1

2

درمان كانال ريشه توسط پركننده هاي كانال ري�شه و خصوصيات آنها

3

ساختمان دندان : سطح بيروني براق، سخت و سفيد دندان است و عاج را در ناحيه مينا •

تاج دهان مي پوشاند : بافت سخت و متخلخل كه زير ميناي دندان و سمنتوم قرار دارد. عاج •

قسمت اعظم ساختمان دندان را تشكيل مي دهد: بافت اليه اي سخت، زرد رنگ و از لحاظ سيمان )سمنتوم يا ساروجه( •

ساختماني مشابه استخوان است كه عاج را در ناحيه ريشه پوشش مي دهد و كمك به محكم ماندن دندان سر جاي خود مي كند

: بافت نرمي كه در وسط دندان قرار گرفته و حاوي پالپ )مغز دندان( •رگ هاي خوني و رشته هاي عصبي است. در اين قسمت سلول هاي سازنده

عاج قرار دارد : بافت نرمي كه پايه دندان را احاطه كرده استلثه • 1 : پيوند يك دندان كه تا درون فك گسترش دارد. تعداد ريشه ها از ريشه •

متغير است4تا : مجراي ريشه ي دندان كانال ريشه•: سيگنا ها را به مغز مي رساند )انتقال پيام هايي همچون درد، اعصاب •

سرما و گرما(

4

مينا

عاج

پالپ

لثه

استخوان

كانال ريشه

اعصاب و عروق خوني

تاج

ريشه

آناتومي دندان

سمنتوم

5

درون عاج فضایی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که *& اصطالحاً به آن پالپ گفته می شو&د.

پالپ از شاخه های اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب می شود *& و از درون کانالهایی که در ریشه وجود دارد به این فضا می رسد.

* در درون هر دندان انبوهی از بافت ها وجود دارند که رشته یا ساقه نامیده می شوند.

* در یک دندان سالم ساقه ها شامل فیبرهای زنده ، سلولهای عصبی و   را به تمامی قسمت های ریشه )روت کانالها ( خون وجود دارد که خون

پخش می کنند

* پوسیدگی یا آسیب می توانند سبب تخریب رشته های زنده شود. سلولهای مرده سبب کمبود تولید خون شده و زمینه را برای ایجاد عفونت مستعد می

کند که منجر به آبسه کردن دندان و درد شدید آن می شود.

6

وظايف پالپ دندان

دفاع ميكروبي عاج سازي تغذيه حس

7

عوامل موثر در آسيب و صدمه به پالپ

عمده ترین آن تأخیر در ترمیم پوسیدگی ها و نتیجتاً گسترش آنها به پالپ دندان است که سبب نفود میکروبها به پالپ می شود. پوسيدگي عمدتا بر

.اثر قرار گرفتن دندان در برابر مواد قندي و اسيدي به وجود مي آيد

: عوامل ديگري همچون

سابقه ضربه ناگهاني به دندان -

شكستگي و ترك دندان -

تحليل و سايش شديد دندان ها -

بيماري هاي پيشرفته لثه -

مواد ترميم نامرغوب -

8

پوسیدگیهای دندانی اگر درمان نشوند، بعد از تخریب مینا و عاج به پالپ رسیده .و باعث التهاب، آماس، عفونت و بیماری پالپ آن می گردند

Healthy tooth showing a normal pulp (with nerves and blood vessels) and the root canals.

Infection from tooth decay spreading into the pulp and bone at the end of the roots.

9

ورود ميكروب ها به پالپ دندان سبب ايجاد التهاب شده

اين التهاب باعث افزايش حجم پالپ مي شود

با توجه به واقع شدن پالپ دندان در يك محفظه بسته باعث افزايش

شديد فشار داخلي مي شود

اين افزايش فشار منجر به فشار آمدن به پايانه هاي عصب دندان

شروع دندان درد

تشديد اين درد به هنگام نوشيدن مايعات سرد يا گرم و يا موقع جويدن

در صورت عدم معالجه ریشه دندان سیر بیماری نهایتاً منجر به کشیدن

دندان خواهد شد. عوارض عدم درمان شامل آبسه، درد، عفونت شدید و

نهایتاً از دست دادن دندان خواهد بود.

