State Enterprise Refromation

37
7/23/2019 State Enterprise Refromation http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 1/37  มพท    : สานกการพ มพ  านกงานเลขาธการสภาผ   แทนราษฎร วาระปฏ ปท   : การปฏ ประบบการบร หารจดการรฐว สาหก

Transcript of State Enterprise Refromation

Page 1: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 1/37

 

พมพท  : สานักการพมพ สานักงานเลขาธการสภาผ  แทนราษฎร

วาระปฏรปท  ๙ : การปฏรประบบการบรหารจัดการร ัฐวสาหกจ

Page 2: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 2/37

 

ช อเร อง  สภาปฏรปแหงชาต วาระปฏรปท  ๙ : การปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ 

เลขประจ าหนังสอ  ISBN :978-974-9614-84-6

ปท พ มพ  กรกฎาคม ๒๕๕๘ 

จ านวนหนา  ๒๗  หนา 

จ านวนพ มพ  ๒,๐๐๐ เลม 

จัดท าโดย   สานักงานเลขาธการสภาผ  แทนราษฎร 

ปฏบัตหนาท สานักงานเลขาธการสภาปฏรปแหงชาต ถนนอ ทองใน เขตดสต 

กรงเทพมหานคร ๑๐๓๐๐ 

 โทร. ๐ ๒๒๔๔  ๒๖๙๘ – ๙ 

 โทรสาร ๐ ๒๒๔๔  ๒๗๐๕  

พ มพท   สานักการพมพ สานักงานเลขาธการสภาผ  แทนราษฎร 

ถนนประด พัทธ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท 

กรงเทพมหานคร ๑๐๔ ๐๐ 

 โทร.

๐ 

๒๒๔๔  

๒๑๑๗ 

 โทรสาร ๐ ๒๒๔๔  ๒๑๒๒ 

Page 3: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 3/37

Page 4: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 4/37

คานา 

สภาปฏรปแหงชาตไดปฏบัตภารกจตามท กาหนดในมาตรา ๒๗ ของรัฐธรรมนญแหงราชอาณาจักรไทย ฉบับชั วคราว พทธศักราช ๒๕๕๗ กลาวคอ “....ศกษาและเสนอแนะเพ อใหเกดการปฏรปในดานตาง ๆ ....” นอกจากการวเคราะหและกาหนด “วสัยทัศนและอนาคตประเทศไทย” สาหรับระยะเวลาประมาณ ๒๐ ป  ในอนาคต เพ อใชเปนกรอบแนวทางการกาหนดประเดน และแนวทางการปฏรปในดานตาง ๆ แลว สภาปฏรปแหงชาตยังไดศกษาคนควาและวเคราะหขอสนเทศ  ตลอดจนประมวลความร   ความคดเหนจากผ  ทรงคณวฒ และผ  มประสบการณในดานตาง ๆ รวมถงประชาชนผ  เปนเจาของประเทศ   โดยไดดาเนนการตอเน อง ทั งโดยทางตรงและทางออม หยบยกข นกาหนดเปนวาระปฏรปท สาคัญ ๆ รวม ๓๗ วาระปฏรป และเปนวาระพัฒนาท ตองดาเนนการตอเน องภายหลังจากการปฏรปแลว อก ๖ วาระพัฒนา 

วาระปฏรปและวาระพัฒนาทั งหมด  ไดผานความเหนชอบของสภาปฏรปแหงชาต และไดนาเสนอไปยังคณะรั ฐมนตรเพ อพจารณาดาเนนการตามสมควรตอไปแลว 

เอกสารฉบับน เปนประมวลรายงานวาระปฏรปท  ๙ เร อง การปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ ดาเนนการโดยคณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ การเงนและการคลัง ซ งสภาปฏรปแหงชาตไดจัดรวบรวมเพ อเผยแพรสาหรับประโยชนสาธารณะสบไป 

สภาปฏ  รปแหงชาต ๑๔   กรกฎาคม  ๒๕๕๘ 

Page 5: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 5/37

Page 6: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 6/37

สารบัญ 

หนา 

คานา 

บทสรปสาหรับผ  บรหาร  ๑ 

รายงานเร อง แนวทางการปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ 

๑. หลักการและเหตผล  ๔  

๒. ประเดนปญหา  ๘ 

๓. แนวทางการปฏรป  ๙ 

๔ . สรปผลการพจารณา  ๑๓ 

๕ . ขอเสนอประเดนการปฏรปและแนวทางดาเนนงาน  ๑๓ 

ภาคผนวก 

ภาคผนวก ก : รายงานเร อง แนวทางการปฏรปสถาบันการเงนเฉพาะกจ  ๑๖ 

ภาคผนวก ข : คณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ การเงนและการคลัง  ๒๗ 

Page 7: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 7/37

Page 8: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 8/37

บทสรปสาหรับผ  บรหาร 

รายงานเร อง  แนวทางการปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ 

๑. เหตผลและความจาเปน 

รัฐวสาหกจของไทย แมจะมจานวนไมมาก (๕๖ แหง) แตมความสาคัญตอเศรษฐกจไทย 

เพราะเปนผ  ดาเนนกจการโครงสรางพ นฐานและสาธารณปโภคเกอบทั งหมดของประเทศ  โดยในป ๒๕๕๖ 

รัฐวสาหกจมสนทรัพยรวมมากถง ๑๑.๙ ลานลานบาท และกอเกดรายไดรวมกันถงประมาณ ๕ .๒ ลานลานบาท*

ซงการบรหารจัดการรัฐวสาหกจทยังไมเปนระบบและยังไมโปรงใสชัดเจน  ทาใหรัฐวสาหกจบางแหง

ขาดประสบการณ และมผลการดาเนนงานขาดทน เปนภาระตองบประมาณแผนดน การปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจ  จะทาใหรั ฐวสาหกจสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพ และไมตกเปนภาระทางการคลังของแผนดน รวมทั งทาหนาท เปนผ   ใหบรการประชาชนไดตามวัตถประสงค 

ระบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจมปญหาท สาคัญ ๕  ประการ ดังน  ๑. การบรหารของรัฐวสาหกจบางแหงถกแทรกแซงอยางไมเหมาะสม ทาใหรัฐวสาหกจไมสามารถ

บรหารจัดการองคกรไดอยางมประสทธภาพ   โปรงใส ตรวจสอบได และกอใหเกดประโยชนสงสดแกสังคม โดยรวม 

๒. สวนราชการทมสวนเก ยวของในการบรหารจัดการรัฐวสาหกจยังมความสับสนและขาดความชัดเจนในการแยกแยะบทบาทกันระหวางหนวยงานกาหนดนโยบาย (Policy Maker) หนวยงานกากับดแล (Regulator) หนวยงานท ทาหนาท แทนเจาของ (Owner) และหนวยงานท เปนผ  ดาเนนงานใหบรการ (Operator

or Service Provider) เชน สวนราชการท มภารกจตามอานาจหนาท เปนผ  กากับดแลกจการในอตสาหกรรมหน ง ในบางกรณกมาทาหนาท เปนเจาของรั ฐวสาหกจผานการแตงตั งกรรมการของรั ฐวสาหกจนั น ๆ เอง เปนตน 

๓. รัฐวสาหกจบางแหงไดรับการชวยเหลอจากภาครัฐมากเกนไปจนทาใหขาดการพัฒนาอยางตอเน องโดยการสนับสนนและสทธประโยชนผกขาดมากจนเกนไป เชน การใหขอยกเวนกฎ กตกา  ในการ

กากับดแลตาง ๆ เพ อสรางความไดเปรยบค แขงรายอ นซ งเปนการสงเสรมใหรัฐวสาหกจขาดความเขมแขงและดอยประสทธภาพทั งทางตรงและทางออม 

๔ . รั ฐวสาหกจบางแหงมผลดาเนนการขาดทน ทาใหเปนภาระทางการคลังตอรั ฐบาล 

๕ . รัฐวสาหกจบางแหงอาจไมจาเปนตองดารงสถานะเปนรัฐวสาหกจอกตอไป  เน องจากเหตผล ดังน  (๑) มพันธกจและการดาเนนงานท ซ าซอนกับเอกชน แตไมสามารถใหบรการหรอแขงขันกับภาคเอกชนได จงควรพจารณาเหตผลและความจาเปนท จะดาเนนการตอหรอดาเนนการยบเลกตอไป (๒)

* ขอมลจาก “ขอมลสาคัญของรั ฐวสาหกจไทย (State Enterprise Key Indicators: SEKI)”ฉบับท  ๓ / ๕๗, สานักงานคณะกรรมการนโยบายรั ฐวสาหกจ 

Page 9: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 9/37

- ๒ -

รัฐวสาหกจบางแหงท ดอยประสทธภาพ และไมไดเปนยทธศาสตรของประเทศ รวมถงเปนกจการท อาจไมมความจาเปนตองดาเนนการภายใตสถานการณปจจบัน  ควรมการพจารณาท จะแปรสภาพเปนองคกรเอกชนหรอยบเลกตอไป และ (๓) รัฐวสาหกจบางแหงไมไดประกอบการเพ อแสวงหากาไรและเหมาะสมท จะดาเนนภารกจของรัฐในรปแบบอ น ควรมการพจารณาการแปรสภาพใหเปนสวนราชการในสังกัดกระทรวง / กรม หรอองคการมหาชน หรอรปแบบอ นๆ ตอไป 

ซ งหนวยงานท เก ยวของควรพจารณาดาเนนการตามแนวทางดังกลาวขางตนกอน  เพ อใหเหลอรัฐวสาหกจท จาเปนจะตองปฏรปในจานวนท เหมาะสมตอการนาไปส การปฏรปรัฐวสาหกจในขั นตอนตอไป 

๒. ความเปล ยนแปลงท จะเกดข น 

การใหความสาคัญกับการปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหก จท ดอยประสทธภาพดวยแผนการทบทวนกจการรั ฐวสาหกจแตละแหง  โดยการบรหารจัดการภาระหน  การจัดทาแผนรองรับความเส ยง ตลอดจนการปรับปรงโครงสรางบคลากร เพ อเปนแนวทางในการลดผลกระทบจากการขาดทน ควบค ไปกับการปรับปรงโครงสรางรัฐวสาหกจองครวม   โดยกาหนดขอบเขตหนาท ของแตละหนวยงานใหมความชัดเจน  

การสรางระบบมาตรฐานการดาเนนงานใหเปนไปตามการกากับดแลกจการท ด (Good Corporate

Governance) และการกาหนดเปาหมายใหสอดคลองกับนโยบายรั ฐบาล นอกจากจะเปนการเพ มประสทธภาพ ในการสรางความโปรงใสแลว ยังเปนกลไกสาคัญท จะกระต  นใหเกดการแขงขันและสงเสรมขดความสามารถ

ขององคกร ตลอดจนลดโอกาสเส ยงจากการทจรตคอรรัปชั น ซ งจะเปนการแกไขปญหาท ังเชงโครงสรางระดับมหภาคและจลภาคควบค กันอยางเปนระบบ 

นอกจากนั น การปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจจะชวยแกไขปญหาท เก ยวของกับการปรับปรงขนาดและจานวนองคกรใหมความเหมาะสมกับหนาท ในการใหบรการสนคาสาธารณะ การปรับปรงกฎระเบยบปฏบัต  ขอบังคับ  และขั นตอนการทางานท มความลาหลังหรอมากเกนความจาเปน เพ อใหการดาเนนงานมประสทธภาพแบบเอกชนและเกดความคลองตัวในการทางานมากข น การสรางมาตรฐานระบบการกากับดแลกจการท ด การเพ มประสทธภาพในการบรหารจัดการของรั ฐวสาหกจอยางเปนระบบ และการปฏรป

ระบบประเมนผลการดาเนนงานตลอดจนการนาแผนฟ  นฟรัฐวสาหกจท ยงัเปนอปสรรคตอการพัฒนาเศรษฐกจประเทศมาใชปฏบัตจรง จะเปนการแกไขปญหาทั งระบบอยางมประสทธภาพใหสอดคลองกับนโยบายภาครัฐอยางบรณาการทั งระยะสั นและระยะยาว 

๓. แนวทางการปฏรปและกรอบเวลา 

คณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ การเงนและการคลัง มขอเสนอแนวทางการปฏรป ดังน  ๑ . กาหนดบทบาทและภารกจของสวนราชการท มสวนเก ย วขอ งกับการกา กับดแล  

การดาเนนงานของรั ฐวสาหกจใหชัดเจน  โดยแยกใหชัดเจนระหวางหนวยงาน ๔  ประเภท ดังน  

Page 10: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 10/37

- ๓ -

(๑) หนวยกากับนโยบาย (Policy Maker) ทาหนาท กาหนดทศทางและนโยบายของอตสาหกรรม และดแลการดาเนนงานใหเปนไปตามพนัธกจของรัฐวสาหกจตามท ไดวางไว เชน หนวยกากับนโยบายอตสาหกรรมการบน หนวยกากับนโยบายอตสาหกรรมการส อสาร เปนตน 

