Salon a 19 kasim 2011 09.00 09.20 murat aksu
-
Upload
tyfngnc -
Category
Health & Medicine
-
view
289 -
download
1
Transcript of Salon a 19 kasim 2011 09.00 09.20 murat aksu
Uyku Fizyolojisi
Prof. Murat AKSU
8. Ulusal Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Kongresi
CİRCA DİAN
Gün ile ilgili
Photic and circadian regulation of melatonin
PVH
Melatonin suppression-○- Dim Light -○- Bright Light
0
20
40
60
80
100
Mel
aton
in (p
g/m
l)
Clock time (h)16 18 20 22 0 2 4 6 8 10 12
23.6 23.7 23.8 23.9 24.0 24.1 24.2 24.3 24.4 24.5 24.60
2
4
6
8
10
12
14
Intrinsic Circadian Period ()
Intrinsic Circadian Period (t)
Num
ber o
f Sub
ject
s
• Ages 20 – 41• n = 3 women, 42 men• Average = 24.15 ± 0.16 h• Range = 23.77 to 24.48 h• Median = 24.16 h• Mode = 24.2 h• ~25% of periods 24.0
hours
Czeisler CA et al Science 1999;284:177
• Uyku-uyanıklık: POMC/CART- expressing neurons
• Otonomik ritm: NPT7AgRp
• Davranışsal ritm: SCN neurons
Uzun dönem kilonun sabit tutulması
• Isı
• Yiyecek varlığı-yokluğu
• Glukokortikoid seviyesi
Zeitgeber
Periferik saatleri etkiler
IŞIK
Suprakiazmatik Nükleus
Sirkadyen ritm-Metabolizma
• Hepatik glukoneogenez REV-ERBα• Adiposit differansiyasyonu REV-ERBα• Lipid metabolizması REV-ERBα
Endojen yağ asitleri PPARα Yağ asidi oksidasyonu
ATEROSKLEROZ
• Dbp: (Clock geni):• Glikoneogenez ve lipogenez
• Clock geni : Hemen tüm hücrelerde etkili. • Clock Nükleer hormon reseptörleri
(RORα,REV-ERB α)
• Allah insanların ruhlarını öldüklerinde, ölmeyenlerinkini de uykularında alır.
• Kuran-ı Kerim , Zümer Suresi, 42. ayet.
• En derin uyku ölümü temsil eder.• İncil , 1 Samuel 26:12
• Uyku ve ölüm benzerdir….Uyku ölümün 60 parçasından biridir.
• Tevrat, Berachoth 576
• Ve orada O uykuyla tanıştı; ölümün kardeşi uyku.
• Homeros, İlyada, M.Ö. 700
• O ölüm uykusunda ne düşler gelebilir.• Shakespeare, Hamlet
• Ölüm ne mükemmeldir; ölüm ve onun kardeşi uyku
• Shelly, Kraliçe Mab
• Hipokrat: – Kanın ve ısının iç bölgelere gitmesi ile oluşur.
• Aristo: – Yemek ısı oluşturur; o da iç bölgelere giderek uyku
yapar.
• Uyku duysal gücün sınırlanmasıdır.– Hartley , 1749
• Uyku, uyanıklık ve ölüm arasındaki dönemdir.• Uyanıklık, tüm hayvanlarda, aktif olma ve
entelektüel işlevleri yapma dönemi, ölüm ise bunların ortadan kalkmasıdır.
» Robert MacNish (The Philosophy of Sleep-1834)
Uyku
• Davanışsal:• Hareketin azalması• Gözlerin kapanması• Türe özgü uyku posturu• Dış uyarana azalmış yanıt• Tepki zamanında uzama,Bilişsel işlevlerde
azalma• Geri dönebilen bilinçsizlik durumu
Uyku
• NREM• REM
NREM Uyku
• N 1• N 2• Yavaş dalga uykusu
UYKU
• NREM: %75-80– N1 %3-8– N2 %45-55– N3 %15-20
• REM % 20-25– Tonik– Fazik
Uyku siklusu
• NREM, REM uykusu• İlk REM ortalama 80 dk sonra• İlk uyku siklusu ortalama 90 dk• Gece boyunca 4-6 uyku siklusu olur.
Jouvet kesisi; BRF;PRF;MRF: Retikuler formasyon;LC:Locus ceruleus; DRN:Raphe nukleusu; LDT:Laterodorsal tegmental nukleusu; PPT:Pedinkulopontin tegmentum
Ponto-genikulo-oksipital (pgo) dalgaları; REM, kas atonisi)
Düşük volatajlı hızlı EEG aktivitesi; ARAS
Kolinerjik aktivitenin çıktığı yerler
REM
• Kolinerjik etki• GABA inhibisyonu.
REM off nöronları
• Raphe nuklei• Locus Ceruleus
REM uykusu kontrolü
KOLİNERJİK UYANIKLIK MERKEZLERİ
Adenosin
– Kafein, adenosin reseptörlerini inhibe eder.
– Beyinde uyanıklıkta daha fazladır.
– Uyanıklık süresi arttıkça miktarı da artar.
– Bazal ön beyinde uyanıklık nöronlarını inhibe eder
• Ön hipotalamusda uyku oluşturan nöronlar:– Ventrolateralpreoptik bölge: NREM’in
başlangıcında değil, sürdürülmesinde etkili.– VLPO nöronları tuberomamiller nukleusa uzanır
(Histamin zengin)• Arka hipotalamusda uyanıklıkta aktif olan
nöronlar mevcut
VLPO-NREM Modeli
Adenozin
VLPO
Monoaminerjik assending Arousal Sistem
UYKU
iNHİBİSYON