Mother of Democracy

295
8/4/2019 Mother of Democracy http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 1/295

Transcript of Mother of Democracy

Page 1: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 1/295

Page 2: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 2/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 1

oef;0if;vI  dif

'Drd kua&pDrdcifBuD;

a':atmifqef;pkMunf

Page 3: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 3/295

oef; 0if;vI  d if

owqdwm raMumufwm[m wu,fowÅr[wfbl;/

aMumufvsufeJ ud,fvkyfoifvkyfxdufwmud vkyf

wm[m wu,fowÅyJ/ t'Dawmh 'l;wkefwkefeJY vkyfwJ

ol[m awmfawmfowÅ&Sw,fvd ac:&rSmyJ/

atmifqef;pkMunf

Page 4: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 4/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 3

odk Y ...

'D rd  k ua&pD rdcifBuD;a':atmifqef;pkMunf

eS ih  f

 ,H  kMunfcsufaMumifh *kPfod u©m&S  dpG mjzif  h tusOf;usaeaom

ed  kif iHa&;tusOf;om;rsm; tm;vH  k;udk &nfnTef;vsuf?

oef;0if;vIif

31 - 7 - 2011

"In honour of 

Daw Aung San Suu Kyi (Mother of Democracy)

And I honour all political prisoners

Those who stand for political integrity in

Burma."

Than Win Hlaing

July 31st 2011

Page 5: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 5/295

oef; 0if;vI  d if

aus;Zl;wifvTm

þpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf Ed   kifiHa&;todpdwf"gwf pmaypdwf

tjynf    ht0jzif    h ulnDxkwfa0ay;aom tpfud   kBuD; BMC apmaerif;ESifh tpfr

BuD;aemfeDeDvGifrdom;pktm;vnf;aumif;? trSmpmcsD;jr§if        hay;aom OD;Adkvf

aomif; (OuúX- NLD-LA )tm;vnf;aumif;? tzufzufrS 0d   kif;0ef;ulnDay;

aom ref;rsKd;jrif    hESifh rsufESmzH   k;'DZdkif;a&;qG     Jay;aom oD[armifarmif? twGif;

'DZdkif;jyKvkyfay;aom ud   krif;rif;? uGefysLwmpmpDpm½d   kufay;aom apmtJ    huvd   k

0g;wd   k Utm; txl;aus; Zl;wif &S    daMumif; trSwfw& azmfjytyfygonf/

oef;0if;vd    Iif

31 - 7 - 2011

Page 6: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 6/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 5

'Drd   kua&pDrdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf

rmwdum

1/ BMC apmaerif; (xkwfa0ol ) \ trS mpm - 72/ OD;Ad   kvfaomif;\ trS mpm - 9

3/ rdcifaES mifBudK;ud   k ajzygtH    h - atmifqef;pkMunf - 114/ tcef; (1) 'Drd   kua&pDrdcifBuD; - 12

5/ brsKd;bd   k;wl Ad   kvfcsKyforD; - 196/ tcef; (2) aemufcHord   kif; - 407/ tcef; (3) ppfwyftmPmodrf;yd   kufjcif; - 90

8/ tcef; (4) yxrqk    H;aetdrftus,fcsKyfumv - 106

9/ tcef; (5) Ed   kb,fqkcsD;jr§if    hcH& - 14410/ tcef; (6) ? trsKd;om;nDvmcH - 15911/ ? trsKd;orD;xl;cRefqk&&S    d - 163

12/ ? twd   kuftcd   kufcH& - 16413/ ? vGwfvyfa&;qk - 16914/ ? *kPfjyKaw; - 170

15/ ? 'kwd,tBudrfaetdrftus,fcsKyf - 17016/ ? wwd,tBudrf aetdrftus,fcsKyf - 171

17/ ? rdwfzufEd   kifiHrsm;aygif;pnf;a&;qd   kif&mqk - 17118/ ? jyefvnfvGwfajrmuf - 17119/ ? *kPfjyKcsD;jr§if    hyJ    G - 174

20/ ? *kPfxl;aqmifyg&*lbJ    G U - 174

21/ ? a':vmwpfoef;wefvGwfvyfaompdwf"mwfqk - 174

22/ ? atoifEd   kifiHwum 'Drd   kua&pDqk - 175

Page 7: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 7/295

oef; 0if;vI  d if

23/ ? &cd   kifjynfe,fpnf;½k    H;a&; c&D;pOf - 176

24/ tcef; (7) ? 'DyJ,if;vkyfBuHowfjzwfrI - 17725/ ? *Grf*sL;vl  YtcGif    hta&;qk - 18326/ ?'DyJ,if;vkyfBuHowfjzwfrIta&;,l

aqmif&Gufa&;aumfr&Sif - 184

27/ ? *kPfxl;aqmifyg&DNrdKUolqk - 18528/ ? &efppfwuúod   kvf *kPfxl;aqmifyg&*lbJ    G U - 185

29/ ? td   kavmhzfyrf;qk - 18730/ ? trSefw&m;pdwf"mwfEI    d;aqmfolqk - 191

31/ ? ppftpd   k;&ud   k ta&;,l&ef Ed   kb,fqk&Sifrsm;vk    HjcKHa&;aumifpDod   k  Y pmyd   k  Y - 193

32/ tcef; (8) ? a':atmifqef;pkMunf pmayvuf&mrsm; - 195

33/ tcef; (9) ? tuGufqifxyfrH zrf;qD;cH&rI - 206

34/ ? tJeft,fvf'D txl;aMunmcsuf - 21235/ ? umhwfurfbJvf xyfrHawG Uqk    H - 21636/ ? twkta,mifa&G;aumufyJ    G - 21737/ tcef; (10) ? a':atmifqef;pkMunfvGwfNyD - 218

38/ tcef; (11) ? vGwfajrmufNyD;umv Ed   kifiHa&;aqmif&Gufcsufrsm; - 222

39/ ? (64) ESpfajrmuf tmZmenfaeY - 23540/ ? a':atmifqef;pkMunf tdwfzGif    hay;pm - 23941/ tcef; (12) ? a':atmifqef;pkMunf\ rdef  YrS mcsuf - 242

42/ tcef; (13) ? a':atmifqef;pkMunf 'd   kif,m&D - 25143/ tcef; (14) ? a':atmifqef;pkMunf bJ    G UuAsmrsm; - 266

44/ ? International Award, Honors

& Appointments (1990- 2010) -

285

Page 8: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 8/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 7

rMumrDu a':atmifqef;pkMunf\ (66) ESpfajrmufarG;aeY tcrf;t

em;wckü usaemf  htm; pma&;q&moef;0if;vI  difu vlxkacgif;aqmif a': 

atmifqef;pkMunfb0yk  H&dyfrsm;ESif  h 'Drd  kua&pDBudK;yrf;rIrsm;tm; rSwfwrf;

wifjyKpkxm;onf  h ]'Drdua&pDrdcifBu; a':atmifqef;pkMun  f} pmtkyfud  k

xkwfa0ay;yg&ef yefMum;vmonf  htwGuf rqd  kif;rwGbJ 0rf;ajrmuf0rf;

ompG mjzif  h xkwfa0ay;vd  kufygonf/þpmtkyftm; xkwfa0&onf  h t"dutaMumif;t&if;rS m a':atmif

qef;pkMunf\ q,fpkESpf (2) ckausmfMum 'Drd  kua&pDa&;ESif  h trsKd;om;vGwf

ajrmufa&;twGuf OD;aqmifOD;&GufjyKrI? cd  kifrmNrJjrHaom oEé  d| mef&S  drIESif  h EI  dif;

wkzG,fr&S  daom ud  k,fusKd;pGef YvTwfrIrsm;onf usaemfwdk YtwGuf vrf;jyMu,f

ozG,f? rD;½I;wefaqmifozG,f rm;rm;rwfrwfjzpfwnfaeonf[k xdxd

&S&S cHpm;&íjzpfygonf/ olr\ av;pm;*kPf,lzG,f&m jrif  hjrwfrI? *kPfodu© m&SdpG m wd  kufyJ  G0ifrI? ajymifajrmufaomol&owÅ  dESif  h ud  k,fusKd;riJ  haom pGef YvTwf

tepfemcHrIwd  k Yuvnf; usaemfwd  k YqifET  Jaeaom w&m;aomwd  kufyJGud  k qk  H;

cef;wd  kifqufvufqifET  J&eftwGuf vd  ktyfaeonf  hpdwf"mwfcGeftm;rsm;ud  k

wd  k;yG m;aponf  htwGufaMumif  hvnf;jzpfygonf/

þpmtkyfwae&mü q&moef;0if;vI  difa&;om;ouJ  hod  k Yyif a':atmif

qef;pkMunfonf ]rd  k;usa&Tud  k,f}r[kwfyg/ vGwfvyfa&;zcif trsKd;om;acgif;aqmifBuD; Ad  kvfcsKyfatmifqef;\ orD;jzpfaomfvnf; vlxkacgif;aqmif

tjzpfod  k Y jynfolvlxku vG,fvif  hwulae&may;cJ  hjcif;r[kwfyg? (23)

ESpfMum Ed  kifiHa&;c&D;Murf;wGif trsKd;rsKd;tzk  Hzk  H tprf;oyfcH? txkqpfcH&NyD;rS

wd  kif;&if;om;vlrsKd;aygif;pk  Hjynfolw&yfvk  H;\ wckwnf;aom arQmfvif  hcsuf

tvif;a&mifjzpfonf  h trsKd;om;jyefvnf&ifMum;apha&;ud  k azmfaqmifay;

Ed  kifrnf  h acwfopfjrefrmhord  kif;wGif vlxkaxmufcHrIt&S  dqk  H;aom Ed  kifiHjyK 

acgif;aqmif? Ed  kifiHwume,fy,fwGif av;pm;todtrSwfjyKcH&aom Ed  kifiH

a&;okcrdeftqif  hok  d Y a&muf&S  dvmoljzpfygonf/ wd  kif;&if;om;wOD;taejzif  h

xkwfa0ol\trS m

Page 9: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 9/295

oef; 0if;vI   d if

vnf; a':atmifqef;pkMunfuJ  hod  k Y yk*¾  dKvfwOD;tm; acgif;aqmiftjzpf yd  kif

qd  kif&jcif;\wefzd  k;ud  kvnf; tav;teuf*kPf,lrdygonf/tESpf (35) ausmfMum u&iftrsKd;om;tpnf;t½k  H;wGif u&if  hawmf

vSefa&;&nfrSef;csufrsm; atmifjrifjynf  h0apa&;twGuf usa&muf&mtcef;

u@rS OD;aqG;qHjrnf  hwm0ef,lcJ  holwOD;taejzif  h wef ;wla&;ESif  h ud  k,fyd  kifjy

Xmef;cGifhudk azmfaqmifEd  kifrnf  h jynfaxmifpkppfppfxlaxmifa&;onf usaemf

\ tEd   År&nfrSef;csufjzpfygonf/ þ&nfrSef;csufjynf  h0apa&;twGuf wck

wnf;aomenf;vrf;rS m jynfwGif;ppfudk tjrefqkH;&yfpJawG Yqk  HaqG;aEG;tajz&S monf  henf;jzif  h trsKd ;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;ud  k wnf aqmufjcif;jzpfonf

[k tck  diftrm,k  HMunfygonf/ ,if;uJ  hod  kY jynfwGif;ppf&yfpJa&;? awG UqkHaqG;

aEG;a&;? trsKd;om;jyefvnf&ifMum;apha&;ESif  h ppfrSefaom jynfaxmifpk ppf

ppfud  kwnfaqmufa&;wnf;[laom wd  kif;jyK? jynfjyKvkyfief;pOf tqif  hqif  h

wGif vlxkacgif;aqmifa':atmifqef;pkMunfonf wd  kif;&if;om;vlrsKd;aygif;

pk  HjynfolvlxkMuD;w&yfvk  H;tm; vrf;jyMu,fozG,f OD;aqmif vrf;jyrIjzif  hNidrf;csrf;aom? wef;wlí om,m0ajymaom vlrsKd;aygif;pk  HrS  Dwif;aexd  kifrnf  h

vl UtzJ  G Utpnf;w&yfud  k wnf aqmufEd  kifrnf[laom,k  HMunfrIjzif  h þpmtk yf

udk xkwfa0ygonf/

þpmtkyfonf pmzwfoltm; wpk  Hw&maomtusKd;aus;Zl;ud  k ay;pG rf;

Ed  kifcJ  hygu þpmtkyfud  k a&;om;jyKpkcJ  haom q&moef;0if;vI  difESif  h xkwfa0cJ  h

aom usaemfwd  k Yonf vGefpG mrSyif 0rf;omMunfEl;aerdrnfrS m rvJ  G{uef[k½d  k;om;pGm ,k  HMunfaerdygonf/

xkwfa0ol

BMC apmaerif;

Page 10: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 10/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 9

Ed  kifiHawmfvkyfMuHrIw&m;cH *VKefOD;apm\ aemufqH  k;aeYrsm;? tESpfcsKyf

jrefrmhord  kif;tbd"gef? Ed  kifiH  hOaoQmifrif;{u&mZfrsm;? e,fcsJ Uqef Yusifa&; rsKd;

cspfpmqd  kq&mMuD;ocifud  k,fawmfrI  dif;? trsKd;om;acgif;aqmifMuD; Ad  kvfcsKyf

atmifqef;txkyÜwÅ  dponf  hpmtkyfrsKd;pH  kud  k a&;om;jyKpk cJ  haom q&moef;0if;

vd  IifuJ  hod  k Y xif&S m;onf  hEd  kifiHa&;tusOf;om;a[mif; pma&;q&mwpfOD; a&;

om;jyKpkaom 'Drd  kua&pDrdcifMuD; a':atmifqef;pkMunf pmtkyfütrS mpma&;om;cGif  h&&S  donf  htwGuf usaemf  htaejzif  h twd  kif;rod 0rf;ajrmuf0rf;om

*kPf,laerdygonf/

1991 ckeSpftwGuf urÇ mhjidrf;csrf;a&;Ed  kb,fqk&&S  dcJ  haom jrefrmh'Drd  k u

a&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfonf Ad  kvfcsKyforD;yDyD ppftPm&Sif

pepfud  k z,f&S  m;í jrefrmEd  kifiHvl UtcGif  hta&;ESif  h 'Drd  kua&pD&&S  da&;twGuf

tyifyrf;tqif;&JcHum rdrdud  k,fa&;ud  k,fwmrsm;ud  k ab;csdwfí owÅ  d&S  d&S  dwd  kufyG  J0ifaeoljzpfonf/ olonf jrefrmh'Drd  kua&pDta&;twGuf wd  kufyG  J0if

aeaom omrefEd  kifiHa&;acgif;aqmifwpfOD;r[kwfay/ ol Uzcif Ad  kvfcsKyf

atmifqef;uJ  hod  k Y acgif;aqmifrIt&nftaoG;ESif  h odrfarG Uxufjrufí jref

rmEd  kifiH&S  d wk  dif;&if;om;vlrsKd;pktm;vH  k;ESif  h urÇ mhjynfolrsm;uyg ,H  kMunf av;

pm;wefzd  k;xm;jcif;cH&aom21 &mpk\ tausmfaZ,s trsKd;orD; Ed  kifiHa&;

acgif;aqmifjzpfayonf/od  k Yuvd  k xif&S m;aom vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunf\ t

aMumif;ud  k a&;om;xm;onf  h pma&;q&moef;0if;vI  difpmtkyfwGif trS mpm

a&;om;cGifh&&S  djcif;onf usaemf\ Ed  kifiHa&;b0jzwfoef;rIrsm;ü xl;jcm;

onf  h rSwfwdkifwpfcktjzpf rSwf,lcJ  hygonf/ tvGefvnf; 0rf;ajrmufMunfEl;

rdygonf/

,aeY jrefrmEd  kifiH\ yuwdtajctaersm;onfvGwfvyfa&;ESif  htwlpwifaygufzG m;vmcJ  honf  h jynfwGif;ppfrD;onf qufvufawmufavmif

aeqJjzpfjyD;? qufvufí us,fjyef YoG m;Ed  kifonf  htEÅ&m,f&S  daecsdefü trsKd;

trS mpm

Page 11: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 11/295

oef; 0if;vI  d if0

om;&ifMum;apha&;ud  k Ed  kifiHa&;enf;vrf;jzif  h jidrf;csrf;pG m jynfolvlxkESif  h t

wl OD;aqmifajz&Sif;aeaom a':atmifqef;pkMunfuJ  hod  k U ½d  k;om; wnfMunfajzmif  hrwfonf  h acgif;aqmifwOD;taMumif;ud  k tcsdefoif  htcgoif  h pmtkyf

tjzpf a&;om;jyKpkxkwfa0Ed  kifjcif;onf aeESif  hv? a&TESif  h jryrm tvGefw&m

usufoa&r*Fvmw&m;ESihf jynf  hpHkí uRefawmfwd  kUtm;vH  k;twGuf *kPf,l

zG,f&m udpöw&yfvnf; jzpfayonf/

Oya'pd  k;rd  k;rIuif;rJ  hjyD; tkyfcsKyfol ppftmPm&Siftqufquf\ rw&m;

zdES  dyfrI? csKyfcs,ftEd  kifusif  hrIrsm;aMumif  h vl UtcGif  hta&;ESif  h 'Drd  kua&pDta&;qH  k;½I  H;aysmufuG,fum u@aygif;pH  k acwfaemufusí qif;&JwGif;epfae&

onf  h jrefrmEd  kifiHud  k w&m;Oya'pd  k;rd  k;jyD; acwfrDzG  H UNzdK;wd  k;wufonf  h? w&m;

rQwrI&S  donf  h jidrf;csrf;aom Ed  kifiHawmfopfBuD;ud  k wnfaqmufvd  kMuaom

us&mtcef;u@toD;oD;rS rsKd;qufopfvli,frsm;tm;vH  k;twGuf a&m

uRefawmfwd  k Ytm;vH  k;twGufyg tav;xm;zwf½I&rnf  h pmtkyfaumif; wpf

tkyfjzpfaMumif; rdwfqufa&;om;ay;vd  kufygonf/

jidrf;csrf;aysmf&TifEd  kifMuygap/

OD;Ad  kvfaomif; (OuU    úX)

trsKd;om;'Drd  kua&pDtzG  J UcsKyf(vGwfajrmufe,fajr)

Page 12: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 12/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 11

rdcif\aES mifBudK;wd   k  Yud   k ajzygtH    h

onf;pGmaomtemud   k ukpm;ygtH    h

orD;\vH   k  Yv0d&d,jzif    h

emvefxlygaptH    h…

arG;aus;Zl;ud   krodwwfaom

xd   kolwd   k  Ytm;

odem;vnfatmif

qGJaqmifEd   kifpGrf;ud   k

orD;tm; ay;ygav…

awG U&tH    haomab;&efwd   k  Yud   k

orD; xDrnfr[kwf...

wb0wGif

wcgomao&onfjzpfí

tb,fenf;ESif    h ao&onfjzpfaporD;ü rxl;jcm;…

orD;\ pdwful;wd   k  Yonf

tu,ftjzpfod   k  Y

a&mufaomtcsdefwGif

toifwd   k  Yonfvnf;

aysmfjrL;Mu&rnf…

tjcm; tjcm;aomolwd   k  Y\

½Iwfcsjcif;

uJ    h&J    hjcif;

rkef;wD;&G    H    h&S mjcif;

emrnfzsufjcif;wd   k    hud   korD;tvsOf;*&krjyk

rdcifxHrS ]'grSighorD;}[laom

usL;&if    hoHud   kom awmif    hwyg\ …

avmuwGif rdcif\ aus;Zl;ud   ktodwwfqH   k;orD;jzpf&ygvd   k\

rdcif \ aES mifBudK;ud  k ajzygtH  h

atmifqef;pkMunf

Page 13: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 13/295

oef; 0if;vI  d if2

tcef; (1)

'D rd  k ua&pD rdcifBuD;

,ae@jrefrmEd kifiHawmfwGif ppftm%m&Siftpd k;&tm;jzKwfcsI 'Drd kua&pD Ed kifiHawmfopf=uD;wnfaqmuf&eftwGuf jynfolvlxk=uD;tm;OD;aqmifOD;&GufjyKum wd kufyG  JqifE$  Jaeolrsm;wGif a':atmifqef;pk=unfonf vlxkaxmufcHr_/ ,k  H=unfr_ESif  h =unfnKdav;pm;r_ trsm;qk  H;&&S  daeaom acgif;aqmifwOD;jzpfonf? wenf;qd k&aomf “'Drd kua&pDawmfvSefa&;=uD;.rdcif=uD;”jzpfonfud k rnfolrS jiif;r&ay?

a':atmifqef;pk=unfonf vuf&S  dppftm%m&Siftpd k;&. ppftm%m&Sifpepfqd k;ud k z,f&Sm;aeol oufoufr#omr[kwfbJ 'Drd kua&pD&&S  da&;twGuf ol @b0udk tyif yef;tqif;&JcHjyD; txD;usefb0ud k aysmfaysmf=uD;ay;qyfum =uHŒ=uHŒcHZG  JowW  dtjynf  ht0jzif  h wd kufyG  J0ifaeaom vlxkacgif;aqmifvnf;jzpfonf? Ttcsufuyif ol. trGefjrwfqk  H;aom*k%fj'yfjzpfonf?

xd k @a=umif  ha':atmifqef;pk=unfonf jrefrmEd kifiHwEd kifiHwnf;ESif  homoufqd kifonf  h yk*~KdvfwOD;r# r[kwfouJhod k @ a':atmifqef;pk=unfESifh ppftm%m&SifyÉdyuQonf jrefrmEd kifiH.jynfwGif;a&;udpP oufouf

Page 14: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 14/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 13

r#omvnf; r[kwfonfrSm xif&Sm;ayonf? ppftpd k;&onf 1990 a&G;

aumufyG  Jud k ypfy,f&ef vkyfaqmifcGif  hr&S  day? jrefrmjynfolvlxkonfjyD;cJ  haom 1990 a&G;aumufyG  JY olwd k  @. tajccHEd kifiHom; &yd kifcGif  hud ktok  H;jyKvsuf olwd k @=udKufESpfoufonf  h acgif;aqmifud k olwd k @ud k,fpm;Ed kifiHawmfud ktkyfcsKyf&ef tcGif  htm%mtyfESif;cJ  h=ujyD;jzpf&m/ 1990 a&G;aumufyG  J&v'fud k ppftpd k;&xifovd k y,fzsufyd kifcGif  hr&S  dacs? vlxkYomtcGifhta&; tjynf  ht0&S  dayonf?

‚if;jyif jrefrmEd kifiHonf tmqD,HtzG  J @0ifEd kifiHwEd kifiHjzpfojzif  h “tmqD,H vl @tcGif  hta&;aumfr&Sif” wGifvnf; tzG  J @0ifjzpfonf?

xd k @a=umif  h tmqD,Ha'owGif; vl @tcGif  hta&;rsm;ud k umuG,f&efESif  h jr‡if  hwif&ef tmqD,HtzG  J @0ifEd kifiHjzpfonf  h jrefrmEd kifiHYvnf; wm0ef&Sdonf? od k @aomf vl @tcGif  hta&;qk  dif&m tajccH&yd kifcGif  hrsm;wGif ta&;=uD;onf  h vGwfvyfpGm ajymqd ka&;om;jzef @csdcGif  h/ vGwfvyfpGm toif;tyif;

zG  J @pnf;v_yf&Sm;Ed kifcGif  h/ vGwfvyfpGm rdrdESpfoufonf  h Ed kifiHa&;ygwDtm;axmufcHcGif  h/ rd rdESpfoufonf  h Ed kifiHa&;acgif;aqmiftm; ud k,fpm;vS,ftjzpf a&G;cs,fcef @yd kifcGif  hrsm;ud k ydwfyifwm;jrpfxm;aom jrefrmEd kifiHtm;tmqD,Hvl @tcGif  hta&;aumfr&SifwGif tzG  J @0iftjzpf vufrcHoif  h[k a'owGif; vl @tcGif  hta&;tzG  J @rsm;u a0zefaxmufjyvsuf&S  donf?

,ae@ jrefrmEd kifiHwGif a':atmifqef;pk=unftygt0if rdrd,k  H=unf

csuftwd kif; 'Drd kua&pDa&;wufºuGpGm v_yf&Sm;aqmif&Gufaeolrsm;ud k zdES  dyfI vl @tcGif  hta&;rsm; csKd;azmufusL;vGefaeaom ppftpd k;&tm; tmqD,H vl @tcGif  ha&;aumfr&SiftzG  J @=uD;rS xkwfy,foif  ha=umif; tmqD,HtzG  J @=uD;tm; a'owGif;vl @tcGif  hta&;aygif;pkHu jyif;xefpGm wd kufwGef;vsuf&S  daeonf?

a':atmifqef;pk=unf. ±k  d;om;ajzmif  hrwfr_tm; ppfAd kvfcsKyfrsm;u

aumufuspfpOf;vJpGmwd kufcd kufav/ ppftkyfpktm; vlxku atmhESvk  H;emavjzpfonf? a':atmifqef;pk=unf. ud k,fusKd;pGef @tepfemcHr_ud k ppfAd kvfcsKyfrsm;u apmfum;±_wfcsv#if ppftkyfpkud k vlxku qef @usifavjzpf

Page 15: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 15/295

oef; 0if;vI  d if4

rnf? a':atmifqef;pk=unf. Ed kifiHa&;tcef;u¾ud k arS;rS  defatmif zdES  dyf

av olr.Ed kifiHa&;acgif;aqmifr_yk  H&dyfu yd kIawmufajymifjrif  hrm;av jzpfonf? xd k @jyif Ed kifiHa&;enf;t&ajz&Sif;&ef awG @qk  HaqG;aEG;a&; olr. urf;vSrf;csuftm; ppftkyfpkuausmcd kif;av ppftm%m&Sifwd k @tzd k @ tem*wfrJ  havjzpfrnfrSm rvG  J{uefyif?

xd k @jyif ppftpd k;&tvd kus ppftm%mwnfjrJa&;twGuf wzufowfa&;qG  Jxm;aom 2008 zG  J @pnf;yk  HtajccHOya'wGif trsKd;orD;rsm;ud k

y"geusonf  h acgif ;aqmifr_ae&mrsm; &,lcGifhr&S  datmif jyÏmef;[ef @wm;xm;onfud kawG @&onf? Tvkyf&yfrSm a':atmifqef;pk=unfud komrujrefrmtrsKd;orD;tm;vk  H;udkyg cG  Jjcm;ES  drfcsvd kufjcif;yifjzpfonf? pifppf trsKd;orD;rsm;tm; rl0g'a&;&m csrSwf&mwGif yg0ifcGif  hr&atmif ydwfyif [ef @wm;aeolrsm;rSm ya'o&mZftawG;tac:a[mif;vufcHol vuf&S  d ppftm%m&Sifrsm;yifjzpfonf?

trsKd;orD;rsm;tay: vdifcG  Jjcm;zdES  dyfr_rsm;yaysmufa&;qd kif&m Ed kifiHwumoabmwlnDcsufud k Ed kifiHaygif; (130) .axmufcHr_jzif  h uk vor*~taxGaxGnDvmcHqk  H;jzwfcsuf (34§180) t& 1979 'DZifbmv 18&ufae@wGif twnfjyKxm;jyD;jzpfonf? ,if;oabmwlnDcsufudk jrefrmEd kifiHuvnf; vufrSwfa&;xd k;xm;jyD;jzpfI rvJ  GraoGvd kufemusif  hok  H;& rnf  hwm0ef&Sdayonf? ygvDrefv$wfawmfrsm;or*~ (IPU) . okawoejyK 

csuft& EdkifiHwumygvDrefv$wfawmfrsm;wGif trsKd;orD;v$wfawmfud k,fpm;vS,f 8017 a,muf&S  djyD;/ trsKd;om;v$wfawmfud k,fpm;vS,f36006 OD;&S  daoma=umif  h ygvD refv$wfawmfrsm;wGif trsKd;orD; ud k,fpm;jyKcGif  h (18 '\r2 ) &mcd kifE_ef; &S  donf? 'Drd kua&pDpepfusif  hok  H;aomEd kifiHaygif; 189 Ed kifiHteuf Ed kifiHaygif; 30 wGif trsKd;orD;Ed kifiHa&;acgif;aqmifrsm; OD;aqmifvsuf&S  donfud k awG @&onf? Tord kif;a&pD;a=umif;ud k Ad kvf

oef;a&$OD;aqmifonf  h ppftkyfpku qef @usifaeonfrSm tvGefrd kufrJ&ma&mufayonf?

a':atmifqef;pk=unfonf rd k;usa&$ud k,ftrsKd;orD;r[kwfay? &Spf

Page 16: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 16/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 15

q,fh&Spfjynfol @'Drd kua&pDta&;awmfyk  H=uD;rS vlxkuwifajr‡mufvd kuf

aom vlxkacgif;aqmifjzpfonf? wdkif;&if;om;vlrsKd;aygif;pk  H av;pm;todtrSwfjyKxm;aom jynfolw&yfvk  H;. vlxkacgif;aqmifvnf;jzpfonf?

jyD;cJ  haom 1990 jynf  hESpf/ arv 27 &ufae@wGif usif;ycJhaoma&G;aumufyG  J&v'fud  k jyefvnfok  H;oyf=unf  hv#if jynfolvlxku a': atmifqef;pk=unf O D;aqmifzG  J @pnf;xm;onf  h NLD ygwD v$wfawmfud k,f

pm;vS,frsm;tm; wcJeuf qENay;cJ  hjcif;rSm wenf;tm;jzif  h jynfol @ud k,fpm; wdkif;jynfta&;t&mrsm;udk pDrHtkyfcsKyfEdkif&ef tcGifhtm%m(Authorization or Mandate) v$  Jtyfvd kufjcif;yifjzpfonf?

xd k @jyif a':atmifqef;pk=unfonf wd kif;&if;om;vlrsKd;pkaygif;pk  H.axmufcHr_ud k &&S  dxm;±k  Hr#ru Ed kifiHwum xdyfwef;acgif;aqmif=uD;rsm;.,k  H=unftm;xm;r_ud kyg&&S  donf  h Ed kifiHa&;acgif;aqmifwOD;jzpfonf? xd k

tcsufud k ppftkyfpku rodusKd;u|HjyKI rsufuG,fjyK&ef=udK;pm;ygu jrefrmEd kifiHonf rnfonf  htcgrS wnfjidrfat;csrf;I wd k;wufzG @HjzdK;r_ud k &&S  dEd kifrnfr[kwfay?

od k @jzpf&m ppftkyfpkonf Om%ftar#mftjrif=uD;rm;I &if  husufaomEd kifiHa&;acgif;aqmifwOD;jzpfonf  h a':atmifqef;pk=unftm; npfenf;rsKd;pk  Hok  H;um jrefrmEd kifiHjzpfpOfxJrS 0dkif;y,fxkwf&eftm;xkwfjcif;rSm Om%f

tajr‡mftjrifenf;yg;I todOm%fEk  Hjcmr_[kyif qd k&ayrnf?ppftkyfpk tuGufususpDrHcJ  haom 2010 a&G;aumufyG  J. t"du

ypfrSwfonf a':atmifqef;pk=unf jzpfaeonfud k xif&Sm;pGm awG @jrifae&onf? 1990 a&G;aumufyG  J&v'fESif  h a':atmifqef;pk=unf. tcef;u¾ud k 2010 a&G;aumufyG  Jtopfjzif  h acszsuf&efjzpfaeayonf? xd kod k @rlv&nf&G,fcsufud k,fYu r±d k;om;onf  htavsmuf ppftpd k;&. 2008

em*pfzG  J @pnf;yk  HESif  h Ed kifiHa&;ygwDrsm; rSwfyk  HwifOya'wd k @onf 'Drd kua&pDqef @usifa&;/ a':atmifqef;pk=unfqef @usifa&;pDrHcsuf jzpfaea=umif;odomvSayonf? xd k @a=umif  h a&G;aumufyG  Jrusif;yrDuyif 2010 a&G;

Page 17: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 17/295

oef; 0if;vI  d if6

aumufyG  Jonf qdwfacgif;ud kcsdwfI acG;om;a&mif;rnf  h twkta,mif

a&G;aumufyG  J[k jynfwGif;jynfy Ed kifiHa&;tuJcwform;rsm;/ 'Drd kua&pDtiftm;pkrsm;u tuJjzwfxm;=uonf? ‚if;wd k @ awG;xifxm;onf  htwd kif;yif 2010 jynf  hESpf/ Ed k0ifbm 7 &ufae@wGif usif;yjyD;pDoGm;onf  ha&G;aumufyG  Jonf rJvdrfrJcd k;r_rsm;/ rJrormr_rsm;/ twif;t"rR tEd kifusif  hjcdrf;ajcmufxnf  hxm;onf  h=udKwifrJrsm;jzif  h ajymif usus vdrfvnf tEd kif,loGm;r_rSm ,k  dolr&Suf jrifol&SufyrmjzpfcJ  h&onfrd k  @ rnfolurS a&G;

aumufyG  J&v'fud k todtrSwfrjyKcJ  hacs? od k @aomf ppftkyfpkonf rnfol @ud kr# *±krpd kufbJ twkta,mifa&G;aumufyG  Jjzif  h tpd k;&zG  J @yguvnf; jrefrmhEd kifiHa&;ord kif;onf qufvuftarSmifxkusum jynfolvlxk w&yfvk  H; 'kuQyifv,fa0aernfrSm rvG  J{uefyifjzpfonf?

xdk @a=umif  hvnf; jynfolvlxkw&yfvkH;u ppftpd k;&. twkta,mifa&G;aumufyG  J&v'fESif  h r=umrD tpdk;&zG  J @rnf  howif;xuf Ed k0ifbm

v (13) &ufae@u jyefvnfvGwfajrmufvmaom a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufr_owif;u jynfwGif;jynfy urB mhxdyfwef;owif;tjzpfv$rf;rd k;aeonfrSm odomvSayonf?

xd k @a=umif  h vlxk&ifxJtonf;xJY&S  daeaom a':atmifqef;pk=unfud k z,f&Sm;ypf&ef etzppftpd k;&. qd k;npfaomt=uHrSm atmifjrifzG,fr&S  day? ta=umif;rSm vlxktay: a':atmifqef;pk=unfxm;&S  donf  h ap

wemrsKd; ppfAd kvfcsKyfrsm;wGif wa&G;om;r#r&S  dojzif  h vuf&S  dppftpd k;&ud kjynfolwd kif; atmhESvkH;emaeayonfrSm rnfolrSjiif;r&ay?

a':atmifqef;pk=unfu vlxkay:xm;&S  donf  hapwemud k wcguTod k @ zGif  h[cJ  hzl;onf-

“jynfolvlxktwGuf usrtvd kcsifqk  H;uawmh ppfrSefwJ  h vGwfvyfcGif  hatmufrSm vk  Hvk  HjcKHjcKHae&zd k @eJ @ ppfrSefwJ  hvk  HjcKHr_atmufrSm vGwfvGwf

vyfvyf aexd kifEd kifzd k @ygyJ? ta=umufw&m;=uD;pd k;r_ taESmiftzG  J @awGud kz,f&Sm;Ed kifwJ  hvlxktjzpf usrjrifawG @vd kygw,f? vGwfvyfwJ  hvlom;awGtjzpf jrefrmjynfolawG acgif;armh&ifaumhaeEd kifwmud k usrjrifawG @vd kyg

Page 18: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 18/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 17

w,f? usrwd k @tm;vk  H;twGuf yd kjyD;om,mcsrf;ajr@wJ  h/ yd kjyD;vk  HjcKHr_&S  dwJ  h

vl @abmifwckud k pn;fpnf;vk  H;vk  H; aysmfaysmf&$if&$if =udK;yrf;wnfaqmufae=uwmud k usrjrifawG @vd kygw,f”

Ed kifiHa&;jy\emudk Ed kifiHa&;enf;t&ajz&Sif;&ef a':atmifqef;pk=unfu wpd kufrwfrwf arwWm&yfcHcJ  haomfvnf; ppftkyfpkonf ol&Jabma=umifpGm tjrJOyuQmjyKcJ  honf? ppftpd k;&onf vl @tcGif  hta&; csKd;azmufr_rsm;/ tm%mtvG  Jok  H;pG  Jr_rsm;/ rdrdESif  h rdrdaqGrsKd;aumif;pm;a&;

twGuf wd kif;jynfo,HZmwESif  h b¾maiG a=u;ajrmufrsm;pGmud k cd k;,lxm;r_rsm;ESifh qufwd kufrSm;cJ  honf  h trSm;rsm;tay: tjypfay; ta&;,lcH&rnfud k ta=umuf=uD; a=umufaeayonf? ta=umufw&m;onfrvk  HjcKHonf  hpdwf"gwfa=umif  hjzpfyGm;cJ  h&m ,if;wd k @onf bmwckrS wd kif;jynfESif  h vlrsKd;twGuf aumif;r_rvkyfcJ  honf  htwGuf rdrdud k,fusif  hw&m;ud krdrd. vdyfjymck  H±k  H;wGif tppftaq;rcH0H  hbJ tjrJvdyfjymrvk  Hjzpfum vlxk

. jyefvnfwkef @jyefta&;,lcH&rnfud k ta=umuf =uD; a=umufaejcif;yifjzpfonf[k qd k&ayrnf?

od k @uvd k ppftpd k;&tm; vlxku atmhESvk  H;emoavmuf a':atmifqef;pk=unftm; jynfolw&yfvk  H;u ,k  H=unfav;pm;um tm;ud k;aeonfrSm olr. Om%ftajr‡mftjrif=uD;rm;r_/ pdwf"gwfjrif  hrm;r_/ wd kif;jynfESif  hvlrsKd;tay: rdrdud k,fusKd;pGef @tepfemcHr_rsm;a=umif  hyifjzpfonf?

xd k @a=umif  h Ad kvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm. orD;jzpfol a'gufwmvSausmfaZmu a':atmifqef;pk=unfESif  h ywf oufI tifwmAsL;wckwGif-

“a':atmifqef;pk=unfrSm tm;aumif;csuf awmfawmfrsm;rsm;awG @&ygw,f/ yxrtcsufu jrefrmEd kifiH jynfolw&yfvk  H;u tvGefav;pm; cspfcif=unfndKwJ  h jrefrmhvGwfvyfa&;ol&Jaumif;=uD; Ad kvfcsKyfatmifqef;&J @orD;tjzpf zcif&JŒ=oZmt&S  defud k &&S  dvd kufEd kifr_ygyJ?

'kwd,tcsufu a':atmifqef;pk=unfud k,fwd kifuvnf; zcifeJ @±kyfcsif; wlnD±k  Hru pdwf"mwftaeeJ @vnf; tawmfwlnDwmud k awG @&ygw,f?jynfolawG&JŒvGwfajrmufr_/ csrf;omºuG,f0r_awGtwGuf toufud kyif

Page 19: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 19/295

oef; 0if;vI  d if8

ay;&/ ay;& ay;qyfzd k @ tqifoif  h&S  djyD; yifyef;qif;&J'kuQawGud kvnf; cHEd kif

&nf&S  dr_ygyJ?/ ol @&JŒpGef @v$wfr_awGu 'gawGud k oufaojyaeygw,f?wwd,tcsufu a':atmifqef;pk=unf&JŒ Ed kifiHa&;vkyf[ef

awGud k=unf  h&if zcifAd kvfcsKyfvd kyJ Ed kifiHa&;tuif;yg;r_/ oabmxm;=uD;r_pwmawGud k awG @&wJ  htjyif jrefrmjynfolawGud komru vlrsKd;pkawGud kygpnf;±k  H;odrf;oGif;Ed kifwmud k awG @&ygw,f?

'ga=umif  hyJ a':atmifqef;pk=unftaeeJ  @ jrefrmEd kifiH&JŒtem*wf

Ed kifiHa&;avmurSm tvGefta&;=uD;wJ  h acgif;aqmifr_tcef;u yg0ifEd kifr,fqd kwm usr ,k  H=unfygw,f?

a':atmifqef;pk=unftaeeJ @ wjcm;Ed kifiHa&;orm;awG &rxm;wJ  h/&zd k @vnf;rjzpfEd kifwJ  h Ed kifiHwumaxmufcHr_ud k us,fus,f0ef;0ef;&&S  dxm;r_uvnf; a':atmifqef;pk=unfud k,fpm;jyKwJ  h jref rmEd kifiHu jynfolrsm;twGuf tiftm;w&yfygyJ?

tcsKyfajym&&ifawmh ppftm%m&Sifpepfqef @usifa&;wd kufyG  J od k @r[kwf (a':atmifqef;pk=unfpum;eJ@ajym&&if) jrefrmEd kifiH&JŒ 'kwd,trsKd;om;vGwfajrmufa&; v_yf&Sm;r_wd kufyG  J=uD;&JŒacgif;aqmif rD;&_;wefaqmiftjzpf a':atmifqef;pk=unfud k jrefrmjynfolawG&&S  dxm;jyD; 'DtwGuf jrefrmjynfolawG tvGefuHaumif;w,fvd k  @ ajymEd kifygw,f?/jynfwGif;jynfyaxmufcHr_eJ @ a':atmifqef;pk=unf[m jrefrmjynfol

awGud k qif ;&Jjcif;uif;a0;wJ  h/ csrf;omºuG,f0wJ  hEd kifiHawmfopf=uD;ud k wnfaqmufEd kifvdrf  hr,fvd k @ ar#mfvif  hrdygw,f&Sif”[k ajym=um;cJ  honf?

ÙÙÙ

Page 20: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 20/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 19

od k @uvd k vlxkw&yfvk  H;. =unfndKav;pm;r_ESif  h tm;ud k;tm;xm;jyKjcif;cH&aom a':atmifqef;pk=unfud k jrefrmhvGwfvyfa&;AdokumESif  hwyfrawmfzcif=uD; Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h a':cif=unfwd k @rS 1945 ckESpfZGefv 19 &ufae@eHeuf 3; 35 em&DwGif &efukefjrdK@Y zGm;jrifcJ  honf? arG;csif;4 OD;teuf wwd,ajrmufjzpfjyD; zcifAd kvfcsKyfatmifqef;vkyf=uHcH&pOfu(2) ESpf orD;t&G,fom &S  dao;onf?

1949 ckESpfrS 1957 ckESpftxd &efukefjrdK@pdef @z&ef @pfuGefAif  hausmif;wGifynmoif=um;cJ  honf? 1950 ckESpfrS 1960 jynfhESpftxd &efukefjrdKŒt*Fvdyfrufo'pfuGefAif  hausmif; (,ck txu 1 '*k  H) wGif qufvufoif=um;cJ  honf?

1960jynf  hESpfwGif rdcifjzpfola':cif=unf tdEN  d,Ed kifiHqd kif&m jrefrmEd kifiHoHtrwf=uD;tjzpf Ed kifiHawmf0ef=uD;csKyfOD;Ek. cef @tyfjcif;cH&ojzif  hrdcifESif  htwl tdEN  d,Ed kifiH e,l;a'vDjrdKŒod k @ vd kufygcJ  honf? tdEN  d,Ed kifiHwGifa,±_ESif  har&DuGefAif  hausmif; (Convent of Jesus and Mary) ESif  h av'D&S,f&D&rfaumvdyf (Lady Shri Ram College) wdk@Y qufvufynmoif=um;

brsKd;bd  k;wl Ad  kvfcsKyforD;

a':atmifqef;pkMunf rdom;pk

Page 21: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 21/295

oef; 0if;vI  d if0

onf?

e,l;a'vDjrdKŒod k @ rdcifESif  htwla&muf&S  dpOfu b0tpdwftyd kif;tcsKdŒud k bdvyfjyefoef;[k vlodrsm;aom 'd k&moef;at;u “a=umuf&G  HŒjcif;rSvGwfuif;a&;” trnf&S  d jref rmbmomjzif  h a&;om;xm;aompmtk yfwGifTod k @ a&;om;azmfjyxm;onf?

“e,l;a'vDjrdKŒodk@ rdcifESifh twla&mufvmpOfu atmifqef;pk=unf

onf uspfqHjrD; wkwfwkwf&Snf&Snf=uD;rsm;ESif  h 15 ESpft&G,f uav;rav;jzpfygonf? a,±_ESif  h ar&DuGefAif  hausmif;ESif  hav'D&S,f&D&rfaumvdyfwd k @Y qufvufynmoifygonf? xd ktcsdefrSpI olr.tdEN  d,rdwfaqG tod kif;t0ef;rSm us,fjyef @vmygonf? r[wWr*EN  DESif  h

*s0g[mvmae±l;wd k @. wd kif;jynfud k pl ;prf;avhvmem;vnfEd kif&ef atmifqef;pk=unftzd k  @ tcGif  haumif;jzpfygonf? atmifqef;pk=unf. zcifvnf; Twd kif;jynfud ka&mufzl;jyD; ae±l;ESif  hawG @qk  HaqG;aEG;um &if;ES  D;cifrifaom em;vnfr_ &&S  dcJ  hygonf? atmifqef;pk=unf.rdcif oHtrwf=uD;cef @tyfjcif;cH&csdefu ae±l;onf 0ef=uD;csKyftjzpf wm0efxrf;aqmifqJjzpfygonf?

atmifqef;pk=unf tawG @t=uKHA[kokw us,fjyef @ap&ef rdcifa': cif=unfpDpOfay;aomudpPrsm;teuf atuDAd kif;em;ac: *syefyef;tvSjyifenf;/ tEkynmbmom&yfrsm;avhvmjcif;ESif  h jrif;pD;oifjcif;wd k @yg0ifonf? tdEN  d,Ed kifiHorRw=uD;. ud k,f&HawmfwyfzG  J @avhusif  h&m jrif;pD;uGif;Y tdEN  d,t&m&S  d=uD;rsm;. om;orD;rsm;/ Ed kifiHwumoHwrefrsm;. om;orD;rsm;ESif  h yef'pfae±l;.ajr; tif'D&m*EN  D. om;jzpf ol qefa*s;*EN  Dwd k@ESif  h

atmifqef;pk=unf awG @qk  Havh&S  dygonf? trSwf 24 tuUbmvrf; (No.24

Akbar Road) &S  daetdrfwGif pEN,m;qufoif&ygonf? xd k oHtrwf aetdrfonf =uD;rm;I tvGefcrf;em;wif  hw,faom yef;O,smOfysKd;xm;

Page 22: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 22/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 21

onf  h jcH0if;us,f=uD;twGif; wnf&S  dygonf? tqif  hjrif  hqk  H;tdEN  d, t&m

&S  d=uD;rsm;twGuf owfrSwfxm;aomtdrfrsKd;jzpfjyD; tpd k;&u jAdwdo#vufxufuuJ  hod k @ vS yaumif;rGefpGm xdef;odrf;xm;ygonf? a':cif=unfud k txl;av;pm;aomtm;jzif  h xd kaetdrfud k ay;xm;jcif;jzpfonf?

atmifqef;pk=unf txl;ESpfoufrufarmaom 0goemw&yfrSmpmzwfjcif;yifjzpfonf? olr. pmtkyfpmayjrwfEd k;r_ud k tm;ay;cJ  haom0ef=uD;csKyfOD;Ek. (pD;yGm;a&;t=uHay;yk*~Kdvf OD;tkef; 1931-1981) ud k

atmifqef;pk=unfu tpOfav;pm; cspfcifaus;Zl;wifa=umif; r=umc%ajymjyavh&S  donf? awmifilZmwdzGm;OD;tkef;onf &efukefwuUod kvfwGif ynmqnf;yl;I wzufrS ynmoif&if; jrefrmhtvif;owif;pmwd kufwGif owif;axmuftjzpfvkyfud kifcJ  haom owif;pmq&mwOD;vnf;jzpfonf? olonf 1934 ckESpfwGif 0dZ… mbG  J @&&S  djyD; Oya'0dZ… mbG  J @twGuf &efukefwuUod kvfwGif qufvufynmqnf;yl;&if; wuUod kvf

or*~wGif b¾ma&;rSL;tjzpf aqmif&GufcJ  holjzpfonf? 1936 wGif wuUod kvfor*~oydwfwd kufyG  JESif  h=uKHcJ  hjyD;aemuf Oya'pmar;yG  Jud k rajzjzpfcJ  hawmhay? wuUod kvfoydwftjyD;wGif ynmawmfoiftjzpf ta&G;cH&jyD;t*Fvefjynf vd'fwuUod kvfwGif vlr_0efxrf;ynm&yf oif=um;cGif  h&cJ  honf? xd k @aemuf jrefrmEd kifiHod k @rjyefawmhyJ ynma&;bG  J @ud k qufvufqnf;yl;onf? t*FvefjynfwGifaexd kifpOftwGif; jrefrmEd kifiHrS vGwfvyf

a&;twGuf ta&;qd k&efvma&muf=uaom Ad kvfcsKyfatmifqef; trSL;jyK aom ud k,fpm;vS,ftzG  J @tm; tultnDrsm;pGmay;cJ  honf?

1948 wGif jrefrmEd kifiHod k @ jyefvnfa&muf&S  djyD; ul;oef;a&mif;0,fa&;ESif  h or0g,r0ef=uD;tjzpf cef @tyfjcif;cH&onf? 1949 wGif jrefrmEd kifiH.yxrqk  H; jAdwdefEd kifiHqd kif&m jrefrmEd kifiHoHtrwf=uD;tjzpf wm0efay;jcif;cH&onf? 1955 ckESpfwGif qd kAD,ufjynfaxmifpkqd kif&m jrefrmEd kifiH txl;

tm%mukefvJ   $tyfjcif;cH&aom oHtrwf=uD;tjzpf ajymif;a&$Œwm0efxrf;cJ  holjzpfonf?

OD;tkef;onf pmay0goemxk  Holvnf;jzpf&m atmifqef;pk=unftm;

Page 23: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 23/295

oef; 0if;vI  d if2

zwfoif  hzwfxd kufonf  h jref rmESif  h t*F vdyfpmtkyfpm&if;&Snf=uD;rsm; OD;pGm

ay;olrsm;teuf wOD;tygt0ifjzpfonf? atmifqef;pk=unf. todynm tawG;tac:yd kif; zG@HjzdK;wd k;wufr_ud k yd kIowdjyKrdjyD; pdwf0ifpm;cJ  holrSm wcsdefu emrnf=uD;cJ  haom &efukefwuUod kvfor*~. td k;a0r*~Zif;t,f'DwmtzG  J @0ifESif  h atmifqef;pk=unf.zcif Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  htwl wuUod kvfausmif;aezwf OD;ndKjr (1914-1985) yif jzpfonf?aemufyd kif;wGif OD;ndKjronf pme,fZif;avmuwGif tvGefemrnf=uD;

cJhaom pmtkyfrsm;pGmud k a&;om;cJ  honf  h pma&;q&mwOD;jzpfvmygonf?olu wjcm;olrsm;xufyifyd kjyD; atmifqef;pk=unfzwf&ef t*FvdyfESif  hjrefrmpmtkyfaygif;rsm;pGmud k vrf ;n$efay;cJ  honf? OD;ndKjrvufaqmifay;cJ  haom tvGeftzd k;wefonf  h [m;Awf*E0ifpmtkyfwG  Jwpk  Hvk  H; (Harvart

Classic) ud k tvGefwefzd k;xm;jyD; r=umc%zwfcJ  ha=umif;vnf; atmifqef;pk=unfu ,ae@wdkif owdw&&Sdaeygonf? Tpmtkyfrsm;jzifh

atmifqef;pk=unfonf pmayavmuwHcg;ud k zGif  hvSpfEd kifcJ  honf? atmifqef;pk=unf. pmzwf0goemrSm tdEN  d,ra&mufcifuyif tjrpfwG,fjyD;jzpfygonf?

e,l;a'vDjrdKŒqifajczkef;tpGeftzsm;&S  d ara&mfvD (Mehrauli) &yfuGufwGif *±kwpd kufxdef;odrf;xm;Ed kifjcif;r&S  donfrSm=umjyDjzpfI ysufpD;,d k,Gif;aeonf  h tmaomu0d[m&trnfwGifaom Ak'<bmomXmewck&S  donf?

xd kXme jyefvnf&SifoefvmEd kifap&ef a'vD&S  dAk'<bmom0ifrsm;/ txl;ojzif  h Ak '<bmom ud k;uG,faomEd kifiHrsm;rS oHtrwfrsm;. tultnDud ka':cif=unf&,lcJ  hygonf? Tvkyfaqmifr_a=umif  h a'vD&S  d Ak'<bmom0ifrsm;ESif  h tdEN  d,Ed kifiH tjcm;a'orsm;rS Ak'<bmom0iftcsKdŒtwGuf jyefvnftouf0ifvmjyD;jzpfaom tmaomu0d[m&onf ESpfpOfusa&mufaom Ak'<bmomyG  Jawmf=uD;rsm;usif;y&m/ bk&m;0wfjyK&m/ urR

Xmef;bm0empD;jzef;&mXme jzpfvmygonf?a':cif=unfonf jrefrm/ xd kif;/ uarB m'D;,m;Ed kifiHom; Ak'<bmom

bkef;awmf=uD;rsm;tm; rSefrSefyif  hzdwf qGrf;uyfw&m;emavh&S  d.? atmif

Page 24: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 24/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 23

qef;pk=unf.tpfud k atmifqef;OD;vnf; ausmif;ydwf&ufrsm;twGif;

t*FvefrSa&mufvmaomtcg TudpPrsm;wGif yg0ifaqmif&Gufygonf?tarESif  horD;udk jrefrmrsm; cspfcifav;pm;onf  htwd kif; a':cif=unf.vkyfazmfud kifzufoHwrefrsm;ESif  h yef'pfae±l;rStpcsDI tdEN  d,tpd k;&tzG  J @0iftaygif;wd k @uvnf; cspfcifav;pm;=uygonf? tdEN  d,wGif &&S  dcJ  haom tawGŒt=uKH

rsm;onf atmifqef;pk=unftwGuf tifrwefta&;ygpdwftm;xufoefzG,f&mjzpfcJ  hygonf? ,ckwdkif olronf tdEN  d,Ed kifiHtay: xm;&S  daom arwWmESif  h oHa,mZOf

wd k @rSm cd kifrmvsuf&S  dygonf?xd ktcsdefu a'vD&S  d jAd wd

o#r[mrif;=uD;rSm qmaygvf*d k;bkof (Sir Paul Gore Booth) (aemiftcgavmh'fbG  J @ &) jzpfygonf? ,cif jrefrmEd kifiHwGif oHtrwftjzpf wm0efxrf;aqmifcJ  hpOfu olESif  h ol.ZeD; yufx&D&Sm (Patricia) wd k @onf a':cif=unfESif  h aumif;pGm odu|rf;cJ  h.? xd kcifrif&if;ES  D;r_rSm tdEN  d,Y jyefvnf

qef;opf &Sifoefvmygonf? od k@ESif  h atmifqef;pk=unf atmufpzd k @'fwuUod kvfod k @ ynmoif&efoGm;aomtcg aygvfESif  h yuf x&D&Smwd k @u rdbud k,fpm;apmif  ha&Smuf&ef wm0ef,lcJ  h.? atmifqef;pk=unfonf olwd k @.rdom;pk0ifwOD;uJ  hod k @ olwd k @om;ESpfa,mufESif  h orD ;ESpfa,mufwd k @. nDr&if;csmwOD;uJ  hod k @ jzpfvmygonf? xd krdom;pktdrfwGifyif 4if;wd k @ .rdwfaqGrsm;tjyif 4if;wd k @zdwf=um;{nf  hcHaom Ed kifiHa&;orm;rsm;ESif  h tpd k;&t&m&S  d

rsm;ud k atmifqef;pk=unf odu|rf;cGif  h&cJ  hygonf? xd kyk*~  dKvfrsm;. toGiftjyif/ trltusif  h/ tajymtqd kESif  h xl;jcm;aom "avhp±d kufuav;rsm;ud k atmifqef;pk=unf pdwf0ifpm;pGm avhvmcJ  h.? xdkyk*~  dKvfrsm;rSm ol

a':cifMunfESif    h a':atmifqef;pkMunf

Page 25: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 25/295

oef; 0if;vI  d if4

u|rf;0if&awmhrnf  h us,f0ef;vSaom urB mavmurS yk*~  dKvfrsm;yif r

[kwfygavm?aEG&moDausmif;ydwf&ufrsm;twGif; atmifqef;pk=unfonf rdcif

&S  d&m e,l;a'vDod k @ jyefavh&S  d.? odk @aomf wESpfwGif usr&Sd&m t,f*sD;&D;,m;jrdK@ (Algiers) od k@vmaeygonf? usronf e,l;a'vD ukvor*~jyef=um;a&;XmerS t,f*sD&D;,m;Ed kifiH/ t,f*sm&D;,m; (Algeria) jrdKŒawmfod k @ajymif;a&$Œum tvm;wlXmewckzGif  h&ef wm0efay;jcif;cH&ygonf?

t,f*sD;&D,m;onf 1962 ckESpfwGif csm;vf'Da*gvf (Charles de Gaulle)

tpd k;&ESif  h atAD,efpmcsKyf (Treaty of Evian) ud k vufrSwfxd k;jyD; vGwfvyfa&;&cJ  honfrSm r=umao;yg? jyifopfxHrS vGwfvyfa&;&&ef &SpfESpf=um±kef;uefr_aemufyd kif; wajz;ajz;emvefxlqJEd kifiHjzpfygonf? xd k @a=umif  ht,f*sD;&D;,m;jrdKŒwGif ae&mxd kifcif; tvGef&Sm;yg;aejcif;/ ysufpD;,d k,Gif;aeaom&yfuGufrsm; aygrsm;aejcif;/ tajctaeaumif;rGefaom[d kw,f

rsm; enf;yg;aejcif;ESif  h 0ef aqmifr_vkyfief;rsm; vGefpGmrS uef @owfxm;jcif;wd k @rSm tH  h=ozG,f&mr[kwfyg?

zGif  hvSpfp oH±k  H;rsm;/ ukvor*~±k  H;rsm;ESif  h 0ifa&mufvmqJ pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;omru t,f*sD;&D;,ef;vlrsKd;rsm;uyg tdrfae&mrsm;ESif  h vkyfief;cGifae&mrsm;&Ed kif&ef oJoJrJrJ vk  H;yrf;&SmazGae&ygonf? t,f*sD;&D;,m;wGif tcsdef=umjrif  hpGm tajccsaexd kifcJ  haom jyifopfvlrsKd; ajrmuf

rsm;pGmrSm wd kif;jynfrS xGufcGmoGm;=ujyD jzpfaomfvnf; tjcm;vlopfrsm;rSm 0ifvmrpJjzpfygonf? xd kolrsm;rSm ppfr_xrf;rnf  htpm; y&[dw vkyfief;trsKd;rsKd;wd k @wGif 0ifa&mufwm0efxrf;aqmif&ef a&G;cs,faom jyifopftrsKd;om;vli,frsm;/ ausmif;q&mq&mrrsm;/ axmufyH  ha&;pDrHudef; tvkyform;rsm;ESif  h tvnftywfoufoufvmolrsm; jzpf=uygonf?

atmifqef;pk=unf a&muf&S  dvmcsdefwGif [Gm&DblrD'D,ef (Houari

Boumedirre) u tmrufbifbJvm; (Ahmed Ben Bella) tm; pHerlemxm;avmufatmif aoG;xGufoH,k  dr_uif;rJ  haom tm%modrf;yG  JjyKvkyfumjzKwfcsjyD; &uftenf;i,ftwGif;jzpfygonf? zdwf=um;cH&aom {nf  hcH

Page 26: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 26/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 25

yG  Jrsm;pGmod k @ oGm;&rnfxuf atmifqef;pk=unfu t,f*sD;&D;,ef;vlrsKd;

rsm;ESif  h awG @qk  Hum 4if;wd k @wd kif;jynftwGif; jzpfysufaeor#ud kavhvm&efyd krd kI pdwftm;xufoefygonf? atmifqef;pk=unfrSm zwf±_usufrSwf&ef pmtkyfwaowWmvnf; ygvmygonf? ESpfaygif;rsm;pGm vGwfvyfa&;±kef;uefr_.'%fud k cHcJ  h&olrsm;tm; ulnDaxmufyH  h&ef pDrHudef;rsm;ud kuGyfuJaeaomtzG  J @tpnf;wckESif  h usrwd k @qufoG,fygonf? pDrHudef; w&yf. wm0ef cHjzpfol vli,fwOD;vma&mufI 4if;wd k @vkyfief;ta=umif;

&Sif;jyygonf? vGwfvyfa&;wd kufyGJwGif usqk  H;cJ  haom&Jabmfrsm;. usef&pfolZeD;rsm;twGuf aetdrfrsm;aqmufvkyfae=u&m t,f*sD;&D;,ef;vlrsKd;rsm;omru Ed kifiHwumrS vli,frsm;yg 0ifa&mufulnD&ef zdwfac:=udK qd ka=umif; ajymjyygonf? atmifqef;pk=unfvnf; xd kaqmufvkyfa&;pcef;wGif &ufowWywf tawmf=um oGm;a&mufaexd kifum vkyftm;ay;cJ  hygonf? oGefoif=uD;=uyfolrSm ±k&Sm;vlrsKd;jzpfjyD; vkyfazmfud kifzuf

rsm;rSm t,f*sD;&D;,m;/ jyifopf/ vufAEGef/ e,fomvefESif  h *smreDpaomwd kif;jynfrsm;rS vli,frsm;jzpfygonf? tpm;taomufESif  h ae&mxd kifcif;ay;aomfvnf; vkyfcray;yg?

atmifqef;pk=unf. rdwfaqGrsm;onf olrtm; umAD;vD; (Kabyle)

awmifwef;rsm;od k @ vufxufr*FvmwyG  J wuf a&muf=unf  h±_&ef ac:oGm;zl;onf? usrwd k @ESpfOD;twlwl qm[m&oJuE Wm&tpyf&S  d jrdKŒav;wjrdKŒ

wd kifatmifvnf; c&D;&SnfxGufcJ  hygonf? aEG&moDtyl&S  def jyif;xefvGef;vSojzif  h xd kxufvGefI roGm;Ed kifcJ  hyg? aemuftvnftywf c&D;w&yftaeeJ @ a&mracwfu aqmufvkyfcJ  haom jrdKŒysuf=uD;&S  d&mod k @ oGm;cJ  h.?xdkjrdKŒysufwGif;&S  d v[mjyifZmwf±k  H=uD;. ausmufjym;cif;xm;aom wvif;jyifay:wGif bifbJvm;. opPmcHwyfrsm;u “bifbJvm; oufawmf&Snfygap” [laom pmvk  H;=uD;rsm;jzif  h a&;xm;ygonf? atmifqef;pk

=unf armf±k  dud kod k @c&D;xGufcJ  hjyD; pydefEd kifiHawmifbufurf;ajcud kvnf; ajccsrdonfqd koavmuf a&mufcJ  hygonf? xd k @aemuf ausmif;pmjyefusufjyD;ausmif;ydwf&uftqk  H;wGif atmufpzd k @'fod k @ jyefoGm;Ed kifcJ  hygonf?”[lI

Page 27: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 27/295

oef; 0if;vI  d if6

a&;om;azmfjyxm;avonf?

1962-63 ckESpfrsm;wGif a': atmifqef;pk=unfonf a'vDwuUod kvfY Ed kifiHa&;ody`  Hbmom&yfud k avhvmqnf;yl;cJhonf? 1964 ckESpfrS1967 ckESpftwGif; atmufpzd k @'f wuUod kvf&S  d [l;pfaumvdyfY '\eaA'/

EdkifiHa&;ody`HESifh pD;yGm;a&;ynm&yfrsm;ud k avhvmqnf;yl;cJ  hjyD; 0dZ… m*k%fxl; (B.A Honour) bG  J @ud k &&S  dcJ  honf? bG  J @&&S  d jyD;aemuf a':atmifqef;pk=unfonf vyd kif;r# [l;pfaumvdyfwGif pm

oif=um;yd k @csonf? ,if;aemuf ord kif;okawoD [,l;wifum (Hugh

Tinker) ESif  htwl okawoevkyfief;wd k @ aqmif&GufcJ  honf? 1968 ckESpfwGif vef'efwuUod kvf ta&SŒyd kif;ESif  h tmz&d u avhvma&;Xme/ Ed kifiHa&;ody`  HXmeY okawoe vufaxmuftjzpf wm0efxrf;&GufcJ  honf?

xdk @aemuf tar&duefjynfaxmifpk e,l;a,mufYaexd kifv#uf&S  daom bdvyfjyefoef;ESif  htwlaexd kif&ef e,la,mufjrdKŒod k  @ a&muf&S  dcJ  honf? bdvyfjyefoef; ac: 'd k&moef;at;onf t,f*sD;&D;,m;wGif (4)

ESpfwmr# wm0efxrf;aqmifcJ  hjyD;aemuf ukvor*~XmecsKyfod k @ jyefvnfa&muf&S  daecsdefjzpfonf? bdvyfjyefoef;ESif  h rdom;pkyrm&if;ES  D;aeaomz&ef @xa&*g (Frank Trager) u 4if; Ed kifiHwum qufqHa&;bmom&yfygarmuQtjzpfaqmif&Gufaeaom e,l;a,mufwuUod kvfY a': atmifqef;pk=unf bG  J @vGefoifwef;wuf&ef ulnDpDpOfay;cJ  honf? ygarmuQ xa&*gonf tar&dueftpd k;&. axmufyh  Ha&;tpDpOfjzif  h jrefrmjynfwGif

ESpftawmf=um aexdkifcJ  hzl;onf? olonf ta&SŒawmiftm&SESif  h ta&SŒzsm;Ed kifiHrsm;wGif us,fjyef @pGm c&D;vSnf  hvnfzl;um xd ka'orsm;. udpPt00wd k @wGif pdwf0ifpm;olwOD; jzpfygonf? xd ka&;om;cJ  haom “bm;rm;

a':atmifqef;pkMunf

atmufpzd   k Ywuúod   kvfü ynmoifMum;pOf

Page 28: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 28/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 27

ya'o&mZfEd kifiHrS orRwEd kifiHod k @” trnf&S  dpmtkyfud k a&;om;xkwfa0cJ  h

onfrSm r=umjrif  hao;acs? olonf a':atmifqef;pk=unf. wd k;wufr_ud k *±kwpd kufavhvmI vd ktyfonfrsm;ud k ulnDyH  hydk;ay;cJ  honf? a': atmifqef;pk=unfESif  h bdvyfjyefoef;wd k @aexd kif&m ref[wfwifrS e,l;a,mufwuUod kvfodk @oGm;&aom bwfpfum;c&D;rSm tawmftwef tvSrf;a0;jyD; um;rl;wwfaom a':atmifqef;pk=unftwGuf yifyef;cufcJygonf? bwfpfum;rSwfwd  kifrS yef;jcHwckudkjzwfjyD; 0g&Sifwef&ifjyif

(Washington Square) od k  @ oifwef;wuf&ef a':atmifqef;pk=unfoGm;&aomvrf;Y usufpm;avh&S  daom vrf;o&J vl&rf;um;wd k @. tE W&m,fuvnf; &S  dao;onf? od k @aomf a':atmifqef;pk=unfwd k @aetdrfrSukvor*~±k  H;ud krl 6 rdepfcef @ vrf;av#muf±k  Hjzif  h a&mufEd kifayonf?

xd k @a=umif  h a':atmif qef;pk=unfonf ukvor*~wGif tvkyf0ifjyD;aemufrS ynmqufvufoif=um;&ef pdwful;ay:onf? tvkyfav#muf

v$mrsm;/ axmufcHpmrsm;/ awG @qHkar;jref;jcif;rsm;ESif  h jzpf±d k;jzpfpOf=uef@=umr_ESif  h tcuf tcJrsm;ud k ausmfvGefjyD;aomtcg a':atmifqef;pk=unfonf ukvor*~Y tvkyf&&S  doGm;onf? ukvor*~Y 2 ESpfr# xrf;&GufcJ  hjyD;aemuf taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf±k  H; tkyfcsKyfa&;ESif  h b¾ma&;qd kif&mudpP&yfrsm; t=uHay;aumfrwDwGif vufaxmuftwGif;a&;rSL;tjzpfwm0efxrf;aqmifcGif  h &&S  dcJ  honf?

tqd kygXmerS aumfrwD0ifrsm;onf rdrdwd k @Ed kifiHrsm;. ud k,fpm;vS,frsm;tjzpf cef@tyfxm;&jcif;r[kwfbJ b¾ma&;qd kif&mudpPrsm;wGifu|rf;usifolrsm;tjzpf cef @tyfjcif;cH&olrsm;jzpfygonf? ukvor*~ESifht&eftzG  J @tpnf;rsm;tm;vk  H;tjyif urB mhusef;rma&;tzG  J @/ pm;eyf&duQmESif  h v,f,mpd kufysKd;a&;tzG  J @rsm;uJ  hod k @aom txl ;at*sifpDrsm;. pDrHudef;tpDtpOfrsm;ESif  h bwf *swfrsm;ud k xd kaumfrwDu avhvmrSwfcsufcs jyif

qifjyD; oabmwlnDr_&&ef wifjy&ayonf? tvkyfrSm cufcJaomfvnf;ukvor*~vkyfief;rsm;. ukefusp&dwfud k tao;pdwfpdppf&jcif;ESif  h xl;c|efxufjrwfaomtzG  J @0ifrsm;wd k @a=umif  h pd wf0ifpm;zG,faumif;ayonf? xd k

Page 29: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 29/295

oef; 0if;vI  d if8

tzG  J @0ifrsm;ESif  h a':atmif qef;pk=unfonf aumif;pGmodu|rf;vmcJ  honf?

ukvor*~0efxrf;rsm;onf naeyd kif;ESif  h oDwif;ywfukefyd kif; tm;vyfcsdefrsm;wGif vkyftm;ay;avh&d  S=uonf?

a':atmifqef;pk=unfaexd kifaom ref[wfwif&S  dtdrfESif  h odyfra0;vSaomae&mwGif e,l;a,mufaq;±k  H=uD;rS zGif  hvSpfxm;aom bJvdA,l;(Belleview) a*[mY jrdK@=uD;&S  dtqif;&Jqk  H;/ aq;ukoIr&aom a&m*gpG  Juyfaeolrsm;ESif  h ck  dud k;&mrJ  hrsm;ud k xd ef;odrf;apmif  ha&Smufxm;onf? b0

ud k &ifrqd kifEd kifawmhbJ ud k,fpdwfESpfjzm jydKvJvkrwwfjzpfaeolrsm;ud kxdkaq;±k  Hod k @ac:vmavh&S  donf? jrefrmrsm;tm; pmzwfjyay;&ef/ tazmfjyK &ef tpDpOfrsm;wGifyg0if&ef vkyftm;ay; trsdK;orD;/ trsKd;om; tjrJtvd k&S  daeonf? xd ktpDpOfwGif a':atmifqef;pk=unfyg0ifI tywfpOfem&Daygif;rsm;pGm vkyftm;ay;cJ  honf?

Tonfwd k  @um; a':atmifqef;pk=unfonf rdcifa':cif=unf.

y&[dwvkyfief;udk tarGqufcHjcif;yifjzpfonf?xd kpOfu jrefrmEd kifiHrS OD;oef@onf ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;

rSL; wm0efxrf;aqmifaecsdefjzpfygonf? ['fpifjrpfud kvSrf;I jrif&aomol.tdrf=uD;onf &D;Am;a';vf (River-dale) t&yfwGif&S  djyD; a':pktdrfrSum;ESif  h wpfem&Dcef @oGm;&ygonf? OD;oef @tdrfY wnfcif;usif;yaomwe*FaEGae@xrif;pm;yG  Jrsm;rSm a':pktzd k @ tvGefpdwf&$ifvef;zG,f&mrsm;

jzpfcJ  hygonf? tjcm;OD;oef @. rdwfaqGrsm;vnf; vma&muf=ujyD; jrefrmvlrsKd;wd k @t}udKufawG @aprnf  h jrefrm[if;vsmrsm;ESif  h jrefrmtpm;tpmrsKd;pH kud k wnfcif;au|;arG;avh&S  donf? OD;oef @. ajr;wOD;OD;. arG;ae@uJ  hod k @aom txl;{nf  hcHyG  Jrsm;Y jrefrmrsm;tjyif Ed kifiHwumrS ukvor*~tjrJwrf;ud k,fpm;vS,frsm;ud kyg zdwf=um;{nf  hcHwwfonf?

jrefrmEd kifiHrS ukvor*~tjrJwrf;oHud k,fpm;vS,fOD;pd k;wif. zdwf

=um;{nf  hcHyH krsm;rSmrl tenf;i,fuGmjcm;ygonf? olonf &D;Am;a';vfYyif OD;oef @.aetdrfavmuf =uD;us,fcrf;em;jcif;r&S  daom tdrfwvH k;Yaeonf? taxGaxGnDvmcH=uD; usif;ycsdefjzpfaom pufwifbmv 'kwd

Page 30: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 30/295

Page 31: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 31/295

oef; 0if;vI  d if0

aom olrsm;tm; rdwfqufay;jyD; ‘pk’ ud k tcef;wzufpGef;&S  d vl}uD;ESpfOD;

=um;wGif xd kifapygonf? usrud krl ud k,fpm;vS,ftzG  J @OD;aqmifvmcJ  haom Ad kvfrSL;=uD;armifvGif&S  d&mESif  h reD;ra0;wGif xd kifapygonf? OD;pk  d;wif. ZeD;u opfoD;azsmf&nfrsm;/ tmvl;a=umfrsm;ud k pm;yG  J ay:od k @csjyD;aemuf csufjyKwfa&;udpPrsm;ud k tjyD;owfpDrH&ef uyfvsuftcef;xJod k @0ifoGm;ygonf? tm;vH k; wa,mufwayguf tv†my/ ov†my pum;ajymjyD;aemuf ud k,fpm;vS,ftzG  J @t=uD;tuJu ‘pk’ ud k rnfuJ  hod k @ ukv

or*~Y tvkyfvkyfygoenf;? rnfonf  hEd kifiHul;vufrSwfud k ud kifaqmifxm;oenf;? olrrdcifonf oHtrwf=uD;r[kwfawmhojzif  h ‘pk ’ taeESif  hoHwrefrsm;qd kif&m EdkifiHul;vufrSwfud k jyeftyf&rnf/ ,cktxd jyefrtyf&ao;onfqd konfrSm rSefygovm;? oHwrefqd kif&mEd kifiHul;vufrSwfud kqufvufud kifxm;jcif;rSm Oya'ESif  hrnDa=umif;/ olr odrnfjzpfa=umif;/tvGefrSenf;vrf;rusaomudpPjzpfojzif  h tjref qH k; jyifqif&efvd ka=umif;

Z,fqufovd kajymum OD;aqmifwd kufcd kufygawmhonf?jrefrmoHwrefavmurS yk*~  dKvfrsm;u OD;vGifajymor# rsufESmvd k

rsufESm&toGifjzif  h axmufcHoHrsm;jyKum ‘pk’ ud k rvd konf  hrsufESmrsm;jzif  h 0d kif;=unf  hae=uygawmhonf? ‘pk’u [efrysuf wnfjidrfpGm&S  daejcif;rSm usrtwGuf tawmfpdwfoufom&mjzpfapygonf? xd kaemuf ‘pk’u Áa¹EN&S  d&S  d vef'ef&S  djrefrmoH±H k;Y olrav#mufxm;onfrSm tcsdeft

awmf=umaejyDjzpfaomfvnf; ,ckwd kif tusKd;ta=umif; bmwckrS rodao;a=umif;/ rnfuJhod k @aomta=umif;a=umif;a=umif  h Tr#txd xl;xl;jcm;jcm; =uef @=umaeonfud k olem;rvnfEd kifjzpf&a=umif;/ e,l;a,mufod k @ ol rynmoif&efvmcJ  h&mY vuf&S  dEd kifiHul;vufrSwfud kyif ud kifaqmifae&a=umif;/ pm;0wfaea&;twGuf tvkyf&SmcJ  h&m uHaumif;axmufrpGmjzif  h ukvor*~Y tvkyf&&S  dcJ  ha=umif;/ jrefrmEd kifiHom; jzpf

a=umif; taxmuftxm;jy&ef Ed kifiHul;vufrSwfrSm vd ktyfcsufjzpfa=umif;/ vaygif;rsm;pGmuyif av#mufxm;cJ  haom Ed kifiHul;vufrSwfud kvef'efoH±H k;rSyd k @ay;&ef apmif  haevsufyifjzpfa=umif;/ Ed kifiHul;vufrSwf t

Page 32: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 32/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 31

opfa&mufvmonfESif  h ta[mif ;ud k =unf jzLpGm jyeftyfrnfjzpfa=umif;/

Ed kifiHjcm;Y tvkyfvkyfud kifEd kif&ef Ed kifiHul;vufrSwf (oHwrefqd kif&myJjzpfap/ ±d k;±d k;yJjzpfap) wckckvd ktyfonfud k tckwufa&mufvmwJ  h OD;av;tm;vH k;em;vnfvdrf  hrnf[k ol,lqa=umif; ‘pk’ u ,Ofaus;odrfarG@pGmtcsufusus ajymoGm;ygonf?

vef'efrSa&muf&S  daeaom jrefrmoHtrwf=uD;u ‘pk’taeESif  h Ed kifiHul;vufrSwftopf&&ef av#mufxm;cJ  honfrSm vaygif;rsm;pGm &S  djyDjzpf

a=umif;ud k twnfjyKum xH k;pHtwd kif; av#mufv$mud k &efukefod k @yd k @xm;jyD;jzpfa=umif;ajymygawmhonf? tb,f  ha=umifh vaygif;rsm;pGm=umjyDjzpfaomfvnf; ta=umif;rjyefao;onfud k ol rod&S  dyga=umif; xyfavmif;ajym=um;cJ  honf? trSeftm;jzif  h jrefrmjynfY Tod k @ xH k;pHtwd kif; aESmif  haES;=uef@=umr_rsm;ud k jzpfay:apaom ±_yfaxG;ayGvDvSonf  h AsL±d ku&uf,E W&m;ESif  h =udK;eDpepftqif  hqif  ha=umif  h tvkyfrwGifus,faer_rsm; t

a=umif;ud k tcef;wGif;&S  d usrwd k @tm;vH k; od&S  djyD;jzpfygonf? xd ktcgrStjcm;oHtrwfrsm;uvnf; ‘pk’ taeESif  h TuJ  hod k @vkyf±k  Hr#vG  JI tjcm;a&G;cs,f&mvrf;r&SdcJha=umif; em;vnfoabmaygufcJhygawmhonf?ud k,fpm;vS,f tzG  J @t=uD;tuJ. rsufESmxm;um; jrwfav;ajymovd k“idkI &DIr&aomrsufESmxm;” jzif  h wd k;v#Kdawmif;yefaomavoHESif  h tputajctaeud k vH k;aphywfaph em;rvnfcJ  ha=umif;/ &efukefa&mufaom

tcg Ed kifiHul;vufrSwf±H k;u vkyfp&m&S  donfrsm;ud k vsifjrefpGmvkyf&ef olud k,fwd kifn$ef=um;vd kufrnfjzpfa=umif; ajym=um;oGm;onf? Tyk*~  dKvfrsm;rSm ‘ pk’ xuf touftm;jzif  h =uD;=uolrsm;jzpfaomfvnf; aumif;aomt&nftcsif;jzif  h tcsd efpD;onf  h ‘vl =uD;’ rsm;r[kwf[k usr xifjrifrdygonf? usrvnf; tcGif  h=uHKaeonfESif  h csufaumif;,lum “Ed kifiHul;vufrSwfawG vH k;vH k;rud kifwJ  hae@ jrefjrefa&mufygapvd k @ usrwd k @ ar#mfvif  h

&rSmyJ”[k ajymvd kufrdygonf? xd k @aemuf usrwd k@ ae@v,fpm twlwuGpm;aomuf=uygonf?

tjrJwrf;ud k,fpm;vS,ftzG  J @xJwGif jrefrmjynftajctaeud k usr

Page 33: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 33/295

oef; 0if;vI  d if2

wd k @ yGif  hyGif  hvif;vif; ajymqd kaqG;aEG;aomrdwfaqGwOD;vnf; ygonf? xd k

rdwfaqGu “pk” . a0zefcsufrsm; odyf&JvGef;onf[k ajymaomtcg/‘pk’ u “,H k=unfcsuft& owœ   d&S  d±k  Hru tquftEG,ft&vnf; owœ   d&S  dwmud k;” [k jyefvnfacsycJ  hygonf? olrqd kvdkonfrSm ‘pk’ onf Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  ha':cif=unfwd k @. &ifaoG;jzpfojzif  h ol @ud kawmf±H kwef±H k ES  dyfvd k @&rnfr[kwf[k qd kvd k[efwlaeygonf? usrtxifawmh ‘pk’ onfAd kvfcsKyfatmifqef;orD;rd k @ aoG;om;t&awmfpyfaeonfomru pdwf

"gwfuvnf; atmifqef;pdwf"gwftjynf  h&S  donf  h zatwlorD;yDoonf[k xifjrifaerdygawmhonf?”

a':atmifqef;pk=unf ukvor*~±k  H;Y wm0efxrf;aqmifaepOfrSmyif a':atmifqef;pk=unfonf wuUod kvfY pwifzl;pmqk  HcJ  haom a'gufwmrd kufu,ftJ&pf (Dr.Michael Viallancourt Aris) ESif  h 1971 ckESpf/Ed k0ifbmv 31 &ufae@wGif vufxufxdrf;jrm;cJ  honf? rd kufu,ftJ&pf

onf jAdwdo#vlrsKd;wOD;jzpf+yD; atmufpzd k @'fwuUod kvfY ajrmufyd kif; Ak'<bmom r [m,me. vlr_a&;ESif  h ,Ofaus;r_qd kif&mord kif;a=umif;ud ktxl;jyKavhvmaeaom okawoDwOD;jzpfonf? olonf ,if;ynm

a':atmifqef;pkMunfESif    h ol  YcifyGef; a'gufwm rd   kufu,ftJ&pf

Page 34: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 34/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 33

&yfqd kif&m pmtkyfpmwrf;trsm;tjym;ud kvnf; a&;om;jyKpkxkwfa0cJ  honf?

ukvor*~±k  H;Y 3 ESpfr# wm0efxrf;aqmifcJ  h+yD;aemuf a':atmifqef;pk=unfonf qufvuftr_rxrf;awmhbJ om;orD;rsm;ESif  h od kufod kuf0ef;0ef;&S  drnf  h tdrfaxmifonfb0ud k a&G;cs,f&ef qk  H;jzwfvd kufygonf?od k @ESif  h b0opfw&yf pygawmhonf? TtcsdefrSpaom jzpfpOfrsm;rSmtrsm;od+yD;jzpfonf? cifyGef;jzpfol rd kufu,ftJ&pfonf ESpftawmf=umuyif [dr0EWmEd kifiHav;jzpfaom blwefEd kifiHY bk&if  hom;awmf/ orD;

awmfrsm; pmjyq&mtjzpfvnf;aumif;/ tpdk;&bmomjyefXmet=uD;tuJtjzpfvnf;aumif; wm0efxrf;aqmifcJ  honf? a':atmifqef;pk=unfonf b lwefY wESpfcef @aecJ  honf? blwefonf ukvor*~tzG  J @=uD;.tzG  J @0iftjzpf r=umao;rDurS 0ifcJ  hojzif  h a':atmifqef;pk=unfonfcsufjcif;yif blwefEd kifiHjcm;a&;±k  H;Y ukvor*~udpPrsm;qd kif&m t=uHay;t&m&S  dtjzpf tvkyf&cJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfwd k @ ZeD ;armifES  Honf om;OD; jrif  hqef;atmifac: tvufZENm; (Alexander John Chirstopher Aris) ud k rsufESmjrif&ef t*Fvefod k @jyefvmonf? om;t=uD; jrifhqef;atmifud k 1973 ckESpf{jyDv 12 &uf =umoyaw;ae@wGif zGm;jrifcJ  honf? rd kufu,fu vef'efwuUod kvfY yg&*lbG  J @oifwef;pwifjyD; rsm;r=umrD atmufpzdk @'fwuUod kvf ynm&SiftvkyfcGifxJ 0ifvd kufygonf? 'kwd, om;i,f xdefvif;

ac: uifrf (Dannaian Kim Arundel Aris) ud k 1977 ckESpf/ pufwifbm24 &uf pae@aewGif zGm;jrifonf? a':atmifqef;pk=unfonf uav;rsm;tm;jyKpkysKd;axmifjcif;/ &efukef&S  drdcifxHod k @tvnftywfoGm;jcif;wd k @jzif  h rdrdb0ud k at;csrf;pGm jzwfoef;vmcJ  honf?

tdrfaxmif  hwm0efud kxdrf;odrf;&ef a':atmifqef;pk=unfonf pmayrsm; pIa&;om;vmcJ  honf? pmzwf0goemoefonf  htavsmuf olr

onf t*FvdyfESif  h jyifopfbmom pmtkyftajrmuftrsm; pkaqmif;cJ  honf? rd kufu,f. wdbufqd kif&mpmtkyfrsm;ESif  h okawoeqd kif&m pmtkyfpmwrf;rsm;uvnf; wae@xufwae@rsm;jym;vmcJ  h&m tdrfY xm;p

Page 35: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 35/295

oef; 0if;vI  d if4

&myifr&S  datmif jynf  hv#Haeygawmhonf? uav;rsm;uvnf; pmzwf

0goemygolrsm;tjzpf =uD;jyif;vmcJ  h=uygonf?1975 ckESpfrS 1977 ckESpftxd (2) ESpfcef @ atmufpzd k @'fwuUod kvf

abm'vD,efpm=unf  hwd kuf (Bolein Library) Y jrefrmpmtkyfESif  h ay/yk&yd k'f uwfwavmufjyKpkol pm=unf  hwd kufvufaxmuftjzpf wm0efxrf;&GufcJ  honf?

xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unfonf olr.zcif Ad kvfcsKyfatmif

qef; txWKywW  dud ka&;om;&ef pwifpOf;pm;vmcJ  honf? od k @jzif  h *syefbmompum;ud k ZG  J=uD;pGmjzif  h pl;pl;pd kufpd kufoifygawmhonf? Ad kvfcsKyfatmifqef;. b0wpdwfwydkif;ESif  h *syefEd kifiH qufpyfaeaoma=umif  h *syefESif  hqufoG,fyk  H/ *syefEd kifiHod k @ &J abmfok  H;usdyfrsm;ac:aqmifoGm;cJ  hyk  Htp/ *syefYppfynmoif=um;cJ  hyk  Htv,f/ *syefwd k @ESif  htwl jrefrmhvGwfvyfa&;=udK;yrf;cJ  hyk  Htqk  H; *syefqd kif&mtaxmuftxm;rsm;avhvm&efjzpfonf? xd k @

jyif jrefrmjynfta=umif; a&;om;xm;aom t*Fvdyfjrefrmpmtkyfrsm;/*syefjynfta=umif;a&;om;xm;aom t*FvdyfESif  h *syefbmompmtkyf

a':atmifqef;pkMunfESif    h olr\ *syefpm q&mr rDcsDud   kwm&D

Page 36: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 36/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 35

rsm;u  d kyg wajz;ajz;pkaqmif;vmcJ  honf? Ad kvfcsKyfatmifqef;. txWKywW  dud k taxmuftxm;cd kifcd kifvk  Hvk  Hjzif  h jyKpk&ef&nfoefxm;&m pepfwus

okawoejyKygawmhonf?wzufrSvnf; 1985-86 ESpfrsm;wGif *syeftpd k;&. ynmoifqk

ud kvufcHum *syefEd kifiHusKdwd kwuUod kvf/ ta&SŒawmiftm&Sqd kif&m avhvma&;XmewGif okawoeynm&Siftjzpf oGm;a&mufokawoejyKcJ  hygonf? *syefEd kifiHY okawoejyKpk&if; *syef-jrefrmcspf=unfa&;toif;

tzG  J @0ifrsm;ESif  hawG @qk  Hum 4if;wd k @rSwqif  h olrzcifESif  hodu|rf;cJ  haom touf&SifqJ *syefppfzufqd kif&m t&m&S  d/ t&mcHrsm;ESif  h tqufoG,f&cJ  honf? xd ktcsdefu rd kufu,fonf tdEN  d,jynfajrmufyd kif; qif;rvm;+rdKŒ&S  dtdEN  d,Ed kifiH tqif  hjrifh pmayavhvma&;Xme okawoeynm&Siftjzpfa&muf&S  daeonf?

xd kod k @okawoejyK&if; 1987 ckESpfwGif tdEN  d,Ed kifiHqif;rvm;jrdKŒ&S  d

txl;okawoejyKa&; tdENd,ody  HXme (Indian Institute of Advanced

Study) wGif okawoeynm&Sif (Resarch Fellow) tjzpf vkyfud kifcJ  honf?,if;od k @vkyfud kif&if; vef'efjrdKŒ&S  d vef'efwuUod kvf ta&SŒwd kif;ESif  h

tmz&duavhvma&;XmewGif yg&*lbG  J @,l&efvnf; bG  J @,lpmwrf;wapmifud k jyKpk&efpDpOfcJ  honf? xk  dtcsdefu olr. vkyfud kifv_yf&Sm;r_rsm;onfvk  H @v}uD;jcif;ESif  h oEM  dÏmef cd kifcd kifrmrmcsxm;jcif;ud k jyoaeonf[k qd k& ayrnf?

a':atmifqef;pk=unf. bG  J @,l&ef wifoGif;cJ  honf  hpmwrf;trnfrSm“jrermvwvya&;wuywif pme,Zi;rsm;u taxmutujyKcy(1910-1945)” jzpfonf?

xd kESpfwGifyif rdcif}uD;a':cif=unfonf rsufpdrSwdrfud k cG  Jpdwfuko&ef

twGuf vef'efjrdKŒod k @ a&muf&S  dvmcJ  honf? cG  Jpdwfr_rsm; atmifatmifjrifjrif&S  dojzifh aq;ukor_a=umif  h roufrom&S  d&aomfvnf; a':cif=unftwGuf pdwf&$ifvef;csrf;ajrŒzG,ftcsdefjzpfygonf?

vef'efjrdKŒwGif ESpfv=umr#aexd kifjyD;aemuf a':cif=unfonf 1987

Page 37: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 37/295

oef; 0if;vI  d if6

ZGefvwGif rsufpd tawmf tajctaeaumif;vmojzif  h jrefrmjynfod k @

pdwf&$ifvef;pGmjyefoGm;cJ  honf? vef'efud k tvnftywfa&muf&S  dpOfurnfr#pdwfcsrf;ajrŒcJ  ha=umif;/ 4if;wd k @ESif  hawG @qk  HcJ  h&onfud kvnf; yDwdjzpf& a=umif; ponfjzif  h rdwfaqGtrsm;tjym;ud k pma&;today;cJ  honf?

od k @aomf &efukefjyefa&mufI 10 vrjynf  hrD 1988 ckESpf/ rwfvukefyd kif;wGif jyif;xefaomavjzwfjcif;'%fud kcH&ygonf? a':atmifqef;pkonf qif;rvm;rS olr. tvkyfud k&yfxm;cJ  hum rdcifudkjyKpk&ef a&muf

vmygonf? tar&duefjynfaxmifpkwGif aexd kiftvkyfvkyfaeaom olrtpfud k atmifqef;OD;vnf; 10 &ufcef @ vma&mufvnfywfcJ  honf?

a':atmifqef;pk=unf tdrfaxmifruscifuvnf;aumif;/ tdrfaxmifjyKjyD;aomtcgYvnf;aumif; rdcif=uD;xHrSefrSef vma&muf vnfywfaexd kifcJ  honf? rdcifa':cif=unfonf ajr;rsm;ud k olrrsufpdrcG  JrD wESpftvd ku &efukefaetdrfwGif &SifjyKr*FvmyG  Jud k rdom;pk0ifrsm;ESif  htwl ud k,f

wd kif=uD;=uyfjyD; usif;ycJ  honf? a':atmifqef;pk=unf/ rd kufu,fESif  h om;ESpfa,mufonf tdEN  d,rS vef'efjrdK@od k  @ 1987 pufwifbmvtwGif;

a':cifMunf ½kyftavmif;ud   k jyifxm;pOf

Page 38: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 38/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 37

jyefa&mufvm=ujyD; wuUod kvfynm&SifavmuwGif jyefvnfaeom;w

ustcsdefY rdcif=uD;a':cif=unf avjzwfa=umif; owif;a&mufvmygawmhonf? a':atmifqef;pk=unfonf a=u;eef;&&S  djcif; csufcsif;yif&onf  hav,mOfjzif  h rdcif =uD;tm;jyKpk&ef &efukefod k @ vd kufygcJ  honf?

1988 ckESpfwGif rdcif=uD; a':cif=unf emrusef;r_a=umif  h jyefvnfa&muf&S  dvmaom a':atmifqef;pk

=unfonf jrefrmhEd kifiHa&; tvSnf  htajymif; wqpfcsKd;auG @wGif rar#mfvif  hyJ xdawG @cJ  h&ayonf? Tae&mY ociftkef;jrif  h/ OD;axG;jrif  h/ ocifwifjrwd k @ud kvnf; &if;ES  D;awG @qk  HcJ  h& onfud k azmfjy&efvd kayonf?

ociftkef;jrif  honf Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  hyk*~  dKvfa&;t& &if;ES  D;oljzpfonf? wd k;wufa&;ESif  h *sme,fausmf*sme,fwd k @wGif t,f'Dwmtjzpf aqmif&GufcJ  haom wd k @Armtpnf;t±k  H;0ifwOD;vnf;jzpfonf? ociftkef;jrif  hud k 1918/ {jyD 28 &ufae@wGifyJcl;wd kif;a'o=uD;/ vufyHwef;jrdKŒY tzOD;zd k;aumif;/ trda':at;wifwd k @rSzGm;jrifonf? 1933 ckESpf/ Ed k0ifbmvwGif vufyHwef;jrdKŒ tpd k;&txuf

wef;ausmif;Y wd k @Armtpnf;t±k  H; aºuG;a=umfoHpm&Gufrsm; jzef @a0jcif;jzif  h e,fcsJŒqef @usifa&;v_yf&Sm;r_rsm;ud k pwifaqmif&GufcJ  honf? *se,fausmfOD;cspfarmifrSm xd kpOfu ol. ausmif;q&mjzpfonf? 1934 ck/ rwfvwGif vufyHwef;jrdKŒ tpd k;&txufwef;ausmif;rS q,fwef;atmifcJ  h&maq;wuUod kvfod k @rwufa&mufbJ &efukefowif;pmavmuod  k@ 0ifa&mufvkyfud kifcJ  hjyD; a&ausmf&yfwGif *sme,fausmfOD;cspfarmifESif  h twl ae

xd kifonf?1938 ckESpf/ {jyDvwGif ykodrfwGifusif;yaom wwd,t=udrf jrefrm

Ed kifiHvk  H;qd kif&m ausmif;om;rsm;uGefz&if  hod k @ wufa&mufcJ  honf? 1938

wd   k;wufa&;

ociftkef;jrif    h

Page 39: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 39/295

oef; 0if;vI  d if8

ckESpf/ ZGefvwGif wd k;wufa&;owif;pmt,f'Dwmtjzpf 0ifa&mufvkyf

ud kifcJ  honf? 1938 u olwnf;jzwfxkwfa0cJ  haom‘axmift&om’ pmtkyf xif&Sm;ausmf=um;cJ  honf? *sme,fausmfwGifvnf; aqmif;yg;rsm;a&;om;onf? 1939 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif qDrD;cGuf uavmiftrnfjzif  ha&;om;cJ  haomaqmif;yg;wyk'fa=umif  h wd k;wufa&;owif;pm tmrcH tawmif;cH&onf? xd kESpfrSmyif wd k @Armtpnf;t±k  H;XmecsKyf tr_aqmiftjzpf a&G;cs,fcH&onf?

