Copyright by $ta & Wikipedia

- 1 -

Objaw Babiskiego Zesp Hornera renica Argyll-

Robertsona Objaw Chvostka Prba Webera Prba Rinnego Prba Romberga Odruch Jacobsohna Odruch Rossolimo Objaw Oppenheima Objaw Kerniga Objaw Laseguea Objaw Brudziskiego Przykurcz Dupuytrena Objaw balotowania

rzepki Objaw Darlymplea Objaw Stellwaga Objaw Graefego Objaw Kochera Objaw Mobiusa Objaw Popowa Skrzydlik Piercie Kaysera-

Fleischera Bruzda Harrisona Raniec krzywiczy Bransoleta krzywicza abi brzuch

Objaw skrkipomaraczy

Oddech Kussmaula Oddech Cheyne'a-

Stokesa (oddechperiodyczny)

Oddech Biota (oddechataktyczny)

Gowa meduzy Objaw Blumberga Objaw Markle'a Punkt McBurneya Punkt Lanza Objaw Jaworskiego Objaw Rovsinga Objaw Chemoskiego Objaw Murphy`ego Objaw Courvoisiera Wze Virchowa Objaw Goldflama Objaw Cullena Objaw Greya Turnera Objaw Halsteadta Objaw Flataua Objaw Hermana (objaw

karkowo-paluchowy) Objaw de Musseta Objaw Tinela-Hoffmana Test Phalena,

Objaw Trousseau (wtyczce)

Objaw Trousseau (wchorobachnowotworowych)

Objaw Otta-Schobera Objaw Homansa Test Allena Objaw Mayra Objaw Lowenberga-

Maya Objaw Payra Objaw Mozesa Prba Adsona Prba Perthesa Prba Trendelenburga Prba Trendelenburga

odwrotna Pozycja Trendelenburga Test Schillinga Test Schellonga Zesp Meigsa Objaw Duchenne'a Guzki Heberdena i

Boucharda Objaw abdziej szyi Objaw butonierki Objaw (Test) Bragarda Objaw Mackiewicza

Copyright by $ta

- 2 -

Objaw Babiskiego Polega na odruchowym wyprostowaniu palucha z jego zgiciem grzbietowym w trakcie dranienia skry

boczno-dolnej powierzchni stopy.

Moe mu towarzyszy zgicie podeszwowe pozostaych palcw stopy, z ich wachlarzowym odwiedzeniem("objaw wachlarza") albo zgicie koczyny dolnej w 3 stawach ("potrjne zgicie", odruch obronny, odruchucieczki).

Wystpuje jako objaw fizjologiczny do 2. roku ycia, po tym czasie jest traktowany jako patologiczny iwiadczy o uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej.

Zesp Hornera Zesp Hornera jest spowodowany przerwaniem wspczulnego unerwienia oka pomidzy orodkiem w

pniu mzgu, a samym okiem. Do uszkodzenia moe doj

o na poziomie pierwszego neuronu drogi podwzgrzowo-rdzeniowej (np. przy uszkodzeniu rdzeniaszyjnego),

o na poziomie drugiego neuronu przed zwojem (np. gdy pie wspczulny jest ucinity przez guzpuca)

o lub po przeczeniu wkien w zwojach (np. na wysokoci ttnicy szyjnej wewntrznej, w guzachzatoki jamistej).

U dzieci zesp Hornera moe prowadzi do heterochromii.

Klasycznymi objawami zespou Hornera zwizanymi z samym narzdem wzroku s:o ptosis opadnicie powieki i co za tym idzie zwenie szpary powiekowej po zajtej stronie,

spowodowane osabieniem minia Mullerao miosis zwenie renicy oka, spowodowane dziaaniem minie zwieracza renicy bez opozycji

rozwieracza, czego skutkiem jest nierwno renic (anisocoria)o endophtalmus zapadnicie gaki ocznej do oczodou, przez niektrych autorw uwaane za

zudzenie optyczne wywoane przez opadanie powiekio niedobarwliwa rnobarwno tczwek (ta po stronie zespou Hornera jest janiejsza, objaw moe

by obserwowany, jeli zmiana jest wrodzona lub dugotrwaao renica bardzo wolno si rozszerza.

o anhidrosis upoledzenie wydzielania potu na czci twarzy po zajtej stronieo vasodilatatio rozkurcz miniwki naczy skrnych skutkujcy ich rozszerzeniem.

Inne objawy to pozorny wytrzeszcz, przejciowe obnienie cinienia w gace ocznej, zmiany w skadzie ez.

Zesp Hornera moe te by objawem guza Pancoasta, ktry rozwija si w szczycie puca i nacieka piewspczulny uszkadzajc go.

o Wtedy dochodzi do zaniku aktywnoci wspczulnej w obszarze unerwianym przez piewspczulny i wystpienia wymienionych wyej objaww ocznych, a take dodatkowych:

renica Argyll-Robertsona Objaw Argyll Robertsona to patologiczny objaw wystpujcy podczas badania odruchw reniczych na

wiato i akomodacj (nastawienie).

Znamienne dla tego objawu cechy to:o brak zwenia renicy przy jej owietleniu - brak bezporedniej i konsensualnej reakcji renic na

wiatoo prawidowa reakcja renic (zwenie) na zbliajcy si przedmiot - zachowany odruch renic na

zbieno i nastawnoo powolne rozszerzanie renic w ciemnocio obuoczny charakter zmian

Dodatni objaw Argylla Robertsona wiadczy o uszkodzeniu dorodkowej drogi odruchowej (zwykle okolicyokoowodocigowej rdmzgowia) przed osigniciem jdra nerwu III.

Do chorb wywoujcych go nale:o kia trzeciorzdowa - obecnie znaczenie praktycznie tylko historyczneo stwardnienie rozsianeo guzy szyszynkio encefalopatia cukrzycowa

Copyright by $ta

- 3 -

Obecno tego objawu poucza nas take, e w obrbie rdmzgowia wkna odruchu na wiato srozdzielone od wkien odruchu na akomodacj.

