tQj. b. y. s. tb,i. s:pIsPU 710 PNZ UMATOL 00l CA,

De '

anima sEEA’R A T A »

J$UAtsU>

Approbante Amplissima Facul-sare Philosophica, in induta ad Auram

Academiaesub PRAEsIDIO

Viri FraclartJJim ; ;

Dn. M. JACOBI FLACHsENILLog. & Metaph. Prpsi celeberrimi*jut Fautoris

si Promotoris sui ccrtissimiiita sincero gratoquc animiaffectu jugiter proscguendL '

Candido Eruditorum examini submittieNICQLAUs CRUCEL Hls»

•s'-r v sudermannia->

Auditorio Maximo diem V Jujpil, ' Aani «i 67 8»<•••" nlt 11l ' s ‘ ■di B 0 M)

j, Excusa aP ex.ro Hans o hio Acad.Typogr,

•*? .

-

. : ■ * ' ■ -

■ :

'■ ‘v’ *[ 'l i I};,tD i lj i .

..

.V A *3 v - *#■ •

I. N. J.Disputattonis de Anima separatjus

THEsIs I.

Ivin! adfulgente grati!, argu-mentumhoc sublime prorlus,ideoq; intelledu dissicilimuraenodaturis» in frontispicio 8cpriusquam discursus noffri ve-la laxius explicuerimus» ne

1 concepto vento in ignotumquali pelagus errabundi seramur, paulo accuratiusintrolpiciendum, An detur in rerum natura Anima ;

nam si non datur, quidopus est littus arare*, quidattinet de non ente dilputare? cum de ilio nulla sitDoctrina, ut essatum lonat philolophicum^.

Thesis 11.super qua tamen quadlione longo verborum

apparatu prolixe disquirere de necessitate non vi-detur,cum anima? existentia,quamvis non adeo Ipriori, posteriori tamen,operationibus sc. pra:-claristimis ssole meridiano illustriorevadat ,acceditunanimis saniorumPhilorphorumconsensus, quosenumerat Aristotoles L. 1. de Anima, eorumqiieaslertioni ibi,sicut etiamL. 2. album addit calculuargumento & potentia anima: se iplam movendi

deduisto, dicens i iJ/u%/j 'oh av& iavia syrxv ;ut de plu-ribus ijsque clarissimis sacra? scripturae tcstimoniis,animas cxistentiam apertissime adstruentibus, ni-hil dicam, adeo ut in D.Ruvij deseenderesenten-tiam non verear, qui senescire satetur, habeat ncilie animam, nec ne,qui se illam habere non co-gnoscit vel dubitat maxime cumse brutum assir-met, qui animam tollit mtelligenrem_>.

Thesis 111.Hisce ita praemissis paulatim ad animae definitio-

nem nos accingimus, quae vel no minalis vel realis*In observamujs Etymylogiam, Homo-nymiam,&synonymiam. Descendit vocabulumanimae quod alij quasi artpe» seu ventum vel spiri-

v tum dictum volunt, ab animando, etymo ab ejusoperationibus vel effectis desumto, quod scilicetinformando vivisicet corpus organicum eique vi-tales operationes communiceo.

Thesis IV.Esl quoque vocabulum hoc tto nunc ani-

..mam significans vegetantem, quae forma diciturplantarum, stirpium & arborum; nunc sentien-tem, quae brutorum , nunc inteliigentem seu ratio-nalem, quaealtera pars hominis eslentialis,sen-tientem & vegetantem tanquam facultates sub secomprehendens; accipitur etiam nonraro vox a-

pvo toto COtnposttO avvvtsuWxZ?, qv» <p?piris seumodus loquendis, sansto jn senptuns samiiiarissi-mus esl. Thesis V.

2vfflstut pro varietate lingvarum variat: Ebraroidiomate Asephejch, Nesthamah vel Ruach dicitur,Graecis ipv%i t &c. Latinis Anima, spiritus, Animus,Mens,Memoria,Ratio,scc. ab esseistu seu opera-donetranseunte una haec eademque subilantia spi-ritualis nuncupatur,unde D 4 Augustmus inlib.despir*&anima cap.i|. Dicitur animadum vegetat5spiritus dumcontemplatur; senlus dum sentit5 Ani-musdumsapit, dum intelligit, Mens; dum discer-nitratio; dumrecordaturmemoria;dura vultvo-iuntas* Cum quo verbotenus sere consenritlsio-dorus 11. Etymol.

Thesis VI,Triplicem deinde cum D.Bernhardo serm.

