Research and Development on Mungbean and Blackgram

30
รายงานชุดโครงการวิจัย วิจัยและพัฒนาถั่วเขียว Research and Development on Mungbean and Blackgram นางสุวิมล ถนอมทรัพย์ Mrs. Suwimol Thanomsub ปี พ.ศ. 2558

Transcript of Research and Development on Mungbean and Blackgram

Page 1: Research and Development on Mungbean and Blackgram

รายงานชดโครงการวจย

วจยและพฒนาถวเขยว Research and Development on Mungbean and Blackgram

นางสวมล ถนอมทรพย

Mrs. Suwimol Thanomsub

ป พ.ศ. 2558

Page 2: Research and Development on Mungbean and Blackgram

รายงานชดโครงการวจย

วจยและพฒนาถวเขยว Research and Development on Mungbean and Blackgram

นางสวมล ถนอมทรพย

Mrs. Suwimol Thanomsub

ป พ.ศ. 2558

Page 3: Research and Development on Mungbean and Blackgram

ค าปรารภ

ถวเขยว จดเปนพชเพอการบรโภคทส าคญพชหนงของประเทศ อยในกลมพชทผลตใชในประเทศ ผลผลตสวนใหญใชภายในประเทศเพอการบรโภคโดยตรง และแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ ซงปจจบน ความตองการถวเขยวส าหรบเพาะถวงอก 70,000 ตน ท าวนเสน 70,000 ตน ถวซก 22,000 ตน แปงถวเขยว 20,000 ตน ท าอาหารคาวหวาน 30,000 ตน ใชบรโภคโดยตรง 10,000 ตน และใชส าหรบท าเมลดพนธ 12,000 ตน ซงจะเหนไดวา การตลาดถวเขยวยงสามารถเตบโตไดมาก มการขยายตวของอตสาหกรรมการแปรรปถวเขยวเปนผลตภณฑตางๆ เพมขน ท าใหมความตองการใช ถวเขยวสงถงปละ 200,000 ตน เปนผลท าใหผลผลตไมเพยงพอกบความตองการใช ประกอบกบการก าหนดถวเขยวเปนพชทรกษาระดบพนทเพาะปลก ดงนนแนวทางทจะรกษาระดบพนทเพาะปลกกคอ การเพมผลผลตตอพนท หรอลดตนทนการผลต หรอเพมผลตอบแทนแกเกษตรกร นอกจากน ถวเขยว ยงเปนพชตระกลถวทมความส าคญในระบบปลกพช เนองจากเปนพชอายสน ใชน านอย ทนแลงไดด ซงสามารถปลกไดในทกสภาพพนท เหมาะส าหรบปลกในระบบปลกพช เชน ทดแทนขาวนาปรง ปลกกอนขาวโพดในพนทประสบภยแลง เพราะสามารถใชความชนทเหลออยในดนภายหลงเกบเกยวพชหลกไดโดยไมกระทบตอผลผลตมากนก ปลกกอนหรอหลงการท านาหรอพชไร เพอตดวงจรการระบาดของแมลงศตรพช และเพมความอดมสมบรณของดน แนวทางการเพมผลผลตถวเขยวในขณะทตองเผชญกบปญหาสภาพแวดลอมของโลกทเปลยนแปลงไปอยางตอเนอง เปนสงททาทายและเปนสงทจ าเปนตองเตรยมใหพรอม อยางไรกตาม ปจจยทส าคญทสดของการเพมผลผลตคอ พนธและการจดการทเหมาะสม ทงการจดการดน ปย น า วทยาการหลงการเกบเกยว และการอารกขาพช การพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท รวมถงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบเกยวและแปรรปถวเขยว ซงความสมพนธของปจจยดงกลาวไมคงทและจะเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอม ดงนน การศกษาวจยมความจ าเปนอยางยงเพอใหไดค าตอบของความสมพนธดงกลาว ส าหรบเปนแนวทางใหเกษตรกรในแตละทองทตดสนใจปลกถวเขยวอยางมความมนใจ

Page 4: Research and Development on Mungbean and Blackgram

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ 1

ผวจย 1

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ 2

บทน า 3

1. โครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว 8

2. โครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ 11

3. โครงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบเกยวและ แปรรปถวเขยว

16

4. โครงการทดสอบและพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท 18

บทสรปและขอเสนอแนะของชดโครงการ 20

บรรณานกรม 25

Page 5: Research and Development on Mungbean and Blackgram

1

กตตกรรมประกาศ การด าเนนงานชดโครงการวจยและพฒนาถวเขยวในครงน สามารถส าเรจลลวงตามวตถประสงค

เพราะไดรบความรวมมอ การสนบสนน และอ านวยความสะดวก ในการปฏบตงานจากหวหนาโครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว โครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ โครงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบเกยวและแปรรปถวเขยว และโครงการทดสอบและพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท รวมถงนกวชาการเกษตร เจาหนาท พนกงานราชการ ตลอดจนผอ านวยการหนวยงานวจย ตางๆ ไดแก สถาบนวจยพชไรและพชทดแทนพลงงาน สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม ส านกวจยพฒนาการอารกขาพช ส านกวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ กองวจยและพฒนาวทยาการหลงการเกบเกยวและแปรรปผลตผลเกษตร กองวจยและพฒนาปจจยการผลตทางการเกษตร ศนยวจยและพฒนาเมลดพนธพชพษณโลก ศนยวจยพชไรชยนาท ศนยวจยและพฒนาการเกษตรลพบร ศนยวจยและพฒนาการเกษตรอทยธาน ศนยวจยและพฒนาการเกษตรพจตร ศนยวจยและพฒนาการเกษตรนครสวรรค ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสโขทย ศนยวจยและพฒนาการเกษตรนครราชสมา ศนยวจยและพฒนาการเกษตรบรรมย ศนยวจยและพฒนาการเกษตรขอนแกน ศนยวจยและพฒนาการเกษตรแพร กองวจยและพฒนาเทคโนโลยฝนหลวง กรมฝนหลวงและการบนเกษตร รวมทง บรษท ไทยวาฟดโปรดกซ จ ากด บรษท สทธนนท จ ากด โรงงานวนเสนทาเรอ โรงงานวนเสนทาเรอพระแทน หางหนสวนจ ากดโรงงานวนเสนคลองขลง หางหนสวนจ ากดยมฮวดอตสาหกรรม และเกษตรกรจงหวดชยนาท

ชอผวจย

นางสวมล ถนอมทรพย หวหนาชดโครงการวจย Suwimol Thanomsub สถาบนวจยพชไรและพชทดแทนพลงงาน นางอารดา มาสร หวหนาโครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว Arada Masri ศนยวจยพชไรชยนาท นางสาวจราลกษณ ภมไธสง หวหนาโครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ Jiraluck Phoomthaisong ศนยวจยพชไรชยนาท นายสาทส เวณจนทร หวหนาโครงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบ Satit Wanujun เกยวและการแปรรปถวเขยว สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม

นางสาวปวณา ไชยวรรณ หวหนาโครงการทดสอบและพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะ Paweena Chaiwan พนท ศนยวจยพชไรชยนาท

Page 6: Research and Development on Mungbean and Blackgram

2

ค าอธบายสญลกษณและค ายอ SWOT = Strengths Weaknesses Opportunities Threats; จดแขง จดออน โอกาส

และอปสรรค WS = Water dispersible powder for slurry seed treatment; สารชนดผงผสม

น าส าหรบคลกเมลด FS = Flow able concentrate for seed treatment; สารผสมแขวนลอยทม

สภาพคงท พรอมใชไดทนท หรอหลงจากผสมน า EC = Emulsion, oil in water; สารละลายน ามนในน า SC = Suspension concentrates; สารแขวนลอยเขมขน FC = Field capacity ppm = Part per million; สวนตอลานสวน ai = Active ingredient; สารออกฤทธ BCR = Benefit and Cost Ratio; อตราสวนผลประโยชนตอตนทน

Page 7: Research and Development on Mungbean and Blackgram

3

บทน า

ถวเขยว จดเปนพชเพอการบรโภคทส าคญพชหนงของประเทศ อยในกลมพชทผลตใชในประเทศ ผลผลตสวนใหญใชภายในประเทศเพอการบรโภคโดยตรง และแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ คดเปน 83 เปอรเซนต ของผลผลตถวเขยวทงหมด โดยมความตองการรวมตอปประมาณ 234,089 ตน คดเปนมลคาประมาณ 8,845 ลานบาท พนทปลกถวเขยวสวนใหญอยในเขตภาคเหนอตอนลาง คดเปนรอยละ 75 ของพนทปลกถวเขยวทงประเทศ โดยผลผลตสวนใหญจะน าไปใชในอตสาหกรรมเพาะถวงอก วนเสน และขนมหวาน ปจจบน ความตองการถวเขยวส าหรบเพาะถวงอก 70,000 ตน ท าวนเสน 70,000 ตน ถวซก 22,000 ตน แปงถวเขยว 20,000 ตน ท าอาหารคาวหวาน 30,000 ตน ใชบรโภคโดยตรง 10,000 ตน และใชส าหรบท าเมลดพนธ 12,000 ตน จะเหนไดวา ถวเขยวเปนพชทสามารถน าไปใชประโยชนไดหลากหลายประเภท เชน ใชบรโภคโดยตรง ผลตถวงอก ผลตวนเสน ผลตแปงถวเขยว และผลตภณฑอนๆ โดยเฉพาะวนเสนจากถวเขยวแท มคาดชนน าตาลต าสดเมอเทยบกบอาหารจากธญพชอนๆ เปนผลดกบการควบคมระดบน าตาลในเลอด ในผปวยทเปนโรคเบาหวาน โรคหวใจ นอกจากนอาหารทมคาดชนน าตาลต า ยงชวยใหสมรรถภาพทางกฬาสงขน ชวยปองกนโรคมะเรงบางชนดโดยเฉพาะอยางยงมะเรงล าไสใหญ

นอกจากน ถวเขยวยงเปนพชตระกลถวทมความส าคญ เปนพชอายสน ใชน านอย ทนแลงไดด ซงสามารถปลกไดในทกสภาพพนท เหมาะส าหรบปลกในระบบปลกพช เชน ทดแทนขาวนาปรง ปลกกอนขาวโพดในพนทประสบภยแลง เพราะสามารถใชความชนทเหลออยในดนภายหลงเกบเกยวพชหลกไดโดยไมกระทบตอผลผลตมากนก ปลกกอนหรอหลงการท านาหรอพชไร เพอตดวงจรการระบาดของแมลงศตรพช และเพมความอดมสมบรณของดน จากการวเคราะหประเดนปญหา (SWOT) พบวา ผลผลตของถวเขยวเฉลยตอไรคอนขางต า เนองจากเกษตรกรขาดแคลนเมลดพนธด ขาดความรความเขาใจในการเลอกสภาพพนทปลกใหเหมาะสม และใชเทคโนโลยการผลตและการดแลรกษาแปลงผลตทไมถกตอง นอกจากน การระบาดของโรคถวเขยวทส าคญ ไดแก โรคราแปง และโรคไวรสใบดางเหลอง การระบาดของแมลงศตรถวเขยวทส าคญ ไดแก หนอนกระทผก หนอนแมลงวนเจาะล าตน หนอนเจาะฝกมารคา หนอนเจาะสมอฝาย เพลยไฟ ซงโรค และแมลงดงกลาวท าความเสยหายแกผลผลตถวเขยวเปนจ านวนมาก เกษตรกรตองพนสารเคมเพอปองกนก าจดหลายครงตอหนงฤดปลก และพบการระบาดของแมลงศตรในโรงเกบทส าคญคอ ดวงถวเขยว ซงสามารถท าลายผลผลตถวเขยวใหเสยหายไดเปนจ านวนมากในแตละป ท าใหเสยคาใชจายในการปองกนก าจดเพมขน ท าใหตนทนการผลตเพมสงขน และเนองจากการสกแกของเมลดถวเขยวไมพรอมกน ถวเขยวจะทยอยออกฝกเปนรนประมาณ 2-3 รน ตองใชแรงงานคนในการเกบเกยว แรงงานหายากและมราคาแพง โดยทวไป เกษตรกรจะปลอยใหฝกถวเขยวแกพรอมกนมากทสดแลวเกบเกยวเพยง 1-2 ครง โดยทฝกรนท 3 จะปลอยทงไมเกบเกยว เปนเหตใหสญเสยผลผลตไปไมนอยกวารอยละ 10 การน าเครองเกบเกยวมาเกบเกยวผลผลตถวเขยวเพอทดแทนแรงงานคนเปนทางเลอกหนง แตเนองจากการสกแกของถวเขยวไมพรอมกนจงท าใหมใบสดตดอยกบตนถวเขยวเปน

