Saturday 25th August 1917 … about 10.00 pm a force of 170 ... · verlies. Aan velen bleef zelfs...

Saturday 25th August 1917

“… about 10.00 pm a force of 170 all ranks,

drawn from all 4 companies commenced to get

into position to attack and capture Hill 35 and

Gallipoli. Zero hour was 11.00 pm but the attack

was not launched until 11.30 pm. It succeeded on

the left in getting to the outskirts of Gallipoli, but

on right was held up by machine gun fire from a

strong point. A second strong point was passed

over in the darkness and caused casualties

resulting in the falling back of the right flank. The

left was forced back by an enemy counterattack

but regained all ground up to 150 yards in front of

our old line. 4 posts were established. 2 prisoners

were taken. Casualties Capt G.F.Young, 2/Lt S

Graham and C.J.B.Ritchie and about 60 other

ranks.

”

Entry in the War Diary of the 9th Black Watch

© p

ho

to c

ou

rtes

y Im

per

ial W

ar

Mu

seu

m

Will ye come to FlandersZonnebeke Flanders Belgium

Scottish Memorial in Flanders - campaign 2 32 3

Op zaterdag 25 augustus 1917 voerden het 9e Black Watch en het 10e Scottish

Rifles een mislukte aanval uit op de ruïnes van twee hoeves in dit gebied. Het

was één van de vele vergeten acties die bijna onopgemerkt voorbij gingen

in het grotere geheel van de Passchendaele - campagne. Op de strategische

kaarten die het oorlogsverloop weergaven liet de minieme terreinwinst amper een

spoor na. Voor de gezinnen die een familielid verloren bij deze en gelijkaardige acties

stortte echter een hele wereld in. We kunnen slechts gissen hoe de ouders, echtgenotes

en kinderen van de slachtoffers voortleefden met het pijnlijk gevoel van onvervangbaar

verlies. Aan velen bleef zelfs de troost van een gekend graf ontzegd.

Negentig jaar na de feiten vragen sommigen zich af of het nog wel de moeite loont om

de herinnering aan een oorlog die ver in vorige eeuw plaatsgreep levendig te houden.

Met de oprichting van dit Schots monument op de Frezenberg wi l de Vlaamse bevolking

een ondubbelzinnig antwoord op deze vraag geven. Herinnering is en blijft voor ons

een belangrijke plicht, niet alleen tegenover de slachtoffers maar ook ten opzichte van

hun families en van de mannen en vrouwen die ogenschijnlijk ongeschonden uit de

Grote Oorlog kwamen. Voor geen van hen zou de wereld nog ooit zijn zoals hij geweest

was, allemaal zouden ze op één of andere manier levenslang getekend blijven door de

onvoorstelbare gebeurtenissen waarvan zij deel uitgemaakt hadden.

Het “Scottish Memorial in Flanders” is de ondubbelzinnige uitdrukking van het

engagement dat de gemeente Zonnebeke ook in de toekomst wil blijven aangaan: “We

will remember them”.

Dirk Cardoen

Burgemeester van Zonnebeke

2 3


2 3 Scottish Memorial in Flanders - campaign

On Saturday 25th August 1917 the Black Watch and the 10th Scottish Rifles

launched an unsuccessful attack on the ruins of two farms in this area. This

was one of the many forgotten actions that went by almost unnoticed in the

Passchendaele campaign. The gain was neglectable and can hardly be traced

on the strategic maps. The world collapsed for the families that lost a member during this

and similar actions. We can only try to understand how the parents, wives and children

of the victims had to live with the pain of this irreplacable loss. Many of them were even

denied the comfort of a known grave.

Today, ninety years after these events some people question whether we should still

dwell on the memories of this war which took place at the beginning of last century.

With the erection of this Scottish monument on the Frezenberg the Flemish people give a

clear and unmistakable answer to this question. Remembrance is and remains our duty,

not only to the victims but also to their families and to the men and women who survived

this war. Their world would never be the same again. All of them were, in one way or

another scarred by the incredible events they had to go through.

The Scottish Memorial in Flanders is the unambiguous expression of this present and

future commitment of the community of Zonnebeke towards the victims. We will

remember them!

Dirk Cardoen

Burgomaster of Zonnebeke



“ No family in Scotland was untouched and no community unaffected by the

loss of so many young soldiers who died in 1917. The carnage of Passchendaele

is a poignant reminder of why the European institutions were established, to

build lasting peace and prosperity in our continent.”

Alex Salmond

First Minister of Scotland, speaking when he attended the recent commemoration

event at Tyne Cot and the Menin Gate on 12 July 2007

The Scottish government strongly agreed that the horror of Passchendaele must

be remembered and appropriately commemorated; in particular for Scots the

sacrifice of the ten Scottish regiments that participated in the offensive. In

raising a magnificent Celtic Cross made from Scottish granite at Frezenberg , we

are commemorating the bravery of Scottish troops not just in Flanders or at the Battle

of Passchendaele, but throughout the entire First World War. It is for these reasons that

we make a financial contribution to this weekend’s event.

In the Municipality of Zonnebeke there are no fewer than 13 memorials dedicated to

units that fought at Passchendaele, but none currently dedicated to Scottish Soldiers

or to a Scottish Regiment. The inauguration of the Scottish Monument honours our

fellow countrymen who fought and died in Flanders and in France. It is with humility,

compassion and quiet pride that we remember with gratitude those Scots who fought

and died for our nation on the fields of Flanders during 1917.”

Linda Fabiani

Minister for Europe, External Affairs and Culture

4 5



“Geen enkele Schotse familie bleef gespaard, geen enkele gemeenschap leed

niet onder de gevolgen van het verlies van zo vele jonge soldaten die stierven

in 1917. De slachtpartij van Passendale is één van de aangrijpende redenen

voor de oprichting van de Europese instellingen die moeten bijdragen aan een

langdurige vrede en welvaart in ons continent”.

Alex Salmond, Eerste Minister van Schotland tijdens een speech voor de recente

herdenkingsplechtigheid op Tyne Cot en de Menenpoort op 12 juli 2007.

De Schotse regering was het er roerend over eens dat de gruwel van

Passendale op een gepaste manier herinnerd en herdacht moet worden.

Voor de Schotten gaat dit in het bijzonder over het offer van de tien Schotse

regimenten die ingezet werden tijdens de verschillende offensieven. Door

de oprichting op de Frezenberg van een indrukwekkend Keltisch kruis uit Schots graniet

herdenken we de dapperheid van de Schotse troepen, niet alleen in Vlaanderen of bij de

Slag om Passendale, maar ook tijdens de hele Eerste Wereldoorlog. Om deze redenen

ondersteunen we dit herdenkingsweekend ook financieel.

De gemeente Zonnebeke telt niet minder dan dertien herdenkingsmonumenten,

opgedragen aan de verschillende eenheden die in Passendale vochten. Er is er echter niet

één dat opgedragen is aan de Schotse soldaten of aan een Schots regiment. De oprichting

van het Schots Monument brengt hulde aan onze landgenoten die vochten en stierven

in Vlaanderen en Frankrijk. Het is met nederigheid, medeleven en stille trots dat we de

Schotten die in 1917 stierven en vochten in de Vlaamse velden dankbaar herdenken.

Linda Fabiani

Minister for Europe, External Affairs and Culture



Herdenken smeedt band. In Schotland en in tal van andere naties die in de

Groote Oorlog soldaten naar het front in de Westhoek gestuurd hebben, is de

herinnering aan Flanders Fields nog steeds levendig. Dat gemeenschappelijk

verleden, dat gedeelde leed smeedt onmiskenbaar een band, een onuitwisbare

band. Want Vlaanderen zal nooit vergeten. En ook Schotland zal nooit vergeten. Het

herinneringsmomument op de Frezenberg bewijst dit. Zo wordt de herdenking van

wat zich nooit meer mag herhalen meteen een actieve stap naar meer en intensere

samenwerking tussen de deelstaten in Europa.

Geert Bourgeois

Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme.

6 7



Bonding through commemoration. In Scotland as well as in numerous other

nations that sent soldiers to the front in the Westhoek during the Great War,

the memory of Flanders Fields is being kept alive. This common past, this

shared sorrow unmistakably creates a bond, an indelible bond. Flanders

will never forget. And neither will Scotland. The commemoration monument on the

Frezenberg testifies to that. The commemoration of what should never be repeated, thus

immediately becomes an active step towards increased and intensified cooperation

between the federated states in Europe.

Geert Bourgeois

Flemish Minister for Administrative Affairs, Foreign Policy, Media and Tourism



It was the violation of Belgian neutrality that led Britain to declare war on Germany

on 5th August 1914. On that day the front page headline of a leading London

newspaper Britain’s proclaimed “Three Cheers For Belgium!”. There were no doubts

as to why Britain was going to war. Men in large numbers were needed. Nowhere

was the call for recruits better heeded than in Scotland, then a country with a population

of four million. 560,000 of its sons served in uniform; over 148,000 of them were killed in

action during the four long years of war that followed. The blow of these grievous losses

was felt in the villages, towns and cities throughout Scotland. To this day war memorials

all over the country bear testimony to lost generations and to communities decimated

to the point of extinction.

