คูมือการจัดทําขอมูลชุมชนโดยใช POFF & SPSS for Windows

การติดตั้งโปรแกรม SPSS /W เมื่อตองการใชโปรแกรม SPSS /W เพื่องานประมวลผลขอมูลทางสถิติในการวินิจฉัยชุมชน เร่ิมดวยการติดตั้งโปรแกรม ซ่ึงมีขั้นตอนดังนี้ 1. ผูใชใสแผนโปรแกรมหรือเปดจากโปรแกรมที่ copy มา จะพบหนาจอดังภาพ

2. ดับเบิ้ลคลิกที่โฟลเดอร Serial.txt แลวจดเลขที่หลัง License ไวเพื่อกรอกขอมูล เมื่อทําการติดตั้งโปรแกรม ดังภาพ

3. ดับเบิ้ลคลิกที่โฟลเดอร Setup.exe เพื่อติดตั้งโปรแกรม จะพบหนาจอดังภาพ คลิก Nextและ Yes

2

4. เลือก Drives ที่จะติดตั้งโปรแกรม SPSS /W โดยมีขั้นตอนดังนี้ 4.1 คลิกที่ Browse 4.2 คลิกเลือก Drives ที่ตองการ 4.3 คลิก OK 4.4 คลิก Next

5. User Information ใหกรอกขอมูลผูใชในชอง Name, Organization และในชอง Serial number ใหกรอกเลขที่จดไวในขอ 2. (จาก Serial.txt – Notepad) และคลิก Next

3

6. คลิก Next ที่ Setup Type และ Personal or Shared installation

7. ใหกรอกเลขที่จดไวในขอ 2. (จาก Serial.txt – Notepad) และคลิก Next

8. คลิก Next ที่ Select Options และ ที่ Ready To Install Files โปรแกรมจะทําการติดตั้งใหโดย สมบูรณ

4

กS

C

การใชโปรแกรม SPSS /W

เมื่อตองการจะใชโปรแกรม SPSS /W ในการทํางาน อันดับแรกมาดูเร่ืองของการเขาสูโปรแกรมอน ซ่ึงก็มีสวนคลายคลึงกับเขาทํางานโปรแกรมทั่วๆ ไป โดยเริ่มที่คลิกปุม Start Program PSS for Windows SPSS 11.5 for Windows

การเปด File ขอมูลท่ีมีอยูแลว

การเตรียมขอมูลจากโปรแกรม POFF สําหรับการคํานวณสถิติโดยใชโปรแกรม SPSS For Windows 1. การนําขอมูลจากโปรแกรมฐานขอมูล POFF มาใชในโปรแกรม SPSS โดยใชวิธี Database

apture Wizard (ODBC) จากเมนูโปรแกรม SPSS โดยการใชคําสั่ง Open Database ในเมนู File ดังภาพ

1.1 ลากเมาสมาคลิกที่เมนู File และ Open Database 1.2 ลากเมาสมาคลิกที่ New Query

5

1.3 ลากเมาสมาคลิกที่ MS Access Database 1.4 ลากเมาสมาคลิกที่ Next

1.5 ลากเมาสมาคลิกที่ Browse 1.6 ลากเมาสมาคลิกที่ Look in เพื่อคนหาที่เก็บขอมูลของ poff วาอยูที่ใด 1.7 ลากเมาสมาคลิกที่ poff.mdb (หรืออาจไมเห็นนามสกุลใหเลือกรูปกุญแจที่หนาชื่อ) 1.8 ลากเมาสมาคลิกที่ Open เพื่อเลือก File ที่ตองการจะปรากฏ Dialog box และระบุแฟม

ขอมูลดังภาพตอไป

6

1.9 ลากเมาสมาคลิกที่ OK เปนการเลือกตําแหนง File ที่ตองการ จะไดหนาตางดังนี้

ลากเมาสมาคลิกขอมูลที่ตองการจากดานซายแลวลากไปขางขวา (drag and drop) เลือกไดมาก ตามตองการเพื่อนําไปวิเคราะหขอมูล กด Finish จะไดขอมูลอยูในรูปแบบของ SPSS /W ดังภาพ

