İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği/Association of Turkish Building Material Producers Nisan 2011 • Sayı 5

İMSA

D d

ergi

Nis

an 2

011

• S

ayı 5

6 Başkan’ın Mesajı

eğerli İMSAD üyeleri ve sektör paydaşlarımız;İnşaat sektörü, 2011 yılına geçen yıla göre büyüme bek-lentisiyle girdi. Bunda sektörün 2010 yılını yüzde 15 gibi

bir büyümeyle kapatmasının yanında, aynı yıl 19 milyar dola-ra yaklaşan ihracat ve yıllık ortalama yüzde 15 ihracat artış hı-zının yarattığı olumlu etkiyi göz ardı edemeyiz.

Ancak son dönemde Tunus ile başlayıp domino etkisiyledalga dalga en önemli hedef pazarlarımıza sıçrayan ve Libyaile de en derin etkiyi yaratan krizi doğrusu hiçbirimiz öngör-memiştik. Yine de kısa vadede olumsuz etki yaratan bu ge-lişmelerin, uzun vadede bir fırsata dönüşeceğini öngörüyoruz.İhracatta hedef pazar çeşitlendirmesinin ne derece önemli ol-duğunu da bu süreçte tekrar gördük. Mevcut durumda; Türkinşaat malzemeleri sanayicileri için Avrupa pazarı yanında, Rus-ya, Türk Cumhuriyetleri başta olmak üzere tüm Asya pazarıve Orta Doğu birincil hedef pazarlarımız niteliğinde olacak.

Bildiğiniz gibi yeni yönetim olarak bayrağı şubat ayında dü-zenlenen genel kurulumuzda devraldık. Yeni İMSAD yönetimi olarak, çok başarılı bir önceki dönemyönetiminin ardından çıtayı daha yukarıya taşımak hedefimiz var. İMSAD’ın bir üst örgüt olarak etkinliğiarttıkça sorumlulukları da artıyor. Özel kurumlarla işbirlikleri yanında Ankara nezdindeki çalışma-larımız ve bu çalışmaların sonuca ulaşması büyük önem taşıyor. İMSAD sektörünün öncelikleri ve so-runları konusunda kamu ile bir köprü kurum niteliği kazandı. Bu kazanımı yapılacak yeni çalışmalarlasürdüreceğiz.

Geçen ay iki önemli raporu kamuoyu ile paylaşmanın mutluluğunu yaşadık. Birincisi TOBB li-derliğinde hazırlanan “Türk İnşaat Sektörü Görünüm Raporu 2010”, ikincisi ise “İMSAD DağıtımKanalları Araştırması.” İMSAD Dağıtım Kanalları Araştırması’nı detaylı olarak üyelerimizle önü-müzdeki günlerde paylaşacağız.

Geçtiğimiz aylarda birincisi İMSAD’ın 2010 yılı değerlendirmesi ve beklentilerimiz ile he-deflerimiz, ikincisi bu yıl start alacak önemli projemiz Megabuild Avrasya Yapı Ürünleri Fuarı ve

üçüncü olarak da yeni AB Projemiz EUbuild Enerji Verimliliği için 3 ayrı basın toplantısı düzenle-dik. Üye derneklerimizle bir araya geldiğimiz önemli bir değerlendirme ve işbirliği top-

lantısını bir zirve şeklinde gerçekleştirdik. Ankara’da kamu mercilerine ziyaretlerdebulunduk. TOBB ile yeni ve önemli bir işbirliği dönemine girdik. Birlikte 2011 yılındageniş katılımlı bir “İnşaat Şurası” düzenlenmesi için altyapı çalışmalarına başla-dık. İMSAD’ın Yapı Güvenliği ve Deprem Komitesi’ni kurduk, Dış Ticaret Komite-si’ni etkinleştirdik ve diğer komitelerimiz olan Teknik, Pazarı Büyütme, Çevre veSürdürülebilirlik ile İletişim Komitelerimizi de geliştirmeyi çalışma planımıza al-dık. Komitelerimiz üyelerimizin katkılarıyla sektörümüze fayda sağlayacaklar.

Görünen o ki, 2011 yılı faaliyetlerle dolu bir yıl olacak. AB projemiz EUbuildEnerji Verimliliğinin Finansmanı’nda uluslararası konferans ve yuvarlak masatoplantıları gerçekleştireceğiz. Komitelerimiz faaliyete geçecek. Ekonomi top-lantılarımızı yine periyodik olarak düzenleyeceğiz. Megabuild Fuarı’nı eylül ayın-da ilk kez etkin bir ziyaretçi kitlesiyle ve bugünlerde planları yapılan önemli birtoplantı ile birlikte gerçekleştireceğiz. Uluslararası İnşaatta Kalite Zirvemizinüçüncüsünü ise 23 Kasım 2011 tarihinde, yine İstanbul’da yapacağız.

Tüm bu faaliyetler sırasında İMSAD’ın kurumsal ve organizasyonel altyapısı-nı da geliştirmeyi hedefliyoruz. Yeni üyeler ve paydaş üyelerin katılımıyla etki ala-

nımızı geliştirmeyi planlıyoruz. İnşaat sektörünün sürdürülebilir geleceği içinARGE, inovasyon ve nanoteknoloji alanındaki çalışmalarımızı da sürdüreceğiz.

Faaliyetlerimize, çalışmalarımıza etkin katılım ve katkılarınızı beklediğimizi özellik-le belirtmek istiyor ve tüm bu işleri siz değerli sektör temsilcilerimizle birlikte ger-

çekleştireceğimize yürekten inanıyorum.

Hüs

eyin

BİL

MA

Ç İM

SAD

Yön

etim

Kur

ulu

Baş

kanı

D Yeni İMSAD yönetimiolarak, çok başarılı bir

önceki dönem yönetimininardından çıtayı daha

yukarıya taşımak hedefimizvar. İMSAD’ın bir üst örgüt

olarak etkinliği arttıkçasorumlulukları da artıyor.

Özel kurumlarla işbirlikleriyanında Ankara nezdindeki

çalışmalarımız ve buçalışmaların sonuca

ulaşması büyük önemtaşıyor.

Bazı hedef pazarlardaki problem orta ve uzun vadede fırsata dönüşebilir

Merhaba, 2011’e hızlı başladık… Ocak ve Şubat ayları na-sıl geçti anlamadık. Mart ayını sanki yaşamadık. Toplan-tılar, organizasyonlar İMSAD’da yeni dönem derken, Ni-

san ayına geldik bile… Yoğun ve başarılı bir çalışma süreci sonra-sında tamamladığımız 2010’un ardından İMSAD, 2011’e çok hızlı baş-ladı. Öncelikle şubat ayında gerçekleştirdiğimiz genel kurulumu-zun ardından göreve başlayan yeni yönetim kurulumuzu, başkanve başkan yardımcılarımızı tebrik ederiz. Dergimiz yayın hayatın-da ikinci yılına adım attı. Yeni dönem-yeni yönetim-yeni işbirlikle-ri-yeni projeler ve yeni sayı derken bu sayı hep “yenilerden” oluş-tu. Bu “yenileri” kapak konusu olarak işlemek ve sizlerle paylaş-mak istedik.

Derginin içeriğinden kısaca bahsetmem gerekirse; Dergimizinbeşinci sayısında, son dönemde gerçekleştirdiğimiz bir dizi orga-nizasyonumuzun detaylarını bulabilirsiniz.

Bunlardan en önemlisi olan; 19 Ocak 2010 tarihinde Conrad Otel’de düzenlenen basın toplantısıile kamuoyuyla paylaştığımız MEGABUILD Fuarı… Gelişen iç pazar dinamikleri ve değişen dış pazarihtiyaçları, İMSAD ve CNR’ı, 2023 yılı için belirlenen 100 milyar dolarlık iç pazar ve ihracat hedefleri-ne yönelik harekete geçirdi. İstanbul'u dünyanın yapı sektöründe stratejik küresel işbirliği noktası ha-line getirmek amacıyla kolları sıvayan İMSAD, CNR ile birlikte MEGABUILD Fuarı’nı n kapılarını 8-11Eylül 2011 tarihlerinde açıyor. Fuarın tüm detaylarını bu sayımızda okuyabilirsiniz.

Enerji verimliliğinin finansmanı konusunda çalışmalar yürüten İMSAD, Türk inşaat sektörünün AB’yeuyumu konusunda 2007-2009 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz EUbuild Projesi’nin başarılı performansı

nedeniyle ikinci kez Avrupa Komisyonu’ndan fon desteği almaya hak kazandı. Çalışmalarına hızla baş-ladığımız EUbuild Binalarda Enerji Verimliliğinin Finansmanı Projesi’nin yol haritasını da sizler-

le paylaştık.

Türk inşaat malzemeleri sanayisi için çok önemli olan Kuzey Afrika pazarı, son yaşanan vedomino etkisi gösteren isyan dalgası ile nasıl bir gelecek dönem stratejisi izleyecek sorusunuda ikinci bir kapak çalışması hazırlayarak sorguladık. Sektör profesyonellerinin ortak görüşütaşlar tek tek devrilirken kısa vadede Türk inşaat sektörü ve inşaat malzemesi sanayisinin olum-

suz etkileneceği yönünde… Ancak Orta ve uzun vadede ise ivmenin olumlu yönde hızla-nacağı ortak kanı…

Ecobuild 2011 Fuarı, 1-3 Mart 2011 tarihleri arasında İngiltere’nin başkenti Lon-dra’da, ExCel Fuar Merkezi’nde düzenlendi. Bin üç yüz civarında katılımcının ürün vehizmetlerini sergilediği fuarı sizin için gezdik.

İnşaat sanayisinin güçlü sektörlerinden biri olan, bugün 1,5-2 milyar dolarlık birpazara ulaşan Türk aydınlatma gereçleri sektörü, elektronik ve optik sektörüyle iç içeçalışarak enerji tasarruflu ürünlerini Avrupa’ya ihraç ediyor. 30 yıl önce Avrupa’dangelen ürünlerle idare eden Türkiye bugün kendi markası ve kendi sektörüyle fark ya-ratmayı başarıyor. Aydınlatma gereçleri sektörünün son yıllardaki gelişimini, sek-törün geldiği noktayı sizin için konuştuk…

Son yıllarda İran inşaat sektöründe yaşanan hareketlilik, bölge ülkeleri kadarTürkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Bir milyon yedi yüz bin konut yapımının plan-landığı İran, Türk inşaat sektörü ve inşaat malzemesi sanayicisi için önemli bir pa-zar… İran pazarına ilişkin tüm verileri de sizlerle paylaştık.

Ve daha birçok özel başlık, gündemi yakalayan köşe yazıları ile röportajla-rı beşinci sayımızda sizlere sunuyoruz. Güçlü bir sektör için iyi okumalar… Bir

sonraki sayıda görüşmek dileğiyle…

8 Editör

Yeni dönem-yeni yönetim-yeni işbirlikleri-yeni projelerD

. Özd

en Ö

zkan

ÇA

YIR

LIİM

SAD

Kur

umsa

l İle

tişim

Yön

etic

isi

Şubat ayındagerçekleştirdiğimiz genel

kurulumuzun ardındangöreve başlayan yeniyönetim kurulumuzu,

başkan ve başkanyardımcılarımızı tebrikederiz. Dergimiz yayınhayatında ikinci yılına

adım attı. Yeni dönem-yeniyönetim-yeni işbirlikleri-

yeni projeler ve yeni sayıderken bu sayı hep

“yenilerden” oluştu.

İnşaat Malzemesi SanayicileriDerneği (İMSAD) Adına

İmtiyaz Sahibi

HÜSEYİN BİLMAÇ

Yazı İşleri Müdürü/Sorumlu Müdür

SELDA BAŞBUĞOĞLU

Yayın Editörü

D. ÖZDEN ÖZKAN ÇAYIRLI

Danışma Kurulu:PROF.DR. KEREM ALKİN

PROF. DR. FİLİZ KARAOSMANOĞLUPROF. DR. ZERRİN YILMAZ

PROF. DR. ALİ RIZA KAYLANDOÇ. DR. MELİH BULUDR. YILMAZ ARGÜDEN

DR. ENGİN BARAN

Yayın Türü/AralığıYEREL SÜRELİ / ÜÇ AYDA BİR

Yönetim YeriCUMHURİYET CAD. NO:193, 3B

HARBİYE-İSTANBUL Tel: 212 296 24 74

Faks: 212 291 07 24Web: www.imsad.org

www.eubuild.com

Yayına Hazırlık

Genel YönetmenMetin GÜLBAY

Görsel YönetmenMurat KARA

EditörHayati BAKIŞSayfa Tasarım

Yavuz KARAKAŞDüzeltmen Editör

Ersel ERGÜZFotoğraf Editörü

Murat GÜNEYFotoğraf

Damla SALOR, Gülhan KIRDIİletişim

Tel: 0216 681 18 70Görsel Destek

Dünya GazetesiArşiv Dokümantasyon Servisi

BaskıDünya Yayıncılık A.Ş. “Globus” Dünya

Basınevi 100. Yıl Mahallesi, 34440

Bağcılar-İstanbulTel: 0 212 629 08 08

10 Künye/İçindekiler

12

2022

28

3436444648

50

İMSAD’dan• İMSAD’dan ortak sorunlara ortak çözümler• İMSAD heyeti Bakan Çağlayan tarafından kabul edildi

AYAKÜSTÜ SÖYLEŞİLER• Kenan Aracı: “Fırsat olan ülkelerde riskler de var”

HABERLER• Oktay Alptekin: “Hedeflerin gerçekleştirilmesinde İMSAD

olarak katkımız önemli”• CEPMC’de başkanlık değişimi: Yeni başkan Ravaioli

SEKTÖREL GÜÇ• AGİD Yönetim Kurulu Başkanı Fahir Gök: “Türkiye’nin kendisi

aydınlatmada büyük bir pazardır.”

MAKRO-NOMİ• Prof.Dr. Kerem Alkin

ÖZEL HABER• İnşaat malzemeleri sektörü 2023’e hazırlanıyor

İZLENİM• Aygen Erkal

TEŞVİK DÜNYASI• Yasemin Bali Çetin

GÜNCEL• Önder Kıratlılar: “İnşaat sektöründe sürdürülebilir

rekabet için kalite”

KAPAK 1• İMSAD’da bayrak değişimi yaşandı• İMSAD ve CNR Expo Fuarcılık’tan dev işbirliği:Avrasya Yapı

Ürünleri Fuarı-MEGABUILD• İMSAD’a AB’den ikinci destek

NOT: Reklamlar, reklam veren şirketin sorumluluğundadır. Dergimizde yayımlanan yazı ve fotoğraflar İMSAD’ın izni alınarak, kaynak belirtilerek, tam veya özet alıntı yapılarak kullanılabilir.

Aralık 2010 11

6268707476

82849092

98104

70

50

104

84

KAPAK 2 • Taşlar devrilirken sektör KISA vadede OLUMSUZ, UZUN

vadede OLUMLU etkilenir

YENİ PAZARLAR• Onur Tayşu

GÜNCEL SÖYLEŞİ• Sika Genel Müdürü Bora Yıldırım: “Hedef pazarlara

odaklanacağız”

STRATEJİK BAKIŞ• Dr. Yılmaz Argüden

GÜNCEL SÖYLEŞİ• Çetin Cıvata Genel Müdürü Çetin Tecdelioğlu: “Biz olmadan bir

şey birleşmez”

MİSAFİR ODASI• Galip Sayıl

MİMARLIK&İNŞAAT DÜNYASINDAN• Mimar Hasan Çalışlar: “Mimarlık, mütemadiyen bir

huzursuzluk halidir”

MARKA MİMARI• Dr. Engin Baran

MAKALE• Dr. Umut Ekmekçi / Dr.Volkan Özgüz: “İnşaat sektörünün

geleceğinde inovasyon ve nanoteknoloji”

EKONOMİK PERSPEKTİF• Fatih Yeğenoğlu

İHRACAT KAPILARI/İran• Yakın ve uzak komşumuz: İran

Sektörün sürdürülebilir gelişimini sağlamakve güç birliği oluşturmak amacıyla yola çı-kan İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği

(İMSAD), Türkiye inşaat malzemeleri sanayisininatardamarlarını oluşturan sektör derneği üyele-ri ile sektörlere ilişkin mevcut durum tespiti yap-mak ve sektörün gelecek beklentilerini görüşmeküzere bir araya geldi. 21 Mart 2011 tarihinde Swis-sotel’de gerçekleştirilen yıllık değerlendirmetoplantısının açılışında konuşan İMSAD YönetimKurulu Başkanı Hüseyin Bilmaç, inşaat malzemesisanayini oluşturan tüm alt sektörlerin İMSADçatısı altında birleşerek örnek bir güç oluşturdu-ğunu vurguladı. 2010 yılı genel değerlendirmesi-ni yapan Bilmaç, 2011-2015 yılı hedefleri ile sek-törü ilgilendiren ortak sorunlara da değindi.

İMSAD’ın Cumhuriyet’in 100. yılında 100 milyardolar yurtdışı müteahhitlik geliri, 100 milyar dolarlıkiç pazar büyüklüğü, 100 milyar dolar inşaat mal-zemeleri ihracatı hedeflediğini vurgulayan Bilmaç,bu hedefleri gerçekleştirmek için kamu ile el eleverip daha etkin rol oynanacağının altını çizdi. Lib-ya’daki son gelişmelerden dolayı inşaat sektörü-nün yara aldığına değinen Bilmaç, Ortadoğu ve Ku-zey Afrika’daki gelişmeleri yakından takip ediyo-ruz. Başta Libya olmak üzere, genel olarak tüm Ku-zey Afrika ülkeleri Türkiye inşaat malzemeleri sa-nayisi ve inşaat sektörü için kaybedilmemesi ge-reken pazarlar niteliğindedir. İlk bakışta; dış tica-ret odaklı kayıplarımız olsa da, bunun iç piyasayada yansımaları olacaktır” dedi. Türk Müşavir Mü-hendis ve Mimarlar Birliği’nin İMSAD’ın katılımcıüyeleri arasında yer aldığını belirten Bilmaç,

İMSAD’dan ortaksorunlara ortak

çözümler

İMSAD, üyesi olan sektör dernekleriyleyıllık değerlendirme toplantısı yaptı

önemli paydaşlarımızın ulusal ve uluslararasıarenadaki işlerliklerinin artmasının sektöre ciddikatkılar sağlayacağını kaydetti.

“İMSAD 20 BİN ÜRETİCİYE ULAŞIYOR”Sektör lideri sanayici kuruluşlar ve derneklerle

birlikte İMSAD’ın 20 bin üreticiye ulaştığını ifadeeden İMSAD Genel Sekreteri Selda Başbuğoğlu,toplantıda İMSAD faaliyetleri ve 2011 yılı planlarıhakkında bilgi verdi. Etiplan araştırma şirketi ta-rafından İMSAD için hazırlanan İnşaat Malzeme-leri Sektöründe Dağıtım Kanallarının GeleceğiAraştırması özet sonuçları ilk kez toplantıda ka-muoyu ile paylaşıldı. Sektörde detaylı bir araştır-ma sonucunda dağıtım kanalları hakkında hazır-lanan ilk olma özelliği taşıyan rapor, İMSAD üye-lerine ve sektöre mevcut durum tespiti hakkındaönemli bir kaynak oluşturacak. 100 milyar dolar-lık inşaat malzemeleri ihracatı hedefine ulaşmakiçin İMSAD ve CNR işbirliğiyle 8-11 Eylül 2011’dedüzenlenecek Megabuild Avrasya Yapı ÜrünleriFuarı hakkında da detaylı bilgi verildi. Toplantıdagenel gündem ve inşaat sektörünün öncelikleri-ne değinen İMSAD Ekonomi Danışmanı Prof. Dr.Kerem Alkin de, sektörün ortak sorunlarını, çözümönerilerini ve 2011 yılı beklentilerini makro bakış

12 İMSAD’dan

Nisan 2011 13

açısıyla değerlendirdi.İMSAD üyesi Türkiye Asfalt Müteahhitleri Der-

neği (ASMÜD ), Baca İmalatçıları ve Uygulayıcıla-rı Derneği (BACADER), Bitümlü Su Yalıtımı Üre-ticileri Derneği (BİTÜDER), Bims SanayicileriDerneği (BSD), Çatı Sanayici ve İşadamları Derneği(ÇATIDER), Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İşa-damları Derneği (DOSİDER), Türkiye Demir ÇelikÜreticileri Derneği (DÇÜD), İklimlendirme, So-ğutma, Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD), Isı SuSes ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER),Beton ve Harç Kimyasal Katkı Maddeleri Üretici-leri Derneği (KÜB), Polistren Üreticileri Derneği(PÜD), Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derneği(POMSAD), Plastik Profil Üreticileri Kalite BirliğiDerneği (PÜKAD), Türkiye Alüminyum SanayicileriDerneği (TALSAD), Türkiye Gazbeton ÜreticileriBirliği (TGÜB), Tesisat İnşaat Malzemecileri Der-neği (TİMDER), Türk Yapısal Çelik Derneği (TUC-SA), Isı Yalıtım Sanayicileri Derneği (XPS) yetkili-lerinin katıldığı toplantıda kayıt dışı ekonomi ilemücadele, haksız rekabet, yasal düzenlemeler veuygulanması, kalite standartlarının oluşturulma-sı, yapı denetim sistemleri ve deprem tehdidinekarşı alınabilecek önlemler ortak konular olarakmasaya yatırıldı.

İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD)üyeleri, 29. Olağan Seçimli Genel Kurul Top-lantısı öncesinde 4 yıldır sürdürdüğü başkanlık

görevini bırakacak olan Orhan Turan onuruna ve-rilen akşam yemeğinde bir araya geldi. 21Ocak 2010 tarihinde, İstanbul Ticaret Odası Ce-mile Sultan Koru Tesisleri, Sultan Köşk Res-taurant’ta verilen akşam yemeği keyifli bir or-tamda geçti. Yemekte bir de konuşma yapan Tu-ran, nasıl başkan seçildiğini ve 4 yılda neler yap-tıklarını anlattı. 2005 yılı Ağustos ayında yapılandeğerlendirmeyi anımsatan Turan, “İMSAD yolayrımındaydı. O görüşmede İMSAD’ı büyütelimdiye karar aldık. Murat Akdoğan’ın başkanlığın-da ihale onda kalmıştı. Planımız Murat’tan son-ra Alev Hanım’ı başkan yapmaktı. Alev Hanım dabir gün ‘Sizin ses tonunuz fena değil, siz nedenbaşkan olmuyorsunuz?’ dedi. Bundan sonrabaşkan olacaklar için tecrübe olsun. İhale sestonu ve karizması iyi olanlarda kalabilir. İM-SAD’da Murat Akdoğan’ın başkanlığı dönemin-de hız kazanan ve bugünlere gelirken birçok ar-kadaşımızın da destek verdiği bir değişim rüz-gârı başlattık.”

İMSAD’ı yeniden yapılandırdıklarını, kurum-sallaşmaya önem verdiklerini söyleyen Turan,sözlerine şöyle devam etti: “ İMSAD, üyelerinden

aldığı gelirlerle yaşıyordu. 2011 bütçesinde üyeaidatları yüzde 40’a düştü. Daha da düşmesi ge-rekiyor. ‘İMSAD inşaat sektörünün temsilciliği-ni yapacak sivil toplum örgütü olsun’ dedik. Bu-rada Sivil Toplum Kuruluşlarını da (STK) ku-caklayacak bir yapı oluşturduk. Bugün 26 STK varİMSAD’ın içinde. Ayrıca geçen sene yaptığımız tü-zük değişikliği ile destek veren paydaşlarımızı dafahri üye yapmıştık. İMSAD’ın bugün kamu ku-rumları nezdinde algısı çok üst düzeyde ve bek-lentiler çok yüksek. Yazılı ve görsel basınla çokciddi ilişkiler kurduk. 1. ve 2. İnşaatta Kalite Zir-veleri’ni yaptık. Artık önümüzdeki dönemde in-şaat sektörünün tüm sorunlarını tartışacağı yerİMSAD Zirvesi’dir. Sürdürülebilirlilik, inovas-yon, deprem ve nanoteknolojilerle ilgili komis-yonlar kurduk. Avrupa Birliği ile ilgili çok başa-rılı bir proje yaptık ve 18 ay gibi kısa sürede pro-jeyi tamamladık. Bu projenin ardından yeni pro-je aldık, 600 bin avroluk enerji verimliliğinin fi-nansmanı ile ilgili. İMSAD Dergi’yi yayımlamayabaşladık ve 4 sayı çıkardık. Dergimiz sektörü-müzden olumlu eleştiriler alıyor.”

Dört yıllık görev süresince destek veren yü-rütme ve yönetim kurulu üyelerine, başkan yar-dımcılarına, sponsorlara ve İMSAD çalışanlarınateşekkür eden Turan, sözü Hüseyin Bilmaç’a bı-raktı. “Hep birlikte, el birliğiyle muhteşem bir dö-nem geçirdik” diyen Bilmaç, İMSAD’ın var olmasavaşı yaptığı günlerden, bugünlere gelmesiningurur verici olduğunu ifade etti. İMSAD’ın Anka-ra nezdinde saygı duyulan bir kurum olduğunuvurgulayan Bilmaç, duygularını şu sözlerle aktardı:“Orhan Bey’in döneminde yapılanlar ortada. Yenigelecek yönetim için zor bir dönem olacak. Çıta-nın daha da yukarı taşınması gerekiyor. Devlet ku-rumlarında yaşadıklarımız, İMSAD’ın devlet poli-tikası yapacak duruma geldiğini gösteriyor. Do-layısıyla böyle bir kurumda yöneticilik yapmak çokzor. Genel kurul teveccüh buyurur görev verirse,öncelikle bu bayrağı bir Fenerbahçeliden dev-ralmak, bir Beşiktaşlı olarak beni çok mutluedecek. Bu bir takım ruhu işi ve gelecek yönetimkuruluna büyük görev düşecek.

İMSAD’ın 4 yıldıryönetim kurulu

başkanlığını yürütenOrhan Turan, görevidevretmeden önce

onuruna verilenyemekte neler

yaptıklarını anlattı.Turan, İMSAD’ı

yenidenyapılandırdıklarını ve

bir değişim rüzgârıbaşlattıklarını da

söyledi. İMSADBaşkan YardımcısıHüseyin Bilmaç daİMSAD’ın var olma

savaşı verdiğigünlerden bugünlere

gelmesinin gururverici olduğunu ifade

etti.

“İMSAD’ı yeniden yapılandırdık”Orhan Turan:

14 İMSAD’dan

İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bilmaç,Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Veysel Yayan, GenelSekreter Selda Başbuğoğlu ve İMSAD Mega-

build Fuarı iş ortağı CNR Fuarcılık Grup BaşkanıAli Bulut’tan oluşan İMSAD heyeti, 18 Mart 2011tarihinde Ankara’da, Dış Ticaretten Sorumlu Dev-let Bakanı Zafer Çağlayan’ı ve Dış Ticaret Müste-şarlığı İhracat Genel Müdürü İbrahim Şenel’i zi-yaret etti. Ziyarette Bakan Çağlayan sektörüniçinden gelen bir kişi olarak inşaat malzemesi sa-

nayisinin gelişimi, gelişim potansiyeli ve İMSAD’ınyürüttüğü çalışmalardan duyduğu memnuniyetidile getirdi. Görüşmede önümüzdeki dönemde Ba-kanlık ve ilgili birimleriyle birlikte sektörün önü-nün açılması, var olan ciddi gelişim potansiyelinindeğerlendirilmesi, sektörün diğer önemli oyun-cuları olan müşavir mühendisler ve müteahhitlerlebirlikte hareket edilmesi ve stratejik ihracat yol ha-ritasının belirlenmesi konularında çalışmalar yü-rütülmesi hakkında görüş birliğine varıldı.

İMSAD heyeti Bakan Çağlayantarafından kabul edildi

İMSAD Yapı Güvenliği ve DepremKomitesi kuruldu

Ülkemiz ve inşaat sektörümüz için hayatiönem taşıyan "deprem ve yapı güvenliği"konusunun inşaat sanayisi olarak günde-

me taşınması, tartışılması, alınması gereken ön-lemlere ilişkin çözüm önerileri oluşturulması, il-gili kurum ve kuruluşlarla çözüm getirilmesi is-tenen konularda planlı, aktif çalışma yürütülme-si amacıyla kurulan İMSAD Yapı Güvenliği veDeprem Komitesi ilk toplantısını 29 Aralık 2010 ta-rihinde İMSAD genel merkezinde gerçekleştirdi.Toplantı sonunda Yapı Güvenliği ve Deprem Ko-mitesi Başkanlığı’na İMSAD üyesi ve eski İMSADBaşkanı, BASF Yapı Kimyasalları Pazarlama ve Sa-tış Direktörü Mete Galip Sayıl oybirliğiyle seçildi.

16 İMSAD’dan

Sağlıklı, konforlu ve enerjiyi etkin kullanan bi-nalar tasarlayabilmek için yürütülen faali-yetlerden biri olan bina performans simü-

lasyonu bilim dalını ülkemizde de ilerletmekamacıyla Bina Performansı Modelleme ve Simü-lasyonları Derneği (BinSimDer) kuruldu. Derne-ğin başlıca hedefleri şöyle belirlendi: “Mevcut veyeni yapılacak olan binaların tasarım, yapım, iş-letme ve bakım aşamalarında yüksek perfor-mans göstermelerini sağlamak… Bina simülas-yonu alanında veya diğer bağlantılı konular üze-rinde çalışan veya bu konularda bilgi edinmek is-teyen araştırmacılar, geliştiriciler, uygulayıcılar vekullanıcılar arasında iletişimi sağlayacak bir plat-form oluşturmak, doğru bilgi akışına katkıda bu-lunmak.”

Kurucu üyeleri Prof. Dr. A. Zerrin Yılmaz,Prof. Dr. İ. Cem Parmaksızoğlu, Prof. Dr. Figen Ka-dırgan, Doç. Dr. Alpin Köknel Yener, Yüksek Mi-mar M. Oğuz Bayazıt, Arş. Gör. Feride Şener, Arş.Gör. Sezen Yıldırım, Y. Müh. Meltem Bayrak-tar’dan oluşan derneğin yönetim kurulu Prof.Dr. A. Zerrin Yılmaz, Prof. Dr. Figen Kadırgan, Prof.Dr. Filiz Karaosmanoğlu, Y. Müh. Meltem Bay-raktar ve Y. Mim. Ece Kalaycıoğlu‘dan oluştu. Bin-SimDer’e ferdi ve kurumsal üyelik de mümkün.

Derneğin ilgi alanındaki konuların tanıtımtoplantısı, 11 Nisan 2011 tarihinde UluslararasıBina Performansı Simülasyon Derneği (IBPSA) eskidönem başkanı Prof. Dr. Jan Hensen’in katılımıylayapılacak. Konuyla ilgili detaylı bilgi için; web:www.BinSimDer.org.tr; e-mail: info@binsim-der.org.tr

İMSAD: İçerideyapı ruhsatıalımı patladı,dışarıdaLibya’dakigerilim salladı

İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin(İMSAD) yayımladığı Türkiye’nin ilk detaylıaylık inşaat sektörü değerlendirme rapo-

runda, Libya’daki gerilimin inşaat sektörüne et-kisi, konut satışları ve yapı izinleri verilerini elealındı. Bu dönemde inşaat sektöründeki ge-lişmeleri iç ve dış unsurlar olarak ikiye ayıranMart ayı raporu, içeride açıklanan konut sa-tışları ve yapı izinleri rakamlarının sektöre yö-nelik önemli ipuçları verdiğini ifade ederken,dışarıda inşaat sektörünü yakından ilgilendi-ren Kuzey Afrika gerilimine yönelik gelişme-lerin önümüzdeki döneme ışık tutacağına vur-gu yaptı. Konut satışları ile yapı ruhsatları ara-sındaki uyuşmazlığa dikkat çeken raporda,“özellikle müteahhitlik sektörünün uzun vadeliproje çalışmalarına devam etmesi nedeniyleyapı ruhsatları alımlarında hızlı bir çıkış ya-şanırken, aynı dönemde konut satışlarındakiartış göreceli olarak sınırlı gerçekleşmiştir.Yine yapı kullanım izinlerindeki yükselişin desınırlı bir düzeyde artış kaydettiği görülmek-tedir” denildi. 1972-2010 yılları arasında yurt

dışı müteahhitlik firmala-rınca üstlenilen projelerinülkelere göre dağılımında,Rusya Federasyonu’nunyüzde 18,5’lik oran ile liderkonumda olduğunu söyle-yen rapor, Libya’nın yüzde14,8 ile ikinci sırada oldu-ğunun da altını çizdi. Budurum Türk müteahhitliksektörünün ve dolayısıylaTürk inşaat malzemelerisektörü açısından Libya’nınne kadar önemli bir pazarolduğunu da gözler önüneserdi. Raporda ayrıca, “Mü-teahhitlik hizmetinin en faz-la verildiği ikinci ülke ko-numundaki Libya’daki kri-zin derinleşmesi bu ülkeyeyapılan yapı malzemeleriihracatını dolayısıyla inşaatsektörünü olumsuz etkile-yecektir” denildi.

Bina PerformansıModelleme veSimülasyonlarıDerneği kuruldu

18 İMSAD’dan

Çuhadaroğlu Metal Sanayi vePazarlama AŞ. Genel Müdürü

Kenan Aracı:

“Fırsat olanülkelerderiskler de

var”

20 Ayaküstü Söyleşi

Nisan 2011 21

Ahmet Çuhadaroğlu tarafından 1954 yılın-da çelik yapı elemanları üretimi için ku-rulan Çuhadaroğlu, 1965’ten bugüne faa-

liyet alanını alüminyum doğrama olarak belir-leyen bir şirket. 1978’de anonim şirket olma yo-lundaki tüm gelişimini tamamlayan Çuhada-roğlu, bünyesindeki şirketlerin sayısını sekizeyükselterek 1996’da holdingleşme kararı aldı.Türkiye'nin sayılı holdingleri arasında yerini alanÇuhadaroğlu Holding, alüminyumdan inşaatakadar birçok alanda faaliyet gösteriyor. Çuha-daroğlu Metal Sanayi ve Pazarlama AŞ de bu şir-ketlerden bir tanesi. Mimari uygulama alü-minyum sistem profilleri, sanayi tipi alüminyumprofilleri, mimari uygulamalarda kullanılankapı, pencere, cam aksesuarları, otomatik ka-pılar ve çeşitli cephe kaplamaları satışı alan-larında faaliyet gösteren şirketin Genel Müdü-rü Kenan Aracı ile Türk inşaat malzemeleri sa-nayisinin 2023 yılı ihracat hedefi ile Kuzey Afri-ka’da yaşanan gelişmeleri masaya yatırdık.

Kalite ve hizmet yoluyla yurtdışında mar-kalaşmaya gidilmesinin sektörün büyümesinindışında katma değerin de artırılmasına olum-lu yansıyacağını belirten Kenan Aracı, sektör fir-malarının rekabet etmesine katkı sağlayacaküretim verimliliğinin artırılmasının stratejikhedef olduğunun altını çizdi. Bu amaç doğrul-tusunda ürün tasarımı ile ürün ve üretim sü-reçlerindeki inovasyonun ARGE faaliyetleri iledesteklenmesinin şart olduğunu ifade edenAracı, bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesindekien önemli girdi olan donanımlı insan kaynağı-nın bulunmasının ve geliştirilmesinin 2023 yı-lındaki 100 milyar dolar hedefe ulaşılmasındamihenk taşı olduğunu aktardı.

KISA VADEDE SORUN, UZUN VADEDE FIRSAT

“Tunus’ta başlayan, domino etkisi yaratıpdalga dalga diğer Kuzey Afrika ve Arap ülkele-rine sıçrayan kriz, kısa vadede sektörümüzaçısından problem yaratsa da, uzun vadede fır-sata dönüşecektir” diyen Kenan Aracı, şunlarıifade etti: “Bu kısa süreçte tabii ki sektörümü-zün olumsuz etkilenmesi kaçınılmazdır. Bununlabirlikte esnek yapıya sahip olan sektörün bukapsamda bu bölgelerde istikrarın sağlanma-sına kadar yeni pazarları bulması ve bu yeni pa-zarlarda istikrarlı büyümenin sağlanması el-zemdir.” Mısır ve Libya’da suların durulmasınınve yeni düzenin kurulmasının çok zaman ala-cağını öngören Aracı, “Gelişmeler bu bölgeler-

de faaliyet gösteren ve 20 milyar doları bulan işhacmi ile Türk müteahhitlik ve buna bağlı inşaatmalzemeleri sektörünü yakından ilgilendir-mektedir. Bölgede başta altyapı olmak üzere hertürlü konut, hastane, okul ve sanatsal yapılaraihtiyaç olduğu açık” dedi.

Fırsat olarak görülen bu ülkelerde risklerinde olduğunu vurgulayan Aracı, şunları söyledi:“Bu tür az gelişmiş ülkelerde otokrasi veya as-keri rejimler mevcut. Hukuk fazla güvenilir ol-madığı için ilişkiler ön plana çıkmaktadır. Özel-likle Libya ile olan ilişkilerin geçmişi, zaman za-man kesintilere uğrasa da, 1970 yılına kadaruzanıyor. Geçmişte tamamlanmış milyarlarcadolarlık iş var ve şu an hâlihazırda yaşanan ge-lişmelere kadar firmalarımızın bölgede 20 mil-yar dolar civarına ulaşmış iş hacmi bulunmak-taydı. Bölgenin istikrara kavuşması sektörümüzaçısından çok önem taşımakta olup ticari ve eko-nomik ilişkilerimiz devlet, iş dünyası, ihracat-çı, mühendis ve işçi herkesi yakından ilgilen-dirmektedir.”

“BÖLGEDEKİ KONUMUMUZSEKTÖRÜMÜZ AÇISINDAN ÖNEMLİDİR”

“Bölgede suların durulması ve yeni düzeninkurulması çok zaman alacak. Sorunlar aylar,belki de yıllar sonra bitebilir” diyen Aracı, Türkfirmalarının yaşadıkları sıkıntılara da değindi.Aracı, “Bazen bölgede yaşanan gelişmelerdendolayı hak edilmiş alacakların alınamaması,mevcut firmaların şantiyelerde kalan ve zarargören araç, makine ve ekipmanları, firmalarınkullandıkları kredi ve teminat mektuplarının akı-beti ve bankaların tavrı sorunlar yaşanmasınaneden olmaktadır. En önemli sorun ise bölge-den dönen mühendis ve işçilerin durumu ile Tür-kiye’de yaratacağı olumsuz etki. Bölgede ya-şanan sıkıntının giderilmesi, tekrar düzeninkurulması ve bizim bu oluşum sonrası bölgedekikonumumuz özellikle sektörümüz açısındançok önemlidir. Bu doğrultuda önceden alınan vedevam eden işlerin Türk sektör temsilcileri iledevam ettirilmesi, mevcut zararların giderilmesive özellikle 2023 inşaat malzemeleri sanayisi-nin 100 milyar dolar ihracat hedefine ulaşma-sı için çözüme kavuşturulması gereken enönemli sorundur. Çünkü artık potansiyel pa-zarlar, batı ülkelerinden büyüme potansiyeli olandoğu pazarlarına kaymakta olup bu bölgelerdeinşa edilecek istikrarın en olumlu yansımalarınınyaşanacağı ülke kuşkusuz Türkiye olacaktır”dedi.

