Líp c¾t chÐo qua bÒ mÆt th©n sèng … gi¶ tho¸t vÞ tho¸t vÞ ‘’ thËt ‘’

cét sèng th¾t l­ng ®· mæ : h×nh ¶nh

C¸c c©u hái

gado h×nh ¶nh T2 (3 mÆt ph¼ng)

1 - t¸i ph¸t tho¸t vÞ hoÆc x¬ ngoµi mµng cøng ? Gado h×nh ¶nh ý nghÜa trªn T2 trong 3 mÆt ph¼ng

2 - cã kh«ng chÌn Ðp rÔ ? … c©u hái thËt 0 T2 STIR ®Æc biÖt ®øng ngang

3 - t¸i ph¸t tho¸t vÞ hoÆc dÞch ngoµi mµng cøng ? 0 æ t¨ng tÝn hiÖu m¹nh trªn T2

4 - cung sau : tæn th­¬ng tr­íc ? Tæn th­¬ng liªn quan ? 0 +++

5 - tói cïng th¾t l­ng-cïng : . Viªm mµng nhÖn ? dÝnh rÔ trªn T2. Tho¸t vÞ mµng tuû sau ? 0 +++

6 - biÕn chøng nhiÔm trïng ? Thêi gian ng¾n, l©m sµng , VS , CRP gado +++ thÊy gado vµ ®Üa ®Öm , vµ tæ … 3 th¸ng chøc mÒm ë xa ®­êng mæ - biÕn chøng viªm ? Modic lo¹i II

7 - tr­êng hîp ®Æc biÖt : nh÷ng biÕn chøng tøc thêi , biÕn chøng sím 0 +++

. NhÇm møc ? M¸u tô trªn T2* ? T¸i ph¸t tøc thêi ?

. Viªm ®èt sèng-®Üa ®Öm, ¸p-xe.

lÊy bá tho¸t vÞ c¾t lam sèng lµm cøng khíp kh«ng hoµn toµn c¾t mÊu khíp èng sèng hÑp, hÑp l¹i Roy Camille khung ®Üa ®Öm

Cottrel Dubousset

®­êng liªn lam sèng ngoµi mµng cøng

®­êng sau ?… nguy c¬ x¬ ho¸

®­êng tr­íc nhê néi soi?

t¸i ph¸t cña tho¸t vÞ

l©m sµng

- Sau ng¾n søc- ®øng ®ét ngét- ®au ®ång nhÊt- nhËy c¶m víi c¸c thuèc chèng ®au vµ chèng viªm

h×nh ¶nh

- CÊu tróc gi¶m tû träng , gi¶m tÝn hiÖu T1- tr­íc bªn- ®Èy rÔ , tói cïng- kh«ng ngÊm thuèc c¶n quang , trõ tr­êng hîp ®Æc biÖt

x¬ ho¸ ngoµi mµng cøng

l©m sµng

- kh«ng cã kho¶ng trèng- tiÕn triÓn- lo¹n c¶m gi¸c, nãng báng- an thÇn, rivotril

h×nh ¶nh

- ®ång hoÆc gi¶m tû träng , t¨ng tÝn hiÖu T2- tr­íc vµ sau- kÐo tói cïng- ngÊm thuèc c¶n quang, trong vµi n¨m

H×nh ¶nh sau mæ

H×nh ¶nh trªn 3 mÆt ph¼ng lý t­ëng nhÊt chØ khi cã ngÊm thuèc c¶n quang

19

- ®au thÇn kinh to¹ ph¶i T¸i ph¸t sau mæ

- líp ®øng däc vµ c¸t ngang : cã thÓ x¬ ho¸ , cã thÓ vì m¶nh ®Üa ®Öm

- C©u hái ‘’ thËt ‘’ : kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n kh«ng chÌn Ðp rÏ … lîi Ých c¸c líp ®øng ngang

kh«ng chÌn Ðp

-2 / t¸i nhiÔm ‘’ dÞch ‘’ = æ dÞch ngoµi mµng cøng t¨ng tÝn hiÖu m¹nh trªn T2

- Cã thÓ chÌn Ðp rÔ- mæ nhiÒu lÇn kh«ng indiguee : cã thÓ dich t¸i ph¸t míi

CLVT … t¸i ph¸t

®Üa ®Öm CLVT khÝ… khoang ngoµi mµng cøng

2 vÝ dô ®Æc biÖt

1 / lîi Ých líp ®øng ngang

T 2 STIR

T 1 T 2 SE T 2 STIR

C¸c bÖnh häc:

. BÖnh tuû vµ mµng cøng:

. C¸c bÖnh tho̧ i ho̧ vµ dÞ d¹ng

- ®Üa ®Öm : tho¸t vÞ, låi…. xung ®ét ®Üa ®Öm – tuû ?