1947 ckESpf Ad kvfcsKyfatmifqef;usqk  H;cJ  hjyD;aemufyd kif;Y usef&pfola':cif=unfrdom;pkESif  h taea0;vmcJ  hjyD; wESpfwcgcef  @om oGm;vmqufoG,fr_&S  dcJ  havonf? 1967 ckESpf a':cif=unf tdEN  d,oHtrwf=uD;tjzpfrS tjidrf;pm;,lI jrefrmEd kifiHod k @ jyefvnfa&muf&S  dvmjyD;aemufyd kif;wGif r=umc%qd kovd k qk  HjzpfcJ  holjzpfonf? xd kpOfu a':atmifqef;pk=unf t*FvefjynfwGif ynmoif=um;aeqJjzpfonf?

1984 ckESpf a':atmifqef;pk=unf jrefrmEd kifiHod k @acwWjyefa&mufcJ  hpOfOD;tkef;jrif  hESif  hjyefvnfawG @qk  HcJ  honf? a':atmifqef;pk=unf yg&*lbG  J @,l&efpmwrf;jyKpkaepOftwGif; vd ktyfaomord kif;taxmuftxm; tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;ay;&ef OD;tkef;jrif  hud k tultnDawmif;cJ  honf?OD;tkef;jrif  huvnf; vd ktyfaomord kif;tcsuftvufrsm;ud k pm=unf  hwd kufrsm;pGmrS rdwWLul;weful;/ pmtkyfta[mif;qd kifrsm;rS 0,fwef0,fI

pkaqmif;ay;cJ  honf?4if;aemufyd kif;wGif a':cif=unf. usef;rma&;tajctae wpwp

csKdŒwJ  hvmaomtcg OD;tkef;jrif  honf a':cif=unftdrfod k @ ae@pOfvd kvd k 0ifxGufI vd ktyfor#ud k ulnDay;cJ  honf? 1986 ckESpf a':atmifqef;pk=unf yg&*lbG  J @&jyD;aemuf jrefrmEd kifiHod k @acwWjyefvmpOf ol.om;ESpfa,muftm; rdcif=uD;a':cif=unfu &SifjyKay;cJ  honf? &SifjyKyG  JtjyD; rdom;

pk pk  Hpk  Hvifvif&S  daepOftwGif; OD;tkef;jrif  hu a':atmifqef;pk=unftm;wd kif;jynfESif  hvlrsKd;twGuf wckckud k wm0ef,laqmif&Gufay;apcsifa=umif;aqG;aEG;ajym=um;cJ  honf?

Page 40: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 40/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 39

xd k @aemuf 1987 ckESpf/ arvwGif a':cif=unfonf t*Fvefod k @

rsufpdcG  J&efoGm;a&mufcJ  hjyD; ZGefvqef;wGif jrefrmEd kifiHod k @ jyefa&muf&S  dvmcJ  honf? 1988 ckESpf/ rwfvtukefwGif a':cif=unfavjzwfjyD;aemuf{jyDvqef;wGif a':atmifqef;pk=unf &efukefod k @vd kufygcJ  honf? OD;tkef;jrif  hu a':atmifqef;pk=unftm; a':cif=unf. usef;rma&;tajctaeESif  hrD;pmukefqDcrf;t&G,fa&mufaeonfrd k @ rnfod k @r#jyefvnf usef;rmvmvdrf  hrnf ol rxifa=umif; zGif  h[ajym=um;cJ  honf? xd kpOfu a':cif=unf

onf touf 75 ESpf&S  djyDjzpfonf?tu,fI rdcif=uD;wdrf;yg;cJ  haomf t*Fvefod k @rjyefbJ jrefrmjynfrSm

aexd kifI wd kif;jynftwGuf wckckud k wm0ef,lvkyfay;apcsifa=umif;xyfrHajym=um;cJ  honf? xd k @aemuf rdcif}uD;a':cif=unfonf 1988 ck/'DZifbm 27 &ufae@wGif uG,fvGefoGm;cJ  havonf?

od k @uvd k jrefrmEd kifiHwGif tpOftjrJtajccsaexd kifI wd kif;jynfESif  h

vlrsKd;twGuf apwemoef @oef @/ &nf&G,fcsuf&S  d&S  d/ cH,lcsufjyif;jyif;jzif  hEd kifiHa&;vkyfaqmifygu ol.ud k,fa&;ud k,fwmpGef @v$wfr_rsm;/ &ifqd kif=uKHawG @&rnf  htcuftcJrsm;ud k ay;qyf&rnfud k =udKwifwGufqxm;jyD;jzpfonf? xd kpOf rwfvausmif;om;ta&;tcif;. aemufqufwG  J 'Drd kua&pDv_yf&Sm;r_rsm; ay:aygufaejyDjzpfonf?

Page 41: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 41/295

oef; 0if;vI  d if0

jynfaxmifpktzG  J @csKyf(yxp)tpd k;&ud k vufeufjzif  hjzKwfcs tm%modrf;cJ  haom Ak  dvfcsKyf=uD;ae0if;OD;aqmifonf  h ppf wyftm%modrf; awmfvSefa&;aumifpDu 1962 ckESpf/ Zlvd kifv 4 &ufae@wGif jrefrmh qd k&S,fvpfvrf;pOfygwD ac: rqvygwDud k zG  J @pnf;xlaxmifcJ  honf?

rqv ygwDonf 26 ESpfwmumvtwGif; jynfolvlxk=uD; w&yfvk  H;tm; rpm;&0cref; pdwful;,Ofqd k&S,fvpf0g'rsm; r_  dif;wd kufum jrefrmhqd k&S,fvpf0g'vrf;pOfud k twif;t=uyftaumiftxnfazmfcJhr_a=umif  hta&SŒawmiftm&SwGif o,HZmwrsm;aygºuG,fI pD;yGm;a&;zH  G @jzdK;wd k;wufaejyDjzpfaom jrefrmEd kifiHonf pD;yGm;a&;/ Ed kifiHa&;jy\emrsm; =uKHawG @vmum urB mhrdom;pkY zG  H @jzdK;r_tenf;qk  H;Ed kifiHtjzpf pm&if;0ifoGm;cJ  h& 

ayonf?Tod k @tajctaersm; jynfolvlxktwGif;jzpfay:aepOf pufr_wuU

od kvfausmif;om;tcsKd @ESif  h tif;pdef=udKŒukef;taemuf&yfuGufrS vli,ftcsKdŒwd k @. rar#mfvif  hbJ cdkuf&efjzpfyGm;cJ  h&onf  h omref&efyG  Jav;wckud kta=umif;jyKI 1988 ta&;awmfyk  H pwifjzpfay:cJ  havonf?

1988 ck/ rwfv 12 &uf/ paeae@n 9 em&D 15 rdepftcsdefcef @wGif

tif;pdefjrdK@e,f/ =udK@ukef;blwmteD; pENm0if;vufzuf&nfqd kifY pufr_wuUod kvf 'kwd,ESpfausmif;om;rsm;jzpf=uaom armifausmfqef;0if;/armif0if;jrif  htygt0if ausmif;om; 4 OD;ESif  h t&ufrl;aeonf  h &yfuGufaumifpDOuUX.om; aZmfaZmf (ac: ) nDnDvGiftygt0if taygif;tyg5 OD;wd k @u pd kif;xD;qd kifoDcsif;zGif  hcd kif;&mrS pum;rsm;cd kuf&efjzpfyGm;cJ  honf?,if;od k @ausmif;om;ud k0if;jrif  ht±d kufcH&ojzif  h OD;acgif;/ ausmESif  h vuf

armif;wd k @wGif aygufjyJzl;a&mifaom '%f&mrsm;&&S  dcJ  h=uonf? xd k @a=umif  hausmif;om; 3 OD;vnf; &Jpcef;od k @oGm;a&mufwd kif=um;cJ  honf? tif;pdef&Jpcef;rSvnf; vufzuf&nfqd kifwGifjzpfyGm;cJ  haomtr_ESif  hywfowfI O

tcef;(2)

aemufcHord  kif;

Page 42: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 42/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 41

ya'yk'fr (325/ 114) t& tr_zGif  hta&;,ljyD; jypfr_usL;vGef&mwGif yg0ifcJ  h

onf  h aZmfaZmf (ac: ) nDnDvGifESif  h vli,f 5 OD;wdk @tm; zrf;qD;cJ  honf?oufqd kif&mausmif;tm%myd kifrsm;ESif  h jynf ol @&JwyfzG  J @0ifrsm;u ta&;,laqmif&GufcJ  hjcif;a=umif  h xd kudpPrSm xd kntwGuf jyD;pD;cJ  havonf?

1988 ckESpf/ rwfv 13 &ufae@wGif tif;pdefjynfol @&Jpcef;rS zrf;qD;xm;aomaZmfaZmf (ac: ) nDnDvGifonf &yfuGufaumifpD OuUX.om;jzpfaeaoma=umif  h jyef vnfv$wfay;cJ  honf? ,if;od k @ aZmfaZmfqd koltm;

jyefvnfv$wfay;vd kufonfud k ausmif ;om;rsm;od&S  d=uaomtcg puf r_wuUod kvfausmif;om; 20 cef @ jynfol @aumifpD±k  H;od k @ oGm;a&muf uef @uGufcJ  h=uonf? &yfuGufaumifpDOuUXu *±krpd kuf/ em;raxmifvd ka=umif; jiif;y,fvd kufI ausmif;om;rsm; a'goolykefxum aumifpD±k  H;udk cJrsm;jzifhypfcwfcJh=uonf? pufr_wuUod kvfausmif;om;rsm;ESifh&yfuGufaumifpDOuUXom;ESif  h =ud KŒukef;taemufyd kif;om;vli,frsm; xyf

rH cd kuf&efjzpfyGm;cJ  h=u&m ausmif;om;tcsKdŒxyfrH'%f&m&&S  dcJ  h=ujyefonf?xd ktajctae xd kowif;ud kod&Sd=uonfESif  hwjydKifeuf ausmif;om;rsm;pkpnf;jyD; pENm0if;vufzuf&nfqd kifESif  h =ud KŒukef;taemuf&yfuGufjynfol @aumifpD±k  H;wd k @tm; cJrsm;/ ck  Hrsm;jzif  hypfaygufjcif;/ atmf[pfqJqdkjcif;rsm;jyKvkyfcJ  h=uonf? xd ktajctaewGif &yfuGufor0g,rtoif;qd kif rD;avmifr_jzpfyGm;&m &yfuGufvlxku rD;jidrf;owfjyD; ausmif;om;rsm;ud k

0d kif;vd kuf&efjyK=uonf? wif;rmjyif;xefaeaom tajctae wpwp=uD;xGm;vmum aemufqk  H;Y tif;pdefvrf;r=uD;ay:wGif wzufESif  hwzuf&efapmifcJ  h=uonftxd jzpfcJ  h=uonf?

Tod k @ qdk;&GmpGmjzpfysufaeonfud k oufqd kif&mtm%myd kifwd k @ujidrf;csrf;ajyvnfpGmrajz&Sif;bJ vk  HjcKHr_xdef;odrf;a&;wy f(vk  Hxdef;) rsm;ud kapv$wfI t=urf;zufjzdKcGif;cd kif;cJ  hojzif  h rwfv 14 &ufae@eHeuf 3 em&D

tcsdefcef @wGif acwWvlpkuG  JoGm;cJ  honf? ,if;od k @aoewfrsm;jzif  h ypfcwfvlpkcG  Jr_a=umif  h ausmif;om; 5 OD;'%f&m&&S  dcJ  hjyD; 4if;wd k @teuf pufr_wuUod kvf ae@ausmif;om;rsm;jzpf=uaom armifzkef;armf 23 ESpfESif  h

Page 43: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 43/295

oef; 0if;vI  d if2

armifpd k;Ed kifwd k @ aoqk  H;cJ  h=uonf? armifzkef;armfonf ,refESpfrSpI pufr_

wuUod kvfabmvk  H;toif; twGif;a&;rSL;wm0ef,lcJ  h&mrS vuf&S  d twG if;a&;rSL;xH aiGpm&if;rsm;oGm;a&mufv$  Jtyf&ef oGm;a&mufpOf qlylr_jzpfyGm;pOfESif  h=uKHawG @um vk  HjcKHa&;wyfzG  J @0ifrsm;ypfcwfr_a=umif  h aoewfusnfxdrSefcJ  hjcif;jzpfonf? q&mESif  hausmif;om;rsm;u aoewfxdrSefaomarmifzkef;armftm;ayG @,ljyD; pufr_wuUod kvftwGif;wGif 0Sufxm;cJ  h=uonf? armifpd k;Ed kifonf aq;±kHa&mufjyD;aemufr=umrDyif aoqk  H;oGm;cJ  h

onf?xd k @a=umif  h rwfv 14 &ufae@wGif pufr_wuUod kvfausmif;om;rsm;

onf aoqk  H;'%f&m&ol ausmif;om;rsm;ud k ta=umif;jyI qufvufqlylqENjycJ  h=uonf? xd k @jyif ausmif;omrsm;ta&;ESif  h ywfowfaomawmif;qd kcsufrsm;udkvnf; tpd k;&tm;awmif;qd kcJ  h=uonf?

(u) ausmif;rydwfa&;/(c) ausmif;ywf0ef;usifvk  HjcKHa&;csxm;aom &Jrsm;±kyfodrf;ay;a&;/(*) awmif;qd kcsufrsm;ud k tjrefqk  H;ajz&Sif;ay;Ed kifrnf  h wm0ef&S  dol

wOD;OD;ESifh ausmif;om;ud k,fpm;vS,f acgif;aqmifig;OD;u

&efukefpufrIwuúod   kvf

Page 44: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 44/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 43

awG @qk  HvufcHnd  ‡E_  dif;ay;&efESif  h ajz&Sif;ray;Ed kifygu wm0ef&S  dol

rsm; teD;od k @rvma&muf&ef/xd k @jyif xd kae@rGef;vG  J 2 em&D cef @wGif ausmif;0if;tkwfeH&H/ uGrf;,mqd kif

wd k @wGif atmufygawmif;qd kcsufrsm;ud kvnf; xyfrHuyfcJh=uonf?(u) 13/ 3/ 88 ae@jzpf&yfud k owif;pmrsm;xJY trSeftwdkif; a&;

om;&ef/(c) aoqk  H;olausmif;om;rsm;ud k ausmif ;om;rsm;ud k,fwd kif oj*FK[f

cGif  hjyK&ef/(*) tjypfrJ  haomaoqk  H;ol ausmif;om;rsm;tm; 0rf;enf;a=umif;

rSwfwrf;wifay;&ef/(C) rsuf&nf,k  dAk  H;/ usnfjzif  hypfolwd k @ud k ta&;,lay;&ef/(i) ausmif;om;rsm;vd kvm;csufud k w&m;0iftzG  J @tpnf;w&yf&yfrS

wm0ef,laqmif&Gufay;&ef/

aemufwae@jzpfaom rwfv 15 &ufae@wGif ynma&; 'kwd,0ef=uD; a'gufwmarmif'Donf ausmifom;rsm;udk csufcsif;oGm;a&mufnd  ‡E_dif;cJ  haomfvnf; tqifrajybJ qufvufwif;rmaecJ  honf? xd kpOfrSmyifvk  Hxdef; 500 cef @onf &efukefpufr_wuUod kvfud k 0ifa&mufpD;eif;cJ  hjyD;ausmif;om;rsm;ud k 0ifa&muf±d kufESufcJ  h&m ausmif;om;trsm;tjym; zrf;qD;cH&jyD; '%f&m&&S  dcJ  h=uonf? xd k @a=umif  h pufr_wuUod kvf0if;twGif;Y

xdef;r&avmufatmif qlyltk  HºuGvmcJ  honf? xd kpOftwGif; oufqd kif&mtm%myd kifwd k @u ae&yf jyefvd kolausmif;om;rsm; jyefEd kifa=umif;jzif  h xkwfjyefa=unmum ausmif;rsm;udk acwWydwfvk  dufavonf? &efukefpufr_wuUod kvfta&;tcif;onf &efukefwuUod kvfyifrodk @ a&muf&S  doGm;umtk  HºuGr_rsm; ydkrd k=uD;xGm;vmcJ  honf? pufr_wuUod kvfausmif;om;rsm;onf rwfv 16 &ufae@wGif &efukefwuUod kvf (yifr) y&0k%f&S  d ausmif;

om;rsm;ESifhyl;aygif;um xd krSwqif  h &efukefwuUod kvf (vSKdife,fajr) od k @ul;vl;&ef pd kif;jyif;vm=uonf? ,if;od k @ ausmif ;om;rsm; &efukefwuUod kvf (v_  dife,fajr) od k @tul; wHwm;jzLteD;od k @ta&mufwGif &JwyfzG  J @0if

Page 45: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 45/295

oef; 0if;vI  d if4

rsm;u ypfcwf±d kufESufvlpkcG  J=uonf? ausmif;om;rsm;ud k tifvsm;uef

abmifwGif acsmifydwf±d kufESufcJ  hr_ESif  hywfowfI Ad kvfrSL;csKyfa[mif; atmif=uD;u (8/ 6/ 88) &ufpGJjzif  h a&;om;xm;aomtdwfzGif  hay;pmwGif Tod k @azmfjyxm;onf?

“acgif;ud k±d kufcG  J/ emem±d kuf”[k pufxJrSmtrdef @ay;cJ  ha=umif;/ rdef;uav;rsm;ud kqHyifqG  J±dkuf/ a&xJuefcs/ xbDu|wfIajy;onf  h rdef;uav;ud k qHyifqGJI±d kufa=umif;/ rdef;uav;tavmif;ESpfavmif; a&xJrS

ay:vma=umif;”ponfjzif  hazmfjyxm;onf? 4if;tjyif tif;vsm;uefabmifay: Yjzpfonf  hnu vlrsm;pGmaoqk  H;cJ  ha=umif;/ tavmif;rsm;ud knwGif;csif;rD;±_  dŒcJ  ha=umif;/ aoqk  H;olrsm;ESif  hywfowfI wvcef @=umrSrdbrsm;xH pmjzifhta=umif;=um;a=umif;/ axmifxJwGifvnf; vk  Hxdef;ykvdyfrsm;u 0if±k  dufa=umif;/ ausmif;olrsm;ud k t"rRusif  ha=umif;/ axmifxJwGif rsm;pGmn‡Of;yrf;ES  dyfpuf=ua=umif;/ vlaygif; 283 a,mufaoqk  H;cJ  h

a=umif; tp&S  donfjzif  h a&;om;xm;avonf?tvm;wl rwfv 17 &ufae@wGifvnf; &efukefwuUod kvftwGif;

pka0;a&muf&S  daeaom ausmif;om;rsm;ud k vlpkcG  J twif;t"rR t=urf;zufjzdKcGif;cJ  honf? rqvtpd k;&xkwfowif;pmrsm;Yrl qENjyausmif;om;ausmif;ol 154 a,mufud kom pDppfxdef;odrf;cJ  honf? aoqk  H;ol/ '%f&m&olvk  H;0r&S  d[k a&;om;azmfjy=uonf?

rqvtpd k;&onf ausmif;om;rsm;. ausmif;om;rsm;ta&;ESif  hywfowfI awmif;qd kcsufrsm;ud k vk  H;0vspfvsL±_Ir&awmhojzif  h rwfv17 &ufae@wGif pk  Hprf;a&;aumfr&Sifud k zG  J @pnf;ay;cJ  h&onf? xd kaumfr&Sifonf 12/ 3/ 88 &ufae@wGif &efukefpufr_wuUodkvfausmif;rsm; jzpfyGm;cJ  haom ta&;tcif;ud k pk  Hprf;wifjy&rnfjzpfayonf? xd kaumfr&SiftzGJ @ud k jynfaxmifpkqd k&S,fvpforRwjrefrmEd kifiH Ed kifiHawmfaumifpDrS 1988

ckESpf/ rwfv 17 &ufpG  Jyg trdef @a=ujimpmtrSwf (45§88)jzif  h xkwfjyefa=unmcJ  h&m xd ktrdef@a=umfjimpmt& xd kaumfr&SifwGif-

(u) OD;barmf (jynfol @w&m;ol=uD;tzG  J @0if)-OuUX

Page 46: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 46/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 45

(c) OD;vSwif  h - jynfol @Oya'tusKd;aqmif-tzG  J @0if

(*) a'gufwmarmif&S  def -jynfol @vkyfief;ppfaq;a&;tzG  J @0ifxd k @tjyif ,if;trdef @a=umfjimpmwGif aumfr&Sif. twGif;a&;rSL;

tjzpf OuUXu wm0efay;tyfolu aqmif&Guf&rnfjzpfjyD; pk  Hprf;a&;aumfr&Sifonf ta&;cif;rnfuJ  hod k @pwifay:aygufcJ  honf? ta&;cif;wGifausmif;om; 2 OD; aoewf'%f&mjzif  haoqk  H;cJ  h&jcif;rSm rnfonfh aoewfjzif  h rnfol.vufcsufa=umif  hjzpfonfud k tcsuftvufrsm; trSef

&&S  datmif pk  Hprf;ppfaq;I tpD&ifcHpmud k (17/ 4/ 88) &ufae@ta&mufEdkifiHawmfaumifpDod k @ wif jy&efyg&S  donf? xd k @tjyif ta&;cif ;ESif  h ywf owfonf  h aumfr&Sif.ok  H;oyfcsuf/ t=uHjyKcsuf/ tvm;wlta&;tcif;rsKD;ray:aygufap&ef aqmif&Gufoif  honf  htcsufrsm; vd kygu xnf  hoGif;azmfjy&rnfjzpfonf?

tpd k;&rS pk  Hprf;ppfaq;r_rsm;jyKvkyfaepOftwGif;rSmyif ausmif;om;

rsm;ESif  h jynfolvlxkyl;aygif;um qENjyr_rsm; qufvufjzpfyGm;cJ  honf?rwfvta&;tcif;twGif;Y tpk  d;&. t=urf;zufjzdKcGif;r_a=umif  h ausmif ;om;rsm;ESif  h &[ef ;&Sifvlajrmufrsm;pGm aoG;ajruscJ  hovd k/ vlaygif;rsm;pGmxdcd kuf'%f&m&&S  dum zrf;qD;cHcJ  h&avonf?

rwfv 18 &ufae@wGif odrfjzLvrf;Y at;csrf;pGm qENjyaeolrsm;emrnfqd   k;jzif    h ausmfMum;&m tif;pdeftusOf;axmif

Page 47: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 47/295

oef; 0if;vI  d if6

tm; zrf;qD;I xd kae@n oef;acgifausmftcsdefwGif tcsKyfum;jzif  h tif ;pdef

tusOf;axmifod k@yd k @aqmifcJ  h&m tif;pdefaxmifa&muf&S  d vmaomtcg(71) OD;wifaqmifvmaom tcsKyfum;wpD;wGif (41) OD;aoqk  H;aeonfud k awG @&S  dcJ  h&onf? tpd k;&xkwfjyefcsufrsm;wGifrl tcsKyfarmfawmf,mOfrsm; rvk  Havmufr_a=umif  h ,mOf wpD;wGif wifaqmif&rnf  h tcsKyf om;OD;a&xuf yd kIwifaqmifcJ  h&jcif;/ 45 rdepfom armif;ESif&rnf  hc&D;ud k vrf;ydwfqd k @r_tajctaersm;t& 2 em&Dcef @=umatmif armif;ESif&r_rsm;

a=umif  h jzpf&onf[lI azmfjycJ  honf?aoqk  H;olrsm;ud k Ad kvfwaxmifjrdK@e,f/ jrdK@e,fjynfol @&JwyfzG  J @rSL;u

19/ 3/ 88 &ufae@wGif Ad kvfwaxmifjrdK@e,f/ jrdK@e,fw&m;ol=uD;tzG  J @od k @aor_ aocif;zGif  hjyD; ppfaq;ay;yg&ef wifjycJ  honf? Ad kvfwaxmif w&m;ol=uD;tzG  J @onf xd kae@wGifyif jrdK@e,fwm0efcHq&m0ef/ oufqd kif&m jynfol @&Jt&m&S  drsm;ESif  htwl tif;pdeftusOf;axmifod k @ oGm;a&mufppfaq;cJ  h

onf? aor_aocif;zGif  hvSpfppfaq;csuft& 4if;wd k @onf rsuf&nf,k  dAk  H;"gwfaiG @ ±_±_  dufrdIaomfvnf;aumif;/ tcsKyf,mOftwGif; wifaqmif& rnf  hOD;a&xuf yd krd kwifaqmifcJ  hojzifh touf±_rGef;usyfIvnf;aumif;aoqk  H;cJ  h&jcif;jzpfa=umif; awG @&S  dcJ  h&onf? tqd kygudpPESif  hpyfvsOf;I 19/7/ 88 ae@wGifrS xkwfjyefa=unmcJ  hjyD; xd kowif;xkwfjyef&ef =uef @=umae&jcif;rSm jidrf0yfydjym;a&;ud k axmuf±_I qlylr_r=uD;xGm;ap&eftwGuf

jzpfa=umif; xkwfjyefcJ  honf?,if;od k @aoqk  H;cJ  hr_a=umif  h jynfxJa&;ESif  h/ omoema&;0ef=uD;Xme

0ef=uD; OD;rif;a*gif EkwfxGufoGm;cJ  h&onf? xd k @jyif 1988 rwfvtwGif;jzpfyGm;cJ  haomta&;tcif;wGif jzpfay:vmcJ  haomudpPrsm;twGuf wm0efruif;=uonf  h 0ef=uD;csKyfOD;armifarmifcESif  h jynfol @Oya'tusKd;aqmiftzG  J @OuUX OD;jrif  harmiftm; 1988 Zlvd kif 26 &ufae@wGif &mxl;rS Ekwf

yg,fcJ  honf?1988 rwfvtwGif;jzpfyGm;cJ    haom ta&;tcif;ESif  hygwfowfI

arv 9 &ufae@ ae@pG  Jyg Ad kvfrSL;csKyfa[mif; OD;atmif=uD;. (41) rsufESm

Page 48: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 48/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 47

yg&S  daompmrsm;onf vlxktwGif; ysHŒES  H @cJ  honf? xd k @jyif OD ;atmif=uD;onf

(1) “ud kif;-tckawmhaumif;Ed kif=uao;&JŒvm;” [laom pmwapmifud k 12/ 5/ 88 &ufae@wGif vnf;aumif;/

(2) “tif;vsm;uefabmifjy\em”[laom pmwapmifud k 8/ 688 &ufae@wGif vnf;aumif;/

(3) “prf;acsmif;/ ajreDukef; &wemyk  H±kyf&Sif±k  HudpPrsm;”[laompmud k22/ 7/ 88 &ufae@wGifvnf;aumif;/

(4) “u|efawmfwd k @ESpfOD;xJtwGufomjzpfonf”[laompmudk 9/7/ 88 &ufae@wGifvnf;aumif;

(5) “vl @tcGif  hta&;tjynf  ht0&&S  da&;udpP”[laompmud k 19/ 7/88 &ufae@wGifvnf;aumif; jzef @a0cJ  honf?

rnfod k @yifqd kapumrl xd ktcsdefujzef @a0cJ  haom OD;atmif=uD;. pmwef;rsm;onf jynfolvlxkud k Ed kifiHa&;Ed k;=um;apcJ  honf? 4if;a&;om;xm;

aompmwrf;udk wckcsif;avhvm=unf  hygu atmufygtwd kif; awG @&S  d& onf?

(u) 12/ 5/ 88 &ufpG  Jjzif  h a&;om;xm;aompmY awmfvSefa&;aumifpD tm%modrf;jyD; 26 ESpft=um tajctaeonf ,k  d,Gif;,k  Homru ysufpD;jcif;ru ysufpD;oGm;jyD; Ed kifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;tm;vk  H;usqk  H;jcif;ruusqk  H;cJ  ha=umif;/ vufatmuf&S  dwm0ef&S  dolrsm;u wm0ef

,l=u&ef acgif;cHvd ka=umif;/ rdrdtaejzif  h pmwrf;wapmif a&;om;wifjycJ  ha=umif;/ Ad kvfrSL;csKyfatmif=uD; EkwfxGufcgeD; ygwDOuUX=uD;u ok  H;ESpfvkyfr,f/ ratmifjrifv#if Ad kvfatmif=uD;wd k @vkyf=uyg[k ajymcJ  ha=umif;/Ed kifiHa&;orm;vkyfazmfud kifzufwGif OD;EkESif  h ygwDOuUX=uD;/ Ad kvfrSL;csKyfa[mif;atmif=uD;om&S  djyD; usefvlrsm;rSm uG,fvGefjyDjzpfa=umif;/ r=umrDwd kif;jynfqefjy\emjzpfawmhrnfjzpfa=umif;/ pufr_vkyfief;tm;vk  H; vd k

vd kydwfxm;&jyDjzpfa=umif;/ 'kuQa&mufrnfhta&;ud k owday;&a=umif;azmfjyxm;onf?

(c) 8/ 6/ 88 &ufpG  Jjzif  h a&;om;xm;aompmwrf;wGif ausmif;om;

Page 49: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 49/295

oef; 0if;vI  d if8

ta&;tcif;ud k OD;pm;ay; a&;om;azmfjyxm;onf? pmwrf;. ed'gef;t

yd kif;wGif ,cifu ausmif;om;or*~taqmufttk  Hud k jzdKzsufolw&m;cHrSm 4if;r[kwfa=umif; &Sif;vif;a&;om;xm;ygonf? 1988 rwfvausmif;om;ta&;tcif;ESif  hywfowfI ygwDOuUX=uD;taejzif  h wm0efr,l&ef/ 4if;udpP.w&m;cHrSm ygwDOuUX=uD;r[kwfa=umif;/ =udKŒukef;&yfuGufor0g,rqd kifud krD;±_  dŒr_onf ausmif;om;rsm;r[kwfa=umif;/ tvG  Jok  H;pm;cJ  holtm; zk  H;uG,f&efpm&if;&Sif;vd kI rD;±d  _ @cJ  hjcif;jzpfa=umif;/ ausmif;

om;rsm;ud ktifvsm;uefabmifwGif acsmifydwf±d kufa=umif;/ rdef;uav;rsm;ud k qHyifqG  J±d kuf/ a&xJuefcs/ xbDu|wfIajy;onf  h rdef;uav;ud kyif qHyifqGJI ±d kufa=umif;/ rdef;uav;tavmif;ESpfavmif; a&xJuay: vma=umif; ponfjzif  ha&;om;xm;&m trS efwu,faoqk  H;cJ  hjcif;/ jyif;xefpGm'%f&m&&S  dcJ  hjcif;r&S  d[k tpd k;&xkwfowif;pmrsm;. rrSefruef azmfjyr_ud k t±_  dufxd k; wkef @jyefxm;ayonf? 4if;jyif Ad kvfrSL;csKyfa[mif; atmif

=uD;.pmwrf;Y tif;vsm;uefabmifay:wGifjzpfonf  hnu vltrsm;tjym;aoqk  H;cJ  ha=umif;/ tavmif;rsm;ud k nwGif;csif;rD;±_  d @cJ  ha=umif;/ aoqk  H;olrsm;ESif  hywfowfI wvcef @=umrS rdbrsm;xH pmjzif  hta=umif;=um;a=umif;/ axmifxJwGifvnf; vk  Hxdef;ykvdyfrsm;u 0if±d kufa=umif;/ ausmif;olrsm;ud k t"rRusif  ha=umif;/ axmifxJwGifrsm;pGm n‡Of;yrf;ES  dyfpuf=ua=umif;/ vlaygif; 283 a,muf aoqk  H;cJ  ha=umif;ponfjzif  h a&;om;xm;

&m zwf±_&olrsm; wkefv_yfajcmufjcm;um a'gocHjyif;cJ  h=u&onf?(*) 7/ 3/ 88 &ufpG  Jjzif  ha&;om;xm;onf  hpmwrf;wGifrl Ad kvfrSL;csKyf

a[mif;atmif=uD;onf *syefEd kifiHrS Ed kifiHa&;orm;rsm;ESif  h awG @qk  HI wd kif;jynftusKd;aus;Zl;&S  drnf  hudpP&yfrsm;ud k wd kifyifaqG;aEG;cJ  ha=umif;/ vuf&S  dwm0efxrf;aqmifae=uaom0ef=uD;rsm;ESif  h Ed kifiHjcm;qufqHa&; tqifrajyojzif  h 4if;xHvma&mufawG @qk  HjyD; OuUX=uD;xHwifjyay;&ef ajymqd k

jcif; jzpfa=umif;ponfjzifh a&;om;xm;avonf?TuJ  hod k @ OD ;atmif;=uD;. jzef @a0pmrsm; jyifyavmuY ysHŒES  Haecsdef

twGif;rSmyif 1988 arv 13 &ufae@wGif (17/ 3/ 88 ) &ufae@u zG  J @

Page 50: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 50/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 49

pnf;ay;cJ  honf  h &efukefpufr_wuUod kvfausmif;om;wcsKdŒESif  h =udKŒukef;

taemuf&yfuGufvlxktcsKdŒwd k @ jzpfyGm;cJ  haomta&;tcif;ESif  h pyfvsOf;onf  h tpD&ifcHpmud k wifoGif;cJ  honf? xd ktpD&ifcHpmwGif tcef; (14)cef;cG  JI pmrsufESm 292 rsufESmjzif  h tao;pd wfpk  Hprf;azmfxkwf&&S  dcsufrsm;ud k wifjyxm;onf?

zkef;armfta&;tcif;ud kok  H;oyf=unf  hv#if rqv ppftm%m&Sifrsm;. =uD;rm;onf  h yxrtrSm;wckrSm &yfuGufaumifpDOuUXud k bufvd kuf

umuG,fay;r_ESif  h vk  Hxdef;wyfzG  J @tiftm; tqrwefok  H;jyD; ausmif;om;rsm;ud k t=urf;zufES  dyfuGyfr_yifjzpfonf? 'kwd,trSm;rSm owif;pdppfwif;=uyfr_jyKvkyfxm;onfomru owif;vdrfvnfa=unmjcif;yifjzpfonf? vk  Hxdef;wyfzG  J @0ifrsm;tm; jynfxJa&;0ef=uD;XmeESif  h &JcsKyfwd k @utkyfcsKyf&aomfvnf; rqv. tkyfcsKyfa&;,EW&m;zGJ @pnf;yk  Ht& trdef @ay;pepfonf a&maESmaecJ  hjyD; txufrS pGufzufr_rsm;pGm&S  dcJ  honf? &efukef

wd kif;Yvnf; a'oygwDOuUX/ wd kif;aumifpDOuUXESif  h &efukefwd kif;ppfXmecsKyfwd kif;rSL;[lI trdef @ay;Ed kifonf  h tm%myd kif (3) OD;&S  donf? &efukefjrdKŒvk  HjcKHa&;twGuf wyfr (22)/ (44)/ (77) wd k @ud k qG  Jac:&mwGifvnf; wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf csufcsif;rodvd kuf&bJ t"du±k%f; ES  drfESif;&mYvnf; vk  Hxdef;rsm;ESif  h ppfwyf a&maxG;aeonfud k wyfrSL;rsm;u r=udKufESpfouf=uacs?

1988 arv 30 &ufae@wGif ausmif;rsm;jyefvnfzGif  hvSpfonf  htcgtusOf;axmifujyefvGwfvmonf  h ausmif;om;rsm;u ,if;wd k @ tawG @t=uKHrsm;udk jyefvnf&Sif;vif;=u&m ZGef 15 &ufae@rS 20 &ufae@txd&efukefwuUod kvf tyef;ajz&dyfomwGif qENjyyG  Jrsm; qufwd kufjzpfyGm;cJhjyefonf? &[ef;oHCmawmfrsm;/ tvkyform;rsm;/ txufwef;ausmif;om;rsm;ygrusef jynfolvlxkyg tajrmuftrsm;yg0ifvm=u

onf?ZGefv 21 &ufae@wGif ausmif;rsm;ud k jyefydwfa=umif; a=unmcJ  h

aomfvnf; oydwfarSmufr_rsm; wjynfvk  H;odk @ ysHŒES  HoGm;cJ  honf? ,if;ae@Y

Page 51: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 51/295

oef; 0if;vI  d if0

&efukefwuUod kvf (yifr)/vdyfck  H;aq;wuUod kvf (1) ausmif;om;rsm;onf

wuUod kvf0ef;twGif;rS jyifyod k @xGufvmjyD; vlxkESif  hyl;aygif;um v_  dif/prf;acsmif;/ urm&Gwf/ r&rf;ukef;/ tif;pdefjrdKŒe,frsm;wGif qENjycJ  h=uonf? prf;acsmif;jrdKŒe,fwGif &JwyfzG  J @0ifrsm;u at;csrf;pGm vufeufrJ  hjzif  hqENjyaeolrsm;ud k ypfcwfES  drfESif;&m aoa=uxdcd kufr_rsm;&S  dcJ  honf? xd kae@rSmyif &efukefjrdKŒxJ&S  daq;wuUod kvfud k ausmif;om;xkonf jynfvrf;twd kif;qufvufcsDwufoGm;&m [Hom0wDt0d kif;tausmf ajreDukef;

ta&mufY vk  Hxdef;wyfzG  J @rsm;.wm;qD;r_a=umif  h ausmif ;om;rsm;ESif  h vk  Hxdef;wyfzG  J @rS yÉdyuQjzpfyGm;&m teD;tem;&S  d&yf=unf  haeonf  h jynfolvlxk. ylaygif;wd kufcd kufr_a=umif   h vk  Hxdef; 20 ESif  h jynf olw&mausmf aoqk  H;cJ  h&onf?

tpd k;&owif;pmrsm;Y qlylt=urf;zuform;rsm; vufeufrsKd;pk  Hjzif  hxd k;ckwfwd kufcd kufr_a=umif  h jynfol @&JwyfzG  J @0if 6 OD; usqk  H;jyD;/ 25 OD; jyif;

xefpGm '%f&m&&S  dcJ  honf[k vdrfnma&;om;xm;cJ  haomfvnf; jynfolvlxkaoa=uxdcd kufr_ud krl zk  H;zdxm;cJ  honf?

xd ktawmtwGif; awmif=uD;jrdKŒESif  hjynfjrdKŒrsm;Yvnf; vlxkqENjyr_rsm;jzpfyGm;cJ  h&m yk'fr 144 xkwfjyefcJ  honf?od kaomf jynfjrdKŒY jzpfyGm;vsuf&S  daom tk  HºuGqENjyr_rsm; vk  H;0xdef;r&awmhojzif  h 1988 ckESpf/ Zlvd kifv22 &ufae@wGif tpd k;&u ppftkyfcsKyfa&;a=unmum ppfwyfrS vufeuf

jzif  h jzdKcGif;cJ  honf?,if;uJ  hod k @ Ed kifiHtES  H @&S  d jrd KŒ=uD;rsm;wGif qlyltk  HºuGr_rsm;jzpfyGm;aepOfrSm

1988 Zlvd kif 23 &ufae@wGif jrefrmhqd k&S,fvpfvrf;pOfygwD ta&;ay: nDvmcH usif;ycJ  honf? ,if;tpnf;ta0;Y ygwDOuUX OD;ae0if;onf,if;Y tjypf&S  dr_a=umif  h EkwfxGuf&aomfvnf; “ppfwyfqd kwm rdk;ay: axmifjyD;awm hypfwmr[kwfbl;? ypf&ifrSefatmifypfw,f” [k vlxkESif  h

ausmif;om;rsm;ud kpdefac: jyD; ord kif;wGif trnf;puf=uD;xifatmif ajym=um;oGm;cJ  honf? Zlvd kif 24 &ufae@wGif qufvufusif;yjyKvkyfcJ  haomrqvygwD ta&;ay:nDvmcH'kwd,ae@tpnf;ta0;Y wyfrawmf pnf;

Page 52: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 52/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 51

±k    H;a&;aumfrwDrS nDvmcH &J

abmfarmifoif  hu OD;atmif=uD;. 41 rsufESmygpmESifh ywfowfI xnfhoGif;ajym=um;oGm;cJ  honf? 4if;. wifjy ajymqd kcsufrSm “wuUod kvfor*~ taqmufttk  Hud k 1962 ckESpf/ Zl

vd kifv 8 &ufae@wGif azmufcG  JzsufqD;onf  hjzpf&yfrSefudk &Sif;vif;ajym=um;cJhjcif;onf o

rd kif;wGif rSefuefaomjzpf&yfud k twdtvif; rSwfwrf;wifxm;&S  donf  hEd kifiHa&;upm;uGufjzpfa=umif;/ ,if;udpPwGif Ad kvfrSL;csKyfa[mif; atmif=uD;onf OuUX=uD;tay: ausmif;om;ESif  hjynfolvlxku txiftjrif

vG  JrSm;r_jzpfay:atmif v_  H @aqmfcsufomjzpfonfud kawG @&S  d&a=umif;/ 4if;onf wd kif;jynf. pGrf;tm;pk=uD;ok  H;&yfjzpfaom jynfol/ wyfrawmfESif  hEdkifiHawmfacgif;aqmif=uD;rsm;ud k jyd KuG  JatmifpDrHcsufjzif  h ,if ;or*~udpPud ktcGif  haumif;,lum jynfolud k qlylxºuGap&ef zefwD;cJ  hjcif;jzpfa=umif;/xd k @tjyif rwfvESif  hZGefvta&;tcif;rsm;wGif jzpfay:cJ  honf  h tajctaersm;ud k r[kwfrrSefvdrfnmpGyfpG  JI jynfolrsm;xifa,mifxifrSm;jzpfap&ef

pmwrf;rsm;ud ka&;om;I jynfolESif  hausmif;om;rsm;ud k jzef @a0cJ  ha=umif;/wcsdefwnf;wGif acgif;aqmifyd kif;ESif  hwyfrawmftwGif; aoG;uG  JatmifjyK vkyfjyD; OuUX=uD;tay: opPmapmif  hod cspfcifav;pm;oa,mif csOf;uyfum 4if;tm%m&&S  d&ef =udK;yrf;cJ  ha=umif;/ olonfOuUX=uD;tay: opPm&S  donf[kajymqd ka&;om;aeaomfvnf; OD;Eku Ed kifiHawmfud k awmfvSefykefuef&ef jynfyod k @xGufcGmrnf  hudpPud k OuUX=uD;tm; qufvufwifjyr_r&S  dcJ  ha=umif;/ 1970 jynf  hESpfwGif OD;Ek. jynfajy;olykeftcsKdŒ jrpf0u|ef;ay: a'ood k @0ifa&mufcJ  h&mwGifvnf; wyfrawmfESif  hjynfolwd k @yl;aygif;I axmfyd kifppfqifa&;jzif  h tjyD;tyd kifacsr_ef;cJ  honfud k wyfrawmfonf wyfcG  JESpfcG  J

tmPm&Sifa[mif;

Ad   kvfcsKyfBuD;ae0if;

Page 53: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 53/295

oef; 0if;vI  d if2

pmolykefud k wyfom;tvk  H;t&if;ok  H;jyD; acsr_ef;jcif;onf ra&mif&mqDvl;

jzpfaea=umif;/ olykeftiftm;rsm;aom&Srf;jynfe,fa'owGif wyftiftm;enf;enf;ESif  h ppfqifa&;0ifaeonf[k ajymqd kcJ  ha=umif;/ 4if;onfat;csrf;om,maom trmcHe,fajrwGif jynfajy;olykefrsm; =uD;xGm;vmapaomqENjzif  h r±d k;om;aomt=uHtOm%fud k OuUX=uD;xHod k @ a&;om;wifjycJ  ha=umif;/ olonf wd kif;jynfud k wu,fcspfjrwfEd k;ol rsKd;cspfyk*~KdvftppftrSefjzpfv#if Tod k @a&SŒaemufrnDnGwfaom ajymqd ka&;

om;r_ud k rjyKvkyfoif  ha=umif;/ OuUX=uD;onf Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  htwlvGwfvyfa&;wd kufyG  J0ifcJ  h±k  Hr#omru wd kif;jynfwGif ta&;=uKHvmwd kif; wm0ef,lcJ  honf  hacgif;aqmifjzpfa=umif;/ txl;ojzif  h 1958-59 ckESpfwGifwd kif;jynfwGiftdrfapmif  htpd k;&tjzpfjzif  h wm0ef,lapmif  ha&Smufay;cJ  hjyD;1962 ckESpfwGif wd kif;jynftpdwfpdwfjydKuG  Jrnf  h tajctaersm;a=umif  hxdef;odrf;apmifha&SmufcJ  h&a=umif;/ xd k @a=umif  h OuUX=uD;taejzif  h ygwDEkwf

xGufudpPud k jyefvnfpOf;pm;ay;yg&ef wifjyyga=umif; aqG;aEG;oGm;onf?od k @aomf Zlvd kif 25 &ufae@wGif usif;ycJ  haom nDvmcH wwd,ae@

ta&;ay:tpnf;ta0; qk  H;jzwfcsufcsrSwfcJ  h&m vrf;pOfygwDOuUX=uD; OD;ae0if;ESif  h ygwDtaxGaxGtwGif;a&;rSL; OD;pef;,kwd k @tm; ygwDwm0efrSEkwfxGufcGif  hjyKjyD;/ ygwD0iftjzpfrStem;,lcGif  hjyK&ef/ jynfol @qENcH,lyG  JrjyK vkyf&efwd k @twGuf qk  H;jzwfcJ  h=uonf?

Zlvd kif 26 &ufae@wGif ygwDA[d kaumfrwD '\rt=udrf tpnf;ta0;ud k jynfol @v$wfawmftpnf;ta0;cef;rYusif;yjyKvkyf&m A[d k aumfrwD0ifrsm;u OD;pdefvGiftm; ygwDOuUXtjzpf wifajr‡mufcJ  h=uonf? xd k @tjyif Ed kifiHawmf0ef=uD;csKyf OD;armifarmifcESif  h jynfol @Oya'tusKd;aqmiftzG  J @OuUX OD;jrif  harmifwd k @tm; tcsKyfum;twGif; vlaygif; 41 a,mufavrGef;usyfaoqk  H;r_ESif  hywfowfI jzKwfcsvd kufonf? xd k @aemufZlvd kif

27 &ufae@wGif qufvufusif;yjyKvkyfcJ  haom pwkwt=udrf jynfol @v$wfawmf tpnf;ta0;rSvnf; OD;pdefvGiftm; Ed kifiHawmfaumifpD OuUXESif  h Ed kifiHawmforRwtjzpf a&G;cs,fwifajr‡mufcJ  h=uonf? xd k @tjyif Ed kifiH

Page 54: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 54/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 53

awmfaumifpDtwGif;a&;rSL;tjzpf OD;xGef;wifwd k @ud kvnf;aumif; a&G;cs,f

cJ  h=uonf? Zlvd kif 28 &ufae@wGif ausmif;om;rsm;onf vlpkvla0; rjyK vkyf&[k xkwfjyefxm;aomtrdef @ud kqef @usifjyD; a&$wd*k  Hbk&m;Y oydwfpcef;zGif  hvSpfI pk±k  H;qENjycJ  h=uonf?

Zlvd kif 29 &ufae@ta&mufwGif ppftpd k;&rS OD;atmif=uD;ESif  h taygif ;tyg 9 OD; (OD;=unf[ef/ atyDowif;axmufOD;pdef0if;/ OD;cifndK/ OD;=unfarmif/ OD;ba&$/ OD;cspfud kud k/ OD;xGef;a&$/ OD;atmifjrif  h/ OD;aZmf0if;OD;) wd k @tm;

Ed kifiHawmfud kxdyg;rnf  htE W&m,frS =udKwifumuG,fonf  hyk'frjzif  h xdef;odrf;vd kufonf?

tajctaerSm wjznf;jznf;yd krd kqd k;0g;vmum tpd k;&qef @usifa&;aºuG;a=umfoHrsm;onf vrf;rrsm;ay:od k @ a&muf&S  dvmcJ  honf? 1988 Zlvdkif 28 &ufae@rSpI &efukefjrdK@awmfpnfyifom,ma&;e,fedrdwf twGif;&S  d jrdK@e,frsm;Yynmoif=um;aeaom ausmif;rsm;od k@ysHŒES  H @a&muf&S  d

vmonf? qENjyausmif;om;rsm;onf ,if;ae@rS =o*kwfv 2 &ufae@txd a&$wd*k  H&ifjyifawmfay:wGif oydwfpcef;rsm; zGif  hvSpfcJ  h=uonf? qENjyausmif;om;rsm;onf bk&m;&ifjyifay:wGif pkpnf;um vma&muf=uaom vlxky&dwfowftm; vufurf;pmapmifrsm;a0iSjcif;/ tpd k;&qef @usifa&;a[majymjcif;/ pmuyfjcif;wd k @ud k jyKvkyfcJ  h=uonf?

ausmif;om;tiftm;pkESif  h jynfolwd k @ pk±k  H;rdaomtcg bk&m;ay:rS

wqif  h &efukefjrdKŒtwGif;&S  d jrdKŒe,ftcsKdŒwGif vSnf  hvnfqENjycJ  h=uonf?xd k @a=umif  h rqv tpd k;&onf 1988 ckESpf/ =o*kwfv 3 &ufae@wGif

Ed kifiHawmfaumifpD. a=unmcsuftrSwf 5§88jzif  h &efukefwd kif; ppftkyfcsKyfa&;Oya'ud k xkwfjyefcJ  honf? xd k @tjyif Ed kifiHawmf. pDrHcef @cG  Jr_tm%mESif  h w&m;pD&ifr_tm%mrsm;ud k umuG,fa&;OD;pD;csKyf Ad kvfcsKyf=uD; apmarmiftm; tyfESif;cJ  honf? umuG,fa&;OD;pD;csKyfonf Ed kifiHawmfaumifpD

a=unmcsuf 5§88 yg vkyfyd kifcGif  ht& xd kae@rSmyif umuG,fa&;OD;pD;csKyf±k  H;. ppftkyfcsKyfa&;a=unmcsuftrSwf (2)ud k xkwfjyefI &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ wd kif;ppfXmecsKyfwd kif;rSL; Ad kvfrSL;csKyfrsKd;nGef @tm; rdrdud k,fpm;

Page 55: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 55/295

oef; 0if;vI  d if4

ppftkyfcsKyfa&;ud k aqmif&Guf&ef tm%mv$  Jtyfay;cJ  honf?

odk @jzif  h 1988 ckESpf/ =o*kwfv 3 &uf n 7 em&DrSpI 1988 =o*kwfv 24 &ufae@txd &efukefwd kif;ppfXmecsKyf ppftkyfcsKyfa&;trdef @rsm;ud katmufygtwd kif;xkwfjyefcJ  honf?

(u) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @ trSwf (1§88)jzif  h ppftkyfcsKyfa&;a'oowfrSwfjcif;ESif  h ppfa'orSL;rsm;cef @tyfjcif;?

(c) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf(2§88)jzif  h

pDrHcef @cG  Jr_ESif  h w&m;pD&ifr_wd k @ESif  hywfowfI n$ef=um;csufxkwfjyefjcif;?(*) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf(3§88)jzif  h

ppftkyfcsKyfa&;a'owGif w&m;pD&ifjcif;?(C) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf (4§88)jzif  h

jynfol @vkyfief;ppfaq;a&;tzG  J @tqif  hqif  hwd k @ud k pDrHcef @cG  Ja&;udpPrsm; qufvufaqmif&Gufapjcif;?

(i) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf(6§88)jzif  hnrxGuf&/ vrf;rsm;ay:wGif vlig;a,mufESif  h ig;a,mufESif  htxuf oGm;vmv_yf&Sm;jcif;rjyK&trdef@rsm; xkwfjyefjcif;?

(p) &efukefwd kif;ppfXmecsKyf/ ppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf(9§88)jzif  hppftkyfcsKyfa&;trdef @trSwf(6§88)jzif  h xkwfjyefwm;jrpfcsufrsm;tm;±kyfodrf;jcif;?

1988 ckESpf/ =o*kwfv 5 &ufae@twGif; ppftkyfcsKyfa&; t=uHay;tzG  J @tm; wyf rawmfrSt&m&S  d=uD;wOD;ESif  h jynf ol @Oya'tusKd;aqmiftzG  J @rS wOD;tygt0if ckESpfOD;jzif  h zG  J @pnf;aqmif&GufcJ  honf? xd k @jyif umuG,fa&;OD;pD;csKyf Ad kvfcsKyf=uD;apmarmifonf &efukefwd kif;ppfXmecsKyf wd kif;rSL;tm; umuG,fa&;OD;pD;csKyf±k  H;. a=unmcsuftrSwf(2) t& v$  Jtyfxm;aomtm%mt&yf&yfud kusif  hok  H;apvsuf atmufygtwd kif;ppftkyf

csKyfa&;tzG  J @ud k zG  J @pnf;cJ  honf?(u) Ad kvfrSL;csKyf rsKd;n$ef @ - OuU X (wd kif;rSL;/ &efukefwd kif;ppfXmecsKyf)(c) OD;&J0if; - tzG  J @0if (OuUX/ &efukefwd kif;a'oygwDaumfrwD)

Page 56: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 56/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 55

(*) OD;ausmfodef; - tzG  J @0if (OuUX/ &efukefwd kif;jynfol @aumifpD)

(C) Ad kvfrSL;=uD; atmifcif - tzG  J @0if (jrdKŒawmf0ef/ &efukefjrdKŒawmfpnfyifom,ma&;tzG  J @)

(i) Ad kvfrSL;=uD; oef @Zif - tzG  J @0if ('kwd,wd kif;rSL;/ &efukefwd kif;ppfXmecsKyf)

(p) Ad kvfrSL;=uD; cifjrif  h - tzG  J @0if (ppfa'orSL;/ trSwf (1) ppfa'o)(q) Ad kvfrSL;=uD; odef;xGef; - tzG  J @0if (ppfa'orSL;/ trSwf (2)

ppfa'o)(Z) Ad kvfrSL;=uD; omaX; - tzG  J @0if (ppfa'orSL;/ trSwf (3) ppf

a'o)(ps) Ad kvfrSL;=uD; rsKd;aqG - tzG  J @0if (ppfa'orSL;/ trSwf (4) ppfa'o)(n) 'kwd,Ad kvfrSL;=uD; odef;jrif  h - tzG  J @0if (OuU X/ wd kif;w&m;ol=uD;

tzG  J @)

(É) OD;rsKd;n$ef @ - tzG  J @0if (OuUX/ wd kif;vkyfief;ppfaq;a&;tzG  J @)(X) OD;qef;jrif  h - tzG  J @0if (&JaxmufcsKyf/ jynfol @&JwyfzG  J @XmecsKyf)(È) Ad kvfrSL;=uD; aZmfrif;- tzG  J @0if (n$ef=um;a&;rSL;csKyf/ rD;owf

OD;pD;Xme)(Ê) a'gufwm OD;pdef&D - tzG  J @0if (&efukefwd kif;usef;rma&;OD;pD;Xme)(%) 'kwd,Ad kvfrSL;=uD; atmifoef; - twGif;a&;rSL; (ppfOD;pD;rSL;-

yxrwef;)(w) 'kwd,Ad k  fvfrSL;=uD; wiftkef;- wG  JzuftwGif;a&;rSL; (vuf

axmufppfOya'csKyf/ &efukefwd kif;ppfXmecsKyf),if;uJ  hod k @ ppftkyfcsKyfa&; a=unmusif  hok  H;jcif;ud k rqv tpd k;&u

Ed kifiHawmfvk  HjcKHa&;ESif  h jynfol @td k;tdrfwd k @ud k umuG,fapmif  ha&Smuf&ef tvd k @iSm urB mhEd kifiHrsm;wGif usif  hok  H;vsuf&S  daom usif  hxk  H;rsm;ESif  htnD jynf

axmifpk qd k&S,fvpforRw jrefrmEd kifiHawmf zG  J @pnf;yk  HtajccHOya'yk'fr(76) t& tyfESif;xm;aom vkyfyd kifcGif  hrsm;ud k ok  H;pG  Jvsuf xkwfjyefcJ  haomEd kifiHawmfaumifpD. a=unmcsuftrSwf(5§88)t&jzpfonf[kqd konf?

Page 57: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 57/295

oef; 0if;vI  d if6

,if;od k  @ ppftkyfcsKyfa&; a=unmcJ  hjyD;aemuf ArmEd kifiHvk  H;qd kif&m

ausmif;om;rsm;or*~u ppfOya'xkwfjyefcsufud k zDqefum &Spfav;vk  H;taxGaxGoydwf=uD;twGuf v_H @aqmfa&;pmapmifrsm; pwifjzef @a0cJ  hovd k vlaygif;ajrmufrsm;pGmuvnf; qENjycJ  honf?

Tod k @jzif  h ppftkyfcsKyfa&;pwifonf  h 1988 =o*kwfv 3 &ufrS 8&ufae@txd &efukefjrdK@tygt0if jrdKŒ=uD; 19 +rdKŒY jidrf;csrf;pGm qENjyawmif;qk  daeaom vlxk=uD;tm; vk  HjcKHa&;wyfzG  J @0ifrsm;u ypfcwf&Sif;vif;r_a=umifh &[ef;&Sifvl ausmif;om;rsm; axmifcsDaoqk  H;cJ  h&onf?

1988 =o*kwfv 8 &ufae@ ord kif;wGifrnf  h taxGaxGoydwf=uD;ud k jynfolvlxkodef;csDqifE$  JcJ  h=uonf? xd kae@nae 5 em&DwGif jrdKŒawmfcef;ra&SŒ&S  dajruGufvyfY qENjyolrsm; pka0;a&muf&S  dvmjyD; awmif;qk  dr_rsm;ud kawmif;qd kjcif;/ tpd k;&qef @usifa&; ajymqd kjcif;rsm;jyKvkyfum a&muf&S  dvmaom vlxk=uD;tm; qENjyacgif;aqmifrsm;u tvSnfhusw&m;a[majymae&m &efukefwd kif; wd kif;rSL;u tjrefqk  H;vlpkcG  J&ef toHcsJŒpufrS a=ujimcJ  honf? vlxk=uD;u rdrdtpDpOfwd kif; ra=umufr&G  HŒ/ rwkefrv_yf qufvufjyKvkyfcJ  h&m n 11 em&DwGif enf;AsL[mwckESif  h ajcjrefwyf&if; (2)&if;wd k@onf jrdK@awmfcef;rrSaeI armif;jyefaoewfrsm;jzif  h w&pyfypfcwf

Page 58: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 58/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 57

r_a=umif  h vlxkaxmifaygif;rsm;pGm xyfrHaoG;ajruscJ  h&jyefonf? =o*kwf

v 11 &ufae@wGif tzG  J @tpnf;aygif;pk  H/ or*~/ toif;tzG  J @rsm; at;csrf;pGm qENjyaeonf  hvlxktm; ppfwyfu xyfrHypfcwf&m vlxkaxmifaygif;rsm;pGm aoa=u'%f&m &&S  dcJ  honf?

,if;od k @ &ufpufpGmypfrdef @ay;cJ  haom Ed kifiHawmforRw OD;pdefvGiftm;jynfyowif;pmapmifwckjzpfonf  h wd kif;rf (Time) r*~Zif;=uD;u (8/ 8/88) xkwfwGif om;owform;od k @r[kwf vlowform; (The Butcheer)

tjzpf a&;om;cJ  havonf?xd kae@rSmyif emusnf;a'gojzpfaeaom vlxk=uD;u &efukefwd kif;

twGif; jrdKŒe,f&Jpcef;rsm;ud k pD;eif;0ifa&mufwd kufcd kufum rD;±_  d @zsufqD;cJh=uonf? xd k @twl 1988 ckESpf/ =o*kwfv 10 &ufae@wGif jrefrmjynfjrdKŒ=uD;rsm;Y qlyltk  HºuGr_rsm; qufwd kufjzpfyGm;cJ  honf?

xd kod k @aom tajctaet&yf&yfa=umif  h =o*kwfv 12 &ufae@wGif

OD;pdefvGifonf rqvygwDOuUXtjzpfrSvnf;aumif;/ Ed kifiHawmfaumifpDOuUXtjzpfrSvnf;aumif; EkwfxGufoGm;cJ  h&onf?

jynfwGif;jynfyEd kifiHrsm;wGif emrnfqd k;jzif  hausmf=um;cJ  haom OD;pdefvGifonf rGefjynfe,f/ aygifjrdKŒe,f/ aumhu&if&GmwGif tzOD;a&$&if/trda':rm=uD;wd k @rS 1924/ Zefe0g&Dv 22 &ufae@wGif zGm;jrifcJ  honf? ynmt&nftcsif;edrf  hyg;I ArmhumuG,fa&;wyfrawmf wyf&if; (1) wyf

cG  J (3) Y wyfom;tjzpf 0ifa&mufppfr_xrf;&if; *syefacwf r*Fvm'k  H ppfwuUod kvfAd kvfoifwef;wwd,od k@ wufa&mufcJ  holjzpfonf? xd k @aemufajcvsifwyf&if;(3)/ csif;aoewfud kifwyf&if;/ trSwf (4) aoewfud kifwyf&if;wd k @Y toD;oD;xrf;&GufcJ  holjzpfonf?

,if;aemuf taemufawmifwd kif;ppfXmecsKyf 'kwd kif;rSL;/ taemufajrmufwd kif;ppfXmecsKyfwd kif;rSL;tjzpf aqmif&GufcJ  holjzpfonf? xd krSwqif  h

or0g,r0ef=uD;Xme/ yd k @aqmifqufoG,fa&;0ef=uD;Xme/ jynfxJa&;ESif  homoema&;0ef=uD;Xmewd k @Y 0ef =uD;tjzpfvnf;aumif; xrf;&GufcJ  holvnf;jzpfonf?

Page 59: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 59/295

Page 60: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 60/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 59

xd kumvtwGif; t=urf;zufr_rsm;a=umif  h ysuf qD;qk  H;±_  H;r_pm&if;rsm;

ud kvnf; oufqd kif&m0ef=uD;Xmetvd kuf atmufygtwd kif; azmfjycJ  honf?(u) aqmufvkyfa&;0ef=uD;Xme usyf (1827260)(c) jyef=um;a&;0ef=uD;Xme usyf (802255)(*) pGrf;tif0ef=uD;Xme usyf (2843983)(C) v,f,mESif  hopfawm0ef=uD;Xme usyf (141550)(i) trSwf (1) pufr_0ef=uD;Xme usyf (725346)

(p) or0g,r0ef=uD;Xme usyf (10373778)1988 =o*kwfvwGif jzpfyGm;cJ  haom &Spfq,f  h&Spf 'Drd kua&pDta&;

awmfyk  Honf &efukefjrdK@wckwnf;wGifomr[kwfbJ Ed kifiHtES  H @/ +rd KŒe,ftrsm;tjym;wGifjzpfyGm;cJ  h&m qk  H;±_  H;ysufpD;r_rsm;/ aoa=u'%f&m&ol trsm;tjym;&S  dcJ  honf?

TuJ  hod k @ tajctaersm;±_yfaxG;aepOfumvtwGif;rSmyif rqv

ygwD ygwDA[d kaumfrwD (11) =udrfajrmuf tpnf;ta0;ud k 1988 =o*kwfv 19 &ufae@wGif &efukefjrdKŒ jynfol @v$wfawmftpnf;ta0;cef;rYusif;yjyKvkyfcJ  honf? xd ktpnf;ta0;rS vpfvyfoGm;aomygwDOuUXae&mtm; ygwDA[d ktvkyftr_aqmifaumfrwD0if a'gufwmarmifarmiftm; a&G;cs,fwifajr‡mufcJ  h=uonf? xd kae@ ae@vnfyd kif;wGif qufvufusif;yaom pwkwΠt=udrf jynfol @v$wfawmftpnf;ta0;rS Ed kifiHawmf

aumifpDOuUXESif  h Ed kifiHawmforRwtjzpf a'gufwmarmifarmifud kyif a&G;cs,fvd kufa=umif; a=unmcJ  honf?

a'gufwmarmifarmifonf Ed kifiHawmforRwjzpfvmjyD;aemuf Ed kifiHawmfaumifpD. a=unmcsuftrSwf (7§88) jzif  h Ed kifiHawmfwGif vuf&S  djzpfysufaeaom Ed kifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ jynfol @a&;&mpDrHcef @cG  Ja&; tajctaet&yf&yfESif  hpyfvsOf;I jynfolwd k @. ppfrSefaomoabmxm;rsm;ud k

&,lEd kif&eftwGuf jynfol @w&m;ol=uD;tzG  J @OuUX OD;wifatmif[def; OuUXtjzpfaqmif&Gufrnf  h jynf ol @qENavhvmpk  Hprf;a&;aumfr&Sifud k tzG  J @0if11 OD;jzif  h 1988 =o*kwfv 19 &ufae@rS tpjyKI atmufygtwd kif; zG  J @

Page 61: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 61/295

oef; 0if;vI  d if0

pnf;cJ  honf?

(u) OD;wifatmif[def; - OuUX (OuUX/ jynfol @w&m;ol=uD; tzG  J @)(c) OD;pef;armif - tzG  J @0if (Ed kifiHawmfaumifpD0if)(*) OD;pd kif;atmifxGef; - tzJ  G @0if (Ed kifiHawmfaumifpD0if)(*) a'gufwm ref;oufpH - tzJ  G @0if (Ed kifiHawmfaumifpD0if)(i) OD;bjidrf; - ('kwd,OuUX/ tvkyform;tpnf;t±k  H;/ A[d kOD;pD;

tzG  J @XmecsKyf)

(p) OD;cspfaqG - ('kwd,OuUX/ awmifolv,form;tpnf;t±k  H;

A[d kOD;pD;tzG  J @XmecsKyf)(q) a'gufwmxGef;oif - (ygarmuQcsKyf/ aq;wuUod kvfrE Wav;)(Z) OD;vSxGef; - (jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,f/ ausmufwef;-

2)

(ps) OD;apmv_  dif - (ausmif;tkyf=uD;/ [oFmwaumvdyf)(n) OD;atmifwd k; - twGif;a&;rSL; (tzG  J @0if/ 0efxrf;a&G;cs,favhusif  h

a&;tzG  J @)(É) OD;cifarmifat; - wG  JzuftwGif;a&;rSL; (n$ef=um;a&;rSL;csKyf/

A[d kw&m;±k  H;/ jynfol @w&m;ol=uD;tzG  J @)xd kpOftwGif; ociftkef;jrif  honf a':atmifqef;pk=unftm; ocif

wifjrESif  hrdwfqufay;cJ  honf?ocifwifjronf ociftkef;jrif  h.urf;vSrf;csuft& a':atmifqef;

pk=unfod k @ tultnDay;&eftwGuf oabmwlnDcsufESpfcsufud k awmif ;qk  dcJ  honf?

(1) a':atmifqef;pk=unfESif  h OD ;axG;;jrif  hwd k @ESpfOD; a&;om;xkwfjyefxm;aom tpd k;&ESif  hjynfolwd k @tm; arwW m&yfcHcsufpmwrf;wGif jrefrmhqd k

&S,fvpfygwD0ifrsm;tm; *d k%f;*%&S  doabmxm;&S  djcif;onf rSm;,Gif;aeonf? xd koabmxm;ud k ±kyfodrf;&ef?

(2) aemif ygwDpk  H'Drd kua&pD tajctaersm;ay:xGef;vmjyD; Ed kifiHa&;

Page 62: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 62/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 61

ygwDrsm;ay:aygufvmygu ol @ (ocifwifjr) tm; Ed kifiHa&;ygwDrsm;wGif

ryg0ifr_ud k cGif  hjyK&ef?xd koabmwlnDcsufESpfcsufud k a':atmifqef;pk=unfu oabmwl

vufcHcJ  ha=umif; jyef=um;cJ  hojzif  h ocifwifjru a':atmifqef;pk=unfud kulnD&ef qufoG,fcJ  hjcif;jzpfonf? xd k @aemufwGif ocifwifjr t=uHay;cJ  honf  htwd kif; a':atmifqef;pk=unfwd k @ a&;om;xkwfa0cJ  haom “jynfol @twd kifyifcHuGefz&if  husif;yI jy\emrsm; nd  ‡E_  dif;ajz&Sif;a&;” pmwrf;

wGifyg&S  donf  h rqvygwD0ifrsm;tay: *k  d%f;*%oabmxm;jzif  h a&;om;xm;csufud k jzKwfy,f&efpmwrf;ud k xyfrH±d kufES  dyfjzef @jzL;cJhonf?

a':atmifqef;pk=unfonf xd karwWm&yfcHcsufpmwrf;ud k xd kpOfuEdkifiHawmfaumifpDtwGif;a&;rSL; ol&OD;ausmfxiftm;qufoG,fjyD; ay;yd k @cJ  honf? vlcsif;awG @qk  H&efvnf; =udK;pm;cJ  honf? od k @aomf awG @qk  HcGif  hr&cJ  hay? xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unfonf ol.oabmxm;ud k a'guf

wmarmifarmifxHwifjy&ef ocifwifjrtm;wifjyI =udK;pm;cJ  hao;onf?ocifwifjru a':atmifqef;pk=unf. tultnDawmif;cHr_rsm;ESif  h ywfowfI yxrOD;pGm olESif  h&if;ES  D;aom w&m;ol=uD;tzG  J @OuUX OD;wifatmif[def;tm; qufoG,ftultnDawmif;=unf  hrnf? OD;wifatmif[def;oabmwlv#if OD;wifatmif[def;ESifh yxrawG @jyD; a'gufwmarmifarmifESif  h qufvufawG @qk  H&efwd k @ud k t=uHay;cJ  honf[kod&onf? xd kudpPud k

a':atmifqef;pk=unfu oabmwlojzif  h OD ;wifatmif[def;ESif  h awG @qk  Ha&;twGuf ocifwifjronf Ak  dvfrSL;&JxGËf (&Jabmok  H;usdyf0if) ESif  h oG m;a&mufaqG;aEG;cJ  honf? Ad kvfrSL;&JxGËfu OD;wifatmif[def;ud k oGm;a&mufawG @qk  HcJ  hjyD; a':atmifqef;pk=unfESif  h orRw a'gufwmarmifarmifwd k @awG @qk  HaqG;aEG;Ed kifa&;twGuf =um;rS yg0ifaqmif&Gufay;&ef aqG;aEG;cJ  h&mOD;wifatmif[def;u oabmwlcJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfESif  h OD;wifatmif[def;wd k @ awG @qk  Ha&;twGufpDpOfcJ  h=u&m 1988 ckESpf/ =o*kwfv 21 &ufae@wGif awG @qk  HjzpfcJ  h=uonf?a':atmifqef;pk=unfu “jynfol@twdkifyifcHnDvmcHusif;yI jy\em

Page 63: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 63/295

oef; 0if;vI  d if2

nd  ‡E_  dif;ajz&Sif;a&;” pmwrf;ygoabmxm;rsm;ud k OD;wifatmif[def;tm;

&Sif;jyjyD; a'gufwmarmifarmifESif  h awG @qk  HaqG;aEG;wifjycGif  h&&S  d&ef =um;rStultnDay;a&;udpPud k wifjycJ  honf?

xd k&uftwGif;rSmyif a':atmifqef;pk=unfu ocifwifjrud k Ed kifiHa&;acgif;aqmif;a[mif;rsm;/ wwfodynm&Siftpkrsm;ESif  h awG @qk  HaqG;aEG;vd konf  hta=umif; ajymvmjyefojzif  h ocifwifjru taumiftxnfazmfay;cJ  honf? ocifwifjronf olESif  hodu|rf;aom armifud k,kESif  h awG @

qk  HjyD; wwfodynm&Sifrsm;ESif  h a':atmifqef;pk=unfwd k @awG @qk  Ha&;ud k tultnDawmif;cHcJ  honf?

xd ktpDpOft& 1988 =o*kwfv 21 &ufae@ rGef;vG  J 1 em&DwGif=unf  hjrifwd kif/ Ad kvfol&vrf;teD;&S  d vufzuf&nfqd kifwqd kif. tay:xyfwGif a':atmifqef;pk=unfESif  h Edk ifiHa&;orm;a[mif;rsm;jzpf=uonf  h 0d "l& ocifcspfarmif/ ocif cifatmif/ ocifxGef;cif/ a&SŒaetoif;rS OD;bxGef;/

armifud k,k/ OD;xGef;wif/ rk  H&Gmwifa&$/ pmayynm&Sifrsm;jzpf=uonf  h OD ;0if;wif ([Hom0wDowif;pm)/ armifaomfu/ OD;vS0if;(avol&JwOD;)/ a': atmifqef;pk=unf. ±k  H;tzG  J @0ifrsm;jzpf=uaom ocifwifjr/ Ad kvfpHomausmf/ OD;omxGef;(ausmufjzL)/ OD;vSwifwd k @wufa&muf aqG;aEG;yG  JjyK vkyfcJ  h=uonf?

,if;aqG;aEG;yG  Ju OD;wifatmif[def;OD;aqmifaom jynfol @qENcH,l

a&;aumfr&Sifud k todtrSwfjyKjyD; jynfol @qENv_yf&Sm;r_rsm;ud k Oya'abmiftwGif;rS jidrf;csrf;pGm;v_yf&Sm;&ef/ a':atmifqef;pk=unf acgif;aqmifI vlxktpnf;ta0;yG  J=uD;wck tjrefqk  H;jyKvkyf&efwd k @ud k oabmwlqk  H;jzwfcJ  h=uonf?

xd kpOftwGif; 1988 ckESpf/ =o*kwfv 24 &ufae@wGif Ed kifiHawmfaumifpDOuUX a'gufwmarmifarmifxHod k @ rsKd;cspfwyfrSL;a[mif;=uD;rsm;.

tcsuf (10) ygaomwifjycsufwapmif (23/ 8/ 88) &ufae@wGif xGufay:vmcJ  honf? tqdkyg 10 csufwGif “wygwDavm/ ygwDpk  Havm”/ “jynfol @qENcH,laep&mrvd kawmha=umif;”ESifh “=um;jzwftpd k;&”zG  J @pnf;ay;I

Page 64: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 64/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 63

'Drd kua&pDa&G;cs,fwifajr‡mufyG  Jrsm; jyKvk yfay;&ef t"du azmfjycJ  h=uonf?

vufrSwfa&;xd k;Iawmif;qdkcJ  h=uaom wyfrSL;rsm;rSm -(1) Ad kvfrSL;csKyfa[mif; OD;atmifa&$(2) Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;apmjrif  h(3) Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;vGif(4) Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; oD[ol& OD;vSarmf(5) Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; OD;=unf0if;

(6) Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;a&$(7) Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;wifOD;(8) Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; OD;wifarmif(9) Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;odef;wkwf(10)Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;cspfcd kif(11)Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;wifxGef;

(12)Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; OD;batmif(13)Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; OD;at;armif(14)Ad kvfrSL;=uD;a[mif; OD;=unfarmif(15)Ak  dvfrSL;=uD;a[mif; OD;xGef;atmifausmf

wd k @jzpf=uonf?'Drd kua&pDwd kufyG  J0ifaumfrwD (&efukef)uvnf; ,if;tzG  J  @. o

abmxm;ud k atmufygtwd kif;xkwfjyefcJ  honf?(u) vwfwavmtajctaet& jynfolrsm;.qENazmfxkwfjyD;

jzpfojzif  h qENcH,lyG  J jyKvkyf&efrvd k?(c) jynfol @qENazmfxkwfyG  J ta&;ay: ygwDnDvmcHESif  h ta&;ay: 

v$wfawmfwd k @ud k oydwfarSmuf&ef?(*) vuf&S  dzG  J @pnf;yk  HtajccHOya'ud k zsufodrf;ay;&ef?

(C) v$wfawmfESif  hwuG tm%myd kiftzG  Jtpnf;rsm;tm;vk  H;ud kjynfolrsm;u xkwfy,fjyD;jyDqd konf  hta=umif; a'o/ jrdK@e,f/&yfuGufaus;&Gm/ a'otvd kuf a=unmoGm;&ef?

Page 65: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 65/295

oef; 0if;vI  d if4

(i) =um;jzwftpd k;& csufcsif;zG  J @pnf;oGm;&ef?

(p) ygwDpk  Ha&G;aumufyG  J tjrefqk  H;usif;y&efwd k @jzpfonf?Tod k @jzif  h jynfolvlxkw&yfvk  H;u tk  HºuGawmif;qd kr_a=umif  h jynf

ol @qENavhvmpk  Hprf;a&;aumfr&Sifud k zsufodrf;vd kufa=umif; a=unmcJ  honf? odk @jzif  h xd kae@rSmyif orRw a'gufwmarmifarmifu ppftkyfcsKyfa&;Oya'ud k ±kyfodrf;vd kufa=umif; a=unmcJ  honf?

xd k @jyif xd kae@rSmyif OD;atmif=uD;tygt0if zrf;qD;xm;olrsm;ESif  h

tusOf;om;pkpkaygif; 2750 ud k jyefv$wfay;cJ  honf?,if;tajctaersm;ud k rqv ygwDOuUXESif  h orRw a'gufwmarmif

armifu =o*kwfv 24 &ufae@n 8 em&DwGif wd kif;jynfod k @ toHv$if  hrdef @cGef; ajym=um;cJ  honf? 4if;rdef @cGef;wGif -

“  ..........aemufESpfywf ok  H;ywftwGif;rSm ygwDta&;ay:nDvmcHxyfac:ygr,f? wygwDpepfud k ESpfoufovm;/ ygwDpk  Hpepfud kESpfouf

ovm;/ jynfol @qENcH,lzd k @ tqd kjyefwifyghr,f/ nDvmcHu jynfol @qENcH,lzd k @ jiif ;y,fv#if usaemftygt0if ygwD  fA[d ktvkyftr_aqmifaumfrwD0if (14) OD; tm;vk  H;ygwDwm0efrS EkwfxGuf=uygr,f? nDvmcHu jynfol @qENcH,lzd k @qk  H;jzwf&if aemufae@rSmjynfol @v$wfawmfu tpnf;ta0;qk  H;

a':atmifqef;pkMunf vlxkpnf;a0;yJ    Gü rdefYcGef;ajymMum;aepOf

Page 66: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 66/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 65

jzwfjyD; tjrefqk  H; jynfvk  H;u|wfqENcH,lyG  Jusif;yzd k @ pDpOfyghr,f? jynfol @

qENcH,lyGJud k=uD;=uyfzd k @ aumfr&Sifw&yfud k jynfolawG av;pm;,k  H=unfrnf  hyk*~  dKvfrsm;jzif  h jynfolawGeJ @nd  ‡E_  dif;jyD; zG  J @pnf;ygr,f? tJ  h'Da&G;aumufyG  JawGrSmawmh usaemfa&m Ed kifiHawmfaumifpD/ 0ef=uD;tzG  J @/ jynfol @w&m;ol=uD;tzG  J @/ jynfol @Oya'tusKd;aqmiftzG  J @eJ @ jynfol @vkyfief;ppfaq;a&;tzG  J @wd k @rS yk*~  dKvfrsm;a&m 0ifa&mufti&G;cH=uawmhrSm r[kwfygbl;? a&G;cs,fwifajr‡mufcH&jyD;wJ  haemuf zG  J @pnf;rnf  htzG  J @tpnf;rsmud k wm0efv$  J

ajymif;ay;zd k @ud kom tajccHOya'u tyfESif;xm;onf  hwm0efESif  htnDapmif  hxdef;aqmif&GufoGm;=urSmomjzpfygw,f”[lI rdef @=um;cJ  honf?

,if;od k @ ppftkyfcsKyfa&;±kyfodrf;a=umif;a=unmcJ  hojzif  h &efukefjrdK@wGif;Y vk  HjcKHa&;wm0efxrf;&Gufaeaom vk  HjcKHa&;wyfzG  J @rsm;udk ±kyfodrf;I&efukefjrdKŒtpGef/ jrdKŒjyifESif  h ta&;=uD;aomtaqmufttk  Hrsm;/ puf±k  H/tvkyf±k  Hrsm;/ wuUod kvfy&0k%frsm;od k @ ajymif ;a&$ŒtajcjyKapjyD; toif  hzG  J @

pnf;xm;&S  dcJ  honf?xd kuJ  hodk @ vk  HjcKHa&;wyfzG  J @0ifrsm; &efukefjrdKŒrS ±kyfodrf;oGm;jyD;aemuf

tif;pdefaxmiftygt0if tjcm;tusOf;axmifrsm;rS &mZ0wftusOf;om;rsm;pGm jypf'%frsm;av#mhayghI tpd k;&u w&m;0ifv$wfay;cJ  honf?xd kod k @ axmiftoD;oD;rS v$wfvd kufaom &mZ0wftusOf;om;rsm;onf*dka'gifrsm;azmufjcif;/ vk,ufowfjzwfjcif;/ jynfolyd kifypPnf;rsm; zsufpD;

jcif;rsm; qufvufjyKvkyfvmcJ  honf? xd k @a=umif  h jynf olvlxkrSm rdrdwd k @jrdKŒe,ftvd kuf/ &yfuGuftvd kuf/ uif;tzG  J @rsm;zG  J @pnf;jcif;/ 0g;uyfrsm;/ jcHpnf;±d k;rsm;um&Hxm;&S  djcif;wd k@ud k jyKvkyfcJh=ujyD; "g;vS  H/ 0g;c|efrsm;ud kifaqmifv#uf ae@/ n rjywf vk  HjcKHa&;uif;rsm; csxm;apmif  h=unf  hcJ  h=uonf?

xd kpOftwGif; =o*kwfv 24 &ufae@wGif jyefvnfvGwfajrmufvmaom Ak  dvfrSL;csKyfa[mif;atmif=uD;onf =o*kwfv 25 &ufae@ naeyd kif;

wGif prf;acsmif;jrdK@e,f y'krRmuGif;Y vlxk (5000) wufa&mufonf  ha[majymyGJwckjyKvkyfcJ  honf? xd ka[majymyG  JY OD;atmif=uD;u wyfrawmfud k rjzd KcG  Ja&;/ vuf&S  dacgif;aqmifrsm; EkwfxGufay;a&;/ ,m,Dtpd k;& 

Page 67: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 67/295

oef; 0if;vI  d if6

zG  J @pnf;a&;ESif  h 'Drd kua&pDwd k @ud k a[majymcJ  honf?

=o*kwfv 26 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfuvnf; a&$wd*k  Hbk&m; taemufzufrkcfY a[majymyG  JjyKvkyfcJ  honf? xd ka[majymyGJod k @&Jabmfok  H;usdyf0ifAd kvf&efEd kifESif  h ±kyf&Sifrif;om;OD;xGef;a0wd k @vnf; wufa&mufcJ  h=uonf? a':atmifqef;pk=unfu“&[ef;&Sifvl jynfoltaygif;wd k @/ tck vlxktpnf;ta0;=uD;[m jynfolvlxk&JŒqENud k wurB mvk  H;uodap&ef xkwfazmfjyvd kufwmygyJ? tJ  h'Dawmh vlxktpnf;ta0;yG  J=uD;rSm

jynfolvlxk[m pnf;urf;&S  d&S  deJ @ nDnDn$wfn$wf qufjyD; vkyfoGm;=uyg& ap/ tck'Dtpnf;ta0;yG  J=uD; wem&DeD;yg;aemufuswmud kvJ usrawmif;yefygw,f/ 'Dud kvmwJ  htcgrSm vrf; tifrwefydwfaewma=umif  hrd k @vd k @ ra&mufvmEd kifcJ  hjcif;jzpfygw,f?

'Duae@ usif;ywJ  htpnf;ta0;yG  J=uD;uawmh jynfolvlxkw&yfvk  H;[m ygwDpk  H'Drd kua&pDpepfud k&csifaewJ  hqEN jyif;jyaewma=umif  hrd k @ usif;

y&wJ  h tpnf;ta0;yG  J=uD;jzpfygw,f/ tcktpnf;ta0;yG  J=uD; jzpfEdkifwJ  htajctaeud k b,folawGupjyD; OD;aqmifcJ  hwmvJqd kawmh Armjynfuausmif;om;ausmif;oltaygif;jzpfygw,f? 'Dausmif;olausmif;om;taygif;&JŒ OD;aqmifr_a=umif  h 'Dausmif;olausmif;om;taygif;[m touftaocHjyD; OD;aqmifay;cJ  hwma=umifhrd k @ usrwd k @ 'Dvd ktpnf;ta0;yGJ=uD;vkyfEd kifwJ  htajctaeud k a&mufcJ  h&ygw,f/ 'ga=umif  hrd k @vd k @ toufaysmuf

oGm;wJ  h ausmif;om;ausmif;oltm;vk  H;ud k wrdepfcef@*k%fjyKjyD;aemuftr#a0wJ  htaeeJ @ tm;vk  H;wdwfwdwfqdwfqdwfjidrfjidrf wrdepfcef @jidrfapcsifygw,f?

tcrf;tem;rSL;.toH (usqkH;oGm;aom ausmif;om;rsm;ud k tav;jyKaomtm;jzif  h wrd epfcef @jidrfoufyg&ef arwWm&yfcHygonfcifAsm;)?

tckqd kvd k @&S  d&if tm;vk  H; 'DrSma&mufae=uwJ  h vl xky&dwfowf=uD;[m

'Drd kua&pDpepfud k ar#mf rSef;jyD;awmh 'DrSma&mufaew,fvd k @xifygw,f/ tJ  h'Dawmh'Drd kua&pDyef;wd kifud ka&mufzd k @&mrSm vlxktm;vk  H;u pnf;pnf;vk  H;vk  H;/ nDnDn$wfn$wf/ pnf;urf;&S  d&S  deJ @ csDwufrSyJ a&mufEd kifrSmyg? 'DudpPud k

Page 68: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 68/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 67

usrtcef;u¾ud kvJ enf;enf;&Sifjyyg&ap/ bmjzpfvd k @vJqd kawmh vl t

aygif;u usrta=umif;ud k odyfjyD;awmh rod=uygbl;/ rod=uwJ  htcgusawmh odcsifwJ  hqENawGvnf;&S  dygw,f/ 'gu rSefwJ  htwd kif;ygyJ/ odawmhvnf;odxdkufygw,f/ tJ  h'Dawmh tcsKd @uvnf; ajym=uw,f/ usr[mEdkifiHjcm;rSmaew,f/ Ed kifiHjcm;om;eJ @tdrfaxmifusaew,f/ jrefrmjynfEd kifiH a&;ta=umif; bmodovJvd k @vJ ajym=uygw,f/ yxr usr'DuaepjyD;awmh jynfolvlxkeJ @ yGif  hyGif  hvif;vif; qufqHyg&ap/ usrEd kifiHjcm;rSm aecJ  h

w,fqd kwmvJ rSefygw,f/ 'gayr,f  h 'gav;twGufa=umif  heJ @ usr wd kif;jynftay:rSmxm;wJ  harwWm[m b,fvd keJ@rS usqi f;roGm;Ed kifygbl;?

aemufwckajymcsifwmuawmh usr[m jrefrmjynfEd kifiHa&;ta=umif; bmrSem;rvnf;bl;wJ  h/ wu,f awmh em;vnfvGef;vd k @cufaewmyJ/ jrefrmhEd kifiHa&; b,favmuf±_yfaxG;w,f/ 'D±_yfaxG;r_'%fud k azazb,favmufcHcJ  h&w,fqd kwm usrwd k @rdom;pk todqk  H;ygyJ/ azaz pdwf

yrf;ud k,fyrf;eJ @ 'DEd kifiHa&;ud kvkyfaqmifvmwm[m bmtusKd;pnf;pdrfrSrcHpm;cJ  h&ygbl;/ 'ga=umif  hrd k @vd k @vJ vGwfvyfa&;&jyD;wJ  htcgusvd k@&S  d&ifxyfjyD;awmhtm%mvkwJ  h Ed kifiHa&;rsKd;ud k qufrvkyfbl;qd kwm azaz twdtvif; ajymoGm;ygw,f?

'Dvd kajymoGm;rsKd;a=umif  hrd k @vJ usrvJ Ed kifiHa&;avmueJ @ a0;a0; uif;uif;aecsifygw,f/ tJ  h'Dvd k a0;a0;uif;uif; aecsifcJ  hvsufom;eJ @ tckrS

bmvd k @'Dvd kta&;tcif;rSm yg0ifaeovJvd k @ar;p&m&S  dygw,f/ tJ  h'D[muawmh 'Dta&;tcif;[m wwd kif;jynfvk  H;eJ @qd kifwJh ta&;tcif;jzpfaeygw,f/ usrvJ azazh&JŒorD;vkyfaejyD;awmh acgif;a&SmifjyD;awmhaevd k @ rjzpfawmhbl;/ 'Dta&;tcif;[m wu,fawmh 'kwd, vGwfvyfa&; wd kufyG  J=uD;vdk @ ac:&ifvnf;jzpfygw,f/ 'Drd kua&pDvGwfvyfa&;ud kwrsKd;om;vk  H;vd kcsifwJ  hqENjyif;jyvGef;vd k @ jzpfay:vmwJ  hwd kufyG  J=uD;jzpfygw,f?

'Drd kua&pDeJ @ywfowf&if azazajymcJhwJ  htcsufav;wckud k usrzwfjycsifygw,f? 'Dtcsufuawmh “usaemfwd k  @[m 'Drd kua&pD0g'ud komacwfpm;atmifvkyf&r,f/ tJ  h'D0g'rsKd;t&om vGwfvyfwJ  hArmEd kifiH xl

Page 69: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 69/295

oef; 0if;vI  d if8

axmifEd kifatmif=udK;pm;&r,f/ 'grsKd;rvkyfEd kif&if usaemfwd k @jrefrmjynfu

vlawGvJepfemr,f/ usaemfwd k @wd kif;jynfud kvJ urB mu =unf  haevdk @r&wJ  hwae@ *syefeJ @*smreD 0d kif;jyD;tES  drfcH&ovd k tES  drfcH&r,fqd kwmud k owd&S  d=u&r,f? 'Drd kua&pD0g'uom vGwfvyfa&;eJ @ qDavsmfw,f? 'D0g'omjidrf;csrf;a&;ud k tm;ay;w,f?” tJh'g[m azazajymcJ  hwJ  h pum;awGyg/

'ga=umif  hrd k @vd k @ usr[m usr&J @taz tpOftvmtwd kif; 'Drd kua&pDvGwfvyfa&;wd kufyG  Jud k 0ifvd k @ E$  JcJ  h&ygw,f? tJ  h'Dawmh 'Drd kua&pD&zd k @&ef

jynfolvlxktm;vk  H; pnf;vkH;nDn$wfzd k @vd kygw,f/ nDn$wf&if bmrqd kjzpfEd kifygw,f/ rnDn$wf&if bmrSrwwfEd kifbl;?

jynfolvlxk[m nDnDn$wfn$wfr&S  dEd kifvd k @&S  d&if b,f0g'yJjzpfjzpfwd kif;jynfud k tusKd;ray;Ed kifbl;? tJ  h'D[mud k tm;vk  H;pG  JrSwfxm;zd k @ vd kygw,f? pnf;urf;r&S  dvd k @&S  d&ifvnf; b,f0g'rS ratmifEd kifygbl;? tJ  h'Dawmhusrwd k @ Ed kifiHolEd kifiHom;awG[m nDn$wfzd k @/ pnf;urf;&S  dzd k @ tjrJvd kygw,f?

'DnDn$wfzd k @ta=umif;awGajymaewkef;rSm usrwd k @wckyJajymcsifygw,f? ,ck usrajymoGm;wJ  h pum;awGxJrSm wcsKd @uvnf; oabmusr,f  hpum;awGygr,f/ rusr,f  hpum;awGvnf;ygr,f/ 'gayr,f  h usr taeeJ @uawmh jynfolvlxkud k rSefrSefuefuefajymoif  hw,fvd k @ ,k  H=unfw,f/ usrpdwfxJrSm&S  dovd k rSefrSefuefuef ajymoGm;rSmyJ/ =udKuf&ifvJaxmufcH=uyg/ r=udKuf&ifvJ usrpdwfxJrSm rSefwJ  htwd kif;vkyfwmyJ/ r

=udKufwmawmh b,fvd krSrwwfEd kifbl;/ usr wckajymcsifwmu tcktcsdefrSm wyfrawmfeJ @ jynfolvlxkt=um;rSm pdwf0rf;uG  Jae=uygw,f/'Dpdwf0rf;uG  Jr_[m aemifwd kif;jynftwGuf tE W&m,ftrsKd;rsKd;jzpfEd kifygw,f? Armhwyfrawmfqdkwm usrtaz jyKpkysKd;axmifay;cJ  hwJ  h wyfrawmfyg?

azaz ysKd;axmifcJ  hwJ  h wyfrawmfqd kwm pum;t&omr[kwfygbl;/

tppftrSefygyJ/ azazud k,fwd kif ca&aphwGif;us atmufajcuaepjyD;awmh 'Dwyfrawmfud k xlaxmif&r,fqd kwm ol @vufa&;eJ @ a&;xm;wJ  hpm&Gufpmwrf;awGvJ&S  dygw,f/ azazu wyfrawmftwGuf bm&nfrSef;

Page 70: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 70/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 69

csufawG&S  dcJhovJ/ tJ  h'D&nfrSef;csufwckavmuf usr zwfjyyg&ap?

“'Dwyfrawmf[m 'DEd kifiH/ 'DvlrsKd;twGuf/ 'DvlrsKd;awGud k;uG,f&m/vJavsmif;&m/ qnf;uyf&mqd kwJ  h taersKd;jzpfap&r,f/ 'Dvd kr[kwfbJwyfrawmfu Ed kifiHolEd kifiHom;awG&JŒpdwfxJrSm atmhESvk  H;emp&mjzpfr,fqd k&if'Dwyfrawmfud kwnfaxmifxm;wJ  h &nf&G,fcsufawG[m tvum;jzpfoGm;awmhrSmyJ?

usr rSefrSefyJajymyg&ap/ usr[m wyfrawmf&J @tay:rSm tifrwef

oHa,mZOf=uD;ygw,f? azazwnfaxmifcJ  hwJ  h wyfrawmfvnf;jzpfw,f/usrwd k @qd kwmvJ i,fi,fuwnf;u &JabmfawGvufxJrSm =uD;vmwmygyJ? jynfolvlxk=uD;uvnf; azazhtay:rSm tifrwefarwWm&S  dw,fqd kwm usrodygw,f? 'DarwWmawGtwGufvnf; usr tifrwefaus;Zl;wifygw,f? azazjyKpkysKd;axmifcJ  hwJhwyfrawmfeJ @ azazhtay:rSm tifrwefarwWm&S  dwJ  hvlxk=uD;xJrSm yËdyuQ rjzpfapcsifygbl;/ wyfrawmfom;

awGud kvnf; usr 'Dae&muaeyJ arwWm&yfcHyg&ap? vlxk tm;udk;Ed kifwJ  hwyfrawmf=uD;jzpfygap/ wd kif;jynf. *k%foduQmud kxdef;odrf;Ed kifwJ  h wyfrawmf=uD; jzpfygap/ jynfolvlxkuvnf; jzpfjyD;cJ  hwJ  h[mawGud k =udK;pm;cGif  hv$wfjyD;awmh wyfrawmftay:rSm arwWmrysufygapeJ @vd k @ awmif;yefyg&ap? usrwd k @tm;vk  H;[m nDnDn$wfn$wfeJ @ qufvkyfoGm;rSom wnfwH  hcd kifjrJwJ  h jynfaxmifpkyef;wd kif=uD;ud k a&mufEd kifrSmyg? tck ra&mufao;

ygbl;/ 'Drd kua&pDyef;wd kifud kawmif ra&mufao;ygbl;/ ra&mufcifu uG  JuG  Jjym;jym; r&S  dygeJ @? tm;vk  H;wnDwn$wfxJ 'Drd kua&pDyef;wd kifud k OD ;wnfjyD;awmhcsDwufoGm;=uyg? tJ  h'Dvd k csDwufoGm;wJ  hae&mrSm jidrf;csrf;wJ  henf;vrf;ud k ok  H;apcsifygw,f/ vlrsKd;wrsKd;[m Ed kifiHolEd kifiHom;taygif;wd k @[mpnf;urf;&S  d&S  deJ @ +idrf;csrf;wJ  henf;awGeJ @ ud k,fvd kwJ  hqENawGud k jznf  hpGrf;Ed kifw,fqd kwm tifrwef*k%foduQmeJ @jynf  hpk  HwJ  htjyKtrljzpfygw,f?

