This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.

Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.

Key Highlights:

Research

Note

ตลาดโดรนเพอการเกษตรในประเทศไทยก าลงเตบโต เ นองจากเข ามาช วยแกปญหาขาดแคลนแรงงาน นอกจากน เทคโนโลยมประสทธภาพดขนและราคาเรมเขาถงได

Krungthai COMPASS มองวา โดรนฉดพนขนาดเลก(5 ลตร) เปนกลมทมโอกาสเจาะตลาดมากทสด เนองจากราคาถกกวาขนาดใหญ และเหมาะส าหรบพนทเกษตรขนาด 21-30 ไร ซงครอบคลมเกษตรกรกวา 1.2 ลานครวเรอน

ผประกอบการทสนใจธรกจโดรนการเกษตรควรหาพนธมตร หรอทปรกษาทมความรและความเชยวชาญในดานเทคนค เชน สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณทมความเชยวชาญดานฐานขอมลดชนพชพรรณ(NDVI)ของประเทศไทย BIOTEC ทพฒนากลองอนฟราเรดตรวจสอบสภาพแปลงเกษตร หรอสถาบนวทยาการหนยนตภาคสนาม เปนตน

September 01, 2020

กลยทธพชตธรกจโดรนเกษตรไทย

นกวเคราะห

มานะ นมตรวานช 0-2208-3763mana.nimitvanich@krungthai.com

พงษประภา นภาพฤกษชาต0-2208-3577phongprapha.napapruekchat@krungthai.com

2

ResearchNote

สวนแบงตลาดของโดรนทวโลก ปจจบน บรษท SZ DJI Technology ผผลต และจ าหนายโดรนภายใตแบรนด DJI ของจน เปนผน าในตลาดโดรนทวโลก

สวนแบงตลาดของโดรนแตละแบรนด

ทมา : Skylogic Research (2561)

การใชโดรนเพอการเกษตรมแนวโนมเพมขนทวโลก

Markets and Markets ทเปนบรษททใหค าปรกษา และวจยดานการตลาด คาดวา

ยอดขายโดรนเพอการเกษตรทวโลกจะเพมขนปละ 31.4% จาก 1.2 พนลาน

ดอลลารสรอ. ในป 2562 เปน 4.8 พนลานดอลลารสรอ. ในป 2568 โดยผน าตลาด

เปนผประกอบการจน ซงมสวนแบงตลาดโดยรวมถง 82%

DJI (74%)

Yuneec (5%)

3D Robotics

(3%)

Parrot(3%)

อนๆ(15%)

สวนแบงตลาดตามประเทศของเจาแบรนด

จน (82%)

อนๆ(12%)

สหรฐฯ (6%)

3

ResearchNote

ปจจยหนนความตองการโดรนเพอการเกษตรในอนาคตปญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรทจะเกดในอนาคตผนวกกบจ านวนเกษตรกรทท าเกษตรแปลงใหญมาก (140 ไรขนไป) ทมแนวโนมเพมขนเปนปจจยกระตนใหเกดความตองการโดรนเพอการเกษตรมาใชในการท าเกษตรมากขน

20

25

30

35

40

45

2551 2556 2561

จ านวนเกษตรกรทท าเกษตรแปลงใหญมาก (140 ไรขนไป)

ทมา : ส านกงานสถตแหงชาตป 2561

Growth Drivers ของตลาดโดรน

สดสวนแรงงานในภาคเกษตรทวโลกมแนวโนมลดลงจาก 33% ในป 2553 เปน 27%

ในป 2562(ทมา :World Bank 2562) สวนทางกบความตองการพชผลทาง

การเกษตรโลกในปจจบนถงป 2565 ทคาดวาเพมขนเฉลยปละ 1.8% จากคาเฉลยใน

ป 2560-62 (ทมา :OECD 2563)

ส าหรบในไทย การขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรในอนาคต ผนวกกบจ านวน

เกษตรกรทท าเกษตรแปลงใหญมาก (140 ไรขนไป) ทเพมขนเปนปจจยกระตนให

เกดความตองการใชโดรนเพอการเกษตร

2551 2556 2561

34%

45%

50%

สดสวนเกษตรกรผสงอาย

(55 ปขนไป)

