Ochrona wód podziemnych w Europie · 2016-02-22 · Ochrona wód podziemnych w Europie 7 Woda...

Ochrona wód podziemnych w Europie

NOWA DYREKTYWA DOTYCZĄCA WÓD PODZIEMNYCH - KONSOLIDACJA STRUKTURY REGULACYJNEJ UE

A great deal of additional information on the European Union is available on the Internet.It can be accessed through the Europa server (http://ec.europa.eu).

Cataloguing data can be found at the end of this publication.

Luxembourg: Offi ce for Offi cial Publications of the European Communities, 2008

ISBN 978-92-79-09824-6DOI 10.2779/88977

© European Communities, 2008Reproduction is authorised provided the source is acknowledged.

Printed in Spain

Wydrukowano na papierze z recyklingu, wyróżnionym odznaką ekologiczną UE dla papieru grafi cznego(http://ec.europa.eu/environment/ecolabel)

Europe Direct is a service to help you find answersto your questions about the European Union

New freephone number:

00 800 6 7 8 9 10 11(*) Certain mobile telephone operators do not allow access to 00 800 numbers or these calls may

be billed.

Photos credits:© Photodisc: pages 10, 32.© DigitalVision: pages 18, 19.© IStockPhoto: pages 1, 7, 8, 9, 11, 15, 24, 29, 31, 34, 35.© European Parliament: page 23.© European Commission: page 25.

Egzemplarze niniejszej publikacji dostępne są do wyczerpania zapasów :

Komisja EuropejskaDyrekcja Generalna ds. Środowiska Centrum Informacyjne (BU-9 0/11)B-1049 Bruksela

http ://bookshop.eu/


Spis treści

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1. Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2. Dlaczego powstała nowa Dyrektywa dotycząca wód podziemnych? . . 9

2.1. Krótka historia rozwoju ustawodawstwa UE dotyczącegowód podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2.1.1. Pierwsza dyrektywa (1980) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2.1.2. Ocena (1982). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.1.3. Program działań dotyczących wód podziemnych (1996) . . . . . . . . . . . . 10

2.2. Kontekst dotyczący polityki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.2.1. Wody podziemne w Ramowej Dyrektywie Wodnej. . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2.2.2. Inne, powiązane dyrektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2.3. Proces konsultacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.3.1. Propozycja Komisji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.3.2. Ocena wpływu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.3.3. Grupa robocza CIS ds. wód podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 2.3.4. Negocjacje polityczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

3. Części składowe dyrektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

3.1. Ogólny wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

3.2. Dobry stan chemiczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

3.3. Identyfi kowanie i odwracanie trendów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

3.4. Środki zapobiegające lub ograniczające zrzuty substancji zanieczyszczających. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

4. W stronę skutecznego wdrożenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

4.1. Kamienie milowe Ramowej Dyrektywy Wodnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

4.2. Konkretne „kamienie milowe” nowej dyrektywy dot.wód podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4.3. Wskazówki pomocnicze - współpraca przy wdrażaniu . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4.4. Badania pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

4.5. Związki z międzynarodowymi stowarzyszeniami i programami . . . . . . . 34

5. Kolejne kroki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

5

6Ochrona wód podziemnych w Europie

Już od dawna wiadomo, że musimy chronić zasoby wód podziemnych . Nasze wysiłki podejmowane w tym zakresie przez długi czas nie były planowane w sposób kompleksowy, głównie z powodu braku konkretnego instrumentu prawnego, który mógł zapewnić wspólne działania w całej Unii Europejskiej. Pierwszy instrument prawny dotyczący wód podziem-nych (dyrektywa 80/68/EWG) miał ograniczony zakres stosowania i koncentrował się na kontrolowaniu emisji substancji ze źródeł przemysłowych i miejskich. Późniejsze dyrektywy miały na celu kontrolę zanieczyszczeń z rozproszonych źródeł rolnych i przemysłowych.

W dniach 26-27 listopada 1991 r. w Hadze odbyło się seminarium na szczeblu ministerstw, w ramach którego wezwano do ustanowienia programu działań w celu zapobieżenia długotrwałemu zmniejszeniu się zasobów wód podziemnych na te-rytorium Unii Europejskiej i pogorszeniu ich jakości. W odpowiedzi na to wezwanie Komisja przyjęła w 1996 r. komunikat w sprawie programu działań na rzecz wód podziemnych. Komunikat ten stał się podstawą dla przyjętej cztery lata później ramowej dyrektywy wodnej (2000/60/WE). Wody podziemne włączono po raz pierwszy do zintegrowanego systemu za-rządzania zasobami wodnymi, uznając w ten sposób naturalne miejsce i rolę tego niezwykle ważnego elementu środowi-ska. Wody podziemne uwzględniono w ramowej dyrektywie wodnej w kontekście planowania zarządzania obszarem do-rzecza, ustanawiając jasne cele dotyczące części wód (podziemnych) w zakresie ich wyznaczania, analizy ekonomicznej, charakterystyki (analiza oddziaływań i skutków), monitorowania oraz opracowywania programów działań służących za-pewnieniu – do końca 2015 r. – zasobów wód podziemnych w wystarczającej ilości i dobrym stanie chemicznym.

Dopełnieniem tych działań było przyjęcie dnia 12 grudnia 2006 r. dyrektywy-córki ustanawiającej dodatkowe specyfi kacje techniczne (dyrektywa 2006/118/WE w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu).

W chwili obecnej wkraczamy w etap praktycznego wdrażania ramowej dyrektywy wodnej i jej dyrektywy-córki w sprawie wód podziemnych. Najważniejsze działania zostaną zapoczątkowane w trakcie kolejnych dwóch lat. Przede wszystkim opracuje się pierwsze plany gospodarowania wodami na obszarze dorzecza na lata 2009-2015. Poza tym zostaną podjęte szczególne środki dotyczące wód podziemnych, gdyż państwa członkowskie są zobowiązane do ustalenia do końca 2008 r. tzw. wartości progowych, czyli norm jakości. Właściwe wdrażanie wszystkich unijnych przepisów prawnych będzie ściśle zależeć od sprawniejszej komunikacji między państwami członkowskimi, sektorami i dyscyplinami naukowymi. Ponieważ w zapewnieniu właściwego i skutecznego wdrożenia ramowej dyrektywy wodnej w całej UE zasadnicze znaczenie ma jednolita interpretacja jej przepisów, przygotowywane są odpowiednie wytyczne i inne dokumenty objaśniające. Niniejsza broszura jest jednym z nich. Przedstawiono w niej ramy prawne dotyczące ochrony wód podziemnych i wyjaśniono naj-ważniejsze działania, które są konieczne, by do 2015 r. doprowadzić do osiągnięcia dobrego stanu wód podziemnych.

Stavros DimasKOMISARZ

Przedmowa



Woda podziemna tworzy największy zbiornik słodkiej wody na świecie, stanowiąc ponad 97% całej słodkiej wody dostępnej na ziemi (wyłączając lodowce oraz pokrywy lodowe). Na pozostałe 3% składają się głównie wody powierzchniowe (jeziora, rzeki, tereny podmokłe) oraz wilgotność gleb. Do niedawna zainteresowanie wodą podziemną dotyczyło głównie jej wykorzystania jako wody pitnej (np. dostawy wody około 75% mieszkańców Unii Europejskiej są uzależnione od wody podziemnej) oraz uznania, że woda ta jest także ważnym zasobem dla przemysłu (np. wody chłodnicze) oraz rolnictwa (nawadnianie). Jednakże zaczęło być coraz bardziej oczywiste, że wody podziemne powinny być nie tylko postrzegane jako zbiornik dostarczający wodę, ale także chronione ze względu na ich wartość dla środowiska naturalnego. Woda podziemna odgrywa ważną rolę w cyklu hydrologicznym i jest czynnikiem decydującym o utrzymaniu ter-enów podmokłych i przepływów rzecznych, a także stanowi zabezpieczenie podczas okresów suszy. Innymi słowy, woda podziemna zapewnia przepływ bazowy (tzn. wodę, która zasila rzeki przez cały rok) dla powierzchniowych systemów wodnych, z których wiele wykorzystywanych jest do zaopatrywania w wodę oraz w celach rekreacyjnych. W wielu rzekach Europy ponad 50% rocznego przepływu pochodzi z zasilania wodami podziemnymi. W okresach niskiego przepływu liczba ta może wzrastać do 90% i dlatego też pogorszenie się jakości wody podziemnej może bezpośrednio wpływać na powiązane z nią wody powierzchniowe oraz ekosystemy lądowe.

