+≥\ ÁbÕ+‘·+˝À >∑+≥ ø=&É‘ês¡T. >∑+≥ Xã›+ #Ó$ì |ü&É&É+‘√ |æ\¢\+<äs¡T _\_˝≤ e∫Ã

>∑T$T>∑÷&ÉT‘ês¡T. ˇø=ÿø£ÿ&ç #‹˝À z ø£+#·+, eT+∫˙fifl≈£î ˝À≤ ñ+≥T+~. n+<äs¡T nø£ÿ&É #πsdü]øÏ Äj·Tq

ñj·÷´\|”≥MT<ä qT+&ç Ò∫ ì\ã&É‘ês¡T. Äj·Tq ì\ã&Ô |æ\¢\+<äs¡T es¡dü>± ì\ã&É‘ês¡T. n+<äs¡T ø£*dæ >=+‘Ó‹Ô

bÕ&ÉTø=+≥÷ eTT+<äT≈£î ø£<äT\T‘ês¡T. ø=ÿø£ÿs¡T>± eTT+<äT≈£î q&ÉTdü÷Ô+fÒ z #√≥ ø£+#·+˝À nqï+ ykÕÔs¡T. eTs√#√≥

|ü⁄\TdüT b˛kÕÔs¡T. Ç+ø=ø£ #√≥ eTõ®>∑ nqï+ e&ç¶kÕÔs¡T. #Óe⁄\ øÏ+|ü⁄>± bÕ&ÉTø=+≥÷ Ä |æ\¢\+<äs¡T nqï+

e&ç¶+#·Tø=H <äèX´+ ` ø£qT\ |ü+&ÉTe⁄>± ñ+≥T+~.

‘Ó–q >±*|ü≤*ï ‘ê&ÉT $&ç∫q u§+>∑sê*ï z #√≥ #]Ã >√s¡+‘· BbÕ\≈£î ø=+&É+‘· yÓ\T>∑T #≈£LsêÃ\ì ø£èwæ

#düTÔqï Ä eTVü‰eT˙wæì #·÷ùdÔ #‘·T …‹Ô qeTdüÿ]+#ê\ì|ædüTÔ+~. n+<äTπø n|ü&É|ü&ÉT Äj·Tq‘√ ø±\πøå|ü+ #j·T&ÜìøÏ

n\yê≥T|ü&Ü¶qT.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ‘·* ¢ Á ù|eT m˝≤ ñ+≥T+~?

$e]+#·+&ç.

♦ $qj·T+‘√ ì\ã&É&É+, y˚wü+˝À

dü+kÕÿs¡+ n+fÒ MTπøeTs¡úyÓTÆ+~?

♦ nìs¡«#·˙j·TyÓTÆq ø£è‘·»„‘êuÛ≤yêìï

me]|ü≥¢, m+<äT≈£î Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T?

♦ MT ã&ç, MT Ç\T¢ Á|üXÊ+‘·‘·≈£î

e÷s ¡T ù|s ¡ T>± ñ+&Ü\+fÒ @+

#j·÷*? @+ #j·T≈£L&É<äT?

♦ ªÄq+<ëqTuÛÑ÷‹˝À ‘*j·÷&É&ÉeT+fÒ

@$TÏ? Bìï @j˚T dü+<äsê“¤\˝À

yê&É‘ês¡T?

♦ $<ë´\j·T+Äes¡D ø £qT\

|ü+&ÉTe⁄>± ñ+~ø£<ë? MT ø£+ÏøÏ

ø£qT\ |ü+&ÉTe⁄>± @yT$T >√#·]kÕÔsTT?

♦ ô|<ä›\ e÷≥\T, J$‘êqTuÛÑyê\T,

nø£ås¡dü‘ê´\T m+<äTø√ $e]+#·+&ç.

Äj·Tq e÷≤¢&É‘ê&ÉT. n$ e÷≥\T>±e⁄. J$‘êqTuÛÑe+ qT+&ç yÓ\Te&çq nø£ås¡dü‘ê´\T.

Äj·Tq n|ü&É|ü&ÉT >∑‘·düà è‘·T\‘√ qe⁄«‘ê&ÉT. n~ qe⁄«>±<äT. J$‘êqTuÛÑeeTH e&É<Óã“≈£î q*–q |ü⁄e⁄«!

` nsTTHê yê&çb˛ Ò<äT.

Äj·Tq ø£cÕº*ï uÛÑ]+#ê&ÉT. ø±≈£î\ ns¡T|ü⁄*ï $ì ˝Àø£yT ø±≈£î\qTø=Hêï&ÉT. Äj·Tq zs¡TŒ eVæ≤+#ê&ÉT. ‘·q

<Û j·÷ìï n+<äTø√e&É+˝À Hs¡TŒ #·÷|æ+#ê&ÉT. Ä |òü*‘·+>± m|ü&√ n≥Tu≤¬s&ÉT Ç≥Tu≤¬s&ÉT $T+#·ì >∑T&çôd˝À

ãT&û¶B|ü+ >∑T&ç¶yÓ\T>∑T˝À z ≈£îÁs¡yê&ÉT zqe÷\T ~<äT›≈£îHêï&ÉT.

ãT&û¶B|ü+ n+~+# >√s¡+‘· yÓ\T>∑T˝À Ä ≈£îÁs¡yê&ç uÛÑ$wü J®$‘·+˝À ø=+&É+‘· yÓ\T>∑Tø√dü+ Äj·Tq Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT.

Ç~ eTTô|Œ¤Ì @fiflHêÏ e÷≥!

eT] Ç|ü&ÉT?

Ç|ü&Ü? n˝≤+Ï ≈£îÁs¡yêfiófl ˇø£ÿsê? Ç<ä›sê? y˝≤~eT+~. á y˝≤~ >√s¡+‘· BbÕ\≈£î ø=+&É+‘· yÓ\T>∑T

Çyê«\ì nVü≤s¡Vü≤+ ø£èwæ#düTÔqï ñbÕ<Ûë´j·TT\T e+<ä\eT+~. n+<äs¡T Äj·Tq #‹#·\Te‘√ ã‘·T≈£î‘·Tqïyêfi‚fl!

m|ü&ÉsTTHê`

ªª@"e+&û! ªÄj·TH˚eTT+~? n+sêìyêfi¯flqT n&É¶+ô|≥Tºø=ì

ã‘·T≈£î‘·Tqï eTìwæ. |üs¡Væ≤‘ês¡ú+ù|s¡T‘√ kÕ«s¡ú+ ô|+#·Tø=+≥Tqï eTìwæ.

H√s¡T Òì |æ\¢yêfiflqT ns¡∆ ø£&ÉT|ü⁄\‘√ H√fiófl >=&ÉT‘·Tqï eTìwæμ ` nì

s¡ø£s¡ø±\T>± á ˝Àø£+ Ä&çb˛düTø=ì+~ >∑<ë? eT] n˝≤+Ï e÷*ï

MT¬s˝≤ uÛÑ]+#·>∑*>±s¡T?μμ nì n&ç–‘ `

ªªu≤ã÷! ñ|üH√ ø±s¡+bı&çH√ z eTìwæMT<ä #·*¢#·÷&ÉT. n‘·ì

ˇ+ÏMT<ä |ü⁄+&ÉT¢+fÒH eT+≥u…&ÉT‘·T+~. Ò≈£î+fÒ sê* b˛‘·T+~. n+‘

u≤ã÷! eTìwæ À≈£L&Ü ‘·|ü\T+fÒH nìqe÷≥ ‘·>∑T\T‘·T+~. Ò≈£î+fÒ

>±*˝À ø£*dæb˛‘·T+~. á e÷Á‘·+ ne>±Vü≤q XøÏÔ Ò≈£î+&Ü <Û j·÷ìï

e~*ô|&ç‘ n~ |æ∫Ã‘·q+ u≤ã÷! ø±≈£î+fÒ #‘· >±ì‘·q+!!μμ nì

qy«yês¡T.

J$‘êìï ø±∫ e&Éb˛dæq |üs¡eTdü‘· +!

n+<äTπø n|ü&É|ü&ÉT Äj·Tq e<ä›≈£î yÓfi‚flyê&çì. Ä ñj·÷´\

|”≥MT<ä Äj·Tq≈£î m<äTs¡T>± ≈£Ls¡TÃ+fÒ Ç<ä›] ãs¡Te⁄‘√ Ä #Ó≥Tºø=eTà

e+>∑T‘·÷ Òdü÷Ô >±*yê≥+>± ≈£<äT\T‘·÷ ñ+fÒ ` n<=ø£ ∫Á‘·yÓTÆq

nqTuÛÑ÷‹. Äj·Tq J$‘êqTuÛÑyê*ï $+≥÷ uÛÑ$wü ‘·TÔqT r]Ã~<äT›ø√yê\ì

Ä•+#·&É+˝À Äq+<ä+! Ä ñj·÷´\ |”≥MT<ä Äj·Tq m<äTs¡T>±H ø±<äT

` Äj·Tq >∑T+&Ó À¢ ≈£L&Ü ø±düÔ #√≥T dü+bÕ~+#·Tø=HêïqT. n+<äTπø

Äj·Tq ÄbÕ´j·T+>± <ä>∑Zs¡ #sêÃs¡T.


Ä s√E ≈£L&Ü yÓfi≤flqT. HqT ø£q|æ+#·>±H ÄbÕ´j·T+>± ªsê u≤ã÷! sê!μ nì qe⁄«‘·÷ ÄVü‰«ì+# eTìwæ Ä

s√E Hê sêø£qT >∑eTì+# dæú‹˝À Òs¡T.

n‘·ì m<äTs¡T>± ì\ã&Ü¶qT!

Ä Äq+<ëqTuÛÑ÷‹ qT+&ç Äj·Tq ‘s¡Tø√ Ò<äT. Ä nqTuÛÑ÷‹ì #Ó]ù|j·T&ÜìøÏ HqT kÕVü≤dæ+#· Ò<äT. n˝≤H

eTs√ Hê\T>∑sTT<äT ìeTTcÕ\T <=]¢b˛j·÷sTT. Hê≈£î ‘Ó*j·Tø£H Hê˝À zs¡TŒ q•+∫+<äq&ÜìøÏ ì<äs¡Ùq+>± z

bı&ç<ä>∑TZ >=+‘·TqT yÓT\¢>± |üsêeT]Ù+∫+~.

Äj·Tq @ø±Á>∑‘·≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*–+~. n|ü&ÉT ns¡yÓ÷&ÉTŒ ø£qTï\‘√ qqTï #·÷dü÷Ô ªm|ü&=#êÃe⁄ u≤ã÷!μ nì

n&ç>±s¡T.

ªªÄbÕ´j·T‘· m˝≤ ñ+≥T+~?μμ nì n&ç–‘ n~ Äj·Tq |æ\T|ü⁄˝≤ ñ+≥T+<äì #Ó|üŒ#·TÃ.

ªªn<äèwüºe+‘·T&çøÏ ø£ ïÏ‘√ n_Ûùwø£+ »s¡T>∑T‘·Tqï|ü&ÉT!μμ

II.

Hê e÷≥ #Ó$ì |ü&É&É+‘√ Äj·Tq ô|<äe⁄\T n+<äeTsTTq e+|ü⁄*ï dü+‘·]+#·Tø=HêïsTT. Ä e+|ü⁄\ dü+<äT˝À¢

∫s¡Tqe⁄« ∫Á‘·+>± Çs¡Tø=ÿì+~.

ªªne⁄qT u≤ã÷! ì»+>± n‘·&ÉT n<äèwüºe+‘·T&!

nqTuÛÑ÷‹øÏ |üsêø±wü ‘·è|æÔ. Ä e÷≥+≥T+fÒ n‘·ì yÓTT>∑+ ‘·è|æÔ‘√ yÓ*–b˛‘·÷ ñ+~. ≈£î‘·÷Vü≤\+‘√ n‘·ìï

#·÷dü÷Ô ì\ã&Ü¶qT.

ªª≈£Ls√Ã u≤ã÷! ≈£Ls√Ã. Ä n<äèwüºe+‘·T&ç ø£<∏ä #ÓbÕŒ\ì mH√ïkÕs¡T¢ nqTø=HêïH ø±˙ m+<äTø√ m|üŒÏø£|ü&ÉT

yêsTT<ë|ü&ÉT‘·÷ e∫Ã+~ ` <ìø£sTTHê düeTj·T+ dü+<äs¡“¤+ ø£*dæ sêyê*. e∫Ã+~ >∑<ë? $qTu≤ã÷!μμ

>∑‘êìï HÓeTπsdü÷Ô uÛÑ$wü ‘Y dü+<äs¡Ùq+‘√ nqTuÛÑ÷‹ì bı+<äT‘·÷ z eTVü‰eTÚì |ü⁄+>∑e⁄&ç ≤ z uÛÑ+–eT˝À

≈£Ls¡TÃqï Äj·Tq eT∞fl e÷eT÷\T dæú‹øÏ e#êÃ&ÉT. ø£<∏ä #Ó|üŒ&ÜìøÏ ‘·\|ü+&çq ‘ê‘·j·T´qT ‘·\|æ+|ü#düTÔHêïs¡T.

|ü&ÉeTÏ ø=+&É ø=qø=eTTà MT<ä ã+‹˝≤ yÓ*–b˛‘·THêï&ÉT dü÷s¡T´&ÉT. eT] ø±ùd|üÏ À ø±\|ü⁄s¡Twüß&ç ø±*‘·qTï‘√

ø=+&Éø±e\ |ü&ç ˝Àø±ìï ì+&ÉT Nø£Ï‘√ ì+ù|yê&ÉT ` #êe⁄‘Ó*$ nqï≥T¢>± eTãT“‘·Tqø£\≈£î #·T≥÷º »Øn+#·T

#·T≤º&ÉT. eTT>∑∆eTH√Vü≤s¡+>± ñ+~ |ü&ÉeTÏ~X. n|ü&É|ü& nø£ÿ&ç #Ó≥¢MT<ä #s¡T‘·Tqï |ü≈£åî\T ns¡TdüTÔHêïsTT.

ÁbÕs¡úHê\j·T+˝ÀHyÓ÷ ‘·+ãTs¡ ÁXó‹ düe]+|ü⁄ düqï>± $ì|ædü÷Ô ñ+~. Äj·Tq #ÓãT‘·THêï&ÉT. HqT $+≥THêïqT.

ªªu≤ã÷! Çs¡yÓ’jT+&É¢ øÏ+<äÏe÷≥. mø£ÿ&ç qT+&ç edüTÔHêïH√ nø£ÿ&çøÏ m+<äT≈£î yÓfi≤flH√ Ç|ü&ÉsTT‘ eT‹øÏ

sêe≥+ Ò<äTø±˙ Ç+ÏøÏ edüTÔHêïqT ¬s’ À¢. <ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT s√E\ Á|üj·÷D+. mìï edü‘·T\T+&çHê ¬s’ À¢ ¬s+&ÉT

s√E\ Á|üj·÷DeT+fÒ bı<äT›b˛e&É+ ø±düÔ ø£wüºyT! |üø£ÿqTqï Á|üj·÷D°≈£î\T ø£\T|ü⁄>√\T‘·q+ ø£\yêfiflsTT‘ |òüs¡yê Ò<äT

ø±˙ eT÷‹_–+∫ ≈£Ls¡TÃH s¡ø± …’‘ eTØ Çã“+~. Ç˝≤+Ï Çã“+<äT˝À¢ qT+&ç ãj·T≥|ü&Ü\+fÒ n˝≤+Ï düeTj·÷˝À¢

|ü⁄düÔø± Ò eTq HkÕÔ\T. @eT+≤yé?μμ


Ç+<äT˝À nq&ÜìπøeTT+~? Äj·Tq #Ó|ü⁄Ôqï~ nø£ås¡dü‘· +. n+<äTπø nq&ÉyÓT+<äTø£ì $q&Üìπø dæ<ä∆|ü&ç u≤>±

düs¡T›ø=ì ≈£Ls¡TÃHêïqT.

Äj·Tq eT‹πø$T e∫Ã+<√ @yÓ÷ ‘Ó*j·T<äT. ñqï≥T¢+&ç z |æ∫Ãyê&ç ≤ qe⁄«‘·THêïs¡T. HqT ÄXÃs¡ |ü&Ü¶qT!

nq&É+ ø£+fÒ n~]|ü&Ü¶qq&É+ düeT+»dü+. Ä dæú‹ qT+&ç HqT ‘s¡Tø=qø£eTT+< Äj·TqeT∞fl >∑+;Ûs¡+>± e÷]b˛j·÷s¡T.

á e÷s¡TŒ≈£î rs¡TŒ≈£î<äs¡ø£ HqT ìyÓ«s¡|ü&ç #·÷dü÷Ô ñ+&çb˛j·÷qT.

ªªHê≈£î ‘Ó\TdüTu≤ã÷? qTe⁄« ÄXÃs¡ |ü&ÉT‘·THêïeì. ø±s¡D+ @MT Ò<äT. eTq ‘Ó\T>∑Tyêfiófl eTqdüT˝À yÓT~˝≤s¡T.

n+‘!μμ

‘Ó\T>∑Tyêfiófl eTqdüT˝À yÓT<ä\&ÜìøÏ Äj·Tq qe⁄«≈£î eTT&çô|≥Tºø√ Òø£ Hê ≈£qTu§eT eTT&ç|ü&ç+~. Äj·Tq

Á>∑Væ≤+#ês¡T.

ªª‘Ó\T>∑Tyêfifl≈£î ‘Ó\T>∑+fÒ uÀ …&É+‘· n_Ûe÷q+ u≤ã÷!μμ n+≥÷ eT∞fl ø±ùd|ü⁄ $s¡>∑ã&ç qyê«s¡T.

Äj·Tq qe⁄« Ä|ü⁄ø=H es¡≈£î HqT H√s¡T ‘Ós¡e≈£î+&Ü Äj·THï #·÷dü÷Ô ñ+&çb˛j·÷qT. Äj·Tq qe⁄« Ä|ü>±H`

me]uÛ≤wüMT<ä yêfifl≈£î n_Ûe÷q+ ñ+≥T+~ >∑<ä+&û! n+<äT˝À ‘·|ü≈£L&Ü Ò<äT.

ªªn< u≤ã÷ n<? HqHB n<!!` Ä ‘Ó\T>∑TMT~ n_Ûe÷q+ ñ+~ #·÷XÊeP? |üø£ÿqTqï yê&ç #‹˝À ‘Ó\T>∑T

|ü⁄düÔø£+ ø±˙ Ò<ë z yês¡Ô|üÁ‹ø£ ø±˙ ø£+≥|ü&ç‘ #ê\T!` <ëì <äT+|ü<Ó>∑! ` Ä n_Ûe÷q+ eTØ m≈£îÿyÓ’b˛‘·T+~.μμ

‘Ó\T>∑Tyê&çì ìsê›øÏåD´+>± ø=Ïºq <Óã“ Hê≈£L ‘·–*+~. <Óã“ ‘·>∑T\T‘·THêï eTTø°ÿeT÷\>∑sêì <Óã“ n~.

n+<äTπø Äj·Tq‘√ ø£*dæ Hq÷ ø±ùd|ü⁄ Vü‰sTT>± qe⁄«ø=HêïqT ` @&Ée Òø£ q$«q≥T¢!

ªªHqT ≈£L&É ‘Ó\T>∑Tyê&çH ø£<ë u≤ã÷! |üø£ÿqTqï Á|üj·÷D°≈£î&ç #‹˝À z |üÁ‹ø£ ø£+≥|ü&dü]øÏ yÓTT<ä≥ e+–

e+– #·÷XÊqT n~ ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø£ ne⁄H√? ø±<√? ‘Ó\TdüTø=+<ëeTì! z ‘Ó\T>∑T yês¡|üÁ‹ø£ nì ‘Ó*ùddü]øÏ n‘·&ÉT

#·<äTe⁄‘·Tqï ù|J˝À¢øÏ ìøÏÿìøÏÿ #·÷XÊqT. Hê nedüúqT >∑eTì+∫q Ä ô|<ä›eTìwæ n<√s¡ø£eTsTTq #·÷|ü⁄qT $dæπsdü]øÏ

|üs¡<Ûë´q+>± mÀ #·÷düTÔqï≥T¢ qÏ+#êqT. m+‘·ùd|ü⁄? ø±ùd|ü⁄. n+‘· ÀH eT∞fl yÓTT<äÏπø e∫Ã+~ |ü]dæú‹. Hê≈£î

‘Ó*j·Tø£H Hê #·÷|ü⁄\T Ä |üÁ‹ø£ yÓ’|ü⁄ eTfi≤flsTT. Ç<ä+‘ê >∑eTì+∫q Ä ô|<ä›eTìwæ ` bÕ|ü+! eT+∫ eTìwæ ≤ ñ

Hêï&ÉT. Ä yês¡|üÁ‹ø£qT Hê #‹ø£+~+∫ n+‘·ø£+fÒ eT+∫|üì n|üŒÏøÏ Òq≥T¢ ‘·q |ü&Éø£MT<ä eTTdüT>∑T‘·ìï |ü&ÉTø=Hêï&ÉT.

HqT Ä |üÁ‹ø£qT ÄbÕ´j·T+>± n+<äTø=HêïqT m+‘·sTTHê ‘Ó\T>∑TyêDÏí ø£<ë u≤ã÷!μμ nì #Ó≥TºMT<ä #]q |æ≥º\T

m–]b˛jT≥+‘· >∑Ïº>± qe⁄« n+<äTø=Hêïs¡T.

n+‘· À z q&çej·TdüT‡ eTìwæ nø£ÿ&çøÏ sêe&É+‘√ ø£<∏ë>∑eTq+ ≈£î+≥T|ü&ç+~. z ˝≤e⁄bÕÏ |ü⁄düÔø±ìï ¬s+&ÉT

#‘·T\‘√ bı~$ |ü≥Tºø=ì ì\ã&ç ñHêï&É‘·&ÉT. ãVüQXÊ n<<äsTTHê z ∫≤º|ü⁄düÔø£+ ø±e#·TÃ. Ä e´øÏÔì #·÷dü÷ÔH

` ªsêej·÷´! sê? n+≥÷ |æ*#êsêj·Tq. n‘·&ÉT #·÷|æq #√≥+‘ê dü+‘·ø±\T ô|&ÉT‘·÷ ªªô|≥ºeTqï #√≥+‘ê ø£+&ÉT¢

eT÷düTø=ì dü+‘·ø±\T ô|&ÉT‘·THêïqT. nHê<Ûä\sTTq |æ\¢\T, yêfifl n<Û√>∑‹øÏ <ë]rùdÔ |ü⁄≥º>∑‘·T\T+&Ée⁄. Ç~ e÷Á‘·+

eTqdüT˝À ô|≥Tºø√+&ç!μμ nì n+≥÷ |ü⁄düÔø±ìï n‘·ì #‹ ø£+~+#ês¡T. Ä #Óe⁄\≈£î á e÷≥\≈£î u≤>± bı+‘·Hê\T

≈£î~]q≥T¢+~. n‘·&ÉT H√s¡T ø£<ä|ü Ò<äT ø±˙ e+– qeTdüÿ]+∫ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.


ªªHê ‘Ó\T>∑T‘·Hêìï >∑T]+∫ #ÓãT‘·÷ Ä–b˛j·÷qTø£<ä u≤ã÷! <X+ø±ì <X+˝À yfiø±ìyfi z ‘Ó\T>∑T

yês¡|üÁ‹ø£ #‹ø£+<ä&É+‘√ >∑&ç∫q Á|üj·÷D+ø£+fÒ >∑&Éyê*‡q Á|üj·÷D+ ø±düÔ Vü‰sTT>± ñ+≥T+<äqï qeTàø£+ ≈£î~]+~.

ù|J\T ‹|ü‘·÷ z#√≥ Ä–b˛j·÷qT!μμ

Ä e÷≥+≥÷ Äj·Tq Ä–b˛j·÷s¡T!

n˝≤ #·÷ùddü]øÏ Hê\T>∑sTT<äT u≤s¡\ <ä÷s¡+˝À q\T>∑Ts¡sTT<äT>∑Ts¡T |æ\¢\T. >√fiófl –\T¢ø=+≥÷ ì\ã&Ü¶s¡T.

Äj·TqyÓ’|ü⁄ Bq+>± #·÷dü÷ÔHêïs¡T. Äj·Tq <äèwæº yêfiflMT<ä |ü&dü]øÏ nÁ|üj·T‘·ï+>± yêfifl ‘·\\T yê*b˛‘·THêïsTT.

Ä |æ\¢yêfifl uÛ≤eq ns¡úeTsTT+<äqï≥T¢>± Äj·Tq Ò∫ yêfifl<ä>∑Z]øÏ yÓfi≤fls¡T. yêfi‚fl<√ #ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq ≈£L&Ü

yêfiflπø<√ #ÓãT‘·÷ ˇø£&ç uÛÑT»+‘·Ïº eTs=ø£&ç ãT>∑Z\T –*¢ Ç+ø=ø£&ç ‘·\ì$Tsê&ÉT. n+‘! |üs¡T>√ |üs¡T>∑T. Ä |æ\¢\T

Äq+<ëìπø ø±fiófl e∫Ãq≥T¢>± |üs¡T>∑+<äTø=Hêïs¡T. n˝≤ yÓ&ÉT‘·Tqï Ä |æ\¢*ï n˝≤H #·÷dü÷Ô ì\ã&Ü¶s¡T ø±ùd|ü⁄. Ä

‘·s¡Tyê‘· ‘·q˝À ‘êqT qe⁄«ø=+≥÷ e∫Ã ñj·÷´\|”≥ MT<ä ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.

ªªu≤ã÷! ˇø£|üŒÏ‘√ b˛*Ã#·÷ùdÔ ‘Ó\T>∑T˝À #ê˝≤ |üÁ‹ø£\T edüTÔHêïsTT. Ç|ü&ÉT #ê˝≤ #ê˝≤ ø£<∏ä*ï ≈£L&Ü

Á|ü#·T]düTÔHêïsTT. Á|ü#·T]+∫q Á|ü‹ø£<∏ä≈£î z u§eTàqT ≈£L&Ü ysTTdüTÔHêïs¡T. nsTT‘ u§eTàqT #·÷dæ ø£<∏äqT #·<äyê\qï

ø√]ø£ ø£*π> rs¡T˝À u§eTà\T #ê˝≤ ns¡T<äT>± ø£ì|ædüTÔ+≤sTT. @eT+≤yé?μμ

rs¡ì |üqT˝À¢ ‘·\ eTTqø£\e⁄‘·Tqï Ä eTìwæøÏ Ç+‘· |üØø£å#ùd r]ø£ m˝≤ <=]øÏ+~? ` nì ÄXÃs¡ |ü&ÉT‘·÷

ªì»yTq+&û!μ nHêïqT.

ªªÇ+‘·≈£î eTTqTù| nHêïqT >∑<ä

u≤ã÷! Ä yês¡Ô|üÁ‹ø£ ù|J\T ‹|ü‘·÷

z#√≥ Ä–b˛j·÷qì! Ä |üÁ‹ø£˝À

n˝≤+Ï u§eTà ø£+≥|ü&ç+~. n+<äTπø

Ä–b˛j·÷qTμμ Ä u§eTà ø£*–+∫q

nqTu Û Ñ÷‹ eTs ¡˝≤ eTqd ü T˝À

yÓT~*+<yÓ÷? Äj·Tq ø±ùd|ü⁄ ns¡yÓ÷&ÉTŒ

ø£qTï\‘√ n˝≤H ñ+&çb˛j·÷s¡T.

ªªn~ z ¬s’\Tô|f…º. Ä ô|f…º À z

≈£îÁs¡yê&ÉT n&ÉTø=ÿ+≥÷Hêï&ÉT. yê&ÉT #sTT

#ê|æ ì\ã&çq rs¡T... yê&ç#·÷|ü⁄˝À¢

ø=§ º∫Ãq≥T ¢qï CÀs ¡ T . .. qqTï

Äø£≥Tºø=HêïsTT. n+<äTπø Ä ø£<∏äqT ÄdüøÏÔ>±

#·~yêqT.μμ

Äj·Tq #·÷|ü⁄*ï Äø£≥Tºø=qï Ä u§eTà... Ä u§eTà yÓqø£ ø£<∏äqT $+<ëeTqï ≈£î‘·÷Vü≤˝≤ìï Äj·Tq |üdæ>∑≤º&ÉT.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ düeTj·T+, dü+<äs¡“¤+ ø£*dæsêe&ÉeT+fÒ @$TÏ? ø=ìï ñ<ëVü≤s¡D\T

‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªª‘Ó\T>∑Tyê]øÏ ‘Ó\T>∑+fÒ uÀ …&É+‘· n_Ûe÷q+μμ Bì >∑T]+∫ MT

n_ÛÁbÕj·÷\T #Ó|üŒ+&ç.

♦ ª|æ\¢\T m+<äTø√dü+ e∫Ã ñ+≤s¡T? Äj·Tq yê]‘√ @+ e÷≤¢&ç

ñ+≤s¡T? Væ≤+#·+&ç.

♦ ø£<∏ä\ |ü⁄düÔø±\T Ò<ë Ç‘·s¡ |ü⁄düÔø±˝À¢ u§eTà\T m+<äT≈£î ykÕÔs¡T?

♦ eè<äT∆&çì Äø£≥Tºø=qï u§eTà @$TÏ? Ä u§eTàqT #·÷dæ m˝≤+Ï

nqTuÛÑ÷‹ì bı+<ë&ÉT?

♦ yês¡|üÁ‹ø£ Àì eè<äT∆&ÉT #·~$q ø£<∏ä @yÓTÆ ñ+≥T+~?


ªªu≤ã÷! |æ≥º ¬s≥ºydæ+~ ø£<ë? m+<äT≈£î yÓj·÷´*? n+fÒ @eTì #Ó|üŒ>∑\+? n~ <ëì dü«uÛ≤e+. n+‘!

eTqTwüß\ dü«uÛ≤yê\T ≈£L&É n˝≤H ñ+≤sTT. Á|üj·T‹ï+∫ |òü*‘êìï kÕ~Û+#·&É+˝À ø=+<ä]øÏ Äq+<ä+. ndü\T

Á|üj·T‘êï\ Á|üyTj·TyT Ò≈£î+&Ü J$‘êìï ø=qkÕ–+#ê\qï~ ø=+<ä] ø√]ø£. Hê J$‘·eT+‘ê Ç˝≤+Ï Á|üj·T‘êï\‘√H

ø=qkÕ>∑T‘·÷ ñ+~. n+<äTπø Ä ≈£îÁs¡yê&ç ã‘·T≈£î MT<ä ≈£L&Ü z Á|üj·T‘·ï+ #j·÷\ì dü+ø£*Œ+#êqTμμ ` n+≥÷

ø±ùd|ü⁄ Ä>±s¡T.

Ä ‘·s¡Tyê‘·

ªªÄ"! ¬s’\T ô|f…º À ≈£îÁs¡yê&çì >∑T]+∫ #Ó|üPÔ, e#êÃqT ø£<ä÷! ne⁄qT. eTs√ Hê\T>∑sTT<äT ìeTTcÕ˝À¢ HqT

|ü&ÉTø=ì ñqï #√≥Tes¡≈£î &ÉTÃø=+≥÷ e#êÃ&ÉT. nø£ÿ&É ø±ùd|ü⁄ Ä>±&ÉT. Ä– ìÁ<äb˛‘·Tqï≥T¢qï qqTï ` Ä

ø±–‘êìï e÷]Ã e÷]Ã #·÷XÊ&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· qqTï Ò|ü&ÜìøÏ yÓT\¢>± ‘·≤º&ÉT.

HHyÓ÷ n|üŒÏøÏ eTVü‰ìÁ<äb˛‘·Tqï≥T¢>± Ä$*dü÷Ô Ò∫ ã<ä∆ø£+>± fiófl $s¡T#·Tø=qï≥T¢>± qÏ+∫ Ä ‘·s¡Tyê‘·

ø£+&ÉT¢ ‘Ós¡∫ #·÷XÊqT Ä ≈£îÁs¡yêDÏí. ˇ~– ì\ã&ç $qj·T+>± yê&ÉT Hê #‹ø£+~+#ê&Ü ø±–‘êìï! n~ ø±–‘·yT!

ø±˙ ` ˝Àø£+ <äèwæº À <ëì $\Te nsTT<äT s¡÷bÕj·T\T!!

Ä ≈£îÁs¡yêDÏí |üØøÏå+#·&ÜìøÏ Hê Á|üj·T‘·ï+>± HqT C≤s¡ $&ç∫q ø±–‘·eT~!

e÷s¡T e÷≤¢&É≈£î+&Ü yê&ç #‹˝À zbÕe˝≤ ø±düT ô|≤ºqT. e÷≥˝À¢øÏ ~+|æ‘ ø£<∏ä À ≈£îÁs¡yê&ç e÷~]

e÷≤¢&É≈£î+&Ü yÓ[¢b˛‘ê&yÓ÷? nì dü+<Vü≤+. Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT bÕe˝≤ &ÉãT“\+<äTø=ì ¬s+&ÉT #‘·T\T CÀ&ç+∫

qeTdüÿ]+#ê&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· ‘·q |üì˝À ‘êqT ©qeTj·÷´&ÉT.

ªªu≤ã÷!μμ nbÕ´j·T+>± |æ*#êqT.

e÷≥ #Ó$ì |ü&É&É+‘√ Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT Ò∫ Hê m<äTs¡T>± ì\ã&Ü¶&ÉT.

ªªqT$«|ü&ÉT ∫qï |æ\¢yê&ç$. á |üì #dæ ã‘·>∑Z\T>∑T‘êe⁄. u≤>±H ñ+~. nsTT‘ Ç+ø=Hêïfifl≈£î ô|<ä›yê&çee⁄‘êe⁄.

n|ü&û |üì #j·T Òe⁄. #dæHê n+<äs¡÷ ìqTï ‘·|ü|ü&É‘ês¡T. n|ü&Ó ≤ ã‘·T≈£î‘êe⁄ u≤ã÷?μμ

Hê e÷≥\T yê&çøÏ njÓ÷eTj·T+>± $ì|æ+∫q≥T¢+~. ne÷j·Tø£+>± #·÷dü÷Ô ì\ã&Ü¶&ÉT.

ªªn+<äTπø u≤ã÷! á ej·TdüT˝À #·<äTe⁄ø=+fÒ ` Ä ej·TdüT˝À dü+bÕ~+#·Tø√e#·TÃ.μμ

ªª‘·≤\Tq ¬s’\T |ü≤º\T ‘·|æŒHê n+‘· ÄXÃs¡ |ü&yê&ÉT ø±<yÓ÷ Ä ≈£îÁs¡yê&ÉT, n+‘·≈£î $T+∫q ÄXÃsê´ìï

|ü⁄\TeTTø=Hêï&ÉT yÓTT>∑+˝À ªqHÓïe«Ø˝Àø£+˝À #·~$+# yêfiflq≥Tº>±. n~ Á>∑Væ≤+#êqT. n+<äTπø.μμ

ªªHê‘√ e#ÃkÕÔyê u≤ã÷μμ

‘·\ e+#ê&ÉT!

ªªÄ ≈£îÁs¡yê& á ≈£îÁs¡yê&ÉT u≤ã÷!μμ

ns¡∆ >∑+≥≈£î eTTqT|ü⁄ Äj·Tq bÕ<ë\≈£î qeTdüÿ]+∫q ≈£îÁs¡yê&ÉT ø£qT\ eTT+<äT ø£~* Ç<ä›]eT<Ûä dü+ã+<Ûä+

eTqdüT‡˝ÀyÓT~* ` n≥÷ Ç≥÷ ø£<ä\ Ò≈£î+&Ü ≈£Ls¡TÃHêïqT.


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ¬s’\T ô|f…º À ‘·T&ÉTdüTÔqï u≤\T&çì

#·÷dæ, Ç˝≤+Ï ìø£èwüº J$‘ê\≈£î

m+‘·eT+~ ã* ne⁄‘·THêïs¡ì

eè<äT∆&ÉT uÛ≤$+#·&É+ dü¬s’+<˚Hê?

m+<äT≈£î?

♦ ªªÁ|üj·T‘·ï+ #dæ |òü*‘ê\T kÕ~ÛùdÔ

Äq+<ä+ ø£\TZ‘·T+~μμ B+‘√ MTs¡T

@ø°uÛÑ$kÕÔsê?

♦ n+<äs¡T |æ\¢\÷ ‘·|üŒìdü]>± ã&çøÏ

yÓ[fl #·<äTe⁄ø√yê* ø£<ë! eT]n˝≤

m+<äT≈£î »s¡>∑&É+ Ò<äT?

♦ >∑T+&Ó À¢ì Äq+<ä+ ø£]– eTT‘ê´˝≤¢

ø£ ïÏ s¡÷|ü+˝À sêe&É+μμ n+fÒ

MTπø$T ns¡úyÓTÆ+~? Ç~ @ @

dü+<äsê“¤\˝À »s¡T>∑T‘·T+~? MT

nqTuÛÑyê\T ‘Ó\Œ+&ç.

♦ ªªˇø£ e´øÏÔ u≤<Ûä ‘·*ï d”«ø£]+# dæú‹øÏ

düe÷»+ m|ü&ÉT #s¡T‘·T+<√?μμ nH

Äy<äq dü¬s’+<Hê? m+<äT≈£î?

ªª@eTT+~ u≤ã÷? |ü~eT+~˝À yê&É÷ ˇø£ÿ&Éj·÷´&ÉT. nsTT‘˚

|ü≥Tº<ä\‘√ #·<äTe⁄ø=Hêï&ÉT. ø£èwæøÏ ‘·–q |òü*‘·+. eT+∫ ñ<√´>∑yT e∫Ã+~.

Ä ‘·s¡Tyê‘· z Ç+Ïyê&çì #XÊqT. ñ<√´>∑+‘√ s¡Te~*b˛‘·÷ ªªu≤ãj·÷´!

HHÓ|ü&ÉT |ü⁄≤ºH√ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. me]øÏ |ü⁄≤ºH√ ≈£L&Ü ms¡>∑qT. m+<äT≈£î

|ü⁄≤ºH√ Ä˝À∫+#·e\dæq nedüs¡+ Òø£b˛sTT+~. nsTT‘ ` HqT |ü⁄Ïºq

s√E e÷Á‘·+ á $<ë´q>∑s¡+˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq s√E. Ä s√E H˙ J$‘·+˝À

eTs¡e ÒqT. n+<äTπø Ä s√Eq MT ¬sø£ÿ&ÉTHêï H HÓø£ÿ&ÉTHêï ‘·eT bÕ<ë\≈£î

Á|üD$T Ò¢ neø±XÊìï eTq n<äèwüº+>± uÛ≤$kÕÔqT. á J$‘· ø±\eT+‘ê

n˝≤+Ï n<äèwüº+ \_Û+# ˝≤>∑Tq Äos¡«~+#·+&ç.μμ n+≥÷ bÕ<ë\MT<ä

|ü&Ü¶&ÉT.

Äj·Tq >=+‘·T >±<ä›~ø£yÓTÆ b˛sTT+~. e÷≥\T |üP&ÉTø£b˛‘·THêïsTT.

>∑T+&Ó À¢ì Äq+<ä+ ø£fifl˝À¢ ø£]– eTT‘ê´\T>± e÷] sê\T‘·THêïsTT!

ªªdü]>±Z á s√CÒu≤ã÷! ` u≤ãT $<ë´q>∑s¡+˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq s√E.

n< u≤ãT |ü⁄Ïºq s√E!μμ

Ä ø£qTø=\≈£î˝À¢ ø£ ïfiófl ì*#êsTT. m<äTø£ì n&ç–‘ @eTì #Óù|Œ~?

ªªu≤ã÷! Ç~ y|ü#Ó≥Tº. düVü≤»+>± ªy|ü#Ó≥Tºμ nì #Ó$ì|ü&É&É+‘√

ª#<äTμ nqïuÛ≤eq eTqdüT˝À yÓT<äT\T‘·T+~. nsTT‘ Ä y|ü #Ó≥TºqT ÄÁXsTTùdÔ

` &ÉìdüTÔ+~. ~qeT÷ z ø±j·T q$T* $T+>∑>∑*–‘ Bs¡Èyê´<ÛäT Òï qj·T+

#düTÔ+~. |ü+Ï|ü⁄\¢>± H√Ï»ãT“*ï b˛>=&ÉT‘·T+~. n˝≤π> u≤ã÷! ªn&Éø£ÿ

‹H˚yêfi¯ófl nìμ |üÏ º+#·Tø√≈£î+fÒ Ä ã‘·T πøÿ n+øÏ‘·yÓT Æb˛j˚T~.

nHêeT≈£î …’b˛‘ês¡T. ˇø£ $<Ûä+>± #ÓbÕŒ\+fÒ yêfiófl ø=&ç>∑Ïºq BbÕ\T. ø±dü+‘· kÕqTuÛÑ÷‹, z|æø£qT s¡+>∑]+∫

ø=&çq˝≤ ‘·fÒºdæ ‘·–q+‘· #·eTTs¡Tb˛dæ e‹Ôì m>∑<√ùdÔ ` n$ >√s¡+‘· BbÕ Ò ø±e#·TÃ. @HêÏø√ ˇø£HêÏøÏ n$

ø=+&É+‘· yÓ\T>∑TìkÕÔsTT!μμ

πø ø£e´øÏÔ Ä˝À#·q Ä#·s¡D>± e÷]‘ ø£ eTVü‰dü+düú mìïø=&ç>∑Ïºq BbÕ\≈£î ÄÁXj·T$T∫Ã+~? ø£e´øÏÔ

u≤<Ûä ‘·*ï d”«ø£]+# dæú‹øÏ düe÷»+ m~π>~ m|ü&√? düe÷<Ûëq+ <=s¡ø£ì Á|üXï qqTï dü‘·eT‘·+ #düTÔ+fÒ ` #<äT

ìC≤ìï ‹j·T´>± |ü*øÏdüTÔ+fÒ Ä eTVü‰eT˙wæøÏ eTqdüT‡≈£î #‘·T˝§ùdÔ qeTdüÿ]+∫+~!



1. ªª>√s¡+‘· BbÕ\Tμμ nH o]¸ø£ á bÕsƒêìøÏ ‘·–q $<Ûä+>± ñ+<ë? m+<äT≈£î? düø±s¡D+>± #·]Ã+#·+&ç.

2. bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ªy|ü#Ó≥Tºμ >∑T]+∫ $e]+∫q, e]í+∫q yêø±´\T @yT$T ñHêïsTT? yêÏì >∑T]Ô+∫

#·<äe+&ç.

3. bÕsƒ¡+˝Àì øÏ+~ ù|sê\T #·<äe+&ç. Ä ù|sê\˝À yÏ >∑T]+∫ $e]+#ês√ ‘Ó\Œ+&ç, Ä ù|sê˝À¢ì $es¡D /

es¡íq≈£î dü+ã+~Û+∫q ø°\ø£ |ü<ë\qT sêj·T+&ç.

Ç$ #j·T+&ç

Äj·Tq ìMT*‘· ..................

............... eT÷>∑uÀj·÷s¡T.

<ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT .................

|üs¡eX+‘√ bÕ&ÉT‘·THêïs¡T.

Ä q>∑s¡+˝À n‘·&ÉT ..................

‘*b˛‘·T+≤s¡T.

sêÁ‹ @&ÉT >∑+≥\ ..................

ø£eT\ |ü+&ÉTe⁄>± ñ+≥T+~.

|ü&ÉeTÏ ø=+&É ø√q ø=eTà ..................

............... $+≥THêïqT.

ù|sê$es¡D / es¡íq≈£î #Ó+~q

ø°\ø£ |ü<ë\T

<ì >∑T]+∫ $es¡D /

es¡íq ñ+~

4. øÏ+~ yêø±´\T #·<äe+&ç. mes¡T, me]‘√, @ dü+<äs¡“¤+˝À nHêïs¡T?

n) ne⁄qT u≤ã÷! ì»+>± n‘·&ÉT n<äèwüºe+‘·T&!

Ä) ªªô|≥ºeTqï#√≥+‘ê ø£+&ÉT¢ eT÷düTø=ì dü+‘·ø±\T ô|&ÉT‘·THêïqT. nHê<∏ä\sTTq |æ\¢\T, yêfifl n<Û√>∑‹øÏ

<ë]rùdÔ |ü⁄≥º>∑‘·T\T+&Ée⁄μμ Ç~ e÷Á‘·+ eTqdüT˝À ô|≥Tºø√+&ç!μμ

Ç) ªªn<äèwüºe+‘·T&çøÏ ø£ ïÏ‘√ n_Ûùwø£+ »s¡T>∑T‘·Tqï|ü&ÉT!μμ

á) MT¬sø£ÿ&ÉTHêï, Hqø£ÿ&ÉTHêï ‘·eT bÕ<ë\≈£î Á|üD$T Ò¢ neø±XÊìï eTVü‰ n<äèwüº+>± uÛ≤$kÕÔqT.

ñ) n$ >√s¡+‘· BbÕ Òø±e#·TÃ. @HêÏø° ˇø£ HêÏøÏ n$ ø=+&É+‘· yÓ\T>∑TìkÕÔsTT.


5. ù|sê #·~$, Á|üXï\≈£î »yêãT\T sêj·T+&ç.

ã‘·ø£&ÜìøÏ ñ<√´>∑+ yÓ‘·T≈£îÿ+≤s¡T ø=+<äs¡T. J$‘êìøÏ ns¡ú+ yÓ‘·T≈£îÿ+≤s¡T eT]ø=+<äs¡T ....

\ø°Îø±+‘·+ ¬s+&√ ø√e≈£î #Ó+<äT‘ês¡T. ø£ _&É¶ ø£ ïs¡T ‘·T&Ée&ÉyT uÛ≤>∑ +. ø£ _&É¶≈£î ‘·*¢ ø±e&É+ Ç+ø±

uÛ≤>∑ +. n˝≤+Ï~ \ø°Îø±+‘·+ ns¡yÓ’ mì$T~ eT+~ nHê<Ûä\≈£î neTà˝≤ e÷sês¡T. yê]øÏ ø£+Ï bÕ|ü

nj·÷´s¡T. ô|’ô|’q #ùdÔ ñ<√´>∑+ ne⁄‘·T+~. Vü≤è<äj·T+ qT+∫ #ùdÔ e÷qe‘·«+ ne⁄‘·T+~. \ø°Îø±+‘·+

e÷qMj·T eT÷]Ô. M~∏ u≤\\T>± eTTÁ<ä|ü&çq nHê<Ûä\≈£î $XÊK yêøÏ≥ H&=ø£ neTè‘·Vü≤düÔ+ <=]øÏ+~.

ø£qï‘·*¢ ˇ&ç <äøÏÿq≥ºsTT+~. M] J$‘ê\≈£î n+&É>± HqT+≤q+≥÷ b˛&É÷] \ø°Îø±+‘·+ eTT+<äT≈£î

e∫Ã+~. e÷≥\T ø±<äT ` >∑‘· |ü<fiófl>± ÄbÕ´j·T‘êqTsê>±\qT #‘· À¢ #·÷|ü⁄‘√+~. ns¡yÓ’ mì$T~

eT+~ Åd”ºŸ ∫Å\¶Hé≈£î neTà>± ne‘·]+∫+~. ø£qï _&É¶\ ø£+fÒ M~∏u≤\\H m≈£îÿe>± #·÷düT≈£î+~.

Á|üXï\T

n) ô|’ ù|sê jÓTTø£ÿ ªñ<›X+μ sêj·T+&ç.

Ä) ô|’ ù|sê <ì >∑T]+∫ ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~?

Ç) ô|’ ù|sê˝Àì ø°\ø£ |ü<ë\qT @] sêj·T+&ç.

á) ªneTè‘· Vü≤düÔ+μ nH |ü<ëìøÏ ns¡úyT$TÏ?

ñ) ªÅd”ºŸ ∫Å\¶Héμ n+fÒ mes¡T?


n) s¡#·sTT‘· á ø£<∏ëìø£ ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À yÏ >∑T]+∫, @eTì e]í+#ê&ÉT?

Ä) eè<äT∆&ç e<ä›≈£î e∫Ãq ª≈£îÁsê&ÉT Á|üe]Ô+∫q rs¡T m˝≤ ñ+~? s¡#·sTT‘· n‘·&ç Á|ües¡ÔqqT @ @

yêø±´\‘√ $e]+#ê&ÉT?

Ç) $<ë´q>∑s¡+ ˇø£ $<ë´\j·T+ ø£<ë! <ëì Äes¡D, yê‘êes¡D+ m˝≤ ñ+~?

á) eè<äT∆&ÉT #düTÔqï ùdyê ø±s¡ Áø£eT+ >∑T]+∫ ˝Àø£+ @eTqT≈£îH~? <ëìøÏ eè<äT∆&ç Á|ü‹düŒ+<äq

m˝≤ ñ+~?

ñ) eè<äT∆&ÉT yês¡|üÁ‹ø£ À #·~$q ø£<∏ä @$TÏ?

ñ) ¬s’\T ô|f…º À &ÉTdüTÔqï u≤\T&ç >∑T]+∫ eè<äT∆&ÉT @+ #XÊ&ÉT?



n) ªª>√s¡+‘· B|ü+μμ ø£<∏ëìø£ <ë«sê MTs¡T Á>∑Væ≤+∫q eTTK´yÓTÆq ◊<äT $wüj·÷\T sêj·T+&ç.

Ä) ªªÄ ≈£îÁs¡yê&ç ã‘·T≈£îMT<ä ≈£L&Ü z Á|üj·T‘·ï+ #j·÷\ì dü+ø£*Œ+#êqT.μμ nqï eè<äT∆&ÉT @+

Á|üj·T‘·ï+ #XÊ&ÉT? <ëì |òü*‘·+ m˝≤ ñ+~?


Ç) ªªu≤ã÷! á ej·TdüT‡˝À #·<äTe⁄ø=+fÒ, Ä ej·TdüT‡˝À dü+bÕ~+#·Tø√e#·TÃμμ á yêø£ + >∑T]+∫ MT

n_ÛÁbÕj·÷*ï sêj·T+&ç.

á) ˇ+≥]>± ñqï|ü&ÉT |ü⁄düÔø± Ò eTq HkÕÔ\Tμμ nH yêø£ +‘√ MTs¡T @ø°uÛÑ$kÕÔsê? m+<äT≈£î?


n) ø£<∏ëìø£ Àì eè<äT∆ì bÕÁ‘· dü«uÛ≤yêìï, >=|üŒ<äHêìï kı+‘·e÷≥˝À¢ sêj·T+&ç.

Ä) eè<äT∆&ÉT, Á|üjÓ÷»≈£î&Ó’q j·TTe≈£îì eT<Ûä ñqï dü+ã+<Ûä+ m˝≤+Ï~? yê] eT<Ûä ñqï dü+ã+<Ûëìï,

nqTsê>±ìï MT kı+‘· e÷≥˝À¢ $e]+#·+&ç.


n) ª$<ë´\j·T+μ Äes¡D m˝≤ ñ+<√ bÕsƒ¡+˝À e]í+∫Hê $<Ûëq+ #·~yês¡T ø£<ë! Bì Ä<Ûës¡+>±

MTs¡T MT bÕsƒ¡XÊ\ >∑T]+∫ Ò<ë ˇø£ eT+∫ πøåÁ‘·+ >∑T]+∫ e]í+∫ sêj·T+&ç.

Ä) bÕsƒ¡+˝À <ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT ........... |üs¡eX+‘√ bÕ&ÉT‘·THêïs¡T. ù|sê #·<äe+&ç. BìøÏ

dü+ã+~Û+∫q ∫Á‘·+ ^j·T+&ç. s¡+>∑T\T yj·T+&ç. ø£$‘· sêj·T+&ç.

Ä) eè<äT∆&ç ¬s’\T Á|üj·÷D+˝Àì yês¡ |üÁ‹ø£ |üsƒ¡q+ $wüj·T+ Ä<Ûës¡+>± eè<äT∆&ÉT, ô|<ä›eTìwæ eT<Ûä

Vü‰dü dü+uÛ≤wüD\T sêj·T+&ç.


|ü<äC≤\+

1. á øÏ+<ä Ç∫Ãq ¬s+&dæ |ü<ë\T ø£*|æ kı+‘· yêø±´\T ‘·j·÷s¡T#j·T+&ç.

n) $qj·T+ ` $<Ûj·T‘·

Ä) sêE ` eT≈£î≥+

Ç) Á|ü<X+ ` Á|üXÊ+‘·‘·

á) >∑T&çôd ` B|ü+

ñ) Á|üj·÷D+ ` kÂø£s¡ +

2. øÏ+~ yêø±´\˝À ‘· dæq |ü<ë\≈£î nsêú\T sêj·T+&ç.

ñ<ëˆˆ dü+»yÓ\T>∑T ˝À ‘·≤ø£+˝Àì ˙s¡T ø=‘·Ô<äq+ dü+‘·]+#·T≈£î+~.

dü+»yÓ\T>∑T R dü+<Ûë´ düeTj·T+˝À yÓ\Te& ø±+‹.

n) Hê |ü⁄Ïºq s√Eq e÷ Hêqï>±] Äosê«<ä+ rdüT≈£îHêïqT.

Ä) sêE Á|üø£è‹ n+<ë*ï ‘·<ø£+>± #·÷dü÷Ô ì\ã&Ü¶&ÉT.

Ç) •e |ü⁄düÔø±\‘√ ø±\πøå|ü+ #dü÷Ô ñ+≤&ÉT.


á) sêDÏ eTTK+ ì+&Ü bÂ&És¡T |ü⁄\TeTT ≈£î+~.

ñ) \‘· bÕsƒêìï #·ø£ÿ>± Äø£[+|ü⁄ #düT≈£î+~.

3. á øÏ+~ yêÏì #·<äe+&ç. yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü<ëìï sêj·T+&ç.

n) Vü‰dü dü+|òüT≥q #·÷dæq|ü&ÉT edüTÔ+~.

Ä) #·<äTe⁄ e\¢ edüTÔ+~.

Ç) u≤<Ûä e\¢ edüTÔ+~.

á) ÁXeT e\¢ edüTÔ+~.

ñ) yê´j·÷eT+ e\¢ edüTÔ+~.

4. nHê<Ûä\qT #s¡Bùd dü+düú\qT nHê<Ûä Xs¡D≤\j·÷\T n+≤s¡T ø£<ë! Ç˝≤+Ïy eT]ø=ìï ñHêïsTT. øÏ+<ä

Ç∫Ãq düe÷#ês¡+ Ä<Ûës¡+>± yêÏì sêj·T+&ç.

n) |ü≈£åî\qT s¡øÏå+# dü+düú :

Ä) »+‘·Te⁄\qT s¡øÏå+# dü+düú :

Ç) eè<äT∆\qT #s¡Bùd dü+düú :

á) $‘·+‘·Te⁄\qT Ä<ä]+# dü+düú :

ñ) eTH√yÓ’ø£\´+ >∑\ yê]øÏ #j·T÷‘·ì#Ã dü+düú :

) ≈£îwüßs√>∑T\ |ü⁄qsêyêdüπø+Á<ä+ :


♦ MT bÕsƒ¡XÊ\ Á>∑+<∏ë\j·T+˝Àì @<Ó’Hê ø£<∏ä\ |ü⁄düÔø£+ qT+&ç >±ì Ò<ë @<Ó’Hê e÷´>∑C…’qT qT+&ç >±ì

kÕe÷õø£ ùde, e÷qedü+ã+<Ûë\T, >∑Ts¡T•wü dü+ã+<Ûä+ yÓTT<ä\>∑T $wüj·÷\≈£î dü+ã+~Û+∫q eT+∫

ø£<∏äqT #·~$ m+|æø£ #j·T+&ç. <ëìï sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·+&ç. n~ MT≈£î m+<äT≈£î q∫Ã+<√, <ë+À¢ì

>=|üŒ‘·qyT$TÀ ìy~ø£ sêj·T+&ç.


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ |ü<ë˝À¢ì |ü⁄+bÕ«<X dü+~Û, ≥T>±>∑eT dü+~Û, n‘·« dü+~Û, ~«s¡Tø£Ô≥ø±s¡ dü+<ÛäT\ |ü<ë\qT >∑T]Ô+∫

$&ÉBdæ dü÷Á‘ê\qT sêj·T+&ç.

düs¡dü+|ü⁄e÷≥, ø£f…º<äT≥, ∫+‘ê≈£î, ‘·÷>∑T≥TjT´\, q≥ºq&É$,

eTT<äT›≥T+>∑s¡eTT, eT<ÛäTs¡+|ü⁄ø±e´+, |ü …¢≥÷s¡T, sêeTj·T´


|ü]#·j·T+

1. øÏ+~ ñ<ëVü≤s¡D\qT |ü]o*+#·+&ç.

n) ‘·|ü' G XøÏÔ → ‘·|üdt G XøÏÔ → ‘·|üXÙøÏÔ

ì' G X+ø£ → ìdt G X+ø£ → ìXÙ+ø£

eTq' G XÊ+‹ → eTqdt G XÊ+‹ → eTqXÊÙ+‹

ô|’ ñ<ëVü≤s¡D\˝À |üPs¡«|ü<ë\˝À ∫s¡e ñqï ªª$düs¡Zμμ dü+~Û ø±s¡ +˝À ªdüμ>± rdüT≈£î+≥THêï+.

($düs¡ZqT ªdüμ ø±s¡ s¡÷|ü+>± rdüTø√e#·TÃ) n˝≤ rdüT≈£îqï ªdüμ ø±sêìøÏ ªXμ |üs¡yÓTÆ‘·Tqï~. Ç˝≤

|üs¡yÓTÆq|ü&ÉT ªXμ ø±s¡yT edüTÔ+~. n+fÒ ~«‘·«+>± e÷s¡T‘·T+~.

Ä) ìdt G ∫+‘· → ì•Ã+‘·

dü‘Y G #ÛêÁ‘·T&ÉT → dü#êÃ¤Á‘·T&ÉT

Xs¡‘Y G #·+Á~ø£\T → Xs¡#·Ã+Á~ø£\T

»>∑‘Y G »qì → »>∑»®qì

XÊ]vHé G »j·T' → XÊ]x® G j·T'

ô|’ |ü<ë˝À¢ ªdüμ ø±s¡ ª‘·μ esêZ\T |üPs¡«|ü<ë+‘·+>± ñHêïsTT. ªX¯μ ø±s¡, ª#·μ es¡Z\T (‘·, q)

|üs¡yÓTÆHêsTT. n˝≤ ◊q|ü&ÉT ªXμ ø±s¡ ª#·μ esêZ\T e#êÃsTT.

n+fÒ ` dt G ∫ → •Ã— ‘Y G XÊ → #êÃ— ‘Y G #· → #·Ã—

‘Y G » → »®— Hé G » → x®

Ç˝≤ ªdüμ ø±s¡ ª‘·μ esêZ (‘· <∏ä <ä <Ûä q) \≈£î ªXμ ø±s¡, ª#·μ es¡Z (#· #Û· » s¡a x)\T eùdÔ n~ XóÃ‘·«

dü+~Û ne⁄‘·T+~.

dü÷Á‘·+: ªdüμ ø±s¡ ª‘·μ esêZ\≈£î ªXμ ø±s¡ ª#·μ esêZ\T |üs¡yÓTÆ‘ ªXμ ø±s¡ ª#·μ esêZ\T ekÕÔsTT.

dü÷øÏÔe÷qeùdy e÷<Ûäeùde!

#Óù|Œ ô|<äe⁄\ø£Hêï,

#ùd #‘·T\T $Tqï


13._Ûø£å

` lHê<∏äT&ÉT

Á>∑+<Ûä+ ` uÛ≤>∑+ : ø±oK+&É+

dü|üÔe÷XÊ«düeTT qT+&ç (yê´düT&ÉT ø±•MT<ä ø√|æ+#·T≥)

(134, 137, 142, 143, 154, 155, 158, 159, 162, 164,

166, 182, 183, 184, 185)


|üs¡eT |ü$Á‘·eTT, |üs¡yTX«s¡TìøÏ Á|”bÕÁ‘·eTT nsTTq ø±•˝À y<äyê´düT&ÉT ‘·q |ü~y\ eT+~ •wüß´\‘√

ìedædüTÔHêï&ÉT. y<ä$uÛÑ»q #dæqyê&ÉT, |ü+#·eTy<ä+>± ù|s¡T>=qï eTVü‰uÛ≤s¡‘êìï s¡∫+∫qyê&ÉT, ÁãVü≤àC≤„ìjÓÆTq

yê´düT&ÉT |üs¡eT •euÛÑ≈£îÔ&ÉT, ÁãVü≤àC≤„qdü+|üqTï&ÉT. •e<Ûäsêàìï bÕÏdü÷Ô Áu≤V”≤àeTTVüAs¡Ô+˝ÀH˚ ìÁ<ä˝Ò∫,

ÁbÕ‘·]«<ÛäT\˙ï |üP]Ô>±$+#·Tø=ì, eT<Ûë´Vü≤ïeTT<ëø± •e|ü⁄sêD |üsƒ¡q+ #dæ, •wüß´\‘√≈£L&Ü ø±oq>∑s¡+˝À

_Ûøå±≥q+ #kÕÔ&ÉT. •wüß´\T, ‘êqT yπs«s¡T>± _Ûø£å≈£î yÓ[fl, ‘Ó∫Ãq ÄVü‰sêìï sê•b˛dæ, ‘Ó∫Ãq<ëì˝À dü>∑+ n‹~Û

nuÛ≤´>∑‘·T\≈£î düeT]Œ+∫, $T–*q~ yêfiófluÛÑTõdü÷Ô+≤s¡T. ˇø£s√E ø±o $X«Hê<ÛäT&çøÏ yê´düTì |üØøÏå+#ê\qï

dü+ø£\Œ+ ø£*–+~.......


Á|üÁøÏj·T



bÕsƒ¡+ #·<äe+&ç. ns¡ú+ø±ì |ü<ë\øÏ+<ä ^‘· j·T+&ç.

yêÏ nsê∆\qT |ü⁄düÔø£+ ∫es¡Tqï ªª|ü<ë\T`nsêú\Tμμ |üÏºø£ À yÓ‘·ø£+&ç. Ò<ë ì|òüT+≥Te⁄ #·÷dæ

‘Ó\T‡ø√+&ç.

n_Ûq+<äq yê´dü+ :

bÕsƒ¡ |ü]#·j·T+ : _Ûø£å nH bÕsƒê´+X+ lHê<∏äTì ªø±oK+&ÉeTTμ qT+&ç ùdø£]+#·&ÉyÓTÆq~.

ø£$ |ü]#·j·T+

Ä+Á<Ûäyêvàj·T+˝À ø£$Á‘·j·T+ ‘·sê«‘· n+‘·Ï Á|ü‹uÛ≤e+‘·T&ÉT nì|æ+#·T≈£îqï ø£$

lHê<∏äT&ÉT. e÷s¡j·T, ;Ûe÷+ã M] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T. düTe÷s¡T 1380`1470 eT<Ûä ø±˝≤ìøÏ

#Ó+~qyê&ÉT. ¬s&ç¶sêE\ ø=\Te⁄˝À ÄkÕúqø£$>± ñHêï&ÉT. ô|<äø√eTÏ ye÷¬s&ç¶ ø±\+˝À

$<ë´~Ûø±]>± |üì#XÊ&ÉT. ¬s&ç¶sêE\ ø=\Te⁄˝À <ë<ë|ü⁄ Çs¡yÓ’ dü+e‘·‡sê\T sêC≤ÁXj·T+

bı+<ë&ÉT. ÁbÂ&ÛÉ<esêj·T\ ÄkÕúq+˝À ª&ç+&çeTT&ÉTμ nH >=|üŒ |ü+&ç‘·Tì‘√ yê>±«<ëìøÏ~–,

n‘·DÏí z&ç+∫ n‘·ì ø£+#·T&ÛÉø£ÿqT |ü>∑T\>=Ïº+#ê&ÉT. ø£qø±_Ûùwø£+ #sTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

ªø£$kÕs¡«uÛÖeTμ nH~ lHê<∏äTì _s¡T<äT.

eTs¡T‘·Ôsê≥Ã]Á‘·, XÊ*yêVü≤q dü|üÔX‹, |ü+&ç‘êsê<Ûä #·]Á‘·, Xè+>±s¡HÓ’wü<Ûä+, ;ÛeTK+&É+, ø±oK+&É+,

Vü≤s¡$˝≤dü+, <Ûäq+»j·T$»j·T+, Áø°&Ü_ÛsêeT+, •esêÁ‹eTVü‰‘·à ´+, |ü ≤ïÏ Ms¡#·]Á‘·, q+<äq+<äq #·]Á‘·\T

lHê<∏äTì s¡#·q\T. lHê<∏äTì #·eT‘êÿsêìøÏ, Àø±qTo\qøÏ, s¡dæø£‘·øÏ J$‘·$<ÛëHêìøÏ n<ä›+ |üfÒº #ê≥Te⁄\T

#ê˝≤ ñHêïsTT.

ñ<ä∆+&É ©\, ñuÛÑj·T yêÁøöŒ&Ûç, s¡kÕuÛÑT´∫‘·ã+<Ûä+, dü÷øÏÔ yÓ’∫Á‹ lHê<∏äTì ø£$‘ê\ø£åD≤\T, lHê<∏äTì

ø£$‘êyÓ’•cÕº ìøÏ n‘·ì d”dü|ü<ä s¡#·Hê yÓ’uÛÑe+ ˇø£ ì<äs¡Ùq+. lHê<∏äTì d”dü|ü<ë´\T e÷s¡Z<äs¡Ùø± …’ >=|üŒ

nqTuÛÑ÷‹ì ø£*–kÕÔsTT.


I

‘ˆˆ^ˆˆ HÓ≥Tºø=ì ø±j·T ;i…+&É |ü≥º|ü>∑\T

‘êqT •wüß´\T ì*¢\T¢ <ä|üŒ≈£î+&É"

>±•ø± $Á|ü>∑èVü≤ yêÏø£\ H=qs¡TÃ

qœ\ $<ë´>∑Ts¡T+&ÉT _Ûøå±≥q+ãT. 1

‘ˆˆ^ˆˆ e+&ÉT#·THêïs¡eTqT H=ø£ÿ eq»HÁ‘·

‹]– s¡eTàqT H=ø£ÿ Ò"B"¬> uÀ"&ç

$<eø±s¡ +ãT H"&ÉqT" <ÓiejÓ÷s¡TÔ

<ë«' ø£yê≥+ãT" <Óie<äT eì‘· jÓTTø£‘Ó 2

lHê<∏äT&ÉT nekÕq<äX˝À ìsêÁXj·TT&Ó’ |üqTï\T #Ó*¢+#· Òø£ •ø£å\T nqTuÛÑ$+∫q|ü&ÉT ≈£L&Ü ªuÒ\‘·q+μ

Ò<äT. düVü≤»yÓTÆq sê»dü+ <äT'K+˝À ≈£L&Ü ‘·>∑Z Ò<äT.

ªª~$» ø£$es¡T >∑T+&çj·T Ÿ ~>∑TZs¡q>∑

qs¡T>∑T#·THêï&ÉT lHê<∏äT&ÉeTs¡|ü⁄]øÏμμ nì nq>∑\

Ä‘·àôdúÌs¡ + ø£\yê&ÉT. s¡dæ≈£î&ÉT, •euÛÑ≈£îÔ&ÉT, Àø£E„&ÉT nsTTq lHê<∏äeTVü‰ø£$ ‘Ó\T>∑T ø£e⁄˝À¢ ñqï‘·|”sƒ¡+

n\+ø£]+∫ Á|üdüTÔ+‹+|üã&çHê&ÉT.

áHê&ÉT ª_Ûø£å+μ nH e÷≥ πøe\+ ªn&ÉT≈£îÿ‹q&É+μ nH #êsêúìøÏ |ü]$T‘·yÓTÆ+~

ø±ì, ˇø£|ü&ÉT ª_Ûø£åμ nH˚~ |üs¡eT|ü$Á‘·yÓTÆq Áe‘·+. •e⁄&ÉT _ÛπøåX¯«s¡T&ÉT>± Á|üdæ~∆,

>∑Ts¡Te⁄\T •wüß´\≈£î, ªC≤„q_Ûø£åμ ô|fÒºyêfiófl ãT<äT∆&ÉT _Ûøå±eè‹Ô‘√H Jeq+ kÕ–+#yê&ÉT—

uÖ<äT∆\+<ä]ø° n< Jeq dü÷Á‘·+>± e÷]+~. >∑Ts¡T≈£î\+˝À #·<äTe⁄≈£îH sê»≈£îe÷s¡T …’Hê

_Ûøå±≥q+‘√ $<ë´]úJeq+ >∑&çù|yês¡T. _Ûø£åô|fÒºyêfiófl≈£L&Ü n~ eTVü‰|ü⁄D´ø±s¡ +>±

uÛ≤$+∫, ‘·eT Ç+ÏøÏ e∫Ãq yêfifl≈£î ªn‹~∏<y√uÛÑe!μ nì qeTdüÿ]+∫, |üPõ+∫,

_Ûø£ådüeT]Œ+#yês¡T. n≥Te+Ï _Ûøå±Áe‘·+‘√ J$+∫q y<äyê´düeTVü≤]¸ ø±oq>∑s¡+˝À

bı+~q ø£ nqTuÛÑeyT á ª_Ûø£åμ bÕsƒ¡+.


d” ˆ eTT+–≥ >√eTj·T+ãTq >√eTTKeTT B]Ã

ø£&É\T Hê\TZ>∑ ÁeTT>∑TZø£i¿yÓÏº,

j·T‹~∏q#√Ãì*Œ j·Ts¡È bÕ<ä eTT*∫Ã

|ü⁄wüŒ>∑+<Ûä+ãT\" ã÷»ùddæ,

Á|üøå±[‘·+u…’q |üdæ"&ç #·≥TºeeTTq

qqï+ãTMT"<ä HÓj·T´_Û|òüT]+∫,

|òü\bÕj·TkÕ|üP|ü ãVüQ|ü<ës¡∆eTT\‘√

uÛÑøÏÔ$XÊ«dü ‘ê‘·Œs¡ >∑]eT"

‘ˆˆ^ˆˆ u…≥Tº<äTs¡T e÷<ÛäTø£s¡_Ûø£å _Û≈£åî≈£î\≈£î"

>∑+ø£D+ãT\‘√ dü÷&ç>∑eTT\T sêj·T"

>∑ÁeTø£s¡eTT\ Áu≤Vü≤àD≤+>∑q\T ø±•

qqï|üPs¡í uÛÑyêì ø£≥ºqT">∑T" C…\T\T 3

ø£+ˆˆ Ä |üs¡eT |ü⁄s¡+Á<ÛäT\j·T+

< |ü⁄D≤´+>∑qj·TT _Ûø£åsTT&É<äjÓT´" >∑≤!

πsbÕ&ç yT\Tø£ì jT

HbÕbÕ‘·Tàì eTTK+ãT øÏå+∫‹H√? 4

‘ˆˆ^ˆˆ ñ|üedæ+‘·TeTT>±ø£ H"&ÉT&ç– eT&ç"–

j·TdüÔ$T+#·T#·T qTqïyê" &ÉVæ≤eT uÛ≤qT"

&Ó*¢ bÕs¡D¬ø’q Ò<Ó≥T¢ eTq≈£î?

e÷<ÛäTø£s¡_Ûø£å Áu≤Vü≤àD eT+~s¡eT\ 5

eˆˆ nì j·÷sêÁ‹ >∑&É|æ eTiTHê"&ÉT eT<Ûë´Vü≤ïø±\+ãTq •wüß´\T+<ëqT

yiyi y<äyê´düT+&ÉT $Á|üuÛÑeq yêÏø£\ _Ûøå±≥q+u§qs¡Œ+uÀsTT,

‘=\THê"Ïj·T≥¢ eTTø£ÿ+Ïe÷j·T HeT#ÓÃø£+Ïj·TT e+≥ø£+ãT

ô|≥º≈£îqï" >∑≥ø£≥+ã&ç _Ûøå±bÕÁ‘·+ãT q≥ºq&ÉTM~∏+ã>∑T\yÓ’∫ ø√bÕyX+ãTq ` 6

‘ˆˆ^ˆˆ <ÛäqeTT Ò≈£î+&Ó<äs¡T eT÷"&ÉT ‘·s¡eTT\+<äT

eT÷"&ÉT ‘·s¡eTT\" C…&ÉT">±ø£ yÓ÷ø£å\øÏåà

$<ä j·TTqT eT÷"&ÉT ‘·s¡eTT\ yÓ&É\e\j·TT"

ã+#· »qT\≈£î" >±•ø±|ü≥ºDeTTq 7

eˆˆ nì bÕsêXs¡T´+&ÉT ≈£åî‹ŒbÕkÕ |üs¡eXó+&Ó’ X|æsTT+|ü+ <ä\+#·T

qqes¡+ãTq H=ø£ÿ $Á|üuÛÑeq+ãT yê"øÏ≥+ u≤s¡«‹ ÁbÕø£è‘· ywü+ãTq 8


XÊˆˆ Äø£+sƒ¡+ãT>∑ ì|ü⁄¶ e÷<ÛäTø£s¡ _Ûøå±qï+ãT uÛÑøÏå+|ü"|ü>±

Ò≈£îqï+>∑&ÉT q+>∑ ≤¬sÃ<äe⁄ yT Ò? …dü‡! XÊ+‘·T+&Éy!

˙ ø£+f…Hé eT‹V”≤qT Ò ø£≥ø£≤! ˙yês¡ eTTwæº+|ü#·T Ÿ

XÊø±Vü‰s¡T\T" >∑+<äuÛÀE\T, •˝À+#Û·Á|üÁø£eTT Ÿ ‘ê|üdüT Ÿ! 9

‘ˆˆ^ˆˆ z eTT˙X«s¡! $qej·T´ j·TTqïj·T÷s¡T"

>∑qï‘·*¢j·TT H=ø£ÿ s¡÷|üqï ‹?

j·T≥T $X‚wæ+∫ •e⁄ì j·Tsê∆+>∑\øÏåà

ø±•— sTTM«Ï MT"<ä HêÁ>∑Vü≤eTT <ä>∑THÓ? 10

eˆˆ ÇÏºø±•ø±q>∑s¡+ãT MT<ä _Ûø£å Ò≈£î+&ÉT≥ ø±s¡D+ãT>± ˙j·T+‘·

yê&ÉT ø£≥ø£≥+ã&ç X|æsTT+|ü+<ä\+#·TH? $X‚wæ+∫ j·÷"ø=qï

yê"&Ée⁄ >±e⁄q ˙ j·Tedüs¡+ãTq ìqTï ôV≤#·TÃ >∑T+<ë&ÉT≥ eTeTT

y√"Ï >∑èVæ≤DT\≈£î yÓT#·TÃ>±<äT. e÷ sTT+ÏøÏ+ >∑T&ÉTes¡eTTà! ≈£î&ç∫

≈£Ls¡TÃqï |æeTà≥+ >=ìïe÷≥\T ˙‘√ Hê&É">∑\e⁄. nìq

qeTàVü‰kÕ~Û«+>∑ì, bÕsêXs¡T´+&ç≥Tº\ìjÓT ` 11

‘ˆˆ^ˆˆ ndüÔ$T+|ü>∑" CÒdæHê" &ÉVæ≤eTø£s¡T&ÉT

•wüß´ Ò">±ø£ j·Tj·TT‘·+ãT ∫>∑Ts¡TuÀ"&ç

Áe‘·eTT ‘·|æŒ uÛÑTõ+|ü+>∑ e\qT>±<äT

H"&ÉT ìqïÏ eTiTHê"&ÉT ì≈£îÿe+ãT 12

#· ˆ nqe⁄&ÉT q\¢q$« ø£eT˝≤qqsTT≥¢qT, …dü‡>±ø£, jÓ÷

eTTìes¡! ˙e⁄ •wü >∑DeTT+>=ì #·j·T´qs¡eTTà $X«Hê

<∏äTìø£è|ü ù|]à HÓ+<äs¡‹<∏äT Ÿ #·qT<Ó+∫q" >±eT<ÛqTe⁄+

ãì >=qTq≥T¢ ô|≥Tº<äT qbÕs¡eTT …’q j·T;Û|æ‡‘êqïeTT Ÿ 13

eˆˆ nìqq≥¢ø±ø£ eTVü‰Á|ükÕ<ä+ãì y<äyê´düT+&ÉT •wüß´\+>∑÷s¡TÃø=ì

uÛ≤^s¡<∏äøÏ+ »ì j·TT|üdüŒs¡Ù+u≤#·]+∫ jT‘Ó+∫q 14

‘ˆˆ^ˆˆ >=&ÉT>∑T bÕ>∑\ –\ø£\T >∑T\ø£]+|ü

ì+<äT _+u≤dü jÓT<äTs¡T>± H>∑T <Ó+∫

#ÛêÁ‘· düVæ≤‘·+ãT>±" ãsêXs¡‘·q÷E

ã+‹kÕ–+#Ó uÛÑTøÏÔXÊ˝≤+‘·s¡eTTq 15


uÛ≤yê\T :

1. $<ë´>∑Ts¡T&Ó’q yê´düeTVü≤]¸ •wüß´\‘√ ≈£L&ç |ü≥º|ü>∑\T, ô|]–q n~Ûø£yÓTÆq m+&É˝À ø±oq>∑s¡+˝Àì

Áu≤Vü≤àDM~∏ À _Ûø£åø√dü+ Ç …¢ÌHê ‘·|üŒ≈£î+&Ü ( Ò<ë) Ç\T¢HÓ’Hê ‘·|æŒ+#·≈£î+&Ü Ç*¢\÷¢ ‹s¡T>∑kÕ>±&ÉT.

2. ˇø£ Ç˝≤¢\T ªe+&ÉT‘·THêï+μ n+≥Tqï~— eTs=ø£ Åd”Ô ªeTs¡\ s¡+&çμ n+≥Tqï~— Ç+ø=ø±$&É ás√E Áe‘·+

(<eø±s¡ +) nì #ÓãT‘·Tqï~— ys=ø±$&Ó’‘ ndü\T ‘·\T|ü⁄ Ò ‘Ós¡e&É+ Ò<äT.

3. ø±oq>∑s¡+˝Àì Ç˝≤¢+Á&ÉT nqï|üPs¡íuÛÑyêìøÏ Á|æj·TyÓTÆq #Ó\T\T>± ù|s¡T>±+∫qyês¡T. yêfiófl _Ûøå±s¡úyÓTÆ e∫Ãq

yêfiflqT kÕøå±‘·TÔ •e⁄&ç>± uÛ≤$+∫, n|ü⁄s¡÷|ü+>± Ä<ä]kÕÔs¡T. yêøÏÀ¢ Äe⁄ù|&É‘√ #·ø£ÿ>± n*øÏ, Hê\T>∑+#·T\÷

ø£*ùd≥≥T¢ eTT>∑TZô|Ïº, <ëì eT<Ûä ˝À e∫Ãq n‹~∏ì ì\u…Ïº, ø±fifl≈£L, #‘·T\≈£L ˙[fl∫Ã, |üPe⁄\‘√,

>∑+<Ûä+‘√ yê]ì n]Ã+∫, XóÁuÛÑ+>± ø£&ç–q ã+>±s¡T|üfiËfl+˝À nqï+ MT<ä HÓsTT´ ∫\ø£]+∫, |ü+&ÉT¢, |üs¡e÷qï+,

|æ+&çe+≥\T #]Ã, uÛÑøÏÔ $XÊ«kÕ\T ñÏº|ü&ÉT‘·T+&É>± _Ûø£å düeT]ŒkÕÔs¡T. (ªn‹~∏<y√uÛÑe!μ nH uÛ≤s¡rj·T

dü+Á|ü<ëj·÷ìï á |ü<ä +˝À e]í+#ê&ÉT ø£$)

4. ªn≥Te+Ï |ü⁄D´Åd”Ô\Tqï áH\˝À ˇø£ÿ¬s’Hê _Ûø£å düeT]Œ+&É+ Ò<ä+fÒ ÄXÃs¡ +>± ñqï~. ás√E ñ<äj·TyT

Ò∫, @ bÕ|æwæºyêì eTTK+ #·÷XÊH√μ nqT≈£îHêï&ÉT yê´düT&ÉT (<äTsêàs¡TZ\ yÓTTVü≤+ #·÷ùdÔ <äTwüŒ]D≤e÷\T

ø£\TZ‘êj·Tqï~ $XÊ«dü+. n+<äTπø ñ<äj·T+ Ò∫q|ü&ÉT >±˙, bÕ&É $T #·+Á<√<äj·÷ìï >∑eTì+∫q|ü&ÉT

>±˙ ÇwüºyÓTÆq yêfifl eTTK+ #·÷&É≥+— ø±sê´s¡úyÓTÆ yÓfióÔqï|ü&ÉT ≈£î\Åd”Ô\T m<äTs¡T sêe&É+ nH dü+Á|ü<ëj·÷\T

@s¡Œ&Ü¶sTT. ø±˝≤+‘·s¡+˝À Ç$ $X«dü j·T‘·qT ø√˝ÀŒ‘·÷+&É≥+ >∑eTHês¡Ω+)

5. düπs, Çø£ _Ûøå±≥q+ e÷ì á s√E≈£î ñ|üyêkÕHï #<ë›+. y&çøÏs¡D≤\ dü÷s¡T´&ÉT ndüÔ$TdüTÔHêï&ÉT. πsô|’Hê

eTq≈£î á Áu≤Vü≤àD yêÏø£ À ñ|üyêkÕ+‘· uÛÀ»HêìøÏ dü]|ü&É _Ûø£å <=s¡ø£ø£ b˛<äT.

