multimediaplatform over elektrisch vervoer en smart …...Edwin van Gastel en Bette van Loenen (De...
26
Transcript of multimediaplatform over elektrisch vervoer en smart …...Edwin van Gastel en Bette van Loenen (De...
INH
OU
DSO
PGAV
E | 3
Spon
soren
:
Idee
, con
cept
, res
earc
h en
pr
ojec
tcoö
rdin
atie
:
Rolf
Hey
nen,
Lilj
a So
ppe,
Pet
er G
root
en
Hen
riett
e Vr
isek
oop
Goo
d!/G
VCC
Com
mun
icat
ie e
n Re
alis
atie
spec
ialis
ten
he
eft e
en su
cces
vol t
rack
reco
rd m
et
1. E
vent
s: S
olar
Sol
utio
ns In
t., L
ED E
xpo
Bene
lux,
So
lar B
usin
ess D
ay e
n Sm
art S
tora
ge S
olut
ions
.2.
Mar
kton
derz
oek:
Nat
iona
al S
olar
Tren
drap
port
, Nat
iona
al
LED
Tren
drap
port
, Nat
iona
al W
arm
te Tr
endr
appo
rt e
n
Scha
liega
s in
1 uu
r en
43 m
inut
en.
3. P
roje
ct- e
n be
leid
sadv
ies o
verh
eden
en
scho
len
.
Partne
rs:
Edw
in v
an G
aste
l en
Bett
e va
n Lo
enen
(De
duur
zam
e ui
tgev
erij
EG M
edia
)
De
duur
zam
e ui
tgev
erij
EG M
edia
is u
itgev
erij
van
4 va
ktijd
schr
iften
in h
et se
gmen
t van
duu
rzaa
mhe
id e
n ui
tvoe
rder
een
gro
ot a
anta
l com
mun
icat
ie-o
pdra
chte
n zo
als h
et b
ehee
r van
web
site
Ned
erla
ndEl
ektr
isch
.nl:
1. L
ED M
agaz
ine:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver l
edve
rlich
ting.
2. S
olar
Mag
azin
e: m
ultim
edia
plat
form
ove
r zon
ne-e
nerg
ie.
3. S
mar
t E-M
obili
ty:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver e
lekt
risch
ver
voer
en
smar
t grid
s.4.
Sm
art S
tora
ge M
agaz
ine:
mul
timed
iapl
atfo
rm o
ver e
nerg
ieop
slag
.
(Ein
d)Re
dact
ie e
n vo
rmge
ving
:
Het
Nat
iona
al L
ED Tr
endr
appo
rt 2
017
is m
ogel
ijk g
emaa
kt d
oor:
Hoo
fdst
uk 1
Hoo
fdst
uk 2
Hoo
fdst
uk 3
Hoo
fdst
uk 4
Hoo
fdst
uk 5
Hoo
fdst
uk 6
Colo
fon
2
Inho
udso
pgav
e 3
Voor
woo
rd
4
De
Ned
erla
ndse
ledm
arkt
in c
ijfer
s
6
Tren
ds in
ledv
erlic
htin
g | D
e m
arkt
8
Enqu
êter
esul
tate
n
10
Thou
ght l
eade
rs
23
Bran
cheb
ijdra
gen
45
Mee
scha
kele
n m
et d
e le
dtre
nd (O
VL N
L)
‘We
moe
ten
ons z
elf o
pnie
uw u
itvin
den
’ (L
ight
Rec)
N
ieuw
per
spec
tief v
oor v
erlic
htin
gsm
arkt
doo
r led
(U
NET
O-V
NI)
Lich
t sch
ijnen
op
de le
d-m
arkt
(L
ED E
xpo)
Vera
ntw
oord
ing
49
INHOUDSO
PGAV
E
ledmagazine
COLOFO
N
2 | C
OLO
FON
Kenn
ispa
rtne
rs:
Coverfoto:
DE N
IEUW
E NO
RMIS
LED
VERL
ICHT
ING
Kw
alite
it Volg
ens 7
5%
van d
e r
esp
ond
ente
n is d
e k
walit
eit v
an led
verlic
hting s
ind
s h
et
vorige t
rend
rap
port
van t
wee jaar
gele
den b
ete
r of veel b
ete
r. D
at
is v
oor-
nam
elijk t
e d
anken a
an v
erb
ete
ring b
ij d
e p
rod
ucente
n e
nerz
ijds e
n m
eer
kennis
en e
en m
eer
kritische h
oud
ing v
an e
ind
kla
nte
n a
nd
erz
ijds. O
ok d
e
kw
alit
eit v
an insta
llaties is v
olg
ens t
weed
erd
e v
an d
e r
esp
ond
ente
n v
ooru
it-
gegaan t
en o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den.
Eur
op
aTo
t slo
t verw
acht
het
gro
ots
te d
eel van d
e r
esp
ond
ente
n d
at
de p
rod
uctie e
n
de a
ssem
bla
ge v
an led
verlic
hting d
e k
om
end
e jare
n w
ord
t te
ruggehaald
naar
Euro
pa. A
ls b
ela
ngrijk
ste
red
enen h
ierv
oor
word
en g
enoem
d: d
e h
ogere
kw
alit
eitssta
nd
aard
, d
e k
ort
ere
levert
ijd e
n d
aarm
ee g
rote
re fl
exib
ilite
it.
Wij
hop
en d
at
het
Nationaal LE
D T
rend
rap
port
2017 u
help
t b
ij uw
bed
rijfs
-
voering, str
ate
gis
che k
euzen e
n b
ele
idskeuzen.
Wij
wensen u
veel le
esp
lezie
r,
Rolf
Heynen, LE
D E
xp
o B
enelu
x
Terr
y H
eem
skerk
, U
NETO
-VN
I , ondern
em
ers
org
anis
atie
voor in
sta
llatie
bra
nche
Jaap
Nuesin
k, D
EK
RA
Cert
ification
Gie
d v
an H
oorn
, stichting L
ightr
ec
Art
hur
Klin
k,
stichting O
VLN
L
Ed
win
van G
aste
l, L
ED
Magazi
ne
Pete
r G
root,
Henriett
e V
risekoop
en L
ilja S
op
pe,
LE
D E
xp
o B
enelu
x
‘De
grot
e pa
rado
x ui
t het
ond
erzo
ek d
it ja
ar is
de s
tevig
e kr
itiek
op
de o
verh
eid:
de
over
heid
wor
dt
gezie
n al
s gr
oots
te b
edre
igin
g vo
or v
erde
re g
roei
en
ontw
ikkel
ing
en a
an d
e an
dere
kan
t ver
wach
t de-
zelfd
e m
arkt
een
hel
e ac
tieve
rol v
an d
e ov
erhe
id’
4 | V
OORW
OORD
VOOR
WOO
RD |
5
Vo
or
u lig
t d
e t
weed
e e
ditie
van h
et
Natio
naal LE
D T
rend
rap
po
rt.
Het
Tre
nd
rap
po
rt is e
en initia
tief
van L
ED
Exp
o B
enelu
x in s
am
enw
erk
ing
met
LE
D M
ag
azin
e.
Dit r
ap
po
rt is t
ot
sta
nd
geko
men m
et
de s
teun e
n inp
ut
van
UN
ET
O-V
NI, D
EK
RA
, O
TIB
, stichting
Lig
htr
ec e
n O
VLN
L.
Med
e d
ankzij
deze p
art
ners
wo
rdt
het
trend
rap
po
rt g
ratis d
igitaal vers
pre
id.
Daarn
aast
had
dit t
rend
rap
port
nie
t gem
aakt
kunnen w
ord
en z
ond
er
u; d
e
Ned
erland
se v
erlic
htingssecto
r. 1
75 r
esp
ond
ente
n h
eb
ben d
e e
nq
uête
van
29 v
ragen ingevuld
en 1
3 e
xp
ert
s h
eb
ben inhoud
elijk b
ijged
ragen. H
iero
nd
er
treft u
enkele
bela
ngrijk
e b
evin
din
gen.
Om
zet
en m
arkt
aand
eel
Bijn
a 8
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n z
ag h
un o
mzet
ste
rk o
f zeer
ste
rk s
tijg
en.
Voor
de m
eeste
bed
rijv
en (95%
) is
de N
ed
erland
se m
ark
t d
e g
roots
te e
n
bela
ngrijk
ste
mark
t. B
ijna 5
0%
is a
ctief in
prim
air B
elg
ië e
n D
uitsla
nd
en
daarn
aast
in d
e r
est
van E
uro
pa.
Pri
jso
ntw
ikke
ling
70%
verw
acht d
at d
e p
rijs
dalin
g v
an le
dverlic
hting v
erd
er
doorz
et in
2017
prim
air v
anw
ege toenem
end
e p
rod
uctiecap
aciteit. 80%
van d
e resp
ond
ente
n
verw
acht d
at ook in
2020 d
e p
rijs
verd
er
is g
ed
aald
ten o
pzic
hte
van 2
016.
6 | B
RANC
HEGE
GEVE
NSBR
ANCH
EGEG
EVEN
S | 7
DE N
EDER
LAND
SE L
ED-M
ARKT
IN
CIJ
FERS1
Nede
rland
se im
port
eurs
/ le
vera
ncie
rs v
an le
d-ve
rlich
ting
500
1,1 m
iljar
d De
tota
le o
mze
t van
de
leds
ecto
r in
euro
's
De o
mze
t per
impo
rteu
r / le
vera
ncie
r2,
2 milj
oen
Deeln
em
ers
aan d
e e
nq
uête
vro
egen w
e o
m h
un ‘le
d-g
ere
late
erd
e o
mzet
in N
ed
erland
in 2
015.’ V
an d
e 1
75 resp
ond
ente
n h
eb
ben 6
7 b
ed
rijv
en d
eze
vra
ag b
eantw
oord
. D
eze b
ed
rijv
en z
ijn s
am
en g
oed
voor
130
milj
oen
eur
o
om
zet.
De resp
ond
ente
n v
ert
egenw
oord
igen z
ow
el g
rote
als
kle
ine b
ed
rijv
en.
Het overg
rote
deel v
an d
e resp
ond
ente
n (54) is
actief als
: ‘p
rod
ucent/
imp
ort
eur
van e
ind
pro
ducte
n (la
mp
en, arm
atu
ren o
f com
ple
te s
yste
men)’.
Deze p
art
ijen s
am
en z
ijn g
oed
voor
119
milj
oen
eur
o o
mze
t.
Om
zet p
rodu
cent
en /
impo
rteu
rs 2
015
Rea
ctie
s ui
t d
e m
arkt
op
bo
vens
taan
de
cijfe
rs“Ik k
en a
lleen d
e p
rofe
ssio
nele
bin
nenve
rlic
htin
gsm
ark
t goed e
n s
chat deze
in
op 5
00 m
iljoen e
uro
. D
aarv
an is
70-8
0%
led, dus 4
00 m
iljoen e
uro
. D
e c
ijfers
voor de tota
alm
ark
t lig
gen h
oger, m
aar 1,1
miljard
euro
lijk
t m
ij (e
rg) hoog.”
“De v
erlic
htin
gsm
ark
t is
bijz
onder ondoorz
ichtig
. E
en in
schattin
g v
an d
e m
ark
t
maken o
p b
asis
van e
en b
eperk
t aandeel i
n d
e m
ark
t is
alti
jd la
stig
, als
ik
dit
zelf
doe o
p b
asis
van m
ijn g
egeve
ns d
an z
al d
e tota
le B
2B
-mark
t tu
ssen
de 2
20 m
iljoen e
n 3
00 m
iljoen li
ggen, w
aarv
an 6
0%
tot 70%
ledve
rlic
htin
g.
Toch z
itten w
e m
et ve
el o
nze
kerh
eden: er zi
jn v
eel n
ieuw
e le
d-f
abrikante
n/
import
eurs
toegetreden, w
aaro
ver ik
geen c
ijfers
bezi
t, d
e o
mze
t en g
rootte
van d
e reta
ilmark
t, c
onsum
ente
nm
ark
t en a
ndere
segm
ente
n o
f to
epassin
gen
(denk a
an retrofit
) zi
jn o
nbekend n
et als
de v
erh
oudin
g B
2B
/B2C
. U
itein
delijk
schat ik
de tota
al l
ed-m
ark
t in
Nederland o
p 1
á 1
,5 m
iljard
euro
.”
“Ik d
enk d
at
de c
ijfers
van im
port
eurs
en levera
ncie
rs v
an v
erlic
hting w
el
ongeveer
zoud
en k
unnen k
lop
pen. W
el vin
d ik d
e o
mzet
per
werk
nem
er
erg
hoog. ik
schat
die
(uit m
ijn v
erled
en e
erd
er) o
p m
ax. ro
nd
de 1
50.0
00
euro
per
fte. ju
llie k
om
en o
p c
irca 2
50.0
00 e
uro
. B
ij m
ijn inschatt
ing z
ou je
op
720 m
iljoen e
uro
kom
en.”
Om
zetc
ijfer
s 20
15 N
eder
land
se L
icht
Ass
oci
atie
(NLA
)*
Om
zet
2015 v
an d
e 3
0 N
LA
-led
en: 152 m
iljoen e
uro
(116 m
iljoen in
bin
nenverlic
hting e
n 3
6 m
iljoen in b
uitenverlic
hting)
Gem
idd
eld
e o
mzet
per
NLA
-lid
: 5,5
miljoen
* O
p b
asis
van inze
nd
ingen v
an N
LA
-led
en
Co
nclu
sie
67 b
edrijv
en h
ebben g
ere
ageerd
op d
e v
raag n
aar om
zet in
dit
LE
D T
rendra
pport
.
Sle
chts
4 respondente
n v
an d
e tre
ndra
pport
enquête
zijn
lid v
an d
e N
LA
. D
eze
vier hebben s
am
en e
en o
mze
t va
n 2
7,5
miljoen e
uro
. W
e k
om
en tot de v
olg
ende
som
wanneer w
e d
e 6
7 respondente
n v
an h
et LE
D T
rendra
pport
opte
llen b
ij
de 3
0 le
den v
an d
e N
LA
en d
e o
mze
t va
n d
e v
ier ove
rlappende b
edrijv
en h
ier
aftre
kken, kom
en w
e u
it op 2
54,5
miljoen e
uro
om
zet vo
or 93 b
edrijv
en (va
n d
e
ruim
500). D
e g
em
iddeld
e o
mze
t va
n d
e N
LA
-leden li
gt een s
tuk h
oger dan d
e
respondente
n v
an h
et N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
.
Met 500 b
edrijv
en a
ctie
f als
pro
ducent of im
port
eur is
het extr
apole
ren v
an
het gem
iddeld
e v
an d
e respondente
n v
an h
et N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
repre
senta
tieve
r dan v
an h
et extr
apole
ren v
an h
et gem
iddeld
e v
an d
e N
LA
-leden.
Daarm
ee k
om
en w
e m
et een g
ehante
erd
e o
nze
kerh
eid
sm
arg
e v
an 2
0%
uit
op e
en g
eschatte o
mze
t va
n d
e N
ederlandse le
d-m
ark
t in
2015 tussen d
e 8
80
miljoen e
n 1
,3 m
iljard
euro
. D
eze
inschattin
g w
ord
t re
alis
tischer w
anneer w
e o
ok
de ‘le
vera
ncie
rs v
an o
nderd
ele
n, gro
ndsto
ffen, m
ate
riale
n, drive
rs e
n c
hip
s’, ‘de
insta
llate
urs
, aannem
ers
of sys
tem
inte
gra
tors
’, ‘lic
hto
ntw
erp
er/
lichta
dvi
seur’, ‘d
e
R&
D in
stit
ute
n e
n n
iet-
technis
che d
ienstv
erlenin
g’ m
eenem
en in
het onderz
oek.
Wer
kgel
egen
heid
201
5
Deeln
em
ers
aan d
e e
nq
uête
vro
egen w
e o
m h
un ‘le
d-g
ere
late
erd
e
pers
oneels
besta
nd
in N
ed
erland
in 2
015 (in
aanta
l fte).’ Van d
e 1
75
resp
ond
ente
n h
eb
ben 9
9 b
ed
rijv
en d
eze v
raag b
eantw
oord
. D
eze b
ed
rijv
en
zijn
sam
en g
oed
voor
841 fte
. D
e r
esp
ond
ente
n v
ert
egenw
oord
igen z
ow
el
gro
te a
ls k
lein
e b
ed
rijv
en. H
et
overg
rote
deel van d
e r
esp
ond
ente
n (69) is
actief als
: ‘p
rod
ucent/
imp
ort
eur
van e
ind
pro
ducte
n (la
mp
en, arm
atu
ren o
f
com
ple
te s
yste
men)’. D
eze p
art
ijen s
am
en z
ijn g
oed
voor
679 fte
.
4.92
0 fte
9,
8 fte
per
impo
rteu
r en
/of l
ever
anci
erR
eact
ie u
it d
e m
arkt
op
bo
vens
taan
de
cijfe
rs“D
at zo
u b
est kunnen, dat kan ik
moeilijk
inschatten.”
Co
nclu
sie
Wanneer w
e o
ok d
e ‘le
vera
ncie
rs v
an o
nderd
ele
n g
rondsto
ffen, m
ate
riale
n, drive
rs
en c
hip
s’, ‘de in
sta
llate
urs
, aannem
ers
of sys
tem
inte
gra
tors
’, ‘lic
hto
ntw
erp
er/
lichta
dvi
seur’, ‘d
e R
&D
instit
ute
n e
n n
iet-
technis
che d
ienstv
erlenin
g’ m
eenem
en in
dit
onderz
oek d
an s
chatten w
ij in
dat de g
ehele
ledve
rlic
htin
gsm
ark
t in
Nederland
in 2
015 tussen d
e 3
.936 e
n 5
.904 fte
werk
zaam
heeft (daarin e
en v
oorz
ichtig
gehante
erd
e o
nze
kerh
eid
sm
arg
e v
an 2
0%
).
8 | M
ARKT
DATA
MAR
KTDA
TA |
9
TREN
DS IN
DE
LEDV
ERLI
CHTI
NGDE
MAR
KT2D
e w
ere
ldw
ijde m
ark
t vo
or le
dve
rlic
htin
g h
eeft d
e a
fgelo
pen ja
ren e
en s
terk
e g
roei g
ekend
en d
e v
erw
achtin
g is
dat deze
gro
ei z
eker za
l doorz
etten in
de k
om
ende ja
ren tot in
ieder
geva
l 2020. Led k
ent nam
elijk g
rote
voord
ele
n ten o
pzi
chte
van a
ndere
technie
ken, zo
als
:
Led
is v
ier
tot v
ijf k
eer
effic
iënt
er e
n w
ord
t contin
u n
og e
fficië
nte
r
Led is
ele
ktronic
a e
n k
ent hie
rdoor on
eind
ig v
eel t
oep
assi
ngen
: kle
urv
ariëte
it, k
lein
ere
arm
atu
ren tbv
meer desig
nm
ogelijkheden, dra
adlo
os regelb
aar en m
eer ontw
erp
flexib
i-
liteit,
Sm
art
Lig
htin
g, H
um
an C
entr
ic L
ightin
g.
Ledla
mpen g
aan
onge
veer
15
jaar
mee
, dit
is 4
x la
nger dan s
paarlam
pen e
n m
eer
dan 1
0 k
eer la
nger dan g
loeila
mpen.
1.
De p
rijs
van le
dve
rlic
htin
g is
nie
t alle
en v
aak la
ger dan tra
diti
onele
verlic
htin
g, d
e p
rijs
blij
ft o
ok (s
terk
) dal
en. D
eze
prijs
dalin
g k
om
t door bete
re p
roductie
technie
ken e
n
door to
enem
ende e
fficië
ntie
van d
e la
mpen z
elf
(min
der la
mpen z
ijn n
odig
voor de-
zelfd
e li
chto
utp
ut).
2.
Ten tw
eede k
om
t er ste
eds m
eer fo
cus o
p d
e “
Tota
l cos
t of o
wne
rshi
p”
(TC
O). T
CO
houdt nie
t alle
en rekenin
g m
et de a
anschafk
oste
n v
an d
e la
mp m
aar ook m
et de k
os-
ten v
an h
et ve
rvangen v
an d
e la
mp e
n d
e k
oste
n v
an h
et energ
ieve
rbru
ik. A
ls k
opers
hie
r m
eer op g
aan le
tten z
al l
edve
rlic
htin
g n
og a
antrekkelijker w
ord
en.
Wer
eld
ver
licht
ings
mar
kt
80 0
120
140
100
60 40 20
2020
133
19%
2%
4%7%11%
4%41%
15%
4%
2%
2013
2012
2011
201017
%
7%14%
Wor
ldw
ide
light
ing
-mar
ket
reve
nues
($ b
illion
s)
+3.
1%
1%51%
5%2%3%
99
112
+3.
0%
7%5%
2019
2018
2017
45%
2015
2014
19%
3%12%
2016
BA
CK
LIG
HT
AU
TO
MO
TIV
E L
IGH
TIN
GC
onve
ntio
nal l
umin
aire
s
LED
lam
ps
Con
vent
iona
l lam
psS
yste
ms2
LED
lum
inai
res
Ser
vice
s1
GE
NE
RA
L L
IGH
TIN
G
So
urce
: BC
G 2
020 L
ighting-M
ark
et
Mo
del.
No
te:
LE
D e
lectr
onic
s u
sed
in L
ED
lum
inaires a
re inclu
ded
in t
he L
ED
-lum
inaire m
ark
et
tota
l; b
lue-c
olla
r serv
ices a
re e
xclu
ded
.1In
clu
des w
hite-c
olla
r serv
ices (such a
s d
ata
technolo
gy s
erv
ices a
nd
sys
tem
s inte
gra
tion).
2In
clu
des o
nly
the a
dd
ed
valu
e o
f th
e s
yste
m, not
the lam
ps a
nd
lum
inaires inclu
ded
in t
he s
yste
m.
De w
ere
ldw
ijde le
d-m
ark
t gro
eit m
et ongeveer
30 p
rocent p
er
jaar
tot 2020. D
e m
arg
es
zijn
mom
ente
el b
ijna n
ul o
f ze
lfs n
egatie
f vo
or de m
eeste
spele
rs. D
oor de in
tense c
oncur-
rentie
blijve
n d
eze
zw
ak in
de n
abije
toekom
st. (B
ron: B
osto
n C
onsulta
ncy
Gro
up, 2015)
Een v
an d
e c
onclu
sie
s v
an h
et
Nationaal LE
D T
rend
rap
port
2017 is d
at
de m
ark
t ver-
wacht
dat
ste
ed
s m
eer
assem
bla
ge e
n p
rod
uctiew
erk
zaam
hed
en t
eru
g z
ulle
n k
om
en
naar
Euro
pa, w
ij ste
lden e
en a
anta
l exp
ert
s in d
e m
ark
t d
aaro
m d
e v
olg
end
e v
raag.
“De m
eerd
erh
eid
van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
veel van d
e p
rod
uctie e
n a
ssem
-
bla
ge v
an led
verlic
hting t
eru
g n
aar
Euro
pa z
al kom
en d
e k
om
end
e jare
n v
anw
ege d
e
hoge k
walit
eitssta
nd
aard
, kort
ere
levert
ijd e
n g
rote
re fl
exib
ilite
it.
NS
VV:
Kw
alit
eit k
an o
vera
l b
ere
ikt
word
en. D
at
is e
en k
westie v
an g
oed
e p
rocessen
en juis
te t
rain
ing v
an d
e m
ensen. W
at
uitein
delijk d
e b
este
pro
ductielo
catie is h
eeft
te m
aken m
et
facto
ren a
ls p
rod
uctiekoste
n, fle
xib
ilite
it, tr
ansp
ort
koste
n, e.d
. en k
an
daard
oor
per
pro
duct/
com
ponent
vers
chillen. D
e p
rofe
ssio
nele
verlic
htingsm
ark
t is
vaak p
roje
ctg
ericht
en g
ezie
n d
e s
nelle
innovatie v
an led
verlic
hting is v
oorr
aad
houd
en
lastig, w
ant
voorr
ad
en z
ijn r
ela
tief snel vero
ud
erd
. Fle
xib
ilite
it z
al volg
ens o
ns h
et
be-
langrijk
ste
arg
um
ent
zijn
om
vnl. in O
ost-
Euro
pa t
e p
rod
ucere
n.