8c omnibus orthodoxis, animae rationalis consti-tuimus statura atque conditionem: primum incorpore corruptioni obnoxio: secundum sinecorpore incorruptibili; & tertium in corporeincorruptibili & proinde totuplicem considcran-di modum, umo, utphte qui omne ingenii hu-mani acumen longe transcendens ex revelatio-ne sidum haberi potest divina, ad Theologiam ;

primo vero ad Phyficam,tanquam fora propria ac

competentia, semissis; de intermedio impraesen-tiarum, adspirante divinabenedictionis aurtl, qua-tenus Icilicet animarationalis lub conceptu quid-ditativo spiritus est: lumine naturae cognoscibilispaucis adturi* Fuit sequitur

Thesis VII,De quidditate Animae variae variorum suerunt

opiniones atque lentendae: alii illam elle volue-runt sanguinem humori admistum ; aliusquatvor primarum qualitatum; alius ignem j aliivero aerem; non nulli quoque animam aliquid exatomis conslatum putarunt; alii aliter lenierunt 5sed quod hi 3 plana ventatis via aberraverint, nul-lum nisi OtspUWO. JloLVOiOU; laborantem, sugere potest:nos itaque sobria Philolophia cum lactis lirerisconjuncta melius innutriti cum aliis redtius sentien-ribus talem animae separatae ponimus definitione tAnimaseparata esl: spiritus finitus incompletus,adcorpus hominis informandu,naturaliter ordinatus.

Thesis VIII.Quicquid in univerla rerum natura ess, aursub-

stantia ell aut accidens, in familia accidentium ani*mse Jocum adsignare cum aliquis vix libi praesu-mat,lubstanria siroporter>quae velcorporeavelin-corporeaseu spiritus; si anima sltcorpus,smiplexerit vel milium: at neutrum, E. Deinde,omne cor-

poreum, secundum Aristot.lib. 8.auscuIr.Fhys.c.4,text.iB. seipsum movens, duobus conslet necesleest: uno quod moveat & non moveatur, alteroquod moveatur & non moveat: sed homo semo-vet, movens autem in ipso est anima, quod move-tur corpus: anima igitur non est corpus, alias cor-pus a corpore informaretur, quod absurdum.

Thesis 1X*Relinquitur itaque animam esse spiritum, quod

praeter ejus originem seu creationem, quam perinspirationem effo consiat Gen.2,7. &hodiernampropagationem, quae independentersit & materi!per traducem, de quibus in Physicis* facile ev«stjtsunt operationes ejus inorganica; Intellectio &

volitio, qua; in Deum etiam cum cadant, a ma-teria secundumrem as & planeimmateria-les esse sequitur, Intelligendocerte anima corpo-ralia quaeqi longe transcendens spiritum in-finitum, Intelligentias, imo se ipsam admirando

sane tanta;est subtilitatis, ut adintimas etiam rerum quidditates, penetret, vehad minimum penetrare contendat,!minimis esse-ctis ad summam causam progrediens discurrendb:quin etiam-multa qisae nec sunt nec effo postunt,apudse singere, variosque modos atque habitudi-nes inter illa excogitare valet, Ha;c cum causa; ali-

cui materiali originem sua debere non postunt-se-quicur animam non corpusesle sed spiritu : modusenim operandi modum esTendi necesiano sequitur.

Thesis X*Ouin autem sitspnitus nullus insicias ibit, cum

non modo esTentiam a spiritu infinito distm&am,verum etiam ab illo suam agnoscat dependentiam:quicquid jam ab alio tanquam cauta effective de-pendet, non potest nonesle finitum. Eo tamendementia: atque impietatis prolapsi sunt Carpo-crates, quemadmodum prodit con-tra Hafres. cap. 24. Cerdones,asserenteTheodor.

de decretis divinis3 item Gnostici Manichaei, &

Priscillianishe, teste Aug. de Haeres. cap. 46. uttnam humana particulam crederent EsIentiae divi-na ; qux sententia quoque Philonis Judaei suisle vi-detur,alicubi dicentis Deum corporibus humanisnon nihil de suo Numine superne inspirasTe 5 &

Plutarchi, qui inter sua scripta etiam hocreliquit tAnima mentis particepssadta, non solum Dei opusest, verum etiam pars, nequeab eo, sed de eo, &exeo sadla est. sed horum errorem,cum adeo sit pal-pabilis ut neminem latere potest* recitasle est re-iutastei quod si anima divin&mentis ellet particu-la, aut Deus ellet mutabilis quod a divina naturamaxime abhorret; aut anima omnis mutationis

expers* quod salsiim effle experientia rerum magi-stra, maximo, proh dolor, cum nostrodamno, exlapsu protoplastorum luculenter commonslrat.