Objaw Chvostka gwatowne skurcze mini mimicznych twarzy, unerwionych przez nerw twarzowy po uderzeniu

moteczkiem neurologicznym w brzeg minia wacza. Jeden z objaww tyczkowych

Prba Webera subiektywna metoda badania suchu polegajca na przyoeniu wprawionego w drgania stroika do czoa

lub szczytu czaszki pacjenta. Zadaniem chorego jest okrelenie w ktrym uchu dwik syszany jest goniej.

W przypadku zdrowych badanych dwik syszany jest jednakowo w obu uszach.

Badanemu z przewodzeniowym uszkodzeniem suchu dwik wyda si goniejszy w chorym uchu.o Dzieje si tak poniewa ucho to nie syszy dwikw otoczenia i moe skupi si wycznie na

odbiorze dwikw przewodzonych drog kostn.o Taka sytuacja moe by nawet uzyskana eksperymentalnie poprzez zatkanie jednego ucha

palcem.o Natomiast chory z odbiorczym uszkodzeniem suchu bdzie lepiej sysza stroik w uchu zdrowym.

Prba Rinnego okrela czas syszenia drga wideek ustawionych kolejno przy maowinie (przewodnictwo powietrzne) i na

wyrostku sutkowatym (przewodnictwo kostne).

Mechanizm: syszenie polega na odbiorze fal akustycznych we waciwym receptorze znajdujcym si wuchu wewntrznym (narzd Cortiego). Dwik jest wraeniem wywoanym przed podune drganiaczsteczek rodowiska zewntrznego (naprzemiennych zagszcze i rozrzedze czsteczek, ktre uderzaj obon bbenkow. Podczas wsuchiwania si w dwik kamertonu przy przyoeniu go do wyrostkasutkowego odbierane s drgania przewodzone przez ko. Podczas przeoenia kamertonu do przodu isuchania dwiku tu przy przewodzie suchowym zewntrznym syszalne jest drganie wideek kamertonuw powietrzu. S to dwa typy przewodnictwa dwikw: pierwszy to tzw. przewodnictwo kostne, drugi zatypowe przewodnictwo powietrzne. Zgodnie z wynikami naszego dowiadczenia przewodnictwa te rnisi, bowiem duej syszymy dwiki przekazywane naturalnie, po stronie przewodu suchowegozewntrznego przekazywane przez drgania powietrza, ni te przekazywane przez ko.

Prba Romberga W przebiegu badania neurologicznego prba Romberga suy do badania zbornoci ruchw zwaszcza

gdy zachodzi podejrzenie uszkodzenia mdku bd sznurw tylnych rdzenia krgowego. Przeprowadzanie badania

o Pacjent jest w pozycji stojcej ze zczonymi stopami.o Lekarz musi by tak ustawiony, aby w razie potrzeby mg podtrzyma pacjenta.o Poprosi pacjenta, by zamkn oczy.

Wyniki i interpretacjao Wynik prawidowy - pacjent stoi przy otwartych i zamknitych oczach.o Prba dodatnia - pacjent stoi przy otwartych oczach, a pada, gdy ma zamknite.

Moe by objawem: Uszkodzenia sznurw tylnych rdzenia gwnie przez: ucisk na rdze, wid rdzenia,

niedobr witamin z grupy B, zwyrodnienie rdzenia krgowego Neuropatii obwodowej: zesp Guillaina-Barrego, cukrzyca, choroba Charcota-

Mariego-Tootha, mocznica, zatrucia metalami cikimi i lekami (winkrystyna,izoniazyd).

o Pacjent po zamkniciu oczu zaczyna si kiwa w przd i ty ale nie pada: zesp mdkowy

Uwagio Prby nie mona wykona gdy pacjent nie moe usta przy otwartych oczach- wskazuje to na

zespoy mdkowe lub przedsionkowe.o Prba daje wynik ujemny w chorobach mdku.

Copyright by $ta

- 4 -

Odruch Jacobsohna Inaczej objaw Bechterewa-Jacobsohna To objaw neurologiczny polegajcy na zgiciu palcw rki w stawach midzypaliczkowych doczajcym

si do zgicia koczyny grnej w stawie okciowym podczas wywoywania odruchu promieniowego Moe wystpowa u osb zdrowych, jak rwnie w uszkodzeniu drg piramidowych. Znaczenie rozpoznawcze ma jedynie w przypadkach obecnoci innych objaww zespou piramidowego i

(lub) niesymetrycznoci objawu

Analogicznym objawem jest objaw Mendla-Bechterewa obserwowany podczas badania koczyn dolnych.

Odruch Rossolimo patologiczny objaw neurologiczny wiadczcy o uszkodzeniu ukadu piramidowego, polegajcy na

podeszwowym zgiciu palcw stopy w odpowiedzi na szybkie ich uderzenie.

Jego znaczenie jest mniejsze ni objawu Babiskiego, ktry to moe by nieraz jedynym i rozstrzygajcymobjawem sugerujcym uszkodzenie ukadu piramidowego (drogi korowo-rdzeniowej)

Objaw Oppenheima objaw wiadczcy o uszkodzeniu drg piramidowych (orodkowego neuronu ruchowego).

Wywouje si go, uciskajc przedni krawd koci piszczelowej a potem przesuwajc ucisk obwodowo (wkierunku stawu skokowego).

Jeeli nastpi charakterystyczny wyprost palucha, to objaw jest dodatni

Objaw Oppenheima zyskuje na znaczeniu, gdy pacjent, si woli powstrzymujc odruch, uniemoliwiazbadanie klasycznego objawu Babiskiego.

Objaw Kerniga To objaw zwizany z zajciem opon mzgowych przez stan zapalny, obecny u 5% dorosych z zapaleniem

opon mzgowo rdzeniowych Wyrnia si dwa objawy Kerniga:

o Grny: zginajc tuw siedzcego pacjenta ku przodowi badajcy stwierdza odruchowe zgiciekoczyn dolnych w stawach kolanowym i biodrowym.

o Dolny: w czasie biernego zginania koczyny dolnej w stawie biodrowym wystpuje przymusowezgicie w stawie kolanowym.