พนคน

4

ResearchNote

ประเภทของโดรนเพอการเกษตรโดรนส ารวจพนทจะถกใชในการส ารวจพนทเพาะปลก และตรวจสอบสขภาพพชผลทางการเกษตรพรอมทงสามารถสงขอมลจากภาพถายดวยโดรนส ารวจพนไปมายง Application ได ขณะทโดรนฉดพนจะถกใชในการพนสารเคม และนาในแปลงเกษตร

ทมา : 3DINSIDER

โดรนเพอการเกษตรมกประเภท?

โดรนเพอการเกษตรมหลายรปแบบ ซงในมตของการใชงานสามารถแบงเปน

2 รปแบบ ดงน

1. โดรนส ารวจพนท (Data – mapping drone) ถกออกแบบเพอใชเกบขอมล

แบบ Real-Times และน าขอมลไปประมวลผลดวยโมเดลทางการเกษตร

โดยทวไปมกถกน าไปใชส าหรบส ารวจพนทเพาะปลก การตรวจสอบสขภาพพช

ตลอดจนวางแผนการเพาะปลก โดยปจจบนโดรนชนดนถกน ามาใชอยาง

แพรหลายในประเทศพฒนาแลว อยางประเทศสหรฐฯ และญปน ทมการพฒนา

เทคโนโลยการแปรผลคาดชนพรรณพช (NDVI) จากภาพถายดวยโดรนส ารวจ

พนท หรอภาพดาวเทยม รวมถงมโครงสรางพนฐานทเกยวของกบการระบพกด

ดาวเทยม เชน สถานภาคพนท และหมดพกด เปนตน ซงเออตอการน าเอา

เทคโนโลยโดรนส ารวจพนทมาใช

2. โดรนฉดพน (Spraying Drone) น ามาใชพนสารเคมหรอปย และนาในแปลง

เกษตร โดยปจจบนโดรนชนดนถกน ามาใชอยางแพรหลายทวโลก รวมทง

ประเทศก าลงพฒนา เชนฟลปปนส และไทย ซงจากงานวจยของ Ipsos (2560)

ชใหเหนวา การใชโดรนฉดพนในการพนสารเคม หรอนาใหกบพชผลทาง

การเกษตรจะชวยประหยดคาใชจายทเกยวกบสารเคมถง 30%-50% รวมทง

มประสทธภาพมากกวาแรงงานมนษย 40-60 เทา

โดรนฉดพน

โดรนส ารวจพนท

5

ResearchNote

สหรฐฯ

40%

ประเทศทพฒนาแลวจะมสดสวนการใชโดรนการการเกษตรทสง ขณะทประเทศทก าลงพฒนาในเอเซยมสดสวนการใชโดรนในระดบตา

ญปน

ฟลปปนส

สดสวนเกษตรกรทใชโดรนเพอการเกษตร

ไทย

ทมา : Ipsos ( 2560)

จากงานวจยของ Ipsos (2560) ชใหเหนวา เกษตรกรในประเทศทพฒนาแลว

อยางสหรฐฯ และญปนสวนใหญใชโดรนเพอการเกษตรทง 2 ประเภท

• ใชโดรนส ารวจพนท (Data-mapping drones) เพอตรวจสอบสภาพแวดลอม

และสขภาพพชภายในแปลงเพาะปลก ตลอดจนวางแผนการเพาะปลกในอนาคต

• ใชโดรนฉดพนเพอชวยในการพนสารเคม และนาภายในแปลงเกษตร

ขณะทเกษตรกรในประเทศทก าลงพฒนา อยางฟลปปนส จน และไทยสวนใหญใช

โดรนฉดพน (Spraying drones)เพยงอยางเดยว ส าหรบพนสารเคม และนา

ภายในแปลงเกษตร

ส าหรบประเทศไทย AIP Skytech ทม startup ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรท

