Sistemi i raportimit financiar

16
Prof.Dr. Hysni TERZIU SISTEMI FINANCIAR Përkufizimi i "Sistemit Financiar" Një sistem financiar mund të përcaktohet në nivel global, rajonal apo firmë të veçantë. Në një shkallë rajonale, sistemi financiar është sistemi që mundëson huadhënësve dhe huamarrësve për fondet e këmbimit. Sistemi global financiar është në thelb një sistem më i gjerë rajonal që përfshin të gjitha institucionet financiare, huamarrësit dhe huadhënësit brenda ekonomisë globale. Investopedia shpjegon "sistemi financiar" Nuk janë komponente të shumta që e përbëjnë sistemin financiar të niveleve të ndryshme: Brenda një firmë, sistemi financiar përfshin të gjitha aspektet e financave. Për shembull, kjo do të përfshijë masa të kontabilitetit, të ardhurat dhe shpenzimet, oraret e pagave dhe bilancin e verifikimit. Sistemet rajonale financiare do të përfshijnë bankat dhe institucionet e tjera financiare, tregjeve financiare, shërbime financiare në një pamje globale, sistemet financiare do të përfshijë Fondin Monetar Ndërkombëtar, bankat qendrore, Banka Botërore dhe bankat e mëdha që kane kreditimin jashte shtetit. Sistem financiar (ang.: Financial system ) janë procedurat për përgatitjen, regjistrimin dhe raportimin e informacionit të besueshëm për sa u takon transaksioneve financiare dhe ngjarjeve ekonomike. Në sektorin e financës, sistemi financiar është sistemi që lejon transferimin e parave në mes të kursimtarëve (dhe investitorët) dhe huamarrësit. Një sistem financiar mund të veprojë në nivel global, rajonal apo firmë të veçantë. Gurusamy, shkruar në Financial Services dhe e ka përshkruar atë si te përbërë nga "një grup i ndërlidhur ngushtë komplekse dhe institucionet financiare, tregjet, instrumentet, shërbimet, praktikat dhe transaksionet."

Transcript of Sistemi i raportimit financiar

Page 1: Sistemi i raportimit financiar

Prof.Dr. Hysni TERZIU

SISTEMI FINANCIAR

Përkufizimi i "Sistemit Financiar"Një sistem financiar mund të përcaktohet në nivel global, rajonal apo firmë të veçantë. Në një shkallë rajonale, sistemi financiar është sistemi që mundëson huadhënësve dhe huamarrësve për fondet e këmbimit. Sistemi global financiar është në thelb një sistem më i gjerë rajonal që përfshin të gjitha institucionet financiare, huamarrësit dhe huadhënësit brenda ekonomisë globale.

Investopedia shpjegon "sistemi financiar"Nuk janë komponente të shumta që e përbëjnë sistemin financiar të niveleve të ndryshme: Brenda një firmë, sistemi financiar përfshin të gjitha aspektet e financave. Për shembull, kjo do të përfshijë masa të kontabilitetit, të ardhurat dhe shpenzimet, oraret e pagave dhe bilancin e verifikimit. Sistemet rajonale financiare do të përfshijnë bankat dhe institucionet e tjera financiare, tregjeve financiare, shërbime financiare në një pamje globale, sistemet financiare do të përfshijë Fondin Monetar Ndërkombëtar, bankat qendrore, Banka Botërore dhe bankat e mëdha që kane kreditimin jashte shtetit.

Sistem financiar (ang.: Financial system ) janë procedurat për përgatitjen, regjistrimin dhe raportimin e informacionit të besueshëm për sa u takon transaksioneve financiare dhe ngjarjeve ekonomike.

Në sektorin e financës, sistemi financiar është sistemi që lejon transferimin e parave në mes të kursimtarëve (dhe investitorët) dhe huamarrësit. Një sistem financiar mund të veprojë në nivel global, rajonal apo firmë të veçantë. Gurusamy, shkruar në Financial Services dhe e ka përshkruar atë si te përbërë nga "një grup i ndërlidhur ngushtë komplekse dhe institucionet financiare, tregjet, instrumentet, shërbimet, praktikat dhe transaksionet."

