NIKANIPPWA MEI ANNOOU · 2020. 10. 20. · s p w p x t f r a s x m v e m g m e t e k 0 f g w 0 w u...

34
NIKANIPPWA MEI ANNOOU WORKBOOK \f\L VlR ION UWAfi.- v t Mf.EflYO. nw •TY or I rll I '[\RARY uNwt.: 1 THL2-w

Transcript of NIKANIPPWA MEI ANNOOU · 2020. 10. 20. · s p w p x t f r a s x m v e m g m e t e k 0 f g w 0 w u...

  • NIKANIPPWA MEI ANNOOU

    WORKBOOK

    \f\L VlR ION UWAfi.- v t ~Er Mf.EflYO. nw

    •TY or I ~ rll I '[\RARY uNwt.:

    1 THL2-w

  • NOTICE THESE PILOT TEST MATERIALS ARE FOR EXPERIMENTAL

    USE ONLY AND MAY NOT BE REPRODUCED WITHOUT WRITTEN PERMISSION FROM THE PALM PROJECT

    The contents of these instructional materials were developed with financial assistance from the Office of Bilingual Education, Department of Health, Education and Welfare . The funds were provided through the Bilingual Education Act, Title VII of the Elementary and Secondary Education Act of 1965 as amended by Public Law 95-561. However, the contents do not necessarily represent the position or policy of that agency and a reader should not infer endorsement by the Federal Governmtnt.

    Developed by:

    PALM Pacific Area Languages Materials Project Social Science Research Institute 2424 Maile Way, Room 713, University of Hawaii at Manoa Honolulu, Hawaii 96822

    NII<

  • --._.-----~~ ---~-· ···-··

    NIKANIPPWA MEI ANNOOU

    WORKBOOK

    written by MARCUS ROSARIO

    translated by WISEMAN MOSES

    illustrated by JANE ODAGAWA

  • )UUOU

    HD[~N

    HD[~N

  • Nikanu pwun repwe tongeni wesewesen manaw nou inisin ekkoch pwan maan. Nikanu pwun ra tongeni pwan nonnom non inisin ekkoch maan ra tongeni pwan nonnom non inisin aramas.

    Nenien Nikanupwun

    Okukkumosu ian ewe nikanupwun epwe tongeni nom ia.

  • Chommong aramas ikei a wor rer nikanupun. Aramasen non ekkoch neni me non fonufan ese wor rer nikanu pwun. Ese fokkun murino an epwe wor nikanu pwun non nukoch. Nikanu pwun ra tongeni efisata sokopaten samwaaw ngeni ki.ch.

    Nikanupwun ra ese mweni kich.

    Makenong ekkewe kapas mi pwung:

    l. Nikanupwun ngeni kich. I

    mei och I

    ese och

    2. Sia tongeni angli

    samwaaw pochokkun

    I I

    mu murinno

    seni Nikanupwun.

    tipachem

    2

    Nu:t;" mwer a ar

    ~

    mwer

    lei

    Marr

    Marr

  • e

    waaw Nupwen sia mwenge ewe mwenge a etinong non inisich. Inisich a ngei ewe mwenge pwe epwe pochokun ren. Nge ika awor nikanupwun non inisich iwe a ani ekkoch ekkewe mwenge sise tongeni pochokun. Kisinon anach mwenge ese epechekuna inisich.

    I I

    Nikanupwun a ani anach mwenge.

    I I lei enen Marry kewe mwenge.

    Marry ra ani esap.

    Marry epwe chiwen pochokun?

    Ekkewe nikanupwun non inisin

    I

    U Apw

  • Ew pwan sokkun samaaw sia tongeni angei seni nikanupwun itan met.ek nuuk. Nikanpwun ra emeteki nukach. Ir ra pwan t.ongeni afeumongu nukach. F'om ekkoch sia neunew nikanu pwun nge sise sinei. Nukach a milek nge sise sinei pwopun. Ikenai sipwe eisini nimen aramas non ach ei rumw ruu kapas eis:

    Mei mwo metek nukomw ekis tefen non ei wiik? Mei mwo tosenuk nikanupwun non ei wiik?