Many of these memorials are in the form of a soldier standing to his duty in the face of

the enemy. Many others are in the form of the Celtic High Cross, like the one now erected

at Frezenburg. It is deeply poignant that this should be chosen as the place for such a

memorial. Within yards of the site, the 9th (Scottish) Division, the 15th (Scottish) Division

and the 51st (Highland Division) were all embroiled in the ferocious battles that were

fought in the Ieper Salient between 31st July and the 10th November 1917. They fought

heroically in the rain and mud against a determined and brave German defence. Those

defenders would have known that they were facing Scottish infantrymen, particularly

the Highlanders in their kilts, were instantly recognizable as they advanced through

no-man’s land towards their objectives. Legend and contemporary evidence tell us that

the Germans feared no enemy more than the “ladies from hell”, as they called those

Highlanders.

In the peaceful, beautiful Commonwealth War Graves Cemeteries to be found here in such

profusion lie thousands of young Scots. They gave their lives for their King and Country

but also in the name of freedom. They came to help regain Belgium for the Belgians.

Their descendants come here in large numbers to see, to reflect and to wonder. All of

them, those living today and the dead of the Great War, are greatly comforted by the care

with which their graves and memorials are tended. They are greatly appreciative of the

heart-warming way in which the people of this part of Belgium preserve and honour their

memories. We are all deeply moved by the decision to erect this splendid monument to

Scottish soldiers and we thank all those involved most warmly. We can expect this new

memorial will be a much visited place in the years to come. Three cheers for Belgium and

Flanders! Scotland Forever!

Lieutenant General Sir Alistair Irwin KCB CBE

President Royal British Legion

Scotland August 2007

8 9



Op 5 augustus 1914 verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland, dat

de Belgische neutraliteit met de voeten getreden had. Op die dag kopte een

belangrijke Londense krant: “Drie maal hoera voor België!”. Er was geen

twijfel mogelijk waarom Groot-Brittannië ten strijde trok. Enorme aantallen

strijdbare mannen waren nodig. De oproep voor recruten werd nergens zo goed opgevolgd

als in Schotland, een land met een bevolking van vier miljoen mensen. 560.000 Schotse

jongens namen dienst in het leger, meer dan 148.000 van hen vonden de dood tijdens de

gevechten gedurende de vier lange oorlogsjaren die zouden volgen. De impact van deze

vreselijke verliezen was voelbaar in de gemeenten, dorpen en steden van Schotland.

Tot op heden getuigen oorlogsmonumenten overal in het land van verloren generaties

en samenlevingen die zodanig gedecimeerd werden dat ze op de rand van uitsterven

stonden.

Veel van deze herdenkingsmonumenten nemen de vorm aan van een plichtsgetrouwe

soldaat oog in oog met de vijand. Ook het Keltisch Kruis wordt vaak voor dit doel gebruikt,

zo ook het monument dat opgericht wordt op de Frezenberg. De keuze van deze plaats voor

een dergelijk monument is sterk aangrijpend . In de onmiddellijke omgeving van deze site

werden zowel de 9e (Schotse) Divisie, de 15e (Schotse) Divisie als de 51e (Highland Divisie)

meegesleurd in de gruwelijke gevechten die plaatsgrepen in de Ieperboog tussen 31 juli

en 10 november 1917. In regen en modder vochten ze heldhaftig tegen een vastberaden

en dapper Duits leger. De Duitsers zullen geweten hebben dat ze vochten tegen Schotse

infanteristen, hoofdzakelijk Highlanders in kilt. Deze waren onmiddellijk te herkennen

bij het oprukken naar hun objectieven doorheen het niemandsland. Zowel overlevering

als bewijsbare verhalen leren ons dat de Duitsers geen vijand meer vreesden dan de

‘dames van de hel’, zoals ze deze Highlanders noemden.

Op de vredige en mooie Commonwealth War Graves-begraafplaatsen in deze streek

liggen duizenden jonge Schotten begraven. Ze gaven hun leven voor hun Koning en

Vaderland, maar ook voor de vrijheid. Ze kwamen de Belgen helpen hun land terug te

winnen. Hun afstammelingen komen in grote getale om te zien, na te denken en zich te

verwonderen. Iedereen is enorm blij met de zorg die hier besteed wordt aan hun graven en

herdenkingsmonumenten. Ze zijn zeer dankbaar voor de hartverwarmende aandacht die

in dit deel van België besteed wordt om hun nagedachtenis te eren. We zijn allen enorm

geroerd door de beslissing om dit schitterende monument voor de Schotse soldaten op

te richten en we bedanken iedereen die zich voor dit project ingezet heeft van harte. We

verwachten dat dit nieuwe monument in de komende jaren een druk bezochte plaats zal

worden. Drie maal hoera voor België en Vlaanderen! Scotland forever!

Luitenant Generaal Sir Alistair Irwin KCB CBE

Voorzitter Royal British Legion Scotland

Augustus 2007



Dirk Uytterschout (°1958) studeerde Plastische Kunsten aan Sint-Thomas in

Brussel, waar hij in 1978 afstudeerde. In oktober 1979 kreeg hij een voltijdse

plaats als leerkracht Plastische Opvoeding aangeboden aan het Koninklijk

Atheneum van Soest, Duitsland, waar hij na zijn legerdienst gebleven was.

Dirk heeft nooit echt een kunstenaarscarrière geambieerd, hij haalt zijn tekentalent

enkel boven voor speciale gelegenheden. Bij elke van deze gelegenheden kruipt hij

pas na heel wat ribporren in het penseel en werkt het bestelde kunstwerk steevast op

enkele luttele uren van de deadline af. Ook met betrekking tot het Scottish Memorial

in Flanders wil Dirk Uytterschout niet als artiest worden bestempeld. ‘Mijn ontwerp is

immers “gewoon” een variatie op bestaande Keltische kruisen’, vindt hij zelf. Bescheiden

als hij is heeft hij pas na lang aandringen de opdracht aanvaardt. Daarenboven stelde hij

bij het eerste plaatsbezoek aan de site de uitdrukkelijke voorwaarde dat er van de kant

van de initiatiefnemers geen enkele tegenprestatie tegenover zijn engagement mocht

staan . De manier waarop de ontwerper zich in een snel tempo documenteerde over de

achtergronden van zowel het project als de traditie van de “High Crosses” pleit voor zijn

flexibiliteit en de toewijding.

Dirk Uytterschout

10 11



Dirk Uytterschout (°1958) studied plastic arts at Saint-Thomas in Brussels,

from which he graduated in 1976. After having fulfilled his military service,

he was offered a full-time position as an art teacher at the (Belgian) state

secondary school in Soest, Germany in October, 1979. Dirk Uytterschout

has never aspired to an artist’s career. He only calls upon his drawing skills for special

occasions and finishes the commissioned work of art mere hours before the deadline.

As far as the Scottish Memorial is concerned, Dirk Uytterschout again does not wish

to be called an artist. ‘After all,’ he says, ‘my design is “merely” a variation on already

existing Celtic Crosses.” It is only at the unwavering insistence of his good friend Erwin

Ureel that Dirk Uytterschout finally applied himself to this project. And as far as the

deadline is concerned, the genesis of this sketch has once again been one of constant

encouragement, prodding, pleading, egging on, and in the very last resort, threats.

Dirk Uytterschout



Inleiding

Na de eerste wereldoorlog werden heel wat

monumenten opgericht op de voormalige

westelijke frontlijn. In de meeste gevallen

herinneren ze ons aan de inzet van

welbepaalde militaire eenheden. In mindere

mate wordt ook het engagement van deze

of gene bevolkingsgroep herdacht. In

Vlaanderen zijn monumenten van dit laatste

type eerder een uitzondering. De Ierse Toren

vormt hierop een bekende uitzondering, maar

over het algemeen

zijn deze ‘nationale’

m o n u m e n t e n

terug te vinden

in Frankrijk

(bijvoorbeeld South

African Delville

Wood bij Longueval

of Newfoundland

Park in de buurt van

Beaumont-Hamel).

We kunnen

met zekerheid

zeggen dat de

a a n w e z i g h e i d

van een dergelijk

monument bijdraagt tot de vorming van een

bepaald beeld van de groep die herdacht

wordt. Vreemd genoeg vinden we nergens

aan het Westelijk front een monument dat

ons herinnert aan de inzet van àlle Schotse

strijdkrachten. Dit is des te opvallender

aangezien verschillende Schotse regimenten

bijna steevast deelnamen aan zware

gevechten, vaak op cruciale momenten.