Ponieważ wody podziemne przemieszczają się przez warstwę podpowierzchniową powoli, działalność ludzka może na nie oddziaływać przez długi okres czasu. Oznacza to, że zaniec-zyszczenia, które miały miejsce dziesiątki lat temu - powstałe wskutek działalności rolniczej, przemysłowej lub innej działalności człowieka - mogą wciąż zagrażać jakości wody podziemnej

Wstęp1.


i w niektórych przypadkach będą zagrażały jeszcze przez wiele przyszłych pokoleń. Dziedzictwo przeszłości jest szczegól-nie dobrze widoczne na obszarach o dużym zanieczyszczeniu, np. na obszarach przemysłowych lub portowych, gdzie natychmiastowe usunięcie zanieczyszczeń nawet przy wykorzystanu najnowszych technologii oraz proporcjonalnego udziału publicznych i/lub prywatnych funduszy może być trudne lub wręcz niemożliwe. Ponadto, doświadczenie z zakresu remediacji zanieczyszczonych obszarów w ciągu ostatnich 20 lat pokazuje, że podjęte działania w większości wypadków nie były w stanie całkowicie usunąć wszystkich substancji zanieczyszczających oraz że źródła zanieczyszczeń, nawet jeżeli zostały częściowo usunięte, uwalniają zanieczyszczenia jeszcze przez długi okres czasu (nawet przez kilka pokoleń). Dlatego też należy przede wszystkim skoncentrować się na zapobieganiu zanieczyszczeniom.

Po drugie, ponieważ powierzchniowe systemy wodne zasilane są dopływami wód podziemnych, jakość wody podziemnej będzie ostatecznie wpływała na jakość wód powierzchniowych. Innymi słowy, skutki oddziaływania człowieka na jakość wody podziemnej ostatecznie wpłyną na jakość powiązanych z nią ekosystemów wodnych oraz bezpośrednio od niej uzależnionych ekosystemów lądowych, jeżeli tak zwane naturalne reakcje osłabiające, takie jak biodegradacja na obszarach podpowierzchniowych nie wystarczą do usunięcia substancji zanieczyszczających.

Ponadto, woda podziemna jest „ukrytym zasobem”, który ilościowo jest o wiele bardziej istotny niż wody powierzchniowe, i w przypadku której zapobieganie zanieczyszczeniu, monitoring oraz przywracanie naturalnego stanu są trudniejsze niż w przypadku wód powierzchniowych z powodu ich niedostępności. Takie „ukrycie” pod powierzchnią utrudnia właściwą lokalizację, charakterystykę oraz zrozumienie wpływów zanieczyszczeń. Powoduje to często brak świadomości i/lub dow-odów dotyczących zakresu oddziaływań oraz zagrożeń.. Pomimo postępów zaobserwowanych na niektórych obszarach, ostatnie raporty wskazują, że zanieczyszczenia pochodzące z gospodarstw domowych, rolnictwa oraz przemysłu stanowią wciąż główny problem, albo bezpośrednio poprzez zrzuty (ścieki), pośrednio poprzez rozprzestrzenianie nawozów azo-towych oraz pestycydów lub poprzez wypłukiwanie zanieczyszczeń ze starych, zanieczyszczonych obszarów przemysłowych lub miejsc składowania odpadów (np. składowiska odpadów, kopalnie, przemysł ciężki itp.). Podczas gdy źródła punktowe były przyczyną większości zidentyfi kowanych do dzisiaj zanieczyszczeń, istnieją dowody, że coraz większy wpływ na wodę podziemną mają źródła rozproszone. Przykładowo, stężenia azotanów w wodach podziemnych obecnie przekraczają wartości graniczne dla tych substancji w około jednej trzeciej części wód podziemnych w Europie.


Dlaczego powstała nowa Dyrektywa dotycząca wód podziemnych?

2.1. Krótka historia rozwoju ustawodawstwa UE dotyczącego wód podziemnych

2.1.1. Pierwsza dyrektywa (1980)

Prawna ochrona wód wód podziemnych została zapoczątkowana w UE pod koniec lat 70tych, wraz z przyjęciem dyrektywy dotyczącej ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeni-ami spowodowanymi przez niektóre substancje niebezpieczne1. Dyrektywa ta wprowadza wymóg zapobiegania wprowadzania (w sposób bezpośredni lub pośredni) najgroźniejszych substancji oraz ograniczanie wprowadzania innych substancji zanieczyszczających do wód podziemnych, w celu uniknięcia zanieczyszczenia wody przez te substancje. Dyrektywa ta zostanie uchylona przed 2013 roku na mocy Ramowej Dyrektywy Wodnej. Do tego czasu pozostanie jednym z obowiązujących instrumentów prawnych UE, służącym zapobieganiu lub ograniczaniu zanieczyszczenia, a później zostanie zastąpiona nową Dyrektywą dotyczącą wód podziemnych (patrz paragraf 3).

1 Dyrektywa 80/68/WE, OJ L20 z 26.01.1980

2.



2.1.2. Ocena (1982)

W 1982 roku, Dyrekcja Generalna ds. Środowiska, Ochrony Konsumenta i Bezpieczeństwa Nuklearnego Wspólnoty Europe-jskiej przeprowadziła ocenę zasobów wód podziemnych w Państwach Członkowskich (dziewięciu w tym czasie). Składała się ona z ogólnej oceny (Zasoby wód podziemnych Wspólnoty Europejskiej: raport syntetyczny) oraz indywidualnych rap-ortów każdego Państwa Członkowskiego. Ocena dotyczyła głównie ilości wody podziemnej. Od chwili opublikowania raportu, uwaga w Europie (oraz w Stanach Zjednoczonych) skupia się bardziej na jakości, a programy monitorujące jakość wód podziemnych zostały zweryfi kowane i poprawione, ale wprowadzono także wiele nowych planów ochrony wód podziemnych.

2.1.3. Program działań dotyczących wód podziemnych (1996)

W trakcie seminarium ministerialnego dotyczącego wód podziemnych, które odbyło się w Hadze w 1991 roku, uznano potrzebę dalszych działań, których celem byłoby uniknięcie długotrwałego pogorszenia się jakości i ilości zasobów słodkiej wody. Domagano się wdrożenia programu działań, do roku 2000, promującego zrównoważone gospodarowanie i ochronę zasobów wody słodkiej. W rezolucjach z 1992 i 1995 roku Rada zalecała wdrożenie programu działań i zmianę Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych. Następnie Komisja zaproponowała program działań dotyczących Zintegrowanej Ochrony i Gospodarowania Wodą Podziemną, który został zaaprobowany przez Komisję Europejską 25 listopada 1996r. Propozycja określiła potrzebę ustanowienia procedur regulujących pobór wody do spożycia oraz monitorowanie jej jakości i ilości.2

Parlament Europejski oraz Rada zwróciły się następnie z prośbą do Komisji o ustanowienie ram dla Europejskiej polityki wodnej. Skutkiem była Ramowa Dyrektywa Wodna przyjęta w październiku 2000 roku.3

Oprócz ochrony wód podziemnych jako zasobów, które można wykorzystywać na wiele sposobów, RDW po raz pierwszy ustanawia, że wody podziemne powinny być chronione ze względu na swoje wartości dla środowiska naturalnego. W tym kontekście RDW zaproponowała ambitne ramy legislacyjne, ustanawiając dla

2 COM 1996/0355 3 Dyrektywa 2000/60/WE, OJ L327 z 23.10.2000



wszystkich rodzajów wód - powierzchniowych, przybrzeżnych, przejściowych i podziemnych cele środowiskowe, których osiągnięcie zaplanowano na 2015 rok. Takie nowoczesne prawo unijne ustanawia jasne cele, lecz pozwala Państwom Członkowskim na pewną elastyczność dotyczącą sposobu ich osiągnięcia. Prawo oparte jest na „kamieniach milowych” takich jak ocena ryzyka wynikającego z oddziaływania i wpływów antropogenicznych, programy monitoringu, tworzenie planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza (pierwszy ma zostać opublikowany w 2009r.) a także stworzenie i uruchomienie programów działań. Wody podziemne to jeden z kluczowych komponentów RDW, a uwaga skupia się zarówno na celach dotyczących ilościowego, jak i chemicznego stanu tych wód. Cele dla wód powierzchniowych dotyczą stanu ekologicznego oraz chemicznego.

Cele dotyczące stanu ilościowego są jasno określone w RDW. Celem jest zapewnienie równowagi pomiędzy poborem oraz zasilaniem wód podziemnych, jednak kryteria dotyczące stanu chemicznego są bardziej skomplikowane i nie zostały całkowicie rozwiązane w chwili, gdy RDW była przyjęta. Dlatego też Parlament Europejski oraz Rada zwróciły się do Komis-ji o stworzenie dyrektywy „córki”, wyjaśniającej kryteria dotyczące warunków dobrego stanu chemicznego oraz specyfi kacji dotyczących identyfi kacji i odwrócenia trendów zanieczyszczeń. Nowa Dyrektywa dotycząca wód podziemnych została przyjęta w grudniu 2006 roku.4

2.2. Kontekst dotyczący polityki

2.2.1. Wody podziemne w Ramowej Dyrektywie Wodnej

Elementy Ramowej Dyrektywy Wodnej dotyczące wód podziemnych obejmują szereg różnych kroków, które należy podjąć w celu osiągnięcia do 2015 roku dobrego (ilościowego i chemicznego) stanu. Wymagają one, aby Państwa Członkowskie:

■ Zdefi niowały oraz scharakteryzowały jednolite części wód podziem-nych “(jednostki zarządzania) na obszarze dorzecza, które muszą być zgłoszone Komisji Europejskiej. Charaktery-styka opiera się na zrozumieniu systemu, zwłaszcza wiedzy dotyczącej czynników sprawczych (drivers) - D, presji (pressures) - P, stanu (state) - S, oddziaływań (impacts) - I oraz środków przeciwdziałania (respons-es) - R, które stanowią podstawę planowania zarządzania dorzeczem (Rys. 1). Obejmuje to