Thesis XI.Fecimus quoq; in data definitione mentionem

incompleti, non sensu Logico* necPhysico, sed Me-taphysico: non ut arguamus animam desectionisVel imperfectionis qua anima, sedratione compo-siri, hominis scilicet, cujus pars estesssentialis, natu-

raliter ad corpus ordinata organicum, ut cum illounum constituat esso completum 5 quare etiamad redunionemcum corpore naturaliter esl: pro-clivis; necspeciem absolvit persedtam, nec caditsub rationem suppositi, nisi per analogiam quan-dam & reduCtive, ut independenter subsissatnon sustentara ab alio. Diximus deinde animamhumanam spiritum incompletum ad distinCtio-nem ab Angelis, qui entia sunt completa, contraerroneam Qrigems sententiam, qui, reserentibusThoma &Combricensibus, diserimen illud speci-sicutnL. 1. ■srgiaszav omnino tollere voluit; & Greg.Vener.quistramineis prorsus adductus argumen-tis, animam angelo digniorem multo ac nobilio-rem asfirmare non dubitavit, de Harm. Mundi,Cantio. % c. 2. Et haec ad explicationem Definitio-nis dixisiesufficiant. Cum autem immortalitas ani-

rationalis ba sis hujus discursus sit atque funda-mentum, paulo altius de illa esse solicitos forte ere erit nostra.

Thesis XII.Omnibus sere retro seculis non desuerant, qui

animae immortalitatem impugnare non erubue-runt, utpote sadducasi, teste Josepho de antq. Jud.lib. is. c. 2. & de bello Jud.lib. 2.c. 7. qui nec relurre-dlionem mortuorum credunt Matt* 22. nec spiri-tum Ats. 25* sub quorum signo minus augusto nu-mero (ae militarunt haereticorum turmae, quarumnumerum inire placuit Aug.sib.de hserel.Epicurad,quibus mundanis turpiter immersis. voluptatibusprima ventris cura suit 3 quorumcastra quoque le-qvunturGalenus & Plinius qui animas immortali-tatem multis irridet» lib. 7. hist. nat. c. ss. nec mul-tum ab his Leo X.PontisexRomanusabhorruit, quiaudita aliquando insigni super immortalitate ani-mae disputatione, magis sibi placere aiebat illumCornelii Galli versiculum .•

Et redit in nihilum quod suit ante nihilAnimo dubii suerunt Clemens VII. dicente Ger-hard. loc* Theol. tora. 8. & Ambracotta Cleonj,-brotus, sicut narrat Cicero (* Tuscul. 4. de contem-ptu mortis, unde etiam spontanea morte dereive-ritate certiores fieri voluerunt.

Thesis XIII.Verum enimvero, quamvis ex scriptura (aera

pariter ac orthodoxorumPatrum documentis ani-mae humanae immortalitas illuffrissima die clariorrefulgeat; tamen ut philosophi, ex di-(stamine reaae rationis, paganorum exemplis,acPhilosophorum saniorum seriptis illam facile evin-cere conabimur.

Animam esTe spiritum superius in thosi 9. sarisprobatum dedimus, spiriiualitas autem a corru-ptione maxime est aliena. Unius corru-ptio alterius estgeneratio,ut loqui amantPhysicsiubi tamen anima suam ob simplicitatem alicujusgeneratio esle nequit. sicut omnis materialitascausa est corruptionis, sic independentia a materiaimmortalitatis, unde argumentor: quicquid necin fieri, nec in esTe,nec in operari a materia de-pendet, illud omnino esiimmortale; at Anima &c.E. Justitiam denique tollit divinam qui animas ne-gat immortalitatem. Providentia divina omniagubernat atque moderatur, experientia tamen di-cit impijs atque atheis hominibus ut plurimum inhoc mundo omnia ad nutum fluere & ex animisententia succedere, initium de do-mo Dei sumi; quod si posl hanc alia non esTet ex-pedanda vita, quando promissionem suam Justi-

tia divina, reddendi cuique secundum merita su a*esFedtui dareo?

Thesis XIV.Gentiles etiam ex lumine naturali & principijs

connatis se esle immortales pulcherrime nove-runt; sio Thraces, secundum Herodi infantulumrecens natum > ob mala ipsi .vitam ingredienti oc-currentia lamentationibus exceperunt & lacry-nsis,hominem vero mortuum perlusum atque Ite-titiam terra: mandarunt, cundsas fluctuantis hu*jus maris tempeslrates. desunctum omni felicitatebeatum rati. Idem de y£gyptijs , ChinensibusyPervanis, Indis,alijsque Barbarorum plurimis, Hi-sfloriographorum ed: judicium. Huc faciuntEthnicorum Philosophoram relTimonia ac di<Taprorsus.praeclara':- Non recte exissiimant, inquitsocrates, qui mori malum esse arbitrantur,cumto mori nihil aliud sit, quam illuc migrare übi vi-vant,qui jusse vixerint. Arissoteles asfirmat In-tellectum *'tp&eipt&t L. i. de anima, & L. j. ipsumsioyov a%vo%v £ attiov. & L. 2. de gen. animal, dicitmentem extrinsecus accedere,ipsamquesolara di-vinam esle» Plato in Phaedro , in Phi-leta &Tima:o,neenonin L. io. de repub. <sc alibimulta dislerit, ex quibus immortalitas animae nonobscure intelligitur j cujus argumenta seledsiora