In Frankrijk zijn er nochtans heel wat

invdividuele monumenten voor bataljons,

regimenten of divisies, terwijl in Zonnebeke

– Passendale elke vorm van herinnering

ontbreekt. Nochtans werden net hier drie

grote eenheden, met name de 9e (Schotse),

de 15e (Schotse) en de 51e (Highland)

Divisie quasi tegelijkertijd ingezet in vaak

erg gruwelijke gevechten. Op hetzelfde

moment werd de 52e (Lowland) Divisie

ingezet op meer exotische fronten. Het oude

gezegde ‘uit het oog, uit het hart’ is hier

duidelijk van toepassing. In een periode van

gestaag groeiende interesse in de Eerste

Wereldoorlog leek de tijd rijp om dit recht te

zetten. Het vroegere slagveld bij Zonnebeke

is vanuit historisch oogpunt zonder enige

twijfel de meest aangewezen plaats om een

project opgedragen aan de Schotse inzet op

te starten.

Historische achtergrond

Van de drie Schotse divisies vochten de 9e en

de 15e op het grondgebied van de gemeente

Zonnebeke. In een periode van 50 dagen werd

een vooruitgang geboekt van 3,5 kilometer,

dit ten koste van enorme verliezen. Meer

noordwaarts werd de 51e (Highland) Divisie

ingezet bij Poelkapelle. Tevens namen

heel wat Schotse bataljons deel aan de

gevechten bij andere niet-homogene divisies.

Een bekend voorbeeld van zo’n gemengde

eenheid was de 7e Divisie, die zowel in 1914

als in 1917 op de Broodseinde – Geluveld lijn

vocht. De recente begrafenis van soldaat

Thompson (2e Gordon Highlanders bataljon)

op de begraafplaats van Polygon Wood is een

typisch voorbeeld van deze Schotse inzet.

Een Schots monument in Vlaanderen

“We kunnen met

zekerheid zeggen

dat de aanwezigheid

van een dergelijk

monument

bijdraagt tot het

vormen van een

bepaald beeld

12 13



Ook heel wat Canadese eenheden kunnen

buigen op een stevige Schotse traditie. Zo

zijn er de Canadian Seaforth Highlanders bij

Passendale, de Nova Scotia Highlanders op

Passendale Ridge, ... In mindere mate gaat dit

ook op voor Australische en Zuidafrikaanse

regimenten. En uiteraard mogen we ook de

vele Schotten die dienden in Engelse, Ierse,

Welshe, Nieuwzeelandse, New Foundland en

andere batlajons niet vergeten.

Voorstelling van het project

Het doel van het project was het oprichten

van een Schots monument op een historisch

correcte plaats op het gebied van de gemeente

Zonnebeke, meer bepaald in de omgeving

van de Frezenberg. Het monument zal uniek

zijn in die zin dat het gekozen werd om eer te

betuigen aan àlle Schotten die meevochten

in de Grote Oorlog. Het zal uiteraard een

universeel karakter hebben omdat ook de

Schotten in migratielanden (waaronder

Canada) tot de beoogde groep behoren.

Onze studiegroep koos voor de herdenking

van de algemene Schotse inzet, eerder dan

het zoveelste monument te willen oprichten

voor deze of gene Schotse eenheid. Nergens

langs de Westelijke frontlijn of aan andere

fronten is een dergelijk monument te vinden.

Het zal een Keltisch kruis of ‘High Cross’ zijn

in Schots graniet (Corrennie Pink), geplaatst

op een basis van originele bunkerstenen.

De hoogte van het kruis zelf zal ongeveer

vier meter zijn, de basis van bunkerstenen

net iets lager. Het werd vervaardigd bij het

Schotse bedrijf Fyfe Glenrock (Oldmeldrum,

bij Aberdeen) . De transportfirma’s ARR Craib

en Delta Transport verzorgden gratis het

vervoer. De plaatselijke aannemer Patrick

Mylleville zorgde voor de plaatsing van het

monument en bronsgieter en -artiest Peter

Berghman van het bedrijf ‘eplaat’ (Roeselare,

Vlaanderen, België) ontwierp en goot de

bronzen plaat. ‘High Crosses’ stammen af

van een oude Keltische traditie en zijn niet

alleen opgericht in Schotland, maar ook op

vele plaatsen in Groot-Brittannië, Ierland

en Wales om de oorlogsslachtoffers te

herdenken. Het ontwerp van het monument,

zoals te zien op de kaft van deze brochure,

werd gemaakt door Dirk Uytterschout

(Halle, bij Brussel) en is geïnspireerd op de

vele plaatselijke dorpsmonumenten die

in Schotland terug te vinden zijn. Op deze

manier zal het monument een symbolische

link vormen met het thuisland zowel naar

vorm als naar materiaalkeuze.

Hoe het monument in het landschap past

Wat de plaatsing in het landschap betreft is

de Frezenberg de meest correcte keuze:

in het midden van de

omgeving waar de Schotse

15e Divisie een bloedige

aanval lanceerde op 17

augustus 1917 en met

een goed uizicht over het

vroegere slagveld waar hun

actie plaats greep. Slechts

enkele weken later nam de

9e Schotse Divisie, met de

1e Zuidafrikaanse Brigade

in zijn rangen, de sector

over. Met uitzondering

van enkele korte

onderbrekingen bleven

de Schotten ongeveer een

zevental weken in dezelfde buurt gedurende

augustus en september 1917. Het staat

in een historisch zeer belangrijke sector

waar geen enkel herdenkingsmonument

“Een bekend

voorbeeld van zo’n

gemengde eenheid

was de 7e Divisie,

die zowel in 1914

als in 1917 op de

Broodseinde –

Geluveld linie vocht ”



terug te vinden is. De plaats is vervuld met

symboliek: als de weersomstandigheden het

toelaten is Passendale, het eindpunt van

de drie maanden durende ‘Passchendaele

– campagne’, ook gekend als de Derde Slag

om Ieper. Bovendien is het de vertreklijn

van heel wat belangrijke aanvallen. De weg

leidt verder naar Saint-Charles de Potyze, de

enige echte klassieke Franse begraafplaats

in de streek. Zo kan de site een belangrijk

onderdeel worden van een verantwoorde

slagveldroute. De plaats is praktisch en

veilig voor bezoekers. Er is een brede baan,

afgescheiden van de hoofdweg door een dijk.

Het monument is aan beide kanten bewerkt

en er zijn bronzen platen bevestigd op elke

zijde, zodanig dat er kleine plechtigheden

kunnen georganiseerd worden, weg van de

hoofdbaan. De inhuldiging van het Schots

Kruis gebeurt tijdens een ‘Schots weekend’,

waar behalve delegaties van zowel de

Schotse Executive als de Vlaamse Regering

ook de Britse Ambassadeur en Schotse

militaire en burgerdelegaties aanwezig zijn.

Zuidafrikaanse links

Aangezien de 1e Zuidafrikaanse Brigade

een onderdeel was van de 9e (Schotse)

Divisie gedurende het grootste deel van de

oorlog en omdat ze sterk betrokken waren

bij de gevechten op 20 september 1917 bij

‘Bremen Redoubt’, vlakbij Zonnebeke, wordt

het monument ook opgedragen aan deze

Brigade. De Frezenberg is de enige plaats in

Vlaanderen waar de Zuidafrikaanse inzet

herdacht wordt.

Passchendaele 1917 – 2007

De inhuldiging van het monument

is het hoogtepunt van het Schots

herdenkingsweekend op 25 en 26 augustus

2007. Alle andere activiteiten zijn hieraan

gelinkt (taptoe, Highland games, bezoeken

aan de historische slagvelden, ...). Het

herdenkingsweekend past in een reeks van

ambitieuze activiteiten die georganiseerd

worden door de gemeente Zonnebeke

in het kader van de 90-jarige herdenking

van de Slag om Passendale (zie ook de

brochure hieromtrent). Om de historische

link tussen Vlaanderen en Schotland te

benandrukken kreeg het Schots weekend

de naam ‘Will ye come to Flanders’ mee, dit

naar het alombekende Schotse liedje over

Highlanders die naar Vlaanderen kwamen

om te vechten (oorspronkelijke titel ‘Will ye

go to Flanders’).

Financiering

De hoofdkost van het monument werd

geschat op 33.000 euro (ongeveer 21.000

pond). Het monument werd besteld bij de

Schotse firma Fyfe Glenrock (Oldmeldrum,

Aberdeenshire) op 25 augustus 2006. In dit

bedrag waren de prijs van de basis voor het

monument (ongeveer 7000 pond, betaald

door het Gemeentebestuur van Zonnebeke)

en een tweede bronzen plaat die betaald

werd door Mrs. Gina Fyffe niet inbegrepen.

Het Herdenkingsweekend werd gefinancierd

door het Gemeentebestuur van Zonnebeke

met een sterke ondersteuning van de

Vlaamse Regering en de Schotse Executive.

Op Wapenstilstandsdag Day 2005 werd

het startsein gegeven voor een grootse

sponseringcampagne. Er werden brieven

verstuurd naar de Schotse Eerste Minister

en naar de leiders van de vier belangrijkste

politieke partijen, tevens werd een campagne

opgezet om het publiek aan te spreken. Dit

werd een enorm succes.