Objaw Kerniga jest obustronny i nie powoduje blu w przeciwiestwie do objawu Lasgue'a w rwiekulszowej

Objaw Laseguea To objaw polegajcy na niemonoci podniesienia koczyny dolnej w pozycji lecej. Wskazuje na kompresj nerwu ldwiowego. Ponadto moe mu towarzyszy trudno w unoszeniu bioder i caego ciaa z pozycji lecej przy

wyprostowanych koczynach dolnych, spowodowana wystpujcym wtedy blem. Pacjent moewykona t czynno dopiero po uprzednim zgiciu ng w stawach kolanowych.

Objaw Lasgue'a jest charakterystyczny dla rwy kulszowej.

Objaw Lasgue'a wywouje si podobnie, jak objaw Kerniga (dolny):o badajcy biernie zgina w stawie biodrowym (unosi) koczyn doln objaw jest dodatni gdy

wystpuje bl.o Znaczenie posiada kt (w stosunku do poziomu) przy ktrym wystpuje bl, wiadczy on bowiem o

zaawansowaniu zmian.

Objaw Brudziskiego Objaw Brudziskiego - neurologiczny objaw nalecy do grupy objaww oponowych obecny u 5%

dorosych z zapaleniem opon mzgowo rdzeniowycho karkowy - przy biernym przygiciu gowy do klatki piersiowej wystpuje zgicie koczyn dolnych w

stawach kolanowych i biodrowycho policzkowy - ucisk na policzek poniej koci jarzmowej powoduje uniesienie przedramion i ich

zgicie

Copyright by $ta

- 5 -

o onowy - zdecydowany ucisk na spojenie onowe powoduje zgicie koczyn dolnych w stawachkolanowych i biodrowych

Przykurcz Dupuytrena Przykurcz rozcigna doniowego, zwany chorob Dupuytrena, charakteryzuje si bliznowaceniem

rozcigna doniowego z nastpczym przykurczeniem zgiciowym palcw..

o Etiologia Teoria genetycznego uwarunkowania: Teoria powinowactwa nerwowego: Teoria urazowa:

pogld tzw. urazu zawodowego, a wic naraenia na urazy, przecienia imikrourazy w czasie pracy, co ma powodowa drobne wylewy krwawe dorozcigna i by pocztkiem procesu wknienia.

Statystycznie w okoo 60% przypadkw udaje si znale zwizek midzyprzykurczem a rodzajem wykonywanej pracy.

o Proces bliznowaty w przebiegu przykurczu Dupuytrena obejmuje nie tylko rozcigno doniowe, alerwnie wszystkie elementy cznotkankowe. W zwizku z powyszym deformacje spowodowaneprzykurczeniem s zalene od umiejscowienia i rozlegoci procesu bliznowacenia.

o Jeli zajte s gwnie wkna podune rozcigna - dominuje przykurcz zgiciowy palcw;warstwa poprzeczna - zwenie rki; pasma pionowe - uwidaczniaj si wyranie wcigniciaskry. Zajcie wizada poprzecznego powierzchownego i wizade pywackich" uniemoliwiaodwodzenie palcw.

W przebiegu przykurczu Dupuytrena wystpuj czsto zmiany towarzyszce, jak obnienieczucia w obrbie opuszek palcw, parestezje, zaburzenia ukrwienia. Czciej wystpujprzykurczenia u osb chorych na cukrzyc, padaczk czy alkoholizm.

o Przebieg choroby jest dugotrway i nie zawsze typowy. Przykurcz rozpoczyna si najczciej w 5.dekadzie ycia, czciej u mczyzn ni u kobiet. Zwykle pojawia si delikatne zgrubienie bddrobny guzek w obrbie doni. W tym stadium rozwj choroby moe by zahamowany. Zwyklejednak po pewnym czasie nastpuje faza szybkiego tworzenia si przykurcze i w okresie okoo 6miesicy-roku pojawiaj si przykurczenia palcw, najczciej serdecznego i maego.

o Po okresie dalszym moe doj do zajcia palcw strony promieniowej lub spoida kciuk-wskaziciel,a czasami proces koczy si przykurczem tylko jednego palca. Dugotrwae utrzymywanie siprzykurczu prowadzi stopniowo do utrwalenia zmian w aparacie wizadowo-stawowym, co moeuniemoliwi prawidowe leczenie.

Objaw balotowania rzepki objaw umoliwiajcy wykrycie obecnoci pynu w stawie kolanowym. Polega na wyczuwalnym odbiciu ucinitej od gry rzepki od przedniej powierzchni kykci uda przy

wyprostowanym kolanie. W sytuacji, gdy pynu jest niewiele, mona wzmocni efekt przez jednoczesne sprowadzenie pynu z

zachyka nadrzepkowego pod rzepk uciskajc zachyek pomidzy kciukiem i palcem wskazujcymdrugiej rki.

Objaw Darlymplea patologiczny objaw, wystpujcy w chorobie Gravesa-Basedowa. Polega on na nadmiernym rozszerzeniu szpary ocznej, skutkiem wynikajcego ze wzmoonego skurczu

mini Mllera i wzmoonego napicia ukadu wspczulnego uniesienia grnej powieki. Objaw Dalrymple'a do pewnego tylko stopnia naladuje wytrzeszcz z reguy z nim nie wspistniejc,

zauwaalne s rnice w wygldzie chorych:

w objawie Dalrymple'a szpara powiekowa jest szeroka, oczy nieznacznie (lub) wcale wysunite ku przodowi w wytrzeszczu dominuje obraz wysadzenia gaek ocznych ze szpar powiekow nieznacznie poszerzona

lub normaln i czsto przekrwionymi spojwkami a take wzmoonym zawieniem

Objaw Stellwaga objaw chorobowy polegajcy na rzadkim mruganiu powiekami, pojawiajcy si w przypadkach

nadczynnoci tarczycy, take w chorobie Parkinsona.

Objaw Graefego patologiczny objaw wystpujcy w chorobie Gravesa-Basedowa.

Copyright by $ta

- 6 -

Na skutek zaburzenia wspdziaania ruchw grnej powieki i gaki ocznej, przy ledzeniu przez choregoobniajcego si przedmiotu (w badaniu lekarskim: palca z odlegoci okoo 30 centymetrw), gakaoczna porusza si szybciej od powieki (ktra nie nada za ruchem gaki ocznej), odsaniajc rbekbiakwki midzy tczwk a powiek.