Page 8: Research and Development on Mungbean and Blackgram

4

จ านวนมาก ท าใหการเกบเกยวดวยเครองเกบเกยวคอนขางล าบาก เกษตรกรแกไขปญหาโดยใชสารเคมก าจดวชพชชนดตาง ๆ เชน พาราควอท และ 2,4-ด พนชวงถวเขยวเรมสกแกและเกบเกยวภายใน 5 วนหลงพน เพอใหใบรวงและฝกสกแกพรอมกน สามารถเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดได เมลดทไดมคณภาพต า มเมลดไมสมบรณปะปนมาก เมอน าเขาโรงงานแปรรปจะไดแปงถวเขยวทมคณภาพต า และมสงเจอปนคอนขางมาก นอกจากน สภาพภมอากาศทเปลยนแปลงไป ท าใหเกดความแปรปรวนของปรมาณน าฝนและอณหภมในระหวางการปลกถวเขยว อนสงผลตอการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของถวเขยว มการระบาดของโรคและแมลงศตรถวเขยวทส าคญ และการก าจดวชพชทไมไดผล เนองจากค าแนะน าการปองกนก าจดศตรพชดงกลาว ไดมการแนะน าใหใชมานาน และสภาพนเวศวทยารวมทงระบบการปลกพชเปลยนไป ตลอดจนแมลงศตรพชบางชนดสรางความตานทานตอสารปองกนก าจดแมลง และยงพบศตรพชชนดใหมๆ ซงยงไมมค าแนะน าการปองกนก าจดทเหมาะสม ท าใหผลผลตเมลดมคณภาพต า และอายการเกบรกษาสน ขณะเดยวกนตนทนการผลตสงขน เนองจากคาแรงงานในการเกบเกยว และคาใชจายในการใชสารเคมในการปองกนก าจดศตรพชทสงขน เทคโนโลยการเกบเกยวและหลงการเกบเกยวไมเหมาะสมท าใหคณภาพผลผลตต า แนวทางการเพมผลผลตและคณภาพถวเขยว คอ พฒนาพนธใหมๆ ทใหผลผลตและคณภาพสง พฒนาพนธถวเขยวใหทนทานตอโรคและแมลงทส าคญ เชน โรคราแปง โรคใบจด และโรคแอนแทรคโนส หนอนแมลงวนเจาะล าตน หนอนเจาะฝก และดวงถว พฒนาเทคโนโลยการผลตและวธการเกบเกยวใหมประสทธภาพเหมาะสมกบสภาพพนท ในแตละฤดปลก รวมถงสนบสนนและแนะน าวธการผลตเมลดพนธทถกตองส าหรบเกษตรกรเพอใหไดเมลดพนธทดมคณภาพ ซงจะน าไปสการเพมผลผลตตอพนท และลดตนทนการผลต ใชเทคโนโลยการปองกนก าจดศตรถวเขยวทมประสทธภาพ เชน ใชวธผสมผสาน ใชเชอจลนทรยปฏปกษ ใชสารสกดจากธรรมชาต เชน การใชสารสะเดา ใชสารเคมในอตราและระยะเวลาทเหมาะสม พฒนาคณภาพวตถดบทน ามาใชในการแปรรปเปน ถวงอก ถวซก และวนเสน ลดปญหาโรคเนาด าทตดมากบเมลดในการเพาะถวงอก เพมคณคาผลผลตและลดตนทนการแปรรป การพฒนาเครองจกรกลเพอใชในการผลตเพอลดตนทน นอกจากน การพฒนาพนธทเหมาะสมส าหรบการแปรรปเปนถวงอกและวนเสนเพอใหตรงกบความตองการของตลาด และเปนทางเลอกใหกบเกษตรกรใชในการเพมผลผลตและคณภาพในพนทตอไป ดงนน การวจยและพฒนาพนธถวเขยว การวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยว การวจยและพฒนาเครองจกรกลในการผลตถวเขยว และเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท จงเปนสงจ าเปนทตองด าเนนการ โดยเฉพาะสถานการณปจจบนทสภาพภมอากาศมการเปลยนแปลงและแปรปรวน มการระบาดของวชพชบางชนด การระบาดของโรค แมลงศตรพช เปนสาเหตทท าใหผลผลต และคณภาพผลผลตต า นอกจากน การทผลผลตเมลดของถวเขยวสามารถน าไปใชประโยชนไดหลากหลายประเภท โดยเฉพาะการผลตวนเสนจากถวเขยวแท ซงโรงงานผผลตสวนใหญ มการจดซอเมลดถวเขยวจ านวนมากมาเกบรกษาเพอการผลต ระยะเวลาและสภาพการเกบรกษาอาจมผลตอคณภาพ โดยท าใหเกดการเปลยนแปลงคณสมบตของเมลดพชได เชน แปง โปรตน ไขมน เปนตน และอาจสงผลตอคณภาพวนเสน หากมการศกษาระยะเวลาการเกบรกษา

Page 9: Research and Development on Mungbean and Blackgram

5

เมลดทเหมาะสมตอคณภาพเมลด เพอคงความมคณภาพทางโภชนาการแกผบรโภคในการแปรรปเปนแปงและผลตวนเสนตอไป วตถประสงคของชดโครงการน คอ

1. เพอพฒนาพนธถวเขยวทใหผลผลตสงและมคณภาพดมคณคาทางโภชนาการ และตานทานโรค 2. เพอพฒนาพนธและเทคโนโลยการแปรรปถวเขยวทเหมาะสม 3. เพอพฒนาเทคโนโลยการจดการแบบผสมผสานในการเพมผลผลต และคณภาพถวเขยว 4. เพอพฒนาเทคโนโลยการเกบเกยวและหลงการเกบเกยวทเหมาะสม 5. เพอวจยพฒนาใหไดตนแบบเครองเกยวนวดขาวไทยทสามารถเกยวนวดถวเขยวไดอยางม

ประสทธภาพ ชวยลดคาใชจายในการเกบเกยวถวเขยวของเกษตรกร 6. เพอออกแบบพฒนาเครองจกรและอปกรณในการผลตแปงถวเขยวเพอใชในการผลตวนเสน

7. เพอออกแบบพฒนาเครองจกรและอปกรณในการท าเสนส าหรบการผลตวนเสนจากแปงถวเขยว

8. เพอทดสอบชดเทคโนโลยการผลตถวเขยวทเหมาะสมเฉพาะพนท ใหผลผลตสงและเปนทยอมรบของเกษตรกรผปลกถวเขยว กรอบแนวคดชดโครงการวจยและพฒนาถวเขยว

Page 10: Research and Development on Mungbean and Blackgram

6

กลยทธของชดโครงการวจย ชดโครงการวจยน ประกอบดวย 4 โครงการวจย ไดแก 1) โครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว 2)

โครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ 3) โครงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบเกยวและการแปรรปถวเขยว และ 4) โครงการทดสอบและพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท

กลยทธของชดโครงการวจยคอการปฏบตงานวจยรวมกนระหวางสถาบนวจยพชไรและพชทดแทนพลงงาน ศนยวจยพชไร ส านกวจยพฒนาปจจยการผลตทางการเกษตร สถาบนวจยเกษตรวศวกรรม สถาบนวจยพฒนาการอารกขาพช และศนยวจยและพฒนาการเกษตรจงหวด ภายใตส านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตตางๆ ทเกยวของและตงอยในพนทเปาหมายในแหลงปลกถว เขยวทส าคญของประเทศไทย แบงการด าเนนงานเปน 3 กลม คอ 1) กลมงานทด าเนนการในหองปฏบตการของศนยวจยพชฯ และส านกวจยฯ ตางๆ ของกรมวชาการเกษตร 2) กลมงานทด าเนนการในแปลงทดลองของศนยวจยพชไร/ศนยวจยและพฒนาการเกษตรฯ โดยความรวมมอกบส านกวจยฯ ของกรมวชาการเกษตร 3) กลมงานทด าเนนการในแปลงปลกถวเขยวของเกษตรกรในพนทเปาหมาย โดยเจาหนาทของศนยวจยพชไร /ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตางๆ ของกรมวชาการเกษตรทอยในพนท เปนผด าเนนการรวมกบเกษตรกรในพนท ทงนเพอใหสามารถน าผลการทดลองทไดจากกลมท 1 และ 2 ไปปฏบตไดจรงในสภาพการปฏบตของเกษตรกร และเปนทยอมรบของเกษตรกรผปลกถวเขยว ขนตอนการด าเนนงานตามกลยทธ ไดแก

ด าเนนการวจยตามขนตอนการปรบปรงพนธ ประกอบดวยขนตอนในการด าเนนงานวจย ดงน 1. การรวบรวมและการน าเขาเชอพนธกรรมจากตางประเทศ เพอน ามาศกษาลกษณะเบองตน 2. การสรางความแปรปรวนทางพนธกรรม (การผสมขามพนธ) และการคดเลอกเพอใหสายพนธมความสม าเสมอ 3. การประเมน ม 5 ขนตอน ไดแก

- การเปรยบเทยบเบองตน อยางนอย 2 สภาพแวดลอม - การเปรยบเทยบมาตรฐาน อยางนอย 2 สภาพแวดลอม - การเปรยบเทยบในทองถน อยางนอย 4 สภาพแวดลอม - การเปรยบเทยบในไรเกษตรกร อยางนอย 4 สภาพแวดลอม - การทดสอบในไรเกษตรกร อยางนอย 4 สภาพแวดลอม

เมอไดสายพนธดผานการประเมนทกขนตอนของการปรบปรงพนธแลว กอนทจะน าขอมลเสนอขอพจารณาเปนพนธรบรองของกรมวชาการเกษตร ตองท าการศกษาเทคโนโลยการผลตในดานตางๆ ไดแก ดานการปรบปรงการเพมผลผลต เชน การปรบปรงบ ารงดน การเตรยมดน การใชปย ดานการอารกขาพช เชน การปองกนก าจดโรคและแมลง มการทดสอบเทคโนโลยการผลตใหเหมาะสมเฉพาะพนท เนองจากสภาพพนททแตกตางกนมผลตอพนธและประสทธภาพการใชปจจยการผลต ดงนนโครงการนจงครอบคลมถงงานวจยในดานดงกลาวดวย

Page 11: Research and Development on Mungbean and Blackgram

7

การวางแผนการทดลอง ในขนตอน การเปรยบเทยบเบองตน การเปรยบเทยบมาตรฐาน การเปรยบเทยบในทองถน และการ

เปรยบเทยบในไรเกษตรกร วางแผนการทดลองแบบ Randomized Complete Block ม 4 ซ า และการทดลองพนธในไรเกษตรกรไมใชแผนการทดลองทางสถต แตจะเกบบนทกขอมลโดยใชเกษตรกรเปนซ า

การบนทกขอมล บนทกขอมลและลกษณะทางการเกษตรทเกยวของกบลกษณะทตองการวเคราะห ไดแก วนปลก

วนงอก วนออกดอก วนเกบเกยว จ านวนตนเกบเกยว จ านวนเมลดตอตน น าหนก 100 เมลด ผลผลตเมลดตอไร ลกษณะทางการเกษตรอน ๆ เชน ความสงตน จ านวนใบ น าหนกผลผลต ลกษณะทางกายภาพ ลกษณะทางคณภาพของดน หรอของพช การระบาดของโรค และแมลง ชนด วธ และจ านวนครงในการพนสารเคมปองกนก าจดศตรพช ชดดนทปลก การกระจายตวของฝนตลอดฤดปลก จ านวนครงในการใหน า (การปลกในเขตชลประทาน) ตนทนคาแรง ราคาปจจยการผลต ความเหนของเกษตรกร การยอมรบเทคโนโลย

การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลตามแผนการทดลองทใช ส าหรบการวจยและพฒนาพนธ หากเปนการวางแผนทาง

สถตท าการวเคราะหโดยใช analysis of variance ของแตละลกษณะระหวางพนธและพนธตรวจสอบ ท าการทดสอบคาความเปนเอกภาพของความแปรปรวน (homogeneity of variance) และวเคราะหความแปรปรวนรวม (combined analysis) การวเคราะหขอมลเพอหาคาเสถยรภาพของพนธ และวเคราะหการตอบสนองของพนธตอสภาพแวดลอมทหลากหลาย