14 15



© p

ho

to c

ou

rtes

y Im

per

ial W

ar

Mu

seu

m

Er waren vruchtbare contacten met vroegere

Schotse Regimental Associations, met het

nieuwe Royal Regiment van Schotland,

luchtmachtbases in Schotland, de Provincie

West-Vlaanderen, ... . De bunkerblokken

voor de basis van het monument werden

bijeengezocht door het Memorial Museum

Passchendale 1917 en het Genootschap

Passchendaele Society 1917. we ontvingen

grote giften voor de oprichting van het

Monument en voor de organisatie van het

herdenkingsweekend onder andere van de

Cities of Aberdeen en Glasgow, verschillende

RBLS en WFAtakken waaronder ook een

belangrijke gift van RBLS Turiff Branch,

Scottish Freemasons, Morayshire,

Renfrewshire en Highland Councils, Vlaams

Caledonische Society, Mr. Tom Jenkins, ... Ook

de Vlaamse Regering en de Schotse Executive

hebben de campagne in belangrijke mate

ondersteund met subsidies. Een volledige lijst

met sponsers is terug te vinden achteraan in

de brochure.

Promotie

In juni 2006 publiceerde The Times een artikel

van twee pagina’s over het project. Sinds dan

werd een hele reeks van artikels hieromtrent

gepubliceerd door zowel de Schotse als de

Vlaamse pers. In februari 2007 werden de

schepen van Zonnebeke, de heer Franky

Bryon en de coördinators van het project,

de heer John Sutherland (UK-coördinator) en

de heer Erwin Ureel (Algemeen coördinator)

uitgenodigd om lezingen te geven aan de

Universiteit van Glasgow (27 februari) en in

het Schotse Parlement (28 februari).

Conclusie

Het feit dat het 90 jaar geduurd heeft

voor de Schotten hun nationaal

herdenkingsmonument kregen op

het vroeger slagveld is meer dan

opvallend. Het is vanzelfsprekend

dat het monument van een continu

belang zal zijn om de herinnering

aan de Schotse inzet in de Groten

Oorlog levendig te houden. Het

Keltisch Kruis zal door zijn locatie,

historisch belang en artistieke

waarde een in het oog springend

herkenningspunt in het landschap

zijn voor de 400.000 bezoekers die de

frontstreek elk jaar bezoeken. Door

dit monument op te dragen aan

alle Schotten die betrokken waren

in de Eerste Wereldoorlog heeft

het een opvallend en universeel

karakter. Bovendien biedt het

een uitstekende gelegenheid om

de band tussen twee groeiende

federale staten binnen Europa

visueel en blijvend te onderlijnen.

Erwin Ureel

Coördinator Schots Monument in

Vlaanderen Campagne

John Sutherland

UK-coördinator

Scottish Memorial in Flanders - campaign 16 1717

Program unveiling ceremony / Programma inhuldiging

Massed bands march up/ Massed bands marcheren op•Welcome speech by the Burgomaster en First Alderman of Zonnebeke, Mr. Dirk Cardoen en Mr. Franky •Bryon / Verwelkoming door de Burgemeester en Eerste Schepen van Zonnebeke, dhr. Dirk Cardoen en Eerste Schepen dhr. Franky BryonSpeech by Sir Alistair Irwin, President of the Royal British Legion Scotland/ Toespraak door Sir Alistair •Irwin, voorzitter van het Royal British Legion of Scotland“Callin’ doon the line” by / door Alan Brydon •Speech by Mr. Geert Bourgeois, Flemish Minister of Tourism, External Affairs and Media / Toespraak door •dhr. Geert Bourgeois, Vlaams minister van Toerisme, Buitenlands Beleid en Media“A Man’s a Man for all that” (Robert Burns) by/ door Ian Lyell, Mauchline Burns Club•Speech by Mrs. Linda Fabiani, Minister for Europe, External Affairs and Culture/ Toespraak door Mevr. •Linda Fabiani, Schots minister voor Europa, Buitenlandse zaken en Cultuur“Ae Fond Kiss” (Robert Burns), song by/ door Alan Brydon•Ecumenical moment with Frather Boudin (Church of Scotland), Frather Cools (Roman Catholic Priest, •Zonnebeke/ Beselare), Frather Jones (Anglican Priest)Eucumenisch moment door Frather Boudin (Church of Scotland), Z.E.H. Cools (Roman Catholic Priest, •Zonnebeke/ Beselare), Frather Jones (Anglican Priest)Pupils of Belmont Academy, Aysrhire, Scotland are presenting the story of a Scottish soldier/ Leerlingen •van Belmont Academy , Ayrshire, Schotland, brengen het verhaal van een Schots militairPremiere of the new pipetune “The Road to Passchendaele”, composed by Major (Rtd.) Gavin Stoddart, •MBE, BEM/ Première van de nieuwe pipetune “The Road to Passchendaele” , gecomponeerd door Majoor Gavin Stoddart, MBE, BEMUnveiling of the Scottish Memorial in Flanders by Burgomaster Cardoen, Minister Fabiani and Minister •Bourgeois/ onthulling van het Scottish Memorial in Flanders door Burgemeester Cardoen, minister Fabiani en minister BourgeoisUnveiling of the bronze “Arbroath”- plaque by Brigadier d’ Inverno (Representative of MajorGeneral •MacDowall, Commanding Officer 2nd (UK) Division), Mr. Reggie Picavet (President of the Flemish Caledonian Society), Mr. John Wembridge (Honorary President of the Flemish Caledonian Society) and Mr. Tom Jenkins (campaigner for the Scottish Memorial)Onthulling van de bronzen “Arbroath”- plaat door Brigadegeneraal d’ Inverno (afgevaardigde van •Generaal- Majoor MacDowall, commandant van de 2e (UK) Divisie.Unveiling dedication plaque by Colonel Hadebe, Military Attaché of South Africa, Mrs. Gina Fyffe and •Freddy Declerck, Chairman of the Genootschap Passchendaele Society 1917Onthulling van de toewijdingsplaat door Kolonel Hadebe, Militair Attaché van Zuid- Afrika, mevrouw Gina •Fyffe en Freddy Declerck, voorzitter van het Genootschap Passchendaele Society 1917. National Anthems/ nationale hymnes•Anthem of Flanders/ Vlaamse hymne•Presentation of the new Passchendaele tartan to the Burgomaster of Zonnebeke•Overhandiging van de nieuwe Paschendaele- tartan aan de burgemeester van Zonnebeke•Presentation of a pipe banner to Pipe- Major Henk Vandaele, Passchendaele 1917 Pipes & Drums by Mr. •Franky Bryon, First Alderman of ZonnebekeOverhandiging van een doedelzakwimpel aan Pipe- Major Henk Vandaele, Passchendaele 1917 Pipes & •DrumsWreath laying by VVIP’s/ Kransneerlegging door VVIP’s•Wreath laying by announced participants/ Kransneerlegging door aangekondigde deelnemers•Eventually: wreath laying by public/ eventueel: kransneerlegging door publiek•Last Post (Last Post Association)•Exhortation•Moment of silence/ moment stilte•Reveille (Last Post Association)•Massed Bands: Highland Cathedral•


Tattoo 25th of August 2007 at 20.30 hourTaptoe op 25 augustus om 20.30 uur Kasteelpark Museum

The Royal Band St Cecilia- Beselare (BE). One of the best local bands of the wide area will represent the community of Zonnebeke.

Interesting detail: Burgomaster Cardoen is also the proud President of this band.

Koninklijke Harmonie St Cecilia - Beselare (BE) Eén van de beste bands uit de wijde omgeving zal de gemeente Zonnebeke vertegenwoordigen. Interessant

detail: de burgemeester van Zonnebeke is tevens de fiere voorzitter van deze groep.

The Somme Battlefield Pipe Band “Extra- Large” (FR). A very known band in the commemoration scene of the Somme. Especially for this evening the band plays in

XL- format, as they are reinforced with “The 48th Highlanders of Holland” (NL) and a number of musicians of

“The Corberry Park Pipers” (SCO, UK).

The Somme Battlefield Pipe Band “Extra- Large” (FR).

Deze band is een graag-geziene band bij herdenkingen in de Somme. Speciaal voor deze avond spelen ze in

XL- formaat, versterkt door “The 48th Highlanders of Holland” (NL) en “The Corberry Park Pipers” (SCO, UK).

Isle of Cumbrae RBLS Pipe Band (SCO, UK)Is based in North- Ayrshire and has close links to the Royal British Legion of Scotland.

Isle of Cumbrae RBLS Pipe Band (SCO, UK)komt uit North- Ayrshire en is een Pipe Band die sterk verbonden is met het Royal British Legion of Scotland.

The Passchendaele 1917 Pipes & Drums (Flanders, BE)

is raised as an offshoot- project of the Scottish Memorial- campaign. Their Gaelic motto is “Cuimhnichibh”

which means “Remember”.

