SirArthurConanDoyle

SHERLOCKHOLMES

baskerville'lerinköpeği

Çeviri:DenizAkkuş

SirArthurConanDoyleSherlockHolmes-Baskerville'lerinKöpeğiÇeviri:DenizAkkuşGenelYayınYönetmeni/AhmetİzciÇevirmen/DenizAkkuşEditör/YeşimİskenderİçTasarım/ÇelebiŞenelKapak/YunusKaraaslanAvrupaYakasıYayınları,İlgiYayınlarınınmarkasıdır.AvrupaYakasıYayıncılıkÇatalçeşmeSokak.No:27/10Cağaloğlu/İSTANBULTel:02125263975Belgegeçer:02125263976www.avrupayakasiyayinevi.comilgiyayinevi@gmail.com

BİR

BAYSHERLOCKHOLMESSabahlamadığı zamanlarda ki, bu çok sık olurdu, genellikle geç kalkan Bay Sherlock Holmes,

kahvaltımasasındaoturuyordu.Beniseşömineninönündeduruyordum.Konuğumuzunbirgeceönceunutmuşolduğubastonueğilipyerden,halınınüstündenaldım.PenangLawyerdediklericinstenucutopuzlu,kalın,güzelbirbastondubu.Topuzunhemenaltında ikiüç santimgenişliğindegümüşbirhalkavardı.Üstünde, 'C.C.H.arkadaşlarındanJamesMortimerM.R.C.S.'e1884yazılıydı.Ciddi,sağlam,güvenverenbirhavasıolanbubastonları,eskidenailedoktorlarıtaşırdı.

"AnlatbakalımWatson,nelerçıkarabildin?"

Holmes'ünarkasıbanadönüktüvekendisine,neyleilgilendiğimihissettirmemiştim.

"Neyaptığımıneredenanladın?Başınınarkasındadagözlerinvargaliba."

"Bu iş için karşımdaki, pırıl pırıl parlatılmış, gümüş kaplama kahve kutusu, yeter," dedi. "Ama,şimdi onu bırak, Watson, konuğumuzun bastonu hakkında ne düşünüyorsun? Elimizden kaçırdık.Nereyegittiğinibilmiyoruz.Fakat,bizebıraktığıyadaalmayıunuttuğububastonoldukçaönemlibirdelilsayılır.Haydianlatbakalım,buipucundannelerçıkardın?Konuğumuznasılbiri?"

Elimden geldiği kadar dostumun yolundan gitmeye çalışarak; "Öyle zannediyorum ki," dedim,"DoktorMortimer, başarılı, sevilenyaşlı bir doktor; baksanaonu tanıyanlar dostlukve sevgilerinikalıcıkılmakiçinbunuarmağanetmişler."

"Güzel!"dediHolmes."Olağanüstü!"

"Hastalarınınçoğunayayagidenbirköydoktoruolmasıdasözkonusu."

"Niye?"

"Çünkübubaston,birzamanlargüzelbirbastonmuş,amaöyleyıpranmışki,böyleeskibirbastonu,şehirdeçalışanbirdoktoruntaşıyabileceğinidüşünemiyorum.Baksanademirinasıleskimiş,uzunyolyürüdüğübelli."

"Oldukçayerindebirdüşünüş!"dediHolmes.

"Hemsonra,'C.C.H.arkadaşları'diyor."Biravcıkulübüolsagerek.Belkiyerelbiravcıkulübününüyelerinintedavisiyleilgilendiveonlardakarşılıkolarakkendisineküçükbirarmağanverdiler."

"DoğrusuyamansınWatson,"dediHolmes,sandalyesinigeriitipbirsigarayakarak."Benimküçükbaşarılarımı anlatırken kendi yeteneklerini hiç dikkate almadığını söylemeliyim. Belki ışıksaçmıyorsunama,ışığıiyiiletiyorsun.Bazıkimseler,dâhiolmadıklarıhalde,dehayıkışkırtacakgücesahiptirler.Doğrusunusöylemekgerekirsesevgilidostum,sanaçokşeyborçluyum."

Sözleri çok hoşuma gitmişti doğrusu; çünkü bugüne kadar benimle hiç böyle konuşmamıştı.Genellikle kendisine karşı duyduğum hayranlığa ve yöntemlerini övmeye çalışmama karşılık hepkayıtsız davranması bana dokunmuştu. Artık onayını alacak kadar ustalaştığımı, onun yönteminiöğrendiğimivebunlarıuygulayabildiğimidüşünerekgururduydum.Derkenbastonuelimdenaldıvebirkaçdakikainceledi.Sonra,sigarasınıbırakıp,büyükbirilgiylebastonupencereyegötürerekona,büyüteçlebaktı.

"Çokilginçama,önemlisayılmaz,"dedikoltuğunherzamanoturduğuköşesinedönerek."Bastondabirikibelirtiolduğubelli.Bunlardançeşitlisonuçlaravarılabilir."

"Gözümden kaçan bir şey mi var?" diye sordum şaşkınlıkla. "Gözden kaçırmış olabileceğimönemlibirşeyolduğunusanmıyorum."

"ÜzgünümsevgiliWatsonama,vardığın sonuçlarınçoğuyanlış.Doğrusunu söylemekgerekirse,beni kışkırttığından söz ederken yanlışlarını gördüğümden, beni gerçeğe götürdüğünü söylemekistemiştim.Bumeselede tamamıyla yanılıyorsun demiyorum.Adamın bir köy doktoru olduğundankuşkuyok.Çokyürüdüğüdebelli."

"Ohaldeyanılmamışım."

"Burayakadarevet."

"Ama,başkabirşeysöylemedimkiben."

"Hayır, öyle değil sevgili Watson, iş bu kadarla bitmiyor. Meselâ doktor için yaptırılan birarmağanınavcıkulübündençokbirhastahanedengelmesidahaaklayatkın,başharfleriC.C.olursa,isteristemezinsanınaklınaCharingCrossgeliyor."

"Olabilir."

"Bu ihtimâl daha kuvvetli. İhtimâlleri bu fikrin üstüne kurarsak, bu davetsiz konuğun kimliğinibelirleyebilmemiziçin,yenibirdayanaknoktasıbulmuşoluruz."

"Peki,C.C.H.'ninCharingCrossHastahanesiolduğunudüşünelim;bundanneçıkarabiliriz?"

"Neçıkarabileceğimizaklınagelmiyormu?Yöntemlerimibiliyorsunya,uygulasana."

"Bundançıkandahadoğrusuaklımagelentekşey;adamınbirköydedeğildeşehirdeçalıştığı."

"Sanırım biraz daha ileri gidebiliriz.Konuyu şu açıdan ele alalım.Böyle bir armağan ne zamanverilebilir?Arkadaşları ne zamanbir arayagelirde, iyi niyetlerinin ifadesi olan bir şeyi kendisineverirler?Elbette,DoktorMortimeriştenayrılıpkendibaşınaçalışmayabaşlayacağızaman.Bastonunarmağan edildiğini biliyoruz. Bir şehir hastahanesinden bir köy doktorluğuna geçme olduğunutahmin ediyoruz. Acaba, bu armağan kendisine tam hastahaneden ayrılırken verilmiş dersem,gerçeklerdençokuzaklaşmışolurmuyum?"

"Sanmam."

"Hastahanenin memurlarından biri olmadığı belli, çünkü Londra'da oldukça tanınmış biri olsagerek, böyle biri de köye gitmez. O halde neydi? Hastahanede memur olmadığına göre bir ailedoktoruveyatıpfakültesindenyençıkmışbiriolmasıgerekir.Bastonunüstündekitarihegöre,beşyılönceayrılmış.Böyleceseninağırbaşlı,ortayaşlıailedoktorunuçupgidiyorsevgiliWatsonveyerinedahaotuzunagelmemiş, sevimli, tutkusuz, unutkangençbiri çıkıyor, bugencinbir köpeği olmalı;kabacatarifetmekgerekirse,Terrier'denbirazbüyük,Çobanköpeğindenbirazküçük."

Sherlock Holmes arkasına yaslanıp, havaya küçük halkalar halinde uçuşan sigara dumanlarısavurmayabaşlayınca,söylediklerineinanmamışgibigüldüm.

"Elimdebusonkısmıdoğrulayacakdelilyok,"dedim."Ama,adamınyaşıvemesleğihakkındabazıbilgiler bulmak zor değil." Kitaplığımdan tıp kitaplarının bulunduğu raftan Tıp Rehberi'ni alıp,

sayfalarınıçevirmeyebaşladım.Mortimersoyadlıpekçokdoktorvardı fakat,bunlardanancakbiribizimkonuğumuzolabilirdi.Bulupyükseksesleokudum.

"Mortimer, James, M.R.C.S., 1882, Grimpen, Dartmoor, Devon. Aile doktoru, 1882'den 1884'ekadar Charing Cross Hastahanesi'nde çalışmıştır. Karşılaştırmalı Patoloji'den 'Hastalık AtalarınÖzelliklerineDönmeMidir?' adlı teziyle JacksonÖdülü'nü kazanmıştır. İsveç PatolojiDerneği'ninüyesidir. 'Eski Neslin Özelliklerine Dönmede Hilkat Garibesi'nin yazarı, Lancet, 1882 Dergisi,'İlerliyormuyuz?' -PsikolojiDergisi,Mart, 1883- eserleri arasındadır.Grimpen,ThorsleyveHighBarrowmahallelerinindoktorudur."

"YerelbiravcıkulübündensözedilmiyorWatson,"dediHolmesanlamlıbirşekildegülerek:"Köydoktoruolmasınaköydoktoru,zekiceyaptığıngözlemlersonucusöylemişolduğungibi.Sanıyorumçıkardığım sonuçlarda haklıyım. Sıfatlara gelince, yanılmıyorsam, sevimli, tutkusuz ve unutkandemiştim.Deneyler sonucu edindiğim bilgilere göre, bu dünyada yalnız sevimli ve sevilen kişilerarmağanalırlar.TutkusuzbirkimseLondra'yıbırakıp,ücrabirköyegider.Veancak,dalgınbirkişigeldiğiodadabirsaatbeklediktensonrakartvizitininyerine,bastonunubırakıpgidebilir."

"Pekiköpek?"

"Bu bastonu köpeğin efendisinin arkasından taşıdığı belli. Baston ağır olduğu için, köpek tamortasındansıkısıkıdişlerinigeçirmiş,dişlerininizlerigözebatacakkadarbelli.Buizlerarasındakimesafeden anlaşıldığına göre, köpeğin çene kemiği, bence birTerrier'inkinden biraz büyükve birÇobanköpeğininkindendebirazküçük.Birdakika,tamam,kıvırcıktüylübirİspanyolköpeği."

Konuşurken ayağa kalkmış, odada bir aşağı bir yukarı gezip duruyordu. Derken, pencereninkenarındadurdu.Sesiöylegüvendoluyduki,gözlerimikaldırıpşaşkınlıklaonabaktım.

"Seni,anlamıyorum,nasılbukadareminolabiliyorsun?"

"Çokkolayköpekşimdikapımızınönünde,boynundadasahibininadıyazılıolantasmasıvar.Sakınbir yere gitme, Watson. Meslekdaşım olduğuna göre, burada bulunman işime yarayabilir. Şimdikaderin en dramatik anı, Watson. Merdivende gitgide yaklaşmakta olan birinin ayak sesleriniduyuyorsun;iyiniyetlimi,kötüniyetlimi,bellideğil.BirbilimadamıolanDoktorJamesMortimer,cinayetuzmanıSherlockHolmes'denneisteyebilirki?Buyrunefendim."

Konuğumuzunkarşımızaçıkmasıbenişaşkınaçevirdi.Bentipikbirköydoktorubekliyordum.Uzunboylu, incecik, bir adamdı, gagaya benzeyen uzun bir burnu, altın çerçeveli gözlüğünün arkasındapırılpırılparıldayan,birbirineyakıngrikeskingözlerivardı.Önlüğüüstündeydiama,çoközensizgiyinmişti,ceketinin rengi solmuş,pantolonueskimişti.Gençolmasına rağmen,şimdidenkamburuçıkmıştı. Başı önüne eğik yürüyordu, iyi kâlpli bir insana benziyordu. İçeri girer girmez, gözleriHolmes'ünelindekibastonatakıldı,birsevinççığlığıylaonadoğruatıldı.

"Öyle sevindim ki," dedi. "Burada mı, yoksa Shipping Office'de mi bıraktım, diye düşünüpduruyordum.Bubastonudünyayıverselerkaybetmekistemem."

"Birarmağangaliba?"dediHolmes.

"Evetefendim."

"CharingCrossHastahanesi'nden,değilmi?"

"Evlenirkenbirkaçarkadaşhediyeetmişti."

"Ya,çokkötü,"dediHolmesbaşınısallayarak.

DoktorMortimergözlükcamlarınınaltındagözlerinikırpıştırarakşaşkınlıklabaktı.

"Niyekötü?"

"Vardığımızsonuçlarıbozdunuz.Evlenmeniznedeniylemidemiştiniz?"

"Evet efendim, evlenip hastahaneden ayrıldım, dolayısıyla da ihtisasımı yarıda bırakmış oldum.Kendimebirevkurmamgerekiyordu."

"Neyse,pekokadardayanılmışsayılmayız,"dediHolmes."Bakın,DoktorJamesMortimer..."

"Misterdeyin,MistersadecebirM.R.C.S."

"Araştırmadanyapıyorsunuzherhalde."

"Bir bilim meraklısı, Bay Holmes; büyük, bilinmeyen okyanusun kıyılarında, midye kabuklarıtoplayanbiri.BayHolmes,yanılmıyorsamsiz,yoksa!.."

"Evet,siziarkadaşımWatson'latanıştırayım."

"Memnunoldumefendim.Arkadaşınızdansözedilirkensizinadınızıdaduymuştum.BayHolmes,beni çok ilgilendiriyorsunuz. Böyle dolikosefalik[1] bir kafatası ile, bu denli bir supraorbital[2]oluşum görmemiştim. Parietal[3] çatlağa, izin verirseniz parmağımla şöyle bir dokunayım.Kafatasınızın kalıbı, aslı elde edilinceye kadar bir antropoloji[4] müzesi için iyi bir malzemeoluşturur.Belkibirazaşırıgidiyorumama,doğrusukafatasınızagıptaediyorum."

SherlockHolmes,adamınbirkoltuğaoturmasıiçineliyleişaretetti.

"Kendialanınızdauzmansınızsanırım,tıpkıbenimkendialanımdaolduğugibi,"dedi.

"İşaret parmağınızdan anladığıma göre, kendi sigaranızı kendiniz sarıyorsunuz. Bir taneyaksanıza."

Adam kâğıtla tütün çıkardı ve şaşılacak bir ustalıkla bir sigara sardı. Uzun, titreyen parmaklarıvardı.Birböceğinantenlerigibiçevik,birtürlüyerindeduramayanparmaklar.

Holmessusuyorduama,dostumuzundikkatiniçektiğinikısa,keskinbakışlarından,anladım.

"Tahminime göre," dedi sonunda, "Dün geceki ve bugünkü ziyaretiniz sadece benim kafatasımıincelemekiçindeğildiherhalde."

"Hayır efendim, hayır; yine de kafatasınızı incelemek fırsatını bulduğum için mutluyum. Sizegelmemin nedeni Bay Holmes, kendi başıma içinden asla çıkamayacağım, bir çıkış yolubulamayacağım, sondereceönemliveolağanüstübirmeseleylekarşıkarşıyaoluşum.Avrupa'dakiuzmanlardaneniyiikincikişiolduğunuzainandığımiçin..."

"Affedersiniz, birinci olma şansına ulaşan uzman kimmiş acaba?" diye sordu Holmes, birazöfkeyle.

"Kuramcıbiradama,MösyöBertillon'uneseridahafazlaetkieder."

"Ohalde,niyeonagitmediniz?"

"Kuramcıolandanbahsettimsadece.Ama,pratiktesizinüstünüzekimseyok,bunuherkessöylüyor.Umarım,birpotkırmadım..."

"Biraz," dedi Holmes. "Doktor Mortimer, yardımımı istediğiniz konunun ne olduğunu kısacasöylerseniz,sanırımdahaiyiolur..."

İKİ

BASKERVILLE'NİNLÂNETİ"Birelyazmasıvar,"dediDoktorJamesMortimer.

"Odayagirdiğinizdegörmüştüm,"dediHolmes.

"Eskibirelyazması."

"Eğersahtedeğilseonsekizinciyüzyılınilkyarısınaaitolmalı."

"Bununasılanladınız,efendim?"

"Konuşmanızsırasındabirkaçsantiminiincelememe,farkındaolmadanizinverdiniz.Onyılfarklabir yazmanın tarihini bilememek pek acemice bir iş olur.Bu konudaki benimküçükmonografimiokumuşsunuzdurherhalde?Butarih,1730olsagerek."

"Tarihtamolarak1742'dir."DoktorMortimergöğüscebindenbirkâğıtçıkardı."Buelyazması,üçayönceanivetrajikölümüDevonshire'dabüyükolayyaratanSirCharlesBaskervilletarafındanbanaemanet edildi. Ben Baskerville'nin hem yakın dostu, hem de tıbbî yardımcısıydım. Kuvvetli birhafızası vardı, zekiydi. Olaylara hep olumlu yönden bakardı ve benim gibi o da hayâl gücündenyoksundu.Yinedebuyazmayıçokciddiyealıyordu.Sanki,başınagelecekleriöncedenbiliyorduvekendinibunahazırlayıp,kaderinerazıoluyordu."

Holmesyazmayıalmakiçineliniuzattı,sonradizininüstündebüyükbiritinayladüzeltti.

"BakWatson,kısa's'harfiyleuzun's'harfisıraylanasılkullanılmış.Yazmanıntarihinisaptamamdaişimeyarayanipuçlarındanbiri."

Omuzunun üzerinden eğilerek, yazıları solmuş olan el yazması kâğıda baktım. Kâğıdın başında'BaskervilleHall'yazılıydı,altındadabüyükrakamlarlagelişigüzelyazılmış:'1742'tarihivardı.

"Bu,hikâyegibibirşey."

"Evet,Baskervilleailesininefsanesinianlatanbirrapor."

"Ama,banabaşvurmanızınsebebiherhaldedahaçağdaşvedahaolumlubirşeyolsagerek."

"Sonderece çağdaş, olumluve acele olarak çözümbulunması gerekenbir konu, yirmi dört saatiçinde bir çözüm bulunması gerek. El yazması kısa ama, konuyla yakından ilgili. İzninizle sizeokuyayım."

Holmeskoltuğunayaslandı,parmaklarınınuçlarınıbirbirinedeğdirdivekonuyatamamıylakendinivermekistermişgibigözlerinikapadı.DoktorMortimer,yazmayıdaharahatokuyabilmekiçinışığatutarak,yüksek,çatlaksesiyleşueskidünyahikâyesiniokumayabaşladı:

"Baskerville'lerin köpeğinin doğuşu hakkında çeşitli rivayetler vardır. BenHugo Baskerville'ninsoyundangeldiğimiçin,buhikâyeyibabamdandinledim.Odakendibabasındandinlemiş.Bunedenleşimdianlatacağımhikâyetamamenaslınauygundur.

Oğullarım,sizindeinanmanızıisterimki,günahıcezalandıranaynıadalet,aynızamandabüyükbirmerhamet göstererek affedebilir de. Tanrıya yakararak ve pişmanlık duyularak ortadan

kaldırılabilecek hiçbir lânet o kadar ağır sayılmaz. Bu hikâyeden, geçmişte yaşananlardan dolayıkorkmamayı fakat, gelecekte aynı hataları yapmamayı, dikkatli olmayı öğrenin ki, ansızınyakalandığınıztutkular,ailenizinbaşınabirdahaaynıfelâketleringelmesinenedenolmasın.

"Bilmiş olun diye, büyük isyan zamanı bilginlerinden Lord Clarendon'un hikâyesini dikkatinizesunuyorum: Baskerville'lerinmalikânesi HugoBaskerville tarafından yönetiliyordu ve bu adamın,çokvahşi,aşağılıkveTanrıtanımazbiradamolduğubirgerçekti.Oçevredehiçazizyetişmediğiiçinbuözellikleribelkibağışlanabilirdifakat,ondaöyleahlâksız,kötüvezalimbirkişilikvardıki,ismibu özelliğinden dolayı Batı'da destanlaşmıştı. Birgün, bu, Hugo denilen adam Baskervillemalikânesininyakınındatopraklarıolanbirçiftçininkızınaâşıkoldu.Tabiiböylekaranlıkruhlubiradamın tutkusuaşkgibiparlakbirkelimeylenekadar ifadeedilebilirse.Fakat, çoknamusluve iyiahlâklıbiriolankız,adamınkötüşöhretindenkorkuyorveHugo'danhepkaçıyordu.Kendisineyüzvermediği için buna çok sinirlenen Hugo, kızın babası ve kardeşlerinin evde olmadıkları bir St.Michaelyortusugünübeşaltıserseriarkadaşıylabirlikteçiftliğegelip,zavallıkızıkaçırdılar.Kızı,Hall'egetirdilerveüstkattakiodalardanbirinekapadılar.Hugoilearkadaşlarıhergeceolduğugibiiçkiâleminebaşladılar.

"Aşağıdan öyle şarkılar, öyle bağırışlar, okkalı küfürler geliyordu ki zavallı kızcağız aşağıdangelen seslerden ve yaşadığı korkudan dolayı neredeyse aklını kaçıracaktı. Dediklerine göre HugoBaskerville öyle sözler sarfediyormuş ki, o sözler söyleyeni bile yok edecek cinsttenmiş. Kızsonundaencesurveencüretkâradamıbileürkütecekbirşeyekalkışmış:Şimdibilevarolangüneyduvarınıkaplayansarmaşıklaratutunaraksaçağınaltınainmiş.Oradandabozkırageçip,evinyolunututmuş.Hallilebabasınınçiftliğiarasındadokuzmiluzaklıkvarmış.

"Bir süre sonra Hugo, esirine yemek götürmek, -başka kötü niyetleri de vardı herhalde-,bahanesiylekonuklarındanayrılmış.Hugoodanınkapısınıaçıncabirdenegörsün:kafesboş,kuşuuçup gitmiş. Bunun üstüne başına cinler üşüşmüş gibi merdivenlerden paldır küldür inip yemeksalonuna girmiş, büyük masanın üzerine sıçrayıp, şişeleri ve tabakları etrafa fırlatmış. Herkesinönünde, kendisinden kaçma cüreti gösteren şıllığı yakaladığı zaman, vücudunu ve ruhunu o geceşeytanın eline vereceğini avaz avaz bağırarak söylemiş. Eğlenceye katılanlar, Hugo'nun dehşetikarşısında şaşırıp kalmışlar, aralarından daha kötü birisi ya da sarhoşu; kaçan kızın arkasındanköpekleri bırakma fikrini ortaya atmış. Bunun üzerine Hugo evden dışarı fırlamış, seyislerinekısrağını eyerlemelerini, köpek kulübelerinin kapılarını açmalarını söylemiş. Bu arada kızınmendilini köpeklere koklatıp, hepsini sıraya koyduktan sonra, ay ığışı altında parlayan bozkırasalmış.

"Eğlenceyekatılanlarınçoğubirsüreşaşkınvaziyettekalakalmışlar.Bukadarkısabirzamaniçindebütün bu olup bitenleri anlayamamışlar. Fakat, çok geçmeden dumanlı kafaları, biraz ayılınca işinfarkınavarabilmişler.Derken,birdengürültülerçoğalmış,kimitabancagetirsindiyebağırıyor,kimiatını,kimibirşişeşarapistiyormuş.Ama,sonundabaşlarınınbirkarışüstündeduranakıllarıyerineinmiş,onüçkişininonüçüdeatlarınaatlayıpHugo'nunarkasındanbozkıraçıkmışlar.Aypırılpırılparlıyormuş gökyüzünde, yan yana, hızla ilerliyorlarmış, kızın evine gitmek için kullanabileceğiyollardangidiyorlarmış.

"Birikimilkadaryolaldıktansonra,bozkırdadolaşan,çobanlardanbirineseslenipköpeksürüsünügörüpgörmediğini sormuşlar.Adamdahikâyeyegöre,öyle şaşırmışki,nediyeceğinibilememiş;amasonunda,peşindenköpeklerinkovaladığı,zavallıkızıgördüğünüsöylemiş.'Ama,başkabirşeydahagördüm,'demiş.BugördüğümşeydeHugoBaskervillesiyahkısrağınınüstünde,yıldırımgibiyanımdan geçti, arkasından da dilsiz, gözleri alev saçan bir cehennem köpeği koşuyordu. Tanrı

korusunbeniöylebirköpekten.'Bubilgilerialdıktansonrasarhoşadamlar,çobanalânetleryağdırıpsürmüşleratlarını.Fakat,çokgeçmedenbozkırdangelennalsesleriyletüyleridikendikenolmuş,SirCharles'ın siyahkısrağı ağzıköpük içinde, sallananyuları veboş eyeriylegelmiş.Sarhoş adamlaratlarını birbirlerine yaklaştırmışlar, çok korkmuşlar ama, yine de bozkırda ilerlemeye devametmişler, oysa yalnız başlarına olsalarmış her biri atının başını geri çevirmekten büyük mutlulukduyacakmış.Böyleceyavaşyavaş ilerleyereksonundaköpeklerinolduğuyereulaşmışlar.Köpeklercinslerinin iyiliğiylevecesaretiyle tanınmışlarsada,bozkırdabirarayagelmişvesankibirşeydenkorkmuş gibi dik bir bayırın başında uluyup, korkuyla inliyorlarmış ve dikleşmiş tüyleriyleönlerindeuzanandarvadiyebakıyorlarmış.

"Toplulukdurmuş.Takibeçıktıklarızamanagöreşimdidahaayılmışolduklarınıtahminedersinizherhalde. Çoğu, fazla ileri gitmek istemiyormuş ama, aralarından üçü, ya en cesurları, ya da hâlâayılmamışolanensarhoşları;atlarınıbayırdanaşağısürmüşler.Vadigenişbiraçıklığaçıkıyormuş,şimdi hâlâ orada duran iki büyük kaya vardır. Ay ışığı o kadar parlakmış ki düzlüğü bütünayrıntılarıyla aydınlatıyormuş. Adamlar yaklaştıklarında gördükleri manzara karşısında neyapacaklarını bilememişler. Düzlüğün tam ortasında korkudan ve yorgunluktan ölen zavallı kızyatıyormuş.Ama,buüçzamparanınaklınıbaşındanalanşey,nekızıncesedi,nedekızıncesedininyanında yatan Hugo Baskerville'in cesediymiş; Hugo'nun üstünde, boğazına sarılmış, iğrenç biryaratık varmış, büyük, kara bir hayvan, ama ölümlü gözlerin gördüğü, göreceği herhangi birköpekten daha büyükmüş. Onlar bakarken o şaşkınlık verecek kadar ucube olan şey HugoBaskerville'nin gırtlağını ısırıp koparmış. Sonra alev saçan gözlerini ve kan damlayan çenekemiklerini onlara çevirerek açıp kapamaya başlayınca üçü de korkudan kanları donmuş ve tatlıcanlarınıkurtarmakiçinçığlıkçığlığabozkırdakaçmayabaşlamışlar.Söylendiğinegörearalarındanbiri,ogördüğüyaratıkyüzündençokkısabirsüresonraölmüş.Diğer ikisi ise,yaşadıklarısüreceyarımakıllıkalmışlar.

"Ortayaçıkanköpeğinhikâyesi işteböyleoğullarım.Buköpekogündenberiaileninbaşınabelâolmuştur.Bunuyazmamınsebebi;bilinenbirşeyinsadeceimaedileneveyatahminedilenegöredahaaz korkunç olduğu içindir.Aileden birçok kişinin ölümlerinin de ani, kanlı ve gizemli olduğu birgerçektir. KitabıMukaddeste uyarılan üçüncü ve dördüncü kuşaktan daha öteye suçsuz kimselerinsonsuza kadar cezalandırılamıyacağı için Tanrının sonsuz rahmetine sığınalım. Sizleri Tanrıyaemanet ederken, şeytanî kuvvetlerin ortaya çıktığı karanlık saatlerde bozkırdan geçmemenizi birönlemolaraktavsiyeediyorum."

"-Bunu,HugoBaskervilleoğullarıRodgerveJohn'abırakırkenkızkardeşleriElizabeth'e,bundansözetmemelerikonusunda,onlarıuyarır.-"

DoktorMortimer, garip hikâyeyi okumayı bitirdiğinde gözlüğünü alnına kaldırıp, Bay SherlockHolmes'ebaktı.SherlockHolmesesneyereksigaraizmaritiniateşefırlattı.

"Demeköyle?"

"İlginçbulmadınızmı?"

"Hayaletyadacinhikâyelerinemeraklıolanlariçinöyle."

DoktorMortimer,cebindenkatlanmışbirgazeteçıkardı.

"Şimdibakın,BayHolmes,sizedahayakıntarihlibiryazı.DevonCountyChroniclegazetesindebusene14Mayıs tarihindeyayınlanmış.Bu tarihten birkaçgünönceölenSirCharlesBaskerville'nin

ölümüyleortayaçıkanolaylarınhikâyesi."

Dostum biraz öne eğilip, daha dikkatli dinlemek istermiş gibi bir tavır takındı. Konuğumuz dagözlüğünüyenidentakıp,okumayabaşladı:

"Geçenlerdebirdenbirevefateden,adıgelecekseçimlerdeMidDevon'unliberaladaylarıarasındayer alan Sir Charles Baskerville, hepimizi derin bir kedere bürümüştür. Sir Charles, BaskervilleHall'dekısabirsüredenberioturuyordu.Ancakiyivesevimlihuyuyla,yardımseverliğiylekısasüredekendisiyle ilişkide bulunan herkesin sevgisini ve saygısını kazanmıştır. Günümüzdeki Nouveaux Riches'ler[5]arasındakötügünleryaşamakzorundakalmış,eskiveköklüasilbiraileninoğludur.Şuandasahip olduğu serveti kendinin yapmış olması ve aileyi eski görkemli günlerine kavuşturmasısevinilecek bir olaydır. Sir Charles, herkesin çok yakından bildiği gibi, Güney Afrika'daki borsaoyunlarında büyük para sahibi olmuştu. Çarkın kendi aleyhine dönünceye kadar ileri gidenlerdendaha akıllıca davranıp, borsadan çekilmiş ve servetiyle birlikte İngiltere'ye dönmüştü. Baskerville,Hall'e yerleşeli ancak iki yıl olmuştur. Çok ani olan ölümüyle kesintiye uğrayan ilerleme ve imarplânlarından herkes söz etmektedir. Kendisinin çocuğu olmadığından, daha hayattayken bütün oyörede oturanların, servetinden yararlanacağını açıkça söylemiştir. Zamansız ölümü birçok kişiyeüzüntü vermiştir. Bu çevredeki yardımseven derneklerine yaptığı yüksek miktardaki bağışlar, busütunlardasıksıkyayınlanmıştır.

'Sir Charles'ın ölüm nedeninin, yapılan araştırmalarla tam olarak ortaya çıktığı söylenemez. SirCharles'ın bir cinayete kurban gitmesi için herhangi bir neden ileri sürülemez. Ama, ölümle ilgiliilgisiolmayanboşinançlarınsebepleriniortadankaldırmakiçinbüyükçabaharcanmıştır.SirCharlesbekârdı ve birtakım garip alışkanlıkları vardı. Çok zengin olmasına karşın, çokmütevazi bir hayatyaşardı.BaskervilleHall'dekihizmetkârlarıkocasıuşak,karısıdahizmetçilikyapanBarrymoreadlıevlibirçiftenibaretti.BirçokdostunundaonayladığıBarrymore'ların ifadesinegöre,SirCharles'ınsağlığıuzunsüredenberibozuktu.Sıksıkrengisolar,nefesdarlığıçekip,soluksoluğakalırdı.Sinirkrizlerine neden olan bir kâlp hastalığından söz edilmektedir. SirCharles'ın dostu ve doktoru olanDoktorJamesMortimerdayukarıdakiifadeleridoğrulamıştır.

Eldeedilenkanıtlarçokazdır.SirCharleshergeceyatmadanönceBaskervilleHall'ününlüporsukağaçlıyolundayürüyüşyapardı.BunuBarrymore'ların tanıklığıortayaçıkarıyor.Mayısındördünde,Sir Charles ertesi gün Londra'ya gitmek niyetinde olduğunu söylemiş ve Barrymore'dan bavulunuhazırlamasınıistemişti.Herzamankigibiogecedeyürüyüşeçıkmıştı.Bugezintilerdepuroiçerdi.Busongezisiolmuştu,birdahagerigelmedi.SaatonikideBarrymore,Hall'ünkapısınınaçıkdurduğunugörünce, telâşlanmışve feneralarakefendisiniaramayaçıkmış.Bütüngünyağmuryağdığı için,SirCharles'ınayakizleriyoldaçokbelirginmiş.Buyolunortalarınadoğru,bozkıraaçılanbirkapıvardır.SirCharles'ınbirsüreoradadurduğunugösterenbelirtilervarmış.YoldanaşağıyürümeyedevamedenBarrymore,yolunsonundaefendisinincesediylekarşılaşmış.Barrymore'unifadesindeaçıklanamayanbirnoktavar;efendisininayakizleribozkırkapısınıgeçtiktensonradeğişiyormuş.Yerde,sankiayakucundayürümüşgibiizlervarmış.

Murphadındaçingenebirat tüccarıogeceoralardadolaşıyormuşama,çoksarhoşmuş.Birtakımbağrışma ve çığlıklar duymasına rağmen çığlıkların nereden geldiğini bir türlü kestirememiş, SirCharles'ın cesedinde hiçbir darp izi görülmemiştir. Doktor, inanılmayacak ölçüde yüz buruşmasıolduğunusöylüyor.ÖylekiDoktorMortimer,öncekarşısındayatankişinindostuvehastasıolduğunuanlayamamış. Bu belirtinin az görülen nefes darlığı ve kâlp yetmezliğinden ileri gelebileceğini deeklemiştir. Bu açıklamalarını morgta yapılan incelemede de tekrarlayarak, kronik bir hastalığıolduğunu açıklamıştır; Jüri, bunun üzerine tıbbî kanıtlara dayanarak Sir Charles'ın bir cinayete

kurban gitmediğine karar vermiştir. Bu karar memnuniyetle karşılandı. Çünkü; Sir Charles'ınvârisinin,biranönceHall'eyerleşip,üzüntüvericibirşekildekesintiyeuğrayanhayırlıişleridevamettirmesi gerekiyordu. Hakimin gerçeğe dayanarak işi çözmesi, bu işin doğurduğu korku dolumasallara son vermiştir. Aksi takdirde Baskerville Hall'de oturacak birini bulmak zor olacaktı. Enyakın akrabasının Sir Charles Baskerville'nin küçük kardeşinin oğlu BayHenry Baskerville olduğuöğrenilmiştir.Delikanlıensonhaber,Amerika'daolduğunadairdir.Şimdibaşınakonantalihkuşunuonabildirmekiçinaraştırmalaryapılmaktadır."

DoktorMortimer,gazeteyikatladıvecebineyerleştirdi.

"Bunlar,SirCharlesBaskerville'ninölümükonusundaaçıklanangerçekler,BayHolmes."

"İlgiçekicitaraflarıolanböylebirkonuya,dikkatimiçektiğiniziçin,sizeteşekküretmeliyim,"dediSherlockHolmes.Osıralardagazetelerdebirşeylerokumuştumfakat,Papa'yıhuzurakavuşturmakiçinşuönemsizVatikankabartmalarıişiyleuğraşıyordum.Bunedenleİngiltere'demeydanagelenpekçokolaylailgilenemedim.Bütünbilinenşey,demekbugazetehaberindeyazılı."

"Evet."

"Gazetedeyayınlanmayanbuna rağmen, sizin bildiğiniz başka şeyler varmı?"Arkasına dayandı,parmakuçlarınıbirleştirdi,herzamankisakinvebilgiçtavrınıaldı.

"Açıklayacak olursam..." dedi Doktor Mortimer, heyecanlanmaya başlamıştı. "Kimseyesöylemediğim,söyleyemediğimşeyleri sizesöylememgerekecek.Bunlarıhâkimeaçıklamayışımınsebebi,birbilimadamınınhalkıngözünde,batılinançlarasahipolduğunugöstermekistemeyişimdir.Başka bir sebep daha var, gazetede yazıldığı gibi, adı çıkmış olanBaskervilleHall'ün kötü ününüartıracak bir şey söylediği takdirde orada oturacak kimsenin bulunamayacağıydı. Kendimce haklıbulduğum bu sebeplerden ötürü, bildiklerimin hepsini anlatmadım. Çünkü söyleyeceklerim, elletutulur,somutsonuçlarverecekgibideğildi,amasizinleaçıkkonuşmamaengelolacakherhangibirnedenyok.

"Bozkırdakievlerbirbirlerineuzaktırama,evleriyakınolanlarbirbirleriylesıksıkgörüşürler.SirCharlesBaskerville'idebunedenleçoksıkgörürdüm.LafterHall'denBayFranklandvedoğabilimciBayStapleton'danbaşka, tümbuçevrede,onlardanbaşkadoğrudürüstokumuşadambulamazsınız.SirCharlesbirkenaraçekilmiş,toplumdanuzakduranbiradamdı,hastaolmasıvebenimdedoktorolmam, bizi birbirimize yakınlaştırmıştı.Bilimdeki ortak kaygılarımız, aramızda iyi bir dostluğunoluşmasınayolaçmıştı.GüneyAfrika'danbirçokbilimselbilgigetirmişti.BushmanveHottentot'nunkarşılaştırmalıanatomisinitartışarakpekçokhoşakşamlargeçirmişizdir.

"SirCharles'ın, sonbirkaçay içinde sinir sistemininneredeysepatlayacakderecedebozulduğunugörüyordum. Size okuduğum efsaneye bütün kalbiyle inanmıştı. Öyleki kendi toprakları içinde deolsagecegeçsaatteaslabozkıraçıkmazdı.SizeinanılmayacakgibigeliramaMr.Holmes,ailesininüzerine korkunç bir felâketin çöktüğüne inanıyordu. Korkunç yaratık düşüncesinden bir türlükurtulamıyordu.Gecelerikendisinigörmeyegittiğimdegaripbiryaratıkgörüpgörmediğimiyadabirköpekhavlamasıduyupduymadığımısıksıksorardı;banabunlarısorarkendesesiheyecandantirtirtitrerdi.

"Korkunç olaydan üç hafta kadar önce, bir akşam arabayla evine gitmiştim. SirCharles,Hall'ünkapısınınönündeduruyordu.Arabamdaninipönündedurdum,osıradagözlerininbenimarkamdabiryere dikildiğini ve korkunç bir ifadeyle bakakaldığını gördüm. Arkama dönüp baktığımda, onun

baktığı büyük kara bir köpeğin yolun kenarından geçtiğini gördüm. Öyle heyecanlanmış vekorkmuştu ki, kendisini rahatlatmak hayvanın göründüğü yere gitmek zorunda kaldım. Köpekgörünürde yoktu ama, bu olay belleğinde çok etki bırakmış gibiydi. Bütün akşam onunla birliktekaldım, ilkgeldiğimdesizeokuduğumelyazmasıbelgeyibuolayla ilgiliolarakbanavermişti.Buküçük hikâyeyi size anlatmamın sebebi, meydana gelen o korkunç olayla bir ilgisi olabileceğinidüşünmemdir.Ama,osıralardabuişinuydurmaolduğunainanıyordum.

"TavsiyemüzerineLondra'yagitmeyekararvermişti.Kâlbininzayıfolduğunubiliyordum, içindebulunduğu sürekli endişe, ne kadar hayâl ürünü olursa olsun, sağlığına kötü etki yapıyordu.Londra'nıneğlenceyerlerindegeçireceğibirkaçayınSirCharles'açokiyigeleceğinidüşünüyordum.Ortak dostumuz,BayStapleton da, onun bu durumuna çok üzülüyordu, o da benimdüşüncelerimekatılıyordu.

"SirCharles'ın öldüğügece, cesedi bulanuşakBarrymore, seyisPerkins'i atla banagöndermişti.Daha uyumamış olduğum için, bir saat içinde Baskerville'deydim. Soruşturmada gösterilen bütünkanıtları kontrol edip, onayladım. Porsuk ağaçlı yoldan ayak izlerini takip ettim; bir süre durupbeklediğini gösteren ayak izlerinin değiştiğini gördüm. Yumuşak çakıllı yolda Barrymore'danbaşkasınınayak izine rastlamadım.Sonracesedibüyükbirdikkatle inceledim.Bengelinceyekadarcesedekimsedokunmamıştı.SirCharles,yüzükoyunyatıyordu,kollarıikiyanınaaçılmış,parmaklarıtoprağagömülmüş,yüzçizgileritanınmayacakkadarbozulmuştu.Cesetteherhangibirdarpiziyoktu.Fakat,soruşturmadaBarrymoreyanlışbirbilgiverdi.Cesedinçevresindetopraktahiçizolmadığınısöyledi.Herhaldegörmedi.Ama,bengördüm,birazötedeyeniveoldukçabelirginizlergördüm."

"Ayakizlerimi?"

"Ayakizleri."

"Erkekmi,kadınmı?"

DoktorMortimer,birsüretuhaftuhafyüzümüzebaktı,sonrahemenhemenfısıltıhalinde:

"BayHolmes,bunlardevbirköpeğinayakizleriydi,"dedi.

ÜÇ

BİLMECEBusözleriduyunca,doğrusubayağıirkildim.Doktorunsesindedebirheyecandalgasıvardı,bize

anlattıklarının etkisi altında kalmış gibiydi.Holmes, heyecan içinde ileri doğru eğildi,merak dolugözleri,olaylasondereceilgilendiğinigösteriyordu.

"Sizgördünüzdemek?"

"Sizinasılgörüyorsamöyle."

"Vebirşeysöylemediniz?"

"Neyeyarardıki?"

"Nasıloldudabunubaşkakimsegörmedi?"

"İzlercesettenyirmimetrekadarötedeydi.Hikâyeyibilmeseydim,bendearaştırmazdım."

"BozkırdaçokÇobanköpeğivarmıdır?"

"Elbette.Fakat,buÇobanköpeğideğildi."

"Çokbüyüktüdediniz,öylemi?"

"Devgibi."

"Ama,cesedeyaklaşmamış,öylemi?"

"Evet."

"Nasılbirgeceydi?"

"Islakvekuvvetlisoğuk."

"Yağmuryağıyorduama,değilmi?"

"Hayır."

"Yolnasıldı?"

"İkisıraeskiporsukçitivardır,birbuçukmetrekadaryükseklikte,arasındangeçilemeyecekkadarsıktır.Ortadakiyol,ikibuçukmetrekadargenişliktedir."

"Çitlerleyolarasında,herhangibirşeyvarmı?"

"Evet,herikiyandabirbuçukmetrekadarçimenlikuzanır."

"Anladığımkadarıyla,porsukçitinegiripçıkmakiçin,sadecebirkapıvar.Öyledeğilmi?"

"Evet,bozkıraaçılankapı."

"Başkabiraralıkyokmu?"

"Hayır."

"Demekkiporsukluyolagirmekiçin,yadoğruevdengelmek,yadakapıdangirmekgerek,öylemi?"

"Uçta,yazlıkevdenkullanılmayanbaşkabirgeçitdahavardır."

"SirCharleseveyakınmıydı?"

"Hayır,evin,yaklaşıkellimetrekadargerisindeyatıyordu."

"Şimdisöyleyinbana,DoktorMortimer?Burasıönemli,gördüğünüzizleryoldaydı,çimenüstündedeğildideğilmi?"

"Çimendeizyoktu."

"İzlerbozkırkapısıtarafındamıydı?"

"Evet,bozkırkapısıtarafında,yolunkenarındaydı."

"Çokilginçbirnoktadaha.Kapıkapalımıydı?"

"Kapalıydı,üstündebirdeasmakilitvardı."

"Yüksekliğinekadardır?"

"Birmetrekadar."

"Ohaldeherkesüstündenatlayabilir?"

"Evet."

"Kapıdaneizlerigördünüz?"

"Bellibirşeyyoktu."

"AmanTanrım!Bunukimseincelemedimi!"

"Sadecebeninceledim."

"Vehiçbirşeybulamadınız,öylemi?"

"Herşeyöylekarışıktıki.SirCharlesherhaldebeşondakikaoradadurmuştu."

"Nerdençıkarıyorsunuzbunu?"

"Çünküpurosununkülüikikeresilkelenmişti."

"Harika!Bu,bizimmeslektenWatson,tambizegöre.Yaizler?"

"Küçükçakıllar,toprakparçasıüstündedağınıkdurumdaydı.Başkaizgöremedim."

SherlockHolmessabırsızbirhareketleelinidizinevurdu.

"Ah,benoradaolsaydım!"diyebağırdı."Çokilginçbirolay.Birdedektif için inanılmaz ipuçlarıvardır.Çakıldöşelioyolusayfagibiokurdumama,yağanyağmurtarafındançoktankirletilmişvemeraklı köylülerin ayak izleri yüzünden silinmiştir. Ah DoktorMortimer, DoktorMortimer, beniçağırmayışınız!Buyüzdenüstünüzeçokbüyükbirsorumlulukalmışoluyorsunuz."