(๒) หนวยกากับดแล (Regulator) ทาหนาท กากับดแลดานกฎ  ระเบยบ หลักเกณฑของอตสาหกรรม และการดาเนนธรกจใหเปนไปอยางมประสทธภาพ  โปรงใส และยตธรรม เชน Regulator ของอตสาหกรรมการธนาคารและสถาบันการเงน Regulator ของอตสาหกรรมการขนสงทางบก เปนตน 

(๓) หนวยงานซ งทาหนาท แทนเจาของ (Owner) คอหนวยงานซ งทาหนาท เปนเจาของรัฐวสาหกจแทนประชาชน  ในการดแลดานธรรมาภบาล  ฐานะการเงน การคัดเลอกกรรมการและผบรหาร  

การประเมนผลการดาเนนงาน การปฏรปโครงสราง ตลอดจนสงเสรมการเตบโตอยางย ังยนของรัฐวสาหกจรวมไปถงบรษัทลกและบรษัทในเครอของรั ฐวสาหกจตามความเหมาะสม 

(๔ ) หนวยปฏบัตการหรอผ  ใหบรการ  (Operator or Service Provider) คอรั ฐวสาหกจซ งมหนาท ดาเนนกจการตามนโยบายและพนัธกจท  ไดวางไว 

๒. กาหนดใหหนวยงานแตละประเภทไมทาภารกจซ าซอนกัน  เพ อลดการขัดกันแหงผลประโยชน (Conflict of Interest) ระหวางหนวยงาน เชน การกาหนดอานาจหนาท ระหวางหนวยงานท  ทาหนาท เปน Policy Maker และ Regulator ตองไมมาทาหนาท เปน Owner ในขณะเดยวกัน 

๓. เพ อใหเกดความชัดเจนเก ยวกับหนวยงานท ทาหนาท แทนเจาของ (Owner) ของรั ฐวสาหกจ  ใหออกกฎหมายจัดต ังองคกรอสระท ทาหนาท เปนเจาของรั ฐวสาหกจทกแหง 

๔ . กาหนดใหหนวยงานซ งทาหนาท เจาของรัฐวสาหกจทาการทบทวนเหตผลแหงการดารงอย ของรัฐวสาหกจแตละแหง  และทาการประเมนถงสถานะการดารงอย ของรัฐวสาหกจ  หรอการยบรวมยกเลก 

หรอเปล ยนแปลงสถานภาพใหมความเหมาะสมอยางสม าเสมอ 

๕ . ออกกฎหมายกาหนดใหรัฐบาลสามารถใชรัฐวสาหกจเปนเคร องมอในการดาเนนงานตามนโยบายของรั ฐบาลเปนกรณพเศษได แตหากเปนการขอใหรัฐวสาหกจเร ยกเกบราคาคาดาเนนการในอัตราท ต ากวาราคาตลาดท รัฐวสาหกจกาหนดตามปกตนั นรัฐบาลจะตองชดเชยสวนตางนั นอยางเหมาะสม  โดยใหรัฐวสาหกจทาบัญชเปนพเศษข นโดยเฉพาะ เรยกวา “บัญชบรการสาธารณะ” (Public Service Account :

PSA) เพ อใหเกดความโปรงใส และชัดเจนในการวัดผลการดาเนนงานของรั ฐวสาหกจ 

ทั งน  กรอบเวลาในการปฏรปควรจะทาใหแลวเสรจภายในป ๒๕๕๘ น  

Page 11: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 11/37

- ๔  -

รายงาน 

เร อง  แนวทางการปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ* 

---------------------------------------

๑. หลักการและเหตผล 

รั ฐวสาหกจ (State-owned Enterprise) หมายถงองคการของรั ฐท มการจัดต ังตามกฎหมายหรอบรษัทท ภาครัฐมทนรวมอย ดวยเกนกวารอยละ ๕๐  โดยเปนหนวยงานท มหนาท เสมอนเปนเจาของทรัพยสนและโครงสรางพ นฐานสาคัญของประเทศในฐานะเปนผ  ใหบรการสนคาและบรการสาธารณะท จาเปน 

เพ อสนองความตองการขั นพ นฐานแกประชาชน รวมถงการมบทบาทในการเสรมสรางความแขงแกรงทางดานเศรษฐกจ ตลอดจนยกระดับคณภาพชวตของประชาชนในประเทศใหมความเปนอย ท ดข น อันถอไดวาเปน

สวนหน งของนโยบายทางดานการพัฒนาเศรษฐกจและสังคม ดังนั น รั ฐวสาหกจเปนกจการท มความสาคัญตอการขับเคล อนเศรษฐกจของประเทศเปนอยางมาก 

อยางไรกตาม กฎหมายท เก ยวกับรัฐวสาหกจหลายฉบับไดกาหนดความหมายของคาวา  

“รัฐวสาหกจ” ไวแตกตางกัน ซ งในการพจารณาวาองคกรใดเปนรัฐวสาหกจตามกฎหมายอ นหรอไม จะตองพจารณาตามกฎหมายดังกลาวเปนการเฉพาะ  เชน กฎหมายคณสมบัตมาตรฐานสาหรับกรรมการหรอพนักงานรัฐว สาหกจ หรอกฎหมายแรงงานรัฐวสาหกจสัมพันธ  เปนตน ทาใหรัฐวสาหกจอาจแบงออกไดเปนหลายประเภทตามเกณฑท แตกตางกัน  เชน แบงตามกฎหมายจัดต ัง ลักษณะองคกร  หรอประเภท

อตสาหกรรม ฯลฯ ดังนั น หากแบงรัฐวสาหกจตามกฎหมายการจัดตั งสามารถแบงออกไดเปน ๒ ประเภท๑ 

 ไดแก (๑) รั ฐวสาหกจท มกฎหมายจัดตั ง 

- รั ฐวสาหกจท จัดต ังตามพระราชบัญญัต เชน การรถไฟแหงประเทศไทย (พระราชบัญญัตการรถไฟแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๔ )

และการทองเท ยวแหงประเทศไทย (พระราชบัญญัตการทองเท ยวแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒) เปนตน 

- รั ฐวสาหกจท จัดต ังตามพระราชกฤษฎกา 

เชน สถาบันการบนพลเรอน (พระราชกฤษฎกาจัดต ังสถาบันการบนพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ )และองคการตลาดเพ อเกษตรกร (พระราชกฤษฎกาจัดต ังองคการตลาดเพ อเกษตรกร พ.ศ. ๒๕๑๗) เปนตน 

- รั ฐวสาหกจท จัดต ังตามระเบยบขอบังคับและไมมสถานะเปนนตบคคล 

เชน  โรงงานยาสบ (จัดต ังโดยระเบยบบรหารโรงงานยาสบ พ.ศ. ๒๕๑๖) และโรงพมพตารวจ (จัดต ังโดยขอบังคับโรงพมพตารวจ กรมตารวจ พ.ศ. ๒๕๐๘)

* รายงานน จัดทาโดย คณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ การเงนและการคลัง  โดยไดผานความเหนชอบของสภาปฏรปแหงชาตเม อ 

๓๑ มนาคม ๒๕๕๘ และไดนาสงคณะรั ฐมนตรเม อ ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๘ 

๑ การกากับดแลรัฐวสาหกจ, คณะกรรมการจัดท าค มอสนับสนนการทางานของรั ฐมนตร (กระทรวงการคลัง)แหลงท มา: http://www.cabinet.thaigov.go.th/acrobat/PlanA.pdf [online]

Page 12: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 12/37

- ๕  -

(๒) รั ฐวสาหกจท เปนบรษัท 

- รั ฐวสาหกจท จัดตั งตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และกฎหมายบรษัทมหาชนจากัด เชน บรษัท วทยการบนแหงประเทศไทย  จากัด บรษัท การบนไทย จากัด  (มหาชน)

และบรษัท ธนาคารกรงไทย จากัด (มหาชน)

- รั ฐวสาหกจท เกดจากการแปลงสภาพตามกฎหมายทนรั ฐวสาหกจ เชน บรษัท ปตท. จากัด (มหาชน) (แปลงสภาพจากการปโตรเลยมแหงประเทศไทย 

พ.ศ. ๒๕๔๔ ) และบรษัท อสมท. จากัด (มหาชน) (แปลงสภาพจากองคการส อสารมวลชนแหงประเทศไทย 

พ.ศ. ๒๕๔๗) เปนตน 

 ในปจจบันการดาเนนกจการรัฐวสาหกจของไทยอาจไมเปนไปตามวัตถประสงคหลักในการ

เปนผ  ใหบรการสาธารณปโภคขั นพ นฐานทางเศรษฐกจของประเทศ รวมไปถงรปแบบโครงสรางการบรหารจัดการของรัฐวสาหกจองครวมยังขาดความชัดเจน ทั งบทบาทการกากับดแล บทบาทความเปนเจาของ และบทบาทการเปนผ  ใหบรการสนคาสาธารณะ นอกจากน  การบรหารงานของรัฐวสาหกจท ผานมายังข นอย กับนโยบายและการกากับของเจากระทรวง  ซ งอาจกอใหเกดการแทรกแซงและทาใหองคกรขาดความเปนเอกภาพในการขับเคล อนยทธศาสตร จงเปนเหตใหกจการรัฐวสาหกจหลายองคกรขาดประสทธภาพในการดาเนนงาน เปนภาระตอภาครั ฐและเปนอปสรรคตอการพัฒนาประเทศในระยะตอไป 

 โดยภาพรวมแลว ภาระหน สนรวมของรัฐวสาหกจมจานวน ๙.๓๔  ลานลานบาท หรอคดเปน

กวารอยละ 

๗๘.

๗๖ 

ของสนทรัพยรวมกจการรั ฐวสาหกจทั งระบบ

๒ 

แม ในชวง 

๑๐ 

ปท ผานมา 

รั ฐวสาหกจจะมการลงทนเพ มข นอยางตอเน องจนสนทรัพยเพ มข นกวา ๓.๕  เทา หรอ ๑๑.๘๖ ลานลานบาท อยางไรกด กลับสรางกาไรสทธ ไดเพยงรอยละ ๑ ของสนทรัพยเทานั น 

 ในการประกอบกจการทางภาคการเงน หากเปรยบเทยบผลการดาเนนงานในป ๒๕๕๖ 

ระหวางสถาบันการเงนเฉพาะกจ  (SFIs) และธนาคารพาณชยไทยพบวา ระบบสถาบันการเงนเฉพาะกจมอัตราสวนรายไดดอกเบ ยสทธตอสนทรัพยเฉล ย (Net Interest Margin : NIM) อย ท รอยละ ๒.๗๕   ในขณะท  NIM ของระบบธนาคารพาณชยทั งระบบอย ท รอยละ ๒.๖๓ (และรอยละ ๒.๘ สาหรับธนาคารพาณชยขนาดใหญ๓)แตเม อเปรยบเทยบกาไรสทธตอสนทรัพยสทธเฉล ย  (Return on Asset : ROA) แลวพบวา ROA ของระบบสถาบันการเงนเฉพาะกจอย ท รอยละ ๐.๕๘  ในขณะท  ROA ของธนาคารพาณชยขนาดใหญสงกวาถงรอยละ ๖๖ 

 โดยอย ท รอยละ ๑.๗๑ ซ งช ใหเหนวา ความสามารถในการทากาไรของสถาบันการเงนเฉพาะกจต ากวาระบบธนาคารพาณชยอย มาก 

๒ “ขอมลสาคัญของรั ฐวสาหกจไทย (State Enterprise Key Indicators: SEKI)”

ฉบับท  ๓ / ๕๗, สานักงานคณะกรรมการนโยบายรั ฐวสาหกจ (ขอมล ณ เดอนมถนายน ๒๕๕๗)๓ ธนาคารพาณชยขนาดใหญ  ไดแก ธนาคารกรงไทย จากัด (มหาชน) ธนาคารกรงเทพ จากัด (มหาชน) ธนาคารไทยพาณชย จากัด (มหาชน)

และธนาคารกสกรไทย จากัด (มหาชน)

Page 13: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 13/37

- ๖ -

นอกจากน  สัดสวนสนเช อท  ไมกอใหเกดรายได (Non-Performing Loan) ตอสนเช อรวม 

(NPL Ratio) ของสถาบันการเงนเฉพาะกจอย ท รอยละ ๔ .๑๔   ในขณะท  NPL Ratio ของระบบธนาคารพาณชยทั งระบบอย ท เพยงรอยละ ๒.๓๖ เทานั น (และรอยละ ๒.๓๒ สาหรับธนาคารพาณชยขนาดใหญ) ซ งจะเหนไดวาระบบสถาบันการเงนเฉพาะกจมสัดสวนสนเช อท ไมกอใหเกดรายไดสงกวาธนาคารพาณชยถงเทาตัว 