    Maketiw iten ekwe ra metek nuker me n6un6w nikanupwun non ei wiik.

    lion e metek nukan?

    I tan -l. u apw 2. u apw 3. u apw 4. u apw 5. I u apw

    Maketiw iten ekkewe ra metek nuker me newnew nikanupwun

    non ei week.

    4

    Ch om tong moru

    Aum

    Nik<

    Nik;

    Nik;

    Nik

    Nik

    nuu

  • rnk.

    Chommong sokkun samwaaw sia pwan tongeni angei seni nikanupwun. Sia pwan tongeni mor ren nikanupwun. Ika a chommong newuch mikanupwun sia tongeni moruni cha. Ese fokkun murino.

    Nikanupwun a forata moor.

    Aunukkumwosu menni me nein ekkeei kapas mei pwung.

    Nikanippwun mei annoou. (anniopwut) .... uu aapw

    Nikanippwun raa toongeni ngeni kich samwaau. .. .. uu aapw

    Nikanippwun raa toongeni ngeni kich pechekkuh. uu aapw

    Nikanippwun raa toongeni ngeni kich mwoor.

    Nikanippwun raa toongeni ngeni kich metekun nuuk.

    .. .. uu

    uu

    aapw.

    aapw

  • Ifa usun ach sipwe tongeni sinei pwe sia newnew nikanupwun? Ew anen ach sipwe sinei ika ewe nikanupwun a tekaneu me non ewe aw non ewe pwet ika non ewe fachou. lka emon nikanu pwun a tekaneu sia sinei pwe a c hommong non inisich.

    Nikanupwun ra tongeni tou me non.

    mekur

    aw

    paw

    pwet

    f achow

    pee he

    Okukkumosu ewe kapas ian ewe nikanupwun a tongeni tou me ia.

    Eeri efoch nain seni ewe kapas ngeni niosun we.

    8

    Ifa m morokt ne non

    (

  • -------------~~-~-~---·- · · · ·

    ac h

    l.

    Ifa usun an aramas ange~ nikanupwun? Enmei sinei ifa? Sipwe ne kae morokukkunnun manawen nikanupwun. Aewin ewe menumuken nikanupwan a pwoputa . . . ~ ne nomw non 1n1s1n emen "

    I Nikanupwun a poputa non inisin emen.

    Okukkumosu ian ekewe ni kanupwun mei ngaw acaa nomw ian.

  • Fansoun ewe niknuppun a watteno, iwe raa tongeni sokun. Ekkei sokun ra fitauu pinchem we fansoun ka pincho. lei wewen an pinchemw we a efeiengaw-d tongeni esemwen i ekkoch 2.ramas poki ten nikanuppun.

    Pwise a asamwaau kich.

    s p w p x t f

    r a s x m v e

    m g m e t e k

    0 f g w 0 w u

    0 c b q a y 0

    r s n t f a n I ' e m m e k g w

    Okukkumosu ekkewe kapas kukkungeni nikanuppwun: I I

    moor emmek samwaaw metek

    8

    I

    Ekke1 okUD' (pwi: mmen

    ~

  • 1gaw-Ekkewe nikanu ppwun non inisin emon. Ewe inenapen nikanuppwun a okunnutiw. Iei ewe aramas a feino pinche. Ewe sokun a fitau ewe pinche (pwise). Ekkewe sokun ra feukukkun sise tongeni kuna. Ekkei sokun ra

    mmen efeiengaw.

    Nikanuppwun ra fitaau pinche.

    I

    Okukkumosu ekkewe mwurineen anen oppwonu pwise.

  • Ekkewe sokun non pwise mei fokkun kukkun, sise tongeni kuna. Nge ika sia nengeni far kinasen anapano iwe sia tongeni kuna. Napenseni mei fokkun chommong ekkei esin sokun. Sousafei fan chommong ra nengeni pinchecn aramas fan kinassen anapano ar kutta sokunun nikanu pwun.

