rashmi alok (selection of quotations)

download rashmi alok (selection of quotations)

of 128

Transcript of rashmi alok (selection of quotations)

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    1/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    2/128

    jfe vkyksd

    2

    jfe vkyksdjfe vkyksdjfe vkyksdjfe vkyksd

    pqus gq, jpukakpqus gq, jpukakpqus gq, jpukakpqus gq, jpukak

    jkdsk ukjk;.k f}osnhjkdsk ukjk;.k f}osnhjkdsk ukjk;.k f}osnhjkdsk ukjk;.k f}osnh

    Tkkudh izdkkuTkkudh izdkkuTkkudh izdkkuTkkudh izdkku

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    3/128

    jfe vkyksd

    3

    Publisher

    Published by Janki Publication

    By Pt Babulal Dwivedi, Neerajanam, Rawatyana, Lalitpur-284403

    Mob. 9838303690

    Rashmi Alok (Collection the substance from different much known

    books and citations)

    By Dr Rakesh Narayan Dwivedi

    [email protected]

    Mob.9236114604

    E-Book Publication Year 2015

    ISBN 978-81908912-8-8

    Price Rs 150/-

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    4/128

    jfe vkyksd

    4

    iwT;ikn&}; &

    ekrkth Jherh ;kek f}osnh

    ,oa

    firkth Jh ckcwyky f}osnh

    dkslknj

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    5/128

    jfe vkyksd

    5

    iqjksokd~iqjksokd~iqjksokd~iqjksokd~

    fo|kFkhZ thou esaJhjkepfjrekul dsckjsesafirkth dgk djrsFksfd ;fn rqEgsafganh

    lh[kuh gksrksekul dk ikB vFkZ le>rsgq, fd;k djksA vfrk;rk dsckotwn og dgrs&,slk dksbZ fganh dk kCn ughatksblesau gks] /kkfeZdrk dsdkj.k Hkh ;g esjsikB esakkfey jgk

    vkSj fganh dk cgqr lk kCn HkaMkj bllsc

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    6/128

    jfe vkyksd

    6

    ;gh ugha( ;g iqLrd fo|kFkhZthou esaikB~;dze lsfHkUu iqLrdksaesaifBr ,oa;=&r=

    lquh xbZ lwfDr;ksadk ladyu gSA chl&iPphl okZiwoZ ls;g ladyu izkjaHk gqvk] tgkalstks

    ckr lqu&i

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    7/128

    jfe vkyksd

    7

    vuqdze

    iqjksokd~ 6

    1 jkepfjrekul dslqHkkfkr 92 jkepfjrekul esaukjh 39

    3 nk}kj lslksiku rd&gfjoakjk; cPpu 43

    4 jghe inkoyh 45

    5 rjdk & tkosn v[rj 49

    6 in~eJh ckhj cnz 51

    7 fet+kZ x+kfyc 57

    8 ut+hj 599 laLd`r lkfgR; ls 60

    10 baxfyk dksVskal 65

    11 lkdsr eSfFkyhkj.k xqIr&lkj 66

    12 Hkkjr&Hkkjrh& eSfFkyhkj.k xqIr 72

    13 ikapkyh& jkaxs; jk?ko 77

    14 Lokeh foosdkuUn 80

    15 fp=ys[kk&Hkxorh pj.k oekZ 8316 LosV ekMZu 84

    17 jtuhk&jkt ^Hkkjr] xka/kh vkSj eSa* 92

    18 egkohj] czp;Z] deZokn vkSj iqutZUe& vkpk;Z jtuhk 96

    19 u, Hkkjr dh [kkst& vkpk;Zjtuhk 99

    20 ,MkWYQ fgVyj dh vkRedFkk & ekbu dkEQ 101

    21 lkfgR; dk [kqyk vkdkk& fo|kfuokl feJ 103

    22 i| lkj 10723 x| lkj 119

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    8/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    9/128

    jfe vkyksd

    9

    HkyksHkykbfg iSygb ygb fupkbfg uhpqA

    lq/kk ljkfgv vejrk xjy ljkfgv ehpq AA5AA

    tM+psru xqu nksle; fcLo dhUg djrkj A

    lar gal xqu xgfgai; ifjgfj ckfj fcdkj AA6AA

    gkfu dqlax lqlaxfr ykgwA yksdgqWacsn fcfnr lc dkgwAA

    xxu p tx tl vitl dhUg AA 7 [k AA

    lh; jke e; lc tx tkuh A djmWaizuke tksfj tqx ikuh AA

    tkSackyd dg rksrfj ckrk A lqufgaeqfnr eu firq v# ekrk AA

    fut dfcRr dsfgaykx u uhdk A ljl gksm vFkok vfr Qhdk AA

    tsij Hkfufr lqur gjkkghaA rscj iq#k cgqr tx ukghaAA

    tx cgq uj lj lfj le HkkbZ A tsfut ckf

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    10/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    11/128

    jfe vkyksd

    11

    lrhan;Wavuqeku fd; lc tkusm lcZX; A

    dhUg diVq eSalaHkq lu ukfj lgt tM+vX; AA 57 d AA

    tyq i; lfjl fcdkb ns[kgq izhfr fd jhfr Hkfy A

    fcyx gksb jl tkb diV [kVkbZ ijr iqfu AA 57 [k AA

    ufgadksm vl tuek tx ekghaA izHkqrk ikb tkfg en ukghaAA

    tnfi fe= izHkqfirq xqj xsgk A tkbv fcuq cksysm u laWnsgk AA

    rnfi fcjks/k eku tgWadksbZA rgkaW x, dY;ku u gksbZAA

    t|fi tx nk#u nq[k ukuk A lc rsadfBu tkfr voekuk AA

    Hkkuq d`lkuqlcZ jl [kkghaA frUg dgWaean dgr dksm ukghaAAlqHk v# vlqHk lfyy lc cgbZ A lqjlfj dksm viquhr u dgbZ AA

    lejFkq dgqWaufgankskq xkslkbZaaA jfc ikod lqjlfj dh ukbZaAA

    fiz;k lkspqq ifjgjgqlcq lqfejm Hkxoku A

    ikjcfrfg fuje;m tsfg lksb dfjfg dY;ku AA 71 AA

    ekrq firk xqj izHkq dSckuh A fcufgafcpkj dfjv lqHk tkuh AAij ?kj ?kkyd ykt u Hkhjk A ckWa> fd tku izlo dh ihjk AA

    dr fcf/k l`th ukfj tx ekghaA ijk/khu liusgqWalq[kq ukghaAA

    flo le dksj?kqifr czr/kkjh A fcuq v?k rth lrh vfl ukjh AA

    vc eksfg vkifu fdadfj tkuh A tnfi lgt tM+ukfj v;kuh AA

    tnfi tksfkrk ufgavf/kdkjh A nklh eu dze cpu rqEgkjh AA

    ftUg d`r egkeksg en ikuk A frUg dj dgk dfj; ufgadkuk AAlxqufgavxqufgaufgadNq Hksnk A xkofgaeqfu iqjku cq/k csnk AA

    vxqu v:i vy[k vt tksbZA Hkxr izse cl lxqu lksgksbZ AA

    tksxqu jfgr lxqu lksb dSlsaA tyq fge miy fcyx ufgatSlsaAA

    fcuqin pyb lqub fcuqdkuk A dj fcuqdje djb fcf/k ukuk AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    12/128

    jfe vkyksd

    12

    vkuu jfgr ldy jl Hkksxh A fcuq ckuh cdrk cM+tksxh AA

    tsfgabfe xkofga csn cq/k tkfga/kjfgaeqfu /;ku A

    lksb nljFk lqr Hkxr fgr dkslyifr Hkxoku AA 118 AA

    jke vrD;Z cqf) eu ckuh A er gekj vl lqufgal;kuh AA

    tc tc gksb /kje dS gkuh A ck

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    13/128

    jfe vkyksd

    13

    fd,WavU;Fkk gksb ufgafciz Jki vfr ?kksj AA 174

    Hkj}kt lquqtkfg tc gksb fc/kkrk cke A

    /kwfj es# le tud te rkfg C;ky le nke AA 175 AA

    lq[k laifr lqr lsu lgkbZA t; izrki cy cqf} cM+kbZ AA

    fur uwru lc ck

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    14/128

    jfe vkyksd

    14

    L;ke xkSj fdfe tkb c[kkuh A fxjk vu;u u;u fcuq ckuh AA

    ftUg dS ygfgau fjiq ju ihBh A ufgaikofgaijfr; euq MhBh AA

    eaxu ygfgau ftUg dSukghaA rsujcj Fkksjstx ekghaAA

    ftUg dssajgh Hkkouk tSlh A izHkq ewjfr ns[kh fru rSlh AA

    jfc eaMy ns[kr y?kq ykxk A mn; rklq frHkqou re Hkkxk AA

    ea= ije y?kqtklq cl fcf/k gfj gj lqj lcZA

    egkeRr xtjkt dgqWacl dj vadql [kcZ AA 256 AA

    tsfg dsatsfg ij lR; lusgwA lksrsfg feyb u dNqlansgwAAr`fkr ckfj fcuq tksru R;kxk A eq,Wadjb dk lq/kk rM+kxk AA

    dk cjkk lc dkh lq[kkuasA le; pqdsaiqfu dk ifNrkusaAA

    ladj pkiq tgkt lkx# j?kqcj ckgqcyqA

    cwM+lksldy lekt p

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    15/128

    jfe vkyksd

    15

    y[ku dgsm gWafl lqugqeqfu dzks/k iki dj ewy A

    tsfg cl tu vuqfpr djfgapjfgafcLo izfrdwy AA 277 AA

    cjjSackyd ,d lqHkk A bUgfgau lar fcnwkfgadk AA

    xqug y[ku dj ge ij jkskwA drgqWalq/kkbgqrscM+nkskwAA

    Vs fciz dqyc`) xqj csn fcfnr vkpk# AA 286 AA

    lkl llqj xqj lsok djsgwA ifr #[k yf[k vk;lq vuqljsgwAAvfr lusg cl l[khal;kuh A ukfj /kje fl[kofgae`nqckuh AA

    cgqfj cgqfj HksaVfgaegrkjhaA dgfgafcjafp jphadr ukjh AA

    c/kwyfjduhaij ?kj vkbZa A jk[kgqu;u iyd dh ukbZaAA

    ftUg dj ukeq ysr tx ekghaA ldy veaxy ewy ulkghaAA

    v;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.M

    tsxqj pju jsuq flj /kjghaA rstuq ldy fcHko cl djghaAA

    csfx fcyacq u dfjv u`i lkftv lcqb lekt A

    lqfnu lqeaxy rcfgatc jke gksfga tqcjktqAA 4 AA

    tkSaikaWpfgaer ykxS uhdk A djgq gjfk fg;WajkefgaVhdk AA

    Hkjr lfjl fiz; dkstx ekghaA bgb lxqu Qy nwlj ukghaAAlsod lnu Lokfe vkxeuwA eaxy ewy veaxy neuwAA

    izHkqrk rft izHkq dhUg lusgwA Hk;m iquhr vktq ;gq xsgwAA

    Wap fuokl uhp djrwrh A nsf[k u ldfgaijkb fcHkwrh AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    16/128

    jfe vkyksd

    16

    dkus[kksjsdwcjsdqfVy dqpkyh tkfu A

    fr; folsfk iqfu psfj dfg Hkjrekrqeqlqdkfu AA 14 AA

    dksm u`i gksm gesadk gkuh A psfj NkfM+vc gksc fd jkuh AA

    dksu dqlaxfr ikb ulkbZ A jgb u uhp ersaprqjkbZ AA

    t|fi uhfr fuiqj ujukgwA ukfjpfjr tyfuf/k voxkgwAA

    ufgavlR; le ikrd iqatk A fxfj le gksfgafd dksfVd xqatk AA

    lR;ewy lc lqd`r lqgk, A csn iqjku fcfnr euq xk, AA

    nqb fd gksb ,d le; Hkqvkyk A gWalc BBkb Qqykmc xkyk AA

    lquq tuuh lksb lqr cM+Hkkxh A tksfirq ekrq cpu vuqjkxh AA

    ru; ekrq firq rkskfugkjk A nqyZHk tufu ldy lalkjk AAlR; dgfgadfc ukfj lqHkk A lc fcf/k vxgq vxk/k nqjk AA

    fut izfrfcacq c#dq xfg tkbZ A tkfu u tkb ukfj xfr HkkbZ AA

    dkg u ikod tkfj ld dk u leqnz lekb A

    dk u djS vcyk izcy dsfg tx dkyq u [kkb AA 47 AA

    tkSadsoy firq vk;lq rkrk A rkS tfu tkgq tkfu cfM+ekrk AAtkSafirq ekrqdgsm cu tkuk A rkS dkuu lr vc/k lekuk AA

    fnol tkr ufgaykxfga ckjk A lqUnfj fl[kouqlqugqgekjk AA

    Hkwfe l;u cydy clu vluq dan Qy ewy A

    rsfd lnk lc fnu feyfgalcqb le; vuqdwy AA 62 AA

    ft; fcuq nsg unh fcuq ckjh A rSfl; ukFk iq#k fcuq ukjh AAvpy gksm vfgokrq rqEgkjk A tc yfx xax tequ ty /kkjk AA

    ekrq firk xq# Lokfe fl[k flj /kfj djfgalqHkk;WaA

    ygsm ykHkq frUg tue dj ur# tueq tx tk;WaAA 70 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    17/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    18/128

    jfe vkyksd

    18

    dke dksg en eku u eksgk A yksHk u NksHk u jkx u nzksgk AA

    ftUg dsadiV nEHk ufgaek;k A frUg dsan; clgq j?kqjk;k AA

    lcdsfiz; lcdsfgrdkjh A nq[k lq[k lfjl izlalk xkjh AA

    tsgjkfgaij laifr ns[kh A nqf[kr gksfgaij fcifr fclskh AA

    tkfg u pkfgm dcgqWadNq rqEg lu lgt lusgq A

    clgq fujarj rklq eu lksjkmj fut xsgq AA 131 AA

    tue eju lc nq[k lq[k Hkksxk A gkfu ykHkq fiz; feyu fc;ksxk AA

    dky dje cl gksfgaxkslkbZaA cjcl jkfr fnol dh ukbZaAA

    lq[k gjkfgatM+nq[k fcy[kkghaA nksm le /khj /kjfgaeu ekghaAA/khjt /kjgq fccsdq fcpkjh A NkfM+v lksp ldy fgrdkjh AA

    fcf/kgqu ukfj n; xfr tkuh A ldy diV v?k voxqu [kkuh AA

    ljy lqlhy /kje jr jk A lksfdfe tkuS rh; lqHkk AA

    lqugq Hkjr Hkkoh izcy fcyf[k dgsm eqfuukFk A

    gkfu ykHk thouq ejuq tlqvitlq fcf/k gkFk AA 171 AA

    lksfpv fciz tkscsn fcghuk A rft fut /kjeq fck; y;yhuk AA

    lksfpv uifr tksuhfr u tkuk A tsfg u iztk fiz; izku lekuk AA

    lksfpv c;lq diu /kuokuwA tksu vfrfFk flo Hkxfr lqtkuwAA

    lksfpv lwnzfciz voekuh A eq[kj ekufiz; X;ku xqekuh AA

    lksfpv iqfu ifr capd ukjh A dqfVy dygfiz; bPNkpkjh AA

    lksfpv cVqfut czrq ifjgjbZ A tksufgaxqj vk;lq vuqljbZAA

    lksfpv x`gh tkseksg cl djgq dje iFk R;kx A

    lksfpv trh iziap jr fcxr fccsd fcjkx AA 172 AA

    cS[kkul lksb lkspS tksxwA riq fcgkb tsfg Hkkob HkksxwAA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    19/128

    jfe vkyksd

    19

    lksfpv filqu vdkju dzks/kh A tufu tud xqj ca/kq fcjks/kh AA

    lc fcf/k lksfpv ij vidkjh A fut ruq ikskd fujn; Hkkjh AA

    lkspuh; lcghafcf/k lksbZ A tksu NkfM+Nyq gfj tu gksbZ AA

    vuqfpr mfpr fcpk# rft tsikyfgafirq cSu A

    rsHkktu lq[k lqtl dsclfgavejifr ,su AA 174 AA

    csn fcfnr laer lcgh dk A tsfg firqnsb lksikob Vhdk AA

    xqj firq ekrq Lokfe fgr ckuh A lqfu eu eqfnr dfjv Hkfy tkuh AA

    mfpr fd vuqfpr fd,Wafcpk: A /kjeqtkb flj ikrd Hkk: AA

    dkju rsadkjtq dfBu gksb nkslq ufgaeksj A

    dqfyl vfLFk rsamiy rsayksg djky dBksj AA 179 AA

    xzg xzghr iqfu ckr cl rsfg iqfu chNh ekj A

    rkfg fivkbv ck#uh dggq dkg mipkj AA 180 AA

    yksd csn lc HkkWafrfgauhpk A tklq NkWag Nqb ysbv lhapk AArsfg Hkfj vad jke y?kq Hkzkrk A feyr iqyd ifjiwfjr xkrk AA

    jke jke dfg tsteqqgkghaA frUgfgau iki iqat leqgkghaAA

    myVk uke tir txq tkuk A ckyehfd Hk, czg~e lekuk AA

    Loip (ew[kZvkSj ikej pk.Mky)lcj [kl teu (;eu)tM+ikoWaj dksy fdjkr A

    jkeq dgr ikou ije gksr Hkqou fc[;kr AA 194 AA

    >ydk >ydr ik;Ug dSlsaA iadt dksl vksl du tSlsaAA

    vjFk u /kje u dke #fp xfr u pgmWafujoku A

    tue tue jfr jke in ;g cjnkuqu vku AA 204 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    20/128

    jfe vkyksd

    20

    yksd csn laer lc dgbZA tsfg firqnsb jkt lksygbZ AA

    laifr (Hkksx foykl dh lkexzh)pdbZ Hkjrq pd eqfu (Hkj}kt)vk;l [ksyokj Arsfg fufl vkJe fiatjk jk[ksHkk fHkuqlkj AA 215 AA

