Philippine Collegian Issue 22

Media groups skeptical over 2 new FOI bills — Page 4

Philippine CollegianOpisyal na lingguhang pahayagan ng mga mag-aaral ng Unibersidad ng Pilipinas - Diliman17 Enero 2011Taon 89, Blg. 22

Waiting Terminal CasesDelfin Mercado

Pag guwardiya na ang nasa peligro, sa’n ka pa tatakbo?Balita Pahina 6

How to use 9gag like a bossKultura Page 8

Between two evils Editorial Page 2

Days turned into weeks. Still, nothing.I still ponder on how you do it – to

suddenly disappear just like that. After the holiday celebrations, you were gone. You did not come when I asked you to accompany me during lunch, even if I knew it was both our free time. You disappeared, even in our favorite hauntings in the university grounds, or in the coffee shops and hole-in-the-wall eateries we frequent in Maginhawa by night.

No text messages, no calls, no wall posts. After the thrill of spending the holidays, at last, with someone special, you left without notice. Until now, I still don’t get why. We never really quarrelled, and the time we spent together was always filled with laughter. Now that I think of it, maybe that’s why you left. Our short sojourn, after all, might just have been a dream.

I wanted to call you. I wanted to ask you where you are and why you disappeared, in a suddenness so unexpected that it has become rather unwarranted. Clichéd as this may sound, I wanted to see you, to talk to you and tell you how much I miss you. Fourteen days – two weeks – is too long a wait.

In your absence, the imagined you has resurfaced in my mind, conquering my thoughts and filling my head all day. “Be wary of the constructed and imagined identity of your lover,” a friend told me once, “for in the end the real one will return and ask, ‘Who do you love? Me or the concept of me?’”

A series of what ifs and silly plans come to mind, and even if I caution myself not to play too much with the imagined you, most of the time I get defeated. Desires and expectations pile up as each day ends without you. I am becoming afraid. Afraid that I am no longer loving the real, corporeal you. Afraid that as your absence prolongs, I become more and more enamoured with an ideal you residing, brooding in my mind.

Friends say that I should not think of you, that I should divert my attention to other things. But, I said, my mind is not the city traffic, which can be ordered around by lights and stops. No one can police my thoughts and tell me not to think of you.

On odd sunny mornings, alone, I ponder if there is still time for waiting. But there is—time spent waiting elongates time itself. For in all waiting there is hope, and so we prolong the wait.

I remember you mapping out on a piece of paper the relationship between waiting and hoping. You said they were concentric circles, with one overlapping the other. I disagreed, arguing that hoping is the larger circle, for it encompasses all waiting. Not

all the time we spend hoping can be called waiting. But all the time we spend waiting, we hope. We hope for something to come. Or return.

Yesterday I just could not resist not texting you any longer. I gathered up my courage and asked the proverbial “Kumusta?”

“Doing good. You’ll see me tomorrow,” you replied. My heart leaped. And salvation is pretty damn beautiful. ●

visit us online: philippinecollegian.org

Lupang

pinaglabanan

Demolisyon at kontradiksiyon

sa Brgy. Corazon de Jesus, San Juan

Lathalain 6

Litrato ni Chris Imperial

2 • Kulê Opinyon Martes 17 Enero 2012

Between two evils QUOTED

Philippine Collegian www.philippinecollegian.orgPunong Patnugot Marjohara S. Tucay Kapatnugot Richard Jacob N. Dy Tagapamahalang Patnugot Dianne Marah E. Sayaman Panauhing Patnugot Glenn L. Diaz,

Larissa Mae R. Suarez Patnugot sa Balita Victor Gregor U. Limon Patnugot sa Lathalain Mila Ana Estrella S. Polinar Patnugot sa Grapiks Chris Martin T. Imperial,

Ruth Danielle R. Aliposa Mga kawani Ma. Katherine H. Elona, Kevin Mark R. Gomez, Marianne F. Rios, Ma. Victoria M. Almazan, Ysa V. Calinawan Pinansiya Amelyn

J. Daga Tagapamahala sa Sirkulasyon Paul John Alix Sirkulasyon Gary Gabales, Amelito Jaena, Glenario Ommamalin Mga Katuwang na Kawani Trinidad Gabales,

Gina Villas Pamuhatan Silid 401 Bulwagang Vinzons, Unibersidad ng Plipinas Diliman, Lungsod Quezon Telefax 981-8500 lokal 4522 Email [email protected]

Website philippinecollegian.org Kasapi Solidaridad: UP Systemwide Alliance of Student Publications and Writers’ Organizations, College Editors Guild of the Philippines

More than the unfolding drama, let’s not lose track of the main issue, that of holding [Gloria Macapagal Arroyo] accountable — Renato Reyes, Secretary-general of Bagong Alyansang Makabayan, on the impeachment trial against Chief Justice Renato Corona, Jan. 16, inquirer.net

If you think squatters are not entitled to live in their homes, you might as well ask for the eviction of a fourth of Metro Manila for squatting on idle lands. You might as well ask for the paralysis of economic activity in the national capital—VIctor Villanueva , blogger, on the recent demolition in San Juan, www.bikoy.net

I woke up crying. I remember I was crying in my dream and when I touched my pillow, it was wet.— Rep. Manny Pacquiao on a dream that made him renew his faith in God, Jan. 13, abs-cbnnews.com

When gays want to be together, it is understandable that they could have partnership, understanding or a contractual life but not marriage. This is not because the Church says so, but because human nature says so— Former Archbishop Oscar Cruz on gay marriage, Jan. 13, inquirer.net

James Liwanagan

What unfolded is a curious case of antagonism between the powers that be.

The impeachment trial on the eight cases filed against Supreme Court (SC) Justice Renato Corona has started yesterday. The charges, filed by 188 congressmen, should support the grounds of impeachment: betrayal of public trust, culpable violation of the constitution, and graft and corruption.

At first glance, the matter looks like a choice between black and white. Either one is anti-Corona or pro-Corona. A quintessential case of a public official being tried for shady practices. And true enough, this is how the Aquino administration has packaged the impeachment complaint. The prosecution bloc, led by members of the Liberal Party, has labelled the complaint as a crusade against corruption, consistent with President Benigno Aquino III’s promise of morally upright governance.

In this political arms race, the Aquino camp is striving to create an image for the chief executive: the anti-thesis of his well despised predecessor Gloria Arroyo. The truth, however, is that the issue is not a tale of good and evil, but a story of the warring factions that grapple for power.

For instance, Corona’s story is not of an embattled chief justice who is being unrightfully persecuted, but of a chief justice who, through a variety of means, have blocked all attempts to hold Arroyo accountable for her crimes. From 2004 to 2008, Corona, as justice of the High Court, he voted in favor of the stance taken by the Arroyo administration in 15 out of 19 “politically significant cases.”

His decisions do not come as surprising, what with the close ties that he has with the former president. He has been Arroyo’s chief of staff, spokesperson and executive secretary. Then, in 2010, he was appointed as chief justice on the eleventh hour, having been chosen despite a constitutional ban on making appointments within a specific period from the day of the elections.

Indeed, just as Arroyo has isolated her administration from the people

by making one flawed policy after another, Corona has so far marked his term with an array of rulings that do not favor the marginalized. For instance, in a controversial move, it has reversed its previous decision favoring the Philippine Airlines employees, whose plight rests on discriminatory labor policies based on age and gender.

Although the impeachment case stands on a sound basis, there is a need for constant vigilance as Aquino and his cohorts use the impeachment to establish a court that serves as an extension of the executive rather than an independent body. For one, the timing was impeccable because the case was filed after the SC ruled in favor of the distribution of Hacienda Luisita, the vast sugar estate owned by the Cojuangcos, the family of the president. The impeachment complaint then travelled in a suspicious speed through the offices of the lawmakers, ending with 188 signatures in its favor. While there

is enough reason in persecuting Corona, some lawmakers said they were “pressured” into signing the

complaint, while some did not even have the chance to read

through the document.The Palace has

already declared that the administration has picked

candidates for the position of chief justice. It was clear

that the Palace wants to install a new chief justice under its command, which might mean that the SC, by then, will be dominated by Aquino-influenced justices.

Now this is the prime contradiction: the impeachment case seems to give people a choice between a chief justice that traded the integrity of the SC for his individual interests and a president who uses his position to cement his family’s economic supremacy.

But the truth is that the people need not choose between the two. In the middle of what appears to be a bipolar political clash, the people is the decisive force that could topple the biggest obstacle in holding Arroyo

for her crimes, the crony chief justice. At the same time, the people have the task to expose and oppose Aquino’s scheme to take the SC from Arroyo’s influence and finally hold sway over the judiciary.

The country is now witnessing the clash of state functionaries, each trying to pin down the other to consolidate political power. But the choice is not between building an Aquino court or smashing an Arroyo court, but between abolishing a court of the few and the rich and creating a people’s court. The real clash, therefore, is the clash between the government that does not perform its role and the people who wants an alternative to the dire conditions that characterize this country .●

Editoryal

3 • Kulê Balita Martes 17 Enero 2012

‘Arroyo should face plunder charges in NBN-ZTE deal’Keith Richard D. Mariano

Several progressive groups have asked the Office of the Ombudsman to reinstate plunder charges against former President Gloria Macapagal-Arroyo for allegedly receiving kickbacks in the government’s aborted national broadband network (NBN) partnership project with Chinese firm Zhong Xing Telecommunications Equipment (ZTE) Limited.

In a 12-page motion for reconsideration (MR) filed on January 10, Bagong Alyansang Makabayan Chairperson Carol Araullo, Bayan Muna Party-list Rep. Teddy Casiño and Makabayan Coalition Vice President Liza Maza appealed the Ombudsman’s December 23 resolution that dismissed charges of plunder against Arroyo for “lack of evidence.”

The Ombudsman also set aside plunder charges against former Commission on Elections Chairperson Benjamin Abalos, former Transportation and Communication Secretary Leandro Mendoza and the former president’s husband Jose Miguel Arroyo.

The Ombudsman only filed before Sandiganbayan bailable charges of graft and corruption against the Arroyo couple, while Abalos and Mendoza were charged “for becoming interested for personal gain” in the NBN-ZTE deal and for “knowingly approving” the overpriced project.

The $329-million deal should have only cost $199 million if Abalos did not demand a $130-million kickback, according to whistleblower Rodolfo “Jun” Lozada, an information technology expert.

The graft cases are now being

Pagbawi sa warrant of arrest, muling inapela ni PalparanMary Joy T. Capistrano

Muling inapela ni Retired Major General Jovito Palparan noong Enero 6 ang pagsasawalang-bisa ng warrant of arrest at hold departure order (HDO) laban sa kanya matapos hindi katigan ng korte ang nauna nang mosyon ng dating heneral.

Sa mosyong isinumite ng abogado ni Palparan na si Narzal Mallares, iginiit pa rin ng dating heneral na wala umano siyang kinalaman sa pagkawala ng dalawang estudyante ng UP na sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan noong Hunyo 2006 at nararapat nang ipawalang-sala ng korte.

Sa unang pagdinig ng kaso na ginanap noong Enero 2, inihain ni Judge Teodora Gonzales ng Malolos Regional Trial Court Branch 14 ang

heard by the 4th Division of the anti-graft court for probable cause. The division is headed by Associate Justice Gregory Ong, an appointee of ousted President Joseph Estrada. Other members are Arroyo-appointees, Justices Jose Hernandez and Cristina Cornejo.

‘Plunder not just graft charges’The original complaint filed

by Araullo, Casiño and Maza on September 8, 2011 indicted Arroyo, Abalos and Mendoza for plunder, four counts of graft and corruption, and violation of the Code of Conduct and Ethical Standards for Public Officials.