(ดังตารางท  ๑)

ตารางท  ๑ ตัววัดทางการเงนเปรยบเทยบสถาบันการเงนเฉพาะกจและธนาคารพาณชย ป ๒๕๕๖ 

ตัววัดทางการเงน 

ความสามารถทางการเงน (รอยละ)

สถาบันการเงนเฉพาะกจ 

ธนาคารพาณชยเอกชนไทย ธนาคารพาณชย ขนาดใหญ 

ธนาคารพาณชย ทั งระบบ 

NIM ๒.๗๕   ๒.๘  ๒.๖๓ 

ROA ๐.๕๘  ๑.๗๑  ๑.๔๘ 

NPL Ratio ๔ .๑๔   ๒.๓๒  ๒.๓๖ 

ท มา : ส านักนโยบายระบบการเงนและสถาบันการเงน , ส านั กงานเศรษฐกจการคลัง และธนาคารแหงประเทศไทย 

ท ผานมา  ในป ๒๕๕๖ แมวารัฐวสาหกจกวา  ๔๖ แหง สามารถสรางผลกาไรสทธใหแกรั ฐบาลกวา ๒.๙๘ แสนลานบาท เชน บรษัท ปตท. จากัด (มหาชน) การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย และธนาคารกรงไทย จากัด (มหาชน) เปนตน แตอยางไรกตาม ยังมกจการรัฐวสาหกจอก  ๑๐ แหงท ยงัประสบปญหาขาดทนสทธอยางตอเน อง อันเน องจากยคสมยัท เปล ยนแปลงไป ผนวกกับการแขงขันจากภาคเอกชนท ทวความรนแรงมากข น ประกอบกับความกาวล าทางเทคโนโลยสารสนเทศ ทาใหรั ฐวสาหกจขาดความพรอมท จะแขงขันตามกลไกตลาดท เปล ยนแปลงไปอยางรวดเรว เชน การรถไฟแหงประเทศไทย บรษัท การบนไทย จากัด (มหาชน)

แมรัฐวสาหกจหลายแหงจะมสวนสาคัญในการสรางผลตอบแทนแกภาครัฐได  อยางไรกด ผลกาไรของกจการรัฐวสาหกจบางประเภทอาจไมไดสะทอนประสทธภาพในการแขงขันไดอยางสมบรณ เน องจากกจการสวนใหญมกัมสถานะผกขาดโดยธรรมชาต  (Natural Monopoly) หรอการไดรับสทธในการแสวงหาผลประโยชนแตเพยงผ  เดยว เชน การไดรับสัมปทาน  สทธเชาซ อ สัญญาเชา  ฯลฯ ซ งหากเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขันระหวางกจการผกขาดและกจการท ต องแขงขันในตลาดพบวา  กจการรัฐวสาหกจทสามารถสรางกาไรส ทธสงนัน  สวนใหญเปนกจการทมลักษณะผกขาดแทบทังสน  ในขณะท กจการรัฐวสาหกจท ตองแขงขันจะประสบภาวะขาดทนและขาดความมประส ทธภาพจากการสญ เส ยความสามารถในการแขงขันของตลาด   เชน การแขงขันในอตสาหกรรมดานการขนสงและโลจสตกส  ซ งรั ฐวสาหกจหลายแหงตองเผชญกับการแขงขันจากภาคเอกชนทั งในและตางประเทศท นับวันจะทวความรนแรงข น ทาใหการรถไฟแหงประเทศไทยและบรษัท การบนไทย จากัด (มหาชน) ประสบปญหาขาดทนสทธในป ๒๕๕๖ 

กวา ๑.๒๙ และ ๑.๒ หม นลานบาท ตามลาดับ (ดังตารางท  ๒)

Page 14: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 14/37

- ๗ -

ตารางท  ๒ ขอมลกาไร / ขาดทนสทธสงสดของรั ฐวสาหกจในป ๒๕๕๖ (ตามลาดับ)

รั ฐวสาหกจท มผลกาไรสงสด* รั ฐวสาหกจท มผลขาดทนสงสด 

องคกร ผลกาไรสทธ (ลานบาท) องคกร 

ผลขาดทนสทธ (ลานบาท)

บมจ. ปตท. ๑๑๕ ,๑๒๕   การรถไฟแหงประเทศไทย  ๑๒,๙๕๔  การไฟฟาฝายผลตฯ  ๔๐,๓๔๒  การบนไทย  ๑๒,๐๐๐ 

ธนาคารกรงไทย  ๓๓,๙๒๙  องคการขนสงมวลชนฯ  ๕ ,๓๕๔  ธนาคารออมสน  ๒๑,๙๐๙  ธนารักษพัฒนาสนทรัพย  ๑,๗๗๑ 

การไฟฟาสวนภมภาค  ๒๑,๐๖๖  องคการสวนสัตว  ๒๑๖ 

การทาอากาศยานฯ  ๑๖,๓๔๗  การกฬาฯ  ๑๒๔  การรถไฟฟาขนสงมวลชน  ๑๕ ,๐๙๘  องคการสวนยาง  ๕๒ 

การไฟฟานครหลวง  ๑๑,๒๓๑  องคการพพธภัณฑ  ๒๙ 

กสท. โทรคมนาคม  ๑๑,๑๙๘  องคการสะพานปลา  ๑๙ 

ธนาคารเพ อการเกษตรฯ  ๙,๗๕๕   อ กรงเทพฯ  ๗ 

กจการรัฐวสาหกจทมสภาพการแขงขันในลักษณะผกขาดหรอมความจาเปนตองเปนผผลตเพยงรายเดยวนั น ทาใหการเพ มบทบาทขององคกรกากับดแลท มอานาจและมความเปนอสระเพยงพอท มากากับดแลกจการท จะเปนเสมอนฟนเฟองท ชวยเพ มประสทธภาพใหแกภาคเศรษฐกจและสังคมโดยรวม  

แมวาจะเขาส ตลาดแขงขันท แทจรงแลว แตกจะยังคงสามารถดาเนนธรกจในฐานะเปนผ  ผลตสนคาและบรการสาธารณะเพ อสนองความตองการของผ  บรโภคได นอกจากน  องคกรกากับดแลยังจะทาหนาท หาแนวทางเพ อปรับปรงคณภาพสนคาและเพ มศักยภาพการแขงขันอย เสมอ ซ งจะเปนการเอ อบรรยากาศตอการคาการลงทน 

และเปนตัวกระต  นใหรั ฐวสาหกจมความต นตัวท จะเพ มศักยภาพในการแขงขันมากกวาการเปนเพยงผ   ใหบรการท รอรับความชวยเหลอจากรั ฐแตเพยงอยางเดยว 

ดังนั น  การใหความสาคัญกับการปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจท  ด อยประสทธภาพดวยแผนการทบทวนกจการรัฐวสาหกจแตละแหง  โดยการบรหารจดัการภาระหน  การจัดทาแผน

รองรับความเส ยง ตลอดจนการปรับปรงโครงสรางบคลากร เพ อเปนแนวทางในการลดผลกระทบจากการขาดทน ควบค ไปกับการปรับปรงโครงสรางรัฐวสาหกจองครวม  โดยกาหนดขอบเขตหนาท ของแตละหนวยงาน ใหมความชัดเจน  การสรางระบบมาตรฐานการดาเนนงานใหเปนไปตามการกากับดแลกจการท ด (Good

Corporate Governance) และการกาหนดเปาหมายใหสอดคลองกับนโยบายรัฐบาล ซ งนอกจากจะเปนการเพ มประสทธภาพในการสรางความโปรงใสแลว ยังเปนกลไกทจะกระตนใหเกดการแขงขันและสงเสรมขดความสามารถขององคกรอยางสม าเสมอ ตลอดจนลดโอกาสเส ยงจากการทจรตคอรรัปชั น ซ งจะเปนการแกไขปญหาทั งเชงโครงสรางระดับมหภาคและจลภาคควบค กันอยางเปนระบบ 

ท มา: * ศนยเทคโนโลยและการสอสาร  , กระทรวงการคลัง ขอมลป ๒๕๕๖ 

หมายเหต: * ขอมลกอนหักภาษ 

Page 15: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 15/37

- ๘ -

ดวยเหตน  ประเดนการปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจจงควรถกหยบยกข นมาเพ อแกไขปญหาท เก ยวของกับการปรับปรงขนาดและจานวนองคกรใหมความเหมาะสมกับหนาท ในการใหบรการสนคาสาธารณะ การปรับปรงกฎระเบยบปฏบัต  ขอบังคับ  และขั นตอนการทางาน  ใหมประสทธภาพเหมอนการดาเนนกจการแบบเอกชนและเกดความคลองตัวในการทางานมากข น การสรางมาตรฐานระบบการกากับดแลกจการท ด การเพ มประสทธภาพในการบรหารจัดการของรั ฐวสาหกจอยางเปนระบบ และการปฏรประบบประเมนผลการดาเนนงาน  ตลอดจนการนาแผนฟ  นฟรัฐวสาหกจท ยงัเปนอปสรรคตอการพัฒนาเศรษฐกจประเทศ จะเปนการแกไขปญหาทั งระบบอยางมประสทธภาพใหสอดคลองกับนโยบายภาครั ฐอยางบรณาการทั งระยะสั นและระยะยาว 

๒. ประเดนปญหา 

ดวยสภาพปจจบันของรั ฐวสาหกจท ยังคงเปนอปสรรคตอการพัฒนาประเทศ  โดยปญหาท เกดข นมาจาก ๕  ประการ ดังตอไปน  

(๑) การถกแทรกแซงท  ไมเหมาะสม 

รัฐวสาหกจจัดต ังข นเพ อเปนเคร องมอของภาครัฐในการดาเนนงานตามวัตถประสงคและสอดคลองกับนโยบายการพฒันาเศรษฐกจและสังคมของประเทศ อยางไรกตาม การเขาแทรกแซงทางการเมอง ท ไมเหมาะสมและการควบคมการดาเนนงานโดยกระทรวงตนสังกัด  ทาใหรัฐวสาหกจไมสามารถบรหารจัดการองคกรไดอยางมประสทธภาพ  โปรงใส ตรวจสอบได และกอใหเกดประโยชนสงสดแกสังคมโดยรวม 

(๒) ขาดเอกภาพ ความเช อมโยง และความคลองตัว กระทรวงตนสังกัดทาหนาท เสมอนผ  สั งการ ทาใหองคกรรัฐวสาหกจขาดความเปนเอกภาพและ

ขาดความเช อมโยงของการทานโยบายระหวางกระทรวงในทางปฏบัต สงผลใหมความไมสอดคลองกันในการดาเนนงานของรัฐวสาหกจแตละองคกร อกทังกฎระเบยบปฏบัต  ขอบังคับ  และขั นตอนการทางานทลาหลังและมากเกนความจาเปน ทาใหรั ฐวสาหกจขาดความคลองตัวในการดาเนนงาน ซ งเปนอปสรรคตอการพัฒนาประเทศในภาพรวม 

(๓) บทบาทการทางานไมชัดเจน 

การดาเนนพันธกจองคกรและบทบาทความเปนเจาของ  บทบาทการกากับดแล และบทบาทการกาหนดนโยบายดาเนนการ ยังมการดาเนนงานท มความซ าซอนและไมชัดเจน ทาใหเปาหมายทางเศรษฐกจ ไมสอดคลองกับเปาหมายทางสังคม 

นอกจากน สวนราชการทมสวนเกยวของในการบรหารจัดการรัฐวสาหกจยังมความสับสนและขาดความชัดเจนในการแยกแยะบทบาทกันระหวางหนวยงานกาหนดนโยบาย (Policy maker) หนวยงานกากับดแล (Regulator) หนวยงานท ทาหนาท แทนเจาของ (Owner) และหนวยงานท เปนผ  ดาเนนงานใหบรการ (Operator) เชน สวนราชการท มภารกจตามอานาจหนาท  ผ  กากับดแลกจการในอตสาหกรรมนั น ๆ  ในบางกรณ 

กมาเปนผ  แตงต ังกรรมการของรั ฐวสาหกจนั น ๆ เอง เปนตน 

Page 16: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 16/37

- ๙ -

(๔ ) ไดรับการชวยเหลอจากภาครั ฐมากเกนไปจนทาใหขาดการพัฒนา สภาพแวดลอมการแขงขันของรัฐวสาหกจมักไดรับการชวยเหลอจากภาครัฐมากเกนไป  และ

ทาใหขาดแรงจงใจท จะพัฒนาและปรับปรงการดาเนนงานจนทาใหองคกรไมใหความสาคัญตอการเพ มประสทธภาพ ดังนั น การปรับสภาพการแขงขันใหเกดความเทาเทยมกัน   (Level Playing Field) และ 