"Sizi çağıramazdım Bay Holmes, sonra bütün dünya duyardı, kimsenin duymaması gerektiğininnedeninianlattımsize,üstelik,üstelik..."

"Nedendurdunuz?"

"Endeneyimlidedektiflerinbilebirşeyyapamayacağıbiralanvardır."

"Buişindoğaüstügüçlerinmarifetiolduğunumusöylemekistiyorsunuz?"

"Yüzdeyüzöyledemedim."

"Fakat,böyledüşündüğünüzbelli."

"Korkunç olaydan beri, Bay Holmes, kulağıma öyle şeyler geldi ki. Bunları doğanın kuruludüzeniylebağdaştırmakgüç."

"Negibi,meselâ?"

"Olaymeydanagelmedenönce,bozkırdaBaskervilleşeytanınabenzeyenyaratığıgörençokkimsevar,buhiçbirhayvanabenzemeyenbiryaratıkmış."

"O bölgede yaşayanlar, bunun iri, ışık saçan, korkunç hayalete benzeyen bir yaratık olduğukonusunda birleşiyorlar.Bu adamların hepsini sorguya çektim.Biri kalın kafalı bir köylüydü, birinalbanttı, biri de çiftçiydi. Hepsi de korkunç hayalet konusunda aynı şeyi anlatıyordu. Üstelikanlatılanlarefsanedekicehennemköpeğineuyuyordu.Obölgedebirdehşetrüzgârıesiyor.Bozkırdangeceninkaranlığında,oradangeçecekolanadamçokcesurolmalı."

"Pekisiz,birbilimadamıolarakdoğaüstügüçlereinanıyormusunuz?"

"NeyeinanacağımıbilemiyorumBayHolmes."

Holmesomuzsilkti.

"Bugünekadaryaptığımaraştırmalarbudünyayaaitti,"dedi."Büyükbiralçakgönüllülükleşeytanlaçarpıştım ama, şeytanın babasıyla uğraşmak zor bir iş olsa gerek. Ancak, ayak izinin gözlegöründüğünüvegerçekolduğunukabuletmelisiniz."

"Köpekbirinsanınboğazınıçekipkoparacakkadargerçektiama,yinedeşeytanîydi."

"Bakıyorum, kendinizi doğaüstü güçlere inananlara kaptırmışsınız. Doktor Mortimer, gerçektenböyle düşünüyorsanız o zaman neden bana başvurduğunuzu açıklar mısınız? Bir solukta hem SirCharles'ınölümünüincelemeninboşbiruğraşolduğunusöylüyorsunuz,hemherşeyerağmenbunuincelemekistediğinizibelirtiyorsunuz?"

"İstediğimisöylemedim."

"Ohaldesizenasılyardımedebilirim?"

"Waterloo İstasyonunagelmeküzereolan..."DoktorMortimersaatinebaktı. "Tambir saatonbeşdakikavar.SirHenryBaskerville'enasıldavranmalıyım?"

"Vârisiolanamı?"

"Evet.SirCharles'ın ölümüüzerinebudelikanlı hakkında araştırmayaptık veKanada'da çiftçilikyaptığını öğrendik. Edindiğimiz bilgilere göre,mükemmel bir gençmiş. Şu andan itibaren, bir tıp

adamıolarakdeğil,SirCharles'ınvasiyetnamesiningüvenilirbirtakipçisiolarakdavranıyorum."

"Mirastahakiddiaedenbaşkakimsevarmı?"

"Yok sayılır. İzini bulabildiğimiz diğer ve tek akrabası Sir Charles'ın büyüğü olan RodgerBaskerville'dir. Genç yaşta ölen ikinci kardeş Henry'nin babasıdır. Üçüncü Rodger ailenin ötekiüyelerine banzemezdi. Eski Baskerville soyundan geliyormuş ve anlattıklarına göre Hugo'nun birbenzeriymiş.İngiltere'deyaşayamayacakdurumagelinceOrtaAmerika'yagitmişve1876yılındasarıhummadanölmüş.HenryBaskerville ailenin son üyesidir.Bir saat beş dakika sonra onuWaterlooİstasyonu'nda karşılayacağım. Bu sabah Southampton'da olduğuna ilişkin bir telgraf aldım. Neyapmamıönerirseniz,BayHolmes?"

"Atalarınınevineniyegitmesin?"

"Doğal bir şey gibi görünüyor, değil mi? Ama oraya giden her Baskerville'nin kötü bir sonlakarşılaştığını düşünün. Eğer Sir Charles ölümünden önce benimle konuşabilseydi, soylarınınsonuncusunu ve büyük mirasa konan vârisinin bu uğursuz yere gelmesine engel olmamı isterdi.Bütün olup bitenlere rağmen o yoksul ve soğuk çevrenin gelişmesinin bu gencin varlığına bağlıolduğuinkâredilemez.BaskervilleHall'deoturacakbiribulunmadığıtakdirde,SirCharles'ınyaptığıbütünhayırişleriboşagidecek.Buişte,ortadaolançıkarlarımınbenietkilemesindenkorktuğumiçindurumusizeanlattım.Şimditavsiyeniziricaediyorum."

SherlockHolmesbirsüredüşündü.

"Açıkçasımeseleşu,"dedi."Dartmoor'ubirBaskervilleiçintehlikeliyapanşeytanîbirkuvvetvar.Fakat,busizindüşünceniz,değilmi?"

"Hiçolmazsabununböyleolduğunugösterenbirkaçdelilvardiyebilirim."

"Tamam. Eğer, sizin doğaüstü varsayımınız doğruysa, delikanlıyı Devoshire'da da rahatbırakmayacakgibi,Londra'dada.Sınırlıgüçleriolanbirşeytan,aklınalacağışeydeğil."

"Bu olaylarla karşılaşsaydınız Bay Holmes, durumu daha ciddiye alırdınız. O halde size göredelikanlıDevonshire'dada,Londra'dakikadargüvendeolacakdemek?Gelmesineellidakikakaldı.Nediyorsunuz?"

"DiyeceğimşuBayMortimer,önkapıyıtırmalayıpduranköpeğinizialıpbirarabayabinmenizveSirHenryBaskerville'ikarşılamaküzereWaterloo'yagitmeniz."

"Sonra?"

"Kararımıvermeden,kendisinehiçbirşeysöylemeyeceksiniz."

"Kararınızıvermeniznekadarsürer?"

"Yirmi dört saat. Yarın saat onda, Doktor Mortimer, bana uğrarsanız çok sevinirim. Sir HenryBaskerville'idebirliktegetirirsenizgelecektekiplânlarımiçinbüyükyardımdabulunmuşolursunuz."

"Peki Bay Holmes," dedi ve randevuyu gömleğinin cebinden çıkardığı küçük bir not defterineyazdı.Garip,meraklıvedalgıntavrıylakapıdanhızlaçıktı.Holmes,doktorunarkasındanseslenerekonumerdiveninbaşındadurdurdu.

"Birsorudaha,DoktorMortimer.SirCharlesBaskerville'ninölümündenöncebuhayaletibirçok

kişiningördüğünüsöylediniz,değilmi?"

"Üçkişi."

"Dahasonragörenolmuşmu?"

"Duymadım."

"Teşekkürederim,gülegüle."

Holmeskoltuğunadöndü,içiniçinmemnunolduğunugösterenbirhavasıvardı.

"DışarımıWatson?"

"Biryardımımolacaksakalayım."

"Şimdilik kalmana gerek yok. Ancak, harekete geçtiğim zaman sana ihtiyacım olabilir. Harikadoğrusu, eşsiz bir şey bu. Bradley'e uğrayıp, söyle, en kuvvetli sert tütününden yarım kilo kadargönderiversin, olurmu?Teşekkür ederim.Akşamakadargelmesen iyi olur.Akşam, şu sabahbizeanlatılanşusondereceilgiçekicikonuüstündekigözlemlerimizikarşılaştırırız."

Dostumun, bir olayı belleğinde çözmeye kalktığında, yalnız kalmaya ihtiyacı olduğunu bilirim.Böyle anlarda en ufak ipucu ve delil parçasını tartar, karşı görüşler kurar, ikisini de dengeler vehangi noktaların gerekli, hangilerinin asılsız olduğuna karar verir. Bu nedenle günü kulübemdegeçirdimveakşamakadardaBakerStreet'edönmedim.Saatdokuzsıralarındaevinsalonundaydım.Kapıyı açtığımda yangın var sandım. Çünkü oda öyle dumanlıydı ki, masanın üstündeki lâmbanınışığıbiledonuklaşmıştı.İçerigirincekorkumyatıştı.Kuvvetli,serttütününkeskinkokusuboğazımıyaktıveöksürdüm.Dumanarasındaağzında siyahkilpiposu,yünhırkasınıgiymiş,koltuğunda ikibüklümoturanHolmes'ugördüm.

"ÜşüttünmüWatson?"dedi.

"Hayır,şuzehirlihavadan."

"Sanki,burasıdumanlıolmuşgibibakıyorsun."

"Nediyorsunburanınhavası,dayanılamayacakkadarkötükokuyor."

"Ohaldepencereyiaç.Bütüngünükulübendegeçirdingaliba?"

"Holmes!"

"Yanlışmısöyledim?"

"Doğruama,nasıl...?"

Benimşaşkınhalimegüldü.

"Watson, üstünde hoş bir tazelik var. Sahip olduğum küçük güçlerimi sende denemek hoşumagidiyor.Yağmurluveçamurlubirgündebirbeydışarıçıkıyor.Akşamgeridöndüğündeşapkasıveayakkabıları parlaklığını yitirmemiş. Demek ki bir yerde takılıp kaldı. Fazla dostu olan bir adamolmadığınagöre,bukişinereyegitmişolabilir?Nereyegittiğibellideğilmi?"

"Belli."

"Dünyaöylebellişeylerledoluki,kimseninaklınabilegelmiyor.Benneredeydimdersin?"

"Sendetakılıpkaldınburaya?"

"Yanıldın.Devonshire'agittim."

"Ruhunmugitti?"

"Evet. Vücudum bu kolktukta kaldı ve ben yokken de sayısını bilmediğim kahveyle, aklınalmayacağıölçüdetütüntüketti.Stanford'aadamgönderipbozkırınokısmınaaitayrıntılıbirharitaistettim, ruhum da bütün gün bozkırın üstünde dolaşıp durdu. Yolu kolayca bulabildiğimi gururlasöyleyebilirim."

"Büyükölçeklibirharitaolmalı."

"Çokbüyük",dedi.Birkısmınıaçıpdizinekoydu."Biziilgilendirenyerşurası.ŞuortadakiyerdeBaskervilleHall."

"Çevresindeormanvarmı?"

"Var. Adı yazılı değil ama, porsuklu yol şu olacak, bozkır da, gördüğün gibi sağında. Şu evtopluluğuGrimpenköyü,DoktorMortimer'ın evininbulunduğuyer.Onkilometrelik çapıolanbirdaire içinde gördüğün gibi, çok az ev var.Hikâyede adı geçenLafterHall işte. Şurada bir ev var,yanlışhatırlamıyorsamadıStapletonidi,buonuneviolacak.Şuradaikibozkırevibulunuyor,HighTor ile Foulmire. On dört mil ötede ağır mahkûmların bulunduğu Princetown Hapishanesi. Budağınıknoktalarınarası, ıssızveölübozkırlakaplı.Cesedinbulunduğusahneburasıdemek.Bununbirdahaoynanmamasıiçinyardımetmeyeçalışalım."

"Vahşibiryerolmalı?"

"Evet,tamyeri,eğerşeytaninsanlarınişlerinekarışıyorsa..."

"Demeksende,doğaüstügüçlerinrolüneinanıyorsun?"

"Şeytanınsilâhlarıkanveettenmeydanagelmişolamazmı?Başlangıçtadeğerlendirilmesigerekenikikonuvar.Biriişlenenherhangibirsuçvarmı?Öteki,suçuncinsivenasılişlendiği?"

DoktorMortimer'ın tahmini doğruysa ve işimiz de doğaüstü güçlerle uğraşmaksa, araştırmamızburadabitiyordemektir.Ama,buvarsayımadönmedenönce,diğervarsayımlarıntamamınıortadankaldırmamızgerekiyor.İzinverirsenşupencereyikapayalım.Watson,sanagaripgelecekfakat,temizhava sanki hafızamı toplamama yardım ediyor. Bunu denemek için, düşünmek üzere bir kutuyagirecek kadar ileri gitmedim, bu ama bu inançlarımınmantıkî sonucu.Olay üstünde düşündünmühiç?"

"Evet,bütüngündüşündüm."

"Birsonucavardınmı?"

"Nediyeceğimibilemiyorum."

"Eşibulunmadığınakuşkuyok.Birtakımözelnoktalarıvar.Meselâ,ayakizlerindekideğişiklik.Sennedersin?"

"Mortimer,yolunokısmınınparmakucundagidildiğinisöylemişti."

"O, sadece birkaç budalanın soruşturmada söylediğini tekrarladı. İnsan yoldan aşağı ve o kadaruzunmesafeyiparmakuçlarındanedenyürüsün?"

"Peki,ohalde?"

"KoşuyorduWatson,hızla,koşuyordu,hayatınıkurtarmakiçinkoşuyordu,sonundakâlbidurarak,yüzüstüdüşüpöldü."

"Nedenkaçıyordupeki?"

"Bütünmeseledeburadaişte.Koşmayabaşlamadanönceadamınkorktuğunailişkinbelirtilervar?"

"Onunerdençıkarıyorsun?"

"Onukorkutanşeyin,bozkırdangeldiğinisanıyorum.Eğerdurumböyleise,enaklayatkınıdabu;evedoğrukoşacağına,evdenuzaklaşması için insanındeliolmasıgerek.Çingeneninanlattıklarınındoğruolduğunukabuledersek,yardımgelmesininenazolduğuyönedoğru 'imdat'diyebağırarakkoşmuş. Sonra, o gece kimi bekliyordu ve neden evinde beklemiyordu da, porsuklu yoldabekliyordu?"

"Birinibekliyordudiyorsun,öylemi?"

"Yaşlı ve hasta bir adamdı. Bir akşam gezintisine çıkmış olabilir ama, yerler ıslak ve hava dakötüydü.DoktorMortimer'in,bendendahapratiksağduyuyla,adamınpurosununkülündençıkardığıgibi,beşondakikabeklemesidoğalbirşeymi?"

"Fakat,herakşamçıkıyormuş?"

"Her akşam kapısında beklediğini sanmıyorum. Tersine, kanıtlar bozkıra çıkmaktan kaçındığınıgösteriyor.Ogeceoradabekledi.Londra'yagideceğigününgecesi.SorunboyutkazanıyorWatson.Anlamkazanıyor?AzizimWatson,lütfenşukemanımıverirmisin?"Artık,sabahakadarbukonuylailgilibirşeydüşünmeyelim,enazındanDoktorMortimerileSirHenryBaskervillegelinceyekadar.

DÖRT

SIRHENRYBASKERVILLEKahvaltı masamız erkenden toplandı, Holmes hırkasını giyerek, bir gün önce kararlaştırılan

randevu saatini beklemeye başladı.Müşterilerimiz tam zamanında geldiler.DoktorMortimer, gençHenryBaskervilleilebirlikteiçerigirdiğindesaatonugösteriyordu.HenryBaskerville,ufaktefek,cin gibi kara gözlü bir adamdı, otuz yaşlarında olmalıydı, sağlamyapılıydı, kara kalın kaşları, iriçizgili,birdövüşçüyüzüvardı.Üstünekırmızımsı tüvidbir elbisegiymişti.Ömrününçoğunuaçıkhavadageçirmişizlenimiverenyanıkbiryüzüvardıama,ağırbaşlıduruşu,sakinvekendindenemindavranışlarıyla,birasilolduğunubelliediyordu.

"SizeHenryBaskerville'itakdimedeyim,"dediDoktorMortimer.

"İşin ilginç yanı Bay Sherlock Holmes," dedi Henry Baskerville. "Dostum bu sabah sizi ziyaretetmemizi teklif etmeseydi, ben kendimgelecektim.Bizlerin içinden çıkamayacağı bazı olayları sizkolaycaaydınlatıyormuşsunuz.Busabahöyleilginçbirşeyolduki,inanınişiniçindençıkamadım."

"LütfenoturunSirHenry.DemekLondra'yageldiktensonrabaşınızaönemlibirşeygeldiöylemi?"

"OkadarönemlideğilBayHolmes.Galibabirşaka.Şumektup,tabiibunamektupdenirse.Mektupbusabahelimegeçti."

Masanınüzerinebirzarfkoydu.Hepimizüstüneeğildik.Ucuz,grirenktebirzarftıbu.Üstünde:'SirHenry Baskerville, Notrhumberland Oteli yazıyordu.' Berbat bir yazıydı, zor okunuyordu. ZarfınüstündeCharingCrossdamgasıvemektubunbirakşamöncepostayaverildiğinigösterentarihvardı.

"NorthumberlandOteli'nde kalacağınızı bilen varmıydı?" diye sordu SherlockHolmes, dikkatlekonuğumuzabakarak.

"Kimsebilmiyordu.Oradakalmama,DoktorMortimerbenikarşıladıktansonrakararverdik."

"Ama,DoktorMortimerherhaldeooteldekalıyordu?"

"Hayır, bir arkadaşımda kalıyordum," dedi. "Bu otele gideceğimize ilişkin önceden bir şeybilmiyorduk."

"Hımm!Biribizimleçokilgiligörünüyor."Zarfıniçindendördekatlanmışbirkâğıtçıkardı.Açıpmasanın üstüne koydu. Kâğıdın ortasında, basılmış bir metinden kesilmiş kelimeleri yapıştırarakoluşturulmuşbirtekcümlevardı:

"Hayatınızaveaklınızaönemveriyorsanız

bozkırdanuzakdurun."

Sadece'bozkır'kelimesikitapharfleriylevemürekkepleyazılmıştı.

"İşte böyle," dedi Sir Henry Baskerville. "Bay Holmes bunun ne demek olduğunu sizsöyleyebilirsiniz?Acabakim,işlerimlebukadaryakındanilgileniyor?"

"SiznedersinizDoktorMortimer?Hiçolmazsabundadoğaüstügüçlervardiyemezsinizya?"

"Hayırefendimama,işindoğaüstüolduğunainanmışbirindengelebilir."

"Ne işi?" diye sordu Sir Henry birden. "Bana öyle geliyor ki, işlerimi sizler benden daha iyibiliyorsunuz."

"Buodadançıkmadan,bütünbildiklerimizisizdeöğrenmişolacaksınız.Bunasözveriyorum",dediSherlock Holmes. "Şimdi izninizle bu çok ilgi çekici belgeyle uğraşalım, dün hazırlanıp, postayaverilmişolmalı.DünküTimesvarmıWatson?"

"Şuradaköşededuruyor."

"Ne olur alsana. Başmakalenin olduğu sayfayı aç lütfen." Gözlerini sütunlarda aşağı yukarıgezdirdikten sonra. "Şu serbest ticarethakkındayazılmışolanmakaleönemli.Dinleyinbiryerindeşöylediyor:

'Kendi özel ticaret veya sanayiinizin koruyucu bir yasayla destekleneceği hakkında aklınıza boşhayâllergetiriyorsanız,bugibibiryasadüzenisonuçta,servetinizeülkenizdenuzakdurdemekolacak,ihracatımızınönemininazalmasınavebuadadakiişhayatınızabaltainmesinesebepoluyordemektir.'

"Ne dersin bunaWatson?" diye bağırdıHolmes sevinç içinde ellerini birbirine vurarak. "Hayranolunacakbirduygu,değilmi?"

DoktorMortimer profesyonel birmeraklaHolmes'e baktı, SirHenryBaskerville de şaşkın karagözlerinibanaçevirdi.

"İthalat veya ihracat üzerine hükûmetin koyduğu vergiye aklım ermez," dedi. "Ama, banayolumuzdanuzaklaştıkgibimegeliyor."

"Tersine,doğruyoldayız,SirHenry.Watsonyöntemlerimisizdeniyibilirama,obilebucümleninanlamınıçıkaramadıgaliba."

"Hayır,itirafetmeliyim,aralarındaherhangibirbağgöremiyorum."

"YinedesevgiliWatson,öylebirbağvarki,sankibirbirindençıkmışgibi.'Hayatınıza','Aklınıza','Önem','Uzakdurun','Veriyorsanız',kelimelerininnerdenalındığınıgörmüyormusunuz?"

"Evetdoğru!Eh,pesdoğrusu!"diyebağırdıSirHenry.

"Doğrusu,BayHolmesböylebirşeyaslaaklımagelmezdi,"dediDoktorMortimer,şaşkınlıkiçindedostuma bakarak. "Kelimelerin gazeteden kesilmiş olduğu söylenseydi şaşırmazdım ama, hangigazeteden olduğunu ve başmakalede bulunduğunu bilmek gördüğüm en önemli olay. Nasılbuldunuz?"

"Doktorbey,birzenciylebirEskimokafatasınıbirbirindenayırtedebilirsinizdeğilmi?"

"Elbette."

"Nasılpeki?"

"Çünkübu,benimilgialanım.Farklarbelli.Supraorbitalbaş,yüzaçısı,çenekemiğieğrisi."

"Bu da benim ilgi alanım. Ünlü bir burjuva gazetesi olan Times'ın makalesiyle, bir bulvargazetesininkötümakalesiarasındanefarkvarsa,zencikafatasıylaEskimokafatasıarasındadaofarkvardır. Gazeteler arasındaki ayrımı yapabilmek bir cinayet uzmanının bilmesi gereken başlıcaunsurlardan biridir. Ama, bir keresinde yanıldım. Leeds Mercury gazetesiyle Western Morning

gazetesini karıştırmıştım ama, o zaman çok gençtim. Fakat, Times'ın başmakalesi bellidir, bukelimelerdebaşkabirgazetedenalınamazdı.Bumektupdünhazırlandığınagöre,bukelimelerindünyayınlanangazetedenalınmasıakladahayatkın."

"Anladığımagöre,BayHolmes,"dediSirHenryBaskerville."Biribukelimelerimakaslakesmiş."

"Bir tırnakmakasıyla," dediHolmes. "Kısa uçlu birmakas olduğu belli, çünkü 'uzak dur'un üstüyırtılmış."

"Evetöyle,ohaldebirikısauçlubirmakaslabukelimelerikesipkolayla..."

"Hayırzamkla,"dediHolmes.

"Zamklakâğıdınüstüneyapıştırmış.Ama,niye'bozkır'kelimesimürekkepleyazılmış?"

"Çünkübasılmışınıbulamamıştırdaondan.Diğerkelimeleribulmakkolaydı,herhangibirgazetedebulunabilirdiancak,bozkırkelimesihergünkullanılanbirkelimedeğildir."

"Evet.Buyazıdan,başkabirşeyçıkarabiliyormusunuz,BayHolmes?"

"Bütünizlerinortadankaldırılmasıiçineldengelennevarsayapılmışama,birikiipucuvar.Adresedikkat ederseniz, bozuk bir yazı stiliyle yazılmış. Oysa Times gazetesini entellektüel kişilerdenbaşkası okumaz. Mektubun, kendini cahil biri gibi göstermek isteyen kültürlü biri tarafındanyazıldığını ve sizin tarafınızdan anlaşılacağından ya da tanınabileceğinden korktuğu için yazısınısaklamayaçalıştığınıçıkarabiliriz.Bakınkelimelerdüzbirçizgioluşturmuyor,kimiyukarda,kimiaşağıda.Meselâ'Hayat'kelimesiyerindedeğil.Buyadikkatsizliğiniyadabuişiyapanınpanikiçindeolduğunugösterir.Benceikincisidahaolası,çünkükonuönemliydiveböylebirmektubudüzenleyenbirinin dikkatsiz olabileceğini sanmıyorum. Eğer bunu panik içinde yaptıysa, bu paniğin sebebineydi?Mektupsabahakadarpostalanabilirdi.NasılolsaSirHenryoteldençıkmadanelinegeçecekti.Bunuhazırlayan,birininişiniyarıdabırakacağındanmıkorkuyordu?Kimdio?"

"Bundansonratahminişibaşlıyor,"dediBayMortimer.

"İhtimâlleritartıpenolabiliriniseçmeişidersenizdahaiyiolur.Hayâlbilimininkullanılması.Ama,düşüncezincirimizikuracakmaddîbirdayanaknoktasıvarelimizde.Tahmindiyeceksinizfakat,bumektubunbirotelodasındayazıldığındandaeminim."

"Bununeredençıkardınız?"

"Dikkatle inceleyecek olursanız mektubu yazan, hem kalemle, hem de mürekkeple epey zorlukçekmiş,kalemtekbirkelimeiçindeikikeresürçmüşvekısabiradresteüçkerekurumuş.Kişiyeaitbir kalem veya mürekkep pek nadiren böyle olur, ikisinin bir arada olmasına ise ender rastlanır.Otellerdeki mürekkep hokkalarını, kalemlerini bilirsiniz. Evet, hiç şüphem yok, kesilen Times'ıbuluncaya kadar, Charing Cross'taki otellerin çöp sepetlerini araştıracak olursak, bu ilginç haberigönderenihemenyakalardık.Hey,budane?"

Üstünekelimelerinyapıştırılmışolduğukâğıdı,gözlerineyaklaştırmış,inceliyordu.

"Neoldu?"

"Hiç,"dediyereatarak."Bomboşbirkâğıt,kâğıttadamgadayok.Builginçmektuptanbundanbaşkabir bilgi çıkaramayacağız; SirHenry, söyleyin bakalım, Londra'ya geldiğinizden bu yana başınızabaşkailginçbirolaygeldimi?"

"Sanmıyorum,BayHolmes."

"Siziizleyen,gözetleyenbirinigörmedinizmi?"

"Ucuzmaceraromankahramanlarıgibibirşeyoldumçıktım",dedikonuğumuz."Nedenizlesinleryadagözetlesinler?"

"Şimdigeleceğizona.Meseleyielealmadanönce,bizesöyleyeceğinizbirşeyyokmu?"

"Neyisöyleyeceğimibilemiyorumki?"

"Hergünküolanşeylerdenbaşkabirşey?"

SirHenrygülümsedi.

"Henüzİngilizlerinyaşamabiçimihakkındabirbilgimyok,bütünhayatımıAmerikaveKanada'dageçirdim.Sadece,insanınçizmesinintekinikaybetmesi,herhaldeİngilizâdetlerindendeğildir."

"Demekçizmenizintekinikaybettiniz?"

"Dostum," diye bağırdı Bay Mortimer. "Bir tarafa koymuş, sonra da koyduğunuz yeriunutmuşsunuzdur. Otele döndüğünüzde bulursunuz. Bay Holmes'e böyle konulardan söz etmenizegerekyok."

"Banahergünküolanşeylerdenfarklıbirşeyolupolmadığınısormuşlardıda."

"Elbette," dedi Holmes. "Olay ne kadar saçma olursa olsun. Demek çizmelerinizden birinikaybettiniz?"

"Belki de hatırlayamadığımbir yere koydum, her neyse.Dün gece her ikisini de kapımın önünebıraktığımıhatırlıyorum,sabahyalnızbirtekivardı.Temizlikçiçocuktanbirşeyöğrenemedim.DahadüngeceStrand'denalmıştım,henüzgiymemiştim."

"Eğerhiçgiymediyseniz,temizlenmesiiçinnedendışarıkoydunuz?"

"DüngeceLondra'yagelişinizdenhemensonragidipbirçiftçizmealdınız,öylemi?"

"Oldukça fazla alış veriş yaptım. Doktor Mortimer da benimle birlikte geldi. Bir çiftlikyöneteceksemkıyafetleriminde rolümeuygunolması gerekir.Amerika'daburadan farklı yaşadım.Buaradaaltıdolarveripbirçiftkahverengiçizmealdımvedahagiyemedendetekiniçaldırdım."

"Çalınsa bile, çalanın işine yaramaz ki," dedi Sherlock Holmes. "Ben de Bay Mortimer'ındüşüncesinekatılıyorum,çokgeçmedenbulursunuz?"

"Şimdi beyler," dedi Sir Henry biraz sertçe. "Bütün bildiklerimi size anlattım. Şimdi siz desözünüzdedurup,tümolupbitenlerianlatınbakalım?"

"İstediğinizianlayışlakarşılıyorum,"diyecevapverdiHolmes."DoktorMortimerbizeanlattığınızhikâyeyi,SirHenry'yedeanlatsanıziyiolacak."

Doktor Mortimer, büyük bir ciddiyetle ve bir bilim adamı havasıyla cebinden kâğıtları çıkardı,bunlarıdünsabahkigibiokudu.SirHenryBaskerville,büyükbirdikkatle,sessizcevearasırahayretçığlıklarıatarakdinliyordu.

"Serveti, bir kin ve lânetle birliktemiras almış bulunuyorum," dedi, uzun hikâye bittikten sonra.

"Elbette, bu köpek hikâyesini çocukluğumdan beri duyarım. Ailede, sık sık anlatılır ama, bugünekadarhiçciddiyealmamıştım.Amcamınölümünegelince,yeminediyorumkafamdakiherşeyaltüst,karmakarışık.Bubirpolisişimi,rahipişimi,sizdehenüzkararvermemişgibisiniz."

"Öyle."

"Birdeotelegelenmektupmeselesiçıktıortaya.Budaonunlailgiliolabilirmi?"

"Bozkırdaolupbitenleribizdendahaiyibilenbirivargaliba?"dediBayMortimer.

"Aynı zamanda," dedi Holmes. "Biri, size karşı iyi niyetli davranıyor çünkü, tehlikeyi öncedenhaberveriyor."

"Yadakendiisteklerinigerçekleştirmekiçin,benikorkutupkaçırmakistiyorlar."

"Elbette, bu da olabilir. Doktor Mortimer çeşitli çözüm yolları gerektiren bir problemle banabaşvurduğunuz için, size teşekkürederim.Fakat,SirHenry, şimdikararvermemizgerekenönemlibirnoktavar:BaskervilleHall'egidipgitmemeniz."

"Niyegitmeyeyim?"

"Tehlikevargibi."

"Şuailecanavarındanmı,yoksainsanlartarafındanmı?"

"Ortayaçıkarmamızgerekennoktadabu."

"Hangisi olursa olsun. Cehennemde şeytan yoktur Bay Holmes. Yeryüzünde ailemin yuvasınagitmemiengelleyecekkimseolamaz,soncevabımbu."Busözlerisöylerkenkaşlarıçatıldıveyüzükıpkırmızıoldu.Baskervillelerinateşlimizacını,aileninbusontemsilcisindedegörmekmümkündü."Bu arada," dedi. "Bana söylediklerinizin hepsini düşünmeye zaman bulamadım. Şu anda olupbitenleribirandakavrayıpkararvermek,zorbiriş.Birkaçsaatkadaristirahatedip,kafamıdinlemekiyigelecek.Bakın,BayHolmes,şimdisaatonbirbuçuk.Hemenotelegidiyorum.DostunuzDoktorWatson siz, ben ve Doktor Mortimer, birlikte saat ikide yemeye, ne dersiniz? O zaman bu konuhakkındadüşündüklerimibelkidahaiyianlatabilirim?"

"Watson,gelebilirmisin?"

"Elbette."

"Saatikideoteldeolacağız.Birarabaçağırayımmı?"

"Yürümeyitercihederim,buhikâyebenibirhayliendişelendirdi."

"Sizinlebirlikteyürümektenzevkduyarım,"dediBayMortimer.

"Ohaldesaatikidegörüşürüz.Hoşçakalın."

Konuklarımızınmerdivendeninerkençıkanayakseslerini,sonradaönkapınınkapanışınıduyduk.Holmesbirdenbiredalgındüşünceliruhhalindenuyanıp,sıçrayarakayağakalktı.

"Çabuk şapkanı al, çizmelerini giyWatson!Kaybedecek vaktimiz yok."Bunları söyler söylemezodasınahızladaldı,birkaçsaniye içindeelbisesinigiymişolarakgeldi.Apar toparmerdivenlerdeninip sokağa çıktık. DoktorMortimer ile Baskerville, iki yüzmetre kadar önümüzde yürüyorlardı.

OxfordStreet'edoğrugidiyorlardı.

"Koşupdurdurayımmı?"

"Aman sakın Watson, sakın. Eğer buna dayanabilirsen sen yetersin. Dostlarımız çok akıllı,gerçektenyürümekiçinhoşbirgün."

"Adımlarını sıklaştırdı ve aramızdaki uzaklığı yarıya indirdi. Yüz metre kadar arkalarından,Oxford Street'e doğru yürümeye başladık, oradan da Regent Street'e. Dostlarımız durup birmağazanınvitrininebakmayabaşladılar,Holmesdebirvitrininönündedurdu.

Birdakikasonrahafifbirsevinççığlığıattı.Işıl ışılgözlerininyöneldiğiyerebakınca,içindebiradam olan güzel bir arabanın karşı tarafta durduğunu, sonra yeniden yavaş yavaş hareket ettiğinigördüm.

"Aradığımızadam,Watson!Yürüyün!..Birşeyyapamasakbile,onuyakındaniyicegörmüşoluruz."

Tam o sırada, arabanın yan penceresinden çalı gibi kara sakallı, bir adamın üstümüze çevrilmişkeskin bakışlarını gördüm. Arabanın üstündeki pencere kalktı, yüksek sesle arabacıya bir şeysöylendivearabadeligibiRegentStreet'tenaşağıhızlagitmeyebaşladı.Holmesbirarababulmakiçin bakındı ama, görünürde hiç araba yoktu. Ve trafik seli arasında arabanın peşinden deli gibikoşmayabaşladıkfakat,aradakimesafeçokfazlaydıveçokgeçmedenarabagözdenkayboldu.

"Gördün mü bak!" dedi Holmes üzülerek, araba seli arasından soluk soluğa rengi atmış birdurumdaçıktığında."Böylesinekötütalihvebeceriksizlik,görülmüşşeymiWatson?AzizimWatson,dürüstbiradamsan,bunudaaleyhinebirnotolarakyazmalısın!"

"Kimdiadam?"

"Bilmiyorum."

"Casusmu?"

"Aldığımbilgilere göre,HenryBaskerville,Londra'ya geldiğindenberi, biri sürekli onu izliyor.Aksi takdirde Northumberland Otelinde kaldığı nasıl bilinebilirdi ki? Şehre geldiği ilk günizlendiğinegöreikincigündeizleneceğiapaçıkortada.Belkifarkınavarmışsındır,DoktorMortimerefsaneyiokurken,ikikerepencereyegittim."

"Evet,hatırlıyorum."

"Pencereye gitmemin nedeni sokakta dolaşanlara bakmaktı ama, dışarıda şüphe çekecek kimseyigöremedim.YetenekliprofesyonelbiradamlakarşıkarşıyayızWatson.Buişbirhayliderin,bizimleilişkiye giren bu kişinin iyi ya da kötü niyetli olduğuna karar vermedim ama, gücünün vetasarılarının farkındayım. Dostlarımız dışarı çıkar çıkmaz, görünmeyen izleyecisini bulmak içinhemenarkalarındanbuyüzdençıktımfakat,buesrarengizkişiçokkurnaz,aynızamandaaşırıtedbirlibiri.Arkalarından rahat gidebilsin ya da gerektiğinde kaçabilsin ya da arabaya bindikleri takdirderahatça kovalayabilsin diye arabada bekledi. Buna rağmen arabaya binmesinin sakıncası da yokdeğildi."

"Acaba,Arabacınınbağlıolduğu?.."

"Evet."

"Yazık,numarasınıalamadık."

"DostumWatson, her ne kadar düşüncesizce davrandıysam da, arabanın numarasını almayı akıledemediğiminasıl düşünebilirsin?Adamımız2704numaralı arabacıdır.Ama,bubilgi şimdilikbirişeyaramaz."

"Anlamıyorum.Başkaneyapabilirdikki?"

"Arabayıgörürgörmezhemendönüptersyönegitmemgerekirdi.Sonrabirarabatutar,arkasındanbellibirmesafebırakarakizlerdimyadadahaiyibirşeyyapar,NortumberlandOtelinegider,oradabeklerdim. Derken o kimliği belirsiz kişi Baskerville'yi otele kadar takip ettikten sonra, kendioyununubizonaoynar,nereyegittiğiniöğrenirdik.Heyecanımızıyenemediğimiz için, rakibimizinolağanüstüçabukluğuveenerjisiilefakabasmışoldukvebuyüzdenadamıelimizdenkaçırdık."

Regent Street'den aşağı konuşarak iniyorduk. Doktor Mortimer ile Sir Henry çoktan gözdenkaybolmuştu.

"Onları izlememizin bir anlamı yok artık," dedi Holmes. "Gölge gitti, bir daha da geri gelmez.Bakalımelimizdebaşkanekartlarvar,görelim,oyunumuzuonagöredikkatleoynayalım.Arabadakiadamınyüzünüyeminedecekkadartanıdığınısöyleyebilirmisin?"

"Sadecesakalını."

"Bendeöyleama,galibasakalıtakmaydı.Böyleincebirgörevpeşindeolanbiradamınsakalıyüzçizgilerinisaklamaktanbaşkaneişeyararki.GelgirelimşurayaWatson."

Haberbürolarındanbirinegirdik,müdürbizisaygıylakarşıladı.

"Wilson, küçük bir meselenizin çözümünde size yaptığım yardımı, görüyorum ki hâlâunutmamışsınız."

"Nasılunuturumefendim.Namusumukurtardınız,hattabelkidehayatımı."

"Abartıyorsunuzsevgilidostum.Aklımabir şeygeldiWilson, sizinçocuklararasındaCartwrightadındabirivardıhani,araştırmadaçokyetenekliydi."

"Evetefendim,hâlâburadaçalışıyor."

"Çağırabilirmisiniz?Teşekkürederim!Birdeşubeşpoundubozmanızıricaedeceğim."

Cartwright ondört yaşlarında, akıllı ve güler yüzlü bir çocuktu,müdürün çağrısına cevapverip,hemengeldi.Ünlüdedektifebüyükbirhayranlıklabakıyordu.

"Otellerinolduğu rehberiverirmisiniz?"dediHolmes. "Teşekkür ederim.ŞimdibakCartwright,buradayirmiüçoteladıvar,hepsideCharingCrossçevresinde,gördünmü?"

"Evetefendim."

"Bunlarıtektekdolaşacaksın."

"Pekiefendim."

"Öncedışardakikapıcıyabirşilinvereceksin.İştesanayirmiüçşilin."

"Evetefendim."

"Çöp sepetine bakmak istediğini söyleyeceksin. Önemli bir telgrafın kaybolduğunu, aramakistediğinisöyleyeceksin,anladınmı?"

"Evetefendim."

"Amaasılaradığınşey,Times'ınortasayfası,orasıburasımakaslakesilmişdeliklibirsayfa. İşteTimes'ınbirnüshası.Sayfadaşu.Kolaycabulabilirsin,değilmi?"

"Evetefendim."

"Herseferindedışardakikapıcı,salonabakançocuğuçağıracak,onadabirşilinvereceksin.Yirmiüç şilin daha sana. Derken yirmi üç otelin yirmisinden çöplerin yakıldığını ya da atıldığınıduyacaksın.Üçündeysesenibirkâğıtyığınıbaşınagötürecekler,sendeoradaTimes'ınbusayfasınıarayacaksın. Beklenmedik bir şey olursa diye sana on şilin daha. Sonucu bana akşam olmadantelgraflabildir,BakerStreet'e.Şimdigeriye,telgrafla2704numaralıarabayıvearabacıyıbulmamızkalıyor,Watson.SonradaBondStreet'inresimgalerilerindenbirinegirer,yemeksaatinekadarvakitgeçiririz."

BEŞ

ÜÇKOPUKİPLİKSherlock Holmes'ün en önemli yeteneklerinden biri de istediği zaman belleğini üstünde

yoğunlaştığımızkonudanayırabilmesiydi.Şimdi,saatlerdiruğraştığımızişiunutmuşgibiydi,çağdaşBelçikalıresimustalarınıneserleriniseyretmeyedalmıştı.GaleridenayrılıpNorthumberlandOtelinegidinceyekadarresimvesanathakkındailginçyorumlaryaptı.

"Sir Henry Baskerville sizi yukarda bekliyor," dedi otel görevlisi. "Gelir gelmez sizleri yukarıçıkarmamısöyledi."

"Kayıtdefterinizebakmamdaherhangibirmahzurvarmı?"dediHolmes.

"Hayır,efendim."

Defterde Baskerville'den başka iki isim daha vardı. Biri Newcastle'dan Theophilus Johnson veailesi,ötekiAlton'danHighLoge'luBayanOldmorevehizmetçisi.

"Herhaldebu tanıdığımJohnsonolmalı,"dediHolmesgörevliye. "Avukat,değilmi, topallayarakyürür?"

"Hayırefendim,buBayJohnson,kömürcü,çokçalışkanbirbey,sizinyaşlarınızda."

"Bilgilerinizdebiryanlışlıkolmasın?"

"Hayırefendim,uzunyıllardırbuoteldekalır.Kendileriniçokiyitanırız."

"Ohaldetamam.BayanOldmore'udahatırlıyorgibiyim.Meraklıolduğumiçinözürdilerim,insanbirdostunuararkenbirbaşkasıylakarşılaşıyor."

"Kendilerihastabirhanımdırefendim.KocasıbirzamanlarGloucestervalisiydi, şehre indiğindebizdekalmayıterciheder."

"Teşekkürederim,tanıdığımısanmıyorum.BusorularlapekönemlibirproblemiçözdükWatson,"diye devam etti alçak bir sesle. Merdivenden çıkarken, "Dostumuzla ilgilenen kişinin bu oteldekalmadığını öğrendik. Her ne kadar Sir Henry'yi gözden kaçırmak istemiyorlarsa da, onunkendilerinigörmelerinideaynıderecedeistemiyorlar.Buinsanınaklınapekçoksorugetiriyor."

"Nelergetiriyor?"

"Mesela,heyazizimbudane?"

MerdiveninbaşınagelinceSirHenryBaskervilleilekarşılaştık.Yüzüöfkedenkıpkırmızıolmuştu,birelindeeski,tozlubirçizmevardı.Çoksinirlenmiştivedoğrudürüstkonuşamıyordu,konuştuğuzaman da garip bir şiveyle, kendisinden şimdiye kadar duymadığımız bir Batı Amerika şivesiylekonuşuyordu.

"Beni enayi sanıyorlar," diye bağırdı. "Dikkatli davranmazlarsa yanlış adamla uğraştıklarınıanlayacaklar;oçocukkaybolançizmeyibulamazsagörürgününü.Buseferfazlailerigittiler."

"Hâlâçizmenizimiarıyorsunuz?"

"Evetbayım,bulacağımda."

"Amasizinki,dediğinizegöreyenikahverengibirçizmedeğilmiydi?"

"Öyleydibayım,ama,aldıklarıeski,siyahbirçizme,işte."

"Yoksa..."

"Evetöyle.Üççiftçizmemvardı,yenialdığımkahverengi,eskisiyahçizmelerim,bugündesiyahçizmenintekinialdılar.Şimdianladınızmı?Öylebakıpduracağınızabirşeysöyleyin!"

TelaşiçindebirAlmangarsonortayaçıktı.

"Üzgünümefendim.Bütünoteliaradımamabulamadım."

"Çizme,yaakşamolmadanhemenbulunur.Yadaotelmüdürüneçıkıp,hemenoteliterkedeceğimibildiririm."

"Sinirlenmeyinefendim,çizmenizimutlakabulacağız."

"Hemenbulun,yoksabununhesabınıkötüverirsiniz,hırsızlarınserbestçedolaştığıbuoteldebaşkabir şeykaybetmeyeniyetimyok.Neyse,BayHolmes,böyleönemsizbirkonuyla sizi karşıladığımiçinözürdilerim."

"Önemsizolduğunusanmıyorum."

"Çokciddiyealdınızgaliba?"

"Evet.Peki,sizbununasılaçıklıyorsunuz?"

"Açıklamayakalkıştığımyok.Sadecebaşımagelenengaripolayolduğunubiliyorum."

"Engaribiolabilir?"dediHolmesendişelibirtavırla.

"Siznedüşünüyorsunuz?"

"Birşeyanladığımısöyleyemem.İşinizoldukçakarışıkSirHenry.Amcanızınölümünüdeişiniçinekatarsak,uğraşmışolduğumönemlibeşyüzolayıniçinde,sizinkikadarsırdoluolanınarastlamadım.Ama,elimizdeçeşitliipuçlarıvar;birindenbirienindesonundabizigerçeğegötürecektir.Yanlışipiçekebilirizamasonundadoğruolanipliğimutlakabuluruz."

Güzelbiröğleyemeğiyedik,yemeksüresincebirarayagelmemizenedenolankonuhakkındahiçkonuşmadık.

Sonradasalonageçtik.Holmes,Baskerville'yesonkararınısordu.

"BaskervilleHall'egideceğim."

"Nezaman?"

"Haftasonunda."

"Biraz düşünürseniz iyi olur," dedi Holmes. "Bu yerinde bir karar değil. Çünkü Londra'daizlendiğinizeilişkin,elimdepekçokkanıtvar,milyonlarcainsanınyaşadığıbuşehirde,buinsanlarıbulmakveamaçlarınınneolduğunuanlamakçokzor.Kötüniyetlikişilerse,sizekötülükyapabilirlerve bunun önüne geçmek için gücümüz yetmeyebilir. Benim evimden çıktıktan sonra izlendiğinizibiliyormuydunuz?"