Objaw Kochera Objaw Kochera (inaczej objaw Ramsaya) patologiczny objaw wystpujcy w chorobie Gravesa-Basedowa, powstaje on w wyniku zaburzonej koordynacji ruchu powieki grnej i gaki ocznej. Badajc chorego, naley obserwowa palec umieszczony w odlegoci okoo 30 centymetrw od jego

oczu, a nastpnie unie go pojawia si biay rbek twardwki midzy tczwk a powiek grn, gdypowieka unosi si szybciej ni gaka oczna. Stanowi on zatem w badaniu fizykalnym uzupenienie objawuGraefego.

Objaw Mobiusa patologiczny objaw wystpujcy w chorobie Gravesa-Basedowa, wynikajcy z osabienia mini prostych

wewntrznych oczu i zdolnoci konwergencji.

Objaw ten sprawdza si, polecajc choremu obserwowanie palca lub przedmiotu trzymanego wodlegoci okoo 30 centymetrw od jego nosa, a nastpnie powoli zbliajc palec objaw jest dodatni,gdy w pewnym momencie, na skutek osabienia mini, jedna z gaek ocznych "odskakuje" w bok, niemogc pody za zbliajcym si palcem (przedmiotem).

Objaw Popowa patologiczny objaw wystpujcy w chorobie Gravesa-Basedowa, bdcy wynikiem przykurczu mini

powieki grnej. Jego wystpowanie sprawdza si podobnie jak w przypadku objawu Graefego: badajcy poleca

choremu obserwowa swj palec z odlegoci okoo 30 centymetrw, a nastpnie go obnia. Gdynienadajca za gak oczn powieka opada zauwaalnymi skokami objaw Popowa jest dodatni, jeston wic jakby "uzupenieniem" objawu Graefego (wystpuje tylko przy dodatnim objawie Graefego).

Skrzydlik zmiana chorobowa oka polegajca na zgrubieniu spojwki gakowej w obrbie szpary powiekowej, w

ksztacie trjkta zwrconego wierzchokiem do rogwki. Leczony operacyjnie.

Jest to proces chorobowy, w ktrym nastpuje nienormalny wzrost w spojwce gakowej, ktra przerastarogwk, przykrywajc jej przezroczyst powierzchni. Skrzydlik moe by may lub tak duy, e upoledzawidzenie, jeeli przykryje rogwk w jej centralnej czci. Zazwyczaj pojawia si w wewntrznym kcie oka.

Nie ma w peni udokumentowanego wytumaczenia przyczyn powstawania skrzydlika. Najczciej pojawiasi on u osb, ktre wiele czasu spdzaj na otwartej przestrzeni, a szczeglnie w sonecznym klimacie.Dugotrwaa ekspozycja na wiato soneczne, a specjalnie promieniowanie ultrafioletowe oraz przewlekedranienie oczu przez suche, zapylone rodowisko wydaj si gra wan rol jako przyczyna powstawaniaskrzydlika.

Piercie Kaysera-Fleischera To objaw choroby Wilsona wystpujcy w postaci zocistego lub zocisto-brzowego przebarwienia

rogwki, szczeglnie dobrze widoczny u osb niebieskookich - u innych konieczne jest badanie lampszczelinow.

Powstaje on przez gromadzenie si w bonie Descemeta rogwki osadw miedzi, co nie upoledza wzroku,jest jednak sygnaem uwolnienia si tego pierwiastka z wtroby i uszkodzenia mzgu (objaw piercieniawystpuje praktycznie zawsze z objawami neurologicznymi i psychiatrycznymi).

Niekiedy (rzadko) piercieniowi Kaysera i Fleischera towarzyszy tak zwana zama sonecznikowa. Brak piercienia w badaniu nie wyklucza choroby Wilsona.

Bruzda Harrisona jeden z objaww zaawansowanej krzywicy, powstaje na skutek rozmikania koci w tej chorobie, a polega na wcigniciu eber w linii przyczepu

przepony w postaci zauwaalnej bruzdy.

Raniec krzywiczy to jeden z objaww zaawansowanej krzywicy.

Copyright by $ta

- 7 -

W przebiegu tej choroby dochodzi do zgrubienia pocze kostno-chrzstnych eber, co manifestuje sijako charakterystyczny "raniec".

Bransoleta krzywicza jeden z objaww krzywicy. W przebiegu tej choroby dochodzi do zgrubienia przynasad koci i pocze kostno-chrzstnych, co

ujawnia si szczeglnie w przypadku nasad dalszych koci okciowej i promieniowej charakterystycznym,"bransoletowatym" ich pogrubieniem (widocznym nieco powyej nadgarstka).

abi brzuch abi brzuch (brzuch krzywiczy) objaw chorobowy, polegajcy na spaszczeniu, niejako "rozlaniu" brzucha, spowodowany osabieniem

napicia mini nie tylko ciany brzucha lecz take odka i jelit, wystpujcy gwnie u dzieci, ktregoprzyczyn moe by nie tylko krzywica ale i nasilona hipokaliemia.

Objaw skrki pomaraczy Skrka pomaraczy to drobne zagbienia skry, spowodowane obrzkiem i naciekaniem skry przez raka,

najczciej wknistego. jest objawem miejscowego zaawansowania choroby.

Oddech Kussmaula patologiczny tor oddychania polegajcy na bardzo gbokim oddychaniu przy normalnej lub obnionej

czstoci; jedna z form hiperwentylacji. Pojawia si w m.in. w ketonowej piczce cukrzycowej, mocznicy, kwasicy metabolicznej. Okrelany te jako "oddech gonionego psa" lub "oddech kwasiczy".

Oddech Cheyne'a-Stokesa (oddech periodyczny) patologiczny tor oddychania, polegajcy na wystpowaniu bezdechw trwajcych kilkanacie sekund,

po ktrych pojawia si oddech, ktry jest coraz szybszy i gbszy, nastpnie po osigniciu maksimum -ulega stopniowemu zwolnieniu i spyceniu, a do kolejnego epizodu bezdechu.