'Dv_yf&Sm;r_=uD;ud k OD;aqmifcJ  hwJ  hausmif;om;awGeJ @ ywfowfvd k @ usrajymp&mav;awG&S  dygw,f/ ausmif;om;vli,frsm;[m tifrwefrSawmfygw,f? olwd k @&JŒvuf±k  H;&nfud kvJ jyjyD;ygjyD/ tckvJ qufjyD;awmholwd k @&JŒ

Page 71: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 71/295

oef; 0if;vI  d if0

ESvk  H;&nfud k jyr,fqd kwm usr,k  H=unfygw,f?

'Dausmif;om;rsm;ud kvnf; tcsif;csif;nDnDn$wfn$wfeJ  @ qufjyD;vufwG  JoGm;zd k @ usr arwWm&yfcHcsifygw,f/ tckqd k&if ausmif;om;awGxJrSmvnf; tzG  J @tpnf;awG&S  d=uygw,f/ 'DtzG  J @tpnf;awG[m tm;vk  H;pk±k  H;jyD;awmh wnDwn$wfwnf; jzpfoGm;apcsifygw,f/ tJ  h'D[mtwGufvJ ausmif;om;nDvmcHwckac:r,fvd k @ usr=um;aeygw,f/ 'DnDvmcH=uD; jzpfay:vmwJ  htcgus&if ausmif;om;awGtm;vk  H; wpkwpnf;wnf;

jzpfoGm;ygapvd k @ usr qkawmif;vd kufygw,f?ausmif;om;av;awGu usrud kar;=uw,f? usr&JŒaemufrSm b,f

Ed kifiHa&;orm;awG&S  daeovJ/ 'DEdkifiHa&;orm;awG[m usrud k=udK;qG  JjyD;awmh olwd k @ud keif;oGm;rSmud k pd k;&drfw,fvd k @ajym=uygw,f/ tJ  h'Dvd k yGif  hyGif  hvif;vif;ajymwm usrtifrwef0rf;omw,f/ ausmif;om;vli,frsm;tifrwefyGif  hvif;w,f/ oG,f0d kufwJ  hpum;awG rajymwufbl;/ usruvJ

rSefwJ  htwd kif;yJ jyefjyD;awmhajymvd kufygw,f/ usraemufrSm b,fEd kifiHa&;orm;rS r&S  dygbl;? usr ckvkyfaewJ  hvkyfief;[mawmh jynfolvlxkvd kcsifwJ  h'Drd kua&pDjzpfajrmufa&;twGufud k 0d kif;jyD;awmh ulnDcsifygw,fqd kwJ  hEdkifiHa&;orm;a[mif;=uD;awG&S  dygw,f/ tJ  h'DEd kifiHa&;orm;a[mif;=uD;awGud k usruawmh &Sif;&Sif;yJajymxm;ygw,f? 'Dvd kulnDvd k @ aemifEd kifiHa&;tjrwfxkwfr,fqd k&if usrvk  H;vk  H;raxmufcHbl;qd kwmusr tckuwnf;

u ajymxm;ygw,f?jynfolvlxka&S @rSm usrjyefjyD;awmh ajymygr,f/ 'Drd kua&pD&&S  da&;

twGuf 0d kif;0ef;ulnDwJ  h Ed kifiHa&;orm;=uD;awG[m aemif Ed kifiHa&; tjrwfxkwfzd k @=udK;yrf;&if usrud k,fwd kifwufjyD;awmh 'Dvl=uD;awGud k ±_  HŒcsay;yghr,f?

aemufwckuawmh usrwd k @wd kif;jynfrSm vl=uD;eJ @vli,f=um;xJrSm

uG  JuGmr_awG&S  dygw,f/ tJ  h'DuG  JuGmr_awGud kvnf; ajz&Sif;zd k @vd kygw,f/ vli,fawGuvli,fawG/ vl=uD;awGuvl=uD;awGqd kwJ  h pdwfxm;awGjzpfaeygw,f/ jynfolvlxk&JŒtiftm;[m wae@xufwae@=uD;vmygjyD? 'Dvd k

Page 72: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 72/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 71

=uD;vmvd k @vJ yd kjyD;awmh pnf;eJ @/ urf;eJ @ xdef;zd k @vd kygw,f/ pnf;r&SdwJ  h tif

tm;/ trSefw&m;eJ @rud kufnDwJ  htiftm;qd kwm b,fawmhrS aumif;usKd;ray;Ed kifygbl;?

trsm;twGufyg tE W&m,fjzpfEd kifygw,f? tJ  h'ga=umif  hrd k @vd k @ trSefw&m;eJ @ud kufnDwJ  hpGrf;tm;ud kyJ qufjyD;awmhok  H;=uyg/ trSefw&m;eJ @ rud kufnDwJ  hpGrf;tm;ud k rok  H;=uygeJ @? tck vlxkbufuae tm;=uD;aewJ  htcsdefrSm tm;i,fwJ  htykdif;ud kvJ Ed kifxufpD;eif;rvkyf=uygeJ @/ 'Dvdk Ed kifxuf

pD;eif;vkyfwm[m tusif  hraumif;ygbl;/ jynfolvlxk&J @ *k%foduQmud kvnf; usqif;apygvdrf  hr,f? jynfolvlxkzufuaejyD;awmh cGif  hv$wfEd kifwJ  hoabmxm;&S  dw,fqd kwmud k uGufuGufuGif;uGif; xifay:ygap/ tckqd kvd k @&S  d&if usrwd k @[m tm;vk  H; jynfolvlxktaygif;u bmud kvd kvm;aeovJqd kwmpOf;pm;vd kufvd k @&S  d&if t"dutcsufuawmh ygwDpk  H'Drd kua&pDpepfud k vd kvm;ae=uygw,f/ wygwDpepfud k jzKwfcscsif=uygw,f?

aemuf tckqd kvd k @&S  d&if orRw a'gufwmarmifarmif[m vlxkqENcH,lyG  Jusif;yzd k @/ rusif;yzd k @ nDvmcHac:r,fvd k @qd kygw,f/ usrtaeeJ @ajym&&ifawmh 'DvlxkqENcH,lyG  J[m rvd kawmhygbl;? wwdkif;jynfvk  H;&JŒ qEN[m uGufuGufuGif;uGif;ay:aeygjyD? tm;vk  H;[m ygvDref'Drd kua&pDpepfud kyJ vd kvm;aew,fqd kwm tifrwefrS ay:vGifaeygjyD? 'Dpepfud k tjrefqk  H;ay:vmEd kifzd k @ vkyfay;zd k @qd kwm ,ck tm%myd kiftpd k;&awG&JŒwm0efjzpf

ygw,f?yef;wd kifud kra&mufao;bl;qd kwm rarh=uygeJ @? 'Drd kua&pD&wJ  htcg

usvd k @&S  d&if b,fvd kjynfaxmifpk=uD;ud k wnfwH  hcd kifjrJatmif b,fvd kvkyf& r,fqd kwmud k pOf;pm;xm;=uygOD;? wd kif;jynf&JŒtem*wfud k a&S;&_=uyg/wd kif;jynf&J @tem*wfta&;ud k rawG;=uvk  d @&S  d&if tckvufiif;jzpfay:vmwJ  h jyKjyifajymif;vJr_awGuvnf; ud k,f  hwd kif;jynfud k tusKd;ay;Ed kifrSm r

[kwfygbl;? tJ  h'Dawmh azazajymcJ  hovd k usrwd k @ Ed kifiHolEd kifiHom;rsm;[mpnf;urf;±k  daozd k @/ nDn$wfzd k @qd kwmud k b,fESpfcgyJajymajym ajymvd k @rukefEd kifatmif ajym&r,f  hudpP=uD;wckjzpfaeygw,f?

Page 73: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 73/295

oef; 0if;vI  d if2

tckusrwd k @[m vlxkqENcH,lyG  J=uD; rvd kawmhygbl;? ygwDpk  H'Drd kua&pD

pepfud kyJ vd kvm;ygw,f? 'D[mud k jrefjrefjzpfatmifvkyfay;=uyg/ 'D[mjzpfay:vmatmifvd k @ w&m;r#wwJ  h a&G ;aumufyG  JawGjzpfEd kifzd k @ tajctaeud k zef ;wD;ay;zd k @vd kygw,f? tckqd kvd k @&S  d&if jynfolvlxkw&yfvk  H;[m vuf&S  dtpd k;&tay:rSm t,k  Ht=unf tifrwefysufaew,f? tJ  h'Dawmhumoef @&Sif;pif=u,fwJ  h/ w&m;r#wwJha&G;aumufyG  Jjzpfay:vmzd k  @ ta&;ud ktu,fIrsm; b,fvd kjzpfatmifvkyf&rvJ/ vkyfay;zd k @&mawmif;ygw,f?

t"du&nf&G,fcsufuawmh 'Dtpk  d;&vnf;r[kwfbl;/ =um;jzwftpd k;&vnf;r[kwf/ aemuftpd k;&vnf;r[kwfbl;/ jynfaxmifpk=uD; wnfwH  hcd kifjrJ om,m0jzdK;a&;twGuf vkyfay;Ed kifwJ  htpd k;&ygyJ/ 'D t"duudpP tay:rSm rsufajcrjywfygapeJ  @/ wdkif;jynf&JŒ tem*wfta&;udk rarhygeJ @/arhoGm;vd k @&S  d&if tck&&S  dwJ  hatmifjrifr_[m aemifus qk  H;±_  H;r_jzpfoGm;Ed kifygw,f? tckusrwd k @ b,ftajctaerSma&mufaejyDvJ/ yef;wd kifud k uGuf

uGufuGif;uGif; jrifae&ygjyD? jrifaewJ  hyef;wd kifud k tm;vk  H;vufwG  JjyD;awmhcsDwufoGm;=uygpd k @/ pdwf0rf;ruG  J=uygeJ @/ ausmif ;om;av;awGzufu txl;pdwf0rf;ruG  Jzd k @vd kygw,f? ausmif;om;av;awGud k pdwf0rf;uG  Jatmifvnf; xd k;qGray;=uygeJ  @? ausmif;om;av;awG[m wd kif;jynf&JŒtem*wfacgif;aqmifay;r,f  h vli,fav;awGjzpfygw,f? 'Dausmif;om;av;awG&J @pdwf"gwfusatmif vkyfvd kufr,fqd k&if aemifwd kif;jynfnDn$wfa&;

twGufvJ xdyg;oGm;ygvdrf  hr,f?nDn$wfa&;ta=umif;ajymaewJ  htcsdefrSm jynfaxmifpkta=umif;

c%avmufajymvd kufyg&ap? vlrsKd;pkawGtm;vk  H;[m nDn$wfzd k @vd kygw,f? ckvltrsm;pkvlrsKd;pkuawmh jrefrmvlrsKd;awGjzpfygw,f/ vlrsm;pkjrefrmawG[m vlenf;pkawGjzpfwJ  h wd kif;&if;om;awGeJ @ pnf;pnf;vk  H;vk  H;jzpfzd k @ tvG ef=udK;pm;zd k @vd kygw,f? tm;rsm;aewJ  hvlqd kwm tm;enf;aewJ  h

vlud k tpOftjrJav#mhjyD;awmh n‡may;zd k @vd kygw,f? tJ  h'Dae&mrSm 'DwygwDpepfud k axmufcHaewJ  hvlawGeJ @ywfowfvd k @vJ usr wckajymyg&ap/ ygwD0ifaygif; tajrmuftrsm; 'DygwDay:rSm t,k  Ht=unfr&S  dawmhbl;qd kwm

Page 74: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 74/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 73

usrodygw,f? t,k  Ht=unfr&S  dawmhvd k @&S  d&ifvJ 'DygwDu xGufvd kuf=u

yg? ygwD0ifu'fjym;awGvJ jyeftyfvd kuf=uyg?'gayr,f  hvnf; olwd k @&J @t,k  Ht=unft& ygwD0iftaeeJ @ qufjyD;

xrf;aqmifaewJ  hvlawGud kvnf; tE W&m,frjyK=uygeJ @? 'Drd kua&pDqd kwmrm;rm;rwfrwf ud k,f  h,k  H=unfcsuf ud k,f&S  dEd kifwJ  hpepfrsKd;jzpfygw,f? olwd k @u qufjyD;,k  H=unfr,fqd kvd k @&Sd&if tEW&m,frjyK=uygeJ @/ ud k,f  hbmomud k,fvd kcsifwJ  hyef;wd kifud kom nDnDn$wfn$wfwufyg/ ud k,futm;=uD;ae

vd k @ tm;enf;wJ  holud k jyefjyD;*vJ  hpm;acswJ  hudpPrsKd; rjzpfay:ygapeJ @? tckqdkvd k @&Sd&if usrwd k @rSef;xm;wJ  htcsdefxuf trsm;=uD;tcsdefvGefoGm;ygjyD/tJ  h'Dawmh usrpOfpm;xm;wmxuf enf;enf;yd kjyD;awmh twd kcsKH;jyD;awmhajym&r,f  htajctaersKd;jzpfaeygjyD? 'Dtpnf;ta0;yG  Jud kaemufqk  H; usrajymcsifwmuawmh usrwd k @vlxk[m nDn$wfzd k @vd kygw,f/ pnf;urf;&Sdzd k @vd kygw,f/ trSefw&m;eJ @ud kufnDwJ  hpGrf;tm;ud k qufjyD;ok  H;oGm;zd k @vd kyg

w,f? tJ  h'Dvd k ok  H;oGm;rSom usrwd k @vd kwJ  hyef;wd kifud k a&mufEdkifygw,f/tJ  h'Dawmh usrtEl;tn$wf jynfolvlxkw&yfvk  H;ud k awmif;yefyg&ap/

jynfolvlxktm;vk  H;nDn$wf=uygap/ pnf;urf;&S  dygap/ trSefw&m;eJ @ud kufnDwJ  hvlrsKd;w&yfjzpfygap/ jynfolvlxktm;vk  H; ab;b,m tjzmjzmrS a0;uGm=uygap? aemufqk  H;taeeJ @ usrwd k @&JŒ aºuG;a=umfoHuawmh

- qENcH,lyG  Jtvd kr&S  d?

- wygwDpepfzsufodrf;ypf?- ygwDpk  H'Drd kua&pDpepf wnfaqmuf=u?- w&m;r#waoma&G;aumufyG  J tjrefqk  H;usif;yay;?qd kwJ  h aºuG ;a=umfoHygyJ”[lI ajym=um;oGm;onf? vlxkuvnf;

a':atmifqef;pk=unf. tqdkjyKcsufud k wcJeufaxmufcHI aºuG;a=umfoHrsm;jzif  h eHeuf 11 em&D 30 tcsdefwGif vlxktpnf;ta0;ud k ±kyfodrf;

vd kufonf?xd kpOftwGif; Ed kifiHawmf 0ef=uD;csKyfa[mif; OD;Eku em,u

tjzpftrSL;jyKaom “'Drd kua&pDESif  hjidrf;csrf;a&;tzG  J @ (,m,D)”ud k 1988

Page 75: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 75/295

oef; 0if;vI  d if4

ckESpf/ =o*kwfv 29 &ufwGif &efukefwd kif;A[ef;jrdKŒe,fY atmufygtzG  J @0if

21 OD;jzif  hzG  J @pnf;cJ  honf?(1) OD;Ek (0ef=uD;csKyfa[mif;) - em,u(2) ref;0if;armif (Ed kifiHawmforRwa[mif;) - OuUX(3) Ak  dvfrSL;atmif (v$wfawmfOuUXa[mif;) - 'kOuUXa[mif;(4) ol& OD;wifOD; (Ad kvfcsKyf=uD;a[mif;) - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(5) OD;oef;pdef (ygvDreftwGif;0efa[mif;) - wG  Jzuf taxGaxG

twGif;a&;rSL;(6) OD;atmif (jrif;jcH) - aiGxdef;(7) ocifcspfarmif (0d"l&) - tr_aqmif(8) ocif cifatmif (om,m0wD) - tr_aqmif(9) ocifodef;az (0g;c,fr) - tr_aqmif(10)OD;atmifa&$ (tjidrf;pm;Ad kvfrSL;csKyf) - tr_aqmif

(11)OD;apmjrif  h (Ad kvfrSL;csKyfa[mif;) - tr_aqmif(12)OD;cifarmif (0ef=uD;a[mif;) - tr_aqmif(13)OD;xGef;pdef (jrdwf) - tr_aqmif(14)Ad kvfrSL;xGef;wif (v#yfppftzG  J @ OuUX) - tr_aqmif(15)OD;baqG ('kwd,twGif;0efa[mif;) - tr_aqmif(16)OD;n$ef @atmif (ygvDreftwGif;0efa[mif;) - tr_aqmif

(17)ocifcspf ('kOuUX §bm;aumifpD) - tr_aqmif(18)OD;bxGef; (OuUX§&efukefa&S @aersm;aumifpD) - tr_aqmif(19)OD;&Jacgifn$ef @(ygvDreftrwfa[mif;) - tr_aqmif(20) OD;oka0 (,cifygvDref 'Drd kua&pDygwD0if) - tr_aqmif(21)a'gufwm0rfud ka[m(tjidrf;pm;oHtrwf=uD;) - tr_aqmif,if;'Drd kua&pDESif  h jidrf;csrf;a&;tzG  J @ (,m,D ). &nf&G,fcsufrsm;rSm

(1) vufiif;ay:aygufvsuf&S  daomjy\emrsm;ud k tpGrf;ukef ajz&Sif;&ef/

(2) 'Drdkua&pDtwGuf qENjyolrsm;. w&m;0ifawmif;qd kcsufrsm;

Page 76: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 76/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 75

&&Sda&;udk aqmif&Gufay;&efwdk@jzpfonf? OD;Ekacgif;aqmifaom

tqd kygtzG  J @tpnf;onf ta&;tcif;twGif; yxrOD;qk  H; pwifay:aygufcJ  haomtzG  J @tpnf;jzpfonf  htjyif pifjydKiftpd k;&zG  J @pnf;Ed kif&ef yxrOD;qk  H;ajcvSrf;vnf;jzpfonf?

tvm;wl ArmEd kifiHvHk;qd kif&mausmif;om;or*~/ wuUod kvfESif  haumvdyfaygif;pH kq&m§rrsm;or*~/ &efukefjrdKŒvHk;qd kif&m&[ef;ysKdrsm;or*~/ usef;rma&;0efxrf;rsm;or*~/ aq;wuUod kvfESif  h ausmif;om;rsm;

or*~ESif  h ajrmuf OuUvmyjrdKŒe,fausmif;om;rsm;or*~ponfwd k @ zG  J @pnf;ay:aygufvmcJ  h=uonf? xd k @jyif &efuif;trSwf (1) tajccHynmtxufwef;ausmif;/ awmifOuUvmytrSwf (2) tajccHynm txufwef;ausmif;/ '*HkjrdKŒe,f jynfol @aumifpD±H k;/ '*H kjrdKŒe,fygwD,lepf±H k;/ vomjrdKŒe,fygwD,lepf±H k;/ vrf;rawmfjrdKŒe,fygwD,lepf±H k;eSif  h jrdKŒe,fjynfol @aumifpD±H k; ponfwd k @ud k ausmif;om;rsm;ESif  h or*~tzG  J @tpnf;rsm;u

oydwfpcef;rsm; zGif  hvSpfv_yf&Sm;vmcJ  h=uonf?xd k @aemuf 1988 ckESpf/ =o*kwfv 31 &ufae@wGif tpd k;&0ef}uD;

tzG  J  @u a=unmcsuftrSwf 1§88 jzif  h jrdKŒe,fjynfol @aumifpD±H k;rsm;/Ed kifiHawmfyd kiftaqmuftODrsm;ud k odrf;yd kufum oydwfpcef;zGif  hvSpfaeolrsm;ud k z,f&Sm;=u&ef xkwfjyefa=unmonf?

xd kpOftwGif; Ed kifiHawmforRw a'gufwmarmifarmifu 1988 ckESpf/

pufwifbmv 1 &ufae@wGif -“rdrdwd k @onf tajccHOya'/ w&m;Oya'wd k @ud k apmif  hxdef;vdkufem& 

rnfjzpfa=umif;/ Oya'rsm;ESif  htnD ESpfouf&mpepfud k jynfolrsm; a&G;cs,fEd kif&ef r=umrDusif;yawmhrnf  hygwDnDvmcHESif  h v$wfawmfwd k @rS qH k;jzwf=urnfjzpfa=umif;/ jynfol @qENcH,lyG  JESif  h taxGaxGa&G;aumufyG  Jrsm;wGif vGwfvyfaomjynfolwd k @rS qH k;jzpf=urnfjzpfa=umif;/ jynfol @qENcH

,lyJ  GESif  h taxGaxGa&G;aumufyG  Jrsm;wGif vGwfvyfaom jynfolwd k @ av;pm;aomyk*~  dKvfrsm;u }uD;=uyfI ulnD=u&ef arwœ m&yfcHvd ka=umif;/ausmif;om;or*~zG  J @pnf;a&;uk  d pnf;urf;wuszG  J@pnf;&ef oabmwl

Page 77: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 77/295

oef; 0if;vI  d if6

a=umif;ESif  h 1962 ckESpfZlvd kifv 8 &ufae@ azmufcG  JjzdKcscH&aom ausmif;

om;or*~taqmufttH kud k jyefvnfwnfaqmufay;rnfjzpfa=umif;/jynfol @0efxrf;rsm;tm;vH k; vkyfief;cGifod k @ jyefvnf0ifa&mufI jynfol @tusKd;ud k o,fyd k;=uapvk  da=umif;” ponfjzif  h rdef @cGef;ajym=um;oGm;onf?

1988 ckESpf/ pufwifbmv (2) &ufae@wGif 0ef}uD;tzG  J @csKyf n$ef=um;csuf (3§88) ud k xkwfjyefI jynfol @0efxrf;rsm;tm;vH k; tvkyf

od k  @ jyefvnf0ifa&muf&ef E_  d;aqmfcJ  honf? od k@aomf 0efxrf;rsm;u xd knGef=um;csufrsm;ESifh trdef @rsm;onf 4if;wdk @ESif  h rywfoufovd kaecJ  h=ujyD; ,if;wd k @. rlvEd kifiHa&;&nfrSef;csufrsm;ud k qufvufaumftxnfazmfcJ  h=uonf?

tvm;wl pufwifbm (3) &ufae@wGif ynma&;0ef}uD;ESif  h wuUod kvf/ aumvdyfq&m/ q&mrrsm;ESif   h awG @qH kjcif;tcrf;tem;ud k wuU

od kvfrsm; A[d kaumifpDcef;rwGif jyKvkyfcJ  hjyD; pufwifbm(2) &ufae@uxkwfjyefcJ  honf  h EdkifiHawmforRw a'gufwmarmifarmif. rdef @cGef;ygausmif;om;or*~zG  J @pnf; a&;/ ausmif;om;or*~taqmufttH kaqmufvkyfa&;udpPwd k @ESif  h pyf vsOf;I ausmif;om;or*~,m,Dtr_aqmiftzG  J @ESif  hq&m/ q&mrrsm; ,m,Dtr_aqmiftzGJ  @wdk@. oabmxm;rsm;udkawmif;cHcJ  honf? ,if;wd k @. oabmxm;xkwfjyefcsufwGif -

“ausmif;om;ESif hjynfolonf wom;wnf;jzpfI jynfolrsm;.awmif;qd kcsufjzpfonf  h wygwDpepfzsufodrf;a&;ESif  h =um;jzwf tpd k;& csufcsif;zG  J @pnf;a&;/ 'Drd kua&pD&&S  da&;wd k @ud k vd kufavsmjcif;r&S  dor# umvywfvH k; u|Ekfyfwd k  honf ausmif;om;or*~zG  J  hpnf;jcif;ud kvnf; vufcHvdrf  hrnfr[kwf” [lI yg&S  donf?

xd k @twl ,if;ae@ (2 ² 9 ² 88) wGif 'Drd kua&pDESif  h jidrf;csrf;a&;tzG  J @

(,m,D) A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @tpnf;ta0;ud k trSwf (10) 0uFbmvrf;Y jyKvkyfcJ  h=ujyD; a=unmcsuftrSwf (2) ud k xkwfjyefcJ  h=uonf?,if;a=unmcsufwGif -

Page 78: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 78/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 77

“ jynfwGif;ygwDpH k'Drd kua&pDtjrefqH k; ay:xGef;vma&;twGuf jynf

olwd k @. wcJ eufqENjy taxGaxGoydwfjuD;ud k 1988 ck ESpf/ pufwifbm8 &ufae@wGif qifE$  Jrnfjzpfa=umif;/ 'Drd kua&pDESif  hjidrf;csrf;a&;(,m,D). oabmxm;ESif  h vkyfief;pOfud k axmufcHaom &[ef;&Sifvljynfolrsm;onf tqd kygtaxGaxGoydwf}uD;wGif tvH k;t&if;jzif  h tpGrf;ukefyg0ifqifEJ   $=u&efESif  h vlxktwGif; pdwf0rf;uG  Jjym;r_r&d  S/ txl;aoG;pnf;nDnGwf=u&ef/ tzsuform;rsm;u trsKd;rsKd;zsufqD;&ef vkyf=uHvdrf  hrnf? 4if;ud k

&ifqd kifEd kif&eftwGuf txl;pnf;urf;ao0yf=u&ef/ Twd kufyG  J}uD;onfESvH k;&nfwd kufyG  Jjzpf&m rnfod k @yif &efpv_  H @aqmfonfjzpfap/ t=urf;rzufrd=u&ef” wd k @yg&S  donf? Ta=unmcsufonf rqvppftpd k;&jzKwfcs&eftwGuf jynfolvlxktm;v_  H @aqmfvd kufjcif;yifjzpfonf?

pufwifbm 5 &ufaeh or0g,rtoif; 0efxrf;rsm;or*~tzG  J @(,m,D)/ wmarGjrdKŒe,fusL&Sifq&m§rrsm; or*~tzG  J @ (,m,D)/ ajrmuf

OuUvmyjrdKŒe,f a&SŒaersm;or*~tzG  J @ (,m,D)/ usef;rma&;0efxrf;rsm;or*~tzG  J @ (,m,D)/ rlqviftcrJ  haq;±H ktvkyform;or*~tzGJ @ (,m,D )/omauw+rdKŒe,fpmayv_yf&Sm;r_tiftm;pk (,m,D)/ jrefrmhtmrcHvkyfief;aumfyd ka&;&Sif;tvkyform;or*~tzG  J @ (,m,D)/ pme,fZif;or*~tzG  J @(,m,D)/ av,mOftif*sifeD,mrsm;or*~tzG  J @ (,m,D ) ESif  h vl @tcGif  hta&;qd kif&m trsKd;om;aumfrwDtzG  J @wd k @udk zG  J @pnf;cJ  h=ujyD; wygwD tm

%m&Sifzsufodrf;a&;ESifh =um;jzwftpdk;& tjrefqHk;zGJ@pnf;ay;a&;udkawmif;qdkcJ  h=uonf?

xd kae@rSmyif tpd k;&u oydwfpcef;rsm;ESif  h qENjyaeolrsm;tm; wefjyeftzsuftarSmif  hvkyfief;rsm; vkyfud kifEd kif&ef &efukef+rdKŒ ppfr_xrf;a[mif;rsm;trsm;pkaexd kif&m awmifOuUvmy+rdKŒe,fpDrHudef; (1) &yfuGuf twGif;od k @ uyprS xkwfvkyfcJ  haom wkwf/ "g;vufeufrsm;ESif  h *sif*vdao

wœ mrsm; vma&mufcsay;r_a=umif  h owif ;jyef @um &yfuGufvlxkESif  h xd yfwd kuf&ifqd kifawG@+yD; tjyeftvSeft=urf;zufwd kufcd kufcJ  h=uonf? ,if;wd kufcd kufr_a=umif  h ppfwyfrSpdwfºuGaq;rsm;ESif  h xH kaq;rsm;xd k;ay;xm;

Page 79: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 79/295

oef; 0if;vI  d if8

aomvlaygif; (23) OD; acgif;jzwfrD;±_  dŒowfjcif;cH&onf? pDrHudef;&yfuGuf&S  d

tdrfajc(46) vH k;vnf; rD;±_  dŒzsufqD;cHcJ  h&onf? tvm;wlyif &efukef+rdKŒuav;aq;±H k}uD;od k @ jzef  hjzL;ay;a0aeaom a&wd kifuDud k tqdyfcwfcJ  honf  hppfwyfrS apcd kif;cJ  holig;OD;vnf; towfcHcJ  h&onf?

tqd kygowif;onf vGwfvyfaom yk*~vdupmapmif/ owif;pm/*sme,fwd k @wGif "gwfyH krsm;ESif  hwuG azmfjyyg&S  d&m &efukef/ rE Wav;tygt0if+rdKŒ}uD;rsm;txd *,uf±d kufoGm;cJ  havonf?

4if;jzpf&yfa=umif  h jynf olESif  hwyfrawmf=um;wGifvnf;aumif;/ Ed kifiHawmfacgif;aqmifrsm;ESif  h jynfolvlxkt=um;wGifvnf;aumif; ,H k=unfr_uif;rJ  hvmum tpd k;&tm; xdyfwd kuf&ifqd kifqef @usifr_rsm;ud k wd k;yGm;vmcJ  honf?

tvm;wlyif axufvSrf;a&;wyfzG  J @0ifrsm;ESif  h OD;ae0if;.orD; r*Fvm'H kppfaq;±H krS aq;0efxrf;t&m&S  d Ad kvfrSL;cifpENm0if;yg0ifaomtkyfpk

u trsm;pm;oH k;aeaom tpm;tpmESif  h a&wd k @wGif tqdyfcwfr_a=umif  hvnf;aumif;/ &yfuGufrsm;od k @vd kufvHrD;uGif;ypfolrsm;a=umif  hvnf;aumif;jynfolvlxktaygif; txdwftvef @usD;vef @pmpm; jzpfapcJ  h&onf?

,if;uJ  hod k @ ae&mtES @HqlyltH kºuGqENjyaepOftwGif; pufwifbmv9 &ufae@wGif &efukef+rdKŒ/ 0uFbmvrf;/ jcHtrSwf(10) Y 'Drd kua&pDESif  hjidrf;csrf;a&;tzG  J @ (,m,D) em,uOD;EkESif  h jynf wGif;jynfyowif;pmq&m

rsm;awG @qH kI oif;pm&Sif;vif;yG  JjyKvkyfcJ  honf? owif;pm&Sif;vif;yG  JwGifOD;Eku -

“ 1947 ckESpfwd kif;jyKjynfjyKv$wfawmfu twnfjyKcJ  haom zG  J@pnf;tkyfcsKyfyH ktajccHOya't& usaemfomv#if w&m;0if 0ef}uD;csKyfjzpfa=umif;ESif  h pif +ydKiftpd k;&zG  J @pnf;a=umif;” a=unmcsuf xkwfjyefcJ  honf?

4if;.pif+ydKiftpd k;&wGif orRwref;0if;armif/ 0ef}uD;csKyfOD;Ek/ um

uG,f a&;0ef}uD; OD;wifOD; ponfwd k @jzif  hzG  J @pnf;a=umif;a=unmcJ  honf?,if;udpPESif  h ywfoufI pufwifbmv 9 &uf nae 8 em&D 25

rdepftcsdefwGif bDbDpDtoHv$if  hXmewGif OD;EkonftaxGaxGa&G;aumuf

Page 80: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 80/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 79

yG  Jrsm;ud k wvt=umwGif usif;yay;rnfjzpfa=umif;/ 4if;wOD;wnf;om

w&m;0if0ef}uD;csKyfjzpfa=umif;/ urB mhEd kifiHrsm;u 4if;ud kom todtrSwfjyK&efawmif;qd ka=umif; xkwfv$if  hoGm;cJ  honf? OD;atmif}uD;url OD;Ek.vkyfaqmifcsufonf tvGeftEW&m,f}uD;a=umif;/ a':atmifqef;pk=unfuvnf; OD;Ek.vkyfaqmifcsufrSm ravsmfuefa=umif;/ vli,ftrsm;pkuvnf; 4if;wd k  h.}udK;yrf;xm;aomatmifyG  Jud k vuf0g;}uD;tkyftjrwfxkwfoGm;onf[k xifjrifa=umif; xkwfazmfajym=um;oGm;cJ  h=u

onf?pif+ydKiftpd k;&zG  J @pnf;jcif;ESif  h ywfoufI at&S0dpf (Asia Weeks)

pmapmifrS owif;axmufwOD;u OD;EkESif  h awG @qH kar;jref;onh  ftcg OD;Eku“ usaemfwd k @ [d koH k;a,mufeJ @ nDnGwfzd k @ vltcsKdŒu odyfvd kvm;cJ  h=u

ygw,f/ [d koH k;a,mufqd kwm a':atmifqef;pk=unf/ OD;wifOD;ESif  h OD;atmif}uD;wd k @jzpf=uygw,f? olwd k @oH k;OD; usaemfwd k @tzG  J @eJ @aygif;r,fqd k&if

aygif;Ed kifygw,f? usaemfuawmh tzG  J @xJ0ifvm&if usaemf  hvrf;pOfrd k@ usaemfyJ acgif;aqmif&rSmyJ?

usaemfwckckvkyfcsifjyDqd k&if wcgwav usaemf  h&JabmfawGeJ @awmifrwd kifyifbJ csufcsif;vkyfwwfygw,f? 'gayr,h  f olwd k @u usaemfvkyfwmr}udKufbl;qd k&if usaemfacgif;aqmifr_u qif;ay;r,f? usaemfvkyfwm[m olwd k @vufcHw,fqd k&if usaemf  hud k axmufcH=u&rSmyJ? tJ'g[m 'Drd k

ua&pDygyJ? 'gayr,h  f usaemf[m y&d,m,fr&S  dwJ  hvl/ tavmoH k;q,fjrefjrefqefqefvkyfwwfwJ  hvlqd kjyD; ajym=uw,f? y&d,m,fr&S  dwJ  hol[mwcgwavraumif;wmjzpfwwfayr,f  h wcgwavusawmh aumif;wwfygw,f?

OD;ae0if;u usaemf  hqDu tm%mud k vk,lvd k @ rjzpfEd kifygbl;? 'gayr,hf usaemf[m tajccHOya't& w&m;0if0ef}uD;csKyfjzpfw,fqd kwm

ArmjynfolawGa&m/ ArmjynftjyifbufuvlawGyg odatmif usaemfvkyfcsifw,f? [d kvluawmh tajccHOya't& w&m;0ifxm;wJ  h acgif;aqmifr[kwfygbl;? usaemfom tajccHOya't& acgif;aqmifjzpf±H kwif

Page 81: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 81/295

oef; 0if;vI  d if0

rubl;/ jynfolawG&JŒ wcJeufaxmufcHr_ud k &xm;oljzpfygw,f” [lI

&Sif;vif;ajym=um;oGm;onf?xd k @aemuf pufwifbmv 10 &ufae@wGif rqvygwD ta&;ay:ygwD

nDvmcHud k &efukef+rdKŒjynfol @v$wfawmftpnf;ta0;cef;rY usif;y jyK vkyfcJ  honf? xd knDvmcHu ygwDpH kpepfjzif  h taxG axGa&G;aumufyG  J usif ;y&ef qH k;jzwfcsuf csrSwfcJ  honf? xd knDvmcHwGif ygwDpH kOuUX a'gufwmarmifarmifu -

“ ygwDnDvmcHrS qH k;jzwfvd kufonf  htwd kif; jynfol @v$wfawmfwGifygwDpH k'Drd kua&pDpepf v$  Jajymif;usif  hoH k;Ed kif&efv$wfawmf. tqH k;tjzwfcH,lrnfjzpfa=umif;/ ygwDpH k0if,SOf+ydKifEd kif=urnf  h taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;ud k tjrefqH k;ESif  h tr#wqH k;/ tvGwfvyfqH k;jzpfatmif usif;yay;&efpDpOfxm;a=umif;” ajym=um;oGm;onf?

1988 ckESpf/ pufwifbmv 11 &ufae@wGif pwkwΠt}udrf jynfol @

v$wfawmftpnf;ta0;ud k qufvufusif;ycJ  honf? xd k tpnf;ta0;wGif jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;. t=uHjyKwifjycsufrsm;tay: jynfol @v$wfawmfu vufcHoabmwlum Ed kifiHawmfaumifpDOuUXa'gufwmarmifarmifu -

(u) ygwDpH kpepfjzif  h taxGaxGa&G;aumufyG  Jrsm;usif;y&ef/(c) ygwDpH kpepfjzif  h taxGaxGa&G;aumufyG  Jrsm; usif;yEd kifa&;t

wGuft[ef  htwm; jzpfaeaom tajccHOya'yg oufqd kifjyÏmef;csufrsm;ESif  h tjcm;Oya'/ enf;Oya'rsm; y,fzsufay;Ed kifa&;twGuf jynfol @v$wfawmfu Ed kifiHawmfaumifpDod k @v$  Jtyf&ef?

(*) tajccHOya'yk'fr 43 (u) t& pwkwΠt}udrf jynfol @v$wfawmf. yk  HrSefoufwrf;onf taxGaxGa&G;aumufyG  Jusif;yjyD;I jynfol @v$wfawmftopf pwifpnf;a0;onf  hae@txdom jzpfa=umif; av#mhayh g

owfrSwf&ef?(C) pwkwΠt}udrf jynfol @v$wfawmfyÌrtpnf;ta0;u zG  J @pnf;

ay;xm;aom a&G;cs,fwifajr‡mufyG  Jusif;ya&;aumfr&Sifud k zsufodrf;ay;

Page 82: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 82/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 81

&ef?

(i) w&m;r#waom taxGaxGa&GaumufyG  J atmifjrifpGm usif;yEd kifa&;twGuf atmufygazmfjyyg yk*~  dKvfrsm;ud k a&G ;cs,fwm0efay;tyf&ef?

(1) OD;baX; (tjidrf;pm; b¾mawmfrif;}uD;)(2) OD;ausmfnGef @ (tjidrf;pm;uae'gqd kif&m jrefrmoHtrwf}uD;)(3) OD;pef;armif (tjidrf;pm;ac|wmpkaqmif;a&;ESif  h tmrcHpmcsKyf

rif;}uD;)

(4) OD;apm=um'd k; (tjidrf;pm;Ad kvfrSL;csKyf)(5) q&mcs,f (,cifygvDreftrwfESif  h jynfol @v$wfawmf ud k,fpm;

vS,f)(p) a&G;aumufyG  Jaumfr&SifwGif tzG  J @0ifOD;a&wd k;jcif;/ vpfvyfonf  h

ae&mwGiftpm;xd k;jcif;udpPrsm; aqmif&Gufyd kifcGif  hud k jynfol @v$wfawmfuEd kifiHawmfaumifpDod k @ v$  Jtyf&ef?

(q) ygwDtzG  J @tpnf;rsm;ud k rSwfyH kwifjcif;/ a&G;aumufyG  J pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;ESif  h vk yfief;wm0efrsm; a&;qG  JjyÏmef;ay;jcif;wd k @ud k aumfr&SifESif  h nd  ‡Ed  _if;aqmif&Gufay;a&;twGuf jynfol @v$wfawmfu Ed kifiHawmfaumifpDod k @v$  Jtyf&ef?

(Z) taxGaxGa&G;aumufyG  Jud k jynfol @ v$wfawmftwGufomusif;y&ef?

(ps) taxGaxGa&G;aumufyG  Jusif;yrnfhae@onf ,ae@rSpI oHk;vjynf  haomaeh[k owfrSwfay;&ef/ od k @aomf ay:aygufvmrnf  h ygwDtzG  J @tpnf;rsm;u a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifod k @ t=uHjyKcsuft& ,ae@rSpIwvcG  Jjynf  haomae@xuf rapmbJjzpfap/ oH k;vausmfvGefonh  ftcgrS jzpfap jyifqifowfrSwfusif;yEd kifonf  h vkyfyd kifcGif hud k jynfol @v$wfawmfaumifpDod k @v$  Jtyf&efwdk @jzpf=uonf?

xd k @aemuf a&G;aumfyG  Jaumfr&Sifonf rdrdwd k @aumfr&Sif. oabmxm;ud k wd kif;jynfodk @wifjy&ef ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  Jusif;ya&;aumfr&Sif.a=unmcsuf trSwf(1) ud k atmufygtwd kif; xkwf

Page 83: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 83/295

oef; 0if;vI  d if2

jyefvd kufonf?

“ 1? Taumfr&SiftzGJ @0ifrsm;onf touft&G,ft& tzufzufrStem;,lae=uaom yk*~  dKvfrsm;jzpfI rnfonf  hygwDEd kifiHa&;ud  kr# qufvufvkyfud kif&ef &nf&G,fcsuf&S  d=uolrsm;r[kwf=uyg? rdrdwd k @. ud k,fa&;ud k,fwmtwGufvnf; wpH kw&m ar#mfrSef;xm;jcif;&S  d=uolrsm; r[kwf=uyg? od k @&mwGif ,ae@jzpfay:aeaom wd kif;jynf.tajctaet& Ed kifiHawmfaumifpD aumfr&SiftzG  J @0ifrsm;tm; taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;ud k

vGwfvyfpGm =um;0ifaqmif&Gufay;&ef arwœ m&yfcHcsuft&vnf;aumif;/11 ² 9 ² 88 &ufaehu jynfol @v$wfawmftpnf;ta0;wGif Ed kifiHawmforRw. rdef  h=um;csuftwd kif; ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  Jaumfr&Sif.vkyfief;rsm;ud k Ed kifiHawmfaumifpDu wpH kw&mpGufzufr_ rjyK &H komr aumfr&Sif. vd ktyfaom tultnDrsm;ud kay;rnf[k tmrcHcsufay;jyD;v#if a&G;aumufyG  Jrsm;ud k tvGwfvyfqH k;/ tr#wqH k;/ tjrefqHk;

jyKvkyfay;&ef arwœ m&yfcHcJ  h&m taxGaxGa&G;aumufyGJudpPrsm;wGif aumfr&Sifonf vGwfvyfpGm aqmif&GufEd kifcGif  h&S  donf[k ,H k=unfjcif;a=umih  fvnf;aumif;/ aumfr&SiftzG  J @0ifrsm;onf apwemtjynh  ft0ESif  h wwfpGrf;or# aqmif&Gufay;&ef aumfr&SifwGif yg0ifcJ  h=ujcif;jzpfygonf?

2? od k@ygI ygwDpHk'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ}uD;ud k r=umrDusif;y&eftwGuf ygwDpH k'Drd kua&pDud k awmif;qd kae=uaom &[ef;&Sifvl/

ausmif;olausmif;om;rsm;/ jynfolrsm;tygt0if wm0ef&S  daom acgif;aqmifrsm;onf Taumfr&SifESif    h yl;aygif;ulnDaqmif&Guf=ujyD; vd ktyfaom t=uHOm%frsm;ay;=uyg&ef av;pm;pGm zdwfac:tyfygonf?”

od k @aomf jynfolvlxkESif  h 'D rd kua&pDacgif;aqmifrsm;u tpd k;& usif;yrnf  ha&G;aumufyG  Jud k t,H kt=unfr&S  dbJ =um;jzwftpd k;& zG  J @pnf;ay;&efud kom awmif;qd kcJ  h=uonf? tpd k;&u oH k;vjynh  faeaomae@wGif taxG

axGa&G;aumufyGJrsm; usif;yay;rnfqdkaomtcsufudkvnf; jiif;qd kcJ  h=uonf?

1988 ckESpf/ pufwifbmv 13 &ufae@wGif A[ef;+rdKŒe,f/ trSwf

Page 84: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 84/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 83

(94) ewfarmufvrf;&S  d ygwDpk  H'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J usif ;y

a&;aumfr&Sif±H k; tpnf;ta0;cef;rY jyKvkyfcJ  haoma&G;aumufyG  J aumfr&SifESif  h Ed kifiHa&;acgif;aqmiftzG  J @tpnf;rsm;awG @qH kyG  Jod k @ OD ;atmif}uD;/ a': atmifqef;pk=unf/ ol&OD;wifOD;/ &efukefjrdK@vH k;qd kif&m &[ef;ysKdor*~tzG  J @csKyf/ jrefrmEd kifiHvH k;qd kif&m tvkyform;or*~tzG  J @csKyf(&efukef)/ Oya'±H k;rsm;qd kif&m tvkyform;or*~(&efukef)/ wuUod kvfbG  J  @& ausmif;om;a[mif;rsm;tzG  J @/ 'Drd kua&pDwk  dufyG  J0ifausmif;om;rsm;tzG  J @/ wuUod kvf

rsm; (&efukef) wd k @rS OuUXESif  h twGif;a&;rSL;rsm;/ ud k,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJ  h=uonf?

xd kaqG;aEG;yG  JwGif OD;atmif}uD;/ a':atmifqef;pk=unf/ ol&OD;wifOD;ESif  h wufa&mufvm=uaom tzG  J @tpnf;rsm;rS yk*~  dKvfrsm;u ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  Jaumfr&SifwGif yg0ifonfhyk*~  dKvf}uD;rsm;ud krdrdwd k @taejzif  h av;pm;,H k=unfyga=umif;/ *g&0vnf;jyKyga=umif;/ ok  d @&m

wGif Taumfr&Sifud k vuf&S  dtpd k;&u zG  J @pnf;ay;jcif;jzpfI wd kif;jynfESif  hjynfolvlxku tpd k;&tay: vH k;0t,H kt=unfr&S  d=uawmhojzif  h tpd k;&u a&G;cs,fcef @xm;onf  h aumfr&Sifud k vH k;0vufrcHEd kifa=umif;/ ,H k=unfr_vnf;r&Sd=ua=umif;/ vuf&Sdtaetxm;wGif oHk;vtwGif; a&G;aumufyG  Jrsm;usif;yygu 26 ESpfwmr# zG  J @pnf;xm;jyD; Ed kifiHawmfb¾jzif  h pnf ;±H k;v_yf&Sm;aeonf  h tm%m&ygwD ud k ,cktxd ygwDtzG  J @tpnf;

rsm;/ rzG  J@&ao;aom/ b¾maiGvnf;r&SmazG&ao;aom tzG  J @tpnf;rsm;taejzif  h a&G ;aumufyG  JwGif yg0if,SOf+ydKif&ygu rnfonf  henf;ESif  hr# w&m;r#waom a&G;aumufyG  JrjzpfEd kifa=umif;/ wyfrawmfom;rsm;tm;vH k;eSif  htpd k;&0efxrf;trsm;pkrSm vuf&S  dtm%m&ygwD. ygwD0ifrsm;jzpfaeao;&m wyfrawmfESif  h0efxrf;rsm;tm; rnfr#yif =um;aeyg[k nGef=um;csufxkwfaeapumrl jynfolvlxku ,H k=unfr_r&S  d=ua=umif;/ ,ck t+rdKŒ+rdKŒ

te,fe,fwGif tkyfcsKyfa&;,Eœ &m;vnf;r&S  d/ vH kjcHKr_vnf;r&S  dojzif  h a&G;aumufyG  JjyKvkyf&efrjzpfEd kifa=umif;/ od k @jzpfI jynfolvlxku ,H k=unf=uonh  f yk*~  dKvfrsm;yg0ifaom “ =um;jzwftpd k;&” tjrefqH k; zG  J @pnf;ay;oif  h

Page 85: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 85/295

oef; 0if;vI  d if4

a=umif; aqG;a@G;cJ  h=uonf?

xd k @tjyif 15 ² 9 ² 88 &ufae@xkwf a=u;rH kowif;pmwGifvnf;“OD;atmif}uD;/ a':atmifqef;pk=unfESif  h ol&OD;wifOD;wd k @. jynfolw&yfvH k;od k @yef=um;csuf” acgif;pOfyg pmwapmifud kvnf; (14 ² 9 ² 88) &ufpG  Jjzif  h ‚if;wd k @oH k;OD;ud kwd kif vufrSwfa&;xd k; xkwfa0xm;onf  htwd kif; azmfjyxm;onfudk awG @&onf? xd kyef=um;csufrSm -

1? wae@xufwae@ =uHKawG @vm&onf  h pD;yGm;a&;tcuftcJ t

usyftwnf;=um;rSyif jynfolwd k @. 'Drd kua&pDwd kufyG  Jt&S  defonf jrih  frm;vmcJ  honf? wEd kifiHvH k; r=uHKpzl; jyif;xefvSonf  h 'Drd kua&pDa&;twGufjynfolw&yfvH k;u qENjyKaeygvsuf tpd k;&u yxraomf rodusKd;u|HjyKum tcsdefqJ  Gonfhenf;y&d,m,fud kom usif  hoH k;cJ  h&mrS ,cktcg wxpfavsmhjyD; ygwDpH kpepfjzif  h a&G;aumufyG  Jud k oH k;vtwGif; usif;yay;&ef a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifud k yk*~  dKvfig;OD;jzif  h zG  J @pnf;ay;cJ  hygonf?

2? jynfolwd k @u tpd k;&ud k r,H k=unfyg? xd k @a=umif  hvnf; a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifud k r,H k=unfyg? tvGefwd kawmif;vSaom oH k;vqd konf  h tcsdeftwGif;Y tm%m&tpd k;&. taxmuftyH  hcHygwDESifh bmwckrS toif  hrjzpfao;aom tjcm;ygwDwd k @. ,S OfjydKifta&G;cH&rnf  h a&G ;aumufyG  Jqd konfrSmvnf; rnfod k  @r# w&m;r#wr_r&S  dEd kif[lonf  htcsufud kvnf;jynfolwd k @u aumif ;pGmodae=uygonf? Ttcsufrsm;ud kvnf; ,ae@

qENjyae=uonf  h jynfol @tiftm;pkrsm;u tpd k;&uzGJ @ay;onfh a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifa&SŒarSmufY jywfom;pGm wifjycJ  hjyD;jzpfygonf?

3? qENjytiftm;pk}uD;xJY a&SŒwef;rS aoG;ajrus wd kufyG  J0ifcJ  h=uonf  h ausmif;om;vli,frsm;onf twufºuGqH k; yg0ifolrsm;jzpf=uonf? ,cktcgwGif jynfolwd k @eSif  h vufwG  JjyD; jidrf;csrf;pGm qENjyonf  hausmif;om;rsm;&S  dovd k tpd k;&. tcsdefqG  Jr_enf;y&d,m,fud k repf+rdKŒo

jzif  h jyif;jyaompdwf"gwfa=umif  h tpmiwfcHqENjyausmif;om;rsm;ud kvnf;aumif; awG @jrifvm&onf? trsm;jynfolxJY tm;rvk  dtm;r& jzpfjcif;/ ,ckxuf jyif;xefvSaomajcvSrf;ud kyif vSrf;vdkaomolrsm; &S  d

Page 86: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 86/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 85

vmonfud kyif awG @vmygonf?

4? odk @aomf T'Drd kua&pDwd kufyJ  Gonf ESvH k;&nfwd kufyG  Jjzpfygonf?pnf;urf;aooyfpGmqENjy&if; &J&if  haomESvH k;&nfowœ   djzih  f atmifyG  JcH,l&rnf  hwd kufyG  Jjzpfonf? tpd k;&onf jynfolawGtvd k&S  donf  h =um;jzwf tpd k;&w&yf tjrefqH k;zG  J @pnf;&efrSwyg; tjcm;enf;vrf;r&S  dyg/ ausmif;om;xktygt0if jynfolw&yfvH k;uvnf; xufjrufonf  hESvH k;&nf owœ   dud kom ppfrSefonf  hvufeuftjzpf ravsmhaomZG  J/ rqkwfrepfaom pdwf

"gwfjzif  h jid rf;csrf;pGmqENjyr_udk raoGz,fvJpdwfr&Snfr_/ qENjyif;jyr_wd k @jzif  ht=urf;zufr_/ aoG;xGufoH,d kr_ESif  h tjcm;tedÏm±H kjzpfay:r_rsKd;rsm; rjzpfay:apzd k @ txl;a&Smif&Sm;&ef vd ktyfygonf?

“ppfrSefaom'Drd kua&pDwd kufyG  J rkcsatmifjrif&rnf?”(yHk) ····· ( OD;atmif}uD;)(yHk) ····· ( a':atmifqef;pk=unf)

(yHk) ····· (ol&OD;wifOD;)[lI jzpfonf?

xd k @tjyif (13 ² 9 ² 88) &ufae@xkwf Ad kvfwaxmif owif;pmwGifvnf; “vuf&S  d tpd k;&ud k jynfol,H k=unfr_vH k0uif;rJ  hum =um;jzwf tpd k;&zG  J @v#if oydwfrsm;&yfpJrnf? OD;atmif}uD;/ ol&OD;wifOD;ESif  h a':atmifqef;pk=unfwd k @ awG  hqH kaqG;aEG;jyD; oabmxm;ud k Ed kifiHawmf orRwxH

ay;yd k @” [laomacgif;pOfjzif  h a&;om;xm;avonf?“ ygwDpH kpepfjzif  h taxG axGa&G;aumufyG  Jusif;yrnf  hudpPeSif  h ywf ouf

I u|ek  fyfwd k @. oabmxm;ud k wifjyvk  dygonf? vuf&S  dtajctaerSmwwd kif;jynfvH k;wGif tpd k;&tkyfcsKyfa&;,Eœ &m; &yfqd kif;aejyD; jynfolvlxkw&yfvH k;r=uHKpzl; pm;0wfaea&;/ vH kjcHKa&;jy\emrsm;ESif  h &ifqd kifae&ygonf?

ukefaps;E_ef;rsm; w&dyf&dyf}uD;jrif  hvmjcif;/ tvkyftud kifysufI qif;&J'kuQa&mufjcif;/ &efukef+rdKŒwGif;Yyif vH kjcHKr_ud k tpd k;&u wm0efr,lEd kifIrdrdwd k @bmomvH kjcHKa&;ud k wm0ef,lae&aom jynfolvlxkrSm pdwfqif;&J

Page 87: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 87/295

oef; 0if;vI  d if6

ud k,fqif;&JESif  h ylyefaomua&mufae&ygonf?

tajctaerSm ae@pOfESif  htr# qd k;&Gm;vsuf&S  dygonf? Tjzpfay:aeaom tajctaewGif tpd k;&u a&G;aumufyG  Jusif;yay;Ed kifrnf  h tajctaer&S  dyg? wae@xufwae@/ wem&Dxufwem&D yd krd kqd k;&Gm;aeaom pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ Ed kifiHa&;/ vH kjcHKa&;tajctaersm;ud k wm;qD;Ed kif&efrSm wd kif;jynfu vufcHEd kifrnh  f=um;jzwftpd k;& tjrefzG  J @pnf;ay;jcif;rSty tjcm;enf;vrf;r&S  dawmhyg?

vuf&S  dtpd k;&tay:wGif jynfolvlxk ,H k=unfr_vk  H;0uif;aejyD;jzpfItpd k;&zG  J @pnf;ay;aomaumfr&Sifu OD;pD;usif;yay;rnf  ha&G;aumufyG  Jud kwd kif;jynfu ,H k=unfvufcH=urnfr[kwfyg?

jynfolvlxkvufcHrnf  h =um;jzwf tpd k;&zG  J @onfESif  hwjydKifeuf qENjyr_rsm;/ oydwfarSmufr_rsm;&yfpJjyD; tpd k;&,Eœ&m;rsm; jyefvnf vnfywfjcif;/ a&mif;0,fazmufum;jcif;rsm; jyefvnftouf0ifvmrnf[k u|Ek  fyf

wd k @ ,H k=unfygonf?xd k @a=umih  f pD;yGm;a&;jyefvnfxlaxmif&efESif  h 'Drd kua&pDjyefvnf

wnfaqmufI taxGaxGa&G;aumufyG  J usif;yay;&ef =um;jzwftpd k;& tjrefqH k;zG  J @pnf;ay;&efom &S  dygawmhonf?

tajctaerSm tcsdef&S  doa&GŒ qd k;&Gm;aombufod k @ ul;ajymif;aeygojzif  h tcsd efrqd kif;bJ =um;jzwftpd k;& tjrefqH k;zG  J @pnf;ay;&ef awmif;qd k

ygonf” [lI azmfjyxm;onf?xd k @od k @yef=um;csufrsm;/ awmif;qd kcsufrsm; xkwfjyefcJ  hjyD; r=umrDrSm

yif jynfolvlxkw&yfvH k; vrf;ray:xGufI “wygwDtm%m&Sif pepfzsufodrf;a&;/ =um;jzwftpd k;&zG  J @pnf;a&;” aºuG;a=umfoHrsm; yd krd kus,favmifcJ  hygawmhonf?

xd kpOftwGif; tpd k;&wm0ef&S  dolrsm;ESif  h aumfr&Sifvl}uD;rsm; awG @qH k

aqG;aEG;aecsdefrSmyif Ad kvfrSL;csKyfa[mif;atmif}uD; vufrSwfa&;xd k;xm;aom ud k,fwd kifvufa&;jzif  hpmud k rdwWLul;pufjzif  h trsm;jynfolt=um;jzef  ha0vmonfud k awG @&./ xdkpmwGif OD;atmif}uD;u “a&G;aumufyG  J

Page 88: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 88/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 87

aumfr&SifzG  J @ay;jcif;ESif  h a&G;aumufyG  Jusif;yrnf  htpd k;&. a=unmcsufud k

rdrd,H k=unfa=umif;/ od k @jzpf&m oydwfrsm;vnf; anmif;vmjyDjzpfI oydwfvSef=u&efwd kufwGef;a=umif;/ tu,fI rdrdwifjyonf  htwd kif; a&G;aumufyG  Jvkyfray;v#if rdrdud k,fwd kifaq;±H ka&SŒrSm tpmiwfcHum rdrdud k,fwd kif "gwfqDavmif;rD;±_  dŒjyD; qENjyrnfjzpfonf” [k a&;om;xm;onf? a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifu OD;atmif}uD;. ay;pmonf tjyKoabmaqmifonf[k ,lqum auseyf0rf;omcJ  h=uonf[k od&onf?

xd kpOftwGif; 1988 ckESpf/ pufwifbmv 14 &ufae@wGif jrefrmEd kifiHvH k;qd kif&m ausmif;om;rsm;or*~od k @ OD ;atmif}uD;/ a':atmifqef;pk=unf/ ol&OD;wifOD;wd k @u tdwfzGif  hay;pmwapmifuk  d ay;yd k @cJ  honf? xd kpmtjynf  htpH krSm

(1) 1988 ckESpf/ pufwifbmv 14 &ufae@wGif tpd k;& a&G;cs,fcef @tyfxm;aom a&G;cs,fwifajr‡mufyG  Jaumfr&Sifu ,ae@Ed kifiHwGif 'Drd ku

a&pDwd kufyG  J0ifae=uaom tiftm;pkrsm;ud k OD;aqmifr_ay;ae=uaom OD;Ek/ OD;atmif}uD;/ a':atmifqef;pk=unf/ ol&OD;wifOD;/ ausmif;om;rsm;tzG  J @ESif  h &[ef;tzG  J @rsm;tm; awG @qH kaqG;aEG;cJ  hygonf?

(2) xd kod khawG  hqHkaqG;aEG;tjyD;Y vl}uD;rif;rsm;or*~rS tqd kyg tzG  J @toD;oD;rS vl }uD;rsm;ud k aq;wuUod kvf (1) ausmif;cef;rod k @ zdwfac:IaqG;aEG;cJ  hygonf? tqd kygaumfr&SifY rdrdwd k @. cd kifrmaom&yfwnfcsuf

t& =um;jzwftpd k;&zG  J @pnf;a&;[lonf  htajccHrlud kom qG  Jud kifI ajym=um;cJha=umif; ausmif;om;rsm;tm; &Sif;vif;ajym=um;cJhygonf?

(3) ausmif;om;rsm;u vl}uD;rsm;. &yfwnfcsufud k vufcH}udK qd kygonf? od k @&mwGif ,ckwd kif tpd k;&. tcsdefqG  Jr_ud k pdwfr&Snfr_/ pdwf"gwfjyif;xefwufºuGr_wd k @jzif  h TaqG;aEG;yG  JjyKvkyfonf  hae&mYyif vl}uD;rsm;u =um;jzwftpd k;&w&yfud k zG  J@pnf;ay;&ef wifjyawmif;qd kcJhygonf?

vl}uD;toD;oD;uvnf; TudpPud k rdrdwd k @.tzG  Jod k @ wif jy&efvd konfjzpfI qd kif;iH  h&ef jyefvnfaqG;aEG;ygonf? ausmif;om;rsm;uvnf; tpd k;&zG  J  hr_ud k tcsdef=um=umrqd kif;vd kojzif  h (48) em&DtwGif; jzpfatmif jyef

Page 89: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 89/295

oef; 0if;vI  d if8

=um;ay;yg&ef yef=um;cJ  hygonf?

(4) ,ae@ tajctaew&yfwGif =um;jzwftpd k;&zG  J@pnf;&efrSm trSefwu,f vd ktyfcsufqd konfud k k tzG  J @tm;vH k;a&m/ jynfolw&yfvH k;uygvd kvm;awmif;wonf  htcsuf jzpfygonf? od k @&mwGif vuf&S  dtpd k;& rjyKwfao;bJ tpd k;&opfw&yfud k rdrdwd k @qENt&zG  J @pnf;ygu =um;jzwftpd k;&r[kwfbJ pifjydKiftpd k;&w&yfjzpfvmEd kifygonf? Tod k @jzpfygu awmfvSefa&;wGif tcsdeftcgroif  hbJ ajcvSrf;rdygu rvd kvm;tyfaom [ef @wm;

aESmif  h,Sufr_ESif  h tjcm;tEœ &m,frsm; jzpfvmEd kifygonf? xd k @a=umif  h vuf &S  dtpd k;&tm; z,f&Sm;jyD; jynfolwdk @vd kvm;aom =um;jzwftpd k;& jzpfay: vmrSom jynfolwd k@tyfESif;onf  htm%m&yfjzif  h ,ae@jzpfay:aeaomtajctae tcuftcJtm;vH k;ud k ajz&Sif;aqmif&GufEd kifrnf  htjyif jynfoltm;vH k;vd kvm;aom ppfrSefonh  f'Drd kua&pDtpd k;&w&yf jzpfay:vmatmif w&m;r#wonf  h a&G;aumufyG  JjyKvkyfay;Ed kif&ef vd ktyfonf  h tpD

trHtm;vH k;ud k jynfolwd k @tvd kus jyKvkyfay;Ed kif=uygrnf?(5) Tod k @jzpfygI ausmif;om;rsm;vd ktifqENud k usaemfwd k @ oabm

aygufpmemygonf? vd kvm;aom&nfrSef;csufjcif;vnf; wlnDygonf?od k @&mwGif azmfjyjyD;cJ  honf  htcsuftvufrsm;tay: av;eufpGm pOf;pm;&rnfjzpfygaoma=umif  h ,cktcsdefwGif qENrapmrdzd k  h av;pm;pGm arwœ m&yfcHygonf”[lI azmfjyxm;onf?

xd k @aemuf 1988 ck ESpf/ pufwifbmvwGif aumfr&Sifvl}uD;rsm;onfEd kifiHawmforRwa'gufwmarmifarmiftrSL;jyKaom Ed kifiHawmf aumifpD0ifrsm;ESif  h awG @qH kcJ  h=uonf? tqd kygyk*~  dKvfrsm;ESif  h awG @qH kcJ  hpOf aumfr&SiftzG  J @0ifvl}uD;rsm;u rqvygwDwGif wyfrawmf/ jynfol @&JESif  h 0efxrf;rsm;yg0ifaeonf  hudpPud kpH kprf;&m Ed kifiHawmforRw a'gufwmarmifarmifuaumfr&Siftaejzif  h rnf  hod k @aqmif&Gufapvd ka=umif; t=uHay;yg/ t=uHay;

onh  ftwd kif; aqmif&Gufygrnf[k ajym=um;cJ  honf?xdk    haemuf aumfr&Sifvl}uD;rsm;t=uHjyKonf  htwdkif; EdkifiHawmf

aumifpDOuUX a'gufwmarmifarmifonf a=unmcsuf 14§88 ud k xkwf

Page 90: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 90/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 89

jyefum “jynfol @0efxrf;rsm;onf Ed kifiHawmftay:opPmxm;I jynfol @

0efud kom xrf;aqmif&rnfjzpfojzif  h ygwD pH kpepfwGif usif  hoH k;cJ  honf  h tpOftvmESif  htnD jynfol @wyfrawmf/ jynfol@&JwyfzG  J @ paom umuG,fa&;wyfzG  J @0ifrsm;/ jynf  hol @0efxrf;tzG  J @tpnf;toD;oD;/ Ed kifiHyd kifpD;yGm;a&;/bkwfaumfyd ka&;&Sif;tzG  J  htpnf;toD;oD;rS 0efxrf;rsm;ESifh Ed kifiHawmfb¾mrS vpmcHpm;=uaom tjcm;0efxrf;rsm;onf ,ae@rSpI rqvygwDtygt0if rnfonf  hEd kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;0ifr# rjzpfap&” [lI

xkwfjyefcJ  honf?xd k @ae@rSmyif rqvygwDtaxGaxGtwGif;a&;rSL; OD;at;udkonf

jynfol @wyfrawmf/ jynfol @&JESif  h 0efxrf;rsm;tm; vrf;pOfygwD ygwD0iftjzpfrS EkwfxGufcGif  hjyKcJ  honf?

ÙÙÙ

Page 91: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 91/295

oef; 0if;vI  d if0

tcef; (3)

 ppf wyftmPmod rf;yd  k ufjcif;xd k @aemuf jynfolvlxk. qENjyr_rsm;onf vH k;0&yfwef @jcif;r&S  dbJ

qufvufI =um;jzwftpd k;&zG  J @pnf;a&;ud k awmif;qd kaeojzif  h rqvygwDOuUXESif  h Ed kifiHawmfaumifpDOuUX a'gufwmarmifarmifonf Ed kifiHawmftm%mud k vH k;0xdef;odrf;Ed kifpGrf;r&S  donf  htwGuf umuG,fa&;OD;pD;csKyf Ad kvfcsKyf}uD;apmarmif (aemifAd kvfcsKyfrSL;}uD;) tm; ppfwyfrS tm%m

odrf;yd kuf&ef tcsufjyvd kufawmhonf?Tod k @jzif  h jynfolw&yfvH k;awmif;qd kaeonf  h =um;jzwftpd k;& zG  J @

pnf;ay;a&;ud k rsufuGufjyKum 1988 ckESpf/ pufwifbmv 18 &ufae@wGif Ed kifiHtm%mud k vufeuftm;ud k;jzif  h odrf;yd kufvd kufawmhonf? jrefrmhEd kifiHa&;ord kif;wGif ppfwyftm%modrf;r_ oH k;}udrf&S  dcJ  honf? 1958 ckESpfwGifw}udrf/ 1962 ckESpfwGif w}udrfESif  h ,ck 1988 ckESpfwGifw}udrf jzpf

onf?,if;od k @ tm%modrf;yd kufcJ  hjyD;aemuf ,if;ae@rSmyif trdef @trSwf

1§88 jzif  h Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @ac: e0wud k zG  J @pnf;a=umif; a=unmcJ  honf? e0wtzG  J @wGif -

(1) Ad kvfcsKyf}uD;apmarmif - OuUX(2) 'kAd kvfcsKyf}uD;oef;a&$ - tzG  J @0if(3) Ad kvfcsKyfarmifarmifcif - tzG  J@0if(4) Ad kvfcsKyfwifxGef; - tzG  J @0if(5) Ad kvfrSL;csKyf atmif&Jausmf - tzG  J @0if(6) Ad kvfcsKyf bkef;jrif  h - tzG   J @0if(7) Ad kvfcsKyf pdefatmif - tzG  J @0if(8) Ad kvfcsKyf cspfaqG - tzG  J @0if(9) Ad kvfrSL;csKyf ausmfb - tzG  J @0if(10)Ad kvfrSL;}uD; armifoif  h - tzG   J @0if(11)Ad kvfrSL;csKyf armifat; - tzG  J @0if

Page 92: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 92/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 91

(12)Ad kvfrSL;csKyf Om%fvif; - tzG  J @0if

(13)Ad kvfrSL;csKyf jrif  hatmif - tzG  J @0if(14)Ad kvfrSL;csKyf jroif; - tzG  J @0if(15)Ad kvfrSL;csKyfxGef;=unf - tzG  J @0if(16)Ad kvfrSL;csKyf at;aomif - tzG  J @0if(17)Ad kvfrSL;csKyf rsKd;nGef @ - tzG   J @0if(18)Ad kvfrSL;csKyf cifnGef @ - twG if;a&;rSL; (1)

(19)Ad kvfrSL;}uD;wifOD; - twGif;a&;rSL; (2)ponf yg0ifcJ  honf?

1988 pufwifbmv 18 wGif e0wtzG  J@}uD;onf a=unmcsuftrSwf 2§88 jzif  h jynfol @v$wfawmf/ Ed kifiHawmfaumifpD/ 0ef}uD;tzG  J @/jynfol @w&m;ol}uD;tzJ  G @/ jynfol @Oya'tusKd;aqmiftzG  J @/ jynfol @vkyfief;ppfaq;a&;tzJ  G @/ jynfol @aumifpDtqif  hqif  hrsm;ud k zsufodrf;vd kufa=umif;

a=unmvd kufjyD; 'k0ef}uD;tm;vH k;ud kyJ wm0efrS&yfpJa=umif; a=unmcJ  honf?

,if;aemuf xd kae@rSmyif a=unmcsuftrSwf 3§88 jzih  f jrefrmEd kifiHonf vGwfvyfIwufºuGaomEd kifiHjcm;a&;0g'ud k qufvufusif  hoH k;rnf[k a=unmcJ  honf? wqufwnf;rSmyif trdef @trSwf 2§88 jzif  h jynfolvlxkw&yfvH k; vd kufem&efESif  h Xmeqd kif&m0efxrf;/ tr_xrf;rsm;ud k quf

vufwm0efxrf;aqmif&ef trdef @trSwf 3§88 wd k @ud k xkwfjyefcJ  honf?trdef @ 3§88 t& 0efxrf;tm;vHk;onf 1988 pufwifbmv 19 &ufae@rSpI vkyfief;cGifod k @ jyefvnf0ifa&muf=u&efESif  h pufwifbmv 26&ufae@txd vkyfief;cGifr0ifygu wm0efrS&yfpJrnfqd konf  htrdef @rsm;ud kquf wd kufxkwfjyefcJhonf?

pufwifbmv 18 &uf wae@wnf;rSmyif a=unmcsuf (1§88)/

(2§88)/ (3§88) ESihf trdef @trSwf (1§88)/ (2§88)/ (3§88) wd k @ud kqufwd kufxkwfcJ  hjyD; e0wppftpd k;&tjzpf pwifouf0ifv_yf&Sm;vmcJ  honf?

Page 93: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 93/295

oef; 0if;vI  d if2

e0wOuUXAdkvfcsKyf}uD;apmarmifonf 0ef}uD;csKyftjzpfvnf;

aumif;/ Ed kifiHawmft}uD;tuJtjzpfvnf;aumif;/ umuG,fa&;0ef}uD;ESif  humuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpfvnf;aumif; ,lxm;onh  ftjyif Ed kifiHjcm;a&;0ef}uD;tjzpfyg ,lxm;vd kufao;onf?

e0wppftpd k;&onf tm%modrf;yd kufjyD;jyD;csif; ta&;awmfyH k}uD;ud krif;rJ  hp±d kufv_yf&Sm;r_}uD;tjzpf ±_jriftykyfcs uifyGef;wyfum enf;vrf;aygif;pH kjzif  h+zdKcGif;um zrf;qD;ta&;,lr_rsm;ud k qufwd kufvkyfaqmifcJh

onf? tm%modrf;tpd k;&jzpfaomfvnf; rqvESif  h rqvacgif;aqmifrsm;tm;vH k; pm&if;0ifrsm;jzpfcJ  haoma=umif  h rqvzufrS t}uD;tus,fckcHumuG,fay;I &yfwnfcJ  h=uonf? ,if;odk @ rqvygwDtm; ckcHumuG,fay;&yfwnfcJ  haomajumif  h e0wtm; ‘ae0if;wyf’ [kyif jynfolwdk  hu avSmifajymifac:a0:cJ  h=uonf? xd k @jyif Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_ wnfaqmufa&;tzG  J@}uD;ud k vlxku ‘jidrfyd’ tzG  J @[k uifyGef;wyfcJ  h=uovd k

,if;wd k @csrSwfvkyfud kifaeonf  h vrf ;pOfay:vpDESif  h vk yfaqmifcsufrSefor#ud kvnf; ‘uvdefaphjirf;qif jidrfydvrf;pOf’ [kyif avSmifajymif ac:a0:cJ  h=uonf?

xd k @aemuf 1988 ckESpf/ pufwifbmv 19 &ufae@ rGef;vG  J 1 em&D wGifumuG,fa&;0ef}uD;Xme '*H k&dyfomY e0wtzG  J @u aumfr&SiftzG  J @0ifrsm;tm; zdwf=um;I tpnf;ta0;usif;ycJ  honf? ,if;tpnf;ta0;od k @ e0

w OuUX Ad kvfcsKyf}uD;apmarmif (aemifAd kvfcsKyfrSL;}uD;/ ,ckuG,fvGef)trSL;jyKonf  h tzG  J @0ifrsm;jzpf=uaom 'kwd,Ad kvfcsKyfjuD;oef;a&$ (,cketzOuUXAd kvfcsKyfrSL;}uD;)/ Ad kvfcsKyfarmifarmifcif(a&) / Ad kvfcsKyfwifxGef;(av)/ Ad kvfcsKyf pdefatmif (,ckuG,fvGef)/ Ad kvfcsKyf cspfaqG/ twGif;a&;rSL; (1) Ad kvfrSL;csKyfcifnGef  h/ twGif;a&;rSL; (2) Ad kvfrSL;}uD;wifOD; (vkyf=uHcH&)wd k  hESif  h aumf r&SifOuUX OD;baX;trSL;jyKonf  h aumf r&SiftzG  J @0ifrsm;jzpf=uaom OD;apm=um'd k;/ OD;pef;armif/ OD;ausmfnGef @ESif  h aumf r&SiftwGif;a&;rSL;OD;at;armifwd k @ wufa&mufcJ  h=uonf? tzG  J @0if q&mcs,fonf tpnf;ta0;od k @wufa&muf&ef vrf;ydwfaeonf  htwGuf cGif  hyefcJ  honf? tpnf;

Page 94: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 94/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 93

ta0;wGif e0w OuUXu rdrdwd k @wyfrawmfESif  h 0efxrf;rsm;onf rnf

onh  fEd kifiHa&;tzG  J @tpnf;. tzG  J @0ifrsm;r[kwfawmha=umif;/ rdrdwd k @onf=um;aetzG  J  htpnf;rsm;jzpfjyD; jynfolrsm;ud k tvk yftau|;jyK&rnf  h tzG  J @tpnf;rsm;jzpfa=umif;/ ,ckjynfolrsm; vd kvm;awmif  hwaeonh  f ygwDpH k'Drd kua&pDud k tjrefqH k;taumiftxnfazmfay;Ed kifa&;twGuf ygwDpH k 'Drd kua&pDt axGaxGa&G;aumufyG  J}uD;ud k tvGwfvyfqH k;/ tr#wqH k;ESif  h tjrefqH k;jyKvkyfay;&ef aumfr&SiftzG  J @0ifvl}uD;rsm;ud k arwœ m&yfcHa=umif;/

aumfr&Sif.vkyfief;rsm;ESifhpyfvsOf;jyD; aumfr&SiftzG  J @0ifvl}uD;rsm;urnfol.rsufESmud kr# raxmufxm;bJ ormorwfusus "rR"dÏmefususw&m;tr#wqH k;aqmif&Gufay;apvd kyga=umif;/ aumfr&Sif. vkyfief;rsm;ESif  h pyfvsOf;I rdrdwd k @onf tzG  J @tpnf;taejzif  haomfvnf;aumif;/ wOD;csif;taejzif  haomfvnf;aumif;/ }udK;ud kifr_/ vrf;nGefr_vk  H;0jyKvkyfrnfr[kwfa=umif;/ a&G;aumufyG  JOya'/ enf;Oya'rsm;a&;qG  J&mwGif aumf

r&SiftzG  J @0ifvl}uD;u awG @qH kaqG;aEG;vd kaom tzG  J @tpnf;ud kjzpfap vl}uD;rsm;u awG @qH kaqG;aEG;vd kaom tzG  J  htpnf;ud kjzpfap/ yk*~  dKvfwOD;csif;ud kjzpfap awG @qH kaqG;aEG;t=uHOm%frsm;&,ljyD; vGwfvGwfvyfvyfa&;qG  JEd kifa=umif;/ aumfr&Sifu a&;qG  JaxmufcHay;yd k @onf  hOya'rsm;ud k tjrefqH k;jyÏmef;ay;rnfjzpfyga=umif;/ ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;atmifjrifpGmusif;yEd kifrnf  h vd ktyfonf  htultnDrsm;ud kvnf; tjynf  h

t0ay;oGm;rnfjzpfyga=umif; ajym=um;oGm;onf?Tod k  hjzif  h e0wtzG  J @onf 1988 ckESpf/ pufwifbmv 18 &ufpJ  Gyg

a=unmcsuftrSwf 1§88 jzif  h ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxG a&G;aumufyGJ}uD;uk  d }uD ;rSL;usif;yay;&ef a'gufwmarmifarmif vufxufu zG  J @pnf;cJ  haom a&G;aumufyG  Jusif;ya&;aumfr&Sifud k qufvufwm0efay;tyfcJ  h&maumfr&Sifonf rdrd.vkyfief;rsmud k taumiftxnfazmfEd kifa&;twGuf

e0wtzG  J @u 1988 ckESpf/ pufwifbmv 21 &ufae@wGif ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;r&SifOya' (e0wtzG    J@ Oya'trSwf1§80) ud k jyÏmef;ay;cJ  honf?

Page 95: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 95/295

oef; 0if;vI  d if4

xd k @aemuf aumfr&Sifonf jynfolrsm;ESif  h Ed kifiHa&;ygwDrsm;. t=uHjyK 

csufrsm;ud kt ao;pdwfavhvmjyD; jynfol @v$wfawmf a&G;aumufyG  JOya'onf usif;y&ef&S  donf  h ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  JtwGufw}udrfomtoH k;jyK&ef &nf&G,fIvnf;aumif;/ aemifwGif usif;yrnf  ha&G;aumufyG  Jrsm;ESif  h =um;jzwfa&G;aumufyG  Jrsm;twGufud krl xd ktcsdefwGifrS pOf;pm;a&;qG  J=uap&ef &nf&G,fIvnfaumif;/ jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'ud k jyKjyifa&;qG  JjyD;aemuf epwtzG  J @od k @ wif jycJ  honf?

e0wtzG  J @onf ,if;Oya'=urf;ud k 1989 arv 25 &ufae@wGifaumfr&SifESifh n‡  dE_  dif;pdppfjyD;aemuf 1989 ar 31 &ufae@Y jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya' (e0wOya' trSwf14§89) ud k jyÏmef;ay;cJ  honf? ,if;Oya'wGif tcef;aygif;(15)cef;ESif  h yk 'fraygif; (82) ck yg0ifonf?

enf;Oya'jyÏmef;csufrsm;ud k taumiftxnfazmf&mwGif aqmif&Guf&rnf  h tao;pdwfenf;pepfOya'rsm;udk 1989 ZGef 30 wGif jyÏmef;

ay;cJ  honf? xd k @aemuf Ed kifiHa&;ygwDrsm; rSwfyH kwifjcif;Oya'/ enf; Oya'rsm;ud k jyÏmef;jyD;aemuf aumfr&Sifonf a&G;aumufyG  J 0ifa&muf,SOfjydKifvd kaom Ed kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;rsm;ud k 1988 ckESpf/ pufwifbm 30&ufae@rSpI rSwfyH kwifcGif  hjyKcJ  hjyD;aemuf aemufqH k;&ufrS 1989 azazmf0g&D 28 &ufae@ud k aumfr&SifrS owfrSwfa=unmay;cJ  honf?

od k  huvd k Ed kifiHa&;ygwDrsm; w&m;0ifrSwfyH kwif zG  J @pnf;cGif  hjyKvd kufjyD;

aemuf “ atmif - pk - wif” tjzpf txl;yl;wG  Jv_yf&Sm;ae&mrS OD;atmif}uD;bufrS (4) OD;/ a':atmifqef;pk=unfbufrS (4) OD;/ OD;wifOD;bufrS(4) OD; pkpkaygif; (12) OD;yg0ifonf  h trsKd ;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @ud k 1988 ckESpf/ pufwifbm27 &ufae@wGif pwifzG  J @pnf;vd kufjyD; w&m;0ifrSwfyH kwifcJ  h&m a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifu 1988 atmufwd kbm 3 ae@pG  Jyg a=unmcsuftrSwf (3) jzif  h w&m;0if Ed kifiHa&;ygwDtjzpf

twnfjyK xkwfjyefa=unmay;cJ  honf?a':atmifqef;pk=unfbufrS (4) OD;rSm a':atmifqef;pk=unf/ OD;

0if;wif/ a': jrif  hjrif  hcifESif  h OD;atmifvGif (±kyf&Sifo±kyfaqmif/ 'g±d kufwm)

Page 96: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 96/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 95

wd k @ jzpfonf? yxrqH k; pwifzG  J @pnf;pOfu trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf

(NLD) . A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @0ifrsm;rSm -(1) OD;atmif}uD; - OuUX(2) OD;wifOD; - 'kOuUX(3) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGwGif;a&;rSL;(4) OD;=unf[ef - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if(5) OD;cspfcd kif - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if

(6) OD;0if;wif - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if(7) a': jrifhjrifhcif - vlxkvlwef;pm;XmerSL;(8) OD;vGif - b¾ma&;XmerSL;(9) OD;atmifvGif - jyef=um;a&;XmerSL;(10)OD;atmifa&$ - pnf;±H k;a&;XmerSL;(11)OD;=unfarmif - okawoerSL;

(12) OD;ba&$ - tkyfcsKyfa&;XmerSL;wd k @ jzpf=uonf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf pwif zG  J @pnf;prSmyif vlxkt=um; a& yef;tpm;qH k; Ed kifiHa&;tzG  J @tpnf;jzpfvmcJ  honf? wd kawmif;vSonf  h umvtwGif;rSmyif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftwGif; ygwDtzG  J @0ifOD;a& wd k;wufrsm;jym;vmonf?

xd k @aemuf tzG  J @0ifOD;a& (30) yg0ifaom A[d kOD;pD;tzG  J @ud k xyf rHzG  J @pnf;onf? A[k  dtvkyftr_aqmiftzG  J  h pwifzJ  G @pnf;pOfuJ  hod k @ A[d kOD;pD;tzG  J @ud kvnf; “atmif-pk-wif” wOD;csif;pDrS wzufv#if (10) OD;uspD E_ef;xm;jzif  h zG  J @pnf;cJ  honf?

A[d kOD;pD;tzG  J @0ifopfrsm;rSm(1) OD;cifndK 

(2) OD;aZmf0if;OD;(3) OD;rif;'if(4) OD;ausmfjrif  hav;

Page 97: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 97/295

oef; 0if;vI  d if6

(5) OD;omxd k

(6) OD;odef;Ed kif (*k%fxl;)(7) OD;cifarmifarmifjrifh(8) OD;armifarmif(9) OD;eef;EG,f(10) OD;bdk;atmif(11) OD;aomif;'ef

(12) OD;vSarmif(13) OD;apmjrif  h(14) OD;a&$(15) OD;at;armif(16) OD;wifat;(17) Adkvf&JxGËf (&JabmfoH k;usdyf)

(18) OD;oef;xGef;(19) OD;csdefyd k;(20) OD;vSarmif(21) OD;xGef;wif(22) OD;aomfu (armifaomfu)(23) OD;uk  d,k (armifud k,k)

(24) OD;rd k;ol (armifrd k;ol)(25) OD;csrf;at;(armifpl;prf;)(26) a'gufwmwifrsKd;0if;(27) a'gufwmoufrif;(28) OD;0if;cuf(29) OD;wifa&$

(30) OD;cifarmifaqGwd k @jzpfonf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf zG  J @pnf;jyD;pumvrSmyif &efukef

Page 98: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 98/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 97

tygt0if wEdkifiHvH k;a'otoD;oD;u wufa&mufvm=uonh  fygwD0if

olrsm;ESif  h qufvufpnf;±H k; v_yf&Sm;vd kolrsm;ud k ygwD0if (tzG  J @csKyf0if)av#mufv$myH kpH (25) apmifE_ef;pDxkwfay;jyD; ,m,Dpnf;±H k;a&;rSL;rsm;tjzpftodtrSwfjyKay;cJ  honf? od k @jzif  h tzG  J @csKyf0ifOD;a&onf tcsdefwd ktwGif;rSmyif tqrwefwd k;yGm;vmcJ  hayonf? tjcm;aomEd kifiHa&;ygwDtzJ  G @tpnf;rsm;tm;vk  H;u tH  h=o,l&avmufatmif tcsdefwd ktwGif;a&yef;pm;vmr_onf tzG  J @csKyf. taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;

pk=unftay: vlxk. ar#mfvif  htm;xm;,k  H=unfr_ESif  h av;pm;r_yifjzpfonf?

,if;odk @ vlxkaxmufcHr_}uD;rm;vmaom trsKd;om;'Drd kua&pD tzJ  G @csKyf}uD;twGif; yxrqk  H;ay:xGufcJhonf  h jy\emrSm tzJ  G @csKyf. OuUXOD;atmif}uD;ud k,fwd kifu pwifzefwD; azmfxkwfcJ  honf? “tzJ  G @csKyftwGif;uGefjrLepfrsm; a&muf&S  daeyg+yD? ,if;ud k tjrefqk  H;z,f&Sm;ypfa&;” qd konf  h

jy\emyif jzpfonf? xd kpOfu OD;atmif}uD;. 1988 Ed k0ifbm 29 &ufpG  Jyg ta&;ay:oH k;oyfcsufrSm atmufygtwd kif;az: jyxm;onf?

ta&;ay:ok  H;oyfcsuf(1) ,ckvuf&S  dtajctaet& trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfwGif

uGefjrLepfESif  h uGefjrLepfvd kvm;oltkyfpk }uD;xGm;vmonf?

(3) xd k @a=umif  h (1) td k*sD§,l*sDESif  h uGefjrLepfv_yf&Sm;r_ud k ta=umif;jyKI teD;tem; (a&G;aumufyG  Ja&G;csdef) wGif a'gufjzKwfI y,fEd kifonf?(2) tjcm; y,fEd kifaomtcsufrSm aiGa&;aju;a&;jzpfonf? wd kif;ESif  hjynfe,frsm; wGif aiGpm&if;ppfjyD; jzpfae&efvd konf?

(4) xd k @a=umif  h ‘atmif-pk-wif’ruG  J&ef vd konf? txl;*±kpd kufI}udK;pm;&efvd konf?

(5) xd k  hajumif  h ‘atmif-pk-wif’ tzG  J @twGif;rS uGefjrLepfrsm;/ uGefjrLepfvd kvm;olrsm;udk tem;,l&ef arwœ m&yfcHoif  honf?

(6) ajcurjrJ vufujrJ/ vufurjrJajcujrJ&ef/ tu,fI trsKd;

Page 99: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 99/295

oef; 0if;vI  d if8

om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftm;y,fv#if t&eftzG  J @&S  d&efvd konf?

(7) jynfaxmifpktrsKd;om;'Drd kua&pDygwD (Union National Democracy

Party – UNDP ) onf t&eftzG  J @omjzpfI trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf.tvHawmfatmufwGif&S  donf? trsKd;om;'Drdkua&pDtzG  J@csKyfudk rnfonf  hta=umif;a=umif  hrS ruG  Jatmif tbufbufrS }udK;pm;&rnf? tjcm;tzG  J @rsm;u txifrSm;/ tjrifrSm;jzpfatmif aoG;xd k;jcif;ud k tjrefqH k; &Sif;jy&efvd konf?

(8) jynfaxmifpktrsKd;om;'Drd kua&pDygwDonf vGwfvyfa&;umv(zqyv) tzG  J @csKyftvHawmfatmufwGif jynfol @&Jabmf/ qd k&S,fvpfwoD;yk*~vrsm; v_yf&Sm;r_yH kpH/ ,ckrsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJ  G @ v_yf&Sm;r_yH kpHtwd kif; trsKd;om;wyfaygif;pktzG  J @tpnf;wcktjzpfjzif  h v_yf&Sm;=u&rnfjzpfonf?

(yH k) atmif}uD;9 - 11 - 88

,if;od k @ OD ;atmif}uD;u uGefjrLepfwHqdyfcyfES  dyfjyD; z,f&Sm;ypfvd konf  hyk*~  dKvf (8) OD;rSm OD;0if;wif/ a': jrif  hjrif  hcif/ OD;atmifvGif(rif;om;)/ OD;xGef;wif/ OD;ud k,k(armifud k,k)/ OD;csrf;at; (armifpl;prf;)/ OD;wifa&$ (rH k&Gm) ESif  h

OD;0if;cufwd k @ jzpfonf?A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @0ifrsm;ESif  h A[d kOD;pD;tzG  J @0iftrsm;pk}uD;u

,if;udpPESif  h ywf oufjyD; ,if;od k @rjzpfoif  ha=umif; azsmif  hzsem;cscJ  haomfvnf; jy\emajyvnfr_r&&S  dbJ ouFm&Sif;yG  J}uD;ud k rJcG  JtqH k;tjzwf jyK vkyf&onftxd jyKvkyfcJ  h&onf? rJcG  J&mY OD;atmif}uD;bufrS ±_  H;edrf  hyguEkwfxGufay;a&;ESif  h (8) OD;bufu ±_  H;edrf  hv#if (8) OD;pvH k; E_wfxGufay;

a&;ud k oabmwlnDr_jzif  h A[d ktvkyftr_aqmif (12) OD;/ A[d kOD;pD;tzG  J@0if(30) tygt0if pkpkaygif; (42) OD;jzif  h rJcG  J&m OD;atmif}uD;.vkyf&yftay: OD;atmif}uD;. tpkzufrS yg0ifaomyk*~  dKvfrsm;yif uef @uGufcJ  hojzif  h OD;

Page 100: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 100/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 99

atmif}uD; ±_  H;edrf  hoGm;cJ  honf? xd k @a=umif  h OD;atmif}uD;onf tzG  J @csKyf

OuUXtjzpfrS EkwfxGufay;vd kuf&onf? OD;atmif}uD;ESif  htwl OD;atmif}uD;bufrS OD;=unf[ef/ OD;ba&$/ OD;eef;EG,f/ OD;cifarmifarmif/ OD;omxd k/ OD;odef;Ed kif/ OD;rif;'if/ OD;cifndK/ OD;ausmfjrif  hav;/ OD;bd k;atmif/ OD;armifarmif/ OD;aZmf0if;OD;wd k @ (12) OD ;vnf; EkwfxGufoGm;cJ  h=uonf?

,if;aemuf trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf 1989 ckESpf/ 'DZifbmvtwGif;rSmyif A[d ktvkyftr_aqmifaumfrwDud k jyefvnfzG  J @pnf;

cJ  h&m A[d ktvkyftr_aqmifaumfrwDopfrSm atmufygtwd kif;jzpfonf?(1) OD;wifOD; - OuUX(2) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(3) OD;0if;wif - twGif;a&;rSL;(4) OD;cspfcdkif - twGif;a&;rSL;(5) OD;=unfarmif - okawoerSL;

(6) OD;atmifa&$ - pnf;±H k;a&;rSL;(7) OD;vGif - b¾ma&;rSL;(8) OD;atmifvGif - jyef=um;a&;rSL;(9) a': jrif  hjrif  hcif - vlxlvlwef;pm;XmerSL;

wd k @jzpfonf?OD;atmif}uD;ESif  h (12) OD;wd k @u tzG  J  hcsKyfrS EkwfxGufa=umif; a=unm

cJhjyD; tzG  J @csKyfurl OD;atmif}uD;ESif  h (12) OD ;wd k @ud k tzG  J @csKyfrS xkwfy,fvd kufa=umif; a=unmcJ  hygw,f? OD;atmif}uD;ESif  htzG  J @0ifrsm;onf “jynfaxmifpk trsKd;om;'Drd kua&pDygwD” tjzpf oD;jcm;cG  JaxmifcJ  h=uonf?

OD;atmif}uD;ESif  htzG  J  h EkwfxGufoGm;jyD;aemuf trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf tiftm;avsmhenf;roGm;onf  htjyif yd kIyif tiftm;}uD;xGm;vmcJ  honf? trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfESif  h r[mrdwfzG  J @vm=u

onf  hygwDaygif;rSm (46) ygwDtxd wd k;yGm;vmcJ  honf? rsKd;cspf&Jabmfrsm;tzG  J @ESif  h trsKd;om;'Drd kua&pDygwDwd k @onf trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @cskyf. b,fawmifyHESif  h nmawmifyHozG,f jzpfay:vmcJ  honf?