4 Dyrektywa 2006/118/WE, OJ L372 z 12.12.2006


analizę presji i wpływów działalności człowieka na jakość wód podziemnych, przeprowadzaną w celu zidentyfi kowania tych części wód podziemnych, co do których istnieje ryzyko, że nie spełni ona celów środowiskowych RDW. Ocena ta musi oszacować ryzyko związane z użytkowaniem wody oraz interakcje z powiązanymi ekosystemami wodnymi lub lądowymi w odniesieniu do rodzajów oddziaływań oraz wrażliwości warstwy wodonośnej (Rys. 2). Państwa Członkowskie musiały przeprowadzić taką klasyfi kację w latach 2004-2005, oraz przekazać wyniki Komisji Europejskiej. Komisja Europejska przygotowała raport zawierający syntezę sprawozdań Państw Członkowskich i opublikowała go w marcu 2007 roku.5

Rysunek 1 – Model DPSIR (Driving forces/czynniki sprawcze - Presures/presje - State/stan - Impact/oddziaływanie - Response/środki przeciwdziałania)

5 Raport Komisji dotyczący Ramowej Dyrektywy Wodnej, marzec 2007

RolnictwoPrzemysł

EnergetykaTransport

UsługiGospodarstwa

domowe/konsumpcja

ZrzutyUzytkowanie

terenuUżytkowanie

zasobów

Stanśrodowiska

• Fizyczny• Chemiczny• Odnowa

Natura iśrodowisko

Zdrowie

D P S I

Czynniki sprawcze Presje Stan Oddziaływania

R

Środki przeciwdziałania


13

Rysunek 2 – Główne czynniki sprawcze (D) i związane z nimi presje (P) oddziaływujące na wody podziemne. Stan (S) i oddziaływanie (I) wpływają zarówno na zasoby wód podziemnych jak i na ekosystemy wodne lub lądowe od nich zależne. Środki przeciwdziałania wskazane są jako programy naprawcze opracowywane na podstawie odpowiednich przepisów UE (głównie jako programy działań opracowywane na mocy Ramowej Dyrektywy Wodnej)

�

�

�

� �

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

� �

Spływ

Ryzyko zanieczyszczenia ze źródełpunktowych/rozproszonych (obszary

miejskie, rolnictwo, przemysł):“zagrożone części wód”)

Pojęcie wody do picia(użytkownik jakoodbiorca wody)

Środkiprzeciwdziałania

Oddziaływania pomiędzyekosystemami wodnymi i lądowymi.Związek stanu wód powierzchniowych iwskaźników jakości środowiska

Wskaźniki jakości wód(powiązane z naturalnym tłem

hydrochemicznymzróżnicowaniem warstwy wodonośnej)

Bezpośrednie i pośredniedopływy zanieczyszczeń


Archiwizacja danych

Ocena i raportowanie

Gromadzenie danych

Programy monitoringu

Pobieranie próbek

Analizy laboratoryjne

Analiza danych

Potrzeby informacyjne

Zarządzanie wodami

Strategia oceny

■ Utworzyły rejestry obszarów chronionych w każdym obszarze dorzecza uznanych za wymagające szczególnej ochrony w ramach określonego prawodawstwa wspólnotowego, w celu ochrony znajdujących się tam wód powierzchniowych i podziemnych oraz dla zachowania siedlisk i gatunków bezpośrednio uzależnionych od wody. Rejestry muszą obejmować wszystkie jednolite części wód, wykorzystywane do poboru wody pitnej oraz wszystkie obszary chronione objęte następującymi dyrektywami: Dyrektywą dotyczącą jakości wody w kąpieliskach6, obszary wrażliwe objęte Dyrektywą dotyczącą azotanów7, obszary wrażliwe objęte Dyrektywą dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych8, oraz obszary wyznaczone do ochrony siedlisk oraz gatunków, wraz z odpowiednimi obszarami Natura 2000 wyznaczonymi na mocy Dyrektywy w sprawie siedlisk przyrodniczych9 oraz Dyrektywy w sprawie dzikiego ptactwa10. Rejestry będą rewidowane na podstawie uaktualnień planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

■ Utworzyły sieci monitoringu wód podziemnych na podstawie wyników charakterystyk jednolitych części wód podziem-nych oraz oceny ryzyka, w celu dostarczenia wszechstronnego przeglądu stanu chemicznego oraz ilościowego wód podziemnych. Państwa Członkowskie musiały stworzyć programy monitoringu, i wdrożyć je do końca 2006 roku. W tym kontekście, dane monitoringowe stanowią istotny element całościowego cyklu zarządzania (Rys. 3).

Rysunek 3 – Cykl zarządzania wodami

6 Dyrektywa 2006/7/WE, OJ L31 z 5.02.19767 Dyrektywa 91/676/EWG, OJ L375 z 31.12.19918 Dyrektywa 91/271/EWG, OJ L135 z 30.05.19919 Dyrektywa 92/43/EWG, OJ L206 z 22.07.199210 Dyrektywa 79/409/EWG, OJ L103 z 25.04.1979



■ Stworzyły plan gospodarowania wodami (PGW) dla każdego obszaru dorzecza, który musi zawierać podsumowanie presji i wpływów działalności człowieka na stan wód podziemnych, prezentację wyników monitoringu w formie mapy, podsumowanie analizy ekonomicznej użytkowania wody, podsumowanie programów ochronnych a także środki kon-troli i przywracania dobrego stanu. Publikację pierwszego PGW planuje się na koniec roku 2009. Pod koniec 2015 za-planowano przegląd tego planu, powtarzany następnie co sześć lat.

■ Uwzględniły, do 2010 roku, zasadę zwrotu kosztów za usługi wodne, włączając koszty środowiskowe i zasobowe, zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”.

■ Stworzyły, do 2009 roku, program działań dla osiągnięcia celów środowiskowych RDW (np. kontrola poboru wody, środki zapobiegające lub kontrolujące zanieczyszczanie), który powinien być wdrożony do końca 2012 roku. Podstawowe działania obejmują przede wszystkim kontrole poboru wód podziemnych, kontrole (za wcześniejszym upoważnieniem) sztucznego przywracania lub poszerzania części wód podziemnych (pod warunkiem, że nie stanowi to zagrożenia dla osiągnięcia celów środowiskowych). Podstawowe działania regulują także aspekt zrzutów zanieczyszczeń ze źródeł punktowych oraz źródeł rozproszonych. Bezpośrednie zrzuty substancji zanieczyszczających do wód podziemnych są zabronione na mocy szeregu postanowień wymienionych w artykule 11 RDW. Program działań należy przeanalizować i w razie potrzeby uaktualnić do 2015 roku, a następnie co sześć lat. Rys. 4 podsumowuje główne, podstawowe i uzupełniające środki objęte RDW.


Rysunek 4 – Działania podstawowe i działania wspierające zgodne z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej, mające bezpośredni związek z wodami podziemnymi

Działania podstawowe■ Dyrektywa ws. kąpielisk 76/160/EEC■ Dyrektywa Ptasia 79/409/EEC■ Dyrektywa ws. kąpielisk 2006/7/WE■ Dyrektywa ws. poważnych awarii (Seveso) 96/82/EC■ Dyrektywa ws. oceny skutków przedsięwzięć dla środowiska 85/337/EEC■ Dyrektywa ws. osadów ściekowych 86/278/EEC■ Dyrektywa ws. ścieków komunalnych (WWT) 91/271/EEC■ Dyrektywa ws. środków ochrony roślin 91/414/EEC■ Dyrektywa azotanowa 91/676/EEC■ Dyrektywa siedliskowa 92/43/EEC■ Dyrektywa ws. zintegrowanego zapobiegania i ograniczania

zanieczyszczeń (IPPC) 96/61/EEC

Działania wspierające■ Instrumenty prawne, administracyjne lub podatkowe■ Uzgodnione programy środowiskowe■ Kontrola emisji■ Kodeksy dobrej praktyki wykorzystywane w zarządzaniu■ Przywracanie obszarów podmokłych■ Oszacowanie efektywności i możliwości odnowy■ Działania odsalające wodę■ Projekty budowy lub odbudowy■ Sztuczny zrzut do zbiorników wodnych■ Projekty edukacyjne, badawcze i pokazowe

DZIAŁANIAWSPIERAJĄCE

PODSTAWYPRAWNE


17

2.2.2. Inne, powiązane dyrektywy

Przepisy stworzone w celu ochrony przed zanieczyszczeniem oraz pogarszaniem się stanu wód podziemnych są częścią struktury prawnej, która została zapoczątkowana w latach 90-tych. Koncepcja ochrony wód podziemnych, regulowana różnymi aktami prawnymi, jest teraz w pełni zintegrowana pod postacią podstawowych działań Ramowej Dyrektywy Wodnej3.

Rys.5 przedstawia potrzebę zapewnienia właściwej integracji różnych instrumentów prawnych.

Rysunek 5 – Sektory działalności regulowane przepisami UE, które bezpośrednio lub pośrednio wiążą się z ochroną wód podziemnych (UWW: oczyszczanie ścieków komunalnych – CPD: dyrektywa dot. wyrobów budow-lanych – IPPC: dyrektywa dot. zintegrowane zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń). Lista ta nie jest wyczerpana.

