Modül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki OlaylarModül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki...

Modül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar

IFRS Vakfı: IFRS® for SMEs Eğitim Materyali

IFRS Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs

including the full text ofSection 32 Events after the End of the Reporting Period

of the International Financial Reporting Standard (IFRS)for Small and Medium-sized Entities (SMEs)

issued by the International Accounting Standards Board on 9 July 2009

with extensive explanations, self-assessment questions and case studies

IFRS Foundation®

30 Cannon StreetLondon EC4M 6XH

United Kingdom

Telephone: +44 (0)20 7246 6410Fax: +44 (0)20 7246 6411

Email:[email protected]

Publications Telephone: +44 (0)20 7332 2730Publications Fax: +44 (0)20 7332 2749

Publications Email: [email protected]: www.ifrs.org

This training material has been prepared by IFRS Foundation education staff. It has not been approved by the International Accounting Standards Board (IASB). The training material is designed to assist those training others to implement and consistently apply the IFRS for SMEs. For more information about the IFRS education initiative visithttp://www.ifrs.org/Use+around+the+world/Education/Education.htm.

IFRS Foundation®

30 Cannon Street | London EC4M 6XH | United KingdomTelephone: +44 (0)20 7246 6410 | Fax: +44 (0)20 7246 6411Email: [email protected] Web: ww.ifrs.org

Copyright © 2010 IFRS Foundation®

Right of use

Although the IFRS Foundation encourages you to use this training material, as a whole or in part, for educational purposes, you must do so in accordance with the copyright terms below.

Please note that the use of this module of training material is not subject to the payment of a fee.

Copyright notice

All rights, including copyright, in the content of this module of training material are owned or controlled by the IFRS Foundation.

Unless you are reproducing the training module in whole or in part to be used in a stand-alone document, you must not use or reproduce, or allow anyone else to use or reproduce, any trade marks that appear on or in the training material. For the avoidance of any doubt, you must not use or reproduce any trade mark that appears on or in the training material if you are using all or part of the training materials to incorporate into your own documentation. These trade marks include, but are not limited to, the IFRS Foundation and IASB names and logos.

When you copy any extract, in whole or in part, from a module of the IFRS Foundation training material, you must ensure that your documentation includes a copyright acknowledgement that the IFRS Foundation is the source of your training material. You must ensure that any extract you are copying from the IFRS Foundation training material is reproduced accurately and is not used in a misleading context. Any other proposed use of the IFRS Foundation training materials will require a licence in writing.

Please address publication and copyright matters to:IFRS Foundation Publications Department30 Cannon Street London EC4M 6XH United KingdomTelephone: +44 (0)20 7332 2730 Fax: +44 (0)20 7332 2749Email: [email protected] Web: www.ifrs.org

The IFRS Foundation, the authors and the publishers do not accept responsibility for loss caused to any person who acts or refrains from acting in reliance on the material in this publication, whether such loss is caused by negligence or otherwise.

The Turkish translation of the Training Material for the IFRS® for SMEs contained in this publication has not been approved by a review committee appointed by the IFRS Foundation. The Turkish translation is copyright of the IFRS Foundation.

The IFRS Foundation logo, the IASB logo, the IFRS for SMEs logo, the ‘Hexagon Device’, ‘IFRS Foundation’, ‘eIFRS’,‘IAS’, ‘IASB’, ‘IASC Foundation’, ‘IASCF’, ‘IFRS for SMEs’, ‘IASs’, ‘IFRS’, ‘IFRSs’, ‘International Accounting Standards’and ‘International Financial Reporting Standards’ are Trade Marks of the IFRS Foundation.

IFRS Vakfı: IFRS® for SME Eğitim Materyali

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun 9 Temmuz 2009 tarihinde yayımlamış olduğu

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (SMEs) için Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (IFRS)’nın Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar’ın

tam metni ile

genişletilmiş açıklamalar, değerlendirme soruları ve vaka çalışmaları içermektedir.

IFRS Foundation®

30 Cannon StreetLondon EC4M 6XH

İngiltere

Telefon: +44 (0)20 7246 6410Fax: +44 (0)20 7246 6411

E-posta:[email protected]

Yayınlar Dept. Telefon: +44 (0)20 7332 2730Yayınlar Dept. Fax: +44 (0)20 7332 2749

Yayınlar Dept. E-posta: [email protected]: www.ifrs.org

Bu eğitim materyali IFRS Vakfı eğitim personeli tarafından hazırlanmıştır. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından onaylanmamıştır. Eğitim materyali, IFRS for SMEs’i devamlı olarak uygulayacak kullanıcılara eğitim verelere yardımcı olmak için tasarlanmıştır. IFRS eğitim girişimi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki web sayfasını ziyaret ediniz:http://www.ifrs.org/Use+around+the+world/Education/Education.htm.

IFRS Foundation®

30 Cannon Street | London EC4M 6XH | İngiltereTelefon: +44 (0)20 7246 6410 | Faks: +44 (0)20 7246 6411E-posta: [email protected] Web: ww.ifrs.org

Telif Hakkı © IFRS Foundation®

Kullanım Hakkı

IFRS Vakfı bu eğitim materyalinin kısmen ya da tamamen kullanımını teşvik etse de, aşağıda verilen telif hakkı koşulları uyarınca kullanılması gerekmektedir.

Bu eğitim materyali modülünün kullanılması herhangi bir ücret ödemesine tabi değildir.

Telif hakkı bildirimi

Telif hakkı da dahil bu eğitim materyali modülü kapsamındaki tüm haklar IFRS Vakfına ait olup, yine IFRS Vakfı tarafından kontrol edilmektedir.

Eğitim modülü bağımsız bir belgede kullanılacak şekilde tamamen veya kısmen çoğaltılmadıkça, kullanılamaz veya çoğaltılamaz, üçüncü kişilerin kullanmasına veya çoğaltmasına, üzerindeki ve eğitim materyalindeki ticari markaların gösterilmesine izin verilemez. Şüpheye mahal vermemek için, eğitim materyallerinin tamamını veya bir kısmını kendi belgelerinizin bir parçası olarak kullanacaksanız üzerinde veya eğitim materyalinde yer alan herhangi bir ticari markayı kullanamaz ve çoğaltamazsınız. Bu ticari markalar IFRS Vakfı ve IASB adları ve logolarını kapsamakta olup bunlarla kısıtlı değildir.

IFRS Vakfı eğitim materyali modülünün tamamı ve bir kısmından alıntı yapmanız durumunda, belgelerinizin eğitim materyali modülünüzün kaynağının IFRS Vakfı olduğuna ilişkin bir telif hakkı onayı içermesini temin etmeniz gerekecektir. IFRS Vakfı eğitim materyalinden kopyalayacağınız herhangi bir alıntının doğru bir şekilde çoğaltıldığından ve yanıltıcı bir bağlamda kullanılmadığından emin olmanız gerekmektedir. IFRS Vakfı eğitim materyalleri için önerilecek herhangi bir diğer kullanım yazılı lisans gerektirmektedir.

Lütfen yayınlar ve telif hakkı ile ilgili konuları aşağıdaki adrese bildiriniz:IFRS Vakfı Yayın Departmanı 30 Cannon Street, Londra, EC4M 6XH, İngiltere Telefon: +44 (0)20 7332 2730 Faks: +44 (0)20 7332 7249E-posta: [email protected] Web: www.ifrs.org

Bu zarar ihmalden veya diğer nedenlerden kaynaklansın veya kaynaklanmasın, IFRS Vakfı, yazarlar ve yayıncılar bu yayında yer alan materyale dayalı olarak hareket eden veya hareket etmekten kaçınan herhangi bir şahsa yönelik zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmez.

Bu yayında yer alan KOBİ’ler için IFRS® Eğitim Materyalinin Türkçe tercümesi IFRS Vakfı tarafından atanmış bir inceleme komitesi tarafından onaylanmıştır. Türkçe tercümesinin telif hakları IFRS Vakfına aittir.

IASB logosu/ IFRS Vakfı logosu/’Altıgen Aygıt’, IFRS Vakfı Eğitim logosu, IFRS vakfı, eIFRS, IAS, IASB, IFRS Vakfı Eğitimi, IASs, IFRIC, IFRS, IFRSs, International Accounting Standards- UIuslararası Muhasebe Standartları, International Financial Reporting Standards-UIuslararası Finansal Raporlama Standartları ve SIC IFRS Vakfının ticari markalarıdır.