ส าหรบการวเคราะหแผนการทดลองในสาขาวชาตางๆ ไดแก ดานปรบปรงการเพมผลผลต ดานอารกขาพช ดานวทยาการเมลดพนธ ทมการวางแผนการทดลองทางสถตใชการวเคราะหความแปรปรวน หรอ analysis of variance

การวเคราะหขอมลดานเศรษฐศาสตรเกยวกบปจจยการผลต และการวจยดานเครองจกรกลในการเกบเกยว ใชการวเคราะหโดยใชสถตทวไปทางประชากร ทางคณตศาสตร รวมกบการพรรณนา บรรยายความเชอมโยงโดยรปภาพ แผนภม และอนๆ

Page 12: Research and Development on Mungbean and Blackgram

8

โครงการวจยท 1 โครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว

Research and Development on Mungbean and Blackgram Improvement

บทคดยอ โครงการวจยและพฒนาพนธถวเขยว ด าเนนการระหวางป 2554-2558 มวตถประสงคเพอ

พฒนาพนธถวเขยวผวมน และผวด าใหมผลผลตสงคณภาพดตานทานโรค และเหมาะส าหรบการแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ ไดแก ถวงอก และวนเสน ประกอบดวย 3 กจกรรม คอ 1) การปรบปรงพนธถวเขยวผวมน 2) การปรบปรงพนธถวเขยวผวด า และ 3) การอนรกษทรพยากรพนธกรรมถวเขยว ผลการด าเนนงานปรบปรงพนธ คดเลอกพนธ และประเมนผลผลตตามขนตอนตางๆ พบวา ไดพนธถวเขยวผวมนทใหผลผลตสงเฉลย 226 กโลกรมตอไร สงกวาพนธชยนาท 36 และก าแพงแสน 1 มเปอรเซนตแปงสง 54 เปอรเซนต เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสน มขนาดเมลดโต โดยใหน าหนก 1,000 เมลด 69 กรม และเหมาะส าหรบการเพาะถวงอก ผานการรบรองพนธจากกรมวชาการเกษตร เมอป 2555 ชอ “ถวเขยวผวมนพนธชยนาท 84-1” เกษตรกรใหการยอมรบพนธ ปลกในพนทภาคกลาง และภาคเหนอตอนลาง นอกจากนในขนตอนการเปรยบเทยบพนธ ไดถวเขยวผวมนสายพนธดเดน CNMB-06-01-40-4 CNMB-06-02-20-5 และ CNMB-06-03-60-7 ทตานทานโรคราแปง ผลผลตสง และขนาดเมลดโต เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสน ในขนการคดเลอกพนธไดสายพนธทนอณหภมต า และสายพนธลกษณะฝกขาว จ านวน 15 และ 60 สายพนธ ตามล าดบ ส าหรบกจกรรมการปรบปรงพนธถวเขยวผวด าพฒนาไดสายพนธดเดนทใหผลผลตสง ขนาดเมลดโต และเหมาะส าหรบการเพาะถวงอก 3 สายพนธ ไดแก CNBG-CN2-065-53-103-2 ใหผลผลต 271 กโลกรมตอไร CNBG-CN2-063-53-50-1 ใหขนาดเมลดโต โดยใหน าหนก 1,000 เมลด 63 กรม และสายพนธ CNBG-CN2-065-53-56-2 ใหน าหนกสดถวงอกสงสด 6,042 กรม อตราการเพาะถวงอก 1 : 6 ในขนตอนการคดเลอกพนธไดประชากรถวเขยวผวด าผลผลตสง ชวท 4 และ 6 จ านวน 2,346 และ 985 ตน ตามล าดบ และคดเลอกขนาดเมลดโตชวท 4 5 และ 7 จ านวน 2,301, 3,265 ตน และ 132 สายพนธ ตามล าดบ น าเขาเปรยบเทยบเบองตน 32 สายพนธ ส าหรบการศกษาขอมลจ าเพาะของพนธ ไดเทคโนโลยการเพาะถวงอกเพอเพมคณคาทางโภชนาการ โดยการศกษาการเพาะถวงอกเปนชนๆ แบบคอนโด 7 ระยะ พบวา การเพาะถวงอกทระยะ 72 ชวโมง แลวน าออกมาวางในทรม 48 ชวโมง ไดถวงอกคอนโดคลอโรฟลลทเพมคณคาทางโภชนาการ โดยใหปรมาณโปรตน วตามนซ เสนใยหยาบ และคลอโรฟลลสงสด เทากบ 42.6 เปอรเซนต (น าหนกแหง) 1.8, 11.15 และ 8.07 มลลกรมตอ 100 กรม ตามล าดบ การศกษาการตานทานโรคแอนแทรคโนสของถวเขยวผวด า ไดขอมลถวเขยวผวด า 9 สายพนธไดแก L26-8, L60-8, L28-4, L67-1, L3-8, CNBG-CN2-063-53-64-1, CNBG-CN2-063-53-63-1, CNBG-CN2-066-53-57-1 และ CNBG-CN2-066-53-58-2 ทตานทานโรคแอนแทรคโนส โดยใบแสดงอาการเปนโรค 1.0-8.3 เปอรเซนตของพนทใบทงหมด ส าหรบกจกรรมการอนรกษทรพยากรพนธกรรมถวเขยว ไดฐานขอมลลกษณะทางพฤกษศาสตร ลกษณะการเกษตร และการ

Page 13: Research and Development on Mungbean and Blackgram

9

ใหผลผลตเชอพนธกรรมถวเขยวผวด า ผวมน และถวในสกล Vigna จ านวน 1,341 สายพนธ รวมทงขอมลองคประกอบทางเคมในเมลดของเชอพนธกรรมถวเขยวผวด า จ านวน 446 สายพนธ พบวา มปรมาณแปง โปรตน และไขมน ระหวาง 40.8-78.4, 20.25-30.0 และ 0.03-3.0 เปอรเซนต ตามล าดบ

บทสรปและขอเสนอแนะ

1. ไดถวเขยวผวมนพนธชยนาท 84-1 เปนพนธทมเสถยรภาพในการใหผลผลตด ใหผลผลตสง เฉลย 226 กโลกรมตอไร สงกวาพนธชยนาท 36 และก าแพงแสน 1 มเปอรเซนตแปงสง 54 เปอรเซนต เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสน มขนาดเมลดโต โดยใหน าหนก 1,000 เมลด 69 กรม และเหมาะส าหรบการเพาะถวงอก ใหรสชาตถวงอกหวาน กรอบ ไมมกลนเหมนเขยว เหมาะส าหรบปลกในสภาพการผลตพชไรทวไป ไดรบการรบรองพนธเมอวนท 15 มถนายน 2555 เกษตรกรใหการยอมรบพนธ และมการปลกกระจายพนธในเขตภาคกลาง และภาคเหนอตอนลาง

2. ไดถวเขยวผวมนสายพนธดเดน 3 สายพนธทตานทานโรคราแปง และผานการทดสอบในไรเกษตรกร คอ ถวเขยวสายพนธ CNMB 06-01-40-4 CNMB 06-02-20-5 และ CNMB 06-03-60-7 โดยถวเขยวทง 3 สายพนธ เปนพนธทใหผลผลตสง 203-204 กโลกรมตอไร สงกวาพนธชยนาท 72 และชยนาท 36 และมขนาดเมลดใหญ เฉลย 72-73 กรมตอน าหนก 1,000 เมลด เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสนและเพาะถวงอก ซงจะน าเสนอขอรบรองพนธตอไป

3. ไดถวเขยวผวมนสายพนธดเดน CNMB 08-04-06 ตานทานโรคราแปง โดยผลการเปรยบเทยบในทองถน ใหผลผลตเฉลยสงสด 175 กโลกรมตอไร และสายพนธ CNMB 08-09-03 ใหน าหนก 1,000 เมลดเฉลยสงสด 74.9 กรม เพอน าเขาเปรยบเทยบไรเกษตรกรตอไป

4. ไดสายพนธถวเขยวผวมน CNMB-MYMV-08-06-12 และสายพนธ CNMB-MYMV-08-07-14 ททนทานตอโรคไวรสใบดางเหลอง เพอใชในการพฒนาพนธตอไป

5. ไดถวเขยวสายพนธดเดนทมความทนทานตออณหภมต า และลกษณะฝกขาว จ านวน 15 และ 60 สายพนธ ตามล าดบ เพอท าการคดเลอก ประเมนพนธ และน าไปใชในโครงการปรบปรงพนธตอไป

6. ไดขอมลถวเขยวผวมน 5 สายพนธ ทมความตานทานปานกลางตอเชอรา Oidium sp. สาเหตโรคราแปง ไดแก CNMB 06-03-40-7, CNMB-08-01-01, CNMB-08-02-09, CNMB-08-03-09 และ CNMB-08-04-12 เพอใชในการปรบปรงพนธตานทานโรคตอไป

7. คดเลอกไรโซเบยมทมประสทธภาพในการตรงไนโตรเจนสงสด โดยใชถวเขยวสายพนธ CNMB-06-02-20-5 คดเลอกไรโซเบยมสายพนธ DASA02001 และ DASA020193 ถวเขยวสายพนธ CNMB-06-03-60-7 คดเลอกไรโซเบยมสายพนธ DASA02001 และ DASA02006 เพอใชในการปรบปรงพนธตอไป

8. ไดขอมล และชวงเวลาการระบาดของแมลงศตรถวเขยวทส าคญ ไดแก หนอนแมลงวนเจาะ ล าตนหนอนเจาะฝกมารคา เพลยออน และเพลยไฟ เพอใชเปนขอมลในการควบคมและหลกเลยงการปลกถวเขยวในชวงการระบาดของแมลงศตรตอไป

9. ไดวธการพนสารปองกนก าจดหนอนเจาะฝกมารคาทมประสทธภาพ โดยใชสารโพรไทโอฟอส

Page 14: Research and Development on Mungbean and Blackgram

10

50% EC อตรา 40 มลลลตรตอน า 20 ลตร มประสทธภาพในการควบคมหนอนเจาะฝกมารคาไดสงสด 100 เปอรเซนต และมราคาตนทนต ากวาสารชนดอน ใชเปนค าแนะน าเกษตรกรตอไป

10. ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดนทใหผลผลตสงในขนเปรยบเทยบพนธ จาก 5 สถานท 25 แปลงทดลอง จ านวน 5 สายพนธ ไดแก สายพนธ CNBG-CN2-065-53-103-2, CNBG-CN2-063-53-64-1, CNBG-CN2-066-53-13-2, CNBG-CN2-066-53-15-5 และ CNBG-CN2-066-53-27-5 โดยใหผลผลตเฉลยระหวาง 260-271 กโลกรมตอไร สงกวาพนธพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

11. ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดน สายพนธ CNBG-CN2-063-53-50-1 ทใหขนาดเมลดใหญ เฉลยสงสด 63 กรมตอน าหนก 1,000 เมลด สงกวาพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

12. ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดน CNBG-CN2-065-53-56-2 เหมาะส าหรบการเพาะถวงอก โดยใหน าหนกถวงอกสดสงสด 6,042 กรม อตราการเพาะถวงอก 1 : 6 สงกวาพนธพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

13. ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดนทใหผลผลตสง เพอน าเขาประเมนผลผลต จ านวน 132 สายพนธ

14. ไดประชากรถวเขยวผวด าสายพนธดเดนทใหผลผลตสง ในขนการคดเลอก ชวท 4 และ 6 จ านวน 2,346 และ 985 ตน ตามล าดบ เพอใชในการปรบปรงพนธตอไป

15. ไดประชากรถวเขยวผวด าสายพนธดเดน ขนาดเมลดใหญ ในขนการคดเลอกชวท 4, 5 และ 7 จ านวน 2,301 3,265 ตน และ 132 สายพนธ ตามล าดบ เพอใชในการปรบปรงพนธตอไป

16. ไดขอมลถวเขยวผวด าสายพนธดเดน 9 สายพนธ ทมความตานทานตอโรคแอนแทรคโนส ไดแก L26-8, L60-8, L28-4, L67-1, L3-8, CNBG-CN2-063-53-64-1, CNBG-CN2-063-53-63-1, CNBG-CN2-066-53-57-1 และ CNBG-CN2-066-53-58-2 เพอใชเปนขอมลประกอบการขอรบรองพนธตอไป

17. ไดเทคโนโลยการเพาะถวงอกปลอดสารพษ โดยการศกษาการเพาะถวงอกเปนชนๆ แบบคอนโด แนะน าเกษตรกรและผทสนใจตอไป