Page 101: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 101/295

oef; 0if;vI  d if00

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf. jyef=um;a&;vkyfief;wcktjzpf ‘rSwf

wrf;v$m’ pmpOfud k yH krSefxkwfa0cJhonf? ,if;rSwfwrf;v$mwGif wjynfvH k; a'otoD;oD;u rawmfrw&m;tzrf;tqD;cH&r_rsm;/ tjypfay; ta&;,lcH&r_rsm;ESif  h w&m;r#wr_r&S  donf  h tjzpftysufudpPrsm;tay: uef @uGufjcif;/ &_  HŒcsjcif;ud k azmfjycJ  honf?

xd k @a=umif  h e0w tpd k;&. jynfxJa&;ESif  h omoema&;0ef }uD;Xmeu“yH kES  dyfolrsm;ESif  h xkwfa0olrsm; A[k  drSwfyHkwiftzG  J @nGef=um;csuf(38)”

ud k xkwfjyefI 1962 ckESpf yH kES  dyfol/ xkwfa0olrsm; rSwfyH kwifolrsm; rSwfyH kwifOya'ud k vd kufemjcif;r&S  dygu xda&mufpGmta&;,lrnfjzpfajumif;xkwfjyefa=unmvd kufaomtcg e0w tpd k;&tay: yd kI tjrif r=unfvifjzpfcJ  honf?

xd kumvtwGif; 1989 ckESpf/ arv 12 &ufae@wGif ausmufwHwm;+rdKŒe,f/ 37 vrf; trSwf 145 &S  d r[meENmyk  HES  dyfwd kuftm; ppftpd k;& 

u w&m;r0ifpmapmifrsm;±d kufeSdyfr_jzif  h ta&;,l aqmif&GufcJ  h&mwGif trsk  d;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf. ±d kufES  dyfq Jpm&Gufpmwrf;rsm; yg&d  SoGm;cJ  honf?xd ktjzpftysufwd k @onf NLD tm; tm%mzDqefa&;vrf;a=umif;ay:odk @wGef;wifvd kufovd k jzpfoGm;cJ  h&onf?

xd k  haemuf 1989 ckESpf/ ZGefv 6 &ufae@ wGif jynfxJa&;ESif  h omoema&;0ef}uD;Xme. a=unmcsuftrSwf 38 tay: rvd kufemEd kifa=umif; NLD u ta=umif;=um;cJ  honf?

xd kpOftwGif; ZGefv yxrywftwGif;Y a':atmifqef;pk=unfeSif  htrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf. wwfodynm&Sifrsm;jzpf=uonf  h armifaomfu/ a': jrif  hjrih  fcif/ om,m0wDprf;prf;EJ  G @/ armifud k,k/ armif0Ho/armifcufyef/ OD;wifrd k;wd k @tzG  J @ awG @qH kaqG;aEG;cJ  h=uonf? xd kaqG;aEG;yGJwGifwwfodynm&SiftzG  J @u a':atmifqef;pk=unfud k [ife&Da';zpf aomf

±d k;.pmyd k'fud k pma&;q&marmifaomfu &GwfjycJ  honf? tzG  J @0iftm;vH k;uoabmusI NLD jrefrmvd kud kufnDrnf  hpmom;ud  k 0d kif;I t=uHjyKay;=uonf? a':atmifqef;pk=unfu ‚if;wd k @.t=uHjyKcsufudk oabmusI

Page 102: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 102/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 101

 NLD tpnf;ta0;wGif tm%mzDqefa&;vd kif;ud k aqG;aEG;&ef OD;0if;wif

tm;wm0efay;tyfcJ  honf? OD;0if;wifu tvkyftr_aqmif tpnf;ta0;wGif “trsm;oabmrwlwJ  h trd ef@tm%m[lor# wm0eft&zDqef=u”qd konf  haºuG;a=umfoHud k wifjycJ  h&m tm;vH k;uoabmwlI NLD .aqmifyk'ftjzpf pmwrf;rsm;±d kufES  dyf&mwGif “Tpmapmifonf e0w tpdk;& jynfxJa&;0ef}uD;Xme. zdES  dyfcsKyfcs,faom trdef @tm%mud k zDqefIxkwfa0aompmapmifjzpfonf” [k &J&J0H  h0H  h azmfxkwfjyocJ  honf?

,if;udpPESif  hywfoufI a':atmifqef;pk=unfu -“tm%mzDqefa&;qd kwmvnf; usrwd k @a=unmcJ  hjyD;jyD? rw&m;wJ  h

trdef @tm%mzDqefa&;/ 'gud kvnf; ‘e0w’ todtrSwfjyKygw,f? usrwd k @[m rw&m;wJhtrdef @tm%m zDqefr_pDpOfw,fqd kwm ta&;}uD;wmu bmvJ/ vGwfvyfpGmyH kES  dyfxkwfa0yd kifcGif  hyJ/ t&iftywf owif;pm&Sif;vif;yG  Jwkef;u 'DudpPeJ @ywfoufvdk @ usrwd k @ ajymjyD;oGm;jyD;ygjyD? 1962

ckESpf yH kES  dyfxkwfa0olrsm;ESif  h rS wfyH kwifOya't&qd kvd k @&S  d&if usrwd k @ tzG  J @tpnf;[m vGwfvGwfvyfvyfxkwfa0yd kifcGif  h&r,f  h tzG  J @tpnf;yg? 'gayr,h  f'DtcGif  hta&;ud k ydwfyifjyD;awmh usrwd k @ud k trdef @tm%meJ @ ydwfyifjyD;awmh vGwfvGwfvyfvyfyH kES  dyfxkwfa0cGif  hr&S  dygbl;/ yH kES  dyfxkwfa0jcif; rvkyf&bl;vd k @ajymwJ  htcgusawmh usrwd k@taeeJ @ wajz;ajz;&oif  h&xd kufwJ  htcGif  hta&;awG[m r&wJ  htjyif avsmhvmygvm;qdkwm uGufuGuf uGif;

uGif;jrifvmygw,f? 'ga=umif  hrd k @vd k @ 'Dtrdef @tm%mud kawmh zDqef&r,f/usrwd k @ xkwfoif  hxkwfxd kufwJ  hpm&Gufpmwrf;awG qufjyD; xkwf&r,f?

tck oH k;/ av;&uftwGif;rSmjzpfwJ  hudpPawGuk  d =unf  hjcif;tm;jzih  fusrwd k @taeeJ @ pm&Gufpmwrf;xkwfzd k @qd kwm b,favmufvd kvJqd kwmxif&Sm;ygw,f? e0wtaeeJ @ owif ;pm&Sif;vif;yG  Jvkyfvd kufw,f/ jrefrmhtoHuae a=unmvd kufw,f? vkyfom;jynfol @ ae@pOfxJrSm xnf  hvd kuf

w,f/ ESpf&ufqufjyD;xnf  hvd k @ rauseyfao;bl;/ 'Dae@qd kvd k @&S  d&if tyd k pm&Gufuav;taeeJ  hawmifrS xnf  hvd kufao;w,f/ 'g[m usrwd k @tay:rSmapwem&S  dvd k 0g'jzef @csda&; vkyfay;csifwmvm;qd kwm tcsKd @uawmh xif

Page 103: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 103/295

oef; 0if;vI  d if02

rSmayghav/ a&;xm;wm=unf  hvd kufvd k  h&S  d&ifawmh apwemeJ @vkyfwm r

[kwfygbl;qd kwm xif&Sm;ygw,f?'Dawmh vkyfom;jynfol @aehpOfowif;pmeJ @ jrefrmhtoHud k wzuf

owf usrwd k @ud k wd kufcd kufzd k @oH k;pG  Jae&if usrwd k @rSm vGwfvyfpGmyH kES  dyfxkwfa0yd kifcGif  hvd kaew,fqd kwm xif&Sm;ygw,f? ‘e0w’ taeeJ @ wu,fyJ rSefrSefuefuefvkyfcsifw,fqd k&if usr tck owif;pm&Sif;vif;yG  JrSmajymoGm;wJ  htcsufawGud k rSefrSefuefuef jynf  hjynf  hpH kpH k owif;pmxJrSm

ygvmr,f? jrefrmhtoHrSm ygvmr,fqd kvd k @&S  d&ifawmh usrwd k @taeeJ  ha=omf usrwd k @uawmh rSm;jyDyJ/ ‘e0w’[m wu,fyJ apwemrSefrSefeJ @vkyf aewmyJvd k @ajymzd k @ usrtqifoif  hygyJ? 'Dawmh 'DrSm vkyfom;jynfol @ae@pOfu vl}uD;rsm;vnf;&S  dygw,f/ usrajymwJ  htcsuftvufrsm;ud k rSefrSefuefuef jynf  hjynf  hpH kpH k xnf  hay;vd k @&d  S&if usr e0wud k xyfjyD;awmhawmifrS awmif;yefvd kufOD;r,f/ usrtxifrSm;oGm;ygjyD/ txifvG  JoGm;

ygjyD/ e0w[m apwemrSefrSefeJ@ vkyfoGm;ygvm;qd kjyD; usrajym&Jygw,f”[lI tzG  J @csKyf±H k;Y 1989 ckESpf/ ZGefvtwGif;jyKvkyfcJ  haom owif;pm&Sif;vif;yG  JY ajym=um;oGm;onf?

,if;aemuf r=umrDrSmyif e0wtpdk;&u a=unmcsuf (2§89)jzifh tmZmenfae@ usif;yrnf  hudpPESif  h ywfoufI xkwfjyefa=unmvmcJ  honf?

a=unmcsuftjynf  htpH krSm -(1) Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @u ygwDpH k'Drd kua&pD

taxGaxG a&G;aumufyG  Jrsm;jzpfajrmufatmifjrifa&;ud k rjzpfrae &nfrSef;csuf csrSwfaqmif&Gufaeygonf? xd k @tjyif Ed kifiHawmftpd k;&onf Ed kifiHawmfESif  hywfoufonf  h ae@}uD;&uf}uD;rsm;ud k tcrf;tem;jzif  h usif;yvsuf&S  d&m 1989 ckESpf/ Zlvd kifv 19 &ufae@wGif usa&mufrnf  h (42)

ESpfajrmuf tmZmenfae@tcrf;tem;ud kvnf; ,cifESpfrsm;uJ  hod k @ Ed kifiHawmfrS }uD;rSL;usif;yrnfjzpfygonf?

(2) Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @rS pI Ed kifiHawmf

Page 104: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 104/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 103

tzG  J @tpnf;rsm;/ e,fcsJŒvufyg;apwd k @. vkyf=uHcH&ojzif  h usqH k;cJhaom

tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;.r dom;pkrsm;/ oHwreftzG  J @ tpnf;rsm;ESif  h ygwD pH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  Jusif;ya&;aumfr&SifwGif rSwfyH kwifcJ  honf  h Ed kifiHa&;ygwDrsm;u ,if;tcrf;tem;od k  @ wufa&muftav;jyK=urnf jzpfygonf?

(3) (42) ESpfajrmuf tmZmenfae@ tcrf;tem;odk @ wufa&muf&ef tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;.rdom;pk ud k;pktm; usif;ya&;

aumfrwDu zdwf=um;cJ  h&m atmufyg tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;.rdom;pk&Spfpku tcrf;tem;od k@wufa&muf&ef pmjzif  h jyef=um;cJ  hjyD; jzpfygonf?

(u) 0ef}uD;ocifjr. rdom;pk(c) 0ef}uD; OD;bcsKd. rdom;pk(*) 0ef}uD; OD;&mZwf .rdom;pk

(C) 0ef}uD; OD;b0if; .rdom;pk(i) 0ef}uD; ref;bcd kif .rdom;pk(p) 0ef}uD; rd kif;yGefapmfbGm; p0fpHxGef;. rdom;pk(q) twGif;0ef OD;tkef;armif. rdom;pk(Z) &Jabmfud kaxG;. rdom;pk

(4) 1989 ckESpf/ Zlvd kifv 16 &ufae@wGif usif;yonf  h (42) eSpf

ajrmuf tmZmenfae@ 0wfpH kjynf  h tcrf;tem;avhusif  honf  h tcrf; tem;odk  h tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;. txufazmfjyyg rdom;pk&Spfpkuwufa&mufcJ  h=uaomfvnf; Ad kvfcsKyfatmifqef;. rdom;pkonf 0wfpH kjynf  havhusif  hr_tcrf;tem;od k @ wufa&mufcJ  hjcif;r&S  donf  htjyif (42) eSpfajrmuftmZmenfae@tcrf;tem;odk @wufa&mufrnf[kvnf; ,ckcsdeftxd ta=umif;jyef=um;jcif;rjyKao;a=umif; awG@&S  d&ygonf?

(5) ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  J usif;ya&;aumfr&SifwGif rSwfyH kwifxm;aomEd kifiHa&;ygwDrsm;tm; usif;ya&;aumfrwDuzdwf=um;cJ  h&m/ Ed kifiHa&;ygwD (70) u 42 ESpfajrmuf tmZmenfae@tcrf;

Page 105: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 105/295

oef; 0if;vI  d if04

tem;od k @ wufa&muf&ef pm&if;ay;xm;jyD;jzpfygonf? tcrf;tem;od k @

wufa&mufrnf  hEd kifiHa&;ygwDrsm;. trnfpm&if;udk ae@pOfxkwf owif;pmrsm;wGif azmfjyxm;jyD;jzpfygonf?

(6) Ed kifiHawmfrS }uD;rSL;usif;yonf  h tcrf;tem;jyD;pD;aomtcg tpOftvm&S  donfESif  htnD jynfolvlxkrSvnf; rdrdqENtavsmuf tmZmenfAdrmefwGif tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;tm; tav;jyKEd kif&efpDpOfxm;&S  djyD;jzpfygonf? odk @ygI at;csrf;pGm*g&0jyKvd kaom jynfolvlxk

taejzif  h rdrdwd k @qENt& wOD;csif;aomfvnf;aumif;/ trsm;qH k; ig;OD; pkaygif;Iaomfvnf;aumif; tmZmenfAdrmefod k @vma&mufI *g&0jyKEd kifygonf?

(7) tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;tm; jynfolvlxkrS at;csrf;pGm*g&0jyKEd kif&ef vd ktyfygonf? xd k @a=umif  h Ed kifiHa&; tjrwfxkwfvd kaomta=umif;jzifh pDwef;vSnf  hvnfcsDwufjcif;/ aºuG;a=umfatmf[pfjcif;/ ql

yl&efv_  H @aqmfjcif;/ qlylv_yf&Sm;jcif;/ jynfolvlxktm; t"rRpnf;±H k; ac:iifjcif;/ pk±H k;jcif;rsm;rjyKvkyf&ef wm;jrpfvd kufonf? Twm;jrpfcsufud kazmuf zsufusL;vGefygu w&m;Oya't& xda&mufpGmta&;,lrnfjzpfa=umif; a=unmvd kufonf?

trdef @t& 

(armifud k)twGif;a&;rSL;jynfaxmifpkjrefrmEd kifiHawmftpd k;&tzJ  G @

xd k @tjyif (19-7-89) &ufaehwGif vkyfom;jynfol @ae@pOf owif;pmYvnf; “Ad kvfcsKyfatmifqef;. tm%mzDqefa&;vrf;pOfrSm e,fcsJŒ

t*Fvdyfacwfu csay;cJ  haomvrf;pOfjzpf/ wyfrawmfonf e,fcsJŒud k qef  husifjyD; vGwfvyfa&;ud kumuG,faeaomtzG  JŒjzpf/ tmZmenfAdrmefod k @jynfolrsm; vma&muftav;jyK&mwGif rdrdwd k @.vH kjcHKa&;tpDtpOf t

Page 106: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 106/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 105

wGif;rSjzpf&rnf” [laom acgif;pOfjzif  h azmfjyxm;a=umif; awG @&S  d&jyef

onf?xd k @aemuf 1989 Zlvd kif 19 &ufae@ eHeufwGif a':atmifqef;pk=unf

u jynfolvlxk rvd ktyfaom xdcd kufepfemr_rsm; ray:ap&eftwGuftmZmenfae@ csDwufrnf  htpDtpOfud k zsufodrf;vdkufonf? tmZmenfae@tcrf;tem;ud k tzG  J @csKyf±H k;Yom usif;yjyKvkyfoGm;&ef nGef=um;cJ  honf?

ÙÙÙ

Page 107: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 107/295

oef; 0if;vI  d if06

tcef; (4)

 yxrqk  H;aetd rftus,fcsKyf umvxd k @aemuf ae@wae@ 1989 ckESpf/ Zlvd kif 20 &ufae@wGif a':atmif

qef;pk=unfESif  h OD;wifOD;wd k @tm; Ed kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;. ab;teœ &m,frS umuG,fapmif  ha&Smufonf  hOya'yk'fr 10 (c)t& aetdrfwGif wm;qD;rdef @xkwfI wm;qD;xm;jcif; cHcJ  h&onf?

xd kod k @ ta&;,ljcif;ESif  hywfoufI Zlvd kifv 21 &ufae@wGif e0w.

t}udrf 50 ajrmuf owif;pm&Sif;vif;yG  JY -“ 1989 ckESpf/ Zlvd kif 20 &ufae@ eHeufrSpI a':atmifqef;pk=unf

ESif  h ol&OD;wifOD;wd k @tm; Ed kifiHawmftm; aESmuf,SufzsufqD;vd kolrsm;.ab;tEœ &m,frS umuG,fapmif  ha&Smufonf  h Oya't& ta&;,lvdkuf&a=umif;/ TOya'onf Ed kifiHawmf. tcsKyftjcmtm%mESif  h Ed kifiHawmfvH kjcHKa&;ud kjzpfap/ trsm;jynfolwd k @. at;csrf;om,ma&;ud kjzpfap xd

yg;rnf  hteœ &m,frS }udKwifumuG,fEd kif&efvnf;aumif;/ Ed kifiHom;rsm;.rlvtcGif  hta&;rsm;ud k rxdcd kufapbJ Ed kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;.ab;tEœ &m,frS umuG,f&efvnf;aumif;/ jyÏmef;xm;aomOya'jzpfa=umif;?

,if;yk*~  dKvfESpfOD;tm; tqd kyg Oya'yk'fr 10 (c) t& vkyfyd kifcGif  hrsm;ud k usih  foH k;jyD; wm;qD;r_jyKvkyfxm;a=umif;/ Tyk'fr 10 (c) t& ta&;,ljcif;cH&oltm; wESpftxd wm;qD;r_jyKvkyfEdkifonf[k jyÏmef;xm;a=umif;” Tod k @wm;qD;r_rsm; jyKvkyfjcif;qd k&mY -

(u) rnfonf  hae&ma'owGif raexd kif&[k owfrSwfjcif;/(c) rnfonf  hae&ma'owGifom aexdkif&rnf[k owfrSwfjcif;/(*) oGm;vmr_ud k vd ktyfovd k wm;qD;jcif;/(C) owfrSwfonfht&m0wKrsm;ud k vuf0,fxm;&S  djcif; (odk@r

[kwf) toH k;jyKjcif;ud k ydwfyifwm;qD;jcif;wd k @ud k jyKvkyfEd kifa=umif;?azmfjyygOya't& ‚if;wd k  @tm; ta&;,l&mwGif um,uH&Sifrsm;

onf vuf&S  daexd kifvsuf&S  daom tdrftoD;oD;wGifom aexd kifI tdrfjcH

Page 108: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 108/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 107

jyifyod k @xGufcGmoGm;vmcGif  hrjyKyga=umif;/ ‚if;. tdrfaxmifpkxJwGif yg&S  d

aom w&m;0ifrdom;pkrsm;om jyifyod k  @ tapmif  hta&Smufjzih  f oGm;a&mufEd kifa=umif;/ od k@aomfvnf; ,if;wd k @tm; Ed kifiHjcm;oH±H k;rsm;/ Ed kifiHa&;ygwDrsm;/ Ed kifiHa&;ygwDrsm;ESif  h qufoG,folrsm;xHod k @ oGm;a&mufcGif  hrjyKyga=umif;/ jyifyyk*~dKvfrsm;ud kvnf; vlud k,fwd kifaomfvnf;aumif;/w,fvDzkef;jzif  haomfvnf;aumif; vma&mufqufoG,fjcif;rjyK&ef uef @owfwm;jrpfxm;a=umif;/ um,uH&Sifrsm;tm; vd ktyfonf  h aq;0g;

ukor_ESif  h usef;rma&;udpPrsm;ud k aqmuf&Gufay;&ef EdkifiHawmfu wm0ef,lxm;a=umif;?

TuJ  hod k @ ta&;,laqmif&GufcJ  h&jcif;onf azmfjyygyk*~  dKvfESpfOD;. Oya'csKd;azgufvkyf&yfrsm;a=umif  hjzpfa=umif;/ txl;tm;jzif  h Ed kifiHawmfud ktEW&m,fjzpfaprnf  htajctaersm;jzpfay:atmif aqmif&GufcJhjcif;a=umif  hjzpfa=umif;/ ‚if;tjyif wd kif;&if;om;jynfolrsm;ESifh wyfrawmf

ud k aoG ;cG  JjyD; wd kif;&if;om;jynfolrsm;u wyfrawmftay: rkef;wD;atmifaqmif&GufcJ  hjcif;rsm;a=umif  h jzpfa=umif;/

1989 ckESpf/ Zlvd kifv 19 &ufae@ nae 6 em&DwGif VOA jrefrmyd kif;tpDtpOfY a':atmifqef;pk=unf.a=unmcsufY -

“'ga=umifhrd k @vd k  @ jynfolvlxk toufaysmufatmifvd k  @ usrwd k @b,fawmhrS rvkyfygbl;/ jynfolvlxk&JŒtoufud k trsm;}uD ; wefzd k;xm;

ygw,f? e0wvd k wefzd k;rxm;wJ  h tkyfpkr[kwfygbl;? 'ga=umif  hrd k @vd k @ usrwd k @Ed kifiHrSmqd kvd k @&S  d&if ppftpd k;&tkyfcsKyfr_qd kjyD; a=unmcsuf[m zufqpf0g'awGpd k;rd k;aejyDqd kwm tifrwefrS xif&Sm;ygw,f? usrwd k @ jynfol jynfom;awG[m zufqpf0g'atmufrSm ±kef;uef&rSmyJ? 'Drd kua&pD&zd k@twGuf'Dzufqpf0g'atmufrSmowœ   d&S  d&S  deJ @ quf jyD;±kef;uefoGm;zd k @jzpfygw,f” [kyg&S  da=umif;/

Tod k  @ r[kwfrrSefpGyfpG  JcsufrSm jynfol @wyfrawmfud k zufqpfESif  hEd  _if;,SOfxm;ojzif  h tvG efem=unf;p&maumif;a=umif;/ jynfolESif  hwyfrawmfonf zufqpfud k rsm;pGm&G  H&Sm rkef;wD;a=umif;/ xd k @a=umif  h jynfol

Page 109: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 109/295

oef; 0if;vI  d if08

ESif  hwyfrawmf vufwG  JjyD; zufqpfud kqef @usifwd kufcd kufcJ  h=ua=umif;/ ‚if;

.ajymqd kr_rsm;onf zufqpfe,fcsJŒud k aoG;pnf;nDnGwfpGm wd kufcd kufcJ  h=uaom jynfolESif  h wyfrawmfud k aoG;uG  Jatmif wrifzefwD;ajymqd kr_rsm;jzpfa=umif;?

Tod k  @aom wyfrawmfud k zufqpfwyfrawmf[k ac:a0:orkwfvd kufjcif;onf wyfrawmfESif  hjynfoltm; &efwd kufay;jcif;/ rormaom&nf&G,fcsufjzif  h vdrfnmpGyfpG  Jykwfcwfjcif;yifjzpfajumif;/ Ed kifiHawmftm;

tEœ &m,fod k @usa&mufap&ef =uHaqmifzefwD;jcif;jzpfa=umif;?a':atmifqef;pkjunfonf 1989 Zlvd kif 10 &ufae@wGif yef;bJwef;

jrdKŒe,f trSwf 163/ taemf&xmvrf;&S  d vl @abmifopf'Drd ku&ufwpf ygwD±H k;cef;wGif rdef @cGef;ajym=um;&mYvnf; -

“Ed kifiHolEd kifiHom;rsm;ud k aemufxyfvufeufESif  h ES  drfESif;r,fqd k&ifawmh usrwd k @u zufqpftpd k;&vd k @ a=unm&rSmyJ” [k ajymqd kcJ  ha=umif;/

Tod k @ajymqd kjcif;onf e0wtzG  J @ tpd k;&onf wyfrawmftpd k;&yifjzpfIwyfrawmftm; jynfolu trkef;yGm;ap&ef ajymqd kjcif;jzpfonfrSm xif&Sm;yga=umif;?

a':atmifqef;pk=unfu -“ 'Dwyfrawmf[m vlwa,muftwGufr[kwfbl;/ tzG  J @tpnf;

twGuf r[kwfbl;qd kwmvJ xyfwvJvJajymcJ  hw,f/ wyfrawmf vrf;

rSm;oGm;rSmud kvJ azaztifrwefrS pd k;&drfoGm;w,f/ 'DavmufawmifrSpd k;&drfae&ufeJ@ bmjzpfvd k @ vrf;rSm;oGm;&wmvJ? OD;ae0if;[m wyfrawmfud k vrf;rSm;ay:rSm wifay;vd kufw,f? tJ'Dawmh ,ck wyfrawmfxJrSm&S  dwJ  h wyfrawmfom;rsm;/ t&m&S  drsm; pOf;pm;yg? wyfrawmf&JŒzcifqd kwmAd kvfcsKyfatmifqef;qd kjyD;awmh twdtvif;a=unmxm;jyD;/ AdkvfcsKyfatmifqef;[m wyfrawmfud k b,fvd ktaetxm;rSm b,fvd kjzpfapcsif

ovJqd kwm jyefjyD;oH k;oyfyg? Ad kvfcsKyfatmifqef;wyfrawmfvm;/ Ad kvfae0if;wyfrawmfvm;qd kwm qH k;jzwf&awmhr,f” [kvnf; txufygrdef @cGef;wGif ajymqd kcJ  ha=umif;/

Page 110: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 110/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 109

a':atmifqef;pk=unfonf 1989 ck/ Zlvd kifv 8 &ufae@ wGif ‚if;.

aetdrfY xd kif;Ed kifiHrS ae;&Sif; (Nation) owif;pm owif;axmuf uGefema*gpuD;ESif  h awG @qH kaqG;aEG;&mYvnf; OD;ae0if;onf wyfrawmftm; }udK;ud kifvsuf&S  donf? Ak  dvfcsKyf}uD;apmarmifonf OD;ae0if;. vd kvm;csuftwd kif; vd kufIvkyfudkifae&onfrSm xif&Sm;aeonf? wyfrawmfonfvlrd kuftvkyfud k vkyfud kifae&onf? vltd kwpk tm%mwnfjrJa&; twGuf vkyfud kifae&onf[k ajymqd kcJ  ha=umif;/ ‚if;ajymqd kcsuftm; 1989

Zlvd kif 15 &ufxkwf ae;&Sif;owif;pmwGif azmfjyxm;onf?a':atmifqef;pk=unfonf wyfrawmf. *k%foduQmusqif;atmif

ESif  h wyfrawmfud k jynfolrsm;u qef @usifv_yf&Sm;um v_  H @aqmfaoG;xd k;ajymqd kcJ  honfrsm; tajrmuftjrm;&S  dcJ  ha=umif;/ TuJ  hod k @ wd kif;jynf z±d kz&Jjzpfap&ef =uHaqmifr_rsm;ESif  hywfoufI wyfrawmfu t}udrf}udrfonf;nnf;cHcsKyfwnf;cJ  ha=umif;/ OD;wifOD;ESif  h a':atmifqef ;pk=unfwd k @

OD;aqmifaomtzG  J @u Zlvd kifv 19 &ufae@wGif jynfolrsm;tm; tmZmenfrsm;tm; *k%fjyKrnf  htpDtpOfud k ppf0g'Dwd k @u vufeuftm;ud k;jzif  hacsr_ef;&ef}udK;yrf;aea=umif;/ tmZmenfae@ud k xyfrHaoG;pGef;ap&ef ywfpufpGm=uHaeonf[kv_  H @aqmfjyD; wyfrawmfud k jynfolESif  h &efwd kufay;cJ  ha=umif;?

“ OD;wifOD;onf ucsifjynfe,fod k @ vSnf  hvnfpOfu awG @&S  dcJ  h&aom

udpPrsm;ESifh ywfoufI wyfrawmfESif  h wd kif;&if;om;jynfolrsm; aoG;uG  JatmifESif  h wyfrawmftay:wGif jynfolvlxku em=unf;rkef;wD;atmif‚if; wd k @tzG  J @. 5 }udrfajrmufowif;pm&Sif;vif;yG  JY ajymqd koGm;cJ  honfud kawG @&yga=umif;/ xd kowif;pm&Sif;vif;yG  JwGif a':atmifqef;pk=unfESif  hOD;wifOD;wdk @onf a&S Œwef;vkyftm;&Sifrsm;toH k;jyKaomudpPESif  h ywfoufI wyfrawmftm; vlrqefaom/ &ufpuf=urf;=uKwfaom/ pD;yGm;a&;

aomif;usef;aomtzG  J @tpnf;wckozG,f±kyfvk  H;ay:aygufap&ef ajymqd kcJ  ha=umif;/ xd k @tjyif OD;wifOD;onf r_cif;wyfzG  J @rS w&m;pG  Jqd kxm;aompd k;odrf;yg ajcmufOD;tr_ud k ppf aq;aeonf  h tif ;pdeftusOf;axmifteD;&S  d

Page 111: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 111/295

oef; 0if;vI  d if10

txl;w&m;&H k;od k @ 1989 ckESpf/ Zlvd kifv 4 &ufae@wGif vma&mufjyD; OD;

aiGv_  diftm; csufcsif;tmrcHray;r_ESif  h ywf oufI “vufeuftm;ud k;jzif  htEd kifusif  haejcif;jzpfonf” [k wyfrawmfESif  h jynfolud k aoG;uG  Jatmifajymqd kcJ  ha=umif;/ OD;wifOD;onf wd kif;jynftwGif; wnfjidrfr_ysufjym;ap&ef/ qlylr_rsm;jzpfyGm;ap&ef ajymqd kcJ  honfrsm; trsm;tjym;&S  dcJ  ha=umif;/xd k @a=umif  h Ed kifiHawmfESif  h jynf olwd k @.tusKd;pD;yGm;/ touftd k;tdrfpnf;pdrfvH kjcH kwnfwH  ha&;twGuf ,ckuJ  hodk @ ‚if;wd k @ESpfOD;tm; wm;qD;ta&;,l

vdkuf&jcif;jzpfa=umif;” ajym=um;oGm;onf?aetdrftus,fcsKyfjzif  h xd ef;odrf;jcif;cHae&pOf a':atmifqef;pk=unf

onf 1989 ckESpf/ 'DZifbmv (22) &ufae@wGif ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  JwGif yg0if,SOf jydKifrnfjzpfa=umif; a=unmcJ  honf?

a=unmcsuftjynf  htpH krSm atmufygtwd kif;jzpfonf?“Ed kifiHa&;}udK;yrf;r_rsm;a=umif  h 1989 Zlvd kif 20 &ufae@rSpI xdef;

odrf;cHcJh&ygonf? txdef;odrf;cHae&vsufESif  hyif rdrdtzG  J @csKyf. 'Drd kua&pDenf;vrf;t& qH k;jzwfcsufud k av;pm;aomtm;jzih  fvnf;aumif;?wd kif;oljynfom;wd k  @. trSefw&m;ESif  h ud kufnDaomvd ktyfcsufrsm;ud kwwfpGrf;oa&GŒulnDjznf  hpGufvd kaoma=umif  hvnf;aumif;/ 'Drd kua&pDud kvd kvm;aom jynfolvlxk.ZG  Jowœ   dud k *k%fjyKaomtm;jzif  hvnf;aumif;/1989 ck 'DZifbmvwGif A[ef;jrdKŒe,f trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf jynf

ol @v$wfawmfud k,fpm;vS,favmif; pdppfa&G;cs,fa&;tzG  J @.qH k;jzwfcsufud kvd kufemI a&G;aumufyG  JwGif yg0if ,SOfjydKifvdkolwOD;tjzpf trnfpm&if; wifoGif;vd kufygonf?” [lI xkwfjyefcJ  honf?

od k @aomf wdkif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfa&; (wpn) ygwDtm; ud k,fpm;jyKI &efukefwd kif;/ A[ef;jrdKŒe,f rJqENe,ftrSwf (1) wGif a':atmifqef;pk=unfESif  h ,S OfjydKif&eftqd kjyKxm;jcif;cH&ol OD;vbef*a&mifrS uef @

uGufv$mwifoGif;cJ  h&m/ yef;qd k;wef;trSwf (1) wGif zGif  hvSpfppfaq;cJ  honf  h&efukefwd kif; a&G;cs,fwifajr‡mufyG  Jusif;ya&;aumfr&SifrS vufcHppfaq;Ia&G;aumufyG  JOya'yk'fr 10(i) jzif  hjidpGef;onf[kqd kum a':atmifqef;

Page 112: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 112/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 111

pk=unf. trnfpm&if;wifoGif;v$mud k y,fcscJ  hojzif  h 0ifa&muf,SOfjydKif

cGif  hr&&S  dbJ jzpfcJ  h&onf?aemufqH k;rSwfyH kwifcGif  hjyK&ufjzpfonf  h 1989 azazmf0g&D 28 txd

(5)v cef @twGif; rSwfyH kwifcGif  hjyKcJ  honf  h Ed kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;aygif;rSm236 zG  J @jzpfonf? xd k @aemuf rSwfyH kwifxm;onf  h Ed kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;rsm;onf ygwDwGif pnf;±H k;a&;wd k @ud k aqmif&GufcJ  h=u&mY ygwDtcsKdŒonfygwDwGif;tajctaet&vnf;aumif;/ tjcm; Ed kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;

rsm;ESif  h yl;aygif;zG  J @pnf;vd kI rdrdwd k @ Ed kifiHa&;ygwDrSwfyH kwifxm;jcif;ud k y,fzsufcGif  hjyK&ef aumfr&Sifod k @av#mufxm;ojzif  h Ed kifiHa&;ygwD tzG  J @tpnf;aygif; (102) zG  J @ud k y,fzsufay;cJ  honf?

xdk@jyif v$wfawmfrJqENe,f 3 e,ftxd 0ifa&muf,SOf+ydKifEdkifjcif;r&S  donf  h (6) ygwD ESif  h Ed kifiHawmftm; vufeufpJ  Gud kifI awmfvSefykefuefaeaom ArmjynfuGefjrLepfygwD tzG  J @tpnf;. ajray:tzG  J @ tpnf;

rsm;jzpfonf[kxkwfjyefI trsKd;om;Ed kifiHa&;wyfaygif;pk (rew) rEœ av;jrdKŒ/ jynfol @wd k;wufa&;ygwD &efukefjrdKŒ/ tjrJpdrf;vli,frsm;tzG  J @ rH k&GmjrdKŒponf  h (3) ygwDtm;vnf; e0wtzG  J @u y,fzsufcJ  honf?

,if;aemuf ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  Jud k 1990 jynf  heSpf arv 27 &uf we*FaEGae@Y wjynfvHk;wGif w+ydKifeuf eHeuf 6 em&DrS nae 4 em&DtwGif; usif;ycJ  honf?

e0wppftpd k;&onf 1990 jynf  hESpf ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;ud k usif ;yjyKvkyfonftxd Ed kifiHa&;ygwDtzG  J @tpnf;rsm;wifjyawmif;qd kcJ  honf  h rw&m;csKyfcs,fuef @owfrdef @rsm;jzpfaom (2§88)/ (8§88) wd k @ud k vH k;0±kwfodrf;ay;jcif;r&S  dbJ usif;ycJ  hovd k wpnygwDud k bufvd kufrsufESmomay;cJ  h&ef trsKdom;'Drd kua&pDtzG  J @. pnf ;±H k;v_yf&Sm;r_rsm;ud k trsKd;rsKd;tzH kzH k uef @owfcsKyfcs,fxm;jyD;rS (t"dujydKifjrif;ud k

}udK;wkyfxm;jyD; wjcm;+ydKifjrif;awGud k v$ wfay;jyD; t+ydKifcd kif;ovd k) wzufowfpDrHcef @cG  J usif ;ycJ  hjcif;jzpfonf? od k @aomf jynfolvlxk}uD;w&yfvH k;urJrsm;ruGJoGm;apa&;twGuf tzrf;qD;cHxm;&onfh a':atmifqef;pk

Page 113: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 113/295

oef; 0if;vI  d if12

=unfacgif;aqmifonf  h NLD tzG  J @rS wpn tay: pD;csif;xd k;tEd kif,l

atmifyG  JcHed kifa&;twGuf rdrdwd k  @. tonf;=um;u rJwjym;ud k rSefrSefuefueftoH k;csjyD; toHwdwfqENjyyG  J}uD;w&yfyrm jywfjywfom;om;azmfjycJ  h=uonf? od k @uvd k jynfolvlxk}uD;. wcJeuf axmufcHtm;ay;r_a=umif  h trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf jrefrmEd kifiH a&G;aumufyJ  Gaumfr&Siford kif;Y rnfonf  htcgrS &&S  dcJ  hzl;aom atmifjrifr_rsKd;jzif  h a&G;aumufyG  J}uD;wGif tjywftowf atmifyG  JcHEd kifcJ  hayonf?

ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  JY 0ifa&muf,SOfjydKifonf  hEdkifiHa&;ygwD tzG  J @tpnf; 93 zG  J @teuf trsKd;om;'Drd kua&pDtzJ  G @csKyfonf0ifa&muf,SOf+ydKifcJ  honf  h 447 rJ qENe,fY 392 OD; tEd kif&&S  dcJ  honf? wjynfvkH;wGif rJqENe,f 485 ae&m&S  donfhteufNLDygwDonf 392 OD; tEd kif&&S  donf  htwGuf wjynfvH k;wGif 82 &mcd kifE_ef;tEd kif&&S  dum armfuGef;xlEd kifcJ  honf?

1990 jynf  hESpfa&G;aumufyG  JwGif v$wfawmfud k,fpm;vS,f tenf;qH k;wOD;ESih  ftxufa&G;aumufwifajr‡mufcH&onf  h Ed kifiHa&;ygwD tzG  J  htpnf;aygif; (27) zG  J @ a&G;aumufwifajr‡mufcH&onf? a&G;aumufyG  J wifajr‡mufcH&onf  h v$ wfawmfud k,fpm;vS,fOD;a&rSm atmufygtwd kif;jzpfonf?

(1) trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J@csKyf - 392 OD ;(2) &Srf;wd kif;&if;om; 'Drd kua&pDtzG  J @csKyf - 23 OD ;

(3) &cd kif'Drd kua&pDtzG  J @csKyf - 11 OD;(4) wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfa&;ygwD - 10 OD;(5) rGeftrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @ - 5 OD;(6) trsKd;om;vl @tcGif  hta&;'Drd ku&ufwpfygwD - 4 OD;(7) csif;trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf - 3 OD ;(8) ucsifjynfe,ftrsKd;om;'Drd kua&pDuGef*&uf - 3 OD;

(9) jynfaxmifpkytd k0f  h trsKd;om;tzG  J @csKyf - 3 OD ;(10)trsKd;om;'Drd kua&pDygwD - 3 OD;(11)Zd krD;trsKd;om;uGef*&uf - 2 OD;

Page 114: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 114/295

Page 115: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 115/295

oef; 0if;vI  d if14

nDnGwfa&;ygwD (Kokang Democracy and Unity Party) / ‘0’ trsKd;om; zG  H@

+zdK;wd k;wufa&;ygwD (Wa National Development Party)/ jynfaxmifpk u&iftrsKd;om;rsm;tzGJ @csKyf (Union Karen League) wd k @jzpfonf? xd k @a=umif  h w&m;0if&yfwnfvsuf&S  daom Ed kifiHa&;ygwD (10) ygwDrSm atmufygtwd kif;jzpfonf?

(1) trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J@csKyf(2) wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfa&;ygwD

(3) &Srf;wd kif;&if;om;rsm;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf(4) jynfaxmifpkytd k0f  htrsKd;om;rsm;tzG  J @csKyf(5) &Srf;jynfud k;uef @'Drdku&ufwpfygwD(6) +rdK (ac: ) crDtrsKd;om;nDnGwfa&;tzG  J @(7) vm;[ltrsKd;om;zG  H @+zdK;wdk;wufa&;ygwD(8) jynfaxmifpk u&iftrsKd;om;rsm;tzG  J@csKyf

(9) ud k;uef @'Drd kua&pDESif  h nDnGwfa&;ygwD(10)‘0’ trsKd;om;zG  H @+zdK;wdk;wufa&;ygwD

ponfwd k @ jzpfonf?1990 jynf  hESpfa&G;aumufyG  JwGif woD;yk*~vtrwfavmif; ajcmufOD;

ta&G;cH&onf? ,if;wd k @rSm -(1) a'gufwmr_xef / xef;wvef+rdKŒe,f jynfol @v$wfawmfrJqEN

e,f/ csif;jynfe,f?(2) OD;0if;&Sdef / ajrmif+rdKŒe,f/ jynfol @v$wfawmf rJqENe,f trSwf

(1) ppfud kif;wd kif;?(3) OD;yDwmvif;yif/ jyifOD;vGif+rdKŒe,f jynfol @v$wfawmfrJqENe,f

trSwf(2) rEœ av;wd kif;?(4) a'gufwmpef;atmif/ t*Fyl+rdKŒe,f jynfol @v$wfawmfrJqEN

e,ftrSwf (2) {&m0wDwd kif;?(5) OD;vseftkyf/ [m;cg;+rdKŒe,f rJqENe,f/ csif;jynfe,f?(6) OD;odef;az/ uef @bvl+rdKŒe,f rJqENe,ftrSwf(1) ppfud kif;wd kif;

Page 116: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 116/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 115

wd k @ jzpf=uonf?

e0wppftpd k;&onf rnfod k @rS ar#mfvif  hrxm;rdonf  h &v'frsKd;jzif  h trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfu tjywftowftEd kif&&S  doGm;r_tay: tH  h=owkefv_yfoGm;cJ  h&jyD;aemuf tzG  J @csKyftay: enf;rsKd;pH kjzif  h zdES  dyfa&;ud kapmif;ay;vkyfaqmifvmcJ  hayonf?

e0wppftpd k;&u a&G;aumufyGJtjyD;Y a&G;aumufyG  JwGif tEd kif& &S  dcJ  haom EdkifiHa&; tiftm;pkrsm;onf -

(1) aiGa=u;tiftm;jzifh trwfae&mrsm; 0,f,lxm;Ed kifonf  h bmoma&;tpGef;a&mufrsm;u bmoma&;e,fajr cG  JxGufa&;ud k jyifqifvm=uonf? ratmifjrifv#if vufeufud kifwd kufrnf?

(2) vlrsKd;a&;tjrifusOf;ajrmif;onf  hygwDrsm;uvnf; e,fajrrsm;ud k cG  JxGuf&efjyifqifvm=uonf? cGif  hrjyKv#if aomif;usef;olrsm;ESif  haygif;rnf/ vufeufud kifwd kufrnf?

(3) tm%m&vmrnf[k ar#mfvif  haeaomEk  difiHa&;ygwDrsm;onftaemuftkyfpkoH±k  H;rsm;/ jynfyrS taemuftkyfpk ud k,fpm;vS,frsm;ESif  h&if;&if;ES  D;ES  D;qufqHvm=ujyD; taemuftkyfpkud k tvGeftu|H rS  Dcd ktm;ud k;&ef jyifqifvm=uonf?

(4) taemuftkyfpkt}udKuf vd kufvkyfaeaomfvnf; vuf0J0g'Drsm; v$rf;rd k;aeaomfygwDrsm;onf tm%m&Sifpepfud k xlaxmif&ef }udK;

pm;ae=uonf?(5) wyfrawmfu tm%mrodrf;Ed kif&eftwGuf ppf±H k;ud k &efukef+rdKŒ

tjyifbuf tif;wd kifod k @a&$Œ&ef =unf;/ a&/ av/ wyfrawmfud k =unf;wyf/a&wyf/ avwyf oD;jcm;pD cG  JxkwfzG  J @pnf;&ef/ 'kwd,Ad kvfrSL;}uD;ESif  h txuftqif  hrsm;ud k wyf rawmfrSxkwfy,fypfjyD; tcsKdŒud k cH k±H k;wifI ta&;,l&efwd k @ud k aqG;aEG;=uum wyfrawmfud k +zdKcG  Jypf&ef/ zsufodrf;ypf&eftxd

=uHpnfvm=uonf[lI tajctjrpfr&Sd pGyfpG    JjyD; zGwfv#mo¿mefESpfcGOm%fjzif  h uvdrfaphjirf;pifum tEd kif& trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftm; tm%mv$  Jajymif;ay;a&;ud k cg;cg;wl ;wl; jiif;qefcJ  honf? xd k @aemuf

Page 117: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 117/295

oef; 0if;vI  d if16

“,ckusif;ycJ  haom a&G ;aumufyGJonf tm%m (3) &yfpvH k;ud k &&S  drnf  h

v$wfawmfrsKd;r[kwf/ zG  J @pnf;yH ktajccHOya'a&;qG  J&efomjzpfonf? ta&G;aumufcH v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;onf zG  J @pnf;tkyfcsKyfyH k tajccHOya'ud k a&;qG  Jzd k @omwm0ef&S  donf? tm%mud k tvd ktavsmuf &&S  drnfr[kwf” [kqd kjyD; yxrqH k;t}udrf ajymifvdrfajymifpm; ajymqd kcJ  honf?

tu,fI wpn ac: wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfa&;ygwDomtEd kif&&S  drnfqd k v#if 1947 ckESpf zG  J @pnf;yH ktajccHOya' od k @r[kwf 1974

zGJ @pnf;yH kOya'ud kvd ktyfovd k ,m,Djyifqifr_jyKvkyfjyD; tm%mud k jref jrefqefqefvG,fvG,fulul v$  Jajymif;tyfvdkufI ay:aygufvmonf  h v$wfawmfopfrSzG  J @pnf;tkyfcsKyfyH ktajccHOya'opfud k a&;qG  Japrnfjzpfaomfvnf; trsKd;om;'Drd kua&pDtzJ  G@csKyfygwDu ,ckuJ  hod k @ tjywftowf tEd kif&&S  donfonf  htay: e0w ppftpdk;&onf ay:ay:xifxif npfywfvmjcif; jzpfonf?

ppftpd k;&. tm%mv$  Jajymif;a&;jiif;qefaer_ud k a':atmifqef;pk=unfu -

“a&G;aumufyG  Jusif;jyD;&ef a&G;aumufyG  J&v'fud k taumiftxnfazmfay;zd k @vnf; vdkao;w,fqd kwJ  htcsufygyJ? a&G;aumufyG  J&v'fud k taumiftxnfrazmfwm[m xrif;pm;zdwf/ xrif;yG  Jjyif/ pm;yG  JrSm xd kifcd kifjyD;rS rpm;&bl;qd kjyD; xrif;[if;awGjyefodrf;oGm;ovd kygyJ? {nf  honfawG

ud k apmfum;wJ  hvkyf&yfyg? 1990 a&G;aumufyG  J&v'fud k t aumiftxnfrazmfay;wm[m jynfolw&yfvH k;ud k vdrfvnfvSnf  hjzm; apmfum;&ma&mufygw,f?”

“tm%myd kifawG[m rdrdwd k @oabmruswJ  h a&G ;aumufyG  J&v'fqd k&ifvspfv#L±_vd kuf/ vd kcsifwJ  h&v'fjzpfvmEd k;Ed k; a&G;aumufyG  JtopfawG usif;yvd kufeJ @ vkyfaer,fqdk&ifawmh wd kif;jynf&JŒtem*wfeJ @ upm;&m a&muf

ygvdrf  hr,f? wd kif;jynf&JŒtem*wfqd kwm[m upm;&r,h  ft&m r[kwfygbl;? wav;wpm;eJ  @ apmif  ha&SmufoGm;&r,hft&momjzpfygw,f? 'ga=umif  h 1990 a&G;aumufyG  J&v'fud k taumiftxnfrazmfbJ aemuf

Page 118: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 118/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 117

a&G;aumufyG  Jtopfusif;ya&;ud k trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfu vH k;0

vufcHrSmr[kwfbl;vd k @ qH k;jzwfxm;wmjzpfygw,f” [lI wdwdvif;vif;ajym=um;cJ  honf?

 NLD tm; rJxnf  hay;cJ  haomjynfolvlxktm;vnf; a':atmifqef;pk=unfu -

“1990 jynf  hESpfa&G;aumufyG  JrSm vlxk[m wm0efauscJ  hygw,f?usrwd k @Ed kifiHeJ @ Ed kifiHujynfolvlxkeJ @ wjcm; 'D rd kua&pDtwGuf v_yf&Sm;±kef;uef

ae&wJ  hEd kifiHu jynfolvlxkeJ @pmvd k @&S  d&if usrwd k @&JŒvlxk[m Ed kifiHa&;t& tifrwefrS &if  husufw,fvd k@ usrwd k@ owfrSwf&rSmyg? bmjzpfvd k @ usrwd k @ 'Dvd kajym&vJqd kawmh usrwd k @&JŒEd kifiH 'Drd kua&pDvd kcsifwJ  h jynfolvlxk[m 'Drd kua&pDud k &,lay;Ed kifwJ  htzG  J @wckud k axmufcHr,f/ yH  hyd k;r,f/ 'Dvd kvkyfrS usrwd k @&JŒ'Drd kua&pD[m wd k;wufEd kifr,fqd kwmud k jrifw,f/ [k  dtzG  J @ud kay;/ 'DtzG  J @ud kay;/ usrwd k @&JŒEd kifiHa&;ygwDawG trsm;}uD;&S  dygw,f?

tJ'Dawmh Ed kifiHa&;ygwDawG trsm;}uD;&S  dwJ  htxJrSm tJ'DEd kifiHa&;ygwDawGrSmvnf; rdrdwd k @&JŒwefbd k;eJ @ rd rdwd k @&S  djyD;om;yg? od k @aomfvnf; jynfolvlxk[m 'Dvd krJawGjyef @oGm;vd k @&S  d&if 'Drd kua&pDtwGuf epfemEd kifw,fqd kwmem;vnfvd k @ rJawGud k rjyef @apbJ usrwd k @ trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftwGuf rJay;cJhw,fqd kwm 'gjynfolvlxktaeeJ @ xd kufxd kufwefwefvkyfcJ  hw,fqd kwm usr 'Dvd kajym&rSmyJ? 'g Ed kifiHa&;&if  husufr_ud k jyw,fvd k @

usruawmh,H k=unfw,f? bmjzpfvd k @vJqd kawmh usrwd k @ 'D (82) &mcd kifE_ef;&wmud kawmifrS tm%mrv$  Jay;wm/ usrwd k @rsm;om (50) &mcd kifE_ef;wnf;wnf;av;&w,fqd kvd k  h&Sd&if b,favmufyd kjyD;awmh tcuftcJjzpf&rvJqd kwm pOf;pm;=unf  h? usrwd k @&JŒtzG  J @[m 'Dvd kwcgwnf; 80 &mcd kifE_ef;ausmfeJ @ Ed kifcJ  hvd k @vnf; wurB mvH k;u todtrSwfjyK&w,f? b,fvd krS urB mud krsufvSnf  hjyjyD;awmh tzG  J @csKyfud k jynfolvlxka&G;aumufyG  J

wkef;u tm;ay;wmr[kwfygbl;? wnf;wnf;uav;Ed kifwmygvd k @ rajymEd kifbl;? tJvd kawmifrS rJ 60 &mcd kifE_ef;yJ&S  dygw,f/ nmw,fqd kjyD;awmhtrsKd;rsKd;ajymzdk @}udK;pm;wmawG tck&S  daewm od=uwmyJ/ 'Davmuf

Page 119: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 119/295

oef; 0if;vI  d if18

awmifrS jywfjywfom;om;Ed kifxm;vk  d @ 'D avmufolwd k @ajymEd kifwm? tJvd k

om usrwd k @om jywfjywfowfowfrEd kifcJ  hvd k @&S  d&if trsKd;rsKd; wcgwnf;rsufvSnf  h uGufawGeJ @vkyftH k;r,f? urB mud kvnf; vSnfhpm;zd k  @/ usrwd k @jynfolvlxktaeeJ @ 1990 a&G ;aumufyG  JrSm 'Drd kua&pDud k &,lay;Ed kifw,fvd k @ jynfolvlxku ,H k=unfwJ  htzG  J @tpnf  f;ud k Ed kifiHa&;&if  husufwJ  htjrifeJ @rJay;cJ  hwm[mawmh wm0efausygw,f? xd kufxd kufwefwefeJ @ vkyfcJ  hwmyJvd k @ usrajymcsifygw,f” [lI ajym=um;cJ  honf?

e0wppftpd k;&onf a&G;aumufyG  Jrwd kifrDuyif ol&OD;wifOD;ESif  h a': atmifqef;pk=unfwd k  hud k rw&m;ojzif  h zrf;qD;csKyfaESmifjcif; cHxm;& onh  ftwGuf ,m,DOuUXtjzpf wm0ef,lxm;aom OD;=unfarmif OD;aqmifonf  h NLD A[d ktvkyfr_aqmiftzGJ @0ifrsm;u 90 jynf  hESpf a&G;aumufyG  JtEd kif&aom NLDtm; e0wtpd k;&xH v$wfawmfac:,lay;a&;ud k Oya'ESif  htnD wifjyawmif;qdkcJ  honf?

a&G;aumufyG  JtjyD; &ufaygif; (60) twGif; ac:ay;&±d k;xH k;pH&S  donf  hv$wfawmfud k ac:,lray;onf  htwGuf tzG  J @csKyfonf a&G;aumufyG  J usif;ycJ  honf  h ar27 &ufrS &ufaygif; 60 t=um; 1990 jynf  hESpf Zlvd kif28/29 &ufae@rsm;wGif NLD A[k  dOD;pD;tzG  J @ESif  h v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;yxrt}udrf nd  ‡E_  dif;tpnf;ta0;ud k usif;y&ef ac:,lcJ  honf?

ppftpd k;&onf  NLD . tpnf;ta0;rwd kifcif w&uftvd k (Zlvd kif

v 27 &uf) wGif e0wtwGif;a&;rSL;csKyf Ad kvfcsKyfcifnGef @ (aemifAd kvfcsKyf}uD;/ tus,fcsKyfzrf;qD;cHxm;&ol) vufrSwfjzif  h a=unmcsuftrSwf(1§90) ud k uref ;uwef;xkwfjyefjyD; tzG  [email protected]  f;ta0;}uD;ud k }ud K wifuef @owfcsKyfcs,f[ef @wm;r_ud k jyKvkyfcJ  honf?

e0wtpd k;&. a=unmcsuftrSwf 1§90 tjynf  htpH krSm atmufygtwd kif;jzpfonf?

(1) jrefrmEd kifiHonf 1948 ckESpf/ Zefe0g&D (4) &ufae@wGif vH k;0vGwfvyfaom tcsKyftjcmtm%myd kifEd kifiHjzpfonf?

(2) 1988 ckESpftwGif; ta&;tcif;rsm;jzpfay:cJ  hojzif  h Ed kifiHw0Srf;

Page 120: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 120/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 119

vH k;wGif tajctaet&yf&yf,d k,Gif;ysufjym;cJ  honf? xd kod k @ ,k  d,Gif;ysuf

jym;cJ  honf  h tajctaet&yf &yfud k tcsd efrDxdef;odrf;Ed kif&eftwGuf jynfoljynfom;tm;vH k;tusKd;iSm wyfrawmfu Ed kifiHawmftm%mt&yf&yfud kvH k;0wm0ef,lcJ  honf? jynfol @v$wfawmftygt0if Ed kifiHawmf tm%mydkiftzG  J @tpnf;rsm;ud k zsufodrf;vsuf Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @ud k zG  J  hpnf;um wm0ef}uD; (4) &yfud k aqmif &Gufrnfjzpfa=umif; a=unmjyD; Ed kfifiHawmf. ta&;udpPt00ud k wm0ef,laqmif&GufcJ  honf?

(3) Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf Ed kifiHawmftwGif;jidrf0yfydjym;a&;/ w&m;Oya'pdk;rd k;a&;ESif  h e,fajrat;csrf;om,ma&;wd k @ud kxda&mufpGmxdef;odrf;Ed kif&ef vd ktyfaomOya'/ trdef @/ a=unmcsuf/ Oya'uJ  hod k @tm%mwnfaomtrdef @rsm;ud k xkwfjyefcJ  honf?

(4) jynfolrsm;. pm;0wfaea&;acsmifvnfap&ef yk*~vdu/ or0g,r/ zufpyfvkyfief;rsm; vkyfud kifEd kifap&eftwGuf t[ef @twm;jzpfap

aom Oya'rsm;ud ky,fzsufjyD; vk  dtyfaomOya'/ trdef @nGef=um;csuf/Oya'uJ  hodk @ tm%mwnfaomtrdef @rsm;ud kvnf; xkwfjyefvsuf vufawG @ taumiftxnfazmfaqmif&Gufvsuf&S  donf? xd k @jyif Ed kifiHawmf.a&&SnftusKd;pD;yGm;udk ar#mfrSef;I vkyfaqmifoif  honfrsm;ud kvnf; vkyfaqmifvsuf&S  donf?

(5) Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf Ed kifiHw0ef;vH k;wGif

vrf;yef;qufoG,fr_vH kjcHKacsmarG @ap&efESif  h wd k;wufaumif;rGefap&ef twGuf aqmif&Gufoif  honfrsm;ud kvnf; aqmif&Gufvsuf&S  donf?

(6) Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf rnfonf  hzG  J @pnf;yHktajccHOya'ud kr# vd kufemusif  hoH k;aomtzG  J @tpnf;r[kwfbJ Ed kifiHawmfud k rm&S,favm (Martial Law) jzif  h tk yfcsKyfaeaom tzG  J @tpnf;jzpfa=umif;/Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzGJ  @tpdk;&onf ppftpd k;&tjzpf

tkyfcsKyfvsuf&S  da=umif;ESif  h ukvor*~tygt0if urB mhed kifiHtoD;oD;rSvufcHxm;onf  h tpd k;&jzpfa=umif; tm;vH k;todyifjzpfonf?

(7) Ed kifiHwumqufqHa&;eSif  h ywfoufI Ed kifiHawmfjidrf0yfr_ wnf

Page 121: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 121/295

oef; 0if;vI  d if20

aqmufa&;tzG  J @onf vGwfvyfI wufºuGaom Ed kifiHjcm;a&;0g'ud k usif  h

oH k;rnfjzpfa=umif; a=unmcJ  hjyD; Ed kifiHtoD;oD;ESif  h cspf=unfpGm qufqHvsuf&S  donf? Ed kifiHtcsif;csif; oHwrefqufqHa&; wd k;wufaumif;rGefap&ef jrefrmEd kifiH&S  d rnfonf  hoH±H k;ud kr# ,cktcsdeftxd ydwfyifjcif;r&S  dbJqufvufxm;&S  dcGif  hjyKjyD; yH krSefqufqHaeonf  henf;wl Ed kifiHjcm;wd kif;jynfrsm;wGif jrefrmoH±H k;rsm;ud kvnf; ±kyfodrf;jcif;rjyKbJ qufvufzGif  hvSpfxm;&S  dum yH krSefqufvuf vnfywfvsuf&S  donf  htjyif ,cifu oH±H k;r&S  dcJ  h

aom Ed kifiHwEd kifiHwGif oH±H k;topfw±H k; wd k;csJŒzGif  hvSpfcJ  honf?(8) jrefrmEd kifiHonf ukvor*~tzG  J @0ifEd kifiHjzpfonfeSif  htnD urBmh

Ed kifiHa&;udpP&yfrsm;ESif  h ukvor*~qd kif&m vkyfief;wm0efrsm; aqmif&Guf&mwGif ukvor*~qd kif&m jrefrmoH±H k;onf jrefrmEd kifiH. Ed kifiHjcm;a&;0g'ud k wduspGm vdkufemaqmif&Gufvsuf&S  donf? Ed kifiHwumESif  h qufqH&mwGif jrefrmEd kifiHonf jidrf;csrf;pGm twl,SOfwG  Jaexd kifa&;rlESif  htnD

vd kufemusif  hoH k;vsuf&S  donf? xd k @tjyif jref rmEd kifiHonf rdrd. vGwfvyfr_ud k xdef;odrf;umuG,fvsuf rdrd.jynfwGifa&;wGif 0ifa&mufpGufzufjcif;rsm;ud kvnf; ukvor*~ yÉdnmOfpmwrf;ESif  htnD vd kufemusif  hoH k;vsuf&S  donf?

(9) Ed kifiHtcsif;csif; qufqHa&;ysufjym;apr_ud k a&Smif&Sm;&ef oHwrefwcsKdŒ. oHwrefusifh0wfazmufzsufr_rsm;ud kvnf; oabmxm;

}uD;pGmjzif  h oHwreftrnfESif  h Ed kifiHtrnfrsm;ud k xkwfazmfjcif;rjyKbJ rdrdwd k @ jynfwGif;a&;wGif 0ifa&mufpGufzufjcif;rjyK&ef t}udrf}udrf ajym=um;cJ  honf? xdk @jyif oHwrefenf;vrf;rsm;ESif  htnD oufqd kif&moH±H k;rsm;od k @vnf; ta=umif;=um;cJ  honf? ,if;od k @aqmif&Gufjcif;jzif  h Ed kifiHtcsif;csif;/tpd k;&tcsif;csif; qufqHa&;ysufjym;aprnf  hudpP&yfrsm;ud k a&Smif&Sm;Ed kifcJ  haoma=umif  h ,ae@txd rnfonf  hjy\emrS ay:aygufcJ  hjcif;r&S  dyg? oH

wrefwcsKdŒ. vkyf&yfa=umif  h rd rdwd k @tpd k;&tay: txiftjrifvG  JrSm;r_rsm;ud kvnf; oabmxm;}uD;pGmxm;I oHwrefenf;jzif  hom ajz&Sif;aqmif&GufcJ  honf?

Page 122: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 122/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 121

(10)Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf Ed kifiHawmf. wm

0efud k ,l cJhonf  htcsdefrSpI jynfaxmifpkr+ydKuG  Ja&;/ wd kif;&if;om; pnf;vH k;nDnGwfr_r+ydKuG  Ja&;/ tcsKyftjcm tm%mwnfwH  hcd kifjrJa&;wd k @ud k pG  JjrJpGmud kifpG  Jaqmif&Gufvsuf&S  donf? wzufwGifvnf; vufeufpG  Jud kif qlylaomif;usef;olrsKd;pH kud k wyfrawmfom;rsm;. touf/ aoG;/ ac|; ajrmufrsm;pGmay;vSLvsuf xd k;ppf}uD;rsm;jzif  h acsr_ef;cJ  honfrSm tm;vH k;todyifjzpfonf? wyfrawmfonf Ed kifiHa&;tzG  J @tpnf;r[kwfojzifh qlyl

aomif;usef;olrsm;ESif  h Ed kifiHa&;enf;t& aphpyfaqG;aEG;jcif; jyKvkyfcJ  hjcif;r&S  dyg? od k @&mwGif vufeufud kifvrf;pOfud k pGef @v$wfI tvif;0ifvmolrsm;ud krl aumif;rGefpGm vufcH}udKqd kI jyefvnfae&mcsxm;ay;a&; vkyfief;rsm;ud k tzG  J @tpnf;jzif  h aqmif&Gufvsuf&S  donf? Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf Ed kifiHa&;tpd k;&r[kwfojzif  h rnfonf  h vufeufud kifaomif;usefoltzG  J  htpnf;ESif  hr# Ed kifiHa&;enf;t& aphpyfaqG;aEG;

jcif;jyKvkyf&ef ta=umif;r&S  day?(11)Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf ygwDpH k 'Drd kua&pD

taxGaxGa&G;aumufyG  Jud k usif;yEdkif&ef ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxG a&G;aumufyG  Jusif;ya&;aumfr&SifOya'ud k jyÏmef;vsuf ygwDpH k'Drd kua&pD taxG xGa&G;aumufyG  Jaumfr&Sifud k zG  J @pnf;ay;cJ  honf? a&G;aumufyG  J0ifvd kaom Ed kifiHa&;ygwDrsm; rSwfyH kwifEd kif&ef Ed kifiHa&;ygwDrsm; rSwfyH kwifjcif;

Oya'ud k jyÏmef;cJ  honf? xd k @jyif vGwfvyfI w&m;r#waom ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJusif;yEdkif&ef jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'ud kvnf; jyÏmef;ay;cJ  honf?

(12)jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'yk'fr (3)wGif “v$wfawmfud krJqENe,frsm;rS TOya'ESif  htnD a&G;aumufwifajr‡mufvd kufaomv$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;jzif  h zG  J @pnf;&rnf” [lI jyÏmef;yg&S  donf?

,if;jyÏmef;csufESif  htnD v$wfawmfac:,lzG  J @pnf;jcif;ud k Ed kifiHawmf jidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzGJ @u aqmif&Gufay;rnf? xd kodk @ v$wfawmfac: ,lEd kifa&;twGuf ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J usif;ya&;aumf

Page 123: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 123/295

oef; 0if;vI  d if22

r&Sifu aqmif&Guf&efudpP&yfrsm;/ a&G;aumufyG  JwGif ta&G;cH&onf  h ygwD

rsm;ESif  h a&G ;aumufyG  JwGif ta&G;cH&onf  h yk *~  dKvfrsm;u aqmif&Guf&ef udpP&yfrsm;ud k Oya'/ enf ;Oya'rsm;ESif  htnD aqmif&Gufxm;=u&ef tcgtm;avsmfpGm owif;xkwfjyefa&;tzG  J @u &Sif;vif;cJ  hjyD;jzpfonf?

(13) ,ae@ ygwDpH k 'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  J usif ;yjyD;pD;onf  haemufyk  dif;wGif v$wfawmfac:,la&;/ tm%mv$  Jajymif;a&;udpPrsm;ESif  hpyfvsOf;I pmapmifrsm;xkwfa0aejcif;/aqG;aEG;jiif;cH kjcif;/ jynfytoHv$if  h

Xmersm;rS a&SŒaqmifvrf;jyvkyfjcif;/ aoG;xd k;v_  H @aqmfjcif;/ w&m;r0ifpm&Gufpmwrf;xkwfa0jcif;rsm; jyKvkyfae=uonf?

(14)v$wfawmfac:,la&;eSif  h ywfoufI txufwGif &Sif;vif;azmfjycJ  hjyD;jzpfonf? tm%mv$  Jajymif;a&;udpPESif  h pyf vsOf;I Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @OuUX u wd kif;rSL;rsm;/ wyfrrSL;/ jynfe,fESif  hwd kif;jidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @OuUXrsm;tm; tcgtm;avsmfpGm

ajym=um;cJ  honh  frdef @cGef;rsm;wGif nGefjycJ  hjyD;jzpfonf? Ed kifiHawmf jidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @ twGif;a&;rSL; (1) taejzif  hvnf; 1990 jynf  hESifh Zlvd kif13 &ufae@wGif usif;yonf  h (100) }udrfajrmuf owif;pm&Sif;vif;yG  JY wdwdvif;vif;ajymqd kcJ  hjyD; jzpfonf?

(15)EdkifiHa&;tzG  J @tpnf;w&yfonf jynfol @v$wfawmfw&yf ay: aygufvm±H kjzif  h Oya'jyKr_tm%m/ pDrHcef @cG  Jr_tm%mESif  h w&m;pD &ifr_ tm

%m[laom tcsKyftjcmtm%m (3) &yfud k tvd ktavsmufr&&S  dbJzG  J @pnf;yH ktajccHOya'w&yftay: tajcjyKIom &,lEd kifa=umif; txl;&Sif;vif;&ef vd krnfr[kwfyg/ 1947 ckESpfzG  J @pnf;tkyfcsKyfyH ktajccHOya'onf 1947 ckESpf/ pufwifbmv 24 &ufae@wGif wd kif;jynfjyKv$wfawmfuvufcHI Oya'tjzpf twnfjyKcJ  honf? od k @aomf xd ktajccHOya'tm%mwnfjyD; trSefwu,f tusKd;oufa&mufonfrSm jrefrmEd kifiH

vHk;0vGwfvyfaom tcssyftjcmtm%mydkifEdkifiHawmfjzpfa=umif;a=unmonf  h 1948 ck ESpf/ Zefe0g&Dv (4) &ufae@wGifrSjzpfonfud k Oya'a=umif;t& txift&Sm;awG @Ed kifonf? Ed kifiHwck. zG  J @pnf;yH ktajccHOya'

Page 124: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 124/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 123

w&yfonf vGwfvyfa&;r&rD a&;om;xm;onf  h Oya'ESif  h vGwfvyfa&;

&&S  donf  haemufrS a&;om;xm;onf  h Oya'[lI ESpfrsKd;&S  donf? vGwfvyfa&;&&S  dcJ  h=uonf  h urB m@Ed kifiHtoD;oD;wGif tcsKyftjcmtm%mud k vufqkyfvufud kif&jyD;rSom wd kif;jynfjyKv$wfawmfud kac:,lI zG  J @pnf;yH k tajccHOya'ud k a&;qG  J=uonf  h tpOftvm&S  donf? jrefrmEd kifiHwGifrl wd kif;jynfjyKv$wfawmfwGif zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ud k a&;qG  JjyD;rS vGwfvyfa&; a=unmcJ  h&onf? xd kod k @ aqmif&GufcJ  hjcif;onf xd ktcsdefu ed kifiHacgif;aqmif

rsm;taejzif  h jAd wdo#wd k @xHrS jidrf;csrf;aomenf;jzif  h vG wfvyfa&;ud k tjref&,lvd kaomqENa=umif  h aqmif&Gufjcif;jzpfa=umif; rSm xif&Sm;onf?

(16)1974 ckESpf tajccHOya'ud k avhvmygu vGwfvyfa&;&jyD;aemufa&;qG  Jjcif;jzpfjyD; jynfol @qENcH,lyG  Jjzif  h jyÏmef ;cJ  haomOya'jzpfonfud k rnfolr#jiif;qd kjcif;jyKEd kifrnfr[kwfyg?

(17)1947 ckESpf zG  J @pnf;yH ktajccHOya'onf vGwfvyfa&;r&rD a&;qG  J

onf  h Oya'jzpf jyD; 1974 ckESpfzG  J @pnf;yH ktajccHOya'onf vGwfvyfa&;&jyD;rS a&;qG  Jonf  hOya'jzpfa=umif; uGmjcm;csufud k txl;owdjyK&efvd konf?

(18)ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  JwGif 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh=uonf  h Ed kifiHa&;ygwDtrsm;pk.qENrSm zG  J @pnf;yH ktajccHOya'opf a&;qG  Ja&;jzpfa=umif; ,if;wd k  @. oabmxm;a=unmcsufrsm;t& od&SdEd kifonf? 1974 ckESpf zG  J @pnf;yH ktajccHOya'a&;qG  JpOfu wd kif;&if;om;rsm;t

a&;ESif  hywfoufI yifvH knDvmcHwGif &Srf;/ ucsif/ csif;vlrsKd;pkrsm;ESif  homaqG;aEG;nd  ‡E_  dif;cJ  hjyD; rGef/ &cd kifpaomvlrsKd;pkrsm;ESif  h aqG;aEG;n‡  dE_  dif;r_ r&S  da=umif; awG @=u&rnfjzpfonf? ,ae@jrefrmEd kifiHwGif Ed kifiHa&;Ed k;=um;vmaom wd kif;&if;om;vlrsKd;rsm; trsm;tjym;&Sd&m ‚if;wd kif;.qEN oabmxm;rsm;ud k nd  ‡Ed  _if;&,ljyD; cd kifrmonf  hzG  J @pnf;yH ktajccHOya'opfw&yf a&;qG  JjyÏmef;&ef txl;vd ktyfaea=umif; xif&Sm;aeonf?

(19)Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf ppftpd k;&w&yfjzpfonfESif  htnD rm&S,favm (Martial Law) Oya'ud k ud kifpGJoH k;aeonf  htpd k;&jzpfonf? xd kod k @jzpfonfESif  htnD jrefrmEd kifiHtm; atmufygtwd kif;

Page 125: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 125/295

oef; 0if;vI  d if24

tm%moH k;&yfjzif  h usif  hoH k;vsuf&S  donf?

(u) Oya'jyKr_tm%m? ? Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @uom usif  hoH k;yd kifcGif  h&S  donf?

(c) pDrHcef @cG  Jr_tm%m? ? Ed kifiHawmfjidrf0yfr_ wnfaqmufa&;tzG  J @u usif  hoH k;yd kifcGif  h&S  donf? od k @&mwGif ,if;tm%mud k tpd k;&tzG  J @ESif  hwuG jynfe,f/ wd kif;/ +rdKŒe,fpk/ +rdKŒe,f/ &yfuGufaus;&Gmtkyfpk jidrf0yfydjym;r_ wnfaqmufa&;tzG  J @tqif  hqif  htm; cG  Ja0ay;vsuf pDrHcef @cG  Ja&;

udpP&yfrsm;ud k pkaygif;acgif;aqmifr_jzif  h wm0efay; aqmif&Gufapvsuf&S  donf? ,if;od k @ aqmif&Gufapjcif;rSm zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ESif  h ay:aygufvmrnf  htpd k;&vufxufwGif 0efxrf;rsm;onf Xmeqd kif&mvkyfief;rsm;ud kEd kifiHa&;ygwDrsm;ESif  huif;&Sif;pGm aqmif&GufEd kifap&ef avhusif  haqmif&Gufay;aejcif;jzpfonf?

(*) w&m;pD&ifr_tm%m? ?Ed kifiHawmf+idrf0yfr_wnf aqmuf

a&;tzG  J @u usif  hoH k;yd kifcGif  h&S  donf? od k @&mwGif zG  J @pnf;yH ktjccHOya' ay:aygufvmonf  htcsdefwGif tavhtusif  h&ap&ef omref&mZ0wfr_ESif  h w&m;rr_ponfrsm;udk w&m;±Hk;tqif  hqif  hzG  J @pnf;jyD; ppfaq;pD&ifapvsuf&S  donf?

(20)xd k@a=umif  h ,ae@tajctaewGif jynfolrsm;u a&G;aumufwifajr‡mufvd kufaom ud k,fpm;vS,frsm;onf tem*wf'Drd kua&pD Ed kifiH

awmf zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ud k a&;qG  J=u&ef wm0ef&S  donf  hyk*~  dKvfrsm; jzpfonf?

(21)Ed kifiHawmftm%m&,la&;twGuf ,m,DzG  J @pnf;yH k tajccH Oya'a&;qG  JI tpd k;&zG  J  hpnf;jcif;ud k rnfonh  fenf;ESif  hr# vufcHEd kifrnf r[kwfonf  htjyif xd kod k  haqmif&Gufygu Oya'ESih  ftnD xda&mufpGm ta&;,lrnfjzpfa=umif;ESif  h jynf ol @qENESif  htnD cd kifrmaomzG  J @pnf;yH k tajccH Oya'

opft& ay:aygufvmrnf  h tpd k;&w&yfrzG  J @pnf;rD =um;umvwGif Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @taejzif  h

(u) jynfaxmifpkr+ydKuG  Ja&;/ wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfr_ r+ydK 

Page 126: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 126/295

Page 127: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 127/295

oef; 0if;vI  d if26

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfrS Zlvd kifv 29 &ufae@wGif xkwfjyefcJ  h

aom *E<  Dcef;ra=unmpmwrf;tjynfhtpH krSm atmufygtwdkif;jzpfonf?1? trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfrS jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,f

rsm;jzpf=uukef aom u|Ek  fyfwd k @onf jrefrmouU&mZf 1352 ckESpf/ 0gacgifvqef; (7) &ufESif  h (8) &uf (1990jynf  hESpf/ Zlvd kif 28 &ufESif  h 29 &uf)ae@rsm;wGif &efukef+rdKŒ/ ausmufwHwm;+rdKŒe,f&S  d *E<  dcef;raqmifY pka0;a&muf&S  d=u+yD; wd kif;&if;om;jynfolw&yfvH k;. tusKd ;iSm Ed kifiHawmfa&;

&mtjzmjzmESif  h jynfol @v$wfawmfac:qd kzG  J @pnf;a&;udpPt00wd k @ud k aqG;aEG;nd  ‡E_  dif;wd kifyif=ujyD; oumv wnDwnGwfwnf;qH k;jzwfum T‘*Ecef;ra=unmpmwrf;’uk  d xkwfjyefa=unmvd kuf=uayonf?

2? jrefrmEd kifiHwGif ESpfaygif;(30) twGif; yxrqH k;t}udrftjzpf1990 jynf  hESpf arv 27 &ufae@Y usif;ycJ  haom ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;wGif jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,fae&m (485)

ae&mtwGuf usif;ycJ  h&mY trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf trsm;jynfolvlxk}uD;. wcJeufaom axmufcHr_wd k  hjzif  h jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,fae&m (392) ae&mwGif tEd kif&&S  dcJ  hayonf? od k @&mwGif trsKd;om;'Drd kua&pDzG  J @csKyfonf urB mh'Drd kua&pDEd kifiHrsm;. usih  fxH k;rsm;twd kif; zG  J @pnf;&rnf  h tpd k;&w&yfud k cd kifrmpGmzG  J @pnf;ed kifavmufonf  h xuf0ufausmf jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,ftiftm;xuf ausmfvGef±H kr#ru

v$wfawmfud k,fpm;vS,fta&wGuf. &mcd kifE_ef; (80) ausmftxd vH k;vH k;vsm;vsm;tEd kif&&S  dcJ  hojzif  h jynfol @v$wfawmftm; OD;aqmifEd kifaom taetxm; tcd kiftrm&&S  dxm;jyD; jzpfayonf?

3? ,cktcg ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD; atmifjrifpGm usif;yjyD;cJ  hjyD;jzpfavonf? taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;jyD;v#if jynfol @v$wfawmfud k ra&S;raESmif;umvY tjrefqH k;zG  J @pnf;ay;&rnfrSm "rRwm

yifjzpfavonf? jynfolvlxkuvnf; Ttwd kif; ar#mfvif  hae=uayonf? odk @aomf a&G;aumufyG  J}uD;jyD;I &ufaygif; (60) =umvmonf  hwd kifatmif jynfol @v$wfawmfud k rzG  J @pnf;&ao;ay?

Page 128: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 128/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 127

a&G;aumufyG  JwGif vH k;vH k;vsm;vsm;trsm;pktEd kif&&S  dxm;aom trsKd;

om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf Ed kifiHawmftwGuf avmavmq,f tusKd;pD;yGm;ESif  h a&&Snftem*wfumvtusKd;pD;yGm;rsm;ud k tajccH xm;I/ wrsKd;om;vH k; jyefvnfoif  hjrwfa&;pdwf"gwfjzifh yGif;vif;aom/ ±d k;om;aom/apwemtjynf  hygaom ESpfOD;ESpfzufnd  ‡E_  dif;aqG;aEG;aqmif&Gufr_rsm; jyKvkyfoGm;&ef Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @od k @trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfA[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @rS tqd kjyKcsufud kvnf; Ed kifiHawmfjidrf

0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @u wpH kw&m ta=umif;jyef=um;jcif;r&S  dcJhay?4? &[ef;&Sifjynfolrsm;/ v,form;rsm;/ tvkyform;rsm;/ ausmif;

om;vli,frsm;/ 0efxrf;rsm;tygt0ifjzpfaom wd kif;&if;om;jynfol vlxk}uD;onf Ed kifiHawmf'Drd kua&pDtcGif  hta&;rsm; uef @owfcHxm;r_a=umif  hvuf&S  drsufarSmufjyKae&aom pm;0wfaea&;=uyfwnf;r_/ pd k;&drfxdwfvef@ae&r_ESifh aomuAsmyg'ab;rS uif;vGwfa&;wd k @twGuf 'Drd kua&pD

tkyfcsKyfa&;pepfud k tjrefqHk;ul;ajymif;a&muf&S  d&efqENjyif;jyvsuf &S  daeayonf?

5? 'Drd kua&pDpepfud kusif  hoHk;onf  h ,Ofaus;aom vl @tzG  J @tpnf;/wd kif;Ed kifiHwd kif;wGif jynfol @v$wfawmfud k tjrif  hqH k;aom r¾kdKif}uD;w&yftjzpf jynfolvlxkw&yfvH k;u tav;tjrwfjyKxm;jcif;tm;jzif  h Ed kifiHawmf*k%fusufoa&ud k jr‡if  hwif=upjrJjzpfavonf? u|Ek  fyfwd k @ jrefrmEd kifiH

wGifvnf; 'Drd kua&pDjynfol @v$wfawmfjuD;w&yf iGm;iGm;pGif  hpGif  h wnf &S  daerSom usufoa&r*Fvm xnf0gjynf  hpH kjyD; urB mhtv,fwGif av;pm;cHxd kufaom *k%ft*Fgtaygif;jzif  h wif  hw,fayrnf[k u|Ek  fyfwd k @u tav;teuf ,Hk=unf=uayonf?

6? ,ae@ jynfolwd k @ &ifqd kifae&aom Ed kifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;paom t=uyftwnf;rsm;onf jynfolwd k @u ,H k=unfud k;pm;pGm a&G;

cs,fwifajr‡mufvd kufonf  h jynfol @v$wfawmfuk  d,fpm;vS,frsm;jzif  h zG  J @pnf;aom jynfol@v$wfawmfuom OD;aqmifI jynfol@qENESif  htnD ajz&Sif;tyfayonf?

Page 129: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 129/295

Page 130: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 130/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 129

9? xd k @aemuf 'Drd kua&pDjynfaxmifpkopftwGuf &nfoefaom zG  J @

pnf;tkyfcsKyfyH k tajccH Oya'opfuk  d u|Ek  fyfwd k @yg0ifaom jynfol @v$wfawmfuomv#if a&;qG  JjyÏmef;twnfjyK&ef wm0ef&S  dayonf? u|Ek  fyfwd k @uvnf; xd kwm0efud k xrf;aqmifaomtcgY us,fjyef @pGm nd  ‡E_  dif; aqmif&GufoGm;=urnfjzpfayonf?

od k @aomf jynfol @v$wfawmf. tm%mtyfESif;r_r&S  dbJ jynfol @v$wfawmf. tm%mpufr&S  dbJ/ jynfol @v$wfawmf. taqmifta,mif t

&S  deft0gr&S  dbJ/ jynfol @v$wfawmfu twnfjyKjyÏmef;jcif;r&S  dbJ/ jynfol @v$wfawmfrS tjcm;rnfonf  hae&m/ rnfonf  htcsdefYrqd k/ zGJ @pnf;tkyfcskyfyH k tajccHOya'ud k a&;qG  JcGif  hvnf;r&S  d/ jyÏmef;twnfjyKcGif  hvnf;r&S  d/ od k @a&;qG  J=urnfqd kv#if v$wfawmftm%mpufr&S  dojzif  h Oya'tm%mpufvnf; &S  dvdrf  hrnfr[kwfay? Tvrf;a=umif;twd kif; aqmif&Gufr_onfoduQmyif &S  dvdrf  hrnfr[kwf[k u|Ek  fyfwd k @,lqonf?

xd k @a=umif  h jynfolvlxk vd kvm;awmif  hwaeaom 'Drd kua&pDjynfaxmifpkopf}uD; xlaxmif&eftwGuf &nfoefaom zG  J @pnf;tkyfcsKyfyH k tajccHOya'opfa&;qG  J&eftvd k @iSmyif jynfol @v$wfawmfud k aqmv#ifpGmac:,lzG  J @pnf;&ef txl;vd ktyfa=umif;rSm xif&Sm;ayonf?

10? Tae&mwGif 'Drd kua&pDtpd k;& ray:aygufrD umvwav#mufrvG  JraoG/ ra&Smifrv$Jomay:aygufrnf  h 'Drd kua&pDtcGifhta&;rsm; jy

\emud kvnf; acsmarmpGm ud kifwG,fajz&Sif;=uvdrf  hrnf[k u|Ek  fyfwd k @ oabm&&S  dayonf?

'Drd kua&pDtpd k;& ay:xGef;onf  htcgusrSom 'Drd kua&pDtcGif  hta&;awG&&S  dap/ Tod k @ray:xGef;rDumvYrl 'Drd kua&pDtcGif  hta&;rsm; qdwfokOf;aeqd konf  htjzpfrsKd;um; vH k;0rvd kvm;tyfay?

'Drd kua&pDtpd k;&ray:aygufrDumvwGif 'Drd kua&pD tajctaersm;

zefwD;ay;r_[m 'Drd kua&pDjynfaxmifpkopfxlaxmifa&;txd/ at;csrf;om,mpGm nifomaomtoGifjzif  h taxmuftuljyK jzpfxGef;oGm;vdrf  hrnf[k u|Ek  fyfwd k @,H k=unfayonf? 'Drd kua&pDtajctaersm; &S  dygrSvnf;

Page 131: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 131/295

oef; 0if;vI  d if30

jynfolvlxkonf wxdwfxdwfwvef @vef @ESif  h usD ;vef @pmpm;ae&aom

Asmyg'ab;wd k @rS uif;a0;=uonfjzpfI ud k,fpdwfESpfyg;csrf;omum 'Drd kua&pDjynfaxmifpkopf xlaxmifa&;ud k wufnDvufnD ud k,fpDtodpdwf"gwfjzif  h aqmif&GufoGm;Ed kif=uygrnf?

Tumvrsm;twGif; trsm;jynfolvlxktwGuf tedrf  hqH k;tm;jzif  hcHpm;xd kufaom vGwfvyfpGm a&;om;yH kES  dyfxkwfa0cGif  h/ vGwfvyfpGm,lqwifjycGif  hwd k @onf pnfyifae&ygrnf? jynfol @v$wfawmfwGif tpd k;&w&yf

ud k vGwfvGwfu|wfu|wf zG  J @pnf;Ed kifavmufatmif v$wfawmfud k,fpm;vS,f vH k;vH k;vsm;vsm;trsm;pk&&S  dxm;aom trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfud k,fwd kifu tedrf  hqH k; 'Drd kua&pDtcGif  hta&;wd k @ud kyif qH k;±_  H;tepfemcHae&onf[kqd kv#if jzpf±d k;jzpfpOfEd kifiHa&;obm0,kwœ   drsm;ESif  h vH k;0 zDvmjzpfaeayrnf? jynfolvlxktjyif urB mhtjrifwd k  @Y tvGefw&mrS tusnf;wefaernfrSm aocsmayonf?

u|Ef kyfwd k @onf ygwD pH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD;rSwqif  hrJqeN&Sif jynfolvlxk. qENtqH k;tjzwfud k &,lxm;olrsm;jzpfI xd kobm0ESif  h vd kufavsmnDaxGpGm oif  hwif  havsmufywfaom tqif  htwef;ud k &&S  d=u&ayrnf? ,kwfpGtqH k; u|Ek  fyfwd k @tm; taESmif  ht,Suf/ t[ef @twm; jcdrf;ajcmufr_wd k @rS uif;a0;ap&rnf?

11? avmavmq,f tajctaet& u|Ek  fyfwd k@Ed kifiHwGif wygwDpepf

rS ygwDpH k'Drd kua&pDpepfod k @ ul;ajymif;&rnfjzpfojzif  h ajz&Sif;aqmif&Guf=u&rnfhtusyftwnf;/ tcuftcJjy\emrsm;&S  drnfudk u|Ek  fyf tusyfwnf;rsm;ud kvnf; 'Drd kua&pDtajccHw&m;rsm;ud k rxdyg;rysuf,Gif;apbJ/trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfESif  h Ed kifiHawmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG  J @onf wrsKd;om;vH k;jyefvnfoif  hjrwfa&;OD;wnfcsufjzif  h ±d k;om;r_/ yGif  hvif;r_/ tjyeftvSefav;pm;r_wd k @ud k tajccHum awG @qH kaqG;aEG; tajz&Smjcif;

tm;jzifh rkcsajz&Sif;Ed kif&rnf[k u|Ek  fyfwd k @ ar#mfvif  h=uayonf?,ae@ urB mwGif tvGef±_yfaxG;eufeJaom/ vlom;tm;vH k;ud k ysuf

jyKef;aprnf  h t%k jrLppfyG  J}uD;tEœ &m,fud kyif awG @qH kaqG;aEG; tajz&Smjcif;

Page 132: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 132/295

Page 133: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 133/295

oef; 0if;vI  d if32

od k @uvd k *E<  Dtpnf;ta0;}uD;ud k v$wfawmftjzpf ajymif;vJ a=u

nmEd kifcJ  hjcif;r&S  donf  htwGuf tm;rvd ktm;r&jzpfolrsm; &S  dcJ  havonf?*E<  Dtpnf;a0;}uD;aemufyd kif;Y tzG  J @csKyfonf v$wfawmfac:ay;a&;/ tm%mv$  Jajymif;a&;ud k t}udrf}udrfawmif;qd k ajym=um;oHrSefor#ud k e0wppftpd k;&u ‘olcd k;vljyef[pf’ qd kovd k ‘tm%m±l;rsm;’ / ‘1§90 udkcsKd;azmufqef@usifaer_rsm;’tjzpf wkef @jyef&efapmif&if; NLD uk  dt"duOD;wnf&efol}uD;tjzpf owfrSwfjyD; zufaygif;pH krS csKd;ES  drfES  dyfuGyfr_rsm; wd k;

jr‡if  hvmcJ  honf?xd k @aemuf e0wppftpd k;&onf ,m,DOuUX OD;=unfarmiftygt

0if tzG  J @csKyfacgif;aqmifrsm;/ t+rdKŒ+rdKŒte,fe,fu v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm; zrf;qD;cJ  h&ovd k/ ac:,lppfaq;ar;cHr_rsm;/ xdef;odrf;uef @owfta&;,lcH&r_rsm;ud k qufwd kufjyKvkyfvmcJ  honf?

e0wppftpdk;&. v$wfawmfac:,lay;a&; jiif;qefaer_ajumif  h

wufºuGaom v$wfawmfud k,fpm;vS,ftcsKdŒu 1990 jynf  hESpf/ pufwifbm/ atmufwd kbmtwGif; tr&yl&ESif  h rEœav;+rd KŒrsm;Y v#KdŒ0SufawG @qH kaqG;aEG;r_rsm; vkyfaqmifcJ  h=ujyD; pif+ydKiftpd k;&zG  J @pnf;Ed kifa&;ud k }udK;yrf;v_yf&Sm;cJ  hr_rsm; ay:aygufvmcJ  honf? ppftpd k;&axmufvSrf;a&;u azmfxkwfzrf;qD;jyD; jyif;jyif;xefxef ta&;,lcJ  honf  htwGuf tzG  J @csKyf v$wfawmfud k,fpm;vS,ftcsKdŒ axmif'%fcsrSwfcH&onf  htjyif v$wfawmf

ud k,fpm;vS,ftjzpfrS y,fzsufa=umif; a&G;aumufyG  Jaumfr&SifrS rw&m;ojzif  ha=unmjcif;ud k cHcJ  h&onf? v$wfawmfud k,fpm;vS,fwcsKdŒ zrf;qD;cH&mrS axmifxJYyifaoqH k;cJ  h&onf? (Oyrm c&rf;v$wfawmf ud k,fpm;vS,f OD;wifarmif0if;onf tif;pdefaxmifwGif;Y e0w ppfaxmufvSrf;a&;rsm;. n‡Of;yef;ES  dyfpufr_a=umif  h 1991 ckESpf/ Zefe0g&Dv (18) &ufae@wGif axmifwGif;Y aoqH k;oGm;cJ  h&onf? OD;wifarmif0if;. ZeD;rSm pma&;

q&mr,k0wDcifv_  dif=uLjzpfjyD; om;orD; (2) OD;usef&pfcJ  honf?) wcsKdŒe,fpyfa'o awmfvSefa&;e,fajrrsm;twGif; xGufajy;wdrf;a&SmifcJ  h& onf?

Page 134: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 134/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 133

,m,DOuUXOD=unfarmifzrf;qD;axmifcscHvd kuf&jyD;aemuf tzG  J @csKyf

. ,m,DOuUXtjzpf Ad kvfrSL;a[mif;OD;atmifa&$ jzpfvmcJ  honf? tjidrf;pm; Ad kvfrSL;csKyfatmifa&$onf r&rf;ukef;+rdKŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)wGif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftm; ud k,fpm;jyKI 0ifa&muf ,SOf+ydKifcJ  h&m a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cH&onf? OD;atmifa&$ud k 1918 ckESpf/ arv19 &ufae@wGif tzOD;zd k;uGef;/ trda':odef;wifwd k @rS zGm;jrifcJ  honf? 1940jynf  hESpfwGif &efukefwuUok  dvf bDat (0dZ… m) bG  J @&&S  dcJ  hjyD; 1942 rS 1945

txd Ad kvfcsKyfatmifqef;OD;aqmifaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf (bDtd kifat)/ ArmhumuG,fa&;wyfrawmf(bD'Dat) ESif  h ArmhrsKd;cspfwyfrawmf (yDbDtufzf) wd k @wGif yg0ifcJ  honf? 1945 rSpI wyfrawmf (=unf;)wGif ud k,fyd kiftrSwf 3505 jzif  h Ad kvf}uD;tqif  hrSpI wm0efxrf;&GufcJ  h&m1950 wGif Ad kvfrSL;}uD;tqif  hjzif  h ppfaxmufcsKyf/ 1955 wGif ajrmufyd kif;wd kif;ppfXmecsKyfwd kif;rSL;tjzpf wd k;jr‡if  hjcif;cH&onf? 1955 ckESpf/ azazmf

0g&Dv 25 &ufae@rS 1961 ckESpf/ azazmf0g&Dv 15 &ufae@twGif; awmifyd kif;wd kif;ppfXmecsKyfwGif Ad kvfrSL;csKyftqif  hjzif  h wd kif;rSL;tjzpf wm0efxrf;aqmifaepOf a&G;aumufyG  JY bufvd kufvkyfcJ  ha=umif; pdppfawG @&S  d&ojzif  hqd kum 1961 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13) &ufae@wGif &mxl;cef @xm;a&;tzG  J @tpnf;ta0;rS wyfrawmfwGif ppfr_xrf;jcif;rS tjidrf;pm;,lcGif  hjyKcJ  honf?1961 rS 1975 txd jrefrmEd kifiHqd kif&moHtrwf}uD;tjzpf =opaw;vs/

(e,l;ZDvef) ygyl;wG  JI tD*spf/ jyifopf/ (pydefESih  f ,leufpud k) tzG  J @wd k @ygyl;wG  Jwm0ef,lI 1975 wGif tjidrf;pm;,lcJ  honf? 1980 jynf  hESpf/ ZGefv7 &ufae@wGif Ed kifiH  h*k%f&nfbG  J @ (yxrqif  h) csD;jr‡if  hjcif;cH&onf? rsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzG  J @ESif  h trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfwd k @wGif A[d ktvkyftr_aqmifESif  h OuUX wm0ef,lcJhonf?

,m,DOuUXOD;atmifa&$ud k e0wppftpd k;& jypfr_usif  hxH k; yk'fr (165)

t& qif  hac: jyD; (1§90) ud k vd kufem&ef qif  hac:ta=umif;=um;cJ  h&m OD;atmifa&$u 1990 jynfhESpf/ Ed k0if bm 12 &ufwGif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf A[d kOD;pD;tzG  J @0ifrsm;ESih  f awG @qH kaqG;aEG;um NLD . a=unmcsuf

Page 135: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 135/295

oef; 0if;vI  d if34

trSwf (30§90) xkwfjyefay;cJ  honf? a=unmcsuf tjynf  htpH krSm -

1? e0wtzGJ @. (27 ² 7 ² 90) ae@pG  Jyg a=unmcsuftrSwf (1§90)tay: trsKd;om;axmufvSrf;a&;tzG  J @u ygwDpH k'Drd kua&pD taxGaxGa&G;aumufyG  JwGif yg0if,SOf+ydKifcJ  h =uonf  h Ed kifiHa&;ygwDrsm;. oabmxm;uk  dawG @qH kar;jref;um atmufygtcsufrsm;ud k wm0efcHvufrSwfa&;xd k;apcJ  hygonf?

(u) a=unmcsuf (1§90) ud k aocsmpGmzwf±_avhvm od&S  djyD;

jzpfygonf?(c) a=unmcsuf (1§90) ud k vd kufemrnf§ rvd kufemrnf?(*) a=unmcsuf(1§90)ud k rvd kufemygu Oya't& ta&;,lcH&rnfud k od&S  dygonf?(C) a=unmcsuf (1§90) ud k rvd kufemygu ygwDtzG  J @tpnf;rsm; zsufodrf;cH&rnfud k od&S  dygonf?