6. nì yê´düT&ÉT •wüß´\‘√ Ä sêÁ‹ eTsƒ¡+˝À >∑&ç|æ, eTs¡THê&ÉT j·T<Ûë$~Û>± eT<Ûë´Vü≤ï düeTj·÷ìøÏ •wüß´\T,

‘êqT ys¡Tys¡T>± $Á|üyêÏø£ À¢ _Ûøå±≥q+ #j·TkÕ>±s¡T. ø±ì yÓTT<äÏ s√E˝≤>±H $X«Hê<∏äTì e÷j·Te\¢ @

Ç˝≤¢\T _Ûø£åô|≥º Ò<äT. <ë+‘√ u≤<Ûä|ü&ç ø√|ü+‘√ _Ûøå±bÕÁ‘·qT q≥ºq&ç M~∏ À eTTø£ÿ\T eTTø£ÿ\jT´≥≥T¢ $dæ]

ÄyX+‘√`

7. ªá ø±o |ü≥ºD+˝À ìedæ+# eTqTwüß\≈£î eT÷&ÉT ‘·sê\ <ëø± <Ûäq+, $<ä , yÓ÷ø£å+ Ò≈£î+&ÉT>±ø£!μ

8. nì Äø£*<ä|ü\# u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï yê´düT&ÉT X|æ+#·uÀsTTq düeTj·T+˝À ˇø£ Áu≤Vü≤àDeT+~s¡|ü⁄ yêøÏ≥

bÕs¡«r<$kÕe÷q´ Åd”Ô ywü+˝À

9. Ç|ü&ÉT >=+‘·T<ëø± ‹q&ÜìøÏ _Ûø£å<=s¡ø£ Ò<äì Ç+‘·>± ∫+<äT\TydüTÔHêïe⁄ ø£<ë! Ç~ ˙≈£î eT+∫<ë?

u≤>∑Tqï~. ì»+>± ˙e⁄ XÊ+‘· dü«uÛ≤e⁄&Éyê? |æ&ç¬ø&ÉT e]–+»\‘√ ø±\+ yÓfiflãT#Ãyês¡T, XÊø±Vü‰s¡+‘√,

<äT+|ü\‘√ dü]ô|≥Tº≈£îHyêfiófl, <äT+|ü\T‹ì Áã‹πøyêfiófl, s√fifle<ä› _j·T´+ @s¡Tø=ì Jeq+ kÕ–+# eTTqT\T

˙ø£+f… ‘Ó*$‘·≈£îÿe yêfi≤fl?

10. ªñqïs¡T ø£qï‘·*¢‘√ düe÷q+μ nH ˙‹ ˙≈£î ‘Ó*j·T<ë? n+‘·ø£+f… $X‚wæ+∫ •e⁄ì nsê∆+>∑\øÏÎjÓÆTq á

ø±oq>∑] MT<ä ˙$+‘· ø√|ü+ #·÷|æ+#·&É+ ‘·>∑THê? nì eT+<ä*+∫+~. ô|<ä›eTT‘ÓÔÌ<äTe s¡÷|ü+˝À ñqï

bÕs¡«r<˚$.


11. ªÇ≥Te+Ï ø±oq>∑s¡+ MT<ä πøe\+ _Ûø£å<=s¡≈£ Ò<äì ˙˝≤+Ï ñ‘·ÔeTT&ÉT u≤<Ûä|ü&ç X|æ+#ê\qTø√e&Ée÷?

#ê˝≤ Äø£*‘√qTqïyê&Ée⁄ ø±ãÏº á düeTj·T+˝À ìqTï m≈£îÿe>± u≤<Ûäô|≥º&É+ e÷e+Ï >∑èVæ≤DT\≈£î

ÁX‚wü+ø±<äT. e÷sTT+ÏøÏ uÛÀ»HêìøÏsê! ‹ì ≈£Ls¡TÃqï ‘·sê«‘· ˙‘√ ø=ìï dü+>∑‘·T\T e÷≤¢&Ée\dæ ñqï~.μ

nq>± á eTVü‰kÕ~Û«ì #·÷dæ, yê´düT&ç≤¢ nHêï&ÉT `

12. ‘·©¢! (|ü\¢e >±Ár!) dü÷s¡T´&ÉdüÔ$TdüTÔHêï&ÉT. HqT >±ø£ |ü~y\eT+~ •wüß´\THêïs¡T. n+<ä]‘√ ø£*dæ uÛÑTõ+#

Hê Áe‘·+ $&ç∫ô|Ïº MT Ç+≥ HH=ø£ÿ&çH uÛÑTõ+#· ÒqT. ás√E ìqïÏøÏ eTs¡THê&ø£<ë! (n+fÒ ìqïÏ ≤π>

ás√E ≈£L&Ü ñ|üyêdü+ ‘·|üŒ<äì <Ûä«ì)

13. nì y<äyê´düT&ÉT |ü\ÿ>± ø=+#Ó+ q$« |ü<äàeTTœjÓÆTq Ä Ç˝≤¢\T ªdüπs Ò! eTT˙+Á<ë! $X«Hê<ÛäTì <äj·Te\¢

m+‘·eT+~ n‹<∏äT\T e∫ÃHê ø±eT<ÛqTe⁄qT ø£*Zj·TTqï≥T¢ ø√]q |ü<ësêú\˙ï nq+‘·+>± @sêŒ≥T #j·T>∑\qT

HqT. ˙ •wü >∑D≤ìï rdüTø=ì yÓ+≥H sê!μ nqï~.

14. nq>±, ªdüπs! eTVü‰Á|ükÕ<ä+μ nì, y<äyê´düT&ÉT •wüß´\qT rdüTø=ì >∑+>±q~øÏ yÓ[fl, kÕïq Ä#·eTHê<äT\T

|üP]Ô >±$+#·Tø=ì sê>±`

15. >=&ÉT>∑T bÕe⁄ø√fifl –\ø£\T yÓ÷>∑T‘·T+&É>± #·+Á<äeTTœjÓÆTq Ä Ç˝≤¢\T yê]øÏ m<äTπs– ÄVü≤«ì+∫+~. •wüß´\

düVæ≤‘·+>± yê´düT&ÉT uÛÀ»qXÊ\˝À ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. n|ü&ÜyÓT |ü+øÏÔøÏ e&É¶q kÕ–+∫+~.



1. øÏ+~ |ü<ä + #·<äe+&ç. Ç~ me]>∑T]+∫ #ÓãT‘√+<√ #Ó|üŒ+&ç. dü÷ú ≤s¡ú+ sêj·T+&ç.

d” ˆ Á‹Xs¡D kÕïq+ãT" Bs¡TÃ uÛ≤^s¡~∏

•e<Ûäs¡àeTT\T #Ó|ü •wü ‘·‹øÏ

qT<äs¡b˛wüDeTT #j·TTqT e÷<ÛäTø£s¡eè‹Ô

*+>±s¡Ãq+ãT" >∑*Œ+#·T ìj·T‹

eTTøÏÔeT+≥|ü eT<Ûä eTTq" ãTsêDeTT ôd|ü"

ã+#êø£ås¡+ãT »|ü+ãTùdj·TT

uÛÑ÷‹ düsê«+^DeTT>∑ düeTT<ä÷∆[+#·T

<Ûä]sTT+#·T s¡TÁ<ëø£å<ëeTø£eTT\T

rˆˆ^ˆˆ ÁXó‘·T\T Hê\TZ Hs¡ŒiÏ∫q dü÷ø£åàãT~∆

ÁãVü≤à dü+y~ j·÷~|ü⁄sêDø£s¡Ô,

uÛ≤s¡‘êU≤´q dü+Væ≤‘· Á|ü<∏äeTdüTø£$,

>∑+<Ûäe‹|üÏº ♦j·÷q+<äø±qqeTTq

(♦ ø±o q>∑s¡+˝Àì eHêqìï ªÄq+<äø±qq+μ n+≤s¡T)

2. bÕsƒ¡+˝À ª@bÕbÕ‘·Tàì eTTK+ #·÷XÊH√μ nqï ˝Àø√øÏÔ ñqï~ ø£<ë! n~ á ø±˝≤ìøÏ ≈£L&Ü e]ÔdüTÔ+<ë?

‘·s¡>∑‹˝À #·]Ã+#·+&ç.

3. bÕsƒ¡+ #·~$, eTTU≤´+XÊ\T sêj·T+&ç.

4. ªÄø£+sƒ¡+ãT>∑.................•˝À+#Û·Á|üÁø£eTT Ÿ ‘ê|üdüT Ÿ!μ |ü<ë´ìøÏ Á|ü‹|ü<ës¡∆+ sêj·T+&ç.


1. yê´düs¡÷|ü düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

n) bÕsƒ¡+˝Àì ø£<∏äqT dü+øÏå|üÔ+>± sêj·T+&ç.

Ä) ø√|ü+ ø±s¡D+>± yê´düT&ÉT ø±oq>∑sêHï X|ü+#ê\qT≈£îHêï&ÉT ø£<ë! ªø√|ü+ ` eTìwæ $#·ø£åDqT

q•+|üCÒdüTÔ+~.μ nH n+X+ MT<ä 20 yêø±´\≈£î$T+#·ì yê´dü+ sêj·T+&ç.

Ç$ #j·T+&ç


2. \|òüTT düe÷<ÛëHê\T sêj·T+&ç.

n) yê´düTì bÕÁ‘· dü«uÛ≤yêìï $e]+#·+&ç.

Ä) yê´düTì‘√ kÕe÷q´Åd”Ôs¡÷|ü+˝À ñqïbÕs¡«‹ nqïe÷≥ Ò$?

Ç) lHê<∏äø£$ì >∑T]+∫ $e]+#·+&ç.

á) ªH&ÉT ìqïÏøÏ eTiTHê"&ÉT ì≈£îÿe+ãTμ á e÷≥\T mes¡T me]‘√ @dü+<äs¡“¤+˝À nHêïs¡T? MÏ

n+‘·sês¡∆yT$TÏ?

1. ªø√|ü+ ‘·–Z+#·Tø√e&É+ eT+∫~!μ nH n+XÊìï uÀ~Ûdü÷Ô $TÁ‘·TìøÏ ÒK sêj·T+&ç.

2. _Ûø£å, s¡ø£å, |üØø£å, düMTø£å, $eø£å...... e+Ï |ü<ë\‘√ ˇø£ #·ø£ÿì uÛ≤yêìï Á|üø£Ï+# ø£$‘· sêj·T+&ç.

Ò<ë

bÕsƒ¡+˝Àì $es¡D Ä<Ûës¡+>± yê´düTì Vü‰∫Á‘·+ j·T+&ç.

Ò<ë

MT≈£î q∫Ãq n+X+ MT<ä ˇø£ ∫qï |ü<ä + sêj·T+&ç.


1. øÏ+~ yêø±´˝À¢ ‘· ∫q |ü<ë\≈£î |üsê´j·T|ü<ë\T sêj·T+&ç.

n) <ë«'ø£yê≥+ãT <Óie<äT eì‘· jÓTTø£‘Ó.

Ä) Á|üøå±[‘·+u…’q |üdæ"&ç #·≥TºeeTT.

Ç) bÕsêXs¡T´+&ÉT ≈£åî‹ŒbÕkÕ |üs¡eXó+&Ó’ X|æsTT+|ü"<ä\+#ÓqT.

á) ÇM«ÏMT<ä HêÁ>∑Vü≤eTT ‘·>∑THÓ?

á) ndüÔ$T+|ü>∑ CÒdæHê&ÉT nVæ≤eTø£s¡T&ÉT.

2. øÏ+~ |ü<ë\qT kı+‘·yêø±´˝À¢ ñ|üjÓ÷–+∫ sêj·T+&ç.

n) <ë«'ø£yê≥eTT Ä) MøÏå+#·T Ç) n+>∑q

á) eT#ÓÃø£+Ï ñ) ≈£î+<ë&ÉT≥ ) uÛÑTøÏÔXÊ\

3. øÏ+~ yêø±´\˝Àì HêHêsê∆\qT >∑T]Ô+∫ sêj·T+&ç.

n) M&ÉT @M&ÉT yê&√>±ì <äTcÕÿs¡ eTT\qT M&ÉT#·THêï&ÉT.

Ä) <XuÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T …dü‡j·Tì sêj·TT\T …dü‡>± ã*¬øqT.

Ç) >∑Ts¡Tì e÷≥\T $qï Ç+Á<äT&ÉT ø£s¡T›ì >∑Ts¡T&Ó’q dü÷s¡T´ì >∑*dæ >∑Ts¡TjÓ÷»q #j·TkÕ–Hê&ÉT.


4. øÏ+~ Á|üø£è‹ |ü<ë\≈£î dü¬s’q $ø£è‹ |ü<ë\qT m+|æø£ #j·T+&ç.

n) $<ä´ ( )

ø£) $~j·T #·) $»® ≥) $<Ó› ‘·) $<Ûä

Ä) _Ûø£åeTT ( )

ø£) ã‘ÓÔeTT #·) ã#·Ã ≥) _#·Ã ‘·) _#·ÃeTT

Ç) j·÷Á‘· ( )

ø£) j·T‘·s¡ #·) C≤‘·s¡ ≥) C…’Á‘· ‘·) j·T‘·qeTT

á) eT‘·‡ ´eTT ( )

ø£) eTNÃ¤ #·) eT‹Ôj·TeTT ≥) eT#ÓÃeTT ‘·) eT‘·ÔeTT

ñ) s¡‘·ïeTT ( )

ø£) s¡‘·qeTT #·) s¡#·Ã ≥) s¡#·ÃeTT ‘·) s¡‘·ÔeTT

) |ü+øÏÔ ( )

ø£) |ü+‘·T\T #·) |ü‹Ô ≥) ã+‹ ‘·) |ü+≈£î


♦ ``````````````````


|ü⁄qX¯Ãs¡D

1. øÏ+~ bÕ<ë˝À¢ì dü+<ÛäT\qT >∑T]Ô+∫ dü+~Û dü÷Á‘ê\qT sêj·T+&ç.

n) |ü⁄D≤´+>∑qj·TT _Ûø£åsTT&É<äjÓT´" >∑≤!

Ä) ø±•— sTTM«Ï MT<ä HêÁ>∑Vü≤eTT <ä>∑THÓ.

Ç) z eTT˙X«s¡! $qej·T´ j·TTqïj·T÷s¡T.

2. øÏ+~ \øå±´˝À¢ @jT #Û·+<ë\THêïjÓ÷ >∑T]Ô+∫ düeTq«j·T+ #j·T+&ç.

n) eTTìes¡! ˙e⁄ •wü >∑DeTT+>=ì #·j·T´qs¡eTTà.

Ä) j·÷´~eT XøÏÔ : dü+j·T$Tesê! Ç≥Ts¡eTàì |æ …Ã Vü≤düÔ dü+.

Ç) eTTø=ÿ‘·TÔ #Óø=ÿ‘·TÔeTT ø£qTïãT\TeTT.

|ü]#·j·T+

1. øÏ+~ \øå±´\qT #·<äe+&ç.

n) •yêõ ø£fi≤´DÏ <äTsêZìï kÕ~Û+#ê&ÉT.

Ms¡T\≈£î kÕ<Ûä eTT ø±ì~ Ò<äT ø£<ë!


Ä) >=|üŒ yê]‘√ bÕ≥T kÕe÷qT´\T >ös¡$+|üã&ÉT<äTs¡T.

|üPe⁄\‘√bÕ≥T <ësêìï >∑÷&Ü dæ>∑HÓøÏÿkÕÔs¡T.

á ¬s+&ÉT \øå±´˝À¢ ˇø£ $wüj·÷ìï eTs√ $wüj·T+‘√ düeT]údüTÔHêï+ ø£<ä÷!

yÓTT<äÏ \ø£å ´+˝À

•yêõ ø£fi≤´DÏ <äTsêZìï kÕ~Û+#·&É+ ` $X‚wü$wüj·T+.

Ms¡T\≈£î kÕ<Ûä + ø±ì~ Ò<äT ø£<ë! ` kÕe÷q´ $wüj·T+.

n+fÒ $X‚wü $wüj·÷ìï kÕe÷q´ $wüj·T+‘√ düeTs¡úq #j·T≥+ »]–+~.

Çø£ ¬s+&Ée \ø£å ´+˝À

>=|üŒyê]‘√bÕ≥T kÕe÷qT´\T >ös¡$+#·ã&É&É+ ` kÕe÷q´ $wüj·T+.

|üPe⁄\‘√bÕ≥T <ës¡+ dæ>∑HÓø£ÿ≥+ ` $X‚wü $wüj·T+.

n+fÒ B+À¢ kÕe÷q´ $wüj·÷ìï $X‚wü $wüj·T+‘√ düeTs¡úq #j·T≥+ »]–+~.

Ç˝≤ $X‚wü kÕe÷q´ $wüj·÷\qT |üs¡düŒs¡+ düeT]ú+∫ #Ó|æŒqf…¢Ì‘ nÏº n\+ø±sêìï nsêú+‘·s¡Hê´kÕ\+ø±s¡+

n+≤s¡T.

\ø£åD+: $X‚wü $wüj·÷ìï kÕeTHê´ $wüj·T+‘√>±ì kÕeTHê´ $wüj·÷ìï $X‚wü $wüj·T+‘√>±ì düeT]ú+∫

#Ó|üŒ&É+.

øÏ+~ \øå±´\≈£î düeTq«j·T+ sêj·T+&ç.

n) Vü≤qTeT+‘·T&ÉT düeTTÁ<äeTTqT \+|òæT+#ÓqT.

eTVü‰‘·Tà\≈£î kÕ<Ûä + ø±ì~ Ò<äT ø£<ë!

Ä) ªyT|òüTT&É+ãT~øÏ b˛sTT »\+ãTμμ ‘Ó∫Ã ÇkÕÔ&ÉT.

˝Àø√|üø£s¡TÔ\øÏ~ düVü≤»>∑TDeTT.

dü÷øÏÔ

ÁbÕC…≈£îº|üì

lHê<∏äT&ÉT d”dü|ü<ä s¡#·q≈£î Á|üdæ~∆. lHê<∏äT&ÉT s¡∫+∫q @yÓ’Hê 5 |ü<ë´\T (yπs«s¡T Á>∑+<Ûë\ qT+&ç)

ùdø£]+#·+&ç. yêÏì sêj·T+&ç. ‘·s¡>∑‹˝À bÕ&ç $ì|æ+#·+&ç. >√&É |üÁ‹ø£ À Á|ü<ä]Ù+#·+&ç.


Á|üÁøÏj·T

ª∫Á‘·Áê+μ nH~ ø£ ô|+|ü⁄&ÉT bÕe⁄s¡+ ù|s¡T. Á|üdüTÔ‘· bÕsƒ¡ uÛ≤>∑+ <Ûäq>√bÕ Ÿ

eTTKØ® sêdæq ªª∫Á‘·Áê+μμ z bÕe⁄s¡+ ø£<∏ä. nH |ü⁄düÔø£+˝À qT+&ç d”«ø£]+#ês¡T.

Bìï Hwüq Ÿ ãTøÁ≥dtº, Ç+&çj·÷ dü+düú Á|ü#·T]+∫+~. Ç~ nqTyê<ä ø£<∏ä.

|ü≈£åî\≈£î dü+ã+~Û+∫q XÊÅd”Ôj·T $C≤„Hêìï n+~düTÔ+~. Bìï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ

nqTe~+∫qyês¡T <ëdü] neTπs+Á<ä.


bÕsƒêìøÏ eTT+<äT ù|sê˝À sêdæ ñqï n+XÊìï #·<äe+&ç @+ Á>∑Væ≤+#ês√ #Ó|üŒ+&ç.

bÕsƒêìøÏ dü+ã+~Û+∫q ∫Á‘ê\qT #·÷&É+&ç. bÕsƒ¡+˝Àì $wüj·÷ìï Væ≤+#·+&ç.


ns¡ú+ ø±ì yêø±´\≈£î nsêú\qT bÕsƒ¡ |ü⁄düÔø£+ ∫es¡ ñqï ª|ü<ë\T ` nsêú\Tμ |üÏºø£qT Ò<ë

ì|òüT+≥Te⁄qT>±ì #·÷dæ ‘Ó\T‡ø√+&ç.

ø£$ |ü]#·j·T+

$•wüº s¡#·sTT‘· <Ûäq>√bÕ Ÿ eTTKØ® ù|s¡T n‹ ø=~› eT+~ uÛ≤s¡rj·TT Ò $ì ñ+≤s¡T.

Äj·Tq sêdæq $\ø£åD |ü⁄düÔø£+ ª∫Á‘·Á e+μ. á |ü⁄düÔø£+ 1928˝À ªq÷´ u…Ø yÓT&É ŸμqT ¬>\T#·T≈£î+~.

u≤\kÕVæ≤‘· +˝À $X‚wüø£èwæ #dæqyê]øÏ ªnyÓT]ø£Hé …’ÁãØ nk˛dæjTwüHéμ yês¡T Ç#Ã $•wüº

|ü⁄s¡kÕÿs¡+ ªªq÷ú…ØyÓT&É£ Ÿμμ. á ãVüQeT‹ ¬>\TÃø=ìï @¬ø’ø£ uÛ≤s¡rj·T s¡#·sTT‘· ªª<Ûäq>√bÕ Ÿ

eTTKØ®μμ.

<Ûäq>√bÕ Ÿ eTTKØ® 1890˝À ø£\ø£‘êÔ <ä>∑Zs¡ |ü⁄≤ºs¡T. yêfi¢ ≈£î≥T+ã+yês¡T ø£\ø£‘êÔ≈£î

<ä>∑Zs¡ À ñqï z eT+~s¡+˝À |üPC≤s¡T\T>± ñ+&yês¡T. uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·q u≤\´+ >∑&ç|æq <Ûäq>√bÕ Ÿ eTTKØ®

|ü+<=$Tà<fi¢ ej·TdüT‡˝À nyÓT]ø± yÓfi≤fls¡T. ø±*bò ]ïj·÷, kÕºHébò sY¶ $X«$<ë´\j·÷˝À¢ #·<äTe⁄ø=Hêïs¡T. nyÓT]ø£Hé

j·TTe‹ì $yêVü≤e÷&ç ‘·qJ$‘·eT+‘ê nø£ÿ& >∑&çbÕs¡T. s¡#·q\T #j·T&É+, ñ|üHê´kÕ\T Çe«&É+ Çy Äj·Tq

eTTK´ yê´|üø±\T. »+‘·Te⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫q ‘=$Tà~ |æ\¢\ |ü⁄düÔø±\T sêkÕs¡T. MÏ À 1922˝À sêdæq

ªªø£]~m*ô|ò+Ÿμμ, 1928˝À sêdæq ªª|òüTÀ+&é ~ Vü≤+≥sYμμ, ª1929˝À sêdæq ªªVü≤]~ »+– Ÿ u≤øμμ |ü⁄düÔø±\T #ê˝≤

ÁbÕ#·Ts¡ + bı+<ësTT.

$<X+˝À ñHêï @Hê&É÷ Äj·Tq uÛ≤s¡‘·<XÊ˙ï, uÛ≤s¡rj·TeT÷˝≤\qT eT]Ãb˛ Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<X+ >∑T]+∫,

Çø£ÿ&ç ø£<∏ä\ >∑T]+∫ ≈£L&Ü s¡#·q\T #|ü≤ºs¡T.


bÕe⁄sê\T >±ìe«+&ç, n$ ‘·eT j·T»e÷qT\+fÒ ÁbÕD+ ô|&É‘êsTT. s√»+‘ê mø£ÿ&Óø£ÿ&É ‹]–Hê, @ >∑>∑q d”eT˝À¢

m–]Hê ∫es¡øÏ n$ ‘·eT≈£îqï n<äT“¤‘·yÓTÆq n+‘·' Áù|s¡D≤ã\+‘√ n$ ‘·eT $TÁ‘·T&É÷, düVü≤#·s¡T&É÷ nsTTq

e÷qe⁄&ç |ü+#·≈£î #s¡T≈£î+≤sTT.

Hê ô|+ô|&ÉT @qT>∑T ù|s¡T ªø£]μ, Hêø√ ô|+|ü⁄&ÉT bÕe⁄s¡+ ≈£L&Ü

ñ+~. <ëì ù|s¡T ª∫Á‘·Áê+μ ª∫Á‘·μ n+fÒ ñ˝≤¢düuÛÑ]‘·yÓTÆq s¡+>∑T\‘√

ì+&çq nì ns¡ú+. ªÁê+μ n+fÒ ø£+sƒ¡+. Hê bÕe⁄s¡+ yÓT&É ∫Á‘· $∫Á‘·

es¡íuÛÑ]‘·+ nqï e÷≥. n|ü&É|ü&ÉT n+<äTπø e÷ bÕe⁄sêìï ªVü≤]$\T¢

yÓT&É>±&ÉTμ nì eTT<äT›>± |æ\Tdü÷Ô ñ+≤qT.

ìC≤ìøÏ ∫Á‘·Áê+ |ü⁄≥Tºø£‘√H Vü≤]$\T¢ yÓT&É‘√ ñÏº|ü&É Ò<äT.

>∑T&ÉT¶ ˝À+∫ ãj·T≥|ü&É¶|ü&ÉT @ s¡+>∑T\÷ Òe⁄. yÓT\¢>± s√E\÷,

yêsê\÷ >∑&ç#ø=B› <ëìøÏ áø£\T ô|]>±sTT. nsTTHê eT÷&√HÓ\ e#Ã<ëø±

<ëì eHÓï∫HÓï\ >∑T]+∫q Ä#·÷ø° jTe÷≈£î ‘Ó*dæsê Ò<äT. ø±˙ ø£kÕ]

ì+&ÉT>± áø£\T ô|]>±ø£, Ä áø£\T n‹düT+<äs¡yÓTÆq s¡+>∑T\‘√ ì+&Üø£,

` ÇVü≤ n+<ä+˝À <ëìøÏ kÕÏsê>∑\ bÕe⁄s¡+ e÷ fiÀfl ˝Ò<äì

düŒwüºeTsTT+~. e÷ fiÀfl <ë<ë|ü⁄ q\uÛ…’y\ ô|+|ü⁄&ÉT bÕe⁄sê\T ñHêïj·Tqï

dü+>∑‹ eTq+ eT]Ãb˛≈£L&É<äT. nìï y˚\ bÕe⁄sê\˝Àq÷ n‹

düT+<äs¡yÓTÆq<äqï e÷≥ e÷ ∫Á‘·Áê+.

II

∫Á‘·Áê+ ø£<∏äqT HqT yÓTT≥ºyÓTT<äÏï+N yÓTT<ä …&É‘êqT. eTT+<äT <ëì ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ >∑T]+∫

#Ó|üø=+<ë+. <ëì ‘·+Á&ç|üøÏå z –]ø°\ yÓTTq>±&ÉT. ‘·*¢|üøÏå z yês¡Ô\ bÕe⁄s¡+. Ä s√E˝À¢ n~

n‹ düT+<äs¡yÓTÆq bÕe⁄s¡+. ≈£î©q e+XÊìøÏ #Ó+~q bÕe⁄s¡+. Ä ¬s+&ÉT $•wüºyÓTÆq bÕe⁄sê\÷

»‘·>∑≤ºsTT. >∑T&ÉT¢ ô|≤ºsTT. yêÏøÏ |ü⁄Ïºq ∫Á‘·Áê+ n+<äTe\¢H ‘·sê«‹s√E˝À¢ j·TT<ä∆s¡+>±˝À¢q÷

XÊ+‹ düeTj·÷˝À¢q÷ nyÓ÷|òüT+>± |üì#Ój·T´>∑\ yêsêÔVü≤]jÓÆTq bÕe⁄s¡+>± s¡÷bı+~+~. ‘·*¢

|üøÏå qT+&ç ‘Ó*$‘˚≥\T dü+bÕ~+#·T≈£î+~. ‘·+Á&ç|üøÏå qT+&ç y˚>∑+, #·Ts¡T≈£î<äq+, kÕVü≤dü+

dü+‘·]+#·T≈£î+~. n˝≤ düeT≈£Ls¡TÃ≈£îqï XøÏÔj·TT≈£îÔ\ |ü⁄Dé÷ nì n~ mH√ï kÕs¡T¢ X‘·èe⁄\ <ë&ç

qT+&ç ÄK]ø£åD+˝À ` Ä <ë&ç #k Ôqï &>∑\ ‘·\\MT<ä qT+# –]ø°\T ø=Ïº ` ‘·|æŒ+#·Tø√>∑*–+~. Ä eTT#·Ã≥T¢

düeTj·TeT÷ dü+<äs¡“¤eT÷ dü]≈£L&çq|ü&ÉT eTs√kÕ] #Ó|üø=+<ë+.

Ç+ø± >∑T&ÉT¶ À ñqï|ü& ∫Á‘·Áê+ z Á|üe÷<ä+ ˝À+∫ ‘·èÏ À m˝≤ ‘·|æŒ+#·T≈£î+<√ eTT+<äT #Ó|ü⁄‘êqT. Ä

s√EqT HqT m|üŒÏø° eTs¡∫b˛ ÒqT. ‘·*¢ bÕe⁄s¡+ ô|Ïºq ¬s+&ÉT>∑T&É¢ À ø£<ëìï bıs¡bÕ≥Tq C≤s¡$&ç∫ |ü>∑\>=Ïºq

s√»~. Ä ‘Ó*$e÷*q |üìøÏ HqT áHêÏø° dæ>∑TZ|ü&ÉT‘·÷ ñ+≤qT. u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ñ+≤qT. HqT |ü>∑\>=Ïºq Ä

¬s+&√ >∑T&ÉT¶ À Á|ü|ü+#·+˝À¬ø˝≤¢ n‹ $•wüºyÓTÆq bÕe⁄s¡+ ñ+&<yÓ÷ me]øÏ ‘Ó\TdüT! Ä <äTs¡È≥q Ç˝≤ »]–+~.

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ø£\ø£‘êÔ q>∑s¡+˝Àì |æ\¢\T |ü≈£åî\

Áù|$T≈£î\ì m˝≤ #Ó|üŒ>∑\s¡T?

♦ MT ÁbÕ+‘·+˝À @ @ |ü≈£åî\T m≈£îÿe>±

ñ+≤sTT? yêÏ ø√d ü+ MT πs+

#düTÔHêïs¡T?

♦ bÕe⁄sê\ >∑T]+∫ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*Z+#˚

$wüj·÷ìï ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡Tø£<ë! nfÒ¢

$T>∑‘ê |ü≈£åî˝À¢ ÄX¯Ãs¡´+ ø£*–+#˚

$wüj·÷\T @eTTHêïsTT?

♦ $XÊ«dü+ Á|ü<ä]Ù+#·&É+ n+fÒ @$TÏ?

♦ n+‘·' Áù|s¡D≤ã\+ n+fÒ @$TÏ?

Bìe\¢ eTq+ @+ #j·T>∑\+?


e÷ ∫Á‘·Á^yêìøÏ Äø£* m≈£îÿe. ˇø£ ô|<ä›|üøÏå ‘·q <ä>∑Zπs ñ+&ç ˝≤*dü÷Ô ‘·q u≤>√>∑T\T #·÷dü÷Ôñ+&É>±, ¬s+&√

|üøÏå ‘·q ø√dü+ ÄVü‰s¡ùdø£s¡D˝À ìeT>∑ïyÓTÆ ñ+&˝≤ #ùd~ ∫Á‘·Áê+. ‘·*¢‘√ dü] düe÷q+>± ‘·+Á&ç ≈£L&Ü ∫Á‘·Áê+

u≤>√>∑T\T dü]#·÷&É&É+˝Àq÷, ÄVü‰s¡+ n+~+#·&É+˝Àq÷ bÕ\T|ü+#·Tø=+<äì Hê n+#·Hê, ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ÁXe÷,

ÁX<ë∆ |ü⁄Dé÷ nì ∫Á‘·Áê+ eTVü‰ @|ü⁄>± m~–+~. >∑T˝≤;s¡+>∑T e÷] |üdüT|ü⁄ ø£*dæq ‘Ó\T|ü⁄s¡+>∑T e∫Ã+~.áø£\T

sêqTHêïj·Tq&ÜìøÏ á s¡+>∑T e÷s¡TŒ yÓTT<äÏ dü÷#·q. ‘·sê«‘· ∫qï ∫qï u§&çô|˝≤¢ eTTfi¢ |ü+~ eTTfi¢ ≤+Ï áø£\T

e#êÃsTT. <ëì ø£fifl <ä>∑Zsê, H√Ï <ä>∑Zsê n|üŒÏ<ëø± y˝≤&ÉT‘·÷ ñqï |üdüT|ü⁄|ü#·Ãì #·sêà\T sê*b˛j·÷sTT.

bı&ÉyêÏ, >∑ÏºbÕÏ, dü÷~˝≤+Ï eTT≈£îÿ s¡÷|ü⁄ ~<äT›≈£î+~. m+‘·ã\yÓTÆq eTTø√ÿ... z dü+|òüT≥q #Ó|ü⁄‘êqT.

∫Á‘·Á^yêìøÏ eT÷&ÉTyêsê\ ej·Tdü|ü⁄&ÉT <ëì >∑÷Ï ÀøÏ ˇø£ NeT bÕøÏ+~. >∑÷Ï n+#·Tq ≈£Ls=Ãìñqï

∫Á‘·Áê+ me] ñ|ü<XeT÷ Ò≈£î+&ÜH Ä NeTqT ≥≈£îÿq ‘·q eTT≈£îÿ‘√ bı&ç∫+~. n|üŒÏ<ëø± @ø£K+&É+>± kÕ–q

Ä NeT ø£ÿ <Óã“‘√ ¬s+&ÉT eTTø£ÿ …’b˛sTT+~. ‘·q eTT≈£îÿ‘√ Ä NeT ‘·Tqø£\qT ø£~|æ #·÷dæ ‘êqT #dæq |òüTqø±s¡ +

@$TÀ ns¡ú+ #düT≈£îH Á|üj·T‘·ï+ #dæ+~ ∫Á‘·Áê+. n~ @<√ ‹H edüTÔe⁄ nqTø=ì ‘·eT bÕe⁄sê\ C≤‹øÏ $TÁ‘·T&Ó’q

Ä ne÷j·Tø£|ü⁄ q\¢NeTqT ∫Á‘·Áê+ bı&ç∫ #·+|æq<äq&É+˝À dü+<Vü≤+ Ò<äT. ‘êqT #dæq |üì#·÷dæ ∫Á‘·Áê+

|üXÊÃ‘êÔ|ü |ü&ç+<ä eTq+ nqTø√e#·TÃ. @<yÓTÆHê ∫Á‘·Áê+ eTfi≤fl m|ü&É÷ ‘·q J$‘·+˝À eTs√kÕ] NeTqT

#·+|ü Ò<äT.

|ü⁄Ïºq ◊<√ yêsêìø£ ≤¢ ∫Á‘·Áê+ ‘·qT |ü⁄Ïºq >∑÷ÏqT+∫ u…’≥≈£î ¬>+‹ bÕe⁄sêfifl >∑÷fifl <ä>∑Zs¡ ñ+∫q eTÏº

eT÷≈£îfifl˝À+∫ eT+∫˙fiófl ‘êπ> kÕúsTTøÏ #s¡T≈£î+~. s√p kı+‘·+>± ÄVü‰s¡+ dü+bÕ~+#·T≈£îH Á|üj·T‘êï\T

#düTÔqï|üŒÏø° ∫Á‘·Áê+ dü÷ú\+>± ‘·q ÄVü‰s¡+ ø√dü+ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ MT< Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+~. Hê eTT+CÒ‹ MT<ä ≈£Ls=Ãì

ns¡#‹˝À –+»*ï ˇø=ÿø£ÿÏ>± bı&ÉT#·T≈£î ‹H~. >±s¡&ûyê&ÉT #·eT‘êÿs¡+>± ã+‘·T\qT >±*˝ÀøÏ m>∑πsdæ |ü≥Tºø=H

$<Ûä+>± ∫Á‘·Áê+ –+»\qT ‘·q >=+‘·T˝À ô|’ø° øÏ+<äø° Ä&ç+∫ Ä ‘·sê«‘· ≥≈£îÿq $T+π>~. n˝≤ $T+–q Á|ü‹kÕØ

Hêπødæ #·÷dæ ªuÛÑ Ò u≤>± #düTÔHêïqT >∑<ä÷! e÷ neTà Hêqï ô|’ ø£|ü MT<ä #·*ø±>∑T‘·THêïs¡T. >∑<ë... yêfiófl

~–e#êÃø£ H˚HÓ+‘· #·Ts¡T¬ø’q <ëH√ï yêfi¯fl≈£î #Ó|ü⁄‘êe⁄>∑<ä÷!μ nqï≥Tº>± Hêπødæ #·÷ùd~. ø±˙ @e÷≥ø±e÷≥

#Ó|üø=+<ë+. XøÏÔj·TT≈£îÔ\T ô|+bı+~+#·Tø√e&É+˝À Hê <ä>∑Zs¡ ñqï bÕe⁄sê\T nìïÀ¢øÏ ∫Á‘·ÁêyT eT+<äø=&ç.

Ä s√E˝À¢H HH√ $wüj·T+ ø£ìô|≤ºqT. >±* <äTe÷sê˝À¢, ø£fiófl eT÷düT≈£îb˛jT <äTeT÷à Çdüø£ À¢ bÕe⁄sê\T

ìsê≥+ø£+>± m˝≤ m>∑s¡>∑\T>∑T‘êjÓ÷ Hê≈£î n|üŒÏ<ëø± ‘Ó*j·T<äT. s√Es√Eø° ô|]– ô|<ä›<äe⁄‘·Tqï ∫Á‘·Á^yêìï

<ä>∑Zs¡ qT+&ç >∑eTì+# Áø£eT+˝À z s√E <ëì ø£fifl MT<ä≈£î düqïbÕÏ #·s¡à|ü⁄ bıs¡ kÕ– sêe&É+ >∑eTì+#êqT. <ëì

ø£+Ï #·÷|ü⁄>±˙ b˛e&É+ Ò<äT>∑<ë nì uÛÑj·T|ü&ç eT]ø±düÔ |üØø£å>± #·÷&É≥+ ø√dü+ ∫Á‘·Á^yêìï Hê yÓTTVü≤+ <ä>∑Zs¡≈£î

˝≤≈£îÿHêïqT. n˝≤ ˝≤>∑>±H ∫Á‘·Áê+ ‘·q ã+>±s¡T s¡+>∑T ø£fiófl$bÕŒ]Ã >∑÷Ï À yÓq≈£îÿ yÓq≈£îÿ yÓ[flb˛sTT+~.

nsTTHê #ÓsTTĆ≤∫ |ü≥Tºø=ì yT&ÉMT<ä≈£î rdüT¬øfi≤flqT. Ä yT HÓ\ eT+&ÉTf…+&É À <ëì ø£qT¬s|üŒ*ï |ü]o*+#êqT.

n|ü&ÉT ø£ì|æ+∫+<ä~: <ëì ø£qT¬s|üŒ\≈£î nqTã+<Ûä+>± eTs√ |ü\Ãì #·s¡à|ü⁄bıs¡ ñ+~. HqT <ëì yÓTTVü‰ìï

dü÷s¡T´ìπødæ ‹|æŒq Á|ü‹kÕØ ∫Á‘·Áê+ ‘·q ã+>±s¡T ø£fiflMT<ä≈£î Ä #·s¡à|ü⁄ bıs¡qT kÕ>∑ ≤π>~. n~ ø£fifl≈£î s¡ø£åD

ø£*–+# #·s¡à|ü⁄bıs¡ n˙, <ëì kÕj·T+‘√ bÕe⁄sê\T >±*<äTe÷sê˝À¢>±˙, ‹qï>± dü÷s¡T´ì ~X>± >±˙ @ Çã“+B

Ò≈£î+&Ü m>∑s¡>∑\e˙ uÀ<Ûä|ü&ç+~.

eTs√ ¬s+&ÉT yêsê\T >∑&ç#dü]ø£ ≤¢ ∫Á‘·Áê+ m>∑s¡&É+ Hs¡TÃ≈£î+~. |ü⁄Ïº+~ |üøÏå |ü⁄≥Tºπø nsTTHê Ä m>∑s¡&É+


Hs¡«&É+ nqï~ n+‘· düT\uÛÑ+>± »s¡>∑ Ò<äT. eTq |æ\¢>±fifl≈£î

˙fifl+fÒ ÇwüºyT>±e#·TÃ. ø±˙ á‘· Hs¡TÃø√yê\+fÒ eTTì–

‘\&ÉeT÷ ˙fiófl $T+>∑&ÉeT÷ ‘·|üŒe⁄ >∑<ë... n˝≤π> |æ\¢

bÕe⁄sê\T ≈£L&Ü m+‘√ ø£wüº|ü&ç‘>±˙ m>∑s¡&É+ Hs¡TÃø√ Òe⁄.

∫Á‘·Á^yêìøÏ ‘·q ¬sø£ÿ\T $|üŒ&É+ $wüj·T+˝À @<√

dü+ø√#·+ ñqï≥Tº+~. >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç yT&É MT<ä u≤>± >±*

e#Ã#√≥ ≈£Ls¡TÃHêï ¬sø£ÿ\T $|æŒ m>∑s¡&É+ $wüj·T+˝À e÷Á‘·+

<ëì <Û√s¡DÏ ìeTà≈£î ¬s‹Ôq≥Tº ñ+&~. á dü+>∑‹ düŒwüº+

ne&É+ø√dü+ MT≈£î e÷ yT&É m˝≤ ñ+≥T+<√ #Ó|ü⁄‘êqT.

e÷~ Hê\T>∑+‘·düTú\ Ç\T¢. yT&ÉMT<ä #·T≥÷º |ü<Ûëï\Tπ>fifl

|æ ≤¢&É+‘· m‘ÓÔÌq ã*wüºyÓTÆq ø±+Áø°≥T |æ≥º>√&É. ydü$ø±\+˝À

sêÁ‹|üP≥ yTeT+‘ê yT&ÉMT< |ü&ÉT≈£îHyêfifl+. n˝≤+Ï

düeTj·÷˝À¢ me¬s’Hê bıs¡bÕ≥Tq ìÁ<ä À q&ÉT#·T≈£î+≥÷

yÓ[flHê y˚T&ÉMT+∫ yêfi¯ófl ne÷+‘·+>± |ü&çb˛≈£î+&Ü

n&ÉT¶ø=H+‘· m‘·TÔ ñqï |æ≥º>√&É n~.

IV

∫Á‘·Á^yêìï s√E rdüT¬ø[fl Ä |æ≥º>√&É MT<ä e~ Ò yê&çì. nø£ÿ&É Ä >±\T˝À¢ n~ n˝≤ >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç

≈£Ls=Ãì ñ+&~. n+‘ ‘·|üŒ m>∑s¡&É+ –>∑s¡&É+ nqï |üqT ÒM ô|≥Tºø=H~ >±<äT. Ç˝≤ ø±<äì ø£s√E |æ≥º >√&É øÏ+<ä

ø±dæì XËq>∑–+»\T b˛kÕqT. øÏ+<äøÏ ~–e∫Ã Ä –+»*ï ‹ì bıeTàì ∫Á‘·Á^yêìï |æ*#êqT. ª@$° dü+>∑‹?μ

nqï≥Tº>± ø±ùd|ü⁄ #·÷dæ+~. HqT rdüT≈£îyÓ[fl ‘·q≈£î Ä –+»*ï ‹ì|æ+#·uÀe&É+ Ò<äì düŒwüºeTj·÷´ø£ n~ |æ≥º>√&ÉMT<

n≥÷ Ç≥÷ |ü#ês¡T¢ #Ój·T´&É+ yÓTT<ä\Tô|Ïº+~. n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ yÓT&ÉìøÏÿ+∫ Hê\T>∑&ÉT>∑T\T øÏ+<äqTqï –+»*ï

#·÷&É≥+ e÷Á‘·+ e÷q Ò<äT. n˝≤ Ä ìsêXÊ uÛÑ]‘·yÓTÆq Hê≥ø£+ z bÕe⁄>∑+≥ <ëø± ø=qkÕ–+~. ∫≥º∫es¡≈£î n~

dü+ø√#êìï n~Û>∑$T+∫ |æ≥º>√&ÉMT+∫ øÏ+<ä≈£î <ä÷ø£H <ä÷øÏ+~. <ëì ø±fiófl H\qT ‘êπø düeTj·T+˝À n|üŒÏ<ëø±

@Hê&É÷ ‘Ós¡#·Tø=ì ñ+&Éì <ëì ¬sø£ÿ\T ` n~ –+»\MT<ä yê* u≤ …qT‡ #düT≈£îH Á|üÁøÏj·T˝À nÁ|üj·T‘·ï+>±

Vü≤sƒê‘·TÔ>± #·ø£ÿ>± $|ü≈£îHêïsTT. m+‘·Ï |òüTq $»j·T+!

Ä s√E˝À¢H <ëì áø£\ s¡+>∑T e÷s¡&É+ >∑eTì+#êqT. n+‘·>± Äø£≥Tºø√ Òì ã÷&ç<äs¡+>∑T ø£\dæq ˙*es¡í|ü⁄

áø£\≈£î ã<äT\T>± <ëì ˇfi¢+‘ê düeTTÁ<ä|ü⁄ ˙*s¡+>∑T áø£\‘√ <Ûä>∑<Ûä>± yÓTs¡ekÕ–+~. <ëì yÓT&É ÁbÕ+‘·+

dü÷s¡ ø±+‹˝À Ç+Á<Ûä<ÛäqdüT‡ esêí\ |üPdü\ >=\TdüT˝≤ XÀ_Û\¢kÕ–+~.

m>∑s¡&É+ nqï eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq |òüT≤ºìøÏ #s¡T≈£î+~ ∫Á‘·Á^e+. <ëì ‘·©¢, ‘·+Á&û, ∫Á‘·Á^yêìøÏ m>∑s¡&É+ H]ŒkÕÔj·Tì

m<äTs¡T#·÷kÕqT. á 2˝À|ü\ Hê≈£î #‘·qsTTq Ø‹˝À Hê e+‘·T Á|üj·T‘·ï+ #kÕqT. s√p ∫Á‘·Á^yêìï eTDÏø£≥Tº

MT<ä ñ+#·Tø=ì ø=~› ì$TcÕ\bÕ≥T #‹ì ô|’ø° øÏ+<äø° |ü< |ü< ø£~ù|yê&çì. n˝≤ ø£~|æq|ü&ÉT ∫Á‘·Á^e+ u≤ …qT‡

ì\<=≈£îÿø√e&É+ ø√dü+ ¬sø£ÿ\T $|üŒ&É+ eTT&Ée&É+ #ùd~. n˝≤ <ëìøÏ ¬sø£ÿ\T eTT&Ée&É+ $|üŒ&É+ n\yê≥sTT+~.

ø±˙ m>∑s¡&É+ n+fÒ Ç+ø± #ê˝≤ ‘·‘·+>∑+ ñ+~ ø£<ë... Ä $T–*q bÕsƒê\T Hs¡Œ&É+ Hê |ü]~Û À Ò<äT >∑<ë...

Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ |æ\¢|üøÏåì <ëì‘·*¢ m˝≤ ô|+∫+<√ ‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T

ø£<ë! eT] $TeTà*ï mes¡T, m˝≤ ys¡T>± ô|+#ês√

#Ó|üŒ+&ç.

♦ ªª|òüTqø±s¡ +#j·T&É+μμ nH yêø£ + qT+&ç MTπs+

Á>∑Væ≤+#ês¡T? Ç˝≤ Bìï Ç+ø± @ @ dü+<äsê“¤\˝À

yê&É‘ês¡T?

♦ ªª@ e÷≥ø±e÷fÒ nì @ @ dü+<äsê“\˝À

ñ|üjÓ÷–kÕÔs¡T?

♦ ªbÕe⁄s¡+μ ø£+Ï Àì Á|ü‘´ø£‘·qT >∑T]Ô+#ês¡Tø£<ë!

Ç+ø± Ç‘·s¡ »+‘·Te⁄\ / |ü≈£åî\≈£î dü+ã+~Û+∫q

Á|ü‘´ø£‘·\T @eTTHêïsTT?


Ä˝À∫+#·+&ç`#Ó|üŒ+&ç

♦ ªªìeTà≈£î ¬s‘·Ô&É+μμ nì @ @


♦ ªeTVü≤‘·Ôs¡ |òüT≤ºìøÏ #s¡Tø√e&É+μ

n+fÒ @$TÏ? BìøÏ ø=ìï

ñ<ëVü≤s¡D\T ‘Ó\Œ+&ç.

♦ y˚T H Ó\ ∫e] s√E˝À ¢

yê‘êes ¡D+ m˝≤ ñ+<√

‘Ó\T‡ø=Hêïs¡T ø£<ë! #·*ø±\+˝À

yê‘êes¡D+ m˝≤ ñ+≥T+<√ MT

e÷≥˝À¢ e]í+#·+&ç.

♦ ª∫Á‘·Áê+ m>∑s¡&ÜìøÏ <ëì

‘·+Á&ç |üøÏå @+ #dæ+~? ‘·*¢ |üøÏå

@+ #dæ+~? nfÒ¢ ∫qï |æ\¢\T

q& Éø £ H ˚s ¡ T Ãø√e& É+ m˝≤

»s¡T>∑T‘·T+<√ #Ó|üŒ+&ç.

ndü\T m+<äTø° ÄÁ‘·+ nì MTs¡T nqTø√e#·TÃ. ‘√Ï bÕe⁄sê\‘√ b˛*ùdÔ ∫Á‘·Áê+ m>∑s¡&É+ $wüj·T+˝À yÓqø£ã&ç

ñ+&É≥+ <ëìøÏ ø£ ø±s¡D+. nB ø±≈£î+&Ü pHéHÓ\ e#Ãdæ+<ä+fÒ esê¸\T n+<äTø=+≤sTT. esê¸\T yÓTT<ä\j·÷´sTT

n+fÒ |ü≈£åî\≈£î <ä÷sê\T m>∑s¡&É+ nkÕ<Ûä eTe⁄‘·T+~. n+#‘· esê¸ø±\+ eTT+#·Tø=#ÃeTT+<äT>±H ∫Á‘·Á^yêìøÏ

m>∑s¡&É+ HπsŒj·÷* nqTø=HêïqT.

yT HÓ\ Ç+ø± ø=~› s√E˝À¢H eTT>∑TdüTÔ+~ nq>± ‘·+Á&ç|üøÏå ∫Á‘·Á^yêìøÏ m>∑s¡&É+ HπsŒ |üì #|üÏº+~. Ä s√E

n|üŒÏ<ëø± ã\+>± M∫ s¡TqT #·\¢ãs¡∫q ñ‘·Ôs¡|ü⁄ >±* düqï–*¢ eT+Á<ä+>± kÕ>∑T‘√+~. Äø±X+ ø£&ç–q

˙*eTT‘· +˝≤ ìs¡à\+>± ñ+~. <äTeTTà <Ûä÷∞ Ò≈£î+&Ü yê‘êes¡D+ dü«#·Ã¤+>± ñ+~. fiÀflì Çfifl ô|’ø£|ü\÷,

<ä÷sêq ñqï |ü+≥bı˝≤\÷ ` n˙ï düŒwüº+>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT. eT<Ûë´Vü≤ï+ eT÷&ÉT >∑+≥\yfi. ∫Á‘·Áê+ yT&É

|æ≥º>√&ÉMT<ä ≈£Ls¡TÃì ñ+~. n|üŒÏ<ëø± #·T≥Tº|üø£ÿ\ –]ø°\T ø=&ÉT‘·Tqï ‘·+Á&ç |üøÏå e∫Ã m+&Éø±>∑T‘·Tqï ∫Á‘·Áê+

|üø£ÿq yê*+~. yê* ∫Á‘·Áê+ πødæ z #·÷|ü⁄ #·÷dæ+~. ªª@+ yêjYT ã&ÉT<ë∆jYT. eT÷&ÉT HÓ\\T ì+&ÜsTT. Ç+ø±

m–πs Á|üj·T‘êï Ò+ Òyê? uÛÑj·Te÷? ndü\T qTe⁄« bÕe⁄sêìyê, yêqbÕeTTyê?μμ nqï≥Tº>± ∫Á‘·Áê+ πødæ #·÷dæ+~.

∫Á‘·Áê+ ñ\T≈£L |ü\T≈£L Ò≈£î+&Ü >∑+;Ûs¡+>± ñ+&çb˛sTT+~. ‘·+Á&ç |üøÏåøÏ ∫Á¬s‘·TÔ ø=∫Ã+~ >±uÀ\T bÕe⁄sê\

|òüø°ÿ˝À ≈£îe≈£îyê ≈£Ldü÷Ô ∫Á‘·Á^yêìï >∑~›+#· kÕ–+~. Ä >∑~›+|ü⁄\ »&çyêq

qT+∫ ‘·|æŒ+#·T≈£î+<ëeTì ∫Á‘·Áê+ |üø£ÿ|üø£ÿ≈£î »s¡>∑kÕ–+~. ‘·+Á&ç |üøÏå

|ü≥Tº $&Ée≈£î+&Ü ≈£L‘·\T ô|&ÉT‘·÷ ¬sø£ÿ\T ≥|ü≥|ü ≤&çdü÷Ô ‘·q÷ »s¡>∑kÕ–+~.

∫Á‘·Áê+ Ç+ø± Ç+ø± »]–+~. ‘·+Á&ç |üø°å »s¡>∑≥+ ø=qkÕ–+∫+~.

∫≥º∫e]øÏ ∫Á‘·Áê+ |æ≥º>√&É n+#·T≈£î

#]+~. Ç+ø±düÔ »]–‘ øÏ+<ä|ü& dæú‹øÏ

#s¡T≈£î+~. ñqï≥Tº+&ç ‘·+Á&ç |üøÏå ‘·q

uÛ≤sêqï+‘ê ∫Á‘·Áê+ MT<ä yÓ÷ùddæ+~.

∫Á‘·Áê+ >√&ÉMT<ä qT+∫ C≤s¡H C≤]+~. n˝≤ ˇø£ n&ÉT>∑T C≤]+<√ Ò<√

d”«j·Ts¡ø£åD ø√dü+ ndü+ø£*Œ‘·+>± ¬sø£ÿ\T $bÕŒ]Ã >±*˝À ‘˚*+~. e÷

dü+‘√cÕìøÏ ne<ÛäT\T Òe⁄. n|üŒÏ<ëø± øÏ+<ä n+‘·düTú Àì ˙fifl ≈£î+&û\˝À

»\ø±˝≤&ÉT‘·Tqï ‘·*¢ |üøÏå yÓT≥¢MT<äT>± yT&ÉMT~øÏ #s¡T≈£îì ‘·q÷ ∫Á‘·Á^yêìøÏ

kÕj·T+>± m>∑s¡kÕ–+~. n˝≤ n$ ¬s+&É÷ m+‘· Ò<äHêï |ü~ ì$TcÕ\bÕ≥T

m–sêsTT. Äø±X+˝À –]ø°\T ø=Ïº e∫Ã øÏ+<ä≈£î yê˝≤sTT. n˝≤ yê Ò≥|ü&ÉT

‘·*¢|üøÏå ¬sø£ÿ\T eTT&ç∫ j·T<∏ë˝≤|ü+>± ‘êqT yê\<ä\∫q Á|ü<X+˝À XóÁuÛÑ+>±

yê*+~. ∫Á‘·Áê+ e÷Á‘·+ HêHê bÕ≥T¢ |ü&ç+~. ˇø£fÒ ø£+>±s¡T. ˇfifl+‘ê

ˇDT≈£î. yê Ò ø£åD+˝À <ëì ø±fiófl H\qT sêdüT≈£î+≥÷ b˛j·÷sTT. n˝≤

H\qT sêdüT≈£î+≥÷ yÓfió‘·÷, ¬sø£ÿ*ï ø£+>±s¡T ø£+>±s¡T>± ≥|ü≥|ü ≤&çdü÷Ô,

‘·qqT ‘êqT u≤ …qT‡ #düT≈£î+≥÷ u≤>± eTT+<äT≈£î kÕ– Ä–+~. n˝≤ Ä–q|ü&ÉT

<ëì s=eTTà >√&ÉqT ‘êøÏ+~. >∑ãT≈£îÿq ¬sø£ÿ\T eTT&ç#dæ+~. m˝≤¬>’‘H+

πøåeT+>± yê* Ä–+~ ø£<ë ` ∫Á‘·Áê+ ñ‘Ô»+‘√ s=|üŒkÕ–+~. ‘·*¢|üøÏå

<ëì|üø£ÿ≈£î #] eTT≈£îÿ‘√ ì$T]+~. <ëì s=eTTà≈£î ‘·q s=eTTà ‘êøÏ+∫+~. ∫qï |æ ≤¢&çì ≤*+∫q≥Tº>± ≤*∫+~.

‘êqT #|üÏºq ø±s¡ + $»j·Te+‘·+>± eTT–j·T≥+ >∑eTì+∫q ‘·+Á&ç|üøÏå »\ø±˝≤&É≥+ ø√dü+ øÏ+~ n+‘·düTú Àì


|ü⁄Dé÷nì n$ ‘·eT >√fifl‘√ m˝≤+Ï C≤s¡T&ÉT Á|ü<XÊ˝À¢HÓ’Hê n‘·T≈£îÿb˛sTT ñ+&çb˛>∑\e⁄. ø±ãÏº n$

nì‘·s¡kÕ<Ûä yÓTÆq HÓ’|ü⁄D´+‘√, ≈£îX\‘·‘√ bÕ\sê‹ e+Ï qTqïÏ >√&É*ï, Á|ü<XÊ\qT |ü≥Tºø=ì yÓfifl>∑\e⁄.

#ê‘·ø£|ü≈£åî\T ‘·eT >∑÷fiflqT ì]à+#·Tø√e&ÜìøÏ Çfifl #·÷s¡T\ ~>∑Teq >√&É À¢ì ‘=Ás¡\qT mqTïø=+≤sTT.

#ê‘·ø£ |ü≈£åî\T sê*q Ä≈£î©ï, >±*˝À m>∑sê& >∑&ç¶b˛#·*ï eTT≈£îÿq ø£s¡#·Tø=ì >∑÷À¢øÏ #s¡TkÕÔsTT. yêÏì

‘·eT ˝≤˝≤»˝≤ìï õ>∑Ts¡T˝≤ yê&ç >∑÷Ï ñ|ü]‘·\+ MT<ä n‹øÏkÕÔsTT. yêÏ ˝≤˝≤»\+ z n<äT“¤‘·

|ü<ës¡ú+. n~ m+&ç >∑Ïº|ü&ç+<ä+fÒ e÷eT÷\T>± yê& @ õ>∑Ts¡÷ <ëìøÏ kÕÏsê<äT. ÇB #ê‘·ø£|ü≈£åî\

yêdüTÔø£fi≤HÓ’|ü⁄D´+.

n) #ê‘·ø£|ü≈£åî\T ‘*ø£bÕÏ edüTÔe⁄\‘√ >∑÷fiflqT ì]à+#·T≈£î+≤sTT. m+<äTø£q>±

Ä) #ê‘·ø£|ü≈£åî\T <ä;ÛeTì <ä÷ø£&É+, ¬>+‘·&É+ #Ój·T´ Òe⁄. m+<äTø£q>±

Ç) qTqïÏ >√&É\T, Á|ü<XÊ˝À¢ ≈£L&Ü C≤s¡≈£î+&Ü ñ+&É&ÜìøÏ ø±s¡D+

á) #ê‘·ø£|ü≈£åî\ ≤˝≤»\+ yêÏ >∑÷Ï ìsêàD+˝À m+‘√ eTTKýÓTÆ+~. m+<äTø£q>±

ñ) yêdüTÔø£fi≤ HÓ’|ü⁄D´+ nq>±



n) ∫Á‘·Áê+ >∑T]+∫ MT≈£î ÄXÃs¡ + ø£*–+∫q $wüj·÷\T @$?

Ä) e÷qe⁄\qT bÕe⁄\≈£î $TÁ‘·T\÷, düVü≤#·s¡T\ì s¡#·sTT‘· m+<äT≈£î nHêï&ÉT?

Ç) ∫Á‘·Áê+ ‘·+Á&ç|üøÏå >∑T]+∫ sêj·T+&ç.


n) ∫Á‘·Áê+ >∑T]+∫ MT kı+‘· e÷≥˝À¢ e]í+#·+&ç.

Ä) ∫Á‘·Áê+ ô|+|üø£+‘√ |æ\¢\ ô|+|üø±ìï b˛*Ã sêj·T+&ç.

3. düè»Hê‘·àø£+>± / Á|üX+kÕ‘·àø£+>± sêj·T+&ç.

n) ª∫Á‘·Áê+μ nH bÕe⁄s¡+ |æ\¢ m˝≤ |ü⁄Ïº+~? m˝≤ m>∑s¡&É+ Hs¡TÃø=qï~ ‘Ó\TdüTø=Hêïs¡T ø£<ë! nfÒ¢

MT≈£î ‘Ó*‡q Ò<ë MT |ü]düsê˝À¢ì @<Ó’Hê |üøÏå / »+‘·Te⁄ >∑T]+∫ MTs¡T ≈£L&Ü ˇø£ ø£<∏äHêìï

sêj·T+&ç. (á bÕsƒ¡+˝≤>±)

Ä) á eT<Ûä ø±\+˝À ôd Ÿbò Hé ≥es¡¢ qT+&ç e#Ã y&ç$TøÏ ø=ìï |üøÏå C≤‘·T\T n+‘·]+∫ b˛‘·THêïsTT.

nfÒ¢ m+&Üø±\+˝À rÁeyÓTÆq y&çøÏ ‘êfi Òø£, ‘ê>∑&ÜìøÏ ˙s¡T n+<ä¡ø£ eTè‘·Týê‘·|ü&ÉT‘·THêïsTT.

|ü≈£åî\T Ç+<äTø√dü+ ‘·eTqT ø±bÕ&É&ÜìøÏ ‘·–q #·s¡ \T #|ü≥ºeTì ‘·eT ‘√≈£î e∫Ãq |æ\¢\‘√

dü+uÛ≤wæ+#êsTT. Ä |æ\¢\T, |ü≈£åî\ eT<Ûä dü+uÛ≤wüDqT Væ≤+∫ sêj·T+&ç.


1. øÏ+~ n\+ø±sê\ \ø£åD≤\T sêj·T+&ç.

n) X‚¢wü Ä) nsê∆+‘·s¡Hê´dü

2. øÏ+~ #Û·+<√Ø‘·T\ \ø£åD≤\T sêj·T+&ç.

n) d”dü+ Ä) Ä≥yÓ\~ Ç) ‘≥^‹

3. øÏ+~ \øå±´˝À¢ì n\+ø±sê\qT >∑T]Ô+#·+&ç.

n) HqT |ü<ë´\ ‘√s¡D+ #·÷düTÔHêïqT.

Ä) leT+‘Y #=ø±ÿ eT …¢ |üPe⁄ e … ‘Ó\¢>± ñ+~.

|ü]#·j·TeTT

1. øÏ+~ \øå±´ìï |ü]o*+#·+&ç.

B+À¢ >∑>∑, uÛÑ, », dü nH >∑D≤\T yê&Éã&Ü¶sTT ø£<ä÷!

ˇø£≥e bÕ<ä+, eT÷&Ée bÕ<ä+˝À >∑D≤\ dü+K´ ¬s+&Ée, Hê\Ze bÕ<ë˝À¢ì >∑D≤\ dü+K´ πø á

s¡ø£+>± ñ+~ ø£<ä÷!

Äs¡e >∑D+ ª»μ>∑D+ e÷Á‘·yT ñ+~ ø£<ä÷!

¬s+&ÉT Hê\T>∑T bÕ<ë˝À¢ì ∫e] nø£ås¡+ >∑Ts¡Ty ø£<ë!

Ç˝≤+Ï \ø£åD≤\T ø£*– ñ+& |ü<ä + @+À ‘Ó\TkÕ? n< ø£+<ä |ü<ä +.

i) >∑>∑ (>±), uÛÑ, », dü, q\ nH >∑D≤\T+≤sTT.

ii) yÓTT<äÏ bÕ<ä+ \|òüTTe⁄‘√ yÓTT<ä …’‘ n˙ï bÕ<ë˝À¢ yÓTT<äÏ nø£ås¡+ \|òüTTe⁄>±qT, >∑Ts¡Te⁄‘√ yÓTT<ä …’‘

nìï bÕ<ë˝À¢ yÓTT<äÏ nø£ås¡+ >∑Ts¡Te⁄>±qT ñ+≥T+~.

Ä |üs¡ eT |ü⁄s¡+ Á<ÛäT\ j·T+

U I I I I U I I UuÛÑ dü dü

< |ü⁄ D≤´+>∑q eTT _Ûø£å sTT&É<ä jÓT´" >∑≤!

U U U I I I UI U I I U I U>∑>∑ uÛÑ » dü dü

πsbÕ &ç yT\T ø£ì jT

UU I U I I I U>∑>∑ » dü

H bÕ bÕ‘·Tàì eTTK+ãT ˙øÏå+ ∫‹H√?

U U U I I I U I UU I I U>∑>∑ uÛÑ » >∑>∑ dü


iii) ¬s+&Ée, Hê\T>∑e bÕ<ë˝À¢ì ∫e] nø£ås¡+ >∑Ts¡Te⁄>±H ñ+≥T+~.

iv) 1, 2 bÕ<ë˝À¢ (3 G 5) 8 >∑D≤ñ\, 3, 4 bÕ<ë˝À¢ (3 G 5) 8 >∑D≤\T ñ+≤sTT. Äs¡e >∑D+ ªª»μμ>∑D+

>±ì ªªq\μμqT >±ì e÷Á‘·yT yê&Ü*.

v) Hê\T>∑e >∑D+ yÓTT<äÏ nø£åsêìøÏ @&Ée >∑D+ ‘=* nø£åsêìøÏ j·T‹ #Ó\T¢‘·T+~.

vi) ÁbÕdü ìj·TeT+ ñ+≥T+~.

vii) ª»μ>∑D+ uÒdæ >∑D+ ø±sê<äT.

MT ªyÓHÓï\μ bÕsƒ¡+˝Àì Hê˝ÀZ |ü<ä + |ü<ä|ü&ç |üPs¡«~XÊdü‹.....................nH |ü<ë´ìøÏ düeTq«j·T+

#j·T+&ç.

dü÷øÏÔÁ|ü‹ ÁbÕDÏ Àq÷ nq+‘· XøÏÔ ìe⁄s¡T>∑|æŒ

ñ+~. J$+# Á|ü‹ ÁbÕD°, XÊ«dæ+# Á|ü‹

JM nq+‘· XøÏÔøÏ Ä\yê\+.

»+‘·Te⁄\÷, |ü≈£åî\˝À≈£L&Ü Ä<Ûë´‹àø£

uÛ≤yê\T ñ+≤sTT.

eTq

Ç‹Vü‰kÕ\T

1. leTÁ<ëe÷j·TD+

2. eTVü‰uÛ≤s¡‘·+

ñ|üyê#·ø±\T


m+<äTø° sêe÷j·TD+?

e÷qe J$‘êìï dü+düÿ]+#·>∑\ eTVü‰ø±e´+ sêe÷j·TD+.

Ç~ »]–q ø£<∏ä. e÷qe Vü≤è<äj·÷\ qT+&ç m|üŒÏø° »s¡>∑ì ø£<∏ä.

ªne÷àHêqï\ nqTsê>∑+, |ü⁄Á‘·T\ n_Ûe÷q+ ` nqï<äeTTà\

nqTã+<Ûä+, uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\ dü+ã+<Ûä+ ` >∑Ts¡TuÛÑøÏÔ, •cÕ´qTs¡øÏÔ `

ùdïVü≤|òü\+, <Ûäs¡àã\+ $qj·T+‘√ <ä>∑&É+, $yø£+‘√ m<ä>∑&É+

`Jeø±s¡TDúÛ≤eq, Á|üø£è‹˝≤\qμ Ç˝≤ J$‘· bÕsêÙ«\HÓìï+ÏH√

|üÏº #·÷|ædüTÔ+~ sêe÷j·TD+. sêe÷j·TD≤ìï #·<äe&ÉeT+fÒ

J$‘êìï #·<äe&ÉyT. sêe÷j·TD+ bÕsêj·TD Á>∑+<∏ä+ø±<äT, Ä#·s¡D

Á|ü<Ûëq Á>∑+<∏ä+. ñ‘·ÔeT <Ûäsêà\qT Ä#·]ùdÔ eTìwæ eT˙wæ>± m˝≤

m<ä>∑>∑\&√ H˚s¡TŒ‘·T+~. ∫qï ∫qï bÕÁ‘·\ <ë«sê düeTTqï‘·

dü+<XÊqï+~düTÔ+~. sêeTTìe+Ï Ä<äs¡ÙeT÷]Ô, sêe÷j·TD+ e+Ï

Ä<äs¡Ùø±e´+ ªquÛ Ñ÷‘√ quÛ Ñ$wü´‹!μ eTìwæ ñqï+‘·ø±\+

sêe÷j·TD+ ñ+≥T+~.

Á|ü|ü+#· kÕVæ≤‘·´+˝ÀH˚ Ä~ø±e´+ sêe÷j·TD+. yê©àøÏ

eTVü≤]¸ Bìì s¡∫+∫ ªÄ~ø£$μ>± ø°]Ôbı+<ë&ÉT. ªsêe÷j·TD+,

bÂ\düÔé<Ûä, d”‘êj·÷X¯Ã]‘·+ eTVü≤‘Yμ nH˚ eT÷&ÉT ù|s¡T¢

Bì≈£îHêïsTT. Äs¡T ø±+&É\ ($uÛ≤>∑+) ‘√, Çs¡yÓ’ Hê\T>∑T y\

XÀ¢ø±\‘√, dü+düÿ è‘· uÛ≤wü À Ç~ s¡∫+|üã&ç+~. ‘·s¡Tyê‹ ø±\+˝À

mH√ï sêe÷j·TD≤\T e#êÃsTT. eTq <X+˝ÀH ø±<äT Á|ü|ü+#·+˝Àì

|ü\T<XÊ˝À¢ á sêe÷j·TD ø£<∏ä eTq≈£î ø£ì|ædüTÔ+~. yê] yê]

Á|ü‹uÛÑqqTdü]+∫ yê©àøÏ ø£<∏ä≈£î CÀ&ç+|ü⁄\T #dæq ø£e⁄\÷ ñHêïs¡T.

ny ì»+ nqï+‘·>± Á|ü#ês¡+ bı+<ësTT ø=ìï dü+|òüT≥q\T.

yê©àøÏ sêe÷j·TD ø£<∏äqT dü+øÏå|üÔ+>± n+~+# Á|üj·T‘·ï+

Ç~. düeTTqï‘· düe÷C≤ìï ì]à+#·&Éy˚T \ø£ å´+>± #˚dæq

∫s¡TÁ|üj·T‘·ï$T~.


u≤\ø±+&É+

leTHêïsêj·TDTì ìs¡+‘·s¡+ düà]+# Hês¡<äeTVü≤]¸ ˇø£Hê&ÉT eTTìÁX‚wüß&Ó’q yê©àøÏ ÄÁXe÷ìøÏ e#êÃ&ÉT. Hês¡<äT&ÉT

‘·|üdæ«, >=|üŒ e÷≥ø±]. yê©àøÏ õC≤„dü‘√ Hês¡<äT\ yê]q&ç>±&ÉT (õC≤„düjT $C≤„HêìøÏ eT÷\+). ªz eTVü≤Ø¸! n˙ï eT+∫

>∑TD≤\T ø£\yê&ÉT, mÏº Ä|ü<ä\T #·T≥TºeTTÏºHê ‘=Dø£ìyê&ÉT, <Ûäs¡à+ ‘Ó*dæqyê&ÉT, ÄÁXsTT+∫qyê]ì Ä<äT≈£îHyê&ÉT,

e÷≥‘·|üŒìyê&ÉT, düø£\ ÁbÕDT\≈£î y˚T\T#˚ùdyê&ÉT, Ms¡T&ÉT, BÛs¡T&ÉT, ndü÷j·T Òìyê&ÉT, n+<äeTTqïyê&ÉT... Ç˝≤+Ï

XóuÛÑ\ø£åD≤\T ø£\yê&ÉT me¬s’Hê á ˝Àø£+˝À ñHêïsê?μ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT ∫s¡Tqe⁄«‘√ düe÷<Ûëq$T#êÃ&ÉT.

ªeTVü‰eTT˙! Çìï \ø£åD≤\T πø e´øÏÔ À ≈£î<äTs¡Tø√e&É+ kÕ<Ûës¡D+>± »s¡T>∑<äT. ø±˙, ˙e⁄ ‘Ó*|æq $•wüº >∑TD≤\˙ï

eT÷ØÔuÛÑ$+∫qyê&ÉT lsêeTT&Éμì ‘Ó*bÕ&ÉT. sêe÷j·TD>±<∏äqT dü+øÏå|üÔ+>± yê©àøÏøÏ $ì|æ+#ê&ÉT Hês¡<äT&ÉT. nø£ÿ&ç qT+&ç

ÁãVü≤à˝Àø±ìøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.

sêeTø£<∏ä yê©àøÏ eTqdüT˝À Hê≥T≈£îb˛sTT+~. Hês¡<äTì e÷≥\T Ç+ø± #Ó$˝À Ç\T¢ ø£≥Tº≈£îì b˛s¡T‘·THêïsTT.

>∑+>±qB düMTbÕq>∑\ ‘·eTkÕq~øÏ kÕïq+ #j·T&ÜìøÏ ãj·T Ò›sê&ÉT. uÛÑs¡<ë«C≤~ •wüß´\T yÓ+≥q&ÉTdüTÔHêïs¡T. ‘·eTkÕq~

eT+∫yêì eTqdüTe Ò dü«#·Ã¤+>± ñ+~.

kÕïHêì¬ø’ q~˝ÀøÏ ~–q yê©àøÏ #·T≥÷ºe⁄qï Á|üø£è‹ n+<ë\≈£î |üs¡e•düTÔHêï&ÉT. düMT|ü+˝À ˇø£ ø=eTàô|’q Áøö+#·

|ü≈£åî\ »+≥qT #·÷XÊ&ÉT. yêÏ nqTsê>∑+ eTT#·Ã≥>=\T|ü⁄‘·Tqï~. yêÏ eT<ÛäTs¡<Ûä«qT\T MqT\$+<äT #düTÔHêïsTT. Ç+‘· À

ˇø£ y≥>±&ÉT Á≈£Ls¡u≤D+‘√ eT>∑|üøÏåì H\≈£L˝≤Ã&ÉT. n~ HÓ‘·TÔs√&ÉT‘·÷ $\$\˝≤&ÉT‘·÷ ÁbÕD≤\qT $&É∫+~. Ä m&Éu≤≥TqT

‘·≥Tºø√ Òì Ä&É|üøÏå ‘·\¢&ç*¢b˛sTT+~. Vü≤è<äj·T $<ës¡ø£yÓTÆq á <äèXÊ´ìï #·÷XÊ&ÉT yê©àøÏ. ø£s¡TDs¡dü+ C≤\Tyê]+~.

<ÛäsêàyX+ ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£î+~. yÓ+≥H H√Ï yÓ+≥ nÁ|üj·T‘·ï+>±...

e÷ìcÕ<ä Á|ü‹cÕ+‘·« eT>∑eT' XÊX«r' düe÷'ˆ

j·T‘Y Áøö+#·$T<∏äTHê<ø£yéT neBÛ' ø±eTyÓ÷Væ≤‘·yéTˆˆ

(z øÏsê‘·T&Ü! Áøö+#·|üøÏå »+≥˝À |üs¡eXyÓTÆj·TTqï ˇø£ |üøÏåì #·+|æq ˙e⁄ XÊX«‘·eTT>± n|üø°]Ô bÕ˝>∑T<äTe⁄) nqï

e÷≥\T e#êÃsTT.

nqHÓ’‘ nHêï&ÉT ø±˙ ‘·s¡Tyê‘· n‘·ìπø ÄXÃs¡ +ydæ+~. á e÷≥\T düe÷Hêø£åsê\T>∑\ Hê\T>∑T bÕ<ë\‘√ \j·Tã<ä∆+>±

e#êÃsTT. Ç~ #Û·+<√ã<ä∆yÓTÆq XÀ¢ø£yTqì ìsêú]+#·T≈£îHêï&ÉT. XÀø£+ qT+&ç XÀ¢ø£+ |ü⁄Ïº+~. ÄÁXe÷ìøÏ ‹]–e#êÃs¡+<äs¡÷.

ø±ì Áøö+#·|üøÏå <ës¡TD <äèX´+ e÷Á‘·+ yê©àøÏ eTqdüT qT+&ç yÓqT~s¡>∑&É+ Ò<äT. n< Ä˝À#·q. n< Äy<äq. Ç+‘· À

düèwæºø£s¡ÔjÓÆTq ÁãVü≤à yê©àøÏì #·÷&É&ÜìøÏ ÄÁXe÷ìøÏe#êÃ&ÉT. n‘·ìøÏ XÊÁk Ôø£Ô ñ|ü#êsê\˙ï #XÊ&ÉT yê©àøÏ. ÁãVü≤à yê©àøÏì


≈£Ls√ÃeTHêï&ÉT. ÁãVü≤à Ädüq+ø£Hêï ø=+#Ó+ ‘·≈£îÿe m‘·TÔ>∑\ Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT yê©àøÏ. Ç~ ô|<ä›\|ü≥¢ Á|üe]Ô+#·e\dæq

rs¡T. ÁãVü≤à m<äTs¡T>± ñHêï Áøö+#·|üøÏå u≤<Ûä yê©àøÏì e<ä\&É+ Ò<äT. eTqdüT˝À ªe÷ìcÕ<äμ XÀ¢ø£yT eT∞fl <Ûä«ì+∫+~.

n˙ï ‘Ó*dæq ÁãVü≤à ∫s¡Tqe⁄«qT ∫+~dü÷Ô ªz ãTTw”X«sê! ˙e⁄ |ü*øÏq~ XÀ¢ø£yT. n~ Hê dü+ø£\Œ Á|üuÛ≤e+. á #Û·+<ädüT‡

(nqTwüßº|t) ˝ÀH lsêeT#·]Á‘·qT sêj·TeTì Ä<•+#ê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT düŒwüº+>± $e]+|üì sêeTø£<∏ë s¡Vü≤kÕ´\T ≈£L&Ü

düTŒ¤]kÕÔj·Tì nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT. á uÛÑ÷eT+&É\eTTq |üs¡«‘ê\T, q<äT\T ñqï+‘·ø±\+ sêe÷j·TD>±<∏ä ø°]Ô+|üã&ÉT‘·T+<äì

Äos¡«~+#ê&ÉT. ÁãVü≤à Ä<XÊqTkÕs¡+ sêe÷j·TDs¡#·q≈£î lø±s¡+ #·T≤º&ÉT yê©àøÏ eTVü≤]¸.

njÓ÷<Ûë´ q>∑s¡+ :

düs¡j·T÷ qB rs¡+˝À ªø√dü\μ nqT düTÁ|üdæ<ä∆ <XeTT+~. n+<äT˝Àì< ªnjÓ÷<Ûë´μ nH eTVü‰q>∑s¡+. ªnjÓ÷<Ûë´μ

n+fÒ jÓ÷<ÛäT\≈£î »sTT+|üXø£ +ø±ì~. eTqTe⁄ Bìì ì]à+#ê&ÉT. ø√dü\ <XÊìï <äXs¡<∏äeTVü‰sêE |ü]bÕ*düTÔHêï&ÉT.

n‘·&ÉT dü÷s¡ e+X+ yê&ÉT. eTVü‰Ms¡T&ÉT. <e‘·\ |üøå±q sêø£ådüT\‘√ mH√ïe÷s¡T¢ j·TT<ä∆+ #dæqyê&ÉT. <Ûäs¡à|üsêj·TDT&ÉT.

Á|ü»\qT ø£qï_&É¶\e Ò #·÷düT≈£îHyê&ÉT. e•wü, yêeT<e⁄\T n‘·ì Á|ü<Ûëq|ü⁄s√Væ≤‘·T\T. düTeT+Á‘·T&ÉT yÓTT<ä\T>±>∑\ mì$T~

eT+~ eT+Á‘·T\T. Ç‘·ì bÕ\q˝À ø√dü\ <X+ uÛÀ>∑uÛ≤>±´\‘√ $\dæ*¢+~. Á|ü»\T <Ûäs¡àes¡ÔqT …’ düTKdü+‘√cÕ\‘√e⁄Hêïs¡T.

ªj·T<∏ësêC≤ ‘·<∏ë Á|üC≤'μ ` sêE m˝≤ ñ+fÒ Á|ü»\÷ n˝≤π> ñ+≤s¡T.

mìï ñHêï dü+‘êq+ Ò<äqï ∫+‘· <äXs¡<∏äTDÏí ≈£î+>∑Bdæ+~. dü+‘êqÁbÕ|æÔ¬ø’ nX«yT<Ûäj·÷>∑+ #j·÷\qï Ä˝À#·q

ø£*–+~. yÓ+≥H |ü⁄s√Væ≤‘·T\T, >∑Ts¡Te⁄\‘√ düe÷yXeTj·÷´&ÉT. eTqdüT˝Àì e÷≥ #ÓbÕŒ&ÉT. yês¡T ‘·<∏ëdüTÔ nHêïs¡T.

düs¡j·T÷q~øÏ ñ‘·Ôs¡ rs¡+˝À j·T»„y~ø£ dæ<ä∆yÓTÆ+~. eT+Ár kÕs¡~∏jÓÆTq düTeT+Á‘·T&ÉT á j·÷>±ìøÏ ãTTwü Xè+>∑ eTVü≤]¸ì

ÄVü‰«ìùdÔ |òü\e+‘·eTÚ‘·T+<äì dü÷∫+#ê&ÉT. ãTTwü Xè+>∑T&ÉT $uÛ≤+&Éø£ eTVü≤]¸ ≈£îe÷s¡T&ÉT. ìcÕ>∑]wüßº&ÉT. n‘·&ÉT mø£ÿ&É

ñ+fÒ nø£ÿ&É yêq\T u≤>± ≈£îs¡TkÕÔsTT. <äXs¡<∏äTì Ä»„yTs¡≈£î ãTTwü Xè+>∑Tì dü>ös¡e+>± ‘√&=ÿìe#êÃs¡T. eT÷&ÉT s√E\bÕ≥T

nX«yT<Ûäj·T»„eTT XÊÁk Ôø£Ô+>± ìs¡«Væ≤+|üã&ç+~.