7

ขั้นตอนตางๆ ในการเตรียมขอมูลจากโปรแกรม POFF มาใชในโปรแกรม SPSS สามารถศึกษาเพิ่มเติมไดจาก หนังสือที่กองการพยาบาลจัดสงให “การใช SPSS/W ในการวิเคราะหขอมูลทางวิทยาการระบาด” หนา 21 - 22 ห แ

V

การวิเคราะหขอมูลดวยโปรแกรม SPSS/W

การจัดการขอมูลเพื่องานประมวลผลขอมูลทางสถิติในการวินิจฉัยชุมชนสามารถศึกษาไดจาก นังสือ “การใช SPSS/W ในการวิเคราะหขอมูลทางวิทยาการระบาด” บทที่ 3 เร่ือง การจัดการขอมูล

ตัวอยาง การจัดการขอมูลสถิติของโรคตางๆ ในชุมชน เนื่องจากขอมูลที่มีอยูในแฟมขอมูลบางตัวแปรไมสามารถนํามาคํานวณได ดังนั้นตองมีการเปลี่ยน

ปลงคาของขอมูลใหเหมาะสมตอการวิเคราะหทางสถิติ มีขั้นตอนดังนี้

1. จากเมนู เลือก Transform Recode Into Different Variables (ถาเลือก Into Same ariables จะทําใหขอมูลใหมจากการเปลี่ยนแปลงคา ไปทับขอมูลเดิม)

2. คลิก Diseases เพื่อเลือกขอมูลโรคประจําตัว 3. คลิกที่ลูกศร เพื่อนําขอมูลที่เลือกจากดานซายไปดานขวา 4. ตั้งชื่อตัวแปรใหมเปน HT ในชองของ Name และคลิก Change 5. คลิก Old and New Values เพื่อกําหนดการตั้งคาตัวแปรใหมในการจัดคาเพื่อคํานวณ

8

6. พิมพช่ือตัวแปรที่ตองการเปลี่ยน เชน ความดันโลหิตสูง ในชอง Old Value 7. พิมพเลข 1 ในชอง New Value 8. คลิก Add เพื่อ แสดงการเปลี่ยนตัวแปรเดิมเปนตัวเลข 9. คลิก All other values และพิมพเลข 0 ในชอง New Value จะพบหนาจอดังภาพตอไป

10. คลิก Continue และ คลิก OK จะพบวามีคอลัมนเพิ่มขึ้นคือ ht ซ่ึงแสดงถึงการใหคาใหมของขอมูลผูที่เปนโรคความดันโลหิตสูงอยางเดียว เมื่อตองการผูที่เปนโรคความดันโลหิตสูงและโรคอื่นๆ รวมดวย ตองเปลี่ยนเลข 0 ใหเปนเลข 1 ในคอลัมน ht

9

การวิเคราะหขอมูลมีขั้นตอนดังนี้

1. จากเมนู เลือก Analyze Descriptive Statistics Frequencies จะไดหนาตางดังภาพ

2. คลิกที่ ht และลูกศร 3. คลิกที่ชอง Variable เพื่อเลือกตัวแปรที่ตองการคํานวณ และคลิก OK จะไดผลลัพทดังภาพ

10

นอกจากการหาความถี่หรือ Frequencies แลว ถาตองการทราบโรคความดันโลหิตสูง ในแตละชุมชนมีขั้นตอนดังนี้

1. เลือก Analyze Descriptive Statistics 2. เลือก Crosstabs จะไดหนาตางดังภาพ

3. เลือกขอมูลที่ตองการจากดานซายมือ ไปชองขวามือที่ตําแหนงของ Row(s) โดยคํานึงถึงรูปแบบการนําเสนอตาราง เชน เลือกชุมชนเพราะตองการทราบจํานวนผูที่เปนโรคความดันโลหิตสูงในแตละชุมชน 4. เลือกขอมูลที่ตองการจากดานซายมือ ไปชองขวามือที่ตําแหนงของ Column(s) เพื่อนําเสนอความถี่และรอยละของขอมูล 5. คลิก Cells เพื่อกําหนดการนําเสนอคารอยละในแนวใด