DoktorMortimerdehşetiçindekaldı.

"İzlenmekmi?Bizikimizliyordu?"

"Üzgünüm, bunu size söylemeyeceğim.Dartmore'daki tanıdıklarınız arasında kara ve top sakallıolanbirivarmı?"

"Hayır,durunbirdakika,evet,Barrymore,SirCharles'ınuşağınınkaravetopsakalıvardır."

"Peki,Barrymorenerede?"

"Malikânedeolmasıgerekir."

"Oradaolduğundan,Londra'yagelipgelmediğindeneminolmalıyız."

"Bununasılöğrenebiliriz?"

"Bir telgrafkâğıdıverebilirmisiniz? 'SirHenry içinher şeyhazırmı?'Adresi, 'BayBarrymore,Baskerville'diyeyazın.Enyakınpostanenerede?Grimpen.Güzel,Grimpen'dekipostanemüdürünebirtelgrafdahaçekeriz.'TelgrafBayBarrymore'unelineverilecek.Kendisiyoksa,lütfentelgrafıSirHenry Baskerville Northumberland Oteli'ne geri göndermeniz rica olunur.' Barrymore'un işininbaşındaolupolmadığınıböyleceanlamışoluruz."

"Güzel,"dediBaskerville."Yalnız,DoktorMortimer,kimbuBarrymore?"

"Bir süreönceölmüşolanbiruşağınoğlu.Dörtnesildirmalikâneyeonlarbakarlar.Duyduğumagöre,oçevredekiensaygınçiftlerdenbiri."

"Aynızamanda,"dediBaskerville."Malikânedeailedenbiriolmadığısürecegüzelbirevleriolacakvehiçbirişyapmayacaklar."

"Doğru."

"Barrymore,SirCharles'ınvasiyetindenyararlanabiliyormuydu?"

"Kendisivekarısıbeşyüzpoundalacaklardı."

"Peki,buparayıalacaklarınıbiliyorlarmıydı?"

"Evet,SirCharlesvasiyetnamesiniherkeseanlatmaktanzevkduyardı."

"Ya?Buçokilginç."

"Umarım," dediDoktorMortimer, "SirCharles'ın vasiyetinden yararlanan herkese şüpheli gözlebakmıyorsunuzdur,çünkübanadabinpoundbırakıyordu."

"Ya?Mirastanyararlananbaşkakimvar?"

"Pekçokkişiyemiktarıönemliolmayanparavemülkbıraktı.GerikalanıdaSirHenryalacaktı."

"Gerikalannekadardı?"

"Yediyüzkırkbinpound."

Holmes şaşkınlık içinde gözlerini kaldırdı. "Toplam rakamın bu kadar yüksek olduğunubilmiyordum,"dedi.

"Sir Charles'ın zenginliği dillere destandı ama, senetlerini inceleyinceye kadar bunun miktarınıbilmiyorduk.Malınıngeneltutarıbirmilyonayakın."

"Vay canına! İnsanbukadar para için her şeyini gözden çıkarabilir.Bir sorumdahavar,DoktorMortimer, buradaki genç dostumuzun başına kötü bir olay geldiğini düşünelim, böyle kötü birvarsayımiçinözürdilerimfakat,ozamanmiraskimekalacak?"

"SirCharles'ın küçük kardeşiRodgerBaskerville evlenmeden öldüğü için,mal uzaktan akrabasıolanDesmonds'akalır.JamesDesmond'a.Westmoreland'deoturuyor."

"Teşekkürederim.Bunlarçokönemlibilgiler.BayJamesDesmonds'utanıyormusunuz?"

"Evet,birkereSirCharles'ıziyaretegelmişti.Saygıvegüvenuyandıran,kendinidineadamışbirinsan. Sir Charles'ın bütün ısrarlarına rağmen gelir getiren bir mülkün kendine verilmesini kabuletmedi."

"Bumütevazibirhayatıolanadam,SirCharles'ınbinlercepoundununsahibiolacakdemek.Mirasınonageçmesiiçinyasalbütünişlemleryapıldı.Şimdikisahibiparayıdilediğigibiharcayabilir."

"Sizvasiyetnamenizihazırladınızmı,SirHenry?"

"Hayır,BayHolmes,hazırlamadım.İşlerinbudurumdaolduğunudahadünöğrendim.Bunedenlezaman bulamadım. Ama, nasıl olursa olsun paranın ünvan ve malla birlikte geçmesi gerekiyor.Zavallı amcam böyle istemiş. Mala bakacak parası olmayan biri, Baskervillerin onurunu nasılkoruyabilir?Evvetoprak,paraylabirliktegeçmeli."

"Güzel, o halde, Sir Henry hemen Devonshire'a gitmenizi öneriyorum. Yalnız, bazı önlemleralınmasıgerekiyor.Orayaaslayalnızgitmemelisiniz."

"DoktorMortimerbenimlebirliktedönecek."

"Ama Doktor Mortimer'in hastaları var, evi de size kilometrelerce uzakta. Ne kadar iyi niyetliolursa olsun, size yardım edemeyebilir. Olmaz, Sir Henry, güvenebileceğiniz ve yanınızdanayrılmayacakbirigerekiyorsize."

"Sizgelebilirmisiniz,BayHolmes?"

"İşlerçıkmazagirerse,oradaolmayaçalışırım.Londra'nınheryerindenkendilerineyardımedip,birtakımolayları aydınlatmam için başvurular oluyor, sürekli yardım istiyorlar.Bu şartlar altında,Londra'dankısabirsüreiçindeolsaayrılamayacağımı,anlayışlakarşılayacağınızainanıyorum.Şusıralar,İngiltere'ninensaygınkişilerindenbiriadibirşantajcıylakarşıkarşıya,burezaletiancakbenönleyebilirim.Görüyorsunuzki,şimdilikDartmoor'agitmem,gerçektenimkânsız..."

"Kimiönerirsiniz?"

Holmeskolumututtu.

"Eğer arkadaşım kabul ederse, ondan daha iyisini bulamazsınız. Size en güvenilir insanıöneriyorum."

Teklifbenişaşırttıama,cevapvermeyezamanbulamadanBaskervilleelimitutupsamimiyetlesıktı.

"DoğrusubanabüyükbiriyiliktebulunuyorsunuzDoktorWatson,"dedi."Durumumubiliyorsunuz,

olayhakkındabütündüşündüklerimidebiliyorsunuz.EğerBaskervilleHall'egelipbenimlebirliktekalırsanız,hayatımınsonunakadarsizeminnettarkalıp,buiyiliğiniziunutmayacağım."

MacerabenihepçekmiştirveHolmes'ünsözleri,banaövgüdolugeldi.Ayrıca,SirHenry'ninbeniyürektençağırmasıhoşumagitmişti.

"Sevinerek gelirim Sir Henry, ne demek," dedim. "Zamanımı bundan daha iyi bir şekildegeçiremezdim."

"Bana sürekli haber gönderirsin," dedi Holmes. "Bir şeyler olursa, nasıl davranman gerektiğinisanabildiririm.Herhaldecumartesiyekadarherşeyhazırolur."

"SeniniçinuygunmuWatson?"

"Evet."

"O halde cumartesi günü, Paddington'dan on buçukta kalkan trende buluşuruz. Bir terslik olursasanabildiririm."

Tamayrılmaküzereydikki,Baskervillebirzaferçığlığıattı,odanınbirköşesineyönelerek,eğildivebirdolabınaltındankahverengibirçizmeçıkardı.

"Kaybolançizmem!"diyebağırdı.

"Bütünmeselelerimizböylekolaycaçözülseydineiyiolurdu!"dediSherlockHolmes.

"Ama, bu çok garip," dedi Doktor Mortimer. "Öğle yemeğinden önce odada aramadığım yerkalmamıştı."

"Bendeheryeriaramıştım,"dediBaskerville."Aramadığımköşebucakkalmamıştı."

"Buyüzdençizmeninodadaolmadığındaneminim."

"Ohaldebizyemekteykengarsonorayakoymuşolmalı,"dediDoktorMortimer.

Alman garson hemen çağrıldı ama, hiçbir şeyden haberi olmadığını söyledi. Soruşturmadan birsonuççıkmadı.Süreklibirbiriniizleyenbuanlamsızveküçükesrarengizolaylarzincirinebiridahaeklenmişti.SirCharles'ınölümühakkındakiilginçhikâyeyibiryanabırakacakolursak,ikigüniçindeanlamsızbirdiziolaymeydanagelmişti:Öncematbaaharfleriyledüzenlenmişbirmektupgeliyor,sonraarabadakikarasakallıcasus,yenikahverengiçizmenintekininkaybolması,eskisiyahçizmeninkaybolması, şimdi de yeni kahverengi çizmenin tekrar odaya bırakılması. Holmes, Baker Street'edoğru yol alırken, arabanın içinde susmuş oturuyordu. Çatık kaşlarından ve düşünceli yüzünden,aklından benim gibi bütün bu garip ve görünürde birbiriyle ilişkisi olmayan olayları birbirinebağlayacak ipuçları aradığı belliydi. Öğleden sonra ve akşamın geç saatine kadar pipo içerek,düşünüpdurdu.

Akşamyemeğindenönceikitelgrafgeldi.Birincisindeşunlaryazılıydı:

'Barrymore'unmalikânedebulunduğunuöğrenmişbulunuyoruz.

Baskerville'

İkincitelgraftaise:

"Söylediğinizgibiyirmiüçotelegidildi,fakatkesikTimessayfasıbulunamadı.'

"İpliklerimden ikisi koptu Watson. Beni hayatta sinirlendiren tek şey, bir olayda her şeyin tersgitmesidir.DostumWatsonpeşindengidebileceğimizbiripucudahabulmalıyız."

"Casusugötürenarabacıvardaha."

"Biliyorumvebuyüzden,arabaşirketine,arabacınınadınıveadresinibildirmeleriiçinbirtelgrafçektim. Eğer bildirdilerse, adam her an gelebilir. Belki, bu arabacı sorularıma olumlu cevapverebilir..."

Bu sırada, kapının aniden çalan zili odanın içinde çınlayınca, aynı anda yerimizden fırladık.Holmes'ünyüzündebirtebessümbelirmişti.Çünkü,buçalanzil,iyibirhaberinmüjdecisiolabilirdi.Kapıaçıldıveiçerikabasababiradamgirdi.Bu,Holmes'ünbeklediğiarabacıolmalıydı.

"Trafikbürosundangeliyorum.Buadresdeoturanbirbey2704numarayışikâyetetmiş,"dedi."Yediyıldır arabacılık yapıyorum, bugüne kadar hiç kimse beni şikâyet etmedi. Bürodan çıkıp doğruburayageldim,şikâyetiniziyüzyüzekonuşmakiçin."

"Hiçbirşikâyetimyokbayım,"dediHolmes."Üstelik,sorularımadoğrucevapverirsen,sanayarımaltınveririm."

"Zamanımboşagitmediöyleyse,"dediarabacısırıtarak."Nesormakistiyorsunuzbayım?"

"Önceadınıveadresininotedeyim.Belliolmaz,belkiyenidengerekliolabilirsiniz."

"Adım JohnClayton, adresim 3 Tupey Street, the Borough.Arabam ise,Waterloo İstasyonu'nunyanındakiShipleygarajında,durursürekli."

SherlockHolmesarabacınınsöylediklerininotetti.

"Clayton,söylebakalım;busabahsaatondabuevegelipburayıgözetleyenvesonradabuevdençıkıp,RegentStreet'denaşağıikiyürüyenbeyitakipedenmüşterinhakkındanebiliyorsun?

Adamşaşırmıştı,birazdakeyfikaçtı.

"Söyleyecek fazla bir şey yok. Baksanıza benim bildiğim kadarını siz de biliyorsunuz. Yalnız,bilmediğiniz tek şey o adamın dedektif olduğu. Adam dedektif olduğunu söyledi ve hakkında dakimseyebirşeysöylemememkonusundabeniuyardı."

"Bakahbap,bupekciddibirkonu,bendenbirşeysaklamayakalkarsan,sonrabaşınbelâyagirer.Demek,adamdedektifolduğunusöyledi,öylemi?"

"Evet?"

"Nezamansöyledibunu?"

"Arabadaninerken."

"Başkanelersöyledi?"

"Adınısöyledi."

Holmeszaferkazanmışbiredaylabanabirbakışfırlattı."Demekadınısöyledi.Neymişadı?"

"Adı,"dedi,"SherlockHolmes'müş."

ArabacınınverdiğicevapüzerinebugünekadarHolmes'ünbukadarçokşaşırdığınıveböylesinesinirlendiğinehiçşahitolmamıştım.Birsüreöylekaldı.Derken,katılakatılagülmeyebaşladı.

"BüyükbiryeteneklekarşıkarşıyayızazizimWatson,"dedi."Kılıcıbenimkadarçabukkullanıyor.Doğrusugüzelçıkıştı.DemekadıSherlockHolmesidi?"

"Evetefendim,adıöyleydi."

"Olağanüstü!Söylermisin,buadamneredenbindi,başkaneleroldu?"

"Saat dokuz buçukta, Trafalgare Square'den geçerken beni çağırdı. Dedektif olduğunu ve sorusormadan, bütün gün her istediğini yaptığım takdirde, iki pound vereceğini söyledi. Ben dememnuniyetle kabul ettim.ÖnceNorthumberlandOteline gittik, iki bay çıkıp, sıradaki bir arabayabininceyekadarbekledik.Sonraburayayakınbiryeregelinceyekadararabayıtakipettik."

"Burasıolacak,"dediHolmes.

"Bundanemindeğilimama,yolcumçokiyibiliyordu.Arabayıbirkaldırımınkenarınadoğruçekip,birbuçuksaatkadarbekledik.SonraikibayyanımızdangeçtiveBakerStreet'denaşağı..."

"Orasınıbiliyorum,"dediHolmes.

"Regent Street'in dörtte üçünü geçmiştik ki, yolcum pencereyi kaldırıp son süratle Waterlooİstasyonu'na gitmemi söyledi. Atı kırbaçladım, on dakikada ordaydım. Sonra sözünde durarak ikipoundu verdi.Arabadan inince dönüp 'Belki taşıdığın yolcunun kimolduğunu bilmek istersin, benünlü dedektif Sherlock Holmes'üm,' dedi ve istasyonona girdi. Adamın adının Sherlock Holmesolduğunubuşekildeöğrenmişoldum."

"Anlıyorum.Yolcunubirdahadagörmedindeğilmi?"

"İstasyonagirdiktensonragörmedim."

"Peki,buünlüdedektifSherlockHolmes'ütarifedebilirmisin?"

Arabacıbirsüredurdu,başınıkaşıdı."Tarifetmekokadarkolaydeğil.Kırkyaşlarındakadar,ortaboylu,sizdenbeşonsantimkadarkısaefendim.Kibarbirbeygibigiyinmişti,karasakalıvardı,ucukareşeklindekesilmişti,solgunbiryüzüvardı.Başkasöyleyebileceğimbirşeyyok.Hepsibu."

"Gözlerininrengi?"

"Bilmiyorum."

"Başkabirşeyhatırlamıyormusun?"

"Hayırefendim.Başkahiçbirşeyhatırlamıyorum."

"İyi,işteyarımaltının.Eğerbirşeylerhatırlayıpdayenibilgilergetirirsen,biryarımdahaveririm.Gülegüle."

"İyigecelerbayım,teşekkürederim."

JohnClaytonneşelibir şekildeayrıldı.Holmesomuzsilkerekbanadöndüvesıkıntılıbir şekildegülümsedi.

"Üçüncü ipliğimiz de koptu, yine başladığımız yere döndük," dedi. "Kurnaz herif. Evimizinnumarasınıbiliyordu,SirHenryBaskerville'inbanabaşvurduğunubiliyordu,RegentStreet'denbenitanıdı,arabanınnumarasınıalacağımı tahminettivearabacıyıbulupsorguyaçekeceğimianladı,bucüretlihaberibanagönderdi.Watson,busefertamdişimizegörebirdüşmanımızvar.Londra'damatoldum.UmarımDevonshire'daşansgülersana.Ama,'Okonuda?'içimpekrahatdeğil."

"Hangikonuda?"

"Seniorayagöndermekkonusunda.PisişWatson,pisvetehlikelibiriş,BakerStreet'teyenidensenisağsalimgörünceinançoksevineceğim."

ALTI

BASKERVILLEMALİKÂNESİSirHenryBaskervilleveDoktorMortimer,belirlenengünvesaatteistasyondaydılar;Devonshire'a

hareket ettik. Bay Sherlock Holmes beni istasyona kadar götürdü. Dikkatli olmam için uyardı veönerilerdebulundu.

"Kafanı birtakım varsayım ve şüphelerle doldurarak ön yargılı davranmanı istemiyorum," dedi,"Sendenistediğim,oradaolupbitenleritektekeninceayrıntısınakadarbildirmen,varsayımlarıbanabırak."

"Neleribildireyim?"

"Olayla ilgisi olabilecek her şeyi, bu ilgi ne kadar dolaylı olursa olsun, özellikle gençBaskerville'ninkomşularıylaaralarındageçenler,yadaSirCharles'ınölümüyle ilgiliyenikanıtlar.Geçengünbazıaraştırmalaryaptımama,birsonucaulaşamadım.Kesingibigörünenbirtekşeyvar.MüstakbelvârisolanBayJamesDesmond,sevilen,sayılan,yaşlıbiradam;böylebirişekalkışmazo.Onu hesaba hiç katmayabiliriz. Sir Henry Baskerville'nin bozkırda çevresini sarmakta olan ötekikişiler."

"Önce,şuBarrymoreçiftinilistedençıkarsak,iyiolmazmı?"

"Aman, sakın. Eğer böyle bir şey yaparsak, bu büyük bir hata olabilir. Eğermasumsalar büyükhaksızlık yapmış oluruz; eğer suçluysalar bunu kanıtlamak için kanıtları ortadan kaldırmayıp,gözönünde tutalım. Hayır, hayır, onları da şüpheliler listesinde tutalım. Sonra, yanılmıyorsammalikânede bir seyis vardı. İki bozkır çiftçisi.DoktorMortimer var ki, tamamen suçsuz olduğunainanıyorum, hakkında bir şey bilmediğimiz karısı var bir de. Sonra şu doğa bilimci Stapleton ile,çekicibirkadınolduğusöylenenkızkardeşivar.LafterHall'lüBayFranklanddavar,onundakimolduğunubilmiyoruzvebirkaçkomşudaha.Bunlarıbirerbirergözdengeçir."

"Elimdengeleniyaparım."

"Silâhınyanındamı?"

"Yanıma,almayıuygunbuldum."

"Evet.Gecegündüzyanındanayırma,hiçbirzamandikkatsizdavranma."

Dostlarımızbirincisınıfkompartmandanyeralmışlardı,biziperondabekliyorlardı.

"Hiçbirhaberyok,"dediDoktorMortimer,SherlockHolmes'unsorularına."Yalnızbirşeyeyeminedebilirim,ikigündüretrafıkontroletmedendışarıçıkmadık,eğerizlenseydikbunufarkederdik."

"Hiçayrılmadınız,değilmi?"

"Sadece dün öğle üzeri.Londra'ya geldiğimde bir günü kendime ayırırdım.Yine öyle yaptımvegünü,CerrahlarKolejiMüzesi'ndegeçirdim."

"Bendeparktagelengeçenebaktım.Amabaşımızabirşeygelmedi,"dediSirHenry.

"Yine de, tedbirsiz davranmışsınız; lütfen, sizden rica ediyorumSirHenry, tek başınıza bir yeregitmeyin.Başınızabüyükbirfelâketgelebilir.Çizmeninötekitekinibuldunuzmu?"

"Hayır."

"Ya, ilginç?Neyse,gülegüle,"dediHolmes, trenperondanayrılırken."YalnızSirHenry,DoktorMortimer'ınbizeokuduğuşueskituhafefsanedekicümlelerdenbiriniunutmazsanıziyiolur.Şeytanıngücününarttığıkaranlıksaatlerde,bozkıraçıkmayın."

Arkamızdabıraktığımızperonabakınca,Holmes'üciddiveasıksuratla,hiçkıpırdamadan,dimdikdurmuş,arkamızdanbakarkengördüm.

Yolculuk çabuk ve eğlenceli geçti,DoktorMortimer'ın İspanyol köpeğiyle oyunlar oynarken ikiyolarkadaşımıdahayakındantanımayaçalışıyordum.Birkaçsaatsonrakahverengitoprakkızıllaştı,tuğlagranitedöndü,bolotlarındahazenginvedahaıslakbiriklimeişaretettiği,çevresiçitlerlekaplıtarlalardaineklerotluyordu.GençBaskervillepenceredenheyecanlabaşınıçıkarıp,Devonsahnesinintanıdıkçizgilerinigörerekbirçığlıkattı.

"Doktor Watson, buradan ayrıldıktan sonra, birçok yer gezdim, dolaştım," dedi. "Ama, buraylakarşılaştırabilecekbiryerhayatımdagörmedim."

"Bende,memleketiyleövünmeyenhiçbirDevonshire'lıgörmedim,"dedim.

"Bu, insanın soyundan ileri gelebileceği gibi, ülkenin bir özelliği de olabilir," dedi DoktorMortimer. Yuvarlak Kelt kafatasını görmek için dostumuza bir defa bakmak yeter, içinde de Keltisteğiveheyecanı,birşeyebağlanmakuvvetivardır.ZavallıSirCharles'ınkafasıendergörülenbirtipti.YarıGalya,yarıIvernianözellikleritaşıyordu.Ama,BaskervilleMalikânesi'ndenayrıldığınızdaçokküçüktünüzdeğilmi?"

"Babam öldüğü zaman on dört on beş yaşlarındaydım, kendisi güney kıyısında küçük bir evdeoturduğu için,malikâneyi hiç görmedim.Oradan da doğruAmerika'daki bir dostun yanına gittim.Bozkır,DoktorWatson'anekadaryabancıysa,banadaöyle,bozkırıgörmeyiçokistiyorum."

"Öylemi?Ohaldearzunuzkolaycayerinegetirilmişdemektir,bakın,bozkırgörülmeyebaşladı,"dediDoktorMortimer,vagonunpenceresindeneliyleişaretederek.

Dört köşe tarlalardan ve ormanın alçak eğrisinden, uzakta, gri hüzünlü bir tepe yükseliyordu,rüyalardakiolağanüstübirmanzaragibiuzaktaloşvebelirsizgörünengarip,çentiklibirtepesivardı.

Baskerville'ningözleriuzunbirsüreorayatakılıkaldı.Kendikanındanolankimselerinuzunsürehüküm sürdüğü ve derin iz bıraktığı bu garip yeri ilk defa görmenin, onun yüzünde nasıl bir etkibıraktığını gördüm. Tüvid elbisesi, Amerikan şivesiyle vagonun köşesinde oturmuştu, esmer veanlamlı yüzüne bakınca o asil kanlı, ateşli, usta adamların soyundan geldiğinden daha bir eminoldum. Kalın kaşlarında ve kahverengi iri gözlerinde gurur, ağırbaşlılık ve güç vardı. O yasakbozkırda zor ve tehlikeli bir şey karşımıza çıktığı takdirde, cesurca davranacağı belli olan birarkadaştıbu.

Trenküçükbiristasyondadurdu,hepimizindik.Dışarda,alçakbeyazbirparmaklığınarkasında,birçiftatınkoşuluolduğuküçükbirarabavardı.Gelişimizinbüyükbirolayyarattığıbelliydi,istasyonmüdürü ve hamallar valizlerimizi taşımak için toplanmışlardı. Tatlı şirin bir kır köşesiydi ama,kapının iki yanında kısa tüfekleri üstüne dayanmış, biz geçerken dikkatle çevreye bakan siyahüniformalıaskerlerigörünceşaşırdım.Kaba,nasırlıbiryüzüolanarabacı,SirHenryBaskerville'yiselâmladı.Arabayabindiktenbirkaçdakikasonra,genişbeyazyoldanaşağıuçarcasınagidiyorduk.İki yandan otlaklar yukarı doğru yuvarlanarak gidiyordu. Eski evler, belirli aralıklarla sık yeşil

yapraklarınarasındançıkıyordu.

Arabakenarbiryolagirdi,asırlarcatekerleklerinizbıraktığıderinyollardan,ikiyandaıslakotlar,çoksayıdahayvaniskeleti,eğreltiotlarıveyüksektümseklerinarasındançıkmayabaşladık.Alacalıböğürtlenler, batan güneşin altında parlıyordu. Yavaş yavaş çıkıyorduk, dar bir granit köprüdengeçip,kurşunikayaparçalarıarasındanköpürerekvegürleyerekhızlaaşağıdoğruakangürültülübirdereboyuncayolaldık.Yolvedere,meşeveçamağaçlarıyladoluydu.

Herdönemeçte,Baskervilleelleriniçırparakmutlulukçığlıklarıatıp,heyecaniçindeetrafabakıyorveardıarkasıkesilmeyensorularsoruyordu.Gördüğüherşeygözlerinegüzelgeliyorduama,onagüzel gelen şeyler bana, ölüp giden yılın izini açıkça gösteren bir hüzün havasıyla doluymuş gibigeliyordu.Yollarıkaplayansarıyapraklarbizgeçtikçetitreşiyordu.Arabamızbirara,çürümüşbitkiyığını arasına girdi, Baskerville'lerin dönmekte olan vârisinin arabasının karşısına çıkan kötüarmağanlardıbuyığınlar.

"Hey!" diye bağırdı Doktor Mortimer, "Bu da ne?" Önümüzde bir bayır uzanıyordu. Bu bayır,bozkırın bir parçasıydı fakat, DoktorMortimer'ı şaşırtan şey bayır değildi. Onu şaşırtan asıl şey,bozkırıikiyeayıranyolunkenarındayükselentepeninüstündeatabinmiş,sertveparlakbirheykelebenzeyen bir askerin durmasıydı. Askerin gergin, sert bir duruşu vardı, tüfeğini koluna dayamış,geçtiğimizyerdenöbetbekliyordu.

"BudanedirPerkins?"diyesorduDoktorMortimer.

Arabacımızoturduğuyerdencevapverdi:

"Princetown'danbirmahkûmkaçmışefendim.Üçgünoluyorvehâlâelegeçiremediler.Askerlerbütün yolları ve istasyonları tutmuşlar ama, yine de yakalayamadılar. Buradaki çiftçiler bundantedirginoldular.Bütünmeselebundanibaret."

"Duyduğumagöre,haberverenebeşpoundmükâfatvarmış,"dedim.

"Öyleamabayım,beşpoundiçinkimsecanınıtehlikeyeatmaz.Adibirtutukludeğilki.Eleavucagelmeyencinsten."

"Kimpeki?"

"Selden,NottingHillcanavarı."

Odâvâyı iyihatırlıyorum,cinayetin inanılmazvahşetivecanininzalimliğiHolmes'ünde ilgisiniçekmişti. Davranışı zalimceydi fakat, onun bir akıl hastası olduğuna karar verdiler. Böylece ölümcezasındankurtulmuşoldu.Arabamızbiryokuşunüstünegelmiş,önümüzdetaşvekayayığınıbozkıruzanıyordu.Esmekteolan soğuk rüzgâr iliklerimize işliyordu.Ogaddar adamoradabiryerde,buıssızovadavahşibirhayvangibi,kuytubirköşedeyadamağaranınbirinde,kâlbi,kendisiniafarozedenbütüninsanırkınakinledoluolarak,gizleniyordu.Bukötüadam,saklandığıyerdemutlakayenikötülük plânları hazırlamaktaydı. Issız toprak, soğuk rüzgâr ve karanlık gökyüzünün oluşturduğumanzarayıtamamlamakiçinbirbueksikti.Baskervillebilesusup,paltosunasıkısıkısarıldı.

Verimlimemleket topraklarınıarkamızdabırakmıştık.Hepimizsusmuşmanzarayıseyrediyorduk:Batmak üzere olan güneşin eğik ışınları dereleri altın iplikler haline getiriyor, sabanın yeri altüstettiğikızıl toprağıveormanlarıparlatıyordu.Önümüzdekiyol,devgibikayalarlakaplı,kızılyeşil,bayırlarda daha vahşi ve soğuk bir havaya bürünmüştü. Ara sıra bir bozkır evinin yanındangeçiyorduk;evlerinduvarveçatıları taştanyapılmıştı.Kesinanaçizgilerinigösterecekhiçbirbitki

yoktuçevrelerinde.Birden,fırtınalıgeçenyıllarıngazabıylaeğrilmiş,meşeçamlarıylaörtülmüşgibiduran,fincanabenzerbiryapıgöründü.Arabacıkırbacıylaorayıişaretetti.

"BaskervilleHall,"dedi.

SirBaskervilledoğrulmuş,kırmızıyanaklarıveparlayangözleriyle,arabacınıngösterdiğiyapıyabakıyordu.Birkaçdakikasonraküçükevinkapısınageldik.Giriş,birtakımgaripdesenlidemirlerlekaplıydı,herikiyandarüzgârdanaşınmış,ısırganlarlakaplı,üstündeBaskerville'lerinarmasıolanvetepesinde yaban domuzu başı olan sütunlar vardı. Bu küçük bina, siyah granit ve çıplak kirişleriskeletinden ibaretti ama, karşısında yeni bir yapı vardı; yarım kalmıştı; Sir Charles'ın GüneyAfrika'dangetirdiğialtınınmeyvesi.

Kapıdangeçipbiryolagirdik,tekerleklerinçıkardığıses,yerleredökülmüşolanyapraklarıniçindekayboluyordu. Aralarından geçtiğimiz asırlık ağaçların uzun dalları, havanın aydınlığınıgölgeliyordu.Baskerville,ilerisindehayaletgibiparıldayanbirevolan,uzunkaranlıkyoldanyukarıbakıncaürperdi.

"Burasımı?"diyesordualçaksesle.

"Hayır,hayır,porsukluyolöbürtaraftadır."

GençBaskerville,karakaradüşünerekbakındı.

"Amcamınböylebiryerde,başınabirfelâketgeleceğinidüşünmesinefazlaşaşmamakgerekiyor,"dedi. "Kim olursa olsun, bu manzara insanı korkutur. Altı ay içinde sıra sıra elektrik lâmbalarıdizeceğim buraya, ayrıca köşk kapısının önünü de değiştireceğim. Swan ve Edison marka binmumlukampullerledonatacağım."

Yolun sonunda, uzun otların çevirdiği eve vardık. Sönmek üzere olan ışıkta, ortada, balkonlukoskocabiryapıkütlesivardı.Bütüncehpesisarmaşıklarlakaplıydı,sağında,solundatektükaçıklıkvardı, ya bir pencere deliği ya da arma görünüyordu. Binanın orta bloğundan, eski, mazgallı,birbirinin eşi iki kule yükseliyordu.Kulelerin sağında ve solunda siyah granittenmodern kanatlaraçılıyordu.Tirizlipencerelerden sönükbir ışıkgeliyorduvedik,yüksekbacaların sadece tekindendumançıkıyordu.

"HoşgeldinizSirHenry.BaskervilleHall'ehoşgeldiniz."

Arabanın kapısını açmak için balkonun gölgesinden uzun boylu bir adam çıkmıştı. Köşkün sarıışığındabirkadınvücudugörünüyordu.Gelip,arabacınınbavullarıindirmesineyardımetti.

"Benhemenevegitsem iyiolur.BuacelecidavranışımdandolayıbenibağışlarsınızdeğilmiSirHenry?"dediDoktorMortimer."Karımbenibekler."

"Akşamyemeğinekalmazmıydınız?"

"Teşekkürederim.Gitmeliyim.Benibekleyenbirhastadaolabilir.İnip,sizeevigöstermekisterdimama, Barrymore size benden daha iyi rehberlik eder. Hoşçakalın, yardıma ihtiyacınız olduğunda,hangisaatolursaolsun,hemenhabergönderin."

SirHenryilebirlikteköşkegirerkentekerleklerinsesibahçeyolununsonundakesildiveağırbirkapı arkamızda kapandı. Kendimizi güzel bir salonda bulduk, geniş ve yüksekti, kirişleri zamanlakararmışmeşedendi. Büyük eskimodel bir şöminede, demir parmaklık ardında odunlar çıtır çıtır

yanıyordu.

SirHenry ile ikimiz, ellerimizi ateşe tuttuk,uzunyoluyuşturmuştu elimizi.Derken,yüksek, incevitrayı,meşekaplamalar,geyikbaşlarını,duvardakiarmalarıseyretmeyebaşladık,hepsideortadakikısıkışığınaltındaloşvekaranlıktı.

"Tamdüşündüğümgibi,"dediSirHenry."Tameskibiraileevideğilmi?Aileminbeşyüzyıldırburadayaşadığınıdüşünün.İnsanahuzurvemutlulukveriyor."

SirHenryçevreyebaktıkça,yüzününçocuksubirışıltıylaaydınlandığınıgörüyordum.Işıkdurduğuyere vurmuştu, uzun gölgeler duvarlardan aşağı iniyor, üstünde büyük bir kubbe gibi duruyordu.Barrymore,bavullarıodayataşıdıktansonrageldi.İyiyetişmişbiruşaktavrıyla,mütevazıbirşekildeönümüzdedurdu.Oldukçayakışıklıbiradamdı,uzunboyluydu,dörtköşesiyahbirsakalıvehatlarıbelirlisolukbiryüzüvardı.

"Akşamyemeğinihemenarzuedermiydinizefendim?"

"Hazırmı?"

"Birkaç dakika içinde hazır olur efendim. Odalarınızda sıcak su var. Yeni tasarılarınızıhazırlayıncaya kadar, ben ve karım sizinle birlikte kalmaktan memnun oluruz, yalnız yeni şartlaraltında, bu evin idaresi içinbirçok insana ihtiyacı olduğunubildirmemi anlayışla karşılayacağınızısanıyorum."

"Negibişartlar?"

"Sir Charles'ın isteklerini yerine getirebiliyorduk, çünkü kendisinin sakin bir hayatı vardı. Sizelbette daha kalabalık bir çevre içinde yaşamak istersiniz, yaşama biçiminizde değişiklikleryapacaksınızdır."

"Yanikarınızlabirliktegitmekmiistiyorsunuz?"

"Uygunbulursanız,öyleefendim."

"Ama, aileniz kaç nesildir burada, öyle değil mi? Eski bir aile dostundan ayrılmak hiç hoşumagitmez."

Uşağınsolukyüzündeheyecanizigörürgibioldum.

"Bende, karımda aynı duyguları paylaşmaktayız.Ama, doğrusunu söylemekgerekirse, efendimSirCharles'ayakındanbağlıydık,ölümübizebüyükbirdarbeolduvebuyüzden,burasıbizimiçinbüyükbiracıkaynağıoluyor.BaskervilleHall'dekorkarımbirdaharahatyüzügörmeyeceğiz."

"Pekiniyetiniznedir?"

"Herhalde bir yerde yeni bir iş buluruz efendim. Sir Charles'ın cömertliği sayesinde. Şimdiistersenizsiziodalarınızagötüreyim."

Eski Hall'ün tepesinde çepeçevre kare bir balkon vardı, buraya iki merdivenle çıkılıyordu. Bumerkez noktadan bütün bina boyunca iki uzun koridor uzanıyordu, yatak odaları da bu koridorunüzerindeydi.BenimkiBaskerville'inkiyleaynıkanattaydı,hemenhemenyanındasayılırdı.Buodalarköşkünortakısmınagöredahayenigibigörünüyordu,parlakduvarkâğıdıyla,mumlar,gelişimizinzihnimizdebıraktığıolumsuzizlenimibirazolsungidermişti.

Hall'dendışarıaçılanyemekodası,loşvekaranlıktı.Uzunbirodaydıbu,aileninoturduğuyüksekyerdenbirbasamaklauşaklarınoturduğuyereiniliyordu.Yukarıdaisinkararttığıtavanınaltındakarakirişlervardı.Sırasıraparlakmeşalelerveeskizamanşölenlerininrenkleriveşenliğiolsaydı,havayumuşayabilirdiama,böylesiyahelbiseliikibeygölgeliklibirlâmbadandüşenküçükbirışıkdairesialtındaoturursa,insanınsesiboğukçıkar,ruhusıkılırdı.DuvarlaraasılıolançerçevelerdenElizabethÇağı şövalyesinden tutun da, Regency devrinin delikanlısına kadar, her çeşit kıyafette karanlık biratalardizisibizebakıyorvesessizduruşlarıylaürkütüyordu.Azkonuşuyorduk,yemekbitipdeyenibilardoodasınageçip,birsigarayakınca,kendihesabımaçoksevindim.

"Doğrusu pek neşeli bir yer değil," dedi Sir Henry. "Biraz havası yumuşatılabilir ama, şimdilikkendimi pek yerleşmiş hissetmiyorum. Böyle bir yerde yapayalnız yaşadığına bakılırsa, amcamınsinirlerinin bozuk olmasında şaşılacak bir şey yok.Neyse, isterseniz, yatmaya çıkalım artık.Belkiyarınsabah,çevremizbirazdahacanlıgörünürgözümüze."

Yatağa girmeden önce, perdeleri açıp pencereden dışarı baktım. Hall'ün kapısının önünde çayıruzanıyordu. Biraz ötede, esmeye başlayan rüzgârda inleyen, sallanan iki ağaç vardı. Yarışanbulutlarınarasındanyarımaygöründü.Soğukışığıaltındaağaçlarınötesinde,dik,sivrikayalar;uzunvegittikçealçalanhüzünlübozkıruzanıyordu.Perdeyikapadım,benimiçimdehüzünledolmuştu.

İş bununla bitmedi. Yorgun, bitkin olmama rağmen, gözüme uyku girmiyordu, olduğum yerdedönüp duruyordum. Havanın iyice kararmasıyla birlikte, eski köşkün üstüne bir ölü sessizliğiçökmüştü.Uzaklardabiryerdesaatvurdu.Derkenbirdengeceninsessizliği içindebir sesduydum,belirli,hıçkırığabenzeyenbirses;birkadınhıçkırığıydıbu;kontroledilemeyenbirkederinboğazınatıkadığı,kısıkbirses.Kalktım,oturupdinledim.Buesdışarıdangelemezdi.Yakından,çokyakındangeliyor gibiydi. Evde bir yerde olmalıydı. Yarım saat kadar sinirlerim gergin bir halde bekledimama,saatinsessizvuruşundanvesarmaşıklarınduvardakihışırtısındanbaşkabirsesduyulmadı.

YEDİ

MERRIPITKÖŞKÜNDEKİSTAPLETON'LARSabahın taze güzelliği, Baskerville Hall'ün üstümüzde bıraktığı karanlık ve gri karamsar havayı

biraz sildi. Sir Henry ile kahvaltıya oturduğumuzda, güneş ışığı yüksek tirizli penrcerelerden,üstlerini kaplayan armaların renklerini sulu boya gibi etrafa yansıtıyordu. Siyah tahta kaplamalar,altınışıklaraltındatunçgibiparlıyordu.Düngece,ruhlarımızıkaranlığabürüyenoodanın,buodaolduğunudüşünmekgüçtü.

"Galibasuçevdedeğil,bizde!"dediGençBaskerville."Yolculukbiziyormuştu,üşümüştük,onuniçinburasıbizdekaramsarlıkyarattı.Şimdi iyicedinlenip,gücümüzüyeniden topladık,neşemizdeyerinegeldi."

"Evet, mutlaka öyle olmalı fakat, dün gece, beni rahatsız eden başka bir şey oldu," diye cevapverdim."Meselâ,sizgeceleyinhıçkırarakağlayanbirkadınsesiduydunuzmu?"

"Ah, evet. Yarı uykulu bir halde ona benzer bir şey duydum. Bir süre dinledim, bir dahaduymadığımiçinhayâlolduğunakararverdim."

"Bençoknetduydum.Birkadınhıçkırığıolduğundaneminim."

"Bunuhemenöğrenmeliyiz,"dediveziliçalıp,Barrymore'aduyduğumuzseshakkındabirşeybilipbilmediğinisordu.Efendisinidinlerken,uşağınsolukyüzçizgilerinindahabirsarardığınıgörürgibioldum.

"EvdesadeceikikadınvarSirHenry,"diyecevapverdi."Birikilerhizmetçisi,evinötekikanadındayatar,diğerikarım,sesindeondangelmediğineeminim."

Yalan söylemişti, çünkü tesadüfen kahvaltıdan sonra uzun koridorda Bayan Barrymore ilekarşılaştım,güneşvurmuştuyüzüne.İriyarı,duygusuz, iriçizgiliağzındayerleşmişciddibir ifadeolanbirkadındı.Ama,kendinieleverengözlerikıpkırmızıydıveağlamaktanşişmişgözkapaklarınınaltından bana bakıyordu. Gece ağlayan oydu demek, ağladığına göre de kocasının haberi olmasıgerekirdi.Amaortayaçıkmışolanbirşeyisaklamıştı.Adambununiyeyapmıştıvekarısınedenbudenlihıçkırarakağlamıştı?Busolukyüzlü,yakışıklı,karasakallıadamınçevresiniesrarvekaranlıkbir hava sarmaya başlamıştı. Sir Charles'ın cesedini bulan ilk o olmuştu, yaşlı adamı ölümesürükleyen şartlar hakkında tüm bilinenler sadece, onun sözlerine dayanıyordu. Acaba RegentStreet'dekiarabanıniçindekininBarrymoreolmasınınimkânıvarmıydı?Sakalonunsakalıolabilirdi.Arabacı daha kısa boylu bir adam, tarif etmişti ama, edindiği izlenimde yanılmış olabilirdi. Nasılçözmeliydi bu işi? Herhalde, yapılması gereken ilk iş, Grimpen posta müdürünü görüp, telgrafınBarrymore'un kendi eline gerçekten teslim edilip edilmediğini anlamaktı. Cevap ne olursa olsun,SherlockHolmes'eyazabileceğimbirşeyolurduhiçolmazsa,SirHenrykahvaltıdansonrabirtakımevrakıgözdengeçirmeküzereoturdu.Yolculuğaçıkmanıntamzamanıydı.Bozkırınkenarıboyuncadörtmillikgüzel bir yürüyüş, beni, küçük,gri bir köyegetirdi.Buradadiğerlerindendahayüksekolanikibüyükbinavardı.Birininhan,ötekininseDoktorMortimer'ineviolduğunuöğrendim.Aynızamandaköyünbakkallığınıyapanpostamüdürü,telgrafıiyihatırlıyordu.

"Elbetteefendim,"dedi."SöylendiğigibiBayBarrymore'atelgrafıteslimettirdim."

"Kimteslimetti?"

"Oğlum,işteburdakendisi.James,geçenhafta,BayBarrymore'aHall'detelgrafıverdin,değilmi?"

"Evetbaba,verdim."

"Kendielinemi?"diyesordum.

"Kendisiçatıarasındaydı,kendineveremedim.BayanBarrymore'averdim,odahemenkendisineteslimedeceğinisöyledi."

"BayBarrymore'ugördünmü?"

"Hayırefendim,çatıarasındaydıdedimya."

"Onugörmedinse,çatıarasındaolduğununerdenbiliyorsun?"

"Canımkarısıbilmezmineredeolduğunu?"dedipostamüdürütersters."Telgrafıalmamışmı?Biryanlışlıkolmuşsa,BayBarrymore'unkendisininşikâyetetmesigerekir."

Soruşturmaya devam etmenin bir anlamı yoktu. Yalnız, Holmes'ün kurnazlığına rağmenBarrymore'un Londra'da olmadığına dair elimizde herhangi bir kanıt yoktu. Londra'da olduğunuvarsayalım,SirCharles'ıcanlıolarakensongöreninveİngiltere'yedöndüğündeyenivârisiizleyenadamınoolduğunudüşünsekneeldeetmişolurduk?Başkabiriadınamıişyapıyordu,yoksakendihesabına mı? Barrymore'un, Baskerville ailesini öldürmekle eline ne geçebilirdi? Times'ınbaşmakalesindenkesilengaripmektupgeldiaklıma.Bu,onunişimiydi,yoksaonunplânlarınakarşıgelmek isteyenbaşkabirininmi?Tekmantıklı neden,SirHenry'ninortaya atmış olduğugibi, ailekorkutulup kaçırıldığı takdirde Barrymore'lar için rahat ve devamlı bir ev sağlanmış olacağıydı.Ama,bugençBaskerville'ninçevresinisarangörünmeyenbirağgibiörülenderinveinceplânlarıaçıklayamazdı.Holmes'ünkendisidememişmiydi,merakdoluuzunaraştırmasırasındaböylekarışıkbirolaylakarşılaşmadımdiye?Kurşunitenhayoldangeridönerken,arkadaşımınişlerindenkurtulup,omuzlarımınüstündekiağırsorumluluğualmasıiçinduaettim.

Birden, arkamdan koşarak gelen ayak sesleri duydum. Biri adımla çağırıyordu beni. DoktorMortimerolacak,diyedöndüm,koşarakgeleninbiryabancıolduğunugörünceşaşırdım.Ufaktefek,zayıf,sinekkaydıtraşlı,sarısaçlıbiradamdı,etsizbirçenesivardı,otuzilekırkyaşlarıarasındaydı,gribirelbisegiymiştivebaşında,birdeeskihasırşapkasıvardı.Omuzundabitkiörneklerikoymakiçinincebirkutuasılıydı,birelindedeyeşilbirkelebekağıvardı.