‘·s¡Tyê‘· <äX¯s¡<∏äT&ÉT ãTTwü´X¯è+>∑Tì‘√ |ü⁄Á‘·ÁbÕ|æÔ ¬ø’ #˚j·Te\dæq Áø£‘·Te⁄qT >∑T]+∫ n&ç>±&ÉT. Ä uÛ≤sêìï

ãTTwü Xè+>∑Tìô|’H ñ+#ê&ÉT. <äXs¡<∏äTì nuÛÑ s¡∆qqT eTìï+∫q ãTTwü Xè+>∑T&ÉT ª|ü⁄Á‘·ø±yTwæºμ nH j·÷>±ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

Vü≤$düT‡\+<äTø√e&ÜìøÏ ÁãVü‰à~<e‘·\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, dæ<äT∆\T, eTVü≤s¡T¸\T j·T»„XÊ\˝À Á|ü‘· ø£åeTj·÷´s¡T.

n< düeTj·T+˝À <e‘·\+<äs¡÷ ÁãVü≤àqT #] ‘·eT>√&ÉTqT yÓfifluÀdüT≈£îHêïs¡T. sêeD≤düTs¡T&ÉT ÁãVü≤à es¡ Á|üuÛ≤e+#

$Ás¡M>∑T#·T ‘·eTqT ∫Á‘·Væ≤+dü\≈£î >∑T]#düTÔHêïs¡Hêïs¡T. eTT˝À¢ø±\qT u≤~Û+#·&ÉyT>±ø£ Ç+Á<äTìôd’‘·+ sê»´ÁuÛÑwüßºì #j·T&ÜìøÏ

|üPqTø=Hêï&Éì ‘Ó*bÕs¡T. n‘·ì <äT+&É>±\≈£î n+‘ Ò<äHêïs¡T. ãTTwüß\T, j·Tø£å>∑+<Ûäs¡T«\ e÷≥ n≥T+∫ n‘·ì uÛÑj·T+‘√

dü÷s¡T´&ÉT, düeTTÁ<äT&ÉT, yêj·TTe⁄ ≈£L&Ü ‘·eT düVü≤»dæú‹ì Á|üø£Ï+#· Òø£b˛‘·THêïs¡ì yêb˛j·÷s¡T. n‘·ì |”&É $s¡>∑&ÉjT´

Ä˝À#·qqT ÁãVü≤àH #Ó|üŒeTHêïs¡T.

ÁãVü≤à <e‘·\‘√ ªsêeDT&ÉT >∑+<Ûäs¡«, j·Tø£å, <e, <ëqe⁄\# eTs¡D+ Ò≈£î+&Ü qqTï es¡+ ø√sê&ÉT. e÷qe⁄\ |ü≥¢

n‘·ìøÏ #·T\ø£quÛ≤e+. n+<äTπø yê] >∑T]+∫ Á|ükÕÔ$+#· Ò<äT. ø£qTø£ e÷qe⁄ì #‹˝ÀH sêeDTìøÏ eTs¡D+ ø£\<äìμ

nHêï&ÉT. X‘·ø√Ï <ä]Á<ë\≈£î nq+‘·ø√Ï ñbÕj·÷\T.

Ç+‘· À leTVü‰$wüßíe⁄ X+K#·Áø£>∑<ë<Ûë]jÓÆT e#êÃ&ÉT. <e‘·\T Ä <e<e⁄ì nHø£ $<Ûë\T>± düTÔ‹+#ês¡T. es¡>∑s¡«+#

ø£qTï$TqTï>±qø£ Á|üe]ÔdüTÔqï sêeDTì dü+Vü≤]+#·&ÜìøÏ e÷qe⁄&ç>± ne‘·]+#·eTì nuÛÑ ]ú+#ês¡T. <äXs¡<∏ä eTVü‰sêE

jÓTTø£ÿ eTT>∑TZs¡T uÛ≤s¡ \≈£î Hê\T>∑T s¡÷bÕ\˝À |ü⁄Á‘·T&Ée⁄ ø£eTàì ÁbÕ<Ûj·T|ü&Ü¶s¡T. nuÛÑj·T$T#êÃ&ÉT ÄÁ•‘·e‘·‡\T&ÉT. n+<ä]

|üP»\+<äTø=qï |æeTà≥ n+‘·sêúqeTj·÷´&ÉT.


n|ü&ÉT j·T»„≈£î+&É+ qT+&ç ‘»düT‡‘√ ≈£L&çq ˇø£ ~e´|ü⁄s¡Twüß&ÉT Ä$s¡“¤$+#ê&ÉT. n‘·&ÉT ÁãVü≤à|ü+|ü>± e∫ÃHê&ÉT.

#˚‹˝À ã+>±s¡TbÕÁ‘·, yÓ+&çeT÷‘·‘√. n+<äT˝À ~e´bÕj·TdüeTT+~. <ëìì <äX¯s¡<∏äTqø£+~+#ê&ÉT. á bÕj·Tdü+

dü+|ü<ä\ìdüTÔ+~, Äs√>±´ìï ô|+bı+~düTÔ+<äHêï&ÉT. nìïÏ $T+∫ dü+‘êHêìï Á|ükÕ~düTÔ+<äHêï&ÉT. ù|<äyêìøÏ ô|ìï~Û

<=]øÏqf…¢Ì+~. <äXs¡<∏äTì eTqdüT‡ Äq+<ä‘ê+&Ée+ #dæ+~.

~e´bÕj·TkÕìï ‘·q uÛ≤s¡ …’q øödü\´, düT$TÁ‘·, ¬ø’πøsTT\≈£î |ü+#ê&ÉT. dü+e‘·‡s¡ø±\+ >∑&ç∫+~. #Ó’Á‘·Xó<ä∆qe$THê&ÉT

øödü\´≈£î lsêeTT&ÉT »ìà+#ê&ÉT. <äX$THê&ÉT ¬ø’πøsTTøÏ uÛÑs¡‘·T&ÉT, düT$TÁ‘·≈£î \ø£ÎD, XÁ‘·T|òüTTï\T »ìà+#ês¡T. á yês¡Ô

$qï njÓ÷<Ûä Äq+<ädü+Á<äyÓTÆ+~.

sêeT\ø£ÎD uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTTï\T Xóø£¢|üø£å #·+Á<äTìe Ò ô|s¡T>∑T‘·THêïs¡T. y<äXÊÁkÕÔ\quÛÑ dæ+#ês¡T. <ÛäqT]«<ä ˝À HÓ’|ü⁄D´+

dü+bÕ~+#ês¡T. $C≤„qKqT\j·÷´s¡T. dü<äTZD≤\≈£î Ä≥|üf…ºÌHês¡T. ñ‘·ÔeT $<ë´s¡Tú\≈£î ñ+&Ée\dæq \ø£åD≤*$. sêeTT&ÉT

m|ü&É÷ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ùde˝À ìeT>∑ïeTjT´yê&ÉT. ∫qïHêÏ qT+&û nqïùdejT $Tqï>± uÛ≤$+#yê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. Ç‘·&ÉT

sêeTTìøÏ ãVæ≤'ÁbÕD+. uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTï\T nH√´q´ Áù|e÷_Ûe÷Hê\T ø£\yês¡T.

ø±\#·Áø£+ ‹s¡T>∑T‘·Tqï~. ˇø£Hê&ÉT <äXs¡<∏äT&ÉT ‘·q eT+Á‘·T\T |ü⁄s√Væ≤‘·T\T yÓTT<ä …’q yê]‘√ düe÷yXeTj·÷´&ÉT.

‘·q ≈£îe÷s¡T\ $yêVü≤ Á|ükÕÔeq #düTÔHêï&ÉT. dü]>±Z n< düeTj·T+˝À nø£ÿ&É n&ÉT>∑Tô|≤º&ÉT eTVü‰‘»XÊÙ*jÓÆTq $XÊ«$TÁ‘·

eTVü≤]¸ . düèwæºøÏ Á|ü‹düèwæº #j·T>∑\ düeTs¡Tú&É‘·&ÉT. <äXs¡<∏äT&ÉT m<äTπs– kÕ<äs¡+>± kÕ«>∑‹+#ê&ÉT. n‹~∏<y√uÛÑe ` n‹~∏

<e⁄ì‘√ düe÷q+. Ç~ ‘Ó*dæq <äXs¡<∏äT&ÉT $XÊ«$TÁ‘·Tq≈£î düeTT∫‘·Ø‹q eTsê´<ä\T >±$+#ê&ÉT. s¡ø£sês¡T eTVü‰‘·Tà\T.

$qj·T|üPs¡«ø£+>± #‘·T\T CÀ&ç+∫ $XÊ«$TÁ‘·Tì sêø£≈£î ø±s¡D≤ìï n&ç>±&ÉT. ‘·qô|’ ø±s¡ uÛ≤s¡+ ô|&ç‘ HÓs¡ys¡TkÕÔqHêï&ÉT.

<äXs¡<∏äTì $qj·÷ìøÏ eTT]dæb˛j·÷&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. ªe•wüßì ñ|ü<XÊ\qT bı+~q yê&ç$. ˙e⁄ Ç˝≤π> Á|üe]ÔkÕÔeμì

yÓT#·TÃø=Hêï&ÉT. eTVü‰‘·Tà\ e÷≥\T $+fÒ ñ‘·ÔeT dü+kÕÿs¡+ nãT“‘·T+~.

$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT <äXs¡<∏äTì‘√ ‘êqT e∫Ãq |üìì ‘Ó\T|ü⁄‘êqHêï&ÉT. <ëìì Ä#·]+#·eTHêï&ÉT. Ä&çqe÷≥ ‘·|üŒe<ä›Hêï&ÉT.

ndü\T $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. ªz sêC≤! HH=ø£ j·TC≤„ìï dü+ø£*Œ+#êqT. ø±ì e÷Ø#· düTu≤VüQ\H sêø£ådüT\T Ä j·TC≤„ìøÏ

$|òü÷ï\T ø£*–düTÔHêïs¡T. yê]ì ø√|æ+#·&ÜìøÏ, X|æ+#·&ÜìøÏ XøÏÔe⁄Hêï j·T»„Bø£å À ñHêïqT ø±ãÏº n~ Hê≈£î ‘·>∑ì|üì (ñ

∫‘êqT∫‘ê\T Á>∑Væ≤+#·≈£î+&Ü XøÏÔì <äT]«ìjÓ÷>∑|üs¡#·sê<äT). n+<äT¬ø’ dü‘· |üsêÁø£eTT&ÉT, XSs¡T&ÉT nsTTq lsêeTTì

|ü~~qeTT\bÕ≥T Hê yÓ+≥ |ü+|ü⁄. n‘·& Ä sêø£ådüT\qT #·+|ü>∑\ düeTs¡Tú&ÉT. Hê yÓ+≥ e∫Ã j·÷>∑ dü+s¡ø£åD #j·T&É+ e\¢

lsêeTTq≈£î nH˚ø£eTT\sTTq ÁX‚j·TdüT‡\T ø£\T>∑T‘êsTT. lsêeTTì |üsêÁø£eTyÓTÏº<√ Hê≈£î u≤>± ‘Ó\TdüT. Hêπø ø±<äT

e•wüß\yê]øÏ, yêeT<yê~ eTVü≤s¡T¸\≈£L ‘Ó\TdüT. yês¡+‘ê n+^ø£]+∫q ‘·sê«‘ sêeTTì Hê‘√ |ü+|üeTμì nHêï&ÉT.

á e÷≥\T $+≥T+fÒ <äXs¡<∏äTì >∑T+&Ó À sêsTT|ü&É¶~. #‘·T\T CÀ&ç+∫ ªeTVü≤Ø¸! Hê sêeTT&ÉT |ü<äVü‰πs+&ÉT¢ ≈£L&Ü

ì+&Éìyê&ÉT. <ÛäqT]«<ä Ç+ø± |üP]Ôø± Ò<äT. j·TT<ä∆$wüj·÷\‘√ ‘·>∑T |ü]#·j·T+ Òìyê&ÉT. ø£qTø£ <äj·T#dæ Hê sêeTTì

ø√s¡ø£+&ç. n+‘·>± ø±yê\+fÒ <ÛäqTsê“DbÕDÏHÓ’ HqT MT yÓ+≥ekÕÔqT. MT j·÷>±ìï dü+s¡øÏå+# u≤<Ûä ‘· Hê~. Çe˙ï

m≥T¢Hêï Hê sêeTTì e<ä* ˇø£ÿ ø£åDyÓTÆHê Áã‘·Tø£ ÒqT. e÷ H√eTT\ |ü+≥ sêeTT&ÉT. Ç+‘·≈£L Ä sêø£ådüT\T me] n+&É‘√

á <äT+&É>±ìøÏ ˇ&ç>∑≤ºs¡μì n&ç>±&ÉT.

$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT düe÷<Ûëq$Tdü÷Ô ªbÂ\düÔ ´e+XE&Ó’q $ÁXedüT&ÉqT eTTì jÓTTø£ÿ ≈£îe÷s¡T&ÉT sêeD≤düTs¡T&ÉT. n‘·&ÉT

≈£îuÒs¡Tì k˛<äs¡T&ÉT. nHø£ sêø£ådü ã˝≤\T ø£\yê&ÉT. ÁãVü≤àÇ∫Ãq nkÕ<Ûës¡D esê\e\¢ n‘·ì >∑s¡«+ Çã“&çeTTã“&Ó’+~.

eTT˝À¢ø±\qT n\¢ø£ À¢\+ #düTÔHêï&ÉT. n≥Te+Ï yêìøÏ j·T»„+ uÛÑ>∑ï+#j·T&ÉeTH~ n\Œ+>± ‘√düTÔqï~. n+<äTπø Ç≥Te+Ï


|üqT\˝À bÕ˝§Zq&ÉT. e÷Ø#·düTu≤VüQ\T Ç‘·ì# Áù|]‘·T …’ j·TC≤„\≈£î $|òü÷ï\qT ø£*–düTÔHêïs¡μq>±H <äXs¡<∏äT&ÉT eT]+‘·

uÛÑj·T|ü&Ü¶&ÉT. j·TT<ä∆+˝À j·TeTTì‘√ düe÷qT …’q yê] HÓ<äTs√ÿe&ÜìøÏ Hê ∫ìïbÕ|üì |ü+|üqT. HqT ≈£L&Ü j·TT<ä∆ $wüj·T+˝À

nX≈£îÔ&Éqμì |ü*ø±&ÉT.

<äXs¡<∏äTì e÷≥\≈£î $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT n–ZMT<ä >∑T–Z\yÓTÆHê&ÉT. ªÇ∫Ãqe÷≥ ‘·|üŒ≥+ MT Ç+≤ e+≤ Ò<äT. e+<äT\≈£î

dæ<ä∆|ü&ç‘ ]ø£ÔVü≤kÕÔ\‘√ ‹]– yÓfi‘êqT. MTs¡T düTK+>± ñ+&É+&çμ nHêï&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. |ü]dæú‹ rÁe‘·qT >∑eTì+#ê&ÉT

e•wüeTVü≤]¸. Ç∫Ãq e÷≥ ì\u…≥Tºø√eTì <äXs¡<∏äTìøÏ Væ≤‘·e⁄ |ü*ø±&ÉT. e÷≥ ì\u…≥Tºø√ì yêìøÏ <Ûäs¡àø±s¡ eTT˝≤#·]+∫q

|òü\+ q•düTÔ+<äì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT. $$<Ûëg Á|üjÓ÷>∑ <ä≈£åî&Ó’q $XÊ«$TÁ‘·Tì yÓ+≥ sêeTTì |ü+|ü&É+˝À dü+X¯j·÷ìøÏ

‘êe⁄+&Ésê<äHêï&ÉT. sêeTTì |ü+|æ‘ yT\T »s¡T>∑T‘·T+<äì düT‹yÓT‘·Ô>± dü÷∫+#ê&ÉT.

e•wüßì Væ≤‘·e#·Hê\≈£î <äXs¡<∏äT&ÉT ‘· §>±Z&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\qT |æ*|æ+#ê&ÉT. øödü\´‘√ ø£*dæ Äos¡«~+#ê&ÉT.

Á|üXÊ+‘·yÓTÆq eTqdüT‡‘√ $XÊ«$TÁ‘·Tq≈£î n|üŒ–+#ê&ÉT.

$XÊ«$TÁ‘·Tì yÓ+≥ <ÛäqTsê∆]jÓÆT sêeTT&ÉT q&ÉTdüTÔHêï&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT nqTdü]düTÔHêï&ÉT. düs¡j·T÷qB rs¡+ yÓ+ã&ç

#ê˝≤ <ä÷s¡+ Á|üj·÷DÏ+#ês¡T eTT>∑TZs¡÷. ‘·s¡Tyê‘· sêeT\ø£ÎDT\≈£î ªã\μ ªn‹ã\μ $<ä \qT|ü<•+#ê&ÉT $XÊ«$TÁ‘· eTVü≤]¸.

MÏ Á|üuÛ≤e+ e\¢ n\dü≥, Äø£*<ä|ü\T+&Ée⁄. s¡÷|üø±+‘·T\T ‘·>∑Ze⁄. ì<äTs¡ À ñHêï, @eTs¡TbÕ≥T‘√ ñHêï sêø£ådüT ÒMT

#j·T Òs¡T. eTT˝À¢ø±˝À¢ m<äTs=&ç¶ ì\#yês¡T+&És¡T.

sêeTT&ÉT >∑Ts¡Tùde˝À ìeT>∑ïeTj·÷´&ÉT. $XÊ«$TÁ‘·Tì bÕ<äeTT˝§‘êÔ&ÉT. Ç‘·s¡ ùde\T #˚XÊ&ÉT. >∑Ts¡Tùde $X‚wü

|òü*‘êìïdüTÔ+~. düs¡j·T÷qB rs¡+˝ÀH yês¡T Ä sêÁ‹ ìÁ~+#ês¡T.

‘Ó\¢yês¡T‘√+~. $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT sêeT\ø£ÎDT\≈£î yT˝§ÿ\T|ü⁄ |ü*ø±&ÉT.

øödü ≤´ düTÁ|üC≤sêeT |üPsê«dü+<Ûë´ Á|ües¡Ô‘

ñ‹Ôwü qs¡XÊs¡÷›\ ø£s¡Ôe´+ <Ó’ee÷Væ≤ïø£yéT.

ªøödü˝≤´<˚$ dü‘·‡+‘êqyÓTÆq z sêe÷! ‘·÷s¡TŒq ñwü'ø±+‘·T\T Á|üdü]düTÔHêïsTT. ì<äTs¡˝Ò∫ ì‘·´ø£s¡à\qT

Ä#·]+#·eTμHêï&ÉT. >∑Ts¡Tyêø£ + •s¡kÕeVæ≤+#ê&ÉT sêeTT&ÉT \ø£ÎDTì‘√ ø£\dæ. eT∞fl Á|üj·÷D+ ø=qkÕ–+~. düs¡j·T÷

>∑+>±q<äT\ dü+>∑eT Á|ü<˚XÊìï #˚s¡T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&ç $X‚cÕ\qT >∑Ts¡TeTTK‘·' ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. C≤„Hêìï bı+<ä&É+˝À

ìs¡+‘·s¡+ nÁ|üeT‘·TÔ …’ ñ+&É&É+ ñ‘·ÔeT $<ë´s¡Tú\ \ø£åD+.

Á|üj·÷D+ kÕ>∑T‘·Tqï~. ªeT\<äμ, ªø£s¡÷Xμ nH »q|ü<ë\≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T. Ç+Á<äTì nqTÁ>∑Vü≤ $X‚wü+#‘· á ÁbÕ+‘ê\T

<Ûäq<ÛëHê´\ düeTè~∆ì ø£*– ñ+&$. ø±ì ª‘ê≥ø£μ nH j·TøÏåDÏ á ÁbÕ+‘ê\≈£î e∫Ã $<Ûä«+kÕìï düèwæº+∫+~. |ü⁄≥Tºø£‘√H

ysTT @qT>∑T\ ã\+ ø£*–q áyÓTqT mes¡÷ m~]+#· Òø£b˛‘·THêïs¡T. ªn–ïøÏ Ä»´+‘√&Ó’q≥T¢μ áyÓT‘√u≤≥T áyÓT ≈£îe÷s¡T&ÉT

ªe÷Ø#·T&ÉTμ $s¡T#·Tø£|ü&ÉT‘·÷ á »q|ü<ë\qT n‘· ≤≈£î‘·\+ #düTÔHêï&ÉT. <äTwüßºsê …’q ‘ê≥ø£qT e~Û+#·eTì sêeTTì‘√

nHêï&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. ˇø£ÿø£åD+ sêeTT&ÉT eTÚqeTTÁ<ä<ë˝≤Ã&ÉT. sêeTTì uÛ≤e+ Á>∑Væ≤+#ê&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. ªÅd”Ôì m˝≤

#·+bÕ\H dü+Xj·T+ e<äT›. n<Ûäs¡à|üsêj·TDjÓÆTq ‘ê≥ø£qT #·+|æ‘ <√wü+ sê<äμì ø£s¡Ôe´eTT|ü<•+#ê&ÉT. yÓ+≥H sêeTT&ÉT

<äè&ÛÉìXÃj·TT&Ó’ n+»* |òüTÏ+#ê&ÉT. ªMTs¡T #Ó|æŒq≥T¢>±q&É#·Tø=eTàì e÷Hêqï>±s¡T qqTï Ä<•+#ês¡T. yê] Ä»„ Hê≈£î

•s√<Ûës¡ eTμì |æ‘·èyêø£ |ü]bÕ\HêdüøÏÔì #ê≤&ÉT. n˝≤π> >∑Ts¡Te⁄ Ä»„qT bÕ*+#·T≥ •wüß´ì>± ‘·q ø£s¡Ôe´eTì uÛ≤$+∫

‘ê≥ø£e<Ûä≈£î ñ<äT´≈£îÔ&Ó’Hê&ÉT.


$ø£è‘êø±s¡+‘√ $s¡T#·T≈£î|ü&ÉT‘·Tqï ‘ê≥ø£ #‘·T\qT ‘·q ì•‘· u≤D≤\# K+&ç+#ê&ÉT sêeTT&ÉT. nsTTHê ÄyX+‘√

MT~øÏ edüTÔqï ‘ê≥ø£ eTT≈£îÿ #Óe⁄\qT ø√dæyXÊ&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. ‘ê≥ø£ ÄyX+ ¬s+&ç+‘· …’+~. ‘êqT ø£qã&É≈£î+&Ü yêfiflô|’

sêfifl yêq≈£î]|ædüTÔqï~. Ç<ä+‘ê >∑eTìdüTÔHêï&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. dü+<Ûë´ø±\+ düMT|ædüTÔqï~. á˝Àù| ‘ê≥ø£qT |üs¡ Àø±ìøÏ

|ü+|üeTì |ü⁄s¡e÷sTT+#ê&ÉT. dü+<Ûë´ø±\+˝À sêø£ådüT\T eTVü‰ã˝≤ìï bı+<äT‘ês¡T. m<äTs√ÿe&É+ ø£wüº+. Çø£ @ e÷Á‘·+

Ä\dü + #j·T≈£î+&Ü sêeTT&ÉT Xã›y~Û $<ä qT Á|ü<ä]Ùdü÷Ô u≤D Á|üjÓ÷>∑+ #XÊ&ÉT. ø£åDø±\+˝À ‘ê≥ø£ H\ô|’ã&ç ÁbÕD≤\qT

e~*+~. ‘ê≥ø£ e<Ûä‘√ <äTwüº dü+Vü‰sêìøÏ lø±s¡+ #·T≤º&ÉT sêeTT&ÉT. Ç+Á<ë~ <e‘·\T sêeTTì düTÔ‹+#ês¡T. dü+‘·Twüßº&Ó’q

$XÊ«$TÁ‘· eTVü≤]¸ sêeTTq≈£î mH√ï ~yê´ÁkÕÔ\qT nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ nqTÁ>∑Væ≤ùdÔ Çe« Òì<$TÏ? bı+<ä Òì<$TÏ?

sêeT\ø£ÎD düVæ≤‘·+>± $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT ªdæ<ë∆ÁXeT+μ #s¡T≈£îHêï&ÉT. n< n‘·ì j·T»„uÛÑ÷$T. sêeT\ø£ÎDT\T $qj·T+>±

#‘·T\T CÀ&ç+∫ >∑Ts¡Te⁄>±]ì j·T»„Bø£åqT d”«ø£]+#·eTì ÁbÕ]ú+#ês¡T. eTìï+#ê&ÉT eTVü≤]¸. j·T»„BøÏå‘·T&Éj·÷´&ÉT. eTs¡THê&

j·T»„+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. Äs¡T s√E\bÕ≥T kÕπ> á j·T»„ $wüj·T+˝À n‘· +‘· C≤>∑s¡÷≈£î …’ ñ+&ÉeTì sêeT\ø£ÎDT\≈£î

dü÷∫+#ês¡T eTTqT\T. ◊<äTs√E …’+~. ø£+ÏMT<ä ≈£îqT≈£î Ò≈£î+&Ü j·TC≤„ìï ø±bÕ&ÉT‘·THêïs¡T sêeT\ø£ÎDT\T. ø£s¡Ôyê´ìï

HÓs¡ys¡Ã&É+˝À Ç+‘· ìwü ñ+&Ü*. ∫e]s√E ñqï≥Tº+&ç ˇø£ÿkÕ]>± j·T»„≈£î+&É+qT+&ç C≤«\\T m>∑dæ|ü&Ü¶sTT. Ç~

sêø£ådüT\ sêø£≈£î dü÷#·q.

e÷Ø#· düTu≤VüQ\T nqT#·s¡T\‘√ e#êÃs¡T. j·T»„y~ø£ |ü]düsê\T s¡ø£Ôes¡+‘√ ‘·&çdæ eTT<ä›j·÷´sTT. sêeTT&ÉT ªo‘wüße⁄μ

nqï e÷qyêÁkÕÔìï e÷Ø#·Tìô|’ Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT. <ëì <Óã“≈£î e÷Ø#·T&ÉT q÷s¡T jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+ m–] düeTTÁ<ä+˝À

|ü&çb˛j·÷&ÉT. düŒ èVü≤ø√˝ÀŒsTT –s¡–sê ‹s¡T>∑T‘·÷ ø=≥Tº≈£îb˛‘·THêï&ÉT. eTs¡T ìeTTwü+˝À Äπ>ïj·÷g+‘√ düTu≤VüQì eø£ådüú ≤ìï

Áeø£ÿ\T #XÊ&ÉT. yêj·Tyê´g+‘√ $T>∑‘ê sêø£ådüT\ uÛÑs¡‘·+|ü≤º&ÉT. sêø£ådüu≤<Ûä‘=\–+~. j·T»„+ ì]«|òüTï+>± »]–+~.

$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT dü+‘√wæ+#ê&ÉT. düeTs¡Tú …’q •wüß´\qT #·÷dæ @ >∑Ts¡Te⁄ dü+‘√wæ+#·&ÉT?

eTs¡THê&ÉT ñ<äj·÷H˚ï sêeT\ø£ÎDT\T $XÊ«$TÁ‘·Tì m<äT≥ $qj·T+‘√ ì*#ês¡T. Ç+ø± @$T #˚j·÷˝À

ÄC≤„|æ+#·eTHêïs¡T. $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT ªz sêe÷! $T~∏ ≤q>∑s¡ Á|üuÛÑTe⁄, |üs¡eT<Ûë]à≈£î&Ó’q »qø£ eTVü‰sêE ø£ j·TC≤„ïìï #j·T

dü+ø£*Œ+#ê&ÉT. eTq+ nø£ÿ&ÉøÏ yÓfi<ë+. nø£ÿ&É n<äT“¤‘·yÓTÆq ø£ eTVü‰<ÛäqTdüT‡+~. e⁄ #·÷&Ée#·TÃqHêï&ÉT. dü+dæ<äT∆\j·÷´s¡T

sêeT\ø£ÎDT\T. eTTìqqTdü]dü÷Ô $T~∏\yÓ’|ü⁄>± eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·THêïs¡T.

n&ÉT>∑T\‘√bÕ≥T e÷≥\÷ kÕ>∑T‘·THêïsTT. sêeTTì ø√]ø£ yTs¡≈£î ‘·eT e+X |ü⁄≥Tº |üPs√«‘·Ôsê\qT $e]+#ê&ÉT

$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. Ä sêÁ‹ XÀD≤qB rs¡+˝À $ÁX$T+#ês¡T. eTs¡THê&ÉT |ü$Á‘· >∑+>±q~ì <ä]Ù+#ês¡T. kÕïHê˝≤#·]+∫

$<äT´ø£Ô <Ûäsêà\qT HÓs¡ysêÃs¡T. >∑+>± eè‘êÔ+‘êìï $q>√s¡T‘·THêïqì $qj·T+>± n&ç>±&ÉT sêeTT&ÉT. $ì|æ+#ê&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT.

õC≤„düT …’q •wüß´\T, $C≤„ìjÓÆTq >∑Ts¡Te⁄ ` Çø£ C≤„q Á|ükÕsêìøÏ n&ÉT¶+≥T+<ë?

bÕ‘êfi+˝À ã÷&ç<ä≈£î|üŒ …’ |ü&çe⁄qï ‘·q |æ‘·s¡T …’q dü>∑s¡T\≈£î ñ‘·ÔeT>∑‘·T\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ dü+ø£*Œ+#ê&ÉT uÛÑ s¡<∏äT&ÉT.

n+<äT≈£î ˇø£fÒ e÷s¡Z+ >∑+>∑qT yê] ã÷&ç<ä≈£î|üŒ\ô|’ Á|üeVæ≤+|üCÒj·T&É+. ø±ì Äø±X+˝Àì >∑+>∑qT bÕ‘êfi≤ìøÏ ~+|ü&É+

ˇø£ |ü≤ºq »]π>|üHHê? nsTTHê <äè&ÛÉdü+ø£ ≤ŒìøÏ nkÕ<Ûä yÓTÆq~ Ò<äT. uÛÑ s¡<∏äT&ÉT rÁeyÓTÆq ‘·|üdüT‡#XÊ&ÉT. ÁãVü≤àqT,

•e⁄ì yÓT|æŒ+#ê&ÉT. mìï n&É¶+≈£î\T m<äT¬s’Hê dü+ø£\Œ+ qT+&ç |üø£ÿ≈£î ‘·|üø√ Ò<äT. >∑+>∑qT bÕ‘êfi+<ëø± rdüT≈£îyÓfifl&É+˝À

dü|òü\ eTH√s¡<∏äT&Éj·÷´&ÉT. n+<äTπø |ü≥Tº<ä\ $wüj·T+˝À ªuÛÑ s¡<∏ä Á|üj·T‘·ï+μ nqï C≤rj·T+ @s¡Œ&ç+~. uÛÑ s¡<∏äTì e+X+˝Àì

yê& sêeTT&ÉT.

>∑+>±e‘·s¡D+ >∑÷]Ã $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT sêeTTq≈£î #Ó|üŒ&É+˝À ˇø£ Ä+‘·s¡ eTT+~. ‘·q |üPØ«≈£î\T m+‘·>=|üŒyês√

‘Ó\TdüT≈£îì <ëìø£qT>∑TD+>± q&Ée&É+. |æ‘·s¡T\|ü≥¢ m+‘· uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\T+&Ü˝À ‘Ó\|ü&É+. |üÏºq |üì |òü\e+‘·eTjT´es¡≈£î


|ü≥Tº<ä\ m˝≤e⁄+&Ü˝À #Ó|üŒ&É+. nsTT‘ Çe˙ï Hs¡T>± #Ó|üŒ Ò<äT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. nsTTHê Ä+‘·sê´ìï Á>∑Væ≤+#ê&ÉT sêeTT&ÉT.

Ç< ñ‘·ÔeT >∑Ts¡T•wüß´\ e´eVü‰s¡+.

$T~∏ ≤q>∑s¡ düMTbÕìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T $XÊ«$TÁ‘· sêeT\ø£ÎDT\T. nø£ÿ&É ˇø£ ÄÁXe÷ìï #·÷XÊ&ÉT sêeTT&ÉT. n~

bÕ‘·<Ó’Hê n+<ä+>± n>∑T|ædüTÔqï~. ø±ì »q dü+#ês¡yT Ò<äT. @$T° ∫Á‘·eTì n&ç>±&ÉT sêeTT&ÉT. n~ >ö‘·eT eTVü≤]¸

ÄÁXeTeTì, Ä ø£<∏äq+‘ê $e]+#ê&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. ªeTVü‰‘·|üdü‡+|üqTï&Ó’q >ö‘·eT eTVü≤]¸ ‘·q uÛ≤s¡ jÓÆTq nVü≤\´‘√ á

ÄÁXeT+˝À ñ+&yê&ÉT. ˇø=H=ø£ dü+<äs¡“¤+˝À nVü≤\´ n|üsê<Ûä+ #dæq<äì uÛ≤$+∫ ÄÁ>∑ <äÁ>∑T&Éj·÷´&ÉT >ö‘·eTT&ÉT.

y\ dü+e‘·‡sê\T nqïbÕHê<äT\T Òø£ yêj·TTe⁄H ÄVü‰s¡+>± rdüT≈£î+≥÷ á ÄÁXeT+˝ÀH ã÷&ç<ä À |ü&çe⁄+&ÉeTì

X|æ+#ê&ÉT. me«]ø° ø£qã&É≈£î+&Ü ñ+≤eHêï&ÉT. sêeTTì sêø£‘√ XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£*– ì»s¡÷bÕìï bı+<äT‘êeHêï&ÉT.

ø£qTø£ sêe÷! >ö‘·e÷ÁXeT+˝À ø±\TyÓ÷|æ nVü≤\´≈£î XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£*–+#·TeTμì $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT ÄC≤„|æ+#ê&ÉT.

ø£sƒ√s¡Bø£å À ñ+&ç ã÷&ç<ä#ø£|üŒã&çq nVü≤\´ bı>∑# ø£|üŒã&çq n–ï ‘»düT‡e … ñ+~. Ä eTVü‰‘·Tàsê*ì sêeTT&ÉT

#·÷XÊ&ÉT. sêeTTì <äs¡Ùq+‘√ ÄyÓT≈£î XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£*–+~. nVü≤˝≤´ >ö‘·eTT\T sêeTTì j·T<∏ë$~Û>± >ös¡$+#ês¡T. yê]

dü‘êÿsê\+<äTø=ì sêeTT&ÉT $XÊ«$TÁ‘·Tì yÓ+≥ \ø£ÎD düVæ≤‘·T&Ó’ $T~∏ ≤ q>∑sêìøÏ ãj·T\T<sê&ÉT.

$T~∏ ≤q>∑s¡+˝À Á|üuÛÑTyÓ’q »qø£eTVü‰sêE M]ì düeTT∫‘·+>± düe÷<ä]+#ê&ÉT. $T~∏\˝À nVü≤˝≤´ >ö‘·eTT\ ô|<ä›

≈£îe÷s¡T&Ó’q X¯‘êq+<äT&ÉT sêeT<äs¡Ùq+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. ‘·q ‘·*¢qT<ä∆]+∫q+<äT\≈£î ø£è‘·»„‘ê+»\T\T düeT]Œ+#ê&ÉT.

eTVü‰‘·|üXÊÙ*jÓÆTq $XÊ«$TÁ‘·Tì nqTÁ>∑Vü≤+ bı+<ä>∑\>∑&É+ #ê˝≤ $X‚wüeTì sêeTTì yÓT#·TÃ≈£îHêï&ÉT. $XÊ«$TÁ‘· eTVü≤]¸

nkÕ<ÛëD XøÏÔkÕeTsêú \qT $e]+#ê&ÉT X‘êq+<äT&ÉT. ø=ìï dü+<äsê“¤\˝À eTq‘√e⁄qïyê] >=|üŒ<äq+ eTqπø ‘Ó*j·T<äT.

eTs¡THê&ÉT ÁbÕ‘·'ø±˝≤q »q≈£î&ÉT $XÊ«$TÁ‘· sêeT\ø£ÎDT\qT ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. ø£s¡Ôy√´|ü<˚X¯+ #˚j·Te\dæ+~>±

$XÊ«$TÁ‘·Tì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. n|ü&ÉT Á|ü‘·T´‘·Ôs¡$Tdü÷Ô $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT ªMs¡T <äXs¡<∏äeTVü‰sêE ≈£îe÷s¡T\T. »>∑Á‘·Œdæ<äT∆ …’q

Ms¡T\T. MT e<ä›qTqï <ÛäqTdüT‡qT #·÷&Ü\qT≈£î+≥THêïs¡T. <ëìì #·÷|æ+#·+&ç. XóuÛÑ+ »s¡T>∑T‘·T+~. yêfifl eTT#·Ã≤

rs¡T‘·T+<äHêï&ÉT. n|ü&ÉT »q≈£î&ÉT ‘·qe<ä›qTqï ª•e<ÛäqTdüT‡μ #·]Á‘·qT $e]+#ê&ÉT. j·÷>∑+ ø=s¡≈£î uÛÑ÷$Tì <äTqTï#·T+&É>±

ne÷àsTT <=]øÏ+<äì, Hê>∑Ï#ê\Tq <=]øÏq+<äT≈£î ªd”‘·μ>± ÄyÓT Á|üdæ~∆¬øøÏÿ+<äì ‘Ó*bÕ&ÉT. áyÓTqT |üsêÁø£eTe+‘·TìøÏyê«\qï

‘·q n_ÛeT‘êìï yÓ*ãT#êÃ&ÉT. •e<ÛäqTdüT‡qT m≈£îÿô|≥º>∑\yê& d”‘·≈£î ‘·–q uÛÑs¡Ô nHêï&ÉT. >∑‘·+˝À m+<äs√ sêE\T e∫Ã

•e<ÛäqTdüT‡ m≈£îÿô|≥º&ÜìøÏ $|òü\Á|üj·T‘·ï+ #XÊs¡ì, m≈£îÿô|≥º&É+ e÷≥ m˝≤ ñHêï ø£ dü+ ø£<ä*+#· Òø£b˛j·÷s¡Hêï&ÉT.

Ç<ä+‘ê$ì •e<ÛäqTdüT‡qT ‘Ó|æŒ+#·eTHêï&ÉT $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT. düπsqHêï&ÉT »q≈£î&ÉT. ã*wüß\T, Bs¡Èø±j·TT …’q ◊<äTy\

eT+~ n‹ø£wüº+ MT<ä •e<ÛäqTdüT‡‘√ ≈£L&çq ù|Ïø£qT rdüT≈£îe#êÃs¡T. $XÊ«$TÁ‘· eTVü≤]¸ nqTeT‹‘√ <ÛäqTdüT‡ eT<Ûä uÛ≤>±ìï

ne©\>± |ü≥Tº≈£îHêï&ÉT sêeTT&ÉT. <ÛäqT]«<ä j·T+<äT Ä]‘]q sêeTTì #sTT k˛øÏq+‘·H Ä <ÛäqTdüT‡ e+–+~. $+ÏHê]ì

dü+~Û+#ê&ÉT. y\ø=\~ dü<ädüT´\T ÄXÃs¡ +˝À eTTì–b˛j·÷s¡T. n …¢‘ê&ÉTqT Äø£sêí+‘·eTT ≤>±&ÉT sêeTT&ÉT. |æ&ÉT>∑TbÕ≥Te Ò

uÛÑj·T+ø£s¡Xu≤›ìï #dü÷Ô $\T¢ ô|òfióflq $]–+~. $XÊ«$TÁ‘·T&ÉT, »q≈£î&ÉT, sêeT\ø£ÎDT\T‘·|üŒ $T>∑‘êyês¡+‘ê eT÷s¡Ã¤y√j·÷s¡T.

Ç∫Ãqe÷≥ Á|üø±s¡+ »q≈£î&ÉT d”‘êsêeTT\ $yêVü≤+ »s¡|ü&ÜìøÏ dü+dæ<äT∆&Éj·÷´&ÉT. <äXs¡<∏äeTVü‰sêE≈£î es¡Ôe÷q+

|ü+bÕ&ÉT. njÓ÷<Ûä qT+&ç n+<äs¡÷ ‘·s¡*e#êÃs¡T. »q≈£î&ÉT ‘·q ≈£îe÷¬sÔ …’q d”‘·qT sêeTTq≈£î, ]àfiqT \ø£ÎDTq≈£î,

‘·q ‘·eTTà&ÉT ≈£îX¯<Ûä«Eì ≈£îe÷¬sÔ˝…’q e÷+&É$ì uÛÑs¡‘·Tq≈£î, ÁX¯ó‘·ø°]Ôì X¯Á‘·T|òüTTïq≈£î Ç∫Ã $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT.

n+>∑s¡+>∑yÓ’uÛÑe+>± ø£ ≤´D+ »]–+~.

eTs¡THê&ÉT $XÊ«$TÁ‘· eTVü≤]¸ ø=‘·Ô <ä+|ü‘·T\qT Äos¡«~+∫, <äXs¡<∏ä »qø£eTVü‰sêE\qT M&=ÿì Væ≤e÷\j·T|üs¡«‘êìøÏ

yÓfi≤fl&ÉT. ‘·s¡Tyê‘· ã+<ÛäT$TÁ‘· düy˚T‘·+>± <äX¯s¡<∏äT&ÉT njÓ÷<Ûä ≈£î ãj·T\T<˚sê&ÉT.


<ë]˝À M]øÏ |üs¡X¯ósêeTT&ÉT m<äTs¡T>± e#êÃ&ÉT. n‘·&ÉT Á|üfi¯j·Tø±\ s¡TÁ<äTìe˝Ò ñHêï&ÉT. >∑+Á&É>=&É¶*ì,

<ÛäqTsê“DeTT\qT <Ûä]+#ê&ÉT. Á|ü»®«] Ò¢ n–ïe Ò uÛÑj·T+ø£s¡+>± ñHêï&ÉT. ø£åÁ‹j·TT&É+fÒ Ç‘·ìøÏ dü]|ü&É&ÉT. |üPs¡«+ ø£åÁ‹j·TT&Ó’q

ø±s¡ÔMsê´s¡T®qT&ÉT Ç‘·ì ‘·+Á&çjÓÆTq »eT<ä–ïì #·+bÕ&ÉT. n|üŒÏ qT+&ç ø£åÁ‹j·T ìs¡÷à\HêìøÏ ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈£îHêï&ÉT.

Çs¡yÓ’ ˇø£ÿkÕs¡T¢ uÛÑ÷ Á|ü<äøÏåD+ #dæ m+‘√ eT+~ ø£åÁ‹j·TT\qT ‘·q >∑+Á&É>=&É¶*øÏ ã*sTT#êÃ&ÉT.

|üs¡XósêeTT&ÉT lsêeTTì‘√ ‘·qe<ä›qTqï yÓ’wüíe <ÛäqTdüT‡HÓ≈£îÿô|≥ºeTì düyê\T $dæsê&ÉT. düπsqì sê|òüTe⁄&ÉT ne©\>±

m≈£îÿô|≤º&ÉT. z≥$Tq+^ø£]+∫q |üs¡XósêeTT&ÉT ‘·‘Yø£åDyT eTùV≤+Á<ä|üs¡«‘êìøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. ÄVü‰! nVü≤+ø±s¡yÓT+‘·

nqs¡ú<ëj·Tø£+.

<äXs¡<∏äT&ÉT dü|ü]yês¡+>± njÓ÷<Ûä ≈£î #s¡T≈£îHêï&ÉT. uÛÑs¡‘·T&ÉT XÁ‘·T|òüTTïì‘√ yTqe÷eT yÓ+≥ ‘ê‘·>±]+ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT.

sêeT\ø£ÎDT\T ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ùde˝À, >∑Ts¡Te⁄\ ùde˝À ‘·]düTÔHêïs¡T.


njÓ÷<Ûë´ ø±+&É+

<äXs¡<∏äTìøÏ |ü⁄Á‘·T\ô|’ mq Òì Áù|eT. ‘·q XØs¡+ qT+&ç |ü⁄Ïºq Hê\T>∑T #‘·T\e Ò M]ì uÛ≤$+#ê&ÉT. á q\T>∑Ts¡T

≈£îe÷s¡T\˝À uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTTï\T <XÊ+‘·s¡eT+<äT ñ+&É&É+e\¢ u…+>∑ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. yêfiflqT eT∞fleT∞fl ‘·\#·T≈£î+≥THêï&ÉT.

<äXs¡<∏äTìøÏ lsêeTTìô|’ eT≈£îÿe m≈£îÿe. <ëìøÏ ø±s¡D+ lsêeTT&ÉT dü<äTZDsê• ø±e&ÉyT. s¡÷|ü+˝Àq÷ >∑TD+˝Àq÷

ÁX‚wüß&ÉT. eTVü‰Ms¡T&ÉT. yÓT‘·Ô>± e÷≤¢&ÉT‘ê&ÉT. Xs¡Dqïyê]ì ø±bÕ&ÉTyê&ÉT. ø√|üeTT, >∑s¡«eTT Òìyê&ÉT. dü‘· + |ü*πøyê&ÉT.

|üs¡T\ dü+|ü<äqT Ä•+#·ìyê&ÉT. BqT\qT Ä<äTø=Hyê&ÉT. ø±˝≤ìï eè<∏ë#j·T≈£î+&Ü C≤„qT\‘√ dü»®qT\‘√ $$<Ûä $wüj·÷\qT

#·]Ã+#yê&ÉT. $qj·To*. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, >∑Ts¡Te⁄\ |ü≥¢ ìXÃ\uÛÑøÏÔø£\yê&ÉT. k˛eT]‘·q+, @eTs¡TbÕ≥T Òìyê&ÉT. ø£fi\˝À

Ä]‘]qyê&ÉT. ndü÷j·T, e÷‘·‡s¡ + Òìyê&ÉT. Á|ü»\|ü≥¢ yê‘·‡\´+ ø£\yê&ÉT... Çìï eT+∫>∑TD≤\≈£î bÕ<Ó’q lsêeTT&É+fÒ

‘·*¢<ä+Á&ÉT\πø ø±<äT, Á|ü»\+<ä]ø° |üs¡eT Á|”‹.

düø£\ >∑TD≤_ÛsêeTT&Ó’q lsêeTT&ÉT ‘·eT≈£î Á|üuÛÑTe⁄ ø±yê\ì Á|ü»\ø√]ø£ ` BìøÏ ‘√&ÉT ªHqT J$+∫e⁄qï|ü&

lsêeTT&ÉT sêC…’‘˚ m+‘· u≤>∑T+≥T+~? H˚HÓ+‘·>± dü+‘√wækÕÔH√?μ nì ñ$«fi¯Sfls¡T#·THêï&ÉT <äX¯s¡<∏äT&ÉT. eT+Á‘·T\‘√

Ä˝À∫+∫ lsêeTTì j·TTesêEqT #˚j·T&ÜìøÏ ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêï&ÉT. sê»´+˝Àì Á|üeTTKT\qT, C≤q|ü<äT\qT,

kÕeT+‘·sêE\qT, Á|ü»\qT |æ*|æ+#ê&ÉT. lsêeTTì j·TTesê» |ü≤º_Ûùwø£ $wüj·÷ìï yÓ\¢&ç+#ê&ÉT. Ç~ n+<äs¡≈£î

q∫ÃqfÒ¢Ì‘˚H˚ nqTeT‹ìe«eTHêï&ÉT. Bìø£Hêï Á|ü»\≈£î y˚T\Tø£*–+#˚~ @<Ó’Hê ñHêï Ä˝À∫+∫ #Ó|üŒeTHêï&ÉT.

Á|üC≤qTs¡+»ø£bÕ\q n+fÒ Ç<. düuÛÑ Àìyês¡+‘ê lsêeT |ü≤º_Ûùwø±Hï düeT]údü÷Ô Vü≤s¡<Ûë«Hê\T #XÊs¡T.

sêC≤»„yTs¡≈£î e•wüß&ÉT eT+Á‘·T\≈£î, n~Ûø±s¡T\≈£î |ü≤º_Ûùwø£eT¨‘·‡yêìøÏ @sêŒ≥¢qT #j·Te\dæ+<äì Ä<•+#ê&ÉT.

<äXs¡<∏äT&ÉT lsêeTTì |æ*|æ+#ê&ÉT. lsêeTT&ÉT e∫Ã ‘·+Á&çøÏ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #XÊ&ÉT. <äXs¡<∏äT&ÉT lsêeTTì n≈£îÿq

CÒs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. ã+>±s¡T dæ+Vü‰düq+MT<ä ≈£Ls√Ãu…≤º&ÉT. ∫s¡Tqe⁄«\T ∫+~dü÷Ô ªsêe÷! düT>∑TD≤\‘√ Á|ü»\qT yÓT|æŒ+#êe⁄.

ø£qTø£ e⁄ j·TTesê» |ü≤º_Ûùwø£+ #düTø√yê*. u≤<Ûä ‘· ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. eT]+‘· $qj·Te+‘·T&ç$ ø±yê*. õ‘+Á~j·TT&ç$

ø±yê*... n+≥÷ sê»<Ûäsêà\qT q÷]b˛XÊ&ÉT. ‘·+Á&çe<ä› ôd\e⁄rdüTø=ì ‘·*¢jÓÆTq øödü\´ e<ä›≈£î e#êÃ&ÉT lsêeTT&ÉT.

ÄyÓT ÄodüT‡ \+<äT≈£îHêï&ÉT. e•wüßì Ä<X+ yTs¡≈£î |ü≤º_Ûùwø±ìøÏ nqTe⁄>± d”‘·‘√≈£L&ç ñ|üyêdü Bø£åqT ¬>’ø=Hêï&ÉT.

lsêeT |ü≤º_Ûùwø£ eT¨‘·‡yêì¬ø’ njÓ÷<Ûä ‘·qqT‘êqT n\+ø£]+#·T≈£î+~. q>∑s¡eT+‘ê Äq+<äXÀuÛÑ ‘ê+&É$düTÔqï~.

Ç~ #·÷dæq eT+<Ûäs¡ ø£+À¢ ì|ü\T b˛düT≈£îqï~. ¬ø’πøsTT n‘·Ôyê]+ÏøÏ e∫Ãq|ü&ÉT yÓ+≥e∫Ãq ns¡D|ü⁄<ëdæ eT+<Ûäs¡.

|üs¡T>∑T |üs¡T>∑Tq ¬ø’πøsTT e<ä›≈£î yÓ[fl |ü≤º_Ûùwø£ $wüj·T+ #Ó|æŒ+~. ¬ø’πøsTT #ê˝≤ Äq+~+∫, yês¡Ô #Ó|æŒq+<äT≈£î eT+<Ûäs¡≈£î

$\TyÓ’q ãVüQe÷Hêqï+~+∫+~. ìX‚Ãwüß˜sê …’+~ eT+<Ûäs¡. <äT'œ+#·e\dæq düeTj·T+˝À m+<äT≈£î dü+‘√wædüTÔHêïeì


ì\Bdæ+~ ¬ø’πøsTTì. ªHê≈£î sêeTT&ÉT, uÛÑs¡‘·T&ÉT Ç<ä›s¡÷ düe÷qyT. sêeTT&ÉT |ü≤º_Ûwæ≈£îÔ&ÉT ne⁄‘·THêï&É+fÒ n+‘·ø£Hêï

Hê≈£î Äq+<äyTeTT+≥T+<äqïμ~ ¬ø’πøsTT.

¬ø’πøsTT e÷≥\T $ì eTT≈£îÿq y ÒdüT≈£î+~ eT+<Ûäs¡. ªsêeTT&ÉT sêC…’‘ øödü\´ sê»e÷‘· ne⁄‘·T+~. n|ü&ÉT e÷‘√bÕ≥T

˙e⁄ ≈£L&Ü ÄyÓT≈£î <ëdæee⁄‘êe⁄. sêeTTìøÏ ˙ ø=&ÉT≈£î <ëdü + #j·÷*‡edüTÔ+~. sêeTTì dü+‘êHêìπø ‘·s¡Tyê‹ ø±\+˝À

sêC≤´~Ûø±s¡+ edüTÔ+~. ø±ì uÛÑs¡‘·Tì dü+‘êHêìøÏ sêe&É+ XSq´+. ø£qTø£ uÛÑs¡‘·TìøÏ sêC≤´~Ûø±s¡+ <äπøÿ≥≥T¢, sêeTT&ÉT

n&Ée⁄\ bÕ\jT´≥≥T¢ #·÷&ÉeTμì <äTs√“<Ûä #dæ+~. ¬ø’πøsTT eTqdüTe÷]+~. #Ó|ü&ÉT e÷≥\T #≥T≈£î ø±s¡D+. ‘·–q

ñbÕj·÷ìï #Ó|üŒeTì eT+<Ûäs¡qT ø√]+~ ¬ø’πøsTT. >∑‘·+˝À <äXs¡<∏äT&ÉT Ç∫Ãq ¬s+&ÉT esê\qT Ç|ü&ÉT|üjÓ÷–+#·Tø=eTàì

dü÷∫+∫+~ eT+<Ûäs¡. á dü÷#·q yTs¡≈£î <äXs¡<∏äTì e\q esê\T bı+<ä&ÜìøÏ ø√|ü>∑èVü≤+˝ÀøÏ Á|üy•+∫+~ ¬ø’πøsTT.

<äX¯s¡<∏äT&ÉT lsêeT |ü≤º_Ûùwø£ yês¡ÔqT ‘Ó\|ü&ÜìøÏ ¬ø’ø£e<ä›≈£î e#êÃ&ÉT. ø£Ïø£H˚\ô|’ ñqï~ ¬ø’πøsTT. rÁeyÓTÆq

n\ø£‘√qTqï~. <äXs¡<∏äT&ÉT z<ës¡Ã&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT. ø±ì n‘·ì Á|üj·T‘·ïeT+‘ê ã÷&ç<ä À b˛dæq |ü ï¬s’+~. @+

#j·÷˝À bÕ\Tb˛ Ò<äT. $wüj·TeT&ç>±&ÉT. n< n<äqT>± uÛ≤$+∫+~ ¬ø’πøsTT. ªHêø=ø£ ø√]ø£e⁄+~. <ëìì MTπs rsêÃ*.

n˝≤ rs¡TkÕÔqì e÷≥ Çyê«\μqï~. ÁbÕD≤ìøÏ ÁbÕDyÓTÆq lsêeTTìô|’ ≥Tº ô|Ïº düπsqHêï&ÉT <äXs¡<∏äT&ÉT. Ç+πø eTqdüT˝Àì

e÷≥qT #Óù|Œdæ+~. >∑‘·+˝À MT]∫Ãq ¬s+&ÉT esê\qT Ç|ü&ÉT ø√s¡T≈£î+≥THêïqT. lsêeTTì ø=s¡≈£î @sêŒ≥T#˚dæq

düHêïVü‰\‘√ uÛÑs¡‘·TìøÏ |ü≤º_Ûùwø£+ #j·÷*. lsêeTT&ÉT Hês¡N¬s\T, õ+ø£#·s¡à+ <Ûä]+∫, »≤<Ûë]jÓÆT <ä+&Éø±s¡D≤´ìøÏ

yÓ[fl ‘ê|üdüeè‹Ô À |ü<äTHê\TZ dü+e‘·‡sê\T ñ+&Ü*. lsêeTT&ÉT Ç|ü&, HqT #·÷düTÔ+&É>±H ãj·T\T<sê*μ nì ø√]+~.

¬ø’πøsTT e÷≥\≈£î düŒ èVü≤ø√˝ÀŒj·÷&ÉT <äXs¡<∏äT&ÉT. ø=+‘·ùd|üÏøÏ ‘s¡T≈£îHêï&ÉT. ‘·qTïø=ì edüTÔqï <äT'K+‘√ ª¬ø’ø±!

sêeTT&ÉT πø+ n|üø±s¡+ #˚XÊ&ÉT. uÛÑs¡‘·Tìø£Hêï m≈£îÿe>± ìqTï ùd$+#ê&ÉT. n≥Te+Ï yêDÏí n&Ée⁄\ bÕ Ò®j·TeTì

n&É>∑&ÜìøÏ ˙≈£î H√¬s˝≤ e∫Ã+~? Hê sêeTTì $&ç∫ HqT ˇø£ÿ ø£åDyÓTÆHê Áã‘·Tø£ ÒqT. #‘·T\T CÀ&çdüTÔHêï. ˙ bÕ<ë\T

|ü≥Tºø=+≤... sêeTTì e÷Á‘·+ Hê≈£î <ä÷s¡+ #j·Te<ä›μì Áã‹e÷˝≤&ÉT. ø£]ƒq•\ ø£ ïÏøÏ ø£s¡T>∑T‘·T+<ë? ¬ø’πøsTT e÷s¡ Ò<äT.

lsêeTTì ‘√&=ÿì sêe\dæ+~>± ¬ø’πøsTT düTeT+Á‘·Tì ÄC≤„|æ+∫+~. sêC≤»„ø±yê\Hêï&ÉT düTeT+Á‘·T&ÉT. ªlsêeTTì

#·÷&Ü\ì ñ+~ yÓ+≥H rdüT≈£îs¡eTàμHêï&ÉT <äXs¡<∏äT&ÉT. sêC≤»„ bÕÏ+#·ã&ç+~. lsêeTT&ÉT e∫Ã, <äXs¡<∏äTìøÏ, ¬ø’πøsTTøÏ

bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚XÊ&ÉT. <äX¯s¡<∏äTìøÏ e÷≥sêe&É+ ˝Ò<äT ø£˙ïfi¯ófl ‘·|üŒ. ‘·+Á&ç u≤<Ûä≈£î ø±s¡Dy˚T$TÀ ‘Ó*j·Tø£

dü‘·eT‘·eTe⁄‘·THêï&ÉT <ëXs¡~∏. ¬ø’πøsTTì n&ç>±&ÉT. ª>∑‘·+˝À HêøÏ∫Ãq ¬s+&ÉT esê\qT n&ç>±qT. ìqTï <äèwæº À ñ+#·Tø=ì

yêÏì ñ\¢+|òæT+#+<äT≈£î #·÷düTÔHêïs¡T. yêÏì ˙e⁄ bÕÏkÕÔqì Á|üe÷D+#ùdÔ #Ó|ü⁄‘êqTμ nqï~ ¬ø’πøsTT.

sêeTT&ÉT ø£åD+ ≈£L&Ü Ä˝À∫+#· Ò<äT ªHê ‘·+Á& Hê≈£î >∑Ts¡Te⁄, bÕ\≈£î&ÉT, Væ≤‘·T&ÉT. n‘·&ÉT Ä<•+#ê Òø±ì $cÕìï

‘ê>∑&Üì¬ø’Hê, düeTTÁ<ä+˝À <ä÷ø£&Üì¬ø’Hê dæ<ä∆yT. ‘·+Á&ç >±] ø√]ø£ @$TÀ #Ó|æ‘ ‘·|üŒø£ bÕÏkÕÔqT. sêeTT&ÉT Ä&çqe÷≥

‘·|üŒ&Éμì |ü*ø±&ÉT. lsêeTTì |æ‘·èuÛÑøÏÔ, dü‘ê´qTs¡øÏÔ n˝≤+Ï~.

¬ø’πøsTT ¬s+&ÉT esê\ >∑T]+∫ #Ó|æŒ+~. sêeTTì eTTK+˝À m˝≤+Ï e÷s¡TŒ Ò<äT. dü+‘√cÕ\≈£î bı+>∑ø£b˛e&É+,

u≤<Ûä\≈£î ≈£î+>∑ø£b˛e&É+ dæú‘·Á|üE„ì \ø£åD+. ªne÷à! ˙e⁄ #Ó|æŒqfÒ¢ #kÕÔ. uÛÑs¡‘·T&É+fÒ Hê≈£î ÁbÕD+. n‘·ì |ü≤º_Ûùwø±ìï

>∑÷]Ã Hêqï>±s¡T Hê≈£î #Ó|æ‘ ø±<ä+≤Hê? Äj·Tq e÷≥\qT bÕÏ+#·≈£î+&Ü ñ+&É>∑\Hê? Hê≈£î sê»´ø±+ø£å Ò<äT. ‘·+Á&çøÏ

ùde#j·T&É+, Äj·Tq Ä»„\qT bÕÏ+#·&É+ø£Hêï $T+∫q <Ûäsêà#·s¡D+ e÷qe⁄\≈£î Ç+ø=ø£Ï ÒH Ò<äT. Hêqï>±s¡T qqTï

dü«j·T+>± Ä<•+#·≈£îHêï MTs¡T #ÓbÕŒs¡T ø£<ë! n~#ê\T. Hì|ü& <ä+&Éø±s¡D≤´ìøÏ ãj·T\T<s¡T‘êqμHêï&ÉT lsêeTT&ÉT.


lsêeTTì e÷≥\T $qï <äXs¡<∏äT&ÉT XÀø£uÛ≤s¡+‘√ düŒ èVü≤ø√˝ÀŒj·÷&ÉT. lsêeTT&ÉT ‘·+Á&ç bÕ<ë\≈£î Á|üD$T˝≤¢&ÉT.

¬ø’πøsTT bÕ<ë\≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT. n+‘·'|ü⁄s¡+ qT+&ç ãj·T≥≈£î e#êÃ&ÉT. \ø£ÎDTì‘√ ø£\dæ øödü ≤é÷‘·qT <ä]Ù+#·T≈£îHêï&ÉT.

‘·q ns¡Dýêdü $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. Ä e÷≥\T $+≥÷H øödü\´ >∑+Á&É>=&É¶*# qs¡ø£ã&É¶ eT~›#Ó≥Tº ≤ H\ô|’ |ü&çb˛sTT+~.

n+‘·T Òì Äy<äq≈£î ˝ÀHÓ’+~. eqyêkÕìøÏ yÓfifle<ä›ì øödü ≤´ \ø£ÎDT\T |ü]|ü]$<Ûë\ lsêeTTq≈£î q#·ÃC…|üŒpXÊs¡T.

ø±ì lsêeTT&ÉT ‘·+Á&ç e÷≥πø ‘· §>±Z&ÉT. yÓfiflø£ ‘·|üŒ<äHêï&ÉT. ¬ø’πøsTT|ü≥¢ ‘·q≈£î @e÷Á‘·+ nHê<äs¡uÛ≤e+ Ò<äHêï&ÉT. ‘·q

|ü≤º_Ûùwø£+ Ä–b˛e&ÜìøÏ ¬ø’πøsTT ø±s¡D+ ø±<äì, $~Û Áù|s¡D# ÄyÓT n≤¢ e÷≤¢&ç+<äì düeT]ú+#ê&ÉT. ‘·q≈£î sê»ýÓTÆHê

eqyêdüyÓTÆHê düe÷qyTqì Á|üø£Ï+#ê&ÉT.

|ü⁄Á‘· yêýÓ÷Vü≤+‘√ øödü\´ lsêeTTì yÓ+≥ eqyêkÕìøÏ dæ<ä∆|ü&ç+~. ø±ì uÛÑs¡ÔqT e<ä*sêe&É+ <Ûäs¡à+ø±<äHêï&ÉT

lsêeTT&ÉT. m˝≤>√ eTqdüTqT dæú$T‘·|üs¡#·Tø=ì øödü\´ lsêeTTì B$+∫+~. ªsêe÷! dü‘·TŒs¡Twüß\ u≤≥˝À q&ÉTe⁄. ˙

<Ûäs¡àyT ≈£îs¡ø£å. e⁄ #dæq ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ùde, dü‘· ã\+ ≈£î s¡ø£å>± ñ+≤sTT. ≈£î m˝≤+Ï u≤<Ûä\T ø£\T>∑≈£î+&ÉT>±ø£μ

nì XóuÛ≤odüT‡\+~+∫+~.

nø£ÿ&ç qT+&ç d”‘êeT+~sêìøÏ yÓfi≤fl&ÉT lsêeTT&ÉT. ‘·q eqyêdü $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. njÓ÷<Ûä ˝À m˝≤ eTdü\Tø√yê˝À

d”‘·≈£î ‘Ó*bÕ&ÉT. ø±ì d”‘· sêeTTìyÓ+fÒ eqyêkÕìøÏ yÓfifl&ÜìøÏ ìXÃsTT+#·T≈£î+~. Ä e÷fÒ lsêeTTì‘√ #Ó|æŒ+~. ªMTs¡T

Òø£ dü«s¡ZdüTU≤\T \_Û+∫Hê Çwüº|ü&ÉqT. |ü‹ì nqTdü]+#·&ÉyT dü‹øÏ <Ûäs¡à+, düTKÁ|ü<ä+, XóuÛÑÁ|ü<äeTμì ‘Ó*|æ+~. lsêeTT&ÉT

n+^ø£]+#·ø£ ‘·|üŒ Ò<äT. ‘·qqT ≈£L&Ü yÓ+≥ rdüT¬øfifleTì \ø£ÎDT&ÉT lsêeTTì ÁbÕ<Ûj·T|ü&Ü¶&ÉT. lsêeTTì ùdyêuÛ≤>∑ +

eTT+<äT Á‹˝Àø±~Û|ü‘· + ≈£L&Ü ∫qï<qì, düø£ À|ü#êsê\T #ùd neø±X+ ‘·qøÏeTàì nuÛÑ ]ú+#ê&ÉT. düπsqHêï&ÉT lsêeTT&ÉT.

‘·*¢jÓÆTq düT$TÁ‘·≈£î, Äràj·TT\≈£î á $wüj·T+ ‘Ó*|æ yê] ÄyÓ÷<ëìï bı+<äeTHêï&ÉT.

d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T <äX¯s¡<∏äTì <ä]Ù+#·&ÜìøÏ ãj·T\T<˚sês¡T. ø±*q&Éø£‘√ edüTÔqï lsêeTTì #·÷dæ Á|ü»\T

u≤e⁄s¡TeTHêïs¡T. \ø£ÎDTìe … ‘êeT+<äs¡÷ sêeTTì yÓ+≥ yÓfi≤¢\qTø=Hêïs¡T. sêeTT&ÉT ñ+fÒ #ê\T n~ n&É$jÓÆTHê ‘·eT

bÕ*Ï njÓ÷<Û˚ qqT≈£îHêïs¡T. d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T <äXs¡<∏äTì eT+~sêìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. <äXs¡<∏äT&ÉT sêDT\+<ä]˙ s¡|æŒ+#ê&ÉT.

n+<äs¡÷ $\|ædüTÔHêïs¡T ¬ø’πøsTT ‘·|üŒ. <äXs¡<∏äTì eT+~s¡+ ø£ ïÏXÊ\ nsTT+~.

¬ø’πøsTT dü«j·T+>± ‘Ó∫Ã Ç∫Ãq Hês¡ Ns¡\qT d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T <Ûä]+#ês¡T. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î qeTdüÿ]+#ês¡T. düT$TÁ‘·

\ø£ÎDTì‘√ ªHêj·THê, lsêeTTì ˙ ‘·+Á&çjÓÆTq <äX¯s¡<∏äTì>±, d”‘·qT qqTï>± uÛ≤$+#·T. n&É$ì njÓ÷<Ûä nqTø√.

düTK+>± yÓ[fl s¡eTàμì B$+∫+~. düTeT+Á‘·T&ÉT s¡<∏ëìï dæ<ä∆+#XÊ&ÉT. d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T s¡<∏ëìï mø±ÿs¡T. s¡<∏ä+ y>∑+>±

eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·Tqï~. lsêeTTì $&ÉTe Òø£ ø=+<äs¡T bÂs¡T\T Ä s¡<∏ëìøÏ ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄˝≤, yÓqTø£ uÛ≤>∑+˝À y˝≤&Üs¡T.

eT+>∑fi yê<ä |òüTÀwü‘√ e÷s√à>∑e\dæq njÓ÷<Ûä Äs¡ÔHê<ë\‘√ ì+&çb˛sTT+~. <äXs¡<∏äT&ÉT rÁeyÓTÆq u≤<Ûä‘√ øödü ≤éT+~sêìøÏ

e#êÃ&ÉT. øödü ≤´<$ XÀø£eT÷]Ôe Ò ñ+~. düT$TÁ‘ê<$ ÄyÓTqT z<ë]Ã+~.

lsêeTTì s¡<∏ëìï ˙&Ée Ò nqTdü]düTÔHêïs¡T Á|ü»\T. njÓ÷<Ûä ≈£î eTs¡*bı+&Éì lsêeTT&ÉT m+‘·>±H√ #Ó|ü⁄‘·THêï&ÉT.

ªMTπs njÓ÷<Ûä ≈£î s¡+&ç Ò<ë yTeTT MT yÓ+≥ sêe&ÜìøÏ nqTeT‹+#·+&çμ nì y&ÉT≈£î+≥THêïs¡T Á|ü»\T. s¡<∏ä+ ‘·eTkÕqB

rsêìøÏ #]+~. Ä sêÁ‹ n+<äs¡÷ nø£ÿ& $&ç~ #XÊs¡T. ‘Ó\¢yês¡T‘·Tqï~. n\dü≥# bÂs¡T\+<äs¡÷ >±&ÛÉìÁ<ä À ñHêïs¡T.

Ç+ø± yêfiflqT ÁXeTô|≥º&É+ lsêeTTq≈£î Çwüº+ Ò<äT. n+<äTπø yêfiófl ìÁ<ä Ò#˝Àù| nø£ÿ&ç qT+&ç yÓfi≤fl\ì \ø£ÎDTì‘√

nHêï&ÉT. düTeT+Á‘·Tì kÕs¡<∏ä´+˝À d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T nø£ÿ&ç qT+&ç ãj·T\T<˚sês¡T. ìÁ<ä˝Ò∫q bÂs¡T\T lsêeTT&ÉT

ø£qã&Éø£b˛e&É+‘√ ‹ø£eTø£|ü&Ü¶s¡T. ‘·eT yÓTT<äT›ìÁ<äqT ‘êy˚T ì+~+#·T≈£îHêïs¡T. #˚ùd~ Òø£ njÓ÷<Ûä ≈£î ‹s¡T>∑TeTTK+

|ü≤ºs¡T.


s¡<∏ä+ y<äÁXó‹, >√eTr, düq+~ø± q<äT\qT <ëÏ+~. ø√dü\ <X|ü⁄ bı*yTs¡\≈£î #s¡T≈£î+~. nø£ÿ&ç qT+&ç njÓ÷<Ûä yÓ’|ü⁄>±

‹]– lsêeTT&ÉT qeTdüÿ]+#ê&ÉT. eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·÷ >∑+>± rsêìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. Ä rs¡+˝À Xè+–uÒs¡|ü⁄s¡eTTqï~.

ª>∑TVüQ&ÉTμ Ä Á|ü<XÊìøÏ sêE. n‘·&ÉT lsêeTuÛÑ≈£îÔ&ÉT. lsêeTT&ÉT e#êÃ&Éqï yês¡Ô $ì ‘·q yê]‘√ lsêeTTì <ä>∑Zs¡≈£î

ãj·T Ò›sê&ÉT. >∑TVüQì #·÷dæ sêeTT&ÉT \ø£ÎDTì‘√bÕ≥T m<äTπs– ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. Ä sêÁ‹ >∑TVüQì Ä‹<∏ä + rdüT≈£îHêï&ÉT.

eTs¡THê&ÉT lsêeTTì Ä<X+ yTs¡≈£î >∑TVüQ&ÉT HêeqT dæ<ä∆+ #XÊ&ÉT. ªlsêeTT&ÉT eTÁ]bÕ\qT ‘Ó|æŒ+#ê&ÉT. yêÏ‘√

‘·q≈£î \ø£ÎDTq≈£î »&É\qT dæ<ä∆|üs¡#ê&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\T »≤<Ûës¡T\j·÷´s¡T. d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T |ü&Ée mø±ÿs¡T. ne‘·*

rsêìøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fl\ì Hê$≈£î\≈£î dü÷∫+#ê&ÉT >∑TVüQ&ÉT. lsêeTT&ÉT düTeT+Á‘·TìøÏ, >∑TVüQìøÏ yÓfifl&ÜìøÏ nqTeT‹ì#êÃ&ÉT.

HêeqT eTT+<äT≈£î kÕ–+#·e\dæ+~>± Hê$≈£î\qT Ä<•+#ê&ÉT.

q~ eT<Ûä ˝À Hêe kÕ>∑T‘·Tqï~. d”‘· >∑+>∑qT ÁbÕ]ú+∫+~. Hêe <äøÏåD rsêìøÏ #]+~. Hêe~–q lsêeTT&ÉT d”‘ê

\ø£ÎD düyT‘·T&Ó’ eHê\≈£î ãj·T\T<sê&ÉT. lsêeTTì Ä<X+ yTs¡≈£î eTT+<äT \ø£ÎDT&ÉT yÓqø£ d”‘·, ÄyÓT yÓqø£ lsêeTT&ÉT

q&ÉTdüTÔHêïs¡T. kÕj·T+ø±˝≤ìø£ ≤¢ uÛÑs¡<ë«C≤ÁXe÷ìøÏ #sês¡T. Ç~ >∑+>± j·TeTTq dü+>∑eT Á|ü<X+˝À ñ+~. eTTì yê]øÏ

n‹~∏dü‘êÿsê\T #XÊ&ÉT. eqyêdüø±˝≤ìï Ä ÁbÕ+‘·+˝ÀH >∑&É|üeTì ø√sê&ÉT. ø±ì sêeTT&ÉT düT‹yÓT‘·Ô>± ‹s¡düÿ]+#ê&ÉT.

»qT\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+&Éì, ÄÁXeTyêkÕìøÏ nqTyÓ’q Á|ü<XyT<Ó’Hê dü÷∫+#·eTì lsêeTT&ÉT ø√sê&ÉT. |ü~

Áø√düT\ <ä÷s¡+˝À ª∫Á‘·≈£L≥+μ nH |ü$Á‘·yÓTÆq |üs¡«‘· Á|ü<X+ ñ+<äì, eTVü≤s¡T¸\ ìyêdükÕúqyÓTÆq n< ‘·–q #√≥ì

uÛÑs¡<ë«E&ÉHêï&ÉT. eTVü≤]¸ dü÷#·qqqTdü]+∫ j·TeTTHêq~ì <ëÏ ∫Á‘·≈£L≥+ #s¡T≈£îHêïs¡T d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T. nqï

Ä<X+ Á|üø±s¡+ nø£ÿ&É Hπs&ÉT ø£Ás¡\‘√ ≈£î°sêìï ì]à+#ê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. düXÊÅd”Ôj·T+>± n+<äT˝ÀøÏ Á|üy•+#ês¡T.

á $wüj·÷qï+‘ê >∑÷&ÛÉ#ês¡T\ <ë«sê >∑TVüQ&ÉT ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. >∑TVüQì <ë«sê düTeT+Á‘·T&ÉT Á>∑Væ≤+#ê&ÉT. düTeT+Á‘·T&ÉT

>∑TVüQì e<ä› ôd\e⁄ rdüTø=ì njÓ÷<Ûä ≈£î yÓfi≤fl&ÉT. <äXs¡<∏äT&ÉT düTeT+Á‘·Tì <ë«sê sêeTTì $wüj·÷\qT ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT.

øödü ≤´ <äXs¡<∏äT\ Äy<äq≈£î n+‘·T Ò<äT. <äXs¡<∏äT&ÉT >∑‘·+˝À ‘êqT eTTìu≤\≈£îì bıs¡u≤≥T>± #·+|æq dü+|òüT≥qqT,

n‘·ì ‘·*¢<ä+Á&ÉT*∫Ãq XÊbÕìï >∑Ts¡TÔ#düT≈£îHêï&ÉT. n< |ü⁄Á‘· $jÓ÷>±ìøÏ ø±s¡DeTHêï&ÉT. lsêeTTì m&Éu≤≥T≈£î eTqdüT

ø£ø±$ø£\yÓTÆ+~ <äXs¡<∏äTìøÏ. <äT'U≤–ïøÏ ‘·≥Tºø√ Òø£ >∑T+&Ó #·\¢ã&ç+~. ns¡úsêÁ‹ ‘·s¡Tyê‘· <äXs¡<∏äT&ÉT ndüTe⁄\T u≤kÕ&ÉT.

n+<äs¡÷ u≤e⁄s¡TeTHêïs¡T.

<äXs¡<∏äTì <Vü‰ìï ‘Ó’\ Á<√DÏ À uÛÑÁ<ä|üs¡#ês¡T. edæwüßì Ä»„yTs¡≈£î <ä÷‘·\T uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTTï\qT rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ

yÓfi≤fls¡T. @&ÉTs√E\T Á|üj·÷D+ #dæ mì$T<äeHê&ÉT njÓ÷<Ûä ≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTTï\T. ‘·+Á&ç eTs¡D≤ìøÏ

‘·\¢&ç ≤¢&ÉT uÛÑs¡‘·T&ÉT. ‘·+Á&ç n+‘· ÁøÏj·T\qT uÛÑs¡‘·T&ÉT ìs¡«]Ô+#ê&ÉT.

lsêeT eqyêdü $wüj·T+˝À ‘·*¢ì ‘·|üã≤º&ÉT uÛÑs¡‘·T&ÉT. eT+<Ûäs¡qT #·+|ü&ÜìøÏ ñ<äT´≈£îÔ&Ó’q XÁ‘·T|òüTTï&ÉT uÛÑs¡‘·Tì

e÷≥ $ì $s¡$T+#·T≈£îHêï&ÉT. eT+Á‘·T\T uÛÑs¡‘·Tì sêC≤´~Ûø±s¡+ #|ü≥ºeTHêïs¡T. ø±ì uÛÑs¡‘·T&ÉT n+^ø£]+#· Ò<äT. ªô|<ä›yê&Ó’q

lsêeTT& sêEø±yê*. Äj·Tq≈£î ã<äT\T HqT |ü<äTHê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T eqyêdü+ #kÕÔqT. #·‘·Ts¡+>∑ ã˝≤\qT dæ<ä∆|üs¡#·+&ç.

HqT yÓ[fl lsêeTTì njÓ÷<Ûä ≈£î rdüT≈£îekÕÔqTμ nì ‘Ó*bÕ&ÉT.

uÛÑs¡‘·T&ÉT njÓ÷<Ûë´yêdüT\‘√ ≈£L&ç ãj·T\T<sê&ÉT. Xè+–uÒs¡|ü⁄s¡+ #sê&ÉT. >∑TVüQ&ÉT uÛÑs¡‘·Tì Ä+‘·s¡ + ‘Ó*j·Tø£

j·TT<ä∆düqï<äT∆&Éj·÷´&ÉT. rsê $wüj·T+ ‘Ó*dæ m<äTπs– uÛÑs¡‘·Tì ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. >∑TVüQì düVü≤ø±s¡+‘√ uÛÑs¡<ë«C≤ÁXeT+

#s¡T≈£îHêï&ÉT uÛÑs¡‘·T&ÉT. eTVü≤]¸ dü‘êÿsê\+~ ∫Á‘·≈£L≥+ yÓ’|ü⁄ Á|üj·÷DÏ+#ês¡+<äs¡T.


n&É$˝À eTè>∑eTT\ n\»&ç yÓTT<ä …’+~. ø±s¡DyT$TÀ #·÷&ÉeTHêï&ÉT \ø£ÎDTì‘√ lsêeTT&ÉT. yÓ+≥H \ø£ÎDT&ÉT

ˇø£ ô|<ä› eT~› #Óf…ºø±ÿ&ÉT. $wüj·T+ ns¡úyÓTÆ+~. #Ó≥Tº ~– lsêeTTì e<ä›≈£î e#êÃ&ÉT. ªuÛÑs¡‘·T&ÉT <äTs¡T“~∆‘√ düôd’q´+>±

edüTÔHêï&ÉT. eTq <ÛäqTsê“D≤\qT dæ<ä∆+#düT≈£î+<ëeTμHêï&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. lsêeTT&ÉT \ø£ÎDTì Ä˝À#·q˝À bıs¡bÕ≥T ñ+<äì

#ÓbÕŒ&ÉT. uÛÑs¡‘·T&É ≤+Ïyê&ÉT ø±<äHêï&ÉT. ª\ø£ÎD≤! ˇø£yfi ˙≈£î sê»´ø±+ø£å ñ+fÒ #Ó|ü uÛÑs¡‘·TìøÏ #Ó|æŒ Ä sêC≤´ìï πø

Ç|æŒkÕÔqμqHêï&ÉT. Ç+‘· À uÛÑs¡‘·T&ÉT |üs¡íXÊ\≈£î #s¡T≈£îHêï&ÉT. lsêeTTì #·÷&É>±H <äT'U≤ìï Ä|ü⁄ø√ Òø£b˛j·÷&ÉT. XÁ‘·T|òüTTï&ÉT

lsêeTTì bÕ<ë\ô|’ã&Ü¶&ÉT. lsêeTTì ø£fifl qT+&ç nÁXó<Ûës¡\T ≈£î]XÊsTT. ø=+‘·ùd|üÏøÏ ‘s¡T≈£îHêï&ÉT. uÛÑs¡‘·Tì ≈£îX\

Á|üXï\T yXÊ&ÉT. Á|üdü+>∑eXÊ‘·TÔ sê»˙‹ <Ûäsêà\qT uÀ~Û+#ê&ÉT. lsêeTT&ÉT ‘·+Á&ç eTs¡Dyês¡Ô $ì $\|æ+#ê&ÉT. lsêeTTì

njÓ÷<Ûä´≈£î s¡eTàì, sêEe⁄ø£eTàì dü$qj·T+>± ÁbÕ]ú+#ê&ÉT uÛÑs¡‘·T&ÉT. ø±ì ‘·+Á&çe÷fÒ •s√<Ûës¡´eTì lsêeTT&ÉT

n+^ø£]+#· Ò<äT. lsêeTTì HêdæÔø£yê<ä+‘√ |æŒ+|üp#ê&ÉT C≤u≤*. Ç‘·&ÉT <äXs¡<∏äTì |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT. ø±ì C≤u≤* yê<ëìï

lsêeTT&ÉT K+&ç+#ê&ÉT.

uÛÑs¡‘·Tì nuÛÑ s¡úq yTs¡≈£î lsêeTT&ÉT bÕ<äTø£\qT nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT. n|ü&ÉT uÛÑs¡‘·T&ÉT ªnHêï! á bÕ<äTø£\ MT<äH

sê»´bÕ\HêuÛ≤sêìï ñ+#·T‘êqT. á |ü<äTHê\T>∑T dü+e‘·‡sê\T HqT≈£L&Ü »≥\qT <Ûä]+∫, Hês¡Ns¡\T ø£Ïº, eqyêdü

ìj·Te÷\‘√, q>∑s¡+ yÓ\T|ü\ ñ+≤qT. |ü<äTHê\Ze dü+e‘·‡s¡+ ø±>±H ˙ <äs¡Ùq+ ø±≈£î+fÒ n–ï Á|üyX+ #kÕÔqμHêï&ÉT.

düπsqHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. Ä<äs¡Ù k˛<äs¡uÛ≤eeT+fÒ Ç~. uÛÑs¡‘·T&ÉT q+~Á>±eT+ #s¡Tø=ì, bÕ<äTø£\≈£î |ü≤º_Ûùwø£+ #XÊ&ÉT.

lsêeTT&ÉT d”‘ê \ø£ÎD düyT‘·+>± nÁ‹eTVü≤]¸ ÄÁXe÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nÁ‹ nqdü÷j·T\T M]øÏ düeTT∫‘· eTsê´<ä\T

#XÊs¡T. eTVü‰|ü‹Áe‘·jÓÆTq nqdü÷j·÷<$ d”‘·≈£î ~e´eÁkÕÔuÛÑs¡D≤\ì∫Ã+~. eTT˙X«s¡T\ ÄodüT‡\T rdüTø=ì d”‘ê sêeT

\ø£ÎDT\T <ä+&Éø±s¡D´+˝ÀøÏ Á|üy•+#ês¡T.


ns¡D´ ø±+&É+

<ä+&Éø±s¡D´+ |ü$Á‘· Á|ü<X+. Á|üXÊ+‘· Á|ü<X+. nø£ÿ&É eTTqT\ ÄÁXe÷\T mH√ï ñHêïsTT. |ü≈£åî\T, eTè>±\T `

düø£\ ÁbÕDT\≈£î düTs¡øÏå‘·yÓTÆq ÁbÕ+‘·+ n~. nø£ÿ&É Àø£ πøåeT+ ø√dü+ j·T»„j·÷>±\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ÄÁXeT düeTT<ëj·÷ìï

#·÷&É>±H n …¢‘ê&ÉTqT <ÛäqTdüT‡qT+&ç ys¡T#XÊ&ÉT lsêeTT&ÉT. nø£ÿ&É $qj·÷ìøÏ ‘·|üŒ Ms¡‘ê«ìøÏ neø±X+ Ò<äT. mø£ÿ&É

m≤¢ Á|üe]Ô+#ê˝À ‘Ó\TdüTø√e&ÉyT ñ∫‘·»„‘·. Ç~ lsêeTTì˝À dü+|üPs¡í+>± ñ+~.

d”‘ê sêeT \ø£ÎDT\≈£î eTVü≤s¡T¸\T kÕ<äs¡ kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±s¡T. Ä düeTT<ëj·T+˝Àì ø£ |üs¡íXÊ\˝À $&ç~ @sêŒ≥T#XÊs¡T.

eTs¡THê&ÉT ñ<äj·T+ ì‘√´∫‘· ø£s¡à\qT eTT–+#·Tø=ì eTVü≤s¡T¸\≈£î M&√ÿ\T |ü*øÏ d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T Á|üj·÷D≤ìï

ø=qkÕ–+#ês¡T.

eq+ eT<Ûä ≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T. Ç+‘· À $ø£è‘êø±s¡+˝À ñqï $sê<ÛäT&ÉH sêø£ådüT&ÉT ne÷+‘·+>± d”‘êsêeT\ø£ÎDT\

ô|’øÏ $s¡T#·T≈£î|ü&Ü¶&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\qT ‘·q uÛÑTC≤\ô|’ ydüTø=ì rdüT≈£îb˛kÕ>±&ÉT. d”‘· >∑>√Z\T ô|&ÉT‘·Tqï~. sêeT\ø£ÎDT\T

$sê<∏äTì ¬s+&ÉT uÛÑTC≤\qT q]øÏy˚XÊs¡T. H˚\ô|’ ≈£î|üŒ≈£L˝≤&ÉT $sê<∏äT&ÉT. eTTwæº|òü÷‘ê\‘√, yÓ÷ø±fi¯fl‘√ <ë&ç#˚XÊs¡T

sêeT\ø£ÎDT\T. m+‘·≈£L #êeì $sê<∏äTì >√‹˝À bÕ‹ô|≥º&ÜìøÏ dü+dæ<äT∆\j·÷´s¡T. yÓ+≥H $sê<∏äT&ÉT ‘·q |üPs¡«ø£<∏äqT

$e]+#ê&ÉT. ‘·T+ãTs¡T&ÉqT >∑+<Ûäs¡T«&Ó’q ‘êqT ≈£îuÒs¡Tì XÊ|ü+# sêø£ådüT&ç>± e÷]q $wüj·T+ ‘Ó*bÕ&ÉT. lsêeTTì e\¢

XÊ|ü$eTTøÏÔ ø£\T>∑T‘·T+<äqï ≈£îuÒs¡Tì e÷≥\qT C≤„|üø£+ #düT≈£îHêï&ÉT. <ä>∑Zs¡ ÀH ñqï Xs¡uÛÑ+>∑ eTVü≤]¸ì <ä]Ù+#·Tø=eTàì,

XóuÛÑ+ »s¡T>∑T‘·T+<äì lsêeTTìøÏ #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·qqT >√‹˝À |üP&ÉÃeTHêï&ÉT. n˝≤π> #XÊs¡T sêeT\ø£ÎDT\T.