ตงขนเพอพฒนาโดรนเพอการเกษตร คาดวามลคาตลาดโดรนเพอการเกษตรใน

ประเทศไทยจะเตบโตจาก 179 ลานบาทในป 2560 เปน 195 ลานบาทในป 2564

(ทมา :กรงเทพธรกจ ณ 6 ม.ค. 2563) เนองจากเรมเหนแนวโนมการน าโดรนเพอ

การเกษตรมาใชในบางกลม เชน คนรนใหม ธรกจเกษตรขนาดใหญ และเกษตรกรท

เปนคสญญากบธรกจเกษตรขนาดใหญ เปนตน พรอมทงภาครฐทใหการสนบสนน

การเขาถงเครองจกรกลเกษตรผานการใหสนเชอ

70%

จน

2%

15%

เกาหลใต

10%10%

6

ResearchNote

เปรยบเทยบอตราก าไรในการด าเนนงานของผด าเนนธรกจทเกยวของกบโดรนเพอการเกษตร และเครองจกรกลเกษตรดงเดมผผลตโดรนเพอการเกษตรมอตราก าไรในการด าเนนงานสงกวาผผลตเครองจกรกลเกษตร อยางไรกด ผจดจ าหนายโดรนเพอการเกษตรมอตราก าไรในการด าเนนงานนอยกวาผจดจ าหนายเครองจกรกลเกษตร เนองจากผจดจ าหนายเครองจกรกลเกษตรดงเดมขนาด SME สวนใหญขายสปรงเกอรเพอการเกษตร ซงมอตราก าไรสง

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

2557 2558 2559 2560 2561

ผผลตโดรนเพอการเกษตร vs

ผผลตเครองจกรกลเกษตรดงเดม

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

2557 2558 2559 2560 2561

ผคาโดรนเพอการเกษตร vs

ผคาเครองจกรกลเกษตรดงเดม

หมายเหต: [1]Guobin Wang, Yubin Lan, Huizhu Yuan, Haixia Qi, Pengchao Chen, Fan Ouyang (2019) Comparison of Spray Deposition, Control Efficacy on Wheat Aphids and Working Efficiency in the Wheat Field of the Unmanned Aerial Vehicle with Boom Sprayer and Two Conventional Knapsack Sprayers

ทมา : กรมพฒนาธรกจการคา ( 5 ส.ค. 2563)หมายเหต : คาทแสดงเปน Median

ผเลนในตลาดโดรนการเกษตรในประเทศไทยเปนอยางไร?

จากการรวบรวมขอมลของ Krungthai COMPASS ในปจจบนมผประกอบการท

ด าเนนธรกจเกยวของกบโดรนเพอการเกษตรในประเทศไทยมจ านวน 7 บรษท

และทงหมดเปนผประกอบการขนาด SME ซงด าเนนธรกจแบบครบวงจรทงผลต

โดรนเพอการเกษตรภายใตแบรนตตวเอง จ าหนายโดรนเพอการเกษตรแบรนด DJI

และใหบรการฉดพนสารเคมในแปลงการเกษตร

ผผลตโดรนเพอการเกษตรมอตราก าไรโดยเฉลยสงกวาผผลตเครองจกรกล

เกษตรดงเดม ขณะทผจดจ าหนายโดรนเพอการเกษตรทสวนใหญเปนตวแทน

จ าหนายโดรนเพอการเกษตรแบรนด DJI จากประเทศจนมอตราก าไรโดยเฉลย

ตากวาผจดจ าหนายเครองจกรกลเกษตรดงเดม สวนหนงจากการทผจดจ าหนาย

เครองจกรกลเกษตรดงเดมขนาด SME สวนใหญขายสปรงเกอรเพอการเกษตร

ซงมอตราก าไรสง แต Krungthai COMPASS คาดวา เกษตรกรไทยมแนวโนมทจะ

ใชโดรนเพอการเกษตรแทนทสปรงเกอรเพอการเกษตรมากขน โดยเฉพาะการท า

เกษตรแปลงใหญ (50 ไรขนไป) เพราะการใชโดรนเพอการเกษตรมประสทธภาพ

มากกวาสปรงเกอรเพอการเกษตร 1.7−20 เทา[1]