Sipas Franklin Allen dhe Douglas Gale sistemi i financave eshte:

     "Sistemet financiare janë vendimtare për alokimin e burimeve në një ekonomi moderne Ata kan analizuar kursimet shtëpiake për sektorin e korporatave dhe shpërndarjen e fondeve të investimeve midis firmave;. Ata lejojnë zbutjen intertemporal e konsumit nga familjet dhe shpenzimeve nga firmat, dhe ato mundësojnë familjet dhe firmat të rrezikuara, këto funksione janë të zakonshme për sistemet financiare të ekonomive më të zhvilluara. Megjithatë, forma e këtyre sistemeve financiare ndryshon gjerësisht. "

Shërbimet financiare janë shërbimet ekonomike të ofruara nga industria e financave, e cila përfshin një gamë të gjerë të organizatave që menaxhojnë paratë, duke përfshirë edhe unionet e

Page 2: Sistemi i raportimit financiar

kreditit, bankat, kompanitë e kartës së kreditit, kompanitë e sigurimeve, kompanitë e financave të konsumit, Ndërmjetësit të aksioneve, fondeve të investimeve dhe disa ndërmarrjeve shtetërore sponsorizuara . Si të vitit 2004, industria e shërbimeve financiare përfaqësuar 20% të kapitalizimit të tregut të S & P 500 në Shtetet e Bashkuara.

Historia e shërbimeve financiare

Termi "shërbime financiare" u bë më e përhapur në Shtetet e Bashkuara pjesërisht si rezultat i Gramm-Leach-Bliley Aktit të viteve 1990, i cili mundësoi lloje të ndryshme të kompanive që operojnë në industrinë financiare amerikane e shërbimeve në atë kohë që të bashkohet.

Kompanitë zakonisht kanë dy qasje të ndryshme për këtë lloj të ri të biznesit. Një qasje e tillë do të jetë një bankë që thjesht blen një kompani e sigurimit ose një bankë investimesh, mban markave origjinale të firmës se fituar, dhe shton blerjen për kompaninë e tij thjesht për të diversifikuar të ardhurat e veta. Jashtë SHBA (p.sh., në Japoni), shërbimet jo-financiare janë lejuar brenda kompanisë që mbajnë. Në këtë skenar, çdo kompani ende duket e pavarur, dhe ka klientët e saj, etj në stilin tjetër, një bankë thjesht do të krijojë ndarjen e saj brokerimi ose ndarjen e sigurimit dhe përpjekje për të shitur këto produkte për klientët e veta ekzistuese, me stimuj për të gjitha gjërat me një kompani.

Raportimi financiar është në dispozicion për përdoruesit e autorizuar e ndara, departamentit qendror dhe administrative përmes një sistemi depo të dhënave. Raportimi objektit të Integruar (IRF) ofron qasje për të raportuar paketa që përmban të dhënat nga sistemi financiar i Universitetit, FAS, duke përfshirë librin e Përgjithshme dhe Ndërmarrja (GL dhe SL) duke përdorur mjet Objekte Biznesit. IRF aktualisht ofron qasje në më shumë se 12vjetë të dhënave të detajuara financiare dhe më shumë se 22vjet e fundvitit te mbyllur financiarisht. IRF mundëson përdoruesve për të kandiduar para-ndertuar pyetje që lejojnë ata që të hyjnë vargjet specifike data dhe numrat e llogarisë financiare (për shembull) të kufizojnë rezultatet për nevojat e tyre.

F9 është një softëare Raportimi financiar kërkesë që lidh dinamike të përgjithshme të dhënat e librit në Microsoft Excel përmes përdorimit të qelizave të bazuara në formula financiare, magjistarët, dhe mjetet e analizës për të krijuar raporte që mund te llogariten .

Sistemi i Raportimit Financiar (SNRF) është projektuar për të lejuar shqyrtimin e performancës funksionale të mëdha amerikane të energjisë prodhimin e kompanive në total, si dhe nga funksionet specifike dhe zonat gjeografike të operacionit. Oraret e raportimit financiar të marrë të dhëna mbi të ardhurat, shpenzimet, dhe fitimet, duke treguar rrjedhat financiare dhe

Page 3: Sistemi i raportimit financiar

karakteristikat e performancës. Përveç kësaj, Forma VNM-28 grumbullon të dhëna bilancit (dmth., Acumulated, prona e bimëve, dhe pajisje, etj), së bashku me të dhënat për investime të reja në këto llogari. Për të plotësuar të dhënat financiare, një seri e orareve statistikore janë të përfshira për të gjetur modele të aktivitetit fizik dhe për të vlerësuar marrëdhëniet e disa fizike / financiare.