การชวยเหลอจากภาครั ฐอยางเหมาะสม จะชวยผลักดันใหรั ฐวสาหกจเขาส กลไกตลาดท แทจรง (๕ ) เปนภาระแกรั ฐบาล 

รัฐวสาหกจบางแหงประสบปญหาในการดาเนนกจการ  กอใหเกดภาระหนจากการดาเนนงานท ไมมประสทธภาพ ทาใหภาครัฐตองเขาโอบอ  มและใหการชวยเหลอรัฐวสาหกจดังกลาว ซ งนอกจากจะเปนการบั นทอนความสามารถในการแขงขันบนเวทตลาดโลกแลว ยังสงผลตอภาระทางการเงนของรัฐบาล โดยตรง 

ดังนัน  เพ อใหองคกรรัฐวสาหกจสามารถยกระดับการแขงขันภายใตการกากับดแล  

จากหนวยงานเฉพาะ จงควรมการศกษาแนวทางในการปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจเพ อเปนการวางระบบใหเปนไปตามพันธกจองคกรท มความโปรงใส ชัดเจน และมประสทธภาพ 

๓. แนวทางการปฏรป 

แนวทางการปฏรประบบการบรหารจัดการรั ฐวสาหกจ แบงไดเปน ๓ แนวทาง ดังตอไปน  (๑) ทบทวนบทบาทและความจาเปนขององคกรรั ฐวสาหกจ 

ขนาดและจานวนของรัฐวสาหกจในปจจบันอาจยังไมไดสนับสนนใหเกดการพัฒนา  

ทางประสทธภาพและความสามารถในการแขงขันทางเศรษฐกจของประเทศในระยะยาว  ดังนั น การปรับปรงขนาดและจานวนรั ฐวสาหกจใหมความเหมาะสมดวยการทบทวนบทบาทและความจาเปนในแตละรั ฐวสาหกจอยางสม าเสมอจะเปนกลไกผลักดนัใหองคกรเขาใจพนัธกจของตนมากย งข น และชวยลดภาระผกพันของรัฐจากการดาเนนงานในสถานะความเปนรั ฐวสาหกจ  โดยแนวทางการพจารณาปรับโครงสรางแบงออกเปน 

๑.๑ คงสถานะความเปนรั ฐวสาหกจไวและเพ มประสทธภาพการบรหารจัดการ ๑.๒ ปรับขนาดโครงสรางรัฐวสาหกจใหมความเหมาะสม  โดยอาจแปลงสภาพเปนองคการ

มหาชนหรอบรษัทเอกชน 

๑.๓ ยกเลกความเปนรั ฐวสาหกจท  ไมมความจาเปน 

อยางไรกด แมวารัฐวสาหกจจะถกแปลงสภาพใหอย ในรปของหนวยงานภาครัฐ  องคการมหาชน หรอเอกชนโดยสมบรณนั น การทบทวนบทบาทและอานาจหนาท ของรัฐวสาหกจทกแหงจะชวยให การจัดระเบยบองคกรรัฐวสาหกจมความรวดเรวมากยงขน ซงจะชวยใหองคกรตระหนักถงบทบาทหนาทท แทจรง ทั งพนัธกจหลัก (Main Role) และพันธกจแฝง (Hidden Role) ทาใหการปรับเปล ยนสถานะมความเหมาะสมและสอดคลองกับพันธกจขององคกรมากท สด  โดยท การทาหนาท ของรัฐวสาหกจกจะคงดาเนนงาน

สานตอนโยบายภาครั ฐตอไป 

Page 17: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 17/37

- ๑๐ -

(๒) ปรับปรงประสทธภาพและระบบการประเมนผลการดาเนนงาน 

บทบาทของรัฐวสาหกจควรอย ภายใตกลไกตลาดเทาเทยมกับเอกชน   โดยเบ องตนอาจแบงรัฐวสาหกจออกไดเปน  ๒ กล ม  ไดแก กล มรัฐวสาหกจท ประกอบธรกจเชงพาณชย (Commercial State-

owned Enterprise) และกล มรัฐวสาหกจท ไมไดประกอบธรกจเชงพาณชย (Non-commercial State-

owned Enterprise) ซ งรั ฐวสาหกจบางแหงอาจมสถานะเปนผ   ใหบรการสาธารณปโภคพ นฐานแกประชาชนในการมสทธผกขาดตามธรรมชาต เชน  ไฟฟา ประปา ซ งวตัถประสงคหลักมไดข นอย กับผลกาไรของการประกอบกจการ 

ทั งน  การยกระดับความสามารถทางการแขงขันของรั ฐวสาหกจท มศักยภาพการแขงขันสงอาจปลอยใหเปนไปตามกลไกตลาด  ในขณะท กล มรัฐวสาหกจท มลักษณะผกขาดนั น รัฐบาลอาจมความจาเปนท จะตองสรางกลไกท เอ อตอการพัฒนาองคกรอยางเหมาะสม  ซ งจะทาใหรัฐวสาหกจสามารถคงสทธผกขาดใน

สนคาสาธารณะสาคัญของประเทศได โดยควบค  ไปกับการพัฒนาประสทธภาพขององคกรในระยะยาว นอกจากน  กรอบการประเมนผลการดาเนนงานรัฐวสาหกจบางแหงอาจไมไดสะทอนพันธกจ

หลักเสมอไป  โดยรัฐวสาหกจบางแหงทาหนาท ใหบรการสาธารณะแกประชาชนนอกเหนอจากพันธกจหลักในการเปนผ  ประกอบการทางธรกจ ดังนั น การประเมนผลการดาเนนงานทั งดานเศรษฐกจและสังคมควรถกนามาใชในการกาหนดกรอบการประเมนผลรัฐวสาหกจทกแหงรวมกัน  ซ งตัวช วัดการประเมนผล  

การดาเนนงาน  (KPIs) จะสะทอนผลการดาเนนงานขององคกรในแงเศรษฐกจท สามารถจับตองได  เชน 

งบประมาณ การบรหารจัดการ  บคลากร ฯลฯ ควบค ไปกับการประเมนจากผลตอบแทนทาง สังคม  

(Social Returns)  ในแงของการเปนผ  ใหบรการสนคาสาธารณะแกภาคประชาสังคมไดอยางเตมประสทธภาพ 

 โดยไมเปนภาระทางการเงนและงบประมาณแกภาครั ฐ (๓) ยกระดับระบบบรรษัทภบาลใหเปนไปตามมาตรฐานสากล   (Corporate

Governance)

การยกระดับระบบบรรษัทภบาลของรัฐวสาหกจจะตองยดหลัก  ๓ ประการ คอ  โปรงใส 

(Transparency) ซ อตรง (Integrity) และพันธะความรับผดชอบ (Accountability) เพ อความชัดเจนในการบรหารจัดการใหเปนไปตามพันธกจ  ตลอดจนการบังคับใชมาตรการเพ อกากับดแลกจการใหเปนไปตาม

มาตรฐานสากลดวยการเปดเผยขอมลไมนอยกวาบรษัทจดทะเบยนในตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย จะทาใหประชาชนมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบการดาเนนงานและการบรหารจัดการของรัฐวสาหกจ  เพ อลด โอกาสในการเกดปญหาคอรรัปชั น ปองกันการแทรกแซงทางการเมองท ไมเหมาะสม และลดการนาองคกรรัฐวสาหกจมาใชเพ อเปนเคร องมอแสวงหาผลประโยชนในการบังคับใชนโยบายท อาจสงผลกระทบตอสังคม โดยรวม ซ งการยกระดับระบบบรรษัทภบาลจะเป นกระบวนการตรวจสอบและถวงดลอานาจ (Check and

Balance) ท จะชวยกระต  นใหรัฐวสาหกจปรับปรงคณภาพและประสทธภาพขององคกรอยางสม าเสมอ และ 

ม งพัฒนากจการรั ฐวสาหกจใหเปนไปตามเปาประสงคทั ง ๔  ประการ  ไดแก 

๑) รัฐวสาหกจจะตองประกอบกจการท พงกระทาและสอดคลองกับยทธศาสตรประเทศ อยางบรณาการ 

Page 18: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 18/37

- ๑๑ -

๒) รั ฐวสาหกจจะตองประกอบกจการอยางมคณภาพและมประสทธภาพอยางย ังยน 

๓) รั ฐวสาหกจจะตองดาเนนกจการอยางโปรงใสและเปนธรรม 

๔ ) รั ฐวสาหกจจะตองบรหารจัดการทรัพยสนของประเทศเพ อกอใหเกดมลคาและประโยชนสงสดแกประเทศ 

เพ อใหการกากับดแลรัฐวสาหกจเปนไปอยางชัดเจนและมประสทธภาพ  รัฐบาลควรกาหนดบทบาทหนาท ความรับผดชอบของหนวยงานภาครัฐท เก ยวของใหชัดเจน   โดยกาหนดใหหนวยงานแตละประเภทไมทาภารกจซ าซอนกัน ซ งจะเปนการละเมดหลักการขัดกันทางผลประโยชน  (Conflict of Interest)

 ไมวาจะเปนบทบาทหนาท ในฐานะของผ  กาหนดนโยบายท เก ยวของ บทบาทหนาท ในฐานะผ  กากับดแลภาคธรกจ บทบาทหนาท  ในฐานะเจาของกจการ และบทบาทหนาท ของรัฐวสาหกจเอง เพ อเปนการลดการแทรกแซงของ

ภาคการเมองผานกระทรวงตนสังกัดในการกาหนดนโยบายการดาเนนงานของรัฐวสาหกจ  ซ งการจะใหหนวยงานตาง ๆ ทาตามหนาท อยางชัดเจน  ปราศจากการแทรกแซง รัฐจงควรจัดต ังองคกรเจาของท เปนหนวยงานเฉพาะข นเพ อทาหนาท กากับดแลรัฐวสาหกจในฐานะเจาของกจการ  ซ งหนวยงานท เก ยวของกับ 

การกากับดแลและดาเนนงานของรั ฐวสาหกจจะประกอบดวย ๔  หนวยงานหลัก  ไดแก ๓.๑ ผ  กาหนดนโยบาย (Policy maker)

กระทรวงตนสังกัดจะเปนผ  กาหนดนโยบายและทศทางของรัฐวสาหกจ  โดยจะกาหนดพันธกจตามแนวทางของรัฐบาลเพ อสนับสนนการเตบโตทางเศรษฐกจท ย ังยน ซ งรวมถงการประสานงานระหวางรั ฐบาล องคกรเจาของและรั ฐวสาหกจ  ในการทาหนาท บรหารจัดการดานงบประมาณและกาหนดผ  รับผดชอบ 

๓.๒ ผ  กากับดแล (Regulator)

ผ  กากับดแลทาหนาท กากับดแลใหการดาเนนงานของรั ฐวสาหกจและหนวยงานเอกชนท อย ในภาคธรกจเดยวกันเปนไปตามกฎ ระเบยบ หลักเกณฑ และมการดาเนนธรกจท เปนมาตรฐานเดยวกันทั งภาคสวน เพ อตรวจสอบ ตดตาม กากับดแลการดาเนนธรกจเปนไปอยางมประสทธภาพ   โปรงใส ยตธรรม  ไมกอใหเกดผลเสยตอสวนรวมและสนับสนนใหภาคธรกจนั น ๆ เตบโตอยางมั นคง ซ งรวมถงการควบคมมาตรฐาน ราคา และคณภาพบรการ  และการดแลใหเกดการแขงขันท เทาเทยมดวย 

๓.๓ องคกรเจาของ (Owner)

รัฐควรจัดตังองคกรเจาของขนเพอควบคมดแลรักษาผลประโยชนของกจการรัฐวสาหกจดวยการทาหนาท บรหารจัดการสนทรัพยของรัฐเพ อกอใหเกดประโยชนสงสดตอสังคมโดยรวม   ไมวาจะเปน 

การดแลดานธรรมาภบาล  ฐานะการเงน ผลประโยชน และการเตบโตอยางยังยน   ในฐานะเจาของกจการ นอกจากนยังทาหนาท คัดเลอกกรรมการและผ  บรหารรัฐวสาหกจตาง  ๆ และกาหนดนโยบายการบรหารทรัพยสนใหเพ มมลคาและเกดประโยชน รวมถงทาหนาท ประเมนผลการดาเนนงานของรั ฐวสาหกจตาง ๆ ดวย 

สาหรับรปแบบของหนวยงานควรเปนลักษณะการรวมศนยและอย ภายใตการกากับดแลของฝายบรหาร รวมถงตองมความเช อมโยงกับกระทรวงการคลังเพ อใหการบรหารสนทรัพยและหน สนของประเทศ

Page 19: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 19/37

- ๑๒ -

 ในภาพรวมมเอกภาพและสอดคลองไปในทศทางเดยวกัน  ในขณะเดยวกันตองมความโปรงใส มกลไกการสรางพันธะความรับผดชอบท ด เพ อลดโอกาสการแทรกแซงของการเมอง 