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1) ivIASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

İçindekiler

GİRİŞ Öğrenim çıktıları IFRS for SMEs Hükümlere giriş HÜKÜMLER VE ÖRNEKLER Bu bölümün kapsamı Raporlama döneminden sonraki olayların tanımı Muhasebeleştirme ve ölçüm Açıklamalar ÖNEMLİ TAHMİNLER VE DİĞER DEĞERLENDİRMELER TAM SET IFRS’LER İLE KARŞILAŞTIRMA BİLGİNİZİ TEST EDİN BİLGİNİZİ UYGULAYIN Vaka çalışması 1 Vaka çalışması 1’in cevabı Vaka çalışması 2 Vaka çalışması 2’nin cevabı

11223335101415162222232526

1


IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

GİRİŞBu modül, raporlama dönemi sonu ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında gerçekleşen olayların IFRS for SMEs’de yer alan Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar uyarınca muhasebeleştirilmesine ve raporlanmasına odaklanmaktadır. Bu modül, modül kullanıcısına konuyu tanıtmakta, hüküm metinleri aracılığılıyla yol göstermekte; modül kullanıcısının örnekleri kullanarak ve raporlama döneminden sonraki olayların muhasebeleştirilmesinde gerekli olan önemli yorumları göstererek kullanıcının Standarda ilişkin hüküm anlayışını geliştirmektedir. Üstelik bu modül, kullanıcının hükümlere ilişkin bilgisini test etmek amacıyla hazırlanmış soruları ve kullanıcının raporlama döneminden sonraki olayları IFRS for SMEs’e uygun olarak sunmasını geliştirmek için bir olay çalışması içermektedir.

Öğrenim ÇıktılarıBu modülün başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla raporlama dönemi sonu ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında gerçekleşen olaylara ilişkin IFRS for SMEs’de yer alan hükümleri bileceksiniz. Üstelik bu bilginin gerçek dünyadaki uygulaması açısından simule eden örnek olayın tamamlanmasıyla, IFRS for SMEs’e uygun olarak raporlama döneminden sonra ortaya çıkan bu tür olayları sunabilme yeteneğinizi geliştirebileceksiniz. IFRS for SMEs bağlamında özellikle:

• finansal tabloların hangi tarih itibariyle yayımı için onaylandığının tespitini yapabilecek,

• raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylar ile düzeltme gerektirmeyen olayların ayrımını yapabilecek,

• raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olayları belirleyebilecek ve bu tür olayların etkilerini finansal tablolara yansıtabilecek,

• raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olayları belirleyebilecek ve bu tür olaylara ilişkin olarak finansal tablolarda yapılması gerekli açıklamaları yapabilecek,

• raporlama döneminden sonraki olayların muhasebeleştirilmesinde önemli değerlendirmelerin yapılmasının gerekliliğini saptayacaksınız.

Bu eğitim materyali, IASC Vakfının eğitim personeli tarafından hazırlanmış olup, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun (IASB) resmi görüşünü yansıtmamaktadır. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) uygulanacak muhasebe hükümleri, IASB tarafından Temmuz 2009’da yayımlanan KOBİ’ler için Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarında (IFRS) düzenlenmiştir.

2



IFRS for SMEsIFRS for SMEs kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan işletmelerin genel amaçlı finansal tablolarında uygulanması amaçlanmaktadır (bakınız: Bölüm 1 Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler). IFRS for SMEs zorunlu hükümleri ve kendisiyle yayımlanan (zorunlu olmayan) diğer materyalleri içermektedir. Zorunlu olmayan materyal aşağıdakileri içermektedir:• IFRS for SMEs’e genel bir giriş yapan ve amacını, yapısını ve yetkisini açıklayan bir önsöz.• Açıklayıcı finansal tablolar ve bir açıklama kontrol listesini içeren uygulama kılavuzu.• IASB’nin IFRS for SMEs’e son halini vermede temel aldığı düşünceleri özetleyen Karar

Gerekçeleri• IFRS for SMEs’in yayımlanmasında hemfikir olmayan IASB üyelerinin muhalif görüşleri.

IFRS for SMEs’de, Sözlük zorunlu hükümlerin bir parçasıdır.IFRS for SMEs’de Bölüm 21 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, Bölüm 22 Borçlar ve Özkaynak ile Bölüm 23 Hasılat’da ekler yer almaktadır. Söz konusu ekler zorunlu olmayan rehberlerdir.

Hükümlere girişKüçük veya orta büyüklükteki bir işletmenin genel amaçlı finansal tablolarının amacı geniş bir kullanıcı kitlesinin ekonomik karar alma sürecinde yararlı olan işletmenin finansal durumu, performansı ve nakit akışları hakkında bilgi sağlamaktır. Söz konusu kullanıcı kitlesi kendi özel bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde raporlar talep etme gibi bir pozisyonda bulunmamaktadırlar. Bölüm 32’nin amacı, raporlama döneminden sonraki olaylarla ilişkili olarak finansal tablolarda ne zaman düzeltme yapılacağını ve finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih ile raporlama döneminden sonraki olaylar hakkında yapılması gereken açıklamaları belirtmektir. Bölüm 32, raporlama döneminden sonraki olayları:(a) düzeltme gerektiren olaylar (raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt

sağlayan olaylar) ve(b) düzeltme gerektirmeyen olaylar (raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir

nitelikteki olaylar)olarak iki şekilde sınıflandırmıştır.Düzeltme gerektiren olaylar, raporlama dönemi sonunda finansal tablolara yansıtılmış olan varlık ve borçlara ya da dönem içerisinde finansal tablolara yansıtılmış olan gelir, gider veya nakit akışlarına ilişkin yeni bilgiler sağlar. Elde edilen yeni bilgiler çerçevesinde finansal tabloların düzeltilmesi, finansal tabloların ihtiyaca uygunluğunu, güvenilirliğini ve tamlığını artırır, aynı zamanda finansal tabloları kullanıcılar için daha faydalı hale getirir. Düzeltme gerektirmeyen olaylar raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösteren olaylar olduğundan, bu olaylar sonucunda elde edilen bilgiler çerçevesinde finansal tablolara raporlama dönemi sonunda varlık ve borç olarak ya da dönem içerisinde gelir, gider veya nakit akışı olarak yansıtılmış tutarlarda herhangi bir düzeltme yapılmaz.

3



HÜKÜMLER VE ÖRNEKLER

KOBİ’ler için IFRS’nin Bölüm 13 Stoklar’ın içeriği aşağıda düzenlenmiş ve gri olarak gölgelenmiştir. Sözlük bölümünde açıklanan terimler de hükümlerin bir parçasıdır. Bu terimler Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar metninde ilk kez ortaya çıktıkları zaman kalın olarak belirtilmiştir. IASC Kurumunun eğitim personeli tarafından eklenen notlar ve örnekler gölgelenmemiştir. IASC Kurumunun personeli tarfından eklenen diğer notlar köşeli ayraçlar içinde, kalın ve italik olarak sunulmuştur. Personel tarafından metne eklenen kısımlar KOBİ’ler için IFRS’nin bir parçası değildir ve IASB tarafından onaylanmamıştır.

Bu bölümün kapsamı

32.1 Bu bölüm raporlama döneminden sonraki olayları tanımlar ve bu olayların muhasebeleştirilmesi, ölçülmesi ve açıklanmasına ilişkin ilkeleri belirler.

Raporlama döneminden sonraki olayların tanımı

32.2 Raporlama döneminden sonraki olaylar, raporlama dönemi sonu ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları ifade eder. Bu kapsamda iki tür olay bulunmaktadır:

(a) Raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan olaylar (raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylar) ve

(b) Raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki olaylar (raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar).

Örnekler – düzeltme gerektiren olaylarÖr 1 İşletme, ürünü satın alanlara satışı gerçekleştirdiği anda garanti vermektedir. 31 Aralık

20X5 tarihinde işletme garanti yükümlüklerini 100.000 PB(1) olarak hesaplamıştır. İşletme, 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren döneme ilişkin yıllık finansal tablolarının yayımı için onaylanmasından hemen önce, ürün kategorilerinden birinde gizli kusurların olduğunu tespit etmiştir (başka bir ifadeyle, ürün kategorisinde normal bir incelemeyle tespit edilemeyecek düzeyde kusurlar olduğunu saptamıştır). Ürün kategorisinde bu tür kusurların olduğunun tespitinin ardından işletme, 31 Aralık 20X5 tarihindeki garanti yükümlülüklerine yönelik tahminlerini 150.000 PB olarak revize etmiştir.

