Officieel controleprogramma 2009: Analyses
description
Transcript of Officieel controleprogramma 2009: Analyses
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 1
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Officieel controleprogramma 2009: Analyses
Ir Maudoux
Federaal Agentschap voor de
Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 2
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Controles van de voedselketen
• Verordening (EG) Nr. 178/2002 (art. 17) – Eerste verantwoordelijkheid ligt bij operatoren
• Verordening (EG) Nr. 882/2004 (art. 3 en 41)– Officiële controles– Geïntegreerd meerjarig nationaal controleplan
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 3
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Programmatie van officiële controles :Organisatie
• Organisatie van officiële controles:– Regelmatig– Geschikte frequentie– Gebaseerd op risico’s
Rekening houdende met:– Antecedenten – Betrouwbaarheid van de autocontrole
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 4
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Programmatie van officiële controles : de verschillende stappen
• Verbetering van de programmatie-’tools’– Integratie systemen (alfa, LIMS, Foodnet)– Aanpassing controleprogramma (CCER)
• Programmatie op basis van de methodologie – Veterinary Quarterly (december 2006)
• Aantal opgelegd door de wetgeving• Aantal bepaald door het risico (detectie)• Aantal bepaald in het kader van monitoring (schatting)
– Nadelige effecten, voorkomen, aandeel• Aantal afhankelijk van een voorwaarde (belang)
• Advies van SciCom – Inhoud van het programma (2009)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 5
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009
Aantal analyses: 2.461.564 (-0,4%)• Landbouwgrondstoffen : 10.711 (-12,8%)
– Diervoeding, meststoffen, pesticiden
• Bemonstering dieren : 2.356.208 (-0,5%)– Bloed, organen, weefsels, …
• Bemonstering planten : 9.545 (+0.6%)– Planten, zaden, …
• Voedingswaren : 58.387 (+12,9%)– Fruit, groenten, drank, melkproducten, eiproducten, vlees, honing,
olieën, specerijen, …
• Non-food : 26.713 (-10,1%)– Contactmaterialen, aarde, water, bemonsteringsmateriaal,
transportmateriaal, …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 6
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :plantaardige productie• Landbouwgrondstoffen :
– Meststoffen en bodemverbeterende producten : 695 (+4,5%)• Kwaliteit : 422 (+1,0%)
• Zware metalen : 237 (+0,4%)
• PCB’s : 36 (-51,3%)
– Fytofarmaceutische producten (stalen) : 86 (= %)• Fysicochemische eigenschappen
• Gehalte aan werkzame stoffen
– Molluscicides• Gehalte aan afstotende stoffen : 13
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 7
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :plantaardige productie• Groenten en fruit : 8.037 (+23,2%)
• Bestrijdingsmiddelenresidu’s (stalen) : 1650 (+25,0%) • Bacteriën (E coli, Listeria, salmonella, …) : 3370 (-0,8 %)• Zware metalen (As, Cd, Pb, …) : 372 (–13,1%)• Mycotoxines : 315 (-7,4%)• Radioactiviteit : 375 (0,0%)• Nitraten : 90 (-39,6%)• …
• Planten en vermeerderingsmateriaal : 9.545 (+0,61%)• Bacteriën : 5.303 (-1,6%)• Schimmels : 1436 (+0,2%)• Insecten : 642 (+10,7%)• Nematoden : 1.212 (-0,8%)• Virussen : 892 (+11,8%)• Kwaliteit (hop) : 60 (+11,1%)
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 8
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
• Aandachtspunten :– Waterplanten en wortelgewassen (import)
• Nematoden : systematische analyses (+100%)
– Stekken Pélargonium : • Ralstonia solanacearum : 57 (-48.2%)
– Aardbeien • Colletotrichum acutatum : 0 (44 : -100%)
– Oppervlaktewater en zuiveringsslib van verwerkingseenheden van aardappelen
• Ralstonia solanacearum : 550 (-45,0%)
– Hout (zaaghout) : • Dennenematode (PWN) : 0 (91 : -100%)
– Bonsaïs, Acer (import)• Anoplophora chinensis : 21 (0 : +100%)
Staalnameprogramma 2009 :plantaardige productie
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 9