Separate charges were filed against Mr. Arroyo for violation of sections 4 and 5 of the Anti-Graft and Corrupt Practices Act that prohibit private individuals and relatives of

resolusyong hindi magpapasya ang korte sa mosyon ni Palparan at M/Sgt Rizal Hilario habang hindi sila sumusuko sa awtoridad.

Kasalukuyang hindi pa rin mahanap ng mga pulis sina Palparan at Hilario bagaman may impormasyong nakalap ang pulisya na nagtatago umano sa Mindanao si Palparan. Kasalukuyang sinisiyasat ni Davao City police director Senior Superintendent Rene Aspera ang nasabing ulat.

Nahaharap ngayon sina Palparan, Hilario, Staff Sgt. Edgardo Osorio at Lt. Col. Felipe Anotado sa mga kasong kidnapping at serious illegal detention kaugnay ng pagkawala ng dalawang estudyante ng UP.

‘Ancient EO’Kasalukuyang nasa kustodiya ng

militar sa Fort Santiago sina Osorio

at Anotado, matapos ayunan ng korte ang mosyong inihain nila kaugnay ng Executive Order (EO) No. 106 na ipinalabas ng dating Pangulong Manuel Quezon at Interior Secretary Elpidio Quirino noong 1937, na

Ayon sa nasabing EO, pinahihintulutan ang sinumang akusadong aktibong militar na mapasailalim sa kustodiya ng militar mula sa paglilitis hanggang maglabas ng hatol ang korte.

Binatikos ng mga pamilya ng mga biktima ang pagkatig na ito ng korte sa mga akusado at iginiit na muling ibalik sa kulungan ang mga akusado batay sa nauna nitong desisyon noong Disyembre.

“Kailangan tratuhin silang tulad ng isang kriminal,” pahayag ni Concepcion Empeño, ina ni Karen.

FEIGNING COMPOSURE. Chief Justice Renato Corona smiles as he evades reporters shortly after the initial proceedings at his impeachment trial were adjourned at the Senate on January 16 (left). Due to “lack of merit”, the Senate junked Corona’s motion for a preliminary hearing and opted to resume the proceedings today. Meanwhile, Satirist Mae Paner, otherwise known as ‘Juana Change’, lead demonstrators outside the Senate in a chant calling for the ouster of Corona (above). Richard Jacob Dy

Naghain rin ng apela sa korte ang National Union of People’s Lawyers (NUPL), na lead counsel ng pamilya ng mga biktima, upang kwestyunin ang paglipat sa dalawang akusado nang hindi ipinagbibigay-alam sa kanila.

“It’s quite ridiculous for it is ancient and this isn’t a law, it’s just an effective order. They are trying to justify something that is not justifiable,” dagdag na pahayag ni Attorney Edre Olalia, pangkalahatang kalihim ng NUPL at abogado ng mga kaanak ng mga biktima.

Samantala, kanselado ang nakatakda sanang pagdinig noong Enero 13 para sa inihaing supplemental motion ng panig ng mga akusado. Ani Olalia wala pa rin silang natatanggap na kopya ng nasabing mosyon. Gayunpaman, tuloy ang pagdinig sa

Pebrero 6, Biyernes.

Wanted postersSamantala, mas pinaigting ang

pagkilos para sa paghahanap at pag-aresto kay Palparan. Kasama ang Karapatan Alliance for the Advancement of People’s Rights (Karapatan), nagdikit ng mga “wanted” poster ni Palparan si Erlinda Cadapan, ina ni Sherlyn, sa Commonwealth Ave. sa Quezon City noong Disyembre 17.

Noong Huwebes, sama-sama ding nagdikit ng mga wanted poster ni Palparan sa Iloilo ang mga progresibong kabataan.

Kaugnay nito, sinimulan ng Artist Arrest, isang organisasyon ng mga grupo ng progresibong artista, ang Arrest the Butcher Project sa

public officials to “take advantage” and “intervene” with any government transaction.

Under the country’s plunder law, amended by Section 12 of Republic Act No. 7659, a public official shall be charged with plunder for “amassing, accumulating or acquiring ill-gotten wealth... in the aggregate amount or total value of at least P50 million.”

The complainants said there is “sufficient” evidence to pursue plunder charges against Arroyo and the other respondents. Arroyo received at least $30 million, or about P1.4 billion in 2007, from the NBN-ZTE deal, said the complainants.

Meanwhile, Mr. Arroyo, Abalos and Mendoza’s involvement in the deal “contributed and led to the signing of the contract and allowed Arroyo to receive the kickback from ZTE,” added

the complainants.Araullo, Casiño and Maza founded

their complaint on the testimony of then NBN-ZTE project consultant Dante Madriaga. The Chinese firm allegedly gave Arroyo $30-million during their meeting in China in 2007, said Madriaga.

“The testimony of Madriaga alone clearly establishes the fact that money indeed changed hands during the signing of the NBN-ZTE contract,” said the complainants.

‘Ombudsman should investigate, too’

According to the complainants, the Ombudsman should have also conducted its own investigation by looking into the respondents’ statement of assets, liabilities and net worth, and summoning other possible

witnesses.“The Ombudsman, being an

investigative and prosecutorial body, should take a pro-active role in the investigation of this case, rather than be a mere passive repository of evidence,” said the complainants.

Section 15 of The Ombudsman Act of 1989 provides the Ombudsman power to “investigate and prosecute on its own, or on [other’s] complaint” against public officials.

Arroyo is currently held on hospital arrest at the Veterans Memorial Medical Center for electoral sabotage. The former president is accused of manipulating the 2007 elections, of which the $30-million kickback from ZTE was reportedly allocated for. ●

Sundan sa pahina 4 »


Media groups skeptical over 2 new FOI bills

John Toledo

Two versions of the Freedom of Information (FOI) bills are set to be pushed before the 15th Congress closes in 2013, sparking apprehension among various media groups that the said versions will only establish more

HR groups denounce attempts to transfer detained NDF consultantVictor Gregor Limon

For the third time since National Democratic Front (NDF) consultant Alan Jazmines was arrested almost a year ago, authorities at the Philippine National Police (PNP) Custodial Center in Camp Crame again attempted to transfer him to Camp Bagong Diwa in Taguig City on January 5.

In a letter to Department of Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo, authorities at Camp Crame complained about “several rallies staged by leftist groups in front of Camp Crame demanding for Jazmines’s release” and cited the NDF consultant’s “unfavorable behavior inside jail.” However, the transfer failed after the intervention of Jazmines’ lawyer and the Commission on Human Rights.

Jazmines serves as a member of the NDF reciprocal working committee for socio-economic reforms and was arrested on charges of rebellion and murder a few hours before the resumption of peace talks between NDF and the Government of the Philippines (GPH) in February 2011.

restrictions than freedom in providing public access to government documents.

On January 4, President Benigno Aquino III gave his go-signal to a Malacañang-backed FOI bill, while Senate Committee on Public Information Chair Gregorio Honasan

Besides Jazmines, two other NDF consultants, Eduardo Sarmiento and Eduardo Serrano, are currently detained at the same facility in Camp Crame.

In a statement released from prison, Jazmines dismissed the supposed reasons for the attempted transfer, saying it was an act of reprisal for his campaigns against abuses and atrocities committed by prison authorities at the Camp Crame Custodial Center and his protests against the censorship of documents and correspondence sent to NDF consultants.

According to lawyer Julius Garcia Matibag, national spokesman of the National Union of People’s Lawyers (NUPL), Jazmines holds a document of identification under the Joint Agreement on Safety and Immunity Guarantees (JASIG) with the assumed name Dodi Lapida, number 978213. Under the JASIG, all participants to the peace talks are supposedly immune from arrest and any other forms of harassment.

Jazmines said that prison authorities are doing all they can to have him transferred to Camp

Bagong Diwa, so that they can impose more restrictions on his activities and thwart the development of his documentation of cases of unjust, arbitrary and illegal detention of political prisoners at Camp Crame.

“The documentation of those cases prepared for the proposed joint investigation is so damning that prison authorities have become very worried of serious repercussions and sanctions against them for their share of the criminal and administrative responsibilities in connection with those cases of unjust, arbitrary and illegal detention. Transferring me to another detention center is the Camp Crame custodial center’s ploy to prevent the joint investigation from pushing through and exposing the prison authorities’ part and responsibility in those cases of unjust, arbitrary and illegal detention,” Jazmines said.

According to Samahan ng mga Ex-Detainees Laban sa Detensyon at Aresto (SELDA), an organization of former political prisoners and former political detainees, Jazmines also led an exposé of sexual harassment

TO GLORIA, WITH LOVE. Members of Kalipunan ng Damayang Mahihirap and Sitio San Roque residents deliver rotten fruits and flowers for Pampanga Representative Gloria Arroyo in front of Veterans Memorial Medical Center in North Avenue, Quezon City on January 13. The protesters condemned Arroyo’s camp for deceiving the public about the former president’s real health condition. Richard Jacob Dy

said he is also pushing for a separate FOI bill called People’s Ownership of Government Information (POGI) bill.

Both the Malacañang and POGI bills are based on an earlier version by House Deputy Secretary Erin Tañada III which supposedly promotes transparency in governance. Both

versions abolished the provision on an Information Commission, a body that rejects or approves requests for information.

The two FOI bills differ mainly in how it grants access to information. The Malacañang bill requires a “private entity” to present the reason to court for accessing government documents, while the POGI bill requires the government to present reasons for not releasing requested information, according to Honasan.

Aside from “transparency measures,” Senate Minority leader Alan Peter Cayetano also said that an FOI bill shall help meet the anti-corruption standards of the Trans-Pacific Partnership (TPP) agreement with the United States which promotes free trade.

However, media groups expressed skepticism over the sincerity of both bills. According to National Union of Journalists in the Phillippines Secretary-General Rowena Paraan, the FOI bill was first explored in 1998 and has been put on hold after years of revision and consultation. “Now it’s going to be passed [just] because the President is in favor of FOI,” she said.

It is also notable that the Aquino administration has hampered the passage of an FOI bill with its “dilly-dallying” on the [administrative] measures last year, said Bayan Muna Rep. Teddy Casiño, whose own version of the FOI bill is still pending in Congress.

Moreover, the draft version

of female inmates by jail guards. He also assisted fellow inmates in their legal cases through the support of lawyers from the NUPL and the Public Attorney’s Office.

“This shows how repressive and violative of the rights of political prisoners and regular detainees the jail authorities are when, in fact, Jazmines is simply exercising his right and compassion in asserting the rights of inmates against arbitrary and illegal detention and repressive jail policies,” SELDA said in a statement.

“We decry the continuing persecution and detention of the [NDF] consultants and staff who, per the agreement of both panels, should be immediately released. We call on the Aquino administration to stop the practice of filing trumped up criminal charges against activists and human rights defenders to hide the political nature of the charges against them,” the group said.

According to human rights group Karapatan, there are 360 political detainees in the country, 78 of which were arrested and jailed under the Aquino administration. ●

from Malacañang’s study group last year lists several exceptions such as withholding information crucial to national security and defense, minutes in policy formation, and “trade secrets,” according to Casiño.

“Anong silbi ng FOI bill if you cannot get the documents you want [and you’ll only get] what they think is proper?” said National Press Club Secretary Luis Logarte.

“If you put in too many exceptions, you will end up with an FOI too restrictive to right of information,” said Center for Media Freedom and Responsibility Chair Prof. Luis Teodoro. If the Malacañang version becomes a law, the succeeding government can push to interpret it in another way, he added.

According to Kabataan Party-list Secretary-General Vencer Crisostomo, the “Noynoy-friendly” FOI bills are bogus if it lacks the means for people to criticize the government.

If the government is not hiding anything, a freedom-based FOI bill should be passed immediately as it is for the “benefit and interest” of the people, according to Burgos Media Center National Spokesperson Marc Joseph Alejo.

