taller de pie 2015 modificaciones -1 - aragon.es · PIE DIABÉTICO Mª LUISA ... Microsoft...

43
PIE DIABÉTICO Mª LUISA LOZANO Mª JOSÉ ARMALÉ Enfermera del Centro de Salud “Las Fuentes Norte”

Transcript of taller de pie 2015 modificaciones -1 - aragon.es · PIE DIABÉTICO Mª LUISA ... Microsoft...

PIE

DIA

BÉTI

COM

ª LU

ISA

LO

ZAN

O

JOSÉ

ARM

ALÉ

Enfe

rmer

a de

l Cen

tro

de S

alud

“Las

Fue

ntes

Nor

te”

PIE

NO

RMA

LPI

E N

ORM

AL

•El

que

tien

e ar

mon

ía

y re

laci

ón

entr

e to

dos

los

elem

ento

s qu

e lo

s co

nsti

tuye

, in

depe

ndie

ntem

ente

de

su

mor

folo

gía,

pe

rmit

iénd

ole

cum

plir

la

s fu

ncio

nes

que

le

son

prop

ias.

PIE

DIA

BPI

E DIA

B ÉÉTI

CO D

EFIN

ICI

TICO

DEF

INIC

I ÓÓNN

SEACV

: Es

una

alter

ación

clínica

de b

ase

etiopa

tóge

nane

urop

ática

e indu

cida

por

la

hipe

rgluce

mia

man

tenida

,en

la q

ue c

on o

sin

existe

ncia d

e pr

oblema

vasc

ular

, y

prev

io d

esen

cade

nant

e tr

aumát

ico,

pro

duce

les

ión

y/o

ulce

ración

del p

ie.

¿CRE

EMO

S EN

LA

PR

EVEN

CIÓ

N?

Entr

e el

20-

40%

tie

nen

neur

opat

ía y

/o e

nfer

med

ad

vasc

ular

per

ifér

ica.

El 1

5% d

e lo

s di

abét

icos

des

arro

llan

prob

lem

as e

n pi

e du

rant

e su

evo

luci

ón, d

e la

s cu

ales

ser

án

úlce

ras

en p

ie d

iabé

tico

: 4-1

0%.

ALG

UNOS

DATO

S...

ALG

UNOS

DATO

S...

EPID

EMIO

LOG

EPID

EMIO

LOG

ÍÍ A S

ENSI

TIVO

A S

ENSI

TIVO

-- MO

TORA

M

OTO

RA

DIA

BD

IAB ÉÉ

TICA

(PN

PD)

TICA

(PN

PD)

-La

pre

vale

ncia

de la

PN

PD e

s de

13%

en

DM

1 y

del 2

4%

en D

M2.

-Co

mpl

icac

ión

crón

ica

frec

uent

e.

-Pu

ede

ser

1ªm

anif

esta

ción

clín

ica

de D

M2.

-Re

laci

onad

o co

n co

ntro

l m

etab

ólic

o, e

dad

y añ

os d

e ev

oluc

ión

de D

M.

-H

bA1c

< 7%

, red

uce

un 3

0% s

u pr

ogre

sión

.

CARA

CTER

CARA

CTER

ÍÍ STI

CAS

CLST

ICAS

CLÍÍ N

ICAS

DE

NIC

AS

DE

LA P

NPD

LA P

NPD

-Bi

late

ral,

sim

étri

ca, d

ista

l.

-M

iem

bros

infe

rior

es

-In

sidi

osa

-Cu

rsa

con:

-Sín

tom

as p

osit

ivos

(70%

de

los

paci

ente

s):

pare

stes

ias,

dis

este

sias

, pér

dida

de

fuer

za.

-Sí

ntom

as n

egat

ivos

: hip

oest

esia

o an

este

sia

-RO

T ab

olid

os, s

ensi

bilid

ad, a

trof

ia m

uscu

lar

¿¿ DE

QU

DE

QU

ÉÉSE

QU

EJA

EL

PACI

ENTE

?SE

QU

EJA

EL

PACI

ENTE

?-

¡Ten

go d

olor

!-

¡No

sien

to n

ada!