2? ,if;ar;jref;csufrsm;ud k usif  hxH k;yk'fr (160) t& ac:,lar;jref;EdkifcGif  h&S  donfjzpfI ygwDtzG  J @tpnf;rsm;rS ‚if;wd k @wm0efay;tyfvd kufonf  hud k,fpm;vS,fyk*~  dKvfrsm;udk ac:,lar;jref;onf[k qd kif&mu qd kygonf?Ttcsufud k oufqd kif&mygwDu vufrSwfa&;xd k;&rnf  hpm&GufwGif twdtvif; a&;om;azmfjywm;ygonf? xd k @tjyif ‚if;vufrSwfa&;xd k;&rnf  hpm&GufwGif oufqd kif&mtzG  J @tpnf;ygwD. A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @0if

rsm;. trnfpm&if;ud kvnf; yl;wG  Jxm;ygonf?3? jypfr_qd kif&musif  hxH k;Oya'yk'fr (160) rSm atmufygtwd kif; jzpfyg

onf?Police Officer Power of Require Attendance of Witnesses

Any police officer making an investigation under this chapter, by order 

in writing, require the attendance before himself of any person being within

the limit of his own or any adjoining station who, from the information given

or other wise, appear to be acquainted with the circumstances of the case, and

such person shall attend as so required.

Page 136: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 136/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 135

oufaorsm;a&muf&ap&e &Jt&m&Su qiqdEdifontm%m

Ttrdef @t& pH kprf;axmufvSrf;jcif;jyKaom rnfonf  h&Jt&m&S  drqd k/ay;xm;aomowif;t&jzpfap/ tjcm;enf;t&jzpfap/ tr_tjzpftysufta=umif;t&mrsm;ud k odu|rf;yH kay:aom rdrd.pcef;e,fajrtwGif; (od k @r[kwf) qufpyfaeaom &Jpcef;ajrtwGif;&S  d rnfol @ud krqd k rdrda&SŒod k @a&muf&S  dap&ef trdef @pmjzif  h qif  hqd kEd kifonf?

4? xdk @tjyif Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @u xkwf

jyefcsufrSefor#wd k @onf (Martial Law) t& xkwfjyefjcif;jzpfa=umif;/EdkifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @onf Oya'jyKtm%m/ tkyfcsKyfr_tm%m/ w&m;pD&ifr_tm%moH k;&yfud k oH k;pG  Jaeonfjzpfa=umif;/od k @jzpfI ‚if;wd k @xkwfjyefonf  h a=unmcsufrsm;ud k trsm;uvd kuf em&efjzpfa=umif; oufqd kif&mu ajym=um;ygonf?

5? tu,fI a=unmcsuf (1§90) ud k rvd kufemygu -

(u) vufrSwfa&;xd k;&rnf  hpmwGif yl;wG  Jxm;onf  hyk*~dKvfrsm;tm; yk'fr (160) t& ta&;,ltjypfay;Ed kifonf?(c) xd k @tjyif txufygtyd k'fcG  J (C) t& oufqd kif&mygwDud kvnf; zsufodrf;jcif;cH&Ed kifygonf?

6? trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  JŒcsKyfonf rdrdtzG  JŒcsKyfwGif yg0ifaqmif&Gufae=uolrsm;tm; yk*~  dKvft& ta&;,ltjypfay;cH&jcif;xuf 1988

ck =o*kwfv 8 &ufae@ 'Drd kua&pDawmif;cHr_rsm;t& wnfaqmufcJ  hjyD;jynfolwd k @ ,H k=unfud k;pm;onf  htzG  J @csKyf ysuf jyKef;oGm;rnf  htjzpfud k vHk ;0(vH k;0) vufrcHEd kifay?

7? rdrdwd k @tzG  J @csKyfud k pwifwnfaxmifcJ  honf  hae@rSpI ,ae@xufwd kifatmif }uD;pGmaomt=uyftwnf;/ tvSnf  htajymif;rsm; t=um;rSyif &yfwnfr_rysufjym;atmif w&m;Oya't& ±kef;uefv_yf&Sm;cJ  h&yg

onf? yxrtm;jzif  h Ed kifiHa&;tzG  J @tpnf;w&yftjzpf v_yf&Sm;ed kif&ef rSwfyH kwifcJ  honf? 'kwd,tm;jzif  h (e²o) ud k ,lcJ  honf? wwd,tm;jzif  h a&G;aumufyG  JwGif yg0if,SOf+ydKif ta&G;cHcJ  honf?

Page 137: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 137/295

oef; 0if;vI  d if36

8? tu,fI tzG  J @csKyftm; zsufodrf;jcif;cH&ygu jynfolwd k @ud k,fwd kif

ay;tyfxm;onf  h 'Drd kua&pDa&;wm0efrsm;ud k rxrf;aqmifEd kifawmhbJrdrdwd k @tzG  J @csKyf. vkyfief;udpPt00ud kvnf; rnfod k @r# qufvufaqmif&GufEd kifawmhrnfr[kwfay? Tod k @tm;jzif  h tzG  J @csKyftaejzif  h w&m;0if Ed kifa&;v_yf&Sm;r_rsm; ed*H k;csKyfoGm;rnfom jzpfayonf?

9? tzG  J @csKyfonf qufvufI &Sifoeftouf0ifaerSomv#if Ed kifiHa&;t& qufvufI pnf;±H k;v_yf&Sm;Ed kifcGif  h&S  donfjzpfayonf? odk @jzpfI

tzG  J @csKyf &Sifoefaejcif;u tusKd;&S  drnfudk tav;teufxm;ygonf?10? wu,f  hyuwdjzpf&yfud k "rR"dXmefusus qifjcifoH k;oyfcJ  h=uyg

onf? urB mhord kif;wGif rnfonh  fEd kifiHrS t=uyftwnf; tcuftcJrsm;&S  daeygu 'D rd kua&pDud k vG,fvif  hwuljzif  h &&S  dEd kifcJ  honf  hom"uud k rawG @&S  d&yg?

11? tu,fI tzG  J @csKyf ysuf okOf;oGm;v#if tzG  J @csKyfud k ud k,fpm;jyKjyD;

0ifa&mufta&G;cHcJ  h=uonf  h jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;onfvnf; w&m;0if&yfwnfcGif  h&awmhrnfr[kwf[k ,lqygonf?

12? tzG  J @csKyfonf trsKd;om;w&yfvH k;u vd kvm;awmif  hwae=uaom 'Drd kua&pDa&;uk  d pnf;urf;enf;vrf;wus jidrf;csrf;aomenf;vrf;rsm;jzif  h &&S  da&;twGuf }udK;yrf;vkyfaqmif=urnf[laom oEM  dXmefjzif  hyiftrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf[lI trnfay; v_yf&Sm;cJ  hjcif;jzpfygonf?

13? rnfod k @aom tcuftcJt=uyftwnf;rsm; &Sdaeapumrl 'Drd kua&pDa&;ud k OD;xdyfyefqifvsuf tajctaeESif  htcsdeftcgt& ,H k=unfcsufESif  h trS efw&m;ud k od jrifjcif;[laomrl/ rSefuefpGm =uHpnfawG;qjcif;ESif  h vH k @v/ 0d&d,/ owdpd kufxkwfonf  hrlwd k @ESif  h,SOfI v_yf&Sm;pnf;±H k;=urnfom jzpfayonf?

14? TudpPud k +rdKŒe,frsm;ESif  h tajccHtzG  J @tpnf;rsm;wd k @od k @ }ud Kwif

csjy&ef &nf&G,fygaomfvnf; tcsdeftuef @towf&S  dr_ESif  h yk'fr 160 t& aqmif&GufEd kifpGrf; r&S  dcJ  hyg?

15? xd k @a=umif  h txufwGifazmfjycJ  honf  hta=umif;rsm;ud k aocsm

Page 138: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 138/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 137

pGm avhvmaqG;aEG;=ujyD; TtzG  J @csKyf A[d kOD;pD;tzG  J @u tzG  J @csKyf. &yfwnf

Ed kifa&;ESif  h a&&SnftusKd;twGuf (9 ² 11 ² 90) ae@ A[d kOD;pD;tzG  J @ tpnf;ta0; (7§90) wGif t"du tav;xm;I qH k;jzwfcsufcsrSwfcJ  hayonf?

A[d kOD;pD;tzG  J @trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J@csKyf

1990 jynf  hESpf/ Ed k0ifbmv (12) &uf?

od k @uvd k a&G;aumufyG  JwGif ta&G;cH&aom v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;tm; jynfwGif;Yaexd kif&yfwnfv_yf&Sm;r_r&S  datmif ppfaxmufvSrf;a&;tzG  J @u enf;rsKd;pH kjzif  h qef @usifwd kufcd kuf rw&m;zrf;qD;I axmifcsaer_a=umifh NLD ygwD0iftcsKdŒESif  h a&G;cs,fcHv$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;awmwGif;od k @a&muf&S  dum 1991 ckESpf/ azazmf0g&D 14 &ufae@wGif u

&ifjynfe,f&Sd KNU XmecsKyf rme,fyavma'oY trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @ csKyf (vGwfajrmufe,fajr) (NLD – LA) pwifzG  J @pnf; ay:aygufvmcJ  honf?

yxrqH k;pwifzG  J @pnf;vd kufonf  h A[d kpnf;±H k;a&;aumfrwDOuUXrSma'gufwmpdef0if;jzpfonf? ‚if;onf tmZmenfOD;b0if;.om; jzpfaoma=umif  h a':atmif qef;pk=unfESif  h tpf ud k0rf;uG  Jawmfpyfonf? twGif;a&;

rSL;rSm OD;0if;cufjzpfjyD; A[d kpnf;±H k;a&;aumfrwD0ifrsm;tjzpf rEœ av;wd kif;rS OD;armifarmifat;/ OD;odef;OD;/ OD;jrif  hatmifwd k @jzpfonf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf.tvHawmfud k jrif  hjrif  hrm;rm; qufvufv$ih  fxl&ef/ ppftm%m&Sifpepfud k tjyD;wk  dif wd kufzsufz,f&Sm;&ef/ppfrSefaom/ cd kifjrJaomjynfwGifjidrf;csrf;a&;ud k wnfaxmif&ef[lonf  hOD;wnfcsufrsm;jzif  h pwifzG  J @pnf;cJ  honf? 1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv 16

&ufae@wGif yJcl;wd kif; OD;atmifapmOD;/ OD;&efatmif/ OD;oef;xGÉf/ {&m0wDwd kif; t*Fyl+rdKŒe,f rJqENe,ftrSwf (2) rS woD;yk*~v v$wfawmfud k,fpm;vS,fa'gufwmpef;atmifwd k@jzif  h xyfrHxd k;csJŒzG  J @pnf;cJ  honf?

Page 139: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 139/295

oef; 0if;vI  d if38

r=umrDrSmyif tdEN  d,-jrefrme,fpyfa&muf trsKd;om;'Drd kua&pD t

zG  J@csKyf v$wfawmfud k,fpm;vS,fa'gufwmwif  haqG/ rEœ av;wd kif;rS OD;jrndK wd k @OD;aqmifonf  h ‘trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf’ (vGwfajrmufe,fajr)taemufbufa'o±H k;cG  Jud k zGif  hvSpfEd kifcJ  honf? xd k @aemuf 1991 ckESpf/ 'DZifbm 23 &ufae@wGif tzG  J @csKyf ucsifjynfe,f pnf;±H k;a&;aumfrwDOuUXOD;wifatmif/ jynfe,fpnf;±H k;a&;aumfrwDtzG  J @0if OD;&efaemifjrif  h/ v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;jzpf=uonf  h OD;ausmfarmif/ OD;=umjr/ OD;a&mpD/

OD;rzef;qif/ OD;tifeef;*rfESif  h +rdKŒe,fpnf;±H k;a&;aumfrwD0if (3) OD; tygt0if pkpkaygif; 10 OD;onfKIA a'o yga*smifod k @ a&muf&S  dvmcJ  hjyD;aemuftrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr) ajrmufyd kif;a'o ±H k;cG  Jud kvnf; zGif  hvSpfEd kifcJ  honf?

1992 ckESpf/ arvtwGif;Y  NLD – LA (ajrmufyd kif;) tzG  J @rS OD;wifatmifESif  h v$ wfawmfud k,fpm;vS,f OD;tifeef;*rfwd k @rme,fyavm&S  d NLD

 – LA A[d k±H k;uk  d a&muf&S  dvmjyD;aemuf 1992 ckESpf/ arv 18&ufae@wGiftrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf(vGwfajrmufe,fajr) A[d kpnf;±H k;a&; aumfrwDud k xyfrHjyifqifwd k;csJŒzG  J @pnf;onf? NLD-LA . A[k  dpnf;±H k;a&; aumfrwDtvkyftr_aqmiftzG  J @0ifrsm;rSm -

(1) a'gufwmpdef0if; - OuUX(2) OD;0if;cuf - 'kOuUX

(3) OD;wifatmif - twGif;a&;rSL;(4) OD;armifarmifat; - tzG  J @0if(5) OD;odef;OD; - tzG  J @0if(6) a'gufwmpef;atmif - tzG  J @0if(7) OD;0if;ud k (ppfud kif;wdkif;) - tzG  J @0if(8) OD;jrifhatmif - tzG  J @0if

(9) OD;atmifapmOD; - tzG  J @0if(10)OD;oef;xGÉf - tzG  J @0if(11) OD;&efatmif - tzG  J @0if

Page 140: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 140/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 139

wd k @ jzpf=uonf?

1995 ckESpfwGif ppfwyf. xd k;ppfqifwd kufcd kufr_rsm;a=umif  h rme,fyavmusqH k;oGm;jyD;aemufyd kif;wGif NLD-LA XmecsKyfonf xd kif;Ed kifiHtwGif;od k @ajymif;a&$ŒcJ  honf? xd k @aemuf trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr) onf rsm;r=umrDrSmyif NLD-LA *syefXmecG  J/ awmifud k&D;,m;XmecG  J/ tar&duefXmecG  J/ =opa=w;vsXmecG  J/ rav;&Sm;XmecGJ/ aemfa0;XmecG  J/ jAdwdefXmecG  Jrsm;ud k zGif  hvSpfEd kifcJ  honf? 1996 ckESpf/ Zlvd kifv 7

&ufae@wGif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf vGwfajrmufe,fajr (vli,f)tzG  J @ud k zG  J @pnf;Ed kifcJ  hjyD; 1998 Zefe0g&DvwGif vli,f txl;tpnf;ta0;ud kac:,lI A[d kvli,fvkyfief;tzG  J @ud k jyifqifwd k;csJŒzG  J @pnf;Ed kifcJ  honf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr) . A[d kOuUXt jzpf a'gufwmpdef0if;/ OD;0if;cuf/ OD;wifatmifwd k @u toD;oD;wm0ef,lcJ  hovd k twGif;a&;rSL;wm0efudkvnf; OD;oef;xGÉf/ OD;at;oef;/ OD;jrif  h

od%f;/ a':pef;pef;ESif  h OD;jrif  hpd k;wd k @u ,lcJ  honf? NLD-LA . aemufqH k;nDvmcHud k 2009 pufwifbm 15 rS 17 t

xd usif;yjyKvkyfI vuf&S  dOuUXwm0efud k OD;Ad kvfaomif;/ 'kOuUXtjzpfa'gufwmat;ausmfESif  h twG if;a&;rSL;tjzpf O D;jrif  hpd k;wd k @u wm0ef,lxm;onf? NLD – LA ud k A[d kaumfrwD0if (15) OD;/ t&efA[d kaumfrwD0if(2) OD; pkpkaygif; (17) OD;jzif  h zG  J @pnf;xm;onf?

 NLD-LAay:aygufjyD; r=umrDrSmyif tmZmenfacgif;aqmifwOD; jzpfol OD;b0if;. om; a'gufwmpdef0if;OD;aqmifaom ‘jynfaxmifpkjrefrmEd kifiH trsKd;om;nGef @aygif;tpd k;&’ (National Coalition Government Union

of Burma- NCGUB) ac:pif+ydKiftpk  d;& ay:aygufvmcJ  honf? NCGUB udk e,fpyfa'ood k  @ xGufajy;wdrf;a&Smifvmaom a&G;

aumufcH jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,ftcsKdŒESif  h KNU XmecsKyf rm

e,fyavma'owGif 1990 jynf  hESpf/ 'DZifbm 18 &ufae@Y pwifzG  J @pnf;cJ  honf? tzG  J @ud ktrsKd;om;'Drd kua&pDygwDrS a'gufwmpdef0if;/ trsKd;om;'Drd k ua&pDtzG  J @csKyfrS OD;bd kvSwif  h/ OD;oef;ºuG,f/ OD;jrif  hatmif/ OD;0if;ud k/

Page 141: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 141/295

oef; 0if;vI  d if40

OD;armifarmifat;/ OD;odef;OD;/ OD;vSaz/ woD;yk*~vv$wfawmfud k,fpm;

vS,f OD;yDwmvif;yif/ a'gufwmpef;atmifwd k @jzif  h zG  J  J @pnf;cJ  honf? NCGUB onf tpd k;&tzG  J @jzpfonf  htwGuf 0ef}uD;csKyfwm0efud k

a'gufwmpdef0if;/ 0ef}uD;rsm;tjzpf OD;yDwmvif;yif/ OD;0if;ud k/ OD;bd kvSwif  h/OD;odef;OD;/ OD;vSaz/ OD;oef;ºuG,f / OD;jrifhatmif/ OD;armifarmifat;/ a'gufwmpef;atmifwd k @u wm0ef,lcJ  h=uonf?

 NCGUB ud k

(1) ppftm%m&Siftkyfpk etztpd k;& tjrefqH k;csKyfjidrf;a&;/(2) 1990 jynf  hESpfa&G;aumufyG  JrS a&G;aumufcHjynfol @v$wfawmf

ud k,fpm;vS,frsm;/ r'rctzG  J @csKyfrS ud k,fpm;vS,frsm;/ 'Drd kua&pDtiftm;pkrsm;yg0ifaom trsKd;om;nDvmcHw&yfac:,la&;

(3) ppfrSefaom'Drdk ua&pDtpd k;&w&yfay:xGef;a&;wm0ef}uD; (3) &yfud k taumiftxnfazmf&ef zG  J @pnf;cJ  hjcif;jzpf

onf[k qd konf?1992 ck/ Zlvd kifv 31 &ufae@ NLD-LA, DAB ac: r'rc tzG  J@csKyf/

 NDF ac: trsKd;om;'Drd kua&pDwyfaygif;pkwd k @ESif  htwl yl;wG  JI rme,fyavmXmecsKyfwGif ‘rme,fyavmpmcsKyf’ udk csKyfqd k&mY NCGUB onfta&;ygonf  htzG  J @}uD;tjzpf yg0ifvufrSwfa&;xd k;cJ  honf? rme,fyavmpmcsKyfonf ‘zuf'&,fjynfaxmifpk jrefrmEd kifiHawmfwnfaqmufa&;’

twGuf oabmwlcJ  honf  hpmcsKyfjzpfonf? wenf;qd k&aomf wd kif;&if;om;vlrsKd;tm;vH k; trsKd;om;wef;wla&;ESif  h ud k,fyd kifjyÏmef;cGif  h&S  donf  h 'D rd kua&pDESif  h tajccH vl @tcGif  hta&;tjynf  ht0&S  donf  h zuf '&,fjynfaxmifpkud k wnfaqmufoGm;rnf  h oabmwlpmcsKyfyifjzpfonf?

rme,fyavmpmcskyfcskyfqd ktjyD;Y jrefrmjynf'Drd ku&ufwpftzG  J @csKyf(DAB)/ trsKd;om;'Drd kua&pDwyfaygif;pk (NDF)/ trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @

csKyf (vGwfajrmufe,fajr)/ trsKd;om;nGef  haygif;tpd k;&  (NCGUB) tzG  J @tpnf; (4) ckud k tquftpyfrdrd v_yf&Sm;Ed kifap&eftwGuf jynfaxmifpkjrefrmEd kifiH trsKd;om;aumfpD (NCUB) uk  d 1992 pufwifbmv 22 &uf

Page 142: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 142/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 141

ae@wGif pwifzG  J @pnf;cJ  honf? ,if;tzG  J @tpnf;}uD; ay:aygufap&mYvnf;

 NCGUB onf t"du r¾dKif}uD;tjzpf yg0ifv_yf&Sm;cJ  honf? NCGUB ay: aygufvmjyD;aemuf trsKd;om;nGef @aygif;tpd k;&. tmabmftjzpf ‘'Drd ku&ufwpfjrefrmhtoH’ (DVB) ud k 1992 ckESpf/ Zlvd kifv 19 &ufae@rS pwifI toHv$if  hcJ  honf?

xd kpOftwGif; 1991 ckESpf/ atmufwd kbmv 14 &ufae@wGif tjynfjynfqd kif&m vl @tcGif  hta&;Oya'tzJ  G @}uD;rS a':atmifqef;pk=unftm;

“vltcGif  hta&;qmcga&mhAfqk” ud k ay;tyfcsD;jr‡if  ha=umif; a=unmcJ  havonf?

tqd kyg tjynfjynfqd kif&mvl @tcGif  hta&;Oya'tzJ  G @rS csD;jr‡if  hcJ  haom

qkud k a':atmifqef;pk=unfud k,fpm; om;}uD; jrif  hqef;atmif (tvufZENm;) u a':atmifqef;pk=unfa&;om;ay;yd k @cJ  haompmud k 1992 ckESpf/arv 14 &ufae@wGif 0g&Sifwef+rdKŒawmf Y zwf=um;cJ  hygonf? tjynf  htpk  HrSm -

“tjynfjynfqd kif&m vl @tcGif  hta&;Oya'tzJ  G @rS ESpfpOfcsD;jr‡if  haomvl @tcGif  hta&;qkud k orRw yufx&D±_  dt,f0if (Patricio Aydwin) ESif  htwlwcsdefwcgu vufcH&,l&onfud k rsm;pGm*k%f,lrdygonf? Tqkonf,cktcgY jrefrmEd kifiHwGif tvGefta&;}uD;vSaomudpP&yfrsm;ud k tm;±kHpl;pd kufap&ef rD;armif;xd k;ouJ  hod k @jzpf&ygonf? csDvDEd kifiHorRw}uD;onf

om;BuD;jrif    hqef;atmif rdcifud   k,fpm; qmcga&mhAfqk vufcH,laepOf

Page 143: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 143/295

oef; 0if;vI  d if42

trSefw&m;ESifh jyefvnfoifhjrwfa&;w&m;wdk@t=um; ckdif+rJaom

qufpyfr_&S  d aeyk  Hud k wae@wjcm; vltrsm;yd krd kod&S  d oabmaygufap&efaqmif&Guf&mwGif us,fjyef @pGm ±d kaoav;pm;jcif;cH&aom xl;jcm;vSonf  h acgif;aqmifwOD;yifjzpfygonf?

vSnf  hjzm;r_/ rw&m;r_/ vl @*k%foduQmud k rav;pm;r_wd k @rS jzpfay:vmaom a=umuf&G  HŒr_ESif  h oH o,jzpfr_wd k @onf vl @tcGif  hta&; azmufzsufr_a=umif  h uJ  Gtufaeaom vl @tzJ  G @tpnf;rsm;tay: Y avmif;&dyfxd k;vsuf

&S  dygonf? Tod k @aom vl @tzJ  G @tpnf;rsm;wGif jzpfay:aeaom emusnf;csuf'%f&mrsm;ud k aysmufuif;atmifuko&mwGif jyefvnfoif  hjrwfa&;onf t"duyifjzpfygonf? Tod k @jyKvkyfEd kif&ef wjynfvk  H;. csrf;ajr@om,ma&;ud k yk*~vduESif  h tk yfpkwd k @. usOf ;ajrmif;aomtusKd;pD;yGm;wd k @xufa&SŒwef;rSxm;vd kaom jzLpifaomapwem&S  d&rnfjzpfygonf? wOD;ESif  hwOD; yd kI tjyeftvSef,k  H=unfpdwfcs&aom tajctaevnf;&S  d&ef vd k

tyfygonf?cg;oD;vSaom &ef+idK;zJ  G @r_rsm; tcsdef=umjrif  hpGmjzpfyGm;+yD;aemuf wOD;

ESif  hwOD; jyefvnf,k  H=unfpdwfcsvmEd kifatmif jyefvnfjyKvkyf&mwGif pdwfoabmuJ  GvJ  Gr_ESif  h aomu'kuQtaygif;ud k ay:aygufapaom tjyKtrlrsm;/ pdwfoabmxm;rsm;/ cHpm;csufrsm;ud k "rR"dÏmefusus trSefud k trSeftwd kif; ok  H;oyfqifjcif&ygvdrf  hrnf? trSefw&m;ud k &ifqd kif&aom t

vkyfrSm rvG,fulvSyg? owW  d&S  d&ef vdktyfygonf? oef @pifaomapwemESif  h±k  d;ajzmif  haompdwfxm;rsm;arG;jrLjcif;jzif  h aemufqk  H;wGif rvk  drkef;wD;r_ESif  hvdrfvnfr_wd k @rS jzpfay:vmaom aysmufcJvSaomtusKd;qufrsm;udkatmifjrifpGm ausmfv$m;Ed kifrnf[k ,k  H=unfaomo'N gpdwfud kvnf; arG;&efvd kygonf?

trSefw&m;ud k OD ;wnfI vkyfud kif&efvd ktyfa=umif; vufcHvd kufjcif;

onf ac|;odyfjcif;r#omjzpfaom tay:,Ha=umoufouf vkyfaqmifcsufrsm;ud k ausmfvGefI ud k,fpdwfESvk  H;ygnDnGwfpGmjzif  h bk  Hjy\emrsm;ud kajz&Sif;Ed kifaprnf  h ppf rSefaom jyefvnfoif  hjrwfa&;vrf;ud k yGif  hapEd kifygonf?

Page 144: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 144/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 143

jrefrmEd kifiHwGif jynfoljynfom;rsm;onf Ed kifiHa&;vkyfief;pOft&yf

&yfwGif jynf  h0pGm yg0ifqifE$  Jyd kifcGif  hr&S  d? vGwfvyfIw&m;r#waom a&G;aumufyJ  GrSwqif  h jyocJ  haom vlxkqENud k wu,fav;pm;r_&S  d/ r&S  d? w&m;Oya'pd k;rd k;a&;ud k jr‡if  hwifjcif;jzif  hvnf;aumif;/ vGwfvyfaom w&m;pD&ifa&;r¾dKifwnfaxmifjcif;jzif  hvnf;aumif;/ vl @tcGif  hta&;ud k xda&mufpGm tumtuG,fay;jcif;&S  d/ r&S  d ponfwd k@ud k urB mu ,ae@ apmif  h=unf  havhvmaeygonf?

trsKd;om;jyefvnfaygif;pnf;nDnGwfaomtcgY jrefrmEd kifolEd kifiHom;wd k @onf vd kvm;tyfaom tajymif;tvJrsm;ud k taumiftxnfazmfEd kifvdrf  hrnf[k usrtpOft+rJ,k  H=unfxm;ygonf? umv=um&SnfpGm cHpm;cJ  h=u&aom ud k,fyd kiftusKd;pD;yGm;ud k cd kif+rJatmifumuG,f&efenf;y&d,m,frsm;xufyd kI trSefw&m;ESif  h em;vnfr_&&S  da&;ud k wefzd k;xm;jcif;jzif  h vd kvm;tyfaom tajymif;tvJrsm; vsifjrefpGm jzpfajrmuf

Ed kifvdrf  hrnf[k usrar#mfvif  hygonf?vl @tcGif  hta&; od k @r[kwf 'Drk  dua&pDta&;ESif  h oufqd kifaom qkcsD;

jr‡if  hjcif;cH&onf[k od&S  d&onf  htcgwd kif;Y csufcsif;qd kovd kyif usr. tawG;rsm;onf rdrdwd k @,k  H=unfcsufrsm;twGuf trsKd;rsKd;tepfemcH=u/ pGef @v$wfcJ  haom &J&if  hwnf=unfvSonf  h vk yfazmfud kifzufrsm;xHod k @ a&muf&S  doGm;wwfygonf? rdrdwd k @Ed kifiH. uH=urRmud k rdrdwd k @qk  H;jzwfyd kifcGif  h &&S  da&;

twGuf}udK;yrf;aeaom jynfolvlxkud kvnf; tpOfrjywf owd&vsuf&S  dygonf? ,ae@csD;jr‡if  haomqkud k jrefrmjynfoljynfom;rsm;ESif  h vkyfazmfud kifzufrsm;ud k,fpm; aus;Zl;wifpGm vufcHygonf?

usr. wd kif;jynfESif  h usrud k TuJ  hod k @*k%fjyKvd kufaom tjynfjynfqd kif&m vl @tcGif  hta&;Oya'tzJ  G @. aqmif &Gufcsufrsm;ud k vGefpGmav;pm;csD;rGrf;rdyga=umif; ajym=um;I ed*k  H;csKyfvdkufygonf?

atmifqef;pk=unf&efukef

12/ arv/ 1992

Page 145: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 145/295

oef; 0if;vI  d if44

tcef; (5)

Ed  kb,fqkcsD;jr§if  hcH& xd k@aemuf aemfa0Ed kifiH atmfpvd k+rdKŒ&S  d Ed kb,fqkcsD;jr‡if  ha&; aumfr

wDu 1991 ckESpftwGuf jidrf;csrf;a&;Ed kb,fqkud k a':atmifqef;pk=unftm; csD;jr‡ifha=umif; 1991 atmufwd kbm 14 wGif xkwfjyefa=unmcJ  honf? a':atmifqef;pk=unf &&S  dcJ  honf  hqkrsm;teuf +idrf;csrf;a&; Ed kb,fqkonf tjrif  hqk  H;qkjzpfonf? qkcsD;jr‡if  ha&;aumfrwD0ifrsm;u “a': 

atmifqef;pk=unf. owW  donf tm&SEd kifiHrsm;. txl;tH  h=ozG,f/ csD;usL;zG,fOyrmrsm;xJrS wckjzpfygonf? olronf zdES  dyfcsKyfcs,fjcif;rS vGwfajrmufa&;twGuf wd kufyJ  G0ifaeaom t"du ta&;ygonf  h yk  H&dyfwckjzpfygonf? ,ck 1991 ckESpftwGuf +idrf;csrf;a&; Ed kb,fqktm; a':atmifqef;pk=unfud k csD;jr‡if  h&if;/ urB mw0Srf;wGif 'Drd kua&pDESif  h vl @tcGif  hta&;rsm;twGuf +idrf;csrf;pGmwd kufyJ  G0ifae=uonf  h jynfolrsm;tm; axmufcH

tm;ay;&efESif  h ol r. tvHrvS  J+idrf;csrf;a&; wd kufyJ  G0ifr_rsm;ud k *k%fjyKonf  htaejzif  h Tqk ud k csD ;jr‡if  hvd kufygonf” [lI qk  H;jzwfcJ  honf? 1991 ckESpf/'DZifbmv 10 &ufae@Y atmfpvd k+rdKŒawmfwGif usif;ycJ  haom 1991jidrf;csrf;a&; Ed kb,fqkcsD;jr‡if  hyG  Jod k @ a':atmifqef;pk=unfonf ud k,fwk  difrwufa&mufEd kifojzif  h om;}uD;jzpfol jrif  h qef;atmifu rdcifud k,fpm;wufa&mufqk,lcJ  h&onf?

Page 146: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 146/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 145

1991 ckESpf/ 'DZifbmv 10 &ufae@wGif qkcsD;jr‡if  hyG  Jtcrf;tem;Y

aemfa0;Ed kifiH Ed kb,faumfrwD. OuUX ygarmuQ z&efppfpD*smpuwf(Francis Sejersted) u a':atmifqef;pk=unfud k TuJ  hod k  @ csD;rGrf;pum;qd kcJ  honf?

“bk&ifrif;jrwf/ rdbk&m;}uD;/ tpk  d;&tzG  J @0ifrsm;/ oHwrefrsm;ESif  h trsKd;orD;/ trsKd;om;rsm;cifAsm;?

,ae@ ae&mwGif usaemfwd k @pka0;=uonfrSm atmifqef;pk=unfonf xif&Sm;aomvltcGif  hta&;ESif  h 'D rd kua&pDaqmif&Gufr_rsm;ud k *k%fjyK 

&efESif  h ol @tm; 1991 ck ESpftwGufjzpfaom Ed kb,fjidrf;csrf;a&;qkud k csD ;jr‡if  h&efyifjzpfygonf? cHpm;csuf trsKd;rsKd;tzH kzH kjzpfay:ae&onfh tcgor,vnf;jzpfygonf? jidrf;csrf;a&;qk&Sifud k,fwd kif rvma&mufEd kifbJ jzpfae& ygonf? usaemfwd k @ olr. ,H k=unfcsuftwd kif; jzpfajrmuf&ef wk  dufyG  J0ifaeqJyifjzpfygonf? olr.pGrf;&nfowWdESifh wm0ef,l aqmif&Gufr_rsm;a=umif  h ol ronf jrefrmjynfY,H k=unfcsuf. tusOf;om;b0Y a&muf&d  Saeygonf? ol rvma&mufEd kifonf  htwGuf usaemfwd k@pd k;&drf a=umif  h=updwfrsm;jzpfay:vmaomfvnf; ol.rdom;pk cHpm;ae&aom pd k;&drfylyefr_ESif  hpmv#if ajymyavmufrnfr[kwfyg? ol. rdom;pkjzpfaom cifyGef;

Nidrf;csrf;a&;Ed   kb,fqkwHqdyf

Page 147: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 147/295

oef; 0if;vI  d if46

onf rd kufu,ftJ&pfESifh om;rsm;jzpf=uaom tvufZENm;ESif  h uifrfwd k @

tm; tvGefyif ud k,fcsif;pmemrda=umif; Ttcrf;tem;wGif ajymvd kygonf? usaemfwd k @onf oifwd k @ESif  htwlcHpm;=u&jyD; oifwd k @. ZeD;ESif  h rd cifjzpfolud k,fpm; atmfpvk  d+rdKŒodk @vma&mufI Ed kbJvfqk vufcH,lonfud kusaemfwd k @rsm;pGm aus;Zl;wif&d  Sygonf?

“²²²² usaemfwd k @. pd k;&drfa=umifh=ur_rsm;onf ,H k=unftm;xm;r_/

ar#mfvif  hr_wd k @jzif  hvnf; a&maxG;I ay:aeygonf? jidrf;csrf;a&;ESif  h aphpyfzsefajza&;udk&,l&ef wdkufyG  J0if}udK;yrf;&mwGif usaemfwd k @ pHerlemtjzpfxm;&rnf  hyk*~  dKvfrsm;onf usaemfwd k @&,l&ef }udK;yrf;aeonf  ht&mrsm;.oauFwtjzpf&yfwnfjyD; usaemfwd k @wGif &S  dor# t&aumif;qH k;pGrf;tifud k v_yf&Sm;wufºuGapaom yk*~  dKvfrsKd;wd k@ud k tm;xm;=u&ygonf ? atmifqef;pk=unfonf Todk @aom yk*~  dKvfyifjzpfygonf? olonf av;eufpGm

wm0ef,lr_ESif  h ZG  Jowœ   dck  difjrJr_wd k @ud k OD;wnfcsufESif  h enf;vrf;wd k @wom;wnf;jzpfaom pdwful;tjrifjzif  h aygif;pyfay;xm;ygonf? ,if;tjrif.ta&;}uD;qH k;aom t*Fgtpdwftydkif;rsm;rSm 'Drd kua&pDESif  h vl @tcGif  ht

Nidrf;csrf;a&;Ed   kb,f *kPfjyKrSwfwrf;vT m

Page 148: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 148/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 147

a&;rsm;ud k ±d kaoav;pm;r_ tkyfpkrsm;t=um; aphpyfzsefajzr_/ t=urf;rzuf

r_ESif  h wOD;csif;taejzif  hvnf;aumif;/ pkaygif;Ivnf;aumif; pnf;urf;user_ponfwd k @yif jzpfygonf”

olrtm;pwif pdwf"gwfwufºuGv_yf&Sm;apaom txifu& yk*~  dKvfrsm;rSm r[wœ r*EN  DESif  holr.zcif jrefrmhvGwfvyfa&;Adokum Ad kvfcsKyfatmifqef;yifjzpfa=umif; olrud k,fwd kifxkwfazmfajym=um;cJ  hygonf? t=urf;rzufa&; tawG;tjrif&d  SolESif  h ppftm%m&SifAd kvfcsKyf}uD;wd k @=um;

uG  Jjym;jcm;em;csufrsm; trsm;tjym;&d  Saomfvnf; tajccHwl±lcsufrsm;ud kawG @&d  S&ygonf? 4if;wd k @ESpfOD;pvH k;wGif ppfrSefaomvGwfvyfa&;pdwfxm;/ppfrSefaomed0gww&m;ESif  h atmifqef;pk=unfu ol @zcifESif  h ywfowfIa&;om;&mwGif toH k;jyKcJhaom pum;twd kif;ajym&v#if “euf±d  _if;vSaom ±d k;om;jzLpifr_”wd k @ud k awG @&d  S&ygonf? Ad kvfcsKyfatmifqef;tzd k @ acgif ;aqmifr_onf wm0efjzpfI rdrdacgif;aqmifrnf  h jynfolvlxk. ,H k=unf

ud k;pm;r_ESif  h ±d kaoav;pm;r_wd k @ud k t&,lI xrf;&Guf&mwGif ed0gww&m;&d  SrS wm0efausyGefrnf jzpfygonf?

*EN  DESif  h zcifjzpfolwd k @xHrS tm;userlem,lp&m pdwf"gwfcGeftm;rsm;

Page 149: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 149/295

oef; 0if;vI  d if48

ud k &,lcJ  haomfvnf; atmifqef;pk=unfwGif vGwfvyfaom tawG;t

jrifrsm;&d  SjyD; ,if;wd k @onf olr.Ed kifiHa&;0g'rsm; jzpfvmygawmhonf?t"dutajccHrSm olr.zcifY oljrifawG @cJ  h&aom tEd  _if;rJ  h±d k;om;r_yifjzpfygonf? ol.tawG;tjrifwGif vl @tcGif  hta&;ud k tv,fA[d kY ae&may;xm;onfrSm vl @*k%foduQmud k umuG,f&ef wu,fwrf; vk  dtyfonh  foabmud k a&mifjyef[yfcJ  hyH k&ygonf? vlom;wd kif;onf vGwfvyfaomvl @tzG  J @pnf;wGif aexd kifcGifh&d  Sonfomru ±d kaoav;pm;cHyd kifcGif  hvnf;

&d  S&rnfjzpfygonf? Tt,ltqay:wGif tjrif  hqH k;ar#mfrSef;csuf pdwful;tjrifESif  h wnfjidrfaomvufawG @0g'wd k @ud k xl;jcm;pGmaygif;pyfxm;aomvrf;pOfw&yfud k olru csrSwf wnfaqmufxm;ygonf? olrtzd k @ TonfrSm trSefw&m; t,ltqr#om r[kwfyg? Tod k @aom t,ltqud k vufawG@Ed kifiHa&;Y usif  hoH k;Ed kifonfud k jyo&mwGif olronfrsm;pGmtaxmuftuljyKol jzpfaeygonf?

jidrf;csrf;a&;ESif  h aphpyfjzefajza&;rl0g'ud k vufawG @taumiftxnfazmf&mwGif vH k;0r&d  Srjzpfaom vd ktyfcsufw&yfrSm “a=umuf&G  HŒjcif; uif;rJ  hr_” yifjzpfygonf? Ttcsufud k atmifqef;pk=unf odem;vnfygonf?olra&;aom;cJ  haom Freedom from Fear (a=umuf&G  HŒjcif;rS uif;a0;jcif;)pmtkyfY olwd k @onf tm%ma=umif  hr[kwfbJ a=umuf&G  HŒr_a=umif  homvlom;wd kif; azmufjyef=ujcif;jzpfonf[k a&;om;azmfjyxm;ygonf?

olr.wd kif;jynfrS tm%m&Sifpepftm;&nf&G,fI a0zefxm;jcif;yif jzpfygonf? ppfAd kvfcsKyfrsm;onf jynfolvlxkud k OD;aqmifOD;&Guf vrf;jy& rnf  htpm; ,if;wd k @u jynfolvlxkud k ajumuf&G  HŒaeojzif  h azmuf jyefapcJ  hjcif;jzpfonf? TtwGuf 4if;wd k @onf raumif;r_oHo&m vnfae=u&ygonf? od k @aomfvnf; olr. tawG;tjrifwGif a=umuf&G  Hr_uif;rJh&ef v_  H @aqmfxm;csufonf O D;pGmyxrtaejzih  f trsm;ES if  houfqd kifaom Ed  _;aqmf

csufyifjzpfygonf? usaemfwd k @tm;vH k; a=umuf&G  HŒjcif;uif;rJ  h=u&ef awmif;qd kjcif;jzpfygonf? olud k,fwd kifvn;f a=umuf&G  HŒr_uif;rJ  ha=umif;ud kvn;fvufawG @jyocJ  hygonf? olronf aoewfrsm;jzif  hcsdefxm;onfud k w

Page 150: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 150/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 149

ud k,fwnf; qef @usifcJ  holjzpfygonf? Tod k @aomowœ   dud k rnfonf  ht&m

u cHEd kifygrnfenf;? olrtm; rypf&ef aemufqH k;trdef @ay;vk  dufol Ad kvfrSL;.pdwfxJwGif rnfod k @&d  Sygoenf;? olr.owœ   dud k av;pm;Ivn;f jzpfEd kifygonf? =urf;wrf;aomtiftm;jzif  h rnf onf  ht&mud kr# atmifjrifEd kifrnfr[kwfonfud k ,if;yk*~  dKvfu oabmaygufIvnf; jzpfEd kifygonf?

t=urf;zufr_. tqk  d;0g;qH k;aom &efolonf t=urf;zufr_yifjzpfI,if;wk  d @ud k wd kufzsuf&mwGif a=umuf&G  HŒr_uif;rJ  hjcif;onf txufjrufqH k;

vufeufjzpfygonf? olr.tm;uszG,f&m &JpGrf;owœ   da=umif  h atmif qef;pk=unfonf *EN  DESif  h zcifjzpfol Ad kvfcsKyfatmifqef;uJ  hod k @ =oZmwduUr}uD;rm;vSaomoauFw. trSwftom;tjzpfod k @ a&muf&d  Svmjcif; jzpfygonf? Ad kvfcsKyfatmifqef;onf 4if;. vGwfvyfa&; }udK;yrf;aqmif&Gufr_rsm; rjyD;jywfao;rD vkyf=uHowfjzwfjcif;cH&ygonf? Tod k @ ol&Jabma=umifpGmvkyfaqmifjcif;/ Ad kvfcsKyfatmifqef;tm; jrefrmhEd kifiHa&; jzpfpOf

xJrS z,f&Sm;Ed kifrnf[k vkyf=uHowfjzwfolrsm;u ,lqcJ  hygv#if wufwufpifvG  JrSm;r_omjzpfygonf? Ad kvfcsKyfatmifqef;onf vGwfvyfaomjrefrmjynfoltwGuf pnf;vH k;nDnGwfr_. oabmjzpfvmjyD; vGwfvyfaom vl @tzG  J @tpnf;ud k aqmif &GufEd kif&ef ,ckwd kufyG  J0if}udK;yrf;aeolrsm;tm; pdwf"gwfwufºuGaponf  h yk*~  dKvfrsm;jzpfvmygawmhonf? Tod k @erlemxm;p&m/ pdwf"gwfwufp&mtjyif jynfolvlxkpdwfESvH k;wGif Ad kvf

csKyfatmifqef; &,lxm;onf  hae&ma=umif  h 4if;aoqH k;jyD; ESpfaygif; 40ausmft=umwGif atmifqef;pk=unfonf Ed kifiHa&; pwifvkyfud kif&ef vd ktyfaomtajccHud k &&d  SEd kifcJ  hygonf? olronf zcif.tarGtESpfud k qufcHcJ  hjyD; ,cktcg olrud k,fwdkif jrefrmjynfwGifomrubJ tm&Swd kuf wcGifvH k;ESif  h tjcm;urB mhae&m tES  H @tjym;wGif t=urf;zufr_ud k awmfvSefIvGwfvyfaom vl @tzG  J @tpnf; wnfaxmif&ef oauFwjzpfaeygonf?

atmifqef;pk=unf. &JpGrf;owœ   dESif  h jrif  hrm;aomar#mfrSef;csufwd k @onf us aemfwd k @wGif&d  Saom taumif;qH k;pGrf;&nfud k ay:xGufvmrnf[kusaemfwd k @uJ  hod k  @aom omrefyk*~  dKvfwd k @cHpm;=uonf[k usaemf,H k=unfyg

Page 151: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 151/295

oef; 0if;vI  d if50

onf? tem*wfwGif ,H k=unfr_&d  Saeao;&eftwGuf olruJ  hod k @aom yk *~  dKvf

rsKd;ud k usaemfwd k @vd ktyfonf[k cHpm;rdygonf? ,if;tcsufonf olr}udK;yrf;r_. pGrf;tm;}uD;aom oauFww&yfjzpfjyD; olrud k rw&m;vkyfwd kif; usaemfwd k @ESvH k;om;wGif tjrwfwEd k;xdef;odrf; xm;onh  ft&mud kcsKd;azmufcH&ouJ  hod k @yif cHpm;=u&ygonf? aetdrfwGif zrf;qD;jcif;cH&olatmifqef;pk=unfonf ar#mfvif  hcsufa&mifjcnfjzpfygonf? olr xd kae&mY&dSaejcif;jzifh aumif;r_ukodkvf. tiftm;udk usaemfwkd h ydkI

,H k=unfud k;pm;vm=uygonf?jynfwGif;Y Ed kifiHa&;tzdES  dyfcHae&ojzif  h Ed kb,fjidrf;csrf;a&;qk&Sif ud k,f

wd kif rvma&mufEd kifonfrSm Tt}udrfonf yxrqH k;t}udrf r[kwfovd k aemufqH k;t}udrfjzpfrnf rxifyg? [pfwvm. wckaom tusOf;pcef;wGif zsm;emaeol um;vfzGefatmfpDtufpuD (Carl von Ossietzky) onfvnf; 1936 ckESpfu rvma&mufEd kifcJ  hyg? tm'a&qmcga&mhAf (Andrei

Sakharov) ESif  h vufbd k0ifpm (Lech Walesa) wd k @onfvnf; xd kenf;wlyifjzpfcJ  h&ygonf? atmfpDtufpuDonfvnf; emZDtpd k;&rjyKwfusrD aoqH k;oGm;&jyD; qmcga&mhAfESif  h bd k0ifpmwd k @rSmrl 4if ;wd k @.}udK;yrf;r_rsm; atmifyG  JcHonfud k awG @jrif=u&ygonf? atmifqef;pk=unfonfvnf; olr.}udK;yrf;r_ atmifyG  JcHcJ  honfud k jrif&rnf[k usaemfwd k @ ar#mfvif  hygonf?

od k @aomfvnf; jidrf;csrf;a&;qk&Sifud k,fwd kif a&mufrvmEd kifonfrSm

Tt}udrfonf aemufqH k;jzpfcsifrSjzpfrnf[laom tvm;tvmud kvnf;usaemfwd k @ od&d  Sxm;&rnf jzpfygonf? usaemfwd k @aexd kif&m urB mrsKd;wGifjidrf;csrf;a&;ESif  h aphpyfjzefajza&;ud k wcgwnf;ESif  h r&Ed kifonfud kvnf; owdjyK=u&rnf jzpfygonf?

usaemfwd k @. pHowfrSwfcsufrsm;uk  dvnf; edrf  husoGm;atmif jyKvkyfEdkifrnfr[kwfyg? xd kod k @rvkyfbJ yd krd kaumif;rGefaomavmuud k vd ktyfygu

usaemf yd kI Ek  d;=um;zswfvwf&ef/ a=umuf&G  HŒr_rS yd kIuif;a0;&ef ,ckESpfqk&SifajymouJ  hod k @ “euf±d  _if;aom±d k;om;r_”&d  S=u&ef usaemfwd k @ }ud K;pm;=u&rnfjzpfygonf? TonfrSm usaemfwd k @tm;vHk; wpfOD;pDjyKvkyf&rnf  h

Page 152: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 152/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 151

udpPjzpfaomfvnf; tm%m&mxl;tqif  h&d  Solrsm; usif  hoH k;&ef txl; vd k

tyfygonf? atmifqef;pk=unfuJ  hod k @yif ±d k;om;Ed  Srf  hcsr_ESif  h a=umuf&G  HŒjcif;uif;a0;r_ud k jy=uyg? yd kIaecsifzG,faumif;aom urB mavmu}uD; ay: aygufvmrnfrSm rvG  J{uefjzpfygonf?

tm;vH k;udk aus;Zl;wifygonf?

qkcsD;jr‡if  hyG  JY a':atmifqef;pk=unf rwufa&mufEd kifojzif  h a': atmifqef;pk=unfud k,fpm; om;}uD;jzpfoljrif  hqef;atmif (tvufZENm;tJ&pf) u atmufygtwd kif; ajym=um;cJ  honf?

bk&ifrif;jrwf/ rdbk&m;}uD;/ tpd k;&tzG  J@0ifrsm;/ oHwrefrsm;ESif  htrsKd;orD;/ trsKd;om;rsm;cifAsm;?

qkrsm;xJwGift}uD;us,fqH k;aom TEd kb,fjidrf;csrf;a&;qkud k us

aemf  hrdcif a':atmifqef;pk=unf.ud k,fpm;vufcH&ef vl}uD;rif;rsm; a&SŒarSmufwGif usaemf ,ae@a&muf&d  Saejcif;jzpfygonf? usaemf  hrdcifonftajctae ta=umif;a=umif;a=umif  h ud k,fwd kifrvma&mufEd kifojzif  holrtaejzif  h xkwfazmfajymqd krnf  hcHpm;csuf[k usaemf,H k=unf,lqaom cHpm;r_rsm;ud k azmfjyEd kif&ef usaemf tpGrf;ukef}udK;pm;ygrnf?

yxrOD;pGm olronf Ed kb,fjidrf;csrf;a&;qkud k olrtaejzif  h r[kwf

bJ jrefrmjynfoljynfom;tm;vH k;ud k uk  d,fpm;vufcHa=umif;ajymqd kIpwifvdrf  hrnf[k usaemfod&d  Sem;vnfygonf? Tqkonf olreSih  f roufqdkifbJ usaemf ,ckpum;ajymqd kaepOfYyif jrefrmjynf'Drd kua&pD&&S  da&;twGuf 4if;wd k @. ud k,fusKd;aumif;pm;r_/ ud k,fyd kifvGwfvyfr_ESif  h toufwd k @ud k qufvuftepfemcHae=uaom trsKd;om;/ trsKd;orD;/ uav;oli,frsm;ESif  hom oufqd kifaomqkjzpfa=umif; olru ajymrnfjzpfyg

onf? Tqkonf 4if;wd k @. qk jzpfouJ  hod k @ jrefrmjynfjidrf;csrf;a&;/ vGwfvyfa&;ESif  h 'Drd kua&pDtwGufjzpfaom a&&Snfwd kufyG  JwGif aemufqH k;&&d  Srnf  hatmifyG  JrSmvnf; 4if;wd k @. atmifyG  Jyifjzpfygonf?

Page 153: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 153/295

oef; 0if;vI  d if52

od k @aomfvnf; olr.om;taeESif  h usaemf jznf  hpGufajymvd konfrSm

olrud k,fwd kifpdwfa&mud k,fygjr‡yfES  Hvkyfud kifjcif;/ ud k,fwk  dif tepfemcHjcif;ponfwd k @a=umif  h ol ronf jrefrmjynfoljynfom;tm;vH k;. qd k;0g;aomtajctaeud k trsm;u todtrSwfjyKvmap&ef tm;vH k;ud k,fpm; &yfwnfxd kufaom oauFwjzpfvm&ygonf?

,if;tajctaeqd k;rsm;ud k rnfolr#av#mhrwGufoif  hyg? +rdKŒ&Gm/ aus;vufwGif qif;&JrG  JawcsKdŒwJ  hEGrf;yg;ae=ujcif;/ tusOf;axmifxJwGif t

±d kuftESufcH/ tEd  SyfpufcHae=u&jcif;/ jrefrmjynf. ar#mfvif  hcsufjzpf aomvli,fvl&G,frsm;/ 4if;wd  k@ xGufajy;&mawmxJY iSufzsm;rdjyD; 'kuQa&mufae=ujcif;/ Ak'<bmombkef;awmf}uD;rsm; t±d kufcH/ oduQmcscHae& jcif; ponf  htajctaeqd k;rsm;yif jzpfygonf? usaemf  hrdciftjyif txl;±d kaoav;pm;cJ  h&aom 0g&if  hacgif;aqmifrsm;onfvnf; tusOf;cscHae&onfud k usaemfwd k @ rarhoif  hyg?

Tod k  @ tjrif  hqH k;*k%fjyKcH&onfud ku 4if;wdk @udk,fpm; usaemfuvd  _ufvd  _ufvS  JvS  J aus;Zl;wifa=umif;ajymtyfygonf? TuJ  hok  d @ tvGefa0;vHaomwd kif;jynfwGif rdrdwd k @. 'kuQa0'emcHpm;ae&r_rsm;ud k em;pd kuf*±kjyKaeaoma=umif  h jrefrmjynfolwd k @taejzif  h ,ae@ tenf;i,f acgif;armhEd kifrnfjzpfygonf?

tapmifhxlxyfpGmcsxm;aom &efukef+rdKŒaetdrfwGif wOD;wnf;

qifE$  Jaeaomwd kufyG  Jonf pdwf"mwfa&;&mEd  SyfuGyfr_ESif  h Ed kifiHa&; t"rRtEd kifusif  hr_wd k @rS vlom;wd k @ vGwfajrmufatmif urB mESif  h csDI us,fjyef @pGm}udK;yrf;aeaom wd kufyG  J}uD;. wpdwfwyd kif;yifjzpfa=umif; usaemfwd k @owd&=u&rnfjzpfygonf? Tqkonf Twd kufyG  J}uD;xJwGif rnfonf  ht&yfrSrqd k yg0ifaeolrsm;ud kvnf; *k%fjyK&ef &nf&G,fonf[k usaemf,H k=unfrdygonf? ,ae@ atmfpvd k+rdKŒwGif jyKvkyfaom Ttcrf;tem;ud k

wurB mvH k;wGifusif;yaeaom urB m@vltcGif  hta&;ae@Y usif;y&onfrSmvnf; ta=umif;&d  Sygonf?

OuUX}uD;cifAsm;/ vl}uD;rif;wd k @aumfrwD. a&G;cs,fcsufud k urBmhrd

Page 154: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 154/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 153

om;pkwckvHk;u aumif;csD;=obmay;ae=uygonf? vGefcJ  haom &uft

enf;i,fcef @u ukvor*~onf wnDwnGwfwnf; ord kif;0ifqH k;jzwfcsufw&yfcsrSwfum Tqk.ta&;ygyH kESif  h ywfowfaom taxGaxG twGif;a&;rSL;csKyfyJ&pf'DauG;vsm; (Perez de cyellar) .xkwfjyefcsufud k }udK qd kus+yD; usaemf  hrdcifvGwfajrmufa&;twGuf 4if;u xyfwvJvJ yef=um;xm;onfrsm;ud kvnf; axmufcHvd kufygonf? jrefrmjynf. vl @tcGif  hta&; tajctae tvG efpdk;&drfzG,f&mrsm;jzpfaeonfud k wurB mvH k;

u od&d  Sem;vnfxm;=uonfud kvnf; uif;uGmI txD;usefaecJhaom&efukeftpd k;&xHrSom wckwnf;aom oabmxm;uG  JvG  JoHud k =um;&ygonf? aemufus usef&pfjyD; tm;enf;aeaomtoHyifjzpf.?

vuf&d  Sppftpdk;&onf ESpfaygif; (30) eD;yg; rw&m;ojzif  h tkyfcsKyfvmcJ  honf  htwGuf wcsdefu}uD;yGm;csrf;omwd k;wufvmcJ  haom jrefrmha&$0gajronf pD;yGm;a&;wGif urB m@tqif;&JqH k;Ed kifiHwpfEd kifiHb0od k @ a&muf

&d  SoGm;&ygonf? =oZmtm%mud k xd a&mufap&ef jcdrf;ajcmufr_/ a=umuf&G  HŒzdEd  Syfr_/ rkef;wD;r_wd k @ud k toH k;jyKcJ  haom tjcm;tm%m&Sifpepfrsm;. uH=urRmuJ  hod k @ aemufqH k;wGif 4if;wd k @.uH=urRmonfvnf; jzpfay:vmrnfud k &efukef&d  Stm%myd kifwd k @. twGif;pdwfxJY od&d  S=u&rnf jzpfygonf?vuf&d  S jrefrmh'Drd kua&pD}udK;yrf;r_wd kufyG  J 1988 ckESpfu vrf;rrsm;ay: YaygufuG  JxGufay:vmjcif;onf ta&SŒOa&my/ tm&SESif  h tmz&duwd k@wGif

ay:aygufvmrnf  h tjynfjynfqd kif&m 'Drd kua&pDa&vd  _if;}uD;. yxrqH k;aomv_yf&Sm;r_w&yfyifjzpfygonf? ,ae@ 1991 ckESpfwGif jrefrmEd kifiHonfzdEd  SyfcsKyfcs,faom/ acgif;rmaom Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_ wnfaqmufa&;tzG  J @ vufatmufwGif qufvuf'kuQcHae&ojzif  h jrefrmEd kifiHonfodom xif&Sm;aeygonf? od k @aomfvnf; tjcm;EdkifiHrsm;wGif 'Drd kua&pDatmifyG  JcHoGm;aom om"uonf jrefrmjynfolwd k @twGuf ta&;}uD;

aom owif;yg;csufyifjzpfonf? tm%m&Sifpepf pD;yGm;a&;onf vH k;0pGrf;aqmifEd kifjcif;r&d  Sonf  htwGuf vuf&d  Stpdk;&onfvnf; usqH k;&rnf[laom ta=umif;=um;csufjzpfygonf? ,cktcgwGif jrif  hwufaeaom

Page 155: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 155/295

oef; 0if;vI  d if54

aiGa=u;azmif;yGr_/ tvG  JvG  JtrSm;rSm;jzpfaeaom pD;yGm;a&;ESif  h wefzd k;r&d  S

aomusyfaiGwd k @ESif  h &ifqd kifae&aom jrefrmtpd k;&onf rdrdwd k @ jyKvkyfcJ  honf  htwd kif; cHpm;ae&onfrSm oHo,jzpfp&mrvd kyg?

od k @aomfvnf; vuf&d  Stm%m& tpd k;&usqH k;oGm;jcif;onf pD;yGm;a&; vH k;0+ydKus ysufjym;oGm;&aoma=umif  h rjzpf ygapESifh[k usaemf av;eufpGm ar#mfvif  hygonf? ,ckESpftwGuf qka=ujimpOf Ed kb,faumfrwDu azmfjyxm;onf  htwd kif; vl @tajccH*±k%mw&m;t& yef=um;xm;

onfuk  d tm%m&tpd k;&u *±kjyKaumif; jyKrdygvdrf  hrnf? zdES  dyfcsKyfcs,fIa=umuf&G  HŒxdwfvef @atmifjyKvkyfaeaom vuf&d  Svrf;pOfrsm;onf jrefrmh Ak'<bmomtpOftvm. rGefjrwfaomud k,fusif  hw&m;rsm;ud k csKd;azmufaejcif;jzpfonf[k,lqum &G  Hrkef;aeolrsm;vnf; ppftpd k;&tzG  J @wGif yg&d  Sa=umif; usaemfodygonf? TonfrSm tcsnf;ES  D; ud k,fvdk&mud k,fqG  JjyD; awG;ac: jcif;r[kwfbJ usaemf  hrdcifud k,fwd kif tm%mtqih  f&d  S

yk*~  dKvfrsm;ESif  h xd awG @qufqH&if; &&d  Svmaom,H k=unfr_yifjzpfygonf? ppfr_xrf;rsm;ESif  h 4if;wd k @rdom;pkrsm;om t"dutm;jzif  h aexd kifaom rJqENe,fajrrsm;wGif olr.ygwD tEd kif&&d  SonfrSmvnf; Ttcsufud k xif&Sm;pGm om"ujyjcif;yifjzpfygonf? tm%myd kifrsm;xJrS ,if;wd k @r#wvd kaom/oif  hjrwfvd kaom yk*~  dKvfrsm;u jrefrmjynf. tvd ktyfqH k;aom tcsdefumvY 4if;wd k @.cHpm;csufrsm;ud k xdxda&mufa&muf tusKd;oufa&mufr_

&d  SEd kif&ef vkyfEd kifygap[k usaemfav;eufpGm qENjyKygonf?usaemf  h rdcifom ,ae@ vGwfvyfaeygu vl}uD;rif;rsm;uk  d aus;Zl;

wif&d  Sa=umif; ajymqd k&if; zdEd  SyfolESif  h zd Ed  SyfcHae&olwd k @onf 4if ;wd k @. vufeufrsm;ud k pGef @v$wfI twlwuGyl;aygif;um jidrf;csrf;a&;pdwf"gwfeSif  h u±k%mw&m;wd k @tay:wGif tajccHaom wd kif;jynfud k wnfaqmufapEd kif&eftwGufyg qkawmif;ay;yg&ef vl}uD;rif;wd k @tm; yef =um;rnf[k usaemf

odygonf?usaemh  frdciftm; 'Drd kua&pDtajymif;tvJrsm;ud k jidrf;csrf;aomenf;

vrf;jzif  h&,lvd kaom Ed kifiHa&;twd kuftcH[k r=umc% xkwfazmfajym

Page 156: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 156/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 155

qd ka&;om;=uaomfvnf; olr}udK;pm;&SmazGaeonfrSm tajccHtm;jzif  h

pdwf"gwfa&;&m ajymif;vJr_jzpfonfud k usaemfwd k @ owd&oif  hygonf/ “tppfrSefqH k;aom awmfvSefa&;onf pdwf"gwfawmfvSefa&;jzpfjyD;j ,if;od k @}udK;yrf;tm;xkwf&mwGif vdktyfaom pdwf"gwfa&;&m t"du&nfrSef;csufrsm;ESif  hywfowfIvnf; olra&;om;xm;csufrsm; &dSygonf/ ,if; pdwf"gwfawmfvSefa&; atmifjrif&efrSm vl @wm0ef0wW&m;ay:wGif vH k;0 rlwnfaeygonf? vl @wm0ef0wW&m;todpdwf. rlvt&if;jrpfrSm vH k;0

tjypfuif;pifjcif;[laom oabmw&m;ud kem;vnfI tjypfuif;pifvk  daom pdwfqEN/ tjypfuif;pif&efenf;vrf;&SmEd kifaom tod m%fESif  h,if;enf;vrf;rsm;ud k vd kufemvd kaompdwf"gwf/ ,if;enf;vrf;ud k tqH k;wd kif rvd kufEd kifonf  hwd kifatmif rdrd. csKdŒ,Gif;csuf tuef @towfudkausmfvGef&ef vd ktyfaomtwd kif;twmtxd tenf;qH k;a&muf&d  Satmif

  B }udK;pm;vd kjcif;wd k @yifjzpfygonf? b0wGif ra=umif  hrus uH kvH kjynf  hpH kpGm

aexd kifEd kif&eftwGuf olwyg;.vd ktyfcsufwm0efrsm;ud k xrf;aqmifvd kaom owW  d&d  Srnf jzpfayonf? Twm0efud k xrf;aqmifcsifpdwf &d  S&rnf[k olruqd kcJ  hygonf? Ttcsufud k olr. ,H k=unfr_ESif  h qufpyf,l&mwGif owW0gtaygif;wd k @teuf vlom;pifppfomv#if tqif  htjrif  hqH k;tajctaejzpfaom bk&m;tjzpfud k &&d  SEd kifojzif  h vlom;tm; tvGefwefzd k;xm;onfh jrefrmh±d k;&m ,Ofaus;r_tajccHjzpfaom Ak'<0g't& vl

wd kif;onf rdrdpdwfqEN}udK;yrf;tm;xkwfjcif;jzif  h opPmw&m;ud k odEd kifpGrf;&d  SjyD; olwyg;ud k odap&eftwGufvn;f ulnDEd kifaom tvm;tvm&d  Sonf[k a&;om;xm;ygonf?

aemufqH k;wGif olru jrefrmEd kifiHwGif 'Drd kua&pD&SmyH kawmfonf jynfolwd k @u urBmhtzG  J @tpnf;twGif; vGwfvyfaom wef;wlnDwltzG  J @0ifrsm;tjzpf jynf  h0pGm t"dym,f&d  S&d  Saexd kifEd kif&ef ±kef;uefjcif;yifjzpfygonf?

TonfrSm rdrdwk  d @.pdwf"gwfonf rdrd.obm0 csKdŒ,Gif;csufrsm;tm;ausmfv$m;Ek  difa=umif;ud k xif&Sm;ap&ef vlom;wd k @u tqufrjywf }udK;yrf;tm;xkwfaer_. tpdwftyd kif;wckyif jzpfygonf[k a&;om;xm;ygonf?

Page 157: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 157/295

oef; 0if;vI  d if56

aemfa0;Ed kifiHwGif rdciftwGuf usaemfESif  h usaemf  hnDwd k @ *k%foduQm

}uD;rm;vSonf  h urB mausmfqkxl;}uD;ud k vufcH&onfrSm Tt}udrfonf'kwd, t}udrfyif jzpfygonf? ,refESpfuvnf; od ka&mzf  h&mzfwd k (Thorolf 

Rafto) vl @tcGif  hta&;qkud k vufcH&ef bm*if (Bergen) +rdKŒod k @ usaemfwd k @oGm;a&mufcJ  hygonf? ,ckESpf tcrf;tem;. yrm%yifjzpfygonf? ,cktcg usaemfwd k @wGif aemfa0;jynfolrsm;twGuf txl;cHpm;csufrsm; &d  Sae=ujyDjzpfygonf? r=umrDtwGif; usaemfwd k @rdcifonfvnf; T cHpm;

csufrsm;ud k r#a0cHpm;Ed kifjyD; usaemfwd k @rSwqif  h od k @r[kwf rdrdud k,fwk  difwd kuf±d kufpum;ajymEd kifvdrf  hrnf[k usaemfar#mfvif  hygonf? TtawmtwGif; olrESif  h Armjynfoljynfom;wdk @tm; Tod k @ }uD;rm;xl;jcm;pGmaxmufcHjcif;onf urB mhtpGefqH k; qef @usifbufae&mrsm;wGif aexd kifae=uaom jynfolESpf&yftm; yd krd keD;uyfatmif pkaygif;ay;&musjyD; ,ckuJ  hok  d @ jzpfay:vmaom qufoG,fr_rS ajrmufjrm;pGmaom tusKd;quf

rsm; ay:xGufvmrnf[k usaemf,H k=unfygonf?vl}uD;rif;tm;vH k;ud k usaemf  htaejzif  h pdwfxJESvH k;om;xJrS aus;Zl;

wif&d  Sa=umif; ajym=um;vdkygonf? ,ae@rSpI em=unf;csufrsm;/ tmCmww&m;rsm;/ pwifys,faysmufI jrefrmjynf jidrf;csrf;a&;&&d  S&mwGif1991 Ed kb,fjidrf;csrf;a&;qkonf ord kif;wGif ajcwvSrf;jzpfap&ef usaemfwd k @ qkawmif;&/ ar#mfvif  h&rnfjzpfygonf? twdwf. oifcef;pmrsm;ud k

arhavsmhrnfr[kwfaomfvnf; tem*wfar#mfvif  hcsuftwGuf usaemfwd k @onf ,ae@tcrf;tem;pD&ifusif;yjcif;jzpfonf[k xifjrifrdygonf/

tm;vH k;ud kaus;Zl;wifvsuf

1992 ckESpf/ arv 14 &uf &ufpG  Jjzif  h a':atmif qef;pk=unfuvnf;

aetdrfrSwqif  h Ed kb,faumfrwDod k @ ay;pmwpfapmifay;yd kcJ  honf?tqd kygpmY-ygarmuQvGef'Dpwuf&Sif  h

Page 158: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 158/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 157

1991 ckESpftwGuf Ed kb,fvfjidrf;csrf;a&;qk usrud kay;tyf&ef qH k;

jzwfvd kufa=umif; usr yxr=um;od&aomtcgwGif csufcsif;jzpfay:vmaomcHpm;csufrsm;rSm av;eufaomed0gwpdwfESif  h txl;aus;Zl;wifr_wd k @yifjzpfygonf? jrefrmEd kifiHwGif 'Drd kua&pD&&d  S&ef }udK;yrf;tm;xkwf wd kufyG  J0ifae=uolrsm;. tepfemcHr_ESif  h qif;&J'kuQcHpm;&r_rsm;a=umif  homusrud k Tod k @*k%fjyKjcif;jzpfonfud k od&d  S&ojzif  h rk'dwmw&m; yGm;rsm;&jcif; jzpfygonf? Tod k @ }ud K;yrf;tm;xkwf wdkufyG  J0ifae=uonfud k vl

}uD;rif;rsm;u todtrSwfjyKjcif;jzif  h 'D rd kua&pDwd kufyG  Jud k tvGeftzd k;wefvSaom taxmuftyH  hay;vd kufonf  htwGuf vGefpGmrSyif aus;Zl;wifrdygonf?

usrwd k @. pkaygif;}udK;yrf;r_wGif yg0ifolrsm;tm;vHk;ud k,fpm; Tqk}uD;ud k vufcH&,la=umif; usrom;}uD; tvufZENm;(jrif  hqef;atmif)u ajym=um;cJ  honfrSm usr.cHpm;csufud k wdwdususazmfjyjcif;yif jzpfyg

onf? usrwd k @ jrefrmjynfoljynfom;rsm;. ta&;ud k *±kjyKa=umif; jyoonf  htwGuf usr vd  _ufvd  _ufvS  J vS  J aus;Zl;wifa=umif; ajymvd kygonf?

usr&&dSaomqkaiGrsm;jzifh jrefrmjynfynma&;ESifh usef;rma&;b¾mwnfaxmif&efvnf; usrcifyGef; rd kufu,ftJ&pftm; ajym=um;xm;ygonf? usrud k,fwk  dif ,if;b¾mxdef;tzG  J @ud k tjynf  ht0 }uD;=uyfEd kifrnf  h tcsd efumvrwd kifrD Tb¾mxdef;vkyfief;ESif  hqd kifaom Oya'a&;

&mudpP&yfrsm;tm;vH k;ud k usrcif yGef; tm; usrud k,fpm; aqmif&Gufyk  difcGif  hay;xm;ygonf?

usrtaeESif  hajym&rnfqd kygu usrom;}uD;u aemfa0;jynfoljynfom;rsm;ta=umif;/ cspfcif&if;ES  D;pGm aEG;axG;aomarwœ mpdwfjzif  h ajym=um;oGm;onfud k =um;odvd kuf&onf  htwGufvnf; usr rsm;pGm ESpfouf=unfEl;rdygonf? qkay;yG  Jt crf;tem;ud k =unfEl;zG,f&m/ rarhEd kifzG,f&mjzpf&yftaejzif  h txl;ojzif  h wufa&muf=uaom jrefrmrsm; twGuf jyKvkyfay;&ef }udK;pm;aqmif&Gufay;=uonfrsm;ud k =um;od&aomtcgwGif usrpdwfv_yf&Sm;&onftxd =unfEl;rdcJ  hygonf?

Page 159: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 159/295

oef; 0if;vI  d if58

aemfa0;Ed kifiH&d  S awmifapmufawmif=um;twGif;rS yifv,furf;ajr‡mifrsm;ta=umif;ud k usruav;b0wGif zwf±_cJ  h&pOfuwnf;urSpIaemfa0;Ed kifiHonf usrpdwftm±k  Hud k txl;qJ  GaqmifapcJ  hygonf? usr

ud k,fwd kif wae@ae@wcsdefcsdefwGif udk,fwd kifvma&mufI Ed kb,fjidrf;csrf;a&;a[majymyG  Jud k jyKvkyfEd kifrnf  htcsdeftcgud k pdwftm;xufoefpGm apmif  har#mfaeygonf?

atmifqef;pk=unf

Page 160: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 160/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 159

tcef; (6)

trsKd;om;nDvmcH1990 jynf  hESpf a&G;aumufyG  JwGif tjywftowftEd kif&&SdcJ  haom t

rsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfonf ppftpdk;&tm%mv$Jajymif;ay;&eft}udrf}udrfawmif;qd kcJ  haomfvnf; vH k;0vufrcHbJ y,fcscJ  honf?

xd k @aemuf ppftpd k;&onf 1993 ckESpf/ Zefe0g&Dv 9 &ufae@wGif zG  J @pnf;yH ktajccHOya'a&;qG  JEd kifa&;twGuf twkta,mif trsKd;om;nDvm

cHud k pwifusif;ycJ  honf?,if;nDvmcHod k @ trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @OuUX OD;atmifa&$onf

e0w pDpOfxm;onf  htwd kif; cG  Jwrf;usOD;a&jzif  h twkta,miftrsKd;om;nDvmcHud k yg0ifwufa&muf&ef qH k;jzwfcJ  honf? Tod k @jzifh OD;atmifa&$OD;aqmifaom  NLD rS jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,f (86) OD;onfe0w. trsKd;om;nDvmcHod k @ wufa&mufcJ  h=uonf? ppftpd k;&tm; jyef

vnf wkef @jyefwd kufyG  J0ifEd kifpGrf; tajctaer&S  donf  htwGuf ar#mvd kufaeovd k jzpfcJ  h&onf?

e0wppftpd k;&onf trsKd;om;nDvmcH. OD;wnfcsuf (6) &yf/ tcef;vd kufacgif;pOf (15) ck/ tajccH&rnf  hrl (104) csufud k nDvmcHud k,fpm;vS,frsm;tm; twif;csrSwfcd kif;cJ  honf?

pifppf zG  J @pnf;yH ktajccHOya'qd konfrSm wd kif;jynf. toufjzpfovd k/ tajccHtkwfjrpfvnf;jzpfonf? zG  J @pnf;yH ktajccHOya'onf jynfwGif;ppfrD;ud k yd kjyD;awmufavmufoGm;apEd kifouJ  hod k @ ESpfaygif; 60 awmufavmifaeaom jynfwGif;ppfrD;ud kvnf; tukeftpifjidrf;owfay;Ed kifpGrf;&S  dygonf? zG  J @pnf;yH ktajccHOya'onf Ed kifiHom;wOD;pD wOD;pDwd kif;. ud k,fa&;vH kjcHKr_/ 'Drd kua&pDESif  h vl @tcGif  hta&;wk  d @ud k tjynf  ht0tmrcHEd kifonf  htaetxm;ud k zefwD;ay;Ed kifouJ  hok  d  @ Ed kifiHom;wOD;pD/ wOD;pDwd kif;.uH=urRmud k v_yfvd k @r&atmif wkyfaESmifcsKyfwnf;xm;Ed kifpGrf;vnf; &S  dygonf?

xd k @a=umif  h TzG  J @pnf;yH ktajccHOya'twGuf tajccHrlrsm;csrSwfjcif;/

Page 161: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 161/295

oef; 0if;vI  d if60

xd ktajccHrlrsm;ay: rlwnfI zG  J @pnf;yH ktajccHOya' (rl=urf;) ud k a&;qG  Jjcif;/

xd ka&;qG  Jxm;aom (rl=urf;) tm; vlxkxHcsjyjyD; jyifqifjcif;/ jznf  hpGufjcif;wd k @ud k t}udrf}udrftvDvDjyKvkyfjcif; ponf  hudpP&yfwd kif;wGif jynfolw&yfvH k;u vGwfvyfpGmyg0ifjyD; aqmif&Guf=u&ayvdrf  hr,f? wenf;qk  d& v#if xd kjzpfpOfwd  kif;wGif jynfolrsm;u wd kuf±d kufyg0ifIaomfvnf;aumif;/ jynfolwd k @rS wm0eftyfESif;xm;aom jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;u yg0ifIaomfvnf;aumif; wduspGm aqmif&Guf=u&rnf

jzpf onf?xd kok  d @ aqmif&Guf&mwGifvnf; jynfolvlxk}uD;. qEN/ Ed kifiHom;

wOD;pDwd kif;. qENESif  h Ed kifiHom;wOD;pDw/ OD;pDwd kif;. t=uHjyKcsuf/ jznf  hpGufwifjycsufwd kif;uk  d tav;teufxm; jznf  hqnf;aygif;pyfay;=u&rnf jzpfonf? rnfolwOD;wa,mufur# tm%mjzif  h xdef;csKyf umqD;xm;yd kifcGif  hr&S  dyg?

rdrdwd k @. uH =urRmud k yJ  hud kifxdef;ausmif;ay;rnf  h zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ud k a&;qGJ&mwGifvnf;aumif;/ a&;qG  JEd kif&ef tajccHrlrsm;csrSwf&mwGifvnf;aumif;/ a&;qG  JjyD; zG  J @pnf;yH ktm; jyefvnfoH k;oyfjyD; rlacsmjyK&mwGifvnf;aumif; jrefrmEd kifiHtwGif; rS  Dwif;aexd kif=uaom vlrsKd;aygif;pH k jynfolw&yfvH k;. tusKd;pD;yGm;ud k wnf  hrwfpGm rsufESmrlI aqmif&Guf=u&rnfjzpfygonf?

od k @aomf e0wpdwf}udKuf a&G;cs,fxm;onf  h nDvmcHud k,fpm;vS,frsm;u trsm;pkjzpfjyD; a&G;aumufcHv$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;u 14&mcd kifE_ef;r#om wufa&mufcGif  h&cJ  honf? ,if;twkta,mif trsKd;om;nDvmcHwGif e0wppftpd k;&u ‘ tem*wfEd kifiHawmf. trsKd;om;Ed kifiHa&;OD;aqmifr_u¾Y wyfrawmfu yg0ifxrf;aqmifEd kifa&;’ qd konf  h tcsufud k twif;tusyfoGwfoGif;vmjyD; jynfolvlxku a&G;cs,fwifajr‡muf

&efrvd kbJ ppfwyfud k 25 &mcd kifE_ef; tvd ktavsmufay;&rnfqk  donf  h rzG,fr&mawmif;qdkr_}uD;udk rlw&yftjzpf wifoGif;vmonf  htwGuftzG  J @csKyfu rjzpfoif  hrjzpfxd kufa=umif; wkef @jyefaqG;aEG;cJ  honf? od k @uvd k

Page 162: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 162/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 161

'Drd kua&pDtajccHrlrsm;ESif  h rud kufnDr_rsm;tay: nDvmcHtwGif; wifjy

aqG;aEG;cJ  haomfvnf; e0wtpd k;&onf av;pm;vd kufemjcif;r&S  dacs?xk  dpOftwGif; 1995 ckESpf/ Zlvd kifv 10 &ufae@wGif a':atmifqef;pk

=unftm; Oya'rJ  htus,fcsKyfjzif  h xdef;odrf;zrf;qD;xm;&mrS jyefvnfv$wfay;cJ  honf? a':atmif qef;pk=unfonf vGwfajrmufvmvmcsif;,m,DOuUXtjzpfaqmif&Gufaeonf  h OD ;atmifa&$/ ygwDrlv OuUX OD;wifOD;/ OD;=unfarmifwd k @tygt0if tzJ  G @csKyf tr_aqmifvl}uD;rsm;ESif  h nd  ‡Ed  _if;

aqG;aEG;r_rsm;vkyfaqmifovd k/ z±d kz&Jjzpfaeonf  h ygwD pnf;±H k;a&;ESif  h wnfaqmufa&;udpPrsm;ud k pepfwus jyefvnfwGef;wifEdkifa&;/ tzG  J @csKyf twGif; pdwf"gwf=uH @cd kifjrif  hrm;a&;rsm;ud k +rdKŒe,ftzG  J @csKyf±H k;rsm;txd tES  H @oGm;I tm;ay;pnf;±H k;v_  H @aqmfr_ud k qufwd kufvkyfaqmifcJ  honf  htwGuftzG  J @csKyftwGif; jyefvnfv_yf&Sm; Ed k;=um;tm;opfvmcJ  honf? tzG  J @csKyfqufvuf&yfwnf wnf&S  da&;udkyJ aZmif;ay;vkyfaqmifvmcJ  h&ovd k &yf

wnfvkyfaqmifvmcJ  honf  h OD;atmifa&$ud kyif tzG  J @csKyfOuUXtjzpf qufvufae&may;xm;onf?

xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unfonf ‚if;. jcHa&SŒw&m;yG  Jrsm;ud ktywfpOfrysuf azmfaqmifEd kifcJ  honf? a':atmifqef;pk=unf. xufjrufonh  ft&nftaoG;/ wnf=unfcd kifrmonf  h t&S  def=oZmrsm;a=umif  ha':atmifqef;pk=unfjcHa&SŒw&m;a[majymyG  Jrsm;onf vlxk=um; a&yef;

pm;cJ  hovk  d/ vlxk}uD;. ,H k=unfcspfcifr_ud kvnf; &,led kifcJ  honf[k qd k& ayrnf?

Tod k @jzif  h tzG  J @csKyfonf vlxk=um;Y/ jynfwGif;jynfyY a&yef;tpm;qH k;/ vlxkaxmufcHr_t&qH k;tzG  J @}uD;tjzpf qufvufay:vGif xif&Sm;cJ  honf? tzG  J @csKyfonf awG @qH kaqG;aEG;a&;/ 90 jynf  hESpfa&G;aumufyG  J&v'fud kav;pm;vd kufema&;/ trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf nd  ‡ed  _if;

aqmif&GufoGm;a&;rsm;udk e0wppftpd k;&xH awmufavsmufwifjyawmif;qd kcJ  haomfvnf; ppftpd k;&. qef @usifzufwkef @jyefr_rsm;ud kom &&S  dcJ  honf?

Page 163: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 163/295

oef; 0if;vI  d if62

a':atmifqef;pk=unfonftrsKd;om;nDvmcHY wzufowf csrSwf

xm;aomOD;wnfcsuf (6) csufESif  h tajccHrl (104) csufud k vH k;0 r}udKufESpfoufay?

xdk @a=umif  h 1995ckESpf/ Ed k0ifbmv 28 &ufae@Y usif;yaom trsKd;om;nDvmcH pHknDtpnf;ta0;wGif (27-11-95) &ufpG  Jwyfvsuf tzG  J  hcsKyf OuUX OD;atmifa&$vufrSwf xd k;xm;aom trsKd;om;'Drk  dua&pDtzG  J @csKyf. oabmxm;rl0g'pmwapmifuk  d trsKd ;om;nDvmcHusif;ya&; vkyf

ief;aumfrwDOuUXOD;atmifwd k;xH vdyfrljyD;ay;yd k @cJ  honf? xd k @jyif trsKd ;om;nDvmcHusif;ya&; vkyfief;aumfrwDod k @vnf; oabmxm;jyef=um;&efpmjzif  h xyfrHta=umif;=um;cJ  honf? ta=umif;jyef=um;pmr&&S  dojzif  htrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf trsKd;om;nDvmcHusif;ya&;OuUXxHay;pmwapmif xyfrHay;yd k @cJ  hjyefonf?

tzG  J @csKyfay;yd k@aompmY-

(1) trsKd;om;nDvmcHu csrSwfxm;aomtajccHrlrsm;ud k jyefvnfoHk;oyf&ef?

(2) a&G;aumufyG  JwGif tjywftowftEd kif&&S  dcJ  haom tzG  J @csKyf.v$wfawmf ud k,fpm;vS,ftrsm;pkjzif  h trsKd;om;nDvmcHud k,fpm;vS,frsm;ud k jyefvnfzG  J @pnf;ay;&ef?

(3) nDvmcHwGif csrSwfusif  hoH k;aeaomenf;vrf;rsm;/ vkyfxH k;vkyf

enf;rsm;ud k jyefvnfoH k;oyfI jyifqifay;&ef?(4) txufygudpP&yfrsm;ud k aqmif&GufEd kifa&;twGuf awG @qH kaqG;

aEG;r_jyKvkyfa&;twGuf tav;xm;aqmif&Guf&ef ponf  htcsufrsm;ud kazmfjyxm;onf?

od k @aomf trsKd;om;nDvmcHpH knDtpnf;ta0;Y trsKd;om;nDvmcHusifya&;aumfr&SifOuUX. rdef @cGef;ygtcsufrsm;ud  k avhvmjcif;jzifh

tzG  J @csKyf. vd kvm;aom awG @qH kaqG;aEG;a&;udpP vH k;0ryg&S  da=umif; od&S  d&ojzif  h ,if;ae@ (28-11-95) rSmyif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonfppftpd k;& jyKvkyfusif;yonf  h twk ta,miftrsKd;om;nDvmcHud k ,if ;yH kpH

Page 164: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 164/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 163

twd kif;yif qufvufusif;yaernfqd kygu

(1) trsKd;om;jyefvnf&if=um;apha&;/(2) ppfrSefaomygwDpH k'Drk  dua&pDEd kifiHawmfjzpfay:vmEd kifa&;/(3) trsm;jynfolwd k  @. ,H k=unfvufcHEd kifaom zG  J @pnf;tkyfcsKyfyH k

tajccHOya'w&yf ay:xGef;a&;rsm;ud k taxmuftuljyKEd kifvdrf  hrnf r[kwf[k oabmxm;a=unmcsufud k xkwfjyefcJ  hjyD; trsKd;om;'Drd kua& pDtzG  J @csKyf. nDvmcHud k,fpm;vS,frsm;u nDvmcHwufa&mufaer_ud k

&yfqd kif;vd kufonf? wqufwnf;rSmyif awG @qH kaqG;aEG;a&;ESifh nd  ‡E_  dif;tajz&Sma&;ud kvnf; awmif;qd kcJ  hygonf? e0wppftpd k;&u tzG  J @csKyf.qH k;jzwfcsuftay: wl;wl;cg;cg;wkef @jyefcJ  honf?

“OD;atmifa&$acgif;aqmifonf  h tzG  J @csKyfonf nDvmcHud k wufa&mufae&mu a': atmifqef;pk=unf tus,fcsKyfu vGwfajrmufvmrS tckvd k jzpf ay:vm&onfjzpfonf  hta=umif;/ ,if;onf wiful;=uHpnf

r_omjzpfa=umif;” [lI ajymqdkjyD; a':atmifqef;pk=unftay: cg;cg;onf;onf; tjypfzd k @cJ  h=uonf?

xd k @aemuf ppftpd k;&onf tzG  J @csKyftay: enf;rsKd;pH kjzif  h &ef&Smydwfyifuef @owfr_rsm;ud k qufwk  dufjyKvkyfvmcJ  honf?

trsKd;orD;xl;cRefqk&&S  d

xd kpOftwGif; e,l;a,muftajcpd kuf ‘rpf’ (Ms) r*~Zif;rS 1995 ckESpftwGuf trsKd;orD;xl;c|efqk (12) qka&G;cs,fcJ  h&wGif a':atmifqef;pk=unfyg0ifcJ  honf?

acgif;jzwfjyD;ud  k ,f ,le0wppftpd k;&onf trsKd;om;'Drk  dua&pDtzG  J @csKyfud k ‘acgif;jzwfjyD;

ud k,f,l’ qd konf  h enf ;AsL[mrsKd;ud k wd k;jr‡if  husif  hoH k;um OD;aqmifol xdyfyd kif;tqif  hESifh atmufajcpnf;±H  k;a&; tqif  hqif  ht=um; tquftpyfrJ  hatmif v_yf&Sm;r_r&&S  datmif tpDtpOf&S  d&S  dwd k;jr‡if  h vkyfaqmifvmcJ  honf?

Page 165: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 165/295

oef; 0if;vI  d if64

om"utm;jzif  h ygwD qd kif;bkwfrsm;jzKwfcsjcif;/ qd kif;bkwfvufcHwifxm;

onf  htdrf&Sifrsm;ud k qufvufrwif0H  hap&ef enf;rsKd;pH kjzif  h [ef @wm;/ +cdrf;ajcmuf/ zdtm;ay;jzKwfcscd kif;jcif;/ tzG  J @csKyf0ifa&SŒaersm;/ q&m0efrsm;ud ka&SŒaevd kufcGif  hESif  h aq;uk ocGif  hr&&S  dap&eftwGuf vd kifpif±kyfodrf;jcif;/ tzG  J @0ifrsm;.rdom;pk0ifrsm; Xmeqd kif&m0efxrf;rsm;jzpfaeygu rdom;pk0ifrsm;ud k jcd rf;ajcmufzdtm;ay;I tzG  J @csKyf0iftjzpfrS EkwfxGufcd kif;jcif;/ tzG  J @csKyf0ifrsm;ud k trsKd;pH kta=umif;&SmI rw&m;zrf;qD;ta&;,ljcif;/ yk'fxD;

yk'frrsKd;pHkwyfI ESpf &Snfaxmifrsm;csrSwfjcif; ponfwdk @ud k ,kwfrmaumufuspfpGm jyKvkyfvmcJ  honf?

twd  k uftcd  k ufcH& a':atmifqef;pk=unf. ygwDpnf;±Hk;a&;c&D;pOfrsm;tay: Yvnf;

ay:ay:xifxif taESmif  ht,SufjyK [ef  @wm; wm;jrpfcJ  hjyD; ppftpd k;&zG  J @

pnf;xm;onf  h vufud kifwkwf cg;yd kufaqmiftzG  J @tpnf;jzpfonf  h =uHŒcd kifa&;toif;0ifrsm;ud ktoH k;jyKum touftEœ &m,fjyKonftxd ajymifajymifwif;wif; zdESdyfapmfum;vmcJ  honf?

Ed kifiHa&;ygwDonf jynfolvlxk.vk  dvm;csufESif  hqENud k nDnGwf pkpnf;r_jyKEd kifa&;twGuf Ed kifiHa&;t& pepfwus zG  J @pnf;xm;onf  h tzG  J @tpnf;wckjzpf&m Ed kifiHa&;ygwDw&yfonf 'Drd kua&pDud k rSefuefpGm usif  h

oH k;Ed kifcGif  hESif  h jynfolvlxkud k ppfrSefpGm ud k,fpm;jyKcGif  h&&S  d&ef vd ktyfayonf? xd k @jyif Ed kifiHa&;ygwDrsm;onf t&Snfojzif  h wnfwnfjidrfjidrf cd kifrmpGm &yfwnfEd kifa&;twGuf pnf;±H k;a&;pGrf;&nfrsm;tay: wnfrS  Daeaoma=umif  h Ed kifiHawmftwGif; vGwfvyfpGm pnf;±H k;v_yf&Sm;cGif  h &&S  d&rnfjzpfonf?

1996 ckESpf/ Ed k0ifbmv 9 &ufae@wGif ygwDpnf;±H k;a&;c&D;pOftjzpf

c&D;xGufpOf a':atmifqef;pk=unfESif  h 'kOuUX ol&OD;wifOD;/ 'kOuUX OD;=unfarmifwd k @ pD ;eif;vd kufygcJhonf  hum;ud k =uHŒzG  H @vl&rf;um; 200 ausmfu wkwf/ "m;/ ausmufcJvufeufrsm;pGmud kifjyD; &efukef+rdKŒv,facgif A

Page 166: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 166/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 165

[ef;+rdKŒe,f&S  d q&mpHESif  h *Gwfwvdwfvrf;qH kY 0d kif;0ef;t=urf;zuf wd kuf

cdkufonftxd ajymifususjyKvkyfvmcJ  h=uonf? tqd kygae&monf jynfxJa&;0ef}uD;XmeESif  h jrefrmEd kifiH&JcsKyf±k  H;wnf&S  d&mae&mteD;wGif ae@cif;a=umifawmif vlpnfum;&mY wd kufcd kufcH&jcif;jzpfonf?

1997 ckESpf/ Ed k0ifbmv 15 &ufaewGif Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J  @ (e0w)onf Ed kifiHawmfat;csrf;oma&;@Sif  h zG  H @+zdK;a&;aumifpD (etz) tjzpf trnfajymif;vJvd kufjyD; aemufyd kif;wav#muf

vH k;Yvnf; tzG  J @csKyfonf etz.enf;aygif;pHkjzif  h qufvufzdES  dyfapmfum;r_ud k cHcJ  h&±H komru etz. t"du OD;wnf&efoltjzpfyg owfrSwfcHcJ  h&onf?

1998 ckESpf/ ZGefv 23 &ufae@wGif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfOD;atmifa&$onf enf;rsKd;pH kjzif  h zdES  dyfcHae&onf  h=um;rS &ufaygif;(60) twGif; v$wfawmfac:,lay;a&;ud k xyfrHawmif;qd kcJ  honf? od k @aomf ppf

tpd k;& vH k;0y,fcsvdkufonf?xd k @a=umif  h 1996 ckESpf/ pufwifbmv 16 &ufae@wGif ‘ jynfol @

v$wfawmfud k,fpm;jyKaumfrwD’ (Committee Representing The People’s

Parliament-CRPP) ud k pwifzG  J @pnf;cJ  honf? 1990 jynf  hESpf ygwDpH k taxGaxGa&G;aumufyG  J}uD; usif;yjyKvkyfjyD;aemuf rvG  JraoGac:,lay;&rnf  hjynfol @v$wfawmfud k e0w wjzpfvJ etzppftpd k;&u vH k;0ac:,lay;

jcif;r&S  donf  htwGuf jynfol @v$wfawmfac:,la&;onf etztwGufomwm0ef&S  donfr[kwf/ jynfolua&G;cs,fwifajr‡mufxm;onf  h jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;Yvnf; wm0ef&S  donf[k oH k;oyfI ‘ jynfol @v$wfawmf ac:,la&;&nf&G,fcsufjzif  h jynfol @v$wfawmf ud k,fpm;jyK aumfrwDud k zG  J @pnf;cJ  hjcif;jzpfonf? jynfol @v$wfawmf ud k,fpm;jyK aumfrwDud k zG  J @pnf;cJ  hjyD;aemuf 1998 ckESpf/ pufwifbmv 16 &ufae@wGif yxr

t}udrftpnf;ta0;ud k w&m;0ifusif;ycJ  honf?1990 jynf  hESpf ygwDpH ktaxGaxGa&G;aumufyG  JwGif a&G;aumufwif

ajr‡mufcHcJ  h&onf  h jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,f 485 OD;&S  dcJ  hjyD; uG,f

Page 167: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 167/295

oef; 0if;vI  d if66

vGefoGm;ol (26) OD;ud kz,fvd kufygu usef&S  dol 459 OD;&S  d&m trsKd;om;

'Drd kua&pDtzG  J @csKyfESif  h r[mrdwfEd kifiHa&;ygwDrsm;rS tEd kif&jynfol @v$wfawmf ud k,fpm;vS,faygif; 251 OD;. ‚if;wd k @.vkyfyd kifcGif  hud k tzG  J @csKyf A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @od k @ tm%mtyfESif;xm;onf  hvkyfyd kifcGif  hrsm;t& (a&G;aumufcHv$wfawmfud k,fpm;vS,fpkpkaygif;. 52 µudk ud k,fpm;jyK 

0J rS ,m (yxrwef;) - OD;vGif? OD;at;omatmif? OD;atmifa&T? OD;oef;xGef;? OD;wifOD;

0J rS ,m ('kwd,wef;) - OD;vSaz? OD;pdk;jrif    h? OD;vGef;wif? OD;nGef  Ya0? a':atmifqef;pkMunf

vsuf) trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfu uruxjyK OD;aqmifum jynfol @v$wfawmfud k,fpm;jyKaumfrwDud k atmif jrifpGm zG  J @pnf;Ed kifcJ  hjcif; jzpfonf?

pwifzG  J @pnf;pOfu jynfol @v$wfawmfud k,fpm;jyKaumfrwD0ifrsm;rSm(1) OD;atmifa&$ - OuUX(2) OD;oef;xGef; - twGif;a&;rSL; (1)(3) OD;at;omatmif - twGif;a&;rSL; (2)(4) ol&OD;wifOD; - tzG  J @0if(5) a':atmifqef;pk=unf - tzG  J @0if

(6) OD;vGif - tzG  J @0if(7) OD;vSaz - tzG  J @0if(8) OD;pd k;jrif  h - tzG   J @0if

Page 168: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 168/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 167

(9) OD;vGef;wif - tzG  J @0if

(10)OD;nGef @a0 - tzG   J @0ifponfwd k @ jzpfonf?

pwifzG  J @pnf;pOfu twGif;a&;rSL;OD;at;omatmifonf (1) &cdkif'Drd kua&pDtzG  J @csKyf/ (2) &Srf;trsKd;om;'Drdkua&pDtzG  J @csKyf (3) rGeftrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (4) Zd krD;trsKd;om;uGef*&uf ponf  htzG  J @ (4) zG  J @. ud k,fpm;vS,fjzpfonf?