- mÆt th©n ®èt sèng : ®­êng viÒn, æ khuyÕt, Modic, má x­¬ng, hÑp ®Üa ®Öm vµ lç tiÕp hîp- cung sau : tho¸i ho¸ khíp liªn mÊu sau, nang ho¹t dÞch, d©y ch»ng vµng hÑp bÈm sinh

èng tñy, u mì ngoµi mµng cøng, camptocomie- thay ®æi trôc cét sèng : vÑo, tr­ît ®Üa ®Öm ra tr­íc –sau; th¾t l­ng hãa, cïng hãa….

- C¸c bÖnh tñy vµ ngoµi mµng cøng- u cét sèng: di c¨n, chordome… ; lo·ng x­¬ng; chÊn th­¬ng

. C¸c bÖnh lý mµng cøng vµ trong mµng cøng:

- u ®u«i ngùa : u thÇn kinh, u mµng néi tñy, u qu¸i, nang mµng néi tñy- tæn th­¬ng trong mµng cøng kh¸c: tñy bÞ dÝnh, tho¸t vÞ mµng cøng cïng ...

viÒn bê = ®Çu th©n sèng

Tho¸t vÞ bê sau

ViÒn bÞ t¸ch ; nguy c¬ nhÇm víi tho¸t vÞ ®Üa ®Öm trªn CHT ThiÓu s¶n viÒn : yÕu tè thuËn lîi cña tho¸t vÞ ®Üa ®Öm

T­¬ng tù

. ViÒn bÞ t¸ch

. Nguy c¬ nhÇm víi tho¸t vÞ ®Üa ®Öm trªn CHT…gi¶m tÝn hiÖu trªn T1 vµ T2

T1 T2 SE T1 gado T2 SEGi¶m t¨ng t¨ng giíi h¹n nÐt

Modic I : phï viªm

BÒ mÆt th©n sèng vµ tÝn hiÖu x­¬ng xèp kÕ cËn

Modic type I : phï II : mì III : x¬

21

T 1 T 2 STIRT¨ng tÝn hiªu gi¶m tÝn hiÖuModic II : mì

Modic III : x¬ ho¸

TiÕn triÓn tho¸t ho¸ ®Üa ®Öm : ®Üa ®Öm mÊt n­íc , kh«ng tho¸t vÞ

… kh«ng ®au thÇn kinh h«ng thay thÕ bëi ®au th¾t l­ng- h«ng

. ®Æc ngo¹i vi

. vÞ trÝ lùa chän ®iÓm ¸p lùc / lâm vÑo cét sèng

. ®Æc ‘’ ph¶n øng ‘’ cña x­¬ng xèp kÕ cËn

Vi æ khuyÕt

. Cã thÓ tiÕn triÓn ®Õn æ khuyÕt lín tho¸t khíp

. Kh«ng hÑp khe ®Üa ®Öm , ®Æc chu vi

(m¶nh gi¶i phÉu cã tiªm / CLVT)

. Vi æ khuyÕt ; ®Æc chu vi ; phï x­¬ng xèp kÕ cËn

. Kh«ng hÑp khe ®Üa ®Öm ; t¨ng võa tÝn hiÖu ®Üa ®Öm ; kh«ng viªm ngoµi mµng cøng ; kh«ng ¸p-xe

æ khuyÕt lín : æ khuyÕt tho¸t khíp ? Viªm ®èt sèng ®Üa ®Öm nhiÔm khuÈn?

T1 T2 STIR T1 GADO

æ khuyÕt tho¸t khíp . Dï ®Üa ®Öm t¨ng tÝn hiÖu trªn T1 . Kh«ng hÑp khe ®Üa ®Öm . Phï x­¬ng xèp kh«ng ý nghÜa . Tæn th­¬ng gièng L1-L2

( … cã thÓ sinh thiÕt nÕu c¸c dÊu hiÖu LS vµ sinh ho¸ gîi ®Õn mét tæn th­¬ng nhiÔm trïng)

hÑp ®Üa ®Öm vµ lç tiÕp hîp :

. ®¬n thuÇn hÑp ®Üa ®Öm cã thÓ do bÖnh lý

‘’ mám khíp trªn nh« lªn vµ ra tr­íc ‘’

. Cã thÓ c¾t mÊu khíp bæ sung cho lÊy bá ®Üa ®Öm

. hÑp lµm háng ®Üa ®Öm cïng c¸c khíp liªn mÊu sau.