    Hkjr lfjl dksjke lusgh A tx tiq jke jke tiq tsghaAA

    Hkk;i Hkxfr Hkjr vkpjuwA dgr lqur nq[k nwku gjuwAA

    fok;h tho ikb izHkqrkbZ A ew

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    21/128

    jfe vkyksd

    21

    Hkjr fcu; lknj lqfuv dfj; fcpkfj cgksfj A

    djc lk/kqer yksder u`iu; fuxe fupksfj AA 258 AA

    rkr dqrjd djgq tfu tk,WaA cSj izse ufganqjb nqjk,WaAA

    fgr vufgr ilq ifPNm tkuk A ekuqk ruq xqu X;ku fu/kkuk AA

    lqfu; lq/kk nsf[kvfgaxjy lc djrwfr djky A

    tgWargWadkd mywd cd ekul ldr ejky AA 281 AA

    dfBu dje xfr tku fc/kkrk A tkslqHk vlqHk ldy Qy nkrk AAdlsadudqefu ikfjf[k ik,WaA iq#k ifjf[kvfgale;Wa lqHkk,WaAA

    vuqfpr vkt dgc vl eksjk A lksd lusgWal;kui Fkksjk AA

    izHkq viusuhpgq vknjghaA vfxfu /kwe fxfj flj fruq/kjghaAA

    vkxe fuxe izfl) iqjkuk A lsok/kjeq dfBu txqtkuk AA

    Lokfe /kje LokjFkfg fcjks/kw A cS# va/k izsefg u izcks/kwAA

    lqxe vxe e`nq eatq dBksjsA vjFkq vfer vfr vk[kj FkksjsAA

    T;ksaeq[k eqdq# eqdq# fut ikuh A xfg u tkb vl vn~Hkqn ckuh AA

    dje cpu ekul fcey rqEg leku rqEg rkr A

    xqj lekt y?kqca/kqxqu dqle;Wafdfe dfg tkr AA 304 AA

    gksfgadqBk;Walqca/kq lqgk, A vksfM+;fgagkFk vflugqq ds/kk, AA

    lsod dj in u;u lseq[k lkslkfgc gksb Arqylh izhfr fd jhfr lqfu lqdfc ljkgfgalksb AA 306 AA

    eqf[k;k eq[k lkspkfg, [kku iku dgqWa,d A

    ikyb ikskb ldy vWax rqylh lfgr fccsd AA 315 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    22/128

    jfe vkyksd

    22

    Hkjr pfjr dj useq rqylh tslknj lqufgaA

    lh; jke in iseq vofl gksb jl Hko fcjfr AA 326 AA

    vj.;dk.Mvj.;dk.Mvj.;dk.Mvj.;dk.M

    /khjt /kje fe= v# ukjh A vkin dky ifjf[kvfgapkjh AA

    c+) jksx cl tM+/ku ghuk A va/k cf/kj dzks/kh vfr nhuk AA

    ,slsgq ifr dj fd,Waviekuk A ukfj iko teiqj nq[k ukuk AA

    ,db /keZ ,d czr usek A dk;Wacpu eu ifr in izsek AA

    fcuqJe ukfj ije xfr ygbZ A ifrczr /keZ NkfM+Ny xgbZ AAifr izfrdwy tue tgWatkbZA fc/kok gksb ikb r#ukbZ AA

    lgt vikofu ukfj ifr lsor lqHk xfr ygb A

    tlq xkor Jqfr pkfj vtgqWarqyfldk gfjfg fiz; AA 5 d AA

    vkxasjke vuqt iqfu ikNsaA eqfu cj csk fcjktr dkNsaAA

    mHk; chp Jh lksgb dSlh A czg~e tho fcp ek;k tSlh AAeSav# eksj rksj eSaek;k A tsfgacl dhUgstho fudk;k AA

    Hkzkrk firk iq= mjxkjh A iq#k euksgj fuj[kr ukjh AA

    gksb fcdy ld eufgau jksdh A ftfe jfc efu nzc jfcfgafcyksdh AA

    izHkq leFkZ dkslyiqj jktk A tksdNq djfgamufg lc Nktk AA

    lsod lq[k pg eku fHk[kkjh A C;luh /ku lqHk xfr fcfHkpkjh AA

    yksHkh tlq pg pkj xqekuh A uHk nqfg nw/k pgr , izkuh AA

    ju pf

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    23/128

    jfe vkyksd

    23

    fjiq #t ikod iki izHkqvfg xfuv u NksV dfj A

    vl dfg fcfc/k fcyki dfj ykxh jksnu dju AA 21 d AA

    uofu uhp dS vfr nq[knkbZA ftfe vadql /kuq mjx fcykbZ AA

    Hk;nk;d [ky dSfiz; ckuh A ftfe vdky dsdqlqe Hkokuh AA

    Hkb ee dhV Hkax dh ukbZ A tgWargWaeSans[kmWanksm HkkbZ AA

    rc ekjhp n; vuqekuk A uofgafcjks/ksufgadY;kuk AA

    lL=h eehZizHkqlB /kuh A cSn cafn dfc Hkkul xquh AA

    ijfgr cl ftUg dseu ekghaA frUg dgqWadNq nqyZHk tx ukghaAA

    dksey fpr vfr nhu n;kyk A dkju fcu j?kqukFk d`ikyk AAv/ke rsv/ke v/ke vfr ukjh A frUg egWaeSaefr ean v?kkjh AA

    Hkxfr ghu uj lksgb dSlk A fcuq ty ckfjn nsf[kv tSlk AA

    izFke Hkxfr larUg dj laxk A nwlfj jfr ee dFkk izlaxk AA

    xqj in iadt lsok rhlfj Hkxfr veku A

    pkSfFk Hkxfr ee xqu xu djb diV rft xku AA 35 AA

    ea= tki ee n`

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    24/128

    jfe vkyksd

    24

    dzks/k dsai#k cpu cy eqfucj dgfgafcpkfj AA 38 [k AA

    t|fi izHkq dsuke vusdk A Jqfr dg vf/kd ,d rsa,dk AA

    jke ldy ukeUg rsvf/kdk A gksm ukFk v?k [kx xu cf/kdk AA

    dke dzks/k yksHkkfn en izcy eksg dS /kkfj A

    frUg egWavfr nk#u nq[kn ek;k:ih ukfj AA 43 AA

    lquq eqfu dg iqjku Jqfr lark A eksg fcfiu dgqWaukfj clark AA

    ti ri use tykJ; >kjh A gksb xzhke lkskb lc ukjh AA

    iki mywd fudj lq[kdkjh A ukfj fufoM+jtuh vWaf/k;kjh AA

    cqf/k cy lhy lR; lc ehuk A cu lh le f=; dgfgaizchuk AA

    voxqu ewy lwyizn izenk lc nq[k [kkfu A

    rkrsdhUg fuokju eqfu eSa;g ft;Watkfu AA 44 AA

    fut xqu Jou lqur ldqpkghaA ij xqu lqur vf/kd gjkkghaAA

    le lhry ufgaR;kxfgauhrh A ljy lqHkkm lcfg lu izhrh AA

    nhifl[kk le tqofr ru eu tu gksfl irax A

    Hktfgajke rft dke en djfgalnk lrlax AA 46 [k AA

    fdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.M

    tsu fe= nq[k gksfganq[kkjh A frUgfgafcyksdr ikrd Hkkjh AAfut nq[k fxfj le jt dfj tkuk A fe=d nq[k jt es# lekuk AA

    ftUg dsvfl efr lgt u vkbZ A rslB dr gfB djr ferkbZ AA

    dqiFk fuokfj lqiaFk pykok A xqu izxVS voxqufUg nqjkok AA

    nsr ysr eu lad u /kjbZA cy vuqeku lnk fgr djbZ AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    25/128

    jfe vkyksd

    25

    fcifr dky dj lrxqu usgk A Jqfr dg lar fe= xqu ,gk AA

    vkxasdg e`nq cpu cukbZ A ikNsavufgr eu dqfVykbZAA

    tkdj fpr vfg xfr le HkkbZ A vl dqfe= ifjgjsfgaHkykbZ AA

    lsod lB u`i d`iu dqukjh A diVh fe= lwy le pkjh AA

    vuqt c/kwHkfxuh lqr ukjh A lquq lB dU;k le , pkjh AA

    bUgfgadqn`fV fcyksdb tksbZ A rkfg c/ksadNq iki u gksbZ AA

    mek nk# tksfkr dh ukbZaA lcfgaupkor jke xkslkbZaAA

    lqj uj eqfu lc dS ;g jhrh A LokjFk ykfx djfgalc izhrh AA

    nkfefu ned jg u ?ku ekghaA [ky dS izhfr tFkk fFkj ukghaAA

    cwWan v?kkr lgfgafxfj tSlsaA [ky dscpu lar lg tSlsaAA

    Nqnz unhaHkfj pyharksjkbZ A tl FkksjsgqWa/ku [ky brjkbZAA

    gfjr Hkwfe ru ladqy leqf> ijfgaufgaiaFk A

    ftfe ik[kaM ckn rsaxqIr gksfgaln~xzaFk AA 14 AA

    lfl laiUu lksg efg dSlh A midkjh dSlaifr tSlh AA

    egkc`f"V pfy QwfV fdvkjhaA ftfe lqra= Hk,Wafcxjfga ukjhaAA

    dcgqWaizcy cg ek#r tgWargWaes?k fcykfgaA

    ftfe diwr dsmitsadqy l)eZ ulkfgaAA 15 d AA

    mfnr vxfLr iaFk ty lkskk A ftfe yksHkfg lkskb larkskk AA

    lfjrk lj fueZy ty lksgk A lar n; tl xr en eksgk AA

    lq[kh ehu tsuhj vxk/kk A ftfe gfj lju u ,dm ck/kk AA

    Qwysadey lksg lj dSlk A fuxqZu czg~e lxqu Hk,WatSlk AAeld nal chrsfge =klk A ftfe f}t nzksg fd,Wadqy uklk AA

    ukFk fck; le en dNq ukghaA eqfu eu eksg djb Nu ekghaAA

    ukfj u;u lj tkfg u ykxk A ?kksj dzks/k re fufl tkstkxk AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    26/128

    jfe vkyksd

    26

    lqUnjdk.MlqUnjdk.MlqUnjdk.MlqUnjdk.M

    rkr LoxZvioxZlq[k /kfj; rqyk ,d vax A

    rwy u rkfg ldy fefy tkslq[k yo lrlax AA 4 AA

    lquq ekrk lk[kke`x ufgacy cqf) fclky A

    izHkq izrki rsx#M+fga[kkb ije y?kq C;ky AA 16 AA

    clu ghu ufgalksg lqjkjh A lc Hkwku Hkwfkr cj ukjh AA

    lk/kqvcX;k dj Qyq,slk A tjb uxj vukFk dj tSlk AA

    lk[kke`x dS cfM+euqlkbZA lk[kk rsalk[kk ij tkbZ AAlHk; lqHkkm ukfj dj lkpk A eaxy egqWaHk; eu vfr dkpk AA

    lfpo cSn xqj rhfu tkSafiz; cksyfgaHk; vkl A

    jkt /keZ ru rhfu gh gksb csfxghaukl AA 37 AA

    lksijukfj fyykj xkslkbZaA rtm pmfFk dspan fd ukbZaAA

    lqefr dqefr lc dsmj jgghaA ukFk iqjku fuxe vl dgghaAAtgkWalqefr rgWalaifr ukuk A tgkWadqefr rgWafcifr funkuk AA

    lk/kqvcX;k rqjr Hkokuh A dj dY;ku vf[ky dS gkuh AA

    fueZy eu tu lkseksfg ikok A eksfg diV Ny fNnz u Hkkok AA

    c# Hky ckl ujd dj rkrk A nq"V lax tfu nsb fc/kkrk AA

    lenjlh dNqbPNk ukghaA gjk lksd Hk; ufgaeu ekghaAA

    vl lTtu ee mj cl dSlsaA yksHkh n;Waclb /kuqtSlsaAA

    dknj eu dj ,d v/kkjk A nSo nSo vkylh iqdkjk AA

    fcu; u ekur tyf/k tM+x, rhfu fnu chfr A

    cksysjke ldksi rc Hk; fcuq gksb u izhfr AA 57 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    27/128

    jfe vkyksd

    27

    lB lu fcu; dqfVy lu izhrh A lgt d`iu lu lqUnj uhrh AA

    eerkjr lu X;ku dgkuh A vfr yksHkh lu fcjfr c[kkuh AA

    dzksf/kfg le dkfefg gfj dFkk A lj cht c, Qy tFkk AA

    dkVsfgaib dnjh Qjb dksfV tru dksm lhap A

    fcu; u eku [kxsl lquq MkVsfgaib uo uhp AA 58 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    28/128

    jfe vkyksd

    28

    izhfr fcjks/k leku lu dfjv uhfr vl vkfg A

    tkSae`xifr c/k esMqdfUg Hky fd dgb dksm rkfg AA 23 x AA

    tkSsavl djkSarnfi u cM+kbZA eq,fg c/ksaufgadNq euqlkbZ AA

    dkSy dkecl dfiu fcew

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    29/128

    jfe vkyksd

    29

    mRrjdk.MmRrjdk.MmRrjdk.MmRrjdk.M

    ukfj dqeqfnuh vc/k lj j?kqifr fcjg fnusl A

    vLr Hk,Wafcxlr HkbZ fujf[k jke jkdsl AA 9 d AA

    dqfylgq pkfg dBksj vfr dksey dqlqegqpkfg A

    fpRr [kxsl jke dj leqf> ijb dgqdkfg AA 19 x AA

    jke jkt cSBs=Syksdk A gjfkr Hk, x, lc lksdk AA

    c;# u dj dkgwlu dksbZ A jke izrki fckerk [kksbZ AA

    cjukJe fut fut /kje fujr csn iFk yksx A

    pyfgalnk ikofgalq[kfgaufgaHk; lksd u jksx AA 20 AA

    nSfgd nSfod HkkSfrd rkik A jke jkt ufgadkgqfgaC;kik AA

    lc uj djfgaijLij izhrh A pyfgaLo/keZ fujr Jqfr uhrh AA

    pkfjm pju /keZ tx ekghaA iwfj jgk liusgqWav?k ukghaAA

    jke Hkxfr jr uj v# ukjh A ldy ije xfr dsvf/kdkjh AAvYie`R;q ufgadofum ihjk A lc lqUnj lc fc#t ljhjk AA

    ufganfjnz dksm nq[kh u nhuk A ufgadksm vcq/k u yPNu ghuk AA

    lc xquX; iafMr lc X;kuh A lc d`rX; ufgadiV l;kuh AA

    lc mnkj lc ij midkjh A fciz pju lsod uj ukjh AA

    ,d ukfj czr jr lc >kjh A rseu cp dze ifr fgrdkjh AA

    naM tfrUg dj Hksn tgWaurZd u`R; lekt Athrgq eufg lqfuv vl jkepanz dsajkt AA 22 AA