Söz konusu olay – ürün kategorisinde gizli kusurların olduğunun tespiti – raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren bir olaydır. Koşul – gizli kusur – 31 Aralık 20X5 tarihinden önce satılan ürünlerde mevcuttur.

(1) Bu örnekte ve modülde yer alan diğer tüm örneklerde parasal tutarlar “para birimi (PB)” olarak ifade edilmiştir.

4



Ör 2 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 1 Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 1 Şubat 20X1 tarihinde, mahkeme rakip bir işletmenin patent ihlali nedeniyle işletmeye tazminat ödemesine karar vermiş ve bu karar doğrultusunda işletme tazminat ödemeyi kabul etmiştir. Söz konusu dava işletme tarafından 20X0 yılı içerisinde açılan bir davadır. Ancak, rakip işletme açılan davaya itiraz ettiğinden dava 20X0 yılı içerisinde sonlandırılamamıştır.

Söz konusu olay – davanın sonuçlanması – raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren bir olaydır. Olay, 31 Aralık 20X1 tarihinde işletmeye ekonomik fayda akışı sağlayacak bir alacağın doğduğuna dair kesinleşmiş bir kanıt sağlamaktadır (bakınız Paragraf 32.2(a)).

Örnekler – düzeltme gerektirmeyen olaylarÖr 3 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 1

Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 31 Aralık 20X0 tarihinde işletme korunmasız kur riski taşımaktadır. İşletmenin geçerli para biriminin kur riski taşıdığı diğer para birimlerine karşı değer kaybetmesi sonucu işletme, 1 Mart 20X1 tarihine kadar önemli düzeyde zarara maruz kalmıştır.

Söz konusu olay – döviz kurlarında meydana gelen değişim – raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Bu olay raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikte bir olaydır (bakınız: Paragraf 32.2(b)). Döviz kurunda meydana gelen düşüş, genellikle, raporlama dönemi sonunda mevcut olan bir durum ile ilgili değildir. Bilakis daha sonra ortaya çıkan durumları yansıtmaktadır (başka bir ifadeyle raporlama dönemi sonundaki döviz kurları bu tarih itibarıyla var olan durumları yansıtmaktadır).

Ör 4 Örnek 2’de yer alan veriler bu örnekte de geçerlidir. Ancak bu örnekte şu farklılık bulunmaktadır. Rakip işletme 1 Şubat 20X1 tarihinde tazminat ödemeyi kabul etmemiştir. Rakip işletmenin dava sonucunu temyize götürme hakkı bulunmakta ve işletme bu hakkını kullanmayı düşünmektedir.

Söz konusu olay – mahkeme kararı – raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Rakip işletmenin dava sonucunu temyize götürme hakkının bulunması ve bu hakkını kullanmayı düşünmesi, raporlayan işletmenin tazminat talebinin 31 Aralık 20X0 tarihi itibariyle bir koşullu varlık olduğunu göstermektedir. KOBİ IFRS’in 21.13 Paragrafı uyarınca koşullu varlıklar varlık olarak muhasebeleştirilmezler.

Örnek – “Raporlama döneminden sonraki olay” tanımını karşılamayan olaylar

Ör 5 Örnek 1’de yer alan veriler bu örnekte de geçerlidir. Ancak gizli kusurlar 31 Mart 20X6 tarihinde yani 31 Aralık 20X5 tarihinde sonra eren döneme ilişkin yıllık finansal tabloların yayımı için onaylanmasından sonra tespit edilmiştir. Nisan 20X6 tarihi içerisinde işletme, üçüncü taraflara verdiği garanti kapsamında 150.000 PB tutarında ödeme yapmıştır.

5



Gizli kusurun tespiti, 31 Aralık 20X5 tarihinde sonra eren döneme ilişkin yıllık finansal tabloların yayımı için onaylanmasından sonra yapıldığından, söz konusu olay raporlama döneminden sonraki olay tanımını karşılayan bir olay değildir. 100.000 PB tutarındaki garanti karşılıklarına ilişkin yükümlülük, işletmenin 31 Aralık 20X5 tarihli yıllık finansal tablolarında mevcut bilgiler ışığında dürüstçe belirlenmiştir. Ayrılan karşılıktan daha fazla yapılan 50.000 PB tutarındaki ödeme, 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren yıllık dönemin kâr veya zararını etkileyen muhasebe tahminlerinde yapılan bir değişiklik olarak da dikkate alınmaz. 50.000 PB tutarındaki ödeme, 31 Mart 20X6 tarihinde sona eren üç aylık döneme ilişkin kâr veya zarar belirlenirken gider olarak finansal tablolara yansıtılır. Dolayısıyla, 50.000 PB’lik ödeme, 20X6 yılı finansal tablolarında raporlanan kâr veya zarar içerisinde yer alacaktır.

32.3 Raporlama döneminden sonraki olaylar, finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarihe kadar ortaya çıkan tüm olayları kapsar. Söz konusu olaylar birtakım başka finansal bilgiye ilişkin kâr veya zarar tutarının açıklanmasından sonra oluşmuş olsalar dahi, raporlama döneminden sonraki olay olarak dikkate alınırlar.

Muhasebeleştirme ve ölçme

NotlarBölüm 32’de yer alan hükümlerin yanı sıra, Paragraf 3.8, işletmenin yönetim organlarının, finansal tabloların düzenlenmesi sırasında, işletmelerinin faaliyetlerine sürekli olarak devam edebilme kabiliyetlerinin bulunup bulunmadığını değerlendirmelerini gerekli kılmaktadır. Yönetimin şirketi tasfiye etme veya ticari faaliyetine son verme niyetinde olduğu ya da bunları yapmak dışında gerçekçi bir alternatifinin bulunmadığı durumlar haricinde, işletmenin sürekli olduğu kabul edilir. Finansal tabloların işletmenin sürekliliği varsayımına dayanarak hazırlanmadığı durumlarda, işletmenin sürekliliği varsayımının kullanılmadığı, söz konusu varsayım yerine hangi esasın kullanıldığı ve işletmenin sürekliliği varsayımına neden uyulmadığı hususlarında açıklama yapılır.

Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylar

32.4 Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıktığı durumlarda, finansal tablolara yansıtılan tutarlar, ilgili açıklamalarla birlikte, yeni durumu yansıtacak şekilde düzeltilir.

32.5 Aşağıda yer alan olaylar raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylara örnek olarak verilmiştir. Bu olayların ortaya çıktığı durumlarda, finansal tablolarda muhasebeleştirilmiş olan tutarların düzeltilmesi veya önceden muhasebeleştirilmemiş kalemlerin muhasebeleştirilmesi gerekir.

6



(a) İşletmenin raporlama dönemi sonu itibarıyla bir borcunun bulunduğunu teyit edecek şekilde, bir davanın raporlama döneminden sonra sonuçlanması. İşletme bu durumda daha önce bu dava ile ilgili olarak muhasebeleştirmiş olduğu karşılık tutarlarını Bölüm 21 Karşılıklar, Koşullu Varlıklar ve Koşullu Borçlar uyarınca düzeltir ya da yeni bir karşılık muhasebeleştirir. Sadece koşullu borç açıklamaz. Davanın sonuçlanması, raporlama dönemi sonunda muhasebeleştirilmesi gereken karşılığın belirlenmesinde, Bölüm 21 uyarınca dikkate alınması gereken ek bir kanıt sağlar.

(b) Raporlama dönemi sonu itibarıyla bir varlığın değer düşüklüğüne uğradığını ya da daha önce muhasebeleştirilmiş değer düşüklüğü tutarının düzeltilmesi gerektiğini gösterir nitelikteki bir bilginin raporlama döneminden sonra ortaya çıkması. Örneğin;

(i) İşletmenin alacaklı olduğu bir müşterisinin raporlama döneminden sonra iflas etmesi, raporlama dönemi sonu itibarıyla söz konusu alacakla ilgili bir zararın var olduğunun teyidi şeklinde değerlendirilir ve bu durumda ilgili alacağın defter değerinin düzeltilmesi gerekir.

(ii) Raporlama döneminden sonra gerçekleşen stok satışı, raporlama dönemi sonu itibarıyla değer düşüklüğünün değerlendirilmesi esnasında dikkate alınacak satış fiyatı hakkında bilgi verebilir.