$sê<∏äTì e÷≥ Á|üø±s¡+ Xs¡uÛÑ+>∑ eTVü≤]¸ <äs¡ÙHêìøÏ ãj·T Ò›sês¡T. Xs¡uÛÑ+>∑T&ÉT eTVü‰‘·|üdæ«. <Ó’ekÕøå±‘êÿs¡+ bı+~qyê&ÉT.

lsêeTTì #·÷dæ lsêeT <äs¡Ùq+ ø√düyT ‘êqT y∫e⁄HêïqHêï&ÉT. ‘·q ‘·|ü'|òü ≤qï+‘ê lsêeTTìøÏ <Ûës¡y√kÕ&ÉT. uÛÑ$wü ‘·TÔ À

lsêeTT&ÉT #˚j·Te\dæq sêeDdü+Vü‰sêìøÏ Ç~ ≈£L&Ü ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. ˇø£ eTVü‰ø±s¡´ kÕ<Ûäq˝À me]e+‘·Tyês¡T

düVü≤ø±s¡eT+~+#ê*‡+<. n#·ÏøÏ #s¡Te˝ÀH ñqï ªdüTrø£åíμ eTVü≤]¸ì <ä]Ù+#·eTì lsêeTTq≈£î dü÷∫+#ê&ÉT Xs¡uÛÑ+>∑eTVü≤]¸.

d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T #·÷düTÔ+&É>±H ‘·q <Vü‰ìï $&É∫ n–ï‘»düT‡‘√ ÁãVü≤à˝Àø£+ #sê&ÉT.

nø£ÿ&ç eTTqT\+<äs¡÷ lsêeTTì e<ä›≈£î e∫Ã ‘·eT>√&ÉTqT yÓfifluÀdüT≈£îHêïs¡T. sêø£ådüT\T eTTqT\ô|’ #ùd nø£è‘ê´\qT

@ø£s¡Te⁄ô|≤ºs¡T. sêø£ådüT\ #‹˝À ã …’q eTTqT\ ø£fi‚ãsê\qT #·÷|æ+#ês¡T. sêø£ådüT\ u≤] qT+&ç s¡øÏå+#·eTì ÁbÕ]ú+#ês¡T.

yê]‘√ lsêeTT&ÉT ªeTVü‰‘·Tà˝≤sê! MTs¡T qqTï ÁbÕ]ú+#·&É+‘·>∑<äT. ÄC≤„|æ+#ê*. MT Ä»„\qT HqT •s¡kÕeVæ≤kÕÔqμHêï&ÉT.

nVü≤+ø£]+#·≈£î+&Ü ‘·q u≤<Ûä ‘·qT >∑T]Ô+#·&É+˝ÀH >=|üŒ<äqeTT+~.

d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T düTrø£åí eTVü≤]¸ ÄÁXeT+ #s¡T≈£îHêïs¡T. lsêeT <äs¡Ùq+ ø√düyT düTrø£åí eTVü≤]¸ <Vü≤+ $&ÉTe≈£î+&Ü

ñHêï&ÉT. ‘·q ‘·|üXÙøÏÔq+‘ê lsêeTTq≈£î <Ûësê<ä‘·Ô+ #XÊ&ÉT. eTs¡THê&ÉT eTVü≤]¸ nqTeT‹ rdüTø=ì ãj·T\T<sês¡T.


<ä+&Éø±s¡D´+˝Àì eTTqT\ ÄÁX¯e÷\qT dü+<ä]Ùdü÷Ôb˛‘·THêïs¡T d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T. nø£ÿ&Éø£ÿ&É ø=+‘·ø±\+

ñ+≥THêïs¡T. Ç˝≤ |ü~ dü+e‘·‡sê\T >∑&ç∫+~. eT∞fl düTrø£åí eTVü≤]¸ e<ä›≈£î e#êÃs¡T. n‘·ì‘√ n>∑düÔ ´ eTVü≤]¸ì

<ä]Ù+#·Tø√yê\qï ‘·eT Äø±+ø£åqT yÓ*ãT#êÃs¡T. düTrø£åí eTVü≤]¸ e÷sêZìï #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·q ÄÁXe÷ìøÏ <äøÏåD+>± Hê\TZjÓ÷»Hê\

<ä÷s¡+˝À n>∑düÔ ´ k˛<äs¡Tì ÄÁXeT+, nø£ÿ&çøÏ jÓ÷»q<ä÷s¡+˝À n>∑kÕÔ ´ÁXeT+ ñ+<äì ‘Ó*bÕ&ÉT. eTVü≤]¸e<ä› ôd\e⁄

rdüTø=ì ãj·T\T<sês¡T d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T.

kÕj·T+ø±˝≤ìøÏ n>∑düÔ ´k˛<äs¡Tì ÄÁXe÷ìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. Çø£ÿ&√ $wüj·T+ #Ó|üø√yê*. n>∑düÔ ´k˛<äs¡Tì ù|πsyÓ÷

#Ó|üŒã&É Ò<äT. mø£ÿ&É dü+<äs¡“¤+ e∫ÃHê n>∑düÔ ´ÁuÛ≤‘· (k˛<äs¡T&ÉT) nH #Ó|üŒã&Ü¶&ÉT. n+<äTπø ù|s¡T ‘Ó*j·Tì yê]ì ªn>∑düÔ ´ÁuÛ≤‘·μ

n+≥T+≤s¡T. á |ü<äã+<Ûä+ C≤rj·T+>± dæús¡|ü&ç+~. n>∑düÔ k˛<äs¡Tì Ä‹<∏ä +˝À ÄsêÁ‹ >∑&çbÕs¡T d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T.

ñ<äj·÷Hï n>∑kÕÔ ´ÁXeT+ yÓ’|ü⁄>± n&ÉT>∑T\T yXÊs¡T.

n>∑düTÔ ´&ÉT ‘·|üXÙøÏÔ dü+|üqTï&ÉT. Äø±XÊìï‘êøÏq $+<Ûä |üs¡«‘· >∑sê«ìï nD∫qyê&ÉT. ªn>∑yéT düÔ+uÛÑj·Tr‹ n>∑düÔ ´'μ

|üs¡«‘êìï düÔ+_Û+|üCÒdæqyê&ÉT ø£qTø£ n>∑düTÔ ´&Éj·÷´&ÉT.

lsêeTTì sêø£qT >∑eTì+∫ n>∑düTÔ &ÉT •wü düyT‘·+>± m<äTπs>±&ÉT. n‹~∏ì >ös¡$+# dü+Á|ü<ëj·TeT~. lsêeTT&ÉT

d”‘ê\ø£ÎD düyT‘·T&Ó’ eTVü≤]¸øÏ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #XÊ&ÉT. n>∑düTÔ &ÉT lsêeTTq≈£î ~e´<ÛäqTdüT‡, nø£åj·T‘·÷D°sê\T, nyÓ÷|òüTyÓTÆq

K&ÜZìï ãVüAø£]+#ê&ÉT. »j·T+ ø£\T>∑T‘·T+<äì Äos¡«~+#ê&ÉT. ø£cÕº\‘√ ≈£L&çq eqyêkÕìøÏ d”‘· ø√]sêe&É+ kÕVü≤düeTì

n_Ûq+~+#ê&ÉT. ÄyÓT≈£î>∑\ uÛÑs¡Ô èÁù|eTqT yÓT#·TÃ≈£îHêï&ÉT.

lsêeTT&ÉT ‘êeTT ìedæ+#·&ÜìøÏ nqTyÓ’q ÁbÕ+‘êìï dü÷∫+#·eTì n>∑düTÔ ´ì nuÛÑ´]ú+#ê&ÉT. ˇø£ÿ ø£åD+

<Ûë´qeT>∑Tï&Ó’Hê&ÉT eTVü≤]¸. ‘·s¡Tyê‘· lsêeTTì‘√ ªÇø£ÿ&çøÏ ¬s+&ÉT jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+˝À ª|ü+#·eÏμ nH Á|ü<X+ ñ+~.

nø£ÿ&É |òü ≤\≈£î, »˝≤ìøÏ ø=<äTe Ò<äT >√<ëeØqB rs¡eT+<äTqï Ä ÁbÕ+‘·+˝À »qdü+#ês¡+ ñ+&É<äT. Á|üXÊ+‘·+>±

ñ+≥T+<äμì ‘Ó*bÕ&ÉT. n>∑düTÔ ì e<ä› M&√ÿ\T bı+~ |ü+#·eÏøÏ Á|üj·÷DeTj·÷´s¡T d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T.

<ë]˝À ã*wüyÓTÆq ˇø£ ô|<ä› Á>∑<ä›qT #·÷XÊs¡T. |üøÏå s¡÷|ü+˝À ñ+& sêø£ådüT&yÓ÷qqT≈£îHêïs¡T. n‘·DÏí n&ç>±s¡T.

‘·qù|s¡T ª»≤j·TTe⁄μ n˙ <äXs¡<∏äTq≈£î $TÁ‘·T&Éq˙ #Ó|ü≈£îHêï&ÉT. ‘·q e+X #·]Á‘·q÷ XøÏÔ kÕeTsêú \qT $e]+#ê&ÉT

»≤j·TTe⁄. ‘·q ‘·+Á&çøÏ Äràj·TT&Ó’q »≤j·TTe⁄q≈£î d”‘·s¡ø£åD u≤<Ûä ‘·qT n|üŒ–+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. lsêeTTì Ä»„yTs¡≈£î

|ü+#·eÏ À |üs¡íXÊ\ ìsêàD+ #XÊ&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

|ü+#·eÏ À Jeq+ Á|üXÊ+‘·+>± >∑&ÉTdüTÔqï~. ˇø£Hê&ÉT lsêeTT&ÉT |ü⁄sêDø£<∏ë Á|üdü+>∑+˝À ñHêï&ÉT. Ç+‘· À

ªXSs¡ŒDKμ nH sêø£ådæ nø£ÿ&çøÏ e∫Ã+~. áyÓT sêeD≤düTs¡Tì #Ó …¢\T. lsêeTTì kÂ+<äsê´ìøÏ eTT>∑T∆sê …’+~. ‘·qqT

#|ü≥ºqTqï~. ‘·eT eT<Ûä n&ÉT¶>± ñqï d”‘ê\ø£ÎDT\qT #·+|æ‹+≤qqï~. lsêeTT&ÉT |ü]Vü‰dü+>± \ø£ÎDTì e<ä›≈£î

yÓfifleTHêï&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT ‘êqT nqï≈£î <ëdüT&Éqì ‘·q‘√ ñ+fÒ XSs¡ŒDK ≈£L&Ü <ëdü + #j·÷*‡edüTÔ+<äì, n+<äTπø

lsêeTTì #s¡&ÉyT düããì düe÷<Ûëq$T#êÃ&ÉT. lsêeTTìyÓ’|ü⁄ ‹]–+~ XSs¡ŒDK. d”‘· ñ+&É&É+e Ò¢ ‘·qqT ìsêø£]düTÔHêï&Éì

n≥Tº&çøÏb˛sTT+~. d”‘ê<$ n&ÉT¶ ‘=\–+#·Tø√yê\ì ÄyÓTô|’ <ë&çøÏ ~–+~.

Á≈£Ls¡T …’q <äTwüßº\‘√ |ü]Vü‰dü+ |üìøÏsê<äT. n~ Á|üe÷<äø£s¡+. Ä\dü + #j·T≈£î+&Ü XSs¡ŒDKqT $s¡÷|æì#j·TeTHêï&ÉT

lsêeTT&ÉT. nqï Ä»„jT Ä\dü + XSs¡ŒDK eTT≈£îÿ #Óe⁄\T ‘Ó–|ü&Ü¶sTT \ø£ÎDTì ø£‹Ô<Óã“≈£î. \uÀ~uÀeTì yÓTT‘·TÔø=+≥÷

k˛<äs¡T&Ó’q Ks¡Tì e<ä›≈£î yÓ[fl+~ XSs¡ŒDK. Ks¡T&ÉT |ü<ëï\T>∑T eT+~ jÓ÷<ÛäT\qT |ü+bÕ&ÉT. yês¡+‘ê lsêeTTì #‹˝À

eTÏº>∑s¡#ês¡T. Ç~ #·÷dæq X¯Ss¡ŒDK Ks¡Tì e<ä›≈£î yÓ[fl #Ó|æŒ+~. Ks¡<ä÷wüDT\T |ü<ëï\T>∑Ty˚\ eT+~ sêø£ådüT\‘√

sêeTTìMT<ä≈£î <ä+&Ó‘êÔs¡T. eT÷&ÉT >∑&çj·T˝À¢ yê]q+‘ê j·TeT|ü⁄]øÏ |ü+|æ+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT.


á yês¡Ô nø£+|üqT&ç <ë«sê y>∑+>± \+ø£≈£î#]+~. nø£+|üqT&ÉT sêeD≤düTs¡Tì >∑÷&ÛÉ#ês¡T˝À¢ ˇø£&ÉT. $wüj·T+

J]í+#·Tø√ Òì sêeDT&ÉT lsêeTTì Vü≤‘·e÷s¡TkÕÔqì ÄyX|ü&Ü¶&ÉT. nø£+|üqT&ÉT ndüVü‰j·TXSs¡T&Ó’q lsêeTTì e~Û+#·&É+

<yêdüTs¡T\≈£î ≈£L&Ü kÕ<Ûä +ø±<äì ‘ ÒÃXÊ&ÉT. ø±ì n+<äT≈£î ‘·–q ˇø£ ñbÕj·÷ìï #ÓbÕŒ&ÉT. ªlsêeTTì uÛ≤s¡ d”‘·

n+<ë\ sê•. lsêeTTì ÁbÕD+. m˝≤¬>’Hê ÄyÓTqT n|üVü≤]ùdÔ #ê\T ` Ä m&Éu≤≥TqT ‘·≥Tºø√ Òø£ sêeTT&ÉT J$‘êìï

#ê*kÕÔ&ÉTμ nì. Ç~ sêeDTìøÏ m+‘·>±H√ q∫Ã+~.

eTs¡THê&ÉT<äj·TyT s¡<∏ä+ô|’ Äø±X+˝À Á|üj·÷DÏdü÷Ô e÷Ø#·Tì ÄÁXe÷ìøÏ #s¡T≈£îHêï&ÉT. d”‘· n|üVü≤s¡D $wüj·T+

‘Ó*bÕ&ÉT. á |üì˝À ‘·q≈£î düVü‰j·T|ü&ÉeTHêï&ÉT. e÷Ø#·T&ÉT eT+&ç|ü&Ü¶&ÉT. ªz sêø£åùd+Á<ë! á dü÷#·q ¬øe&ç#êÃ&ÉT?

ì»+>± n‘·&ÉT ˙≈£î $TÁ‘·Tì s¡÷|ü+˝À ñqï XÁ‘·Te⁄. lsêeTT&ÉT dæ+Vü≤+ e+Ïyê&ÉT. dæ+Vü≤+e<ä›≈£î yÓfifl&É+ m+‘·

Á|üe÷<ä+? ô|’>± Ç‘·s¡T\≈£î Vü‰ì #j·÷\H Ä˝À#·q Ò≈£î+&Ü Á|üXÊ+‘·+>± ñqï sêeTTì ø£$«+#·&É+ ø=]$‘√ ‘·\>√ø√ÿe&ÉyT.

XÊ+‹+∫, á Ä˝À#·q $s¡$T+∫ düTœ+#·μeTì dü<äT|ü<X+ #XÊ&ÉT. sêeDTì ÄyX+ ‹s¡T>∑T eTTK+ |üÏº+~. sêeDT&É÷

‹s¡T>∑TeTTK+ |ü≤º&ÉT \+ø£≈£î.

Ks¡<ä÷wüD Á‹Xs¡T\T, |ü<ëï\T>∑T y\eT+~ sêø£ådüMs¡T\T sêeTTì<ÛëÏøÏ ì\Te Òø£ j·TeTTì Ç+À¢ ‘·\<ë#·Tø√e&Üìï

J]í+#·Tø√ Òø£b˛sTT+~ XSs¡ŒDK. \+ø£≈£î |üs¡T>∑TBdæ+~. eT+Á‘·T\‘√ ø=\Te⁄B]q sêeDTì düuÛÑ ÀøÏ yÓ[fl+~. $ø£è‘·s¡÷|ü+‘√

e∫Ãq #Ó …¢* BHêedüúqT #·÷∫≈£L&Ü #·*+#· Ò<äT sêeDT&ÉT. XSs¡ŒDK ÄyX+ ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£î+~. sêeDTì eT÷s¡â‘ê«ìï

m+&É>∑Ïº+~. lsêeTTìe\¢ \+ø£≈£î eTT|üyêÏ\¢>∑\<äì ôV≤#·Ã]+∫+~. ªkÂ+<äs¡ e‹jÓÆTq d”‘·≈£î ‘·–q uÛÑs¡Ôe⁄ ˙yqμì

sêeDTì˝À ø=‘·Ô ÄX\qT πs¬ø‹Ô+∫+~.

ˇø£yÓ’|ü⁄ e÷Ø#·Tì e÷≥\T, eTs=ø£yÓ’|ü⁄ XSs¡ŒDK |ü\T≈£î\T \+πøXóì eTqdüTqT ≈£î~ù|düTÔHêïsTT. njÓ÷eTj·T+˝À

|ü&Ü¶&ÉT. d”‘ê|üVü≤s¡D+˝Àì eT+∫#Ó&ÉT\qT Ä˝À∫+#ê&ÉT. lsêeTTì ã\+‘√ ‘·q ã˝≤ìï b˛\TÃ≈£îHêï&ÉT. ∫es¡≈£î d”‘·qT

n|üVü≤]+#·&Üìπø ìXÃsTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

sêeDT&ÉT eT∞¢ e÷Ø#·Tìe<ä›≈£î yÓfi≤fl&ÉT. d”‘ê|üVü≤s¡D≈£î ã+>±s¡T Ò&ç>± e÷] düVü≤ø£]+#·eTHêï&ÉT. Ä Ä˝À#·qqT

$s¡$T+#·Tø√eTì \+πøXóìøÏ |ü]|ü]$<Ûë\ q#·ÃC…|üŒpXÊ&ÉT e÷Ø#·T&ÉT. $XÊ«$TÁ‘·Tì j·÷>∑ dü+s¡ø£åD dü+<äs¡“¤+˝À sêeTu≤D+

jÓTTø£ÿ s¡T∫ @$TÀ ‘êqT ‘Ó\TdüT≈£îHêïqHêï&ÉT. e÷Ø#·Tì e÷≥\qT ô|&É#Ó$q ô|≤º&ÉT sêeDT&ÉT. eT÷s¡Tâ\≈£î Væ≤‘·uÀ<Ûä\T

#Ó$¬øø£ÿe⁄.

#Ó|æŒq≥T¢ #j·T≈£î+fÒ ‘·q #‹˝À #êe⁄ ‘·|üŒ<äì ‘Ó–+∫ #ÓbÕŒ&ÉT sêeDT&ÉT. ÄÁXe÷ìøÏ yÓ[‘ lsêeTT&ÉT #·+|ü⁄‘ê&ÉT.

yÓfifl≈£î+fÒ sêeDT&ÉT #·+|ü⁄‘ê&ÉT. ªeTT+<äTqTsTT´ yÓqø£>=sTT´μ˝≤ ñ+~ e÷Ø#·Tì dæú‹. ∫es¡ø=ø£ ìXÃj·÷ìø=#êÃ&ÉT.

sêeDTì‘√ ª˙ #‹˝À #êe&É+ ø£Hêï lsêeTTì #‹˝À #êe&ÉyT qj·T+. Hê »qà ‘·]düTÔ+<äìμ ‘*Ã#ÓbÕŒ&ÉT.

e÷Ø#·T&ÉT ã+>±s¡T Ò&ç>± e÷] lsêeTTì ÄÁXeT ÁbÕ+‘·+˝À ‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉT. |üP\Tø√j·T&ÜìøÏ e∫Ãq d”‘ê<$ Ä

õ+ø£qT #·÷dæ ÄXÃs¡ |ü&ç+~. sêeT\ø£ÎDT\qT |æ*∫+~. yês¡T Ä eTè>±ìï #·÷XÊs¡T. \ø£ÎDT&ÉT n~ e÷j·÷eTè>∑yTqì

ìdü‡+Xj·T+>± |ü*ø±&ÉT. e÷Ø#·T& á s¡÷|ü+˝À e∫Ã ñ+≤&ÉHêï&ÉT. y≥≈£îe#Ã sêE\qT e÷j·÷eTè>∑s¡÷|ü+˝À

#·+|ü&É+ e÷Ø#·Tq≈£î ø=‘·Ô<MTø±q<äHêï&ÉT. Ç˝≤+Ï Ò&ç Á|ü|ü+#·+˝À ñ+&É<äì nqTe÷Hêìï yÓ*ãT#êÃ&ÉT. d”‘· e÷Á‘·+

|ü≥Tºe<ä\˝Ò<äT. ‘·q≈£î n<Ó+‘√ q∫Ã+<äì, rdüT≈£îsêyê\ì ø√]+~. ‘ÓùdÔ ÄÁX¯eT+˝À Áø°&Ü eTè>∑+>± ñ+≥T+<äì,

njÓ÷<Ûä #sêø£ n+‘·'|ü⁄sêìπø n\+ø±s¡eTÚ‘·T+<äì Ä•+∫+~.

d”‘· ÇcÕºìï Á‘√dæ|ü⁄#·Ã Òø£ Ä e÷j·T Ò&çì #·+|æ nsTTHê düπs ‘e&ÜìøÏ dü+dæ<äT∆&Éj·÷´&ÉT lsêeTT&ÉT. d”‘ê<$

s¡ø£åD $wüj·T+˝À »≤j·TTe⁄ düVü‰j·T+‘√ nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+&ÉeTì \ø£ÎDTì Ä<•+#ê&ÉT. e÷j·T Ò&çì |ü≥Tºø√e&ÜìøÏ

ãj·T Ò›sê&ÉT.


eTè>±ìï ÁbÕD+‘√ |ü≥Tºø√yê\ì X‘·$<Ûë˝≤ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. n+~qfÒº n+~ n+<ä≈£î+&Ü |üs¡T>∑TBdüTÔqï<ë

eTè>∑+. Çø£ ˝≤uÛÑ+ Ò<äqTø=ì u≤D≤ìï dü+~Û+#ê&ÉT, Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. u≤D|ü⁄ <Óã“≈£î ‘êÏ #Ó≥º+‘· m‘·TÔ m–]

uÛÑj·T+ø£s¡+>± ns¡Tdü÷Ô |ü&çb˛j·÷&ÉT e÷Ø#·T&ÉT ì» dü«s¡÷|ü+‘√. sêeTTì ø£+sƒ¡<Ûä«ìì nqTø£]dü÷Ô ªnjÓ÷´ d”‘ê! njÓ÷´

\ø£ÎD≤!μ nì _>∑Zs¡>± ns¡Tdü÷Ô ndüTe⁄\T u≤kÕ&ÉT. á e÷≥\≈£î d”‘ê\ø£ÎDT\T m+‘· ø£\es¡|ü&É‘ês√qì uÛÑj·T|ü&çHê&ÉT

lsêeTT&ÉT.

e÷Ø#·Tì ø£+sƒ¡<Ûä«ìì sêeTTì~>± uÛ≤$+∫ d”‘· Ä+<√fiq#Ó+~+~. lsêeTT&ÉT @<√ Ä|ü<ä À ∫≈£îÿ≈£îHêï&Éì

‘·\∫+~. Ä<äTø√e&ÜìøÏ yÓ+≥H yÓfifleTì \ø£ÎDTì |ü⁄s¡e÷sTT+∫+~. \ø£ÎDT&ÉT #·*+#· Ò<äT. Ç~ lsêeTTì dü«s¡+

ø±<äHêï&ÉT. e÷Ø#·Tì e÷j·÷C≤\eTHêï&ÉT. ªne÷à! ˙ s¡ø£åD uÛ≤s¡+ lsêeTT&ÉT Hêø£|üŒ–+#ê&ÉT. ìqTï Ç˝≤ ˇ+≥]>±

e<ä*yÓfi¯fl˝Òqμì düŒwüº+ #˚XÊ&ÉT. d”‘· Äy˚X¯+ ¬s+&ç+‘·˝…’+~. eTqdüT˝À @<√ <äTcÕº˝À#·q‘√ Ç˝≤ Á|üe]ÔdüTÔHêïeì

ìwüOs√≈£îÔ ≤&ç+~. #ùd~ Òø£ \ø£ÎDT&ÉT ãj·T\T<s¡&ÜìøÏ dü+dæ<äT∆&Éj·÷´&ÉT. ªne÷à! ˙≈£î uÛÑÁ<äeT>∑T>±ø£. eq<e‘·\T

ìqTï s¡øÏå+‘·Ts¡T>±ø£. Hê≈£î n|üX≈£îHê\T ‘√düTÔHêïsTT. eT∞fl e⁄ e÷ nqï‘√ ø£*dæ ñ+&É>± #·÷ùd uÛ≤>∑ + ø£\T>∑T‘·T+<√?

Ò<√?μ nì yêb˛j·÷&ÉT. d”‘· eTÚq+>± ñqï~. nø£ÿ&ç qT+&ç yÓfifl&ÜìøÏ @e÷Á‘·+ eTqdüÿ]+#·≈£îHêï d”‘·≈£î qeTdüÿ]+∫

lsêeTT&ÉT yÓ[flq ~X>± q&É#ê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

\ø£ÎDT&ÉT yÓfifl&Üìï >∑eTì+#ê&ÉT sêeDT&ÉT. n< n<äqT>± düHêï ´dæ ywü+˝À d”‘· düeTøå±ìøÏ e#êÃ&ÉT. j·T‹

s¡÷|ü+˝À e∫Ãq sêeDTì Ädüq+ô|’ ≈£Ls¡TÃ+&Éu…Ïº düeTT∫‘·+>± n‹~∏ eTsê´<ä\T #dæ+~ d”‘·. eT<Ûä eT<Ûä ˝À sêeT\ø£ÎDT\

ø√dü+ yêøÏ*yÓ’|ü⁄ #·÷düTÔqï d”‘·≈£î ìsêX‚ $T>∑T\T‘·Tqï~. sêeDT&ÉT d”‘· >∑T]+∫q $esê\T n&ç>±&ÉT. ‘Ó*|æ+~. düHêï´dæ

$esê\qT ø√]+~. ‘êqT sêø£ådüsêE \+πøX«s¡T&Éqì Á|üø£Ï+#ê&ÉT. ‘·qqT |ü‹>± d”«ø£]+#·eTì n&ç>±&ÉT. n˝≤#ùdÔ

n+‘·T Òì uÛÀ>∑uÛ≤>±´\‘√ $\dæ\T¢‘êeì ÄX#·÷bÕ&ÉT. Ä e÷≥\≈£î d”‘· eT+&ç|ü&ç+~. sêeDTDÏí ‘·èD°ø£]+∫ e÷≤¢&ç+~.

lsêeTTì |üsêÁø£e÷ìï Á|ükÕÔ$+∫+~. ªqqTï n|üVü≤]+∫ ˙ #êe⁄qT ˙y ø=ì‘Ó#·TÃø√≈£îμ nì ôV≤#·Ã]+∫+~.

sêeDTì ø£qTï\T ì|ü\T #Ós¡T>∑T‘·THêïsTT. düHêï´dæ ycÕìøÏ düHêï´dü$T#êÃ&ÉT. |ü~‘·\\‘√ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ‘·q

ì»dü«s¡÷|ü+‘√ d”‘· m<äT≥ ì\#ê&ÉT. ã\e+‘·+>± d”‘·qT ‘·q s¡<∏ä+˝À \+ø£≈£î ‘·s¡*düTÔHêï&ÉT. d”‘· ªsêe÷! sêe÷!μ

n+≥÷ Äs¡ÔHê<ë\qT #düTÔqï~. ÄyÓT y<äq ns¡D´s√<äqsTT´+~.

n|ü&É|ü& ìÁ<ä≈£î|üÁø£$TdüTÔqï »≤j·TTe⁄≈£î d”‘ê<$ Äs¡ÔHê<ë\T $qã&Ü¶sTT. #·÷ùd dü]ø£ ≤¢ d”‘·qT n|üVü≤]+#·T≈£î

b˛‘·Tqï sêeDT&ÉT ø£+≥ã&Ü¶&ÉT. »≤j·TTe⁄ sêeDTDÏí m~]+#ê&ÉT. Ç<ä›] eT<Ûä b˛s¡T s¡T>± kÕ–+~. ∫s¡e≈£î sêeDT&ÉT

K&ÉZ+‘√ »≤j·TTe⁄ ¬sø£ÿ\qT, ø±fiflqT q]øÏykÕ&ÉT. H\ô|’ ≈£L˝≤&ÉT »≤j·TTe⁄. s¡ø£Ô+‘√ ‘·&Édæ eTT<ä›sTTq n‘·ìï #·÷dæ

d”‘· Ä‘·àã+<ÛäTe⁄ b˛>=≥Tº≈£îqï≥T¢ ÄÁø£+~+∫+~.

sêeDT&ÉT d”‘ê<$ì rdüTø=ì Äø±Xe÷s¡Z+ |ü≤º&ÉT. BqjÓÆTq d”‘· V”≤qT&Ó’q sêeDTDÏí |ü] |ü] $<Ûë\ <ä÷wæ+∫+~.

Ç+‘· À ø£ |üs¡«‘· •Ks¡+ô|’ ◊<äT>∑Ts¡T yêqs¡eTTKT´\qT d”‘· #·÷dæ+~. ñ‘·ÔØj·T|ü⁄ ø=+>∑T˝À ‘·q ÄuÛÑs¡D≤\qT ø=ìï+Ïì

eT÷≥>∑Ïº yê] eT<Ûä |ü&≥≥T¢ e<ä*+~. ˇø£yfi n≥TyÓ’|ü⁄>± lsêeTT&ÉTeùdÔ ‘·q >∑T]+∫ yêqs¡T\T ‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡H ∫qï

ÄX.

sêeDT&ÉT d”‘·‘√ \+ø£≈£î #˚sê&ÉT. ‘·q n+‘·'|ü⁄s¡+˝À d”‘·qT+#ê&ÉT. ‘·q yÓ’uÛÑeeT+‘ê #·÷|æ+#ê&ÉT. <ëìì

‘·èDÁbÕj·T+>± uÛ≤$+∫+~ d”‘·. ø£ìø£]+#·eTì ø±fiflô|’ã&Ü¶&ÉT. ìsêø£]+∫+<ë eTVü‰kÕ~Û«. uÛÑ]+#· Òø£b˛j·÷&ÉT <äXø£+sƒ¡T&ÉT.

ÄyX+‘√ ªyÓTÆ~∏©! ˙≈£î |üHÓï+&ÉT HÓ\\ >∑&ÉT$düTÔHêïqT. á˝À|ü⁄ Hê <ë]øÏ sê≈£î+fÒ eTs¡THê& ÁbÕ‘·'ø±\ uÛÀ»HêìøÏ

e+≥yêfiófl ìqTï dæ<ä∆+#kÕÔs¡μì u…~]+#ê&ÉT. nø£ÿ&ç sêø£ådüT\‘√ ªáyÓTqT nXÀø£eHêìøÏ rdüT≈£îbı+&ç. eq+ eT<Ûä ˇø£


s¡Vü≤dü Á|ü<X+˝À ñ+∫ #·T≥÷º ø±|ü ≤>± ñ+&É+&ç m˝≤>√ ø£ ≤>∑ áyÓTqT |æŒ+#·+&çμ nì ÄC≤„|æ+∫ s¡Tdüs¡Tdü ≤&ÉT‘·÷

yÓfi≤fl&ÉT. Ä&É|ü⁄\\ eT<Ûä õ+ø£ ≤>∑ sêø£ådü Åd”Ô\ eT<Ûä d”‘· _≈£îÿ_≈£îÿeT+≥÷ ø±˝≤ìï >∑&ÉT|ü⁄‘·Tqï~.

e÷Ø#·Tì e~Û+∫ lsêeTT&ÉT yÓqT~]>±&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT m<äTs¡jT´ dü]øÏ ìX‚Ãwüßº&Éj·÷´&ÉT. d”‘·qT ˇ+≥]>± e<ä*

m+<äT≈£î e#êÃeì ì\BXÊ&ÉT. »]–q $wüj·÷\T |üPdü>∑T∫Ãq≥T¢ #ÓbÕŒ&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. Ç<ä›s¡÷ ÄÁXe÷ìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T.

d”‘ê<$ C≤&É ø£ì|æ+#· Ò<äT. eqeT+‘ê yÓ‹ø±s¡T. d”‘· C≤&É ø£ì|æ+#· Ò<äT. d”‘· C≤&É #Ó|üŒeTì Á|üø£è‹ì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT

lsêeTT&ÉT. ÄyÓT m&Éu≤≥TqT ‘·≥Tºø√ Òø£ ø£ ïs¡T eTT˙ïs¡T>± $\|æ+#ê&ÉT. Äy<äq ÄyX+>± e÷]+~. ˝Àø±\qT <Ûä«+dü+

#j·T&ÜìøÏ lsêeTT&ÉT dæ<ä∆|ü&Ü¶&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT z<ës¡TŒ yêø±´\‘√ nqïqT XÊ+‘·|üs¡#ê&ÉT.

ns¡D´+˝À d”‘·qT yÓ<äT≈£î‘·÷ yÓfió‘·Tqï sêeT\ø£ÎDT\≈£î »≤j·TTe⁄ ø£ì|æ+#ê&ÉT. s¡ø£Ô+‘√ ‘·&çdæq n‘·ìì >∑T]Ô+#· Ò<äT

lsêeTT&ÉT. MT<äT $TøÏÿ* n‘·&ÉT >∑<ä›s¡÷|ü+˝À ñqï sêø£ådüT&Éì d”‘·q‘·& uÛÑøÏå+∫e⁄+≤&É ÁuÛÑeT|ü&Ü¶&ÉT. u≤D+‘√ #·+|ü&ÜìøÏ

|üPqT≈£îHêï&ÉT. Ç+‘· À »≤j·TTe⁄ »]–q $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. sêeDT&ÉT d”‘·qT n|üVü≤]+#ê&Éì, m<äT]+∫q ‘·qø°>∑‹

|üÏº+#ê&Éì $e]+#ê&ÉT. n|üVü≤s¡D≈£î >∑T¬s’q d”‘·, nekÕq<äX˝À Äràj·TT&ÉT ` sêeTTì <äT'K+ ¬s+&ç+‘· …’+~. ‘·q

‘·+Á&çøÏ Äràj·TT&Ó’q »≤j·TTe⁄ |ü≥¢ |æ‘·èuÛÑøÏÔì Á|ü<ä]Ùdü÷Ô n‘·ì XØsêìï ì$Tsê&ÉT. »≤j·TTe⁄ ø£qTïeT÷XÊ&ÉT. lsêeTT&ÉT

»≤j·TTe⁄q≈£î <äVü≤q dü+kÕÿsê\T #XÊ&ÉT. n‘·ìøÏ ñ‘·ÔeT>∑‘·T\T ø£\>±\ì >√<ëe]˝À »\‘·s¡ŒD≤\T #XÊ&ÉT.

sêeT\ø£ÎDT\T <ä+&Éø±s¡D´+ qT+&ç Áøö+#ês¡D≤´ìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&ç eq+˝À uÛÑj·T+ø£s¡T&Ó’q ˇø£ sêø£ådüTì

#·÷XÊs¡T. n‘·ì ‘·\ yÓT&É ø£qã&É&É+ Ò<äT. ø£&ÉT|ü⁄ uÛ≤>∑+˝À eTTKeTT+~. m<äô|’q πø ø£qTï ñ+~. jÓ÷»q+ bı&Ée⁄

yê´|æ+∫q #‘·T\T. Ä #‘·T\˝À |ü≈£åî\qT, eTè>±\qT |üÏº‹+≤&ÉT. n‘·ìù|s¡T ªø£ã+<ÛäT&ÉTμ. ‘·q düMT|ü+˝ÀøÏ e∫Ãq

sêeT\ø£ÎDT\qT ne÷+‘·+>± ¬s+&ÉT #‘·T\‘√ |ü≥Tº≈£îHêï&ÉT. n‘·ì #‘·T˝À¢ ∫øÏÿ‘ ‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ me]‘·s¡+ø±<äT.

n+<äTπø ªø£ã+<Ûä Vü≤kÕÔ\Tμ nqï C≤rj·T+ |ü⁄≥Tº≈£îe∫Ã+~. ø£ã+<ÛäT&ÉT sêeT\ø£ÎDT\qT uÛÑøÏå+#·&ÜìøÏ H√s¡T‘Ós¡#ê&ÉT.

nqï<äeTTà*<ä›s¡÷ ‘·eT K&ÜZ\‘√ düTHêj·÷dü+>± yê&ç uÛÑTC≤\qT qs¡øÏyXÊs¡T. ø£ã+<ÛäT&ÉT ≈£î|üŒ≈£L˝≤&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\

>∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. ‘·q >∑T]+∫ #Ó|ü≈£îHêï&ÉT. XÊ|üø±s¡D+>± ‘·qø° $ø£è‘·s¡÷|ü+ ÁbÕ|æÔ+∫+<äHêï&ÉT. lsêeTT&ÉT

ø£ã+<ÛäTì‘√μ. ªe÷≈£î sêeDTì ù|s¡T e÷Á‘·yT ‘Ó*dæ+~. n‘·ì s¡÷|ü+, ñ+&#√≥T, XøÏÔkÕeTsêú \T ‘Ó*j·Te⁄. yêÏì

#Ó|üŒe\dæ+<äμì n&ç>±&ÉT. düe÷<Ûëq+>± ø£ã+<ÛäT&ÉT ªlsêe÷! HêøÏ|ü&ÉT ~eĆ≤„q+ Ò<äT. Hê XØsêìï <äVæ≤ùdÔ Hê ì»s¡÷|ü+

edüTÔ+~. n|ü&ÉT #Ó|üŒ>∑\qμHêï&ÉT. ø£ã+<ÛäTì XØsêìøÏ n–ïdü+kÕÿs¡+#XÊs¡T sêeT\ø£ÎDT\T. ÄC≤«\\ qT+&ç ~e´<Vü≤+‘√

ãj·TÏøÏ e#êÃ&ÉT ø£ã+<ÛäT&ÉT. d”‘ê<˚$ <=]πø ñbÕj·÷ìï lsêeTTq≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. Ç+<äT≈£î düTÁê⁄ì yÓTÆÁ‹ u≤>±

‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äHêï&ÉT. yê* düTÁê⁄\ ø£<∏äqT $e]+#ê&ÉT. düTÁê⁄ì #πs <ë]ì #ÓbÕŒ&ÉT. lsêeTTì nqTeT‹ì rdüTø=ì

ø£ã+<ÛäT&ÉT dü«sêZìøÏ yÓfi≤¢&ÉT.

ø£ã+<ÛäT&ÉT dü÷∫+∫q e÷s¡Z+˝À Á|üj·÷DÏdü÷Ô |ü+bÕdüs¡düT‡qï ÁbÕ+‘êìøÏ #sês¡T sêeT\ø£ÎDT\T. Ä rs¡+˝À ñqï

Xã] ÄÁXe÷ìøÏ yÓfi≤fls¡T. Xã] ‘·|üdæ‡<äT∆sê\T, C≤„qejÓ÷eè<äT∆sê\T. lsêeT<äs¡Ùq+‘√ ÄyÓT ‘·qTe⁄ |ü⁄\øÏ+∫+~.

|ü+bÕrs¡+˝À <=]πø |ü+&É¢qT kÕ«$TøÏ düeT]Œ+∫+~. ‘·q »qà <ÛäqýÓTÆq≥T¢ uÛ≤$+∫+~. lsêeTTì nqTeT‹ìbı+~ ‘·q

<Vü‰ìï n–ïøÏ ÄVüQ‹ #dæ n–ïø±+‹‘√ s¡ú«˝Àø±\≈£î yÓ[fl+~.

nø£ÿ&ç qT+&ç ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘êìøÏ Á|üj·÷De÷j·÷´s¡T sêeT\ø£ÎDT\T. <ë]˝À |ü+bÕdüs√esêìï <ä]Ù+#ês¡T.


øÏwæÿ+<Ûë ø±+&É+

|ü+bÕdüs√es¡ ÁbÕ+‘·+ |üs¡eT s¡eTD°j·T+>± ñ+~. Á|üø£è‹ ‘·q n+<ë\qT Äs¡uÀdüT≈£îqï≥T¢>± ñ+~. ø±ì lsêeTTì

eTqdüTqT @e÷Á‘·+ dü+‘√wüô|≥º Òø£b˛sTT+~. ô|’>± d”‘· m&Éu≤≥T Äy<äq nH n–ïøÏ Ä»´+ b˛dæq≥T¢>± lsêeTTì

u≤<ÛäqT eT]+‘·ô|+∫+~. \ø£ÎDT&ÉT s¡&ç+#ê&ÉT. ªnHêï á <Ó’Hê´ìï e<ä\T. n< eTq≈£î yT\T#düTÔ+~. #dæq Á|üj·T‘·ï+

$|òü\yÓTÆq|ü&ÉT, dü+|ü<ä\qT b˛>=≥Tº≈£îqï|ü&ÉT n<ÛÓ’s¡ |ü&É≈£î+&Ü Á|üj·T‘·ï+#ùdÔ eT+∫ |òü*‘·eTT+≥T+~. ñ‘ê‡Vü≤yT

ã\+. ñ‘ê‡Vü≤eTTqïyêìøÏ nkÕ<ÛäéTH˚~˝Ò<äT. yês¡T m≥Te+Ï ø£cÕº˝§∫ÃHê yÓqø£&ÉT>∑Ty˚j·Ts¡T. eTq Á|üj·T‘êïìï

ø=qkÕ–<ë›+. e~HÓ>±s¡T ‘·|üŒø£ \_ÛkÕÔs¡μì <ÛÓ’s¡ + #ÓbÕŒ&ÉT.

ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘·+ qT+&ç sêeT\ø£ÎDT\qT #·÷XÊ&ÉT düTÁê⁄&ÉT. >∑T+&Ó À sêsTT|ü&É¶≥ºsTT+~. Ä Ç<ä›s¡T Ms¡T\T

‘·q nqïjÓÆTq yê*|ü+|ü>± e#êÃπsyÓ÷qì uÛÑj·T+‘√ eDøÏb˛‘·THêï&ÉT. <ÛäqTsê“¤D≤\T <Ûä]+∫q yêfiËfles√ e÷s¡Tywü+˝ÀyÓ[fl

ø£qTø√ÿeTì Ä+CHj·TTDÏí Ä<•+#ê&ÉT.

düTÁê⁄ì Äq‹ô|’ sêeT\ø£ÎDT\Tqï #√ÏøÏ ˇø£ÿ >∑+‘·TyXÊ&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. düHêï´dæ s¡÷|ü+˝À yê] e<ä›≈£î

yÓfi≤fl&ÉT. yê] s¡÷bÕìï bı–&Ü&ÉT. yê] |ü]#·j·T+ n&ç>±&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\T eTÚqeTTÁ<ä <ë˝≤Ãs¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT yê]‘√

yêqs¡sêE düTÁê⁄&ÉT <Ûäsêà‘·Tà&ÉT, eTVü‰Ms¡T&ÉT ‘·q nqïjÓÆTq yê*# e+∫+|üã&Ü¶&ÉT. s¡ø£åD¬ø’ C≤Á>∑‘·Ô‘√ ‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉT.

HqT düTÁê⁄ì eT+Á‹ì. qqTï ªVü≤qTeT+‘·T+&Éμ+≤s¡T. düTÁê⁄&ÉT MT‘√ ùdïVü‰ìï ø√s¡T‘·THêï&ÉT. HqT yêj·TT|ü⁄Á‘·T&ÉqT.

mø£ÿ&ç¬ø’Hê yÓ[flsê>∑\ XøÏÔ >∑\yê&ÉqT. düTÁê⁄&ÉT |ü+|ü>± á s¡÷|ü+˝À MTe<ä›≈£î e#êÃqTμ nì #êø£#·ø£ +>± e÷≤¢&Ü&ÉT.

$wüj·÷ìï #Óù|Œ|ü<ä∆‹˝À m+‘√ Hs¡TŒqT Á|ü<ä]Ù+#ê&ÉT. Vü≤qTeT+‘·Tì e÷≥rs¡T lsêeTTì Äø£≥Tº≈£î+~. \ø£ÎDTì‘√

ªÇ‘·&ÉT y<ë\qT, yê´ø£s¡D≤ìï ≈£åîDí+>± #·~yê&Éqï~ ìXÃj·T+. Ò≈£î+fÒ e÷≥˝À¢ Ç+‘· düŒwüº‘· ñ+&É<äT. ‘·&Éu≤≥T,

‘=+<äs¡bÕ≥T Ò≈£î+&Ü, ‘·|ü\T |ü\ø£≈£î+&Ü, dü¬s’q dü«s¡+‘√ #Ó|üŒ<ä\#·T≈£îqï $wüj·÷ìï eTqdüT≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îH≥≥T¢ #ÓbÕŒ&ÉT.

áj·Tq e÷≤¢& rs¡T#·÷ùdÔ #·+|ü&ÜìøÏ ø£‹Ô m‹Ôq XÁ‘·Te⁄≈£î ≈£L&Ü #‘·T\Tsêe⁄μ nì yÓT#·TÃ≈£îHêï&ÉT. e÷≥≈£îqï XøÏÔ

n≥Te+Ï~.

Vü≤qTeT+‘·Tì‘√ \ø£ÎDT&çH e÷≤¢&ÉeTHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. Vü≤qTeT+‘·Tì n_ÛÁbÕj·÷\≈£î düeTà‹ ‘Ó\T|ü⁄‘·÷. ‘·eT

eè‘êÔ+‘êìï $e]+#ê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. ‘·eT≈£î düTÁê⁄ì düVü‰j·T+ m+‘√ ‘·–q<äHêï&ÉT. düHêï´dæs¡÷|ü+ e<ä* sêeT\ø£ÎDT\qT

uÛÑTC≤\ô|’ møÏÿ+#·Tø=ì ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘êìøÏ #s¡T≈£îHêï&ÉT Vü≤qTeT. n+‘·≈£î eTT+< uÛÑj·T+‘√ eT\j·T–]øÏ #]q

düTÁê⁄ì sêeT\ø£ÎDT\ e<ä›≈£î rdüT≈£îe#êÃ&ÉT Ä+»Hj·TT&ÉT.

lsêeT düTÁê⁄\T n–ïkÕøÏå>± $TÁ‘·T …’Hês¡T. düTÁê⁄&ÉT ªsêe÷! áHê&ÉT ˙e⁄ Hê≈£î ÁbÕD$TÁ‘·T&ÉyÓ’Hêe⁄. Ç|üŒÏ

qT+&ç düTK<äT'U≤\˝À eTq+ ø£ÿÏ>±H ñ+<ë+. yê* uÛÑj·T+ qqTï e<ä\&É+ Ò<äT. nuÛÑj·T+ ø±yê*μ nì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT.


lsêeTT&ÉT eT+<äVü‰kÕìï∫+~dü÷Ôμ düTÁ^yê! Ä|ü<ä À Ä<äT≈£îHyê& >∑<ë $TÁ‘·T&ÉT. ˙ uÛ≤s¡ qT n|üVü≤]+∫q yê*ì ‘·|üŒø£

e~ÛkÕÔqμì e÷Ç#êÃ&ÉT. düTÁê⁄ì eTqdüT≈£î<äT≥|ü&ç+~.

lsêeT düTÁê⁄\T ùdïVü≤|üPs¡«ø£+>± e÷≤¢&ÉT≈£î+≥Tqï|ü&ÉT d”‘ê<$ m&ÉeTø£qTï, yê* m&ÉeTø£qTï, sêeD≤düTs¡Tì

m&ÉeTø£qTï ˇø£ÿkÕ]>± n~sêsTT. d”‘·≈£î m&ÉeTø£qTï n<äs¡&É+ XóuÛÑdü÷#·qø£+. eT>∑yê]øÏ n~ nXóuÛÑdü÷#·ø£+. Ç~

uÛ≤$|ü]D≤e÷\≈£î dü÷#·q.

düTÁê⁄&ÉT >∑‘·+˝À ‘êqT q\T>∑Ts¡T eT+Á‘·T\‘√ ø=+&Éô|’ ñqï|ü&ÉT ˇø£ sêø£ådüT&ÉT Åd”Ôì ã\e+‘·+>± rdüT≈£îb˛e&É+

#·÷XÊeTHêï&ÉT. ÄyÓT ªsêe÷!μ ª\ø£ÎD≤!μ nì _>∑Zs¡>± ns¡e&É+ $HêïeTHêï&ÉT. ‘·eTqT #·÷dæ q>∑\ eT÷≥qT C≤s¡$&É∫+<äì

#Ó|æŒ, Ä ÄuÛÑs¡D≤\qT ‘Ó∫Ã #·÷|æ+#ê&ÉT. lsêeTT&ÉT yêÏì #·÷dæ ø£ ïÏ dü+Á<äeTj·÷´&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT ªnHêï! á

πøj·T÷sê\qT, ≈£î+&É ≤\qT HqT >∑Ts¡TÔ|ü≥º ÒqT. ø±ì ø±* n+<Ó\T e÷Á‘·+ e÷ e~HÓ>±]y. ÄyÓT≈£î ì‘· + bÕ<ë_Ûe+<äq+

#j·T&É+e\¢ HqT MÏì >∑Ts¡TÔ|ü≤ºqμHêï&ÉT.

lsêeTTì XÀø±ìï b˛>=fÒº Á|üj·T‘·ï+ #XÊ&ÉT düTÁê⁄&ÉT. d”‘ê<$ì rdüT≈£îsêe&É+˝À ‘êqT ‘·–q Á|üj·T‘·ï+ #kÕÔqHêï&ÉT.

dü|ü]yês¡+>± sêeDTDÏí Vü≤‘·e÷πsÃ+<äT≈£î ‘·q XøÏÔj·TT≈£îÔ\ìï+Ï $ìjÓ÷–kÕÔqHêï&ÉT. <äT'K+ nqs¡ú<ëj·Tø£+ ø£qTø£

m|ü&É÷ <äT'œ+#·e<ä›Hêï&ÉT. m\¢|ü&É÷ <äT'œ+#yê]øÏ düTKeTT+&É<äT. ‘»düT‡ ø°åDÏdüTÔ+~. ø=ÿø£ÿ|ü&ÉT ÁbÕD≤\T ì\e&ÉyT

ø£wüº+>± ñ+≥T+~. ø£qTø£ <äT'K dæú‹ qT+&ç ãj·T≥ |ü&ÉeTì <ÛÓ’s¡ e#·Hê\qT e*¢+#ê&ÉT.

ªz sêe÷! ì»yÓTÆq $TÁ‘·T&ÉT ‘·q ùdïVæ≤‘·Tì ø√dü+ dü+|ü<ä\qT, düTU≤\qT, ∫es¡≈£î ‘·q ÁbÕD≤\qT ≈£L&Ü $&Ée&ÜìøÏ

dæ<ä∆|ü&É‘ê&ÉT. ÁbÕD$TÁ‘·T\yÓTÆq eTq+ ùdïVü≤<Ûäsêàìï #·ø£ÿ>± bÕÏ<ë›eTμHêï&ÉT. lsêeTT&ÉT n+<äT≈£î n+^ø£]dü÷Ô ªñ|üø±s¡+

»s¡>∑&ÉyT $TÁ‘·Tìe\¢ |òü\+ ` n|üø±s¡+ #j·T&É+ XÁ‘·Te⁄ \ø£åD+. ˙ uÛ≤s¡ q|üVü≤]+∫q yê*ì ás√CÒ #·+|ü⁄‘êqμHêï&ÉT.

yê*‘√ yÓ’s¡yÓT+<äT≈£î e∫Ã+<√ ‘Ó\T|üeTHêï&ÉT düTÁê⁄ì. >∑‘·ø£<∏äqT lsêeTTì #Ó$qyXÊ&ÉT düTÁê⁄&ÉT.

ªe÷ nqï yê* eTVü‰ã\XÊ*. ô|<ä›yê&ÉT ø£qTø£ e÷ ‘·+Á&ç ‘·s¡Tyê‘· øÏwæÿ+<Ûä≈£î sêC…’Hê&ÉT. e÷j·÷$ nH yêìøÏ e÷

nqï‘√ yÓ’s¡+. ˇø£HêÏ ns¡úsêÁ‹ e÷j·÷$ øÏwæÿ+<Ûä≈£î e∫Ã yê*ì j·TT<ë∆ìøÏ ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. yTyÓT+‘·>± yê]+∫Hê yê*

$q≈£î+&Ü yêì‘√ b˛s¡T≈£î dæ<ä∆eTj·÷´&ÉT. eTeTTà\ #·÷&É>±H e÷j·÷$ uÛÑj·T+‘√ yÓqT~]– |æø£ÿã\+#·÷bÕ&ÉT. yTeTT

yÓ+ã&ç+#ê+. n‘·&ÉT ø£ ô|<ä› uÛÑ÷>∑èVü≤+˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. yê* ÄyX+‘√ –b˛‘·THêï&ÉT. qqTï _\«<ë«s¡+ e<› ñ+&ÉeTHêï&ÉT.

e÷j·÷$ì #·+|æ ekÕÔqì yÓfi≤¢&ÉT. dü+e‘·‡s¡yÓTÆ+~. nqïC≤& Ò<äT. Hê ÄX\T n&ÉT>∑+≤sTT. Ä+<√fiq m≈£îÿyÓ’+~.

Ç+‘· À qTs¡T>∑T‘√≈£L&çq s¡ø£Ô+ >∑TVü≤ qT+&ç ãj·T≥≈£î edüTÔqï~. ˝À|ü\ sêø£ådüTì$, nqï>±] ns¡T|ü⁄\T $ì|ædüTÔHêïsTT.

e÷j·÷$#˚‹˝À e÷j·Tqï #·ìb˛j·÷&ÉqT≈£îHêïqT. sêø£ådüT&ÉT ãj·T≥≈£î ekÕÔ&˚yÓ÷qì ø=+&É+‘· ã+&É‘√ _\<ë«s¡+

eT÷ùdXÊqT. eTÚq+>± øÏwæÿ+<Ûä≈£î e#êÃqT. eT+Á‘·T\T Hê <ë«sê düe÷#êsêìï sêã≤ºs¡T. ã\e+‘·+>± qqTï sêEqT

#XÊs¡T. ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ yê* e#êÃ&ÉT. qqTï sêE>± #·÷dæ ø£qT …Ás¡CÒkÕ&ÉT, Hê ≈£îe÷s¡T\qT #Ós¡kÕ\˝À ã+~Û+#ê&ÉT.

m+‘· Áã‹e÷*Hê ø£å$T+#· Ò<äT. dü]ø£<ë qqTï sê»´ÁuÛÑwüßºDÏí #j·T&ÉyTø±<äT. Hê uÛ≤s¡ s¡TeTqT n|üVü≤]+#ê&ÉT. ÁbÕD;Û‹‘√

|üs¡T>∑T\TrkÕqT. düeTdüÔ uÛÑ÷eT+&É\+ ‹]>±qT. ∫es¡≈£î á ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘êìï #s¡T≈£îHêïqT. eT‘·+>∑eTTì XÊ|ü+

ø±s¡D+>± yê* Çø£ÿ&É≈£î sê Ò&ÉT. yê* <äT+<äT_Û nH sêø£ådüTì #·+|æ $dü]ydæq|ü&ÉT Ä sêø£ådüTì H√Ï qT+&ç s¡ø£Ô

_+<äTe⁄\T eT‘·+>±ÁXeT+ô|’ |ü&Ü¶sTT. n+<äT≈£î ø√|æ+∫q eTTì ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘·+ô|’ ø±*&ç‘ yê* eTs¡DÏkÕÔ&Éì

X|æ+#ê&ÉTμ n+≥÷ düTÁê⁄&ÉT ‘·q ø£<∏äq+‘ê #Ó|üø=#êÃ&ÉT.


lsêeTTì ã\yÓTÏº<√ ‘Ó\TdüTø√yê\qT≈£îHêï&ÉT düTÁê⁄&ÉT. <ëìøÏ »yêãT>± lsêeTT&ÉT ø±* u§≥qÁy*‘√ nø£ÿ&É

|ü&çe⁄qï <äT+<äT_Û ndæú|ü+»sêìï |ü~jÓ÷»Hê\ <ä÷s¡+ |ü&≥≥T¢ ∫$TàyXÊ&ÉT. πø u≤D+‘√ @&ÉT eT~›#Ó≥¢qT N˝≤Ã&ÉT.

dü+‘√wæ+#ê&ÉT düTÁê⁄&ÉT.

yê* e<Ûä≈£î Çø£ @ e÷Á‘·+ Ä\dü + e<ä›ì lsêeTTì ‘=+<äs¡ô|≤º&ÉT. n+<äs¡÷ øÏwæÿ+<Ûä≈£î yÓfi≤fls¡T. düTÁê⁄&ÉT

uÛÑj·T+ø£s¡+>± >∑]®dü÷Ô yê*ì j·TT<ë∆ìøÏ ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. eTVü‰ã\XÊ*jÓÆTq yê* ø£åD≤\˝À nø£ÿ&É yê˝≤&ÉT. Ç<ä›] j·TT<ä∆+

nø£ÿ&É uÛÑj·÷qø£ yê‘êes¡D≤ìï düèwæº+∫+~. yê*düTÁê⁄\T πø b˛*ø£‘√ ñHêïs¡T. n+<äTπø lsêeTT&ÉT yê*ì düŒwüº+>±

>∑T]Ô+#·˝Òø£b˛j·÷&ÉT. yê* $»è+uÛÑD≈£î ‘·≥Tºø√˝Òø£b˛j·÷&ÉT düTÁê⁄&ÉT. lsêeTTì ø=s¡≈£î #·÷XÊ&ÉT. ø£ì|æ+#·˝Ò<äT.

>∑T+&Ó>∑TuÛÒ\TeT+~. ÁbÕDuÛÑj·T+‘√ ãTTwü eT÷ø±ìøÏ |üs¡T>∑T\TrXÊ&ÉT düTÁê⁄&ÉT. nø£ÿ&É≈£î yÓfifl Òì yê* düTÁê⁄ì ªã‹ø±e⁄b˛μ

nì eTs¡*b˛j·÷&ÉT.

\ø£ÎD Vü≤qTeT+‘·T\‘√ ≈£L&ç lsêeTT&ÉT düTÁê⁄ì e<ä›≈£î e#êÃ&ÉT. düTÁê⁄&ÉT dæ>∑TZ‘√ ‘·\~+#·T≈£îHêï&ÉT. ª˙

dü÷#·q bÕÏ+∫q+<äT≈£î |òü*‘·$T<Hê?μ nì Á|ü•ï+#ê&ÉT. lsêeTT&ÉT ndü\T $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. düTÁê⁄ì >∑T]Ô+#·&ÜìøÏ

M\T>± ªHê>∑πødüs¡|ü⁄\‘·μqT yÓT&É À y˚j·TeTì \ø£ÎDTq≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. nqï Ä»„qT yÓ+≥H˚ neT\T#˚XÊ&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

|üP\‘√ ì+&çq Ä \‘·qT <Ûä]+∫ düTÁê⁄&ÉT ‹]– j·TT<ë∆ìøÏ düqï<ä∆eTj·÷´&ÉT.

øÏwæÿ+<Ûä≈£î Á|üj·÷DeTj·÷´s¡+<äs¡÷. düTÁê⁄&ÉT yê*ì eT∞fl j·TT<ë∆ìøÏ ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. yê* n&ÉT>∑TeTT+<äT≈£î yXÊ&ÉT.

ø±ì n‘·ì uÛ≤s¡ ‘ês¡ n&ÉT¶|ü&ç+~. ˇø£kÕ] z&çb˛sTT <Óã“\T ‹qï düTÁê⁄&ÉT eT∞¢ ÄVü‰«ì+#·&É+ yÓqTø£ @<√ Ä+‘·s¡ +

ñ+<äì n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~. düTÁê⁄ìøÏ lsêeTT&ÉT n+&É>± ñHêï&Éqï $wüj·÷ìï Á|ükÕÔ$+∫+~. j·TT<ë∆ìøÏ yÓfifl&É+ πøåeT+ø±<äì

yê]+∫+~. ‘ês¡e÷≥\qT ô|&É#Ó$q ô|≤º&ÉT yê*. j·TT<ä∆~X>± n&ÉT>∑T\T yXÊ&ÉT.

yê*düTÁê⁄\ b˛s¡T rÁe+>± kÕ>∑T‘·Tqï~. s¡ø£Ô+ ø±s¡T‘·THêï |üÏº+#·T≈£îH dæú‹˝À Òs¡T yê]<ä›s¡T. yÓT\¢yÓT\¢>± düTÁê⁄ì

XøÏÔ düqï–\T¢‘·Tqï~. e÷Ïe÷ÏøÏ ~≈£îÿ\T #·÷düTÔHêï&ÉT. n‘·ì Ä+‘·s¡ + ns¡úyÓTÆ+~ lsêeTTìøÏ. $wüdüs¡Œ+‘√ düe÷qyÓTÆq

u≤D≤ìï e~˝≤&ÉT yê* MT<ä≈£î. n~ ø£åD≤\˝À yê* eø£å'düú\+˝À Hê≥T≈£îqï~. yê* H\ô|’ yê*b˛j·÷&ÉT. düŒ èVü≤ø√˝ÀŒj·÷&ÉT.

s¡ø£Ô|ü⁄eT&ÉT>∑T˝À |ü&çe⁄qï yê* ø=+‘·ùd|üÏøÏ ‘s¡T≈£îHêï&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\qT #·÷XÊ&ÉT. lsêeTTì‘√ ªñ‘·ÔeTT&Éì ù|s¡Tbı+~q

˙e⁄ Ç+‘· n<Ûäs¡à+>± m+<äT≈£î Á|üe]Ô+#êe⁄? ˙≈£î ˙ <XÊìøÏ HHÓqï&É÷ n|üø±s¡+ #j·T‘·\ô|≥º Ò<äT. n˝≤+≥|ü&ÉT

qHÓï+<äT≈£î #·+|üe\dæe∫Ã+~. ìqTï m~]+∫ j·TT<ä∆yT #j·T Ò<äT. ys=ø£]‘√ b˛s¡T‘·Tqï|ü&ÉT m+<äT≈£î <=+>∑<Óã“

rXÊeμì ì\BXÊ&ÉT. d”‘ê<˚$ ø=s¡≈£î düTÁê⁄ì ÄÁX¯sTT+#·&É+ø£Hêï ‘·qqT ø√]e⁄+fÒ u≤>∑T+&˚<äHêï&ÉT. ˇø£ÿs√E˝À

d”‘ê<$ì ‘Ó∫Ã n|üŒC…ù|Œ yê&Éqì |ü*ø±&ÉT. sêeDTì j·TT<ä∆+˝À ã+~Û+∫ ‘Ó∫Ã eTT+<äT+# yê&çqì ‘Ó*bÕ&ÉT.

lsêeTT&ÉT yê* n_ÛÁbÕj·÷\qT Á‘√dæ|ü⁄#êÃ&ÉT. ‘·eTTàì uÛ≤s¡ qT #Ós¡ã≥Tº≥ e+Ï n<Ûäsêà\≈£î ˇ&ç>∑Ïºq+<äTq

eTs¡D<ä+&Éq $~Û+#êqHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. yêqs¡T&ç$ ø£qTø£ #ê≥T>± ñ+&ç #·+|ü&É+˝À ‘·|ü Ò<äHêï&ÉT.

lsêeTTì e÷≥\T $qï yê* ‘·q ‘·|üqT ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. eTìï+#·eTì <√dæ §>±Z&ÉT. uÛÑs¡Ô $wüj·T+ ‘Ó\TdüT≈£îqï

‘ês¡ |üs¡T>∑T|üs¡T>∑Tq e∫Ã+~. eTs¡DX¯j·T´ô|’ |ü&çe⁄qï yê* Bqdæú‹ì #·÷dæ+~. >∑T+&Ó #Ós¡Tej˚T´≥≥T¢ @&çÃ+~.

ÁbÕjÓ÷|üyXÊìøÏ dæ<ä∆|ü&çq ‘ês¡qT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT z<ësêÃ&ÉT. ‘ês¡, n+>∑<äT\ u≤<Ûä ‘·qT düTÁê⁄q≈£î n|üŒC…bÕŒ&ÉT yê*.

‘·qyÓT&É Àì ~eýÓTÆq düTes¡íe÷\qT düTÁê⁄qøÏ∫Ã yÓ+≥H <Ûä]+#·eTHêï&ÉT. Ò≈£î+fÒ yê* #·ìb˛sTTq eTs¡Tø£åDyT Ä

e÷\ jÓTTø£ÿ XøÏÔ q•düTÔ+~. ø=&ÉT¬ø’q n+>∑<äTìøÏ J$‘·+˝À m˝≤ q&É#·Tø√yê˝À ñ|ü<•+#ê&ÉT. u≤D+ e\¢ ø£\T>∑T‘·Tqï

u≤<Ûä n+‘·ø£+‘·≈£L n~Ûø£yÓTÆ ÁbÕD≤\qT e~˝≤&ÉT. yê* J$‘ê<Ûë´j·T+ eTT–dæ+~.


düTÁê Vü≤qTeT<ë<äT\T lsêeTTì e<ä›≈£î e#êÃs¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT lsêeTTì‘√ düTÁê⁄ì |ü≤º_Ûùwø£ $wüj·T+

Á|ükÕÔ$+#ê&ÉT. Bì¬ø’ øÏwæÿ+<Ûä≈£î s¡eTàì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ‘·+Á&ç Ä»„yTs¡≈£î |ü<ëï\T>∑T dü+e‘·‡sê\ es¡≈£î @ Á>±eTeTTq>±ì

q>∑s¡eTTq >±ì n&ÉT>∑Tô|≥ºqì #Ó|æŒ |æ‘·èyêø£ |ü]bÕ\qqT eTs√e÷s¡T #ê≥T≈£îHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. düTÁê⁄q≈£î XóuÛÑ+

|ü*ø±&ÉT. ‘êqT Á|üdüeD–] j·T+<äT ñ+≤qHêï&ÉT. esê¸ø±\+ b˛j·÷ø£ d”‘êH«wüD Á|üj·T‘·ï+ ÁbÕs¡+_Û+#·eTì düTÁê⁄ì

Ä<•+#ê&ÉT. düπsqHêï&ÉT düTÁê⁄&ÉT.

øÏwæÿ+<Ûä≈£î sêE>± düTÁê⁄&ÉT, j·TTesêE>± n+>∑<äT&ÉT |ü≤º_Ûwæ≈£îÔ\j·÷´s¡T. ø±\+ >∑&ÉTdüTÔqï~. Xs¡‘êÿ\+ e∫Ã+~.

d”‘êH«wüD ø±s¡ uÛ≤sêìï düTÁê⁄q≈£î >∑Ts¡TÔ#XÊ&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. ‘·<äqT>∑TD+>± ùdq\qT düMTø£]+#·eTì ùdHê|ü‹jÓÆTq

ª˙\Tìμ ÄC≤„|æ+#ê&ÉT düTÁê⁄&ÉT. Ç~ lsêeTTìøÏ ‘Ó*j·T<äT. \ø£ÎDTDÏí |æ*∫ düTÁê⁄ì e<ä›≈£î yÓfifleTHêï&ÉT.

\ø£ÎDT&ÉT øÏwæÿ+<Ûä≈£î |üj·TqeTj·÷´&ÉT. düTÁê⁄&ÉT sê»uÛÀ>±\˝À z\˝≤&ÉT‘·THêï&ÉT. d”‘ê<$ m&Éu≤≥T˝À ì\Te⁄Hê

˙s¡e⁄‘·Tqï nqï>±s¡T, ì\TyÓ‘·TÔ ìs¡¢ø£å ´+‘√ düTÁê⁄&ÉT ` ÄÁ>∑Vü≤+ ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£î+~ \ø£ÎDTìøÏ. ãTdü\T ø=&ÉT‘·THêï&ÉT.

n‘·ì eTT+<äT≈£î sêe&ÜìøÏ me]ø° ø±fi≤fl&É&É+ Ò<äT. yêqs¡T\÷, eT+Á‘·T Òø±<äT ` düTÁê⁄ì |ü]dæúr n+‘. eT+~s¡

<ë«s¡+ e<ä›≈£î e∫Ãq \ø£ÎDTì‘√ e÷≤¢&É≤ìøÏ ‘ês¡ yÓ[fl+~. Åd”Ô\|ü≥¢ ø√|ü+ Á|ü<ä]Ù+#·sê<äì XÊ+‹+#ê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

d”‘êH«wüD≈£î düTÁê⁄&ÉT lø±s¡+ #·T≤º&Éì ‘ês¡ \ø£ÎDTìøÏ ‘Ó*|æ+~. n+‘·'|ü⁄s¡+˝À ñqï düTÁê⁄ì ø£*XÊ&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

lsêeTTì <äj·Te\¢H ‘ê˙ dæú‹˝À ñHêïqì ø£è‘·»„‘· Á|üø£Ï+#ê&ÉT düTÁê⁄&ÉT. eTVü‰ |üsêÁø£eTXÊ*jÓÆTq lsêeTTq≈£î ‘·q

düVü‰j·T+ ì$T‘·Ôe÷Á‘·yTqHêï&ÉT. ‘·qyÓ’|ü⁄qT+&ç @<Ó’Hê ‘·|ü »]–‘ eTìï+#·eTHêï&ÉT. \ø£ÎDT&ÉT XÊ+‹+#ê&ÉT. ‘·q

nqï>±] e<ä›≈£î düTÁê⁄ì s¡eTàHêï&ÉT.

düTÁê⁄&ÉT $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\˝À>∑\ yêqs¡ Ms¡T\qT sêe\dæ+~>± #Ó|üŒeTì Vü≤qTeT+‘·Tì ÄC≤„|æ+#ê&ÉT. |ü~s√E˝À¢|ü⁄

sê≈£î+fÒ yê]øÏ eTs¡D<ä+&Éq ‘·|üŒ<äì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT á yês¡ÔqT nìï ~≈£îÿ\≈£L y>∑+>± |ü+bÕ&ÉT.

|òü*‘·+>± ø√≥¢eT+~ yêqs¡jÓ÷<ÛäT\T øÏwæÿ+<Ûä≈£î #s¡T≈£î+≥THêïs¡T. düTÁê⁄ì Ä»„ n≥Te+Ï~. <ëìøÏ ‹s¡T>∑T Ò<äT. n+<äTπø

ªdüTÁ^yê»„μ nH~ C≤rj·T+>± dæús¡|ü&É¶~.

lsêeTTì‘√ düTÁê⁄&ÉT düe÷yXeTj·÷´&ÉT. yêqs¡T\ sêø£qT >∑T]+∫ ‘Ó*bÕ&ÉT. d”‘·C≤&ÉqT ‘Ó\TdüTø√e&É+, sêeDTì

ìyêkÕìï |üdæ>∑≥º&ÉyT Á|ü<Ûëqø£s¡ÔeéTHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. lsêeTTì dü÷#·q yTs¡≈£î d”‘êH«wüD¬ø’ yêqs¡ Ms¡T\qT q\T~≈£îÿ\≈£î

|ü+bÕ&ÉT ‘·÷s¡TŒ ~≈£îÿq≈£î ª$q‘·Tìμ Hêj·Tø£‘·«+˝À ùdqqT |ü+bÕ&ÉT. <äøÏåD ~≈£îÿ≈£î n+>∑<äTì Hêj·Tø£‘·«+˝À Vü≤qTeT+‘·T&ÉT,

C≤+ãe+‘·T&ÉT yÓTT<ä …’q Á|üeTTKT\‘√ ≈£L&çq ùdqqT |ü+bÕ&ÉT. yTqe÷eTjÓÆTq düTùwDTì Hêj·Tø£‘·«+˝À |ü&ÉeTs¡≈£î,

X‘·e* Hêj·Tø£‘·«+˝À ñ‘·Ôs¡ ~X≈£î ùdqqT |ü+bÕ&ÉT. ˇø=ÿø£ÿ ~≈£îÿq @jT Á|ü<XÊ\>∑T+&Ü yÓfi≤¢ À, nø£ÿ&É @yT$T

ñ+≤jÓ÷ $es¡+>± #ÓbÕŒ&ÉT düTÁê⁄&ÉT. Ä Á|ü<XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q n‘·ì C≤„q+ #·÷ùdÔ eTT≈£îÿq y ÒdüT≈£î+≤+.

HÓ\s√E˝À¢ düe÷#ês¡+ ‘ÓeTàì düTÁ^yê»„. d”‘êH«wüDqT dü|òü\+ #j·T>∑\ düeTs¡Tú&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&qì düTÁê⁄ì qeTàø£+.

Vü≤qTeT+‘·T&É÷ n+‘˚ $XÊ«dü+‘√ ñHêï&ÉT. lsêeTTì uÛ≤eq≈£L&Ü n<˚. n+<äTπø ‘·qù|s¡T #Óø£ÿã&çq ñ+>∑sêìï

Vü≤qTeT+‘·Tq≈£î Ç#êÃ&ÉT lsêeTT&ÉT. Bìì d”‘· #·÷ùdÔ sêeT<ä÷‘·>± Vü≤qTeTqT qeTTà‘·T+<äHêï&ÉT. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT qeTdüÿ]+∫

sêeTeTTÁ~ø£qT Á>∑Væ≤+#ê&ÉT. lsêeTTì bÕ<ë\≈£î Á|üD$T*¢ Á|üe÷DeTj·÷´&ÉT.

d”‘êH«wüD≈£î ãj·T\T<] HÓ\s√E\T ø±edüTÔqï~. ‘·÷s¡TŒ, |ü&ÉeTs¡, ñ‘·Ôs¡ ~≈£îÿ\≈£î yÓ[flqyêfiófl rÁe+>± yÓ~øÏ

yÓ~øÏ ]ø£ÔVü≤kÕÔ\‘√ yÓqT~]>±s¡T. >∑&ÉTe⁄ eTT–ùdHêÏøÏ Á|üdüeD–]˝À lsêeTTì‘√ ñqï düTÁê⁄ì e<ä›≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T.

d”‘·C≤&É¬ø’ #dæq ø£èwæ |òü*+#· Ò<äì $qï$+#·T≈£îHêïs¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT á $wüj·T+˝À ø£è‘·ø£è‘·T´&Í‘ê&Éì BÛe÷ e´ø£Ô+#XÊs¡T.

m+<äTø£+fÒ sêeDT&ÉT d”‘·qT rdüT¬ø[fl+~ <äøÏåD+yÓ’|ü⁄πø >∑<ë.


n+>∑<äTì Hêj·Tø£‘·«+˝À <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄≈£î ãj·T\T<]q Vü≤qTeT+‘·T&ÉT yÓTT<ä\>∑Tyês¡T nDTeDTe⁄Hê >±*düTÔHêïs¡T.

düTÁ^e⁄&ç∫Ãq >∑&ÉTe⁄ |üPs¡ÔsTT+~. @+ #j·÷˝À ‘√#·&É+ Ò<äT. ‘·eT yês¡T ìsêX |ü&É≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ü¶&ÉT n+>∑<äT&ÉT.

$s¡øÏÔ bı+<ä≈£î+&Ü <ÛÓ’s√´‘ê‡Vü‰\‘√ eT+<äT≈£î kÕ–‘ $»j·T+ e]düTÔ+<äì Áù|πs|æ+#ê&ÉT. n+<äs¡÷ ¬sÏº+∫q ñ‘ê‡Vü≤+‘√

eTT+<äT≈£î ø£~˝≤s¡T.

Vü≤qTeT<ë<äT\T ˇø£ ô|<ä› >∑TVü≤e<ä›≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T. n~ ªãTTø£å_\eTTμ. ˇø£ sêø£ådüTì nBÛq+˝À ñ+~. u≤>±

n\dæb˛sTTq yêqs¡T\qT Äø£*<ä|ü\T |üÏº |”&çdüTÔHêïsTT. >∑TVü≤˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T. n+‘ê njÓ÷eTj·T+>± ñ+~. ∫es¡≈£î

dü«j·T+Á|üuÛÑ nH jÓ÷–ì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ Äø£*<ä|ü\qT rs¡TÃ≈£îHêïs¡T. ÄyÓTqT ÁbÕ]ú+∫ ÄyÓT ‘·|ü' Á|üuÛ≤e+ e\¢ ø£åD≤\˝À

ˇø£ ô|<ä›düeTTÁ<ä|ü⁄ ˇ&ÉT¶≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T. Ä düeTTÁ<ëìï ªeT¨<ä~Ûμ n+≤s¡T. ñyÓ«‘·TÔq Ò# n\\ n\»&ç uÛÑj·÷ìï

ø£*–düTÔqï~.

düeTTÁ<ärs¡+˝À yêqs¡T\+‘ê düe÷yXeTj·÷´s¡T. @+ #Ój·÷´˝À rÁe+>± #·]Ã+#·T≈£î+≥THêïs¡T. d”‘· C≤&É ø£ìô|≥º≈£î+&Ü

düTÁ^e⁄ì #s¡sê<äqT≈£îHêïs¡T.

M] e÷≥˝À¢ ª»≤j·TTe⁄μ Á|ükÕÔeqqT $Hêï&ÉT ªdü+bÕ‹μ. Ç‘·&ÉT |üøÏåsêE, »≤j·TTe⁄q≈£î nqï. ¬sø£ÿ\T Òø£ |ü&çe⁄Hêï&ÉT.

dü+bÕ‹ ‘·q k˛<äs¡Tì eTs¡D≤ìøÏ m+‘√ $\|æ+#ê&ÉT. ~e´<äèwæº‘√ \+ø£ À d”‘· ñqï |ü]dæú‘·T\qT ø£qT\≈£î ø£Ïºq≥T¢

$e]+#ê&ÉT. \+ø£≈£î m˝≤ yÓfi≤¢ À #ÓbÕŒ&ÉT. Ç+‘· À ÄXÃs¡ ø£s¡+>± dü+bÕ‹øÏ ¬sø£ÿ\T yÓTT*#êsTT. |üs√|üø±s¡|ü⁄D´+

]πøb˛‘·T+<ë? n+<äs¡÷ Äq+~+#ês¡T. ‘·q ¬sø£ÿ\ ã˝≤ìï ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ ]e⁄«q Äø±X+˝ÀøÏ m–sê&ÉT dü+bÕ‹.

yêqs¡ Ms¡T\T ã\|üsêÁø£e÷\qT Á|ü<ä]Ù+#·&É+ <ë«sêH d”‘êH«wüD dü|òü\eTÚ‘·T+<äqï ìXÃj·÷ìøÏ e#êÃs¡T. ø±ì

e+<ä jÓ÷»Hê\T yÓ[flsê>∑\yê¬se«s¡ì ‘·]ÿ+#·T≈£î+≥THêïs¡T. Ç≥Te+Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ ø±s¡ Vü‰ì ø£\T>∑≈£î+&Ü ø±bÕ&É>∑\yê&ÉT

Vü≤qTeT+‘·T&=ø£ÿ&qì ì>∑TZ<˝≤Ã&ÉT C≤+ãe+‘·T&ÉT. Ä düeTj·T+˝À Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ø£#√≥ @ø±+‘·+>± ≈£Ls¡TÃìe⁄Hêï&ÉT.