    QwyfgaQjfgalnk r# dkuu A jgfga,d lax xt iapkuu AA

    [kx e`x lgt c;# fcljkbZ A lcfUg ijLij izhfr c

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    30/128

    jfe vkyksd

    30

    dwtfga[kx e`x ukuk cank A vHk; pjfgacu djfgavuank AA

    lhry lqjfHk iou cg eank A xqatr vfy ySpfy edjank AA

    yrk fcVi ekaxse/kq poghaA euHkkorks/ksuqi; lzoghaAA

    lfl laiUu lnk jg /kjuh A =srkWaHkb d`rtqx dS djuh AA

    lfjrk ldy cgfgacj ckjh A lhry vey Lokn lq[kdkjh AA

    lkxj fut ejtknkWajgghaA MkjfgajRu rVfgauj ygghaAA

    ljflt ladqy ldy rM+kxk A vfr izlUu nl fnlk fcHkkxk AA

    fc/kqefg iwj e;w[kfUg jfc ri ftrusfgadkt A

    ekxsackfjn nsfgaty jkepanz dsajkt AA 23 AA

    nqb lqr lqanj lhrkWatk, A yo dql osn iqjkuu xk, AA

    lar vlarUg dSvfl djuh A ftfe dqBkj panu vkpjuh AA

    tgWadgqWafuUnk lqub ijkbZA gjkfgaeugqWaijh fuf/k ikbZ AA

    dke dzks/k en yksHk ijk;u A funZ; diVh dqfVy eyk;u AA

    c;# vdkju lc dkgwlksa A tksdj fgr vufgr rkgwlksaAA

    >wBb ysuk >wBb nsuk A >wBb Hkkstu >wB pcsuk AA

    cksyfgae/kqj cpu ftfe eksjk A [kkb egk vfg n; dBksjk AA

    ijnzksgh ijnkj jr ij /ku ij vickn A

    rsuj ikoWaj ikie; nsg /kjsaeuqtkn AA 39 AA

    yksHkb vks

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    31/128

    jfe vkyksd

    31

    fciz nzksg ij nzksg fclskk A naHk diV ft;Wa/kjsalqcskk AA

    ,slsv/ke euqt [ky drtqx =srk ukfgaA

    }kij dNqd c`an cgq gksbgfgadfytqx ekfgaAA 40 AA

    ijfgr lfjl /keZ ufgaHkkbZ A ijihM+k le ufgav/kekbZ AA

    lqugq ldy iqjtu ee ckuh A dgmWau dNq eerk mj vkuh AA

    ufgavuhfr ufgadNq izHkqrkbZ A lqugq djgq tksrqEgfgalksgkbZAA

    lksb lsod fiz;re ee lksbZ A ee vuqlklu ekustksbZAA

    tksvuhfr dNq HkkkkSaHkkbZA rkS eksfg cjtgq Hk; fcljkbZ AA

    cM+sHkkx ekuqk ru ikok A lqj nqyZHk lc xzaFkfUgaxkok AAlk/ku /kke eksPN dj }kjk A ikb u tsfgaijyksd lWaokjk AA

    lksij= nq[k ikob flj /kqfu /kqfu ifNrkb A

    dkyfg deZfg bZLojfg feF;k nksk yxkb AA 43 AA

    dcgqWad dfj d#uk uj nsgh A nsr bZl fcuq gsrq lusgh AA

    X;ku vxe izR;wg vusdk A lk/ku dfBu u eu dgqWaVsdk AAiqU; ,d tx egqWaufganwtk A eu dze cpu fciz in iwtk AA

    dggq Hkxfr iFk dou iz;klk A tksx u e[k ti ri mioklk AA

    mijksfgR; deZ vfr eank A csn iqjku lqe`fr dj fuank AA

    NwVb ey fd eyfg ds/kks,WaA ?k`r fd iko dksb ckfj fcyks,WaAA

    X;kuoar dksfVd egWadks A thoueqDr ld`r tx lks AA

    fcuqlrlax u gfj dFkk rsfg fcuq eksg u Hkkx Aeksg x,Wa fcuqjke in gksb u nb [kx [kxgh dS Hkkkk AA

    ljy lqHkko u eu dqfVykbZ A tFkk ykHk larksk lnkbZAA\

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    32/128

    jfe vkyksd

    32

    eksg u va/k dhUg dsfgadsgh A dkstx dke upko u tsgh AA

    r`LukWadsfg u dhUg ckSjkgk A dsfg dj n; dzks/k ufgankgk AA

    X;kuh rkil lwj dfc dksfcn xqu vkxkj A

    dsfg dSyksHk fcMacuk dhUg u ,fgalalkj AA 70 d AA

    Jh en cdzu dhUg dsfg izHkqrk cf/kj u dkfg A

    e`xykspfu dsuSu lj dksvl ykx u tkfg AA 70 [k AA

    lqr fcr yksd bZkuk rhuh A dsfg dS efr bUg d`r u eyhuh AA

    ,d firk dsfciqy dqekjk A gksfga i`Fkd xqu lhy vpkjk AAdksm iafMr dksm rkil X;krk A dksm /kuoar lwj dksm nkrk AA

    dksm lcZX; /keZjr dksbZ A lc ij firfgaizhfr le gksbZ AA

    dksm firqHkxr cpu eu dekZ A liusgqWatku u nwlj /kekZAA

    lkslqr fiz; firq izku lekuk A t|fi lkslc HkkWafr v;kuk AA

    izhfr fcuk ufgaHkxfr fn

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    33/128

    jfe vkyksd

    33

    vl fcpkfj efr/khj rft dqrdZ lal; ldy A

    Hktgq jke j?kqchj d#ukdj lqanj lq[kn AA 90 [k AA

    xqj fcu Hko fuf/k rjb u dksbZ A tkSafcjafp ladj le gksbZ AA

    tsfg rsadNq fut LokjFk gksbZ A rsfg ij eerk dj lc dksbZ AA

    iUuxkfj vl uhfr Jqfr laer lTtu dgfgaA

    vfr uhpgqlu izhfr dfjv tkfu fut ije fgr AA 95 d AA

    ikV dhV rsagksb rsfg rsaikVacj #fpj Ad`fe ikyb lc dksb ije vikou izku le AA 95 [k AA

    dfyey xzls/keZlc yqIr Hk, ln~xzaFk A

    nafHkUg fut efr dfYi dfj izxV fd, cgqiaFk AA 97 d AA

    cju /keZ ufgavkJe pkjh A Jqfr fcjks/k jr lc uj ukjh AA

    f}t Jqfr cspd Hkwi iztklu A dksm ufgaeku fuxe vuqlklu AAekjx lksb tk dgqWatksb Hkkok A iafMr lksb tksxky ctkok AA

    feF;kjaHk naHk jr tksbZ A rk dgqWalar dgb lc dksbZ AA

    lksl;ku tksij/ku gkjh A tksdj naHk lkscM+vkpkjh AA

    tksdg >wB el[kjh tkuk A dfy;qx lksb xquoar c[kkuk AA

    tkdsu[k v# tVk fclkyk A lksb rkil izfl) dfydkyk AA

    vlqHk csk Hkwku /kjsaHkPNkHkPN ts[kkfgaArsb tksxh rsb fl) uj iwT; rsdfytqx ekfgaAA 98 d AA

    tsvidkjh pkj frUg dj xkSjo ekU; rsb A

    eu dze cpu yckj rsb cdrk dfydky egqWaAA 98 [k AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    34/128

    jfe vkyksd

    34

    ukfj fccl uj ldy xkslkbZaA ukpfgauV edZV dh ukbZaAA

    xqu eafnj lqanj ifr R;kxh A Hktfgaukfj ij iq#k vHkkxh AA

    lkSHkkfxuhafcHkwku ghuk A fc/koUg dsflaxkj uchuk AA

    xqj flk cf/kj va/k dk ys[kk A ,d u lqub ,d ufgans[kk AA

    gjb fl; /ku lksd u gjbZ A lksxqj ?kksj ujd egqWaijbZAA

    ekrq firk ckydfUg cksykofgaA mnj HkjSlksb /keZfl[kkofgaAA

    cknfgalwnzf}tUg lu ge rqEg rsdNq ?kkfV A

    tkub czg~e lksfcizcj vkWaf[k ns[kkofgaMkfV AA 99 [k AA

    tscjuk/ke rsfy dqEgkjk A Loip fdjkr dksy dyokjk AA

    ukfj eqbZ x`g laifr uklh A ewM+eqM+kb gksfgalaU;klh AA

    cgq nke lWaokjfga/kke trh A fck;k gfj yhfUg u jfg fcjrh AA

    rilh /kuoar nfjnz x`gh A dfy dkSrqd rkr u tkr dgh AA

    dqyoar fudkjfgaukfj lrh A xg vkufgapsfj fucsfj xrh AA

    lqr ekufgaekrq firk rc ykSaA vcykuu nh[k ughatc ykSaAAllqjkfj fivkfj yxh tc rsaA fjiq:i dqVqac Hk, rc rsaAA

    u`i iki ijk;u /keZ ughaA dfj naM fcMac iztk furghaAA

    /kuoar dqyhu eyhu vih A f}t fpUg tusm m?kkj rih AA

    ufgaeku iqjku u csnfgatksA gfj lsod lar lgh dfy lksAA

    dfc c`an mnkj nquh u lquh A xqu nwku czkr u dksfi xquh AA

    dfy ckjfgackj nqdky ijSA fcuq vUu nq[kh lc yksx ejSAA

    vcyk dp Hkwku Hkwfj Nq/kk A /kughu nq[kh eerk cgq/kk AA

    lq[k pkgfgaew

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    35/128

    jfe vkyksd

    35

    dfydky fcgky fd, euqtk A ufgaekur DokSvuqtk ruqtk AA

    ufgarksk fcpkj u lhryrk A lc tkfr dqtkfr Hk, exrk AA

    bfjkk i#kkPNj yksyqirk A Hkfj iwfj jgh lerk fcxrk AA

    lc yksx fc;ksx fclksd g, A cjukJe /keZ vpkj x, AA

    ne nku n;k ufgatkuiuh A tM+rk ijcapurkfr ?kuh AA

    ruq ikskd ukfj ujk lxjsA ijfuand tstx ekscxjsAA

    dfytqx tksx u tX; u X;kuk A ,d v/kkj jke xqu Xkkuk AA

    dfy dj ,d iquhr izrkik A ekul iqU; gksfgaufgaikik AA

    rkel cgqr jtksxqu Fkksjk A dfy izHkko fcjks/k pgqWavksjk AA

    tsfg rsuhp cM+kbZ ikok A lksizFkefg gfr rkfg ulkok AA/kwe vuy laHko lquq HkkbZ A rsfg cq>ko ?ku inoh ikbZAA vkx lsmRiUu /kqvkaes?k dh

    inoh ikdj mlh vfXu dkscq>k nsrk gS A

    jt ex ijh fujknj lgbZ A lc dj in izgkj fur lgbZAA

    e#r mM+ko izFke rsfg xjbZA iqfu u`i u;u fdjhVfUg ijbZ AA

    dfc dksfcn xkofgavl uhrh A [ky lu dyg u Hky ufgaizhrh AA

    mnklhu fur jfgv xkslkbZaA [ky ifjgfjv Loku dh ukbZaAA

    tslB xqj lu bfjkk djghaA jkSjo ujd dksfV tqx ijghaAAvfr la?kjku dj tksdksbZ A vuy izxV panu rsgksbZ AA

    dcgqWafd nq[k lc dj fgr rkdsaA rsfg fd nfjnz ijl efu tkdsaAA

    v?k fd filqurk le dNq vkuk A /keZ fd n;k lfjl gfjtkuk AA

    mek tsjke pju jr fcxr dke en dzks/k A

    fut izHkqe; ns[kfgatxr dsfg lu djfgafcjks/k AA 112 [k AA

    dky deZ xqu nksk lqHkk A dNq nq[k rqEgfg u C;kfifg dk AA

    Hkxfrfg X;kfufg ufgadNq Hksnk A mHk; gjfgaHko laHko [ksnk AA

    bZLoj val tho vfcuklh A psru vey lgt lq[kjklh AA

    eksg u ukfj ukfj dsa:ik A iUuxkfj ;g jhfr vuwik AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    36/128

    jfe vkyksd

    36

    lksek;kcl Hk;m xkslkbZaA cWa/;ksdhj ejdV dh ukbZaAA

    dgr dfBu leq>r dfBu lk/kr dfBu fccsd A

    gksb ?kqukPNj U;k; tkSaiqfu izR;wg vusd AA 118 [k AA

    X;ku iaFk diku dS /kkjk A ijr [kxsl gksb ufgackjk AA

    lsod lsO; Hkko fcuq Hko u rfj; mjxkfj A

    Hktgq jke in iadt vl fl)kar fcpkfj AA 119 d AA

    Ekksjsaeu izHkqvl fcLoklk A jke rsvf/kd jke dj nklk AAufganfjnz le nq[k tx ekghaA lar feyu le lq[k tx ukghaAA

    [ky fcuq LokjFk ij vidkjh A vfg ewkd bo lquqmjxkjh AA

    eksg ldy C;kf/kUg dj ewyk A frUg rsiqfu mitfgacgq lwyk AA

    dke ckr dQ yksHk vikjk A dzks/k fiRr fur Nkrh tkjk AA

    izhfr djfgatkSarhfum HkkbZ A mitb lU;ikr nq[knkbZ AA

    ,d C;kf/k cl uj ejfga, vlkf/k cgq C;kf/k AihM+fgalarr tho dgqWalksfdfe ygSlekf/k AA 121 d AA

    ckfj eFksa?k`r gksb c# fldrk rsc# rsy A

    fcuqgfj Hktu u Hko rfjv ;g fl)kar visy AA 122 d AA

    lar n; uouhr lekuk A dgk dfcUg ij dgS u tkuk AA

    fut ifjrki nzoS uouhrk A ij nq[k nzoS lar lqiquhrk AA

    fxfjtk lar lekxr le u ykHk dNq vku A

    fcuqgfj dik u gksb lksxkofgacsn iqjku AA 125 [k AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    37/128

    jfe vkyksd

    37

    lksdqy /kU; mek lquq txr iwT; lqiquhr A

    Jhj?kqchj ijk;u tsfgauj mit fcuhr AA 127 AA

    dfgv u yksfHkfg dzksf/kfg dkfefg A tksu Hktb lpjkpj Lokfefg AA

    jke dFkk dsrsb vf/kdkjh A ftUg dsalr laxfr vfr I;kjh AA

    ,fgadfydky u lk/ku nwtk A tksx tX; ti ri czr iwtk AA

    dkfefg ukfj fivkfj ftfe yksfHkfg fiz; ftfe nke A

    frfe j?kqukFk fujarj fiz; ykxgq eksfg jke AA 130 [k AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    38/128

    jfe vkyksd

    38

    2

    jkepfjrekul esaukjhjkepfjrekul esaukjhjkepfjrekul esaukjhjkepfjrekul esaukjh

    Ckkydk.MCkkydk.MCkkydk.MCkkydk.M

    fc/kqcnuh lc HkkWafr lWaaokjh A lksg u clu fcuk cj ukjh AA

    lrh dhUg pg rgWagqWanqjk A ns[kgq ukfj lqHkko izHkk AA

    lrhan;Wavuqeku fd; lc tkusm lcZX; A

    dhUg diVq eSalaHkq lu ukfj lgt tM+vX; AA 57 d AA

    ij ?kj ?kkyd ykt u Hkhjk A ckWa> fd tku izlo dh ihjk AA

    fiz;k lkspq ifjgjgqlcq lqfejgq Jh Hkxoku A

    ikjcfrfr fuje;m tsfg lksb dfjfg dY;ku AA 71 AA

    dr fcf/k l`th ukfj tx ekghaA ijk/khu liusgqWalq[kq ukghaAA

    flo le dksj?kqifr czr/kkjh A fcuq v?k rth lrh vfl ukjh AA

    vc eksfg vkifu fdadfj tkuh A tnfi lgt tM+ukfj v;kuh AA

    tnfi tksfkrk ufgavf/kdkjh A nklh eu dze cpu rqEgkjh AA

    lkl llqj xqj lsok djsgwA ifr #[k yf[k vk;lq vuqljsgwAA

    vfr lusg cl l[khal;kuh A ukfj /kje fl[kofgae`nqckuh AA

    cgqfj cgqfj HksaVfgaegrkjhaA dgfgafcjafp jphadr ukjh AA

    c/kwyfjduhaij ?kj vkbZa A jk[kgqu;u iyd dh ukbZaAA

    v;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.Mv;ks/;kdk.M

    dkus[kksjsdwcjsdqfVy dqpkyh tkfu A

    fr; folsfk iqfu psfj dfg Hkjrekrqeqlqdkfu AA 14 AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    39/128

    jfe vkyksd

    39

    t|fi uhfr fuiqj ujukgwA ukfjpfjr tyfuf/k voxkgwAA

    lR; dgfgadfc ukfj lqHkk A lc fcf/k vxgq vxk/k nqjk AA

    fut izfrfcacq c#dq xfg tkbZ A tkfu u tkb ukfj xfr HkkbZ AA

    dkg u ikod tkfj ld dk u leqnz lekb A

    dk u djS vcyk izcy dsfg tx dkyq u [kkb AA 47 AA

    tkSadsoy firq vk;lq rkrk A rkS tfu tkgq tkfu cfM+ekrk AA

    tkSafirq ekrqdgsm cu tkuk A rkS dkuu lr vc/k lekuk AA

    ft; fcuq nsg unh fcuq ckjh A rSfl; ukFk iq#k fcuq ukjh AA

    fcf/kgqu ukfj n; xfr tkuh A ldy diV v?k voxqu [kkuh AAljy lqlhy /kje jr jk A lksfdfe tkuS rh; lqHkk AA \

    vj.;dk.Mvj.;dk.Mvj.;dk.Mvj.;dk.M

    /khjt /kje fe= v# ukjh A vkin dky ifjf[kvfgapkjh AA

    c+) jksx cl tM+/ku ghuk A va/k cf/kj dzks/kh vfr nhuk AA

    ,slsgq ifr dj fd,Waviekuk A ukfj iko teiqj nq[k ukuk AA,db /keZ ,d czr usek A dk;Wacpu eu ifr in izsek AA

    fcuqJe ukfj ije xfr ygbZ A ifrczr /keZ NkfM+Ny xgbZ AA

    ifr izfrdwy tue tgWatkbZA fc/kok gksb ikb r#ukbZ AA

    lgt vikofu ukfj ifr lsor lqHk xfr ygb A

    tlq xkor Jqfr pkfj vtgqWarqyfldk gfjfg fiz; AA 5 d AA

    Hkzkrk firk iq= mjxkjh A iq#k euksgj fuj[kr ukjh AAgksb fcdy ld eufgau jksdh A ftfe jfc efu nzc jfcfgafcyksdh AA