There is a need for an FOI that shall truly ensure open access to information, equip the people and provide bases to government decisions, Paraan added. ●

Facebook kung saan inanyayahan ang iba pang mga organisasyon na makilahok sa kampanyang naglalayong agarang matukoy ang pinagtataguan ni Palparan.

Umabot na rin sa isang milyon ang pabuyang inilaan ng Malacañang sa sinumang makapagtuturo sa kinaroroonan ng dating heneral.

Hinihikayat naman ni Student Regent Ma. Kristina Conti ang komunidad ng UP na patuloy na makilahok sa kampanya upang ipaglaban ang mga paglabag sa karapatang pantao, hindi lamang sa kaso nina Karen at Sherlyn, kundi sa iba pang mga biktima gaya ng mga lider obrero, at karaniwang manggagawa at magsasaka sa iba’t ibang panig ng bansa. ●

« mula sa pahina 3

Pagbawi sa warrant of arrest, muling inapela ni Palparan


Mungkahing regular na pasahod sa mga bus driver, muling pag-aaralanIsabella Patricia H. Borlaza

Ipinagpaliban ng Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ang nakatakdang pagpapatupad ng regular na pasahod para sa mga bus driver ngayong linggo upang muling suriin at pag-aralan ang mga bagong patakaran bago tuluyang ipatupad sa darating na Hulyo.

Sa bagong salary scheme na balak ipatupad ng LTFRB para sa mga provincial at city operations bus driver, nakatakdang makatanggap ng regular na buwanang sahod ang mga driver na magkakahalaga ng hindi bababa sa minimum wage na P426 sa National Capital Region (NCR).

Sa ganitong paraan, maaari umanong mabawasan ang kumpetisyon ng mga bus para makakuha ng mga pasahero na maaaring nagdudulot ng mga bus-related na aksidente, ayon sa pag-aaral ng LTFRB.

Noong 2010, aabot sa 2,000 ang naitalang bilang ng mga aksidenteng bus-related sa Commonwealth Avenue. Ang nasabing bilang ay walong bahagdan pa lamang ng kabuuang naitalang 26,000 na bilang ng mga bus-related na aksidente sa Quezon City, ayon sa Metropolitan Manila Development Authority (MMDA).

Dahil sa sunod-sunod na naitalang bus-related na insidente sa Kamaynilaan, kabilang na ang pagkamatay ni UP Journalism Professor Lourdes Estella-Simbulan

Trial and error

Keith Richard D. Mariano

The impeachment court has been called to order.

Convened as an impeachment court, the Senate started hearing the impeachment case filed against Supreme Court’s (SC) Chief Justice Renato Corona, the first Philippine chief justice ever to face an impeachment, on January 16.

In accordance with the Constitution, the complaint originated from the House of Representatives where 176 lawmakers impeached Corona on December 12 for his “partiality and subservience” in cases that involved the Gloria Arroyo administration and non-disclosure of his Statement of Assets, Liabilities

sa Commonwealth Avenue, napagpasyahan ng LTFRB, MMDA at iba pang ahensiya ng gobyerno na pag-aralan muli ang mga patakaran para sa mga bus driver.

Batay sa ginawang pag-aaral ng Department of Labor and Employment, lumalabas na maaaring buhat ng “lack of proper training, poor health and exposure to health hazards, and lack of income security,” ang kinaugaliang “reckless driving” ng mga driver ngayon.

Ngunit ayon sa grupong manggagawang Kilusang Mayo Uno (KMU), hindi dapat sisihin ang mga bus driver. “If there is something to be blamed for these accidents, it is the boundary system that pushes drivers to be aggressive on the road just to meet a fixed boundary rate,” ani KMU Secretary General Roger Soluta.

Kasalukuyang sinusunod ng mga kumpanya ng bus transport ang commission system kung saan ang sahod na natatanggap ng mga driver ay bahagdan ng nakatakdang dapat na kita o boundary rate nila sa isang araw.

Halimbawa, sa bus transport company na JAM Liner (JAM), nakatatanggap ang mga bus driver ng daily rate na P230 hanggang P270. Sa boundary rate na P16,500, pitong bahagdan nito o mahigit P1,155 ang dagdag na kita ng bus driver kada araw. Subalit, kapag hindi umabot sa boundary rate ang kita, maaring mas mababa o wala silang matanggap na dagdag sa daily rate.

FIRST BLOOD. Maroon booter Nii Aryee Ayi zips past Ateneo’s defense in a football match held at the Ateneo Football Field on January 14. Ayi scored a penalty kick towards the end of the match, giving UP its first win in the season, 2-0. Jon Benedik Bunquin

and Net Worth, among other charges.However, President Benigno

Aquino III gave the “general instruction” to impeach the Arroyo-appointed chief justice who is considered as the “last stumbling block” to the present administration’s core reform against corruption, said Cavite Representative Joseph Abaya in an Inquirer article.

On the other hand, Corona accused the president of vested interests to control the judiciary. The chief justice also called the Aquino administration as an “emerging dictatorship.” With this, the power play between the top officials of the executive and of the judiciary escalates.

In the ongoing impeachment of Corona, whose interests are really served?

“If we go back to the Constitution, impeachment is a mechanism by which we seek for accountability of those who hold the most important and highest offices in the government. Well, it may be politically motivated—it may beef up the interest of Aquino, of Corona, of the other justices or

of those who will run in 2016. But for me, it is healthy to begin with the Constitution—impeachment is all about accountability. Impeachment is a political process in the sense that the process is handled by a political institution, which is the Senate. In a representative democracy, the [Senators] should be able to catch and reflect the sentiments of the people they represent. But the danger is that they can bring it to a very politicized process na hindi tinitimbang at sinusuri ang ebidensiyang ihaharap sa kanila. I wouldn’t say that is a disadvantage but a risk kasi depende sa senador.”

-Dr. Edna Estifania Co, dean, UP National College of Public Administration and Governance

“Certainly, the avowed objective of Mr. Aquino to remove a major stumbling block to the prosecution of the Arroyos through the impeachment of the Chief Justice is a step in the right direction. But in truth, Mr. Aquino and Mr. Corona agree on a lot of major national issues and policies, as shown by the Corona

Nakatatanggap din ng incentive na 10 bahagdan ng kita ang mga bus driver ng JAM kapag mas mataas sa P23,500 ang kita sa isang araw. “Importante dito [sa bus industry] na masipag ka kung gusto mo ng mas malaking kita,” ani Jay Banaag, 39, na higit sa apat na taon nang bus driver sa JAM.

Sa ngayon, hindi pa nilalabas sa

publiko ang department order ukol sa fixed salary scheme ng gobyerno ngunit positibo ang pagtanggap ng ilang bus drivers sa regular na pasahod at iba pang benepisyo, ani Sandy Hacsaso, head convenor ng Kapatiran ng mga Anakpawis sa Bus Industry.

Gayunpaman, sa kabila ng positibong pagtanggap, nananatili pa

defenders’ citing instances where Mr. Corona voted in favor of Mr. Aquino’s economic programs whose legality was being disputed in the High Court... Most likely, Mr. Aquino and Mr. Corona basically agree on what justice is, from the point of view of an elite democracy and an iniquitous society that they are both sworn to uphold and protect. They only disagree now on who should be dispensing justice at the highest level and to which of the warring factions of the elite he should swear allegiance to.”

-Dr. Carol Araullo, chairperson of Bagong Alyansang Makabayan, in her December 15, 2011 blog post “Chief justice on trial”

“There are two layers to the impeachment proceeding: due process and the law. If there are basis for the impeachment of Corona, then pursue that. Ultimately, what we want is for the chief justice to be accountable and then for Arroyo to be put to court and prosecuted. From another perspective, all of these raucous ay laro ng elite. Nag-aaway-away sila because these are

positions of power. Let the processes prosper pero dapat bantayan ng mga mamamayan ang impeachment at huwag lang hayaan na magbangayan ang mga nasa kapangyarihan.”

- Ma. Kristina Conti, UP student regent

“Para kasing hindi totally sa taong bayan, karamihan naman kasi nagiging apathetic na pagdating sa mga ganitong isyu dahil hindi direct ang epekto sa taumbayan kung makukulong o hindi si Arroyo. Sa tingin ko, may interes si Aquino dito, para mapatunayan niya na justice can be served sa ilalim ng kanyang administrasyon—on one hand, makakatulong sa mga tao pero pwede ring may underlying motive siya na mapalitan ang mga nakaupo sa gobyerno ng mga kaalyado nya. Ano pa nga bang dapat ipagtaka sa ganun? Ganyan naman talaga sa politika, mas malakas ka kung ang mga nakapalibot sa ‘yo ay puro kaalyado mo.”

-Ara Tan, 3rd year, BA Sociology, UP Diliman ●

PLAYBACK

rin ang panawagan para sa mas mataas na sahod at umento, ayon sa KMU. Sa ngayon, napipilitan ang mga bus driver na magpasailalim sa boundary system dahil mas mataas ang natatanggap nilang pasahod sa ganitong patakaran, dagdag ni Soluta. ●

6-7 • Kulê Balita Martes 17 Enero2012

Victor Gregor Limon

Halos dalawang dekada nang naglilingkod bilang security guard sa UP Diliman (UPD) si Ate Adela* at aminado siyang hindi biro ang kanyang trabaho: sa kanya nakasalalay ang kaligtasan ng mga estudyante, guro, at iba pang empleyado ng UP sa gusaling binabantayan niya.

Katulad ng may 300 kontraktwal na guwardiya sa UP, aabot sa 12 oras ang duty ni Ate Adela na maaaring araw o gabi, depende sa ahensyang kakontrata ng UP. “Bawal ang tamad, bawal ang antukin, at lalong bawal ang nakasimangot,” biro niya.

Walang pangmatagalang trabaho ang asawa ni Ate Adela. Sa humigit-kumulang P14,000 niyang buwanang sahod pinagkakasya ang mga gastusin sa bahay at mga bayarin sa pag-aaral ng dalawa niyang anak.

‘New and improved security system’Isa si Ate Adela sa may 20 guwardiya

sa UP na nawalan ng trabaho matapos palitan ng Winace Security Agency ang Glocke Security System bilang bagong security agency sa north sector ng kampus ngayong taon.

Mula sa 149 na guwardiya sa north

Isang madilim na hinaharap ang tinatahak ni Cory Talisay, isa sa ating mga guwardiya sa UP, matapos matanggal bilang regular na guwardiya sa unibersidad na pinagsilbihan niya nang 21 taon. Higpit-sinturon ang pamilya nina Ate Cory lalo na’t kailangan niyang pakainin at pag-aralin ang apat niyang anak.

sector noong nakaraang taon, 111 na lamang ngayon ang mga guwardiyang may regular na 12-oras na duty, habang 33 ang mga reliever o iyong humahalili sa mga gwardiyang nakaliban.

Lumalabas na 38 sa mga dating regular ang ngayon ay reliever na lamang, habang 5 ang tuluyang tinanggal sa serbisyo. Liban pa dito ang mga guwardiyang tinanggal dahil sa paglabag sa mga panuntunan at iyong mga napalitan ng mga bagong pasok na guwardiya sa Winace.

Ayon kay UPD Chief Security Officer (CSO) Elvin Ebreo, nakalulungkot mang may mga guwardiyang nawalan ng trabaho, bahagi umano ito ng pagsasaayos at pagpapahusay ng sistemang panseguridad sa UP na batay sa masusing pag-aaral ng administrasyon.

Alinsunod sa proyektong ito, mas maghihigpit na ang UP mula ngayong taon sa pagpapatupad ng mga alintuntuning nakapaloob sa terms of reference (TOR), o kasunduan sa pagitan ng pamunuan ng UPD at ng kokontratahin nitong security agency.

Sinasaad sa nasabing TOR ang mga panuntunan para sa pagtanggap ng security agency sa mga guwardiyang magtatrabaho sa UP, gaya ng edad (hanggang 45 taong gulang lamang) at height requirement (minimum ng 5’2” para sa babae at 5’6” para sa lalaki).