The Passchendaele 1917 Pipes & Drums (Flanders, BE)

werd opgericht als een nevenproject van het Scottish Memorial- project. Hun Gaelic motto is “Cuimhnichibh”

wat zoveel betekent als “Herinner”

The Royal Band of the Belgian Air Force (BE)

is one of the most prestigious bands of the whole evening. They have a strong reputation home and abroad.

De Koninklijke Muziekkapel van de Belgische Luchtmacht (BE)

is één van de meest prestigieuze bands van gans de avond en heeft een ijzersterke reputatie in binnen- en

buitenland.

The Corps of Drums of the Cinque Ports Rifle Volunteers (UK)

is a demonstration Band which preserves and promotes the tradition of the military style Flute and Drum bands.

The Corps of Drums of the Cinque Ports Rifle Volunteers (UK) is een demonstratie band die de traditie van de militaire fluit- en drumbands wil bewaren en bevorderen.

The Scots Guards (UK) are such a famous band that they need no introduction.

This extraordinary performance was only possible thanks to the relentless efforts of Navy Captain Robin

Davies, Military Attaché in Den Haag, his assistant Warrant Officer Brian Louden and the generous support of

the Scottish Executive Office in Brussels

De Scots Guards (UK)

zijn zo bekend dat elke toelichting hier overbodig is. Dit uitzonderlijk optreden kwam tot stand dank zij de

onverdroten inzet van Kapitein ter Zee Robin Davies, Militair Attaché in Den Haag, zijn adjunct Adjudant

Brian Louden en de gewaardeerde steun van de Schotse vertegenwoordiging in Brussel.


Major (Retd.) Gavin Stoddart (SCO, UK)

is an absolute world-class piper. He is the composer of the new pipetune “The Road to Passchendaele” which

will be played today for the first time in public.

Majoor buiten dienst Gavin Stoddart (SCO, UK)

behoort tot de absolute wereldtop in de wereld van de doedelzakmuziek. Hij componeerde de nieuwe pipetune

“The Road to Passchendaele” die vandaag voor het eerst publiek gespeeld wordt.

Alan Brydon (SCO, UK) is the composer of the emotive song “Callin’ doon the line”. Struck by the new tune

“The Road to Passchendaele” of Gavin Stoddart, he made a very reflective song of it.

Alan Brydon (SCO, UK) is de componist van het emotionele lied “The Road to Passchendaele”. Geraakt

door de nieuwe melodie van Gavin Stoddart besloot hij om een tekst op de tune te schrijven. Dit wordt dus

een dubbele première.

The Swigshift (VL, BE)

is the house band of the commemoration year. To commemorate the bloody events on the Frezenberg

in July and August 1917 they created the 12- minutes “Frezenberg- suite”, an impressive piece of music.

The Swigshift (VL,BE) is de huisband van het herinneringsjaar. Ter herinnering aan de bloedige gebeurtenissen van juli en augustus

1917 rond de Frezenberg creëerde de groep de aangrijpende 12-minuten durende Frezenberg-suite.

Sunday 26th of August

04.00 AM: Dawn Walk through the historic battlefield of the Scots, including Dawn Service at the new Memorial

and first performance of the play “The Prayer”, written by the Scottish stretcher-bearer William St. Clair. Pre-

booking at the Memorial Museum Passchendaele 1917 is essential. Gathering at the museum.

04.00 uur: Dawn Walk door het historisch slagveld van de Schotten, inbegrepen een Dawn Service aan

hte nieuwe monument en lokale première van het toneelstuk “The Prayer”, geschreven door de Schotse

ambulancier William St.Clair. Enkel voorverkoop (Memorial Museum Passchendaele 1917). Samenkomst aan

het museum

13.30 uur: Highland Games, Sheep dog demonstration, Birds of Prey, Scottish dancing by the Flemish Caledonian

Society in the Chateau grounds. Free entry.

13.30: Highland Games, demonstraties schapendrijven en roofvogels, dansen door de Vlaams-Caledonische

Society in het kasteelpark. Gratis.


Other events at the occasion of “90 years Battle of Passchendaele1917- 2007” Andere activiteiten in het kader van “90 jaar Slag om Passchendaele 1917- 2007”

7 - 10 June: Battle of the Mines (Wijtschate and Messines)

7 - 10 juni: Mijnenslag (Wijtschate en Mesen)

12 July: opening ceremony on Tyne Cot Cemetery (Passendale) in presence of Royal Families and Heads of

State

12 juli: openingsplechtigheid op de begraafplaats van Tyne Cot in tegenwoordigheid van Koninklijke Families

en staatshoofden

12 - 15 July : museum weekend Memorial Museum Passchendaele 1917

12 - 15 juli : museum weekend Memorial Museum Passchendaele 1917

22 - 25 August: Four days of the Yser, march organized by Belgian MOD

22 - 25 augustus: Vierdaagse van de IJzer, mars georganiseerd door het Belgische Ministerie van Defensie

4 – 7 October: ANZAC (Australian & New Zealand Army Corps)- weekend. Ceremonies, gastronomy, rugby, theme

walks and concert

4 – 7 oktober: ANZAC (Australian & New Zealand Army Corps)- weekend. Plechtigheden, gastronomie, rugby,

themawandelingen en concert

4 November: Alex Decoteau- run. A 5 and 10 kilometers run through the historic battlefield in front of

Passchendaele to commemorate the multicultural aspect of war

4 November: Alex Decoteau- run. Een loopwedstrijd over 5 en 10 kilometer door het historische slagveld voor

Passchendaele ter herinnering aan het multiculturele aspect van de oorlog.

10 November: “Passion- dale”, nocturnal closing ceremony of the commemoration year at Crest Farm Canadian

Memorial and in the village of Passchendaele

10 November: “Passion- dale”, nocturne- slotplechtigheid van het herdenkingsjaar bij Crest Farm Canadees

monument en in het dorp Passendale

9- 11 November: Canadians. The final weekend of the commemoration year. Concert, seminar, theme walk

9-11 November: Canadezen. Het slotweekend van het herdengsjaar. Concert, seminarie, themawandeling

Also: Dead Reckoning (international colloqium), exhibitions in & around Zonnebeke and Passchendaele,…

En verder: Dead Reckoning (international colloquium), tentoonstellingen in en rond Zonnebeke en

Passendale,...

Toeristische dienst Zonnebeke

Ieperstraat 5

8980 ZONNEBEKE

FLANDERS/ BELGIUM

0032/ (0)51770441

[email protected] or www.passchendaele.be



Introduction

After the first world war, quite a

few monuments were erected on

the former Western front line. In

most cases they remind us of the

involvement of particular military units. To

a lesser extent the commitment of one or

another group of people is commemorated.

In Flanders, monuments of the latter type

are rather rare: the impressive Irish Tower

at Messines is a conspicuous exception,

but more often

these ‘national’

monuments are

to be found in

France (e.g. the

South African

Delville Wood

near Longueval,

or Newfoundland

Park in the vicinity

of Beaumont-

Hamel). We can

only state that

the presence of

such a monument

contributes a lot to

the establishment of a certain image of the

group commemorated. Strangely enough,

at the Western Front, nowhere a monument

can be found commemorating the overall

Scottish involvement. This is so much more

striking as the very Scottish regiments took

part in some very heavy fighting, often at

crucial moments. Remarkably, in France

there are quite some individual monuments

of battalions, regiments or divisions, while in

the very place where three large units, the 9th

(Scottish),15th (Scottish) and 51st (Highland)

Divisions were almost simultaneously

engaged in fierce battles near Zonnebeke-

Passendale, any form of remembrance

is lacking. At the same moment the 52nd

(Lowland) Division was operating on more

exotic fronts. Apparently the conventional

wisdom ‘out of sight, out of mind’ holds here.

In a period of steadily growing interest for the

first World War, the time seemed to be ripe to

set things right. The former battlefield near

Zonnebeke is beyond any doubt historically

the most suitable place to start a project on

the Scottish involvement.

Historical Justification

Of the three Scottish Divisions, the 9th and

15th fought on the territory of the village

of Zonnebeke. Within a period of 50 days, a

two mile advance was obtained at a terrible

cost. Further north, the 51st (Highland) was

deployed near Poelkapelle. Moreover, quite a

few Scottish battalions were involved in the

battles of other not homogenous divisions.

A well known example of such a mixed unit

was the 7th Division, which both in 1914 and

1917 operated on the Broodseinde- Geluveld

line. The recent burial of private Thompson

(2nd battalion Gordon Highlanders) on

Polygon Wood Cemetery is a typical example

of the Scottish commitment. Also in Canadian

context, several units can boast a Scottish

tradition (Canadian Seaforth Highlanders

near Passendale, Nova Scotia Highlanders

on ‘Passchendaele Ridge’…). To a lesser

extent, the same applies to Australian and

A Scottish monument in Flanders

“We can only state

that the presence of

such a monument

contributes a lot to

the establishment

of a certain image

of the group com-

memorated. ”

20 21



South- African regiments . And not to forget

the many Scots who served in English, Irish,

Welsh, New Zealand, New Foundland and

other battalions.