    Ei kinassen anapomo ra awateno ekkewe sokun.

    Maketiw ewe kapas microscope fan ewe nios. I

    Maketiw ewe kapas mi pwung.

    Ewe Microscope a tongeni ~ I I I I I I

    ekukkunu enninga awatteno eniengawa

    10

    c M

    w

  • Sokunnun nikanupwun ra tongeni pachono won poumw sisap tongeni kuna. Ra men fokkun kukkun ra tongeni nomw non ukkun _peuch. Nupwen sia mwenge ewe nimengaw non ukkun pouch a tongeni esemweni kich. A murino om kopwe a mwocha pwan nimeti ukkun poumw. En mei tongeni kuna nimeng awen fan ukkun poumw.

    Paw Mi Nimoch

    ~-------~

    0

    sokunnun nikanupwun

    sokunnun nikanupwun

    ---

    1.1--'~~ -~

    uuk mittam nimengaw

    u uk mi mwoch nimeninioch

    paw mi nimeoch

    paw mi nimengaw

    Erii efoch nain ngeni ian ewe sokun e napengeni nomw ia.

    12

    EkkE Sia kukl< so kl;

    Makke

    Sokun

    rongo

    Ki ch

    pouch

    nimen

    Kukku

  • 1en

    -

    -

    1

    Ekkewe sokun non pwise ra tongeni pa.cheta won pouch me pwan won noo ng . Sia tongeni oromano ekkewe so kun ach mwannino. Nupue n ka oro mi e kk ewc kukkun sokun seni pinchoon emon, ekke we sokun repwe ne ommok. Ekke i sokun r epwe ommok pwan winiiti wa t t en nikanupwun.

    Sokunnun Nikanupwun Ra Ommok Non Nuukach

    Makketiw ewe kapas mi pwung: I I

    Sokunnun Nikanu pwun raa fokkun kukkun sise tongeni

    ~~~~~~~~~~~~ iir.

    rongorong neni kuna

    Kich mi pwan tongeni ochei ekkewe sokunnun nikanupwun ika

    pouch raa fokkun -----------I I

    nimengaw kitinnupw nimenimooch

    Kukkun sokunnun nikanupwun raa watteno winiiti watten ---I I I I

    pwaapwaa chuko nikanupwun

  • lei uruwon kunnun manawen nikanupwun. Nepoputan, ewe inenapen nikanupwun raa sokun. Ewe sokun a fitaau ere pincho. Ewe noong a uwei ewe numwun pincho me ewe sokun seni ewe pincho ngeni ewe mwenge. Nupwen emon a ani ewe mwenge iwe ewe sokun a tongeni tonong non inisin Ika a pwan nimengaw paemw me non ukkSmw iwe ewe sokun a pwan tongeni etinong non inkum fansoun om mwenge nge kose tonu pcumw.

    Uruwon Kunnun Manawen Nikanupwun

    I ,.

    Erii efoch nain ngeni ian ewe kapasatam a pwung ngeni ian. I I

    Mwenge sokunnun nikanupwun

    lnenapen me sokunn nikanupwun

    Paw mi nimengaw

    Noong mi nimengaw

    14

    Mei ,. ,. -aaea mi E fans

  • tlUO

    n

    '.1i

    ~· /

    - - -· -· -- .

    Mei namuot s ipwe epeti seni kich noong. Ew anen eppeti noong sipwe aaea pincho mi murinno. Me-c pincho mi murinno? Ew pincho mi murino ewe mi ese tongeni toonong noong non. Pwan ewe mi fokkun nimooch iteitan fansoun rneinisin.

    Ewe Pinche Ese Efeienga~

    Makkeeta ekkewe kapas ian a pwung ngeni nenian.

    efeiengaw ese efeiengaw

  • J

    lj:.