Sistemi global financiar (GFS) është sistemi financiar i përbërë nga institucionet dhe rregullatorët që veprojnë në nivel ndërkombëtar, në krahasim me ato që veprojnë në nivel kombëtar ose rajonal. Lojtarët kryesorë janë institucionet globale, siç janë Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Banka për Rregullime Ndërkombëtare, agjencitë kombëtare dhe departamenteve qeveritare, p.sh., bankat qendrore dhe ministritë e financave, institucionet private që veprojnë në shkallë globale, p.sh., bankat dhe fondet gardh, dhe rajonale institucionet, p.sh., Eurozona.

Mangësitë dhe reforma e GFS janë diskutuar nxehtësisht në vitet e fundit.

Historia e institucioneve financiare duhet të jenë të diferencuara nga historia ekonomike dhe historinë e parave. Në Evropë, ai mund të ketë filluar me shkëmbimin e mallrave te parë, Bruges bursa në 1309 dhe financierët e para dhe bankat në 15-17 shekuj në Evropën Qendrore dhe Perëndimore. Te financierët e parë globale Fuggers (1487) në Gjermani, kompania e parë e aksioneve në Angli (Kompania Rusia 1553); parë në tregun valutor (Exchange Royal 1566, Angli), këmbimit të aksioneve të parë (Stock Exchange 1602 Amsterdam).

Pikat kyçe në historinë e institucioneve financiare janë Standard Gold (1871-1932), themelues i Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) dhe Banka Botërore në Bretton Ëoods 1944, dhe braktisja e kursit të këmbimit fikse në vitin 1973.

RAPORTIMI FINANCIAR

Një diskutim i shkurtër i Raportimit Financiar

Një objektiv parësor i çdo sistemi të kontabilitetit financiar është që të sigurojë të sakta deklaratat financiare në kohën e duhur. Një ankesë e shpeshtë është se një produkt nuk do të prodhojë llojin e raporteve financiare që një kompani dëshiron. Megjithatë, duke pasur parasysh rëndësinë e raportimit financiar, përdoruesit zakonisht dështojnë që plotësisht të marrin në konsideratë aftësitë e raportimit financiar, në vlerësimin e produkteve.

Kur është fjala për raportimin financiar, shumë produkte softëare të kontabilitetit përfshijnë dy palësh të treta, produkteve-FRX dhe Crystal Reports-në paketat e tyre në vend se ku zhvillohen.

Page 4: Sistemi i raportimit financiar

Dhe në vitet e fundit këto dy produkte janë bërë standardet e industrisë. Dy punojnë me më shumë se 25 paketave softëare të kontabilitetit të lartë. Pra dominuese është FRx Microsoft që disa produkte, të tilla si Great Plains Dinamika, Platinum për Ëindoës nga nxehtë dhe Solomon IV, mbështetet në atë si mjet kryesor të tyre të raportimit financiar.

Kur është fjala per vlerësimin softëare, ju duhet të pyesni nëse ajo punon me FRX ose, nëse kjo nuk ndodh, a built-in modul ekspozitave tipare të krahasueshme. Këtu janë disa nga aftësitë kryesore të FRX:

    Prodhon pasqyra financiare me deri në 256 kolona.    Linke të dhënat financiare ose nga një librit të përgjithshëm ose produkte të tjera të tilla si zbatimi i bazave të dhëna    Krijon llogaritje të tilla si shpenzimet e ndara sipas njësive të prodhuara.    Prodhon pasqyrat financiare te përkohshe - sikur të gjitha OKB-transaksione qe jane postruar      Dërgon e-mail raporte direkt për përdoruesit të largët nga raporti preëiu       Trajton llogaritje komplekse të tilla si kushtëzuar nëse- është deklarata.       Krahason të ardhurat dhe shpenzimet për shifrat e departamenteve të ndryshme duke krijuar krah për krah raporte.    Operon në një mjedis klient-server.

