IN THE NAME OF GOD0055526933156870062

تشخیص و درمان بیماری های بزاقیجراحی

دکتر سیدهادی حسینیمتخصص جراحی فک و صورت

دانلود اسالیدها از http://www.slideshare.net/hadidezyan/

آناتومی بزاقیغدد بزاقی:

مینور1.

ماژور2.

سلول های غدد بزاقی

سلولهای سروزیترشحات رقیق و آبکی

سلولهای موکوسیترشحات غلیظ و موکوسی

آناتومی بزاقیغدد بزاقی ماژور:

زوج هستند

تقسیم بندی ترشحات:غده پاروتید: بیشتر سروزی و کمتر موکوسیغده ساب لینگوآل: بیشتر موکوسیغده ساب مندیبل: هم سروزی هم موکوسی

آناتومی بزاقیغدد بزاقی مینور:

عدد1000 تا 800تعداد آن در دهان:

تقسیم بندی:غدد بزاقی مینور لبیال1(غدد بزاقی مینور باکال2(غدد بزاقی مینور پاالتال3((weber`s glandغدد بزاقی مینور لوزه ای )4((carmalt`s glandغدد بزاقی رتروموالر )5(غدد بزاقی لینگوآل6(

(blandin-nuhnتحتانی )1.

(Ebner`s glandجوانه های چشایی )2.

(lubricantingخلفی )3.

آناتومی غدد بزاقیپاروتید

بزرگترین غده بزاقی

قسمت:3دارای لوب عمقی: زیر عصب فاسیال1.لوب سطحی: روی عصب فاسیال2.مجرای استنسون: ورود به دهان مجاور مولر اول و دوم3.غده ضمیمه ای4.

( عصب گیری: از زوج نهم و عقده اتیکOtic ganglion)

آناتومی غدد بزاقیغده تحت فکی

(Submandibularدر گردن و در مثلث تحت فکی )

تقسیم بندی:قسمت خلفی تحتانی: زیر عضله مایلوهایویید1.قسمت قدامی فوقانی2.مجاور عصب لینگوآل(:Wratonمجرای وارتون )3.

CM 5طول

مدخل آن پشت دندانهای قدامیدهانه آن تنگ تر است

آناتومی غدد بزاقیغده زیر زبانی

در کف دهان و روی عضله مایلوهیویید

مجاری بارتولیتی و تجمع آن مجاری مجرای غده:Rivinus

Subligual plicaمدخل مجرا در

فانکشن بزاقیسهولت تکلم و مضغآنزیم های ماضغهمواد آنتی میکروبیالحاوی الکترولیت ها مثل کلسیممحتوای سروزی و موکوسی ترشحات در غدد ماژور

:لیتر1/5 تا 1تولید روزانه بزاق غده تحت فکی 70%

غده پاروتید 25%غده زیرزبانی 3-4%

غدد بزاقی کوچک

ناچیز

روش های تشخیصی

تاریخچه و معاینات بالینیمطالعات رادیوگرافیکمطالعات ترکیب شیمیاییمطالعات پاتولوژیک

رادیوگرافی بزاقی

رادیوگرافی سادهسیالوگرافیتوموگرافیMRIسونوگرافیسینتی گرافیاندوسکوپی

رادیوگرافی بزاقیرادیوگرافی ساده

هدف اولیه تشخیص سنگ های بزاقی80 سنگ های بزاقی اپک هستند85 تا %گرافی اکلوزال: برای سنگ های اپک قدامی غده ساب مندیبل تهیه گرافی در حالتPuffed Cheek View برای سنگ

مجرای پاروتیدگرافی پانورامیک برای سنگ های پاروتید و خلف ساب مندیبلگرافی پری اپیکال برای سنگ های غدد مینور

بروز سنگ های بزاقی اپکغده ساب مندیبل 80%غده پاروتید 40%

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

( استاندارد طالییGold Standard برای تشخیص )رادیوگرافیک بزاقی

مفید برای تشخیص سنگ های بزاقی20 سنگ های بزاقی لوسنت هستند15تا %اهمیت آن برای سنگ های بزاقی لوسنت بیشتر است بعلت تزریق ماده داخل مجرا در انسدادها مجرا اثر

درمانی نیز دارد

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

تکنیکابتدا دهانه مجرا توسط کانوال میله گذاری می شود1.ماده حاجب اپک داخل مجرا تزریق می شود2.همزمان رادیوگرافی از بیمار تهیه می شود3.

