Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis
-
Upload
nicole-brooks -
Category
Documents
-
view
277 -
download
0
Transcript of Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis
-
7/23/2019 Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis
1/7
SANAlTA
IMGE sIMGE
VE
GSlERGE t L K l L E R l N E B R B A K
i A LOOK
INfO
mE RE LATIONSHIPS BETWEEN IMAGE SYMBOL
AND
INDICATR
IN
ARI
Image
Is the
trad< lef t by nature in memory through a sensorial way. Symbol is, however, the objecti-
lied fonn of the image
with
an appearance indicator, after all,
is
a new form attributed to the symbol so that
the fonn of symbol carrying the
image
can be perceived
more
easily and better. When the image tal
-
7/23/2019 Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis
2/7
lLeIIm 3.
IkIt
Kulelerin Y k l .
bel/ekteki
imgeler
iten veya d t a n gelen uyanlarla
harekete geer
ve
bel/ekte iz o l u t u r a n a s l e y i
a w m l a r l a geri getirirler. Bilince geri gelen bu a s l l a r tam
olarak g e r e ~ i n kendi
o l m a y p
ona en y a k n
o l a n l a n d r .
imge
bir form
t a d n d a
bu forma simge denir. Silinge,
imgeyi t a r . Ama imge formsUL da v a r d r . Kendini soyut
olarak hep var tutar bellekte. Simgenin mutlaka t a d bir
imge v a r d r ve simge grseldir. Grselolan simgeler
k e n d i l i i n d e n o l u m a z l a r insanlar t a r a f n d a n o l u t u r u l u r l a r
veya yok edilirler.
im
simgede duyusal a l g l a n a b l l i r
o l a n d r . ] Bir kabuk, bir k l f t r simge. e k l i n i Ise insan belir
ler.
Bu
belirlemede slmgenin t a y a c a Imgenin bOyk
rol
v a r d r .
Bir
t a n r y
simgeleyen b ir
heykel
yok
lLrSn 2. Tann Anubfs. s r M. . 300. e d i l d i ~ i n d e O t a n r n n da yok o l d u ~
d n l r .
Rollo May
imge-simge i l I k i s i n e y d e ~ i n i r : Sembol
ve mit
k a r l a m a d a n f r l a y a n c a n l hemen d o l a y s z biimlerdir ve
znel ve nesnel kutuplann diyalektik i i l i k i s i n i -birindeki
d e i i m i n d i e r i n d e k i bir d e i i m i
g e t i r e c e i
c a n l etkin,
srekli bir k a r l k l e t k i l e m e y i - ierirler. 4
ilk insan, korku k a y n a olan
d o a
o l a y l a n n
i m g e l e t i r m i
bunlan s e m b o l l e t i r e r e k
de grnr
hale g e t i r m i t i r . Yce
ve
stn
o l a n gremeyen
ve bilemeyen ilkel, zorunlu olarak onun simgesini y a p m ve o
slmgeyi yce ve stn olan sayarak da ona t a p m t r . Semboller le korkuyu bIlinmezlIk
ten ve grnmezlikten k a r p elle tutulabilen, kurbanlar verilen, s a v a a r a k yok edilebilen
y a p l a r a d n t r m t r M s r l l a r a r a s n d a ayn a y r trden hayvanlar, ayn ayn mezhe
plerin
t a n r l a n y d ;
bu tannsal
v a r l k l a r
srekli s a v a duru
munda olduklanndan, kendilerine b a l
o l a n l a r
da a y n
a t m a y a srklyordu. Kpeklere tapanlar, kedilerle
ya
da kurtlarla uzun sre
b a n
iinde k a l a m a z l a r d . 5
O l u t u r u l a n y a p l a r
kendilerinde
t a d k l a n
Imgelerin
d e e r i n e
gre nem k a z a n r l a r . Her biri, kendi a l a n n d a
usta olan sanatkarlar t a r a f n d a n retilirler. Byk emek
lerle reti len bu semboller, dnyada
bir
b e n z e r
o l m a s n
diye
de zenle korunurlar. Bylece, insanlann bu sem-
4. M o n d 1 a n
K r m z s
ve M a v boller k a r s n d a daha da h e y e c a n l o l m a l a r beklenir. Bu
DQzenleme , 1920.