sicut etiam Aristotelis enumerat Pererius L* 6,

Fhysi c. i$, & 15>.Thesis XV,

Ec ut de alijs nunc aitum sit slentium , unus proomnibus nobis sufficiat magnus ille seneca, quiin multis suis, quae posterirari reliquit, scriptis e-gregie nostris savet partibus; Alia, inquit EpisE

origo nos expedar,alius rerum status. Notidum coelum msiex intervallo pari possu mus. Pro-inde intrepidus horam issam decretoriam prospi-ce, non est animo suprema scd corpori. &,diesisle, quem tanquam extremum reformidas,aeter-ni natalis ess. Et in consolatione ad Marciam:Animus nititur iiio, unde demistus: ibi illum aeter-na requies manet, pro consuiis crassisque pura 8cliquida visentem. Hinc Epist. ny. generoso quo-dam nisusese extollit,dicens; Major Ium <&ad ma-jora genitus quam ut mancipium simcorporis mei:quod quidem aliter non respicio quam vinculumlibertati meae circumdatum. Quid ergo jam ob-ssat, quin cum D. Crysossomo concludam, eos,qui de animae immortalitate haerent, dubitare et-iam posTe in meridie ne sit dies.

Thesis XVI.Immortalitatem sponte sua sequitur separabili-

tas i corpore utpotecorruptibili. sed sunt qui in.

anima; mortalitate adstruenda invictis se argu-mentis superatos esse cum cernerent, ne errori lor-eus deeslet, s*raptyv%am quandam finxerunt, h, e.transitum animarum prioribus e corporibus so-lutarum in corpora alia humana vel beluina, &idquidem juxta vita; anteacta; rationem j libidinososin porcos mutari, crudeles lupos fieri atque leo-nes, astutos & callidos in vulpes degenerare, mu-sicosinlusciniasaliasqueaves cantatrices transsor-mari somniarunt. sicEmpedoclesse olim piscemsuisle perhibuit. Pytagoras se Euphorbum, inbello Trojano a Menelao occisum, suisle ajebat.Ex salsa hac hypothesi ortum ell dogma illud Py-tagoricum, quo esum carnis bubula;mflar gravis-simi sceleris, severissime prohibitum atque inter-dictum resert Tertullianus in apologetico contragentes cap. 40. ne quis incautus carnem roderetavi sui vel proavi. Hujus quoque sarina; suisse Ma-nichaeos docet Aug.de Ha;res»TalisOvidiovidetur placuisle Metam. 1;.

Morte carent animae, scmperque priore relisla; sede? nolo domibusvivunt habitantque recepta.

Er paulo post: Animam sio lemper eandemEssit in varias doceo migrarefiguras.

Thesis. XVII.Transanimatio vero haec si. 8c morali-

ter intelligatur,’Ime aliqua’absurditate facile potosi admitti, de transitu autem physico & realiin-telledsa,ut absurda plane & prorsus salsa, damnan.dam atque reiciendam censemus. Nam praeterquod de side certum sit & simpliciter verum ani-mae posi separationem slatum esse separatum, y-e-

positci, nulla daretur inter animas sio -

minum sc brutorum distincstio specifica, nec ali-quod ratione dignitatis discrimen, cum rarnenexIndocta creationis, has ex eadem materia, qua cor-pora, illas vero per immediatam inspirationemcreatas, adeoque longe nobiliores esle, notum sit.Forma praeterea uni materiei proportionata plu-res informare nequit, sed requirit in sua materiainformanda dilpositiones adlibus a se exercendisaccommodatas, quas anima intelligensin corporebeluino vix inveniet. si denique anima rationalis,quae antea hominis alicujussuir, in bruto daretur,etiam & illicintelligeret, cumintelledsio naturalissit animae operatio, 8c ultimo, anima brutorumdicenda eslet immortalia.

Thesis XVIII.Concludimus iraque animam humanam a cor-

pore luo quasi e vinculis liberaram inflatu quo-damconsidere separaro. Destatu autem illo vari»variorum extiterunt &etiamnum exiduntopinio-

aesatq; sententics. Nos salvo reliquorumanimam separatam in slatu ponimus I. non super*naturali» cum id solum hyperphysice siat quod exspeciali Dei concursu causatur, sio serrum aliquamdo natavit, virgo peperit &c. Ubi tamen animae,cum sit natura sua immortalis, sufficit generalisille Dei influxus. Nec 2. violento vel contra na-turam; violentum enim prassiupponitextrinsecumaliquod agens quod adlui naturalisitimpedimen-to 5 quo sublato iterum naturaliter agit. sic lapis inaere manu detentus inflatu est violento, & manusublata deorsum tendit» quod tamen de anima di-ci noa potcsl» Er posito, non tamen concesto,tali extrinseco aliquo impedimento, illo remotohaberet anima quemadmodum lapis descendendi,ad corpus redeundi principium effectivum, & sicresurrectio mortuorum per consequens esTet na-turalis, quod tamen gbsurdum. Diligenter autemdistinguendum inter separationem mfleri, qutequidem conjuncta est cum aliqua violentia, <sc in.satsso esTe, deindequoqueinter animas picrurndeimpiorum, has quidem, cqra cruciatibus inserna-libus nulla unquam major violentia, in datu vio-lento elle noninsicianiur, illas autem nonirem.*.