"Cesaretimi bağışlayın Doktor Watson," dedi soluk soluğa durduğum yere gelince. "Buradabozkırda basit insanlarız biz, aramızda resmiyet pek yoktur. Ortak dostumuz olan BayMortimer,sanırımbendenbahsetmiştir.BenMerripitKöşkü'ndenStapleton."

"Ağınız ve kutunuz bunu belli ediyor zaten," dedim. "Ayrıca, sizin bir doğa bilimci olduğunuzubiliyordumama,siznasıltanıdınızbeni?"

"Mortimer'euğramıştım,muayenehanesininpenceresindengösterdisizi.Yollarımızdaaynıyöndeolduğu için peşinizden koşup, kendimi tanıtmayı düşündüm. Sir Henry, yolculuk sırasında fazlayorulmamıştırumarım."

"Meraketmeyin,SirHenrygayetiyidurumda."

"Sir Charles'ın üzücü ölümünden sonra genç Baskerville'nin burada oturmayacağındankorkuyorduk.Zenginve rahatbirhayatyaşamayaalışmışolanbir insandanburayagelipkendisini

böyle karanlık ve sıkıcı bir yere gömmesi istenemez ama, burası için büyük faydası dokunacağınısöyleyebilirim. Sir Henry herhalde kendisine anlatılan efsane ve olayla ilgili boş inançlara bağlıdeğildir."

"Sanmıyorum."

"Herhalde siz de biliyorsunuzdur, ailenin başınamusallat olan şu canavar köpek efsanesini, öyledeğilmi?"

"Duydum."

"Buradakiköylülerinnekadarboşboğazolduklarınıbilemezsiniz.Kimesorarsanızsorun,bozkırdaböyle bir canavara rastladıklarına yemin ederler."Gülümseyerek konuşuyordu ama, gözlerinde işidaha ciddiye aldığını görür gibiydim. "Hikâye, Sir Charles'ın hayalini fazla sardı, kötü son da buyüzdenoldu."

"Nasılpeki?"

"Sinirleriöylegerilmiştiki,herhangisaldırgan,vahşibirköpek,hastakâlbinisekteyeuğratabilirdi.Porsuklu yolda o gece gerçekten öyle bir şey gördüğünü tahmin ediyorum. Her zaman kötü birolayınmeydanagelmesindenkorkuyordum.Çünkü,SirCharles'ınzatenzayıfolankâlbinin,böylebirolayadayanamayacağınıbiliyordum."

"Nasılbiliyordunuz?"

"DostumMortimersöylemişti."

"Demek ki Sir Charles'ın bu köpek tarafından kovalandığını ve bu yüzden korkarak öldüğünüdüşünüyorsunuz?"

"Dahaiyibiraçıklamanızvarmı?"

"Herhangibirsonucavarmışdeğilim."

"SherlockHolmesnediyor?"

Bu sözler üzerine soluğum kesildi ama, sakin yüzünü durgun bakışlarını görünce herhangi birhayretifadesihissetmedim.

"SizitanımadığımızısaklamakboşunaDoktorWatson,"dedi."Dedektifinizinhaberiburayageldi,oişin içinde olduğuna göre, sizin de olmanız gerek. Mortimer, bana adınızı söyleyince, kimolduğunuzuda söylemesigerekti.SizburadaolduğunuzagöreBaySherlockHolmes'ündebu işleuğraştığını anlamak için kâhin olmaya gerek yok. Bu yüzden, ne düşündüğünü merak etmem dedoğal."

"Üzgünüm,busorunuzuncevabınıveremeyeceğim."

"Kendileriacababurayageleceklermi?"

"Şimdilikşehirdenayrılacakgibideğil.Çözmesigerekenbaşkaolaylarvar."

"Yazık! Bize karanlık gelen şeyi aydınlatabilirdi belki. Sizin kendi araştırmalarınıza gelince,herhangibir şekildesizeyardımımdokunabilirseemrinizdeyim.Şüphelerinizinne tarafayöneldiğihakkında,yadanegibibiryoltakipedeceğinizibilseydim,şimdibileyardımedebilirdim."

"Dostum Sir Henry'ye sadece konuk olarak geldim. Ve, bu işle hiç ilgilenmiyorum. Bu yüzdenhiçbirşekildeyardımaihtiyacımolmadığındaneminolabilirsiniz."

"Çokgüzel!"dediStapleton."Tedbirlivesıkıağızlıolmaktatamamıylahaklısınız.Gereksizyereişeburnumusoktuğum içinbenibağışlayacağınızıumarım.Birdahadabukonuyuaçmayacağımasözveriyorum."

Darçimenlibirpatikanınyoldanayrılıpbozkırdankıvrılarakgittiğinoktayagelmiştik.Sağtaraftasarp kayalıklı bir tepe vardı sağda, bir zamanlar granit ocağı olmalıydı. Bize doğru olan yanı,oyuklarındaböğürtlenveeğreltiotlarıylakaplıolupkapkarabirkayadanibaretti.Uzaktayüksekbiryerdengribirdumanyükseliyordu.

"BubozkırpatikasındangidersenizçokgeçmedenMerripitKöşkü'nevarırsınız,"dedi."Birsaatiniziayırabilseydiniz,sizikızkardeşimletanıştırmaktanmutlulukduyardım."

İlkinSirHenry'ninyanındaolmamgerektiğinidüşündüm.Ama,çalışmamasasınınüstündekidestedeste evrakları hatırladım.Çalışmasında ona yardım edemezdim.Holmes de bozkırdaki komşularıincelememi özellikle istemişti. Stapleton'ın davetini kabul ettim ve birlikte patikadan aşağı inmeyebaşladık.

"Çok hoş bir yer şu bozkır," dedi. Dalgalanan çayırlar üstünde hayalî dalgalar halinde köpüren,çentikli granit tepeleri olan uzun, yeşil, büyük dalgalarda göz gezdiriyordu. "İnsan bıkmıyor şubozkırdan.Öyleharikagizemlerivarki,aklınızalmaz.Öylegeniş,öyleilginç,öylesırdoluki."

"Buralarıiyitanıyorsunuzdemek?"

"Burayagelelidahaikiyıloldu.Buranınsakinleribenden,yenigelendiyesözederler.SirCharlesyerleştiktenkısabirsüresonragelmiştik.Ama,merakımburanın,bütünkıyısınıköşesinikeşfetmemesebepoldu,şimdiburalarıbendendahaiyibilenbirininçıkacağınısanmıyorum."

"Tanınmasızormu?"

"Çok.Meselâ kuzeye doğru büyük ovaya bakın, garip tepeleri olan. Orada bir tuhaflık görüyormusunuz?"

"Güzelat,binilecekbiryer,böylesineazrastlanır."

"Böyle düşünmekte haklısınız ama, bu düşünce pek çok kişinin canına mâl oldu. Oraya burayadağılmışşuparlakyeşilnoktalarıgörüyormusunuz?"

"Evetdahaverimligibigörünüyororaları."

Stapletongüldü.

"OrasıbüyükGrimpenbataklığıdır,"dedi."İnsanolsun,hayvanolsunbirkereyanlışbiradımattımıartıköldügittidemektir.Dahadünbozkıratlarındanbirinin,obataklığıniçinedaldığınıgördüm.Birdahadaçıkmadı.Uzunsürekurtulmakiçinuğraştıama,sonundabataklıkdiğerlerigibionudaçekip yuttu.Ordan geçmek, kurakmevsimlerde bile tehlikelidir ama, bu sonbahar yağmurlarındansonra,dahakorkunçbiryerolur.Fakat,benbataklığıniçlerinekadargirer,canlıolarakçıkabilirim.Aman Tanrım zavallı atlardan biri daha." Yeşil sazlar arasından yuvarlanan, oraya buraya atılankahverengi bir leke görünüyordu.Derken işkence çeker gibi uzun boynunu yukarı çıkaran hayvanvahşivahşibağırdı.Atınsesibozkırdayankılanırken,tüylerimdikendikenolduama,yolarkadaşımın

sinirleribenimkileregöredahasağlamdı.

"Gitti." dedi, "Bataklık yuttu. İki gün içinde iki tane, belki de daha çoktur. Kuru havada orayagitmeyealışıyorlar,bataklığınpençesinedüşünceyekadarhiçbirşeyfarketmiyorlar.KötübiryerşuGrimpenbataklığı."

"Amasizgirebiliyorsunuzdemek?"

"Çevikbiradamıngidebileceğibirikiküçükyolvar.Benkendimbuldum."

"Fakat,nedengidiyorsunuzböylekorkunçbiryere?"

"Şuötedeki tepelerigörüyormusunuz?Bunlaraslındageçitvermeyen,heryanıbataklıklaçevriliadalardır.Bataklık,yavaşyavaş,yıllargeçtikçesarmıştırçevrelerini.Ennadirbitkilervekelebeklerdeorada,elbetteinsanınmerakıvarsa."

"Birgün,bendedenerimşansımı,"dedim.

Hayretlebanabaktı.

"Tanrı aşkına aklınıza böyle bir düşünce getirmeyin," dedi. "Ölümünüzden ben sorumlu olurumsonra. Emin olun ki canlı çıkabilmeniz için tek ihtimal bile yok. Ben, bazı karışık işaretlerihatırlayarakbaşarabiliyorumbunu."

"Hey!"diyebağırdım."Odane?"

Uzun,alçaksesli,sondereceacıklıbiriniltibozkırdanrüzgârgibigeçti.Bütünhavaonunladoldu.Nereden geldiği belli değildi. Pis bir mırıltıyla başlayarak derin bir kükreme halini aldı, sonrayenidenacıklıveheyecanlıbirmırıltıhalindesöndü.Stapletonbanabirtuhafbaktı.

"Garipyerşubozkır,"dedi.

"Neydibu?"

"Köylüler, bu sesin, Baskerville'leri çağıran lânetli köpeğe ait olduğunu söylerler. Ben bu sesibundanöncebirikikeredahaduymuştumama,sesibukadaryüksekdeğildi."

İçimde uyanan dehşetli bir korkuyla, yeşil çimenlerle benek benek kabaran büyük ovaya baktım.Arkamızdaki düzlükte bir kayanın ardında ciyak ciyak bağıran bir çift kargadan başka hiç bir şeykımıldamıyordu.

"Siz, okumuş, kültürlü bir adamsınız. Bu gibi saçma şeylere inanmıyorsunuzdur herhalde, öyledeğilmi?"dedim."Böylegaripsesneredengeliyordersiniz?"

"Bataklıklarbazengaripseslerçıkarır,çamuryerleşir,suyükselirbunabenzerdoğaolaylarıişte."

"Hayır,hayır,bircanlısesiydibu."

"DoktorWatson,sizhiçBalabankuşu'nunçığlığınıduydunuzmu?"

"Hayır,hiçduymadım."

"Şimdi İngiltere'de çok az görülen bir kuştur, soyu hemen hemen tükenmiştir ama, bozkırdaolmayacakşeyyoktur.DuyduğumuzbusesBalabankuş'larınınsonuncusuysahiçşaşmam."

"Ömrümdeduymuşolduğumengarip,enkorkunçşey."

"Burasıgüvenilirbiryerdeğildir.Şuötedekiyamacabakın.Orasınasılbiryerdersiniz?"

Bütündikyamaçtaştangridairelerlekaplıydı.

Banaçokilginçgelenbazıilkelağıllarla.

"Nedironlar,koyunağıllarımı?"diyesordummerakla.

"Hayır, sayın atalarımızın yuvaları. Tarih öncesi insanlardan bozkırda yaşamış olanlar dışındabaşkakimseburadayaşamadığı için,onlardangerikalanşeyleriaynenbıraktıklarıgibibuluyoruz.Şunlar damsız kulübeleri. Merak edip de gidip içlerine bakarsanız, ocaklarını da görürsünüz,yattıklarıyerleride."

"Küçükilkelbirşehirebenziyor.Nezamanyaşamışlarburada?"

"NeolitikÇağ[6]'da,tarihibellideğil."

"Nasılgeçinirlermiş?"

"Keçilerini buyamaçlardaotlatırlarmış, tunçkılıç, taşbaltanınyerini alınca, kazarakmadeneldeetmeyi öğrenmişler. Karşı tepedeki şu büyük hendeğe bakın. Bıraktıkları iz işte. AnlayacağınızDoktorWatson,pekgariptaraflarıvardırbubozkırın.Birdakikaaman,Cyclopides[7]olacakbu."

Küçük bir sinek, ya da bir pervane yolumuzun üstünde kanat çırpıyordu, göz açıp kapayıncayakadarStapletonolağanüstübirgüçvehızlasineğikovalamayabaşladı.Yaratığınkorkuiçinde,büyükbataklığa doğru uçtuğunu gördüm.Yol arkadaşım da durmadan bir ot yığınından ötekine sıçrıyor,yeşil ağı havada dalgalandırıp, sineği yakalamaya çalışıyordu. Gri elbisesini durmadan hareketettiren, kıvrılarak gidişi, kendisini de dev bir pervaneye döndürüyordu. Olağanüstü çevikliğinehayran oldum ve bataklığa ayağı kayacak diye korku içinde durmuş, ona bakarken, bir ayak sesiduydum. Merripit Köşkünün olduğu yere işaret eden dumanların çıktığı yönden gelmişti ama,bozkırıneğimiduyduğumayakseslerininsahibini,yaklaşıncayakadarbellietmemişti.

Bunun,adıgeçenMissStapletonolduğubelliydi,çünkübozkırdaokadarçokkadınyoktu,üstelikçokgüzeldiyedebahsedilmiştiondan.Banadoğruyaklaşankadınınçokfarklıözelliklerivardı.Bupark, erkekkardeşiyleonun arasında çok açıkbir şekildebelli oluyordu.Çünkü,Stapletonkumralsaçlıgrigözlüoluprengisoluktu,oysakardeşi,İngiltere'dekiesmerlerdendahaesmerdi;ince,uzunvenazikdavranışlıydı.Ağırbaşlı,güzelbiryüzüvardı.Yüzhatlarıkeskinvekusursuzdenebilecekkadar düzgündü.Kusursuz vücudu ve şık elbisesiyle, bu ıssız bozkır patikasında garip bir hayaletiandırıyordu.

Bendöndüğümde,kardeşineçevrilmiştigözleri,derkenbanadoğruadımlarınısıklaştırdı.Şapkamıkaldırmış, knedisini selâmlayıp birkaç söz söylemek üzereydim ki, onun bir anlam veremediğimsözleri,düşüncelerimibaşkayöneçevirdi.

"Dönüpgidin,"dedi."Durmayın,dönünLondra'ya."

Aptal aptal bakakaldım. Bana doğru çevrili gözlerinden ateş fışkırıyordu, ellerini sinirli sinirlioğuşturuyordu.

"Niyegideyim?"diyesordum.

"Anlatamam,"dedi;alçak,heyecanlıbirseslekonuşuyordu,şivesibirazpeltekti."Gidin,birdahadabubozkıraayakbasmayın."

"Ama,dahahenüzgeldim."

"Ah! Ah niçin anlamak istemiyorsunuz?" diye bağırdı. "Uyarımın kendi iyiliğiniz için olduğunainanmıyormusunuz?Susss,kardeşimgeliyor.Onasöylediklerimdenbahsedeyimdemeyinsakın.Şuötede atkuyrukları arasındaki orkideyi benim için alabilir misiniz? Bozkırda orkide bakımındanzenginiz,yinedegüzelliklerinigörmekiçinbirazgeçkaldınız."

Stapletonsineğikovalamayıbırakmış,soluksoluğa,kıpkırmızıvaziyetteyanımızageldi.

"HeyBeryl!merhaba,"dedi.Kardeşiniselâmlarkenkisesinintonupekcandandeğildi.

"Yüzünkıpkırmızıolmuş,Jack."

"Evet, sanırım biraz yoruldum. Bir cyclopides kovalıyordum da. Pek az rastlanır, özellikle desonbaharınbugeçvaktinde.Yazıkoldu,kaçırdım!"Sesindebir kayıtsızlıkvardı.Ama,küçük, açıkrenkligözleri,hiçdekayıtsızdeğildi.

"Tanışmışsınızbakıyorum."

"Evet.SirHenry'yebozkırıngüzelliklerinigörebilmesiiçin,birazgeçkaldığınısöylüyordum."

"Nededin?Kimsandınbubeyi?"

"SirHenryBaskervilledeğilmi?"

"Yokcanım"dedim."Sadecemütevazibirarkadaşıyım.AdımDoktorWatson."

Anlamlıyüzühafifçekızardı.

"BendeSirHenryilekonuşuyorumsanmıştım,"dedi.

"Pekkonuşmayavaktinizdeolmadıgaliba,"dedikardeşiaynısorudolubakışlarla.

"Kendisini sadece bir misafir olmayıp, buraya yerleşmeye gelen biri sanarak konuştum," dedi."Orkideleriçingeçkalıpkalmamasıpekönemlideğilohalde.SanırımMerripitKöşkü'negelirsiniz,değilmi?"

Kısa bir yürüyüşten sonra, soğuk bir bozkır evine geldik, eskiden çobanların oturduğu birçiftlikmiş burası ama, şimdi onarılmış, yeni bir köşk haline getirilmişti. Çevresinde bir meyvebahçesivardı.Bozkırdakidiğerağaçlargibi,buağaçlardaeğribüğrüydü,bumanzara,insanahüzünvekasvetveriyordu.Evinhizmetkârıolduğuanlaşılan,pasrengibirceketgiymiş,buruşukyüzlübiruşakkapıyıaçtı.İçerisikadınınzevkiylesüslenmişebenziyordu.Zarifdöşenmişbüyüksalonlarvardı.Ufka kadar yuvarlanarak giden, bitip tükenmeyen granit benekli bozkıra pencereden bakınca, bubilimadamıyla,güzelbirkadınıburayagetirenşeyin,neolabileceğinidüşündüm.

"Garipyer,değilmi?"dediStapleton,sankidüşündüğümecevapverirmişgibi."Ama,yinedemutlusayılırız,değilmiBeryl?"

"Hemdenasıl!"dedi.Amabusözlerpekinandırıcıbirhavadasöylenmemişti.

"Birokulumvardı,"dediStapleton."Kuzeytarafındaydı.Benimdoğamdakibiradamiçinmonoton

vemakinegibibiriştifakat,gençlerarasındayaşamak,tazebeyinlerinoluşmasınayardımetmekveonlarakendidüşünceveidealleriniaşılamakayrıcalığıvardı.Bunarağmen,kaderbaşkatürlüistedi.Okulda salgın bir hastalık başgösterdi, çocukların üçü öldü. Bu darbeden kurtulamadık bir türlü.Sermayenin çoğu da bir daha elde edilmemek üzere yok oldu gitti. Yine de çocukların sevimliarkadaşlıklarındanyoksunkalmamışolsaydım,felâketekarşıdirenebilirdim.Fakat,insanhayattahertürlü sıkıntıya alışıyor zamanla. Aslına bakarsanız, buraya gelmekle iyi yaptığıma inanıyorum.Burada sonsuz fırsat var, kız kardeşim de benim kadar bağlı doğaya. Doktor Watson, bozkırıpenceredenseyrederkenyüzünüzdekiifadedenbütünbunlarınaklınızdangeçtiğibelli."

"Aklımagelmedideğil, sizin içinpekokadardeğilama,kızkardeşinizincanıbirhaylisıkılıyorolmalı."

"Hayır,hiçsıkılmıyor,"dedigençkadınhemen.

"Kitaplarımızvar,vaktimizinbirkısmınıçalışarakdeğerlendiriyoruz.Sonra,hoşkomşularımızvekendisindençokistifadeettiğimizDoktorMortimervar.ZavallıSirCharlesdaçokiyibirarkadaştı.Çok iyi tanırdık kendisini, onu nasıl özlediğimizi bilemezsiniz. Bu öğle üzeri gelip SirHenry iletanışsamrahatsızedermiydimacaba?"

"Çokmemnunolacağındaneminim."

"Ohalde, kendisinimutlaka ziyaret edeceğimi söyleyin lütfen.Yeni çevresine alışması için belkikendisineyardımedebiliriz.YukarıgelipLepidopterakoleksiyonumugörmekistermiydinizDoktorWatson? İngiltere'nin güneybatısındaki en eksiksiz koleksiyon olduğunu söyleyebilirim. Siz onlarabakıncayakadar,yemekdehazırolur.

Görevime dönmek istiyordum. Bozkırın kasveti, zavallı midillinin ölümü, Baskerville'lerinuğursuz efsanesiyle ilgili garip ses, bütünbunlardüşüncelerimikasveteboğuyordu.Bütünbubellibelirsiz izlenimlerinüstüne,büyükciddiyetlesöylenenBayanStapleton'unkesinveaçıkuyarısının,arkasındaciddivederinbirsebepolduğundanşüphemyoktu.Yemeğekalmamakiçinelimdengeleniyaptımvedönmeküzere,geldiğimizçimenlipatikadanyürümeyebaşladım.

Buraları iyi bilenbiri için kestirmebir yol olmalıydı.Çünküyola vardığımzaman, kenarda, birkaya üstündeBayanStapleton'ı görünce şaşırdım.Yüzü öyle güzel bir kızıllığa bürünmüştü ki; bugençbayanıngüzelliğinehayranolmamakmümkündeğildi.

"SizeyetişebilmekiçinkoşakoşageldimDoktorWatson,"dedi."Aceledenşapkamıbilealmadım.Buraya gelmem doğru değil, aslında. Çünkü kardeşim bundan hoşlanmayabilir. Aslında, siziyanlışlıklaSirHenrysandığımiçinözürdilemekistedim.Neolursöylediğimsözleriunutun,sizinlehiçbirilgisiyok."

"Ama unutamam ki Bayan Stapleton," dedim. "Ben, Sir Henry'nin arkadaşıyım ve onun iyiliğibenim iyiliğimdemektir.SirHenry'ninLondra'yagitmesi içinniyebukadar ısrar ettiğinizi söylermisiniz?"

"Bir kadın kaprisi Doktor Watson. Beni daha iyi tanıyınca söylediklerimin ve yaptıklarımınsebeplerininedenaçıklayamadığımıgöreceksiniz."

"Yok canım. Sesinizdeki heyecanı, gözlerinizdeki bakışı hatırlıyorum. Ne olur, bana samimidavranınBayanStapleton,burayageldimgeleliheryanımıngölgelerlekaplıolduğunuhissediyorum.HayatşubüyükGrimpenbataklığıgibibirşeyoldu,insanınheranbatabileceğitehlikeliyeşillekeler

var her yerde. Fakat, bu bataklıkta batıp kaybolmamak için, yol gösterecek bir rehber de yok.Nedemek istediğinizi söyleyin, uyarınızı Sir Henry'den başkasına söylemeyeceğimden eminolabilirsiniz."

Yüzünden bir kararsızlık ifadesi geçerken, hafif bir yumuşama oldu fakat, bakışları bana cevapverirkenyenidensertleşti.

"İşibüyütüyorsunuzDoktorWatson,"dedi."SirCharles'ınölümükardeşimlebanabüyükbirdarbeoldu.Onuçokyakındantanırdık,kendisiyleçoksıkgörüşürdük.AileninüstüneçökmüşolanlânetSirCharles'ıçoketkilemişti.İfadeettiğikorkununbirsebebiolmasıgerektiğinidüşündüm.Aileninbaşkabirüyesinindegelipburadaoturacağınıduyduğumzaman,isteristemezüzüldüm,içindebulunduğutehlikeyidekendisinehabervermeyiuygungördüm.Bütünsöylemekistediğimbuydu."

"Pekitehlikeneredengeliyor?"

"Köpeğinhikâyesinibilmiyormusunuz?"

"Böylesaçmalıklarainanmamben."

"Beninanıyorumama.SirHenryüstündeherhangibiretkinizvarsa,Baskervilleailesiiçinuğursuzolan bu yerden, alın götürün onu. Dünya büyük. Ve duyduğum kadarıyla kendisi de, oldukçavarlıklıymış.Ohaldenedenböylebiryerdeyaşayıp,hayatınıtehlikeyesoksunki?"

"Tehlikevetehlikeniniçindeyaşamak,SirHenry'nindoğasındavar.Banadahaelletutulurbirbilgivermezseniz,onuyerindenkıpırdatmamimkânsızolur."

"Kesinbirşeysöyleyemem,çünkükesinhiçbirşeybilmiyorum."

"Size bir sorum daha var Bayan Stapleton. Benimle konuştuğunuzda bu söylediğiniz şeylerdenbaşka söyleyecek bir şeyiniz yoksa, kardeşinizin söylediklerinizi duymasından niye korktunuz?Söylediğinizşeyleraçıkvenetti."

"Kardeşim Hall'de oturulmamasından kaygılanıyor, bozkırdaki yoksul halkı düşünüyor. SirHenry'ninburadanuzaklaşması için söylediklerimiduyarsaçokkızar.Ama, şimdigörevimiyerinegetirmişbulunuyorum,artıkbaşkabirşeysöylemeyeceğim.Dönmeliyim,yoksabeniararvesizinlekonuştuğumdan şüphelenir. Hoşçakalın!" Dönüp, seyrek kayalar arasında kayboldu, bense ruhumbellibelirsizkorkulariçinde,Baskerville'ninyolunututtum.

SEKİZ

DOKTORWATSON'INİLKRAPORU:Bundan böyle masamın üstünde, önümde duran Bay Sherlock Holmes'e yazmış olduğum

mektuplarla olayları izleyeceğim. Almış olduğumu notlar ve yazdığımmektuplar, bu feci olaylarbelleğimde ne kadar canlı olarak kalmış olursa olsun, olayların geliştiği sırada duyduklarımı,şüphelerimihafızamdandahaiyigösterecektir.

BaskervilleHall,Ekim13.

AzizimHolmes;

İlk mektup ve telgraflarım, dünyanın bu Tanrının tamamıyla terk ettiği köşesindeki bütün olanbitenleri, sana bildirmiş durumda.Burada kaldıkça, bozkırın kasvetli havası, insanın üstüne her andaha fazla çöküyor:Buranın büyüklüğü ve büyüleyici vahşiliği insanı adeta uyuşturuyor.Bir kere,içinegirdinmi,çağdaşİngiltere'ninbütünizleriniarkandabırakmışsındemektir,amaaynızamanda,heryerde tarihöncesi insanlarınevleriveeserlerinigörerek,geçmiştekalanbaşkabirmedeniyetinvarlığıyla karşılaşıyorsun. Nereye gidersen git, bu unutulmuş gitmiş olan ilkel ailelerin evleri,mezarlarıvetapınaklarıolmasıgerekenbüyüktaşanıtlarvar.Yamaçlardayaraizigibidurangritaşkulübelere baktıkça insan kendi çağından uzaklaşıyor. Eğer, hayvan derilerine bürünmüş tüylü biradamın, alçak kapısından sürünerek çıkıp, yayına çakmak taşı uçlu okunu uydurmaya çalıştığınıgörsen,kendivarlığınıyadırgamadığıngibionunkinideyadırgamazsın.Gariptarafışu:Enverimsiztopraklarda,daimakalabalıkinsantopluluklarınınyaşadığıanlaşılıyor.Eskieserleruzmanıdeğilimama,başkakimseninoturmayacağıbiryerdeoturmakzorundakalanbuinsanların,savaşsevmeyenfakat,bunarağmenrahatyüzügörmeyenbirırkolduğunutahminediyorum.

Bununlaberaberbütünbunlarınsenin,beniburayagöndermenleilgisiyok,bunlarseninsondereceolumlu bakış açın için ilgi çekici gelmeyebilir. Güneşmi dünyanın, dünyamı güneşin çevresindedönüyorkonusunanekadarilgisizdavrandığınıbiliyorum.[8]Bununiçin, lâfıuzatmadanSirHenryBaskervilleileilgiliolaylarageleyim.

Son birkaç gün içinde, bir şey yazmamamın sebebi kayda değer, yazacak bir şey olmamasıydı.Derken hayret verici bir şey oldu, bunu zamanı gelince anlatacağım. Önce gelişen bazı olaylarıanlatmalıyım.

Bunlardanbirişimdiyekadarhakkındapekazbilgiverdiğimkaçakmahkûm.Buradanuzaklaşmışolmalı.Buda, bölgedeyalnızyaşayanların içine su serpiyor.Canininkaçmasındanbuyanaonbeşgüngeçti.Busüreiçindenegörüldü,nedehakkındavarlığınıbelirtecekbirşeyduyuldu.Bütünbuzamaniçinde,bozkırdakalmasınaimkânyok.Elbette,saklanmasıiştenbiledeğil.Sözünüettiğimşutaşkulübelerinherhangibirinesaklanabilirama,bozkırkoyunlarındanbiriniyakalayıpöldürmedikçeyiyecek bir şey bulamaz. Fakat, böyle bir şey yapması da söz konusu değil.Çünkü, hemen dikkatiçekerdi. Onun varlığını belli edecek hiçbir ize rastlanmadığı için, biz de buradan kaçıp, uzaklaragittiğinekararverdik,tarladaçalışançiftçilerveailelerişimdiyataklarındadaharahatuyuyor.

Bu evde, dört, güçlü kuvvetli insanız, kendimizi koruyabiliriz ancak, Stapleton'ları düşündükçe,zaman zaman huzursuzluk duyuyorum. Kilometrelerce uzakta oturuyorlar ve bu yüzden onlara,yardım ulaşması oldukça zor. Bir hizmetçi kız, yaşlı bir uşak, kızkardeş ve gücü, kuvveti yerindeolmayan bir de erkek kardeş. Şu Notting Hill canavarı gibi biri, onların evine girecek olsa o

zavallılar kendilerini nasıl korurlar bilemiyorum. Sir Henry ve ben onların adına kaygılanıyoruz.SeyisPerkins'inyanlarındakalmafikrinidekabuletmediler.

DostumuzgençBaskerville, güzelkomşumuzlayakından ilgileniyor.Gençdostumuzun,bu ilgisihoşumagidiyor;çünkübuıssızyerdeonungibihareketlibiradamiçinzamanzorgeçiyor,odaçokçekici,güzelbirkadın.Başka,tropikalbirülkedengelmişgibi,havasıylasoğukkanlılıkveheyecanınıbellietmeyenkardeşiylebüyükbirzıtlıkgösteriyor.Ama,erkekkardeşinde,örtülüateşgibiyananbirşeyvar.Kızkardeşininüstündekietkisininbüyükolduğubelli.Sözlerininonaylanıponaylanmadığınıgörmek için, ikidebirkızkardeşine,benionaylamakzorundasındergibibaktığını farkettim.Bunarağmenkız kardeşinin ona iyi davrandığını sanıyorum.Gözlerinde kuru bir parıltı var, olumlu vesertdoğasınauyanincedudaklarıilegerçektenincelenmeyedeğerbiri.

OilkgünBaskevrille'yegeldi,ertesisabahdaşeytanHugo'nunefsanesiningeçtiğiyerigöstermekiçinbizialıporayagötürdü.Birkaçkilometreyürüdüktensonradaohikâyeyiyaratabilecek,korkunçbirmanzaranınolduğuyeregeldik.Sarpkayalarınarasındangeçenkısabirvadidensonra,çimenlibir alana çıktık. Tamortasında iki büyük taş yükseliyordu, tepeleri aşınarak sivrilmiş, canavar birhayvanın korkunç dişlerini andırıyordu. Sir Henry çok endişelenmişti. Birkaç kere Stapleton'adoğaüstüvarlıklarıninsanlarınişlerinekarışmadurumunainanıpinanmadığınısordu.Gerçibunlarışaka yollu söylüyordu ama, endişeli olduğu da görülüyordu. Stapleton cevap verirken dikkatlidavranıyordu. Fakat, Sir Henry'nin duygularına saygı gösterdiği için bütün düşünceleriniaçıklamıyor,sadecekısakısacevaplarveriyordu.Şeytanîolaylardanörneklerverdivebuolaylarınetkisi altında kalan ailelerden sözetti. Sonuçta bu konuda herkesin düşüncesini paylaştığı yargısınavardık.

Dönüşte,MerripitKöşkü'nde öğle yemeğine kaldık, SirHenry, oradaBayanStapleton ile tanıştı.Daha görür görmez onun çekiciliğine kapıldığını hissettim, bu duygunun karşılıklı olduğunainanıyorum. Eve dönerken, durup durup ondan bahsediyordu, o gün bugün, gün geçmiyor kikardeşlerden birini görmeyelim. Bu gece akşam yemeğine bizdeler... Sonra da biz onlaragidecekmişiz. Böyle bir eşin Stapleton tarafından kabul göreceği sanılır ama, Sir Henry kızkardeşiyleilgilendiğiiçin,Stapleton'ınbudurumabozulduğunusanıyorum.Çünkü,terstersbakıyor,buna kaç kere tanık oldum. Kız kardeşine yakından bağlı olduğuna kuşku yok. Eğer kız kardeşievlenip yanından ayrılsa, tek başına kalır hayatta ama, kız kardeşinin yapacağı iyi bir evliliğe deengelolması,büyükbirbencilliksayılır.Stapleten'ın,buyakınlığınaşkadönüşmesiniistemediğindeneminim. Kaç kere baş başa kalmamaları için birtakım zorluklar çıkardığını gördüm. Unutmadan,şunudasöylemeliyim,SirHenry'ninhiçbirzamantekbaşınadışarıçıkmamasıiçinverdiğindirektifi,dertlerimizebirdeaşkeklenecekolursayerinegetirmekdahadazorlaşıyor.Söylediklerinikelimesikelimesineyerinegetirmeyekalkarsam,bunubaşaramayacağımiçin,şöhretinbundanzarargörecek.

"Geçen gün, daha doğrusu perşembe günü, Doktor Mortimer bizde öğle yemeğine kaldı. LongDown'dabirmezarlıkkazısında, tarihöncesibirkafatasıbulduğu içinneşeliydi.Aklını tekbiryereyöneltenbunungibitaşkınadamgörmedim.SonraStapletonlargeldi;iyikâlplidoktorilebirlikte,okötügecedeyaşanankorkunçolayınmeydanageldiğiyerigörmekiçin,SirHenry'ninricasıüzerinedışarıçıktık.Oporsukluyoldayürümekkorkunçtu.Eski,yıkılmayayüztutmuşharabeev,budanmışağaçlarvedarçimenşeridininucundaydı.Yaşlıadamınpurosununkülünüsilkelediğibozkırkapısıyarıaçıktı.Asmakilidiolanbeyaztahtabirkapı.Kapınınardındabozkıruzanıyor.Olayhakkındakivarsayımını hatırladım birden ve bütün olan bitenleri aklımda canlandırmaya çalıştım. Yaşlı adamoradabeklerken,bozkırdangelenbirşeygörüyor.Bugeleninaklınıkaçırtacakkadarkorkunçbirşeyolduğunu görünce kaçmaya başlıyor, korku ve yorgunluktan düşüp ölünceye kadar koşuyor.Koşa

koşa kaçtığı uzun karanlık tüneli yakından gördüm. Neden kaçıyordu? Bozkırdaki bir çobanköpeğindenmi?Yoksasiyah,ölüleralemindengelenvahşibirhayalettenmi?Buiştebirinsanelivarmıydı?Solukyüzlü,gözündenbirşeykaçmayanBarrymore'un,sakladığıönemlibirşeyvarmıydı?Herşeybulanıkvebelirsizama,ardındasuçunkaranlıkgölgesivargibi.

Kısabirsüreönceyenibirkomşuyla,bizdenaltıyedikilometrekadardahagüneydeoturanLafterHall'denBayFranklandiletanıştım.Kırmızıyüzlü,beyazsaçlı,öfkelibirihtiyar.Kendisibirhukukçuvebütünzevkiİngilizyasalarıylauğraşmak,buuğraşısıiçinçokmiktardaparaharcamış.Sırfzevkiçin uğraşıyor, yasanın bazen savunucusu, bazen de karşısında oluyor, bu onun için pahalı bireğlence.Aslındapekşaşırdığımısöyleyemem.Buadambazenbirhakkıtekelinealıp,herkesemeydanokuyor,bazenbaşkasınınkapısınadayanıyorveoranıneskidenberiyololduğunuönesürerek,orayıyıktırıyor.Yıktırdığıyerinsahibinin,kendinimahkemeyevermesiiçin,meydanokuyor.Eskiörfveâdet hukukunu iyi bilir, bilgisini, Fernworthyliler'in bir lehine, bir aleyhine kullanır, böylece biralkışlanır,birlanetlenir.Söylendiğinegöreşuandaelindeyedidavavarmış,bubelkiservetiningerikalanının da tükenmesine, onu yiyip bitirmesine ve artık kimseye zarar veremeyecek durumagelmesine neden olacak. Yasalar bir yana, iyi kalpli, iyi huylu birine benziyor, kendisinden sözetmemin sebebi senin çevredeki kişileri inceleyip bildirmemi istemen.Şimdi garip bir şeyemeraksarmış, kendisi amatör bir astronom olduğundan, güzel teleskopuyla çatıya çıkıyor ve bütün gün,kaçakmahkûmu bulurum diye çevreyi gözetleyip duruyor. Bütün enerjisini buna harcasa iyi, amasöylenenlere göre akrabasına haber vermedenLongDown'dakimezarlığı açıp kafatasını aldı diyeDoktorMortimer'ıdedâvâedecekmiş.Hayatımızınmonotonluğunubirazdeğiştiriyorvegerçektenihtiyacımızolankomikhavayıbirazolsunestiriyor.

Kaçak mahkûm, Stapleton'lar, Doktor Mortimer ve Lafter Hall'lü Franklan'den haber verdiktensonra,şimdisanaönemlibirşeysöyleyeceğim.DüngecekibizişaşırtanolaylailgiliBarrymore'larhakkında.

Önce, Barrymore'un burada olup olmadığını anlamak için Londra'dan çektiğin telgraftan sözedeyim.Postamüdürününifadesininbutelgrafınboşagittiğinigösterdiğiniveelimizdehiçbirkanıtolmadığınısanabildirmiştim.SirHenry'yedurumuanlattım,odagerçeğihemenöğrenmekistediğiiçin, Barrymore'u çağırıp, telgrafı kendisinin alıp almadığını sordu. Barrymore telgrafı aldığınısöyledi.

"Çocuk,bunubizzatsanamıteslimetti?"diyesorduSirHenry.

Barrymorebusorukarşısındaşaşırdıvebirsüredüşündü.

"Hayır!"dedi."Benosıradasandıkodasındaydım,telgrafıbanakarımgetirdi."

"Cevabıkendinmiverdin?"

"Hayır,karımacevapvermesinisöyledim,odayazmakiçinaşağıinmişti."

AkşamoluncaBarrymore,bukonuyukendiliğindenaçtı.

"Busabahkisorularınızınnedeninipekanlayamadım,"dedi."Umarım,güveninizikaybedecekkötübirşeyyapmadım?"

Sir Henry öyle bir şey olmadığını söyledi ve kendisini yatıştırmak için Londra'dan getirdiğielbiselerdenbazılarınıonaverdi.

BayanBarrymore'undavranışlarıylayakındanilgileniyorum.Hantalfakat,güçlübiri,pekdisiplinli,

son derece de saygılı. Sürekli hareket ve heyecan içinde. Bundan daha heyecanlı bir kişi tahminedemezsin.İlkgece,onunhıçkırarakağladığındansözetmiştimsana.Ogündenberikaçkeregözyaşıizigördümyüzünde.Derinbiracınıniçinikemirdiğibelli.Bazen,işlediğibirsuçmuacabaonurahatbırakmıyor diyorum, bazen de onu üzüp ağlatan Barryomore mu diye düşünüyorum. Bu adamındavranışlarındagaripveşüpheuyandırıcıbirşeylerhissediyorumhep.Nihayetdüngeceolanlarbukuşkularımıiyicegüçlendirdi.

Bu anlattığım sana, önemsiz bir olay gibi gelebilir. Bilirsin, uykum hafiftir, bu evde nöbetçiliğebaşladığımdan bu yana, uykularım daha da hafifleşti. Dün gece sabaha karşı saat ikide, odamınönünden geçen sinsi bir ayak sesiyle uyandım. Kalktım, kapıyı yavaşça açıp dışarı baktım. Uzun,siyahbirgölge,koridordanaşağıkayıyordu.Elindemum,koridordanaşağısesçıkarmadanyürüyenbiradamıngölgesiydibu.Üstündepijama,altındapantolonvardı,ayaklarıçıplaktı.Sadecegölgesinigörüyordum ama, boyundan Barrymore olduğunu anladım. Çok yavaş ve dikkatli adım atıyordu.Davranışlarındasuçluvebirşeydengizleniyormuşgibi,anlatamadığımesrarengizbirhavavardı.

Koridorun,Hall'ünçevresindekibalkonlakesildiğinisöylemiştim.Fakat,ötekiuçtakoridoryenidenbaşlıyordu. Biraz uzaklaşıncaya kadar bekledim, sonra arkasından gittim. Balkona geldiğimde,Barrymore koridorun öteki ucuna varmıştı, açık bir kapıdan sızan ışığın sayesinde, oradakiodalardanbirinegirdiğinianladım.Buodalarınhiçbirindeeşyayoktuvekullanılmıyordu.Bunedenleyolculuk daha esrarlı görünüyordu. Adam hareketsiz duruyormuş gibi, ışık sürekli parlıyordu.Koridordan aşağı elimden geldiği kadar ses çıkarmadan inmeye başladım ve kapının köşesindenbaktım. Barrymore, elindekimumu cama tutmuş vaziyette pencerenin önüne oturmuştu. Yüzü yarıbana dönüktü, bozkırın karanlığına bakıyor, bir şey bekliyormuş gibi duruyordu. Birkaç dakikadikkatle baktı. Derken anlaşılmaz kelimeler homurdanıp, sabırsızlık ifade eden bir hareketle ışığısöndürdü.Benhemenodamadöndüm, az sonra sinsi adımlarınyenidenodamınkapısınınönündengeçtiğini duydum. Çok sonra hafif bir uykuya dalmıştım ki, kapılardan birinde bir anahtarındöndüğünüduydumama,sesinneredengeldiği tamolarakanlaşılmıyordu.Bütünbunlarınnedeninibilemiyorum fakat, bu evde gizli bir şeyler dönüyor ve er geç bunun ne olduğunu anlayacağım.Kendivarsayımlarımla seni tedirginetmek istemiyorum,çünküsadeceolaylarıyazmamı istemiştinbenden. Bu sabah akşamki olayları Sir Henry'ye anlattıktan sonra, uzun uzun düşünerek, bir plânhazırladık. Bu plândan şimdilik bahsetmiyorum ama, bu durum, daha sonra yollayacak olduğumraporumuseniniçinçokilgiçekicihalegetirecek.

DOKUZ

DOKTORWATSON'INİKİNCİRAPORU:BOZKIRÜSTÜNDEKİIŞIK

BaskervilleHall,Ekim15

AzizimHolmes;

Görevimin ilk günlerinde seni habersiz bırakmak zorunda kalmıştım ama, şimdi geçen zamanıtelâfietmek istediğimigöreceksin.Çünkü,meydanagelen ilginçolaylarbirbirini izlemeyebaşladı.Son raporumda Barrymore'un penceredeki şüpheli duruşundan söz etmiştim. Şimdi elimde öylekozlarvarki, eğeryanılmıyorsam,senibirhayli şaşırtacak. İşlerbeklemediğimbirboyutkazandı.Geçenkırksekiz saat içinde,bazıolaylar açıklıkkazanırken,bazıolaylarda iyice içindençıkılmazhalegeldi.

Maceramıizleyensabah,kahvaltıdanönce,koridordanaşağıindim,Barrymore'undüngecegirdiğiodayı yakından inceledim. Önünde durup dikkatle baktığı, batıya açılan pencerenin, evdeki diğerpencerelere göre, daha farklı bir özelliğe sahip olduğunu gördüm. Bu, bozkıra en yakın olanpencereydi. İki ağaç arasında meydana gelen bir açıklık vardı ve bu açıklık, doğruca bozkırabakıyordu.Bunundışındakalanpencerelerdenbakıldığında,bozkırçokazgörünüyor.Bozkır,sadecebu pencereden daha iyi göründüğüne göre, Barrymore buradan, bozkırdaki bir şeye ya da birinebakıyordu. Barrymore, gecenin bu saatinde ve karanlığında kimi görmek isteyebilirdi? Aklıma,bunun bir aşk macerası olabileceği geldi. Bu düşünce, uzun şüpheli davranışlarını ve karısınınhuzursuzluğunu açıklayabilirdi. Adam yakışıklı biri, bir köylü kızının gönlünü çalmış olabilir, bubakımdanbuvarsayımın tutmasıakıldışıdeğil.Sabahleyin iyicedüşündüm,budüşüncesaçmabileolsaşüphelerimbeniböyledüşünmeyeitiyor.

Barrymore'un hareketlerinin gerçek açıklaması ne olursa olsun, bunları şimdilik Sir Henry'yeaçıklamak istemedim. Fakat, daha sonra fikrimi değiştirdim. Kahvaltıdan sonra Sir Henry ilegörüştümvebütüngördüklerimikendisineanlattım.Beklediğimdendahaazşaşırdı.