Vü≤qTeT+‘·Tì #sê&ÉT C≤+ãe+‘·T&ÉT. n‘·ì XøÏÔj·TT≈£îÔ …+‘·Ïy√ ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ Áù|πs|æ+#ê&ÉT. BìøÏ yêqs¡T\ Á|üX+dü\T

‘√&Ó’HêsTT. Ç+πøeTT+~? Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ¬sÏº+∫q ñ‘ê‡Vü≤+‘√ ã˝≤ìï |ü⁄+E≈£îHêï&ÉT. n<äT“¤‘·yÓTÆq ‘˚»düT‡‘√

yÓ\T>∑T‘·THêï&ÉT. yêqs¡T\‘√ ªHqT yTs¡T|üs¡«‘êìï nHêj·÷dü+>± y\e÷s¡T¢ #·T≥º>∑*>±qT uÛÑ÷eT+&É ≤ìï düeTTÁ<ä+˝À

eTT+#·>∑\qT, Á>∑Vü≤ qø£åÁ‘ê\qT n~Û>∑$T+#·>∑\qT, |üs¡«‘ê\qT qT>∑TZ qT>∑TZ #j·T>∑\qT. eTVü‰düeTTÁ<ë\qT ne©\>±

<ë≥>∑\qμì Ä‘·àXøÏÔì Á|üø£Ï+#ê&ÉT. Á|ü‹yê]˝À @<√ ˇø£ XøÏÔ ñ+≥T+~. dü¬s’q Áù|s¡D <=]øÏ‘ n~ yÓ*øÏedüTÔ+~.

Vü≤qTeT+‘·Tì e÷≥\≈£î C≤+ãe+‘·T&ÉT Äq+~+#ê&ÉT. ªHêj·THê! ˙ <ÛÓ’s√´‘ê‡Vü‰\≈£î ‘·–q≥T¢ e÷≤¢&Üe⁄. ˙

e÷≥\T yêqs¡T\ eTqdüT˝À >∑÷&ÉTø£≥Tº≈£îqï <äT'U≤ìï <ä÷s¡+ #XÊsTT. n+<äs¡+ ˙ XóuÛ≤ìï ø√s¡T‘·THêï+. ãTTwüß\T,

eè<ä∆yêqs¡T\T, >∑Ts¡Te⁄\ nqTÁ>∑Vü≤+‘√ á düeTTÁ<ëìï \+|òæT+#·T. sêø£¬ø’ m<äTs¡T#·÷düTÔ+≤+. eTq yêqs¡T\ ÁbÕD≤\˙ï

˙ô|’H Ä<Ûës¡|ü&çe⁄Hêïj·Tìμ ‘Ó*bÕ&ÉT. ‘êqT \+|òæT+# düeTj·T+˝À ‘·q ã˝≤ìï uÛÑ÷$T uÛÑ]+#· Ò<äì, eTùV≤+Á<ä|üs¡«‘·

•Ksê\T n+<äT≈£î ‘·–qeì Vü≤qTeT+‘·T&ÉT |ü*øÏ eTùV≤+Á<ä–]øÏ #sê&ÉT.


düT+<äs¡ ø±+&É+

eTVü‰ã\T&Ó’q e÷s¡T‹ dü÷s¡T´ìøÏ, eTùV≤+Á<äTìøÏ, yêj·TTe⁄q≈£î, ÁãVü≤à≈£î, Ç‘·s¡<e‘·\≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT. ‘·q

XØsêìï ô|+#ê&ÉT. fiófl$]#ê&ÉT. Á|üfij·Tø±\ yT|òüT>∑s¡®q e Ò eTVü‰Hê<ä+#XÊ&ÉT. #‘·T\qT q&ÉTeTTô|’ ñ+#ê&ÉT. bÕ<ë\qT

<äÏº+#ê&ÉT. #Óe⁄\qT ]øÏÿ+#ê&ÉT. ‘√ø£qT $<ä ≤Ã&ÉT. n+>∑<ë~ eTVü‰Ms¡T\‘√, ªyêj·TTy>∑+‘√ kÕ–b˛jT sêeTu≤D+˝≤>∑

\+ø£≈£î yÓfi‘êqT. nø£ÿ&É d”‘êe÷‘·qT #·÷&É Ò≈£î+fÒ n< y>∑+‘√ dü«sêZìøÏ yÓfifl≥+. nø£ÿ&É ≈£L&Ü d”‘êe÷‘· <äs¡Ùq+

ø±≈£î+fÒ sêeDTì ã+~Û+∫ rdüT≈£îekÕÔ. @~@yÓTÆHê ø±s¡ dü|òü\‘·‘√ ‹]–ekÕÔμqì |ü*ø±&ÉT. ø£ÿ ñ<äT≥Tq n+‘·]ø£å+˝ÀøÏ

m–sê&ÉT. lsêeTø±s¡ eTTq≈£î yÓfió‘·Tqï Vü≤qTeT+‘·TìøÏ dü÷s¡T´&ÉT ‘êbÕìï ø£*–+#· Ò<äT. yêj·TTe⁄ #·\¢>± Á|üdü]+#ê&ÉT.

<e‘·\T, >∑+<Ûäs¡T«\T, eTVü≤s¡T¸\T ø°]Ô+#ês¡T.

düeTTÁ<äeTTô|’ kÕ–b˛‘·Tqï Vü≤qTeT+‘·Tì #·÷dæ kÕ>∑s¡T&ÉT düVü‰j·T|ü&É<ä\#ê&ÉT. ‘êì+‘·yê&ÉTø±e&ÜìøÏ Çøå±«≈£î

Á|üuÛÑTyÓ’q dü>∑s¡T&ø±s¡DeTì kÕ>∑s¡Tì n_ÛÁbÕj·T+. Ä Çøå±«≈£î ≈£î\‹\≈£î&Ó’q lsêeTTì ø±s¡ eTTq¬ø’ yÓfió‘·Tqï Vü≤qTeT+‘·TìøÏ

ÁX¯eT ø£\>∑≈£L&É<äqT≈£îHêï&ÉT. düeTTÁ<äeTT˝À ñqï yÓTÆHê≈£îì ãj·T≥≈£î yÓ&É\eTHêï&ÉT. n‘·ì ã+>±s¡T –]•Ksê\ô|’

Vü≤qTeT ˇøÏ+‘· $ÁXÊ+‹ì rdüTø√>∑\&Éì uÛ≤$+#ê&ÉT. yÓTÆHê≈£î&ÉT düπsqHêï&ÉT. ˇø£ÿkÕ]>± düeTTÁ<ä+ eT<Ûä qT+&ç ô|’øÏ

Ò#ê&ÉT. nø£kÕà‘·TÔ>± ô|’øÏ Ò∫q yÓTÆHê≈£îì Ä≥+ø£eTT>± ‘·\#ê&ÉT e÷s¡T‹. ‘·q m<ä‘√ HÓÏºyXÊ&ÉT. yÓTÆHê≈£î&ÉT nãT“s¡|ü&Ü¶&ÉT.

e÷qes¡÷|ü+˝À –]•Ks¡+ô|’ ì\#ê&ÉT. düeTTÁ<äTì ø√]ø£qT ‘Ó*bÕ&ÉT. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT yÓTÆHê≈£îì‘√ ª˙ Ä<äs¡|üPs¡«ø£yÓTÆq

e÷≥\≈£î ‘·è|æÔ|ü&Ü¶qT. Ä‹<∏ä + n+<äT≈£îqïfÒ¢ uÛ≤$+#·T. düeTj·T+ Ò<äT. Ä>∑&ÜìøÏ M\T Ò<äìμ #Ó|æŒ #‹‘√ n‘·DÏí ‘êø±&ÉT.

Ä‹<∏ä + Á>∑Væ≤+∫q≥T¢>± ‘Ó*|æ eTT+<äT≈£îkÕ>±&ÉT.

Vü≤qTeT+‘·Tì |üØøÏå+#·&ÜìøÏ e∫Ãq ªdüTs¡düμ nH Hê>∑e÷‘· n‘·ì dü÷ø£Î ãT~∆ì, düeTj·Tdü÷Œ¤]Ôì #·÷dæ Äq+~+∫

Äos¡«~+∫+~. ªdæ+Væ≤ø£μ nH sêø£ådæ Vü≤qTeT+‘·Tì $T+>±\ì #·÷dæ+~. ø±ì Vü≤qTeTjT ‘·q yê&çjÓÆTq >√fifl‘√ dæ+Væ≤ø£qT

N*Ãy˚XÊ&ÉT.

Á‹≈£L≥ |üs¡«‘·eTTô|’ ñqï \+ø£≈£î #˚sê&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. q÷s¡T jÓ÷»Hê\T Á|üj·÷DÏ+∫Hê nDTe÷Á‘·yÓTÆHê

n\dæb˛ Ò<äT. XÁ‘·T<äTπs“¤<ä yÓTÆq \+ø£qT #·÷XÊ&ÉT. n+<äT˝À Á|üy•+#·&ÜìøÏ sêÁ‹ düeTj·TyT nqT≈£L\eTqT≈£îHêï&ÉT.

n+‘·es¡≈£î y∫ ñHêï&ÉT. sêÁ‹ø±>±H |æ*¢ Á|üe÷D+˝À ‘·q XØsêìï ≈£î~+#·T≈£îì \+ø£ ÀøÏ Á|üy•+#ê&ÉT. Ç+‘· À

\+ø±~Û<e‘· (\+øÏDÏ) n‘·ìï #·÷dæ+~. ª˙yÓes¡T? m+<äTø=#êÃeμì ì\Bdæ+~. j·T<∏ës¡ú+ #Ó|üŒeTì >∑~›+∫+~. ‘·qqT

ø±<äì \+ø£ À Á|üy•+#·&É+ kÕ<Ûä +ø±<äqï~. ‘·q #‹˝À #êe⁄ ‘·|üŒ<äì Vü≤qTeT+‘·Tì u…~]+∫+~. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT

ª\+ø±q>∑s¡+ n+<ä+>± ñ+≥T+<äì ‘Ó\TdüT≈£îHêïqT. ˇø£kÕ] #·÷dæb˛yê\ì e#êÃqT. #·÷kÕø£ e∫Ãq <ë]H yÓfi‘êqμì

#ÓbÕŒ&ÉT. \+øÏDÏ uÛÑj·T+ø£s¡+>± ns¡Tdü÷Ô ‘·q ns¡#‹‘√ Vü≤qTeT+‘·Tì ã\+>± ø=Ïº+~. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT eTVü‰Hê<ä+ #dü÷Ô


m&ÉeT#‹‘√ \+øÏDÏô|’ ˇø£ÿ<Óã“yXÊ&ÉT. Åd”Ô nì >∑Ïº>± ø=≥º Ò<äT. ø±ì Äe÷Á‘·+ <Óã“πø ≈£L\ã&çb˛sTT+~ \+øÏDÏ.

ÁãVü≤àes¡+ C≤„|üø£+ #düT≈£î+~. yêqs¡T&ÉT \+øÏDÏì »sTT+∫q|ü&ÉT sêø£ådüT\≈£î ø°&ÉTeT÷&ÉT‘·T+<äì ÁãVü≤à #ÓbÕŒ&ÉT. Ä

düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+<äì Vü≤qTeT+‘·Tì‘√ |ü*øÏ+~. \+ø£ ÀøÏ yÓfifleTì #Ó|æŒ+~.

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT eTTK<ë«s¡+ >∑T+&Ü \+ø£ ÀøÏ yÓfifl Ò<äT. ÁbÕø±s¡+ô|’ qT+&ç <ä÷øÏ yÓfi≤fl&ÉT. n~ ≈£L&Ü m&ÉeT bÕ<ä+

eTT+<äTu…Ïº. XÁ‘·Te⁄\ e<ä›≈£î yÓfi‚fl dü+Á|ü<ëj·T+ Ç~. \+ø£ À Á|üy•+∫q e÷s¡T‹ ∫Á‘·$∫Á‘ê …’q Ç+&É¢qT #·÷XÊ&ÉT.

dü+^‘· e÷<ÛäTsê´ìï #·$#·÷XÊ&ÉT. y<ä|òüTÀwüqT $Hêï&ÉT. s¡ø£s¡ø±\ yê]ì #·÷XÊ&ÉT. düsê«+>∑ düT+<äs¡yÓTÆq sêeDTì uÛÑeHêìï

#·÷XÊ&ÉT. mø£ÿ&Ü d”‘· C≤&É ø£ì|æ+#· Ò<äT. eTVü‰bÕs¡Ù «, ≈£î+uÛÑø£s¡í, $;ÛwüD, eT¨<äs¡, $s¡÷bÕø£å, $<äT´õ®Vü‰«<äT\ uÛÑeHê\˙ï

yÓ‹ø±&ÉT.

sêeD≤+‘·'|ü⁄s¡+˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT. m+<äs√ Åd”Ô\T #Ó ≤¢ #Ó<äs¡T>± ìÁ<äb˛e&É+ #·÷XÊ&ÉT. Á|ü‘´ø£ Xj·T´ô|’ |üe[+∫q ˇø£

Åd”Ôì #·÷XÊ&ÉT. eTVü‰ kÂ+<äs¡ +‘√ yÓ*–b˛‘·Tqï ÄyÓT sêeDTì uÛ≤s¡ eT+&√<ä]. ø±ì Vü≤qTeT+‘·T&ÉT d”‘·j·Tì ÁuÛÑ$T+#ê&ÉT.

d”‘·qT #·÷XÊqqTø=ì >∑+‘·T\T yXÊ&ÉT. ø=~›ùd|üÏπø ‘·q Ä˝À#·q ‘·|üŒì Á>∑Væ≤+#ê&ÉT. lsêeTTì m&Éu≤dæ d”‘· Ç˝≤

ñ+&É>∑\T>∑T‘·T+<ë? nì nqT≈£îHêï&ÉT. ÄyÓT d”‘·ø±Hø±<äì ìXÃsTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

mø£ÿ&Ü d”‘· C≤&É ‘Ó*j·Tø£b˛j˚Tdü]øÏ d”‘· eTs¡DÏ+∫<˚yÓ÷qì dü+<˚Væ≤+#ê&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. d”‘· C≤&ÉqT

ø£ìô|≥º Òø£b˛sTTq ‘êqT @ eTTK+ ô|≥Tº≈£îì n+>∑<ë<äT\≈£î #ÓbÕŒ\ì Äy<äq #Ó+<ë&ÉT. nsTTHê ìs¡T‘ê‡Vü≤|ü&É≈£L&É<äì

ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï&ÉT. Ç+‘· es¡≈£î yÓ‘·ø£ì ÁbÕ+‘ê\≈£î yÓfi≤fl\ì rsêàì+#·T≈£îHêï&ÉT. mø£ÿ&É≈£î yÓ[flHê ìsêX‚ |ü\ø£]düTÔqï~.

d”‘· ø£qã&É Ò<äì #Ó|æ‘ lsêeTT&ÉT J$+#·&ÉT. n‘·&ÉT Òø£ \ø£ÎDT&ÉT+&É&ÉT. M] eTs¡D yês¡Ô $ì uÛÑs¡‘· XÁ‘·T|òüTTï\T+&És¡T.

|ü⁄Á‘·T\ eTs¡D≤ìøÏ ‘·≥Tºø√ Òø£ øödü ≤´ düT$TÁ‘· ¬ø’πøsTT\T ‘·qTe⁄\T #ê*kÕÔs¡T. Á|æj·T$TÁ‘·Tì M&ç düTÁ^e⁄&ÉT ã‘·Tø£&ÉT.

<ëì‘√ s¡eT, ‘ês¡, n+>∑<äT\T $T>∑\s¡T. Ç~ #·÷dæ yêqs¡C≤‹ á ˝Àø±ìï M&ÉT‘·T+~. Ç+<ä] eTs¡D≤ìøÏ ø±s¡D+

ø±e&É+ø£Hêï ÁbÕjÓ÷|üyX+‘√ ÁbÕD≤\T e<ä\&ÉyT eT+∫<äì|æ+∫+~ e÷s¡T‹øÏ. ø±ì ‘·]ÿ+∫ #·÷ùdÔ Ä‘·àVü≤‘· ø£Hêï

ã‹≈£î+&É&ÉyT mH√ï $<Ûë\ ñ‘·ÔeTeTì|æ+∫+~. #·∫Ã kÕ~Û+#<$TÏ? ã‹øÏ‘ düTU≤\qT, XóuÛ≤\qT bı+<äe#·TÃ. ã‹øÏ

ñqïyês¡T mqï&Ó’Hê ø£\TdüTø√e#·TÃ. n+<äTπø ÁbÕD≤\qT ì\T|ü⁄ø√yê\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

n|üŒÏes¡≈£î yÓ‘·ø£ì nXÀø£eq+˝ÀøÏ yÓfi≤fl\qT≈£îHêï&ÉT. d”‘êsêeT\ø£ÎDT\≈£î, s¡TÁ<ä, Ç+Á<ä, j·TeT, yêj·TT<e⁄\≈£î

dü÷s¡ #·+Á<ä eTs¡T<äZD≤\≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT. nXÀø£eq+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|≤º&ÉT. Ç+Á<äTì q+<äqeq+ ≤>± ñ+~ nXÀø£eq+.

nDTeDTe⁄ yÓ~ø±&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. m‘ÓÔÌq •+XóbÕeèøå±ìï mø±ÿ&ÉT. eT*q eÁkÕÔ\qT ø£≥Tº≈£îqï ø£ Åd”Ôì #·÷XÊ&ÉT.

ÄyÓT #·T≥÷º sêø£ådüÅd”Ô\THêïs¡T. ÄyÓT ø£è•+∫e⁄+~. BHêedüú À ñ+~. ÄyÓT d”‘·jT nì|æ+∫+~ Vü≤qTeT+‘·TìøÏ. ÄyÓT

<Ûä]+∫q ÄuÛÑs¡D≤\qT #·÷XÊ&ÉT. sêeTT&ÉT #Ó|æŒq yêÏ‘√ dü]b˛‘·THêïsTT. ãTTwü eT÷ø£ |üs¡«‘·+ô|’ |ü&çq ÄuÛÑs¡D≤\T áyÓT

XØs¡+ô|’ ø£ì|æ+#·&É+ Ò<äT. M≥ìïÏ <äèwæº À ô|≥Tºø=ì ÄyÓT d”‘·jTqì <äè&ÛÉ|üs¡#·T≈£îHêï&ÉT. Ä eèø£å+ô|’H ñ+&çb˛j·÷&ÉT.

d”‘ê<$ì #·÷&É>±H Vü≤qTeT+‘·Tì ø£qTï\ qT+&ç Äq+<ëÁXó\T C≤sêsTT. lsêeTTì düà]+#·Tø=ì qeTdüÿ]+#ê&ÉT.

y˚≈£îeC≤eTsTT+~. y˚<ä|òüTÀwü\T $qã&ÉT‘·THêïsTT. ìÁ<ä Ò∫q sêeDT&ÉT nXÀø£eq+yÓ’|ü⁄ n&ÉT>∑T\T y˚düTÔHêï&ÉT.

düT>∑+<Ûä‘Ó’ ≤\‘√ ‘·&ÉTeã&çq ø±>∑&Ü\qT <Ûä]+∫q Åd”Ô\T eTT+<äT q&ÉTdüTÔHêïs¡T. sêeDTì ‘»düT‡ #·÷dæ ÄXÃs¡ #·øÏ‘·T&Éj·÷´&ÉT

Vü≤qTeT. d”‘· e<ä›≈£î e∫Ã sêeDT&ÉT qj·÷Hê uÛÑj·÷q d”‘· eTqdüTe÷πsÃ Á|üj·T‘·ï+ #XÊ&ÉT. ø±ì mÏº Á|ü ÀuÛ≤\≈£î ‘êqT

˝§+>∑qì d”‘· ‘*Ã#Ó|æŒ+~. lsêeTTì qT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ kÕ<Ûä +ø±<äì ôV≤#·Ã]+∫+~. sêeDTì˝À ÄyX+ ô|\T¢_øÏ+~.


¬s+&ÉT HÓ\\ >∑&ÉTe⁄ $~Û+#ê&ÉT. m˝≤¬>’Hê d”‘·qT ‘·q <ë]øÏ ‘ÓeTàì sêø£ådü Åd”Ô\qT Ä<•+∫ ‘·q uÛÑeHêìøÏ #s¡T≈£îHêï&ÉT.

sêø£ådü Åd”Ô\T mH√ï s¡ø±\T>± d”‘·≈£î q#·ÃC…ù|Œ Á|üj·T‘·ï+ #XÊs¡T. ÄyÓT ìsêø£]+∫+~. ∫es¡≈£î d”‘·qT #·+|ü⁄‘êeTì

uÛÑj·Tô|≤ºs¡T. á <äT'dæú‹øÏ d”‘· m+‘√ $\|æ+∫+~. lsêeTTìøÏ <ä÷s¡yÓTÆ Áã‘·ø£&É+ø£Hêï XØsêìï $&Ée&ÉyT yT\qï~.

á e÷≥\qT $ì ø=+<äs¡T sêø£ådü Åd”Ô\T sêeDTìø° $wüj·T+ #Ó|üŒ&ÜìøÏ yÓfi≤fls¡T. Ç+ø=+<äs¡T ‘·ø£åDyT d”‘·qT

ã+~Û+#·>∑\eTHêïs¡T. n+‘·es¡≈£î ì<äT]+∫q Á‹»≥ n|ü& yT˝§ÿ+~. Á‹»≥ $;ÛwüDTì ≈£L‘·Ts¡T. sêø£ådü Åd”Ô\qT n<ä*+∫+~.

‘·q≈£î e∫Ãq ø£\qT #Ó|æŒ+~. ªysTT Vü≤+dü\‘√ ≈£L&çq |ü\¢øÏô|’ \ø£ÎDTì‘√ lsêeTT&ÉT ≈£Ls¡TÃq≥T¢ #·÷XÊqT. düeTTÁ<ä+

eT<Ûä ˇø£ ‘Ó\¢ì |üs¡«‘·+ô|’ d”‘· ≈£Ls√Ãe&É+ #·÷XÊqT. q÷HÓ|üPj·Tã&çq X¯Øs¡+‘√ sêeDT&ÉT H˚\ô|’ ã&ç ñ+&É&É+

#·÷XÊqT. q\¢ì Åd”Ô X¯Øs¡eT+‘ê ãTs¡<ä |üPdüTø=ì mÁs¡ì egeTT\T ø£Ïº, sêeDTì yÓT&É≈£î ‘ê&ÉTø£Ïº <äøÏåD+yÓ’|ü⁄>±

á&ÉTÃ≈£îyÓfifl&É+ #·÷XÊqT. esêVü≤+ô|’ sêeDT&ÉT, yÓTTdü*ô|’ Ç+Á<äõ‘·÷Ô, +f…ô|’ ≈£î+uÛÑ≈£s¡Tí&ÉT <äøÏåD~X>± yÓfifl&É+ #·÷XÊqT.

\+ø£ ∫ÛHêï_Ûqï+ ø±e&É+ #·÷XÊqTμ nqï~. dü«|üï+˝À $e÷q<äs¡Ùq+ ø±e&Üìï ãÏº d”‘· ø√]ø£ dæ~∆düTÔ+<äì, sêeDTìøÏ

$HêX+ ‘·|üŒ<äì, lsêeTTìøÏ »j·T+ ø£\TZ‘·T+<ä #Ó|æŒ+~.

ÁbÕD‘ê´>±ìøÏ dæ<ä∆|ü&É¶ d”‘·≈£î XóuÛÑX≈£îHê\T ‘√#êsTT. #Ó≥Tºô|’ ñqï Vü≤qTeT+‘·T&ÉT d”‘ê<$ì m˝≤ ø±bÕ&ÉTø√yê˝À

nì eT<∏äq|ü&Ü¶&ÉT. sêeTø£<∏ë>±qyT dü¬s’q e÷s¡ZeTì m+#·T≈£îHêï&ÉT. d”‘ê<$øÏ $q|ü&≥≥T¢ sêeTø£<∏äqT e]í+#ê&ÉT.

d”‘ê<$ nìïyÓ’|ü⁄˝≤ #·÷dæ+~. #Ó≥Tºô|’ ñqï Vü≤qTeT+‘·Tì #·÷dæ ÄXÃsê´ìøÏ ÀHÓ’+~. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT #Ó≥Tº~– qeTdüÿ]+#ê&ÉT.

ªne÷à ˙yÓes¡T? ˇø£yfi d”‘ê<$y nsTT‘ XóuÛÑeT>∑T>±ø£. <äj·T‘√ $wüj·TeTT\T #Ó|üeTμì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ‘·qqT ªd”‘·μ

n+≤s¡ì ‘Ó*|æ+<ë kÕ~Û« ` ‘·q eè‘êÔ+‘·eT+‘ê $e]+∫+~.

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ‘êqT lsêeT <ä÷‘·qì #Ó|üø=Hêï&ÉT. <ä>∑Zs¡>± edüTÔqï e÷s¡T‹ì #·÷dæ sêeDTì>± nqTe÷ì+∫+~

d”‘·. ì»+>± sêeT<ä÷‘·y nsTT‘ sêeTTì >∑T]+∫ $ì|æ+#·eT+~. d”‘· ø√]ø£ô|’ Vü≤qTeT lsêeTTì s¡÷|ü >∑TD≤\qT

$e]+#ê&ÉT. lsêeT eTTÁ~ø£qT düeT]Œ+#ê&ÉT. <ëìì #·÷dæ |üs¡e÷q+<äuÛÑ]‘·Tsê …’+~ d”‘·. ‘·q<Ó’Hê´ìï $e]+∫ lsêeTTì

‘·«s¡>± \+ø£≈£î rdüT≈£îe∫Ã sêø£ådü #Ós¡qT+&ç ‘·qqT $&ç|æ+#·eTì e÷s¡T‹øÏ #Ó|æŒ+~. n+‘·<ëø± m+<äT≈£î? ‘·q M|ü⁄ô|’

≈£Ls¡TÃ+fÒ ‘·ø£åDyT lsêeTTì düìï~ÛøÏ #s¡TkÕÔqHêï&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. Ç+‘· ∫qïyê&ç$ m˝≤ rdüT¬øfifl>∑\eì Á|ü•ï+∫+~.

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ‘·q $X«s¡÷bÕìï Á|ü<ä]Ù+#ê&ÉT. dü+‘√wæ+∫+~ d”‘·. nsTTHê Vü≤qTeT‘√ yÓfifl&ÜìøÏ ìsêø£]+∫+~.

|üs¡|ü⁄s¡Twüßì ‘êø£qqï~. lsêeTT&ÉT sêeDTì dü+Vü≤]+∫ ‘·qqT rdüT≈£îb˛e&ÉyT Äj·Tq kÕúsTTøÏ ‘·–q<äqï~.

ªne÷à! Hê yÓ+≥ sêe&É+ ≈£î n+^ø±s¡jÓ÷>∑ + ø±≈£î+fÒ lsêeTT&ÉT >∑T]Ô+#·>∑\ @<Ó’Hê Äqyê\T ÇeTàμì n&ç>±&ÉT

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. ‘·eT nqTã+<ÛëìøÏ >∑Ts¡TÔ>± ø±ø±düTs¡Tì ø£<∏ä #Ó|æŒ+~. ø=+>∑TeTT&ç $|æŒ n+<äT˝Àì ~e´#·÷&ÜeTDÏì

Vü≤qTeT+‘·TìøÏ∫Ã+~.

d”‘ê<$ <äs¡Ùq+‘√ Á|ü<Ûëq ø±s¡ + eTT–dæ+~ Vü≤qTeT+‘·TìøÏ. sêeDT&ÉT, n‘·ì ôd’q´|ü⁄ XøÏÔ kÕeTsêú \qT ≈£L&Ü

‘Ó\TdüTø√yê\ì|æ+∫+~. n+<äT≈£î nXÀø£eHêìï <Ûä«+dü+ #j·T&ÉyT e÷s¡Z+>± uÛ≤$+#ê&ÉT. nqT≈£îqï+‘ê #XÊ&ÉT Ä

ø£|æMs¡T&ÉT. sêø£ådü Åd”Ô\T |üs¡T>∑T|üs¡T>∑Tq yÓ[fl \+πøXóìø°$wüj·T+ #ÓbÕŒs¡T. sêeDT&ÉT mquÛ…’y\ eT+~ sêø£ådüT\qT |ü+bÕ&ÉT.

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT yê]ì eT≥Tºô|≤º&ÉT. ‘·qô|’øÏ e∫Ãq »+ãTe÷*ì, eT+Á‹|ü⁄Á‘·T Ò&ÉT>∑T]ì sêeDTì ùdHê|ü‘·T …’<äT>∑T]ì,

nø£å≈£îe÷s¡TDÏí n+‘·yÓTT~+#ê&ÉT. ∫es¡≈£î Ç+Á<äõ‘·TÔ ÁãVü‰àÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+∫ Vü≤qTeT+‘·Tì ã+~Û+#ê&ÉT. ÁãVü≤àes¡+#

n~ Vü≤qTeT+‘·Tìô|’ ø£åDø±\y˚T |üì#˚düTÔ+~. nsTTHê ø£≥Tºã&çe⁄qï≥T¢ qÏ+#ê&ÉT Vü≤qTeT. sêeDTì eTT+<äT

Á|üyXô|≤ºs¡‘·ìì. sêeDT&É&ÉT>∑>± ‘êqT sêeT <ä÷‘·qì #ÓbÕŒ&ÉT. lsêeTTì |üsêÁø£eTyÓT˝≤+Ï<√ düuÛ≤eTTK+>± #ê≤&ÉT.


düVæ≤+#· Òì sêeDT&ÉT Vü≤qTeT+‘·Tì #·+|üeTì Ä»„ Ç#êÃ&ÉT. <ä÷‘·qT #·+|ü&É+ uÛ≤e´+ ø±<äHêï&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. Ç‘·s¡

|ü<ä∆‘·T˝À¢ <ä÷‘·qT <ä+&ç+#·e#·TÃqHêï&ÉT.

Vü≤qTeT+‘·Tì ‘√ø£≈£î ì|üŒ+Ï+∫ \+ø£+‘ê ø£\j·T ~|üŒeTHêï&ÉT sêeDT&ÉT. ã≥º\‘√ Vü≤qTeT+‘·Tì ‘√ø£qT #·T≤ºs¡T.

q÷HÓ‘√ ‘·&çbÕs¡T. ‘√ø£≈£î ì|üô|Ïº s¡+‘ê πs–düTÔHêïs¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ø£ÿkÕ]>± Äø±X+˝ÀøÏ m–sê&ÉT. $;ÛwüDTì

uÛÑeq+ ‘·|üŒ \+ø£ø£+‘ê ì|üô|≤º&ÉT. n+<äTπø ª(d”‘·qT) #·÷dæs¡eTà+fÒ (\+ø£qT) ø±*Ãe#êÃ&Éìμ kÕyÓT‘· |ü⁄Ïº+~.

\+ø£+˝À Vü‰Vü‰ø±sê\T $TqTïeTT≤ºsTT.

\+ø£qT ø±˝≤Ãø£ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT düeTTÁ<ä+˝À ‘√ø£qT #· ≤¢s¡TÃ≈£îHêï&ÉT. ‘√ø£‘√bÕ≥T Äj·Tq ø√|ü+≈£L&Ü #· ≤¢]+~.

‘êqT ‘·|ü #XÊqqT≈£îHêï&ÉT. ø√|ü+ m+‘√ nqs¡ú<ëj·Tø£eTqT≈£îHêï&ÉT. \+ø£+‘ê ø±* e÷‘· d”‘ê<$ ≈£L&Ü <äVæ≤+|üã&ç

ñ+≥T+<äì u≤<Ûä|ü&Ü¶&ÉT. e∫Ãq |üìì #CÒ‘·T˝≤ bÕ&ÉT#düTø=qï+<äT≈£î ‘·qqT ‘êqT ì+~+#·T≈£îHêï&ÉT. ø±ì mø£ÿ&√ ∫qï

ÄX. ‘·q ‘√ø£H ø±\Ãì n–ï<e⁄&ÉT |üs¡eT |üPE´sê …’q d”‘·qT <äVæ≤kÕÔ&Ü? nì <ÛÓ’s¡ + ‘Ó#·TÃ≈£îHêï&ÉT. Ç+‘· À d”‘·

πøåeT+>± ñ+<äì #ês¡DT\ <ë«sê ‘Ó\TdüTø=ì #ê˝≤ dü+‘√wæ+#ê&ÉT. d”‘·eTà e<ä›≈£î #] bÕ<ë_Ûe+<äq+ #XÊ&ÉT. ÄyÓT

nqTeT‹‘√ ‹s¡T>∑T Á|üj·÷DeTj·÷´&ÉT.

ªn]wüºeTTμ nH |üs¡«‘·eTTHÓø±ÿ&ÉT. nø£ÿ&ç qT+&ç Äø±X+˝ÀøÏ m–sê&ÉT. eT<Ûä ˝À Äràj·T|üPs¡«ø£+>± yÓTÆHê≈£î&çì ‘êøÏ

y>∑+>± Á|üj·÷D+ ø=qkÕ–+#ê&ÉT. eTùV≤+Á<ä–]øÏ #s¡Tø√uÀ‘·T+&É>± eTVü‰Hê<ä+ #XÊ&ÉT. C≤+ãe+‘·T&ÉT <ëìì $ì

bı+–b˛j·÷&ÉT. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT $»j·TT&Ó’ ‹]–edüTÔHêï&Éì yêqs¡T\≈£î ‘Ó*bÕ&ÉT.

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT eTùV≤+Á<ä–] •Ks¡+ô|’ n&ÉT>∑Tô|≤º&ÉT. yêqs¡T\+‘ê #·T≥÷º#sês¡T. ô|<ä›\≈£î qeTdüÿ]+#ê&ÉT Vü≤qTeT.

ªø£qT>=+Ï d”‘·eTàμqT nì Á|üø£Ï+#ê&ÉT. n+<äs¡÷ Äq+~+#ês¡T. \+ø± Á|üj·÷D $X‚cÕ\qT yê]øÏ $e]+#ê&ÉT e÷s¡T‹.

n+>∑<äT&ÉT ªz Ms¡T˝≤sê! d”‘ê<$ C≤&É ‘Ó*dæq ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ÄyÓT Ò≈£î+&Ü lsêeTTì e<ä›≈£î yÓfifl&É+ düããTø±<äT.

\+ø£≈£î yÓ[fl sêeDTì #·+|æ d”‘·qT rdüTø=ì lsêeTTì e<ä›≈£î yÓfi<ëμeTì nHêï&ÉT. C≤+ãe+‘·T&ÉT n+>∑<äTì e÷≥\qT

K+&ç+#ê&ÉT. lsêeT düTÁê⁄\T d”‘·qT #·÷∫s¡eTàHêïπsø±ì rdüT≈£îs¡eTàq Ò<äT. ô|’>± sêeDTì dü+Vü≤]kÕÔqì lsêeTT&ÉT

Á|ü‹»„ #dæj·TTHêï&ÉT. <ëìøÏ uÛÑ+>∑+ ø£\T>∑ j·Tsê<äHêï&ÉT. n+<äs¡÷ yÓ[fl »]–q $wüj·÷\qT ìy~<ë›eTHêï&ÉT.

<ë]˝À n+<äs¡÷ eT<ÛäTeq+˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T. ‘HÓ\T ‘ê>±s¡T. eT<ÛäTeHêìï <Ûä«+dü+#XÊs¡T. eT<ÛäTeq+ düTÁê⁄ì s¡ø£åD˝À

ñqï~. n‘·ì yTqe÷eT <ä~ÛeTTKT&ÉT <ëìï ø±bÕ&ÉT‘·THêï&ÉT. yêqs¡T\ <ÛëÏøÏ <ä~ÛeTTKT&ÉT >±j·÷\ bÕ\j·÷´&ÉT.

yÓ+≥H yÓ[fl düTÁê⁄ìø° $wüj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT. Ç<ä+‘ê XóuÛÑdü÷#·ø£+>± uÛ≤$+#ê&ÉT düTÁê⁄&ÉT.

n+>∑<ä Vü≤qTeT<ë<äT<äT\T lsêeTT&ÉT düTÁê⁄&ÉTqï #√≥T≈£î #sês¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT lsêeTTq≈£î kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿs¡+

#XÊ&ÉT. ªø£qT>=+Ï d”‘·eTàqTμ nì #ÓbÕŒ&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\ Äq+<ëìøÏ n+‘·T Ò<äT. d”‘· Ç∫Ãq #·÷&ÜeTDÏì lsêeTTq≈£î

düeT]Œ+#ê&ÉT Vü≤qTeT. lsêeTTì ø√]ø£ yTs¡≈£î d”‘êH«wüD eè‘êÔ+‘êìï #ÓbÕŒ&ÉT.


j·TT<ä∆ ø±+&É+

lsêeTT&ÉT Vü≤qTeT+‘·Tì kÕVü≤kÕìï Á|üX¯+dæ+#ê&ÉT. >∑s¡T‘·à+‘·T&ÉT, yêj·TT<˚e⁄&ÉT, Vü≤qTeT+‘·TìøÏ ‘·|üŒ á

eTVü‰düeTTÁ<ëìï \+|òæT+#·&ÜìøÏ Ç‘·s¡T\≈£î kÕ<Ûä + ø±<äHêï&ÉT. Ç∫Ãq |üìì kÕ~Û+#·&ÉyT>±ø£, <ëìøÏ uÛÑ+>∑+ ø£\T>∑≈£î+&Ü

<ëìø£qTã+<ÛäyÓTÆq Ç‘·s¡ ø±sê´\qT kÕ~Û+#yê&ÉT ñ‘·ÔeTT&Ó’q ùde≈£î&ÉT. πøe\+ Ç∫Ãq |üìH HÓs¡yπsÃyê&ÉT eT<Ûä eTT&ÉT.

‘·q≈£î kÕeTs¡ú´+ ñHêï Ç∫Ãq |üìì |üP]Ô#˚j·Tìyê&ÉT n<ÛäeTT&ÉT. d”‘ê<˚$ ≈£îX¯\ yês¡Ô #Ó|æŒ eT¨|üø±s¡+ #˚dæq

Vü≤qTeT+‘·Tq≈£î @$Tj·T´>∑\q+≥÷ <ä>∑Zs¡≈£î rdüTø=ì >∑Ïº>± >∑T+&Ó≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. Ç<˚ ‘êìj·T´>∑\

düs¡«dü«eTHêï&ÉT. Ä<äsê_Ûe÷Hê\≈£î $T+∫q ÄdæÔ ñ+&É<äT ø£<ë!

lsêeTTì eTqdüT˝À eT∞fl <äT'K+ bı+–bı]¢+~. düTÁê⁄&ÉT s¡&ç+#ê&ÉT. ìs¡T‘ê‡Vü≤+ Á|üjÓ÷»Hê\qT HêXq+

#düTÔ+<äHêï&ÉT. <äT'K+ XÖs¡ |üsêÁø£e÷\qT ~>∑C≤s¡TdüTÔ+<äHêï&ÉT. XÁ‘·Te⁄ $wüj·T+˝À Ç|ü&ÉT <äT'K+ ø±<äT, Áø√<Ûä+

#·÷|üe\dæq düeTj·TeTì dü÷∫+#ê&ÉT. eTVü‰düeTTÁ<ä+ô|’ ùd‘·Te⁄qT ø£≥º≈£î+&Ü \+ø£qT »sTT+#·&É+ Ç+Á<ë~ <e‘·\≈£L

ø±ì|üì nHêï&ÉT. lsêeTT&ÉT n&ÉT>∑>± Vü≤qTeT+‘·T&ÉT \+ø±q>∑s¡+˝Àì s¡ø£åD eédüúqT >∑÷]Ã $es¡+>± #ÓbÕŒ&ÉT.

eT<Ûë´Vü≤ïyÓTÆ+~. á $»j·T eTTVüAs¡ÔyT \+ø± Á|üj·÷D≤ìøÏ ‘·–q<äì lsêeTT&ÉT düTÁê⁄ì‘√ nHêï&ÉT. lsêeTT&ÉT

yêqs¡T\‘√, ª˙\T&ÉT ôd’qéTTq≈£î e÷s¡Z+ #·÷|ü⁄‘·÷ eTT+<äTq&Éyê*. \ø£å ≤~ yêqs¡T\T n‘·DÏí nqTdü]+#ê*. u≤\Ts¡T

eè<äT∆\T, ã\V”≤qT\T øÏwæÿ+<Ûä ÀH ñ+&Ü*. düTÁ^yê! HqT Vü≤qTeT+‘·Tì uÛÑT»eTTô|’, \ø£ÎDT&ÉT n+>∑<äTì uÛÑT»eTTô|’

≈£Ls=Ãì eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘ê+. e⁄ |ü\¢øÏHÓøÏÿ e÷‘√bÕ≥T sêyê*. C≤+ãe+‘·T&ÉT, düTùwDT&ÉT, y>∑<ä]Ù ôd’q´+ yÓqTø£uÛ≤>∑+˝À

ñ+&ç s¡ø£åD≤ u≤<Ûä ‘·qT #·÷&Ü*. yÓfi‚fle÷s¡Z+˝À q>∑sê\T, Á>±e÷\T ñ+fÒ yêÏ ÀøÏ yÓfiflsê<äT. »\, |òü\, dü+Á<äyÓTÆq

eT÷\+ #·÷&Ü*. e÷s¡Z+ yÓ+≥ eTq+ Á|üj·÷DÏ+#ê*μ nì sêeTT&ÉT dü÷∫+#ê&ÉT. ñ‘ê‡Vü≤+ ñs¡ø£\T ydüTÔ+fÒ n+<äs¡÷

düeTTÁ<ärsê*ï #s¡T≈£îHêïs¡T.

\+ø£ À sêeDT&ÉT eT+Á‘·T\‘√ düe÷yXeTj·÷´&ÉT. yêqs¡T\qT m<äTs=ÿì \+ø£qT ø±bÕ&ÉTø√e&ÜìøÏ @+ #j·÷˝À

ìs¡ísTT+#·eTHêï&ÉT. düuÛÑ Àì yês¡T sêeD, Ç+Á<äõ‘·TÔ\ |üsêÁø£e÷ìï bı–&Üs¡T. qs¡yêqs¡T\qT …ø£ÿ#j·÷*‡q nedüs¡+

Ò<äì ô|<ä$ $]#ês¡T. ªsêeTTì Vü≤‘·e÷s¡Ã>∑\eμì \+πøX¯óìøÏ Ä‘·àôdúÌsê´ìï ø£*–+#ês¡T. Á|üVü≤düTÔ&ÉT yÓTT<ä …’qyês¡T

XÁ‘·Tùdq\qT ‘êyT ‘·T<äeTTÏº+#·>∑\eTì &É+u≤\T |ü*ø±s¡T.

Çe˙ï $Hêï&ÉT sêeDTì k˛<äs¡T&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. sêø£ådüT\‘√ ªXÁ‘·Te⁄\ XøÏÔ kÕeTsêú \qT ‘Ó\TdüTø√≈£î+&Ü yê]ì

#·T\ø£q>± uÛ≤$+#·≈£L&É<äT. lsêeTT&ÉT eTqπø+ n|üø±s¡+ #XÊ&ÉT. eTq sêCÒ d”‘·qT n|üVü≤]+#·T≈£îe#êÃ&ÉT. Bìe\¢

bÕ|ü+ edüTÔ+~. ø°]Ô Á|ü‹wü\T eT+≥>∑\TkÕÔsTT. Äj·TTwüß¸ ‘·>∑TZ‘·T+~. dü+|ü<ä\˙ï q•kÕÔsTT. ø£qTø£ d”‘·qT lsêeTTìøÏ

n|üŒ–+#·&ÉyT nìï $<Ûë˝≤ eT+∫~. nqedüs¡+>± ø£\Vü≤+ ‘Ó#·TÃø√e&É+ <ìøÏ? ô|’>± lsêeTTì e+Ï eTVü‰Ms¡Tì‘√


j·TT<ä∆+ ‘·>∑<äT! n+≥÷ sêeDTìyÓ’|ü⁄ ‹]>±&ÉT. ªnHêï! nqedüs¡+>± ø√|æ+#·&É+ eT+∫~ø±<äT. n~ <ÛäsêàìøÏ Ä≥+ø£eTÚ‘·T+~.

düTU≤\qT <ä÷s¡+#düTÔ+<äμì Væ≤‘·e⁄ |ü*ø±&ÉT. $;ÛwüDTì á Væ≤‘·uÀ<Ûä ª#Ó$Ïyêì eTT+<äT X+KeT÷~q≥¢μsTT+~. sêeDTì

uÛÑeHêìøÏ e∫Ãq ≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT ≈£L&Ü sêeDTDÏí ‘·|ü|ü≤º&ÉT. d”‘ê|üVü≤s¡D düeTj·T+˝À ‘·eTqT dü+Á|ü~+∫ ñ+fÒ

u≤>∑T+&<äHêï&ÉT. Ç|ü&ÉT Ä˝À∫+∫ Á|üjÓ÷»q+ Ò<äHêï&ÉT. Ç<ä+‘ê ª>∑‘·»\ùd‘·Tã+<ÛäqyTμ (˙fióflb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘·

n&ÉT¶ø£≥ºyj·T&É+)qì ≈£î+&É ã<ä›\Tø=Ïºq≥Tº #ÓbÕŒ&ÉT. ª˙e⁄ XÁ‘·Te⁄ |ü≥¢ eéVü≤]+∫q rs¡T dü¬s’q~ ø±<äT, lsêeTT&ÉT

ìqTï Ç+ø± #·+|ü≈£î+&Ü ñ+&É&É+ ˙ n<äèwüº+μ nHêï&ÉT. Çe˙ï m˝≤ ñHêï lsêeTTì ‘·T<äeTTÏº+# uÛ≤s¡+ ‘·q<qì

Á|üø£Ï+#·T≈£îHêï&ÉT ≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT.

sêeDT&ÉT $;ÛwüDTì e÷≥\≈£î Áø√<ÛëyXÊ\≈£î ˝Àqj·÷´&ÉT. rÁekÕúsTT˝À ì+~+#ê&ÉT. nqï ‘·+Á&ç‘√ düe÷qT&Éì

n‘·ì ì+<ä\qT düVæ≤+#ê&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. ø±ì sêeDTì n<Ûäs¡àe÷sêZìï e÷Á‘·+ düeT]ú+#· Ò<äT. <Ûäs¡à+ M&çq sêeDTì

M&É&Üìπø $;ÛwüDT&ÉT ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï&ÉT. ¬s+&ÉT >∑&çj·T˝À¢ sêeT\ø£ÎDT\Tqï#√ÏøÏ q\T>∑Ts¡T nqT#·s¡T\‘√ #sê&ÉT.

Äø±X+˝ÀH ì*∫ lsêeTTì Xs¡DTø√sê&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT <ëXs¡~∏. $;ÛwüDT&ÉT lsêeTTì bÕ<ë\ô|’

yê˝≤&ÉT. sêeDTì $wüj·÷\˙ï dü+øÏå|üÔ+>± #ÓbÕŒ&ÉT. lsêeTT&ÉT $;ÛwüDTì‘√ ªHqT sêeDTì ã+<ÛäT$TÁ‘· düyT‘·+>±

Vü≤‘·e÷]Ã ìqTï sêEqT #kÕÔqμì ‘·eTTà\ô|’ ˇfÒºdæ #ÓbÕŒ&ÉT. á |üì˝À ‘êqT j·T<∏ëXøÏÔ düVü‰j·T|ü&É>∑\qì $;ÛwüDT&ÉT

e÷≥ Ç#êÃ&ÉT. sêeTT&ÉT $;ÛwüDTì Ä*+>∑q+ #düT≈£îHêï&ÉT. \ø£ÎDTì‘√ yÓ+≥H düeTTÁ<ä»\+ ‘Ó∫Ã \+ø±sêE>±

$;ÛwüDTì |ü≤º_Ûwæ≈£îÔì #j·TeTHêï&ÉT. lsêeTTì Ä»„ yÓ+≥H Ä#·s¡D s¡÷|ü+ <ë*Ã+~. n+<äs¡÷ Äq+<ëìï Á|üø£Ï+#ês¡T.

düeTTÁ<ëìï <ëfÒ ñbÕj·Ty˚T$T≥ì düTÁê⁄ì Á|ü•ï+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. düeTTÁ<äTì ÁbÕ]ú+#·&É+e\¢ Ç~

kÕ<Ûä |ü&ÉT‘·T+<äHêï&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. lsêeTT&ÉT düeTTÁ<ärs¡+˝À <Ûäsê“¤düq+ô|’ ≈£Ls¡TÃì düeTTÁ<äTì ñbÕdæ+#ê&ÉT. eT÷&ÉT

sêÁ‘·T\T >∑&ç#êsTT. düeTTÁ<äT&ÉT m<äT≥ ì\Te˝Ò<äT. lsêeTTì ø£qTï\T mÁs¡u≤sêsTT. düeTTÁ<äT&ç nVü≤+ø±sêìï

nD>∑<=ø±ÿ\qT≈£îHêï&ÉT. ˙Ïq+‘ê Ç+øÏb˛j˚T≥≥Tº #˚j·÷\qT≈£îHêï&ÉT. ÁãVü‰àÁkÕÔìï düà]+#ê&ÉT. Á|üø£è‘·+‘ê

n\¢ø£ À¢\eTÚ‘·Tqï~. düeTTÁ<äT&ÉT uÛÑj·T|ü&ç bÕ]b˛‘·THêï&ÉT. |üs¡T¬>‘Ô yêìô|’ u≤D+ Á|üjÓ÷–+#·sê<äì Ä>±&ÉT lsêeTT&ÉT.

düeTTÁ<äT&ÉT <ë]øÏ e#êÃ&ÉT. \+ø£≈£î yÓfifl&ÜìøÏ <ë]ìkÕÔqHêï&ÉT. m≈£îÿô|Ïºq u≤D+ eè<∏ëø±sê<äT. mø£ÿ&É Á|üjÓ÷–+#ê˝À

#Ó|üŒeTHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. bÕbÕ‘·Tà\T <√|æ&ç<ës¡T\T ñ+&˚ ªÁ<äTeT≈£î\éTTμô|’ Á|üjÓ÷–+#·eTHêï&ÉT düeTTÁ<äT&ÉT. n~

»]–b˛sTT+~.

$X«ø£s¡à ≈£îe÷s¡T&Ó’q ªq\T&ÉTμ •\Œø£fi≤ì|ü⁄DT&ÉT. ñ‘ê‡Vü≤+, XøÏÔ ñqïyê&ÉT. ùd‘·Te⁄ (e+‘Óq) qT ì]à+#·&ÜìøÏ

n‘·& jÓ÷>∑T´&Éì düeTTÁ<äT&ÉT ‘Ó*bÕ&ÉT. Ä ùd‘·Te⁄qT ‘êqT uÛÑ]kÕÔqì e÷Ç#êÃ&ÉT. ùd‘·Te⁄ ìsêàD≤ìøÏ yêqs¡ Hêj·T≈£î\≈£î

Ä»„ Ç#êÃ&ÉT lsêeTT&ÉT. n+<äs¡÷ eTVü‰s¡D´+ <ë] |ü≤ºs¡T. ô|<ä›ô|<ä› #Ó≥¢qT ã+&ÉsêfiflqT yÓ÷düT≈£îedüTÔHêïs¡T. düeTTÁ<ä+˝À

|ü&düTÔHêïs¡T. yêÏ <Óã“≈£î düeTTÁ<ä+˝Àì ˙s¡T Äø±XÊìøÏ sêø£b˛ø£\T kÕ–düTÔqï~. q\Tì dü÷#·q\qqTdü]+∫ ø=\‘·\

Á|üø±s¡+ ùd‘·Te⁄ ø£≥ºã&ÉT‘·Tqï~. e+<äjÓ÷»Hê\ bı&Ée⁄, |ü~ jÓ÷»Hê\ yÓ&É\TŒ>∑\ ùd‘·Te⁄ ◊<äT s√E˝À¢ ì]à+#·ã&É¶~.

lsêeT\ø£ÎDT\T düTÁê⁄ì‘√ ø£\dæ eTT+<äTq&ÉTdüTÔHêïs¡T. ôd’q´+ yê]ì nqTdü]düTÔqï~. ôd’q´+˝À ø=+<äs¡T yÓqTø£

q&ÉTdüTÔHêïs¡T. ø=+<äs¡T ùd‘·Te⁄ eT<Ûä uÛ≤>∑+˝À, eT] ø=+<äs¡T ¬s+&ÉT |üø£ÿ˝≤ q&ÉTdüTÔHêïs¡T. ø=+<äs¡T düeTTÁ<ä+˝À <ä÷øÏ

á<äT‘·÷ edü÷Ô+fÒ eT]ø=+<äs¡T Äø±X+˝À m–] edüTÔHêïs¡T. yês¡T #ùd ø√˝≤Vü≤˝≤ìøÏ düeTTÁ<äyT eTÚq+ <ë*Ã+~.

n+<äs¡÷ ne‘·* rs¡+ #sês¡T.


lsêeTT&ÉT j·TT<ä∆ ‹ì nqTdü]+∫ ôd’Hê´ìï $$<Ûä $uÛ≤>±\T>± $uÛÑõ+#ê&ÉT. me] u≤<Ûä ‘·\qT yêfifl≈£î n|üŒ–+#ê&ÉT.

sêeDTì eT+Á‘·T …’q Xóø£kÕs¡DT\T lsêeTTì ã\+ ‘Ó\TdüTø√yê\ì yêqs¡ s¡÷bÕ\T<ë*Ã yêqs¡T\˝À #sês¡T. $;ÛwüDT&ÉT

yê]ì >∑T]Ô+∫ lsêeTTì m<äT≥ ì*bÕ&ÉT. ø£å$T+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. ‘·eT >∑T]+∫ Ç+ø± @eTHêï ‘Ó\TdüTø√yê\+fÒ

n&ÉT¶ Ò<äì yê]øÏ #ÓbÕŒ&ÉT. d”‘·qT yÓ+≥H n|üŒ–+#·ø£b˛‘ ‘·q #‹˝À #êe⁄ ‘·|üŒ<äì sêeDTìøÏ #Ó|üŒe\dæ+~>± dü÷∫dü÷Ô

Xóø£kÕs¡DT\qT |ü+|æ+∫yXÊ&ÉT. yês¡T yÓ[fl Çø£ÿ&ç $wüj·÷\˙ï bı\T¢uÀ≈£î+&Ü sêeDTìøÏ ‘Ó*bÕs¡T.

sêeDT&ÉT d”‘· $wüj·T+˝À eTs=ø£ m‘·TÔ>∑&É yXÊ&ÉT. nXÀø£eq+ yÓ[fl sêeTT&ÉT ‘·q#‹˝À Vü≤‘·T&Ó’Hê&Éì d”‘·‘√

|ü*ø±&ÉT. ÄyÓT qeTà Ò<äT. e÷j·÷$jÓÆTq $<äT´õ®VüQ«ì |æ*#ê&ÉT. n‘·&ÉT lsêeTTì<˚ nì|æ+#˚ e÷j·÷•s¡düT‡qT,

<ÛäqTsê“D≤\qT rdüTø=ìe∫Ã #·÷|æ+#ê&ÉT d”‘·≈£î. Ç|üŒÏ¬ø’Hê ‘·HêïÁX¯sTT+#·eTì d”‘·qT ø√sê&ÉT sêeDT&ÉT. d”‘·

≈£î$T*b˛sTT+~. sêeDT&ÉT ‘·q uÛÑeHêìøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. $;ÛwüDTì uÛ≤s¡ ªdüs¡eTμ d”‘·qT s¡&ç+∫+~. Ç<ä+‘ê sêø£ådü

e÷j·T nì #Ó|æŒ+~. lsêeTT&ÉT πøåeTyTqì ‘Ó*|æ+~.

lsêeT#·+Á<ë<äT\T yêqs¡ôd’q´+‘√ düTy\ |üs¡«‘êìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. ÄsêÁ‹ nø£ÿ& >∑&çbÕs¡T. m‘ÓÔÌq Ä |üs¡«‘· •Ks¡+

qT+&ç \+ø±q>∑s¡ XÀuÛÑqT #·÷XÊs¡T. \+ø£ À yT&Éô|’uÛ≤>∑+˝À Øƒ$>± ≈£Ls¡TÃqï sêeDTì lsêeTT&ÉT #·÷XÊ&ÉT. yêqs¡

Á|üeTTKT\÷ #·÷XÊs¡T. düTÁê⁄&ÉT ˇø£ÿ ñ<äT≥Tq Ò∫ ø√|ü+‘√ –b˛‘·THêï&ÉT. ø£åD≤\˝À düTy\ |üs¡«‘·+ qT+&ç sêeD

uÛÑeq+ô|’ yê˝≤&ÉT. ‘êqT lsêeTTì $TÁ‘·T&Éqì, ‘·q qT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ ‘·s¡+ø±<äì \+πøXóì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT.

sêeDTìô|’øÏ <ä÷øÏ n‘·ì øÏØ≤ìï rdæ H\≈£îø=≤º&ÉT. ¬s∫Ãb˛j·÷&ÉT sêeDT&ÉT. ªdüTÁ^yê! Ç+‘· es¡≈£î e⁄ Hê ø£+≥ã&É Ò<äT.

Ò≈£î+fÒ m|ü&√ V”≤qÁê⁄&Ée⁄ (‘·\ ‘Ó–qyê&Ée⁄) njTýê&ç$μ n+≥÷ >∑]®+#ê&ÉT. Ç<ä›] eT<Ûë´ u≤Vü‰u≤Væ≤ j·TT<ä∆+

»]–+~. düTÁê⁄&ÉT sêeDTì eTT|üŒ‹|üŒ\T ô|Ïº ø£åD≤\˝À ]e⁄«q m–] düTy\ |üs¡«‘·+ô|’ yê˝≤&ÉT. lsêeTT&ÉT düTÁê⁄ì

düTìï‘·+>± eT+<ä*+#ê&ÉT. ‘=+<äs¡|ü&ç Ç˝≤+Ï kÕVü≤kÕ\T #j·Te<ä›ì dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT.

sêeDTì e<ä›≈£î n+>∑<äTì sêj·Tu≤]>± |ü+bÕ&ÉT lsêeTT&ÉT. d”‘·qT n|üŒ–+#·≈£î+fÒ lsêeTTì #‹˝À eTs¡D+

‘·<∏ä eTì, \+ø£≈£î $;ÛwüDT&ÉT sêEø±>∑\&Éì lsêeTTì yêø£ +>± sêeDTìøÏ $ì|æ+#ê&ÉT n+>∑<äT&ÉT. düuÛÑ n≥Tº&çøÏb˛sTT+~.

q\T>∑Ts¡T sêø£ådüT\T n+>∑<äT&çô|’ $s¡T#·T≈£î|ü&Ü¶s¡T. n+>∑<äT&ÉT yê]ì ‘·q #·+ø£ À Ç]øÏ+#·Tø=ì ÁbÕkÕ<ä+ô|’øÏ m–sê&ÉT.

nø£ÿ&ç qT+&ç yê]ì ã\+>± H\ô|’øÏ $dæsê&ÉT. dæ+Vü≤Hê<ä+ #dæ Äø±Xe÷s¡Z+˝À lsêeTTì #sê&ÉT. sêeDTì uÛ≤e+

ns¡ú+#düT≈£îHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. <ÛäqTdüT‡≈£î |üì #ÓbÕŒ*‡q düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆ+<äì ns¡ú+#düT≈£îHêï&ÉT.

\+ø£ô|’ <ä+&Éj·÷Á‘· yÓTT<ä …’+~. \+ø£qT Hê\T>∑TyÓ’|ü⁄\ qT+&û ôd’q´+‘√ eTT≥º&ç+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. ‘·q uÛÑeq+

MT<ä qT+&ç |ü]dæú‹ì >∑eTì+#ê&ÉT \+πøX¯ó&ÉT. BsêÈ˝À#·q˝À|ü&Ü¶&ÉT. j·TT<ä∆+ yÓTT<ä˝…’+~. Çs¡T ôd’Hê´\T rÁe+>±

b˛sê&ÉT‘·THêïsTT. Ä+»Hj·TTì #‹˝À »+ãTe÷*, düTùwDTì #‹˝À $<äT´Hêà* eTs¡DÏ+#ês¡T. Nø£Ï À mes¡T mes√

(sêø£ådüT&Ü? yêqs¡T&Ü?) n&ç– ‘Ó\TdüT≈£îì eTØ ø=≥Tº≈£î+≥THêïs¡T.

n+>∑<äTì #˚‹˝À sêeD≈£îe÷s¡T&ÉT Ç+Á<äõ‘·TÔ z&çb˛j·÷&ÉT. ‘·≥Tºø√˝Òø£b˛j·÷&ÉT. ø£|ü≥ j·TT<ë∆ìøÏ ~>±&ÉT.

sêeT\ø£ÎDT\qT eT÷s¡Ã¤b˛jT≥Tº#dæ Hê>±g+‘√ ã+~Û+#ê&ÉT. yês¡T eTs¡DÏ+#ês¡ì ÁuÛ≤+‹|ü&ç sêeDTìe<ä›≈£î yÓ[fl $wüj·÷ìï

‘Ó*bÕ&ÉT. sêeDT&ÉT n_Ûq+~+#ê&ÉT. sêeDTì Ä<X+ yTs¡≈£î Á‹C≥ yÓTT<ä …’qyês¡T d”‘·qT |ü⁄wüŒø£ $e÷q+ô|’ j·TT<ä∆

uÛÑ÷$TøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. H\ô|’ ã&çñqï sêeT\ø£ÎDT\qT d”‘· #·÷dæ+~. eTs¡DÏ+#ês¡ì uÛ≤$+∫ ø£ ïs¡T ø±\«\T >∑fÒº ≤

@&çÃ+~. |üø£ÿH ñqï Á‹»≥ z<ës¡TŒ‘√ ≈£L&çq <ÛÓ’sê´ìï∫Ã+~. sêeT\ø£ÎDT&ÉT Áã‹πø ñHêïs¡ì Ä<Ûësê\T #·÷|æ+∫+~.

yêqs¡ôd’q´+ Á|üdüqï+>± ñ+&É&É+ ˇø£ ø±s¡D+. nìï+Ïø° $T+∫ ªuÛÑs¡Ô eTs¡DÏ+∫q Åd”Ôì |ü⁄wüŒø£ $e÷q+ rdüTø=ìsê<äTμ


nì #Ó|üŒ&É+‘√ d”‘· eTqdüT ≈£î<äT≥|ü&ç+~. >∑s¡T‘·à+‘·Tì sêø£‘√ sêeT\ø£ÎDT\T Hê>±g Á|üuÛ≤e+ qT+&ç $eTT≈£îÔ …’Hês¡T.

yêqs¡T\T ª»j·T»j·Tμ <Ûë«Hê\T #XÊs¡T. n$ sêeDTì >∑T+&Ó À ªn|üμ Xu≤›ìï CÀ&ç+#·Tø=ì Á|ü‹<Ûä«ìdüTÔHêïsTT. Vü≤qTeT+‘·Tì

#‹˝À <Ûä÷Áe÷≈£åî&ÉT, nø£+|üqT&ÉT, n+>∑<äTì u≤]q|ü&ç eÁ»<ä+Áwüßº&ÉT, ˙\TìøÏ ∫øÏÿ Á|üVü≤düTÔ&ÉT j·TeT|ü⁄]u≤≥|ü≤ºs¡T.

sêeDTì u≤DXøÏÔøÏ düTÁ^e⁄&ÉT eT÷s¡Ã¤b˛j·÷&ÉT. lsêeTT&ÉT $\¢+<äT≈£îHêï&ÉT. nqïqT yê]+∫ \ø£ÎDT&ÉT sêeDTì

m~]+#·&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT. yêqs¡ùdqô|’ X¯s¡es¡¸<Ûës¡≈£î]|ædüTÔHêï&ÉT sêeDT&ÉT. Ä+CH˚j·TT&ÉT sêeDTì <ÛëÏøÏ

n&ÉT¶ø£≥ºyXÊ&ÉT. ns¡#‹‘√ Vü≤qTeT+‘·Tì ã\+>± #·s¡#ê&ÉT sêeDT&ÉT. #·*+∫b˛j·÷&ÉT e÷s¡T‹. ø£åD+˝À ‘s¡T≈£îHêï&ÉT.

ns¡#‹‘√ sêeDTì ˇø£ÿ <Óã“ yXÊ&ÉT. ø£+|æ+∫b˛j·÷&ÉT <äXÁ^e⁄&ÉT. ‘s¡T≈£îì ªyêqsê! uÛÑfi≤, Hê≈£î XÁ‘·Te⁄y nsTTHê ˙

XøÏÔì yÓT#·TÃ≈£î+≥THêïqμì j·TT<ä∆ düVü≤è<äj·T‘·qT #ê≤&ÉT sêeDT&ÉT.

sêeDT&ÉT Á|üjÓ÷–+∫q ªXøÏÔμ nH Äj·TT<Ûä+ \ø£ÎDTì m<ä À Hê≥T≈£î+~. düŒ èVü≤<ä|æŒHê&ÉT \ø£ÎDT&ÉT. n‘·DÏí

m‘·TÔø=ì yÓfi≤fl\ì X‘·$<Ûë˝≤ Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\T&Ó’Hê&ÉT sêeDT&ÉT. n+‘· À Ä+»Hj·TT&ÉT sêeDTìô|’ <ë&ç#XÊ&ÉT.

eø£å'düú\+ô|’ eTTwæ|òü÷‘·+‘√ sêeDTì ≈£L\ã&≥≥T¢ #XÊ&ÉT. \ø£ÎDTì lsêeTTì e<ä›≈£î #sêÃ&ÉT. Vü≤qTeT ø√]ø£ yTs¡≈£î

n‘·ì uÛÑTC≤\ô|’ ≈£Ls¡TÃì sêeDTì‘√ b˛s¡T#XÊ&ÉT lsêeTT&ÉT. lsêeTTì |üsêÁø£eT+ eTT+<äT sêeDTì <ÛäqTdüT‡, øÏØ≥+

<ëk˛Vü≤eTj·÷´sTT. <äj·T‘·\#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. sêeDTì‘√μ ˙e⁄ j·TT<ä∆+˝À n\dæb˛j·÷e⁄. ùd<ärs¡TÃø=ìsê. n|ü&ÉT Hê

ã\yT$TÀ ‘Ó\TdüTÔ+<äμì düT‹yÓT‘·Ô>± #ÓbÕŒ&ÉT.

n+‘·'|ü⁄sêìøÏ ‹]–yÓ[fl Hê nee÷quÛ≤s¡+ sêeDT&çì ø£ #√≥ ≈£Ls√Ã˙j·T&É+ Ò<äT. ≈£î+uÛÑø£s¡Tíì ìÁ<ä Ò|üeTHêï&ÉT

sêeDT&ÉT. n‹ø£wüº+ MT<ä Ä |üì kÕ<Ûä eTsTT+~ sêø£ådüT\≈£î. ≈£î+uÛÑø£s¡TíìøÏ Äs¡T HÓ\\T ìÁ<ä ˇø£s√E uÛÀ»q+. n+<äTπø

ª≈£î+uÛÑø£s¡íìÁ<äμ nH~ ˇø£ C≤rj·T+>± uÛ≤wü ÀøÏ e∫Ã+~. ≈£î+uÛÑ≈£s¡Tí&ÉT sêeDTì düMT|æ+#ê&ÉT. »]–+<ä+‘ê #ÓbÕŒ&ÉT

sêeDT&ÉT. ‘Ó*$>∑\yês¡T »]–q <ëìì >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·s¡Hêï&ÉT ≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT. ‘·q≈£î düVü‰j·T|ü&ÉeTì ≈£î+uÛÑø£s¡Tíì

ø√sê&ÉT sêeDT&ÉT. ªÄ|ü<ä\ bÕ …’q yêìì Ä<äTø=Hyê& ì»yÓTÆq $TÁ‘·T&ÉT. ‘·|ü<ë] |üÏº ø£cÕº À¢ |ü&É¶yê]øÏ #j·T÷‘·ì∫Ã

Ä<äTø=Hyê& Ä|ü⁄Ô&Éμì sêeDT&ÉHêï&ÉT. ≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT j·TT<ä∆düqï<äT∆&Éj·÷´&ÉT.

≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ÉT j·TT<ä∆+˝À yêqs¡T\qT #êe⁄<Óã“ rdüTÔHêï&ÉT. yêqs¡T\T ‘·≥Tºø√ Òø£ ‘· À<ë] |ü≤ºs¡T. lsêeTTì

ÄÁXsTT+#ês¡T. ª◊+Á<ëgeTTμ‘√ ≈£î+uÛÑø£s¡Tíì •s¡düT‡qT K+&ç+∫ XÊX«‘· ìÁ<ä ÀøÏ |ü+bÕ&ÉT lsêeTT&ÉT. lsêeTTì u≤D<ÛëÏøÏ

≈£î+uÛÑø£s¡Tíì ‘·\ \+ø£ À |ü&çb˛sTT+~. Ä ‘·\ ‘·>∑\&É+ e\¢ sê»M<∏äT\˝Àì Ç+Ïø£|ü\T, m‘ÓÔÌq ÁbÕø±sê\T ≈£L*b˛j·÷sTT.

≈£î+uÛÑø£s¡Tíì eTs¡Dyês¡Ô sêeDTì Á≈£î+>∑Bdæ+~.

sêeD ≈£îe÷s¡T&Ó’q n‹ø±j·TT&ÉT \ø£ÎDTì ÁãVü‰àÁkÕÔìøÏ ã …’Hê&ÉT. ‘·eTTàì, ø=&ÉT≈£îqT b˛>=≥Tºø=ì ‘·\¢&ç\T¢‘·Tqï

sêeDTì z<ësêÃ&ÉT Ç+Á<äõ‘·TÔ. uÛ≤s¡+ ‘·qô|’ ydüTø=ì. j·TT<ä∆s¡+>±ìøÏ e#êÃ&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\ô|’ ÁãVü‰àÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT.

sêeTTì dü÷#·qyTs¡≈£î sêeTTì‘√bÕ≥T \ø£ÎDT&ÉT düŒ èVü≤ø√˝ÀŒsTTq≥T¢ |ü&çe⁄Hêï&ÉT. yês¡T eTs¡DÏ+#ês¡qT≈£îHêï&ÉT Ç+Á<äõ‘·TÔ.

‘·+Á&çø° yês¡ÔqT ‘Ó*bÕ&ÉT.

yêqs¡ôd’q´ •_s¡+˝À n\»&ç yÓTT<ä …’+~. $;ÛwüDT&ÉT <ÛÓ’s¡ + #ÓbÕŒ&ÉT. sêeT\ø£ÎDT\≈£î @MTø± Ò<äHêï&ÉT. ÁãVü≤àj·T+<ä*

>ös¡e+‘√ ngu≤<ÛäqT nqTuÛÑ$+#ês¡ì ‘Ó*bÕ&ÉT. ÁãVü‰àg Á|üuÛ≤e+‘√ ns¡yÓ’@&ÉT ø√≥¢ eT+~ Vü≤‘·T\j·÷´s¡T. #ê˝≤eT+~

<Óã“‹Hêïs¡T. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT, $;ÛwüDT&ÉT, C≤+ãe+‘·Tì ø√dü+ yÓ‘·T≈£î‘·THêïs¡T. C≤+ãe+‘·T&ÉT ø£ì|æ+#ê&ÉT. dü]>±Z

#·÷&É Òø£b˛‘·THêïqHêï&ÉT. <Ûä«ìì ãÏº $;ÛwüDTì >∑T]Ô+#êqHêï&ÉT. ªVü≤qTeT+‘·T&ÉT πøåeTyTHêμ nì n&ç>±&ÉT. Ä+‘·s¡ +

n+‘·T∫ø£ÿ Ò<äT $;ÛwüDTìøÏ. ªVü≤qTeT+‘·T&ÉT J$ùdÔ yêqs¡ôd’q´+ #·∫ÃHê ã‹øÏqfÒ¢ Ò<ë Vü≤qTeT eTs¡DÏùdÔ n+<äs¡+


ã‹øÏñHêï #·∫Ãq yê]‘√ düe÷qyTqHêï&ÉTμ C≤+ãe+‘·T&ÉT. C≤+ãe+‘·Tì Ä<X+ô|’ Væ≤e÷\j·÷\≈£î yÓ[fl nø£ÿ&É ñqï

düsö«wü~Û eTVü‰|üs¡«‘·eTTqT ô|\¢–+∫ rdüT≈£îe#êÃ&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT. zwü<ÛäT\ yêdüqπø sêeT\ø£ÎDT\ >±j·÷\˙ï

eT≥Te÷j·TeTj·÷´sTT. #·ìb˛sTTq yêqs¡T\T eT∞fl Ò∫≈£Ls¡TÃHêïs¡T. düTÁ^yê»„‘√ yêqs¡T\T \+ø£≈£î ì|üô|≤ºs¡T.

XÁ‘·T|üøå±ìï e÷qdæø£+>± <Óã“rj·T<ä\#ê&ÉT Ç+Á<äõ‘·TÔ. Vü≤qTeT<ë~ yêqs¡Ms¡T\T #·÷düTÔ+&É>± e÷j·÷d”‘·qT

dü+Vü≤]+#ê&ÉT. n+<äs¡÷ ì»yTqqT≈£îHêïs¡T. yês¡Ô ‘Ó*dæ lsêeTT&ÉT XÀø£dü+Á<ä+˝À eTTì–b˛j·÷s¡T. Ç<ä+‘ê Ç+Á<äõ‘·TÔ

e÷jTqì $;ÛwüDT&ÉT ‘Ó\|ü&É+‘√ n+<äs¡÷ |æ]|”\TÃ≈£îHêïs¡T.

X‘·èdü+Vü‰sêìøÏ Ç+Á<äõ‘·TÔ ì≈£î+_Û ≤ n_Û#ês¡ e÷ìï ‘·\ô|≤º&ÉT. <ëìì uÛÑ+>∑+#j·T&ÜìøÏ sêe÷qT»„‘√ \ø£ÎDT&ÉT

yÓfi≤fl&ÉT. Ç+Á<äõ‘·TÔ \ø£åDT\ eT<Ûä |òüTÀs¡ j·TT<ä∆+ »]–+~. ª◊+Á<ëgeTTμqT Á|üjÓ÷–+∫ Ç+Á<äõ‘·TÔ ‘·\qT H\sê˝≤Ã&ÉT

\ø£ÎDT&ÉT. lsêeTT&ÉT \ø£ÎDTì yÓT#·TÃ≈£îHêï&ÉT.

sêeDT&ÉT j·TT<ä∆uÛÑ÷$T˝À Á|üfij·Tø±\ s¡TÁ<äTì˝≤ $»è+_ÛdüTÔHêï&ÉT. yêqs¡ Ms¡T\T ‘·≥Tºø√ Òø£ j·TT<ä∆s¡+>∑+ qT+&ç

ø±*øÏ ãT~∆ #Ó|ü⁄‘·THêïs¡T. eTs=ø£yÓ’|ü⁄ düTÁ^e⁄ì #‹˝À $s¡÷bÕ≈£åî&ÉT, eT¨<äs¡T&ÉT eTÏº>∑s¡#ês¡T.

j·TT<ä∆+ ∫e] n+ø±ìøÏ #s¡T‘·Tqï~. sêeT\ø£ÎDT\‘√ sêeDTìb˛s¡T rÁe‘·s¡eTe⁄‘·Tqï~. sêeDT&ÉT $;ÛwüDTì

#·+|ü&ÜìøÏ ã …¢eTTHÓ‘êÔ&ÉT. n~ eTVü‰XøÏÔe+‘·yÓTÆq~. $;ÛwüDTìøÏ ÁbÕD≤bÕj·T dæú‹ì >∑eTì+∫q \ø£ÎDT&ÉT sêeDTìô|’

u≤D≤\qT ≈£îeTà]+#ê&ÉT. m≥÷ ‘√#·ø£ $;ÛwüDTì #·+ù| Á|üj·T‘êìï $s¡$T+#·T≈£îqï sêeDT&ÉT \ø£ÎDTìô|’ ÄÁ>∑Væ≤+∫

ªXøÏÔμ nH Äj·TT<Ûëìï Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT. n~ >∑eTì+∫q lsêeTT&ÉT ªXøÏÔμì y&ÉT≈£îHêï&ÉT. ª˙˝Àì #·+ù|XøÏÔ q•+#·T>±ø£μ

nì. n+‘ ` n~ ÁbÕDXøÏÔì ø√˝ÀŒsTT+~. \ø£ÎDTì m<äô|’ ã\+>± Hê≥T≈£î+~. H\ô|’ |ü&çb˛j·÷&ÉT \ø£ÎDT&ÉT.

yêqs¡T\T Ä Äj·TT<Ûëìï m+‘· Á|üj·T‹ï+∫Hê \ø£ÎDTì m<ä qT+&ç rj·T Òø£b˛j·÷s¡T. sêeTT&ÉT ‘·q ¬s+&ÉT #‘·T\‘√

ãj·TÏøÏ ˝≤– $s¡∫yXÊ&ÉT. Çø£ ñù|øÏå+∫ ˝≤uÛÑ+ Ò<äqT≈£îHêï&ÉT, lsêeTT&ÉT yêqs¡T\‘√, á ˝Àø£+˝À Çø£ sêeDT&√?

sêeTT&√? $T–* ñ+&É&É+ ‘·<∏ä +μ nHêï&ÉT. lsêeTTì $\T$<ë´bÕ+&ç‘ê´ìøÏ m<äTs¡Tì\Te Òø£ sêeDT&ÉT uÛÑj·T+‘√

|üs¡T>∑T\T rXÊ&ÉT.

|ü&çb˛sTTq \ø£ÎDTì #·÷∫ $\$\˝≤&çb˛j·÷&ÉT lsêeTT&ÉT. ª@<XeT+<Ó’Hê uÛ≤s¡ <=s¡ø£e#·TÃ. ã+<ÛäTe⁄\T <=s¡ø£e#·TÃ.

ø±ì \ø£ÎDTì e+Ï ‘·eTTà&ÉT <=s¡ø£&Éìμ ø£ ïs¡Tø±sêÃ&ÉT. düTùwDT&ÉT \ø£ÎDTì |üØøÏå+∫ #·ìb˛ Ò<äì ìsê∆]+#ê&ÉT.

düTùwDTì dü÷#·qyTs¡≈£î Vü≤qTeT+‘·T&ÉT zwü<ÛäT\T ‘e&ÜìøÏ y>∑+>± yÓfi≤fl&ÉT. zwüBÛ|üs¡«‘êHï ‘Ó#êÃ&ÉT. zwüBÛ Á|üuÛ≤e+‘√

\ø£ÎDT&ÉT Ò∫≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. |ü≥ºsêì Äq+<ä+‘√ lsêeTT&ÉT ª\ø£ÎD≤ ˙e⁄ eTs¡DÏ+∫ ñ+fÒ Hê $Cj·÷ìøÏ ns¡úyT Ò<äT.

n|ü&ÉT d”‘·‘√>±ì Hê ÁbÕD≤\‘√ø±ì @+ Á|üjÓ÷»q+μ nHêï&ÉT.

Ç+Á<äT&ÉT |ü+|ü>± e÷‘·* ~e´s¡<∏ä+‘√ düVü‰ lsêeTTì e<ä›≈£î e#êÃ&ÉT. Á|ü<äøÏåD |üPs¡«ø£+>± qeTdüÿ]+∫ lsêeTT&ÉT

s¡<∏ëìï n~Ûs√Væ≤+#ê&ÉT. j·TT<ä∆uÛÑ÷$TøÏ kÕ–+<ës¡<∏ä+. $T>∑‘ê s√»\ ø£Hêï _Ûqï+>± ñ+BHêÏ j·TT<ä∆+. ø=+‘·ùd|ü⁄

me]¬øes¡÷ rdæb˛ì $<Ûä+>± $»è+_Û+#ês¡T. sêqTsêqT sêeTTì< ô|’#sTT ne⁄‘·Tqï~. sêeDTì kÕs¡~∏ >∑eTì+#ê&ÉT.

s¡<∏ëìï |üø£ÿ≈£î eT[fl+#ê&ÉT. n˝≤ #j·T&É+ nee÷q+>± uÛ≤$+∫q sêeDT&ÉT kÕs¡~∏ô|’ ì|ü\T #Ó]>±&ÉT. s¡<∏ä+ eT∞fl

sêeTTì eTT+<äT ì*∫+~. j·TT<ä∆+ #·÷&É&ÜìøÏ n>∑düTÔ &ÉT <˚e‘· ‘√ ≈£L&ç nø£ÿ&É≈£î e#êÃ&ÉT. lsêeTTìøÏ ªÄ~‘·

Vü≤è<äj·T+μ ñ|ü<•+#ê&ÉT. lsêeTTì u≤D≤\‘êøÏ&çøÏ sêeDTì ‘·\\T H\sê\T‘·THêïsTT. ø±ì yÓ+≥H ∫Á‘·+>± eT∞fl

yÓTT\TdüTÔHêïsTT.


Äø±XÊìøÏ Äø±X+, düeTTÁ<äTìøÏ düeTTÁ<äyT düe÷qyÓTÆq≥T¢ sêeTsêeD j·TT<ë∆ìøÏ sêeTsêeD j·TT<ä∆yT düe÷qeTqï≥T¢

kÕ>∑T‘·Tqï~. ÁãVü‰àg Á|üjÓ÷>∑+ #j·Te\dæ+~>± ªe÷‘·*μ lsêeTTq≈£î dü÷∫+#ê&ÉT. lsêeTT&ÉT ÁãVü‰àg Á|üjÓ÷>∑+‘√

sêeD≤düTs¡Tì n+‘·yÓTT+~+#ê&ÉT.

nqïjÓÆTq sêeDTì eTs¡D≤ìøÏ u≤<Ûä|ü&Ü¶&ÉT $;ÛwüDT&ÉT. <äVü≤q dü+kÕÿsê\≈£î nqTeT‹ìe«eTì lsêeTTì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT.