Presentation of the Project

The project’s aim was to have a Scottish

monument erected on a historically

justified spot on the territory of the village

of Zonnebeke, more particularly in the

vicinity of Frezenberg. The monument will

be unique in this respect that it was chosen

to pay tribute to all Scots who were involved

in the Great War. Obviously it will have a

universal character, because also the Scots in

emigration countries (among others Canada)

belong to this target group. Our study group

deliberately opted for the idea of an overall

Scottish involvement rather than wanting to

erect the umpteenth monument for one or

another Scottish unit. Along the whole of the

former Western and other fronts, no similar

“national” Scottish memorial can be found.

The monument will be a ‘High Cross’ or

‘Celtic Cross’ of Scottish granite (Corrennie

Pink) set on a plinth of original bunker

stones. The height of the cross itself will be

roughly three metres, the plinth of bunker

stones approximately the same size. The

Scottish firm Fyfe Glenrock (Oldmeldrum,

near Aberdeen) has produced the cross, The

transport companies ARR Craib and Delta

Transport transported it free of charge

, the local constructor Patrick Mylleville

constructed the Memorial and the bronze

caster and artist Peter Berghman of the

company “eplaat” designed and casted

the bronze plaques (Roeselare, Flanders,

Belgium). ‘High Crosses’ descend from an age

old Celtic tradition, and are not only erected

in Scotland, but also in many places in

England, Ireland and Wales to commemorate

the war casualties.

The draft, as shown on the front page, was

made by Dirk Uytterschout (Halle, near

Brussels) and was deliberately inspired by the

village monuments one can find anywhere in

Scotland. In this way the cross will constitute

a symbolic link with the home land both in

shape and material.

How the monument fits in the landscape

As far as location is concerned, Frezenberg

is the most justifiable choice: -on the edge

of the area where the

Scottish 15th Division

launched a bloody attack

on 17 August 1917, and

with a good view over

the former battlefield

where their action

took place. Only weeks

later the 9th (Scottish)

Division, with the 1st

South African Brigade in

its ranks, took over the

sector. Apart from some

brief spells, the Scottish

have been in more or

less the same area for

about 5 weeks in August

and September 1917.

- in a historically very

important sector where

not a single memorial

can be found though. -a place pregnant

with symbolism: weather circumstances

permitting, Passendale, the finishing point of

the three months’ Passchendaele- campaign,

also known as ‘Third Ypres’, is well visible.

Furthermore, it is almost exactly on the

“...on the edge of

the area where

the Scottish 15th

Division launched

a bloody attack on

17 August 1917, and

with a good view

over the former

battlefield where

their action took

place.”



jumping off line of some important attacks.

-on the road to Saint-Charles de Potyze, the

only genuine classical French burial ground in

the region. In this way it may be an important

part of the route taken by visiting groups.

-practical and in a safe place for visitors.

There is a broad shoulder, separated from the

main road by a ditch. The memorial is carved

on the two sides and bronze plaques are

attached on each side which provides a safe

way of organizing small ceremonies off the

main road. The inauguration of the Scottish

Cross will be linked to a ‘Scottish Weekend’

to which –apart from delegations from

both the Scottish Executive and the Flemish

Government- also the British ambassador

and Scottish military and civil delegations

will be invited.

South- African link

As the the 1st South- African Brigade was part

of the 9th (Scottish) Division for most of the

war and because they were heavily involved

in the fighting near “Bremen Redoubt” in

front of Zonnebeke on the 20th of September

1917, the memorial will also be dedicated

to this Brigade. The Frezenberg is the only

place in Flanders where the South African

involvement is commemorated.

Passchendaele 1917- 2007

The inauguration of the memorial is be the

climax of the Scottish Memorial Weekend on

25 and 26 August 2007. All other activities will

be linked to it (tattoo, Highland games, visits

to historical battlefields……) The memorial

weekend fits in a number of ambitious

activities that will be organized by the

municipality of Zonnebeke as a result of the

commemoration of the Battle of Passendale

after 90 years (see overall brochure 2007).

To emphasize the historical link between

Flanders and Scotland, the Scottish weekend

is presented under the title ‘Will ye come to

Flanders’ according to a well known and age

old Scottish song about Highlanders who

came to Flanders to fight (original title “Will

ye come to Flanders”).

Financing

The prime cost of the memorial was

estimated at 33.000 euros (about 21.000

pounds). The monument was ordered at

Fyfe Glenrock (Oldmeldrum, Aberdeenshire)

on the 25th of August 2006. Not included in

this sum was the cost for the base of the

monument (approximately £7000), paid

by the City Council of Zonnebeke and an

additional bronze plaque paid for by Mrs.

Gina Fyffe. The cost of the Commemoration

weekend is paid by the City Council with

strong support of Flemish Government and

Scottish Executive. A sponsoring campaign

was started on Armistice Day 2005. Letters

to the Scottish First Minister and the leaders

of the four most important political parties

had been sent. A campaign to appeal to the

public has been launched and raised much

interest. Contacts with former Scottish

Regimental Associations, the new Royal

Regiment of Scotland, Air Bases in Scotland,

the Province of West- Flanders ... proved to

be very fruitful. The bunker stones for the

plinth were been acquired by the Memorial

Museum Passchendaele 1917 and the

Genootschap Passchendaele Society 1917.

Major donations to support the Memorial

and/ or organisation of the commemoration

weekend have been received from (amongst

others) Cities of Aberdeen and Glasgow,

several RBLS and WFA branches, including a

22 23



very important support of RBLS Turiff Branch, Scottish

Freemasons, Morayshire, Renfrewshire and Highland

Councils, Flemish Caledonian Society, Mr. Tom Jenkins,

... With a structural grant, The Flemish Government

and Scottish Executive have recognised the efforts of

the Committee and are supporting the campaign. A full

list of sponsors is included in this brochure.

Promotion

In June 2006, “The Times” published a two page article

about the project. Since then, Scottish and Flemish

press published a series of articles about this Scottish

memorial.

In February 2007, the Alderman of Zonnebeke, Mr.

Franky Bryon and the coordinators of the Campaign,

Mr. John Sutherland (UK- coordinator) and Mr. Erwin

Ureel (general coordinator) have been invited to

give lectures in Glasgow University and in Scottish

Parliament.

Conclusion

The fact that it took 90 year before the Scottish will

have their national Memorial in the former battlefield

is more than significant.

It is obvious that the monument will be of permanent

importance in keeping the memory of the Scottish

engagement in the ‘Great War’ alive. The Celtic Cross

will by its location, historical importance and its

artistic value be a striking landmark for the 400,000

visitors coming to the front area each year.

By dedicating the monument to all Scots involved

in the Great War, it has a singular and universal

character. Moreover, it offers an excellent opportunity

to emphasize the bond between two rising federal

states within Europe visually and permanently.

Erwin Ureel

Coordinator of the Scottish Memorial in

Flanders- Campaign

John Sutherland

Uk Coordinator

© p

ho

to c

ou

rtes

y Im

per

ial W

ar

Mu

seu

m



When the Scottish Tartans Authority first heard of this worthy campaign to

commemorate those very many Scots who lost their lives in the Battle of

Passchendaele, its Governors felt it only appropriate that they should help

in some way. The introduction of a special Passchendaele Tartan offered an

ideal opportunity and the Authority was only too pleased to present that to the community

of Zonnebeke-Passchendaele. Its acceptance can only strengthen the existing bonds between

Flanders and Scotland and act as a small token of appreciation to the people of Zonnebeke-

Passchendale whose fields are home to so many Scottish souls.

The Authority congratulates all those whose tireless efforts mean that the sacrifices of so many

in ‘the Great War’ will not go unmarked on this, the 90th Anniversary of that tragic battle.

The Scottish Tartans Authority is a charitable body established to inform and promote a greater

knowledge of Scotland’s fascinating tartan heritage. Supported by the weaving and Highland

dress industry and a worldwide membership, the Authority maintains the International Tartan

Index - the most comprehensive tartan database in existence - and is home to the world’s

largest collection of woven samples in its valuable archives in Perthshire.

It operates a free information service for businesses and private individuals from around the

globe and answers many thousands of enquiries annually. Its tartan design services are very

much in demand as are its talks for schools and other organisations.