ผผลต/ผคาโดรนเพอการเกษตร ผผลต/ผคาเครองจกรกลเกษตรไทย

7

ResearchNote

รายละเอยดของโดรนฉดพนแตละขนาด และขนาดพนทเกษตรทเหมาะสม

ขนาด พนทเกษตรสงสดทใชได (ไร)

พนทเกษตรขนตาทเหมาะสม (ไร) *

ราคาขนตา (บาท)+ตนทนแบตเตอร 5 ป

5 ลตร 30 ไร 21 ไร 120,000 บาท ( +45,000 บาท)

10 ลตร 100 ไร 32 ไร 199,000 บาท (+60,000 บาท)

16-20 ลตร มากกวา 100 ไร มากกวา 100 ไร 269,000 บาท ( +112,500 บาท)

หมายเหต: [2]ส านกงานสถตแหงชาตป 2561

ทมา : ค าสมภาษณของผประกอบการ รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต *ขนตอนในการค านวณพนทเกษตรขนตาทคมคาตอการลงทนโดรนฉดพน 1) ค านวณเงนลงทนของโดรนฉดพนทงหมดตามอายการใชงาน (5 ป)โดนน าราคาโดรนฉดพนบวกกบราคาแบตเตอร 5 กอน ( แบตเตอรตองเปลยนทกป ) เชน 120,000 + (9,000*5) = 165,000 บาท 2) ค านวณคาใชจายเกยวกบสารเคมทลดลงใน 5 ป หลงจากน าเอาโดรนฉดพนมาใช โดยน าตนทนสารเคมในการท าเกษตรตอไรตอป (5,400 บาทตอไรตอป) คณดวยปรมาณสารเคมทใชลดลง (30%) และคณดวย 5 ซงเทากบ 8,100 บาทตอไร 3) ค านวณพนทเกษตรขนตาทเหมาะสม โดยน ายอดเงนลงทนของโดรนฉดพนใน 5 ป หารดวยคาใชจายเกยวกบสารเคมทลดลงใน 5 ป เชน ถายอดลงทนทงหมดอยท 165,000 บาท และตนทนสารเคมลดลง 8,100 บาทตอไรใน 5 ป จ านวนพนทเหมาะสมเทากบ 165,000 / 8,100 = 20.4 ไร ≈ 21 ไร เปนตน

การลงทนซอโดรนฉดพนคมคาส าหรบเกษตรกรหรอไม?

ตนทนการใชสารเคมทลดลงและราคาโดรนฉดพนในปจจบนทเขาถงได ท าให

Krungthai COMPASS ประเมนวา โดรนฉดพนขนาด 5 ลตรเปนโอกาสส าหรบ

ผประกอบการเครองจกรกลเกษตร

• การลงทนโดรนฉดพนขนาด 5 ลตร จะมความคมคาจากตนทนสารเคมทลดลง

เมอเกษตรกรมทดนระหวาง 21 ไร ถง 30 ไร (โดรนฉดพนขนาด 5 ลตร สามารถ

ฉดพนไดสงสด 30 ไร) ซงเปนขนาดพนททมเกษตรกรถอครองมากถง 1.2 ลาน

ครวเรอน(21% ของจ านวนเกษตรกรทงหมด[2])

• ขณะทโดรนฉดพนขนาดตงแต 10 ลตร ขนไป เปนขนาดทคมคาส าหรบขนาด

พนทเกษตรตงแต 32 ไรขนไป ซงเปนขนาดพนททมเกษตรกรถอครองมากถง

5.99 แสนครวเรอน (10% ของจ านวนเกษตรกรทงหมด[2])

8

ResearchNote

ประเภทของโดรนเพอการเกษตร

โดรนฉดพนขนาดเลก(5 ลตร)

โดรนฉดพนขนาดใหญ(ตงแต 10 ลตร ขนไป)

โดรนส ารวจพนท

ปจจยแวดลอมทางธรกจ

กลมลกคาเปาหมาย

เกษตรกรทวไปท ม พนท เกษตรอยระหวาง 21-30 ไร รวมทงปลกพชไร และขาว เนองจากโดรนฉดพนขนาด 5 ลตร มหวฉดพนขนาดเลก ซงไมเหมาะส าหรบการใชในแปลงเพาะปลก