Ane

stes

ia.

-Pa

rest

esia

s:-

Cans

anci

o, c

alam

bres

, dol

or.

-Q

uem

azón

, ado

rmec

imie

nto,

hor

mig

ueos

.-

Se a

grav

an p

or la

noc

he.

-D

ises

tesi

as.

ÍÍ NDIC

E NSS

NDIC

E NSS

ES I

MPO

RTANTE

PRE

VENIR

Tras

am

puta

ción

de

extr

emid

ad in

feri

or, l

a in

cide

ncia

de

ampu

taci

ón c

ontr

alat

eral

a lo

s 5

años

es

del 5

0%.

Tras

una

am

puta

ción

el r

iesg

o de

mor

talid

ad a

los

3-5

años

es

del

50%

.

El

El 5

0%50%

de la

s de

las AM

PUTA

CIONES

AM

PUTA

CIONES

se p

odr

se p

odr íí

an r

educ

ir s

i:an

red

ucir

si:

•Ins

pecc

ión

peri

ódic

a de

l pie

y c

alza

do

•Cui

dado

s pr

even

tivo

s de

l pie

y c

alza

do

•Enf

oque

mul

tidi

scip

linar

y m

ulti

fact

oria

l

•Dia

gnós

tico

pre

coz

de e

nfer

med

ad v

ascu

lar

•Seg

uim

ient

o de

pac

ient

es c

on ú

lcer

as e

n pi

e

FACT

ORE

S SO

CIALE

S Y

ECON

FACT

ORE

S SO

CIALE

S Y

ECONÓÓM

ICOS

MIC

OS

•Las

com

plicac

ione

s de

l pie

son

cara

s

•Es

más

ren

table

el c

uida

do d

el p

ie

•El ob

jetivo

es

la c

alidad

de

vida

60.0

00 e

uros

60.0

00 e

uros

¿CU

ÁL

ES L

A C

AU

SA M

ÁS

FREC

UEN

TE D

E LE

SIÓ

N E

N

EL P

IE?

EL

EL

TRAUM

ATI

SMO

TRAUM

ATI

SMO

DEB

IDO

AL

DEB

IDO

AL

CALZ

ADO

CALZ

ADO

ES E

L D

ESEN

CAD

ENA

NTE

ES E

L D

ESEN

CAD

ENA

NTE

MA

S FR

ECU

ENTE

DE

MA

S FR

ECU

ENTE

DE

LESI

ONES

EN E

L PI

ELE

SIONES

EN E

L PI

E

CLASI

FICA

CIÓN D

E PI

E DIA

BÉTI

CO S

EGÚN

CLASI

FICA

CIÓN D

E PI

E DIA

BÉTI

CO S

EGÚN

RIES

GO D

E AM

PUTACI

ÓN (

RIES

GO D

E AM

PUTACI

ÓN (Arm

stro

ngArm

stro

ng)

100%

100%

50%

50%

Infe

cció

n +

Infe

cció

n +

isqu

emia

isqu

emia

100%

25%

25%

20%

Isqu

emia

Isqu

emia

92%

28’6

%12

’5%

8’5%

Infe

cció

nIn

fecc

ión

Ries

go 0

%Ri

esgo

0 %

Ries

go 0

%Ri

esgo

0 %

Ni i

nfec

ción

Ni i

nfec

ción

Ni i

sque

mia

Ni i

sque

mia

GRADO 3

GRADO 3

Úlc

era+

Ú

lcer

a+

afec

taci

ón

afec

taci

ón

hues

o o

hues

o o

arti

cula

ción

arti

cula

ción

GRADO 2

GRADO 2

Úlc

era

Úlc

era

+afe

ctac

ión

+afe

ctac

ión

tend

ón o

te

ndón

o

cáps

ula

cáps

ula

GRADO 1

GRADO 1

Úlc

era

Úlc

era

supe

rfic

ial

supe

rfic

ial

GRADO 0

GRADO 0

Lesi

ónLe

sión

epit

eliz

ada

epit

eliz

ada

¿QU

IÉN

HA

CE L

A

REVI

SIÓ

N D

E PI

E?