Thesis XIX.Nec 5. sententia de anitum separats naturali

Conditione,nisi in respe£iu ad datum hyperphy-sicum vel violentum, sibi conflare potesl,utut il-lam magni nominis viri amplectantur: maximecum anima sit ens incompletum naturaliter ad cor-pus suum ordinatum, unde etiam proclivitatem,appetitum atque propensionem ad corpus habetut cum illo ens constituat perfectum. Esl jamunio ipsi naturalis, separacio omnino,qua» unionisesl destruClio , naturalis non erit. ' Esl E. statusanimas prteternaturalisyquial non convenit ei expropriis {pacifica sua naturi» neque ex inclina-tione naturali; nec animae sinis esl separata con-sidere, sed corpus informare; esl praeterea separa-sio ex accidenti, philosophiae loquendo, nec sihomo inflatu integritatis permansifret, necessariasuisieO.' •

Thesis XI;Et cum status hicimpersestu§/ extra omne

dubitationis aleam esl quod anima illum cupiatdeponere & rursus eum corpore suo' conjungi isiam omnis forma chemiam habet ad informan-dum naturaliterpropendentem 3 omneincom-siletum naturali desiderio ad perfectionem teri-*dit. separatio deinde status naturalis non ess»quemadmodum in thesi proxime praecedenti di-ximus, erit, ergo unio? tertium non datur; unum

quodque jam naturali sertur appetitu in illud quodipsi naturale e st qui appetitus in anima, nonestaccidens aliquod ipsi superadditum sed eslentiaiisad informandum capacitas. Quamvis in diver-sam abeant partem Piato & Origenes exsalsa scili-cec hypothesi, animas nimirum ab aeterno exi-slentesin poenam ante natum hominem admissisceleris in corporis ergastulum detrusas, unde de-mum solutae redunionem non modo non appet-tere. sed potius manibus pedibusque, utajunt,su-gere,' politam tamen sententiam, tanquam tutis-simam desendimus, quicquid demum oggeratsectus cum universa sua familia, cum ejus argu-menta facilirao negotio dilui possino.

Thesis XXI.sed cum omnino otiosum esse naturae maxime

contradetur spirituali, animas separatas operatio-nes sicco admodum pede nec praetereundas me-thodi ratio jubet. Photiniani, Arminiani, alijqueHaereticorum non pauci, quos enumerat D. D.Meisi Disp. i. de slac. an sep. parag, ?. animam posbseparationema corpore otiosam prorsus, atq; tor-pentem esse, & instar gliris altissimo sepultam so-mno delitelcere. Nos autem asfirmativam cumgravissimis autoribus tuemur, praesertim cum ni-hil sit vita vitale quin vitales edat operationes.

Nec nobis obstat tritus Philosophorum canon:Asiones sunt suppositorum* nam ad illa quoquequafrationemimitantur atque (latum suppositi esscreshingendus, sic calor in igne calefacit quamvisnon sit suppositum, &c. sunt vero operationesanima: separats nobis naturaliter notiores tres :

IntdleCtio, Volitio, & Variatio Ubi, quamvis sa-cultatem sensitivam 3c vegetativam quoad aCtumprimum, propter identitatem illam quam habentad animam,ipsi non praescindamus, etiamsiob de-lectum organorum in statu separato in aCtum se-cundum producere non valear.

Thesis XXII.IntelleClum animas separats non tribuere non

potest recta rratio operationem ,ipsi ma-xime propriam: 'deaquali autem cognitione nuncstatus est controversiae. - Contrarium quidem (Va-!.t -i ■ • ■ i ■ i - --•

~

' ‘ \ ‘ 'V '** t* - ‘

dere videtur Principium illud Philospphicu.m : Ni-hil ess in Intelledlu, quod non prius luerit in sensu;nam? testePhilosopho, ipsi lenius Ipecies formantintelligibiles, quibus deinde phantasiae beneficioad se delatis Intellectus res intdligit; 'Anlmx jamin statu Tepatato instrumentis hisce corporeis ca-renti actus intelligendi competere non videtur.Verum cum grano salis haecregula est accipienda,nam non omnis rerum cognitio ex senlu haberi

potest, ut manisestum elt exemplo Intelligentia-rum & sp. Infiniti, quin & nos Deum, Angelos,Animamrationalem, scc. qusesub sensum non ca-dunt, intelligimus. Intelledsio itaque cum (itamusplane inorganicus & mere spiritualis, adeoque abanimi non corpore tanquatn scaturigine sili pul-lulans, omnino animae tribuenda.?.