Aq i fuqishëm sa është, FRx kryesisht ofron aftësive superiore raportimi vetëm nga moduli i librit kryesor, ajo nuk është projektuar për nxjerrjen e të dhënave me lehtësi nga modulet e tjera. Kjo është e forte e Crystal Reports. Është madhështor në nxjerrjen dhe raportimin e transaksioneve nga të gjitha modulet. Për shembull, ajo mund të prodhojë një sërë etiketat e postimeve për të gjithë shitësit që kanë marrë më shumë se $ 600 për një vit, por nuk arriti të sigurojë numrin e duhur të identifikimit të tatimpaguesit. Ashtu si FRX, Crystal Reports punon me shumë prej paketave softëare të kontabilitetit të lartë. Disa produkte të tilla si MAS MAS 90 dhe 500 kanë shkuar edhe aq larg sa për të përdorur Crystal Reports për të zhvilluar të gjitha raportet e saj modul.

Gjatë viteve, unë kam hasur shumë klientë të cilët mendonin që ata kishin për të zëvendësuar programet e tyre të kontabilitetit për shkak të raportimit të pamjaftueshëm financiar. Një numër prej tyre, megjithatë, zgjidhur atë problem thjesht duke shtuar FRX dhe Crystal Reports.Raportet vlerësim

Një tjetër aspekt i rëndësishëm i raportimit financiar është ndërtuar në raport. Fatkeqësisht, softëë ei i kontabilitetit dhe të palëve të treta zhvilluesve të aplikimit ose të injorojë këtë funksion ose nuk japin atë që meriton vëmendje. Shumë shitësit thonë se ata ofrojnë ndërtuar në raportimin raport, megjithatë, sipas mendimit tim, numri i raporteve shumica e tyre që ofron është mjaftueshëm e veshtire

Page 5: Sistemi i raportimit financiar

Një nga produktet e pakta që do ta drejtonte në mënyrë adekuate këtë nevojë është Business Ë orks Gold-. Secili nga modulet e saj përmban një funksion flash raport që përmbledh raportet kyçe financiare dhe thekson informacion kyç. Librin iPërgjithshëm tregon 20 treguesit kyç për periudhat e mëposhtme: aktuale, viti-deri te-date dhe para-vjeçare, gjithashtu janë shitjet historitë dhe shumat e bilancit për 24 muajt e fundit. Në çdo kompani, është e rëndësishme për të menaxhimit për të marrë një paketë të pasqyrave financiare të paktën çdo muaj, të plotë me raportin financiar.

Një foto është me të vërtetë me vlerë një mijë fjalë, por kjo është ndoshta vlen disa mijëra numra. Ju duhet të kontrolloni për t'u siguruar që ju jeni duke konsideruar paketa mund të konvertohet numrat në grafikë.

Shumë produkte softëare të kontabilitetit kanë aftësinë për të njoftuar përdoruesit kushteve të paracaktuara financiare. Me të tillë një funksion i ZKF mund të krijojnë llogaritje të thjeshta që softëare i kontabilitetit te vazhdoje krahasimin kundër një vlerë paraprake. Për shembull, një ZKF mund të krijojë llogaritje të tingëllojë një alarm në qoftë se të holla në dorë bie nën $ 100,000, marzhi bruto bie nën 20% ose numrin e ditëve në inventar tejkalon 80. Në shumicën e rasteve, nuk ka asnjë kufizim për numrin e shkaktuar që mund të krijohen.

ProSeries ACCPAC, për shembull, jo vetëm që monitoron ngjarjet me porosi, por ajo mund të lajmërojnë menagjeret duke dërguar e-mail e tyre.

4.3.RAPORTIMI I TË ARDHURAVE DHE I SHPENZIMEVE

Të gjitha kostot dhe shpenzimet e bëra në krijimin e të ardhurave, duhet të njihen në të njëtën periudhë raportuese sikurse edhe të ardhurat që lidhen me to. Ky proces i përputhjes së shpenzimeve me njohjen e të ardhurave përcakton shumën e të ardhurës neto të raportuar në raportin financiar në të njëjtën periudhë raportuese.