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

ماده حاجب دارای ید می باشد

انواع ماده حاجببا بیس آب 1.

بعلت مزایای بیشتر ماده محلول آبی ارجح می باشدبا بیس روغن2.

ورود آن سخت است وعبور و جذب مشکل تر دارد و درد بیشتری داردخود ماده ممکن است سبب انسداد شود

مراحل سیالوگرافی:فاز مجرا: در آن مجرا و انشعابات از ماده پر می شوند .1

فاز آسینی: پارانشیم غده از ماده پر می شود .2فاز تخلیه: برای بررسی عمل درناژ غده و وجود انسداد .3

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

انجام و تفسیر آن توسط متخصص می باشد

تفسیر سیالوگرافی

دقیقه طول بکشد غیر نرمال 5احتباس و درناژ غده اگر بیش ازاست

ماده کنتراست مجرا و حدود غده را نشان می دهدوجود انسداد سبب قطع یکپارپگی ماده در مجرا می شودانسداد سبب تجمع ماده در پروگزیمال محل مسدود می شود شرایط با نماهای خاص

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

(سیالودوشیتSialodochitis:)گشاد شدن و باریک شدن مجرا با نمای سوسیس شکل

علت آن اتساع و آتروفی درطول مجرا بعلت التهاب و فیبروز مکرر

Ball in Handنمای

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

( سیال آدنیتSialadenitis:)التهاب پارانشیم غده بزاقی

اتساع آسینی های غده بعلت عفونت و التهاب

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

:توده های درون غدهبعلت هایپرپالزی و نئوپالزی

سبب کنار زدن توده پارانشیم در سیالوگرافی می شودBall in Handنمای

رادیوگرافی بزاقیسیالوگرافی

موارد عدم تجویز:

عفونت حاد غده بزاقی1.

سابقه حساسیت به ید2.

مشکالت تیروئید3.

رادیوگرافی بزاقیتوموگرافی

برای بررسی توده های غده بزاقیدوز اشعه کمتر دارد ولی کاربرد آن از سیالو کمتر است کاربرد اصلی در سنگ های اپک بزاقی مخصوصا آنهایی که با روش های دیگر دیتکت

نمی شوند

MRIبرای بررسی بافت نرم غدهبا ماده کنتراست نیز کاربرد دارداشعه مضر ندارد ولی گران است

سونوگرافیغیر تهاجمی و به دو روش داخل و خارج دهانی وجود داردکاربرد اصلی در ضایعات سطحی است)کاربرد آن برای افتراق نوع توده بزاقی )توپر و جامد-کیستیک و توخالی

رادیوگرافی بزاقی Radioactive Isotopeسینتی گرافی)

Scanning)

اسکن هسته ای با استفاده از رادیوایزوتوپ هابرای بررسی پارانشیم غده و فانکشن غده( از رادیوایزوتوپ وریدیTC99استفاده می شود ) رادیو ایزوتوپ ها در بدن و در غدد بزاقی جذب می

شوند برای تشخیص توده و تومور بدخیم و خوش خیم بزاقی

مفید است

رادیوگرافی بزاقیسیالو اندوسکوپی

اخیرا کاربرد زیادی پیدا کردهکم هزینه و کم ضرر است یک کانوالی دارای دوربین ب یا کانوالی پروب از مجرا عبور داده می

شودهم جنبه تشخیصی هم درمانی دارد

کاربرد تشخیصی: توانایی تشخیص انسداد و تنگی مجرا را دارد

:کاربرد درم¡انیمی توان با آن مجرا را شستشو داد(می توان انسداد را با پروب و یا سبد مخصوص basketخارج کرد )می توان باالون های مخصوص تنگی مجرا را حذف کرد

ترکیب شیمیایی بزاق

با بررسی ترکیب شیمیایی و الکترولیت های بزاقمی توان شرایط بیماری را تشخیص داد

بررسی تغییرات سدیم و پتاسیم و کلسیم باال رفتن سدیم و کاهش پتاسیم بیانگر سیال

آدنیت التهابی است

مطالعات پاتولوژیک و بیوپسیبیوپسی آسپیراسیون

با استفاده از سوزن و سرنگبی خطر و کم هزینه و مفیددقت باال در تمایز خوش خیم و بدخیم بودن توده های سطحی

تکنیک:انجام بی حسی1.وارد کردن سوزن به بافت2.کشیدن مقداری مایع و سلول به سوزن3.جمع آوری آن روی الم4.بررسی پاتولوژیک5.