ªe´≈£îÔ\T J$+∫e⁄qï+‘·es¡πø yÓ’s¡eTT+&Ü*. ‘·s¡Tyê‘· <ëìì e<ä*yj·÷*. eTq ø±s¡ + HÓs¡y]+~. ø±e\dæq dü+kÕÿsê\qT

#j·TeTì nHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. ªÇ|ü&ÉT sêeDT&ÉT ¬øÀ¢ Hê≈£L nfÒ¢ >ös¡yêdüŒ<äT&ÉTμ nì ‘·q $XÊ\ Vü≤è<äj·÷ìï

#ê≥T≈£îHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. sêeDTì uÛ≤s¡ eT+&√<ä] uÛÑs¡Ô eTs¡D≤ìøÏ |ü⁄f…º&ÉT <äT'K+˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT+~. $;ÛwüDT&ÉT

sêeDTìøÏ ñ‘·Ôs¡ÁøÏj·T\qT ìs¡«]Ô+#ê&ÉT.

lsêeTTì Ä<X+ yTs¡≈£î \ø£ÎDT&ÉT $;ÛwüDTì \+ø±sêE>± |ü≤º_Ûwæ≈£îÔì #XÊ&ÉT. d”‘·‘√ ‘·q $»j·Tyês¡ÔqT

‘Ó\T|üeTì Vü≤qTeT+‘·Tì Ä<•+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. Vü≤qTeT yÓ+≥H yÓ[fl á XóuÛÑyês¡ÔqT d”‘·eTà #Ó$˝À yXÊ&ÉT. ÄyÓT

Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT Ò¢e⁄. Ç+‘·ø±\+ #·T≥÷º#] u≤~Û+∫q sêø£ådü Åd”Ô\qT #·+|ü&ÜìøÏ nqTeT‹ìeTàHêï&ÉT Vü≤qTeT. ‘·>∑ì

|üì, e<ä›ì yê]+∫+~ d”‘·.

$;ÛwüDT&ÉT |ü\¢øÏ À d”‘ê<$ì lsêeTTì e<ä›≈£î #sêÃ&ÉT. dü+‘√wü+‘√ uÛÑs¡ÔqT #]+~ d”‘·. d”«ø£]+#·&ÜìøÏ ìsêø£]+#ê&ÉT

d”‘ê|ü‹. ªHê e+X Á|ü‹wü ì\T|ü⁄ø√e&Üì¬ø’ <äTwüº sêeDTì #Ós¡ qT+&ç ìqTï $&ç|æ+#êqT. Ç+‘·ø±\+ |üs¡Tì |ü+#·q

ñqï+<äTq ˙ Á|ües¡Ôq >∑T]+∫ Hê≈£î dü+<Vü≤eTT+~. ø£qTø£ ˙e⁄ ˙ Çwüº+ e∫Ãq #√ÏøÏ yÓfifle#·TÃμqì lsêeTT&ÉT

nHêï&ÉT. lsêeTTì e÷≥\T eTT\T≈£î˝≤¢ >∑T#·TÃ≈£îHêïsTT d”‘·≈£î. kÕúsTTøÏ <ä–q≥T¢>± e÷≤¢&É Ò<äì sêeTTì‘√ nqï~.

lsêeTTq≈£î $XÊ«dü+ ø£*–+#·&ÜìøÏ ªn–ï Á|üyX+μ ˇø£ÿfÒ Xs¡D´eTì uÛ≤$+∫+~. lsêeTTì eTqôd]– \ø£ÎDT&ÉT

∫‹ì dæ<ä∆|üs¡#ê&ÉT. d”‘· n–ï˝ÀøÏ Á|üy•+∫+~. nø£ÿ&ç yês¡+‘ê Ä+<√fiq#Ó+<ës¡T. n–ï<e⁄&ÉT dü«j·T+>± d”‘ê <$ì

rdüT≈£îe∫Ã ÄyÓT >=|üŒ<äHêìï yÓ\¢&ç+#ê&ÉT. lsêeTTì d”«ø£]+#ê*‡+~>± ø√sê&ÉT.

d”‘· >∑T]+∫ ‘·qø£+‘ê ‘Ó\TdüHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. ÄyÓT o\+ jÓTTø£ÿ >=|üŒ<äHêìï eTT˝À¢ø±\≈£î #ê≥&Üìπø n–Á|üyX+

#düTÔHêï s¡T≈£îHêïqHêï&ÉT. d”‘·qT <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£îHêï&ÉT.

|üs¡eT•e⁄&ÉT lsêeTTì Á|üX+dæ+#ê&ÉT. <äTwüºdü+Vü‰s¡+#dæq lsêeTTì Á|üC≤qTs¡+»ø£+>± |ü]bÕ\q #j·TeTHêï&ÉT.

lsêeTTì ø√]ø£ y˚Ts¡≈£î Ç+Á<äT&ÉT eTè‘·T …’|ü&çe⁄qï yêqs¡T\qT eT∞¢ ã‹øÏ+#ê&ÉT. $;ÛwüDT&ÉT \+ø£ À ø=+‘·ø±\+

ñ+&Ée\dæ+<äì lsêeTTì nuÛÑ ]ú+#ê&ÉT. uÛÑs¡‘·Tì ø=s¡≈£î ‘êqT ‘·«s¡>± Á|üj·÷D+ ø±e\dæ+<qHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. yêqs¡T\qT

yê] dü«kÕúHê\≈£î yÓfifleTì#Ó|æŒ, $;ÛwüDTì M&√ÿ\T n+<äT≈£îHêï&ÉT. |ü⁄wüŒø£$e÷q+˝À njÓ÷<Ûä ≈£î ãj·T\T<sê&ÉT <ë]˝À

Äj·÷ Á|ü<XÊ\˙ï d”‘·≈£î #·÷|ü⁄‘·THêï&ÉT. uÛÑs¡<ë«C≤ÁXe÷ìï dü+<ä]Ù+#ês¡T. lsêe÷»„‘√ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT lsêeTT&ÉT edüTÔqï

$wüj·÷ìï uÛÑs¡‘·TìøÏ, >∑TVüQìøÏ eTT+<äT>± yÓ[fl ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT. yê¬s+‘√ Äq+~+#ês¡T.

|ü⁄wüŒø£ $e÷q+˝À q+~Á>±eT+ #s¡T≈£îqï d”‘êsêeT\ø£ÎDT\≈£î uÛÑs¡‘·T&ÉT, Á|üeTTKT\T |òüTq+>± kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±s¡T.

d”‘êsêeT\ø£ÎDT\T øödü\´, düT$TÁ‘·, ¬ø’πøsTT, e•wüß\ bÕ<ë\≈£î Á|üD≤e÷\T n]Œ+#ês¡T. uÛÑs¡‘·T&ÉT lsêeTTì #·s¡D≤\≈£î

bÕ<äT≈£\qT ‘=&ç>±&ÉT. uÛÑs¡‘·Tì Áù|eT‘√ n≈£îÿq CÒs¡TÃ≈£îHêï&ÉT lsêeTT&ÉT.

n+>∑s¡+>∑yÓ’uÛÑe+>± lsêeT |ü≤º_Ûùwø£eT¨‘·‡e+ »]–+~. j·TTesêE>± ñ+&Ü*‡+~>± lsêeTT&ÉT \ø£ÎDTì

ø√sê&ÉT ø±ì n‘·&ÉT m+‘· e÷Á‘·+ ˇ|üø√ Ò<äT. uÛÑs¡‘·Tì j·TTesêE>± #XÊ&ÉT. j·T»„j·÷>±~ Áø£‘·Te⁄\qT ì]«|òüTï+>±

ø=qkÕ–düTÔHêï&ÉT lsêeTT&ÉT. Á|ü»\qT ø£qï_&É¶\e Ò #·÷düT≈£î+≥THêï&ÉT. m˝≤+Ï á‹ u≤<Ûä\T Òe⁄. n+<äs¡÷ <Ûäs¡àã<ä∆+>±

q&É#·Tø=+≥THêïs¡T. Ç˝≤ |ü<äø=+&ÉTy\ dü+e‘·‡sê\T Á|üC≤qTs¡+»ø£+>± |ü]bÕ*+#ê&ÉT lsêeTT&ÉT. n+<äTπø ªsêeTsê»´+μ

nqï e÷≥ HÏø° Ä<äs¡ÙyÓTÆ ì\∫+~.


ñ|üyê#·ø£+

eTVü‰uÛ≤s¡‘·+

(dü+øÏå|üÔ+)

(eTVü≤]¸ y<äyê´dü eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ Ä<Ûës¡+>±)


11111

uÛ≤s¡rj·TT\ ÁbÕNq Ç‹Vü‰kÕ\T sêe÷j·TD uÛ≤s¡‘ê\T. Á|ü‹ uÛ≤s¡rj·TT&É÷ á Ç‹Vü‰kÕ\qT ‘Ó\TdüTø=ì ñ+&É≥+

nedüs¡+. yÓTT<ä≥ Ç$ ÄXós¡÷|ü+˝À ñ+&É≥+ e\q nHø£ s¡ø± …’q e÷s¡TŒ\T #s¡TŒ\÷ #Ó+<äT‘·÷ e#êÃsTT. á ø£<∏ä\T

yÓTT<ä≥ dü+düÿ è‘·+˝À s¡∫+|üã&ç, \øå±Çs¡yÓ’nsTT<äTy\ XÀ¢ø±\‘√ ø£*Zq ãèVü≤‘êÿe´+ eTVü‰uÛ≤s¡‘·+. n+<äTπø eTVü‰uÛ≤s¡‘·

eT÷\ø£<∏äqT $<ë´s¡Tú\T ‘Ó\TdüTø=ì ñ+&É≥+ nedüs¡+. ‘·sê«‘· Á|ü|ü+#·+˝Àì nHø£ uÛ≤wü À¢øÏ nqTe~+|üã&Ü¶sTT.

uÛ≤s¡‘·+˝À ñqï ø£<∏ä, dü+|òüT≥q\T, bÕÁ‘·\T, <Ûäs¡àdü÷øå±à\T Ä ø£<∏äqT »>∑~«U≤´‘·+ #XÊsTT. n+<äTπø uÛ≤s¡‘·+

<Ûäs¡àXÊg+>±, ãVüQ|ü⁄sêD≤\ ø£\sTTø£ ≤, y<ë+‘·+>±, ˙‹XÊg+>±, eTVü‰ø±e´+>±, düs¡«\ø£åD dü+Á>∑Vü≤+>±, >=|üŒø£<∏ä>±

ù|¬sìïø£>∑qï~. Ç~ <ë«|üs¡ j·TT>∑+ ∫e] s√E˝À¢ »]–qø£<∏ä. ªuÛ≤s¡‘·+˝À Òì~ Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&Ü Ò<äT. Á|ü|ü+#·+˝À

ñqï<ä+‘ê uÛ≤s¡‘·+˝À ñqï~. <Ûäsêàs¡úø±eTyÓ÷ø£å dü+ã+<ÛäyÓTÆq @ dü+<Vü‰ì¬ø’Hê eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À düe÷<Ûëq+ <=s¡T≈£î‘·T+<äì

Á|ür‹.

eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝Àì Á|ü<Ûëq ø£<∏ä bÕ+&Ée⁄\T øös¡e⁄\≈£î dü+ã+~Û+∫+~. ø=ìï ‘·sê\T eTT+<äT≈£îyÓ[fl yêfifl e+XÁø£eT+

‘Ó\TdüT≈£î+≥÷, ø£ dü+ ‘ê‘·\HêÏ ø£<∏ëÁø£eT+ #·<äTe⁄ø=+<ë+.

.1. Ä~|üs¡«+.

nC≤MTfió&ÉH sêE≈£î >∑\ ≈£îe÷s¡T˝À¢ eTTKT´&ÉT dü+es¡DT&ÉT— n‘·ì ø=&ÉT≈£î ≈£îs¡Te⁄— ≈£îs¡Te⁄ ‘·qj·TT&ÉT $<ä÷s¡<∏äT&ÉT—

$<ä÷s¡<∏äTì |ü⁄Á‘·T&ÉT nqXó«&ÉT— nqXó«ì düT‘·T&ÉT |üØøÏå‘·TÔ— |üØøÏå‘·TÔì ø=&ÉT≈£î ;ÛeTùdqT&ÉT— ;ÛeTùdqTì ≈£îe÷s¡T&ÉT

Á|ü‹ÁXe⁄&ÉT— Á|ü‹ÁXe⁄ì q+<äqT&ÉT Á|ür|ü⁄&ÉT— Á|ür|ü⁄ìøÏ eTT>∑TZs¡T ‘·qj·TT\T. yêfiófl <yê|æ, X+‘·qT&ÉT, u≤Væ≤¢≈£î&ÉT.

<yê|æ u≤\´+˝ÀH ‘·|üdüT‡ #j·T&ÜìøÏ yÓfifl&É+‘√ ¬s+&Ée ≈£îe÷s¡T&Ó’q X+‘·qT&ÉT sê»j·÷´&ÉT.

X+‘·qT&ÉT m+‘√ >=|üŒyê&ÉT. eTVü‰ã\|üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT. Á|ü»\qT ø£qï_&É¶ ≤¢ bÕ*+#yê&ÉT. ˇø£ s√E y≥ø√dü+

n&É$øÏ yÓ[flq X+‘·qT&ÉT y≤&ç n\dæb˛sTT >∑+>±rs¡+ #s¡T≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&=ø£ n|ü⁄s¡÷|ü ≤eD´e‹, n‹˝Àø£ düT+<ä]

nsTTq ~yê´+>∑q ø£ì|æ+∫+~. ÄyÓTqT #·÷dæq X+‘·qT&ÉT <ëVü≤+ $wüj·T+ ≈£L&Ü eTs¡∫b˛sTT, ªªHqT uÛÑs¡‘· sêC≤´ìï,

bÕ*+# sêEqT. Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡+ e÷ |ü≥ºD+. ìqTï nsêú+–>± d”«ø£]+#ê\qT≈£î+≥THêïqT. <äj·T#dæ ø±<äq≈£îμμ nHêï&ÉT.

n+<äT≈£î ÄyÓT, ªªeTVü‰sêC≤! MT≈£î uÛ≤s¡ qT ø±e&ÜìøÏ Hê≈£L ÇwüºyT. Hê ù|s¡T >∑+>∑. ø±ì, Hê #·s¡ \qT ø±<äq≈£L&É<äT.

n≤¢ ø±<äqï eTs¡Tø£åD+ HqT yÓ[flb˛‘êqTμμ nqï~.

X+‘·qT&É+<äT≈£î n+^ø£]+∫ ÄyÓTqT $yêVü≤+ #düT≈£îHêï&ÉT. yêfiófl m+‘√ nH√´q´+>± J$+#ês¡T. >∑+>∑≈£î ˇø£

≈£îe÷s¡T&ÉT »ìà+#ê&ÉT. ø=&ÉT≈£î |ü⁄Ïºq yÓ+≥H ÄyÓT Ä u≤\T&çï >∑+>± Á|üyêVü≤+˝À e~*ô|Ïº+~. X+‘·qT&ÉT ÄXÃs¡ b˛j·÷&ÉT,

u≤<Ûä|ü&Ü¶&ÉT. ø±ì Ç∫Ãq e÷≥ Á|üø±s¡+ ÄyÓT #·s¡ \qT n&ÉT¶ø√ Ò<äT. ‘·sê«‘· ¬s+&√ dü+‘êq+ ø£*–+~. á kÕØ eT>∑_&¶.

>∑+>∑ n‘·&çï ≈£L&Ü Á|üyêVü≤+˝À e~*+~. eT÷&ÉT, Hê\T>∑T, ◊<äT... n≤¢ @&ÉTs¡T>∑T ≈£îe÷s¡T\q÷ >∑+>± q~˝À e~*+~.

mì$T<√ dü+‘êq+ ≈£L&Ü eT>∑|æ\¢yê&. n‘·DÏí ≈£L&Ü |ü⁄≥º>±H Á|üyêVü≤+˝À e~ Ò+<äT≈£î ñ<äT´≈£îÔsê\sTT´+~ ÄyÓT.

ªªÄ>∑T! ndü\T ˙yÓes¡T? m+<äT≈£î Hê J$‘·+˝ÀøÏ Á|üy•+#êe⁄? Ç+‘· n+<äyÓTÆq ˙˝À ø£qï_&É¶\qT #·+|ü⁄≈£îH ø£]ƒq

Vü≤è<äj·T+ m+<äT≈£îqï~? á mì$T<äe dü+‘êHêHÓ’ïHê #·+|ü≈£î+&Ü e~*ô|≥Tº. yêDÏí HêøÏ#ÃôdjYTμμ nHêï&ÉT >∑+>∑qT


n&ÉT¶≈£î+≥÷ X+‘·qT&ÉT.

ªªeTVü‰sêC≤! HqT dü«s¡Z Àø£yêdæì, Hê ù|s¡T >∑+>∑. XÊ|üeXÊq e÷qyêø±s¡+˝À Çø£ÿ&É »ìà+#êqT. Hê≈£î |ü⁄Ïºq

≈£îe÷s¡T\+<äs¡T ≈£L&Ü e•wüßì XÊ|ü+ bı+~qyêfi‚fl. |ü⁄≥º>±H yêfiflqT fifl˝À e~* yÓ÷ø£å+ ø£*–+#·TeTì yêfiófl ø√s¡&É+

e\¢H HHê|üì #XÊqTμμ nqï~ >∑+>∑.

e÷≥\T sêø£ ì\ã&çb˛sTTq X+‘·qT&ç‘√ Ç+ø± Ç˝≤ nqï~ >∑+>∑ ªª˙e⁄ Ä&çq e÷≥ ‘·|æŒ, Hê|üìì n&ÉT¶≈£îHêïe⁄

ø±ãÏº Hìø£ÿ&É ñ+&É ÒqTμμ n+≥÷ ≈£îe÷s¡Tì‘√ düVü‰ n<äèXýÓTÆb˛sTT+~ >∑+>∑.

Ç+Á~j·TìÁ>∑Vü≤+, <ëq+, ø£åeT, C≤„q+, <ÛÓ’s¡ +, <äj·T, ãT~∆, |üsêÁø£eT+ ø£*–q yT<Ûë$ X+‘·qT&ÉT. »]–q <ëìøÏ

∫+‹dü÷Ô ø±\+ eè<∏ë #j·Tø£ eTqdüTqT |ü]bÕ\q˝À ì*|æ, eT∞fl ô|[fl #düTø√≈£î+&Ü Jeq+ kÕ–+#ê&ÉT. düTe÷s¡T

eTTô|Œ¤ÌjT´fiófl >∑&ç∫+‘·sê«‘· ø£s√E >∑+>± rs¡+˝À $Vü≤]dü÷Ô, ø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq <äèX´+ #·÷XÊ&ÉT. nø£ÿ&É ÄC≤qTu≤VüQe⁄,

n‘· +‘· düT+<äs¡T&ÉT ◊q ˇø£ j·TTe≈£î&ÉT ng$Hê´dü+ #dü÷Ô, ‘·q u≤D≤\‘√ >∑+>± Á|üyêVü‰ìï n&ÉT¶≈£î+≥THêï&ÉT. n+‘· À

nø£ÿ&=ø£ ~e´Åd”Ô ø£ì|æ+∫, ªªs¡+&ç eTVü‰sêC≤! MTø√düyT m<äTs¡T#·÷düTÔHêïqTμμ nqï~ X+‘·qT&çï eT]+‘· ÄXÃs¡ #·øÏ‘·T&çï

#dü÷Ô.

X+‘·qT&çøÏ ÄyÓT e÷≥\T ns¡ú+ ø± Ò<äT. ÄyÓTqT mø£ÿ&√ #·÷dæq≥T¢ >∑Ts=Ô∫Ã+~. mes√ yÓ+≥H düTŒ¤s¡D≈£î sê Ò<äT.

n‘·ì nqTe÷Hê\qT |ü≤|ü+#Ó\T #dü÷Ô ÄyÓT ‘·q e÷≥*ï ø=qkÕ–+∫+~` ªªX+‘·q eTVü‰sêC≤! HqT >∑+>∑qT. eTTô|Œ¤Ì

dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ ˇø£ ≈£îe÷s¡T&çï rdüTø=ì yÓfi≤flqT ø£<ë! Ä ≈£îe÷s¡T& á eTVü‰Ms¡T&ÉT. ù|s¡T <eÁe‘·T&ÉTμμ nqï~.

ªªø£*kı#Ãø±˝≤ìøÏ q&ç#=#Ãø=&ÉT≈£îqT #·÷dæ bı+–b˛j·÷&ÉT X+‘·qT&ÉT. <eÁe‘·T&ÉT ‘·+Á&çøÏ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #XÊ&ÉT.

ø=&ÉT≈£îqT n≈£îÿq CÒs¡TÃø=ì |ü⁄\øÏ‘·>±Á‘·T&Ó’ |ü⁄Á‘·>±Á‘·|ü]wü«+>∑ kÂU≤´ìï nqTuÛÑ$dü÷Ô Äq+<ä u≤cÕŒ\T sê˝≤Ã&ÉT. >∑+>∑q÷,

<eÁe‘·TD°í ‘·q‘√bÕ≥T sêC≤´ìøÏ s¡eTàHêï&ÉT. >∑+>∑ n+<äT≈£î |ü ø√ Ò<äT. ªªHê XÊ|ü+ r]+~. á ≈£îe÷s¡TDÏí ø£|üŒ–+#·&É+‘√

u≤<Ûä ‘· ≈£L&Ü |üPs¡ÔsTT´+~. Ç‘·DÏí rdüTø=ì yÓfióflμμ n+≥÷ X+‘·qTì »yêãTø√dü+ m<äTs¡T #·÷&É≈£î+&Ü dü«s¡Z+yÓ’|ü⁄

kÕ–b˛sTT+~.

<eÁe‘·T&ÉT kÕe÷qT´&ÉT ø±<äT. e•wü eTVü≤]¸e<ä› y<ë\qT n<Ûä j·Tq+ #XÊ&ÉT— XóÁø±#ês¡T´ìe<ä›, ãèVü≤düŒ‹e<ä›

<Ûäs¡à˙‹ XÊÁkÕÔ\T #·<äTe⁄≈£îHêï&ÉT— |üs¡XósêeTTì <ä>∑Zs¡ XÁkÕÔg$<ä \˙ï Hs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. XÊg bÕs¡+>∑‘·T&ÉT, Ms¡T&ÉT, j·TT<ä∆

ì|ü⁄DT&ÉT, düT+<äs¡T&ÉT, BÛs¡>∑+;Ûs¡T&Ó’q <eÁe‘·T&çï #·÷dæ Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡ Á|ü»\+‘ê Äq+<ä|üs¡eXó …’Hês¡T. ø£ XóuÛÑeTTVüAsêÔq

X+‘·qT&ÉT <eÁe‘·TìøÏ j·TÚesê»´ |ü≤º_Ûùwø£+ #XÊ&ÉT. nsTT‘ ø£<∏ä nqTø√ì eT\T|ü⁄ ‹]–+~ Çø£ÿ&.

ñ‘·ÔeTT&Ó’q ø=&ÉT≈£î sêC≤´ìøÏ e∫Ãq+‘·sê«‘· X+‘·qT&çøÏ m+‘√ eTqXÊÙ+‹ ø£*–+~. n‘·&ÉT eT∞¢ ì+&ÉT j·Te«qT&Ó’q≥T¢

»edü‘ê«\‘√ $Vü≤]+#·kÕ>±&ÉT. á H|ü<∏ä +˝À ø£ s√E j·TeTTHê rsêìøÏ y≥≈£î yÓfi≤fl&ÉT. qB rsês¡D´+˝À $Vü≤]dü÷Ô+&É>±

~eýÓTÆq |ü]eTfi+ n‘·ì eTT≈£îÿ|ü⁄≤\qT ‘êøÏ+~. Ä |ü]eTfi≤ìøÏ eXó&Ó’, Ä ~≈£îÿqT yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ yÓ[flq X+‘·qT&ÉT ˇø£

»q|ü<ëìï (|ü …¢qT) #s¡T≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&=ø£ ndüe÷q kÂ+<äs¡ e‹ n‘·ìøÏ ø£ì|æ+∫+~. ÄyÓT Ä Ä≥$ø£ sêC≤´ìøÏ

Hêj·T≈£î&Ó’q <ëXsêE ô|+|ü⁄&ÉT ≈£L‘·Ts¡T ` dü‘· e‹. ÄyÓTqT ‘·qøÏ∫Ã $yêVü≤+ »]|æ+#·eTì n&ç>±&ÉT X+‘·qT&ÉT.

‘·q ≈£L‘·Ts¡T n_ÛÁbÕj·T+ ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT <ëXsêE. ªªeTVü‰sêC≤! Hê _&É¶≈£L&Ü ìqTï Çwüº|ü&ÉT‘·Tqï~. MT n+‘·Ï

#·Áø£e]ÔøÏ uÛ≤s¡ >±e&É+ ÄyÓT n<äèwüº+— $j·TéT+<ä&É+ Hê uÛ≤>∑ +. ø±ì, MTs=ø£ÿ Á|ü‹»„ #j·÷*. Hê ≈£L‘·Ts¡T≈£î |ü⁄Ïºq

ø=&ÉT≈£îH MT ‘·<äq+‘·s¡+ sêC≤´_Ûwæ≈£îÔ&çï #j·÷*μμ nHêï&ÉT. <eÁe‘·TDÏí ø±<äì, Ç+ø=ø£]ì Vü≤dæÔq≈£î sêE>± #j·T&É+

X+‘·qTìøÏ q#·Ã Ò<äT. eTqdüT #·+|ü⁄ø=ì sê»<ÛëìøÏ ‹]– yÓ[flb˛j·÷&ÉT.


sêC≤´ìøÏ #s¡T≈£îqï X+‘·qT&ç eTqdüT eTqdüT˝À Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. yfi≈£î ‹q&ÉT— ìÁ<ä dü]>±Z Ò<äT— sê#·ø±sê´\˝À¢

bÕ\T|ü+#·Tø√&ÉT— ÇcÕº>√wüßº\T Òe⁄— ø=&ÉT≈£î‘√q÷ eTTqT|üÏ ≤ dü+‘√wü+>± e÷≤¢&É≥+ Ò<äT. <eÁe‘·T&ÉT _Ûwü>∑«s¡T\qT

dü+Á|ü~+#ê&ÉT. CÀ´‹wüß´\q&ç>±&ÉT `me] Á|üj·T‘·ïeT÷ dü‘·Œ¤*‘êìïe« Ò<äT. s√>±ì¬ø’‘ eT+<äT+≥T+~>±˙, eTH√yê´~ÛøÏ

eT+<Óø£ÿ&ÉT+~? ∫es¡≈£î ≈£îXÊÁ>∑ãT~∆ ◊q <eÁe‘·T&ÉT eT+Á‹ MT<ä ‹Ô&ç ‘Ó∫Ã, ndü\T dü+>∑‹ ‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. kÕeT+‘·sêE˝À¢

ô|<ä›yêfiflqT ø=+‘·eT+~ì yÓ+≥u…≥Tºø=ì <ëXsêE e<ä›≈£î yÓfi≤fl&ÉT.

<ëXsêE <eÁe‘·T&çï kÕ<äs¡+>± ÄVü‰«ì+∫, düeTT∫‘· Ø‹˝À dü‘·ÿ]+#ê&ÉT. ‘·sê«‘· <eÁe‘·T&ÉT ‘·q ‘·+Á&çøÏ

dü‘· e‹‘√ $yêVü≤+ »]|æ+#·eTì <ëXsêEqT n]ú+#ê&ÉT. ªª˙ n+‘·Ï ã\e+‘·T&Ó’q |ü⁄Á‘·T&ÉT+&É>± Hê _&É¶≈£î ø£*π>

dü+‘êHêìøÏ sê»´+ <äø£ÿ&É+ ø£\¢. n+<äTπø HqT ÄyÓT $yêVü‰ìøÏ n&ÉT¶ #Ó|üŒø£ ‘·|üŒ Ò<äTμμ n+≥÷ qs¡à>∑s¡“¤+>± ‘·q

eTqdüT˝Àì e÷≥qT #ÓbÕŒ&ÉT <ëXsêE.

n+<äT≈£î <eÁe‘·T&ÉT ªªMTø± nqTe÷q+ nedüs¡+ Ò<äT. HqT sêC≤´_Ûùwø£+ #düTø√qT. dü‘· ere÷‘· ≈£îe÷s¡T πø

sêC≤´~Ûø±s¡+ <ä≈£îÿ‘·T+<äì Ç+‘·eT+~ ô|<ä›\eTT+<äT e÷ ÇdüTÔHêïqTμμ nHêï&ÉT. <ëXsêE ‘·è|æÔ|ü&É Ò<äT. ªª˙e+fÒ

ñ‘·ÔeTT&Ée⁄. ø±ì, ˙ ≈£îe÷s¡T\T ìqïqTdü]kÕÔs¡qï qeTàø£+ Ò<äT ø£<ë!μμ nHêï&ÉT.

ˇø£ÿ ø£åD+ Ä˝À∫+∫q <eÁe‘·T&ÉT n+<äs¡÷ $H≥≥T¢ ø£ ;ÛwüDyÓTÆq Á|ü‹»„ #XÊ&ÉT. ªªm+‘·Ï ‘·|üŒì |ü]dæú‘·T Òs¡Œ&çHê

HqT sê»´|ü]bÕ\q #j·TqT. $yêVü≤+ #düTø√qT. Ä»qà ÁãVü≤à#ê]>±H ñ+&çb˛‘êqTμμ nì.

‘·+Á&ç ø√dü+, ‘·+Á&ç düTK+ ø√dü+ Ä$<Ûä+>± ‘·q düeTkÕÔìï ‘ê´>∑+ #j·T&ÜìøÏ dæ<ä∆|ü&çq <eÁe‘·Tì ìs¡íj·÷ìøÏ

ô|<ä›\+<äs¡÷ ÄXÃs¡ b˛j·÷s¡T. <e‘·\T ªÇ+‘·Ï ‘ê´>∑ãT~∆ ø£*Zq á eTVü≤˙j·TT&ÉT e÷qy√‘·ÔeTT&ÉTμμ n+≥÷ |üP\yêq

≈£î]|æ+#ês¡T. n|ü &ÉT Àø±\˙ï n‘·ì ;ÛwüDyÓTÆq ìs¡íj·÷ìï #·÷dæ ª;Ûwüßà&ÉTμ nì >ös¡$+#êsTT. n|üŒÏ qT+&û <eÁe‘·T&ÉT

;Ûwüßà&ÉT nj·÷´&ÉT. X+‘·qT&ÉT ø=&ÉT≈£î ‘ê´>∑ãT~∆øÏ #·*+∫b˛j·÷&ÉT. ªdü«#·Ã¤+<ä eTs¡D XøÏÔμì n‘·ìøÏ nqTÁ>∑Væ≤+#ê&ÉT.

n+fÒ ;Ûwüßà&ÉT ‘êqT ø√s¡T≈£îqï+‘· ø±\+ J$kÕÔ&ÉT. ‘·q+‘· ‘êqT ø√s¡T≈£î+fÒH>±˙ eTs¡D+ n‘·ì <ä]CÒs¡<äT.

22222

X+‘·qTìøÏ dü‘· e‹ e\¢ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T ø£*>±s¡T. yêfiófl ∫Á‘ê+>∑<äT&ÉT, $∫Á‘·Ms¡T´&ÉT. ∫Á‘ê+>∑<äT&ÉT ‘·qqT

$T+∫q ã\e+‘·T&ÉT Ò&Éqï >∑s¡«+‘√ $Ás¡Mπ>yê&ÉT. ‘·+Á&ç ‘·sê«‘· n‘·ìπø |ü≤º_Ûùwø£+ #XÊ&ÉT ;Ûwüßà&ÉT. ø±ì ã\

>∑]«‘·T&Ó’q ∫Á‘ê+>∑T&ÉT >∑+<Ûäs¡T«\‘√ j·TT<ä∆+ #dæ #·ìb˛j·÷&ÉT. ;Ûwüßà&ÉT $∫Á‘·Ms¡T´&çì sêEqT #XÊ&ÉT. ø±osêE

≈£îe÷¬sÔ\T eTT>∑TZs¡÷ n‹˝Àø£ kÂ+<äs¡ e‘·T\ì ‘Ó*dæ, dü«j·T+esêìøÏyÓ[fl, n+ã, n+_ø£, n+u≤*ø£ nH Ä eTT>∑TZ]ì

‘Ó∫Ã $∫Á‘·Ms¡T´ìøÏ $yêVü≤+ #j·TuÀj·÷&ÉT. n|ü &ÉT n+ã ‘êqT n+‘·≈£î eTT+< kÕfi«sêEqT e]+#êqì, dü«j·T+es¡+˝À

n‘·DÒí |ü‹>± bı+<ë\qT≈£îHêïμqì #Ó|æŒ+~. ô|<ä›\‘√ Ä˝À∫+∫, n+ãqT ÄyÓT ÇcÕºqTkÕs¡+ yÓfifl&ÜìøÏ nqTeT‹+∫,

n+_ø£qT, n+u≤*ø£qT ‘·eTTàìøÏ∫Ã ô|[fl #XÊ&ÉT ;Ûwüßà&ÉT. ø±ì ø=+‘·ø±˝≤ìπø $∫Á‘·Ms¡T´&ÉT ø£åj·Tyê´~ÛÁ>∑düTÔ&Ó’ |üs¡ Àø£+

#s¡T≈£îHêï&ÉT. |ü]dæú‹ eT∞fl yÓTT<äÏø=∫Ã+~.

dü‘· e‹ Ä˝À#·q˝À |ü&ç+~. ‘êqT ø√s¡T≈£îqïfÒ¢ ‘·q ≈£îe÷s¡T\≈£î sêC≤´~Ûø±s¡+ <äøÏÿ+~ ø±ì, uÛ≤>∑ V”≤qT …’q

ø=&ÉT≈£î\T n~ |üP]Ô>± nqTuÛÑ$+#· Òø£b˛>± yês¡düT\T ≈£L&Ü Ò≈£î+&Ü sêC≤´ìï ~≈£îÿe÷*q<ëìï #dæ J$‘ê\qT #ê*+#ês¡T.

n+<äTπø ;ÛwüßàDÏí $yêVü≤+ #düTø=eTàì, sê#·]ø±ìï HÓs¡|ü⁄eTì ø√]+~. ø±ì ;Ûwüßà&ÉT m+‘·e÷Á‘·+ |ü ø√ Ò<äT. uÛÑs¡‘·≈£î\+


dü‘· +, <Ûäs¡à+, XÊ+‹, nVæ≤+dü nH e÷sêZ\≈£î Á|ürø£ nì, @~ @yÓTÆHê ‘êqT Ä ¬s+&ÉT |üqT\÷ #j·T Òqì nHêï&ÉT.

n|ü &ÉT ô|<ä›\‘√ Ä˝À∫+∫, yê´düT&çì |æ*|æ+∫, n‘·&çï n+_ø£, n+u≤*ø£\≈£î dü+‘êq+ ø£*π>≥≥T¢ es¡MTj·TeTì

ÁbÕ]ú+#ês¡T. (yê´düT&ÉT |üPs¡«+ dü‘· e‹ ≈£îe÷s¡T&) nsTT‘ n+_ø£, n+u≤*ø£\T yê´düTì s¡÷|ü+ #·÷dæ ndüVæ≤´+#·T≈£îHêïs¡T.

‘·|üŒìdü¬s’, e+XÊìï ì\u…≥º&ÜìøÏ n‘·ì‘√ dü+‘êHêìï bı+<ës¡T. ‘·‘·Œ¤*‘·+>± n+_ø£≈£î >∑T&ç¶yê&Ó’q <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT.

n+u≤*ø£≈£î bÕ*b˛sTTq <˚Vü≤+‘√ bÕ+&ÉTsêp »ìà+#ês¡T. n+_ø£ Áù|s¡D‘√ ÄyÓT <ëdæ Ä eTVü≤˙j·TTì e\q

≈£îXÊÁ>∑ãT~∆jÓÆTq $<äTs¡T&çï bı+~+~.

<Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT, bÕ+&ÉTsêE, $<äTs¡T&ÉT ô|]– ô|<ä›yêfiflj·÷´s¡T. <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ sê»´|ü≤º_Ûùwø£+ #dæ, bÕ+&ÉTsêEqT,

$<äTs¡TDÏí n‘·ìøÏ düVü‰j·T|ü&≥T¢ ìj·T$T+#ê&ÉT ;Ûwüßà&ÉT. eTVü‰ã\e+‘·T&Ó’q bÕ+&ÉTsêE, >=|üŒ ˙‹XÊgE„&Ó’q $<äTs¡T&ÉT

‘·eT ‘·eT $<ÛäT\T düeTs¡ú+>± ìs¡«]Ôdü÷Ô ≈£îs¡Te+Xø°]Ôì, Vü≤dæÔHê |ü⁄s¡XÀuÛÑqT ÇqTeT&ç+|üCÒdüTÔHêïs¡T. ;Ûwüßà&ÉT <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ

>±+<Ûës¡sêE düTã\Tì ≈£îe÷¬sÔ >±+<Ûë]‘√ $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT. uÛÑs¡Ô n+<ÛäT&Ó’q+<äTq >±+<Ûë] ≈£L&Ü J$‘ê+‘·+

ø£fi¯fl≈£î >∑T&É¶ø£≥Tºø=ì >∑&É|ü≤ìøÏ ìs¡ísTT+#·T≈£îqï~. >±+<Ûë] yÓ+≥ n‘·ì ‘·eTTà&ÉT X¯≈£îì ≈£L&Ü ‘√&ÉT>± e#êÃ&ÉT

Vü≤dæÔq≈£î bÕ+&ÉTsêE≈£î ≈£î+ruÛÀEì <ä‘·Ô|ü⁄Á‹ø£ (edüT<e⁄ì k˛<ä]) jÓÆTq |üè<∏ä‘√ $yêVü≤+ #XÊ&ÉT. |üè<∏äπø ª≈£î+‹μ nH

ù|s¡T ≈£L&Ü ñqï~. nfÒ¢ eTÁ<äsêC≤´~Û|ü‹ X\T´&ÉT ‘·q k˛<ä] e÷Á~ì bÕ+&ÉTsêEøÏ∫Ã ô|[fl #XÊ&ÉT. ‘·sê«‘· bÕ+&ÉTsêE

sê»´$düÔs¡D ø√dü+ C…’Á‘·j·÷Á‘· #XÊ&ÉT. eT>∑<Ûä, $<Vü≤, ø±o, Xó+uÛÑ, |ü⁄+Á&É ‘·~‘·s¡ sêC≤´\qT ¬>*∫ sêC≤´ìï düT$XÊ\+,

düT<äè&ÛÉ+ #XÊ&ÉT. $<Vü≤sê»´+ qT+∫ <eø£eTVü‰sêE <ëdæ ≈£L‘·Ts¡TqT ‘Ó∫Ã, ‘·eTTà&ÉT $<äTs¡Tìø° $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT.

yê´düeTVü≤]¸ Vü≤dæÔq≈£î e∫Ãq|ü &ÉT >±+<Ûë] ‘·q uÛÑs¡Ôe+Ï ã\e+‘·T …’q e+<äeT+~ ≈£îe÷s¡T\T ø±yê\ì ø√]+~.

ª˙ ø√]ø£ HÓs¡ys¡T‘·T+<äμ<äì Äos¡«~+#ê&ÉT yê´düT&ÉT. bÕ+&ÉTsêE≈£î j·TT<ä∆+, y≥ ÇwüºyÓTÆq yê´|üø±\T. ˇø£s√E ‘·q

uÛ≤s¡ *<ä›]‘√ y≥≈£î ãj·T\T<sê&ÉT. n&É$˝À øÏ+<äeTT&ÉH eTTì, ‘·q uÛ≤s¡ ‘√ eTè>∑s¡÷|ü+˝À dü+#·]dü÷Ô+&É>± Ä ¬s+&ÉT

Òfiflq÷ ‘·q u≤D≤\‘√ dü+Vü≤]+#ê&ÉT bÕ+&ÉTsêE. øÏ+<äeTT&ÉT #·ìb˛‘·÷ ì»s¡÷|ü+ bı+~, ªªuÛ≤s¡ qT ‘êøÏ‘ ˙e⁄ ≈£L&Ü

#·ìb˛‘êμμeì X|æ+#ê&ÉT.

á XÊ|ü+ ø±s¡D+>± bÕ+&ÉTsêE˝À yÓ’sê>∑ + #√≥T #düT≈£îqï~. øÏ+<äeT <ä+|ü‘·T\qT #·+|æq+<äT≈£î m+‘·>±H√

|üXÊÃ‘êÔ|ü+ #Ó+<ë&ÉT. ‘êqT düHê´dü+ rdüTø=ì Ç≥TqT+∫ ÇfÒ yÓ[flb˛‘êqì, uÛ≤s¡ \qT sê»<ÛëìøÏ yÓfifleTHêï&ÉT. ø±ì

uÛ≤s¡ \+<äT≈£î ˇ|ü ø√ Ò<äT. ªMT˝≤π> yTeT÷ düHê´dü ìj·Te÷\T bÕÏkÕÔ+. eTT>∑TZs¡eT÷ Ä $<Ûä+>± yêqÁ|ükÕúÁXeT Jeq+

>∑&ÉT|ü⁄<ë+μ nHêïs¡T. (yêq Á|ükÕúÁXeT+ n+fÒ eè<ë∆|ü +˝À kÕ+kÕ]ø£ ã+<Ûë\qT e~*, ø£+<äeT÷˝≤\T uÛÑTõdü÷Ô, uÛÑ>∑e+‘·Tì

>∑T]+∫ <Ûë´q+ #dü÷Ô uÛ≤sê´uÛÑs¡Ô\T kÕ–+# Jeq+) bÕ+&ÉTsêE n+<äT≈£î düeTà‹+∫, <Ûäq, ø£qø£, edüTÔyêVü≤Hê\˙ï

|ü]yês¡+‘√ Vü≤dæÔq≈£î |ü+|ü⁄‘·÷, ‘·eT ìs¡íj·÷ìï eTVü‰sêE <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ, ;ÛcÕà~ ô|<ä›\≈£L ‘Ó*j·TCÒj·TeTHêï&ÉT. Ä

$wüj·T+ ‘Ó\TdüTø=ì n+‘ê <äT'œ+#ês¡T.

uÛ≤s¡ *<ä›]‘√ ø£*dæ |üs¡«‘ê\˙ï <ë≥T≈£î+≥÷ yÓ[fl, ∫es¡≈£î >∑+<Ûäe÷<äq |üs¡«‘·+ #s¡T≈£îHêï&ÉT bÕ+&ÉTsêE. nø£ÿ&É

ø=Hêïfiófl+&ç, Ä ‘·sê«‘· ãTTwüß\≈£î ì\j·TyÓTÆq X‘·Xè+>∑ |üs¡«‘êìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&ç qT+&ç #ê˝≤ eT+~ ãTTwüß\T

ÁãVü≤à˝Àø£+ yÓfiSÔ+fÒ ‘êq÷ ekÕÔqHêï&ÉT bÕ+&ÉTsêE. n|ü &Ü ãTTwüß\T |æ‘·è, <e, ãTTwæ, eTqTwü ãTTD≤\T rs¡TÃ≈£îqïyêπs

ÁãVü≤à˝Àø£ Á|üyXÊìøÏ ns¡TΩ\T. MT≈£î dü+‘êqjÓ÷>∑+ ñqï~. MT uÛ≤s¡ \T ‘·|üŒø£ |ü⁄Á‘·T\qT ø£+≤s¡T. Ä ‘·sê«‘·H s¡ú«˝Àø£

Á|üyXÊìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #j·T+&çμμ nì Äos¡«~+#ês¡T ` bÕ+&ÉTsêE á $wüj·T+ ≈£î+r<$ e<ä› Á|ükÕÔ$+#ê&ÉT.


≈£î+r<$, ‘êqT ø£HÓï>± ñqï|ü &ÉT <äTsê«dü eTVü‰eTTìì ùde\‘√ dü+‘√wüô|≥º>± Äj·Tq eT+Á‘êìï ñ|ü<•+#ê&Éì,

<ëìe\¢ ø√s¡≈£îqï <e‘·\ <ë«sê dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘·T+<äì #Ó|æŒ+~. bÕ+&ÉTsêE |üs¡e÷q+<ä uÛÑ]‘·T&Ó’, <e‘·\˝À eTT+<äT>±

j·TeT<Ûäs¡àsêEqT ÄyêVü≤q #düTø=eTàHêï&ÉT. n‘·ìe\¢ <Ûäs¡àe+‘·T&Ó’q ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£\TZ‘ê&Éì nHêï&ÉT. ≈£î+‹ j·TeT<Ûäs¡àsêEqT

ÁbÕ]ú+∫+~. n‘·&ÉT XÖs¡ e+‘·T&ÉT, <Ûäs¡à∫+‘·qT&Ó’q ø=&ÉT≈£îqT Á|ükÕ~+#ê&ÉT. n‘·ìøÏ j·TT~Ûwæs¡T&ÉH ù|s¡T ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.

á $wüj·T+ Vü≤dæÔq˝À ‘Ó*dæ+~. n|üŒÏπø yê´düTì es¡+ bı+~q >±+<Ûë] >∑s¡“¤+ <Ûä]+∫ ¬s+&+fiË’fl+~. dü+‘êq+ e÷Á‘·+

ø£\T>∑ Ò<äT. ‘·qø£+f… eTT+<äT ‘·q ‘√Ïø√&É\T dü+‘êHêìï ø£q&É+ ÄyÓT≈£î <äTdü‡Vü≤yÓTÆ+~. u≤<Ûä‘√ >∑s¡“¤$#Ã¤<äq+ #düT≈£îqï~.

ÇqT|ü>∑T+&ÉT ˝≤+Ï |æ+&É+ ãj·T≥|ü&ç+~. á $wüj·T+ ‘Ó\TdüT≈£îqï yê´düT&ÉT ÄyÓTqT z<ë]Ã, ªªá |æ+&Üìï q÷≤ ˇø£ÿ

≈£î+&É À¢ uÛÑÁ<ä|üs¡#·+&ç! MT ø√]ø£ HÓs¡ys¡T‘·T+~μμ nHêï&ÉT. yê´düT&ÉT #Ó|æŒqfÒ¢ #·\¢ì ˙fiófl ∫\ø£]+#·&É+‘√ Ä |æ+&É+

q÷§ø£ÿ eTTø£ÿ\T>± $&çb˛sTT+~. ¬s+&fifl ‘·sê«‘· yêÏ À qT+&ç <äTs√´<ÛäqT&ÉT, <äTXÊÙdüqT&ÉT, <äTdü‡VüQ&ÉT, <äTXÙ\T&ÉT,

»\dü+<ÛäT&ÉT, düeTT&ÉT, düVüQ&ÉT, $+<äT&ÉT, nqT$+<äT&ÉT, <äTs¡›s¡T¸&ÉT, düTu≤VüQ&ÉT yÓTT<ä\T>±>∑\ q÷s¡T>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î\T,

ª<äTdü‡\μ nH ≈£L‘·Ts¡÷ »ìà+∫+~.

nø£ÿ&É X‘·Xè+>∑ |üs¡«‘·+ MT<ä bÕ+&ÉTsêE Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ ≈£î+‹ yêj·TT<e⁄&çï ÁbÕ]ú+∫ eTVü‰ ã\e+‘·T&Ó’q ;ÛeTT&çì

ø£qï~. ;ÛeTT&Ó+‘·Ï ã\e+‘·T&É+fÒ |üdæyê&ÉT>± ñqï|ü &˚ ‘·*¢ ˇ&ç qT+&ç C≤] ã+&ÉMT<ä |ü&ç‘˚ ã+&É uÛÑfi¯óflq

ã<ä› …’b˛sTT+~>±ì, n‘·&ÉT ñ≈£îÿ>∑T+&ÉT˝≤ #Ó≈£îÿ #Ó<äs¡ Ò<äT. ‘·sê«‘· Ç+Á<äTì eT+Á‘·ã<äT∆&çï#dæ ns¡T®qT&çì ø£qï~. e÷Á~

‘êqT ≈£L&Ü dü+‘êqe‹qe⁄‘êqì, eT+Á‘·|òü\+ ‘·q≈£L <äπøÿ≥≥T¢>± nqTÁ>∑Væ≤+#·TeTì ≈£î+‹ì ø√]+~. ≈£î+‹ Ç∫Ãq

eT+Á‘·XøÏÔ‘√ n•«˙ <e‘·\qT ÁbÕ]ú+∫ ø£e\ |æ\¢\qT ø£qï~. yêfifl≈£î q≈£î\T&ÉT, düVü≤<e⁄&Éì HêeTø£s¡D+ #XÊs¡T.

‘·sê«‘· ˇø£s√E @ø±+‘·+>± ñqï e÷Á~ì #·÷dæ ÄyÓTqT ‘êø£uÀj·÷&ÉT bÕ+&ÉTsêE. ‘êøÏq eTs¡Tø£åD+ øÏ+<äeTTì XÊ|ü+

ø±s¡D+>± ÁbÕD≤\T ø√˝ÀŒj·÷&ÉT. _&É¶\ u≤<Ûä ‘·qT nø£ÿ≈£î n|üŒ–+∫, uÛÑs¡Ô‘√bÕ≥T ªdüVü≤>∑eTq+μ #dæ+~ e÷Á~.

nø£ÿ&ç ãTTwüß\T ≈£î+‹ì, bÕ+&ÉTq+<äqT\qT yÓ+≥rdüTø=ì e÷Á~, bÕ+&ÉTsêE\ ndæúø£\‘√ Vü≤dæÔq≈£î #s¡Tø=ì,

»]–q dü+>∑‘·+‘ê $e]+#ês¡T. $wüj·T+ ‘Ó\TdüTø=ì <Ûäè‘·sêÁcÕº<äT\T m+‘·>±H√ <äT'œ+∫, ‘·>∑T Ø‹ ÁXÊ<ä∆ ø£s¡à\T

ìs¡«Væ≤+#ês¡T. dü‘·´e‹ m+‘·>±H√ s√~+#·kÕ–+~. n|ü &ÉT yê´düT&ÉT, ª<äTs√´<Û äHê<äT\e\q eT]ìï rÁe

|ü]D≤e÷ Òs¡Œ&É‘êsTT. n|ü &ÉT ˙$+ø± ‘·≥Tºø√ Òe⁄. ø±ãÏº Ç|ü & ‘·|üdüT‡‘√ Jeq+ bÕeq+ >±$+#·Tø√μ nì kÕ+‘·«q

|ü]#ê&ÉT. dü‘· e‹ ;ÛcÕà<äT\ nqTeT‹‘√ n+_ø£, n+u≤*ø£\‘√ ø£*dæ n&É$øÏ yÓ[fl ‘·|üX¯Ãs¡ ‘√ nq‹ ø±\+˝ÀH˚

dü«s¡ZÁbÕ|æÔH=+<ës¡T.

33333

øös¡e⁄\T, bÕ+&Ée⁄\T Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡+˝À ø£*dæ yÓT*dæ J$düTÔHêïs¡T. n+<ä]˝Àø° ã\e+‘·T&ÉT ;ÛeTùdqT&ÉT— n+<ä]˝Àø°

<äTsêàs¡TZ&ÉT>± ù|s¡T‘Ó#·TÃ≈£îqïyê&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT. düVü≤»ã\e+‘·T&Ó’q ;ÛeTT&ÉT ‘·q nqï<äeTTà\qT Ä≥|üÏº+#˚yê&ÉT.

ˇø=ÿø£ÿkÕ] |ü~eT+~˙ |æ≥º*ï |üÏºq≥T¢ #·+ø£ À¢ Ç]øÏ+#·Tø=ì rdüTø=ìb˛jTyê&ÉT— ˙fifl˝À¢ eTT+#yê&ÉT— E≥T¢|ü≥Tºø=ì

˝≤≈£îÿb˛jTyê&ÉT. Ä≥˝≤&≥|ü &ÉT m+‘·eT+~ ÄbÕ\ì #·÷dæHê Ä|ü Òø£b˛jTyêfiófl. Çe˙ï ;ÛeTT&ÉT qe⁄«˝≤≥ø√düyT

#ùdyê&ÉT ø±ì, n‘·ìøÏ me«] MT<ë <«wü+ Ò<äT. nsTT‘ <äTs√´<ÛäqT&ÉT e÷Á‘·+ Á|ü‹ #·s¡ q÷ <«wüãT~∆‘√, |ü>∑‘√

|ü]o*+#yê&ÉT. ;ÛeTTì ø±s¡D+>± n‘·&ç À bÕ+&Ée⁄\+<ä]MT<ë |ü>∑, Á|ürø±s¡+ s¡>∑T\TÿHêïsTT. @ e÷Á‘·+ neø±X+

<=]øÏHê ;ÛeTT&çï #·+|æyj·÷´\ì, bÕ+&Ée⁄\qT Vü≤dæÔq qT+&ç ‘·]$TyÓj·÷´\˙ nqT≈£î+≥÷+&yê&ÉT. ì»+>±H ˇø£s√E


n‘·ìøÏ n≥Te+Ï neø±X+ ªñ<äø£Áø°&Éq+μ s¡÷|ü+˝À e∫Ã+~.

øös¡e bÕ+&Ée⁄\T X≈£îì yÓTT<ä …’q yê]ì yÓ+≥u…≥Tºø=ì, >∑+>±rs¡+˝Àì Á|üe÷Dø√Ï nH düú ≤ìøÏ ªñ<äø£Áø°&Éq+μ

Ä&É&ÜìøÏ yÓfi≤fls¡T. <äTs√´<ÛäqT&ÉT eTT+<äT>±H nø£ÿ&É #ùd uÛÀ»´|ü<ësêú À¢ ;ÛeTTìø√dü+ ‹q&ÜìøÏ yπs @sêŒ≥T¢ #sTT+∫,

n+<äT˝À $wü+ ø£*|æ+#ê&ÉT. ñ<äø£Áø°&Éq+ (˙fifl˝À Ä&É≥+)˝À u≤>± n\dæb˛sTTq yêfifl+‘ê #·ø£ÿ>± uÛÀ»Hê\T #XÊs¡T.

;ÛeTTìøÏ <äTs√´<ÛäqT& <ä>∑Zs¡T+&ç ø=dü]ø=dü] ‹ì|æ+#ê&ÉT. n~ #·÷dæ <Ûäs¡àsêE, ‘·eTTà&ÉT <äTs√´<ÛäqTì˝À |ü]es¡Ôq ø£*Z+<äì

dü+‘√wæ+#ê&ÉT ø±ì n~ ø£|ü≥Áù|eT nì qeTà Òø£b˛j·÷&ÉT. u≤>± ‹qï ‘·sê«‘· me]øÏ yêfiófl ‘·eT≈£î πø≤sTT+∫q

düú ≤˝À¢ n\dæb˛sTT Bs¡È ìÁ<ä À¢øÏ C≤s¡T≈£îHêïs¡T. n< n<äqT>± <äTs√´<ÛäqT&ÉT ‘·q ‘·eTTàfifl‘√ ø£*dæ, ;ÛeTT&çï ô|<ä› ô|<ä›

r>∑\‘√ ã+~Û+∫, m‘ÓÔÌq ˇ&ÉT¶ qT+∫ >∑+>∑ ÀøÏ $dæπsXÊ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· @MT ms¡T>∑q≥T¢ ;ÛeTT&ÉT ø£ì|æ+#·&É+ Ò<äì

u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ n+<ä]‘√bÕ≥T yÓ‹ø±&ÉT. n‘·&ÉT eTT+< yÓ[flb˛j·TT+&Ée#·TÃqì n+<äs¡÷ ìsê∆s¡D≈£î e∫Ã Vü≤dæÔq≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T.

;ÛeTT&ÉT ‘·|æŒb˛sTTq dü+>∑‹ ‘Ó*dæ n+<äs¡÷ ø£\‘· #Ó+<ës¡T ` <äTs√´<ÛäHê<äT\T ‘·|üŒ.

>∑+>∑ À $dæ]yj·Tã&É¶ ;ÛeTT&ÉT Hê>∑ Àø£+ #s¡T≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq bÕeTT\T ø±fÒj·T&É+ e\¢ ‹qï

ÄVü‰s¡+˝Àì $wüeT+‘ê $s¡T>∑T&Ó’+~. Hê>∑ Àø£ Hêj·T≈£î&Ó’q yêdüTøÏ, Äs¡ ≈£î&ÉT ;ÛeTTì $esê\T ‘Ó\TdüTø=ì, n‘·&ÉT ‘·eT

#·T≥ºyTqì Á>∑Væ≤+∫, mì$T~ bÕÁ‘·\ ì+&ÉT>± ñqï s¡dü+ Á‘ê–+#ês¡T. <ëì e\¢ n‘·ìøÏ yÓjT´qT>∑T\ ã\+ e∫Ã+~.

‘·sê«‘· n‘·&çï Á|üe÷Dø√Ïe<ä› e~˝ÒXÊs¡T. mì$T<√ s√Eq <äsê®>± Ç\T¢ #˚s¡T≈£îqï ;ÛeTT&çï #·÷dæ n+<äs¡÷

ÄX¯Ãsê´q+<äeT>∑Tï\j·÷´s¡T. <äTs√´<ÛäqT&ÉT e÷Á‘·+ ª‘êH=ø£Ï ‘·\ùdÔ, <Ó’eyÓTTø£Ï ‘·\∫+~ø£<ëμ n+≥÷ rÁe

$#ês¡eT>∑Tï&Éj·÷´&ÉT. <äTs√´<ÛäqTì ≈£îÁ≥ >∑T]+∫ ‘Ó*dæHê, Ä $wüj·T+˝À >=&Ée ô|≥Tºø√sê<äì, düVü≤q+ eVæ≤+#·eTì

$<äTs¡T&ÉT ≈£î+‹ì, <Ûäs¡àsêEq÷ ø√sê&ÉT.

;Ûwüßà&ÉT øös¡e bÕ+&Ée⁄\≈£î <ÛäqT]«<ä H]Œ+#·e\dæq düeTj·Te÷düqïyÓTÆ+<äì Á>∑Væ≤+∫, ø£èbÕ#ês¡T´ì |æ*|æ+∫,

yêfiflq‘·ìøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT. |æ\¢\T #ê˝≤ ñ‘ê‡Vü≤+>± ng$<ë´uÛ≤´dü+ #düTÔHêïs¡T. á düeTj·T+˝À ø£kÕ] Ä&ÉT≈£î+≥÷+&É>±

ã+‹ ˇø£Ï ˝À‘Ó’q u≤$˝À |ü&çb˛sTT+~. q÷≤ nsTT<äT>∑Ts¡÷ nø£ÿ&çøÏ #˚] ã+‹ì m˝≤ rdüTø√yê˝À ‘Ó*j·Tø£

‹ø£eTø£|ü&ÉT‘·THêïs¡T. n|ü &ÉT Ä <ë]q yÓfióÔqï Á<√DT&ÉT yêfiflqT #·÷XÊ&ÉT. yÓ+≥H ‘·q y*≈£îqï ñ+>∑sêìï ≈£L&Ü Ä

˙Ï ÀøÏ $dæπsXÊ&ÉT. |æ\¢\T ÄXÃs¡ b˛j·÷s¡T. ns¡T®qTì #‹˝Àì <ÛäqTsê“D≤\T rdüTø=ì, neTTà\qT ã+‹øÏ dü+~Û+∫,

ˇø£<ëìyÓqTø£ ˇø£Ï>± yêÏì nqTdü+<Ûëì+∫ yêfifl ã+‹ì ãj·TÏøÏ rj·T&ÉyT>±ø£, Ä Á|üÁøÏj·T <ë«sêH ñ+>∑sêìï

≈£L&Ü rdæ #·÷|æ+#ê&ÉT. á n<äT“¤‘·+ #·÷dæ ÄXÃs¡ b˛sTTq u≤\Ts¡+‘ê ‘·eT ‘ê‘·j·T´ ;Ûwüßàìe<ä›≈£î yÓ[fl »]–+<ä+‘ê

|üPdü>∑T∫Ãq≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ;Ûwüßà&ÉT Á<√DT&çï ø£\TdüTø=ì, ‘·q eTqTeT\qT <ÛäqT]«<ë´bÕs¡+>∑‘·T\qT #j·Te\dæ+~>± n]ú+#ê&ÉT.

Ä $<Ûä+>± Á<√DT&ÉT ≈£îs¡TbÕ+&Ée⁄\≈£î ng $<ä \qT H]Œ+#·kÕ>±&ÉT.

Á<√DTì ø=&ÉT≈£î nX«‘êúeT. Á<√DT&çøÏ n‘·&É+fÒ düVü≤»+>±H Á|ü‘´ø±_Ûe÷q+. nsTT‘ ns¡T®qT&ÉT Á<√DT&ç|ü≥¢

n$T‘· uÛÑøÏÔ Á|ü|ü‘·TÔ\T #·÷ù|yê&ÉT. $<ä eT]j·TT n<Ûä j·Tq+ |ü≥¢ ≈£L&Ü mq Òì ÁX<ä∆ø£qãs¡#yê&ÉT. MÏ‘√ Á<√DT&ÉT

Á|üdüqTï&Ó’ ns¡T®qT&çï ‘·q≈£î n‘· +‘· Á|æj·T •wüß´ì>± Á|üø£Ï+∫, Á|ü|ü+#·+˝À ìqTï $T+∫q <ÛäqTsê∆s¡T&ÉT Ò&Éqï Ø‹>±

r]Ã~<äT›‘êqHêï&ÉT. ø±ì ø=ìï s√E˝À¢H ns¡T®qTì ‘·\<äHï $\Tø±&ÉTHêï&Éqï dü+>∑‹ yêfifl≈£î nqTuÛÑe+˝ÀøÏ e∫Ã+~.

Á<√DTì ng $<ë´ |üÏeT >∑T]+∫ $ì, $$<Ûä <XÊ\ yêfiófl n‘·ì e<ä›≈£î $<ä Hs¡TÃø√e&ÜìøÏ e#Ãyêfiófl.

n˝≤+Ïyêfifl˝À ˇø£s√E ìwü<ÛäsêE Væ≤s¡D´<ÛäqT«ì ≈£îe÷s¡T&ÉT @ø£\e⁄´&É÷ ñHêï&ÉT. ø±ì, @ø£\e⁄´&ÉT ‘·≈£îÿe≈£î˝≤ìøÏ

#Ó+~qyê&Éì n‘·ìøÏ $<ä Hs¡Œ&Üìï ‹s¡düÿ]+#ê&ÉT Á<√DT&ÉT. nsTTHê ìsêX #Ó+<ä≈£î+&Ü, @ø±Á>∑‘·‘√ kÕ<Ûäq #ùdÔ


m+‘·Ï ø£wüºyÓTÆq |üqT\HÓ’Hê kÕ~Û+#·e#·TÃì, n+<äT≈£î ≈£î\uÛÒ<ë\T n&É¶+øÏ ø±Hs¡eì ìs¡÷|æ+#ê&ÉT @ø£\e⁄´&ÉT. Á<√DTì

Á|ü‹eT ô|≥Tºø=ì, n‘·&ï >∑Ts¡Te⁄>± uÛ≤$+∫ ìs¡+‘·s¡ ø£sƒ√s¡kÕ<Ûäq‘√ ‹s¡T>∑T Òì $\Tø±&Ó’Hê&ÉT. Ç~ ‘Ó*dæq ns¡T®qT&ÉT

‘·qqT $T+∫q yê&ÉTHêï&Éì >∑Ts¡Te⁄≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. ns¡T®qTìe\¢ ˝Àø±ìøÏ ˇø£ eT¨|üø±s¡+ »s¡T>∑e\dæ ñqï~. @ø£\e⁄´ì

ø±s¡D+>± Ä \ø£å ´+ HÓs¡ys¡<yÓ÷qqï uÛÑj·T+‘√ >∑Ts¡T<äøÏåD>± ‘·q≈£î ≈£î&ç#‹ u§≥qÁy*ì Çe⁄«eTì @ø£\e⁄´&çï n&ç>±&ÉT.

@ø£\e⁄´&ÉT u§≥qy\Tì∫Ã ‘·q >∑Ts¡TuÛÑøÏÔì #ê≥T≈£îHêï&ÉT. •wü Áù|eT≈£î Á<√DT&ÉT, >∑Ts¡TuÛÑøÏÔøÏ @ø£\e⁄´&ÉT, ns¡T®qT&É÷

Á|ü‹uÛ≤e+‘·T&ÉT>± Á|üdæ~∆>±+#ês¡T.

≈£îs¡TbÕ+&Ée⁄\ ng$<ë´uÛ≤´dü+ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· ø£s√E ng$<ë´Á|ü<äs¡ÙqqT @sêŒ≥T #XÊ&ÉT Á<√DT&ÉT. n+<äT˝À

ns¡T®qTì Á|ü‘ê|ü+ #·÷dæ n+<äs¡÷ ÄXÃsê´<äT“¤‘· uÛÑj·T $Vü≤«\T¬s’Hês¡T. ns¡T®qTì $T+∫q $\Tø±&ÉT á Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&Ü

Ò&É+&É÷ »j·T»j·T<Ûë«Hê\T #XÊs¡T n+‘ê. dü]>±Z n|ü & ø£s¡Tí&ÉT <ÛäqTwü+ø±s¡+ #dü÷Ô s¡+>∑eT<Ûä +˝ÀøÏ e∫Ã, ªn+‘·≈£î

$T+∫q ng $Hê´dü+ HqT Á|ü<ä]ÙkÕÔμ q+≥÷ düyê\T $dæsê&ÉT. n~ #·÷dæ ns¡T®qT&ÉT ø£\es¡|ü&Ü¶&ÉT. ª‘·qø=ø£ ‘√&ÉT

<=]ø±μ&É+≥÷ <äTs√´<ÛäqT&ÉT eTVü≤<ëq+<ä|ü&Ü¶&ÉT. n‘·&ÉT n‹s¡<∏äT&ÉH dü÷‘·Tì (s¡<∏ëìï ‘√ Òyêì) ø=&ÉT≈£î ø±ãÏº ø£åÁ‹j·TT\‘√

b˛°øÏ nqs¡TΩ&ÉHêï&ÉT ø£èbÕ#ês¡T´&ÉT. yÓ+≥H <äTs√´<ÛäqT&ÉT, ªn‘·&çï n+>∑sêC≤´ìøÏ sêEqT #düTÔHêïμqì Á|üø£Ï+∫ ø£j·÷´ìøÏ

ø±\T<äTy«≥≥T¢ #XÊ&ÉT. ªÇ~ ng $<ë´ Á|ü<äs¡Ùq ø±ì, j·TT<ä∆ Á|ü<äs¡Ùq ø±<äμì ô|<ä›\+<äs¡÷ dü]›#Ó|æŒ, Ä yê‘êes¡D+

dü<äT›eTDÏπ>≥≥T¢ #XÊs¡T.

á dü+|òüT≥q ‘·sê«‘· ≈£îs¡TbÕ+&Ée⁄\ eT<Ûä bıs¡bı#êÃ\T n~Ûø£eTj·÷´sTT. <Ûäè‘·sêÁwüßºì˝À ≈£L&Ü ‘·q ø=&ÉT≈£î\ø£+fÒ

bÕ+&Ée⁄\T m≈£îÿe >ös¡yê<äsê\T bı+<äT‘·THêïs¡qï ádüT Á|üy•+∫+~.

ª‘·qqT nee÷ì+∫q Á<äT|ü<äT&çï |üÏº‘Ó∫Ã Çe«&ÉyT ‘êqTø√s¡T≈£îH >∑Ts¡T<äøÏåDμ nì ≈£îs¡TbÕ+&Ée⁄\‘√ nHêï&ÉT

Á<√DT&ÉT. øös¡e⁄ …e«s¡÷ n~ kÕ~Û+#· Òø£b˛j·÷s¡T. eTVü‰Ms¡T&Ó’q ns¡T®qT&ÉT ø£wüºkÕ<Ûä yÓTÆq Ä ø±sê´ìï n\y√ø£>± kÕ~Û+∫

#·÷|æ+#ê&ÉT. Á<äT|ü<äT&çï s¡<∏ä+ø=eTTà≈£î ≈£≥Tºø=ì ‘Ó∫Ã Á<√DTì ø±fiflMT<ä |ü&XÊ&ÉT. ns¡T®qTì U≤´‹ eT]+‘· n~Ûø£yÓTÆ+~.

Ä ‘·sê«‘· bÕ+&Ée⁄\T eTVü≤˙j·TT …’q ãTTwüß\e<ä›, eTVü‰‘·Tà\ e<ä› nìï $<ä \÷ kÕ+>√bÕ+>∑+>± H]Ã ‘·eT ãT~∆≈£îX\‘·qT,

ÁX<ë∆dü≈£îÔ\q÷ #ê≥T≈£îHêïs¡T. <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT ô|<ä›yê&Ó’q j·TT~Ûwæs¡T&çøÏ j·TÚesêC≤´_Ûùwø£+ #XÊ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ns¡T®qT&ÉT

k˛<äs¡T …’q ;ÛeTq≈£î\ düVü≤<e⁄\qT ‘√&ÉT rdüTø=ì, ‘·+Á&ç ≤>± C…’Á‘·j·÷Á‘· #dæ eT]+‘· sê»´$düÔs¡D >±$+#ê&ÉT. bÕ+&ÉTsêE

ôd’‘·+ »sTT+#· Òø£b˛sTTq kÂMs¡<X+‘√bÕ≥T ‘·÷s¡TŒ |ü•ÃeT ~>±“¤>±\qT »sTT+∫ ≈£îs¡Te+X ø°]Ôì ÇqTeT&ç+|üCÒXÊ&ÉT.

<Ûäè‘·sêÁwüßºì eTH√y<äq eT]+‘· n~Ûø£yÓTÆ+~. eTs√ |üø£ÿ <äTs√´<ÛäqT&ÉT #Ó$˝À CÀØ>∑ ≤ ‘·q u≤<Ûäq+‘ê M\T ∫øÏÿq|ü &É ≤¢

yÓfifluÀdüT≈£î+≥THêï&ÉT. á |ü]dæú‘·T˝À¢ bÕ+&Ée⁄\qT Vü≤dæÔq qT+&ç <ä÷s¡+>± |ü+|æ+#ê\ì, n< n<äqT>± <äTs√´<ÛäqT&ÉT

Á|ü»\qT eT∫Ãø£ #düTø=ì sêC≤´~Ûø±sêìï d”«ø£]+#ê\ì <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT n+‘·s¡+>∑ dü∫e⁄&Ó’q ø£DÏ≈£îì‘√ ≈£L&ç |üHêï>∑+

|üHêï&ÉT. n+<äT≈£î bÕ+&Ée⁄\qT yês¡D≤e‘·+ nqT q>∑sêìøÏ |ü+|ü&ÜìøÏ @sêŒ≥T #XÊs¡T. nø£ÿ&É yê]ø√dü+ \ø£ÿ‘√

Ç+Ïì ì]à+#ês¡T. á ≈£îÁ≥ ‘Ó*dæHê, ô|<äHêj·Tq≈£î m<äTs¡T #Ó|üŒ Òø£ j·TT~Ûwæs¡T&ÉT ‘·*¢‘√, ‘·eTTàfifl‘√ ø£*dæ yês¡D≤e‘êìøÏ

#˚s¡T≈£îHêï&ÉT.

44444

yês¡D≤e‘· Á|ü»\T bÕ+&Ée⁄\qT #·÷&É≥yT ‘·q≈£î eTVü‰<äèwüº+>± uÛ≤$+#ês¡T. bÕ+&Ée⁄\ø£ÿ&É ø£ @&Ü~bÕ≥THêïs¡T.

<äTs√´<ÛäqTì |üøå±q \ø£ÿ Ç+Ïì ‘·>∑T\u…Ïº, bÕ+&Ée⁄\qT düJe<äVü≤q+ #j·T&ÜìøÏ ìj·T$T+#·ã&çq |ü⁄s√#·qT&ÉT düeTj·T+


ø√dü+ ø±#·Tø=ì ñHêï&ÉT. á ˝À|ü⁄ $<äTs¡T&ÉT ˇø£ qeTàø£yÓTÆq eTìwæì |ü+|æ, \ø£ÿ Ç+Ï qT+&ç n&É$˝ÀìøÏ ˇø£

kıs¡+>∑e÷s¡Z+ ‘·$«+#ê&ÉT. |ü⁄s√#·qT&ç‘√ düVü‰ Ä Ç+Ïì bÕ+&Ée⁄ Ò <äVæ≤+#dæ n+<äT˝À qT+&ç düTs¡øÏå‘·+>± ãj·T≥|ü&Ü¶s¡T.

j·÷<äè∫Ã¤ø£+>± Ä düeTj·÷ìøÏ nø£ÿ&É ˇø£ _Û\¢Åd”Ô ‘·q ◊<äT>∑Ts¡T ≈£îe÷s¡T\‘√ ñ+~. yêfiófl ≈£L&Ü Ä eT+≥\≈£î ÄVüQ‹

nsTTHês¡T. yêfiflqT #·÷dæ bÕ+&Ée⁄ Ò #·ìb˛j·÷s¡qTø=ì øös¡e⁄\T ÁXÊ<ä∆ø£s¡à\T ≈£L&Ü ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

bÕ+&Ée⁄\T Nø£À¢ n&É$˝À dü+#·]dü÷Ô+&É>± Væ≤&ç+ã nqT sêø£ådü ø±+‘· #·÷dæ+~. ;ÛeTùdqT&çï ‘=* #·÷|ü⁄˝ÀH

e\∫+~, ‘·qqT ô|[fl #düTø=eTàì ø√]+~. n+‘· À ÄyÓT nqï Væ≤&ç+u≤düTs¡T&ÉT nø£ÿ&çøÏ e#êÃ&ÉT. ;ÛeTT&ÉT n‘·DÏí

dü+Vü≤]+∫ ‘·*¢, nqï <Ûäs¡àEqTì nqTeT‹‘√ Væ≤&ç+ãqT ô|fi≤fl&Ü&ÉT. ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ ‘·sê«‘· yêfifl≈£î |òüTÀ‘·ÿ#·T&ÉT nH

ø=&ÉT≈£î ø£*>±&ÉT. n‘·&ÉT eTVü‰ã\e+‘·T&ÉT, düø£\ $<ëé+‘·T&ÉT, sêø£ådüe÷j·T\˙ï |ü⁄≥Tºø£‘√H Hs¡TÃ≈£îHêï&ÉT. ;ÛeTùdqTì

nqTeT‹‘√ |òüT‘√‘·ÿ#·T&ÉT ‘·*¢ì rdüTø=ì ‘·eT ìC≤yêkÕìøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.

yê´düT&ÉT bÕ+&Ée⁄\qT ø£*dæ, ªª@ø£#·Áø£|ü⁄sêìøÏ yÓfifl+&ç. MT≈£î yT\T »s¡T>∑T‘·T+~. MT≈£î sê»´+, düø£\ düTU≤\T

dü+ÁbÕ|æÔkÕÔμμj·Tì Äos¡«~+#ê&ÉT. nsTT‘ dü¬s’q düeTj·T+˝ÀH MT¬ses√ ‘Ó*j·÷*. n+‘·es¡≈£L Á|ü#·Ã¤qï ycÕ˝À¢H ñ+&É≥+

eT+∫<äì dü÷∫+#ê&ÉT.

@ø£ #·Áø£|ü⁄s¡+˝À ˇø£ Áu≤Vü≤àDT\ Ç+À¢ ñHêïs¡T bÕ+&Ée⁄\T. yêfifl~ ∫qï ≈£î≥T+ã+. uÛ≤s¡ , uÛÑs¡Ô, ≈£L‘·Ts¡T,

ø=&ÉT≈£î. bÕ+&Ée⁄\T j·÷#·ø£ eè‹Ô‘√ J$düTÔHêïs¡T. ˇø£s√E j·TT~Ûwæs¡T&ÉT ns¡T®q q≈£î\ düVü≤<e⁄\‘√ ø£*dæ _Ûø£åø√dü+

yÓfi≤fls¡T. Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+ã+ ô|<ä›>± s√~dü÷Ô+fÒ ø±s¡D+ n&ç–+~ ≈£î+‹. ãø±düTs¡&ÉH sêø£ådüT&ÉT q>∑s¡+˝Àì yêfiflqT+&ç

s√E≈£î ˇø√ÿ ≈£î≥T+ã+ qT+∫ ˇø£ eTìwæì, ã+&Ó&ÉT nqï+, ¬s+&ÉT m<äT›\qT ÄVü‰s¡+>± rdüT≈£î+≤&ÉT. Ç~ ˇ|üŒ<ä+.

á s√E ‘·eT ≈£î≥T+ã+ e+‘·T>±ãÏº, me]ï |ü+bÕ˝À ‘√#·ø£ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêï+μ nì #ÓbÕŒ&ÉT j·T»e÷ì. n|ü &ÉT

≈£î+r<˚$, ªª˙≈£î ˇø£ÿ&˚ ø=&ÉT≈£î ø±ãÏº u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïyé. Hê≈£î ◊<äT>∑Ts¡THêïs¡T n+<äT˝À ˇø£]ï |ü+|ækÕÔμμqqï~.

Áu≤Vü≤àDT&É+<äT≈£î ˇ|ü ø√ Ò<äT. ‘·q ø=&ÉT≈£î eTVü‰Ms¡T&Éì, Ä ãø±düTs¡T&çï n+‘·yÓTT+~kÕÔ&Éì yêfifl≈£î q#·ÃC…|æŒ, ;ÛeTTDÏí

|ü+|æ+~ ≈£î+‹. ;ÛeTT&ÉT Ä ãø±düTs¡TDÏí e~Û+∫, @ø£#·Áø£ |ü⁄s¡yêdüT\ XÀø£+ rsêÃ&ÉT.

bÕ+#ê˝≤BÛXó&Ó’q Á<äT|ü<äT&ÉT Á<√D≤#ês¡T´ì #‘· |üsêuÛÑ$+|üã&É¶ ‘·sê«‘· n+<äT≈£î Á|ürø±s¡+ rs¡TÃø√yê\ì, Á<√DTì

dü+Vü≤]+#·>∑\ eTVü‰Ms¡Tì ø√dü+ ˇø£ $X‚wüyÓTÆq j·T»„+ #XÊ&ÉT. j·T»„|òü\+>± n‘·ìøÏ n–ï≈£î+&É+ qT+& ˇø£ ~eýÓTÆq

|ü⁄Á‘·T&ÉT \_Û+#ê&ÉT. n‘·ì ù|s¡T <äèwüº<äTéTTï&ÉT. n‘·ì‘√bÕ≥T ˇø£ ≈£L‘·Ts¡÷ \_Û+∫+~. ÄyÓT ù|s¡T ø£èwüí. Á<äT|ü<äTì

≈£L‘·Ts¡T ø±e&É+e\¢ n+<äs¡÷ ÄyÓTqT Á<Í|ü~ nì |æ*#ês¡T. Á<Í|ü~ q\¢>± ñHêï m+‘√ n+<äyÓTÆ+~. ÄyÓT XØs¡+ qT+&ç

m\¢|ü &É÷ $ø£dæ+∫q q\¢ø£\Te\ kÂs¡uÛÑ+ yê´|ædü÷Ô+&~. >∑‘· »qà˝À ÄyÓT ‘·q≈£î eT+∫ uÛÑs¡Ôø±yê\ì X+ø£s¡Tì >∑T]+∫

‘·|üdüT‡ #dæ+~. •e⁄&ÉT Á|ü‘· ø£å+ ø±>±H ªuÛÑs¡Ôø±yê*! uÛÑs¡Ôø±yê*! nì ◊<äTkÕs¡T¢ ø√]+~. n+<äT≈£î X+ø£s¡T&ÉT ª‘·<∏ëdüTÔ!μ

nHêï&ÉT. ª˙≈£î ◊<äT>∑Ts¡TuÛÑs¡Ô\T+≤s¡T. ‘·|üŒ<äT! nsTTHê ˙e⁄ #·]‘ês¡Túsê*$ ne⁄‘êe⁄μ nì Äos¡«~+#ê&ÉT.

ãø±düTs¡Tì e<Ûëq+‘·s¡+ bÕ+&Ée⁄\qT ø£*dæq yê´düT&ÉT yêfiflqT bÕ+#ê\|ü⁄s¡+ yÓfiófleTì ñ<√“~Û+#ê&ÉT. nø£ÿ&É

ìs¡«Væ≤düTÔqï Á<Í|üB dü«j·T+esêìøÏ yÓfiófleTì ≈£L&Ü #ÓbÕŒ&ÉT. yê´düTì Ä<X+ yTs¡≈£î bÕ+&Ée⁄\T Áu≤Vü≤àD ycÕ˝À¢H

bÕ+#ê\|ü⁄s¡+ #s¡T≈£îHêïs¡T. dü«j·T+es¡ düuÛÑ À Áu≤Vü≤àD düeT÷Vü≤+˝ÀH ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.

Á<äT|ü<äT&ÉT dü«j·T+es¡ düHêïVü≤+˝À uÛ≤>∑+>± eT‘·‡´j·T+Á‘êìï @sêŒ≥T#XÊ&ÉT. ô|’q j·T+Á‘·eT<Ûä +˝À –s¡–sê ‹s¡T>∑T‘·Tqï

#|üqT øÏ+<ä ˙fifl˝À Á|ü‹_+u≤ìï #·÷dü÷Ô ø=Ïºq yê]øÏ Á<Í|ü~ì∫Ã $yêVü≤+ #kÕÔqì Á|üø£Ï+#ê&ÉT. øös¡e⁄˝À¢ #ê˝≤

eT+~ Ä|üì #j·T Òø£ uÛÑ+>∑|ü&Ü¶s¡T. Ç‘·s¡ ø£åÁ‹j·T Ms¡T\÷ $|òü\eTj·÷´s¡T. ø£s¡Tí&ÉT n\y√ø£>± <ÛäqTdüT‡HÓ‹Ô m≈£îÿô|ÏºHê


ªdü÷‘·|ü⁄Á‘·T&çï HqT e]+#·μqqï~ Á<Í|ü~. n|ü &ÉT nqï\ nqTeT‹ rdüTø=ì ns¡T®qT&ÉT j·T+Á‘·uÛÒ<äHêìøÏ dæ<ä∆|ü&Ü¶&ÉT.

n+<äs¡÷ ÄXÃs¡ #·øÏ‘·T …’ #·÷dü÷Ô+&É>± ns¡T®qT&ÉT eT‘·‡ ´j·T+Á‘êìï #Û~+#ê&ÉT. ø£åÁ‹j·TT\≈£î n~ nee÷qø£s¡+>± ñ+<äì

yêfifl+‘ê Á<äT|ü<äTì MT~øÏ ø£‹Ô<ä÷XÊs¡T. yêfifl+<ä]˙ ;Ûe÷s¡T®qT\T m~]+#ês¡T. lø£èwüßí&ÉT ø£*Œ+#·Tø=ì n+<ä]˙ XÊ+‘·|ü]∫,

j·TT<ä∆+ ìyê]+#ê&ÉT. Á<Í|ü~ì yÓ+≥u…≥Tºø=ì bÕ+&Ée⁄\T Ç+ÏøÏ yÓ[fl ‘·*¢‘√ ªªne÷à! _Ûø£årdüTø=ì e#êÃ+!μμ nHêïs¡T

ãj·TÏqT+#. ˝À|ü\Tqï ≈£î+r<$ $esê\T ‘Ó\TdüTø√≈£î+&ÜH ªªn+<äs¡÷ |ü+#·Tø√+&ç Hêj·THê!μμ nì Ä<•+∫+~.