G
eert
je H
azen
ber
g, s
ecre
taris
NS
VV
– K
enni
scen
trum
voo
r lic
ht
NE
N: I
n land
en b
uiten E
uro
pa, m
et
nam
e C
hin
a, w
ord
t zeer
pro
fessio
neel en a
mb
iti-
eus m
et
verlic
hting o
mgegaan. K
ijk m
aar
eens n
aar
hun inb
reng in d
e IS
O c
om
mis
sie
s
voor
verlic
hting o
f energ
ie p
resta
tie. Verg
is je d
us n
iet
in d
e k
walit
eitssta
nd
aard
en
flexib
ilite
it in a
nd
ere
land
en. A
lleen d
e levert
ijd v
anw
ege k
ort
ere
afs
tand
heb
ben w
e
nog o
p land
en b
uiten E
uro
pa v
oor.
Ann
et v
an d
er H
orn,
sec
reta
ris N
EN
-no
rmco
mm
issi
e 35
1005
'Ver
licht
ing'
NE
N b
ouw
en
inst
alla
tie
Elo
ya: D
e w
ere
ld v
an led
verlic
hting e
volu
eert
zo s
nel d
at
het
vand
aag m
oeilijk
is o
m
veel voors
pellingen t
e d
oen. W
at
wel al geb
leken is, is
dat
kw
alit
iet
nog m
eer
het
han-
dels
merk
word
t van p
erf
orm
ante
led
verlic
hting. M
aar
nie
t alle
en d
e k
walit
iet
ook d
e
norm
waara
an h
ed
end
aagse v
erlic
hting m
oet
aan v
old
oen is v
an levensb
ela
ng v
oor
de led
fab
rikante
n. W
at
er
alle
maal op
wijs
t d
at
de p
rod
uctie b
est
zo d
icht
mogelijk
geb
eurt
bij
de u
itein
delijke k
lant
en e
ind
kla
nt.
Voor
Euro
pa z
al d
it b
ete
kenen d
at
de
pro
ductie, d
istr
ibutie e
n insta
llatie b
est
bin
nen E
uro
pa z
elf
zal geb
eure
n.
Fili
p V
an M
ol A
lgem
een
Dire
cteu
r E
loya
Nel
ectr
a: K
walit
eitsvolle
en t
echnis
ch h
oogsta
and
e L
ED
-verlic
hting is n
ooit v
an d
e
Euro
pese b
od
em
weggew
eest.
Een g
root
deel van d
e p
rod
uctie e
n d
e a
ssem
bla
ge
vin
dt
mom
ente
el p
laats
in E
uro
pa. H
ier
word
t aan v
ooru
itstr
evend
e p
rod
ucto
ntw
ikke-
ling e
n fab
ricage g
ed
aan r
ekenin
g h
oud
end
met
de v
raag v
an d
e m
ark
t en d
e p
rofe
s-
sio
nele
en a
rchitecto
nis
che e
isen. H
et
gro
te v
oord
eel is
dat
nie
t alle
en d
e v
olle
dig
e
arm
atu
ren m
aar
ook d
e lic
htr
egels
yste
men h
ier
ontw
ikkeld
en g
ep
rod
uceerd
word
en
zod
at
een g
rote
com
patib
ilite
it b
ere
ikt
word
t. D
it is v
oor
de insta
llate
urs
een g
root
plu
sp
unt
om
dat
er
van b
ij d
e p
lannin
g t
ot
de r
ealis
atie v
an h
et
pro
ject
op
de k
ennis
van d
e fab
rikant
kan g
ere
kend
word
en.
Eric
Cla
us, v
oorz
itter
Nel
ectr
a,
de
Bel
gisc
he fe
der
atie
voo
r d
e el
ektr
osec
tor
Waa
rom
het
bel
ang
van
ledv
erlic
htin
g bl
ijft g
roei
en
Kom
en p
rodu
ctie
en
asse
mbl
age
teru
g na
ar E
urop
a?
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN3
Het gro
ots
te d
eel v
an d
e p
roducte
n, buite
n d
e g
egeve
n o
ptie
s, en le
vera
ncie
rs
geeft a
an in
te k
open in
Nederland, ook C
hin
a is
een b
ela
ngrijk
inkoopla
nd.
Buite
n d
e g
eve
n o
ptie
s w
ord
en o
ok Z
uid
Kore
a, Ta
iwan e
n d
e V
ere
nig
de S
tate
n
genoem
d a
ls la
nd
en w
aar
ond
erd
ele
n e
n e
ind
pro
ducte
n w
ord
en in
gekocht.
Ned
erla
nd g
root
ste
inko
opm
arkt
Fig
uur
2 | D
e to
epas
sing
slo
catie
va
n p
rod
ucte
n in
Ned
erla
nd.
Fig
uur
3 | P
erce
ntag
e le
dve
rlic
htin
g in
de
om
zet
van
de
resp
ond
ente
n.
10 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
ENEN
QUÊT
E RE
SULT
ATEN
| 11
Fig
uur
1 | D
e in
koo
plo
catie
van
o
nder
del
en o
f ei
ndp
rod
ucte
n d
ie
in N
eder
land
ver
krijg
baa
r zi
jn.
24%
Ned
erland
Belg
ië
Duitsla
nd
Euro
pa (exclu
sie
f N
ed
erland
,
Belg
ië e
n D
uitsla
nd
)
Chin
a
3%
9%
53%
12%
Led
mee
st to
egep
ast i
n ka
ntor
en e
n op
enba
re v
erlic
htin
g
De toep
assin
gen v
oor
Led
verlic
hting k
ennen e
en g
rote
variëte
it. K
anto
ren e
n
op
enb
are
verlic
hting h
eb
ben h
et gro
ots
te a
and
eel.
And
ere
toep
assin
gen d
ie
word
en g
enoem
d z
ijn le
dverlic
hting v
oor
bote
n, lic
htt
ore
ns e
n m
usea.
40%
30%
20%
10%
0%
Kantoren
Openbare verlichting
Installatie
Gezondheidszorg
Parkeer-garages
Retail
Outdoor verlichting
Industriële productie
Onderwijs
Horeca (inclusief hotels)
50% Kla
nt s
teed
s kr
itisc
her e
n be
ter o
p de
hoo
gte
over
led
Bijn
a d
e h
elft
van d
e resp
ond
ente
n g
eeft a
an g
een v
era
nd
ering in
het ty
pe
kla
nt te
verw
achte
n, d
e a
nd
ere
helft
verw
acht d
it w
el.
Een v
eel g
enoem
de re-
den d
ie v
oor
deze v
era
nd
ering w
ord
t gegeven is
dat d
e k
lant ste
ed
s b
ete
r ge-
info
rmeerd
is e
n d
aaro
m k
ritischer
is o
ver
het p
rod
uct en d
e k
walit
eit h
ierv
an.
Ook v
erw
achte
n v
eel r
esp
ond
ente
n d
at d
e v
erk
oop
lijnen k
ort
er
word
en e
n
dat er
meer
direct aan d
e c
onsum
ent of aan d
e k
lein
e in
sta
llate
ur
zal w
ord
en
verk
ocht in
pla
ats
van a
an d
e g
rote
insta
llatieb
ed
rijv
en.
Ledv
erlic
htin
g zo
rgt v
oor g
root
ste
gede
elte
om
zet
Uit d
e resultate
n b
lijkt d
at het gro
ots
te d
eel v
an d
e o
mzet van d
e resp
ond
en-
ten b
ehaald
word
t m
et le
dverlic
hting, d
e n
iet lic
ht-
gere
late
erd
e taken e
n d
e
trad
itio
nele
verlic
hting h
eb
ben a
lleb
ei o
ngeveer
een g
elijk a
and
eel i
n d
e o
mzet.
80%
60%
40%
20% 0
100%
99%
68%
63%
Led-verlichting
Traditionele verlichting
Andere activiteiten
Thui
slan
d gr
oots
te a
fzet
mar
kt v
oor N
eder
land
se b
edrij
ven
12 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
13
Als
gro
ots
te a
fzetm
ark
t w
ord
t d
oo
r d
e r
esp
ond
ente
n N
ed
erland
geno
em
d,
ruim
95
% v
an d
e b
ed
rijv
en v
erk
oo
pt
hie
r zijn
pro
ducte
n.
And
ere
gro
te
mark
ten z
ijn B
elg
ië,
Duitsla
nd
en d
e r
est
van E
uro
pa.
In e
lk v
an d
eze m
ark
-
ten is r
ond
de 5
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n a
ctief.
And
ere
reg
io’s
die
reg
el-
matig
geno
em
d w
ord
en a
ls a
fzetm
ark
t zijn
de V
ere
nig
de S
tate
n,
Mexic
o,
het
Mid
den-O
oste
n e
n A
zië
.
Fig
uur
4 | D
e vo
orn
aam
ste
afze
tmar
kten
van
Ned
erla
ndse
le
dve
rlic
htin
gsb
edri
jven
.80%
60%
40%
20% 0
100%
96%
54%
53%
Nederland
België
Duitsland
51%
44%
Rest vanEuropa
Anders
78%
van d
e resp
ond
ente
n g
eeft a
an d
at d
e le
d g
ere
late
erd
e o
mzet ste
rk o
f
zeer
ste
rk is
geste
gen, sle
chts
een z
eer
kle
ine m
ind
erh
eid
zegt een o
mzetd
a-
ling te h
eb
ben g
ezie
n in
haar
led
gere
late
erd
e a
ctiviteiten.
Om
zet a
fgel
open
jaar
ges
tege
n
Fig
uur
5 | O
ntw
ikke
ling
van
de
led
ger
elat
eerd
e o
mze
t in
201
5 te
n o
pzi
chte
van
201
4.6%
Ste
rk g
egro
eid
Gegro
eid
Gelijk g
eb
leven
Ged
aald
Weet ik
nie
t
44%
14%
34%
1%
Ruim
80%
van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de o
mzet
in 2
016 s
tijg
t te
n
op
zic
hte
van 2
015, sle
chts
2%
denkt
dat
de o
mzet
dit jaar
daalt in v
erg
elij-
kin
g m
et
vorig jaar.
Ste
rke
omze
tstij
ging
ver
wac
ht d
it ja
ar
Fig
uur
6 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
led
-g
erel
atee
rde
om
zet
in 2
016
ten
op
zich
te v
an 2
015.
3%
Gro
eit s
terk
Gro
eit
Blijft g
elijk
Daalt
Weet ik
nie
t
15%
31%
2%
49%
Bijn
a 7
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft
aan t
e v
erw
achte
n d
at
de p
rijs
van
led
verlic
hting
het
ko
mend
e jaar
zal d
ale
n o
f ste
rk d
ale
n.
Sle
chts
3,5
%
verw
acht
dat
de p
rijs
zal stijg
en.
Bre
de p
rijsd
alin
g va
n le
dver
licht
ing
verw
acht
in 2
017
Fig
uur
7 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
pri
js
van
led
verl
icth
ing
in 2
017
ten
op
zich
te v
an 2
016.
2%
Ste
rk D
ale
n
Dale
n
Gelijk b
lijven
Stijg
en
Weet ik
nie
t
25%
4%
4%
66%
Van d
e 3
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie a
angeeft g
een p
rijs
dalin
g t
e v
erw
ach-
ten g
eeft e
en g
root
deel hie
rvan a
ls r
ed
en d
at
de k
walit
eit v
an led
verlic
hting
bela
ngrijk
er
zal w
ord
en e
n d
at
deze k
walit
eitsverh
ogin
g d
oorb
ere
kend
zal
word
en in d
e p
rijs
. O
ok g
eeft e
en g
root
deel aan d
at
de p
rijz
en d
e a
fgelo
pen
jare
n z
o s
terk
ged
aald
zijn
dat
zij
verw
achte
n d
at
de b
od
em
is b
ere
ikt.
70%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an e
en p
rijs
dalin
g t
e v
erw
achte
n, d
e
bela
ngrijk
ste
red
en d
ie h
ierv
oor
gegeven w
ord
t is
dat
de p
rod
uctie e
n h
et
Zow
el k
wal
iteit
als
aanb
od z
al s
tijge
n in
201
7
aanb
od
zulle
n s
tijg
en e
n h
ierm
ee d
e p
rijs
zal d
ale
n. O
ok b
asere
n v
eel re
s-
pond
ente
n z
ich o
p d
e p
rijs
dalin
g v
an d
e a
fgelo
pen jare
n. Z
ij verw
achte
n d
at
deze t
rend
zal d
oorz
ett
en. Verd
er
word
t d
e t
oenam
e v
an d
e e
fficië
ntie in d
e
pro
ductie a
ls r
ed
en g
enoem
d d
at
de p
rijz
en v
an led
verlic
hting z
al d
ale
n.
Een o
verg
rote
meerd
erh
eid
van 8
0%
van d
e d
eeln
em
ers
verw
acht
dat
de
prijs
van led
verlic
hting d
e k
om
end
e 4
jaar
zal d
ale
n o
f ste
rk z
al d
ale
n. S
lechts
een z
eer
kle
ine m
ind
erh
eid
van 4
% d
enkt
dat
de p
rijs
zal stijg
en.
Bre
de p
rijsd
alin
g ve
rwac
ht v
oor d
e ko
men
de 4
jaar
Fig
uur
8 | V
erw
acht
ing
van
d
e o
ntw
ikke
ling
van
de
pri
js
van
led
verl
icht
ing
in 2
020
ten
op
zich
te v
an 2
016.
5%
Ste
rk D
ale
n
Dale
n
Gelijk b
lijven
Stijg
en
Ste
rk s
tijg
en
Weet ik
nie
t
12%
18%
3%
62%
1%
Ruim
driekw
art
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an d
e k
walit
eit a
ls b
ete
r of veel
bete
r te
beoord
ele
n t
en o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den, d
it t
en o
pzic
hte
van
min
der
dan 7
% d
ie v
ind
t d
at
de k
walit
eit a
chte
ruit is g
egaan.
Kw
alite
it va
n le
dver
licht
ing
afge
lope
n 2
jaar
ste
rk v
erbe
terd
Fig
uur
9 | D
e hu
idig
e kw
alite
it va
n le
dve
rlic
htin
g t
en o
pzi
chte
va
n 20
14.
6%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
24%
14%
53%
1%
2%
Van d
e 7
6%
van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie a
angeeft d
e k
walit
eit v
an d
e led
verlic
h-
ting a
ls b
ete
r te
beoord
ele
n g
eeft e
en g
root
deel als
red
en d
at
er
door
pro
-
ducente
n v
eel geïn
veste
erd
is in innovatie e
n k
walit
eit. O
ok d
e b
ete
re k
ennis
en m
eer
kritische h
oud
ing v
an d
e c
onsum
ent
word
t als
red
en g
enoem
d d
at
bed
rijv
en g
enood
zaakt
zijn
om
kw
alit
atief b
ete
re p
rod
ucte
n a
an t
e b
ied
en.
Van d
e respondente
n d
ie d
e k
walit
eit
als
sle
chte
r beoord
ele
n d
an v
oorh
een
geeft e
en g
root deel a
an d
at prijs
dru
k h
ierv
an d
e v
oorn
aam
ste
reden is
. O
ok d
e
toenam
e v
an g
oedkope a
anbie
ders
uit
Chin
a e
n a
ndere
Azi
atis
che la
nden w
ord
t
als
reden g
egeve
n w
aaro
m d
e k
walit
eit
nie
t is
verb
ete
rd. P
roducente
n u
it deze
landen z
ouden k
walit
eit
min
der aandacht geve
n. Verd
er w
ord
t als
aandachts
punt
de k
walit
eit
van d
e d
rive
rs g
enoem
d, deze
zouden v
aak tot pro
ble
men le
iden.
Inve
ster
inge
n in
inno
vatie
en
kriti
sche
hou
ding
con
sum
ent
zorg
en v
oor v
erbe
terin
g va
n de
kw
alite
it va
n le
dver
licht
ing
Fig
uur
10 |
De
huid
ige
gem
idd
eld
e kw
alite
it va
n lic
hto
ntw
erp
en
(lich
tpla
nnen
) vo
or
led
verl
icht
ing
te
n o
pzi
chte
van
2 ja
ar g
eled
en.
3%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
8%
41%
32%1
4%
1%
Kw
alite
it va
n lic
hton
twer
pen
ste
rk v
erd
eeld
beo
ord
eeld
Het
gro
ots
te g
ed
eelte (4
1%
) van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft
aan d
e k
walit
eit
van lic
hto
ntw
erp
en v
oo
r le
dverlic
hting
nie
t b
ete
r o
f sle
chte
r te
beo
ord
ele
n
ten o
pzic
hte
van 2
jaar
gele
den.
Een b
ijna e
ven g
roo
t d
eel vin
dt
dat
de
kw
alit
eit v
an lic
hto
ntw
erp
en b
ete
r o
f veel b
ete
r is
gew
ord
en,
sle
chts
een
kle
in d
eel (4
%) b
eo
ord
eelt d
e k
walit
eit a
ls m
ind
er
dan 2
jaar
gele
den.
Veel
nie
uwe
maa
r m
ind
er k
und
ige
aanb
ied
ers
op d
e m
arkt
Van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eit a
ls n
eutr
aal o
f neg
atief
vera
nd
erd
beo
ord
eelt,
geeft
een a
anzie
nlij
k d
eel als
oo
rzaak d
at
er
veel o
nkund
ige
part
ijen o
p d
e m
ark
t zijn
geko
men d
e a
fgelo
pen t
wee jaar. O
ok h
et
sta
g-
nere
n v
an o
ntw
ikkelin
gen o
p h
et
geb
ied
van lic
htp
lannen a
ang
ep
ast
aan
led
verlic
hting
wo
rdt
als
red
en g
eno
em
d o
m d
e k
walit
eit v
an lic
htp
lannen
nie
t p
ositie
ver
te b
eo
ord
ele
n.
14 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
15
16 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
17
Van d
e r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eit t
en o
pzic
hte
van t
wee jaar
gele
den
als
positie
f b
eoord
ele
n g
eeft e
en g
root
deel als
red
en d
at
de k
ennis
om
trent
lichtp
lannen e
n o
ntw
erp
en t
oe is g
enom
en d
oor
de o
pged
ane e
rvaringen in
de a
fgelo
pen t
wee jaar. O
ok d
e m
ogelijkhed
en m
et
nie
uw
e led
technie
ken in
een lic
htp
lan w
ord
t als
red
en g
enoem
d o
m d
e k
walit
eit h
oger
te b
eoord
ele
n.
Ken
nis
en e
rvar
ing
omtr
ent l
icht
ontw
erpe
n to
egen
omen
Het
gro
ots
te g
ed
eelte v
an d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an b
ij in
ied
er
geval d
rie-
kw
art
van d
e insta
llaties g
eb
ruik
te m
aken v
an e
en lic
htp
lan. S
lechts
8%
van
de r
esp
ond
ente
n z
egt
nooit g
eb
ruik
te m
aken v
an e
en lic
htp
lan.
Lich
tpla
nnen
wor
den
in m
eerd
erhe
id in
stal
latie
s ge
brui
kt
Fig
uur
11 |
Ho
e va
ak m
en g
ebru
ik
maa
kt v
an e
en li
chtp
lan.
32%
Altijd
(100%
)
Vaak (tu
ssen d
e 7
5-1
00%
)
Som
s (50-7
4%
)
Af en toe (25-4
9%
)
Zeld
en (0-2
4%
)
Nooit (0%
)
16%
13%
12%
8%
20%
53%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an d
at
de k
walit
eit v
an insta
llaties b
ete
r is
gew
ord
en, 11%
beoord
eelt d
e k
walit
eit z
elfs
als
veel b
ete
r. Iets
min
der
dan
een k
wart
is n
eutr
aal over
de k
walit
eitsontw
ikkelin
g v
an d
e insta
llatie e
n 4
%
beoord
eelt d
e k
walit
eit a
ls s
lechte
r d
an 2
jaar
gele
den. A
ls o
orz
aken v
oor
de s
tagnatie/d
alin
g in d
e k
walit
eit v
an insta
llaties w
ord
t als
voorn
aam
ste
het
geb
rek a
an s
cholin
g b
ij tr
ad
itio
nele
insta
llate
urs
genoem
d.
Hel
ft re
spon
dent
en b
eoor
deel
t kw
alite
it in
stal
altie
s al
s be
ter
Fig
uur
12 |
De
huid
ige
kwal
iteit
van
led
verl
icht
ing
ten
op
zich
te
van
2014
.24%
Veel s
lechte
r
Sle
chte
r
Nie
t b
ete
r of sle
chte
r
Bete
r
Veel b
ete
r
Weet ik
nie
t
11%
8%
3%
1%
53%
Toeg
enom
en k
enni
s en
erv
arin
g bi
j ins
talla
teur
s zo
rgt v
oor k
wal
iteits
stijg
ing
Inno
vatie
en
erva
ring
zorg
en v
oor
toen
ame
kwal
iteit
De r
esp
ond
ente
n d
ie d
e k
walit
eitso
ntw
ikkelin
g v
an led
insta
llaties p
ositie
f
beo
ord
ele
n g
even d
e t
oeg
eno
men k
ennis
en e
rvaring
met
led
insta
llaties
het
meest
als
oo
rzaak.
Zij
geven a
an d
at
led
verlic
hting
de s
tand
aard
wo
rdt
en d
aarm
ee d
e k
ennis
en e
rvaring
to
eneem
t.
De m
enin
gen o
ver
de a
lgehele
kw
alit
eitsontw
ikkelin
g in
de le
dverlic
htingsm
ark
t
zijn
ste
rk v
erd
eeld
, een g
root d
eel v
ind
t d
at d
e a
fgelo
pen tw
ee ja
ar
de k
walit
eit
is g
esta
gneerd
terw
ijl e
en e
ven g
root d
eel v
an m
enin
g is
dat d
e k
walit
eit is
toegenom
en. D
e o
orz
aken d
ie w
ord
en g
enoem
d v
oor
het to
enem
en v
an d
e
kw
alit
eit v
an le
dverlic
hting z
ijn d
e toegenom
en b
ew
ustw
ord
ing v
an c
onsum
en-
ten o
ver
kw
alit
eit, d
e v
erb
ete
rde k
ennis
bij
insta
llate
urs
en le
vera
ncie
rs e
n d
e
verb
ete
rde technie
ken d
ie b
eschik
baar
zijn
dankzij
innovaties.
Het
sta
gnere
n o
f d
ale
n v
an d
e k
walit
eit w
ord
t to
egeschre
ven a
an h
et
aanta
l
aanb
ied
ers
dat
zond
er
kennis
van z
aken d
e m
ark
t heeft b
etr
ed
en e
n h
et
alg
em
ene g
eb
rek a
an c
ontr
ole
op
kw
alit
eit v
an a
rmatu
ren, la
mp
en e
n insta
l-
laties,. O
ok d
e p
rijs
dru
k o
p led
verlic
hting w
ord
t als
oorz
aak g
enoem
d v
oor
het
achte
rblijven v
an e
en h
ogere
kw
alit
eit.
Geb
rek
aan
cont
role
op
oner
vare
n in
stal
late
urs
en
prijs
druk
zor
gen
voor
dru
k op
kw
alite
itsto
enam
e
Mee
rder
heid
maa
kt g
ebru
ik v
an k
eurm
erke
n
Bijn
a 6
0%
van d
e r
esp
ond
ente
n g
eeft a
an e
en o
f m
eerd
ere
keurm
erk
en t
e
geb
ruik
en o
f te
vere
isen, d
e o
verige 4
0%
geeft a
an d
it n
iet
te d
oen.
Fig
uur
13 |
Het
geb
ruik
van
een
ke
urm
erk
voo
r le
dve
rlic
htin
g.