18. ไดเทคโนโลยการเพาะถวงอกคอนโดคลอโรฟลลทเพมคณคาทางโภชนาการ ปรมาณโปรตน วตามนซ เสนใยหยาบ และคลอโรฟลล แนะน าเกษตรกรและผทสนใจตอไป

Page 15: Research and Development on Mungbean and Blackgram

11

โครงการวจยท 2 โครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ

Mungbean Production Technology for Quality Improvement

บทคดยอ โครงการวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวใหมคณภาพ ประกอบดวย 2 กจกรรม คอกจกรรม

เทคโนโลยการผลตถวเขยวผวมน และเทคโนโลยการผลตถวเขยวผวด า มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาและพฒนาเทคโนโลยการจดการแบบผสมผสานในการเพมผลผลตและคณภาพถวเขยว และ 2 ) ศกษาพฒนาเทคโนโลยการเกบเกยวและหลงการเกบเกยวทเหมาะสม กจกรรมวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวผวมน ดานเทคโนโลยการผลต พบวา ไดสายพนธไรโซเบยมทมประสทธภาพการตรงไนโตรเจนสงในหองปฏบตการส าหรบถวเขยวพนธชยนาท 84-1 คอ DASA02002 DASA02020 DASA02042 DASA02166 และ DASA02193 และถวเขยวสายพนธ CNMB-06-03-60-7 คอ DASA02001 DASA02006 DASA02009 DASA02042 และ DASA02082 การใชเชอไรโซเบยมรวมกบการใสปยเคมฟอสเฟตอตรา 2 เทา (0-6-0) ตามค าแนะน าการใชปยตามคาวเคราะหดนโดยแบงใส 2 ครง พรอมปลกและระยะออกดอกชวยเพมผลผลตเมลดถวเขยว และชวยลดปรมาณการใชปยไนโตรเจน ปยฟอสเฟต และปยโพแทช เทากบ 100 33.3 และ 100 เปอรเซนต ตามล าดบ เมอเปรยบเทยบกบการใสปย อตรา 9-9-9 กโลกรมตอไร แตการใชปยชวภาพไรโซเบยมรวมกบการจดการดน ไดแก แกลบเผา ปยอนทรย และการใสปยตามคาวเคราะหดน ในพนทเขตชลประทานและเขตอาศยน าฝน พบวา มผลตอคาการตรงไนโตรเจน จ านวนปม และน าหนกปมสดของถวเขยว แตไมมผลตอผลผลต การไถกลบซากถวเขยวทอาย 35 และ 45 วน หลงการเกบเกยวผลผลต 1 และ 2 ครง สามารถเพมผลผลตฝกสดทงเปลอกของขาวโพดขาวเหนยวทปลกตามเทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน อตรา 10 กโลกรมตอไร การปลกถวเขยวบนดนเหนยวเขตภาคกลาง และดนรวนปนทรายเขตภาคเหนอตอนลางควรมการใหน าจนถงระยะดอกแรกบาน (R1) ซงจะใหผลผลต คณภาพ และความคมคาทางเศรษฐกจสงทสด ดานวทยาการเมลดพนธ พบวา การใชสารอทฟอนพนกอนเกบเกยวทกอตรามผลตอปรมาณเมลดด แตไมมผลกระทบตอความงอกและความแขงแรงของเมลดพนธ แตการใชความเขมขนสงขนถง 900 ppm. มผลท าใหผลผลตเมลด ผลผลตเมลดพนธและคณภาพเมลดลดลง ขณะทการใชสารเมพควอทคลอไรด พบวา ไมมผลตอการท าใหใบถวเขยวแหงและรวง หรอผลผลตถวเขยวแตกตางกนทางสถต การเกบเกยวถวเขยวดวยแรงงานคนแบบปลดฝก มผลกระทบตอผลผลต คณภาพ และเปอรเซนตการสญเสยเมลดขณะเกบเกยวนอยทสด แตมตนทนการเกบเกยวตอไรสงกวากรรมวธอนๆ ขณะทการเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดในระยะฝกสกแก 90% มเปอรเซนตการสญเสยเมลดขณะเกบเกยว เปอรเซนตการแตกราวของเมลด รวมถงตนทนเกบเกยวต าเมอเปรยบเทยบกบวธเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดวธอนๆ แตการพนสารเคมใหตนแหงกอนเกบเกยวมการสญเสยเมลดขณะเกบเกยวสงสด การเกบเกยว ถวเขยวพนธชยนาท 84-1 ทระยะ 0, 1 และ 2 สปดาหหลงสกแก เปนระยะทมการเปลยนแปลงสผวเมลดต ากวา แตมเปอรเซนตความงอกและความแขงแรงของเมลดสงกวาเมอเปรยบเทยบกบการเกบเกยวท

Page 16: Research and Development on Mungbean and Blackgram

12

ระยะ 3 สปดาหหลงสกแก และเปอรเซนตการเปลยนแปลงสผวเพมขนตามอายการเกบรกษา การน าเมลดแขงของถวเขยวผวมนและถวเขยวผวด าแชในน ารอนทอณหภม 80 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 1-5 นาท หรออบลมรอนทอณหภม 100-125 องศาเซลเซยส เปนระยะเวลา 2-4 นาท สามารถเพมเปอรเซนตความงอกของเมลด และลดปรมาณเมลดแขงได สวนวธการเรงอายเมลดพนธถวเขยวพนธชยนาท 72 เพอประเมนความสมพนธกบเมลดทเกบรกษานาน 1 ป คอ ใชวธการน าไปอบทอณหภม 40 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ 100 เปอรเซนต เปนเวลา 48 ชวโมง เมลดมความงอกใกลเคยงกบทเกบรกษาในสภาพอณหภมหองเปนเวลา 1 ป ดานการเกบรกษาเมลดถวเขยวเพอรกษาปรมาณสารไอโซฟลาโวนและโปรตน ควรเกบรกษากอนน าไปแปรรปประมาณ 2 เดอน โดยการเกบรกษาพนธชยนาท 72 ทความชนเมลดเรมตน 10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 15 องศาเซลเซยส มปรมาณไอโซฟลาโวนสงสด ขณะทพนธก าแพงแสน 2 ควรมความชนเมลดเรมตน 10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 10 องศาเซลเซยส มปรมาณเปอรเซนตโปรตนมากทสด ขณะทการเกบรกษาแปงฟลาวและสตารชของถวเขยวทอณหภม 10 องศาเซลเซยส มอตราการลดลงของสารไอโซฟลาโวนทนอยกวาการเกบทอณหภมหอง ดานการใชประโยชนจากผลพลอยไดจากการแปรรปถวเขยว ไดแก กากถวเขยว และโปรตน คาดวาจะมปรมาณนอยลง เนองจากผลผลตถวเขยวทลดลงและมราคาแพงขน

ผลการทดลองดานการอารกขาพช พบวา การปลกถวเขยวในวนท 15 ธนวาคม 2554 ใหผลผลตสงสดและแสดงอาการเปนโรคราแปงต าสด การพนสารเคมเบโนมล 50% WP อตรา 15 20 และ 25 กรมตอน า 20 ลตร เมอถวเขยวอาย 14 วนและพนซ า 2 ครง ทก 7 วน สามารถควบคมโรคราแปงไดดทสด การคลกเมลดดวยสารฆาแมลง imidacloprid 70%WS อตรา 5 กรมตอเมลด 1 กโลกรม imidacloprid 60%FS อตรา 10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรม และ thiamethoxam 35%FS อตรา 10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรม มประสทธภาพปองกนก าจดแมลงหวขาวยาสบ เพลยจกจน และดวงหมดผก และใหผลผลตสงกวาการไมใชสารคลกเมลด สวนการปองกนก าจดหนอนมวนใบในถวเขยว พบวา การพนสาร indoxacarb (Ammate 15%EC), methoxyfenozide (Prodigy 24%SC) และ lufenuron (Math 5%EC) อตรา 10, 10 และ 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร ตามล าดบ มประสทธภาพในการปองกนก าจดแมลงไดด การปลกถวเขยวในเดอนมกราคม กมภาพนธ มนาคม และเมษายน พบการระบาดของหนอนแมลงวนเจาะล าตนในถวเขยวมากทสด แตการปลกในเดอนมกราคมใหผลผลตเฉลยสงทสด ขณะทเพลยออน เปนแมลงศตรถวเขยวทพบมากทกฤดปลกในเขตภาคกลางและภาคเหนอตอนลาง โดยพบมากทสดในปลายฤดฝน รองลงมาคอ ฤดแลง สารก าจดวชพชประเภทใชกอนวชพชงอก pendimethalin, oxyfluorfen, oxadiazon และ imazapic สามารถควบคมวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดด สวนสารก าจดวชพชประเภทใชหลงวชพชงอก imazapic, imazathapyr, propaquisafop +fomesafen, fluazifop-P-butyl+fomesafen และ haloxyfop-p-methyl+fomesafen สามารถก าจดวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดดทสดและใหผลผลตสงไมแตกตางกน ขณะทการใชสารก าจดวชพชประเภทกอนงอก หรอ อะลาคลอร อตรา 240 กรม(ai)ตอไร และสารอมาเซทาเพอร

Page 17: Research and Development on Mungbean and Blackgram

13

20 กรม(ai)ตอไร ในการปลกถวเขยวหลงการท านา ควรมการก าจดวชพชอกครงเมอถวเขยวอาย 25-30 วน

ผลการทดลองของกจกรรมวจยเทคโนโลยการผลตถวเขยวผวด า ดานอารกขาพช พบวา การคลกดนกอนปลกดวยเชอรา Trichoderma harzianum ในรปสวนผสมของเชอรา:ปยหมก:ดน ในอตราสวน 1:4:10 สามารถลดการตดเชอในเมลดได และใหผลผลตสงสด

บทสรปและขอเสนอแนะ

กจกรรมเทคโนโลยการผลต 1. ไดสายพนธไรโซเบยมทมประสทธภาพการตรงไนโตรเจนสงในหองปฏบตการส าหรบถวเขยว

พนธชยนาท 84-1 คอ DASA02002 DASA02020 DASA02042 DASA02166 และ DASA02193 และถวเขยวสายพนธ CNMB-06-03-60-7 คอ DASA02001 DASA02006 DASA02009 DASA02042 และ DASA02082 และไดเทคโนโลยการใชเชอไรโซเบยมรวมกบการใสปยฟอสเฟตอตรา 2 เทา (0-6-0) ของค าแนะน าการใชปยตามคาวเคราะหดนโดยแบงใส 2 ครง พรอมปลกและทระยะออก ชวยลดปรมาณการใชปยไนโตรเจน ปยฟอสเฟต และปยโพแทช 100 33.3 และ 100 เปอรเซนต เมอเปรยบเทยบกบการใสปยทวไปสตร 15-15-15 อตรา 30 กโลกรมตอไร 2 ครง หรออตรา 9-9-9 กโลกรมตอไร

2. ไดขอมลการใชประโยชนจากเศษซากถวเขยวตอพชทปลกตาม การไถกลบซากถวเขยวทอาย 35 และ 45 เกบเกยวผลผลต 1 และ 2 ครง สามารถเพมผลผลตขาวโพดขาวเหนยวทปลกตามได โดยใหน าหนกฝกสดทงเปลอก และปอกเปลอกเทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน อตรา 10 กโลกรมตอไร ขณะทการไถกลบซากถวเขยวทอาย 45 วน ใหน าหนกฝกทงเปลอกเทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน อตรา 20 กโลกรมตอไร 3. การจดการน าในถวเขยวพนธชยนาท 84-1 ทปลกบนดนเหนยวภาคกลาง และดนรวนปนทรายในเขตภาคเหนอตอนลาง ควรมการใหน าจนถงระยะ R1 (ระยะทถวเขยวมดอกแรกบาน) จะท าใหผลผลตเพมขนอยางมนยส าคญ เมอเปรยบเทยบกบการปลกโดยไมมการใหน าและใหน าจนถงระยะ V4 หรอ V6

กจกรรมวทยาการหลงการเกบเกยว 1. ไดขอมลการใชสารอทฟอนและเมพควอทคลอไรดเพอใชพนถวเขยวกอนการเกบเกยวเพอให

ใบรวงและตนแหง การใชสารอทฟอนอตราต าทสดคอ 300 ppm. ไมมผลกระทบตอผลผลตและไมมผลตกคางในเมลด แตการใชอตรา 900 ppm. ท าใหผลผลตเมลด ผลผลตเมลดพนธและคณภาพเมลดลดลง อยางไรกตาม สารอทฟอนยงมประสทธภาพในการท าใหตนแหงและใบรวงต าท าใหการเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดหลงพนยงท าไดไมสะดวก เนองจากตนยงคงเขยวสด และยงมผลกระทบตอผลผลตและคณภาพถวเขยว ถงแมจะมสารตกคางอยในระดบปลอดภยกตาม และการใชสารเมพควอทคลอไรดใหผลในท านองเดยวกนกบอทฟอน คอไมมผลท าใหตนถวเขยวแหงและไมมผลตอผลผลต