"Ben, onun geceleri yürüdüğünü biliyordum. Bu konuda kendisiyle görüşecektim," dedi."Söylediğinizsaattekoridordangelenayakseslerinibendeduydumzaten."

"Ohalde,hergeceopencereyegidiyordemek,"dedim.

"Olabilir.Eğerbazışüphelerinizvarsa,bununneolduğunuanlamakiçin,onuizlelyebiliriz.AcabadostunuzHolmesburadaolsaydıneyapardı?"

"Söylediğiniziyapardıherhalde,"dedim."Barrymore'uizlerveneyaptığınıanlamayaçalışırdı."

"Ohaldebizdeaynışeyiyapalım."

"Ama,bizimutlakafarkeder."

"Sanmam,çünküadambirazsağır,bazışüphelerinizvarsa,bununneolduğunuanlamakiçin,onuizleyebiliriz.Ayrıca,neolursaolsun şansımızıdeneyelim.Bugeceayak sesleriniduyuncayakadarbenimodamdabekleyelim."SirHenrysevinçleellerinibirbirinevurdu.Bumacerayı,bozkırınsakinhayatınıbirazdeğiştireceğineinandığıiçin,heyecanlakarşılıyordu.

SirHenry,dahaönceSirCharlesiçinplânyapanmimarlaveLondralıbirmüteahhitilegörüşüyor.Burada yakında bir hayli değişiklikler olacak. Plymouth'dan dekoratör ve döşemeciler geldi.Dostumuzun para harcamak niyetinde olduğu belli, ailesinin itibarını yeniden kazandırmak içinçalışmaktan vemasraftan kaçınmak niyetinde değil. Ev elden geçip, yeniden döşenince, tek eksiğigüzel bir kadın olacak. Söz aramızda, Sir Henry, eğer bir eş isterse, bunu bulmakta pek zorlukçekmeyecek,SirHenrygüzelkomşumuzBayanStapleton'aâşıkgibi.Ama,gerçekaşkıngerektirdiğihareketleryok.Meselabugünaradanbirkarakedigeçti,dostumuncanınıepeysıktıveçoktelâşlandı.

BarrymorehakkındakigörüşmemizdensonraSirHenry,şapkasınıgiyipdışarıçıkmayahazırlandı.Elbette,bendearkasından.

"Neo,sendemigeliyorsunWatson?"diyesordubanagaripgaripbakarak.

"Bozkıramıgidiyorsunuz?"diyesordum.

"Evet."

"Aldığım direktifi biliyorsunuz. İşinize karıştığım için özür dilerim ama,Holmes'ün, sizi yalnızbırakmamamıveözelliklebozkırayalnızgitmemeniziısrarlasöylediğinibiliyorsunuz."

SirHenryeliniomuzumakoydu,gülerek:

"Dostum," dedi. "Holmes, bütün zekâsına ve tecrübesine rağmen, bozkıra geldiğimden berimeydana gelen olayları tahmin edemedi. Anlıyorsunuz ya, işleri bozan bir adam olmadığınızdaneminim."

Böyle davranması beni çok zor durumda bırakıyordu, ne yapacağımı, ne söyleyeceğimibilemiyordum. Ben daha kararımı vermeden, bastonunu alıp evden çıkmıştı bile. Ama, sonravicdanımlahesaplaştığımda,onugözdenkaybetmeninkesinlikledoğrubirhareketolmadığınakararverdim. Sana talimatını dinlemediğinden dolayı kötü bir olayın meydana geldiğini itiraf edecekolsaydım, ne duruma düşeceğimi tahmin ediyorum. Emin ol, bunun düşüncesi bile yanaklarımıkızartıyor.Aradanbirsüregeçtifakat,yinedegeçkalmışolmayabilirdim;hemenMerripitköşkününyolunu tuttum.SirHenry'nin izine rastlamadanhızlagidiyordum,bozkırpatikasının ikiyeayrıldığıyere gelinceye kadar yürüdüm. Orada yanlış bir yöne sapmaktan çekinerek bozkırın kuşbakışıgöründüğübirtepeye'karanlıktaşocağıydıburası'çıktım.Çıkarçıkmazdaonugördüm.Birkaçyüzmetre ötede, bozkır patikası üstündeydi; yanında bir kadın vardı, bu bayan Stapleton'dan başkasıdeğildi. Daha önceden sözleşmiş oldukları anlaşılıyordu. Konuşmaya dalmışlar, yavaş yavaşilerliyorlardı. Genç bayan söylediklerinin ciddiliğini kanıtlamak istercesine elleriyle çabuk, küçükhareketler yapıyordu. SirHenry dikkatle dinliyor, ara sıra bazı şeyleri reddediyormuş gibi, başınısallıyordu. Kayaların arasında durmuş, acaba ne yapmam gerekiyor diye düşünüp duruyordum.Onları takip edip konuşmalarına kulak misafiri olmak ayıptı ama, görevim genç Baskerville'yiyakındanizleyip,onubiranolsungözdenkaybetmememigerektiriyordu.Birdostakarşıcasusgibidavranmak nefret edilecek bir şeydi doğrusu. Yine de onu, tepeden gözetlemekten başka çarebulamadım.Sonradanbudurumukendisineitirafeder,vicdanımırahatlatırdım.Herhangibirtehlikeolduğundayardımdabulunamayacakkadaruzaktaolduğumgerçekti.Ama,onlaraiyiceyaklaşmayaçalışırsam,hemenfarkedilebilirdim.BöylebirşeyilekarşılaşanSirHenry,kızarkadaşınınyanındaküçük düştüğüne hükmederek, bana küsüp, darılabilirdi. Böyle bir dalgınlık işleri bozup, birliktehareketetmemiziengelleyebilirdi.

DostumuzSirHenry ileBayanStapleton,patikadadurmuşlar,konuşmalarınaöyledalmışlardıki,

kendilerindenbaşkakimseyigörecekdurumdadeğillerdi.Birden,bugörüşmenintanığınınyalnızbenolmadığını gördüm.Havada uçuşan yeşil bir şey takıldı gözüme.Dikkatlice bakınca, o yeşil şeyinengebeli toprak üstünde ilerlemekte olan bir adamın sopasının ucunda olduğunu gördüm.KelebekağlıStapleton'dıbu.Oçiftebendendahayakındı.Onlaradoğruilerliyorgibiydi.OsıradaSirHenrybirdenBayanStapleton'ıkendinedoğruçekti.Kolunukızınbelinedolamıştıama,banaöylegeliyorduki,sankikızbaşınıyanaçevirmiş,karşıkoyuyordu.SirHenrybaşınıkızadoğrueğdiğinde,kızhayırdergibielinikaldırdı.Derkenbirdenayrılarak,telâşladönüpbaktıklarınıgördüm.Stapleton'dıbunasebep. Saçma ağı arkasında sallanarak onlara doğru bağırarak, deli gibi koşuyordu. Yanlarınagelince, heyecan içinde, dans eder gibi, el kol hareketleri yapmaya başladı âşıkların önünde, busahneninneifadeettiğinibilmiyorumama,sankiStapletonSirHenry'yeçıkışıyormuşgibigeldibana.O da açıklamalarda bulunmaya çalışıyordu, Bay Stapleton ikna olmayıp, daha çok kızıyordu. Kızsessizcedurmuş,sesçıkarmıyordu.SonundaStapletontopuğuüstündedöndüveeliylekızkardeşineemreder gibi, yanına gelmesini işaret etti, o da kararsız kararsız Sir Henry'ye bir bakış fırlatıp,kardeşinedoğrugitti.Doğabilimcininöfkelihareketleri,kızkardeşinesinirlendiğinigösteriyordu.SirHenrybirdakikakadarduruparkalarındanbaktı,sonra,geldiğiyoldanyavaşyavaşgeridönmeyebaşladı.Üzüntülüvaziyettebaşını,önüneeğmiş,yürüyordu.

Bütünbunlarabiranlamveremedimama,dostumunhaberiolmadanbukadarözelbirolayatanıkolduğum için çok utanmıştım. Tepeden aşağı koşup, SirHenry'ye yetiştim.Aklını kaçıracak kadarsinirlenmişbirigibi,yüzününkıpkırmızıvekaşlarınınçatılmışolduğunugördüm.

"HeyWatson!Neredendüştün?"dedi."Yoksaherşeyerağmenpeşimdenmigeldin?"

Herşeyianlattımona:Durupbeklemediğimi,nasıltakipettiğimivebütünolupbitenlerenasıltanıkolduğumuanlattım.Bir an, gözleri ateş içindebaktı bana ama, açıkkâlpliliğimöfkesini yumuşattı.Sonundaacıacıgüldü.

"İnsanşuçayırınortasınıyalnızkalınabilecek,güvenlibiryer sanır,"dedi, "AmanTanrım,bütünçevrehalkısankibenimaşkımıgörmeyeçıkmış,şaşılacakbirdurumdoğrusu!Neredeydin?"

"Şutepede."

"Oldukçageride?"dedi."Ama,kardeşiepeyöndeydi.Bizedoğrugelişinigördünmü?"

"Gördüm."

"Kardeşinindeliolabileceğiaklınageldimi?"

"Peksanmıyorum."

"Senöylebil.Bendebugünekadaraklıbaşındasanırdımama,yao,yaben,ikimizdenbirinindeligömleğigiymesigerek.Neyimvarbenim?BirkaçhaftadırbenimlekalıyorsunWatson,açıksöyle,sevdiğimkadınakocalıkyapamayacakbirimiyim?"

"Yokcanım."

"Servetime de bir şey diyemez. Demek beni beğenmiyor. Bana karşı olmasının nedeninianlamıyorum? Kadın olsun erkek olsun, hayatımda kimseyi incitmedim, yine de kız kardeşininparmaklarının ucuna dokunmamdan bile çekiniyor. Evet. Dahası da var. BakWatson, kızı tanıyalıbirkaçhaftaolduancakama,onu ilkgördüğümdebenimiçinyaratılmışolduğunufarkettim,oda,yeminederimbenimlebirlikteolduğuzamançokmutlu.Birkadınıngözlerinde,sözdendahagüçlüışıkvardır.Ama,hiçbaşbaşabırakmadıbizi,bugünancakkendisiyledahaçokkonuşabildim.Benimle

buluştuğuiçinçokmemnundufakat,aşkhakkındakonuşmuyordu,benimkonuşmamıdaengellemeyeçalışıyordu.Durupdurup,buranınçok tehlikeliolduğundanbahsediyor.Benburadanayrılmadıkça,içinin rahat etmeyeceğini söylüyor. Ona, seni tanıdıktan sonra, buradan ayrılmam mümkün değildedim. Gerçekten gitmemi istiyorsan sen de bir yolunu bulup benimle beraber gel dedim. Onaevlenme teklif ettim ama, cevabını veremeden, yüzü sararmış, deli gibi koşarak kardeşi geldiyanımıza.Öfkedenyüzününrengiatmıştı,gözleriateşsaçıyordu.Kızkardeşiyleneyapıyormuşum?Kendisine iğrenç gelen bu tarz yaklaşmalara, nasıl cesaret ediyormuşum? Sir olmakla istediğimiyapabileceğimi mi sanıyor muşum? Kızın kardeşi olmasaydı haddini bildirecektim. Kendisine kızkardeşine duyduğum hislerin utanılacak bir şey olmadığını ve karım olmak şerefini banabağışlayacağınıümitettiğimisöyledim.Birşeydeğişmeyince,bendekendimitutamadım,birazsertkonuştum. Kız kardeşinin yanında, belki o kadar sert konuşmamalıydım. Böylece, birlikte gittilergördüğüngibi;bubölgedeşuandabendendahaşaşkınınıbulamazsınız.NedirbütünbunlarWatson?Söylersenhayatımınsonunakadarsanaminnettarkalacağım."

Biraçıklamayapmayaçalıştımama,doğrusubendeşaşırmıştım.Dostumuzunünvanı,serveti,yaşı,huyu,görünüşühepsiiyiydiveaileninüstüneçökentalihsizliktenbaşkakarşıçıkılacakherhangibirnoktagöremiyorum.Kızınkendifikrinisormadanböylehayırcevabıverilmesivekızındabirşeydemedenbunaboyuneğmesi insanışaşırtıyor.BununlaberaberStapletonogünöğledensonrabiziziyarete geldi. İçimizi rahatlattı. Sabahki kabalığı için özür diliyordu. SirHenry çalışma odasında,özel bir görüşme sonunda işlerin düzeldiğini söyledi ve bunun bir kanıtı olarak da gelecek cumagünüMerripitköşkündeyemeğedavetedilmiştik.

"Şimdi deli demiyorum artık," dedi Sir Henry. "Bu sabah üstüme doğru gelirken, gözlerininifadesiniunutamamama,öylenaziközürdilediki."

"Davranışıhakkındabiraçıklamadabulundumu?"

"Hayattaki her şeyinin kız kardeşi olduğunu söylüyor. Değerini anlaması hoşuma gidiyor. Hepbirlikteyaşamışlar,dediğinegöreçokyalnızbir adammış,kızkardeşindenbaşkakimsesiyokmuş.Onu kaybetmenin düşüncesi bile çok dehşet verici bir olaymış. Benim ona bağlandığımı öncelerianlamamış ama, bunu görünce ve kız kardeşinin elinden alınabileceğinin farkına varınca, öyleşaşkınadönmüşki,birsüreneyaptığını,nedediğinibilememiş.Bütünolupbitenleriçinçoküzülmüşvekızkardeşigibigüzelbirkızı,bütünhayatıboyuncakısıtlamanınnekadardelicevebencilcebirşey olduğunu anlamış. Elinden gitmesi kaderse, kötü birine gideceğine, iyi birine gitmesini tercihedermiş.Ama,neolursaolsunkendisiiçinbüyükbirdarbeymişbuvebunadayanabilmesiiçinbirazzamanistiyormuş.İşeüçayaraverirde,hemenevlilikistemedenkızkardeşiylearkadaşlığadevamedilirsehiçengelolmayacağınısöyledi.Bendesözverdim."

Böylece,küçükproblemlerdenbiriçözülmüşoldu.İçindeyürümekteolduğumuzbubataklığınbiryerindedibibulmakyinedebiraşamasayılır.ŞimdiStapleton'ınkızkardeşinin,SirHenry'yekarşıters davranmasının asıl sebebini biliyoruz. Dolaşmış çileden çektiğim bir ipliğe daha geçiyorum.Geceki hıçkırıkların sırrına, Bayan Barrymore'un gözyaşı dolu gözleri, uşağın evin batıya bakankafesli penceresine yaptığı yolculuk. Beni tebrik et sevgili dostum, bir dedektif olarak seni hayâlkırıklığınauğratmadığımısöyle,benigönderirkengösterdiğingüvenyüzünden,pişmanolmadığınısöyle.Bütünbunlarbirgeceiçindeçözüldü.

'Birgece'dedimama,aslında 'ikigece,'çünkü ilkgecedebir sonuçeldeedemedik.SirHenry ilesabahınüçünekadaroturduk,merdivenbaşındakisaatinvuruşundanbaşkasesduymadık.Peksıkıcıbir nöbetti. İkimiz de oturduğumuz yerde uyuya kaldık. Fakat, umudumuzu yitirmedik ve yeniden

beklemeye karar verdik. Ertesi gece, lâmbayı aşağı indirdik, ses çıkarmadan beklemeye başladık.Zaman geçmek bilmiyordu, tıpkı bir avcı gibi, kurduğu tuzağa avının düşmesini sabırla beklediğigibi, inatla bekliyorduk. Saat biri vurdu, ikiyi, yine boşuna beklediğimiz sanmıştık ki, birdenoturduğumuz yerden doğrulduk, yorgun olan beş duyumuz hazır ol durumuna geçti. Çünkü,koridordabirayaksesiçıtırtısıduymuştuk.Sessizsessizyürüyerekuzaklardakayboldu.Derken,SirHenry yavaşça kapıyı açtı ve izlemeye başladık. Adam balkonu dönmüştü bile, koridor karanlıktı.Ötekikanadavarıncayakadarsessizceilerledik.Uzunboylukarasakallı,omuzlarıkalkıkbiradamınayak uçlarına basa basa ilerlediğini gördük. Daha önce yaptığı gibi odaya girdi, mumun ışığıkaranlıkta onu çerçeveliyordu ve koridorun karanlığına bir tek sarı ışık demeti düşürüyordu.Adımlarımızıyavaşçaatarak,çevreyikontrolederek,dikkatleilerledik.Ayakkabılarımızıçıkarmıştıkama,eski tahtalarheradımatıştahafifçegıcırdıyordu.Heyecandannefesalmayabileçekiniyorduk.Heran,farkedilmektenkorkuyorduk.Adamiyikisağırdı,kendinitamamenişinevermişti.Sonundakapıya varıp içeri göz attık, tam iki gece önceki gibi, mum elinde, pencerenin önüne oturmuş,dikkatledışarıyabakıyordu.

Buolaylailgiliherhangibirplânhazırlamamıştıkama,SirHenrydoğrudanişgörmeyiseviyordu.Odaya girdi, Barrymore bir hayret çığlığı atarak, benzi atmış bir şekilde tir tir titreyerek, olduğuyerde kala kaldı. Yüzünün beyaz maskesinden parlayan kara gözlerinin, Sir Henry'den banaçevrilincedehşetveşaşkınlıkladoluolduğunugördüm.

"NeyapıyorsunburadaBarrymore?"

"Hiçefendim."

Öyletelâşiçindeydiki,konuşamıyordu,elindekimumuntitrekışığı,gölgeleribiraşağıbiryukarıkaldırıpindiriyordu."Pencereyebaktımefendim.Hergecedolaşırbakarım,iyicekapalımıdiye."

"İkincikattakipencereleridemi?"

"Evetefendim,bütünpencereleri."

"Bak Barrymore," dedi Sir Henry ters ters. "Senden gerçeği öğrenmeye karar verdik, şimdisöylemenseniniçindahaiyiolur.Haydi,yalanlarıbırak!Söyleneyapıyordunpencerede?"

Adamçaresizbizebakıyordu,şüpheveumutsuzluğunsonnoktasınavarmışgibiellerinibirbirininiçindesıkıpduruyordu.

"Kötübirşeyyapmıyordumefendim.Pencereyemumtutuyordum?"

"Pencereyeniyemumtutuyordun?"

"Sormayın, lütfen sormayın! Size yemin ederim ki kendi sırrım değil bu. Sadece benim sırrımolsaydısizdensaklamazdım."

Birdenaklımabirfikirgeldi,uşağıntitreyenelindenmumualdım.

"İşaretolarakkullanıyorduherhalde,"dedim."Bakalımcevapgelecekmi."Mumuonuntuttuğugibituttum.Vegeceninkaranlığınabaktım.Bellibelirsizağaçlarınkaragövdelerinivehafif ışıkaltındauzayan bozkırı görüyordum. Ay, bulutların arkasına gizlenmişti. Birken bir zafer çığlığı attım;küçücük bir topluiğne başı gibi sarı bir ışık, gecenin karanlık örtüsünü delmiş, pencereninçerçevelediğisiyahkareninortasındaparlıyordu.

"İşteorda!"diyebağırdım.

"Hayır,hayırefendim,birşeydeğil,hiçbirşey,"dediuşakheyecanla."Siziteminederimki..."

"IşığıhareketettirWatson,"diyebağırdıSirHenry."Bakodaoynatıyor!Serseriherif,bununbirişaretolduğunuinkârmıediyorsun?Söyle!Kimosuçortağınnedirbumaskaralık."

Adamınyüzümeydanokurgibibirtavıraldı.

"Bubenimişim,sizinleilgisiyok,söylemeyeceğim."

"Ohaldeişinibırakırgidersinburadan."

"Pekiefendim,gitmemgerekiyorsagiderim."

"Namusunlekelenmişdurumda.Kendindenutanmangerekir,ailenyüzyıldırbuevdeyaşamış,sensebanakarşısinsioyunlarhazırlıyorsun."

"Hayırefendim,sizekarşıdeğil!"

Bir kadın sesiydi bu, Bayan Barrymore kocasından daha soluk yüzlü ve dehşet içinde, kapıdaduruyordu. Yüzündeki güçlü duygu ifadesi olmasa, şal ve eteklik içindeki şişko vücudu komikgörünebilirdi.

"GidiyoruzEliza.Buradaişimizbitti.Toplaeşyalarımızı,"dediuşak.

"AhJohn,John,bütünbunlarabennedenoldum!HepsibenimsuçumSirHenry,hepbenimsuçum.Yaptıklarınınhepsibenimiçindi,benyalvardığımiçin."

"Ohalde,herşeyiaçıkçaanlatın."

"Zavallıkardeşimbozkırdaaçlıktanölüyor.Kapımızınönündeölmesinegönlümüzrazıolmaz.Işık,gelip yemeğini alması için verilen bir işarettir. Onun ışığı da yemeğin götürülmesi gereken yerigösteriyor.

"Demekkikardeşiniz..."

"Kaçakmahkûmefendim,caniSelden."

"Gerçek bu efendim," dedi Barrymore. "Kendi sırrım olmadığı için size anlatamayacağımısöylemiştim.Şimdiöğrendinizartıkvebuhareketinsizekarşıolmadığınıgördünüz."

Demek ki, gizli hareketler ve penceredeki esrar, buydu. Sir Henry ve ben, hayret içinde kadınabaktık.Busaygıdeğerkadının,ülkeninentehlikelicanilerindenbirininkardeşiolmasınaimkânvarmıydı?

"Evetefendim,benimadımdaSelden'di,küçükkardeşimdirbenim.Küçükkençokşımartılıp,başıboşbırakıldığıiçin,heristediğiniyapıyordu.Büyüyüncekötüarkadaşlaredindi,şeytanruhunagirdi,annemin kalbini kırdı ve adımızı lekeledi. Suç üzerine suç işledikten sonra, Tanrı korudu dadarağacındankurtulduama,benimiçin,hâlâoküçükkenbaktığımveablaolaraksevdiğimkıvırcıksaçlı haylaz çocuktur. Bir fırsatını bulup, hapishaneden kaçmış. Burada olduğumuzu, ona yardımetmekten kaçınmayacağımızı biliyordu. Açlıktan bitkin bir durumda, ayaklarında zincir burayasürünerekgeldiğindeneyapabilirdik?Aldık,besledik,baktık.Sonrasizgeldinizefendim,kardeşimkargaşalıkyatışıncayakadarbozkırdakalmayıdahauygungördüveoradagizlendi.Amaikigecede

bir, orada olup olmadığını anlamak için, mum tutuyorduk, onun ışığını görünce de, kocam birazyiyecek götürüyordu. Her gün, ah bir gitse diyorduk ama, o orada oldukça onu açlığa mahkûmedemezdik.Bütüngerçekbu,bennamusluvesaygılıbirkadınım.Ortadabirsuçvarsa,osuçkocamındeğilbenim.Otümbunlarıbenimhatırımiçinyaptı."

Kadınınsözleriinandırıcıbirciddiliklesöylenmişti.

"DoğrumuBarrymore?"

"EvetSirHenry,hepsidoğru."

"Karınayardımettiğiniçinsenisuçlayamam.Söylediklerimiunut.Şimdiodanızagidin,yarınsabahbuişidahaetraflıkonuşuruz."

Gittiklerindetekrardışarıbaktık,SirHenrypencereyiaçıncasoğukgecerüzgârı,yüzümüzekırbaçgibiçarptı.Uzakta,karanlıktasarıışıknoktasıhâlâparlıyordu.

"Bakıyorum,çokkurnaz,"dediSirHenry.

"Sadeceburadangörülebilecekşekildeyerleştirilmişolsagerek."

"Olabilir.Nekadaruzakdersin?"

"Dikkayanınyanındaolmalı."

"Birikikilometrekadar."

"Olsaolsaokadar."

"Barrymore yemek götürdüğüne göre, fazla uzak olmasa gerek. Watson, ben gidip adamıyakalayacağım."

Aynıdüşüncebenimkafamdandageçmişti.Barrymorelarbizesırvermemişlerdi.Bizzorlaalmıştıkağızlarından.Adamoçevredeoturanlar içinbüyüktehlikeydi,affedilecek,acınacaktarafıolmayan,ıslaholmazcanininbiriydi.Yakalayıp,adaleteteslimederek,onunbölgedekimasuminsanlarazararvermesine engel olmalıydık. Eğer müdahale etmezsek, vahşi ve zalim doğası, başkalarına zararverebilirdi. Mesela herhangi bir gece, komşumuz Stapleton'lar onun tarafından saldırıyauğrayabilirdi.Belkidebudüşünce,SirHenry'yibukadarduyarlıyapmıştı.

"Bendegeliyorum,"dedim.

"O halde silâhını alıp, çizmelerini giy. Hemen çıkalım. Adam bir şeylerden şüphelenip, her ankaçabilir."

Beş dakika içinde dışarıdaydık. Maceralı yolculuğumuza başladık. Karanlık çalılar, sonbaharrüzgârının kasvetli iniltisi ve düşen yaprakların hışırtısı arasından hızla ilerliyorduk.Gece havası,nem ve çürük kokusuyla ağırdı. Ara sıra ay görünüyor, bulutlar gökyüzünde uçuşup duruyordu.Şansımıza,bozkıraçıktığımızdayağmurçiselemeyebaşladı.Işıksönmemişti.

"Sizindesilâhınızvarmı?"diyesordum.

"Var!"

"Onasessizceyaklaşmalıyız.Karşıkoymasınafırsatvermedengafilavlamalıyız."

"Watson,dostum,"dediSirHenry,"Holmesbunanederacaba?Şeytanıngücününarttığıkaranlıksaattennehaber!"

Sözlerinecevapmışgibi,bozkırıngenişkaranlığından,Grimpenbataklığınınkıyılarından,ogaripuluma yükseldi birden. Gecenin sessizliği içinde rüzgârla birlikte gelen, uzun derin bir homurtu,yükselen bir uluma, acıklı bir inilti halinde kaybolup giderken, defalarca yankılandı, bütün havacırtlak,vahşivetehdithavasıylasarsılmıştı.SirHenrykolumututtu,yüzükaranlıktapırılpırıldı.

"Tanrımbudane,Watson?"

"Bilmiyorum.Bozkırdaduyulanbirses.Dahaöncededuymuştum."

Ses sustu, ortalığı derin bir sessizlik kapladı. Nefes almaya çekinerek çevreyi dinledik, bir şeyduyulmuyordu.

"Watson,"dediSirHenry,"Birköpeksesiydibu."

Kanımdamarlarımdadonmuştu.Anikorkudansesimindeğiştiğinifarkettim.

"Busesenediyorlar?"diyesordu.

"Kim?"

"Köylüler."

"Onlarcahilkimseler.Nedediklerindensizene?"

"SöyleWatson.Nediyorlar?"

Durakladımamasorudankaçamadım.

"Baskerville'lerinköpeğininsesidiyorlar."

Homurdandı,sonrabirsüresustu.

"Bir köpekti," dedi sonunda. "Ama, sesi sanki kilometrelerce uzaktan geliyordu, şu taraftansanıyorum."

"Tamolarakneredengeldiğinikestirmekgüç."

"Rüzgârlayükselipalçalıyordu.Grimpenbataklığıtarafıdeğilmi?"

"Evet."

"Evet,evet,oradangeliyordu.Watson,sennedersin?Birköpekulumasıdeğilmiydibu?Bençocukdeğilim.Gerçeğisöyle,neydio?"

"Busesiilkduyduğumda,BayStapletonileberaberdik.Garipbirkuşsesininolabileceğinisöyledi."

"Hayırhayırbubirköpeksesiydi.AmanTanrımbuhikâyelergerçekmiyoksa?Böylesinekaranlıkbirsebepten,tehlikeiçindemiyimben?SenbunlarainanmıyorsundeğilmiWatson?"

"Hayır,hayır."

"Ama,Londra'dabaşkaydı,ozamangülebiliyordukama,burada,bozkırınkaranlığındaböylebirulumayı duymak dehşet verici bir şey. Zavallı amcam. Yattığı yerin yanında köpeğin ayak izleri

varmış.Hepsitutuyor.Watson,korkakolduğumusanmıyorumama,şuseskanımıdondurdu.Baktutelimi."

SirHenry'ninelidemirgibisoğuktu.

"Yarınkendinizegelirsiniz."

"Buulumayıunutabileceğimihiçsanmıyorum.Şimdineyapalım.?"

"Dönsekmi?"

"Hayır,kaçağıyakalamayageldikveyakalayacağız.Bizonunarkasındavebircehennemköpeğidebizimarkamızda.Yürü!Cehennemkuyusununbütüncanavarlarıbozkırasalınmışbileolsayürü!"

Çevremizde kayalık tepeler örgüsü, önümüzde sürekli yanıp duran sarı ışık beneği, yavaş yavaş,düşekalkailerliyorduk.Koyukaranlıkbirgecede,birışığınuzaklığınıkestirmekoldukçazorbiriş;parıltı bazen ufukta bir yerde, bazen birkaç metre ileride görünüyordu. Nerede olduğunu anladıksonunda.Işığınçokyakınındaydık,erimekteolanbirmum,rüzgârasiperolankayalarınyükseldiğibiraralığasokulmuştu;sadeceBaskervilleHall'dengörülecekkadariyiayarlanmıştı.Bizigranitbirkayagizliyordu,arkasınasaklanıp,üstündenişaretışığınabaktık,çevresindehayatbelirtisiolmadanbozkırınortasındayananbirmumugörmekgaripbirşeydi,sadecetek,düz,sarıbiralevveherikiyanındagörünenkayalar.

"Neyapalım?"diyefısıldadıSirHenry.

"Buradabekleyelim.Işığınyanındabiryerdeolmalı,öncegörelim."

Bu sözler ağzımdan çıkar çıkmaz, ikimiz de onu gördük; mumun yandığı aralığın üstündekikayalarda şeytanî bir yüz, garip ihtirasların görüldüğü bir yaratığın yüzü. Çamur içinde, çalı gibiuzamış sakalı ve keçeleşmiş saçlarıyla, tepedeki şu inlerde, eskiden oturmuş olan vahşilerden birfarkıyoktu.Alttakiışık,küçükkurnazgözlerindeyansıyordu,avcılarınayaksesleriniduymuş,vahşivekurnazbirhayvanıngözlerigibikaranlıkta,dehşetiçindesağasolabakıpduruyordu.

Bir şeyden şüphelendiği belliydi. Belki Barrymore'un bilmediğimiz başka bir işareti daha vardı,belkidebaşkabir şeyama, şeytanîyüzündekorkugörüyordum.Her an ışığı söndürüp,karanlığıniçindekaybolabilirdi.Buyüzdenileriatıldım,SirHenrydeatıldı.Osıradakaçakmahkûmbirküfürsavurdu ve üzerimize, bizi koruyan granit kayaya çarparak parçalanan büyük bir taş yuvarlandı.Koşmakiçinayağafırladığında,kısa,ufaktefek,güçlüvücudununetolarakgördüm.Osıradaşansyardımetti,aybulutlarınaltındançıktı.Tepeninsırtındanaşağıatıldık,adamötekiyamaçtanaşağısonhızlakoşuyor,birdağkeçisiçevikliğiyletaştantaşasıçrıyordu.Tabancamdançıkacakbirkurşunonudurdurabilirdi ama, silâhı, bize saldırdığı zaman kullanmak için almıştım yanıma, yoksa kaçansilâhsız bir adama ateş etmek için değil. İkimiz de yarışmalara katılmış sporcular gibi iyikoşucuyduk.Fakat,çokgeçmedenbizdendahahızlıkoşanadamıyakalayamayacağımızıanladık.Ayışığı altında hızlı koşup, ufak bir tepenin yamacındaki kayaların arasında bir benek haline gelipyitinceyekadarizledik.Gücümüztükeninceyekadarkoşmamızarağmen,aramızgittikçeaçılıyordu.Sonunda durduk ve soluk soluğa iki kayanın üstüne oturduk, uzakta kayboluşunu sinirden neyapacağımızıbilemezvaziyetteseyrettik.

İştetamosırada,çokgarip,hiçbeklenmedikbirşeyoldu.Oturduğumuzkayanınüstündenkalkmış,eve dönmek üzereydik, umutsuz kovalamadan vazgeçmiştik. Ay sağdan alçalıyordu, granit birkayanındişdiştepesi,gümüşyuvarlağınalteğrisinegeliyordu.Oradaabanozdanbirheykelgibi,ay

ışığının aydınlattığı kayanın üstünde, bir adam gördüm. Hayâl gördüm sanma Holmes, ömrümdebundandahabelirlibirşeygörmediğimdeneminolabilirsin.Tahminimegöreinceuzunbiradamdıbu.Ayakları biraz aralık duruyordu, kollarını kavuşturmuşbaşını eğmişti, sanki önündeuzananvegranittenyapılmışolağanüstüıssızlığabakarakbirşeydüşünüyordu.Omüthişyereait,korkunçbirhayaletti sanki. Fakat, bu esrarengiz kişi, kaçak mahkûm değildi. Bu adam ötekinin kaybolduğuyerden çok uzaktaydı. Üstelik ondan daha uzun boylu biriydi. Bir hayret çığlığıyla Sir Henry'yebakmasını söyledim ama, o dönüp, gösterdiğim yere bakıncaya kadar, adam ortadan kayboldu.Granitinkeskin tepesihâlâayınaltkenarınıkesmekteydiama,üstündeosessizvehareketsizduranadamdaneseryoktu.

Oyönedoğrugidipkayalıkları aramak istedim fakat, orası çokuzaktı veSirHenry'nin sinirleriaileninkaranlıkhikâyesinihatırlatanoulumadandolayıhâlâgergindi.Buyüzden,yenimaceralaraatılacakdurumdadeğildi.Buadamıgörmediğiiçin,onunkayalarınüstündekigaripvarlığıvetehditeder gibi duruşunu ve verdiği heyecanı benimkadar hissedemezdi. "Bekçilerden biridir herhalde,"dedi. "Şu herif kaç-tığından beri, bozkır onlarla doldu." Bu düşüncesi beni pek tatmin etmemişti.BugünPrincetownlılarlagörüşüpkaçırdıklarıadamınneredearanmasıgerektiğinisöyleyeceğiz.Onuyakalayıp, kendi tutuklumuzmuş gibi getiremediğimize üzüldüm. Dün geceki maceralar bundanibaret.Holmes.Kabul et ki, iyi rapor veriyorum sana. Söylediklerimin çoğu elbette konudan uzakama,bütünolupbitenlerisanaanlatmamınyararıolduğuna inanıyorum.Sensonuçlaravarmak içinarasındanhangisiniseçersenseç.İlerlemekaydettiğimizbirgerçek.Barrymore'unsözkonusuilginçhareketlerinin nedenini ortaya çıkarmış bulunuyoruz, bu da durumu epey aydınlatmış oldu. Ama,bozkırın esrarı ve garip sakinleri eskisi gibi hâlâ büyük bir sır.Belki gelecek raporumda bununlailgilibilgilerverebilirim.En iyisi seninburayagelmen.Neyse,birkaçgün içindeyenidenyazarımsana.

ON

DOKTORWATSON'INGÜNLÜĞÜNDEN:Buraya kadar, ilk günlerde Sherlock Holmes'e göndermiş olduğum raporları verdim. Şimdi bu

yöntemi bırakmak zorunda kalıyorum, yeniden o zamanlar tutmuş olduğum günlüğüme vehatıralarımadayanacağım.Günlüğümdekinotlar,bütünayrıntılarıylabelleğimdensilinmeyecekgibikazılmış olan o sahneleri canlandıracak. Kaçak mahkûmu izlediğimiz gecenin sabahı bozkırdakigaripolaylarıanlatmayabaşlıyorum.

Onaltı Ekim. Kasvetli, sisli bir gün, yağmur çiseliyor. Gök, yuvarlanıp giden bulutlarla kaplı.Bulutlar sürekli yükselip alçalıyorlar ve böylece bozkırın çizgilerini daha bir belirginleştiriyorlar.Tepelerin yamaçlarında ince gümüş damarlar var; uzakta, ıslak yüzlerine ışık vuran, parıldayankayalar uzanıyor. Sir Henry, gece heyecan içinde yaşadığımız olayların hâlâ etkisinde. Ben dekalbimdebirağırlıkduymaktayım,sankibirtehlikebizibekliyormuşgibi,heporadaduran,bekleyenbutehlikeveneolduğunutamolarakanlatamadığımiçindedahaolağanüstügörünüyor.

Boşuna mı duruyorum böyle? Çevremizde hareket eden uğursuz bir etkiye yönelmiş olaylarserisinidüşününbir.AileninüzerindekilânetefsanesinidoğrulayanHall'ünsonsakinininölümüvarki, bunun sırrı hâlâ çözülmüş değil. Ayrıca, bozkırda garip bir varlık gördüklerini söyleyenköylülerinanlattığıhikâyeler. İkikerekendikulaklarımladuydum.Uzaktangelenköpekulumasınabenzer bir çığlık. Doğanın normal yasalarının dışında olması imkânsız ve inanılmayacak bir şey.Yerdeayakizibırakan,havayıulumasıylayankılatanbirköpek,kesinliklehayalîolamaz.StapletonveMortimer buna inanabilir ama, dünyada en çokgüvendiğimbir şeyvarsa o da sağduyumdur.Ben,böylebir şeyehiçbir zaman inanamam. İnanmakdemek, zavallı, cahilköylülerin seviyesine inmekdemektir.Bucahilinsanlarsıradanvahşibirköpekleyetinmeyip,ağzındanvegözlerindencehennemateşi fışkırtan bir köpek hayâl ediyorlar.Holmes böyle hayallere inanmaz, ben de onundostuyum.Gerçekgerçektir,buulumayıikikereduydumbozkırda.Oralardadolaşandevbirköpeğinolduğunukabuletmek,herşeyianlatırdı.Ama,böylebirköpekneredesaklanabilir,yiyeceğinineredenbulur,nereden gelmiştir, nasıl oluyor da gündüz vakti ortaya çıkmıyor? Elbette açıklaması ortaya, ötekikadar zorluklar çıkarıyor. Üstelik, bu işin içinde, Londra'daki şüpheli kişinin parmağı da olabilir.Arabadakiesrarengizadam,SirHenry'yegelenihbarmektubu.

Hiç olmazsa bu gerçek.Odost veya düşmanolan kişi, şimdi nerede?Londra'damı kaldı, yoksapeşimizdenburayamıgeldi?Kayalıkların tepesindegördüğümyabancı,oesrarengizadamolabilirmi?

Onubirkeregördüğümdoğruama,yinedeçokiyieminolduğumbirşeyvarki,oadamburadagörmüş olduğum kimselerden değil. Bütün komşuları çok iyi tanıyorum.Boyu Stapleton'dan dahauzun, Frankland'den çok daha inceydi. Barrymore olabilirdi ama, onu arkamızda bırakmıştık, biziizleyemeyeceğinden de eminim. Demek ki bir yabancı ve bizi takip ediyor. Tıpkı Londra'dakiyabancının bizi izlediği gibi.O adamı yakaladığımız takdirde, çözülmesi güç olaylara son vermişolacağız.Bütüngücümübunaharcamalıyım. İlkaklımagelenşey,plânlarımıSirHenry'yeaçmaktı.İkinci ise,kendioyunumukendimoynamalıydımvebundankimseye sözetmemeliydim.SirHenrypekkonuşmuyor,dalgın.Sinirleribozkırdakiosesiduyduğundanberibirhaylibozuldu.Endişesiniartıracakbirşeysöylemekistemiyorum,yolumdakendibaşımailerleyeceğim.

Bu sabah, kahvaltıdan sonra bir şey oldu. Barrymore Sir Henry ile görüşmek istedi, çalışmaodasınakapandılarbirsüre.Benbilardoodasındaydım,birkaçkez,seslerininyükseldiğiniduydum,

tartıştıklarıkonuyutahminediyordum.AzsonraSirHenrykapıyıaçıpbeniçağırdı.

"Barrymore'un bir şikâyeti var Doktor Watson," dedi. "Sırrını kendiliğinden söylediği için,kayınbiraderiniizlememizihaksızlıkolarakgörüyormuş!"

Uşak,yüzününrengiatmış,ciddiyetinibozmadankarşımızdaduruyordu.

"Birazfazlailerigitmişolabilirimefendim,"dedi."Bununiçinözürdilerim.Ama,sizindüngeceSelden'ı izlediğinizi duyunca çok şaşırdım.. Zavallı, yeteri kadar izleniyor, siz de üstüne tuz biberektiniz."

"Bunudahaönce söylemişolsaydın,başka türlüdavranırdık,"dediSirHenry. "Sen, sadece,dahadoğrusukarınsöyledi,sensonraitirafettin."

"BundanyararlanacağınızıdüşünmemiştimSirHenry,gerçektendüşünmemiştim."

"Oadam, acımasız bir cani ve bozkırdaki evler korumasız.Bu caninin güvenilir biri olmadığınıanlamakiçinyüzünügörmekyeter.MeselaBayStapleton'ınevinidüşün,onlarıkoruyacakkimseyok.Bucaniyenidenhapishaneyegirmeden,kimsegüvenlikteolmayacak."

"O hiç kimseye saldıracak durumda değil efendim. O bakımdan yemin edebilirim. Bu civardakimseyesaldırmaz.SirHenry,eminolun,birkaçgüniçindegerekliişlemlertamamlanacakveGüneyAmerika yolunda olacak. Tanrı aşkına efendim, hâlâ bozkırda olduğunu, polis duymasın. İzlemeyibıraktılar, gemi hazır oluncaya kadar kalacak, hepsi o kadar. Eğer onu yakalatırsanız, benim dekarımındabaşıderdegirer.Lütfenpolisehabervermeyin,neolur."

"NedersinWatson?"

Omuzsilktim."Ülkedenkazasızbelâsızgiderse,bizibiruğraştankurtarmışolur."

"Ama,gitmedenbirinincanınıyakacakolursa?"

"Öyledelilikyapamazefendim.Bütüngerekliolanşeylerisağladı.Suçişlerse,gizlendiğiyerielevermişolur."

"Doğru,"dediSirHenry."PekiBarrymore."

"Tanrı sizi korusun. Çok çok teşekkür ederim. Yeniden yakalanacak olsaydı, karım kahrındanölürdü."

"Kötülüğe yardım ediyoruz galiba Watson. Ama, duyduklarımızdan sonra, adamı eleverebileceğimisanmıyorum,neyse,buişburadabitiyor.PekiBarrymore,gidebilirsin."

Birkaç teşekkür ifadeedencümleparçaları söyledikten sonragitmeküzeredöndü,derkendurdu,gerigeldi.

"Bizeçok iyidavrandınızefendim,bendekarşılığındasizebirşeyyapmak istiyorum.Biliyorumbunudahaönce söylememgerekiyorduSirHenryama, soruşturmadançok sonrakeşfettim.Henüzkimseyesöylemedim.Yani,zavallıSirCharles'ınölümühakkında.

GençBaskervilleilebirlikteikimizayağafırladık."Nasılöldüğünübiliyormusun?"

"Hayırefendim,okadarınıbilmiyorum."

"Nebiliyorsunohalde?"

"Osaattekapıdabirkadınınbeklediğini."

"Kadınmı?"

"Evetefendim."

"Kimbukadınpeki?"

"Adınıbilmiyorumefendim,yalnızbaşharflerinibiliyorum.L.L."

"BununeredenbiliyorsunBarrymore?"

"Bakın, SirHenry, amcanız o sabah birmektup almıştı. Çokmektup alırdı, tanıdıkları çoktu, iyikalpliliğini herkes bilirdi, bu yüzden, başı derde giren kim olursa olsun, ona başvururdu.Ama, osabah,sadecebirmektupvardıvebuyüzdendikkatimiçekti.MektupCoombeTracey'dengeliyordu,adresibirkadınınyazdığıbelliydi."

"Sonra?"

"Bukonununüzerindekarımdikkatimiçekinceyekadar,birdahadurmadım.SirCharles'ınçalışmaodasına,öldüğündenberihiçdokunmamıştık.Fakat,birkaçhaftaönceodayıtemizlerkenşömineninarkasında yanmış bir mektubun küllerini buldum. Büyük kısmı parça parça kül olmuştu ama, birparçası, sayfanın sonu, yanmamıştı, yazı okunabiliyordu. Mektubun sonunda lütfen gibi bir yazıvardı, şöyle yazıyordu: 'Ne olur, lütfen, bir centilmenseniz eğer, bu mektubu yakın ve saat ondakapıdabenibekleyin.'AltındaL.L.vardı."

"Okâğıtduruyormu?

"Hayırefendim,yerindenalıncadağıldı."

"SirCharlesaynıyazıylabaşkamektupalmışmıydıhiç?"

"Doğrusu efendimmektuplarına pek dikkat etmezdim.Bunu da, kendiliğinden ortaya çıkmasaydıgörmezdim."

"L.L.'ninkimolduğuhakkındabirfikrinvarmı?"

"Hayırefendim,sizdenfazlahiçbirşeybilmiyorum.Ama,bukadınıbulursak,SirCharles'ınölümühakkındaçokşeyöğrenirizsanıyorum."

"BöyleönemlibirhaberinasılsaklayabildinBarrymore,anlamıyorum."

"Tam o sırada başımıza bildiğiniz olaylar geldi. Sonra efendim, karım ve ben Sir Charles'ı çokseverdik,üstelikbizimiçinyaptıklarındansonra,buişiortayaçıkarmanınzavallıefendimizeyardımıdokunmazdıveişiniçindebirkadınparmağıolduğunagöre,dikkatlihareketetmekgerekirdi."