“Tunus’ta başlayan, domino etkisi yaratıp dalga dalgadiğer Kuzey Afrika ve Arap ülkelerine sıçrayan kriz, kısavadede sektörümüz açısından problem yaratsa da, uzunvadede fırsata dönüşecektir.”

Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından 4-5 Mart2011 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’ndedüzenlenen TOKİ 2011 Konut Kurultayı’na İnşaat

Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) YönetimKurulu Üyesi Oktay Alptekin katıldı. Alptekin kurultayınikinci gününde “İnşaat sektörü ve konut seferberliği:TOKİ 500 bin konuta ulaştı” konulu oturumda bir dekonuşma yaptı. “İMSAD’ın temsil ettiği sanayici üye-ler, 25 adet sektör derneği ve katılımcı üyeler ile kent-sel dönüşümde önemli rol üstlenmiş olan TOKİ ara-sında güçlü bir işbirliği mevcut. Bu işbirliğinin daha daartmasını istiyoruz” diyen Oktay Alptekin, ülkemizinihracat lideri olan ve net ihracatta açık ara önder olanTürk inşaat malzemeleri sanayisinin konut alanındaiç pazar hedeflerinin gerçekleşmesinde TOKİ’ninüstlendiği rolün önemli olduğunu söyledi.

Türkiye’de teknolojik gelişmeleri takip eden, sü-rekli yenileşen, dünyada rekabet edebilen, güçlü birinşaat malzemesi sanayisinin mevcut olduğunu dilegetiren Alptekin, “Buna rağmen iç pazarda sanayimizhaksız rekabet ve standartlara uygun olmayan mal-

zemelerin pazarda yer bulabilmesinden de rahatsız.Bu açılardan inşaat malzemesi sanayisinin gelişimi-ne ve kalitesine paralel malzemelerin ve yapım sis-temlerinin ilk olarak TOKİ projelerinde yer bulması-nı ve örnek teşkil etmesini İMSAD olarak çok önem-siyoruz. TOKİ’nin gerçekleştirdiği projelerde kullanılaninşaat malzemelerinin ileride kalitesinin ve nitelik-lerinin daha da yükseltilmesi doğrultusunda işbirli-ği yapmaya hazırız” dedi.

“İŞBİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK İSTİYORUZ2005 yılında İMSAD olarak TOKİ ile bu doğrultu-

da bir işbirliği başlatıldığını vurgulayan Alptekin,gelecekte de bu işbirliğini sürdürmek istediklerininaltını çizdi. 34’ten fazla sektörü bünyesinde bulunduranTürkiye inşaat malzemeleri sanayisini temsilen İM-SAD olarak sektörde kayıt içi gelişim, rekabetçilik vekalitenin önemine her fırsatta değindiklerinden sözeden Alptekin, Türkiye’de yapısal çeliğin konut sek-töründe yapı teknolojisi ve malzemesi olarak henüzkullanılmamasının, sektörün gelişmesinin ve çelik yapısektöründeki ihracatın artırılamamasının önündekiönemli engellerden birini oluşturduğunu ifade etti.Dünyanın en büyük 225 uluslararası müteahhitlik ku-ruluşu arasında 33 Türk müteahhitlik kuruluşunun bu-lunduğunu belirten Alptekin, Türk müteahhitlerinindünyada ikinci sırada olduğunu söyledi. “Türkiye in-şaat malzemeleri sanayisinde dünyada zirvede. Bu-gün ihracat hacminde dünyada 7. sıradayız. İMSADolarak hedefimiz 2023 yılında bu sıralamada dünya-

“Hedeflerin gerçekleştirilmesindeİMSAD olarak katkımız önemli”

İMSAD Yönetim Kurulu Üyesi Oktay Alptekin:

22 Haber

TOKİ’nin 500 bin konut hedefini gerçekleştirirken, Türkinşaat malzemesi sanayicilerinin katkısının son derece

önemli olduğunu aktaran Alptekin, bu katkının gelecektede Türk inşaat malzemeleri sanayisinin küresel gücüyle

artarak devam edeceğini söyledi.

24 Haber

da ilk üçe girmek” diyen Alptekin, bazı sektörlerin üre-tim açısından Avrupa ve dünyadaki durumlarını daaçıkladı. Alptekin, “Çimentoda Avrupa’da birinci,dünyada üçüncüyüz. Seramik sağlık gereçlerinde Av-rupa’da birinciyiz. Demir çelikte ve gaz betonda Av-rupa’da ikinciyiz. Seramik, hazır beton, çelik boru veplastik profilde Avrupa’da üçüncüyüz. Cam sektöründeAvrupa’da beşinci, boyada Avrupa’da altıncı, doğal taş-ta ise dünyada beşinciyiz.”

TOKİ’nin 500 bin konut hedefini gerçekleştirirken,Türk inşaat malzemesi sanayicilerinin katkısınınson derece önemli olduğunu aktaran Alptekin, bu kat-kının gelecekte de Türk inşaat malzemeleri sanayi-sinin küresel gücüyle artarak devam edeceğini söy-ledi. “Enerjide dışa bağımlı ve dünyanın en pahalı ener-jisini kullanan ülkelerden biri olan Türkiye’de inşa-at malzemeleri sanayisi ve inşaat sektörü merkezlienerji verimliliği seferberliğinin başlatılması ülkemiziçin kritik önemdedir” diyen Alptekin şunları söyle-di: “Türkiye’de kullanılan enerjinin neredeyse tama-mına yakın çok büyük bir bölümünün ithal edildiğinidüşünerek ve ülkemizde toplam enerji tüketimininyaklaşık yüzde 40’lık kısmının binalarda gerçekleş-tiğini öngörerek binalarda enerji verimliliği konusu-na ayrı bir önemle yaklaşılmasını hararetle istiyoruzve bunun için çalışıyoruz” dedi.

TOKİ’yi binalarda enerji verimliliği alanında iş-birliğine davet ettiklerinin altını çizen Alptekin, dün-yada ve Avrupa’da yaygın olan konut kullanıcısını ener-ji verimli binaya yönlendiren finansman mekanizmalarıve teşvik sistemlerinin Türkiye’de de hayata geçme-sinde TOKİ’nin öncülük üstlenebileceğini söyledi.Alptekin İMSAD olarak enerji verimliliği ile ilgili ya-kın zamanda neler yaptıklarını da açıkladı: “Makro bo-yutta enerji verimliliğinin finansmanı için üyelerimizlebirlikte İMSAD olarak yoğun çalışmalarımızı sürdü-rüyoruz. Şubat ayı başında tüm kamuoyu ile paylaş-tığımız bir konuyu burada yinelemek istiyorum. Av-rupa Komisyonu’ndan fonladığımız, başta ülkemiz ol-mak üzere Doğu Avrupa’nın tamamını kapsayan birprojeyi hazırladık. 2012 yılı sonuna kadar iki yıl süreyleİMSAD’ın liderliğinde uluslararası birçok proje orta-ğı ve iştirakçisiyle yürüteceğimiz “EUbuild BinalardaEnerji Verimliliğinin Finansmanı” projesini başlattık.”

Türkiye’de enerji verimliliği ile ilgili tüm düzen-lenmeleri ve genel koordinasyonu sağlaması amacıylagüçlü bir “Enerji Ajansı” veya “Enerji VerimliliğiMerkezi” kurulmasına ihtiyaç olduğunu dile getirenAlptekin, sektörel işbirliklerinin yeterli düzeyde ol-madığını ve geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğunusözlerine ekledi. Alptekin, Türk inşaat malzemesi sa-nayisinin bugün ulaştığı gücü rakamlarla şöyle açık-ladı: “İMSAD olarak yaptığımız ekonomik araştırma-lar ve analizler sonucunda ulaştığımız verilerle des-tekleyerek; 2010 yılında; üretim hacmi 68,1 milyar TLolan, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 260 olan,11,5 milyar dolar dış ticaret fazlası veren Türkiye in-şaat malzemeleri sanayisinin 2010 yılında 18,7 mil-yar dolar olan ihracat hacminin, 2015 yılında 40,2 mil-yar seviyesine ulaşmasını öngörüyoruz. 4 milyon560 bin kişi ile Türkiye istihdamının yaklaşık yüzde20’sine yakın bir kısmını inşaat sektörü sağlıyor.”

Libya ve Mısır’daki gelişmelerİMSAD Yönetim Kurulu Üyesi Oktay Alptekin, Türk inşaat malzemesi sanayisininihracatta birincil hedef pazarları Mısır ve Libya’daki gelişmeleri dedeğerlendirdi:“İMSAD olarak yakından takip ettiğimiz güncel ve kritik konu, ihracatta birincilhedef pazarlarımız olan çevre ülkelerimizdeki gerilimli ortam. Özellikle; Libya veMısır’daki son gelişmelerden son derece rahatsız ve endişeliyiz. Türk inşaatmalzemesi sanayicileri olarak kaybımız büyük. Bölgeye sevkiyatlarımız ve ticaretdurdu. Şu anda durum değerlendirmesi yapıyoruz, ancak aldığımız bilgiler içaçıcı değil. Tabii ki birincil konumuz bölgede can güvenliğinin bir an öncesağlanması. Can güvenliği konusunda devletimiz proaktif bir şekilde gerekeniyapmıştır. Şimdi inşaat sektörümüzün temsilcilerinin kayıplarının karşılanmasıkonusunda da kamu otoritesinden aktivasyon bekliyoruz. İMSAD olarak konu ileilgili Dış Ticaret Müsteşarlığımız ve birimleri ile görüşmelerimizi sürdürüyoruz.2010 yılında inşaat malzemesi ihracatımızın yaklaşık yüzde13’ü bu iki ülkeyegerçekleşti. Şimdi bölgeden ciddi hasar haberleri alıyoruz. Özellikle Libyapazarında son iki yılda ihracat hacminde önemli gelişme kaydedildi. Buülkelerdeki gerilimin fazla zaman geçmeden ortadan kalkmasını ve düzeninsağlanmasını ümit ediyoruz. İMSAD olarak amacımız bölgede yaşanankayıplardan ötürü oluşacak zararların en azından bir kısmının telafisi için akılcıönerileri oluşturup, uygulamaya alınmasını sağlamak olacak. İlk bakışta; bazıhedef dış pazarlarımızdaki bu gerilimli sürecin olumsuz yansımaları sadeceihracat açısından ele alınabilir. Fakat bu kayıplarımızın mutlaka iç pazarayansımaları olacak. İnşaat malzemeleri sanayisinde arz-talep dengesinin etkinbir şekilde sağlanması konusunda iç pazarda inşaat yatırımlarının seviyesiönemli. Makro ekonomik gelişme için bu seviyenin yüksek tutulmasında altyapıyatırımlarının yanı sıra konut inşaat yatırımlarının yavaşlamaması gerekiyor.TOKİ yatırımları bu süreçte de ayrı bir önem arz ediyor.”

CEPMC’de başkanlık değişimi:Yeni Başkan Ravaioli

Toplantılara İnşaat Malzemesi SanayicileriDerneğini (İMSAD) temsilen İMSAD Genel Se-kreteri Selda Başbuğoğlu katıldı. Şubat

2011’de Avrupa Konseyi’nde görüşülerek kabul edi-len ve Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yü-rürlüğe girecek yeni, Avrupa İnşaat Malzemesi Di-rektifi (CPR) gündemde ön sırada yer aldı. Eski yö-netmelik CPD, 1 Temmuz 2013’e kadar yürürlük-te olacak. Yeni direktife üreticilerin uyumu için birgeçiş süreci bulunsa da yeni direktifin ek getirdi-ği temel özellikler olan hijyen, sağlık ve çevre, ener-ji ekonomisi ve doğal kaynakların sürdürülebilirkullanımı üreticiler için büyük önem taşıyor.

Diğer taraftan Avrupa’nın enerji tüketimini 2020yılında kadar yüzde 20 azaltmaya yönelik hareketplanı ise çok yakında açıklanacak. Planın içerme-si beklenen öncelikler arasında inşaat sanayisini ya-kından ilgilendiren konular bulunuyor. Binalarınenerji performansı, eko-tasarım ve enerji etiketle-me, hem AB üyeleri içinde ve hem de Türkiye gibişimdilik aday ya da AB’ye komşu ülkelerde enerji ve-rimliliğinin finansmanı konuları dikkat çekiyor.

Avrupa 2020 yılı stratejisinin önemli bir par-çasını oluşturan kaynak verimliliği konusununise inşaat sanayisi için önümüzdeki dönemde ger-çek bir tehlike oluşturabileceği konuşuluyor. De-mir, cam ve kimyasallar için sektör raporları ha-zırlandı. 22 Şubat 2011 tarihinde ise Avrupa’nın kay-nak verimliliği konusu genel görüşe açıldı. Bu gö-rüşlerin 22 Nisan 2011 tarihine kadar toplanma-sı hedefleniyor.

İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin (İM-SAD) yönetim kurulu üyesi olduğu Avrupa İn-şaat Malzemesi Üreticileri Konseyi’nin (CEPMC)

2011 Yılı Genel Kurul Toplantısı, 1 Mart 2011 ta-rihinde Brüksel’de yapıldı. Genel Kurul da 2 yıldanbu yana CEPMC Başkanlığı’nı Almanya’yı temsi-len yürüten Erwin Kern, başkanlığı iki yıldan beriast. başkan yardımcılığı görevini yürüten İtalyatemsilcisi Libero Ravaioli’ye devretti. Genel kurultoplantısında ast. başkan yardımcılığına ise Po-lonya temsilcisi Roman Przybyl oybirliğiyle seçil-di. Böylece 2011-2013 yılları arasında CEPMC yö-netimi aşağıdaki şekilde belirlendi:• Başkan Libero Ravaioli-İtalya, • Kıdemli Başkan Yardımcısı Erwin Kern-Almanya,• Ast. Başkan Yardımcısı Roman Przybyl-Polonya.

CEPMC Yönetim Kurulu ve GenelKurul Toplantıları Brüksel’de yapıldı

Avrupa inşaat sanayisinin gündeminde artıkyürürlüğe girmesi an meselesi olan Yeni İnşaat

Malzemesi Direktifi, yeni açıklanacak Avrupa’nınEnerji Verimliliği Hareket Planı ve Kaynak Verimliliği

ilk sırada yer alıyor.

26 CEPMC Haberler-Avrupa’nın Gündemi

28 Sektörel Güç

Nisan 2011 29

Türk inşaat malzemeleri sektörünün hem este-tik hem de fonksiyonel alt sektörlerinden biri-si aydınlatma gereçleri. Bugün 1,5-2 milyar do-

larlık bir pazara ulaşan Türk aydınlatma gereçleri sek-törü, elektronik ve optik sektörüyle iç içe çalışarakenerji tasarruflu ürünlerini Avrupa’ya ihraç ediyor. 30yıl önce Avrupa’dan gelen ürünlerle idare eden Tür-kiye bugün kendi markası ve kendi sektörüyle fark ya-ratmayı başarıyor. İMSAD üyesi ve Aydınlatma Ge-reçleri İmalatçıları Derneği (AGİD) Yönetim KuruluBaşkanı Fahir Gök’le, sektörün geldiği noktayı ve der-nek olarak neler yaptıklarını konuştuk.

Aydınlanma gereçleri Türk inşaat malzemelerisektörü için ne ifade ediyor ve katkısı nedir?

Aydınlatma gereçleri, inşaat sektörünün nihaiürünlerinden birisi. Görsel ve teknoloji anlamında enfazla katma değer sağlayan ürünlerden… Günü-müzde görsellik çok önemli. Dolayısıyla görselliğe kat-kı yapacak bir malzeme ile onu üreten sektörün öne-mi de otomatikman ortaya çıkıyor. Aydınlatmanın hemestetik, hem de fonksiyonelliğe katkısı var. Sektörü-müz, görselliğin dışında da günümüzde elektroniksektörüyle yaptığı işbirliği neticesinde enerji tasarrufuveya enerji verimliliği konseptinde çok ciddi katma de-ğer sağlıyor.

Türkiye’nin aydınlatma gereçlerinde geçmiştenbugüne geldiği aşamalardan bahsedebilir misiniz?

Sektörün sanayideki gelişim dönemi 30 yılı kap-sıyor. 30 yıl öncesinde Türkiye’de aydınlatma sektö-ründe üretim anlamında hiçbir şey yoktu. 1980’ler-de sektörümüzde yavaş da olsa bir hareketlenme baş-ladı. Aynı yıllarda Avrupa aydınlatma sektöründe debir hızlanma oldu. Birtakım ışık kaynaklarında yeniteknolojiler gelişti. Türkiye’nin gümrük kapılarının açıl-masıyla teknoloji transferleri başladı. 1997’de der-neğimizi kurduğumuzda 17 üretici bir araya gelmiş-tik. Bugün sayımız 50’ye ulaştı. Sektörün sadece ra-kamsal büyüklük olarak değil, vizyon ve marka ya-ratma manasında önde gelen firmalarının çok önem-li bir kısmı derneğimizin üyesi. Her geçen gün sek-törün büyümesine paralel olarak da üye sayımız ar-tıyor. 1997’de derneğimizin kurulmasını müteakip,üyelerimizin tamamı ihracat hamlesine başladı. Üre-

timin ihracata dönük olmasıyla birlikte sektördeuluslararası standartlar ve normlar gerçekleştirildi.O günden bugüne üyelerimizin tamamı sektörün ih-racat ayaklarını oluşturuyor. Ağırlıklı olarak da tek-noloji olarak geri kalmış pazarlara değil, Avrupa ül-kelerine ihracat yapıyoruz. Bu sektörümüzün tekno-lojik gelişiminin ve teknik yeterliliğinin de bir gös-tergesidir.

“KRİZİ FIRSATA ÇEVİRMESİNİ BİLDİK”Sektörünüz 2010 yılını nasıl bir görünümle kapat-tı? 2011 yılı ve sonrasında sektörün hedefi ve stra-tejisi nedir?

Kriz 2008’de çıktı, 2009’un tamamını ve 2010 yı-lının da ilk üççeyreğini kapsadı. Son çeyrekten itiba-ren de bir iyileşmeye doğru girdik. 2008-2009 yılla-rında Avrupa’nın krizden daha fazla etkilenmesi,sektörümüzü de etkiledi ve bir duraksama dönemi ya-şadık. Ancak 2010’un yarısından sonra bu duraksa-mayı da tolere edecek biçimde artıya geçtik. Pazar çe-şitliliği de yarattı sektörümüz. Bu pazar çeşitliliğin-de yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin ve firmalarımızınkatkısı yadsınamaz. Orta Doğu, Kuzey Afrika ve OrtaAsya ülkelerini de kapsayacak şekilde krizi fırsata çe-virmesini bildik.

Sektörü kriz yılıyla da kıyaslarsak 2010’da ne ka-darlık bir ihracat ve üretim gerçekleştirdi?

Diğer sektör ortalamalarından aydınlatma sek-törü daha yukarılarda büyüyor. Türkiye ortalaması yüz-

“Türkiye’nin kendisiaydınlatmada büyük bir pazardır”

Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fahir Gök:

“İMSAD bir başarı hikâyesidir”“İMSAD çok yeni bir genel kurul yaptı ve ben de o genel kurulda bulundum.İMSAD dernek olarak bir başarı hikâyesidir. Çok kısa sürede önemlibaşarılara ve projelere imza atmış bir dernektir. Çok güçlü bir yapılanmasıvar. Geçmiş 4-5 yıllık süreçte göstermiş olduğu performans ve katetmişolduğu mesafe yadsınacak gibi değil. Birçok dernek çalışmasına örnek teşkiledecek faaliyetler gerçekleştiriyor. İMSAD’ın bu başarıyı göstermesi keyifverici bir şey. Bu bir ekip çalışması, bir zincir. İşin içinde inşaat malzemesisanayicilerinin tümü olmasa bu başarı eksik kalırdı. Bu piramidin aşağıdoğru genişleyen bir halkasıdır. Bu halka çok kuvvetli. İyi hazırlanmak,projeleri kısa sürede hayata geçirmek de takdir edilmesi gereken birgelişmedir. İMSAD’ın bugüne gelmesinde emeği geçenleri tebrik ediyorum.”

“Diğer sektör ortalamalarından aydınlatma sektörü dahayukarılarda büyüyor. Türkiye ortalaması yüzde 5-6 isesektörümüz yüzde 10-15 arasında büyüyor. 2010’da pazarçeşitlemesinin de yarattığı ivme ile ihracatımız arttı.Buradan hareketle de, ‘Türkiye Avrupa’nın aydınlatmaürünlerinde üretim merkezi, tüm coğrafyanın ve çevreülkelerinde tedarik merkezi’ olacak diyoruz.”

de 5-6 ise sektörümüz yüzde 10-15 arasında büyüyor.2010’da pazar çeşitlemesinin de yarattığı ivme ile ih-racatımız arttı. Buradan hareketle de, “Türkiye Av-rupa’nın aydınlatma ürünlerinde üretim merkezi, tümcoğrafyanın ve çevre ülkelerinde tedarik merkezi” ola-cak diyoruz. Bu yönde de ciddi gelişmeler var. Sek-törümüzü geçmişteki otomotiv ve tekstil sektörününbaşarı hikâyesine benzetiyorum. Bu sektörlerin1970’lerde yakaladığı ivmeyi, sektörümüz 2005’ler-den itibaren yakaladı. Yurtdışındaki global ölçekli fir-malarla iş ortaklıkları yapılıyor, onların fason imalatlarıgerçekleştiriliyor. Bir yandan da kendi markamızı mu-hafaza ederek gelişiyoruz. 5 yıla kadar otomotiv vetekstil sektörünün gösterdiği başarı ve hedefleri ya-kalayacağımızı düşünüyorum.

İhracat ve üretim açısından değerlendirecek olur-sak ulaşmak istediğiniz hedef nedir?

Türkiye pazarı olarak rakamlarımız 1,5 ile 2 mil-yar dolar civarlarındadır. Bunun her yıl yüzde 15’lercivarında büyüdüğü varsayılırsa, önümüzdeki 5 yıldaciddi rakamlara ulaşacağımız görülecektir. İşin ra-kamsal boyutundan öte aydınlatma sektöründe mer-kez olma katma değeri var. İstanbul’u aydınlatma sek-törünün merkezi haline getirmeyi başarırsak bununbaşka sektörlere de katma değer olarak yansıyaca-ğına inanıyorum. Artık aydınlatma sektörü elektroniksektörüyle çok iç içe geçti. Bugün aydınlatma sektö-ründe elektronikle iç içe olmayan ve uzağında ka-lanların yaşama şansı yok. Bu Türkiye için de böyle,dünya pazarları için de… Enerji verimliliği, enerjininkontrol edilmesi, ışığın rengi, dim edilmesi, oto-masyonu, belli otomasyon hizmetleriyle birlikte ça-lışması ciddi bir mühendislik hizmetini de beraberinde

“İstanbul’uaydınlatmanın

merkeziyapacağız”

AGİD olarak ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?Dünya aydınlatma sektöründe iki veya üç fuar organizasyonu bulunuyor. İlki iki yılda bir yapılan ve bir dünyamarkası olan Frankfurt’taki Light&Building Fuarı. Bir başkası Çin’de Guangzhou, bir küçüğü de Hong Kong’davar. Bunun dışında sektörde bölgede merkez olacak bir fuar organizasyonu bulunmuyor. Bizim bölgemizde ciddibir boşluk var. Geçmişte Frankfurt Messe’nin Dubai’de organize ettiği bir fuar vardı ancak o pazara dönük birfuar değildi. Dolayısıyla o fuarın sonu iyi olmadı ve artık düzenlenmeyecek. Orta Doğu, Balkanlar ve Kafkaslarabaktığımızda dünya pazarına rakip olacak anlamda Türkiye’yle yarışacak bir aydınlatma armatür imalatçısı yok.Bir ülkenin fuar organizasyonu yapabilmesi için, o sektördeki üreticilerin yoğun olması lazım. BugünAlmanya’nın Frankfurt Fuarı ile yakaladığı başarının sırrı, fuara katılan bin firma varsa bunun yarısını Almanimalatçıların oluşturmasıdır. Almanya’nın kendisi bizzat üretici… Türkiye’nin de işte böyle bir altyapısı oluşmayabaşladı. Üreticilerinin neredeyse tamamı ihracat yapıyor. Frankfurt Fuarı’nın olmadığı senelerde ve her yıl yenibir şey üretmeniz zaman alacağı için biz de iki yılda bir Türkiye’de fuar yapmaya karar verdik. Frankfurt’a karşıbir marka oluşturmak için başlı başına bir marka olan İstanbul’u kullanalım dedik. Frankfurt’tan da esinlenerekİstanbul Light Fuarı’nı 2011 Nisan ayında yapacağız.

Fuarda ne tür etkinlikler düzenlenecek?Bu fuarı uluslararası platforma da açıyoruz. Onur ülkesi veya konuk ülke çalışması yaptık, ilk fuarımızın onurülkesi olarak da İtalya’yı seçtik. İtalya, aydınlatma sanayisi tasarım manasında dünyada bir numara. Ama üretimhatları son yıllarda çok zayıfladı... Son 10-15 yılda da tüm üretim merkezlerini Uzak Doğu’ya kaydırdılar. Bunungeri dönüşünde, kalitede yaşadıkları problemlerden dolayı İtalyanlara pahalıya mal oldu. Uzak Doğu dışındayatırım yapacakları alternatif yerler arıyorlar. Bu manada Türkiye çok ciddi bir fırsat. Tanıtım faaliyetlerini çokgeniş tuttuk. Konsolosluklar, ataşelikler, tüm fuar organizasyonları, mimarlar, inşaat firmaları, yatırımcılar,meslek örgütleri, odalar, sektörün tamamı gibi. Tanıtma faaliyetlerimize İstanbul Büyükşehir Belediyesi 30-40adet billboard tahsisi yaparak katkıda bulunuyor

Kaç ülkeden, ne kadar katılımcı bekliyorsunuz?Balkanlar, Kuzey Afrika, tüm Orta Doğu, Kafkasya, İç Asya’dan katılımcılar olacak gibi. Avrupa ve Uzak Doğu’dan

30 Sektörel Güç

Nisan 2011 31

getirmeye başladı. Dolayısıyla sektör aynı zamandao süreci de yaşıyor. Bu geçişi akıllı ve mantıklı bir sü-reçte aşarsak ciddi fırsatları yakalayacağız. Bu süreçtüm dünyaya açık bir süreç. Biz eşitler içinde yarışı-yoruz. O yaratıcılık ve dinamizm öne çıkarsa Türki-ye’den de aydınlatma sektörü başarı hikâyelerini du-yacağız diye düşünüyorum.

“ÜYELERİMİZ ÖNEMLİ BİR KATMADEĞER YARATIYOR”Türkiye’nin aydınlatma gereçleri üretimi ne ka-dardır? Bu üretimin ne kadarı yurtiçinde ne kada-rı yurtdışına pazarlanıyor?

Ana rakamı 1,5 milyar dolar diye düşünürsek dört-te birlik kısmı ihracattır, kalanı da iç pazardır. Tür-kiye’nin kendisi aydınlatmada büyük bir pazardır. Av-rupa’dan da ithal var ama esas ithalatta büyük ra-kamlar Uzak Doğu’dan çıkıyor. Avrupa’dan gelen it-halatın önemli bir kısmı ara mamul. Bitmiş ürün çokaz manada var ama ölçüme girecek değerlerde de-ğil. Adetsel olarak Uzak Doğu’dan ciddi bir ithalat ol-duğunu söyleyebilirim. Derneği oluşturan üyelerimizsektörün ihracat ve üretim açısından yüzde 50’sini ge-çen bir katma değer yaratıyor.

Sektörün dünyada ve Avrupa’daki pazar büyüklüğühakkında neler söylenebilir?

Avrupa ve Uzak Doğu’yu kendimize kıstas kabuledersek dünyada çok gerilerde olduğumuzu söyle-yebilirim. Rakamlarımız daha çok küçük. Türkiye’yiaydınlatma merkezi haline getirme projesi gerçek-leştikçe, bu rakam büyüyecektir. Tekstil, otomotiv veinşaat malzemelerinde demir çelik ve seramikteki gibibir başarı hikâyesi doğacaktır sektörümüzden. İkin-ci Dünya Savaşı’ndan sonra Orta Doğu ve çevresin-de yatırım yapan ağırlıklı ülkeler Almanya, İngiltere,İtalya ve İspanya’dır. Orada projeleri yapan firmalar,kendi ülkelerinin mallarını kullanmışlardır. Türkmüteahhitlik sektörünün bu bölgelerde büyümesiy-le birlikte inşaat malzemelerindeki kalitemizin ve üre-timimizin de arttığı göz önüne alınırsa doğal olarakmüteahhitlerimiz de ülkemizdeki ürünleri kullanacak.O ülkeler pazar payı kaybederken, Türkiye’nin pazarpayı da artmaya başlayacaktır. Bunun sektörümüzede etkisi olumlu olacaktır.

Aydınlatma sektörünün 3-5 yıl önceki haliylebugünkü hali çok değişti. Elektronik sanayisi busektörün içine girmeye başladı. Bu sanayinin sektö-re girmesiyle birlikte LED teknolojisi ve LED’in iç or-ganizmasını üreten firmalar pazarda öne çıkmaya baş-ladı. Japonya’da bir firma, ABD’de iki firma, Avrupa’dada bir iki firma var. Toplam 5-6 firma pazarı kontrolediyor. Bu firmalar eskiden yokken, bugün sektördeönemli bir aktör oldu. ABD’de bir LED üreticisi firmabundan 5-10 yıl önce 80-100 milyon dolar ciro ya-parken, bugün bir milyar dolara ulaşan bir ciroya sa-hip. Otomotivden, dekoratif ve teknik aydınlatmaya ka-dar birçok alana ürün veriyor. Japonya bu sektördeyoktu, bir anda LED teknolojisi ile önemli bir aktör ha-line geldi. Kore ve Tayvan da bu ülkelere eklendi. Çin,başlı başına dev bir üretici... Dünya aydınlatma sek-törü herhalde bir trilyon dolarlık bir büyüklüğe sahip.

katılımcıların da gözlemleyeceği bir fuar olacaktır.Bizim birtakım hedeflerimiz mutlaka var, ama birrakam telaffuz etmek ilki yapılacak bir fuar içinoldukça zor. Binli rakamları yakalarsakprofesyonel anlamda bu büyük bir başarı olur.

Fuar önemli ancak bunun dışında sektörünyatırıma dönük stratejilerinden de bahsedermisiniz?Bu fuarla birlikte geçmişte bizim organizeettiğimiz ve derneğimizle kuruluş tarihi aynı olanAydınlatma Türk Milli Komitesi (ATMK) var. Bukomite de iki yılda bir kongresini yapardı. Bukongrenin düzenlenme tarihi Frankfurt Fuarı ileçakışan senelerdi. Biz de, fuarın katma değeriniartırmak adına kongre yönetimini de ikna ederek,İstanbul Light Fuarı’yla aynı tarihte kongreninyapılması kararlaştırdık. Hem üreticiye dönük,hem de tüketici ve kullanıcıyı bilinçlendirecek biretkinlikler dizisiyle fuarımızı gerçekleştireceğiz.KOSGEB desteğimiz var. Belediye vekarayollarıyla bir çalışma yapacağız. Fuarsüresince Avrupa’da örnekleri olan, bellimerkezlerde aydınlatma gösterileri yapacağız.Başlangıç olarak Boğaz Köprüsü’nü kullanmakistiyoruz, bu çerçevede organizasyon için gerekliçalışmaları yapıyoruz.

Türk aydınlatma gereçleri üreticileri hangi pa-zarlara ürünlerini ihraç ediyor?

Ağırlıklı çevre ülkelerle çalışılıyor. Avrupa Bir-liği ile de önemli ilerleme kaydedildi. Üreticilerimi-zin önemli bir kısmı zaten AB ülkelerine yoğun sa-tış yapıyor. Almanya, İngiltere, Belçika ve Hollandavar ki, bu ülkeler aydınlatma sektöründe çok önem-li ülkeler. Avrupa’da başı çeken en büyük pazar veen büyük üretici olan ülke Almanya. Enerji fiyatla-rının yüksek olduğu ülkelerde pazarın teknolojik veekonomik büyüklüğü daha fazla oluyor.

Komşu ve yakın çevre ülkelerdeki gelişmeler heminşaat malzemeleri sanayisi, hem de aydınlatmasektörü açısından Türkiye’nin gelecek beklentile-rini nasıl değiştirecektir?

Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da yaşanan gelişmelersiyasetle ilgili gelişmelerdir. Bu durumun ticarete,sanayiye ve dolayısıyla bizim ekonomimize uzun va-dede önemli bir etkisi olacağına inanmıyorum. Ge-çici bir süre olacaktır. Hayat devam ediyor. Ticaretve sanayi her şeyin önünde koşuyor. Bu değişimönemli bir değişimdir. Ancak orta ve uzun vadede et-kinin pozitife döneceğini düşünüyorum. Şu ana ka-dar sektörümüzden o bölgelerle ilgili firmalarıyla yada ürünleri hakkında ulaşan olumsuz bir şikâyet bu-

lunmuyor. Bize ulaşmayan birtakım finansal sorunlarolmuştur muhakkak ama bunun yaşananlarla ilgi-si de yoktur. Bu süreçten sonra Kuzey Afrika ve OrtaDoğu pazarlarında Türkiye açısından ivmenin hız-lanacağını da düşünüyorum.

Türk aydınlatma sektörünün sorunları ve çözümönerileri hakkında da bilgi verebilir misiniz?

Sektörün problemi Türkiye’deki sanayicininde sorunu olan haksız rekabettir. İlki yurtiçi, diğe-ri yurtdışı haksız rekabet. Yurtdışı haksız rekabet-te ithal ürünlerden dolayı yaşadığımız sorunlar var.İthalata karşı değiliz, ancak haksız kazanç doğu-racak ithalatlara karşıyız. Yanlış beyan, yanlışürün, yanlış bilgilendirme kısmında yaşanan re-kabete karşıyız. Standartların ve teknik detaylarınve belgelerin kontrolü devlete ve kurumlarına dü-şüyor. İthalatçılarımıza da görev düşüyor. En ucu-zu almak değil, kalitelisine yönelmek ve bilinçliürünler ithal etmelerinin süreci açılmalı. Yurtiçin-de de merdiven altı tabir edilen üretimler haksız re-kabet yaratıyor. Kayıt dışı çalışan firmalar sektö-rün kayıtlı pazarından önemli bir pay çalıyor. Eşit-ler arasında olmayan rekabet, sadece aydınlatmada değil, inşaat malzemeleri sektörünün tamamındayaşanan bir sıkıntıdır.

“İleri teknolojisektörünçehresini

değiştirdi”

Sektör hem enerji verimliliği, hem de LED teknolojisi ile evrim geçirirken, Türk üreticiler bu gelişmeninneresinde duruyor?Bu sadece Türk üreticilerinin değil, dünyanın da yaşadığı bir sorun. Aydınlatma sektörü elektronik sektörüile iç içe çalışmaya başlamadan önce bir metal sanayiydi. Biraz tasarım, biraz dünyayı dolaşmak ve birazda belli felsefenizi ürüne yansıtıyorsanız yeterliydi. Şimdi işin ezberi bozuldu. Eskiden makine tekniğiyle işiyapabilirdiniz. İşe elektronik girdi, hassas ve komplike bir branş. Ciddi bir mühendislik gerektiriyor.Elektronikle birlikte işin içine optik sanayi girdi. Eskiden yansıtma teknolojilerini refrektör ile yapardık.Şimdi yine kullanılıyor ancak LED’le birlikte optik sanayisi de sektöre girdi. İleri teknoloji aydınlatmagereçlerinin çehresini değiştirdi. Konsept ve tasarım değişti. Şu anda bir bocalama dönemindeyiz. Bu birgeçiş dönemidir. Aydınlatma firmaları bünyelerinde elektronik mühendisleri de barındırarak süreceadapte olacaklardır. Elektronik sektörü sürekli kendini yenileyen bir sektör olduğu için aydınlatmagereçleri üreticilerinin ARGE çalışmasına önem vermesi mecburi.

32 Sektörel Güç

Nisan 2011 33

Prof. Dr. Kerem ALKİNİMSAD Ekonomi Danışmanı

Son gelişmelerleAB pazarının önemi

yeniden artabilir

Dünya ve Türk ekonomisi yine beklenmedikölçüde ilginç günlerden geçiyor. Bir taraf-ta, küresel krizin etkisinden ekonomik

canlanma ve istihdam boyutunda henüz yeterin-ce kurtulamamış olan ABD ekonomisi ve Euro Böl-gesi’nin nasıl bir para ve maliye politikası rota de-ğişikliği yapacağı beklentisi ile Türkiye’nin aynıanda hem fiyat istikrarı, hem de finansal istikra-rı gözeten para politikası modeli piyasalarca dik-katle takip ediliyor. Ekonomi yönetiminin cari açıkriskini kontrol altına almaya yönelik olarak oluş-turduğu ekonomi politikası modeli, şubat ayı ba-şından bu yana bir dizi şanssızlıkla karşı karşıyakaldı. Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da gözlenen top-lumsal hareket ve gerginlik süreci, Türkiye’nin dışticaret dengesini iki noktada olumsuz etkiliyor. Bi-rincisi, Türkiye’nin mal ve müteahhitlik hizmet ih-racat gelirleri azaltıcı yönde etkilendi ve artan pet-rol fiyatları nedeniyle ham madde ithalatı fatura-sını ise artırıcı yönde etkiledi.

Bu nedenle, bankacılık sektörünün kredi hac-mindeki artışın hızını keserek ve kısmen ekono-miyi soğutarak 49 milyar dolara dayanmış olan cari

açıktaki artışı bir nebze yavaşlatacak bir etki he-defleniyor ise, bu etki kırılganlaşmış durumda. Buarada, euro-dolar paritesindeki yükseliş, Türki-ye’nin mevcut gelişmeler ışığında Kuzey Afrika veOrta Doğu’ya gerçekleştirdiği ihracat hacminibir miktar azaltacak ise, Türk ihracatçısının bu sı-kıntıyı telafi etmek üzere Avrupa Birliği pazarınayüklenmesine olanak verebilir. Alman ekonomi-sinin iyi bir toparlanma tablosu ortaya koyması veeuro-TL düzeyinin sağlayacağı rekabet avantajı,Türkiye’nin alternatif ihracat pazarlarındaki ola-sı gelir kayıplarını telafi edebilecek hamlelerinönünü açabilir. Türk şirketlerinin, bu çerçevedeİstanbul Ticaret Odası’nın ciddi desteği ile ev sa-hibi sıfatıyla katıldığı Hannover’deki CEBIT fuarıgibi Avrupa’nın kritik önemdeki fuarlarına katıl-maları yararlı olacaktır.