_&É¶\T ‘Ó∫Ã+~ _Ûø£åø±<äì, ne÷àsTT nì ‘Ó*dæ ÄXÃs¡ b˛sTT, |üXÊÃ‘êÔ|ü+‘√ ≈£î+–b˛sTT+~ ≈£î+‹. n+<äs¡÷ $#ês¡+‘√

ñ+&É>± yê´düuÛÑ>∑yêqT&ÉT e∫Ã ªÁ<Í|ü~ |üPs¡«»qà˝À bı+~q es¡+ ø±s¡D+>± á |ü]dæú‹ ø£*Z+~. uÛÑ>∑e+‘·Tì esêìøÏ

‹s¡T>∑T+&É<äT. ◊<äT>∑T]˙ ÄyÓT $yêVü≤+ #düTø√e&É+ <Ûäs¡àyTμqì Væ≤‘·uÀ<Ûä #XÊ&ÉT. Á<äT|ü<äT&ÉT ‘·q ≈£L‘·Ts¡TqT dü«j·T+es¡+˝À

¬>*∫q Ms¡T&ÉT ns¡T®qT&qì, Áu≤Vü≤àD ycÕ˝À¢ ñqïyêfiófl bÕ+&Ée⁄\qï dü+>∑‹ ‘Ó*dæ m+‘√ dü+‘√wæ+#ê&ÉT. yê´düTì

dü÷#·q yTs¡≈£î ◊<äT>∑T]ø° ‘·q ≈£L‘·Ts¡T‘√ ô|[fl »]|æ+∫, <Ûäq ø£qø£ edüTÔyêVü≤Hê\‘√ ‘·è|ü⁄Ô\qT #XÊ&ÉT. lø£èwüßí&ÉT ≈£L&Ü

nHø£ ø±qTø£\T düeT]Œ+#ê&ÉT.

bÕ+&Ée⁄\T Á<äT|ü<äTì bÕ+#ê\sê»´+˝À ñHêïs¡ì, eT‘·‡´j·T+Á‘· uÛÒ<äq yÓTTq]Ãqyê&ÉT ns¡T®qT&qì Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡+˝À

ñqï ≈£îs¡Te+XdüTú\ø£+<ä]ø° ‘Ó*dæ+~. <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT, <äTs√´<Ûäq <äTwüº#·‘·Twüºj·T+ (<äTs√´<ÛäqT&ÉT, <äTXÊÙdüqT&ÉT, ø£s¡Tí&ÉT,

X≈£îì) ‘·|üŒ n+<äs¡÷ m+‘√ Äq+~+#ês¡T. yêfiflqT dü>ös¡e+>± |æ*|æ+∫, ns¡∆sê»´+ n|üŒ–+#·TeTì <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ

#ÓbÕŒs¡T ;ÛcÕà~ ô|<ä›\T. ‘·|üŒìdü¬s’ yêfiflqT $<äTs¡Tì# |æ*|æ+∫, ns¡∆sêC≤´ìï @\Tø=eTàì #Ó|æŒ, U≤+&ÉeÁ|ükÕúìøÏ |ü+|æ+#ê&ÉT

<Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT. U≤+&ÉeÁ|üdüú+˝À n<äT“¤‘·yÓTÆq sê»uÛÑeq+ ì]à+#ês¡T. n~ dü«s¡ZXÀuÛÑqT dü+‘·]+#·T≈£îqï~. n+<äTπø

U≤+&ÉeÁ|ükÕúHï Ç+Á<äÁ|üdüúeTHêï&ÉT <Ûäs¡àsêE>± ù|s¡T>±+∫q j·TT~Ûwæs¡T&ÉT. z XóuÛÑeTTVüAsêÔq <Ûäs¡àsêE≈£î |ü≤º_Ûùwø£+

#XÊs¡T ô|<ä›\T. n+<äs¡÷ düTK+>± J$düTÔHêïs¡T. Ç+Á<äÁ|üdüú+˝À <Ûäs¡àsêE bÕ\q ø£è‘·j·TT>±ìï >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#Ã+‘· yÓ’uÛÑe+>±

ñ+~.

Ç≤¢ ñ+&É>± Hês¡<äT&ÉT Ç+Á<äÁ|ükÕúìøÏ e#êÃ&ÉT. Á<Í|ü~‘√ bÕ+&Ée⁄\T ø±|ü⁄s¡+ #˚j·T&ÜìøÏ ˇø£ ìj·TeT+

@s¡Œs¡#·Tø√e&É+ eT+∫<äì, n~ <Ûäs¡àdüeTà‘·eTT, Hê´j·TdüeTà‘·eT÷ ø±yê\ì ˇø£ dü÷#·q #XÊ&ÉT. Ä dü÷#·q Á|üø±s¡+

Á<Í|ü~ bÕ+&Ée⁄\≈£î ˇø=ÿø£ÿ dü+e‘·‡s¡+ ˇø£]øÏ uÛ≤s¡ >± ñ+&Ü*. Ä düeTj·T+˝À ‘·øÏÿq q\Te⁄s¡÷ e÷‘·èuÛ≤e+‘√,

yê‘·‡\´+‘√ ÄyÓT|ü≥¢ e´eVü≤]+#ê*. ÄyÓT uÛÑs¡Ô‘√ ñqï >∑èVü≤+˝ÀøÏ me¬s’Hê Á|üy•ùdÔ |üHÓï+&fiófl eqyêdü+ #j·÷*. Ä

ìj·TeT+ n+<ä]ø° q∫Ã+~. Ä Á|üø±s¡yT yêfiófl q&ÉT#·Tø√kÕ>±s¡T. á ìj·TeT+ Á|üø±s¡+ Á<Í|ü~ <Ûäs¡àsêE≈£î uÛ≤s¡ >±

ñqï düeTj·T+˝À ˇø£ dü+|òüT≥q »]–+~.

ˇø£ Áu≤Vü≤àDT&ÉT ns¡T®qTì‘√ ‘·q >√dü+|ü<äqT <=+>∑\T <√#·Tø=ì yÓfióÔHêïs¡T. ø±bÕ&ÉTeT+≥÷ yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT.

n~ $qï ns¡T®qT&ÉT Ä\dü + #j·T≈£î+&Ü ‘·q ngXÁkÕÔ\T rdüT≈£îHêï&ÉT. Ä düeTj·T+˝À <Ûäs¡àsêE Á<Í|ü~‘√ nÁkÕÔ\Tqï

>∑~˝ÀH ñHêï&ÉT. ‘·q≈£î •ø£å|ü&Ü¶düπs, <Ûäsêàìï s¡øÏå+#·&ÉyT Á|ü<Ûëq ø£s¡Ôe´+>± uÛ≤$+∫, ns¡T®qT&ÉT <=+>∑\ u≤]qT+&ç Ä

uÛÑ÷düTs¡Tì >√<ÛäHêìï ø±bÕ&ç, n‘·ìøÏ n|üŒ–+#ê&ÉT. <Ûäs¡às¡ø£åDsTT‘ nsTT´+~ø±ì, ìj·TeT uÛÑ+>∑+ #dæq ns¡T®qT&ÉT

•øå±s¡TΩ&Éj·÷´&ÉT. <Ûäs¡àsêE ø£å$T+#êqHêï $q≈£î+&Ü |üHÓï+&ÉT dü+e‘·‡sê\T ‘·q ≈£î≥T+u≤ìøÏ <ä÷s¡+>± eqyêkÕìøÏ

dæ<ä∆eTj·÷´&ÉT. á j·÷Á‘· eTVü‰uÛ≤s¡‘·ø£<∏ä À ns¡T®qTì rs¡új·÷Á‘·>± Á|üdæ<ä∆eTsTT´+~.

á j·÷Á‘· À ns¡T®qT&ÉT e+<ä\ø=~› n&Ée⁄\T, düs√esê\T, |ü⁄D´rsêú\T, <XÊ\T, düeTTÁ<ë\T #·÷XÊ&ÉT. Vü≤]<ë«sY À

ñ+&É>± Hê>∑ø£q´ ñ\÷∫ì |ü]Dj·Te÷&Ü&ÉT. nø£ÿ&ç qT+&ç eTùV≤+Á<ä |üs¡«‘· düMT|ü+˝Àì eTDÏ|ü⁄s¡+ #], ∫Á‘·yêVü≤qTì

≈£L‘·Ts¡T ∫Á‘ê+>∑<äqT ô|fi≤fl&Ü&ÉT. yêfifl≈£î ø£*–q ø=&ÉT≈£î≈£î ãÁuÛÑTyêVü≤qT&ÉH ù|s¡T ô|≤ºs¡T. Ä ‘·sê«‘· düeTTÁ<ä rsêq


>∑\ |ü+#·rsêú À¢ (n>∑düÔ , kÂuÛÑÁ<ä, bÂ˝ÀeT, ø±s¡+<Ûä, uÛ≤s¡<ë«») kÕïqe÷&ç, XÊ|üeXó …’q n|ü‡s¡dü Åd”Ô\≈£î XÊ|ü$yÓ÷#·q+

ø£*Z+#ê&ÉT. nø£ÿ&ç qT+&ç >√ø£s¡í πøåÁ‘·+ MT<äT>± Á|üuÛ≤dü rsêúìøÏ #s¡T≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É ns¡T®qTì Äràj·T $TÁ‘·T&Ó’q ø£èwüßí&ÉT

ø£*XÊ&ÉT. Ç<ä›s¡÷ ¬s’e‘·ø£ |üs¡«‘êìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. ø£èwüßíì n_ÛeT‘·+ yTs¡≈£î ùde≈£î\T düø£\ @sêŒ≥÷¢ >±$+#ês¡T.

$TÁ‘·T*<ä›s¡÷ #ê˝≤ø±\+ ø£*dæ ñHêïs¡T nø£ÿ&. ¬s’e‘·ø±Á~ ñ‘·‡e+˝À ã\sêeTø£èwüßí\ k˛<ä] düTuÛÑÁ<äqT #·÷dæq ns¡T®qT&ÉT

ÄyÓTqT Çwüº|ü&Ü¶&ÉT. $TÁ‘·Tì ø√]ø£ HÓ]–q ø£èwüßí&ÉT ª˙ ø£+f… jÓ÷>∑T´&Ó’q uÛÑs¡Ô Hê #Ó …¢*øÏ+¬øes¡THêïs¡T? dü«j·T+es¡+˝À

ÄyÓT ìqTï e]+#·≈£î+fÒ ˙ ÄXj·T+ HÓs¡ys¡<äT, ø±ãÏº m‘·TÔø=ìb˛sTT $yêVü≤+ #düTø√μ nHêï&ÉT. ns¡T®qT&ÉT n+<äTø√dü+

j·T‹ï+#·>± j·÷<äe Ms¡T\+‘ê n&ÉT¶ø√ p#ês¡T. ø£èwüßí&ÉT yêfiflqT XÊ+‘·|üs¡∫, sêø£ådü$~Ûì $yêVü≤+ #düTø√e&É+ <√wü+

ø±<äì q#·ÃC…|æŒ, XÊÁk Ôø£Ô$~Ûì ô|[fl»]|æ+#·TeTì ã\sêeTT&çï ø√sê&ÉT. $yêVü‰q+‘·s¡+ dü+e‘·‡s¡ø±\+ <ë«s¡ø£ À ñ+&ç,

‘·sê«‘· eqyêdüø±˝≤ìï |üP]Ô#dæ, düTuÛÑÁ<ëdüyT‘·T&Ó’ Ç+Á<äÁ|ükÕúìøÏ #s¡T≈£îHêï&ÉT ns¡T®qT&ÉT. bÕ+&Ée⁄\T, |ü]yês¡+, düeTdüÔ

Á|üC\÷ m+‘·>±H√ dü+‘√wæ+#ês¡T. düTuÛÑÁ<ës¡T®qT\≈£î n_ÛeTqT´&ÉT »ìà+#ê&ÉT. n‘·&ÉT nìï $<ä \÷ Hs¡TÃ≈£îHêï&ÉT.

‘·+Á&çe<ä› <ÛäqTπs«<ä+ nuÛÑ dæ+#ê&ÉT.

bÕ+&Ée⁄\+<äs¡÷ Á<Í|ü~e\¢ dü+‘êqe+‘·T\j·÷´s¡T. j·TT~Ûwæ˜s¡TìøÏ Á|ü‹$+<ÛäT´&ÉT— ;ÛeTùdqTìøÏ düT‘·k˛eTT&ÉT—

ns¡T®qTìøÏ ÁXó‘·ø£s¡Tà&ÉT— q≈£î\TìøÏ X‘ê˙≈£î&ÉT— düVü≤<e⁄ìøÏ ÁXó‘·ùdqT&ÉT nH |ü⁄Á‘·T\T ø£*>±s¡T. Mfifl+‘ê y<ä $<ä \‘√bÕ≥T

ns¡T®qTì e<ä› XÁkÕÔg $<ä \ quÛÑ dæ+#ês¡T.

ø£ècÕís¡T®qT\T »\$Vü‰sêì¬ø’ ˇø£s√E j·TeTTHê rsêìøÏ yÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&É n–ï<e⁄&ÉT ˇø£ j·÷#·≈£î&Ó’ e∫Ã, ‘·q

Äø£* rs¡TÃeTì n&ç>±&ÉT. ø£ècÕís¡T®qT\T n+<äT≈£î |ü ≈£îHêïs¡T. n|ü &ÉT n–ï ‘·q U≤+&Ée eHêìï <äVæ≤+#·&ÉyT uÛÀ»qeTì,

‘êqT n–ï<e⁄&çqì, eq+˝À Ç+Á<äTì ùdïVæ≤‘·T&Ó’q ‘·ø£å≈£î&ÉT ø±|ü⁄s¡+ ñ+&É≥+e\¢ <äVæ≤+#· j·T≈£î+&Ü n&ÉT¶≈£î+≥THêï&Éì

ndü\T dü+>∑‹ #ÓbÕŒ&ÉT. n+<äT≈£î ø£ècÕís¡T®qT\T ‘·eT e<ä› dü]jÓÆTq Äj·TT<Ûë\T ÒeHêïs¡T. n|ü &ÉT n–ï ns¡T®qTìøÏ

>±+&ûyêìï, nø£åj·T ‘·÷D°sê˙ï düeT≈£LsêÃ&ÉT. ø£èwüßíìøÏ düT<äs¡Ùq#·Áø±ìï, øöyÓ÷<äøÏ nH >∑<äqT Ç#êÃ&ÉT. yê] kÕj·T+‘√

U≤+&Ée <äVü≤Hêìï j·T<∏#·Ã¤>± |üP]Ô#XÊ&ÉT. nsTT‘ Ä düeTj·T+˝À ≈£îs¡TπøåÁ‘êìøÏ yÓfifl&É+ e\¢ ‘·ø£å≈£î&ÉT #·ìb˛ Ò<äT. n‘·ì

ø=&ÉT≈£îqT Ç+Á<äT&ÉT ø±bÕ&Ü&ÉT. »]‘·, ÄyÓT |æ\¢\qT n–ï <e⁄&ÉT <äVæ≤+#·≈£î+&Ü e~ ÒXÊ&ÉT. eTj·TT&ÉH sêø£ådüT&ÉT

ns¡T®qTì Xs¡DTC§∫Ã ÁbÕD≤\T ø±bÕ&ÉT≈£îHêï&ÉT.

.2. düuÛ≤|üs¡«+.

‘·q ÁbÕD≤\T ø±bÕ&çq+<äT≈£î ø£è‘·»„‘·>± ªeTj·TdüuÛÑμ nH z n<äT“¤‘·yÓTÆq uÛÑeHêìï bÕ+&Ée⁄\≈£î ì]à+∫ Ç#êÃ&ÉT

eTj·TT&ÉT.

eTj·TT&ÉT n<äT“¤‘· eTDÏeTj·T uÛÑeq+ (ysTT Vü≤kÕÔ\ bı&Ée⁄ yÓ&É\TŒ\‘√, ∫Á‘· $∫Á‘· edüTÔ, eèø£å dü+|ü‹Ô‘√) ì]à+∫

Çe«&É+‘√bÕ≥T ;ÛeTTìøÏ >∑<äqT, ns¡T®qTìøÏ <˚e<ä‘·ÔeTH˚ X¯+U≤ìï, nbÕs¡<ÛäqsêdüT\q÷ bÕ+&Ée⁄\≈£î ø±qTø£\T>±

düeT]Œ+#·T≈£îHêï&ÉT. ˇø£s√E Hês¡<äT&ÉT dü«s¡Z+ qT+∫ edü÷Ô, ªsê»dü÷j·T j·÷>∑+ #j·T+&ç! Ç~ MT ‘·+Á&ç>±] ø√]ø£.

Bìe\¢ MT≈£î j·TXdüT‡, MT‘·+Á&çøÏ dü«s¡ZdüTK+ n~Ûø£eTe⁄‘êsTTμ nì #ÓbÕŒ&ÉT. <Ûäs¡àsêE á $wüj·TyÓTÆ ô|<ä›\+<ä] dü\Vü‰\T

rdüT≈£îHêï&ÉT. sê»dü÷j·T j·÷>∑eT+fÒ Ç‘·s¡ sêE\+<ä] MT<ä @ø£#Û·Á‘ê~Û|ü‘· + kÕ~Û+#·&ÉyT. á H|ü<∏ä +˝À e´‹πsø£‘·\qT

nD∫yj·T&É+, j·TT<ë∆\T #j·T&ÉeT÷ dü+uÛÑ$düTÔ+~. n+<äs¡÷ j·÷>∑+ #j·T&Üìï Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. lø£èwüßí&ÉT e÷Á‘·+

eT>∑<ÛäqT bÕ*+# »sêdü+<ÛäT&ÉT nHø£eT+~ sêE\qT »sTT+∫, ã\>∑]«‘·T&Ó’ yêfifl#‘· &ç>∑+ #sTT+#·T≈£î+≥THêï&ÉT.

n‘·&çï »sTTùdÔH˚ sê»dü÷j·T+ $»j·Te+‘·eTe⁄‘·T<äì dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT. ø£èwüßíì dü\Vü‰ qqTdü]+∫, n‘·&çï ø£èwüßíì


yÓ+≥u…≥Tºø=ì eT>∑<Ûä≈£î #s¡T≈£îHêïs¡T bÕ+&Ée⁄\T. me«]‘√ j·TT<ä∆+ #kÕÔμeì ø£èwüßí&ÉT »sêdü+<ÛäT&çï n&ç>±&ÉT. ã\e+‘·T&Ó’q

»sêdü+<ÛäT&ÉT ‘·q‘√ düe÷q ã\T&Ó’q ;ÛeTT&çï m+#·T≈£îHêï&ÉT. Ç<ä›]ø° |ü<äeT÷&ÉT s√E\T n$sêeT+>± eT\¢j·TT<ä∆+

»]–+~. |ü<ëï\T>√ s√E »sêdü+<ÛäT&çï, ø£èwüßíì dü\Vü‰\ Ä<Ûës¡+>± e~Û+#ê&ÉT ;ÛeTT&ÉT. sêE\+<äs¡÷ #Ós¡kÕ\ qT+&ç

$eTT≈£îÔ\j·÷´s¡T. bÕ+&Ée⁄\≈£î nHø£ ø±qTø£\T düeT]Œ+∫, <Ûäs¡àsêE kÕs¡«uÛÖeT‘ê«ìï Äq+<ä+>± n+^ø£]+#ês¡T. <Ûäs¡àsêE

sêE\+<ä]˙ |æ*|æ+∫, sê»dü÷j·Tj·÷>∑+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

n+<ä]ø£+f… eTT+<äT>± lø£èwüßí&çï |üs¡eT<Ó’e+>± uÛ≤$+∫ |üPõ+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêE. Ä |üP»qT Äπøå|ædü÷Ô, •XóbÕ\T&ÉT

n+<ä]˙ <ä÷wæ+#·&É+ yÓTT<ä\Tô|≤º&ÉT. n‘·ì ‘·*¢øÏ∫Ãq e÷≥ Á|üø±s¡+ e+<ä ‘·|ü \T |üP]Ôø±e&É+‘√ •XóbÕ\Tì •s¡düT‡qT

K+&ç+#ê&ÉT ø£èwüßí&ÉT. sê»dü÷j·T j·÷>∑+ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· <äTs√´<ÛäqT&ÉT eTj·TdüuÛÑqT <ä]Ù+#ê&ÉT. <Ûäs¡àsêE bı+~q

>ös¡yê<äsê\≈£î, ø°]Ô dü‘êÿsê\≈£î n‘·ì >∑T+&Ó eT+&çb˛sTT+~. eTj·TdüuÛÑ XÁ‘·Te⁄≈£î e÷j·TdüuÛÑ ≤ >√#·]düTÔ+~. Òì$

ñqï≥T¢, ñqï$ Òq≥T¢ ÁuÛÑ$T+|üCÒdüTÔ+~. ndü÷j·÷|üs¡T&Ó’q <äTs√´<ÛäqTìøÏ n˙ï n≤¢π> ø£ì|æ+#êsTT. ˙fiófl Òì #√≥

ñqï≥T¢, >∑TeTà+ ñqï#√≥ Òq≥÷¢ ø£ì|æ+∫, $s¡T<ä∆Á|ües¡Ôq\‘√ nee÷Hê\bÕ\j·÷´&ÉT. neùV≤fiq\qT bı+<ë&ÉT.

<ë+‘√ n‘·ì˝À Á|ürø±πs#·Ã¤ yTs¡T|üs¡«‘êìï $T+∫b˛sTT+~. ndü÷j·T, nee÷q+, n‘·ì˝À <«cÕìï ô|+#êsTT. X≈£îì‘√,

ø£s¡Tíì‘√, <äTXÊÙdüqTì‘√ ø£*dæ bÕ+&Ée⁄\qT |üsêuÛÑ$+# ñbÕj·÷\qT #·]Ã+#ê&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT. ªªj·TT<ä∆+˝À yêfiflqT

»sTT+#· Ò+ ø±ãÏº, p<ä+˝À z&ç<ë›+. j·TT~Ûwæs¡T&ÉT p<äe´düqÁ|æj·TT&ÉT. n‘·ìï s¡|æŒ<ë›+!μ nHêï&ÉT X≈£îì. <Ûäè‘·sêÁwüßºì

<ë«sê bÕ+&Ée⁄\qT Vü≤dæÔq≈£î |æ*|æ+#ês¡T.

yÓTT<ä≥ <Ûäs¡àsêE p<ëìøÏ düTeTTK‘· #·÷|ü≈£îHêï, X≈£îì ¬s#·Ã>=≥º&É+‘√ Ä≥≈£î dæ<ä∆|ü&Ü¶&ÉT. ø±ì p<ä+˝À dæ<ä∆Vü≤düTÔ&Ó’q

e÷j·T\ n≈£åî\T>∑\ X≈£îì eTT+<äT n‘·ì bÕ∫ø£ ÒM bÕs¡ Ò<äT. Á|ü‹kÕØ X≈£îì ¬>*#ê&ÉT. edüTÔyêVü≤Hê\‘√ yÓTT<ä\Tô|Ïº,

düeTdüÔ sêC≤´˙ï p<ä+˝À |üD+>± ô|≤º&ÉT j·TT~Ûwæs¡T&ÉT. ‘·sê«‘· ‘·eTTàfifl q+<ä]˙ z&çb˛j·÷&ÉT. <Ûäs¡àã<äT∆ …’q ;Ûe÷s¡T®q

q≈£î\ düVü≤<e⁄\T nqï e÷≥≈£î m<äTsê&Éø£ ‘·\e+#·T≈£îHêïs¡T. ‘·sê«‘· <Ûäs¡àsêE ‘·qqT ‘êqT |üD+>± ô|≤º&ÉT. ‘·qT≈£L&Ü

z&çb˛sTTq ‘·sê«‘· ∫es¡≈£î Á<Í|ü~ì ˇ&Ü¶&ÉT. ÄyÓTqT ≈£L&Ü z&çb˛j·÷&ÉT.

<äTs√´<ÛäHê<äT\T bÕ+&Ée⁄\qT dü÷Ïb˛Ï e÷≥\‘√ u≤<Ûäô|≥º&ÉyT >±ø£ Á<Í|ü~ì düuÛÑø°&ÉTÃø=ì e#êÃs¡T. n+<äs¡÷

#·÷dü÷Ô+&É>± <äTXÊÙdüqT&ÉT ÄyÓTqT $egqT CÒj·T&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&çï m~]+#· Òø£ n+<äs¡÷ ‘·\\T

e+#·T≈£îHêïs¡T. <Ûäs¡àXè+K\ ã<äT∆ …’q bÕ+&Ée⁄\÷ H√s¡T yÓT<ä|ü Òø£b˛j·÷s¡T. n|ü &ÉT Á<Í|ü~ ‘·qqT ø±bÕ&ÉeTì ø£èwüßíìï

Ä]Ô‘√ ÁbÕ]ú+∫+~. Bq»H√<ë∆s¡≈£î&Ó’q Ä yêdüT<e⁄&ÉT Á|ü#·Ã¤qï s¡÷|ü+˝À nø£ÿ&çøÏ e∫Ã, nø£åj·TeÁkÕÔ*∫Ã ÄyÓT >ös¡yêìï

ì\u…≤º&ÉT. n|ü &ÉT mH√ï <äTXÙ≈£îHê\T ‘√#êsTT. uÛÑj·T|ü&çq <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT Á<Í|ü~ì @+ø±yê˝À ø√s¡Tø=eTàHêï&ÉT. Á<Í|ü~

yÓTT<ä≥ sêC…’q j·TT~Ûwæs¡T&çï <ëdü $eTT≈£îÔ&çï #j·TeTì n&ç–+~. ¬s+&√ es¡+>± uÛÑs¡Ô\+<äs¡ $&ÉT<ä\ #j·TeTì n&ç–+~.

eT÷&√es¡+ ÄyÓT ø√s¡Tø√q|üŒÏø° düeTdüÔ dü+|ü<ä\q÷, sêC≤´˙ï ‹]– Ç#˚ÃdüTÔHêïqì, Ç+Á<äÁ|ükÕúìøÏ yÓ[fl düTK+>±

ñ+&ÉeTì W<ës¡ + Á|üø£Ï+#ê&ÉT <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT. n+‘·≈£î eTT+< Á<Í|ü~øÏ »s¡T>∑T‘·Tqï nee÷Hêìï uÛÑ]+#· Òì ;ÛeTT&ÉT

<äTXÊÙdüqTì >∑T+&Ó N*Ã s¡ø£Ô+ ‘ê>∑T‘êqì, <äTs√´<ÛäqTì ‘=&É\T $s¡>=ZÏº #·+|ü⁄‘êqì ;ÛwüDyÓTÆq Á|ü‹»„\T #XÊ&ÉT. yÓTT‘·Ô+

MT<ä <Ûäè‘·sêÁwüßºì nqTÁ>∑Vü≤+‘√ bÕ+&Ée⁄\T Ç+Á<äÁ|ükÕúìøÏ |üj·TqeTj·÷´s¡T. ô|<ä›\+‘ê dü+‘√wæ+#ês¡T. ø±ì <äTs√´<ÛäHê<äT …’q

<äTwüº #·‘·Twüºj·÷ìøÏ Ç~ ø£+≥–+|ü⁄>± e÷]+~. ‘êeTT dü+bÕ~+∫q düeTkÕÔìï eTTdü* >∑T&ç¶ sêE n|üŒq+>± Ç∫ÃyXÊ&Éì

Äy<äq #Ó+<ës¡T. ákÕ] |üHÓï+&+&ÉT¢ eqyêdü+, ˇø£ jT&ÉT nC≤„‘·yêdü+ |ü+<Ó+>±dü÷Ô, bÕ+&Ée⁄\qT p<ä e÷&É≤ìøÏ

s¡eTàì ÄVü‰«ì+#·eTHêïs¡T <Ûäè‘·sêÁwüßºDÏí. <äTs√´<ÛäqTì e÷≥ø±<äq Òø£ q>∑s¡+ e~* yÓ[flq yêfiflqT yÓqøÏÿ |æ*|æ+#ê&ÉT

<Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT.


ákÕ] ≈£L&Ü ¬>\T|ü⁄ X≈£îì<. |üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+ z&çq yêfiófl |üHÓï+&fiófl eqyêdü+ #j·÷*. ‘·sê«‘· ø£ dü+e‘·‡s¡+

nC≤„‘·yêdü+ n+fÒ me]ø° ‘Ó*j·T≈£î+&Ü Jeq+ >∑&ÉbÕ*. ø£yfi ‘Ó*ùdÔ eT∞fl |üHÓï+&+&ÉT¢ eqyêdü+. @&Ü~ nC≤„‘·yêdü+

#j·÷*. z≥$T, nee÷Hêìï eT÷≥ >∑≥Tºø=ì, uÛ≤s¡ Á<Í|ü~‘√ ≈£L&Ü nø£ÿ&ç qT+& Hês¡Ns¡\T <Ûä]+∫ n&Ée⁄˝À¢øÏ

ãj·T\T<sês¡T bÕ+&Ée⁄\T. ‘·*¢ ≈£î+r<$ $<äTs¡Tì+≥ ñ+&çb˛sTT+~. Á|ü»\+‘ê á |ü]D≤e÷ìøÏ m+‘·>±H√ u≤<Ûä|ü&Ü¶s¡T.

≈£îs¡Te+X HêXq+ ‘·|üŒ<äHêïs¡T $E„\T. Ç+Á<äÁ|ükÕúìøÏ øös¡e⁄\ Á|ü‹ì~Û>± Á<√D≤#ês¡T´&ÉTì ìj·T$T+#ês¡T.

.3. ns¡D´|üs¡«+ (eq|üs¡«+).

bÕ+&Ée⁄\T n&Ée⁄\≈£î yÓfi¯SÔ yê]+∫Hê $q≈£î+&Ü #ê˝≤ eT+~ dü»®qT\T yêfi¯flMT<ä n_Ûe÷q+ #·+|ü⁄ø√˝Òø£

yÓ+≥e#êÃs¡T. @ Ä<Ûës¡eT÷ Òì ‘êeTT e∫Ãq yêfifl≈£î @+ @sêŒ≥T¢ #j·T>∑\eTqï $#ês¡+ j·TT~Ûwæs¡T&çï |”&ç+∫+~.

n|ü &ÉT dü÷s¡T´&çï ÁbÕ]úùdÔ n‘·&=ø£ bÕÁ‘·ì#êÃ&ÉT. Ä bÕÁ‘· À ø±yê\qT≈£îqï |ü<ësêú\T ø±e\dæqìï düeT≈£Ls¡T‘êsTT. n<

nø£åj·TbÕÁ‘·. bÕ+&Ée⁄\T n&Ée⁄˝À¢ ˇø£ #√≥Tq ñ+&Éø£ Áø£eT+>± ˇø£ düú\+ qT+&ç eTs=ø£ düú ≤ìøÏ e÷s¡T‘·THêïs¡T. Ç˝≤

e÷s¡T‘·÷ yês¡T ø±eT´ø£ eq+˝À ñqï|ü &ÉT lø£ècÕí<äT\T e∫Ã kÕ+‘·«q|ü]#ês¡T. Á<Í|ü~ ‘·q Äy<äqq+‘ê #Ó|ü ≈£îqï~.

j·TT<ä∆+ »s¡T>∑T‘·T+<äì, ø£cÕº\T ‘=\–b˛‘êj·Tì #Ó …¢*ì z<ësêÃ&ÉT ø£èwüßí&ÉT. yê´düT&ÉT <Ûäs¡àsêEqT ø£*dæ, sêuÀjT

j·TT<ä∆+˝À $»j·T+ kÕ~Û+#+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq XÁkÕÔÁkÕÔ\ø√dü+ ns¡T®qTDÏí ‘·|üdüT‡≈£î |ü+|ü⁄eTì #ÓbÕŒ&ÉT. ns¡T®qT&ÉT nqï

nqTeT‹‘√ X+ø£s¡T&çï ‘·q ‘·|üdüT‡‘√ yÓT|æŒ+∫ bÕXó|ü‘êg+ bı+<ë&ÉT. Ç+Á<äTì ø√dü+ ‘·|üdüT‡ #ùdÔ, ‘·q n+X‘√

»ìà+∫q ns¡T®qT&çøÏ Áù|eT‘√ düeTkÕÔÁkÕÔ\ìe«&ÉyT>±ø£, ‘·q dæ+Vü‰düq+ dü>∑uÛ≤>∑+˝À n‘·&çï ≈£Ls¡TÃ+&Éu…≥Tºø=ì Ä<ä]+#ê&ÉT.

Ç+Á<äTìø√]ø£ yTs¡≈£î ns¡T®qT&ÉT ∫Á‘·ùdqT&ÉqT >∑+<Ûäs¡T«ì e<ä› dü+^‘· Hê≤´\qT nuÛÑ dæ+#ê&ÉT.

<edüuÛÑ À ñ+&É>± ns¡T®qT&=ø£kÕ] s¡«•ì ‘·<ø£ <äèwæº‘√ #·÷XÊ&ÉT. ÄyÓT ns¡T®qT&ÉT ‘·qqT Áù|$TdüTÔHêï&ÉqT≈£îqï~.

n‘·ì >∑TD>∑D≤\≈£î eTT>∑T∆sê …’ @ø±+‘·+>± ñqï|ü &ÉT, e<ä›≈£î #], ‘êqT n‘·&çï Áù|$TdüTÔHêïqì #Ó|æŒ+~. n|ü &ÉT

ns¡T®qT&ÉT ` ªªne÷à! ˙e⁄ e÷ e+oj·TT\≈£î ‘·*¢$. Hê≈£î ≈£î+r<$ m+‘√, ˙e⁄ ≈£L&Ü n+‘!μμ n+≥÷ bÕ<ë_Ûe+<äq+

#XÊ&ÉT. Ä e÷≥\T s¡«•øÏ q#·Ã Ò<äT. ô|’>± ø√|ü+ ‘Ó|æŒ+#êsTT ` ªªHê|ü≥¢ ˙e⁄ q|ü⁄+dü≈£î&ç ≤ Á|üe]Ô+#êe⁄>±ãÏº,

q|ü⁄+dü≈£î&ÉyÓ’b˛<äTe⁄ >±ø£!μμ nì X|æ+∫+~. ∫+‘êÁø±+‘·T&Ó’q ns¡T®qT&ÉT Ç+Á<äTì‘√ »]–+~ $e]+#ê&ÉT. Ç+Á<äT&ÉT

u≤<Ûä|ü&Ée<ä›ì, á XÊ|üÁ|üuÛ≤e+ @&Ü~bÕ≥T e÷Á‘·yT ñ+≥T+<äì, eqyêdü+ ‘·sê«‘· nC≤„‘·yêdü+˝À á XÊ|üyT ˙≈£î

es¡+>± |ü]D$TdüTÔ+<äì Äos¡«~+#ê&ÉT.

‘·sê«‘· ns¡T®qT&ÉT ‘·q k˛<äs¡T\qT ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. n&Ée⁄\˙ï ‹s¡T>∑T‘·÷ <Ó’«‘·eHêìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&É ø£èwüßí&ÉT

dü‘· uÛ≤e÷ düVæ≤‘·T&Ó’ bÕ+&Ée⁄\qT ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. dü‘· uÛ≤eT‘√ e÷≤¢&ç Á<Í|ü~ m+‘√ kÕ+‘·«q bı+~+~. bÕ+&Ée⁄\T

<Ó’«‘·eq+˝À ñqï dü+>∑‹ øös¡e <äTwüº#·‘·Twüºj·÷ìøÏ ‘Ó*dæ+~. Äeq+˝À ñqï >√e⁄\qT ø±bÕ& HÓ|ü+ (|òüTÀwüj·÷Á‘·)‘√

bÕ+&Ée⁄\≈£î ‘·eTyÓ’uÛÑyêìï #·÷|æ+∫ H=|æŒ+#ê\qT≈£îHêïs¡T. nìï @sêŒ≥÷¢ #düTø=ì bÕ+&Ée⁄\T ãdü#dæq Á|ü<XÊìøÏ

yÓfi≤fls¡T. n|ü &ÉT <Ûäs¡àsêE sê»]¸j·T»„+ #düTÔHêï&ÉT. ø±yê\ì Ä Á|ü<XÊìï ‘·q Áø°&Ü+>∑D+>± e÷]Ã bÕ+&Ée⁄\qT

øå√uÛÑ≈£î >∑T]#j·÷\ì, düs√es¡+˝ÀøÏ dü|ü]yês¡+>± Á|üy•+#·uÀsTTHês¡T ø±ì, ‘êH=ø£Ï ‘·\∫‘ <Ó’eyÓTTø£Ï ‘·\∫+<äqï≥T¢,

düs√es¡ Á|üyXÊìï ∫Á‘·ùdqT&ÉH >∑+<Ûäs¡«sêE n&ÉT¶≈£îHêï&ÉT. Ä düeTj·T+˝À ‘êeT÷ nø£ÿ&É »\Áø°&É ≤&É‘êeTHêï&ÉT. <ë+‘√

$yê<ä+ eTT~]+~. s√wü+‘√ <äTs√´<ÛäqT&ÉT j·TT<ä∆+ #XÊ&ÉT. ø±ì >∑+<Ûäs¡«sêE n+<ä]˙ ∫Ï¬ø˝À z&ç+∫ ø£s¡í<äTs√´<ÛäqT\qT

‘·q s¡<∏ä+ ø=eTTà≈£î ø£≥Tºø=ì rdüTø=ì b˛kÕ>±&ÉT. Ç~ ‘Ó*dæ ;Ûe÷s¡T®qT\T dü+ãs¡|ü&Ü¶s¡T. ø±ì j·TT~Ûwæs¡T&ÉT yêfiflqT

|æ*∫, ªeTq+ <ëj·÷<äT\yÓTÆHê πø e+X+ yêfifl+. $&ç>± ñqï|ü &ÉT e+<äeT+~ ys¡T, ◊<äT>∑Ts¡T ys¡T. ø±ì Ç‘·s¡T\T

eTqô|’øÏ eùdÔ e÷Á‘·+ eTq+ q÷≤ ◊<äT eT+~$T. <äTs√´<ÛäqT&çï $&ç|æ+#·Tø=ìs¡+&ç!μ nì Ä<•+#ê&ÉT. nqïe÷≥qT

ø±<äq Òø£ >∑+<Ûäs¡T«\ qT+&ç yêfiflqT $&ç|æ+#·Tø=ì ‘Ó#êÃs¡T ;Ûe÷s¡T®qT\T . <Ûäs¡àsêE <äTs√´<ÛäqT&çøÏ ãT<äT∆\T #Ó|æŒ |ü+|æ+#ê&ÉT.


bÕ+&Ée⁄\qT nee÷ì+#·&ÜìøÏ yÓ[fl, ‘êH nee÷q+bÕ …’q <äTs√´<ÛäqT&ÉT ÁbÕjÓ÷|üyXÊìøÏ (Ä‘·àVü≤‘· ≈£î) dæ<ä∆|ü&Ü¶&ÉT.

X≈£îì, ø£s¡Tí&ÉT, <äTXÊÙdüqT&ÉT n‘·&çï yê]+#ês¡T.

66666

bÕ+&Ée⁄\T ‹]– ø±eT´ø£eHêìøÏ #s¡T≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&É ˇø£ s√E Á<Í|ü~ ˇ+≥]>± ñqï düeTj·T+˝À Ä <ë]q

yÓfióÔqï »j·TÁ<ä<ÛäT&ÉT (ôd’+<Ûäe⁄&ÉT) ÄyÓTqT #·÷dæ, yÓ÷Væ≤+∫, ‘·q yÓ+≥ rdüTø=ì b˛kÕ>±&ÉT. n‘·ì yÓ+≥ dæ+<ÛäT, kÂMs¡,

•_, Á‹>∑sêÔ~ <XÊ\ ôd’q´+ ≈£L&Ü ñqï~. Á<Í|ü~ ‘·qqT ø±bÕ&ÉeTì m\T¬>‹Ô ns¡∫+~. $wüj·T+ ‘Ó\TdüT≈£îqï bÕ+&Ée⁄\T

yêì ôd’Hê´\q+‘ê #Ó ≤¢ #Ó<äs¡T#dæ, n‘·&ÉT ‘·eT k˛<ä] <äTdü‡\ uÛÑs¡Ô>±e&É+e\q ÁbÕD_Ûø£å ô|≤ºs¡T>±˙, ‘·\ >=]–+∫,

nee÷q|üs¡∫, Væ≤+dæ+∫ |ü+|æ+#ês¡T. Ä nee÷q uÛ≤s¡+‘√ düsêdü] Vü≤]<ë«s¡+ #s¡Tø=ì •e⁄&çï >∑T]+∫ ø£sƒ√s¡ ‘·|üdüT‡

#XÊ&ÉT. ns¡T®qT&ÉT Òì düeTj·T+˝À bÕ+&Ée⁄\qT ø£ÿs√E »sTT+#·>∑*π> es¡+ dü+bÕ~+#ê&ÉT. ø±eT´ø£eq+˝Àì nqTuÛÑe+

‘·sê«‘· bÕ+&Ée⁄\T eT∞¢ <Ó’«‘·eHêìøÏ yÓfi≤¢s¡T.

Ç~˝≤ ñ+&É>± ø£s¡TíìøÏ dü«|üï+˝À dü÷s¡T´&ÉT kÕøå±‘·ÿ]+∫, ªÇ+Á<äT&ÉT ø£|ü≥ j·÷#·≈£îì ywü+˝À ˙e<ä›≈£î e∫Ã

ø£e#·≈£î+&É ≤\T n&ÉT>∑T‘ê&ÉT. ˙ ÁbÕD≤\qT ø±bÕ& Ä ¬s+&ç+Ïì e÷Á‘·+ <ëq+#j·Te<ä›ì ôV≤#·Ã]kÕÔ&ÉT. ø±ì ø£s¡Tí&ÉTμ

<ëq+ #j·T&É+ Hê dü«uÛ≤e+. ÁbÕD+ b˛sTTHê á ìj·Te÷ìï e÷qTø√μq+≤&ÉT. nqï≥T¢>±H eTs¡TdüÏs√E j·÷#·≈£î&Ó’

e∫Ãq Ç+Á<äTìøÏ dü+‘√wü+>± ‘·q ø£e#·≈£î+&É ≤\qT XØs¡+ qT+&ç ys¡T#dæ ÇkÕÔ&ÉT ø£s¡Tí&ÉT. n‘·ì <ëq >∑TD≤ìøÏ

<e‘·\T ôd’‘·+ eTT>∑T∆ …’ |üP\yêq ≈£î]|ækÕÔs¡T. ˝Àø£eT+‘ê ø°]ÔdüTÔ+~. <y+Á<äT&ÉT ≈£L&Ü XøÏÔe+‘·yÓTÆq uÛÑT»+>±ÁkÕÔìï

ÇkÕÔ&ÉT. nsTT‘ ªn~ Ä|ü‘êÿ\+˝À Á|üjÓ÷–+#ê\ì, ˇø£ÿkÕπs ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+<äì #Ó|ü⁄‘ê&ÉT.

Ç˝≤ ñ+&É>± ˇø£Hê&ÉT <Ó’«‘·eq+˝À Vü≤sƒê‘·TÔ>± ˇø£ dü+|òüT≥q »]–+~. n–ïì ‘·j·÷s¡T#düT≈£îH+<äT≈£î eTTqT\T

n&Ée⁄˝À¢ ªns¡DÏμ nH ø£Ás¡qT ñ|üjÓ÷–düTÔ+≤s¡T. mø£ÿ&ç qT+#√ ˇø£ Ò&çe∫Ã ˇø£ eTTì ns¡DÏì m‘·TÔ≈£îb˛sTT+~. n‘·&û

dü+>∑‹ bÕ+&Ée⁄\e<ä› yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. <ëìï |ü≥Tº≈£îH+<äT≈£î yêfiófl |üs¡T>∑TrXÊs¡T. n~yêfifl≈£î ∫ø£ÿ≈£î+&Ü, nÁkÕÔ\≈£L

˝§+>∑≈£î+&Ü |üs¡T¬>‘·ÔkÕ–+~. yêfiófl eT]+‘· |ü≥Tº<ä\‘√ <ëìï yÓ+ã&ç+#ês¡T. n≤¢ yÓ+ã&çdü÷Ô, ø£ ø°ø±s¡D´+ #s¡T≈£îHêïs¡T.

n\dü≥‘√, <ä|æŒø£‘√ ø£ #Ó≥TºøÏ+<ä |ü&çb˛j·÷s¡T. <Ûäs¡àsêE q≈£î\Tì‘√, |ü]düsê˝À¢ mø£ÿ&Ó’Hê fiófl+fÒ rdüTø=ì s¡eTàHêï&ÉT.

q≈£î\T&ÉT nø£ÿ&çøÏ ø=~› <ä÷s¡+˝À ñqï ˇø£ düs¡düT‡˝À ˙fiófl ‘e&ÜìøÏ yÓ[fl, Ä ˙fiófl ‘ê– nø£ÿ& $>∑‘·Je⁄&Ó’b˛j·÷&ÉT.

n|ü &ÉT <Ûäs¡àsêE $T>∑‘ê k˛<äs¡T\qT eTT>∑TZ]ì |ü+bÕ&ÉT. n+<ä]ø° n< >∑‹ |üÏº+~. ∫es¡≈£î <Ûäs¡àsêCÒ dü«j·T+>±

yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&=ø£ j·T≈£åî&ÉT ô|<ä› ø=+>∑ s¡÷|ü+˝À ø£ì|æ+∫ ªHê Á|üXï\≈£î »yêãT\T #Ó|üŒ+< ˙fiófl ‘ê>∑e<ä›Hêï, eT÷s¡â+>±

˙ ‘·eTTà\T ÁbÕD≤\T b˛>=≥Tº≈£îHêïs¡T. yÓ’Hê »yêãT\T #Ó|üŒμeTHêï&ÉT. <Ûäs¡àsêE j·T≈£åîì Á|üXï\ìïÏø° dü¬s’q düe÷<ÛëHê\T

#Ó|æŒ, n‘·ì‘√ esê\T bı+~, ‘·q ‘·eTTàfiflqT ã‹øÏ+#·T≈£îHêï&ÉT. Ä j·T≈£åî&Óes√ø±<äT, <Ûäs¡àsêE ‘·+Á&ç ` kÕøå±‘·÷Ô

j·TeT<Ûäs¡àsêCÒ. ªnC≤„‘·yêdü+˝À bÕ+&Ée⁄\qT mes¡÷ >∑T]Ô+#· Òs¡qTμ es¡+ ≈£L&Ü Á|ükÕ~+#ê&ÉT.

eqyêdü+ eTT–j·T&É+‘√H <Ó’«‘·eq+˝Àì eTTqT\+<ä]e<ë› ôd\e⁄ rdüTø=ì nø£ÿ&ç qT+&ç ãj·T\T<sês¡T ` Á<Í|üB

düVæ≤‘·+>± bÕ+&Ée⁄\T.

.4. $sê≥|üs¡«+.

j·TT~Ûwæs¡T&ÉT ‘·eTTà\+<ä]‘√ ø£*dæ #·]Ã+∫, nC≤„‘· yêdü+ eT‘·‡´<X sêC…’q $sê≥Tì e<ä› |üP]Ô#j·T&É+ düeTT∫‘·+>±

ñ+≥T+<äì ìs¡ísTT+#ê&ÉT. bÕ+&Ée⁄\+fÒ Á|ü‘´ø±_Ûe÷q+>∑\ $sê≥Tì ø=\T«˝À ‘·eT @&Ü~ J$‘·+ düC≤e⁄>± kÕ–b˛‘·T+<äì


n+<äs¡÷ nqT≈£îHêïs¡T. nø£ÿ&É j·TT~Ûwæs¡T&ÉT ≈£+≈£îuÛÑ≥Tº ù|s¡T‘√ bÕ∫ø£ ≤& Áu≤Vü≤àDT&ç>± ;ÛeTT&ÉT e\¢e⁄&ÉT (e\\T&ÉT)

nH e+≥yê&ÉT>± ns¡T®qT&ÉT ãèVü≤qï\ nH ù|s¡T‘√ dü+^‘· qè‘ê´#ês¡T´&ÉT>± q≈£î\T&ÉT Á>∑+~∏≈£î&ÉT (<ëeTÁ>∑+~∏) nH

ù|s¡T‘√ nX«bÕ\≈£î&ÉT>± düVü≤<e⁄&ÉT ‘·+ÁrbÕ\T&ÉTμ nH ù|s¡T‘√ >√s¡ø£å≈£î&ÉT>± Á<Í|ü~ ôd’s¡+Á~Û nH ù|s¡T‘√ sêD° düT<ÛcÕí<$

<ëdæ>± #sês¡T. yêfifl≈£î »j·TT&ÉT, »j·T+‘·T&ÉT, $»j·TT&ÉT, »j·T‘‡qT&ÉT, »j·T<ä“\T&ÉH s¡Vü≤dü Hêe÷\T @sêŒ≥T #XÊ&ÉT

j·TT~Ûwæs¡T&ÉT.

$sê≥Tì u≤eeT]~jÓÆTq ø°#·≈£î&ÉT yê] ôd’Hê´<Ûä ≈£åî&ÉT eTVü‰ã\e+‘·T&ÉT, Åd”Ô À\T&ÉT. n‘·&ÉT ôd’s¡+Á~Ûì #·÷dæ

yÓ÷Væ≤+#ê&ÉT. ‘·qqT ô|fi≤fl&ÉeTì ã\e+‘·+ #XÊ&ÉT. Á<Í|ü~ (ôd’s¡+Á~Û) n‘·DÏí ‹s¡düÿ]+∫+~, ‘·q uÛÑs¡Ô\T >∑+<Ûäs¡T«\ì,

yêfifl≈£î á $wüj·T+ ‘Ó*ùdÔ düVæ≤+#·s¡ì, #êe⁄ ‘·|üŒ<äì ôV≤#·Ã]+∫+~. nsTTHê ø°#·≈£î&ÉT $q Ò<äT. Ä eTVü‰kÕ~Û«ì sêE

düeTø£å+˝ÀH nee÷ì+#ê&ÉT. ÄyÓT u≤<ÛäqT #·÷dæq e\\T&ÉT Á<Í|ü~#‘· yêDÏí qs¡ÔqXÊ\≈£î |æ*|æ+∫, uÛÑj·T+ø£s¡+>±

#·+|æ, yêì nej·Tyê\˙ï bı≥º À ≈£Lsê&ÉT. ôd’s¡+Á~Û|ü≥¢ n+<ä]ø° uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ\T ô|]>±sTT.

nC≤„‘·yêdü+ |üP]Ô>±edüTÔHêï bÕ+&Ée⁄\ Ä#·÷ø° ‘Ó*j·Tø£b˛e&É+‘√ <äTs√´<ÛäqTì˝À Ä+<√fiq n~Ûø£yÓTÆ+~. ≈£îs¡T

Ms¡T\+<ä]˙, ô|<ä›\q÷ ø£*dæ düe÷˝À#·q+ #XÊ&ÉT. ø°#·ø£ e<Ûä >∑T]+∫ ‘Ó*dæ+~. <Ûäs¡àes¡ÔqT …’q bÕ+&Ée⁄\T mø£ÿ&ÉT+fÒ

nø£ÿ&É ãTT‘·Te⁄\T düÁø£eT+>± q&ÉT#·T≈£î+≤j·Tì, sê»´+ düT_Ûø£å+>± ñ+≥T+<äì, Á|ü»\T düTKXÊ+‘·T\‘√ J$kÕÔs¡ì

#ÓbÕŒs¡T ô|<ä›\T. Ä \ø£åD≤\˙ï eT‘·‡´sê»´+˝À bı&Édü÷|ü≥+‘√ $sê≥Tìô|’øÏ j·TT<ë∆ìøÏ yÓfi≤fl\ì, nø£ÿ&É yêfiófl+fÒ ‘·|üŒø£

ãj·T≥|ü&É‘ês¡ì ‘·\+#ê&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT. eTT+<äT>± Á‹>∑s¡Ô sêC…’q düTXs¡àqT ˇø£ |üø£ÿ qT+∫ $sê≥sê»´+ô|’ <ä+&Ó‹Ô

\ø£å>√e⁄\qT ‘√\Tø=ìbıeTàì, ‘·sê«‘· ;Ûwüà, Á<√D, ø£sêí~ eTVü‰≤Ms¡T\‘√ ø£*dæ ‘êqT eTs√|üø£ÿ qT+&ç <ë&ç#dæ $T>∑‘ê

>√e⁄\qT n|üVü≤]kÕÔqì <äTs√´<ÛäqT&ÉT eP´Vü≤s¡#·q #XÊ&ÉT.

nqT≈£îqï Á|üø±s¡+ eTT+<äT>± düTXs¡à <äøÏåD+yÓ’|ü⁄ qT+&ç <ä+&Ó‹Ô >√e⁄\qT ‘√\Tø=ìb˛kÕ>±&ÉT. Ä $wüj·T+ ‘Ó*dæ

$sê≥T&ÉT düôd’q´+>± j·TT<ë∆ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. n‘·ì‘√bÕ≥T e\\T&ÉT, ‘·+ÁrbÕ\T&ÉT, <ëeTÁ>∑+~∏ ≈£L&Ü j·TT<ä∆+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.

dü]>±Z n< düeTj·÷ìøÏ ñ‘·Ôs¡ >√Á>∑Vü≤D+ $wüj·T+ ‘Ó*dæ+~. n|ü &ÉT sê»<Ûëì˝À $sê≥Tì ≈£îe÷s¡T&ÉT uÛÑ÷$T+»j·TT&ÉT

(ñ‘·Ôs¡T&ÉT), ãèVü≤qï\ e÷Á‘·yT ñHêïs¡T. ªHê≈£î dü¬s’q kÕs¡~∏ ñ+fÒ øös¡e⁄\qT ∫Ï¬ø˝À z&ç+#kÕÔμqì ñ‘·Ôs¡T&ÉT Á|ü>∑ ≤“¤\T

|ü\Tø£kÕ>±&ÉT. ãèVü≤qï\ kÕs¡~∏>± ñ+&É≤ìøÏ dæ<ä∆eTj·÷´&ÉT. nsTTwüº+>±H ãèVü≤qï\qT rdüTø=ì j·TT<ä∆s¡+>±ìøÏ yÓ[flq

ñ‘·Ôs¡T&ÉT <ä÷s¡+ qT+∫ ≈£îs¡TMs¡T\qT #·÷dæ, uÛÑj·T+‘√ s¡<∏ä+ ~– bÕ]b˛kÕ>±&ÉT. ãèVü≤qï\ n‘·DÏí Ä|æ, uÛÑj·T|ü&Éqedüs¡+

Ò<äì, ‘êqT yêfiflqT »sTTkÕÔqì, s¡<∏ä+ q&ç|æ+#·TeTì Áb˛‘·‡Væ≤+#ê&ÉT. ‘êeTT $sê≥Tì ø=\Te⁄˝ÀøÏ e#ÃeTT+<äT XMTeèø£å+

MT<ä <ë∫q Äj·TT<Ûë\ qT+&ç >±+&Ûûyêìï, nø£åj·T‘·÷D°sê\qT rdüTø=ì, øös¡e⁄\‘√ ‘·\|ü&Ü¶&ÉT. n‘·ì Ms¡‘ê«ìï #·÷dæ

ns¡T®qT& nqT≈£îHêïs¡T. <äTs√´<ÛäqT&ÉT ‘êqT ns¡T®qTDÏí >∑T]Ô+#êqì, nC≤„‘·yêdüuÛÑ+>∑eTsTT´+<äì dü+ãs¡|ü&Ü¶&ÉT. ø±˙,

;Ûwüßà&ÉT n˙ï …ø£ÿ>∑Ïº n|üŒÏπø bÕ+&Ée⁄\ nC≤„‘·yêdüø±\+ eTT–dæb˛sTT+<äì Á|üø£Ï+#ê&ÉT. ns¡T®qT&ÉT XÁ‘·Te⁄\+<ä]˙

eT÷]Ã¤‘·T\qT >±$+#ê&ÉT.

eTs√|üø£ÿ düTXs¡à‘√ »]–q j·TT<ä∆+˝À ;ÛeTT&ÉT ndüe÷q |üsêÁø£eT+ #·÷|æ, nq÷Vü≤´$»j·÷ìï $sê≥TìøÏ kÕ~Û+∫

ô|≤º&ÉT. q>∑sêìøÏ dü+‘√wü+>± #˚s¡T≈£îqï $sê≥TìøÏ, ø=&ÉT≈£î ˇø£ÿ&˚ øös¡e Ms¡T\‘√ j·TT<ë∆ìøÏ yÓfi≤fl&Éqï dü+>∑‹

‘Ó*dæ+~. ªn‘·qT ‹]–sêe&É+ ø£\¢μ nì Ä+<√fiq‘√ <äT'œ‘·T&Éj·÷´&ÉT. n+‘· À ñ‘·Ôs¡T&ÉT ‹]–e#êÃ&ÉT. ‘·q $»j·÷ìøÏ

ãèVü≤qï Ò ø±s¡DeTì, Äj·TH j·TT<ä∆+#dæ øös¡e⁄\q+<ä]˙ z&ç+#ê&Éì #ÓbÕŒ&ÉT. eTs√ ¬s+&ÉT s√E˝À¢ yêfiófl ‘·eT

ì»s¡÷bÕ\‘√ $sê≥TìøÏ <äs¡Ùq $T#êÃs¡T. $sê≥sêE ÄX¯Ãsê´q+<ä #·øÏ‘·T&Ó’, ‘êy˚TyÓTÆHê n|ü#êsê\T #˚dæ ñ+fÒ

ø£å$T+#ê*‡+~>± ÁbÕ]ú+#ê&ÉT. ‘·q ≈£L‘·T¬s’q ñ‘·Ôs¡qT $yêVü≤+ #düTø=eTàì ns¡T®qT&çï ø√sê&ÉT.


ns¡T®qT&ÉT ªñ‘·Ôs¡ Hê •wüß´sê\T. ÄyÓT Hê≈£î ≈£L‘·Ts¡T‘√ düe÷q+. HHêyÓTqT $yêVü≤e÷&É ÒqTø±ì, Hê ≈£îe÷s¡T&Ó’q

n_ÛeTqT´ìøÏ∫Ã ô|[fl #j·T+&ç, ø√&É*ì #düT≈£î+≤qHêï&ÉT. ñ‘·Ôsê_ÛeTqT´\ $yêVü≤+ yÓ’uÛÑe+>± »]–+~. $sê≥T&ÉT

bÕ+&Ée⁄\≈£î ñ|übÕ¢e´ |ü≥ºD+˝À $&ç~ì @sêŒ≥T#XÊ&ÉT. ø£èwüíã\sêe÷~ j·T<äTMs¡T\+‘ê yêfiflqT ø£\TdüT≈£îHêïs¡T.

ø±osêE, Á<äT|ü<äeTVü‰sêE, eèwæº, uÛÀ», n+<Ûäø£ ‘·~‘·s¡ sêE\+‘ê bÕ+&Ée⁄\qT ø£\TdüTø=ì, ‘·eT ôd’q´<ÛäHê~ dü+|ü‘·TÔ\˙ï

<Ûäs¡àsêE |üs¡+#dæ, m\¢yfi˝≤ <Ûäs¡àsêE ùde≈£î ‘·eT dü+dæ<ä∆‘·qT Á|üø£Ï+#ês¡T.

.5. ñ<√´>∑|üs¡«+.

bÕ+&Ée|üø£å H‘·\+‘ê $sê≥Tì ø=\Te⁄˝À düe÷yXeTj·÷´s¡T. <äTs√´<ÛäqTì qT+&ç ‘·eT ns¡∆sê»´+ ‘êeTT <Ûäs¡àã<ä∆+>±

rdüTø√yê\ì, nsTT‘ n‘·ìøÏ Ç#Ã ñ<›X+ Ò<äT >∑qTø£ j·TT<ë∆ìøÏ dæ<ä∆+ ø±yê\ì n+<äs¡÷ ìs¡ísTT+#ês¡T. ‘·eT ‘·eT

ì»ìyêkÕ\≈£î yÓfi≤fls¡T.

j·TT<ä∆+ nìyês¡ eTì, Çs¡T|üøå±\ yêfiófl ‘·eT≈£î düVü≤ø£]+#·>∑\yê] düVü‰j·÷ìï n]údü÷Ô... dü+Á|ü~+|ü⁄\T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± <äTs√´<ÛäqT&ÉT <ë«s¡ø£≈£î yÓ[fl lø£èwüßí&çï ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘ n‘·qT yÓfi‚fldü]øÏ ø£èwüßí&ÉT ø£|ü≥ìÁ<ä

qÏdüTÔHêï&ÉT. n‘·qT ø£èwüßíì ‘·\yÓ’|ü⁄ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. ‘·sê«‘· ns¡T®qT&ÉT e#êÃ&ÉT. n‘·&ÉT ø£èwüßíì ø±fifl #Ó+‘· ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT.

lø£èwüßí&ÉT Ò∫ eTT+<äT>± ns¡T®qT&çï #·÷dæ, @+ ø±yê\Hêï&ÉT, ‘·sê«‘· <äTs√´<ÛäqT&çï #·÷dæ ª πø+ ø±yê*?μ nì n&ç>±&ÉT.

ns¡T®qT&ÉT ø£èwüßí&çï ø√s¡T≈£îHêï&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT |ü~y\ ôd’Hê´ìïø√s¡T≈£îHêï&ÉT.

X¯\T´&ÉT <äTs√´<ÛäqTì |üø£å+ #˚s¡T‘·÷H˚ bÕ+&Ée⁄\≈£î e÷≥ düVü‰j·T+ #˚kÕÔqì e÷Ï#êÃ&ÉT. Çø£ ‘·eT ns¡D´,

nC≤„‘·yêkÕ\T eTT–kÕj·Tì, n+<äTe\¢ ‘·eT sê»´+ ‘·eTø°j·Te\dæ+<äì, Ò≈£î+fÒ j·TT<ä∆+ ‘·|üŒ<äì <ÛÍeTT´&ÉqT |ü⁄s√Væ≤‘·Tì‘√

<Ûäs¡àsêE <Ûäè‘·sêÁwüßºì e<ä›≈£î sêj·Tu≤s¡+ |ü+bÕ&ÉT. n‘·ì $»„|æÔì Vü≤dæÔq˝À n+<äs¡÷ düeT]ú+#ês¡T. <äTs√´<ÛäqTìøÏ

q#·ÃC…|üŒpXÊs¡T. <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT ≈£L&Ü dü+»j·TT&çï bÕ+&Ée⁄\ e<ä›≈£î j·TT<ä∆+ e<ä›ì, dü+~Û#düTø=ì düK´+>± ñ+&É≤ìøÏ

dæ<ä∆|ü&ÉeTì, n< ‘·q≈£L düeTà‘·eTì, <äTs√´<ÛäqTì ‘·|ü \T ø£å$T+#·eT˙ sêj·Tu≤s¡+ |ü+|æ+#ê&ÉT. <Ûäs¡àsêE ≈£L&Ü

j·TT<ä∆+ ‘·eT≈£î düeTà‘·+ ø±<äì, ns¡úsê»´MTj·T≈£îHêï ◊<ä÷[fl∫ÃHê #ê\Tqì dü+»j·TTì‘√ dü+<X+ |ü+bÕ&ÉT. dü+»j·TT&ÉT

á dü+>∑‘·+‘ê <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT. $<äTs¡T&ÉT <Ûäè‘·sêÁwüßºìøÏ nHø£ ˙‘·T\T ñ|ü<•+#ê&ÉT. n~ ª$<äTs¡ ‹μ>±

Á|üdæ<ä∆yÓTÆ+~. <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT <äTs√´<ÛäqTìøÏ dü+~Û#düTø√e&É+ yT\ì ñ|ü<•+#ê&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT n+^ø£]+#· Ò<äT. dü÷~yÓTTq

yÓ÷ù|+‘· H\ ≈£L&Ü yêfiflø°j·TuÀqì düŒwüº+ #XÊ&ÉT. ‘·sê«‘· ∫e] Á|üj·T‘·ï+>± lø£èwüßí&ÉT bÕ+&Ée⁄\ <ä÷‘·>± sêj·Tu≤s¡+

HÓs¡bÕ&ÉT. bÕ+&Ée⁄\+<ä] n_ÛÁbÕj·÷\÷ ‘Ó\TdüTø=ì, øös¡edüuÛÑ À ìy~+#ê&ÉT. dü+~ÛøÏ ˇ|ü ø√ø£b˛‘ j·TT<ä∆eTH n–ï˝À

øös¡e⁄\T $T&É‘· ≤¢ ø±*b˛‘ês¡ì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT |ü+‘·+ $&ÉTe Ò<äT, ô|’>± ‘·q $TÁ‘·T\‘√ ø£*dæ lø£èwüßí&çì

ã+~Û+#ê\ì #·÷XÊ&ÉT. lø£èwüí|üs¡e÷‘·àqT mes¡T ã+~Û+#·>∑\s¡T? yêfifl ≈£îÁ≥\qT ‘·T‘·TÔìj·T\T CÒdü÷Ô ø£èwüßí&ÉT ‘·q

$X«s¡÷bÕìï #·÷|æ+#ê&ÉT. Ä eTVü‰‘CÀeT÷]Ôì ;Ûwüà, Á<√D, $<äTs¡, ø£èbÕ#ês¡T´\T, eTVü≤s¡T¸\T ‘·|üŒ mes¡÷ #·÷&É Òø£b˛j·÷s¡T.

<Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT <e<e⁄ì ÁbÕ]ú+∫, Ä ~e´s¡÷bÕìï dü+<ä]Ù+#·T≈£îHêï&ÉT. >±+<Ûë] ≈£L&Ü ≈£îe÷s¡Tì eTqdüT e÷s¡Ã&ÜìøÏ

m+‘·>±H√ Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\yÓTÆ+~.

‘·sê«‘· ø£èwüßí&ÉT ø£s¡Tíìø£*dæ, ª˙e⁄ ≈£î+r<$ ≈£îe÷s¡T&Ée⁄. bÕ+&Ée⁄˝À¢ ÁX‚wüß&Ée⁄. ˙e⁄ yê] |üø£å+˝À #s¡T, yT\T

»s¡T>∑T‘·T+μ<äì Væ≤‘·uÀ<Ûä #XÊ&ÉT. ø£s¡Tí&ÉT ªùdïVü‰ìøÏ ÁbÕD+ Ç#ÃHqT, <äTs√´<ÛäqTì e~*sê Òqì, qeTàø£Á<√Vü≤+ #j·T Òqì,

bÕ+&Ée⁄\ kÕVü≤#·s¡ +˝À \_Û+# ø√Ï düTU≤\ø£+fÒ, <äTs√´<ÛäqTìø√dü+ ÁbÕD≤\]Œ+#·&ÉyT ø°]Ô<ëj·Tø£eTì ø£èwüßíì e÷≥


‘√dæ|ü⁄#êÃ&ÉT. n≥T|æeTà≥ ø£èwüßíì Áù|s¡D‘√ ≈£î+‹ ≈£L&Ü Ä Á|üj·T‘·ï+ #dæ+~. ªø£qï‘·*¢ MT~ >ös¡e+‘√ ˙ ø=&ÉT≈£î˝À¢

ns¡T®qT&çï ‘·|üŒ, ‘·øÏÿq yêfiflqT e~Û+#·μqì ø£s¡Tí&ÉT ÄyÓT≈£î e÷Ï#êÃ&ÉT.

j·TT<ä∆+ ìXÃj·TyÓTÆ+~. øös¡eôd’Hê´ìøÏ ;Ûwüà|æ‘êeTVüQ&ÉT düs¡«ôd’Hê´<Ûä ≈£åî&ÉT>± ìj·T$T‘·T&Éj·÷´&ÉT. ª‘·qqT |ü< |ü<

nee÷ì+# ;Ûwüßà&ÉT #·ìb˛jT<ëø± ‘êqT Äj·TT<Ûä+ #|ü≥ºμqì ø£s¡Tí&ÉT Á|ü‹»„#dæ, j·TT<ä∆s¡+>∑+ qT+&ç ‘·|ü ≈£îHêï&ÉT.

bÕ+&Ée⁄\ düs¡«ôd’Hê´<Ûä ≈£åî&ç>± Á<Í|ü~ Á<äTwüº<äT´eTTï&ÉT ìj·÷eTø£eTj·÷´&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT ‘·eT ã˝≤ã˝≤\qT düMTøÏå+#·T≈£î+≥÷

;Ûwüßà&çï ªMT j·TT<ä∆ $XÊs¡<ä‘·«+ ôd\Mj·TμeTì n&ç>±&ÉT. n+<äT≈£î ;Ûwüßà&ÉT ` ªªj·TT<ä∆+˝À qqTï $T+∫qyês¡T Òs¡T. HqT

n+<ä]‘√ nìï s¡ø±\T>± j·TT<ä∆+ #kÕÔqT ø±ì, •K+&ç HêeTT+<äT≈£î eùdÔ HqT nÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+#· ÒqTμ nì #ÓbÕŒ&ÉT.

m+<äTø£+fÒ n‘·&ÉT |üPs¡«»qà˝À ø±osêE ô|<ä›≈£îe÷¬sÔ n+ã. dü«j·T+es¡+˝À ;Ûwüßà&ÜyÓTqT ã\e+‘·+>± m‘·TÔø=ìe∫ÃHê,

ªkÕfi«sêEqT Áù|$T+#êμqì #Ó|üŒ&É+‘√ <äj·T‘·\∫bıeTàHêï&ÉT. kÕfió«&ÉT ≈£L&Ü ÄyÓTqT d”«ø£]+#·ø£ b˛e&É+‘√ |üs¡yTX«s¡Tì

>∑T]+∫ ‘·|üdüT‡#dæ, ;Ûwüßà&çï e~Û+# es¡+ bı+~+~. Ä es¡Á|üuÛ≤e+‘√H Á<äT|ü<äTìøÏ ≈£L‘·Ts¡T>± |ü⁄Ïº, |ü⁄s¡Twüßì>±

J$düTÔqï~. ÄyÓTqT #·÷ùdÔ ;Ûwüßà&ÉT <ÛäqTôd‡≈£îÿô|≥º Ò&ÉT.

≈£îs¡TbÕ+&Éeôd’Hê´\T j·TT<ä∆+ ø√dü+ ≈£îs¡TπøåÁ‘·eTH s¡DπøåÁ‘êìøÏ #s¡T≈£îHêïsTT.

77777

.6. ;Ûwüà|üs¡«+.

≈£îs¡TπøåÁ‘·+ nH s¡Ddüú\+˝À ≈£îs¡TbÕ+&Éeôd’Hê´\T yÓ÷Vü≤]+|üã&Ü¶sTT. m<äTs¡T>± ø£ì|ædüTÔqï >∑Ts¡Te⁄\T, ‘ê‘·\T,

‘·+Á&ÉT\T, ã+<ÛäTe⁄\‘√ j·TT<ä∆+ #j·÷\qï $wüj·T+ ns¡T®qTìøÏ u≤<Ûäø£*Z+∫+~. nÁkÕÔ\Te~ Òdæ j·TT<ä∆+ #j·TqHêï&ÉT.

n|ü &ÉT ø£èwüßí&ÉT me] $~Ûì yêfiófl ‘·|üŒø£ ìs¡«]Ô+#ê\ì, ∫‘·ÔXó~∆‘√ ø£èwæ#j·÷\ì, |òü*‘·+ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ìs¡ísTTkÕÔ&Éì,

ø£s¡à|òü ≤ìï nqTuÛÑ$+#·&É+ m+‘·Ïyê]¬ø’Hê ‘·|üŒ<äì ‘·qT ñ|ü<•dü÷Ô (uÛÑ>∑eBZ‘· 18 n<Ûë´j·÷\T) ns¡T®qTDÏí ø£s¡Ôy√´qTàKT&çï

#kÕÔ&ÉT. j·TT~Ûwæs¡T&ÉT ;ÛcÕà<äT\ e<ä›≈£î yÓ[fl j·TT<ë∆ìøÏ nqTeT‹ì, Äosê«<ë˙ï rdüT≈£î+≤&ÉT.

;Ûwüßàì H‘·è‘·«+˝À øös¡e⁄\T, Á<äTwüº<äT´eTTïì Hêj·Tø£‘·«+˝À bÕ+&Ée⁄\T ;Ûø£s¡+>± b˛sê≥+ kÕ–+#ês¡T. Ä j·TT<ä∆+

‘=$Tà~ s√E\T ìsê|òü÷≥+>± kÕ–+~. ‘=$Tà<äes√E lø£èwüßí&ÉT <Ûäs¡àsêE‘√ ª;Ûwüßà&ÉT #·ìb˛‘>±˙ MT≈£î $»j·T+

\_Û+#·<äT. Ç|üŒÏπø ‘=+uÛ…’y\ jÓ÷<ÛäT\qT MTs¡T ø√˝ÀŒj·÷s¡T. n‘·DÏí #·+|ü>∑*π> e÷s¡Z+ Äj·Tq <ë«sêH ‘Ó\TdüTø√+&ç!μ

nHêï&ÉT. <Ûäs¡àsêE ;ÛwüßàDÏí ø£*dæ ªj·TT<ä∆+˝À yTeTT »sTT+# e÷s¡Z+ #Ó|ü μeTì n&ç>±&ÉT. ;Ûwüßà&ÉT ‘êqT #·ìb˛‘>±ì,

øös¡e⁄\qT »sTT+#· Òs¡ì #ÓãT‘·÷, •K+&çì eTT+<äT+#·Tø=ì j·TT<ä∆+ #j·TeTì dü\Vü‰Ç#êÃ&ÉT. |ü<äe s√E n< eP´Vü‰ìï

nqTdü]+∫ ns¡T®qT&ÉT ;Ûwüßà&ç <Vü‰ìï n+>∑Tfi+U≤∞ Ò≈£î+&Ü u≤D≤\‘√ ∫ÛÁ<ä+#XÊ&ÉT. nsTTHê ‘·+Á&ç>±]∫Ãq ªùd«#êÃ¤eTs¡Dμ

es¡+ e\¢ ;Ûwüßà&ÉT #êe Ò<äT. XØs¡+˝À ~–q u≤D≤ Ò Xj·T´ (n+|üXj·T´)>± |ü&çb˛j·÷&ÉT.

Ä dæú‹˝À ;ÛwüßàìøÏ <ëVü≤+yùdÔ ns¡T®qT&ÉT ‘·q |üs¡®q´ u≤D+‘√ bÕ‘êfi>∑+>∑qT ô|’øÏ ‘Ó|æŒ+∫ n‘·ì <ëVü≤+ rsêÃ&ÉT.

<Ûäs¡à», <äTs√´<ÛäHê~ bÂÁ‘·T\qT ;Ûwüßà&ÉT z<ësêÃ&ÉT, ø£èwüßíì kÕ+‘·«q e#·Hê\T ÁX<ä∆>± $Hêï&ÉT. ø£s¡Tí&ÉT ‘·qqT ø£å$T+#·eTì

y&ÉTø=q>± Áù|eT‘√ n‘·&çï B$+∫ Ç|üŒÏ¬ø’Hê bÕ+&Ée |üø£å+˝À #s¡eTì Væ≤‘·uÀ<Ûä #XÊ&ÉT. ø£s¡Tí&ÉT ªùdïVü≤+ø√dü+ Hê

ÁbÕD≤\T ‘·èDÁbÕj·T+>± uÛ≤$kÕÔμqì, <äTs√´<ÛäqTì |üøå±Hï b˛sê&ÉT‘êqì, ;Ûwüßàì dü÷#·qqT ‘√dæ|ü⁄#êÃ&ÉT.


.7. Á<√D|üs¡«+.

#dæq Á|ü‹»„qqTdü]+∫ ø£s¡Tí&ÉT j·TT<ä∆s¡+>∑+˝ÀøÏ ~>±&ÉT. Á<√DT&ÉT düs¡«ôd’Hê´<Ûä ≈£åî&Éj·÷´&ÉT. düø£\ XÁkÕÔgy~jÓÆTq

Á<√DT&ÉT j·TT<ä∆s¡+>∑+˝À söÁ<äs¡÷|ü+‘√ bÕ+&Éeùdqô|’ $s¡T#·T≈£î|ü&Ü¶&ÉT. >∑Ts¡Te⁄qT $T+∫q •wüß´&ÉT>± ø°]Ô>±+∫q ns¡T®qT&ÉT

n‘·&çï düeTs¡ú+>± m<äTs=ÿ Hêï&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT Á<√DTì‘√ ª<Ûäs¡àsêEqT |üÏº ã+~ÛùdÔ eTq+ $»j·T+ kÕ~Û+∫qfÒ¢. Ä

|üì#˚j·T+&ç!μ nì yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. ªns¡T®qTDÏí $T>∑‘ê bÕ+&Ée⁄\qT+&ç <ä÷s¡+>± rdüTø=ìyÓfi‚Ô, Ä|üì #˚j·T&É+

düT\uÛÑeTe⁄‘·T+~. ø£ècÕís¡T®qT\qT »sTT+#·&É+ düèwæº À me«] ‘·s¡eT÷ø±μ<äHêï&ÉT Á<√DT&ÉT. dü+X|üÔ≈£î\T ns¡T®qT&çï ¬s#·Ã>=Ïº

j·TT<ä∆s¡+>∑+˝À <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄ <ä÷s¡+>± rdüTø=ìb˛j·÷s¡T. Ä düeTj·T+˝À $∫Á‘·eT÷, nuÛÒ<ä eT÷ nsTTq |ü<äàeP´Vü≤s¡#·q

#XÊ&ÉT Á<√DT&ÉT. ns¡T®qT&ÉT Òì bÕ+&Ée⁄\T Ä eP´Vü‰ìï uÛÒ~+#·&ÜìøÏ nX≈£îÔ\T. Ä s¡Vü≤dü + ‘Ó*dæq n_ÛeTqT´&çï

eTT+<äTq&ÉTe⁄eTì, ‘êeTT yÓqTø£H ekÕÔeTì <Ûäs¡àsêE ø√sê&ÉT. ô|<ä‘·+Á&ç Ä»„‘√, eT¨‘ê‡Vü≤+>± |ü<äàeP´Vü≤+˝ÀøÏ

#=s¡ã&Ü¶&ÉT n_ÛeTqT´&ÉT. |üs¡yTX«s¡Tì‘√ bı+~q es¡ã\+ #‘· »j·TÁ<ä<ÛäT&ÉT (ôd’+<Ûäe⁄&ÉT) <Ûäs¡àsêC≤<äT\qT n&ÉT¶≈£îHêï&ÉT.

n_ÛeTqT´&ÉT ‘·q ‘·+Á&ÉT\ kÕj·T+ø√dü+ m<äTs¡T#·÷&É≈£î+&ÜH eT¨Á>∑+>± j·TT<ä∆+ #XÊ&ÉT. ø£s¡í, Á<√D, ø£è|ü, nX«‘êúeT,

ãèVü≤<ä“\, ø£è‘·es¡à nH Äs¡T>∑Ts¡T eTVü‰s¡<∏äT\T ˇø£ÿf…Æ, ˇ+≥] u≤\T&Ó’q n_ÛeTqT´ìô|’ ˇø£ÿkÕ]>± <ë&ç#XÊs¡T. s¡<∏ëìï

eTT≈£ÿ\T #XÊs¡T— >∑Ti≤¿\qT Vü≤‘·e÷sêÃs¡T— <ÛäqTdüT‡ $]#XÊs¡T— K&ÜZìï eTTø£ÿ\T #XÊs¡T— >∑<äqT qT>∑TZqT>∑TZ #XÊs¡T.

s¡ø£Ôdæø£ÔyÓTÆq <Vü≤+‘√, neTTà\ u≤<ÛäqT ‘·≥Tº≈£î+≥÷H, s¡<∏ä #·Áø±Hï düT<äs¡Ùq #·Áø£eTì|æ+#˝≤ eTVü‰Ms√∫‘·+>± j·TT<ä∆+

#XÊ&ÉT n_ÛeTqT´&ÉT. ø±ì n+<äs¡÷ eT÷≈£îeTà&ç>± <ë&ç #j·T&É+‘√ Ms¡dü«s¡ZeT\+ø£]+#ê&ÉT düTuÛÑÁ<ëq+<äqT&ÉT. ªeTs√

ns¡T®qT&ÉTμ nì XÁ‘·Te⁄\ #‘· ø=ìj·÷&Éã&ç, bÕ]úe <Vü‰ìï M&çHê, n+<ä]#‘· >=|üŒ kÕVü≤dæ≈£î&ç>±, eTVü‰Ms¡T&ç>±

ø°]Ô+|üã&Ü¶&ÉT n_ÛeTqT´&ÉT.

n_ÛeTqT´ì eTs¡D+‘√ n+<äs¡÷ <äT'KkÕ>∑s¡+˝À eTTì–b˛j·÷s¡T. <Ûäs¡àsêE rÁe ìsêX˝À eTTì–b˛j·÷&ÉT. ìπs«<äeXó

&Ó’b˛j·÷&ÉT. ns¡T®qTìøÏ, »]–q dü+>∑‘·+‘ê $e]+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêE. n_ÛeTqT´ì eTs¡D≤ìøÏ |üs√ø£å+>± ø±s¡DyÓTÆq ôd’+<Ûäe⁄&çï

eTs¡TdüÏs√E dü÷s¡T´&ÉdüÔ$T+#·ø£eTT+< dü+Vü≤]kÕÔqì, n≤¢ #j·T Òø£b˛‘ n–ïÁ|üyX+ #dæ <Vü≤+ #ê*kÕÔqì ;ÛwüD

Á|ü‹»„ #XÊ&ÉT ns¡T®qT&ÉT. ns¡T®qT&ç qT+&ç »j·TÁ<ä<∏äTDÏí (ôd’+<Ûäe⁄&ÉT) ø±bÕ&É≤ìøÏ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq eP´Vü≤s¡#·q #XÊ&ÉT

Á<√DT&ÉT. @&ÉT nøå√Væ≤DÏ\ ôd’q´+ eT<Ûä n‘·&çï <ë∫, ‘êeT+‘ê eTT+<äT+&ç ns¡T®qTì‘√ j·TT<ä∆+ #j·TkÕ>±s¡T Á<√D≤<äT\T.

dü÷s¡T´&ÉT |ü•ÃeT~X≈£î #s¡T≈£î+≥THêï&ÉT, »j·TÁ<ä<∏äT&çï ø£ìô|≥º Òø£b˛j·÷&ÉT ns¡T®qT&ÉT. n|ü & Vü≤sƒê‘·TÔ>± Nø£Ï |ü&≥≥T¢

#XÊ&ÉT ø£èwüßí&ÉT ‘·q eTj·÷XøÏÔ‘√. øös¡eùdq Äq+<ä ‘ê+&Ée+ #j·TkÕ–+~. »j·TÁ<ä<∏äT&ÉT #êeø£b˛>±, bÕ+&Ée eT<Ûä eTT&ÉT

ns¡T®qT&ÉT Ä‘·à‘ê´>∑+ #˚ùd <äTdæú‹ <ë|ü⁄]+∫+~ nqT≈£îHêïs¡T n+‘ê. ôd’+<∏äe⁄&ÉT ìs¡“¤j·T+>± ôd’q´eT<Ûä´+ qT+&ç

ãj·TÏø=#êÃ&ÉT. n|ü &ÉT ø£èwüßí&ÉT ‘·q e÷j·TqT ñ|üdü+Vü≤]+∫, dü÷s¡T´&ÉT ø£q|ü&≥≥T¢ #XÊ&ÉT. ªns¡T®Hê! n~>√ dü÷s¡T´&ÉT

Ç~>√ »j·TÁ<ä<ÛäT&ÉT. yÓ+≥H Mì ‘·\ qs¡T≈£î!μ nHêï&ÉT. n+<äs¡÷ #·÷dü÷Ô+&É>±H yê&çu≤D+‘√ Ä ôd’+<Ûäyê<ÛäeTTì ‘·\

yÓTT+&Ó+ qT+&ç ys¡T #XÊ&ÉT ns¡T®qT&ÉT. n|ü &ÉT ø£èwüßí&ÉT eTs√ e÷≥ #ÓbÕŒ&ÉT. ªMì ‘·+Á&ç eè<ä∆ø£åÁ‘·T&ÉT, ‘·q ø=&ÉT≈£î

‘·\qT me&ÉT H\ô|’ bÕπskÕÔ&√ yêì ‘·\ e+<ä eTTø£ÿ\e⁄‘·T+μ<äì X|æ+∫ ñHêï&ÉT. yê&ç|ü &ÉT XeT+‘·|ü+#·ø£eq+˝À

‘·|üdüT‡ #düTÔHêï&ÉT. á ‘·\qT H\MT<ä |ü&É j·Tø£, düsêdü] yêì ‘·+Á&ç ˇ&ç À |ü&≥T¢ #sTTμ nHêï&ÉT. ns¡T®qT&ÉT eTs√

u≤D+‘√ Ä|üì |üP]Ô#XÊ&ÉT. Vü≤sƒê‘·TÔ>± ˇ&ç À|ü&É¶ ‘·\qT H\MT~øÏ $dæ]q eè<ä∆ø£åÁ‘·T&ÉT ‘·\ q÷s¡TeTTø£ÿ …’ #·#êÃ&ÉT.