Termi “të hyra” shpesh këmbehet me termin “të ardhura”. Të hyrat përfshijnë edhe të ardhurat dhe perfitimet që dalin nga transaksionet jashtë veprimtarive të zakonshme të ndërmarrjes. Për shembull, për një ndërmarrje, aktivitetet kryesore të biznesit përfshijnë blerjen dhe rishtijen e lapsave. Të ardhurat nga shitja e lapsave ishin 30.000€, kurse ndërmarrja realizoi edhe një përfitim prej 4.000€ nga shitja e disa kompjuterëve të saj të zyrave, të cilët ka për qëllim t’i ndërrojë me modele më të reja. Të hyrat e ndërmarrjes ishin 34.000€.

Shtrohet pyetja: ҫfarë janë të ardhurat dhe shpenzimet?

Page 6: Sistemi i raportimit financiar

E ardhura shpreh rrjedhjen e aseteve nga shpërndarja apo prodhimi i mallrave, kryerja e shërbimeve apo veprimtarive të tjera që një kompani e caktuar është në gjendje të bëjë brenda një periudhe të caktuar kohore fiskale. E ardhura regjistrohet kur plotësohen dy kritere kryesore:

- Procesi i fitimit kryesisht është i kompletuar, përgjithësisht shitja është bërë apo shërbimi është kryer,

- Paraja gjithashtu është e grumbulluar apo grumbullimi është shtyrë me arsye.

Kjo figurë në vijim sqaron parimin e përputhjes:

Fillimi i periudhës Fundi i periudhës

Së raportuar Të ardhurat e njohura së raportuar

= E ardhura neto e periudhës së

raportuar

Shpenzimet e përputhura

Të ardhurat e njohura- Shpenzimet e përputhura = E ardhura neto për periudhën

Si mund të ndahen të ardhurat?

- Në shumicën e rasteve të transaksioneve të shitjes, e ardhura njihet në momentin kur mallrat I kalojnë blerësit (konsumatorit).

- Ka raste kur kompania merr para për mallrat dhe shërbimet, edhe pse ato nuk janë dhënë në këtë koment, port ë do jepen në të ardhmen. Kjo formë e të ardhurës njihet si e ardhura e pafituar.

- Rasti I kundërt është me të ardhurat e mëvonshme, të cilat paraqesin shuma të përfituara, por që nuk janë arkëtuar në të holla pasi që nuk është maturuar ende afati I pagesës. P.sh., kompania shet mallra apo shërbime me kusht që kompania blerëse të paguajë pas dy muajsh. N fund të vitit, kompania vërteton se këto të ardhura të fituara, a janë mbledhur apo regjistruar.

Nga aspekti i raporteve financiare , e ardhura mund të jetë edhe:

Page 7: Sistemi i raportimit financiar

E ardhura operative, që paraqet një total të reflektuar nga e ardhura nga shitja e produkteve apo e shërbimeve të kompanisë të redaktuar nga shpenzimet operative apo kostoja e prodhimit të këtyre produkteve apo shërbimeve.E ardhura jooperative, që paraqet një nëntotal, të reflektuar nga e ardhura apo fitimet nga veprimtaritë që nuk janë të rregullta, të reduktuara nga shpenzimet dhe humbjet e natyrës së njëjtë.

Shpenzimet janë derdhjet apo shfrytëzimi I aseteve; shkaktimi I detyrimeve nga shpërndarja apo prohdimi I mallrave, kryerja e shërimeve apo I veprimtarive të tjera, që një kompani e caktuar është në gjendje të bëjë brenda një periudhe të caktuar kohore fiskale. Në kontabilitet, shpenzimet mund të paraqiten si:

- Shpenzime rrjedhëse që rezultojnë kur shpenzimet njihen para pagesës së parave,

- Shpenzimet të parapaguara, të cilat shprehin një llogari asetesh që identifikojnë një llogari asetesh që identifikojnë një burim që është paguar, por nuk është përdorur ende.

- Shpenzime të përbartura ( të shtyra)- janë shpenzime për sistemime vlerore, që pasqyrohen në anën e djathtë të një ekuacioni kontabël ( pasiv të një bilanci të një kompanie). Konsistojnë në zbritjen nga të ardhurat në vitin paraprak, por që në fakt paguhen në vitin që vjen. P.sh., shpenzimet e energjisë elektrike të përdrorura deri më 31 dhjetor, në fakt paguhen në muajin janar. Ato janë shpenzime që I përkasin vititn të kaluar, pavarësisht se paguhen në vitin që vjen.

Diferenca në mes të ardhurave dhe shpenzimeve mund të paraqitet përmes fitimeve apo humbjeve, por edhe përmes të ardhurës neto.