Page 18: Research and Development on Mungbean and Blackgram

14

2. ไดวธการเกบเกยวถวเขยวเพอผลผลตและคณภาพ โดยการเกบเกยวดวยแรงงานคนแบบปลดฝก 2 ครง/ตากฝก/กะเทาะฝกโดยใสถงเขยวใชไมทบ/ท าความสะอาดเมลด เปนวธทมผลกระทบตอผลผลตและคณภาพของเมลดพนธถวเขยวนอยทสด แตการเกบเกยวโดยแรงคนแบบปลดฝกมคาใชจายในการเกบเกยวตอไรสงกวากรรมวธอนๆ ดงนน การเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดเปนทางเลอกกรณทขาดแคลนแรงงานหรอคาจางในการเกบฝกสง เนองจากมตนทนการเกบเกยวตอไรต ากวาการเกบเกยวดวยมอ การเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดในระยะฝกสกแก 90% มเปอรเซนตการสญเสยเมลดขณะเกบเกยว และเปอรเซนตการแตกราวของเมลดต าเมอเปรยบเทยบกบวธการเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดวธอนๆ

3. ไดระยะการเกบเกยวทใหผลผลตและคณภาพสง ควรเกบเกยวถวเขยวระยะ 0 1 และ 2 สปดาหหลงสกแก เปนระยะทใหเมลดพนธมคณภาพสง คอมเปอรเซนตการเปลยนแปลงสผวต ากวาและมเปอรเซนตความงอกกบความแขงแรงของเมลดสงกวาเมอเปรยบเทยบกบการเกบเกยวทระยะ 3 สปดาหหลงสกแก และเปอรเซนตการเปลยนแปลงสผวเพมขนตามอายการเกบรกษาทเพมขน

4. ไดวธการแกไขปญหาเมลดแขงในถวเขยว ท าไดโดยน าเมลดแขงของถวเขยวผวมนและถวเขยวผวด ามาแชน ารอนทอณหภม 80 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 1-5 นาท หรอน าเมลดแขงมาอบลมรอนทอณหภม 100-125 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 2-4 นาท สามารถเพมเปอรเซนตความงอกเมลด และลดปรมาณเมลดแขงลงได สวนการเรงอายเมลดพนธถวเขยวในการตรวจสอบคณภาพเมลดพนธถวเขยวพนธชยนาท 72 เพอประเมนการเกบรกษาทอาย 1 ป คอ ใชอณหภมท 40 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ 100 เปอรเซนต ระยะเวลา 48 ชวโมง

5. ไดวธและระยะเวลาการเกบรกษาเมลดและแปงถวเขยวเพอคณภาพการแปรรป โดยการเกบรกษาเมลดถวเขยวเพอรกษาปรมาณสารไอโซฟลาโวนและเปอรเซนตโปรตน ควรเกบรกษาไวประมาณ 2 เดอน กอนน าไปแปรรป โดยการเกบรกษาเมลดถวเขยวพนธชยนาท 72 ทความชนเมลดเรมตน 10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 15 องศาเซลเซยส มปรมาณไอโซฟลาโวนสงสด และการเกบรกษาเมลดถวเขยวพนธก าแพงแสน 2 ทความชนเมลดเรมตน 10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 10 องศาเซลเซยส มปรมาณเปอรเซนตโปรตนมากทสด สวนการเกบรกษาแปงฟลาวและสตารชถวเขยวพนธก าแพงแสน 2 และชยนาท 72 ทอณหภม 10 องศาเซลเซยส เปนสภาพทเหมาะสมกวาการเกบรกษาทอณหภมหอง

6. ไดขอมลการใชประโยชนจากกากถวเขยวภายหลงการสกดแปง มการใชประโยชนของโปรตนมากกวากากถวเขยว เนองจากมปรมาณโปรตนถวเขยวเขมขนระหวาง 60-80 เปอรเซนต และมกรด อะมโนทจ าเปนเหลออยจ านวนมาก จงสามารถน าไปใชประโยชนไดมากกวา ขณะท กากถวเขยวมสารอาหารคงเหลอในกาก ไดแก โปรตน ไขมน ไนโตรเจนฟรแอกแทรกซ และฟอสฟอรส แตในปรมาณนอยกวา ขณะทมปรมาณเยอใย เถา และแคลเซยมมากกวา จงมการน าไปใชประโยชนเปนอาหารสตวเลยง โดยเฉพาะสกร และโคนม สามารถลดตนทนคาอาหารไดถง 27-33 เปอรเซนต แตผลพลอยไดทงกาก ถวเขยวและน าโปรตนมแนวโนมลดลง เนองจากปญหาการขาดแคลนเมลดถวเขยวเพอผลตวนเสน

Page 19: Research and Development on Mungbean and Blackgram

15

กจกรรมการอารกขาพช 1. ไดวธการปองกนก าจดโรคราแปงในถวเขยว สามารถท าไดโดยการเลอกวนปลกทเหมาะสม

หรอการใชสารเคม โดยการปลกในกลางเดอนธนวาคม ถวเขยวใหผลผลตสงสด คอ 181.6 กโลกรมตอไร และแสดงอาการเปนโรคราแปงต าสด 5.9 เปอรเซนตของพนทใบ สวนการปองกนก าจดโดยการพนสารเคม ควรพนดวยสารเคมเบโนมล 50% WP อตรา 15 หรอ 20 หรอ 25 กรมตอน า 20 ลตร เมอ ถวเขยวอาย 14 วน และพนซ า 2 ครง ทก 7 วน สามารถควบคมโรคราแปงไดด

2. ไดวธการปองกนก าจดโรคเนาด าทเกดจากเชอรา Macrophomina phaseolina ในถวเขยวผวด า โดยการคลกดนกอนปลกถวเขยวผวด าดวยเชอรา T. harzianum ในรปสวนผสมของเชอรา:ปยหมก:ดน อตรา 1:4:10 สามารถลดการตดเชอในเมลดและใหผลผลตสงสด

3. ไดวธการปองกนก าจดแมลงศตรถวเขยว สามารถเลอกวนปลกเชนเดยวกนกบการปองกนก าจดโรค โดยการปลกถวเขยวในเดอนมกราคม กมภาพนธ มนาคม และเมษายน พบการระบาดของหนอนแมลงวนเจาะล าตนในถวเขยวมากทสด แตการปลกในเดอนมกราคมใหผลผลตสงทสด สวนเพลยออน เปนแมลงศตรถวเขยวทพบมากในทกฤดปลกในแปลงเกษตรกรเขตภาคกลางและภาคเหนอตอนลาง โดยพบมากทสดในปลายฤดฝน รองลงมาคอในฤดแลง การปองกนก าจดแมลงหวขาวยาสบ เพลยจกจน และดวงหมดผกในถวเขยวทมประสทธภาพ ควรคลกเมลดดวยสาร imidacloprid 70%WS อตรา 5 กรมตอเมลด 1 กโลกรม หรอ imidacloprid 60%FS อตรา 10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรม และ thiamethoxam 35%FS อตรา10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรมกอนปลกถวเขยว สวนการปองกนก าจดหนอนมวนใบทมประสทธภาพคอนขางด ควรใชสาร indoxacarb (Ammate 15%EC) หรอ methoxyfenozide (Prodigy 24%SC) หรอ lufenuron (Math 5%EC) อตรา 10 มลลลตรตอน า 20 ลตรเทากน ส าหรบ lambdacyhalothrin (Karate 2.5%EC) และเชอแบคทเรย Bacillus thuringiensis (Bactospene FC) ควรใชอตรา 20 และ 100 มลลลตรตอน า 20 ลตร ตามล าดบ สารทกลาวมาทงหมดมประสทธภาพในการปองกนก าจดปานกลาง

4. ไดวธการปองกนก าจดวชพชในถวเขยว โดยการใชสารก าจดวชพชประเภทใชกอนวชพชงอก pendimethalin, oxyfluorfen, oxadiazon และ imazapic สามารถควบคมวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดด สารก าจดวชพชประเภทใชหลงวชพชงอก imazapic, imazathapyr, propaquisafop + fomesafen, fluazifop-p-butyl + fomesafen และ haloxyfop-p-methyl + fomesafen สามารถก าจดวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดดทสด และใหผลผลตสงไมแตกตางกน แตการใชสารก าจดวชพชประเภทกอนงอก อะลาคลอร อตรา 240 กรม(ai)ตอไร และสาร อมาเซทาเพอร 20 กรม(ai)ตอไร ไมสามารถคมวชพชในถวเขยวหลงนาตงแตปลกจนถงอาย 30 วน ดงนน เพอเพมประสทธภาพการก าจดวชพชและการใหผลผลตถวเขยว ควรมการก าจดวชพชอกครงเมอถวเขยวอาย 20-30 วน

Page 20: Research and Development on Mungbean and Blackgram

16

โครงการท 3 โครงการวจยและพฒนาเครองจกรกลการเกษตรส าหรบการเกบเกยวและแปรรปถวเขยว

Research and Development on Agricultural Machineries for Harvest and Processing Technology in Mungbean and Blackgram

บทคดยอ

จากขอมลการส ารวจ แปลงผลตถวเขยวในประเทศไทยมการใชเครองจกรกลการเกษตรในเกอบทกขนตอน ยกเวนขนตอนการเกบเกยวทสวนใหญยงใชคนเกบฝก และนวดโดยใชเครองนวด ท าใหยงตองใชแรงงานจ านวนมาก สงผลใหคาใชจายในขนตอนการเกบเกยวสงถง 2,437 บาทตอไร ประมาณเกอบ 50 เปอรเซนต ของตนทนการผลตทงหมด บางครงมการสญเสยจากการขาดแคลนแรงงานเกบเกยวในชวงกลางและปลายฤด ดงนนเพอลดปญหาดงกลาว จงมการพฒนาดดแปลงเครองเกยวนวดขาวมาใชรบจางเกบเกยวถวเขยวในราคา 500 - 600 บาท ตอไร ต ากวาคาจางแรงงานคนประมาณ 70 เปอรเซนต ซงมทงขอดและขอจ ากด จากขอมลดงกลาวน าไปเปนแนวทางในการด าเนนการวจยและพฒนาเครองเกยวนวดขาวขนาดเลกเพอน ามาใชเกยวนวดถวเขยว โดยใชเครองยนตดเซลขนาด 120 แรงมาเปนตนก าลง ความกวางของหวเกยว 2.0 เมตร ลกนวดเปนแบบไหลตามแกนขนาดเสนผานศนยกลาง 527 มลลเมตร ความยาวของลกนวด 1,160 มลลเมตร ผลการทดสอบเบองตน พบวา เครองตนแบบสามารถใชงานได แตเมลดมการแตกหกสง จงไดด าเนนการปรบปรงแกไขระบบนวดใหม โดยการถอดซฟนลกนวดออกประมาณรอยละ 75 โดยมระยะหางระหวางปลายฟนและตะแกรงรอบลกนวด (Concave Clearance) 35 มลลเมตร จากนนน าไปทดสอบเกยวนวดถวเขยวในสภาพการใชงานจรง โดยใชเกบเกยวถวเขยวพนธชยนาท 72 ทความชนเมลดถวเขยว รอยละ 28.3 - 29.4 มาตรฐานเปยก ผลการทดสอบพบวา สามารถท างานไดด อตราการท างาน ระหวาง 2.46 - 2.50 ไรตอชวโมง มความสนเปลองน ามนเชอเพลง 4.0 - 4.13 ลตรตอไร และมการสญเสยโดยรวม รอยละ 1.29 - 1.46