Líp qua ®Üa ®Öm

Mám khíp trªn cña ®èt sèng kÒ d­íi cã thÓ lµ bÖnh lý

23

Jinkins

èng b×nh th­êng èng ‘’ giíi h¹n ‘’ 11mm èng hÑp

tiªu chuÈn cña Verbiest

. > 15 mm : XQ th­êng qui

. > 11 mm : clvt , cht ®o ‘’ x­¬ng ®Õn x­¬ng ‘’ cña t­êng sau ®Õn chç nèi lam sèng

hÑp èng th¾t l­ng bÈm sinh

h­íng ®Æc biÖt cña c¸c khíp liªn mÊu sau

èng hÑp

. Kh¸i niÖm tho¸i khíp ‘’ ho¹t ®éng ‘’ ... Th«ng tin cã Ých chØ cã ë CHT . T¨ng tÝn hiÖu d¹ng dÞch do trµn dÞch trong khíp

. H×nh th¸i cã ý nghÜa cña c¸c khoang liªn khíp . … Th©m nhiÔm khíp ? HiÖu qu¶ h¬n mét th©m nhiÔm ngoµi mµng cøng

Mét bªn

Hai bªn

T 2 SE T 2 SE T 2 STIR

Nang ho¹t dÞch , hoÆc nang khíp , hoÆc u ho¹t dÞch

. Thø ph¸t sau viªm khíp liªn mÊu sau lan trµn trong èng sèng cña dÞch khíp

. Cã thÓ chÌn Ðp rÔ

. ®iÒu trÞ qua da = ‘’ vì nang ‘’ vµ tiªm corticoide nÕu thÊt b¹i : mæ

ChÈn ®o¸n cã thÓ khã trªn CLVT kh«ng tiªm CLVT cã tiªm

. Ph× ®¹i dÇy ch»ng vµng

®au l­ng m¹n vµ ®au c¸ch håi rÔ

. hÑp nhiÒu tói cïng th¾t l­ng-cïng . chÌn Ðp ®u«i ngùa

. TriÖu chøng quan träng lµ gi¶m tû trong nhá ë trung t©m èng tñyt … mì ngoµi mµng cøng sau

. Tói cïng th¾t l­ng-cïng gi¶m ®­êng kÝnh tr­íc-sau tõ 2-3 mm

25

BÖnh Baastrup : tho¸t khíp liªn mán gai

. Ph× ®¹i d©y ch»ng vµng gi¶m tÝn hiÖu trªn T2

. Gi÷a hÑp , c¸c rÔ cña ®u«i ngùa d­êng nh­ ngo»n ngoÌo bëi co kÐo khi di ®éng: ‘’ héi chøng rÔ thõa’’ ‘’ redundant roots syndrom ‘’

Jinkins

hÑp khoang khípneo articulationdÞch viªm t¨ng T2

U mì ngoµi mµng cøng

T1 SE T2 SE T2 SE

- t­¬ng ph¶n T1 gièng T2 … cã thÓ hoÆc kh«ng cã dÞch n·o tuû bao quanh c¸c rÏ cïng - h×nh vu«ng gãc cña bao mµng cøng trªn mÆt ph¼ng c¾t trôc :

ph× ®¹i mì sau nh­ng còng thÊy ë mì ngoµi mµng cøng bªn

- cã thÓ ®iÒu trÞ b»ng c¾t bá lam sèng.

Teo c¬ , cong cét sèng

. Teo c¬ khèi c¬ th¾t l­ng sau

. Nguån gèc thÇn kinh , cã thÓ phèi hîp víi héi chøng ngo¹i th¸p

scanner IRM T2 SE

tr­ît tr­íc tr­ît sau tr­ît bªn

do tiªu eo do tr­ît do tr­ît do tr­ît

Tr­ît : ®èt sèng trªn / ®èt sèng d­íikh¸i niÖm cña ‘’ ®èt sèng kh«ng æn ®Þnh ‘’

27

Jinkins