CRPP yxr t}udrftpnf;ta0; yxrae@rSmyif jynfol  hv$wfawmfOuUX tjzpf a'gufwmOD;apmjratmifud k a&G;cs,fwifajr‡mufcJ  h=uonf?a'gufwmOD;apmjratmifonf &cd kif'Drk  dua&pDtzG  J @csKyfrSjzpfjyD; &cd kifjynfe,f ajrmufOD;rJqENe,ftrSwf (1) rS a&G;aumufcH jynfol @v$wfawmfud k,fpm;vS,fjzpfonf?

CRPP tpnf;ta0;Y aumfrwD. a=unmcsuftrSwf(1) xkwfjyef

cJ  honf? a=unmcsufY TaumfrwDonf 1990 jynf  hESpf ygwDpH k 'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  J Oya'ESifhtnD v$wfawmfac:ay;a&;rlt& v$wfawmfac:,lay;a&;jzpfajrmufonftxd v$wfawmfud k,fpm; aqmif&GufoGm;rnf[k twdtvif;azmfjya=unmcJ  honf?

jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD zJ  G @pnf;vd kufonf  htay: awmfvSefa&;e,fajrESif  h jynfya&muf ta&G;cs,fcH jynfol @v$wfawmf

ud k,fpm;vS,frsm;uvnf; tm;wufoa&m axmufcHvk  duf=ujyD; jynfya&mufv$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;jzpf=uonf  h a'gufwmpdef0if;/ OD;bd kvSwif  h/ OD;vseftkyf/ OD;armifarmifat;/ OD;vSOD;/ OD;odef;OD;/ a'gufwmwif  haqG/ a'gufwmZvyfxef/ OD;u,f'Dbl;&D;/ OD;cGefrwf&fud kbef/ OD;',feD&,fatmif/ OD;wifxGwf/ OD;xefvsef;aygif/ OD;oef;pdef/ OD;omEdk;/ a'gufwmpef;atmif/ OD;Ad kvfaomif;/ OD;xGef;OD; ponf  h v$wfawmfud k,fpm;vS,f(19) OD;u ,if;wd k @ud k,fpm; aqmif&Gufyd kifcGif  htm%mud k CRPP od k @ tyfESif;vd kufa=umif; vufrSwfa&;xd k;a=unmcsufxkwfjyef axmufcHcJ  h=uonf?

Page 169: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 169/295

oef; 0if;vI  d if68

ppftpd k;&onf CRPP zG  J @pnf;r_ud k vH k;0vufrcHbJ enf;rsKd;pH kjzif  h 'kuQ

ay;vkyfaqmifcJhonfud k awG @&ayonf? v$wfawmfac:,la&;ud k axmufcHcJ  h=uonf  h typf&yf jidrf;csrf;a&;tzG  J @jzpfonf  h &Srf;jynfvlrsKd;aygif;pH k vGwfajrmufa&;tzG    J@(&vvz)/ u,ef;jynfopfygwDESif  h u&ifeDjynf vlrsKd;aygif;pH k jynfol @vGwfajrmufa&;wyfOD; (uvvw) tzG  J @wd k @ud k ac:,l zdtm;ay;±H kru raxmufcHa=umif;a=unmcsuf jyefvnfxkwfcdkif;cJhonf?xd k @jyif jynfwGif;&S  d a&G ;aumufcH v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;ud k ac:,l ppf

aq;jcif;/ ajccsKyfcH0eftufOya'rsm;ESifh aeapjcif;/ tcsKdŒudk zrf;qD;csKyfaESmifjcif; ponfwd k @ud k ay:ay:xifxifvkyfaqmifvmcJ  honf? ppftpd k;& onf v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;ud k ac:,lppfaq; zrf;qD;csKyfaESmifxm;r_rsm;ud kyif “ zrf;qD;csKyfaESmifxm;jcif;r[kwf/ ac:,laqG;aEG;aejcif;omjzpfonf” [k 0g'jzef @cJ  honf? wqufwnf;rSm etzppftpk  d;&. vufud kifwkwftzG  J @tpnf;jzpfonf  h =uH Œcd kifa&;tzG  J @ud k toH k;csum jynfe,f/ wd kif;

toD;oD;&S  d +rdKŒ}uD;rsm;wGif jynfol @qENazmfxkwfyG  Jrsm;ud k twif;t"rRvkyfaqmifvmcJ  honf? ,if;vlxktpnf;ta0;}uD;rsm;rS NLD . v$wfawmf ac:,la&;a=unmcsufud k qef  husif&_wfcsa&;/ NLD ud k rw&m;oif;tjzpfa=unmzsufodrf;a&;/ CRPP, NLD (10) OD;*d k%f;ud k ta&;,l &Sif;vif;ypfa&;ponf  hawmif;qd kcsufrsm;ud k atmf[pf tiftm;jyapcJ  honf?wzufrSvnf; CRPP zsufodrf;ay;v#if zrf;qD;csKyfaESmifxm;onf  h Ed kifiH

a&;tusOf;om;rsm;ESif  h v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm;ud k jyefvnf v$wfay;rnf[k rD;pwzuf a&r_wfwzuf urf;vSrf;vmcJ  honf?

CRPP ESif  hywfoufI 1998 ckESpf/ Ed k0ifbmv 23 &ufae@wGif a': atmifqef;pk=unfu owif;pm&Sif;vif;yG  Jw&yfjyKvkyf&if; “ 90 jynf  hESpfa&G;aumufyG  J&v'fud k oabmrusvd k  @ a&G;aumufyGJ todtrSwfrjyK awmhjcif;[m vufrcHEd kif/ rjzpfoif  h/ v$wfawmfac:,la&;ud k qufvuf}udK;yrf;oGm;r,f? CRPP ud k v$wfawmfay: Yomzsufodrf;oGm;r,f” [k&Sif;vif;ajym=um;cJ  honf?

1998 ckESpf/ 'DZifbmv 8 &ufae@wGif jynfol @v$wfawmfud k,fpm;jyK 

Page 170: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 170/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 169

aumfrwD tpnf;ta0;ud k usif;ycJ  hjyD; ‘jynfol @v$wfawmfa&;&m aumfr

wD’ ud k xyf rHzG  J @pnf;vd kufonf? jynfol @v$wfawmfa&;&maumfrwDrsm;rSm(u) wd kif;&if;om;a&;&maumfrwD / OuUX - OD;at;omatmif

twGif;a&;rSL; - a':atmifqef;pk=unf(c) b¾ma&;/ pD;yGm;a&;/ ukefoG,fa&;&maumfrwD / OuUX -

OD;nGef @a0(*) Oya'a&;&maumfrwD / OuUX - ol&OD;wifOD;

(C) ynma&;&maumfrwD / OuUX - a':atmifqef;pk=unf(i) usef;rma&;/ vlr_a&;aumfrwD / OuUX - OD;vGif(p) Ed kifiHwumqufqHa&;aumfrwD / OuUX - OD;atmifa&$(q) awmifolv,form;a&;&maumfrwD / OuUX - OD;pd k;jrih  f(Z) tvkyform;a&;&maumfrwD / OuUX - OD;oef;xGef;

twGif;a&;rS  SL; - OD;vGef;wif

(ps) v$wfawmfa&;&maumfrwD / OuUX - OD;vSaz(n) umuG,fa&;&maumfrwD / OuUX - ol&OD;wifOD;

ponfwd k @jzpfonf?

vG wfvyfa&;qk2000 jynf  hESpf/ rwfv 18 &ufae@wGif td kif,mvefEd kifiH 'AŠvif+rdKŒ

wGif a':atmifqef;pk=unftm; 'AŠvif+rdKŒawmf. ‘vGwfvyfa&;qk’ud k *k%fjyKcsD;jr‡ifhcJ  honf? qkud k ol@ud k,fpm; om;i,fxdefvif; ac: uiftJ&pfu qkvufcH,lcJ  honf? *k%fjyKrSwfwrf;v$m;tm; a':atmifqef;pk=unf ud k,fwd kifwufa&mufvufrSwfa&;xd k;Ed kifonh  ftcsdeftxd apmif  hqd kif;xm;rnfjzpfonf? awmiftmz&duorRwa[mif; ref'Jvm;tm;qkcsD;jr‡if  hcJ  hpOfuvnf; tvm;wl ud k,fwd kifvufrSwfa&;xd k;Ed kifonftxdrSwfwrf;v$mwGif csefvSyfxm;cJ  hzl;onf? tqd kygqkudk tar&dueforRwa[mif;rsm;jzpf=uonf  h *|eftufzfuae'D/ bDvfuvifwef/ 'kwd&ajrmufykwf&[ef;rif;}uD; *|efaygvfESif  h rmomx&Dqmwd k @tm; qkcsD;jr‡if  hcJ  hjyD;jzpf

Page 171: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 171/295

oef; 0if;vI  d if70

onf?

 *k PfjyKaw;c&pf 2000 jynf  hESpftwGuf td kif,mvefEd kifiH/ +rdKŒawmf 'AŠvif tkyf

csKyfa&;tzG  JŒrSay;tyfonf  h +rdKŒawmf*k%fxl;aqmifqk a':atmifqef;pk=unfESif  h yl;wG  J&&S  dcJ  hol a&mcfhaw;oH&Sif bd kEd kESif  htzG  J @rS a':atmifqef;pk=unftm; *k%fjyKpyfqd kxm;onf  h “Walk On” aw;oDcsif;ud k 2002 ckESpf/

azazmf0g&Dv (27) &ufae@Y tar&duefjynfaxmifpk *&rfrDaw;*Dwqkay;yG  JwGif taumif;qH k;qkcsD;jr‡if  hcHcJ  h&onf?

'k wd ,tBudrf aetd rftus,fcsKyf2000 jynf  hESpf/ =o*kwfv (24) &ufae@wGif 'kwd,OuUX ol&OD;wif

OD;/ &efukefwd kif; pnf;±H k;aumfrwDOuUX ocifpd k;jrif  h/ &efukefwd kif; pnf;±H k;a&;

tzG  JŒ0if a'gufwmrsKd;atmif/ tzG  JŒcsKyfvli,f(16) OD; ¡,mOfarmif; ESpfOD;tygt0if¢ wd k @ESif  htwl &efukefwzufurf; 'v+rdKŒrSwqif  h &efukefwd kif;/uGrf;jcHukef;+rdKŒESif  h aumhrSL;+rdKŒrsm;od k @ pnf;±H k;a&;udpPrsm; aqmif&Guf&ef&efukef+rdKŒyef;qd k;wef;qdyfurf;rSwqif  h c&D ;xGuf&ef pDpOfcJ  h&m yef;qd k;wef;qdyfurf;wGif wem&DcG  Jcef@ tm%myd kifrsm;rS ydwfqd k @xm;cJ  hjyD;rS wzufurf;ok  d  hul;cGif  h&cJ  honf? 'v+rdKŒod k @ a&muf&S  donf  htcg }udKwifapmif  hqd kif;aeonf  h tzG  J @csKyfum;ESpfpD;jzif  h uGrf;jcHukef;od k  @ c&D;xGufvmpOf 'v+rdKŒrStxGuf (3) rd kifcef  hta&muf usefppfom;&yfuGufwGif tm%myd kifrsm;rSa&SŒc&D;rqufEd kif&ef twif;t"rRydwfqd k @wm;jrpfxm;ojzif  h tqd kyg ae&mYyif c&D;qufxGufEd kifonftxd tajccsapmif  hqd kif;aecJ  h&m (9) &ufajrmufae@jzpfonf  h puf wifbmv (1) &ufn 11;15 em&DwGif &JwyfzG  J @ESif  hppfaxmufvSrf;a&;tiftm; 300 ausmfu a':atmifqef;pk=unfESif  htzG  J @tm; 0if a&mufpD;eif;jyD; twif;t=uyfzrf;qD;csKyfaESmifac:aqmifjyD;&efukef+rdKŒod k @jyefyd k @I 2000 jynf  hESpf/ pufwifbmv 1 &ufae@rS 14 &ufae@txd 'kwd,aetdrftus,fcsKyfjzif  h zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif; cHcJ  h& 

Page 172: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 172/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 171

onf?

 wwd,tBud rf aetd rftus,fcsKyfxd k @aemuf 2000 jynf  hESpf/ pufwifbm 20 &ufae@wGif 'kwd,OuUX

OD;wifOD;ESif  htwl tzG  J @0ifrsm;vd kufygvsuf tzG  J @csKyfv_yf&Sm;r_r&S  ded kif&ef ydwfyifwm;qD;r_rsm;/ tzG  J @csKyf±H k;rsm;ydwfapjcif;/ qd kif;bkwfrsm;csapjcif;rsm;ud kpH kprf;avhvm&ef yxrc&D;pOftjzpf naerD;&xm;jzif  h rEœ av;odk @ oGm;

a&muf&ef pDpOfcJ  h&m rD;&xm;vufrSwfukefaeonf[k ta=umif;jyIvufrSwfa&mif;ray;bJ aemufwae@ eHeufapmapm 2000 jynfhESpf/ pufwifbm 22 &ufae@wGif &efukefblwm}uD;rS t"rRaetdrfjyefyd k @jyD; wwd,t}udrf aetdrftus,fcsKyfjzif  h zrf;qD;xdef;odrf;jcif; cHcJ  h&jyefonf?

 rd wf zufEd  kifiH  rsm; aygif;pnf;a&;qd  kif&mqka':atmifqef;pk=unfonf 2001 ckESpftwGuf *smreDEd kifiH tajc

pd kuf Ed kifiHwum Ed kifiHa&;ESif  h ,Ofaus;r_rsm; vGwfvyfpGm aygif;pnf;a&;qd kif&m qkay;a&;tzG  J @}uD;. rdwfzufEd kifiHrsm; aygif;pnf;a&;qd kif&mqk(Collegue United Nations) qkud k &&S  dcJ  honf? tqd kygqk&&S  dolrsm;teufa':atmifqef;pk=unfonf yxrqH k;trsKd;orD;jzpfonf? 1999 ckESpfwGifyd kvefEd kifiHorRw/ 2000 jynf  hESpfwGif [efa*&DEd kifiH0ef}uD;csyfESif  h Ed kifiHjcm;

a&;0ef}uD;Xme0ef}uD; rpPwm[Gef;wd k @&&S  dcJ  hjyD; a':atmifqef;pk=unfonfwwd,ajrmuf qk&&S  dcJ  holjzpfonf?

jyefvnfvGwfajrmufa':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyftjzpf 1 ESpf 5 v

14 &ufuscHcJ  h&jyD;aemuf 2002 ckESpf/ arv 6 &ufae@wGif aetdrf tus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvmcJ  honf?

vGwfajrmufvmjyD;aemuf 0g&Sifwefyd k @pfowif;pmwGif yl;wG  Jxkwfa0onf  h Parade owif;pH kr*~Zif;wGif jrefrmh'Drd kua&pDrdcif}uD; a':atmifqef;

Page 173: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 173/295

oef; 0if;vI  d if72

pk=unfu “All We Want is Our Freedom” (vGwfvyfa&;ud kyJ usrwd k @ vd kcsif

w,f) acgif;pOfjzif  h aqmif;yg;wyk'fa&;om;cJ  honf?tqd kygaqmif;yg;Y“ jrefrmEd kifiHw0ef; c&D;oGm;vm&if; usru vl

awGud k bmvd k @ 'D rd kua&pDud k vd kcsifwmvJvd k @ar;=unf  hrdygw,f? r=umc%qd kovd k t=um;&qH k;tajzuawmh usaemfwd k @ usrwd k @ vGwfajrmufcsifvd k @qd kwm usrem;vnfygw,f? olwd k @&JŒuH=urRmud k olwd k @ud k,fwd kif yH kazmfqH k;jzwfcGif  hr&S  dbJ zdES  dyfcHae&wmu vGwfajrmufvd kcsif=uygw,f? vuf

euftiftm;/ tajccHwJ  htrdef @awGeJ @ xif&mpd kif;r_awGatmufrSm a&mufae&wJ  h olwd k @&JŒedpP"l0=uHKawG @ae&wJ  htjzpfawGud k &S  dwJ  htwd kif; &ifzGif  hajymjycsifwmvd khqd kygw,f? olwd k @todOm%fynm&JŒpdefac:r_ud k jznf  hqnf;ray;Ed kifwJ  hynma&;pepftay: rauseyfcsufawGud k olwd k @ xkwfazmf ajymvd k=uygw,f? a0zef/ aqG;aEG;/ jiif;ck  HEd kifolawGjzpfjyD; pk±H k; oDqd k/ atmf[pf/=obmay;yd kifzd k @ axmifaomif;odef;ru pka0;Ed kifolawGjzpfvd k=uygw,f?

jrefrmEd kifiHu vli,fawG[m us,fjyef @vGef;wJ  har#mfvif  hcsufawGeJ @tH  hrcef;r_awGjynf  hapwJ  h vli,fb0&JŒ Ed k;=um;wufºuGwJ  ht&G,fawGud ktjynf  ht0yd kifqd kifcsifw,f? ra&&mr_awG/ }uD;us,fr_awGeJ @ pdwful;,Ofr_awG/ awmufycrf;em;r_eJ @ zDvmqef @usifr_awG/ =urf;wrf;cufwefr_eJ@ odrfarG @r_awG wef;pDjynf  haewJ  hvli,fb0ud k tjynf  ht0&,lvd k=uygw,f?

jrefrmtrsKd;orD;awGtaeeJ @a&m bmawGvd ktyfygovJ? ukefaps;E_ef;

}uD;jrif  hr_&JŒzdpD;r_'%fa=umif  h tm;ysufjiD;aiG @avmufatmif tdrfr_xdef;odrf;ae&wJ  hb0u vGwfajrmufcsif=uygw,f? vGwfvyfpGmawG;awm=uHqrdvd k @ cifyGef;jzpfol tjypfay;ta&;,lcH&rvm;/ 'grSr[kwf uav;awGrsm; b0&JŒtcGiftvrf;awGqH k;yg;oGm;rvm;qd kwJ  h pd k;&drfa=umif  h=ur_awGu uif;vGwfcsif=uygw,f? rdom;pkud k axmufyH  hEd kifatmif cE<mud k,fud k&if;ae&wJhb0u vGwfajrmufzd k@ awmif  hwae=uwJ  htrsKd;orD;awGvnf;

awmfawmfrsm;rsm; trsm;}uD;ud k &S  dygw,f?usrawG @qH kcJ  hwJ  h v,form;/ ,morm;awGqd k&if olwd k @qENtwd kif;

pd kufysKd;xGef,ufcsif=uw,f? rawmfrw&m;aps;ES  drfcH&jyD; tpd k;&udk r

Page 174: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 174/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 173

a&mif;rae&jcdrf;ajcmufcH&wmrsKd;awGu uif;vGwfjyD; olwd k @xGufukef

awGud k ud k,f  hqENeJ @ud k,f aps;uGufwif a&mif;csvd k=uygw,f?olwd k @[m edpP"l0 ajreJ @zufjyD; b0ud k ±kef;uef&yfwnfolawGyg? 'D

vd k =urf ;wrf;wJ  hb0awGtay:rS usKd;a=umif;rqDavsmfwJ  htrdef @awGeJ @ em;vnf&cufwJ  htm%myd kifawGa=umif  h aemuf xyf 0efxkyf0efyd k; jyefrjzpfcsif=uawmhygbl;?

'geJ @ trsKd ;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyftzG  J @0ifawG usrwd k @a&mvd k @ ar;p&m

&Sdygw,f? usrwd k @wawG wd kif;jynfvGwfajrmufzd k @ cufcufcJcJ vkyfud kifaeygw,f? 'Dvd kvkyfud kifaewm[m 'Drd kua&pDtay: ra&r&meJ @ taumif;jrifar#mfvif  hjyD; xif&mvkyfud kifaewm r[kwfygbl;? 'Drd kua&pDqd kwm ol&JŒawmufyr_ud k =um&Snfxdef;Ed kifatmif tjrJwap ta&mifwifay;&wJ  h&wemwyg; jzpfw,fqd kwm usrwd k @ odygw,f? ysufpD;qH k;&_  H;wm/ tcd k;cH&wmawGrjzpfatmif umuG,fzd k @ 'Drd kua&pDud k rsuf jcnfrjywf apmif  h=uyf

=unf  h±_ae&ygvdrf  hr,f? vGwfvyfwJ  h jrefrmjynfuom vl @*k%foduQmud kwefzd k;xm; av;pm;wJ  hEd kifiH wnfaxmifEd kifrSmrd k @ vGwfajrmufa&;twGufu usrwdk @wawG yifyifyef;yef; }udK;pm;ae=uwm jzpfygw,f?

wd kif;jynfw0ef; vSnf  hvnfoGm;wJ  htcg vlawGu usraetdrf tus,fcsKyfeJ @ ae&wJ  htcsdefawGrSm b,fvd kcHpm;&ovJvd k @ ar;=uygw,f?yxrt}udrf (6) ESpfeJ @ 'kwd,t}udrf (19) v usr aecJ  h&ygw,f? rdom;

pk rdwfaqGtaygif;toif;awGeJ @ cG  JcGmjyD; usr b,fvd kaecJ  hovJaygh? ar;rSar;=uygavw,f? 'Dtm%m&SifEd kifiHrSm ,H k=unfcsuftwGuf tusOf;cscH&oluom trSefwu,f vGwfvyfoljzpfw,fvd k  @usru jyefajzygw,f? rSefygw,f? usrwd k @[m usrwd k @&JŒ omrefb0vGwfvyfcGif  hawGud kay;qyfxm;&w,f? 'gayrJ  h vlom;b0&JŒwefzk  d;t&S  dqH k;jzpfwJ  h ,H k=unfcsuf trSefw&m;tay: usrwd k @=uHŒ=uHŒcH&yfaecJ  h=uygw,f? 'Dae&mrSm

jynfolvlxktwGuf usrtvd kcsifqH k;uawmh ppfrSefwJ  hvGwfvyfcGif  hud ktmrcHumuG,fay;Ed kifzd k @eJ @ trSefwu,f vH kvH kjcHKjcHKumuG,fay;Ed kifzd k@ twGuf vGwfvyfcGif  hygyJ?

Page 175: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 175/295

Page 176: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 176/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 175

a&;ESif  h vl @tcGif  hta&;&&S  d&eftwGuf vGwfvyfonf  hpdwf"mwfjzif  h t=urf ;

rzufbJ }udK;pm;v_yf&Sm;aqmif&Gufonfrsm;ud k *k%fjyKonf  htaejzif  hqkcsD;jr‡if  hcJ  hjcif;jzpfonf[k qka&G;cs,faumfrwDu a=unmcJ  h onf?

atoif Ed  kifiH wum 'D rd  k ua&pDqk2002 ckESpfonf a':aqmifqef;pk=unftwGuf qktrsm;qH k;&&S  d

aomESpf[k qd k&ayrnf? 2002 ckESpf/ pufwifbmv 20 &ufae@wGif

*&dEd kifiH atoif+rdKŒawmfrS ‘atoifEd kifiHwum'Drd kua&pDqk’ (Athens

International Prize for Democracy) &&S  dcJ  honf? qktjzpf 'Drk  dua&pDzcifjuD;Pedicles . ud k,fwyd kif;yH k±kyfwkwpfckESif  h Honorary Citizen of Athens [kpmwrf;a&;xd k;xm;onf  h a&$wHqdyfwckjzpfonf? a':atmifqef;pk=unfonf tqd kygqk&&S  donf  h urB mhyxrqH k;yk*~  dKvfjzpfygonf?

2002 ckESpf/ Ed k0ifbmv 16 &ufae@wGifvnf; jyifopfed kifiHyg&D+rdKŒY

a':atmifqef;pk=unftm; ,leufpud ktzG  J @}uD;. onf;cHpdwf&Snfr_ESif  ht=urf;rzufr_jr‡if  hwifa&;qd kif&m Madanjeel Singh qk csD;jr‡ih  fcH&onf?tqdkygonf qkaiGa':vmwpfodef;yg&S  donf?

2002 ckESpftwGuf pDteftef (CNN) Ed kifiHwumowif;Xme.tm&Sa'o owif;ta&;}uD;qH k; xdyfwef;owif; 10 yk'fwGif a':atmifqef;pk=unfaetdrftus,fcsKyfrS vGwfajrmufvmonfh owif;yg&SdcJ  h

onf? tjcm;owif;rsm;rSm tif'd keD;&Sm;Ed kifiH bmvDu|ef;wGif AH k;cG  JcH&onf  howif;/ ta&SŒwDarmEd kifiHopf ay:xGef;vmonf  howif;/ ygupPwefwGifppftkyfcsKyfa&;rS t&yfom;tkyfcsKyfa&;od k  @ ajymif;vJvmonf  howif;/w±kwfjynfY acgif;aqmiftajymif;tvJowif;/ ud k&D;,m;u|ef;qG,fwif;rmr_owif;rsm;yif jzpfygonf?

jAdwdefEd kifiHrS xkwfv$if  haeonf  h BBC rsufarSmufa&;&mtpDtpOfrS

jAdwdefEd kifiH aomw&Sifrsm;. qENrJay;onf  h tpDtpOfwGif “ *k%fxl;aqmif jAdwdefEd kifiHom;tjzpf Ed kifiHwumrS yk*~  dKvfrsm;xJrS rnfol @tm;ay;rnfenf;” [lonf  h qENrJppfwrf;wGif aomw&Sif (51) &mcd kifE_ef;u

Page 177: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 177/295

oef; 0if;vI  d if76

a':atmifqef;pk=unftm; qENrJay;cJh=uonf? tar&duef orRw

a[mif; bDvfuvifweftm; qENrJay;ol 18 &mcd kifE_ef;om &S  dcJ  honf?

&cd  kifjynfe,f pnf;½H  k;a&;c&D;pOf2002 ckESpf/ 'DZifbmv 25 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfESifh

tzG  J  honf &cd kifjynfe,fpnf;±H k;a&;c&D;pOfxGufcJ  honf? oufqd kif&mtm%myd kifrsm;u a':atmifqef;pk=unfwd k @. ,mOfwef;ud k oGm;vmI r& 

atmif enf;rsKd;pH k aES muf,Suf[ef @wm;cJ  honf  htjyif oHql;}udK;rsm;/ x&yfum;rsm;/ ajrwl;um;rsm;jzif  h ydwfqd k @xm;cJ  honf? &yfuGufaevlxktm;vnf; a':atmifqef;pk=unf. w&m;yG  Jod k @ rwuf&ef jcdrf;ajcmuf [ef @wm;cJ  honf?

ÙÙÙ

Page 178: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 178/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 177

tcef; (7)

'D yJ ,if; vk yfMuHowfjzwf rI2003 ckESpf/ arvwGif a':atmifqef;pk=unf/ OD;wifOD;ESif  h NLD tzG  J @0ifrsm; ppfud kif;wd kif;od k @ pnf;±H k;a&;c&D; oGm;a&mufcJ  honf? xd kc&D;pOftwGif; arv 30 &ufae@wGif a&$bk  dc±d kif/ 'DyJ,if;+rdKŒteD; usD&GmY etzY ppftpd k;&apcd kif;csuft& ,if;wd k @vufyg;aprsm;u acsmif;ajrmif; wd kufcd kufcJ  h=uonf? 'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_Y t=urf;zufcHcJ  h&ol a':nGef @

nGef @u xd kpOfu tjzpftysufud k atmufygtwd kif; tao;pdwf rSwfrdor#jyefvnfajymjycJ  havonf?

“arv 30 &ufae@reuf 9 em&D rH k&Gm+rdKŒ  NLD ±H k;a&SŒrSm a':atmifqef;pk=unfu wufa&mufvmcJ  hwJ  h vl xky&dwfowfud k rdef @cGef;ajym=um;ygw,f? rdef @cGef;ajymjyD; jyeftxGufrSm vlxku a':pkeJ @vd kufjyD; ol @&JŒrdef @cGef;awGud k vd kufem;axmifcsifw,fvd k @ ajymw,f? tJ'DrSmyJ =uHŒzGH @eJ @pGrf;

tm;&SifawG aemufu xyfvd kufwmawG @&ygw,f? tJ'Dwkef;u rH k&Gm+rdKŒxJrSm yH krSefoGm;vmaewJ  hum;awGvnf; rawG @&awmhbl;? usrwd k @tkyfpkawG&JŒum;eJ @ =uHŒzG  H @&JŒum;awGyJ &S  dygw,f?”

“ae@v,f 1 em&DavmufrSm a':pku bkwvif+rdKŒu vlxkeJ@ awG @qH kjyD; E_wfcGef;qufpum;ajymcJ  hygw,f? jyD;awmh NLD vli,ftzG  J @ud k zG  J @pnf;ay;cJ  hygw,f? usrwd k @ pd kif;jyifuaexGufvmawmh n 7 em&D xd k;aeygjyD? tJ'DuaexGufvmjyD; rdepf 20avmufrSmyJ usrwd k @ usD&Gm a&mufvmw,f? tJ'D&GmrSm a':pku tJ'D&Gmem;w0d kufrSmae=uwJ  h &Gmom;awGud k E_wfcGef;qufpum; tenf;i,fajymygw,f? tcsdefuvnf; aemufusaejyDjzpfvd k @ a':pku rdef @cGef;rajymawmhbl;vd k@ awmif;yefpum; ajymcJ  hygw,f? 'DyJ,if;+rdKŒud kvnf; tcsdefrDa&mufzd k @ud kawmh usrwd k @awG tJ'D&Gmuae jyefxGufvmcJ  h=uygw,f?”

“xGufvmjyD;odyfr=umbl; usrwd k @&JŒum;wef;ud k armfawmfqd kifu,fwpD; a&mufvmjyD; &Gmom;awGud k ±d kufaewJ  hta=umif; vmajymygw,f? a':pkud k}udKqd kzd k @apmif  hae=uwJ  h uav;/ rdef;rtygt0if &Gmom;

Page 179: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 179/295

oef; 0if;vI  d if78

awGud k pGrf;tm;&Sif 'd kif,memum;wpD;u twif;0ifwd kufjyD; um;ud k

xd k;&yfvd kufygw,f? jyD;awmh um;ay:u vlawGqif;vmjyD; &Gmom;awGud k qif;±d kufaewmud k vSrf;jrifae&ygw,f? a':pkud k xGufjyD;r}udKqd kzd k @tpd k;&u }udKwiftrdef @xkwfxm;w,fvd k @ od&ygw,f?

usrtaemufvSrf;=unf  hvd kufawmh um;awGtukefvH k; &yfaewmud k awG @&ygw,f? acgif;rSmvufud kify0gawGpD;xm;wJ  h bk ef;}uD;twkESpfyg;eJ @ wjcm;vloH k;a,muf a':pkum;em;ud koGm;jyD;awmh a':pkud k wckckajym

wm awG @vd kufygw,f? aemufyd kif;rS usrwdk @od&wmu tJ'DvlawGua':pkud k um;ay:uqif;jyD; olwd k @ud k rdef @cGef;ajymzd k @ ajymwmjzpfygw,f?jyD;awmh olwd k @awGu a':pkud kawG @zd k @apmif  haewm awmfawm=umjyDvd k @ajymw,f? 'gu usrwd k @um;wef;ud k qufroGm;Ed kifatmif tcsdefqG  Jxm;wmjzpfygw,f? tJ'Dtcd sefrSmyJ a':atmifqef;pk=unfuvnf; &Gmom;awGud k ±d kufESufaewJhtwGuf 'Dtwd kif;xGufroGm;&ufbl;vd k  @ ajymyg

w,f?odr=umygbl;/ =uHŒzG  H @eJ@pGrf;tm;&SifawG tjynf  hwifxm;wJ  h bwfpf

um; 10 pD; avmuf usrwd k @qDud k a&mufvmygw,f? tJ'DrSm usrwd k @a':pk&JŒum;ud k &efukefuygvmwJhvluw0d kif;/ rEœ av;uw0d kif;qd kjyD; oH k;qif  h0ef;&HjyD; umxm;=uw,f? olwd k @&JŒ bwfpfum;awGxJu (5) pD;uoifwef;ay;xm;ovdkyJ wnDwnf;&yfjyD; usrwd k @&JŒum;wef;ud k rD;

qvd kufawGeJ @ xd k;xm;w,f? tJ'DrSmyJ bwfpfum; 10 pD;ay:rS vufywfjzLrsm;wyfqifxm;wJ  h vl 5000 cef @ opfom;wkwfawG/ oHc|efawG/ oHwkwfawG/ av;cGawGud k,fpDeJ @ qif;vm=ujyD; a0omvD+rdKŒxJ bDvl;0ifovd k usrwd k @ud k ±d kuf=u/ ESuf=u/ owf=uawmhwmygyJ? olwd k @ awG @or#vlud k ±d kufjyD; awG @or#qG  J}udK;/ vufaumuf/ em&DawG twif;qG  Jc|wf,ljyD;um;awG/ qd kifu,fawGud k zsufqD;=uygw,f?

usrwd k @um;xJrSm&S  daewJ  holawGtm;vH k; um;xJrSma=umufjyD; 0yfae=uw,f? um;ay:rSmygvmwJ  h tbOD;cspfwifu usrwd k @ trsKd ;orD; oH k;a,mufud k,fay:rSm uef@vef @cHjyD; umxm;ay;w,f? tJ'Dvd k vufrSm

Page 180: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 180/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 179

ydwfjzLywfxm;wJ  h =uHŒzG  H @eJ @pGrf;tm;&SifawGu wa,mufcsif;pDud k qG  Jxkwf

jyD; ±d kuf=uw,f? olwd k@u usrwd k @&JŒyifeDtuô sawGud k twif; qG  JjzJ=uw,f? qG  J}udK;/ vufaumuf/ vufqGJtdwfawGud k vk,l=uw,f? usrwdk @&JŒxrDud kvnf; qG  Jc|wf=uw,f? 'gayr,f  h usrwd k @wud k,fvH k;u aoG;awGeJ @ &$  Jaeawmh olwdk @usr&JŒt0wftpm;awGud k qG  Jc|wfvd k @r&bl;?

usreJ @ cyfvSrf;vSrf;rSm&S  daewJ  h trd k;rygwJ  hum;ay:u vlawGud kvnf;wuf±d kuf=ujyD; vlESpfa,muf yG  Jcsif;jyD;aoqH k;oGm;wmud kvnf; awG @&yg

w,f? usrteD;rSmvnf; qd kifu,feJ @ vdkufvmwJhuav;awGud kvnf;vl4/ 5 a,mufu 0d kif;±d kufaewmud k awG @&ygw,f?

=uHŒzG  H @eJ @pGrf;tm;&SifawGu usrud k ±d kufvJ±d kufw,f? ±d kif;vnf; ±d kif;pd kif;w,f? “eifwd k @u Ed kifiHjcm;om;rdef;rud k axmufcH=uw,faygh/ eifwd k @vnf; olwd k @vd kyJ ukvm;r,m;jzpfcsifwmvm;/ rod&ifrSwfxm;/ igwd k @upGrf;tm;”vd k @ajymjyD;awmh usrwd k @ud k 0g;vH k;eJ @ ±d kuf=uygw,f? qHyifud k

qG  Jxm;jyD;awmh ajr}uD;eJ@ acgif;ud kaqmif  hw,f? wkwfeJ @ acgif ;ud k ±d kufwJ  htwGuf usracgif;uG  JoGm;jyD; owdvpfoGm;ygw,f? usrwd k @ud k±d kufwJ  h vlESpfa,muf[m bkef;}uD;vd k ouFef;0wfxm;wJ  holyg? aemufESpfa,mufuawmh OD;xkyfaqmif;xm;jyD; abmif;bDud k 0wfxm;ygw,f? a':atmifqef;pk=unf&JŒum;armif;orm;u twif;um;armif;ajy;awmh a': atmifqef;pk=unf vGufoGm;cJ  hygw,f?

usr owdrvpfcifav;rSm usrwd k @ud k (2) em&D avmuf wd kufcd kufwJ  hvlawGu rD;/ a&qd kwJ  h tcsufay;oauFweJ @ jyefqkwfoGm;=uygw,f?usrowdjyefvnfvmawmh t&rf;ud k arSmifrnf;aew,f? atmf[pf tultnDawmif;oHawG =um;ae&w,f? usr um;qDud koGm;zd k @ }udK;pm;awmh usr&JŒab;ywfywfvnfrSm toufr&S  dawmhwJ  hvlawGeJ @ jynf  haewmyJ? usr um;ay:rSm c%em;wJ  htcsdefrSm bkef;}uD;eJ @ &Gmom; av;

a,mufu u,fzd k @a&mufvmwJ  htwGuf olwd k@rSmygvmwJ  h "gwfrD;eJ @av#mufxd k;=unf  hawmh usrwd k @pD;vmwJ  hum;ud karmif;wJ  h um;armif; orm;uawmh rsufvH k;tjyifxGuf aoqH k;aeygw,f? aowJ  htxd t}uD;

Page 181: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 181/295

oef; 0if;vI  d if80

tus,f t±d kufcHxm;&wJ  hyH kygyJ? tjcm;vlawG vJaewmvnf; awG @&yg

w,f? wcsKdŒvnf; toufr&S  dawmhygbl;? usrwd k@ud k tumtuG,fay;cJ  hwJ  h tbOD ;cspfwif[mvnf; acgif;[ufwuf}uD;uG  Jaewmud k awG @vd kuf& w,f? qd kifu,feJ @ vdkufvmwJhuav;awGvnf; aoukefjyDvdk @awmh xifwmyJ? bmjzpfvd k @vJqd kawmh olwd k @ bmv_yf&Sm;r_rS r&S  d=uawmhvdk @ygyJ?wcsKdŒvlawGqd k&if olwdk @&JŒcE<mud k,fxJuaejyD; aoG;awG tqufrjywfyef;xGufaewmud kvnf; awG @&ygw,f? t&rf;a=umufp&maumif;wJ  h

toHawGvnf; =um;ae&ygw,f?bkef;}uD;eJ @&Gmom;awGu usreJ @tzG  J @0ifESpfa,muf/ ausmif;om;

wpfa,muf aygif; (4) a,mufwd k @ud k tJ'DteD;ywf0ef;usifrSm&S  dwJ  h bk ef;}uD;ausmif;ud k yd k @ay;vd kuf=uygw,f? usrwd k @tm;vH k; vH kjcHKa&;twGufbkef;}uD;ausmif;&JŒtjyifbufrSm ykef;ae=u&ygw,f? bkef;}uD;ausmif;uvlowfr_jzpfwJhae&meJ@ odyfra0;ygbl;? n 12 em&DavmufrSm ppfum;

awGa&mufvmjyD; um;rD;xd k;jyD;awmh '%f&m&aewJ  holawGud k um;wpD  F;/aoaewJ  holawGud k um;wpD; (2) pD;cG  JjyD; um;ay:ypfwifjyD; ac:oGm;wmud k awG@&ygw,f? usefum;awGu owfuGif;ud k vlawGrjrifatmifazsmufzsufaeygw,f? arv 31 &ufae@rSm q&mawmfwyg; usrwd k @ud kyd kufqHay;jyD; xGufajy;cd kif;ygw,f? aemufae@reuf 5 em&DcG  Javmufa&mufawmh q&mawmfu usrwd k @av;a,mufud k bkef;}uD;ausmif;eJ @

5 rd kifavmufa0;wJ  h &xm;blwmud k vd kufyd k @ay;ygw,f? usrwd k @ &xm;eJ @rH k&Gmjyefygw,f? rH k&Gmwpf+rdKŒvH k;ud kvnf; ppfwyfu odrf;xm;ygw,f? usr&xm;ay:u qif;awmh vH k;0vrf;rav#mufEd kifbl;? usrwd k @av;a,mufqd kufum;iSm;jyD;awmh rH k&GmxJrSm&S  dwJ  h bk ef;}uD;ausmif;ud koGm;w,f? bkef;}uD;u usrwd k @ud k 0Sufxm;ay;w,f? nae 5 em&DavmufrSm usrwd k @&JŒ'%f&mawGud kaq;ukzd k @ q&m0efac:ay;w,f? usr&JŒacgif;u 2 vufr

avmufuG  JaejyD;awmh tcsdefvGefoGm;vd k  @ temud kcsKyfvd k  @ r&awmhbl;?q&m0efu usrud k cifAsm; t&rf;toufjyif;w,f? 'Davmuf'%f&meJ @'Davmuf=um=umaeEd kifwmudk awmfawmftH  h=ow,fvd k @ ajymygw,f?

Page 182: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 182/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 181

tJ'Daemuf q&m0efu usrud kaq;xd k;ay;jyD; aq;wd kufygw,f? wywf

avmufaejyD;awmh usrwd k @ rEœ av;ud k jyefoGm;w,f? 'gayrJ  h ppfwyfutJ'D 'DyJ,if;rSmygwJ  holawGud k vd kuf&Smaew,f=um;vd k @ usr wjcm;&GmrSmwpfvavmuf oGm;ykef;ae&ao;w,f?

aemufawmh 'DyJ,if;vlowfr_tjzpftysufudk pHkprf;ppfaq;wJhta&;ay:aumfr&Sifu vlwa,mufuaejyD; usrud k usrwd k @ =uH KawG @cJ  h&wJ  hta=umif;awGajymjyzdk @ qufoG,fawmif;qd kvmygw,f? 'geJ @ usr

vnf; xkwfazmfajymqd kzd k @ qH k;jzwfvd kufjyD; 2004 ckESpf/ =o*kwfvrSm xd kif;Ed kifiH rJaqmuf+rdKŒud k xGufvmcJ  hygw,f”

(vuf&S  dtcsdefwGif a':nGef @nGef @onf tar&duefjynfaxmifpk zd k @0def;+rdKŒwGif aexd kifvsuf&S  djyD; e,l;a,muf+rdKŒwGif usif;yjyKvkyfcJ  honf  h EdkifiHwum=um;emyG  JwGif 'DyJ,if;vlowfyG  Jta=umif; oufaoxGufqd kcJ  honf? pma&;ol)

taemufajrmufwd kif;ppfXmecsKyf xdef;csKyfxm;onf  h e,f ajrtwGif;&S  d 'DyJ,if;+rdKŒteD; usD&Gmvrf;ray:wGif jzpfyGm;cJ  haom 'DyJ,if; vkyf=uHowfjzwfr_ud k jrefrmtm%myd kifrsm;u vl (4) OD;aoqH k;jyD; 50 OD; '%f&m&&S  dcJ  honf[kqd kaomfvnf; rsufjrifoufaorsm;. tqd kt& aoqH k;olaygif; 282 OD; &S  donf[k qd konf?

tcif;jzpfyGm;&mod k @ (2) &uft=um ZGefv 1 &ufae@wGif a&muf&S  dpH k

prf;cJ  haom &efukef+rdKŒtar&duefoH±H k;rS t&m&S  drsm;u 'DyJ,if; wd kufcd kufr_onf tpDtpOf&S  d&S  d=uHpnfcJ  hyH k&aom t"du±k%f;ud k ppftpd k;&vd kvm;olvl&rf;um;rsm;u usL;vGefcJ  hjcif;jzpfa=umif;/ aoqH k;olrsm;onf tpd k;& xkwfjyefonfxuf yd kIrsm;jym;Ed kifa=umif; qd kygonf?

'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_wGif a':atmifqef;pk=unfonf toufraobJ vGwfajrmufcJ  hjyD; a&OD;+rdKŒt0if*dwfta&mufwGif tm%myd kifrsm;

rS zrf;qD;cJ  hjyD; a&OD; &Jpcef;wGif ,m,Dxdef;odrf;xm;cJhonf? a&OD;&Jpcef;rSaemufwpfae@ (31-5-2003) eHeuf 1 em&DwGif &Jarrsm;rS um;wpfpD;ay: od k @ twif;t=uyfwifaqmifI ac:aqmifvmcJ  h&m trSwf (6) wif  hum;

Page 183: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 183/295

oef; 0if;vI  d if82

wyf&if; {nf  h&dyfomwGifwpf}udrf/ rif;bl;+rdKŒ&S  d ppfwyf{nf  h&dyfomwGif wpf

}udrf&yfem;jyD;aemuf ZGefv (2) &ufae@ eHeuf 8 em&D 20 rdepfwGif tif;pdefaxmifod k  @ yd k @aqmifxdef;odrf;jcif; cHcJ  h&onf? ZGefv 24 &ufae@txdtif;pdefaxmiftwGif;&S  d tdrf i,fwpfvH k;wGif xdef;odrf;xm;cJ  honf? ZGefv24 &ufae@wGif tif;pdefaxmifrS &JrGefwyfpcef;&S  d &J acgif&dyfomod k @ ajymif;a&$Œxm;cJ  h&mrS pufwifbmv 16 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfonftrsKd;orD;a&m*gjzpfyGm;cJ  h&m aq;±H kwufa&mufcG  Jpdwfuko&ef vd ktyfI

&efukef+rdKŒ tm&Sawmif0ifaq;±H kod k@ wifyd k @cJ  honf? aq;±H kwGif rD;,yfESifhom;zGm;qd kif&ma&m*gud k cG  Jpdwfukor_cH,ljyD;aemuf Ed kifiHwum. zdtm;ay;r_a=umif  h ppftpd k;&onf a':atmifqef;pk=unftm; pufwifbmv23 &ufae@wGif oufqd kif&mq&m0ef}uD;rsm;u aq;±H krSqif;cGif  hjyKaomtcg aetdrfod k @jyefyd k @I pwkwΠt}udrfaetdrftus,fcsKyfjzif  h xdef;odrf;xm;cJ  honf? 2004 ckESpf/ arv 20 &ufae@wGif ukvor*~ txl; ud k,f

pm;vS,f tDb&m*rfbm&Donf aetdrftus,fcsKyfcsxm;jcif;cH&aoma':atmifqef;pk=unfESif  h oGm;a&mufawG @qH kcJ  honf? owif;pm&Sif;vif;yG  JY ppftpk  d;&u owif;axmufrsm;tm; ‚if;.vH kjcHKa&;t& aetdrfwGifacwœ aexd kif&ef uef @owfxm;jcif;omjzpfygonf[k ajym=um;cJ  haomfvnf; 2004 ckESpf/ Ed k0ifbm 27 &ufae@wGif 1975 ckESpfwGif jyÏmef;I/1991 wGif jyifqifxkwfjyefcJ  honfh ‘Ed kifiHawmftm; aESmifh,Suf zsuf

qD;vd kolrsm;. ab;tEœ &m,frS umuG,fapmif  ha&Smufonf  hOya'’ yk'fr10 (c) jzif  h jypf'%fcsrSwfcJ  honf?

rnfonf  h&mZ0wfr_ud kr# usL;vGefjcif;r&S  dygbJvsuf zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHvd kuf&I jzpfay:vmaom epfemqH k;±_  H;r_onf vlwa,muftzd k @ Tr#xuf}uD;rm;aom epfemqH k;±_  H;r_[lI r&S  dEdkifay? xd k @jyif ,if;od k @ xdef;odrf;cHvd kuf&onf  htwGuf xd kyk*~  dKvf. yk*~vdu vGwfvyfr_vnf; qH k;±_  H;oGm;

awmhonf? txl;ojzif  h ESpf&Snfvrsm; xdef;odrf;cHvd kuf&ygu xd kol.±kyf0wKyd kif;qd kif&mempfemqH k;±_  H;r_ESif  h pdwfyd kif;qd kif&mxdcd kufqH k;±_  H;r_vnf;jzpfcJ  h&ayonf? trSefpifppf Ed kifiHawmftm; aESmuf,SufzsufqD;vd kolrsm;

Page 184: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 184/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 183

ab;tEœ &m,frS umuG,faomOya' (Ed kifiHawmfumuG,fonf  hOya')

onf ta&;ay:umvtwGufom jzpfoif  hayonf? ta&;ay:umvonfvnf; tcsdeftuef @towfom &S  doif  honf? xd k @jyif ,ckjzpfpOfud kavhvm=unhf±_ygu Oya'rJ  h vufeufjzif  h owfjzwf/ ±d kufESufcHcJ  h&aomolrsm;ud kom zrf;qD;tjypfay;jcif;onf Oya'ESif  htnD jzpfygovm;qd konfrSm ar;p&mjzpfaeygawmhonf? vuf&S  dumv jrefrmEd kifiHwGif Ed kifiHa&;wGifyg0ifowfoufolrSefor#ud k tqd kygOya'jzif  h zrf;qD;xdef;odrf;vsuf&S  d

onf? Oya'u rnfod k @yifqd kap/ rnfolrsm; rnfod k @yif ysufpD;ygap/ rnfr#yifxdcdkufepfemygap/ etzppftpd k;&onf ‚if;wd k@tm%mwnfjrJa&; twGuf Ed kifiHawmfvH kjcHKa&;ud kta=umif;jyum a&;qG  Jxm;aom tqd kyg Oya'ud k 'd kif;tjzpf aumif;pGmtoH k;csaeonfrSm xif&Sm;vSayonf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J  @ 'kwd,OuUXol&OD;wifOD;onf 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD; vkyf=uHowfjzwfr_twGif;

toufraobJ xd kae@rSmyif zrf;qD;xdef;odrf;cHcJ  h&jyD; ppfud kif;wd kif; uav;axmifwGif xdef;odrf;xm;cJ  honf? xd k @aemuf OD;wifOD;tm; 2004 ckeSpf/azazmf0g&Dv 14 &ufae@ nyk  dif;wGif &efukef+rdKŒaetdrfod k @ tus,fcsKyfjzif  hqufvufxdef;odrf;jcif;cHcJ  h&onf? 2005 ckESpf/ azazmf0g&D 14 &ufae@wGif1975 ckESpfwGifjyÏmef;I 1991 ckESpfwGif jyifqifxkwfjyefcJ  honf  h“ ed kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;. tEœ &m,frS umuG,fapmif  h

a&SmufonfhOya'” yk'fr 10 (c) jzifh 2006 ckESpf/ azazmf0g&Dv 13 &ufae@txd aetdrftus,fcsKyf oufwrf; (1) ESpf xyfwd k;cJ  honf? jypf'%fjynf  hajrmufonfh 2006 ckESpf/ azazmf0g&Dv 13 &ufae@wGif aemufxyfjypf'%foufwrf; (1) ESpf xyfrHwd k;cJ  hjyefonf?

 *G rf *sL; vl U tcGif  hta&;qk2004 ckESpf/ {jyDv 27 &ufae@Y ud k&D;,m;orRwEd kifiH (awmifud k;&D;

,m;) Ed kifiH/ qdk;vf+rdKŒwGif ‘ar 18 atmufarhzG,f azmifa';&Sif;tzG  J @’ rSa':atmifqef;pk=unftm; 2004 ckESpftwGuf ‘*Grf;*sL;vl @tcGif  hta&;

Page 185: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 185/295

oef; 0if;vI  d if84

qk’ ud k csD;jr‡if  hcJhavonf? ud k&D;,m;orRw c|ef'l;0Srfvufxuf 1980

jynf  hESpf/ arv 18 &ufae@u qd k;vf+rdKŒawmfawmifbuf *Grf*sL;+rdKŒwGif'Drd kua&pDESif  h vl @tcGif  hta&;twGuf awmif;qd kqENjy=uonf  h ausmif;om;rsm;ESifh jynfolrsm;tm; ppfwyfrS ypfcwfowfjzwfcJ  hojzif  h tjypfrJ  hjynfol axmifESif  hcsDI aoqH k;cJ  h&onf  hta&;tcif;tm; trSwfw&jzpfap&ef ‘*Grf*sL; ar 18 azmifa';&Sif;’ ud k zG  J @pnf;cJ  hjcif;jzpfjyD; tqd kyg azmifa';&Sif;rS a':atmifqef;pk=unfuJ  hod k @yif ,cif u tqd kygqkud k ta&S ŒwDarm

orRw Zmemem*wfpfrmtd k/ a[mifaumifvl @tcGif  hta&;tzG  J @rS zmpDzmemwd k @tm; csD ;jr‡if  hcJ  hbl;onf?

'D yJ ,if;vk yfMuHowfjzwf rIta&;,laqmif&G ufa&;aumf r&Sif

'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_ ta&;,laqmif&Gufa&;aumfr&Sifonf

'DyJ,if;owfjzwfr_twGuf trSefw&m;azmfxkwfa&;/ 'DyJ,if;owfjzwfr_ESif  hqufpyfI jynfwGif;jynfyESif  h tjynfjynfqd kif&mtok  dif;t0d kif;wGifOya'a&;&mtajccHI vlxkwd kufyG  JESif  haygif;pyfvkyfaqmifoGm;&ef &nf&G,fcsufjzif  h zG  J @pnf;cJ  hjyD; tzG  J @0ifav;OD;yg0ifonf? aumfr&Siftm; jrefrmEd kifiHa&SŒaersm;aumfpDESif  h jrefrmEd kifiHtrsKd;om;aumifpDwd k  @ yl;aygif;I2004 ckESpf/ ZGefv 25 &ufae@wGif xd kif;jrefrme,fpyfwae&mY zG  J @pnf;cJ  hjyD;

Zlvd kifv 4 &ufae@wGif }udKwif (ueOD;t=urf;zsOf;) tpD&ifcHpm wpfapmifud k xkwfjyefcJ  hygonf?

'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_ ta&;,laqmif&Gufa&;aumfr&Sif tygt0if Ed kifiHwumrS vltrsm;u xd kvkyf=uHowfjzwfr_onf tpDtpOf&S  d&S  dusL;vGefaom &mZ0wfr_jzpfa=umif; tcsuftvufrsm;jzif  h tcd kiftrmpGyfpG  Jxm;onf?

vkyf=uHowfjzwfr_ESif  h ywfoufI vkyfaqmifr_rsm;onf Ed kifiHa&;oufoufr[kwfbJ epfemcJ  holrsm;twGuf w&m;r#wr_&SmazGay;&ef jzpfa=umif;/ xd kvkyf=uHowfjzwfr_onf a':atmifqef;pk=unfESif  h trsKd ;om;

Page 186: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 186/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 185

'Drd kua&pDtzJ  G @csKyftzG  J @0ifrsm;ESif  hom t"du oufqd kifonf r[kwfbJ

jrefrmjynfvl @tzG  J @tpnf;wckvH k;ESif  h oufqd kifaea=umif; aumfr&Sif.}udKwiftpD&ifcHpmwGif azmfjyxm;onf?

xd k @jyif 'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_wGif jypfr_usL;vGefolrsm;ud k pk  Hprf;azmfxkwf+yD; toufao'%f&m&&SdcJ  honf  h epf emqk  H;±_  H;cJ  holrsm;ud k auseyfr_&S  donftxd awmif;yefr_rsm;jyKvkyf&rnf[k 'DyJ,if;jzpfpOfwGif toufraousef&pfcJholrsm;u xkwfazmfajym=um;cJ  hygonf?

 *k Pf xl;aqmif yg&DNrdKU olqk2004 ckESpf/ 'DZifbmv 10 &ufae@ eHeuf 10 em&DwGif yg&D+rdKŒY

tcrf;tem;w&yfusif;yI a':atmifqef;pk=unftm; jyifopfEd kifiH.‘*k%fxl;aqmifyg&D+rdKŒolqk’ (The Honorary Citizen of Paris) ud k csD;jr‡if  hcJ  havonf? tqd kygqktm; 2004 ckESpf/ ZGefv 8 &ufae@wGif a&G;cs,fcJ  hjcif; jzpf

jyD; 2004 ckESpf/ 'DZifbmv 10 &ufae@Y a':atmifqef;pk=unf Ed kb,fjidrf;csrf;a&;qk&&S  dcJ  honf  h (14) ESpfajrmufESpfwGif qkay;yG  Jusif;ycJ  hjcif;jzpfonf? tcrf;tem;od k @ a':atmifqef;pk=unfud k,fpm; 0ef}uD;csKyf a'gufwmpdef0if;u qkvufcH&,lcJ  honf?

&ef ppf wuúod  kvf rS *k Pf xl;aqmif yg&*lbG  J U 

a':atmifqef;pk=unf. 'Drd kua&pDESif  h vl @tcGif  hta&; wd kufyG  J0ifaeolrsm;tm; av;pm;todtrSwfjyKonf  htaejzif  h xd kif;Ed kifiH &efppfwuUod kvf (Rang sit University) rS *k%fxl;aqmifyg&*lbG  J @ (Honorary

Doctorate in Politics, Philosophy and Economics) ud k ay;tyfcsD;jr‡if  hcJ  honf?Ed kifiHa&;ody`  H/ '\eaA'ESif  h pD;yGm;a&;bmomwd k @wGif *k%fxl;aqmifbG  J @&&S  dcJ  hjcif;jzpfonf? bG  J @csD;jr‡if  hyG  Jud k 2004 ckESpf/ 'DZifbm 26 &ufae@wGif

&efppfwuUod kvfqkESif;obifyG  JESif  htwl jyKvkyfcJ  honf? a':atmifqef;pk=unf. jrefrmjynftem*wfta&;ud k jidrf;csrf;pGmwd kufyG  J0ifaer_twGufay;tyfcJ  hjcif;jzpfa=umif; &efppfwuUod kvf. xkwfjyefcsufY azmfjyxm;

Page 187: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 187/295

oef; 0if;vI  d if86

onf? “olr[m w&m;r#wwJ  h urB mavmu}uD;jzpf&eftwGuf 'Drk  du

a&pDta&;ESif  hvl @tcGif  hta&; r&S  drjzpfvd ktyfonfud k n$ef;qd kaom oauFwwckjzpfonf” [kvnf; tqd kygwuUod kvf. t"dywdu a':atmifqef;pk=unfxH ay;yd k @aompmwGif azmfjyxm;ayonf?

&efppfwuUod kvft"dywda'gufwmtmopfrS a':atmifqef;pk=unfxH 'DZifbmv 13 &ufae@pG  Jjzif  h ay;yd k @onf  hta=umif;=um;pmwGif olrtm; *k%fxl;aqmifqkay;rnf[k azmfjyxm;aomfvnf; olrudk,fwd kif

vma&mufEd kifrnf r[kwfonfud kvnf; }udKwif em;vnfxm;ygonf[kay;pmY a&;om;azmfjyxm;onf?

&efppfwuUod kvfonf befaumuf+rdKŒteD; yok  HXmeDt&yfwGif&S  djyD;&efppfwuUod kvfESif  hvufatmufcHaumvdyftoD;oD;wGif ausmif;om;aygif; (14˜000) cef @ ESpfpOf wufa&mufavhvmoif=um;vsuf&S  donf?tqd kygwuUod kvfrS Oya'bG  J@/ aq;/ Ad okumbG  J @/ tEkynmbG  J @rsm;/ *Dwy

nmbG  J @rsm;/ uGefjyLwmody`  HbG  J @/ td kifwD ac: owif;enf;ynmbG  J @/ tif *sifeD,mbG  J @ESif  h {nf  h}udKvkyfief;qd kif&m pDrHcef @cG  Jr_ynm&yfrsm;twGuf oif=um;ay;vsuf&S  donf? a':atmifqef;pk=unftm; ay;tyfcsD;jr‡if  hcJ  honf  h *k%fxl;aqmifyg&*lbG  J @ud k ,cifu xd kif;Ed kifiH0ef}uD;csKyfa[mif; c|efvdyd kifESif  h xd kif0rfEd kifiH0ef}uD;csKyfa[mif; rpPwmAifqif  hwd k @tm; ay;tyfcJ  hbl;onf?

xd k @jyif xd kif;Ed kifiH ormqwfwuUod kvf (Thammasat University) uvnf;

2005 ckESpf/ ZGefv 19 &ufae@wGifusa&mufaom a':atmifqef;pk=unftouf 60 q,fjynf  h arG;ae@yG  Jtcrf;tem;Y *k%fxl;aqmifyg&*lbJ  G @(Honorary Degree in Political Science) ud k xyfrHay;tyfcJ  havonf?

vG wfvyfaomvlom;qk2005 ckESpf/ ZGefv 16 &ufae@nyd kif;wGif td kif,mvefEd kifiH. 'kwd,

+rdKŒawmf *d ka0;+rdKŒwGif a':atmifqef;pk=unftm; ‘vGwfvyfaom vlom;qk’ ud k ay;tyfcJ  honf? *d ka0;+rdKŒawmf0efud k,fwd kifay;tyfonf  h tqd k

Page 188: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 188/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 187

ygqkud k a':atmifqef;pk=unf. cifyGef;jzpfol rd kufu,ftJ&pf.nDu

wufa&mufvufcH,lcJ  honf?+rdKŒawmf0efrpPuufovif;ud kEd k&Du “jrefrmEd kifiHwGif 'Drd kua&pD &&S  d

&ef a':atmifqef;pk=unfrS t=urf;rzuf jidrf;csrf;onf  henf;jzif  h wd kufyG  J0ifaeolwa,mufjzpfouJ  hod k @ jrefrmjynfolrsm;omru urB mw0Srf;uyg av;pm;,H k=unfr_&&S  dolwa,mufjzpfonf  htwGuf ,ckuJ  hod k @ *d ka0;+rdKŒawmf. tqif  htjrif  hqH k;qkjzpfonf *d ka0;+rdKŒawmf0ef. vGwfvyfaom

vlom;qk csD;jr‡if  h&jcif;jzpfonf” [k &Sif;jycJ  havonf?

td  kavmh zf yrf;qk2006 ckESpf/ rwfv (1) &ufae@wGif qG  D'ifEd kifiHpawmh[krf;+rdKŒY jrefrmh

'Drk  dua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unftm; vkyf=uHowfjzwfjcif;cH&aom qG  D'ifEd kifiH0ef}uD;csKyf td kavmhzfyrf;txdrf;trSwfqk (Olof Palm

Prize-2005) ud k ay;tyfcsD;jr‡if  hcJ  havonf? tqd kygqkud k td kavmhzfyrf; trSwfw&tzG  J @u *k%fjyKcsD;jr‡if  hcJ  hjcif;jzpfjyD; vGefcJ  honf  hESpf 20 cef @u vl @tcGif  hta&;ESif  h 'D rd kua&pDa&;twGuf wufºuGpGmv_yf&Sm;cJ  haom qD  G'if0ef}uD;csKyftd kavmhzfyrf; vkyf=uHcH&jcif;tm; atmufarhowd&aeap&ef td kavmhzfyrf; rdom;pkrsm;ESif  h ‚if ;.qd k&S,f'Drd ku&ufwpfygwDwd k @ yl;aygif;I td kavmhzfyrf;txdrf;trSwftzG    J@tm; wnfaxmifcJ hjcif;jzpfonf? tqd kygqkud k

td kavmhzfyrf;.ZeD; t,fvpPbwfyrf;ud k,fwd kif csD;jr‡if  hcJ  hjcif;jzpfonf?,if;qkud k a':atmifqef;pk=unfud k,fpm; 0ef}uD;csKyf a'gufwmpdef0if;rSvufcH&,lay;cJ  honf? qG  D'if0ef}uD;csKyftd kavmhzfyrf; vkyf=uHowfjzwfcH&jyD; wESpft=um 1987 ckESpfrSpI ESpfpOf td kavmhzfyrf;qkud k ay;tyfcJ  hjcif;jzpfjyD; 2005 ckESpftwGuf jrefrmEd kifiHwGif vl @tcGif  hta&;/ wd kif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;ESif  h 'Drk  dua&pDa&;twGuf jidrf;csrf;onf  henf;jzif  h

wd kufyG  J0ifaeonf  h a':atmifqef;pk=unftm; &nf&G,fI ay;tyfcJ  hjcif;jzpfjyD; *k%fjyKv$mrSwfwrf;ESif  htwl qkaiGtjzpf tar&duefa':vm ig;aomif;csD;jr‡if  hcJ  honf?

Page 189: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 189/295

oef; 0if;vI  d if88

od k @uvk  d jref rmEd kifiHvl @tcGif  hta&;ESif  h 'D rd kua&pDa&;wd k @twGuf jynf

olvlxktm; OD;aqmifwd kufyG  J0ifaeaom a':atmifqef;pk=unftm; Ed kifiHtoD;oD;rS yg&*lbGJ @rsm;/ *k%fxl;aqmifqkwHqdyfrsm; ay;aeaomfvnf;etzppftpd k;&onf ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf ud kzDtmeefu ppftpd k;&acgif;aqmifAd kvfoef;a&$tm; c|if;csufr&S  d jyefvnfv$wfay;&ef wd kuf±d kufarwœ m&yfcHaeonf  h=um;rS aetdrftus,fcsKyfud k 2006 ckESpf/arv 27 &ufae@wGif xyfrHwd k;jr‡if  hvd kufavonf? Tonfud k =unf  h

jcif;jzif  h &ufpuf=urf;=uKwfazmufjyefum t&nftcsif;r&S  daom etzppftpk  d;&acgif;aqmif Ad kvfoef;a&$onf rdrdtm%mwnfjrJr_rSvG  JI rnfonf  hacgif;aqmif/ rnfonfhEd kifiH/ rnfonf  htzG  J @tpnf;.pum;ud kr# av;pm;wefzd k;xm; wkef @jyefrnfr[kwfbJ trkef;w&m;ud kom &if0,fyd kufI tmCmww&m;ud kom wGef;tm;ozG,fjyKrlaeonfrSm odomxif&Sm;vSayonf?

rqvygwDtm%m&SifpepfatmufY 26 ESpfvH k;vk  H; rsufpdydwf/ em;ydwf/ vufyd kuf/ acgif;ndwfvkyfcJ  h&aomvlxkonf a':atmifqef;pk=unfa=umif  h 'D rd kua&pDESif  h vl @tcGif  hta&;ud k em;vnfoabmaygufum jrefrmh'Drd kua&pDta&;twGuf jynfolvlxkESif  htwl qif;&J'kuQcHI &J&J0H  h0H  h OD;aqmifwk  dufyG  J0ifvsuf&S  daeaom a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufa&;/a':atmifqef;pk=unfcsKyfaESmifcH&jcif;onf rdrd.vGwfvyfyd kifcGif  hESif  h 'Drd k

ua&pDa&;ud k csKyfaESmifxm;onf[k rSwf,lum jynfwGif;jynfy awmif;qd kwd kufyG  J0ifvsuf&S  dayonf?

rSefavonf? Ed kifiHa&;qd konfrSm vlwd kif;ESif  hqd kifonf  hudpPjzpfonf?Ed kifiHwpfEd kifiHwd k;wuf&efESif  h wnf wH  hcd kifjrJzd k @qd konfrSm tm;vH k;nDnD nGwfnGwf}udK;pm;=urSom jzpfEd kifayonf? rdrdtzG  J @tpnf;tusKd;/ rdrd tod kif;t0d kif;tusKd;ud kom uGufIvkyfud kifaev#if ppftpd k;&onf oufqd k;&Snf

aernfrSm ajr}uD;vufcwfrvG  Jyifjzpfonf?xd k @aemuf 2007 ckESpf/ atmufwd kbmv 25 &ufae@wGif urB mESif  h

jrefrmjynfolvlxktm; vSnf  hpm;&eftwGuf etzppftpd k;&onf tvkyf

Page 190: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 190/295

Page 191: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 191/295

oef; 0if;vI  d if90

ud k zefwD;csifIjzpfonf? od k @aomf ppftpd k;&acgif;aqmifrsm;onf t}uD;

tus,fpd k;&drfaeaoma=umif  h 'd kif,mavmh od k @r[kwf awG @qH kaqG;aEG;a&;ud k rdrdaowGif; rdrdwl;&onf  htvkyf/ rdrdvnfyif;}udK;uGif;pGyf&rnf  h}udK;pif[k oabmxm;um olwd k @twGuf qH k;±H  _;r_w&yf[k ±_jrifae=uygonf?ppftm%m&Sifrsm;onf vl @tcGih  fta&; csKd;azmufr_rsm;ESif  h quf wd kufrSm;cJ  haomtrSm;rsm;/ usL;vGefcJ  haom&mZ0wfr_rsm;/ vmbfpm;r_rsm;/ tm%mtvG  JoH k;pm;jyKr_rsm;tay: tjypfay;ta&;,lcH&rnfud k a=umuf&G  HŒ

ae=uayonf? xd k @tjyif ppfAdkvfcsKyfrsm;onf ,if;wd k @. t&nftcsif;/vkyfief;wm0efxrf;aqmifr_rsm;ESif  h Ed  _if;pmvd kufv#if tqaygif; ajrmufrsm;pGm yd krd k&&S  daeonf  h vkyfyd kifcGif  htm%mrsm;/ pnf;pdrfOpPmrsm;ud k bdef;pG  Jovd k wyfrufpG  Jvef;ae=ujyD; ,if;wdk @udkpGef @v$wf&eftwGuf tdyfrufxJrSmyif rpOf;pm;Ed kif jzpfaeayonf? 'Drd kua&pDEd kifiHrsm; umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;onf tm%mwef;pDZ,m;wGif eHygwf 10 tjyifbufwGifom

&S  daom &mxl;wckjzpfonf? xd k @a=umif  h rnf  honf  htcgrS wd kif;jynftusKd;“emp&m&S  dv#if vGrf;p&m ESif  hajz” qd kovd k twdwf. emusnf;r_/ rkef;wD;r_/ud k a&SŒ±_rnfh awG @qH kaqG;aEG;a&;ud k jyKvkyfrnfrxifay? [efjy awG @qH kaqG;aEG;r_rsm;ud kom jyKvkyfrnfjzpfygonf?

xd k  ha=umif  h jy\emrsm;ud k twlwuGtajz&Sif;&efESif  h rwluG  Jjym;r_rsm;ud k o[Zmwjzpfap&eftwGuf 'd kif,mavmh'fud k vlwd kif; tjyeft

vSef av;pm;wefzdk;xm;&rnf jzpfayonf?wzufESif  hwzuf tjyeftvSefav;pm;em;vnfr_/ ,H k=unfr_&S  drS

vnf; tay;t,l vkyfI&ayrnf? wOD;ESif  hwOD; oHo,rsm;ud k acszsufI tem*wfud k a&S ;±_OD;wnfum yGif  hvif;±d k;om;pGm tajz&Smcsifonf  hpdwfaumif;/ apwemaumif;&S  da=umif;ud kvnf; jyo&ayrnf? ta&;}uD;qH k;tcsufonf vuf&S  dEd kifiHa&;jy\emrsm;ud k pkaygif;aqG;aEG; tajz&SmI

'd kif,mavmh'fyg0ifolrsm;tm;vH k; tEd kif&Ed kifrnf  htajctae (Win Win

Situation) ud k zefwD;Ed kifonfud k vufcH&efyif jzpfayonf?xd k @a=umif  hvnf; a':atmifqef;pk=unfu 'd kif,mavmhESif  h ywfouf

Page 192: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 192/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 191

I “usrwd k @uawmh wd kif;jynftwGuftusKd;jyKapr,f  h&v'fwckvd k @yJ ar#mf

vif  hxm;ygw,f? bmyJajymajym/ bmyJvkyfvkyf usrwd k @&JŒ&nf&G,fcsufuEd kifiHESif  h tusKd;twGuf tusKd;&S  dzd k @ud kyJ ar#mfvif  hygw,f” [k ajym=um;cJ  hzl;onf?

a':atmifqef;pk=unfESif  h quf qHa&;0ef}uD; OD;atmif=unfwd k @ awG @qH kcJ  hr_rsm;rSm atmufygtwd kif;jzpfonf?

(1) 2007 ckESpf/ atmufwdkbmv 25 &uf

(2) 2007 ckESpf/ Ed k0ifbmv 9 &uf(3) 2007 ckESpf/ Ed k0ifbmv 19 &uf(4) 2008 ckESpf/ Zefe0g&Dv 11 &uf(5) 2008 ckESpf/ Zefe0g&Dv 30 &uf(6) 2009 ckESpf/ atmufwd kbmv 3 &uf(7) 2009 ckESpf/ atmufwdkbmv 7 &uf

(8) 2009 ckESpf/ 'DZifbmv 9 &uf(9) 2010 ckESpf/ Zefe0g&Dv 15 &uf(10)2011 ckESpf/ Zlvd kifv 25 &ufxdk @aemuf 2007 ckESpf/ Ed k0ifbmv 8 &ufae@wGif a':atmifqef;pk

=unfonf (3) ESpftwGif; yxrqH k; olr.ygwD A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @ESif  h awG @qH kcGif  h&&S  dcJ  hayonf?

trSefw&m;pd wf "gwf EId;aqmfolqk2009 ckESpf/ Zefe0g&Dv 19 &ufae@wGif jrefrmvlxkud k OD;aqmifI

ppftm%m&Siftpd k;&jyKwfusa&;uk  d wd kufyG  J0ifaeaom a':atmifqef;pk=unftm; vl @tcGif  hta&;acgif;aqmif rmwifvlomuif;. orD;rsm;ESif  hrdwfaqGrsm; yl;aygif;zG  J @pnf;xm;onf  h tar&d uefjynfaxmifpk&S  d Realizing

the Dream tzGJ  @u ‘trSefw&m;pdwf"gwfE_  d;aqmfolqk’ (Trumpet of 

Conscience Award) ud k csD;jr‡if  hcJ  havonf?trSefw&m;pdwf"gwfEd  _;aqmfolqkqd konfrSm uG,fvGefol vlrnf;

Page 193: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 193/295

oef; 0if;vI  d if92

acgif;aqmif a'gufwmrmwifvlomuif;. 1967 ckESpf/ Ed k0ifbmvESif  h

'DZifbmvwGifa[majymcJ  honf  h emrnf ausmf vl @tcGif  hta&;qd kif&m rdef @cGef;aygif;csKyfud k ac:qd konf  htrnf  hjzpfonf? 1986 ckESpfwGif a'gufwmrmwifvlomuif;vkyf=uHcH&jyD;aemufyd kif; ol.rdef @cGef;aygif;csKyfud k ‘ trS efw&m;pdwf"gwfEd  _;aqmfol’ Trumpet of Conscience trnfjzif  h pmtk yfxkwfa0Ed kifcJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfESif  htwl tar&duefqD;edwf v$wfawmftrwf

wufuae'D (Ted Kennedy)/ atmufv$wfawmftrwf*|ef;vl;0pf (John

Lewis) ESif  h bkef;awmf}uD; uavm'Dbvuf (Claude Black) wd k @ud kvnf;,Hk=unfcsuftwGuf tdyfrufrsm;ud k taumiftxnfazmfolrsm;qk(Realizing the Dream) udkcsD;jr‡if  hcJ  honf?

 ,k  HMunfcsufoH wrefqk

jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfud k 2009 ckESpftwGuf ,H k=unfcsufoHwref (Ambassador of Conscience) qkud k ay;tyfcsD;jr‡if  hvd kufa=umif;/ 2009 ckESpf/ Zlvdkifv 27 &ufae@wGif Ed kifiHwum vGwfjidrf;csrf;omcGif  htzG  J @ (AI) u xkwfjyefa=unmcJ  honf?

vlwOD;wa,muf. xl;c|efonf  hacgif;aqmift&nftaoG;eSif  h tcGif  hta&;ud k umuG,fapmif  ha&Smuf&mwGif urB may:&S  d vltrsm;. pdwf

"gwfud k wufºuGaponf  hpGrf;aqmifcsufrsm;a=umif  h tqd kygqkud k ay;tyfjcif;jzpfonf[k qd konf?

,if;qkud k td kif,mvefEd kifiH'rfbvif+rdKŒwGif AI tzG  J @u ay;tyfcsD;jr‡if  hjcif;jzpfjyD; 2008 ckESpfu td kif,mvefEd kifiH&S  d U 2 aw;*DwtzG  J @ud kvnf;ay;tyfcsD;jr‡if  hcJ  hzl;onf?

qkay;yG  Jtcrf;tem;Y AI tzG  J @. taxGaxGtwGif;a&;rSL; Irene Khan

u “&Snfvsm;cufcJwJ  hvl @tcGif  hta&;wd kufyG  JawGrSm jrefrmEd kifiHu vlrsm;twGufomru urB mw0Srf;vH k;u vlrsm;twGufyg a':atmifqef;pk=unf[m ar#mfvif  hcsufeJ @ owœ   d&JŒoauFw trSwftom;wckyg” [lI

Page 194: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 194/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 193

ajym=um;oGm;onf?

 ppftpd  k;&ud  k ta&;,l&ef Ed  kb,fqk&Sif rsm;vH  kjcHKa&;aumif pDod  k U pmyd  k U 

a':atmifqef;pk=unftm; ,H k=unfcsufoHwrefqkay;tyfjyD; r=umrDrSmyif 2009 ckESpf/ =o*kwfv 11 &ufae@wGif Ak'<bmom bkef;awmf}uD; 'vk  dif;vm;rmESif  h c&pf,mefbkef;awmf}uD; 'ufprGefwlwl;/

*sKd;'D0DvsH/ rDac;vfa*:bmacsmh/ uifa';*sKHwd k @yg0if onf  h Ed kb,fqk&Sif (14)OD;u ukvor*~vH kjcHKa&;aumifpDod k @ jrefrmppftpk  d;&. ppf&mZ0wfr_rsm;/vlom;tjzpfud k qef @usifonf  h&mZ0wfr_rsm;ud k pH kprf;ppfaq;jyD; jyif;jyif;xefxefta&;,l&eftwGuf tdwfzGif  hay;pmwapmif ay;yd k @cJ  honf?

Ed kb,fqk&Sif *sKd;'D0DvsHu a':atmifqef;pk=unftay: rw&m;csrSwfxm;aomjypf'%frsm;onf jrefrmjynfolrsm;. w&m;r#wa&;/ vHkjcHK 

a&;ESif  h 'Drk  dua&pDud k rxDrJ  hjrif jyKvd kufwmyJjzpfa=umif;/ ppftpd k;&. &ufpuf=urf;=uKwfr_rsm;/ Oya'rJ  hxifovd kjyKrlaer_rsm;ud k vspfv#L±_aeI rjzpfawmha=umif;/ jrefrmjynfolrsm;tay: usL;vGefaeonf  h&mZ0wfr_rsm;ud k ud kifwG,f&ef vH kjcHKa&;aumifpDY wm0ef&S  da=umif;/ ud kifwG,f&rnf  htcsdefonf ,cktcgusaemufusjyD;jzpfa=umif; ajym=um;oGm;onf?

xd kenf;wlpGm a':atmifqef;pk=unftm; pD&ifcsufcscJ  honf  h w&m;

ol}uD; 2 OD;ESif  h w&m;vd ka&SŒaewd k @tm; 2009 ckESpf/ =o*kwf 14 &ufae@wGifOa&myor*~u ta&;,l/ '%fcwfvd kufonf  htwGuf ppftm%m&Sifbufawmfom; (Black List) 0ifoGm;ayonf? ‚if;wd k @rSm &efukefajrmufyd kif;c±d kifw&m;±H k;. ±H k;xd kifw&m;ol}uD;rsm;jzpf=uaom OD;aomif;nGef  @/ OD;nDnDpd k;/ c±d kifOya't&m&S  d OD;jrif  h}udKifwd k @jzpf=uonf?

w&mol}uD;ESpfOD;onf a':atmifqef;pk=unftjyif rpkpkaEG;ud kvnf;aumif;/ 88 ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ud kvnf;aumif; axmif'%f trsm;tjym;csrSwfcJ  holrsm;jzpfonf? c±d kifOya't&m&S  d (tpd k;&a&SŒaeod k @r[kwf qG  Jcs) OD;jrif  h}udKifonf Ed kifiHa&;orm;rsm;ESif  h ,H k=unfcsuf

Page 195: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 195/295

oef; 0if;vI  d if94

a=umif  h 'Drk  dua&pDa&;v_yf&Sm;olrsm;ud k tif;pdefaxmifw&m;±H k;twGif;w&m;pD&if&mwGif tpd k;&bufrS vd kufygaqmif&GufcJ  holjzpfonf? w&m;a&;0efxrf;3 OD; tygt0if vuf&S  dwm0efxrf;aqmifaeonf  h ppftpd k;& xdyfyd kif;ESif  h Xmeqd kif&mtqif  hacgif;aqmifrsm;/ ‚if;wd k @. tdrfaxmifbufrsm;/ om;orD;rsm;/ ‚if;wd k @ESih  feD;pyfonf  hvkyfief;&Sifrsm;onf Oa&myor*~

u ppftpd k;&tay: csrSwfxm;onfh wm;qD;r_rsm;t& Oa&my (27) Ed kifiHod k @ 0ifa&mufcGif  h&rnfr[kwfay? xd kpm&if;wGif w&m;a&;XmerS 15 OD;yg0ifjyD; xdyfqH k;yk*~  dKvfrSm w&m;ol}uD;csKyfOD;atmifwd k;jzpfonf?

'%fcwfydwfqd k @cH&ol 500 ausmfpm&if;. xdyfqH k;yk*~  dKvfrsm;wGif ppftm%m&Sif Ad kvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$/ ‚if;.ZeD;a': }udKif}udKif/ om;orD;/ajr;wd k @.trnfrsm;ud k awG@&onf?

ÙÙÙ

Freedom from fear 

pmtkyfrsufES  mzk    H;

Page 196: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 196/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 195

tcef; (8)

a':atmifqef;pkMunf \ pmayvuf&mrsm;vlxkacgif;aqmifa':atmifqef;pk=unfonf pma&;0goemygol wOD;jzpfonf  htavsmuf ola&;cJ  honf  h pmayvuf&mrsm;&S  dygonf? ol.pmayvuf&mrsm;ud k zwf&_ygu olr. pmaya&;om;[efESif  h tawG;tac:rsm;ud k od&S  d&rnf  htjyif pmayA[kokw vd kufpm;=uaom wd kif;&if;om;jynfolvlxktwGufvnf; tusKd;&S  dayonf? a':atmifqef;pk=unfonf

jrefrm/ t*FvdyfESpfbmompvH k;wGif ta&;a&m tajymyg u|rf;usif Ed kifeif;onf? pma&;pmzwfvnf; tawmf0goem}uD;yH k&ygonf? pmzwf0goem}uD;±H komru pmtkyftawmfrsm;rsm;ud kvnf; 0,f,lpkaqmif;wwfonf[k =um;od&ygonf?

a':atmifqef;pk=unf.Ed kifiHa&;pmayrsm;onf &ooabm ouf0ifaom pmayvuf&mrsm;jzpfonf? xd k@a=umifhvnf; ol @pmayrsm;u

Letters from Burma

pmtkyfrsufES  mzk    H;

Page 197: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 197/295

oef; 0if;vI  d if96

pmzwfolrsm;. ESvH k;tdrfud k qG  J,lodrf;yd kufEd kifonf[k qd kEd kifayonf?

,if;rSm bmompum;yd kifEd kifr_a=umif  hjzpfonf? tcsKdŒyk*~  dKvfrsm;onf jrefrmpum;ajym&mY t*Fvdyfpum;rsm; n‡yfoHk;E_ef;avh&S  donf? a':atmifqef;pk=unfonf t*Fvdyfpum;ud k u|rf;usifpGmajymwwfaomfvnf;jrefrmvd kajymaomtcg rnfonf  htcgrS t*Fvdyfpum;ud k a&maESm oH k;avhr&S  dacs?

xd k @jyif ol. tjcm;t&nftcsif;wckrSm ±d k;om;jcif;yifjzpfonf? a': 

atmifqef;pk=unfonf ol rodonf  hta=umif;t&mwckud k rnfonhftcgrS odovd k/ wwfovd k jzD;jzef;avhr&S  dacs? rodbl;[kyif yGif  hyGif  hvif;vif;ajymavh&S  donf[k qd konf? ol @tm; ar;jref ;cJ  h onf  hta=umif;t&mESif  hywfoufI tvGwfr&ygu usr rSwfwrf;rSwf&mjyef=unfhjyD;rS ajzyg& ap[k ±d k;om;pGm 0efcHavh&S  donf? ajymonf  htwd kif;vnf; tcsuftvufrsm;ud k tao;pdwfavhvmjyD;rS jyefvnfajz=um;onf? olonf ajym

onf  htwd kif;vkyfjyD; vkyfonf  htwd kif;vnf; ajymavh&S  doljzpfonf?a':atmifqef;pk=unf. Ed kifiHa&;pmayrsm;onf ol.,H k=unfcsuf/

cH,lcsuf/ jrefrmjynfolrsm;. vk  dvm;csufeSif  h acwfpepf. yH k&dyfrsm;ud kxif[yfaeayonf? Ed kifiHa&;t,ltqESif  hjzpfap/ tawG;tjrif t,ltqESif  h ywf oufonfjzpfap ol.avhvmtm;xkwfr_ rnfonh  f twd kif;twm&S  donfud k ol.ta&;tom;ud k avhvmygu awG @jrif&ayrnf?

a':atmifqef;pk=unfa&; om;cJ  honf  hpmayrsm;teuf Freedom from

Fear  (a=umuf&G  HŒr_rS vGwfuif;a&;) 1993 ckESpfu La Haule Books

pmtkyfwd kufrS yxrt}udrf xkwfa0I yif*Gif;pmtkyfwd kufu 'kwd, t}udrf xkwfa0jzef @csdcJ  honf? tqd kygpmtkyfY 1984 ckESpfrS 1993 ckESpftwGif; a':atmifqef;pk=unfa&;om;cJ  haompmwrf;rsm;ESif  h taxGaxGrdef @cGef;rsm;ud k pk pnf;azmfjyxm;&m tyd kif; (u) Y usrzcif/ usr wd kif;jynf

ESif  h jynfol/ jrefrmESif  h tdEN  d,ynmwwfrsm;ta=umif;/ jrefrmjynf.pmayESif  h trsKd;om;a&;ta=umif;/ tyd kif; (c) Y 'Drd kua&pD &SmyH kawmf/a=umuf&GHŒjcif;rSvGwfuif;a&;/ ‘Ad kvf’. t"dy` g,ftppftrSef/ a&$wd*H k

Page 198: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 198/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 197

apwDawmftaemufzufrkcf vlxkpnf;a0;yG  Jrdef @cGef; &nfrSef;csufrsm;/ awmf

vSefa&;. tv,fA[d kwGif/ vl @tcGif  hta&;tzG  J @od k @ay;pm;ESpfapmif/ 'Drd kua&pDESif  h jynfolrsm;. tcef;u¾/ ukvor*~vl @tcGif  hta&;tzG  J@od k @tdwfzGif  hay;pm/ wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfa&;/ jynfolvlxku vGwfajrmufa&;ud kvd kcsifonf/ a&G;aumufyG  JtwGuf oabmwlnDcsuf/ 1991jidrf;csrf;a&;Ed kb,fqk/ Ed kb,fqk&Sifud k,fpm;ajymaomrdef @cGef;/ ppfrSefaomvH kjcHK&mod k @/ awG @qH kaqG;aEG;a&;/ tyd kif; (*) Y a':oef;at;a&;om;aom

‘pk’ ESifh rdwfqufjcif;/ tef;ygpwmeufpvmwm (Ann Pasternak Silverstein)

. ArmjynfrSpk/ *sKd;ZufqDAm;pwdef; (Josef Silverstein) . atmifqef;pk=unfod k @r[kwf =urRmqd k; =uHKawG @aeaom jrefrmtrsKd;orD;wOD;/ atmifqef;pk=unfESif  h jref rmhvl @tcGif  hta&;ud k jid rf;csrf;pGm wd kufyG  J0ifaeol/ trsKd;om;&if=um;apha&; ponfwd k @yg0ifonf?

tqd kygpmtkyfud k jidrf;csrf;a&; Ed kb,fqk&Sifrsm;jzpf=uaom Am;u

vAf[mAJvfESif  h bk ef;awmf}uD; 'ufprGefwlwl;wd k @u trSmpm a&;ay;xm;onf? pmtkyfrSm 10 csKd;qd k'f&S  dI pmrsufESm 374 &S  donf? a&mif;aps;rSmpwmvifaygif 9 '\r 99 (tar&duefa':vm 14 '\r 95) owfrSwfxm;onf? a'gufwmatmifcif (vef'ef).

‘a=umuf&G  HŒjcif;rSvGwfuif;a&;’ jrefrmjyefpmtkyfwGif a':atmifqef;pk=unfu atmufygtwd kif; trSmpma&;ay;xm;onf?

“pma&;jcif;/ rdef @cGef;ajym=um;jcif;/ pum;ajymjcif;paom vkyf&yfrsm;. t"du &nf&G,fcsufwckum; vltcsif;csif;em;vnfr_ wdk;yGm;ap&efjzpfonf[k usr,lqygonf?jrefrmhvlr_a&;/ Ed kifiHa&;ESif  h 'Drd kua&pDta&;wd k  hud k urB muyd krd kI od&S  dem;vnfap&ef &nf&G,fI Tpmtkyfyg aqmif;yg;rsm;ud k a&;om;cJ  hjcif;jzpfygonf?

Ed kifiHwEd kifiHud k trS efwu,ftusKd;jyKEd kifrnf  hpD;yGm;a&;/ Ed kifiHa&;/ vkyf

ief;pOfrsm; taumiftxnfazmfEd kif&ef jynfoljynfom;taygif;wGif yGif  hvif;jywfom;pGm oH k;oyfa0zefyd kifcGif  hESif  h tod tjrif/ tawG;tac:rsm;ud kvGwfvyfpGm aqG;aEG;zvS,fyd kifcGifhrsm;&S  d&rnf[kvnf; usr,H k=unfyg

Page 199: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 199/295

oef; 0if;vI  d if98

onf? 1988-89 ckESpfrsm;twGif; usrajym=um;cJ  haom rdef @cGef;rsm;ESifh

owif; pm&Sif;vif;yG  Jrsm;.OD;wnfcsufonf 'Drd kua&pDoabmw&m;rsm;ESif  h 'Drd kua&pDepfudkwnfaqmufvd kolwd k @. tawG;tac:/ tjrifwd k @ud ktrsm;jynfol a0zefoH k;oyfEd kifa&;yifjzpfygonf?

aqmif;yg;rsm;/ rdef@cGef;rsm;/owif;pm&Sif;vif;yG Jrsm;udk pkaygif;I pmtkyfxkwfa0vk  dufjcif;

jzif  h jrefrmhEd kifiHa&;ESif  h 'Drd kua&pDa&;rsm;ud k em;vnfoH k;oyfvd kolrsm;twGuf taxmuftuljzpfEd kifrnf[k ar#mfvif  hygonf?”

,if;aemuf Letters from

Burma (jrefrmjynfrS ay;pmrsm;)

[k acgif;pOfwyfxm;onf  h pmtk yfonf 1995 ckESpf/ Ed k0ifbmvrS1996 ckESpf 'DZifbmvtxd *syef

Ed kifiHxkwf Mainichi owif;pmY azmfjycJ  honf  h aqmif;yg; 52 yk'fud k pkpnf;xm;onf  hpmtkyfjzpfonf? tqd kygpmtkyfud k 1995 ckESpfwGif pwifxkwfa0cJ  hjyD; 1996 ckESpftwGuf ‘*syefowif;pmtoif;. pmayqk (Japanese

 Newspaper Association’s Award) ud k &&S  dcJ  honf? ,if;pmtkyfY Fergal Keane

(O. B. E) u rdwfquftrSmpma&;om;ay;xm;jyD;/ jrefrmyef;csDausmf[def;xufu cJjzif  h o±kyfazmfyH krsm; a&;qG  Jay;cJ  honf? pmtkyfwefzd k;rSmpwmvifaygif 8²99 (tar&duef 16 a':vm) jzpfonf?

pmtkyfY jrefrmjynf. vlr_b0rsm;/ yG  Jvrf;obifESif  hqufpyfaeaom "avhxH k;wrf;rsm;/ trsKd;om;'Drk  dua&pDtzG  J @csKyf jzwfoef;cJ  h&onf  htajctae/ pnf;±H k;a&;c&D;pOftwGif; [ef @wm;aESmif  h,SufcH&r_/ aetdrftus,fcsKyf/ ppftpdk;&.Oya'rJhvkyf&yfrsm;/ Ed kifiHa&;tusOf;om;rsm;ponfh ta=umif;t&mrsm;udk xnhfoGif;a&;om;xm;avonf? odk @

Page 200: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 200/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 199

aomf ta=umif;t&mrsm;rSm rnfol @ud krS tjypfzd k @a&;om;xm;jcif; r[kwf

bJ taumif;jrifpdwfxm;jzif  h a0zefaxmufjyxm;onfud k awG&ayonf?om"utm;jzif  h “tusOf;axmifxJY aoqH k;cJ  h&onf  h Ed kifiHa&; t

usOf;om;rsm;ta=umif; a&;om;&mYyif ol @a=umif  h rnf olrnf0g aoqH k;&onf[k pGyfpG  Ja&;om;xm;jcif;rsKd;r[kwfbJ tusOf;axmifxJY aoqH k;cJ  h&onf  h tusOf;om;ta&twGufud k twdtus &&S  dzd k @&ef rvG,fulyg?od k @aomf tqd kygta&twGufonf renf;vSovd k tcsdefESif  htr# wd k;

aeygonf? vGwfvyfr_twGuf ay;qyf&onf  htzd k;tconf enf;yg;onf[k b,faomtcgrS r&S  dcJ  hacs? jrefrmjynfY txl;yif jrif  hrm;vSayonf” [ka&;om;xm;avonf?

a':atmifqef;pk=unf. tjcm;xif&Sm;aompmtkyfrSm The Random

House Group Limited rS 1997 ckESpfu xkwfaom The Voice of Hope (ar#mfvif  hcsuftoH) pmtkyfjzpfjyD; tar&duefpma&;q&m tvefuvD;rif  hpf

(Alan Clement) ESif  h awG@qH kajymqd kcsufrsm;ud k pkpnf;azmfjyxm;onf  h pmtkyfjzpfonf? tcef; (13)yg0ifI pmrsufESm 336 &S  donf? tqdkygpmtkyfud k jrefrmjyefqd kxm;jcif; r&S  dao;acs?

xd k @jyif urB mhpme,fZif;toD;oD;Y a':atmifqef;pk=unf. aqmif;yg;rsm;ud kvnf; ajrmufrsm;pGm awG @&S  d&ayonf? ,if;wd k @teuf tar&duefjynfaxmifpkrS xkwfa0aom Parade owif;pH kr*~Zif;Y a':atmifqef;

pk=unf. “vGwfvyfr_ud kyJ usrwd k @vd kcsifw,f” (All We want is our Freedom)

aqmif;yg;onf xif&Sm;ayonf? tqdkygaqmif;yg;Y jrefrmjynfolrsm;rnfr#txd vGwfvyfr_ud k vd kvm;=uonfudk a&;om;xm;avonf?

a':atmifqef;pk=unfta=umif;ud k jynfyEd kifiHrsm;rS pma&;q&mrsm; bmomaygif;pH kjzifh a&;om;cJ  h=uonf  hpmtkyfrsm;rSmvnf; renf;vSay? tqd kygpmtkyfrsm;teuf 1998 ckESpfu ‘bmb&mApfwm’ (Barbara

Victor) a&;om;cJ  honf  h The Lady (*k%foa&&S  dtrsKd;orD;}uD;) pmtkyfESif  h2007 ckESpfu xkwfa0aom *syfpwif0ifw,f Justin Wintle . Perfect

Hostage : A Life of Aung San Suu Kyi ("g;pm;cHtppf) pmtkyfESpftkyfonf

Page 201: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 201/295

oef; 0if;vI  d if00

xif&Sm;ayonf?