Brian Wilton

Director of Operations

Origins of the Passchendaele- tartan A tartan is a pattern consisting of horizontal

and vertical bands in multiple colours. It is

particularly associated with Celtic countries,

especially Scotland. The way of weaving

gives the appearance of new colours blended

from the original ones. The resulting blocks

of colour repeat vertically and horizontally

in a distinctive pattern of squares and lines

known as a sett. After the Jacobite uprisings

(18th century) tartans where banned for a

few years, with exemptions for the military

and the gentry but this was soon repealed. In

the modern era, specific tartans have become

associated with Scottish clans or Scottish

(and other) families, or simply institutions

who are associated in some way with a

Scottish or Celtic heritage. At the occasion of

the Scottish Memorial in Flanders- campaign,

a special Passchendaele- tartan was

designed to commemorate the involvement

of so many Scots and other nations in this

part of Flanders during the Great War. The

two main colours are dark red for the blood

spilled and the brown for the mud. Additional

colours are black for the mourning, bright

red to symbolize the poppies made famous

by the Scottish- Canadian poet John McCrae,

green for the restored landscape and hope.

Black, yellow and red are as well the colours

of the community of Zonnebeke (of which

Passchendaele is now part of), the devoluted

region of Flanders and the kingdom of

Belgium. The tartan is designed by Erwin

Ureel and Mia Vanhaverbeke with support

of Brian Wilson of the Scottish Tartan

Authority.

24 25



Toen de Schotse Tartan Autoriteit (STA) voor het eerst hoorde over deze geweldige

campagne om een eerbetuiging te brengen aan de vele Schotten die het leven lieten

tijdens de Slag om Passendale, voelde de voorzitter zich geroepen om op één of andere

manier zijn steun te geven aan dit project. De introductie van een speciale Passendale-

tartan boden hiertoe de ideale gelegenheid. De STA was enorm blij om dit aan de gemeente

Zonnebeke – Passendale voor te stellen. Dit kan enkel de reeds bestaande banden tussen

Vlaanderen en Schotland versterken. Bovendien is het een klein teken van appreciatie voor de

mensen van Zonnebeke – Passendale, wier velden de thuis zijn van zovele Schotse zielen.

De STA wil iedereen geluk wensen die zich onvermoeibaar ingezet heeft om ervoor te zorgen

dat het offer dat zo velen gebracht hebben tijdens den Grooten Oorlog niet ongemerkt voorbij

zou gaan op de 90ste verjaardag van deze tragische slag.

De Schotse Tartan Autoriteit is een vereniging die opgericht werd om een grotere kennis van de

boeiende Schotse tartan erfenis aan te brengen en te promoten. Gesteund door de weef- en de

Highlandkleding-industrie onderhoudt de Autoriteit de Intertnational Tartan Index. Dit is de

meest uitgebreide tartandatabase die bestaat. Bovendien is het de thuisbasis van ‘s werelds

grootste collectie van geweven voorbeelden in zijn waardevolle archieven in Perthshire.

We bieden een gratis informatiedienst voor bedrijven en particulieren van over heel de wereld

en we beantwoorden jaarlijks vele duizenden vragen. Onze tartan designdiensten zijn veel

gevraagd, net zoals onze uiteenzettingen voor scholen en andere organisaties.

Brian Wilton

Director of Operations

Oorsprong van de Passchendaele- tartan

Een tartan is een patroon dat gevormd wordt

door horizontale en verticale lijnen in ver-

schillende kleuren. Tartans zijn voornamelijk

verbonden met de Keltische landen, in het

bijzonder met Schotland. De manier van

weven geeft de indruk dat er nieuwe kleuren

ontstaan uit de samensmelting van de origi-

nele. De horizontale en verticale afwisseling

van kleurblokken die het resultaat zijn van

de specifieke manier van weven wordt “sett”

genoemd. Na de opstanden van de Jacobi-

eten (18e eeuw) werden tartans verboden,

uitgezonderd voor militairen en adel. Dit

verbod werd echter snel opgeheven. Tegen-

woordig worden tartans vaak geassocieerd

met Schotse clans, Schotse (en andere) fami-

lies of gewoonweg instellingen of organisat-

ies die op één of andere manier een band

hebben met het Schotse of Keltische erfgoed.

Met het oog op de herdenking van de inzet

van Schotse en andere deelnemers in dit

deel van Vlaanderen werd, ter gelegenheid

van de “Scottish Memorial in Flanders- Cam-

paign”, een speciale Passchendaele- tartan

gecreëerd. De twee hoofdkleuren zijn donker-

rood voor het vergoten bloed en bruin voor

de modder. Bijkomende kleuren zijn zwart

voor rouw, helderrood als symbool voor de

papavers, bekend geworden door het gedicht

van de Canadees- Schotse dokter John Mc-

Crae, groen voor het herlevende landschap

en hoop. Zwart, geel en rood zijn zowel de

kleuren van de gemeente Zonnebeke (waar-

van Passendale een deelgemeente is), het

Vlaamse Gewest als het koninkrijk België. De

tartan is ontworpen door Erwin Ureel en Mia

Vanhaverbeke met steun van Brian Wilson

van de Scottish Tartan Authority.

Oorsprong van de Passchendaele- tartan

Een tartan is een patroon dat gevormd

wordt door horizontale en verticale

lijnen in verschillende kleuren. Tartans

zijn voornamelijk verbonden met de

Keltische landen, in het bijzonder met

Schotland. De manier van weven geeft de

indruk dat er nieuwe kleuren ontstaan uit

de samensmelting van de originele. De

horizontale en verticale afwisseling van

kleurblokken die het resultaat zijn van

de specifieke manier van weven wordt

“sett” genoemd. Na de opstanden van

de Jacobieten (18e eeuw) werden tartans

verboden, uitgezonderd voor militairen en

adel. Dit verbod werd echter snel opgeheven.

Tegenwoordig worden tartans vaak

geassocieerd met Schotse clans, Schotse (en

andere) families of gewoonweg instellingen

of organisaties die op één of andere manier

een band hebben met het Schotse of Keltische

erfgoed. Met het oog op de herdenking van de

inzet van Schotse en andere deelnemers in dit

deel van Vlaanderen werd, ter gelegenheid

van de “Scottish Memorial in Flanders-

Campaign”, een speciale Passchendaele-

tartan gecreëerd. De twee hoofdkleuren

zijn donkerrood voor het vergoten bloed en

bruin voor de modder. Bijkomende kleuren

zijn zwart voor rouw, helderrood als symbool

voor de papavers, bekend geworden door

het gedicht van de Canadees- Schotse dokter

John McCrae, groen voor het herlevende

landschap en hoop. Zwart, geel en rood zijn

zowel de kleuren van de gemeente Zonnebeke

(waarvan Passendale een deelgemeente is),

het Vlaamse Gewest als het koninkrijk België.

De tartan is ontworpen door Erwin Ureel

en Mia Vanhaverbeke met steun van Brian

Wilson van de Scottish Tartan Authority.



Er bestaat een 10 eeuwen oude band tussen Vlaanderen en Schotland, en

tegenwoordig ook bilateraal op economisch, artistiek en politiek vlak. Het begon

allemaal in de Middeleeuwen, toen in het zog van Willem de Veroveraar heel wat

Vlamingen zich in Schotland vestigden. Hieruit ontstonden beroemde Schotse

familienamen, zoals Brodie, Cameron, Stewart, Fleming. Het leidde tot een opleving in de

handelsbetrekkingen: Vlamingen brachten veel kennis over, o.a. in de textielnijverheid,

metseltechnieken, vlasteelt, buskruit, klokken, etc. Er zijn talloze sporen van Vlaamse

aanwezigheid in Schotland tijdens de Middeleeuwen: burchten op kunstmatige heuvels,

namen van steden en dorpen. De taalkundige invloed van de Vlamingen was eveneens

aanzienlijk. Ook de Schotse textielindustrie en de mijnbouw werden in de Middeleeuwen

voor een aanzienlijk deel geïnitieerd en uitgebouwd door Vlaamse inwijkelingen. WWI

bracht weer vele Schotten naar Vlaanderen, tijdelijk of permanent. En het is vooral voor de

herdenking van die Schotten, en de eeuwenoude band tussen Schotland en Vlaanderen,

dat de Vlaams Caledonische Society -een in Gent gevestigde Schotse vereniging, die al

30 jaar ijvert om de culturele banden met Schotland uit te bouwen en te verstevigen-

zich heeft ingezet om een bijdrage te leveren aan de totstandkoming van een permanent

Schots monument in Zonnebeke.

Reggie Picavet

Voorzitter/ President

Vlaams- Caledonische Society/ Flemish CaledonianSociety

26 27



There has been a bond between Flanders and Scotland for 10 centuries, nowadays

there is also a bilateral one on economical, artistic and political level. It all

started in the Middle Ages, when in the wake of William the Conqueror many

Flemings settled in Scotland. They delivered famous Scottish names: Brodie,

Cameron, Stewart, Fleming. It also lead to new commercial relations: the Flemings

passed on their knowledge of textile industry, masonry, flax industry, gunpowder, bells,

etc. There are numerous traces of Flemish presence in Scotland during the middle ages:

castles on artificial hills, names of cities and villages. Flemish language influences were

also substantial. The Scottish textile and mining industries were also partly initiated

and developed by Flemish immigrants. WWI brought many Scots to Flanders, some

permanently. And it is especially in remembrance of these Scots, and the centuries-old

bond between Flanders and Scotland, that the Flemish Caledonian Society -a Ghent based

Scottish society, which for the past 30 years has pursued to develop and consolidate the

cultural bonds with Scotland- has made an effort to contribute to the realization of a

permanent Scottish monument in Zonnebeke.