    v/ke rsv/ke v/ke vfr ukjh A frUg egWaeSaefr ean v?kkjh AA

    jkf[kv ukfj tnfi mj ekghaA tqcrh lkL= u`ifr cl ukghaAA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    40/128

    jfe vkyksd

    40

    yksHk dsabPNk nEHk cy dke dsadsoy ukfj A

    dzks/k dsai#k cpu cy eqfucj dgfgafcpkfj AA 38 [k AA

    dke dzks/k yksHkkfn en izcy eksg dS /kkfj A

    frUg egWavfr nk#u nq[kn ek;k:ih ukfj AA 43 AA

    lquq eqfu dg iqjku Jqfr lark A eksg fcfiu dgqWaukfj clark AA

    ti ri use tykJ; >kjh A gksb xzhke lkskb lc ukjh AA

    iki mywd fudj lq[kdkjh A ukfj fufoM+jtuh vWaf/k;kjh AA

    cqf/k cy lhy lR; lc ehuk A cu lh le f=; dgfgaizchuk AA

    voxqu ewy lwyizn izenk lc nq[k [kkfu ArkrsdhUg fuokju eqfu eSa;g ft;Watkfu AA 44 AA

    nhifl[kk le tqofr ru eu tu gksfl irax A

    Hktfgajke rft dke en djfgalnk lrlax AA 46 [k AA

    fdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.Mfdf"dU/kkdk.M

    lsod lB u`i d`iu dqukjh A diVh fe= lwy le pkjh AAvuqt c/kwHkfxuh lqr ukjh A lquq lB dU;k le , pkjh AA

    bUgfgadqn`f"V fcyksdb tksbZ A rkfg c/ksadNq iki u gksbZ AA

    egkc`f"V pfy QwfV fdvkjhaA ftfe lqra= Hk,Wafcxjfga ukjhaAA

    ukfj u;u lj tkfg u ykxk A ?kksj dzks/k re fufl tkstkxk AA

    lqUnjdk.MlqUnjdk.MlqUnjdk.MlqUnjdk.M

    clu ghu ufgalksg lqjkjh A lc Hkwku Hkwfr cj ukjh AA

    lHk; lqHkkm ukfj dj lkpk A eaxy egqWaHk; eu vfr dkpk AA

    lksijukfj fyykj xkslkbZaA rtm pmfFk dspan fd ukbZaAA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    41/128

    jfe vkyksd

    41

    yadkdk.Myadkdk.Myadkdk.Myadkdk.M

    ukfj lqHkkm lR; lc dgghaA voxqu vkB lnk mj jgghaAA

    lkgl vu`r piyrk ek;k A Hk; vfccsd vlkSp vnk;k AA

    mRrjdk.MmRrjdk.MmRrjdk.MmRrjdk.M

    ukfj dqeqfnuh vo/k lj j?kqifr fcjg fnusl A

    vLr Hk,Wafcxlr HkbZafujf[k jke jkdsl AA 9 d AA

    lc mnkj lc ij midkjh A fciz pju lsod uj ukjh AA,d ukfj czr jr lc >kjh A rseu cp dze ifr fgrdkjh AA

    cju /keZ ufgavkJe pkjh A Jqfr fcjks/k jr lc uj ukjh AA

    ukfj fccl uj ldy xkslkbZaA ukpfgauV edZV dh ukbZaAA

    xqu eafnj lqanj ifr R;kxh A Hktfgaukfj ij iq#k vHkkxh AA

    lkSHkkfxuhafcHkwku ghuk A fc/koUg dsflaxkj uchuk AA

    dqyoar fudkjfgaukfj lrh A xg vkufgapsfj fucsfj xrh AA

    lqr ekufgaekrq firk rc ykSaA vcykuu nh[k ughatc ykSaAAllqjkfj fivkfj yxh tc rsaA fjiq:i dqVqac Hk, rc rsaAA

    eksg u ukfj ukfj dsa:ik A iUuxkfj ;g jhfr vuwik AA

    dkfefg ukfj fivkfj ftfe yksfHkfg fiz; ftfe nke A

    frfe j?kqukFk fujarj fiz; ykxgq eksfg jke AA 130 [k AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    42/128

    jfe vkyksd

    42

    3333

    nnnnk}kj lslksiku rdk}kj lslksiku rdk}kj lslksiku rdk}kj lslksiku rd&gfjoakjk; cPpu&gfjoakjk; cPpu&gfjoakjk; cPpu&gfjoakjk; cPpu

    x+yr fgUnh lspydj ge lgh fgUnh ij igqap ldrsgSa] ij vfgUnh lsfgUnh dh vksjdksbZjkLrk ughacuk;k tk ldrk A

    Hkk"kk og cSy gS] ftl ij ftruk vf/kd cks> yknk tk;( og mruk gh etcwr gksrk

    tkrk gS A Hkk"kk dh fLFkfr mldh laHkkouk lsvkadh tkuh pkfg,] u fd mldh

    vfodflr fLFkfr lsA

    izFke pqacusvks"BHkax%

    fgUnh dksykuk gS rksfgUnh lsDkuksadksrksM+nsuk pkfg, A

    VsaV esadksaM+h ughauke djksM+hey A ewl eqVkbZ ykssdkfQj dgk x;k AA

    dqN vizR;kfkr ?kfVr gksusij vkneh ftl izdkj O;ogkj djrk gS] ogh mlds

    vkRecy dh lPph ij[k djrk gS A

    iwjc esaikjorh ifPNe esat; xusk A

    nfD[ku esa[kMkuuk mRrj esat; egsl AA dkSu tk; tkSd+vc fnYyh dk xfy;kaNksM+dj A

    mldh csVh usmBk jD[kh gSnqfu;k flj ij A

    ;g rksvPNk gqvk vaxwj dscsVk u gqvk A

    f=fHkoZ"kS% f=fHkekZlS% f=fHkiZ{kS% f=fHkfnZu% A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    43/128

    jfe vkyksd

    43

    vR;qqRdVS% iki iq.;p bgSjso QyeuqrsAA

    oklqnso tjkd"Vad"V thou fu/kZuaA

    iq=kksdaegkd"Vad"Vkfrd"Va{kq/kk A egkHkkjr esaxka/kkjh

    D;ksau ge ysaeku ge gSapy jgs,slh Mxj ij Agj ifFkd ftl ij vdsyk nq[k ughacaVrsijLij A

    lhl dkfV Hkqbaij /kjS rkij /kkjS ikao A

    nkl dchjk ;ksdgS ,slk gksm rksvko AA

    u ca/kq e/;s/kughu thoue A

    ikalsviusgkFk esanko u viusgkFk A

    HkkX;aQyfr loZ= o cyau p ikS#"ke~A

    fiaMsfiaMsefrfHkZUuk dqaMsdqaMsuoai;% A

    tkrkS tkrkS uokpkj% uokok.kh eq[kseq[ksAA

    lq[k rksFkksM+slsikrsnq[k lcdsmij vkrk

    lq[k lsoafpr cgqrsjscp dkSu nq[kksalsikrk A

    ml I;kyslsI;kj eq>stksnwj gFksyh lsI;kyk

    ml gkyk lspko eq>stksnwj v/kj lsgS gkyk A

    I;kj ughaik tkusesagSikusdsvjekuksaesaik tkrk rc gk;] u bruh I;kjh yxrh e/kqkkyk A

    izkr ughaFkh oSlh tSlh jkr yxh Fkh e/kqkkyk A

    bl ikj fiz;s] e/kq gS] rqe gks] ml ikj] u tkusD;k gksxk \

    rhj ij dSls#dwaesavkt ygjksaesafuea=.k A

    D;ksau ge ysaeku ge gSapy jgs,slh Mxj ij

    gj ifFkd ftl ij vdsyk nq%[k ughacaVrsijLij A

    nwljksadh osnuk esaosnuk tksgS fn[kkrk

    osnuk lseqfDr dk fut gkZ dsoy og fNikrk A

    rqe nq%[kh gksrkslq[kh eSafoo dk vfHkkki Hkkjh

    D;k d:alaosnuk ysdj rqEgkjh \ D;k d:alaosnuk ysdj rqEgkjh \

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    44/128

    jfe vkyksd

    44

    4444

    jghe inkoyhjghe inkoyhjghe inkoyhjghe inkoyh

    dnyh] lhi] Hkqtax&eq[k] Lokfr ,d xqu rhu AtSlh laxfr cSfB, rSlksbZ Qy nhu AA

    dfg jghe laifr lxscur cgqr cgqjhr A

    fcifr dlkSVh tsdlsrsgh lkapsehr AA

    dkt ijsdNq vkSj gSadkt ljsdNq vkSj A

    jfgeu Hkaojh dsHk, unh fljkor ekSj AA

    [khjk flj rsdkfV, efy;r ued yxk; A

    jfgeu d#, eq[ku dkspfg;r bgsltk;

    pkg xbZfpark feVh euqvk csijokg A

    ftudksdNwu pkfg, oslkgu dslkg AA

    fNek cM+u dkspkfg, NksVu dksmRikr A

    dk jghe gfj dks?kV~;kstksHk`xq ekjh ykr AA

    tsxjhc ijfgr djsarsjghe cM+yksx A

    dgkalqnkek ckiqjksd`".k ferkbZ tksx AA

    tksjghe vksNksc

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    45/128

    jfe vkyksd

    45

    jfgeu jfgcksokaHkykstkSayksalhy lewp A

    lhy fnuu dk Qsj A

    tc uhdsfnu vkbgSacur u ykxsnsj

    vc jghe eqfdy iM+h xkwBsfeysau jke AA

    vjt xjt ekusughajfgeu , tu pkfj A

    fjfu;k jktk ekaxrk dke vkrqjh ukfj AA

    vki u dkgwdke dsMkj ikr Qy Qwy A

    vkSju dksjksdr fQjsajfgeu isM+ccwy AA

    mjx rqjax ukfj u`ifr uhp tkfr gfFk;kj A

    jfgeu bUgsalaHkkfj, iyVr yxsu ckj AA

    ,dS lk/kslc l/kslc lk/kslc tk; Ajfgeu ewyfgalhafpcksQwySQySv?kk; AA

    vksNksdke cM+sdjSarkS u cM+kbZgks; A

    T;ksajghe guqear dksfxj/kj dgS u dks; AA

    r#oj Qy ufga[kkr gSljcj fi;fgau iku A

    dg jghe ij dkt fgr laifr laWpfgalqtku AA

    fcxjh ckr cuS ughayk[k djkS fdu dks; A

    jfgeu QkVsnw/k dkseFksu ek[ku gks; AA

    jfgeu viusxksr dkslcS pgr mRlkg A

    e`x mNjr vkdkk dksHkweh [kur cjkg AA

    jfgeu vksNsuju lksacSj Hkyh u izhfr A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    46/128

    jfe vkyksd

    46

    dkVspkVsLoku dsnks Hkkafr foijhr AA

    jfgeu dcgq cM+su dksukfgaxoZdksysl A

    Hkkj /kjsalalkj dksrm dgkor lsl AA

    jfgeu ftg~ok ckojh dfg xb ljx ikrky Avkiq rksdfg Hkhrfj jgh twrh [kkr diky AA

    jfgeu fut eu dh fcFkk eu gh jk[kksxks; A

    lqfu ySgsayksx lc ckafV u ysgsdks; AA

    jfgeu fut laifr fcuk dksm u foifr lgk; A

    fcuqikuh T;ksatyt dksufgajfc ldscpk; AA

    jfgeu C;kg fc;kf/k gS ldgqrkstkgq cpk; A

    ik;u csM+h ijr gS

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    47/128

    jfe vkyksd

    47

    mRre tkrh czkuh ns[kr fpRr yqHkk; A

    ije iki iy esagjr ijlr okdsik; AA

    jfgeu jfgyk dh Hkyh tksijlSfpr yk;A

    ijlr eu eSyk djS lkseSnk tfj tk;AA [kSj [kwu [kkalh [kqkh oSj izhfr en ikuA

    jfgeu nkcsuk ncS tkur ldy tgkuAA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    48/128

    jfe vkyksd

    48

    5555

    rjdrjdrjdrjdkkkk &&&& ttttkosn v[rjkosn v[rjkosn v[rjkosn v[rj

    fxu fxu dsflDdsgkFk esjk [kqjnqjk gqvk A

    tkrh jgh oksyElLikZ dh ujeh cqjk gqvk AA

    Waph bekjrksalsedkaesjk f?kj x;k A

    dqN yksx esjsfgLlsdk lwjt Hkh [kk x,

    [kq+kkDy Hkh gS oks] ;svyx ckr gS] exj A

    gedkst+ghu le>nkj yksx geskk vt+ht+FksAA

    gedksmBuk rkseqag va/ksjsFkk A

    ysfdu bd [+okc gedks?ksjsFkk A

    lcdk [kq+kh lsQ+klyk ,d d+ne gS A

    gj ?kj esacl ,d gh dejk de gS AA

    viuh otgs&cjcknh lqfu, rkset+sdh gSA

    ft+anxh ls;wa[ksystSlsnwljsdh gS AA

    bl kgj esathusdsvankt+fujkysgSaA

    gksaBksais yrhQsgSavkokt+esa NkysgSaA

    vkt dh nqfu;k esathusdk d+jhuk rjhdk le>ksA

    tksfeysaI;kj lsmu yksxksa dkst+huklhksAA

    mu pjkx+ksaesarsy gh de Fkk A

    D;ksfxyk fQj gesagok ls jgsAA

    jkr lj ij gS vkSj lQ+j ckdh A

    gedkspyuk tjk lcsjsFkk AA

    esjsdqN iy eq>dksnsnksckdh lkjsfnu yksxksA

    rqe tSlk tSlk dgrsgkslc oSlk oSlk gksxk AA

    rqEgsaHkh ;kn ughavkSj eSaHkh Hkwy x;k A

    oksyEgk fdruk glhaFkk exj Qq+twy x;k AA

    jfg, tgkaesatc ryd balk dh kku lsA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    49/128

    jfe vkyksd

    49

    ojuk dQ+u mBkb, mfB, tgku lsAA

    dy oksvkye Fkk [kq+nk dksHkh u dgrsFks[k+qnk A

    vc ;svkye gS fd gj cqr dks[kq+nk dgrsgSaAA

    ughalrkrsfdlh dksHkh tkst+ekusesaAogh t+ekusesavDlj lrk, tkrsgSaAA

    ml drh lsfdlusiwNk D;k xqt+jh rwQ+kuksaesaA

    ftlusu tkusfdruseqlkfQ+j vc rd ikj mrkjsgSaAA

    ;sBhd gSfd va/ksjk ughagSegfQy esaA

    exj fpjkx+iS D;k&D;k xq+t+j x;h gksxh AA

    thuk Hkh ,d eqfdy Q+u gS lcdscl dh ckr ughaA

    dqN rwQku t+ehalsgkjsdqN d+rjsrwQ+ku gq, AA

    t+:jrksadsva/ksjsesaMwc tkrh gSaA

    u tkusfdruh t+ehusatksvklekagksrhaAA

    pkgsftl kku lsfudyslwjt A

    kke gksrh gS rkswBsdgyk, AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    50/128

    jfe vkyksd

    50

    6666

    in~eJh cin~eJh cin~eJh cin~eJh ckhj cnzkhj cnzkhj cnzkhj cnz

    dksbZgkFk Hkh u feyk,xk tksxysfeyksxsrikd lsA;su, fet+kt dk kgj gS t+jk Qklyslsfeyk djksA

    vHkh jkg esadbZ eksM+gSadksbZvk,xk dksbZ tk,xk

    rqEgsaftlusfny lsHkqyk fn;k mlsHkwyusdh nqvk djks

    ;wagh cslcc u fQjk djksdksbZ kke Hkh ?kj jgk djksA

    tksx+t+y dh lPph fd+rkc gS mlspqids&pqidsisbrgkj lh yxrh gS ;seksgCcrksadh dgkfu;ka

    tksdgk ughaokslquk djkstkslquk ughaoksdgk djksA

    ;sfQ+tk dh t+nZ lh lky esa tksmnkl isM+dsikl gS

    ;srqEgkjs?kj dh cgkj gS blsvkalqvksalsgjk djksA

    csoQ+k ckoQ+k ughagksrk [kre ;sflyflyk ughagksrk A

    dqN rksetcwfj;kajghagksaxh ;ksadksbZ csoQ+k ughagksrk A

    xqqrxwmulsjkst gksrh gS eqn~nrksalkeuk ughagksrk A

    th cgqr pkgrk gS lp cksysD;k djsagkSlyk ughagksrk A

    esjh Dykl esaeqn~nr lsehjks&ehjkagSau dksbZ ikl gqvk gS u dksbZ Qsy gqvk gS A

    nw/k ihrsgq, cPpsdh rjg fny Hkh fnu esalkstkrk gS jkrksaesatxkrk gS A

    lkjh nqfu;k dsfy, Hkkjr dk ;siSx+ke gS

    I;kj gh vkx+kt+gS vkSj I;kj gh vat+ke gS

    fgUnweqfLye fl[k bZlkbZrHkh tc balku gSa

    tksfdlh etgc dk nqeu ogh cM+k kSrku gSA

    jkr dk bartkj dkSu djsvktdy fnu esaD;k ughagksrk A

    fdlh dh jkg esangyht+ij fn, u j[kksfdokM+lw[kh gqbZ ydfM+;ksadsgksrsgSaA

    yksx VwV tkrsgSa,d ?kj cukusesa

    rqe rjl ugha[kkrscfLr;katykusesaA

    mtkysviuh ;knksadsgekjslkFk jgusnks

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    51/128

    jfe vkyksd

    51

    u tkusfdl xyh esaft+anxh dh kke gkstk, A

    nqeuh te dj djksysfdu ;g xqatkbk jgs

    tc dHkh ge nksLr cu tk,arksskfeZank u gksa A

    ge D;k tkusnhokjksalsdSls/kwi mrjrh gksxhjkr jgsckgj tkuk gSjkr x, ?kj vkuk ckck A