Jest zwizany z niewydolnoci orodka oddechowego.

Wystpuje w niewydolnoci krenia, obustronnych uszkodzeniach orodkowego ukadu nerwowegopowyej poziomu mostu, w zatruciach opiatami i barbituranami.

Oddech Biota (oddech ataktyczny) okrelenie stosowane do okrelenia zupenie niemiarowego trybu oddechowego. Okresy bezdechw s przerywane zupenie bezadnym rytmem oddechowym, poszczeglne oddechy

rni si czstotliwoci i gbokoci.

Wystpuje w schorzeniach i urazach orodkowego ukadu nerwowego obejmujcych rdze przeduony iznajdujcy si w nim orodek oddechowy.

Jest objawem powanym i le rokujcym. Stosunkowo czsto wystpuje w stanach agonalnych i moeprzej w bezdech.

Gowa meduzy rzadki objaw krenia obocznego, charakterystyczny dla nadcinienia wrotnego, przejawiajcy si

specyficznym poszerzeniem y pooonych dookoa ppka (gowa meduzy zewntrzna).

Aby objaw wystpi konieczna jest zachowana drono yy ppkowej warunek ten spenia okoo 1%chorych. Poszerzeniu ulec mog (czciej) take yy wewntrznej ciany brzucha, co daje si zobrazowaultrasonografi dopplerowsk poszerzenie takie nazywamy gow meduzy wewntrzn (ac. caputmedusae internum).

Objaw gowy meduzy naley rnicowa z rzadkimi ylakami brzucha.

Objaw Blumberga objaw stwierdzany w badaniu przedmiotowym u chorych z ostrym zapaleniem otrzewnej. Objaw charakteryzuje si brakiem lub sabo nasilon bolesnoci podczas delikatnego i powolnego

wpuklania powok brzusznych, z charakterystycznym wywoaniem ostrego, silnego blu w momenciegwatownego zwolnienia ucisku.

Copyright by $ta

- 8 -

Proponowany mechanizm patofizjologiczny objawu to sklejanie si blaszek wknika powstaych w wynikuzapalenia oraz naga zmiana cinienia w jamie brzusznej.

Objaw Markle'a jeden z objaww klinicznych sugerujcych obecno zapalenia otrzewnej. Potwierdzeniem jest bl jamy brzusznej (objaw dodatni) wywoany wstrznieniem tuowia, np. przy

podskoku; szybkim opadaniu na pity po staniu na palcach stp; delikatnym wstrznieniu okolicyldwiowej lecego pacjenta.

Uwaany jest za rwnoznaczny z objawem Blumberga.

Punkt McBurneya To orientacyjny punkt na skrze jamy brzusznej, zlokalizowany w poowie odlegoci midzy grnym

przednim kolcem koci biodrowej a ppkiem (wg niektrych autorw lokalizacja punktu to 1/3 odlegociliczc od kolca koci biodrowej).

Jest najczstszym miejscem najwikszej bolesnoci w ostrym procesie zapalnym wyrostka robaczkowego.Przez punkt McBurneya przeprowadza si klasyczne cicie tzw. cicie skone McBurneya, ktrym uzyskujesi dostp do pola operacyjnego w klasycznej appendektomii.

Punkt Lanza orientacyjny punkt na skrze brzucha odpowiadajcy pooeniu wyrostka robaczkowego w jamie

brzusznej. Ley on na linii czcej kolce biodrowe przednie grne, w jednej trzeciej odlegoci midzy nimi, po stronie

prawej. Jest on bardziej miarodajny ni punkt McBurneya i znajduje si nieco poniej niego.

Objaw Jaworskiego objaw charakterystyczny dla zapalenia wyrostka robaczkowego. Pacjent w pozycji lecej podnosi koczyn doln praw do gry. Nastpnie badajcy naciska palcami

doni okolic wyrostka robaczkowego, a pacjent jednoczenie opuszcza wyprostowan w stawiekolanowym koczyn do poziomu.

Objaw uznaje si za dodatni, gdy w trakcie opuszczania koczyny pojawia si narastajcy bl (wprzypadku zaktniczego pooenia wyrostka robaczkowego).

Objaw Rovsinga jest objawem zapalenia wyrostka robaczkowego lub zapalenia otrzewnej. Badanie wykonuje si oburcz. Badajcy ukada sw jedn do w okolic lewego dou biodrowego

prostopadle do okrnicy zstpujcej, a nastpnie wywiera swoj drug doni rwnomierny ucisk na dowczeniej przyoon do skry brzucha. Stopniowo przesuwa donie w kierunku antyperystaltycznym dolewego zgicia okrnicy.

W wyniku badania dochodzi do wzrostu cinienia gazw w okrnicy, co rozciga cian ktnicy i wyrostekrobaczkowy. W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego wyzwoli to bl w prawym dolnymkwadrancie brzucha - dodatni objaw Rovsinga.

Objaw ten suy do rnicowania zapalenia wyrostka robaczkowego od niektrych chorb nerek, kamicymoczowodowej, czy zapalenia przydatkw. Jest polecany szczeglnie w sytuacji, gdy uciskanie prawegodou biodrowego moe by dla chorego niebezpieczne.

Objaw Chemoskiego objaw chorobowy wystpujcy w chorobach wtroby, polegajcy na wystpowaniu bolesnoci w trakcie

uderzenia w okolic uku ebrowego prawego. Zwykle badanie tego objawu polega na pooeniu doni na uku ebrowym prawym i nastpnie uderzeniu

w do pici drugiej rki. W przypadku wystpienia blu uwaa si objaw za dodatni i wiadczy to o istnieniu procesu zapalnego

pcherzyka ciowego, zwaszcza w kamicy ciowej.

Objaw Murphy`ego objaw chorobowy sucy do rnicowania blu w okolicy podebrowej prawej. Uwaa si e jest dodatni w przypadku kamicy pcherzyka ciowego, natomiast ujemny w przypadku

zapalenia drg ciowych bd ich kamicy.