EURO-DOLAR PARİTESİ 1,38-1,46DOLAR BANDINA OTURABİLİR

Her ayın ilk perşembesi olduğu gibi, geçtiği-miz perşembe günü de Avrupa Merkez Bankası’nın(ECB) aylık para politikası ve temel para politikasıfaiz düzeyiyle ilgili kararını açıkladığı gündü. ECBBaşkanı Trichet, uzun zamandan beri ilk kez, kü-resel alanda artan petrol ve emtia fiyatlarına bağ-lı olarak, maliyet enflasyonu baskının artarak de-vam etmesi halinde, küresel kriz çıktığından buyana sürdürülmekte olan para politikası süre-cinden çıkılabileceği mesajını verdi. Trichet’inmesajı, genişletici para politikasından kademeliolarak sıkı para politikası sürecine geçilebilece-ğine işaret ediyor.

Yani, Euro Bölgesi için ufukta bir faiz artırımihtimali gözüktü. Sadece bu ihtimal dahi, euro-do-lar paritesini 1,40’a yaklaştırdı. Euro Bölgesi’ninABD’den daha erken faiz artırım sürecine gire-ceğinin kesinlik kazanması halinde, euro-dolar pa-ritesi 1,30-1,38 bandından 1,38-1,46 bandına ge-çebilir. Bu durum, hiç kuşkusuz Türkiye’nin AB’yeve Euro Bölgesi’ne gerçekleştirmekte olduğu ih-racat açısından fazladan avantaj oluşturacaktır.Türkiye’nin yılda 5 milyar doların üzerinde ihra-cat geliri elde ettiği Kuzey Afrika ülkelerinin ki-mileri bu aralar yeterince karışıkken, hele Libya’da

34 Makro-Nomi

Ekonomi yönetiminin cari açık riskini kontrol altına almayayönelik olarak oluşturduğu ekonomi politikası modeli,şubat ayı başından bu yana bir dizi şanssızlıkla karşıkarşıya kaldı. Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da gözlenentoplumsal hareket ve gerginlik süreci, Türkiye’nin dışticaret dengesini iki noktada olumsuz etkiliyor.

kaybetme riskimiz olan müteahhitlik gelirleridikkate alındığında, Euro Bölgesi’ne ihracatımı-zı bir miktar daha hızlandırmak olumlu bir geliş-me olsa gerek. Bu arada, ABD’nin kendi dış tica-ret dengesi açısından bilhassa bir miktar zayıfla-mış bir dolar tercihi dikkate alındığında, euronundeğer kazanmasından ABD’li ihracatçıların vemuhakkak ki Euro Bölgesi’ne mal ve enerji sat-ma peşindeki Asya ekonomileri ve Rusya’yı mem-nun edecektir.

KAN VE PETROL ENFLASYON RİSKİNE KARIŞTI

Bir tarafta şubat ayı itibariyle yıllık manşet en-flasyonun yüzde 4,16 ile son 41 yılın en düşük se-viyesine gerilediğine şahit oluyoruz, diğer yandanküresel petrol ve gıda fiyatlarının yine rekor ar-tışlar gösterdiğini gözlemliyoruz. Bu gelişmele-rin ekonomiye yansıması, maliyet enflasyonusıçraması. İstanbul’da İTO enflasyonu İstanbul Üc-retliler Geçinme Endeksi’nde yüzde 5,06 düzeyindekalırken, maliyet enflasyonun göstergesi olan Top-tan Eşya Fiyatları Endeksi’nde yıllık enflasyon ora-nı yüzde 14,22 oranına ulaştı. TÜİK’in maliyet en-flasyonu olan Üretici Fiyatları Endeksi ise yüzde10,87 düzeyinde. Ocak ayında ÜFE aylık artışoranı TÜFE aylık artış oranını 5,8 kat geçti. Şubatayında ise yine 2,4 kat geçmiş durumda. Maliyetenflasyonu baskısı hızla artıyor ve merkez ban-kalarının işini zorlaştırıyor.

Türkiye, Libya’daki karışıklık nedeniyle başa-rılı bir tahliye operasyonunu atlatmış olsa da, Türkmüteahhitlerin Libya’da 14 milyar dolara varan ya-tırım ve şantiyelerinin akıbeti ve Türk işadamla-rının uğradıkları zarar çerçevesinde, banka te-minat mektuplarının akıbetinin ne olacağı, Hü-kümet’in Eximbank imkânlarıyla söz konusu Lib-ya’ya yatırım yapmış işadamlarımızın zararlarınıne ölçüde telafi edebileceği henüz netlik kazan-madı. Türk bankalarının sadece Libya nedeniyle3 milyar dolara yakın bir teminat mektubu riski ta-şıdıkları belirtiliyor.

Aralık ayından bu yana, Türkiye’nin artan cariaçık sorununa yönelik olarak ekonomiyi bir mik-tar soğutma kararı almış olan ekonomi yöneti-mimizin, bu süreci bankalar üzerinden yönetmekararı, malum Türk bankalarının 2011 yılında gö-receli olarak daha düşük bir karlılık hedefleme-lerine sebep oldu. Geçtiğimiz yıl yüzde 34 oranındakredi hacmini arttırmış olan bankalarımızın, 2011yılında kredi hacimlerini yüzde 25’in üzerinde ar-tırmamaları talep edildi. Bu amaçla, gerek Tür-kiye Cumhuriyet Merkez Bankası, gerekse de Ban-kacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu bir dizikararla, bankaların kaynak ve kredi maliyetleri-ni yükselttiler.

İşte bu noktada, domino etkisiyle karışan Ku-zey Afrika ve Orta Doğu, bankalarımızın bu coğ-rafyalara ihracat yapan, inşaat projeleri yürütenTürk firmalarına açtıkları kredilere yönelik endi-şelerini de pekiştirdi ve zaten bu yıl istedikleri öl-çüde kredi satmamaları istenen bankalar, mev-cut kredilerinde de belirli bir risk artışından en-dişe duydular. Bu esnada, aylar önce bir küçükbankanın şikâyetiyle başlamış olan Rekabet Ku-rulu’nun önde gelen çok şubeli bankalarımıza yö-nelik rekabet soruşturması, adeta bardağı taşıranson damla oldu ve geçtiğimiz hafta söz konusu re-kabet soruşturması kapmasında Rekabet Kuru-lu’na davet edilen bankalarımızın üst düzey yö-neticileri, adeta zehir zemberek açıklamalarda bu-lunarak, aynı anda birkaç koldan bankaların üze-rine gelinmesinden ciddi rahatsızlık duydukları-nı dile getirdi.

Ancak, bankacıların bu yöndeki şikâyetleri,bankacılık sektörü hisselerinin ağırlığı dikkatealındığında, İMKB 100 Endeksi’ni 59 bin puanın dahialtına getirdi. 2011 yılı boyunca bankacılık sektö-rüne yönelik tartışmalar böyle devam ettiği müd-detçe, İMKB 100 Endeksi de bir hayli dalgalanır gö-züküyor. Ayrıca, zaten Orta Doğu ve Kuzey Afri-ka’daki siyasi gerginliklerden tedirgin olmuş yer-li ve yabancı yatırımcıların bu tür başlıklar çer-çevesindeki tartışmalardan etkilenmesiyle, daha2-2,5 ay önce yüzde 6,9 düzeyinde olan Hazine kâ-ğıtları ikinci el piyasasında faiz oranı yüzde 9’u kır-dı ve dolar-TL kur düzeyi de 1,54-1,58 TL düzeyi-ne oturması beklenirken, 1,58-1,62 TL düzeyineoturdu. Euro-dolar paritesinin de 1,40’a dayan-masıyla, 2,17-2,21 TL düzeyinde hareket etmesibeklenen euro-TL kuru 2,21-2,25 TL bandınageçti. Görünen o ki, siyasi atmosferin sakinleşmesihalinde, dolar-TL kur düzeyi 1,54-1,58 TL düze-yine geri gelirse, euro-TL kur düzeyi 2,17-2,21 TLdüzeyine geri gelebilir.

Nisan 2011 35

36 Özel Haber

Nisan 2011 37

İnşaat malzemeleri sektörü

2023’e hazırlanıyor

5 yıllık öngörüden

BÜYÜME çıktıİnşaat malzemeleri sektörünün çatı kuruluşu İMSAD’ın da

içinde olduğu sektörel derneklerin desteğiyle TOBB’un

hazırlattığı “Türkiye İnşaat Malzemeleri Sektörü Görünüm

Raporu 2011” çarpıcı tespitlerle dolu. Türkiye ekonomisinin

lokomotifleri arasında yer alan inşaat ve inşaat malzemeleri

sektörünün önümüzdeki 5 yıl boyunca hızlı büyüme

sürecinde olacağını belirten raporda, geleceği belirleyen

stratejik kararlara da yer verildi.

Cumhuriyetin 100.yılı olan 2023’te 500 milyar do-larlık ihracat hedefinin 300 milyar dolarını he-diye etmeyi planlayan İnşaat Malzemesi Sa-

nayicileri Derneği (İMSAD), bu stratejiyi hayata geçi-rebilmek için meslek örgütleri ve sivil toplum kuru-luşlarıyla çalışmalarına hız verdi. Bu çalışmalardanbir tanesi de Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği(TOBB) ile sektörel derneklerin Deloitte Türkiye'ye ha-zırlattığı “Türkiye İnşaat Malzemeleri Sektör GörünümRaporu”uydu. Rapor, Türkiye ekonomisinin loko-motifleri arasında yer alan inşaat ve inşaat malze-meleri sektörünün önümüzdeki 5 yıl boyunca hızlı bü-yüme sürecinde olacağını belirtmesi açısından önem-liydi. Raporda, dünya inşaat sektörü büyüme bek-lentisinin 2009-2014 yıllarında Türkiye için yüzde 8,5,Asya Pasifik için yüzde 7,9, Doğu Avrupa için yüzde 7,2,Güney Amerika için yüzde 6,1, Kuzey Amerika için yüz-de 6, Afrika için yüzde 5,2 ve Batı Avrupa için yüzde1,4 olduğu da bildirildi.

16 Şubat 2011 tarihinde Swissotel’de düzenlenentoplantıda açıklanan rapor, Türk inşaat malzemele-ri sektörünün gelecek 5 yılda nasıl büyüyeceğini, 2023hedefine ulaşması için neler yapması gerektiğini or-taya koydu. Toplantıya TOBB Başkanı Rifat Hisarcık-lıoğlu, İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bil-maç, Türkiye Seramik Federasyonu (SERFED) YönetimKurulu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, Tesisat İnşaatMalzemesi Federasyonu (TİMFED) Yönetim KuruluBaşkanı Serdar Dönmez ile Deloitte Türkiye YönetimKurulu Üyesi ve ortağı M. Sait Gözüm katıldı. Gözüm,raporun hangi aşamalardan geçerek oluştuğunu venasıl bir süreç izlediğini aktardı.

“HEDEF DÜNYA ÜÇÜNCÜLÜĞÜ”Toplantıda konuşan İMSAD Yönetim Kurulu Baş-

kanı Hüseyin Bilmaç, Türkiye ekonomisinin yaklaşıkyüzde 8 büyümeyle tamamlanması beklenen 2010 yı-lının, inşaat sektörü için kayıpların telafi edilerek bü-

İMSAD Başkanı Hüseyin Bilmaç:

“Türkiye’ye en büyük istihdamı sağlıyoruz”“Yetenekli insan gücünün sektörümüze çekilmesi için gerekenlerin hızlayapılmasını, gelecekte istikrarlı büyümeyi yönetmek için kritik buluyoruz.İnşaat sektörü, Türkiye’nin en büyük istihdam sağlayan iş kolu özelliğinitaşımaktadır. Bununla birlikte; çalışma koşulları ve şirketlerin kurumsallıkseviyeleri dikkate alındığında, sektörün tüm değer zinciri boyunca yeteneklive kalifiye iş gücünü çekmekte yetersiz kaldığı göze çarpmaktadır. Yetenekliiş gücü ihtiyaç alanlarını şu şekilde belirtebiliriz.• Kısa vadede gereksinim duyulan, uygulama kalitesini en üst düzeye

taşıyacak, gerekli uygulama sertifikalarına sahip, kurumsal bir yapıdaçalışmaya uyum sağlayabilecek insan kaynağı,

• ARGE ve inovasyon konusunda özellikle üretici kanalında pazar ve müşteritrendlerini takip eden ve katma değerli ürüne yönelmesini sağlayacakinsan kaynağı,

• Üreticilerde ve satış/dağıtım kanallarında pazarlama, marka yönetimi veoperasyon alanlarında sektörün yeni pazar şartlarına uyumunu sağlayacakinsan kaynağı…”

38 Özel Haber

Nisan 2011 39

yümeye geçiş dönemi olduğunu söyledi. İMSAD ola-rak Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023'te Türkiye'ye 3tane 100 hediye edeceklerini belirten Bilmaç, bunlarıda “100 milyar dolar yurt dışı müteahhitlik geliri, 100milyar dolarlık iç pazar büyüklüğü ve 100 milyar do-lar inşaat malzemeleri ihracatı...” diye açıkladı. Türkinşaat malzemesi sanayisinin dünya ihracat liginde-ki yedinciliğini, 2023 yılında İMSAD olarak 100 milyardolar ihracatla üçüncülüğe taşımayı hedefledikleri-ni söyleyen Bilmaç, “Bölgemizde Türk inşaat sana-yisi olarak Çin’den İtalya’ya uzanan geniş bir coğraf-yada rakibimiz yok” dedi. Türkiye’de enerji verimli-liği seferberliği başlatılması gerektiğine vurgu yapanBilmaç, sanayide ve binalarda enerji verimliliği ko-nularına odaklanılması gerektiğini ifade etti. Türki-ye’de kullanılan enerjinin neredeyse çok büyük bir bö-lümünün ithal edildiğini hatırlatan Bilmaç, ülkemiz-de toplam enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 40’lık kıs-mının binalarda gerçekleştiğini öngörerek binalardaenerji verimliliği konusuna ayrı bir önemle yaklaşıl-masının altını çizdi.

Bilmaç, “Türkiye’de inşaat malzemesi üreticileritarafından sanayide enerji verimliliği konusuna odak-

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu:

“Teknoloji odaklı olmalıyız”“İnşaat malzemelerinde 2001 senesindeki 3 milyar dolar olan ihracatı, 9yılda 6 katına çıkartmayı başardık. Dünya genelinde 21. sıradan 8. sırayayükseldik. Ama geldiğimiz bu seviye bile potansiyelimizin çok altındadır.İnşaat malzemelerinde dünya ihracat hacmi 470 milyar dolara ulaşmıştır. Buhacim içinde bizim payımız sadece yüzde 3'tür. Dünyanın en büyük inşaatmalzemeleri ithalatçıları ABD, Almanya, İngiltere, Fransa ve Kanada’nınyaptıkları ithalat içinde Türkiye'nin ihracatının payı 2,3 milyar dolar ile yüzde1,1’dir. Bu durum yeni stratejilere ihtiyaç bulunduğunu gösteriyor.Türkiye'nin bu yeni döneme hazırlıklı olması için üretim odaklı olmak yerineteknoloji odaklı olması, üretim maliyeti içinde önemli bir yer tutan enerjimaliyetlerini düşürmesi, insan kaynağını geliştirmesi, lojistik altyapısınıgüçlendirmesi ve tabii ki, ‘Evini Yenile Türkiye’ kampanyasında ve bu rapordaortaya koyduğumuz sektörel işbirliklerini artırmasına ihtiyaç vardır. İnşaatmalzemeleri sektörleri son 10 yılda müthiş bir atılım gerçekleştirdi. Çokdaha parlak bir gelecek bizi bekliyor.”

lanmanın doğru anlaşılması için, enerji verimliliği ko-nusunun sadece karbon salınımı azaltma yöntemi ola-rak konumlandırılmaması; bunun yerine enerji yoğuninşaat malzemeleri sektörlerinin rekabetçiliğinin ar-tırılması ve ülkemizin cari açığına katkı sağlayacak enönemli araçlardan biri olarak pozisyonlanması çokdaha fazla yarar sağlayacaktır” dedi. Türkiye’nin hembinalarda, hem de sanayide enerji verimliliğinin fi-nansmanı ile ilgili mevzuat ve kurumsal yapılanma ko-nusunda ciddi mesafe kat etmiş diğer ülkelere bakarakyaratıcı çözümler üretmesinin önemine değinen Bil-maç, bu örnekleri de şu şekilde açıkladı: “Uygulananmali destekler, vergi muafiyeti veya indirimi, hızlan-dırılmış amortisman, imtiyazlı krediler, üçüncü şahısfinansmanı, tüm binalarda enerji verimliliği için süb-vansiyon ve hibeler gibi yöntemler de değerlendirile-rek Türkiye koşullarına en uygun yaratıcı çözümleringeliştirilmesine ihtiyaç var.”

Türkiye’de enerji verimliliği ile ilgili tüm düzen-lenmeleri ve genel koordinasyonu sağlamak amacıylagüçlü bir ‘Enerji Ajansı’ veya ‘Enerji Verimliliği Mer-kezi’ kurulmasına ihtiyaç olduğunu vurgulayan Bilmaç,Türk inşaat malzemeleri sektörünün çevre ve sür-dürülebilirlik dönemine hızlı uyum sağlaması gerek-tiğini söyledi. “Türkiye inşaat malzemeleri sanayisi birekonomik güç, bir kalkınma aracı, bir döviz kaynağı,küresel rekabette öncü, sanayide lokomotif, net ih-racatçı, katma değer rekortmeni ve istihdamda li-derdir” diyen Bilmaç, sektörün 2010’da üretim hac-minin 68,1 milyar TL, ihracatın ithalatı karşılama ora-nının yüzde 260, dış ticaret fazlasının 11,5 milyar do-lar olduğunu açıkladı. Bilmaç ayrıca, Türkiye inşaatmalzemeleri sanayisinin 2010 yılında 18,7 milyar do-lar olan ihracat hacminin 2015 yılında 40,2 milyar do-lar seviyesine ulaşmasını öngördüklerini belirtenBilmaç, 4 milyon 560 bin kişi ile Türkiye istihdamınınyaklaşık yüzde 20’sine denk geldiğini aktardı.

“GÜÇLÜ EKONOMİ, GÜÇLÜ İNŞAAT SEKTÖRÜ”

TOBB olarak inşaat sektörünü hem bugünleri,hem de yarınları için önemsediklerini ifade eden TOBBBaşkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Doğu Avrupa, TürkCumhuriyetleri, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgele-rinde inşaat alanında yeni pazarlar açıldığını belirte-rek, “Buralardaki pazar potansiyelini en iyi kullana-bilecek ülkeyiz. Diğer bir ifadeyle, Türkiye ve çevre ül-keler şantiye halinde olacak” dedi. Küresel krizin et-kilerini bertaraf etme noktasında inşaat sektörününbüyük payı olduğunu söyleyen Hisarcıklıoğlu şunla-rı söyledi: “Hatırlarsanız, 2009 yılında yapı malzemelerisektörünün tüm dernekleri, önde gelen 100 firmasıve 15 bin bayinin katıldığı ‘Evini Yenile Türkiye’ kam-panyasıyla reel sektörü, mali sektörü ve tüketicileribuluşturmuştuk. O zaman bir iddiamız vardı; Türki-ye, yurt içi tüketim gücünü kullanarak küresel krizinetkilerini azaltabilirdi. Gerçekten de öyle oldu. 2010'unilk 9 ayındaki yüzde 8,9'luk ekonomik büyümenin iti-ci gücü iç tüketim oldu.”

Bu dönemde inşaat sektörünün yüzde 18,4 büyü-yerek lokomotif görevi üstlendiğini, inşaat sektörün-deki tüm harcamaların toplamının 68 milyar liraya ulaş-

40 Özel Haber

tığını, 2010 tahmininin 90 milyar lira olduğunu bildirenHisarcıklıoğlu, “Şimdi ikinci hedefimize odaklanıyoruz;daha güçlü bir ekonomik gelecek için inşaat sektörü-müzü hazırlamak istiyoruz. Bu rapor, inşaat malze-meleri sektörümüz için bir yol haritası olacaktır”dedi. İnşaat sektörünün önünde iki fırsat kapısı ara-landığını, birinci fırsat kapısının yurt içinde olduğunuvurgulayan Hisarcıklıoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Türkiye'nin önümüzdeki 3 yılda ortalama yüzde5 büyümesi tahmin edilirken, inşaat sektöründeki bü-yümenin yüzde 8'in üzerinde olmasını bekliyoruz.Asya-Pasifik bölgesinden sonra inşaat sektörünün enhızlı büyümesinin beklendiği ülke Türkiye'dir. Türki-ye'de artan kentsel dönüşüm projeleri, kaliteninöne çıkması, altyapı inşaatlarındaki büyüme, harca-nabilir gelir seviyesinin yükselmesi, büyüyen ekono-miye ve yabancı yatırımlara bağlı olarak artan ofis veüretim tesisi talebi ve enerji yatırımları iç pazarı bü-yütecektir. Mevcut konut stokumuzun yüzde 48'inin30 yaş ve üzerinde olduğu da düşünüldüğünde, hemdepreme karşı dayanıklı hem de günümüz şartları-na uygun daha kaliteli konut talebi artmaya devamedecektir. İkinci fırsat kapısı çevre coğrafyalarda açı-lıyor. Doğu Avrupa, Türk Cumhuriyetler, Ortadoğu veKuzey Afrika bölgelerinde inşaat alanında yeni pazarlaraçılıyor. Bu inşaatların yaşam kalitesinin anahtarı Türkinşaat malzemeleri üreticilerindedir. Buralardakipazar potansiyelini en iyi kullanabilecek ülkeyiz. Di-ğer bir ifadeyle, Türkiye ve çevre ülkeler şantiye ha-linde olacak. TOBB olarak bu süreci önceden de göz-lemliyorduk. Ortaya konan rapor bizi teyit etti.”

İnşaat malzemeleri sektörlerinin dış ticarette faz-la verdiğini, yani cari açık sorununa çare olabildiği-ni, yurt içi üretimlerinin önemli bir kısmını ihraç et-tiğini, çimento sektöründeki üretimin yüzde 28'inin,uzun demir üretiminin yüzde 57'sinin ihraç edildiği-ni anlatan Hisarcıklıoğlu, “Sadece ticarette değil, üre-timde de önemli bir kapasiteye sahibiz. Çimento üre-timinde dünyada yedinci, bu coğrafyada ise birinciyiz.Seramikte Avrupa'da üçüncü, bu coğrafyada ikinci-yiz. Yine bu coğrafyada dekoratif boyada ikinciyiz, de-mir-çelik üretiminde üçüncüyüz” dedi.

Türkiye'nin, bu bölgede pek çok inşaat alt sek-töründeki üretim kapasitesiyle üretim üssü olma özel-liği taşıdığını kaydeden Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti:“Avrupa'da krizin etkileri ve kaybedilen rekabet gücüsonucu bölgedeki üretimin bir bölümü diğer coğraf-yalara kayarken, Türkiye yerini daha da sağlamlaş-tırma fırsatı ile karşı karşıyadır. Doğru stratejilerle ha-len 19 milyar dolar civarında olan inşaat malzeme-leri sektörlerindeki toplam ihracat hacmimizi 3 yıl için-de ikiye katlayıp 40 milyar dolara çıkartabiliriz. Me-sela hemen yanımızdaki Ortadoğu pazarındaki payı-mız bile halen ancak yüzde 13,3 seviyesindedir.”

“İNOVASYON VE ARGE’YEODAKLANMALIYIZ”

Türkiye'nin inşaat malzemeleri sektöründe sür-dürülebilir rekabet gücüne ulaşması için üretimodaklılıktan teknoloji odaklılığa geçiş yapmasının şartolduğunu vurgulayan bir başka isim de SERFED

Başkanı Zeynep Bodur Okyay’dı. Türkiye'nin üretim-deki yetkinliğini pazarlamada ve marka yaratmada dagöstermesi, uluslararası arenaya daha fazla örnek çı-karmasının büyük hedefleri olması gerektiğini belirtenOkyay, artan müşteri beklentilerinin yanı sıra çevre,sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği konularının dainovasyon ve ARGE’ye odaklanılmasını zorunlu kıldı-ğını ifade etti. Okyay ayrıca, “Türkiye'nin inovasyon ka-biliyetinin artırılması için iki önemli adımın atılmasıgerekmektedir. Bunlardan birincisi alanında öncü glo-bal firmaların ARGE merkezlerini Türkiye'ye kaydır-maları ve Türkiye'yi bir ARGE üssü olarak kullan-malarının sağlanmasıdır” dedi.

İnşaat sektörünün en önemli ayırt edici özelliği-nin hem üretimi, hem de hizmeti içermesi olduğunuaktaran Okyay, etkin çözümlerin geliştirilmesi için ta-sarımdan üretime, satıştan inşaaya kadar değerzincirinde yer alan tüm bileşenlerin sürecin içinde yeralmasının başarıda kritik rol oynayacağını belirtti. Ok-yay, inovasyonun yanı sıra sektörün rekabet gücünüartıracak kritik konulardan birinin de markalaşma ol-duğunu, sektörde büyük hacimlerin uygun fiyatlardasunularak pazardan pay alınması anlayışının artan re-kabet ve yükselen maliyetler karşısında artık sona er-diğini söyledi.

Satın alma kararında etkili kişilerin sağlık, gü-venlik, enerji verimliliği, çevre ve sürdürülebilirlik ko-nularında bilinç seviyesinin yükseldiğini, inşaat mal-

Nisan 2011 41

TİMFED Başkanı Serdar Dönmez:

”Yetenekli insan gücünü eğitimlerle destekliyoruz”Raporda ayrıca yetenekli insan gücünün sektöre çekilmesinin öneminedeğinilmektedir. Bilindiği üzere inşaat sektörü ülkemizin en büyük istihdamyaratan iş kolu özelliğini taşımaktadır. Bununla birlikte çalışma koşulları veşirketlerin kurumsallık seviyeleri dikkate alındığında sektörün tüm değerzinciri boyunca yetenekli işgücünü çekmekte yetersiz kaldığı gözeçarpmaktadır. Bu nedenle sektörel işbirlikleri ile yeteneklerin geliştirilmesigerekmektedir. Firma düzeyinde de yeteneklerin sektöre çekilmesi için,sektörde ağırlıklı olan aile şirketlerinde kurumsallaşmanın sağlanması veinsan kaynakları yönetim modellerinin oluşturulması kaçınılmaz olacaktır.TİMFED olarak örgütlerimizin yetenekli insan gücü oluşumuna çeşitli eğitimprogramları ile katkı sağlanmaktadır. Özellikle üretici ve satıcılar için, satışve dağıtım kanallarında pazarlama, marka yönetimi, tedarik zinciri yönetimi,insan kaynakları yönetimi gibi konularda eğitim faaliyetlerini 6 yıldırsürdürmekteyiz. Ayrıca sektördeki işgücü kalitesini geliştirmek adına valiliknezdinde ticaret odaları ile ortak olarak sertifikalı usta yetiştirmeprogramları başarı ile sürdürülmektedir.

42 Özel Haber

Türk inşaat malzemeleri sektöründe büyüme beklentisiÖnümüzdeki 5 yılda gelişmekte olan ülkelerde artan altyapı ve konut ihtiyacına bağlı olarak inşaat sektörünü parlak bir dönemin beklediği,Türk inşaat malzemeleri sektörünün de bu dönemde yüksek büyüme beklentisi olan ülkelerin başında geldiği ifade edilerek, Türkiye'de konutyatırımlarının hızla büyümesi, kentsel dönüşüm projelerinin hız kazanması, başta rüzgâr ve hidroelektrik olmak üzere jeotermal, güneşenerjisi ve nükleer santral projelerinin sektörün büyümesini olumlu etkilemesinin beklendiği kaydedildi.

Deprem Yönetmeliği pazarı büyütecekMevcut konut stokunun yüzde 48'inin 30 yaş ve üzeri olduğu göz önüne alındığında deprem yönetmeliğinin de pazarın büyümesine etkiyapacağının öngörüldüğü belirtilen raporda, yabancı yatırımcıların Türkiye'ye ilgilerinin artmasının yeni üretim tesislerine ve ofis binalarınatalebi artıracağı, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının da (GYO) sektörün gelişimine önemli katkı sağlarken, toplu konut yatırımlarının yanı sıraözelikle uzun dönem kira getirilerinin olması sebebiyle AVM, ofis binaları, lojistik depoları gibi ticari yatırımlarda artış beklendiği bildirildi.

200 bin firma faaliyetteGelişmiş ülkelerde inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların küreselleşme, artan müşteri beklentileri, rekabet ve finansman zorluklarıkarşısında daha etkili olmak için satın alma ve birleşmelerle büyüyerek konsolide olurken, Türk inşaat sektörü için konsolidasyonun yakınvadede gözükmediği dile getirilen raporda, Türkiye'de fiilen inşaat sektöründe faaliyet gösteren yaklaşık 200 binin üzerinde firma olup bunlarınçoğunun aile şirketi konumunda bulunduğu kaydedildi.

Bayiler yapısal değişikliğe gidecekRaporda, önümüzdeki dönemde bayilik kanalının pazar payının toplamda yüksek oranını sürdürse de, kârlılık seviyesini korumak, dahakarmaşıklaşan ve müşterilerin giderek güçlendiği bir yapıda rekabet edilebilmesi için bayilerin çeşitli yapısal değişiklikleri gerçekleştirmelerigerekeceği, bayilerin sundukları ürün kategorilerinde uzman hale gelmeleri, tedarik zinciri yönetimi, satış sonrası destek, web sitesi kanalıylasatışın desteklenmesi, bilgi teknoloji altyapısının geliştirilmesinin bayilere önerilen yapısal değişiklikler arasında yer aldığı ifade edildi.

Üretim üssünden teknoloji üssüneTürkiye'nin, bölgesinde pek çok inşaat alt sektöründe üretim kapasitesiyle üretim üssü olma özelliği taşıdığı, ayrıca ihracat açısından sondönemde büyük bir sıçrama gerçekleştirerek en büyük ihracatçılar arasında yerini aldığı belirtilen raporda, şöyle denildi: “Avrupa'da ise krizinetkileri ve çevre ile ilgili regülasyonlar sonucu bölgedeki üretimin bir bölümü diğer coğrafyalara kayarken, Türkiye yerini daha dasağlamlaştırma fırsatı ile karşı karşıyadır. Türkiye gelecek dönemde üretim odaklı olmaktan teknoloji odaklı olmaya yönelmelidir. Bu noktadaenerji maliyetleri, yerinde üretim, ham madde, yarı mamul ve teknolojide dışa bağımlılık, iç pazar yapısı, sektöre insan kaynağının çekilmesi,lojistik altyapısı gibi alanlarda gerekli adımların zamanında atılması gelecek dönemde sektörün bölgedeki gücünü ortaya koymasına dayardımcı olacaktır. Lojistik maliyetlerine duyarlı olan Türk inşaat malzemeleri sektörünün yurt dışında üretim yatırımlarına hız vermesisürdürülebilir büyüme açısından oldukça önemlidir. Halen Türkiye'nin yakın coğrafyasında İran dışında önemli üretim kapasitesi büyüklüğünesahip bir ülke bulunmamakla birlikte gerek bu pazarlardaki yerel üreticilerin kendilerinin geliştirme olasılığı, gerekse global inşaatmalzemeleri üreticilerinin bölgesel potansiyelden ve maliyet avantajlarından yararlanmak amacıyla bu ülkelere yönelmeleri Türk inşaatmalzemeleri üreticileri açısından risk oluşturabilir.”

Enerji verimliliği zorunlulukturRaporda, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlı bir ülke olmasına ve dünyada enerji fiyatlarının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer almasınakarşın enerji yoğun inşaat malzemeleri alt sektörlerinde konulan büyük hedeflerin enerji verimliliği ve enerji dostu olmada dünyada en öndegelen ülkelerden biri olmayı zorunlu kıldığı, inşaat ve inşaat malzemeleri sektörlerinin doğal kaynak tüketimi, yüksek yakıt ve elektriktüketimine bağlı sera gazı salımı, inşaat malzemeleri yaşam döngüsünde ortaya çıkan atıklar düşünüldüğünde çevre ve iklim değişikliğiüzerinde en fazla etkisi bulunan sektörler arasında yer aldığı belirtildi.

Sektörün geleceğini belirleyen 7 stratejik kararRaporda, Türk inşaat malzemeleri sektörünün gelecekte büyümeyi yönetebilmek için çeşitli stratejik inisiyatiflere odaklanması önerilirken, bustratejik kararlar “inşaat sektörü merkezli enerji verimliliği seferberliği”, “çevre ve sürdürülebilirlik dönemine hızlı uyum”, “inovasyonkabiliyetinin artırılması”, “markalaşma–satış odaklılıktan pazar odaklılığa dönüşüm”, “operasyonel mükemmellik ve kurumsal altyapınıngeliştirilmesi”, “yetenekli insan gücünün sektöre çekilmesi”, “sektörel işbirliklerinin geliştirilmesi” şeklinde sıralandı.

Rapordan satırbaşları

zemelerinde farkındalık seviyesinin de giderek art-tığını belirten Okyay, markalaşma konusunda şugörüşleri dile getirdi: “Unutulmamalıdır ki müşteri-lerimiz için artık fark yaratacak olan kurumun ve ürü-nün tüm değerlerinin ifadesi olan markadır. Çevre ül-keler arasında model ülke konumunda bulunanTürkiye'nin uluslararası marka yaratma zorunlulu-ğu vardır. Ülkemizin üretimdeki yetkinliğini pazarla-mada ve marka yaratmada da göstermesi, uluslar-arası arenaya daha fazla örnek çıkarması büyük he-defimiz olmalıdır.”

SERFED Başkanı Zeynep Bodur Okyay

Nisan 2011 43

Ecobuild 2011 Fuarı, 1-3 Mart 2011 ta-rihleri arasında İngiltere’nin başkentiLondra’da, ExCel Fuar Merkezi’nde ger-

çekleşti. 1300 civarında katılımcının ürün vehizmetlerini sergilediği fuar, sürdürülebilir ta-sarım, inşaat ve yapı çevresi alanlarında İn-giltere ile dünyanın en büyük ve genel olarakinşaat alanında İngiltere’nin en büyük fuarı.Fuar alanı üç gün boyunca pek çok etkinliğe evsahipliği yaptı. Her gün “Sürdürülebilir Bina-lar”, “Sürdürülebilir Gelecek” ve “Tasarım, Mi-mari ve Sürdürülebilirlik” konularında kon-feranslar düzenlendi. Ayrıca inşaat sektörüprofesyonellerini ilgilendiren güncel ve önem-li konularda 130’dan fazla oturumda çeşitli se-minerler dikkat çekti.

“Sürdürülebilir Dizayn”, Sürdürülebilirlik veŞehir”, “Binalarda Enerji” gibi konuların yanısıra önümüzdeki 10 yıl için geleceğin inşaat altsektörü olarak tanımlanan “mikro jenerasyonsistem montajları” hakkında detaylı bilgileriiçeren, vaka analizleri ve deneyim paylaşım-larıyla desteklenmiş oturumlar özellikle ilgiçekti. Bu oturumlarda yenilenebilir mikroenerji sistemleri hakkındaki gelecekteki işimkanları, bu sistemlerin nasıl montajlanaca-ğı, mevcut bina ve sistemlere nasıl adapte edi-leceği konusunda bilgiler verildi. Bu konular-da alınacak eğitimlerin ve sertifikaların gele-cekte profesyonelleri nasıl öne çıkaracağındanbahsedildi. Ayrıca seminerlerden bazıları yü-rürlükteki tüzük, yönetmelikler ve standartlarlailgiliydi. Konferans ve seminerlerin yanı sırayüzlerce yeni ürün tanıtıldı.

“Ecobuild Montajcı” başlığı altında inşaatsektöründe kullanılan pek çok ürünün, fuar ala-nının çeşitli yerlerinde konumlanmış montajalanlarında ve bazı katılımcı stantlarında fark-

lı montaj çözümleri sunuldu. İngiliz SIPS(Structural Insulated Panel Manufacturers)Derneği tarafından fuar alanı içinde bir “pas-sivehouse” kuruldu. BREEMS “Çevresel RiskDeğerlendirme Metodu” ödülleri de fuar sıra-sında verildi. Kingston Üniversitesi’nin 1200sürdürülebilir ve yenilenebilir inşaat malze-mesinin bulunduğu koleksiyonunun bir kısmıda fuarda sergilendi.

Fuara altı Türk firması stantlarıyla katıl-mışlardı. İlginç olan sadece son iki yıldır Tür-kiye’nin fuara katılımı için alan ayrılıyor ol-masıydı. Bu sene de Türk firmaları için fuar fir-ması 600 metrekareden fazla yer alamamıştı.Bu nedenle fuara pek çok Türk firması katıla-madı. Önümüzdeki sene için bu alanı 1100 met-rekareye çıkardıklarını öğrendik. Türk katılımcıfirmalarla yaptığımız görüşmelerde, fuarınhafta içi olmasından dolayı ziyaretçi profilininçok tatmin edici olduğu söylendi ve bu durumunmemnuniyet verici olduğu dile getirildi. Ziya-retçiler çoğunlukla profesyonellerden oluşu-yordu.

AVRUPA İŞLETMELER AĞI İKİLİ GÖRÜŞMELERİ

Fuar kapsamında, 2 Mart 2010 tarihinde Av-rupa İşletmeler Ağı (AİA)-Güneydoğu İngilte-re (EEN South East UK) tarafından ikili görüş-meler organize edilmişti. İkili görüşmeler;firmalar arası ticari, teknolojik işbirlikleri veARGE ortaklıkları kurulmasını sağlamak ama-cıyla sürdürülebilir tasarım, ilerleme, verimteknolojileri (düşük enerji, pasif, akıllı, ekolo-jik), yeni inşaat malzeme ve teknolojileri, al-ternatif enerji kaynakları kullanan sistem veekipmanlar, ısıtma ekipmanları, kontrol veölçme ekipmanları temalarına odaklanmıştı.İMSAD heyeti olarak, İstanbul Sanayi Odası (İSO)Avrupa İşletmeler Ağı (AİA) işbirliği ile bu gö-rüşmelere katılarak, İngiltere’nin yanı sıra,Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Estonya, Fran-sa, Hollanda, İspanya, İtalya, Letonya, Litvan-ya, Portekiz gibi ülkelerden firmalarla ikili gö-rüşmeler yaptık.

Aygen ERKALİMSAD İş Geliştirme Koordinatörü

Ecobuild 2011 Londra ve B2B görüşmeleri

İngiltere’nin başkenti Londra’da, ExCel Fuar Merkezi’ndegerçekleştirilen Uluslararası Sürdürülebilir Yapı Fuarı

Ecobuild 2011’e İMSAD heyeti ile katıldık.