    ;sQwy eq>sdksbZ fojklr esafeysgSa

    rqeusfejk dkaVksaHkjk fcLrj ughans[kk A

    /kwi dsWaps&uhpsjLrksadks

    ,d dejsdk cYc D;k tkusA

    dksbZkksyk gS dksbZtyrh vkx

    ty jgsgSa] tyk jgsgSage A

    oksughagS rksmldh vkl jgs

    ,d tk, rks,d ikl jgsA

    vkt ge lc dslkFk [kwc gals

    vkSj fQj nsj rd mnkl jgsA

    lwjt pank tSlh tksM+h ge nksuksafnu dk jktk jkr dh jkuh ge nksuksa

    txex&txex nqfu;k dk esyk >wBk lPpk lksuk lPph pkanh ge nksuksa,d nwtslsfeydj iwjsgksrsgSavk/kh&vk/kh ,d dgkuh ge nksuksa

    pkjksavksj leqanj c

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    52/128

    jfe vkyksd

    52

    bl rjg nqfu;k feyh fkdok fxyk dksbZugha

    eSale>rk Fkk fejk rsjsflok dksbZughaA

    eSarq>sHkwydj Hkh ughaHkwyrk

    I;kj lksuk gSlksusdk ikuh ughaA ge x+jhc yksxksadsvkt Hkh ogh fnu gSa

    igysD;k vlhjh d+Sn Fkh vkt D;k fjgkbZ nh A

    ;smnklh /kqavkapkanuh pkSd esa

    pkanuh gS dgkapkanuh pkSd esa\

    vkye esabafr[kkc nqfu;k dspqfuank FksdqN yksx kgj esa

    dksbZrksdqN crk, dgkatk dscl x, A

    fny dh ngyht+is;knksadsfn;sjD[ksgSa

    vkt rd geus;snjokt+s[kqysjD[kssgSaA

    vkt ge lc ,d cgrj ft+anxh dh nkSM+esa

    dSls&dSls[+okc d+cjksaesalqykusvk, gSaA

    ;gkafyckl dh d+her gSvkneh dh ugha

    eq>sfxykl cM+k nskjkc de dj nsA

    mnkl vka[kksalsvkalwughafudyrsgSa;seksfr;ksadh rjg lhfi;kasesaiyrsgSa

    eSakkgjkg jktiFk ughajkLrsdk iRFkj gwa

    ;gkalokj Hkh iSny mrj dspyrsgSaA

    jkgksaesadkSu vk;k x;k dqN irk ugha

    mldksrykk djrsjgstks feyk ugha

    eSapqi jgk rksvkSj x+yrQ+gfe;kac

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    53/128

    jfe vkyksd

    53

    tgkaokfn;ksaesau, Qwy vk, gekjh rqEgkjh eqykd+kr gksxh A

    lnkvksadksvYQ+kt+feyusu ik,au ckny f?kjsaxsu cjlkr gksxh A

    eqlkfQ+j gSage Hkh eqlkfQ+j gksrqe Hkh fdlh eksM+ij fQj eqykd+kr gksxh A

    igpku geusviuh feVkbZ gS bl rjgcPpksaesa dksbZ ckr gekjh u vk,xh A

    dkk oksvkrk fejsekFksdsckslsysrk

    eSagwachekj fejsgd+esanqvk dj nsrk A

    [k+kd tc [k+kdlkj yxrh gS

    fdl d+nj ckod+kj yxrh gSA

    ft+anxh rwuseq>sdcz lsde nh gS t+ehu

    ikao QSykarksnhokj esalj yxrk gS A

    lHkh pkj fnu dh gS pkanuh ;sfj;klrsa;sotkjrsa

    eq>sml Q+d+hj dh kku nsfd t+ekuk ftldh felky nsA

    rqedksD;k rqe x+t+ysadgdj viuh vkx cq>k yksxs

    mldsth lsiwNkstksiRFkj dh rjg pqi jgrh gS A

    ekVh dh dPph xkxj dksD;k [kksuk D;k ikuk ckck

    ekVh dksekVh esajguk ekVh esafey tkuk ckck Abu apskgjksa esaiSny flQ+Z nsgkrh gh pyrsgS

    gedksckt+kjksalsbd fnu dka/ksij ystkuk ckck A

    [kq+nk dh bruh cM+h dk;ukr esaeSaus

    cl ,d k[+l dksekaxk eq>sogh u feyk A

    gj /kM+drsiRFkj dksyksx fny le>rsgSa

    mezsachr tkrhagSafny dksfny cukusesaA

    lj >qdkvksxsrksiRFkj nsork gkstk,xk

    bruk er pkgksmlsoks csoQ+k gkstk,xk A

    kke rd esyk gS ikxy isM+&iaNh fdldsehr

    viuh&viuh cksfy;kalc cksydj mM+tk,axsA

    xq+cZr cqjk ukk gS blh dk vlj u gks

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    54/128

    jfe vkyksd

    54

    vc ckr&ckr ij tkscgdusyxsgSage A

    dkx+t+esanc dsej x, dhM+sfd+rkc ds

    nhokuk csirsgSatT+ckr dh A

    gok dsvka[k ughagkFk vkSj ikao ugha

    blhfy, okslHkh jkLrksaij pyrh gSA

    viuk Vsi ctkdj lqurk gS

    lcdksviuh cksyh vPNh yxrh gS A

    v.Mk eNyh Nwdj ftudksiki yxs

    mudk iwjk gkFk ygwesaMwck gSA

    eqgCcr vnkor oQ+k cs#[k+h fdjk, ds?kj Fkscnyrsjgs

    lquk gS mUgsaHkh gok yx xbZ gokvksadk #[k+tkscnyrsjgs

    oksD;k Fkk ftlsgeusBqdjk fn;k exj mez Hkj gkFk eyrsjgsA

    dHkh&dHkh rksNyd iM+rh gSa;wagh vka[ksamnkl gksusdk dksbZlcc ughagksrkeSaokYnsu dks;sckr dSlsle>kWaeqgCcrksaesag&l&cks&ulc dqyhurk ughagksrk A

    dksbZgkFk ugha[kkyh gSckck ;suxjh dSlh gS

    dksbZfdlh dk nnZ u tkuslcdksviuh&viuh iM+h gS

    mldk Hkh dqN gd+gS vkf[k+j mluseq>lsuQ+jr dh gS

    tSlslfn;kachr pqdh gksafQj Hkh vk/kh jkr vHkh gS

    dSlsdVsxh rUgk&rUgk bruh lkjh mez iM+h gSaA

    ge nksuksadh [kwc fuHksxh eSaHkh nq[kh gwaoksHkh nq[kh gSvc x+e lsD;k ukrk rksM+sat+kfye cpiu dk lkFkh gS A

    bl [k+qkh esaeq>s[+;ky vk;k

    x+e dsfnu fdrus[kwclwjr FksA

    fny dh cLrh iqjkuh fnYyh gS tksHkh xqt+jk gS mlusywVk gS

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    55/128

    jfe vkyksd

    55

    ge rksdqN nsj gal Hkh ysrsgSafny geskk mnkl jgrk gS

    dksbZeryc t+:j gksxk fe;ka;wadksbZ dc fdlh lsfeyrk gS \

    rqe vxj fey Hkh tkvksrksHkh gesa gJ rd bafrt+kj djuk gS A

    ogh rkt gSogh r[r gS ogh tgj gS ogh tke gS;sogh [kq+nk dh t+ehu gS;sogh cqrksadk fut+ke O;oLFkk gS A

    dHkh rkskke

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    56/128

    jfe vkyksd

    56

    7777

    fet+kZ x+kfycfet+kZ x+kfycfet+kZ x+kfycfet+kZ x+kfyc

    equgflj fuHkZj ejusiS gksftldh mehnukmehnh mldh ns[kk pkfg, A

    jfg, vc ,slh txg pydj tgkadksbZu gks

    ge lq[k+u lkFk cksyusokyk dksbZ u gksvkSj ge tokadksbZ u gksA

    cs&njks&nhokj&lk bd ?kj cuk;k pkfg,

    dksbZgelk;k iM+kslh u gksvkSj iklckaigjsnkj dksbZu gksA

    ifM+, xj chekj rksdksbZ u gksrhekjnkj

    vkSj vxj ej tkb, rksukSgk&[okajksusokyk dksbZ u gksA

    u yqVrk fnu dksrksdc jkr dks;wacs[kcj lksrk

    jgk [kVdk u pksjh dk nqvk nsrk gwajgt+u cVekj dksA

    x+kfyc NqVh kjkc ij vc Hkh dHkh&dHkh

    ihrk gwajkst+s&vczksftl fnu ckny Nk;k gks lcs&ekgrkc pkanuh jkr esaA

    vkt ge viuh ijskkuh&,&[kkfrj muls

    dgustkrsrksgSaij nsf[k, D;k dgrsgSa\

    bl lknxh isdkSu u ej tk, ,s[k+qnk

    yM+rsgSavkSj gkFk esaryokj Hkh ughaA

    geusekuk fd rx+kQqy mis{kk u djksxsysfdu

    [k+kd gkstk,axsge rqedks[kcj gksusrd A

    Fkh [k+cj xeZ fd ^x+kfyc* dsmMsa+sxsiqjt+s

    ns[kusge Hkh x, Fksisrekkk u gqvk A

    tku nh] nh gqbZ mlh dh Fkh

    gd+lp rks;g gS fd gd+drZO; vnk u gqvk A

    u Fkk dqN rks[kq+nk Fkk dqN u gksrk rks[kq+nk gksrk

    Mqcks;k eq>dksgksususu gksrk eSarksD;k gksrk \

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    57/128

    jfe vkyksd

    57

    gqbZ eqn~nr fd ^x+kfyc* ej x;k ij ;kn vkrk gS

    oksgj ckr ij dguk fd ;wagksrk rksD;k gksrk \

    ?kj gekjk tksu jksrsHkh rksohjkacjckn gksrk

    cgj leqnz xj cgj u gksrk rksc;kckagksrk A

    nnZ] feUur&dks&nok nok dk vkHkkjh u gqvk

    eSau vPNk gqvk] cqjk u gqvk A

    de tkursFksge Hkh x+es&bd dks] ij vc

    ns[kk] rksde gq, iS] x+esjkst+xkj Fkk A

    js[+rk dsrqEghamLrkn ughagks^x+kfyc*

    dgrsgSafd igysdksbZ ehj Hkh Fks A

    ugha] gS fcYdqy ,slh fd ekaxsikuh egt I;klsgh

    ikuh dksHkh rykk jgk djrh gS I;klsdh A

    gedksekywe gS tUur dh gd+hdr ysfdu

    fny dks[kqk j[kusdksx+kfyc [k+;ky vPNk gS A

    Fkh [k+cj xeZ fd x+kfyc dsmM+saxsiqjts+

    ns[kusge Hkh x, Fksisrekkk u gqvk A

    nqfu;k esagwanqfu;k dk rycx+kj ughagwackt+kj lsxqt+jk gwa[k+jhnkj ughagwaA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    58/128

    jfe vkyksd

    58

    8888

    utututut++++hjhjhjhj

    u dqN ge gksdslh[ksgSau dqN ge jksdslh[ksgSaAtksdqN FkksM+k&lk lh[ksgSafdlh dsgksdslh[ksgSaA

    vPNk Hkh vkneh gh dgkrk gS , uthj A

    vkSj lcesatkscqjk gS lksgSoksHkh vkneh A

    gS nqfu;k ftldk ukao fe;ka ;svkSj rjg dh cLrh gS

    tksegaxksadks;s egaxh gSvkSj lLrksadks;slLrh gS A

    ;kagjne >xM+smBrsgSagj vku vnkyr cLrh gS

    xj eLr djsrkseLrh gS vkSj iLr djsrksiLrh gS A

    dqN nsj ughava/ksj ughabalkQ vkSj vg~yijLrh gS

    bl gkFk djksml gkFk feystkalkSnk nLr&c&nLrh gS A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    59/128

    jfe vkyksd

    59

    9999

    laLd`r lkfgR; lslaLdr lkfgR; lslaLd`r lkfgR; lslaLdr lkfgR; ls

    vkgkj funzk Hk; eSFkquap lkekU;esrr ikqfHk% ujk.kkaA/keksZfgrs"kkef/kdksfoks"kks/kesZ.k ghu% i'kqfHk% leku% AA

    dkO;kkL= fouksnsu dkyksxPNfr /kherke~ A

    O;lusu p ew[kkZ.kkafunz;k dygsu ok AA

    /k`fr% {kek neksLrs;akkSpfeafnz; fuxzg% A

    /khfoZ|k lR;edzks/kksnkde~/keZy{k.ke~ AA

    ;kon~fHkz;sRtBjarkoRLoRoafg nsfguke~ A

    vf/kda;ksfHkeU;sr lLrsuksn.MegZfr AA

    osn Le`fr% lnkpkj% LoL; p fiz;ekReu% A

    ,rPprqfoZ/kaizkgq% lk{kkn~/keZL; y{k.ke~ AA

    ukfjdsy lekdkjk n`;arsfg lTtuk% A

    vU;scnfjdkdkjk cfgjso euksgjk% AA

    ?k`rau Jw;rsd.ksZ nf/k LoIusu n`;rsA

    nqX/kL; rfgZdk okrkZ rdzakdzL; nqyZHke~ AA

    u drZRoau dekZf.k yksdL; l`tfr izHkq% A

    u deZQyala;ksxaLoHkkoLrqizorZrsAA

    uknRrsdL;fpRikiau pSoalqd`rafoHkq% A

    vKkusuko`raKkuarsu eqfUr taro% AA

    HkkX;aQyfr loZ= u cyau p ikS#"ke~ A

    leqnz eFkukYysHksgfjyZ{eh gjksfo"k% AA

    Js;kULo/keksZ foxq.k% ij/kekZRLouqfBrkr~A

    Lo/kesZ fu/kuaJs;% ij/keksZ Hk;kog%AA

    vcyk ;= izcyk ckyksjktk fuj{kjksea=h A

    ufg ufg r= /kukkk thforkkkfi nqyZHkkHkofr

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    60/128

    jfe vkyksd

    60

    d`raesnf{k.ksgLrst;kses lO; vkfgr% A

    minskksfg ew[kkZ.kkaizdksik; u kkUr;sA

    i;% ikuaHkqtaxkukadsoyafo"ko/kZue~ AA

    ijks{ksdk;ZgarkjaizR;{ksfiz;okfnue~ AotZ;sr~ rknkafe=afo"kdqaHkai;kseq[ke~ AA

    yky;s% iapo"kkZf.k nko"kkZf.k rkM;sr~ A

    izzkIrsrq"kksMkso"ksZ iq=afe=onkpjsr~ AA

    ;L; iq=ksokhHkwrksHkk;kZ NUnkuqxkfeuh A

    foHkos;p larq"VLrL; LoxZ bgSo fg AA

    _.kdrkZ firk k=qekZrk p O;fHkpkfj.kh A

    Hkk;kZ :iorh k=q% iq= k=qjif.Mr% ew[kZ iq=A

    /kfud% Jksf=;ksjktk unh oS|Lrq iape% A

    iap ;= u fo|Ursu r= fnolaolsr~ AA

    yksd;k=k thfodk Hk;ayTtk nkfHk";aprqjrk R;kxkhyrk A

    iap ;= u fo|arsu dq;kZr~ r= laxfre~ AA

    vU;k;ksikftZranzO;anko"kkZf.k fr"Bfr A

    izkIrspSdknkso"ksZ lewyap fou;fr AA pk-uh-n izkjH;rsu [kyqfo?uHk;su uhpS% izkjH; fo?ufogrk fojeafr e/;k% A

    fo?uS% iqu%iqujfi izfrgU;ekuk% izkjH;rwRretuk% u ifjR;tfUr AA uhfrkrd 27

    fo|k uke ujL; :ief/kdaizPNUuxqIra/kua

    fo|k Hkksxdjh;k% lq[kdjh fo|k xq:.kkaxq#% A

    fo|k ca/kqtukssfonskxeusfo|k ijk nsork

    fo|k jktlq iwtrsufg /kuafo|kfoghu% i'kqAA20

    ikikfUuokj;fr ;kst;rsfgrk; xqap xwgfr xq.kku~ izdVhdjksfr A

    vkin~xrap u tgkfr nnkfr dky lfUe=y{kfenaizonafr lar% AA 73

    fuUnUrq uhfr fuiq.kk ;fn ok LrqoUrq y{eh% lekfokrq xPNrq ok ;Fks "Ve~ A

    v|So ok ej.keLrq ;qxkarjsok U;k;kr~iFk% izfopyafr inau /khjk% AA 84

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    61/128

    jfe vkyksd

    61

    ekr`or ijnkjkf.k ijnzO;kf.k yks"Vor~ A

    vkReor loZHkwrkfu ijs"kkau lekpjsr~AAiapra=

    nnkfr izfrxg~.kkfr xqek[;kfr i`PNfr A

    HkqaDrsHkkst;rspSo "kMfo/kaizhfry{k.ke~ AA ;L; cqf)cZyarL; fucqZ)sLrq dqrkscye~ A