Fitimet paraqesin rritje në ekuitet (asete neto) nga transaksionet, ngjarjet periferike apo të rastësishme.

Humbjet paraqesin zbritje në ekuitet (asete neto) nga transaksionet apo ngjarjet periferike apo të rastësishme.

E ardhura neto paraqet ndyrshimin në ekuitet të kompanisë gjatë periudhës nga transaksionet apo ngjarjet dhe rrethanat e tjera, duke përjashtuar relacionet e njëjta të periudhës apraprake, si dhe investimet e bëra nga pronarët apo duke ua shpërndarë atyre. Ajo llogaritet nga diferenca në mes të ardhurës dhe shpenzimeve. Zakonisht është e njohur si fitim neto apo profit apo nëse është vegativ si humbje neto.

RAPORTIMI I NDRYSHIMEVE NE GJENDJEN FINANCIARE1. Pasqyra e ndryshimit të gjendjes financiare

Page 8: Sistemi i raportimit financiar

Për të gjykuar në lidhje me rezultatin financiar të njësisë ekonomike si dhe ndikimin e faktorëve kryesorë mbi të kontabilisti ndërton edhe pasqyrën e lë vizjes së kapitalit. Kjo pasqyrë jep infromacion të zbërthyer në lidhje me masën e ndikimit të aktivitetit të biznesit, pra të të ardhurave dhe shpenzimeve, mbi kapitalin e pronarit si dhe masën e ndikimit të ndryshimit të interesave të pronarëve se nga tërheqjet dhe investimet në kapitalin e njësisë . Por megjithatë pasqyrat e mësipërme nuk sigururojnë të gjithë infromacionin e nevojshëm për pë rdoruesit për të parë dhe gjykuar në lidhje me të gjitha faktorët që kanë ndikuar gjatë një periudhe në rezultatin e njësisë . Për të gjykuar ne lidhje me ndryshimet qe pason gjendja financiare e biznesit, ka rendesi te dihet dhe si është zhvilluar aktiviteti financues dhe investues i biznesit. Aktiviteti i një biznesi mund te shihet si një cikel i panderprere investimesh, perfitimesh dhe riinvestimesh. Investimet e bera ne aktivet afatshkurtra perfitohen dhe riinvestohen brenda një cikli te aktivitetit te biznesit. Pra nevojat kryesore për kapital biznesi i siguron prej këtij aktivite. Nese biznesi nuk arrin që t’I riktheje ne formen fillestare monetare investimet e bera, pra te mos rimarre parate ne kohen e duhur per shlyerjen e detyrimeve të tij, ai mund të kekroj borxh ose te gjeje para prej burimeve të tjera, me që llim të vazhdoje aktivitetin e vet. Përdoruesit e pasqyrave financiare dhe sidomos kreditoret dhe pronaret e biznesit, janë shum të interesuar që të dinë se nga janë siguruar fondet e nevojshme të biznesit dhe si janë pë rdorur ato prej tij. Kjo u krijon atyre mundesine qe te dine, p.sh. nese shoqëria ka zhvilluar një aktivitet normal që ishte ne gjendje të prodhonte fondet e nevojshme për pagimin e dividendeve apo jo, nëse ajo ka marrë hua për aktivet afatgjata apo jo, nëse është rritur apo jo aftësia paguese e biznesit, etj. Ky infromacion iu vlen atyre për të kuptuar gjendjen e vërtetë financiare të biznesit. Në kërkim të rrugëve për gjetjen e mjeteve dhe formave më të përshtatshme të infromacionit kontabël, kontabilistet rekomnadojnë ndërtimin e një pasqyre tjetër financiare. Kjo pasqyre mund të quhet Pasqyra e ndryshimit të gjendjes financiare ose thjesht Pasqyra financiare apo Pasqyra e fondeve. Ajo përbën një pasqyrë të rëndësishme që kompleton pasqyrat financiare të nevojshme për sigurimin e një infromacioni të plotë mbi aktivitetin e biznesit. Kjo pasqyrë siguron infromacion në lidhje me aktivitetin investues dhe financiar të biznesit, pra se nga ai i ka siguruar fondet dhe si i ka pë rdorur ato. Ajo vë në dukje dhe faktin në se biznesi ka prodhuar ose jo fonde nga kativiteti i tij gjatë periudhës kontabël. Ajo përcakton dhe pozicionin financiar të biznesit gjatë periudhës. Pasqyra e fondeve pasqyron burimet dhe përdorimet e fondeve nga biznesi gjatë një periudhe kontabël. Këtu lind nevoja që të bëhet një sqarim në lidhje me konceptin e fondeve. Në kontabilitet ky term ka një kuptim më të gjerë . Ai përfshin te gjitha rezervat financiare që rrjedhin nga transaksionet e brendshme dhe të jashtme të biznesit, në formë monetare ose jo në formë monetare. Termi “fonde” nuk duhet të ngatrrohet me parate që ka në dispozicion ose që siguron biznesi gjatë një periudhe. Ky concept i gjerë i fondeve siguron marrjen e një infromacioni me kuptimplotë se prej nga kanë ardhur fondet (burimet) financiare të biznesit dhe si janë përdorur ato gjatë periudhës. Kontabilistet i shohin fondet e pritshme të biznesit si kapitalin punues të tij (working capital). Kapitali punues llogaritet si tejkalim i aktiveve afatshurtra nga detyrimet afatshurta. Siҫ dihet, gjatë ҫdo cikli të aktivitet të biznesit, aktivet afatshurtra e ndryshojnë formën e tyre fillestare duke u shëndrruar në formë monetare. Këto para përdoren para së gjithash për shlyerjen e detyrimeve afatshurtra të biznesit. Pjesa tjetër që tejkalon detyrimet afatshurtra, konsiderohet si rezerve likuide apo fond i pritshëm ( i arketueshëm). Kjo pjesë e fondeve, që