(c) Raporlama döneminin bitiminden önce satın alınan varlıklara ilişkin maliyetlerin veya raporlama döneminin bitiminden önce satılan varlıklardan elde edilen gelirlerin raporlama döneminden sonra belirli hale gelmesi.

(d) Raporlama döneminin bitiminden önceki olaylar nedeniyle, işletmenin raporlama dönemi sonu itibarıyla kâr paylaşımı veya ikramiye ödemeleri yapmaya yönelik yasal veya zımni kabulden doğan bir yükümlülüğünün bulunduğu durumlarda, söz konusu ödemelere ilişkin tutarların raporlama döneminden sonra belirli hale gelmesi (bakınız: Bölüm 28 Çalışanlara Sağlanan Faydalar).

(e) Finansal tabloların gerçeğe uygun olmadığını gösteren hata veya hilelerin ortaya çıkarılması.

Örnekler – düzeltme gerektiren olaylar

Ör 6 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 1 Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

1 Şubat 20X1 tarihinde, mahkeme rakip bir işletmenin patent ihlali nedeniyle işletmeye 600.000 PB tutarında tazminat ödemesine karar vermiş ve bu karar doğrultusunda rakip işletme tazminat ödemeyi kabul etmiştir. Söz konusu dava işletme tarafından 20X0 yılı içerisinde açılan bir davadır. Ancak, rakip işletme açılan davaya itiraz ettiğinden dava 1 Şubat 20X1 tarihine kadar sonlandırılamamıştır.

7



Davanın sonuçlanması raporlama dönemi sonu itibariyle mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan bir olaydır (bakınız paragraf 32.2(a)). İşletme 31 Aralık 20X0 tarihinde 600.000 PB tutarında alacak raporlamalı ve karşılığında 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin kârını bu tutar kadar artırmalıdır.

Ör 7 İşletme ürünü satın alanlara satışı gerçekleştirdiği anda garanti vermektedir.

31 Aralık 20X5 tarihinde işletme garanti yükümlüklerini 100.000 PB olarak hesaplamıştır. İşletme, 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren döneme ilişkin yıllık finansal tablolarının yayımı için onaylanmasından hemen önce, ürün kategorilerinden birinde gizli kusurların olduğunu tespit etmiştir (başka bir ifadeyle, ürün kategorisinde normal bir incelemeyle tespit edilemeyecek düzeyde kusurlar olduğunu saptamıştır). Ürün kategorisinde bu tür kusurların olduğunun tespitinin ardından işletme, 31 Aralık 20X5 tarihindeki garanti yükümlülüklerine yönelik tahminlerini 150.000 PB olarak revize etmiştir.

Ürün kategorisinde gizli kusurların olduğunun tespiti, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren bir olaydır. Koşul – gizli kusur – 31 Aralık 20X5 tarihinden önce satılan ürünlerde mevcuttur. Garanti karşılıklarına ilişkin yükümlülük 31 Aralık 20X5 tarihinde 150.000 PB olarak ölçülmeli ve karşılığında 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin kâr bu tutar kadar azaltılmalıdır.

Ör 8 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. İşletme 31 Aralık 20X0 tarihinden önce bir müşterisine kredili olarak ürün satışı gerçekleştirmiştir. 31 Aralık 20X0 tarihinde, işletme yönetiminin söz konusu müşteriden 200.000 PB tutarındaki ticari alacağı tahsil edemeyeceği yönünde bir kuşkusu yoktur. Ancak Şubat 20X1 tarihinde, finansal tabloların hazırlanmasının sonlandırılacağı sırada, işletme, müşterisinin önemli ölçüde borçlarının olması, hemen hemen hiç nakit girişi yaratamaması ve muhasebe kayıtlarının kötü bir şekilde tutulması nedenleriyle tasfiyeye gideceği bilgisini edinmiştir. Bundan dolayı, söz konusu müşteriden olan ticari alacaklar değersiz alacak olarak kabul edilmiştir.

200.000 PB tutarındaki değersiz hale gelen alacakların tamamı için karşılık ayrılmalı ve karşılığında kâr veya zararda bu tutarda bir kayıp muhasebeleştirilmelidir. Müşterinin dönem sonunun ardından gerçekleşen iflası, dönem sonundan önce başlayan olaylar dizisinin bir sonucudur (hemen hemen tüm iflas durumlarında olduğu gibi). Dolayısıyla bu tür bir durum söz konusu ticari alacağın 31 Aralık 20X0 tarihi itibariyle değer düşüklüğüne uğradığını göstermektedir.

Ancak, borçlunun finansal açıdan yaşadığı olumsuzluklar 31 Aralık 20X0 tarihinden sonra başlamış olsaydı (başka bir ifadeyle borçlunun 31 Aralık 20X0 tarihindeki finansal durumu güçlü olsaydı), borçlunun iflası, düzeltme gerektirmeyen bir olay olurdu. Örneğin borçlunun iflasının, kendine özgü, ani gelişen ve 31 Aralık 20X0 tarihinden sonra başlayan bir olay sonucunda gerçekleşmiş olması, yukarıda belirtilen şekilde bir düzeltmenin yapılmasını gerektirmezdi.

8



Ör 9 Mart 20X5 tarihinde işletme, 31 Aralık 20X2 tarihli finansal durum tablosunda raporladığı stok tutarında bir hata yapıldığını tespit etmiştir. Yapılan hata söz konusu yıllık dönemin gelirlerinin yüksek gösterilmesine neden olmuştur. 31 Aralık 20X3 tarihli finansal durum tablosunda raporlanan stok tutarında herhangi bir hata yoktur. Dolayısıyla, 20X3 yılı kârı, 20X2 yılı kârında hata dolayısıyla oluşan fazlalık kadar daha az gösterilmiştir.

20X2 ve 20X3 yıllarını kapsayacak şekilde geçmiş verilerin sunulması durumunda, bu yıllarda sunulan veriler düzeltilir. Söz konusu düzeltme, yapılan hatanın 20X4 veya 20X5 yıllarına ilişkin veriler üzerinde bir etkisi olmasa, hatta 1 Ocak 20X4 tarihindeki dağıtılmamış kârlar tutarında bir etkisi olmasa bile yapılır. Örnekteki durum hata düzeltmesidir (IFRS for SMEs, Bölüm 10’un kapsamıyla ilgilidir), Bölüm 32 kapsamında incelenen raporlama döneminden sonraki bir olay değildir.

Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar

32.6 Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar için finansal tablolarda herhangi bir düzeltme yapılmaz.

32.7 Aşağıda yer alan olaylar raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylara örnek olarak verilmiştir:

(a) yatırımların piyasa değerlerinde, raporlama dönemi sonu ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında meydana gelen düşüşler. Piyasa değerlerinde meydana gelen düşüşler genelde, yatırımların raporlama dönemi sonundaki durumu ile ilgili olmayıp, daha sonra ortaya çıkan bir durumu yansıtır. Dolayısıyla, yatırımlara ilişkin olarak finansal tablolarda muhasebeleştirilmiş olan tutarlarda herhangi bir düzeltme yapılmaz. Benzer şekilde, yatırımlara ilişkin raporlama dönemi sonu itibarıyla açıklanan tutarlar da güncellenmez. Ancak paragraf 32.10 uyarınca ek açıklamaların yapılması gerekli olabilir.

(b) raporlama tarihinden sonra fakat finansal tabloların yayımlanmasından önce, davanın lehte sonuçlanması neticesinde bir alacağın doğması. Bu tutar, raporlama tarihinde bir koşullu varlık olabilir (bakınız: paragraf 21.13) ve paragraf 21.16 uyarınca açıklama yapılmasını gerektirebilir. Bununla birlikte, raporlama tarihinden önce alacak tutarına ilişkin bir karar olmakla birlikte, söz konusu tutarın güvenilir bir şekilde ölçülememesi dolayısıyla muhasebeleştirilmediği durumlarda, ilgili karar, düzeltme gerektiren bir olay oluşturabilir.

Örnekler – düzeltme gerektirmeyen olaylarÖr 10 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 1

Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 31 Aralık 20X0 tarihinde işletme korunmasız kur riski taşımaktadır. İşletmenin geçerli para biriminin kur riski taşıdığı diğer para birimlerine karşı değer kaybetmesi sonucu işletme, 1 Mart 20X1 tarihine kadar önemli düzeyde zarara maruz kalmıştır.