Sa ulat ni Ebreo, 11 na guwardiya ang natanggal sa trabaho dahil sa mababang kalidad ng serbisyo. Isa naman si Ate Adela, na 47 taong gulang, sa walong guwardiyang natanggal dahil sa requirements.

PaghihigpitAyon kay Ate Adela at iba pang

kasamahan sa dating ahensya na

Glocke Security Systems, Disyembre ng nakaraang taon nang magpasa sila ng aplikasyon sa bagong Winace Security Agency. Nagbigay umano ng garantiya ang pamunuan ng Glocke na magpapatuloy sila ng trabaho sa Winace basta’t maayos ang kanilang naging serbisyo sa nagdaang taon.

“Nalaman na lang namin bigla noong

January 1 na hindi pala kami makukuha dahil sa age [limit] at height [requirements.] Nasabihan sana kami ng mas maaga man lang kasi mahigit P3,000 ang nagastos namin sa application,” ani Ate Adela.

Nang dumulog ang mga natanggal na guwardya sa administrasyon ng UP, inatasan umano sila ng CSO na kumalap ng pirma mula sa mga natanggap na guwardiya upang

magsilbing rekomendasyon sa pagbalik nila sa trabaho.

“Nakapagpasa naman kami ng mga pirma pero hindi pa rin sila nagdesisyon na ibalik kami,” ani Ate Adela. “Nagmamakaawa na lang kami ngayon na sana baguhin na lang yung age [limit] at height [requirements], o kaya naman gawin kaming reliever.”

Paliwanag ni Ebreo, may ganito nang mga patakaran mula pa noong 1979 nang magsimulang mangontrata ang UP ng mga ahensya para sa janitorial at security services. Aniya, hindi lang ito mahigpit na ipinapatupad ng mga nakaraang administrasyon at hindi rin mahigpit na sinusunod ng mga ahensyang kinokontrata nito.

“Kinikilala natin ang tagal at husay ng serbisyo nila sa unibersidad, pero dapat ay alam din nila na noon pang nagsimula silang magtrabaho dito [sa UP], may requirements na dapat at kailangan nating masunod,” ani Ebreo.

Dagdag niya, hindi maaaring basta na lamang baguhin ang TOR dahil nilalaman rin nito ang mga probisyong nangangalaga sa karapatan ng mga guwardiya, gaya ng maayos na pasahod, benepisyo, at makataong pamamahala ng ahensya.

“Kung basta na lamang babaliin ang ilang bahagi ng TOR, mahihirapan tayong tiyakin na masusunod ang iba pang mga nakasaad [dito],” paliwanag ni Ebreo.

Noong 2008, kumalas ang UP sa kontrata nito sa Lanting Security Agency matapos mapag-alamang hindi ito nagbibigay ng maayos na pasahod at benepisyo sa mga empleyado nito. Gayunpaman, nagpatuloy pa rin ang

mga ganitong kaso sa mga sumunod na ahensya dahil hindi naipatutupad ang lahat ng nakasaad sa TOR, ani Ebreo.

Hagupit ng kotraktwalisasyonSa south sector ng kampus, 123

na lamang mula sa kasalukuyang 153 guwardiya ang kakailanganin ng UP sa pagtatapos ng kontrata ng kasalukuyang ahensya ngayong Pebrero, ayon kay Ebreo. Nangangahulugan itong may 30 guwardiya pa ang nanganganib mawalan ng trabaho pagsapit ng susunod na buwan.

Aniya, resulta ito ng mas mahusay na sistema ng pag-iiskedyul ng duty at pagtatalaga ng mga guwardiya sa mga mas istratehikong lugar sa kampus. Sa nakaraang taon, umabot sa P82 milyon ang nagastos ng unibersidad para sa seguridad, samantalang P69 milyon lamang ang inaasahang magagasta ngayong taon.

“Malaking bagay ang matitipid na P13 milyon dahil maaari natin itong magamit sa iba pang mas mahalagang pangangailangan ng UP,” ani Ebreo.

Hindi na bago ang ganitong istratehiya ng administrasyon at makikita ito sa mga alternatibong security measures na gaya ng pagbuo sa Special Services Brigade, isang patrol ng mga sibilyang guwardiya, at sa “No ID, No entry policy” na ipinatutupad sa karamihan ng mga gusali sa kampus.

Mauugat ang problema ng kontraktwalisasyon sa pangangailangan ng UP na magtipid sa pamamagitan ng pagpapaubaya sa mga pribadong ahensya ng mga serbisyong hindi na kayang tuwirang tustusan dahil sa kakulangan ng pondo, ayon kay Propesor Olivia Domingo ng National College for Public Administration and Governance.

Sa badyet pa lamang ng UP para sa 2012, P208.2 milyon na ang kinaltas ng pamahalaan mula sa badyet noong 2011. Kaugnay nito, P698.4 milyon na lamang mula sa P880.1 milyon sa nakaraang taon ang inilaan para sa maintenance and other operating expenses, ang bahagi ng badyet na pinagkukunan ng pambayad sa mga ahensya ng mga guwardiya sa UP.

“Because of this reality, mas beneficial sa UP kung mangongontrata na lamang ito ng mga pribadong kumpanya dahil makapipili ang UP ng ahensyang makapagbibigay ng pinakamababang presyo ng serbisyong kailangan nito,” ani Domingo.

Gayunman, isang malaking problema ang isyu ng tenure at benepisyo, ani Domingo. Una, walang tuwirang employer-employee relations ang UP sa mga security guard

kaya malayang mamili at magtangal ng empleyado ang security agency at wala ring pagkakataong maging miyembro ng unyon ang mga manggagawang kontraktwal.

Ikalawa, lalong walang katiyakan sa trabaho ang mga guwardiya dahil taun-taong maaaring magpalit ng ahensyang kokontratahin ang UP. Ikatlo, nasa ahensya ang obligasyong magpasahod nang husto at tiyaking may benepisyo ang mga empleyado nito, at ‘di tuwirang hawak ng UP.

Sa ganitong lagay, dapat na bisitahing muli ang aspetong pinansiyal ng kontraktwalisasyon para tiyakin kung nakatitipid dito ang unibersidad, kung de-kalidad pa rin ang serbisyong nakukuha mula sa mga ahensya kapalit ng mas murang halaga, at kung napapangalagaan

ang karapatan ng mga kontraktwal na empleyado, paliwanag ni Domingo.

Mas mataas na pondoAni Ebreo, kasalukuyang nagsasagawa

ang administrasyon ng pag-aaral sa mga mungkahing gawing direktang empleyado ng UP ang mga security guards at mas palakasin ang UP Diliman Police upang tuluyang hindi na mangailangan ng mga pribadong ahensyang panseguridad.

Samantala, nangako naman si UPD University Student Council (USC) Chair Jemimah Garcia na makikipag-ugnayan ang konseho sa administrasyon upang agarang maihanap ng bagong trabaho si Ate Adela at iba pa niyang kasamahang nawalan ng trabaho.

Ani Garcia, ang insidenteng ito ay isa ring paalala sa kahalagahan ng paggiit ng mas malaking subsidyo mula sa gobyerno upang hindi na kailangan pang mapilitan ang pamantasan na magpatali sa mga iskemang tulad ng kontraktwalisasyon.

“Ang call for greater state subsidy ay hindi lang para sa mga guro at estudyante kundi para rin sa buong komunidad ng UP, kasama ang ating security guards at iba pang empleyado sa kampus,” ani Garcia.

Sa kasalukuyan, umaasa pa rin si Ate Adela na makahahanap ng kahit pansamantalang trabaho sa tulong ng administrasyon at ng USC. Ngunit makahanap man ng mas pangmatagalang trabaho, taun-taon pa ring mananatili ang pangamba at kawalang katiyakan para sa mga tulad ni Ate Adela hangga’t hindi pa naiigpawan ng unibersidad ang udyok ng kontraktwalisasyon. ●

* Hindi tunay na pangalan.

Bantay-saradoAng hagupit ng kontraktwalisasyon sa mga guwardiya ng UP

Madalas na nakasampay na lamang sa kusina ang uniporme ni Ate Cory na dati-rati ay ni ayaw niyang madapuan ng kahit alikabok. Napagbigyan man siya na maging reliever sa bagong security agency ngayong taon, hindi pa rin panatag si Ate Cory dahil hindi pangmatagalan ang mga ganitong klaseng hanapbuhay.

Kevin Mark R. Gomez

Isang tunggalian ang nagpapatuloy sa Pinaglabanan, San Juan, sa lunan ng makasaysayan at pinakaunang sagupaan sa pagitan ng mga kasapi ng Katipunan at ng mga pwersa ng Kastila sa simula ng Rebolusyong 1896. Kakatwang ang sagradong espasyong simbolo ng paglaya ng mga Pilipino mula sa pagsasamantala

Lupang pinaglabananDemolisyon at kontradiksiyon sa Brgy. Corazon de Jesus, San Juan

ng mga Kastila ay siya ngayong saksi sa pagsikil sa karapatan ng mamamayang mismong ninais palayain ng Katipunan.

Sa ikalawang pagkakataon, buong tapang na tumindig at hinarap ng mga residente ng Brgy. Corazon de Jesus (CDJ), Pinaglabanan, San Juan, ang mahigit 200 pinagsamang lakas ng mga pulis at demolition team noong Enero 11. Kabilang ang mga kabataan at estudyante tulad nila Wellington*, 17, at magkakaibigang Hera*,

Joy*, Marilyn* at Janet*, lahat pawang nasa hayskul, sa marahas na moro-moro ng pulisya at ng mamamayan ng CDJ. Walang pasok sa kanilang paaralan noong araw na iyon dahil may “pulong” raw ang mga guro.

Bandang alas-otso ng umaga, umalingawngaw sa komunidad ang unang putok ng baril na nagsilbing paunang babala. At sa paglapag ng unang teargas sa mga residenteng nagbarikada, sumiklab ang karahasan at nagsimula ang batuhan, paluan, takbuhan at hulihan.

Layunin ng sunod-sunod na demolisyong tuluyang patagin ang mahigit 15,000 metrong kwadradong lupang kinatatayuan ng komunidad ng CDJ upang mapagtayuan ng bagong city hall. Mahigit 120 pamilya ang naidagdag sa daan-daang bilang ng mga residenteng nawalan na ng tirahan mula nang magsimula ang mga demolisyon noong 2010. Sa harap ng karahasan, tila lumilitaw na handang isakripisyo ng pamahalaang San Juan ang kapakanan ng mga taga-CDJ para sa pagpapatayo ng ilang bagong gusali.

Tala ng pagsasamantalaUnang nagharap ang mga pulis at

residente ng CDJ noong Hunyo 2010 kung kailan sinimulan ang paggiba sa ilang bahagi ng komunidad upang magbigay-daan sa ipinatatayong city hall ng pamahalaang San Juan. “Unti-unti ‘yung paggibang ginagawa nila sa CDJ hanggang sa abutin ‘yung mga bahay namin nitong nakaraan,” ani Hera.

Mas kaunti sa inaasahan ang mga

nagibang bahay noong Hunyo 2010 dahil naipagpaliban ng mga residente ang demolisyon nang iginiit nilang kulang sa mga kinakailangang papeles gaya ng court order at certificate of compliance ang mga nagsasagawa ng demolisyon, kwento ni Tess Bacolod, 37 taong residente ng CDJ at kalihim ng Samahan ng Maralitang Nagkakaisa, lokal na samahan ng mga taga-CDJ.

Inililipat ng pamahalaang lungsod ng San Juan ang mga apektadong residente sa malalayong relocation area tulad ng Taytay at Montalban, Rizal, kung saan walang maayos na suplay ng tubig at kuryente, bukod sa malayo sa pinagkukunan ng kabuhayan ng mga taga-CDJ, ani Tess.

