Oriya bible 90)_new_testament

350
1 YIzu bMzAbLI YIzu KIx bMzAbLI Ep². es dAd bMzDr. dAd abhAm bMzDr. 2 abhAm YisHhAk bApA. YisHhAk YA„b bApA. YA„b, YihUdA O tAhA ˘mAnr bApA. 3 YihUdA, ePrs O ejrh bApA. (TAmAr esmAn mA) ePrs ehesAN bApA. ehesAN am bApA. 4 am amInAdAb bApA. amInAdAb nhezAn bApA. nhezAn selAn bApA. 5 selAn ebAyj bApA. (ebAyj mA nAm hAb) ebAyj Oebd bApA (rUt Oebd mA) Oebd Yizy bApA. 6 Yizy jA dAd bApA. dAd zlemAn bApA (zlemAn mA g˛ ²y sI ›el) 7 zlemAn rhbyAm bApA. rhbyAm a–y bApA. a–y sA bApA. 8 sA YiehAzAPAw bApA. YiehAzAPAw eYAm bApA. eYAm jØiy bApA. 9 iy eYATAm bApA. eYATAm hAj bApA. hAj j§y bApA. 10 j§y mnezh bApA. mnezh e¯An bApA. emAn eYAziy bApA. 11 eYAziy, YiK¿y O tAhA ˘mAn bApA. (EhA sAEl elAku kItdAs k² bA–elAn ¿YA›bA smyr kTA.) 12 esmAnu bA–elAn„ ¿YibA per: mA› ‡Kit ssmAcAr YiK¿y zalHTIeyl bApA. zalHTIeyl ji˛bHbAebl bApA. 13 ji˛bHbAebl abIhUd bApA. abIhUd E‡yAkIm bApA. E‡yAkIm ajHjUr bApA. 14 ajHjUr sAedAk bApA. sAedAk YAKIn bApA. YAKIn ElIhUd bApA. 15 ElIhUd E'jAr bApA. E'jAr m›An bApA. m›An YA„b bApA. 16 YA„b eYAesP bApA. eYAesP m²ym sıAmI. m²ym gB˛ YIzu jn ehel. YIzuu KIx * „hAYAE. 17 EB‚ ˘ber abhAm WA˛ dAd pY·n˜ ehel emAw cd pu˛x. dAd WA˛ kItdAs rUep bA–elAner phibA pY·n˜ cd pu˛x, O kItdAs rUep bA–elAner phibA prWA˛ KIx jnpY·n˜ ehel cd pu˛x. YIzu KIx jn 18 YIzuKIx mA ›el m²ym. YIzuKIx jn EB‚ ehA›'. m²ymr eYAesP st –bAh sir ehA›'. §n˜u –bAh pUb˛ jNA p‹' eY, m²ym p–t-tA z§˜ bLer gBbtI ehAC¿˜. 19 §n˜u tAhAr ˘bIpti eYAesP jeN DAmik elAk ›el. elAkmAn ger m²ymu apmAn k²bA es cA^n›el. es tAhAu CARpt edbA pA^ egApner eYAjnA kel. 20 §n˜u eYAesP eYetebeL EkTA ˘bu›el, esetebeL sıpøer dzn pAel pBur jeN dUt tAhA pAK„ si kel, /eh dAd sn˜An eYAesP ”e¯ m²ymu pNA sI rUep KIx aBixik˜ (mzIh) b·§˜ bA menAnIt b·§˜ ghN k²bA„ By krnA^. kArN tAhA

Transcript of Oriya bible 90)_new_testament

  • 1. mA- Kt ssmAcAr i YIz bMzAbLI u YiKy zalHTIeyl bApA. YIzu KIx bMzAbLI Ep. es dAdzalHTIeyl jibHbAebl bApA.1bMzDr. dAd abhAm bMzDr. 13 jibHbAebl abIhUd bApA. abIhUd EyAkIm bApA. 2abhAm YisHhAk bApA.EyAkIm ajHjUr bApA.14YisHhAk YAb bApA.ajHjUr sAedAk bApA.YAb, YihUdA O tAhA mAnr bApA. sAedAk YAKIn bApA. 3YihUdA, ePrs O ejrh bApA. YAKIn ElIhUd bApA.15 (TAmAr esmAn mA)ElIhUd EjAr bApA.ePrs ehesAN bApA.EjAr m-An bApA.ehesAN am bApA. m-An YAb bApA. 416am amInAdAb bApA. YAb eYAesP bApA.amInAdAb nhezAn bApA.eYAesP mym sAmI.nhezAn selAn bApA.mym gB YIzu jn ehel. 5selAn ebAyj bApA. YIzuu KIx* hAYAE. (ebAyj mA nAm hAb)17ebAyj Oebd bApAEB ber abhAm WA dAd pYn (rUt Oebd mA) ehel emAw cd pux. dAd WA kItdAsOebd Yizy bApA. rUep bAelAner phibA pYn cd pux, O 6Yizy jA dAd bApA. kItdAs rUep bAelAner phibA prWA KIxdAd zlemAn bApAjnpYn ehel cd pux. (zlemAn mA g y sI -el)YIzu KI x jn 718zlemAn rhbyAm bApA.YIzuKIx mA -el mym. YIzuKIxrhbyAm ay bApA.jn EB ehA-. mymr eYAesPay sA bApA. st bAh sir ehA-. nu bAh pUb 8sA YiehAzAPAw bApA.jNA p eY, mym pt-tA z bLerYiehAzAPAw eYAm bApA.gBbtI ehAC. 19nu tAhAr bIpti eYAesPeYAm jiy bApA. jeN DAmik elAk -el. elAkmAn ger 9jiy eYATAm bApA.mymu apmAn kbA es cA^n-el. eseYATAm hAj bApA. tAhAu CARpt edbA pA^ egApner eYAjnAhAj jy bApA. kel. 10 20jy mnezh bApA. nu eYAesP eYetebeL EkTA bu-el,mnezh eAn bApA. esetebeL sper dzn pAel pBur jeNemAn eYAziy bApA.dUt tAhA pAK si kel, eh dAd 11eYAziy, YiKy O tAhA mAn bApA. snAn eYAesP e mymu pNA sI rUep (EhA sAEl elAku kItdAs k ghN kbA By krnA^. kArN tAhA bAelAn YA-bA smyr kTA.) 12esmAnu bAelAn YibA per: KI x aBixik (mzIh) b bA menAnIt b

2. mA- 1:21-2:162gBer -bA zizuwi pt-tAr. 21mym put 7tAper eherAd pUbedz si-bA pNtmAn isnAnwiE jn edeb. e tAhA nAm YIzu st gup ebqWk kel. esmAen eketebeLrKib. kArN es j elAkmAnu esmAn pTem es tA edKi-el, tAhAr sWikH smypAp rA keb. eherAd pNitmAnWA buJienel. 8eherAd 22 BxdHbkA mAmer pBu YAhA k-el,esmAnu ebTHelm pWAel O kel, emAentAhA sPL kbA men EhA Gwi. 23jeNebTHelm YA zizuwi xyer Yt bermArI knA gBbtI ehA put snAnwiE jneKAj-Kbr a. Y e tA pAYAa, etebedeb. elAek tAhA nAm "mA neyl edeb.* uemAet jNAa. tAper mu^ m YA tAhAu(mAnueylr aT: premzr st aC.)pNAm k. 249 eYAesP d Wi pBu dUt tAhAupNitmAen jA kTA zuNi cAgel. eY^eY^B edz edel, esp kel. es tAwi esmAen g pUb edzer edKi-el,mymu bAh kel. 25nu mym put-snAn puNi Ter tA edKiel. es tAwi tAhAjn n edbA pYn es tAhA st shbAseg-eg cA EbM eY^WAer piwi -,kn-el. eYAesP puawir nAm YIzu es sAn per sir ehA rg. 10tArKiel.edKi pNitmAen bt Kusi ehel. esmAenner ppU ehel. 11esmAen Gr BitrYIzu edKbA pA^ pb edz pNtmAn uiUi gel. mA mym pAKer piwi edKiel.gmntAhAu BUmix pNAm k tAhAr pAsnA kel. eherAd* j t kALer Yi h U d A jr tAper esmAen zizu pA^ Ni-bA phAr2ebTHelm ngrer YIzu jn ehel. YIzujn ehbA per pub edzr eketk pNitepwi eKAel. esmAen zizu snA, u* Ogrs* phAr edel. 12nu premzr esmAnuY i r U z Alm s i e l. 2esmAen pcAel,eherAd pAK eP n YibA sper sAbDAnYihdImAnr jA es nbjAt zizu ek^WAer? Uk edel. etNu esmAen an Ek pTkArN e pUbr kAzer tAhA tA Wi-bAr ed jedz ePgel.edKil. es tA pkAz ker eY, es jnehAC. etNu e tAhAu pNAm kbAYIz bApA-mA tAhAu msr enelui 13siCu. pNitmAen cAYibAper premzrr jeN 3 jA eherAd YihUdImAnr E nU jA dUt sper eYAesPu dzn ed kel, W,kTA zuNiel. es-pA^ es dHg ehel. zizuwi O tA mAu en misr edz pLAaYirUzAlmr sbu elAek m t ehA pel.EbM mu^ n kbA pYn esWAer h. kArN4 eherAd YihUdA smAjr sm pmuK YAjk EbMMeherAd tAhA mAedbA pA^ ^-bA tAhAuDm-zAsImAnr egAwiE ebqWk fAel. es eKAjib. 14etNu eYAesP Wiel. es zizu OesmAnu pcAel, KIx ek^WAer jn eheb?tA mAu D misr edz YibA pA^ tier5 esmAen kel, YihUdA pedzr ebTHelm bAhA pel. 15esWAer eYAesP eherAdngrer. BxdbkA zAser EsMpker elKC: H i m pYn rel. premzr tAhA BxdbkA | HmAmer YAhA k-el, tAhA sPL kbA pA^6"eh YihUdA-pedzr ebTHelm! YihUdAr Esbu Gwi. pBu premzr k-el, mu^ emArzAskmAn Biter e mhAn. h^, pua misr bAhA sibA k.*Bit jeN zAsk gt ehb EbM eszAsk emAr elAkmAnu , s A eyleherAd ebTelmr zz-ptmAnu htA kel Hi u u 16kAeneb. miKA 5:2 eherAd edKiel eY, pNitmAen tAhAuebAkA ben edC. es KubH gigel. espNitmAn WA zizuputwir jn-smy jANi-el.jeN edeb. YizAy 7:14 rb edzIy JuNA. YAhA "elAbAnH hAYAE.ueherAd eherAd (pTm) KI:pU: 40 pAy KI:pU: 4 grs dAmI atr (gugHguL)pYn YihUdAr zAsk -el.m^u emAr sbA k.i ehAezy 11:1 3. 3mA- 2:17-3:17tAhA bx tLr kTA ehA-bA es ebTHelm pAK aLer -bA elAek eYAhn pAKO tA KpAK aLr bx bA tAWA kmHpedz zuNibA siel. 6esmAen j jbysr sbu zizuputu htA kbA edz pAp sIkAr kel. eYAhn Yn ndIer esmAnuedel. 17EB ber BxdHbkA YimiybApis edel. 7mAmer hAYA-bA pBu bAk sPL eh: aenk PArUzI O sAUkI eYAhn elAkmAnubApis ed-bA sAn siel. esmAnu edKi18 mAer Ek vKB sr zuNAg. tAhA eYAhn kel, eh kALspr bMz. e pBu erAdn O atizy LApr sr -.gAmI ekAD pLAyn kbA pA^ E ehl tA pimAn pA^ kAu-. ekehel ectAbnI ed? 8 jr kAY dA pkAz tA sAnnA ed pAeb. kArN tArkbA ehb eY, e bAber mnpbn pimAen mYA-el. kC. 9emAen j abhAm snAn ebA Yimiy 31:15 kedel eY YeTx ehAg, es kTAekebehel bnA^. mu^ k rKu eYeYAesP O mym msr ePeli premzr abhAm pA^ E pTrguk m19 eherAd m| per misrer eYAesPu snAn s|xi kpAeb. 10gCr mUL persper pBu premzrr jeN dUt edKAedel. hA rKA YAsANi. eY^sbu gC Bl PL20dUt kel, W, piwi O tA mA en ed nAhA^, esgu kAwi ^er peksAeyl edz YAa. kArN eY^mAen piwiYib. 11mAedbA ecx A k-el, esmAen Eeb emAen mnpbn k-bA mu^ tmgelNi. jLer bApis ed, nu emA per eY21 etNu eYAesP pt ehel. es piwi O sC, es emAWA mhAn. mu^ t tAhArtA mAu en sAeyl ePgel. 22nu ejAtA ebA enbA m eYAg nueh^. eseYAesP zuNiel eY, eherAd m| per pttA O ager bAps edeb. 12tAhAi itAhA pua Kiy YihUdAer jA ehAC.hAter a. es-er es zs sbu agAetNu es esWA YibA Bykel. nu premzrtk algA kedeb. es tAhA KLA pxArWA sper edz pA eYAesP gAlIlI ehA-bA zstk EkAWi ken amAr Biterpedz gel. 23es esWAer phi nAjtrKi edeb O agA, kAWi-wAtk ^ernAmk ngrer bAs kel. KIx nAjtIy rUeppek edeb. es ^ ekebehel BibKAt ehebebA BxtHbkAmAn mAmer nA^.premzr k-el. es bAk anusAer EhAGwi.YIzu eYAhn dA bApjt ehel i i13es smyer eYAhnWA bApis enbApA^bApjk eYAhn kAYi YIzu gAlIlI Yn ndI kUL siel. 14nues smyer bApijk eYAhn si YihUdA eYAhn YIzuu bApis tAhAWAer enbApA^ mnA3 pedzr pAnr mer eGAxNA k kbA kbA ecxA k kel, emAr WA bApisgiel 2mAnr jIbn O h|dy pbn enbA drkAr. e emA pAK kA^ siC?kr, kArN sg j zIG sa. 3es 15rer YIzu tAhAu kel, bmAn pA^eYAhn xyer BxdHbkA YizAy k-el, EB eh. e sm xy kbA t, YAhA m aew. etNu eYAhn YIzuu bApis pAnrer z k-bA jNkr sr. edbApA^ ji ehel.16 "pBur pT pt kr, tAhA pTsbuYIzu bApijit ehel. YIzu jL bAhAbA sLK kr. YizAy 40:3 mAet kAz eKAg, EbM es premzr tA egAwiE kepAt per tL Oeh4eYAhn bs OwelAmer ti ehA-. tAhA pr s-bAr edKiel. 17esetebeLes aNAer cmRApwi bAi-el. ppAL O kAz E bANI eh: E emAr piy putbnmD u tAhAr KAd -. 5es smyer (YIzu) O mu^ tAhAu epm ker. mu^ tAhAYirUzAlm, smg YihUdA j O Yn ndIr per prm snux. 4. mA- 4:1-24 4YIzu prIAu gAlIlIer YIzu kAY r kel 12 tAper es pt tA YIzuu mrUBumieYAhn kAgArer bI ehA-bA Kbr4kA engel. zytAn dA prIItehbApA^ tAhAu esWA YA-. 2YIzuYIzu zuNiel. etNu YIzu gAlIlI ePgel.13YIzu nu nAjrIter rel nA^. es gAlIlIcAz n O cAz ti KAel nA^. EhA hd kULer kPnAhUm shrer bAs kel.per tAhAu Kub eBAk gu-. 3zytAn prIA kPnAhUm jbUlUn O npAlIr pAK aLerkbA men si tAhAu k, e Yabsit. 14BxdHbkA YizAy mAmer pBupremzr put, eteb E pTrgu erAwIpremz YAhA k-el, tAhA pU ehbA pA^ehA YibApA^ h.YIzu EB k-el. 4YIzu rer kel, zAser EhA elKA,15 jbUlUn O npAlI pedz, BUmsAgr"mNix ekbL KAd bA reK nA^,Ar kws Yn ndIr prpAs gAlIlIrtAr jIbn premzr muh^ bAhA -bA Ek aNyihUdI pedz.16bANI per ^ Br ker. eY^elAkmAen pApr aArer r-el, ditIy brN 8:3 esmAen Ek mhAn ejAtiv edKiel. kbr B akArmy pedzer eY^mAen5 tAper zytAn tAhAu pt ngrI YirzAlm U r-el, esmAn per ejAtivr dyeng. es YIz u u m i r r sb u W A eh. YizAy 9:1-2sAner rKi. 6zytAn k, Y epremzr put, eteb tL ef^pR. kArN YIzu eketk zxu bAeli17zAser elKAa:esnWA YIzu p c Ar kbA r kedel. es kel, h|dy pbn kr, "premzr r Yt enbApA^ j gdtu U kArN sgj kw ehAgNi.18 edz edeb. esmAen tAhAYIzu gAlIlI hd pAK ed YA-el. es hAter DpkAeb. tAhAel pTrer (pitr nAmer KAt) ziemAn O tAhA gAR bAjib nA^.gItsMtA 91:11-12yu edKiel. esmAen hder jAl pkA-el.i esmAen bbsAyer ekw -el. 19YIzu esmAnu7 YIzu tAhA r edel, zAs EkTA m kel, s, emAet anusrN kr. mu^ eh: Ek Bin pkArr ekw k. mAC n D mNixmAnu e Ekt sMgh kb. 20esmAen "e j pBu premzru prIA (seh) se se tAhA jAl CAed YIzuu anusrN kb nA^.ditIy brN 6:16 kel.21YIzu esWA g cAel. es edKiel8 tAper es YIzuu bt pbt pr eY ejbdI pua YAb O eYAhnu tAhAeng. EbM tAhAu sMsArr sm j O bApA st RA per bsi jAl mmtiesgukr EqzY edKA. 9zytAn YIzuu kC . YIz u esmAn u fAel. 22esmAenk, Y e pAdteL p emAet pNAm se se tAhA bApAu O RA CA edkb, eteb mu^ Esbu eded.YIzuu anusrN kel.10YIzu tA kel, zytAn, emA pAKdUra. zAser elKAa:YIzu elAkmAnu pedz edel O erAgss kel23 "j pBu premzru pNAm kr. ekbLYIzu YihUdI pATnAg|h mAner sg-jr tAhAr pAsnA kr. ssmAcAr pcAr k O elAkr sm pkArditIy brN 6:13 erAg O pIRA d U rk k smg gAlIlI jer BmN kel. 24smg s edzer11etNu zytAn tAhAu CA cAg, EbM tAhAr smAcAr bApig. eY^elAkmAen BintAper sgdUtmAen si tAhAr Yt enel.erAg O Byr pIRAer eBAgu-el, eY^mAnu 5. 5mA- 4:25-5:22BUt kbt k-, eY^mAen m|gIerAgI OpNA lNi sAd hel ekQNsi kAmerpAGAt erAgI -el, esmAen sme YIzugipAb nAh^. tA bAhAer Pii Yib.pAK sibA giel. YIzu esmAnu ss elAek tA pAder ckwi cAYieb.kedel. 25etNu gAlIlI, edkAp, YirUzAlm,14e jgtr elAk. pAhAf perYihUdA O Yn ndIr pr pAr belAkabsit ekQNsi ngr ekebehel lectAhAu anusrN kbA giel. rKAYA pAb nA^. 