POLITYKARDW

POLITYKAwoda w kąpieliskach

POLITYKAUWW,CPD

POLITYKApestycydy,

azotany,biocydy

POLITYKAosady ściekowe,zrzuty do gruntu

POLITYKAwody podziemne

POLITYKAWoda do picia

POLITYKANatura 2000

POLITYKASeveso,

IPPC

POLITYKAoceny skutków przedsięwzięć

WODADO PICIA

SEKTORKOMUNALNY

ROLNICTWO

PRZEMYSŁ

Z Ramową Dyrektywą Wodną oraz Dyrektywą dotyczącą wód podziemnych są bezpośrednio powiązane różne instru-menty. Są one częścią zestawu środków, które muszą mieć charakter operacyjny, aby osiągnąć cel „dobrego stanu środowiska” do końca 2015 roku. Dążą one do zapobiegania lub ograniczania dopływów substancji zanieczyszczających do wód podziemnych. Poniżej znajduje się podsumowanie ich głównych cech:

■ Dyrektywa azotanowa7 - celem dyrektywy jest ograniczenie i zapobieganie zanieczyszczeniu wody spowodowanym dopływami azotu ze źródeł rolniczych. Wymaga ona od Państw Członkowskich wyznaczenia stref wrażliwych we wszyst-kich znanych obszarach, na obszarach swoich terytoriów, gdzie woda - także woda podziemna - jest zagrożona zaniec-zyszczeniami azotanowymi, lub gdy istnieje duże prawdopodobieństwo takiego zagrożenia. Strefy wrażliwe wyróżniają się występowaniem w nich wód, w których stężenie azotanów przekracza 50mg/l lub wody, gdzie wystąpienie takiego stężenia jest prawdopodobne, jeżeli nie zostaną podjęte środki. Związek z polityką dotyczącą wód podziemnych jest tutaj jasny, tzn. stężenia azotanów w wodzie podziemnej nie powinny przekroczyć wartości 50mg/l. Programy działań zawarte w Dyrektywie dotyczącej azotanów są jednym z podstawowych działań Ramowej Dyrektywy Wodnej (Załącznik VI) oraz stanowią mechanizm wspierający odwracanie tendencji zanieczyszczenia azotanami, zgodnie z Dyrektywą dotyczącą wód podziemnych (Załącznik IV, część B).

■ Dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych8 - celem tej dyrektywy jest ochrona środowiska przed niekorzystnymi skutkami zrzutów pochodzących ze źródeł komunalnych oraz ścieków z niektórych sektorów przemysłowych. W tym kontekście, identyfi kacja „obszarów wrażliwych” odnosi się zasadniczo do wody słodkiej, ujść rzek lub wód przybrzeżnych uznanych za eutrofi czne, jezior oraz strumieni dochodzących do jezior/zbiorników ze słabą wymianą wody oraz powierzchniowej wody słodkiej, przeznaczonej na wodę pitną, która może zawierać stężenia azotanów przekraczające 50mg/l. Związek z ramami regulacyjnymi dotyczącymi wód podziemnych polega głównie na zobowiązaniach zapobiega-nia lub ograniczania zrzutów substancji zanieczyszczających (także pochodzenia komunalnego) do wód podziemnych.

■ Dyrektywa o środkach ochrony roślin11 oraz Dyrektywa o substancjach biobójczych12 dotyczy zezwoleń do wprow-adzania na rynek, stosowania oraz kontroli komercyjnych środków ochrony roślin oraz produktów biobójczych, takich jak pes-tycydy, herbicydy oraz fungicydy, na obszarze Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o wody podziemne, zezwolenia wydaje się, jeżeli produkty nie mają szkodliwego wpływu na zdrowie ludzkie lub wody podziemne, ani nie mają niepożądanego wpływu na środowisko, zwłaszcza zanieczyszczenie wody podziemnej głównie przeznaczonej do picia. Nowa Dyrektywa dotycząca wód podziemnych wyznaczyła maksymalne, dozwolone stężenia substancji jako normy jakości wód podziemnych.

11 Dyrektywa 91/414/EWG, OJ L230 z 19.08.199112 Dyrektywa 98/8/WE, OJ L123 z 24.04.1998




■ Dyrektywa dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli 13 określa środki zapobiegające lub redukujące zanieczyszczenia wprowadzane do powietrza, wody lub gruntu. Dyrektywa ma zastosow-anie dla znacznej ilości głównie przemysłowych działań o wysokim potencjale zanieczyszczania, takich jak sektor energe-tyczny, produkcja i przetwarzanie metali, przemysł mineralny oraz chemiczny, systemy zarządzania odpadami, produkcja żywności oraz działania pozaprzemysłowe, takie jak hodowla żywego inwentarza. Dyrektywa ustanawia warunki wyda-wania zezwoleń dla istniejących oraz nowych instalacji. Zezwolenia zawierają wymogi zapewniające ochronę gleb oraz wód podziemnych, a także ustanawiają limity emisji substancji zanieczyszczających. Dyrektywa ta, podobnie jak inne dyrektywy cytowane w niniejszym paragrafi e stanowi część podstawowych działań RDW.

■ Dyrektywa w sprawie składowania odpadów14 dąży do zapobiegania lub ograniczania negatywnych skutków, ja-kie składowanie odpadów wywiera na środowisko oraz na wody podziemne. Podobnie jak dyrektywa dotycząca zinte-growanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, Dyrektywa w sprawie składowania odpadów ustanawia warunki wydawania zezwoleń w oparciu o szereg wymogów, obejmujących badania oceniające wpływ składowania odpadów na stan środowiska, i stanowi część podstawowych działań RDW. Dla każdego miejsca składowania odpadów muszą zostać określone warunki geologiczne i hydrogeologiczne. Miejsca te muszą być zaprojektowane tak, aby zapobiegały przedostawaniu się zanieczyszczeń ze składowanych odpadów do wód podziemnych, zbierały i uzdatniały zanieczyszczoną wodę oraz odcieki, a także zapobiegały zanieczyszczeniom gleb oraz wód powierzchniowych, przy wykorzystaniu odpowiednich, technicznych środków zapobiegawczych, takich jak bariery geologiczne i stosowanie odpowiednich materiałów wyściełających dno składowiska. Dyrektywa ustanawia kryteria kontroli i dopuszczania od-padów , biorąc pod uwagę ochronę otaczającego środowiska wraz z wodami podziemnymi.

13 Dyrektywa 96/81/EWG, OJ L257 z 10.10.199614 Dyrektywa 99/31/WE, OJ L182 z 16.07.1999

■ Inne dyrektywy są pośrednio związane z ramami regulacyjnymi, dotyczącymi wód podziemnych. Są to Dyrektywa ramowa dotycząca odpadów15, która wymaga odzyskiwania lub składowania odpadów w sposób, który nie zagraża środowisku i wodom podziemnym, a także Dyrektywa dotycząca wyrobów budowlanych16, która zawiera regulacje w zakresie produktów budowlanych, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia przyszłych mieszkańców lub sąsiadów w wyniku zanieczyszczenia lub zatrucia wody lub gleby.

2.3. Proces konsultacyjny

2.3.1. Propozycja Komisji

Ramowa Dyrektywa Wodna wyraźnie wymaga, aby dyrektywa „córka” w sprawie wód podziemnych określiła szczegółowe warunki dotyczące stanu chemicznego oraz innych środków służących identyfi kacji i odwróceniu trendów zanieczyszczeń. We wrześniu 2003 roku, Komisja przedstawiła propozycję nowej Dyrektywy dotyczącej ochrony wody podziemnej przed zanieczyszczeniem. Dyrektywa ta wprowadziła, po raz pierwszy na całym obszarze UE, cele jakościowe, które wymagały od Państw Członkowskich monitorowania i oceny jakości wody podziemnej, przeprowad-zanej na podstawie wspólnych kryteriów, a także identyfi kowania i odwracania trendów dotyczących zanieczyszczania wód podziemnych.

Przyjmując tą propozycję, Komisja wypełniła zobowiązanie Artykułu 17 Ramowej Dyrektywy Wodnej, które wymaga, aby całościowy plan regulacyjny dotyczący wód podziemnych był uzupełniony o specyfi kacje techniczne (w tym charakterystykę, analizę presji i wpływów, monitoring oraz program działań). Obejmuje to także kryteria oceny dobrego stanu chemicznego, kryteria wyznaczania trendów zanieczyszczeń i wyznaczanie punktów początkowych ich odwrócenia i elementy uzupełniające programów działań (zapobieganie i ograniczanie dopływów zanieczyszczeń do wód podziemnych). Wszyst-kie te elementy są związane z tworzeniem i wdrażaniem planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, które mają na celu uzyskanie „dobrego stanu wód” do 2015 roku.