عالئم پالپ بيمار

10

( Root canal Therapy )معالجه ریشه دندان یا روت کانال تراپی

از س&ه کلم&ه ب&ه معنای ریش&ه، و Rootای&ن عنوان Canal ب&ه معنای مجرا و Therapy به

معن&ی معالج&ه تشکی&ل شده ک&ه مفهوم کل&ی آ&ن معالج&ه مجرای ریش&ه دندان می باشد و

شاخه ای از دندانپزشک&ی ب&ه نام اندو ی&ا اندودونتیک&س اس&ت ک&ه ب&ه درمان و حف&ظ ریشه

دندان می پردازد و وظیف&ه تشخی&ص و درمان پالپهای آماس&ی و بیمار شده را به عهده

دارد. درمان ريش&ه یا روت کانال که به عنوان پر کردن ریش&ه یا درون بافتی شناخت&ه می

شود ب&ه معن&ی خارج كردن س&لولهای مرده، اعص&اب، عروق و باف&ت بينابيني آلوده شده

به ميكروب و عفونتي است و پركردن آن با مواد جايگزين مي باشد.

11

تزريق بي حسي مناسب

باز كردن روي پالپ يا مغز دندان، برداشتن پوسيدگي ها و تهيه حفره براي دسترسي به عصب دندان )تراش(

تعيين طول كانال ريشه

تخليه كانال ريشه، پاكسازي به كمك فايل هاي دستي يا روتاري و شستشوي كانال به منظور خارج كردن بافت هاي عفوني

خشك كردن كانال

پر كردن كانال، پانسمان و ترميم تاج

مراحل معالجه مجراي كانال ريشه

12

13

14

هدف از پر كردن كانال ريشهجلوگيري از ورود و رشد باكتري ها و عوامل

ميكروبي

دفن ميكروارگانيسم هاي باقي مانده و همچنين جلوگيري از عفونت و آلودگي

مسدودسازي كامل كانال در حدي كه براي انباشته شدن مواد غذايي ممانعت به وجود

آيد

15

Rotary paster filler)Lentulo)

Finger spreader

Endodontic plugger

قابل انعطاف و كوچك

در اندازه هاي مختلف

ابزارهاي&ي ك&ه براي پركردن كانال ريشه استفاده مي شود

متراكم منظور ب&&ه به پركننده مواد كردن

حين كانال درون مسدودسازي

متراكم كردن مواد پركننده اضافي

با حرارت دادن آن سبب ذوب ماده مي شود

تسهيل اتصال

به منظور تخليه روت كانال

16

خواص ايده آل مواد پركننده كانال ريشه به راحتي وارد كانال شود

به خوبي كانال را آب بندي كند و تا جايي كه مي تواند روت كانال را پر كند

نبايد بعد از وارد شدن به درون كانال حجمشان كم شود

مقاوم در برابر رطوبت

ضد باكتري و استريل

17

ريش&ه، كانال پركردن براي شده گرفت&ه كار ب&ه روش هاي ها Sealerعلي رغ&م ه&ا فضاي بي&ن ديواره &ي كانال را پ&ر مي كنند Sealerتركيب اس&اسي فرآيند هس&تند.

كناري و جانبي كانال هاي مخروط&ي پركننده مواد اي&ن ك&ه اس&ت ممك&ن و )كانال هاي نامنظم( را پر كند.

در طو&ل مدت پ&ر كردن كانال ريش&ه امري ضروري است Sealerاس&تفاده از ي&ك مهروموم ي&ك& ب&ه دس&تيابي افزاي&ش باع&ث تنه&ا ن&ه نفوذ ( Seal(ك&ه غيرقابل

مي شود همچني&ن ب&ه عنوان ي&ك پركننده براي ب&ي نظم&ي كانال و اختالف جزئي بين ديواره ي روت كانال و مواد پركننده استفاده مي شود.

18

:ها Sealerعملكرد و نقش

باعث بهبود بافت هاي پري راديكوالر

عدم به وجود آمدن شكاف و خرابي بدي در طول سال ها

فشردگي حي&ن در پركننده مواد نشس&تن باع&ث ك&ه كننده روان عنوان ب&ه

مي شود

عامل آنتي ميكروبيال

به عنوان مسدود كننده ختالفات بين مواد پركننده و ديواره عاج

عامل اتصال

19

)مانع داخل شدن آب به روت كانال شود(ضد آبچسبندگي خوبذرات پودر بايد� بسيار نرم و ريز باشد به طوري كه به راحتي با مواد مايع مخلوط شود

قابل مشاهده باشدX-Rayبايد پرتو نارسان باشد تا در موقع قرارگيري حجم آن نبايد كم شود )نبايد كوچك شود(ضد باكتري و مانع رشد آن نامحلول در مايعات بافتيضد التهاب با بافت هاي پري راديكوالر سازگار با بافت هاي دندان تا رنگ دندان عوض نشودمحلول در حالل مشترك تا در صورت تخليه كانال پر شود