IFIf you can keep your head when all about you

 Are losing theirs and blaming it on you.

If you can trust yourself when oll men doubt you,

But make allowance for their doubting too;

If you can wait and not be tired by waiting,

Or being lied about, don’t deal in lies.

Page 202: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 202/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 201

Or being heard, don’t give way to hating,

 And yet don’t look too good, nor walk too wise:If you can dream- and make dreams your master;

If you can think - and not make thoughts your aim;

If you can meet with Triumph and Disaster

 And treat those two impostors just the same;

If you can bear to hear the truth you’ve spoken

Twisted by knaves to make a trap for fools,

Or watch the things you gave your life to, broken,

 And stoop and build’em up with worn-our tools;

If you can make one heap of all your winnings

 And risk it on one trun of pitch-and-toss,

 And loose, and start again at your beginnings

 And never breathe a word about your loss;

If you can force your heart and never and sinew

To serre your turn long ofter they are gone,

 And so hold on when there is nothing in you

Except the will which says to them: "Hold on !"

If you can talk with crowds and keep your virtue,

Or walk with Kings-nor lose the common touch,

If neither foes nor loving friends can hurt you,

If all men count with you, but none too much;

If you can fill the unforgiving minute

With sixty seconds’ worth of distance run,

 Yours is the Earth and everything that’s in it,

 And-which is more-you’ll be a Man, my son!

Rudyard Kipling

Page 203: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 203/295

Page 204: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 204/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 203

jyD;awmh

tawG;tac: pdwful;awG[mar#mfrSef;csufoufoufom rjzpfapbJ awG;ac:Ed kifr,fqd k&if?

tu,fIatmifjrifr_okceJ @ qk  H;±_  H;rSK'kuQawGud k =uKHawG @&wJ  htcg

wlnDaom avmu"Hw&m;awGygvm;&,fvd k @

cH,lxm;Ed kifr,fqd k&if?

tu,fIrif;&JŒtrSefpum;awGud k

vlvdrfvlnpfawGu vSnf  hpm;ajymif;vJjyD;rkom;tjzpf axmifacsmufqif npfwJ  htcg

rif;[m wnfjidrfpGmeJ @ em=um;Ed kifr,fqd k&if?

tu,fIrif;b0wckvkH;ay;jyD;

t&dyfw=unf  h=unf  heJ @ jznf  hqnf;cJ  h&wJ  h t&m&mud kzsufqD;cHvd kuf&jyD;wJ  haemufrSm

tifrwefrS ao;i,fwJ  h wefqmyvm t&m&meJ@jyefvnfwnfaqmufEd kifr,fqd k&if ?

tu,fIrif;Ed kifcJhor#awGtm;vk  H;[m

aºuGwvSnf  h =uufwckefyrm

wvSnf  hwcgwnf;eJ @ qk  H;&_  H;oGm;cJ  h&if?

jyD;awmh

Page 205: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 205/295

oef; 0if;vI  d if04

tpuae jyefpEd kifr,fqd k&if?

jyD;awmh wcgqd k;vSwJ  huH=urRmud k&,fvd k @

b,faomtcgrS nD;nLraebl;qd k&if ?

tu,fI

olrsm;wumawG vkyfjyD;oGm;=uvd k @tcsdeftawmf=umrS rif;tvSnf  ha&mufvmwJ  htcg

rif;wa,mufwnf;eJ @yJtm;eJ @rmefeJ @ ZG  JowW  d&S  d&S  d quf=udK;pm;Ed kifr,fqd k&if?

tJ  h'Dvd kyJ

rif;rSm pdwftiftm;uvG  Jvd k @ bmqd kbmrSr&S  dawmhwJ  htcgtJ  h'Dpdwftiftm;ud k cd kifrmpGmeJ @yJ

vufqkyfvufud kifxm;Ed kifr,fqd k&if?

tu,fIvlawGeJ @xdawG @qufqH ajymqkd&wJ  htcg

ud k,fusif  hoduQmud k apmif  hxdef;Edkifr,fqd k&if?

'grSr[kwfrif;{u&mZfawGeJ @ twlvrf;av#mufae&ayr,f  h

rmefrme aoG;rºuGbl;qd k&if ?

tu,fI&efolujzpfap rdwfaqGujzpfap

rif;uk  dodyfjyD; em=unf;atmif rvkyfEd kifap&if?

Page 206: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 206/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 205

tu,fI

vlwd kif;ud kwefzd k;xm; av;pm;&ayr,fhpG  Jvrf;r_ oHa,mZOfawG xm;raebl;qd k&if?

tu,fIwd kawmif;vSwJ  h rypfy,fEd kifwJ  h wrdepftwGif;rSm

t"dy` g,f&S  dvSwJ  h puUef @ajcmufq,ftjzpf

tok  H;csEd kifr,fqd k&if?

ighom;a& rif;[mt&m&m&S  dwJ  h t&m&mjzpfwJ  h

urB m=uD;ud k qkyfud kifvd k @t&m&m bmrqd k rif;pGrf;Ed kifjyDaygh?

tJ'Dawmhrif;[mvnf;a,mufusm;aumif;wa,mufaygh?

atmifqef;pk=unf

ÙÙÙ

Page 207: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 207/295

oef; 0if;vI  d if06

tcef; (9)tuG ufqif xyf rH zrf;qD;cH&rIa':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyfoufwrf;jynf  hcgeD;Y

2009 ckESpf/ arv 6 &ufae@wGif ppftpk  d;&.pDpOfay;r_jzif  h tar&duefEd kifiHom; *|ef0DvsH,ufawmonf a':atmif;qef;pk=unf.aetdrftcsKyfod k @wdwfwqdwf0ifa&mufEd kifcJ  honf? *|ef0DvsH,ufawm0ifa&mufcJ  hr_ud k t

a=umif;jyKI a':atmifqef;pk=unftm; tr_qifum Oya'csKd; azmufonf[k wzufowfpGyfpG  JI aetdrftus,fcsKyfpnf;urf;azmufzsufr_Oya'yk'fr (22) jzif  h w&m;qd kif&ef ppftpd k;&u a': atmifqef;pk=unfud karv 13 &ufae@wGif tif;pdefaxmifwGif;od k @ ajymif;a&$ŒcsKyfaESmifvd kufonf? arv 18 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfud k aetdrftus,fcsKyf pnf;urf;azmufzsufr_ yk'fr (22) jzif  h tif;pdefaxmifwGif;&S  d ajrmuf

yd kif;c±d kif txl;w&m;u ±H k;wifw&m;pG  JqdkcJ  h onf ? ,if;aemuf =o*kwfv11 &ufae@wGif tvkyf=urf;ESif  haxmif'%f (3) ESpf'%fcsrSwfcJ  honf? a': atmifqef;pk=unftm; jypf'%fcsrSwfonf  hae@Y ppftpd k;&. rw&m;

tr_qifum jyp f'%fcsr _ud kta=umif;jyKI vlxktk  HºuGr_w&yfay:ayguf vmrnfud k}udKwifod&S  dxm;onf  h tpkd;&onftpdk;&drfvGefum ppftm %m&SifAd kvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ trdef  @ jzif  hjypf'%fxuf0ufud k qd kif;iH  hxm; jyD;usefjypf'%f 18 vud k aetdrfwGifqufvufxdef;odrf;&ef ajymif;vJ trdef@csrSwfvdkufonf? Todk@ a': atmifqef;pk=unfonf vGwf&ufaphcgeD;Y ppftpdk;&. rw&m;tr_

a':pktm; aetdrfoufwrf;wd   k;ap&ef

N*dK[farTcJhaom ],ufawm}

Page 208: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 208/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 207

qifr_jzif  h aetdrftus,fcsKyf xyfrH wm;qD;cH&jyefonf?

jrefrmEd kifiHwGif w&m;Oya'pd k;rd k;a&;r&S  doma=umif  h vlxktzd k @ vGwfvyfcGif  hESif  h vH kjcHKcGif  hrsm; uif;rJ  haeonfrSm q,fpkESpfaygif; tawmf=umcJhjyD;jzpfonf? EdkifiHom;aygif;ajrmufrsm;pGmonf vGwfvyfcGif   h tcGif  hta&;rsm; ydwfyifcHcJ  h&um tusOf;axmifrsm;Y pHjref;ae&&Smonf? pifppf ,if;wd k @wGif rnfonf  h &mZ0wfr_ud kr# usL;vGefjcif;r&S  dygbJvsuf Oya'rJ  hzrf;qD;cH&um tusOf;uscH

aeol&rsm;jzpfonf? jrefrmEd kifiHwGif Ed kifiHom;rsm;. vGwfvyfr_ESif  h vH kjcHKr_ud k tumtuG,fay;aomOya'rsm; r&S  dIavm? yGif  hvif;pGmqdk&ygrl ppftpd k;& tkyfcsKyfaeaomumvrsm;wGif xd kOya'rsm; r&S  day?

1947 ckESpf tajccHOya'wGif vGwfvyfcGif  hESif  hvH kjcHKcGif  hud k tumtuG,fay;aomjyÏmef;csufud k vGwfvyfcGif  hta&;atmufwGif jyÏmef;xm;ayonf? tajccHOya'yk'fr 16 wGif “w&m;Oya't&r[kwfv#if rnf

onh  fEd kifiHom;r# rdrdvGwfvyfr_ud k ±kyfodrf;jcif;rcH&ap&” [k jyÏmef;umvGwfvyfr_eSif  hvH kjcHKr_twGuf tumtuG,fay;xm;onf? xd kenf; wlpGmyif 1974 ckESpf tajccHOya' yk'fr 159 wGifvnf; Ed kifiHom;wd kif;onfyk*~  dKvfqd kif&m vGwfvyfcGif  hESif  h vH kjcHKr_twGu ftmrcHcsuf&S  dap&rnf[lIjyÏmef;xm;ayonf? TjyÏmef;csuf&S  djcif;onf Ed kifiHom;rsm;. vGwfvyfr_ESif  hvH kjcHKr_ud k tumtuG,fay;&ef jyÏmef;csuf&S  donf[k qd kEd kif.?

txufwGifqd kcJ  honf  htwd kif; vlwd k @onf tpkta0;ESifhaexdkifae=uaoma=umif  h vlwOD;/ tzG  J @tpnf;wcktwGuf tumtuG,fjyKjyD; trsm;tusKd;/ trsm;.vGwfvyfr_ud k xdcd kufapaom Oya'onfum; w&m;r#waom Oya'rsKd;r[kwfay? Oya'onf vlt rsm;ud k tumtuG,fay;aom Oya'om jzpfoif  honf? vltrsm;ud kES  dyfuGyfaomOya'rjzpfapoifhyg?

jrefrmEd kifiHwGif ausmf=um;vSaom ta&;ay:pDrHr_ tufOya'onf1950 jynf  hESpf ygvDref'Drd kua&pDtpd k;&vufxufwGif jyÏmef;cJ  hjcif;jzpfonf? vGwfvyfa&;&ump ±_yfaxG;aeaom Ed kifiHa&;tajctae atmuf

Page 209: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 209/295

oef; 0if;vI  d if08

wGif Ed kifiHa&;ygwD}uD;wck. =oZmvGrf;rd k;r_jzif  h jyÏmef;cJ  honf[k ,lqEd kif

onf? zqyvtpd k;&vufxufjyÏmef;cJ  haom xd kta&;ay:pDrHr_ tufOya' (1950 jynf  hESpf) yg yk'fr 5 tm; jrefrmjynfoltrsm;pku tjrifuyfyk'fr[lI uifyGef;wyf=uonf? tm%m&ygwDtpd k;&ESif  h oabmxm;csif;uG  JvG  Jum twd kuftcHjyK=uaom Ed kifiHa&;v_yf&Sm;olrsm;tm; [ef @wm;zdES  dyfEd kifrnf  htcsufaygif;pH kud k xd kyk'fratmufwGif xnf  hoGif;jyÏmef;xm;ayonf? xd k @a=umif  h twd kuftcHrsm;taeESif  h Ed kifiHa&;v_yf&Sm;r_ vkyf

vd kufonfESif  h yk'fr 5 ESif  h ndawmhonf? xd k @a=umif  hvnf; xd kyk'frud k tjrifuyfyk'fr[k uifyGef;wyfac:qd k=ujcif;jzpfonf? xd kOya'ud k y,fzsufjyifqifaeqJ/ Ad kvfae0if;acgif;aqmifaom ppftm%m&Siftkyfpku ygvDref'Drd kua&pDtpd k;&ud kjzKwfcsum tm%modrf;yd kufvd kufaoma=umif  h xd kOya'ud k y,fzsuf&ef tcGif  htvrf;uif;rJ  hoGm;±H kru tm%modrf; awmfvSefa&;aumifpDtwGuf twd kuftcHEd kifiHa&;orm;rsm;ud k ES  dyfuGyf&ef t

aumif;qH k;Oya'jzpfcJhonf? xd k @a=umif  hvnf; awmfvSefa&;aumifpD ppftpd k;&onf 1947 ckESpftajccHOya'tm; y,fzsufcJ  haomfvnf; xd kta&;ay:pDrHr_tufOya'ud k ry,fzsufbJ ,ae@wd kif qufvufusif  hoH k;cJ  honf?

1974 tajccHOya'jyÏmef;jyD; wESpfcef @t=umwGif 1975 ckESpfEd kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;.ab;tEœ &m,frS umuG,f

[ef @wm;onf  hOya' (Ed kifiHawmfumuG,fonh  fOya') ud k jynfol @v$wfawmfrS jyÏmef;cJ  hjcif;jzpfonf? xd kOya'rSm ta&;ay:pDrHr_tufOya'xufyd kqd k;&Gm;aomOya'jzpfonf? rnfol @ud krqd k Ed kifiHawmfvH kjcHKa&;twGuftEœ &m,f&Sdonf[k oHo,&S  d±H kr#jzif  h TOya't& zrf ;qD;xdef;odrf;Ed kifcGif  h&S  dayonf? TOya't&rl ±H k;wifw&m;pG  Jqd k&efrvd kbJ pGyfpG  JcH&olwOD;tm; &ufaygif; 180 txd xdef;odrf;xm;Ed kifjyD; oufqd kif&mbkwftzG  J @.

cGif  hjyKcsufjzif  h trsm;qH k; 3 ESpftxd xdef;odrfxm;vsuf&S  donf? xd k @jyif1991 ckESpfwGif ppfpd k;&onf jyifqifcsufjzif  h Ed kifiHawmfvH kjcHKa&;Oya'ygzrf;qD;xdef;odrf;xm;Ed kifaomoufwrf;ud k 5 ESpfod k @ wd k;jr‡if  hxm;onf?

Page 210: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 210/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 209

ppfpd k;&onf 'DyJ,if;Ed kifiHa&;vkyf=uHcH&jyD;aemuf a':atmifqef;pk=unftm; vH kjcHKa&;t& aetdrfY acwœ aexd kifapcJ  hjcif;omjzpfonf[k xkwfjyef

cJ  hjyD;aemuf rsm;r=umrDrSmyif Ed kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;. ab;tEœ &m,frS umuG,f[ef @wm;onf  hOya'jzif  h aetdrftus,fcsKyfxdef;odrf;jcif;cHvd kuf&onf? a':atmifqef;pk=unfonf tqd kygOya'jzif  h(4) }udrfwd kifwd kif tus,fcsKyfjzif  h aetdrfwGif 10 ESpfausmf xdef;odrf;jcif;cHcJ  h&onf? xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unf. aetdrftus,fcsKyf ouf

wrf;ud k ppf tpk  d;&u wESpf xyfrHwd k;vd kufjyefonf? xd kOya'jzif  h aetd rftus,fcsKyfoufwrf;jynf  hcgeD;Yyif *|ef0DvsH,ufawm0ifa&mufr_ud k ta=umif;jyKI ppftpd k;&onftr_qifum a':atmifqef;pk=unftm; aetdrftus,fcsKyfoufwrf;ud k xyfrHcsrSwfcJ  honf?

aetdrftus,fcsKyf (18) v csrSwfcHjyD;aemuf 2009 pufwifbm4 &ufwGif a':atmifqef;pk=unftr_twGuf olr. a&SŒaersm;u &ef

ukefwd kif;w&m;±H k;od k @ t,lcHav#mufv$mud k wifoGif;cJ  h=uonf? t,lcHav#mufxm;r_Y a':atmifqef;pk=unfonf Oya'a=umif;t& tjypfr&S  da=umif; tcsuf (11) csufud k tcd kiftvH kazmfjyxm;jyD; 1988 ckESpfuwnf;u csKyfjidrf  f;oGm;cJ  hjyD;jzpfonf  h 1947 ckESpftajccHOya'ESif  h a': atmifqef;pk=unfud k xdef;odrf;xm;r_ud k ±kyfodrf;ay;&ef wifjyawmif;qd kxm;onf?

a':atmifqef;pk=unf.a&SŒae OD;=unf0if;u “uGif;vH k;u|wf v$wfud kv$wfay;&r,f? v$wfay;wJ  htcgusawmh b,ftwd kif;twmxdatmifjzpfoGm;vJqd kawmh ol @ud k 1989 ckESpfuwnf;u 6 ESpfeD;yg;xdef;odrf;1995 usrS jyefv$wfcJ  hw,f? tJ'Dtus,fcsKyfu eHygwfwpf/ aemufwpfcg2000 jynf  hESpfrSm &efukefblwm}uD;rSjzpfwJ  hwESpfeJ  @ 2 v tus,fcsKyf

vkyfvd kufwmu eHygwfESpf/ aemuf tck 2003 ckESpf'DyJ,if;upjyD; tckxdatmif tus,fcsKyfxdef;odrf;xm;wmu eHygwf3/ tJ'gawGtm;vH k;[mUnlawful Illegal Detention (Oya'rJ  hzrf;qD;r_) awGygyJ” [lI ajymqd kcJ  honf?

aetdrftus,fcsKyfoufwrf;twGif; a':atmifqef;pk=unfonf

Page 211: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 211/295

oef;0 if;vI  d if10

2009 ckESpf/ Edk0ifbmv (4) &ufaehwGif tar&duefjynfaxmifpkta&SŒtm&SES  Sif  h ypdzdwfa&;&mvufaxmuf Ed kifiHjcm;a&;&m0ef}uD; rpPwm

umhurfbJvfESif  h awG @qH kcJ  honf?xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unfonf pdrf;vJ  huefom{nf  h&dyfom

wGif usef;rma&;raumif;aom NLD acgif;aqmifrsm;jzpf=uonf  h tzG  J @csKyfOuUX OD;atmifa&$/ A[d ktvkyftr_aqmiftwGif;a&;rSL; OD;vGif/ A[d k tvkyftr_aqmiftzG  J @OD;vGef;wifwd k @ud k *g&0jyKawG @qH kaqG;aEG;cGif  h&&S  dcJ  honf?

awG @qH kcJ  hpOftwGif; a':atmifqef;pk=unfuNLD

A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @ud k wd k;csJŒzG  J @pnf;cGif  hjyK&ef arwœ m&yfcHcJ  h&m cGif  hjyKcsuf&&S  dcJ  hojzif  h tusKd;aqmifa&SŒaerSwqif  h 2010 Zefe0g&Dv 14 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzG  J @ud k wd k;csJŒjyefvnfzG  J @pnf;apcJ  honf? wd k;csJŒjyefvnfzG  J @pnf;cJ  haom A[d ktvkyftr_aqmifrsm;rSm -

(1) OD;atmifa&$ - OuUX

(2) OD;wifOD; - 'kOuUX(3) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(4) OD;vGif - twGif;a&;rSL;(5) OD;0if;wif - tzG  J @0if(6) OD;cifarmifaqG - tzG  J @0if(7) OD;oef;xGef; - tzG  J @0if(8) OD;pd k;jrif  h - tzG   J @0if(9) OD;vSaz - tzG  J @0if(10)OD;xGef;wif - tzG  J @0if(11)OD;nGef @a0 - tzG   J @0if(12)a'gufwmoef;jidrf; - tzG  J @0if

(13)OD;tkef;}udKif - tzG  J @0if(14)OD;0if;jrif  h - tzG   J @0if(15)OD;xGef;xGef;[def - tzG  J @0if(16)a'gufwm0if;Ed kif - tzG  J @0if

Page 212: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 212/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 211

(17)OD;Om%f0if; - tzG  J @0if(18)OD;[Homjrif  h - tzG   J @0if

(19)OD;odef;nGef @ - tzG   J @0if(20)a'gufwma':ar0if;jrifh - tzG  J @0if

ponfwd k @jzpfonf?xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unf.t,lcHwifoGif;r_ud k &efukefwd kif;

w&m;±H k;u y,fcscJ  honf  htwGuf jypfr_qd kif&m jyifqifr_av#mufvJcsufud kA[d kw&m;±H k;od k @ 2010 jynf  hESpf Zefe0g&Dv 18 &ufae@wGif xyfrHwifoGif;cJ  honf?

od k @aomf 2010 jynf  hESpf/ arv 10 &ufae@wGif etz jynfxJa&;0ef}uD;Ad kvfcsKyfarmifOD;u a':atmifqef;pk=unftm; vmrnf  h Ed k0ifbmvwGif jyefv$wfay;rnf[k ajym=um;cJ  h&m a':atmifqef;pk=unfu a&SŒae}uD;OD;Om%f0if;ESif  h aetdrfwGifawG @qH kpOf “'g rw&m;wJ  h ajymqd kcsufyg

yJ” [k jyefvnfwH k @jyefcJ  honf[kqd konf? OD;Om%f0if;u “ed k0ifbmrSma':pkud k v$wfay;r,fvd k @ jynfxJa&;0ef}uD;u ajym=um;wmeJ @ywfoufjyD;a':pku 'grw&m;wJ  hajym=um;csufyJwJ  h? bmvd k @vnf;qd kawmh ol @ud k tjypfcsxm;wJ  hjypfr_eJ @ ywfoufjyD;awmh Ek  difiHawmfw&m;±H k;csKyfu trdef @rcs

tzJ    G UcsKyf½k    H;ü vlxktm; rdef  YcGef;ajymMum;aepOf/

Page 213: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 213/295

oef;0 if;vI  d if12

&ao;bl;? rjyD;jywfao;bl;? rjyD;jywfciftwGif;rSm 'Dvd kajymwm[m w&m;±H k;&JŒvkyfief;ud k v$rf;rd k;pGufzuf&ma&mufygw,fvd k @ tJ'Dvd kajymygw,f?

jyD;awmh a':pkud k Ed k0ifbmvrSmv$wfay;r,fqd kwm Ed kifiHa&; jyufvH k;wpfckyJ? tpd k;&u wm0ef&S  dol0ef}uD;wa,mufuaejyD;awmh ajymvd kufwm[m [mojyufvH k;vd kjzpfaew,f? ol @vGwf&ufu Ed k0ifbmvrSm jynf  hrSmqd kwm tm;vH k;uodaewJ  hudpPrd k @ bmrS rxl;jcm;bl;? 'ghtjyif 'DEd k0ifbmv14 rSvGwfr,h  f a':atmifqef;pk=unf[m a&G;aumufyJ  G0ifEd kifw,f qd k

wmuvnf; a&G;aumufyG  Ju Ed k0ifbmv (7) &ufrSmusif;yjyD; jzpfaeawmh 'Dpum;rsKd;ajymwm[m tawmh  fud k&Dp&maumif;wJ  h Ed kifiHa&;jyufvH k;vd k jzpfygw,f” [lI ajym=um;oGm;onf?

tJeft,fvf'D\ txl;aMunmcsuf2010 jynf  hESpf/ rwfv 23 &ufae@wGif NLD tzG  J @csKyfonf txl;

a=unmcsuf trSwf 2§03§10 ud k xkwfjyefcJ  h&m a=unmcsuf tjynf  htpH krSm atmufygtwd kif;jzpfygonf?

Ed kifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESif  h zG  H @+zdK;a&;aumifpDonf 2010 jynf  hESpf/ rwfv 8 &ufae@wGif jynfaxmifpka&G;aumufyG  Jaumfr&SifOya'/Ed kifiHa&;ygwDrsm;rSwfyH kwifjcif; Oya'/ jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  J Oya'/ trsKd;om;v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'/ wd kif;a'o}uD;v$wfawmfod  k@r[kwf jynfe,fv$wfawmfa&G;aumufyGJOya'wdk@ud  k jyÏmef;vdkufonf?

txufygOya'rsm;ud k zwf±_avhvmoH k;oyf=unf  hv#if 'Drd kua&pDusih  fpOfrsm;/ vGwfvyfr_rsm;/ w&m;r#wr_rsm;/ r&S  da=umif;wd k @ud k txift&Sm; awG@jrifae&ygonf? t"duusaom om"utcsKdŒrSm

(1) jynfaxmifpka&G;aumufyG  Jaumfr&SifOya'. yk'fr(É)wGif “Ed kifiHa&;ygwDrsm;ud k Oya'ESif  htnD aqmif&Gufap&ef }uD;=uyfjcif;/ }uD;=uyfapjcif;ESif  h vrf ;n$efjcif;” [k aumfr&Siftm; wm0efESif  h vkyfyd kifcGif  hrsm; ay;tyfxm;ygonf? TonfrSm 'Drd kua&pDusif  hpOfESif  htnD vGwfvyfpGm pnf;

Page 214: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 214/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 213

±k  H;cGif  h/ zG  J @pnf;cGif  h/ pka0;cGif  hponf  hvkyfief;pOfrsm;wGif Ed kifiHa&;ygwDr sm;ud kaumfr&Sifu uef@owfcsKyfcs,fxm;jcif;jzpfygonf?

(2) Ed kifiHa&;ygwDrsm;rSwfyH kwifjcif;Oya'.yk'fr 4 (i) wGif ygwDwnfaqmufvd kolrsm;onf “axmif'%fuscHae&olrsm;r[kwfjcif;” [kowfrSwfxm;ygonf? TonfrSm Ed kifiHa&;ygwDwck. tcGif  hta&;ud kjief;qefjcif;jzpfovd k 'Drd kua&pDusif  hpOfud k csKd;azmufjcif;vnf;jzpfygonf?jynfaxmifpkorRwjrefrmEd kifiHawmf zG  J @pnf;yH ktajccHOya'. tcef; (10)

wGif “Ed kifiHa&;ygwDrsm;zGJ @pnf;jcif;” ESif  h “Ed kifiHa&;ygwDrsm; qufvuf&yfwnfcGif  hr&S  djcif;” jyÏmef;csufrsm;ESif  h uG  JvG  Jqef @usifaeygonf? zG  J @pnf;yH ktajccHOya'yk'fr 449 wGif TzG  J @pnf;yH ktajccHOya'onf Ed kifiHawmftwGif;&S  d Oya'tm;vH k;. tajccHOya'jzpfonf[k jyÏmef;xm;ygonf? xd k @a=umif  h Oya'w&yfud k jyÏmef ;&mwGif zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ESif  h qef @usifjyD;jyÏmef;xm;ygonf? xdk @tjyif aemufa=umif;jyef tm%moufa&muf

jcif;jzpfaeygonf? Oya'w&yf&yfonf jyÏmef;jyD;onf  hae@rSpI tm%moufa&mufae&rnfjzpfygonf? zG  J @pnf;yH ktajccHOya'yg pum;&yfrsm;teuft"dy`g,fzGifhqdka&;Oya'yk'fr -3(i) Y “Oya'w&yf&yfwGifaemufa=umif;jyefI tm%moufa&mufr_r&S  dap&” [kvnf;aumif;&Sif;vif;pGmjyÏmef;xm;ygonf? wzefjypf'%fuscHae&olud k aemufxyfjypf'%fay;ovd kvnf; jzpfaeygonf?

(3) Ed kifiHa&;ygwDrsm;rSwfyH kwifjcif;Oya'. yk'fr 10 Y ygwD0ifrsm;ud kpnf;±H k;&mwGif&S  d&rnf  h t&nftcsif;rsm;ud k owfrSwfjcif;/ yk'fr-23wGif“aumfr&Sifonf ygwDrsm;ud kwnfqJOya'/ enf;Oya'rsm;/ vkyfxH k;vkyfenf;rsm;/ trdef  ha=umfjimpm/ trdef @/ nGef=um;csufrsm;ESif  htnD aqmif&Gufap&ef }uD;=uyfEd kifonf? aumfr&SiftzG  J @cG  Jtqif  hqih  ftm; aumfr&Sifud k,f

pm; }uD;=uyf&ef wm0efay;tyfed kifonf” [k owfrSwfxm;jcif;/ yk'fr24 (c) wGif “ygwDwck. ygwDwGif;udpP&yfrsm;ESif  h pyfvsOf; I wOD;OD;uaumfr&Sifod  k@ wifjywd kif=um;vmygu aumfr&Sifonf pH kprf;ppfaq;Ivd ktyfv#if Ed kifiHawmf.tusKd;iSm xd kygwDrsm;vd kufemaqmif&Guf&rnf  h

Page 215: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 215/295

oef;0 if;vI  d if14

tcsufrsm;ud k tcsdefumvowfrSwfI n$ef=um;Ed kifonf” [k owfrSwfxm;jcif;wd k @onf ed kifiHa&;ygwDwck. vkyfyd kifcGif  hrsm;ud k aumfr&Sifu vGef

uJpGm 0ifa&mufpGufzufaejcif;jzpfygonf?(4) jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'. yk'fr 11 (C) wGif

“v$wfawmfud k,fpm;vS,ftjzpf a&G;aumufwifajr‡mufjcif;onf rJqEN&Sif jynfolvlxk. qENoabmxm;ud k rsufuG,fjyK&m a&mufygonf?(trsKd;om;v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'ESif  h wd kif;a'o}uD;v$wfawmf)

od k  hr[kwf jynfe,fv$wfawmfa&G;aumufyG  J Oya'wd k @wGif xd kenf;wljzpfygonf?(5) jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'. yk'fr 82 wGif “aumfr

&SiftzG  J @cG  J tqif  hqif  htygt0if a&G;aumufyG  JESif  houfqd kifonf  h wm0ef0wœ&m;rsm;ud  k xrf;aqmifaomyk*~  dKvfonf atmufygtcsufrsm;udkvd kufemaqmif&Guf&rnf” [k a,bk,som jyÏmef;xm;ygonf? rvd kuf

emygu rnfonf  hjypf'%fr# owfrSwfjyÏmef;xm;jcif;r&S  dyg? xd k @jyif yk'fr87 wGif “aumfr&SifESif  haumfr&SiftzG  J  h0ifrsm;/ rJ±H krSL;tygt0if rJ±H ktzG  J @0ifrsm;. vkyfaqmifcsufrsm;twGuf w&m;ra=umif;t&jzpfap/ jypfr_a=umif;t&jzpfap w&m;pG  Jjcif;rcHxd kufap&” [kvnf; jyÏmef;xm;ygonf?TonfrSm a&G;aumufyG  Jud k vGwfvyfjyD;w&m;r#wr_r&S  datmif/ tm%myd kifwd k @pdwf}udKufvkyfaqmifEd kifatmif tm%myd kifwd k @u a&G;cs,fcef @xm;rnf  hyk*~  dKvfrsm;tm; tumtuG,fay;ovd kjzpfaeygonf? (trsKd;om;v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'ESif  h wd kif;a'o}uD;v$wfawmfod k @r[kwf jynfe,fv$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'wd k@wGifvnf; xd kenf;wljzpfygonf?

(6) jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya'. yk'fr -91 (u) wGif“jynfol @v$wfawmfa&G;aumufyG  JOya' (Ed kifiHjidrf0yfydjym;r_ wnfaqmuf

a&;tzG  J @Oya'trSwf 14§89) ud k TOya'jzif  h ±kyfodrf;vd kufonf” ESif  hyk'fr -91 (c) wGif “TOya'jzif  h ±kyfodrf;vd kufonf” Oya't& usif;ycJ  haom ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  Jonf zG  J @pnf;yH ktajccH Oya'ESih  f vd kufavsmnDaxGr&S  dawmhonf  htwGuf ,if;a&G;aumufyG  J&v'f

Page 216: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 216/295

Page 217: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 217/295

oef;0 if;vI  d if16

12;30 em&Dcef @wGif jyefay;vdkufa=umif; a=unmvd kufygonf?22 -3-2010 ae@wGif usif;yaom A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @ t

pnf;ta0;qH k;jzwfcsuft&?A[dktvkyftr_aqmiftzGJ @

trsKd;om;'Drd kua&pDtzGJ @csKyf?

a':atmifqef;pk=unfuvnf; 2010 jynf  hESpf/ rwfv 29 &ufae@

wGif trsKd;om;'Drk  dua&pDtzG  J @csKyf A[d kaumfrwDtpnf;ta0;od k @ tcsuf(6) csufyg ‚if;.oabmxm;w&yfud k ay;yd k @vd kufonf? ay;yd k @cJ  haomoabmxm; (6) csufrSm -

(1) 2008 zG  J @pnf;yH ktajccHOya'ud k vH k;0vufrcHEd kif/ tzG  J @csKyf. a&$*H kwd kifa=unmcsufud k pG  Jud kif&rnf?

(2) w&m;r#wr_r&S    daom wzufowfa&;qGJxm;onf  h Oya't& 

rSwfyH kwifjcif;ud k vH k;0vufrcHEd kifyg? Oya'yg pnf;urf;csufrsm;rSm 'Drd kua&pDenf;rus?

(3) tzG  J @csKyfonf usr. ud k,fydkifypPnf;r[kwf/ rnfolwOD;wa,muf. ud k,fyd kifypPnf;vnf;r[kwf?

(4) tzG  JŒcsKyftwGif; vlarG;onf  htvkyf/ vlarG;onf[k ,lqEd kifonf  htvkyfrsm;ud k vH k;0r}udKuf/ vufrcH?

(5) jynfolvlxkud k ajym=um;vd konfrSm rdrdwwfEd kifoavmuf 'Drd kua&pD&&S  da&; }udK;yrf;r_ud k qufvufaqmif&GufoGm;rnf?

(6) tzG  J @csKyfzsufodrf;cH&v#if tzG  J @csKyfysufpD;onf[k r,lq/ ysufpD;jcif;r[kwf [lI jzpfonf?

 umh wf urfbJvf xyf rHawG UqHkcGifh& 2010 jynf  hESpf/ arv 10 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unftm;tar&duefjynfaxmifpk ta&SŒtm&SESif  hypdzdwfa&;&m vufaxmufEd kifiHjcm;a&;&m0ef}uD; umhwfurfbJvf onf xyfrHawG @qHkaqG;aEG;cGif  h&&S  dcJ  h

Page 218: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 218/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 217

onf? rpPwmurfbJvfu a':atmifqef;pk=unfESif  h  NLD A[d ktvkyftzG  J @

0ifrsm;tm; “ol @taeeJ @ vuf&S  d twkduftcHtiftm;pkjzpfonfh  NLD

onf rnfonf  hyH kpHjzif  h wnf &S  daeonfjzpfap/ rSwfyH kwifonfjzpfap/ rwifonfjzpfap/ w&m;0ifygwD jzpfonf

jzpfap/ rjzpfonfjzpfapNLD

ud k tar

rpöwmuumhwfurfbJvf

a':atmifqef;pkMunftm;awGUqk    HpOf/&duefjynfaxmifpkonf qufvuf tm;ay;axmufcHulnD yl;aygif;aqmif&GufoGm;rnf” [k ajym=um;oGm;onf?

twkta,mifa&G;aumuf yG  Jxd k @aemuf 2010 jynf  hESpf/ rwfv 29 &ufae@wGif NLD A[d k tvkyf

tr_aqmiftzG  J @u etzppftpd k;& xkwfjyefcJ  haom a&G;aumufyG  Jqd kif&mOya'rsm;onf qdwfacgif;ud kcsdwfI acG;om;a&mif;rnf  h'Drd kua&pD (0g)w&m;r#wr_vH k;0gr&S  dojzif  h Ed kifiHa&;ygwDtjzpf xyfrH rSwfyH kwifrnfr[kwfa=umif;NLD ud k,fpm;vS,f (113) OD;wd k @u uef @uGufolr&S  d qH k;jzwfvd kuf=uonf?

a':atmifqef;pk=unfonf 2010 jynf  hESpf/ Ed k0ifbm 13 &ufae@wGifaetdrftus,fcsKyfoufwrf;aphawmhrnfjzpfaoma=umif  h etz ppftpd k;&onf a&G;aumufyG  Jud k olr rvGwfrD wywftvd k Ed k0ifbmv 7 &ufae@wGifusif;y&ef wufokwf±d kufpDpOfvd kufawmhonf? aetdrftus,fcsKyfuscHae&onf  h a':atmifqef;pk=unfonf jrefrmjynfolvlxktm; a&SŒae OD;Om%f0if;rSwqif  h“rJqEN&Sifrsm;taejzif  h rJay;cGif  h&S  dovd k/ rJray;bJ

aeEd kifcGif  h&S  donf” [lI rSm=um;vd kufavonf?

ÙÙÙ

Page 219: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 219/295

oef;0 if;vI  d if18

tcef; (10)a':atmifqef;pkMunf vGwfjyD

a':tmifqef;pk=unfonf 2010 jynf  hESpf/ Ed k0ifbmv 13 &ufae@us,fcsKyfuscH&aom a':cifcif0if;ESif  h r0if;rr (c) ri,fwd k @vnf; jyefnae 5;15 em&DwGif aetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvmcJ  honf? a':atmifqef;pk=unfESif  htwl a':atmifqef;pk=unfaetdrfY tvnfvGwfajrmufcJ  h=uonf?

jynfxJa&;0ef}uD;Xme jrefrmEd kifiH&JwyfzG  J @/ &J csKyfAd kvfrSL;csKyfcif&DonfEd k0ifbmv 13 &uf nae 5 em&DwGif A[ef;+rdKŒe,f a&$awmif=um; (1)&yfuGuf/ wuUod kvf&dyfomvrf;/ jcHtrSwf(54§56) &S  d a':atmifqef;pk=unf. aetdrfod k @oGm;a&mufI a':atmifqef;pk=unftm; av#mhayghajymif;vJvd kufaom jypf'%fumvjynf  honf  h 2010 jynf  hESpf/ Ek  d0ifbm13 &ufae@wGif jypf'%ftm;vH k;ud k vGwfjidrf;csrf;omcGif  hjyKvd kufa=umif;

jynfxJa&;0ef}uD;Xme.trdef @ud k &Sif;vif;zwf=um;onf?,if;aemuf jrefrmEd kifiH&JwyfzG  J  @ &JcsKyfAd kvfrSL;csKyfcif&Donf &efukef

ajrmufyd kif;c±d kif w&m;±H k;u jypfr_qd kif&mtr_}uD;trSwf 47§2009 jzif  hEd kifiHawmftm; aESmif  h,SufzsufqD;olrsm;. ab;tEœ &m,frS umuG,fapmif  ha&Smufonf  hOya'yk'fr 22 t& rw&m;tjypfay;jcif;cH&aom ac: 

cifcif0if; (b) OD;wiftkef;ESif  h r0if;rr (c) ri,fav; (b) OD;Om%fvif;wd k @ESpfOD;tm;vnf; qd kif;iH  hxm;onf  h av#mhayghajymif;vJvd kufaom jypf'%fumvjynf  honf  h 2010 jynf  hESpf/ Ed k0ifbmv 13 &ufwGif jypf'%ftm;vH k;ud k vGwfjidrf;csrf;omcGif  h jyKvd kufonh  ftrdef @ud k zwf=um;onf?,if;od k @ &Sif;vif;zwf=um;&mwGif jrefrmEd kifiH&JwyfzG  J @ &JcsKyfAd kvfrSL;csKyfcif&DESif  htwl &efukefwd kif;a'o}uD; &JwyfzG  J @&JcsKyf}uD;atmif'd kif;/ owif;wyfzG  J @

'kwd,owif;wyfzGJ  @rSL; &JrSL;}uD;0if;EdkifxGef;/ wd kif;w&m;ol}uD; OD;jrif  hatmif/ wd kif;Oya't&m&S  dOD;atmifoef;jrif  hESif  h wm0ef&S  dolrsm; vd kufygvmcJ  h=uonf?

vGwfjidrf;csrf;omcGif  htrdef @rsm;ud k zwf=um;jyD;aemuf &JcsKyf Ad kvfrSL;

Page 220: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 220/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 219

csKyfcif&Donf a':atmifqef;pk=unftm; usef;usef;rmrmawG @& ojzif  h0rf;omyga=umif;/ rdrdwd k @. t"duvkyfief;wm0efrSm w&m;Oya' pd k;rd k;a&;

ESif  h &yf&Gmat;csrf;om,ma&;jzpfyga=umif;/ Ed kifiHawmf. a&SŒc&D;wGif at;at;csrf;csrf;/ wnfwnfjidrfjidrf&Sdapvd ka=umif;/ a':atmifqef;pk=unftm;ajym=um;&m a':atmifqef;pk=unfu AdkvfrSL;csKyfcif&D. rsufESmud kaphaph=unf  hI tjyHK;jzif  h wk  H @jyefcJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufvmonfud k }udKwifapmif  hqd kif;

ae=uaomvlxk}uD;u uef @owf{&d,mud k oufqd kif&mrS z,f&Sm;ay;tjyD;wGif uef @owf{&d,mxdyfrS jcH0od k @ tajym;tv$m;oGm;a&mufuma':atmifqef;pk=unfusef;rmygap[k tm;ay;atmf[pfqkawmif;cJ  h=uonfudk awG@&ayonf? a':atmifqef;pk=unfonf aetdrfjcH0od k @xGufI vlxktm; E_wfcGef;qufpum; ajym=um;cJ  honf? od k @aomftoHcsJŒpufrsm;wyfqifxm;jcif;r&Sdaoma=umif    h apmif  h}udKae&aom

vlxkonf toHud kaumif;pGmr=um;Ed kifaoma=umif  h a':atmifqef;pk=unfu eufjzef 12 em&DwGif a&$*H kwd kifvrf;&S  d tzG  J @csKyf±H k;Y vlxk}uD;ud krdef @cGef;ajymp&m&S  donf[lI rSm=um;cJ  honf? ,if;aemuf aetdrftwGif;Y

 NLD tzG  J @csKyfacgif;aqmifrsm;ESih  f awG @qH kaqG;aEG;cJ  honf?xd k @aemuf Ek  d0ifbmv 14 &ufae@wGif trSwf 97§c/ taemufa&$*H k

wd kifvrf;/ A[ef;+rdKŒe,f&S  d trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf±H k;a&SŒY ae@v,f12 em&DwGif vlxky&dowf 1 odef;ausmfud k rdef @cGef;ajym=um;&mwGif

“jynfolawGrygbJeJ @ bmudpPrS ratmifjrifbl;/ bmrSvkyfvd k @r&bl;?usrwd k @ tvkyfud kvkyf=u&r,f? usrwd k @u uH ²²² uHvd k @ajymw,f? usrwd k  htvkyfud kvkyf=u&r,f  hwm0efawGud k ra=umufbl;? wm0efrausrSmud kbJa=umufygw,f? usr jynfolawGud k arwœ m&yfcHyg&ap? usrwd k @eJ @ quf

qHwJ  htcgrSm yGif  hyGif  hvif;vif; owœ   d&S  d&S  d ajymqd kqufqH=uyg? 'g[m 'Drd kua&pDtajccHygyJ? vGwfvyfpGmajymqd kyd kifcGif  h/ vGwfvyfpGmajymqd kyd kifcGif  hqd kwm vGwfvyfpGmqJqd kyd kifcGif  heJ @rwlbl;? usr jynfolawGud k arwœ m&yfcHcsifwmuawmh apmapmu usrajymovd kygyJ/ ud k,f  hpdwfxJrSm&S  dwmawG

Page 221: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 221/295

oef;0 if;vI  d if20

ud k u srwd k @ud ktoday;yg? pma&;jyD;awmhyd k @vd k @vnf;&ygw,f? pmw  d kufud kpdwfrcs&&if 'DrSmyJ vmay;yg? jynfolawGpdwfxJrSm bm&S  dovJqd kwm

usr odcsifw,f?tvkyfpvkyfwJ  hcgrSm 0D&d,xkwf&r,f/ tvkyftv,fyd kif; a&mufwJ  h

tcgrSm 0D&d, xkwf&r,f/ tvkyfaemufqH k;yd kif;a&mufcgeD;rSm 0D&d, xkwf&r,f? tvkyfqd kwm +yD;w,f&,fvd k @ r&S  dbl;? tvkyfwckjyD;vnf; aemuftvkyfu ay:vmrSmyJ? avmu}uD;rSm auseyfp&m/ auseyfp&mtcsdef

awGqd kwm b,fawmhrSr&S  dbl;? 'gayr,f  h r}udK;pm;yJeJ @ r&bl;? usrtaeeJ @awmh usruawmh vkyfay;r,fvd k @ usr rajymEd kifbl;? jynfol&JŒ ,H k=unfr_&S  d&if/ jynfol&JŒtm;ud k;r_&S  d&if/ jynfol&JŒaxmufcHr_&S  dvd k @&S  d&if usrwd k @vkyftm;awG trsm;}uD;wufvmr,f? usrwa,mufxJ vkyfvd k @r&bl;?usrwa,mufxJvJ rvkyfcsifbl;? wa,mufxJvkyfw,fqd kwm 'Drk  dua&pDr[kwfbl;? usrwd k @ bmyJvkyfzd k @qH k;jzwf/ qH k;jzwf jynfolud k today;

yghr,f?usr trsKd;om;&if=um;apha&;twGuf qufvufvkyfoGm;yghr,f?

&if=um;apha&;twGuf jynfolawGtenf;qH k; emr,f  henf;eJ  @ vkyfoGm;r,f/ vH k;vH k;rembl;vd k @vnf; usr rajymEd kifbl;? onf;cHaewm =umjyDqd kwm r[kwfwJh[mawGud k onf;cHaewmvm;? onf; cHoif  hwmawGud konf;cHaewmvm;/ trSm;eJ @trSefud k cG  Jjcm;jyD;awmh od&r,f? trSefbufuae &yfwnf&JwJhowœ   d&S  d&r,f? azazajymcJ  hwJ  hpum;wcGef;&S  dygw,f?ol @vdyfjym&JŒcH k±H k;a&SŒrSm olrm;rm;rwf&yfjyD;awmh tppfcH&Jw,fwJ  h? usr&JŒ vdyfjymcH k±H k;a&SŒrSmvnf; ae@wd kif;rwfwyf&yf&Jygw,f? jynfolawGvJ'Dvd kyJ ud k,f  h&JŒvdyfjymcH k±H k;a&SŒrSm ae@wd kif;rwfwyf&yfjyD;awmh rm;rm;rwfrwf tppfcH&J=uyg?

usr,H k=unfwm[m vl @tcGifhta&;ud k,H k=unfw,f/ w&m;Oya'pd k;rk  d;a&;ud k ,H k=unfw,f/ tJ'gawGtwGuf usrwd k @ tjrJwrf; vkyfaqmifoGm;&r,f/ yk*~  dKvfa&;t& b,fol @ud krkef;vd k @/ b,f0ghud krkef;vd k @qd kjyD;awmhvkyfaewmr[kwfbl;?

Page 222: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 222/295

Page 223: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 223/295

oef;0 if;vI  d if22

tcef; (11)vG wfajrmufjyD;umv Ed  kifiHa&;aqmif&G ufcsuf rsm;a':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyfrS vGwfajrmufvm

jyD;aemuf 2010 jynf  hESpf/ Ed k0ifbm 14 &uf naeyd kif;wGif bDbDpD jrefrmyd kif; oD;oef @qufoG,far;jref;r_ud k TuJ  hod k  @ ajz=um;oGm;cJ  honf?

“usr tjrJajymcJ  hygw,f/ ar#mfvif  hcsufqd kwm tvkyfeJ @wG  JrS ar#mfvif  hcsufvd k @ ac:vd k @&r,f/ tvkyfeJ @ wG  Jrxm;wJ  har#mfvif  hcsufuawmh pdwf

ul;,OftdyfrufawGyJ/ usrtaeeJ @uawmh 'Dar#mfvif  hcsufawGud k tvkyfjzpfatmif vkyf&rSmjzpfygw,f/ usrwd k @uvnf; tvkyfvkyf&r,f/ 'Dar#mfvif  hcsufawG taumiftxnfazmfzd k @twGuf jynfolvlxkud k,fwd kifuyg0ifjyD;vkyf&r,fqd kwm em;vnfatmif usrwwfEd kifor# jynfolvlxkud k ajymcsifygw,f/ jynfol @tiftm;ud k usrwd k @tm;ud k;w,f/ jynfolawGuvnf; usrwd k @ud k tm;ud kw,fqd k&if wzufeJ @wzuf tm;ay;&r,f/

tm;jznh  fay;&r,f/ ,H k=unfpdwfcsr_wnfaqmufoGm;&r,f/ tJ'Dvd k vkyfoGm;&if &r,fvd k  @ usr,H k=unfygw,f?

ppfpd k;&[m 22 ESpfruvd k @ ES pf220 yJjzpfjzpf jynfolvlxk&JŒ ,H k=unfr_ud k r&,lEd kifvd k @&S  d&if a&&SnfrSm bmrSratmifjrifEd kifbl;vd k @ ,H k=unfw,f/jynfolvlxk&JŒ,H k=unfr_eJ @ ppfrSefwJ  hapwemtiftm;yg&r,f/ tJ'grygvd k @

uawmh b,ft&mud krS a&&Snfwnfaxmifvd k @&rSmr[kwfbl;? NLD &JŒ &yfwnfyd kifcGif  hr&S  dawmhbl;qd kwm usrwd k @ 'DtcsdefrSm ajymvd k  hr&ygbl;/ tJ'gu wyd kif;yg/ aemufwyd kif;u usrwd k @&JŒ t"duvkyfief;[m

 NLD &Sifoef tm;oefa&;twGufr[kwfbl;/ jynfolvlxk&Sifoefa&; twGuf usrwd k @tjrJqufvkyfaerSmyJ”

ukvr*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf befuDrGef;uvnf; a':atmif

qef;pk=unf jyefvnfvGwfvmr_ud k }udKqd ka=umif;ESif  h usefEd kifiHa&; tusOf;om;rsm;tm;vH k;ud k jyefv$wfay;&ef ppftpk  d;&xH awmif;qd kcJ  honf?

tar&dueforRw bm;&uftdkbm;rm;u a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufvmr_ud k 0rf;ajrmuf0rf;omjzpf&a=umif;ESif  h a':atmifqef;

Page 224: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 224/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 223

pk=un  fonf ol.ol&Jaumif;[kajymjyD; vGwfoif  hwm=umvSjyD[kqd konf?jAdwdo#0ef}uD;csKyfa';Apfuifr&Gef;uvnf; a':atmifqef;pk=unf

onf 'Drd kua&pD/ vl @tcGif  hta&;ESih  f vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqd kcGif  hrsm;ud k ,H k=unfol/ wurB mvH k;. vlom;tm;vH k; tm;ustwk,lp&myk*~  dKvf[k ‚if;ud k,fwd kif w,fvDzkef;jzih  f 0rf;ajrmuf0rf;omajym=um;oGm;onf?

ygupPwef0ef}uD;csKyf ,lqGwf&mu*DvmeD/ xd kif0rforRw r&ifusKd;/tmqD,HOuUX pl&ifypfpk0rf/ Oa&myaumfr&SifOuUX [k  daq;ref0,fbm±d kpd k/

The Elders tzG  JŒOuUX bkef; awmf}uD;'ufprGefwl;wl;/ tdEN  d,Ed kifiHjcm;a&;0ef}uD; tufpftrfu&pf&Sem;/ =opa=w;vs0ef}uD;csKyf Julis Gilland tar&duefEd kifiHjcm;a&;0ef}uD; [Dvm&Duvifwef/ wdAufbkef;awmf}uD; 'vd kif;vm;rm;/ jypfopforRwuawmf umvmb±leDqmud kZDESif  h Ed kifiHaygif; 155Ed kifiHrS ygvDreftrwftzG  JŒ (IPU) wd k @uvnf; a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufvmr_twGuf 0rf;ompum;rsm; toD;oD;ajym=um;cJ  h=uonf?

a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufvmr_udk wk  dif;&if;om;acgif;aqmifrsm;uvnf; 0rf;ajrmuf0rf;om}udKqdkcJ  h=uonf? wd k;wufaomAk'<bmom u&iftrsKd;om;wyfawmf (DKBA) wyfr[m (5) wyfrSL;Ad kvfrSL;csKyf apmvm;bG,f (Ad kvfE_wfcrf;ar$;) u a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufvmr_ESif  hywfoufI -

“a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufvmwmud k 0rf;ajrmuf0rf;om}udKqd kvufcHygw,f/ a':pktaejzif  h 'D rk  dua&pD&&S  da&;twGuf jynfolvlxk/wk  dif;&if;om;vlrsKd;rsm;/ vufeufud kiftzG  J @tpnf;rsm;tay:wGif Ek  difiHa&;enf;vrf;jzif  h trsKd;om;&if=um;apha&;/ jidrf;csrf;pGmajz&Sif;Ed kifa&;twGufrSefuefaom ,H k=unfcsuf csrSwfvkyfaqmifEd kifvdrh  frnf[k 'DaubDattzG  J @tpnf;taeeJ @ ,H k=unfa=umif; axmufcHygw,f” [lI ajymcJ  honf?

ppftpdk;&tm; vufeufud kifawmfvSefaeaom u&ifeDtrsKd;om;wd k;wufa&;ygwD (KNPP) . OuUX cl;xJbl;zJuvnf; -

“a':atmifqef;pk=unf[m axmif'%ftESpfESpftvv uscHcJ  h&wJ  h'Drd kua&pDacgif;aqmifwOD;jzpfygw,f/ 'ga=umif  hrd k @vd k @ olvGwfajrmufvm

Page 225: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 225/295

oef;0 if;vI  d if24

wmu  d k v_  dufvS  J}udKqd kygw,f/ a':atmifqef;pk=unf[m 'Drk  dua&p  Dacgif;aqmifwOD;vnf;jzpfw,f/ wurB mvH k;uvnf; av;pm;wJhyk*~dKvfjzpf

w,f/ vGwfvmjyDqd kawmh ArmjynfrSm 'Drd kua&pD&atmif ol wenf;wzH keJ  @ }udK;pm;ay;r,fvd k  @ ar#mfvif  hygw,f? wk  dif;&if;om;awGtay:rSmvnf; olu yH krSefqufqHr_&S  dygw,f? ol @taeeJ @ ppfrSefwJ  h zuf'&,f jynfaxmifpkud kvnf; wnfaqmufzd k  @ yd kif;jzwfcH,lxm;oljzpfygw,f? tm;vnf;ay;w,f? vkyfaqmifvdrf  hr,fvd k @vnf; ar#mfvif  hygw,f?” [lI

ajym=um;oGm;onf?u&iftrsKd;om;tpnf;t±H k; (KNU) . 'kOuUX z'd ka';Apfomuayguvnf;-

“ a':pktaeeJ  @ jyefjyD;awmh Ed kifiHa&;v_yf&Sm;r_rSm csufcsif;ryg0ifbJjyefoH k;oyfzd k @ vd kvdrf  hr,fvd k @xifygw,f/ bmvd k @vJqd kawmh ESpf&Snfvrsm;tcsKyfcHcJ  h&wJ  htcgrSm pdwfa&m/ vla&m yifyrf;cJ  hwJ  h'%fawG&S  dygw,f? tJ'D

'%fawGuaejyD; jyefjyD;awmh aumif;vmatmif jyefjyD;awmh em;oif  hw,fvd  k@ xifygw,f? tcka&G;aumufyG    JjyD;jyD/ tajymif;tvJuawmhtjyifyef;tm;jzif  hawmh t&yfom;tpd k;&yH kpHrsKd;jzpfayr,fvd k @ wu,f  h tESpfom&uawmh zdES  dyfwJ  hppftpd k;& qufvufwnf&S  daerSmjzpfygw,f?tJ'Dvk  d vlxkqENud kvnf; *±krpd kuf/ Ed kifiHwumoabmxm;ud kvnf; tav;rxm;/ tJ  h'Dvd k tpd k;&atmufrSm a&SŒud k b,fvd kEd kifiHa&;v_yf&Sm;& r,f/ 'Drd kua&pDa&;/ jynfaxmifpkta&;twGuf b,fvd kv_yf&Sm;&r,fqd kwm jyefjyD;awmhtcsdef,loH k;oyfzd k @vd kw,f? tem;,lzd k @vnf; vd kw,fvd k  @ jrifygw,f” [lI ajym=um;cJ  honf?

rGefjynfopfygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL; Ed kif[Homuvnf; -“yxrOD;qH k; a':atmifqef;pk=unfvGwfvmwJ  htwGuf usaemfwd k @

0rf;omw,f/ }udKqd kw,f/ 'kwd,taeeJ @ ol&JŒ&yfwnfcsuf trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;ud k aZmif;ay;jyD;awmh/ t"duxm;jyD;awmh vkyfaqmifcsifw,fqd kwJ  hudpPtay:rSm usaemfwd k @taeeJ @ odyfud k0rf;omtm;& jzpfrdygw,f” [lI ajym=um;oGm;onf?

Page 226: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 226/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 225

&Srf;jynfwyfrawmf (awmifyd kif;). ajyma&;qd kcGif  h&S  dol pk  dif;avmif0fpd kif;uvnf; -

“usaemfwd k @Ed kifiH&JŒrajyvnfao;wJ  h Ed kifiHa&;jy\emrsm;ud k vnf;aumif;/ trsm;awmif  hwaewJ  h'Drd kua&pDa&;/ aemufjyD; wd kif;&if;om;rsm;&JŒ wef;wltcGif  ha&; ponf  hta&;rsm;ud k olru usaemfwd k @ vuf&S  dacgif;aqmifrsm;eJ @}udK;yrf;jyD; ajz&Sif;ay;oGm;Ed kifr,fvd k  @ usaemfwd k @ar#mfvif  hygw,f? 'Dtrsm;awmif;qd kaewJ  h oH k;yGif  h qd kifaqG;aEG;yG  Jjzpfajrmufa&; t

wGuf olr&JŒtcef;u¾u ta&;}uD;ygw,f? olr&JŒpGrf;&nfeJ @ owœ   dawGud kvnf; usaemfwd k @av;pm;ygw,f? ol&JŒOD;aqmifr_eJ  @ nd  ‡E_  dif;tajz&Sma&;awGrSm usaemfwd k @wd kif;&if;om;acgif;aqmifrsm;tm;vH k;u vufwG  JjyD;aqmif&Gufyg0ifzd k @&S  dw,fqd kwm ajym=um;vd kygw,f” [lI ajym=um;oGm;onf?

ucsifEd kifiHa&;orm;}uD;a'gufwmwl;*smuvnf; -

“a':atmifqef;pk=unfud k trsKd;om;acgif;aqmifwOD;taeeJ @ wd kif;jynfjy\emawGud k ajz&Sif;wmud k vd kvm;ygw,f/ a':pkvGwfajrmufvmjyD;aemufyd kif; nd  ‡E_  dif;aqG;aEG;a&;ud k Ed kifiHa&;ygwDrsm;eJ @a&m/ vuf&S  dtpk  d;& taeeJ @a&m/ jynfolxJu wm0ef&S  dwJ  hyk*~  dKvfrsm;tm;vH k;eJ @a&m nDtpfud kpdwf"mwfeJ @ jynfaxmifpkom;pdwf"mwfeJ @vkyfud kifaqmif&GufEd kifr,fqd k&iftajzwck&&S  dvdrf  hr,f usaemfwd k @ar#mfvif  hygw,f/ 'ga=umif  hrd k @vd k @ ygwD wck&JŒtaetxm;rsKd;xuf jynfaxmifpkwckvH k;qd kif&m/ Ed kifiHvH k;qd kif&m taeeJ @ vkyfud kifaqmif&GufEd kifr,fqd k&if yd kjyD;awmhxda&muf atmifjrifEd kifr,fvd k  @ usaemfjrifygw,f” [lI ajym=um;oGm;onf?

a':atmifqef;pk=unf Ed k0ifbmv 19 &ufae@wGif 2010 jynf  hESpfa&G;aumufyG  JwGif yg0if,SOf+ydKifta&G;cHcJ  hI ±_  H;edrf  hcJ  h=uaom woD;yk*~v

ud k,fpm;vS,f 12 OD;ud kvnf; oD;jcm;awG @qH kI wk  dif;jynfaumif;usKd; twGuf yl;aygif;aqmif&Gufa&;udpP&yfrsm;ud k aqG;aEG;cJ  honf?jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmifa':atmifqef;pk=unfonf 10 ESpf

wmr# uG  JuGmae&aom om;i,fuifrftJ&pfac: ud kxdefvif;ud k Ed k0ifbm

Page 227: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 227/295

oef;0 if;vI  d if26

v 23 &ufae@wGif jyefvnfawG@qHkcGif  h&cJ  honf?jAdwdefEd kifiHY aexd kifvsuf&S  daom uifrfonf rdcifaetdrftus,f

csKyfrS vGwfajrmufEk  difonf[k,lqjyD; Ed k0ifbmvqef;uwnf;u xd kif;Ed kifiH/ befaumuf&S  d jrefrmoH±H k;wGif jynf0ifcGif  hADZmav#mufxm;cJ  h&m 3ywft=um Ed k0ifbmv 22 &ufae@wGif ADZm&&S  d&S  djcif; rdcifxH vma&mufvnfywfcJ  hjcif;jzpfonf? a':atmifqef;pk=unf.om;}uD; tvufZENm;ac: ud kjrif  hqef;atmifonf tar&duefjynfaxmifpkY aexd kifvsuf&S  donf?

2010 jynh  fESpf/ 'DZifbmv 28 &ufae@wGif &efukefwd kif; A[ef;+rdKŒe,f/ a&$*H kwd kifvrf;&S  d trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf±H k;Y a':atmifqef;pk=unfonf vli,frsm;ESif  hawG @qHkum =o0g'pum;ajym=um;jyD;aemuf vli,fuGef,ufwckud k zG  J @pnf;vd kufonf? jynfolvlxk. ynma&;/ pD;yGm;a&;/ usef;rma&;/ vlr_a&;udpPrsm; us,fus,fjyef @jyef @ uspfuspfvpfvpfaqG;aEG;vkyfaqmifEd kifa&;ESif  h NLD .aqG;aEG;vkyfaqmifr_wd kif;Y vli,f

rsm;od&S  dyg0ifaqmif&GufEd kifa&;twGuf vli,fuGef,uf zG  J @pnf;cJ  hjcif; jzpfonf[k qd konf?

vli,frsm;ESif  h awG @qH k&mY a':atmifqef;pk=unfu -“'DEk  difiHrSmvkyf&r,f  h vlr_a&;/ Ed kifiHa&;udpPawG[m tm;vH k;eJ @ ouf

qd kifaew,fqd kwmud k usrwd k @em;vnfzd k @vd kygw,f/ tJ'ga=umif  h 'Dvd k aqG;aEG;yG  Jvkyfwmyg/ t"dutm;jzif  h usrwd k @&JŒtajctaeawG/ usr&JŒ tawG;tac:awGud k ajymjyzd k @r[kwfygbl;/ usrwd k @vli,fawG&JŒ pdwfxJrSm bm&S  dw,f/ b,fvd kenf;awGeJ @ usrwd k @Ed kifiH wd k;wufatmifvkyfEd kifr,fvd k @ vli,fawGu xifovJ/ usrwd k @Ed kifiHtwGuf tm;enf;csufawG[m bmawGvJ/ 'Dtm;enf;csufawGud k b,fvd kusrwd k @u jyKjyifEd kifrvJqd kwJ  h vli,fawG&JŒ tawG;tjrifawGud k usrwd k @odcsifvd k @yg?

usr Ed k0ifbmv 13 &ufae@tus,fcsKyfu xGufvmwJ  htcsdefupjyD;jynfolawG&JŒtoHud k usr=um;csifw,fqd kjyD; ajymcJ  hygw,f/ tJ'DxGufvmwJ  hae@uyJ usrowdxm;rdwmuawmh usrwd k @&JŒv_yf&Sm;r_xJrSmaxmufcHaewJ  h yk*~  dKvftrsm;pk[m awmfawmfi,fwJ  h vli,fawGjzpfyg

Page 228: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 228/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 227

w,f/ tJ'gud k usrtifrwefrS oabmusygw,f/ 'Dvd kvli,fawG&   JŒ tiftm;&S  drSomv#if usrwd k @&JŒtem*wftwGuf usrwd k  @ vH kjcHKr_&Ed kifrSmyg?

vli,fawG[m wu,fyJ 'Dwd kif;jynf&JŒ Ed kifiHa&;jzpfpOf/ vlr_a&;jzpfpOfawGrSm pdwfyg0ifpm;w,f? 'Dwk  dif;jynfud k ajymif;vJzd k @[m vli,fawGurdrdwd k @&JŒwm0efjzpfw,fqd kwJ  h tpG  J&S  djyDqd k&if usrwd k @wk  dif;jynftwGuf pdwfcs&ygjyD/ 'Dvd ktajctaer&S  d&ifawmh reufjzef 'Drd kua&pD&vd k @&S  d&ifawmifrSpdwfcs&OD;rSmr[kwfygbl;/ tem*wfud kxdef;odrf;oGm;&rSmu vli,fawG&JŒwm0efjzpfygw,f? tJ'ga=umif  h vli,fawGtaeeJ  h 'Dwm0efud k b,fvd kjrifovJ/ 'Dwm0efud k b,fvd kxrf;aqmifr,fvd k  @ pdwful;xm;ovJqd kwmusrwd k @odzd k @trsm;}uD;vd kygw,f/ 'Dawmh usrwd k @ twlwlvufwG  JjyD; vkyfvd k @&r,f/ usrwd k @taeeJ @ yH  hyd k;oif  hwJ  hae&mu yH  hyd k;ay;vd k @&rSmjzpfygw,f?”[lI ajym=um;oGm;onf?

2011 ckESpf/ Zefe0g&Dv 1 &ufae@wGif jynfolvlxk}uD;tm; trsKd;

om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf taxGaxGtwGif;a&;rSL; a':atmifqef;pk=unfu ESpfopful;E_wfcGef;qufo0%fv$may;yd k @cJ  honf? E_wfcGef;quf o0%fv$mY -

“ESpfa[mif;vGefajrmufeSpfopfa&mufcsdefwGif usr. Ed kifiHa&;b0

Page 229: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 229/295

Page 230: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 230/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 229

a':atmifqef;pk=unfwufa&mufI trSmpum;ajym=um;cJ  h&m -“(64) ESpfajrmuf jynfaxmifpkae@rSm tm;vH k;[m yd kjyD;nDnGwfzd k @eJ @

wOD;tay:wOD;em;vnfr_&S  djyD; pnf;vH k;r_&S  d=uzd k  @ tcktcsdefrSm ta&;t}uD;qH k;yJvd k @ usrxifygw,f? usrwd k @Ed kifiH[m wu,f  hjynfaxmifpk ppfppfjzpfzd k  h vlwd kif;rSmwm0ef&S  dygw,f? 'gha=umif  h 'kwd,yifvH knDvmcH rvG  JraoG vd ktyfygw,f” [lI ajym=um;oGm;cJ  honf?

xd kae@rSmyif trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf a=unmcsuftrSwf

2§02§11 ud k xkwfjyefcJ  honf? a=unmcsuftjynf  htpH krSm -rdrdwd k  @ jrefrmEd kifiHwGif ucsif/ u,m;/ csif;/ rGef/ Arm/ &cd kif/ &Srf;paom wd kif;&if;om;vlrsKd;rsm;/ vlrsKd;pkrsm;onf umv&Snf=umpGmuyifwajrwnf;ae/ wa&wnf;aomuf twlwuG qd k;wlaumif;buf aexd kifvmcJ  h=uygonf? wd kif;wyg;.aus;u|efb0od k  h twlwuG usqif;cJ  h=u&ouJ  hod k  @ u|efb0rS vGwfajrmufa&;twGufvnf; twlwuG ±kef;

uef}udK;yrf;cJ  h=u&onf?,if;uJ  hod k @ Ed kifiH.vGwfvyfa&;twGuf }udK;yrf;cJ  h&mwGif trsKd;om;

acgif;aqmif}uD;Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h wd kif;&if;om;acgif;aqmif}uD;rsm;onf tajrmfjrif}uD;rm;r_/ tjyeftvSefav;pm;,H k=unfr_/ rdom;pkpdwf"gwf&S  dr_wd k @jzif  h tajytvnf aqG;aEG;n‡  dE_  dif;=uum jynfaxmifpkom;tm;vH k;wd k @. pnf;vH k;nDnGwfr_ud k &,lcJ  hygonf? xd k @a=umif  h rdrdwd k @Ed kifiH vGwfvyfa&; jyefvnf&&S  da&;twGuf 1947 ckESpf/ azazmf0g&Dv (12) &ufae@wGif &Srf;jynfawmifyd kif;/ yifvH k+rdKŒY ord kif;armfuGef;0if ‘yifvH kpmcsKyf’ ud kvufrSwfa&;xd k;csKyfqd kEd kifcJ  honf?

,if;yifvH kpmcsKyfwGif -“²²²e,fpyfa'orsm;twGuf e,fwGif;tkyfcsKyfa&;wGif ud k,fyd kiftkyf

csKyfa&; &mcd kifE_ef;tjynf  h&S  dap&rnf[laomrlud k oabmwlnD=uonf?”(pmcsKyftyd k'f - 5)“e,fpyfa'orsm;. e,fole,fom;rsm;wd k @onf 'Drd kua&pDEd kifiHrsm;

wGif tajccHrlrsm;tjzpf todtrSwfjyKxm;aom tcGih  fta&;wd k @ud k cHpm;

Page 231: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 231/295

Page 232: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 232/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 231

vsuf -“wwd kif;jynfvH k; }uD;yGm;apcsif&if ²²² ArmuwrsKd;/ u&ifwzH k/ &Srf;/

ucsif/ csif;wd k @u wjcm; tuG  JuGJtjym;jym;vkyfae=u&if tusKd;&SdrSm r[kwfbl;/ pkaygif;vkyf=urSmom tusKd;&S  dEd kifr,f?”[k rdef @=um;cJ  hygonf?

trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfacgif;aqmif taxGaxGtwGif;a&;rSL;a':atmifqef;pk=unfuvnf; trsKd;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;ESif  h pyfvsOf;I usrwd k  @taeeJ@ tjrJwrf;yJ trsKd;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;ud k

,H k=unfyga=umif;/ usrwd k @jrefrmppftpk  d;&ESif  htwlwl ajymif;vJr_awG vkyfcsifyga=umif;[kvnf;aumif;/ wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwfr_ESif  h pyfvsOf;I wd kif;&if;om;rsm;&JŒ jyif;jywJ  hqEN/ ar#mfvif  hjcif;awGeJ  h OD;wnfcsufwpfckud koGm;jyD; tJ'Djyif;jywJ  hqENud k tajccHwJ  h jynfaxmifpkpdwf"mwfwpfckud kwnfaqmuf&rSmjzpfa=umif;[k vnf;aumif;/ wd kif;jynfESif  h jynfolvlxk. ypPKyefESif  h tem*wftrsKd;om; tusKd;pD;yGm;rsm;ud k ar#mfud k;I ajym

=um;cJ  hjyD; jzpfygonf?xd k @tjyif (1989)ckESpf/ azazmf0g&Dv(12)&ufae@wGif yifvH k+rdKŒY usif;

yaom jynfaxmifpkae@tcrf;tem;Y wd kif;&if;om;vlrsKd;tm;vH k; vufwG  JrjzKwfpwrf; aoG;pnf;nDnGwfr_jzif  h jynfaxmifpk}uD; wnfwH  hcd kifjrJa&;/jynfaxmifpk}uD; zG  H  h+zdK;wd k;wufa&;ESif  h jynfaxmifpk}uD; jidrf;csrf;om,ma&;ud k OD;wnfa&S;±_a=umif;ud k trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfu a=unmcsuftrSwf - (9) jzif  h twdtvif;zwf=um; ajujimcJ  hjyD;vnf; jzpfygonf?

od k @ygI Ed kifiHzG  H @+zdK;wd k;wufa&;/ trsKd;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;/ wd kif;&if;om;vlrsKd;rsm; aoG;pnf;nDnGwfa&;/ jynfaxmifpkpdwf"mwf od k @r[kwf yifvH kpdwf"mwf &Sifoefxufjrufa&;wd k @twGuf-

(u)trsKd;om;&if=um;apha&;udk taumiftxnfazmfEdkif&efEd kifiHa&;t"dy g,f jynf  h0aom awG @qH kaqG;aEG;jcif;ud k tjrefqH k;usif;y&ef?(c) rdrdwd k @. Ed kifiHa&;,H k=unfcsufa=umif  h jypf'%fusjcif; cHae=u& 

aom q&mawmf/ oHCmawmft&Sifoljrwfrsm;/ wkdif;&if;om;acgif;

Page 233: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 233/295

oef;0 if;vI  d if32

aqmifrsm;tygt0if Ed kifiHa&;tusOf;om;tm;vH k;ud k c|if;csufr&S  d tjrefqH k; jyefv$wfay;&ef” ponfwd k @ud k tm%myd kifwd k @u tjrefqH k; aqmif&Guf

ay;yg&ef Tjynfaxmifpkae@jrwf}uD;wGif awmif;qd kvd kufonf?24 - 1 - 11 ae@wGif usif;yaom A[d ktvkyfr_aqmiftzG  J @

tpnf; ta0;qH k; jzwfcsuft&?&efukef+rdKŒ

A[d ktvkyftr_aqmiftzGJ @

trsKd;om;'Drd kua&pDtzGJ @csKyf

2011 ckESpf/ arv 19 &uf naeyd kif;wGif a':atmifqef;pk=unfonftar&duefjynfaxmifpk 'kwd,vufaxmuf Ed kifiHjcm;a&;0ef}uD; *sKd;Zuf,Gef;ESif  h olraetdrfY t&ifqH k; oD;jcm;awG @qH kaqG;aEG;cJ  honf? xd k @aemuf*sKd;Zuf,Gef;onf NLD A[d kaumfrwD0ifrsm;/ CRPP ac: jynfol @v$wfawmf

ud k,fpm;jyKaumfrwD0ifrsm;ud k oD;jcm;awG @qH kcJ  honf?2011 ckESpf/ arv 20 &ufae@wGif jrefrmEd kifiHqd kif&m ukvor*~

tcsdefjynf  htxl;ud k,fpm;vS,fwOD;xm;&S  dzd k @ jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmifa':atmifqef;pk=unfu vd kvm;a=umif; ukvor*~twGif;a&;rSL;csKyf.txl;ud k,fpm;vS,f rpPwmADa*s;erfbD;,m;u vH kjcHKa&;aumifpD aqG;aEG;yG  JY vH kjcHKa&;aumifpDud k  f tpD&ifcHcJ  ha=umif; ajym=um;cJ  honf? xd k @tjyifjrefrmtpd k;&opfonf jrefrmEd kifiHqd kif&m ukvor*~ vl @tcGif  hta&; ud k,fpm;vS,f rpPwm aomrwfpfuifwm;em;ud k a':atmifqef;pk=unfESif  hawG @qH kcGif  hjyK&ef awmif;qd kr_ud k jiif;y,fcJ  hjcif;ESif  hywfoufIvnf; jrefrmEd kifiHwGif vl @tcGif  hta&;csKd;azmufr_rsm;ESif  hywfoufjyD; pH kprf;a&;aumfr&Sifw&yf zG  J @pnf;ay;&ef ukvor*~vl @tcGif  hta&;aumifpDod k @ wif jyawmif;

qd kaeolvnf;jzpfonf?jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfarG;ae@ud k jrefrmEd kifiHtrsKd;orD;rsm;ae@[lI jrefrmEd kifiHESif  h urB mw0Srf;Y ESpfpOfusif;y vmcJ  honfrSm ,cktcg (15) ESpf wd kifcJ  hjyD;jzpfonf? 2011 ck ZGefvwGif jrefrm

Page 234: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 234/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 233

Ek  difiHtrsKd;orD;rsm;ae@txdrf;trSwf ±k  d;&m,Ofaus;r_*DwyG  Jawmfud k 2011ck ZGefv 10 &ufrS 19 &ufae@txd 10 &ufwk  difwd kif pnfum;od kuf+rdKuf

pGm usif;ycJ  h=uonf?,ae@ ZGefv 19 &uf we*FaEGae@onf a':atmifqef;pk=unf.

(66) ESpfajrmufarG;ae@jzpfonf? a':atmifqef;pk=unfonf 1988ckESpfrSpI jrefrmhEd kifiHa&;avmuod k @ ajcpkefypf0ifa&mufum jrefrmEd kifiHwGif ppftm%m&Siftpd k;&tm; jzKwfcsI 'Drd kua&pD&&S  da&;twGuf vl

xk}uD;ESif  htwl OD;aqmifwd kufyG  J0ifaeonfrSm (23) ESpfwd kifcJ  hjyDjzpfonf?od k @aomf 23 ESpfumvtwGif; ppftpd k;&. aetdrftus,fcsKyf t}udrf}udrfcsxm;jcif;cH&onf  htwGuf olr.arG;ae@yG  Jrsm;ud k ESpfpOf rusif;yEk  difcJ  hacs?

,ckESpf a':atmifqef;pk=unfarG;ae@yG  JY jynfe,fESif  hwd kif;toD;oD;rSwk  dif;&if;om;rsm;. ±d k;&mtursm;/ ±k  d;&m"avhrsm;/ pmaytEkynm/ ,Ofaus;r_jyyG  Jrsm;/ aps;a&mif;yG  JawmfESif  h *Dw+ydKifyG  Jrsm;/ ajzazsmfyG  Jrsm;ud kvnf;

pnfum;od kuf+rdKufpGm usif;ycJ  h=uonf? a':atmifqef;pk=unf. 66ESpfjynf  harG;ae@yG  Jod k @ trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr)rSvnf; o0%fv$mwapmifay;yd k @cJhonf? ,if;o0%fv$mY -

2011 ckESpf/ ZGefv (19) &ufae@/ Tae@wGif usa&mufaomtrsKd;om;acgif;aqmif 1991 ckESpf urB mhjidrf;csrf;a&;Ed kb,fqk&Sif a': atmifqef;pk=unf. (66) ESpfjynf  harG;ae@tcgor,wGif a':atmifqef;pk=unf usef;rm&$ifvef;ygapa=umif;ESif  h pdwfcsrf;omud k,frmusef;pGmjzif  htouf&mausmf&Snfygapa=umif; OD;pGmyxr qkrGefaumif;awmif; arwœ myd k @otyfygonf?

ppfrSefaom 'Drd kua&pD&&S  da&;/ vl @tcGif  hta&;rsm;ud k tmrcHr_&&S  d apa&; ponf  h jynfolvlxk.ppfrSefvH kjcHKonf  hb0rsm; cHpm;pHpm;Ed kif&eft

wGuf ESpfaygif; 20 ausmf=um rarmryrf; tifwd kuftm;wd kuf aqmif&Gufvsuf&S  daom u|Ek  fyfwd k @.acgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf. aqmif&Gufcsufrsm;ud k rdrdwd k @trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr) rS OD;nGwf*k%fjyKvd kufygonf?

Page 235: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 235/295

oef;0 if;vI  d if34

tcsdefaygif;rsm;pGm rw&m;tusOf;csxm;r_/ t}udrfaygif;rsm;pGm uef @owfaESmif  h,Sufr_rsm;t=um;rS arwœ mw&m;ud k &if0,fxm;jyD; jidrf;csrf;

aomenf;vrf;ud k tcd kiftrmpG  Jud kifjyD; ra=umufr&G  HŒ aemufrqkwfbJ a&SŒwef;rS OD;aqmifav#mufvrf;aeonfh a':atmifqef;pk=unf. &yfwnfcsufoabmxm;rsm;onf rdrdwd k @twGuf cGeftm;w&yfud k jzpfapygonf?rdrdwd k @twGuf twk,l pHerlemxm;p&mvnf; jzpfayonf?

rjyD;qH k;ao;aom jynfolvlxk. ar#mfvif  hcsufrsm;/ ra&muf&S  dao;

aom 'Drd kua&pDyef;wd kiftwGuf atmifjrifacsmarG @pGm taumiftxnfazmfaqmif&GufEk  dif&ef u|Ek  fyfwd k @. acgif ;aqmif a':atmifqef;pk=unfESif  htwl rdrdwd k @ trsKd ;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr) taejzif  hud k,fpGrf;&S  dor#/ Om%fpGrf;&S  doavmuf tpGrf;ukef0ef;&H}udK;yrf; aqmif&GufoGm;rnfjzpfa=umif; av;eufwnf=unfpGm uwdopPmjyK&if; TarG;ae@o0%fv$mud k ay;yd k @vd kufygonf?

a':atmifqef;pk=unfusef;rmygap?a':atmifqef;pk=unf oufawmf&mausmf &Snfygap?

A[d kaumfrwDtrsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,fajr)

&ufpG  J 2011 ckESpf/ ZGefv 19 &uf

15 }udrfajrmuf jrefrmEd kifiH trsKd;orD;rsm;ae@ESif  h a':atmifqef;pk=unf. (66) ESpfajrmufarG;ae@txdrf;trSwfud k jrefrmed kifiH trsKd;orD;xkv_yf&Sm;r_aumfrwDu trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (vGwfajrmufe,f

ajr)/ vl @abmifopf'Drd ku&ufwpfygwD (tvkyform;Xme) wd k @u yl ;aygif;I xd kif;Ed kifiH/ rJaqmuf+rdKŒY usif;ycJ  hjyD; arG;ae@txdrf;trSwf a=unmcsufw&yfuk  d xkwfjyefcJ  hygonf? tqd kyga=unmcsufY -

vlxkacgif;aqmifa':aqmifqef;pk=unf/ trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @

Page 236: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 236/295

Page 237: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 237/295

Page 238: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 238/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 237

(64) ESpfajrmuf tmZmenfae@tcrf;tem;od k  @ a':atmifqef;pk=unfonf eHeuf (8) em&DwGif &efukefwd kif;a'o}uD;tpDtpOfjzif  h yxrt}ud rf/

ae@v,f 1 em&Dcef @wGif NLD .tpDtpOfjzif  h 'kwd,t}udrf pkpkaygif;(2) }udrfwufa&mufI vGrf;ol @yef;acGcsum *g&0jyKcJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfonf 1947 ckESpf / Zlvd kifv 19 &uf eHeuf10 ; 35 em&D wGif usqH k;oGm;aom wyfrawmfzcif}uD;ESif  h trsKd;om;acgif;aqmif}uD; Ad kvfcsKyfatmifqef;tm; &nfpl;I oHCmawmfrsm;tm;tm±H kqGrf; qufuyfvSL'gef;jyD; ae@v,f 11 em&DwGif NLD tzG  J @csKyf±H k;Yusif;yonf  h tmZmenfae@tcrf;tem;ud k CRPP acgif;aqmifrsm;/ tzG  J @csKyfacgif;aqmifrsm;/ 0g&if  hEd kifiHa&;acgif;aqmifrsm;/ Ed kifiHjcm;oHwrefrsm;ESifhtwl wufa&mufcJ  havonf?

2011 Zlvd kifv 25 &ufae@wGif tpd k;&opftzG  J @rS jynf axmifpk0ef}uD;OD;atmif=unf (tvkyform;0ef}uD;ESif  h vlr_0efxrf;/ u,fq,fa&;ESif  hjyefvnfae&mcsxm;a&;0ef}uD;) ESifh a':atmifqef;pk=unfwd k@onfae@v,f 1 em&DrS 2 ; 10 em&Dtxd &efukef+rdKŒ/ A[ef;+rdKŒe,f&S  d  f tpd k;&{nf  h

64 ESpfajrmuf tmZmenfaeY tcrf;tem;wGif a':atmifqef;pkMunf

vGrf;ol Uyef;acGcs&ef a&muf&S    dvmpOf

Page 239: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 239/295

oef;0 if;vI  d if38

a*[m pdrf;vJ  huefomY awG @qH kjyD; ,ae@jrefrmEd kifiH. Ed kifiHa&;tajctaersm;tay:tajccHI awG @qH kaqG;aEG;cJ  honf? ,cif etztpd k;&vufxuf

wGif tvkyform;0ef}uD;ESif  h qufoG,fa&;0ef}uD;jzpfcJ  hol OD;atmif=unfESif  h a':atmifqef;pk=unfwd k @onf 9 }udrfwd kifwd kif awG @qH kaqG;aEG;cJ  haomfvnf; xifomjrifom&S  donf  hwd k;wufr_ wpH kw&mr&S  dcJ  hacs? ,cktpk  d;&opfvufxufYvnf; tvkyform;0ef}uD;tjzpf qufvufxrf;&Gufaeaomjynfaxmifpk0ef}uD; OD;atmif=unfESif  h a':atmifqef;pk=unfwd k @. (10)

}udrfajrmufawG @qH kaqG;aEG;r_tay: Yvnf; Ed kifiHa&;avhvmoH k;oyfolrsm;ESif  h urB mhacgif;aqmifrsm;u owdxm;apmif  h=unf  hae=uayonf?tpd k;&opfonf oufwrf;umv 4 veD;yg;&S  djyDjzpfaomfvnf; jrefrmEd kifiHY &ifqd kifawG @=uHKae&aom Ed kifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ usef;rma&;/ynma&;jy\emrsm;tjyif uav;ppfom;ta&;/ vufeufudkiftzG  J @ tpnf;rsm;tm; e,fjcm;apmif  hwyftoGifajymif;vJa&;/ wd kif;&if;om;rsm;

ta&;/ uav;oli,frsm;ESif  h trsKd;orD;rsm; vlukeful;cH&r_/ ay:wmqJ  GcH& r_/ ucsifjynfe,f/ &Srf;jynfe,f/ u&ifjynfe,fwd k @Y jzpfyGm;aeaom jynfwGif;ppfwd kufyG  Jrsm;ta&; ponfwd k @ud k ,ae@wd kif rajz&Sif;Ed kifao;ay?jrefrmEd kifiHonf tjcm;tmqD,HEd kifiHrsm;xuf edrf  husaeayonf? xd k @jyifEd kifiHwum. pD;yGm;a&;/ Ed kifiHa&; zdtm;ay;tusyfud kifr_rsm;ESif  h 2014ckESpfwGif tmqD,HtvSnh  fusacgif;aqmiftjzpf wm0ef,lEd kifa&;wd k @twGuf Ed kifiHwum. zdtm;rsm;av#mhcsa&;ESif  h vlxktm; vSnh  fpm;&ef twGuf awG @qH kaqG;aEG;r_rsm;jyKvkyfcJ  honf[k avhvmoH k;oyfolrsm;&S  dovd k/tcsKdŒuvnf; od k  @avm ²²²od k@avmESifh pdwf0ifwpm; apmif  h=unf  hvsuf&S  daeayonf?

awG @qH kaqG;aEG;yG  JtjyD;Y owif;axmufrsm;.tar;ud k 0ef}uD; OD;

atmif=unfu “tckawG @qH kr_uawmh tJ  h'D&v'frsm;xuf yd krd kaumif;rGefwJ  h &v'fjzpfvmvdrf  hr,fvd k @ u|efawmftaeeJ @ar#mfvif  hygw,f”[lI ajz=um;cJ  honf?

a':atmifqef;pk=unfurl -

Page 240: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 240/295

Page 241: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 241/295

oef;0 if;vI  d if40

aexd kifcJ  h=uaom nDtud karmifESrrsm;jzpf=uygonf? xd k @a=umif  h w  d kif;&if;om;vlrsKd;pkrsm;tm;vH k; cspf=unf&if;ES  D; aoG;pnf;nDnGwfa&;onf t

vGefta&;}uD;ygonf?,cktcg ucsif/ &Srf;/ u&ifESif  h rGefponf  hjynfe,frsm;wGif wyfr

awmfESif  h wd kif;&if;om;vufeufud kiftzG  J @tpnf;rsm;t=um;/ yÉdyuQrsm;jzpfyGm;vsuf&S  da=umif; =um;odae&ygonf? ,if;yÉdyuQrsm;a=umif  h aoa=uqH k;±_  H;ysufpD;r_rsm;/ 0rf;enf;zG,f&mrsm; jzpfyGm;vsuf&S  donf  htjyif wef

zd k;}uD;rm;onf  h Ed kifiHyd kiftaqmuftODrsm;/ pDrHudef;vkyfief;rsm;/ ,d k,Gif;ysufpD;r_rsm; =uHKawG @ae&ygonf? a'ocHwd kif;&if;om;jynfolrsm;vnf;twd'kuQrsm;pGm usa&mufae=uonf  htjyif tdrfeD;csif;Ed kifiHrsm;ud kyg ul;pufysHŒES  H @rnf  h tEœ &m,f&S  daeygonf?

,if;yÉdyuQrsm;ESif  h jy\emrsm;ud k tiftm;oH k;I ajz&Sif;=urnfqd kv#if ESpfOD;ESpfzuf tusKd;qkwf,kwfr_rsm;om jzpfay:ygrnf? trsKd;om;

&if=um;apha&;ud k ppfa&;enf;rsm;jzif  h wnfaqmufIr&Ed kifyg? Ed kifiHa&;enf;vrf;jzpfaom aqG;aEG;n‡  dE_  dif;ajz&Sif;jcif;jzif  hom wnfaqmufoGm;=u&rnfjzpfygonf? Ed kifiHa&;t&/ nd  ‡Ed  _if;a&;t& nd  ‡E_  dif;ajz&Sif;Ed kif=urSomv#if jynfaxmifpk}uD;tem*wfud k tmrcHEd kifrnf  h ppfrSefaom wd kif;&if;om; aoG;pnf;nDnGwfr_ud k &&S  drnfjzpfygonf? ppfrSefaom jidrf;csrf;ajyvnfr_r&&S  dv#if jynfwGif;ppfrD;[lonf us,fjyef @oGm;Ed kifonf  h tEœ &m,f&S  dwwfygonf?

jynfaxmifpkom;tcsif;csif;t=um; jzpfay:aeaomjy\emrsm;ud kwOD;ESif  hwOD;/ wzG  J @ESif  hwzG  J @ tjyeftvSef em;vnfr_/ tjyeftvSef ,H k=unfav;pm;r_wd k @jzif  h ajz&Sif;=urnfqd kv#if ajyvnfr_&&S  d=ujyD; jynfaxmifpk}uD; jidrf;csrf;wnfjidrfrnfjzpfygonf? jynfaxmifpk}uD; jidrf;csrf;wnfjidrf

rSom wd kif;jynfzG  H @+zdK;wd k;wufa&;vkyfief;rsm;ud k atmifjrifpGm aqmif&GufEd kifrnfjzpfygonf?od k @ygI jynfaxmifpkjrefrmEd kifiHawmftwGif; rS  Dwif;aexd kif=uaom

wd kif;&if;om;vlrsKd;tm;vH k;. tusKd;pD;yGm;ud k a&S;±_I ,ckjzpfyGm;aeaom

Page 242: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 242/295

Page 243: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 243/295

Page 244: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 244/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 243

axmifjyD;rS pD;yGm;a&;t& jyefjyD; wnfaxmif&rSm jzpfygw,f?Ù pD;yGm;a&;ud k Ed kifiHa&;eJ @ cJ  Gxm;vd k @ rjzpfygbl;? aemufqk  H; pD;yGm;a&;

pepfwckatmifjrifzd k @qd kwm[m Ed kifiHa&;pepfcd kifrmrS jzpfygvdrf  hr,f? Ed kifiHa&;pepfu rrSefuefbl;qd k&if/ rcd kifrmbl;qd k&if b,folrS pD;yGm;a&;t& }uD;yGm;Ed kifrSm r[kwfygbl;?

Ù Ed kifiHa&;tusOf;om;awGqd kwm olwd k @&JŒ Ed kifiHa&;,H k=unfcsufawGud k pum;vH k;awGeJ @jzpfap/ v_yf&Sm;r_awGeJ @jzpfap azmfxkwfwmuvG  Jvd k @

&mZ0wfr_wckckud k usL;vGefwmrsKd; b,fwkef;urS r&S  dcJ  hygbl;? 'gayrJ  hvnf;usrwd k @&JŒ Ed kifiHa&;vkyfazmfud kifzuftcsKdŒ[m &mZ0wfjypfr_rsm;eJ @ etztzG  J @&JŒ pGyfpG  Jzrf;qD;xdef;odrf;wmud k cHae=u&ygw,f? wu,fawmh 'Dyk*~  dKvfawG[m olwd k @&JŒEdkifiHa&;v_yf&Sm;r_awGa=umifhom zrf;qD;cH=u& w,fqd kwmud k usrwd k @tm;vH k; od=uygw,f? tJ'DtwGufa=umif  h ppfrSefwJ  h trsKd;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;vrf;a=umif;qDud k wu,fav#mufvSrf;

csifw,fqd k&if Ed kifiHa&;tusOf;om;awGtm;vH k;ud k c|if;csufr&S  d v$wfay;zd k @vk  dw,fvd k @ usrwd k  @ ajymqd kae=uwmyg?

Ù ppfrSefwJ  h trsKd;om;jyefvnfoif  hjrwfa&;vkyfief;pOf jzpfrvmao;oa&GŒ usrwd k @b,fvk  drS vufcHEd kifrSmr[kwfygbl;? jyD;awmh Ed kifiHa&;tusOf;om;awGtm;vH k; jyefvnfvGwfajrmufrvmao;oa&GŒ usrwd k @Ed kifiHrSm ppfrSefwJ  h'Drk  dua&pDvrf;a=umif;qDud  k OD;wnfoGm;aeygjyDvd k@b,fvd krS ajymvd k @r&Ed kifygbl;?

Ù rSefuefwJ  h Ed kifiHa&;pepfrSm/ usrwd k @vd kcsifwJ  hacgif;aqmifawGud kusrwd k@azmfxkwf&r,f? vd kcsifwJhyk  HoGif;&r,f? ud k,fvd kcsifwJ  hyH k ud k,froGif;vd k @&S  d&if acgif;aqmifvkyfwJ  holrsm;u wd kif;jynfud k olwd k @vd kcsifwJ  hyH kolwd k @oGif;oGm;vdrf  hr,f? t"dy g,fu bmjzpfrvJqd kawmh tm%m&Sifpepf

}uD; jzpfoGm;rSmyJ?Ù Ed kifiHa&;qd  kwm vlwd kif;vlwd  kif;eJ@ qdkifwJ    hudpPyg? EdkifiHwEdkifiHwk  d;wufzd k  @/ wnfwHhcd kifjrJzd k @qd kwm tm;vH k;0d kif;jyD; }udK;pm;zd k @vd kygw,f?vlwd kif;vlwd kif;[m wd kif;jynftay:rSm ppfrSefwJ  hapwemxm;&ygvdrf  hr,f?

Page 245: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 245/295

Page 246: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 246/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 245

vufeuftiftm;eJ @ ppfajrjyifud kqifjyD;awmh &efolud k wd kufcd kufwmyg?tck[mu ESvH k;&nfwd kufyG  J? ESvHk;&nfwd kufyG  Jqd kwm[m ppfajrjyifud k

qif;rS &efolud k &ifqd kifjyD;wk  duf&rS r[kwfbl;? wcsdefvH k; wd kufae&wm?ESvH k;&nfwd kufyG  Jqd kwm ud k,h  fESvH k;om;xJrSm tjrJyJwd kufcd kufae&r,f?ud k,fhESvH k;om;xJrSm ud k,fvd kcsifwJ  hatmifjrifr_r&rcsif;/ ±kef;uefr,f/}udK;pm;r,fqd kwJ  htod[m &S  d&ygr,f?