2.3.2. Ocena wpływu

Biała Księga w sprawie europejskiego systemu rządów podkreśla, że propozycje regulacyjne powinny być rozważane na podstawie skutecznej analizy stwierdzającej, czy interwencja na poziomie UE jest właściwa oraz czy potrzebna jest prawna regulacja tych zagadnień. Taka analiza powinna także oceniać potencjalny wpływ ekonomiczny, społeczny oraz środowiskowy, a także koszty i korzyści wybranej metody. W tym kontekście Komisja stworzyła nową, zintegrowaną metodę

15 Dyrektywa 2006/12/WE, OJ L102 z 11.04.200616 Dyrektywa 89/108/WE, OJ L40 z 11.02.1989



21

oceny wpływu, określoną w komunikacie17 dotyczącym Oceny Wpływu. Jego celem było stworzenie podstaw do usta-nawiania nowej polityki, określenie i ocena problemu oraz pożądanych celów. Ocena przedstawia główne i alternatywne opcje, za pomocą których można osiągnąć cele i analizuje ich prawdopodobny wpływ, a także opisuje skrótowo korzyści i niekorzyści każdej opcji, konieczność wspólnego działania dla uzyskania lepszych efektów oraz niezbędne kompromisy. Ocenę należy traktować jako pomoc w podejmowaniu politycznych decyzji, a nie ich zastępowanie. W przypadku pro-pozycji Komisji dotyczącej dyrektywy o ochronie wód podziemnych przed zanieczyszczeniem przeprowadzono dwuetapową ocenę wpływu. Te dwa etapy to:

■ krótka, wstępna ocena, przeprowadzona w styczniu 2003, która określiła główne cele propozycji oraz kluczowe kwestie, które należy rozważyć w ramach szerszej oceny wpływu, oraz

■ rozszerzona ocena, przeprowadzona na podstawie konsultacji z innymi departamentami Komisji, Państwami Członkowskimi oraz stronami zainteresowanymi w okresie od stycznia do kwietnia 2003 roku.

Ocena wpływu analizuje główne cechy proponowanej Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych. Analizuje ona w szczególności opcje oceny stanu chemicznego części wód podziemnych oraz opcje identyfi kacji i odwrócenia znaczących trendów wzrostowych stężenia substancji zanieczyszczających. Ocena analizuje także środki zapobiegające oraz kontrolujące kontakt wód podziemnych z punktowymi i rozproszonymi źródłami zanieczyszczeń. Rozszerzona ocena wpływu poruszała jedynie ekonomiczne, społeczne i środowiskowe aspekty propozycji oraz zakładała, że powiązane z nią Dyrektywy (patrz § 2.2.2) są lub będą w pełni wdrożone. Ocena opisuje różne opcje, włączając dokonane lub rozważane wybory, a także roz-patruje koszty i korzyści każdej opcji.

2.3.3. Grupa robocza CIS ds. wód podziemnych

Państwa Członkowskie UE, Norwegia oraz Komisja Europejska razem stworzyły wspólną strategię wspierającą wdrożenie Ramowej Dyrektywy Wodnej. Dyrektywa ta ustanawia ramy dla działań UE na obszarze polityki wodnej (zwana dalej Wspólnotową Strategią Wdrażania (CIS - Common Implementation Strategy) Ramowej Dyrektywy Wodnej18). Głównym celem tej strategii jest zapewnienie spójnego i harmonijnego wdrożenia dyrektywy poprzez wyjaśnienie różnych kwestii metodologicznych, co umożliwiałoby powszechne zrozumienie implikacji technicznych i naukowych Ramowej Dyrektywy Wodnej. W ramach tego grupy robocze oraz tymczasowe grupy ekspertów przeprowadzają działania pod patronatem Strategicznej Grupy Koordynującej (Strategic Coordinating Group - SCG) składającej się z Państw Członkowskich oraz przed-stawicieli zainteresowanych organizacji, pod nadzorem Komisji oraz Dyrektorów Wodnych w UE (Rys. 6).

17 COM 2002/27818 http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/implementation.html


Rysunek 6 – Wspólnotowa Strategia Wdrażania (“CIS” - The Common Implementation) Ramowej Dyrektywy Wodnej

Strategiczna Grupa Sterująca“RDW a Rolnictwo”

Przewodniczący: FR, UK i Komisja

Strategiczna Grupa Sterująca“RDW a Hydromorfologia”

Przewodniczący: DE, UK i Komisja

Forum Interesariuszy “Niedobory wód i susze”Przewodniczący: Komisja

V-ce Przewodniczący: FR/ES/IT

Interesariusze, NGO, Naukowcy, Eksperci, itp.

Wspólnotowa Strategia Wdrażania (“CIS” - The Common Implementation) Ramowej Dyrektywy Wodnej

Dyrektorzy WodniZarządzanie procesem implementacji

Przewodniczący: Prezydencja,V-ce Przewodniczący: Komisja

Grupa robocza“Cele środowiskowe i odstępstwa”

Przewodn.: Komisja i DK

Grupa robocza A“Stan ekologiczny”

Przewodniczący: JRC, DE i UK

Grupa robocza F “Ochronaprzeciwpowodziowa”

Chair: Komisja

Grupa Robocza D “Raportowanie”Przewodn.: Komisja, EAŚ i FR

“GIS” Sieć ekspertów

EU Grupa Robocza ds. Wód Podziemnych (WG C)

STRATEGICZNA GRUPA KOORDYNUJACA

RDW a RolnictwoGrupa sterująca

Forum stron Niedobory wód i susze

Uzytkowanie terenu iwody podziemne

koordynacja: Komisja

Ocena ryzykaKoordynacja: AT, WATCH, NICOLE

PLENARNE WG CPRZEWODNICZACY: KOMISJAV-CE PRZEWODNICZACY: AT

KomitetArt. 21

Strategiczna Grupa KoordynującaKoordynacja programu prac

Przewodniczący: Komisja

Stan i trendyKoordynacja (TV): FR, NL

Koordynacja (ST guid): AT, UK

Grupa robocza E “Substancje priorytetowe”Przewodniczący:Komisja

“Monitoring chemiczny”

Grupa robocza C “Wody podziemne”Przewodniczący: Komisja i AT

“Monitoring chemiczny”



Została także powołana grupa robocza, której pierwotnym celem było wsparcie działań Komisji Europejskiej w fazie opra-cowywania projektu Dyrektywy ws. wód podziemnych, co miało miejsce w latach 2002-2004. Obecnie członkowie grupy roboczej dzielą się informacjami oraz doświadczeniami w sprawach dotyczących wód podziemnych, powiązanych z RDW (np. charakterystyka, ocena ryzyka, monitoring, stan chemiczny oraz trendy, programy środków). Członkowie grupy roboc-zej dzielą się informacjami oraz doświadczeniami na różne sposoby, np. warsztaty, raporty techniczne oraz dokumenty zawierające wytyczne, zbierające doświadczenia różnych krajów. Drugi etap pracy grupy roboczej (2004-2006) zakończył się sukcesem, a jego wynikiem była publikacja trzech raportów technicznych (patrz niżej). Grupa Robocza ds. Wód Podziem-nych rozpoczyna obecnie trzeci etap (2007-2009). Celem jest skoncentrowanie się na wdrożeniu nowej Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych oraz elementów RDW dotyczących wód podziemnych, zwłaszcza monitoringu oraz przy-gotowania pierwszego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

2.3.4. Negocjacje polityczne

W odpowiedzi na propozycję Komisji, w grudniu 2003 roku Komitet Regionów wydał dokumenty opiniujące, a w marcu 2004 roku takie dokumenty zostały wydane przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny oraz Komitet Regionów. Ze względu na wybory do Parlamentu Europejskiego (PE), pierwsze czytanie nie mogło zostać ukończone w 2004 roku i de-bata rozpoczęła się ponownie za rządów nowego PE (2004-2009), z nowym sprawozdawcą, panią Kristą Klass, której udało się przeprowadzić pierwsze czytanie w kwietniu 2005 roku. W czerwcu 2005 osiągnięto porozumienie polityczne w Radzie, a następnie w styczniu 2006 roku przyjęto, kwalifi kowaną większością głosów, wspólne stanowisko. Drugie czytanie zostało przeprowadzone przez Parlament Europejski w czerwcu 2006 roku. Odpowiedź Rady na drugie czytanie została przyjęta we wrześniu 2006 roku, co otworzyło drogę do negocjacji koncyliacyjnych, gdyż niektóre poprawki nie mogły zostać zaak-ceptowane przez Radę (więcej szczegółów dotyczących dyskusji politycznych znajduje się w komunikacie Komisji oraz opinii na stronie internetowej UE - Europa).

W październiku 2006 roku, po długich negocjacjach pomiędzy Parlamentem Europejskim i Radą osiągnięto porozumienie w drodze postępowania pojednawczego. Kluczowe aspekty negocjacji dotyczyły kwestii „nie pogarszania jakości wód podziemnych” oraz związku z ustawodawstwem UE dotyczącego zanieczyszczenia wody azotanami. Postępowanie po-jednawcze umożliwiło osiągnięcie kompromisu, który ustanawia jednoznaczne wymogi zapobiegania wszelkim formom pogorszenia stanu wód podziemnych oraz ustanawia normę dla azotanów wynoszącą 50mg/l jako jeden z kryteriów do-brego stanu chemicznego, który należy osiągnąć do 2015 roku. Postępowanie zachowuje także Dyrektywę Azotanową w niezmienionej treści.

Nowa dyrektywa została formalnie przyjęta w grudniu 2006 roku. Uzupełnia ona Ramową Dyrektywę Wodną, jednoznac-znie ustanawiając cele środowiskowe dotyczące stanu chemicznego wody podziemnej oraz zapewnia ciągłość z oryginalną Dyrektywą dotyczącą wód podziemnych z 1980 roku1, o ochronie wód podziemnych przed zanieczyszczeniem spowo-dowanym niebezpiecznymi substancjami, aż do chwili jej uchylenia na mocy RDW, co nastąpi do końca 2013 roku.