    ousflagksenksUeRr% kkdsu fuikfrr% AA

    R;tsnsdadqyL;kFksZxzkeL;kFksZ dqyaR;tsr~ A

    xzkeatuinL;kFksZvkRekFksZ i`fFkohaR;tsr~AA x-iq

    m|ksx% lkgla/kS;Zacqf)% kfDr% ijkdze% A

    "kMfo/kks;L; mRlkgLrL; nsoksfi u kadrsAA

    lk Hkk;kZ ;k x`gsn{kk lk Hkk;kZ;k fiz;aonk A

    lk Hkk;kZ ;k ifrizk.kk lk Hkk;kZ ;k ifrozrk

    nq"Vk Hkk;kZ kBafe=aHk`R;pksRrjnk;d% A

    llisZ p xgsoklkse`R;qjso u lak;% AA

    laxPN/oalaon/oalaokseukafl tkurke~ A

    nsokHkkxa;FkkiwosZ latkukuk miklrsAA gsJs"B ohj euq";ks! rqe lc laxfBr gksdj ,d

    lkFk feydj izxfr djks] mUufr dh vksj c

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    62/128

    jfe vkyksd

    62

    v;afut% ijksosfRr x.kukay?kqpsrlke~ A

    mnkj pfjrkukarq olq/kSo dqVqacde~AA

    vxPNu~ oSurs;ksfi inesdau xPNfr A

    xPNu fiihfydk;kfr ;kstukukakrSjfi AA fcuk ifjJe kfDreku Hkh dqN ughadjldrk

    khyafg loZujL; Hkw"k.ke~A

    cqHkqf{krafdau djksfr ikie~A

    kjhjek|e~[kyq /keZ lk/kue~ A

    vkpkjghuau iquafr osnk% A

    lqyHkk jE;rkyksdsnqyZHkksfg xq.kktZue~ A

    egktuks;su xr% l iaFkk% A

    vkReKkuaije Kkua

    Kkueso ijeks/keZ% A

    ek cwzfg nhuaop% A

    ekuksfg egrka/kue~ A

    ohjHkksX;k olqa/kjk A

    opusdk nfjnzrk A

    ukfLr dzks/kleksfjiq% A

    k=ksjfi xq.kkokP;k% A

    vkgkjsO;ogkjsp R;DryTtk lq[kh Hkosr~ A

    d% ij% fiz;okfnuke~ A

    ijksidkjk; lrkafoHkwr;% A

    m|esu fg fl/;afr dk;kZf.k u euksjFkS% A

    u fg lqIrL; flagL; izfokfUr eq[ksexk% AA

    ;Rusd`rs;fn u fl/;afr dks= nks"k% A

    HkksxksHkw"k;rs/kue~A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    63/128

    jfe vkyksd

    63

    laiw.kZ dqaHkksu djksfr kCne~A

    larks"k ,o iq#"kL; ijefu/kkue~A

    ;Lrqfdz;koku iq#"k% l ,o A

    m)jsnkReukRekuaukRekueolkn;sr~ A

    vkReSo kReuksca/kqjkReSo fjiqjkReu% AA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    64/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    65/128

    jfe vkyksd

    65

    11111111

    fgUnh dkO;fgUnh dkO;fgUnh dkO;fgUnh dkO;

    lkdsrlkdsrlkdsrlkdsr eSfFkyhkj.k xqIreSfFkyhkj.k xqIreSfFkyhkj.k xqIreSfFkyhkj.k xqIr&lkj&lkj&lkj&lkj

    dkeuk dksNksM+dj gh deZgS A

    izsfe;ksadk xhr xhrkrhr gS] gkj esaftlesaijLij thr gSA

    tkxj.k gS LoIu lsvPNk dghaizse esadqN Hkh cqjk gksrk ughaA

    gksjgk gStkstgkalksgksjgk ;fn ogh geusdgk rksD;k dgk\

    fdUrq gksuk pkfg, dc] D;k] dgka\ O;Dr djrh gS dyk gh og ogkaA

    ljyrk Hkh ,slh gSC;FkZ le> tksldsu vFkkZuFkZ A

    Lokfe lEeq[k lsod ;k Hk`R; vki gh vijk/kh gSafuR; A bZk dsbafxr dsvuqlkj gqvk djrsgSalc O;kikj A

    Hkjr lslqr ij lansg cqyk;k rd u mUgsatksxsg A

    lR; lsgh fLFkj gS lalkj lR; gh lc /keksZadk lkj A

    fiz;s] izR;; j[krk gS izse A

    ughavf/kdkj viuk ohj [kksrsmfpr minsk gh gSaHkO; gksrsA

    cMksadh ckr gS vfopkj.kh;k eqdqV&ef.k rqY; fkjlk /kkj.kh;k A

    m_.k gksuk dfBu gS rkr&_.k lsA

    le> yksnSo dh bPNk ;gh gSdjstksdqN fd og gksrk ughagS A

    Hkysgh nSo dk cy nSo tkusiq#"k tksgS u D;ksaiq#"kkFkZ ekus\

    ifrr D;k mUurksadsHkko tkusa\ mUgsaos vki gh esaD;ksau lkus\

    rqEghaekrk firk gksvkSj Hkzkrk rqEghaloZLo gksesjsfo/kkrk A

    veaxy iwNuk Hkh d"Ve; gSu tkusD;k u gksvLi"V Hk; gSA

    izkI; ;kpuk oftZr gS vki HkqtksalsvftZr gS A

    ohj u viuk nsrsgSau osvkSj dk ysrsgSaA

    R;kx izkIr dk gh gksrk A

    ;fn viuk vkfRed cy gS taxy esaHkh eaxy gS A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    66/128

    jfe vkyksd

    66

    esjh ;gh egkefr gS ifr gh iRuh dh xfr gS A

    jke&Hkko vfHk"ksd tSlk jgk ou tkrsHkh lgt&lkSE; oSlk jgk A

    o"kkZ gks;k xzh"e] fla/kqjgrk ogh e;kZnk dh lnk lkf{k.kh gSegh A

    deZ&gsrq gh deZ dghage dj ldsarksmudsQy gesa dgkals/kj ldsaAdrkZ ekuksftlsrkr HkksDrk ogh ca/k eqfDr dh ,d eqfDr tkuks;gh A

    dksey gS cl izse dfBu drZO; gS

    dkSu fnO; gS dkSu u tkusHkO; gSA

    vfHkO;fDr dh dqky kfDr gh rksdyk A

    v=&r= m|ksx loZlq[k l= gS ij lq;ksx&la;ksx eq[; loZ= gS A

    ^^ekuk vk;sZlHkh HkkX; dk Hkksx gS] fdUrqHkkX; Hkh iwoZdeZ dk ;ksx gSA

    ftu jRuksaij fcdsizk.k Hkh i.; esaos dad.k gSafuiV ux.; vj.; esaA

    jke rqEgkjk o`Rr vki gh dkO; gS dksbZ dfo cu tk; lgt laHkkO; gS A

    lhrk usviuk Hkkx fy;k ij blusog Hkh R;kx fn;k A

    vkkk voyacnkf;dk gSA

    e`R;q\ mlesarkslgt gh eqfDr Hkksx rwfut Hkkouk dh HkqfDr A

    {kf=;ksadspki&dksfV&le{k yksd esagS dkSu nqxZe y{k A

    jkT; dks;fn ge cuk ysaHkksx rkscusxk og iztk dk jksx A

    jkT; esankf;Ro dk gh Hkkj lc iztk dk og O;oLFkkxkj A

    foxr gksauj&ifr jgsuj&ek= vkSj tksftl dk;Z dsgksaik=

    osjgsaml ij leku fu;qDr lc ft;saT;ksa,d gh dqyHkqDr A

    rkr] jkT; ughafdlh dk foRr og mUghadslkS[; kkfUr fufeRr

    lc cfy nsrsgSamlstksik= fu;r kkld yksd&lsod ek= A

    fey x;k esjk eq>srwjke rwogh gS] fHkUu dsoy ukeA

    ,d lqn; vkSj ,d lqxk= ,d lksusdscusnksik= A

    lgu dj thuk dfBu gS nsfo] lgt ejuk ,d fnu gS nsfo A

    vc mBksgsoRl] /khjt /kkj] cSBrsgSaohj D;k Fkd&gkj \

    yksdzekxr xks=&thou lR; ej.k gS vodkk thou dk;Z A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    67/128

    jfe vkyksd

    67

    lqd`fr;ksadstUe esaHko&HkqfDr vkSj mudh e`R;q esakqHk&eqfDr A

    lR; gS Lo;agh fko jke lR; lqanj gSaA

    lR; dke lR; gS vkSj jke uke lR; gSA

    djdsviuk drZO; jgkslarks"khfQj lQy gksfd rqe foQy u gksxsnks"kh A

    xkSjo D;k gS tu&Hkkj ogu djuk gh

    lq[k D;k gS c

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    68/128

    jfe vkyksd

    68

    er dh Lora=rk foks"krk vk;ksZadh

    fut er dsgh vuqlkj fdz;k dk;ksZadh A

    kklu lc ij gS blsu dksbZ Hkwys

    kkld ij Hkh] og Hkh u Qwy dj ysA izHkq cksysfk{kk oLrq lnSo v/kwjh

    gS cM+h n.M lsn;k var esa U;k;h A

    ij ftlesalarks"k rqEgsagks

    eq>smlh esagS larks"k A

    lxZ 9- ge jkT; fy, ejrsgSa

    lPpk jkT; ijarq gekjsd"kZd gh djrsgSaA

    ftuds[ksrksaesagSvUu dkSu vf/kd mulslaiUu\

    iRuh lfgr fopjrsgSaosHko oSHko HkjrsgSaA ge jkT; fy, ejrsgSaA

    osxks/ku ds/kuh mnkj mudkslqyHk lq/kk dh /kkj A

    lgukhyrk dsvkxj osJe lkxj rjrsgSaA ge jkT; fy, ejrsgSaA

    ;fn osdjsamfpr gS xoZ ckr&ckr esamRlo ioZ

    ge lsizgjh&j{kd ftudsosfdllsMjrsgSaA ge jkT; fy, ejrsgSaA

    djdsehu es[k lc vksj fd;k djsacq/k okn dBksj A

    kk[kke;h cqf) rt dj osewy&/keZ /kjrsgSaA ge jkT; fy, ejrsgSaA

    nq[kksadk Hkh gS ,d var A

    Qwy vkSj vkalwnksuksagh mBsan; dh gwy esaA

    lq/kk D;k {kq/kk tksu gksrh A

    rqEgkjsgalusesagSaQwy gekjsjksusesaeksrh A

    dky dh pkgs#dsu pky

    feyu lscM+k fojg dk dkyogkay; ;gkaizy; fodjky A

    n`f"V esankZukFkZ /kksrh A

    rqEgkjsgalusesagSaQwy gekjsjksusesaeksrh A

    /ku dsihNstu txrh esamfpr ughamRikr A

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    69/128

    jfe vkyksd

    69

    izse dh gh t; thou esa;gh vkrk gS bl eu esaA

    lquksfdarq gS yksHk lalkj esablh gsrqgS {kksHk lalkj esaA

    lgt gS lekykspuk kqHks

    dfBu lk/kuk fdarq rRo dhizFke pkfg, flf) lRo dh

    lxZ 10- lq[k kkfUr jgsLonsk dh

    ;g lPph Nfc {kk= osk dh A

    d`f"k&xks&f}t&/keZ o`f) gksfjiq lsjf{kr _f) gksA

    f}trk rd vkrrkf;uh

    c/k esagS dc nks"knkf;uh \

    ifr dk lq[k eq[; ekfu;ks

    lq[k dksHkh lguh; ekfu;ksA

    lxZ 11- thou esalq[k&nq[k fujarj vkrstkrsjgrsgSa A

    lq[k rkslHkh Hkksx ysrsgSanq[k /khj gh lgrsgSaA

    euqt nqX/k lsnuqt #f/kj lsvej lq/kk lsthrsgSaA

    fdarq gykgy Hko&lkxj dk fkokadj gh ihrsgSaA

    C;Fkk Hkjh ckrksaesagh rksjgrk gS dqN vFkZ&Hkjk

    ri esaridj gh o"kkZ esagksrh gS moZjk /kjk A

    gksrk dqN Hkh ogkadgkals

    tgkau gksrh ekrk,aA

    ukFk cyh gksdksbZ fdruk ;fn mldsHkhrj gS iki A

    rksxtHkqDr dfiRFk&rqY; og fu"Qy gksxk viusvki A

    D;k foyac yxrk gSvkrs

    vkin dksvkkadk dks\

    Lo;acz gh ek;ke; gS

    fdruk&lk gS tu dk tho \

    Hkwy fe= dk nq[k k=q&lk

    lq[k Hkksxsog dSlk fe= \

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    70/128

    jfe vkyksd

    70

    Ckk/kkvksadsHkhrj gh rks

    dk;Z&flf) djrh gS okl A

    Rkkr] nsk dh j{kk dk gh dgrk gwaeSamfpr mik; A

    ij og esjk nsk ughatksdjsnwljksaij vU;k; Afdlh ,d lhek esaca/kdj jg ldrsgSaD;k ;sizk.k \

    ,d nsk D;k vf[ky foo dk rkr pkgrk gwaeSa=k.k A

    lxZ 12- tksvkdfLed ogh vf/kd vkd"kZd gksrk A

    ;g lk/kkj.k ckr dkVrk gS tkscksrk A

    kadk,agSatgkaogha/khjksadh efr gS

    vkkadk,atgkaogkaohjksadh xfr gS A

    fdarq fot; rkskj.k] ej.k esaHkh ohjksadsfpj thou gS dhfrZ&oj.k essaHkh ohjksadsA

    Hkwy t;kt; vkSj Hkwydj thuk&ejuk gedksfut drZO;&ek= gSviuk djuk A

    ;k=k esamRlkg ;ksx gh eq[; kdqu gS

    Qy dh fpark ugha/keZ dh gedks/kqu gSA

    fu'p; gedksmUgsaekjuk gS ;k ejuk

    tc ejuslsughaHkyk rc fdllsMjuk A

    lko/kku! og v/ke /kkU;&lk /ku er NwukrqEgsarqEgkjh ekr`Hkwfe gh nsxh nwuk A

    vjs] dky dsfy, dkSu iFk [kqyk ughagS \

    vkrk viusvki var rkslHkh dghagS A

    dj dsoy drZO; NksM+nsfpark Qy dh A

    thou D;k gS ,d tw>uk ek= tuksadk

    vkSj ej.k\ og u;k tUe gS iqjkruksadk A

    eSaou tkdj galk fdarq ?kj vkdj jks;k

    [kksdj jks, lHkh] Hkjr] eSaikdj jks;k A

    rwusrkslg/keZpkfj.kh dsHkh ij

    /keZLFkkiu fd;k HkkX;kkfyfu bl Hkwij A

    vjh] n; dh izhfr n; ij gh gksrh gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    71/128

    jfe vkyksd

    71

    12121212

    Hkkjr&Hkkjrh& eSfFkyhkj.k xqIrHkkjr&Hkkjrh& eSfFkyhkj.k xqIrHkkjr&Hkkjrh& eSfFkyhkj.k xqIrHkkjr&Hkkjrh& eSfFkyhkj.k xqIr

    mUur jgk gksxk] dHkh tksgksjgk vour vHkhtksgksjgk mUur vHkh ] vour jgk gksxk dHkhA

    galrsizFke tksin~e gSare iad esaQalrsugha

    eqj>siM+sjgrsdqeqn tksvar esagalrsoghA

    mUufr rFkk voufr izd`fr dk fu;e ,d v[kaM gSA

    p

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    72/128

    jfe vkyksd

    72

    yksew[kZrs! thrh jgks] j{kd rqEgkjsgSa/kuhA

    nk,arFkk ck,alnk lgpj gekjspkj gSa&

    vfopkj] va/kkpkj gSa] O;fHkpkj] vR;kpkj gSaA

    og vk/kqfud fk{kk fdlh fof/k izkIr Hkh dqN dj ldks

    rksykHk D;k] cl DydZ cudj isV viuk Hkj ldksA

    fy[krsjgkstksflj >qdk] lqu vQljksadh xkfy;ka

    rksnsldsaxh jkr dksnksjksfV;ka?kjokfy;kaA

    ^^ckjg cjl fnYyh jgsij HkkM+gh >ksasdk fd,**

    nqHkkZX; lsvc ,d rksog czp;kZJe ughaA

    frl ij ifjJe C;FkZ ;g iM+rk gesadqN de ugha

    fQj kh?kzgh pek gekjsp{kq pkgsaD;ksaugha\

    ge #X.k gksdj vkej.k nq[k lsdjkgsaD;ksaughaA

    gS C;FkZ og fk{kk fd ftllsnsk dh mUufr u gkstkiku dsfo|kfFkZ;ksadh lwfDr gS dSlh vgksA