Thesis XXIII.Inteliigit autem anima separata per species in?

statu conjuncte sensuura beneficio aequitas inqjsilum statum transportatas, qua: quamvis in fieri,non tamen in conservae a sensibus dependent,necentitas illarum tam debilis esl ut perpetuo caulaeefficientis egeat influxu, quod apparet in somniis,übi sensibus exterioribus ligatis, interni tamen inappreKensis speciebas negotiantur j ; Dari autemtales, species inbiles in anima separata arguitrecordatio atq; reminiscentia, qua:sine illis esienonpostunr. De side quoq; certum est(andtas: animaseum-angelis, Deum sine intermistione collaudare,quod si ne p v ia ; cognitione quomodopossitfieri sKc cum hic intelle&u polleat m corpore, cur nonmagis ibi ora ni mole libera * imo modo longe per-sectio,re inteli igi quod vel eorum exemplo proba-bile, qui ecsVasin patiuntur, quod multo excellen-tiora & divinioramtelligant; quam mente'sensibus

-■■ »

depresta: quin etiam Deus assinis novas quoque■species infundat nossest quod repugnat) sed potiuspotest probari de animabus msantum, qua: aliasnullas ederent operationes. Cavendum tamen ne'justo majorem animae tribuamus cognitionem,si-cut namque dignitatis gradu ab angelis disserunt,iic etiam mtelle&us universalem in terris notitiamanimabus concedimus, particularem aurem nonitem. Voluntas sequitur mtelledtum (non sub-stantialiter sed relative considerara} quod enimintellectus vere bonum judicavit) anima non po-test non amare, qui actus est voluntatis. Hinc se-quitur Dei sine mtermisIione collaudatio, undenon inconvenienter locutio animabus adsignaripotesi: non quidem organica, sed analogica, quasiit per mutuam conceptuum communicationem.

Thesis XXIV.superesl jam utcoronidiflocode motioneani-

paucis mentem nostram explicemus,qua:Du-rando j,dist,22.qvslt.5 &Pico Miradulano q i»Apolog: duraadmodum & admiranda videtur; sedpotius dura & admiranda illorum sententia,quip-pe qui animam vel animalculis etiam vilissimis vi-liorem faciunt, vel Deo consimilera ob immeiisita*tem scilicet nullo aliquoNon,plane nos fugit immobilitatemanima: pariter ac

reliquorum spirituum die ailedionem, sedlensuphysico demotu locali,qui per gradus sit successi vej

hunc quidem animte competere no polle satemur,caret enim, obsuam spiritualitatem,tendetitiasuc-cessione & progressione. Hic loci aute sermo esi demotu metaphysico3 dido,vel, ut placet scheiblero, Metaph. cap. ip. pag. 27.Mutasiot quod in in siand siat, quas variatio « nonconsistit in morione aliqua locali, sed solummodoprassentias subtradiones aliud jamesl mutarelocumsc aliud mutare ubi. Motus animas necesTario ad-senbendus, ut scilicet cum hic vel illic adesie con-cipiatur, alibi abesie inteliigatun Novimus ex su-perioribusanimam esse spiritumfinitum: sicut jammobilitatem de Deo negamus, quod sit infinitassublla nthe 5 sio illam de anima asfirmate posiumus,quod sit esIentiae finitas; nam si negatiocausaesi: negationis, asfirmatio erit asfirmationis, 1concedente Philosopho. De side deinde patet a-nimas in ipsoseparationis moraentoin Ccdum veietiam locum opposirum, damnatorumreceptacu-lum, transmigrare; & certum eil animam postmortem non esie in corpore, quas absentia indu-bitato morionem dicit. Nec huic sententia suntimpedimento sacras scripturas dida,qu te animas abangelis portari asfirmant, cum in illis saiteinnuatur

quam magni aestimentur anima; noste cora Deo sdicuntur etiam homines manibus angelorum por-tari tssaUpi. non desmunt tamen per si? effo mobiles»

- ;;; TII E sls XXV.. - Posita sio in anima potentia /eipsarir movendi,haut immerito quaeritur an alia posiit moverecorpora! spectabilis esl: asfirmantium ordo i Abu--lensis inMatth* Cominbricenses trads. de ari. sep.disipiC. art« i»-jEusitacbius,’ Ebelius Coli, metaph.pare, spec.d.7. GeilsusiusContempl Pneumat. xi.sbessz. &c. Ne autem in fugienda Papicolarutn&quorundam Gentilium,animarum ■reditum ere--dentium, transieatrius, quamvis super hac renihil sere certi a quoquam sit definitum5hactenus,, v .• ir jc;ii*-.rr^ J» ‘Ka- *. •.!«. uj sicum D.jMejero tam en m h us quaestionis negati-vam sumus properisiores; nam non videturposise'probari inclinatio aliqua in anima ad alia corporamovenda, quamvis naturalem habeat ad pro-prium propensionem. Quod argumentantur a po-tentia angelica, id a baculo ad angulum procedit:scilicet, quia eqvus tot ponderum sarcinam por-tare valet, ideo & lepus. Dispares, ut puto, poten-tias dirpares seqvuntur operationes. /Ht si quis exi-itimesTe oculis aliquando usurpasje animas mor-tuorum', misere sallitur, diaboli ludibrium fuit, sCdamtonesdesuncTorum speciem mentiesitesv