PREV

ENCI

PREV

ENCI

ÓÓN

DE

LA

N D

E LA

ÚÚ

LCER

A N

EURO

PLC

ERA

NEU

ROP ÁÁ

TICA

TICA

-Des

calz

ar y

exp

lora

r

-Edu

caci

ón

-Elim

inar

zon

as d

e pr

esió

n

-Acu

dir

al p

odól

ogo

-Cal

zado

¿CA

DA

CU

AN

TO

TIEM

PO?

¿CÓ

MO

VA

LORA

R?

PREV

ENCI

PREV

ENCI

ÓÓN D

E LA

N D

E LA

ÚÚLC

ERA

LCER

A

NEU

ROP

NEU

ROP ÁÁ

TICA

. SE

GUIM

IENTO

TICA

. SE

GUIM

IENTO

GR

AD

OD

EFIN

ICIÓ

NTR

ATA

MIE

NTO

VISI

TAS

0N

o P

NP

D, n

i VP

, ni

defo

rmid

adE

duca

ción

tera

péut

ica

AN

UA

L

1P

NP

D ±

defo

rmid

adE

duca

ción

tera

péut

ica

Cal

zado

, des

carg

as,

corr

ecci

ón Q

x

6 M

ES

ES

2V

P ±

PN

PD

Edu

caci

ón te

rapé

utic

a

Cal

zado

, des

carg

as

Trat

amie

nto

VP

3 M

ES

ES

(e

spec

ializ

ada)

3A

ntec

eden

tes

de

úlce

ra o

am

puta

ción

Edu

caci

ón te

rapé

utic

a C

alza

do, d

esca

rgas

, co

rrec

ción

Qx

Rh

bilit

1-3

ME

SE

S

(esp

ecia

lizad

a)B

oulto

nA

JM e

t al.

Dia

bete

s Car

e20

08

PACI

ENTE

DIA

BÉTI

CO E

N P

RO

GRAM

APA

CIEN

TE D

IABÉ

TICO

EN

PRO

GRAM

A

ANAM

NES

IS E

IN

SPEC

CIÓ

N

DE

FACT

ORES

DE

RIE

SGO

Hig

iene

, cal

zado

, uña

s, c

alce

tines

, es

tado

y c

olor

de

la p

iel

EXPL

ORAC

IÓN

M

onof

ilam

ento

de 1

0 gr

sPu

lsos

D

oppl

ersi

pro

cede

¿Cal

losi

dade

s o

defo

rmid

ades

en

el p

ie?

¿Exp

lora

ción

al

tera

da?

¿Fac

tore

s de

rie

sgo

pres

ente

s?

VALO

RAC

IÓN

CO

NSU

LTA

MÉD

ICA

REH

ABIL

ITAD

OR

Y/O

PO

LOG

O

REV

ISIÓ

N S

EGÚ

N R

IESG

O

REV

ISIÓ

N

ANU

AL

SI

SI

SIN

O

NO

NO

TRA

TAM

IEN

TO D

E LA

IN

FECC

ITR

ATA

MIE

NTO

DE

LA I

NFE

CCI ÓÓ

NN

-25%

de

hosp

italizac

ión

es p

or inf

ección

en

part

es b

land

as

-Des

bridam

ient

o qu

irúr

gico

agr

esivo

y ur

gent

e (p

rimer

as 2

4-48

h)

-Ant

ibiote

rapia

guiada

por

cultivo

s ós

eos

-Des

cont

aminac

ión

loca

l co

n plat

a

EL M

EJOR

ANTI

BIEL

MEJ

OR

ANTI

BIÓÓTI

CO E

S LA

HOJA

DE

BIST

UR

TICO

ES

LA H

OJA

DE

BIST

UR ÍÍ

TIPO

S D

E D

ESCA

RGA

TIPO

S D

E D

ESCA

RGA

Dis

posi

tivos

de

ayud

a pa

ra la

mar

cha

Rep

oso

rela

tivo

Yes

o de

des

carg

a to

tal

(TC

C)

