1. TEMA 16A FRAGMENTACIN DO MUNDO ANTIGO1 ESO

2. INTRODUCIN Co afundimento do Imperio romano nosculo V, fragmentouse a unidade doMediterrneo. Na zona occidental, o Imperio romanodesapareceu por mor das invasinsbrbaras e xurdiron numerosos reinosxermnicos. O Imperio romano de Oriente, ao que llechamamos Bizantino, tamn sufriu asinvasins, pero os seus emperadoresresistiron o empuxe dos brbaros e perviviucase mil anos mis Carlomagno, rei dos francos, intentou nosculo IX reconstrur o Imperio deOccidente. Na Pennsula Ibrica os visigodos crearono reino de Toledo, os suevos controlaron oterritorio da antiga Gallaecia e osbizantinos o Sueste peninsular. O cristianismo e a Igrexa foron o nicoelemento de cohesin cultural entre omundo antigo e o novo mundo medieval. 3. 1OS REINOS XERMNICOS 4. A FORMACIN DE NOVOS REINOSCoa cada do Imperio romano de Occidente (476),os pobos xermnicos formaron reinosindependentes (reinos xermnicos): O reino ostrogodo ocupaba a pennsula Itlica e Dalmacia. O reino visigodo estendeuse polo Sur da Galia e Hispania. O reino franco e o burgundio ocupaban o Norte e o Nords da Galia, respectivamente. O reino dos alamanos formouse ao redor do ro Rin. O reino anglosaxn espallouse por Inglaterra. 5. AS MONARQUAS XERMNICAS Os pobos xermnicos tian un sistema monrquico de goberno. Conservaron a moeda imperial e foron asimilando a sa lexislacin romana. Olatn continuou a ser a lingua oficial e o cristianismo acabou por se impoer comorelixin oficial. A Igrexa foi gaando importancia e poder. Para asesorar o monarca nos asuntos polticos e impartir xustiza exista unConsello real. A cultura quedou en mans de clrigos e monxes. 6. A RURALIZACIN DE OCCIDENTE Coa desaparicin do Imperio romanoiniciouse un perodo de inseguridade enOccidente. A irrupcin dos pobos xermnicos deulugar a frecuentes razzias e saqueos e aun clima de terror entre a poboacin. Diminucin do comercio e da artesana. As cidades despoboronse. A agricultura converteuse na actividadedominante. A poboacin refuxiouse nas aldeas rurais.Ante o clima de inseguridade creado polas grandes e frecuentesinvasins xermnicas, a maiora da poboacin buscou refuxio nasextensas propiedades agrcolas, onde se agruparon en pequenasaldeas rodeadas de cercados. Estas aldeas convertronse enlugares onde a poboacin se senta segura e protexida. Os seushabitantes vivan do traballo do campo e do coidado de animaisdomsticos. 7. 2O IMPERIO BIZANTINO 8. A POCA DE XUSTINIANO O Imperio romano de Oriente, tamn denominado Imperio bizantino ou Bizancio, logroufrear as invasins xermnicas e sobreviviu case mil anos (ata o 1453). A sa capital foi Constantinopla (actual Estambul) A poca de maior esplendor coincidiu co reinado de Xustiniano (527-565), que se propuxorestaurar o Imperio romano expandndose polo Mediterrneo occidental. Xustiniano recompilou as leis romanas (Cdigo de Xustiniano), e embeleceu Constantinoplacon novas construcins, como a baslica de Santa Sofa (537 d.C.). O Imperio bizantino gozou nesta etapa dunha gran prosperidade econmica, eConstantinopla converteuse no principal porto do Mediterrneo. 9. EXTENSIN IMPERIO BIZANTINO CON XUSTINIANO (SC. VI) 10. UN IMPERIO CRISTIN E ORIENTAL Entre os sculos VII e IX, Bizancio repregouse sobre a sa zona oriental e o gregoconverteuse en lingua oficial. Nos sculos seguintes recuperou a prosperidade. O emperador (basileus) gozaba dun poderabsoluto e era considerado o xefe do mundo romano e da cristiandade. O Papa de Roma non aceptaba a autoridade relixiosa do emperador bizantino e no 1054rompeuse a unidade do cristianismo (Cisma de Oriente). Os cristins de Orientedenominronse ortodoxos, e os cristins de Occidente, catlicos. (perdura na actualidade) O Imperio descompxose como resultado dos constantes ataques dos exrcitos turcos ssas fronteiras. A capital, Constantinopla, foi conquistada no ano 1453 e o Imperio bizantinodesapareceu. 11. 3A HISPANIA VISIGODA 12. A CREACIN DO REINO DE TOLEDO No ano 409 penetraron en Hispania unha serie de pobos brbaros: suevos,vndalos e alanos. No 416 os visigodos, aliados de Roma, acudiron Pennsula e expulsaron osvndalos e alanos cara ao Norte de frica, e acantoaron os suevos en Galicia. A mediados do sculo V, os visigodos formaron o reino de Tolosa formado poloSur da Galia e parte de Hispania. Os francos derrotaron aos visigodos (batalla de Vouill, 507) e expulsronos aoSur dos Pireneos. Os visigodos espallronse por Hispania e organizaron un reino, que no ano 544fixou a sa capital en Toledo (Reino de Toledo) Mis tarde, o rei visigodo Leovixildo conseguiu controlar todo o territoriopeninsular: expulsou os suevos (585), conquistoulles numerosos territorios aosbizantinos que ocuparan o Sur peninsular (572-624) e detivo os francos poloNorte. 