Ja, ik
geb
ruik
een k
eurm
erk
Nee, ik
geb
ruik
geen k
eurm
erk
59%
41%
CE
, TÜ
V, D
EK
RA
EN
EC
en
Kem
a m
eest
gen
oem
d
Het
meest
genoem
de k
eurm
erk
is h
et
in N
ed
erland
verp
lichte
CE
keurm
erk
,
hie
rnaast
word
en o
ok d
e k
eurm
erk
en T
ÜV, D
ekra
, E
NE
C e
n K
em
a g
enoem
d.
Het
meest
genoem
de o
verige k
eurm
erk
is d
e R
oH
S r
ichtlijn
.
18 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
19
Fig
uur
14 |
De
geb
ruik
te
keur
mer
ken
voo
r le
dve
rlic
htin
g.
40%
30%
20%
10%
0%
CE
Dekra
Overige
Kema
TÜV
ENEC
50%
60% Keu
rmer
ken
onb
eken
d b
ij d
eel v
an le
dve
rlich
tings
par
tijen
Een g
root d
eel v
an d
e resp
ond
ente
n d
ie g
een k
eurm
erk
geb
ruik
t geeft a
an d
it
nie
t te
doen o
md
at zij
nie
t b
ekend
zijn
met een in
tern
ationaal k
eurm
erk
voor
led
verlic
hting. O
ok z
egt een d
eel t
e d
enken d
at consum
ente
n g
een w
aard
e
hechte
n a
an e
en k
eurm
erk
en d
at een k
eurm
erk
geen k
walit
eitsgara
ntie is
.
Lich
tbel
evin
g vo
or a
rchi
tect
bel
angr
ijkst
e aa
ndac
htsp
unt
Als
voorn
aam
ste
punt
van a
and
acht
voor
een lic
hto
ntw
erp
er
word
t d
e w
ens
van d
e k
lant
en d
e lic
htb
ele
vin
g g
enoem
d, ook d
e g
elijkm
atigheid
en d
e
lichtk
leur
zijn
veelg
enoem
de a
and
achts
punte
n. W
at
op
valt b
ij d
e o
verige
aanb
evelin
gen is d
at
een a
anta
l re
sp
ond
ente
n h
et
heeft o
ver
milieuverv
uiling
en s
chad
e a
an d
e v
olk
sgezond
heid
.
30%
20%
10%
0%
Lichthinder
Lichtkleur
Gelijkmatigheid
Voldoen aan de norm
Levensduur
Kwaliteit
Wens klant /lichtperceptie
Energiebesparing
Overige
Fig
uur
15 |
Zak
en w
aar
een
arch
itect
/ li
chto
ntw
erp
er o
p
mo
et le
tten
bij
led
verl
icht
ing
.
Kw
alite
it vo
or k
lant
bel
angr
ijkst
e aa
ndac
htsp
unt
De m
eest
genoem
de p
unte
n w
aar
op
gele
t zou m
oete
n w
ord
en b
ij d
e a
an-
schaf van led
verlic
hting z
ijn d
e k
walit
eit, d
e d
uurz
aam
heid
van h
et
pro
duct
en d
e b
etr
ouw
baarh
eid
van d
e levera
ncie
r. O
verige o
pvalle
nd
e p
unte
n d
ie
genoem
d w
erd
en z
ijn d
e lum
en/w
att
verh
oud
ing e
n d
e g
ete
ste
levensd
uur
op
de lange t
erm
ijn.
30%
20%
10%
0%
Lichthinder
Kwaliteit
Garanties
Goede voorlichting
Duurzaamheid
Voldoen aan de norm
Gelijkmatigheid van het licht
Betrouwbare leverancier
Overige
Fig
uur
16 |
Zak
en w
aar
een
ove
rhei
d /
ein
dkl
ant
op
m
oet
lett
en b
ij le
dve
rlic
htin
g.
40%
80%
60%
40%
20%
0%
100%
Fig
uur
17 |
Led
tren
ds
in 2
020
ten
op
zich
te v
an 2
016.
De markt (in termen van omzet):
Gro
eit
snel
Gro
eit
Blijft g
elijk
Krim
pt
Krim
pt snel
Weet ik
nie
t
Aantal ledbedrijven:
Toepassing van smart-light toepassingen:
Aantal adviseur / lichtspecialisten:
Omzet van traditionele lichtbedrijven t.o.v. nieuwe led-bedrijven:
Marktaandeel oled t.o.v. led
Sm
art L
ight
ing
wor
dt d
e gr
ote
tren
d va
n de
kom
ende
4 ja
ar
De o
verg
rote
meerd
erh
eid
van d
e resp
ond
ente
n v
erw
acht d
at d
e o
mzet in
de le
dverlic
htingsm
ark
t zal s
tijg
en o
f ste
rk z
al s
tijg
en, ook h
et aanta
l Sm
art
-
light to
ep
assin
gen m
ag d
e k
om
end
e ja
ren e
en s
terk
e s
tijg
ing v
erw
achte
n.
Resp
ond
ente
n v
erw
achte
n o
ok d
at het aanta
l led
verlic
htingsb
ed
rijv
en e
n
lichta
dvis
eurs
zal t
oenem
en, al z
ijn d
e m
enin
gen h
ier
iets
meer
over
verd
eeld
.
De o
nd
erv
raagd
en v
erw
achte
n d
at d
e tra
ditio
nele
lichta
anb
ied
ers
de k
om
end
e
jare
n m
eer
zulle
n m
oete
n in
levere
n a
an d
e le
dverlic
hting. U
it d
e e
nq
uête
blijkt
verd
er
dat een d
erd
e d
eel v
an d
e resp
ond
ente
n n
og n
iet b
ekend
is m
et O
led
,
van h
et d
eel d
at w
el k
ennis
heeft v
an O
led
verw
acht ru
im d
e h
elft
een s
tijg
ing
in h
et aand
eel v
an O
led
ten o
pzic
hte
van le
d.
Bre
ed g
edra
gen
verw
acht
ing
dat d
e pr
oduc
tie e
n/of
as
sem
blag
e te
rug
naar
Ned
erla
nd o
f Eur
opa
zal k
omen
Het
gro
ots
te d
eel van d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de p
rod
uctie e
n/o
f
de a
ssem
bla
ge v
an led
verlic
hting d
e k
om
end
e jare
n t
eru
g z
al kom
en n
aar
Ned
erland
of een a
nd
er
land
in d
e E
uro
pese U
nie
.
Figu
ur 1
8 | V
erw
acht
ing
ten
aanz
ien
van
het t
erug
hale
n va
n p
rod
uctie
na
ar N
eder
land
of E
urop
a.
59%
Ja, d
e p
rod
uctie k
om
t te
rug
Nee, d
e p
rod
uctie k
om
t nie
t te
rug
Weet ik
nie
t
Hog
ere
kwal
iteit
bela
ngrij
kste
rede
n vo
or
het t
erug
hale
n va
n pr
oduc
tie n
aar E
urop
a
Als
bela
ng
rijk
ste
red
en o
m d
e p
rod
uctie t
eru
g t
e h
ale
n w
ord
t d
e h
og
ere
kw
alit
eitssta
nd
aard
geno
em
d,
oo
k d
e k
ort
ere
levert
ijd e
n d
aarm
ee g
rote
re
flexib
ilite
it is e
en v
eel g
eno
em
d p
unt.
Verd
er
verw
achte
n v
eel re
sp
ond
ente
n
dat
de p
rod
uctie in E
uro
pa d
e k
om
end
e jare
n o
ok fi
nancie
el ste
ed
s a
an-
trekkelij
ker
gaat
wo
rden,
ond
er
meer
do
or
rob
otisering
, str
eng
ere
im
po
rtre
-
gelg
evin
g e
n m
ilieuheffi
ng
en.
Fig
uur
19 |
Red
enen
vo
or
verw
acht
ing
dat
pro
duc
tie
teru
gko
mt
naar
Ned
erla
nd
of
Eur
op
a.
25%
Kort
ere
levert
ijd/fl
exib
ilite
it
Hogere
kw
alit
eit
Pro
ductie N
L/E
U m
eer
rend
ab
el
Overige
30%
11%
53%
30%
10%
Fig
uur
20 |
De
bel
ang
rijk
ste
tech
nolo
gis
che
ont
wik
kelin
gen
va
n d
e to
eko
mst
.40%
30%
20%
10%
0%
Smart Lighting
Duurzaamheid/energiebesparing
Weet ik niet
Overige
Oled
LiFi
Gezonder(e) licht(kleur)
50%Sm
art L
ight
ing
wor
dt d
e ni
euw
e te
chni
ek v
oor d
e to
ekom
st
De m
eest
genoem
de t
echnis
che o
ntw
ikkelin
g is d
e S
mart
Lig
hting t
echnie
k,
resp
ond
ente
n g
even a
an d
at
zij
vele
toep
assin
gen z
ien v
oor
deze t
echnie
k,
zow
el b
innenshuis
als
op
de o
penb
are
weg. O
verige t
echnis
che o
ntw
ikkelin
-
gen d
ie w
erd
en g
enoem
d z
ijn d
e v
erb
ete
ring v
an d
rivers
en d
aarm
ee w
arm
te
afv
oer
en levensd
uur. O
ok v
erb
ete
ringen in lasert
echnie
ken, sp
ecia
le lenzen
en d
imb
aarh
eid
werd
en g
enoem
d.
Verw
acht
ing
dat
rol v
an d
e ov
erhe
id m
et b
etre
kkin
g to
t le
dve
rlich
ting
niet
ste
rk z
al to
e of
afn
emen
Het
gro
ots
te g
ed
eelte v
an d
e r
esp
ond
ente
n v
erw
acht
dat
de r
ol van d
e
overh
eid
de k
om
end
e jare
n n
iet
zal to
e-
of afn
em
en in a
ctiviteit. S
lechts
een
kle
ine m
ind
erh
eid
verw
acht
dat
de o
verh
eid
min
der
actief zal w
ord
en in h
et
stim
ule
ren v
an d
e t
oep
assin
g v
an led
verlic
hting.
Fig
uur
21 |
De
verw
acht
e ro
l van
de
ove
rhei
d b
ij d
e ve
rlic
htin
gsm
arkt
in z
ijn
alg
emee
nhei
d e
n d
e le
dm
arkt
sp
ecifi
ek?
33%
Een z
eer
actieve rol
Een a
ctieve rol
Nie
t m
eer
of m
ind
er
dan n
u
Een p
assie
ve rol
Een z
eer
passie
ve rol
Weet ik
nie
t
4%
44%
10%
2%
7%
20 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN |
21
Rol
van
ove
rhei
d w
ord
t voo
ral g
ezie
n al
s w
etge
vend
e en
ha
ndha
vend
e m
acht
op
het
geb
ied
van
kw
alite
it en
mili
eu
De m
eerd
erh
eid
wil
of verw
acht
geen a
ctievere
rol van d
e o
verh
eid
bij
de
led
secto
r. V
eelg
enoem
de r
ed
enen h
ierv
oor
zijn
dat
de led
verlic
htingsm
ark
t
volw
assen is g
ew
ord
en e
n g
een s
tim
ule
ring d
oor
de o
verh
eid
meer
nod
ig
heeft, m
aar
ook d
at
de o
verh
eid
te w
ein
ig inhoud
elijke k
ennis
in h
uis
heeft
om
actief te
hand
haven e
n r
egelg
evin
g e
n s
tim
ule
ringsm
aatr
egele
n t
e v
or-
men. D
e r
esp
ond
ente
n d
ie w
el een g
rote
re o
f actievere
rol van d
e o
verh
eid
verw
achte
n z
ien d
it v
oora
l op
het
geb
ied
van w
etg
evin
g e
n m
ilieud
oels
tellin-
gen. O
ok a
ls g
rote
afn
em
end
e p
art
ij van led
verlic
hting e
n d
e v
oorb
eeld
func-
tie d
ie h
ierv
an u
itgaat,
zie
n r
esp
ond
ente
n e
en r
ol voor
de o
verh
eid
.
30%
20%
10%
0%
Wetgevende rol ten bate van milieu-doelstellingen
Innovatie stimulerende rol
Recylcing en saneren stimulerende rol
Controleren van kwaliteit
Geen actievere rol
Subsidie verstrekkende rol voor aanschaf
Voorbeeldfunctie/afnemende rol
Fig
uur
22 |
De
verw
acht
e ro
l van
d
e o
verh
eid
bij
de
led
sect
or.
als
wet
geve
nde
en
an k
wal
iteit
en m
ilieu
ol van d
e o
verh
eid
bij
de
de
dee
de
de
dddd
at
de led
verlic
htingsm
smm
sm
sm
sm
sm
smmm
sark
t
de o
verh
eid
meerr
err
errrrr
nod
ig
elijke k
ennis
in hhhhhhh
uis
uuuu h
eeft
eringsm
aatr
egele
ele
ele
ele
ele
ele
el
ele
el
en t
e v
or-
ievere
rol van dddddddddd
e o
verh
eid
gevin
g e
n m
ilielilililililiiliilud
oels
tellin-
hting e
n d
evo
vo
vo
vo
vo
vo
vo
vvoooorb
eeld
func-
voor
de o
verrrrrhh
ei
hhd
.
Controleren van nn kwalkwkwkkwkwkwkwkwkw iteit
22 |
ENQU
ÊTE
RESU
LTAT
EN
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 23
THOU
GHT
LEAD
ERS
Ro
b v
an H
eur
is s
pecia
list
lighting a
t E
NG
IE L
ab
Lab
ore
lec. H
ij heeft
acht
jaar
erv
aring in t
oegep
ast
verlic
htingsond
erz
oek. Van H
eur
is s
ind
s
2006 a
ctief b
ij Lab
ore
lec e
n h
eeft z
ich g
esp
ecia
liseerd
in d
ivers
e O
VL
verlic
htingsto
ep
assin
gen: LE
D lum
inaires, in
telligent
str
eet
lighting,
measure
ments
, lif
etim
e m
ain
tenance p
lannin
g e
n lum
inaire p
hoto
metr
y. R
ob
is t
evens b
estu
urs
lid v
an d
e N
SV
V e
n v
era
ntw
oord
elijk v
oor
de t
echnis
che
com
mis
sie
s.
Ro
ber
t Ja
n Vo
s, is s
ind
s 2
7 jaar
actief als
lic
hto
ntw
erp
er
en -
ad
vis
eur.
Als
pro
duct
ond
er
and
ere
hankelijk o
ntw
erp
er
heeft h
ij ta
lloze p
roje
cte
n
gere
alis
eerd
met
bekend
e a
rchitecte
n e
n k
unste
naars
. D
it d
oet
hij
vanuit z
ijn
eig
en o
ntw
erp
bure
au: R
ob
ert
Jan V
os L
ichto
ntw
erp
en -
ad
vie
s.
Jaco
b N
uesi
nk is
reed
s la
nge tijd
werk
zaam
in d
e v
erlic
htingsin
dustr
ie e
n
is m
ed
e v
era
ntw
oord
elijk v
oor
de o
ntw
ikkelin
g v
an n
ieuw
e d
ienstv
erlenin
g.
Direct na z
ijn o
ple
idin
g is
hij
begonnen in
de test en c
ert
ificeringsin
dustr
ie.
In a
anvang b
innen d
e v
erlic
htingste
chnie
k e
n d
aarn
a e
en u
itsta
p n
aar
het
ele
ktr
isch g
ere
ed
schap
. H
ij heeft la
nge tijd
voor
een im
port
firm
a g
ew
erk
t w
aar
hij
vera
ntw
oord
elijk w
as v
oor
het te
voere
n k
walit
eitsb
ele
id. In
die
period
e h
eeft
hij
een tw
eeta
l lab
ora
toria o
pgeb
ouw
d e
n d
e k
walit
eitsafd
elin
g e
n rep
ara
tie-
en reto
ura
fdelin
g g
ele
id. S
ind
s 2
007 w
eer
werk
zaam
voor
DE
KR
A e
n z
eer
actief b
innen h
et vakgeb
ied
verlic
hting. In
2014 h
eeft h
ij zijn
eers
te b
oek
gep
ub
liceerd
over
het sp
ecifi
cere
n v
an le
darm
atu
ren.
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en is
Directo
r en P
rincip
al S
cie
ntist
bij
Philip
s L
ighting
Researc
h, w
aar
hij
ond
er
and
ere
sm
art
hom
e p
roje
cte
n leid
t, m
et
een
focus o
p h
um
an-c
entr
ic lig
hting e
n h
et
IoT.
Hij
is t
evens e
valu
ato
r voor
de
Euro
pese C
om
mis
sie
en d
e S
kolk
ovo F
ound
ation.
And
ré t
en B
loem
end
al is
bestu
urs
lid v
an d
e N
ed
erland
se lic
hta
ssocia
tie
(NLA
). H
ij heeft in het
verled
en v
ers
chillend
e d
irectiefu
ncties b
ekle
ed
bij
Philip
s e
n L
ibert
el/Vod
afo
ne. A
nd
ré t
en B
loem
end
al is
op
dit m
om
ent
directe
ur
van L
ed
Ned
, een b
ed
rijf
dat
zic
h r
icht
op
functionele
witte
led
verlic
hting v
oor
de B
2B
mark
t.
4
24 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 25
Ren
e O
skam
is s
ind
s 1
6 jaar
werk
zaam
bij
de fi
rma D
ynniq
, voorh
een
Imte
ch. B
ij D
ynniq
word
t hij
ingezet
als
senio
r ad
vis
eur
met
exp
ert
ise o
p h
et
geb
ied
van b
ele
id-b
eheer-
en u
itvoeringsvra
agstu
kken.
Han
Bak
tra
d tot C
hess W
ise toe a
ls m
ed
e-e
igenaar
begin
2014. H
an h
eeft
een a
chte
rgro
nd
als
engin
eering c
onsultant en is
voorm
alig
managin
g d
irecto
r
en e
igenaar
van V
ere
bus E
ngin
eering B
V; een N
ed
erland
s in
genie
urs
bure
au.
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde,
Managin
g D
irecto
r E
SY
LU
X N
ed
erland
B.V
: m
eer
dan 1
0 jaar
erv
aring o
p h
et
geb
ied
van inte
lligente
verlic
htingsre
gelin
gen e
n
verlic
htingsop
lossin
gen.
Rits
ert H
uijs
man
is s
enio
r lic
hto
ntw
erp
er, v
era
ntw
oord
elijk v
oor de d
irecte
com
munic
atie
met opdra
chtg
eve
rs in
Nederland. O
pgele
id a
ls p
roducto
ntw
erp
er
met affi
nite
it vo
or openbare
ruim
te. R
itsert
werk
te b
ij B
ure
au A
rjan K
ars
sen
aan o
bje
cte
n v
oor de o
penbare
ruim
te. In
2006 v
olg
de Z
iut, w
aar hij
zich
tot senio
r lic
hto
ntw
erp
er ontw
ikkeld
e. N
a e
en z
ijspoor als
manager va
n d
e
advi
esta
k v
an Z
iut koos h
ij in
2012 w
eer vo
or het lic
hto
ntw
erp
en. S
indsdie
n is
hij
vera
ntw
oord
elijk v
oor de N
ederlandse p
roje
cte
n e
n k
lante
n v
an S
tudio
DL.
Rog
ier v
an d
er H
eide
heeft e
en in
dru
kw
ekkend tra
ck record
waarb
ij hij
duurz
am
e
gro
ei r
ealis
eert v
oor bedrij
ven o
p b
asis
van d
iepgaande k
ennis
en e
en s
terk
e
visie
op d
esig
n. D
e a
fgelo
pen 2
0 ja
ar heeft h
ij zi
jn k
ennis
en e
rvarin
g v
an d
esig
n
toe k
unnen p
assen b
ij div
ers
e F
ortune 5
00 b
edrij
ven: A
pple
, B
oein
g, Volv
o,
Danone, P
hilips, Louis
Vuitt
on e
n v
ele
andere
n. R
ogie
r is
gespecia
liseerd
in: open
innova
tion, th
e in
tern
et of th
ings (Io
T), c
onnectiv
iteit
en tre
nd w
atc
hin
g. R
ogie
r
heeft m
eer dan 6
0 in
tern
atio
nale
desig
n a
ward
s g
ew
onnen.
Fili
p v
an d
er H
eijd
en is r
uim
20 jaar
werk
zaam
als
lic
htr
egis
seur
en leid
t
com
ple
xe, in
novatieve lic
htp
roje
cte
n in b
innen-
en b
uitenla
nd
, w
aarb
ij het
welb
evin
den v
an d
e m
ens in z
ijn o
mgevin
g c
entr
aal sta
at.
Elk
e o
pgave
word
t te
lkens a
ls u
nie
k b
ehand
eld
(out-
of-
the-b
ox) w
aard
oor
succesvolle
ein
dre
sultate
n o
nts
taan. H
et
ontw
erp
en v
an p
assend
lic
ht
in d
e o
mgevin
g
sta
at
centr
aal, h
et
ontw
erp
en v
an d
e juis
te lic
htinstr
um
ente
n z
ijn d
aar
ond
ers
teunend
aan.
Dee
l 1 S
mar
t Lig
htin
g
Wat
ver
staa
t u o
nder
Sm
art L
ight
ing?
Wel
ke to
epas
sing
en z
ijn v
eelb
elo-
vend
en
wat
zie
t u a
ls d
e be
lang
rijks
te v
oord
elen
van
Sm
art L
ight
ing?
‘Sm
art
Lig
htin
g h
eeft (enig
e) in
form
atie
ove
r de c
onte
xt (b
ijv. om
sta
ndig
heden,
locatie
, tij
d, gebru
iker, a
ctiv
iteite
n) en k
an z
ich d
aara
an a
anpassen. Ty
pis
ch is
Sm
art
Lig
htin
g c
onnecte
d, w
aard
oor ve
rlic
htin
g g
ecom
bin
eerd
kan w
ord
en m
et
andere
devi
ces (bijv
. sensore
n) en d
e c
loud. S
mar
t Lig
htin
g is
een
bel
ang-
rijk
ond
erd
eel v
an h
et In
tern
et o
f Thi
ngs;
ste
rker nog: door het gro
te
aanta
l lic
htp
unte
n (er zi
jn typ
isch a
ltijd
4-5
lichtp
unte
n in
uw
gezi
chts
veld
, w
aar u
ook b
ent) is
het een e
ssentië
le e
nable
r vo
or het In
tern
et of Thin
gs v
oor de k
ort
e
en m
iddella
nge term
ijn. G
een e
nkel a
nder netw
erk
/grid v
an d
evi
ces (koelk
aste
n,
tele
visie
s, m
obie
le tele
foons, ze
lfs n
iet alle
dra
agbare
sm
art
devi
ces b
ij elk
aar)
kan d
e d
ichth
eid
van h
et grid v
an li
chtp
unte
n e
venare
n. A
ls e
en v
an d
e b
ela
ng-
rijk
ste
voord
ele
n e
n tre
nds z
ie ik
dat S
mar
t Lig
htin
g ec
ht H
uman
Cen
tric
Li
ghtin
g m
ogel
ijk m
aakt
, ve
rlic
htin
g d
ie g
ericht is
op e
n o
ntw
orp
en rondom
de m
ens. Verlic
htin
g d
ie m
ensen z
ich b
ete
r la
at vo
ele
n, com
fort
abele
r, m
aar ook
mensen o
nders
teunt in
hun a
ctiv
iteite
n. D
it gaat nie
t alle
en o
m v
isuele
aspecte
n,
maar, m
isschie
n w
el v
oora
l, om
nie
t-vi
suele
aspecte
n; lic
ht heeft im
mers
bijv
oor-
beeld
ook e
en g
rote
invl
oed o
p o
nze
bio
logis
che k
lok. In
een toekom
std
room
zal
Sm
art
Lig
htin
g z
ich p
roactie
f kunnen a
anpassen a
an d
e o
msta
ndig
heden o
m d
e
mens a
ltijd
van o
ptim
aal l
icht te
voorz
ien.’