15elAek dIpwiE jeL tA hANi teL rK nA^. elAek tAYIzu elAkmAnu zA a i dIprUKA per rK. tdA dIpwi Gr Bitrr YIzuu anusrN k-bA elAk sMKA sbu elAku elAk E. 16elAk ger5kmzv bbA gi. EhA edKi YIzuegAw i E pAhAf pr gel EbM esWAer emAen elAk B pkAzit a. esmAen r Bl kAm gu edKnu O sger r-bAbsiel. tAhAr zixmAen tAhApAK siel. prm-pitAhA pzMsA gAn krnu.2 ETr YIzu esmAnu pedz edbA rkel: YIzu O prAtn ymr elKAsmhu U17 emAen bnA^ eY mu^ emAzA bbsAr3 tik eb ab g elAkmAen Dn,ym mA BxdHbkA ziA nx kbA kArN sgj esmAnr.s i . m u ^ esmAn pedz nx kbA4 bmAn vKit elAkmAen Dn; kArN sinA^. brM mu^ esmAn pedzgukr sU premzr esmAnu sAnnA edeb. aT pkAzit kbA si. 18mu^ st5 nm O szIL elAkmAen Dn; kArN Ek, E p|-bI O kAz smAp n ehbA pYn p|-bI esmAnr ehb. O sbu kTA n GwibA pYn E ym6 premzr A anusAer stHkm kbA arwiE uwiE ehel m elAp pAbnA^. 19 ghI elAkmAen Dn, kArN esmAen ENu elAek petk edz mAbA t, sMU t|pi B keb. Ep mhtp edKA YA n-bA eCAw edzwE U i7 anmAnu dyA edKA-bA elAkmAen Dn; m mAbA t. eY^elAk edz pAbA kArN premzr esmAnu dyA keb. mnAker O anelAku edz n pAbA8 mL h|dy -bA elAkmAen Dn; kArNmNA E, es sg-jer ati nun ebA esmAen prmzru edKieb. gNit ehb. nu eY^elAk es ym mAen O9 zA pA^ kAmk-bA elAkmAen Dn;an mA cbA ziKAE, es sg-jer kArN esmAen premzr snAn ebmhAnH ehb. 20mu^ k eY, premzr fkAYieb.CA anusAer crN k emAen Dm-zAsI10 premzr CA anusAer DmkAY kO PArUzI* mAn WA eg YAa. tAnehel kx s-bA elAkmAen Dn; kArN sgj e sg-jer pebz kpAb nA^. esmAnr. YIzu ekA D xyer z A ai 11 21 emAen emAr anugAmI ehA-bA eYAgu^emAen zuNiC eY, r pUbpuxmAnuelAek mAnu apmAn edeb, mAnu YAtnA hA YA-: "nrhtA krnA^.* eY^elAkedeb O mAn er miCer nAnA kTA nrhtA ker, es rsAner t ehb.keb. nu emAen Dn. 12etNu KusiehA 22nu mu^ mAnu k eY, emAen ann kr. kArN sger emAen Ek mhtH per g nA^, kArN petk elAk rpursAr pAb. r pUbbI BxdHbkAmAnu p aew. etNu Y e an perm elAkmAen E B YAtnA ed-el.gib, eteb e m Lyer temAen lN O elAk p PAzI YihUdI Dmr nIti-ym O pTAmA cL-bA 13 emAen smg p|-bI pA^ lN sd|z.DAmik egAxI.nu lN Y ej sAdhIn ehA YAE, eteb "nrhtA krnA^.YAtA 20:13;dibrNtA Ter lNi k YA npAer. lN5:17. 6. mA- 5:23-42 6ehb. emAen Y an apmAn ed Kp Kit per egAwiE sUcnA edb.* 32nu mu^kTA h eteb YihdIy sebA Lyer*UmAnu k eY, Y ek jr ptIt ehbA ehb. Y an mUK ebACARpt E, es tAhA bBir edAxer edAxIh eteb nrkr ^ Biter pkAkTAE. Y tAhAr ptI an b st eYQnYib. sMpk rKiTAE, eteb ekbL es tAhA CARpt23eYetebeL emAen premzr kwed pAb. Y ekQNsi elAk CAf ptmAnr g-dAn N, esetebeL anpA-bA es ptI bAh ker eteb es melAkmAn xy nA kr. Y ebdI per bBicAr pAper edAxI E.premzru g-dAn edbAebeL r mnpYAE eY, er kAhAr kTA a, zpT smer YIzr zi Au2433eteb r g-dAn esWAer CA ed EkTA e zuNiC eY r pUbpuxmAnues elAkwi pAK YAa EbM tA st zAhAYA -: "emAen k-bA zpT ekebsApn kr, tAper si r g-dAn apN ehel nA^ O pBu ezer es sbukr.pALn kr.* 34nu mu^ k eY, edQ25Y r zt| Ly en zpT krnA^. sgr nAmer zpT kr nA^,YAa eteb Ly YibA pUb tA st kArN tAhA premzr siMhAsn. 35p|-bI nAmerzIG butA sApn kr. nect r zt|zpT anA^. kArN tAhA premzrr pAd-pIW.cArpti hAter eddb O ezxer cArpti YirUzAlm nAmer zpT a nA^. kArN tAhA sipAhI hAter edeb, tAper emhAjA(premzr) ngrI. 36j muN Cu^kAgArer bI ehA Yib. 26mu^ st zpT a nA^, kArN tAr egAwiE bAL k, eY^ pYn e pA-pA k ne kLA bA DLA k pAbnA^. 37Y ezuJiC, es pYn kAgAr Bit bAhA si WikH men kC eteb h^ h EbM e YpAb nA^. Bul ebA men kC eteb nA h. "h^ bA "nA^ WA akA xy pApAtA(zytAn)WA siTAE.YIzu eYQngt pAp smer ziA a 27 emAen E kTA hA YA-bAr zuNiCYIzu kh: ptezAD mnb rK nA^ ieY, "bBicAr krnA^.* 28nu mu^ k 38e zuNiC eY EkTA hA YA: "KieY, Y ek elAk ekQNsi sI edeK ObdLer Ki O dAn bdLer dAn.* 39nu mu^tAst bBir kbA pA^ eh^, eteb es k eY ekQNsi m elAkr erj mn Biter es sI st bBicAr k Wi anA^. brM Y ek r fAhANsANi. 29Y r fAhAN Ki r pAprgAler cApuRAwiE mAer eteb e tA RkArN E, eteb es Kiwi kA Pi a. r gAlwi m edeK a. 40Y ek r s U zrIr nrker pbA aepA er Lyer mkmA k r AwizrIrr egAwiE a nx ehAYibA Bl. 30YenbA A ker, eteb e tA rr fAhAN hAtwi pApr kArN E, tA cAdrwi m ed a. 41Y ek tAkAwi pii a. kArN r sU zrIrst egAwiE ekAz cAbA bA ker etebnrker pbA aepA zrIrr egAwiE a nx e tA st ekAz cA YAa. 42YehAYibA Bl. ek mAeg, eteb tAhA tAhA a. ek Y WA DAr enbA CAker, etebYIzu CARpt smer ziA atAhA mnA krnA^. 31 EkTA m hAYA eY, "eY^elAk tArptI CARpt E, es tA ptI CARpt pA^YhdIymAn sebA -Ly i U mUL gIkH xAer "eY^elAk tAr scnA edb UdibrN 24:1.sAehfin. EhA adAlt p m kAmker. "emAen k-bA pALn kr elbIy" b B ic A r k r n A ^YAtA 20:14; dibrN 19:12 gNnA 30:2; dibrN 23:21.5:18."Ki bdLer dAn YAtA 21:24; elbIy24:20 7. 7 mA- 5:43-6:16smu epm kr nA^. kArN esmAen YidI pATnA-g|h O43e zuNiC eY EkTA hA YA: "rg-muNer WiehA bRpAwier pATnA kbApeRAzIu epm kr O zt|mAnu G|NA kr.* Bl pA, eYp elAek tAhAu edKi pAeb.44nu mu^ k: e r zt| m epm mu^ st k eY esmAnu tAr pUkr. YAtnA ed-bA elAkmAn pA^ ptiPL YA sANi. 6nu e pATnApATnA kr. 45tAehel e sger r-bAkebeL bK Bitr YAa. kbAw bkprm-ptA YTAT snAn ehA pAb. prm-ptA,ii r prm-pitAu egApner pATnA kr. rBl elAk O m elAk By per tAhAprm-pitA egApner k-bA kAm gusUYu t k. es Bl kAm k -bA edKi pAr. es tAr ptiPL edeb. 7elAk O m kAm k-bA elAk, Bye pATnA kebeL eY^mAen premzruper bxA bxA. 46eY^mAen epmjAN nA^ esmAn B rTk kTA bArmArkC, e Y ekbL esmAnu epm kb hnA^. esmAen b eY, bt kTA kbAeteb emAen ekQNsi pursAr pAbnA^?eYAgu^ tAhA kTA premzr zuNieb. 8ENu eEp krdAykArI* mAen m EhA kr? esmAn B anA^ . kArN e r47Y e ekbL j -bumAnu nmsArprmpitAu mAgibA pUb es mAnrkr eteb e anmAnWA kN ak kl? peyAjnIy xy jAN. 9ENu E B pATnADmImAen kN EB krnA^ ? 48ENukr:sger r-bA r prm-pitA eYp si,emAen m esp si a."eh sger -bA r prm-pitA. rnAm sbuebeL pt eh. 10dAn xyer YIz pedz ur sg-j E p|-bI s. sger6 sAbDAn h. eYetebeL Bl kAmkr,elAkmAnu jNAbA pA^ krnA^. elAkmAen 11 A sPL ehbAB E p|-bIer A sPL eh.tAhA edKnu ebA e esguk krnA^. r ptinr KAd e dia. 12tAehel e sger -bA r prm-pitA pti Bul k elAku e eY^pWA pursAr pA pAbnA^. mA kCu, esp e k-bA pAp2 ENu eYetebeL e ekQNsi dIn-vKI mA kr. 13dAn edC, esetebeL tAr eGAxNA krnA^. prIAer pkAa nA^. mAt mWAelAk pzMsA pAbA pA^ kpwi elAek pATnA-g|hrA kr.*O gmAner tUrIbjA esB pcAr kTA. 14mu^ stkTA k eY esmAen tAhAr ENu e Y elAk apD mA kedbptPL pA sAelNi. 3eYetebeL e ekQNsiieteb sger r-bA mAnr prm-pitA dIn-vKIu dAn edC, esetebeL rapD pA^ m mA kedeb. 15nufAhAN hAt kN k, es xyer bAm hAt e Y elAku tAhA pAp pA^ mA edbm jANibA seYAg anA^. e kN kC, nA^, eteb r prm-pitA m apDtAhA eYp ek n jANnu . 4r dAngukpA^ mA edeb nA^.egApner ehbA t. r prm-pitA egApnerkYA-bA kAY edKi pAr. es tAr YIzu pbAs xyer pedz edel 16ptiPL edeb. e pbAs kebeL vKit -bA B muh^ krnA^. kpwImAen esp kTA. epA TnA xyer YIz zA uikpwI p anA^. kpwImAen muh^ zuKA 5 e pATnA kebeL kpwImAn p aelAku edeKbA cAhA eY, esmAen pbAs kC. mu^ st k eY esmAnu"r kr elbIy19:18krdAykArI kr dAykbA pA^ erAmIymAen pdsMKA 13 eketk gId puk EhA eYAgeY^ YidIyu NiTA esmAen ebeLebeL WbA kr: j, z, O mmA mr Yueg Yueg eh.eYAgu^ tAu an YidIy mAen G|NA k-el.emnH. 8. mA- 6:17-7:88E-pA^ ptiPL misA. 17etNu e pbAskr nA^, j pA^ epAxAk ti krkebeL muNer etl lgA bAL sjAR, O nA^. 29nu mu^ k mhAn O DnIjAmuHh^ Dua. 18tAehel e pbAs kC ebAzlemAn jr sm ebqBb TA m es jelAek jANi pAebnA^. r prm-pitAu e ssjit kpA n-el. 30pr es GAssinA edKi pAnAh^, mAt es pbAs ji bi, nu kA tA cuer pekk-bAr edKieb. kArN egApner kYA-bA Yib. tTApi Y premzr tA EB srkAmgu prm-pitA edK. es tAr ebz edC, eteb es kN piibApA^ptiPL edeb. ak edebnA^? eteb emAen kA^ Eet aL zAs rKuC? 31ENu nAg ehA hnA^premzr Dn aepA mhAnH eY e kN KAbA, kN pibA bA kN 19 j pA^ E sMsArer Dn-sy krnA^. piibA? 32eY^elAkmAen premzru jANnA^,EWAer epAk O kL gi tA nx kedeb. esmAen Esbu pCer edQR. nu sgerecAr pzi sii kAwi erI kenb. 20brM jr-bA r prm-pitA jAN eY, Esbu jixpA^ sger Dn-sy kr. esWAer tA epAk mAnr drkAr. 33ENu g premzrmA kL nx k pAb nA^. esWAer ecAr j O mkAY xyer nAkr. e sii kAwi esDn e k en pAb eY^sbu Bl kAm kbA premzr cAhA,nA^. 21kArN eY^WAer r Dn, esWAer esguk kr. tAehel Esbu xyguk r mn.eYAgA Yib. 34snAkA pA^ nA krnA^, 22 Ki zrIr pA^ elAk srUp. ENu kArN petk nr ekQNsi nA ekQNsi smsAKi Y WikH -b, eteb r sU zrIrTAE. kAr nA kA pA^ YeTx.elAkmy ehb. 23nu r Ki Y Kp,eteb r sU zrIr akAr(pAp)my ehAYib.elAku hbA pA^ YIz pedzi u Bitrr es EkmAt elAk Y akArmyanr r krnA^. tAehel premzrehAYAE, eteb es akAr eket GnIBUt nehb! 7r r keb nA^. 2e anr r kel W i k H esB r r 24 jeN ekebehel EkAebeL jN mAkkYib. e an eY^-er tb premzresbk ehA pAbnA^. kArN es jN G|NA es-er teb. e an mAkb, O an jN Bl pAb. mA jeN edel, mA Yib. 3e mAk pti anurk rb O an jN ehy Kier p-bA kAWguNwi pti kA^ njrAn kb. e EkA sAer premzr O edC nu j Kier p-bA kAWKNwiDn By esbA k pAbnA^.edKipAnAh^? 4 j Kier kAWKNwE p-bA i ebeL e r p kpAC eY,premzr j pTmsA n a edKAa, mu^ Ki kAWguNwi kAed! 5er 25 atEb mu^ k, bibA pA^ KAbA kpwI, g j Ki kAWKNwi bAhAr kr.pibA xyer nA krnA^. zit rUper tAehel e ej WikH ber edKi pAb OjIbn KAd aepA, O zrIr epAxAk aepA tAper e r Ki kAWguNwi kAmhpU. 26kAzr pImAnu edK. esmAen Ni pAb.6hn buN nA^, amL kr nA^ .rmAnu pt b anA^, kArN esmAenamArer KAdzs jem rK nA^. tTApi bu p kAmu pAr. GuxumAn gersger r-bA r prm-pitA esmAnu KAbA jr emAti pkAa nA^, kArN esmAen emAtia. e jANiC eY emAen esmAnegARer d ed Yieb.aepA ak ezx aw? 27 Biter Epek nA^, eY nAg ehA j jIbn-kAL YAhAsbu cA^C, es-pA^ premzr kwerst GE ehel smy eYAg k pAb. pA TnA kTAa 28 7 e epAxAk xyer kA^ nA kC?mAg es-er premzr tAhA edeb.etr Pulguk xyer edK! edK, eKAj EbM e pAb. dArer WkH WkH kr OesmAen p PuwuC. esmAen ekQNsi kAmtAhA pA^ eKAYib. 8kArN eY^elAk mAguTAE, 9. 9 mA- 7:9-8:6es pAE. eY^elAk eKAjuTAE, es pAE O nAmer BxdHbANI k n-l? nAmereY^elAk dAr WkH WkH kTAE, tA pA^ kbAw kN e BUtmAnu bAhAr ked n-l?eKAYAE.e kN nAmer aenk zYjnk kAm9 r kAhAr puawiE a ? Y puakn -l? 23eteb mu^ esmAnu eKAeKAerAwI KNiE mAeg e kN tA pTrwiE ber k eY, "mu^ edQ jANi. eredb. 10pua mACwiE mAgiel, e kN tA kmImAen, emA pAK YAa.sApwiE edb? nA! e edbnA^? 11Epe m elAk ehA m pimAnu B Bl egAwE bmAn O egAwE mK i u i i U 24phAr edbA E, tAhA e jAN. eteb etNu eY^ elAk emAr E kTAguksger r-bA r prm-pitA, mAgu-bA elAkzueN, EbM tAhA mA ceL, es elAk pTrzy eket Bl jix edeb! per Gr etA-bA egAwiE buimAn bB.25bxA eh, b mA si, pbn b ObbsA r sbWA bR zA u ies Gr DkHkA ed, nu tTApi es Gr 12 anmAen pA^ YAhA keb ebAinA^. kArN tAr mUL pTr pere cA^C, e ej esmAn pA^ esBr-. 26nu eY^ elAk emAr E kTAkr. EhA ^ emAzA ym O BxdHbkAmAnr guk zueN, nu esgu mA ceLnA^, esziAr aT.bA per Gr etA-bA egAwiE mUK bB. 27bxA eh, b mAsi, pbn ksg EbM nrkr mAg O es Gr DkHkA ed EbM es Grwi 13 sg pTer kA enbA -bA aNOsA pUpU i p. 28PAwk ed pebz kr. kArN OsA PAwk YIzur E sbu kTA kbA ezxeh.O pz A nrk f YAE. bt elAk tAhA pedz zuNi jmA ehA-bA elAekes Aer YA. 14bAb jIbn pTer -bA zY ehAgel. 29kArN es esmAnu esmAnr PAwk bt eCAw. bAb jIbn f YibA Dm-zAsI B pedz ned akAr -bAA bt kWin. KubH kmH elAk es AjeN elAk B pedz ed-el.eKAji pA.YIzu egAwE x erAgI ss kel i elAkmAn km l kr 15 BN BxdHbkA WA dUrer h. esmAen pAK emNA B srL O Bd ber8YIzu pAhAf p Oeh tL siel. Ek w jn-smUh tAhAu anusrN kbAgi. 2esmAn Bit jeN xerAgI sis. nu esmAen pk|ter Ms g BLiYIzu ger NS mA bsi p k, pBu,aw. 16e tAhAu esmAnr kAY hib.pN cA^el emAet Bl ked pAeb. 3kNA budA eYp aur mieLnA^ bNutAper YIzu hAt be x erAgIwikNAgC mi PL PeL nA^, esp KpCu^edel. es kel, mu^ cA^ e sselAk Bit Bl xy bAhA nTAE. 17petka. EbM se se tAr xerAg BlBl gCer Bl PL PeL. nu egAwiE m ehAg. 4tAper YIzu tAhA kel, edK,gCer m PL PeL, 18egAwiE Bl gCerE xyer kAhA hnA^, brM YAjkm PLP pAbnA^. egAwiE m gCerpAK YAa O j edKAa. emAzA edzBl PL P pAbnA^. 19eY^ gCer Bl anusAer g-dAn a. EhA dA elAkuPLPeL nA^, tAhA kAwi YAE. 20etNu mu^edeK YA pAb eY e Bl ehApuNiTer k eY E BN elAkmAnu e YAC.tAhA kAY hi pAb. 21emAet "pBu "pBuk-bA petkelAk sg-jer pebz kebYIzu jeN akArI dAs Bl kel 5nA^. eY^elAk sger r-bA emAr prmpitA tAper YIzu kPnAhUm gel. ngr BiterA anuYAyI kAm ker, es b ekbLpebz kebeL jeN erAmIy esnApti tAhAesWAer pebz kb. 22es ezx nerpAK siel. 6es ny pUbk kel, pBu,aenk elAk emAet pcAeb, "pBu, e kNemAr dAs erAger pIt ehA Ger CNAer 10. mA- 8:7-31 10p. tA pAGAt erAg ehA O es BIxNz i x mAn u h d r r pw Y i bA edzkx pA.edel. 19tAper jeN DmzAsI tAhA pAK7 tAper YIzu tAhAu kel, mu^ YA tAhA si kel, gu, pN eY^ef Yieb, mu^Bl ked.pN anusrN k.820 esnApti r edel, pBu, pN eY emA YIzu tAhAu kel, ekAzir gAt aGr sieb, tAhApA^ mu^ eYAg nueh^. pNO kAzr pImAnr bsA a. nu mnuxputekbL edz ed anu. emAr dAs BlpA^ muN guibA YAgA wiE nA^.ehAYib. 