خواص ايده آل

Sealer ها

20

روش هاي قابل قبول براي قرار دادن سيلر درون كانال

قرار دادن س&يلر روي مخروط اص&لي و تكان دادن مخروط ب&ه باال و پايين در

كانال

قرار دادن سيلر روي فايل و چرخش آن بر خالف عقربه هاي ساعت

قرار دادن سيلر با lentuloمارپيچي

استفاده از سرنگ

فعال كردن ابزار مافوق صوت

21

Basic composition of endodontic filling materials

Core materials

تركيب اصلي مواد پركننده كانال ريشه

22

Sealers

23

Solvent – based sealersدر عمل زياد استفاده نمي شوند

ها Sealerمشخصات

Zinc Oxide -Eugenol )Z.O.E)به صورت روزمره استفاده مي شود

خواص ضد باكتريايي دارداگر از بافت هاي پري راديكوالر خارج شوند مي توانند دوباره جذب شوند

در صورت قرار گرفتن مستقيم روي بافت ها سميت زيادي از خود نشان مي دهند

Glass – ionomer – based sealersچسبندگي و زيست سازگاري خوبي نشان مي دهداگر درمان مجدد نياز باشد حذف آن دشوار است

24

Resin based sealersاز انواع آن مي توان به موارد زير اشاره كرد :

Epoxy resins (AH-26)Acrylic resins

Polyethylene resinsPolyvinyl resins

تاريخچه خوبي در رابطه با استفاده موفقيت آميز در دوره طوالني دارند

Calcium hydroxideبه دليل خواص آنتي باكتريال و توانايي در ارتقاي تشكيل سد آهكي در نظر گرفته مي شود

نقش حفاظت از پالپ و عامل پوشش دارد اضافهZ.O.Eبه سيمان هاي تركيبات شيميايي ديگر ازجمله رزين ها و سيلرهاي مي شود اما شواهد كمي وجود دارد كه مزاياي آن را نشان مي دهد

حالليت مورد نياز براي كلسيم هيدروكسيد را ندارد

25

Silicone based sealerپايداري شيميايي خوبي دارد خواص چسبندگي خوبي دارد

عملكرد بيولوژيكي شگفت انگيزي از خود نشان مي دهدبا گوتاپركا مخلوط مي شود و كارايي خوبي از خود به نمايش مي گذارد

26

Gutta-percha گوتاپركا

27

نقطه &ي عطفي در درمان بيماريهاي 19 معرف&ي گوتاپرك&ا در اواس&ط قرن

مرتب&ط ب&ا كانال ريشه &ي دندان بوده اس&ت. انعطاف پذيري و مقاوم&ت فيزيكي

باه&م ادغام شدن&د و باع&ث شدن&د موادي س&اخته شود ك&ه به درون فضاي كانال

رفته و با ديواره ها سازگار باشد و خواص ضد ميكروبي از خود نشان دهند.

گوتاپرك&ا ماده &ي مس&دود كننده اس&تاندارد )پركننده س&يستم كانال(اس&ت كه در

معالجه كانال ريشه استفاده مي شود

هدف از مسدود سازي:

- حذف تمام&ي راه هاي نش&ت و روزنه هاي حفره &ي دهان درون سيستم كانال 1

ريشه

- آ&ب بندي و مهروموم بع&د از تمي&ز كردن و شك&ل دادن كانال و از بين بردن 2

التهاب ها

28

گوتاپركا جزء مواد مخروطي نيمه جامد در تركيب اصلي مو&اد پركننده

( ي&ك محص&ول ط&بيعي از ص&مغ منقع&د شده &ي درخ&ت تابانTaban از خانواده ي )

گونه &ي Sapotaceaeدرختان از داراي Palaquiumو و شكننده محكم، ك&ه اس&ت

واقع  Isonandra guttaانعطاف پذيري كم&ي اس&ت. اي&ن ص&مغ )شيراب&ه( از درختان  

در مجمع الجزاير مااليي در جنوب شرقي آسيا به دست مي آيد

29

30

تركيبات مخروط گوتاپركا

گوتاپركا 22-18 %

اكسيد روي 76-59 %

سولفات هاي فلزي )باريم يا استرانسيم( 18-1 %

شامل تركيبات مختلف از جمله موم ها، رزين ها، آنتي اكسيدان ها و پيگمت ها 4-1 %

31

فازهاي گوتاپركاو βاز نظ&ر شيمياي&ي گوتاپركاي خال&ص ب&ه دو فرم كريستالي متفاوت و مجزاي )

αوجود دارد كه قابل تبديل به يكديگر هستند )

: فرم طبيعي گوتاپركا است كه از درخت به دست مي آيد.αفاز

: در حي&ن فرآين&د تص&فيه و پاالي&ش ب&ه وجود مي آيد. اي&ن فاز در محص&والت βفاز غالب است و بيشتر محصوالت تجاري به اين فرم مي باشد.