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :diervoeding: 10.567 (-11,3%)
• PCB’s/dioxines : 2.216 (-13,5%)– Mineralen, grondstoffen (GS) van dierlijke oorsprong, mengvoeders
(MV), voormengsels (V), oligo-elementen, …
• Microbiologie (Salmonella, Enterobacter.) : 1.455 (-5,6%)– MV, GS dierlijke oorsprong, oliehoudende GS, …
• Dierenmeel 1.135 (-9,2%)– GS dierlijke oorsprong, MV herkauwers, …
• Mycotoxines (DON, ZEA, OA, AF, FUM, …) : 1.109 (- 3,2%)– MV, granen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 10
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramm 2009 :diervoeding (vervolg)
• Zware metalen (Cd, As, Pb, Hg, …) : 800 (-3,0%)– GS dierlijke oorsprong, granen, oligo-elementen, MV, V
• Hormonen : 686 (+15,3%)– MV
• Kruisbesmettingen : 536 (=%)– MV
• Garanties additieven/geneesmiddelen : 551 (-38,0%)– MV (gemedicineerd), Voormengsels
• Onzuiverheden vetten 125 (-4,6%)– Vetten herkauwers
• Garanties kwaliteitsparameters : 960 (-34,5%)– GS, MV
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 11
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :dierlijke productie
• Bemonstering dieren : 2.356.208 (-0,5%)– Organen : 396.304 (+0,76%)
• Malachietgroen : 101 (+5,2%)• Zware metalen : 884 (+2,1%)• Hormonen : 7.412 (+4,3%)• PCB’s/Dioxines : 1.459 (+8,3 %)• Geneesmiddelenresidu’s : 9.415 (+5,3%)• Micro-organismen (Salmonella, …) : 2.020 (=%)• Bestrijdingsmiddelenresidu’s (OC, OP, …) : 548 (-16,2%)• Ochratoxine : 203 (+16,0%)• …
– Bloed (dierziekten) : 700.923 (-0,7%)– …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 12
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :dierlijke productie
• Bemonstering dieren (vervolg) :– Urines : 1.865 (+22,5%)
• Hormonen : 1.786 (+23,7%)
• Chlooramphenicol : 79 (=%)
– Feces : 39.616 (-3,0%)• Hormonen : 23.408 (-4,7%)
• Salmonella, Campylobacter, Aviaire Influenza : 16.138 (-0,6%)
• Chlooramphenicol : 70 (+40,0%)
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 13
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :vlees : 18.372 (+19,1%)• Microbiologie (Yersinia, Samonella, Listeria, E coli,
EcO157, Campylobacter, …) : 15.266 (+23,0%)– Orgaanvlees, vlees, vleesproducten en -bereidingen,
gelatine, slakken
• Traceerbaarheid (DNA) : 705 (-1,4%)– Vlees
• Radioactiviteit (Cs134, Cs137, K40) : 645 (-4,3%)– Orgaanvlees, vlees, vleesbereidingen, slakken
• Hormonen : 637 (+102,2%)– Vlees
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 14
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :vlees (vervolg)
• PCB’s/Dioxines : 288 (-14,2%)– Vet, vlees
• Geneesmiddelenresidu’s : 254 (+0,8%)– Vlees
• Bewaarmiddelen, kleurstoffen, sulfiet : 412 (-3,8%)– Vlees, vleesbereidingen en -producten
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 15
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :vis, weekdieren, schaaldieren : 6.468 (+0,5%) • Microbiologie (Vibrio, Samonella, Listeria, E. coli,
EcO157, Campylobacter,…) : 2.932 (+28,6%)– Schaaldieren, weekdieren, vis
• Virus (hepatitis A, Noro- en Rotavirus) : 365 (-16,3%)– Tweekleppige weekdieren
• Phycotoxines (ASP,DSP, PSP) : 273 (=%)– Tweekleppige weekdieren
• Geneesmiddelenresidu’s (nitrofuranen, chlooramphenicol, tetracyclines, …) : 600 (+12,1%)– Vis, schaaldieren
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 16
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :vis, weekdieren, schaaldieren (vervolg)
• PCB’s/Dioxines : 503 (+8,6%)– Vis, schaaldieren, inktvis
• Zware metalen (Cd, Hg, Pb) : 943 (+2,6%)– Vis, schaaldieren, weekdieren, inktvis, …
• Radioactiviteit (Cs134, Cs137, K40) : 192 (=%)– Vis, schaaldieren, weekdieren
• Histamine : 245 (=%)– Vis
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 17
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :melkproducten : 107.611 (-18.6%)• Microbiologie (Bacillus, Entero, E coli, Ec O157,…) :
5061 (+23,9%)– Melk, melkproducten, room, boter, ijsroom, soft-ice, kaas, …)
• Geneesmiddelenresidu’s (chlooramphenicol, nitrofuranen, nitro-imidazolen, … ) : 858 (+30,6%)– Melk, melkpoeder, yoghurt, kaas, …