11

6. เลือก Row เพื่อแสดงขอมูลความถี่และรอยละในแนวนอน ซ่ึงเปนการแจกแจงตามชุมชน 7. คลิก Continue เพื่อกลับไปที่หนาตาง Crosstabs และ คลิก OK จะไดผลลัพทในหนาตางของ

Output ดังภาพ

หมายเหตุ ถาขอมูลเกี่ยวกับโรคพบวาบางรายเปนมากกวา 1 โรค แนะนําให Recode ตามจํานวนโรคที่เปน เชน ความดันโลหิต = 1

ความดันโลหิต,เบาหวาน = 2 ความดันโลหิต,เบาหวาน,หัวใจ = 3 ความดันโลหิต,เบาหวาน,หัวใจ และโรคอื่นๆที่ไดจากประวัติ ให Recode เปน 4,5,6.....

และปฏิบัติตามขั้นตอนดังกลาวขางตน(ขั้นตอนที่หนา 8 ของคูมือ)

12

ตัวอยาง การจัดการขอมูลสถิติของชวงอายุตามที่ตองการ เชน รายงานของ กพส., กพธ.และ สปสช. กอนอื่นผูใชตองเพิ่มขอมูลจากฐานขอมูล Query_Person1 ที่ Database Wizard (จากขอ 1.9 หนา 6) ดังภาพ

จะพบขอมูลอายุในคอลัมน age นอกจากนั้นจะพบขอมูลชวงอายุที่ทางทีม POFF ไดจัดทําขึ้นตามรายงานที่กองตางๆ ตองการอยูในคอลัมน interval, interval1 , interval2 ดังภาพ ขั้นตอนในการจัดการขอมูลเพื่อกําหนดชวงอายุตามความตองการของผูใช มีดังนี้

1. จากเมนู เลือก Transform Recode Into Different Variables คลิกเลือก Age(age) 2. คลิกลูกศร จะพบขอมูล Age(age) ที่ดานขวามือ

13

3. พิมพช่ือตัวแปรใหมที่ตองการเชน grage เพื่อจัดกลุมอายุ 4. คลิก Change เพื่อสรางคอลัมนจาก age เปน grage 5. คลิก Old and New Values เพื่อกําหนดอายุตามรายงานที่ กพส.ตองการ ดังภาพ

คลิกเลือก Continue และ OK ดังภาพ

14

จะพบมีคอลัมนเพิ่มขึ้นมาคือ grage โดยที่คอลัมนเดิม age ยังคงอยู ดังภาพ

เนื่องจากการจัดกลุมอายุใหมแลว ยังตองการทราบเพศตามกลุมอายุ จัดทําไดดังนี้

1. เลือก Analyze Descriptive Statistics 2. เลือก Crosstabs จะไดหนาตางดังภาพ

15

3. เลือก grage ในชองของ แนวแถว(Row) เพื่อแสดงขอมูลกลุมอายุ 4. เลือก sex ในชองของ แนวคอลัมน(Column) เพื่อแสดงขอมูลเพศของแตละกลุมอายุ 5. คลิก Cells เพื่อไปกําหนดตําแหนงที่แสดงเปอรเซ็นต

6. คลิกเลือก Row เพื่อใหแสดงเปอรเซ็นตกลุมอายุแยกตามเพศ 7. คลิกเลือก Continue และ OK ดังภาพ

16

จากตารางจะพบวาขอมูลแสดงความถี่และเปอรเซ็นตกลุมอายุแยกตามเพศ เชน เลข 5 เปนรหัสที่ผูใชกําหนดเปนชวงอายุ 41- 59 ปหรือวัยทอง ดังนั้นจากตารางพบวา ชายวัยทอง มีจํานวน 400 คน และหญิงวัยทอง มีจํานวน 530 คน