مطالعات پاتولوژیک و بیوپسیانسیژنال بیوپسی

هم بصورت انسیژنال هم اکسیژنال کابرد اصلی در تشخیص سندرم شوگرن برای

درگیری غدد مینوربرای بررسی بدخیمی ها کمتر کاربرد دارد

مشکالت غدد بزاقی

)بیماری های انسدادی بزاقی و سنگ )سیالولیتبیماری های احتباسیبیماری های عفونیسیالومتاپالزی نکروزانسندرم ها مثل شوگرن

صدمات تروماتیکاختالالت نئوپالستیک

مشکالت انسدادی و سیالولیت ¡هستندسنگ¡ هاعلت اص¡لی¡ انسداد ها در سیستم¡ بزاقی شیوع آن وابسته به نوع و ترشحات هر غده می¡ باشد

علل آن% موارد از سنگ ها در غده ساب مندیبل.¡ 85شیوع:یون کلسیم در غده ساب مندیبل بیشتر استPHترشحات غده تحت فکی برای تشکیل سنگ بیشتر است دو انحنای مجرای وارتون در طولش سبب افزایش ریسک انسداد

می شوددهانه مجرای وارتون تنگ استترشح کند و مخالف نیروی جاذبه

مشکالت انسدادی و سیالولیت:عالیم سنگ در مجرای وارتون

درد و تورم زیاد در طول مجرا بخصوص در هنگام¡ غذااین فرایند سبب انسداد کامل و عفونت ثانویه مجرا می¡ شودسبب آتروفی¡ غده می¡ شودمم¡کن است لنف آدنوپاتی¡ بدهدسبب تورم و قرمزی کف دهان می شودسبب کاهش ترشح بزاق می¡ شودسبب ترشح چرک از مجرا می¡ شود

مشکالت انسدادی و سیالولیتعالیم کلی در سنگ های بزاقی

افزایش و تشدید درد و تورم در هنگام غذا خوردنتغییرات جریان بزاق از دهانه مجرادردناک بودن غده هنگام لمسلمس سنگ در مسیر¡ مجرا

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالو لیت

در کودکان نادر استدر پسر ها بیشتر استاغلب در غده ساب مندیبل دیده می شودتشخیص کلی آن با عالیم بالینی است تایید وجود سنگ با سیالوگرافی و رادیوگرافی و

اندوسکوپی است

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

درمان:بطور کلی به نوع غده و محل سنگ در مجرا وابسته است

در غده تحت فکی:سنگ های قدامی: از طریق داخل دهان باز و خارج می

شوندسنگ های خلفی: از طریق خارج دهان

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

درمان:

:سنگ های قدامی در غده ساب مندیبلاز طریق داخل دهاناگر خلی کوچک و قدامی باشند با دایلیشن مجرا خارج می شوند گاهی نیاز به برش کف دهان و باز کردن طول مجرا به دهان می

باشد نام داردسیالودوشوپالستیاین روش

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

درمان:

:سنگ های خلفی در غده ساب مندیبل

سنگ در نیمی از موارد در خلف مجرا استنیاز به خارج کردن سنگ و مجرا و خود غده تحت فکی

از طریق برش خارج دهانی می باشد

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

شیوع سنگ در غده پاروتید کمتر استبا لمس مسیر مجرای استنسون تشخیص سنگ راحت است

:Bدرمان

سنگ های قدامی را با دایلیشن مجرا می توان خارج کردسنگ های خلفی و بزرگتر نیاز به برش جراحی و خارج کردن دارند

سنگ های درون پارانشیم یا در قسمت فرعی نیاز به برش خارج دهانی و حذف قسمتی از خود غده

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

شیوع سنگ در غده ساب لینگوآل و غدد مینور کمتر است

تشخیص سنگ با معاینه و لمس غدد مذکور انجام می شود

در این موارد الزم است که سنگ و غده مربوطه با جراحی خارج شوند

مشکالت انسدادی و سیالولیت)Sialolithiasis( سیالولیت

درمان:(ECSWLروش جدید لیتوترپسی خارج¡ی )این تکنیک عوارض کمتری دارد

با استفاده از امواج الکترومغناطیس سنگ خرد شده تا بصورت کوچک تر خارج شود

محدودیت های این روش: باشد3mm. سنگ باید کوچکتر از 1 عدد باشد3. تعداد سنگ باید کمتر از 2. سنگ باید خارج غده و در مجرا باشد3

