Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02...

12
Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o Hereturikökä

Transcript of Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02...

Page 1: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o Hereturikökä

Page 2: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English27 July Haramai, e te tau! Come here, my darling! e te tau darling Haramai,ehine! Comehere,mygirl! Haramai,etama! Comehere,myboy!

03 Aug Tö ätaahua hoki! You’re so beautiful! ätaahua beautiful Tökoihoki! You’resoclever! Töpaihoki! You’resogood!

10 Aug Kua oho mai koe. You’re awake. oho awake Kuahiakaikoe. You’rehungry. Kuahiainukoe. You’rethirsty.

17 Aug I au tö moe, e te tau? Did you have a good sleep, au sound (of sleep) my darling? Ingatatöhiakai,etetau? Wasyourhungersatisfied,mydarling? Ieketöhiahia,etetau? Didyougetwhatyouwanted,mydarling?

24 Aug Kaua e tangi, e te tau. Don’t cry, my darling. tangi cry Kauaehämamatöwaha,etetau. Don’tshout,mydarling. Kauaeoma,etetau. Don’trun,mydarling.

31 Aug Kei te mäkü koe? Are you wet? mäkü wet Keiteorakoe? Areyouwell? Keitepaikoe? Areyouwell?

2

Page 3: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English07 Sep Kei te mamae tö puku? Is your tummy sore? mamae sore Keiteäninitömähuna? Isyourheadsore? Keitetototöihu? Isyournosebleeding?

14 Sep Kei te hiakai koe? Are you hungry? hiakai hungry Keitehiainukoe? Areyouthirsty? Keitemateinukoe? Areyouthirsty?

21 Sep Kua kï tö puku? Is your tummy full? kï full Kuamamaetöpuku? Isyourtummysore? Kuawheroöpäpäringa? Areyourcheeksred?

28 Sep Tirohia tënei puku nui! Look at this big tummy! puku tummy Tirohiatewakawhero! Lookattheredcar! Tirohiatewhareteitei! Lookatthetallbuilding!

05 Oct Kei te mahana te wai? Is the water warm? mahana warm Keitemakariritewai? Isthewatercold? Keiteweratewai? Isthewaterhot?

12 Oct Me horoi koe, e te tau! You should wash, my darling! horoi wash Mehaerekoe,etetau! Youshouldgo,mydarling! Mekaikoe,etetau! Youshouldeat,mydarling!

3

Page 4: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English19 Oct Kua mä katoa koe! You are completely clean! mä clean Kuaorakatoakoe! Youareverywell! Kuapöurikatoakoe! You’resosad!

26 Oct Tö kakara hoki! You smell lovely! kakara smell Töterehoki! You’resofast! Tömanawanuihoki! You’resopersistent!

02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Keitematemoekoe? Areyoutired/sleepy? Keitekatakoe? Areyoulaughing?

09 Nov E moe, e te tau. Go to sleep, my darling. moe sleep Eoho,etetau. Wakeup,mydarling. Eara,etetau. Getup,mydarling.

16 Nov Kua pakeke haere koe, e te tau! You’re growing up, my darling! pakeke growing up Kuamäramahaerekoe,etetau! You’rebeginningtounderstand, mydarling! Kuawaiahaerekoe,etetau! You’rebecomingmorefamiliar, mydarling!

23 Nov Kua toru ö tau inäianei! You’re three now! toru three Kuawhäötauinäianei! You’refournow! Kuaonoötauinäianei! You’resixnow!

4

Page 5: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English30 Nov Kei te haere au ki te I’m going to the hokomaha supermarket hokomaha. supermarket. Keitehokiaukitekäinga. I’mgoinghome. Keitehaereaukitekura. Iamgoingtoschool.

07 Dec Tïkina tö pötae. Fetch your hat. pötae hat Tïkinatökoti. Fetchyourcoat. Tïkinatöpaniärairä. Fetchyoursunscreen.

14 Dec Kei hea tö koti? Where is your coat? koti coat Keiheatöpötae? Whereisyourhat? Keiheatepaniärairä? Whereisthesunscreen?

21 Dec Kia tüpato, e te tau. Be careful, my darling. tüpato careful Kiakaha,etetau. Bestrong[keepgoing], mydarling. Kiaätatau,etetau. Bestill,mydarling.

28 Dec Break 04 Jan Break

11 Jan Kei te aha koe? What are you doing? aha what Keitepänuikoe? Areyoureading? Keitetäkarokoe? Areyouplaying? 5

Page 6: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English18 Jan E heke, e te tau! Get down, my darling! heke to descend Ehoki,etetau! Goback,mydarling! Enoho,etetau! Sit,mydarling!

25 Jan Mäku koe e äwhina. I will help you. äwhina help/assist Mäuahaueärahi. Youcanguideme. Mänakoeetikiatu. S/hewillgetyou.

01 Feb Tatari mai i konä, e te tau. Wait there, my darling. tatari wait Tatarimaikiaau,etetau. Waitforme,mydarling. TatarimaikiaPäpä, WaitforDad,mydarling. etetau.

08 Feb He aha koe e kata nä, Why are you laughing, kata laugh e te tau? my darling? Heahakoeewhakatekanä, Whyareyougivingcheek, etetau? mydarling? Heahakoeepöurinä, Whyareyousad,mydarling? etetau?

15 Feb Me hoki ki te käinga. Let’s return [go back] home. käinga home Mehokikiteakomanga. Let’sreturn[goback]totheclassroom. Mehokikitemarae. Let’sreturn[goback]tothemarae.

6

Page 7: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English22 Feb Wetekina ö hü. Take off your shoes. hü shoes Wetekinatöhate. Takeoffyourshirt. Wetekinaöpütu. Takeoffyourboots.