‘Sm
art
Lig
hting is
voorb
ere
id o
p d
e (onb
ekend
e) to
ekom
st. H
ierv
oor
is e
en
(wirele
ss) m
ultip
urp
ose p
latform
nood
zakelijk w
aarb
ij d
e s
oftw
are
het ond
er-
scheid
bep
aalt o
p b
ijvoorb
eeld
; het zelfh
ers
telle
nd
verm
ogen v
an d
e a
pp
licatie,
het com
fort
, energ
ieb
esp
aring, b
ig d
ata
en a
naly
tics. E
en m
ultip
urp
ose S
mart
Lig
hting p
latform
kan d
aarn
aast w
ord
en in
gezet als
com
munic
atie p
latform
voor
and
ere
sm
art
toep
assin
gen d
ie e
en b
ete
r le
efk
limaat, e
nerg
ieb
esp
aring
en s
erv
icem
od
elle
n o
nd
ers
teunen. Voorb
eeld
en z
ijn h
um
an c
entr
ic li
ghting,
klim
aatb
eheers
ing, zonw
ering e
n a
nd
ere
asset-
en facility
managem
ent ap
pli-
caties. D
at geld
t ook v
oor
sm
art
str
eet lig
hting/s
mart
citie
s. M
idd
els
een o
pen
AP
I kunnen d
ienste
n toegevoegd
word
en a
an h
et netw
erk
, ook d
oor
derd
e
part
ijen. D
ienste
n k
unnen b
ijvoorb
eeld
op
ab
onnem
ent b
asis
geactiveerd
word
en. H
et b
elan
gri
jkst
e vo
ord
eel i
s o
ntzo
rgin
g; s
oft
war
e ka
n en
erg
ieb
esp
arin
g e
n co
mfo
rt o
ptim
aal c
om
bin
eren
en
verg
eet
noo
it he
t lic
ht u
it te
do
en.’
‘Sm
art
Lig
hting is e
en inte
lligente
, energ
ie-e
fficië
nte
verlic
hting, w
elk
e g
ere
-
alis
eerd
word
t d
oor
een a
uto
matische, vra
aggestu
urd
e r
egelin
g e
n d
aarb
ij
rekenin
g h
oud
t m
et
de b
ehoefte v
an d
e m
ens in o
f voor
de b
etr
effend
e
ruim
te. D
enken w
e a
an e
en r
uim
te b
innen, d
an k
om
t d
irect
bio
logis
ch w
erk
-
zaam
lic
ht
in o
ns o
p, w
elk
e d
aglic
hta
fhankelijk g
ere
geld
word
t voor
een z
o
hoog m
ogelijke e
nerg
ieb
esp
aring. Voor
de v
erlic
htingsstu
ring b
ied
en d
igitale
pro
tocolle
n K
NX
, D
ALI, E
nO
cean e
n B
lueto
oth
mogelijkhed
en t
ot
op
nam
e in
een g
eb
ouw
auto
matiseringssyste
em
. D
igitale
pro
tocolle
n b
ied
en e
veneens
flexib
ilite
it in h
et
geval d
e v
erlic
hting/v
erlic
hting-s
turing o
p e
en late
r m
om
ent
aangep
ast
die
nt
te w
ord
en.’
‘Sm
art
Lig
htin
g g
aat nie
t ove
r sensors
, pro
cessors
en n
etw
erk
en. N
atu
urlijk
nie
t!
Sm
art
Lig
htin
g is
verlic
htin
g v
oor m
ensen. H
et is
lich
t dat
dan
kzij
de
dig
itale
re
volu
tie m
ogel
ijk is
gew
ord
en: l
icht
voo
r on
ze g
ezon
dhe
id, w
el-
zijn
, vei
lighe
id, p
lezi
er...
Lic
ht w
aarb
ij le
ren b
ete
r gaat en w
aarb
ij w
e s
nelle
r
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
geneze
n. B
ete
r sla
pen e
n p
rettig
er w
akker w
ord
en. S
mart
Lig
htin
g is
ook li
cht dat
inte
gre
ert
met andere
aspecte
n v
an o
nze
om
gevi
ng, zo
dat gebouw
en e
en b
ete
re
om
gevi
ng w
ord
en v
oor de m
ensen d
ie e
r w
onen, w
erk
en, le
ren e
n s
pele
n. Zodat
klim
aat, li
cht, a
koestie
k e
n a
mbia
nce m
eer div
ers
iteit
bie
den, stim
ule
ren, en o
nze
gebouw
en w
eer in
spire
rende p
lekken w
ord
en w
aar het goed toeve
n is
. S
mart
Lig
htin
g is
licht dat w
e a
ls g
ebru
ikers
zelf
ork
estrere
n. A
rchite
cte
n, ontw
erp
ers
en
pla
nners
leve
ren g
een e
indpro
duct m
eer af, m
aar begele
iden g
ebru
ikers
die
zelf
de o
mgevi
ng v
erd
er in
vulle
n. Zo o
nts
taat een rela
tie tussen o
ntw
erp
ers
en g
ebru
i-
kers
gedure
nde d
e g
ehele
leve
nscyc
lus v
an h
et gebouw
of pro
duct.’
In w
elke
sec
tor(e
n) g
aat S
mar
t Lig
htin
g de
kom
ende
vijf
jaar
als
eer
ste
een
rele
vant
e ro
l spe
len
en w
aaro
m?
‘Sm
art
Lig
hting is a
l aanw
ezig
in v
eel secto
ren. Voorn
am
elijk in S
mart
Citie
s
en S
mart
Hom
es is S
mart
Lig
hting s
terk
in o
pkom
st
(denk a
an c
onnecte
d
lighting s
yste
men a
ls C
ityTo
uch v
oor
slim
me s
traatv
erlic
hting e
n H
ue v
oor
connecte
d lig
hting t
huis
) en z
ijn e
r d
e k
om
end
e 5
jaar
gro
te g
roeim
ogelijkhe-
den. Vo
ora
l in
sted
en k
an o
p k
ort
e te
rmijn
al v
eel g
eld
en
ener
gie
b
esp
aard
wo
rden
do
or
slim
me
stra
atve
rlic
htin
g (n
aast
de v
erb
ete
rin-
gen d
ie b
ijv. m
ogelijk z
ijn o
p h
et
geb
ied
van v
eiligheid
).’
‘De k
om
end
e v
ijf jaar
gaat
er
veel geb
eure
n. S
ecto
ren d
ie a
an d
e o
verh
eid
gelie
erd
zijn
, gaan a
ls e
ers
te d
e s
tap
naar
Sm
art
Lig
hting m
aken. D
enk a
an
schole
n, univ
ers
iteiten, w
ate
rschap
pen, gem
eente
s, etc
. D
e r
ed
en is s
imp
el.
Er
valt v
eel te
op
tim
alis
ere
n e
n d
e o
verh
eid
wil
het
goed
e v
oorb
eeld
ste
llen.
De
stap
naa
r le
dve
rlic
htin
g le
vert
30-
40%
ene
rgie
bes
par
ing
op
. D
e st
ap n
aar
conn
ecte
d li
ght
ing
zo
rgt
nog
een
s vo
or
een
verd
ub-
bel
ing
hie
rvan
. De t
eru
gverd
ientijd
is v
eela
l b
innen 2
jaar. C
om
merc
iële
be-
drijv
en z
ulle
n s
nel volg
en o
md
at
zij
naast
de e
nerg
ieb
esp
aring o
ok v
oord
ele
n
zie
n in h
et
LA
AS
mod
el en h
et
afn
em
en v
an d
ienste
n d
ie d
aar
op
geb
aseerd
zijn
.’
‘Meer
en m
eer
kom
t er
aand
acht
voor
het
effect
van v
erlic
hting o
p d
e
mens. D
e m
ens s
taat
hie
rbij
centr
aal in
de n
ieuw
e lic
hto
plo
ssin
gen (H
um
an
Centr
ic L
ighting). B
iolo
gis
ch w
erkz
aam
lich
t zo
rgt
voo
r ee
n b
eter
e vi
talit
eit,
een
ho
ger
co
ncen
trat
ieve
rmo
gen
en
het
bev
ord
ert
de
gez
ond
heid
. Als
tw
eed
e is e
nerg
ieb
esp
aring, ofw
el het
bescherm
en v
an
de n
atu
urlijk
e h
ulp
bro
nnen v
an d
e a
ard
e e
en h
ot
item
. In
deze m
aakt
inte
l-
ligente
verlic
hting d
an o
ok d
eel uit v
an e
en t
ota
le g
eb
ouw
auto
matisering.
Wij
verw
achte
n d
at
dit d
e k
om
end
e v
ijf jaar
een b
ela
ngrijk
e r
ol gaat
sp
ele
n
in z
iekenhuiz
en/z
org
inste
llingen, schole
n e
n d
e u
tilit
eit. D
it z
ijn o
mgevin
gen
waar
mensen w
erk
zaam
zijn
, la
ng v
erb
lijven o
f stu
dere
n.’
‘ Sm
art
Lig
htin
g is
al o
vera
l. S
ensore
n z
ijn g
oed
koop
, ele
ktr
onic
a is
goed
koop
, le
dverlic
hting is g
oed
koop
... D
e k
oste
n z
ijn a
l la
ng g
een b
arr
ière
meer. D
us w
ie d
urf
t?!’
In h
oeve
rre
is v
eilig
heid
(dat
a pr
ivac
y) e
en b
elem
mer
ing
voor
de
uitr
ol v
an
Sm
art L
ight
ing
en b
ij w
ie li
gt h
et e
igen
dom
van
de
data
?
‘Data
privacy is v
oor
ons v
an h
et
gro
ots
te b
ela
ng e
n h
eeft o
nze a
and
acht
vanaf het
eers
te b
egin
. D
e g
ebru
iker
is d
e ei
gen
aar
van
de
dat
a en
kan
bep
alen
wat
erm
ee g
ebeu
rt. Z
o is b
ijv. d
e b
asis
functionalit
eit
van o
nze H
ue v
erlic
hting b
eschik
baar
in e
en lokale
setu
p; alle
en n
ad
at
de
geb
ruik
er
beslu
it functionalit
eiten u
it t
e b
reid
en (b
ijv. geofe
ncin
g) en e
xp
licie
t
daarv
oor
toeste
mm
ing g
eeft, w
ord
t een v
erb
ind
ing m
et
de c
loud
gem
aakt.
Ook o
ns F
riend
s o
f H
ue p
rogra
mm
a w
aarb
org
t d
at
and
ere
part
ijen v
old
oen
aan d
e v
ere
iste
n e
n a
lleen z
ij to
egang k
unnen k
rijg
en t
ot
data
voor
ap
plic
a-
ties (w
aarv
oor
de g
eb
ruik
er
toeste
mm
ing h
eeft g
egeven).’
‘Zo la
ngza
merh
and k
om
t er m
eer w
eers
tand tegen h
et G
oogle
model.
Bedrij-
ven e
n o
ok c
onsum
ente
n w
illen e
igenaar zi
jn v
an h
un e
igen d
ata
. E
n d
at is
ook
tere
cht. D
at het te
r beschik
kin
g s
telle
n v
an d
e d
ata
een o
nderd
eel i
s v
an h
et
afrekenm
odel d
oet nie
ts a
f aan h
et eig
endom
. D
it die
nt contr
actu
eel g
ere
geld
te w
ord
en. Ve
iligh
eid
hoo
rt e
en k
ernw
aard
e te
zijn
bij
het d
esig
n va
n S
mar
t Lig
htin
g. V
eela
l word
t security
late
r to
egevo
egd w
aard
oor het alti
jd e
en
zwak p
unt blijft. S
mart
Lig
htin
g z
al s
teeds m
eer w
irele
ss w
ord
en, vo
ora
l in retrofit
situ
atie
s, w
aard
oor het bela
ng v
an s
ecurity
alle
en m
aar gro
ter w
ord
t.’
‘Tre
kt u d
e v
eiligheid
van S
mart
Lig
htin
g in
tw
ijfel?
De b
etrouw
baarh
eid
van d
e
data
beheerd
er is
net zo
'n g
root of net zo
'n k
lein
pro
ble
em
als
bij
beta
lingen,
medis
che d
ossie
rs, de p
olit
ie o
f een s
ollicita
tie o
p in
tern
et. E
r zi
jn g
enoeg p
art
ijen
die
dat onder de k
nie
hebben e
n d
ie m
aar al t
e g
raag w
illen h
elp
en o
m o
ok
verlic
htin
g n
etje
s v
eilig te m
aken, zo
als
het hoort
. W
anne
er d
e op
dra
chtg
e-ve
rs w
illen
inno
vere
n, g
aat h
et ó
ók o
m h
et s
amen
stel
len
van
een
team
met
de
juis
te c
omp
eten
ties.
Zo v
era
ndert
- a
ls g
evo
lg v
an d
e d
igita
le
revo
lutie
- d
e rol v
an d
e o
pdra
chtg
eve
r. D
at is
nie
t vo
orb
ehouden a
an v
erlic
htin
g!
Ove
ral m
oete
n s
pecia
liste
n e
n o
pdra
chtg
eve
rs n
ieuw
e m
eth
odes, pro
cessen
vaard
igheden o
marm
en. W
ie b
lijft le
ren e
n in
nove
ert
, die
win
t!’
26 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 27
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
‘Lat
en w
e on
s ni
et ve
rgiss
en: e
nerg
iebes
parin
g is
maa
r zo'
n kle
in vo
orde
el va
n Sm
art L
ight
ing,
da
t de
inno
vatie
s da
ar w
ellich
t sne
ller t
oege
past
wo
rden
maa
r niet
mee
r im
pact
heb
ben!
”
In w
elke
mar
ktse
gmen
ten
(bijv
oorb
eeld
gez
ondh
eid,
ope
nbar
e ve
rlich
ting
en
kan
tore
n) g
aat S
mar
t Lig
htin
g zi
ch h
et s
nels
t ont
wik
kele
n en
wel
ke
toep
assi
ngen
zie
t u d
aar?
‘ Sm
art
Citi
es, S
mar
t H
om
es, k
anto
ren
zijn
alle
maa
l vee
lbel
ove
nde
mar
ktse
gm
ente
n vo
or
Sm
art
Lig
htin
g. N
iet
alle
en o
md
at
energ
ie
besp
aard
kan w
ord
en, m
aar
voora
l ook o
md
at
het
mensen z
ich b
ete
r la
at
voele
n e
n b
ete
r la
at
functionere
n.’
‘De b
asi
s is
sim
pel:
dim
men e
n s
chakele
n o
p b
asi
s va
n a
anw
ezi
gheid
en d
aglic
ht.
Daarm
ee w
ord
t 70-8
0%
energ
ie b
esp
aard
in c
om
bin
atie
met le
d. D
e k
lant ze
lf
bepaald
verv
olg
ens
welk
e b
ehoeftes
hij
heeft e
n le
vera
ncie
rs z
ulle
n d
aar op in
spe-
len. Ik
zie
een a
pp s
tore
voor S
mart L
ightin
g v
oor m
ij w
aar th
ird p
artie
s applic
atie
s
aanbie
den. Zelf
denk ik
aan s
enso
r base
d c
leanin
g, track e
n tra
ce v
an ‘din
gen’ en
pers
onen, w
aar is
een v
rije w
erk
ple
k, w
aar is
een v
rije p
ark
eerp
laats
, w
aar is
een
vrije
laadpaal,
etc
. E
nd-t
o-en
d op
loss
inge
n zi
jn b
elan
grijk
om
nie
uwe
sec-
tore
n vo
or S
mar
t Lig
htin
g te
win
nen.
Denk b
ijvoorb
eeld
aan fabrie
kst
errein
en
waar alle
en e
xplo
sie v
eilige v
erli
chtin
g (ATE
X) gepla
ats
t m
ag w
ord
en. Verli
chtin
gs-
bedrij
ven w
illen g
raag m
eer arm
atu
ren v
erk
open e
n g
aan L
ocal A
rea A
ugm
enta
tion
Sys
tem
(LaaS
) oplo
ssin
gen a
anbie
den, ook d
aar za
l een p
ush
vanuit
gaan.’
‘Wij
verw
achte
n e
en s
nelle
gro
ei in
op
enb
are
geb
ouw
en (zie
kenhuiz
en, scho-
len, kanto
ren): e
nerz
ijds s
peelt v
erla
gin
g v
an h
et e
nerg
ieg
ebru
ik e
en
gro
te r
ol, a
nd
erz
ijds s
peelt d
e v
erlic
hting in o
p d
e g
emo
edst
oes
tand
en
de
gez
ond
heid
van
de
aanw
ezig
en (H
um
an C
entr
ic L
ighting). B
eid
e
them
a´s
sta
an h
oog o
p d
e a
gend
a v
an d
e o
verh
eid
. Z
oals
bekend
str
eeft d
e
overh
eid
naar
een r
ed
uctie v
an h
et
geb
ruik
van n
atu
urlijk
e h
ulp
bro
nnen e
n
stim
ule
ert
zij
mid
dels
de E
IA h
et
investe
ren in d
uurz
am
e e
nerg
iete
chnie
ken.
Daarn
aast
is h
et
teru
gd
ringen v
an d
e k
oste
n in d
e z
org
een t
hem
a v
an a
l-
led
ag: het
zorg
en v
oor
een g
oed
e g
ezond
heid
door
een o
p n
atu
urlijk
daglic
ht
geb
aseerd
e, geauto
matiseerd
e v
erlic
hting s
peelt h
ier
een r
ol in
.’
‘Sm
art
Lig
htin
g k
an v
eel b
ijdra
gen a
an e
nerg
iebesparing e
n in
mark
ten w
aar dat
traditi
oneel b
ela
ngrijk
word
t gevo
nden (het kanto
rensegm
ent) z
al S
mart
Lig
htin
g
als
eers
te o
pgang d
oen. E
chte
r, la
ten w
e o
ns n
iet ve
rgis
sen! E
nerg
iebesparing is
maar zo
'n k
lein
voord
eel v
an S
mart
Lig
htin
g, dat de in
nova
ties d
aar w
ellicht snel-
ler to
egepast w
ord
en m
aar nie
t m
eer im
pact hebben! D
e èc
hte
imp
act v
an
Sm
art L
ight
ing
is n
iet “
cost
dow
n”, m
aar
“val
ue u
p”.
’
Wel
ke v
erlic
htin
g ge
rela
teer
de fu
nctie
s in
de
smar
t city
zul
len
groo
tsch
alig
w
orde
n to
egep
ast?
En
wor
dt d
e sm
art c
ity re
alite
it on
der b
ehee
r van
ge-
mee
nten
of w
ordt
de
smar
t city
voo
rnam
elijk
een
ser
vice
ond
er b
ehee
r van
co
mm
erci
ële
bedr
ijven
? W
elke
rol k
rijgt
de
over
heid
in e
en s
mar
t city
?
‘Dig
itale
ste
den z
ijn in
opkom
st en z
ijn z
oekende n
aar sam
enw
erk
ing m
et de
industr
ie. D
oor
mul
ti p
urp
ose
Sm
art L
ight
ing
netw
erke
n ka
n er
be-
spaa
rd w
ord
en o
p o
nder
houd
en
ener
gie
(dim
men). A
ls d
e in
frastr
uctu
ur
er eenm
aal l
igt kan d
e s
tad z
ijn a
ssets
gaan m
anagen: vu
ilnis
bakken, park
eer-
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
Han
Bak
:
pla
ats
en, bru
ggen, slu
izen, etc
. Verk
eers
managem
ent is
een v
olg
ende s
tap. H
et
is v
oor com
merc
iële
bedrijv
en in
tere
ssant om
eig
enaar te
zijn
van d
e s
mart
city
netw
erk
en. D
e in
frastr
uctu
ur ste
lt ze
in s
taat om
die
nste
n a
an g
em
eente
n e
n
consum
ente
n a
an te b
ieden. In
tere
ssant is
om
te o
ntd
ekken h
oe s
mart
build
ings
en s
mart
citi
es k
unnen s
am
enw
erk
en. W
at kan in
tegra
tie o
ple
vere
n o
p h
et gebie
d
van e
nerg
iem
anagem
ent, m
ilieu d
oels
tellingen, et cete
ra.’
‘Veiligheid
als
ook e
nerg
ieb
esp
aring s
pele
n e
en b
ela
ngrijk
e rol i
n d
e s
mart
city.
Do
or
mid
del
van
een
gea
uto
mat
isee
rde
dyn
amis
che
led
verl
ich-
ting
wo
rden
die
ple
kken
ver
licht
waa
r zi
ch o
ok
per
sone
n b
evin
-d
en. B
ij afw
ezig
heid
word
t oriënta
tieverlic
hting ingeschakeld
.’
‘Verg
is u
nie
t: v
erli
chtin
g is
de technolo
gie
met de h
oogste
dic
hth
eid
, dat w
il ze
g-
gen e
r zi
jn in
een g
ebouw
meer la
mpen d
an b
randm
eld
ers
, speakers
of sprin
kle
rs
en in
de o
penbare
ruim
te is
dat al n
et zo
. D
at m
aakt de v
erli
chtin
gsin
sta
llatie
ideaal:
niet
alle
en g
even
de
lam
pen
licht
, ze
kunn
en -
uitg
erus
t met
sen
sors
-
ook
een
fijnm
azig
grid
vor
men
dat
geg
even
s ve
rzam
eld
over
het
ge
brui
k va
n de
rui
mte
, de
kwal
iteit
van
de o
mge
ving
, de
wen
sen
van
de g
ebru
iker
s en
ga
zo m
aar
door
. In k
anto
orc
om
ple
xen k
unnen la
mpen
voor "indoor G
PS
" zo
rgen. Zo k
rijgt de v
erli
chtin
gsin
sta
llatie
nog é
én, tw
ee, drie
of
meer fu
nctie
s e
rbij
die
de technolo
gie
alle
en m
aar w
aard
evo
ller m
aken.’
Wat
bes
chou
wt u
als
het
bes
te S
mar
t Lig
htin
g ic
oonp
roje
ct, w
aaro
m d
it pr
ojec
t en
wat
is d
e w
aard
e va
n di
t pro
ject
voo
r de
mar
kt?
‘Pers
oonlijk v
ind
ik d
e o
ntw
ikkelin
g v
an P
hilip
s H
ue, P
ers
onal W
irele
ss L
ighting
een ic
oonp
roje
ct, o
md
at het voor
het eers
t sin
ds e
en e
euw
thuis
verlic
hting
ingrijp
end
heeft v
era
nd
erd
en d
aarm
ee le
idend
was e
n is
op
het geb
ied
van
connecte
d li
ghting v
oor
thuis
. H
et b
ied
t he
el v
eel n
ieuw
e m
og
elijk
he-
den
die
vo
orh
een
niet
mo
gel
ijk w
aren
en,
med
e d
oo
r co
mb
inat
ies
met
and
ere
dev
ices
is h
et e
ind
e va
n ni
euw
e to
epas
sing
en n
og
la
ng n
iet
in z
icht
. Denk a
an g
eofe
ncin
g, vis
uele
ale
rts v
oor
sle
chth
ore
nd
en,
info
rmation a
t a g
lance (b
ijv. lic
htk
leur
die
het w
eer
aangeeft o
f een d
oelp
unt
van u
w favoriete
voetb
alc
lub
), im
mers
ive a
mb
ient lig
hting b
ij gam
ing, lig
ht
scrip
ts b
ij te
levis
iep
rogra
mm
a’s
, een n
atu
urlijk
ere
ontw
aakerv
aring, et cete
ra.’
‘Het
bela
ngrijk
ste
icoon p
roje
ct
waar
wij
mom
ente
el aan w
erk
en is d
e
ontw
ikkelin
g v
an e
en S
mart
Lig
hting a
rmatu
ur
(i.s.m
. een a
rmatu
urb
ouw
er)
voor
de c
hem
ische ind
ustr
ie. D
it p
roje
ct
is iconis
ch o
md
at:
het
arm
atu
ur
een
technolo
gis
ch h
oogsta
nd
je is m
et
ingeb
ouw
de s
ensore
n. N
iem
and
was
vo
orh
een
in s
taat
om
een
ene
rgie
bes
par
ing
van
90%
te
real
i-se
ren
in A
TE
X o
mg
evin
gen
. De b
esta
and
e a
rmatu
ren w
ord
en 1
op
1
verv
angen d
oor
een s
mart
arm
atu
ur
dat
auto
matisch e
en d
raad
loos n
etw
erk
vorm
t en z
ow
el lo
kaal als
vanuit h
et
backoffi
ce a
anstu
urb
aar
is. B
ovend
ien
is h
et
afrekenm
od
el 100%
LA
AS
. D
e k
lant
beta
alt 1
5 jaar
lang v
oor
het
daad
werk
elijke g
eb
ruik
. H
et
syste
em
is o
ntw
orp
en o
p m
axim
ale
levensd
uur
tegen m
inim
ale
op
era
tionele
koste
n. Verd
er
word
t d
e b
usin
esscase m
om
en-
teel aangeto
ond
met
een e
ers
te 1
.000 lam
pen. D
aarn
a w
ord
en e
r 15.0
00
arm
atu
ren g
ep
laats
t d
ie t
egelijkert
ijd in e
en g
eslo
ten n
etw
erk
functionere
n.’