heyecan, daha ok, o
y a p t n
tek o l u u n d a n ve orijinal
o l u u n d a n
k a y n a k l a n r
3 ludwlg
WlTTGENSTEIN ~ ~
ev. oru Aruoba
s. 35
4 RoIlo MAY
Y a a t n a CeNmI
ev. Alper Oysa .
s 99
S David HUME, In
Ostone
ev. Mete Tunay, s 66
i
-
7/23/2019 Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis
3/7
K a r t a l n
ya
da a s l a n n simgesini
t a y a n
insanlar
a y n
zamanda gcn imgesini
t a m
olduklanndan s a v a l a r d a
da
daha cesaretli o l m u l a r d r . D o a y a k a r y a p l a n s a v a t a
da
byclerin
sembolleri
o n l a r n gc o l m u kim daha ok simgeye
sahipse
d i e r l e r i n d e n d a h a
stn s a y l m t r . T o p l u m l a r ynlendirmede ve devlet idarelerinde
simgeleri sadece
ynetenler
reterek kendilerine
mal
e t m i l e r
ynetilenleri
ve
toplum-
l a r simgelere itaate z o r l a m l a r bylece
kendi
h k m r a n l k l a n n k o r u m u l a r d r Ama
zaman g s t e r m i t i r ki. zorlamalarla biimlenen u y g a r l k l a r tarihe k a r m . imgelerin
t a d
d e e r l e r
ise srp g i t m i t i r .
imge
simgeden daha
k a l c d r
imge
y a a n m
sona e r m i bir srecin sonucu
o l u t u u iin insan b e l l e i n d e k a l c bir
nitelik
k a z a n m d i e r belleklere k t r m veya
a y n
olaylar sonraki zamanlarda
da
b a k a nesiller t a r a f n d a n
y a a n a r a k
benzer imgeler
o l u m u t u r Simgeler
ise sreleri
dolunca
tarihe
k a r m .
yerlerini
b a k a l a r n a
terk
e t m i l e r d i r
Bu
a d a n
simgey i modaya
benzetebiliriz.
Simgelerin
zamanla
yok
o l m a l a r n a r a m e n imgeler kendilerine yeni simgeler e d i n m i hatta bu
yeniden
simgeleme
bizzat i n s a n n bilinli bir
eylemi
o l m u t u r Bazen sreleri dolmasa
da
iptal
edilip.
yerlerine yenileri
g e t i r i l m i t i r
imgenin
simgeden. gstergeden
veya szckten
f a r k nedir? Nesnesine
gnderme yapma t a r z :
B e n z e y i Ama bu
d n c e n i n
imgeye
gelip t a k l d nk
imgenin
belli bir
m a t i k
k geirmezlik i e r d i i
a n l a m n a
gelir. Bir
gsterge btnyle
s a y d a m d r
kendi
b a n a nemi
yoktur. yleyse. imgeyi a s l n a ben-
zeyen
b a m s z bi r
gereklik olarak m a l a c a z ?
H a y r ;
ama ancak
b e n z e y i i imgeyle a s l
olan a r a s n d a k i bir k y a s l a m a n n rn olarak
d e i l
de imgeyi d o u r a n hareketin kendisi
olarak grmek k o u l u y l a . yleyse gereklik de sadece kendinden ibaret olmayacak.
sadece
kendi
hakikati olmayacak
ama
a y n zamanda kendi ikizi glgesi imgesi ola-
c a k t r 6lamanla insan h a y a t n a daha fazla
giren
simge sanatta
ve
edebiyattaki d e i i k
a k m l a n n ortaya
k m a s n
s a l a m
gnmz
ticaretine d a m g a s n vuraral