ของพชสวนขนาดใหญ เชน ทเรยน

เปนตน[3]

กลมเกษตรกรอจฉรยะทมพนทตงแต 32 ไรขนไป (กลมเกษตรกรอจฉรยะประกอบดวยคนรนใหม เกษตรกรทเปนคสญญากบธรกจเกษตรขนาดใหญ และผประกอบการเกษตร

รายใหญ[6]

)

ผประกอบการเกษตรรายใหญในอตสาหกรรมออย และนาตาล

ปจจยหนน และโอกาสทางธรกจ

ธ.ก.ส. มการปลอยสนเ ชอเพอซอเครองจกรกลเกษตร ซงรวมถงโดรนเพอการเกษตรในวงเงน 15,000 ลานบาท

จนถงป 2566[4]

ปญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรจะเกดในอนาคตเนองจากสดสวนเกษตรกรผสงอาย(มากกวา 55 ป)

มแนวโนมเพมขน[5]

ผประกอบการรายใหญระดบโลกจากจนอยาง DJI ยงไมเขามาในตลาดน

กลมเกษตรกรอจฉรยะมศกยภาพในการ

ยอมรบเทคโนโลยทางการเกษตรใหมๆ [6]

กลมเกษตรกรอจฉรยะมรายไดทางการเกษตรสงเมอเทยบกบรายไดทางการเกษตรโดยเฉลย

ในประเทศ[6]

มเกษตรกรอจฉรยะจ านวนมากทยงไมลงทนซอโดรนฉดพนโดยในป 2560 ทวประเทศ

มเกษตรกรอจฉรยะ 50,000 ราย[6] ขณะทมผขนทะเบยนผควบคมโดรนในรปแบบบคคลธรรมดา และบรษทรวมกนเพยง 11 ,672

ราย[7]

จ านวนเกษตรกรทถอครองพนทเกษตร

มากกวา 140 ไร มแนวโนมเพมขน[5]

กลมลกคาเปาหมายตองการใชโดรนส ารวจพนทเพอจดท าแผนทผลผลต และวางแผน

ในการเพมผลผลต[8]

อปสรรคทางธรกจ

เกษตรกรผสงอาย (มากกวา 55 ป)ไ ม ย อมรบก า ร ใ ช เ ทค โน โล ย ท างการเกษตรใหมๆ รวมถงโดรนฉดพน และขาดความรดานเทคโนโลยทางการ

เกษตร[6]

โดรนฉดพนขนาดใหญทน าเขาจากประเทศจนมเทคโนโลยทกาวลากวา ท าใหสามารถท างานในแปลงเพาะปลกของพชสวนขนาดใหญ เชน ทเรยน เปนตน ไดมประสทธภาพมากกวาโดรนฉดพนขนาดใหญของผผลต

ไทย[3]

ขาดโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยทเออตอการใชโดรนส ารวจพนท เชน ไมมฐานขอมลของภาพ NVDI ซอนทบขอมลดน ท าใหไมสามารถวเคราะหคณภาพของดนจากภาพถายด วย โดรนส า รว จ พน ท ไ ด

เปนตน[8]

โอกาส และอปสรรคของธรกจโดรนเพอการเกษตรของไทย

แนวโนมการน าโดรนเพอการเกษตรมาใชเพมมากขนในประเทศไทย รวมทงราคาโดรน

เพอการเกษตรทเรมเขาถงไดจนท าใหการลงทนใชโดรนเพอการเกษตรในเกษตรกรรม

มความคมคา ท าใหเรามองวาโดรนฉดพนจะเปนโอกาสส าหรบผประกอบการเครอง

จกรกลเกษตร อยางไรกด ผประกอบการเครองจกรกลเกษตรอาจเผชญกบอปสรรค

และความทาทายในการด าเนนธรกจหลายอยาง ซง Krungthai COMPASS รวบรวมไว

ดงน

หมายเหต: [3] จากค าสมภาษณของผประกอบการ

[4] ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธ.ก.ส.) [5] ส านกงานสถตแหงชาตป 2561[6] ธนาคารแหงประเทศไทยป 2560 [7] กสทช.ป 2562 [8] สวทน.ป 2561