‘Ik d
enk h
ierb
ij aan e
en g
rote
bib
lioth
eek in h
et
weste
n v
an h
et
land
welk
e
maxim
aal geb
ruik
heeft g
em
aakt
van e
en in
telli
gen
te li
chtr
egel
ing
en
dag
licht
toet
red
ing
.’ ‘H
et beste
pro
ject in
Sm
art
Lig
htin
g is
nog n
iet gere
ed. H
et is
het eers
tvolg
ende
pro
ject! M
ijn a
mbiti
e is
om
snel t
e in
nove
ren, sam
en m
et opdra
chtg
eve
rs e
n d
e
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e
28 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 29
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en:
Han
Bak
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde:
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
industr
ie, en S
mart
Lig
htin
g s
trate
gis
ch te p
ositi
onere
n. E
lk v
olg
end
e p
roje
ct
ber
eikt
nu
mee
r d
an h
et v
ori
ge.
Het doel i
s d
aarb
ij nie
t alle
en e
nerg
iebe-
sparing, m
aar een o
mgevi
ng d
ie in
spire
ert
, fij
n is
, gezo
nd e
n p
roductie
f.’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Wat is
de rela
tie tussen S
mart
Lig
hting e
n h
et In
tern
et of Thin
gs? S
mart
Lig
hting is
een e
ssentiële
enab
ler
voor
het In
tern
et of Thin
gs. O
m o
p k
ort
e o
f
mid
della
nge term
ijn e
en IoT toep
assin
g te v
erw
ezenlijken m
oet geb
ruik
ge-
maakt w
ord
en v
an e
en b
esta
and
netw
erk
. G
een
enke
l and
er n
etw
erk
of v
erza
mel
ing
dev
ices
kan
de
fijnm
azig
heid
van
het
lich
tpun
ten
gri
d e
vena
ren.
Lic
htp
unte
n z
ijn o
vera
l (in
elk
e k
am
er, m
aar
ook b
uiten), e
n
bovend
ien: d
e lo
catie is
goed
bep
aald
, er
is p
ow
er
beschik
baar
en h
et kan c
on-
nectiviteit v
erz
org
en. H
ierm
ee g
aat S
mart
Lig
hting d
uid
elijk “
beyond
illu
min
ation”.
’
‘De v
raag
die
ik m
ezelf w
il ste
llen is o
f het
toeg
evo
eg
de w
aard
e h
eeft
om
een s
tand
aard
vo
or
Sm
art
Lig
hting
overe
en t
e k
om
en w
aarb
ij verlic
hting
van v
ers
chill
end
e f
ab
rikante
n u
itw
isselb
aar
is? V
oo
r d
e z
akelij
ke m
ark
t is
het
antw
oo
rd is n
ee.
De t
oeko
mst
van S
mart
Lig
hting
lig
t in
to
taal o
plo
s-
sin
gen (end
-to
-end
). D
e levera
ncie
r van d
eze o
plo
ssin
g is h
et
prim
aire
aansp
reekp
unt
vo
or
het
in s
tand
ho
ud
en v
an e
en w
erk
end
e insta
llatie.
In
een S
LA
wo
rden a
fsp
raken g
em
aakt
over
het
niv
eau v
an d
e d
ienstv
erle-
nin
g.
De e
ind
geb
ruik
er
een lo
sse lam
p late
n v
erw
issele
n is o
nw
enselij
k. D
e IT
co
mp
one
nt in
Sm
art
Lig
htin
g z
al v
an g
rote
r b
elan
g z
ijn d
an d
e lic
htb
ron
zelf.
Een O
racle
data
base w
erk
t o
ok n
iet
sam
en m
et
een S
AP
data
base.
Dat
is d
e v
erg
elij
kin
g d
ie w
e in d
e t
oeko
mst
zulle
n m
aken.’
‘Vra
ag: W
aaro
m w
ord
t H
um
an C
entr
ic L
ightin
g n
iet snelle
r geïn
tegre
erd
? O
p
dit
mom
ent i
s er
bij
de
opd
rach
tgev
er v
oor
Sm
art L
ight
ing
nog
on
vold
oend
e ke
nnis
en
kund
e ov
er b
iod
ynam
isch
wer
kzaa
m li
cht.’
‘Ten s
lotte, een v
raag v
an m
ijn k
ant: h
oe k
an d
e c
reatie
ve in
dustr
ie b
ete
r vo
ldoen
aan d
e v
ragen d
ie d
e o
pdra
chtg
eve
rs v
andaag d
e d
ag h
ebben? W
illen d
esig
ners
rele
vant blijve
n, dan m
oete
n z
ijn v
eel n
ieuw
e d
ingen le
ren: data
-analy
tics, alg
orit-
mes, user experience m
appin
g, gestu
re c
ontrol e
n n
og v
eel m
eer. H
et ontw
erp
en
van e
en g
ebouw
, een p
roduct of een v
erlic
htin
gspla
n is
nie
t genoeg. D
e in
vloed
van d
e d
igita
le in
dustr
ie e
n d
e d
igita
le e
conom
ie o
p d
esig
n k
an n
iet m
eer on-
ders
chat w
ord
en. In
pla
ats
van é
én g
ebouw
ontw
erp
zal d
e a
rchite
ct een "
DN
A"
scheppen w
aarm
ee d
e g
ebru
ikers
van h
et gebouw
zèlf
het ein
dre
sulta
at cre
ëre
n.’
30 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 31
Rem
co v
an K
erkv
oo
rde
Ro
gie
r va
n d
er H
eid
e:
Kar
s-M
ichi
el L
enss
en
Han
Bak
:
Dee
l 2 V
erlic
htin
g b
inne
n en
bui
ten
Wel
k ic
oonp
roje
ct g
eeft
in u
w o
gen
het b
este
de
toek
omst
van
ver
licht
ing
w
eer,
waa
rom
en
wat
is d
e w
aard
e va
n di
t pro
ject
voo
r de
mar
kt?
‘Er
is n
iet
een p
roje
ct
die
ik a
ls ico
nis
ch z
ou w
illen b
este
mp
ele
n.
Er
zijn
div
ers
e p
roje
cte
n t
e n
oem
en d
ie e
lk o
p e
en s
pecifi
ek g
eb
ied
ico
nis
ch t
e
no
em
en z
ijn.
Daarm
ee b
en je t
eg
elij
kert
ijd o
ng
enuanceerd
. O
m e
r d
an t
och
een t
e n
oem
en:
het
van G
og
h m
useum
in A
mste
rdam
. N
aast
een
zee
r ho
ge
visu
ele
kwal
iteit
kenm
erkt
de
verl
icht
ing
zic
h d
oo
r d
e m
og
e-lij
khei
d m
et b
luet
oo
th v
ia e
en a
pp
sp
ecifi
eke
info
rmat
ie o
p lo
catie
te
ver
scha
ffen
aan
de
bez
oek
er d
ie h
et b
etre
ffen
de
aang
elic
hte
kuns
twer
k b
ewo
nder
d. N
aast
de z
eer
ho
ge o
ptische p
erf
orm
ance e
n
lichtt
echnie
k w
ord
en d
e lic
htp
unte
n t
eg
elij
kert
ijd e
en m
og
elij
kheid
data
over
te d
rag
en,
op
dit m
om
ent
is d
it s
terk
in o
ntw
ikkelin
g.’
‘Hela
as g
een. In
de o
penbare
verlic
htin
g e
n il
lum
inatie
gaan o
ntw
ikkelin
gen n
u
snelle
r dan o
oit.
Ze z
ijn v
erd
er dan d
e w
erk
elijkheid
. D
e b
ijbehore
nde ic
onis
che
pro
jecte
n b
esta
an a
lleen n
og in
dro
men, pre
senta
ties e
n le
zingen h
oew
el z
e
al g
ebouw
d z
ouden k
unnen w
ord
en. D
e to
ekom
st is
hel
der
maa
r he
t on
tbre
ekt v
aak
nog
aan
moe
d d
eze
te v
erw
ezen
lijke
n. L
icht
wor
dt
in d
e to
ekom
st in
ied
er g
eval
inte
llige
nt (s
mar
t lig
ht) e
n ve
el m
ilieu
-vr
iend
elijk
er d
an w
e nu
zie
n. D
us h
oe z
ouden d
ie ic
onen e
r uit
moete
n
zien? H
et zi
jn in
sta
llatie
s d
ie reagere
n o
p d
e g
ebru
ikers
, die
vera
ndere
n m
et het
jaarg
etij
de e
n m
et het tij
dstip
van d
e d
ag (nacht). E
n z
e m
aken p
recie
s d
ie h
oe-
veelh
eid
licht die
op d
at specifi
eke m
om
ent nodig
is. N
iks m
eer en n
iks m
inder.’
‘Ik w
eet
op
dit m
om
ent
geen e
cht
ico
onp
roje
ct
te n
oem
en,
oo
k w
elli
cht
om
dat
wij
ons v
oo
ral co
ncentr
ere
n o
p e
igen p
roje
cte
n.M
om
ente
el w
erk
en
wij
aan t
wee p
roje
cte
n d
ie ico
onp
roje
cte
n k
unnen w
ord
en.
De e
ne is d
e
verlic
hting
op
perr
ons v
an t
rein
sta
tio
ns,
de t
ransfe
rzo
nes. D
aarb
ij za
l nie
t al
leen
duu
rzaa
mhe
id c
entr
aal s
taan
, maa
r o
ok
het
wel
bev
ind
en
van
alle
geb
ruik
ers.
Daarm
ee b
ed
oel ik
oo
k d
at
er
veel aand
acht
wo
rdt
gescho
nken a
an m
ensen m
et
een v
isuele
bep
erk
ing
. D
eze d
oelg
roep
kan a
l sle
cht
geb
ruik
maken v
an g
em
oto
riseerd
verv
oer
en is d
aaro
m e
en
bela
ng
rijk
e d
oelg
roep
van d
e N
S. Te
vens
wo
rdt
in h
et li
chtc
onc
ept
reke
ning
geh
oud
en m
et h
et a
fste
mm
en v
an h
et li
cht
aan
de
be-
hoef
te v
an h
et m
om
ent,
hetg
een m
eer
inho
ud
t d
an a
lleen m
aar
het
licht
Ro
ber
t Ja
n Vo
s
Rits
ert
Hui
jsm
an:
Fili
p v
an d
er H
eijd
en
32 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 33
hard
er
zett
en o
p h
et
mo
ment
dat
iem
and
het
perr
on o
p lo
op
t. D
aarv
oo
r
zijn
sp
ecia
le a
rmatu
ren b
ed
acht.
Een a
nd
er
ico
onp
roje
ct
is d
e b
innensta
d
van L
eeuw
ard
en,
waar
een inte
gra
al lic
htp
lan w
ord
t o
ntw
ikkeld
. H
et
gaat
hie
r nie
t alle
en o
ver
op
enb
are
verlic
hting
of
gevelv
erlic
hting
, m
aar
een p
lan
waarb
ij alle
lic
htv
orm
en s
am
en k
om
en in é
én p
lan.
Tevens w
ord
en h
ierin
nie
uw
e t
echnie
ken t
oeg
ep
ast
om
lic
ht,
gelu
id,
beeld
en info
rmatie o
ver
de s
tad
of
een g
eb
ouw
sam
en t
e b
reng
en.
De b
ezo
eker
kan d
aarb
ij zelf
invlo
ed
heb
ben o
p z
ijn o
mg
evin
g.’
‘Bijv
oorb
eeld
het
Inte
rnationaal S
trafh
of in
Den H
aag. E
lem
ente
n d
ie h
ier
vooru
itstr
evend
zijn
:
Inte
gra
tie v
an v
erlic
htin
gsm
od
ules
in h
et p
lafo
nd (p
lafo
nd la
mel-
len). H
ierd
oor w
ord
en g
een a
rmatu
ren g
em
aakt (m
inder m
ate
riaal)
en is
de
verlic
htin
g in
de “
uit”
sta
nd n
iet te
zie
n in
het pla
fond. Te
vens z
ijn d
e g
roepen
van m
odule
s a
fgeste
md o
p d
e b
ehoefte z
odat er alti
jd e
en ju
iste
hoeve
elh
eid
mate
riaal w
ord
t gebru
ikt. O
ok d
it le
vert
dus e
en o
ptim
alis
atie
van h
et gebru
ik
van g
rondsto
ffen.
Bijk
om
end v
oord
eel v
an d
eze
oplo
ssin
g is
het onderh
oud. A
lle c
om
po
nen-
ten
wo
rden
een
voud
ig v
erw
isse
ld in
pla
ats
van h
et ve
rvangen v
an h
ele
arm
atu
ren.
De
aans
turin
g is
flex
ibel
. Senso
ren z
ijn m
ulti
functio
neel e
n z
org
en v
oor de
juis
te h
oeve
elh
eid
licht w
aar en u
itslu
itend a
ls n
odig
(in
clu
sie
f daglic
htg
ebru
ik).
De
licht
kleu
r is
aan
gep
ast
zod
at
maxim
aal geb
ruik
gem
aakt
kan w
or-
den v
an h
et
invalle
nd
lic
ht.
’
Wel
ke v
erdi
enm
odel
len
(bijv
oorb
eeld
vol
ledi
g ei
gend
om, l
ease
, lic
ht a
ls
serv
ice,
hyb
ride,
et c
eter
a) v
oere
n de
kom
ende
5 ja
ar d
e bo
vent
oon?
En
waa
rom
den
kt u
dat
?
‘De v
erd
ienm
od
elle
n d
ie d
e k
om
end
e 5
jaar
de b
ovento
on z
ulle
n g
aan v
oere
n
zulle
n in
mijn
vis
ie n
iet
veel
ver
and
eren
ten
op
zich
te v
an d
e hu
idig
e si
tuat
ie. Volle
dig
eig
end
om
is d
aarb
ij verr
ew
eg d
e m
eest voork
om
end
e.
Led
verl
icht
ing
is n
u al
bijn
a ne
t zo
duu
r o
f zel
fs g
oed
kop
er d
an
conv
entio
nele
ver
licht
ing
. Een a
anta
l fab
rikante
n e
n le
vera
ncie
rs v
an
verlic
hting b
od
en fi
nancië
le p
rod
ucte
n a
an. Je z
iet d
it g
elu
kkig
ste
ed
s v
erd
er
teru
glo
pen. H
et neig
t naar
de a
uto
bra
nche: het gaat d
an b
lijkb
aar
nie
t zozeer
alle
en o
m d
e v
erlic
hting m
aar
ook d
e v
erk
oop
van e
en fi
nancie
el p
rod
uct.
Op
dra
chtg
evers
wete
n o
ok w
el d
at d
erg
elijke fi
nancië
le p
rod
ucte
n u
itein
delijk
meer
geld
koste
n. D
e rente
is v
oorlop
ig la
ag w
aard
oor
de r
uim
te v
oor
derg
e-
lijke fi
nancië
le p
rod
ucte
n n
ihil
is. D
e tend
ens is
dat ste
ed
s m
eer
op
dra
chtg
e-
vers
aand
acht vra
gen w
elk
e k
walit
eit le
dverlic
hting w
ord
t to
egep
ast en w
at d
e
conseq
uenties z
ijn o
p term
ijn. D
it in
het kad
er
van d
e in
sta
nd
houd
ing v
an d
e
verlic
hting e
n h
et op
ste
llen v
an m
eerjare
no
nd
erh
oud
sp
lannen.’
‘Dat
is p
er
bra
nche v
ers
chill
end
, ik
ken a
lleen d
e w
ere
ld v
an d
e o
penb
are
verlic
hting
(O
VL). D
aar
will
en g
em
eente
s v
aak d
e t
ouw
tjes z
elf in h
and
en
ho
ud
en,
teg
elij
kert
ijd h
eeft
men n
iet
altijd
de e
xp
ert
ise.
Hele
maal nie
t nu
er
“sm
art
city”
ele
mente
n g
eco
mb
ineerd
wo
rden m
et
OV
L-m
aste
n e
n e
r
vaker
“sm
art
lig
ht”
gew
enst
is.
Het
beheer
en o
nd
erh
oud
wo
rdt
and
ers
en
co
mp
lexer. D
an k
an h
et
aantr
ekkelij
k lijk
en o
m h
et
uit t
e b
este
den.
Per-
so
onlij
k b
en ik d
aar
als
burg
er
overig
ens g
een v
oo
rsta
nd
er
van. D
e o
ver-
heid
zo
u al
tijd
100
% z
egg
ensc
hap
mo
eten
heb
ben
ove
r p
ublie
ke
infr
astr
uctu
ur, d
at m
ag n
iet
in h
and
en k
om
en v
an e
en m
arkt
par
tij.
Sim
pelw
eg
om
dat
de b
ela
ng
en v
an e
igenaar
en g
eb
ruik
er
and
ers
nie
t m
eer
matc
hen e
n d
e k
walit
eit v
an d
e o
penb
are
ruim
te b
ela
ng
rijk
is v
oo
r het
func-
tio
nere
n v
an d
e s
am
enle
vin
g.’
‘Ik v
erm
oed
dat b
innen d
e v
erlic
htingsb
ranche o
ver
5 ja
ar
er
nie
t veel z
al
vera
nd
ere
n o
p h
et geb
ied
van v
erd
ienm
od
elle
n a
ls h
et gaat over
aanschaf
van h
ard
ware
(arm
atu
ren e
tc.). Ik
zie
wel
vee
l mo
gel
ijkhe
den
vo
or
het
'inst
app
en v
an' d
e ka
pita
alm
arkt
waa
rdo
or
leas
eco
nstr
uctie
s zo
rgen
vo
or
snel
lere
imp
lem
enta
tie e
n o
ntw
ikke
ling
van
inno
va-
tie v
an le
d. W
el z
al d
oor
de d
igitalis
ering e
r ste
ed
s m
eer
geb
ruik
word
en
gem
aakt van a
anstu
ring v
an li
cht, w
aarb
ij softw
are
pro
gra
mm
a's
als
SaaS
word
en a
angeb
od
en. D
eze s
oftw
are
zal n
aar
mijn
verw
achting z
ich o
ntw
ik-
kele
n v
an 'p
lat' b
estu
ringssyste
em
die
de functie v
an d
e b
eheerd
er
(deels
)
overn
eem
t (a
an -
uit -
dim
men, m
onitore
n) naar
een a
dap
tief syste
em
waarb
ij
de li
chts
ett
ing in
de o
mgevin
g z
ich a
anp
ast aan d
e b
ehoefte v
an d
egene d
ie
aanw
ezig
is (d
us n
iet p
lat aan, uit o
f d
imm
en). D
ie tra
nsfo
rmatie v
raagt om
continue a
anp
assin
g v
an d
e s
oftw
are
.’
‘Lic
ht als
serv
ice is
een e
cht “b
uzz
word
” aan h
et w
ord
en. Vra
ag is
of dit
voort
kom
t uit
een w
erk
elijke b
ehoefte a
an fi
nancie
ring o
f dat het eig
enlijk w
ord
t gebru
ikt
als
een v
erz
ekerin
gsp
roduct vo
or die
mark
ten d
ie tw
ijfele
n a
an d
e k
walit
eit
(lange
term
ijn) va
n L
ed. O
nderd
eel v
an d
e o
nze
kerh
eid
zou d
e in
tegra
tie v
an le
d in
arm
atu
ren k
unnen z
ijn. Im
mers
de e
indgebru
iker kan d
an g
een la
mp (eenvo
udig
en g
oedkoop) m
eer ve
rvangen, m
aar zi
t m
et een rela
tief la
stig
en d
uur pro
ces
van
arm
atu
ur ve
rvangin
g (en e
ventu
ele
pro
gra
mm
erin
g). U
itein
delijk z
ouden s
yste
men
toe m
oete
n g
roeie
n n
aar vo
ors
pelle
nde m
odelle
n w
aarb
ij op b
asi
s va
n m
etin
gen e
n
alg
orit
mes
kan w
ord
en v
oors
peld
wanneer een o
nderh
oudsc
yclu
s m
oet pla
ats
vin-
den w
aarb
ij onderh
oud ie
ts a
nders
kan z
ijn d
an h
et pre
ventie
f ve
rvangen. H
et hele
idee v
an c
ircula
r econom
y is
hie
rop g
ebase
erd
. F
inan
cier
ing
kan
dan
wee
r lo
s g
ezie
n w
ord
en v
an o
nder
houd
en
lang
e te
rmijn
bed
rijfs
zeke
r-he
id. E
en la
nge
term
ijn o
nder
houd
sco
ntra
ct o
p e
en s
yste
em is
d
an e
en lo
gis
che
toev
oeg
ing
.’
Zie
t u e
en v
ersc
huiv
ing
van
prod
uctie
of a
ssem
blag
e te
rug
naar
Ned
erla
nd
of E
urop
a? E
n w
aaro
m d
enkt
u d
at?
‘De
vers
chui
ving
van
pro
duc
tie z
ie je
ste
eds
vake
r te
rug
kom
en
naar
Eur
op
a. D
it g
eld
t ni
et in
alg
emen
e zi
n m
aar
mee
r vo
or
spe-
cifie
kere
pro
duc
ten
met
een
ho
ge
kwal
iteit.
Bijv
oo
rbeeld
maatw
erk
-
pro
ducte
n.
Co
mm
unic
atie e
n c
ultuur
ten a
anzie
n v
an k
walit
eitsd
enken z
ijn
no
gal eens a
nd
ers
buiten E
uro
pa.
Kle
inere
bed
rijv
en d
ie b
ete
re led
verlic
h-
ting
sp
rod
ucte
n v
erk
op
en f
ab
ricere
n d
it v
aak z
elf in N
ed
erland
. Z
e z
ijn v
aak
in b
ed
rijfsverz
am
elg
eb
ouw
en t
e v
ind
en w
aar
een a
anta
l co
mp
acte
pro
duc-
tiero
bo
ts e
n 3
D-p
rinte
rs p
rachtig
e p
rod
ucte
n f
ab
ricere
n.’
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:‘C
omm
unica
tie e
n cu
ltuur
ten
aanz
ien va
n kw
alite
itsde
nken
zijn
nog
al ee
ns a
nder
s bu
iten
Euro
pa. K
leine
re b
edrijv
en d
ie be
tere
ledv
erlic
hting
s-pr
oduc
ten
verk
open
fabr
icere
n di
t vaa
k ze
lf in
Ne
derla
nd m
et p
rodu
ctier
obot
s en
3D-
prin
ters
.’
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
And
ré t
en B
loem
end
al:
And
ré t
en B
loem
end
al
34 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 35
‘Vo
lgens m
ij w
ord
en e
r no
g s
teed
s v
eel arm
atu
ren g
ep
rod
uceerd
in E
u-
rop
a. Z
eker
vo
or
het
ont
wik
kele
n va
n m
aatw
erk,
wat
zee
r g
oed
m
og
elijk
is m
et le
d, i
s d
at a
antr
ekke
lijk.
De lijn
en z
ijn k
ort
, d
e c
ul-
tuurv
ers
chill
en k
lein
. N
iet
vanw
eg
e d
e c
om
munic
atie,
oo
k o
md
at
Azia
ten
and
ers
met
licht
om
gaan d
an E
uro
peanen.
Het
is e
ssentieel d
at
je e
lkaar
go
ed
beg
rijp
t. A
lleen d
an k
om
je t
ot
een juis
te e
n e
fficië
nte
op
lossin
g d
ie
vo
or
alle
betr
okkenen a
antr
ekkelij
k is.