44 İzlenim

Nisan 2011 45

İkili görüşmelere 17 ülkeden 134 firmakatılmış ve 205 görüşme organize edilmişti. İM-SAD heyeti ile bu görüşmelere katılan 11 fir-ma, 23 yabancı firma ile toplam 30 görüşmeyaptı. Firmalar internet üzerinden önceden ran-devulaştıklarından ve birbirleri hakkında bil-gileri de olduğundan görüşme süresi yarım saatolmasına rağmen çok verimliydi. İMSAD adınayapacağım görüşmelerin randevularını talepederken daha çok AB projeleri ve İMSAD Sür-dürülebilir Gündem Platformu ile ilgili geleceğedönük işbirliği adımları atmayı hedeflemiştim.Gelecekte çok faydalı olacak bağlantılar kur-duğuma inanıyorum. Diğer taraftan İMSAD’dangörüşme talep eden dört firmadan üyelerimi-zi ilgilendirebilecek işbirliği talepleri geldi. Buişbirliği talepleri ilgili üyelere de duyuruldu.

Takdir edersiniz ki bu tip aktiviteler katılımne kadar fazla olursa, o kadar faydalı geçer. An-cak tüm dünyadaki Sivil Toplum Kuruluşları’nda(STK) olduğu gibi Türkiye’deki STK’ların da sı-kıntısı aynı: “Katılım yetersizliği.” Zaten kısıt-lı olan maddi kaynaklardan ciddi miktarlardaharcanarak, emek verilerek yapılan pek çok ak-tivite, maalesef katılım yetersizliğinden dola-yı gereken faydayı topluma, sektöre ve kişile-re sağlayamıyor. Tanıştığım her STK çalışanıaynı konudan şikayet etti. Artık ben de bu ki-şilerden biri olarak, belki de hatayı kendimiz-de aramalıyız diyorum. Belki de bu kadar çok

kurum, bu kadar sık aktivite yapmamalı. Bel-ki aktiviteler birleştirilmeli ve daha geniş kit-lelere duyurulmalı. Ama bunun gerçekleşe-bilmesi için önemli olan kurumlar arası ilişki-lerin ve bilgi akışının geliştirilmesidir. Bu dabaşlı başına bir aktivite konusu zaten. Tüm bun-ları düşünürken bir taraftan da “İnşallah birsonraki İMSAD heyeti daha kalabalık olur”diye ümit ettim.

AİA (Avrupa İşletmeler Ağı) Nedir?Avrupa Komisyonu’nun 2000 yılında Japonya ve ABD, daha sonra 2005’te Çin veHindistan’ın da aralarında bulunduğu küresel pazardaki rakiplerine karşıoluşturduğu Lizbon Stratejisi, temelde AB’nin teknoloji ve ARGE’ye odaklanarakdünyanın en rekabetçi ülkeleri arasına girmesini hedefliyor. AB’nin, bu kapsamda2007–2013 yılları arasında KOBİ'lere ve işletmelere yönelik olarak uygulamaktaolduğu programlardan biri de "Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Çerçeve Programı(CIP).” Bu programın alt bileşenlerinden olan “Girişimcilik ve Yenilikçilik ÖzelProgramı-EIP” çerçevesinde firmaların, özellikle KOBİ’lerin ticari, teknolojikişbirlikleri kurmaları, teknoloji transferi yapmaları, AB projelerine katılmaları veözellikle ARGE projelerine ortak olmalarını sağlamak amacıyla AİA projesi hayatageçiriliyor. AİA, 2011 Mart ayı itibarıyla, AB’nin 27 üye ülkesi ve aday ülkeler de dahil olmaküzere toplam 48 ülkede, 3 bine yakın uzmanıyla KOBİ’lere hizmet veriyor. AİAyapısı, 250 kadar Yenilik Aktarım Merkezi (IRC) ve 270 tane Avrupa BilgiMerkezi’nin birleşiminden oluşur. Türkiye’de de farklı bölgelerde sanayi ve ticaretodaları, KOSGEB ve üniversitelerin işbirliği ile kurulan yedi konsorsiyum AİAolarak faaliyete geçti. AİA, KOBİ’leri AB mevzuatı, politikaları, hibeleri, kredilerive ihaleleri konusunda bilgilendirmeyi amaçlayan etkinlikler düzenliyor.Danışmanlık hizmeti veriyor ve firmaların yüz yüze gelerek karşılıklı işbirliğifırsatlarını değerlendirebilecekleri görüşmeler organize ediyor.

Türkiye’de sınaî ve/veya ticari faaliyet gös-teren şirketler ile iş birliği kuruluşları üye-lerinin ürünlerinin pazarlama ve tanıtı-

mının yapılmasını sağlamak, bu çerçevede yurtdışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil gi-derleri ile yurt dışında mal ticareti yapmakamacıyla açılan birimlerle ilgili giderlerinin birkısmının Destekleme ve Fiyat İstikrar Fo-nu’ndan (DFİF) karşılanmasını öngören destekpaketi ciddi anlamda artırılmış rakamları ile 18Ağustos 2010 tarihinde 27676 sayılı resmi ga-zetede yayınlanmıştır.

DESTEKLENECEK FAALİYETLERBirim kira giderlerinin desteklenmesi: Tür-

kiye’deki ana şirket, doğrudan birim açabileceğigibi yurt dışında faaliyet gösteren şirketi veya şu-beleri de birim açabilir. Bu durumda yurt dı-şındaki şirket ile Türkiye’deki ana şirket arasındaorganik bağın olması gerekir. İş birliği kuru-luşlarının üyelerinin faaliyette bulunması ama-cıyla kiralayacakları yurt dışı birimlerin kira gi-derleri de bu tebliğ kapsamında desteklenir.

“a) Açılan birimin mağaza olması halindeyüzde 60 oranında ve yıllık en fazla 120 bin do-larına kadar,

b) Açılan birimin ofis, showroom, depo veyareyon olması halinde yüzde 60 oranında ve yıl-lık en fazla 100 bin dolarına kadar” olan kısmıdesteklenir.

Ticari şirketler veya bu şirketlerle aralarındaorganik bağ bulunan ve yurt dışında faaliyet gös-teren şirket veya şubeleri tarafından yurt dışındaaçılan birimlerinin kira giderleri (reyon olma-sı halinde kira veya komisyon giderleri), her birbirim başına;

“a) Açılan birimin mağaza olması halindeyüzde 50 oranında ve yıllık en fazla 100 bin do-larına kadar,

b) Açılan birimin ofis, showroom, depo veyareyon olması halinde yüzde 50 oranında ve yıl-lık en fazla 75 bin dolarına kadar” olan kısmıdesteklenir.

Her bir birim belirtilen kira giderleri des-teğinden en fazla 4 (dört) yıl yararlandırılır. 4(dört) yıllık süre ilk kira destek ödemesine esasteşkil eden ödeme belgesinin tarihinden itiba-ren başlar. Bu kapsamdaki kira desteğinden enfazla 15 (onbeş) birim için yararlanılabilir. Butebliğin yayımlandığı tarihten önce açılmışolan yurt dışı birimler için de bu tebliğ kapsa-mındaki desteklerden yararlanılabilir. Bu des-teklerden yararlanan birimlerde, Türkiye’deüretilen ürünlerin pazarlanması gerekir. Ya-bancı markalar için yurt içinde fason olarak üre-tilen ürünlerin reklâm, tanıtım, pazarlama vekira giderleri bu tebliğ kapsamında destek-lenmez.

Tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi: Şir-ketler ve iş birliği kuruluşlarınca yurt dışınayönelik olarak gerçekleştirilen görsel ve ya-zılı tanıtım (Yurt dışına yönelik yayın yapanTürk televizyonları, gazeteleri ile yurt dışındaTürkçe yayın yapan televizyonlar, gazeteler vb.)basın yayın organlarında verilecek reklamla-ra ilişkin harcamalar destek kapsamında de-ğerlendirilmez. Sponsorluk, yurt dışı birim-lerinin internet sayfasına ilişkin tasarım, rek-lâm panoları, yabancı dilde hazırlanmış firmakatalogları, broşürler, eşantiyon ve tanıtımmalzemeleri, elektronik ortamda tanıtım si-telerine verilen reklâm giderleri desteklenir.

Yasemin Bali ÇETİNYatırım ve İhracatı Teşvik Müşaviri

Yurt dışı birim, marka vetanıtım faaliyetlerinin

desteklenmesi

Türkiye’de sınaî ve/veya ticari faaliyet gösteren şirketlerile iş birliği kuruluşları üyelerinin ürünlerinin pazarlama ve

tanıtımının yapılmasını sağlamak, bu çerçevede yurtdışında gerçekleştirilen tanıtım, marka tescil giderleri ile

yurt dışında mal ticareti yapmak amacıyla açılan birimlerleilgili giderlerinin bir kısmının Destekleme ve Fiyat İstikrar

Fonu’ndan (DFİF) karşılanmasını öngören destek paketiciddi anlamda artırılmış rakamları ile 18 Ağustos 2010tarihinde 27676 sayılı resmi gazetede yayımlanmıştır.

46 Teşvik Dünyası

Nisan 2011 47

Bu tebliğ kapsamında desteklenen yurt dışıbirimi bulunan şirketler ve iş birliği kuruluşla-rınca, Türkiye’de üretilen ürünlerle ilgili olarakyurt dışında gerçekleştirilen reklâm, tanıtım vepazarlama giderleri; yüzde 60 oranında ve herbir ülke için yıllık en fazla 150 bin dolarına ka-dar desteklenir. Bu tebliğ kapsamında destek-lenen yurt dışı birimi bulunmayan ancak yurt içive tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belge-sine sahip şirketlerce, Türkiye’de üretilen ürün-lerle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştirilenreklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, yüzde60 oranında ve yıllık en fazla 250 bin dolarına ka-dar desteklenir. Şirketler ve iş birliği kuruluş-ları, tanıtım desteğinden en fazla 4 (dört) yıl sü-resince yararlanır. 4 (dört) yıllık süre bu konu-daki ilk destek ödemesine esas teşkil eden öde-me belgesinin tarihinden itibaren başlar.

Yurt dışı marka tescil faaliyetlerinin des-teklenmesi: Şirketlerin yurt içi marka tescil bel-gesine sahip oldukları markalarının yurt dışındatescili ve korunmasına ilişkin giderleri, yüzde50 oranında ve yıllık en fazla 50 bin dolarına ka-dar desteklenir. Şirketler, marka tescili vekorunmasına yönelik destekten en fazla 4(dört) yıl süresince yararlanabilir. 4 (dört) yıl-lık süre bu konudaki ilk destek ödemesine esasteşkil eden ödeme belgesinin tarihinden itiba-ren başlar.

Şirketlerin faaliyetlerinin sektörel bazdamüsteşarlıkça belirlenen hedef ve öncelikli ül-kelere yönelik olması durumunda destek ora-nı 10 (on) baz puan artırılır. Şirketlerin faali-yetlerinin Bölgesel Rekabet Edebilirlik Ope-rasyonel Programı (BROP) kapsamında coğra-fi olarak kişi başına düşen milli geliri Türkiye or-talamasının yüzde 75’inin altında kalan ve 12 Dü-zey II bölgesinde merkezi bulunan şirketler veiş birliği kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmesidurumunda destek oranı 20 (yirmi) baz puanakadar artırılabilir. Destek oranlarının kade-melendirilmesi ve farklılaştırılmasına ilişkin hu-suslar müsteşarlıkça belirlenir.

ÖDEME BELGELERİNİN İBRAZIŞirketler ve iş birliği kuruluşlarınca, bu

tebliğ kapsamında desteğe konu yurt dışı öde-me belgeleri ile yurt dışında düzenlenen diğerbelgelerin harcamanın yapıldığı ülkedeki tica-ret müşavirliği /ataşeliğine onaylatılması ge-rekir. Destek başvurularının değerlendirmeyealınabilmesi için;

“- Yurt dışı ödeme belgeleri ile ödemeye iliş-kin olarak Uygulama Usul ve Esasları Genel-gesi’nde belirtilen diğer yurt dışı belgeler, öde-me tarihinden itibaren en geç 6 (altı) ay, mar-

ka tescili ve korumasına ilişkin belgelerin ise 18(onsekiz) ay içerisinde şirket tarafından ticaretmüşavirliği/ataşeliğine,

- Yurt içi ödeme belgeleri ile ödemeye iliş-kin olarak Uygulama Usul ve Esasları Genel-gesi’nde belirtilen diğer yurt içi belgeler, öde-me tarihinden itibaren en geç 6 (altı) ay markatescili ve koruması desteğinde bu süre 18 (on-sekiz) ay içerisinde şirket tarafından üyesi ol-duğu İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği’ne(İBGS) ibraz edilmelidir.

ÖDEMEMüsteşarlık, destek müracaatının değer-

lendirilerek ödeme yapılacak şirketlerin belir-lenmesi ile ödeme miktarlarının Türkiye Cum-huriyet Merkez Bankası’na (TCMB) bildirilme-si konusunda İBGS’nin yetkilendirilmesine iliş-kin gerekli düzenlemeleri yapabilir. Ödemeyeilişkin, ibraz edilen belgelerdeki giderlerin (do-laylı vergiler dâhil) Türk Lirası (TL) cinsindenolanları TL, döviz cinsinden olanları ise ödemebelgesi tarihindeki “Gösterge Niteliğindeki Tür-kiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kurları” lis-tesinde yer alan çapraz kurları ve döviz alış kur-ları esas alınarak, ABD Doları karşılığı Türk Li-rası olarak Destekleme ve Fiyat İstikrar Fo-nu’ndan ödenir.

İMSAD’ın yaptığı araştırma sonuçlarına göre, in-şaat sektörü 2010 yılında yüzde 15,1 oranındabüyüdü. Üretim hacmi 68,1 milyar TL’ye ulaş-

tı. Yine inşaat sektöründe istihdam bir milyon 307bin kişiye ulaştı. 2010 yılı ihracat tutarı da 18,7 mil-yar dolar olarak gerçekleşti. İnşaat malzemelerisanayisine küresel olarak baktığımızda da; Tür-kiye’nin pazar payı yüzde 1,9, üretimdeki payı yüz-de 2,1, ihracattaki payı da yüzde 2,9’a ulaştı (Tür-kiye, inşaat demiri, demir çelik radyatör ve demirçelik profilinde dünyada ihracat birincisi). Yurtdı-şı müteahhitlik hizmetlerinde de Çin’den sonradünyada ikinci sırada (2010 yılı iş hacmi 22,1milyar dolar). Önümüzdeki beş yılın büyüme ön-görüleri ise; ortalama inşaat sektöründe yüzde13,6, inşaat malzemelerinde yüzde 14,5, müte-ahhitlik hizmetlerinde de yüzde 10-15 dolayında.

Bu arada İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Sa-yın Orhan Turan’ın 2. İnşaatta Kalite Zirvesi’ndesektör için ortaya koyduğu 2023 yılında 3x100milyar dolar hedefi var. Sayın Turan, Cumhuriye-tin 100. yılının kutlanacağı 2023 yılına doğru 2 tril-yon TL, başka bir ifade ile 1,5 trilyon dolar büyük-lüğe ulaşmayı hedefleyen Türk ekonomisinde, in-şaat sektörünün bu hedefe ulaşılmasına katkıdabulunacağını ve 2023 yılında inşaat malzemesi ih-racatının 100 milyar dolar, yurtdışı müteahhitlik hiz-metlerinin 100 milyar USD ve yurtiçi inşaat sektörühacminin de 100 milyar dolar olmak üzere toplam300 milyar dolara ulaşabileceğini belirtmiştir.

HIZLI BALIK, YAVAŞ BALIĞI YUTARYukarıda bahse konu gerçekten iddialı hedef-

lere ulaşabilmek, değişen, gelişen ve küçülen dün-yamızda, ancak üretimde ve hizmette hedeflereodaklanmak, etkinlik ve verimliği artırmak ile ya-

ratıcılığın önünü açmakla mümkün olabilecektir.Ayrıca, mal veya hizmet üretirken en iyi, en ucuz,en hızlı ve müşteri beklentilerini azami derecedekarşılıyor olmak gerekmektedir. Müşteri bek-lentilerini karşılayabilmek ve küresel rekabeteayak uydurabilmek ise kaynakları en verimli ve et-kin şekilde kullanmakla mümkündür. Yani para-yı, malzemeyi, bilgiyi ve insan gücünü, müşteri bek-lentileri doğrultusunda en etkin ve verimli şekil-de kullanmak ve hızlı olmak gerekiyor. Eskiden“büyük balık, küçük balığı yutar” derken, şimdi-lerde “hızlı balık, yavaş balığı yutar” diyoruz.Hata yapma lüksümüzün olmadığını artık herkesbiliyor.

Kısaca özetlemek gerekirse, uluslararası sür-dürülebilir rekabetin sağlanması, vizyon sahibi (ge-leceği öngörebilen), riskleri ve müşteri ilişkileri-ni yönetebilen, hızlı karar alabilen global şirket-lerle mümkün olabilecektir. Başka bir deyişle, re-

Önder KIRATLILARKALDER Yönetim Kurulu Üyesi

Türkiye Kalite Derneği’nin 2011 yılı Sektörel AçılımStratejisi (SAS) çerçevesinde sektör analizleri yapılmış

ve önceliklendirilen sektörlerin ilgili sektör dernekleriylegörüşmelere başlanmıştır. Ortak bir çalışmayla

belirlenecek olan ihtiyaç ve beklentiler çerçevesindesektörel hizmetler, ortak proje ve etkinlikler

gerçekleştirilecektir. İMSAD ile yapılacak işbirliğiyleİnşaat sektöründeki kalite çalışmalarında ivme

kazanılması hedeflenmektedir.

İnşaat sektöründesürdürülebilir

rekabet için kalite

48 Güncel

Nisan 2011 49

kabet toplam kalite mantığı içinde, sistematik, sür-dürülebilir, izlenebilir ve sürekli iyileştirilebilir birçevrim içinde çalışan kurum ve kuruluşlara sahipolmakla gerçekleştirilebilir.

ULUSAL KALİTE HAREKETİ“Mükemmellik kültürünü yaşam biçimine

dönüştürerek, ülkemizin rekabet gücünün ve re-fah düzeyinin yükseltilmesine katkıda bulunmak”misyonu ve “Cumhuriyetimizin 100. yılında sür-dürülebilir kalkınma yaklaşımı çerçevesinde ül-kemizi çağdaş yaşam düzeyine ulaştırmak ama-cıyla Türkiye'nin tüm bölgelerinde mükemmellikkültürünü içselleştirmiş, rekabetçi kurum ve ku-ruluşlar yaratılmasına katkıda bulunan bir kuru-luş olmak” vizyonu ile faaliyetlerini sürdürenTürkiye Kalite Derneği (KalDer), bu ihtiyacı çok ön-ceden görmüş ve daha önce yürüttüğü faaliyetle-re ilave olarak, tüm sektörlerdeki oyuncuların özel-

likle uluslararası rekabet gücünü artırmak için,1998 yılında EFQM Mükemmellik Modeli’ni kulla-narak, Türkiye’de öz değerlendirme ve toplam ka-lite seferberliği başlatmış ve ismine “Ulusal Ka-lite Hareketi” demiştir.

Hareketin amacı; Ülkemizdeki kurum/kuru-luşların sağlam temellere sahip yüksek rekabetgücüne erişebilmesi için, toplam kalite yönetimininyaygınlık kazanmasını sağlamaktır. Ancak KalDer,bu harekete başlarken, daha da ileri gitmiş, iyi vebaşarılı uygulamaların harekete katılan firmalararasında paylaşılmasını sağlayarak, adeta öğre-nen bir yönetim sistemi öngörmüştür. Bu sis-temde, değişik aşamalardan geçen kurum/ku-ruluşlar (Şekil-1), her aşamada gelişmelerini, özdeğerlendirme yaparak, varsa eksik ve/veya dü-zeltilmesi gereken yönlerini görerek ilerlemek-te ve sonuçta mükemmelliğe ulaşmak için süreklive sistematik bir çaba sarf etmektedir.

Bu hareketin her safhasında, KalDer, uzmaneleman, eğitmen ve değerlendiricileri ile kurum/kuruluşlara eğitim, rehberlik ve değerlendirmehizmeti vermektedir. Kurum/kuruluşların, ortakamaç ve hedeflere, tüm paydaşları ile beraber, or-tak aklı kullanarak ulaşması, ancak iyi yönetişimile mümkün olmaktadır. Bunu sağlayan ise mü-kemmeliyetçi anlayışla çalışan bir sistemdir. Ulu-sal Kalite Hareketi sonuçta bize bu yolu açmıştır.Bugüne kadar bu harekete katılan değişik 438kamu ve özel sektör kurum/kuruluşu ile Sivil Top-lum Kuruluşlarının yakaladıkları başarılar KalDer’idaha da heyecanlandırmış ve bu hareketi tüm ülkegeneline yayarak, ülkemizin, uluslararası rekabetteön sıralara yükselmesi, firmalar ve ülke olarak birdünya markası olmasına katkıda bulunma ülkü-sünü hayata geçirmek için imkânlarını sonuna ka-dar kullanma kararını aldırmıştır.

İMSAD’ın koyduğu 2023 yılı hedeflerine ula-şabilmesine katkıda bulunabilmek amacıyla, ül-kemizin lokomotif sektörlerinden biri olan inşa-at sektörü için KalDer tüm imkânları ile desteksunmaya hazırdır. Gelişen, değişen ve yenileşendünyamızda barış, refah ve huzurun odağı olandünya markası bir Türkiye dileğiyle…

İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nde(İMSAD) bayrak değişimi yaşandı. 29. OlağanSeçimli Mali Genel Kurul Toplantısı’nda İM-

SAD’ın yeni yönetimi belirlendi. 3 Şubat 2011 ta-rihinde Swissotel The Bosphorus’da yapılan ge-nel kurul toplantısı öncesinde “Türk İnşaat Sek-törü 2011 yılı öncelikleri ve değerlendirmeleri”konulu toplantıda İMSAD Yönetim Kurulu Baş-kanı Orhan Turan’ın yanı sıra T.C. Bayındırlık veİskân Bakanı Mustafa Demir, İMSAD EkonomiDanışmanı Prof. Dr. Kerem Alkin, Türkiye İnşa-at Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) BaşkanıŞükrü Koçoğlu, Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM) Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki de sektöreilişkin görüş ve değerlendirmelerini paylaştı.

Dört yıldır sürdürdüğü İMSAD yönetim kurulu

İMSAD’dabayrak

değişimiyaşandı

Türk inşaat malzemeleri sektörünün sivil toplum örgütüİMSAD’da görev değişimi yaşandı. Orhan Turan, dört yıldırsürdürdüğü başkanlık görevini düzenlenen genel kurulda

Hüseyin Bilmaç’a devretti. Yeni yönetim kurulunun oybirliğiile başkan seçilen Bilmaç, 2011-2013 yılları arasında İMSAD

yönetim kurulu başkanı olarak görev yapacak.

50 Kapak

Nisan 2011 51

başkanlığı görevini genel kurulla bıraktığını vebir daha aday olmayacağını açıklayan İMSAD Yö-netim Kurulu Başkanı Orhan Turan, yaptığı ko-nuşmada Türk inşaat malzemesi sektörünün gü-cünden bahsetti. Türkiye için uygulanacak stra-tejinin uzun dönemli vizyonunun orta ve yüksekteknolojili ürünlerde bölgenin üretim üssü olmakolarak belirlendiğini ifade eden Turan, “Bu uzundönemli vizyon kapsamında, Türkiye yapı sana-yisinin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğininyükseltilerek, dünya ihracatından daha fazlapay alan, ağırlıklı olarak yüksek katma değerlive ileri teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli işgücüne sahip bir yapı malzemeleri sanayi yapı-sına dönüşümünü hızlandırmalıyız” dedi.

Artık inşaat dünyasına bir Türk ekolü geldi-

ğini ifade eden Turan, Türkiye dünya markası ya-ratacaksa, yapı/inşaat malzemeleri sanayisininbunun en iyi çıkış noktalarından biri olacağını be-lirtti. Yapı malzemeleri sanayisinde ihracatın 2010yılında 18,7 milyar dolara ulaştığını belirten Tu-ran, ihracatın yıllık artış hızının da 2011-2015 dö-neminde yüzde 16,5 olacağını öngördüklerini vur-guladı. Cari açığın en önemli gündem maddesiolduğuna işaret eden Turan, çözümün enerji ve-rimliliği olduğunu söyledi. Turan, makine tanı-tım grubu, fındık tanıtım grubu gibi yapı malze-meleri tanıtım grubu da oluşturulabileceğine işa-ret etti.

İMSAD Ekonomi Danışmanı Kerem Alkin de2011'in çetin bir yıl olacağını, Türkiye'nin inşa-at malzemeleri ile bayındırlık alanındaki fırsat-

İMSAD 2011-2013 YıllarıYönetim Kurulu

Asil üyeler:Hüseyin Bilmaç (Başkan),

Orhan Turan, Oktay Alptekin,Levent Akgerman, Atalay

Gümrah, Ferdi Erdoğan, TayfunKüçükoğlu, Muzaffer Kayhan,Dündar Yetişener, Nuri Bulut,

Murat Şener, Dr. Veysel Yayan,Ertuğrul Şen, Kenan Aracı,

Nedim Zalma,Yedek üyeler:

Demet Budak Şahin Alpaslan,Galip Sayıl, Serdar Dönmez,

H. Yener Güreş

İMSADEkonomiDanışmanıProf. Dr.KeremAlkin

T.C.Bayındırlıkve İskânBakanıMustafaDemir

ları değerlendirmesi gerektiğini belirtti. İNTESBaşkanı Şükrü Koçoğlu da 2011'de en büyük teh-likenin cari açık olduğunu söyledi. Konut piya-saları sürecinin azalmayacağını ifade eden Ko-çoğlu, ancak radikal bir sıçrama da beklemedi-ğini kaydetti.

6 MİLYAR DOLAR ENERJİ TASARRUFUBayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir,

yap-sat müteahhitliği alanıyla ilgili olarak, birmüteahhit inşaat yaptığında sosyal güvenlik pri-mini ve vergisini ödememesi durumunda inşa-at ruhsatı alamayacağını belirtti. Enerji verimli-liği konusuna değinen Bakan Demir, enerji sar-fiyatının yüzde 40'ının konutlarda yapıldığınadikkati çekerek, yapıların enerji verimli hale ge-tirilmesiyle yıllık 6 milyar dolar enerji tasarru-fu sağlanabileceğini söyledi. Tükettiği enerjiyiüreten yapılar yapmayı da gerçekleştirdikle-rinde tüketilen enerjinin yüzde 40'ını tamamentasarruf etme durumuyla karşı karşıya kalabi-leceklerini ifade eden Demir, bakanlık olarak ya-pılarda tüketilen enerjiyi üretme hedefiyle bir-likte projeyi hazırlayacaklarını kaydetti.

Yeni inşaat ruhsatı alacak yapılarda 1 Ocak

2011'de Enerji Kimlik Belgesi uygulamasını baş-lattıklarını anımsatan Demir, bu belgeleri ra-hatlıkla verebildiklerini, beklediklerinin çokdaha altında problemle karşılaştıklarını söyle-yerek, “2011 yılında kalite belgesi olmayan inşaatmalzemesi kullandırtmamayı inşallah başara-cağız” dedi. Yap-sat müteahhitliği alanıyla ilgi-li olarak da Demir, “Herhangi bir müteahhit birinşaatı yaptığında, sosyal güvenlik primini ve ver-gisini inşaat bittikten sonra ödemediğinde inşa-at ruhsatı alamayacak. Kamu ihale sisteminde,kamuda iş yapan müteahhitler daha ihaleyegirmeden borç olmadığına dair yazıları otoma-tik alıyor ama özel yap-sat müteahhitliği ilealakalı böyle bir düzenleme yok” diye konuştu.

Toplantı sonrası Bayındırlık ve İskân Baka-nı Mustafa Demir tarafından dört yıllık başkan-lık dönemindeki emekleri için Orhan Turan’a pla-ket verilirken, İMSAD faaliyetlerinde özveriliçalışmalarda bulunan Kalekim Kimyevi Mad. San.ve Tic. A.Ş., Şekerbank T.A.Ş., Basf Yapı Kimya-salları San. A.Ş., EKY Eczacıbaşı Koramic YapıKimyasalları San. ve Tic. A.Ş., Marshall Boya veVernik San. A.Ş., İMMİB, Türk Ytong San. A.Ş.,Yapı-Endüstri Merkezi A.Ş., ODE Yalıtım San. veTic. A.Ş. Con-imex Prefabrik İnş. San. ve Tic. Ltd.Şti. yöneticileri de plaket aldı.

YENİ BAŞKAN HÜSEYİN BİLMAÇ OLDUDört yıllık başkanlık süresinin sonunda İM-

SAD yönetim kuruluna ve üyelerine teşekküreden Orhan Turan, görevi yeni yönetim kurulu-na devretti. Yeni yönetim kurulu da oybirliği ileHüseyin Bilmaç’ı başkan olarak seçti. 2011-2013yılları döneminde İMSAD’da başkanlık görevinisürdürecek olan Hüseyin Bilmaç, aynı zaman-da Eczacıbaşı Koramic Yapı Kimyasalları A.Ş. Ge-nel Müdürü, Türk Belçika-Lüksemburg TicaretOdası yönetim kurulu üyesi, BJK kongre üyesive İntema A.Ş. yönetim kurulu üyesi olarak gö-rev yapıyor. Yönetim kurulunda yer alan isimlerile birlikte, İMSAD’ın şemsiye örgüt yapısına uy-gun olarak, yapı kimyasallarından yalıtıma, se-ramikten çimentoya, boyadan demir çeliğe pekçok sektör temsilcisi sanayici ve sektör derne-ği yeni yönetimde görev aldı.

Türkiye İnşaat Sanayicileriİşveren Sendikası Başkanı

Şükrü Koçoğlu

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki

52 Kapak

Gelişen iç pazar dinamikleri ve değişen dış pa-zar ihtiyaçları, İMSAD ve CNR’ı, 2023 yılı içinbelirlenen 100 milyar dolarlık iç pazar ve ih-

racat hedeflerine yönelik harekete geçirdi. İstan-bul'u dünyanın yapı sektöründe en stratejik küre-sel işbirliği noktası haline getirmek amacıyla kol-ları sıvayan İMSAD, MEGABUILD Fuarı için CNR ile7 yıllık sözleşme imzaladı. MEGABUILD Fuarı ileinşaat sanayisinde üretim üssü olarak konumla-nan Türkiye’nin ihracatında Ortadoğu, Afrika, Kör-fez Ülkeleri ve Türkî Cumhuriyetleri gibi dış pa-zarlarda yeni ufuklar açılması hedefleniyor. 19 Ocak2010 tarihinde Conrad Otel’de düzenlenen basıntoplantısı ile İMSAD ve CNR arasındaki işbirliği ka-muoyuyla paylaşıldı. Toplantıya İMSAD Yönetim Ku-

rulu Başkanı Orhan Turan, CNR Expo Furcılık Yö-netim Kurulu Başkanı Ceyda Erem, İMSAD Yöne-tim Kurulu Başkan Yardımcısı Hüseyin Bilmaç veCNR Expo Fuarcılık Grup Başkanı Ali Bulut ve İM-SAD Yönetim Kurulu Üyesi Oktay Alptekin katıldı.

Toplantının açılışını yapan İMSAD YönetimKurulu Başkanı Orhan Turan, inşaat malzemele-ri sektörünün lokomotif bir sektör olduğuna vur-gu yaptı. 70 milyar TL’lik üretim hacmi ve yüzde11,5 büyüme ile 2010’u 18,7 milyar dolarlık ihra-catla kapatan sektörün, 2015'te inşaat malzeme-leri ihracatında yüzde 17,5 büyüme beklediğini ifa-de eden Turan, sektörün, son 20 yılda kat ettiğiaşamalardan güç alarak dünya yapı sektörünün 2trilyon dolara yaklaşan pazarından MEGABUILD

İMSAD ve CNR Expo Fuarcılık’tan dev işbirliği:

Avrasya Yapı ÜrünleriFuarı-MEGABUILD

Fotoğraftakiler (soldansağa): CNR Expo FuarcılıkFuarcılık Grup Başkanı AliBulut, İMSAD YönetimKurulu Başkanı OrhanTuran, CNR Expo FuarcılıkYönetim Kurulu BaşkanıCeyda Erem, İMSADYönetim Kurulu BaşkanYardımcısı Hüseyin Bilmaç,İMSAD Yönetim KuruluÜyesi Oktay Alptekin.

54 Kapak

Nisan 2011 55

“Dünya yeniden kuruluyor” sloganı ile yılın dev fuarı içinİnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) ve CNRExpo dev bir işbirliğine gitti. İnşaat malzemelerisektörünün sivil toplum kuruluşu olan İMSAD, AvrasyaYapı Ürünleri Fuarı MEGABUILD için el sıkıştı.

İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı OrhanTuran ve CNR Expo Fuarcılık Yönetim

Kurulu Başkanı Ceyda Erem.

Fuarı’yla daha fazla pay alınmasını hedefledikle-rini söyledi. Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023’te Tür-kiye’ye 100 milyar dolar yurtdışı müteahhitlikgeliri, 100 milyar dolarlık iç pazar büyüklüğü ve 100milyar dolar inşaat malzemeleri ihracatı hediyeedeceklerini belirten Turan, şu bilgileri verdi: “Türkinşaat malzemesi sanayisinin dünya ihracat li-gindeki yedinciliğini 2023 yılında İMSAD olarak 100milyar dolar ihracatla üçüncülüğe taşımayı he-defliyoruz. Bugün demir çelik, inşaat demiri ve rad-yatör ihracat payında dünyada 1. sıradayız. Bu bi-rincilikler çeşitlenerek artacak. Bölgemizde Türkinşaat sanayisi olarak Çin’den İtalya’ya uzanan ge-niş bir coğrafyada rakibimiz yok. Artık üreticile-rimiz kaçınılmaz olarak gelişen pazarlarda yerindeüretim de yapacaklar. Tam bu noktada; sektörüntüm taraflarının hedeflerine yönelik, küresel gü-cümüze yakışan bir vizyonla MEGABUILD Avras-ya Yapı Ürünleri Fuarı’nı projelendirdik. Bu konuda2010 yılı boyunca kapsamlı bir değerlendirme sü-reci yaşadık ve CNR ile işbirliğimizi başlattık.”

HEDEF İLK ÜÇCNR olarak MEGABUILD Fuarını düzenle-

mekten memnun olduklarını, İMSAD’la mutlulukveren bir işbirliği gerçekleştirdiklerinin altını çi-zen CNR Expo Fuarcılık Yönetim Kurulu BaşkanıCeyda Erem de, “25 yıllık bir firma olarak fuarla-rımız hep STK ve derneklerle ve sektörün işbirli-ği ile düzenledik. Sektörün ürünlerini dünyaya ta-nıtıyoruz. Sektörün isteği doğrultusunda onlarınulaşmak istediği pazarlara daha kolay nasıl ula-şabileceklerinin formülünü buluyoruz. Ve o pa-zarları o sektörün ayağına getiriyoruz” dedi. Fua-rın 120 bin metrekare alanda planlandığını, 50 bi-nin üzerinde profesyonel ziyaretçinin gelmesinibeklediklerini söyleyen Erem, MEGABUILD’in birdünya fuarı olacağını belirtti. MEGABUILD’i dün-yanın en büyük üçüncü fuarı haline getirmeyi he-deflediklerini aktaran Erem, şunları söyledi: “He-def ülkelerimiz Çin, Hindistan, Orta Doğu ve Ka-tar… 2022’deki dünya kupası ile birlikte Katar‘daçok yoğun bir inşaat faaliyeti şu anda başlamış du-

rumda ve devam edecek. Oradan ciddi alıcılar şim-diden davet edildi. Her yıl bu fuarı tekrarlayarakgerek Orta Doğu’dan, gerek Afrika ülkelerinden vegerekse de Avrupa ülkelerinden ziyaretçileri çe-keceğiz. Fuarlar artık dünya fuarları olmak zo-runda. Türkiye’de yerli katılımcı ile yapılan fuar-lar devri çok geride kaldı. MEGABUILD’i de dün-yanın konusunda en büyük 3. fuarı haline getirmeyiöngörüyoruz. Tabii önemli olan fuarın fizikselbüyüklüğünün yanı sıra fuarda yapılan iş hacmi.Alıcılarla satıcıları birebir buluşturma sistemin-de bir çalışmayı da fuarda hedefliyoruz.”

Türkiye’nin yapı malzemeleri liginde dünyadailk üç içinde olduğuna dikkat çeken İMSAD Yöne-tim Kurulu Başkan Yardımcısı Hüseyin Bilmaç,“Avrupa’da birçok alanda birinciliklerimiz var.Türkiye inşaat malzemeleri sektörü ihracattaotomotivin de önünde büyük bir başarı göstererekipi göğüsledi. 2023’te toplamda 300 milyar dolar-lık ihracat hedefine ulaşmakta inşaat sektörününrolünden bahsediyoruz. Burada İMSAD’ın rolüçok büyük” dedi.

Dünya liginde Türk inşaat malzemelerini sun-mak için uzun süredir çalıştıklarını kaydedenBilmaç, ihracatta gerçekleştirdikleri başarıyı ta-nıtmaları gerektiğinin önemine değindi. Bilmaç,şunları ifade etti: “Bu kadar büyük bir sektör Tür-kiye’de yeteri kadar tanıtılmıyor. Bu yapı malze-mesi sanayicisinin bir fuarı. Sanayici bu fuara sa-hip çıkarak fuarı büyütecektir. Türkiye yapı sek-töründe yaşanan rekabetin bu fuarla fuarcılıksektöründe de yaşanacağını ve bunun sektörlerebüyük katkı sağlayacağını düşünüyorum. İMSADiçin de hedef çok büyük. İMSAD, 2023’te 500 mil-yar dolarlık ihracatın, 300 milyar dolarının he-defleyen bir sektör olacaksa eğer tanıtımın da çokbaşarılı yapılması gerektiğine inanıyoruz.”

MEGABUILD 2011’in ana temalarını enerji ve-rimliliği ile yeşil ve akıllı binalar oluşturacak. Hin-distan ve Brezilya gibi sektörün yükselen pazar-larının da hedef alındığı fuar, 2012'den itibaren 6yeni salon ilavesi ile alanını 180 bin metrekareyeçıkartacak.

56 Kapak

Avrupa Komisyonu, İnşaat Malzemesi Sa-nayicileri Derneği’ne (İMSAD) ikinci kezdestek verdi. EUbuild Projesi’nin ikincisi

de AB’nin fonladığı 12 proje arasına girdi. Ener-ji verimliliğinin finansmanı konusunda başarılıçalışmalar yürüten İMSAD, Türk inşaat sektö-rünün AB’ye uyumu konusunda 2007-2009 yıl-ları arasında gerçekleştirdiği EUbuild Projesi’ninbaşarılı performansı nedeniyle ikinci kez Avru-pa Komisyonu’ndan fon desteği almaya hakkazandı. Komisyon’a sunulan 200 proje içindenfon almak üzere seçilen 12 proje arasında yeralma başarısını gösteren EUbuild Binalarda

İMSAD’a AB’denikinci destek

Enerji Verimliliğinin Finansmanı konusunda başarılıçalışmalar yürüten İMSAD, Türk inşaat sektörünün AB’ye

uyumu konusunda 2007-2009 yılları arasındagerçekleştirdiği EUbuild Projesi’nin başarılı performansınedeniyle ikinci kez Avrupa Komisyonu’ndan fon desteği

almaya hak kazandı. Proje enerji verimliliğininfinansmanı konusunda AB ülkeleri nezdinde bir model

olma hedefini de taşıyor

58 Kapak

Nisan 2011 59

Enerji Verimliliğinin Finansmanı Projesi, bina-larda enerji verimliliği konusunda finansmanaraçlarının ve mekanizmalarının geliştirilmesinihedefliyor.