"Şöhretinesözmügelirdidiyorsun?"

"Pekhoşbirşeyolmayacağınıdüşünmüştüm.Amaşimdisizbizeiyidavrandınızveolayhakkındabildiğimizisizesöylememeklehaksızlıkettiğimidüşündüm."

"Güzel,Barrymore.Gidebilirsin."Uşakçıkınca,SirHenrybanadöndü."EvetWatson,buyeniışığanedersin?"

"Karanlığıbirazdahakarartıyor,okadar."

"Ben de öyle düşünüyorum ama,L. L. 'in kim olduğunu bulsak, bütün iş ortaya çıkar.Bu da biraşama. Birinin olaylar hakkında bilgisi olduğunu biliyoruz, onu bir ele geçirebilsek. Ne yapalımdersin?"

"Holmes'ederhalhaberverelim.Buhaberonuniçinönemliolabilir.Belkiburayagelir."

Hemen odama dönüp, sabahki konuşmamızı rapor ettim. Son zamanlarda Holmes'ün işinin çokolduğunu, Baker Street'den gelen az, kısa ve verdiğim haberle ilgisi olmayan cevaplardananlıyordum.Herhalde,şantajolayıbütünzamanınıalıyordu.Ama,buyenibilginindikkatiniçekmesisonucu,olayıyenidenelealmasınıgerektirebilir.Ah,keşkeburadaolsaydı.

Ekim17.Bütüngünyağmuryağdı,sarmaşıklarrüzgârınetkisiylehışırdayıpdurduvesaçaklardansürekli suaktı.Soğuk,barınaksızbozkırdakikaçakmahkûmudüşündüm.Zavallı şeytan!Suçlarıneolursaolsun,birkısmınıödedi.Sonraötekigeldiaklıma,bozkırda,kayanınüstündekiadam.Oda,butufandadışarıdamıydı?Akşamyağmurluğumugiydim,çamuriçindekibozkırdaepeyyürüdüm.Kötühayâller kuruyordum, yağmur yüzüme vuruyor, kulaklarımda uğulduyordu. Yolu kara bataklığadüşenleri Tanrı korusun, sert topraklar bile şimdi bataklığa dönüşüyor olmalıydı. Üzerinde nöbetbekleyenbekçiyigördüğüm,siyahkayayıbuldum,çentiklitepesindenkasvetiçindekibozkırabaktım.Kızıl yüzünden yağmur sağanakları geçiyordu. Koyu renkli, bulutlu manzaranın üstünde, alçaktaduruyor, görüntü, tepelerin yamaçlarında gri çelenkler meydana getiriyordu. Uzakta, soldakiboşlukta,yarıyarıyasislekaplı,ağaçlarınüstündenBaskervilleHall'ünikiincekulesiyükseliyordu.Tepelerinyamaçlarındatarihöncesikulübelerdenbaşka,görebildiğimtekinsanhayatı iziydibunlar.Fakat,ikigeceönce,aynıyerdegördüğümadamdanizyoktu.

Dönerken, yolda DoktorMortimerle karşılaştım. Tek atlı arabasıyla, Foulmire'ın çiftlik evindeneğri bir bozkır yolundan geliyordu. Bizimle çok ilgileniyordu, gün geçmiyordu ki Hall'e gelip,hatırımızısormasın.Arabasınabinmemiçinısraretti,evedoğruyollandık.Küçükİspanyolköpeğinikaybettiği için çok üzgündü. Bozkıra çıkmış bir daha da dönmemiş. Elimden geldiği kadar tesellietmeye çalıştım ama, Grimpen bataklığındaki midilli geldi aklıma. Bu yüzden, küçük köpeğininyüzünübirdahagöreceğinisanmıyorum.

"BirşeysoracaktımMortimer,"dedim,yoldainekalkailerlerken."Arabaylagidilebilecekmesafeiçinde,tanımadığımızkimsekalmadı,değilmi?"

"Sanmam."

"Ohalde,adınınbaşharfleriL.L.olanbirkadıntanıyormusunuz?"

Birkaçdakikadüşündü.

"Hayır," dedi. "Birkaç çingene ve işçi var adlarını bilmediğim ama, çiftçiler ve mülk sahipleriarasındaadınınbaşharfleriL.L.olankimseyok.Durunbirdakika,"dedibirazsonra,"LauraLyonsvar,adınınbaşharfleriL.L.ama,CoombeTracey'deoturuyor."

"Kimbukadın?"

"Frankland'inkızı."

"Ne!Şuhuysuzihtiyarınmı?"

"Evet,kızıLyonsadındabirsanatçıylaevlendi,bozkıragelipskeçleryapardı.Fakat,adamkötübiriçıktıvekızıterketti.Duyduğumagöre,kusuryalnıztektaraflıolmayabilir.İzninialmadanevlendiğiiçin,belki,babasıyüzçevirmişolabilirdikızından.Böylecekadın,yaşlıgünahkârlagençgünahkârarasındaoldukçazordurumlaradüştü."

"Nasılgeçiniyor?"

"Frankland'in bir miktar para bağladığını sanıyorum, pek fazla olmasa gerek, çünkü kendi işibaşından aşkın. Kız cezayı hak etmiş bile olsa, bu kadar kötü durumda bırakılmazdı. Hikâyesiduyuldu, burada oturan pek çok kişi, namuslu yaşasın diye, elinden geleni yaptı. Stapleton, SirCharles.Bendeyardımettimbiraz."

Niyesorduğumusordu.Bende,fazlabirşeyanlatmayarakmerakınıgiderdim.Kimseyesırlarımızıaçmamızınbiranlamıyoktu.YarınsabahCoombeTracey'yegideceğim,şuşüphelişöhretiolanLauraLyons'ı görebilirsembuesrar zincirininbirhalkası aydınlatılabilir.Yılanzekâsıgelişmeyebaşladıbende, çünküMortimer'ın soruları zorlaşınca, Frankland'in kafatasının hangi guruba ait olduğunusordum,yolculuğumuzungerikalankısmında,sadecekafatasıbilimiüstünenutukdinledim.SherlockHolmesileyıllarcaboşunayaşamadımya.

Bu fırtınalı ve kasvetli günde anlatılacak bir olay daha var. Biraz önce Barrymore ile yaptığımgörüşmezamanıgelinceoynayacağımbirkozdahaveriyorelime.

Mortimeryemeğekaldı,SirHenryilebirliktebiriçoynadılar.Uşakkahvemikütüphaneyegetirdi,böylecebirkaçsorusormafırsatıbuldum.

"Nehaber?"dedim."Şusizinkıymetliakrabanızgittimi,yoksahâlâgizleniyormuorada?"

"Bilmiyorumefendim.Gitmediysebileölmesinidiliyorum.Çünkübelâdanbaşkabirşeygetirmediburaya.Sonyemekgötürdüğümdenberibirhaberalmadım,üçgünoluyor."

"Üçgünöncegördünmüonu?"

"Hayırefendim,sonrakigidişimdeyemeğinyerindeolmadığınıgördüm."

"Demekkiorayagitmiş?"

"Öyleolacak,tabii,eğerdiğeradamalmadıysa."

Dudaklarımagötürmekteolduğumkahvefincanıyarıyoldakaldı,Barrymore'abakakaldım.

"Demekbaşkabiradamolduğunusanıyorsun?"

"Evetefendim,bozkırdabaşkabiridahavar."

"Sengördünmüonu?"

"Hayırefendim."

"Ohaldeneredenbiliyorsun?

"Seldensöyledibana,birhafta,yadadahaönce.Odagizleniyormuşama,anladığımagörekaçakbirmahkûmdeğil.Hoşumagitmiyorbudurum.DoktorWatson!..Çokaçıksöylüyorumefendim,budurumhiçhoşumagitmiyor."Birdenheyecanlanmış,tedirginbirtavıralmıştı.

"Şimdi dinle beni Barrymore! Bu konuda benim bir çıkarım yok. Sadece yardım için geldimefendine.Hoşunagitmeyenşeyinneolduğunuaçıkçasöylebana."

Barrymore birden sinirlenişine ya da duygularını sözle ifade edemeyişine üzülüyormuş gibi birsüredurakladı.

"İşlerin gittiği yön efendim," diye konuştu sonunda, bozkıra açılan, yağmurun kırbaçladığıpencereyedoğruelinisallayarak."Biryerdekötübiroyunoynanıyor,birşeytanlıkhazırlanıyor,bunayeminedebilirim!SirHenry,biranönceLondra'yadönseöylememnunolacağımki!"

"Senikorkutannedirpeki?"

"Sir Charles'ın ölümünü düşünün. Cinayet soruşturmasını yapan memur çok ürpertici şeylersöyledi. Gecenin karanlığında bozkırdan gelen sesler. Üstüne para verseniz, gece vakti oradangeçecekkimsebulamazsınız.Şuötelerdegizlenenesrarengizyabancı.Nebekliyor?Ne istiyor?Buadamın,Baskerville'yekarşıiyiduygularbeslediğinisanmıyorum.SirHenry'ninyeniuşaklarıgelse,buradankurtulsam,içimöylebirrahatlayacakki."

"Şuyabancıhakkında,"dedim."Bildiğinbirşeyvarmı?Selden,sananededi?Neredegizlendiğini,neyaptığınıbiliyormu?"

"Birikikeregörmüşonuama,sırküpüdür,birşeyalamazsınızondan.Öncepolissanmışfakat,çokgeçmeden polis olmadığını anlamış. Dediğine göre, kötü niyetli birine benzemiyormuş. Fakat, neyaptığınıçıkaramamış."

"Nerdegizleniyormuşpeki?"

"Yamaçtakieskikulübelerde,ilkinsanlarınyaşadıklarıtaşkulübelerde."

"Yiyeceğineredenbuluyordersin?"

"Selden'ın dediğine göre, onun için çalışan bir çocuk varmış, bütün ihtiyaçlarını o sağlıyormuş.HerhaldeCoombeTracey'dengetiriyoristediklerini."

"Güzel,Barrymore.Sonra,yinebukonuhakkındakonuşuruz."

Uşak gidince, pencereye doğru yürüdüm ve buğulu camdan, uçuşan bulutlara ve rüzgârınsavurduğuağaçlarınsallanandallarınabaktım.İnsan,evininiçindebileürküyordugecedenveşimdi,bozkırdaki taş kulübenasıldı acaba?Bir insanınböylebir zamanda, böylebir yerde, gizlenmesinenedenolan,hanginefrettutkusuyduacaba!..İnsanı,böylebirişkenceyekatlanmayazorlayannegibiderinveciddibirsebepolabilir?Orada,bozkırdakikulübeiçinde,beniendişelendirenmeseleninözüyatıyorgibi.Gizeminkalbinevarmakiçin,elimdengeleniyapacağımayeminediyorum.

ONBİR

KAYALIKTAKİADAMGünlüğümünsonbölümünüoluşturankısım,hikâyemiekimayınınonsekizinekadargetirdi.Bu,

garipolaylarınmüthişsonucunadoğruhızlagitmeyebaşladığıbirzaman.Bunuizleyenbirkaçgüniçinde olup bitenler, hafızamda silinmeyecek gibi kazılı. İki önemli olayı saptadıktan sonra gelengünüanlatmayabaşlıyorum.Buçokönemliolan ikiolaydanbiri,CoombeTrace'liLauraLyons'ınSir Charles Baskerville'ye mektup yazması ve ölümle karşı karşıya geldiği yer ve saatte randevuvermişolması,öteki,yamaçtakitaşkulübelerde,bozkırdagizlenenadam.Elimdekibuikigerçekle,karanlıknoktalarıeğeraydınlatamıyorsamyazekâmyetmiyordemektiryadacesaretimyok.

BayanLyonshakkındadünakşamöğrendiklerimiSirHenryy'esöylemeyefırsatbulamadım,çünküDoktor Mortimer'le birlikte gece geç saatlere kadar oyun oynadılar. Keşfimi sabah kahvaltıdaanlattım, benimle birlikte Coombe Tracey'ye gelmeyi isteyip, istemediğini sordum. Önce gelmekistedi,sonradüşündük,benimyalnızgitmemindahauygunolduğunakararverdik.Ziyaretimizdikkatçekerse, fazla bilgi alamayabilirdik. Sir Henry'yi geride bıraktım bu yüzden, yine de içim rahatdeğildi;içimdekisıkıntıylayolakoyuldum.

Coombe Tracey'e varınca, Perkins'e atları bir ahıra götürüp, dinlendirmesini söyledim vesoruşturma yapacağım bayan hakkında araştırmalara başladım. Oturduğu yeri bulmakta güçlükçekmedim,evimerkezî,güzelbiryerdeydi.Yolgösterilmeyibeklemedenbirhizmetçi,beniiçerialdı.Salona girince, Remington yazı makinesinin önünde oturan bir hanım, yerinden kalkıp,gülümseyerekbenikarşıladı.Yabancıbiriolduğumugörünceyüzüasıldı,derken,oturupziyaretiminnedeninisordu.

Bayan Lyons'ı gördüğünüzde gözünüze çarpan ilk şey, son derece güzel bir kadın olduğuydu.Gözlerivesaçlarıaynı,parlakkestane rengindeydi.Yanaklarıhernekadarçil içindeysede,esmerrengin o güzel pembeliğiyle karışmıştı, gülün içinin o nefis pembesi. İlk izleniminiz hayranlıktı,dediğimgibi. İkinci izlenimise,eleştiriduygusuveriyorduinsana.Yüzündeincebirsahtelikvardı,bir ifade kabalığı, sertlik belki de, o mükemmel güzelliği bozan bir dudak sarkıklığı. Bunlarsonradananlaşılıyorduama,insanosıradasadecegüzelbirkadınınhuzurundahissediyordukendini.Banaziyaretiminsebebinitekrarsordu.Oanakadaryapacağımişininceliğinifarketmemiştim.

"Babanızla,"dedim."Babanızlatanışmışbulunuyorum."

Saçmabirgiriştibu,böyleolduğunukadınbanaşöylehatırlattı:

"Babamla aramızda hiç bir ortak yanımız yok," dedi. "Ona karşı hiçbir borcum yok, dostlarıysabenimdostlarımdeğildir.SirCharlesBaskerville ilebazı iyikalplikişilerolmasaydı,açlıktanölürgiderdim.Buna,babamınkılıbilekıpırdamazdı."

"ŞuanhayattaolmayanSirCharlesBaskervillehakkında,sizinlegörüşmeyegelmiştim."

Kadınınyüzündekiçilleroynadı.

"Onun hakkında ne söyleyebilirim?" diye sorarken, parmakları yazı makinesinin tuşları üstündesinirlisinirligeziniyordu.

"Onutanıyordunuz,değilmi?"

"İyiliğinekarşınekadarborçluolduğumusöyledimya.Şimdigeçinebiliyorsam,onunsayesinde."

"Kendisiylemektuplaşırmıydınız?"

Kadın,kahverengigözlerindekızgınbirparıltıylabaşınıkaldırıp,yüzümebaktı.

"Busorulardanamaçne?"dedibirden.

"Amaçbirdedikodununyayılmasınıönlemek,işbizimdenetimimizdışınaçıkmamalı."

Susuyordu,yüzühâlâsoluktu.Sonundacesurvemeydanokuyanbirhavaylabaşınıkaldırıpbaktı.

"Pekisöyleyeyim,"dedi."Nesoruyordunuz!"

"SirCharlesilemektuplaşırmıydınız?"

"Nezaketinevecömertliğineteşekküretmekiçinbirkaçkereyazdım."

"Hangitarihlerdeyazdığınızıhatırlıyormusunuz?

"Hayır."

"Onunlabuluştunuzmuhiç?"

"Evet,birikikereCoombeTracey'yegeldiğinde.Yalnızyaşayanbiradamdı,yardımlarınınıgizliceyapardı."

"Ama,kendisinibukadarazgördünüzse,onabukadarazyazdınızsa,durumunuzubilmedennasılyardımettipeki?"

Buzorsoruma,cevabıhazırdı.

"Çok kişi biliyordu üzücü hikâyemi, bana yardım için birleşmişlerdi.Biri SirCharles'ın samimidostuvekomşusuStapleton'dı.Çokiyikalplibiriydi,oanlattıdurumumuSirCharles'a."

SirCharlesBaskerville,Stapleton'ıdefalarcapara toplasındiyeyardımaçağırmıştı,bubakımdankadınındediklerindegerçekpayıvardı.

"SirCharles'ınsizinlebuluşmasıiçinyazdınızmı?"diyedevamettim.

BayanLyonsyineöfkeiçindekızardı.

"Doğrusuhiçolmayacakbirsorubu."

"Üzgünümaynısoruyubirdahatekrarlamakgerekecek."

"Cevabıhayırohalde."

"SirCharles'ınöldüğügün?"

Yüzündeki kızarıklık bir an kayboldu, karşımda bir ölünün yüzü belirdi. Kuru dudakları,duyamadığımama,gördüğüm'hayır'ısöyleyemiyordu.

"Herhalde belleğiniz sizi yanıltıyor," dedim. "İsterseniz, mektubunuzdan bir iki satırtekrarlayabilirim size. Bakın, tekrarlıyorum. 'Beni, akşam saat onda, kapıda bekleyin.Ve, eğer bircentilmenseniz,bumektubu lütfenyakarak imhaedin.'Bayıldığınısandımama,kısasüredekendini

topladı."

"Aman Tanrım, bu mektubu yakıp, yok etmesini söylemiştim. Sandığım gibi centilmen birideğilmişdemek,"dedisoluksoluğa.

"Sir Charles'a haksızlık ediyorsunuz. Mektubu yaktı yakmasına. Fakat, bazen mektup yansa daokunabilirdurumlakalabiliyor.Yazdığınızıitirafediyorsunuzdemek?"

"Evet, yazdım," diye bağırdı, kelimeler dudaklarından sel gibi dökülmeye başladı. "Yazdım, niyeinkâr edeyim? Utanacak bir şey yok ki bunda. Bana yardım etmesini istiyordum. Kendisiylegörüşebildiğim takdirde, bu yardımı alacağımı sanıyordum, bu nedenle benimle buluşmasını ricaettim."

"Amaniyeböylegaripbirsaatte?"

"Çünküertesi günLondra'yagideceğini duymuştum,bir dahadönünceyekadar aylar geçebilirdi.Dahaönceorayagidemememinnedenlerivardı."

"Pekiniyeevinegitmedinizde,bahçederandevuverdiniz?"

"Osaattebirkadının,bekârbiradamınevinegidebileceğinimisanıyorsunuz?"

"Pekigidince,neoldu?"

"Gitmedimki."

"BayanLyons!"

"Hayatımüstüneyeminederimkigitmedim.Birşeyengeloldugitmeme."

"Neydio?"

"Özelbirkonu.Söyleyemem."

"SirCharles'ınölümlekarşılaştığıyerdevesaatterandevunuzolduğunusöylüyorsunuzfakat,orayagitmediğinizisöylüyorsunuzdemek?"

"Gerçekbu."

Pekçoksorusorupdurdum,ama,fazlailerigidemedim.

"Bayan Lyons", dedim bu uzun ve sonuçsuz görüşmeden sonra ayağa kalkarak. "Büyük birsorumluluk alıyorsunuz üstünüze, bütün bildiklerinizi açıklamayıp kendinizi güç bir durumasokuyorsunuz. Polise haber verirsem, ne kadar zor durumda olduğunuzu daha iyi anlayacaksınız.Eğermasumsanız,baştaniyekabuletmediniz?"

"Çünküyanlışbirsonucavarılmasındankorkuyordumveadımınçıkmasındançekiniyordum."

"NiyeSirCharles'ınmektubunuzuyakmasıiçinokadarısrarettiniz?"

"Mektubuokudunuzsaanlarsınız."

"Mektubuokuduğumusöylemedim."

"Birkısmınıbanaanlattınızya."

"Sadeceokunabilirkısmını.Dediğimgibimektupyanmıştı.Tabiiufakbirbölümüdışında.Sizeyinesoruyorum,niçinSirCharles'ın,ölmedenöncealdığıomektubuyakmasıiçinısrarettiniz?"

"Çoközelbirkonu."

"Buişinyayılmamasıiçindahaiyibirsebepyokmu?"

"Sanırım,mutsuzevliliğimivebuevliliktendolayıduyduğumpişmanlığıbiliyorsunuz."

"Biliyorum.Okadarınıduydum."

"Hayatım, nefret ettiğimbir kocanın eziyetinden kaçmakla geçti.Yasalar ondanyana, beni tekrarkendisiyle yaşamaya zorlayabilir. Sir Charles'a omektubu yazdığımda bazı giderleri karşıladığımtakdirdeözgürlüğümekavuşmaihtimaliminolduğunuöğrenmiştim.Benimiçinbüyükbirşeydibu.Sakin bir kafa, mutluluk, onur, her şey. Sir Charles'ın cömertliğini biliyordum, hikâyeyi benimağzımdanduyduğutakdirde,banayardımedebileceğinidüşünmüştüm."

"Pekinasıloldudagitmediniz?"

"Çünkübuaradabaşkabirkaynaktanyardımgördüm."

"OhaldebunuaçıklamakiçinSirCharles'aniyeyazmadınız?

"Ertesisabahöldüğünügazetedeokumuşolmasaydım,yazacaktım."

Kadının hikâyesinde çelişkili bir yan yoktu, hiçbir sorum cevapsız kalmadı. Sadece, faciasıralarındakocasınaboşanmadâvâsıaçıpaçmadığınıaraştırarakkontroledebilirdim.

BaskervilleHall'egerçektengitmişolsaydı,orayagitmediğinisöylemeyecesaretedemezdi.Çünkü,sabahın erken saatinde kimseye görünmeden, Coombe Tracey'ye dönemezdi. Böyle bir yolculuksaklanamazdı. Galiba kadın, doğruyu söylüyordu, hiç olmazsa bir kısmını. Şaşkın bir halde hayâlkırıklığınauğramışolarakdöndüm.İşinbaşkahramanınavarmakiçingirdiğimheryolunsonundabirengellekarşılaşıyordum.Yalnız,kadınınyüzügözümünönünegeldikçe,bendenbir şeysakladığınıhissediyordum.Niyeokadarsararmıştı?Sorularıcevaplamamakiçin,niyebukadardirenmişti?Olayolduğundaniyebukadar sessizkalmıştı.Banagörünmek istediğikadarmasumolamazdı.Artıkbuyönde gidemezdim. Şimdi, bozkırdaki taş kulübelerin içinde bulunacak olan, öteki ize dönmemgerekiyor.

O da pek belirsiz bir yöndü. Geri dönerken birbiri ardından gelen tepelerin, hâlâ ilk insanlarıniziyledoluolduğunufarkettim.Barrymoreşuyıkıkkulübelerdenbirinde,biryabancınınyaşadığınısöylemişti. Oysa bozkırda boydan boya her tarafa bunlardan yüzlercesi dağılmıştı. Fakat, oesrarengiz adamı buluncaya kadar bozkırdaki bütün kulübelere girip çıkacaktım. Adamı içeridebulduğum takdirdekimolduğunuvebiziuzunzamandırneden izlediğinikendindenöğrenecektim,gerekirse silâhla tehdit edecektim. Regent Street'in kalabalığı arasında kaçması kolaydı ama, ıssızbozkırdaelimdenkaçmasıkolaydeğildi.

Eğerkulübeyibulurda,sahibiniiçindebulamazsam,neolursaolsun,oesrarengizadamgelinceyekadaroradakalıpbekleyeceğim.Holmes,onuLondra'daelindenkaçırmıştı.SherlockHolmes'ünbenbaşarırsam,benimiçinbüyükzaferolacak.

Buolaydaşansheptersgitmiştiama,sonundayardımımayetişiyordu.ŞansımınmüjdecisiyseBayFrankland'ınkendisiydi.O,gri favorilikırmızıyüzüyle,yürümekteolduğumanayolaaçılanbahçe

kapısınındışındaduruyordu.

"İyi günler Doktor Watson!" diye bağırdı kendinden beklenmedik bir neşeyle. "Atlarınıza birazmolaverinvebenikutlamakiçin,birbardakşarapiçmeyebuyrun."

Kızına karşı davranışını öğrendikten sonra, kendisine karşı duygularım pek dostça değildi ama,Perkins ile arabayı eve göndermek istiyordum, bu da iyi bir fırsattı. Arabadan indim, akşamyemeğinekadardönmeyeceğimibildirenbirpusulagönderdimSirHenry'ye.SonradaFrankland'ınarkasındanyemekodasınagirdim.

"BenimiçinbüyükbirgünBayWatson,hayatımınengüzelgünlerindenbiri!"diyebağırdıgülerek."İkiişbirdenbitirdim.Buradakilereyasalarınolduğunugöstereceğim,buradabelâarayanbiradamvar. Eski Middleton Parkı'nın ortasından bir yol hakkı aldım, park kapısının birkaç yüz metrekarşısında.Nebuyrulurbuna?Şubüyükadamlara,halkınhaklarınıgelişigüzelçiğneyemeyecekleriniöğreteceğim,kahrolasıcılar!Fernworthyhalkınınpikniğegeldiğiormanıkapattırdım.Şuinsanlardahiçmülkiyetduygusuyok,istedikleriyerepaketleriyle,şişeleriylegideceklerinisanıyorlar.İkidâvâdakararabağlandıDoktorWatson,ikisidelehimesonuçlandı.SirJohnMorland'ikendiarazilerindeavlanıyordiyemahkûmettirdiğimdenberi,böylesevinmemiştim."

"Bununasılyaptınız?"

"Kayıtlarabakın.Okumayadeğer,Frankland'ekarşıMorland,kraliçeninbarosununmahkemesi.İkiyüzpoundamaloldubanaama,dâvâyıkazandım."

"Bundanbirçıkarsağladınızmı?"

"HiçBayWatsonhiç.Budurumdanhiçbirçıkarımolmadığınıgururlasöyleyebilirim.Sadecekamugöreviduygusuylahareket ediyorum.MeselabuakşamFernworthy'lular toplanıp resmimiyakarakbana lânet okuyacaklar. Bu lânetleme toplantılarına engel olmaları için geçen defa polisesöylemiştim. Emniyet müdürlüğünün durumu rezalet bayım, hakkım olan korumayı bileyapamıyorlar. Frankland'e karşı Regina dâvâsı için, halkın dikkatini çekerek bana karşıdavranışlarındandolayıpişmanolacaklarınıonlarasöyledim.Sözlerimşimdidendoğruçıktı."

"Nasıl?"diyesordum.

İhtiyarpekbilgiçbirtavırtakındı.

"Çünküonlarabilmekiçincanatacaklarışeyisöyleyebilirdim;amaserserilereyardımetmemiçin,hiçbirşeyyok."

Dedikodusundankurtulmakiçinbirbahanedüşünüyordumama,birdenbudüşüncedenvazgeçip,birsüre daha dinlenmeye karar verdim. Yaşlı günahkârın ters huyunu iyi öğrenmiştim, Ayrıca,konuşmasısırasındakendisiiçinönemliolmayanbirbilgi,benimiçinönemliolabilirdi.

"Herhaldeyasakavbölgesiyleilgilidir,değilmi?"diyesordumilgisizbirtavırla.

"Haha!Buişçokdahaönemli!Bozkırdakikaçakmahkûmdannehaber?"

Birdenirkildim."Neredeolduğunubiliyormusunuzyoksa?"dedim.

"Tamyerinibilmiyorumama,polisinonuneredeyakalayabileceğinibiliyorum.Adamıbulmanınbiricikyolunun,yiyeceğinineredensağladığınıkeşfetmekolduğuhiçgelmedimiaklınıza?"

Gerçeğeyaklaştığıbelliydi,rahatsızolmayabaşladım."Elbette,"dedim."Ama,bozkırdabiryerdeolduğununeredenbiliyorsunuz?

"Biliyorum,çünküonayemekgötürenhaberciyikendigözlerimlegördüm."

Barrymore'ugördüdiyeiçimhopetti.Bu,herşeyeburnunusokanyaşlıoyunbozanıngücüaltınagirmektehlikeliydi.Fakat,sonrasöylediğiiçimirahatlattı.

"Yiyeceğinin bir çocuk tarafından götürüldüğünü söylediğimde şaşıracaksınız. Çatıdakiteleskopumla her gün görüyorum.Aynı yoldan, aynı saatte gidiyor, kaçakmahkûmdanbaşka kimegötürebilirki."

Butalihediyecekyoktudoğrusu!Ancak,ilgilenmiyormuşgibidavranmayadevamettim.Birçocuk!Barrymore'da, meçhul adamın bir çocuk tarafından yardım gördüğünü söylemişti. O adamıgözlüyordudemek,kaçakmahkûmudeğil,Franklandburadatökezlemişti.Fakat,buyaşlıgevezeden,bilmediğimilginçbilgileralabilirsemozaman,uzunveyorucubiravpeşindekoşmaktankurtulmuşolacaktım.Buyüzden,anlattıklarınainanmıyormuşgibiyaptım.

"Bozkırdakiçobanlarınbirineyemekgötürenbirçocukdaolabilir,"dedim.

En ufak bir karşı koyma, yaşlı diktatörün gözlerinden ateş fışkırtıyordu. Gözleri şeytan gibibakıyorduvegrifavorileri,kızgınbirkedinintüylerigibidikilmişti.

"Yok bayım yok!" dedi uzayan bozkırı göstererek. "Şu ötedeki kara kayayı görüyor musunuz?Arkasında üstü dikenli çalıyla kaplı olan tepeyi? Bütün bozkırın en taşlı kısmıdır. Çobanın işi neorada?İlerisürdüğünüzdüşünceçoksaçma."

Boynumubükerek,durumubilmedenkonuştuğumuitirafettim.Böyleuysaldavranışım,onundahaçokkonuşmasınayolaçtı.

"Emin olun ki, herhangi bir yargıya varmadan, sağlam sebeplere dayanırım. Kaç kere gördümçocuğu torbasıyla. Her gün, bazen günde iki kere. Bir dakika Doktor Watson. Evet o, işte yinegöründü.Gözlerimbeniyanıltıyormuyoksa,gördüğümşeygerçekmi?"

Bizden oldukça uzaktaydı ama, mat yeşil ve gri tümseğin üstünde siyah bir noktayı ben degörüyordum.

"Gelin, gelin," diye bağırdı Frankland yukarı kata koşarak. "Kendi gözünüzle görün de kararverin."

Teleskop üç ayaklı bir sehpanın üstünemonte edilmiş koskoca bir aletti, evin düz çatısı üstündeduruyordu.

"ÇabukolunDoktorWatson,tepeninarkasınageçmesin."

Oradaydı, omuzundaküçükbir torba, zorlukla tırmanıyordu tepeye.Zirveyevarır varmazbir ansoğukmavigöğekarşıanaçizgilerigörünenpaçavralariçindekikabaşeklinigördüm.Birinintakipetmesindenkorkuyormuşgibi,kaçamakvesinsibakışlarlamuhteşemtepeninardındakayboldu.

"Nasıl?"

"Gizlibiryolculuğaçıktığıbelliçocuğun."

"Ne yaptığı bir polis memurunun bile anlayacağı kadar belli. Ama, tek kelime bile alamazlarbenden.DoktorWatson, sizindebusırrı saklamanızı istiyorum.Tekkelimebileyok,anlıyorsunuzya!"

"Nasılisterseniz."

"Banakarşı utançverici bir şekildehareket ettiler.Frankland'ekarşıReginadâvâsınıngerçekleriortayaçıkınca,bütünbelediye sakinleripişmanolacak.Polisehiçbir şekildeyardımetmeyeceğim.Ellerinden gelse lânet yağdırıp resmimi yakmak yerine, beni yakmakla daha memnun olurlardı.Gitmeyinlütfen.Bubüyükgününşerefineşarapşişesiniboşaltmamayardımedin!"

Bütün ısrarlarına karşı koydum ve benimle birlikte evime kadar gelme isteğinden vazgeçirdim.Gözleri benim üstümde olduğu halde, yoluma devam ettim. Derken bozkıra saptım ve çocuğun,arkasında kaybolduğu taşlı tepeye doğru yürümeye başladım. Her şey lehime çalışıyordu, talihinyolumaçıkardığıbufırsatıkaçırmayacağımavebuiştenvazgeçmeyeceğimedairyeminettim.

Tepeninzirvesinevardığımda,güneşbatmaküzereydiveönümdekiuzunbayırlar,biryandaaltınyeşili,öteyandagrigölgelerebürünmüştü.Ufuktasisvardı,içindenBelliverveVixenTor'unhayâlîbiçimleriyükseliyordu.Genişovadanesesvardı,nebirhareket.Büyükbirgrikuş,birmartıyadabir çullukmavi gökte yükseldi.Gökyüzünün kubbesiyle altındaki çöl ortasında bizden başka canlıyoktusanki.Kısırmanzara,yalnızlıkhissi,göreviminesrarıveönemiiçimiürpertiyordu.Görünürdekimseyoktu.Amatamönümdeki tepelerdeeski taşkulübeler,dairehalindesıralanmıştı.Aralarındadermeçatmaçatısıolanbirkulübevardı.Onugörürgörmezkalbimhopetti.Yabancınıngizlendiğiyerburasıolmalıydı.Nihayetayağımıgizlendiğiyerineşiğinebasmıştım,eliminaltındaydı.

Stapleton'ın, konan bir kelebeğin yanına ağı elinde yaklaşması gibi, dikkatle kulübeye doğruilerlerkenoradabirininoturduğundan adımgibi emindim.Kayaların arasındangidenbelli belirsizbirpatikaüstündekapıgibikullanılanyıkıkdökükbirdelikvardı. İçerdensesgelmiyordu,meçhuladam orada saklanmış olabileceği gibi, bozkırda sinsi sinsi dolaşıyor da olabilirdi. Sinirlerimheyecandangerilmişti.Sigaramıatıp,silâhımınkabzasınıkavradım,kapıyadoğruhızlailerleyipiçeribaktım.Boştu.

Yanlış yere gelmediğimden emindim. Adamın kaldığı yerin orası olduğu belliydi. Neolitik Çağadamınınbirzamanlarüstündeyattığıtaşınüzerindemuşambayasarılıbirkaçbattaniye,birdeiçindeküllerinyığılıolduğukabasababirocakvardı.Yanındabirkaçtencere,tabak,yarıdolubirsukovasıduruyordu.Birsürüboşkonservetenekesiuzunsüredirburadayaşandığınınbelirtisiydi.Kulübeninortasında masa gibi kullanılan düz bir taş ve üstünde de küçük bir sepet vardı. İçinde bir somunekmek,konserve,peynirveikikonservetenekesişeftalivardı.Sepetiniçindekileriincelediktensonrayerinebırakırken,altındayazılıbirkâğıtgörüncekâlbimhızlaçarpmayabaşladı.Hemenalıpbaktım,kurşunkalemleşuyazılıydı:'DoktorWatsonCoombeTracey'yegitti.'

Kâğıt elimde, bir dakika kadar bu haberin anlamını düşündüm.Demek, SirHenry değil, bendimesrarlıadamtarafındanizlenen.Benikenditakipetmemiş,birajangöndermişti,belkideçocuğubuişiçin kullanıyordu. Ve çocuğun raporu da buradaydı işte. Belki, bozkıra geldiğimden beri gözdenkaçan veya rapor edilmeyen hiç bir hareketim olmamıştı. Gözle görülmeyen bir kuvvet duygusuvardı hep, son derece hünerle ve incelikle çevremizi saran bu ağ, bizi öylesine hafif tutuyordu ki,insanuçbirnoktayavarıncafarkedebilirdiancak,ağatakıldığını.

Burada,bulduğumraporundışında,başkaraporlardaolabilirdi,kulübeniniçiniaramayabaşladım.Bununlaberaber, ne raporabenzerbir şeyvardı, nedegaripyerdeyaşayanadamınkarakterini ve

amacınıgösterenbirbelirti.

Şiddetli yağan yağmurları düşünüp, derme çatma dama bakınca, bu rahatsız yerde yaşamasınıgerektirecek sebebin ne olduğunu gerçekten çok merak ettim. Bu, bizim kötülüğümüzü isteyendüşman mıydı, yoksa, bizimle hiç ilgisi olmayan biri miydi? Bunu anlamadan kulübedenayrılmamayakararverdim.

Dışarıdagüneşalçalıyordu.Batı,kızıllıklaraaltınsarılarınabürünmüştü.BüyükGrimpenbataklığıarasında,uzaktakisubirikintileri,kızıllekelerhalindeyansıtıyordubuışınları.BaskervilleHall'ünikikulesiveGrimpenköyünübelirtenuzaktakidumangörünüyordu.İkisininortasındatepeninardındaStapleton'ların evi vardı. Güneşin batmadan önce ışığı altında her şey tatlı, hoş ve sakindi. Bunarağmen, bütün bedenim, yaşanan olayların dehşetiyle titriyordu. Sinirlerim gergindi ama, sabırla,iradeylekulübeninkaranlık,kuytubirköşesineoturupşüpheliadamıngelmesinibekledim.

Düşünceleredalmışvaziyetteotururken,duyduğumsesyüzündenbirdenirkildim.Uzaktan,taşlaravuran çizmenin tın tın öten sesi geldi. Bu sesler, birbirlerini takip ederek gittikçe yaklaşıyordu.Köşeninkaranlığınasaklanıp,cebimdekitabancanınhorozunukaldırdım;yabancıyıgörmedenortayaçıkmamaya kararlıydım. Bir ara sesler kesildi. Durmuştu herhalde. Fakat, ayak sesleri yenidenduyulduvekulübeninkapısındaanidenbirgölgebelirdi.

"Dışarıdaki hava, buradakinden daha iyi sevgili Watson," dedi çok iyi tanıdığım bir ses. "Açıkhavayıtercihedeceğinisanıyorum."

ONİKİ

BOZKIRDAÖLÜMBir an soluğumkesildi sandım, sesimkısıldı.Kulaklarıma inanımıyordum.Derkenduyularımve

sesimgerigeldivetedirginliğineziciağırlığıbirandaüstümdenkalktı.Busoğuk,keskin,alaydolusestonu,dünyadaancakbirkişiyeaitolabilirdi.

"Holmes!"diyehaykırdım."Holmes."

"AzizimWatsondışarıçıkın,"dedi,"Tabancanadadikkatet,lütfen."

Harabe kapıdan eğilerek çıktım. Holmes, dışarda bir taşın üstüne oturmuştu, gri gözleri benimşaşkın yüzümü görünce zevkten oynamaya başladı. Zayıflamış, incelmişti ama, formu yerindeydi.Zekiyüzügüneştentunçlaşmış,rüzgârdanyanmıştı.Tüvidelbisesivemeşhurkepiylebozkırdageziyeçıkmışbirturistebenziyordu.ÖzelliklerindenbiriolantemizliğisayesindeyüzününBakerStreet'dekigibiyumuşakkalmasınısağlamıştı.

"Ömrümdebukadarçoksevinmemiştim,"dedimelinesarılıpsıkarak.

"Şaşırmamışsındırda."

"Evet,doğruhiçbukadarçokşaşırmamıştım."

"Emin ol, yalnız sen değilsin şaşıran, bu gizli barınağımı bulacağın aklıma gelmezdi ve içerideolduğunu,kapınınyirmimetreönünegeldiktensonrafartkettim."

"Ayakizindentanıdınherhalde?"

"HayırWatson; dünyadaki bin bir ayak izi içinde, seninkini nasıl tanıyabilirim? Beni yanıltmakistiyorsan, sigaranı değiştirmen gerek. Bir sigara izmariti üstünde BradleyOxford Streetmarkasıgörürsem dostum Watson'ın o dolaylarda olduğunu hemen anlarım. Herhalde, burayı bulduğunzamandüşmanımıyakalayacağınıdüşünereksevinmişsindir."

"Öyle."

"Bendeöyledüşündüm,hayrankalınacaksabrınıbildiğimden,yabancınındönüşünügörmeküzere,silâh elinde pusuya yatıp beklediğini biliyordum. Demek, gerçekten caninin ben olduğumu sandınha?"

"Kimolduğunubilmiyordumama,bulmayakararvermiştim."

"Mükemmel Watson! Tam yerini buldun? Kaçak mahkûmu kovaladığın gece görmüşsündürherhalde,ayınarkamdançıktığınıhesapedememiştim."

"Evet,ozamangördüm."

"Burayıbuluncayakadardaherhaldekulübeleretek,tekgiripçıktın,değilmi?"

"Hayır, senin çocuk izlendiğinin farkında olmadığı için, seni ne tarafta aramam gerektiğinigösterdi."

"Teleskoplu ihtiyar olacak. Merceklerde parıldıyan ışığı gördüğümde ne olduğunu ilk andaanlamamıştım."Kalkıpkulübeniniçinebaktı."BakıyorumerzakgetirmişCartwright.Bukâğıtdane?

DemekCoombeTracey'yegittinha?"

"Evet."

"BayanLauraLyons'ıgörmeyemi?"

"Evet."

"Aferin! Araştırmalarımızın paralel gittiği belli, bulgularımızı birleştirirsek durumu epey açığaçıkarmışolacağız."

"Holmes, inan burada olmana çok sevindim. Doğrusu sorumluluk ve esrarengiz durumlarsinirlerime dokunmaya başlamıştı. Ama, buraya nasıl geldin Holmes, burada gizli gizli neyapıyorsun?Aslında,seninBakerStreet'deşantajdâvâsınıçözmeişiyleuğraşıyorolmangerekmiyormuydu?"

"Sevgilidostum,dahabirçokolaydaolduğugibi,buolaydada,pahabiçilmezyardımındokundubana.Sanaoyunoynuyormuşgibigöründümse,neolurbağışlabeni.Doğrusu,birbakımaseniniçinböyledavrandım,tehlikedeoluşungetirdibeniburaya.Olayıbizzat inceleyip,sanayardımcıolmakistedim.SirHenryveseninlebirlikteolsaydım,budikkatçekiciolurduvebenimvarlığımdüşmanyada düşmanlarımızı tetikte bulundururdu. Hall'de otursaydım, bulduğum bilgilerin araştırmasınıyapamazdım,şimdi, tamolarakanlaşılmasada,eldeettiğimbazı ipuçlarısayesinde,yolumadevamedeceğim. Esrarengiz olayların üzerindeki sis perdesi aralanır aralanmaz da, bütün ağırlığımlaüstünesaldıracağım."

"Pekiama,banasöyleyebilirdin."

"Söyleyecekolsaydım, işimizeyaramazdıveenufakbirdikkatsizliksonucubenimde işin içindeolduğum ortaya çıkabilirdi. Bana, mutlaka bir şey söylemek isteyecektin, ya da iyi kalpliliğindendolayı,burada rahatetmemiçinbanabir şeylergetirmeyeçalışacaktın.Böyledavrandığın takdirdeise boş yere, tehlikeye atılmış olacaktık. Cartwright'ı aldım yanıma, haber bürosundaki ufaklığıhatırlarsın,ufaktefekihtiyaçlarımıkarşılıyor,birsomunekmek,birtemizyaka.İnsanbaşkaneister?Birçiftgöz,çokçevikbirçiftbacak,ikisideeşsiz."

"Demek,bütün raporlarımboşagittiha?"diye titredi sesim,onlarıyazarkenduyduğumgururvezahmetimidüşünerek.

Holmescebindenbirdestekâğıtçıkardı.

"İşteburadaraporların,azizdostum,okuyaokuyabirhayliyıprattım.Durumuöyleiyiayarladımki,raporlarhemenertesigünelimegeçiyordu.Sondereceesrarlıbirolaydagöstermişolduğunzekâveçalışmanıcandankutlarım."

Hayâl kırıklığına uğradığım için, hâlâ kızıyordum ama, Holmes'ün beni samimiyetle övmesiöfkemiyatıştırmıştı.Söylediklerinehakvermiyordeğildim,onunböyledavranması, ikimiz içindeiyiolmuştu.

"Böyledahaiyioldu,"dediyüzümdeöfkeminkaybolduğunugörünce."Şimdianlatbakalım,LauraLyons'danneleröğrendin?Onugörmeyegittiğini tahminetmekgüçdeğildi,çünkübukonudabizeyardımı dokunabilecekCoombeTracey'deki tek kişi, o.Nitekim sen gitmiş olmasaydın, yarın bengidecektim."

Güneş batmış, alacakaranlık bozkıra inmeğe başlamıştı. Hava serinledi, ısınmak için kulübeyegirdik. Orada, alacakaranlık içinde, bir köşeye oturduktan sonra, Holmes'e Laura Lyons ilekonuştuklarımızıanlattım.Öyleilgilendiki,bazıyerleriniikidefaanlattırırdı.

"Bu çok önemli," dedi ben sözümü bitirince. "Bu, önemli bir boşluğu dolduruyor. Bu kadınla,Stapletonarasındayakınbirilişkiolduğunubiliyorsundurherhalde,değilmi?"

"Builişkidenhaberimyoktu."

"Bundaşüpheyok.Buluşuyorlar,yazışıyorlar,güçlübirilişkivararalarında.Bu,elimizepekgüçlübirsilâhveriyor.Karısınıayırabilmekiçinonukullanabilseydim..."

"Karısımı?"

"Senin bana vermiş olduğun bilgiye karşılık, ben de sana bir iki şey söyleyeyim.Burada,BayanStapletondiyebilinenkadın,aslındakarısı."