Pinilit makipag-areglo ng mga residente sa pamahalaang lungsod ng San Juan upang mabigyan sila ng relokasyon sa loob mismo ng lungsod upang hindi maapektuhan ang kanilang kabuhayan at nakagisnang buhay. “Pero itong local government ni Mayor Guia Gomez ang ayaw makipag-usap,” ani Derwin Daite, 28, na halos 16 na taon nang residente ng CDJ.

Kasiguruhan sa kabuhayan ang pangunahing dahilan kung kaya’t ayaw tanggapin ng mga taga-CDJ ang inaalok na relokasyon, ani Joyce Antiporda, 27. Mga construction worker, tsuper, tindera, katulong at iba pang trabahong maliit lamang ang kita ang kabuhayan ng kalakhan ng mga taga-CDJ. “Kung manggagaling pang Montalban, pamasahe pa lang kukulangin na ‘yung kita ng asawa ko,” aniya.

Hinarap ng mga taga-munisipyo ang mga residente noong Disyembre 2010, subalit walang napagkasunduan ang dalawang panig matapos tumanggi ng lokal na pamahalaan sa hinihiling ng mga taga-CDJ na relokasyon sa loob ng lungsod.

Nagpatuloy ang pagdating ng mga abisong nagsasabing kinakailangan nang

gibain ang mga tirahan upang pagtayuan ng planong city hall. “Hanggang ngayon, city hall pa rin ang sinasabi nilang dahilan kahit halos kumpleto na ‘yung bagong munisipyo. Ilang munisipyo ba ang ipagagawa nila?” ani Derwin.

Sa isang pag-uusap noong Marso 2011, ipinaalam ng pamahalaang lungsod ng San Juan na hindi na lamang munisipyo kundi isang city center na may mall, paaralan at medium-rise housing project para sa mga empleyado nito ang planong ipagawa sa lupa ng CDJ. Kamakailan, hinayag ding muling lilinangin ang Pinaglabanan Shrine at gagawing tourist attraction.

Bakas ng dahasLaman ng mga balita ang

demolisyong naganap noong Enero 11 lalo na’t aktibong ipinagtanggol ng mga residente ang kanilang mga tirahan. Hindi bago para sa mga taga-CDJ ang maranasan ang bagsik ng mga pulis at demolition team. Sariwa pa sa alaala nila ang ginawang pagbuwag sa kanilang barikada noong Enero 25, 2011, na isa sa pinakamarahas na mga demolisyong naganap sa Kamaynilaan sa kasaysayan.

Tila bumalik sa nakaraan sina Wellington, Janet at iba pa nang muling nasaksihan ang pamilyar na tagpong tumatak sa kanilang kamalayan isang taon na ang nakaraan: mga residenteng nasa likod ng barikadang gawa sa tagpi-tagping kahoy at yero, samantalang armado ang mga pulis ng mga kalasag na bakal, batuta at water cannon.

Nitong pinakahuling demolisyon, kabilang si Janet sa medical team, samantalang tagapulot ng bato at iba’t ibang materyal ang kanyang mga kaibigan. Determinado naman ang grupo ni Wellington na mapanatili ang barikada batuhin man sila ng tear gas, bombahin ng tubig o pagpapaluin. “Sama-sama, tulong-

tulong talaga noon kasi tirahan na namin ‘yung gigibain eh,” ani Joy.

“Kung mamamatay rin lang kami sa relokasyong dadatnan namin, mamamatay na lang kami habang ipinagtatanggol ang mga karapatan namin,” ani Derwin.

Subalit matapos ang mahigit tatlong oras ng pagtutuos na tinaguriang “Second Battle of Pinaglabanan,” walang nagawa ang mga kahoy, bato, dinikdik na sili at maruming lampin ng mga bata laban sa mga teargas, water cannon, bulldozer, at matataas na kalibre ng baril ng mga SWAT (special weapons and tactics). Sa huli, 31 residente at tagasuporta ang sugatan, samantalang 24 ang inaresto, anim sa kanila ang ilegal na hinuli sa kilos protestang idinaos matapos ng girian ng mga pulis at mga residente.

Sa kasalukuyan, pilit ibinabalik nina Wellington at ng mga kaibigan nina Hera at Janet sa normal ang kanilang buhay bilang mga estudyante. Aminado silang mahirap itong gawin lalo na’t sa kanilang pagbabalik-paaralan, tumatanggap sila ng samu’t saring pambabatikos at pasaring mula sa mga gurong nagsasabing walang patutunguhan ang kanilang ipinaglalaban. Nahihirapan rin silang humabol sa mga aralin buhat ng mga ‘di-maiwasang pagliban sa klase sa gitna ng banta ng demolisyon.

Sa kabila ng lahat, walang pagsisisi ang mga taga-CDJ sa kanilang pasyang ipagpatuloy ang laban. “Nagpapalamig lang kami, pero babalik rin kami sa CDJ para ipagtanggol ang natitirang tirahan ng mga kasamahan namin, kahit pa magkaroon ng ‘Third Battle of Pinaglabanan,’” ani Derwin.

Pangakong nakapakoSa bawat demolisyon sa San Juan,

lagi’t laging ipinapangako ng mga nasa kapangyarihang pansamantala lamang ang relokasyon ng mga apektadong

residente. Nangako rin umano ang pamilya Estrada – na siyang pinakatanyag at makapangyarihang pamilya sa lungsod ng San Juan – na pagagawan ng murang pabahay ang mga dating nakatira sa komunidad na kinatitirikan ngayon ng San Juan Arena, ani Derwin. Subalit hanggan sa kasalukuyan, wala pang natutupad sa mga ito.

“Ilang dekada nang nakaupo sa pwesto ang mga Estrada, mula kay Erap, Jinggoy, JV at ngayon kay Mayor Guia Gomez, pero hanggang ngayon drowing pa rin ang urban housing. Paano pa kami maniniwala sa kanila?” ani Ate Tess.

Isa lamang ang CDJ sa maraming komunidad sa buong bansa na kasalukuyang nahaharap sa banta ng demolisyon upang makapagpatayo ng mga establisyimentong magdadala umano ng kaunlaran.

Katulad ng CDJ, nanganganib ring mawalan ng tirahan ang mahigit 9,000 pamilyang nakatira sa Sitio San Roque, North Triangle dahil sa planong Quezon City Central Business District na magsisilbi umanong sentro ng komersyo at kalakalan.

Nakabalangkas sa programang Public-Private Partnerships (PPPs), na isa sa “centerpiece projects” ni Pangulong Benigno Aquino III, ang ganitong kalakaran. Nakaangkla ang programa sa pagpapatayo ng mga imprastrakturang magsisilbing daluyan at pang-akit umano sa komersyo, ngunit kapalit nito ang pag-alis sa karapatan sa disenteng tirahan ng mga maralitang tagalungsod. Pwersahan silang pinaaalis sa kanilang mga komunidad upang makapagtayo ng mga proyektong magpapalakas umano ng pang-ekonomiyang aktibidad tulad ng malls, parks o call centers.

Sa pagpapatuloy ng ganitong kalakaran, tinatayang maaapektuhan ang halos 585,000 pamilya ng mga

maralitang tagalungsod sa Kamaynilaan o sangkapat ng buong populasyon ng sentrong lungsod, sa tala ng National Housing Authority.

“Sino ba ang hindi gusto ng pag-unlad?” ani Derwin. “Gusto lang naming kilalanin nila ang karapatan namin sa panirahang nangangahulugan ng relokasyon kung saan tiyak ang aming kabuhayan at disente kaming makakapamuhay,” dagdag niya.

Maliban dito, tinututulan rin ng mga residente ang labis-labis na paggamit ng dahas, na siyang nagtulak sa kanilang tapatan ang puwersa ng demolition team. Nakasaad sa Artikulo XII ng Saligang Batas na kailangang naaayon sa mga batas at ginagawa sa makataong pamamaraan ang bawat demolisyon. Kailangan ring may sapat na pagsangguni sa mga maralitang maaaring maapektuhan nito.

Sa kaso ng mga demolisyon sa CDJ kung saan may operasyong kinulang sa papeles, hindi maayos na sinangguni ang mga residente, at sa paggamit ng labis-labis na pandarahas, malinaw na lumabag sa Konstitusyon ang pamahalaang lokal ng San Juan.

Malinaw kina Hera, Wellington at iba pa, na hindi mamamayan ang nakikinabang sa mga pangakong pag-unlad ng proyektong San Juan City Center. Sa huli, hindi panibagong city hall ang simbolo ng isang mahusay na pamahalaan, kundi paano nito itinuturing at pinagsisilbihan ang interes ng mamamayang siyang pinagmumulan ng tunay nitong kapangyarihan. ●

*Hindi tunay na pangalan

Mga basag na bote, bato at tirador na inipon mga araw bago ang demolisyon ang gamit ng mga residente laban sa paparating na demolition team.

Matapos ang madugong palitan ng bato at tear gas, napasok na kalaunan ng demolition team ang barangay at sinimulang gibain ang mga bahay.

Litrato ni John Keithley Difuntorum

Litrato ni Chris Martin Imperial Disenyo ng pahina ni Kel Almazan

(9)Gag ReflexElizabeth Shie

Dibuho ni Marian RiosDisenyo ng pahina ni Roanne Descallar

8 • Kulê Kultura Martes 17 Enero 2012

Derp: A simple, undefined reply when an ignorant comment or action is made. Me Gusta: A rage comic used to respond to perverse or disturbing events. The Friend Zone: A situation where a person has romantic feelings for someone and the most they can be is friends. Forever alone: A general feeling of unease with the concept of being single. It often happens when a person is friend zoned.

These words form part of the distinct lexicon of 9gag, a user-generated website known for producing memes. With its MS paint sketches, cartoon strips, and captioned photos, the site deems itself to be “the easiest way to have fun.”

A meme is a cultural object that spreads in an exponential way. It could be an image, slogan, or phrase that propagates virally through imitation and modification, according to Vladimir Gonzales, who teaches popular culture at the UP Department of Filipino and Philippine Literature.

Memes are usually associated to low-brow trends that add no substance to cultural development. Yet aside from being responsible for snickers and fits of laughter, memes actually have the capacity to be catalysts for drastic change in society.

True story“Cultivate vegetables!” is a

statement that overthrew an abusive regime. Along with other memes “Capital as the source of all evil,” “Long live the great Stalin!,” and “The life of the illiterate,” the workers of Russia became empowered to rise in dissent in 1917. The Russian revolution was a battle against economic oppression, and the rising population eventually revolted against the ruling elite.

Various forms of propaganda circulated during the revolution. There were posters and pamphlets with illustrations, slogans, and poems with powerful messages. “Cultivate Vegetables!” was a poster with a still life image of vegetables beside an industrialized area. The poster encouraged workers to plant vegetables along factories in protest of their poor conditions.

Today, memes are used to boost marketing and promotions for both the private and public sector. Through them, the Philippine government may have found a solution to the country’s weakening tourism advantage. When the Department of Tourism released the new slogan “It’s more fun in the Philippines” in early January, it instantly became an internet phenomenon.

From being a trending topic on Twitter, the slogan was copy-pasted to various photos depicting why it’s “more fun” in the Philippines: beaches, historical sites, food, and people. And just like every internet meme, it has been subjected to various ironies and gags. The slogan has been edited over photographs of prisons, overloaded vehicles, and unequipped policemen.

All of these happened in a span of two weeks and it is expected to spawn even more versions over time. From a simple statement to multiple variations of photographs, gags, and discussions, it is obvious that memes have the capacity to connect people and stir creative juices.

You don’t say?“The future presented by the

internet is the mass amateurization of publishing and a switch from 'Why publish this?' to 'Why not?’” says Clay Shirky, the American theorist behind the concept of cognitive surplus. Because of this, he adds, this generation has learned how to use time for more constructive rather than consumptive acts.