    Ew echchipworun anen eppeti sokunnun nikanupwun seni aramas arr resapw samwaw ren, kopwe tunwunu ewe pincho epwe ireno fan pwun. Ekkewe noong raa tongeni soot~ ika soori ewe pincho ika ese ireireno fan pwun. Iwe ekkewe sokun raa pacheta won pecheer kewe mi motoroun. Iwe irr raa tongeni esemweni kich.

    '---

    """" ---9-11!!!-"

    ~ ~

    ~

    ==- ~

    "':::::

    --:?

    '--;,../'

    Tumwunuw om we faamini.

    .-------~

    Okukkumosu ewe i mi pwaaraano an tongei chon an faamini me

    an mochen pwe chon an faaminii resapw urusamwaw.

    16

    I

    n• t· f e· M

    w

  • raa Ire-ochchu pincheemw we fansoun mei nisi11. Kosap to11yen i mwuu l 11q

  • Sia pwan tongeni newnew nikanupwun esap seni chok noong vwe pwan seni ekkoch pwopun . Eu ika kose tonu poumw wesin om pinche. A tongeni chommongono ekkewe nikanupwun non inisum ika kose tonuochu poum wesin om pincho. T6NU POUMW MURIN OM PINCH6 FANSOUN MEINISIN.

    la Uwa Tonu Pei Ian

    I I

    Chungani ew nios niossun ian kopwe tongeni tonu ian poumw t

    murin om pinche.

    18

    Ek ni rE

    kE

    ~ poc

  • Ekkewe noong raa soota won anach mwenge raa tongeni ngeni kich nikanupwun me ekkoch sokkun samwaw. Sisap fokkun mwut ngeni noong repwe soori anach mwenge. Ika ewe mwenge a weo me kuk ika ipwet iwe kepwe pwenufichi ieno. TUMUNU NOONG SENI ONOM MWENGE.

    I I I

    Opwonu Ewe Mwenge

    Upwe tongeni:

    pochokkun samwaw

    pochokkun samwaw

    pochokkun samwaw

    pochokkun samwaw pochokkun samwaw

    Okukkumosu ewe kapas mi pwung.

    19

  • ~ei eoch ach sipwe mwenge ewe mwenge noong mei fen p11n soori? Apw eseeoch. Noong raa tongeni uwow sokunnan nikanupwun won metereunen pecheer. Iwe ekkewe sokun raa tongeni mwechuno won ewe mwenge. Iwe en kaa tongeni samwaw ren.

    Noong Sia Tongeni Samwaw Ren

    Erii ewe nusen X won ewe nios epwe tongeni samwaw ren nikanupwun.

    20

    p

    m

    k'

    u

    a

    a

    k

    E

    a I

    0

    n

    Ok

    ki

  • ) ~

    ~ p :

    m

    k

    u

    a

    a

    k

    Ewe noong a tongeni soori ewe pincho ese ireireno. Mwurin ewe noo ng asoori ewe mwenge, ewe kap pwan awomw me poumw . Iwe kaa tongeni oromano ekkewe sokun. Kosapw tongeni kuna pwe k a oromaano ekkewe sokun. Iwe nupwe n k aa oromaa no ekkwew sokun iwe a wor nikanupwan non nuukomw.

    Mi Efeienqaw Om Kopwe Oromaano Sokun

    m w e n g e k k a p a s i n 0 0 n m w e n g e u a a w t 0 n g e n i w 0 k 0 m k a p k 0 p w e w m w u t t u n a w t u p u f 0 0 t 1 n 1 k 1 t a 1 c h n . k 1 a n u p w u

    Okukkumosu ewe kap~s ~we noong a tongeni soota won iwe a ngeni I I

    kich nikanupwun. mwenge kap mwuttunaw aaw

    21

    0 I

    a ~

    n

    w

    n

    n

  • Foori Ew Chunnumein Noong

    • \ .\ • 0 , . . #

    0 .. • . . " • . . . . . .