"Vaycanına!Bundaneminmisin?Mademdurumdediğingibi,nedenSirHenry'nin,karısınaâşıkolmasınaizinveriyor?"

"Sir Henry'nin âşık olmasının ona bir zararı yok ki. Sir Henry'nin Bayan Stapleton ile fazlailgilenmesineherdefasındanasılengelolduğunusendegördün.Okadın,kardeşideğil,karısı."

"Niyebukadarinceplânlanmışbirişböyle?"

"Çünkü,Stapletononuserbestbirkadınolarakgösterdiğitakdirde,kendiiçindahayararlıolacağınıbiliyordu."

Şimdiye kadar açıklanmayan belirsiz kuşkularım şekillenip, Stapleton üstünde toplandı. Oduygusuz,renksiz,hasırşapkalı,kelebekağlıadamdamüthişbirşeygörüyorgibiydim,güzelyüzlü,kötükalpli,sonsuzsabırvehünersahibibiryaratık.

"Demekkidüşmanımızo.Londra'da,bizitakipedenkişideoolabilir."

"Sanırımöyle."

"Uyarımektubunudakarısıyazmıştırherhalde?"

"Öyleolacak."

"AmabundaneminmisinHolmes?Kadının,Stapleton'ınkarısıolduğununeredenöğrendin."

"Çünküseninlekarşılaştığızaman,hayatıylailgilibirgerçeğisöyleyecekkadarboşbulunmuştuvetahmin ederim ki, sonradan buna çok pişman oldu. Bir zamanlar İngiltere'de, bir yerlerdeöğretmenlik yaptığı gerçek. Bir okul öğretmenini izlemekten daha kolay bir şey de yoktur. Bumeslekte olan herhangi bir kimseyi bulmak için, pek çok eğitim bürosu var. Ufak bir araştırmasonucuokulunbirtakımkötüolaylaryüzündenyıkımauğradığını,okulsahibininde,kiozamanlaradı başkaymış, karısı ile birlikte ortadan kaybolduğunu öğrendim. Tarifler uyuyordu. Kaybolanadamınböcekbiliminedüşkünolduğunuöğrenince,tahminimdeyanılmadığımıanladım."

Esrarperdesikalkıyordufakat,hâlâgölgedekalanbazınoktalarvardı.

"Eğerbukadıngerçektenkarısıysa,BayanLauraLyons'ın,buişterolünepeki?"diyesordum.

"Bu, senin araştırmalarının aydınlattığı noktalardan biri. Kadınla yaptığın görüşme, durumunuortaya çıkardı. Kocasıyla arasında herhangi bir boşanma düşünüldüğünü bilmiyordum. Durumböyleyse,Stapleton'ıbekârolarakelealırsak,demekkikarısıolmayıhayâlediyordu."

"Hayâlkırıklığınauğrayıncaneolacak?"

"Kadın o zaman işimize yarayacak. Yarın ilk işimiz onu görmek olsun. Watson, şu an olmangerekenyerdenuzunsüreayrıldıngibigeliyor,nedersin?Bence,hemendönseniyiolur."

Sonkırmızıçizgilerdebatıdasolmuş,gecebozkırınüstüneçökmüştü.Lacivertbirgökte, tek tüksönükyıldızparlıyordu.

"BirsorumdahavarHolmes,"dedimayağakalkarak."Öğrenmemdebirsakıncayoksanırım.Bütünbunlardanamaçne,nedirtümbunlar?"

Holmesalçakseslecevapverdi:

"CinayetWatson, iyipânlanmış,kasıtlıcinayet.Başkasorusorma.OnunağıSirHenry'ninüstünekapanırken,benimkideonunüstünekapanıyorveseninyardımınladahemenhemenavucumuniçindegibi. Bizim için bir tek tehlike var sadece. Biz, hazır olmadan, adamın harekete geçmesi. Bir gündaha, en fazla iki gün sonra, iş tamam olacak ama, o zamana kadar, acı çeken çocuğuna şefkatlebakan bir anne gibi, iyi bak Sir Henry'ye. Buraya gelmekte belki haklıydın ama, yanından hiçayrılmasaydındahaiyiolurdu.Odane!"

Müthişbirçığlık,uzun,dehşetdolubirçığlıkyükseldibozkırınsessizliğinden.

"Tanrım!"diyebağırdım,soluğumkesilmişti."Nedirbu?Neolabilir?"

Holmesayağasıçradı,kulübeninkapısındaatletikvücudununanaçizgilerinigörüyordum,omuzlarıdüşük,başıilerde,karanlığısüzüyordu.

"Sus,"diyefısıldadı,"Sus."

Çığlık öyle dehşetle çıkmıştı ki, gölgeler altındaki ovanın uzak bir yerinden gelen ses, tekrarçınladığındakulaklarımızdadahayakın,dahayüksekperdedençınladı.

"Nerede?"diyefısıldadıHolmes;sesindekiheyecandan,oçelikgibisinirleriolanadamın,sinirdentitrediğini farkettim.Buçığlığayenibir sesdahakarışmıştı, derin, anlaşılmazbirhırıltı, ritmikvekorkunç,denizindalgalarınınyükselip,alçaldığındaçıkardığısesgibi.

"Köpek!"diyebağırdıHolmes;"GelWatson,koş!AmanTanrım,geçmikaldıkyoksa?"

Bozkırda hızla koşmaya başlamıştı, ben de arkasından koşuyordum. Ama, önümüzdeki engebelitoprağınbirtarafından,umutsuzlukdolubirçığlıkdahageldi,derkenkütdiyeağırbirşey,gürültüyledüştü.Durupdinledik.Rüzgârsızgeceninağırsessizliğiiçindekorkunçhomurtularındışında,başkasesduyulmuyordu.

Holmes'ünüzgünbiradamgibi,elinialnınagötürdüğünügördüm.Ayağıyleyerevurdu.

"YenildikWatson,korkarımgeçkaldık!"

"Yokcanım!"

"Boşyerebekledim.Sende,Watson,bak,oradanayrılmanneyemaloldu!Ama,Tanrışahit,eğer

SirHenry'yebirşeyolduysa,bununhesabınısormamızgerekir."

Düşekalka, kayalara çarpa çarpa, yabani otların arasından, tepelere tırmanıp, bayırlardan rüzgârgibi inerek ve korkunç seslerin geldiği yöne doğru, karanlığın içinde koşuyorduk. Sesin heryükselişindeHolmes,karanlığıniçindebirşeylergörmeyeçalışıyorduama,bukaranlığıniçindebirşeygörmekmümkündeğildi.

"Birşeygörebiliyormusun?"

"Hayır."

"Odane?"

Sol tarafımızan, hafif bir inilti gelmişti kulağımıza. O yandaki bir sıra kayalık, taşlı bir bayırabakan keskin bir kayayla bitiyordu.Çentikli yüzünde, kanatları açık duran bir kartal gibi, karanlıkeğribircisimvardı.Onadoğrukoşarken,belirsizçizgileribiçimlenmeyebaşlamıştı.Yüzüstüyatanbir adamdı bu ve kollarının arasında kalan başı, garip bir durumdaydı. Omuzlar büzülmüş, vücutsanki parende atmak üzereydi. Duruşu öyle korkunçtu ki, ürkmemek elde değildi. Holmes, yerdeyatanadamınüzerindegezdirdiğielini,dehşetiçindeçekti.Çaktığıkibritinalevi,kanlıparmaklarınıve maktulün ezilmiş kafasından yavaş yavaş ve aktıkça genişleyen korkunç kan birikintisiniaydınlatıyordu.Alevinaydınlattığıbirşeydahavardı.YüzüstüyatanbukişiSirHenryBaskerville'denbaşkası olamazdı. Çünkü, o kızıl tüvid elbisesini unutmamıza imkân yoktu. Çünkü, Baker Street'egeldiğizamangiymişolduğuelbiseydiüstündeki.Korkunçmanzarayıgördüktensonra,kibritinalevititreyipsöndü,alevlebirlikte,içimizdekiumudumuzdasönmüştü.

"Lânetolsun,lânetolsun,"diyebağırdım."Ah,Holmes,onuyalnızbıraktığımiçinkendimihiçbirzamanaffetmeyeceğim."

"Benim suçum daha büyükWatson.Mesele tamamıyla çözülsün diye, zavallının ölmesine nedenoldum.Mesleğimdeki en büyük darbe, bu oldu. Ama, nereden bilebilirdik ki, bütün uyarılarımızarağmen,bozkırayalnızçıkıp,hayatınıtehlikeyeatacağını!"

"Lânetolsun,oçığlıklarıduyupda,bukadaryakınımızdaolmasınarağmen,kurtaramadık.Onunölümüne neden olan o canavar köpek nerede acaba?" Kayaların arasında bir yerde saklanıyordurşimdibelkide.YaStapletonnerede?Bunukendisinesormamızgerekir."

"SoracağımızdaneminolabilirsinWatson!..Amcaylayeğenöldürüldüler.Biridoğaüstüsandığıbirhayvanıgörürgörmez,ötekiysegördüğübucehennemyaratığındandelicekaçarken.Ama,köpekle,buolaylararasındakibağımutlakaçözmeliyiz."

Zavallıkadınınparçalanmışvücudununyanındadurmuştuk,bütünuzunveyorucuçalışmalarımızıboşaçıkaranbuanîvekorkunçolay,içimizieziyordu.Zavallıdostumuzundüşmüşolduğukayalarıntepesine çıkarken, ay yükseldi, zirvesinden, yarı gümüş, yarı karanlık dolu olan gölge içindekibozkıra baktım. Uzaklarda, kilometrelerce uzaklarda, Grimpen bataklığı yönünde, tek bir ışıkyanıyordu.Buışık,gelsegelseStapletonlar'ınevindengelebilirdi.Nefretleyumruğumusıktım.

"Niyehemengidipyakalamıyoruz?"

"Henüzdeğil.Adamçokkurnazvetedbirli.Bildiğimizdeğilönemliolan,kanıtlayabileceğimizşeyönemli.Yanlışbiradımatarsak,adamıelimizdenkaçırabiliriz."

"Neyapabilirizki?"

"Yarın yapacak çok iş var. Bu gece zavallı dostumuza yapılması gereken son vazifeyi yerinegetirelim,başkabirşeyyapamayız."

Birliktetepedenaşağıinip,gümüştaşlarüstündekapkaraama,belirlibirşekildeyatancesedetekraryaklaştık.Ogaripbiçimegirmişolanbeden,içimebıçakgibisaplandısanki,gözlerimyaşladoldu.

"Holmes, yardım çağırmanız gerek. Hall'e kadar taşıyamayız bu cesedi. Aman Tanrım, Holmes,delirdinmi,neyapıyorsun?"

Holmes neşeyle bağırıp, cesedin üstüne eğilmişti. Birden ayağa kalkıp, elimi tutarak, benikucakladı.Benimciddi,soğukkanlıarkadaşımmıydıbu?Yaptığıhareketlerhiçdenormaldeğildi!"

"Sakal!Sakal!Adamsakallı!"

"Sakallımı?"

"SirHenrydeğilbu.Buadam,benimkomşumolankaçakmahkûm!"

Heyecan içinde sırtüstü çevirdi cesedi, kan damlayan sakalı soğuk parlak aya yönelmişti.Kırışıkalınlı ve içeri çökmüş hayvanî gözleri, cesedin kim olduğunu gösteriyordu. Kayanın üstündekimumunışıdığıyüzleaynıyüzdübuyani,caniSelden'ınyüzü.

Bir anda her şey aydınlandı. Sir Henry'nin Barrymore'a eski elbiselerini vermiş olduğunuhatırladım.Barrymore,bunlarıSelden'ınkolaykaçmasıiçinonayollamıştı.Çizmeler,gömlek,hepsiSirHenry'nindi.Holmes'edurumuanlatırken,kalbimhızlıveneşeiçindeçarpıyordu.

"Demekki,giydiğielbiseleryüzündenöldübukaçak,"dedi.

Köpeğe, Sir Henry'nin bir eşyasının koklatıldığı belli, herhalde otelde kaybolan çizmedirkoklatılan,adamdabuyüzdenöldü.Yinedegaripbir şeyvar.Selden,buzifirikaranlıktaköpeğinkendisiniizlediğininasılanladıda,kaçmayabaşladı?"

"Köpeğinsesiniduymuştur."

"Bozkırda köpek sesi duymanın bunun gibi kaçak birini, kendisini ele verecek kadar bağırtarak,dehşetedüşüreceğiinanılmazbirşey.Sanırım,köpekuzunsürekovalamışonu."

"Banadahaesrarengizgelentarafı,bütüntahminlerimizindoğruolduğunudüşünecekolursak..."

"Birşeytahminettiğimyokbenim."

"O halde bu köpek niye bu gece salınmış? Hep bozkırda dolaşmıyordu herhalde. Sir Henry'ninoradaolacağınıbilmedenStapletononunasılbırakır?"

"Beniendişelendirenşeyincevabıdahazor,seninsorununcevabınıyakındabuluruzama,benimkihep sır olarak kalabilir. Şimdi önemli olan şu zavallı kaçağın cesedini ne yapacağımız. Burada,tilkilere,kargalarabırakacakdeğilizya."

"Bencepolisehaberverinceyekadar,şukulübelerdenbirineçekelim."

"Tamam.İkimizorayakadartaşıyabilirizherhalde.Hey,Watson,durbirdakika.Birigeliyor.Eğeryanılmıyorsam,tahminettiğimadamgeliyor.Dikkatlidavran,yanlışbirkelimekullanıp,açıkverme.Yoksa,plânlarımızınhepsisuyadüşer."

Bozkırdanbirigeliyordu,purosununateşinigörüyordum.Parlakay,adamıiyicebelirgindurumagetirmişti.Doğabilimcininufak tefekbiçimini vekaygısızyürüyüşünügörüyordum.Bizi görünceşaşırarakdurdufakat,hementoparlanıpyanımızayaklaştı.

"Vay!DoktorWatson,sizmisiniz?Geceninbusaatindesiziburadagöreceğimhiçaklımagelmezdi.AmanTanrım,budane!Birinebirşeyolmuş!SakındostumuzSirHenry!.."Aceleyleönümdengeçipcesedinüstüneeğildi.Derinbirsolukaldığınıduydum,puroparmaklarınınarasındandüştü."

"Kim,kimbuadam?"diyekekeledi.

"Selden,Princetowcezaevindenkaçanadam."

Stapleton,bizedöndüğündeyüzübembeyazdıama,geçirdiği şaşkınlıkvehayâlkırıklığınabüyükbirgüçlehâkimoldu.KeskinbakışlarınıHolmes'denbanaçevirdi.

"AmanTanrım!Nekorkunç,nasılölmüş?"

"Şukayalardandüşüpölmüşolacak.Arkadaşımlabenbozkırdadolaşıyorduk,çığlığıduyup,burayageldiğimizdeişiştengeçmişti."

"Bendeduydumçığlığı.Onuniçingeldim.SirHenryiçinkaygılanıyordum."

"Onuniçinnedenkaygılanıyordunuz,"diyesordum.

"Onun gelmesini bekliyordum. Gelmeyince şaşırdım, bozkırda çığlıklar duyunca ister istemezkorktum."GözleryinebendenHolmes'eçevrildi,"Çığlıktanbaşkabirşeyduydunuzmu?"

"Hayır,"dediHolmes."Sizduydunuzmu?"

"Hayır."

"Neduyabilirdik?"

"Canım,köylülerinhanişuhayaletcanavardansözettikleriniduymuşsunuzdur.Bozkırdageceleri,birköpeksesiduyduklarınıanlatırlar.Bugecedeöylebirköpekolupolmadığınıdüşünüyordum."

"Hiçöylebirşeyduymadık,"dedim.

"Peki,şuzavallıadamnasılöldüdersiniz?"

"Uzunsürekorkuveendişeiçindeolmak,adamaaklınıkaçırtmıştır.Deligibikoşuyordubozkırda,derken,düşüpbaşınıparçaladı."

"En akla yatan açıklama tarzı bu," dedi Stapleton. Rahatladığını gösteren bir nefes aldı. "Siz nedersinizBaySherlockHolmes?"

Dostum,onuniltifatlarınagülümseyerekkarşılıkverdi.

"Benihementanıdınız,"dedi.

"Doktor Watson geldiğinden beri, sizin de gelmenizi bekliyorduk. Fakat, böyle kötü bir olaylakarşılaşmanız,herhaldehoşolmamıştır."

"Öyleoldu.Dostumunyapacağıaçıklamalarsiziniçinyeterliolursanıyorum.YarınLondra'yakötübiranıyladöneceğim."

"Demekyarındönüyorsunuz?"

"Evetöyle."

"Umarım,ziyaretinizbizişaşkınaçevirenolaylarabirazolsunışıktutacaktır."

OmuzsilktiHolmes.

"İnsanherzamanbeklediğibaşarıyıeldeedemez.Birdedektif;dedikodular,efsanelerdeğil,gerçekolaylararar.Buolayumduğumgibiolmadı."

Dostumaçıkvekaygısızcakonuşuyordu.Stapletonhâlâterstersbakıyordu.Derkenbanadöndü:

"Şu zavallı adamın cesedini bizim eve götürsek diyeceğim ama, kız kardeşimi korkutur, onuendişelendirmeye hakkım yok. Üstüne bir şey örtsek, yarına kadar bir şey olmaz sanırım. Ama,sizlerikonuketmektenonurduyarım."

Stapleton'ın konukseverliğine karşı koyarak, Holmes ile ben Baskerville Hall'ün yolunu tuttuk.Doğa bilimciyi de evine dönmesi için yalnız bıraktık. Geri dönüp baktığımızda adamın, büyükbozkırdayavaşyavaşuzaklaştığınıgördük.Kötüsonunubulanadam,gümüşbayırda,karabir lekegibiyatıyordu.

ONÜÇ

AĞINÖRÜLÜŞÜ"Heranonuyakalayabiliriz,"dediHolmesbozkırdayürürken."Adamammadahâkimsinirlerine!

Kurduğutuzağadüşenadamınbaşkabiriolduğunugörünce,büyükbirhayâlkırıklığınauğramasınarağmen, yinede çabuk toparladı kendini.Watson, bunungibi dişimizeuygunbiriyle bugünekadarkarşılaşmadığımızıLondra'dasanasöylemiştim."

"Senigörmesihoşumagitmedi."

"Benimdeöyle.Amabaşkaçareyoktu."

"Şimdiburadaolduğunubildiğinegöre,plânlarındabirdeğişiklikolurmu?"

"Yadahadikkatlidavranır,yadabirdenakılsızcadavranarakyenibircinayetdahaişleyebilir.Pekçokcanigibiaşırıderecedekendinegüvenip,bizialdatacağınısanabilir."

"Nedenhementutuklamıyoruz?"

"SevgiliWatson,sendoğuştanhareketlibiradamsın. İçgüdünsenihepbir şeyyapmayazorluyor.Ama, bunları sadece seninle tartışmak için söylüyorum: Bu gece tutukladığımızı düşün, peki neolacak? Elimizde aleyhine bir kanıt var mı? Adam çok kurnaz. Ona yardım eden bir suç ortağıolsaydıvebirkaçkanıtbulabilseydikbelki.Ama,şuköpeğiortayaçıkarabilsekbile,buefendisiiçinbirsuçunsurusayılmazki."

"Fakat,birdâvâaçabiliriz."

"Hayır, elimizde tahmin ve şüpheden başka bir şey yok. Böyle bir hikâye ve bu kanıtlarlamahkemeyeçıkacakolursak,gülerlerbize."

"SirCharles'ınölümüvar."

"Üstündehiçbirizbulunmadanölübulundu.Korkutularaköldüğünüvekorkusunundaneolduğunusadecesenvebenbiliyoruz,bunuovurdumduymazjüriüyelerinenasılanlatırız?Bununbirköpekolduğunadairkanıtnerede?Dişlerininiziyok.KöpeğincesediısırmadığınıveSirCharles'ın,köpekhenüz yanına gelmeden öldüğünü biliyoruz. Bütün iddialarımızı kanıtlamamız gerek, kanıtlayacakdurumdadadeğiliz."

"Pekibugecekiolay?"

"Bugecedebirşeyoldusayılmaz.Yaniköpekle,kaçakadamınölümüarasındadoğrudandoğruyabirilişkiyok.Köpeğigörmedik.Sadecesesiniduydukvebu,adamınpeşindenkoştuğunuispatlamaz.Hiçbirkanıtyokortada.Hayırsevgilidostum,şimdibileelimizdedâvâyıaçacakkanıtolmadığınıvebunuelegeçirinceyekadartehlikeyigözealmamızıngerekliolduğunuanlamalısın."

"Neyapacağızpeki?"

"Durumkendisineaçıklandığında,BayanLauraLyons'ınçokişimizeyarayacağınainanıyorum.Birplân hazırladım üstelik. Yarına kadar idare ederiz; katili ertesi güne kalmadan yakalayacağımızıtahminediyorum."

Başka bir şey konuşmadan, Baskerville'nin kapısına kadar dalgın, düşünceli şekilde yürüdük.

Kapınınönünegelince.

"Sendegeliyormusun?"diyesordum.

"Evet, artık saklanmamın bir anlamı kalmadı. Yalnız,Watson, Sir Henry'ye, köpekten söz etme.Selden'ınölümnedenininayrıntılarınıbilmesinegerekyok.Yarınsinirleriyatışmışolur,söylediğinegöre,yarınakşamyemeğinedavetlisiniz."

"Evet."

"Sen bir mazeret uydur, yalnız Sir Henry yalnız gitsin. Sanırım bunu kolayca ayarlayabilirsin.Akşamyemeğinegeçkaldık.Umarımiçebilecekbirçorbabulabiliriz."

"Meydana gelen son olaylardan sonra SirHenry, birkaç gündür SherlockHolmes'ünLondra'dangelmesini bekliyordu, onu karşısında görünce çok sevindi. Bavulunun neden yanında olmadığınısorduvebununcevabınıalamayıncakaşlarınıyukarıkaldırdı.Dahasonraçorbamızıiçerken,akşamyaşadığımız olayların bir kısmını Sir Henry'ye anlattık. Fakat, Barrymore ve karısına acı haberivermekbanadüştü.Barrymore için,bu rahatlatıcıbir şeyolabilirdi ama,karısı içinhiçdehoşbirhaberdeğildi.Kardeşininöldüğünüduyankadın,önlüğünüyüzünekapadıvehüngürhüngürağladı.Bu adam, birçok kişinin gözünde canavarın biriydi, yarı canavar yarı şeytandı; ama kadın için oçocukluğundaki küçük yaramaz kardeşiydi hâlâ. Daha sonra, Sir Henry bu akşam niçin dışarıçıkmadığınıanlatmayabaşladı.

"Watson dışarı çıktıktan sonra, evde canım çok sıkıldı.Beni tebrik edin çünkü sözümde durdum.Dışarıyalnızçıkmamayayeminetmişolmasaydım,çokeğlenebilirdimçünkü,Stapletonbenievinedavetetmişti."

"Çok eğlenceli bir akşamgeçireceğinizden şüphemyok," dediHolmeskurubir sesle. "Sizi öldügibidüşünüp,yasınızıtutmayakalkışmamızhoşunuzagitmezdiherhalde?"

SirHenrygözleriniaçtı:

"Nasıl,nasıl?"

"Zavallı Selden'ın üstünde sizin elbiseniz vardı. Korkarım elbisenizi ona veren uşağınızın başıbelâyagirecek."

"Sanırım,banaaitolduğunugösterenherhangibirarmayokturüstünde."

"Şansınızvarmış,dahadoğrusuhepinizşanslısınız,çünkübuolaydahepinizyasalarakarşıgeldiniz.Yasalara bağlı bir dedektif olarak, bütün evdekileri tutuklamam gerek mi, değil mi acaba diyedüşünüyorum.Watson'unraporlarısuçukanıtlayacakbelgelersayılabilir."

"Pekiherhangibirkanıteldeedebildinizmi?"diyesorduSirHenry."Şukarışıkişiçözebildinizmi?Watson'labenim,burayageldiğimizdenberibirşeylerbulupbulmadığınızıbilmiyorum."

"Çokgeçmedenherşeyiönünüzeserebileceğimiumuyorum.Buiş,sonderecekarışıkveçözülmesizor bir durum aldı. Daha birçok noktalar var aydınlatılması gereken ama, onlar da açığa çıkmaküzereler."

"Watson'ın da size söylediği gibi, köpeğin sesini gerçekten duyduk, boş bir efsane değil. BatıAmerikadayken köpeklerle ilgilenmiştim. Bu yüzden, seslerini iyi tanırım. Şu köpeği yakalayıp,esrarengizdurumuaydınlatırsanız,gelmişgeçmişbütündedektiflerinenbüyüğüsizsinizdemektir."

"Eğersizdeyardımederseniz,onuyakayabileceğimisanıyorum."

"Nedersenizyaparım."

"Güzel.Yalnıznedeninisormadan,söylediğimherşeyiyapmanızıricaedeceğim."

"Nasılisterseniz."

"Böyleyaparsanızküçükproblemimizçözülmüşolacak.Şüphemyokki..."

Birden susup, yukarı doğru bakmaya başladı. Işık yüzüne vurmuştu, çok dikkatli, kıpırdamadanduruyordu,tetiktebekleyenbirininkesmetaştanyapılmışheykelinebenziyordu.

"Nevar?"diyebağırdıkikimizde.

Gözleriniyereindirirkenheyecanınıgizlemeyeçalıştığınıgördük.Yüzçizgilerindebirdeğişiklikyoktuama,gözleriateşgibiparlıyordu.

"Birsanatseverinhayranlığısadece,özürdilerim,"dedielinikarşıduvardaasılıportreleredoğruuzatarak."Watson,sanattanbirşeyanlamadığımısöylerama,sadecesanatkonusundakifikirlerimizuyuşmuyor,hepsiokadar.Doğrusubugüzelbirportreserisi."

"Böyle düşünmeniz hoşuma gitti," dedi Sir Henry şaşkın şaşkın dostuma bakarak. "Bunlardananladığımı söyleyecekdeğilim, resimden çok, attanyadaBuffalodan anlarım.Fakat, bugibi sanateserleriyleuğraşacakzamanbulamadım."

"İyibirşeygörüncehemenanlarım,bunuşimdidegörüyorum.Yeminederimki,şubirKnelle'dir,arkadakimaviipekelbisesiolanbayanla,peruktakmışbaydaReynoldsolmalı.Bunlaraileportrelerideğilmi?"

"Evet."

"Adlarınıbiliyormusunuz?"

"Barrymoretektekisimleriniöğrettiama,dersimitekrarlayabileceğimisanıyorum."

"Şuteleskoplubaykim?"

"TümamiralBaskerville, BatıHindAdaları'ndaRodney'in kumandasındaydı.Mavi elbise giymiş,elindekâğıt rulosuolanSirWilliamBaskerville,odaPittzamanındaAvamKamarasındaencümenbaşkanıymış."

"Şukarşıdakiatlı,şusiyahkadifevesırmalı?"

"Bu kişi... Bütün kötülüklerin başı, Şeytan Hugo, Baskerville köpeğini ortaya çıkaran. Onuunutacağınızısanmıyorum."

Şaşkınlıkvebüyükbirmeraklaportreyebaktım.

"Hayret!"dediHolmes."Sakinkendihalindebiradamgibiama,gözlerindegizlibirşeytanlıkvarsanıyorum.Dahairiyarı,kabasababiriolarakhayâletmiştim."

"Oolduğundanşüpheyok,adıvetarihiarkasındayazılı."

Holmesbirkaçsözdahasöylediama,yaşlızampara,sankibüyülemiştionu,çünkügözlerinibütün

yemekboyuncaondanayırmadı.SirHenry,odasınaçekildiktensonraancak,dostumundüşünceleriniöğrenebildim. Yatak odasının şamdanını alıp beni yemek odasına geri götürdü ve ışığı zamanlalekelenmişportreyedoğrututtu.

"Birşeygörüyormusun?"

Geniş tüylü şapkaya,kıvırcıkbuklelere,beyazdantelyakayave sert ciddiyüzebaktım.Zalimbiryüz değildi, ciddi, sert, haşin, hareketsiz ince dudaklı ağzı olan bir yüz, pek hoşgörülü olmayansoğukbirbakış.

"Tanıdığınbirinebenziyormu?"

"ÇenesibirazSirHenry'yiandırıyor."

"Olabilir,amadurbirdakika!"Birsandalyeninüstüneçıktı,ışığısolelinealıpkaldırdı,sağeliyle,genişşapkaveuzunsaçlülelerinikapadı.

"AmanTanrım!"diyebağırdımşaşkınlıkiçinde.

Stapleton'ınyüzüortayaçıkmıştı.

"Biliyorsunki,gözlerimyüzincelemeyealışmıştır,üstündekisüslerideğil.Bircinayetdedektifininilk yapması gereken şeylerden biri de kıyafetleriyle kimliklerini saklayanların gerçek yüzünügörebilmesidir."

"Harikabirşeybu.Sankikendiportresi."

"Çokilgiçekicibirbenzerlik,hemruhî,hemfizikîbakımdan.Aileportrelerini incelemek, insanıruhgöçüneinandırmayayeter.AdamınBaskerville'lerdenolduğubelli."

"Öyleyse,mirasdahakiddiaediyor?"

"Evet,öyle.Şuresim, tesadüfen,eksikolanhalkayı tamamladı.YakaladıkWatson,elimizde,yarıngecedenönce ağımızın içindekendi kelebeklerindenbiri gibi çırpınacağınadair yemin edebilirim.Bir topluiğne,birmantar,birdekart,BakerStreet'dekikoleksiyonumuzaekleyebiliriz."Resimlerleilgilenmeyibırakıpbaşınıçevirdiğindekahkahalarlagülmeyebaşladı,Holmesböylegüldüğüzaman,birihapıyuttudemektir.

Sabah erken kalktım, ama Holmes benden de erken kalkmıştı, giyinmiş, ve bahçeden geldiğinigördüm.

"Bugün güzel geçecek," dedi, ellerini neşe içinde birbirine vurarak. "Ağların hepsi yerinde,toplamayabaşlayabiliriz.Günbitmeden,bizim,şukoca,zayıfçenelikalkanbalığı,bakalımağımızıniçinedüşecekmi?"

"Sabahsabahbozkıramıgittin?"

"Grimpen'denPrincetown'a,Selden'ınölümünübildirenbir telgrafgönderdim.Artık,hiçbirinizinkonuylailgilenmesinegerekkalmadı.SadıkCartwright'agüvendeolduğumusöyledim.Yoksazavallı,birköpekefendisininmezarıbaşındannasılayrılmazsa,odaoradanayrılmazdı."

"Şimdineyapacağız?"

"SirHenry'yigöreceğiz.İştegeliyor."

"GünaydınHolmes,"dediSirHenry."Genelkurmaybaşkanıyla,savaşplânlarıhazırlayanbirgeneralgibisiniz."

"Kesinlikleöyle.Watsonemirbekliyor."

"Bende."

"Çokgüzel.Duyduğumagöre,bugeceStapleton'lardayemeğedavetliymişsinizdoğrumu?"

"Sizdegelin.Çokkonukseverkişiler,sizigörmektenbüyükzevkduyacaklarındaneminim."

"Üzgünüm,WatsonileberaberLondra'yagitmemizindahafaydalıolacağınıdüşünüyorum."

SirHenry'ninyüzügözlegörülürşekildeasıldı.

"Bu işi çözmeden gitmeyeceğinizi sanıyordum. Hall olsun, bozkır olsun; hiç de hoş yer değil.Buradayalnızkalmakpekhoşolmayacak."

"Sevgili dostum; bana tamamıyla güvenmenizi ve söylediğim her şeyi itiraz etmeden yerinegetirmenizi rica etmiştim. Dostlarınıza, yemekte bulunmayı çok istediğimi fakat, acele bir işnedeniyle Londra'ya gitmemiz gerektiğini söylersiniz. Çok yakında yeniden Devonshire'adöneceğimiziumuyoruz.Dediklerimionlarasöylemeyiunutmazsınız,değilmi?"

"Israrediyorsanız,peki."

"Başkaçıkarbiryololmadığınainanın."

SirHenrybizimkaçtığımızıdüşündüğüiçin,alnınıkırıştırıyordu,incinmiştisanki.

"Nezamangitmekistiyorsunuz?"diyesordusoğukbirsesle.

"Kahvaltıdanhemen sonra,CoombeTracey'yegideceğiz ama,Watsoneşyalarını almayacak,gerigeleceğindeneminolabilirsiniz.Watson,Stapleton'agidemediğindendolayıüzüldüğünübildirenbirtelgrafyolla!.."

"BendeLondra'yagitmekisterdimsizinle,"dediSirHenry."Buradanedenyalnızkalayımki?"

"Çünkü sizin göreviniz burada. Söylediklerime evet diyeceğinize söz vermiştiniz. Ben kalmanızıistiyorum."

"Pekiohalde,kalayım."

"Ölmekistemiyorsanız,Merripitköşkünden,doğruGrimpenyolunuizleyenpatikadangidin,oyolsizineveçıkar."

"Söylediğinizgibiyaparım."

"Çokgüzel.Kahvaltıdansonrahemençıkalım,öğleüzeriLondra'daoluruz."

Geçen gece. Holmes'ün Stapleton'a, ertesi gün gideceğini söylediğini hatırladığım için, budeğişikliğe çok şaşırdım. Niçin, benim de kendisiyle gelmemi istediğini anlayamadım. Böylesinetehlikeli durumun varlığını bilmesine rağmen, buradan hemen niçin ayrılmak istediğinianlayamadım. Yine de bir şey söyleyemezdim, nedenini sormadan evet demek zorundaydık; canısıkkın,arkadaşımızavedaettik.BirkaçsaatsonraCoombeTraceyistasyonunagelmiştik;eşyalarımızıgönderdiktensonra,perondaküçükbirçocuğun,Holmes'übeklediğinigördük.

"Biremrinizvarmıefendim?"

"Butrenebinipgideceksin,Cartwright.TrendeninerinmezbenimadımaSirHenryBaskerville'yebirtelgrafgöndereceksin,düşürmüşolduğumnotdefterimibulduğutakdirde,taahhütlüolarakBakerStreet'egöndermesinibildirirsin."

"Pekefendim."

"İstasyondakibüroyagidip,banahabervarmı,yokmusorbakalım."

Çocuk gittikten kısa bir süre sonra, bir telgrafla geri geldi, Holmes bana verdi telgrafı, şöyleyazıyordu:

'Telgrafınızıaldık.Tutuklamabelgeleriylegeliyoruz.Saatbeşkırkbeşteoradayız.

Lestrade.'

"Busabahgönderdiğimtelgrafıncevabı.Bizimmeslektenolanlarıneniyilerindenbiri,yardımınaihtiyacımızolabilir.ŞimdiWatson,zamanımızıBayanLauraLyons'agitmekleçokiyideğerlendirmişoluruz."

Mücadele plânı ortaya çıkıyordu. Stapleton'ları, gerçekten Londra'ya döndüğümüze inandırmakiçin,SirHenry'i kullanıyordu, tamgerektiğimiz zamanolayyerindeolacaktık.Londra'dangelecekolan telgraftan Sir Henry, Stapleton'lara söz ederse, kafalarındaki son şüphe de silinmiş olacaktı.Zayıfçenelikalkanınüstündekiağımız,gittikçedaralıyordu.BayanLauraLyonsçalışmaodasındaydı.SherlockHolmes'ünaçıkkonuşmasıvedoğrudandoğruyakonuyagirmesi,kadınışaşırttı.

"Sir Charles Baskerville ile ilgili kanıtların peşindeyim," dedi Holmes. "Dostum Watson,söylediklerinizibanaanlattı.Bukonudakonuşmakistemediğimizbazınoktalarolduğunusöyledi."

"Söylemekistemediğimmi?"diyesordukadınmeydanokurgibi.

"SirCharlesilesaatondakapıdabuluşmakiçin,mektupyazdığınızıitirafettiniz.Oradaveosaatteöldüğünübiliyoruz.Buolaylarlailişkiliolanşeylerisöylemediniz."

"Birilişkiyokki."

"Ohalde,bubüyükbirrastlantıeseridemek.Ama,birilişkilibulmamızçokzordeğil.Sizinleaçıkkonuşmak istiyorum Bayan Lyons, bu bir cinayet olayıdır, ve kanıtlar, yalnız dostunuz BayStapleton'adeğil,karısınadakarşı."

Kadınyerindensıçradı.

"Karısımı?"diyebağırdı.

"Artıksaklamayagerekyok.Kızkardeşidiyetanıttığıkadın,aslındakarısı."

BayanLyonsyerineoturdu,elleriylekoltuğunyanlarınısıkıyordu,pembetırnaklarınınsıkılmaktanbeyazlaştığınıgördüm.

"Karısımı!"dedibirdaha."Karısıha!Fakat,oevlideğilki?"

SherlockHolmesomuzsilkti.

"Kanıtlayın! Kanıtlayabilirsiniz eğer..." Gözlerindeki vahşi alev sözlerden daha çok şey ifade

ediyordu.

"Bunusizegösterebilirim,"dediHolmes,cebindenresimvebelgelerçıkararak:"York'dadörtyılönce birlikte çektirdikleri bir resim. Arkasında Bay ve Bayan Vandeleur yazılı ama, dikkatlibakarsanız, kim olduklarını anlarsınız. O sıralarda, St. Oliver özel okulunu işleten, Bay ve BayanVandeleur'ünüçyeminlişahidinhuzurundayazılmışifadeleri.Okuyunbakın,şüphenizkalacakmı?"

Kadınkâğıtlarabaktı,ümitsizbirkadınınhareketsiz,kaskatıkesilmişyüzüylebaşınıkaldırdı.

"Bay Holmes," dedi, "Bu adam, kocamdan boşandığım takdirde, benimle evleneceğine dair sözvermişti. Şeytan herif, yalan söylemiş bana. Hepsi yalanmış söylediklerinin. Niye ama, niye? Hepbenimiçinçalışıyorsanıyordum.Demekbenikullanmış.Nasılinanabilirimartıkona?Kendişeytancadavranışlarındanvedüşüncelerindensonra,onanasılgüvenebilirimartık?Nesorarsanızsorun,birşeysaklamayacağım.Birşeyeyeminedebilirim,mektubuyazdığımdayaşlıbeyeherhangibirkötülükgeleceğinibilmiyordum,obenimçokiyidostumdu."

"Sizeinanıyorumhanımefendi,"dediSherlockHolmes."Buolaylarıyenidenanlatmanızsiziniçinüzüntü verici olacak. İsterseniz, olayları ben anlatayım, yanıldığım yerlerde siz düzeltirsiniz. BumektubuStapletongöndermenizisöyledi,değilmi?"

"Oyazdırttı."

"Buna neden olarak, boşanmanızla ilgili mahkeme masraflarının Sir Charles'dan alacağınızyardımlakarşılanacağınısöylemişti."

"Öyle."

"Mektubugönderdiktensonrarandevuyagitmemenizisöyledi,öylemi?"

"Başkabirininböylebirnedeniçingerekenparayısağlamasınınonurunukıracağınıvekendisi,hernekadarfazlaparasıolmasada,aramızdakiengellerinortadankaldırılmasıiçin,sonkuruşunakadarparasınıharcayacağınısöyledi."

"Tutarlıdavrananbiri.Gazetedeölümhaberinigörünceyekadarbirşeydenhaberinizolmadı,değilmi?"

"Hayır."

"VeSirCharlesileolanrandevunuzdankimseyebahsetmemeniziçinyeminettirdisize,öyledeğilmi?"

"Evet. Ölümün esrarlı olduğunu ve gerçek ortaya çıkarsa, benden şüphe edeceklerini söyledi.Korkmuştumvebuyüzdensustum."

"Tamam.Ama,şüpheleniyordunuz,değilmi?"

Birandurdu,bakışlarınıyereindirdi.

"Yani...Evet,şüpheniyordum,"dedi."Ama,banabağlıkalsaydıböyleolmazdı."

"Bence,zamanındakaçabildiğiniziçinşansınızvarmış,"dediSherlockHolmes.

"Sizin elinizde kanıt vardı, o bunu biliyordu; üstelik yaşıyordunuz. Birkaç ay uçurumunkenarlarında dolaştınız. Şimdi artık gitmemiz gerek Bayan Lyons, yakında, tekrar görüşeceğimizi

umuyorum."

"Sır perdesi kalkıyor, zorluklar birer birer azalıyor," dedi Holmes, Londra'dan gelecek olanekspres treni beklerken. "Pek yakında, son zamanların en acayip, en esrarlı cinayetinin hikâyesinibitirmiş olacağım. Kriminoloji öğrencileri buna benzer 66 yılında, küçük Rusya'daki GodnoolaylarınıveKuzeyCarolina'dakiAndersoncinayetlerinihatırlıyabilirlerama,buyinedeçokbaşka.Şukurnazadamınaleyhinetekkanıtyokelimizde.Bugeceyatağagirmedenherşeyaydınlanmazsa,şaşarım doğrusu." Londra ekspresi istasyona kükreyerek girdi, küçük kıvırcık tüylü bir buldogköpeği,birincisınıfvagonlarınbirindenfırladı.ArdındandaLestrade.TektektokalaştıkLestrade'ındostumanasılsaygıyladavrandığınıgörüyordum,birlikteilkçalışmayabaşladıklarızamandanberi,Holmes'den çok şeyler öğrenmiş olmalıydı. Bir zamanlar bu adamın dostuma karşı takındığıtavırları,yaptığıüstükapalıincealaylarıhatırlıyordum.

"İlginçbirişmi?"diyesordu.

"Yıllardır böylesini görmedim," dedi Holmes. "İşe başlamak için iki saatimiz var. Bu zamanı,yemek yiyerek geçiririz. Sonra da, Lestrade'e Dartmoor'un saf, gece havasını içine çektirerek,Londra'nın sisini boğazındançıkartırız.Orayahiçgitmedinizdeğilmi?Ohaldebu ilk ziyaretiniziaslaunutamayacağınızıumuyorum."

ONDÖRT

BASKERVILLE'LERİNKÖPEĞİSherlock Holmes'ün kusurlarından biri, elbette bu da bir kusur sayılırsa, plânlarını, zamanı

gelinceyekadar,kimseyeaçmamaktı.Bu,birazçevresindekilerehükmetmesiniveşaşırtmasınıseven,filozof gibi görünmek huyundan biraz da, hiçbir açık kapı bırakmamak için, mesleğinin gereklikılıdğıtedbirliolmaktanilerigeliyordu.Ama,buonunadınaçalışanajanveyardımcılarıiçin,bazızorluklaryaratıyordu.Buyüzden,çokçekmiştimama,karanlıktakiouzunyolculuğumuzdabaşımızagelenleri hiç unutmadım. Bakalım daha neler göreceğiz; nihayet son hamleyi yapacaktık, fakat,Holmes yine de izleyeceği yol hakkında bir şey söylemiyordu, ancak tahmin yürütebiliyordum.Soğuk rüzgâr yüzümüze çarpınca ve yolun iki yanındaki karanlık boşlukları görünce sonundayenidenbozkıradöndüğümüzüanlayıpiçimtitredi.Atlarınherileriatılışı,tekerleklerinherdönüşü,bizibüyükmaceramızadoğruyaklaştırıyordu.

Arabayı kiralamıştık; arabacının yüzünden rahat konuşamıyorduk, heyecanlıydık ve sinirlerimizgergindiama,bunarağmenhavadansudansözediyorduk.Bugereksizgerilimden,Frankland'inevinigeçtikten sonra kurtuldum, Hall'e, oynanacak olan oyunun sahnesine yaklaşmıştık. Kapıya kadargitmedik ve caddeye açılan bahçe kapısının yanında indik. Arabacıya parasını verip, CoombeTracey'yedönmesinisöyledikveMerripitköşkünedoğruyürümeyebaşladık.

"SilâhınvarmıLestrade?"

Küçükdedektifgülümsedi.

"Pantolonum ayağımda oldukça bir arka cebim var demektir. Arka cebim oldukça da, sürekli,içindebirşeybulundururum."

"Güzel!Dostumvebende,herhangibirtehlikeyekarşıhazırız."

"AğıepeydaraltmışgibisinizBayHolmes.Öncehangioyunuoynayacağız?"

"Bekleyişoyununu."

Tepenin karanlık bayırlarına, yamaçlarına ve Grimpen bataklığı üstünde yatan büyük sis gölünebakıp: "Doğrusu pek neşeli bir yere benzemiyor burası," dedi dedektif ürpererek. "İleride bir evinışıklarınıgörüyorum."

"OrasıMerripitköşkü,yolculuğumuzundabittiğiyer.Neolur,parmaklarınızınucundayürüyünvealçakseslekonuşun."

Eve doğru giderken, yol boyunca tedbirle ilerliyorduk ama, yüzmetre kadar yaklaşıncaHolmesbizidurdurdu.

"Bukadaryeter,"dedi.Saklanıp,bekleyelim."Şukarşıdakikayalarharikabirkorunakoluşturuyor."

"Buradamıbekleyeceğiz?"

"Evet,küçüktuzağımızıburadakuracağız.Şudeliğegir,Lestrade.Seneviniçinibiliyorsun,değilmiWatson?Odalarınyerinigösterebilirmisin?Şuuçtakikafeslipencerelernedir?

"Mutfakpencereleriolmalı."