Since the 1940’s, automation has increased man’s free time and energy by reducing the hours and effort he has to exert in working. Unconsciously, this has made people passive consumers. Their productive potential increases but its abundance has little impact because most of it is wasted in watching television, an activity done in isolation.

In the advent of the internet, Clarky believes that intellect, creativity, and talent can finally be put to good use. User-generated websites like 9gag present a new form of collaboration, allowing people to work together towards a final product with virtually zero costs.

He cited that information and photos are accumulated and shared through Wikipedia and Flickr. And in Kenya, people are able to bypass government censorship by reporting incidents of violence in real-time through ushahidi.com.

A meme requires collective effort and active participation in order to be successful. Instead of doing things in isolation, direct and indirect interaction is facilitated by these user-generated websites. This results to people’s conscious awareness of reality and initiative to take part in the creation of social trends.

Though the posts in 9gag may be frivolous, he emphasizes that the trend presents a novel way of human expression and a means of social interaction. Yet given these advantages, this potential still need to overcome many challenges.

Challenge accepted“In the internet,

everything is equal” said Gonzales. Because of the overwhelming amount of information, he said, the lines are blurred between the significant and the trivial. A political statement opposing the current government regime may be as good as the latest comic

strip meme passed around in Facebook. Though posts may be informative and poignant, its relevance may be buried and lost.

Moreover, memes give birth to a culture of light-hearted fun and entertainment to the masses, but as pop culture goes, is it necessarily for the masses?

There seems to be a disconnect. This form of entertainment is only limited to the sources and receivers of the cultural object. And in the Philippines, these people are the ones who have internet access, and those who have enough time in their hands to browse through these pages. The signs and symbols that are celebrated by subscribers draw a line between what is considered funny to the privileged and what is not.

In the website, for instance, the 90’s is a glorified era. No one can do things like kids who were born in the 90’s. Shows like the Power Puff Girls, Hey Arnold, and Pokémon, and gadgets like Gameboy, Nintendo, and Tamagochi are things that only they will understand. And who, in 90’s, were really able to enjoy all of these?

It is still too early to tell whether the social implications of the website are truly a boom or a bane. “Just like every cultural object, it may lead to different directions, depending on who receive it and how it is received.” Gonzales added.

Memes come from a single origin, it disperses and mutates through different forms of media. The trends imposed by memes are part of a complete social movement reflecting millions of perspectives. Every person acts as a filter. What propagates in user-generated sites is in correct lining with the participant’s current reality.

Its effect is not confined to the limitations of the virtual, it can influence decisions, motivations, and convictions. And with mass participation, it has the

potential to mobilize social change.●

Higit sa paglikha9 • Kulê Kultura Martes 17 Enero 2012

Marjohara Tucay

Paano nga ba sinisimulan ang isang likhang sining, ang isang akda? Agad bang naghahabi ng mga salita? Maysa-engkanto ba ang mga artista, ang mga awtor, na basta na lamang nagluluwal ng mga katha nang walang pinaghuhugutan, nang walang pinagbabatayan?

Ngunit ano ba ang akdang walang pinagmulang konteksto, ang walang kasaysayang pinaglimliman?

Ito ang malaong katotohanang kinikilala at pinanghahawakan ng ikalimang bolyum ng Likhaan, ang taunang peryodiko ng kontemporaryong panitikan ng bansa na inilalathala ng UP Institute of Creative Writing. Hindi nga naman matatawarang anumang likhang sining ay bahagi at tali sa kasaysayan at kondisyong panlipunan kung saan ito umusbong at namukadkad. Ayon nga kay Karl Marx, “Walang kasaysayan ng sining, ang tanging mayroon ay kasaysayan ng taong lumilikha ng sining.”

“Kontemporaryo ang tagpo, sensibilidad at stilo ng pagkasulat” ng mga napiling akda sa ikalimang bolyum ng Likhaan, anang patnugot na si Dr. Roland Tolentino. Inilalarawan ng mga akda ang isang nagbabagong panahon, hinahalaw ang mga aral ng nakaraan at nilalahok sa modernong panlasa at kosmopolitang sensibilidad. Simple at madaling maintindihan ang mga akda, na tila ba kawangis ng “instant” o “fool proof” na pamumuhay urban.

At sa paglangkap nito ng naratibong bayan, ng mga butil ng folk motif at pag-alala sa mga nakaraang tunggalian, pinamumukadkad ang radikal na potensyal ng kalakhan sa mga akda.

Mga naratibong nagbabagong-bihis

Sa mga antolohiyang gaya ng Likhaan, laging pinaglalaruan ang konsepto ng “bago” at “kontemporaryo” sa estilo at mga temang pinaniniwalaang humahamon sa pamantayan o “canon” ng panitikang Pilipino. Ang mga bagitong manunulat ay sinusubukang humulagpos sa porma at estetikang inilatag ng nagdaang henerasyon ng mga batikang kwentista at manunula sa pamamagitan ng pag-eeksperimento sa mga pamamaraang sa tingin nila’y avant-garde at sariwa.

Nililigwak ng mga akda ang lumang konsepto ng obra maestra. Sa paghabi ng panlasang patok sa kanilang mga kapanahon, nakikisali ang mga ito sa kumbatihan ng pamantayan at kagandahan. Samantala, muli namang iginigiit ng mga batikang awtor ang sariling estetika sa pamamagitan ng pagbabagong-hubog at paglikha ng

mga kapamaraanang kritikal sa lumang sarili, ngunit malinaw na umusbong sa datihan nang pamantayan.

Kaya kung tutuusin, wala namang konsepto ng “bago” o “sariwa” sa mga kwento sa Likhaan 5. Ang mga lunan, tauhan at suliraning inilatag ay makailang ulit na ring nagamit na paksain. Ngunit dito humuhugot ng sariwang kagandahan ang buong antolohiya. Itinatagni sa lumang naratibo ang bagong sensibilidad. Oo, gasgas nga’t luma ang mga paksain—pangungulila, kalungkutan, agam-agam, kabayanihan, at pagkabansa – ngunit sa paghalo ng simple at realistikong estetika at modernong paglalahad, umusbong ang mga bagong istoryang payak man at hubad sa arte, lapat naman at patok sa kontemporaryong panahon.

Marami sa mga akda ang pumapaksa sa “diaspora” ng kinahaharap ng mga Pilipinong nangingibang-bayan, o dili nama’y ang unibersal na pag-iisa at alienation na nadarama ng isang dayuhan. Sa Last Resort ni Glenn Diaz at Three Kisses ni Ma. Elena Paulma, tampok ang pag-ibig sa pagitan ng isang lokal at ng isang dayuhan, at inilalahad ang minsa’y problematiko, minsa’y progresibong realisasyon sa ganitong mga uri ng relasyon. Sa pamamagitan ng alegorya at talinhaga, pinagsasanib naman ng mga akdang Filipino ang karaniwang naratibo ng mga bayani sa epiko at ang mga komplikasyong dala ng globalisasyon at neokolonyalismo, gaya ng tila chopsuey na kwento ni Jun Cruz Reyes sa Ang Ama at Ina ng Isang Epiko, na patungkol sa mga magulang at unang mga araw ng bayaning Ilukong si Lam-ang.

Lantad ang kamulatang pulitikal maging sa mga eulohiya, oda at modernong lirisismo nina Virgilio Almario, Bienvenido Lumbera, Mark Angeles at iba pang manunula. Ang mga sanaysay nama’y lubog din sa konteksto ng kasalukuyang pulitikal at pang-ekonomiyang kalagayan, maging ang mga pagsasalaysay ng pangungulila’t pagninilay sa nakaraan sa Nanay, isang tala sa mga huling araw ng ina ni Eli Guieb at The Turn for Home ni Jenny Ortuoste, na nagsasalaysay sa buhay at kamatayan ng karerahan sa Santa Ana.

Dinamiko ang relasyon ng konteksto at akda – ang konteksto’y bumubuo sa akda, ang likhang sining ang nagpapalalim at nagbibigay kulay sa konteksto. Sa “no-nonsense” at diretsyahang pagtukoy sa pinanggagalingang konteksto ng mga akda sa Likhaan 5, agad nababatid ng mambabasa ang pinagmumulan ng galit, pagkabalisa, pagkalito ng mga tauhan. At sa mga kwentong natunghayan, binibigyang-mukha ang kasaysayan, binibigyang-hubog

ang dati’y mga abstraktong piraso ng impormasyon.

Nais ring hamigin ng Likhaan 5 ang pinakamalawak na katipunan ng mga mambabasa sa pamamagitan ng pagwaksi sa kumbensyunal na porma ng inilathalang peryodiko. Naglathala ang Likhaan 5 ng akdang graphic fiction, na nagsisilbing lehitimisasyon sa mga “bagong” porma ng sining na laganap na rin sa kasalukuyan.

At bagamat isang daang kopya lamang ng aklat ang inilathala, dinisenyo ang Likhaan 5 upang mas madaling mabasa at maipalaganap sa mas malawak na lunan ng Internet. Sa gayong paraan, tinitibag ng mismong canon ng malikhaing pagsulat sa bansa ang konsepto ng “published author” na nangangailangan ng pisikalidad ng nalimbag na pahina, at kinikilala nito ang virtual na espasyo bilang lunan ng panitikan.

Silang mga lumang panginoonNaghimagsik man ang Likhaan

5 sa porma at mensahe, nananatili namang tila katipunan ng mga “diyos” ang peryodiko. Kapansin-pansing ang mga pangalang nalathala sa Likhaan ay iyon pa ring mga ngalang sinasabing haligi’t pamantayan na ng panitikang Pilipino.

“Canon” ngang maituturing ang peryodikong Likhaan. Ang mapabilang dito ay tila anunsyo sa mundo ng literaturang Pilipino na unti-unti’y nagiging bahagi na ang isang awtor ng “pool of the best and brightest” sa bansa.

Inamin naman maging ng mga patnugot ng Likhaan na ang kalakhan ng mga manunulat na napabilang sa kasalukuyang edisyon ay kung hindi “diyos” nang itinuturing, ay mga produkto ng mga programang dinisenyo rin ng mga “diyos” na ito. Kalakhan ng mga nakalusot sa natatanging peer-reviewed journal para sa malikhaing pagsulat sa bansa ay mga produkto ng mga pambansang palihan o ‘di kaya ng akademya. Kung may makalusot mang mangilan-ngilan, nagmimistulang “token” lang ang kanilang pagkabilang dala na rin ng selektibong tradisyon ng master-apprentice sa mundo ng malikhaing pagsulat at ng likas na katangian ng pagsusulat at panitikan bilang privileged na sining. Maging si Tolentino ay sumasang-ayon sa puntong ito nang tawagin niyang “conspiratorial” at “insular na mundo” ang groupie ng mga manunulat sa bansa.

Sa ganitong sistema, bigo ang Likhaan 5 na maging tunay na “kontemporaryo.” Laksa-laksang ‘di-kilalang manunulat ang hindi napabilang sa premyado nitong mga pahina. Kahit pa sabihing kaiba ang kasalukuyang edisyon sa mga nauna

d a h i l kahingian rito ang pagkaroon ng lapat na suri sa lipunan, tanging mga manunulat lamang na may basbas ng mga Pambansang Alagad ng Sining gaya nina Almario at Lumbera, na pawang pinili ng estado, ang mababasa sa Likhaan 5.

Tunay ngang hindi pa naiwawaksi ang elitistang katangian ng mga akademikong peryodiko. Ngunit bakit ba may kahingiang maging mas progresibo ito at bukas sa masa? Sapagkat ito ang magkabilang-talas ng katayuan ng UP bilang tagapaglimbag at tahanan ng Likhaan: sa isang banda’y likas na elitista sapagkat akademiko ang lunan, sa kabilang banda’y may kahingiang maging progresibo at makamasa sapagkat UP.