๓.๔  รั ฐวสาหกจ (Operator)

รั ฐวสาหกจยังคงเปนกลไกสาคัญในการชวยขับเคล อนนโยบายของรั ฐ แตตองเปนไปดวยความรับผดชอบ 

ทั งน  รัฐบาลไมควรมอบหมายใหรัฐวสาหกจทาภารกจท ภาคเอกชนสามารถทาไดหรอใหสทธพเศษแกรัฐวสาหกจ ซ งจะทาใหเกดการบดเบอนกลไกการแขงขันของตลาด  ควรม งเนนเฉพาะส งท เอกชนไมสามารถดาเนนการไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน  หากรัฐบาลจะใหรัฐวสาหกจดาเนนนโยบายใด  ๆ  ในฐานะเคร องมอของภาครัฐแลว รัฐบาลควรตองเขามามบทบาทในการรับผดชอบดานต นทนท จะเกดข น ทั งดานการบรหารจัดการ  การคานวณงบประมาณท จะตองใชและตองจัดทาบัญชใหชัดเจนกอนดาเนนการ   โดยใหรั ฐวสาหกจทาเปนบัญชพเศษข นโดยเฉพาะ เรยกวา “บัญชบรการสาธารณะ” (Public Service Account :

PSA) รวมถงกาหนดแนวทางในการใหรัฐบาลจั ดสรรงบประมาณเพ อชาระคนแกรัฐวสาหกจ  เพ อเปนการปกปองรั ฐวสาหกจจากการใชอานาจของรั ฐอยางไมเหมาะสม 

สาหรับการแตงต ังคณะกรรมการบรหารงานของแตละรัฐวสาหกจ  ควรประกอบไปดวย นักการบรหารผ  ท มความร  ความสามารถเฉพาะดานท เหมาะสมกับรัฐวสาหกจเฉพาะแหง   โดยท องคกรเจาของ (Owner) จะทาหนาท คัดเลอกกรรมการใหเปนไปตามหลักเกณฑท ไดกาหนดไว และใหผ  กากับดแล (Regulator)

ทาหนาท กาหนดและตรวจสอบคณสมบัตของกรรมการทั งทางดานวชาการและธรรมาภบาล เพ อการตรวจสอบถวงดลและสรางความโปรงใสในกระบวนการแตงต ังกรรมการ 

 โครงสรางการกากับดแลรัฐวสาหก จในรปแบบดังกลาวจะเปนการสะทอนบทบาทผ  มสวนไดเสยในการทาหนาท ตรวจสอบความโปรงใสและควบคมการบรหารจัดการไดอยางมประสทธภาพ  อยางไรกด เพ อ ให เกดความม ัน ใจวา รัฐวสาหกจจะด าเนน งานอยา งมประสทธภาพสงสด  จาเปนจะตองมกลไก 

การประสานงานกันระหวางหนวยงานท เก ยวของเพ อกาหนดแนวทางการดาเนนงานและการพัฒนาของรั ฐวสาหกจ (Statement of Direction : SOD) การกาหนดตัวช วดัการประเมนผลงาน (KPIs) อยางชัดเจนผานการพจารณารวมกันระหวางตัวแทนจากผ  กากับดแล ผ  กาหนดนโยบาย และองคกรเจาของ ซ งการดาเนนงานตาง ๆ ควรอย ภายใตหลักการกากับดแลกจการท ดทั ง ๓ ประการ  ไดแก 

๑) โปรงใส (Transparency)

- คณะกรรมการขององคกรเจาของและคณะกรรมการรัฐว สาหกจท มาจากการคัดเลอกจะตองเปนบคคลท มความร  ความสามารถเหมาะสมกับรปแบบองคกรรั ฐวสาหกจ (Fit and Proper) และเปนอสระจากอทธพลทางการเมอง ภายใตกรอบนโยบายท ถกกาหนดโดยองคกรเจาของรั ฐวสาหกจ 

- กาหนดกรอบขอบเขตพันธกจและเปาหมายการดาเนนงานทั งในระยะสั นและระยะยาว อยางชัดเจน เพ อเปนการสรางกระบวนการใชอานาจในรั ฐวสาหกจอยางเหมาะสม 

- การเปดเผยขอมลตอสาธารณชนเชนเดยวกับบรษัทจดทะเบยนเอกชน เชน การรายงาน

ผลการปฏบัต งานใหรัฐบาลรับทราบเปนระยะอยางสม า เสมอ  การเปดเผยขอมลคณสมบัตของคณะกรรมการ  โดยท ประชาชนมสทธเขารับร  ขอมลท เก ยวของกับรั ฐวสาหกจได 

Page 20: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 20/37

- ๑๓ -

๒) ซ อตรง (Integrity)

- ปฏบัตตามกรอบพันธกจและเปาหมายตามท ไดแถลงตอสาธารณชน  โดยไมสามารถเปล ยนแปลงไดจนกวาจะมการรองเรยนถงความไมเหมาะสม 

๓) พันธะความรับผดชอบ (Accountability)

- กาหนดแนวทางและวสัยทัศนของรัฐวสาหกจใหสอดคลองกับแนวนโยบายหลักท สอดคลองกับทศทางยทธศาสตรประเทศทั งระยะสั นและระยะยาว 

- กาหนดตัวช วดัการประเมนผลการดาเนนงานของรัฐวสาหกจ (KPIs) ท สอดคลองกับเปาหมายทางเศรษฐกจและสังคมอยางสม าเสมอ 

๔ . สรปผลการพจารณา 

การบรหารจัดการรัฐวสาหกจของไทยท มความดอยประสทธภาพ ยอมเปนส งสะทอนความสามารถในการแขงขันของประเทศโดยรวมเชนเดยวกัน  ดังนั น การปฏรปรัฐวสาหกจดวยการจัดใหมองคกรเจาของจะทาใหการกาหนดยทธศาสตรและดาเนนนโยบายใหเกดข นไดอยางมเอกภาพ ซ งหนวยงานกลางท ทาหนาท เปนองคกรเจาของรัฐวสาหกจ  จะเปนการสงเสรมระบบกากับดแลกจการท ดผานกลไกการตรวจสอบกลาง ตลอดจนสนับสนนการบรหารจัดการท สอดคลองและเช อมโยงระหวางหนวยงาน สามารถพัฒนาประสทธภาพและยกระดับความสามารถในการเปนผ   ใหบรการสนคาสาธารณะไดอยางมประสทธภาพ 

๕ . 

ขอเสนอประเดนการปฏรปและแนวทางดาเนนการ  โครงสรางการทางานขององคกรรัฐวสาหกจปจจบัน   ไม เอ อตอการดาเนนนโยบายท ม

ประสทธภาพ เปนภาระแกภาครัฐ  และไมสามารถตอบสนองในฐานะผ  ใหบรการสนคาและบรการสาธารณะของประเทศไดอยางเหมาะสม ดังนั น การปฏรประบบการบรหารจัดการรัฐวสาหกจดวยการจัดระเบยบ โครงสรางองคกรรั ฐวสาหกจทั งระบบ เพ อกาหนดบทบาทหนาท ความรับผดชอบของแตละหนวยงานใหมความชัดเจน 

ตลอดจนการปรับสถานะของกจการใหมความเหมาะสม  จะทาใหการดาเนนกจการ มเปาหมายท ชัดเจน 

ทั งระยะสั นและระยะยาว และยังชวยสงเสรมและสรางแรงจงใจในการประกอบกจการเพ อพัฒนาเศรษฐกจและ

สังคมอยางย ังยน  โดยสรปแลวมขอเสนอปฏรปและแนวทางดาเนนการดังตอไปน  (๑) เสนอใหคณะกรรมการนโยบายกากับดแลรัฐวสาหกจ  (คนร.) ทบทวนบทบาทและ

ความจาเปนของรั ฐวสาหกจทกแหงภายในไตรมาสท  ๒ / ๒๕๕๘ 

ปรับปรงสถานะของรัฐวสาหกจใหมความเหมาะสมดวยการเสนอให  คนร. ทบทวนถงวัตถประสงคและบทบาทการทางานของรัฐวสาหกจแตละแหงดวยการกาหนดเกณฑการประเมนผล  

การดาเนนงานรอบดานและการปรับปรงโครงสรางกจการรั ฐวสาหกจท มปญหาตามท  คนร. เหนสมควร เพ อเปนกลไกผลักดันใหรั ฐวสาหกจเขาใจพนัธกจขององคกรมากข น ซ งจะชวยลดความซ าซอนขององคกร เพ มประสทธภาพ ในการแขงขัน ลดภาระจากการเขาไปชวยเหลอของรั ฐ 

Page 21: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 21/37

- ๑๔  -

(๒) เสนอใหรั ฐบาลปรับโครงสรางและกาหนดบทบาทรั ฐวสาหกจภายในไตรมาสท  ๓ / ๒๕๕๘ 

การปรับโครงสรางและกาหนดบทบาทของหนวยงานในการดแลกจการรัฐวสาหกจจะตองมความชัดเจนเพ อทาหนาท เปนอสระจากกันแตทางานรวมกันอยางสอดประสาน ดังน  

๒.๑ ผ  กาหนดนโยบาย (Policy maker)

- กาหนดทศทางและกรอบแนวนโยบายของอตสาหกรรมในธรกจนั น 

- ดแลการดาเนนงานใหเปนไปตามพันธกจของรั ฐวสาหกจแตละแหงตามท  ไดวางไว ๒.๒ ผ  กากับดแล (Regulator)

- กากับดแลดานกฎ  ระเบยบ หลักเกณฑ  ของอตสาหกรรมใหเปนมาตรฐานเดยวกัน ทั งภาคสวน 

- ตรวจสอบ ตดตาม กากับดแลการดาเนนธรกจใหเปนไปอยางมประสทธภาพ  โปรงใส 

ยตธรรม 

- กาหนดและตรวจสอบคณสมบัต รวมถงอนมัตการแตงตั งกรรมการท  ไดมาจากการคัดเลอก ๒.๓ องคกรเจาของ (Owner)

- ดแลรักษาผลประโยชนของกจการรัฐวสาหกจ   ไมวาจะเปนการดแลดานธรรมาภบาล 

 ฐานะการเงน ผลประโยชน และการเตบโตอยางย ังยน 

- คัดเลอกกรรมการใหเปนไปตามกฎเกณฑท ไดกาหนดไว เพ อเปนตัวแทนของผ  ถอห  น 

และกาหนดกรอบนโยบายของแตละรั ฐวสาหกจ 

- ประเมนผลการดาเนนงานและเผยแพรขอมลของรั ฐวสาหกจอยางสม าเสมอ 

๒.๔  รั ฐวสาหกจ (Operator)

- เปนผ   ใหบรการสนคาและบรการสาธารณะท จาเปน เพ อสนองความตองการขั นพ นฐานแกประชาชน 

- รายงานผลการดาเนนงานแกองคกรเจาของอยางสม าเสมอ 

- พัฒนาขดความสามารถในการแขงขันภายใต Level Playing Field

(๓) เสนอใหรั ฐบาลออกกฎหมายเพ อรองรับการจัดตั งองคกรเจาของภายในไตรมาสท  ๓ / ๒๕๕๘ 

รัฐบาลจาเปนตองออกกฎหมายเพ อรองรับการจัดต ังองคกรเจาของรัฐวสาหกจ  และการแตงต ังคณะกรรมการบรหารงานรั ฐวสาหกจท มความเหมาะสม เพ อทาหนาท กาหนดพันธกจหลัก ควบคม ดแลตลอดจนปฏรปโครงสรางรัฐวสาหกจโดยรวมใหมความชัดเจนและตอเน  องในระยะยาวภายใตหลักการกากับดแลกจการท ดทั ง ๓ ประการ  ไดแก  โปรงใส (Transparency) ซ อตรง (Integrity) และพันธะความรับผดชอบ  

(Accountability)

Page 22: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 22/37

 

ภาคผนวก ก 

รายงานเร อง แนวทางการปฏรปสถาบันการเงน 

เฉพาะกจ 

Page 23: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 23/37

- ๑๖ -

ภาคผนวก ก 

บทสรปสาหรับผ  บรหาร 

รายงานเร อง  แนวทางการปฏรปสถาบันการเงนเฉพาะกจ 

ความเปนมาและประเดนปญหา 

สถาบันการเงนเฉพาะกจมวัตถประสงคท จะใหบรการทางการเงนแกประชาชนท ไมสามารถเขาถงบรการของธนาคารพาณชยได และยังทาหนาท เปนเคร องมอก งการคลังของรัฐบาลด วย สถาบันการเงนเฉพาะกจมสถานะเปนรั ฐวสาหกจ และอย ภายใตการกากับดแลของกระทรวงการคลัง  และไดรับสทธประโยชนตาง ๆ เชน การยกเวนภาษ เงนฝากของประชาชนไดรับการค  มครองเตมท  และไมอย ภายใตการกากับดแล  