9



Döviz kurlarında meydana gelen değişim, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Bu olay raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikte bir olaydır (bakınız Paragraf 32.2(b)). Döviz kurunda meydana gelen düşüş, genellikle, raporlama dönemi sonunda mevcut olan bir durum ile ilgili değildir. Bilakis daha sonra ortaya çıkan durumları yansıtmaktadır (başka bir ifadeyle raporlama dönemi sonundaki döviz kurları bu tarih itibarıyla var olan durumları yansıtmaktadır). Dolayısıyla işletme, döviz kurlarında raporlama döneminden sonra meydana gelen değişiklik sebebiyle, 20X0 yılı içerisinde muhasebeleştirmiş olduğu tutarlarda bir düzeltme yapmaz. Benzer şekilde, yabancı para cinsinden borçlarına (ve varlıklarına) ilişkin raporlama dönemi sonu itibarıyla açıkladığı tutarları da güncellemez. Ancak paragraf 32.10 uyarınca ek açıklamaların yapılması gerekli olabilir.

Ör 11 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 20 Şubat 20X1 tarihinde, işletmenin 31 Aralık 20X0 tarihli defter değeri 2.000.000 PB olan kağıt üretim tesisi yangın sonucunda tahrip olmuştur. İşletmenin söz konusu tesis için yangın sigortası bulunmamaktadır. Yangın sonucunda işletme faaliyetlerini sonlandırmayacaktır (başka bir ifadeyle işletmenin sürekliliği varsayımı hala geçerlidir).

Tesisin yangın sonucunda tahrip olması, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Söz konusu yangın raporlama döneminden sonra ortaya çıkan bir durumdur (bakınız 32.2(b) Paragrafı). Dolayısıyla, işletme finansal tablolarında muhasebeleştirmiş olduğu tutarlarda herhangi bir düzeltme yapmayacaktır. Bununla birlikte, işletmenin paragraf 32.10 uyarınca olaya ilişkin ek açıklama yapması gerekmektedir.

Ör 12 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 31 Aralık 20X0 tarihinde, işletmenin, Bölüm 11 Temel Finansal Araçlar uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak muhasebeleştirdiği halka açık bir işletmenin adi paylarındaki yatırımının gerçeğe uygun değeri 20.000 PB’dir.

Söz konusu yatırımın 28 Şubat 20X1 tarihindeki gerçeğe uygun değeri ise 25.000 PB’dir.

Halka açık bir piyasada işlem gören payların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişimler, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Gerçeğe uygun değerde meydana gelen değişim raporlama döneminden sonra ortaya çıkan durumların bir sonucudur (bakınız 32.2(b) Paragrafı). Dolayısıyla, işletme finansal tablolarında muhasebeleştirmiş olduğu tutarlarda herhangi bir düzeltme yapmayacaktır. Bununla birlikte, işletmenin paragraf 32.10 uyarınca olaya ilişkin ek açıklama yapması gerekmektedir.

Temettüler

32.8 Temettülerin, pay sahiplerine raporlama döneminden sonra ilan edildiği durumlarda, raporlama dönemi sonunda bu temettülere ilişkin herhangi bir borç muhasebeleştirilmez. Temettü tutarı, raporlama dönemi sonunda dağıtılmamış kârların ayrı bir unsuru olarak sunulabilir.

10



Örnekler – temettülerÖr 13 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 01

Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 28 Şubat 20X1 tarihinde işletme, 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık dönemin kârından 100.000 PB tutarında temettü dağıtımı yapacağını ilan etmiştir.

Yapılan temettü ilanı, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. 31 Aralık 20X0 tarihi itibarıyla işletmenin temettü ödeme yükümlülüğü yoktur. Dolayısıyla bu tarihte, dağıtımını yapacağını raporlama döneminden sonra ilan ettiği temettüler için bir borç muhasebeleştirmemelidir. Temettüler, Bölüm 21 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar uyarınca, gereğine uygun bir şekilde onaylanana ve işletmenin temettü ödemesi yapılması kararından vazgeçme hakkı bulunmayana kadar borç olarak muhasebeleştirme kriterlerini karşılamaz.

Ör 14 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 01 Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. 28 Şubat 20X1 tarihinde işletme, 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık dönemin kârından 100.000 PB tutarında temettü ödemesi yapmıştır. İşletme temettü dağıtımı ilanını 31 Aralık 20X0 tarihinde yapmıştır.

Yapılan temettü ödemesi ile işletmenin 31 Aralık 20X0 tarihi itibarıyla temettü ödeme yükümlülüğü bulunup bulunmadığı hususu arasında bir ilişki yoktur. 31 Aralık 20X0 tarihinde işletmenin temettü ödeme yükümlülüğü vardır. Dolayısıyla bu tarihte, dağıtımını yapacağını ilan ettiği temettüler için 100.000 PB tutarında bir borç muhasebeleştirmelidir.

Açıklamalar

NotlarIFRS for SMEs Bölüm 32’de, düzeltme gerektiren olaylara yönelik açıklama yapılmasını öngören özel hükümler bulunmamaktadır. Çünkü bu tür olayların meydana gelmesi durumunda zaten muhasebeleştirilmiş olan tutarlarda gerekli düzeltmeler yapılmaktadır.

Finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih

32.9 Finansal tabloların yayımı için onay verildiği tarih ile onayın kimin tarafından verildiğine ilişkin bilgiler açıklanır. İşletme sahiplerinin veya diğer tarafların finansal tabloların yayımı sonrasında finansal tabloları değiştirme gücünün bulunduğu durumlarda, bu husus açıklanır.

11



NotlarFinansal tabloların yayımı için onaylanması süreci, yönetimin yapısına, finansal tabloların hazırlanmasında ve yayımlanabilir duruma getirilmesinde uyulması gereken yasal yükümlülüklere veya prosedürlere bağlı olarak farklılık gösterecektir. Örneğin, işletmelerin finansal tablolarını, yayımlandıktan sonra onaylanmak üzere hissedarlarına sunmaları gerekebilmektedir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih, hissedarların finansal tabloları onayladığı tarih değil, finansal tabloların yayımlandığı tarihtir.

Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar

32.10 Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olayların her bir sınıfı için aşağıdaki bilgiler açıklanır:

(a) olayın niteliği ve

(b) olayın tahmini finansal etkisi veya böyle bir tahminin yapılamadığına ilişkin açıklama.

32.11 Aşağıda yer alan olaylar, dipnotlarda açıklanması gereken raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylara örnek olarak verilmiştir. Açıklamalar raporlama döneminden sonra fakat finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarihten önce öğrenilen bilgileri yansıtır:

(a) önemli bir bağlı ortaklığın elden çıkarılması veya önemli bir birleşme gerçekleştirilmesi.

(b) bir faaliyetin durdurulmasına yönelik planın açıklanması.

(c) önemli miktarda varlık alımları, elden çıkarmaları veya elden çıkarma planları ya da önemli varlıkların devlet tarafından kamulaştırılması.

önemli bir üretim tesisinin yangın sonucu tahrip olması.

önemli bir yeniden yapılandırmanın duyurulması veya uygulanmaya başlanması.

(f) borçlanma araçlarının veya özkaynağa dayalı finansal araçların ihraçları ve geri satın alımları.

(g) varlık fiyatlarında veya döviz kurlarında normal olmayan büyüklükte değişikliklerin meydana gelmesi.

(h) dönem ve ertelenmiş vergi varlıkları ile borçları üzerinde önemli bir etki doğuracak şekilde vergi oranlarının değişmesi, yeni bir vergi kanunun çıkarılması ya da yeni bir vergi kanunu çıkarılacağının duyurulması.

(i) önemli bir garantinin verilmesi gibi, önemli taahhütlere girilmesi veya önemli koşullu borçların doğması.

(j) tamamen raporlama dönemi sonrasında meydana gelen olayların sonucunda önemli bir davanın başlaması.

12



Örnekler – düzeltme gerektirmeyen olaylara ilişkin açıklamalar

Ör 15 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 1 Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

31 Aralık 20X0 tarihinde 1 YPB, 2 PB’dir. İşletme, 31 Aralık 20X0 tarihli finansal durum tablosunda 2.000.000(2) YPB tutarındaki korumasız uzun vadeli borcunu 4.000.000 PB olarak göstermektedir.