9mu^ m jeN bf akArI aDIner 21 jeN anugAmI YIzuu k, pBukAm k. emA aDIner eketk esqn aC. emAet g YA emAr bApAu kbr edsibAmu^ jeN esqk Y eh, "YAa, eteb es anumti anu. tAper mu^ pNr anusrNcAYAE. anjN mu^ Y eh, "s, eteb k. 22es es. emAr dAs mu^ Y eh, "EhA kr nu YIzu tAhA kel, emAr anusrNeteb es tAhA ker. r m EB zkr. mYA-bA elAkmAen E m|t elAkua ebA mu^ jAeN.kbr anu.10YIzu EhA zuNi zY ehAgel. estAhAu anusrN k-bA elAku kel, mu^YIzu Jf zAn kel 23 st k eY mu^ EB gBIr zAsYIzu enQkAer YA bsiel EbM tAhAsAeyler kAhA pAKer pAnA^. 11mu^ zixmAen tAhAr anugmn gel. 24es smyerpuNi k rKu eY, pUb O pzim bt elAkhder Byr Jf eh. lher RA Olw-pAlwsieb EbM esmAen abhAm, sHhAk O YAbehA pRu-. nu YIzu ezA -el. 25zixmAenst sgjer eBAjier j j sn ghN YIzu pAKer -el. esmAen YIzuu WAel.keb. 12nu jr mUL pjAmAnu aAr esmAen kel, pBu, mAnu rA kr.Bitr Pii Yib. esWAer kAi kAi O e bmAn bu mYibA per. 26kxeh dAn kRmR k reb. YIzu esmAnu kel, eh aL zAsIgN,13tAper YIzu esnAptiu kel, r e sbu Eet fYAC kA^? tAper YIzuzAs gi, pA^ tAhA Gwu. WikH es Wiel. es pbn O lh Dmk edel.smyer tAhAr dAs ss ehAg.pbn b ehAg. hd zAn ehAg. tAper esWAer sU nIrbtA sig. 27 YIzu aenk elAku ss kel elAkmAen zY ehAgel. esmAen kel, 14 YIzu pitr Ger phiel. es edKiel E pkAr b? Ep pbn O hd meY pitr zAzu BIxN jrer pIt ehA tAhA kTA mAnuC?CNAer pC. 15YIzu tAhAu Cu^ edel, O UtAhAr jr CAglA. tAper es Wi YIzu Bt kbL jNu mu 28esbA kbA giel.YIzu hdr rpwer -bA gdrIy* elAk 16 esn sAer elAek tAhA pAK jer phiel. BUt-g jN elAk kbrBUt-g aenk elAku Niel. YIzu egAwiE sAn bAhA tAhAu eBwiel. esmAen btAer es BUtmAnu bAhAr kedel. EB Byr -el. 29esmAn men ek esYIzu sm erAgIu Bl kedel. 17BxdHbkA bAew YApA n-el. esmAen pAwik kel,YizAy mAmer premzr YAhA k-el eh premz r p u t ! e WA kNtAhA sPL ehbA pA^ YIzu E kAm guk ^C? pYuk smy pUb e kN kel: dN edbApA^ siC? 30 esetebeL esWA dUrer egAwiE w es r erAg sbu enenel EbMGxurI pl c-el. 31BUtmAen tAhAu nIt r asstA sel. YizAy 53:4anuerAD kel, e Y E mNixYIzu ansrN kbAuugdrIygdr bAsI. gdr gAlIlI hdr diN 18YIzu tAhA cApew elAk Bif edKiel. pUber absit. 11. 11mA- 8:32-9:18edh t edbA cA^C, eteb EesWAer phiel. esmAen YIzu O tAhAGuxu pler CAa. anugAmImAn sh KAel. 11PArUzImAen EhA32YIzu esmAnu kel, YAa! etNu BUtmAen edKi YIzu anugAmImAnu pcAel, r gumNix edh bAhA GuxmAn edh cAgel. u kr dAykArI O pApImAn st kA^tAper es Guxupl tIK pAhAf tLKAC?gYA ezxer hder bugel. 33esWAer12PArUzImAn kTA zuNi YIzu kel, jeNGuxu c-bA elAek -el. esmAen ngrss elAk pA^ fAkrr bzk nA^, nuedQ pLAel. esWAer elAk ger Guxpl ujeN erAgi pA^ fAkr drkAr. 13mu^ O BUt-g elAk xyer YAhA-YAhA Gwi-, egAwiE kTA k. e YA buJ eY EsbukTA egAwi egAwi k kgel. 34tAper zAs-bAkr aT kN: "mu^ pzubD cAeh^ nA^. mu^ngrr sbuelAek YIzuu eBwibA siel.elAk Biter dyAb cAeh^.* mu^ DAmikesmAen YIzuu edKi tAhAu esmAen es elAku fAbA si nA^. mu^ pApIelAkuaL CA cAYibApA^ nti kel.fAbA si.YIzu egAwE pAGAt erAgI ss kel iYIzu an DAmk YhdI B nh^i i U u149 YIzu enQkAer bsi hdr r pew -bAj ngr ePgel. 2eketk elAkjeN pAGAt erAgI YIzu pAK Niel. eseYAhn* zixmAen YIzu pAK siel. esmAen YIzuu pcAel, em O PArUzImAen akAMz smyer pbAs kCu. nu pNerAgIwi ezYer ezA-. YIzu es elAkmAnr zixmAen pbAs kr nA^ kA^?15gBIr zAs -bAr edKiel. es pAGAt YIzu esmAnu kel, br eY pYnerAgI kel, eh Yubk! sAhs rK. rbrYAtImAn st -b, es pYn brYAtImAensbu pAp mA kg. vK keb ? n u n s i b . br 3eketk YihdI DmzAsI EhA zuNel. esmAen UitAhAWA CeR Y i b . esetebeLj j Biter hA ehel, E elAkwibrYAtImAen vKIeheb. tAper esmAen pbAsEm i t i kTA k, set eYp es ejkeb.16premzr. EhAdA es premzr A k.ek ekeb puNA lgA kNAer nU 4esmAen YAhA bu-el, YIzu tAhA jANi knAr tA pkAEnA^. kArN nU knA eDAbApAel. etNu es kel, emAen mn pUb YA ehA n TAE. nU knAr tABiter m bnA kA^ NuC? 5E pAGAt pkAedel tAhA YA ehbA ebL puNAerAgIwi ek^ xywi kbA ak shj ehb:lgA cApwu wANiedb, O kNAwi ak"r pAp mA k g nA "W, cAbAbf ehAYib. 17 elAek nU aur rsr kr? 6mu^ edeK ed eY, EpuNA cmfA pAter FAL nA^. tAkel puNAjgter mnux-putr pAp mA kedbAr z cmfA pAt PAwiYAE O aurrs A ehAYAE,a. tAper YIzu es pAGAt erAgiwi es-pA^ esmAen nU aur rs nU cmfAkel, W, r CNA D Gr YAa. pAter rK. E-er aurrs O pAt wi7 pAGAt erAgiwi Wi Gr cAg. 8jmAsrit rKAYA pAb.ehA-bA elAek E kTA edKi zY ehAgel.premzr jeN mNix Ep z ed-bAesmAen premzrr mmA gAn kel. i | i i YIzu egAwE mt Jaw jIbn edel O ass sI elAkw ss kedeli18YIzu mA-u bAel YIzu E xy k-bA smyer YihUdI 9YIzu esWA YAYA edKiel eY krdAy pATnAg|hr jeN a siel. es YIzueker jeN elAk bsiC. tAhA nAm - ger NSmA bsi pel O kel, emArmA-. YIzu tAhAu kel, emAr anusrNkr. mA- Wi YIzur anugmn kel. "m^u pzbD cAeh^ ehAezh 6:6 u 10 YIzu mA- Ger KA-el. es KAbAebeL eYAhnbApis ed-bA b. es elAkmAnaenk kr dAykArI O an pApImAen mer YIzu gmnbAA pcAr k-el. 12. mA- 9:19-10:812Jia Eeb mg. e si tAper hAt rKi pebz k r-. 33YIzu tA edh BUta. tAehel es puNi bi Wib.tedel. k pA n-bA elAkwi puNi19YIzu Wiel. es a st esWA tAr kbA z eP pA. jmA ehA-bAbAhAel. tAhA zixmAen m tAhA stelAek zY ehAgel. esmAen kel,esWA gel.sAeyler EB GwNA GwibA e ekebehel20esWAer jeN sI elAk -. tAr bArbxedKi n-l.34D rksAb eh-. es sIelAkwi YIzu pC nu PArUzImAen kel, YIzu BUtmAnpw si tAhA piA bsr DAr Cu^ed. muKi sAhAYer an BUtu t edC.21EhA kebeL es menmen bu-, mu^tAhA bs wiE Cu^edel ss ehAYi.elAkmAn pA^ YIzu vK kr22 35YIzu bup tAhA cA^el. YIzu kel,YIzu ngr-ngr O gA^-gA^ YAtA kbAJia, sAhAs Dr. r zAs ss k giel. es bAwer YihUdI pATnA g|h mAnered. sese es sI elAkwi ss ehAg.pedz edel, O premzr jr ssmAcAr23tAper YIzu YihUdI pATnAg|hr* apcAr kel. es elAkr sbu pkAr erAg OGer phiel. esWAer bMzIbAdkmAen smAasstA ss k edel. 36elAkmAnu edKijt bMzI bjA-el. Jiawi mYA-bA elAek YIzu mner kNA jAt eh. emx-pALkkAu-el. 24YIzu smu kel, bAhAYAa.n-el emNA-plr absA YAhA E, elAkmAnrJiawi mnA^. es ekbL ezA p. EhAabsA esB zA O ashAytAer pU-.zuNi elAek YIzuu phAs kel. 25elAku Gr37YIzu tAhA zixmAnu kel, Psl(elAk)Bit bAhAr k YibAper YIzu Bitrbt. nu mU(esbk) kmH aC. 38Pslgel. Jiawir hAt Del. Jiawi Wi Wieh. amL(Ar) kbA pA^ ak mU pWAbA26E Kbr es aL sA bApig.Pslr mAk premzr kwer pATnA kr.YIzu aenk elAku ss kr YIzu ept* mAnu ssmAcAr pcAr pA^ 27 YIzu es sAn CA YA-bA smyer pWAeljN a elAk tAhAu anusrN kel. esmAenpAwi k k-el, eh dAd put*, mAnudyA kr. 10YIz u tAhAr bArjN z i x upAKfkAel. es BUtmAnu tedbApA^ O sbu pkAr erAg EbM asstA Bl 28 YIzu puNi Bitr gel, a wi mkedbA pA^ zixmAnu z pdAn kel.2tAhA ser gel. YIzu esmAnu pcAel, es bArjN zix nAm EB: ziemAn(YAhAue kN zAs kC eY, mu^ Ki dAnpitr ebA hAYAE), tAhA y, ejb ik pA? esmAen r edel, h^, pBu.pua YAb O tAhA eYAhn. 3Pip O 29 tAper YIzu esmAn Ki Cu^el. es bTlmi, eTAmA O krdAykArI mA-, lPikel, e eYp zAs kaC, ptiput YAb O Ty, 4dHeYAgI ziemAn Oesp eh. 30tAper a jN edKibA xeyAT YihUdA. E xeyAT YihUdA perpAel. YIzu esmAnu d|ber ectAbnI YIzu pti zAsGAtktA k-. 5ed kel, E xy an kb nA^.E bArjN zixu YIzu pWAbAebeL E31nu a eh^ E Kbr es aL sA pcAr A edel: ekQNsi aN-YihUdI aL YibnA^kedel. zmierANr ekQNsi ngrer pebz kbnA^. 32 6 es a jN gper eketk elAk brM e sAeyl elAkmAn(YihUdImAn)YIzu pAK jeN elAk Niel. es pAK Yib. esmAen hjiYA-bA emNA B.7kTA k pA n -. kArN tA edher BUt emAen pcAr kr, "sgj kw ehAgNi. 8e erAgi ss kr. m|t punjItkr, x erAg ss kr, BUtmAnu ta.YhdI pA TnAghi U |EWAer YidImAen pATnA, zAsayn O sADArN s pA^ Ektit a.d A d p ut dAd bMzDr. dAd sAeylr ept bArjN pDAn zix bA ept. EmAenjA -el.premzr bAAbh rUep YIzu dA menAnIt. 13. 13 mA- 10:9-3422e nA mUler zIbAd O z pAC. etNu emAr anugAmI ehA-bA eYAgu elAek an tAhA nA mUler dAn kr. 9e G|NA keb. nu eY^elAk ezx pYnmAn sAer snA, rUpA mA tmA anA^. d|ber tixi r pAb, es Ar pAb.1023YAtAebeL Ju anA^. pii-bA epAxAk OegAwiE ngrer esmAen YAtnA edeleYAtA CfA akA epAxAk bA eYAtA bAe an ngr pLAa. mu^ st kanA^. jeN esbk ekbL hAti bzkIy sAeylr sm ngrIer r BmN sbApdAT enbA t. pUb mnuxput punbAr sieb.1124ekQNsi ngr bA gA^er pebz kebeL zix j guWA bR nueh^ ekQNsiesWAr eYAg elAkwi bA bAhAr kr. es esbk tA mAkWA bf nueh^. 25jeN zixngr bA gA^ n CAbA pYn es sAner h.tAgu B ehbAer O jeN esbk tAmAk12ekQNsi Ger pebz kebeL es pbArer B ehbAer senAx B kbA drkAr. GrrelAku "pti zA eh ebA k zIbAdmuKu Y bAlHjibUl*k fkAYAE etebkr. Y es pbArr elAek eYAg, etebGrr an sdsmAnu zy ak Kpes pbAr pti r zA rb. 13Y es nAmer fkAYib.pbAr elAek aeYAg eteb r zA kw ePsib. 14Y ek ehel r premzru By kr, mAt mnx neh^ u u 26sAgt k nAh^A, mA r pedz zuNuetNu es elAkmAnu fr nA^. YAhAnAh^A, eteb es Gr bA ngr CAa. guper a tAhA en nA en pkAz pAb,pAder gi-bA DU m esWAer JAa.EbM sbu egApn kTA jNA pb. 27mu^ egApner15mu^ st k, eY^ n nAy ehb, YAhA sbu k, e tAhA pkAzes n es ngrr elAk absA sedAm ObAelAker h. mu^ e e YAhAgemA* ngrr elAk absA aepA ak k, e Gr CAt per Ar k tAhAKp ehb.h. 28elAku By kr nA^. esmAen ekbLr zrIr mA pAeb. mAt r tAj zxmAnu YIz ectAbnI i umA pAebnA^. e ekbL premzru By 16 sAbDAn, gmAn Biter emNAmAnukr. es ekbL r zrIr O tA ByCAbA B mu^ mAnu bAhAr pWA. enx k ed pAeb. es zrIr O tAsAp B cr a. kepAt B rIh a.By nrk peW ed pAeb. 29egAwiE17nu elAk pti sAbDAn h. esmAen psA muler wi Grcwi ki a. nugirP k tAhAr sAnIy Ly hAter prm-pitA nA anumtier es- egAwiEededeb O tAhAr pATnA-g|her CAwerehel m m pAeb nA^. 30 muNerpiwieb. 18e emAr zix ehA-bA eYAgu^eketAwi bAL a, es kTA m premzr zAsk O jA g Yib. aNYihUdI jAN. 31etNu ByBIt anA^. e aenktTA esmAn ger e emA xyer sAIGrcwi aepA ak mUlbAn.ehb. 19esmAen girP kebeL kNkb O p kb, es xyer cinAk YIzWAer zA su 32b anA^. kArN esetebeL kN Y ek elAk sm ger WiehAkbA ehb tAhA bet Yib. 20menrK. eh eY, es emAet zAs ker eteb mu^kbA elAk ekebehel e nuh^, rm sger r-bA emAr prm-pitA gerprm-pitA tA ^ Bit keb. k eY es emAr j elAk. 33nu eY^elAk 21 tA j , bApA-mA j pipi sm ger WiehA eh eY es emAetmrN muh^ eWedeb. pimAen j bApA-mA zAs ker nA^, eteb mu^ m sger r-bAer Wieheb O tAhAu mA pkAeb.emAr prm-pitA ger k eY es elAkemA j elAk nueh^. 34e bnA^ eY mu^ p|-bIer zA NibAs e d A m O g e m A wi ngrr nAm. EWAkArbAsiA pApr dN edbApA^ premzr E ngrwi nx k ed-el.bAljblH i U zytAnr egAwiE nAm. 14. mA- 10:35-11:1714pA^ si. nu KR NibA pA^ si. d|xiz eP pA. eCAwAmAen cA pAr.35-36Ep GwNA GewbA pA^ mu^ si:x erAgI ss ehA YAC. br zuNi pA. melAk bi Wu. dIn-vKI elAk "p u a tA bApA er, J i a tA mA pA^ ssmAcAr pcAr kYA. 6eY^ elAk er O ebA tA zAzu er WiemAet ghN ker, es Dn.7 ehb. j Grr elAek ^ jelAkE kTA z u N i eYAhn z i x mAen eP zt# eheb. miKA 7:6 YA-bA smyer YIzu esWAer jmA ehA-bA elAkmAnu eYAhn xyer kel, E mBUmi37eY^ elAk emA aepA tA bApA mAu kN edKibA e si-l? kN pbnerak Bl pAE, eteb es emAr anugAmI edAhl -bA ekQNsi nLgC*? 8eteb kNehbAr eYAg nueh^. eY^ elAk emA aepA edKibA e si-l? kN m epAxAktA pua O Jiau ak Bl pAE, es emAr pii-bA ekQNsi bu? tA nueh^! m epAxAkanugAmI ehbAr eYAg nueh^. 38eY^elAk tA piu-bA elAku e jBbner pA pAb.YA-bA vK, kxrUpk k|z ebA emAr 9eteb kN edKibA e si-l? kNanusrN kernA^, es emAet pAbA eYAg ekQNsi BxdHbkAu? h^, mu^ k eYnueh^. 39eY^ elAk emA aepA tA j YAhA e edKiC es BxdHbkA WA mjIbn ak Bl pAE es bAbjIbn h bf. 10eYAhn xyer zAser elKAa:bsib. nu eY^ elAk emA skAez jIbnhE, es bAb jIbn pApAb. 