    ^^lkgc! gesa;wjksfi;u fgLVh u vc fn[kykb,

    csywu dh jpuk gesadjdsd`ik fl[kykb,A**

    e`r gksfd thfor tkfr dk lkfgR; thou fp= gS

    og HkzV gS rksfl) fQj og tkfr Hkh vifo= gSA

    dguk rFkk djuk ijLij ,d&lk ftudk ugha

    mudsdFku dk Hkh Hkyk dqN ewY; gksrk gSdghaA

    xqM+Hkh cusxk ued ;fn iM+tk, lkaHkj >hy esaA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    73/128

    jfe vkyksd

    73

    dqN ^kh?kz&cks/k* jVk fd fQj osx.kd&iqaxo cu x,

    iapkax idM+k vkSj cl loZKrk esalu x,A

    ladYi rd Hkh kq) oslk|ar dg ldrsugha

    csi[kjok, ikn&iadt fdarqjg ldrsughaA

    ftu czk.kksausyksHk dkslarr frjLd`r Fkk fd;k

    ns[kks] mUghadsoaktksadksvkt mlusxzl fy;kA

    vc vki mudh nf{k.kk igysfu;r dj nhft,

    fQj fua| lsHkh fua| mulsdke djok yhft,A

    vkpkj mudk vkt dsoy jg x;k ^vluku* esa

    ti] ri rFkk og rst vc gS ksk ek= ^fo/kku* esaA

    osHkzV ;|fi gksjgsgSaMwcdj vKku esa

    tkrsejsgSafdarq fQj Hkh oak dsvfHkeku esaA

    ch , x`gLokfeuh fofnr gSafdarq D;k gSaLokfeuh

    dSlsdgsa] gka! gSavfk{kk:fi.kh osHkkfeuhAvR;qfDr D;k] fnu&jkr dk lk Hksn tksbudksdgsa

    nkaiR; Hkko Hkyk gekjs/kke esadSlsjgsA

    gS /;ku ifr lsHkh vf/kd vkHkwk.kksa dk vc bUgsa

    rc rqV gksarksgksafd e

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    74/128

    jfe vkyksd

    74

    O;olk; gS cSfjLVjh ;k MkDVjh nwdku esaA

    gS pkVqdkjh esaprqjrk] dqkyrk] Ny&Nn~e esa]

    ikafMR; ij fuank fok; esa] kwjrk gSln~e esaA

    cl ekSu esaxaHkhjrk gS] gS cM+Iiu osk esa

    tksckr vkSj dghaugha] og gSgekjsnsk esaA

    Lok/khurk fut /keZ ca/ku rksM+nsusesajgh

    vkLokn vkfek esa] lqjk esaljlrk tkrh dghA

    laxhr fok;kyki esa] ijnq%[k esaifjgkl gS

    vyhy o.kZu ek= esagh vc dfoRo fuokl gSA

    viuslgk;d vki gks] gksxk lgk;d izHkq rHkh

    cl pkguslsgh fdlh dkslq[k ughafeyrk dHkhA

    dj] in] n;] n`x] d.kZrqedksbZk uslcdqN fn;k

    gS dkSu ,slk dke tksrqelsu tk ldrk fd;kA

    lkspksfd thuslsgekjsykHk gksrk gSfdlsgS dkSu] ejuslsgekjsgkfu igqapsxh ftls\

    gksdj u gksusdscjkcj gksjgsgSage ;gka

    nqyZHk euqt thou o`Fkk gh [kksjgsgSage ;gkaA

    izkphu ckrsagh Hkyh gSa;g fopkj vyhd gS

    tSlh voLFkk gkstgkaoSlh O;oLFkk Bhd gSA

    gedksle; dksns[kdj gh fuR; pyuk pkfg,

    cnysgok tc ftl rjg gedkscnyuk pkfg,A

    foijhr foo&izokg dsfut uko tk ldrh ugha

    vc iwoZ dh ckrsalHkh izLrko ik ldrh ughaA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    75/128

    jfe vkyksd

    75

    tksekr`lsod gksogh lqr JsB tkrk gSfxuk

    dksbZcM+k curk ughay?kq vkSj uezgq, fcukA

    dsoy euksjatu u dfo dk deZ gksuk pkfg,

    mlesamfpr minsk dk Hkh eeZ gksuk pkfg,A

    D;ksavkt ^jkepfj=ekul* lc dghalEekU; gS\

    lRdkO;&;qr mlesaije vknkZ dk izk/kkU; gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    76/128

    jfe vkyksd

    76

    13131313

    ikapkyh& jkaxs; jk?koikapkyh& jkaxs; jk?koikapkyh& jkaxs; jk?koikapkyh& jkaxs; jk?ko

    lc dqN dsLokeh gSa;g rkslp gS]ij lc dqN dsgSafu;e custxrh esa

    osfu;e ijLij fofue; dslacy gSa

    LokfeRo lnk gS Lora=rk dk fu;eu]

    mldsfgr gh gSae;kZnk,afufeZr

    fdldksyka?ksaD;k djsadgkatk,age!

    ge vry fla/kq gSaekuk ;g rksysfdu

    geesafdruk gS {kkj rfud ;g ns[kksAftu nkskksadksge fxuk jgs vkSjksaesa

    D;k ogh ughagSageesa;g crykvksA

    vkseu rq>esafdruh gksrh foyrk fdruksadh kkafr fc[ksjk djrk fuBqjA

    fdruksaesaHkjrk vgadkj enekrk fdruksadksrwdj nsrk dSlk dkrjA

    thou D;k gS og izfr{k.k gS yM+uk ghvR;kpkjksalsla?kkZ.k gh thouA

    D;k gSukjh dk eksy] tufu dk xkSjo

    ;fn /keZikl gS rksD;k og vf/kdkjh

    gekjsmudksvf/kdkj u mldk ftu ij

    ;fn L=h gksldrh fdlh nkl dh lain

    rksnkl ughagS D;k vf/kdkjh tx esa\

    ukjh dk D;k lEeku dgksthou esa\

    tksczk lh gS l`fV dj jgh tx esa

    og ijk/khu D;ksagS cfy ikqlh nhuk\

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    77/128

    jfe vkyksd

    77

    ihNsdh ;knsalc lksusdh yxrh

    vkxsdh csyk ghjksalh cgykrh

    ftlesals;g nksuksagSafudyk djrs

    ml orZeku esafeV~Vh jg tkrhA

    eSagwa] rwgS] nksuksagSarc gh eSarw

    esjk eSaiu gS oghatgkalsrwgSA

    bl yksd lekn`r thou esagksrsgSa&

    izfri{k i{k lslnk fujarj vuqxrA

    bu nksuksaesa vU;k; oghamBrk gStc thfor jgusdsbl la?kkZ.k esa

    viuh gh lkspk djrk ekuo tx esa]

    lkjh Lora=rk vkfJr fuHkZjrk gS

    vU;ksU;kfJr gSa] ughaLokoyach gSaA

    tc ge vkkk djrsgSadqN viusfgr

    pkgrsnwljk nsosgedksviuk

    tc viuk nsrsgq, Hkyk D;ksafgpds\

    osvPNsgSatksughale>rsdqN Hkh

    dj tkrsgSatksmudsfgr esagksrk

    mudk gS /;s; fd oscl gal ysaxk ysa

    lksprsu mudsdkj.k jksrsfdrusA

    /ku lsvkrk gS /keZ] /keZ lscy gScy lsvkrk gS /ku txrh esafup;

    bu rhuksadk gS /;s; O;fDr dk lq[k gh

    ftlesaftruk cy gksog mruk HkksxsA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    78/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    79/128

    jfe vkyksd

    79

    14141414

    Lokeh foosdkuULokeh foosdkuULokeh foosdkuULokeh foosdkuUnnnn

    euq"; izdfr ij fot; izkIr djusdsfy, mRiUu gqvk gS mldk vuqlj.k djusdsfy, ughaA

    tc rd rqe Lo;aviusesafo'okl ughadjrs] ijekRek esarqe fo'okl ughadj

    ldrsA

    v'kqHk dh tM+bl Hkze esagSfd ge 'kjhj ek= gSa] ;fn dksbZ ekSfyd ;k vkfn

    iki gS rksog ;gh gSA

    bZ'oj dh ifjHkk"kk djuk pfoZr&poZ.k gS] D;ksafd ,dek= ije vfLrRo ftlsge

    tkursgSa] ogh gSA

    /keZ og oLrq gS] ftllsi'kq euq"; rd vkSj euq"; ijekRek rd mB ldrk gSA

    ;g ekuuk fd eu gh lc dqN gS] fopkj gh lc dqN gS dsoy ,d izdkj dk

    mPprj HkkSfrdokn gSA

    lR; gtkj

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    80/128

    jfe vkyksd

    80

    lq[k vkneh dslkeusvkrk gS rksnq%[k dk eqdqV igudj] tksmldk Lokxr

    djrk gSmlsnq%[k dk Hkh Lokxr djuk pkfg,A

    if'pe dk vkn'kZ fdz;k'khy jguk gS] iwoZdk vkn'kZlgu djuk gSA iw.kZ thou

    fdz;k'khyrk vkSj lgu'khyrk dk leUo; gSA O;fDr ftruk viusxq.kksalsegku ,oaiw.kZcurk gS] mruk gh viusnks"kksalsA

    dsoy mUghadh mikluk djuh pkfg,] tksgekjsleku] fdarq gelsegku gksaA

    tksviusvki esafo'okl ughadjrk] ogh ukfLrd gSA

    lQyrk izkIr djusdsfy, tcjnLr lrr iz;Ru vkSj tcjnLr bPNk j[kks

    vlQyrk dh fpUrk er djksosfcYdqy LokHkkfod gSa] vlQyrk,athou dh

    lkSUn;Z gSaA mudsfcuk thou D;k gksrk\ thou esa;fn la?k"kZgh u jgsrksthfor jguk

    C;FkZ gSA ;fn rqe gtkj ckj Hkh vlQy gksrsgksrks,d ckj fQj iz;Ru djksA

    ;fn ekuo tkfr dsvkt rd dsbfrgkl esaegku iq#"kksavkSj fL=;ksadsthou

    esalclscM+h izorZd 'kfDr dksbZ gS rksog vkRefo'okl gh gSA

    bPNk 'kfDr gh lclsvf/kd cyorh gSA bldslkeusgj oLrq>qd ldrh gS

    D;ksafd og bZ'oj vkSj Lo;abZ'oj lsgh vkrh gSA

    ;fn vko';d gh gksrksfunZ;h Hkh cuks] ij mPp Lrj ijA

    fu%LokFkZrk gh /keZ dh dlkSVh gSA

    viusfy, dqN er pkgks] nwljksadsfy, gh lc dqN djks( ;gh gS bZ'oj esa

    rqEgkjsthou dh fLFkfr] xfr rFkk izkfIrA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    81/128

    jfe vkyksd

    81

    Hkkjr dk iru blfy, ughagqvk fd gekjsizkphu fu;e vkSj jhfr&fjokt [kjkc

    Fks] oju~ blfy, fd mudk tksmfpr y{; gS] ml ij igqapusdsfy, ftl vuqdwy

    okrkoj.k vkSj lk/kuksadh vko';drk Fkh] mudk fuekZ.k ughagksusfn;k x;kA

    ;fn vki dsoy ikap gh ij[ksgq, fopkj vkRelkr dj mudsvuqlkj viusthou vkSj pfj= dk fuekZ.k dj ysrsgSarksvki iwjsxzaFkky; dksdaBLFk djusokysdh

    vis{kk vf/kd f'kf{kr gSaA

    migkl] fojks/k vkSj fQj Lohd`fr & izR;sd dk;Z dksbu rhu voLFkkvksa esals

    xqtjuk iM+rk gSA tksO;fDr viusle; lsvksxsdh ckr lksprk gS] mldslaca/k esa

    yksxksa dh xyr /kkj.kk gksuk fuf'pr gSA

    thou la?k"kZ rFkk fujk'kkvksadk vfojke izokg gSA

    dksbZ Hkh dke NksVk ughagS] cqf)eku euq"; izR;sd dk;Z dksviuh #fp esa

    ifj.kr dj ldrk gSA

    ;fn LoxZ dk dksbZjkLrk gSrksog ujd gksdj tkrk gSA

    /ku laifRr dslkFk nq%[k Hkh vkrk gSA

    ;fn bPNk,a?kksM+ksads:i esagksrh rksdsoy ew[kZ yksx gh mu ij lokjh djrsA

    bPNkvksadksftruk Hkksxksmruh gh c

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    82/128

    jfe vkyksd

    82

    15151515

    fp=ys[kkfp=ys[kkfp=ys[kkfp=ys[kk&Hkxorh pj.k oekZ&Hkxorh pj.k oekZ&Hkxorh pj.k oekZ&Hkxorh pj.k oekZ

    xqIr osckrsaj[kh tkrh gSa] tksvuqfpr gksrh gSaA xqIr j[kuk Hk; dk |ksrd gSvkSj Hk;Hkhr gksuk euq"; dsvijk/kh gksusdk |ksrd gSA

    lalkj esaiki dqN Hkh ugha gSA og dsoy euq"; dsnf"Vdks.k dh fo"kerk dk

    nwljk uke gSA izR;sd O;fDr ,d fo'ks"k izdkj dh eu%izofRr ysdj mRiUu gksrk gSA

    izR;sd O;fDr bl lalkj dsjaxeap ij vfHku; djusvkrk gSA viuh eu%izofRr lsizsfjr

    gksdj viusikB dksog nqgjkrk gS& ;gh euq"; dk thou gSA -------izR;sd euq"; lq[k

    pkgrk gS A dsoy O;fDr;ksadslq[k dsdsUnzfHkUu gksrsgSa----------dksbZ Hkh O;fDr lalkj esa

    viuh bPNkuqlkj og dke u djsxk] ftlesanq[k feys& ;gh euq"; dh eu%izo`fRr gS

    vkSj mldsn`f"Vdks.k dh fo"kerk gSA

    --------ge u iki djrsgSavkSj u iq.; djrsgSa] ge dsoy og djrsgSa] tksgesa

    djuk iM+rk gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    83/128

    jfe vkyksd

    83

    16161616

    LosV ekMZuLosV ekMZuLosV ekMZuLosV ekMZu

    fdlh Hkh O;fDr dh mUufr dsihNsmldk lclscM+k jgL; gS] ml O;fDr dkvkRefu;a=.kA & xsVs

    okn&fookn esakkafr lsdke ysaA vkosk] rhozrk dsdkj.k NksVh lh Hkh ckr

    voxq.k cu tkrh gSA rc lR; Hkh vuSfrd cu tkrk gSA & tktZgcZV

    okLro esatksdqN Hkh ge lh[krsgSa] og ikBkkyk esaugha] thou dh ikBkkyk

    esalh[krsgSaA

    bl HkkSfrd txr esaizR;sd oLrq viusewy:i esageskk NksVh gksrh gSA

    fdz;kRed thou lsgekjh ladYi kfDr crk gS] og egku cu

    tkrk gSA og viusizR;sd fopkj vkSj dk;Zdk nwjxkeh izHkko ns[krk gSA lR;fuB vkSj drZO;fuB curstkuslsfoosd tkxzr gksrk gSA

    dfBukbZokLro esagekjh euksnkk esafufgr gS] og ek;ktky ;k Hkzetky gSA &

    vukrksysMsfoM

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    84/128

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    85/128

    jfe vkyksd

    85

    fujarj fy[krsjguslsO;fDr esafparu dh egkurk vkSj ys[ku dyk dk ,slk

    dkSky vk tkrk gS] tkseuksjatu gsrq fy[kusokyksadks csgwnk dksfkkksaij Hkh ugha vkrkA

    izd`fr dHkh xfrghu ughajgrhA

    ^i

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    86/128

    jfe vkyksd

    86

    vknkZ iq#k og gS ftldksnwljksadk midkj djusesa lq[k feysvkSj tksnwljksa

    dsmidkjksadksxzg.k djusesayTtk vuqHko djs] D;ksafd nwljksaij d`ik djuk egkurk

    dk |ksrd gS fdarq nwljksadh dik izkIr djuk ghurk dk ifjpk;d gSA & vjLrw

    ekuork dksizkIr djusdsfy, lkjk fu;e ,d gh gSA dsoy viusn`fVdks.kdksBhd ekxZ ij ykusdh vko;drk gSA