İMSAD yeni projenin de liderliğini üstlenir-ken, proje ortakları arasında Arnavutluk Ener-ji Verimliliği Merkezi, Avrupa İnşaat Malzeme-si Üreticileri Konseyi, Saraybosna Kantonu Eko-nomi Ticaret Odası, Makedonya Enerji Verimli-liği Merkezi, Karadağ İşverenler Federasyonu veBelgrad Ticaret Odası yer alıyor. Projenin ka-muoyuna tanıtım toplantısı 16 Şubat 2011 tari-hinde Swissotel The Bosphorus’ta yapıldı. Top-lantıya İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı HüseyinBilmaç’ın yanı sıra proje ortakları arasında yeralan Makedonya Enerji Verimliliği Merkezi’ndenIgor Petrusevski, Saraybosna Kantonu Ekono-mi Ticaret Odası’ndan Rusmira Mandic, Avrupaİnşaat Malzemesi Üreticileri Konseyi’nden Cri-stophe Sykes, Belgrad Ticaret Odası’ndan And-jela Sofic ve Karadağ İşverenler Federasyo-nu’ndan Ivan Mitrovic de katıldı.

YENİ BİNALARDA SIFIR ENERJİ HEDEFİProjenin tanıtımında konuşan İMSAD Başkanı

Bilmaç, AB’nin 2020 yılında binalarda enerji tü-ketimini yüzde 20 oranında azaltmayı hedefle-

Fotoğraftakiler (soldan sağa/oturanlar):

Makedonya EnerjiVerimliliği Merkezi’nden

Igor Petrusevski,Saraybosna Kantonu

Ekonomi TicaretOdası’ndan Rusmira

Mandic, İMSAD YönetimKurulu Başkanı HüseyinBilmaç, Belgrad Ticaret

Odası’ndan Andjela Sofic,Karadağ İşverenler

Federasyonu’ndan IvanMitrovic ve Avrupa İnşaatMalzemesi Konseyi’nden

Cristophe Sykes.

Fotoğraftakiler(soldan sağa/ayaktakiler):

İMSAD Genel SekreteriSelda Başbuoğlu, İMSAD

Genel Sekreter YardımcısıOnur Tayşu ve İMSAD İş

Geliştirme KoordinatörüAygen Erkal.

diğini, bunun yanı sıra 2021 yılından başlayarakyeni binaları sıfır enerji tüketen hale getirmeyide planladığını belirterek, Türkiye’de bu konu-da karar alacak mekanizmanın eksikliğine dik-kat çekti. Bilmaç, “Proje sonunda hem Türki-ye’de, hem de proje ortağı ülkelerde bir eylemplanı oluşturulmasına katkıda bulunmayı vebir tavsiyeler listesine ulaşmayı hedefliyoruz.Türkiye’de henüz bazı düzenleyici yönetmelik-ler dışında enerji verimliliğiyle ilgili bir hedef

açıklanmadı. Bu hedefi açıklayıp yönetecekgüçlü bir enerji ajansına ihtiyaç var” dedi. Bi-nalarda enerji verimliliğinin tasarruflu ampulkullanımının çok ötesinde, kamu ve özel sektö-rün işbirliği ve planlı çalışmasıyla hedefler ko-yarak ele alınabilecek bir konu olduğunu kay-deden Bilmaç, Türkiye'de bugüne değin enerjiverimliliğine yönelik gündeme gelen tüm uy-gulamalarda, kamu-özel sektör işbirliğinin ye-terli noktada olmayışı, koordinatör kurum ya dakurumların eksikliği, kamunun öncü rolündekieksiklik, itici güç olacak teşvik ve finansman sis-temlerinin eksikliğinin hissedildiğini anlattı.

İMSAD olarak hep öncelikli çözüm üretmekistedikleri konular arasında enerji verimliliğininyer aldığını söyleyen Bilmaç, derneğin 2007 yı-lında EUbuild Projesi ile bir sivil toplum kuru-luşu olarak Türkiye'ye gelmemiş bir Avrupa fo-nuna lider seçildiğini anımsatarak şu bilgileriverdi. “AB üyeleri Bulgaristan, Romanya, Bel-çika, İngiltere ortaklığındaki projeyi büyük bir ba-şarıyla 2009’da tamamladık. Bu projedeki ba-şarımız, ikinci projenin de alınmasına vesile oldu.Arnavutluk, Belçika, Bosna-Hersek, Makedon-ya, Karadağ ve Sırbistan ortaklığında, 47 iştirakçikurumla birlikte 'EUbuild Binalarda Enerji Ve-rimliliğinin Finansmanı Projesi' ile ilgili bir iş-birliği projesini Avrupa Komisyonu'na sunduk.200'den fazla proje teklifi içinden fon almak üze-re seçilen 12 proje arasına girmeye hak kazan-dık. Şimdi Aralık 2010'dan başlayarak 24 ay bo-yunca proje kapsamında Türkiye ve ortağımızolan ülkelerde binalarda enerji verimliliği ko-nusunda finansman araçlarının ve mekaniz-malarının geliştirilmesine katkı sağlamak üze-re çalışacağız.”

60 Kapak

Nisan 2011 61

“Enerji verimliliği yüzde 50 tasarruf sağlar”

İMSAD Başkanı Hüseyin Bilmaç, “EUbuild Bi-nalarda Enerji Verimliliğinin Finansmanı Pro-jesi”nin diğer özel hedefleri arasında, Türkiye ileproje ortaklarının ülkelerinde kendi teşvik ve fi-nansman mekanizmalarının durumu hakkındabir veritabanı oluşturmaları, kamu-özel sektörve sivil toplum kuruluşları arasında finansmanaraçlarının geliştirilmesi konusunda eşgüdümsağlanması, proje ortağı ülkelere, Avrupa Ko-misyonu'na ve kamu kurumlarına yönelik öne-rilerin geliştirilmesi, stratejik birlik ve eylemplanları oluşturulmasına katkı sağlamanın da yeraldığını anlattı. Binalarda sürdürülebilir enerjiiçin AB'de 30'dan fazla teşvik-finansman yöntemibulunduğuna dikkati çeken Bilmaç, AB üyesi ül-kelerin 30 Haziran 2011'e kadar var olan ve öne-rilen tüm önlemlerini listeleyerek, Avrupa Ko-misyonu'na sunmalarının planlandığını bildirdi.Bu listede yasal engelleri ve pazardaki engelleriazaltıcı, yeni ve var olan binalarda enerji ve-rimliliğini artırıcı yatırımları teşvik edici ön-lemlerin düşünüleceğini ifade eden Bilmaç,“Bu önlemlerin arasında; ücretsiz veya süb-vansiyonlu teknik yardım ve danışmanlık, direktsübvansiyonlar, sübvansiyonlu krediler veyadüşük faizli krediler, hibe programları ve kre-di garanti sistemleri bulunacak. Ayrıca ülkelerkendi olanakları ve kültürel, sosyal, ekonomikdurumlarına göre yaratıcı tüm önerileri düşü-necekler ve önlemler uygulanırken belirtilmişenerji performansına ve enerji kimlik belge-sindeki önerilere bağlanacak” diye konuştu.

2011 yılı başında binalarda enerji kimlikbelgesi uygulamasına geçildiğini, mevcut yapı-larda ise kimlik belgesine geçişin 2017 yılına ka-

dar tamamlanacağını bildiren Bilmaç, Bayındırlıkve İskân Bakanı Mustafa Demir'in toplam ener-ji sarfiyatının teknik analizi net olarak yapılma-makla birlikte yüzde 40'ının binalarda harcan-dığını, 16 milyon olduğu varsayılan binalardakienerji tüketiminde yüzde 15-20 tasarruf sağla-nabileceğini ifade ettiğini anımsatarak, şöyle ko-nuştu: “Bu, binalarda sadece mantolama sis-temiyle ulaşılacak noktadır. Ama genel anlam-da enerji verimliliği içine giren tüm çalışmala-rın konutlarda gerçekleştirilmesi halinde ülke-mizde yapılacak enerji tasarrufunun yüzde 50'yiaşacağını görüyoruz. Bakan Demir'in açıkla-masında vurguladığı tasarruf yapılırsa, 6 milyardolardan fazla bir tasarruf, bizim planladığımızçalışmalarımızın hepsi yapılırsa bunun en az ikikatına çıkacak bir tasarruf sağlanacağını dü-şünüyoruz. Bu da Türkiye'nin cari açığına ne ka-dar büyük katkıda bulunabileceğini çok net or-taya koyuyor. Bu bağlamda bakanlık 2011 yılın-da 100 kamu binasının enerji verimliliği dönü-şümü yapılması konusunu yatırım programınaaldı. 2012 yılına kadar ise mevcut yapılarınenerji harcama durumu tespit edilecek. Top-lantıya katılan EUbuild Projesi'nin ortakları Ar-navutluk Enerji Verimliliği Merkezi, Avrupa İn-şaat Malzemesi Sanayicileri Konseyi, SaraybosnaKantonu Ekonomi Ticaret Odası, MakedonyaEnerji Verimliliği Merkezi, Karadağ İşverenlerFederasyonu ve Belgrad Ticaret Odası yetkilileri,ülkelerindeki uygulamalar hakkında bilgi verdi.Proje lideri ve ortakları İstanbul’da Şubat ayı için-de gerçekleştirilen Avrupa Hareketi ve TürkiyeÜçüncü Sektör Vakfı ortaklığında düzenlenenSTK’lar ve kamu işbirliğini konu alan İstanbulKongresi’ne de katıldı.

Türk ekonomisinin lokomotif sektörlerindenolan inşaat malzemesi sanayisi 2010 yılınıyüzde 15,1’lik büyüme oranı ve yaklaşık 11

milyar dolarlık katma değerle kapattı. Yaklaşık 89milyar dolarlık yatırım hacmine sahip sektör,GSYH içindeki yüzde 5,6’lık payı, 4 milyon 560 binkişilik dolaylı istihdamıyla da Türkiye’nin toplamistihdamının yüzde 19,3’lük kısmını karşılıyor.Krizle geçen yılların ardından 2010 yılını yaklaşık19 milyar dolarlık bir ihracat, 11,5 milyar dolar-lık dış ticaret fazlası ile kapatan Türk inşaat mal-zemeleri sanayisinin üretimde yakaladığı yüzde11,5’lik büyüme oranı dünyada ilk beş ülke ara-sında yer almasını sağlıyor. Türk inşaat malzemesisanayisi dünyada inşaat malzemesi ihracatı yapanülkeler arasında ise yedinci durumda…

Sektörün 2011-2015 döneminde ortalamayüzde 14,5 büyüyeceğini öngördüklerini söyleyenİnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) Yö-netim Kurulu Başkanı Hüseyin Bilmaç, 2015 yılındainşaat malzemeleri ihracat hacminin yaklaşık 40milyar dolar seviyesine ulaşacağını da ifade edi-yor. Sektörün 2023 yılı hedefi ise üç alanda Tür-kiye’ye 100 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmek.Bu hedef doğrultusunda son beş yıldır yeni pa-zarlara doğru ve kaliteli ürünlerle açılan sektör,inşaat sektörünün yurtdışı müteahhitlik hizmet-leri ile yarattığı ivmeden de doğru yararlanması-nı bildi. Kuzey Afrika, Orta Doğu, Rusya, Türki Cum-huriyetleri ve Türkiye’nin yakın komşularıyla sonyıllarda gerçekleştirilen ihracat hamlelerinde

Taşlar devrilirkensektör KISA

vadede OLUMSUZ,UZUN vadede

OLUMLU etkilenirTunus’ta başlayan ve kısa sürede Mısır ve Libya’ya

sıçrayan isyan dalgası, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’nungenelinde domino etkisi gösteriyor. Taşlar tek tek

devrilirken kısa vadede Türk inşaat sektörü ve inşaatmalzemesi sanayisinin olumsuz etkileneceği görüşü

ağırlık kazanıyor. Orta ve uzun vadede ise ivmeninolumlu yönde hızlanacağı belirtiliyor.

62 Kapak 2

Nisan 2011 63

Türk inşaat malzemeleri sanayisinin çok önemlikatkısı bulunuyor. Ancak sektör, Türkiye’nin ya-kın coğrafyasında gerçekleşen siyasi belirsizlik-lerin yarattığı duraksamadan kısa vadede etkile-necek gibi görünüyor. Sektör, Tunus’ta başlayanMısır ve Libya ile devam eden isyan dalgasının Ku-zey Afrika ve Orta Doğu coğrafyasında domino et-kisi yaratan hareketleriyle kısa vadede yeni birstrateji belirlemek durumunda kalabilir.

“İNŞAAT SANAYİCİLERİMİZİNKAYBI BÜYÜK”

Türk inşaat sektörünün 2010 yılında en çok işyaptığı ülkelere bakıldığında Libya’nın Rusya’dansonra yaklaşık yüzde 14’lük bir oranla ikinci sıradageldiği görülüyor. Mısır ve Libya’da ciddi iş hac-mi olan Türk müteahhitlerinin yanı sıra İMSAD üye-lerinin bölgede aktif diğer yabancı müteahhitler veyerel müteahhitlerle de inşaat malzemesi ihracatbağlantıları bulunduğu biliniyor. Özellikle Libya’dahızlı boyut değiştiren olaylara birçok malzemeninyolda yakalandığı, bir kısım malzemenin geridöndüğü, bir kısım malzemenin ise problemli li-manlarda iki ülke arasında bir noktada beklediğivurgulanıyor. Limanlarda ne kadar malzeme bek-lediği ve ne kadarının geri döndüğü ise zamanla

İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı

Hüseyin Bilmaç:

“Kaybedilecekbir pazar değil”

Libya’daki son olayların sadece mevcut işbağlantılarını etkilemediğini, üreticilerin bölgedeçeşitli fuarlara katılarak yeni büyük işbağlantıları arifesinde olduğundan geleceğedönük de ciddi bir kayıp yaşanmasından endişeduyduklarını belirten Bilmaç, “Her şeye rağmensektörümüzün olumlu gelişim seyrinin devamıiçin elimizden geleni yapacağız. Libya’da stabildüzene hızlı bir dönüş yaşanmasını umutediyoruz. Türkiye inşaat malzemesi sanayisindebölgesinde üretim üssü konumunda bulunuyor.Hedeflerimiz ise çok net. İhracatta geçtiğimiz beşyılda inşaat sanayisinin yakaladığı yıllık ortalamayüzde 15 büyümeyi, 2011 yılından başlayarakyüzde 16,5’e çıkartmayı hedefliyoruz. Libya,genel olarak da tüm Kuzey Afrika ülkeleriTürkiye inşaat malzemeleri sanayisi ve inşaatsektörü için kaybedilmemesi gereken pazarlar.İhracatta hedef pazar çeşitlendirmesinin nederece önemli olduğunu bu süreçte tekrargördük” diyor.

netleşecek. Şantiyelerde zarar gören malzeme-lerle ilgili ise henüz sağlıklı bir veri bulunmuyor.Diğer taraftan mevcut durum nedeniyle alacaklarıntahsilatı konusu da inşaat malzemesi sanayicile-ri için önümüzdeki dönemde hızlı çözüm bekleyenkonular arasında yer alıyor.

Mısır ve Libya’daki son gelişmeler konusun-da sektörün endişelerini dile getiren İMSAD Yö-netim Kurulu Başkanı Hüseyin Bilmaç, “İnşaat sa-nayicilerimizin kaybı büyük. Bölgeye sevkiyatdurdu” diyor. Bilmaç şunları da ekliyor: “Net ih-racatçı bir sektör olan inşaat malzemesi sanayi-sinin hedef pazarları arasında Mısır ve Libya, çokönemli ve vazgeçilmez iki pazar. 2010 yılında in-şaat malzemesi ihracatımızın yaklaşık yüzde13’ü bu iki ülkeye gerçekleşti. Özellikle Libya pa-zarında son iki yılda ihracat hacminde önemli ge-lişme kaydedildi.”

Libya’daki son gelişmelerden inşaat malze-meleri sanayisinin ve inşaat sektörünün yara al-dığını söyleyen Bilmaç, “Süreci yakından endişe ileizliyoruz. İlk bakışta, dış ticaret odaklı kayıpları-mız olsa da bunun iç piyasaya yansımaları ola-caktır. İMSAD olarak üyelerimizle birlikte koor-dineli bir şekilde çalışıyoruz. Güncel durum bilgisive zararlarımız ile ilgili Dış Ticaret Müsteşarlığı’naraporlama yapıyoruz. İMSAD Dış İlişkiler Komi-temiz aktif bir şekilde süreci takip ediyor. Üst ku-ruluş olarak temsil ettiğimiz inşaat malzemelerisanayisinin birçok alt sektörü enerji yoğun üretimyapıyor. Dolayısıyla; son gelişmeler nedeniyleradikal bir şekilde artan petrol fiyatları İMSAD üye-si Türkiye’nin en önde gelen sanayici şirketlerininmaliyet dengelerini bozabilir. Bu konu kritik önemtaşıyor” diyor.

64 Kapak 2

Nisan 2011 65

LİBYA’NIN AĞIRLIĞI DİKKAT ÇEKİCİ1972 yılından bugüne yapılan müteahhitlik

projelerinde Libya’nın ağırlığı dikkat çekici. 1972-2010 yılları arasında yurtdışı müteahhitlik firma-larınca üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılı-mında, Rusya Federasyonu yüzde 18,5’lik oranla li-der konumda. Rusya’yı, yüzde 14,8’le Libya, yüz-de 11,1’le Türkmenistan, yüzde 7,3’le Kazakistan,yüzde 5,2’yle Irak, yüzde 4,6’yla S. Arabistan, yüz-de 4,1’le Birleşik Arap Emirlikleri, yüzde 4,1’le Ka-tar, yüzde 3,4’le Romanya, yüzde 2,9’la Cezayir veyüzde 2,5’le Azerbaycan izliyor. Rakamlar Türk in-şaat sektörünün yurtdışı ayağı konusunda OrtaDoğu ve Kuzey Afrika’nın önemini ortaya koyuyor.

“2010 yılı sonu itibarıyla Türk müteahhitlerinyurtdışındaki işlerinin yaklaşık yarısı Kuzey Afrikave Orta Doğu Bölgeleri’nde, yüzde 15’i aşan bir bö-lümü ise tek başına Libya’dadır” diyen Türkiye Mü-teahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, yaşa-nan gelişmeler karşısında Türk müteahhitlerininnasıl bir durumla yüz yüze geldiğini ise şöyle ifa-de ediyor: “Tunus’ta başlamış daha sonra Mısır, Ye-men, Bahreyn ve Libya’ya yayılmış olan sosyal çal-kantılardan en olumsuz etkilenen ülke Libya oldu.Bu ülkelerde faaliyet gösteren firmaların şantiye-lerinin yağmalanması, çalışanlarının can güvenli-ğinin tehdit altına girmesi, 25 bini aşkın işçinin ül-kemize dönmek zorunda kalması, hak edilen öde-melerin alınamaması buna karşın tedarikçilere kar-şı yapılmış taahhütlerin geçerliliğini korumasıdâhil büyük sorunlarla karşı karşıya kaldı.”

Libya’da Türk firmaları tarafından üstlenilenprojelerin toplam tutarının 2010 sonu itibarıyla 27milyar dolara ulaştığını vurgulayan Eren, 200 ka-dar Türk müteahhitlik firmasının bulunduğu Lib-

Türkiye Müteahitler Birliği Başkanı Erdal Eren:

“Uzun vadede sıkıntı olmayacaktır”“Türkiye’nin 2001 yılında 3 milyar dolar olan inşaat malzemesi ihracatı hızlıbir artışla 2008 yılında 24,3 milyar dolara yükselmiştir. 2009’da küreselekonomik krizin etkisiyle de gerilemiştir. 2010’da ise 18,7 milyar dolarolarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2010 yılı itibarıyla en fazla inşaatmalzemesi ihraç edilen ülkelerin Irak, Mısır, Libya ve Birleşik ArapEmirlikleri olduğu, bu ülkeleri İngiltere, Cezayir, Almanya ve İran’ın izlediğive bu sekiz ülkenin toplamdaki payının yüzde 45’e ulaştığı dikkatealındığında Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yaşanan olayların inşaat malzemesiihracatımızı da ciddi biçimde etkileyeceği açıktır. Söz konusu olayların veetkilerinin ne kadar devam edeceği halen belirsizliğini korumakla birliktebunların uzun vadede kalıcı olmayacağına ve bu bölgelerin Türk inşaatsektörü için önem ve ağırlıklarını korumaya devam edeceklerineinanılmaktadır.”

Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan:

“İhracat tonajlarına olumsuz yansıyacaktır”“Rusya’dan sonraki ikinci büyük müteahhitlik pazarımız olan Libya demirçelik piyasasında, Türkiye, 2008’de Ukrayna ve Çin’in egemenliğine sonvererek birinci sıraya yerleşmiş, 2009’da Libya 5,5 milyon tonluk çelikithalatının yarısını, yani 2,8 milyon tonunu ülkemizden gerçekleştirmiştir.Diğer taraftan ayaklanmaların sürmekte olduğu Bahreyn, Yemen gibiülkeler ile domino etkisiyle olayların sıçraması ihtimali bulunan SuudiArabistan, İran, Orta Doğu ve Körfez Bölgesi, yüklü miktarda ihracatgerçekleştirdiğimiz, dolayısıyla demir çelik sektörümüz açısından büyükönem arz eden pazarlardır. Yaşanan bu gelişmelerin sonucunda ticarihayatın sekteye uğraması, tahliye ve bankacılık sistemlerinde yaşanacaksıkıntılar, ihracat tonajlarımıza olumsuz olarak yansıyacaktır.”

ya’da son 4 yıllık sürede alınan ve halen devam edenprojelerin toplam tutarının 15 milyar doların üze-rinde olduğunun altını çiziyor. Bingazi, Derne veTobruk’ta faaliyet gösteren 28 Türk müteahhitlikfirması tarafından üstlenilmiş 31 projenin toplamdeğerinin 3 milyar dolar olduğunu belirten Eren,önemli bir uyarıda da bulunuyor. Eren, “Türk mü-teahhitlerin ve inşaat malzemesi ihracatçılarınınyurtdışı pazarları içerisinde Kuzey Afrika ve OrtaDoğu bölgelerinin sahip olduğu ağırlık dikkate alın-dığında, halen bu bölgelerde yaşanmakta olan is-tikrarsızlıkların önümüzdeki dönemde Türk inşa-at sektörü üzerinde yaratacağı olumsuz etkilerinküresel krizin etkilerinden daha yaygın ve derin ol-ması yüksek bir olasılıktır” diyor. Sektörün gene-li için uzun vadeye yönelik bir strateji değişikliği-nin bugün için söz konusu olmadığını aktaran Eren,firmaların bu zor dönemi daha hafif atlatmaları içinkısa ve orta vadede pazarlarını çeşitlendirmeye yö-nelmeleri gerektiğini de ifade ediyor.

“ÇELİK ÜRETİMİ OLUMSUZ YÖNDEETKİLENECEKTİR”

Orta Doğu ve Körfez ülkelerinde yaşanan kar-gaşanın, diğer sektörleri olduğu gibi demir çeliksektörünü de olumsuz yönde etkilediğini söyleyenTürkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği (DÇÜD) Ge-nel Sekreteri Dr. Veysel Yayan, 2010 yılında, OrtaDoğu, Körfez ve Kuzey Afrika bölgelerine, 10,8 mil-yon ton çelik ihracatı yapıldığını belirtiyor. Sektö-rün toplam ihracatının yüzde 61 oranındaki bölü-münün söz konusu bölgelere gerçekleştirildiğinevurgu yapan Yayan, yaşananların sektörün bölge-ye yönelik ihracatını ve buna paralel olarak çeliküretimini de olumsuz yönde etkileyeceğinin altınıçiziyor.

2011 yılının ilk iki ayında, bölge ülkelerine vekomşu ülkelere yönelik demir çelik ürünleri ih-racatında keskin düşüşler yaşandığını aktaran Ya-yan, yaşananların orta ve uzun vadede ise sektö-rü olumsuz etkilemeyeceği görüşünde. Yayan,“Daha önce bölgedeki alıcılarla yapılan bazı bağ-lantılar, bölgedeki kargaşa ortamı nedeniyle as-kıya alınmış, yola çıkan bazı gemiler ise geridönmek zorunda kalmıştır. Ancak tüm bu olum-suzluklara rağmen, demir çelik sektörümüz böl-geye yönelik ihracatının geleceği konusunda ka-ramsarlık içerisinde değildir. Orta Doğu’da yaşa-nan kargaşa sonucunda tesis edilecek istikrar or-tamının, yeni altyapı ve konut yatırımlarını ve tü-keticinin lehine olan daha şeffaf bir dış ticaret mo-delini de beraberinde getireceği ve bu nedenle, kısavadede olmasa dahi, orta vadede bölgeye yönelikçelik ihracatımız üzerinde olumlu bir etki yapacağıdeğerlendirilmektedir” diyor.

Petrol üreticisi olan Libya ve Mısır gibi ülkelerdeyaşanan karışıklıkların, petrol ve emtia fiyatlarınıyukarı çekerek maliyetleri artıracağına işareteden Yayan, kısa vadede Türk inşaat sektörü ve in-şaat malzemesi sanayisinin olumsuz etkilenece-ğini ancak orta ve uzun vadede ihracatı olumlu yön-de etkileyeceğini sözlerine ekliyor.

Seramik TanıtımGrubu (STG)

Başkanı Bahadır Kayan:

“Stratejimizideğiştirmedik”

Türk seramik sektörünün son 2-3 yıldır önemlipazarlarından bir tanesi de gelişmekte olanekonomiler ile Orta Doğu ve Kuzey Afrikaülkeleri. Ancak son aylarda bu bölgeler gerekekonomik gerekse de siyasi açıdan çalkantılıdönemlerden geçiyor. Yaşanan gelişmelerinseramik sektörünün stratejisinideğiştirmeyeceğini söyleyen STG BaşkanıBahadır Kayan,”Biz stratejimizi çokdeğiştirmedik. Bazı ülkelerde zaten belirsizlikvardı. Son durumda Libya’daki yatırımlarınaskıya alınma durumu olacaktır ama buradakritik konu 5 ile 15 yıllık süreçte, bu sayılanpazarların hepsinin büyüme pazarları olarakgeçmesidir. O yüzden sektörümüzde hiçbir firmabu çalışmalarından vazgeçmeyecektir. Biz,2010’da iyi bir Afrika girişi yaptık aslında. Sonyaşananlar Türk firmaları için ciddi kayıpyaratacaktır ama sektör adına orta ve uzun vadelihedefler değişmemiştir” diyor.

AydınlatmaGereçleri

İmalatçıları Derneği(AGİD) YönetimKurulu Başkanı

Fahir Gök:

“Uzun vadedeivme olumlu

yöndehızlanacaktır”

“Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da yaşanangelişmeler siyasetle ilgili gelişmelerdir. Budurumun ticarete, sanayiye ve dolayısıyla bizimekonomimize uzun vadede önemli bir etkisiolacağına inanmıyorum. Geçici bir süre olacaktır.Hayat devam ediyor. Ticaret ve sanayi her şeyinönünde koşuyor. Bu değişim önemli birdeğişimdir. Ancak orta ve uzun vadede etkininpozitife döneceğini düşünüyorum. Şu ana kadarsektörümüzden o bölgelerle ilgili firmalarıyla yada ürünleri hakkında ulaşan olumsuz bir şikâyetbulunmuyor. Bize ulaşmayan birtakım finansalsorunlar olmuştur muhakkak ama bununyaşananlarla ilgisi de yoktur. Bu süreçten sonraKuzey Afrika ve Orta Doğu pazarlarında uzunvadede Türkiye açısından ivmenin olumlu yöndehızlanacağını da düşünüyorum.”

66 Kapak 2

Domino taşları bir birdevriliyor: Orta Doğu

ve Kuzey Afrika

İMSAD olarak hazırladığımız bir araştırmaraporu sonucunda Türkiye inşaat malze-meleri sanayisi için önemli tespitler ve ön-

görüler yapıldı. Buna göre özetle;

TESPİTLER:• Son beş yılda yıllık ortalama ihracat ar-

tış hızımız yüzde 15.• 2010 yılı ihracatı yaklaşık 19 milyar dolar.• 2010 yılı dış ticaret fazlamız 11,5 milyar

dolar.

• İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde260.

• Türkiye’de net ihracatı açık ara en yük-sek olan sektör.

• Dünyada inşaat malzemeleri ihracatı ya-pan ülkeler arasında Türkiye yedinci sı-rada.

• Üretimde yüzde 11,5 büyüme oranı ile ül-kemiz inşaat malzemeleri sanayisi olarakdünyada ilk beş ülke arasında.

• Türkiye inşaat demiri, demir-çelik rad-yatör ve demir-çelik profil ihracatındadünya sıralamasında birinci.

ÖNGÖRÜLER & HEDEFLER:• 2011-2015 döneminde inşaat malzeme-

leri sanayimizde ortalama yüzde 14,5oranında büyüme öngörüyoruz.

• 2015 yılında inşaat sektöründe yaklaşıkyüzde 10 oranında büyüme bekliyoruz.

• 2015 yılında inşaat malzemeleri sanayi-sinin büyüme oranını yüzde 14,5 olaraköngörüyoruz.

• 2015 yılında inşaat malzemeleri ihraca-tımızın yüzde 17,5 oranında bir büyümekaydetmesini bekliyoruz.

• 2015 yılında inşaat malzemeleri ihracathacmimizin yaklaşık 40 milyar dolar se-viyesine ulaşacağını öngörüyoruz.

• Markalaşma, inovasyon ve know-how iledaha yüksek katma değerli ürünlerleihracatımızı yükseltmeyi hedefliyoruz.

• İMSAD olarak; bu öngörüler ve beklenti-lerimiz ışığında; Cumhuriyetimizin 100. yı-lında; 2023’te 100 milyar dolarlık inşaatmalzemeleri ihracatı, 100 milyar dolar-lık yurtdışı müteahhitlik geliri ve 100milyar dolarlık da iç pazar büyüklüğü he-defliyoruz.

Bu özet bilgi paylaşımının ardından sek-törümüz açısından birincil ihracat hedef pa-zarlarımızdan olan Orta Doğu ve Kuzey Af-rika’daki sektörümüzün aktif olduğu bazı ül-

Onur TAYŞUİMSAD Genel Sekreter Yardımcısı

68 Yeni Pazarlar

Sektörümüz açısından birincil ihracat hedefpazarlarımızdan olan Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki

sektörümüzün aktif olduğu bazı ülkelerde yaşanan gerilimlisüreçler, bu ülkelerdeki ticaretimizi durdurdu. Özellikle songelişmelere konu olan Libya’da Türk inşaat sektörü olarak

kaybımız büyük. İMSAD bu süreçte başından itibarenüyeleri ile birlikte aktif durumda ve kamuoyunu son

gelişmeler ile ilgili inşaat malzemeleri sanayimizin bakışı,duruşu ve durumu hakkında bilgilendirdi.

Nisan 2011 69

kelerde yaşanan gerilimli süreçler, bu ül-kelerdeki ticaretimizi durdurdu. Özellikle songelişmelere konu olan Libya’da Türk inşaatsektörü olarak kaybımız büyük. İMSAD bu sü-reçte başından itibaren üyeleri ile birlikte ak-tif durumda ve kamuoyunu son gelişmeler ileilgili inşaat malzemeleri sanayimizin bakışı,duruşu ve durumu hakkında bilgilendirdi. İM-SAD Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bil-maç, bu süreci yakından takip ettiğimizi veendişe ile izlediğimizi birçok platformdabelirtti. Başkan Bilmaç, ihracatta pazar çe-şitlendirmesinin ne derece önemli olduğu-nu bir kez daha gördüğümüzü altını çizerekvurguladı.

Bu süreçte İMSAD Dış İlişkiler KomiteBaşkanı Zafer Aslan’ın yoğun emekleri ileTürkiye inşaat malzemeleri sanayisini tem-silen İMSAD kamu ile tüm görüşmelere vedurum değerlendirmelerine dahil oldu. Za-fer Bey’in Dış Ticaret Müsteşarlığı’nda yoğuntemasları sürüyor ve İMSAD üyeleri süreç-ler ve gelişmelerden haberdar ediliyor.

Sanayimizin ihracatında kritik önemdeolan ve kaybetmememiz gereken Orta Doğuve Kuzey Afrika pazarlarında ülkeler domi-no taşları gibi bir bir devriliyor, iç dengele-ri değişiyor ve hayat duruyor. Sektörel bek-lentilerimizin gerçekleşmesi ile ihracat gü-cümüzü ve istikrarımızı koruyarak geliştir-memiz için bu ülkelerdeki gerilimli ortamınkısa zamanda dağılmasını ve hayatın normaledönmesini umut ediyorum. Şu anki durum-da; Türk inşaat malzemesi sanayicileri içinAvrupa pazarı, Asya pazarı (Rusya, TürkiCumhuriyetler, Uzak Doğu) ve Orta Doğu bi-rincil hedef pazarlar niteliğinde olacak.

Bu arada; Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM) tarafından yürütülen Türkiye’nin 2023Yılı İhracat Stratejisinin Uygulamaya Akta-rılması projesinin tamamlanarak, geçtiğimizAralık ayında Ekonomi Koordinasyon Kuru-lu’na sunulduğunun bilgisini aldım. Kurul ta-rafından yapılan görevlendirme ile DevletPlanlama Teşkilatı’na (DPT) hazırlanan ça-lışmanın bir kamu belgesi haline getirilme-si için görev verildiğini de öğrendim. Bu pro-jenin önemi büyük; umarım verimli ve etkinsonuçlara vesile olur.

Sözlerime son verirken; Asya’nın diğerucunda insanlık tarihinin en büyük felaket-lerinden biri ile yüz yüze kalmış olan Japondostlarımızın bir an evvel yaralarını sarma-

larını ümit ediyorum. Biliyorum ki; depremkonusunda dünyanın en riskli bölgelerindenbiri olan bu ada ülkesi beş yıl sonra dünkügücünden yukarıda olacaktır.

Asya’nın bu ucunda ise; Türkiye’nin dep-rem ile ilgili anıları son derece acı. Güvenliyapı için ihtiyaç duyulan her türlü inşaat mal-zemesini üreten Türkiye’de deprem ile ilgi-li ön hazırlık çalışmalarımızı memleket ola-rak topyekûn yapma gereğimizi vurgula-mak isterim. Ama malum; yapmıyoruz veülke çapında genel ve büyük çaplı bir hazır-lık veya eylem planı yok; oluşturmalıyız. Bumakro vizyona katkı koymak misyonu ile İM-SAD Deprem ve Yapı Güvenliği Komitesi’nikurduk ve komite çalışmaları başladı.

Ülkemiz için bol ihracatlı, verimli günlerolsun!

KAYNAKLAR: İMSAD İnşaat Malzemeleri Sektöründe Dağıtım Ağı ve Dağıtım Kanalları Araştırma Raporu - 2011,İMSAD Aylık Rapor – Mart 2011

Sika Genel Müdürü Bora Yıldırım:

“Hedef pazarlaraodaklanacağız”

70 Güncel Söyleşi

Nisan 2011 71

İsviçre’de 1910 yılında kurulan Sika, dünya ça-pındaki üretim ve satış ağıyla; yapı ve endüs-tri kolları ile özel kimyasallar konusunda faa-

liyet gösteren global bir grup. Sika Grubu için Tür-kiye’nin önemi ise çok büyük. Grup 2010 yılında al-dığı kararla Sika Türkiye’yi ARGE alanında Hin-distan, Orta Doğu ve Afrika bölgesi içerisindeki Sikaşirketlerine hizmet veren bölge merkezi konumunagetirdi. Sika Türkiye Genel Müdürü Bora Yıldırım’lahem bu gelişmenin yarattığı sinerjiyi, hem de he-deflerini konuştuk.

Firma olarak Sika’nın gelişimi ve dönüm nokta-ları hakkında bilgi verebilir misiniz?

Geçtiğimiz yıl Sika’nın kuruluşunun 100. yılı-nı kutladık. Bugün global olarak Sika dünyanın 5kıtada 70’den fazla ülkesinde 120 şirket, 13 bin 500çalışan ve yarattığı 4,4 milyar SFR cirosu ile faa-liyet gösteriyor. Yapı kimyasallarından endüstri-yel imalatta kullanılan özel yapıştırıcı ve sızdır-mazlık ürünlerine kadar tartışmasız lider ko-numdayız. Yaklaşık 20 yıldır ülkemizde faaliyet gös-teren Sika Türkiye ise 19 bin metrekarelik kapa-lı alana sahip. En güncel teknolojiye sahip 450 bintonluk üretim tesisi, 7 bölge ofisi 160 çalışanı ve90 milyon SFR’lik cirosu ile hitap ettiği inşaat veendüstriyel imalat sektörlerinde kendi konusun-da lider tedarikçiyiz.

Grubumuzun 2010 yılında aldığı bir kararla SikaTürkiye ARGE organizasyonu aynı zamanda Tür-kiye’nin içerisinde bulunduğu IMEA (Hindistan, Or-tadoğu ve Afrika) bölgesinin içerisindeki diğer Sikaşirketlerine de hizmet veren bölge merkezi ko-numuna getirildi. Bu durum hem Sika Türkiye, hemde hitap ettiğimiz pazarlardaki müşterilerimiz içinciddi bir kazanç olacağını düşünüyorum. ÇünküSika Türkiye ARGE departmanı global teknolojileritakip edip lokalleştirmenin yanında söz konusuteknolojileri üreten, geliştiren ve ihraç eden ko-numa gelmiştir.

Hangi ülke ve bölgelere ihracat gerçekleştiri-yorsunuz ve ne kadarlık bir ihracat rakamındansöz ediyoruz?

Grup içerisindeki sorumluluğumuz gereğiOrta Asya ve Hazar bölgesindeki ülkelere ihracatyapmakla birlikte zaman zaman Orta Doğu Böl-gesine‘de ihracat gerçekleştiriyoruz. Ciromuzuniçerisinde ihracatımızın payı yaklaşık yüzde 10 se-viyelerinde.

Yakın ve komşu ülkeler stratejisi Sika’nın da için-de bulunduğu sektörü ne yönde etkiliyor? Özel-likle bu bölgelerde yaşanan son gelişmeler ışı-ğında sektör ve firma olarak orta ve uzun vade-de ne tür bir etkiden söz edebilirsiniz?