ในสวนของการพฒนาเทคโนโลยการแปรรปผลตภณฑจากถวเขยวไดด าเนนการออกแบบและพฒนาเครองมอแปรรป เพอผลตแปงถวเขยวและแปรรปเปนผลตภณฑวนเสน โดยท าการออกแบบพฒนาเครองบดแปงถวเขยวซงเปนขนตอนทส าคญทจะเตรยมวตถดบเพอน าไปผลตเปนวนเสนในขนตอนตอไป โดยมเปาหมายใหไดเครองบดทมขนาด ประสทธภาพ ราคา เหมาะสมกบเกษตรกรและผประกอบการรายยอย โดยน าเอาหลกการเครองบดแปงทเรยนมาพฒนาตอจนไดเครองบดแปงถวเขยวตนแบบ เปนเครองบดแบบ Pin mill มขนาดเสนผานศนยกลาง 240 มลลเมตร มซฟนบนจานบดหมน (Rotor) 3 วงรอบ วางสลบลกษณะวงกลมกบซฟนบดยดอยกบท (Stator) 2 วงรอบ ลกษณะซฟนบดเปนแทงสเหลยม มการท างานในสวนจานบด หมนดวยความเรว 2,900 รอบตอนาท มอเตอรตนก าลง 3 แรงมา และจากการทดสอบบดแปงถวเขยว ทศนยวจยพชไรชยนาท โดยใชแปงถวเขยวพนธชยนาท 72 พบวามอตราการบด 300 กโลกรมตอชวโมง แปงถวเขยวทไดจากการบดมความละเอยดและสะอาด เมอน าไปทดสอบแปรรปผลตเปนวนเสนไดวนเสนคณภาพดไมแตกตางจากการใชวธบดแบบเดมซงใชแรงงานคนในการบด แตยงม

Page 21: Research and Development on Mungbean and Blackgram

17

ปญหาในเรองการฟงกระจายของแปงระหวางบด ท าใหเกดการสญเสยแปงสวนหนงไปในระหวางการบด ซงตองปรบปรงแกไข และไดออกแบบพฒนาเครองตนแบบโรยเสนวนเสน โดยพฒนามาจากเครองโรยเสนขนมจน ตวเครองโรยเสนประกอบดวยสวนส าคญคอ เกยรปมในการสรางแรงดนแปงถวเขยวและเปนตวก าหนดอตราการไหลของเสนวนเสน หวโรยเสนในการก าหนดขนาดของเสน และไดท าการทดสอบผลตวนเสน พบวามอตราการไหลของวนเสนอยทประมาณ 50 กโลกรมตอชวโมง ลกษณะของเสนใกลเคยงกบการใชคนโรยแบบเดม แตยงมปญหาเรองความตอเนองของเสน จงควรมการปรบปรงใหสมบรณยงขน

บทสรปและขอเสนอแนะ

1. ไดตนแบบเครองเกยวนวดถวเขยวโดยพฒนาจากเครองเกยวนวดขาวขนาดเลก ใชเครองยนตดเซลขนาด 120 แรงมาเปนตนก าลง ความกวางของหวเกยว 2.0 เมตร ลกนวดแบบไหลตามแกนขนาดเสนผานศนยกลาง 527 มลลเมตร ความยาวของลกนวด 1,160 มลลเมตร ปรบปรงแกไขระบบนวดโดยถอดซฟนลกนวดลดลงประมาณรอยละ 75 มระยะหางระหวางปลายฟนและตะแกรงรอบลกนวด 35 มลลเมตร สามารถเกบเกยวถวเขยวทเมลดมความชน รอยละ 28.3 - 29.4 มาตรฐานเปยก มอตราการท างาน ระหวาง 2.46 - 2.50 ไรตอชวโมง และความสนเปลองน ามนเชอเพลง 4.0 - 4.13 ลตรตอไร มอตราการสญเสยรวม รอยละ 1.29 - 1.46

2. ไดตนแบบเครองบดแปงถวเขยวซงเปนขนตอนทส าคญทจะเตรยมวตถดบเพอน าไปผลตเปนวนเสน โดยน าเอาหลกการเครองบดแปงทเรยนมาพฒนาตอจนไดเครองบดแปงถวเขยวตนแบบ เปนเครองบดแบบ Pin mill มขนาดเสนผาศนยกลาง 240 มลลเมตร มซฟนบนจานบดหมน 3 วงรอบ วางสลบลกษณะวงกลมกบซฟนบดยดอยกบท (Stator) 2 วงรอบ ลกษณะซฟนบดเปนแทงสเหลยม มการท างานในสวนจานบด หมนดวยความเรว 2,900 รอบตอนาท มอเตอรตนก าลง 3 แรงมา มอตราการบด 300 กโลกรมตอชวโมง แปงถวเขยวทไดจากการบดมความละเอยดและสะอาด เมอน าไปทดสอบแปรรปผลตเปนวนเสนไดวนเสนคณภาพดไมแตกตางจากการใชวธบดแบบเดมซงใชแรงงานคนในการบด แตยงมปญหาในเรองการฟงกระจายของแปงระหวางบด ท าใหแปงสญหายไปจ านวนหนงจงควรปรบปรงแกไขเพมเตมตอไป

3. ไดเครองตนแบบโรยเสนวนเสนทพฒนามาจากเครองโรยเสนขนมจน ตวเครองโรยเสนประกอบดวยสวนส าคญคอ เกยรปมในการสรางแรงดนแปงถวเขยวและเปนตวก าหนดอตราการไหลของเสนวนเสน หวโรยเสนในการก าหนดขนาดของเสน มอตราการไหลของวนเสนอยทประมาณ 50 กโลกรมตอชวโมง ลกษณะของเสนใกลเคยงกบการใชคนโรยแบบเดม แตยงมปญหาเรองความตอเนองของเสนไมสมบรณเทาทควร ซงควรมการปรบปรงใหสมบรณยงขนตอไป

Page 22: Research and Development on Mungbean and Blackgram

18

โครงการท 4 โครงการทดสอบและพฒนาเทคโนโลยการผลตถวเขยวเฉพาะพนท

Development of Mungbean Production Technologies for Specific Region

บทคดยอ การทดสอบเทคโนโลยเพอเพมผลผลตและคณภาพถวเขยวผวด าในเขตพนทเพาะปลก อ าเภอคร

มาศ จงหวดสโขทย พบวาการปลกถวเขยวผวด าพนธชยนาท 80 ตามค าแนะน าของกรมวชาการเกษตร โดยใชอตราเมลดพนธ 5 กโลกรมตอไร และคลกเมลดพนธกอนปลกดวยปยชวภาพไรโซเบยม รวมกบการใสปยเคมอตรา 3-6-3 กโลกรม N-P2O5-K2O ตอไร ท าใหผลผลตเพมขนมากทสดรอยละ 20 เมอเปรยบเทยบกบกรรมวธของเกษตรกร ทมการใชอตราเมลดพนธ 5 กโลกรมตอไรและไมมการใสปย การปลกตามค าแนะน าของกรมวชาการเกษตรมเมลดลบเพยงรอยละ 13 ขณะทวธเกษตรกรมอตราเมลดลบมากถงรอยละ 16 การทดสอบพนธถวเขยวผวมนพนธชยนาท 72 ชยนาท 36 และพนธในทองถน 2 พนธ คอ พนธเมลดขนาดกลางโคกตาสงห และพนธเมลดขนาดเลกสวายจก ทจงหวดบรรมย ทดสอบโดยใชวธการของเกษตรกรไถกลบตอซงขาวทงไวนาน 15-20 วน ปรบพนทใหสม าเสมอ ปลอยน าเขาทวมแปลงขงน าไว 1-2 คนจนดนอมน า คลกเมลดถวเขยวอตรา 5 กโลกรมตอไร ดวยปยชวภาพไรโซเบยม แลวหวานเมลดทงไว 1 คน ปลอยน าทขงออก หวานปย 12-24-12 อตรา 15 กโลกรมตอไร ผลการทดสอบ ถวเขยวพนธชยนาท 72 ใหผลผลต และน าหนก 1,000 เมลด สงสดเฉลย 101 กโลกรมตอไร และ 66.94 กรม ตามล าดบ เกษตรกรรอยละ 100 มความพงพอใจและยอมรบถวเขยวพนธชยนาท 72 ขณะทการทดสอบพนธทจงหวดแพร โดยใชถวเขยวผวมนพนธชยนาท 84-1 ชยนาท 36 และชยนาท 72 เปรยบเทยบกบพนธทเกษตรกรใช คอ พนธก าแพงแสน 2 ปลกโดยวธการหวาน อตรา 5 กโลกรมตอไร พรวนกลบทนท ปฏบตดแลรกษาตามระบบเกษตรดทเหมาะสม พบวา ถวเขยวพนธแนะน าของกรมวชาการเกษตรทง 3 พนธ มผลผลตเฉลยตอไรสงกวาพนธก าแพงแสน 2 และเปนทยอมรบของเกษตรกรผปลกถวเขยวในพนทจงหวดแพร โดยเฉพาะพนธชยนาท 84-1 เนองจากเปนพนธทใหผลผลตสงกวาพนธทเกษตรกรใชอยเดม และ เมลดมขนาดใหญ สเมลดสวย อกทงยงสามารถปลกไดในทกสภาพพนท

ส าหรบการประยกตใชเครองเกยวนวดเกบเกยวถวเขยวเพอแกไขปญหาการขาดแคลนแรงงาน ทไรเกษตรกรอ าเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทย พบวาการใชสารพาราควอทอตรา 100 กรม สารออกฤทธตอไร พนตนถวเขยวทระยะฝกสกแกเกน 80 เปอรเซนต และเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดภายหลงพนสาร 5 วน น ามาทดสอบเปรยบเทยบกบวธเกษตรกรทมการใชสารพาราควอทเพยงอยางเดยว หร อสารพาราควอทผสมกบ 2,4-ด ซงอตราการใชพาราควอทของเกษตรกรสงกวาอตราแนะน า 2.6-3.3 เทา และเกบเกยวดวยเครองเกยวนวด 5 วน หลงพนเชนเดยวกน ผลการทดสอบพบวา การใชสารพาราควอทตามค าแนะน า มประสทธภาพท าใหตนถวเขยวใบรวง ตนแหง สามารถเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดไดไมแตกตางกบการใชสารเคมของเกษตรกร และไมพบความแตกตางกนระหวางวธแนะน า และวธเกษตรกร ทงดานผลผลต และคณภาพเมลดพนธ (ความงอกและความแขงแรง) แตการใชสารเคมพาราควอทอตราทเกษตรกรใช และสารเคม 2,4-ด มปรมาณสารตกคางสงกวาคาสงสดทก าหนดใหมได

Page 23: Research and Development on Mungbean and Blackgram

19

บทสรปและขอเสนอแนะ

1. ไดเทคโนโลยเพอเพมผลผลตและคณภาพถวเขยวผวด าในเขตจงหวดสโขทย โดยการแนะน าใหปลกถวเขยวผวด า อตรา 5 กโลกรมตอไร ใสปยเคมอตรา 3-6-3 กโลกรม N-P2O5-K2O ตอไร รวมกบการใชปยชวภาพไรโซเบยมคลกเมลดกอนปลก ท าใหผลผลตเพมขนรอยละ 20 และมเมลดลบเพยงรอยละ 13 เกษตรกรลดตนทนในการซอเมลดพนธลง 5 กโลกรมตอไร

2. ไดเทคโนโลยการทดสอบพนธถวเขยวทเหมาะสมตอการใหผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงในจงหวดบรรมย โดยถวเขยวพนธชยนาท 72 เปนพนธทเหมาะสมกบสภาพพนทจงหวดบรรมย ใหผลผลตเมลดสงสด เฉลย 101 กโลกรมตอไร และน าหนก 1,000 เทากบ 66.94 กรม ตามล าดบ ใหผลตอบแทนทางเศรษฐกจสง คมคาตอการลงทนโดยใหคา BCR มากกวา 1 คอ 1.02 เกษตรกรรอยละ 100 ใหการยอมรบเทคโนโลย

3. ไดเทคโนโลยเพอเพมผลผลตในจงหวดลพบร โดยการใชปยตามคาวเคราะหดนและการใชปยชวภาพไรโซเบยมคลกเมลดพนธถวเขยวท าใหผลผลตถวเขยวสงกวากรรมวธเกษตรกร รอยละ 46 และรายไดในกรรมวธทดสอบสงกวากรรมวธเกษตรกรเฉลยรอยละ 45

4. ไดเทคโนโลยการทดสอบพนธถวเขยวผวมนทเหมาะสมตอการใหผลผลตในเขตพนทจงหวดแพร โดยถวเขยวพนธชยนาท 84-1 ชยนาท 72 และชยนาท 36 ซงมผลผลตเฉลยตอไรสงกวาพนธก าแพงแสน 2 เกษตรกรผปลกถวเขยวมความพงพอใจและยอมรบพนธทง 3 พนธ เนองจากเปนพนธทใหผลผลตสงกวาพนธทเกษตรกรใชอยเดม เมลดมขนาดใหญ สเขยวสวย และสามารถปลกไดในทกสภาพพนท