Oo
k w
at
betr
eft
do
orlo
op
tijd
. E
r zal
imm
ers
altijd
gete
st
mo
ete
n w
ord
en m
et
een o
f m
eerd
ere
mo
nste
rs,
waar
verv
olg
ens w
eer
aanp
assin
gen a
an g
ed
aan w
ord
en.
Dan is h
et
nie
t hand
ig
als
die
mo
nste
rs d
aarv
oo
r d
e h
ele
were
ld o
ver
mo
ete
n.’
‘Ik g
elo
of d
at
er
een v
ers
chuiv
ing p
laats
zal vin
den v
an (een d
eel)
van d
e
pro
ductie t
eru
g n
aar
Euro
pa e
n N
ed
erland
. D
eels
heeft d
at
te m
aken m
et
de
toenem
end
e w
elv
aart
in O
oste
rse land
en, w
aard
oor
de p
rijz
en d
aar
zulle
n
stijg
en. O
ok w
are
n d
e lagelo
nenla
nd
en v
oora
l ste
rk in m
assap
rod
uctie, te
rwijl
de led
ontw
ikkelin
gen d
aarv
oor
te s
nel gaan. V
anw
ege
de
auto
mat
ise-
ring
van
pro
duc
tiep
roce
ssen
kun
nen
we
in E
uro
pa
nu o
ok
veel
ef
ficië
nter
en
dus
go
edko
per
pro
duc
eren
. Oost
en W
est
vert
onen
daaro
m s
teed
s m
eer
overe
enkom
ste
n. H
et
gevolg
is d
at
de v
oord
ele
n v
an
dic
hte
r b
ij huis
pro
ducere
n v
oor
ons m
eer
mee g
aan w
egen, zoals
flexib
i-
liteit, snelh
eid
en a
fgem
ete
n p
rod
ucere
n, 'k
ap
itaal ond
erw
eg', e
n n
iet
te
verg
ete
n h
et
imago v
an 'm
ad
e in E
uro
pe'. T
enslo
tte z
ulle
n h
oogw
aard
ige
lichto
plo
ssin
gen v
ragen o
m h
oogw
aard
ige s
yste
men. N
et
als
in b
ijvoorb
eeld
de a
uto
-ind
ustr
ie z
al in
mijn
bele
vin
g d
aaro
m e
erd
er
teru
g g
evalle
n w
ord
en
op
pro
ductie in E
uro
pa o
md
at
de c
ultuur
en m
enta
liteit m
eer
past
bij
hoge
kw
alit
eit, in
novatie e
n t
oew
ijdin
g.’
‘Zeker. K
ijk n
aar
de fi
loso
fie v
an C
ircula
r E
co
no
my (ik
verw
ijs g
raag
naar
het
do
cum
ent
“Str
ate
gic
Ro
ad
map
20
25
van L
ighting
Euro
pe). In
eer
-st
e in
stan
tie
wo
rdt
her
geb
ruik
een
item
, daa
rna
pla
atsi
ng
van
g
eïn
teg
reer
de
syst
emen
en
ult
iem
on
der
ho
ud
en
up
gra
din
g b
ij d
e kl
ant.
Dus u
itein
delij
k z
ulle
n s
yste
men in s
taat
zijn
om
geüp
gra
ded
te
wo
rden b
ij d
e k
lant.
’
Wat
zijn
vol
gens
u ‘w
aarh
eden
’ die
in d
e m
arkt
leve
n, m
aar w
aar u
zic
h to
taal
nie
t in
kunt
vin
den,
en
waa
rom
den
kt u
dat
?
‘De
“waa
rhei
d”
dat
geb
ruik
van
led
verl
icht
ing
per
defi
nitie
go
ed
zou
zijn
vo
or
het
mili
eu is
in m
ijn b
elev
ing
een
zee
r o
ngen
uan-
ceer
de
stel
ling
. De c
om
po
nente
n v
oo
r le
dverlic
hting
bevatt
en m
eer
bela
ste
nd
e m
ate
riale
n v
oo
r h
et
mili
eu
dan
bijv
oo
rbeeld
een
glo
eila
mp
.
Ofw
el h
et
gaat
nie
t alle
en
om
en
erg
ieb
esp
arin
g.
De lic
htk
walit
eit v
an
de g
loeila
mp
is d
aarn
aast
oo
k n
og
een
s u
itm
un
ten
d e
n n
og
ste
ed
s
kan
led
verlic
htin
g d
it n
iet
even
are
n.
Beg
rijp
me g
oed
ik b
en
nie
t te
gen
led
verlic
htin
g.
Maar
het
gaat
uitein
delij
k o
m e
en
go
ed
lic
hto
ntw
erp
, w
aar
het
gaat
om
het
cre
ëre
n v
oo
r g
eb
ruik
ers
van
de e
en
gew
en
ste
bele
vin
g,
vis
ueel co
mfo
rt e
n h
et
go
ed
ku
nn
en
uitvo
ere
n v
an
een
vis
uele
taak.
Dat
bep
aalt u
itein
delij
k d
e k
eu
zes v
an
lic
htb
ron
nen
en
verlic
htin
gsm
idd
ele
n e
n
daarm
ee d
e b
ela
stin
g v
oo
r h
et
mili
eu
.’
‘ Dat
iets
go
ed is
als
er
het
stem
pel
tje “
led
” o
p k
an. L
ed o
p z
ich
is
gee
n kw
alite
itske
nmer
k. S
terk
er n
og
, het
is m
et le
d v
eel m
akke
lij-
ker
om
hee
l sle
cht
te v
erlic
hten
. Veel van d
e h
uid
ige led
-arm
atu
ren z
ijn
ond
er
and
ere
zo
effi
cië
nt
om
dat
ze h
et
licht
heel g
ericht
en s
cherp
afg
eb
a-
kend
pre
cie
s d
aar
bre
ng
en,
waar
het
vo
lgens d
e r
ichtlijn
en n
od
ig is.
Maar
dat
zeg
t no
g w
ein
ig o
ver
wayfind
ing
, le
esb
aarh
eid
, le
efb
aarh
eid
en id
enti-
teit v
an e
en s
ted
elij
ke o
mg
evin
g.
Daarv
oo
r is
denken v
anuit d
e p
erc
ep
tie
van d
e g
eb
ruik
er
– h
um
an c
ente
red
lig
hting
desig
n –
min
ste
ns z
o b
ela
ng
rijk
als
het
vo
lgen v
an d
e r
ichtlijn
en.
En m
isschie
n w
el b
ela
ng
rijk
er.’
De
gro
ots
te w
aarh
eid
die
leef
t in
de
mar
kt is
dat
er
voo
r el
k co
nven
tione
el a
rmat
uur
een
led
arm
atuu
r ee
n-o
p-e
en k
an w
ord
en
verv
ang
en. O
p z
ich is d
at
pra
ktisch w
el m
og
elij
k,
maar
het
levert
wel veel
pro
ble
men o
p.
Zo
wo
rdt
in d
e o
penb
are
ruim
te s
traatv
erlic
hting
om
ge-
zet
naar
led
arm
atu
ren.
Deze a
rmatu
ren w
ord
en v
eela
l o
p d
e b
esta
and
e
lichtm
ast
gep
laats
t en v
ert
onen e
en g
elijke u
itkom
st
in e
en lic
htb
ere
kenin
g
(lichtn
iveau e
n g
elijkm
atigheid
), m
aar
priem
en in h
et
oog e
n v
erb
lind
en.
Daarn
aast
word
t te
wein
ig g
eb
ruik
gem
aakt
van d
e s
pecifi
eke v
oord
elig
e
eig
enschap
pen d
ie led
heeft, om
dat
te v
eel w
ord
t ged
acht
vanuit h
et
door
ontw
ikkele
n v
an c
onserv
atieve w
erk
wijz
en (nie
t out-
of-
the-b
ox). D
e w
aarh
eid
zou e
igenlijk m
oete
n z
ijn: alle
om
gevin
gen k
unnen o
ptim
aal w
ord
en v
erlic
ht
door
led
op
lossin
gen d
oor
het
op
nie
uw
ontw
erp
en v
an lic
ht
in d
e o
mgevin
g
vanuit b
esta
and
e m
aar
ook a
anvulle
nd
e u
itgangsp
unte
n w
aarb
ij d
e m
ens in
zijn
om
gevin
g c
entr
aal sta
at
(dus o
ok v
anuit w
elb
evin
den e
n f
unctio
nere
n
van m
ensen e
n n
iet
alle
en v
anuit r
ichtlijn
en e
n f
unctio
nere
n v
an v
erlic
hting
).’
‘Ik w
eet
nie
t o
f d
aar
veel tijd
aan m
oete
n b
este
den. W
aarh
eden
waa
r u
op
do
elt
kom
en m
eest
al v
oo
rt u
it g
ebre
k aa
n k
enn
is e
n/o
f d
e R
ob
ert
Jan
Vos:
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en
And
ré t
en B
loem
end
al
36 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 37
beh
oef
te o
m d
efen
sief
te
zijn
t.o
.v. v
eran
der
ing
en
inn
ova
tie.
Late
n w
e m
et
zijn
alle
n p
rob
ere
n o
p b
asis
van f
eiten e
n g
oed
e t
rain
ing
en
info
rmatie d
e m
ark
t te
info
rmere
n.
Als
alle
A-m
erk
levera
ncie
rs e
n a
nd
ere
sta
keho
lders
dat
do
en w
innen w
e a
llen e
n m
et
nam
e d
e e
ind
geb
ruik
ers
.’
In d
e m
arkt
ste
llen
opdr
acht
geve
rs s
teed
s st
reng
ere
gara
ntie
-eis
en. I
s de
ze
tren
d vo
or u
her
kenb
aar e
n oo
k te
rech
t? E
n w
aaro
m d
enkt
u d
at?
‘De m
ark
t ste
lt s
teed
s s
treng
ere
gara
ntie-e
isen.
Dit k
om
t in
mijn
waarn
e-
min
g o
md
at
veel o
pd
rachtg
evers
een o
f m
eerd
ere
neg
atieve e
rvaring
en
heb
ben o
pg
ed
aan b
ij het
toep
assen v
an led
verlic
hting
. Ve
el fa
bri
kant
en
en le
vera
ncie
rs c
laim
en h
og
ere
pre
stat
ies
dan
de
pro
duc
ten
uit-
eind
elijk
kun
nen
waa
rmak
en. A
ls je m
aar
kunt
no
em
en d
at
de levens-
duur
50
.00
0 u
ur
is,
is h
et
vaak g
oed
denk je d
an.
Dat
je d
an n
og
maar
een
glo
eie
nd
e b
lauw
e s
pijk
er
over
heb
t is
even e
en a
nd
er
verh
aal…
Hela
as z
ie
ik d
it h
eel vaak in d
e p
raktijk
vo
orb
ijko
men.
In m
ijn w
aarn
em
ing
is d
e m
ark
t
vo
or
led
verlic
hting
uiterm
ate
co
mm
erc
ieel en m
ark
eting
ged
reven o
md
at
de
aand
eelh
oud
ers
na jare
n investe
ren n
u r
end
em
ent
will
en z
ien.
Een b
eg
rij-
pelij
k p
roces m
aar
het
rechtv
aard
igt
in m
ijn o
gen g
een s
joem
elp
raktijk
en.
Het
cre
do
van o
pd
rachtg
evers
is d
at
het
kaf
dan m
aar
van t
evo
ren v
an h
et
ko
ren m
oet
wo
rden g
escheid
en.’
‘In d
e o
penb
are
verlic
hting
zie
ik v
oo
ral eis
en d
ie g
aan o
ver
levensd
uur.
So
ms z
elfs t
ot
20
jaar
vo
or
arm
atu
ren.
Wat
een b
izar
lang
e t
ijd is g
ezie
n d
e
snelh
eid
waarm
ee led
ontw
ikkelin
gen p
laats
vin
den.
Teg
elij
kert
ijd is h
et
geen
vre
em
de levensd
uur
vo
or
de b
ehuiz
ing
, m
isschie
n z
elfs k
ort
. Je k
unt
je d
us
afv
rag
en o
f so
ms n
iet
bete
r een d
eel van h
et
arm
atu
ur
verv
ang
en k
an w
or-
den in p
laats
van h
et
gehele
. M
aar vo
lgen
s m
ij zo
uden
gar
antie
-eis
en
ove
r d
e kw
alite
it va
n he
t lic
ht m
oet
en g
aan.
Op
dra
chtg
evers
mo
ete
n
nad
enken o
ver
ho
e z
e f
ab
rikante
n e
n levera
ncie
rs d
e m
eest
op
tim
ale
op
-
lossin
g late
n g
ara
nd
ere
n.
Als
een o
pd
rachtg
ever
technis
che k
walit
eit g
aat
definië
ren g
aat
hij
op
de s
toel van d
e f
ab
rikant
zitte
n.
Dat
is e
en v
alk
uil,
want
die
fab
rikant
heeft
ho
og
stw
aars
chijn
lijk m
eer
exp
ert
ise o
ver
ho
e d
e
kw
alit
eit v
an h
et
licht
geg
ara
nd
eerd
kan w
ord
en d
an d
e o
pd
rachtg
ever.’
‘Led
bie
dt
vanw
eg
e d
e lang
e levensd
uur
de m
og
elij
kheid
om
lang
e g
ara
n-
ties a
f te
geven.
Dat
vin
d ik e
en g
oed
e o
ntw
ikkelin
g,
om
dat
we d
aaro
m
min
der
afv
al heb
ben e
n d
us m
ind
er
mili
eub
ela
sting
en m
ind
er
ond
erh
oud
s-
ko
ste
n.
Tevens b
ied
t d
it d
e m
og
elij
kheid
aan n
ieuw
e investe
erd
ers
vanuit
de k
ap
itaalm
ark
t o
m h
ier
op
in t
e s
pring
en.
Banken e
n leasem
aats
chap
-
pije
n k
unnen g
eld
beschik
baar
ste
llen,
zo
als
ze d
at
oo
k d
oen b
ij auto
's
of
and
ere
kap
itaalg
oed
ere
n.
Het
maakt
het
mo
gelij
k o
m k
ap
itaal lo
s t
e
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
ko
pp
ele
n v
an p
rod
uctie w
aard
oo
r g
eb
ruik
ers
snelle
r kunnen o
ver
gaan t
ot
imp
lem
enta
tie v
an led
insta
llaties e
n d
aarb
ij nie
t w
ord
en '
gevang
en'
do
or
een c
ontr
act
met
fab
rikante
n. La
nge
gar
antie
s d
oo
r la
nge
leve
nsd
uur
en h
et in
stap
pen
van
de
kap
itaal
mar
kt z
al t
even
s b
ijdra
gen
aan
d
e w
il va
n fa
bri
kant
en o
m z
ich
te o
nder
sche
iden
van
and
eren
op
he
t g
ebie
d v
an k
wal
iteit
van
pro
duc
ten.
Daard
oo
r zal d
e o
ntw
ikke-
ling
ssnelh
eid
van inno
vaties e
erd
er
toenem
en d
an a
fnem
en.’
‘Nee d
at
is n
atu
urlijk
nie
t te
recht.
Ik h
oo
r nie
mand
vra
gen o
m lang
ere
ga-
rantie v
oo
r auto
’s,
co
mp
ute
rs,
tele
foo
ns e
n w
at
die
s m
eer
zij.
Maar zo
lan
g
de
leve
ran
cier
s o
ver
elka
ar h
een
ro
llen
met
“le
ven
sdu
urv
er-
wac
hti
ng
en”
van
100
.000
uu
r o
f m
eer
met
on
do
org
ron
del
ijke
term
en e
n r
estr
icti
es r
oep
en z
e h
et w
el o
ver
zich
zelf
af. H
eld
ere
en f
eitelij
ke b
elo
ftes d
us!’
Waa
rdoo
r zal
de
impl
emen
tatie
van
ledv
erlic
htin
g he
t sne
lst g
roei
en (b
ij-vo
orbe
eld
tech
niek
, des
ign,
mar
ketin
g, p
oliti
ek, e
tc.)?
En
wat
is in
uw
oge
n de
mee
st w
ense
lijke
?
‘ De
imp
lem
enta
tie v
an le
dve
rlic
htin
g z
al h
et s
nels
t g
roei
en m
et
nieu
we
ont
wer
pen
: des
ign.
Door
ontw
erp
ers
word
en m
ogelijkhed
en
verk
end
en v
erb
and
en g
ele
gd
die
er
voorh
een n
og n
iet w
are
n. D
it le
idt to
t in
-
novaties e
n n
ieuw
e p
rod
ucte
n. H
ierv
oor
word
en technie
ken v
erd
er
geop
tim
a-
liseerd
en z
al d
e m
ark
eting v
olg
en o
m d
eze n
ieuw
e p
rod
ucte
n te v
erm
ark
ten.
Hoe m
eer
dat geb
eurt
hoe s
teile
r d
e o
ntw
ikkelc
urv
e. D
e p
olit
iek h
eeft in
mijn
waarn
em
ing b
ijged
ragen in
het cre
ëre
n v
an w
etg
evin
g e
n v
ers
trekken v
an
sub
sid
ies e
n fi
scale
regelin
gen d
oor
mid
del v
an o
nd
er
and
ere
de E
IA-r
egelin
g.
Deze g
eeft e
en p
ositie
ve fi
nancië
le s
tim
ula
ns e
n w
ord
t ja
arlijk
s h
erijk
t op
basis
van m
ark
ontw
ikkelin
gen. D
e p
olit
iek is
ind
irect stim
ule
rend
echte
r w
el v
olg
end
.’
‘ Het
inze
tten
op
led
is e
en p
olit
ieke
keu
ze g
ewee
st. M
aar
het
heef
t er
wel
to
e g
elei
d d
at fa
bri
kant
en z
ich
volo
p z
ijn g
aan
rich
ten
op
led
-ont
wik
kelin
g. D
aard
oo
r is
de b
eschik
baarh
eid
van b
eta
alb
are
led
-arm
atu
ren n
u e
no
rm,
wat
bijd
raag
t aan d
e im
ple
menta
tie v
an d
eze
technie
k. Ik
zo
u g
raag
zie
n d
at d
e vo
lgen
de
gro
eisp
urt
vero
orz
aakt
w
ord
t d
oo
r he
t “o
ntd
ekke
n” v
an d
e ei
ndel
oze
mo
gel
ijkhe
den
die
le
d b
ied
t al
s he
t g
aat
om
flex
ibel
lich
t. T
ot
nu lag
de d
rive v
oo
rnam
e-
lijk in e
nerg
ieb
esp
aring
, m
aar
vaak o
ok t
en k
oste
van d
e k
walit
eit v
an h
et
avo
nd
beeld
en b
ele
vin
g.
Bijv
oo
rbeeld
do
or
het
verd
wijn
en v
an s
tro
oili
cht.
Terw
ijl led
juis
t een t
echnie
k is d
ie d
e v
rijh
eid
bie
dt
tot
meerd
ere
lic
hts
cena-
rio
’s v
oo
r d
e o
penb
are
ruim
te (sm
art
lig
ht)
.’
‘De im
ple
menta
tie v
an led
zal vo
ora
l to
enem
en d
oo
r d
e d
ruk v
anuit d
e
ind
ustr
ie,
die
bela
ng
heeft
bij
verv
ang
ing
en n
ieuw
e o
mzet
op
ko
rte t
erm
ijn
(mark
eting
). M
ijn w
ens
zou
zijn
dat
de
dri
jfvee
r ee
rder
lig
t b
ij he
t in
spel
en o
p b
eho
efte
n va
n g
ebru
iker
s en
de
bew
ustw
ord
ing
bij
de
geb
ruik
ers,
het
ond
er d
e aa
ndac
ht b
reng
en v
an d
e ve
rbo
rgen
b
eho
efte
van
geb
ruik
ers.
Lic
ht
kan v
eel m
eer
bre
ng
en d
an d
e g
eb
ruik
er
nu v
erm
oed
t. M
ijns inzie
ns m
oet
dat
nie
t ko
men v
an d
e m
ark
eting
van d
e
ind
ustr
ie,
om
dat
de ind
ustr
ie p
rim
air g
een b
ela
ng
heeft
bij
op
tim
ale
op
los-
sin
gen m
aar
bij
verk
oo
p v
an p
rod
ucte
n.
Stim
ula
tie v
anuit d
e o
verh
eid
zal
dan w
elli
cht
bete
r zijn
.’
‘Het gro
eit
al z
eer sn
el.
De
op
han
den
zijn
de
“one
lig
htin
g r
egul
atio
n”
zal a
an d
e re
gel
gev
ing
kan
t he
t la
atst
e ze
tje (i
ndie
n no
dig
) wel
g
even
. Aan d
e m
ark
tvra
ag k
ant is
het le
vere
n c
onfo
rm b
elo
fte e
n h
et ve
rder
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
‘Als
ontw
erpe
r vra
ag ik
me
af o
f we
ons
moe
ten
bepe
rken
tot h
et li
chts
yste
em. N
u op
enba
re
verli
chtin
g te
chni
sch
com
plex
er w
ordt
in a
anst
urin
g en
beh
eer (
smar
t lig
ht) e
n de
ove
rlap
met
sm
art c
ity,
is de
logi
sche
vol
gend
e vr
aag
hoe
gem
eent
es d
it aa
nkun
nen.
Je
hebt
er n
iks a
an a
ls je
een
sys
teem
on
twer
pt d
at d
e ge
mee
nte
niet
kan
beh
eren
.’
And
ré t
en B
loem
end
al
Fili
p v
an d
er H
eijd
en:
And
ré t
en B
loem
end
al
“ople
iden”
van d
e m
ark
t va
n g
root bela
ng. Te
n s
lotte z
ulle
n in
de z
akelijke m
ark
t
de g
eïn
tegre
erd
e s
yste
men s
teeds v
erd
er doorg
evo
erd
word
en w
aar Led e
en
voorw
aard
e v
oor is
. A
an d
e c
onsum
ente
nkant zi
jn v
rijw
el v
oor alle
toepassin
gen
inm
iddels
goede le
doplo
ssin
gen ter beschik
kin
g d
ie n
iet m
eer te
onders
cheid
en
zijn
van c
onve
ntio
neel e
n in
veel g
eva
llen e
en s
cala
aan n
ieuw
e toepassin
gen
mogelijk m
aken (stu
ring, kle
ur etc
.). W
ellicht blijft h
ier een p
unt va
n a
andacht de
besta
ande d
imm
ers
die
nie
t alti
jd o
ptim
aal z
ijn in
gericht om
met la
ag v
erm
ogen
led te w
erk
en. O
ok h
ier is
educatie
en v
oorlic
htin
g v
an b
ela
ng. W
ant w
e a
ccep-
tere
n toch o
ok d
at de iP
hone 4
en 5
nie
t m
eer w
erk
en m
et iO
S10?’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Ik h
oor
heel vaak z
eggen: lic
ht
vin
den w
e z
ó b
ela
ngrijk
! E
chte
r: d
it w
ord
t
dan z
eld
en b
evestigd
door
het
beschik
baar
bud
get.
Daaro
m m
ijn v
raag:
Hoe k
an je v
erlic
hting in d
e b
reed
ste
zin
meer
ond
er
de a
and
acht
bre
ngen in
de m
aats
chap
pij?
Mijn
antw
oord
zal d
an z
ijn: d
oor
het
in b
red
e z
in u
itd
ra-
gen v
an d
e m
eerw
aard
e v
an g
oed
e v
erlic
hting. M
et g
oed
e ve
rlic
htin
g
bed
oel
ik d
an e
en b
eter
e vi
suel
e co
ntex
t b
reng
en in
de
om
gev
ing
vo
or
een
bet
ere
sfee
r, he
t ve
rbet
eren
van
(so
cial
e) v
eilig
heid
, het
ve
rho
gen
van
vis
uele
co
mfo
rt e
n p
rod
uctiv
iteit
en e
en b
eter
e g
e-zo
ndhe
id d
oo
r he
t cr
eëre
n va
n ee
n o
ptim
aler
sla
ap-
waa
kritm
e.