Części składowe dyrektywy

3.1. Ogólny wstęp

Nowa Dyrektywa dotycząca wód podziemnych (Groundwater Directive - GWD) ustanawia system prawny tworzący normy jakości wody podziemnej oraz wprowadza środki zapobiegające lub ograniczające zrzuty substancji zanieczyszczających do wody podziemnej. Dyrektywa ustala kryteria jakości, które uwzględniają lokalną specyfi kę oraz umożliwia wprow-adzanie dalszych ulepszeń na podstawie danych monitoringu oraz poszerzanej wiedzy nau-kowej. Dyrektywa jest zatem odpowiedzią na wymogi Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW), uwzględniającą właściwe proporcje oraz wykorzystującą dorobek naukowy , i odnosi się do oceny stanu chemicznego wód podziemnych oraz identyfi kacji i odwrócenia znaczących i utrzymujących się trendów wzrostowych stężeń substancji niebezpiecznych. Państwa Członkowskie będą musiały ustanowić normy (wartości progowe) na najodpowiedniejszym poziomie, biorąc pod uwagę warunki lokalne i regionalne. W uzupełnieniu do RDW, Dyrek-tywa dotycząca wód podziemnych wymaga:

■ ustanowienia przez Państwa Członkowskie wartości progowych (norm jakościowych), dotyczących wód podziemnych, do końca 2008 roku;

■ przeprowadzenia badań trendów zanieczyszczeń, wykorzystując istniejące dane i dane monitoringowe, których gromadzenie jest wymagane na mocy RDW (nazwane danymi „poziomu odniesienia” uzyskanymi w latach 2007-2008);

3.


■ odwrócenia trendów zanieczyszczeń tak, aby osiągnąć cele środowiskowe do 2015 roku, wykorzystując działania określone na mocy RDW;

■ uruchomienia działań zapobiegawczych lub ograniczających zrzuty substancji zanieczyszczających do wód podziemnych, tak aby cele środowiskowe RDW mogły zostać osiągnięte do 2015 roku;

■ przeprowadzenia przeglądu regulacji aspektów tech-nicznych dyrektywy w 2013 i następnie co sześć lat;

■ spełnienia kryteriów dobrego stanu chemicznego (w oparciu o normy UE dotyczące azotanów oraz pestycydów, a także wartości progowe ustanowione przez Państwa Członkowskie) do końca 2015 roku.

3.2. Dobry stan chemiczny

Defi nicja dobrego stanu chemicznego znajduje się w RDW. W tym kontekście, plan osiągnięcia takiego stanu jest oparty na celach środowiskowych (zgodność z odpowiednimi normami, brak zasolenia), które muszą zostać osiągnięte do 2015 roku. Ustanowienie kryteriów dobrego stanu chemicznego było jednym z elementów upoważnienia zawartego w artykule 17 RDW, który obliguje do ustanowienia nowej Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych. Wybrany kierunek oparty jest na zgodności z normami jakościowymi dotyczącymi wody podziemnej, obowiązującymi na terenie całej UE (azotany i pestycydy). Jeżeli chodzi o inne substancje zanieczyszczające, przyjęcie wartości numerycznych na poziomie wspólnoty nie zostało uznane za opcję wykonalną, biorąc pod uwagę znaczną, naturalną zmienność zawartości tych substancji w wodzie podziemnej (uzależnioną od warunków hydrogeologicznych, poziomów tła, strumieni zanieczyszczeń, oraz interakcji z innymi dziedzinami środowiska naturalnego). Ponadto, postępowanie z zanieczyszczeniami wód podziemnych powinno koncentrować się na faktycznych zagrożeniach wynikających z analizy presji i oddziaływań określonych na mocy Artykułu 5 RDW. W konsekwencji, system nowej dyrektywy wymaga od Państw Członkowskich ustanowienia swoich własnych norm jakości wód podziemnych (zwanych „wartościami progowymi”), z uwzględnieniem określonych zagrożeń oraz listy substancji znajdującej się w Załączniku II dyrektywy. Wartości progowe powinny zostać ustanowione dla wszystkich substancji zanieczyszczających, uwzględnionych w charakterystyce jednolitych części wód podziemnych, wobec których istnieje ryzyko, że zagrożą one spełnieniu celu osiągnięcia dobrego stanu chemicznego. Wyznaczanie tych wartości powinno zostać przeprowadzone na najbardziej odpow-


iednim poziomie, np. krajowym, obszaru dorzecza lub części wód podziemnych. Dyrektywa podaje ogólne wskazówki dotyczące sposobu ustanowienia wartości progowych (Załącznik II), jednak należy zauważyć, że lista wartości progowych, stworzona przez Państwa Członkowskie może podlegać częstym zmianom w ramach procesu planowania zarządzania dorzeczem, co może doprowadzić do uwzględnienia dodatkowych substancji (w przypadku nowych, zidentyfi kowanych zagrożeń) lub wykreślenia substancji (w przypadku, gdy wcześniej zidentyfi kowane zagrożenia już nie istnieją).

Jeżeli chodzi o spełnianie wymogów, ocena będzie opierać się na porównaniu danych monitoringu z numerycznymi wartościami norm (normy jakości wody podziemnej, obowiązujące na całym obszarze UE i/lub wartości progowe). W za-sadzie żadna jednolita część wód podziemnych nie będzie mogła przekroczyć takich wartości norm. Uznaje się, że przekroc-zenie wartości norm może być spowodowane lokalnym oddziaływaniem (np. zanieczyszczeniem ze źródła punktowego), które nie zagraża stanowi całego zbiornika wody podziemnej. Dlatego też dyrektywa otwiera możliwości zbadania przyc-zyn przekroczenia wartości oraz podjęcia decyzji o klasyfi kacji stanu chemicznego na podstawie faktycznych zagrożeń dla całego zbiornika wody podziemnej (np. zagrożeń dla zdrowia ludzkiego, powiązanych ekosystemów wodnych lub lądowych, a także dla uzasadnionego użytkowania wody podziemnej). Oznacza to, że mogą pojawić się sytuacje, gdzie przekroczone wartości norm będą odpowiadały lokalnym oddziaływaniom, które musiały być kontrolowane i być może naprawione, bez potrzeby klasyfi kowania tej jednolitej części wód podziemnych jako wód o „słabym stanie”. Inne sytuacje wykażą, że jeden lub więcej przypadków przekroczenia wartości norm może stanowić poważne zagrożenie dla jednolitej części wód podziemnych i tym samym doprowadzić do sklasyfi kowania ich jako wód o „słabym stanie”. Decyzje będą podejmowane indywidualnie dla każdego przypadku, w ramach planowania gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

3.3. Identyfi kowanie i odwracanie trendów

Kolejny element Artykułu 17 RDW dotyczy identyfi kacji utrzymujących się, wzrostowych trendów zanieczyszczania oraz odw-racania ich. Jest to drugi „fi lar” nowej dyrektywy, który przewiduje, że tendencje takie będą musiały być określone dla każdej substancji zanieczyszczającej, która sprawia, że wody podziemne są zagrożone nieosiągnięciem celów (związane jest to z analizą presji i oddziaływań przeprowadzoną na mocy RDW). Kwestia „znaczącego trendu” wyjaśniona jest w Załączniku IV dyrektywy. Powiązana jest ona ze znaczeniem statystycznym (czysto matematycznym) oraz znaczeniem dla środowiska natu-ralnego, które samo związane jest z faktycznymi zagrożeniami reprezentowanymi przez zidentyfi kowane trendy wzrostowe.

Obowiązek odwrócenia stanowi, że każdy znaczący i utrzymujący się trend wzrostowy powinien zostać odwrócony, gdy zostanie osiągnięty poziom 75% wartości normy jakości wody podziemnej, obowiązujących na całym obszarze UE i/lub wartości progowych (Rys. 7). Zasada ta może być przystosowana do lokalnych uwarunków, usprawiedliwiających inną wartość procentową. Innymi słowy, okoliczności mogą uzasadnić odwrócenie trendu, gdy wartości osiągną 50% norm (w przypadku wysokiej wrażliwości warstwy wodonośnej), natomiast wartości wyższe niż 75% mogą być zaakceptowane w przypadkach gdzie zagrożenie przekroczenia norm jakości jest mało prawdopodobne. Odwrócenie trendów musi zostać wprowadzone poprzez program działań RDW, gdzie ustawodawstwo nadrzędne stanowi narzędzie zapewniające skutec-zne działania (np. Dyrektywa Azotanowa, Dyrektywa dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli itp.).