Copyright by $ta

- 9 -

Badanie objawu wykonuje si w pozycji lecej na wznak, polega na pooeniu doni w okolicpodebrow praw w linii rodkowo-obojczykowej (lokalizacja pcherzyka ciowego) i nakazaniewykonania przez badanego gbokiego wdechu.

Objaw uwaa si za dodatni, jeli badany przerwie wdech, co spowodowane jest blem.o W trakcie wdechu rozprajce si puca oraz napinajca si przepona powoduj ruch

znajdujcych si poniej wtroby oraz lecego na jej dolnym brzegu pcherzyka ciowego,ktry obniajc si przy wdechu uderza w palce badajcego, powodujc w przypadku jego stanuzapalnego bl i odruchowe wstrzymanie oddechu.

Objaw Courvoisiera jest to objaw charakterystyczny dla zaawansowanego nowotworu okolicy trzustkowo-dwunastniczej

(zazwyczaj rak gowy trzustki lub przewodw ciowych), zwizany z zamkniciem drg ciowych przeznaciekajcy lub uciskajcy guz.

Charakteryzuje si wystpowaniem znacznie powikszonego, wyczuwalnego przez powoki brzuszne iniebolesnego pcherzyka ciowego wraz z pojawieniem si taczki.

Wspistnienie taczki i wyczuwalnego przez powoki pcherzyka nie wystpuje w kamicy drgciowych. Tworzce si w pcherzyku kamienie mog co prawda spowodowa jego powikszenie,jednak taczka pojawia si dopiero wtedy, gdy dostan si one do przewodu ciowego wsplnego, ato nastpuje w pniejszym etapie choroby, w ktrym to pcherzyk posiada pogrubiae ciany, ze wzglduna przebyte zapalenia, jest obkurczony i nie rozciga si pod wpywem zwikszonego cinienia ci.

Wze Virchowa wze chonny pooony w dolnym odcinku yy szyjnej wewntrznej po stronie lewej. Topograficznie za wze Virchowa uwaa si powikszony wze w dole nadobojczykowym lub te wze

lecy pomidzy miniami pochyymi i wyczuwalny w dole nadobojczykowym. Due znaczenie wza Virchowa wynika z bogatej sieci pocze gwnie z wzami chonnymi

pachowymi oraz wzami chonnymi piersiowymi. W wle tym lokalizuj si przerzuty z nowotworw zoliwych regionu gowy i szyi oraz nowotworw

pooonych poniej obojczyka midzy innymi raka odka. Daje to w badaniu palpacyjnym obraz powikszonego, twardego i nieprzesuwalnego wza. Zajcie wza

Virchowa przez przerzut ma due znaczenie rokownicze.

Obecno powikszonego i zmienionego przerzutowo wza Virchowa w przebiegu raka odkanazywana jest objawem Troisiera.

Objaw Goldflama w badaniu fizykalnym wywoywany przez uderzanie pici badajcego w grzbiet drugiej rozwartej rki,

przyoonej w okolicy kta krgosupowo-ebrowego. Prawidowo wstrzsanie tej okolicy nie wywouje blu. Pojawiajcy si ostry bl stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces zapalny nerki po stronie

badanej.

Objaw Cullena objaw ostrego zapalenia trzustki przejawia si wystpowaniem brunatnosinych plam w okolicy ppka, bdcych ogniskami martwicy

podskrnej tkanki tuszczowej. Jest to objaw bardzo rzadki, w przypadku wystpienia rokowniczo niepomylny.

Objaw Greya Turnera rokowniczo niekorzystny, bardzo rzadki objaw ostrego zapalenia trzustki, W dodatnim objawie Grey Turnera obserwuje si brunatnosine plamy podskrnej martwicy tkanki

tuszczowej, zlokalizowane, inaczej ni w objawie Cullena w okolicy ldwiowej, zwykle lewostronnie.

Objaw Halsteadta To objaw polegajcy na marmurkowatoci koczyn i brzucha objaw, przypisywany dawniej ostremu

zapaleniu trzustki. W rzeczywistoci marmurkowato jest jednym z objaww rozwijajcego si wstrzsu i nie jest swoista dla

ostrego zapalenia trzustki, jest natomiast rokowniczo niekorzystna, podobnie jak objawy Cullena i Grey-Turnera.

Copyright by $ta

- 10 -

Objaw Flataua wsplna nazwa dwch objaww oponowych. Objawy te mog by dodatnie przy wzmoonym cinieniu rdczaszkowym oraz przy zapaleniu opon

mzgowo-rdzeniowych.o Objaw Flataua grny (karkowo-mydriatyczny) - przy biernym pochyleniu gowy do przodu

nastpuje rozszerzenie renic.

o Objaw Flataua dolny (erekcyjny) - u maych chopcw przy kilkakrotnym pochyleniu tuowia kuprzodowi pojawia si erekcja prcia. Obserwowany czciej w gruliczym zapaleniu oponmzgowo-rdzeniowych.

Objaw Hermana (objaw karkowo-paluchowy) jeden z objaww oponowych. Dodatni objaw wystpuje, gdy podczas biernego przyginania brody pacjenta do klatki piersiowej dochodzi

do zgicia grzbietowego palucha Wystpuje czciej w gruliczym zapaleniu opon mzgowo-rdzeniowych.

Objawem Hermana okrela si rwnie (rzadko) objaw podania koczyny niedowadnej, wystpujcynajczciej u chorych z niedowadem poowiczym i utrat przytomnoci.

o Polega on na mimowolnej abdukcji koczyny niedowadnej podczas odwodzenia koczynyzdrowej.

Objaw de Musseta rzadko dzi opisywany objaw chorobowy wiadczcy o przewlekej niedomykalnoci zastawki aortalnej

znacznego stopnia, Objaw polega na szybkim wstrzsaniu gowy chorego w rytm ttna na ttnicach szyjnych ("przytakiwania").

W ciszych przypadkach ttnienie moe udziela si caemu ciau. Jest objawem o raczej niewielkiejczuoci i swoistoci

Objaw Tinela-Hoffmana objaw neurologiczny, wywouje si go opukujc pie badanego nerwu obwodowego. Nerw pozbawiony osonki mielinowej przy opukiwaniu daje reakcj drtwienia. Przesuwanie si tej reakcji na obwd obserwowane przy kolejnych badaniach pacjenta wiadczy o

postpie mielinizacji nerwu, a wic o jego regeneracji. Jest dodatni w zespole cieni nadgarstka.