ของธนาคารแหงประเทศไทย จงไมตองใชระบบบัญชตามมาตรฐานสากล  การตรวจสอบบัญชกไมตองปฏบัตตามมาตรฐานของ กลต. ตามโครงการ Financial Sector Assessment Programme (FSAP) ของธนาคารโลก ประมาณการวาสทธประโยชนเหลาน คดเปนประมาณรอยละ ๑๖ – ๒๐ ของคาใชจายในการดาเนนงาน 

(Operational expense)

 ในชวงเวลาประมาณ ๑๐ ปท ผานมา สถาบันการเงนเฉพาะกจมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวมขนาดสนทรัพยรวม ๘ แหง คดเปนประมาณ ๑  ใน ๓ ของสนทรัพยธนาคารพาณชย ไทย ๑๕  แหง  โดยเฉพาะธนาคารออมสนนั นมสนทรัพยประมาณ  ๒.๓ ลานลานบาท ซ งอย ในระดับเดยวกับธนาคารพาณชยขนาดใหญ  ๔  แหง 

ดวยความไดเปรยบตาง ๆ ดังท กลาวมา สถาบันการเงนเฉพาะกจจงดาเนนงานท เปน 

การแขงขันกับธนาคารพาณชย รวมทั งมการแขงขันในระหวางสถาบันการเงนเฉพาะกจดวยกัน จนมการเบ ยงเบนการดาเนนงานหางไกลจากพันธกจของตน รวมทั งมการแทรกแซงทางการเมองใหดาเนนนโยบายในเชงประชานยม 

และในบางกรณมการทจรตอกดวย ทาใหเกดความเสยหายทางการเงน และเปนภาระทางการคลังเปนจานวนมาก 

ดวยเหตน  จงมความจาเปนตองปฏรปเพ อ 

๑.  ทาใหสถาบันการเงนเฉพาะกจกลับมาใหบรการทางการเงนตามพันธกจของตน  

เสรมความแขงแกรงใหแกระบบสถาบันการเงนของประเทศ 

๒. 

ทาใหสถาบันการเงนมการบรหารท มธรรมาภบาล มความโปรงใส และระบบการบรหารจัดการท เปนมออาชพ  ปราศจากการแทรกแซงทางการเมอง และอย ภายใตการกากับดแลของธนาคาร 

แหงประเทศไทย ภายใตกฎเกณฑตาง ๆ เทากับธนาคารพาณชย 

Page 24: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 24/37

- ๑๗ -

แนวทางการปฏรป 

๑.  แกไขกฎหมายวาดวยการจัดต ังสถาบันการเงนเฉพาะกจทกแหง   โดยกาหนดพันธกจ 

ของแตละแหงอยางชัดเจน  เปล ยนโครงสรางและอานาจหนาท ของคณะกรรมการบรหาร   ใหมผ  แทนกระทรวงการคลังเปนกรรมการโดยตาแหนง  สวนกรรมการอ น ๆ ตองเปนมออาชพ มคณสมบัตของบคคล 

ท จะดารงตาแหนงเปนกรรมการและผ  บรหารตามมาตรฐานวชาชพ และมบทลงโทษในกรณท ฝาฝนกฎหมายหรอทจรต 

๒.  ใหธนาคารแหงประเทศไทยเปนหนวยงานกากับดแลสถาบันการเงนเฉพาะกจเทากับ

ท ดแลธนาคารพาณชย  ไดแก การตรวจสอบคณสมบัตของบคคลท จะไดรับแตงต ังเปนกรรมการและผ  บรหาร เปนผ  อนมัตการแตงต ัง การกาหนดหลักเกณฑการบรหารความเส ยง การปองกันการทับซอนของผลประโยชนมระบบการตรวจสอบภายใน กาหนดมาตรฐานบัญชและการจัดทารายงาน รวมตลอดถงอานาจในการถอดถอน 

สั งใหแก ไขขอบกพรอง และระงับการดาเนนกจการ เปนตน 

๓.  กระทรวงการคลังจะทาหนาท ในฐานะผ  ถอห  นรายใหญ หรอเจาของเทานั น  ในกรณท มความประสงคจะใหสถาบันการเงนเฉพาะกจดาเนนนโยบายสาธารณะหรอนโยบายก งการคลัง ซ งอาจทาใหขาดทน กระทรวงการคลังจะตองจัดสรรงบประมาณชดเชยโดยใหแยกกจกรรมนั นออกเปนบัญชบรการสาธารณะ (Public Service Account) เพ อใหการประเมนผลงานและการจายเงนชดเชยพนักงานมความชัดเจนและเปนธรรม 

๔ .  ในกรณของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ตองเรงออกกฎหมายทางการเงนตาง ๆ 

ตามหลักชารอะห เพ อขจัดอปสรรคในการดาเนนกจการตามหลักศาสนา 

ประโยชนท คาดหวังจากการปฏรป 

๑.  ประชาชนท ไมสามารถเขาถงบรการทางการเงนจากธนาคารพาณชยจะไดรับบรการท ดข นอยางทั วถง 

๒.  ขจัดปญหาการแทรกแซงทางการเมองและการทจรต  ลดความสญเสยทางการเงน 

และลดภาระทางการคลัง ๓.  ระบบสถาบันการเงนของไทยมประสทธภาพสงข น สามารถใหบรการสนับสนน  

 ใหภาคธรกจมความเขมแขง สามารถรวมแขงขันได ในประชาคมโลก 

Page 25: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 25/37

- ๑๘ -

รายงาน 

เร อง  แนวทางการปฏรปสถาบันการเงนเฉพาะกจ 

(Specialized Financial Institutions : SFIs) 

๑. ความเปนมา สถาบันการเงนเฉพาะกจจัดต ังข นโดยมวตัถประสงคหลักในการเตมเตมชองวางทางการเงน

ระหวางประชาชนท มความตองการใชบรการทางการเงน แตธนาคารพาณชยไมพรอมท จะใหบรการนั น 

เพราะธนาคารพาณชยเปนธรกจท แสวงหากาไรแตการใหบรการนั นมตนทนการดาเนนงานหรอมความเส ยงสง เชน ประชาชนอย ในชมชนท หางไกล  หรอขาดหลักประกันในการขอสนเช อ  หรอความตองการนันเปนหนวยยอย ๆ เปนตน รัฐจงจัดต ังสถาบันการเงนเฉพาะกจข นเพ อสนองความตองการนั น แตนอกจาก

วัตถประสงคหลักหรอพันธกจน แลว รัฐยังถอวาสถาบันการเงนเฉพาะกจเปนเคร องมอในการดาเนนนโยบาย 

ก งการคลังดวย เชน การใหสนเช อเพ อเรงการใชจายในชวงท เศรษฐกจถดถอย (Counter - Cyclical Measure)

หรอการชวยเหลอประชาชนผ  มรายไดนอยและไดรับผลกระทบจากภัยธรรมชาต เปนตน 

การดาเนนงานของสถาบันการเงนเฉพาะกจในชวงท ผานมาไดเบ ยงเบนไปจากพันธกจหลัก  

และเร มมการดาเนนงานในลักษณะท มความเส ยงสง มการดาเนนงานท ซ าซอนหรอแขงขันกับธนาคารพาณชย   โดยอาศัยความไดเปรยบตาง ๆ  ในบางกรณทาใหเกดความเสยหายและเปนภาระทางการคลังเปนจานวนมาก 

จนเกดมคาถามวาเศรษฐกจไทยไดเจรญเตบโตไปจากเดมมาก  ชองวางตาง ๆ ท กลาวยังมหรอไม และสถาบัน

การเงนเฉพาะกจยังมความจาเปนหรอไม การศกษาน ช ใหเหนวาชองวางดังกลาวยังมอย  และสถาบันการเงนเฉพาะกจยังมประโยชน

อยางมาก จงมความจาเปนตองปฏรปเพ อใหสถาบันการเงนเฉพาะกจดาเนนงานตามเจตนารมณของการกอต ัง มการบรหารท มธรรมาภบาลเพ อปองกันความสญเสย และเพ อจรรโลงใหสถาบันการเงนเฉพาะกจสามารถเตมเตมชองวางทางการเงนไดอยางแทจรง 

๒. พันธกจของสถาบันการเงนเฉพาะกจ 

ปจจบันมสถาบันการเงนเฉพาะกจอย  ๘ แหง แตละแหงมพันธกจท สาคัญ ดังน  ๑) ธนาคารออมสน จัดต ังข นในสมัยท ประชาชนไมเหนความสาคัญของการออม  รัฐบาลม

 โครงการพัฒนาสาธารณปโภคเปนจานวนมาก แตมปญหาในการระดมเงนออม รั ฐบาลจงจัดต ังธนาคารออมสนข น 

เพ อสงเสรมใหประชาชนร  จักการออมและการลงทน   ในระยะแรกธนาคารออมสนทาการรวบรวมเงนออมจากประชาชนในระดับฐานราก  และนาเงนออมไปลงทนซ อพันธบัตรรัฐบาลเปนสวนใหญ  ตอมาเม อเศรษฐกจเจรญเตบโตข น มธนาคารพาณชยเขามาใหบรการดวย ประชาชนท เปนชนชั นกลางนยมทาการออมและการลงทนผานธนาคารพาณชย ธนาคารออมสนกปรับบทบาทไปเนนใหบรการแกกล มลกคาท มรายไดนอยเปนหลักเพ อ

หลกเล ยงความซ าซอน บทบาทของธนาคารออมสนและธนาคารพาณชยจงเสรมซ งกันและกันได 

Page 26: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 26/37

- ๑๙ -

๒) ธนาคารเพ อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) มพันธกจท มความชัดเจน 

คอการใหบรการทางการเงนแกเกษตรกร  สหกรณการเกษตรและกล มเกษตรกร ซ งเปนกล มประชากรท   ไมสามารถเขาถงบรการของธนาคารพาณชย ไดเทาท ควร 

๓) ธนาคารอาคารสงเคราะห (ธอส.) จัดต ังข นในสมัยท ธนาคารพาณชยยังไมพรอมท จะใหสนเช อเพ อการซ อบาน เพราะมใชเปนการลงทนทางธรกจท สรางรายได ธอส. จงเปนสถาบันการเงนท ชวยใหประชาชนชั นกลางสามารถซ อบานได ตอมาเม อธนาคารพาณชยมความม ันใจในบรการน มากข น ธอส. กปรับบทบาทไปเนนกล มประชากรท มรายไดนอย เปนการเพ มโอกาสใหแกประชากรกล มน  ไดมท อย อาศัยของตนเอง 

๔ ) ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย (ธอท .) จัดต ังข นเพ อใหบรการทางการเงนตามหลักชารอะห แตผ  ท ใชบรการทางการเงนของ ธอท. ไมจากัดเฉพาะชาวมสลมเทานั น ผ  ท มความเช อตามหลักศาสนาอ นกสามารถใชบรการของ ธอท. ไดเพราะบรการทางการเงนภายใตหลักชารอะหสามารถแขงขันกับธนาคาร

พาณชยได อยางไรกตามการจัดต ัง ธอท . ในประเทศไทยมไดมการออกกฎหมายตาง ๆ ตามหลักชารอะหรองรับ จงทาให ธอท. ดาเนนงานไดอยางมขดจากัดซ งจะตองกลาวตอไป 

๕ ) ธนาคารเพ อการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย (EXIM BANK) จัดต ังข นเพ อสงเสรม ใหธรกจไทยลดความเส ยงในการคาและการลงทนกับตางประเทศ 

๖) ธนาคารพัฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย  (ธพว.) จัดต ังข นเพ อสงเสรมบรการของธนาคารพาณชยในการสนับสนนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมใหสามารถเจรญเตบโต ไดอยางย ังยน 

๗) บรรษัทประกันสนเช ออตสาหกรรมขนาดยอม (บสย .) จัดต ังข นเพ อสนับสนนใหธรกจขนาดยอมสามารถเขาถงแหลงสนเช อของธนาคารพาณชย ไดและลดความเส ยงของธนาคารพาณชย 

๘) บรรษัทตลาดรองสนเช อท อย อาศัย (บตท.) จัดต ังข นเพ อเปนตลาดรอง ลดความเส ยงของธนาคารพาณชยและเพ มสภาพคลองในตลาดสนเช อท อย อาศัย 

ดังนั นจะเหนวาสถาบันการเงนเฉพาะกจแตละแหงมพันธกจท ชัดเจน และมบทบาทท มความจาเปน ในระบบตลาดซ งธนาคารพาณชย ไมสามารถใหบรการไดอยางมประสทธภาพ 

๓. บทบาทของสถาบันการเงนเฉพาะกจในปจจบัน (แก ไขช อหัวขอ)

ตารางท  ๑ : ขอมลทางการเงนของสถาบันการเงนเฉพาะกจและธนาคารพาณชย (ลานบาท)