40eY^ elAk"edK, mu^ g emAr jeN dUtu sIkAr ker, es emAet m sIkArpWA. es pA^ A sjAeb.ker, eY^elAk emAet sIkAr ker, es mKi 3:1emAet pWA-bA premzru m sIkAr ker.41eY^ elAk premzr BxkHbkAu eBwi 11m^u st k. bAps ed-bA eYAhnWA itAhAu sAgt ker, eteb es BxdHbkAr mhAnH b ekehel jn ehA nAhA.pursAr pAb. eY^ elAk jeN DAmik elAk nu sgjer eY sbuWA eCAw, es eYAhnDAmik elAk rUep sIkAr ker eteb es WA m ezx. 12bApijk eYAhn smy jiDAmik elAkr pursAr pAb. 42Y ek elAk pYn sg-j z b|i pAa. EhA bLemAr E eCAw O srL zixmAn m peyAg k akAr k enbApA^ Ms pk|tirkAhA emAr zix ebA k sAhAY ker, elAkmAen ecxA kC. 13eYAhn smyeteb es zy tAr pursAr pAb. es Y p U b sm Bxd H bk A O emAzA ymemA zixmAnu kAhA ekbL ginAE TNA pANi BxdHbANI k-el. 14Y e esmAnedTAE, tTApi es tAr pursAr pAb.BxdHbANI zAs kbA A kC eteb zN: eY^ Ey seb ebA esmAen BxdbANIui HYIzu O bApjk eYAhn i k-el, es ehC E eYAhn. 15eY^mAen11 YIzu tAhAr bAr jN YAk zixu emAkTA zuNuC, zuN. ez ed sAbA per es sAn CA16E elAkmAn xyer mu^ kN k.gel. es gAlIlI pedzr shrmAner esmAen ek^ pkArr? esmAen bjArer bsi-bAtAhAr pedz O bAA pcAr kbA men pimAn B. es pimAen an pimAnugel. fA h:2 bApijk eYAhn kAgArer -el. es YIzuKIx kAY-kLAp xyer zuNiel. es jr 17 "em pA^ bMzI bjAl. nu eeketk zixu YIzu pAK pWAel. 3eYAhn nAl nA^. em ezAk gIt gAl, nuzixmAen YIzuu pcAel, eY^ b siebe LAp kl nA^.ebA eYAhn k-el, pN es b nAe kAhAr sibApA^ aepA kbu?4 YIzu r edel, emAen YAhA edKuC n L g C YIzu kbAr tAY, eYAhn pbnerO zuNuC, tAhA eYAhnu YA h. 5a tAr edAhl-bA nLgC B bL n-el. 15. 15 mA- 11:18-12:718bmAnr elAkmAen esp. eYAhn siel. pkAz kC. E-pA^ mu^ r ti k. 26h^nu anmAn B es KAn-el piprm-pitA, e pk|ter YAhA ^-l, tAhAn-el. elAek kel, "tAhA edher BUtGwi.pzi YA. 19tAper mnuxput siel. es 27emAr prm-pitA emAet sbu edC.anmAnu B Kipi kel. elAek kel, prm-pitA CfA putu anek jANinAh^A."edK, E elAk epwu O m. es pApI O put CRA ek prm-pitAu pkter jANinAh^A. |kr dAykArI O pApImAn bu. nu kAY put eY^mAnu menAnIt keb, esmAendA An st ebA pmANit ehATAE. ekbL prm-pitA kwer pkAzit eheb.28eh, kAn zAn O nAer rg -bAazA sI elAku YIz ectAbnIu elAkmAen! emA kw s. mu^ zAm 20 esetebeL YIzu eY^ ngr mAnered. 29emAr kAYr e ghN kr. emAakAMz zYkAY gk k-el, es ngrg uuWA ziK. kArN mu^ tAer srL O nm etNutirsAr kel. kArN esWAkAr elAek j pApe j tAer zAm pAb. 30eY^ kAYpA^ anutAp k h|dy-pbn kn-el, mu^ ghN kbA k, tAhA shj. EbMpAp kbA CA n-el, 21es kel, hAyeY^ ebAJ per rKu, tAhA hAlkA.ekAjInH! hAy ebTHsAdA!* aLer eY^zYkAY guk kg, es guk Y esAr eketk YhdI YIzu smAelAcnA keli U uO sIedAn* er kTAnu, eteb b pUbes elAkmAen h| d y O jIbn pb nksATAen. esmAen aKA pii O edher12 pAy es smyer YIzu zAmbs* er zset ed YA-el. YIzu zixmAen tAhA st -el. tAhAr zixmAnupA^z ebAehA tAhA pAp pA^ vK pkAzeBAk gi. esmAen eketk ghm-ekNAk sA TAen. 22nu mu^ k eY eN KAbA giel. 2PArUzImAen EhA edKir ner esAr O sIedAnr aepA YIzu kel, edK, r zxmAen zA mbseruidzA ak Kp ehb. 23eh kPnAhUm! kNEB YAhA kC, tAhA emAzA bbsArbuCu etAet sgIyegQrb edbA pA^ sgerADI.3WA Yib? nA, pAtALer epEhA zuNi YIzu esmAnu kel, dAd OkYib. eY^ zY kAYguk etAr aLertAhA sAer -bA elAek eBAk gibA ebeLkYA, esguk Y sedAm* er kYATAnAA,kN k-el, es xyer e kN pnAh^? 4eteb esWAkAr bAsiA pAp kbA b kes premzr Ger pebz k-el OedTAen O es ngr E pYn tixi r premzru apN kYA-bA pt erAwI espA TAnA. 24nu mu^ k eY, nAyO tAhA st -bA elAkmAen KAed-el.ehbA n etAr dzA sedAmr dzA aepAemAzA bbsA anusAer dAd O tAhA sATIak Kp ehb.mAnr EhA KAbA akAr n -. kArN ekbL YAjkmAnu tAhA KAbApA^ anumtiYIzu tAhAr elAkmAnu zA pdAn krYATAE. 5e emAzA bbsAer kN 25 esetebeL YIzu kel, eh prm-pitA, pnAh^ eY zAm bser YAjkmAen pBue sg O p|-bIr pBu. e E sbu xy mirer zAmbsr nItiym GMn kr?AnI O buimAn elAkmAn kw l rKi es GwNAer tAhAr ek edAx DrnA^.pi B srL elAk kwer esgu 6nu mu^ k, EWAer EB xy a, YAhA m i rWA mhAn H . 7zAseh, "mu^ elAkmAn mer dyA eh^, nu pzubekAjInH O ebTsAdA gAlIlI hd pkULswi ngr. EWAer YIzu pedz ed-el. eh^nA^.* e pk|ter EhAr aT buJinAh^.esAr O sIedAn wi ngr, eY^WAer btKp elAk r-el. z A m b sYihUdImAnr spAhr spm bs.sedA mEhi ngrer cArI elAek r-el. E nwi esmAnr ezx DAmik bs rUeppremz r E ngrwir nAz k-el. pukpgNit.9:1-29"m^u elAkmAn b eh^nA^ehAezy 6:6 16. mA- 12:8-31 16Y buJi TAn, eteb E eAx elAkmAnu nA^ Bi s-bA dIpwi es eBebA krnnA^. nA^. nAyr jy n ehbA pYn es8 mnuxput * zAmbsr pBu aw. awL reb. 21es-er sbu elAek tAhA per BrsAYIzu egAwE elAkr acL hAtwi ss kedel i rKieb. YizAy 42:1-49 YIzu esWA YA esmAnr pATnAg|herpebz kel. 10esWAer -bA egAwiE elAkrYIzWAer premzrr z t au 22hAt zuKi YA-. esWAer -bA eketk YihUdI tAper elAek YIzu pAK egAwiE elAkYIzu per edAxAerAp kbA pA^ seYAg Niel. es elAkwi a -. tA edhereKAju-el. esmAen tAhAu pcAel, emAzA egAwiE BUt pzi -bA es mUk ehA YA-.ym anusAer zAmbser kAhA Bl kedbA YIzu elAkwi ss kedel. PLer elAkwikN st? kTA k pA, O edK i pA. 23jmA11YIzu kel, menkr r kAhA egAwiEehA-bA elAek EhA edKi zY ehAgel,emNA a O es emNAwi zAmbser KAl esmAen hA ehel, pAK premzrBiter Ksi p. e kN tA KAl bAhAr YAhAu pWAeb ebA ptiA k-el, E Etk NibnA^? 12mNixt zit ber egAwiEes dAd put aw? 24emNAWA ak mhpU. etNu emAzA bbsA mAt PArUzImAen elAkr E kTA zuNizAm-bser Bl kAm kbA anumti edTAE.kel, YIzu BUtmAn zAsk bAlHjibUl* H13tAper YIzu es elAkwi kel, shAYer BUtmAnu CRA. 25hAt emAet edKAa. elAkwi YIzuu hAt YIzu PArUzImAnr mnkTA jANipAel OedKAbA pA^ g beed. tAr es esmAnu kel, j er eBd s|xizuKi YA-bA hAtwi sMU Bl ehA g. E k-bA petk j DMs pAYib. Y ekQNsihAtwi tAr an hAt B ehAg. 14nu ngr j j mer gg ehAYAE, etebPArUzImAen esWA bAhA gel. YIzuu jIbner tAhA tixir pAb. esB j j BitermAedbA pA^ esmAen eYAjnA kel. g ehAgel ekQNsi pbAr tixi r pAb.26Y zytAn tAr j BUtmAnu t E,premzr menAnIt esbk: YIzu eteb tAr aT es ej j Biter g-g15YIzu EkTA jANipA es jAgA CA cAgel. ehA. E psitier tAr j tixi r pAbAbt elAk tAhAu anusrN kel. YIzu sm sb ehbnA^. 27tum khibA anusAer mu^ YerAgIu ss kedel. 16nu YIzu esmAnu bAljblr z sAhAYer BtmAnu t ed H i U H UectAbnI ed kel, E kTA kAhA ger eteb r zixmAen kAhA sAhAYer tAhAupkAz kb nA. 17BxdHbkA YizAy mAmer tfuC? etNu jr zixmAen pmANit ^premzr YAhA k-el, esguk pU ehbApA^ kedC eY e Bul kC. 28mu^ nuYIzu EhA kel. 18 YizAy k-el, BUtmAnu premzr tAr z sAhAYer ted. etNu E- pmANt eh eY, premzr iE emAr esbk. mu^ tAhAu bA. mu^j kwer pUpU si phigNi. 29 tAhAu Bl pAE. mu^ tAhA per KusI.jeN elAk ekQNsi bLbAn elAk Ger emAr tA mu^ tAhAWAer rKi. es pzi tAr si ecAerenbA cA^el, es jAtimAn Biter nAy eGAxNA keb. bLbAn elAkwi pTem bAi pkAb. tAper19 es Yu keb nA^ pAwiN keb es bLbAn elAkr G sbu lwi k en nA^. elAek ger tAhA kTA zuNiebYA pAb. 30 nA^.Y ek emA st kAm knA^, eteb20 n^ p-bA eCnLr kANwi es ieb es emA er kAm k. 31etNu mu^ k eY, elAek eY^sbu pAp kC tAhAmA k Yib. elAkmAen eY^sbu Kpm n ux p ut YIzu KIx pA^ EhA egAwiE nAm.premzr tAhA elAku rA kbApA^ EhAubA-el.bAljblH H i U BUtmAnr jA ztAnr nAm. 17. 17 mA- 12:32-13:5kTA kC, tAhA mA k Yib. nu zlemAn Anr kTA zuNibA pA^ bt dUrpt-tA er A kel mA kYA s-el. EbM m^u k eY m^u zlemAnWA ipAb. 32Y ek mnuxput er ak mhAnH.eh eteb tA mA kYApAer, nu ptA er ek kel tA bmAn bAbmAnr elAkmAnWAer mgN B r u43Bxter ekebehel mA kYibnA^. eYetebeL egAwiE BUt ekQNsi elAkedh bAhA cA es, esetebeL es pTBx ehAkm ^ br pcy E zAm enbApA^ zuKi jAgAwiE eKAji buel. nu 33 Bl PL pAbA ehel Bl gCwiE esB jAgAwiE tA mieLnA^. 44esetebeLlgAbA peR. r Kp gCwiE -el es eh, "mu^ emAr eY^ puNA Gr CA cAes- e Kp PL pAb. kArN PLdAsi, puNi esWA ePYi. es puNi ePes.gCwi hi E. 34eh spr snAngN; emAenes edeK es pYn m Grwi KA a. sPAm elAk, e Bl kTA p k pAb? a EbM sbu WikHWAkH a. tAper es YAE OjeN tA mn Biter YAhA buTAE, tA kTAer tAWA ak Kp sAtwA BUtu fAeN.pkAz kTAE. 35egAwiE Bl elAkr mner45 tAper sbu B U t es Gr B i t r YABl kTA sit ehA rTAE, es kbAebeLesWAer bsbAs kr. esetebeL elAkwirtAr mn Bl kTA bAhA es. nu jeN absA pUb aepA ak ezAcnIy ehApef.Kp elAkr mn Biter Kp kTA sbu sitEeb jIt -bA m elAk pA^ es EkAkTAehA rTAE. es kbAebeL tA mn Bit Gwib.Kp kTA bAhATAE. etNu es Kp kTAeh. 36nu mu^ k elkmAen ajAgt YIz zxmAen tAhAr pbAr u i46ber k-bA petk zpA^ rYIzu eYetebeL E sbu kTA esWAerner esmAnu r edbA ehb. 37atEb jmA ehA-bA elAkmAnu k-el, esetebeLeY^sbu kTA e k-b, tA anusAer tAhA mA EbM si bAhAer Wiehel.edAxI bA eAxI ebA r kYib.esmAen YIzu sAer kTAbAA kbA pA^ cA^-el. 47jeN ek YIzuu kel, rYIzu pmAN edbA pA^ YhdImAnr hA nui UmA EbM mAen bAhAer aepA kC. 38tAper YihUdI DmzAsI O PArUzImAn esmAen st kTAbAA ehbA cA^C.48Bit eketk YIzuu kel, gu, e YIzu esmAnu r edel, emAr mAh srUp zYkAYwiE edKAa. E? emAr mAen E? 49tAper es 39YIzu kel, m O pApI elAkmAen tAhAr zixmAn R hAt be kel,pmAN pA^ zYkAY edKibA cAh^A. nu EmAen emAr mA O . 50YiE sgertAhAu ekQNsi pmAN edKA YibnA^. ekbLr-bA emAr prmpitA A anusAer kAmBxdHbkA YUns eter Gwi-bA zYkAY kr, es emAr , BNI O mA.^ esmAn pA^ EkmAt h ehb. 40YUnssmudr egAwiE bR mAC epwer ti n OYIz bIj bNbA kAhANIuu iti ti -el. esp mnuxput tin Otiti kbr Biter reb. 41eY^n cArehb, esn nIbIr elAkmAen bmAn jIt 13 esn YIzu es G bAhA cAgelO hd kULer YA bsiel. 2tAhA cApew bt elAk jmA ehAgel. etNu YIzu-bA elAk st Wi eheb, EbM esmAnuegAwiE RA Bitr Wigel O esWAer YAedAxI sAb keb. kArN eYetebeL YUns bsiel. sbu elAek kULer rel. 3tAperesmAnu pedz edel nIbIr elAek j YIzu elAku kAhANI mAmer aenk pedzjr h|dypbn k-el. mu^ mAnu kedel. YIzu kel, egAwiE k|xk tA etereY, mu^ YUns aepA ak mhAnH. 42eY^ n bIj buNibA g. 4es buNibA ebeL bIjcAr ehb es n diNr NI bmAn jIt A kRer pg. cemAen si es-bA elAk st W i eheb EbM essbutk KAedel. 5 bIj pTuesmAnu edAxI sAb keb. kArN esjAgAer pg. esWAer YeTx mAwi n -. 18. mA- 13:6-30 18mAwi g n -bA bIj KubH zIG gjApA n -el. e Eeb YAhA zuNuC, tAhAbAhA p. 6nu eYetebeL sUY pr zuNibA pA^ esmAen cA^-el, nu esmAenWi, esetebeL gC JA^ p. tArtAhA zuNi pA n -el.ecr gBIr YA pAn-bA gCwi zuKi mg.7 bIj kNA budAer pg. kNAbudAbIj bNA kAhANIr bAKAub YibA cA gC pied. 8 bIj 18eteb k|xk smIy kAhANIr aT zuN. 19Bl mAwi per p O tAhA b es-el Aer p YA-bA bIjr aT kN? miwiPLP. eketk gCer zehguN, eketkeres elAkp es sgjr ssmAcAr zueN, OxAWiE guN O eketker tiz guN aktAhA buJi pAernA^. zytAn es O tAP. 9r Y kAn a, eteb zuN.h|dyer YAhA buNA ehATAE estk en cAYAE. 20pTu jAgAer buNAYA-bA bIjrkAhANI mAmer YIzr zA uiaT kN? bIjwi WikH es elAkp, eY 10zixmAen YIzu pAK si pcAel,ssmAcAr zueN EbM nr st tAhA sesee esmAnu kAhANI mAmer kA^ ziAghN kE. 21nu es j Biter ziA d|edC? ehbA EnA^, ekbL smy pA^ es 11YIzu kel, sgjr gU st jANibA ziA pNA h|dyer rKiTAE. eYetebeLpA^ ekbL mAnu akAr mi. E akArssmAcAr eYAgu^ es vK-kx O YAtnA pAE,esmAnu YAnA^. 12YAhA pAKer eheles tixi pAernA^. es KubH zIG esgubuJibA z a, tA ak Yib, EbMCAE. 22kNAbudAer pYA-bA bIjr aTes bzktAWA ak pAb. nu YAhAkN? miwi es elAk eY ssmAcAr zueNpAKer ezx buJibA-z nA^, es tApAKernu sMsArr nA O Dnr emAh gi ssmAcAr-bA es wiek buJibAz m her bsib. tABiter bbA EnA^, es b ekeb13es-pA^ m^u esmAnu kAhANI mAmer pedz sPL ehApAer nA^. 23Bl mAw i pered. kArN esmAen ecxA kel mp-bA bIjr aT kN? es elAk B esp k| ter b u Ji p Ar nA^. 14BxdHbkA ssmAcAr zueN, O tA buJipAer. es elAkYizAy esmAn xyer YAhA k-el, tAhAsPL E. es sPLtA ebeLebeL zehst ebA esmAen pmANit k edC.guN, xAWiE guN O tiz guN pYn miTAE.YizAy k-el, ghm O bALAr dAhrN 24 "emAen zuNu-b, nu buJi pAb nA^.YIzu esmAnu egAwiE kAhANI kel. emAen edKu-b nu jANi pAbsgj jeN b B eY j jmier nA^. Bl bIj buNi-el. 25nu sbu elAk ezA-bA15 kArN esmAnr(elAkmAnr) h|dy keWArsmyer es elAkr zt| si. es ghm ehA YA. esmAnr kAn a numJier bALA-bIj buNed. tAper es cAg. i 26 zuN nA^ EbM st edKibA pA^ mnA ghm gC b O es-er ekNA P. k edC. PLer esmAen tAhAesti ebL bALA edKAg. 27es Kier edKi pAebnA^. mA tAhA b r cAkrmAen s i e l O jm i mAk kAner z u N i pAeb nA^ . m Akel, "e t jmier Bl bIj buNi-l, h|dyer buJi pAeb nA^. EhAeteb Eet bALA ekmiti Wi?28 Gwia kArN ss ehbA pA^ esmAen emA es esmAnu kel, "EhA ekQNsi zt|r pAK sieb nA^. YizAy 6:9-10 kAY.cAkrmAen pcAel, "em YA bALAtk16 nu e Dn, kArN e YAhA Kier pA ed ebA pN h^A ?29edKuC, tAhA buJuC. e YAhA kAner zuNuC,etmAk esmAnu mnAk kel,tAhA buJuC. 17mu^ st k. e Eeb "emAen bALA pA ebeL tAst ghmYAhA edKuC, tAhA edKibA eket BxdHbkA m pA edb. 30Psl pAbA pYn ByO sADUmAen cA^-el. nu esmAen tAhA edKighm O bALA EkAWi bnu. kAwibA ebeL mu^ 19. 