İçerisinde bulunduğumuz yapı kimyasallarısektörü genel olarak özelikleri itibarıyla çok uzakmesafelere ürün taşımanın verimli olmadığı birsektör. Bu nedenle lokalleşme ihtiyacı ön plana çı-kıyor. Dolayısıyla bugün yakın ve komşu ülkelereihracat yapmak imkanı bulsanız da zaman içeri-

“Bugünlerde önümüzdeki beş yılın plan ve stratejileriniçalışıyoruz. Hem şirketimizin, hem de içerisindebulunduğumuz pazarın potansiyelini değerlendirerek2015 yılına kadar ciromuzu iki katına çıkartmayıplanlıyoruz. Bu büyümeyi gerçekleştirmek için dekendimize hedef pazar alanları belirledik ve tüm pazarahitap etmek yerine söz konusu hedef pazarlaraodaklanacağız.”

sinde o pazarlarla lokal olarak üretim zorunlu halegeldiğinden, bu durumu iyi değerlendiren giri-şimcilerin çok ciddi büyüme fırsatları yakalaya-bileceklerini düşünüyorum. Son yaşanan geliş-melerinse Türk firmalarına çok olumsuz yansıdı-ğı muhakkak, ancak ben bunun bir süreç olduğunuve belirli bir süre sonra taşlar yerine oturduğun-da söz konusu pazarların Türk firmaları için fır-satlar yaratmaya devam edeceğini öngörüyorum.

“YÜZDE 20 BÜYÜDÜK”Firma olarak 2010 yılı nasıl bir performansla geç-ti? Sektör olarak genel bir değerlendirme yap-tığınızda 2010 ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

2010 yılında yapı sektörüne hitap eden gru-bumuz yüzde 20 civarında bir büyüme gösterdi vepazarın büyümesinden daha fazla bir büyüme gös-tererek pazar payımızı artırdığımızı söyleyebilirim.Sektör olarak ise resmi bir istatistik olmadığı içinkesin olarak söyleyememekle birlikte yapı kim-yasalları sektörünün inşaat sektörünün büyümeoranından daha fazla büyüdüğünü tahmin ediyo-rum. 2010 yılı genel olarak kriz öncesindeki per-formanslara dönülemese de önemli oranda iyi-leşme yaşadığımız ve geleceğe pozitif bakmamı-zı sağlayan bir yıl oldu.

2011 yılı beklenti ve hedefleriz hakkında bilgialabilir miyiz? Sektörün gelecek hedefleriniz ileilgili öngörülerinizi de paylaşabilir misiniz?

Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde 2011 yılı ile il-gili bütçe öngörülerimizi oluştururken, bir öncekiyıla göre büyüme oranlarının daha düşük olaca-ğını ancak inşaat sektörünün Türkiye ekonomi-sinin büyümesinden daha iyi bir performansgöstereceğini öngörmüştük. Bu öngörümüz halageçerli ancak, bölgemiz coğrafyasında yaşananpolitik gelişmeler, Japonya’daki deprem felake-tinin dünya ekonomisine olası yansımaları ve Av-rupa’daki bazı ekonomilerin yarattığı riskler do-layısıyla 2011 yılı için öngörüde bulunabilmek çokzor bir hale gelmiş durumda. Biz ise her şart al-tında içerisinde bulunduğumuz pazarın büyü-mesinden daha fazla büyüyerek pazar payımızı ar-tırmaya devam etmeyi hedefliyoruz. Aynı şekil-de yapı kimyasalları sektörünün de uzunca birsüre daha inşaat sektörünün büyümesindendaha fazla büyüme performansını sürdüreceği-ni düşünüyorum.

“Sika TürkiyeARGE’si, bölge

merkezlerindenbiri oldu”

“Sika Türkiye ARGE’si tüm dünyadaki yüzden fazlaSika şirketi içerisinde toplam 11 adet bulunan bölgemerkezlerinden biri haline gelmiş durumda. Tabii buda hem insan kaynağına, hem de teknolojik altyapıyayatırım demek. Sika Türkiye ARGE’si sadecedünyadaki teknolojiyi takip ve adapte eden konumdanteknolojiyi üreten ve ihraç eden konuma gelmiştir.İnanıyorum ki Türkiye pazarında oluşacak olanteknoloji alanındaki rekabet hem tüketiciye, hem defirmaların gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Sikaolarak ciromuzun yaklaşık yüzde 2’si gibi bir oranıARGE faaliyetlerimize ayırıyoruz. Benzer durumglobal olarak grubumuz için de geçerli ve bazı ürüngruplarında Sika teknoloji lideri konumunda. Örneğinpoliüretan esaslı mastik ve yapıştırıcılar grubundaSika tartışmasız dünya lideridir. Diğer taraftanTürkiye pazarında beton katkıları konusunda uzunyıllardır pazar lideri konumunda olmamız bu ürüngrubu için ARGE teknolojimizi çok üst düzeyeçıkarmış durumda. Şimdi ise bu alandaki tecrübemiziçimento üretiminde kullanılan kimyasal katkılargrubuna taşımaktayız.”

72 Güncel Söyleşi

Nisan 2011 73

Hem yapı kimyasallarında hem de endüstrialanında nasıl bir büyüme ve gelişme strateji-si uyguluyorsunuz?

Bugünlerde önümüzdeki beş yılın plan ve stra-tejilerini çalışıyoruz. Hem şirketimizin, hem deiçerisinde bulunduğumuz pazarın potansiyelinideğerlendirerek 2015 yılına kadar ciromuzu ikikatına çıkartmayı planlıyoruz. Diğer yandan inor-ganik büyüme fırsatlarını da değerlendireceğiz.Bu büyümeyi gerçekleştirmek için de kendimizehedef pazar alanları belirledik ve tüm pazara hi-tap etmek yerine söz konusu hedef pazarlaraodaklanacağız.

Sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği artık şir-ketler için vazgeçilmez bir yaklaşım. Firmaolarak bu konuda neler yapıyorsunuz? Üretimve ürün süreçlerindeki sürdürülebilir ve ener-ji verimli yaklaşımlarınızdan bahseder misiniz?

Sika olarak gelecek nesiller için daha yüksekkalitede bir yaşam sağlamanın tek yolunun insanave doğaya yapılan yatırımlarla ve ürün değerle-

riyle mümkün olduğuna inanıyoruz. Sürdürüle-bilirlik, yönetim ve iş yöntemlerimizin, pazarla-ma ve satış faaliyetlerimizin iş süreçlerimizin veşirketlerarası ilişkilerimizin her adımında var olanbir prensibimizdir.

Sürdürülebilir ve çevreci ürünleriniz ile haya-tımıza getirdiği kolaylıklar hakkında bilgi ve-rebilir misiniz?

Sika’nın ARGE yatırımları, daha az sayıda kat-man ve dolayısıyla daha az malzeme kullanımıylaön hazırlığa gerek duymadan çevrenin sürdürü-lebilirliğine katkıda bulunur. Örneğin Sika’nın Sol-ventiz esnek ahşap parke yapıştırıcıları, herhangibir ilave astar veya toz tutkalı gerektirmemekte,bu da gerekli olan ham madde kullanımını azalt-maktadır. Diğer bir örnek ise Sika’nın yenilikçi pa-ketleme kavramları yaratarak ve geleneksel su-landırılmış ürünler yerine yoğunlaştırılmış ürün-ler sunarak nakliye maliyetlerini azaltması, bu-nun sonucunda ise ham madde ve fosil yakıtla-rına olan talebi düşürmesidir.

“İMSAD’ı büyük bir takdirle izliyorum”“İMSAD’ın son dönemde yapmış olduğu çalışmaları ve sergilediği vizyoneryaklaşımı büyük bir takdirle izliyorum. Bu anlamda diğer Sivil ToplumKuruluşları’na da örnek olarak bir gelişme gösteren İMSAD’ın bir üyesiolmak bizim için gerçekten memnuniyet verici. İMSAD’ın yakalamış olduğubu ivmeyi artırarak çalışmalarına ve gelişimine devam etmesini temenniediyor, emeği geçen herkese en içten teşekkür ve takdirlerimi sunuyorum.”

Dr. Yılmaz ARGÜDENARGE Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı

Karbon salınımınıazaltmak

Dünyanın yaşanabilir olma özelliğini koru-mak için insanoğlunun ürettiği karbon sa-lınımlarını azaltması gerekiyor. Ancak

bu sonucu elde edebilmek söyleyebilmek kadarkolay değil. Çünkü böylesi bir sonuç için hem ül-kelerin, hem de iş dünyasının birbirleriyle ko-ordine edilmiş bir yaklaşımı uzun vadeli olarakdisiplinle uygulamaları gerekiyor. Üstelik küre-sel ekonomik kriz ortamında bu konunun gün-demden düşmemesi sağlanmalı. İşte bu ne-denle, Birleşmiş Milletler (BM) çeşitli etkinliklerledünya liderlerini bir araya getiriyor. Gerek Kü-resel İlkeler Sözleşmesi’ni (Global Compact)destekleyen şirketlerin, gerekse Dünya Ekono-mik Forumu üyelerinin CEO’ları bu toplantılar-da kendi şirketlerinin yaptıklarını ve gelecek dö-nem planlarını paylaşıyor, hükümetler için öne-riler geliştiriyorlar.

Öncelikle sorunun boyutunu ortaya koyabilmekiçin Dünya Enerji Ajansı’nın yaptığı bir çalışmayagöre 2030 yılına kadar dünya ekonomilerininmevcut gelişme hızını mevcut teknolojilerle sür-dürdükleri varsayımını baz olarak alırsak, karbonsalınımlarının yüzde 33 oranında azaltılması ge-rekiyor. Bazı çalışmalara göre bu oran 2050 yılı-na kadar yüzde 50 ila yüzde 85 arasında olmalı! Bukonuda bugünden adım atılmazsa küresel ısın-manın riskleri ve maliyetlerinin dünya GDP’sininyüzde 5-20’si arasında olacağı tahmin ediliyor. El-bette hiç tedbir alınmazsa dünyada yaşam ve do-layısıyla ekonomi kavramı dahi kalmayabilir.Oysa karbon salınımlarının istenen düzeye indi-rilebilmesi için gereken yatırım miktarları dünyaGDP’sinin yüzde 1’i seviyesinde tahmin ediliyor.

4 TEMEL ALANDA GİRİŞİME İHTİYAÇ VARKüresel ekonomik krizde özellikle kamu har-

camaları önemli ölçüde artmaya başladı. Bukamu kaynaklarının günü kurtaracak harcamalaryerine yarını hazırlayacak yatırımlar olarak ger-çekleştirilmesi dünyanın geleceğini bugündenkurabilmek için çok önemli. Karbon salınımları-nın azaltılması için dört temel alanda ciddi giri-şimlere gerek var: “Enerji verimliliğinin artırılması,toprak kullanımının veriminin artırılması ve or-

manların azalmasının önüne geçilmesi, karbon sa-lınımlarını azaltacak enerji üretim teknolojilerineöncelik verilmesi ve ulaşımda karbon salınımı ya-ratmayan enerji kullanımına geçilmesi.

Özellikle, enerji üretiminde ve ulaşım sektö-ründe yeni teknolojilere geçilmesi konusunda şusorular ön plana çıkıyor: (a) Hangi teknolojiler, (b)her teknolojinin fayda sağlama potansiyeli ve (c)teknolojilerin ticari uygulamaya ne kadar hazır ol-

74 Stratejik Bakış

Nisan 2011 75

duğu. En büyük fayda ulaşım araçlarında, bina-ların ısıtılıp soğutulmasında ve endüstride kul-lanılan enerjide verimliliği artırmaktan sağlana-biliyor. Bunların arasında binalardaki izolasyon-ların daha etkin hale getirilmesi teknolojik ola-rak en hazır uygulama. Elbette tasarım aşama-sında dikkat edilmemiş binalarda bu yatırımlaryüksek olabilir. Ancak, bugünkü bilgi ve teknolojikdüzeyimizle karbon salınımlarını azaltmanın enkolay yöntemi bu. Bu nedenle, devlet politikala-rında enerji verimliliği yüksek binalar için teşviklerverilmesi önemli.

Enerji üretiminde düşük karbon salınımlı tek-nolojilere geçiş de büyük fayda sağlayacak alan-lar arasında. Bu alanda nükleer, rüzgar, güneş,biomass gibi yenilenebilir enerji üretimi veyayüksek teknolojili kömür santralleri sayılabilir. An-cak, gerek hızlı uygulama, gerekse mevcut haliyleticari olma potansiyeli en yüksek olan rüzgar ener-jisiyle elde edilebilecek kazanımlar sınırlı. Nük-leer enerji de teknolojik olarak hazır olmasına rağ-

men, gerek maliyetleri ve uzun yatırım dönemleri,gerekse kamuoylarındaki imajı nedeniyle güç-lükler yaşıyor. Diğer yaklaşımların ise ekonomikhale gelebilmesi için önemli teknolojik atılımla-ra ihtiyaç var.

Ulaşım sektöründe hidrojen pilleriyle çalışanaraçlar teknolojik olarak piyasaya çıkmaya baş-lamış olmasına rağmen, özellikle çok önemli altyapı yatırımları gereksinimi nedeniyle kısa za-manda değişimin güç olduğu alanlardan bir tanesi.Bu nedenle, devletlerin yeni teknolojilerin gelişi-min hızlandıracak yatırım araçlarını teşvik etmelerive desteklemeleri; karbon piyasalarının kurul-masını sağlayarak verimli teknolojilere geçişihızlandırmaları; kamuoyunun bu konudaki du-yarlılığını artıracak politikalar uygulamaları önemkazanıyor.

2030 yılına kadar dünya ekonomilerinin mevcut gelişme hızınımevcut teknolojilerle sürdürdükleri varsayımını baz olarakalırsak, karbon salınımlarının yüzde 33 oranında azaltılmasıgerekiyor. Bazı çalışmalara göre bu oran 2050 yılına kadaryüzde 50 ila yüzde 85 arasında olmalı!

Bağlantı elemanları sektörünün önemli fir-malarından birisi olan Çetin Cıvata, Tec-delioğlu ailesi tarafından 1976’da kuruldu.

Ancak şirketin tarihçesine bakıldığında ilk faali-yetin 1901 yılında olduğu görülüyor. 110 yıllık fir-ma, bugün yıllık 18 bin ton üretim kapasitesine sa-hip. Üçüncü kuşak tarafından yönetilen firma, yeniyatırımlarıyla kapasitesini artırırken, ihracatta dahız kesmeden yoluna devam ediyor. İnşaat mal-zemesi sanayisi başta olmak üzere otomotiv,mobilya, beyaz eşya, alüminyum ve tarım sektö-rü gibi birçok sektöre bağlantı elemanları üretenÇetin Cıvata Genel Müdürü Çetin Tecdelioğlu ilesektörü ve firmanın hedeflerini konuştuk.

Firmanızın yıllar içindeki gelişimindeki önem-li dönüm noktalarından bahseder misiniz?

Yaklaşık olarak 110 yıllık bir firmayız. 1971 yı-lında İstanbul’a geldik. En büyük dönüm nokta-mız İstanbul’a gelmemizle başladı. Üretici ve ima-latçı bir aileyiz. Malatya’da da üretici ve imalat-çı bir aileydik. İstanbul’da da demir çelik sektö-rü ve bağlantı elemanları sektöründe sanayicili-ğimizi devam ettiriyoruz. 1980’lerde üçüncü ne-sil olarak bizlerin firma yönetimine gelmesiyle şir-ketimiz de ivme kazandı. 1985 yılından itibaren deihracat yapmaya başladık. Yaklaşık 25 yıldır ih-racat yapıyoruz. Hedef ülkeler olarak Orta Doğu,Kuzey Afrika ve yakın ülkeleri seçmiştik. Bu pa-

zarlardaki rekabet şansımız hep fiyat bazlı olduğuiçin piyasamızı doğrudan Avrupa’ya ve AB ülke-lerine çevirdik. Son 10 yıldır sadece, AB ülkele-ri ağırlıklı çalışıyoruz. Şu anda yüzde 95 kapasi-te ile ihracatımız bulunuyor.

Hangi alanlarda faaliyet gösteriyorsunuz?Şirketimizin faaliyetlerini iki ana alanda top-

lamak mümkün. Biri demir çelik sektöründe faa-liyet gösteren Çetin Cıvata, diğeri ise IT (Bilişim)sektöründe faaliyet gösteren Boğaziçi Bilgisayar.

Sektörünüzün inşaat malzemesi sanayisindekiyeri ve önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Türkiye deprem kuşağında yaşıyor. İnşaat de-yince akla, yapının güvenliği ve o yapıdaki huzurluyaşam süreci geliyor. Bu huzurlu yaşam içindedeprem öldürmüyor, eşyalar öldürüyor. Bu fel-sefe ile yola çıktık. Yapı sektöründe hizmet ede-cek şekilde doğru montaj, doğru vida, doğru za-man ve doğru yer ile ilgili çalışmamız var. Yapısektöründe hem çelik konstrüksiyon, hem pre-fabrik, hem modüler konut sektöründe sürekliARGE’miz var. Doğru bağlantı elemanlarını, doğ-ru yerde, doğru zamanda kullanılmasıyla ilgili atı-lım yapıyoruz. Bu bizim inşaat sektörüyle iç içeolmamızın en büyük göstergesidir. Dünyanınteknolojilerini iyi takip ediyoruz. En fleksıbılürünü seçmeye, en doğru montajı yapabilecek şe-kilde piyasada hizmet vermeye çalışıyoruz.

ARGE’ye ne kadar bütçe ayırıyorsunuz?Kendi içimizde kurduğumuz bir ARGE de-

partmanımız var. 2 tane mühendis arkadaşımızçalışıyor. TÜBİTAK’ın da desteğiyle yıllık yakla-şık 500 bin TL’lik bir ARGE bütçemiz var.

TÜBİTAK’tan onaylı projelerimiz var. Yenifabrikamızda otomasyon sistemlerinin kurul-ması, işlemesi, birim zamandaki maksimumüretimi sağlayabilmek için sürekli inovatif çalışmaiçindeyiz. İnovasyon soyadımız oldu. İMMİB ola-rak aynı zamanda endüstriyel tasarım meslek li-sesi yapmak için yola koyulduk. Milli Eğitim Ba-kanlığı’ndan bunun onayını da aldık. Şu anda Tür-kiye’de endüstriyel tasarımı Anadolu meslek li-sesi boyutunda verecek ve sektöre ara elaman ye-tiştirecek bir çalışma içindeyiz. 2012 gibi liseyiaçacağız. Lise, 10 bin metrekare kapalı alandaeğitim verecek.

Çetin Cıvata Genel Müdürü Çetin Tecdelioğlu:

“Biz olmadan bir şey birleşmez”

“Her şeyin ara elemanıyız. Biz olmadan bir şey birleşmez” diyen Tecdelioğlu, bugün bağlantıelemanları sektörünün inşaat malzemesi başta olmak üzere otomotiv, mobilya, beyaz eşya,alüminyum ve tarım sektörü gibi birçok sektörü etkilediğini söylüyor.

76 Güncel Söyleşi

Nisan 2011 77

“SEKTÖRÜMÜZ KRİZİN HANÇERİNİ YEDİ”Firma olarak 2010 yılı nasıl bir performansla geç-ti? Sektör olarak genel bir değerlendirme yap-tığınızda 2010 ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

Türkiye makine endüstrisi ve sanayisi 2008’deivmelenmişti. 2008 sonlarına doğru sektörümüzkrizin hançerini yedi. Ama o yıl bir şey anlama-dık. 2009’da ciddi olarak sektörümüz yüzde30’lara varan bir pazar payı kaybetti. Bunun da enbüyük sancısı AB pazarlarından almış olduğumuzdarbeydi. Pazarda bir daralma oldu. 2010 veri-lerine baktığımız zaman bu yüzde 30’luk kaybıtekrar kazanmış ve kapasite artırımı ile beraber2008 verilerine ulaşmış durumdayız. Sektörü-müzde 2009 verilerine göre yaklaşık 700 milyondolarlık bir yıllık potansiyel var. Milyar dolarla-rı geçmek üzereyiz.

Firmanız bu dönemi nasıl geçirdi?Firmamız da sektörün yaşadıklarına paralel

bir seyirde geçirdi bu dönemi. Yüzde 35 düşüş ya-şadık. 2010 yılını ise hem kapasite, hem de ciroolarak değerlendirdiğimizde 2008’i yüzde 10 ge-çerek kapattık. İlave yatırımlarımızla 2011’i yüz-de 20 büyüme ile kapatacağız. 2012’de yatırım-larımızla kapasite artışı yaşayacağımız için yüz-de 25’lerde büyüme gerçekleştireceğiz. Bağ-lantı elamanları sektörü inşaat malzemesi sa-nayisi başta olmak üzere otomotiv, mobilya, be-yaz eşya, alüminyum ve tarım sektörü gibi birçoksektörü etkiliyor. Her şeyin ara elamanıyız. Biz ol-madan bir şey birleşmiyor.

Mobilya ve otomotiv sektöründe ciddi ivme-lenme söz konusu. Bu sektörler büyüdükçe bağ-lantı elemanları sektörü de büyüyecektir. Biz defabrikamızı bu büyümeye uygun biçimde yeni ya-tırımlarla geliştiriyoruz.

Yatırıma ne kadar ayırdınız?2011’de yaklaşık 10 milyon dolarlık bir yatı-

rım planlaması yaptık. Malatya fabrikamızda

2010’un sonunda başlatmıştık çalışmaları. Ama-cımız da Doğu Anadolu pazarıyla, Irak, İran, Su-riye, Rusya ve Türki Cumhuriyetleri pazarların-daki etkinliğimizi artırmaktı. 20 bin metrekare ka-palı alanda inşaatımızı başlattık. 14 bin metre-karesi bitti. 2011 Temmuz ayında üretime geçmeyiplanlıyoruz.

Hangi ülke ve bölgelere ihracat gerçekleştiri-yorsunuz ve ne kadarlık bir ihracat rakamındansöz ediyoruz?

2010 yılında yaklaşık 13,5 milyon dolarlık ih-racat yaptık. Bunun 10,5 milyon doları AB’ye di-ğerleri Kuzey Afrika, Orta Doğu, Rusya ve Tür-ki Cumhuriyetlerine yapıldı. 2010 yılında yüzde70 ihracat, yüzde 30 iç pazara çalıştık. Ama bizrakamlara 2011’de yüzde 90 ihracat, yüzde 10 içpazar hedefi koyduk. İhracat pazarlarına çok bü-yük katma değerli işler yapabiliyoruz. Burada içpiyasayı da ihmal etmiyoruz. İç piyasaya fason

78 Güncel Söyleşi

“İMSAD’ınçalışmalarını

destekliyorum”

“İMSAD’ın hayranıyım. İMSAD’ın bir dönemönceki başkanı Orhan Turan’ın yaptıklarıortadadır. İMSAD çok doğru işler yapıyor.Sektörleri bir araya getiriyor, buluşturuyor,bunlarla ilgili fikir alışverişleri gerçekleştiriyor.Güzel organizasyonlar, toplantılar ve paylaşımlardüzenliyor. İMSAD çok doğru bir yolda. Firmamve şahsım olarak İMSAD’ın çalışmalarınıdestekliyorum. Böyle bir derneğimiz olduğu içinde şanslı olduğumuzu düşünüyorum. İMSAD’ındaha da büyüyerek uluslararası boyuta taşınmasıgerekiyor. Çevremizde bize yakın ülkelerdekiderneklerle aktif bir biçimde çalışmalardüzenlenmesi gerekiyor. İMSAD’ın en yakınpazarlarımız olan Kuzey Afrika, Rusya, Irak, İran,Suriye ve Türki Cumhuriyetlerindeki derneklerlebağlantıya geçip, onlarla paralel çalışan,konsorsiyumlar yapan, yöneten ve satın almaorganizasyonlarını gerçekleştiren bir yapıyakavuşması zamanı geldiğini düşünüyorum.”

Nisan 2011 79

üretim yaptırdığımız gibi kendi ürünlerimizi depiyasaya veriyoruz. İç piyasayı kaybetmek iste-miyoruz.

“SIKINTIYI HAFİF ATLATACAĞIZ”Yakın ve komşu ülkeler stratejisi firmanızın daiçinde bulunduğu sektörü ne yönde etkiliyor?Özellikle bu bölgelerde yaşanan son gelişme-ler ışığında sektör ve firma olarak bir orta veuzun vadede ne tür etkiden söz edebilirsiniz?

Dolaylı olarak yansıyacak. İlk aşamada biz araelaman üreteniz. Libya ve Mısır’da olan sancı er-ken oldu. 6 ay veya 1 yıl sonra olsaydı, o ülkelerdeçok daha fazla derinleşeceğimizden etkilenmekatsayımız da artacaktı. Bunun erken uyarı ol-duğunu düşünüyorum. İnşaat sektörü ve inşaatmalzemesi sanayisi tam anlamıyla üretimini de-rinleştirerek bu pazarlara girmemişken yaşadıksıkıntıları. Ara elaman üreticileri olarak bu sı-kıntıyı daha hafif atlatacağız. Sıra daha bize ve bi-

zim ürettiğimiz ürünlere gelmemişti. O bölgedehayat ve ihtiyaçlar devam ediyor. O ihtiyaçlar için-de, o işler bize gelecektir. Bu 1 veya 2 yıl sonraolur ama o pazarlara daha güçlü olarak girece-ğimizi düşünüyorum. 2011 yılı beklenti ve hedefleriz hakkında bilgialabilir miyiz? Sektörün gelecek hedefleri ile il-gili öngörülerinizi de paylaşabilir misiniz?

Eskiden nasıl ürün yaparsak yapalım ve ih-raç edelim diyorduk. Ama bugün durum değiş-ti. İlle ihracat olsun diye iş yapmıyoruz. Şu andakatma değeri ve kârlılığı yüksek olan ürünleri se-çiyoruz. Bunlarla ilgili sektörde ve pazardamüşteri arıyoruz. Sunum şekillerini ve üzerindekikatma değeri artıracak şekilde işi özel hale ge-tirmeye çalışıyoruz. İşe özel ürün yapıyoruz.Otomotiv sektöründe eskiden sadece otomotivyan sanayisine iş yapardık. Ana sanayilere gire-mezdik, korkardık. Ama bugün otomotiv ana sa-nayisine mal verebilir duruma geldik. Biz şu anda

“Dünyada en büyük tedarikçi Tayvan”“Cıvata bağlantı elemanları sektörünün dünyada en büyük tedarikçisiTayvan. Bu ülkeyi Çin, Hindistan ve AB ülkeleri takip ediyor. Tayvan’ın enbüyük ikinci ihracatı 20 milyar doların üzerinde geliriyle bağlantı elemanlarısektörüdür. Sektörün büyüklüğü de yaklaşık 100 milyar dolar civarındadırdiye düşünüyorum.”

80 Güncel Söyleşi

BMW, Volkswagen’e ürün yapıyoruz. Buralaraarada yer alan tüccarlar vasıtasıyla girebiliyoruz.Bosch’a doğrudan kendimiz üretip satıyoruz.Bunlar güzel gelişmeler. Bunları 10 yıl önce söy-leseydiniz, hayal denirdi. Bugün bu hayali ger-çekleştiriyoruz.

Sektörde yaşadığınız sorunlar ve çözüm öneri-leri ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

Bağlantı elemanları sektöründe en büyük so-run ara elaman sıkıntısıydı. Milli Eğitim Bakan-lığı ve Bağlantı Elemanları Sanayici ve İşadam-ları Derneği’nin (BESİAD) çalışmaları ile Küçük-köy Endüstri Meslek Lisesi’nde sektöre ara ele-man yetiştiriyoruz. Her yıl 100 gencimiz bağlan-tı elamanları sektörüne hizmet verecek şekildeyetişiyor. Bu bizi rahatlattı. Ham madde sıkıntı-mız vardı. Yıllarca ithal ham madde ile çalıştık.Çünkü cıvatanın ham maddesini Türkiye’dekidemir çelik fabrikaları üretmiyordu. Bu üretimiilişkilerimiz kullanarak yaptırdık. Türkiye’deki tümdemir çelik fabrikaları cıvata, somun ve bağlan-tı elamanlarında kullanılacak malzemeleri üret-meye başladı. Bu, sektörün nereden nereye gel-diği gösteriyor. Demir çelik sektörü normal çe-liğin tonunu 700-750 dolara satarken, biz 800-850dolara almaya başladık. Aradaki 150 dolarlık farkciddi bir katma değer yaratıyordu. Bu katma de-ğer için sektörümüzün istediği ara malzemeyiüretmeye başladılar. Sektörümüzün ham mad-de sorununu yüzde 80 çözdük. Ancak istenen bo-yutta değil. Otomotiv sektörüne dönük bağlantıelemanlarını hâlâ yaptıramadık. Onlar da zamaniçinde olacak. İtalya, Belçika ve Avustralya’dan alı-yoruz bu malzemeleri. Millileşme yönünde cid-di adımlarımız var.

“İmalatın ve üretimin içinde yetiştik”Firmada üçüncü kuşağın yönetime gelmesiyle nasıl bir sinerji yaratıldı?Babamız global düşünen ve paylaşan bir insandır. Onunla çalışırken yetki vesorumluluklarını bizimle paylaşırdı. Bu nedenle değişimde sancı yaşamadık.Küçük yaştayken fabrikanın anahtarını teslim ederdi, hesapları bizeyaptırırdı, o yetki ve sorumluluğu bize küçük yaştan itibaren vermişti. Haftasonu veya yaz tatili yapmaz, fabrikada zamanımızı geçirirdik. İmalatın veüretimin içinde yetiştik.

Yönetim anlayışında üçüncü kuşak nasıl bir değişiklik gerçekleştirdi?Tabii ki günün teknolojisine adapte olduk. Kurumsallaşma anlamında önemliatılımlar gerçekleştirdik. Bu konuda danışmanlarımızdan da destek veyardım aldık. 3 kardeşin iyi anlaşması, sorumlukların ve yetkilerin iyipaylaşılması ile kısa sürede yeni sürece adapte olduk. 8 tane aktif çalışanfirmamız var. Firmamızın yetki ve sorumlulukları 3 kardeşin üzerinedağılmış vaziyette. Ciddi bir saygı ve sevgi içinde çalıştığımızdan buadaptasyon sıkıntı yaratmadı.

İnşaat sektörümüzün çok değerli mensupları,maalesef zaman zaman güncelliğini yitirsede “Yapı Güvenliği ve Deprem” konusunun

deprem kuşağı üzerinde yer alan ülkemiz ve in-şaat sektörümüz için hayati önem arz ettiği he-pimizin malumu. Nitekim Japonya’da meyda-na gelen son deprem ve ardından yaşanan tsu-nami ve nükleer sızıntı, geride bıraktığı acı tab-lo ile doğal afetlerin insanlık için hâlâ en sıcakve en büyük tehlike olduğu gerçeğini bir kezdaha ortaya koydu. Deprem başta olmak üze-re doğal afetlerle uzun yıllar bilinçli olarak ve-rilen mücadele bu alanda Japonya’nın ilerle-mesini, geliştirdiği teknolojiler ile afetler son-rası maddi, manevi kayıpların en aza indiril-mesini sağlamıştır. Buna karşın yaşanan sondepremden sonra can kayıplarının göreceli ola-rak yüksekliğine ve maddi zarara ilave olarakafet sonrası hasar gören ve kısmen işlemezhale gelen stratejik tesisler nedeniyle günlükhayat felce uğramıştır. Bugün Japonya gibi kök-lü ve güçlü bir ekonomiye sahip bir ülkenin, birdoğal afet sonrasında karşı karşıya kaldığı buacı tablo, tıpkı Japonya gibi aktif bir deprem ül-kesi olan Türkiye’de karşı karşıya bulunduğu-muz tehlikenin boyutlarını gözler önüne ser-mektedir.

Daha önce defalarca yıkıcı depremleri ya-şamış ve maddi manevi büyük kayıplara uğra-mış ülkemizde doğal afetlere karşı yeterli ön-lemlerin alınamadığını görmek bizleri derin-den kaygılandırmaktadır. 1999 yılında yaşadı-ğımız Marmara Depremi gerek yol açtığı cankayıpları, gerekse ülke sanayisine verdiği za-rarlar ile ülkemizi derinden sarsmış, maddi–manevi ölçülemez zararları arkasında bırak-

mıştır. Nüfusun önemli bir bölümünün yaşadığıve ülke sanayisinin kalbinin içinde bulunduğubu bölgede depremden günümüze yeterli ön-lemler alınmadığı gibi kontrolsüz yerleşim vesanayi alanlarındaki yoğunluk daha da artmışve taşıdığımız riskin boyutları kontrol edilemezbir yere doğru ilerlemiştir. Marmara Depre-mi’nden sonra hızlı bir refleksle İstanbul Dep-rem Master Planı hazırlanması fikri geliştiril-miş ve bu bağlamda çeşitli kuruluşların katı-lımı ve İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB)Başkanlığı’nın yürütücülüğünde İstanbul Dep-rem Odaklı Kentsel Dönüşüm Projesi yapıl-mıştır. Zeytinburnu’ndan başlayarak Küçük-çekmece, Fatih, Bahçelievler, Güngören veBayrampaşa'da incelemeler yapılmış ve ür-kütücü sonuçlarla karşılaşılmıştır. İBB ve Ja-ponya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) or-taklığıyla yürütülen bu çalışmaların sonucun-da incelenen binaların yaklaşık yüzde 30’ununyüksek oranda risk taşıdığı belirlenmiştir.Elde edilen bu sonuçlar İstanbul’un karşı kar-şıya olduğu riskin boyutlarını da gözler önünesermektedir. 1999 yılında JICA tarafından ya-pılan araştırmada İstanbul’da yaklaşık 700bin binanın olduğu belirlenirken bu rakamın bu-gün bir milyonun üzerinde olduğu tahmin edi-liyor. Yani aradan geçen 11 yılda yapı stokudaha da artmış ve risk de aynı oranda yüksel-miştir. İstanbul’da deprem master çalışmala-rı devam ederken diğer taraftan kamu binala-rında güçlendirme uygulamaları başlatılmış-tır. Bu kapsam okullar, kamu hastaneleri,önemli viyadük ve köprüler güçlendirilmiş,ve bazı projeler de hâlâ devam etmektedir. Sı-nırlı sayıda endüstri binası da aradan geçen 11yıl içerisinde güçlendirilmiştir. Tüm bu çalış-malar sürdürülürken deprem riskinin büyükbölümünü oluşturan konutlar için çok fazla biryol katedilememiş ve bütünsellikten uzak, sı-nırlı alanlara kentsel dönüşüm projeleri vehane halklarının girişimleri ile güçlendirilenmünferit binalar haricinde risk azaltmaya dö-nük eylemler gerçekleştirilememiştir. Yüksekrisk taşıyan mevcut yapı stokuna her geçen günyeni binalar eklenmekte ve bu binaların da ye-

Galip SAYILİMSAD Yapı Güvenliği ve Deprem Komitesi Başkanı /

İMSAD Yönetim Kurulu Y. Üyesi, İnşaat Mühendisi

Yapı güvenliği ve deprem

Bugün Japonya gibi köklü ve güçlü bir ekonomiye sahipbir ülkenin, bir doğal afet sonrasında karşı karşıya kaldığı

bu acı tablo, tıpkı Japonya gibi aktif bir deprem ülkesiolan Türkiye’de karşı karşıya bulunduğumuz tehlikenin

boyutlarını gözler önüne sermektedir.

82 Misafir Odası

Nisan 2011 83

terli deprem güvenliğine sahip olduğu akıllardasoru işareti oluşturmaktadır.

MEVCUT YAPILAR VE YENİ İNŞAATLAR İÇİN ÖNLEMLER

Deprem tehlikesine karşı alınacak önlem-ler genel olarak iki başlık altında toplanabilir:“Mevcut yapıların güçlendirilmesi / kentsel dö-nüşüm ve yeni yapılacak yapıların depreme kar-şı dayanıklı inşa edilmesi…”

Yeni yapılacak yapıların tasarımında gün-cel yönetmeliklerin kullanılması ve imalataşamasında da yönetmeliklere göre inşaasınınsağlanması gerekmektedir. Bunun için yapınıntasarım aşamasından şantiyede imalatlarıntamamlanması aşamasına kadar mevcut yapıdenetim sisteminde bir takım iyileşmelerin ya-pılması ve sistemin daha etkin hale getirilme-si şarttır. Bununla birlikte binalarda kullanılanyapı malzemelerinin standartlara uygunluğu-nun da sağlanması önemli bir aşamadır. Böy-lece yeni yapılacak binaların yönetmelikler çer-çevesinde yeterli deprem güvenliğine sahip ol-ması sağlanabilecektir.

Mevcut binaların güçlendirilmesi ve kent-sel dönüşüm ile büyük risk taşıyan mevcut yapıstoğunun iyileştirilmesi ve riskin en aza indi-rilmesi sağlanabilir. Gecekondu bölgelerindeyapılacak kentsel dönüşüm planları ile yüksekrisk taşıyan yapılar sağlam binalarla değişti-rilebilecek, daha düzenli ve planlı bir yerleşim

ile bu bölgelerdeki afet sonrası yaşanabilecekriskler de azaltılabilecektir. Burada önemli olankonu kentsel dönüşümün tüm boyutları ile doğ-ru planlanması ve şehrin tamamında bir bü-tünlük içinde ele alınarak planlamanın yapıl-masıdır. Aksi takdirde tek katlı gecekondubinalarından yüksek katlı ve depreme karşı da-yanıklı olmayan binalar ile nüfus yoğunluğu vedolayısıyla risk daha da artırılacaktır. İstan-bul’un büyük bölümünü oluşturan ve kentseldönüşümün uygulanamayacağı bölgelerde isecan kaybını önlemek için yüksek risk taşıyan bi-nalar bilimsel teknikler kullanılarak güçlen-dirilmelidir. Buradaki amaç deprem anında bi-naların tamamen yıkılmasını engellemek ve in-sanların sağ olarak binayı terk etmesini sağ-lamaktır. Daha açık olarak belirtmek gerekir-se yapılacak güçlendirme çalışmaları binala-rın depremde hiç hasar almamasını sağlama-ya dönük olmamalıdır. Onbinlerce binanıngüçlendirilmesi gerektiği düşünüldüğündeişin ekonomik ve sosyal boyutu ciddi noktala-ra ulaşmakta ve gelişmiş yapı malzemelerininde bu projelerde kullanılmasını kaçınılmazkılmaktadır.

İnşaat malzemeleri hem yeni yapılacak bi-nalarda hem de güçlendirilecek mevcut bina-larda anahtar rol oynamaktadır. Deprem ko-nusunun gündeme taşınması ve çalışma yü-rütmek amacıyla İMSAD Yapı Güvenliği veDeprem Komitesi’ni kurduk. Komitemiz tümdeğerli fikir ve katkılara açık olarak çalşma-larını yürütecektir.