รายละเอยด  สนทรัพย  เงนใหสนเช อ  เงนฝาก 

ธนาคารออมสน  ๒,๒๙๔ ,๖๙๔ ๑,๕๙๑,๖๐๐ ๑,๙๔๑,๗๑๕  ธ.ก.ส. ๑,๒๔๘,๕๕๒ ๑,๒๔๕ ,๔๐๕ ๑,๐๕๘,๒๐๖ 

ธอส. ๘๒๔ ,๔๙๐ ๗๗๘,๖๓๒ ๖๕๐,๕๒๖ 

ธอท. ๑๐๕ ,๕๐๒ ๑๑๐,๕๙๐ ๑๐๕  ,๓๗๗ 

Page 27: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 27/37

- ๒๐ -

รายละเอยด  สนทรัพย  เงนใหสนเช อ  เงนฝาก 

ธสน. ๗๗,๓๔๗ ๗๐,๐๖๖ -

ธพว. ๗๘,๐๘๔ ๘๖,๐๙๙ -

บสย. ๑๖,๓๙๑ ๒๖๔  ,๘๕๔  -

บตท. ๑๑,๑๘๔ ๗,๗๔๑ -

รวม  ๔ ,๖๕๖,๒๔๔   ๔ ,๑๕๔ ,๙๘๗  ๓,๗๕๕ ,๘๒๔  ธนาคารพาณชย ๑๕  ธนาคาร  ๑๔ ,๗๙๔ ,๗๐๑ ๑๐,๔๖๙,๔๖๗ ๑๐,๙๓๐,๑๐๕  รวมสถาบันการเงนเฉพาะกจและธนาคารพาณชย  ๑๙,๔๕๐,๙๔๕ ๑๔  ,๖๒๔ ,๔๕๔ 

 

๑๔ ,๖๘๕ ,๙๒๙ 

สัดสวนของสถาบันการเงน 

เฉพาะกจ / ธนาคารพาณชย  ๒๓.๙๓%

 

๒๘.๔๑%

 

๒๐.๕๗%

ท มา : สานักงานเศรษฐกจการคลัง,สถาบันการเงนเฉพาะกจ,พฤศจกายน ๒๕๕๗ 

ธนาคารแหงประเทศไทย,ธนาคารพาณชย, ไตรมาส ๔  / ๒๕๕๗ 

 ในชวงเวลาประมาณ ๑๐ ปท ผานมา สถาบันการเงนเฉพาะกจมอัตราการขยายตัวอยางรวดเรว  โดยเฉพาะต ังแตป ๒๕๕๒ ซ งเศรษฐกจโลกไดรับผลกระทบจากวกฤตการณทางการเงนในสหรัฐอเมรกาและยโรปและไดสงผลตอเศรษฐกจไทยดวย  สถาบันการเงนเฉพาะกจไดรับนโยบายจากรัฐบาลใหเรงขยายสนเช อเพ อชดเชยการชะลอตัวของธนาคารพาณชย ดวยขนาดของสนทรัพยซ งคดเปนประมาณ ๑  ใน ๓ ของธนาคาร

พาณชย สถาบันการเงนเฉพาะกจจงควรจะเนนหนาท ก งการคลังและใหบรการแกลกคากล มเปาหมายตามพันธกจ ไดด 

แตการท สถาบันการเงนเฉพาะกจจะทาหนาท ตามพันธกจไดดเพยงใดนั น นอกจากจะข นอย กับขดความสามารถและประสทธภาพในการดาเนนงานแลว ยังข นอย กับแนวนโยบายท หนวยงานกากับดแลมอบหมายใหทาดวย 

หากจะพจารณาธรกรรมของสถาบันการเงนเฉพาะกจในชวงท ผานมาจะพบความซ าซอน 

และการแขงขันในบรการประเภทเดยวกันและการละเลยพันธกจหลักดังแสดงในตารางท  ๒ ตอไปน  

Page 28: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 28/37

- ๒๑ -

ตารางท  ๒ : บรการท มความซ าซอนระหวางสถาบันการเงนเฉพาะกจและธนาคารพาณชย รายละเอยด  ธนาคารออมสน  ธ.ก.ส. ธอส. ธอท. ธพว. ธ.พาณชย 

รับเงนฝาก  มาก  มาก  มาก  ปานกลาง  นอย  มาก 

สนเช อ SMEs มาก  นอย   ไมม  นอย  มาก  มาก 

สนเช อเพ อการบร โภค  มาก  มาก   ไมม  ปานกลาง   ไมม  มาก 

สนเช อเพ อธรกจ  มาก   ไมม   ไมม  มาก  ปานกลาง  มาก 

สนเช อการคา  ปานกลาง  นอย   ไมม  นอย  นอย  มาก 

สนเช อรายยอย  นอย  มาก  ปานกลาง  ปานกลาง   ไมม  นอย 

สนเช อท อย อาศัย  ปานกลาง   ไมม  มาก  ปานกลาง   ไมม  มาก 

สนเช อเกษตร  นอย  มาก   ไมม   ไมม   ไมม  นอย 

จากตารางขางตน จะเหนบทบาทท สาคัญของธนาคารพาณชยในระบบเศรษฐกจไทย 

และพบชองวางทางการเงนในกล มสนเช อรายยอยและสนเช อเกษตร แตสนเช อทั งสองประเภทน กไมไดรับความสาคัญจากสถาบันการเงนเฉพาะกจเทาท ควร  ในขณะเดยวกัน บรการซ งธนาคารพาณชยใหมากอย แลว เชน 

การรับฝากเงน การใหสนเช อ SMEs ขนาดกลางหรอสนเช อเพ อการบรโภค สนเช อเพ อธรกจ (Corporate

Credit) และสนเช อท อย อาศัยขนาดกลางข นไป กลับมการแขงขันและซ าซอนกันมากทั งในระหวาง 

สถาบันการเงนเฉพาะกจและกับธนาคารพาณชย จากการศกษาของโครงการ Financial Sector Assessment Programme ของธนาคารโลก 

พบวา สถาบันการเงนเฉพาะกจมขอไดเปรยบธนาคารพาณชยหลายประเดน  ไดแก การไดรับยกเวนภาษ การใหความค  มครองเตมแกเงนฝาก การไมตองปฏบัตตามกฎเกณฑการกากับดแลสนเช อท มความเขมงวด 

รวมทั งการใชระบบบัญชท  ไมเปนไปตามมาตรฐานสากลทาใหตนทนการดาเนนงาน (Operational Expense)

ต ากวาธนาคารพาณชยประมาณรอยละ ๑๖ – ๒๐ ดวยเหตน จงทาใหเกดการแขงขันกับธนาคารพาณชย  บนพ นฐานท  ไมเทาเทยมกัน และนาไปส การละเลยพนัธกจของตน และเปนเหตใหขนาดของสถาบันการเงนเฉพาะกจเตบโตข นอยางมาก  โดยเฉพาะธนาคารออมสนน ัน มการดาเนนงานท ไมตางจากธนาคารพาณชยเลย ปจจบัน 

มสนทรัพย ๒.๒๙  ลานลานบาท ซ งเปนขนาดท อย ในระดับเดยวกับธนาคารพาณชยขนาดใหญ  ๔  แหง 

คอ ธนาคารกรงเทพ (๒.๓๔  ลานลานบาท) ธนาคารกรงไทย (๒.๓๔  ลานลานบาท) ธนาคารไทยพาณชย (๒.๓๐ ลานลานบาท) และธนาคารกสกรไทย (๒.๐๐ ลานลานบาท)

๔ . การกากับดแลสถาบันการเงนเฉพาะกจ 

สถาบันการเงนเฉพาะกจแตละแหงนั น จัดต ังข นโดยมกฎหมายเฉพาะ ซ งระบวัตถประสงค ของการจัดตั งและกจกรรมประเภทตาง ๆ ท กาหนดใหทาได นอกจากน ยงัระบ โครงสราง จานวน และอานาจหนาท ของคณะกรรมการบรหาร  โดยทั วไปสถาบันการเงนเฉพาะกจจะตองปฏบัตตามกฎหมายท  ใชบังคับรัฐวสาหกจ

อกดวย 

Page 29: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 29/37

- ๒๒ -

แตกฎเกณฑตาง ๆ เหลาน ตางจากกฎเกณฑท ใชบังคับธนาคารพาณชยและบรษัทจดทะเบยน 

 ในตลาดหลักทรัพย  ดังนั นสถาบันการเงนเฉพาะกจจงไมอย ภายใตการกากับดแลของธนาคารแหงประเทศไทย 

และคณะกรรมการกากับกจการหลักทรัพยและตลาดหลักทรัพย (กลต.)

กระทรวงการคลังเปนผ  ถอห  นใหญหรอเกอบทั งหมด ดังนั นจงทาหนาท เปนเจาของกจการ 

และเปนผ  กาหนดนโยบาย ภายใตกระทรวงการคลังมหนวยงานท กากับดแลรัฐวสาหกจ  ซ งรวมถงสถาบันการเงนเฉพาะกจดวย ๒ หนวยงาน คอ สานักงานเศรษฐกจการคลัง (สศค.) ซ งเปนผ  กาหนดนโยบายระดับมหภาค  

และสานักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวสาหกจ  (สคร.) โดยมนายกรัฐมนตรเปนประธาน  สคร. จงทาหนาท กาหนดนโยบายของรั ฐวสาหกจ และกาหนดระเบยบและแนวทางปฏบัตตาง ๆ 

 ในทางปฏบัต  อานาจในการกากับดแลสถาบันการเงนเฉพาะกจจงขาดความชัดเจน  

กฎระเบยบท ใชบังคับสถาบันการเงนเฉพาะกจจ งไมเปนไปตามมาตรฐานสากลท ใชกากับดแลธนาคารพาณชย 

เปดโอกาสใหเกดการแขงขันอยางไมเปนธรรม  และเกดการเบ ยงเบนจากพันธกจไปทากจกรรมในเชงพาณชยอยางเตมท  และในบางกรณสรางความเสยหายและเปนภาระทางการคลังได 

๕ . สาเหตท ตองปฏรป 

๕ .๑  สถาบันการเงนเฉพาะกจไมบรรลวัตถประสงคของพันธกจ 

- ในกรณธนาคารเพ อการเกษตรและสหกรณการเกษตร ถอเปนหนวยงานหลักในการ ใหบรการทางการเงนแกเกษตรกร ปจจบันสามารถครอบคลมลกคาเกษตรกรไดถง ๕ .๔  ลานครัวเรอน  และ

 ใหบรการทางการเงนประเภทตาง ๆ อยางหลากหลาย ดังนั นจงจัดวาครอบคลมเกษตรกรไดเกอบทั งหมด 

- ธนาคารออมสนซ งมพันธกจในการใหสนเช อระดับฐานราก  ในปจจบันมการดาเนนงานเสมอนธนาคารพาณชย มการแขงขันกับธนาคารพาณชยโดยตรงทั งในดานเงนฝาก ซ งไดเปรยบธนาคารพาณชยเน องจากไดรับค  มครองเตมจานวน   ในขณะท ธนาคารพาณชยไดรับการค  มครองภายใตเพดาน 

ท กฎหมายกาหนด แมปจจบันรัฐบาลจะกาหนดใหธนาคารออมสนตองนาสงกระทรวงการคลังในอัตรารอยละ  

๐.๔๗  ของยอดเงนฝากเทากับธนาคารพาณชย  แตกเปนเพยงการลดความไดเปรยบลงไดระดับหน ง ขอไดเปรยบอ น ๆ ยังคงมอย มาก  ในดานการบรการสนเช อตาง ๆ ธนาคารออมสนกมการดาเนนงานท ซ าซอน

กับสถาบันการเงนเฉพาะกจอ น ๆ และมการแขงขันกับธนาคารพาณชยอย มาก สวนบทบาทในการใหสนเช อระดับฐานราก ธนาคารออมสนมสนเช อสาหรับกล มลกคาดังกลาวเพยงรอยละ ๒.๕  ของสนเช อรวมเทานั น 

- ธนาคารอาคารสงเคราะหซ งควรเนนบรการสนเช อท อย อาศัยแกผ  มรายไดนอย 

 ในปจจบันมวงเงนสนเช อท ต ากวา ๑ ลานบาท เพยงรอยละ ๕๒.๔  ของสนเช อรวม 

- ธนาคารพัฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทยมสนเช อสาหรับกลมลกคาเหลานเพยงรอยละ ๒.๕  ของธนาคารพาณชย แมเมอรวมสนเชอจากธนาคารออมสน ธนาคารเพ อการเกษตรและสหกรณการเกษตร และธนาคารอสลามแหงประเทศไทย  กคดเปนเพยงรอยละ ๑๒ 

ของธนาคารพาณชย  ดังนั น สถาบันการเงนเฉพาะกจจะตองปรับบทบาทของตนอกมาก จงจะบรรลวัตถประสงคของการจัดต ังได 