Test Phalena, objaw chorobowy wystpujcy w zespole cieni nadgarstka. Przeprowadza si go zginajc nadgarstek na okres 60 sekund - objaw jest dodatni, gdy po czasie tym

wystpi uczucie mrowienia, promieniujce w kierunku ramienia.

Objaw Trousseau (w tyczce) objaw wystpujcy w przypadku tyczki hipokalcemicznej. Polega na zaciniciu doni w tzw. do poonika (wystpuje zgicie doniowe IV i V palca rki) podczas

zaciskania opask przedramienia, co wywouje jego niedokrwienie.

Objaw Trousseau (w chorobach nowotworowych) Objaw Trousseau - zwizany z nowotworami (np. gruczolakorakami trzustki, puc), objawia si wdrujcym

zakrzepowym zapaleniem y spowodowanym nadkrzepliwoci krwi.

Objaw Otta-Schobera zblianie i oddalanie si punktw zaznaczonych na skrze plecw badanego podczas jego pochylania si

oraz wykonywania przeprostu.o Okrelanie ruchomoci odcinka piersiowego - Na powierzchni skry badanego oznacza si kropk

wyrostek kolczysty 7 krgu szyjnego oraz punkt znajdujcy si 30 cm niej. Po wykonaniu

Copyright by $ta

- 11 -

gbokiego skonu odlego ta powinna zwikszy si o 2 - 4 cm, a przy maksymalnym przeprocie- zmniejszy si o 1 - 2 cm.

o Okrelanie ruchomoci odcinka ldwiowego - Na powierzchni skry badanego zaznacza siwyrostek kolczysty pierwszego krgu krzyowego i punkt znajdujcy si 10 cm wyej. Przypochyleniu znaki na skrze powinny rozej si do okoo 15 cm, a przy maksymalnym przeprociezbliy si do 8 - 9 cm.

Ograniczona ruchomo krgosupa wiadczy o zmianach zwyrodnieniowych lub zapalnych krgosupa.

Objaw Homansa objaw stwierdzany u okoo 30% chorych z zakrzepic y gbokich koczyn dolnych, zlokalizowan w

obrbie podudzia. Polega na wywoaniu znacznej bolesnoci w obrbie ydki i dou podkolanowego, podczas grzbietowego

zgicia stopy, przy zachowaniu wyprostowanego kolana. Wynika to z bolesnoci zmienionych zapalnie y gbokich przy ich napinaniu. Stwierdzenie tego objawu potwierdza rozpoznanie zakrzepicy y gbokich koczyn dolnych.

Test Allena jest badaniem majcym na celu okreli prawidowo unaczynienia ttniczego rki, czyli drono ttnic,

promieniowej i okciowej oraz ttniczego uku doniowego, czcego obie ttnice.

W celu wykonania testu Allena naley:o ucisn ttnic promieniow i okciow na przedramieniu, powyej nadgarstka,o unie rami chorego powyej gowy i zaczeka a zblednie,o zwolni ucisk tylko na ttnicy okciowej,o okreli czas powrotu do prawidowego zabarwienia palcw.

Prawidowy czas powrotu krenia powinien wynosi okoo 7 sekund, czas powyej 14 sekund wiadczy oanomalii unaczynienia ttniczego rki (doni).

U noworodkw wartoci te wynosz odpowiednio 10 i 15 sekund

Objaw Mayra wystpujcy w zakrzepicy y gbokich objaw o niezadowalajcej czuoci i swoistoci (obie

Copyright by $ta

- 12 -

Prb wykonuje si nastpujco: u stojcego badanego u ktrego s wypenione ylaki, zakada siopask uciskow poniej kolana. Nastpnie poleca si kilkakrotnie szybko wspi si na palce. Jeeliwypenienie ylakw si utrzymuje wiadczy to o niewydolnoci zastawek y gbokich i czcych lub oich niedronoci.

Prba Trendelenburga prba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekej niewydolnoci ylnej do oceny zastawek y

koczyny dolnej, wiadczca rwnie o wydolnoci y czcych ukad ylny powierzchniowy i gboki.

Prb wykonuje si nastpujco: u lecego badanego podnosi si koczyn doln, tak aby wszystkieylaki oprniy si. Nastpnie zakada si opask powyej kolana i poleca si wsta. Jeli ylaki poniejopaski wypeniaj si szybko, wiadczy to o niewydolnoci y czcych. Jeli w takiej sytuacji dochodzi dopowolnego wypeniania ylakw, a szybko si zwiksza dopiero po usuniciu opaski wiadczy to oniewydolnoci zastawek yy odpiszczelowej.

Prba Trendelenburga odwrotna to prba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekej niewydolnoci ylnej do oceny dronoci y

gbokich koczyny dolnej.

Prba polega na zaoeniu u stojcego badanego z wypenionymi ylakami koczyny dolnej, opaskiuciskowej w poowie uda a nastpnie pooeniu badanego i uniesieniu obserwowanej koczyny.Oprnianie si y powierzchiowych w tej sytuacji wiadczy o wydolnoci (prawidowym kreniu) wobrbie y gbokich koczyny dolnej.

Pozycja Trendelenburga pozycja medyczna, w ktrej pacjent ley na plecach z gow poniej poziomu klatki piersiowej i miednicy.

Przykadowo moe by stosowana:o przy wykonywaniu zdj RTG przeyku ze rodkiem kontrastowym w diagnozowaniu przepuklin

przeyku,o w chirurgii brzucha,o w zabiegach ginekologicznych,o w medycynie ratunkowej.

Test Schillinga test pozwalajcy oceni wchanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego na podstawie jej wydalania

z moczem. Test polega na podaniu znakowanej 57Co witaminy B12 i okreleniu radioaktywnoci moczubdcej miar wydalania zwizku. Pacjent do badania musi by na czczo; po oddaniu moczu przyjmujep.o. witamin B12 w dawce 1 g, i po 2 godzinach i.m. 1000 g. Pomiaru radioaktywnoci dokonuje si wmoczu zebranym 24 godziny po podaniu witaminy B12.