19 mA- 13:31-54kwAmAnu k pTem bALAgu EkAWi k pApI O pAppA^ pbA-bA smelAku EkAWiRAbAi jA a, tAper ghm sMgh k k j bAhAr enYieb. 42sgdUtmAenamArer rKia.es elAkmAnu jL-bA agN Btr Pedeb.ii i i esWAer esmAen kAi-kAi O YNAer dAnYIzu aenk kAhANI dA ziA edel kAmu reb. 43esetebeL DAmik elAkmAen31YIzu es elAkmAnu egAwiE d|xAn sUY B pkAzmAn eheb. esmAen tAhAkel: sgj egAwiE esAx dAnA B. prmpitA jer reb. eY^mAen zuNi pAb,jeN tA en tA eter lgAE. 32es bIj zuN.an bIj LnAer sbuWA eCAw TAE, nutAhA eYetebeL bR E, esetebeL bgier DnrBNAr O emAtr dxA ni | 44sm cA aepA bR ehAYAE. tAhA gCersgj jmier epAtA ehA-bA DnBNArpNt E. kAzr pImAen si E gCr B. en jeN elAk egAwiE DnrBNArzAKAer bsA bAi zy a.pA, O puNi Ter es Dn jmi33tAper YIzu elAkmAnu egAwiE kAhANI Biter epAtied. es bt Kusi ehAg. eskel: sgj KmIr B. jeN sIelAk esWA YA tA pAKer YAhA sbu -, sbutkegAwiE bf pAter -bA awAer KmIr mizA. es jmiwi Ni. 45sg-j m Blsbutk erAwI PubAer KmIr kAm ed. emAti eKAju-bA egAwiE ebpArI B. 46en es34YIzu sbu kAhANI mAmer k-el. atn mUlbAn emAtiwiE pAg, es YA tArbAber es esmAnu kAhANI mAm CRA sm si amUl emAtiwi Ni.kn-el. 35premzr BxdHbkA mAmerYAhA k-el, tAhA pU ehbA pA^ EhA mACD jAlr dxA n | 47eh-. premzr k-el:sgj m hder PiA YA-bA egAwiE jAl B. es-er Bin pkArr mAC Dmu^ kAhANI dA kTA k. s|xir pel. 48eYetebeL jAlwi mACer B` ehAg,kAL eY^sbu kTA egApnIy ehA r, ekwmAen jAl kUL wANi Niel. esmAenesguk mu^ pkAz k. gItsMtA 78:2 bsi p Bl Bl mAC bA ewAeker B` kel O Kp mACtk ePApA edel. 49sMsArghm O bALA kAhANIr bAKAezx ehbA ebeL EB Gwib. sgdUtmAen36tAper YIzu elAkmAnu peW ed sieb. esmAen DAmikelAk Bit pApIelAkuGr gel. tAhA pAKer tAhA zixmAen algA kedeb. 50s g d U t mAen Kp Ophi kel, etr bALA d|xAnr aT xelAkmAnu agN Bitr Piedeb. esWAer i ibuJA a. esmAen ekbL kAikAi O YNAer dAn kAmu37YIzu kel, eY^ elAkjNk eter reb. 51Bl bIj buNiel, es ehC mnuxput*. YIzu j zixmAnu pcAel, e E38p|-bI eh et. sgjer -bA premzr sbur aT buJi pAC? sm snAn ehel Bl bIj, bALAr aT zixmAen kel, h^, emAen buJipACu.zytAnr anucr. 39eY^ zt# jNk bALA buNi 52 tAper YIzu kel, sgj xyered-, es eh zytAn. Psl kAwibA jANi-bA petk DmzAsI jeN GrmAk B.smy eh jgtr am smy EbM kwA eY BNArer -bA tAhA nU O puNA,ehC sg-dUtmAen. By pdAT bAhArk N.40eYp bALA EkAWi k eh, O^er epA g, WikH esp absA YIzu j jAgA ePselijgtr am smyer ehb. 41mnuxput tAhA 53 YIzu E sbu d|xAn ksA per essgdUtu pWAeb. esmAen tAhA jr sm sAn CA cAgel. 54es eY^Wi ptipAt ehA-el esWA gel. esWAer Yi h U d I pATnAg|her pedz edbA r kedel,mnxpt u uYIzu. EhA mzIh pA^ Ek nAmelAku rA kbA EhAu premzr bA-el. YAhA zuNi sme zY ehAgel EbM kel, 20. mA- 13:55-14:22 20zYkAY kbA pA^ E elAk ek^WA AnzuNi-el. etNu eherAd Jia YAhA esO z pA? 55E t es beFr pua. mAgi- tAhA edbApA^ edz edel. 10estAhAr mA nAm t mym. YAb, eYAesP,kAgArer eYAhn muNkAw kbA pA^ elAkziemAn O YidA t EhAr . 56tAr sbu pWAel. 11tAper egAwiE TAer eYAhnBNImAen t st EWAer aC. eteb kwAmuN aNAg. tAhA Jia ed g. JiaEsbu kbA pA^ An O z es ek^WAkwAmuN tA mA eherA pAK eng.pA? 57es elAkmAen YIzuu sIkAr kelnA^. 12 eYAhn zixmAen si eYAhn m|tedhYIzu es elAkmAnu kel, jeN BxdHbkAuenYA smA edel. tAper esmAen YIzuelAek smAn a. nu j shrer OpAK YA sbukTA kel.tAhA j pbArer jeN BxdHbkAu smAnpAE nA^. YIzu pA hjAr ak elAku KAbA 58 esWAkAr elAek YIzu per zAs k edel. 13pAel nA^. etNu YIzu esWAer ak zYkAY YIzu eYAhn xyer Gwi-bA sbukTAkel nA^.zuNisAbA per es sAn CA edel, O Ewi RAer bsi egAwiE CAwi jAgA cAgel.eherAd YIz xyer zNeluu i YIzu cAYA-bA Kbr zuNi elAkmAen j14 es smyer YIzu xyer elAek YAhA kTAbAA eh-el, tAhA gAlIlIrzAsk eherAd zuNiel. 2es tAhA cAkrmAnu ngrmAn CA YIzuu anusrN kel. YIzu eY^WA YA-el, esmAen sLpTer cA-cA esWAer YA phiel. 14RA bAhA sibAkel, E b pk|ter bApijk eYAhn.ebL YIzu edKiel, esWAer bt elAk jmAes zy m| puNi bi Wi, es-pA^ ehAC. elAk per tAhAr dyA eh.Ez EhA pAKer kAm k O es zYkAYes ass elAkmAnu ss kel. 15kbA sm eh. sA ebL zixmAen tAhA pAK si kel, EhA atn CAwi sAn. smy btbApjk eYAhnu p htA kgiehNi. elAkmAnu EWA peW a. tAehel 3E smy pUb eherAd eYAhnu bI k esmAen gA^mAnu YA esmAn pA^ KAd Nizier bAi kAgArer ep k-el. espAeb. 16eherA anu e rADk e m EkTA k-el. nu YIzu esmAnu kel, esmAnreherA eherAd Pip sI -el. YibA drkAr nA^. e esmAnu KAbA4 eherAd eYAhnu bI kbAr kArN eh,a. 17eYAhn bArmAr eherAdu k-el, e zixmAen kel, pAKer EWAer mAteherAu j sI ber rKibA WikH kAm pAKN erAwI O wi mAC a.nueh^. 5etNu eherAd eYAhnu mAedbA18 YIzu kel, esgu emA pAK N. 19cA^el. nu es elAkmAnu By k-el.YIzu esWAer jmA ehA-bA elAkmAnu GAskArN elAek eYAhnu jeN BxdHbkA ebA per bsiYibApA^ kel. tAper es pAKNzAs k-el. erAwI O wi YAk mAC D kAz cA^el, 6eherAd jn n absrer eherA O KAd pA^ premzru DnbAd edel.Jia, eherAd O tAhA ati-mAn gererAwI KNKN k zixmAn hAt edel.nA. E-er eherAd bt mugHD ehAgel. zixmAen elAku es- bANel. 20sm elAeki7 etNu es zpT pUbk eherAr Jia ptiz#titAhA KAel, O senAx B kel. elAekedel, e YAhA mAgib, tAhA KAsAbA per zixmAen bLkA KAdtk bArwiYib. 8eherA perAcnAer Jia k,Juer B` kel. 21esWAer pAy ekbL pAemAet bApijk eYAhn muN egAwiE TAerhjAr pux elAk KA-el. tACfA sIelAk ONi EWAer anu. 9EhA zuNi eherAd btpimAen m KA-el.dvKI ehel. nu es zpT k sA-el, eYJia YAhA mAgib tAhA tA es edeb. tACfA hd per YIzu cAel22eherAd st KA-bA ati-mAen m zpTtAper YIzu zixmAnu RAer c hdr 21. 21mA- 14:23-15:15apr pAz YibA kel. YIzu ej esWA kA^ mAnu nAh^A? zixmAen KAbA pUbper Yieb ebA kel. 23tAper jmA ehA-bAkA^ hAt eDAnAh^A. 3elAkmAnu dAy k es pATnA kbA YIzu kel, e jr prgt rIti-nItiEkAkI pAhAf pr gel. sA ehA sA-,pAbA YA premzr edz kA^ lGMnYIzu esWAer Ewi -el. 24esetebL hd kC? 4premzr kC: "e pitAmAtAuBiter RA aenk dUr YA-. eersmAn a,* nu eY^elAk pitAmAtAu apmAtDkHkA KA RAwi wLmL eh-. KubH ejArHerker, tA bD k YibA t.* 5nu eptikUL pbn b-. eY^B ziA edC, tAPLer jeN elAk 25 YIzu hd per cAk tir cT tAr pitAmAtAu k pAb, "mu^ sAhAYp h rer z i x mAn pAKer YA phel.k pAnA^. kArN emAr YAhA sbu a26zixmAen tAhAu hd per cAk sesgu mu^ premzru g k. 6EB-bAr edKi ByBIt ehel. esmAen hAe es elAku tA pitAmAtAu smAn n edbAehel, E t egAwiE BUt. esmAen Byer pA^ ^ ziA edC. Ep jr prgtAr kel. nItiymgu smAn edC O premzr 27 se se YIzu esmAnu kel, sAhAsedz abmAnnA kC. 7e sbu kpwI.Dr! mu^ p si! By kr nA^. Y i z Ay mAn xyer W i k H ber E 28 pitr kel, pBu, EhA Y e, eteb BxdHbANI k-el:emAet pANi per kw YibA8edz a. "EmAen ekbL muh^er emAr dr kr. 29 YIzu kel, cA s. nu esmAn mnkTA emA WA bt pitr RA bAhAr siel. es pANidUrer rTAE.per cA YIzu R gel. 30pitr YIzu9esmAen emAet eY^ pAsnA kr, tAhAR pANi per cAk YA-bA smyermUlhIn. esmAen eY^ sbu xy ziAejArHer pbn b-. e Wu-,. EhA a tAhA ekbL mNix ti DAn.edKi pitr By kel. es bu YibA giel.YizAy 29:13es pAwi k fAel, pBu emAet rA kr. 31 10 YIzu sese tAhA pAKer phi tAhAu YIzu smebt ehA-bA elAkmAnu fAel.D pkAel. es pitru kel, r zAs es esmAnu kel, mu^ YAhA k tAhA zuNiaL. e kA^ seh kl?O buJ. 11mNix muh^ Bitr YA-bA xy 32 YIzu O pitr RA pr siYibA per eYAgu apt ehAYAE nA^. brM tAr muh^pbn b ehAg. 33eY^mAen RA perbAhA -bA xy eYAgu es apt ehATAE. 12-el, esmAen YIzuu pNAm kel O kel, YIzu zixmAen tAhA pAK si tAhAupk|ter e premzr put.kel, Esbu kbA PLer PArUzImAen 34 esmAen hd pAr ehA giensrtH kULerper giYAaC ebA e jANiC t?phiel. 35esWAkAr elAek hpAel O KpAK i 13 YIzu kel eY^ emAr sgIy pitAaL YIzu sibA Kbr pWAel. elAekej leg nAh^A, esgu smUeL pAerAgIu tAhA pAK Niel. 36elAkmAenYib. 14esmAnu CAa. esmAen t amAnrYIzuu anuerAD kel eY, erAgImAen eYp a entA. Y jeN a egAwiE ass ehAYA, es-pA^ es esmAnu tAhAA edKAE, eteb By KAt Biter Ksibsr DArwi ekbL Cu^bA anumti anu. eY^peb. 15erAgImAen tAhA Cu^el, esmAen sme ssEkTA zuNi pitr kel, E kAhANIr aTehAgel. buJA anu.mnxkt ym WA premzr DAn bR u |152eketk PArUzI O YihUdI DmzAsI " e s m A n a YrzAlm YIz kw si pcAel, 5:16i U uYAtA 20:12; di brN zixmAen pUbpux pd nItiymgu "nu eY^elAk t YAtA21:17 22. mA- 15:16-16:32216YIzu kel, Eeb kN buJibAereY eY^ elAk kTA kpAn- es kTA kasDA a? 17e kN jANin eY, eY^KAdpA; ap elAek p u N i sbL ehAC ;jeN elAkr pAwi Bitr YAE, tAhA epw eCAwAmAen pAC; amAen puNi edKiBitr YAE O pezxer edh bAhAYAE. pAC; Esbu edKi esmAen bt zY18nu jeN elAk eY^ m kTA pAwier keh,ehAgel. esmAen sAeylr premzr mmAtAhA pk|ter tAr mn Bit siTAE. EhAgAn kel.elAk apt kTAE. 19kArN Kp bnA,htA, bBicAr, eYQnAr, ecArI, miCsA O YIzu cA hjAr ak elAku KAbAA Kp xyguk pTem mNixr mnedel.32Biter s|xi E. 20Eguk mNix apt kYIzu tAhAr zixmAnu fA kel, mu^a. nu KAbA pUb hAt n eDAbA GwNA E elAkmAn pA^ bR vKit. esmAen emAmNix apt k pAer nA^. sAer ti n eh relNi. nu Eeb esmAnr KAbA nA^. esmAen EWAjeN aN-YIhdI sI YIz shAytAU ueBA cAYibAwA mu^ edQ cA^. esmAen21YIzu es sAn CA esAr O sIedAn aLGr gebeL mUA ehA YA pAr.33cAgel. 22es aLr jeN NAnIyA sI siYIzu zixmAen kel, em Eet elAkbRpAwi k k, eh pBu! eh dAd put!pA^ Eet KAd EB sAner ek^WA pAbA?emA pti dyA krnu. emA Jia edher egAwiE e ngr WA bt dUrer aCu.34BUt pzi r. emA Jia kx pA.YIzu pcAel, pAKer eket KN23YIzu tA pedehel kel nA^. erAwI a?etNu zixmAen YIzu kw siel O anuerADesmAen kel, sAtKN erAwI O kel, es peC-peC pAwi k s.eCAw mAC a.35tA cA YibA k au.YIzu elAkmAnu BU^ per bsiYibA24YIzu kel, premzr emAet ekbL kel: 36es sAtKN erAwI O mACtk enel.sAeylr hjiYA-bA elAk(YihUdI) mAn pA^tAper es premzru KAd pA^ DnbAdpWAC.edel. YIzu esgu eCAw eCAw KN kel O25tAper es sI YIzu kw puNi TertAhA zixmAnu edel. zixmAen elAkmAnusi. es YIzuu pNAm k k, eh pBu!KAd bANiel. 37sme KAel O senAx BemAet sAhAY krnu. kel. tAper zixmAen bLkA KAd sAtwi26YIzu kel, pmAn KAden rgiu ewAeker B`kel. 38esWAer pAy cAededbA WikH kAm ehbnA^. hjAr pux KA-el. esmAn CfA sI O27es sI k, h^ pBu, EhA WikH kTA. pimAen m KA-el. 39esmAen KA sAbAnu esmAn mAkmAnr KAbA ewbul pper YIzu esmAnu Gr ePYibA pA^ kel.Ksi pfu-bA KAd-kNikAsbu rguk KATA. esmAnu dAy ksA YIzu RAer bsi28tAper YIzu kel, eh nArI! rmgHdAnH aL gel.gBIr zAs r. e emAWA YAhA cA^C,mu^ tAhA ked. EhA kbA mAet es sIr YIzu YhdI entA prIAi UJiawi sMU rUep Bl ehAg.16PArUzI O sAUkImAen YIzu kwsiel. esmAen YIzuu prIA kbA cA^-el. etNu esmAen YIzuu ekQNsi zYkAYYIzu aenk elAku ss kedel29tAper YIzu es sAn CA cAgel O edKAbA kel, kArN YIzu zYkAY edKAbA gAlIlI hd kULer YA phiel. es egAwiE PLer pmANit ehA pAb eY es premzrpAhAR pr YA esWAer bsiel. pAK siC.302aenk sMKAer elAkmAen tAhA pAK YIzu r edel, emAen sUYA smyer siel. esmAen aenk a, mUk, br, eCAwA, kAz lr ehA-bAr edKiel h eYap O an erAgImAnu YIzu pAK Niel. pAg Bl rb. 3emAen sUeYAdy smyerYIzu esmAnu ss kedel. 31elAek edKiel kAz l rr O emGu -bAr edKiel 23. 23mA- 16:4-2314h eY ji JR ehb. Eguk pAgr lN.zixmAen r edel, eketk pNue E lNguk kAzer edK O esgukr bAp i j k eYAhn ebA kC t eketkaT buJ. esB e bmAn Gwu-bA GwNAgu Ey* ebA kC. anmAen pNu Yimiy*edKuC. Eguk m EpkAr lN. nu Egukr bA BxdHbkA* mAnm jeN ebA kC.aT buJibA e smT ehA pAn. 4m O15 YIzu kel, mu^ E ebA e kNpApI elAk ^ pmAN-h sp zYkAY kC? 16edKibA cAhA^. EB elAku YUns h* ziemAn pitr r ekel, pN ehCbtIt an ekQNsi h Yib nA^. tAper KIx. jIbn premzr put. 17YIzu esmAnu esWAer CA cAgel.rer YIzu kel, eh ziemAn! YUnsput! e Dn! EkTA ekQNsi mNixYhdI entAmAnu YIz ectAbnIi U u ziKA nA^. emA sgIy pitA EkTA5 YIzu zixmAen hdr apr pAz gel.ziKAC. 18mu^ m k rKu eY enu esmAen sAer erAwI enbA Bugel. ehC pitr*. EbM mu^ E pTr per emAr6 YIzu esmAnu kel, sAbDAn h. PArUzI OmNLI etA. m|z* emAr mNLI pjitsAUkImAn KmIr mAnu rA kr. kbA smT ehApAb nA^. 