"Peki,onunötesindeki,şuparılparılparlayan?"

"Yemekodasıgaliba."

"Panjurlarkalkık.Çevreyieniyisenbiliyorsun.Sesçıkarmadan,yavaşçagit,neyaptıklarınabak.Ama,Tanrıaşkınagözetlendiklerininfarkınavarmasınlar!"

Patikadan, ayak ucuna basa basa gidip, meyva ağaçlarını çeviren alçak duvarın arkasına gittim.Eğilerek yoluma devam ettim, perdesi açık olan pencereden içerisini, net olarak görünceye dekilerledim.

Odadayalnızcaikikişivardı,SirHenryileStapleton.Yuvarlakmasadakarşılıklıoturmuşlardı,benonları yandan görüyordum. İkisi de puro içiyordu, masada kahveyle şarap duruyordu. Stapletonkonuşuyorduama,SirHenry'ninbenzisoluktu,dalgınoturuyordu.Tekbaşına,buuğursuzbozkırdaevenasıldöneceğinidüşünüyordu,herhalde.

Onlarıgözetlerken,Stapletonkalkıpodadançıktı,SirHenrybardağınıyenidendolduruparkasınadayanarak, purosunu içmeyedevametti.Bir kapı çıtırtısı ve çakıl üstünde çizmelerin çıkardığı toksesi duydum. Adımlar, benim arkasında saklandığım duvarın öbür tarafındaki patikadan geçti.Duvarın arkasına baktım, doğa bilimcinin, meyve bahçesinin köşesindeki bir kulübenin kapısınınönündedurduğunugördüm.Kilittebiranahtardöndü,kapıaçılınca, içerdengaripbirhomurtusesigeldi. İçerdebirdakikakaldıkalmadı,derkenanahtarbirdahadöndü, tekrarevegirdi.Konuğununyanına geldiğini görünce, eğilip, yavaş yavaş geri döndüm ve arkadaşlarımın beni beklediği yeregelince,gördüklerimianlattım.

"KızkardeşioradayokmuyduWatson?"diyesorduHolmes,sözlerimibitirince.

"Hayır,"diyecevapverdim.

"Mutfaktanbaşkayerdeışıkolmadığınagöre,acabanerede?"

"Bilmiyorum."

Büyük Grimpen bataklığı üstünde kesif beyaz bir sis olduğunu söylemiştim. Bize doğruyayılıyordu. Alçak fakat, kalın bir duvar gibi gelip durdu. Ay üstünde parlıyordu, sanki uzaktakikayaların başlarını taşıyan büyük, pırıldayan bir buz tarlasıydı.Holmes'ün yüzü ona dönüktü, ağırağırilerleyişinebakıpbirşeylermırıldandı.

"BizedoğrugeliyorWatson!"

"Kötümü?"

"Çokkötüdoğrusu!Plânlarımıbozabilir.Neredeyseonolacak.BaşarımızveSirHenry'ninhayatı,sisinyolukaplamadan,dışarıçıkmasınabağlı."

Geceüstümüzde,açıkvegüzeldi.Yıldızlarsoğukveparlaktı.Hilâlbiçimindekiay,bütünsahneyiyumuşakvebellibelirsizbirışığaboğuyordu.Önümüzde,evinkarakütlesivardı,çatısıvebirbirinegirmişbacaları,gümüşgökyüzünderesimgibiduruyordu.Altkattakipencerelerdençıkangenişaltınrengi ışık çubukları, meyva bahçesine, bozkırın üstüne doğru yayılıyordu. Birden, ışıklardan birisöndü. Uşaklar mutfaktan ayrılmışlardı. Işık sadece yemek odasında yanıyordu, katil ev sahibiyle,bundanhaberiolmayankonuğuoturmuşpuroiçip,sohbetediyorlardı.

Dakikalarilerledikçe,bozkırınyarısınıkaplayanşubeyazyüngibiova,evedoğrugittikçedahaçok

yaklaşıyordu. İlk ince tüyleri, ışık yanan pencerenin altında ve ışık karesinin önünde kıvrılmayabaşlamıştı, ağaçlar beyaz buhar içindeydi. Sis çelenkleri, evin her iki köşesini sarmaya başlamış,kesif bir duvar oluşturuyordu; üst kat ve çatı, gölgeli bir denizde, garip bir gemi gibi yüzüyordu.Holmes,öfkeileönümüzdekikayanınüstüneayağıylavurduvetoprağabirtekmeattı.

"Onbeş dakika içinde çıkmazsa, yol sisle kaplanacak. Yarım saat sonra kendi ellerimizi bilegöremeyeceğiz."

"Gerileyipdahayükseğeçıkalımmı?"

"Dahaiyiolacak."

Sis duvarı ilerlerken evden beşyüzmetre kadar uzaklaştık; üst ucuna ayın gümüş yaldız sürdüğüyoğundenizdurmadanilerliyordu.

"Çok geri gittik," dedi Holmes. "Bize ulaşamadan, ona yakalanmasını istemiyorum, fazlauzaklaşmayalım.Neolursaolsun,duralımartık."Dizçöküpkulağınıyerekoydu. "Tanrım,nihayetgeliyor."

Bozkırın sessizliğini, hızlı hızlı yürüyen ayak sesleri bozuyordu. Taşların arasına saklanarak,önümüzdeki gümüş uçlu duvara dikkatle bakmaya başladık. Ayak sesleri yaklaşıyordu. Bir perdearkasındançıkargibi,sisiniçindenbeklediğimizadamçıktı.Yıldızlarınaydınlattığıgeceyeçıkınca,birsüreçevresinebakındı.Derken,hızlıveürkekadımlarlailerlemeyebaşladı.Saklandığımızyerinönündengeçtivearkamızdakiuzunyokuşatırmanmayabaşladı.Sıksıksağvesolomuzundanbaşınıçeviriparkayabakıyordu.Huzursuzolduğubelliydi.

"Konuşmayın,"dediHolmes.Tabancasınınhorozununkalktığınıduydum."Dikkat,geliyor!"

Sisin içinden bir yerden sürünerek ilerleyen biri ya da bir şeyin hışırtıları geliyordu. Ellimetreötemizdeydi bulut, üçümüz de dikkat kesilmiştik, içinden ne gibi bir dehşetin fırlayacağınabakıyorduk. Holmes'ün dirseğinin yanındaydım. Bir ara yüzüne baktım. Soluktu ama, canlıydı;gözleri, ay ışığında pırıl pırıl parlıyordu. Fakat, birden kaskatı oldu, bakışlar ve dudaklar hayretiçindearalandı,aynıandaLestradekorkunçbirçığlıkatarak,kendiniyereattı.Benayağafırladım,kaskatı kesilmiş elim tabancamın kabzasında, zihnim sisin karanlıklarından üstümüzden sıçrayan okorkunçbiçimin etkisi altında, felceuğramıştım.Bir köpekti bu, kocaman, kömür rengi bir köpekama, hiç bir ölümlü gözün görmediği gibi korkunç bir köpek. Açık ağzından ateş fışkırıyordu,gözleri pırıl pırıl yanıyordu. Sinir krizi geçiren bir beyinde uyanabilecek delice hayâllerin bilehiçbiribukadarvahşi,korkunçvecehennemîbirşekilortayakoyamazdı.Sisduvarındanüstümüzesıçrayanbuyabanîhayvankadarkorkunçbirşeyolamazdı.

Uzun adımlarla, büyük, siyah yaratık, dostumuzun ayak izlerinin arkasından sıçraya sıçrayagidiyordu.Aniden ortaya çıkışı bizi öylesine şaşırtmıştı ki, kendimizi toparlayamadan önümüzdengeçipgitti.Derken,Holmes'leaynıandaateşettik.Hayvankorkunçbirulumaçıkardı fakat,yolunadevam etti. Galiba kurşunlardan sadece biri isabet etmişti. Uzakta, Sir Henry'yi gördük, duyduğukorkuveheyecandankaskatıkesilerekdurmuş,arkasınabakıyordu.Ayışığıaltındayüzübembeyazdı,elleridehşetiçindehavadakalmıştı,olduğuyerdearkasındangelenkorkunçşeyebiranlamvermeyeçalışıyordu.

Amaköpektençıkanoacıses,bütünkorkularımızıyoketmişti.Kurşunişlediğinegöre,demekkiölümlüydü,yaralayabildiğimizegöre,öldürebilirdikde.Hayatımda,bugünekadar,Holmes'ünogecekoştuğu gibi kimseyi böyle koşarken görmemiştim. Çok iyi koşucu diye bilinirim, ben küçük

dedektifigeçtiğimdeHolmes'debenigeçti.Yolboyuncakoşarken,ilerideSirHenry'ninçığlıklarınıve köpeğin kükremesini duyuyorduk. Hayvanı avının üstüne atılırken gördüm, derken yeredevirdiğiniveboğazınasaldırdığını.TamoandaHolmes,hayvanınüstüne,tabancasınıniçindekibeşkurşunubirdenboşalttı.

Korkunç yaratık, bizi dehşete düşüren ulumasıyla havaya sıçrayıp, sırtüstü yere yuvarlandı, dörtpençesini zor oynatıyordu.Sonra, hareketsiz kaldı. Soluk soluğahayvanayaklaşıp, tabancamı pırılpırılparlayankorkunçbaşınadayadımama,tetiğebasmayagerekyoktu.Devköpekölmüştü.

Sir Henry düştüğü yerde hareketsiz yatıyordu, gömleğinin önünü yırttık, Holmes yara iziolmadığını ve yardımın tam zamanında yetiştiğini görünce rahatlayarak, derin bir nefes aldı.Dostumuzungözkapaklarıoynamayabaşlamıştıbilekalkmakiçinhafifçedoğruldu.Lestrade,konyakşişesiniSirHenry'nindişlerininarasınasıkıştırdı;korkuiçindeikigözbizebakıyordu.

"Tanrım!"diyefısıldadı."Neydio?Tanrıaşkınasöyleyinneydio?"

"Herneyse,öldüartık,"dediHolmes."Aileyemusallatolanhayaletiöldürdükartık."

Kocaman,güçlükuvvetliyaratık,önümüzdeyatıyordu.Korkunç,vahşiveküçükbiraslankadariri,melezbirköpektibu.Ölümüngetirdiğihareketsizkaskatıduruşundabile,kocaağzındanmavimsibiralev fışkırtıyor gibiydi. Parıldayan ağzına elimi sürdüm, çekince baktım, benim parmaklarım daparlıyordu.

"Fosfor,"dedim.

"Çok iyi hazırlanmış bir karışım," dediHolmes, ölü hayvanı koklayarak. "Bukoku almagücünekarşıkoyabilecekbaşkahiçbirgüçolamaz.Bukorkuyugeçirmenizenedenolduğumuziçinçoközürdileriz,SirHenry.Köpekolduğunubiliyordukama,beklediğimizbuçeşitbiryaratıkdeğildi.Sisdezamanbırakmadıbize."

"Hayatımıkurtardınız."

"Amaöncetehlikeyesoktuk.Ayağakalkabilecekmisiniz?"

"Şukonyaktanbiryudumdahaverin,sonraherşeyehazırım.Tamam.Elimdentutunlütfen.Şimdineyapacaksınız?"

"Sizi burada bırakacağız.Bu gece başkamaceralara atılmaya hazır değilsiniz.Biraz beklerseniz,birimizdenbirisizinlebirlikteHall'egider."

Sendeleyerekayağakalkmayaçalıştıfakat,yüzüsoluktuvevücuduhâlâtitriyordu.

"Şimdisizdenayrılmamızgerekiyor,"dediHolmes."İşimizingerikalankısmınıbitirmeliyiz,geçenhersaniyebizimiçinönemlidir.Kanıtıbulduk,şimdifailiniyakalamamızgerekiyor."

"Evdebulma ihtimalimizbindebir,"dediyoldangeridönerken. "Silâh sesionaoyunununortayaçıkmışolduğunuanlatmıştır."

"Çokuzaktaydık,busistesesboğulmuşolabilir."

"Köpeği çağırmak için arkasından geldiğine, emin olabilirsiniz. Hayır, şimdiye kadar kaçmıştırama,bundaneminolmakiçineviarayalım."

Ön kapı açıktı, atıldık, koridorda karşımıza çıkan yaşlı uşak, korkudan titriyordu, onu oradabırakıp, odadan odaya koşmaya başladık. Yemek odasından başka yerde ışık yoktu ama, Holmeslâmbayı alıp evin her yerini aradı. Aradığımız adam ortalıkta yoktu. Sadece üst kattaki yatakodalarındanbirikilitliydi.

"Buradabirivar!"diyebağırdıLestrade."Birsesduyuyorum.Açınkapıyı."

İçerden hafif bir inilti, bir hışırtı geliyordu.Holmes kilidin üstüne bir tekme atınca, kapı ardınakadaraçıldı.Elimizdetabancalarüçümüzbirdendaldıkiçeri.Bulmayıumduğumuz,kaçakşeytandanbir iz yoktu. Ama, hiç beklenmedik garip bir şeyle karşılaştık. Oda, küçük bir müze halinegetirilmişti,duvarlar,sırasıracamekânlariçindekelebekvepervaneböceğikoleksiyonuyladoluydu,bunlar, bu tehlikeli ve anlaşılmaz adamın eğlencesiydi.Odanın ortasına, çatıyı sağlamlaştırmak vekurtlarınkemirdiğieskidireğidesteklemekiçindikbirkalaskonmuştu.Kadınmı,erkekmiolduğubelli olmayan biri pek çok çarşaf ve bezle sıkı sıkı direğe bağlanmıştı.Bir başka havlu, yüzün alttarafını sarmıştı,üstünde,acı,utançvekorkudolu ikikaragözbakıyordu.Hemenatılıp,çarşaflarıyırttıkbağlarındankurtarınca;BayanStapletonçıktıkarşımıza.Güzelbaşı,göğsünedüştü,boynundakırmızıbirkırbaçizigördüm.

"Aşağılık herif!" diye bağırdı Holmes. "Lestrade, çabuk konyak şişesini ver! Koltuğa oturtun!Yorgunluktan,vedayakyemektenbayıldı."

Gözleriniyenidenaçtı.

"Sağmı?"diyesordu."Kurtuldumu?"

"Elimizdenkurtulamazhanımefendi."

"Hayır,hayır,kocamıdemekistemiyorum.SirHenry,sağmı?"

"Evet."

"Köpek?"

"Öldü."

Rahatbirnefesaldı.

"Tanrım, şükürlerolsun, şükürlerolsun!Şeytanherif!Bakınneyaptıbana!"Elbisesininkollarınısıyırdı,heryeriyarabereiçindeydi."Bunlarbirşeydeğilama,hiçbirşey!Zihnime,ruhumayaptığıişkence yok mu! Hepsine dayanabilirdim, zalimliğe, yalnızlığa, hayâl kırıklığıyla dolu bir hayatafakat,aşkınınbenimolduğunubildiğimsüre.Ama,onunbenimleoynadığınıbilmiyordum."Hıçkırahıçkıraağlamayabaşladı.

"Onun için iyi duygular beslemediğinizi görüyorum," dedi Holmes. "O halde, neredebulabileceğimizi söyleyin. Oyunlarına yardım etmişseniz, şimdi de bize yardım ederek suçunuzuhafifletin."

"Kaçabileceği bir tek yer var," diye cevapverdi. "Bataklığın tamortasındaki, bir adanın üstünde,eskibirmadenocağıvardır.Köpeğinioradasaklardı.Orayı,sığınabilmekiçinöncedenhazırlamıştı.Kaçsakaçsa,orayakaçmıştır."

Sisduvarıpenceredebeyaztülgibiduruyordu.Holmeslâmbayıorayatuttu.

"Baksanıza,"dedi."BugeceGrimpenbataklığındayolbulamaz."

Kadınellerinibirbirinevuruyor,gülüyordu,gözleri,dişleri,vahşibirneşeiçindeparlıyordu.

"İçeri girebilir ama, bir daha dışarı çıkamaz." diye bağırdı. "İşaret direklerini bu gece göremez.Bataklıktaki yolu göstermesi için o direkleri birlirkte dikmiştik. Bugün, keşke onlarıçıkarabilseydim."

Sis kalkmadan, onu izlemek anlamsızdı. Bu arada, evi Lestrade'e teslim edip, Holmes'le birlikteBaskervilleHall'egittik.Stapleton'larınhikâyesiniartıkondansaklayamazdıkfakat,sevdiğikadınlailgiligerçeğiöğrendiğinde,soğukkanlıdavrandı.Yalnız,geceyaşadıklarısinirleriniçokbozmuştu,sabah olmadan ateşi yükseldi ve yatağa düştü, Doktor Mortimer çağırdık. İyileştikten sonra ikisibirliktedünyaseyahatineçıktılar,SirHenryancakondansonra,okötükaderlimülkünefendisioldu.

Şimdihemenbugariphikâyeninsonunageliyorum.Hayatımızıbukadaruzunsürebulutlandıranvefecîolaylaratanıklıkettirenkorkularımızıveşüphelerimiziokuyucuylapaylaşmakistedim.Köpeğinölümününsabahısiskalkmıştı,BayanStapleton,bizibataklıktakeşfettikleriyolagötürdü.Kocasınınizlerini takip ederken, kadının yorgun ve üzgün hali hayatının ne kadar dehşet içinde geçmişolduğunugösteriyordu.Onugeniş su birikintisinin bir yerinden fırlamış, kuru ve güvenli ince biryarımadanın üstünde bıraktık. Sağa sola dikilmiş küçük kazıklar, kıvrıla kıvrıla giden yolugösteriyordu.Yolüstüyeşilkuyularvebataklararasındakiotyığınlarındangidiyordu.Çürükotlarvekamışlar,çamurdolusubirikintilerindençıkan,ağır,leşgibikokular,yüzümüzeçarpıyordu.Bazen,sadece bir adım atıyor, belimize kadar suya giriyorduk, altımızdaki toprak inip kalkıyordu;metrelerce böyle ilerledik. Battıkça, sanki öldürücü, korkunç karanlık, pençesiyle bizi aşağıçekiyordu.Butehlikeliyoldanbizdenöncebiriningeçmişolduğunufarkettik.Birotyığınıarasındaçamurdançıkmışkarabirşeyduruyordu.Holmesyoldaninerekonualmakiçingöğsünekadarsuyagömüldü,eğer,bizoradaolmasaydıkayağıbirdahayeryüzügöremeyecekti.Eskisiyahbirçizmeyikaldırdıhavaya.Derininiçinde'Toronto,'yazılıydı.

"Buçamurbanyosunadeğdi,"dedi."DostumuzSirHenry'ninkaybolançizmesinibulduk."

"Kaçarken,Stapletonatmışolmalı."

"Evet,köpeğekoklattıktansonraelindekalmışolacak.Oyunununaçığaçıktığınıgörünce,çizmeyisakladığı yerden alarak kaçtı. Sonra buraya gelince de fırlatıp attı. Buraya kadar sağ geldiğinibiliyoruz."

Bundan sonrasını bilmiyorduk, tahminler boşunaydı. Balçıkta ayak izi bulmanın imkânı yoktu.Çamur, izleri kapatıyordu. Bataklığın ötesindeki kuru toprağa çıktığımızda, heyecan içinde iziniaradık. Görünürde hiçbir iz yoktu. Toprağın hikâyesi gerçekse, Stapleton, o gece sis içindeçabalayarak gitmeğe çalıştığı o adaya asla varmamıştı!.. Orada bir yerde, o büyük Grimpenbataklığının bir yerinde, onu içine çeken balçıklı bu koca bataklıkta, o soğuk katı yürekli adam,ebediyetegömülmüş,yatıyordu.

Vahşi suç ortağını sakladığı, bataklıkla çevrili adada, daha önce bıraktığı anlaşılan bir çok izerastladık.Koca bir tekerlek ve şaft vardı, içi çöple doluydu.Buranın, terkedilmiş birmaden ocağıolduğu belliydi.Yanındamadencilerin artık yıkılmak üzere olan, kulübe kalıntıları vardı.Bunlarınbirinde bir kancayla bir zincir ve kemirilmiş kemikler vardı. Bunlar hayvanı burada saklamışolduğunu gösteriyordu.Kemik yığınları arasında üstünde bir tutamkahverengi tüy olan bir köpekiskeletivardı.

"Birköpek!"dediHolmes."Vaycanına!Kıvırcıktüylübirİspanyol.ZavallıMortimer,köpeğinibirdaha göremeyecek. Bizim için, buranın gizli, esrarlı bir tarafı kalmamıştı artık. Köpeğinisaklayabiliyorduama,sesinibastıramıyordubirtürlü,gündüzbileinsanıntüylerinidikendikenedeno ulumayı örtemiyordu. Köpeğini, gerektiğinde Merripit'deki kulübede saklıyordu fakat, orasıtehlikeliydi.Sadeceobüyükgünde,köpeği saldırtacağı zamanböylebir şeyecesaret edebiliyordu.Tenekedekikarışım,köpeğesürdüğüfosforlukarışımdı.Aileninbaşınabelâolancehennemköpeğihavasını vermek için ve ihtiyar Sir Charles'ı korkutarak öldürmek için kullanılmıştı. Kaçakmahkûmun, çığlık çığlığa koşması boşuna değildi. İnsan, arkasından böyle bir yaratığın karanlıkiçinde,sıçrayarakgeldiğinigörünce, ister istemezkorkar.Dahicebirbuluş.Bozkırdaonugörünce,hangiköylüneolduğunuanlamakiçin,böylebiryaratığınpeşindengiderdi?Londra'dasöylemiştim,şimdiyine söylüyorum,bugünekadar şu ilerideyatanadamdandaha tehlikelibir adamınpeşindenkoşmamıştık."Bunusöylerken,bozkırınkızılyamaçlarındakayboluncayakadaruzananüstüyeşilliklibataklığadoğrukaldırmıştıkolunu.

ONBEŞ

GERİDÖNÜŞKasım ayının sonuydu, Holmes'le ben, soğuk ve sisli bir gecede, Baker Street'deki oturma

odamızda, alev alev yanan ateşin başında oturmuştuk. Devonshire'a yapmış olduğumuz trajikziyaretten sonra, Sherlock Holmes, çok önemli iki işi almıştı; biri, Nonpareil Kulübü İskambilskandalıyla ilgiliAlbayUpwood'unkötühareketleriniortayaçıkarmış; ikincisi,hafızalardakaldığıgibi,sonradan,hayattaolduğuanlaşılanveNewYork'taevlenengençbayanMlleCarère'yiyani,üveykızını öldürdüğü iddia edilen, zavallı Madam Montpensier'yi kurtarmıştı. Bu güç ve önemliolaylardan başarıyla çıktığı için keyfi yerinde olduğundan,Baskerville olayının ayrıntıları üstündekonuşturabildim.Birsüredir,sabırlafırsatarayıpduruyordum,birolaylauğraşırken,başkabirolayüstündekonuşmakistemezdi.Zekiveçokmeşgulolankafasınıaslageçmişeçeviremezdik.SirHenryile Doktor Mortimer, Londra'daydı, sinirlerinin düzelmesi için önerilen o uzun yolculuğaçıkacaklardı.Ogün,öğleyinbizeuğradıklarıiçin,konukendiliğindenaçıldı.

"Kendine Stapleton diyen adamın açısından bakılacak olursa, mesele basitti," dedi Holmes,"Hareketlerininsebebini,baştabilmemize imkânolmadığı içinveolupbitenlerinancakbirkısmınıbildiğimiziçin,işçokkarışıkgörünüyordu.BayanStapletonileikikeregörüştüm.Böylece,olayheryönüyleaydınlandıvekaranlıkhiçbiryanıkalmadı.Olaylistesinde,Bharfialtındabukonudabirkaçnotbulabilirsiniz."

"Hafızanızdakianaçizgilerisöyleyemezmiydinizacaba?"

"Elbette. Ama, bütün olayları hatırlayabileceğimi söyleyemem. Şiddetli zihin faaliyeti, geçmişigaripbirşekildesiliyor.Dâvâsınıçokiyibilenvesondereceiyisavunanbiravukat,başkadâvâlardauğraştığızaman,ötekilerihatırlayamaz.Benimuğraştığımherolaydabiröncekiniunutturuyor.MlleCarère, Baskerville Hall olayını unuturdu. Bakarsınız, yarın başka küçük bir mesele dikkatimesunulur, Fransız bayanla albay Upwood'u unuturum. Köpek olanına gelince, olup bitenlerihatırladığımkadarıylaanlatayım,unuttuğumyerlerisizhatırlatın.

"Soruşturmalarımdan öğrendiğime göre, aile portresi yalan söylemiyordu, adam gerçektenBaskerville'lerdendi. Adı kötüye çıktıktan sonra Güney Amerika'ya giden ve söylendiğine göre,evlenmeden ölen şu Rodger Baskerville'nin oğluydu, Rodger, Sir Charles'ın küçük kardeşiydi.Aslında evlenmiş ve bir çocuğu olmuş, onun da asıl adı babasınınkiyle aynıymış, Costa Ricagüzellerinden Beryl Garcia ile evlenmiş, daha sonra, adını Vandeleur diye değiştirip İngiltere'yekaçmış,veYorkshire'ındoğusundabirokulaçmış.Bumesleğiseçmesineneden,yolda,Fraseradındaveremli bir öğretmenle tanışmış olması. Adamın tecrübesinden yararlanıp, bir okul açmış. SonraFraser adındaki öğretmen ölüyor ve iyi iş yapmakta olan okulun durumu gittikçe kötüleşiyor.Vandeleur,adınıStapleton'açevirmeyiuygunbuluyorveellerindekalanservetvegelecekiçinyaptığıplânlarla birlikte, böceklere karşı olan ilgisini de unutmadan, İngiltere'nin güneyine geliyorlar.British Museum'dan öğrendiğime göre, çok meşhur biri, Yorkshire'dayken bulduğu bir kelebeğeVandeleuradınıvermiş.

"Şimdi, hayatının bizce çok önem taşıyan kısmına geliyorum. Adam, herhalde soruşturmuş vekıymetli bir mülkle arasında, sadece iki hayat olduğunu öğrenmiş. Devonshire'a gittiğinde,plânlarınınçoknetleşmişolduğunu sanıyorumama, işin içindebaşkabir şeytanlıkolduğubelliki,karısınıkızkardeşigibigösteriyor.Onubuiştekullanmayıçoktantasarlamış.Ancak,belkikuracağıtuzağın sonuçlarını tahmin edemiyordu. Sonunda mülke sahip olmak istiyordu ve bu amaca

ulaşabilmek için de, her türlü aracı kullanmaya ve bütün tehlikeleri göze almaya hazırdı. İlk işi,atalarınınevinemümkünolduğukadaryakınoturmaktı,ikincisiyse,SirCharlesBaskerville'ninyakınkomşularıyla,dostlukkurmaktı.

"Baskerville'nin kendisi, köpekten bahsetmişti ve böylece, kendi ölümünü kendi hazırlamış oldu.Stapleton,Stapletondemeyedevamedelim,ihtiyarınkalbininzayıfolduğunuveküçükbirdarbenin,onuöldürebileceğinibiliyordu.BunudaDoktorMortimer'danöğrenmişti.SirCharles'ınbâtılitikatlıbiri olduğunu ve bu uğursuz efsaneye gerçekten inandığını biliyordu. Kurnaz kafası, yaşlıBaskerville'yiöylebirşekildeöldürmekistiyorduki,olayıngerçeksorumlusubulunsabile,suçonayüklenemesindi.

"Bufikrikafasınakoyduktansonra,çokincehareketetti.Buplân,hazırlayansıradanbiriolsaydı,sıradan vahşi bir köpekle bu işi yapar ve bununla yetinirdi.Yaratığa şeytanî bir hava vermek içinyapayaraçlarkullanmasıdâhiyanebirbuluş.KöpeğiLondra'daFulhamRoad'daki,RossveManglesçiftliğindenalmış.Buellerindebulunanköpeklerinenvahşisivekuvvetlisiymiş.Köpeğialınca,NorthDevon'a getirmiş, ordan kimsenin dikkatini çekmemesi için, bozkırı yürüyerek geçmiş. Böcekleriavlamaya çalışırken Grimpen bataklığını iyice öğrendiği için, canavarı gizleyecek yeri bulmuştu.Köpeğiorayakoyupfırsatbeklemeyebaşlıyor.

"Fakat, pek fırsat bulamıyordu. İhtiyarı, geceleri malikânesinden dışarı çıkarmanın, imkânıolmuyordu. Stapleton kaç kere köpeğiyle pusuya yatmış ama, olmamış. Köylüler, köpeği bu boşaçıkangezintilerinbirindegörmüşveçokkorkmuşlar.Buyüzden,şeytanköpekefsanesidoğrulanmışoluyor.Karısının,SirCharles'ıtuzağadüşüreceğiniümitediyorduama,karısısözünüdinlemiyordu.İhtiyarın gönlünü çalıp, düşmanına teslim etmeyi kabul etmemekte direniyordu. Tehditler, hattamaalesefdayakbile işeyaramıyordu.Kadın,bu işekarışmak istemediği için,Stapletonbir süreneyapacağınışaşırdı.

"SirCharles'ındostuolduğundan,zavallıBayanLauraLyons'ayardımiçinaracılıkyapmayıüstünealıyor ve kendisini bekâr olarak gösterdiği için, kadını avucunun içine alıyor ve kocasındanboşandığı takdirde, onunla evleneceğine dair söz veriyor. Sir Charles, Doktor Mortimer'ıntavsiyesiyle Hall'den ayrılmak üzereyken, plânlarını uygulama zamanı geliyor. Hemen hareketegeçmesi gerekirdi, yoksa avı elinden kaçabilirdi. Böylece, Londra'ya gitmeden önce, o gecekendisiylegörüşmesi için,BayanLyons'azorlaomektubuyazdırıyor.Sonramantıkîbir fikir ilerisürerek,gitmesineengelolunca,fırsatdaelinegeçiyor.

"Akşam Coombe Tracey'ye arabayla dönüp, köpeğine fosforlu boyasını sürdükten sonra, alıp,ihtiyarınbekleyeceğikapıyagetiriyor.Efendisitarafındankışkırtılanköpek,kapınınüstündenatlayıp,zavallı Baskerville'yi kovalamaya başlıyor, o da porsuklu yolda çığlık çığlığa kaçıyor. Karanlıktünelde,obüyükkaraköpeği,alevfışkıranağzını,ateşpüskürengözlerlegörmek,korkunçolmalı.Yolunsonunda,kâlpkrizigeçiriyorvedüşüpölüyor.Köpek,kenardakiçimenlerinüstündekoştuğuiçin, görünen tek iz adamın izi oldu. Kımıldamadan yatan adamı görünce, hayvan gelip kokladıherhalde, ölü olduğunu anlayınca da dönüp gitti. Doktor Mortimer'ın gördüğü izleri o zamanbırakmışolacak.Köpek,geriçağrılıp,Grimpenbataklığınagötürülüyor,olaypolisişaşırtıyor,çevrehalkıkorkuyorvesonundaişebizelkoyuyoruz.

"Sir Charles Baskerville'nin ölümü hakkında başka bir şey yok. Şeytanca kurnazlığınıgörüyorsunuz, çünkü asıl katile dâvâ açılmasına imkân yok gibi bir şey. Köpek kendisini eleveremezdi.Olayladolaylıolarakilgisiolanherikikadınise,BayanStapletonveBayanLauraLyons,Stapleton'dankuşkuduyuyorlardı.

"Bayan Stapleton'ın, kocasınınBaskerville'ye karşı hazırladığı plândan ve köpekten haberi vardı.Fakat, bayan Lyons'ın ikisinden de haberi yoktu ama, randevunun iptalinden sonra ölüm onu daşüphelendirmişti. İkisi de onun elinin altındaydı, adamın ikisinden de korkmasına neden yoktu.Buişinbirincikısmıkolaybaşarılmıştıancak,ikincikısmıdahazordu.

"Stapleton,SirCharles'ınKanada'davârisiolduğunubelkibilmiyordu.Fakat,bunuçokgeçmedendostu, Doktor Mortimer'dan öğrendi, Henry Baskerville'nin gelişini bütün ayrıntılarıyla öğrendi.Stapleton'ınilkdüşüncesibugençyabancınındahaDevonshire'agelmedenLondra'daişinibitirmekti.İhtiyarı tuzağa düşürmeyi kabul etmediği için, karısından o günden beri çekiniyordu; üstündekietkisinin kaybolabileceğini düşünerek, gözünün önünden fazla uzaklaşmasını istemiyordu. Buyüzden, onu da götürdü Londra'ya. Graven Street'de, Mexborough Private otelinde kaldıklarınıöğrendim.Buotelde,adamımınuğradığıyerlerarasında.Orada,karısınıodayakapattıktansonra,birsakal takıp,DoktorMortimer'ınarkasındanBakerStreet'e,oradanda istasyonaveNorthumberlandOteli'negidiyor.Karısıolanlarıanlamışgibiydiama,kocasındanöylekorkuyormuşki,elindenbirşey gelmiyordu.Bu yüzden kadın, tehlikedeki adama yazıp, durumu bildirmeye cesaret edememiş.Mektup, Stapleton'ın eline geçerse, hayatını tehlikeye atmış olacakmış, nitekim bildiğiniz gibikelimelerikesipgönderdi,adresidekasıtlıolarakeksikyazdı.SirHenryegelenmektup,ilkuyarıydı.

"Stapleton için Sir Henry'nin bir eşyasını alması çok önemliydi. Bu, köpeği kullanmasıgerektiğinde arkasından gönderebilmek içindi. Büyük bir cesaret ve hızla harekete geçiyor, otelintemizlikçisininbu iş için rüşvetalmışolduğubelli.Ama, ilkelinegeçençizme,yeniolduğun için,işine yaramıyor. Sonra, onu geri bıraktırıp, eskisini çaldırtıyor. Çok ipucu verdi bana, gerçek birköpek söz konusu olduğunu anladım birden, yoksa, yeni çizmenin yerine eskisini almak kaygısı,başkaneyeişaretolabilirdi?Birolay,nekadarkorkunçvegaripolursa,okadardikkatleincelenmesigerekir. Bir olayda en anlamsız gelen şey, iyi düşünülüp bilim açısından bakıldığında, genellikleipucuverir.

"Derkenertesisabah,dostlarımızziyaretegeliyor.Tabii,Stapletondapeşlerinde.Oturduğumuzyeriöğrenipbenitanımasındansonra,dahadikkatlidavranmayabaşlıyor.Stapleton'ınmaceraları,yalnızBaskerville olayı ile sınırlı değil.Sonüçyıl içinde, batıdabir çokhırsızlıkolayımeydanagelmişama, faili bulunamamış bir türlü. Bunların sonuncusu mayıs ayında Folkeston Court'da oldu. Tekbaşına iş gören maskeli soyguncu, karşısına çıkan uşağı öldürmüş. Tükenmekte olan parasınıçoğaltmakiçinbugibi işlerebaşvurduğundanşüphemyok,uzunzamandır iflâholmaz tehlikelibiradamolduğubelli.

"O sabahbizdenkaçtığı zaman, nasıl çabukdavrandığını gördük, sonra da arabacıyla bana adınıgöndermesindeki cüreti. O andan sonra, Londra'da olayı üzerime aldığımı anlayınca, orada artıkonuniçinişkalmadığınıanladı.Dartmoor'adönüp,Baskerville'ningelişinibekledi..."

"Birdakika,"dedim."Olaylarınsırasınıdoğruanlattığınakuşkuyokama,açıklamadığınbirkonuvar.EfendisiLondra'daykenköpekneoldu?"

"Onudaaraştırdım,önemlibirtarafelbette.Stapleton'ınbirsuçortağıolduğubelliama,herşeyinianlatıp,kendinionunelinetamamıylavermediğideortada.MerripetköşkündeAnthonyadındayaşlıbiruşakvardı.Okulişlettiğizamandanberi,buuşakonunlaçalışıyormuş.Efendisiylehanımfendininkarı koca olduğunu bildiğine şüphe yok. Bu adam ortadan kaybolmuş. Adam ülkeden kaçtı.İngiltere'de Anthony adına pek rastlanmaz, İspanyol, ya da Amerikalı. İspanyolca adı Anthonio.Adam,BayanStapletongibiiyiİngilizcekonuşuyorduama,dilibirazsürçerdi.OadamınStapleton'ınçizdiği yoldan, Grimpen bataklığından gittiğini, gözlerimle gördüm. Efendisi olmadığı zaman,

herhaldeköpeğebakıyordu;köpeğinhangiamaçlakullanılacağınıbilmeyebilirdi.

"Stapleton'lar, Devonshire'a gidince, arkalarından Sir Henry ile sen de gittin. Ben o sırada neyapıyordum, bir iki kelimeyle anlatayım.Belki hatırlarsınız, üstünematbaa harfleri yapışık kâğıdıincelerken, büyük bir titizlikle damgasını aramıştım. Gözlerime iyice yaklaştırdığımda, beyazyasemindenilenhafifbirkokuduydum.Ustabirdedektifin,birbirindenayırmasıgerekenyetmişbeşçeşitparfümvardır.Hemenanlaşılırsa,kokuçok işeyarar.Bunu tecrübelerimdenbiliyorum.Kokuolduğunagöre,işiniçindebirkadınvardemekti,şüphelerimStapleton'ayönelmeyebaşlamıştıbile.Böylece henüz yolculuğa çıkmadan, köpeğin varlığından emin olmuş ve caninin kim olabileceğihakkındaşüphelerimuyanmıştı.

"Stapleton'ı gözetleme oyunu oynuyordum. Sizinle olduğum takdirde, son derece dikkatlidavranacağı için, bu iş amacına ulaşamayabilirdi. Bu yüzden yalnız seni değil, herkesi aldattım,herkesbeniLondra'dabilirken,gizliceburayageldim.Tahminettiğimgibi,buokadarzordeğildi,hem böyle meselelerde ufak şeylere bakılmaz. Çoğu zaman Coombe Tracey'de kalıyordum,bozkırdaki kulübeyi, hareket alanına yakın olmam gerektiğinde kullanıyordum. Cartwright köylüçocuğukıyafetiylebenimlebirliktegelmişti.Çokişimeyaradı.Yemeğimi,giysilerimi,ogetiriyordu.Ben Stapleton'ı gözetlerken, Cartwright, da seni gözetliyordu ve böylece bütün ipleri elimdetutabiliyordum.

"Raporlarının çabucak elime geçtiğini söyledim. Baker Street'den derhal Coombe Tracey'yegönderiliyordu.Çok işime yaradılar, özellikle Stapleton'ın gerçek hayat hikâyesi.Adamla, kadınınteşhisini koyduktan sonra, durumu bütün açıklığıyla kavradım. Olay, kaçak mahkûm ve onunlaBarrymorearasındakiilişkileryüzündençokkarıştı.Bunudaçokiyişekildesenaçığaçıkardın.Hernekadarbenkendigözlerimleaynısonucavardımsada.

"Sen beni bozkırda bulduğunda, bütün olayı biliyordum ama, Jüriye sunacağım deliller yoktuelimde.OgeceStapleton'ın,SirHenry'yiöldürmekamacıylakaçakmahkûmunölümünesebepolmasıbile, bir delil oluşturmuyordu. Onu yakalayabilmek için, Sir Henry'yi yalnızmış gibi gösterip,Stapleton'ınsaldırıyageçmesini sağlamalıydık.Böyleyaptıkvedostumuzunağırbir şokgeçirmesipahasınaişibaşardıkveböyleceStapleton'ınamacınaulaşamasınaengelolduk.SirHenry'ninböylebir şeye katlanması, itiraf ediyorum, benim hatam ama, hayvanın bizi hareketsiz bırakacak kadarkorkunç bir varlık olacağı aklımın ucundan bile geçmemişti. Ayrıca, görüş açımızın daralmasınasebep olan sisi de hesaplamamıştık. Şimdi, içim rahat ve Doktor Mortimer'ın kısa süre içindegeçeceğini söylediği, bir sinir hastalığı dışında işi başarmış bulunuyoruz. Uzun bir yolculuk,dostumuzunsinirlerinidüzelteceğigibi,yaralıduygularınadailâçgibigelecektir.Kadınakarşıolanaşkı,derinvesamimiydi,buişinonuniçinenkötütarafı,kadıntarafındanaldatılmasıoldu.

"Stapleton'ın, kadının üstünde büyük etkisinin olduğu belli. Kadın, ona karşı gelemiyordu. Bu,sevgidendeolabilir,korkudanda.Belkiher ikisidevardı,çünkübuikiduyguyanyanavarolabilir.Herneyse,etkibüyüktü.Böylecekızkardeşidiyeortalıktagörünmeyikabulettiama,adamkendisinicinayetortağıyapmak isteyince,direndi.Kocasınınhaberiolması ihtimaliolmasaydı,SirHenry'yesöyleyecekti, buna defalarca yapmaya çalıştı. Stapleton'ın kendisi de, kıskançlık duyuyordu. SirHenry'nin, kadına duygularını açıkladığını görünce, sinirlerine engel olamıyor ve soğukkanlılığısayesinde saklamayı başardığı ateşli ruhunu ortaya çıkarıyordu. Bu yüzden, kısa sürede bu işibitirmek istiyor ve Sir Henry'nin sık sıkMerripit köşküne gelmesini söylüyordu. Böylece er geçaradığı fırsatın çıkacağını düşünmekteydi. Ama, olay günü, karısı, birden aleyhine döndü. Kadın,Selden'ın ölümünü duymuştu ve köpeğin Sir Henry'nin geleceği akşam, kulübede saklandığınıbiliyordu.Bucinayetekarşıkocasınasaldırdı,bunukorkunçbirsahneizledi,böyleceilkdefakadın,

kocasınabaşkaldırmışoluyordu.Kadınınkarşıkoyuşu,adamdabirdennefretuyandırdıvekendinielevereceğinianladı.Böylecekadını,SirHenry'yehaberveremesindiyebağlayıp,hapsetti.Bütünoçevredeyaşayanların,SirHenry'ninölümünün,aileninüstündekilânetyüzündenmeydanageldiğineinanmaları sonucu, bir oldu bittiye getirerek, karısını yeniden kazanmayı ve bildiklerini poliseanlatmasınaengelolabileceğiniümitediyordu.Buradayanlışbirhesapyaptı.Çünkü,kadınböylebirdavranışı kolay kolay hazmedemezdi ve zaten, kocasından iyice soğumuştu. İşte böyle Watson,notlarımabaşvurmadan,bugaripolayı tümayrıntılarıyladahafazlaanlatamam,başkaanlatılmadıkönemlibirşeykaldığınısanmıyorum."

"SirHenry'yi,amcasınayaptığıgibikorkutaraköldürebileceğiniümitedemezdiama."

"Hayvançokvahşiydiveuzunsüreaçbırakıldığı için,neredeyseaçlıktanölecekti.Görünüşü,birinsanı belki korkudan öldürmeyebilirdi ama, parçalayarak öldürebilirdi. Nitekim vaktindeyetişmeseydik,öyledeolacaktı."

"Geriye bir tek güçlük kalıyor, Stapleton vâris olarak ortaya çıkınca, bu durumunu nasılaçıklayacaktı, yanimalikâneye bu kadar yakın oturup da kendisini ortaya çıkarmamasını?Mirasta,şüpheyevesorguyameydanvermedennasılhakiddiaedebilirdi?"

"Bu çok zor bir soru ve çözmem için, ortaya çok soru çıkarıyorsun. Benim araştırma alanım,geçmişvebugünfakat, insanıngelecekteneleryapacağınıbilmekgüç.BayanStapleton,bukonuyubirkaç kez dinlemiş kocasından. Üç çıkar yol vardı: Güney Amerika'ya gider, oradaki İngilizmakamlarınakendinitanıtırveİngilter'yehiçgelmeden,servetiistetebilirdiyadabirşeyuydurur,birsüreLondra'dakalmasıgerektiğiniilerisürebilirdiveyabirsuçortağıbulur,onuvârisgibigösterip,gelirin bir kısmını kendi alırdı. Tanıdığımız kadarıyla bu adam, tüm zorluklara karşı,mutlaka birçıkaryolbulurdu.SevgilidostumWatson;birkaçhaftadırçokçalıştık.Birgeceiçinolsun,kafamızıdahaeğlencelibir tarafayöneltebilirizsanıyorum.LesHuguenots'dabir locaayırttım.DeReszkes'iduydunmuhiç?Lütfen,yarımsaatekadarhazırol,orayagitmedenönce,yoldaMarcini'yeşöylebiruğrar,güzelbirakşamyemeğiyeriz."

[1]Dolikosepfalik,Dolichosephalic:Kafanındarveuzunolmadurumu.(y.n.)

[2]Supraorbital:Tıp,GözçukuruLorbitaüzerinde.(y.n.)

[3]Parietal:Tıp,Organınçevresi.(y.n.)

[4]Antropoloji: Fr, Anthropologie, Yun. Anthropos: "İnsan-Logos" İnsanın kökenini, evrimini,biyolojiközelliklerini,toplumsalvekültürelyöndeninceleyenbilim,insanbilimi.(y.n.)

[5]Yenigezginler.(y.n.)

[6]NeolitikÇağ:Taşdevrininsonçağıvebununlailgili.

[7]Cyclopides:Lat.Bircinsböcek.

[8]SherlockHolmes'ünKızılSoruşturmaadlımacerası.(BilgeKarıncaYayınları.)