Page 9: Sistemi i raportimit financiar

kontabilistet e quajnë kapital punues, mund të përdoret nga biznesit për që llimet të ndryshme, si p.sh. për investime afatgjata, për shlyerjen e detyrimeve atagjata, për shpërndarjen e dividendeve, etj. Por pjesa më e madhe e tij përdoret për të plotësuar nevojat për ciklin e ri te aktivitetit të biznesit. Rritja e kapitalit punues në një periudhë kontabël tregon se gjatë kësaj periudhe është siguruar kapitali punues më tepër se sa ai qe është përdorur për qëllime të ndryshme të biznesit dhe e kunderta. Pra rritja e kapitalit punues sjell rritjen e fondeve të biznesit dhe anasjelltas. Por fondet e biznesit sigurohen edhe nga burime të jashtme të tij i cili përkufizohet si aktiviteti financues i tij. Të gjitha fondet e siguruara nga burimet e brendshme dhe të jashtme të shoqërisë përdoren për aktivitetin e saj afatshkurtër si dhe për aktivitein investues të saj. Pasqyra e ndryshimit të gjendjes financiare (e fondeve) të biznesit duhet të sqarojë të gjitha aspektet e rëndësishme të aktivitetit të tij financiar dhe investues, pavarësisht nëse preken direkt ose jo mjetet monetare apo elemente të tejrë të kapitalit punues. Një pasqyrë tipike e ndryshimeve të gjendjes financiare (pasqyra e fondeve) në përgjithësi përbë het nga dy pjesë kryesore:

1- Sigurimi I burimeve (fodeve) financiare, në të cilën tregohet se nga janë siguruar fondet financiare të biznesit. Fondet finanaciare mund të sigurohen nga disa drejtime si p.sh. nga fitimi i aktivitetit normal të biznesit, nga rezultatet të jashtëzakonshme, etj. si dhe nga drejtime të tjera të sigurimit të tyre, pra nga aktiviteti financues I shoqërisë si huat, obligacionet, kontributi me kapital i pronarëve etj.