‘·eTTà&ÉT n_ÛeTqT´&ÉT øös¡yê<ÛäeTT\ #‹˝À e~Û+|üã&ç Ms¡dü«s¡ZeT\+ø£]+∫Hê&Éqï $wüj·T+ ‘Ó\düT≈£îqï |òüTÀ‘·ÿ#·T&ÉT

<Ûäs¡àsêE nqTeT‹‘√ j·TT<ä∆s¡+>∑+˝ÀøÏ ~>±&ÉT. ‘·q e÷j·÷j·TT<ä∆+‘√ øös¡e⁄\ \ø£å ≤~ ôd’Hê´\qT dü+Vü≤]+#ê&ÉT.

n\+ãdüTDÏí e~Û+#ê&ÉT. nX«‘êúeTqT >±j·T|ü]#ê&ÉT, ø£s¡TíDÏí z&ç+#ê&ÉT. n+<ä]˙ HêHê j·÷‘·q\≈£î >∑T]#j·TkÕ>±&ÉT.


n|ü &ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT ª˙e<ä› qTqï ~yê´ÁkÕÔìï Á|üjÓ÷–+∫ á |òüTÀ‘·ÿ#·Tì |”&É $s¡>∑&É >±$+#·TμeTHêï&ÉT ≈£s¡Tíì‘√.

ns¡T®qTDÏí #·+|ü&É+ ø√dü+ Á|üjÓ÷–+#·≈£î+&Ü nfÒºô|≥Tº≈£îqï Ä nÁkÕÔìï ø£s¡Tí&ÉT ‘·q $TÁ‘·T&Éqï e÷≥ ø±<äq Òø£ |òüTÀ‘·ÿ#·Tì

MT<ä Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT. |òüTÀ‘·ÿ#·T&ÉT s¡DuÛÑ÷$T˝À ≈£L*b˛j·÷&ÉT. |òüTÀ‘·ÿ#·T&ÉT #·ìb˛j·÷&Éqï u≤<Ûäø£+f…, ø£s¡Tí&ÉT ~yê´ÁkÕÔìï

ns¡T®qTì MT<ä Á|üjÓ÷–+# neø±X$Tø£ Ò<äqï Äq+<ä+ Á|üø£Ï+#ê&ÉT ø£èwüßí&ÉT.

j·TT<ä∆+ eT]+‘· ;Ûø£s¡ s¡÷|ü+ <ë*Ã+~. Á<√DT&ÉT Á<äT|ü<äT&çï dü+Vü≤]+#ê&ÉT. Á<äTwüº<äT´eTTï&ÉT ñÁ>∑T&Éj·÷´&ÉT. ns¡T®qT&ÉT

ªn<Ûäs¡à|üø£å+ #]q+<äT≈£î >∑Ts¡Te⁄HÓ’Hê ì]®+#·ø£ ‘·|üŒ<äqï ÄÁ>∑Vü≤+ |üPHê&ÉT. me¬s+‘· Á|üj·T‘·ï+ #dæHê Á<√DTDÏí e÷Á‘·+

»sTT+#· Òø£b˛j·÷s¡T. mquÛ…’jÓÆT<fifl ej·TdüT‡˝Àq÷ qej·TTe≈£î&ç ≤ b˛sê&ÉT‘·Tqï Á<√DT&çï m<äTs=ÿq&ÜìøÏ eP´Vü≤+

‘√#·ø£ ‹ø£eTø£|ü&ÉT‘·Tqï bÕ+&Ée⁄\≈£î ø£èwüßí&ÉT ñbÕj·T+ #ÓbÕŒ&ÉT ` ªÁ<√DTìøÏ ø=&ÉTø£+fÒ |ü+#·ÁbÕD≤\T. nX«‘êúeT

#·ìb˛j·÷&Éì <Ûäs¡àsêE nã<ä∆e÷&Ü*. <ë+‘√ n‘·&ÉT ngdüHê´dü+ #kÕÔ&ÉT. n|ü &ÉT nHêj·÷dü+>± e~Û+#·e#·TÃμ. BìøÏ

dü‘· dü+<ÛäT&Ó’q <Ûäs¡àsêE |ü ø√ Ò<äT. ø±ì j·TT<ä∆s¡+>∑+˝À n|ü & nX«‘êúeT nH ù|s¡T>∑\ @qT>∑T #·ìb˛sTT+~. n|ü &ÉT

<Ûäs¡àsêE ` ªnX«‘êúeT #·ìb˛j·÷&ÉT ø±ì n~ @qT>∑Tμ nHêï&ÉT. nsTT‘ yÓTT<äÏ uÛ≤>∑+ >∑Ïº>± ns¡∫, ¬s+&√ uÛ≤>∑+

$ì|æ+#·q≥T¢ >=DÏ>±&ÉT. dü‘· yêvÏà nsTTq <Ûäs¡àsêE e÷≥\T $qï Á<√DT&ÉT ì»+>±H ‘·q ø=&ÉT≈£î #·ìb˛j·÷&Éì

ngdüHê´dü+ #XÊ&ÉT. n< n<äqT>± Á<äTwüº<äT´eTTï&ÉT K&ÉZ+‘√ Á<√DTì ‘·\qT yÓTT+&Ó+ qT+&ç ys¡T#XÊ&ÉT. á $wüj·T+

‘Ó*dæq nX«‘êúeT eT¨Á>∑T&Ó’ bÕ+&Ée⁄\qT e~ÛkÕÔqì Á|ü‹»„ #XÊ&ÉT.

88888

.8. ø£s¡í|üs¡«+.

Á<√DTì eTs¡D+‘√ <äTs√´<ÛäqT&ÉT ø£s¡Tí&çï düs¡«ôd’Hê´~Û|ü‹ì #XÊ&ÉT. ø£s¡Tí&ç s¡<∏äkÕs¡~∏>± X\T´&çï m+|æø£ #düT≈£îHêï&ÉT.

eTÁ<ä <XÊ~Û|ü‹ X\T´&ÉT <Ûäs¡àsêE≈£î ≈£L&Ü j·TT<ä∆+˝À e÷≥ kÕj·T+ #kÕÔqì e÷Ï∫Ã ñHêï&ÉT. n+<äTπø ø£s¡TíìøÏ

kÕs¡<∏ä + eVæ≤dü÷ÔH ø£]ƒqyÓTÆq ì+<ë yêø±´\‘√, XÁ‘·TMs¡T\ bı>∑&ÉÔ\‘√ n‘·&çï ìØ«s¡T´&çï #j·T&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêï&ÉT.

(n+<äTπø eTq yÓ’|ü⁄ ñ+&ç ≈£L&Ü XÁ‘·Te⁄\≈£î kÕj·T+#ùdyê]ì #·÷dæ Ç|üŒÏø° X\´kÕs¡<Ûä + nH e÷≥ ñ|üjÓ÷–düTÔHêï+).

ø£s¡Tí&ÉT j·TT<ä∆s¡+>∑+˝À uÛÑj·T+ø£s¡+>± $»è+_Û+#ê&ÉT. øös¡eôd’q´+ n‘·ì $»è+uÛÑD‘√ Áù|πs|æ‘·T …’ ¬sÏº+∫q ñ‘ê‡Vü≤+‘√

j·TT<ä∆+ #j·TkÕ>±s¡T. eTs√|üø£ÿ bÕ+&Ée⁄˝À¢ |ü≥Tº<ä\ @e÷Á‘·+ ‘·>∑Z Ò<äT. ;ÛeTT&ÉT yÓTT<äÏs√E qT+&û øös¡e⁄\qT es¡Tdüu…Ïº

j·TeT|ü⁄]øÏ |ü+|ædü÷ÔH ñHêï&ÉT. nX«‘êúeT ‘·+Á&çì ø√˝ÀŒsTTq|üŒÏ qT+&ç Á|ürø±πs#·Ã¤‘√ s¡–*b˛‘·÷H ñHêï&ÉT. bÕ+&Ée⁄\T

≈£L&Ü n_ÛeTqT´&çï, |òüTÀ‘·ÿ#·T&ûï ø√˝ÀŒsTT ≈£î|æ‘·T …’ ñHêïs¡T. á H|ü<∏ä +˝ÀH ;ÛeTTìøÏ <äTXÊÙdüqT&ÉT m<äTs¡j·÷´&ÉT

s¡Ds¡+>∑+˝À.

ˇø£ÿkÕ] ;ÛeTTìøÏ Á<Í|ü~øÏ ì+&ÉT düuÛÑ À »]–q |üsêuÛÑe+ >∑Ts¡TÔø=∫Ã+~. ‘·q Á|ü‹»„ n‘·HÓqï&É÷ eTs¡∫b˛ Ò<äT.

<äTXÊÙdüqTì‘√ yÓTT<ä≥ >∑<ëj·TT<ä∆+#dæ, z&ç+∫, Äô|’ bÕ]b˛‘·Tqï <äTXÊÙdüqTì|üÏº, H\MT<ä|ü&dæ, ‘·q yê&ç >√fifl‘√

yêì >∑T+&ÓqT uÛÑj·T+ø£s¡+>± N˝≤Ã&ÉT. <√dæfifl‘√ HÓ‘·TÔs¡T ‘ê–, n+‘·Ï‘√ Ä>∑ø£ yêì ù|>∑T\T Vü‰sê˝≤¢ yÓT&É À ydüTø=ì

;Ûø£s¡+>± >∑]®+#ê&ÉT. n~ #·÷dæq XÁ‘·Te⁄\ >∑T+&Ó\$dæb˛j·÷sTT. ôd’ì≈£î\T #ê˝≤ eT+~ n~ #·÷dü÷ÔH bÕ]b˛j·÷s¡T.

j·TT<ä∆s¡+>∑+˝À ø£sêís¡T®qT\T m<äTs¡j·÷´s¡T. ø£s¡Tí&ÉT n+‘·≈£î eTT+< <Ûäs¡àsêE, ;ÛeTT&ÉT, q≈£î\ düVü≤<e⁄\T ‘·q #‹øÏ

∫øÏÿHê, ‘·*¢øÏ∫Ãq e÷≥Á|üø±s¡+ yêfiflqT #·+|ü≈£î+&Ü e~*ô|≤º&ÉT. ˇø£]H=ø£s¡T n~Ûπøå|æ+#·T≈£î+≥÷ ns¡T®qT&É÷, ø£s¡Tí&ÉT

|üs¡düŒs¡+ nÁkÕÔ\T Á|üjÓ÷–+#·Tø√kÕ>±s¡T. ø£s¡Tíìe<ä› ns¡T®qTì MT<ä Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ XøÏÔe+‘·yÓTÆq ng+ ˇø£Ï Ç+ø±


$T– Ò ñ+~. n~ düs¡«eTTU≤g+. n~ m+‘√ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆ+~. n–ïøÏ yêj·TTe⁄ ‘√&Ó’q≥T¢ m|ü &√ U≤+&Ée<äVü≤q+˝À ‘·q

‘·*¢ #êe&ÜìøÏ ø±s¡DyÓTÆq ns¡T®qTìMT<ä Á|ürø±s¡+ rs¡TÃø√e&ÜìøÏ m<äTs¡T#·÷düTÔqï nX¯«ùdqT&ÉT (‘·ø£å≈£îì ø=&ÉT≈£î)

n<äèX´s¡÷|ü+˝À ø£s¡Tíì ‘·÷D°s¡+˝À #sê&ÉT. ø£s¡Tí&ÉT düs¡ŒeTTU≤g+ Á|üjÓ÷–+∫q|ü &ÉT <ëìï ÄeVæ≤+∫, $wü|üP]‘·+

>±$+∫ ns¡T®qTì MT~øÏ <ä÷düTø=ìb˛j·÷&ÉT. Ç<ä+‘ê >∑eTì+∫q ø£èwüßí&ÉT s¡<∏ëìï ã\+>± n&ÉT>∑TyTs¡ uÛÑ÷$T˝ÀøÏ

‘=ø±ÿ&ÉT. ns¡T®qTì ø£+sƒêìøÏ ‘·>∑\e\dæq u≤D+ øÏØ≤ìøÏ ‘êøÏ+~. Ç+Á<äT&ÉT Á|ükÕ~+∫q Ä ~e´ øÏØ≥+ ≈£L&Ü

$cÕ–ïø°\˝À¢ |ü&ç ø±*, ø±+‹$V”≤qyÓTÆ |ü&çb˛sTT+~. <ë+‘√ ¬s∫Ãb˛sTTq ns¡T®qT&ÉT Xs¡|üs¡+|üs¡>∑T]|æ+∫, s¡<∏ëìï,

kÕs¡~∏ì, ø£s¡TíD°í rÁe+>± >±j·T|ü]#ê&ÉT. n|ü & ø£s¡Tíì s¡<∏ä+ H\˝ÀìøÏ ≈£î+–b˛kÕ–+~. H\˝À ~>∑ã&çq ‘·q s¡<∏ëìï

m‘Ô Á|üj·T‘·ï+ #j·TkÕ>±&ÉT ø£s¡Tí&ÉT. ø£s¡Tí&çï #·+|ü&ÜìøÏ n< ‘·–q düeTj·TeTì, ng+ dü+~Û+#·TeTì ns¡T®qTDÏí Áb˛‘·‡Væ≤+#ê&ÉT

ø£èwüßí&ÉT. ªn~ n<Ûäs¡àμ eTì n&ÉT¶ø√ uÀsTTq ø£s¡TíDÏí ` ªn_ÛeTqT´DÏí #·+|ü&É+ n<Ûäs¡à+ ø±<ë?μ nì ì\BXÊ&ÉT ø£èwüßí&ÉT.

ø=&ÉT≈£î eTs¡D dü+|òüT≥q >∑Ts¡TÔ≈£îsê>±H ns¡T®qT&ÉT ¬sÏº+∫q ø√|ü+‘√ ø£s¡Tí&çô|’ ~yê´g+ Á|üjÓ÷–+∫ ìVü≤‘·TDÏí #XÊ&ÉT.

ùdïVæ≤‘·Tì eTs¡D+‘√ <äTs¡“¤s¡XÀø£+˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛j·÷&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT. Á|üeTTKT\+<äs¡÷ #·ìb˛sTTHê n‘·ì˝À

j·TT<ä∆$eTTK‘·≈£î ã<äT\T j·TT<√∆Hêà<ä+ $»è+_Û+∫+~. ø£s¡Tí&ÉT >=|üŒ<ëqo*. eTVü‰|üsêÁø£eTe+‘·T&ÉT, n‘·T*‘· XÁkÕÔg

$<ë´bÕs¡+>∑‘·T&ÉT ø±˙ <äTwüßº&Ó’q <äTs√´<ÛäqTì kÕVü≤#·s¡ +˝À n<Ûäs¡à+ |üø£å+ eVæ≤+∫, ns¡ús¡Væ≤‘·+>± <Vü≤j·÷Á‘· #ê*+#ê&ÉT.

.9. X\´|üs¡«+.

ø£s¡Tí&ÉT #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· eTÁ<ä sêC…’q X\T´DÏí düs¡« ôd’Hê´<Ûä ≈£åîDÏí #XÊ&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT. X\T´&ÉT j·TT~Ûwæºs¡Tì‘√

»]–q |òüTÀs¡ j·TT<ä∆+˝À nqT#·s¡T\‘√ düVü‰ Vü≤‘·eTj·÷´&ÉT. X≈£îìì, n‘·ì ø=&ÉT¬ø’q ñ\÷≈£îì düVü≤<e⁄&ÉT dü+Vü≤]+#ê&ÉT.

Ä $<Ûä+>± <äTs√´<ÛäqTì 11 nøå√Væ≤DT\ ôd’q´eT+‘ê #·ìb˛sTT+~. πøe\+ e+<ä\ dü+K´˝À ôd’ì≈£î\T $T–˝≤s¡T. jÓ÷<ÛäT˝À¢

nX«‘êúeT, ø£è‘·es¡à, ø£èbÕ#ês¡T´&ÉT e÷Á‘·+ <äTs√´<ÛäqTì |üø£å+˝À ñHêïs¡T. á |ü]dæú‹q+‘ê #·÷dæq <äTs√´<ÛäqT&ÉT ø£å‘·>±Á‘·T&Ó’,

j·TT<ä∆uÛÑ÷$Tì e~* ˇø£ düs√es¡+˝À <ë≈£îÿHêï&ÉT. n‘·ìøÏ »\düÔ+uÛÑq $<ä e#·TÃ. n+<äT˝ÀH n&ÉT>∑Tq Vü‰sTT>± $ÁXÊ+‹

rdüT≈£î+≥THêï&ÉT.

Ä $wüj·T+ _Û\T¢\e\q j·TT~Ûwüßs¡TìøÏ ‘Ó*dæ+~. n‘·&ÉT ‘·eTTàfiflqT, ø£èwüßí&çï yÓ+≥ô|≥Tºø=ì Ä eT&ÉT>∑T e<ä›≈£î

yÓfi≤fl&ÉT. <äTs√´<ÛäqTDÏí ãj·TÏø=∫Ã j·TT<ä∆+ #j·TeTì ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. ªe÷˝À @ ø£ÿ]ì dü+Vü≤]+∫Hê z≥$Tì n+^ø£]kÕÔμ

eTHêï&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT ‘·q≈£î >∑<ëj·TT<ä∆eT+fÒ ÇwüºeTì, ;ÛeTTì‘√ b˛sê&ÉT‘êqì Á|üø£Ï+∫ düs√es¡+ qT+&ç yÓ\T|ü*øÏ

e#êÃ&ÉT.

;ÛeT <äTs√´<ÛäqT\T n‹;Ûø£s¡+>± ‘·\|ü&Ü¶s¡T. Ä j·TT<ä∆+˝À ;ÛeTT&ÉT n+‘·≈£î eTTqT|ü⁄#dæq Á|ü‹»„ Á|üø±s¡+ ‘·q

ã\yÓTÆq >∑<ä‘√ <äTs√´<ÛäqTì ‘=&É\T qTE® qTE®#XÊ&ÉT.

lø£èwüßí&ÉT Vü≤dæÔHê|ü⁄sêìøÏ yÓ[fl, |òüTÀs¡j·TT<ä∆+‘√ ø=&ÉT≈£î\ eTs¡D+ n‘· +‘· $cÕ<ä+˝À eTTì– ñqï >±+<ÛëØ

<Ûäè‘·sêÁwüßº\qT z<ësêÃ&ÉT. n< düeTj·T+˝À nX«‘êúeT <äTs√´<ÛäqTì <äTdæú‹øÏ ∫+‹dü÷Ô, n‘·DÏí kÕ+‘·«q|ü]# Á|üj·T‘·ï+

#XÊ&ÉT. <äTs√´<ÛäqT&ÉT Ä dæú‹˝Àq÷ nX«‘êúeTqT ôd’Hê´<Ûä ≈£åîDÏí #dæ, bÕ+&Ée⁄\qT #·+|æ, ‘·q≈£î ∫‘·ÔXÊ+‹ì ø£*–+#·eTHêï&ÉT.

.10. kÂ|æÔø£|üs¡«+.

nX«‘êúeT $T>∑‘ê Ç<ä›s¡T jÓ÷<ÛäT\‘√ dü+Á|ü~+∫ bÕ+&Ée⁄\qT ø£|ü≥+‘√ #·+bÕ\ì jÓ÷#·q #XÊ&ÉT. ø£èbÕ#ês¡T´&ÉT

j·TT<ä∆ ‹ì ‘Ó*|æ yê]+|üpXÊ&ÉT. ø±ì Á|ürø±s¡C≤«\‘√ s¡–*b˛‘·Tqï nX«‘êúeT ‘·q Á|üj·T‘êïìï düeT]ú+#·T≈£îHêï&ÉT.


ôd’Hê´<Ûä ≈£åîì e÷≥ ø±<äq Òø£ ø£èbÕ#ês¡T´&ÉT n‘·DÏí nqTdü]+#ê&ÉT. sêÁ‹|üP≥ n+<äs¡÷ ìÁ~dü÷Ôqï düeTj·T+˝À bÕ+&Ée

•_s¡+ #s¡T≈£îHêïs¡T. ãj·T≥ ø£è‘·es¡à, ø£èbÕ#ês¡T´\T ø±|ü ≤ ø±dü÷Ô+&É>± nX«‘êúeT ˝À|ü*øÏ yÓfifluÀj·÷&ÉT ø±ì <ë«s¡+

e<ä› ˇø£ eTVü‰ø±j·TT&ÉT nHø£ Vü‰kÕÔ\‘√, eT+&ÉT‘·Tqï n–ï C≤«\˝≤ ø±|ü ≤ ø±dü÷Ô nX«‘êúeTqT ˝ÀìøÏ yÓfi¢≈£î+&Ü

n&ÉT¶≈£îHêï&ÉT. n‘·ì‘√ b˛sê&É Òø£, eTVü‰<e⁄&Éì >∑T]Ô+∫, Ä‘·à‘ê´>∑+ #düTø√uÀj·÷&ÉT. •e⁄&É‘·DÏí yê]+∫, K&ÜZìï#êÃ&ÉT.

Ä K&ÉZ+‘√ •_s¡+˝ÀøÏ Á|üy•+∫, ìÁ~düTÔqï Á<äTwüº<äT´eTTïDÏí, bÕ+&Ée⁄\ ø=&ÉT≈£î\qT ◊<äT>∑T]˙ Vü≤‘·e÷sêÃ&ÉT. n+‘·Ï‘√

Ä>∑ø£ •_s¡+˝Àì >∑Ti≤¿\qT, @qT>∑T\qT, y˚˝≤~eT+~ ôd’ì≈£î\q÷ ø£‹ÔøÏ ms¡>±$+#ê&ÉT. ìÁ<äeT‘·TÔ˝À ãj·T≥|ü&ç

bÕ]b˛p∫q yêfiflq÷ |üÏº Vü≤‘·e÷sêÃs¡T ø£è‘·es¡à ø£èbÕ#ês¡T´\T. Ä ‘·sê«‘· eTT>∑TZs¡÷ ø£*dæ <äTs√´<ÛäqTìøÏ »]–q

dü+>∑‹ n+‘ê $e]+#ês¡T. Ä yês¡Ô $qï ‘·sê«‘· ‘·è|æÔ>± ø£qTïeT÷XÊ&ÉT <äTs√´<ÛäqT&ÉT.

ø=&ÉT≈£î\+<äs¡÷ nX¯«‘êúeT nø£è‘ê´ìøÏ ã*ø±>± rÁeXÀø£+˝À eTTì–b˛sTT+~ Á<Í|ü~. j·TT~Ûwæ ˜s¡T&É÷

XÀø£yê´≈£î\T&Ó’Hê&ÉT. ;Ûe÷s¡T®qT\T nX«‘êúeTqT dü+Vü≤]+#·&ÜìøÏ dæ<ä∆yÓTÆHês¡T. nX«‘êúe÷s¡T®qT\ eT<Ûä |òüTÀs¡ j·TT<ä∆+

»]–+~. |üs¡düŒs¡+ ÁãVü‰àÁkÕÔ\T Á|üjÓ÷–+#·T≈£îHêïs¡T. mø£ÿ&É ¬s+&ÉT ÁãVü‰àÁkÕÔ\T ‘·\|ü&É‘êjÓ÷ nø£ÿ&É |üHÓï+&fiófl esê¸\T

|ü&Éeì eTVü≤s¡T¸\T Væ≤‘·uÀ<Ûä #j·T&É+‘√ ns¡T®qT&ÉT ‘·q ÁãVü‰àÁkÕÔìï ñ|üdü+Vü≤]+#ê&ÉT. Ä XøÏÔ Òì nX«‘êúeT <ëìì ñ

‘·Ôs¡ >∑s¡“¤+˝Àì •Xóe⁄MT~øÏ eT[fl+#ê&ÉT. ‘·q ‘·\MT<äTqï $\TyÓ’q eTDÏì bÕ+&Ée⁄\øÏ#êÃ&ÉT. ì]¢|üÔyÓTÆq eTqdüT‡‘√ nø£ÿ&ç

qT+&ç n&Ée⁄˝À¢øÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT.

.11. Åd”Ô|üs¡«+.

ø=&ÉT≈£î\T, ã+<ÛäTe⁄\T, ≈£îs¡TÁX‚wüß\ eTs¡Dyês¡Ô\ e\q <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT, >±+<Ûë] XÀø£ düeTTÁ<ä+˝À eTTì–b˛j·÷s¡T.

yêfiflqT dü+»j·TT&ÉT, $<äTs¡T&ÉT z<ësêÃs¡T. bÕ+&Ée⁄\T >±+<ÛëØ <Ûäè‘·sêÁwüßº\qT ø£\TdüTø√>±, >±+<Ûë] ;ÛeTTìô|’ ø√|æ+∫+~.

Ç+‘·Ï ñ|üÁ<äyêìøÏ ø±s¡D+ ;ÛeTT&qì, ;ÛeTTDÏí <ä÷wæ+∫+~. yê´düT&ÉT, ;ÛeTT&ÉT ÄyÓTqT XÊ+‘· |üs¡#ês¡T.

Åd”Ô\+<äs¡÷ ‘·eT uÛÑs¡Ô\≈£î, |ü⁄Á‘·T\≈£î ‹˝≤+»\T\T düeT]Œ+#ês¡T. n|ü &ÉT ≈£î+‹ ø£s¡Tíì »qà s¡Vü≤dü + bÕ+&Ée⁄\≈£î

#Ó|æŒ+~. bÕ+&Ée⁄ …+‘·>±H√ <äT'œ+#ês¡T.

.12. XÊ+‹|üs¡«+.

‘·qyêfiflq+<ä]˙ #·+|ü⁄ø=ì á HÓ‘·TÔs¡T ≈£L&ÉT ‹q Òqì, ‘·q≈£î sê»´+ nø£ÿs¡ Ò<äì eqyêkÕìøÏ yÓfifl&ÜìøÏ dæ<ä∆|ü&É¶

<Ûäs¡àsêEqT ns¡T®qT&ÉT XÊ+‹+|üCÒXÊ&ÉT. yê´düT&ÉT, lø£èwüßí&ÉT <Ûäs¡àsêEqT z<ë]Ã, Vü≤dæÔHê|ü⁄s¡ Á|üyXÊìøÏ ˇ|æŒ+#ês¡T.

<Ûäs¡àsêE lø£èwüßíì |üPõ+∫, j·TT<ä∆+˝À #·ìb˛sTTq Ms¡T\ ≈£î≥T+u≤\qT |òüTq+>± dü‘·ÿ]+#ê&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ø£èwüßíì

nqTeT‹‘√ ;Ûwüßàì <ä]Ù+#·T≈£îHêï&ÉT. ;Ûwüßà&ÉT <Ûäs¡àuÀ<Ûä #XÊ&ÉT. dü‘· +, <Ûäs¡à+, o\+, XÊ+‹, <ÛÓ’s¡ +, dü«#·Ã¤‘· ø±bÕ&ÉT≈£î+≥÷

ø£åÁ‹j·T<Ûäsêàìï ì]«]Ô+#·eTì, Hê´j·TbÕ\q #dæ dürÿ]Ô>∑&ç+#·eTì kÕ~Û+#·T≈£îqï n~Ûø±sêìï u≤<Ûä ‘·>± ìs¡«Væ≤+#·eTì

#ÓbÕŒ&ÉT. <Ûäs¡àbÕ\≈£î\ ø£<∏ä\qT #ÓbÕŒ&ÉT.

.13. nqTXÊdüq|üs¡«+.

sê»<ÛäsêàìøÏ, |ü]bÕ\q≈£î, Hê´j·÷ìøÏ, ø£s¡Ôe´ìs¡«Vü≤D≈£î dü+ã+~Û+∫q nHø£ Á|üXï\T n&ç>±&ÉT <Ûäs¡àsêE. z|æø£>±

yê≥ìïÏø° düe÷<ÛëHê\T #ÓbÕŒ&ÉT ;Ûwüßà&ÉT. <ëq+— dü«s¡Zqs¡ø±\qT ø£*–+# ø£s¡à\T— ÁãVü≤àVü≤‘· ‘√ düe÷qyÓTÆq bÕbÕ\T—

>∑+>± e÷Vü‰‘·à´+— |üP»´|ü⁄s¡Twü\ø£åD≤\T— ø£Hê´$yêVü≤ $wüj·÷\T— >√ eTVü‰‘·à´+— XóuÛÑø£s¡à\T ` yêÏ |òü*‘ê\T— Áu≤Vü≤àD

Á|üX+dü ` Äsê<Ûäq— j·T»„<ëq $X‚cÕ\T— ñ‘·ÔeTT\qT s¡øÏå+#·&É+, uÛÑ÷<ëq eTVæ≤eT, nqï, düTes¡í, »\<ëHê\ eTVæ≤eT—


Áe‘·, ìj·TeT, <äj·÷~ dü<äTZD≤\ Á|üX+düqT uÀ~ÛkÕÔ&ÉT. <e‘·\T, ãTTwüß\T yÓTT<ä …’q yê] düàs¡D >=|üŒ‘·Hêìï $e]+#ê&ÉT.

$wüßídüVü≤ÁdüHêe÷ìï ≈£L&Ü bÕ+&Ée⁄\≈£î #ÓbÕŒ&ÉT. ∫es¡>± lø£èwüßíì nqTeT‹‘√ <Vü≤j·÷Á‘· #ê*+#ê&ÉT ;Ûwüßà&ÉT. <Ûäs¡àsêE

XÊgj·TTø£Ô+>± Ä eTVü≤˙j·TTìøÏ n+‘wæº dü+kÕÿs¡+ ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT.

.14. nX«yT<Ûä|üs¡«+.

lø£èwüßí&ÉT <Ûäs¡àsêE≈£î Je⁄ì eTs¡D+, n‘·ì Á‹$<Ûä >∑‘·T\qT >∑T]+∫q (Jeq+, qs¡ø£+, dü«s¡Z+) C≤„quÀ<Ûä #dæ,

<äT'U≤ìï ñ|üX$T+|üCÒXÊ&ÉT. ‘·sê«‘· lø£èwüßí&ÉT <ë«s¡ø£≈£îyÓ[fl, ‘·qyê] q+<ä]˙ ø£*dæ, ≈£îs¡TπøåÁ‘·j·TT<ä∆ $X‚cÕ\qT $e]+#ê&ÉT.

ñ‘·Ôs¡ eTè‘·•Xóe⁄≈£î »qàì∫Ã+~. n+<äs¡÷ <äT'œ+#ês¡T. lø£èwüßíì ø£è|ü‘√ Ä u≤\T&ÉT ã‹ø±&ÉT. n‘·ìøÏ ª|üØøÏå‘·TÔμ nì

ù|s¡T ô|≤ºs¡T. yê´düT&ÉT, lø£èwüßí\ Ä»„‘√ <Ûäs¡àsêE nX«yT<Ûäj·÷>±ìï Äs¡+_Û+#ê&ÉT. j·÷>±XÊ«ìï s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ns¡T®qT&ÉT

yÓfi≤fl&ÉT. sêE\+<äØï »sTTdü÷Ô yÓfióÔqï ns¡T®qTDÏí ãÁuÛÑTyêVü≤qT&ÉT n&É¶–+∫, j·TT<ä∆+˝À e~Û+#ê&ÉT. ñ\÷∫ Hê>∑T\≈£î

Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘·yÓTÆq dü+Je eTDÏì düà]+∫, <ë+‘√ ns¡T®qT&çï |ü⁄qØ®$‘·T&çï #dæ+~. ãÁuÛÑTyêVü≤qT&ÉT ‘·q ≈£îe÷s¡T&qì

‘Ó\TdüTø=ì ns¡T®qT&ÉT dü+‘√wækÕÔ&ÉT. <Ûäs¡àsêE nX«yT<∏äj·÷>∑+ |üP]Ô#kÕÔ&ÉT.

.15. ÄÁXeTyêVæ≤ø£|üs¡«+.

>±+<Ûë]‘√bÕ≥T <Ûäè‘·sêÁwüßº&ÉT Á|üC≤bÕ\q u≤<Ûä ‘·\qT <Ûäs¡àsêE≈£î n|üŒ–+∫ yêqÁ|ükÕúìøÏ ãj·T\T<sêê&ÉT. ≈£î+‹

≈£L&Ü yê]yÓ+≥ n&Ée⁄\≈£î yÓ[fl+~. n&ÉT¶ø√ p∫q bÕ+&Ée⁄\qT, Á<Í|ü~ì z<ë]Ã+~. yêfiófl >∑+>± rs¡+˝À ø=+‘·ø±\+

$ÁX$T+∫, ‘·sê«‘· ≈£îs¡TπøåÁ‘êìøÏ #s¡Tø=ì |òüTÀs¡yÓTÆq ‘·|üdüT‡#XÊs¡T. bÕ+&Ée⁄\T ‘·sê«‘· ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ yêfiflqT <ä]Ù+#·Tø=ì,

yê] dü+<XÊìï $Hêïs¡T. eqyêdü+˝À ñ+&É>±H dü«sêZs√Vü≤D+ #dæq ≈£î+‹, >±+<Ûë], <Ûäè‘·sêÁwüßº\≈£î n+‘wæºì ìs¡«Væ≤+#ês¡T

bÕ+&Ée⁄\T.

.16. eTÚdü\|üs¡«+.

<Ó’y√|üVü≤‘·T …’q j·÷<äe⁄\T ˇø£s√E ø£èwüßíì ≈£îe÷s¡T&Ó’q kÕ+ãTìøÏ Åd”Ôywü+ ydæ, >∑s¡“¤e‹˝≤ n\+ø£]+∫, eTVü‰

‘·b˛<ÛäqT …’q $XÊ«$TÁ‘·, ø£D«, Hês¡<ä eTVü≤s¡T¸\ e<ä›≈£î yÓ[fl, ªªá Åd”Ô ãÁuÛÑTì uÛ≤s¡ . áyÓT≈£î ø£*π> dü+‘êq+ >∑T]+∫

#Ó|üŒ+&ç!μμ nì n&ç>±&ÉT.

yêfiófl ‘·eT ‘·|üXÙøÏÔì, ~e´X≈£îÔ\q÷ n|üVü≤dæ+#·&É+ #·÷dæ, ÄÁ>∑Vü‰yXó …’, ªªÇ‘·ì >∑s¡“¤+˝À ÇqT|üeTTdü\+ (s√ø£*)

|ü⁄&ÉT‘·T+~. n~ j·÷<äe⁄ …’q n+<Ûäø£, eèwæº e+XÊ\qT HêXq+ #düTÔ+~. ã\sêeT ø£èwüßí\T ‘·|üŒ n+<äs¡÷ e÷ XÊbÕìøÏ

>∑T] ne⁄‘ês¡Tμμ nì X|æ+#ês¡T.

á $wüj·T+ ñÁ>∑ùdq eTVü‰sêE≈£î ‘Ó*dæ+~. kÕ+ãTìøÏ eTTdü\+ |ü⁄Ïº+~ ì»+>±H. ø±ì yÓ+≥H <ëìï #·÷s¡í+>±

e÷]Ã düeTTÁ<ä+˝À bÕs¡uÀsTT+#ê&ÉT sêE.

j·÷<äe⁄\T rs¡új·÷Á‘·\T #j·T&ÜìøÏ dü≈£î≥T+ã dü|ü]yês¡+>± ãj·T\T<sês¡T. yêfiófl Á|üuÛ≤dü πøåÁ‘·+˝À düeTTÁ<ärsêq

$&ç~ #dæ düs¡<ë>± e÷≤¢&ÉT≈£î+≥÷+&É>±H n_ÛÁbÕj·TuÛÒ<ë\T ‘· …‹Ô, ø£]H=ø£s¡T ø=≥Tºø√e&É+ yÓTT<ä …≤ºs¡T. @ Äj·TT<Ûë\T

Òì Ä Á|ü<X+˝À rs¡+˝Àì >∑&ç¶|üs¡ø£\T (‘·T+&ÉeTTôdÔ\T) #‘·T˝À¢øÏ rdüTø√>±H n$ ø£åD≤˝À¢ ÇqT|ü s√ø£fiófl>± e÷]b˛j·÷sTT.

yêÏ‘√ n+<äs¡÷ ø£]H=ø£s¡T ø=≥Tºø=ì Vü≤‘·T …’b˛j·÷s¡T. ã\sêeTT&ÉT ‘·|üdüT‡ #düTø√e&ÜìøÏ yÓfi≤fl&ÉT. ‘·|üdüT‡ #düT≈£î+≥Tqï

ã\sêeTTDÏí <ä]Ù+#·Tø=ì, n&É$˝À ˇø£#√≥ H\ô|’ |ü&ÉTø=ì ñ+&É>± ª»s¡μ nH y>±ì u≤D+ <Óã“‘√ ÁbÕD≤\qT

‘· õ+∫, ø£èwüßí&ÉT ne‘êsêìï ñ|üdü+Vü≤]+#ê&ÉT.


.17. eTVü‰Á|ükÕúìø£|üs¡«+.

eèwæºe+X HêXHêìï >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îqï <Ûäs¡àsêE, Ä e+X+˝Àì ø£èwüßíì eTqTeT&ÉT eÁEDÏí j·÷<äesêC≤´ìøÏ

sêEqT#kÕÔ&ÉT. Ç+Á<äÁ|üdüú+ sê»<Ûëì>± eÁEDÏí |ü]bÕ\q #j·T&ÜìøÏ ìs¡ísTTkÕÔs¡T. ‘·eT sêC≤´ìøÏ ≈£L&Ü |üØøÏå‘·TÔqT

sêE>± n_ÛùwøÏ+∫, yê[fl<ä›]˙ C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düTø=eTàì düTuÛÑÁ<ä≈£î u≤<Ûä ‘·q|üŒ–+∫, uÛ≤s¡ Á<Í|ü~, k˛<äs¡T\T ;Ûe÷s¡T®q

q≈£î\ düVü≤<e⁄\T nqTdü]dü÷Ô+&É>± <Ûäs¡àsêE yêqÁ|ükÕúìøÏ ãj·T\T<sê&ÉT. Ç< eTVü‰Á|ükÕúq+. ã+<Ûë\qT ‘·èDÁbÕj·T+>±

‘· õ+∫, u≤<Ûä ‘·\q˙ï düÁø£eT+>± n|üŒ–+∫, <Vü≤+MT<ä yÓ÷Vü≤+ $&ç∫, <Ó’e ∫+‘·q‘√ mø£ÿ&Ü ì\Te≈£î+&Ü <Ó’e+yÓ’ù|

|üj·Tì+#·&É+ eTVü‰Á|ükÕúH√<›X´+. n≤¢ ãj·T\T<]q bÕ+&Ée⁄\T q<äT\÷, |üs¡«‘ê\÷ <ë≥T≈£î+≥÷ Væ≤e÷\j·÷ìï #sês¡T.

nø£ÿ&ç qT+&ç düTyTs¡T |üs¡«‘êìï <ä]Ù+#·Tø=ì yÓfiSÔ+&É>± Á<Í|ü~ |ü&çb˛sTT+~.

n~ >∑eTì+N #·*+#·≈£î+&Ü eTT+<äT≈£î kÕ–b˛j·÷s¡T bÕ+&Ée⁄\T. ‘·sê«‘· ø=+‘·<ä÷s¡+ b˛j·÷ø£ düVü≤<e⁄&ÉT, Ä

‘·sê«‘· q≈£î\T&ÉT, ‘·<äq+‘·s¡+ ns¡T®qT&ÉT, Äô|’ ;ÛeTùdqT&É÷ es¡Tdü>± |ü&çb˛j·÷s¡T. ø±ì yÓTT<äÏ qT+&û nqTdü]düTÔqï

ˇø£ q\¢≈£îø£ÿ <Ûäs¡àsêE yÓ+≥ Ç+ø± edü÷ÔH ñqï~. n|ü &ÉT Ç+Á<äT&ÉT ~e´s¡<∏ä+‘√ <Ûäs¡àsêE e<ä›≈£î e∫Ã, dü«sêZìøÏ

yÓfi≤›+ s¡eTàHêï&ÉT.

<Ûäs¡àsêE ‘·qø£+f… eTT+<äT |ü&çb˛sTTq uÛ≤s¡ q÷, k˛<äs¡T\q÷ eTT+<äT dü«sêZìøÏ #s¡ÃeTì n&ç>±&ÉT. n+<äT≈£î

<y+Á<äT&ÉT ∫s¡Tqe⁄«‘√, ªyêfiófl ˙ø£+fÒ eTT+< dü«s¡Z+ #s¡T≈£îHêïs¡Tμ nHêï&ÉT. ‘·q‘√ edüTÔqï ≈£îø£ÿqT ≈£L&Ü dü«sêZìøÏ

nqTeT‹+#·eTì ø√sê&ÉT <Ûäs¡àsêE. ªn~ ˙ |ü⁄D≤´qï+‘ê Vü≤]+∫ydüTÔ+~, Çø£ÿ& e~ Òj·Tμ eTHêï&ÉT Ç+Á<äT&ÉT. ø±ì uÛÑøÏÔ

$XÊ«kÕ\‘√ ‘·qqqTdü]+# XÊ«Hêìï e<ä\&É+ eTVü‰bÕ|ü+!μ nHêï&ÉT. n|ü &Ü Xóqø£ s¡÷|ü+˝À ñqï <Ûäs¡à<e‘· ì»s¡÷|ü+‘√

kÕøå±‘·ÿ]+∫ <Ûäs¡àsêE dü<ë#ês¡ ãT~∆ì, düs¡«uÛÑ÷‘·<äj·Tq÷ Á|üX+dæ+∫ Äos¡«~+∫+~.

.18. dü«sêZs√Vü≤D|üs¡«+.

dü«s¡Z+˝À <Ûäs¡àsêE Hês¡<äT&çï <ä]Ù+#ê&ÉT. Hês¡<äT&ÉT dü«s¡ZÁbÕ|æÔ bı+~q øös¡e bÕ+&Éyê<äT\+<äs¡÷ Çø£ÿ&É ñHêïs¡ì,

eTs¡Ô ˝Àø£+˝Àì $uÛÒ<ë\≈£î, yÓ’wüe÷´\≈£L Çø£ÿ&É ‘êe⁄ Ò<ä $e]+#ê&ÉT. <Ûäs¡àsêE ‘·q yêfiflq+<ä]˙ #·÷&É<ä\#·T≈£î+≥THêï

qHêï&ÉT. <y+Á<äT&ÉT n+<äT≈£î ‘·–q @sêŒ≥T¢ #XÊ&ÉT. ˇø£ <e<ä÷‘· <Ûäs¡àsêEqT ‘·q yÓ+≥ rdüTø=ì yÓfi≤fl&ÉT. Çs¡T¬ø’q

<ë]˝À, <äTs¡Z+<Ûä|üP]‘·yÓTÆq yê‘êes¡D+˝À, Xyê\T, Áù|‘ê‘·à\ q&ÉTeT, uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq Nø£Ï À, >∑T+&Ó\$ùd Äs¡ÔHê<ë\

eT<Ûä ø=~› <ä÷s¡+ q&ç∫q ‘·sê«‘· <Ûäs¡àsêE $düT>∑T#Ó+~, ªdü«s¡Z+ Ç+‘· <äTs¡“¤s¡+>± ñ+<+? Ç~ uÛÑ]+#· Òø£b˛‘·THêïqT.

Ç+¬ø+‘· <ä÷s¡+ yÓfi≤fl*?μ nì n&ç>±&ÉT <e<ä÷‘·qT.

ªªeTVü‰sêC≤! MT≈£î z|æ≈£îqï+‘·es¡πø á <ë]˝À |üj·TìkÕÔ+. Çø£ yÓqøÏÿ yÓfi≤›+ |ü<ä+&ç!μμ nHêï&ÉT <e<ä÷‘·.

<Ûäs¡àsêE yÓqøÏÿ ‹s¡>∑>±H, ªªeTVü‰sêC≤! <äj·T#dæ MTs¡T yÓqøÏÿ yÓfiflø£+&ç. MTs¡Tqï+‘·ùd|ü⁄ yTeTT u≤<ÛäqT eTs¡∫b˛j·÷+.

ø£ dü+ Ç+ø=+#Ó+ùd|ü⁄ Çø£ÿ& ñ+&É+&ç!μμ nì BqyÓTÆq s√<äq\T $ì|æ+#êsTT. Ä |ü]düsê\ qT+&ç. Ä Äs¡ÔHê<ë\T ‘·q

‘·eTTàfifl$, uÛ≤s¡ Á<Í|ü~$, nÁ>∑E&ÉT ø£s¡Tíì$, |ü⁄Á‘·T\T ñ|übÕ+&Ée⁄\T$. n$ $qï <Ûäs¡àsêE ~Á>±“¤+‹øÏ ˝Àqj·÷´&ÉT.

ªªHêyêfifl+<äs¡÷ m+<äTøÏ+‘· uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq qs¡ø£j·÷‘·qqT nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T? yê[fl+‘· Bq dæú‹˝À ñ+&É>± Hê≈£î

dü«s¡Z kÂK´eTedüs¡+ Ò<äT. eTT+<äTyêfifl≈£î dü«s¡ZdüTU≤ìï ø£*Œ+#·+&ç!μμ nì ÁbÕ]ú+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêE.

n|ü &ÉT <y+Á<äTì‘√bÕ≥T <Ûäs¡à<e‘· ≈£L&Ü Á|ü‘· ø£åeTsTT+~. ìC≤ìøÏ n‘·ì k˛<äs¡T\T, uÛ≤s¡ nø£ÿ&É Òs¡ì, n<ä+‘ê

‘êeTT ø£*Œ+∫q e÷j·T nì, á |üØø£å À <Ûäs¡àsêE ø£è‘·ø£è‘·T´&Éj·÷´&Éì Á|üø£Ï+#ês¡T. dü«s¡Z+˝À ≈£L&Ü Ä‘·àdüTK+ ø£+f…


<Ûäs¡àEì ÄÁ•‘· |üø£åbÕ‘·+ yêfiflqT eTT>∑T∆\qT #dæ+~. ‘·q yêfifl+<ä]‘√ bÕ≥T dü«s¡ZkÂU≤´qïqTuÛÑ$+#·eTì Äos¡«~+#ês¡T.

düeTdüÔ<e‘·\qT, yê]‘√bÕ≥T $Vü≤]düTÔqï ‘·qyêfifl q+<ä]˙ #·÷dæ eTVü≤<ëq+<ëìï nqTuÛÑ$+#ê&ÉT <Ûäs¡àsêE.

yê´dü eTVü≤]¸ s¡∫+∫q á eTVü‰uÛ≤s¡‘· ø£<∏äqT »qyT»j·T eTVü‰sêE≈£î yÓ’X+bÕj·Tq eTVü≤]¸ #ÓbÕŒ&ÉT.

»qyT»j·TT&ÉT |üØøÏåqàVü‰sêEø=&ÉT≈£î. |üØøÏå‘·TÔ ñ‘·Ôsê_ÛeTqT´\ dü+‘êq+. ($>∑‘· Je⁄&ÉT>± |ü⁄Ïºq |üØøÏå‘·TÔqT ø£èwüí

uÛÑ>∑yêqT& J$+|üCÒdæq dü+>∑‹ nX«yT~Ûø£ |üs¡«+˝À #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T ø£<ë!)

|üØøÏåqàVü‰sêE ˇø£s√E y≥¬ø’ n&É$øÏ yÓ[fl, n\dæb˛sTT, <ëVü‰]ÔjÓÆT ‹s¡T>∑T‘·÷+&É>± ˇø£ eTTì ø£ì|æ+#ê&ÉT.

n‘·&çï <ëVü≤+ rs¡TÃeTì n&ç–‘˚ ‘·b˛ìwü˝Àñqï Ä eTTì düe÷<Ûëq$Te« Ò<äT. n+<äT≈£î ÄÁ>∑Væ≤+∫q |üØøÏå‘·TÔ, Ä

|ü]düsê˝À¢ ø£ì|æ+∫q #·ìb˛sTTq bÕeTT ø£fi‚ãsêìï n‘·ì yÓT&É À ydæ yÓfi≤fl&ÉT.

Ä eTTì ù|s¡T XMT≈£î&ÉT. XMT≈£îì ø=&ÉT≈£î Xè+–. ‘·q ‘·+Á&çì nee÷ì+∫qyê&ÉT @&ÉT~qeTT\ ˝À|ü\ ‘·ø£å≈£î&ÉH

düs¡Œ+ ø£s¡∫ #·∫Ãb˛‘êμ&Éì X|æ+#ê&ÉT. á $wüj·T+ ‘Ó*dæq |üØøÏåqàVü‰sêE |üXÊÃ‘êÔ|ü+‘√ $s¡≈£îÔ&Ó’ eTs¡D+ ‘·|æŒ+#·Tø√ Òø£,

uÛ≤>∑e‘· ø£<∏ë ÁXeD+ #dü÷Ô, ‘·ø£å≈£îì ø±≥T≈£î >∑T] nsTT @&Ée s√E eTs¡DÏkÕÔ&ÉT. |üØøÏå‘·TÔ≈£î uÛ≤>∑e‘· ø£<∏ä #Ó|æŒqyê&ÉT

Xóø£eTVü≤]¸.

|üØøÏå‘·TÔì ø=&ÉT≈£î »qyT»j·TT&ÉT ‘·q ‘·+Á&ç #êe⁄≈£î ø±s¡DyÓTÆq düs¡ŒC≤‹ yÓTT‘·Ô+ q•+#ê\ì ªdüs¡Œj·÷>∑+μ #XÊ&ÉT.

‘·ø£å≈£î&ÉT Ç+Á<ë~ <e‘·\qT ÁbÕ]ú+#·>±, Äd”Ô≈£î&ÉT e∫Ã düs¡Œj·÷>±ìï e÷ìŒ+∫, bÕeTT\˙ï q•+#·≈£î+&Ü ø±bÕ&Ü&ÉT‘ê&ÉT.

n|ü &ÉT yÓ’X+bÕj·TqT&ÉT yê´düTì dü÷#·q yTs¡≈£î »qyT»j·TTì ø√]ø£qqTdü]+∫ á eTVü‰uÛ≤s¡‘· ø£<∏äq+‘ê $ì|ækÕÔ&ÉT.

ª»j·T+μ nH˚ ù|s¡T >∑*Zq á eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ $q&É+, #·<äe&É+, C≤„Hêìï, $»j·÷ìï, dü‘·Œ¤*‘ê\qT, dü<äT“~∆˙

n+<äCÒdüTÔ+<äì, uÛ≤s¡‘· ø£<∏äqT »qyT»j·TTìøÏ $ì|æ+∫q yÓ’X+bÕj·TqT&ÉT ù|s=ÿHêï&ÉT.


|ü<ä$C≤„q+

nsêú\T

n

n+>∑ ≤s¡TÃ≥ R ∫+<äT\T ydü÷Ô ns¡e&É+

n+uÀ~Û R düeTTÁ<ä+, ø£&É*

nœ\+ R nX‚wü+, q•+#·ì~

n–Z+#·T R n‹XsTT+#·T

n#√Ã R ÄdüeTj·÷q, nø£ÿ&É

nD≤ R s¡÷bÕsTT˝À |ü<äVü‰s√e+‘·T

n‹~∏ R ‹~∏, yês¡, qø£åÁ‘ê\T #·÷düTø√≈£î+&Ü Ç+ÏøÏ

e#Ãyê&ÉT

n‹<Ûj·TT\T R Ä‹<∏ä + Ç#Ãyês¡T

n~Û>∑$T+#·T R ‘Ó*j·TT, bı+<äT

nqj·TeTT R n‘· +‘·eTT, neXéTT, dü‘·‘·eTT, eT]eT]

nqe⁄&ÉT R nq>±, nqï|ü&ÉT

nqè‘·eTT R ndü‘· eTT, ø£èwæ

n|üÁuÛÑ+XeTT R n|üXã›eTT, |ü&ÉT≥, uÛ≤cÕ$X‚wüeTT

n|üP|ü R |æ+&çe+≥

n_Û|òüT]+#·T R #·\T¢, ∫\ø£]+#·T

n_Ûs¡eTéTT R #ê˝≤ n+<äyÓTÆq

n;Û|æ‡‘· R ø√]q

ne÷+‘·+>± R nø£kÕà‘·TÔ>±

nj·TT‘·eTT R |ü~y˚\T

niÏeTiÏ R dü+ÁuÛÑeT+ / ø£\‘·

nedüs¡+ãT R düeTj·T+

n$s¡fieTT R $s¡fieTTø±ì~ / <ä≥ºyÓTÆq

nVü≤s¡Vü≤+ R Á|ü‹~q+

nsêú+>∑\øÏÎ R XØs¡+˝À dü>∑uÛ≤>∑yÓTÆq \ø°Î düe÷qTsê\T

(uÛ≤s¡´)

n]ú R y&ÉTyê&ÉT, yê~, ø=\Te⁄ø±&ÉT, ø√]q

ns¡È ´bÕ<ä eTT\T R #‘·T\T, ø±fiófl ø£&ÉTø√ÿe&ÜìøÏ ˙[fle«&É+

n\ŒeTT R dü÷ø£ÎeTT

ndüÔ<Ûä düTÔ …’ R ñìø Ï ø√˝ÀŒsTTqyê ¬s ’ (d üs ¡ «+

#Ó<äs¡>=≥Tºø=qïyê¬s’)

ndüà#·Ã¤eT÷<Ûäe⁄\T R ôd’Hê´~Û|ü‘·T\T

ndæús¡ R dæús¡eTTø±ì~

Ä

Ä ø£+sƒ¡+ R >=+‘·T<ëø±

Ä#·÷ø° R C≤&É

Äj·T‹ R Á|üuÛ≤e+

Äj·T‘·Ô+ R dæ<ä∆+

Äj·TTe⁄ R ÁbÕD+

Äes¡D R Ä#êÃ¤<äq+, eT÷‘·

ÄyX|üs¡T\T R ‘=+<äs¡bÕ≥T‘√ e÷≤¢&ÉTyês¡T

ÄÁ>∑Vü≤eTT R ø√|ü+

ÄbÕ´j·T‘· R Ä<äs¡D

ÄdüŒ+<ä<ä R n~πs

Ç

Ç+<äT_+ã G ndü R #·+Á<ä_+ãeTT e+Ï eTTK+ ø£\~ /

#·+Á<äeTTœ

ÇHê+ R ãVüQeT‹, e÷qéTT

á

á|æ‡‘·eTT R ø√]ø£

ñ

ñ|üdüŒs¡Ù R kÕïq, Ä#·eTHê~ø£eTT\T

ñbÕ]®‘·+ R dü+bÕ<äq

ñ*j·TT R #·*+#·T

ñ˝≤¢düø£s¡yÓTÆq R dü+‘√wüø£s¡yÓTÆq, Á|üø±XeTT

ñ<ä eT+ R Á|üj·T‘·ï+

ñ<ä« è‹Ô R ñ<ä∆‹

m

m*$T R ø=\Te⁄ø±<äT, ø√]q


m*¢ R πs|ü⁄

@

@eTs¡TbÕ≥T R nC≤Á>∑‘·Ô

z

zs¡TŒ R düVü≤q+

zwü˜+ R ô|<ä$

W

W<ä∆‘· eTT R ñ<ä∆‘·‘·«+

ø£

ø£+ø£DeTT\T R es¡TÔ ≤ø±sê ÄuÛÑs¡D≤\T

ø£+<äuÛÀE\T R ø£+<äeTT\T ‹Hyês¡T

ø£≥ø£≥ R nj·T´jÓ÷´

ø£≥ø£≥|ü&ÉT R u≤<Ûä|ü&ÉT

ø£sƒês¡eTT R K&ÉZeTT

ø£qTï>∑e R ø£qTï\»+≥

ø£&É R ∫es¡

ø£<∏ë>∑eTq+ R ø£<∏äq&ç# rs¡T

ø£s¡+ãT\T R #‘·T\T

ø£s¡e≥+ãT R uÛÑ]D… / –HÓï

ø£\uÛ≤wü R eT<ÛäTs¡uÛ≤wü

ø£\eT<Ûëq´+ R e]|ü+≥

ø£\Vü≤ø£+]ƒ R >=&Ée\T ô|≥Tºø=H Åd”Ô, >∑j·÷´[

ø£fiefi+ R ‘=Á≥TbÕ≥T

ø±&ÉT R n&É$

ø±D≤∫ R ∫s¡ø±\ yêdükÕúq+

≈£î+<ë&ÉT R u≤<Ûäô|Ïºq≥T¢ e÷≤¢&É&É+

≈£î+_Û R @qT>∑T

≈£î&ÉTdüTÔqï R Á‘ê>∑T‘·Tqï, uÛÑTõ+#·T#·Tqï

≈£îdüTeTdüÔuÛÑ≈£eTT R |üP\>∑T‹Ô, |üP\>∑T#·Ã¤+

≈£L&É* R Hê\T>∑Ts√&ÉT¢ ø£*ùd #√≥T

ø£è•+#·T R ãø£ÿÏ\T¢, düqï–\T¢

πødüs¡eTT\T R |üPe⁄˝Àì |ü⁄bıŒ&ç>∑\ uÛ≤>±\T

πø[ø£ R ˇø£ $<ÛäyÓTÆq qè‘· +

¬ø’s¡ewü+&ÉeTT R ‘Ó\¢ø£\Te\ düeT÷Vü≤eTT

ø=+&Ü&ç R bı>∑&ç, düTÔ‹+∫

ø=qkÕ–+#·&É+ R q&É|ü&É+

ø=&ç>∑Ïºq BbÕ\T R Ä]b˛e&ÜìøÏ dæ<ä∆+>± ñqï BbÕ\T.

ø£\ŒqeTT R Vü≤

ø£ÁeTø£s¡eTT\T R Ç+ô|’q #‘·T\T

K

K\T&ÉT R

UÒ<äeTT R XÀø£eTT

>∑

>∑]eT R ÁX‚wüºyÓTÆq

>∑>∑TsêŒ≥T R uÛÑj·TVü≤sê¸<äT\ #˚‘· y˚Tì yÓ+Á≥Tø£\T

ìø£ÿu§&ÉT#·T≥

>±~*düT‘· R Á|æj·TyÓTÆq ≈£L‘·Ts¡T

>∑T] R \ø£å ´+

>∑T<ä›* R ys¡T¢ yÓTT<ä\>∑Tq$ ô|fifl–+#Ó&ç kÕ<Ûäq+

>=+&ç¢ R ≈£î+&É ≤ø±s¡ qè‘· eTT

>=&ÉT>∑T bı<ä\T R >=&ÉT>∑T\T >∑\ bÕe⁄ø√fiófl, ø£Ás¡#Ó|ü\T

>√eTj·TeTT R Äe⁄ù|&É

>√eTTKeTT R n\T≈£î≥ (Äe⁄ù|&É‘√ n\T≈£î≥)

>√s¡+‘·B|ü+ R ∫qï>± yÓ*π>B|ü+

|òüT

|òüTq eqC≤‘· À#·q R $XÊ\yÓTÆq ‘êeTs¡\ e+Ï ø£qTï\T >∑\~

|òü÷‘·eTT R <Óã“

|òüT÷]í\T¢ R ‹s¡T>∑T&ÉT|ü&ÉT, ÁyÓ÷>∑T

|òüTÀwü R ñs¡TeTT, Äe⁄\eT+<ä, ø£+#·T

#·

#·≥TºeeTT R >∑]f…

#·|üŒ≥\T R #·|üŒ≥T¢

#·eT‘êÿs¡eTT R Hs¡TŒ

#·j·TeTT R düeT÷Vü≤eTT

#·j·T´q R yÓ+≥H, ‘·«s¡>±

#·s¡D<ä«+<ä«eTT R bÕ<äeTT\»+≥

#ê&ÉTŒ R $<ÛäeTT

∫>∑Ts¡TuÀ&ç R ∫>∑Ts¡T≤≈£î e+Ï XØs¡+ >∑\ Åd”Ô

∫s¡+‘·qT&ÉT R XÊX«‘·T&ÉT

NiT G m+&É R n~Ûø£yÓTÆq m+&É

#Óø£ÿs¡T¢ R n<|üì>± #·T≥Tº‹s¡>∑&É+

#Íø£u≤s¡T R ‘·≈£îÿe $\Te >∑*–q


Á|üø£+|üqT&ÉT R $TøÏÿ* ã\+ ø£\yê&ÉT

Á|üD$T\¢&É+ R qeTdüÿ]+#·&É+

Á|ü$eT\ R #ê˝≤dü«#·Ã¤yÓTÆq

Á|üC≤„q+ R $X‚wüÁ|ü‹uÛÑ‘√≈£L&çq C≤„q+

Á|üøå±[‘·+ãT R ø£&ç–q~

ã

ã+‹ R es¡dü, |ü+øÏÔ, kÕeT÷Væ≤ø£ uÛÀ»HêìøÏ

es¡Tdü À ≈£Ls√Ãe&É+

ãd”Ô»q+ R |ü≥ºDyêdüT\T

ãT<ÛäT\T R |ü+&ç‘·T\T, $<ë«+düT\T

ãèVü≤‘·Ôs¡ R >=|üŒ<Ó’q

uÛÑ

uÛÑdæ‘·eTT R uÛÑdüàeTT

uÛÑø£åDeTT R ‹+&ç

uÛÑøÏå+|üHé R ‹q>±

uÛ≤dæ\T¢ R Á|üø±•+#·T

uÛÑTøÏÔXÊ\ R uÛÀ»qXÊ\

uÛÑ÷s¡TVü≤+ R uÛÑ÷$T qT+&ç |ü⁄Ïºq~ (#Ó≥Tº)

uÛÑ‘ê´\T R

eT

eT+<äø=&ç R yÓT\¢>± q&É#·Tyê&ÉT

eT+<äT\T R #=s¡e˝Òìyês¡T, n\TŒ&ÉT, ìsê“¤>∑T´&ÉT,

eT÷s¡Tâ&ÉT, eT+<äeT‹

eT+Á<ä+>± R >∑+;Ûs¡+>±

eT‹V”≤qT\T R eT‹ Òìyês¡T

eT<ÛäTø£s¡_Ûø£å R ‘·TyÓTà<ä ≤ Ç*¢\T¢ ‹]– n&ÉTø√ÿe&É+

eTqq+ R ∫+‘·q, >∑eTq+

eTH√Vü≤s¡+ R Ç+ô|’q~, ã+>±s¡+

eT#·Ãø£+]ƒ R MTHêøÏå, #|üø£qT\T >∑\ Åd”Ô

eTVü‰Á|ükÕÔq+ R Bs¡ÈÁ|üj·÷D+

eTTø£ÿ+Ï R eT÷&ÉT ø£qT\T ø£\yê&ÉT (•e⁄&ÉT)

eTT\Tø£Ás¡ R m&É¢qT bı&ç#Ó&ç eTTìø√\

eTT\T≈£î R yÓTTq<*q uÛ≤>∑+

eTT|æŒ]>=qT R eT÷&ÉT‘êfiófl ô|qydüT≈£îqï≥T¢

eT÷s¡∆eTT R q&ç‘·\

yÓT+&ÉT R n~Ûø£eTT

yÓ÷&ÉT R Ä≈£îsê*q eèø£å+

yÓ÷Vü≤eTT R nC≤„qeTT

yÓ÷ø£å\øÏÎ R yÓ÷ø£åeTHÓ&ÉT \øÏÎ (eTTøÏÔ)

eTÚ[ R dæ>∑

j·T

j·÷‘·q R rÁeyÓTÆq y<äq

s¡

s¡e[ R <Ûä«ì

s¡T>∑à‘· R »ãT“

πs– R m>∑dæ, $»è+_Û+∫

s√<ädæ R n+‘·]ø£å+

\

\˝≤eT R ÁX‚wü

˝≤‹ R

e

eq»HÁ‘· R ø£eT\eTT\ e+Ï ø£qTï\T >∑\~

es¡∆+‹ R eTs¡DÏ+∫q s√E

yêdüeTT R Ç\T¢

yê#·düŒ‹ R ãèVü≤düŒ‹

$uÛÑ÷‹M&É eTT R

M&ÉT R |ü≥ºD+

yÓi|ü⁄ R uÛÑj·T+

y<√ø£Ô+ R y<ä+˝À #Ó|üŒ&çq

eÅø£Ô+ãT R H√s¡T

es¡íuÛÑ]‘·+ R s¡+>∑T\eTj·T+

yêsêÔVü≤] R eè‘êÔ+‘·+ ‘Ó*dæø=ìb˛sTT #Ó|üq~

$Á|üuÛÑeqyêÏø£\T R Áu≤Vü≤àD >∑èVü‰\Tqï M~∏

y√´eTeTT R Äø±X+

X¯

X¯‘êã›+ R q÷s¡T dü+e‘·‡sê\ ø±\+

XÊ+‘·T&ÉT R XÊ+‹>∑\yê&ÉT

•˝À+#Û·Á|üÁø£eTT\T R •\Á|üø£eTT\T (bı˝≤˝À¢ sê*q ø£+≈£î\qT

@s¡Tø=ì Áã‹πøyês¡T)

ñ+#Û · Á|ü Áø £eTT\T (s√fi¯fle<ä › $T–*q

_j·T´+‘√ Jeq+ kÕ–+#yês¡T)

dü

dü+πø‘ê\T R >∑Ts¡TÔ\T, ù|s¡T, @sêŒ≥T


dü+Á‘êdü+ R $TøÏÿ* uÛÑj·T+

dü+øÏå|üÔ+ R ≈£î~+|ü⁄

dü<äT› R Xã›eTT

düs¡uÛÑ‘√‘ê‡Vü≤+ R n~Ûø£yÓTÆq ñ‘ê‡Vü≤+

düs¡«eTT R yÓTT‘·ÔeTT

düVü≤ÁkÕã›+ R y˚sTT dü+e‘·‡sê\ ø±\+

dü‘·Ô«eTT R <˚Vü≤ã\+

dü‘·Tÿ è‘·T\T R dü‘êÿsê\T

kÕ+<Ûä´ R dü+<Ûë´ düeTj·T+

kÕ‹ R <äT≈£L\eTT, egeTT

kÕ~Û« R |ü‹Áe‘·

kÕìï<Ûä eTT R kÕMT|ü eTT, düMT|üeTT

kÕs¡eTT R #|ü, ã\eTT, ÁX‚wü+, <ÛäqeTT, ã\eTT

dæ+<Ûä÷]‘· R mÁs¡ì

düT+‘· R Ç+#·Tø£, ÇdüTeT+‘·

dü÷&ç>∑eTT\T R >±E\T

ùddü\T R ‘·\+Áu≤\T, nø£å‘·\T

kÂ+»„ R ôd’>∑

kÂ»q´+ R eT+∫‘·q+

kÂ<ë$Tì R yÓTs¡T|ü⁄

kÂs¡uÛÑ+ R düTyêdüq

düàs¡D R ‘·\|ü⁄

dæà‘·ø±+‹ R ∫s¡Tqe⁄«\ ø±+‹

dæï>∑∆ R düT≈£îe÷s¡yÓTÆq

Vü≤

Vü≤+>∑T\T R

Væ≤‘Ó’wüß\T R yT\Tø√πsyês¡T

¨s¡T R rÁe‘·qT dü÷∫+# <Ûä«ì $X‚wü+

ø£å

ø£å‹ŒbÕdü\T R ≈£åî‘·TÔ (Äø£*), |æbÕdü (<ä|æŒø£), Äø£*<ä|ü\T

HêHês¡úeTT\T

n]∆ R y&ÉTyê&ÉT, yê~, ø=\Te⁄ø±&ÉT

ø£+ø£DeTT R ‘√s¡eTT, ˙Ï_+<äTe⁄, Åd”Ô\T #‹øÏ <Ûä]+#~

ø£<äTs¡T R ø£+&Ó, düqïìø£eTà, n‹XsTT+#·T

ø£fi R #·<äTe⁄, ne´ø£ÔeT<ÛäTs¡<Ûä«ì, •\Œ+, #·+Á<äTì˝À |ü<äVü‰s√e+‘·T

ø±\eTT R düeTj·T+, q\T|ü⁄, #êe⁄

≈£î+&É* R bÕeTT, HÓeT*, es¡TDT&ÉT

≈£î\eTT R e+XeTT, C≤‹, Ç\T¢

>∑&É R düÔ+uÛÑeTT, düeT÷Vü≤eTT

>∑TDeTT R dü«uÛ≤e+, $+ÏHê]

>∑T&ç R <yê\j·T+, >∑T+Á&Éì^‘·, &sê

>∑Ts¡Te⁄ R ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT, ‘·+Á&ç, |ü⁄s√Væ≤‘·T&ÉT

Á>∑Vü≤DeTT R ãT~∆, HÁ‘·eTT, Ä<ä]+#·T≥

|òüT÷]í\T¢ R ÁyÓ÷>∑T, ‹s¡T>∑T&ÉTã&ÉT

ì≥ºy=&ÉT#·T R ñbıŒ+>∑T, $»è+_Û+#·T, s√e÷+∫‘·eT>∑T

|òü\eTT R |ü+&ÉT, Á|üjÓ÷»q+, düTK+

eTTÁ<ä R >∑Ts¡TÔ, n#·TÃyj·T&É+, Hê≥´$X‚wü+

eqeTT R ‘√≥, n&É$, »\eTT

yêdü+ R Ç\T¢, eg+

yÓ*¢ R Á|üyêVü≤eTT, |üs¡+|üs¡


|üsê´j·T|ü<ë\T

n–Z+#·T R n‹XsTT+#·T, n~Ûø£eT>∑T, m≈£îÿe>∑T

nq\+ R n–ï, eT+≥, ì|ü»«\q+

ns¡D´+ R $|æq+, n&É$

nqè‘·eTT R ndü‘· +, nã<ä∆+ u§+≈£î

nqï+ R ãTe«, ≈£L&ÉT, uÀq+

nsê∆+– R uÛ≤s¡ , |ü‹ï, Ç˝≤¢\T

nVæ≤eTø£s¡T&ÉT R dü÷s¡T´&ÉT, uÛ≤qT&ÉT, s¡$

ÄÁ>∑Vü≤+ R ø√|üeTT, Áø√<ÛäeTT, n\Tø£

Ä»„ R Ä<XeTT, Äq, ñ‘·Ôs¡Te⁄, ìπs∆XeTT

Ädü eTT R eTTKeTT, ÄqqeTT, yÓ÷eTT

m\Tø£ R eT÷wæø£eTT, Kqø£eTT, m*ø£eTT

ø£sƒês¡eTT R K&ÉZeTT, ø£‹Ô, ndæ

ø£qTï R nøÏå, #·≈£åîe⁄, HÁ‘·eTT, qj·Tq+

ø£|üŒ R ;Ûø£eTT, <äs¡T›s¡+, eT+&É÷s¡+, eT+&É÷ø£+

ø=+&Ü&ç R bı>∑&ç, düTÔ‹+∫, qT‹+∫

ø√]ø£ R yê+#Û·, ‘·èwüí

¬ø’s¡e+ R ø£\Te, ø£ ≤Ωs¡+, ≈£îeTT<ä+, Ç+Bes¡+

øöeTT~ R yÓHÓï\, #·+Á~ø£, CÀ´‘·‡ ï

>∑èVü≤eTT R Ç\T¢, π>Vü≤eTT, ìπø‘·eTT

#·+Á<äT&ÉT R Ç+<äT&ÉT, XXÊ+≈£î&ÉT, ìXÊø£s¡T&ÉT

#ê&ÉTŒ R $<Ûä+, uÛÑ+–, Ø‹, rs¡T

‘·eTdüT‡ / ‘·eTeTT R Nø£Ï, Ä+<Ûä +, n+<Ûäø±s¡+, Çs¡T\T

‘ê+&Ée+ R ñ<ä∆‘·qè‘· +, Hê≥´$X‚wü+

<äj·T R ø£è|ü, ø£ìø£s¡eTT, ø£s¡D

<Vü≤eTT R XØs¡+, ‘·qTe⁄, ø±j·TeTT

qs¡T&ÉT R e÷qe⁄&ÉT, eTìwæ

q*πs>∑T R $»è_Û+#·T, eTdü\T

ì‘·‹ R düeT÷Vü≤+, >∑T+|ü⁄, ãè+<ä+

ìø£ÿeTT R ì»eTT, dü‘· eTT

|ü˝…¢ R s¡T, Á>±eT+

|üdæ&ç R ã+>±s¡+, ø±+#·q+, |ü⁄‘·Ô&ç

bÕsêXs¡T´&ÉT R yê´düT&ÉT, u≤<äsêj·TDT&ÉT

|üPe⁄ R ≈£îdüTeT+, |ü⁄wüŒ+, $]

Áu≤Vü≤àDT\T R ~«E\T, $Á|ü⁄\T, uÛÑ÷düTs¡T\T

uÛ≤^s¡~∏ R >∑+>±q~, C≤Vü≤ï$, bÕeì

eTs¡D+ R eTè‘·T´e⁄, #êe⁄

$TqTï R Äø±X+, >∑>∑q+, ì+–

yÓTÆÁ‹ R ùdïVü≤+, HÓj·T´+, kÕ+>∑‘· +

eTÚ[ R dæ>∑, •K, ø=|ü

sêÁ‹ R ìX¯, s¡»ì, j·÷$Tì

s¡T>∑à‘· R »ãT“, yê´~Û, s√>∑+

eì‘· R eTVæ≤fi, Åd”Ô, |ü&É‹

eg+ R e\Te, |ü⁄≥ºeTT, #\+

$es¡eTT R s¡+Á<Ûä+, _\+, ø£\T>∑T

eèø£åeTT R ‘·s¡Te⁄, #Ó≥Tº, uÛÑ÷s¡TVü≤+

yÓ*¢ R Á|üyêVü≤eTT, dü]‘·, q~, @s¡T

•e⁄&ÉT R X+ø£s¡T&ÉT, s¡TÁ<äT&ÉT, uÛÑe⁄&ÉT

dü+|òüT+ R düeT÷Vü≤+, ãè+<ä+, >∑T+|ü⁄

kÕ‹ R eg+, <äT≈£L\+, n+ãs¡+

düT+‘· R Ç+#·Tø£, ÇdüTeT+‘·, ø=+#Ó+

düàs¡D R ‘·\|ü⁄, »„|æÔ

e⁄´‘·Œ‘·´s¡úeTT\T

neTè‘·eTT R eTs¡D+ bı+~+|üì~ (düT<Ûä)

n‹~∏ R ‹<ë´~ ø±\ìj·Te÷\T Òø£ Ç+ÏøÏ uÛÀ»HêìøÏ e#Ãyê&ÉT (n‹~∏)

áX«s¡T&ÉT R dü«uÛ≤e+ #‘·H ◊X«s¡ + ø£\yê&ÉT (•e⁄&ÉT)

>∑Ts¡Te⁄ R n+<Ûäø±s¡eTHÓ&ç nC≤„qeTTqT b˛>=≥Tºyê&ÉT (ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT)

‘ê|üdüT&ÉT R ‘·|üeTT #j·TTyê&ÉT (eTTì)

<˚VüQ&ÉT R <Vü≤eTTqT <Ûä]+∫qyê&ÉT (eTìwæ)


bÕs¡«‹ R Væ≤eTe+‘·T&ÉqT |üs¡«‘·sêE ≈£L‘·Ts¡T (bÕs¡«‹)

|ü⁄Á‘·T&ÉT R |ü⁄HêïeTqs¡ø£eTT qT+&ç s¡øÏå+#·Tyê&ÉT (≈£îe÷s¡T&ÉT)

|ü⁄s¡+Á~Û R >∑èVü≤eTTqT <Ûä]+#·Tq~ (Ç˝≤¢\T)

uÛÑyêì R uÛÑe⁄ì (•e⁄ì) uÛ≤s¡ (bÕs¡«‹)

$TÁ‘·T&ÉT R düs¡« uÛÑ÷‘·eTT\j·T+<äT ùdïVü≤j·TT≈£îÔ&ÉT (dü÷s¡T´&ÉT)

eTTì R eTÚqeTT<ë*Ã j·TT+&ÉTyê&ÉT (ãTTwæ)

eT÷wüø£eTT R nHêï<äT\qT <=+–*+#·Tq~ (m\Tø£, |ü+~ø=≈£îÿ)

yÓ÷ø£åeTT R Je⁄&çì bÕXeTT qT+&ç $&ç|æ+#·Tq~ (eTTøÏÔ)

eq»eTT R eqeTT (˙s¡T) q+<äT |ü⁄Ïºq~ (|ü<äàeTT)

$X«Hê<∏äT&ÉT R Á|ü|ü+#êìøÏ Hê<∏äT&ÉT (•e⁄&ÉT)

•e⁄&ÉT R XóuÛÑeTT\ì#·TÃyê&ÉT (áX«s¡T&ÉT)

Á•j·T'|ü‹ R \ø°Î<$øÏ uÛÑs¡Ô ($wüßíe⁄)

Á|üø£è‹ ` $ø£è‹

neTà ` n+ã

Ä»„ ` Äq

Äs¡ ` nj·T

ÄdüøÏÔ ` Ädü‹Ô

ÄVü‰s¡eTT ` z–s¡eTT

áX«s¡T&ÉT ` ádüs¡T&ÉT

ø£wüºeTT ` ø£dæÔ

ø£\eT ` ø£\eTT

ø£$ ` ø£sTT

ø£$‘· ` ¬ø’‘·

ø±–‘·+ ` ø±sTT‘·+

ø±eéTT ` ø£ã“eTT

≈£î&É + ` >√&É

≈£î\eTT ` ø=\eTT

>∑TDeTT ` >=qeTT

>∑TVü≤ ` >=ã

>∑èVü≤eTT ` êTT

>ös¡eeTT ` >±s¡eeTT

∫Á‘·eTT ` ∫‘·Ôs¡Te⁄

#Ûêj·T ` #êj·T

CÀ´‹ ` CÀ‹

<√wü+ ` <√dü+

<Ûäs¡àeTT ` <äeTàeTT

ìÁ<ä ` ì<äTs¡

|üø£å+ ` |üø£ÿ

|ü+øÏÔ ` ã+‹

|ü≥ºDeTT ` |ü≥ºeTT

|ü⁄D´+ ` |ü⁄HÓï+

|ü⁄Á‘·T&ÉT ` u§f…º&ÉT

|ü⁄wüŒeTT ` |üPe⁄

ÁbÕDeTT ` bÕqeTT

ã+<ÛäTe⁄ ` ã+<äT>∑T

uÛ≤wü ` u≤dü

_Ûø£åeTT ` _#·ÃeTT

uÛÑøÏÔ ` ã‹Ô

uÛ≤>∑´+ ` u≤¬>Z+

ÁãVü≤à ` u§eTà, ãeTà

eTTø£ÔeTT ` eTT‘ÓÔeTT

eT‘·‡éTT ` eT#ÓÃeTT

j·÷Á‘· ` C≤‘·s¡

\øÏÎ ` \∫Ã

˝ÒK ` Òø£

s¡‘·ïeTT ` s¡‘·qeTT

sêŸ ` iÒ&ÉT


sê• ` sêdæ

sêõ„ ` sêDÏ

yêÏø£ ` yê&É

$C≤„q+ ` $D≤íq+

$<ä ` $<Ó›

XøÏÔ ` dü‹Ô

Xè+>±s¡+ ` dæ+>±s¡+

l ` dæ]

düTKeTT ` düTø£eTT

kÕ«$T ` kÕ$T

Tenth class state syllabus-text book-em-tm-ap-ts-telugu first language

Education

Transcript of Tenth class state syllabus-text book-em-tm-ap-ts-telugu first language