Huwad na progresiboTila ba minumulto ang

publikasyon ng mga salang nais nitong iwasan. Kung baga sa peryodismo, “hao siao” ang pagiging progresibo nito, dahil inuulit, kinokopya at pinasusubalian lamang nito ang status quo sa mundo ng literaturang Pilipino. Pinaiiral pa rin ang estetikang mula sa mga canon at haligi ng panitikang Pilipino, at pinapayagan lamang makapasok ang mga baguhan sa pamamagitan ng mga tarangkahang silang mga “diyos” din ang lumikha.

Kahit pursigido ang patnugutan ng kasalukuyang edisyon na gawing “malalim at masaklaw ang sinasaad” ng mga akda, namamayani pa rin ang estetikang mapangbuhat-bangko. Gayong malay at lubog sa burak ng lipunang kanilang ginagalawan ang mga awtor, mangilan-ngilan lamang ang tunay na tumatalima sa hangarin ng progresibong sining – na higit sa maging malay, ay mang-udyok ng pagpapanibagong-hubog ng lipunan. Gayong halatang batid ng lahat ng manunulat na panahon na para sa radikal na paghulagpos, pesimismo pa rin ang umiiral na tema sa kanilang mga akda. Nariyan ang paglalahad ni Ellen Sicat sa kanyang sanaysay na Ang Aking Gubat ng panghihinayang dahil hindi niya nagawang pataasan pa ang bakod at barbed wire ng kanyang tahanang pinagigitnaan ng mga mayayamang kapitbahay at mga iskwater, o ‘di kaya ang self-indulgent at gasgas na pakiwaring “to write is to get real” ni Gemino Abad sa kanyang sanaysay na To Write.

Inilalahad ng mga akda sa Likhaan 5 ang mga hidwaang panlipunang lunsaran ng kani-kanilang naratibo, ngunit pahapyaw, pasaring at mababaw ang pagturing sa mga ito. Halata ang pagnanais na maging mulat samantalang iniiwasang matawag na makakaliwa. Ibinabalot sa kawalang-katiyakan at pagtitimpi ang mga progresibong kaisipan, na gumana para sa ilan ngunit sumikil sa pagiging radikal ng kalakhan. Kolektibo man ang damdaming may nararapat magbago, ramdam pa rin ang indibidwal na pag-aagam-agam.

Kung nanaisin, maaari pang sulitin ang radikal na potensyal ng Likhaan. Higit sa paggamit ng folk motifs at ng bernakular, higit sa pagsasakonteksto at pagpapalalim gamit ang kasaysayan, higit sa pagiging malay sa tunggalian ng mga uri, nararapat makapukaw ang mga akda at makapagpakilos. Kung hindi, mawawalang saysay ang panawagan ni Mao Zedong na pamumulaklak ng daan-daang bulaklak – na siyang pambungad ni Tolentino sa edisyong ito ng Likhaan – sapagkat maririkit na palamuti lamang ang mga mapipitas na talulot, ngunit sa katotohana’y salat sa samyo.●

REBYU >>>Likhaan: The Journal of Contemporary

Philippine Literature 5Roland Tolentino, editor

UP Press, 2011

Dibuho ni Rd AliposaDisenyo ng pahina Roanne Descallar


NEWSCAN

Patuloy nating pinipigilan ang pag-akyat ng mga nasa ibaba dala ng takot na baka balang araw , mahulog tayo

Nakakahiya dahil hindi na ako nakabalik upang makilahok sa pagbuo ng kanilang tahanan

Guilty pleasures

Muling Pagbuo

MA. LIGAYA

MARAH SAYAMAN

Aminin mo. Minsan, masaya maging masama.

Kahit anong pagpipigil ang gawin mo, hindi mo pa rin maiwasan ang mainis sa simpleng mga bagay gaya ng pagpapalit ng bagong profile picture ng kaaway mo o pagpapabibo ng kaklaseng hindi mo gusto.

Tulad na lamang noong isang araw, nasira ang umaga ko nang makita kong naikwento ng groupmate ko sa Twitter ang bawat eksena ng buhay niya pero wala pa rin siyang panahon para tapusin ang bahagi niya sa groupwork. Siyempre, hindi mapapawi ang aking inis kapag hindi ko ito ikekwento sa iba. Ikwento nang ikwento nang ikwento para makahanap ng mga sasang-ayon, kakampi o pwede rin namang gagatong.

Ikaw, naisip mo na ba kung may dumaan nang araw na hindi ka nanlait at nanghusga ng iba? Kung ang puso ay may tinatawag na beats per minute, baka sa hinaharap ay magkaroon na ring paraan para maitala ang lait per minute (LPM). Ayon nga sa pilosopiya ng kaibigan ko, “I’m not being judgmental, I’m just honest.”

Eh ano na nga bang magagawa

mo kung parang hinila lang sa cabinet ‘yung suot ng katabi mo sa jeep? Anong magagawa mo kung talagang sintonado sa videoke ‘yung kapitbahay mo? Anong magagawa mo kung natural ang kembot ng isang male matinee idol? Sila kasi eh. Tuloy, napipilitan kang maging judgmental… este, honest.

Sa likod ng bawat panghuhusga ay may itinatago tayong kaligayahan. Sa mga sandaling iyon, naiisip natin na mas angat tayo sa kanila. Maaari nating tirahin ng mapanlait na mga mata ang lahat ng nasa ibaba ng ating mga ginintuang tore. Sa kakatingin sa ibaba ay hindi natin napapansin na mayroong mas mataas na kinikilatis rin ang ating kinatatayuan. Maaaring ito ang anino ng ating kaklase na kailanma’y hindi natin kinausap, o ng isang taong nakatambay at nagyoyosi sa kapihan. O ‘di kaya nama’y isang alagad ng batas na black and white ang pagtingin sa mundo.

Isang masayang laro ang panghuhusga hanggang sa may masaktan. Mas delikado manghusga na ang pagdadahilan ay hinugot sa kawalan—para bang pitik nang pitik ng isang baril na nagpapaulan ng

Heto ako, bumubuo na naman ng mga pangungusap, ng mga talata, mula sa mga tahanang binaklas, mga buhay na winasak.

Ginawa ko na ito noong isang taon, unang linggo ng Pebrero. Kakatapos lang noon ng demolisyon sa Corazon de Jesus. Marahas ang demolisyon noong nakaraang taon; maraming mga bata at babaeng nasaktan, at nakilala ko pa ang ilan sa kanila. Itinuro sa akin ng mga nanay na nakapanayam ko doon kung kaninong anak ang nagtamo ng sugat, at nakita ko pa ang ilan sa mga kabataang may peklat at pasa. Nakaupo kami noon sa isang makipot na eskinita, kung saan nakapwesto ang mga upuang dating laman ng mga bahay na isang linggo lang ang nakalipas, ay buo at masisilungan pa.

Mula sa mga datos at kwentong nakalap, nakapagsulat ako ng artikulong ‘di kukulangin sa 1,300 salita ang haba. Sa dulo ng artikulo, nagpasubali akong may nakaambang demolisyon sa lugar—Marso 2011 ang tantya ng mga residente—subalit positibo ang tono ng huling pangungusap: babangon sila mula sa mga labi ng pagguho.

Subalit nagkamali ang mga residente. Lumipas ang isang taon bago binalikan ng demolition team ang komunidad. Nitong Enero 11, lumusob ang mga pulis at demolition team, itinumba ang barikada, kinalakadkad ang mga nagmamatigas na residente sa kalsada, at muling nagbaklas ng

mga bahay. Batay sa mga nabasang ulat at sa mga bidyong napanood, tila walang pagtitimpi o paumanhin sa kanilang operasyon.

Nang makita kong muli ang Corazon de Jesus sa telebisyon, nagbalik ang mga detalye ng aking ilang oras na pamamalagi sa lugar.

Mahina ang aking memorya pagdating sa mga pangalan at mukha, ngunit matalas ang aking alaala sa ibang bagay. Naalala ko ang mga pasikot-sikot na eskinita, ang mga monobloc na nakakalat sa kalsada. Ang mga nakausling pako sa mga dingding na bumagsak na. Ang alikabok at matinding sikat ng araw. Ang madilim na kwartong pinagpupulungan ng mga lider ng lugar. Ang mga butas sa yero. Ang gusaling ayon sa mga residente ay pinagtambayan ng sniper na nakatutok raw sa ulo ng lider ng binuong samahan ng mga taga-Corazon de Jesus laban sa demolisyon. Ang tawa ng mga nanay habang kinukwento nilang nag-iipon sila ng mga tae at nagdidikdik ng siling ihahalo sa tubig na kanilang pantapat sa tear gas ng mga pulis.

Ito ang mga imaheng pumuno sa aking artikulo. Subalit matapos itong malimbag, hindi na ako nakabalik sa komunidad upang bigyan ang mga residente ng kopya ng Kule. Nahiya ako dahil hindi man lang ako nakadaan o nakapag-abot kahit isang kopya ng dyaryo. Higit sa lahat, nakakahiya dahil hindi na ako nakabalik upang makilahok sa pagbuo ng kanilang

mga tahanan, hindi ako nakapag-ambag sa pagpapatibay ng kanilang paninindigan.

Hindi ko sinasabing labis ang halaga ng mga salitang pinagtatahi-tahi ko. Wala akong ilusyong makapagtatayo ng mga tahanan ang mga maiikling artikulo. Wala akong pantasya na makabubuo ng makatarungang lipunan ang pinagsasama-samang diskurso at ulat. Higit pa sa salita ang kailangan.

Maraming beses na itong nasabi, pero uulitin ko na rin: sama-samang pagkilos lang ang tatapos sa mga karahasang nagpapaguho ng mga tahanan at wumawasak ng buhay.

Gayunpaman, umaasa akong maliban pa sa magpatawa, magpaiyak o magpakilig ng mambabasa, may silbi ang mga binubuong artikulo. At ngayon, heto ang nabuo kong komposisyon—isang balik-tanaw, isang sanaysay na puspos ng alaala, isang patunay na may nabubuo mula sa pagguho.

bala sa hangin. Dahil dito, dumarami ang bilang ng mga hinuhusgahan at inaakusahan na madalas nauuwi sa mahahaba at madudugong pangyayari. Maraming Hudyo ang pumanaw sa kamay ni Hitler. Masama raw kasi sila. Maraming magsasaka ang pinaslang noong nagkaisa at ipinaglaban nila ang kanilang karapatan kung kaya’t may Hacienda Luisita Massacre. Masama raw kasi sila. Patuloy nating pinipigilan ang pag-akyat ng mga nasa ibaba dala ng takot na baka balang araw, mahulog tayo mula sa ating mga tore. Baka pagkatapos ng lahat, wala nang paraan para takasan ang larong ating sinimulan.

May kasamaang nagtatago sa puso ng bawat isa sa atin. Hayaan mong sampalin ka ng iyong kaibigan kapag lumalampas ka na sa quota ng LPM kung ito ang paraan para huwag tayo masilaw sa rurok ng tore. Sa ayaw at sa gusto mo, ang sangkatauhan ay hindi ipinanganak ayon sa iyong kagustuhan. At lalong wala sa taas ang kasagutan dahil sa ugat ito matatagpuan.

Spend an Afternoon with Ricky LeeOnly one week to go before Ricky Lee, author of the best-selling novel Para Kay B, comes to our beloved campus on January 21, 2012. The special talk and autograph event will be held at the College of Mass Communication Auditorium from 1:00 pm to 4:00 pm. The event is open to anyone with a copy of his latest novel, Si Amapola Sa 65 na Kabanata. However, seating priority will be given to those who bought the novel directly from PSME-UPSU. You can contact us at 09064709606 or visit our FB page at facebook.com/AfternoonRickyLee for more info.