13. EVOLUCIN DO REINO VISIGODOReino visigodo de Tolosa Mediados do sculo V Reino de Toledo, sculo VI 14. A MONARQUA VISIGODA O rei Atanagildo fixou a capital do reino visigodo de Toledo (567) Os reis converteron en hereditaria a coroa (deixou de ser electiva). Propuxronse unir a todos os seus sbditos,fosen visigodos ouhispanorromanos, baixo unha mesma lei e relixin. Leovigildo derrogou unha lei que prohiba os matrimonios mixtos. Recaredo conseguiu a unidade relixiosa ao se converter ao catolicismo (589), xunto a un bo nmero de nobres visigodos. Recesvinto , no 654, estableceu unha nica lexislacin para todo o seu reino: o Liber Iudiciorum. A comezos do sculo VIII as disputas nobiliarias facilitaron que un exrcitomusulmn, procedente do norte de frica, invadise a Pennsula Ibrica (711) ederrotase o derradeiro monarca visigodo (don Rodrigo). 15. A SOCIEDADE VISIGODA A economa hispnica en tempos dos visigodos foi agrcola e de subsistencia Os visigodos, pouco numerosos (200.000) dominaron aos hispanos (4.000.000) erepartiron entre eles as das terceiras partes das terras peninsulares. A nobreza visigoda converteuse no grupo social privilexiado. Ante a inseguridade da poca, moitos campesios encomendronse a un seorpara obter proteccin e convertronse en colonos ou servos. (inicio dofeudalismo). 16. 4O REINO SUEVO DE GALICIA 17. A CHEGADA DOS SUEVOS No ano 409 os pobos suevos,vndalos e alanos penetraron naPennsula Ibrica. Noano411, osvisigodosacantoaron os suevos na Galiciaactual e mais no Norte de Portugal. Os suevos eran un pobo orixinariodo mar Bltico cos que oemperador Honorio estableceu unpacto (foedus) que lles permitaasentarse no noroeste peninsular. Calclase que chegaron ata aGallaecia uns 30000suevos,liderados por Hermerico, eestableceron a sa capital enBracara Augusta (Braga, Portugal). 18. A EVOLUCIN DO REINO SUEVO Cara ao ano 420, os suevos crearon un reino propio que mantivo a sa influencia ata finaisdo sculo VI. Este reino viviu en constante tensin debido s presins do reino visigodo de Toledo e sdisputas relixiosas entre arrianos e catlicos. O rei visigodo Leovixildo emprendeu unha campaa (575-586), que lle puxo fin ao reinosuevo e o incorporou ao reino visigodo. Os suevos profesaban o arrianismo, unha doutrina considerada hertica que nega ocarcter divino de Xesucristo. Esta crenza estaba moi espallada entre os pobos xermnicos,mentres que a maiora da poboacin hispanoamericana profesaba o catolicismo. Co fin de combater o arrianismo, a mediados do sculo VI chegou a GaliciaSan Martio Dumiense, que influu na conversin do rei Teodomiro no ano 559. Para organizara conversin de todo o reino suevo ao cristianismo, no ano 569 organizouse o Concilio deBraga. A nivel social, os invasores integrronse con facilidade na poboacin autctona, xa moiinfluda polo mundo romano. A agricultura e mais a gandara seguiron a ser as actividades mis importantes e a meirandeparte da terra estaba en mans de grandes propietarios. Os suevos foron quen crearon unha entidade administrativa que pervive ata a actualidade: aparroquia. A Igrexa foi gaando forza e prestixio social. Ao longo dos sculos VI e VII creronsenumerosos mosteiros 19. 5O IMPERIO CAROLINXIO 20. CARLOMAGNO, REI DOS FRANCOS Os francos eran un pobo de orixe xermnica queexpulsou os visigodos da Galia e se instalou noterritorio da actual Francia. A comezos do sculo VIII, un nobre franco dadinasta dos merovinxios,Carlos Martel,enfrontouse a un exrcito de musulmns queconquistara o reino visigodo de Toledo, ederrotounos preto de Poitiers (732). O seu sucesor, Pipino o Breve, converteuse en reidos francos e fundou unha nova dinasta, querecibe o nome de carolinxia. O seu fillo Carlomagno (Carlos o Grande, 768-814)creou un imperio que abrangua case toda aFrancia actual, o Leste de Alemaa, o Norte de Italiae a actual Austria. Os seus obxectivos eran unir a toda acristiandade europea e reconstrur a antigaunidade do Imperio romano de Occidente Carlos Martel Pipino o Breve Carlomagno 21. CARLOMAGNO, EMPERADOR Fixou a capital en Aquisgrn. Dividiu o seu territorio en condados e creou unhas zonasdefensivas nas sas fronteiras, que denominou marcas (MarcaHispnica nos Pireneos). Un obxectivo prioritario de Carlomagno foi a conversin aocristianismo de todos os pobos baixo o seu dominio: Unin entreo poder poltico (Emperador) e o relixioso (Papa). No ano 800, Carlomagno foi coroado Emperador polo PapaLen III. O Imperio de Carlomagno coeceu unha gran vitalidade cultural(Renacemento carolinxio). sa morte, a coroa pasou ao seu fillo Ludovico Po (Luis oPiadoso), que mis tarde dividiu as terras do Imperio entre osseus tres fillos (Tratado de Verdn, 843). Fracasaba as oderradeiro intento de reconstrur a unidade do Imperio romanode Occidente.Luis o Xermnico CarlomagnoLudovico Po Carlos o Calvo Lotario 22. TRATADO DE VERDUN O poder dos reis debilitouse cada vez mis e vronse obrigados a ceder gran parte da sa autoridade a condes e marqueses para obter o seu apoio, convertndose en poderosos seoresnos territorios que administraban. Nace o Feudalismo. 23. FIN