Bot

as d

e de

scar

ga(c

astw

alke

rs)

Zapa

tos p

osqu

irúrg

icos

Fiel

tro d

e de

scar

ga(f

elte

dfo

am)

Orte

sisd

e si

licon

a

““ LA E

NFE

RMED

AD N

O

LA E

NFE

RMED

AD N

O

DES

TRUYE

AL

INDIV

IDUO,

DES

TRUYE

AL

INDIV

IDUO,

SINO Q

UE

LO M

ODIF

ICA

SINO Q

UE

LO M

ODIF

ICA””

M.

M. M

orla

usM

orla

us

“Las

úl

cera

s po

r pi

e di

abét

ico

inde

pend

ient

emen

te

de

su

etio

logí

a y

loca

lizac

ión

prec

isan

dis

min

uir

el e

stré

s m

ecán

ico.

Cons

enso

Int

erna

cion

al d

e Pi

e D

iab

Cons

enso

Int

erna

cion

al d

e Pi

e D

iab éé

tico

201

1ti

co 2

011

Man

ejo

clM

anej

o cl

íí nic

o en

Ate

nci

nico

en

Ate

nci óó

n Pr

imar

ian

Prim

aria

ÚÚlc

era

lcer

a ne

urop

neur

opáá t

ica

tica

SIN

IN

FECC

IÓN

Des

carg

aCu

ra lo

cal (

húm

eda)

Educ

ació

n

INFE

CCIÓ

N L

EVE

Des

carg

a y

cura

loca

l (s

eca)

Cult

ivo

Tto

anti

biót

ico

Rxsi

mpl

eEd

ucac

ión

Revi

sión

cad

a 3-

5 dí

as

INFE

CCIÓ

N M

OD

ERA

DA

O G

RAVE

Ingr

eso

hosp

ital

ario

Tras

el a

lta:

rev

isió

n y

educ

ació

n

Ulc

era

en p

ie d

iabé

tico

. Exp

lora

ción

in

icia

l Si

gnos

infla

mat

orio

s

Sign

os d

e in

fecc

ión

Exam

en n

euro

lógi

co

Ede

ma

Indu

raci

ónE

ritem

a

D

olor

D

iste

nsió

n

Cal

or

>ó=

2 si

gnos

infla

mat

orio

sC

elul

itis

Cre

pita

ción

Sup

urac

ión

Tej

idos

fria

bles

U

lcer

a pr

ofun

da

O

lor f

étid

o

Sond

a qu

e lle

ga a

l hue

so

>ó=

1E

valu

ar

grad

o de

in

fecc

ión.

(Cla

sific

ació

n ID

SA

)

Sens

ibilid

ad

(mon

ofila

men

to/d

iapa

són/

mar

tillo

)D

efor

mid

ades

Pul

sos

pedi

o y

tibia

l pos

terio

r

Si

ause

ncia

de

am

bos

rem

itir a

C.

Vas

cula

r

POBL

ACI

POBL

ACI

ÓÓN D

E RI

ESGO

N D

E RI

ESGO

Por

pade

cer

neur

opat

ía y

/o a

rter

iopa

tía:

Fumad

ores

Evoluc

ión

Hem

oglobi

na g

licad

a

Complicac

ione

s mac

ro y

micro

vasc

ular

es

Por

favo

rece

r la

infe

cció

n:Higiene

def

icient

e

Aislamient

o

Bajo

nivel s

ocial

PIE

DE

RIES

GOPI

E DE

RIES

GO•A

nomalías

en p

iel y

muc

osas

•Alter

acione

s bi

omec

ánicas

•Pér

dida

s de

sen

sibi

lidad

•Art

eriopa

tía

perifé

rica

•Ant

eced

ente

s de

úlcer

as o

ampu

tacion

es

Educ

aci

Educ

aci óó

n de

l pac

ient

e y

cuid

ador

esn

del p

acie

nte

y cu

idad

ores

Info

rmac

iIn

form

aci óó

n so

bre

frec

uenc

ia y

for

ma

de a

sear

el

n so

bre

frec

uenc

ia y

for

ma

de a

sear

el

pie.

pie.