1 Mart 20X1 tarihinde 1 YPB, 2,5 PB’dir.

Açıklama 20 Raporlama döneminden sonraki olaylar

Finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarihte (1 Mart 20X1’de) 1 YPB, 2,5 PB’dir. 31 Aralık 20X1 tarihinden sonra döviz kurunda meydana gelen düşüş nedeniyle işletmenin yabancı para cinsinden borcunun beklenen ödeme tutarı 1.000.000 PB kadar artmıştır.

Ör 16 İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

20 Şubat 20X1 tarihinde, işletmenin 31 Kasım 20X0 tarihli defter değeri 2.000.000 PB olan kağıt üretim tesisi yangın sonucunda tahrip olmuştur.

İşletmenin söz konusu tesis için yangın sigortası bulunmamaktadır. Yangın sonucunda tesis değersiz hale gelmiştir. Yeni kurulacak tesisin tahmini maliyeti 3.000.000 PB’dir.

Yangın sonucunda işletme faaliyetlerini sonlandırmayacaktır (başka bir ifadeyle işletmenin sürekliliği varsayımı hala geçerlidir).


20 Şubat 20X1 tarihinde işletmenin kağıt üretim tesisi yangın sonucunda tahrip olmuştur. Söz konusu tesisin yangın sigortası bulunmamaktadır. Yangın sonucunda 31 Aralık 20X0 tarihindeki defter değeri 2.000.000 PB olan tesisin değeri 20X1 yılında 0 PB’ye düşürülmüştür. Tesis, tahmini 3.000.000 PB maliyetle yenilenecektir.

Ör 17 İşletmenin 31 Mart 20X1 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 15 Mayıs 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır. İşletmenin, A, B ve C olarak adlandırılan üç ana ürün kategorisi bulunmaktadır.

1 Mayıs 20X1 tarihinde işletme A Ürününün üretimine ilişkin faaliyetlerini sonlandıracağını açıklamıştır. A Ürününün üretimine ilişkin faaliyetler 31 Mart 20X1 tarihinde satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflama kriterlerini karşılamamaktadır.

A Ürününün üretimine ilişkin faaliyetlerin durdurulacağının açıklanması raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Bu durum 31 Mart 20X1 tarihinde

(2) Bu örnekte, belirli bir yabancı para birimi kullanılmamıştır. Yabancı para cinsinden tutarlar “yabancı para birimi (YPB)” şeklinde ifade edilmiştir.

13



mevcut değildir. Düzeltme gerektirmeyen söz konusu olay 31 Mart 20X1 tarihli finansal tablolarda açıklanmalıdır.


1 Mayıs 20X1 tarihinde işletme, A Ürünün üretimine ilişkin faaliyetlerin durdurulacağını açıklamıştır. 31 Mart 20X1 tarihinde sona eren yıllık dönemde, A Ürünü faaliyetlerine ilişkin 20.000 PB tutarında kâr muhasebeleştirilmiştir. 31 Mart 20X1 tarihinde A Ürünü faaliyetleriyle ilgili net varlıkların defter değeri 0,5 milyon PB’dir.

14



ÖNEMLİ TAHMİNLER VE DİĞER DEĞERLENDİRMELER

IFRS for SMEs’in işlem ve olaylara uygulanmasınde genellikle bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Önemli değerlendirmeler ile tahminlerdeki belirsizliğin temel kaynakları hakkındaki bilgiler işletmenin finansal durumu, performansı ve nakit akışlarını değerlendirmede yardımcı olmaktadır. Böylece paragraf 8.6 uyarınca, muhasebe politikalarının uygulanmasında işletme yönetimince yapılan ve finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde en çok etkiye sahip olan değerlendirmelere yer verilir. Ayrıca, paragraf 8.7 uyarınca, dipnotlarda, izleyen hesap dönemi içerisinde varlık ve borçların defter değerlerinde önemli düzeltmeler yapılmasını gerektirme riski yüksek olan geleceğe yönelik temel varsayımlara ve raporlama tarihi itibarıyla tahminlerde mevcut olan belirsizliğin diğer temel kaynaklarına yönelik açıklama yapılır. IFRS for SMEs’in diğer bölümlerine göre belirli değerlendirmelere ve tahminlerdeki belirsizliklere ilişkin bilgilere yönelik açıklama yapılmalıdır.

Raporlama döneminden sonraki olaylar

Çoğu zaman, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylar sonucu, finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlarda yapılması gerekli düzeltmelerin belirlenmesinde çok fazla güçlük yaşanmaz. Benzer şekilde, çoğu zaman, raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylar sonucu, açıklama yapılması öngörülen finansal etkilerin tahmin edilmesinde çok fazla güçlük yaşanmaz.

Ancak, bazı durumlarda düzeltme gerektiren olaylar sonucu yapılması gerekli düzeltmelerin ölçümünde ve düzeltme gerektirmeyen olayların finansal etkilerinin tahmin edilmesinde önemli muhakemelerin yapılması gerekebilir. Tahminde yaşanan güçlükler, her iki tür olay açısından da, genellikle, olayın kendisinden değil, olayın etkilediği unsurların ölçümünde yaşanan belirsizliklerden kaynaklanır. Raporlama döneminden sonraki olayın, aktif piyasası olmayan ve gerçeğe uygun değeri ile ölçülen varlıkları etkilemesi, böyle bir duruma örnek olarak gösterilebilir.

Genellikle, olayın (raporlama döneminden sonra meydana gelen) gerçekleşme zamanı ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasındaki süre ne kadar kısa ise, gerekli tahminlerin yapılması sırasında daha fazla belirsizlikle karşılaşılır Bu durum özellikle düzeltme gerektirmeyen olayların finansal etkilerinin tahmin edilmesinde söz konusu olur. Çünkü söz konusu süre kısa olduğunda, olayın toplam etkisiyle ilgili kanıtların daha kısa bir zaman içerisinde toplanması gerekir.

15



TAM SET IFRS’LER İLE KARŞILAŞTIRMA

Tam set IFRS’ler (bakınız: IAS 10 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar) ile 9 Temmuz 2009’da yayımlanan IFRS for SMEs (bakınız: Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar), raporlama döneminden sonraki olayların muhasebeleştirilmesi ve raporlaması açısından aynı ilkelere yer vermektedir. Ancak IFRS for SMEs’de sade bir dil kullanılmıştır ve bu Standart ilkelerin nasıl uygulanacağına yönelik daha az sayıda hüküm içermektedir.

16



BİLGİNİZİ TEST EDİN

Aşağıda yer alan soruları cevaplayarak, raporlama döneminden sonraki olayların muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasına ilişkin IFRS for SMEs’de yer alan hükümlere yönelik bilginizi test ediniz.

Testi tamamladıktan sonra cevaplarınızı testin sonunda yer alan cevaplarla kontrol ediniz.

Testi cevaplarken tüm tutarların “önemli” olduğunu varsayınız.

En doğru ifadenin yanındaki kutucuğu işaretleyiniz.

Soru 1Raporlama döneminden sonraki olaylar,

(a) raporlama dönemi sonu ile işletmenin bir sonraki yıllık finansal tablolarının tarihi arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olaylardır.

(b) raporlama dönemi sonu ile işletmenin bir sonraki ara dönem (veya yıllık) finansal tablolarının tarihi arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olaylardır.

(c) raporlama dönemi sonu ile finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarih arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olaylardır.

Soru 2IFRS for SMEs Bölüm 32, hangi tür raporlama döneminden sonraki olaylara yönelik hükümler içermektedir?

(a) raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan raporlama döneminden sonraki olaylar.

(b) raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki raporlama döneminden sonraki olaylar.

(c) raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki raporlama döneminden sonraki olaylar ile raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan raporlama döneminden sonraki olaylar.

Soru 3Düzeltme gerektiren olaylar,

(a) raporlama dönemi sonu itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan olaylardır.

(b) raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki olaylardır.

(c) raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olaylardır.

17



Soru 4Raporlama döneminden sonra, raporlama döneminden sonra ortaya çıkan koşulları gösterir nitelikteki bir olay meydana geldiğinde,

(a) olayın niteliği ve finansal etkisi finansal tablolarda açıklanır.

(b) finansal tablolarda muhasebeleştirilmiş olan ilgili tutarlar düzeltilir.

(c) hem olayın niteliğine ve finansal etkisine yönelik açıklamalarda bulunulur, hem de finansal tablolarda muhasebeleştirilmiş olan ilgili tutarlar düzeltilir.

Soru 5İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 15 Mart 20X1 tarihinde yayımı için onaylanmıştır.