Rysunek 7 – Zasada identyfi kacji i odwrócenia statystycznie i ekologicznie znaczących się trendów wzrostowych

3.4. Środki zapobiegające lub ograniczające zrzuty substancji zanieczyszczających

Jest to trzeci, zasadniczy element dyrektywy. Istniejąca Dyrektywa dotycząca wód podziemnych określa środki zapobiegające lub ograniczające wprowadzanie substancji zanieczyszczających do wód podziemnych. Zawiera ona elementy, które obecnie regulują inne dyrektywy, takie jak Dyrektywa o składowaniu odpadów, co sprawia, że pewne jej aspekty są zbędne w związku z programem działań RDW. Dlatego też postanowiono, że dyrektywa ta zostanie uchylona na mocy RDW w 2013 roku (tzn. jeden rok po tym, gdy programy działań zostaną wdrożone). Jednak niektóre postanowienia zostałyby utracone bez odpow-iednich działań kontynuacyjnych po uchyleniu dyrektywy, zwłaszcza konkretne wymogi dotyczące zapobieganiu zrzutów substancji niebezpiecznych do wód podziemnych oraz ograniczenia zrzutów innych substancji zanieczyszczających. W kon-sekwencji, nowa dyrektywa (Dyrektywa dotycząca wód podziemnych) zawiera prawne wymagania zapobiegające lub ograniczające zrzuty substancji zanieczyszczających do wód podziemnych, które pokrywają się z istniejącymi warunkami starej dyrektywy, a jednocześnie są zgodne z RDW. Oznacza to, że działania zapobiegające lub ograniczające zanieczyszczanie na mocy Dyrektywy o wodach podziemnych to te ustanowione przez RDW (które muszą być wdrożone do 2012 roku). W żadnym wypadku nie oznacza to, że nie należy podejmować działań do 2012 roku, podczas gdy stara Dyrektywa o wodach podziemnych oraz inne ustawodawstwo nadrzędne pozostają obowiązujące. Zgodnie z nową dyrektywą, warunki dotyczące zapobiegania oraz ograniczania zanieczyszczeń będą udoskonalone oraz zgodne z planem gospodarowania wodami na ob-szarze dorzecza. Jest to ściśle powiązane z potrzebami modelowania koncepcyjnego opisanymi powyżej (Rys. 8).

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Czas (lata)Rok bazowy

stężenie

Punkt początkowy odwrócenia trendu jako % wartości granicznej lub wartości normatywnej (w zależności od trendu i związanego z nim zagrożenia)

Wartośćgraniczna lubnormatywna

%

Poziom naturalnego tła hydrochemicznego

Poziom bazowy

27


Rysunek 8 – Środki zapobiegania wprowadzaniu zanieczyszczeń lub ich ograniczaniu nawiązują do oceny ryzyka zanieczyszczenia (oraz do zrozumienia systemu)

Model konceptualny

Substancje szkodliwe

Zanieczyszczenianieszkodliwe

ODBIORCA

– strefy saturacji– strefy aeracji– części wód podziemnych

– tekstura– struktura– skład mineralny– substancje organiczne

DOPŁYWY

– woda deszczowa, rzeki,jeziora, itp.

– zagrożenia, dopływy zanieczyszczeń, bezpośrednie i pośrednie zrzuty

Ryzyko dopływu

= zapobiegać

= zapobiegać

WSKAŹNIKI

– pH– rozpuszczalność– potencjał redox: O

2, równowaga

węglanowa

WSKAŹNIKI

– pH– rozpuszczalność– potencjał redox: O

2, równowaga

węglanowa


W stronę skutecznego wdrożenia

4.1. Kamienie milowe Ramowej Dyrektywy Wodnej

Nowa dyrektywa dotycząca wód podziemnych jest integralną częścią kompleksowych ram regulacyjnych, określonych w RDW. Powodzenie jej wdrożenia będzie zatem ściśle zależało od skutecznego wdrożenia odpowiednich części RDW dotyczących wód podziemnych, a także od ustawodawstwa nadrzędnego w sektorach rolnym, przemysłowym, komunalnym oraz od-padów. Poniższe serie „kamieni milowych” RDW torują drogę dla dalszych etapów wdrożenia:

■ Analiza oddziaływań i wpływów na mocy Artykułu 5 RDW: wyniki zostały już zgłoszone przez Państwa Członkowskie i wykorzystane do wskazania jednolitych części wód podziem-nych „zagrożonych” nieosiągnięciem celów. Analiza ta stanowi kluczowy element nowej dyrektywy, gdyż wynikają z niej bezpośrednio konsekwencje dla ustanawiania wartości progowych oraz obowiązki związane z trendami.

■ Programy monitoringu zostały stworzone i uruchomione do końca 2006 roku, na podstawie ww. analizy. Zbieranie danych także będzie miało kluczowe znaczenie dla udoskonalenia oceny ryzyka, pomagając tym samym w jednoznacznym zidentyfi kowaniu substancji, które będą musiały być uwzględnione przez Państwa Członkowskie przy ustalaniu wartości progowych.

■ Stworzenie pierwszego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza stanowi niewątpliwie kluczowy „kamień milowy” dla całej RDW, i tym samym dla wód podziemnych

4.



(Rys. 9). Państwa Członkowskie tworzą pierwszy projekt planu, przeprowadzają proces konsultacji społecznych do końca 2008 roku i publikują zweryfi kowany plan do końca 2009 roku. W tym kontekście, aby spełnić cele dobrego stanu RDW do 2015 roku, należy stworzyć programy działań i uruchomić je do 2012.

Rysunek 9 – Integracja działań w kontekście planowania zarządzania wodami w obszarach dorzeczy.

➡ Kooperacja w ustanawianiu planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza zawierających analizy presjii sposobu użytkowania

Québec, Kanada

➡ Wszystkie wody➡ Wszystko co związane z wodami,

obszary chronione➡ Jakość i ilość➡ Wszyscy użytkownicy / Polityki

sektorowe


4.2. Konkretne „kamienie milowe” nowej dyrektywy dot. wód podziemnych

Konkretne kamienie milowe nowej dyrektywy dotyczą:

■ Ustanowienia wartości progowych, które muszą być po raz pierwszy zgłoszone przez Państwa Członkowskie do końca 2008 roku. Jak podkreślono poniżej, wymagany będzie wysoki poziom współpracy, aby zapewnić, że wartości progowe zostaną ustanowione w sposób spójny i porównywalny w całej UE. Uaktualnienia wartości progowych (uwzględnione substancje i wartości numeryczne) będą możliwe w ramach sprawozdawczości planu gospodarowania wodami na ob-szarze dorzecza.

■ Badania trendów zanieczyszczeń oparte na nowych danych monitoringowych oraz istniejących informacjach. Zidenty-fi kowane tendencje powinny w zasadzie być włączone do pierwszego planu gospodarowania wodami na obszarze dorzec-za wraz z powiązanymi działaniami zmierzającymi do ich odwrócenia, jeżeli jest to możliwe, jednak uznaje się, że może być za wcześnie (dane będą zebrane zaledwie z dwóch lat) aby zagwarantować takie informacje do wymaganej sprawozdawczości. W praktyce oznacza to, że raporty dotyczące trendów będą mogły być sporządzone dopiero pod koniec realizacji pierwsze-go planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza w 2015 roku. Nie należy z tego wnioskować, że działania nie powinny być przed tym czasem uruchomione, gdyż miałyby one pozytywny wpływ na tendencje zanieczyszczania.

■ Kolejny konkretny „kamień milowy” dotyczy oceny dyrektywy na podstawie naukowych analiz, zaplanowanej na 2013 rok.

4.3. Wskazówki pomocnicze - współpraca przy wdrażaniu

Jak zaznaczono powyżej, skuteczne wdrożenie jest uzależnione od wysokiego poziomu współpracy pomiędzy agencjami środowiskowymi lub ministerstwami Państw Członkowskich, stronami zainteresowanymi reprezentującymi różne sektory (rolnictwo, przemysł i sektor komunalny), organizacje pozarządowe, społeczność naukową oraz Komisję Europejską. Świadomość leży zatem u podstaw Wspólnotowej Strategii Wdrażania RDW, która została uruchomiona w 2001 roku (patrz paragraf 2.3.3). W tym kontekście, Grupa Robocza ds. Wód Podziemnych skupia ponad 80 ekspertów, którzy spotykają się dwa razy w roku w celu wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk, przedyskutowania trudności technicznych dotyczących wdrożenia, oraz stworzenia dokumentów zawierających wytyczne. Grupa robocza działa od 2002 roku, i początkowo za-daniem jej było wspieranie Komisji w tworzeniu propozycji ws. wód podziemnych. Następnie grupa ta skoncentrowała swoją energię na stworzeniu kluczowych dokumentów zawierających wytyczne, opublikowanych w 2006 roku, mianowicie:

■ Wytyczne dotyczące monitoringu wód podziemnych, dostarczający praktyczne wskazówki o postanowieniach RDW obejmujących monitoring wód podziemnych:

■ Wytyczne dotyczące wód podziemnych na obszarach chronionych, wyjaśniający związki pomiędzy postanowieniami RDW dotyczącymi wód podziemnych oraz regulacjami dotyczącymi wody pitnej;



■ Wytyczne dotyczące „bezpośrednich i pośrednich” zrzutów zanieczyszczeń, których celem jest dostarczenie zaleceń o sposobie rozwijania działań zapobiegających lub ograniczających zrzuty substancji zanieczyszczających do wód podziemnych.

Inne dokumenty zawierające wytyczne są tworzone lub planowane i dotyczą w szczególności:

■ Aspektów związanych z zapewnieniem zgodności wyznaczania przez Państwa Członkowskie wartości progowych, włączając zalecenia dotyczące specyfi kacji technicznych dotyczących identyfi kacji trendów i ich odwrócenia. Rozważania o zgodności dotyczą zarówno stanu chemicznego jak i ilościowego.