مشکالت احتباس موکوسموکوسل

بصورت نادر اغلب بعلت ترومای گاز گرفتن مخاط بعلت پدیدهExtravasition سبب بروز کیست کاذب می

شودشیوع بیشتر در لب و کمتر در مخاط باکالمعموال تاریخچه عود های مکرر می دهداغلب بصورت خودبخودی رفع می شود15 موارد عود مجدد دارد بعلت:30تا %

ترومای مجددجراحی ناکافی

مشکالت احتباس موکوسموکوسل

برای موارد مانا و بزرگتر جراحی اکسیژن کیستکاذب و غدد بزاقی فرعی دخیل انجام می شود

:تکنیک جراحیبی حسی موضعیبرش در کجاور کیستدایسکشن آرام برای جدا سازی دیواره کیست از مخاط

البته این یک توهم است و اغلب پاره می شودبرداشتن ضایعه و غدد بزاقی دخیل و بررسی پاتولوژیک

مشکالت احتباس موکوسا )موکوسل ساب لینگوآل(رانول

شایعترین مشکل احتباسی در غده ساب لینگوآل

:دو نوعساده( گستردهplunging اگر ضایعه از عضله :)MH عبور

کندممکن است تهدید کننده حیات باشد

مشکالت احتباس موکوسرانوال

:درمانبرداشتن قسمتی از مخاط کف دهان بصورت •

مارسوپیالیزاسیونحذف کیست و غده بزاقی در موارد عود کننده•

عفونت¡ غدد بزاقی

باکتریالقارچ هاویروس ها

عفونت¡ غدد بزاقیباکتریال

عامل اصلی: استاف اورئوس

:درمانآنتی بیوتیک تراپیدرناژ آبسهدرمان های کمکی

عفونت¡ غدد بزاقیویروس ها

()پاروتیدیت ویروسی( اوریونMUMPs) بیماری عفونی ویروسی مسری پاروتیدتورم دردناک اطراف گوشعالیم دیگری در دیگر نقاط بدن نیز دارد

:درماندرمان های کمکی

سیالومتاپالزی نکروزان آماس واکنشی غیر نئوپالزیک غدد بزاقی عمدتا

سقف دهانعامل و منشا مشخص نیست ممکن است در اثر تزریق بی حسی کام ایجاد

شود سال60 تا 20شیوع بین سنین چون شبیه کارسینوم های بدخیم است از لحاظ

تشخیص افتراقی اهمیت داد درمان آن در صورتی که پس از بررسی های

تاریخچه و پاتولوژی تایید شد شامل درمان های کمکی می باشد

سندرم شوگرندرگیری چند ارگان:¡دو فرم

اولیه: )سندرم سیکا( خشکی دهان و چشم)ثانویه: همراه با اختالالت بافت همبند )روماتویید آرتریت

عالیم دهانی بعلت کاهش فانکشن¡ غدد بزاقی¡ از عالیم تاخیریسندرم¡ اس¡ت

:¡تش¡خیصبر اساس سابقه بیمار و تست کلینیکی و ایمنولوژیک

:درمانبزاق مصنوعیداروهایی نظیر پیلو کاربین و بیوتن

parasympathomimetic alkaloid

آسیب های تروماتیک غدد بزاقی

تروماهای صورت ممکن است سبب آسیب غددبزاقی و مجرا شوند

پارگی های صورت در گونه ممکن است سببپارگی غده پاروتید و مجرای استنسون شوند

درمان آن بخیه زدن و آناستوموز مجرا می باشدعوارض آن شامل عفونت و سیالوسل می باشند

نئوپالزی های غدد بزاقی

نئوپالزی های غدد بزاقی

اغلب تومورها در غده پاروتید دیده می شونداغ¡لب آنها خوش خیم هستنداغ¡لب پلئومورفیک آدنوما هستند

تومورهای خوش خیم غدد بزاقیپلئومورفیک ادنوما:

تومور میکس خوش خیمشایعتریت تومور بزاقیدر زنان بیشتر سال45در سنین 80%در غده پاروتید رشد آهسته و بدون درددر داخل دهان اغلب در پاالتال

تومورهای خوش خیم غدد بزاقیپلئومورفیک ادنوما:

:هیستوپاتولوژی دو نوع سلولمیواپی تلیالپوششی مجرا

دارای کپسول بافت همبند:درمان

جراحی خارج کردن تومور و غده و حاشیه بافت نرماحتمال عود کماحتمال کم تبدیل شدن به کارسینوم پلئومورفیک آدنوما

تومورهای خوش خیم غدد بزاقی(Wartin`sتومور وارتین )

پاپیلری سیست آدنوما لنفوماتوزومدر پاروتید رخ می دهدخصوصا در قسمت فرعی پاروتیدبروز در دهه ششمتوده با رشد آهسته و بدون درد

تومورهای خوش خیم غدد بزاقی(Wartin`sتومور وارتین )

هیستوپاتولوژیسلول های اپیتلیال پاپیلریعناصر لنفویید با مراکز ژرمینال Germinal centers or germinal centres )GC( are sites within secondary lymphoid organs where mature B lymphocytes proliferate, differentiate, and mutate

:درمانجراحی خارج کردن ضایعه

تومورهای خوش خیم غدد بزاقیتومور مونومورفیک آدنوما

اغلب در غدد بزاقی کوچک لب باال سال61در سن توده متحرک و بدون عالمت

:درمانجراحی اکسیژنال

تومورهای بدخیم غدد بزاقیشایعترین نوع آن اپی درمویید کارسینوما سالگی45متوسط سن بروز در زنان بیشتر استبصورت توده مخاطی سخت ظاهر می شود اگر درون آن موکوس جمع شود نمای بنفش پیدا

می کند ممکن است بصورت داخل استخوانی در خلف

مندیبل رخ دهد

تومورهای بدخیم غدد بزاقی(MECاپیدرمویید کارسینوما )

هیستوپاتولوژیسلول های موکوسی1.سلول های اپیدرمویید2.clear cellsسلول های 3.

وجود سلولهای اپی درمویید بیشتر بیانگربدخیمی بیشتر

تومورهای بدخیم غدد بزاقیاپیدرمویید کارسینوما

:درمان ضایعاتLow Grade تر جراحی حذف ضایعه با

حاشیه بافت نرم ضایعاتHigh Grade جراحی وسیع تر با حاشیه

بیشتر و رادیوتراپی

تومورهای بدخیم غدد بزاقیپلئومورفیک آدنو کارسینوما

محل شایع بروز در خط اتصال کام نرم و سختدر زنان بیشتر سال55شیوع در سنین هیستوپاتولوژی

سلولهای پلی مورف پرولیفراسیون سلولهای اپیتلیال مجاری با نمای

Indian File

تومورهای بدخیم غدد بزاقیپلئومورفیک آدنو کارسینوما

ضایعه توموری مهاجم است

:درمانجراحی اکسیژن وسی

عود نسبتا باالیی دارد

تومورهای بدخیم غدد بزاقی(ACCآدنوئید کیستیک کارسینوما )

سومین تومور شایع بزاقی دهان سال53متوسط سن بروز در زنان بیشتر50%در پاروتید رخ می دهد رشد آهسته و بدون زخم و ممکن است درد

خفیف ذکر شود

تومورهای بدخیم غدد بزاقی(ACCآدنوئید کیستیک کارسینوما )

:هیستوپاتولوژیسلول های بازالوئید

:درمانجراحی اکسیژنال وسیعرادیوتراپی

پروگنوز خوبی ندارد

با تشکر از توجه شما

دانلود اسالیدها از http://www.slideshare.net/hadidezyan/

نمونه سواالت:انواع تومورهای بدخیم غدد بزاقی را نام ببریدشایعترین مکان برای بروز موکواپیدرمویید کارسینوما دهاندرمان رانوال چیستنوع رانوالی پالنجینگ چیستدرمان موکوسل کوچک و بدون عود چیستعالیم کلینیکی سندروم شوگرنتست شریمر چیستعلت شایع سیالومتاپالزی نکروزانمحل شایع برای سیالومتاپالزی نکروزاندرمان سنگ درون مجرای غده بزاقی ساب مندیبلانواع غدد بزاقی فرعی را نام ببریدبیشترین میزان بزاق در کدام غده بزاقی استروش مناسب بزای ارزیابی سنکگ های رادیولوسنتروش مناسب تشخیص سنگ مجرای وارتون در قسمت های انتهایی آن چیستدرگیری عفونی ویروسی پاروتید ر ا توضیح دهید( روش سیالودوشایsialodochitisتوضیح دهید )مراحی سیالوگرافی زا توضیح دهیدشایعترین محل بروز موکوسل