5. ไดเทคโนโลยการใชสารเคมพนใหตนถวเขยวแหงและใบรวงกอนเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดในพนทเขตจงหวดสโขทย โดยการใชสารพาราควอท อตรา 100 กรม สารออกฤทธตอไร พนตนถวเขยวทระยะฝกสกแกเกน 80 เปอรเซนต และเกบเกยวดวยเครองเกยวนวด 5 วน หลงพน มประสทธภาพท าใหตนถวเขยวใบรวง ตนแหง สามารถเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดไดโดยไมมผลกระทบตอผลผลต คณภาพเมลดพนธ และมสารตกคางในเมลดอยในระดบทปลอดภย ตลอดจนลดคาใชจายในการเกบเกยว 10.6-18.1 เปอรเซนต

Page 24: Research and Development on Mungbean and Blackgram

20

บทสรปและขอเสนอแนะของชดโครงการ 1. ไดพนธถวเขยวผวมนทใหผลผลตสง ทนทานตอสภาพอณหภมต า มคณภาพด มคณคาทาง

โภชนาการ และตานทานโรคทส าคญ ดงน 1.1 ถวเขยวผวมนพนธชยนาท 84-1 เปนพนธทมเสถยรภาพในการใหผลผลตด ให

ผลผลตสงกวาพนธชยนาท 36 และก าแพงแสน 1 มเปอรเซนตแปงสง 54 เปอรเซนต ขนาดเมลดโตใหน าหนก 1,000 เมลด 69 กรม เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสน และเพาะถวงอก โดยใหรสชาตถวงอกหวาน กรอบ ไมมกลนเหมนเขยว ไดรบการรบรองพนธ เมอวนท 15 มถนายน 2555 เกษตรกรใหการยอมรบพนธ และมการปลกกระจายพนธในเขตภาคกลาง และภาคเหนอตอนลาง

1.2 ไดถวเขยวผวมนสายพนธดเดนทตานทานโรคราแปง ใหผลผลตสง 203-204 กโลกรมตอไร ขนาดเมลดใหญ เฉลย 72-73 กรมตอน าหนก 1,000 เมลด เหมาะส าหรบการแปรรปเปนวนเสนและเพาะถวงอก และผานการทดสอบในไรเกษตรกร 3 สายพนธ คอ ถวเขยวสายพนธ CNMB 06-01-40-4 CNMB 06-02-20-5 และ CNMB 06-03-60-7 และขนเปรยบเทยบในทองถน จ านวน 2 พนธ คอ CNMB 08-04-06 และ CNMB 08-09-03

1.3 ไดสายพนธถวเขยวผวมนทนทานตอโรคไวรสใบดางเหลอง คอ CNMB-MYMV-08-06-12 และสายพนธ CNMB-MYMV-08-07-14 เพอใชในการพฒนาพนธตอไป

1.4 ไดขอมลถวเขยวผวมน 5 สายพนธ ทมความตานทานปานกลางตอเชอรา Oidium sp. สาเหตโรคราแปง ไดแก CNMB06-03-40-7, CNMB-08-01-01, CNMB-08-02-09, CNMB-08-03-09 และ CNMB-08-04-12 เพอใชในการปรบปรงพนธตานทานโรคตอไป

1.4 ไดถวเขยวสายพนธดเดนทมความทนทานตออณหภมต า และลกษณะฝกขาว จ านวน 15 และ 60 สายพนธ ตามล าดบ เพอท าการคดเลอก และประเมนพนธในโครงการปรบปรงพนธตอไป

2. ไดพนธถวเขยวผวด าทใหผลผลตสง มคณภาพดมคณคาทางโภชนาการ และตานทานโรคทส าคญ ดงน

2.1 ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดนทใหผลผลตสงในขนเปรยบเทยบพนธ จาก 5 สถานท 25 แปลงทดลอง จ านวน 5 สายพนธ ไดแก สายพนธ CNBG-CN2-065-53-103-2, CNBG-CN2-063-53-64-1, CNBG-CN2-066-53-13-2, CNBG-CN2-066-53-15-5 และ CNBG-CN2-066-53-27-5 โดยใหผลผลตเฉลยสงกวาพนธพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

2.2 ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดน สายพนธ CNBG-CN2-063-53-50-1 ทใหขนาดเมลดใหญ เฉลยสงสด 63 กรมตอน าหนก 1,000 เมลด สงกวาพนธพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

2.3 ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดน CNBG-CN2-065-53-56-2 เหมาะส าหรบการเพาะถวงอก โดยใหน าหนกถวงอกสดสงสด 6,042 กรม อตราการเพาะถวงอก 1 : 6 สงกวาพนธพษณโลก 2 และพนธชยนาท 80 เพอเสนอขอรบรองพนธและแนะน าเกษตรกรตอไป

Page 25: Research and Development on Mungbean and Blackgram

21

2.4. ไดถวเขยวผวด าสายพนธดเดน 9 สายพนธทมความตานทาน ตอโรคแอนแทรคโนส ไดแก L26-8, L60-8, L28-4, L67-1, L3-8, CNBG-CN2-063-53-64-1, CNBG-CN2-063-53-63-1, CNBG-CN2-066-53-57-1 และ CNBG-CN2-066-53-58-2 เพอเสนอขอรบรองพนธตอไป

3. ไดเทคโนโลยการแปรรปถวเขยวทเหมาะสม ดงน 3.1 เทคโนโลยการเพาะถวงอกคอนโดคลอโรฟลลทเพมคณคาทางโภชนาการ โดยการ

เพาะถวงอกท 72 ชวโมงผง 24 ชวโมง ใหน าหนกสดถวงอกสงสด และการเพาะถวงอกท 72 ชวโมงผง 48 ชวโมง ใหคณคาทางโภชนาการ โปรตน วตามนซ เสนใยหยาบ และคลอโรฟลลสงสด ซงเกษตรกร และผสนใจสามารถน าเทคโนโลยนไปเปนอาชพเสรมรายได

4. ไดเทคโนโลยการจดการแบบผสมผสานในการเพมผลผลตและคณภาพถวเขยว ดงน 4.1 ไดเทคโนโลยการใชปยชวภาพไรโซเบยมรวมกบการใสปยฟอสเฟตอตรา 2 เทา (0-

6-0) ของค าแนะน าการใชปยตามคาวเคราะหดนโดยแบงใส 2 ครง พรอมปลกและทระยะออกดอก จะชวยลดปรมาณการใชปยไนโตรเจน ปยฟอสเฟต และปยโพแทช 100 33.3 และ 100 เปอรเซนต เมอเปรยบเทยบกบการใสปยทวไปสตร 15-15-15 อตรา 30 กโลกรมตอไร 2 ครง หรออตรา 9-9-9 กโลกรมตอไร

4.2 ไดขอมลการใชประโยชนจากเศษซากถวเขยวตอพชทปลกตาม โดยการไถกลบซากถวเขยวทอาย 35 45 เกบเกยวผลผลต 1 และ 2 ครง สามารถเพมผลผลตขาวโพดขาวเหนยวทปลกตาม เทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน อตรา 10 กโลกรมตอไร แตการไถกลบซากถวเขยวทอาย 45 วน ใหผลผลตเทยบเทากบการใสปยไนโตรเจน อตรา 20 กโลกรมตอไร 4.3 ไดวธการจดการน าส าหรบถวเขยวผวมนทปลกบนดนเหนยวภาคกลาง และดนรวนปนทรายในเขตภาคเหนอตอนลาง ควรมการใหน าจนถงระยะดอกแรกบาน (R1) จะท าใหผลผลตเพมขนอยางมนยส าคญ เมอเปรยบเทยบกบการปลกโดยไมมการใหน าและใหน าจนถงระยะ V4 หรอ V6

4.4 ไดวธการปองกนก าจดโรคราแปงโดยการพนสารเคมเบโนมล 50% WP อตรา 15 หรอ 20 หรอ 25 กรมตอน า 20 ลตร เมอถวเขยวอาย 14 วน และพนซ า 2 ครง ทก 7 วน สามารถควบคมโรคราแปงไดด

4.5 ไดวธการปองกนก าจดโรคเนาด าทเกดจากเชอรา Macrophomina phaseolina ในถวเขยวผวด า โดยการคลกดนกอนปลกถวเขยวผวด าดวยเชอรา T. harzianum ในรปสวนผสมของเชอรา :ปยหมก : ดน สดสวน 1:4:10 สามารถลดการตดเชอในเมลดและใหผลผลตสงสด

4.6 ไดวธการพนสารปองกนก าจดหนอนเจาะฝกมารคาโดยใชสารโพรไทโอฟอส 50% EC อตรา 40 มลลลตรตอน า 20 ลตร มประสทธภาพในการควบคมหนอนเจาะฝกมารคาสงสด 100 เปอรเซนต และมราคาตนทนต ากวาสารชนดอน

4.7 ไดวธการปองกนก าจดแมลงศตรถวเขยว โดยการปองกนก าจดแมลงหวขาวยาสบ เพลยจกจน และดวงหมดผก ควรคลกเมลดดวยสาร imidacloprid 70%WS อตรา 5 กรมตอเมลด 1 กโลกรม หรอ สาร imidacloprid 60%FS อตรา 10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรม และ thiamethoxam

Page 26: Research and Development on Mungbean and Blackgram

22

35%FS อตรา10 มลลลตรตอเมลด 1 กโลกรมกอนปลกถวเขยว สวนการปองกนก าจดหนอนมวนใบ ควรใชสาร indoxacarb (Ammate 15%EC) หรอ methoxyfenozide (Prodigy 24%SC) หรอ lufenuron (Math 5%EC) อตรา 10 มลลลตรเทากนตอน า 20 ลตร สวน lambdacyhalothrin (Karate 2.5%EC) และเชอแบคทเรย Bacillus thuringiensis (Bactospene FC) อตรา 20 และ 100 มลลลตรตอน า 20 ลตร ตามล าดบ มประสทธภาพในการปองกนก าจดปานกลาง

4.8 ไดวธการปองกนก าจดวชพชในถวเขยว โดยการใชสารก าจดวชพชประเภทใชกอนวชพชงอก pendimethalin, oxyfluorfen, oxadiazon และ imazapic สามารถควบคมวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดด สารก าจดวชพชประเภทใชหลงวชพชงอก imazapic, imazathapyr, propaquisafop + fomesafen, fluazifop-P-butyl + fomesafen และ haloxyfop-p-methyl + fomesafen สามารถก าจดวชพชไดทงประเภทใบแคบและประเภทใบกวางไดดทสด และใหผลผลตสงไมแตกตางกน แตการใชสารก าจดวชพชประเภทกอนงอกอะลาคลอร อตรา 240 กรม(ai)ตอไร และสารอมาเซทาเพอร 20 กรม(ai)ตอไร ควรมการก าจดวชพชอกครงเมอถวเขยวอาย 20-30 วน

5. ไดเทคโนโลยการเกบเกยวและหลงการเกบเกยวทเหมาะสม ดงน 5.1 ไดวธการเกบเกยวถวเขยวเพอผลผลตและคณภาพ โดยการเกบเกยวดวยแรงงานคน

แบบปลดฝก 2 ครง/ตากฝก/กะเทาะฝกโดยใสถงเขยวใชไมทบ/ท าความสะอาดเมลด เปนวธทมผลกระทบตอผลผลตและคณภาพของเมลดพนธถวเขยวนอยทสด แตการเกบเกยวโดยใชแรงงานคนมคาใชจายในการเกบเกยวตอไรสงกวากรรมวธอนๆ ดงนน การเกบเกยวโดยใชเครองเกยวนวดเปนทางเลอกกรณทขาดแคลนแรงงานหรอคาจางในการเกบฝกสง เนองจากมตนทนการเกบเกยวตอไรต ากวาการเกบเกยวดวยมอ โดยใชเครองเกยวนวดในระยะฝกสกแก 90% มเปอรเซนตการสญเสยเมลดขณะเกบเกยว และมเปอรเซนตการแตกราวของเมลดต า

5.2 ไดระยะเวลาเกบเกยวถวเขยวทใหผลผลตและคณภาพสง ควรเกบเกยวถวเขยวทระยะ 1 - 2 สปดาหหลงสกแก เปนระยะทใหเมลดพนธมคณภาพสง คอมเปอรเซนตการเปลยนแปลงสผวต ากวาและมเปอรเซนตความงอกกบความแขงแรงของเมลดสงกวาเมอเปรยบเทยบกบการเกบเกยวทระยะ 3 สปดาหหลงสกแก