CC óóm

o y

cum

o y

cuáá n

do d

ebe

cort

ar la

s u

ndo

debe

cor

tar

las

u ññas

.as

.

Real

izac

iRe

aliz

aci óó

n de

insp

ecci

n de

insp

ecci

óó n f

recu

ente

en

busc

a de

n

frec

uent

e en

bus

ca d

e le

sion

es.

lesi

ones

.

Los

pelig

ros

de c

amin

ar d

esca

lzo.

Los

pelig

ros

de c

amin

ar d

esca

lzo.

Tipo

de

calz

ado.

Tipo

de

calz

ado.

Ant

e qu

e si

gnos

o s

Ant

e qu

e si

gnos

o s

íí nto

mas

deb

e co

nsul

tar

ntom

as d

ebe

cons

ulta

r ur

gent

emen

te.

urge

ntem

ente

.

Ries

gos

que

conl

leva

la a

pari

ciRi

esgo

s qu

e co

nlle

va la

apa

rici

óó n d

e un

a n

de u

na úú

lcer

a.

lcer

a.

SE E

STA

LA

VAN

DO

LO

S PI

ES!!!

AUTO

CUID

ADOS

DE

PIES

AUTO

CUID

ADOS

DE

PIES

•Rev

isar

los

pies

diar

iamen

te•L

avar

los

pies

diar

iamen

te•U

sar

calcet

ines

siempr

e•R

evisar

el ca

lzad

o•R

ecor

tar

las

uñas

rec

tas

•No

cort

arse

uno

mismo

las

callo

sida

des

•Evita

r la p

iel se

ca•N

o ca

minar

des

calzo

•No

expo

ner

los

pies

a t

empe

ratu

ras

extr

emas

•Cam

inar

30

minut

os a

l día

•Dej

ar d

e fu

mar

y c

ontr

olar

la

gluc

emia

•Ant

e cu

alqu

ier

cambi

o de

color

ación

o he

rida

.

NO C

IRUGÍ

A D

E CU

ART

O D

E BA

ÑO

PAUTA

S DE

ACT

UACI

PAUTA

S DE

ACT

UACI

ÓÓNN

INSP

ECCI

INSP

ECCI

ÓÓNN

Higiene

Higiene

Color

Color

Def

ormidad

Def

ormidad

Piel

Piel

Callo

sida

dCa

llosida

d

UUññ a

sas

Zapa

tos

y med

ias

Zapa

tos

y med

ias

EXPL

ORA

CIEX

PLORA

CIÓÓNN

Dop

pler

Dop

pler

Mon

ofila

men

toM

onof

ilamen

to

Diapa

sDiapa

s óónn

Palpac

iPa

lpac

i óónn

Reflej

os

Reflej

os a

quaqu ííleos

leos

Sens

ibilida

d t

Sens

ibilida

d t éé

rmica

rmica

AUSE

NCI

A D

E PU

LSOS

AUSE

NCI

A D

E PU

LSOS

DOPP

LER

DOPP

LER

EXPL

ORA

CIEX

PLORA

CIÓÓN

N

DE

OTR

OS

DE

OTR

OS

TERR

ITORI

OS

TERR

ITORI

OS

</=

0,89

0,89

-1,3

0>/

= 1,

30

Suge

stivo

Suge

stivo

AUSE

NCI

AAUSE

NCI

APU

LSOS

PULS

OS

Suge

stivo

Suge

stivo

NORM

AL

NORM

AL

Suge

stivo

Suge

stivo

CALC

IFIC

ACI

CALC

IFIC

ACI

ÓÓNN

PROGRA

MA 

ESPECÍFICO

 SEGÚN 

TRATA

MIENTO

DIAGNÓSTICO