Reggie Picavet

Voorzitter/ President

Vlaams- Caledonische Society/ Flemish CaledonianSociety



Belmont Academy - a Scottish Memorial in Flanders

During the war youngsters from

all over Scotland joined the

army to fight in a conflict on a

scale never seen before. Now,

90 years later, a delegation of Scottish

pupils has travelled to the former frontline

to pay its respects to a lost generation of

Scottish boys and, on some occasions, girls.

The young Scots who are part of the unveiling

ceremony are pupils in Belmont Academy,

from the historic town of Ayr in the south

west of Scotland. The area has always had

strong links with the Royal Scots Fusiliers

(today the Royal Highland Fusiliers) which

was often involved in the fighting in Flanders,

not least during the infamous Passchendaele

Campaign in the summer and autumn of

1917. On the 26th of September, battalions

of the Royal Scots, Royal Scots Fusiliers and

Gordon Highlanders were involved in the

capture of Zonnebeke village, roughly one

mile from this place. It resulted in one of the

most grim photographs of the Great War.

Apart from studying the war in school, every

year a party of forty three Belmont Academy

pupils visits Flanders to experience more

directly what they learn about. It is very

important to the school that the memory of

the lives sacrificed is never forgotten by our

pupils and the young people of Scotland.

All the pupils attending today’s ceremony

had a family member killed during the

war. To prepare for their participation in the

unveiling ceremony of the Scottish Memorial

in Flanders they researched a soldier who was

killed at Passchendaele using the resources

of Ayr’s Carnegie Library. The soldier they

focused on will be honoured today. He is

a symbol for all the Scots and for the 1st

South African Brigade, part of 9th (Scottish)

Division who were involved in the Great War.

It has been a privilege for our school to be

associated with the campaign to create a

National Memorial for all those of Scottish

origin who participated in the war.

Through the common act of remembering

we hope that the ‘auld acquaintance’

which exists between Scottish youth

and Belmont Academy in particular

with Flanders will continue to flourish.

28 29



Belmont Academy - een Schots Monument in Vlaanderen

Jonge mannen van over heel Schotland

namen dienst in het leger tijdens de

Groten Oorlog. Ze zouden vechten in

een conflict dat nooit eerder geziene

proporties aannam.

Nu, 90 jaar later, reisde een delegatie

van Schotse leerlingen naar de vroegere

frontstreek om er zijn eer te betuigen aan

een verloren generatie van Schotse jongens

en in uitzonderlijke gevallen ook meisjes.

De jonge Schotten die vandaag de onthulling

van het monument bijwonen zijn leerlingen

van Belmont Academy. Onze school ligt in de

historische stad Ayr in het zuidwesten van

Schotland. Deze streek heeft altijd al sterke

banden gehad met de Royal Scots Fusiliers

(nu de Royal Highland Fusiliers), die zeer

vaak betrokken waren bij de gevechten in

Vlaanderen. Zo ook tijdens de overbekende

Passendale – campagne in de zomer en

herfst van 1917. Op 26 september 1917 waren

bataljons van de Royal Scots, de Royal Scots

Fusiliers en de Gordon Highlanders betrokken

bij de inname van Zonnebeke.

We bestuderen de oorlog niet alleen

theoretisch in Belmont Academy. Jaarlijks

bezoekt een groep van 43 leerlingen

Vlaanderen om op het veld te zien wat ze op

de schoolbanken leren. We vinden het zeer

belangrijk dat onze leerlingen en de Schotse

jeugd in het algemeen de nagedachtenis

aan deze levens die geofferd werden nooit

vergeten.

De hier aanwezige leerlingen hebben allen

een familielid dat gedood werd tijdens

de oorlog. Om zich voor te bereiden op de

onthullingsplechtigheid van het Schots

monument in Vlaanderen deden ze

onderzoek naar een soldaat die stierf in

Passendale. Hiervoor baseerden ze zich

op de bronnen in Carnegie Library in Ayr.

De soldaat die ze bestudeerden wordt

vandaag herdacht. Hij staat symbool

voor zowel àlle Schotten als voor de 1e

Zuidafrikaanse Brigade, die deel uitmaakte

van de 9e (Schotse) Divisie.

Het is een voorrecht voor onze school

om geassocieerd te worden met deze

campagne voor een Schots Monument

in Vlaanderen. Door het gezamenlijke

herdenken hopen we dat de oude

vriendschapsbanden tussen enerzijds de

Schotse jeugd en Belmont Academy in het

bijzonder en Vlaanderen anderzijds verder

zullen bloeien.

30 31



The bunkerblocks of the base of the Scottish Memorial

in Flanders are sponsored by :

De bunkerblokken waaruit de basis van het

monument is opgetrokken zijn gesponsord door:

Mr. Daniel MacRae- Glasgow, Scotland, UK.

Sponsored 5 blocks out of sympathy.

Mr. Heinz Hrebing, USA

Mrs. Amanda Leeds. Livermore, California, USA.

Her Great Uncle, Lance Corporal George Devlin, 2nd

Battalion Seaforth Highlanders was wounded at

the Battle of Passchendaele, and later died of his

wounds at 22nd General hospital, France. He is buried

at Etaples Military Cemetery, France. Lance Corporal

Devlin and his wife became the public face of the

Scottish Memorial in Flanders- Campaign.

Mrs. Margaret Jefferies, Merstham, Surrey, England,

UK.

In memory of Captain Walter Brodie, VC, 2nd Battalion

Gordon Highlanders who fell in the 1st Ypres,

11/11/1914.

Mr. Ryan Gearing Tommies Guides - The Military Book

Specialists:www.tommiesguides.co.uk

Salient Points - Your WW1 & WW2 Rendezvous:

www.salientpoints.com

Mr. Howard G. Dent

Cumbernauld Village, Near Glasgow, Scotland, UK.

In memory of his grandfather 350128 C.S.M. Joseph H.

Dent, 14th Battalion Argyll & Sutherland Highlanders.

Died 7/8th September 1918. Buried in Birr Crossroads

Cemetery.

Mr. John Sutherland, York, England, UK.

Sponsored 5 blocks in memory of the three brothers

McIntosh, especially John McIntosh, 11th Argyll &

Sutherland Highlanders, who went missing on the

31st July 1917 in the area of the new Scottish Memorial

in Flanders. His name is on the Menin Gate Memorial.

John is the UK- coordinator of the campaign.

Mrs. Marika Pirie, Canada

In memory of her Great Uncle Private Goldwin

McCausland Pirie. Died on July 1, 1915, 1st Battalion

Canadian Infantry (Western Ontario Regiment) near

Langemarck.

Mr. Jim Sharpe, York, England, UK.

Sponsored many blocks in piping in the streets of

British cities on behalf of the Scottish Memorial in

Flanders- Campaign

Genootschap Passchendaele Society 1917, Flanders,

Belgium,

who paid for all the remaining bunkerblocks. In

memory of all soldiers of Scottish origin and of the 1st

South African Brigade.

© p

ho

to c

ou

rtes

y Im

per

ial W

ar

Mu

seu

m

Argyll & Sutherland Highlanders, 5th Batallion, Royal Regiment of Scotland

51st Highland, 7th Batallion, Royal Regiment of Scotland

Competentiecentrum voor Steunmaterieel en Produkten (CCMP - Ieper)



Major sponsors

ADEDEARR Craib (Transport) Ltd

City of AberdeenBattlefield Tours

Black Watch Regimental AssociationBritish Army- 2nd Division

Delta TentenverhuurDelta Transport

Eplaat- Roeselare 2FD Live Productions & Events

Focus- WTVGemeente Zonnebeke

Genootschap Passchendaele Society 1917Glasgow- Lord Provost Office

Highland Council Ivan Sinnaeve (Shrapnel Charlie)

Making pagesMorayshire Council

ML Badges Mrs. Gina Fyffe

P&O FerriesRadio 2

RBLS Turiff and DistrictRenfrewshire Council

Royal Dublin Fusiliers AssociationRoyal Air Force Kinloss

Royal Air Force Lossiemouth Scottish Executive

Scottish Executive Office BrusselsScottish Freemasons

South Ayrshire Council St. Andrews Society YorkSpirits of Scotland vzw University of Glasgow

Vlaams- Caledonische Society vzwVlaamse Gemeenschap

Western Front Association :WFA Scotland North BranchWFA Scotland South Branch

WFA Yorkshire Branch

Saturday 25th August 1917 … about 10.00 pm a force of 170 ... · verlies. Aan velen bleef zelfs...

Documents

Transcript of Saturday 25th August 1917 … about 10.00 pm a force of 170 ... · verlies. Aan velen bleef zelfs...