5.3 ไดวธการแกไขปญหาเมลดแขงในถวเขยว ท าไดโดยน าเมลดแขงของถวเขยวผวมนและถวเขยวผวด ามาแชน ารอนทอณหภม 80 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 1-5 นาท หรอน าเมลดแขงมาอบลมรอนทอณหภม 100-125 องศาเซลเซยส ระยะเวลา 2-4 นาท สามารถเพมเปอรเซนตความงอกเมลด และลดปรมาณเมลดแขงลงได สวนการเรงอายเมลดพนธถวเขยวในการตรวจสอบคณภาพเมลดพนธถวเขยวพนธชยนาท 72 เพอประเมนการเกบรกษาทอาย 1 ป คอ ใชอณหภม 40 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ 100 เปอรเซนต เปนระยะเวลา 48 ชวโมง หรอ 2 วน

5.4 ไดวธการและระยะเวลาเกบรกษาเมลดและแปงถวเขยวเพอคณภาพการแปรรป โดยการเกบรกษาเมลดถวเขยวเพอรกษาปรมาณสารไอโซฟลาโวนและเปอรเซนตโปรตน ควรเกบรกษาไวประมาณ 2 เดอนกอนน าไปแปรรป การเกบรกษาเมลดถวเขยวพนธชยนาท 72 ทความชนเมลดเรมต น

Page 27: Research and Development on Mungbean and Blackgram

23

10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 15 องศาเซลเซยส มปรมาณไอโซฟลาโวนสงสด ขณะทการเกบรกษาเมลดถวเขยวพนธก าแพงแสน 2 ทความชนเมลดเรมตน 10 เปอรเซนต และเกบรกษาทอณหภม 10 องศาเซลเซยส มปรมาณเปอรเซนตโปรตนมากทสด สวนการเกบรกษาแปงฟลาวและสตารชถวเขยวพนธก าแพงแสน 2 และชยนาท 72 ทอณหภม 10 องศาเซลเซยส เปนสภาพทเหมาะสมกวาการเกบรกษาทอณหภมหอง

6. ไดตนแบบเครองเกยวนวดไทยทสามารถเกยวนวดถวเขยวไดอยางมประสทธภาพ ดงน 6.1 ไดตนแบบเครองเกยวนวดถวเขยวโดยพฒนาจากเครองเกยวนวดขาวขนาดเลก

สามารถเกบเกยวถวเขยวทมความชนเมลดถวเขยว รอยละ 28.3 - 29.4 มาตรฐานเปยก มอตราการท างาน ระหวาง 2.46 - 2.50 ไรตอชวโมง และความสนเปลองน ามนเชอเพลง 4.0 - 4.13 ลตรตอไร โดยมการสญเสยรวม รอยละ 1.29 - 1.46 7. ไดตนแบบจากการพฒนาเครองจกรและอปกรณในการผลตแปงถวเขยวเพอใชในการผลตวนเสน ดงน

7.1 ไดตนแบบเครองบดแปงถวเขยวเพอน าไปผลตเปนวนเสน มการท างานในสวนจานบด หมนดวยความเรว 2,900 รอบตอนาท มอเตอรตนก าลง 3 แรงมา มอตราการบด 300 กโลกรมตอชวโมง แปงถวเขยวทไดจากการบดมความละเอยดและสะอาด เมอน าไปทดสอบแปรรปผลตเปนวนเสนไดวนเสนคณภาพดไมแตกตางจากการใชวธบดแบบเดมซงใชแรงงานคนในการบด อยางไรกตาม ควรมการปรบปรงแกไขในเรองการฟงกระจายของแปงระหวางบด ท าใหแปงสญหายไปจ านวนหนง

7.2 ไดเครองตนแบบโรยเสนวนเสน มอตราการไหลของวนเสนอยทประมาณ 50 กโลกรมตอชวโมง ลกษณะของเสนใกลเคยงกบการใชคนโรยแบบเดม อยางไรกตาม ควรมการปรบปรงแกไขตอไปในเรองความตอเนองของเสนซงไมสมบรณเทาทควร 8. ไดเทคโนโลยการผลตถวเขยวทเหมาะสมเฉพาะพนท ใหผลผลตสงและเปนทยอมรบของเกษตรกรผปลกถวเขยว ดงน

8.1 ไดเทคโนโลยเพอเพมผลผลตและคณภาพถวเขยวผวด าในเขตจงหวดสโขทย โดยการปลกถวเขยวผวด า อตราแนะน า 5 กโลกรมตอไร ใสปยเคมอตรา 3-6-3 กโลกรม N-P2O5-K2O ตอไร รวมกบการใชปยชวภาพไรโซเบยมคลกเมลดกอนปลกเปรยบเทยบกบวธเกษตรกร ท าใหผลผลตเพมขนรอยละ 20 และมเมลดลบเพยงรอยละ 13 เกษตรกรลดตนทนในการซอเมลดพนธลง 5 กโลกรมตอไร

8.2 ไดเทคโนโลยเพอเพมผลผลตถวเขยวผวมนในเขตจงหวดลพบร โดยการใชปยตามคาวเคราะหดนและการใชปยชวภาพไรโซเบยมคลกเมลดพนธถวเขยว ท าใหผลผลตและรายไดสงกวากรรมวธเกษตรกรรอยละ 46 และ 45 ตามล าดบ

8.3 ไดเทคโนโลยการทดสอบพนธถวเขยวทเหมาะสมตอการใหผลผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงในจงหวดบรรมย โดยถวเขยวพนธชยนาท 72 เปนพนธทเหมาะสมกบสภาพพนทจงหวดบรรมย ใหผลผลตและน าหนก 1,000 เมลดสงสด เฉลย 101 กโลกรมตอไร และ 66.94 กรม ตามล าดบ

Page 28: Research and Development on Mungbean and Blackgram

24

ใหผลตอบแทนทางเศรษฐกจสงและคมคาตอการลงทนโดยใหคา BCR 1.02 และเกษตรกรรอยละ 100 ใหการยอมรบถวเขยวพนธชยนาท 72

8.4 ไดเทคโนโลยการทดสอบพนธถวเขยวผวมนทเหมาะสมตอการใหผลผลตในเขตพนทจงหวดแพร โดยถวเขยวพนธชยนาท 84-1 ชยนาท 72 และชยนาท 36 ซงมผลผลตเฉลยตอไรสงกวาพนธก าแพงแสน 2 เกษตรกรผปลกถวเขยวมความพงพอใจและยอมรบพนธทง 3 พนธ เนองจากเปนพนธทใหผลผลตสงกวาพนธทเกษตรกรใชอยเดม เมลดมขนาดใหญ สเขยวสวย

8.5 ไดเทคโนโลยการใชสารเคมพนใหตนถวเขยวแหงและใบรวงกอนเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดในพนทเขตจงหวดสโขทย โดยการใชสารพาราควอท อตรา 100 กรม สารออกฤทธตอไร พนตนถวเขยวทระยะฝกสกแกเกน 80 เปอรเซนต และเกบเกยวดวยเครองเกยวนวด 5 วน หลงพน มประสทธภาพท าใหตนถวเขยวใบรวง ตนแหง สามารถเกบเกยวดวยเครองเกยวนวดไดโดยไมมผลกระทบตอผลผลต คณภาพเมลดพนธ และมสารตกคางในเมลดอยในระดบทปลอดภย ตลอดจนลดคาใชจายในการเกบเกยวลงได 10.6-18.1 เปอรเซนต

Page 29: Research and Development on Mungbean and Blackgram

25

บรรณานกรม กรมวชาการเกษตร. 2548. เอกสารวชาการ พนธพชไร. สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร. กรมวชาการเกษตร. 2553. ค าแนะน าการใชปยกบพชเศรษฐกจ. กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและ

สหกรณ. 122 หนา กลมกฏและสตววทยา. 2551. ค าแนะน าการปองกนก าจดแมลงและสตวศตรพช ป 2551. เอกสาร

วชาการเกษตร ส านกวจยพฒนาการอารกขาพช กรมวชาการเกษตร กรงเทพฯ. 295 หนา. กลมงานวจยแมลงศตรพชน ามนและพชไรตระกลถว. 2543. แมลงศตรถวเขยวและการปองกนก าจด.

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด. 44 หนา. จวงจนทร ดวงพตรา. 2523. สรรวทยาของเมลด. เอกสารประกอบการสอนวชาพชไร 581.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 321 หนา. จวงจนทร ดวงพตรา. 2529. เทคโนโลยเมลดพนธ. ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. 210 หนา. ดวงใจ ณ เชยงใหม. 2540. โรคเนาด า (Charcoal rot) ของถวเหลองและการปองกนก าจด. ปญหาพเศษ

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ผองศร ศวราศกด. 2544. การสกดสารไอโซฟลาโวนสจากกากถวเหลองดวยเอทานอล. ภาควชา

วศวกรรมเคม สถาบนเทคโนโลยราชมงคล จงหวดปทมธาน. พชย รกษชชพ. 2524. การสกแกและการพฒนาของเมลดพนธถวเขยว. วทยานพนธระดบมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ยงยทธ โอสถสภา. 2546. ธาตอาหารพช. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วเชยร บ ารงศร เตอนจตต สตยาวรทธ ศรสมร พทกษ สาทร สรสงห และวรญญา มาล. 2543. แมลง

ศตรถวเขยวและการปองกนก าจด. กลมงานวจยแมลงศตรพชน ามนและพชไรตระกลถว กองกฏและสตววทยา กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ. 44 หนา.

สมคด เฉลมเกยรต. 2546. การใชเชอราไตรโคเดอรมาควบคมเชอราสาเหตโรคพชในดน . เอกสารประกอบการอบรมเกษตรกรเรองการผลตขยายเชอราไตรโคเดอรมา ในเดอนพฤษภาคม 2546. ณ ศนยบรหารศตรพชจงหวดสพรณบร กรมสงเสรมการเกษตร. โรเนยว 7 หนา.

สมพศ ชนจตตเสาวคนธ. 2550. การวเคราะหปรมาณสารไอโซฟลาโวนและคณคาทางโภชนาการของ อาหารทท าจากถวเหลองในอาหารมงสวรตไทย. สาขาวชาโภชนศาสตร มหาวทยาลยมหดล. สรจกร ศรบรรกษ และสรศกด รกหมาน. 2006. วตามนและเกลอแร. กรงเทพมหานคร: :ซเอดยเคชน. สปรยา ศขเกษม. 2551. วจยและพฒนาการสกดสารไอโซฟลาโวนสจากถวเหลอง. กลมวจยและ

พฒนาการแปรรปผลตผลเกษตร ส านกวจยและพฒนาวทยาการหลงการเกบเกยวและแปรรปผลตผลเกษตร.

สวมล ถนอมทรพย. 2538. พฒนาการของเยอหมเมลดและผลของความชนสมพทธทมตอการเกด ลกษณะเมลดแขงในถวเขยว. วทยานพนธปรญญาโท. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ.

Page 30: Research and Development on Mungbean and Blackgram

26

สเทพ สหายา. 2552. สารปองกนก าจดแมลงและไรศตรพช. เอกสารประกอบการฝกอบรมหลกสตรแมลงและสตวศตรพชและการปองกนก าจด ครงท 14, 20-24 เมษายน 2552 ณ ตกจกรทอง ส านกวจยพฒนาการอารกขาพช กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 45 หนา.

อภพรรณ พกภกด. 2523. สรรวทยาการผลตพชตระกลถว. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 145 หนา.

DeMan, J.M. 1990. Principles of food chemistry. 2nd ed. Van Nostrand Reinhold, New York. 468 pp.

Esau, K. 1977. Anatomy of seed Plant. 2nd ed., John Wiley and Sons, Inc., New York. 550 p.

IBPGR. 1980. Descriptors for Mungbean. International Board for Plant Genetic Resources. Secretariat. Rome, Italy. 18 pp.

ISTA. 2013. International rules for seed testing. International Seed Testing Association, Bassesdorf, Switzerland.

Perdomo, J.A. 1985. Seed Development and Maturation in Mungbean Vigna radiate (L.) Wilczeck. M.S. thesis, Mississippi State University. Sinsawat Forrer, V. and S. Ngampongsai. 2007. In situ Conservation and Characterization of

the Species in the Genus Vigna Subgenus Ceratotropis in Thailand. Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Thailand. 187pp.

Tomooka, N., D. A. Vaughan, H. Moss and N. Maxted. 2002. The Asian Vigna: Genus Vigna Subgenus Ceratotropis genetic resources. Kluwer Academic Publishers, Netherlands, 270 p.

Williams, R. W. 1989. A study of the cause of, and selection for resistance to, weather damage in mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek ; V. mungo (L.) Hepper]. Ph.D. thesis. Univ., of Queensland, Australia.