9

ResearchNote

หมายเหต: [9] จากการสมภาษณของผประกอบการ

Implication:ทามกลางยคทเทคโนโลยทางการเกษตรก าลงเขามามบทบาทตอเกษตรกรรม เพมเตมจาก

ปญหาขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตรทนบวนยงทวความรนแรงมากขน เปนตวเรงส าคญ

ใหเกดความตองการโดรนเพอการเกษตรทเพมขน โดยเราเรมเหนการใชโดรนเพอการเกษตร

ในบางกลมเชน เกษตรกรรนใหม และธรกจเกษตรขนาดใหญ เปนตน เพมมากขน นอกจากน

ในปจจบนมเพยง 7 บรษทเทานนทด าเนนธรกจทเกยวของกบโดรนเพอการเกษตร จงเปน

โอกาสดทผประกอบการเครองจกรกลเกษตรทจะตอยอดเขาธรกจน

อยางไรกตาม ผประกอบการเครองจกรกลเกษตรทยงมขอจ ากดดานความรเ กยวกบ

เทคโนโลยอาจตองใชเวลาในการพฒนาถง 3 ป[9]รวมทงตองเผชญกบการแขงขนกบสนคา

จากจนทมเทคโนโลยทกาวลากวาไทย

ดงนน กอนทจะเรมธรกจโดรนเพอการเกษตร ผประกอบการเครองจกรกลเกษตรควร

พจารณาแนวทางดงน

ส าหรบผประกอบการเครองจกรกลเกษตรทขาดความรดานเทคนค ควรหาพนธมตร และ

ทปรกษาทมความร และความเชยวชาญในดานเทคนค เชน สถานรบสญญาณดาวเทยม

จฬาภรณทมความเชยวชาญดานฐานขอมลดชนพชพรรณ(NDVI)ของประเทศไทย

รวมทงBIOTEC ทสามารถพฒนากลองอนฟราเรดทสามารถตรวจสอบสภาพแปลงออย

ซงทงสององคความรสามารถน าไปตอยอดในการพฒนา และผลตโดรนส ารวจพนทได

นอกจากน ยงมสถาบนวทยาการหนยนตภาคสนามทสามารถพฒนาโดรนฉดพนส าหรบ

สวนมะพราว ซงผประกอบการไทยอาจไปขอค าปรกษา และรวมพฒนาโดรนฉดพนกบ

สถาบนดงกลาวได เปนตน

ส าหรบประเภทของโดรนเพอการเกษตรทนาเจาะตลาดม 3 กลม คอ

1. โดรนฉดพนขนาดเลก (5 ลตร) ใหกบเกษตรกรทวไปทมพนทเกษตรอยระหวาง

21 -30 ไร รวมทงปลกพชไร และขาว เนองจากสนคาในกลมนมความคมคาในการ

ลงทนส าหรบพนทเกษตรขนาดดงกลาว และเหมาะสมกบการใชในแปลงเพาะปลก

ของพชไร และขาว นอกจากนน ผประกอบการจากประเทศจนอยาง DJI ซงเปน

รายใหญของโลกยงไมเขามาในตลาดโดรนฉดพนขนาดเลก

2. โดรนฉดพนขนาดใหญ(10 ลตรขนไป) ทมแบรนดเปนทรจกในไทยใหกบกลม

เกษตรกรอจฉรยะทมพนเกษตรอยางนอย 32 ไร เพราะสามารถชวยตอบโจทย

ความตองการในกลมเกษตรกรทท าแปลงใหญ และสามารถลงทนซอโดรนฉด

ขนาดใหญได

3. โดรนส ารวจพนทใหกบผประกอบการรายใหญในอตสาหกรรมออย และนาตาล

เพอใชในการจดท าแผนทผลผลต และวางแผนในการเพมผลผลต