Conclu
sie
is d
at
als
er
meer
aand
acht
voor
verlic
hting k
om
t, h
et
word
t gezie
n
als
een r
ele
vante
r th
em
a e
n is e
en h
oger
beschik
baar
bud
get
voor
verlic
hting
een v
anzelfs
pre
kend
gevolg
.
‘Als
ontw
erp
er
vra
ag
ik m
e a
f o
f w
e o
ns m
oete
n b
ep
erk
en t
ot
het
lichts
ys-
teem
. N
u o
penb
are
verlic
hting
technis
ch c
om
ple
xer
wo
rdt
in a
anstu
ring
en
beheer
(sm
art
lig
ht)
en d
e o
verlap
met
sm
art
city,
is d
e lo
gis
che v
olg
end
e
vra
ag
ho
e g
em
eente
s d
it a
ankunnen. Je
heb
t er
nik
s aa
n al
s je
een
sy
stee
m o
ntw
erp
t d
at d
e g
emee
nte
niet
kan
beh
eren
. Dan g
aat
de k
walit
eit s
nel achte
ruit e
n w
ord
t d
e f
unctio
nalit
eit n
oo
it o
ptim
aal b
enut.
De o
plo
ssin
g z
it n
iet
in h
et
‘do
wng
rad
en’
van h
et
syste
em
natu
urlijk
. De
gem
eent
elijk
e o
rgan
isat
ie z
al m
ee m
oet
en v
eran
der
en e
n o
ntw
ik-
kele
n. D
aar
mo
et
je a
ls o
ntw
erp
er
je o
pd
rachtg
ever
op
zijn
min
st
vriend
e-
lijk d
och d
ring
end
op
wijz
en.
Maar
mis
schie
n m
oet
je n
og
een s
tap
verd
er
gaan e
n a
ls o
ntw
erp
er
oo
k a
dvis
ere
n o
ver
de o
rganis
atie v
an d
e g
em
eente
.
Dat
is e
en v
raag
die
mij
nu b
ezig
ho
ud
t.’ ‘M
eer
een a
lgem
ene o
pm
erk
ing. E
r is
alla
ng w
etg
evin
g (d
e 1
194) en n
orm
e-
ring. To
ch z
ijn e
r veel k
lante
n d
ie w
el v
ragen o
m m
eer
gara
ntie (zie
uw
eig
en
vra
ag) m
aar
nie
t vra
gen o
f d
e p
rod
ucte
n e
n toep
assin
gen v
old
oen a
an d
e
beschik
bare
wetg
evin
g e
n n
orm
ering, noch w
ord
t er
in d
e z
akelijke o
mgevin
g
sta
nd
aard
gevra
agd
naar
lichtp
lannen d
ie c
onfo
rm d
e g
ed
ragscod
e z
ijn o
p-
geste
ld. La
at d
e kl
ante
n vr
agen
naa
r d
e ze
kerh
eden
die
er
zijn
, dat
zo
u al
eno
rm h
elp
en.’
Ro
ber
t Ja
n Vo
s:
Rits
ert
Hui
jsm
an
And
ré t
en B
loem
end
al:
38 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 39
Je h
ebt e
r niks
aan
als
je e
en s
yste
em
ontw
erpt
dat
de
gem
eent
e ni
et k
an b
eher
en.
Dan
gaat
de
kwal
iteit
snel
ach
teru
it en
wor
dt
de fu
nctio
nalit
eit n
ooit
optim
aal b
enut
. De
oplo
ssin
g zit
nie
t in
het ‘
down
grad
en’ v
an h
et
syst
eem
nat
uurli
jk. D
e ge
mee
ntel
ijke
orga
nisa
tie
zal m
ee m
oete
n ve
rand
eren
en
ontw
ikkel
en.’
Kw
alite
it ra
akt v
ele
face
tten
van
ver
licht
ing
(bijv
oorb
eeld
tech
niek
, le-
vens
duur
en
inst
alla
tie).
Wel
k kw
alite
itsfa
cet v
an le
dver
licht
ing
baar
t u d
e m
eest
e zo
rgen
en
waa
rom
?
‘Het bela
ngrijk
ste
kw
alit
eits
facet is
betrouw
baarh
eid
van g
egeve
ns e
n
opgegeve
n s
pecifi
catie
s. Te
vaa
k zi
en w
ij in
ons
lab
orat
oriu
m
pro
duc
ten
wel
ke n
iet l
ever
en w
at in
de
spec
ifica
ties
verm
eld
t sta
at.
Met de le
dte
chnolo
gie
heeft d
e v
erlic
htin
gsbra
nche e
en p
rachtig
e technie
k
in h
anden m
aar ook e
en technie
k d
ie v
olo
p in
bew
egin
g is
. D
e p
erform
ance
van d
e p
roducte
n v
arieert
aanzi
enlijk w
at de e
indgebru
iker m
eer dan o
oit
in d
e
gele
genheid
ste
lt om
pro
ductp
erform
ance a
f te
ste
mm
en o
p d
e toepassin
g in
zijn
situ
atie
. To
ch z
ien w
e o
ok v
aak tele
urg
este
lde e
indgebru
ikers
. E
rvar
ing
le
ert d
at h
et m
eren
dee
l van
de
tele
urst
ellin
gen
wor
dt v
eroo
rzaa
kt
doo
rdat
het
ein
dre
sulta
at n
iet v
old
oet a
an d
e ve
rwac
htin
gen.
Verw
achtin
gen d
ie z
ijn g
ebaseerd
op d
e v
oora
f aangele
verd
e s
pecifi
catie
s. “T
e
wein
ig li
cht”
, “e
en v
erk
eerd
e k
leur”
of “h
et pro
duct is
vro
egtij
dig
defe
ct gegaan”
zijn
veelg
ehoord
e e
rvaringen. Voor een e
indgebru
iker die
dit
heeft m
eegem
aakt
heeft d
e le
dte
chnolo
gie
afg
edaan. O
nte
recht en h
eel j
am
mer. D
e o
orz
aak li
gt
imm
ers
nie
t bij
de le
d a
ls technolo
gie
maar bij
het pro
duct.’
‘De g
roo
tste
uitd
ag
ing
van d
e ind
ustr
ie m
et
betr
ekkin
g t
ot
kw
alit
eit is
dat
dit e
en z
eer
lastig
te o
mvatt
en b
eg
rip
is. K
wal
iteit
is n
amel
ijk v
oor
ied
eree
n ie
ts a
nder
s en
is a
fhan
kelij
k va
n d
e to
epas
sing
van
he
t pro
duc
t. C
oncre
et,
als
we s
pre
ken o
ver
een t
ijdelij
ke insta
llatie is
levensd
uur
waars
chijn
lijk g
een o
nd
erw
erp
van z
org
maar
in h
et
geval van
pro
jecte
n d
ie g
ed
ure
nd
e 1
0 t
alle
n jare
n m
oete
n s
taan,
is h
et
een z
eer
bela
ng
rijk
ond
erw
erp
. H
et
is d
aaro
m n
iet
zo
eenvo
ud
ig o
m v
ast
te s
telle
n
wat
kw
alit
eit is e
n h
et
wo
rdt
no
g lastig
er
om
daar
dan e
en m
inim
um
niv
eau v
oo
r vast
te s
telle
n.
De u
itd
ag
ing
vo
or
de ind
ustr
ie is d
an o
ok o
m
"best
pra
ctices"
te o
ntw
ikkele
n v
oo
r d
e v
ers
chill
end
e t
oep
assin
gen e
n
geb
ruik
sco
nd
itie
s.’
‘ Het
kw
alite
itsef
fect
van
de
led
ver
licht
ing
die
de
mee
ste
zorg
en
baa
rt is
de
te v
erw
acht
en le
vens
duu
r. Levera
ncie
rs g
even lang
e
levensd
ure
n a
f, m
aar
waar
is d
it o
p g
eb
aseerd
and
ers
dan inte
rpo
latie? E
n
ho
e v
erh
oud
t zic
h d
e d
river
in h
et
arm
atu
ur, g
aat
dat
nie
t eerd
er
stu
k.’
De
laat
ste
jare
n is
de
kwal
iteit
van
led
rege
lmat
ig p
unt v
an d
iscu
ssie
ge-
wee
st, i
s he
t nu
de b
eurt
aan
de
kwal
iteit
van
de v
erlic
htin
g (li
chtp
lan)
?
‘De g
rote
variatie v
an d
e p
erf
orm
ance v
an led
verlic
hting
besta
at
no
g
ste
ed
s e
n h
et
zo
u g
oed
zijn
als
dat
zo
blij
ft.
Dat
maakt
bij
het
maken
van e
en lic
htp
lan d
e k
euzevrijh
eid
in a
rmatu
ren a
lleen m
aar
gro
ter. H
et
gro
ots
te p
rob
leem
is w
ellic
ht
no
g w
el h
et g
ehee
l on
tbre
ken
van
een
lich
tpla
n, z
eker
bij
de
ren
ova
tie
van
inst
alla
ties
. H
oe v
aak w
ord
en n
iet
TL b
uiz
en v
erv
ang
en d
oo
r le
dtu
bes z
ond
er
een
ged
eg
en lic
hts
imula
tie t
e m
aken? E
n d
at
terw
ijl w
e w
ete
n d
at
in d
e
meeste
gevalle
n d
e f
oto
metr
ie v
an h
et
arm
atu
ur
ste
rk z
al vera
nd
ere
n.
Het
resultaat
op
het
werk
vla
k laat
zic
h r
ad
en.
Een a
nd
er
gro
ot
gevaar
is d
at
ied
ere
en lic
htb
ere
kenin
gsso
ftw
are
kan d
ow
nlo
ad
en (d
enk a
an b
ijvo
orb
eeld
Dia
lux) w
aarm
ee h
ij/zij,
nie
t g
ehin
derd
do
or
enig
e k
ennis
van z
aken,
pra
chtig
e lic
htb
ere
kenin
gen k
an m
aken m
et
desg
ew
enst
centim
ete
rs
dik
ke r
ap
po
rten.
Het
beho
eft
geen t
oelic
hting
dat,
ho
e g
oed
deze
pakkett
en o
ok z
ijn,
een g
oed
resultaat
in d
e u
itvo
er
altijd
vo
ora
fgeg
aan
wo
rdt
do
or
ged
eg
en k
ennis
en e
rvaring
bij
de invo
er. V
erg
elij
k h
et
met
de t
ekstv
erw
erk
er
Wo
rd.
Daarm
ee k
un je p
rim
a e
en b
rief
in h
et
Italia
ans
op
ste
llen m
aar
als
je g
een Ita
liaans s
pre
ekt
zal er
no
oit e
en g
oed
e b
rief
uitko
men.
Een m
oo
i in
itia
tief
om
het
maken v
an lic
htp
lannen t
e v
erb
ete
ren
is d
e G
ed
rag
sco
de L
ichtb
ere
kenaar
van d
e N
SV
V.’
‘De k
walit
eit v
an v
erlic
hting is a
l la
ng e
en o
nd
erg
ew
aard
eerd
ond
erw
erp
.
Maar
waar
gaat
het
nu e
igenlijk o
m? W
e w
illen
lich
t o
p d
e ju
iste
p
laat
s, o
p h
et ju
iste
mo
men
t, in
de
juis
te h
oev
eelh
eid
en
in d
e ju
iste
sam
enst
ellin
g. H
ierv
oo
r is
mee
r no
dig
dan
een
g
oed
wer
kend
e le
d. D
e g
ehele
infr
astr
uctu
ur
is v
an b
ela
ng. H
oe p
assen
we b
ijvoorb
eeld
de lic
htk
leur
aan g
ed
ure
nd
e d
e d
ag, hoe r
egele
n w
e d
e
lichtn
iveaus e
n h
oe k
unnen w
e m
eer
geb
ruik
maken v
an n
atu
urlijk
lic
ht.
De g
ehele
infr
astr
uctu
ur
van lic
ht
is d
aaro
m v
an b
ela
ng: het
arm
atu
ur,
de d
aglic
htt
oetr
ed
ing, lic
htv
erd
elin
g, het
lichtp
lan, d
e lic
htk
leur, h
et
lichts
pectr
um
, d
e t
ijd v
an d
e d
ag, d
e b
eschik
bare
sensore
n e
t cete
ra.’
‘ De
vers
chui
ving
van
dis
cuss
ie o
ver
de
led
lich
tbro
n na
ar h
et
licht
pla
n is
inge
zet,
maa
r no
g ni
et a
lle le
d z
ijn o
ptim
aal.
Wel zie
n w
e
dat
de led
lam
pen b
ijdra
gen a
an e
en g
oed
lic
htp
lan,
maar
do
or
de p
untb
ron
gaat
het
bij
één o
p é
én v
erv
ang
ing
veela
l in
het
lichtp
lan n
iet
go
ed
.’
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
Ren
e O
skam
:
Ro
b v
an H
eur:
Jaco
b N
uesi
nk
40 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 41
Dee
l 3 K
wal
iteit
Ro
b v
an H
eur
Wel
ke “
skill
sets
” zi
jn n
oodz
aak
voor
de
inst
alla
teur
de
kom
ende
jare
n?
‘De in
sta
llate
ur
is v
aak d
e s
ch
akel tu
ssen
de e
ind
geb
ruik
er
en
levera
ncie
r. J
uist
hij
moe
t in
staa
t zijn
om
sam
en m
et d
e kl
ant h
et
wen
senp
akke
t en
de
bijb
ehor
end
e kw
alite
itscr
iteria
af t
e st
emm
en
op d
e to
epas
sing
in h
et p
roje
ct. D
aarn
a k
an
hij
zo
rgen
dat
de
levera
ncie
r d
e ju
iste
pro
du
cte
n a
an
bie
dt.
’
‘Vo
or
de ind
ustr
ie is m
isschie
n w
el d
e g
roo
tste
uitd
ag
ing
het
vere
envo
ud
igen v
an d
e s
yste
men.
We z
ien m
om
ente
el een v
erd
ere
co
mp
licering
van d
e s
yste
men,
veel vers
chill
end
e p
roto
co
llen e
n
netw
erk
en d
ie a
lle a
an e
lkaar
geko
pp
eld
mo
ete
n w
ord
en. V
oo
r ee
n d
eel i
s d
e in
stal
late
ur
vera
ntw
oo
rdel
ijk v
oo
r h
et m
aken
va
n d
ie v
erb
ind
ing
en.
Het
mak
en v
an v
erb
ind
ing
en w
ord
t ec
hte
r st
eed
s m
eer
een
zaa
k va
n d
e IT
sp
ecia
list.
De
inst
alla
teu
rs h
ebb
en d
aarm
ee d
e u
itd
agin
g o
m z
ich
mee
r in
de
IT in
fras
tru
ctu
ur
te v
erd
iep
en.
Aan d
e a
nd
ere
kant
heeft
de v
erlic
hting
sin
dustr
ie e
r veel aan a
ls d
ie v
erb
ind
ing
eenvo
ud
ig e
n
ong
eco
mp
liceerd
(en b
etr
ouw
baar)
to
t sta
nd
kan w
ord
en g
eb
racht.
Het
in
bed
rijf s
telle
n v
an e
en insta
llatie m
oet
eenvo
ud
ig z
ijn,
en o
ok h
et
achte
raf
wijz
igen o
f aanp
assen,
om
te v
oo
rko
men d
at
de ’
inte
llig
entie’
na k
ort
e t
ijd
buiten b
ed
rijf w
ord
t g
este
ld.’
‘De
skill
s va
n d
e in
stal
late
ur v
ersc
huiv
en v
an o
nder
houd
naa
r in
cid
ente
le r
epar
atie
s en
daa
rnaa
st s
kills
ont
wik
kele
n vo
or
rep
arat
ie v
an in
telli
gen
te s
yste
men
.’
Hoe
erv
aart
u w
et-
en re
gelg
evin
g m
et b
etre
kkin
g to
t kw
alite
it, w
elke
rege
l-ge
ving
is d
aarb
ij vo
orna
mel
ijk v
an to
epas
sing
en
ziet
u g
ebie
den
die
juis
t m
eer o
f min
der r
egel
gevi
ng b
ehoe
ven
en w
elke
?
‘ Reg
elge
ving
moe
t erv
oor
zorg
en d
at d
e ei
ndge
bru
iker
kan
ve
rtro
uwen
op
het
pro
duc
t dat
hij
aank
oop
t. D
aar
ligt
de h
oo
fdta
ak.
Het
is w
el b
ela
ng
rijk
te o
nd
erk
ennen d
at
de m
ark
t vo
or
LE
D v
erlic
hting
zo
eno
rm g
roo
t, d
ynam
isch e
n c
om
ple
x is d
at
we v
an o
verh
ed
en m
oeili
jk
kunnen v
erw
achte
n d
at
zij
al d
e o
nb
etr
ouw
bare
pro
ducte
n v
an d
e m
ark
t
hale
n.
Daar
zal d
e e
ind
geb
ruik
er
toch o
ok z
elf k
ritisch m
oete
n z
ijn.’
‘De w
et-
en r
eg
elg
evin
g v
oo
r verlic
hting
of
bete
r g
ezeg
d o
p
ele
ktr
ote
chnis
ch g
eb
ied
is v
old
oend
e.
Er
is w
el verb
ete
ring
mo
gelij
k
maar d
e u
itd
agin
g o
p d
it m
om
ent
is m
eer
ervo
or
te z
org
en
dat
ied
eree
n a
an d
ie w
et-
en r
egel
gev
ing
vo
ldo
et. I
n o
nze
cert
ificering
sp
raktijk
zie
n w
ij no
g d
ag
elij
ks m
ensen d
ie n
iet
op
de h
oo
gte
zijn
van d
e b
asis
CE
wet-
en r
eg
elg
evin
g e
n t
och p
rod
ucte
n o
p d
e m
ark
t
bre
ng
en d
ie a
an d
ie e
isen z
oud
en m
oete
n v
old
oen.
Oo
k b
ed
rijv
en d
ie d
it
al ja
ren d
oen z
ond
er
oo
k m
aar
één k
eer
daaro
p t
e z
ijn a
ang
esp
roken.
Het
is d
aaro
m d
an o
ok e
en u
itd
ag
ing
vo
or
de v
erlic
hting
sin
dustr
ie o
m d
at
kw
alit
eitsniv
eau o
p m
inim
aal het
wett
elij
ke n
iveau t
e k
rijg
en.’
‘Wet-
en r
eg
elg
evin
g is n
oo
dzakelij
k o
m u
itw
assen b
uiten d
e d
eur
te
ho
ud
en. Vo
oral
de
kwal
iteit
van
de
esse
ntië
le d
elen
ten
beh
oeve
van
ee
n go
ed fu
nctio
nere
nde
verli
chtin
gsin
stal
latie
die
nen
aan
wet
- en
re
gelg
evin
g ge
toet
st te
kun
nen
wor
den
. Het
op
afs
tand
bestu
ren
van v
erlic
hting
die
nt
in w
et
en r
eg
elg
evin
g g
esta
nd
aard
iseerd
te w
ord
en.
Daarn
aast
is h
et
van b
ela
ng
dat
een ied
er
eenzelfd
e s
tand
aard
hante
ert
.
Een w
ere
ldw
ijd o
penso
urc
ep
roto
co
l verd
ient
de v
oo
rkeur.’
Wel
ke ro
l spe
len
keur
mer
ken
voor
ledv
erlic
htin
g, w
elk
keur
mer
k is
voo
r u
bepa
lend
en
wat
kan
een
ein
dgeb
ruik
er m
et d
e ve
le k
eurm
erke
n?
‘Keurm
erk
en k
unnen d
e e
indgebru
iker help
en b
ij de k
euze
voor een b
epaald
pro
duct. K
eurm
erke
n zo
uden
zic
h w
el m
oete
n ric
hten
op
de
eerd
er
geno
emd
e b
etro
uwb
aarh
eid
van
geg
even
s. E
en p
roduct m
oet nie
t een
ste
mpel “
OK
” krijg
en a
ls e
en b
epaald
e m
inim
ale
perform
ance w
ord
t gehaald
. D
e
com
bin
atie
pro
duct en toepassin
g b
epaald
het al d
an n
iet “O
K”
zijn
. D
aarn
aast
is h
et va
n b
ela
ng d
at er geen w
illekeur aan k
eurm
erk
en o
nts
taat. D
it is
zow
el
voor de e
indgebru
iker als
de fabrikant onove
rzic
hte
lijk e
n d
aaro
m o
ngew
enst.’
‘Keurm
erk
en z
oud
en in m
ijn o
gen e
en b
ela
ng
rijk
e r
ol m
oete
n s
pele
n
in d
e v
erlic
hting
sin
dustr
ie.
Als
test
& c
ert
ificering
sin
stitu
ut
ste
llen w
ij
veili
gheid
s-
en k
walit
eitsra
pp
ort
en o
p d
ie f
ab
rikante
n a
anle
vere
n a
an
hun o
pd
rachtg
evers
. E
en v
oo
rbeeld
van e
en k
eurm
erk
op
het
geb
ied
van v
eili
gheid
is E
NE
C.
LE
D P
erf
orm
ance is e
en k
eurm
erk
op
het
geb
ied
van k
walit
eit.
We levere
n r
eg
elm
atig
een r
ap
po
rt a
an v
olg
ens d
e
veili
gheid
seis
en m
et
een e
xtr
a r
ap
po
rt v
oo
r b
ijvo
orb
eeld
IP
cla
ssifi
catie.
De
Euro
pese n
orm
dekt
dat
al af
en t
och m
oet
er
een e
xtr
a r
ap
po
rt g
em
aakt
wo
rden. D
oor
keur
mer
ken
te h
ante
ren
met
een
vol
led
ige
scop
e,
wor
dt e
ffici
ënte
r ge
wer
kt e
n w
ord
en e
xtra
kos
ten
voor
kom
en.’
‘De k
eurm
erk
en v
oor
verlic
hting z
ijn b
ij d
ivers
e o
pd
rachtg
evers
nie
t b
ekend
.
Door
de r
uim
e h
oeveelh
eid
aan k
eurm
erk
en z
iet m
en d
oor
de b
om
en h
et b
os
nie
t m
eer. E
én g
esta
ndaa
rdis
eerd
keu
rmer
k w
aar
alle
s in
zit
is z
eer
wen
selij
k. D
aarn
aast is
het van b
ela
ng d
at er
één a
ccre
ditatie-insta
ntie k
om
t,
waarb
ij le
vera
ncie
rs h
un p
rod
ucte
n d
ienen a
an te b
ied
en v
oor
een k
eurm
erk
.’
Wat
zou
u e
indg
ebru
iker
s va
n le
dver
licht
ing
(zak
elijk
en
part
icul
ier)
mee
w
illen
gev
en o
ver k
wal
iteit?
‘Kw
alit
eit v
an led
verlic
hting w
ord
t veel te
vaak u
itged
rukt
in p
erf
orm
ance
crite
ria. H
oe v
aak h
ore
n w
e n
iet
dat
een led
arm
atu
ur
met
120lm
/W b
ete
r
is d
an e
en a
rmatu
ur
met
90lm
/W? O
nju
ist! H
et
120lm
/W a
rmatu
ur
is
welis
waar
effi
cië
nte
r, d
at
klo
pt.
Maa
r of
het
arm
atuu
r b
eter
is v
oor
de
spec
ifiek
e si
tuat
ie b
ij d
e ei
ndge
bru
iker
han
gt s
terk
af v
an d
e to
epas
sing
. En n
atu
urlijk
de p
rijs
sett
ing. S
tel w
e n
em
en e
en t
oep
assin
g
waar
het
arm
atu
ur
maar
500 u
ur
per
jaar
bra
nd
t? E
n h
et
90lm
/W a
rmatu
ur
is d
e h
elft
goed
kop
er?
Gro
te k
ans d
at
het
90lm
/W a
rmatu
ur
in d
eze s
ituatie
veel in
tere
ssante
r is
. Is
het
een t
oep
assin
g m
et
8000 u
ur
per
jaar?
Dan is h
et
wellicht
de m
oeite o
m iets
meer
uit t
e g
even a
an e
en e
fficië
nte
r arm
atu
ur.