19sgjr cA7 zixmAen j-j Biter EhAr aT xyerg u k m u ^ ed. etN u E p | - bIerelAcnA kel. esmAen kel, ebADE eYetebeL e nAy-r kb, ese erAwI n Ni-bA es Ep kel. nAy-r premzrr nAy-r ehb. E8 esmAen YAhA hA eh-el YIzu tAhA p|-bIer eYetebeL e mA edb, es mAjANi pAel. es kel, e erAwI n -bA premzrr mA ehb. 20tAper YIzu tAhArkTA kA^ Biter hA ehC? r zixmAnu d| A edel, es eY KIxzAs aL. 9Eeb sA e kN buJi pAn? aw kAhA n kbA pA^.pAwi erAwI pAhjAr elAk KA-bA kTAmen pkAa. elAek KA sAbA per bLkA j m xyer YIz BxdbANI| u H 21aMztk e aenk ewAeker B` k-l.es smy YIzu tAhA zixmAnu kbA10 sAetAwi erAwI hjAr elAk KA-bA kTA giel eY es zit ber YirUzAlm Yieb.men pkAa. elAek KAsAbA per bLkAesWAer YihdI entA, pmK YAjk O Dm-zAsImAnU uaMztk aenk ewAeker B` k-bA xyerdA es aenk YAtnA pAeb O bDkk n -? 11e tAhA kA^ buJi pAn? mu^ Yieb. es m| t|tIy n punjIt sAbDAn rbA EbM PArUzI O sAUkImAnreheb. 22pb dUrer rbA k. tAper pitr YIzuu egAwiE pAK Ewi12tAper esmAen YIzu kTAr aT buJgel.ifAenel O tAhAu smAelAcnA k kel,erAwIer bbhAr k YA-bA KmIrr pbeh p B u ! premz r pN per dyAsAbDAn rbA xyer YIzu kn-el. mAtkrnu. pN pA^ Esbu GwNA n Gwu. 23PArUzI O sAUkImAnr pedzWA sAbDAn YIzu bup pitru kel, zytAn! emArbA es esmAnu k-el.pAK cAYAa. e emA pA^ egAwiE G. e premzr ym KAtirH knAh^. elAkmAenptr kh YIzu ehC KI x i YAhA mhpU ebA b, emAen m 13 YIzu kAsrI PipI aL sibA per esB buC.zixmAnu kel, mu^ eh mnuxput*. mu^E ebA elAek emA xyer kN kC?Ey pAy 850 KIpU smyer premzr pA^k-bA b.Ymy pAy 600 KI,pU, smyer premzr pA^ i ik-bA b.Yns hu uYIzu smA mer ti rbA BYunsH egAwiE bf mACr epwer tin r-el. BxdbkA H eY^mAen premzr pA^ kh.mnxptu uaTAtH YIzu. elAku rA kbA skAez ptr gIkH nAm, aTAtH pTr ipremzr tAu menAnIt k-el. mz |m|r dAr 24. mA- 16:24-17:202424tAper YIzu tAhAr zixmAnu kel,nA^. 8zixmAen pr cA^el. esmAenY ek elAk emAr anusrN kbA AYIzu CRA kAhA edKiel nA^. 9k eteb es j xyer BUYA. es YIzu O zxmAen pbt p tL OhA -el.ielAk YA-bA YAtnAr k|z bhn k. YIzu zixmAnu edz edel, pbt pertAper es emAr an u s rN kbA t.emAen YAhAsbu edKil, tAhA kAhA kb25eY^elAk tA j jIbn rA kbA cA^-b, nA^. mnuxput m| punjIt ehbA pYnes EhA her bsib. emA pA^ jIbnaepA kr. tAper e YAhA sbu edKiC,ed-bA petk elAk EhA rA kb. 26Y tAhA elAk ger kpAr. 10jeN elAk j tA her sA sMsAr pAE,YIzuu zixmAen pcAel, eteb Dm-eteb es-er tAhAr B ehb? jrzAsImAen kA^ kC eY KIx pUb pTemtA Ter her puNi Ter NibA pA^ ekEy zy sieb? 11ekebehel YeTx Dn ed pAbnA^ . YIzu r edel, esmAen WikH kC27mnuxput jr pitAhA mmA st tAhAr eY Ey sC, es petk b WikHsgdtmAn se sieb. es smyer mnuxput U kmer rKieb. 12nu mu^ k ed eYpetk elAk tAr km anusAer PL edeb. Ey si sAC. elAkmAen tAhAu hi28mu^ st k. EWAer eketk elAk pAel nA^. elAkmAen YAhA Akel, tAhAuWi ehAC, eY^mAen esmAn m| pUb es pkAr bbhAr kel. esB mnux-putmnxptu tAhA j st s-bAr edKeb. u u i m esmAnWA es pkAr YAtnA eBAgkeb. 13tAper tAhAr zixmAen buJi pAeleY YIz u eY^ bAp i j k eYAhn xyeremAzA O Ey st YIzu esmAnu k-el, es pk|ter Ey.17Ca n per YIzu pitr, YAb OtAhAr eYAhnu sAer enel,O egAwiE pbt pr gel. esWAerYIzu egAwE ass bALk ss kedel14 i YIzu O tAhA zixmAen elAkmAn pAKesmAen sme -el. 2esmAn ger YIzu eP siel. egAwiE elAk YIzu pAK sisrUp bdg. tAhAr muh^ sUY B JlsitAhA ger NS mA pg. 15es k,Wi. tAhAr epAxAk elAk B DLApBu, emAr pua per dyA kr. es m|gIedKAg. 3hWAtH es sAner jN b sierAger bR kx pA. aenk smyer esYIzu st kTAbAA ehel. esmAen Ey O ^er mA pANier p YA. 16mu^ tA emAzA* -el. zixmAn pAK Ni-. nu esmAen tA4 EhA edKi pitr YIzuu kel, eh pBu, ss k pAelnA^.17Bl eh eY, e EWAer aCu. pN ^el YIzu kel, mAnr zAs nA^.mu^ EWAer tienAwi tmu wANied. es- egAwiEemAen m jIbn kAwuC. mu^ eketnpN pA^, egAwiE emAzA pA^, O anwimAn st r? eket smy pYnEy pA^. emAr eDqY rb? es piwi emA pAK5 pitr EkTA k-bA ebeL egAwiE jLN. 18tAper YIzu piwir edh BiteremGKN si esmAnu FAi ed. emGm r-bA BUtwi keWAr edz edel. BUtwiakAz-bANI eh, E ehC emAr put YAhAu tA edh bAhA si. es muhUer piwimu^ epm ker. tAhA per mu^ bt snux.ss ehAg.19e tAhA kTA mAn, tAper YIzu zixmAen tAhAu erALAer6 YIzu zixmAen EkTA zuNi ak ByBIt eBwi pcAel, emmAen BUt tedbAehA pel. esmAen BU^ per pgel.kA^ sm ehA pAlnA^?7 20 YIzu zixmAn pAK si esmAnu Cu^YIzu kel, tAhA ekbL r aLedel. YIzu kel, Wi a. By kr zAsr eYAgu eh. mu^ st k.r Y egAwiE esAx dAnA pmANr mzAs a, eteb e E pbt kpAb,Ey O emAzAatItr jN zix YidIentA"E jAgA es jAgA cAYAa, EbM pbt 25. 25mA- 17:21-18:14cAYib. pA^ asb ehA rbnA^. YIzu kel, mu^ st k. e j21(EB BUtmAen ekbL pbAs O pATnA pbn kr. h|dy Biter egAwiE eCAwdA bAhA YA TA.)* piB ehAYAa. EkTA nkel e sgjer kdApi pebz kpAb nA^. 4eY^ elAk jj m xyer YIzu kh |egAwiE eCAw pi B nm kTAE, es elAk22tAper gAlIlIer zixmAen EkAWi ehbAper, sgjer sbuWA ezx.5YIzu esmAnu kel, mnuxputu mnuxmAeneY^elAk emA nAmer EB egAwiE23^ Deneb. esmAen tAhAu mAedeb. nu eCAw pi ghN ker, es emAet ghNes m| t|tIy n bi Wieb. YIzuu mA ker. 6nu emAWAer zAs rKi-bA E nmYib ebA Kbr zuNi tAhA zixmAen bt eCAw pimAn m kAhA pAp pTer YmnvK kel.ek wANiE, tAhAehel es elAkr ebkeregAwiE c pTr bAi gBIr smuder tAkr edbA xyer YIz pedzu bueR gel Bl anA. 7E p|-bIer pAp24YIzu O tAhA zixmAen kPnAhUm gel. k-bA elAkmAn pA^ mu^ vK anuBb k.kPnAhUmer eketk elAk pitr pAK siel. Esbu GwNA zy Gwib. nu eY^ elAk EsbueY^mAen mirr kr dAy kr, esmAen GwNA GwibAr kArN E, tAhA pA^ EhA btes elAk -el. esmAen pcAel, r Kp ehb. 8Y r hAt mA pAd pA^gu mirr "-fkHmA kr* a ?pApr kArN E, eteb tA kAwi Piia.25pitr r edel, h^, es a. hAt O egAR TA rkAL jL - bApitr Gr Bitr gel. esWAer YIzu nrkr ^er Pii YibA aepA brM-el. pitr kbA pUb YIzu kel, hAt mA egAf nTA annjIbn mer pebzp|-bIr jAmAen elAkmAnWA aenk pkAr kbA pA^ Bl. 9Y r KiwiEkr dAy kTA. nu ek^mAen es kr pA^ pApr kArN E eteb tA kAa? EmAen kN jA j snAn snti nA Piia. r wi YAk Ki TA an-mAnr snAn-snti? e kN buC? nrkr ^er Pii YibA aepA egAwiE Ki26pitr r edel, jAmAen anmAnr TA annjIbn B kbA pA^ Bl.snAn-snti WA kr dAy k. YIzu itAhAu kel, tAr aT jA snAnmAnu YIzu hj-bA emNA r dxA n kel|kr edbA peR nA^ . 27n u E kr 10sAbDAn E eCAw pimAn m kAhAdAykArIu e ekAt kbAnA^. etNu kr men krnA^. E pimAn pA^ sgerEB ber eda: hd YAa. r mAC dUtmAen aC. EbM es dUtmAen sgerDr. e D-bA pTm mACwi N. tAr pAwi emAr prmpitA st sdAsbdA aC. 11eY^mAeneKAl. tA pAwi e cAwi erQp mudA pAb. hjiYAC mnux-put esmAnu Ar kbAes mudAgu Ni emA pA^ O pA^ pA^ siC.*12wiks-dAykArIu eda. Y ekQNsi elAkr zehwi emNA TA,nu es- egAwiE hjiYAE, eteb es elAkwisbWA ezx Eu tAr bA aenzt emNAu pAhAf per CAed18ezx E? es smyer zixmAen YIzu kw hjiYA-bA emNA eKAjibA YibnA^ ? e si pcAel, sgjer sbuWA kN b? 13mu^ st k. Y esemNAwi eKAji pAYAE eteb nhji-bA aenzt2 YIzu egAwiE eCAw pi pAK fAel. es emNA aepA miYA-bA emNA pA^ es akpi zixmAn ger Wi kel. 3tAper Kusi ehb. 14WikH esB sger r-bA rprmpitA EB eCAw pimAn m ekpdsMKA 21 eketk gIkH ptier EB ber jeN ehel hjiYibA cAhAnA^.pdwir eK r. - fkm A k r HYidImAen mir pA^ bxTer ed-bA Ek wiks.pdsMKA 11 EhA eketk gIkH ptIker mieL. 26. mA- 18:15-19:226eYetebeL jeN Bl ker u-. 25jAu ]N pezAD kbA pA^ cAkr 15 r ek Y er Bul pAKer ehel n-. jA edz edelkAm ker, eteb es EkAkI -bAebeL tA eY, cAkrr sbu jix Ep tAr sI Okw YA tAr Bul xyer h. Ypipiu ki ked ]N pezAD kYib. 26es kTA zueN, eteb e tA puNi TercAkrwi jA ger NS mA bsir ehA rbA sAhAY kl. 16Yp. es p A T n A k, "pN emA pA^es elAk zuNibA mnA kE eteb jeN eDqYbAn an. mu^ pNr sm ]N pezAD ubA jN elAku en puNi Ter tA pAKked. 27mAk EhAzuNi cAkrwi pA^ vKYAa. eteb YAhA hA YA, bApkAz kel. etNu es cAkrr ]N CARtijN sAI dA tAhA sm-t ehb. 17Yked tA CAedel. 28es elAk esmAn kTA m zuNibA mnA cAkr bAhA-bA smyer Aer eskE, eteb mNLIu h. Y es elAktAr jeN sI-cAkr edKi. es jNkmNLI kTA n zueN, eteb premzru zAs tAWA zeh mudA ]N k-. pTm cAkrk n-bA elAk, mA jeN kr-dAykArIditIy cAkrr tNi pi D k, "emA WAeYB bbhAr kYAE, tAhA esB bbhAreY^ ]N enCu, tAhA zuJi ed. 29kr. tAper ditIy cAkr tA kwer NS 18 mu^ st k eY e E sMsArer mA bsi pATnA k, "emA pA^ eDqY Dr. mu^YAhA sbu b kb tAhA premzr dA bYAhA en sbutk zuJied. 30ehb. e E sMsArer eYetebeL mA nu pTm cAkr eDqY DbA mnA k.edbApA^ ptzti edb, es mA m premzr i #ekbL Eti nueh^, es cArpti kw YAmA ehb. 19mu^ puNi k eY, EditIy cAkr er aBieYAg m k. ditIyjgter Y Bit ek jN Ekmt cAkr kAgAr pWA g. ]N pezADehA sger r-bA emAr prmpitAu n kbA pYn tA kAgArer rbA p. 31mAg i e b, eteb es tAhA pA^ p U r N an cAkrmAen E sm GwNA edKiel, Okedeb. 20EkTA st. kArN eY^WAer, emA bR vKit ehel. etNu YAhA sbu Gwi-, esnAmer zAs k-bA ti jN elAk EkAWisbu esmAen esmAn mAk ger YAa, mu^ esWAer esmAn st a. kel. 32tAper mAk pTm cAkr fA kel,pApmAr kAhANI "er x kr! emAWA bt ak Dn ]N 21 tAper pitr YIzu pAK YA pcAel,k-l. nu emAet dyA BiA k-l. ENupBu, emA Y emA kwer bArmAr etAr sm ]N mu^ CAf ked. 33mu^ etAetapD ker, eteb mu^ tA eketTr pYn eY^B dyA edKA-, kN etAr sI-cAkrmA ed? mu^ kN tA sAtTr pYn mAesB dyA edKA nTAnu? 34tAr mAk KubHed?gigel. dN edbA pA^ es cAkr kAgArer 22 YIzu, kel, mu^ k, e tA zit rKiel. sm ]N pezAD k n YibA pYnrUper sAtTr WA ak Tr mA kbAcAkrwi kAgArer rbA eh. 35t. Ep Y es sAtguN s* TremAr sgIy prmpitA eY BpYn m pti apD ker, eteb mbbhAr edKAeb, E jA cAkr WikHe mA edbA jA rK.esB bbhAr edKAel. atEb emAen 23 j cAkrmAnWA DAr -bA wA psArj bA BNI h|dy mA edb. nectdAy pA^ mns k-bA jeN jA stemAr sgIy pitA mAnu mA edebnA^.sgjr LnA k YApAer. 24jA tAhAwA dAy kbA r kedel. tAhArjeN cAkr per dz hjAr erQpmudA bA YIzu bAh ed xyer ziA edeld usAtgN s Tr sAt-sAt k s Tr ebA 19 Esbu kTA ksA YIzu gAlIlIeP Yn ndIr apr pAzer -bA YihUdA aLer phiel. 2aenk elAk tAhAuaT YApAer. 27. 27mA- 19:3-22anusrN kel. esWAer YIzu erAgIelAkmAnu kpAb, es bAh smIy E pedz ghNss kel.kbA t*. 3eketk PArUzI prIA kbA pA^ tAhApAK siel. esmAen pcAel, jeN pux YIzu pmAnu ghN keli13ekQNsi kArN tAr sI CA edbA nAysttAper elAkmAen eketk piu YIzu?pAK en siel. eYp YIzu esmAn 4YIzu kel, e zy zAser pC eY,per pNA hAt rKi pAeb, O esmAn"s|xikA mUL elAkmAnu sI O pux rUper gi pATnA keb. nu YIzu zixmAens|xi k-el?* 5premzr kel, "E kArNelAkmAnu Dmk ed YIzu pAK, pimAnupux j pitA-mAtAu CA tA sI st mitn NibA pA^ kel. 14YIzu kel, pimAnuehb, EbM es jN Ek ehAYieb.* 6etNuemA pAK sibA a. esmAnu awkAa nA^.sAmI-sI jN ehA rh nA^ mAt esmAenkArN eY^mAen WikH E pimAn B awEk ehA YA. premzr esmAnu EkAWi sgj esmAnr. 15tAper YIzu tAhAreYAC. etNu ekQNsi elAk esmAnu algA hAt es pimAn per rKiel EbM esWAn k. cAgel. 7PArUzImAen pcAel, eteb jeN puxCARpt elKi j sI CA ed pAb ebADnIelAk YIzu ansrN kbApA^ mnAkuu16emAzA kA^ edz edC? jeN elAk si YIzuu pcAel, gu, 8YIzu esmAnu kel, emAen premzr ann-jIbn B kbA pA^ mu^ ek^ ek^ Blpedz ghN kbA mnA k-bA emAzAkAm kbA t?17mAnu j sI CARpt edbA anumti YIzu es elAk pcAel, Bl kAmedC . nu pTm CARpt edbApA^ anumti xyer emAet kA^ pcAC? Bl t ekbLYA n-. 9mu^ mAnu k rKu eY,mAt jeN. es ehC premzr. tTApi YY ekQNsi elAk j sI CAfpt ede ann-jIbn pAbA pA^ cA^C, etebanjeN sIelAk bAh ker, eteb esedzguk pALn kr.18bBi r pAper edAxI sAb E. Y pTm elAk jNk pcA, ek^ edz?sIr an ekQNsi elAk st eYQn-skYIzu r edel, "e kAhA htArTAE, es egAwiE kArN jeN elAk jkbnA^; bBirjt pAp krnA^; ecArIsI CARpt ed puNi Ter bAh k krnA^; an elAk xyer miC hnA^. 19pAb. j pitA-mAtAu smAn edb* O "j eYp 10 zixmAen YIzuu kel, Y jeN puxBl pAC, anmAnu esp Bl pAb.