Aliis animae proprietatibus, quas cum reliquisspiritibus habet magis communes, utsunt Unitas,immutabilitas , Immobilitas &c. tanquam qua; in locode spiritibus in genere explicari soleant, consultbomilsis, pro ratione instituti, non ut voluimus,sed ut potuimus, de nobili hac materia meditatasufficianr,quae si grata suerint Deo & bonis acce-pta, ex animi sententia nobis successit: de caneau-temrhetorico,qui suasemper vescitur natura,non

magnopere sumus solicki, eum malis displi-cere,ultro cupiamus.

spiritui Infinito Infinita Gloria!Ad juvenem virtutum, litcrarumd cultura Polit isimum-,,

£)N> NIGOL AUM CB.UCELIUM, sudcrmannunu,Acad. Aboensis civem maxime industrium, disputationcm

hanc edentem in publieum , amicum sincere dile-ctum, schediasma_,;

EP Nthea mens hominis , qrsasirgula membra caduci.a Corporis atque artus vivificare potest ,

spiritus esi, ortum qui coelo debet sT expersEJl mortis, trisiles cfugiensquerogos.

scilicet a mundi restare csi indita primoMens homini \ inde omnis multiplicata Del

Mandato esl anima vivit sine sine supersiesPosi cineres, cqnpos vel colit Elysios,

yt l Phlegethonteo submersa esl gurgite, quorttm-jVita timore Dti, proh dolor, orba suit.

Tu bene, Cruce Li, ratio quod monsirat , in hisctj>Oslendis thesibw de propriis. Anima.

Caetera divinis committis fontibus ; olims ,In efflo iUustris mens eris atque micans.

Quod subito sudit I-■ tamen Wcj;M ARTIMUs MILIO PALUs.

Ad Vitura Juvenem-.Prajlantisimum Poli tijsiimunt-j ~vs r

Dn, , NICOLAUM < G R U C ssi LIU MrRegiae Acad.Aboensis civem perinductrium, amicum di-

lectum/ in Pneumatologia de Anima doctedisputantcm_. t •

"

C* st anima in nobis coelectis originis, illani-.**-“* , Primo cunctipotens indidit aeque 'dedidi»,. spiritus in vacuas' humanus nomabit auras; ,

Damna sepulchri nec sentir/-atH4gne perit-..Igneus ect vigor, & formas excludere rerurru

1 Novit mirificas mens animata satis.Hic te materies ,

certe dignictlma cedroCruceli exercens ingeniumque polit; vo

Dum satagis ratio quantum hic cognoscere poffltL.-Monctrare, & quantum corporis cxuvijs3 .'-’;; ’'

Relicti* valeat, divinae haec portio memis ;

Caetera Theioiogum scripta sacrata docent-..,laudat conatus C uce l r turba novena-. .

Tantas, & spondet praemia grata-.. Vale_*.

Extemporaneam hanc cdngratU latianenttansmittit honoris ergd

J'A C OBlls FLA CHs EN lUs.In J U VE NEM

J/irtute £5? Literii pereximiumai ■&k. NICOLAUM 6;c C £ LI U M sudermannum,de Anima, separata acute disquirentem, Amicum perdilectum,>

i.7r,ypcosMp,ct. • .

ELevat a rebus mtntemque animumque caducis,

Quem non mortalis spiritus intus agit.Nam glebam sapiunt qua siunt terrena ; perennis

Cognitio esl Anima , vasta suptrna' petens.,quanquam animat Corpus vegeat que eaducumJ'Mens hominis, demum Hiera mole viget.

Certe tota Tibi meditatio , docie Crucem,Hac triplex certa vel penetratur acti.

Namque devas animum'terrenis, inquej ::r Te penetras Animae, quando soluta viget.r s\\.;Quare £s* Corporeis navis Tu denique liber,

Alipedum tempe vi sere jure:potes. •

Angelicos certe vi surus ef usque triumphos _ . 7, r

Dum Te terrenis Mens pie dolia levet.! « ct- -.

scripsit si.Mq-, ,

‘ PETRUs LAURBECCHIUs,|V -. ‘:.:* phest Prof. Ordinarius.

fiximio Dn. NICOLAO CRUCELIO,Auctori hujus Disputationis, De Anima humana absolutc

considerata,ingeniosilHmo, sautori & amicosuo perquam dilecto :

sPiritus humanus quid polTIc mole solutusCorporis, ecce doces, mentis & artis opc.si

EsI pol materies in qua dulcedine mentissese exercebit spiritus ilte tuus ;

Ergo,tibi summus studiorum praemia tanta_»

spiritus exhibeat, quanta Minerva cupit—.,sic inter doctos speciosae Jumina mentis

Ostentare potes splendidiora tuae.Non aliud tantis conatibus auguror ; anno

Et laurum & titulos, Turba novena, negent-?Quae tibi scicelides, jam jam decernere norunt_-

Upsalia atque Aboa , non sine honore Deas?I pede inoffenso; queis sunt onerata serendo

Fata, viri laus est exonerare. Vale_> !