انجام شود سريع( coolingدر طول فرآيند توليد، اگ&ر مرحله خنك شدن)

حاصل مي شودβ فرم انجام شود كند( coolingو اگر در فرآيند توليد، مرحله خنك شدن)

حاصل مي شودα فرم

ويژگي ها

:αفاز

: βفاز

سيال و روان، چسبناك و نرم )ويسكوزيته كمتر(، در دماي اتاق ترد و شكننده

جام&د، قاب&ل تراك&م و قابلي&ت كشيده شدن )ويس&كوزيته بيشتر(، در دماي اتاق پايدار و انعطاف پذير

32

اندازه مخروط هاي گوتاپركااستاندارد

غير استاندارد

33

:Sealerچهار تكنيك اصلي براي پركردن سيستم كانال ريشه با گوتاپركا و

- تراكم سرد گوتاپركا )تراكم يا فشردگي(1

- تراك&م گو&تاپركاي نرم شده &ي حرارت ديده ب&ا ابزار س&رد ت&ا موقع&ي ك&ه خنك& 2

)بيشتر استفاده مي شود(شود *

با 3 و شده وارد س&يستم ب&ه شود، ترموپالس&تيكي ك&ه گوتاپركاي&ي تراك&م -

ابزارهاي سرد متراكم و فشرده مي شود

- تراكم گوتاپركاي&ي كه در كانال قرار مي گيرد و در طي تكنيك& موجي پيوسته 4

نرم مي شود

درون روت • كه گوتاپركاي&ي ب&ه س&مت و وقت&ي گرم ش&د ابزار حرارت مي بين&د

كانال قرار دارد برده مي شود ت&ا گوتاپرك&ا نرم شود و ب&ه خوبي درون روت كانال

جاي گيرد. گوتاپرك&ا ب&ا حامل&ي)فاي&ل( ب&ه درون روت كانال برده مي شود و بعد از

جايگزاري آن حامل خارج خواهد شد.

گوتاپرك&ا ب&ه ديواره هاي كانال نمي چس&بد در نتيج&ه احتمال تراوش و نشت وجود

يك همراه ب&ه گوتاپرك&ا ك&ه مي شود توص&يه دلي&ل همي&ن ب&ه مورد sealerدارد.

استفاده قرار گيرد

34

Chloroform

Turpentine

Halothane

Eucalyptol

حاللهاي مورد استفاده

35

مزايا• سازگاري خوب با متدهاي تراكم عمودي و افقي- توسط حرارت يا با استفاده از حالل ها نرم و روان مي شود- بي اثر - ثبات دارد و پايدار است )در صورت تماس با حالل آلي بدون تغيير باقي مي ماند(- آلرژي زا نيست- را از خود عبور نمي دهدx اشعه - ضد التهاب- نامحلول در حالل ها- به آساني قابل استريل كردن- سميت كم- ب&ه راحت&ي درون پال&پ چم&بر متراك&م مي شود و در موق&ع الزم ب&ه آساني از كانال حذف و -

خارج مي شود

Gutta percha

36

معايب• كمبود استحكام- چسبندگي كم- متصل نشدن به هيچ سيلري- به راحتي توسط فشار جابه جا مي شود- عدم برقراري پيوند و عدم چسبندگي به ديواره هاي كانال-

Gutta percha

37

Silver points

مزايا• انعطاف پذي&ر اس&ت و در كانال هاي خميده و تن&گ و همچني&ن اطراف خميدگي ه&ا مي تواند -

استفاده شود

در اثر فشار يا حرارت زياد خم نمي شود-

استحكام بيشتر از گوتاپركا-

جزء مواد مخروطي جامد در تركيب اصلي مواد پركننده

معايب•بسيار - كردن مهروموم اس&ت ممك&ن كانال بر خالف ك&ه دارن&د دايره اي مقط&ع س&طح

ضعيف صورت گيرد

سطح بااليي از خوردگي نشان مي دهند-

بازيابي آن مشكل است-

38

Resin-based core

filling

- با سيلرهاي استفاده شده پيوند تشكيل مي دهند

از لحاظ كارايي و خواص مشابه گوتاپركا-

در مواردي كه نياز به درمان مجدد است به آساني حذف ميگردد-

همراه استResilon با معرفي ماده ي -

ي&ك س&يلر-كامپوزيت دوتاي&ي رزين&ي اس&ت ك&ه شام&ل مواد پ&ر كننده شام&ل س&ولفات باريم -