Japonya’da meydana gelenson deprem ve ardından

yaşanan tsunami venükleer sızıntı, geride

bıraktığı acı tablo ile doğalafetlerin insanlık için hâlâ

en sıcak ve en büyüktehlike olduğu gerçeğini bir

kez daha ortaya koydu.

84 Mimarlık & İnşaat Dünyası

Nisan 2011 85

“Mimarlık mütemadiyen bir huzursuzlukhalidir” diyen Türkiye’nin genç ve başa-rılı mimarlarından biri Hasan Çalışlar.

Hayata bakış açısını değiştiren bir mesleği yaptığınıgururla ifade eden Çalışlar, 1969 İstanbul doğumlu.İstanbul Saint Michel Fransız Lisesi’nin ardından Mi-mar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden1992 yılında mezun olan Çalışlar, yüksek lisans ça-lışmalarını Yıldız Teknik Üniversitesi’nde “Mimarlık-ta Güç ve İktidar” ilişkisi üzerine yaptı. 1993 yılındanbu yana mesleki çalışmalarını Erginoğlu& Çalışlar Mi-marlık Ltd. Şti. adı altında İ. Kerem Erginoğlu ile be-raber sürdürüyor. Bursa Uludağ Üniversitesi, İstan-bul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi veMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde davet-li öğretim görevliliği de yapan Çalışlar, halen aynı üni-versiteside proje dersleri veriyor. Mimar Hasan Ça-lışlar ile mimarlık ve kent kültürü üzerine bir söyle-şi gerçekleştirdik.

Mimarlık kimliği sizin için ne anlam ifade ediyor?Mimar olma durumu, hayatta pek çok şeye kar-

şı bakışınızı değiştiriyor. Mimar, sürekli olarak gör-sel çevreyi denetim altında tutma dürtüsü ile hare-ket eden, düşünen ve çevredeki olumsuzluklarakarşı daha duyarlı olduğunu düşünen ve kendini ay-rıcalıklı hisseden biridir. Bunun ne kadarı doğru, nekadarı yanlış hala kestiremiyorum ama gerçek bu. Do-layısıyla çevreyle sürekli olarak iletişim halinde ve kafayoran bir yapınız oluyor. Mimarlık, bir nevi mütema-diyen bir huzursuzluk halidir.

Bir mimar olarak, imza attığınız yapıların oluşum sü-reçlerinde sizi hangi kriterler yönlendiriyor? Bir mi-marın ortaya gurur duyacağı bir yapı çıkartmasın-da hangi kriterler rol oynuyor?

Öncelikle konum. Kentle ilişkisi, çevre yapılarlagirebileceği etkileşimler. İkinci olarak, işveren veonunla beraber geliştirilecek hayal ve bunu gerçek-leştirme güdüsünün oluşması. Bunlar hayalleri ku-rarken önemli kısımlar, ama gerçekleştirirken ekipher şeyden daha önemli. Tasarım ekibi, mühendis vedanışman kadrolar, müteahhit, saha ekibi ve proje yö-netim ekibi. Uyumlu ve disiplinli bir çalışma olmadansağlıklı ürün alınamıyor.

Mimar Hasan Çalışlar:

“Mimarlık, mütemadiyen

bir huzursuzluk halidir”“Mimar olma durumu, hayatta pek çok şeye karşı bakışınızı

değiştiriyor. Mimar, sürekli olarak görsel çevreyi denetim altında

tutma dürtüsü ile hareket eden, düşünen ve çevredeki olumsuzluklara

karşı daha duyarlı olduğunu düşünen ve kendini ayrıcalıklı hisseden

biridir… Çevreyle sürekli olarak iletişim halinde ve kafa yoran bir

yapınız oluyor. Mimarlık, mütemadiyen bir huzursuzluk halidir.”

“MODERN MİMARLIK KÜLTÜRÜMÜZYENİ OTURUYOR”Birçok şehir ünlü mimarların yapıtlarıyla ve o mi-marlarla anılır. Türkiye’de buna benzer bir örnekçıkmamasının mimarlık kültürümüzle ilişkisi var mı?Toplum gerçekten kendisine yakışan yapıları mı is-tiyor mimardan yoksa mimarlar ekonomik bir bas-kı altında istemeden de olsa sonradan reddede-cekleri yapılara mı imza atıyor?

Türkiye’de modern mimarlık kültürü henüz yeniyeni oturuyor. Mimarın ne yaptığını, iki kuşak önce-si tam olarak bilmezdi. Hala kamuoyunda bir araş-tırma yapsanız mimar, mühendis farkı bilinmez çoğuyerde. Bu bir kültür meselesidir. Bir kentin bir mi-marla anılması için, bu ortak kültüre sahip olacak altyapıda bir kentli grubu gerekir. Ayrıca bu grubun, mi-marlık bilincini yayma aşamasında ısrarlı olması la-zım. Hiçbir şehirde, birtakım Don Kişot’lar bunukendi başlarına yapmamışlardır. Bu bir kent kültü-rü sorunudur. İyi projeler yapıldıkça, halk mimari ko-nusunda bilinçlendikçe, mimarları ile anılan siteler,mimarları ile anılan kentlere dönüşecektir. Bunun içiniyi mimariyi devletin özendirmesi şarttır. Ancak ne ya-zık ki, devlet bu konuda da, pek çok konuda olduğugibi vizyonsuz ve geridir.

Ödül kazananprojeler

Mimar Hasan Çalışlar 20 yıla yaklaşan meslekhayatında farklı projeleri ile ödüller kazandı.1996 yılında Ulusal Mimarlık Sergisi’nde TuncelEvi ile "Yapı Koruma Sanatı Başarı Ödülü”ne,2000 yılında Harp Akademileri Kapalı YüzmeHavuzu ile Ulusal Mimarlık Sergisi’nde "Yapı DalıBaşarı Ödülü"ne, 2004 yılında AMV Genç MimarÖdülü’ne, 2007 yılında “Berlin Türk BüyükelçiliğiKançılarya Binası” uluslararası yarışmasında4.’lük ödülüne, 2009 yılında Tarsus SEVİlköğretim Kampusu projesiyle, açılan davetliyarışmada 1.’lik ödülüne ve aynı projeyle 2010yılında Ulusal Mimarlık Ödülleri ve Sergisi’ndeProje Dalı Başarı Ödülü’ne değer görüldü.Turkcell Teknoloji ARGE Binası ile 2010 UlusalMimarlık Ödülleri ve Sergisi’nde “Yapı Dalı

Başarı Ödülü”ne, Tuzambarı-Medina TurgulDDB ile 2010 Ulusal Mimarlık Ödülleri ve

Sergisi’nde “Yapı DalıKoruma&Yaşatma Ödülü”ne ve aynı

projeyle 2010 Dünya MimarlıkFestivali (WAF World

Architecture Festival)“Yeni&Eski” kategorisindebirincilik ödülünü dekazandı.

86 Mimarlık & İnşaat Dünyası

Nisan 2011 87

En çok ne tür projeler üzerinde çalışmayı seviyor-sunuz? Ya da hangi tür yapıları tasarlamak size ya-kın geliyor? Gerçekleştirdiğiniz projelerdeki mimarianlayışınızı nasıl tanımlıyorsunuz?

Belli bir yapı türündense, binanın konumu ve malsahibinin yenilikçiliği bizi heyecanlandırır. “Bazı ta-buları yıkıp bir iki önemsiz gözüken değişiklikle kul-lanıcıların hayatında olumlu değişiklikler yapabilir mi-yiz” ona bakarız. Kentle ilişkili yapılar bu konuda enilginç olanı. Gerçekleştirdiğimiz yapılarda da en çokmekân kalitesine önem veririz. Binanın içine olabil-diği kadar sosyal alanı nasıl sokacağımızı araştırırız.Bina içi ile dış mekâna, kentsel mekânlarda binanıniç mekânına karışsın isteriz.

Mimarların malzeme kullanımını etkileyen neden-ler neler? Her mimarın kendine has bir malzeme se-çimi var mıdır?

Malzeme, tasarım yaparken asla birincil olarakdüşündüğümüz bir şey değildir. Önce fikir sonra plan-lama ve biçim derken, bu süreci hangi malzeme iledengeleriz diye bakar ve malzeme seçeriz.

Malzeme seçimi ve kullanımı projenin tasarım sü-recinden itibaren mimarın yapıyı şekillendirmesi sü-recinde nasıl bir etki yaratıyor?

Malzeme, tasarımın fiziki olarak gerçekleşme-sindeki en önemli şeydir. Malzeme olmadan tasarımbir grafik ürün olarak rafta kalır. Hayallerin gerçeğedönüşündeki ara eleman olduğu için her türlü fizik-sel özelliği ile tasarımın sürdürülebilirliği, ekonomi-si, sağlamlığı gibi konularda belirleyici oluyor.

Eskiden bu kadar çeşitli malzeme yokken daha es-tetik yapılar söz konusuydu. Bugün malzeme çe-şitliliği estetik ve sanatsal yapı kaygısını ortadan mıkaldırdı. Siz ne düşünüyorsunuz?

Malzemeler pek çok fikrin gerçekleşmesi için ko-laylık ve zenginlik demek olduğu kadar, bunu iyi den-geleyemeyenler için de kakafoni demek. Bu da ta-sarımın konusu başlı başına...

“ÇEVRE VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ARTIK BİR HAYAT GÖRÜŞÜDÜR”Son dönemde enerji tasarrufu ve verimlilik konu-ları mimari üsluba da yansıdı. Sürdürülebilir kent-ler için sürdürülebilir şehircilik ve mimarlıktan bah-sedilmeye başlandı. Sürdürülebilir mimarlık nedir?Kentlerin sürdürülebilir olmasında mimarinin etkisive katkısı nelerdir?

Enerji tüm dünyanın üzerinde durduğu bir konu.

Tuz Ambarı

Pek çok ülkede sürdürülebilir tasarımlar, yeşil bina-lar, enerji tasarrufu yapan binalar için ciddi devlet yar-dımları söz konusu. Bizde bu bilinç yeni yeni oturuyor.İsrafçı, Orta Doğulu yapımız burada da kendini gös-teriyor ve fazla duyarlı olmuyoruz. Hâlbuki çevre ve sür-dürülebilirlik artık bir hayat görüşü olarak ileri top-lumlarda benimsenmiş durumda. Yalnızca mimarininsorunu değil. Hayatın sorunu, bir kültür meselesi.

Türkiye’deki yapıları enerji verimliliği sürecininneresinde görüyorsunuz? Nasıl bir yapılaşma kül-türümüz var?

Ülkemizde yapılan yapıların, yüzde 99’unda ener-ji değil, alan esastır. Kullanılmayacak olsa dahi, faz-la ve lüzumsuz alan nasıl inşa edilir, o önemlidir. Bi-

nanın kalitesi değil, kantitesi esastır. Oysa bu sığ gö-rüş, dünyanın hiçbir medeni ülkesinde kalmamıştır.Tasarımından sürdürülebilirliğine bütün gayrimen-kuller birim fiyatlarını kalitelerinden kazanırlar. Bubilinç, az da olsa yerleşiyor.

Bu arada son dönemde bir de rezidans kültürü or-taya çıktı. Dikine bir yapılaşma ve her türlü sosyaldonatının tek bir yapının içinde yer alması. Bu na-sıl bir kent kültürü ve kent yaşamı ortaya çıkaracaktıryakın gelecekte veya çıkarttı mı?

Rezidanslar bildiğimiz apartmanın birtakım ser-vislerle donatılmış halleri. Yoksa malzeme ve işçilikkalitesini kenara bırakırsanız, Toplu Konut İdaresi’nin(TOKİ) blokları ile temelde çok farkları yok. Yeni biryaşam önermiyorlar. Kent yaşamına katkı ve katı-lımları yok, bir tür zengin gettosu olarak düşünebi-liriz.

İnşaat malzemelerinin özellikle seramik ve çinininmimarlıkta etkin kullanımı konusunda neler söy-leyebilirsiniz? Türkiye’deki yeni yapılarda sera-miğin mimaride kullanımıyla nasıl bir estetik vefonksiyonellik ortaya çıkıyor?

Seramik ve çini endüstrisi Türkiye’de epey iler-ledi. Cephe malzemesi olarak da kullanılıyor ve uz-man kadrolardan destek alabiliyorsunuz. Özellikle es-kimiş binaların yeniden kazanılmalarında bu türkaplama çözümler çok kullanılıyor. Ama hep dediğimgibi, tasarım çok önemli. Altın da yapsanız, iyi tasar-lanmış çamur daha iyi gözükür.

Son dönemde gerçekleştirdiğiniz ve gerçekleşti-receğiniz projeleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

Şu aralar Türkiye Basketbol Federasyonu içinkamp tesisleri projesi, Gaziantep’te alışveriş merkeziTarsus’ta SEV İlköğretim Kampusu ve Azerbay-can’da bir kayak merkezi ile ilgileniyoruz. Ayrıca İs-tanbul’da iki dönüşüm projesi devam ediyor.

“En iyikorumayıtasarımcı

mimar yapıyor”

“Bence en iyi korumayı tasarımcı mimar yapıyor.Dünyadaki örneklere baktığımız zaman da böyle.Restoratör mimarlar önemsiz insanlar değiller; çokönemli ve hakikaten var olması gereken,klonlanarak çoğaltılması gereken figürler. Bazıbinalar var ki arkeolojik koruma metotlarıyla tek tekuğraşılması gereken, çok ciddi uzmanlık gerektirenyapılar. Örneğin Topkapı Sarayı’nın HaremDairesi’nin altın varakları ya da kalem işiniyapabilmek için sanat tarihini, uygulama teknikleriniderinliklerine kadar bilmek, bunlara hâkim olmakgerekir. Bu başka bir şey. Bir de eski yapıylauğraşmak var. Burada ise bilakis yapıyı tanımakgerekiyor bence. Yapıya hâkim, inşaat kültürünehâkim bir kişi olması gerekir. Bizim Tuz Ambarımesela, sonuçta taş duvarlardan yapılmış bir ambar.Hiçbir sanatsal değeri yok. İlk önce balıkhane olarakyapılmış. Onun için kocaman duvarları var. Sonra tuzambarı olmuş, Tekel hububat deposu olarakkullanmış. Burada yapının karakterini anlayıp,okuyup nerde durup, nereye kadar gidileceğini, yeniyapılan mimari nereye kadar kendisini göstersin,nerede göstermesin kararını vermek gerekiyor.”

88 Mimarlık & İnşaat Dünyası

İkibindört yılının Ekim ayında Wired dergi-sinde editör Chris Anderson tarafındanyazılmış bir makale yayınlandı: The Long

Tail. Yani Türkçe söylemek gerekirse, “UzunKuyruk.” Makale kısa zamanda çok ses getirdi.Çünkü aslında hepimizin her gün içinde ya-şadığı bir değişimi çok güzel özetliyordu.

HIZLI VE KÖKLÜ DEĞİŞİMDaha kısa bir süre öncesine kadar, Türki-

ye sokaklarında birkaç araba markası vardı.Süpermarketlerdeki gazlı içecek, süt ve de-terjan markası sayısı bir elin parmaklarındanazdı. Evlerimizin damları, görünüşleri birbi-rine oldukça benzeyen birkaç markadan biriylekaplanır, duvarlarımızı boyayan boyacı kar-telada kirlenmiş iki noktayı gösterip, “En çokbu iki renk kullanılıyor” derdi. Seçeneklerinazlığı bizi rahatsız etmezdi, tıpatıp aynı ar-matürü komşuda görünce şaşırmazdık da.

Bugün yaşam ve tüketim alışkanlıkları-mızın felsefesi değişti. Kolumuza kimseningörmediği bir saat takmak, akşam yemeğin-den sonra kimsenin ismini duymadığı birpuro içmek, kimsenin haritada yerini bilebilmediği bir bölgeye seyahat etmek gibi ha-yatımıza giren yenilikler işte bu felsefenin birparçası. Ana arterlerden ayrılan küçük kılcaldamarlar gibi, hepimiz kendi yolumuza git-meye çalışıyoruz. Daha evvel yapılmamışlarıyapmaya, bilinmemişleri bilmeye uğraşıyoruz.Hatta kendimizi biraz da böyle tanımlıyoruz.Sonuçta, herkes başkalarından ve onlarınyaptıklarından biraz olsun ayrışmış küçükadacıklar oluşturmaya başlıyor.

Şimdi bu gerçeğe bir de tersten bakalım.Bunu kimse dinlemez dediğiniz şarkıcınınküçük de olsa bir hayran kitlesi var. Bu kıya-feti kimse giyip sokağa çıkmaz deseniz de, oelbiseyi satın alan birkaç kişi olmuş. Yani top-lumun ortak zevklerinin dışında yer alan, ne-redeyse sonsuz sayıda ürünün her biriyle il-gilenen küçük müşteri grupları var. Üç, beş ki-şiden ne olur ki diyoruz, ama bu küçük grup-ları yan yana koyduğunuz zaman toplamı o ka-dar büyük çıkıyor ki. İşin daha ilginç yanı, buküçük grupların sayısının her geçen gün birazdaha artması.

Türkiye’nin en popüler şarkıcısının hay-ranlarını bir yerde toplayalım. Onların hemenyanına en popüler ikinci şarkıcısının hayran-larını koyalım. Sonra üçüncü, dördüncü der-ken bütün hayran gruplarından oluşan bir kuy-ruk oluşturalım. Herhalde, kilometrelerceuzayan bu kuyruğun en sonunda, ismini bileduymadığımız şarkıcıların birkaç hayranı yeralırdı. İşte Uzun Kuyruk denilen gerçek bu!

Youtube’da en kötü videoyu bile seyredenbirileri var. Amazon’da bu güne kadar hiç sa-tılmamış bir kitap, bugüne kadar kimsenin si-pariş vermediği bir CD yok. Kısacası, kuyru-ğun en sonunda bile olsanız, küçük bir müş-teri kitleniz var. Buradan çıkarılacak bir dersvar. Bundan 30 sene önce standart bir ürünüretip pazarın yüzde doksanına hitap etmek,geri kalanları da ihmal etmek mümkündü. Bu-gün, geri kalanlar dediğimiz o küçük gruplarbir araya geldiğinde artık ihmal edemeyece-ğimiz kadar büyük bir önem taşıyor. İşin kö-tüsü, hepsinin bir tek hedefi var. Alışılmıştan,standarttan, başkalarının yaptıklarından fark-lı olmak.

FARKLI ÜRÜNLERMüşteri beklentilerinin farklılaşması, şir-

ketlerin iş yapış tarzında önemli değişikliklergerektiriyor. Bunlardan ilki ve belki de enönemlisi, ürünlerin çeşitlendirilmesi. Varolan seçeneklerin yeni fonksiyonlar, tasa-

Dr. Engin BARANMarka Stratejisti

Uzun Kuyruk, ürünlerve markalar

Bugün yaşam ve tüketim alışkanlıklarımızın felsefesideğişti. Kolumuza kimsenin görmediği bir saat takmak,

akşam yemeğinden sonra kimsenin ismini duymadığı birpuro içmek, kimsenin haritada yerini bile bilmediği bir

bölgeye seyahat etmek gibi hayatımıza giren yeniliklerişte bu felsefenin bir parçası.

90 Marka Mimarı

Nisan 2011 91

rımlar ve modellerle zenginleştirilmesi. Yani,müşterilere bir seçenekler listesi sunulma-sı. Şunu söylediğinizi duyar gibiyim: “Bizimmahallede, sayısız çeşit dondurması olan birdondurmacı var. Ama ben ne zaman gitsemhep aynı çeşit dondurmayı yiyorum. Seçe-nekler aslında çok da bir işe yaramıyor.”

Seçeneklerin varlığı, ister her seferindeaynı ürünü satın alsın, isterse her seferindeyeni bir ürün denesin, müşteri üzerinde olum-lu bir his bırakır. Bir ürüne en sadık müşteribile şöyle düşünür: “Eğer isteseydim, farklı birürün deneyebilirdim, ama ben kendi özgür ira-demle yine aynısını seçtim.” Seçerek satın al-manın keyfi, almak zorunda kalmanın keyfi-ni her zaman yener.

FARKLI MARKALARSeçeneklerin artması, diğer bir problemi

de ortaya çıkarıyor. Birbirinden farklı onlar-ca, hatta yüzlerce ürünü aynı marka altındatoplamak, en yüksek ve en düşük kaliteyi, enklasikle en moderni, en standart ürünle enfarklı olanı aynı marka altında pazara sunmakzorlaşıyor. Yani ürün çeşitliliği, er veya geç birmarka ağacının, hatta ağaçlarının oluşması-nı zorunlu kılıyor. Bu noktada şunu da kabuledelim. Uzun yıllar boyunca tek markaya ya-tırım yapmış şirketler için, bir marka ağacıoluşturmak oldukça zor. Yılların markasıyla,öyle istediğiniz gibi oynama lüksünüz pekolmuyor. Bu tip, zamanla kemikleşmiş mar-kalar için alt markalar yaratmak, doksan ya-şında ilk kez baba olmaya benziyor. Anlaya-cağınız, ne baba, ne de çocuk bu dönemi ko-lay atlatamıyor.

BİR MARKA AĞACIM OLSAMarkaların bir ağaç haline gelmeleri ko-

lay değil. Bunun için ilk yapılması gereken şey,yeni markaların var olan ana markanın dal-larına teker teker asılmaları. Bu sayede yenimarka, hem eski markanın bu güne kadaroluşturduğu bilinirlik ve imajdan faydalanıyor,hem de daha kolay korunup, kollanabiliyor. Buyöntem güçlü markaların hakim olduğu inşaatve inşaat malzemeleri pazarında çok yaygın.Örneğin, Ağaoğlu İnşaat yeni markası My To-werland’i tanıtırken, Ağaoğlu My Towerlandolarak adlandırıyor; yani yeni markasını eskimarka ağacının bir dalına asıyor.

Bu şekilde yaratılan bir marka ağacının ba-kımı da kolay değil. Bir yandan zamanla es-kiyen, kuruyan dalların budanması, diğer ta-raftan büyük potansiyel vaat eden dalların öz-gürce büyüyebilmeleri için kesilip toprağa di-kilmeleri gerekiyor. Böylece marka ağacı ge-

reksiz yüklerinden kurtuluyor. Toprağa diki-len dallar ise zamanla gelişip bağımsız ağaç-lar olabiliyorlar.

Örneğin, zamanında toprağa dikilen VitrAmarkası bugün Eczacıbaşı markasının yanın-da, bağımsız bir ağaç olarak yükselebiliyor.Hatta belirli pazarlarda VitrA markasının bi-linirliği Eczacıbaşı markasının bilinirliğinibile geçebiliyor. Tabii hiç bu yollardan geç-meden, yeni markayı tohum halinde toprağaekmek de mümkün. Ana markanın mirasındanfaydalanmadan, her türlü zorluğa tek başınadirenen böyle bir marka, tüm bu koşullararağmen bir kez kök salabilirse, kısa süredetüm rakiplerine de kök söktürüyor.

KISSADAN HİSSEUzun Kuyruk, müşteri davranışlarındaki

değişim konusunda bizleri uyarıyor. Bu deği-şim, bizlerden farklı müşteri beklentilerini an-lamamızı, bu beklentileri ayrı ayrı karşılayanürünler üretmemizi ve bu ürünleri taşıyacakgüçlü marka ağaçları yaratmamızı istiyor.Bunları yapamayan şirketlerin kuyrukta ön sı-ralarda yer bulamayacağını söylüyor.

İnşaat sektörü ulusal ekonomimiz için enönemli sektörlerin başında gelmektedir. Dışticaret hacmi, yaratmış olduğu istihdam im-

kanları, diğer sektörlerle doğrudan ilişkileri vesektörün mevcut küresel rekabet gücü göz önü-ne alındığında, inşaat sektörünün ülkemiz içinstratejik önemi daha da çok ortaya çıkmaktadır.İnşaat sektöründe yıllar içinde edinilmiş olan ulu-sal ve uluslararası tecrübeler ve bilgi birikimi, busektörde ülkemize önemli bir rekabet gücü ka-zandırmıştır. Bu rekabet gücünü daha da yük-seltmenin ve ekonomik değere dönüştürmeninyolu ise ürünlerimizde ve üretim süreçlerimiz-deki katma değeri artırmak, yenilikçi çözümlergeliştirmek ve geleceğin tasarımında ve inşaa-sında etki sahibi olabilmektir. Unutmamamız ge-rekir ki, gelecek vizyonuna sahip olmayan ülke-ler ve şirketler bugünün çözümleri üzerine kafayorarken, geleceğin çözümleri birileri tarafındantasarlanıyor ve geliştiriliyor olacaktır.

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN GELECEKVİZYONU VE GELECEĞİN BİNALARI

Geleceğin yapıları ve binaları nasıl olacak?2020 yılında ne tür binalarda yaşayacağız? 2020yılının binaları hangi ihtiyaçlarımıza ne tür çö-zümler geliştirmiş olacak? İşte bu sorularıncevaplarının bulunabilmesi, gelecek hedefleri-nin belirlenmesi ve inşaat sektörüne ait kısa, ortave uzun vadeli stratejilerinin oluşturulabilmesiiçin çok önemli bir gerekliliktir.

2020 yılının çözümlerini tasarlarken, 2010 ve-rileri ışığında önümüzdeki 10 yılın en önemli so-runları ve ihtiyaç alanları neler olacak diye dü-şünmekte fayda olacaktır. ABD’li bilim insanı Ab-raham Maslow “İhtiyaçlar Hiyerarşisi” isimliünlü çalışmasında, insanın en temel fiziksel ih-tiyaçlarını güvenlik, barınma ve beslenme ola-

rak ifade etmiştir. Bu tespit ışığında şöyle dü-şünebiliriz; konut sektöründeki en temel ihtiyaç,nüfusun daha büyük bir kısmının daha güvenli vedaha ekonomik şekilde barınma ihtiyacını kar-şılayabileceği, yaşamını daha güvenli bir şekil-de sürdürebileceği yaşam alanlarının oluşturu-labilmesidir.

Güvenlik deyince özellikle ülkemiz koşulla-rında akla ilk gelen ve en acil çözüm gerektirenfaktör hiç şüphesiz depremdir. Ülkemizin yüzöl-çümünün yüzde 42’si 1.derece deprem kuşağıiçinde yer almaktadır. Ayrıca bilmekteyiz ki mev-cut binalarımızın oldukça azı mühendislik hizmetigörmüş durumda. Yapı malzemesi kalitesi ola-rak özellikle 1997 yılında yürürlüğe giren DepremYönetmeliği ve 1999 yılında yaşanan MarmaraDepremi sonrasında yaygınlaşmaya başlayanyapı denetimi çalışmaları öncesinde yapılan bi-nalarımızın birçoğu yeterli seviyede değil. Öte yan-dan deprem riski taşıyan yapılarımızın tümünü yı-karak, kaliteli malzeme ve işçilikle yeni baştan ya-pımının maliyeti de oldukça yüksek.

O halde iki konu özellikle önem kazanmak-ta; mevcut binaların yeni takviye malzemeler vegeliştirilen mühendislik yöntemleri ile depremgüvenliklerinin sağlanması ve yeni yapılacakbinaların deprem etkilerine karşı koyabilecek,yüksek nitelikli ve ekonomik malzemeler ile üre-tilmesi. Özellikle düşük gelir grubundaki toplu-mun önemli kesiminin güvenli barınma ihtiyacınıkarşılayabilmek için, nitelikli ve ekonomik çö-zümlere acil olarak ihtiyacımız var. Bu çözüm-ler için iki yaklaşım uygun olabilir; ilki bugün kul-landığımız yapı malzemelerinin; betonun, çeli-ğin, çimentonun, yapısal malzeme özelliklerinideğiştirmek ve güçlendirmek, ikincisi de tama-men yeni ve daha üstün özelliklere sahip yapımalzemelerini geliştirmek.

Geleceği inşa ederken, sadece teknolojikdeğişimleri değil, sosyal ve demografik deği-şimleri de göz önünde bulundurmak son dere-ce önemlidir. Önümüzdeki 10 yıllık süreçte sos-yal yapıda, kültürel hayatımızda ve öncelikleri-mizde yaşayacak olduğumuz değişimler, nasıl bi-nalara ihtiyacımız olacağı konusunda bize önem-li ipuçları vermektedir. Araştırmacılar, şu an ege-men olan sosyal ve kültürel eğilimlerin devametmesi durumunda, önümüzdeki 10 yıllık süreçtedüşük nüfus artış oranlarına paralel olarak or-talama çekirdek aile büyüklüğünün ve aynı ko-nutta ikamet eden aile üyelerinin sayılarının aza-lacağını göstermektedir. Konut başına düşen bi-

Dr. Umut Ekmekçiİnşaat Mühendisi-TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Proje Yöneticisi

Dr. Volkan ÖZGÜZSabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi-SUNUM Direktörü

İnşaat sektörünün geleceğindeinovasyon ve nanoteknoloji

İnşaat sektöründe yıllar içinde edinilmiş olan ulusal veuluslararası tecrübeler ve bilgi birikimi, bu sektördeülkemize önemli bir rekabet gücü kazandırmıştır. Burekabet gücünü daha da yükseltmenin ve ekonomik

değere dönüştürmenin yolu ise ürünlerimizde ve üretimsüreçlerimizdeki katma değeri artırmak, yenilikçi

çözümler geliştirmek ve geleceğin tasarımında veinşaasında etki sahibi olabilmektir.

92 Makale

Nisan 2011 93

94 Makale

rey sayısı azalırken, yalnız yaşamayı tercih edenbireylerin sayısında da hızlı bir artış gözlen-mektedir. Öte yandan şehirleşme ve buna bağ-lı olarak büyük şehirlerde konut ihtiyacı da hız-la artmaktadır. Çevreyi daha az kirleten, doğa-ya daha az zarar veren, doğal kaynakları daha et-kin olarak kullanabilen yapılara ve binalara ih-tiyacımız vardır.

Yine ekonomi ile son derece ilişkili bir baş-ka ihtiyaç alanı ise enerjidir. Yapıların özellikleısınma amaçlı enerji tüketimlerinin azaltılabil-mesi için, güneş, rüzgâr gibi doğal enerji kay-naklarından daha etkin şekilde faydalanabil-meleri, ısı kayıplarını engelleyebilmek için isedaha iyi yalıtım malzemelerinin geliştirilmesi enönemli ihtiyaçlar olarak ortaya çıkmaktadır.2009 yılı verilerine göre toplam enerji tüketimindekonutlar yüzde 25 pay sahibidir. O halde önce-likle konutlardaki enerji tüketiminin azaltılma-sının hedeflenmesi gerekmektedir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı önderli-ğinde hazırlanmış olan Enerji Verimliliği 2010-2023 Belgesi’nde de öncelikli stratejik amaç-lardan ikisi “sanayi ve hizmetler sektöründeenerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azalt-mak” ve “enerji verimliliği yüksek binalarınenerji taleplerini ve karbon emisyonlarını azalt-mak ve yenilenebilir enerji kaynakları kullanansürdürülebilir çevre dostu binaları yaygınlaştır-mak” olarak belirlenmiştir.

AB’nin stratejik planlamasına göre, binala-rın 2015’te enerji tüketimlerini yüzde 30-50 ora-nında azaltması, 2020 yılında kendi enerjileriniüretir, 2025 yılında da ürettikleri enerjiyi satabilir

hale gelmeleri hedeflenmektedir. Bu hedeflereulaşmanın ön koşulu ise, binaların doğal ener-ji kaynaklarını etkin olarak depolayabileceği vekullanabileceği teknoloji sistemlerinin gelişti-rilmesidir. Günümüzde enerji ihtiyacını önemli öl-çüde güneşten ve hatta insan vücudunun ener-jisinden karşılayabilen binaların mevcut olduğunubilmekteyiz.

Geleceğin binalarının başka bir özelliği deakıllı bina kavramıdır. İletişim teknolojileri hergeçen gün hayatımıza daha fazla girmektedir, iş-lerimizin daha büyük kısmını bu teknolojileri kul-lanarak yapabilmekteyiz, hayatımızı kolaylaş-tırmak için de yine bu teknolojilerden gün geç-tikçe daha fazla faydalanmaya başlıyoruz. İleti-şim teknolojilerindeki gelişmeler ve sensörteknolojileri, ev içerisindeki tüm cihazların bir-biriyle bağlantılı olabilmesini ve insan etkisi ol-madan kendi kendisini kontrol edebilmesinimümkün kılmakta. Kendi kendini temizleyebi-len iç ve dış yüzeyler, kendi kendisini ısıtabilenmekanlar, hane halkının evde olup olmaması-na göre ısıyı ve enerji tüketimini kontrol edebi-len konutlar, güneş ışığının şiddetine ve dış sı-caklığa bağlı olarak renk değiştirebilen ve böy-lece sıcak havalarda ısıyı yansıtabilen, soğuk ik-lim koşullarında ise ısıyı absorbe ederek ener-ji tasarrufu sağlayan dış cephe kaplamalarıgibi birçok uygulama hayal değil.

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İNOVASYONVE NANOTEKNOLOJİ

Hangi sektörde olursanız olun, rekabet gücükazanmanın ve fark yaratmanın formülü “ino-

Nisan 2011 95

vasyon” kavramına dayanmaktadır. OECD tara-fından hazırlanan Oslo El Kitabı’nda “inovasyon”kavramı ürün, süreç, organizasyonel yapılanmave pazarlama yöntemlerinde, ekonomik değer ya-ratacak tamamen yeni ya da önemli derecede ge-liştirilmiş çözümler olarak tanımlanmaktadır.Başka bir değişle geliştirmiş olduğunuz yenilikçibir çözümün inovasyon olarak tanımlanabilme-si için ticari bir değer yaratabilmesi gerekmek-tedir. Bir şirketin tasarım, ürün geliştirme, üre-tim süreçlerinde ya da organizasyonel yapılan-malarında yenilik yapabilme ve bu yenilikleri ti-carileştirebilme kapasiteleri, bilgi birikimlerive tecrübeleri ne kadar yüksekse, o şirketin ino-vasyon kapasitesi ve buna bağlı olarak da reka-betçilik seviyesi o derece yüksektir. Yenilikçilikile verimlilik, katma değer üretimi, rekabetgücü, sermaye birikimi, büyüme, istihdam ya-ratımı, sosyal refah arasında doğrudan bir iliş-ki mevcuttur. Bu ilişkinin önemini fark etmiş olanülkelerde, inovasyon faaliyetleri hem özel sek-tör hem de kamu sektörü tarafından aktif ve is-tikrarlı şekilde desteklenmektedir.

Önümüzdeki on yılın temel toplumsal ihti-yaçları ve gelecekte ihtiyaç duyulacak konutözellikleri dikkate alındığında, inşaat sektörün-deki en önemli inovasyon alanlarının yapı mal-zemelerinde olduğu görülmektedir. Mevcut mal-zemelere yeni ve üstün özelliklerin kazandırıl-ması veya tamamen yeni ve üstün nitelikli mal-zemelerin geliştirilmesi, stratejik olarak enönemli inovasyon alanı olarak düşünülebilir.Daha hafif, daha esnek, dayanımı daha yüksek,daha uzun ömürlü hem kullanımı, hem de üre-timi süresince çevreye daha az zararlı, doğal

enerji kaynaklarından daha etkin şekilde fayda-lanabilen yapı malzemelerine ihtiyacımız ola-caktır. Bu yapı malzemelerinin geliştirilmesin-de ise, günümüzün en önemli teknoloji alanla-rından biri olan nanoteknoloji çok önemli katkı-lar sağlayabilir.

“Nano”, Yunanca kökenli ve “cüce” anlamı-na gelen bir kelime olup, 1 nanometre “1 met-renin milyarda biri”ni ifade etmektedir. Nano-teknoloji ise maddeyi oluşturan atomları kont-rol ederek, maddenin fiziksel ve kimyasal özel-liklerini değiştirebilmesine ve böylelikle yeniürünlerin geliştirilebilmesine ve mevcut ürün-lerin özelliklerinin önemli ölçülerde değiştirile-bilmesine olanak sağlayan bir teknolojidir. Mal-zemelerin özelliklerini önemli ölçüde geliştire-bilmeyi mümkün kılan nanoteknolojinin, mal-zeme kullanılan her sektörde uygulama alanla-rı mevcuttur. Bu sektörlerin başında da inşaat,otomotiv, gıda, tekstil, sağlık, kozmetik gibisektörler gelmektedir.

Nanoteknolojinin inşaat sektöründe birçokuygulama alanı bulunmaktadır. Taşıyıcı sistemioluşturan beton ve çelik gibi malzemelerde,nano-işlenmiş beton, daha dayanıklı ve plastiközellikleri daha yüksek nanokompozit çelik,

AB’nin stratejik planlamasına göre, binaların 2015’te enerjitüketimlerini yüzde 30-50 oranında azaltması, 2020 yılında kendienerjilerini üretir, 2025 yılında da ürettikleri enerjiyi satabilir halegelmeleri hedeflenmektedir. Bu hedeflere ulaşmanın ön koşulu ise,binaların doğal enerji kaynaklarını etkin olarak depolayabileceği vekullanabileceği teknoloji sistemlerinin geliştirilmesidir.

96 Makale

daha hafif, dayanıklı ve suya dayanıklı nano-kompozit alçı duvar gibi uygulamalar yapılmak-tadır. Koruma amaçlı yüzey uygulamalarındakendi kendini temizleyen, kirlenmeyen, su ve kirtutmayan yüzeylerin geliştirilmesi, yanma ge-ciktiricili nano katkı malzemelerinin kullanımı,antimikrobiyel kaplamalar gibi ürünlerin geliş-tirilmesi için önemli çalışmalar yapılmaktadır. Isı,ses ve ışık yalıtımında da, aerojel translusent ter-mal-akustik yalıtım, nanoporoz ses yalıtım mal-zemeleri, ışık kontrol filmleri ve kaplamalar gibiuygulama alanları mevcuttur.

Nanoteknoloji henüz ülkemiz için yeni yenikonuşulmaya başlanan bir teknoloji olmasınakarşın, ABD, Japonya, Almanya, Çin gibi ülkelernanoteknolojinin fırsatlarından katma değersağlama ve ticari kazanç sağlama yolundaönemli adımlar atmış durumdadırlar. AB üyesiülkelerin neredeyse tamamında kamu yönetimiseviyesinde ulusal nanoteknoloji politikaları be-lirlenmiştir. Nanoteknoloji ürün pazarı her ge-çen gün artan bir hızla büyümekte ve önümüz-deki 40 yıllık süreçte nanoteknolojinin dünya eko-nomisini en çok etkileyecek jenerik teknolojialanlarından biri olacağı öngörülmektedir.

Ülkemizde nanoteknolojinin farklı sektör-lerdeki uygulama alanları henüz yeterince bi-linmemektedir. Her yeni teknolojide olduğu gibi,nanoteknoloji alanında yapılan araştırma-ge-liştirme (ARGE) çalışmaları da istikrarlı yatı-rımlar, bilgi birikimi ve insan kaynağı gerektir-mektedir. Ülkemizde kamu yönetiminin nano-teknolojiyi stratejik öncelikli alanlardan biriolarak belirlediğini ve üniversiteler aracılığıylayapılan alt yapı yatırımları ile bu alanda yapıla-

cak ARGE çalışmalarını desteklediğini görmek-teyiz. Son yıllarda da Devlet Planlama Teşkilatı(DPT) aracılığıyla Bilkent Üniversitesi, SabancıÜniversitesi, Koç Üniversitesi, ODTÜ, İTÜ gibi üni-versitelere yapılan araştırma merkezi yatırımlarıbu desteğin en önemli göstergeleridir.