Norm jest >10% podanej dawki witaminy w moczu, wartoci

Copyright by $ta

- 13 -

Objaw Duchenne'a nastpstwo objawu Trendelenburga.

W sytuacjach, ktre powoduj objaw Trendelenburga utrzymanie rwnowagi wymaga kompensacyjnegoprzemieszczenia segmentw ciaa tak, aby rzut rodka cikoci pada na paszczyzn podparcia.Wyrazem tego jest pochylenie tuowia w stron nogi podporowej, ktre okrela si jako dodatni objawDuchenne'a.

Obustronne wystpowanie objawu Trendelenburga i objawu Duchenne'a powoduje chd kaczkowaty.

Guzki Heberdena i Boucharda guzkowate twory wystpujce w okolicach staww midzypaliczkowych, w przebiegu choroby

zwyrodnieniowej staww Guzki Heberdena znajduj si przy stawach midzypaliczkowych dalszych (bliej paznokci), a w okolicy

staww midzypaliczkowych bliszych (w okolicy nadgarstka) znajduj si guzki Boucharda.

Objaw abdziej szyi W RZS znieksztacenia typu abdziej szyi przeprost w stawie midzypaliczkowym bliszym, a zgicie w stawie

midzypaliczkowym dalszym;

Objaw butonierki znieksztacenie typu palce butonierkowate

o zgicie w stawie midzypaliczkowym bliszym, przeprost w stawie midzypaliczkowym dalszym;

kciuk butonierkowaty zwany take szewskim, zgicie w stawie rdrczno-paliczkowym, przeprost wstawie midzypaliczkowym;

Objaw (Test) Bragarda Test diagnostyczny wskazujcy na ucisk korzeni nerwowych - pozwala na rnicowanie midzy

rzeczywistym i rzekomym objawem Lasegue'a.

Wykonanie testu odbywa si w pozycji pacjenta lecej na plecach. Terapeuta jedn rk obejmujepit, a druga chwyta za tyln okolic stawu kolanowego. Wyprostowan w stawie kolanowym koczynterapeuta unosi wolno ku grze. Przy pojawieniu si blu jak w objawie Lasegue'a, koczyn opuszcza sido momentu, gdy bl ustpi. W tej pozycji wykonywane jest silne zgicie grzbietowe stopy, ktre powodujeponowne pojawienie si blu przebiegajcego wzdu nerwu kulszowego.

Dodatni objaw Bragarda wiadczy o ucisku korzeni nerwowych z poziomu L4-S1. Tpy, niespecyficzny blna tylnej powierzchni uda z promieniowaniem do stawu kolanowego wiadczy o podranieniu na skutekrozcignicia mini kulszowo-udowych i nie naley go myli z objawem Lasegue'a. Uczucie napicia wydce moe by spowodowane zakrzepic y, zatorem lub przykurczem minia brzuchatego ydki.

Test Bragarda pozwala na stwierdzenie agrawacji przez chorego. W wikszoci takich przypadkw dodatniobjaw nie wystpuje.

Objaw Mackiewicza objaw rozcigowy nerwu udowego to objaw charakterystyczny dla rwy udowej, jest dodatni, gdy u badanego lecego na brzuchu bierne zginanie (przez badajcego) koczyny dolnej

w stawie kolanowym powoduje bl na przedniej powierzchni uda

Copyright by $ta

- 14 -

Pediatria

Zesp suszonej liwki

Zesp suszonej liwki (ang. prune belly syndrome) rzadki zesp wad wrodzonych. Nazwa zespou pochodzi odpomarszczonej skry powok brzusznych, stanowicej czsty element obrazu klinicznego. Ponadto wystpujeczciowy lub cakowity brak mini brzucha, wntrostwo, malformacje ukadu moczowego. Czstym powikaniemtych ostatnich s nawracajce infekcje drg moczowych i niewydolno nerek.

Objaw BabiskiegoObjaw BabiskiegoObjaw BabiskiegoObjaw BabiskiegoZesp Hornerarenica Argyll-RobertsonaObjaw ChvostkaPrba WeberaPrba RinnegoPrba RombergaOdruch JacobsohnaOdruch RossolimoObjaw OppenheimaObjaw KernigaObjaw LasegueaObjaw BrudziskiegoPrzykurcz DupuytrenaObjaw balotowania rzepkiObjaw DarlympleaObjaw StellwagaObjaw GraefegoObjaw KocheraObjaw MobiusaObjaw PopowaSkrzydlikPiercie Kaysera-FleischeraBruzda HarrisonaRaniec krzywiczyBransoleta krzywiczaabi brzuchObjaw skrki pomaraczyOddech KussmaulaOddech Cheyne'a-Stokesa (oddech periodyczny)Oddech Biota (oddech ataktyczny)Gowa meduzyObjaw BlumbergaObjaw Markle'aPunkt McBurneyaPunkt LanzaObjaw JaworskiegoObjaw RovsingaObjaw ChemoskiegoObjaw Murphy`egoObjaw CourvoisieraWze VirchowaObjaw GoldflamaObjaw CullenaObjaw Greya TurneraObjaw HalsteadtaObjaw FlatauaObjaw Hermana (objaw karkowo-paluchowy)Objaw de MussetaObjaw Tinela-HoffmanaTest Phalena,Objaw Trousseau (w tyczce)Objaw Trousseau (w chorobach nowotworowych)Objaw Otta-SchoberaObjaw HomansaTest AllenaObjaw MayraObjaw Lowenberga-MayaObjaw PayraObjaw MozesaPrba AdsonaPrba PerthesaPrba TrendelenburgaPrba Trendelenburga odwrotnaPozycja TrendelenburgaTest SchillingaTest SchellongaZesp MeigsaObjaw Duchenne'aGuzki Heberdena i BouchardaObjaw abdziej szyiObjaw butonierkiObjaw (Test) BragardaObjaw Mackiewicza

PediatriaZesp suszonej liwki