و سيليكا مي باشد

39

استفاده از مواد مناسب

استفاده از روش هاي مناسب

كنترل راديوگرافي طي فازهاي مختلف

مرحله معالجه دندان

مهارت باالي پزشك

براي نتايج موفقيت آميز در درمان كانال ريشه اين موارد احتياج است

40

References

[1] Spangberg, L.S.W., Haapasalo, M., 2002, Rationale and efficacy of root canal medicaments and root filling materials with emphasis

on treatment outcome, Endod. Topics, 2, 35-58.

[2] Naidorf, I.J., 1974, Clinical microbiology in endodontics. Dent. Clin. North Am., 18, 329.

[3] Buckley, M., Spangberg, L., 1995, The prevalence and technical quality of endodontic treatment in an American subpopulation, Oral

Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod., 79-92.

[4] Gutmann J.L., 1992, Clinical, radiographic and histologic perspectives on success and failure in endodontics. Dent. Clin. North Am.,

36, 379.

[5] Rud, J., Andreasen, J.O., 1972, A study of failures after endodontic surgery by radiographic, histologic and stereomicroscopic

methods, Int. J. Oral Surg., 1, 311.

[6] Sjogren, U., Hagglund, B., Sundqvist, G., Wing, K., 1990, Factors affecting the long-term results of endodontic treatment, J. Endod.,

16, 498.

[7] Gutmann, J,L., Dumsha, T,C., Lovdahl, P,E., 2006, Problem solving in endodontics, 4th edition, St Louis, Mosby-Elsevier,

Chapter 1.

[8] Zarei, M, Shahrami F, Vatanpour, M, 2009, Comparison between gutta-percha and Resilon retreatment, J. Oral Sci., 51, 181-185.

[9] Ashra FH, Momeni G, Moradi Majd N, Homayouni H. 2013, Fracture Resistance of Root Canals Obturated with Gutta-Percha versus

Resilon with Two Different Techniques, Iran Endodontics Journal, 8, 136-139.

[10] Fathia E, Hassan Abu-Bakr N, Yahia I. 2012, A comparative study of the microleakage of resilon/Epiphany and gutta-percha/AH-

plus obturating systems, Iran Endodontics Journal, 7, 139-143.

41

[11] Mehrvarzfar P, Saghiri MA, Karamifar K, Khalilak Z, Maalek N. 2010, A comparative study between Resilon and gutta percha as a

secondary root canal filling materials: An in vitro study, Iran Endodontics Journal, 5, 117-120.

[12] Orstavik, D., 2005, Materials used for root canal obturation: technical, biological and clinical testing, Endod Topics, 12, 25.

[13] Haas, S.B., Campbell, A.D., Hicks, M.L., Pelleu G.B., 1989, A comparison of four root canal filling techniques. J Endod., 15, 596.

[14] Kaplowitz, GJ., 1990, Evaluation of gutta-percha solvents. J. Endod., 16, 539.

[15] Milas V.B., History. In: Cohen S., Burns R.C., eds. 1976, Pathways of the Pulp. St. Louis: C. V. Mosby Co.

[16] Obach E., Die Guttapercha. Dresden: von Steinkpoff & Springer; 1899.

[17] Goodman A, Schilder H, Aldrich W. The thermo mechanical properties of gutta-percha. II. The history and molecular chemistry of

gutta-percha, Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. 1974;37:954–961.

[18] Schilder H., Goodman A., Aldrich W., 1974, The thermo-mechanical properties of gutta-percha. III. Determination of phase

transition temperatures for gutta-percha, Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol., 38, 109–114.

[19] Rootare H.M., Powers J.M., Smith R.L., 1976, Thermal analysis of experimental and commercial gutta-percha, J. Endod., 2, 244–

249.

[20] Buchanan L.S., 1994, The continuous wave of condensation technique: a convergence of conceptual and procedural advances in

obturation, Dent. Today, 13, 80–85.

[21] Friedman, C.E., Sandrik, J.L., Heuer, M.A., Rapp, G.W., 1975, Composition and mechanical properties of gutta-percha endodontic

points, J. Dent. Res., 54, 921.

[22] Moorer, W.R., Genet, J.M., 1982, Evidence for antibacterial activity of endodontic gutta-percha cones, Oral Surg. Oral Med. Oral

Pathol. Oral Radiol. Endod., 53, 503.

42