Ayrıca gerekli insan kaynağını yetiştirmeküzere, Anadolu Üniversitesi, Hacettepe Üniver-sitesi, Bilkent Üniversitesi ve ODTÜ gibi üniver-sitelerde yüksek lisans seviyesinde eğitim prog-ramları açılmış durumdadır. Sanayi boyutundaise, henüz nanoteknolojinin yeteri kadar tanın-madığını ve bu alanda ARGE ya da ÜRGE (Üre-tim Geliştirme) yapan firmalarının sayısının ol-dukça sınırlı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ül-kemizde farklı sektörlerde görmekte olduğumuzve nanoteknoloji kullanılmış ürünlerin önemli birkısmını, yurtdışında geliştirilmiş ve ithal edilmişürünler oluşturmaktadır.

Sanayimizde katma değerin ve yenilikçilikkapasitesinin artırılması ve nanoteknoloji gibi yeniteknoloji olanaklarından yeterince faydalanıla-bilmesi için, ilgili kamu kurumlarımıza, üniver-sitelerimize, araştırma merkezlerimize ve sa-nayicilerimize çok önemli görevler düşmektedir.Bu görevlerin başında da, ARGE yatırımı yapıla-cak ve ülkemize rekabet üstünlüğü kazandıra-bilecek stratejik alanların doğru olarak belir-lenmesi, etkin üniversite-sanayi işbirliklerinin ku-rulması ve desteklenmesi, nanoteknoloji ve ino-vasyon konusunda farkındalık yaratılması, sa-nayicimiz tarafından vizyonel bir bakış açısıyla,geleceğin ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi ve kat-ma değeri yüksek çözümler geliştirebilme mo-tivasyonunun sağlanması gelmektedir.

Geçtiğimiz ayın gerek global gerekse yerelgündemini Kuzey Afrika’daki olaylar oluş-turdu. 17 Aralık 2010 tarihinde Tunus’ta

başlayan isyan dalgası, Kuzey Afrika’daki totaliterrejimlerin güç kaybetmesine, bazılarının sonlan-masına neden olurken, piyasaları da karıştırdı.

PETROL YENİ REKORLARIN PEŞİNDEBrent petrol fiyatları dikkate alındığında, 17 Ara-

lık 2010 tarihinde 92 dolar olan petrol fiyatları 24 Şu-bat 2011 tarihinde 120 dolar seviyesine kadar yük-seldi. Bu dilimde petrol fiyatlarında meydana gelenyükseliş, yüzde 30 düzeyinde gerçekleşti. Dünya pet-rol rezervlerinin önemli bir bölümünün bulunduğubu bölgede meydana gelen belirsizliğin özellikle hed-ge fonlar tarafından spekülasyon amaçlı değerlen-dirilmesi bu harekette etkili oldu.

DÜNYA BANKASI’NIN TAHMİNLERİ HIZLI AŞILDI

Dünya Bankası’nın periyodik tahminlerine göre,2011 yılı sonunda petrol fiyatlarının NYMEX baz alın-dığında 86,1 dolar olması beklenmekte. Bu rakamgeçtiğimiz hafta itibariyle 100 dolar seviyesini zor-ladı. Dolayısıyla Dünya Bankası’nın tahminleri “şim-dilik” hızlı bir şekilde aşıldı. Petrol fiyatlarındameydana gelen çıkış trendinin korunması duru-munda Dünya Bankası’nın tahminlerini revize etmesigerekliliği de doğdu. Ancak şimdilik mevcut geliş-meleri kısa vadeli değerlendirmek gerekiyor.

PETROLDE HAREKETLERİN ÖNEMLİ BİRBÖLÜMÜ SPEKÜLATİF

Mevcut durumda piyasalarda yaşanan sert ha-

Fatih YEĞENOĞLU İMSAD-Ekonomist

Gündem Kuzey Afrika

98 Ekonomik Perspektif

reketleri spekülasyon ile açıklamak mümkün. Özel-likle hedge fonların FED’in sağladığı yüksek likidi-teden “yüksek getiri” elde etme amacında olmala-rı bu tip gelişmelerin “aşırı fiyatlanmasına” nedenoldu. Reel bazda durumu ortaya koyacak unsur isepetrol rezervlerinin Libya’daki payı.

Buna göre OPEC üyeleri içinde Libya’nın petrolrezervlerinin payı yüzde 4,4. OPEC’e üye olmayan ül-keler de hesaba katıldığında dünya petrol rezerv-lerinin yüzde 3,5’i Libya’da bulunuyor. Dolayısıyla buülkede üretimin kısmi olarak durması, petrol fiyat-larında son dönemde meydana gelen çıkışın sade-ce bir bölümünü açıklayabiliyor. Yani, son dönem-de yaşanan fiyatlamanın önemli bir bölümü spekü-lasyondan gerçekleşti.

PETROL CARİ AÇIĞI VURURPetrol fiyatlarında meydana gelen bu artışın Tür-

kiye’nin cari açık rakamı üzerinde olumsuz etkile-ri olacağı açık. Bununla birlikte dış ticaret hacmi ola-rak Kuzey Afrika ülkelerini incelediğimizde, bugrubun Türkiye’nin dış ticaret hacmi üzerindeki et-kisinin oldukça sınırlı olduğu görülüyor.

KUZEY AFRİKA İLE TİCARET SINIRLI DÜZEYDE

Buna göre 2010 yılında Kuzey Afrika ülkeleri ara-sında en fazla ihracat 2,26 milyar dolar ile Mısır’a ya-

“Müteahhitlik sektörü, özellikle Bağımsız Devletler Topluluğu,Ortadoğu ve Afrika’da büyük projelere imza atıyor. Bugüne kadarüstlenilen projelerin bölgesel dağılımı; BDT yüzde 43,6 (77,7 milyardolar), Orta Doğu yüzde 24,1 (42,9 milyar dolar), Afrika yüzde 21,1(37,6 milyar dolar), Avrupa ve Amerika yüzde 8,4 (15,1 milyar dolar),Asya Pasifik Bölgesi yüzde 2,8 (4,9 milyar dolar) şeklinde oluştu.”

Nisan 2011 99

İHRACAT (BIN)2010 Oct-10 Nov-10 Dec-10

Fas 624 319 55 488 50 981 57 707Cezayir 1 506 819 119 947 108 809 137 582Tunus 714 418 60 156 59 764 78 006Libya 1 935 307 137 438 149 959 202 538Mısır 2 261 286 160 493 148 055 211 502

İTHALAT (BIN)2010 Oct-10 Nov-10 Dec-10

Fas 396 798 33 729 33 543 29 114Cezayir 2 274 924 214 695 213 129 201 589Tunus 280 406 39 613 32 013 16 513Libya 425 652 12 859 32 480 16 277Mısır 926 280 89 010 87 406 74 038

pıldı. Bu ülkeyi 1,94 milyar dolar ile Libya izledi. Do-layısıyla bu bölgede meydana gelen olaylar, Türki-ye’nin ihracatında genel bir problem meydana ge-tirmeyecektir. Buna karşın daha sonradan detaylı iş-leneceği üzere özellikle inşaat sektörü üzerindeolumsuz etkileri gözlenebilir.

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE HAREKETLİ DÖNEM

İnşaat sektöründe gelişmeleri iç ve dış unsur-lar olarak ikiye ayırmak gerekiyor. İçeride açıklanankonut satışları ve yapı izinleri rakamları sektöre yö-nelik önemli ipuçları içerirken, dışarıda inşaat sek-törünü yakından ilgilendiren Kuzey Afrika gerilimi-ne yönelik gelişmeler önümüzdeki döneme ışıktutacaktır.

KONUT SATIŞLARI İSTENEN DÜZEYİYAKALAYAMIYOR

İçeride yaşanan gelişmelerde dikkat çekici un-sur, konut satışları ile yapı ruhsatları arasındaki

100 Ekonomik Perspektif

uyuşmazlıktır. Buna göre özellikle müteahhitliksektörünün uzun vadeli proje çalışmalarına devametmesi nedeniyle yapı ruhsatları alımlarında hızlı birçıkış yaşanırken, aynı dönemde konut satışlarında-ki artış göreceli olarak sınırlı gerçekleşti. Yine yapıkullanım izinlerindeki yükselişin de sınırlı bir dü-zeyde artış kaydettiği görüldü.

Nitekim son açıklanan TÜİK verilerinde konut sa-tışlarında bir önceki döneme göre yüzde 16,51 ar-tış yaşandı. Bununla birlikte bir önceki yılın aynı dö-

Türkiye

TR10 (İstanbul)

TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)

TR22 (Balıkesir, Çanakkale)

TR31 (İzmir)

TR32 (Aydın, Denizli, Muğla)

TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)

TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik)

TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)

TR51 (Ankara)

TR52 (Konya, Karaman)

TR61 (Antalya, Isparta, Burdur)

TR62 (Adana, Mersin)

TR63 (Hatay, K.Maraş, Osmaniye)

TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir)

TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat)

TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın)

TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop)

TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)

TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize)

TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt)

TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)

TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)

TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)

TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)

TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır)

TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)

Q4.09

116229

25254

1155

1262

7666

2332

2226

5722

2231

22767

3477

6954

5833

1951

2444

3815

669

806

4207

2595

1105

398

3340

452

3401

3261

906

Miktar

Q3.10

83697

16320

1030

1058

4567

1785

1843

5770

1738

13867

3019

5229

4019

1560

2357

3745

459

533

3241

1927

546

285

2742

335

2846

2238

638

Q4.10

97517

20922

1259

1118

5303

2033

2218

5726

2209

15977

3323

5732

4979

1852

2238

4132

596

613

3143

2452

691

399

3254

379

3003

3238

728

B.Ö.Y.*

-%16.10

-%17.15

%9.00

-%11.41

-%30.82

-%12.82

-%0.36

%0.07

-%0.99

-%29.82

-%4.43

-%17.57

-%14.64

-%5.07

-%8.43

%8.31

-%10.91

-%23.95

-%25.29

-%5.51

-%37.47

%0.25

-%2.57

-%16.15

-%11.70

-%0.71

-%19.65

Değişim*

B.Ö.Ç.*

%16.51

%28.20

%22.23

%5.67

%16.12

%13.89

%20.35

-%0.76

%27.10

%15.22

%10.07

%9.62

%23.89

%18.72

-%5.05

%10.33

%29.85

%15.01

-%3.02

%27.24

%26.56

%40.00

%18.67

%13.13

%5.52

%44.68

%14.11

KONUT ŞATIŞLARI

* B.Ö.Y.=Bir önceki yıla göre değişim, B.Ö.Ç.=Bir önceki çeyreğe göre değişim

nemine göre yüzde 16,1 gerileme yaşandığı görül-dü. Yani 2009 yılının 4. çeyreğinde 116 bin 229 dü-zeyinde gerçekleşen konut satışları, 2010 yılının 4.çeyreğinde 97 bin 517 düzeyine geriledi. 2009 yılın-daki satış rakamlarını yakalamayan konut sektö-ründe, bunun temel nedeni olarak fiyatların yüksekolmasını görüyoruz. Kriz sonrasında hızlı bir yük-seliş gösteren gayrimenkul fiyatlarının ‘şiştiğine’ yö-nelik oluşan görüşler alımların istenen düzeyde ol-mamasına neden oldu. Rakamlarda dikkat çeken birdiğer nokta, konut satışlarının bir önceki çeyreğegöre durumu. Nitekim konut satışları bir önceki çey-reğin aynı dönemine göre yüzde 16,1’lik artış kay-dederek, çeyreklik bazda çıkış eğilimini sürdürdü.Yani 2010 yılı içinde konut satışları yılın son çeyre-ğine doğru artış trendi yakaladı.

Bölgesel olarak bakıldığında ise İstanbul’dakonut satışlarının bir önceki yılın aynı dönemine göreTürkiye ortalamasının üstünde yüzde 17,15 azalışkaydettiği görüldü. Bununla birlikte ivme kaybı do-ğuda da yaşandı. Nitekim Mardin, Batman, Şırnak veSiirt’i kapsayan TRC3’teki konut satışlarındaki aza-lış yüzde 19,65; Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’yi kap-sayan TRB2’deki gerileme ise yüzde 16,15 oldu.

GAYRİMENKUL FİYATLARININSEVİYESİNE DİKKAT EDİLMELİ

Gayrimenkul fiyatlarının yüksek olması durumubir risk unsuru olarak takip edilmeli. Nitekim Mer-kez Bankası’nın gösterge faizleri dip seviyelereçektiğine yönelik sinyaller verdiği bir ortamda, ko-nut satışlarında istenen patlama yakalanamadı.Bu dilimde istenen satış rakamlarının yakalana-mamasına karşın, konut üretim sürecinin devam edi-yor olması önümüzdeki dönemde inşaat sektörününlikidite sıkıntısı yaşamasına neden olabilecek. Yinefaizlerin önümüzdeki dönemde yukarı yönlü hare-ket olasılığı arttı. Dolayısıyla gayrimenkul alımıiçin mevcut durumdaki olumlu ortamın önümüzdekidönemde negatife döndüğü görülebilir.

Nisan 2011 101

YAPI RUHSATI ALIMI ARALIK’TA YÜZDE 243,2 ARTTI

Yapı izinleri rakamları incelendiğinde yine gay-rimenkul sektöründe bekleyen talebe yönelik bir ha-zırlığın etkili olduğu tespit edilebilir. Buna göre yapıruhsatında hızlı bir artış yaşandığı görülürken, yapıkullanım izinlerinde aynı performans yakalana-madı. Yani yatırımcı uzun vadeli yatırım yapmak içinyapı ruhsatı almakta, ancak mevcut stoklara yöne-lik talep istenen düzeyde olmadığı için yapı kullanımizni alma ihtiyacı sınırlı bir düzeyde oluşmaktadır.Buna göre yapı ruhsatları Ekim, Kasım ve Aralık ay-larında sırasıyla yüzde 44,5, yüzde 45,8 ve yüzde 243,2düzeylerinde artış gösterirken, aynı dilimde yapı kul-lanım izinleri yüzde 26,91, yüzde -0,07 ve yüzde 0,83düzeyinde değişim kaydetti. Buna göre yılın 4. çey-reğinde 67,42 milyon metrekare yapı ruhsatı alı-nırken, 20,75 milyon metrekare yapı kullanım iznitalep edildi.

KONUT YİNE LİDERYapı ruhsatı alımındaki dağılım incelendiğinde

ise konutun yeniden ön plana çıktığı görülüyor. Özel-likle düşük faizler nedeniyle kiradan kurtulmak is-teyen hane halkına yönelik hazırlık, yapı ruhsatla-rında artış yaşanmasına neden oldu. Buna göre yapıruhsatları talebinde konut yüzde 78,76 ile liderliğielinde bulundururken, sanayi binaları yüzde 6,04 ileikinci, perakende ticaret binaları ise yüzde 2,76 ile3. sırada yer aldı.

Yapı kullanım izinlerinde sektörlerin oransal da-ğılımına baktığımızda konut sektörünün payınınyüzde 72,2’ye yükseldiği görülüyor. Bununla birlik-te sektöre katma değer yaratan son dönemin modayapısı alışveriş merkezlerinin yanı sıra ofis, hasta-ne ve sanayi binalarının toplamdaki payı yüzde19,64 düzeyine doğru sınırlı bir çıkış kaydetti. Do-layısıyla konut sektörüne yönelim yapı izinlerinde degörüldü.

Alt başlıkları incelediğimizde konutta yapı kul-lanım izinleri ile yapı ruhsatı alımları arasındaki ay-rışma net bir şekilde görülüyor. Buna göre iki veyadaha fazla daireli ikamet amaçlı binalarda Aralıkayında yapı ruhsatlarında yüzde 225,9’luk artış ya-şanırken, yapı kullanım izinlerinde yüzde 5,52’lik yük-seliş kaydedildi. Bu rakamlar da yatırımcıların ko-nut sektörüne daha uzun vadeli baktığını gösterdi.Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, ra-kamların tüketicinin tercih ettiği bölgeler hakkındabilgi vermemesidir. Ancak genel trendin gösterdi-ği; alışveriş merkezlerinin kurulduğu bölgelerde top-lu yaşam alanlarının oluştuğudur. Müteahhitliksektörü bu gerçeği göz önünde bulundurarak şeh-rin merkezinden uzak yerlerde ‘kendi kendine ye-tebilen’ konut projeleri üretmektedir.

MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜ 2008SONRASINDA HIZ KESTİ

En şaşırtıcı artışlardan biri de otel yapı ruhsat-larında yaşandı. Turizm sektörüne yönelik olumlubeklentiler neticesinde, bu yapı tipinde yapı ruhsatlarıEkim-Aralık döneminde sırasıyla yüzde 115,8, yüz-de 262,2 ve yüzde 680 oranında artış gösterdi.

Yurtdışı ayağını dikkate aldığımızda ise özelliklemüteahhitlik sektörünün 2008 yılından beri kay-bettiği ivme dikkat çekiyor. Gittiği bölgelerde Türkyapı malzemelerini de götüren bu sektörde üstle-nilen proje bedeli 2000 yılı için 1 milyar dolar olur-ken sırasıyla, 2001’de 2,4 milyar dolar, 2002’de 2,4milyar dolar, 2003’te 4,1 milyar dolar, 2004’te10,6 milyar dolar, 2005’te 11,2 milyar dolar, 2006’da20,4 milyar dolar, 2007 yılında 24,5 milyar dolar ve2008 yılında 23,7 milyar dolar, 2009 yılında 21,5 mil-yar dolar, 2010 yılında 15,2 milyar dolar olarak kay-dedildi. 1972 yılından 2010 yılına kadar üstlenilenproje bedeli ise 178 milyar dolara ulaştı.

ORTADOĞU VE KUZEY AFRİKA TÜRKİYE İÇİN ÖNEMLİ

Müteahhitlik sektörü, özellikle Bağımsız Dev-letler Topluluğu, Ortadoğu ve Afrika’da büyükprojelere imza atıyor. Bugüne kadar üstlenilen pro-jelerin bölgesel dağılımı; BDT yüzde 43,6 (77,7 mil-yar dolar), Orta Doğu yüzde 24,1 (42,9 milyar do-lar), Afrika yüzde 21,1 (37,6 milyar dolar), Avrupave Amerika yüzde 8,4 (15,1 milyar dolar), Asya Pa-sifik Bölgesi yüzde 2,8 (4,9 milyar dolar) şeklindeoluştu.

Avrupa’da İrlanda haricinde Batı Avrupa böl-gesinde nispeten daha az iş yapılmış, müteahhit-lik hizmetleri yoğunlukla Balkan ülkelerinde ger-çekleştirildi. Bu ülkelerin başında ise Romanya,Bulgaristan ve Makedonya geldi.

LİBYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN HİZMETİHRACINDA 2. ÜLKE KONUMUNDA

1972-2010 yılları arasında yurt dışı müteahhitlikfirmalarınca üstlenilen projelerin ülkelere göre da-ğılımında, Rusya Federasyonu yüzde 18,5’lik oranile lider konumdadır. Rusya’yı Libya (yüzde 14,8),Türkmenistan (yüzde 11,1), Kazakistan (yüzde7,3), Irak (yüzde 5,2), Suudi Arabistan (yüzde 4,6),Birleşik Arap Emirlikleri (yüzde 4,1), Katar (yüzde4,1), Romanya (yüzde 3,4), Cezayir (yüzde 2,9) veAzerbaycan (yüzde 2,5) izledi. Rakamlar Türk in-şaat sektörünün yurtdışı ayağı konusunda Orta doğuve Kuzey Afrika’nın önemini ortaya koyuyor. 1972yılından beri yapılan müteahhitlik projelerindeLibya’nın ağırlığı da dikkat çekicidir. Müteahhitlikhizmetinin en fazla verildiği ikinci ülke konumun-daki Libya’daki krizin derinleşmesi bu ülkeye ya-pılan yapı malzemeleri ihracatını, dolayısıyla inşaatsektörünü olumsuz etkileyecektir.

102 Ekonomik Perspektif

ÜLKELERE GÖRE DAĞILIM (1972-2010)Ülkeler Toplam Proje Bedeli ($) Pay (%)Rusya 33.044.275.824 18,5%Libya 26.326.624.319 14,8%Türkmenistan 19.733.525.233 11,1%Kazakistan 12.960.546.404 7,3%Irak 9.211.419.715 5,2%S.Arabistan 8.118.301.201 4,6%BAE 7.296.842.618 4,1%Katar 7.277.513.766 4,1%Romanya 6.103.597.305 3,4%Cezayir 5.194.318.843 2,9%Azerbaycan 4.432.752.155 2,5%Diğer Ülkeler 38.615.104.526 21,5%

Yakın ve uzak komşumuz

104 İhracat Kapıları / İran

Nisan 2011 105

Yakın komşumuz olmasına karşın İran’la uzun yıllardıristenilen ticaret hacmi bir türlü yakalanamıyordu. Sonyıllarda İran inşaat sektöründe yaşanan hareketlilik,bölge ülkeleri kadar Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.Bir milyon 700 bin konut yapımının planlandığı İran, Türkinşaat sektörü ve inşaat malzemesi sanayicisi içinönemli bir fırsat oluşturuyor.

İran’ın lokomotif sektörlerinden biri olan inşa-at sektörü, Türkiye için de bulunmaz fırsatlar su-nuyor. Türk inşaat ve inşaat malzemeleri sa-

nayisi de son yıllarda İran’daki konut yapımı alan-larında aktif faaliyetler içinde bulunuyor. İran’la buamaçla 2010 Temmuz ayında her iki ülke bakan-larının da imzaladığı mutabakat zaptı, inşaat sek-törü ve konut alanında iş birliğini öngörüyordu. Ba-yındırlık ve İskân Bakanı Mustafa Demir ile İran Ba-yındırlık ve İskân Bakanı Ali Nikzad tarafından Tah-ran’da imzalanan mutabakat zaptı, inşaat sektö-rüyle ilgili bilgi ve tecrübelerin paylaşımını, toplukonut projeleri konusunda ortak çalışmayı, araş-tırma ve uzmanların eğitimini, inşaat malzemele-ri üretimi ile son teknoloji ürünlerinden yararlan-mayı içeriyor.

İran’da bir milyonluk toplu konut projesine Türkfirmalarının da katılmak istediklerini belirten Ba-kan Demir, iki ülke arasında öngörülen 30 milyardolarlık ticaret hacmine ulaşılmasında inşaatsektörü alanındaki iş birliğinin katkı sunabilece-ğini söyledi. “İran’da şu anda 1 milyon 700 bin ko-nut yapım aşamasında” diyen Bakan Nikzat da, Tür-kiye’den iki firmanın şu anda 25 bin konutluk pro-je yapmak üzere olduklarını kaydetti. Her iki ülkebakanlarının açıklamaları İran’daki inşaat sektö-rünün, Orta Doğu ve Kuzey Afrika coğrafyasında ya-şanan politik sorunlar da düşünüldüğünde önem-li bir fırsat gibi görünüyor.

PETROLE BAĞIMLI BİR EKONOMİMerkezi planlamanın hâkim olduğu İran eko-

nomisinin can damarı petrol ve doğal gaz… Dış ti-caret fazlası veren İran’ın toplam ihracatının yüz-de 80’i ve devlet bütçesinin yüzde 40 ila yüzde 70’ini

petrol gelirleri oluşturuyor. Dünya petrol rezerv-lerinin yüzde 10’u, doğal gaz rezervlerinin de yüz-de 17’si İran’da bulunuyor. İran’da 2010 yılında gün-lük 4,8 milyon varil petrol üretilirken, bu rakamın2015 yılında 5,8 milyon varile yükseltilmesi hedef-leniyor. İran’ın 27 trilyon metre küp doğal rezervi-ne sahip olduğu tahmin ediliyor. Kişi başına milli ge-lir oranı 2010 yılında 11 bin 550 dolar olan İran’ın2009 ihracatı 67, 5 milyar dolar, ithalatı ise 55,8 mil-yar dolar… İthalatının yüzde 40’ını Avrupa Birliği ül-kelerinden Avro olarak yapan İran’da 2010 yılı en-flasyonu da yaklaşık yüzde 14’lerde seyretti.

Türkiye’nin İran’a 2009 yılında ihracatı 2, 2 mil-yar dolar olarak gerçekleşirken, ithalatı ise 3,4 mil-yar dolar düzeylerinde oldu. Türkiye’nin İran’a de-mir-çelik ihracatı 2008 yılında 205 milyon dolar,mobilyalar, aydınlatma lambaları ve prefabrik ya-pılar ihracatı 79 milyon dolar, cam ve cam eşya ih-

racatı 49 milyon dolar, plastik ve plastikten mamuleşya ihracatı 104 milyon dolar, ağaç ve ağaçtan ma-mul eşya ihracatı 111 milyon dolar oldu. Ancak sonyıllarda İran’ın yükselen sektörü olan inşaat sek-törüne, Türk inşaat ve inşaat malzemesi sanayisiningösterdiği ilgi, İran konut sektöründen alınan pa-yın artması ihracat rakamlarının artacağının da sin-yallerini veriyor. Türkiye’nin İran’a ihracatı 2 mil-yar dolar olmasına karşın, ithalatı petrol ve doğalgaza duyduğu bağımlılıktan dolayı 8,2 milyar do-ları buluyor. Türkiye’nin 2010 yılında en fazla in-şaat malzemesi ihraç ettiği ülkeler sıralamasın-da Irak, Mısır, Libya ve Birleşik Arap Emirlikleri bu-lunurken, bu ülkeleri İngiltere, Cezayir, Almanyave İran izledi. Bu sekiz ülkenin toplamdaki payı yüz-de 45’i buluyor.

İRAN İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ DURUMPetrol ve doğal gaza bağlı İran ekonomisi son

yıllarda inşaat sektöründe yaşanan hareketlenmeile Türk firmalarının da gözünü diktiği yeni bir pa-zar. Son yıllarda büyük şehirlere gerçekleşenhızlı göçler ve inşaat sektöründe meydana gelenhareketlenme özellikle konut alanında büyük bircanlılık yaşanmasına neden oldu. Türk müteah-

Türkiye’nin 2010 yılında en fazla inşaat malzemesi ihraçettiği ülkeler sıralamasında Irak, Mısır, Libya ve Birleşik

Arap Emirlikleri bulunurken, bu ülkeleri İngiltere, Cezayir, Almanya ve İran izledi.

106 İhracat Kapıları / İran

Nisan 2011 107

hitlerinin İran’da faaliyete başlamaları 1983 yılın-da oluyor. O tarihlerde üstlenilen birkaç projeninardından, Türk firmaları yaklaşık 20 yıl İran’da her-hangi bir proje üstlenemiyor. 2004 yılından itiba-ren, Türk müteahhitlik ve müşavirlik firmaları İranpazarına yeniden giriyor ve bugüne kadar İran’da531 milyon dolar değerinde 22 proje üstleniliyor.

Yıllara göre bakıldığında ise 2004’e kadar 83,5milyon dolar olan İran’daki Türk müteahhitlik fir-malarınca üstlenilen projelerin toplam bedelleri,2004 yılında 77 milyon dolar, 2005’te 40 milyon do-lar, 2006’da 215 milyon dolar ve 2007 yılında 17 mil-yon dolar ve 2008 yılında ise 100 milyon dolar olu-yor. Irak-İran Savaşı sonrası ülkelerine geri dönenİranlıların yatırımlarını gayrimenkul sektöründe de-ğerlendirmek istemeleriyle de inşaat sektörü ha-reketleniyor. 2003 yılında özel sektörün inşaat sek-töründeki yatırımları bir önceki yıla göre yüzde 13,6artarken, bu oran 2007 yılında 2006 yılına göre yüz-de 68 artış gösteriyor. İran Merkez Bankası’ncaaçıklanan bu oranların hesaplanma yöntemindearazi fiyatlarının dâhil edilmediği ve arazi fiyatla-rındaki son bir yıllık artışın yüzde 50-65 arasındaolduğu dikkate alındığında sektördeki canlılıkdaha iyi anlaşılıyor. 2006-2008 yılları arasında

konut fiyatları iki ila üç kat artan İran’da, ancak 2008yılı itibari ile küresel ekonomik krizin etkisi ile dur-gunluğa, anılan yılın ikinci yarısında da gerilemeeğilimine giriyor.

1993-2008 tarihleri arasında İran'a 331,5 mil-yon dolar inşaat malzemeleri, 569,8 milyon dolarbina ve konut inşası olmak üzere toplam 901,3 mil-yon dolar yabancı yatırım yapıldı. İran'ın 1993 yı-lından itibaren tasarım ve mühendislik alanındaaldığı yabancı yatırım miktarı ise, 61,7 milyon do-lardır. Hükümetin popülist politikalarından olan,‘’büyük yatırım projelerine sağlanan kredilerin, ko-

Türk İran ikili ilişkileriYıllar İtibariyle Dış Ticaret (.000 Dolar)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge2003 533.786 1.860.683 2.394.469 -1.326.8972004 813.031 1.962.059 2.775.090 -1.149.0282005 912.940 3.469.706 4.382.646 -2.556.7662006 1.066.902 5.626.610 6.693.512 -4.559.7082007 1.441.190 6.615.393 8.056.583 -5.174.2032008 2.028.451 8.199.594 10.228.045 -6.171.143

Kaynak: DEİK

lay şartlarla sayıca fazla, miktarca düşük değer-lere bölünerek yeni kurulacak işletmelere tahsisedilmesi’’ planı başarısızlığa uğramış ve bu durumise, inşaat sektöründe diğer sektörlere nazarandaha yüksek bir enflasyona yol açmıştır. Üretimmaliyetlerinin yüksekliği ve konut başta olmak üze-re inşaat sektörünün karlılığı, küçük ve orta ölçekliişletmelerin kuruluşu için tahsis edilen kredile-rin veriliş amaçlarına aykırı olarak inşaat sektö-rüne yönelmesine sebep olmuş ve gayrı menkulsektöründe yatırım amaçlı bir talep patlamasınayol açmıştır.

İran inşaat sektörü; kalifiye iş gücü, birikim veileri teknoloji gerektiren gaz ve petrol sektörüneait inşaatlar dışında alt yapı açısından kendine ye-terli görünüyor. Sektörün karlılığı sebebi ile dev-let tarafından yabancı firmalara spesifik konulardışında iş birliği olanağı sağlanmıyor. Yabancıfirmaların daha çok gaz, petrol ve petrokimya sa-nayisi, bazı yol inşaat projeleri ile son yıllarda ge-liştirilmeye çalışılan turizm sektörüne ait inşaatprojelerinde ve teknik müşavirlik sektöründe yeraldığı gözleniyor. Baraj projelerinde de yabancı şir-ketlere ihtiyaç duyuluyor.

YENİ YATIRIMLAR FIRSAT YARATIYORİran’da özellikle konut, yol, baraj, havaalanı in-

şaatları gibi yüksek ekonomik değeri olan faali-yetler yeni fırsatlarda yaratıyor. İran’a komşubölge ülkeler içerisinde hem teknik, hem de ürüngamı ve kalitesi açısından tartışmasız bir yere sa-hip olan Türk firmaları da İran’daki yeni yatırım-larla ilgili ağırlıklarını artırıyor. 35 milyon 717 binmetreküp su depolama hacmi ile 550 barajı bulu-nan İran'da 140 baraj yapım aşamasında olup, bubarajların işler duruma geçmesi ile toplam su de-polama kapasitesinin 58 milyon 517 bin metre küpeulaşacağı öngörülüyor. İran 501 adet yeni baraj ya-pımını da hedefliyor. Bu açıdan bakıldığında barajinşaası konusunda önemli bir tecrübe ve bilgi bi-rikimine sahip Türk müteahhitlik ve teknik müşa-virlik firmaları için oldukça büyük bir fırsat gözeçarpıyor. Elektrik santrali inşası için yeterli tecrübeve donanıma sahip firmalardan yoksun İran'da, tek-

108 İhracat Kapıları / İran

Nisan 2011 109

Türk firmaları açısından İran pazarı nasıl biröneme sahip? Türkiye'nin avantajları nelerdir?Türk firmaları açısından İran pazarı çok önemlibir pazardır. Hem lokasyon, hem de kültürelbenzerlikler göz önüne alındığında her sektördeolduğu gibi inşaat ve yapı malzemelerisektöründe de İran, Türk firmaları açısından çok önemli bir pazardır. Türkiyekonumu itibarı ile Avrupa ülkelerine daha yakın olduğundan ve güçlü uluslararasıbağlantıları bulunduğundan inşaat ve yapı malzemeleri sektöründe dünya ile aynıanda ilerlemekte, son teknolojileri kullanmakta ve hatta bazı projeleri ile dünyainşaatçılarına örnek olmaktadır. Yüksek inşaat teknolojisi, know-how ve konum,Türkiye’nin avantajları arasındadır. Ufak bir örnek vermem gerekirse; İran’daseramik ve karolar hala çok yaygın bir biçimde çimento ile uygulanmaktadır.Türkiye’de ise bu iş için özel olarak üretilmiş (bir nevi modifiye edilmiş beton)dediğimiz yapıştırıcılar (adhesives) kullanılmaktadır. İran’da distribütörüolduğumuz VitrAFix markası ile İranlı inşaatçılara bu ürünü temin etmekteyiz.Bizim gibi Türk firmaları sayesinde İran’da çimento ile yapıştırma azalmakta vedaha modern ve uzun ömürlü yöntemler kullanılmaya başlanmaktadır.

Türk inşaat ve inşaat malzemesi sanayisi firmaları İran pazarında nasıl biretkinliğe ve güce sahip? Neler yapıyorlar?Türk inşaat ve inşaat malzemesi sanayisi İran’da önemli bir güce sahiptir. Özellikleson uygulanan ambargolardan sonra İran’ın Avrupa ülkelerinden yaptığı ithalatlaroldukça zorlaştı ve bu yüzden Türkiye’ye olan eğilim arttı. Ayrıca İran’da Türk malıimajı şu an çok iyi bir konumdadır. Made in Turkey damgası İranlılar için önemli birkalite göstergesi olmuştur. Hükümetimiz İran’ın ticari önemini fark etmiş ve hersektörde olduğu gibi inşaat ve yapı malzemeleri sektöründe de temaslardabulunmaya başlamıştır. Bayındırlık ve İskân Bakanımız Mustafa Demir, İranlı İskânBakanı Ali Nikzad ile yaptığı iş birliği görüşmesi buna bir örnektir. Sonuç olarak şuan dünyada Çin’den sonra ikinciliğe oynayan Türk inşaatçıları İran’da dayatırımlarınabaşlamışlardır.Örnek olarak Kuzuİnşaat’ın 100 binkonutluk projesiniverebiliriz.

Firmalarımızın İranpazarındakarşılaştıklarızorluklar ve bunlarınnasıl aşılacağı ileilgili çözümönerileriniz nelerdir?İran pazarındaki enbüyük sorun şu aniçin bankalar arası para transferleridir. Örnek vermek gerekirse her transferdefarklı bir para birimi kullanılmaktadır. Bu ufak bir sorun gibi gözükse de miktararttıkça iki taraf içinde kur farkı zararı doğmaktadır. İkinci bir sorun isealışkanlıkları değiştirmek diyebiliriz. İlk sorunuzda da verdiğim örnek gibi seramikyapıştırıcısı kullanımı gibi sektörü alıştığı kalıpların dışına çıkarmak zamanalmaktadır. İranlı inşaatçılar bir ürünü tercih ederken ilk olarak maliyetinebakmaktadırlar ama uzun dönem dayanımı ve kalite konusu şu an için ikinciplandadır. Bizde temsilcisi olduğumuz VitrA ürünlerini ilk İran pazarına sokarkenbu sorunları yaşadık. İranlı inşaatçı “ben zaten X marka lavaboyu 20 dolardanalıyorum, başka bir ürüne neden 70 dolar vereyim” sorusuyla yaklaşıyorürünlerimize… Ama daha sonraları bilboard reklamları, referans projeler, uzundönem sürdürülebilir kalite ve satış sonrası destekle bu sorunu zorda olsa aştık.Sonuç olarak her ülkede olduğu gibi İran’ın da kendine has avantajları vedezavantajları bulunmaktadır. Ama taşıma göz önüne alındığında konumu, halklararası kültürel benzerlikleri ve Türk insanına olan güveni İran’ı Türkler için önemlibir pazar yapmaktadır. Doğru ürünü, doğru zamanda ve doğru strateji ile İran’apazarlamayı başaran yatırımcılar muhakkak emeklerinin karşılığını alacaklardır.

Hamit CEYLAN (KT İç ve Dış Ticaret Gıda San. Ve Ltd. Şti.)

“Made in Turkey damgasıİranlılar için önemli bir kalitegöstergesidir”

nolojik yeterliliğe sahip Türk firmaları için önem-li iş imkânları olduğu düşünülüyor.

İran’ın 20. Revizyon Planı’nda ve 4. Beş YıllıkKalkınma Planı’nda ekonominin petrol gelirlerineolan bağımlılıktan kurtarılması için değişik alan-larda yatırımların yapılması öngörülüyor. Bu alan-lardan en önemlisi ise turizm olarak belirlenmişdurumda. İran hükümetince, turistik tesislerin inşa,imar ve işletme projelerinde Türkiye’nin bu alan-da önemli gelişim sağlamış ve birçok ülkeye örnekoluşturmuş çalışmaları gerçekleştiren Türk fir-malara öncelik tanınıyor. İran’ın Meshed, Yazd, Ker-man, İsfahan, Urumiye, Erdebil ve Şiraz şehirleribaşta olmak üzere birçok şehrinde yeni turistik tes-islerin inşası ve eski yapıların restorasyonu Türkfirmaları için büyük bir potansiyel oluşturuyor.

Son yıllarda aldığı büyük göçler sebebi ilebaşkent Tahran'ın alt yapısının yetersiz hale gel-mesi, bu alanda yatırım yapılması ihtiyacını gün-deme getiriyor. Sorunun çözülebilmesine yönelikolarak Tahran Büyükşehir Belediyesi tarafındanbirçok otopark ve yol yapımı projesi gündemde…Ayrıca, Tahran’ın büyük bir kısmında kanalizasyonalt yapısı bulunmuyor. Bu alanlarda da Türk inşaatve inşaat malzemesi sanayisi için iş imkânları bu-lunuyor. İran’da Türk müteahhitleri ve firmaları içinöncelikli sektörlerin başında konut geliyor. Kent-sel altyapı ve üst yapı (içme suyu, kanalizasyon veotopark), ulaştırma, enerji sektörü (elektrik sant-ralleri, barajlar), turizm alt yapısı, mevcut yapıla-rın restorasyonu projeleri de önemli fırsatlar ara-sın da yer alıyor.