NICOLAUs CRUCELIUsjper anagr.

In eruet laus oculis.In cruce , Utu , oculis Christi, spectanda, paratur-.,

Quam comitatur honos non moriturus? age_>!subito scripjit

JO H ANNEs FLACHsENIUsc

Praslantlssme, litentrum ac morum amabilitatepolitijslnse_>

Dn. NICOLAE C RUGE LI,DilTertationis hujus, it Anima humana separatim sumpta,

author perindustrie,* sautor & amice in paucissidelissime-».

Milito maximam partem hominis,pratfritn, etiamnum hacteni•*porumfacie,eo laborasse vitio,unum nimirum alterisproseqvu-

tum suisse odio, aliena invidiae virtuti, nec non ipsum dignita-tis infregisse florem, amulando, vel ipsamet experientia magislmabundetestatur. Nec aliud hominibusfrequentius suit, samtlta•riusve, hoc detestando more. Quodprobe animadvertens Hestodus,

Poeta molhjslma svavitatis, sili seculi ornamentum haud po-siremo ponendum loco, sentehtiam hujus rei tale.m exslare nullusdubitavit : & figulus figulum odit, & vicinus vicinum atmulatur.Qua verba cslpulchre, vere ab ipso essata , indigitant ingeniAmortalium ita inclinata esso, ut vel excoli aliorum pojslnt ingeniis,

hoc esl, amulatione tsastidua lucubratione •, vel invidia, eminen-tias ibus adharente rebus, qua non exiguum nitentibus ad honoresaddit incitamentum ■, vel etiam admiratione , incitationem ad vir •

ititem accendente, quod tunc prasertim evenit, cum quis modo reiclaritate, modo livoreAemulatus, aliquem sili aquatum cernenspralatumve, cuise parem sentit, aut superiorem cupit. Pravi as-sectata quadam malitia dudi, eo stultitia progrejsl japiuscule, a-lius industriam maligno intueantur vultu, serianique turpiter,sc. sua inertia optime conscij, alieno benesio proposito minime re-sjondent. Ex adverso, probitate insignes, reditudine animi, ele-gantia vita , morum concinnitate, &pulcherrimis eximiarum ar-tium dotibus exornati, propria virtuti considunt, aliena debitoho-nore relido. Tales didicerunt asseduum tempestati frenos iniicere,superiores admirari,aliosy, agnoseerepares. Tacitus praetereo semi-docios homines, b. e. figulos, sartores, adjundis alijs ejusdemsari-na,animi sui impotentes prorsus, illis hoc connatum videtur, sein-mcem odisse, Praecipue, si unius, majorem mereatur laudem, al-

tenui, industrta. Hoc molesilisisi.mo circumserunt Animo, Ttutvl-perx parer, tii su<e ventre eroso nascuntur \ ita livor exprava homi-num amulatione ,

& internecivo odio centralius, aegrotum exeditAnimum, dolorem pro pabulo habet, Mediam itaque viam ,tuPrasiamijsime Coae eli, tenebas,operamque navabas, benefica-mulando, amulae tuos amore prosequeris, abjecto omni odio siclsit, ut consortium cum bonis haberepojsis, £T virtutis, cui unicesiu*des, aujj>tce Deo, in dies incrementa Utabundus videas.

Occupatissimus scripsit "

.VOLA-.U-stl&lltwa.

* Pereximic studioseNlCOLAE CRU CELI>V’v ; Fautor pariter ac Praeceptor,multis. nominibus

\ honorande-», , , .• ■ ;v' *

, CUm mihi lacus,- !icer%xiguus,-relictus sit, quem devo#Vitae meae mentis gratulationecpmplere possim, occasio-

' nem praetermittere non debeo , quin Tibi, Praestantissime' Praeceptor, ex animo ; simulque prosectus vtuo-'rum studiorum‘collaudem, quos bae egregia Disputatio-

nis Materiahaud obscu s offenderetcp naris: Altissimum

; Numen precibus sollicitare ndn. d esista ,*dignetur Te,Tuosque honestos conatus , Omnigena felicitatis aurA be-

' nigne resicere, & ad,felicem studia tua exitum dirigere, utvergere possint in s. s. Nominis divini laudem, R.eipubl.

* emolumentum, & in eorum, quorum interesl,

stogratijsima mente vovit

Gustatus Unssct’/Hojenensisr’.