    :

    I I

    Foori ochchu om we chunnumein noong. Onnomwu ikewe ie a I I I I

    chommong noong ie. Nikitano non ukuukun ew wik. Makkei

    iteiten noong mi tupw mwirin ew wik. chunnumein noong: ______ _

    22

    I LI

    Pwat

    Mei soku mwo itei

    . (

    Ma no

  • Pwata sipwe teriu peuch mwen mwenge? Mei murinne sipwe tenu pouch mwen mwenge pun site pwan ani ekkcwe sokunnun nikanupwan ika nimengawen peuch. Peuch mei tongeni nimengdw ik

  • Mei euchea sipwe tenu peuch mwirin ach pinche me rowen ach mwenge. Pwata sipwe sinei ika pwe a nimeoch peuch? Kopwe aea soop ne tenu poumwo Tlimwunu kopwe tenu me ruwofoch poumw. Murin ka tini poumw. Ika pwe ese pwonnen nimech pwan tenu sefaani. Chechchemi pwe ekkewe sokun raa fokkun kukkun sise tongeni kuna.

    I I

    Nimeechu Poumw

    ~ apw I

    u apw

    I

    u apw

    ' u apw

    I I

    Okukkumosu u ika apw ika mi ech ika mi ngaw.

    24

    Sia ekko nun kich mine

    Epwe tenu pwan ,. ,. raan ne t a ni iwe nime

  • Sia pwan tongeni angei nikanupwan seni ekkewe mi nimengaw peuur. Pan ekkoch chiechiach kewe rese tenu peuur mwirin aar pinche. Wewen sokun-nun nikanu pwun raa tongeni nomw won peuur. Ika chiechiach we a ngeni kich woch mwenge sipwe ani iwe sia pwan tongeni ani ekkewe sokun. Ina mine mii fokkun euchchea ngeni meinisin sipwe tenu peuch mwirin ach pinc hc.

    Epwe ne wor ew ach ekkeemiis. Sipwe ne katon ika ieen epwe tongeni tenuechu peuun. Sia mochen tenu peuuch pwun ukkun peuch epwe nimeech pwan unusen peuuch epwe nimeech epwe pwan pwonen nimeech. Iteiten raan rowen mwengeen neanowas poputa seni non eu wik sipwe ne poputa ne tenu peuuch. Sipwe ne nennengeni ion a nimeech peun. Ika pwe ion a nimeech peun iwe a angei efow fuu. Ika pwe ion ese nimeech peun iwe epwe okukkumosu ewe niossan maas mi attong. Achocho ngeni ekkewe nimefew fuu.

    II I I II

    Kaeo Ngeni Om Kopwe Tenu Peumw

    I I I I

    Okukkumosu ewe fuu ika a nimeech poumw. Erii ewe mesen I I

    X won ewe maas ika ese nimeech poumw. --

    I I ~ )f. Safifaan . ·---·- -Oruu 0 * --· I I I I e Eunungat I * I I I I

    I

  • Ika pwe a teseni emon nikanupwun iwe wewen pwe mu chommong nikanupwun non inisin. Sia tongeni semwen ren nikanupwun. Unu mi safeen nikanupwun raa tongeni nieno ekkewe nikanupwun non i11isum. Ereni inomw we epwe uweikeno non ewe piooing ika pwe ka neuneu nikanupwun.

    I

    Unumi Safeen Nikanupwun

    Chungani niosumw om ka no piooing.

    26

    Sia c tongE

  • Sia opwut nikanupwun " Sisap chiwen mwiit ngeniir repwe aea inisich. Sia tongeni suseni nikanupwun ika sia fiti aean ekkei ennuk a makketiw fan.

    ! I

    Anen Tummunu Nimeech

    Uwa aea imwen pinche Nimech Samwaw -- -·-·---- -

    Uwa pinche nein fetin Nimech Samwaw Uwa tenu pei Nimech Samwaw Uwa tumwunu noong seni ewe mwenge. Nimech Samwaw Uwa un safeen nikanupwun Nimech Samwaw