10 Mart 20X1 tarihinde meydana gelen deprem sonucunda işletmenin fabrikası ve bazı ekipmanları hasar görmüştür.

Olay (depremin yarattığı hasar);

(a) raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren bir olaydır.

(b) raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır.

(c) raporlama döneminde sonraki olay tanımını karşılamamaktadır.

Soru 6Aşağıdaki olaylardan hangisi 20X5 yılı finansal tablolarında açıklanması gereken raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır?

Aşağıdaki durumların hepsinde 20X5 yılına ilişkin finansal tabloların yayımı için henüz onaylanmadığı kabul edilmiştir.

(a) İşletme kayıtlı piyasa fiyatları bulunan paylardan oluşan bir portföye sahiptir. Söz konusu paylar IFRS for SMEs Bölüm 11 uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak ölçülmektedir. Raporlama döneminden sonra, menkul kıymetler piyasasında önemli ölçüde düşüş yaşanmıştır. İşletmenin portföyünün gerçeğe uygun değeri de önemli ölçüde azalmıştır.

(b) 31 Aralık 20X5 tarihinde, işletmenin paylarının tamamı bir kişinin elinde bulunmaktadır. Şubat 20X6 tarihinde, bu kişi payların %80’ini üçüncü bir tarafa satmıştır.

(c) (a) ve (b) şıklarında belirtilen olayların her ikisi de 20X5 yılı finansal tablolarında açıklanması gerekli raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylardır.

18



Soru 725 Mart 20X4 tarihinde işletme, yapılan matematiksel hatalar nedeniyle 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin amortisman giderinin 29.000 PB fazla muhasebeleştirilmiş olduğunu saptamıştır.

İşletmenin 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıla ait finansal tabloları, 1 Nisan 20X4 tarihinde yayımı için onaylanmıştır.

Buna göre işletme;

(a) 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıla ait finansal tablolarında yayımlanmadan önce gerekli düzeltmeleri yapar.

(b) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren döneme ilişkin amortisman giderini 29.000 PB kadar azaltır (başka bir ifadeyle, ileriye yönelik olarak muhasebeleştirilmesi gereken muhasebe tahmininde yapılan bir değişiklik söz konusudur).

(c) 20X4 yılı finansal tablolarının sunumunda karşılaştırmalı bilgiler verilirken, 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin amortisman gideri, gerekli düzeltmeler yapılmış tutar üzerinden gösterilir (başka bir ifadeyle, geriye dönük düzeltme yapılmasını gerektiren bir geçmiş dönem hatası söz konusudur).

Not: 8 – 10. Soruları yanıtlamak için IFRS for SMEs Bölüm 10 Muhasebe Politikaları, Tahminler ve Hatalar’da yer alan hüküm-lerin de bilinmesi gereklidir. Bölüm 10’nun hükümlerine Modül 10’da yer verilmiştir.

Soru 8Soru 7’de verilen bilgiler bu soru için de geçerlidir. Ancak, bu soruda şu farklılık bulunmaktadır. İşletmenin 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıla ait finansal tabloları 1 Mart 20X4 tarihinde yayımı için onaylanmıştır.

Buna göre işletme;

(a) 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıla ait finansal tablolarını amortisman giderinde gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra tekrar yayımlar.

(b) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren döneme ilişkin amortisman giderini 29.000 PB kadar azaltır (başka bir ifadeyle, ileriye yönelik olarak muhasebeleştirilmesi gereken muhasebe tahmininde yapılan bir değişiklik söz konusudur).

(c) 20X4 yılı finansal tablolarının sunumunda karşılaştırmalı bilgiler verilirken, 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin amortisman gideri gerekli düzeltmeler yapılmış tutar üzerinden gösterilir (başka bir ifadeyle, geriye dönük düzeltme yapılmasını gerektiren bir geçmiş dönem hatası söz konusudur).

19



Soru 920 Ocak 20X5 tarihinde (işletmenin 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tabloları yayımı için onaylanmadan önce) mahkeme, rakip bir işletme tarafından patent ihlali nedeniyle açılan dava sonucunda işletmenin 120.000 PB tutarında tazminat ödemesine karar vermiştir. Patent ihlali 20X3 yılında olmuştur. Mahkemece belirlenen tazminat tutarı, işletmenin beklediği 10.000 PB – 30.000 PB arası bir tazminat tutarından önemli ölçüde fazladır. Buna rağmen işletme, kararı temyize götürmeyi düşünmemektedir.

31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında işletme, söz konusu davaya ilişkin 20.000 PB tutarında bir borç raporlamıştır. Söz konusu tahmin mevcut tüm bilgiler göz önünde bulundurularak dürüst bir şekilde yapılmıştır.

31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarının sunumu sırasında işletme;

(a) 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarındaki karşılaştırmalı tutarları düzeltir (başka bir ifadeyle, geriye dönük düzeltme yapılmasını gerektiren bir geçmiş dönem hatası söz konusudur).

(b) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında karşılık tutarını 120.000 PB olarak raporlar ve 20X3 yılı finansal tablolarındaki karşılık tutarı (karşılaştırmalı tutar olarak sunulan) 20.000 PB olarak yer almaya devam eder (başka bir ifadeyle işletme, muhasebe tahminlerinde meydana gelen değişikliği 20X4 yılı finansal tablolarından başlamak üzere ileriye yönelik olarak uygular).

(c) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında karşılık tutarını 20.000 PB olarak raporlar (20X3 yılı finansal tablolarındaki karşılık tutarı da (karşılaştırmalı tutar olarak sunulan) 20.000 PB olarak sunulur) ve tazminat tutarının beklediğinden fazla gerçekleşen kısmını (100.000 PB) 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren dönemin kâr veya zararına yansıtır (başka bir ifadeyle işletme, muhasebe tahminlerinde meydana gelen değişikliği davanın sonuçlandığı dönemden başlamak üzere ileriye yönelik olarak uygular).

Soru 1020 Ocak 20X5 tarihinde (işletmenin 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tabloları yayımı için onaylanmadan önce) mahkeme, rakip bir işletme tarafından patent ihlali nedeniyle açılan dava sonucunda işletmenin 120.000 PB tutarında tazminat ödemesine karar vermiştir. Patent ihlali 20X3 yılında olmuştur. Mahkemece belirlenen tazminat tutarı, 20X2 yılından bu yana görülen benzer davaların sonuçlarıyla paralellik göstermektedir.

31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında işletme, söz konusu davaya ilişkin 20.000 PB tutarında bir borç raporlamıştır. 20X3 yılı finansal tabloları onaylanırken, sunulan karşılık kasıtlı olarak daha düşük gösterilmiştir. Çünkü, işletme doğru tahminlerini kamuoyu ile paylaşırsa bunun dava sürecinde işletmeye zarar vereceğini düşünmektedir.

20



31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarının sunumu sırasında işletme;

(a) 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarındaki karşılaştırmalı tutarları düzeltir (başka bir ifadeyle, geriye dönük düzeltme yapılmasını gerektiren bir geçmiş dönem hatası söz konusudur).

(b) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında karşılık tutarını 120.000 PB olarak raporlar ve 20X3 yılı finansal tablolarındaki karşılık tutarı (karşılaştırmalı tutar olarak sunulan) 20.000 PB olarak yer almaya devam eder (başka bir ifadeyle işletme, muhasebe tahminlerinde meydana gelen değişikliği 20X4 yılı finansal tablolarından başlamak üzere ileriye yönelik olarak uygular).

(c) 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında karşılık tutarını 20.000 PB olarak raporlar (20X3 yılı finansal tablolarındaki karşılık tutarı da (karşılaştırmalı tutar olarak sunulan) 20.000 PB olarak sunulur) ve tazminat tutarının beklediğinden fazla gerçekleşen kısmını (100.000 PB) 31 Aralık 20X5 tarihinde sona eren döneme ilişkin kâr veya zararına yansıtır (başka bir ifadeyle işletme, muhasebe tahminlerinde meydana gelen değişikliği davanın sonuçlandığı dönemden başlamak üzere ileriye yönelik olarak uygular).

Soru 11

İşletmenin 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 15 Mart 20X1 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

10 Mart 20X1 tarihinde meydana gelen deprem sonucunda işletmenin fabrikası ve bazı ekipmanları hasar görmüştür. Hasar gören fabrika ve ekipmanlar için yangın sigortası bulunmamaktadır. İşletme yönetimi, oluşan hasarlar nedeniyle işletmenin faaliyetlerini devam ettiremeyeceği sonucuna varmıştır. Dolayısıyla işletmenin sürekliliği varsayımı artık geçerli değildir.