• PCB’s/dioxines : 516 (-16,1%)– Melk, melkpoeder, yoghurt, kaas, boter
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 18
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :melkproducten (vervolg)
• Kwaliteit (VG, proteïnen, enzymen, boter, …) : 416 (-11,1%)– Melk, melkpoeder, yoghurt, kaas, boter, ijsroom,…
• Zware metalen (As, Cd, Hg, Pb) : 295 (-1,0%)– Melk, melkpoeder, yoghurt, kaas
• Bestrijdingsmiddelenresidu’s (OC, OP) : 141 (+11,9%)– Melk, melkpoeder, boter, kaas, …
• Aflatoxine M1: 125 (=%)– Melk, melkpoeder, boter, kaas, …
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 19
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :eieren en eiproducten : 2.165 (+2,1%)
• Microbiologie (Salmonella, Listeria, Entero, Ecoli, totaal kiemgetal, …) : 1.281 (+6,9%)– Eieren, eiproducten (poeder, vloeibare), bereidingen op basis van rauwe
eieren
• Geneesmiddelenresidu’s (antibiotica, coccidiostatica, sulfonamides, …) : 461 (-1,7%)– Eieren
• PCB’s, Dioxines : 126 (+10,5%)– Eieren
• Zware metalen (As, Cd, Hg, Pb) : 38 (-13,6%)– Eieren
• Kwaliteit (schaalresten, bewaarmiddelen, …) : 203 (-17,1%)– Eieren, eiproducten (poeder, vloeibare)
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 20
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :bijenteelt : 1.525 (-2,4%)
• Bijen :– Amerikaans vuilbroed : 300 (=%)
• Honing :– Geneesmiddelenresidu’s : 507 (-2,5%)– Bestrijdingsmiddelenresidu’s : 84 (-2,4%)– Zware metalen (Cd, Pb) : 134 (-16,3%)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 21
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08 Staalnameprogramma 2009 :
dranken : 3.013 (+4,1%)• Zware metalen (As, Sb, Cd, Hg, Pb, …) : 763 (- 6,7%)
– Waters, limonades, sappen, thee, wijnen
• Microbiologie (E coli, totaal kiemgetal, Salmonella, …) : 379 (+8,0%)– Waters, ijsblokjes, fruitsappen, …
• Additieven (bewaarmiddelen, zuurvormers, kleurstoffen, …) : 271 (+22,0%)– Bieren, fruitsappen, limonades
• Nitraten,… : 267 (=%)– Waters
• Benzeen : 181 (+ 43,7%)– Koffie, limonades, fruitsappen,…
• Bestrijdingsmiddelenresidu’s : 131 (+14,9%)– waters, infusies…
• Mycotoxines (DON, OA, Pat, …) : 59 (+51,3%)– Koffie, bier, fruitsappen, wijnen, …
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 22
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08 Staalnameprogramma 2009 :
de overige voedingsmiddelen : 12.016 (+9,1%)
• Microbiologie (E coli, EcO157, Enterobacter, Salmonella, Listeria, Staphylococcus GT, …) : 7.009 (+27,5%)– Specerijen, babyvoeding, chocolade-, bakkerij- en
banketbakkerijproducten, bereide maaltijden …
• Mycotoxines (AF, DON, FUM, OA, ZEA …) : 884 (-4,0%)– Graanproducten, babyvoeding, …
• Zware metalen (Al, As, Cd, Cu, Hg, …) : 772 (+10,8%)– Additieven, granen, babyvoeding, graan-, chocolade- en
bakkerijproducten, …
• Bestrijdingsmiddelenresidu’s : 364 (-13,3%)– Granen, plantaardige olieën, margarine, babyvoeding, …
• PCB’s/dioxines : 250 (=%)– Plantaardige olieën, babyvoeding, voedingssupplementen, …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 23
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :de overige voedingsmiddelen (vervolg)
• Kwaliteitsparameters– Additieven (vitaminen, kleurstoffen, zoetmiddelen, …) 1.023
(-29,3%)• Specerijen, babyvoeding, voedingsmiddelen, gebakjes, …
– Zout : 120 (+103,4%)• Brood
– Allergenen (arachides, melk, eieren, gluten) : 120 (=%)• Bepaalde voedingsmiddelen
– GGO’s : 158 (+13,7%)• Pâtes alimentaires, graanproducten
• Migratietesten 156 (+30,0%)– Babymaaltijden, sauzen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 24
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
• Semicarbazide (SEM) : 39 (+30,0%)– Babymaaltijden, sauzen
• Pentachloorfenol : 30 (-14,3%)– Guargom
• …
Staalnameprogramma 2009 :de overige voedingsmiddelen (vervolg)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 25
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Staalnameprogramma 2009 :PCB’s/dioxines in de melkkolom