University job fair (UJF)This 2012, the most awaited job fair in the Philippines will help you take that first step in choosing your career. The UJF will be held on January 24 to 27 at the Bahay ng Alumni from 8am to 5pm. To prepare you for this day, the UJF Team presents the UJF College Tour, a series of job-hunt empowerment lectures from 11:30am to 1 pm on the following dates: January 17, Job Search 101 and Resume Writing at CMC Audi. January 18, Powerdressing and Interview Clinic at PH 108-110. January 19, Evaluating Job Offers at BA 301. On January 20, UJF Symposium at SE Audi. Submission of resumes is open until January 20. Send it to [email protected]. For more information, visit www.upujf.tk and www.facebook.com/upjf

LITRATURA 2: Sabayan ang Sayaw ng KalikasanDo you love photography? Do you write haikus? Then we have something just for you! UP Tomo-Kai brings you a Photography and Haiku-writing Contest! LITRATURA 2: Sabayan ang Sayaw ng Kalikasan. Join and win up to Php5,000 in cash! Registration is FREE! For more details, please visit http://tomokai.co.nr/ and our facebook fanpage http://www.facebook.com/uptomokai. Deadline of entries is until Jan 29, 2012!

UP Singing Ambassadors Auditions!The UP Singing Ambassadors Now Open for Auditions! Wed: 5:30pm, UP Bahay ng Alumni; Fri: 5:30pm, College of Music Rm. 202; Sun: 12nn-1:30pm College of Arts and Letters Atrium (Cal New Bldg.) Contact: 09158217770/ 09172572760/ (02)9249378 or you may visit www.upsingingambassadors.com. See you there!

Get free publicity! Send us your press release invitations, etc. DON”T TYPE IN ALL CAPS and go easy on the punctuations?! Complete sentences only. Don’t use text language please. Provide a short title, be concise, 100 words maximuum. Email us at [email protected]


EKSENANG PEYUPS

TEXTBACK

Ze singhutan edishun!Kamusta mga bekla?!? Nagbabalik

ang inyong ultimate chikadora sa Unibersidad de Pilipenis! Unang dalawang linggo pa lang ng 2012 pero mukhang mag-e-end of the world na dahil sa mga nasagap kong chikkang pak na pak! Dahil sa paghahaliparot ko these past few days eh may mga nasilip akong eksenang tatalo sa hot scenes ni Papa Coconut Martin sa bago niyang teleseryeng inspired by mathematics. Tama na ang intro, at igulong na ang chikka!

Chikka #1: Sinetch ang grupo ng mga bagets na itey na nagkalat sa lungga ng mga humahalimuyak na bulaklak?!? Nasagap lang naman ng aking ilong ranger ang mapanghing amoy na dulot nila! At kailan pa naging urine ang nectar ng pambansang bulaklak, anek? Baliw-baliwan din ang mga bagets na ang isa’y binuhat pa dahil hindi na makatayo sa sobrang kalashingan. Napasugod tuloy ang prof ng mga bagets para paliwanagan ang guard ng hardin ng mga bulaklak! Kalurkey! Pero ang hindi know ni ateng guard, si prof ang pasimuno ng kalasingang itey. Aneklaboom!!!!!

Chikka#2: Sinetch naman ang isa pang grupo ng mga bagets na nangwasak ng kubo para makalamon ng fudams sa isang freshie affair! Feeling fresh ang mga bilasang bagets nang biglang sumugod sa mga kubong may fudams ng Laylay dorm! Deadma ang hosts ng program na walang tigil kakatili na wiz pa pwedeng lumamon! Wiz pang 30 minutes, bilao na lang ang natira, at lapnos na ang lechon!

Chikka#3: Hindi naman patatalo ang isa pang grupo ng mga beklabear sa ASshole walk! Gaya ng inyong chikkadora, may pambihirang talent din sa pagsinghot ang mga beklabear na itey. Unang tingin pa lang, na-se-sense na ng mga itey ang semilya ng mga dumadaan sa ASshole walk kaya naman super tili ang mga bruha ng may dumaang koyang na ilong-pa-lang-ulam-na ang look. Johny Bravo na sana ang dating ni Koya pero nang madulas itey... abot hanggang Andromeda galaxy ang super tili! Bumagsak ang jaws ng mga beklabear! Ka-federasyon din pala nila sa Johnny Bravo! Haggard!

Hagardo versoza ang mga kolektibong kabaliwan na itey! Stop muna ang chikkahan para hindi mabinat ang aking ilong ranger! I shall fix my nose again para makasinghot pa ng mga chikka, kaya abangan ninyo ulit ako next ish... malay mo ikaw na ang susunod kong masinghot! Babush!

Ano ang masasabi mo sa impeachment efforts laban kay Chief Justice Renato Corona

Ms mniniwla ako sa in10syong ‘malinis ang hudka2rá pra sa 2wid n daan ni PNOY’ n syng bnanggit ng mga House Prosecutors sa napkabilis n pgkkapsa nla ng Artcles of Impchmnt (d p i2 inabot ng 1/2 arw) kung kanla rng maippsa nang gnoon kblis ang mga MAS mhahalagng batas n my pkinabng ang mga tao 2lad ng ANTI-DYNASTY BILL, LEGISL8TD WAGE HIKE at FOI Bill. 11-36691 Pcbyed, BS Geol

Minamadali ang pagsipa sa liderato ni Corona dahil siya na lang ang natitirang punong namumuno sa isa sa mga 3 sangay(o sungay)ng gobyerno na mula pa sapasistang rehimen ni Arroyo.Delikado na nandyan pa siya sa puwesto dahil sa 2017 pa siya mareretiro at may auxillary administrative powers ang SC bilanginstitusyon.Paano na justice system natin sa susunod na 5 taon?Mabuti nga impeachment lang,mas matakot siya kung disbarment case na.Mensahe ko kay PNoy:ang pagpili sa susunod na CJ ay di sakop ng pangulo kundi ang rekomendasyon ay nasa pamamahala ng Judicial and Bar Council. LIM-nologist Arrow 201178406

Ano ang more fun gawin sa PIlipinas?

Hustisya!, its more fun in d Philippines..s pgkatgal b nman ng proseso, d k p b mg.Eenjoy?, XD, 1049836 AngryBIRD

Ang m0re fun gawin sa Pilipinas ay KAHIT SAAN PWEDE UMIHI at KAHIT SAAN PWEDE MAGKALAT!!!hehe. 08-78906, vince, Physics.

#itsmorefuninthephilippines kasi may carnaFUN, holdaFUN at kidnaFUN. Violent me? Haha. Kidding aside, FUN mag food trip dito sa bansa! Kaya gorabels na at tayo ay

kumain ng PUW-TOH. 2010-68904.more fun gawin sa pilipinas: humirit ng

pick.up line..HAHA 0719039,Roshpara sa akin, lahat fun gawin sa

Pilipinas basta’t kapiling ko siya. ‘nuff said 10-48819 gabcarreon bs ece

planking. It’s more fun in the Philippines dahil mas pinagtutuunan pa itong gawan ng batas kesa sa ibang mas importanteng bagay.. Haha! 09-45318, BS Success!

More fun gwin sa Pinas? Ang kumain ng ice cream! Biruin mo, pag binuksan mo ung ice cream.. kumakanta! Hey, daydreamer! :)) 11-00674 ChengBSChE

Its more fun living after a tragedy here in the phils. You cant help bt appreciate and be inspired by the smiles made by the victims of disasters. We dfntely know how to see the better side of life. 0930091, nuclear mechanics

Falling in love: more fun in the Philippines! (Advance 2nd year anniv. samin! Haha <3) -0920864 BA Nasaan ka Pagibig

mas fun magpanakaw sa pilipinas! dadaan ka lang ng overpass, your phone will magically disappear! odiba daig pa si houdini? tsk. 201179158 Kay Fernandez BA Speech Comm

m0re fun n d phils ang pagttxt!.wid our unlitxt n calls &free txt 2 other netw0rkS,sulit evry peso.ab0t lahat ng kmag anak at frnds.at kpg wla kang mgawa at unli ka type in anynmbr at may instant ka chika k na.o dba ang fun ntn.we r so frndly evn s strngers.nkkpag txt/usap tay0 :p viva philippines 2010-79183 jeremi

ang fun gawin sa pinas ay habulin si cgma sa daang matuwid at pagkatapos ay panoorin si sec.ona na mag.dougie.rakenrol.:)) 2010-78721

its more fun playing with me here in da pilipens. wanna play(09081950302)?im

chukky! haha..jowk..hello kay diane villaflor at andrea española ng umak! im stil looking for her..NAM uten15521 bsge

CommentsPara kay Invisible Man, grabe, nakaka

inlove. Akin ka nalang.:P Hi to Lem, Cleo, and Erin. 11-59115

Isa pong pagwawastó ukol sa lugar na sinalanta ng Bagyong Winnie sa artikulo nina J.Cordero at Toledo: Hindi po tumama sa Samar-Bicol area ang ‘Winnie’ noong 2004, Quezon Province talaga yung napuruhan nito. 2011-36691 Paul Yang-ed, BS Geology

mr. delfin! nandito nanaman ang number 1 fan mo! ayan ka nanaman! ‘ending searches’! galing mo talaga! pwede ka bang i-add sa fb? hahahaha :) - jana cu,bs mate, 0923492

sorry naman and late ko magtext kule haha. (11pm na pala). ang benta lang ng backpage nyo. paper dolls, gloria and friends! at pinagamit ko pa dawsa mga pamangkin ko e. haha! 0923492, jc, bs mate

hi po! :) ang kule ng back page nio. ibibigay ko po sana sa bunso kong kapatid para paglaruan nia, kaso na2wa po ung ate ko at mama ko..., kaya ayun pnag-aagawan nla! xD.... 1111943

nakaka2wa po ung article ni marjohara tucay.. naalala ko ung bestfriend ko nung highschool... mis ko na sya.., hi roch! ;’( *tears^ 1111903

Ang dami kong tawa dun sa ‘flight of the titibelles’ sa Eksenang Peyups. Dapat next year may feature naman kung paano mamamaximize ang viewing experience tuwing Oble Run. :”> Hello pala kina Donna, Boki at sa TFA! 11-43919

I had fun playing Gloria & Friends Paper Dolls Limited Edition 2012. I want to order sana Palparan and Corona Dolls if meron. 200933833

epic delfin mercado is epic. Ever since ths sem startd, i cnt help bt be amazed nd awed by

his brilliant works. Nice job! 0930091, nuclear mechanics

Halaaa, bakit ganon naman ang EP? Parang super bitter nung nagsulat, lalo na sa Blind Item 2 guy. Kawawa naman si writer, di maka-move on. 10-51836t

PabatiHello po! Babatiin ko lang po ang

lahat ng mga taga UPV, lalo na sa mga 1st yr PSYCH, at kay Zheia- ang aming Diyosa ng Kalalakihan. 11-54391

Pbati naman..hi kay CARE De GUZMAN ng edsp haha.cute mu tlaga.haha. -secret admiredr.0618068.educ

Pabati, Kule! Happy birthday sa napakaganda kong kaibigan na si Annie Grace Villanueva! :)) 10-79254, bsphysics

Next week’s questions1. Makakatulong ba sa iyo ang bagong credit card payment option sa enrolment? 2. Ano sa tingin mo ang magandang pamagat ng memoir na sinusulat ni Arroyo ngayon?

Send in your opinions and feedback via SMS! Type KULE <space> YOUR MESSAGE <space > STUDENT NUMBER (required), NAME and COURSE (optional) and send to:

09175312630Non-UP students

must indicate any school, organizational or sectoral affiliation

The

Back

Pag

eKulê

Philippine Collegian Issue 22

Documents

Transcript of Philippine Collegian Issue 22