Een a
nd
er
voorb
eeld
wat
we v
aak h
ore
n: E
en a
rmatu
ur
met
50.0
00
bra
nd
ure
n is s
lechte
r d
an e
en a
rmatu
ur
met
80.0
00 b
rand
ure
n. N
em
en w
e
dezelfd
e s
ituatie a
ls h
ierb
oven b
ij d
e t
oep
assin
g m
et
500 b
rand
ure
n p
er
‘De
ledm
arkt
bie
dt e
en p
rach
tige
dive
rsite
it aa
n pr
oduc
ten
waar
mee
we
mee
r dan
ooi
t het
arm
atuu
r ku
nnen
afs
tem
men
op
de to
epas
sing.
Het
is e
cht
een
gem
iste
kans
wan
neer
we
led
gene
ralis
eren
en
op
één
hoop
goo
ien.
Het
blijf
t nat
uurli
jk zo
dat
be
trouw
baar
heid
van
geg
even
s oo
k hi
er c
rucia
al is
.’
Ro
b v
an H
eur
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
Ro
b v
an H
eur:
Jaco
b N
uesi
nk
Ren
e O
skam
:
Ro
b v
an H
eur
Jaco
b N
uesi
nk:
Ren
e O
skam
42 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
THOU
GHT
LEAD
ERS
| 43
Ro
b v
an H
eur:
jaar. D
an g
aat
het
arm
atu
ur
in t
heorie 1
00 jaar
mee. W
aaro
m d
an m
eer
geld
uitgeven v
oor
het
arm
atu
ur
met
80.0
00 u
ur
levensd
uur?
Om
er
160 jaar
van t
e m
aken? N
ee t
och? D
e led
mark
t b
ied
t een p
rachtige d
ivers
iteit a
an
pro
ducte
n w
aarm
ee w
e m
eer
dan o
oit h
et
arm
atu
ur
kunnen a
fste
mm
en o
p
de t
oep
assin
g. H
et
is e
cht
een g
em
iste
kans w
anneer
we led
genera
lisere
n
en o
p é
én h
oop
gooie
n. H
et
blijft n
atu
urlijk
zo d
at
betr
ouw
baarh
eid
van
gegevens o
ok h
ier
cru
cia
al is
. A
ls e
en a
rmatu
ur
80lm
/W levert
dan k
an d
at
evengoed
een p
rim
a a
rmatu
ur
zijn
, zola
ng h
et
maar
goed
in d
e s
pecifi
caties
sta
at.
Wanneer
er
120lm
/W g
esp
ecifi
ceerd
is e
n in w
erk
elijkheid
is d
it m
aar
80lm
/W d
an is e
en t
ele
urg
este
lde e
ind
geb
ruik
er
bijn
a o
nverm
ijdelijk.’
‘Een e
ind
geb
ruik
er, o
f het
nu z
akelijk is o
f p
art
iculie
r, z
ou z
ich g
oed
op
de
hoogte
moete
n s
telle
n v
an d
e b
eschik
bare
pro
ducte
n. E
en k
euze o
p b
asis
van e
en m
ooi verh
aal van é
én levera
ncie
r is
nie
t vold
oend
e. M
aak
geb
ruik
va
n o
nafh
anke
lijk
advi
es e
n b
eden
k d
at in
de
mee
ste
gev
alle
n d
e g
oed
koo
pst
aan
geb
od
en o
plo
ssin
g n
iet
noo
dza
kelij
kerw
ijs
de
bes
te o
plo
ssin
g is
. E
r zijn
veel asp
ecte
n d
ie m
eesp
ele
n, w
ant
verlic
hting is m
eer
dan a
lleen functioneel. H
et
heeft o
nd
er
and
ere
invlo
ed
op
je g
em
oed
sto
esta
nd
en o
p je p
rod
uctiviteit. Van b
ela
ng is o
m h
et
lichto
ntw
erp
op
kw
alit
eit t
e b
eoord
ele
n e
n n
iet
alle
en a
ls s
luitp
ost
op
de
begro
ting. M
et
hulp
van d
ivers
e k
eurm
erk
en k
an d
e e
ind
geb
ruik
er
zie
n o
f
veiligheid
en/o
f kw
alit
eit g
ew
aarb
org
d z
ijn.’ ‘ Als
ein
dge
bru
iker
die
nt u
goe
d o
p te
lett
en w
at e
r in
de
bro
chur
e va
n le
vera
ncie
rs s
taat
ver
mel
d o
ver
kwal
iteit.
Daarn
aast
is h
et
van
bela
ng d
eze v
erm
eld
ingen v
an k
walit
eit d
oor
onafh
ankelijke p
art
ijen t
e late
n
toets
en. A
fwijk
ingen v
an k
walit
eit in b
rochure
s z
ou land
elijk k
enb
aar
gem
aakt
die
nen t
e w
ord
en a
ls m
ed
e z
o g
ep
ub
liceerd
. O
p d
eze w
ijze k
an e
en ied
er
dit
tot
zic
h n
em
en e
n h
oeft n
iet
ook n
og e
ens o
nd
erz
oek t
e d
oen.’
Wel
ke v
raag
zou
u u
zelf
will
en s
telle
n en
wat
is u
w a
ntw
oord
daa
rop?
‘Gaan d
e v
akm
ensen in d
e m
ark
t het
win
nen v
an d
e c
ow
bo
ys? J
a,
ong
etw
ijfeld
maar w
e zu
llen
met
zijn
alle
n ha
rd m
oete
n w
erke
n aa
n go
ede
en b
etro
uwb
are
info
rmat
ievo
orzi
enin
g.’
‘Wat is
de u
itdagin
g v
oor de v
erlic
htin
gsin
dustr
ie? D
e co
ncur
rent
ie is
to
egen
omen
, er
zijn
vel
e ni
euw
e to
etre
der
s en
inm
idd
els
is d
uid
elijk
d
at d
e m
arkt
mee
r ve
rsp
linte
rd is
dan
ooi
t. E
r is
wel e
en b
ela
ngrijk
vers
chil
en d
at is
dat de b
asis
technolo
gie
de le
d o
p d
e m
eeste
vla
kken toepast.
Er za
l ongetw
ijfeld
weer een c
onsolid
atie
optreden m
aar d
e on
twik
kelin
g
gaat
in r
ap te
mp
o ve
rder
ric
htin
g d
e In
tern
et o
f Thi
ngs,
Hum
an
Cen
tric
ligh
ting,
etc
. D
e v
erlic
htin
gsin
dustr
ie m
oet blijve
n in
nove
ren e
n
zich v
erd
er ontw
ikkele
n. H
et bijh
ouden e
n b
ijblijve
n m
et de in
nova
ties z
ijn
de e
chte
uitd
agin
gen v
oor de in
dustr
ie. A
ls w
e e
en s
terk
e N
ederlandse
verlic
htin
gsin
dustr
ie w
illen b
ehouden m
oete
n w
e h
ierin v
ooro
p b
lijve
n lo
pen e
n
nie
t alle
en d
enken a
an e
nerg
iebesparing, m
aar aan k
walit
eit
van le
ven.’
Jaco
b N
uesi
nk
Ren
e O
skam
:
Art
hur K
link
is v
oorz
itter
van
de
Stic
htin
g O
penb
are
Verli
chtin
g
Ned
erla
nd (O
VLN
L) d
ie te
n do
el
heef
t het
ver
tege
nwoo
rdig
en v
an d
e ge
hele
sec
tor o
penb
are
verli
chtin
g
richt
ing
stak
ehol
ders
, als
ook
het o
rgan
iser
en e
n kw
alita
tief
ontw
ikke
len
van
de s
ecto
r.
MEE
SCHA
KELE
NM
ET D
E LE
DTRE
ND
De s
tichting
OV
LN
L s
chakelt m
ee m
et
de led
trend
. D
e v
ers
chuiv
ing
van
trad
itio
nele
verlic
hting
naar
led
verlic
hting
en '
Sm
art
Lig
hting
' b
ete
kent
vo
or
de s
tichting
OV
LN
L d
at
zij
no
g s
terk
er
mo
et
inzett
en o
p h
et
ontw
ikkele
n
van k
walit
eit e
n k
ennis
. D
e o
prichting
van e
en n
etw
erk
Sm
art
Lig
hting
met
een t
eam
van d
eskund
igen u
it d
ivers
e g
ele
dere
n é
n d
e intr
od
uctie v
an e
en
led
arm
atu
ren k
euzeto
ol is
de e
ers
te c
oncre
te invulli
ng
hie
rvan.
Veel le
esp
le-
zie
r m
et
dit n
ieuw
e L
ED
Tre
nd
rap
po
rt!
44 |
THOU
GHT
LEAD
ERS
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
| 45
Jaco
b N
uesi
nk:
Ro
b v
an H
eur
5
Terr
y H
eem
sker
k is
pro
gram
ma-
man
ager
Ver
licht
ing
bij U
NE
TO-V
NI.
NIEU
W P
ERSP
ECTI
EFVO
OR
VERL
ICHT
INGS
MAR
KT D
OO
R LE
D
De o
ntw
ikkelin
g v
an led
-verlic
hting
en ‘
Sm
art
Lig
hting
’ g
aat
razend
snel. In
alle
mark
tseg
mente
n h
eeft
deze d
uurz
am
e v
erlic
hting
ste
chnie
k inm
idd
els
een s
tevig
e v
oet
aan d
e g
rond
. D
at
is n
iet
vre
em
d g
ezie
n d
e g
rote
vo
or-
dele
n.
Led
s z
ijn in v
erg
elij
kin
g m
et
trad
itio
nele
verlic
hting
energ
iezuin
iger,
vra
gen m
ind
er
ond
erh
oud
en g
aan lang
er
mee.
Led
’s p
assen n
aad
loo
s in
de t
ransitie
naar
een d
uurz
am
e g
eb
ouw
de o
mg
evin
g.
Net
als
zo
nnep
ane-
len o
f w
arm
tep
om
pen h
elp
t le
d-v
erlic
hting
om
het
energ
ieverb
ruik
om
laag
te b
reng
en e
n d
aarm
ee d
e C
O2
-uitsto
ot
te v
erm
ind
ere
n.
Dankzij
de v
ele
toep
assin
gsm
og
elij
khed
en k
rijg
t d
e v
erlic
hting
sm
ark
t een e
no
rme im
puls
.
Een g
rote
uitd
ag
ing
en k
ans v
oo
r in
sta
llate
urs
met
kennis
van z
aken d
ie
op
en s
taan v
oo
r cre
atieve o
plo
ssin
gen e
n n
ieuw
e o
nd
ern
em
ers
kansen!
Insta
llatiete
chnie
k is b
ep
ale
nd
vo
or
het
co
mfo
rt d
at
je e
rvaart
als
bew
oner
of
geb
ruik
er
van e
en g
eb
ouw
. O
f het
nu o
m w
onin
gb
ouw
of
utilit
eit g
aat,
geb
ouw
en z
ijn in e
en h
oo
g t
em
po
sm
art
build
ing
s a
an h
et
wo
rden.
Led
s
passen in d
eze t
rend
.
Om
bijv
oo
rbeeld
de z
org
ko
ste
n t
eru
g t
e d
ring
en m
oete
n o
ud
ere
n lang
er
zelfsta
nd
ig b
lijven w
onen.
Led
verlic
hting
wo
rdt
oo
k h
ierv
oo
r to
eg
ep
ast.
Denk d
aarb
ij b
ijvo
orb
eeld
aan lo
op
route
verlic
hting
die
’s n
achts
auto
ma-
tisch a
ang
aat
als
de b
ew
oner
naar
het
toile
t g
aat.
Oo
k in d
e lic
htr
ecla
me
zo
rgen led
s v
oo
r een w
are
revo
lutie.
De C
om
mis
sie
Verlic
hting
van U
NE
TO
-VN
I o
nd
erk
ent
het
gro
te b
ela
ng
van led
-verlic
hting
en h
eeft
daaro
m b
ijged
rag
en a
an h
et
Natio
naal Led
Tre
nd
rap
po
rt 2
01
7.
Dit o
nd
erz
oek g
eeft
een a
ctu
eel o
verz
icht
van d
e
ontw
ikkelin
g o
p h
et
geb
eid
van k
walit
eit,
technie
k e
n m
ark
t. D
aarm
ee is d
it
Tre
nd
Rap
po
rt w
aard
evo
l vo
or
alle
part
ijen in d
e k
ete
n!
46 |
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
| 47
‘WE
MO
ETEN
ONS
ZELF
OPN
IEUW
UIT
VIND
EN’
Gie
d va
n H
oorn
is d
irect
eur v
an
Ligh
tRec
, de
stic
htin
g di
e na
men
s de
pro
duce
nten
en
impo
rteu
rs
van
verli
chtin
g de
inza
mel
ing
en
recy
clin
g in
Ned
erla
nd o
rgan
isee
rt.
De v
ers
chuiv
ing v
an tra
diti
onele
verlic
htin
g n
aar le
d e
n ‘S
mart
Lig
htin
g’ ve
rloopt
snelle
r dan w
e a
anva
nkelijk d
achte
n. D
at is
op z
ichze
lf een p
ositi
eve
ontw
ikkelin
g:
led is
nie
t alle
en e
en z
uin
igere
, het is
ook e
en s
chonere
technolo
gie
die
bove
ndie
n
ste
eds b
ete
r beta
alb
aar w
ord
t.
Dat la
at onve
rlet dat w
e n
og v
ele
jare
n v
oor de o
pgave
sta
an o
m a
lle o
p d
e m
ark
t
aanw
ezi
ge s
paar-
en tl-la
mpen in
te z
am
ele
n. Voor de in
Lig
htR
ec v
erz
am
eld
e
pro
ducente
n e
n im
port
eurs
is d
at een g
rote
uitd
agin
g. W
e s
taan a
an d
e v
oor-
avo
nd v
an e
en p
eriode w
aarin w
e g
aandew
eg s
teeds m
inder spaarlam
pen
kunnen in
zam
ele
n o
mdat de v
erk
oop e
rvan m
om
ente
el s
terk
aan h
et te
ruglo
pen
is. Te
gelijkert
ijd z
al e
r nog m
aar m
ondje
sm
aat le
dve
rlic
htin
g ter in
leve
ring w
ord
en
aangeboden o
mdat le
d e
en v
eel l
angere
leve
nsduur kent. H
oe la
ng d
ie p
eriode
duurt
is m
oeilijk
te v
oors
pelle
n, m
aar ze
ker is
dat w
e h
et huid
ige in
zam
els
yste
em
voorlopig
ove
rein
d m
oete
n h
ouden. D
aarv
oor le
ggen w
e n
u v
oorz
ienin
gen a
an.
Tegelijkert
ijd s
pele
n e
r nog tw
ee d
ingen. Te
n e
ers
te is
er nie
t alle
en s
pra
ke v
an
een v
ers
chuiv
ing v
an c
onve
ntio
nele
verlic
htin
g n
aar le
dve
rlic
htin
g, m
aar ook e
en
vers
chuiv
ing v
an retrofit
-lam
pen n
aar le
din
aire
sys
tem
en. K
ort
om
: arm
atu
ren
word
en b
ela
ngrijk
er en h
et w
ord
en e
r ook m
eer. E
n d
aar kom
t bij
dat in
2019 o
ok
de c
onsum
ente
narm
atu
ren o
nder de w
etg
evi
ng v
alle
n e
n a
part
moete
n w
ord
en
ingele
verd
voor re
cyc
ling. W
e z
ulle
n o
nsze
lf dus o
pnie
uw
moete
n u
itvin
den e
n
meer m
oete
n g
aan focussen o
p v
erlic
htin
gscom
ponente
n e
n a
rmatu
ren d
an o
p
lam
pen. W
e z
ien d
it ove
rigens n
iet als
een b
edre
igin
g, m
aar als
een k
ans: een
derg
elijke o
msla
g m
aakt ook w
eer nie
uw
e s
am
enw
erk
ingen e
n s
ynerg
ie m
ogelijk.
Eén d
ing z
al n
iet vera
nd
ere
n: w
e z
ulle
n a
fhankelijk b
lijven v
an d
e m
ed
ew
er-
kin
g v
an c
onsum
ente
n, b
ed
rijv
en e
n o
verh
eid
. Led
lam
pen m
ogen d
an g
een
kw
ik b
evatt
en, ze z
ijn w
el e
lektr
onic
a e
n d
us m
oete
n z
e o
ok a
part
ingezam
eld
word
en. D
at is
best een u
itd
agin
g a
ls je
kijk
t naar
het ged
rag v
an d
e g
em
id-
deld
e c
onsum
ent. H
oew
el s
teed
s m
eer
consum
ente
n e
n b
ed
rijv
en v
erlic
hting
ap
art
inle
vere
n, m
oete
n w
e d
it v
oor
de le
dla
mp
weer
ap
art
over
het voetlic
ht
bre
ngen. Im
mers
, le
ds z
ijn n
óg k
lein
er, e
n v
aak o
ok n
og e
ens g
eïn
tegre
erd
ond
erd
eel v
an e
en a
nd
er
ob
ject.
Dat is
een v
an d
e g
rote
uitd
agin
gen w
aar w
e a
ls L
ightR
ec v
oor sta
an e
n w
aar
we n
u a
l veel o
ver nadenken. M
ensen k
ennen in
mid
dels
het ve
rschil
tussen e
en
glo
eila
mp e
n e
en s
paarlam
p e
n w
ete
n d
at die
laats
te a
part
moete
n w
ord
en in
ge-
zam
eld
. D
at dit
óók v
oor een le
dla
mp e
n -
arm
atu
ur geld
t, m
oet bin
nen e
en p
aar
jaar net zo
vanze
lfspre
kend z
ijn. W
erk
aan d
e w
inkel d
us!
LICH
T SC
HIJN
ENO
P DE
LED
-MAR
KT
48 |
BRAN
CHEB
IJDR
AGE
VERA
NTW
OORD
ING
| 49
Hen
riet
te V
rise
koo
p, P
eter
Gro
ot
en R
olf
Hey
nen
vorm
en d
e d
irect
ie v
an L
ED
Exp
o B
enel
ux.
LED
Exp
o B
enel
ux e
n he
t N
atio
naal
LE
D T
rend
rap
po
rt z
ijn
ond
erd
eel v
an h
et d
uurz
ame
ener
gie
- en
tec
hno
log
ieb
edri
jf G
oo
d!.
Go
od
! ken
t d
rie
pijl
ers:
1.
Tra
de
Eve
nts:
LE
D E
xpo
B
enel
ux, S
ola
r S
olu
tions
Int.
, S
ola
r B
usin
ess
Day
en
Sm
art
Sto
rag
e S
olu
tions
.2.
Res
earc
h: N
atio
naal
LE
D
Tren
dra
pp
ort
, Nat
iona
al S
ola
r Tr
end
rap
po
rt e
n he
t N
atio
naal
W
arm
te T
rend
rap
po
rt.
3. C
ons
ulta
ncy:
str
ateg
ie,
pro
ject
ond
erst
euni
ng e
n b
elei
dsa
dvi
es (p
rim
air
aan
gem
eent
en).
Als
initi
ato
r va
n h
et ja
arlijk
se N
atio
naal L
ED
Tre
ndra
pport
en a
ls o
rganis
atie
van
het gro
ots
te S
mart
Lig
htin
g p
latform
van d
e B
enelu
x, LE
D E
xpo B
enelu
x, heb-
ben w
ij als
doel o
m e
en b
ete
r in
zicht te
krijg
en in
de o
ntw
ikkelin
gen, trends e
n
bra
nche-o
mva
ng v
an d
eze
snelg
roeie
nde m
ark
t. W
ij hebben h
ierv
oor onderz
oek
gedaan, m
ark
trapport
en b
estu
deerd
en e
nkele
van N
ederlands’ gro
ots
te e
xpert
s
benaderd
. D
aarin g
eve
n w
e e
en a
ctu
eel o
verz
icht en toekom
stb
eeld
van d
e
Nederlandse le
d-v
erlic
htin
gsm
ark
t. D
eze
gegeve
ns d
ele
n w
ij m
et u in
dit
gra
tis te
dow
nlo
aden m
ark
trapport
. D
at het ra
pport
gra
tis a
an u
vers
trekt w
ord
t is
mede
te d
anken a
an d
e p
art
ners
en s
ponsors
.
Ook v
oor een v
olg
ende v
ers
ie v
an h
et LE
D T
rendra
pport
zulle
n w
ij ons n
og
meer in
zetten o
m tra
nspara
ntie
en d
uid
elijkheid
te v
ers
chaffen o
ver de o
ntw
ik-
kelin
gen e
n tre
nds in
de le
d-v
erlic
htin
gsm
ark
t. O
ver deze
tre
nds le
est u a
lles in
het trendra
pport
, m
aar kunt u o
ok b
ele
ven e
n m
et eig
en o
gen z
ien tijd
ens L
ED
Expo B
enelu
x 2
017. D
enk d
aarb
ij aan tre
nds a
ls li
cht=
led, S
mart
Lig
htin
g, hum
an
centr
ic li
ghtin
g, desig
n e
n d
e in
tegra
tie v
an technie
ken m
iddels
IoT.
Wij
hopen d
at w
ij vo
or kom
ende e
diti
es o
p n
et zo
veel e
nth
ousia
sm
e, ste
un e
n
expert
ise m
ogen rekenen a
ls v
oor dit
rapport
. H
eeft u
suggestie
s, id
eeën o
f w
ilt u
bij
het vo
lgende tre
ndra
pport
betrokken z
ijn, schro
om
dan n
iet ons te b
enadere
n.
VERA
NTW
OORD
ING
Het
LE
D t
rend
rap
po
rt is t
ot
sta
nd
ko
men o
p b
asis
van e
en o
nlin
e e
nq
uête
met
bijb
eho
rend
e a
naly
se.
De o
nlin
e e
nq
uête
besto
nd
uit:
17
5 r
esp
ond
ente
n r
esultere
nd
in 1
74
vo
lled
ig ing
evuld
e e
nq
uête
s
29
vra
gen (1
3 o
pen v
rag
en e
n 1
6 m
eerk
euzevra
gen)
Aanta
l vra
gen p
er
blo
k/t
rend
:
∞ A
lgem
ene b
ed
rijfsg
eg
evens
9 v
rag
en
∞ M
ark
ttre
nd
s
4
vra
gen
∞ T
echnis
che t
rend
s 2
01
7
11
vra
gen
∞ T
echnis
che t
rend
s 2
02
0
3 v
rag
en
∞ P
olit
ieke t
rend
s
2
vra
gen
Bij
de tots
tandkom
ing v
an d
it ra
pport z
ijn b
etrokkenen (op a
lfabetis
che v
olg
ord
e):
Chess W
ise | H
ak B
ak
DE
KR
A | J
aco
b N
uesin
k
Dynniq
| R
enee O
skam
Elo
ya | F
ilip
Van M
ol
Esylu
x | R
em
co
van K
erk
vo
ord
e
Lab
ore
lec | R
ob
van H
eur
LE
D M
ag
azin
e | E
dw
in v
an G
aste
l
Led
Ned
| A
nd
ré t
en B
loem
end
al
Lig
htr
ec | G
ied
van H
oo
rn
Nele
ctr
a | E
ric C
laus
NE
N | A
nnet
van d
er
Ho
rn
NS
VV
| G
eert
je H
azenb
erg
Osra
m/L
ed
vance | R
onald
Mo
esko
ps
OV
LN
L | A
rthur
Klin
k
Phill
ips L
ighting
| K
ars
-Mic
hie
l Lenssen
RJV
Lic
hto
ntw
erp
en e
n a
dvie
s | R
ob
ert
Jan V
os
Stu
dio
DL | R
itsert
Huijs
man
UN
ET
O-V
NI | Terr
y H
eem
skerk
Zum
tob
el | R
og
ier
van d
er
Heid
e
Bost
on C
onsu
ltancy
Gro
up. (2
015).
How
to W
in in
a T
ransf
orm
ing L
ightin
g In
dust
ry.
6
Bet
rokk
enen
Bro
nnen
‘’The Future Of Lighting’’
5000+ B2B Visitors 100+ Exhibitors
WORKSHOPS (LIGHT)ARCHITECTS
8 & 9 FEBRUARY 2017DEN BOSCH THE NETHERLANDS
www.ledexpo.nl