Fab
rica
nte
n (
feed
)
Han
del
aars
(fe
ed)
Imp
ort
(fe
ed)
Pri
mai
re p
rod
uct
ie
Tra
nsp
ort
Tra
nsf
orm
atie
Dis
trib
uti
e
Imp
ort
To
taal
Grondstoffen, additieven, voormengs. 626 104 103 833Mengvoeders 193 74 267Rauwe melk 102 30 132Melk UHT 25 25 50Melkpoeder 30 66 96Boter 36 30 66Kaas 56 30 86Yoghurt 66 20 86
Total 819 178 103 102 30 213 105 66 1616
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 26
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Diervoeders : rekening houdend met het sectoraal Diervoeders : rekening houdend met het sectoraal bemonsteringsplanbemonsteringsplan (nieuwe benadering)
• de geviseerde contaminanten :– moeten deel uitmaken van het sectoraal bemonsterinsplan 2008 – moeten weerhouden worden in het plan 2009 (voor de betreffende matrices)
• de resultaten van de sector :– worden verschaft aan het FAVV– zijn gelijkaardig aan deze van de officiële controles
• de sector past dezelfde actielimieten toe als het FAVV• de reducties houden rekening met :
– de resultaten (weinig of geen vastgestelde non-conformiteiten)– het effect en de blootstelling en dit volgens onderstaande tabel
4 -10% -10% -5% -5%3 -15% -10% -5% -5%2 -20% -15% -10% -5%1 -20% -20% -15% -5%
1 - 4 5 - 8 9 - 12 13 - 16Effect
Blootstelling (aandeel * optreden)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 27
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08 Salmonellabemonstering in de
voedselketen
• Diervoeder: 752 (+0,7%)• Dieren: Salmonellabestrijdingsprogramma
Parameter Monstername door Matrix Aantal
Salmonella gallinarum DGZ/ARSIA bloed 15.420
FOKPLUIMVEE Salmonella pullorum DGZ/ARSIA bloed 15.420
Salmonella spp. DGZ/ARSIA feces 2.214
Salmonella spp. D’arts/pluimveehouder feces 10.040
Salmonella spp. D’arts/pluimveehouder feces 2.376
LEGHENNEN Salmonella spp. FAVV feces 351
Salmonella spp. FAVV stof 351
BRAADKIPPEN Salmonella spp FAVV feces 104
VLEESVARKENS Salmonella antistoffen D’arts bloed 210.000
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 28
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
• Slachthuizen/uitsnijderijen:– Runderen: 850 (=%), varkens: 1.577 (+46%)– Gevogelte: 900 (=%) en caecale feces: 363 (-23%)
• Voedingsmiddelen: 8.316 (+19,5%)– Bereide producten (kant-en-klare maaltijden, chocolade, babyvoeding,…)
en dranken: 1.363 (+11%)– Eieren en eiproducten: 480 (-14%)– Groenten en fruit: 319 (-3,3%)– Melk, melkproducten en –bereidingen: 965 (+3%)– Producten/bereidingen van vissen/week- en schaaldieren: 883 (+56%)– Producten slakkenteelt (GIP’s): 10 (=%)– Specerijen: 118 (=%)– Verwerkte dierlijke producten: 51 (+70%)– Vlees, vleesproducten en –bereidingen: 4.127 (+29%)
• Verwerkte dierlijke producten NHC (bloedproducten, dierlijke eiwitten, hondenkluiven, …): 308 (-13%)
Salmonellabemonstering in de voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 29
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
Voorbeeld resultaten : bemonsterings- en salmonellabestrijdingsprogramma
• Uitgangscontrole in het kader van de gezondheidskwalificatie bij leghennen (1998 t.e.m. 2007)
• Salmonellabestrijdingsprogramma bij leghennen
2004 2005 2006 2007
Aantal analyses 532 753 844 340
% positief 13,5 5,4 4,0 5,0
S.E. S.T. overige serotypes
07-12/2007 12 2 12
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 30
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
• Evolutie humane Salmonellosis Humane Salmonella
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december
200320042005200620072008
Voorbeeld resultaten : bemonsterings- en salmonellabestrijdingsprogramma
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 31
Ra
ad
ge
ven
d C
om
ité v
an
22
okt
ob
er
20
08
• Evolutie humane Salmonellosis– Duidelijke daling S.E. sinds vaccinatie leghennen– S.T. blijft nagenoeg constant– Daling naast monitorings- en bestrijdingsprogramma ook te
wijten aan veranderingen in consumentengedrag (cfr. infocampagnes FAVV)
Voorbeeld resultaten : bemonsterings- en salmonellabestrijdingsprogramma