■ Określenia współzależności pomiędzy wykorzystaniem powierzchni terenu a wodami podziemnymi, nawiązujące w szczególności do rolnictwa (w kontekście reformy wspólnej polityki rolnej) oraz przedyskutowania aspektów zmiany kli-matu i sposobów, w jakie zmiany te mogą wpłynąć na zarządzanie wodami podziemnymi.

4.4. Badania pomocnicze

Traktat ustanawiający Unię Europejską stanowi, że Ramowe Programy Badań muszą służyć spełnieniu dwóch głównych, strate-gicznych celów. Po pierwsze, stanowią one naukową i technologiczną podstawę dla przemysłu oraz wspierają jego międzynarodową konkurencyjność. Po drugie, promują działania badawcze wspierające inne polityki UE. Programy Ramowe zostały zatem stworzone, aby pomagać rozwiązywać problemy oraz odpowiadać na najważniejsze wyzwania społeczno-ekonomiczne, przed którymi stoi społeczeństwo. Ramowy Program Badań (Research Framework Programme - FP) jest głównym instrumentem UE, którego celem jest fi nansowanie badań i rozwoju. Szósty Program Ramowy zakończył się w grudniu 2006 roku, a obecny program - siódmy Program Ramowy rozpoczął się w styczniu 2007 i będzie trwał do końca 2013 roku19.

Szósty Ramowy Program Badań był odpowiedzią Komisji na wymagania przedstawione podczas szczytu w Lizbonie w marcu 2000 roku, gdzie zażądano lepszego wykorzystania badań europejskich poprzez stworzenie wewnętrznego rynku nauki i technologii (Europejski obszar badawczy). Program ten otworzył możliwości fi nansowania projektów „dostosowawczych”, w odpowiedzi na potrzeby badawcze, sformułowane przez decydentów. Jeżeli chodzi o wody podziemne, wynikiem tego było uruchomienie i rozwój projektu BRIDGE („Background cRiteria for the IDentifi cation of Groundwater thrEsholds” - Kryteria ba-zowe dla identyfi kacji wartości progowych wód podziemnych), opracowany w celu stworzenia wspólnej metodologii wyko-rzystywanej przez Państwa Członkowskie dla ustanawiania wartości progowych wód podziemnych (a tym samym dla bezpośredniego wspierania nowo przyjętej Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych)20. Zebrana wiedza stanowi fundamen-talny aspekt tworzenia dokumentów zawierających wytyczne, opisanych w paragrafi e 4.3 (Rys. 10). Projekt ten jest tylko jed-nym z wielu innych, wspierających projekty przeprowadzone w ramach Szóstego Programu Ramowego. Informacje dotyczące

19 7th Framework Programme for Research and Technological Development (2007-2013)20 BRIDGE Project, http://ec.europa.eu/research/fp6/ssp/bridge_en.htm


33

projektów fi nansowanych przez UE, włączając projekty związane z wodą, można znaleźć we Wspólnotowym Serwisie Informa-cyjnym Badań i Rozwoju (CORDIS - Community Research & Development Information Service).21

Rysunek 10 – Elementy klasyfi kacji stanu chemicznego wód podziemnych opracowane w ramach projektu BRIDGE (fi nansowanego ze środków 6-go Programu Ramowego UE)

W ramach Siódmego Programu Ramowego (formalnie przyjętego przez Parlament Europejski i Radę w grudniu 2006 roku), dział Środowisko (wraz ze zmianą klimatu) otrzymał budżet w wysokości 1 890 milionów euro, na okres 2007-2013 (przy całkowitym budżecie wynoszącym 50 512 milionów euro). Obejmuje on szereg działań badawczych związanych z wodą, a niektóre z tych działań pośrednio lub bezpośrednio wesprą wdrożenie nowej Dyrektywy dotyczącej wód podziemnych. W szczególności, zaproszenie do składania wniosków w 2008 roku obejmuje temat „systemy wód podziemnych”, który jest przystosowany tak, aby odpowiadał na potrzeby gromadzenia nowej wiedzy naukowej na temat funkcjonowania sys-temów wód podziemnych w świetle zmiany dyrektywy mającej się dokonać w 2013 roku.

21 CORDIS, http://cordis.europa.eu/

Zróżnicowanie naturalnego stanu wód w zależności od lokalnego tła hydrochemic-

znego

Poziom wykrywalności

Słaba jakość ze względuna naturalnie

podwyższone stężenia anie przez oddziaływanieantropogeniczne (stan

chemiczny: dobry)

Standardy dostosowane do naturalnych wartości tłaZmiana składu chemiczne-

go wód podziemnych

Woda niezanieczyszczona

Zanieczyszczone wody podziemne (możliwe wystąpienie znaczącego

doplywu)

WSKAŹNIKI STANUSŁABEGO

DOBRY STAN

Naturalnajakość wód

OD

DZI

AŁY

WA

NIA

AN

TRO

POG

ENIC

ZNE

wzr

asta

jące

stę

żeni

e za

niec

zysz

czeń

Wzr

asta

jące

stę

ężen

ie

4.5. Związki z międzynarodowymi stowarzyszeniami i programami

Grupa Robocza ds. Wód Podziemnych pracująca w ramach Wspólnotowej Strategii Wdrażania Ramowej Dyrektywy Wod-nej współpracuje z Międzynarodowym Programem Hydrologicznym UNESCO (IHP - International Hydrological Program-me), w celu wymiany informacji i zapewnienia właściwego rozpowszechnienia22 zaleceń dotyczących dobrych praktyk za-rządzania wodami podziemnymi. Poradniki metodologiczne, wytyczne oraz oceny dotyczące zanieczyszczenia wody podziemnej oraz zbiorników transgranicznych, które są szczególnie ważne w tym zakresie, znajdują się na stronie IHP-UNE-SCO. Są one ważne przede wszystkim w celu wykorzystania przy obecnie przygotowywanych dokumentów zawierających techniczne wytyczne dotyczące wdrożenia przyszłej dyrektywy o wodach podziemnych.

Grupa Robocza C prowadzi też inne relacje z zainteresowanymi organizacjami reprezentującącymi sektory przemysłowe i rolne oraz społeczeństwo, społeczność naukową, a także ministerstwa/agencje środowiskowe Państw Członkowskich. Współpraca wspierana jest także poprzez aktywne wymiany infomacji ze stowarzyszeniami międzynarodowymi, takimi jak Międzynarodowe Stowarzyszenie Hydrogeologów (IAH), Eurogeosurveys, Europejskie Stowarzyszenie ds. Wody (European Water Association - EWA) oraz Międzynarodowe Centrum Oceny Zasobów Wody Podziemnej (International Groundwater Resources Assessment Centre – IGRAC) i organizacje reprezentujące sektor przemysłowy (CEFIC, EUREAU, Eurometaux, CO-PA-COGECA, i inne) oraz proekologiczne grupy zainteresowań (reprezentowane przez Europejskie Biuro ds. Środowiska).

22 http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/groundwater/scienc_tec/links/index_en.htm




Aby zapewnić rozwój solidnego systemu zarządzania wodą podziemną na poziomie UE oraz zagwarantować skuteczne wdrożenie nowej dyrektywy, w kolejnych latach konieczna będzie aktywna współpraca międzysektorowa, obejmująca wiele dyscyplin. Będzie to w dużym stop-niu zależało od skutecznej integracji różnych polityk środowiskowych, lecz nie tylko od tego. Współpraca będzie pełniła kluczową rolę w odniesieniu do wkładu badawczego (skuteczne przekazywanie rezultatów badań decydentom), praktyk dzielenia się wynikami badań oraz praktycznych działań demonstracyjnych. Faktyczna współpraca w ramach Grupy Roboczej ds. Wód Podziemnych (Working Group C on Groundwater - WG C), związana z rozwojem nauko-wym na dużą skalę, stanowi jedyną w swoim rodzaju możliwość stworzenia opartych na wie-dzy ram regulacyjnych dla wód podziemnych (w aspekcie zarówno chemicznym i ilościowym), w okresie poprzedzającym rok 2013, kiedy należy zrewidować dyrektywę.

Załącznik: słowniczek terminówBRIDGE: Kryteria bazowe dla identyfi kacji progów wartości wód podziemnych (Background

Criteria for the Identifi cation of Groundwater ThresholdsCIS: Wspólnotowa Strategia Wdrażania (Common Implementation Strategy)GWD: Dyrektywa dotycząca wód podziemnych (Groundwater Directive)RGWD: plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza (River Basin Management Plan)WFD: Ramowa Dyrektywa Wodna (Water Framework Directive)WG C: Grupa Robocza C (Working Group C on groundwater)

5. Kolejne kroki

Komisja Europejska


Luxembourg: Offi ce for Offi cial Publications of the European Communities

2008 – 35 pp. – 21 x 21 cm

ISBN 978-92-79-09824-6

KH-81-08-380-PL-C

ISBN 978-92-79-09824-6

Ochrona wód podziemnych w Europie · 2016-02-22 · Ochrona wód podziemnych w Europie 7 Woda...

Documents

Transcript of Ochrona wód podziemnych w Europie · 2016-02-22 · Ochrona wód podziemnych w Europie 7 Woda...