Page 30: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 30/37

- ๒๓ -

- ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย ซงยังมขนาดเลกมาก  มสนทรัพยเพยงประมาณ 

๑ แสนลานบาท  ไมสามารถขยายธรกจไดเพราะตดอปสรรคจากการท ขาดกฎหมายรองรับตามหลักชารอะห การท สถาบันการเงนเฉพาะกจสวนใหญไมสามารถเตมเตมชองวางทางการเงน 

แตกลับเบ ยงเบนไปทากจกรรมอ น ๆ ท ลกคาสามารถเขาถงบรการของธนาคารพาณชยไดอย แลว และเปนการแขงขันท  ไมเปนธรรม ยังมความจาเปนตองมสถาบันการเงนเฉพาะกจอย หรอไม 

๕ .๒ ระบบการกากับดแลสถาบันการเงนเฉพาะกจขาดความชัดเจนทาใหเกดความสับสน 

กระทรวงการคลังเปนผ  ถอห  นใหญของสถาบันการเงนเฉพาะกจ  และทาหนาท กากับดแลกจการ  โดยมหนวยงานภายใตกระทรวง ๒ หนวยงานทาหนาท  ในการกากับดแลโดยตรง คอ 

สานักงานเศรษฐกจการคลัง (สศค.) เปนผ  กาหนดนโยบายระดับมหภาค 

สานักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวสาหกจ  (สคร .) เปนผ  กากับการดาเนนงานของ

สถาบันการเงนเฉพาะกจในระดับจลภาค   ไดแก การแตงต ังกรรมการและผ  บรหาร การกาหนดตัวช วัด 

ผลการดาเนนงาน และการจายคาตอบแทน เปนตน 

 ในทางปฏบัต อานาจหนาท ของ สศค. สคร. และคณะกรรมการบรหารของสถาบันการเงนเฉพาะกจไม ไดมความชัดเจน และบางกรณ ไมมความสอดคลองกัน 

สศค. ม งเนนการรักษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ และบางครั งกกากับใหการดาเนนงานตามพันธกจดวย 

สคร. มักเนนความสาคัญดานการควบคมคาใชจาย  กาหนดตัวช วัดตาง  ๆ เชน 

การขยายตัวของสนเช อ และกาไร รวมทั งการกาหนดเกณฑการสรรหาผ  บรหารและคาตอบแทน เปนตน 

สวนคณะกรรมการบรหารเปนผ  รับนโยบายของ  สคร.  ไปปฏบัต  แตในบางกรณกดาเนนงานตามแนวทางท รัฐมนตรกาหนดโดยเฉพาะนโยบายประชานยม  รวมทั งการระบกล มลกคาท เปนเปาหมายดวย การแทรกแซงทางการเมองในบางกรณเปนการฝาฝนกฎหมายและมการทจรต ซ งสรางความเสยหายและเปนภาระการคลังเปนจานวนสง เชน กรณธนาคารพัฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย 

และธนาคารอสลามแหงประเทศไทย  การแทรกแซงทางการเมองสรางความเสยหายธนาคารละกวา  ๔๐,๐๐๐ 

ลานบาท 

๕ .๓ การบรหารกจการขาดธรรมาภบาลทาใหเกดการทจรต 

กฎหมายจัดตั ง สถา บันกา ร เ ง น เ ฉพาะก จ ก า หนดจ านวนและ โคร งส ร า ง 

คณะกรรมการบรหารท เปนกรรมการโดยตาแหนงเกอบทั งหมดซ งเปนขาราชการ  นอกจากนั นเปนกรรมการผ  ทรงคณวฒ ซ งมจานวนไมมากนัก การแตงต ังคณะกรรมการบรหารรวมทั งตัวผ  บรหารเอง ข นอย กับดลพนจของรั ฐมนตรเปนสวนใหญ ซ งขาดความเปนอสระ และทาใหเกดการแทรกแซงทางการเมอง การแตงตั งมไดเนนความสาคัญของคณสมบัตท จาเปน คณะกรรมการบรหารจงถกครอบงาดวยขาราชการเปนสวนใหญ ขาดการมสวนรวมของบคคลท มประสบการณและความเช ยวชาญจากภาคเอกชนเทาท ควร รวมทั งไมม

บทลงโทษท เหมาะสม ทาใหการบรหารขาดความโปรงใส สงผลใหเกดความเสยหายเปนจานวนมาก  แมในชวงท ผานมากระทรวงการคลังจะขอความรวมมอจากธนาคารแหงประเทศไทยในการตรวจสอบ  แตอานาจในการลงโทษ

Page 31: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 31/37

- ๒๔  -

หรอการสั งการใหมการแก ไขยังเปนของรั ฐมนตร ธนาคารแหงประเทศไทยเพยงแตรายงานผลการตรวจสอบตอรั ฐมนตร ซ งมักไมมการดาเนนการอยางไร 

๕ .๔  การกาหนดตัวช วัด (KPIs) และการกาหนดคาตอบแทนไมเหมาะสม 

สบเน องจากอานาจในการกากับดแลขาดความชัดเจน   ในทางปฏบัตคณะกรรมการบรหารจงยดถอ KPI ซ งวัดผลการดาเนนงานท ไมเก ยวของกับพนัธกจ  เชน การขยายตัวของสนเช อรวมโดยไมกาหนดกล มเปาหมาย หรอการวัดจากผลกาไรเปนหลัก  สถาบันการเงนเฉพาะกจบางแหงไดรับคาสั งใหดาเนนงาน 

ตามนโยบายของรัฐ  ซ งอาจทาใหขาดทน แตรัฐมไดต ังงบประมาณเพ อชดเชยการขาดทนนั น และสถาบันการเงนเฉพาะกจกม ไดแยกคาใชจายสาหรับกจกรรมนั นเปนบัญชบรการสาธารณะ  (Public Service Account)

ทาใหไมสามารถประเมนประสทธภาพในการบรหารไดอยางแทจรง  การกาหนดตัวช วัดท เหมาะสม 

จงไมสามารถทาได มผลทาใหหลักเกณฑการจายคาตอบแทนบดเบอนไปจากพันธกจ 

๖. แนวทางการปฏรป 

๖ .๑ แกไขและปรับปรงกฎหมายวาดวยการจัดตั  งสถาบันการเงน เฉพาะกจทกแหง  

 ใหสอดคลองกับพระราชบัญญัตธรกจสถาบันการเงนเพ อลดการบดเบอนในระบบบรหาร ตองกาหนดวัตถประสงคและพันธกจใหมความชัดเจน หลกเล ยงความซ าซอนกันใหมากท สด  เปล ยนโครงสรางคณะกรรมการบรหาร  ใหมเฉพาะผ  แทนกระทรวงการคลังในฐานะผ  ถอห  นใหญ  กรรมการบรหารอ น ๆ ควรคัดเลอกสวนหน งจากรายช อผ  ท มคณสมบัตเปนกรรมการ (Directors’ Pool) และจากบคคลอ น ๆ ท มประสบการณและความเช ยวชาญ

 ในสาขาท เก ยวของโดยตรง  โครงสรางคณะกรรมการบรหารจะตองมขาราชการท มจานวนเทาท จาเปน 

การปรับปรงกฎหมายจะตองระบอานาจและความรับผดชอบ  ตลอดจนบทลงโทษ 

ของกรรมการอยางชัดเจน 

 ในกรณของธนาคารอสลามแหงประเทศไทย จะตองออกกฎหมายตาง  ๆ ตามหลักชารอะห เพ อรองรับการทาธรกรรมตาง ๆ ของธนาคารอสลามแหงประเทศไทยใหสามารถดาเนนงานไดโดยไมมอปสรรค 

๖.๒ ปฏรประบบการกากับดแล  โดยกาหนดใหธนาคารแหงประเทศไทยเปนหนวยงานท ม

อานาจหนาท โดยตรง มหลักเกณฑการกากับดแลท เทากับธนาคารพาณชย  รวมทั งเปนผ  พจารณาคณสมบัต ของกรรมการและผ  บรหาร และเปนผ  อนมัตแตงต ัง 

 ในดานการดาเนนงาน  ใหธนาคารแหงประเทศไทยกาหนดหลักเกณฑการปฏบัตท ม ความโปรงใส ปราศจากการทับซอนของผลประโยชน กาหนดหลักเกณฑการบรหารความเส ยง การจัดทารายงานและบัญชตองเปนไปตามมาตรฐานสากล  และกาหนดใหสถาบันการเงนเฉพาะกจตองมผ  สอบบัญช ตามมาตรฐานของ กลต.

๖.๓  ในกรณท รัฐบาลมความประสงคจะใชสถาบันการเงนเฉพาะกจดาเนนงานตามนโยบายของรั ฐ 

เชน เปนเคร องมอก งการคลัง การดาเนนมาตรการลดความเหล อมล าทางเศรษฐกจ หรอการชดเชยประชากร ผ  มรายไดนอยซ งไดรับผลกระทบจากภัยธรรมชาต  เปนตน รัฐจะตองจัดสรรงบประมาณชดเชยความเสยหาย

Page 32: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 32/37

- ๒๕  -

ของสถาบันการเงนเฉพาะกจท ตองขาดทนจากการทาตามนโยบายนั น  โดยแยกเปนบัญชบรการสาธารณะ 

(PSA) อยางชัดเจน ทั งน เพ อใหสามารถประเมนตนทน / ผลประโยชน ได 

๗. ส งท ประชาชนจะไดรับจากการปฏรป 

๗.๑ สถาบันการเงนเฉพาะกจสามารถเตมเตมชองวางทางการเงนไดดข น ประชาชนท   ไมสามารถเขาถงบรการของธนาคารพาณชยจะไดรับการตอบสนองท ดข น 

๗.๒ การทจรตในระบบสถาบันการเงนเฉพาะกจจะลดนอยลง ลดความเสยหายทางการเงน และลดภาระทางการคลัง 

๗.๓ ระบบการเงนของประเทศโดยรวมจะมประสทธภาพสงข น  ใหบรการแกประชาชนและภาคธรกจไดอยางมประสทธภาพ ทาใหเศรษฐกจโดยรวมมความสามารถในการแขงขันในประชาคมโลก 

Page 33: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 33/37

Page 34: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 34/37

 

ภาคผนวก ข 

คณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ 

การเงนและการคลัง 

Page 35: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 35/37

Page 36: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 36/37

- ๒๗ -

ภาคผนวก ข 

คณะกรรมาธการปฏรปเศรษฐกจ การเงนและการคลัง 

--------------------------------

๑. นายสมชัย  ฤชพันธ   ประธานกรรมาธการ ๒. นางสาวพจนย  ธนวรานช  รองประธานกรรมาธการ คนท หน ง ๓. นายไกรฤทธ   บณยเกยรต  รองประธานกรรมาธการ คนท สอง ๔ . นายสทัศน  เศรษฐบญสราง  รองประธานกรรมาธการ คนท สาม 

๕ . นายกงกฤช  หรัญกจ  รองประธานกรรมาธการ คนท ส  

๖. นายไพบลย  นลนทรางกร   โฆษกกรรมาธการ ๗. ศาสตราจารยพเศษ กตพงศ  อรพพัฒนพงศ   โฆษกกรรมาธการ ๘. นายจรญ  จงย งเรองร ง  กรรมาธการ ๙. นายจรวัฒน  เวยงดาน  กรรมาธการ ๑๐. นายชัยวัฒน  ลมปวรรณธะ  กรรมาธการ ๑๑. นายชาล  ต ังจรวงษ  กรรมาธการ ๑๒. นายกอบศักด   ภตระกล  กรรมาธการ 

๑๓.

นายธารง 

อัศวสธรกล 

กรรมาธการ 

๑๔ . นายนมต  สทธ ไตรย  กรรมาธการ ๑๕ . นายนาชัย  กฤษณาสกล  กรรมาธการ ๑๖. นางประภา เหตระกล  ศรนวลนัด  กรรมาธการ ๑๗. นางประภาศร  สฉันทบตร  กรรมาธการ ๑๘. พลเอก ประสตร  รัศมแพทย  กรรมาธการ ๑๙. นายพนา  ทองมอาคม  กรรมาธการ 

๒๐.

นายพรชัย 

ม งเจรญพร 

กรรมาธการ 

๒๑. นายพรายพล  ค  มทรัพย  กรรมาธการ ๒๒. นายวรยะ  นามศรพงศพันธ   กรรมาธการ ๒๓. นายศร  จระพงษพันธ  กรรมาธการ ๒๔ . นายธวัชชัย  ยงกตตกล  เลขานการคณะกรรมาธการ ๒๕ . นายพส ฐ  ล อาธรรม  ผ  ชวยเลขานการคณะกรรมาธการ 

Page 37: State Enterprise Refromation

7/23/2019 State Enterprise Refromation

http://slidepdf.com/reader/full/state-enterprise-refromation 37/37