*ekbL egAwiE mAt kArN pA^ j sI20Yubkwi k, mu^ E sbukTA mA. EebCARpt ed pAb,eteb bAh n kbA brM emA pAKer kN ab r?Bl.21YIzu kel, Y e si ehbA cA^C, 11 YIzu r edel, bAh smer Eeteb YAa, EbM pAKer -bA sbu pedz petk elAk ghN k pAebnA^. es Dn grIbmAnu bANia. tAehel sgereY^mAnu premzr E mtA edC, ekbL amAp Dn mi pAb. tAper s OesmAen E pedz ghN k pAeb.emAr anusrN kr.12eketk elAk kA^ bAh kpAr nA^, 22Yubkwi EkTA zuNibA per bt vK k.tAr Bin kArN a. mAt|-gB eketk es bt DnI - O jr Dn pAKerelAk npMusk ehA jn ehATA. eketk rKibA cA^-. etNu es YIzuu CA cAg.elAk anmAn dA prbI smyer npuMskehAYATA. eketk elAk sg-jpA^ bAh kn TA. nu eY^elAk bAhnu kbA t mA eY^elAk bAh n kbA xyer E pedz ghN kpAb, es E pedz ghN kbA t."sxkA sxi k-el 1:27 mA 5:2| i | "e edb YAtA20:12-16 dibrNi 5:16-20"E kArN Ek ehAYebi2:24 "j Bl pAb elbIy 19:18 28. mA- 19:23-20:162823tAper YIzu zixmAnu kel, mu^ emA aurbgicAer kAm kb, eteb r YAhAst k. jeN DnIelAk men sgjert pAp ehb, mu^ tAhA ed. 5etNupebz kbA atn kxkr xy. 24h^, mu^ esmAen m aur bgicA kAm kbA gel. k eY jeN DnIelAk premzr puNi pAy bArwA ebeL O Ter pAyjer pebz kbA WA egAwiE Ow Cui-kNA tiwA ebeL es G YA pUbB eketkBiter gYibA brM shj.zmiku Niel. 6pAy pAwAebeL es G YA25zixmAen EkTA zuNi bR zY ehel.bjArer edKiel eY eketk elAk WiesmAen pcAel, eteb E ptAN pAehAC. es esmAnu pcAel, "emAenpAb?nsA kAm nk EWAer Emiti kA^ Wi26YIzu esmAnu cA^ kel, EhA elAkmAn ehAC?7pA^ asb. nu premzr pA^ sbu esmAen kel, " ek mjurI edsb. kAm kbA fA nAh^A. jmdAr jNk esmAnu i27tAper pitr kel, r YAhA kel, "emAen m YA emAr aur bgicAer-, e es sbu CA edCu EbM rkAm kr.8anusrN kCu. tAehel e kN pAbu? sA ehbA aur bgicAr jmidAr tAhA28YIzu zixmAnu kel, mu^ st gumAAu fA kel, "zmikmAnu fAk. mu^k. nUtn jgt s|xi ehel mnux put eY^mAnu ezxer kAmer lgA zmikmAntAhAr mhAn siMhAsn pAKer bsieb, OWA pTem mjurI edbA r kr. sbemAen m eY^mAen emAet anusrN kC, ezxer pTem kAm si-bA zmikmAnu mjurIsiMhAsn pAKer bsib. emAen bArwi siMhAsn a.9per bsib, EbM sAeylr* bArwi bMzreY^mAen pAwA ebeL si-el, esmAenelAkmAnr cAr kb. 29emA pA^ eY^ mjurI enbA siel. petk zmik egAwiEelAk Gr-dAr mA , BNI mA pitA, k erQpm u d A pAel. 10eYetebeL gmAtAu mA pimAnu mA jmi-bA CA ed, si-bA zmikmAen siel, esmAen -eles zehguN akA pAb EbM ann-jIbn eY esmAnu ak mib. nu esmAenpAb. 30nu eY^mAen Eeb pTm sAner m petk egAwiE k erQpmudA pAel.11aC, Bxter esmAn Bit bt elAkesmAen egAwiE egAwiE erQpmudA ensAezx sAner rYieb. EbM Eeb ezx sAner jmidAr ger YA E xyer aBieYAgp r-bA btelAk Bxter pTmsAn Bkel. 12esmAen kel, "ezxer si-bAkeb. zmikmAen mAt egAwiE GNA kAm kC. eKer nsA kWin pzm kCu. nu pNYIzu zmkmAnr kAhANI kel i esmAnu eYti mjurI edel, m20s g - j jeN jmi d Ar B.jmidArr eketk aur bgi -.en b skAL es tAhA aur bgicAer kAmesti mjurI edel!13jmidAr es zmikmAn Bit jNkel, "bu, mu^ pti anAy knA^. ekbA pA^ an eketk zmk NibA bAhAgel.i egAwiE egAwiE erQpmudA en kAm kb ebA2 es zmikmAnu esn kAm kbA bAbder emA sAer ji ehA n -l ? 14YAhA regAwiE egAwiE erQp mudA edbA pA^ ji pAp tAhA en Gr YAa. mu^ mAnuehel. tAper es zmikmAnu bgicA kAmeYti ed, ezxer si-bA zmik estikbA pWAedel. elKA^E edbA cA^. 15emA Dn emAr 3pAy nawA ebeL es bjAr R gel eYB A ehb, es B K kbAr akArO esWAer eketk zmiku Wi ehA-bAr kN emAr nA^? bA mu^ E elAk pA^ dAredKiel. esmAn pAKer kAm n -. ebA kN e xA kC ?4 16 etNu es esmAnu kel, "emAen Y YAEB ber bmAn eY^elAk sbezxeraC, Bxter esmAen pTm sAn pAeb.EbM eY^elAkmAen bmAn pTm sAner aC,sA eylsAeyl z premzr sm elAkpA^ bbh|t ehATAE.esmAen Bxter ezx sAn pAeb. 29. 29mA- 20:17-21:4YIzu tAhA m xyer kel|kb. 27Y B i t ek p Tm s A n 17 YIzu YirUzAlm YA-el. tAhAr bArjN pAbA A k, eteb tA jeN kItdAszix tAhA st -el. esmAen cAk B mAnr esbA kbA ehb. 28mnux-putYA-bA smyer YIzu es bArjN zixu eter tAhA EkA B. mnux-put anmAnegAwiE pAK fAen kel, 18zuN, emAen WA esbA pAeb ebA sinAhA. es anmAnrYirUzAlm YACu. mnux-putu esWAer pDAn esbA kbA pA^ si aC. mnuxput aenkYAjk O YihUdI Dm-zAsImAn hAter edelAk mur mUleb j jIbndAn kbAYib. esmAen tAhAu m|dN edbA keb. pA^ siC.19esmAen YIzuu aN-YihUdI elAk hAterededeb. es elAkmAen YIzuu phAs YIzu jN au ss kel 29keb, ekArRAer piwieb, EbM egAwiE k|zerYIzu O tAhA zixmAen YirIehA gebeLce tAhAu mAedeb. nu m|r t|tIy n b sMKAer elAkmAen YIzuu anusrN kbAes puNi bi Wieb.giel. 30A pAKer jN a bsi-el. esmAen z u N i e l eY YIz u es bAw edEk mAtAr ezx anerADu YAC. esmAen pAwi kel, eh pBu, dAd 20 tAper ejb sI YIzu kw siel.put, per dyA kr. 31tAhAr puamAen tAhA st -el. esmAnrelAek esmAnu Dmk ed cupH rbAmA YIzuu pNAm kel. es esmAn pA^ kel. nu a jN ak ak pAwiYIzuu anuerAD kel. k kel, eh pBu, eh dAd put, 21 YIzu pcAel, e kN cA^C? per dyA kr. 32 es kel, pN ptiA k hnu eY, YIzu rgel, jNu fAel O esmAnu jer emAr E pua Bit jeNkel, mu^ mAn pA^ kN k ebAr fAhAN pew, O an jNk bAmpewe cA^C? 33bsib. esmAen tAhAu kel, eh pBu, e 22 YIzu r edel, e kN mAguC, es eYp edKipAbu, tAhA cA^Cu. 34kTA e jANi pAnAh^. eY^B YAtnA mu^ YIzu mner esmAn pA^ dyA si.eBAg kbA YA, tAhA kN e eBAg es esmAnr Ki Cu^edel, O esmAen rnk pAb?edKi pAel. tAper esmAen YIzuu anusrN esmAen r edel, h^, e pAbu. kel. 23 YIzu esmAnu kel, mu^ eY^B YAtnAeBAg k, emAen m pk|ter esBYAtnA eBAg kb. nu emAr fAhAN pew E YIzu jAber YrzAlmer pebz keli U bsib bA bAm pew E bsib, tAhA bAbArakAr emAr nA^. kArN, E ek^WAerbsieb, tAhA emAr prmpitA g sir k 21 YIzu O tAhA zixmAen YirUzAlmpAKApAKi si YA-el. esmAen pTem jIt pbt pAK ebTHPAgI WAer awel. 2YIzusAC. es esmAn pA^ eY^sAn pt jN zixu gA^ pWAel. es kel,kC, esmAen es sAner bsieb. e Wik sAmnAer -bA gA^ YAa. esWAer 24 an dzjN zix E kTA zuNi esphibA per e egAwiE mA gD bA per gigel. 25YIzu sbu zixu ehA-bAr edKib. tAst egAwiE gDCu mEkAWi fA kel, e jAN eY, aN-YihUdI esWAer -b. esmAnu eKAedb, O esmAnuzAskmAen esmAn mtA an elAk peremA pAK en sib. 3Y ek elAkbbhAr kbA Bl pA. EhA m pcAer eY, emAen kA^ gD ^u enjAN eY, esmAnr mhp entAmAen esmAnr U YAC, eteb e kb "Eguk pBurk|t esmAn per bbhAr kbA Bl drkAr. per es esmAn u se sepA. 26nu mAn eter esB ehbnA^. pWAedeb.4 Bit Y ek bR ehbA A k, BxdHbkA YAhA k-el, tAhA sPL ehbAeteb es jeN esbk B mAnr esbA pA^ Esbu Gwi. BxdHbkA k-el: 30. mA- 21:5-24305 sieyAn ngrI h: "edK, r jA YIzu E sy jnk kAm edKiel. mir pAK sC. es nm O es psrer pimAen pAwi k YIzu mmA gAnegAwiE gD per c sC. h^, k-bAr esmAen zuNiel. pimAen k-el,egAwiE gDCu per cC, es CuwidAd put mmA gAn kr. Esbu GwNAerEk ndAn gD jn eh. YAjk O DmzAsImAen gigel. 16jiKy 9:9esmAen YIzuu pcAel, E pimAen kN6zixmAen cAgel O YIzu kbA anusAerkC, e kN tAhA zuNi pAC?esmAen kAm kel. 7esmAen mAgD OYIzu r edel, h^ zuNi pA. DmzAsgDCu en YIzu pAK siel. esmAen keh, "e bALk O z i z u u p z MsA gAntAhA lgAguk gDmAn per CAedel.kbApA^ zieKC.* EkTA kN e DmzAserYIzu es lgA per bsiel. 8YIzu YirUzAlmpnAh^? 17Aer YAtA kel. aenk elAk YIzu pA^tAper YIzu es sAn O ngr bAhAresmAnr lgA Aer eC edel. gel. es ebT gel O esWAereketk elAk, gC fAL sbu kAwi Aertiwi kwAel.CAedel. 9YIzu eg-eg eketk elAkYA-el. tAhA peC peC m eketk elAk YIzu zA sr z pkAz kel 18YA-el. es sme pAwi k k-el: tApr n at i skAL YIz u Y i r U z Almngr eP-el. tAhAu eBAk gi. 19A dAd put mmA-gAn* kr. Y i E kfer es egAwiE mi gC edKiel. es gC pBu nAmer sC. es Dn. sger pAK gel. gCer pt CfA es r-bA premzr mmAgAn kr.pAel nA^. es gC kel, ENi gItsMtA 118:26etAWAer PL sib nA^. sese mi 10 YIzu eYetebeL YirUzAlmer pebz kel, gCwi zuKi mg. 20esetebeL sA ngrer chL pg. elAekYIzu zixmAen EhA edKi zY ehAgel. pel, E elAkwi E? esmAen YIzuu pel, Eet zIG mi 11 YIzuu anusrN k-bA elAek kel, E gCwi p zuKi mg? 21ehC BxdHbkA YIzu. es gAlIlI pedzr YIzu r edel, mu^ st k.nAjt shr siC. Y r zAs -b O ekQNsi seh n-beteb mu^ E gCwi YAhA k, emAen mYIzu mr gel iWikH esp kpAb. emAen m aenk 12 YIzu mir psrer pebz kel. esWAer ak kAm kpAb. emAen Epbt kpAb,NA O kA k-bA elAkmAnu YIzu bAhAr "eh pbt, EWA YAa O smuder pR. YGeR edel. es mudA bbsAyI emj O mAnr zAs TAE, EhA Gwib. 22emAenkApA bbsAyI sn Olew edel. 13YIzu YAhA pATnAer mAgib, tAhA pAb.esmAnu kel, zAser EkTA elKAa, "emAGr p A T n A Gr ebA hA Y i b .* n u YhdI entAmAen YIz akAr seh kel i U u 23emAen EhA fkAyt RfA s kYIzu mir psr gel. esWAer esedC.* pedz ed-bA smyer pDAn YAjk O 14 mirer eketk a O eketk eCAwA elAkmAnr pAcIn entAmAen tAhA pAKelAk YIzu pAK siel. YIzu esmAnu ss siel. esmAen YIzuu pel, h,kedel. 15pDAn YAjk O Dm-zAsImAen EB sbu kAm ek^ akArer e kC? E akAr E ed? 24mmA-gAn EhAr mUL b# z ehAzAnA, EYIzu r edel, mu^ m mAnuzwi premzru shAytA mAgi pATnA k-bA smyeregAwiE pz pcA. emAen Y emA pzrbbh|t E.r ed pAb, eteb mu^ k eY EB"emA Gr Yb YizAy 56:7inu edC Yimiy 7:11"e zeKCigItsMtA 8:3 31. 31 mA- 21:25-44kAm kbA emAr ek^ akAr r. 25h, bAhAr kbA pA^ es-er dAANwE* eKAel. ieYAhn bApis ek^WA si-? es esWAer phrIg|hwiE mAN kel O eketk premzr pAK bA mNix pAK? muK k|xku jmiwi g ededel. tAper esYAjk O pAcIn entAmAen YIzu pz xyeredz-YAtAer bAhA gel. 34 n perelAcnA kel. esmAen j j Biter aur etAbA ebL si. jmimAk tAhAhA ehel, "em Y kbA eY eYAhn aur g tk NibA pA^ eketk cAkrubApis premzrWA si-, eteb YIzuk|xkmAn pAK pWAel.35pcAeb, "eteb eYAhnu emAen kAh^ nu k|xkmAen cAkrmAnu D, tAhABitzAs klnA^? 26nu e Y kbA, "EhAjN piwiel. esmAen jNk per jeN krmnux pAK si, eteb EWAer jmA ehA-bA pTrer mA-mA mA pkAel. 36etNu jmielAek per gi Y i e b. emAen mAk eketk cAkru k|xkmAn pAKEelAkmAnu By kCu. kArN esmAen sme pWAel. ETr pTmTr WA ak cAkreYAhnu BxdHbkA rUep zAs kr. gel. nu k|xkmAen pTm cAkrmAn pti 27etNu esmAen YIzuu r edel, eYAhn YAhA k-el, ETr m esmAn pti tAhAbApis ek^WA si-, e tAhA jANinA.kel. 37etNu mAlik jr pua pWAbA WikH YIzu kel, eteb ek^ akArer mu^ kel. es el, "k|xkmAen emA pua smAnEsm kAY k, tAhA m mAnu kedeb.38nA^.k|xkmAen pua edKi j j Biter hA ehel, "E eh jmimAk pua. esYIzu par kAhANI keluE jmir kArI. e Y tA mAedbA,28ht edKi, e Exyer kN buC?: E si r ehAYib. 39k|xkmAen puajeN elAkr wi pua -el. es pTm puaD enel aur bgicA bAhAr Pii mAedel.40pAK YA k, "pua ji YA O auratEb, eYetebeL ej jmi-mAk sieb,bgicAer kAm kr. 29pua k, "mu^ Yi nA^.esetebeL E k|xkmAnu kN keb?41nu per es jr mn bdLA g.pDAn YAjk O pAcIn entAmAen kel,30tAper tA bApA an pua pAK gel O es zy es y elAku htA keb OtA es kTA kel. es k, "h^. A tAper es aur bgiwi an k|xkmAnumu^ Yi. nu gnA^. ger ededeb, eY^mAen amL smyer31eteb h, "ek^ pua tAr bApA bAeh? tAr g tAhAu edeb.42YihUdI Dm-entAmAen kel, "pTm puawi YIzu esmAnu kel, emAen EkTAmA. kN ekebehel zAser p n -l?:YIzu esmAnu kel, mu^ mAnu stk. emAen b eY, kr dAykrI O "eY^ pTr g|h mANkArImAen ebkArebzAmAen Kp mNix. nu esmAen mAn el, es pTr sbuWA mhpUpUb g premzr jer pebz keb. mUL ekANr pTr ehAg. premzr32 mAnu bibA pA^ Wik bAw edKAbA EhA^ kel. pA^ EhA zYjnkeYAhn si -el. emAen eYAhnu zAs GwNA.gItsMtA 118: 22-23kl nA^. nu kr dAykArI O ebzAmAen43eYAhnu z A s kel. kr-dAykArI OetNu mu^ mAnu k eY mAnWAebzAmAen eYAhnu zAs kC ebA e premzr j CfA Yib. premzredKil. tTApi tAhAWAer zAs kbA gi tAhA jer YAhA ehbApA^ cAh^A, eY^emAen h|dy pbn kl nA^. elAkmAen tAhA kr, esmAnu premzr tAhA j edeb. 44eY^ elAk E pTrpremzr tAhAr ptu pWAel u per Ksi pb, es KNKN ehAYib. EbM33 egAwiE kAhANI zuN. jeN jmi-mAk-el. tAhA jmier es aur lgAel. es dA AN aur rs bAhAr kbA pA^ pTrertA cApew bAf lgAel. es aur rs eKALA YA-bA sAn. 32. mA- 21:45-22:233213pTrwi Y kAhA per pb eteb pTrwietNu jA eketk cAkru kel, "E elAkrtA cunA kedb.hAt-egAf bAi pkAa. EhA bAhAer aArer 45 pDAn YAjk O PArUzImAen YIzu kAhANIguk Piia, eY^WAer elAek kAu-eb, O YNAerzuNiel. esmAen jANi pAel eY, YIzu EkTA dAn kRmR k-eb.esmAn xyer kC. 46etNu esmAen 14 h^ aenk elAku mN kYA, kinuYIzuu bI kbA ecxA kel. esmAen nu esmAn m aL elAk menAnIt aw.elAkmAnu R-el. kArN elAek YIzuu jeNBxdHbkA ebA zAs k-el.eketk YhdI entA YIzu PAer pekbA i U upA^ ecxA 15eBAji pA^ mt elAk kAhANI i YIzu eY^ sAner pedz ed-el,22 elAkmAnu an kTA kbA pA^ YIzu kAhANIgukr peyAg kel. 2YIzukel, sgj eh j puar bAh-eBAjiPArUzImAen es sAn CA cAgel. esmAenYIzu kTA dA tAhAu p PAer pkAeb,es xyer eYAjnA kel. 16esmAen eketkpt k-bA jeN jAB. 3jA eketkeherAdIy* mAn st jr eketk zixuelAku bAh-eBAji mN kel. sbu pt YIzu pAK pWAel. esmAen YA kel,ehA sAbA per jA es ati-mAnu fAbA eh gu, e jANu eY e jeN xAbAncAkrmAnu pWAel. nu esmAen jA eBAj ielAk. premzr mAg xyer anmAen kNsibA mnA kedel.buC, es xyer e edQ By krnA^.4 tAper jA cAkru pWAel. pA^ sme smAn. 17E xyer jA cAkrmAnu kel, "eY^mAnu bAh-eBAjimtAmt kN h. kAsru kr edbAsibA mN kYA, emAen esmAnu t ehb, nA nA^? 18h, eBAji pti sNi. emAr m bLd Onu YIzu esmAn xtA buJi pAel. esemAwA pzumAnu mYA. sbu pt a.kel, eh kpwI gN! emAet PAer pkAbAatEb bAh-eBAji snu.kAh^ ecxA kC? 19kr edbA pA^ bbh|t5 cAkrmAen YA elAkmAnu sibA kel. eh-bA egAew mudA emAet edKAa. esmAennu elAkmAen cAkrmAn kTA An edel.YIzuu egAwiE erQpmudA* edKAel. 