Ù wu,fqdk&if owœ   d&S  dw,fqd kwm ra=umufwm[m wu,f  h

owœ   dr[kwfbl;? a=umufvsufeJ  @ ud k,fvkyfoifhvkyfxd kufwmud kvkyfwm [m wu,f  howœ   dyJ? tJ'Dawmh 'l;wkefwkefeJ  @ vkyfwJ  hol[mawmfawmfowœ   d &S  dw,fvd k  @ ac:&rSmyJ?

Ù usrwd k  @[m yef;wd kifra&mufao;ygbl;? yef;wd kifud ka&mufzd k @uOm%feJ @ 0d&d,eJ @ vH k @veJ @ vd kygw,f? 'Dwd kufyG  J}uD;[m ESvH k;&nfwd kufyG  J}uD;rd k @vd k Om%fynmud koH k;zd k @ trsm;}uD;vd kygw,f? usrwd k @jynfolvlxk[m

vkyfwJ  ht&mwd kif;uk  d qifqifjcifjcif pOf;pOf;pm;pm;vkyf&ygr,f? trsm;tusKd;ud k OD;wnf&ygr,f?

Ù usrwd k  @ Ed kifiH[m wu,f  hjynfaxmifpkppfppfjzpfzd k  @ vlwd kif;rSmwm0ef&S  dygw,f?

Ù usrwd k @wOD;csif;&yfwnfvd k @ b,fvd krS rjzpfbl;? Armcsnf;yJvnf;&yfwnfvd k  @ rjzpfbl;? rGefcsnf;yJvnf; &yfwnfvd k @rjzpfbl;? &Srf;csnf;yJvnf; &yfwnfvd k @rjzpfbl;? usrwd k  @ jynfaxmifpk}uD; wnfwH  hcd kifjrJa&;qd kwm tm;vH k;uae wpnf;w±H k;wnf;aerS jzpfr,fqd kwm usr,H k =unfw,f?

Ù ArmvlrsKd;[m vlrsm;pk}uD;jzpfaevd k @ wd kif;&if;om;rsm;ud k av;pm;yg? wd kif;&if;om;rsm;&JŒ ,Ofaus;r_ud k av;pm;yg? pdwf0ifpm;=uyg? avh

vm=uyg? tJ'Dvd k wa,mufeJ @wa,muf&JŒ ,Ofaus;r_/ wa,mufeJ @wa,muf&J  h ,Hk=unfcsufrsm;ud k avhvmem;vnfrS usrwd k @tcsif;csif;wu,h  foabmwlawGtjzpfeJ  @ &Ed kifrSmyg?

Ù igu ucsif/ iguArm/ igu&Srf;qd kwJ  h pdwf"gwfawG tckxm;vd k @

Page 247: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 247/295

oef;0 if;vI  d if46

rjzpfy gbl;? igwd k @tm;vH k;[m 'Drk  dua&pDvl @tcGif  hta&;awGud kvd kc sifvd k @±kef;uefaewJ  h&JabmfawGqd kwJ  h pdwf"gwfrsKd;xm;zd k @yJvd kygw,f? tm;vH k;[m

nD&if;tud kvd k wpdwfxJ/ woabmxJvkyf&r,f? 'grSvnf; usrwd k @ atmifjrifed kifrSmyg?

Ù jynfaxmifpk}uD;wckvH k; wnfwH  hcd kifjrJzd k  @/ wd k;wufzd k @/ om,m0ajymzd k @qd kwm[m jynfwGif;jidrf;csrf;a&;vd kygw,f? jynfwGif;jidrf;csrf;a&;ud kEd kifiHa&;enf;vrf;eJ @&Sm&r,fqd kwm usrwd k @trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf&JŒ

,H k=unfcsufjzpfygw,f?Ù 'Drd kua&pDtpk  d;&wckwufvmwJ  htcgus&if usrwd k @ yifvH kvd k nDvmcH}uD;ud k xyfjyD;awmhac:&r,fvd k @ usrwd k @,H k=unfygw,f? 'Dvd k yifvH kuJ  hod k  @aom nDvmcH}uD;xyfac: jyD;awmh usrwd k  @ jynfaxmifpkopfud kb,fyH k/ b,fenf;eJ @xlaxmifr,fqd kwm usrwd k @ wd kif;&if;om;vlrsKd;pkawGtm;vH k;eJ  @ aqG;aEG;jyD;awmh usrwd k  @ qH k;jzwf&rSmjzpfygw,f?

Ù yifvH knDvmcHrsKd;qd kwm jynfolvlxku wifajr‡mufwJ  h tpd k;&rsKd;urSom ac:,lyd kifcGif  h&S  dygw,f? 'DnDvmcHuaejyD;awmh 'Drd kua&pDEd kifiHjynfaxmifpkopfazmfxkwfa&;twGuf aqG;aEG;&rSmjzpfygw,f? 'Dvd kudpPrsm;[m trsm;jynfolvlxkuaejyD;awmh/ vGwfvyfjyD; w&m;r#wwJ  h a&G;aumufyG  Jrsm;rSwqif  h wifajr‡mufvd kufwJ  htpd k;&rsm;uom vkyfyd kifcGif  h&S  dw,fvd k @ usrwd k @,H k=unfygw,f? trsm;jynfolu rwifajr‡mufxm;wJ  htzG  J @tpnf;rsm;u 'Dvd knDvmcHrsKd;ud k bmrSxdxda&mufa&muf vkyfEd kifrSmr[kwfygbl;?

Ù ppfrSefwJ  h'Drd kua&pDqd kwm ud k,f  hjynfolvlxkud k vGwfvyfr_eJ @ vH kjcHK r_ay;EdkifwJ  hpepfjzpfygw,f?

Ù 'Drd kua&pDqd kwm uk  d,f&ifqd kifae&wJ  hjy\em/ ud k,f&ifqd kifae& 

wJ  h udpPrsKd;awGud k ud k,fwd kifud kifwG,fajz&Sif;Ed kifwJ  h tcGif  hta&;awG jzpfygw,f?Ù wd kif;jynfud ktkyfcsKyfwJ  hacgif;aqmifrsm;[m jynfolvlxk axmufcH

r_ tiftm;eJ @yJ tkyfcsKyfwm jzpf&r,f? vufeuftiftm;eJ @ tkyfcsKyfwm

Page 248: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 248/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 247

rjzpf&bl;?Ù wud k,faumif;r=uH=uygeJ  h? trsm;twGufvkyf=uyg? trsm;t

usKd;aqmifwJ  hvlrsm;[m vlomaooGm;r,f? b,fawmhrS emrnfraobl;?

Ù usrwd k @ tck'Drd kua&pDv_yf&Sm;r_xJ yg0ifvmwm[m tm%mvd kcsifvd k @ yg0ifvm=uwmr[kwfbl;? wm0efud kxrf;aqmifcsifvd k @ yg0ifvm=uwmyg?

Ù rw&m;wJ  hudpPud kvkyfzd k  @ a=umuf&r,f? rrSefwJ  hudpPud k vkyfzd k @a=umuf&r,f? avmurSm a=umufzd k @qd kwm 'DESpfckyJ&S  dw,f?Ù w&m;r#wwJ  hOya'awGud k usif  hoH k;rSom vlom;awG[m wu,f  h

ud k ,Ofaus;wJ  hvuQ%m ay:vmrSmyg?Ùvdyfjymoef @&if tm%mrJ  holrSmvnf; pGrf;tm;&S  dw,f?Ù Ed kifiHa&;t&/ vlr_a&;t& tajymif;tvJwckud kvd kcsif&if nD

nGwf=uzd k @vd kw,f?Ù ra=umufatmifqdkwm udk,fhrSmcH,lcsufwck&Sd&r,f? udk,f

a=umufwJ  hpdwfxuf yd kjyD;jyif;xefwJ  hpdwfwckud karG;&r,f? ud k,fa=umufwJ  hpdwfxuf yd kjyD;awmh vkyfcsifwJ  hpdwfu rsm;&r,f? 'Dvd kpdwf"gwfawGarG;rS&rSmyJ?

Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfud k ygwDwcktaeeJ @&yfwnfzd k @ wnfaqmufcJ  hwmr[kwfygbl;? 'Drd kua&pD&atmif v_yf&Sm;aqmif&Gufr,h  ftzG  J @wcktaeeJ @ wnfaxmifcJ  hwmyg? jrefrmEd kifiHrSm jynfolawG[m 'Drd kua&pDud k vd kvm;aeoa&GŒ/ tm%myd kifawGu w&m;0ifw,fyJajymajym/w&m;r0ifbl;bJajymajym trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfuawmh qufvuf&S  daeOD;rSmyJ?

Ù usrwd k @trsKd;orD;awG[m t&nftcsif;&S  dw,fvd k @ usr,H k=unfygw,f? b0rSm ±kef;uefEd kifwJ  h t&nftcsif;qd kwm enf;wJ  ht&nftcsif;r[kwf? 'Dvd k b0rSm ±kef;uefEd kifwJ  ht&nf;tcsif;&S  dvd k @vnf; pGef @pGef @pm;pm;eJ @ jynfyud koGm;jyD;awmh b0opfxlaxmifzd k @ }udK;pm;=uwmyg? 'Dvd k}udK;

Page 249: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 249/295

oef;0 if;vI  d if48

pm;w  J  hae&mrSm wcsdefvH k;a&&SnftusKd;twGufud k pGef @pm;apcsifygw,f?a&&Snf&nfrSef;csufud k rsufajcrjywf&S  dapcsifygw,f? a&&Snf&nfrSef;csuf

qd kwmuawmh usrwd k @Ed kifiHud kjyefvmjyD;awmh usrwd k @Ed kifiHtusKd; twGufwifr[kwfbJeJ@ urB mhjynfolrsm;tusKd;twGufyg xrf;aqmifEd kifr,f  htrsKd;orD;rsm;jzpfatmif vkyfzd k @yJjzpfygw,f?

Ù azazajymcJ  hwJ  hpum;wcGef;&S  dygw,f? ol @vdyfjym&JŒcH k±H k;a&SŒrSm olrm;rm;rwfrwf&yfjyD;awmh tppfcH&Jw,fwJ  h? usr&JŒ vdyfjymcH k±H k;a&SŒrSmvnf;

aewd kif;rwfwyf&yfjyD;awmh usrwd k @jynfolawGvJ 'Dvd kyJ ud k,f  h&JŒvdyfjymcH k±H k;a&SŒrSm aewd kif;rwfwyf&yfygw,f? rm;rm;rwfrwf tppfcH=unf  h=uyg?tJ'Dvd k tppfcH=unf  hwJ  htcgh ud k,f[m vkyfoif  hvkyfxd kufwmawGud k vkyfaeovm;qd kwJhtajzu ay:vmygvdrfhr,f? tJ'Dvdk ay:vmvk  d@&Sd&ifusrwd k @&JŒtiftm;awGu t&rf;wefzd k;wufvmrSm? tiftm;qd kwm rSefrSefuefuefoH k;rS wu,f  hud ktzd k;wefwm? rSefrSefuefuefoH k;wJ  htiftm;&JŒ

tmedoifud k b,folrS+zdKvd k @r&bl;?Ù trsKd;om;&if=um;apha&;qd kwm r&S  drjzpf wd kif;jynf&JŒ aumif;usKd;

twGuf vd ktyfwJ  hudpPyJ?Ù tajymif;tvJvd kcsif&if tajymif;tvJ&atmifvd k @ vkyf&rSmyJ?Ù 'Drd kua&pDwd kufyG  Jqd kwm yH ko¿meftrsKd;rsKd;&S  dygw,f? qENjyrS 'Drd k

ua&pDwd kufyG  Jr[kwfygbl;? usrwd k @[m ud k,fvkyfoif  hvkyfxd kufwJ  hudpPud kwd k;wd k;wdwfwdwf vlrodatmifvkyfjcif;[mvnf; wk  dufyG  J0ifjcif;yH kpHwrsKd;ygyJ?

Ù rqvpepfqd k;a=umif  hrd k @vd k @ usrwd k @wd kif;jynf[m trsm;}uD;qkwf,kwfoGm;&wm? 'gayr,f  h ²²² bmjzpfvd k @ rqvpepfqd k;[m usrwd k @ wd kif;jynfrSm 'Davmuf=um=umwnfwH  hcd kifjrJoGm;ovJqd kwm usrwd k @ jyefjyD;

awmh ar;&ygr,f? usrwd k @Ed kifiHol/ Ed kifiHom;rsm;[m &yf=unf  haevd k @om'Drqvpepf[m 'Davmuftxd wnfwH  hcd kifjrJoGm;wm?Ù wyfrawmfxJrSm tm;vH k;qd k;wm r[kwfbl;? qd k;wJ  hvlawG&S  dovd k

aumif;wJ  hvlawGvnf;&S  dw,f? wu,fqd kvd k@&S  d&if 'Dvd k wyfrawmf emrnf

Page 250: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 250/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 249

ysufapwmu ud k,h  f&JŒtm%mwnfwH  hcd kifjrJa&;twGufvkyfaewJ  h v  lenf;pkvlwpka=umif  homjzpfygw,f?

Ù jrefrmjynfrSm 'Drk  dua&pD&atmif vkyf&r,fvd k @ usrwd k @qH k;jzwf& wm[m u|efb0rSm vH kjcHKat;csrf;pGm rv_yfr,Sufaexd kifr,f  htpm; tajccHvl @tcGif  hta&;twGuf wd kufyG  J0if&if; zdES  dyfwJ  htEœ &m,fud k &ifqd kif& r,fvd k  @ ,H k=unfvd k @ygyJ?

Ù vuf&S  dtajctaeud k vufcHwmyJaumif;w,fvd  k@ ,H k=unfae

ao;wJ  h vlawG&S  daeao;wm tH  h=op&mygyJ? ajymif;vJzdk @vd kwmawGud kajymif;ypfEd kif&r,fqd kwJ  h pGrf;tm;ud k usrwd k @,H k=unfygw,f?Ù ppftm%m&Sifpepfuae 'Drd kua&pDud k toGifajymif;wm[m

vG,fr,fvd k @ r,lqygbl;? 'Drd kua&pDtpd k;&wufvmvd k @ jy\emawGtm;vH k; jyD;oGm;r,fvd k @vnf; r,lqygbl;? cd kifrmwJ  h 'Drd kua&pDvl @abmifud kwnfaqmuf&mrSm usrwd k @oufwrf;ukefqH k;oGm;wmawmif rsKd;quf

opfawG[m qufvuf}udK;yrf;ae&tH k;rSmyg?•Ù vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqd kcGih  fray;wJ  h vl @tzG  J @tpnf;rSm &S  d

ae=uayr,f  h usrwd k @&,l&r,f  ht&mud k qH k;jzwfEd kifygw,f?Ù jynfolvlxkeJ @ wyfrawmf=um;rSmvnf; pdwf0rf;uG  Jatmif vkyf

aew,f? 'Dvk  d pdwf0rf;uG  Jatmifvkyfaewm[m jynfolvlxku vkyfaewmr[kwfbl;? usrwd k  @ Ed kifiHa&;vkyfaewJ  h vlawGuvnf; vkyfaewmr[kwfbl;? wyfrawmfud k ud k,fusKd;twGuf oH k;csifwJ  hvlrsm;u vkyfaewmyJjzpfw,f? tJ'Dawmh 'Dvk  dpepfrsKd;ud k usrwd k @tm;vH k;uaejyD;awmhtwd kuftcHvkyf&r,f?

Ù 'Dacwfvli,fawG[m aemifwacwf&JŒ acgif;aqmifjzpf&r,f/acgif;aqmifjzpfr,f  hvlawG[m t&nftcsif;&S  dzd k @/ vl}uD;eJ @vli,f tjyef

tvSef av;pm;zd k @vd kw,f? vli,fawGu acwfrDenf;ynmawG yd kjyD;awmhem;vnfu|rf;usifr,f/ tJ'Dvd k u|rf;usifr_eJ @vl}uD;awG&JŒtawG @t}uHK awG qufpyfjyD;awmh aumif;rGefatmif aqmif&GufoGm;zd k@ wdkufwGef;ygw,f?

Page 251: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 251/295

Page 252: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 252/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 251

tcef; (13)a':atmifqef;pkMunf 'd  kif ,m&D

1942/ pufwifbmv 6 Ù ae@v,f 2 em&DwGif *syefacwfaq;±H k}uD; (,ckEd kifiHawmfumuG,fa&;wuUod kof) ta&SŒbuf tpGefqH k;cef;raqmifwGif olejyKq&mr rcif=unfESif  h ArmhumuG,fa&;wyfrawmf Ad kvfcsKyfAd kvfawZwd k  @ vufxyfr*FvmyG  JjyKvkyfonf?

pufwifbmv 7Ù nae 5 em&DtcsdefwGif &efukef+rdKŒ

 Nippon

Military Club (rifwd krpf&Sif[d kw,f) Y ArmhumuG,fa&;wyfrawmf Ad kvfcsKyfAd kvfawZESif  h ZeD;a':cif=unfwd k  @ r*Fvmxrif; wnfcif;{nf  hcHau|;arG;onf?

1943/ ZGef 13 Ù Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h a':cif=unfwd k @. om;OD;atmifqef;OD;ud k zGm;jrifonf?

1944 ar 10 Ù Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h a':cif=unfwd k @. 'kwd,om; atmifqef;vif;ud k zGm;jrifonf?

1945 Zef 19 Ù Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h a':cif=unfwd k @. wwd,ajrmuforD; atmifqef;pk=unfud k eHeuf 3; 35 em&DwGif zGm;jrifonf?

Page 253: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 253/295

oef;0 if;vI  d if52

1946 pufwifbm 22 Ù Ad kvfcsKyfatmifqef;ESif  h a':cif=unfwd k @.pwkwΠorD;ud k zGm;jrifonf? (zGm;jrifjyD; 5 &uft=umwGif uG,fvGef

onf?)1947 Zlvdif 19 Ù eHeuf 10 em&D 35 rdepfY &efukef+rdKŒ&S  d twGif;

0efrsm;±H k; (,ck0ef}uD;rsm;±H k;) Y tpnf;ta0;usif;yaepOf *VKefOD;apm.vufyg;apvlowform;wdk @.vkyf=uHowfjzwfr_a=umifh zcifAd kvfcsKyfatmifqef;usqH k;cJ  h&onf? vkyf=uHcH& pOfu atmifqef;pk=unfonf2 ESpforD;t&G,fom &S  dao;onf?

1949 Ù &efukef+rdKŒpdef @z&efppfuGefAif  hausmif;wGif a':atmifqef;pk=unf pwifynmoif=um;onf?

1953 Zefe0g&Dv 16 Ù a':atmifqef;pk=unf. tpfud kvwfatmifqef;vif;onf trSwf25/ wm0gvdef;vrf; (,ckAd kvfcsKyfatmifqef;jywd kufvrf;) &S  daetdrfY a&epfaoqH k;onf?

arv Ù trSwf 25 / wm0gvdef;vrf;aetdrfrS A[ef;+rdKŒe,f trSwf54/ wuUod kvf&dyfomvrf;aetdrfod k  @ a':atmifqef;pk=unfwd k @rdom;pkajymif;a&$Œonf?

1957 r 1960 Ù &efukef+rdKŒ t*Fvdyfrufo'pf uGefAif  hausmif;

Ad   kvfcsKyf vkyfMuHcH&onfh twGif;0efrsm;½k    H;

Page 254: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 254/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 253

(txu - 1 '*H k) wGif a': atmifqef;pk=unf qufvufynmoif=um;

cJ  honf?1960 Ù rdcifjzpfola':cif=unf tdEN  d,Ed kifiHqd kif&m jrefrmEd kifiH oH

trwf}uD;tjzpf cef @tyfjcif;cH&I rdcifESif  htwl tdEN  d,Ed kifiH e,l;a'vD+rdKŒod k  @ vd kufygaexd kifcJ  honf?

1960 r 1961 Ù a':atmifqef;pk=unfonfa,±lESif  h ar&DuGefAif  hausmif; (Convent of Jesus and Mary) ESif  h av'D&S,f&D&rfaumvdyf (Lady

Sheri Ram College) wd k  @Y qufvufynmoif=um;onf?1962 r 1963 Ù a'vDwuUod kvfY Ed kifiHa&;ody  Hbmom&yfud k

avhvmqnf;yl;cJ  honf?1964 rS 1967 Ù atmufpzd k @wuUod kvf [l @pfaumvdyfY '\eaA

'/ Ed kifiHa&;ody  HESif  h pD;yGm;a&;ynm&yfrsm;ud k avhvmqnf;yl;cJ  hjyD; 0dZ… m*k%f

xl;bG  J @ud k &&S  dcJ  honf?1968 Ù vef'efwuUod kvfta&SŒwd kif;ESif  h tmz&duavhvma&;Xme/ Ed kifiHa&;ody  HXmeY okawoevufaxmuftjzpf wm0efxrf;aqmifonf?

trSwf 54 wuúod   kvf&dyfomvrf;? a':atmifqef;pkMunfaetdrf

Page 255: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 255/295

oef;0 if;vI  d if54

1969 r 1971 Ù e,l;a,muf ukvor*~taxGaxG tw  Gif;a&;rSL;csKyf±H k;/ tkyfcsKyfa&;ESif  h b¾ma&;qd kif&mudpP&yfrsm;t=uHay;aumfrwD(Advisory Committee on Administrative and Budgetary Questions United

 Nations Secretariat, New York) wGifvufaxmuftwGif;a&;rSL;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJ  honf?

1971 Ed0ibm 31 Ù ajrmufyd kif;Ak'<bmomr[m,e. vlr_a&;ESif  h,Ofaus;r_qd kif&mord kif;a=umif; okawoDa'gufwmrd kufu,ftJ&pf (Dr.

Michael Viallancourt Aris)

ESif  h a':atmifqef;pk=unfwd k  @ xdrf;jrm;vufxyfonf?

1972 r 1973 Ù a':atmifqef;pk=unfonf blwefEd kifiH Ed kifiHjcm;a&;0ef}uD;±H k;ESif  h ukvor*~rsm;qd kif&m t=uHay;t&m&S  dtjzpf wm0efxrf;aqmifcJ  honf?

1973 {jyD 12 Ù a':atmifqef;pk=unfESif  h a'gufwmrd kufu,f

tJ&pfwd k @. om;}uD; jrif  hqef;atmif ac: tvufZef'g; (Ale»ander John

Christopher Aris) ud  kz Gm;jrifcJ  honf?1975 r 1977 Ù atmufpzdk @wuUod kvf abmh'vD,ef pm=unf  h

wd kuf (Bodleian Library) Y jrefrmpmESif  h ay/ yk&yd k'f uwfwavmuf jyKpkol

Page 256: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 256/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 255

ynm&Siftjzpf aqmif&Gufonf?1977 puwibm 24 Ù a':atmifqef;pk=unfESif  h rd kufu,ftJ&pf

wd k @. om;i,f xdefvif;ac: uifrf (Dannian Kim Arundel Aris) ud k zGm;jrifonf?

1995 r 1986 Ù *syefEd kifiH/ wd kusKdwuUod kvf ta&SŒawmiftm&Sqd kif&mavhvma&;XmewGif okawoeynm&Siftjzpf oGm;a&muf okawoejyKcJ  honf?

1987 Ù tdEN  d,Ed kifiH/ qif;rvm;+rdK@&S  d txl;avhvma&; tdEN  d,ody  HXmewGif okawoDtjzpfvkyfud kifonf?Ù vef'efwuUod kvfta&SŒwd kif;ESif  h tmz&d uavhvma&;XmewGif yg& 

*lbG  J @twGuf “1920-1945 twGif; xkwfa0cJ  haom pme,fZif;rsm;onfjrefrmhvGwfvyfa&;ud k taxmuftultjyKcJ  hyH k” trnf&S  d bG  J @vGefpmwrf;ud k wifoGif;onf?

1988 Ù vef'efwuUod kvfu a':atmifqef;pk=unftm; yg&*lbG  J @,l&eftwGuf xd kufwefoltjzpf owfrSwfonf?

1988 rw  f Ù rdcif}uD;a':cif=unfemrusef;jzpfr_a=umif  h rdcif}uD;tm; jyKpkapmih  fa&Smuf&ef a':atmifqef;pk=unfonf jrefrmEd kifiHodk @a&muf&Sdvmonf?

=o*kwv 8 Ù jrefrmEd kifiH w0Srf;vH k;Y 88 'Drd kua&pD ta&;awmfyH k}uD; ay:aygufcJ  honf?

=o*kw 26 Ù a&$wD*HkapwDawmftaemufbufrkcfwGif a':atmifqef;pk=unfonf rqvtpd k;&. jynfolvlxktm; t=urf;zuf+zdKcG  Jaer_ud k qef @usifcJ  haom rdef @cGef;ud k vlaygif;wpfodef;ausmfwufa&mufonf  hvlxktpnf;ta0;yG  JY yxrqH k;t}udrf rdef @cGef;ajym=um;cJ  honf?

1988 pufwibmv 14 Ù OD;atmif}uD;/ a':atmifqef;pk=unfESif  hol&OD;wifOD;wd k  @. jynfolw&yfvH k;od k  @ yef=um;csufpmwapmif xkwfjyefa=unmonf?

pufwifbm 18 Ù &Spfav;vH k;ta&;awmfyH k}uD;ud k ppfwyfrS vuf

Page 257: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 257/295

oef;0 if;vI  d if56

eufjzif  h t=urf;zuf+zdKcGif;ypfvd kufjyD;aemuf ppfwyfrS tm%modrf;yd kufum e0w ac: Ed kifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzG  J @ud k zG  J @pnf;cJ  h

onf?pufwibm 27 Ù trsKd;om;'Drk  dua&pDtzG  J @csKyfud k a':atmifqef;pk

=unf/ OD;atmif}uD;/ ol&OD;wifOD;/ OD;0if;wifwd k@jzif  h pwifzG  J @pnf;cJ  honf?pwifzG  J @pnf;pOfu trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf (NLD) . A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @0ifrsm;rSm -

(1) OD;atmif}uD; - OuUX(2) ol&OD;wifOD; - 'kOuUX(3) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(4) OD;=unf[ef - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if(5) OD;cspfcd kif - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if(6) OD;0if;wif - twGif;a&;rSL;tzG  J @0if

(7) a': jrif  hjrif  hcif - vlxkvlwef;pm;XmerSL;(8) OD;vGif - b¾ma&;XmerSL;(9) OD;atmifvGif - jyef=um;a&;XmerSL;(10) OD;atmifa&$ - pnf;±H k;a&;XmerSL;(11) OD;=unfarmif - okawoeXmerSL;(12) OD;ba&$ - tkyfcsKyfa&;XmerSL;

wd k  @ jzpfonf?pufwifbm 30 Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfud k a&G;aumufyG  J

aumfr&Sifod k @ w&m;0ifrSwfyH kwifcJ  honf? tzG  J @csKyfY a':atmifqef;pk=unfonf taxGaxGtwGif;a&;rSL;wm0efud k ,lcJ  honf?

atmufwkbm 3 Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfud k a&G;aumufyG  J

aumfr&Sifu a=unmcsuftrSwf (3) jzif  h Ed kifiHa&;ygwDtjzpf twnfjyK a=unmonf?'DZifbm 10 Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf OuUXtjzpf 'kwd,

OuUXOD;wifOD;tm; a&G;cs,fwifajr‡mufvd kufa=umif;ESif  h OD;atmif}uD;ESif  h

Page 258: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 258/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 257

twl tjcm; A[d kOD;pD;tzG  J @0ifrsm;jzpf=uaom(1) OD;=unf[ef (2) OD;ba&$(3) OD;eef;EG,f (4) OD;ausmfjrif  hav; (5) OD;cifarmifarmif (6) OD;omxd k

(7) OD;odef;Ed kif (8) OD;rif;'if (9) OD;cifndK (10) OD;bd k;atmif (11) OD;armifarmif (12) OD;aZmf0if;OD;wd k @uvnf; tzG  J @csKyftzG  J @0ifrsm;tjzpf EkwfxGufjyD;jzpfa=umif; a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifod k  @ ta=umif;=um;cJ  honf?

'DZifbm 13 Ù tzG  J @csKyfrS OD;atmif}uD;tygt0if yk*~  dKvf (12) OD;ud kxkwfy,fvd kufa=umif; aumfr&Sifod k  @ ta=umif;=um;pm ay;yd k @onf?

'DZifbm 27 Ù a':atmifqef;pk=unfrdcif r[moD&dok"rR a':cif=unfonf &efukef+rdKŒY uG,fvGefonf? uG,fvGefcsdefY om;atmifqef;OD;ESif  h orD;jzpfol a': atmifqef;pk=unfwd k @ usef&pfcJ  honf?

1989 azazm0g&D 9 Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf A[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @ud k jyifqifzG  J @pnf;I a&G;aumufyG  Jaumfr&Sifod k  @ ay;yd k @onf?,if;wd k @rSm -

(1) OD;wifOD; - OuUX(2) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(3) OD;0if;wif - twGif;a&;rSL;(4) OD;cspfcd kif - twGif;a&;rSL;(5) OD;=unfarmif - okawoerSL;(6) OD;atmifa&$ - pnf;±H k;a&;rSL;(7) OD;vGif - b¾ma&;rSL;(8) OD;atmifvGif - jyef=um;a&;rSL;(9) a': jrif hjrif hcif - vlxkvlwef;pm;XmerSL;

wd k  @ jzpfonf?Zlvi 20 Ù a':atmifqef;pk=unftm; e0w tpd k;&u Ed kifiHawmf

tm; aESmif  h,SufzsufqD;vd kolrsm;. ab;tEœ &m,frS umuG,fapmif  ha&Smufonf  hOya'yk'fr 10 (c) t& aetdrfwGifwm;qD;rdef @xkwfjyefI wm;qD;vd kufonf?

'DZifbm 22 Ù a':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyfjzif  h

Page 259: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 259/295

oef;0 if;vI  d if58

xdef;odrf;cHaepOftwGif; ygwDpH k'Drd kua&pDtaxGaxGa&G;aumufyG  JwGif yg0if,SOf+ydKifrnf[k a=unmonf? od k @aomf wd kif;&if;om;pnf;vH k;nDnGwf

a&;ygwDtm; ud k,fpm;jyKI &efukefwd kif;A[ef;+rdKŒe,f rJqENe,ftrSwf(1) wGif a':atmifqef;pk=unfESif  h ,SOf+ydKif&ef tqd kjyKxm;jcif;cH&ol OD;vbef*a&mifrS uef @uGufv$mwifoGif;cJh&m &efukefwd kif;a&G;cs,f wifajr‡mufyG  Jusif;ya&;aumfr&SifrS vufcHppfaq;I a&G;aumufyG  JOya'yk'fr10 (i) jzif  h jidpGef;onf[kqd kum trnfpm&if; wifoGif;v$mud k y,fcscJ  h

ojzif  h 0ifa&muf,SOf+ydKifcGif  h r&cJ  hacs?1990 rwfv 27 Ù ygwDpH ktaxGaxGa&G;aumufyG  Jud k usif;ycJ  h&m/trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyfonf rJqENe,f 447 e,fY 0ifa&muf ,SOf+ydKifcJ  h&m 392 e,fY tEd kif&&S  dcJ  honf? tzG  J @csKyfonf wEd kifiHvH k;wGif rJqENe,f 485 ae&mY 392 ae&mtEd kif&&S  daoma=umif  h 82 &mcd kifE_ef;ausmf tEd kif&&S  dcJ  honf?

Zlvdifv 27 Ù e0w ppftpd k;&onf twGif;a&;rSL; Ad kvfcsKyfcifnGef @vufrSwfjzif  h trdef @trSwf 1§90 ud k xkwfjyefI 1990 jynf  hESpf/ Zlvd kifv28-29 wGiftzG  J @csKyfA[d kOD;pD;tzG  J @rS }uD;rSL;jyKvkyfrnf  h v$wfawmfud k,fpm;vS,frsm; yxrt}udrf nd  ‡E_  dif;tpnf;ta0;}uD;ud k [ef @wm;uef @owfvd kufonf?

Zlvdi 28/ 29 Ù ,m,DOuUXOD;=unfarmifOD;pD;onf  h *EN  Dcef;r tpnf;ta0;}uD;ud k jyKvkyfcJ  honf?

1991 'DZifbm 10 Ù1991 ckESpftwGuf jidrf;csrf;a&;Edkb,fqkudk a':atmifqef;pk=unftm; ay;tyfcsD;jr‡if  hcJ  h&m jidrf;

csrf;a&;Ek  db,fqkud k rdcifud k,fpm;om;}uD;jzpfol jrif  hqef;atmifuaemfa0;Ed kifiH/ atmfpvd k+rdKŒY wufa&mufqk,lcJ  honf? Nidrf;csrf;a&;Ed   kb,fqkwHqdyf

Page 260: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 260/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 259

1995 Zlvdifv 10 Ù a':atmifqef;pk=unftm; aetdrftus,fcsKyftjzpf wm;qD;xm;onf  htrdeftm; e0wtpk  d;&rS jyefvnf±kyfodrf;

ay;cJhonf?Ù e,l;a,muftajcpd kuf ‘rpf’ (Ms) r*~Zif;rS 1995 ckESpftwGuf

trsKd;orD; xl;c|efqka&G;cs,f&mY a':atmifqef;pk=unfyg0ifcJ  h  honf?1999 rwfv 27 Ù a':atmifqef;pk=unfcifyGef;jzpfol rk  dufu,f

tJ&pf vef'ef +rdKŒY uG,fvGefcJ  honf?

2000 rw 18 Ù td kif,mvefEd kifiH 'AŠvif+rdKŒwGif a':atmifqef;pk=unftm; 'AŠvif+rdK@awmf vGwfvyfa&;qkud k *k%fjyKcsD;jr‡if  hcJ  honf?=o*w 24 Ù a':atmifqef;pk=unfonf 'kwd,OuUXol&OD;wifOD;

&efukefwd kif;pnf;±H k;a&;aumfrwDOuUXocifpd k;jrif  h/ &efukefwd kif; pnf;±H k;a&;tzG  J @0ifa'gufwmrsKd;atmif/ tzG  J @csKyfvli,f 16 OD; (,mOfarmif;ESpfOD;tygt0if) wd k @ESif  htwl &efukefwzufurf; 'v+rdKŒrSwqif  h &efukefwk  dif;

uGrf;jcHukef;ESif  h aumhrSL;+rdK@rsm;od k  @ pnf;±H k;a&;udpPrsm;aqmif&Guf&ef &efukef+rdKŒyef;qd k;wef;qdyfurf;rSwqif  h c&D;xGuf&ef pDpOfcJ  h&m yef;qd k;wef;qdyfurf;wGif 1 em&DcG  Jcef  @ tm%myd kifrsm;rS ydwfqd k @xm;cJ  hjyD; wzufurf;od k @ul;cGif  h&cJ  honf? 'v+rdKŒod k @a&muf&S  donf  htcg }udKwifapmif  hqd kif;aeonf  htzG  J @csKyfum;ESpfpD;jzif  h uGrf;jcHukef;od k @c&D;xGufvmpOf 'v+rdKŒrS 3 rd kifcef @ta&muf usefppfom;&yfuGufwGif tm%myd kifrsm;rS a&SŒc&D;rqufEd kif&ef

Page 261: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 261/295

oef;0 if;vI  d if60

twif;t"rR ydwfqd k @wm;jrpfxm;cJ  hojzif  h pufwifbmv (1) &uf ae@n11; 15 em&DtcsdefwGif &JwyfzG  J @ESif  h ppfaxmufvSrf;a&;tiftm; 300 ausmf

u a':atmifqef;pk=unftzG  J @tm; 0ifa&mufpD;eif;jyD; twif;t=uyfzrf;qD;csKyfaESmifac:aqmifjyD; &efukef+rdKŒaetdrfod k  @ jyefyd k @cJ  honf?

pufwibm 1 rS 14 x  d Ù a':atmifqef;pk=unftm; 'kwd,t}udrf aetdrftus,fcsKyf zrf;qD;cJ  hjyefonf?

2000 puwibm 21 Ù a':atmifqef;pk=unfonf 'kwd,OuUX

OD;wifOD;ESif  htwl tzG  J @0ifrsm;vd kufygI tzG  J @csKyf v_yf&Sm;r_r&S  dEd kif&ef ydwfyifwm;qD;r_rsm;/ tzG  J @csKyf±H k;rsm;ydwfodrf;jcif;/ qd kif;bkwfrsm;csapjcif;rsm;ud kpH kprf;avhvm&ef yxrc&D;pOftjzpf naerD;&xm;jzif  h rEœ av;+rdKŒok  d @ oGm;a&muf&efpDpOfcJ  h&m rD ;&xm;vufrSwfukefaeonf[k ta=umif;jyI vufrSwfa&mif;csray;bJ aemufwae@ eHeufapmapm 2000 jynf  hESpf pufwifbm 22 &ufae@wGif &efukefblwm}uD;rS t"rR aetdrfod k @jyefyd k @jyD; wwd,

t}udrf aetdrftus,fcsKyf zrf;qD;xdef;odrf;cJ  honf?2001 Ù a':atmifqef;pk=unftm; *smreDtajcpd kuf Ed kifiHwum

Ed kifiHa&;ESif  h ,Ofaus;r_rsm; vGwfvyfpGmaygif;pnf;a&;qd kif&m qkay;a&;tzG  J @}uD;u Collegue United Nations qkcsD;jr‡if  honf?

2002 ar 6 Ù ukvor*~. v#KdŒ0Suf,H k=unfr_nd  ‡E_  dif;csuft& a':atmifqef;pk=unftm; etztpk  d;&u aetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfv$wfay;cJ  honf?

ar 23 Ù AdkvfrSL;atmifOD;aqmifonf  h 0g&if  hEd kifiHa&;orm;}uD;rsm;ua':atmifqef;pk=unftm; ocifodef;azaetdrfwGif *k%fjyKyG  Jusif;yonf?

ar 25 Ù tar&duefjynfaxmifpk&S    d bmhofaumvdyf. 142 }udrfajrmuf bG  J @ESif;obiftcrf;tem;Y a':atmifqef;pk=unftm; *k%fxl;

aqmifyg&*lbG  J  @ csD;jr‡if  honf?2003 ar 30 Ù a':atmifqef;pk=unfonf tzG  J @0ifrsm;ESif  htwlppfuk  dif;wk  dif;/ 'DyJ,if;+rdKŒe,f pnf;±H k;a&;c&D;pOftwGif; olr. ,mOfwef;tm; ppftpk  d;&. a'gufwd kiftzG  J @tpnf;rsm;jzpf=uaom =uHŒzG  H @ESif  hpGrf;tm;&Sifrsm;u 'DyJ,if;+rdKŒe,f usD&GmteD; t=urf;zufwd kufcd kufcJ  h=uonf?

Page 262: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 262/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 261

olrtm; axmufcHonf  htzG  J @0ifrsm; 282 OD; aoqH k;I &maygif;r sm;pGmxdcd kuf'%f&m&&S  dcJ  honf?

ar 31 Ù a':atmifqef;pk=unfonf etzvufyg;aprsm;. acsmif;ajrmif; wd kufcd kufr_cHcJ  h&mrS toufraovGwfajrmufcJ  hjyD;aemuf a&OD;+rdKŒt0if*dwfta&mufY tm%myd kifrsm;. zrf;qD;jcif;cH&onf?

ZGe 2 Ù a':atmifqef;pk=unftm; trSwf (6) wif  hum;wyf&if;{nh  f&dyfomwGif zrf;qD;xm;&mrS tif;pdefaxmifod k @yd k @I xdef;odrf;cJ  honf?

ZGef 24 Ù tif;pdefaxmifrS a':atmifqef;pk=unftm; &JrGefwyfpcef;&S  d &Jacgif&dyfomod k  @ ajymif;a&$Œxdef;odrf;cJ  honf?puwifbm 16 Ù a':atmifqef;pk=unftm; aq;±H kwufcG  Jpdwfuk

o&eftwGuf &JrGef&dyfomrS &efukef+rdKŒtm&Sawmf0ifaq;±H kodk @wifyd k @cJ  honf?

2003 pufwifbm 27 Ù a':atmifqef;pk=unftm; tm&Sawmf

0ifaq;±H krS aetdrfod k @jyefyd k @I pwkwΠt}udrf aetdrftus,fcsKyf xdef;odrf;cJ  honf?

2004 {jyD 27 Ù a':atmifqef;pk=unftm; awmfud k&D;,m;Ed kifiHrS2004 ckESpftwGuf *Grf*sL;vl @tcGif  hta&;qk csD;jr‡if  honf?

Ed0ifbm 27 Ù a':atmifqef;pk=unftm; Ed kifiHawmftm; aESmih  f,SufzsufqD;vd  kolrsm;. ab;tEœ&m,frSumuG,fapmif  ha&SmufonfhOya'yk'fr 10 (c) jzif  h jypf'%fwESpf xyfrHwd k;cJ  honf?

2005 Edk0ifbm 27 Ù etz ppftpd k;&u a':atmifqef;pk=unftm; aemufxyfjypf'%f (6) v xyfrHwd k;cJ  honf?

2006 rw 1 Ù qG  D'ifEd kifiHpawmh[krf;+rdKŒwGif jrefrmh'Drd kua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unftm; 2005 ckESpftwGuf td kavmhyef;qk

csD;jr‡if  hcJ  honf?arv 20 Ù a':atmifqef;pk=unftm; ukvor*~ed kifiHa&;XmerSvufaxmuftaxGaxGtwGif;a&;rSL; tDb&m[if*rfbm&Du awG @qH kcJ  honf?

Page 263: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 263/295

oef;0 if;vI  d if62

arv 27 Ù a':atmifqef;pk=unftm; etztpk  d;&u tus,fcsKyfoufwrf;wESpf xyfrHwd k;cJ  honf?

Edk0ifbm 11 Ù a':atmifqef;pk=unftm; ukvvufaxmuf taxGaxGtwGif;a&;rSL; *rfbm&Du oGm;a&mufawG @qH kcJ  honf?

2007 Zefe0g& 1 Ù ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf befuDrGef;onf jrefrmEd kifiH&S  d ppfacgif;aqmifrsm;ud k a':atmifqef;pk=unftm; c|if;csufr&S  d jyefvnf v$wfay;&ef awmif;qd kcJ  honf?

Zee0g& 18 Ù a':atmifqef;pk=unfonf ol. Ed kb,fqka=u;aiGrsm;ud k tcGefay;aqmifjcif;r&S  dbJ jynfywGiftoH k;jyKcJ  honf[k ppftpd k;& yd kif jrefrmhtvif;owif;pmY pGyfpG  Ja&;om;onf?

atmuwbm 2 Ù pufwifbma&$0ga&mif oHCmhawmfvSefa&;}uD;tjyD; ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf. t=uHay;yk*~  dKvf rpPwm*rfbm&Donf a': atmifqef;pk=unftm; xyfrHawG @qH kcJ  honf?

atmufwdkbm 24 Ù a':atmifqef;pk=unf. aetdrftus,fcsKyf(12) ESpfjynf  htjzpf urB mh+rdKŒ}uD; 12 +rdKŒwGif w+ydKifeufwnf; qENjyyG  Jusif;ycJ  h=uonf?

atmufwdbm 25 Ù a':atmifqef;pk=unfESif  h pum;ajymqd kEd kif&ef=um;cH qufoG,fa&;0ef}uD;twGuf tvkyform;0ef}uD; OD;atmif=unfud k etztpd  k;&u cef @tyfcJhjyD; awG @qH kaqG;aEG;a&;twkta,mifrsm;zefwD;jyocJ  honf?

E0ibm 8 Ù a':atmifqef;pk=unf (3) ESpftwGif; yxrqH k;t}udrf ol. ygwDA[d ktvkyftr_aqmiftzG  J @rsm;ESif  h awG @qH kcGif  h&cJ  honf?

2009 ar 6 Ù tar&duefEd kifiHom; *|ef0DvsH,ufawmonf a': atmifqef;pk=unf. aetdrfjcH0if;twGif;od k @ etzppftpd k;&tm%myd kif

rsm;. pDpOfay;r_jzif  h wdwfwqdwf 0ifa&mufcJ  honf?ar 18 Ù ppftpd k;&u a':atmifqef;pk=unfaetdrf tus,fcsKyfazmufzsufr_yk'fr (22) jzif  h tif;pdeftxl;w&m;±H k;Y w&m;pG  Jqd konf?

=o*kwf 11 Ù a':atmifqef;pk=unftm; aetdrftus,fcsKyf

Page 264: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 264/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 263

azmu  fzsufr_yk'fr 22 jzif  h tvkyf=urf;ESif  h axmif'%f 3 ESpf csrSwfcJ  honf?trdef @csrSwfjyD; rdepfyd kif;twGif;rSmyif etzppfacgif;aqmif Ad kvfcsKyfrSL;}uD;

oef;a&$. trdef @pmjzif  h xd kcsrSwfxm;onf  hjypf'%fud k xuf0ufav#mhcsvd kufjyD; qd kif;iH  hjypf'%ftjzpfxm;&S  dum a':atmifqef;pk=unftm; aetdrf tus,fcsKyf (18) vod k  @ ajymif;vJcsrSwfay;vd kufonf?

atmuwbm 2 Ù a':atmifqef;pk=unftay: etzppftpd k;&urw&m;jypf'%fcsrSwfr_tay: &efukefwd kif;w&m;±H k;od k  @ a':atmifqef;pk

=unf. tusKd;aqmifa&SŒaersm;u t,lcHv$mwifoGif;r_ud k wd kif;w&m;±H k;u y,fcscJ  honf?'DZifbmv 21 Ù a':atmifqef;pk=unf. a&SŒaersm;u A[d k w

&m;±H k;csKyfod k @ t,lcHjyifqifcGif  hav#mufxm;r_ud k A[d kw&m;±H k;csKyfu vufcHcJ  honf?

2010 Zefe0g& 14 Ù trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf A[d ktvkyftr_

aqmiftzG  J @ud k jyefvnf wd k;csJŒzJ  G @pnf;cJ  honf? tzG  J @csKyfA[d ktvkyf tr_aqmiftzG  J @0ifrsm;rSm -

(1) OD;atmifa&$ - OuUX(2) ol&OD;wifOD; - 'kwd, OuUX(3) a':atmifqef;pk=unf - taxGaxGtwGif;a&;rSL;(4) OD;vGif - twGif;a&;rSL;(5) OD;0if;wif - tzG  J @0if(6) OD;cifarmifaqG - tzG  J @0if(7) OD;oef;xGef; - tzG  J @0if(8) OD;pd k;jrif  h - tzG   J @0if(9) OD;vSaz - tzG  J @0if

(10)OD;vGef;wif - tzG  J @0if(11)OD;nGef @a0 - tzG   J @0if(12)a'gufwmoef;jidrf; - tzG  J @0if(13)OD;tkef;}udKif - tzG  J @0if

Page 265: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 265/295

oef;0 if;vI  d if64

(14)OD;0if;jrif  h - tzG   J @0if(15)OD;xGef;xGef;[def - tzG  J @0if

(16)a'gufwm0if;Ed kif - tzG  J @0if(17)OD;Om%f0if; - tzG  J @0if(18)OD;[Homjrif  h - tzG   J @0if(19)OD;odef;nGef @ - tzG   J @0if(20)a'gufwmar0if;jrif  h - tzG   J @0if

wd k  @ jzpfonf?2010 Edk0ifbm 13 Ù etzppftpk  d;&u a':atmifqef;pk=unfuk  djrefrmpHawmfcsdef nae 5 em&D 15 rdepfwGif aetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfv$wfay;cJ  honf? xd k @aemuf a':atmifqef;pk=unfonf rdepfydkif;twGif;rSmyif ol @jcHa&SŒod k @xGufI vlxkud k rdef @cGef;wd kajym=um;cJ  honf?

Edk0ifbm 14 Ù a':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyfrS

vGwfajrmufvmjyD;aemuf A[ef;+rdKŒe,fa&$*H kwd kifvrf;&S  d trsKd;om;'Drd kua&pDtzG  J @csKyf±H k;a&SŒY ae@v,f12 em&DwGifvlxktm; E_wfcGef;qufrdef @cGef; ajym=um;cJ  honf?

Edk0ifbm 23 Ù a':atmifqef;pk=unfaetdrftus,fcsKyfrS vGwfajrmufcJ  hjyD;aemuf om;i,fuifrfac: ud kxdefvif;onf jynf0ifcGif  hADZm&&S  dojzif  h jrefrmEd kifiHod k  @ vma&mufjyD; rdcifjzpfoltm; awG @qH konf?

Ed0ifbm 26 Ù vGwfvyfonf  htm&StoH (RFA) rS pDpOfwifqufonf  h vlxkESih  fa':atmifqef;pk=unftar;tajzu¾Y te,fe,f t&yf&yfy&dwfowfrsm;. ar;jref;csufrsm;ud k a':atmifqef;pk=unfonfyxrqHk;t}udrfajz=um;cJhonf?

'DZifbm 28 Ù vlxkacgif;aqmifa':atmifqef;pk=unfonf vl

i,frsm;tm; tzG  J @csKyf±H k;Y awG @qH kaqG;aEG;I =o0g'pum;ajym=um;onf?2011 arv 12 Ù ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf. txl;t=uHay;yk*~  dKvf ADa*s;erfAD;,m;onf ‚if;. jrefrmEd kifiHc&D;pOftwGif; a': atmifqef;pk=unfESif  h awG @qH kaqG;aEG;cJ  honf?

Page 266: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 266/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 265

ar 19 Ù tar&duefjynfaxmifpk ta&SŒtm&SESif  h ypdzdwfa&;&m'kwd,vufaxmufEd kifiHjcm;a&;0ef}uD;*sKd;Zuf,Gef;onf jrefrmEd kifiHc&D;

pOftwGif; a':atmifqef;pk=unfESif  h olr.aetdrfY oGm;a&mufawG @qH kaqG;aEG;cJ  honf?

ZGefv 10 rS 19 Ù jrefrmEd kifiHtrsKd;orD;rsm;ae@ (a':atmifqef;pk=unfarG;ae@) txdrf;trSwf±d k;&m,Ofaus;r_ *DwyG  Jawmfud k tzG  J @csKyf±H k;Ypnfum;pGmjyKvkyfcJ  honf?

ZGefv 19 Ù jynfwGif;jynfy+rdKŒ}uD;rsm;Y a':atmifqef;pk=unf.66 ESpfajrmufarG;ae@txdrf;trSwfyG  Jrsm;ud k pnfum;od kuf+rdKufpGm usif;ycJ  honf?

ZGef 21 Ù a':atmifqef;pk=unftm; EU Oa&myor*~OuUXESif  hEd kifiHjcm;a&;&mESif  h vH kjcHKa&;&mt}uD;tuJ. t=uHay;yk*~  dKvf rpPwma&mbwful;yg;ESif  h tD;,lud k,fpm;vS,f (11) OD;wd k @u ‚if;.aetdrfod k @ oGm;

a&mufawG @qH kaqG;aEG;cJ  honf?ZGef 23 Ù a':atmifqef;pk=unftm; tdEN  d,Ed kifiHjcm;a&; 'kwd,

0ef}uD; Ms. Narupama Rao u ol.aetdrfod k  @ oGm;a&mufawG @qH kaqG;aEG;cJ  honf?

Zvifv 4 r 7 Ù a':atmifqef;pk=unfonf jrefrmEd kifiHodk @ a&muf&S  daeaom om;i,fud kxdefvif;ESif  htwl (4) &uf=um yk*Hzk&m;zl; oGm;a&mufcJ  honf?

Zlvi 19 Ù (64) }udrfajrmuftmZmenfae@tcrf;tem;od k @ a': atmifqef;pk=unfESif  h tzG  J @csKyftzG  J @0ifrsm;wufa&mufI tmZmenf}uD;rsm;ud k vGrf;ol @yef;acGcs tav;jyKcJ  honf?

Zlvi 25 Ù a':atmifqef;pk=unfESif  h jynfaxmifpk0ef}uD; OD;

atmif=unfwd k @onf ae@v,fwem&DwGif wuUod kvf&dyfomvrf; pdef;vJ  huefom tpd k;&{nf  ha*[mY 1 em&DESif  h 15 rdepf=um awG @qH kaqG;aEG;cJ  hjyD;jynfwGif;jynfyowif;axmuf 80 ausmf.ar;jref;csufrsm;ud k jyefvnfajz=um;oGm;cJ  honf?

Page 267: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 267/295

oef;0 if;vI  d if66

tcef; (14)a':atmifqef;pkMunf bG  JU  uAsmrsm;

vlom;wd kif;onf pnf;pdrfcsrf;omud k tvk  d&S  d.? qif;&J'kuQrS uif;a0;vd k.? csD;rGrf;ajr‡mufyif  hr_ud kcH,lvd k.? uJ  h&J  h±_wfcsjcif;cH&jcif;rS vGwfuif;vd k.? olwpfxl;tusKd;xuf rdrdtusKd;uk  dom yd krd kIvd kvm;ayonf? TonfrSm omrefvlom;wk  dif;wGif&S  dwwfaom oabmxm;yif jzpfonf?

omrefvltqif  hrSausmfvGefI pnf;pdrfcsrf;omud k rrufarmol/ qif;&J'kuQud k rr_ol/ ajr‡mufIvnf;rajrmuf/ ajcmufIvnf;ra=umufol/ud k,fusKd;ud kpGef @I trsm;tusKd;twGuf rdrd,H k=unfcsufud k &if0,fyd kufI

owœ   d&S  d&S  daqmif&Gufaeaom t=uifyk*~  dKvfwd k @onf TavmuY wu,f&S  donfqd ktH  h? pHwifxd kufol/ armfuGef;wifxd kufoljzpfonf? Tod k @ trsm;. =unfndKav;pm;xd kufaomyk*~  dKvfrsm;wGif a':atmifqef;pk=unfonfvnf; wpfOD;tygt0ifjzpfonf? xd k @a=umif  h a':atmifqef;pk=unfud k txΠKywW  da&;olrsm;ua&;=uonf? aqmif;yg;a&;olrsm;u a&;=uonf? Zmwfvrf;qifum ol @b0wpfpdwfwpfyd kif;ud k AD'D,d krSwfwrf; ±d kuf

olu±k  dufI ±kyf&Sif±k  dufolu ±k  duf=uonf? xd kenf;wlpGm uAsmq&mrsm;uvnf; uAsma&;pyfI rSwfwrf;wifcJ  h=uonf?

Tod k @ a':atmifqef;pk=unf tm;a&;pyfcJ  haom a':atmifqef;pk=unfbG  J @uAsmrsm;ud k vufvSrf;rDa&GŒpkpnf;azmfjyvd kufygonf?

Page 268: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 268/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 267

arG;aeYqk rGef=unf&$ifapaom/ rmapaom[karG;aomae@rSm/ wd k@oligonfarwœ m=unfvif/ &$if&$ifyd k @?a'gif;ysKdtd k;a0 wGefapzd k @jrwfqkrGefaumif; awmif;=upd k @? ?

rif;ok0Pf

arG;aeYo0Pfwd kif;usKd;jynfjyK ud k,fpm;jyK&Sifr_  dif;ocifrSef;

atmif;qef;pk=unfpk{u&Dtm;arG;zGm;&ufwGifusef;rmygapcsrf;om;ygapqkoGifoGifavmif;vd kufygonf?

'*kefwm&m

 rD;vQH xJ uMum&J - ZG  J - Om%f - pnf; - wm

ra=umufw&m;aw;uAsmrD;v#HxJu=um? ?

OD;0if;wif

Page 269: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 269/295

oef;0 if;vI  d if68

&Jqdkwm ] &J&if  hjcif;?ZG  Jqd kwm ] pG  JjrJjcif;?

Om%fqdkwm ] Om%fynm}uD;rmjcif;?pnf;qd kwm ] pnf;urf;&S  djcif;?wmqdkwm ] wm0efodjcif;/ wm0ef,ljcif;/ wm0efcHjcif;?

 66 'grSr[k wf 'D rd  kua&pDtvif;yGih  fxJu r[mtmZmenf

“'Drd kua&pDpepfud k yH kazmf&mYwOD;wa,mufxJvkyfaqmifvd k @r&ed kifygbl;?vkyfom;jynfoltm;vH k; yl;aygif;vkyfud kifaqmif&GufrSom &&S  ded kifrSmjzpfygw,f”

a':atmifqef;pkMunf

66 ²²² wJ  htarSmifacwftd k}uD;xJuawmufywJhtvif;ouU&mZfa&$a&mifawGeJ  @ 0if;xdefaojcif;rJ  htvif;tdrfay:uaw;ig ²²² a[m'Dreufcif;opfxJrSmarG;vd k  @ ²²²

66 ²²²wJ  h'Drd kua&pDopftem*wfac:oH'Drdk ²²² qd kwm ²²² jynfolua&pD ²²² qd kwm ²²² tm%m

'Drd k ²²² qd kwm ²²² vlxkua&pD ²²² qd kwm ²²² tcGif  hta&;vlxktm%m vlxktcGif  hta&;vlxkud kjyefay;

Page 270: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 270/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 269

igwd k @ r[mjynfolawGud kigwd k  @ r[mjynfolawGyd kifwJ  h

igwd k @yd kifwJ  h igwd k @'Drd kua&pDud kig ²²² r[mjynfolawGud kjyefay;ESvH k;aoG;xJu igwd k @r[mjynfolw&yfvH k;&JŒr[m'Drd kua&pDwd kufyJ  G=unf  hprf; ²²² aumif;uif}uD;uG  Jrwwf yGufyGufnHvd k  @ ²²²

66 ²²² wJ  ha&'D,d ktoHvd  _if;xJrSm ,H k=unfyGif  hawGv_  dif;xvlxkaA'&eH @opfawGeJ  @ ar$;a0aewJ  htar&JŒ 'Drd kua&pDac:oH tvif;aw;uord kif;trSefw&m;xJrSm

[öopP  HawGeJ  @ xm0&ysHoef;'g ²²² igwd k @cspfwJ  h ighr[mEd kifiHawmf&JŒ tvif;wHcg;aygh²²

66 ²²² wJ  hESif;qD±d kif;opfawG yGif  ha0v_  dif;xtm%awmfvSefwJ  hacwf+ydKifxJu r[maEGOD;ZGef 19 &JŒ ,H k=unfcsufrd k;yGif  hOD;ud k cl;qGwfzd k @0dnmOftvif;vrf;ud kazmufud k,fusKd;pGef @pdwfeJ  @ tem*wftdyfrufud kwl;azmfoHr%da&mifawmufaewJ  h ±d k;r}uD;awGu,H k=unfyGif  htvHud k &ifuG  Jrwwfv$if  hxlvd k  @ ²²²

66 ²²²wJ  hurB mxJu r[mtvif;oauFwESvH k;om;r[m 'Drd kua&pDtvif;wd kufud kzGif  hjy

Page 271: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 271/295

oef;0 if;vI  d if70

nom;tarSmiftdkqk  d;}uD;xJuEkysKdpdrf;vef;vmr,f  h reufcif;ppfppfud kar#mf

'Drd kua&pDtvif;wd kufyG  Jac:oH tawmif,SufvGwfajrmufa&;wk  dufyG  JtwGuf,H k=unfcsuftoufeJ @ZGJcwfp=u0ÏmurB mxJrSm &J&Jrufvd k  @ ²²²

66 ²²² wJ  htmZmenfr[mol&Jaumif;wd k @vrf;,H k=unfr_touf0dnmOfeJ  @ jzwfoef;r[mjynfolawGvmaomvrf;rSmESvHk;om;udkcif;=unf  hprf; ²²² 'Drd kua&pDyef;awGu

vif;xdef0if;vufaumif;uifopf}uD;ay:wufvd  k@ ²²²

66 ²²² wJ  hoHr%d,H k=unfcsuf[mvGwfajrmufa&;wd kufyG  JtwGuf ²²² "g;acwfqd k;acwfysuf}uD;&JŒ tarSmiftd kxJrSm&J&JyGif  hjyL 'Drk  dua&pDacwfOD;tvHrSmESvHk;om;eJ  @ v$if  hxljynfolawGtwGuf xm0&,H k=unfcsufeJ @jidrf;csrf;a&;csKd;jzLiSufuav;ysHoef;zd k @A[k0g'opf&JŒ tvif;+rdKŒud kwnfvmjyD; ²²²

66 ²²² wJ  htwkrJ  hr[mtmZmenfocifatmifqef;&JŒvGwfvyfa&;wdkufyG  JrSonf

Page 272: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 272/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 271

ck ²²² acwf+ydKifxJu r[m'Drd kua&pDopfwd kufyG  J&JŒr[mtmZmenf

igwd k@r[mjynfolawGcspfwJ  hatmifqef;pk=unfurB mwnfrnf  h tvif;vrf;ud kazgufa[m ²²² 66 ²²²wJ  h jyuQ'defxJu tvif;ouU&mZftarh&iftH kajroif;cJxJu zGm;jrifvmawmhr,f

r[m'Drd kua&pDtvif;vrf;ud kazgufwd k @acwfud ka&muf&rnfrSmrvG  Jygwd k  @Arm r[moDcsif;xJu r[muAsmpmom;r[m'Drdkua&pDtvif;vrf;ay:rSm=unf  h=uprf;a[hr[m'Drk  dua&pDyef;opfawG

a0vd k  @ ²²²? ?

armifaEGxuf

jynfol ud  kcspfaom …jynfolucspfaom …oltJ'Drsuf0ef;&JŒEl;nH  hjywfom;aom t=unf  hawGatmufrSmpd k;&G  HŒtm;i,fpdwfawG ajyavsmhuG,faysufoGm;tJ'DE_wfcrf;u0H  hpm;csKdjrdefaomtjyHK;awGzl;tyGif  hrSmar#mfvif  hcsuftaoawG jyef&Sifoefvef;pGif  hvm ²²²

tJ'DESvH k;om;uajyjypfnifomaom &ifckefoHpnf;csufrStoG,foG,faomvm;&mawGaygif;qHka&SŒquf=u²²ol @rsuf0ef;awGu igwd k @twGuf pGrf;tm;

Page 273: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 273/295

oef;0 if;vI  d if72

ol @E_wfcrf;u igwd k@vd ktyfwJ  htvif;a&mifol @ESvH k;om;u igwd k @azG&SmaewJ  htvSw&m;

ol[m ²²² ydwfxm;cH&wJ  h wHcg;txyfxyfud k&ifeJ @&if;jyD; wd k;zGif  hwd k;xGufolol[m ²²² &J&if  hjcif;jy,k*fud k xkqpfzefqif;pdwf0dnmOfawGud k a=umuf&G  HŒjcif;rS vGwfuif;apolol[m ²²²arwœ mvufeufud k tjyHK;rysufud kifpG  J

trkef;wHwm;awGud k jidrf;csrf;jcif;ESif  h +ydKvJapolol ²²²tbd k;tbGm;wd k @&JŒ ²²² orD;pkOD;OD;a':a':wd k @&JŒ ²²² rpkarmifwd k @r,fwd k @&JŒ ²²² tefwDpkom;wd k @orD;wd k @&JŒ ²²² tarpk

wd kif;jynfeJ @vlrsKd;&JŒ ²²² atmifqef;pk=unfol[m ²²² rdom;pkwd kif;&JŒ rdom;pk0iftay;t,lrJ  h jrwfEd k;cspfcifjcif;awGeJ @tjyeftvSefarwœ mouf0ifcJh=u ²²²jynfolud kcspfaom ²²² jynfolucspfaomol @ud kjynfolvlxk&JŒ ESvH k;om;awGxJuaeb,fvk  drS z,fxkwfvd k @r&aybl;? ?

aebkef;vwf

 u½k PmtarolronfAd kvfcsKyf.orD;

Page 274: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 274/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 273

wd kif;jynf. rD;±_;wefaqmif'Drd kua&pD. tvSzk&m;

vGwfvyfjcif;. zD;epfiSuf±d k;om;jcif;. oHwrefnDnGwfjcif;. rsKd;aphcsol

tar

olronfppftm%m}uD;pd k;a&;ud kwGef;vSefjynfoltm;vH k;. tonf;ESvH k;n‡  dK;csKH;csdeJ @aewJ  h trdjynfpD;yGm;a&;ud kxm0pOfawG;tav;ay;olwd kif;&if;om;tm;vH  k;. rdcif

trsKd;om;&if=um;apha&;xm0pOfawG; tav;ay;ol

tdkararwd kif;jynfwd k;wuf/ ud k,fusKd;rzufrsKd;jrwfZmenf/ Zmr%Drd k @xm0pOftjyHK;jynf&Gmuxm0pOfESvH k;=unfomap? ?

jra'gif;EG,f

armifacG;zdk YuAsmajcvufrJhayr,fhypfcsif&mud kypfvd kufwJ  hypfwd kif;axmifw,fuG  J @? ?

Page 275: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 275/295

oef;0 if;vI  d if74

armifoif;cd   kif

 rsk  d;qufZmwdaoG;Ad kvfrif;a&mifaoG;atmifqef;aoG;wd k @pka0;cJ  h&mighcE<"monf ighwd kif;jynfESif  highjynfolwGufjzpf&rnf? ?

armifMuL;&if    h

2010 Ed  k 0ifbm 13tara& ²²²ae&mifr0if va&mifrvif;

arSmifrd kuftcef;usOf;av;&JŒt=um;tarhowif;rsm; 0ifa&mufvmawmhusaemfav ²²²rsuf&nfrsm;awmif0Jrdyg&JŒ? ?

rJarSmifr_efukyfvd k@aewJ  htvsm;&Snf&Snf teHarsmarsmausmwcif;pm ae&muav;rSmusaemf[m'Dae@ud kapmif  har#mfwrf;waecJhwmyg? ?

ae&mifjcnfud kr& vtvif;urjzmusaemfr±_±_  duf&vJ&S  dygap ²²²jynfolawGtwGuf tvif;a&mifjynfolawGtwGuf rD;±_;wefaqmif

Page 276: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 276/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 275

[d k; tarSmifwd kufawGud kqkwfjzJvd k @xGef;yaevd kufyH krsm;

usaemf  htcef;av;xJ=um;jzmvif;oGm;avovm; ²²² ? ?

aZ,smaomf

(aumhaomif;tusOf;axmifwGif;ü a&;zG     JUygonf?)

arG;aeYord  kif;arG;ae@wd kif;rSmtrSwfw&mawG&Sdw,ftrSwfw&mwd kif;rSm'%f&mawG&S  dw,f

'%f&mwd kif;rSmord kif;&S  dw,f? ?

opfjidrf;

 wd  k Y Ad  kvfcsKyf&J U orD;usKyfwd k @jynfoltusk  d;a&SŒwef;wifxrf;yd k;ayr,f  hjynfolawG&JŒ ±_rnD;wJ  husKyfwd k @Ad kvfcsKyf&JŒorD;?

jidrf;csrf;cspf=unfolrxlaxmifrnfhjynfigwd k @awG ra&mufa&mufatmif csDwufrnf?cspf=unfjidrf;csrf;

Page 277: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 277/295

oef;0 if;vI  d if76

olr wnfaqmufrnh  fvrf;igwd k @awG ra&mufa&mufatmifvSrf;? ?

ausmf&ifarmif (a&OD;)

tarhaus;Zl;uGef,ufavvm; ²²²

uGif;qufavvm; ²²²'Da&tvm; jznf;jznf;wufoGm;?

pnf;vH k;r_tm; nDnGwfr_tm;vufcsif;wG  Jxm; cd kifjrJr_tm;aoG;ruG  JwJ  h 'd k @jynfaxmifpktm;

tjyma&mifEkEk jidrf;csrf;r_tm;&mZ0ifwGifr,f  h *Eœ 0ifyef;csDum;tjzLay:tjymEk ‘tarpk’ qG  JwJ  h arSmif0iftEkynmum;‘om;qufjyD;qG  J’ wJ  h vufqif  hurf;ay;r_vm;om;qufjyD; rqG  J&ufbl;tartarh&JŒvuf&m om;rzsuf0H  hbl;tartarh&JŒcHpm;r_ om;rarS;rS  defapcsifbl; tartarh&JŒwifjyr_ om;tusnf;wefatmif rvkyfyg&apeJ @ tartarhxuf om; wpfvr}uD;0H  hygtarom;tmacgif vS  Hrpl;0H  hyg tarom; t&Sifvwfvwf r[majr}uD;xJ rqif;0H  hygtar?

tar[m ²²² taryg tar&,f?tarhaemufrSm om;wd k @&S  dw,f?tarhab;rSm om;wd k @aer,f?

Page 278: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 278/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 277

tarhajcvSrf;aemufud k om;wd k @xyf=uyfruGmvd kufr,f?tararm&if om;wd k @wGJac:ay;r,f

tarqm&if om;wd k @cl;cyfau|;r,ftar ²²² av#mufvSrf;aewJ  hjidrf;csrf;r_ud k om;wd k @0d kif;&Hay;r,ftar ²²² ,ufaewJrsKd;qufopfuGef,ufud kom;wd k @csnfaESmifay;r,fom;wd k @tarhud k 'Dvd kyJ aus;Zl;qyfcGif  hjyKyg tar

uJ a[h tarhom;awGnDapaemf ²²² nDapvufcsif;wG  Jxm; r[mtiftm;pdwfcsif;qufxm; r[mtiftm;&JaoG;eDxm; r[mtiftm;

tarhaus;Zl;ud k qyf=uygpd k @vm;?

ausmfol

jrwf rdcifa'gif;tarSmifroef;/ta&mifrEGrf;ygwJ  h/atmifqef;a[h pk=unf?

jrefjynfxk&JŒtefwDpk Zmenf?

auG @rajy;ygbl;/zathaoG;[m eDeD&Jygvd k @/jynf  hta&;rSm nDnDZG  JeJ @/

Page 279: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 279/295

oef;0 if;vI  d if78

wnf=unfqJa[h bmrxD/Armjynf&JŒacgif;aqmifaumif;?

wu,f,kwfrm jydwœmrsm;&,fu/tus,fcsKyfrSm ydwfumxm;±H kru/rdp> mw&m; tarSmifOm%fqif  hvd k @/axmif'%fESif  hyif xyfzdcsifvnf;/

Aswd   œ OmOf rajymif;ygbl;/owœ   dtpOf aumif;ygbd/jrwfrdcifa'gif;?

a'gif;Munfpif

 rdcif rkqd  k;r

vifa,muf sm;ud k oHa,mZOfrxm;trSefw&m;ud k tm;ud k;&Smol

om;orD;awGeJ  @ rywfouftem*wfeJ  @ qufqHcsifol

ajr;uav;awGud k awG @csifpdwfxdef;jidrf;csrf;a&;ud k ar#mfvif  haeol? ?

Munfarmifoef;

qHk rS wftaraeaumif;yg&JŒvm; tarjcHeHygwf 54 ud k

Page 280: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 280/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 279

tarhvufeJ  @ ud k,fwk  difzGih  fr,h  fwae@ud kwuUod kvf&dyfomu opPmawmfrysuf

apmif  haeqJyg tar ²²² ?

&Sdygw,ftaru|efawmfholi,fcsif;awGvnf; &S  dygao;w,folwd k @vnf; aeaumif;=uyg&J  h

wcsKdŒuawmhEd kifiHom;ajymif;vJcH,l&if;jrefrmjynfud k cspfae=uwkef;yJ tarZmwdajrud k tvnftywfjyefwd kif;‘t&iftwd kif;yJaemf’ vd k @0wfauswef;ausE_wfquf

aps;0,frysuf=uygbl;wcsKdŒuawmh'kuQonfa,mifaqmif&if;(olwd k @ta&;twGuf) 'd k  @ta&; 'd k @ta&;eJ @e,l;a,mufuaetarhvGwfajrmufa&; }udK;yrf;ae=uowJ  h ²²²?

tarhygwDvnf; &Sdygao;w,f tarwcsKdŒu rJqG,fwkef;rSm wcsKdŒu rJray;zd k @ajymygwDzsufodrf;cd kif;umrS arG;ae@yG  JvkyfeJ @a=unmcsufrxkwfwmhwmuvG  J&if

t&ifvd k crf;crf;em;em;ygyJ tar&efukefuawmh csLcsm&Smw,f tarOD;aESmuf,d kpD;r_ud k ukpm;wkef; attd  f kif'DtufpfjzpfrD;pufarmif;oHawG=um;u ‘pcef;c%vd kufcJ  hyg’ ac:vd k @ac: 

Page 281: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 281/295

oef;0 if;vI  d if80

q,fwef;orm;awGu tES  dyfcef;rSmpmusufwcsKdŒu xrif;rcsufEd kifawmh

xrif;&nf0,faomuf&w,f tar ²²² ?

bmyJajymajym tar&efukefrSm ausmfoleJ  @ axmifrSL;olwd k  @ ESpfOD;avmufawmh

b,folrS tvkyfrrsm;bl;av

tartarr&S  dwkef; uG sefawmfwd k  @ em*pfud k odoGm;w,fa&$0ga&mif/ tDvufxa&mepfOya'/ e,fjcm;apmif  hwyf/a&G;aumufyG  J/ aejynfawmf

'gawGeJ @vnf; &if;ES  D;oGm;w,ftajymif;tvJawGuawmhtrsm;}uD;ayghtar&,f&efukefrSm arG;cJ  hwJ  hvlawGuEd kifiHjcm;om;vkyfjyD; jyefvmZmwdud k &G  H&Smovd kvd keJ  @ jyef=unf  hrcsdayr,f  h rajymomygbl;taruG sefawmhwd k @u edrh  fyg;csdefud k; ²²²

taruG sefawmfwd k  @ wd kufyG  JrSm

c%c%usqH k;ay;ae&wmujyuQ'defpm&GufawGyg tara[mwpf&Guf a[mwpf&GufeJ @qkwfjzJypfaevd kuf=uwm

Page 282: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 282/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 281

tJ'g &uf&mZmawGcsnf;yJqd kwmuG sefawmhwd k  @ todaemufusch  Jygw,f tar

tarajym=unfhyg&apu|efawmfar#mfvifhaewmuav'Drd kua&pDvnf; [kwfcsifrS[kwfr,fjidrf;csrf;a&;vnf; ygcsifrSygr,f

tpnf;ta0;vnf; wufcsifrSwuf&ygvdrf  hr,f tar'gayrJ  hEd kifiHom;awG Ed kifiHjcm;om; jzpfp&mrvd kawmhwJ  hae@'kuQonfawG 'kuQo,fp&mrvd kawmhwJ  hae@ESpfa,muf&S  d&if oH k;zG  J @ruG  JawmhwJ  hae@ynmwwf&if xrif;riwfwJ  hae@

ta&mifrwlwmud k &efolvd k  @ rowfrSwfwJ  hae@tJ'Dae@ud kyg tar

u|efawmfvJoGm;&if tarxlay;ygtarhtm;eJ  @ raerem;}udK;pm;prf;yghr,fu|efawmfwd k @tm;vH k; &efukefrSm jyefqH k=uzd k @av?

urÇ mpd   k;rif;

ol&Jaumif; tmZmenfa':atmifqef;pk=unfwJ  h?

oltrnfud k &Gwfqd k=unf  h±H kr#eJ @ol @ud k &efjyKvd kolawGud k uwkefu&ifawGjzpfapovd kol @jynfolawGtwGufawmh tm;tifawG opfapolaygh?ol[m

Page 283: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 283/295

oef;0 if;vI  d if82

Ad kvfrif;a&mif&JŒ jrpftrsKd;om;acgif;aqmif

vGwfvyfa&;rD;±S  l;wefaqmif&J  h orD;tmZmenfrsKd;yDyDrsKd;*k%faqmifonf  h trsKd;aumif;orD;aygh?

ykcHk;ay:usvmwJ  h0efwm

&J&if  hpGmcH,lxrf;rsKd;qufopfawGeJ  @ vufurf;rsKd;cspfa[mif;awGeJ  @ wJ  GtwlawmfvSefa&;c&D;=urf;ud k&J&J}uD;v$if  hxlxm;wJ  h r[mvlom;wa,mufaygh?rw&m;r_awGud kzDqef

vS  HpGyf usnfqH csdef;ajcmufr_'%fawGud k tHwk&J&if  hr_eJ  @ tm%mzDqef&if;&d k;om;r_eJ  @ acgif;aqmif/ Om%fynmeJ  @ E_  dif;csif  hcd kifusnfr_eJ  @ c&D;quf/ jidrf;csrf;a&;twGuf OD;wnfwd k;wufa&;twGuf&nfn$ef;jyD; em,u*k%feJ @xH kr$ef;wJ  holjzpfw,f?

tm%m&Siftqufqufuppfwyf}uD;wckvH k; tvJ   $oH k;pm;jykacwftysufysufjyKef;vnf; *±krjyKyJtrsKd;rsKd;ES  dyfpuf/ t}udrf+udrfvSnf  hywftvDvD &ufpuf/ tcgcg owfjzwf

tzefzefxd k;ESuf ord kif;wGifatmif aumufuspf&ufpufjyD;“vrif;ud k acG;a[mifwJ  hZmwf”ud k ucJ  hayr,f  holuawmhywœ jrm;pdefausmufvd k &J&JawmufcJ  holjzpfw,f?

Page 284: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 284/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 283

j  idrf;csrf;a&; tvHwvlvljr‡if  hjyD;urB mhtjyifzufxdawmif v$if  hxlcJ  holjzpfw,f?

ol @ord kif; arS;rS  defjyD;ol  @b0 ao;odrfatmiftm%m&Sif Om%fwdrfwdrfeJ @avSmiftdrfpH tusOf;cs

aoa=umif;=uH ao;odrf=uayr,fhol @*k%f ol@owœ   d ol @ord kif; ol @tpGrf;uawmhvSnf;aeavSatmif;ru urB mt&yf&yfxd ysHŒES  H @vsufygyJ?

ol[mjrefrmtm;vH k;ud k,fpm;jyK 

trsKd;orD;rsm;tm;vH k;ud k  f,fpm;jyK tzdESdyfcHtm;vH k;ud k,fpm;jyK vlom;tm;vH k;udk,fpm;jyK jidrf;csrf;a&;twGuf ud k,fpm;jyKoltjzpfurB mw0Srf;u av;pm;or_eJ  @ cspf=uw,f?

olr[m&J&JeDpGif  h ESif;qDyef;wyGif  hjzpfovd kjidrf;csrf;a&;twGuf csKd;iSufvnf;jzpfw,f?

pdrf;vef;ar$;v$wJ  h a&=unfcsrf;jr vnf;jzpfovd k

+ydK;jyuf&if  h&if  h jynfwef pdefwyGif  hvnf;jzpfw,f?

vlom;tm;vH k;&JŒpHjyjyK ouf&S  d±kyfxkvnf;jzpfovd kowœ   d&JŒ ud k,fyGm;wck vlom;tusKd;jyKolvnf;jzpfw,f?

Page 285: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 285/295

oef;0 if;vI  d if84

arwœ m&JŒ jy,k*ftjzpf vlxk&JŒ tarGwck jzpfovd kawmfvSefjcif;&JŒ"g;wvuf

avmu&JΠtm;aq;wcGufvnf;jzpfw,f?

ol[m wd k @tm;vH k;&JŒ rdcif/ avmuud k tvSqifolvnf;jzpfw,f?ol[m tmZmenfwOD;vnf; jzpfovd kol&Jaumif;wOD;vnf; jzpfw,f?

ol[m tmZmenfwOD;vnf;jzpfovd kol&Jaumif;wOD;vnf;jzpfw,f?

ol&defxuf

5²8²2011

ÙÙÙ

Page 286: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 286/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 285

Daw Aung San Suu Kyi’s

International Awards, Honors & Appointments

( 1 9 9 0 - 2 0 1 0 )

1. Honorary Fellow St. Hugh’s College (Oxford, UK) 1990

2. Thorolf Rafto Human Rights (Norway) 1990

3. Sakharov Freedom of Thought (European Parliamnet) 1991

4. Noble Peace Oslo, Norway 1991

5. Honorary Member International EN (Norwegian Center) 1991

6. Humanities Human Rights Award (USA) 1991

7. Honorary Member International PEN (Candian Center) 1991

8. Marisa Bellisario Price Italy 19929. Annual Award of the International Human Rights Law Group

(USA) 1992

10. Honorary President Students’ Union London School of Economics

and Political Science (UK) 1992

11. Honorary Member International PEN (English Center) 1992

12. Honorary Life Member University of London Union (UK) 1992

13. Honorary Professional Fellowship Law and Society Trust (Sri

Lanka) 1992

14. Honorary Doctorate in Political Science Thammasat University

(Thailand) 1992

Page 287: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 287/295

oef;0 if;vI  d if86

15. International Simon Bolivar prize UNESCO 1992

16. Prix Litteraire des Droits de I’Homme Nouveaux Droits de

I’Homme, France 199217. Honorary Member World Commission on Culture and

Development (UNESCO) 1992

18. Member Academie Universelle des Cultures (Paris) 1993

19. Rose Prize arbejderbevaegelsens International Forum/

International Forum of the Danish Labour Movement,

Copehagen 1993

20. Victor Jara International Human Rights Center for Human Rights

and Constitutional Law, Los Angeles, USA 1993

21. Member of the Advisory Board Francois-Xavier Bagnoud Center

for Health and Human Rights, Harvard University 1993

22. Honorary Doctorate of Law University of Toronto (Canada) 1993

23. The Freedom of the City Commune of Giugliano, Italy 1993

24. Bremen Solidarity City of Bremen, Germany 1993

25. Premio Mujer Progresista (Federacion Mujeres Progresistas /

Spanish Federation of Progressive Women, Madrid) 1993

26. Honorary Doctorate Philosophy & Letters, Free University of 

Brussels 1994

27. Honorary Adviser Forum of Democratic Leaders in the Asia-

Pacific 1994

28. The Freedom of the City Aversa, Italy 1995

29. Liberal International Prize for Freedom Britain’s Liberal

Democracy Party, UK 1995

30. Honorary Doctorate of Laws Queen’s University, Canada 1995

31. Jawaharlal Nehru Award for International Understanding (for

1993) India 1995

32. Gandhi Award Simon Fraser University, Canada 1995

33. Honorary Doctorate of Civil Law University of Oxford 1995

34. IRC Freedom Award International Rescue Committee 1995

35. Companion of the Order of Australia 1996

Page 288: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 288/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 287

36. Liberal International Prize (UK) 1996

37. Asia Human Rights of Law (Japan) 1996

38. W. Averell Harrimen Democracy Award National DemocraticInstitute U.S.A 1996

39. Rajiv Shmirti Parashka [ Rajiv Gandhi Memorial Award] India

1996

40. Empty Chair Award Women of the Year Lunch, London, UK 

1996

41. Honorary Doctorate of Law Charles University in Prague, Czech

Republic 1997

42. Honorary Doctorate of Letters Sydney University of Technology,

  Australia 1997

43. Honorary Doctorate of Letters California Chapman University,

U.S.A 1997

44. Honorary Doctorate of Law Natal University, South Africa 1997

45. Honorary Doctorate of Law America University, Washington

D.C, U.S.A 1997

46. Distinguished Alumni Award Central University/ Delhi University

1997

47. Honorary Citizenship of Rome (Italy) (May 23, 1997)

48. Honorary Doctorate of Letters Glasgow University (UK) 1997

49. Pearl S. Buck Woman’s Award Pearl S. Buck Foundation (USA)

1997

50. International Award St. Angela’s Peace and Justice Group,

Waterford (Eire) 1997

51. Profiles in Courage Award Kennedy Society of Denmark 1997

52. Honorary Doctorate Cambridge University (June 1998) 1998

53. Freedom of the City (Oxford, UK) 1998

54. Honorary Doctorate of Laws University of Wales, Cardiff 1998

55. Honorary Doctorate of Laws University of Bristol (UK) 1998

56. Honorary Doctorate of Laws University of Melbourne (Australia)

1998

Page 289: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 289/295

oef;0 if;vI  d if88

57. Honorary degree Universite’ catholique de Louvain, Belgium –

December 1998

58. Honorary Degree University of Bath (UK) – December 199859. Honorary Degree Bucknell University – May 1999

60. Freedom Award International Republican Institute, USA 

(October 1999) 1999

61. The Freedom of the City of Dublin Award Ireland (November

1999)

62. 2000 CAW Nelson Mandela Human Rights Award Canada

(December 2000) 2000

63. Presidential Medal of Freedom Award U.S.A (December 2000)

2000

64. Collage United Nations Prize 2001 Germany (June 2001) 2001

65. International Social Welfare Prize University of Southern

California School of Social Work (December 8) 2001

66. AI Neuharth Free Spirit Award U.S Foundation, Washington,

USA 2003

67. MTV Humanitarian Award, “Free Your Mind” MTV Europe,

EDINBURGH,UK 2003

68. The 2004 TIME 100, The most influential people in the world

today TIME Magazine 2004

69. Kwangju Human Rights Award May 18 Memory Foundation

from South Korea 2004

70. TIME’s Asia’s Hero 2004 TIME MAGAZINE 2004

71. The Honorary Citizen of Paris France 10/ 12/ 2004

72. Honorary Doctorate in Politics, Philosophy and Economics

Rangsit University, Thailand 13/ 12/ 2004

73. Outstanding Women in Buddhism United Nations Gender and

Religious Department 8/ 03/ 2005

74. Honorary Degree in Political Science Thammasat University,

Thailand 19/ 06/ 2005

75. Freedom of the City Award The City Council of Edinburgh,

Page 290: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 290/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 289

Scotland 16/ 06/ 2005

76. Freedom of Galway City Galway city, Ireland June 2005

77. UNISON Honorary Membership UNISON, Britain’s largest tradeunion, June 2005

78. Olof Palme Prize Sweden, February 2006

79. Freedom Award Franklin and Eleanor Roosevelt Institute, USA 

March 2006

80. New Statesmen Magazine Hero New Statesmen Magazine, May

2006

81. Netaji Subhas Chandra Bose International Deshprem Award,

India 2007, March 2007

82. An honorary doctorate (LLD) honoris causa Award from

University of Cape Town, South Africa, December 2007

83. Freedom of Glasgow (the freedom of Scotland’s largest city)

2007

84. Rome for Peace and Humanitarian Action 2007

85. Special Award for Lifetime Achievement in Politics 2007

86. “Abogados de Atocha” international prize from Spain, 22 January

2008

87. Congressional Gold Medal, United States of America, 24 April,

2008

88. Honorary Canadian Citizenship, May 6, 2008

89. The Freedom of the City, June 10, 2008

90. Catalonia International Prize 2008, MOTHERS OF COURAGE

(shard with Dr. Cynthia Maung), November, 2008

91. Honorary Member of the Club of Madrid, November 20, 2008

92. Honorary Council Member, December 20, 2008

93. Trumpet of Conscience Award, January 19, 2009

94. Freedom of the City of Glasgow, March 4, 2009

95. Mahatma Gandhi International Award for Peace and

Reconciliation – MAGI Award, May 22, 2009

96. Democracy and Peace Award of Japanese Diet Member’s League

Page 291: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 291/295

oef;0 if;vI  d if90

Japanese Diet Members’ League in support of Democracy in

Myanmar, Tokyo, Japan (2009, June 19)

97. The Honorary Doctor of Laws (LLD) at Derry’s Millennium Forum,the University of Ulster in Derry, Ireland, UK on Tuesday, July

7, 2009. (2009, June 24)

98. The Ambassador of Conscience Award the recipient of Amnesty

International’s highest honorary (Irish band U2 is publicly

announcing Aung San Suu Kyi’s award Monday night at a

Dublin concert.) (2009, July 27)

99. Benazir Bhutto Shaheed Award for Democracy instituted. The

Pakistan People’s Party, Islamabad, Pakistan. (2010, June 21)

100. Honorary Individual Membership. Council of Asian Liberals

and Democrats (CALD) (2010, June 29)

101. Queen of Myanmar’s Democracy and Human Rights. Manav

Ekta Parishad, India (2010, November 25)

ÙÙÙ

Page 292: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 292/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 291

trnf&if;OD;oef;0if;jzpfonf? 1958 ck/ Zlvd kifv 22 &ufae@wGif&efukef+rdKŒ/ A[ef;+rdKŒe,fY trda':wifat; (uG,fvGef)/ tzOD;pdefxGef;(aA'ifvuQ%mq&m) wd k @rS zGm;jrifonf  h wOD;wnf;aomom;jzpfonf?i,fpOfu pmayESif  hyef;csD0goemxH kI ausmif;eH&Huyfpmapmifwd k @wGifaqmif;yg;rsm;a&;om;I yef;csDo±kyfazmfyH  krsm; a&;qG  JcJ  honf? ausmif;yef;csD+ydKifyG  JY qkt}udrf}udrf&&S  dcJ  honf? ausmif;aepOfuyif ausmif;pm

=unf  hwd kufrSL;tjzpf t}udrf}udrfaqmif&GufcJ  honf?xd k @aemuf 10 wef;atmifjrifjyD;aemuf 1980 jynf  hESpfwGif wyfr

awmf (avwyf) od k @ 0ifa&mufI ppfr_xrf;&GufcJ  honf? 1977 ckESpf/ Ed k0ifbmvxkwf ‘oifb0’ r*~Zif;yg “tem*wftmumovGef;yH s,mOf”ody`  Haqmif;yg;jzif  h pmaye,fod k @pwif0ifa&mufcJ  honf? 1982 wGif wyfrawmf(avwyf)rS EkwfxGufcJ  honf? 1992 ckESpf xkwfa0cJ  haom ‘ausmufrsuf&wemvufpG  J’ pmtkyfonf yxrqH k;vHk;csif;pmtkyfjzpfjyD; qufvufI ‘aer0ifao;onf  hbk&ifrsm;’(y/ 'kwG  J)/ ‘vlwd kif;twGuf okwaA'if’/ ‘±kyfwkrSajymaom jrefrmhord kif;0ifyk*~  dKvfxl;rsm;’/ ‘20 &mpk jrefrmhord kif;ud kajymjyaeaomae@&ufrsm;’/ ‘tESpfcsKyfjrefrmhord kif; tbd"mef’ (y/ 'kwG  J)/ ‘20 &mpk tausmf=um;qH k; tm&Sacgif;aqmifrsm;’/

‘toH k;cs±lyo#wœ &ynm’/ ‘tausmfaZ,spmqd kawmfrsm;’/ ‘jrefrmh ord kif;Y arhaysmufIr&aom trsKd;om;acgif;aqmif}uD; Ad kvfcsKyfatmifqef;’/‘O=oatmfjrnf ukef;abmifwnf’/ ‘e,fcsJŒqef @usifa&; jidrf;csrf;a&;zcif}uD; rsKd;cspfpmqd kawmf}uD; ocifud k,fawmfrd  _if;’/‘eDaygeef;usbk&if’/ ‘'kwd

Page 293: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 293/295

oef;0 if;vI  d if92

,ajrmuf t,fvDZbufbk&ifr’/ ‘*syef{u&mZfbk&if’/ ‘Ed kifiH  hOao#mifrif;{u&mZfrsm;’/ ‘Ed kifiHawmfvkyf=uHr_w&m;cH *VKefOD;apm. aemufqH k;

ae@rsm;’ ponfwd k @ a&;om;xkwfa0cJ  honf? od k @aomf ‘0ef}uD;csKyfOD;Ekb0ESif  h pmayrSwfwrf;’/ ‘wd k @zcif Ad kvfcsKyfatmifqef; bmrSmcJ  hovJ’/ ‘olwd k @jrifaom Ad kvfcsKyfatmifqef;’/ ‘±kef;xGufcJ  h&aom Armjynf’/ ‘a'gufwmbarmf. Ed kifiHa&;aqmif&Gufcsufrsm;’/ ‘19 &mpk jrefrmhord kif;ud kajymjyaeaomae@&ufrsm;’/ ‘teufazmf&cufaom ae@pOfoH k; jrefrm

a0g[m&rsm;tbd"gef’/ ‘Ad kvfcsKyfatmifqef;. b0ESif  h "gwfyH krSwfwrf;’/‘jrefrmhord kif;0ifpmcsKyfpmwrf;rsm;’/ ‘jrefrmhord kif;wauG @rS txifu& Ed kifiHa&;acgif;aqmifrsm;’ ponf  hpmtkyfrsm;onf ,ae@wk  dif rxkwfa0& ao;ay?

,cifu owp,pH r*~Zif;wGif yifwd kifaqmif;yg;&Siftjzpf 1986rS 1996 ckESpftxd (10) ESpfwd kifwd kifa&;om;cJ  honf? xd k @jyif ‘jrefrmhaps;

uGufpD;yGm;a&;*sme,  f’ ESih  f ‘jr&dyfndK’ *sme,fwd k @wGif yxrqH k; wm0efcHxkwfa0cJ  hjyD; ,if;*sme,fY t,f'DwmcsKyftjzpf aqmif&GufcJ  honf? oef;0if;v_  difuavmiftrnftjyif ‘ody`  Hcspfol’/ ‘a&$  Gjynfatmif’/ ‘pdefv_  difwif’/ ‘ae&JpGrf;’/ ‘jynf[def;atmif’/ ‘oef;a&$Ed kif’ ponf  h uavmifuG  Jrsm;jzif  h ydawmufyGif  hopf/ jrefrmopf/ EG,feD/ pHy,fjzL/ cs,f&D/ rkc/ ESvH k;tdrf/ayzl;v$mr*~Zif;rsm;Y a&;om;cJ  honf? ,cktcg rd k;rc/ acwf+ydKif/ opPm/rdk;}udK;/ csKd;vif;jym ponf  htifwmeufbavmufrsm;Y ord kif;qd kif&maqmif;yg;rsm;ESif  h pmayqd kif&maqmif;yg;rsm; a&;om;vsuf&S  donf?

2000jynf  hESpf/ arvwGif etzppftpd k;&u “±kyfwkrSajymaom jrefrmhord kif;0if yk*~  dKvfxl;rsm;” pmtkyfud kta=umif;jyKI yk'fr 17§20 jzif  haxmif'%f 7 ESpfcsrSwfcJ  h&m tif;pdef/ om,m0wDaxmifrsm;Y &ufaygif;

2387 &uf (6 ESpf ESif  h 8 v) wdwduscHjyD;aemuf 2007 ckESpf/ Zefe0g&Dv3 &ufae@wGif om,m0wDaxmifrS jyefvnfvGwfajrmufvmcJ  honf?vGwfajrmufcJ  hjyD;aemuf ord kif;qd kif&mpmayrsm;qufvufa&;om;cJ  h&mordkif;qdkif&mpmtkyf pkpkaygif; (15) tkyf ydwfyifwm;jrpfjcif;cH&jyD;

Page 294: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 294/295

'D rd  k ua&pD rdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf 293

etztppftpd k;&u ‚if;tm; jyefvnfzrf;qD;&efpDpOfaeonfud k }u  dKwifod&S  dcJ  hojzif  h 2010 jynf  hESpf/ Zlvd kifv 6 &ufae@wGif xd kif;Ed kifiHod k  @ acwœ 

wdrf;a&SmifvmcJ  honf? ,cktcg wwd,Ed kifiHY tajccsaexd kif&ef jyifqifvsuf&S  d+yD;/ SAW txufwef;ausmif;Y ausmif;q&mtjzpf jrefrmbmomESif  h ork  dif;bmom&yfrsm;yd k @cs&if; ord kif;qd kif&mpmay jyKpkvsuf&S  donf?

ÙÙÙ

qufoG,f&efvdyfpm

Ph :(66) 897 -033 -128Email : [email protected]

Page 295: Mother of Democracy

8/4/2019 Mother of Democracy

http://slidepdf.com/reader/full/mother-of-democracy 295/295