2- Përdorimi i burimeve (fondeve) financiare, në të cilë n tregohet se ku janë përdorur fondet financiare të siguruara gjatë periudhës. Këto fonde mund të përdoren për pagimin e dividendë ve, për bërjen e investimeve, shlyerjen e huave, etj. Ndryshimet e gjendjes financiare të biznesit rezultojë prej:

1- Ndryshimeve të kapitalit punues2- Prej ndryshimeve të tjera që s’prekin kapitalin punues

Raportet e brendshme financiareQë shfrytëzohen nga ata që drejtë për drejtë, nga dita në ditë janë të kyҫur në operacionet biznesore të ndërmarrjes.Në fjalorin e biznesit, ky grup i njerëzve njihet me emrin “menaxhmenti” apo edhe shfrytëzues të brendshëm të infromatave siҫ janë : pronarët, menaxherët dhe punëtorët, auditorët e brendshëm, zyrtarë të buxhetit, kontrollorët etj, dhe ka të bëjë me fushën e kontabilitetit të quajtur “kontabiliteti menaxherial”.Menaxherët dhe ekzekutuesit tejrë që punojnë brenda kompanisë kanë qasje në informatat e specializuara të kontbailitetit menaxherial e të cilat nuk janë në dispozicion për shfrytë zuesit e jashtëm.P.sh. menaxhmenti i ndërmarrjes “REX” ka të dhënat detale të përgatitura nga kontabilitetit menaxherial mbi atë se sa me saktësi do të kushtojë prodhimi i secilës njësi për produktin e caktuar. Natyrisht se këto të dhëna nuk janë në dispozicion për shfrytëzuesit e jashtëm.Raportet e jashtme financiarePërfshihen në raportet vjetore të kompanisë dhe shfrytëzohen nga individët dhe organizatat që kanë interes ekonomik në biznesin e kompanisë konkrete, por që nuk janë pjesë e menaxhmentit të asaj kompanie. Këta shfrytëzues të infromatave quhen edhe shfrytëzues të jashtëm siҫ janë : konsumatorët, krediorët, qeveria, aksionarët, sindikatat, auditorët e jashtëm etj.

Page 10: Sistemi i raportimit financiar

Infromatat për keta kshfrytëzues të jashtëm ofrohen përmes raportimeve apo pasqyrimeve finanaciare.Raportimet financiare janë raporte kontabë i ku përmblidhet ecuria financiare e një subjekti biznesi, përgjatë një periudhe të dhënë kohore.Qëllimi i përgjithshëm i infromatave të ofruara nga kontabiliteti financiar janë të përmbledhura në tri raporte kryesore finanaciare: bilancin, raportimin e të ardhurave dhe raportimin e rrjedhës së parasë apo cesh- flow -it.Procesi i sigurimit të infromacionit kontabël kalon nëpër pesë faza:Identifikimi i grupeve të interest (stakeholders)- që në nkupton identifikimi i të gjitha grupeve që përfshin drejtpërsëdrejti apo jo në aktivitetin afarist të biznesit duke filluar nga shteti, investitorët, kreditorët, sindikatat etj. Ndryshimet në kontabilitet ndiqen dhe evidencohen në llogari të veҫanta.Përdoruesit e infomacioneve kontabile mund të ndahen në dy grupe:1.përdoruesit e brendshëm2.perdoruesit e jashtëm .Vlerësimi i infromacionit kontabël të nevojshëm për grupet e interest- duke ndarë , përpunuar dhe ofruar këtë infromacion secilit nga grupet e interest i interesuar për ta shfrytëzuar dhe pë rdorur atë informacion.Si përdorues të brendshëm llogariten: udhëheqja e ndërmarrjes, pronarët- ndërmarrës, punë marrësit.Përdoruesit e jashtëm të infromatave kontabile janë : aksionet, kreditorët, organet tatimore, organet shtetërore dhe të besuarit (besorësit) e tjerë . Si përdorues të tërthortë (indirektë ) të infromatave kontabile janë : sindikatat, analitikët financiarë , bursat, organizatat profesionale të kontabilistëve, organet ligjvënëse, publicistika ekonomike, odat e ndryshme ekonomike etj.Kontabiliteti në kuptim të gjerë shpeshherë quhet edhe llogaritari.Dizajnimi i sistemit të informacionit kontabël për të plotësuar nevojat e grupeve të interest,

1. Regjistrimi i të dhënave ekonomike për aktivitetet dhe ngjarjet e biznesit duke pë rdorur librat e përshtatshëm për kryerjen e atyre regjistrimeve,

2. Përgatitja e raporteve kontabël pë r grupet e interest në formë të raportit të bilancit, raportit të ardhurave, raportit të rrjedhës së parasë , raportit të ekuitetit por edhe të raporteve dhe analizave tjera për nevoja të shfrytëzimit për grupet e interesit.