29 Feb Horoia ö ringaringa. Wash your hands. ringaringa hands Horoiaöwaewae. Washyourfeet/legs. Horoiatökanohi. Washyourface.

07 Mar Whakarongo mai, e te tau. Listen here, my darling. whakarongo listen Waiatamai,etetau. Sing[tome/us],mydarling. Köreromai,etetau. Speak[tome/us],mydarling.

14 Mar Tirohia tënei pikitia Look at this beautiful pikitia picture ätaahua! picture! Tirohiatëneiwëtäkaitä! Lookatthisgiantwëtä! Tirohiatëneiikanui! Lookatthisbigfish!

21 Mar Näu tënei i tuhi? Did you draw this? tuhi draw Näutëneiihanga? Didyoumake/buildthis? Näutëneiipeita? Didyoupaintthis?

28 Mar Kuhuna ö käkahu moe. Put your pyjamas on. käkahu moe pyjamas/nightwear Kuhunatökäkahukaukau. Putyourswimmingtogson. Kuhunatöporaka. Putyourjersey/jumperon.

7

Page 8: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English 04 Apr Ka nui taku aroha möu, I love you very much, aroha love e te tau! my darling! Kanuitakumihikiakoe, Ithankyouverymuch, etetau. mydarling. Kanuitakuarohakiakoe, Iloveyouverymuch, etetau. mydarling.

11 Apr Kei te haere koe You’re going to school kura school ki te kura äpöpö. tomorrow. Keitehaerekoekite Youaregoingtothe wharepukapukaäpöpö. librarytomorrow. Keitehaerekoekite Youaregoingtothe papatäkaroäpöpö. playgroundtomorrow.

18 Apr Ka heru i ö makawe, Brush your hair, my darling. makawe hair e te tau. Kaparaiheiöniho,etetau. Brushyourteeth,mydarling. Katïniiökaka,etetau. Changeyourclothes,mydarling.

25 Apr He aha hei tina mäu, What would you like tina lunch e te tau? for lunch, my darling? Heahaheipänuimäu, Whatwouldyoulike etetau? toread,mydarling? Heahaheitäkaromäu, Whatwouldyoulike etetau? toplaywith,mydarling?

8

Page 9: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English02 May Kia toru ngä momo hua räkau. [Choose] toru three Three pieces of fruit. Kiatorungäpenewhïtau. [Choose]Threefeltpens. Kiatorungäkäri. [Choose]Threecards.

09 May Whakamaua tö tätua, Fasten your belt, tätua belt [car, pram, e te tau. my darling. clothing] Whakamauaökarapu. Putonyourgloves. Whakamauatöhingareti. Putonyoursinglet.

16 May Kino kë koe, e te tau! You are awesome, kino kë awesome my darling! Karawe,etetau! Wicked,mydarling! Kamautewehi,etetau! Fantastic,mydarling!

23 May Mörena, e Te Räkaherea! Good morning, mörena good morning Te Räkaherea! Naumai,eTeRäkaherea! Welcome,TeRäkaherea! Haererä,eTeRäkaherea. Goodbye,TeRäkaherea.

30 May Whakahokia ngä pukapuka. Put the books away. pukapuka book Whakahokiangä Putthetoysaway. taputaputäkaro. Whakahokiangä Putthepencilsaway. peneräkau. 9

Page 10: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English06 Jun He pai ki a koe te Do you like to read books? pänui read pänui pukapuka? Hepaikiakoetetäpikitia? Doyouliketopaintpictures? Hepaikiakoete Doyoulikewritingstories? tuhituhipüräkau?

13 Jun Kia tika te noho, e te tau. Sit properly, my darling. noho sit Kiatikatekörero,etetau. Speakproperly,mydarling. Kiatikatehïkoi,etetau. Walkproperly,mydarling.

20 Jun E oma, e te tau! Run, my darling! oma run Epeke,etetau! Jump,mydarling! Ehuna,etetau! Hide,mydarling!

27 Jun Ki a Mämä, me te aroha nui, To Mum, with love, Mämä Mum nä Emäkoau. from Emäkoau. KiaPäpä,metearohanui, ToDad,withlove, näEmäkoau. fromEmäkoau. KiaKoro,metearohanui, ToKoro,withlove, näEmäkoau. fromEmäkoau.

10

Page 11: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

Date Nga Rerenga Korero English Kupu English04 Jul Homai te piu, e Te Äkauroa. Give me the skipping homai give (to me) rope, Te Äkauroa. Hoatutepiu,eTeÄkauroa. Give(her/him)the skippingrope,TeÄkauroa. Tïkinatepiu,eTeÄkauroa. Gettheskippingrope, TeÄkauroa.

11 Jul Whiua te pöro ki a Throw the ball to pöro ball Te Aomihia. Te Aomihia. Whiuateripikia Throwthefrisbeeto TeAomihia. TeAomihia. Whiuateräkaukia Throwthestickto TeAomihia. TeAomihia.

18 July Ka nui tënä, e te tau. That’s enough, my darling. nui enough Karahitënä,etetau. That’senough,mydarling. Kapaitënä,etetau. That’sgood,mydarling.

11

Page 12: Te Wiki o te Reo Mäori 2015 27 o Höngongoi - 2 o …¶ manawanui hoki! You’re so persistent! 02 Nov Kei te hiamoe koe? Are you tired/sleepy? hiamoe tired/sleepy Kei te matemoe

www.tetaurawhiri.govt.nz @reomaori #tereo Te Wiki o te Reo Maori

Whanau awhina

Designby