    ?kj dk dqy bart+ke fL=;ksa dsgh gkFk esagksuk pkfg,A dksbZ iq#k rc rd

    lQyrk izkIr ughadj ldrk( tc rd mldh L=h mlslgk;rk u nsA

    tkseuq; NksVs&cM+slHkh lsuezrk vkSj lH;rk dk O;ogkj djrk gS] og lcdks

    ok esadj ysrk gS vkSj lHkh yksx mldk vknj&lEeku djrsgSaaA

    izd`fr dsfu;eksaesaNksVs&ls&NksVsvijk/k dsfy, Hkh {kek ughagSA

    dksbZ oLrq vPNh ;k cqjh ugha] fopkj gh mlsoSlh cuk nsrsgSaA & kSDlfi;j

    ;fn vki pkgrsgSafd vkidh larku flxjsV ihuk NksM+nsrksmlsminsk er

    nhft,A tksdqN vki pkgrsgSa] mldh ckr er pykb,( ij mlscrykb, fd flxjsV

    ihuslsrqe dghaQqVcky Vhe esa[ksyus;k lkSxt dh nkSM+thrusesavleFkZ u gks

    tkvksA

    yksxksa dksizHkkfor djusdh ,dek= jhfr ;g gS fd tksdqN nwljk O;fDr

    pkgrk gS] mlh dsvuqlkj ckrphr dh tk,A ge ftl oLrqdh ewyr% dkeuk djrsgSa] mlh lsdeZ dh mRifRr gksrh gSA

    vxj euq; liusu ns[ks] bPNk,au j[ksrksog ikxy gkstk,A mudsthou

    dk larqyu fcxM+tk,xkA ;gh mlsft+anxh [khapusvkSj la?kkZ djusdh izsj.kk nsrk gSA

    ek;keksg vkSj lalkj dh vlkjrk ;k uojrk dh nqgkbZnsuk euq; dslkFk

    fookl?kkr djuk gS vkSj mlsdrZO; lsP;qr dj nsuk gSA vr,o viuh bPNk,avkSj

    liusiwjk djuk izR;sd euq; dk drZO; gSA ekuo thou dh ;gh lkFkZdrk gSA

    euq; esadksbZ u dksbZvn`; kfDr fNih gSA vxj og kfDr tkxzr vkSj lfdz;

    gksmBrh gS rkseuq; viuh izR;sd bPNk,avkSj liusiwjk dj ldrk gSA ;g kfDr

    bZoj ;k HkkX; ughagSA euksfoKku esablsfookl] vkRefookl dgk x;k gSA blseuq;

    dh ije kfDr ekuk x;k gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    87/128

    jfe vkyksd

    87

    t:jr lsT+;knk cqf)ekuh lsHkh dke ysuk [krjukd gS] rc dke esalQyrk

    ugha( lud ;k >Ddhiu vk tkrk gSA

    kCn gekjsfopkjksadsokgu gSaA

    ge pkgsarks viusvki lsokrkZyki dj ldrsgSaA eu ckrksadksLohdkj djt;Ro nsrk gSA vko;drk bl ckr dh gSfd eu dh ckrksadksekSu :i esat+:j lkspk

    djsaA lLoj ckr djuslseu ij mldk cqjk vlj iM+rk gSvkSj fujkkk vkSj vlQyrk

    ds{k.kksaesacgqr lsyksx eu esalLoj ckrsadj vlk/kkj.k lQyrk ik x,A

    vxj dksbZ rqEgkjslkFk u pysrksHkh rqe viusjkLrsij vdsysc

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    88/128

    jfe vkyksd

    88

    gR;k djrsle; vxj gR;kjsdk jDr FkksM+k lk fudky fy;k tk, vkSj nwljs

    euq; dskjhj easbatsDku }kjk NksM+fn;k tk, rksog vPNk&Hkyk euq; Hkh ;dk;d

    viuslkeusokysdh gR;k dj MkysxkA euq; dsjDr esaeuksHkkoksadsdkj.k ukuk izdkj

    dsthok.kq vk tkrsgSaA fopkj ;k dk;ZkfDr dsoy efLrd rd gh lhfer ughagS] oju~ kjhj ds

    v.kq&v.kq ;k vax&vax esaO;kIr gSA euq; dskjhj dk izR;sd vax viuh&viuh lkeF;Z

    dsvuqlkj viuh j{kk dj ldusesaleFkZ gSA

    ;g ,d /kqzo lR; gS fd fdlh oLrq dksizkIr djusdsfy, mlh dk fopkj djrsjguk

    furkar vko;d gSA

    ekuo ifjfLFkfr;ksadsv/khu ugha] cfYd ifjfLFkfr;kaekuok/khu gSaA &

    fMtjk;yh

    izR;sd oLrq ,d nwljsdksvkdfkZr djrh gSaA ijLij vkdkZ.k ij gh euq; dh

    laiw.kZ fdz;k,apy jgh gSaA izdfr Hkh blh vk/kkj ij fdz;kjr gSA

    izR;sd ?kM+h kqHk gS] tc tkxksrHkh lcsjk] usd dk;Z esafoyac dSlkA

    vesfjdh U;k;k/khk feYVu lsarhl lky rd fuj{kj FksA

    euq; dk viusdksigpkuuk lclsdfBu dk;ZgSA dksbZ euq; geskk vius

    ckgjh :i dsNykosesajgrk gSA okLro esaftl le; euq; viusdksigpku ysrk gS]ml le; og lgh vFkksZaesaeuq; gkstkrk gSA

    vlqanj dsdkj.k gh lqanj dk ewY; gSA

    vkidh orZeku kfDr lslSdM+ksaxquk kfDr vkidsvar%dj.k esafo|eku gSA

    loksZRre xq.k og gS tksvkidksvkReifjp; djkusesavkidk iFk&iznkZu dj

    ldsA

    ge viusorZeku esadHkh Hkh lq[kh] larqV vkSj vkuafnr ughagksrs] gekjsthou

    dsnq[k dk dkj.k ;gh gSA

    izlUurk euq; dh ijNkbZadsleku gSA bldsihNsHkkxksrks;g vkxs&vkxs

    nkSM+rh fn[ksxh vkSj vxj eqag eksM+yks rks;g ihNsdh vksj Hkkxusyxrh gSA dkeukvksa

    dh iwfrZ lsdHkh vkfRed lq[k ughafeyrk] lq[k rksvkRek dslarksk esagSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    89/128

    jfe vkyksd

    89

    f[kykM+h dsfy, eqLdku vfrfjDr kfDr dk dke djrh gSA

    vuko;d xaHkhjrk euq; dseu dh kfDr;ksadksVqdM+s&VqdM+sdj Mkyrh gSA

    euq; dh dk;Zdqkyrk vkSj ;ksX;rk HkLe gkstkrh gSA vr,o izlUu jguk vko;d gSA

    euq; dk orZeku mldsHkwr esafd, x, dk;ksZadk Qy gksrk gSA orZeku dsdk;ksZaij mldk Hkfo; fuHkZj djrk gSA viusHkwrdkyhu le; dsdkj.k orZeku nkk

    gksrh gSA vki Hkfo; mTToy pkgrsgSarksorZeku dsdk;Zmlh dsvuq:i dfj,A

    vkt vki D;k gSa] bldk egRo ughagSA egRo bl ckr dk gSfd vki Hkfo; esa

    D;k cu ldrsgSaA

    nqfu;k [kqn ughacnyrh] mlscnyuk iM+rk gSA

    viuseu esadHkh Hkh vfup; u j[ksaA vfup; lnk kfDr;ksadks,d ughagksus

    nsrk gS( tcfd fup; euq; dk lks;k fookl txk nsrk gSA

    j.k esacanwd ughayM+rh] mlsFkkeusokyslSfud dk n; yM+rk gS vkSj n;

    Hkh ugha] ml n; dk fookl yM+rk gSA

    psgjk fopkjksadk niZ.k gksrk gSA

    xkSjokkyh nkkZfudksa] fopkjdksa,o ys[kdksadksdHkh Hkh izek.kksalsviuh ckr dksfl)

    djusdh vko;drk ughaiM+rh] mudk vkRefookl gh mudh lclscM+h nyhy gksrh

    gSA vki tksdqN djrsgSa] mldh lR;rk esavkidksfookl gksuk pkfg,A

    tc nsonwr ekuo dksiw.kZ larksk dk ojnku nsusyxk rksHkxoku usmlsjksd

    fn;k vkSj dgk ^^ugh ;fn rqe euq; dksiw.kZ larksk dk ojnku nsnksxsarksmldh

    [kkstiw.kZthou dh lkjh [kqfk;kagh lekIr gkstk,axhA

    izR;sd ckyd esaegku O;fDr cuusdslHkh xq.k cht :i esafo|eku jgrsgSaA

    vko;drk gS vuqdwy ifjfLFkfr dh] ftlds}kjk og viusegku :i dksizdV dj

    ldsA

    laHko gSftldh vki lQyrk dh ckrsadjrsgSaaA mulsHkh vf/kd egku cuus

    dh lHkh ;ksX;rk,avkiesafo|eku gksaA vHkh rd vkiusviusdksigpkuk gh dgkagSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    90/128

    jfe vkyksd

    90

    euq; dk lPpk lkFkh mldh ;ksX;rk] lkgl vkSj mldsvanj dh kfDr;kagSa

    tksgeskk la?kkZ djusesagj fLFkfr esamldk lkFk nsrh gSaA tc ge Lo;adfBukb;ksa

    vkSj ladVksalstw>rslQyrk gkfly djrsgSa] rHkh lgh ek;usesagekjsO;fDrRo dk

    fodkl gksrk gSA thou dk vewY; fl)kar gSfd ;fn vki viuh lQyrk ij lansg djusyxsaxs

    rksdHkh iw.kZ lQyrk ij lansg djusyxsaxsrksdHkh iw.kZ lQyrk izkIr ughadj ldsaxsA

    lalkj mudsfy, jkLrk NksM+nsrk gS tksviusjkLrsij n

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    91/128

    jfe vkyksd

    91

    17171717

    jtuhk&jktjtuhk&jktjtuhk&jktjtuhk&jkt

    HHHHkkjr] xka/kh vkSj eSakkjr] xka/kh vkSj eSakkjr] xka/kh vkSj eSakkjr] xka/kh vkSj eSa

    ftu ij ge fopkj ughadjrs] mudk gekjsthou ij dksbZ laLikZ] gekjsthou

    dk ifjorZu djusokyk dksbZ Hkh izHkko dHkh ughaiM+rk gSA iwtk lsughage fopkj ls

    :ikarfjr ughagksrsgSaA

    x+jhc vkneh tc nfjnzrk lslarksk dj ysrk gSrksog larksk flQZ nq[k dks

    fNikusdk vkSj lkaRouk dk ,d mik; gksrk gSA

    nfjnz vkneh dHkh HkkSfrdokn lsij ughamB ldrkA le`) vkneh gh

    HkkSfrdokn lsij mB ldrk gS] D;ksafd le`f) dksikdj mlsirk pyrk gS fd dqN

    Hkh ughagSle`f) esaA

    xka/kh tSlsvkneh pkfg, ysfdu lekt ekDlZtSlk pkfg,A

    tksfopkjiwoZd Lohdkj gksrk gS] og t+:jh :i lsvkRek esaizfoV ughagksikrk

    gSA fopkj ckgj gh jg tkrsgSa] Hkhrj ughavkrsA Hkhrj rksfufoZpkj tkrk gSA

    vuq;k;h lnk va/ksgksrsgSaA

    ,d vkpj.k vkRek lsiSnk gksrk gS] ,d ckgj lsFkksik tkrk gSA tksvkpj.kckgj lsFkksik tkrk gS] og tc rd gkFk esakfDr u gksrc rd fVd ldrk gSA

    Hkysvkneh dksdksbZcqjk vkneh ughafn[kkbZ iM+rk gS] ysfdu /;ku jgscqjs

    vkneh dksdksbZ Hkyk vkneh ughafn[kkbZ iM+rk gSA

    loksZn; lslektokn ughavk,xk] ysfdu lektokn lsloksZn; vk ldrk gS]

    D;ksafd loksZn; dk vFkZgS& lcdk mn;] lcdk fgrA lcdk fgr rHkh gksldrk gS]

    tc lcdk fgr leku gksA vHkh x+jhc vkSj vehj dk fgr leku ughagSA blfy,

    loksZn; ughavk ldrk gSA

    tc rd vkfFkZd lekurk u gksrc rd jktuhfrd Lora=rk vkReoapuk &lsYQ

    fMQsDku& gSA

    eks{k dk [;ky xHkZ dsvuqHko lsgh iSnk gqvk FkkA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    92/128

    jfe vkyksd

    92

    thou dh [kkst fujarj vrhr lseqDr gksusdh [kkst gSA

    ijaijk dk lgkjk vgadkj dh iqfV dsfy, yk;k tk ldrk gSA

    ejusdsfy, Hkh ft+anxh pkfg,A

    tksdgk tkrk gSog ,d gS] ftrusyksx lqursgSaO;k[;k,amruh gkstkrh gSaA

    tksiqjkusdksfxjkusdh lkeF;Z ughaj[krs] osu, dk fuekZ.k djusdk lkeF;Z

    [kksnsrsgSaA

    lR; dHkh Hkh fopkj djuslsHk;Hkhr ughagksrk gS] vlR; geskk fopkj djusls

    Hk;Hkhr gksrk gSA

    dpjk gh dpjk tc ikl esagks rksmldksfQj vkx esaMkyuslsge cgqr

    MjsaxsA

    ^th* ge mudslkFk yxkrs gSa] ftudslkFk yxkustSlk Hkhrj dqN Hkh ugha(

    ckgj ls^th* yxkdj bT+t+r tksM+nsrsgSaA ijekRek dslkFk rksth ughayxkrsgSaA

    tc n; esavknj gksrk gS rkskCnksaesa ge fopkj ughadjrs] fQdz ughadjrs

    vkSj tc n; esavknj ughagksrk rksge kCnksadh cgqr fQdz djrsgSafd D;k dgsa]

    D;k u dgsaA

    izse dsviusjkLrsgksrsgSavkSj J)k dsvius] ysfdu tksu izse tkursgSa] u

    J)k tkursgSa( flQZ FkksFkk fkVkpkj tkursgSa] mu cspkjksadksizse vkSj J)k dsjkLrsdk dksbZ irk ughagksxkA ftudschp izse gSa] mudschp fkVkpkj lekIr gkstkrk gSA

    egkiq#k ge mlsdgrsgSaa] ftldsikl lekt dk fkVkpkj lekIr gksx;k gS]

    mllsge lh/kh&lh/kh ckr dj ldrsgSaA

    izkalk izkIr djuk cgqr vklku gS] xkyh [kkusdh fgEer tqVkuk cgqr dfBu

    gSA

    fookl ugha( fopkj fodkl dk }kj gSA

    iqjkusdksrksM+sfcuk u, dkscuk;k Hkh rksughatk ldrk gSA fo/oal Hkh jpuk

    dh izfd;k dk fgLlk gSA vrhr dh vkykspuk Hkfo; esaxfr djusdk igyk pj.k gSA

    esjh ckr dh vkykspuk djuslsvki [kcj nsrsgSafd vkiusesjh ckr dksewY;

    fn;kA bl ;ksX; le>k fd vki ml ij lksp jgsgSaA vkykspuk fuank ugha] lEeku gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    93/128

    jfe vkyksd

    93

    ge i{k esamlh dsgks ldrsgSa] ftldsfoi{k esagksuk Hkh t+:jh ekywe iM+

    ldrk gksA

    fopkj dk tUe gksrk gS lansg ls] la?kkZ ls] vkykspuk lsA

    lk/kkj.k lslk/kkj.k euq; Hkh rkSyk ughatk ldrkA

    dk;jksadksvfgalk dh ckr ,dne tap tkrh gSA

    ge ml vkneh lscnyk ysrsgSatksgekjsvKku dksizdV dj nsrk gS( D;kasfd

    og gekjsvgadkj dkspksV igqapk nsrk gSA

    geskk HkhM+dsHk; dsdkj.k ge vlR;ksadksLohdkj fd, cSBsjgrsgSaA

    lR; rksviusiSjksaij [kM+k gksldrk gS] ysfdu vlR; dksHkhM+dk er

    pkfg,A

    ncko ek= fgalk gSA ncko Mkyusds

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    94/128

    jfe vkyksd

    94

    iwtk ejsgq, vkneh dh dh tkrh gSA

    /kkfeZd rksuSfrd gksrk gS] ysfdu uSfrd /kkfeZd ughaA

    izfrfdz;kvksalsdHkh fdlh o`fRr lseqfDr ughafeyrh gSA o`fRr;ksals] oklukvksa

    lseqfDr vkrh gS le> lsA vkSj tksO;fDr izfrfdz;k esagksrk gS] fojks/k esagksrk gS]k=qrk esagksrk gS] mlesale> dSlsvk ldrh gSA

    Hk; dh izfrfdz;k esaO;fDr fuHkZ; gkstkrk gS] vHk; ughaA fuHkZ; mYVk gksx;k

    Hk; gSA vHk; esa u Hk; gS] u fuHkZ;rk gSA

    vuhfr lseqDr gksusdsfy, uhfr lsHkh eqDr gksuk gksrk gS vkSj nksuksalsgh

    eqDr gksdj psruk /kkfeZd gkstkrh gSA

  • 8/10/2019 rashmi alok (selection of quotations)

    95/128

    jfe vkyksd

    95

    18181818

    egkohj] czp;Z] deZokn vkSj iqutZUeegkohj] czp;Z] deZokn vkSj iqutZUeegkohj] czp;Z] deZokn vkSj iqutZUeegkohj] czp;Z] deZokn vkSj iqutZUe& vkpk;Z jtuhk& vkpk;Z jtuhk& vkpk;Z jtuhk& vkpk;Z jtuhk

    vrhr flQZ Le`fr esagS vkSj dghaHkh ughavkSj Hkfo; dsoy dYiuk easgS vkSjdghaHkh ughaA gS rksflQZ orZekuA blfy, le; dk ,d gh vFkZ gksldrk gS&

    orZekuA

    /;ku dk vFkZ gh gS dqN u djukA

    eq>sdH