20YIzuesmAen Bin kAmer cAgel. jeN tAesmAnu pcAel, E mudAr per kAhAr Cjmier kAm kbA cA. jeN tA O nAm eKAt ehA?bbsAy kAmer cAg. 6 eketk elAk 21 elAkmAen kel, kAsrr.cAkrmAnu D en piwApiwi kel, O esmAnu tAper YIzu esmAnu kel, YAhA kAsrrmAedel. 7jA KubH gigel. tAhA cAkrmAnutAhA kAsru a, O YAhA premzrr, tAhAeY^mAen mAedel, esmAnu mAedbApA^ jA premzru a. 22esqn pWAel. esqnmAen es htAkrImAnu E kTA zuNi esmAen zY ehAgel OmAedel O tAhA ngr epAedel.tAhAu CA esWA cAgel.8 tAper jA cAkrmAnu kel, "bAheBAji pt ehA sA, eY^mAnu mNeketk sAkI YIzu PAer pekbA pA^ uukYA-, esmAen aeYAg -el. 9etNu ecxA 23emAen ngr-A YAa. YAhA edKib tA es n eketk sAukI* YIzu pAKbAh-eBAj i fAN. 10cAkrmAen ngrsiel. sAukImAen zAs kr, eY elAekAgu gel. Bl elAk eh bA m elAk m| punjIt a nA^. sAukImAen YIzuueh, esmAen YAhA pAel tA bAh-eBAjifANiel. bAh-Bbn ati-mAn dA pUg.11eherAdIy egAwiE YidIy jenqtik dLjA ati-mAnu edKibA Bitr siel.erQpmdA erAmIy nA. E mudAr mUl nkrues esWAer egAwiE elAk bAh-epAxAk nmjurI se smAn.pii si-bAr edKiel. 12jA tAhAu pcAel,sAkI egAwiE pmuK YidIy DAmik egAxI. esmAen u"bu, e bAh-epAxAk n pii E Bitrputn ymr ekbL pTm pAwi puk ghNekmiti sil? nu elAkwi k nA^.kr. 33. 33 mA- 22:24-23:4egAwiE pz pcAel. 24esmAen kel, eh epm kb.* 38EhA pTm O sbuWA mhpUgu, emAzA kC Y ekQNsi elAkedz. 39ditIy "edzwi m pTm edzpipi nTA mYAE, eteb tAr tAr B. tAhA eh: "e j eYp BlsI zy bAh kb, atEb j m|t pAa, an m esp Bl pAa.* 40smpA^ esmAen snAn jn keb. 25 Biter bbsA O BxdHbkAmAnr elKAguk EsAt -el. pTm jNk bAh k-. nu wi edz per DAt.per mg. tAr ekQNsi snAn n -el.etNu tAr es sI elAkwi bAh k. PArzImAnu YIzr egAwE pzUu i 26 41ditIy wi m mg. EhAper t|tIy eYetebeL PArUzImAen EkAWi -el. YIzuO an sb u r es abs A eh. esmAnu egAwiE pz pcAel. 42YIzu kel,27ezxer es sI elAkwi m mg. 28nuKIx xyer emAen kN men kC?sm sAt tAhA bAh k-el. etebes kAhAr pua?hnu, pun-An per es kAhAr sI ehb?esmAen kel, dAd pua. 2943 YIzu kel, E kTA e buJipAn.YIzu PArUzImAnu pcAel, dAd tAhAukArN zAs kN eh jAN nA^. EbM premzr pBu ebA kA^ semADn kel. dAd ptz xyer emAen jANinA^. 30r tA zer k-el. dAd kel:buJi rKibA t eY, eYetebeL elAkmAen 44m| bi Wieb, esetebeL ekQNsi bAh "pBu emAr pBu KIxu k-el: mu^ rehb nA^. punjIbn B kbA per elAkmAen zt#mAnu yNer ed EbM eek kAhA bAhA eheb. esmAen sger emAr fAhAN pew bsib.sme sg-dUtmAn B eheb. 31m|tr puntHTAn gItsMtA 110:1xyer premzr kN kC, tAhAkN e pnAh^? 32premzr kC, "mu^45Y dAd KIxu pBu ebA kC. etebabhAm premzr, YisHhAk premzr OKIx p dAd pua ehA pAeb? 46jeNYAb* premzr aew.* Y ej premzrehel PArUzI YIzu pzr r ed pAelnA^.kC eY es esmAnr premzr, etebes n WA YIzuu ekQNsi pz pcAesmAen bAber m|t nuh^. kArN premzr PAer pkAbA ekehel ecxA kbAm|t elAkmAnr premzr nuh^, nu jItsAhs kelnA^.mAnr aw. 33 elAkmAen YIzu pedz zuNi zYYIzr YhdI Dm-entAu smAelAcnAu i U ehAgel.ek^ A sbWA bRu 23 tAper YIzu jnsmUh O tAhA zixmAnukel, 2Dm-zAsImAen O PArUzImAen emAzA bbsAr bAKA kbAr akAr pAC. 343 PArUzImAen zuNiel eY YIzu rer etNu esmAen YAhAsbu kC, tAhA esAukImAen cupH ehAgel. tAper esmAen mAbA t. esmAen YAhAsbu kbAsme EkAWi ehel. 35jeN PArUzI emAzA kC, e tAhA kbA t. nu esmAenbbsA xyer d -. es YIzuu prIAerYAhAsbu kC, e tAhA krnA^. kArNpkAbApA^ mns k tAhAu egAwiE pzesmAen YAhAsbu kh, ej tA kAYerpcA. 36es k, eh gu, emAzA bbsAekeb kr nA^. 4mAbA pA^ kWin ehelBit ek^ edzwi sbuWA ak mhpU? m esmAen elAkmAn pA^ kfAk ym 37 YIzu kel, e sU h|dy, sUti kr. es ymguk mAbApA^ esmAentA O sU mn ed pBu r premzru elAku bA k. nu esmAen ej ekebehel es ymmAn m egAwiE ehel anusrN kbA ecxA krnA^.abA hAm, YshAk O YAb putn ymr ti jNi HYidIy pmuK entA. "e epm kb dibrNi 6:5"m^u premzr aew YAtA 3::6"e Bl pAa elbIy 19:18 34. mA- 23:5-29345 ekbL an elAku edeK ehbA pA^ nA mir? mir es snA pt kTAE.YAhA Bl kAm, tAhA esmAen kr. j etNu mir ak bf. 18emAen kTAa,DAmik edeK ehbA pA^ pk|ter esmAen bR"Y ek ebdInAmer zpT E, eteb tArbR kbc piTA, O jr st pATnA-epAxAki ekQNsi aTnA^. nu Y jeN ebdI perbt lmA kTA. 6eBAjimAner mhpUrKAYA-bA phAr nAmer zpT E, etebsnmAn O DmsmAner mhpU sn mAn tA zt ber rA kbA pb. 19emAenipAbA esmAen Bl pA. 7esmAen bjAra. e buJinAh^. bR E? ebdI nAsAn mAner, elAkmAnr nmsAr ptidAn phAr? ebdI phAr pt kTAE. etNukbA Bl pA. esmAen cAh^A eY elAek ebdI bR. 20ENu Y ek ebdI nAmer zpTtAhAu "bHbI* ebA fAknu. 8nu Bitker eteb es ebdI st ebdI per YAhAek j bHbI(gu) ebAelb nA^. erKA YATAE, es sm nAmer zpT kTAE.21sme -BNI. smr jeN mAt gueY^elAk mir nAmer zpT ker, esaC. 9E sMsArer kAhA "prmpitA ebAmir Biter jeN YiE aC, tAhA nAmersemADn krnA^. r jeN mAt prmpitA eY zpT enTAE. 22EbM eY^elAk sg nAmer sger rC. 10e j mAk ebAb zpT enTAE, es premzr siMhAsn stnA^. kArN r ekbL jeN mAt mAk. es es siMhAsn per eY jmAen, tAhAehC YIzu. 11eY^elAk cAkr B r nAmer m zpT enTAE. 23esbAkb, es elAk mAn mer sbuWAer kpwI YihdI DmzAsImAen O PAzImAen! Ubf ehb. 12eY^elAk j anelAk aepA k! pAKer YAhA a, tAr dz kb, tA nt kYib. eY^elAk jg Ek g, Ep jr epAnA, pAnmDurInt kb, tA mhAn kYib. O jIr m dz g Ekg e premzru13er kpwI DmzAsImAen O PArUzImAen? edC, nu emAen ymr ak nAy, dyA kH! emAen elAkmAn pA^ sg-jr O zAs B mhpU pedz gu pALndAr b k edC. emAen ej t pebzknAh^. mAt Eguk r pALn kbA t.k pAnAh^, tACfA eY^elAkmAen pebz an pedzgu m ymit rUper rkbA ecxA kC, esmAnu m emAen pALn kbA t. 24emAen elAku mAgawek edC. 14* btAC. nu emAen ej a. emAen15er kpwI Dm-zAsI O PArUzImAen! hAy! E pkArr aw. mAn pAnIy Bit mAr mAg anusrN kbA pA^ elAk eKAjiCAN O Ow gi pkAa. 25pAbA pA^ e Bin edz O smud pA er kpwI Dm-zAsImAen O PArUzImAen!ehA cAYAC. eYetebeL esB elAkwiE emAen k! emAen r TA-ginArpA YAC esetebeL tA e WA ak bAhAr pw Bl ber eDAC. nu mAnrKp kpkAC. e sbu Eet Kp eY anr an W j etAxibA pdATer pUe ekbL nrkr akArI ehb. kC. 26er a PArUzImAen! pTem ginAr16er a mAg-dzk gN! kH! e Bitr pw mAji sPA kr. nu bAber ginArkTAa, Y ek elAk pAsnA mir nAmerBitr pw sPA rel, bAhAr pw m sPAN pkA zpT kTAE eteb tA es zpTehA pAb. 27rKibA drkAr nA^. nu eY^ elAk pAsnAer kpwI Dm-zAsImAen! er PArUzImAen?mirr snA nAmer N pkA zpT ker, k! e sbu DLA r ebALA ehA-bAeteb es z y es zpT rA kb. smA B. E smA mAnr bAhAr pw sr17emAen a O mUK. ak bR E? snAedKAYAE. nu smA Bitr m elAkr ekbLkAL TAE. sbu pkAr apxAr jix tABiter TAE. 28WikH esB e bAhA tHb guanmAnu sr edKA YAC, nu Biter epd sMKA 14 er kpwI DmzAsI O PArUzImAen! C-kpw O Kp-guNer ppU.emmAen DbA Gr-dAr W enC, EbM edeK 29ehbA pA^ bt lmA lmA pATnA kC. E-pA^ er kpwI DmzAsImAen! O PArUzImAen!m kWin dN mib. e BxdHbkAmAn pA^ smA ti kC. 35. 35mA- 23:30-24:14eY^ elAkmAen Bl jIbn kwA-el, emAen mr DM s xyer BxdbANI iHtAhA smA sezABit kC. 30EbM emAenC eY, "em Y pUb-pux smkALInehATAnu, eteb E BxdHbkAmAnu mA 24YIzu mir CA bAhA siel O cA YA-el. es smyer tAhA zixmAen tAhAu mirr Bbngu edKAbAedbA pA^ e ekebehel sAhAY k n pA^ tAhA pAK siel. 2YIzu esmAnuTAnu. 31e pmANit k edC eY emAen pcAel, E Bbngu emAen edKi pAC?es elAkmAnr bMzDr eY^ m Aen mu^ mAnu st k, sbutk Bbn DMsBxdHbkAmAnu htA kel. 32r pUb-puxehAYib. E-r egAwiE ehel pTr anwieY^ pAp r k ed-el, e tAhAper rpAb nA^. sbutk pTr anwiezx kb. per r pAbnA^. sbutk pTr BU^ per 33emAen sAp B. e xDr sp-Lere ehA pb. 3jn ehAC. e premzrWA rA pAb per eYetebeL YIzu jIt pbt pernA^. smu edAxI ebA cAr kYib, Obsi -el, tAhAr zixmAen es EkAner -bAemAen nrk Yib. 34etNu mu^ EhA smyer tAhA pAK siel. esmAen pel,k: mu^ BxdHbkAmAn, AnIelAk O hnu, Esbu GwNA ekeb Gwib? ek^gumAn pAK pWA. e esmAn m set edKAb eY pN pUnbAr sibA Oeketku mAb, k|zer cA e eketku jgtr an ehbA smy ehNi? 4htA kb. r pATnA-g|her e eketku YIzu r edel, sAbDAn a, mAnuekArfA mAb. shr shr emAen esmAnreYp ek pTBx n ker. 5mu^ mAnupeC peC YA eketku tARnA kb. 35etNuEkTA E-pA^ k eY, aenk elAk emADAmik elAk ehblWA rk brKiynAmer sieb, O keb "mu^ ej KIx, Oput jiKy pYn E p|-bIer eYet Bl esmAen aenk elAku pTBx keb. 6elAku mA YA, es-pA^, emAenemAen Y u r xyer O Y u r g u j bedAxI sAb ehb. brKiy put jiKyu xyer zuNib. nu edK! By kb nA^.mir O ebdI m sLer emAen htAankAL sibA pUb Esbu GwNA zy Gwib.k-l. 36mu^ mAnu st k eY, bmAn 7egAwiE jAti an jAtir er, O egAwiE sh jIt -bA elAkmAn pA^ E smj an egAwiE j er Wi ehb.kTA Gwib.Bin sAner Bi pb O BUmik ehb. 8nu E GwNAguk ekbL pTm-psUti-ebdnAYrzAlmr elAkmAnu YIz stktA i Uu B ehb. 379 YirzAlm! er YirzAlm! BxdHbkAmAnu U UesetebeL elAek mAn pti KphtA kCu. premzr eY^mAnu etA pAKbbhAr keb. esmAen mAnu dN edbApWA-el, esmAnu pTr ePApA htA pA^ D edeb. esmAen mAnu mAedeb.kCu. etAr elAkmAnu mu^ bt Tr sAhAY emAen emAr zix ehA-bA eYAgu^ smkbA A k-. eYB egAwiE RA jedzr elAkmAen mAn u G | N A keb. 10CumAnu j pteL EkAWi ker, espesetebeL aenk zAsI-elAk zAs heretAr sm snAnmAnu EkAWi kbA pA^ mu^bsieb. esmAen prsrr erADI eheb, Oaenk Tr ^-. nu emAet tAhA kerprsr G|NA keb. 11aenk BN BxdHbkAedlnA^. 38bmAn etAr Gr pupu ju bAhAeb. esmAen aenk elAku Web, OYib. 39mu^ mAnu st k eY, eY^esmAn kTAer p aenk elAk Bul kTAerpYn emAen emAet n kC: "YiE pBu zAs keb. 12sMsArer m b b cAb.nAmer sC, es Dn, es pYn emAenakAMz zAsI elAkr premzr-epm elApemAet edKi pAbnA^.* pAYib. 13nu eY^elAk ezx pYn d| ber tixi rb es Ar pAb. 14zr jr ssmAr sA jgter pcAt ehb. sm edzr elAkmAen EhA zuNieb. tAper"YE pB pAbnA^i u gItsMtA 118:26ankAL sib. 36. mA- 24:15-403615 BxdHbkA dAeyl "DMs sADk ByreY es sAner egAwiE m jIb p. WikHbu* xyer kel. E Byr bwi ptesB emAr sibA n EpkAr ehb. 29sA ner W ehA-bAr edKAYb. (EhA p-bAiiues n gukr pd pbA per-perelAek EhAr aT buJi pAbA t.) 16esetebeLE GwNAmAn Gwib:YihdAr elAkmAen pbt f peLYibA t. U17 esetebeL ekQNsi jix pA^ tieL ehel "sUY kLA pYib, c elAk edb.smy nx kbA t nueh^. esetebeL Grr tAmAen kAz Ksi peb. kAzrCAt per -bA elAk G ekQNsi jix pAbA sm zguk pb`t ehAYieb.pA^ tL Oeh n s. 18jmier -bA b YizAy 13 :10; 34:4jr dr NibA eP n YA. 19eY^30mLAmAen gBbtI -eb, mA YAhA ekALer pBu emAr pBu KIxu k-el:estiebeLzizuwiE -b esmAen E smyer bt kx mnux-put sibA set kAzer edKAedb.eBAgieb. 20nu pATnA kr eY zItn mA jgtr sm elAk LAp keb. elAekzAm-bs* er E guk n Gwu eYp tAhAu kAzer emGmALA per s-bArpLAbA n peR. 21kArN esetebeL Eet edKieb. mnuxput z O mhAnH mmA stak pd sib eY esB pd s|xir rsieb. 31jr sgdUtmAnu p|-bIer sbtkAL E pYn snA^ Bxter sbnA^. i ipWAbA pA^ mnuxput mhA tUrI D st22 premzr E pdpU smy kem edbAsieb. es sgdUtmAen mr egAwiE gsir kC. nehel ek bi r pAeb egAwiE g pYn bu, cAfu tAhArnA^. nu premzr eY^mAnu bAC, ekbLmenAnIt elAku EkAWi keb.32esmAn pA^ es smy kem edC.m i gC egAwi E ziA-B kr.23 es smyer eketk elAk kpAreYetebeL mi gCr fALguk zAgu O"edK, KIx EWAer aC mA "KIx esWAer nrm E, esetebeL e jAN eY, KnaC. nu esmAnu zAs kbnA^. 24BN zIG siYb. 33WkH esBLi m^u k-bA kTAgk i i uKIxmAen O BN BxdHbkAmAen bAhAeb.eYetebeL GwibAr e edKib, e jANibesmAen bt bR bR zYjnk kAm keb, eY KIx sibA smy kw ehNi. 34mu^O cmAr pdzn keb. Y sb E, st k. bmAnr elAek bi-bAeteb premzr dA menAnIt elAkmAnu smyer ^ Esbu GwNA Gwib. 35p|-bI Om esmAen ebAkA ben edbA ecxA keb. kAz nx ehAYib, nu emAr bAk ekeb25 E guk GwibA pUb mu^ ectAbnIanTA ehbnA^.ed. 26 elAek k pAr: "edK, KIxekbL premzr t smy jAN 36jnhIn mBUmi aLer aC. nu e es n bA es smy ekeb sib,KIxu eKAjibA pA^ jnhIn mBUmi aL ek jAN nA^. Ep sgr dUtmAen jANYibnA^. bA esmAen k pAr: "KIx nA^. Ep put jAN nA^, ekbL prm-pitAes ekAWrIer aC. nu e esmAnuEhA jAN. 37enAh smyer eYB Gwi-,zAs kb nA^. 27kAzer ju mAel mn u x p u t s i b A smyer esp Gw i b .38pUb r ehA pzim kAz pYn bApiesetebeL bnA sibA pUb elAkmAen KiYAE, O eYp sme tAhA edKi pAr, WikHO pi k-el, elAek bAh k-el EbMesB mnux-put sibA smyer smepimAnu bAh ed-el. enAhr jAhAjeredKi pAeb. 28eY^ sAner e zAguNAmAnu pebz kbA n pYn elAek Esbu k-el.39EkAWi ehA-bAr edK, e shjer jANi pArYAhA sbu esetebeL Gwi YA-, elAektAhA jANi pA n -el. estiebeL bnAmAsi. sbu elAk nx ehAgel. mnux-putDM s sADk Byr budAeyl 9:27; 11:31