İşletme,

(a) 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarını işletmenin sürekliliği varsayımını dikkate alarak hazırlar. Bu şekilde hazırlanan finansal tablolarında, raporlama döneminden sonra meydana gelen düzeltme gerektirmeyen olaya ilişkin açıklama yapar (başka bir deyişle; 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tabloların dipnotlarında depremin niteliğini ve finansal etkisini açıklar).

(b) 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarını işletmenin sürekliliği varsayımını dikkate alarak hazırlamaz. İşletme hazırlayacağı finansal tablolarda, bu tabloların işletmenin sürekliliği varsayımı dikkate alınarak hazırlanmadığını, söz konusu varsayım yerine hangi esasın kullanıldığını ve işletmenin sürekliliği varsayımının neden geçerli olmadığını açıklar.

(c) 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarını işletmenin sürekliliği varsayımını dikkate alarak hazırlar. Bu şekilde hazırlanan finansal tablolar, raporlama döneminden sonra meydana gelen düzeltme gerektiren olay sonucunda yapılması gerekli muhasebeleştirme işlemlerinin etkisini de içerir (başka bir deyişle; işletme, olaya ilişkin olarak, 31 Aralık 20X0 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarında değer düşüklüğü zararı muhasebeleştirir).

Not: Soru 11’i yanıtlamak için KOBİ IFRS Bölüm 3 Finansal Tabloların Sunuluşu’nda yer alan hükümlerin de bilinmesi gereklidir. Bölüm 3’ün hükümlerine Modül 3’te yer verilmiştir.

21



Cevaplar S1 (c) bakınız paragraf 32.2

S2 (c) bakınız paragraf 32.2

S3 (a) bakınız paragraf 32.2(a)

S4 (a) bakınız 32.6 ve 32.10 paragrafları

S5 (b) Durum (depremin yarattığı hasar) raporlama dönemi sonunda (31 Aralık 20X0 tarihinde) mevcut değildir

S6 (c) bakınız 32.2(b), 32.6, 32.7 ve 32.11 paragrafları

S7 (a) bakınız 32.2(a) ve 32.4 paragrafları

S8 (c) Bu soru IFRS for SMEs Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar’ın uygulanışı ile ilgili değildir. İşletmenin 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tablolarındaki hata, finansal tabloların yayımı için onaylandığı tarihten sonra tespit edilmiştir (başka bir ifadeyle hata, Bölüm 32 hükümlerinin ilgili olduğu zaman aralığından sonra tespit edilmiştir). Bu nedenle soru önemli geçmiş dönem hatalarının nasıl muhasebeleştirileceği ile ilgilidir (bakınız paragraf 10.21).

S9 (b) Durum (patent ihmali) raporlama dönemi sonunda (31 Aralık 20X4 tarihinde) mevcuttur. Bu nedenle işletme, 31 Aralık 20X4 tarihli finansal durum tablosunda karşılık tutarını 120.000 PB üzerinden raporlamalıdır (yani olay düzeltme gerektiren bir olaydır, bakınız paragraf 32.2(a)). Söz konusu durum 31 Aralık 20X3 tarihinde de mevcut olmasına rağmen, 20X4 yılı finansal tablolarının sunumu sırasında verilen karşılaştırmalı bilgiler (20X3 yılına ait bilgiler) düzeltilmez. Çünkü, 31 Aralık 20X3 tarihli finansal durum tablosunda raporlanan karşılık tutarına ilişkin tahmin mevcut tüm bilgiler göz önünde bulundurularak dürüst bir şekilde yapılmıştır (başka bir ifadeyle, bir geçmiş dönem hatası değil muhasebe tahminlerinde yapılan bir değişiklik söz konusudur). Yeni bilgi (mahkeme kararı) işletmenin 31 Aralık 20X3 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tablolarının yayımı için onaylandığı tarihten sonra elde edilmiştir.

S10 (a) (b) Durum (patent ihmali) raporlama dönemi sonunda (31 Aralık 20X4 tarihinde) mevcuttur. Bu nedenle işletme, 31 Aralık 20X4 tarihli finansal durum tablosunda karşılık tutarını 120.000 PB üzerinden raporlamalıdır (yani olay düzeltme gerektiren bir olaydır, bakınız: paragraf 32.2(a)). Ayrıca 20X4 yılı finansal tablolarının sunumu sırasında verilen karşılaştırmalı bilgiler (20X3 yılına ait bilgiler) de düzeltilir. Çünkü işletme, 31 Aralık 20X3 tarihli finansal durum tablosunda raporlanan karşılık tutarını kasıtlı olarak daha düşük göstermiştir (başka bir ifadeyle önemli bir geçmiş dönem hatası söz konusudur).

S11 (b) bakınız 3.8 ve 3.9 paragrafları

22



BİLGİNİZİ UYGULAYIN

Aşağıda yer alan örnek olayları çözümleyerek, raporlama döneminden sonraki olayların muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasına ilişkin KOBİ IFRS’de yer alan hükümlere yönelik bilginizi uygulayabilirsiniz.

Cevaplar örnek olayın ardından yer almaktadır. Testi tamamladıktan sonra cevaplarınızı kontrol edebilirsiniz.

Vaka çalışması 1

29 Ocak 20X5 tarihinde KOBİ H, deposunun hasara uğradığını tespit etmiştir. Söz konusu depo KOBİ H tarafından 20X0 yılı içerisinde 1.000.000 PB maliyetle inşa edilmiş ve 1 Ocak 20X1 tarihi itibariyle kullanıma hazır hale gelmiştir.

Şubat 20X5’in başlarında sonuçlanan bir araştırmaya göre depodaki hasar, deponun inşası sırasında oluşan kusurlardan kaynaklanmaktadır. Söz konusu kusurların varlığı, 21 – 27 Şubat 20X5 haftasında gerçekleşen şiddetli yağışlardan sonra binanın su alması sonucunda ortaya çıkmıştır. Kusurun varlığının tespiti bir değer düşüklüğü göstergesidir. Bu nedenle KOBİ H, deponun 31 Aralık 20X4 tarihindeki geri kazanılabilir tutarını belirlemelidir. KOBİ H’nin deponun 31 Aralık 20X4 tarihindeki geri kazanılabilir tutarına yönelik tahmini 600.000 PB’dir. KOBİ H ayrıca deponun yararlı ömrüne yönelik tahminlerini de gözden geçirmiştir. Buna göre başlangıçta deponun kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren 30 yıl olarak belirlenen yararlı ömrü, yapılan yeniden değerlemenin ardından 20 yıl olarak revize edilmiştir. Kusurun tespitinden önce KOBİ H, depoya ilişkin amortisman tutarını doğrusal amortisman yöntemini kullanarak hesaplamıştır. Deponun kalıntı değeri 0’dır.

Deponun hasarlı olması dolayısıyla yağmurda su alması sonucunda, maliyeti 100.000 PB olan stok satılamaz duruma gelmiştir. Zarar gören stokların tamamı 31 Aralık 20X4 itibariyle de işletmenin elinde bulunmaktadır.

KOBİ H’nin depoda oluşabilecek herhangi bir zarara karşı yaptırmış olduğu bir sigorta bulunmamaktadır. İşletme tüm maddi duran varlıklarını maliyet yöntemini kullanarak muhasebeleştirmektedir.

KOBİ H’nin 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X5 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin olarak KOBİ H’nin yapması gereken muhasebe kayıtlarını hazırlayınız.

23



Vaka çalışması 1’in cevabı

31 Aralık 20x4

Kâr veya zarar (amortisman gideri) 19.608 PB(a)

Birikmiş amortisman giderleri / değer düşüklüğü 19.608 PB

Deponun yararlı ömründe yapılan değişiklik sonucunda oluşan, 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin ilave amortisman giderinin muhasebeleştirilmesi.

Kâr veya zarar (itfa payları) 247.059 PB(e)

Birikmiş amortisman giderleri / değer düşüklüğü 247.059 PB

31 Aralık 20X4 tarihinde, depoya ilişkin değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi.

Aşağıda yer alan hesaplamalar ve açıklayıcı dipnotlar bu örnek olaya ilişkin cevapların bir parçasını oluşturmamaktadır:

Örnek olayda, vergi etkileri dikkate alınmamıştır.

Depodaki hasar raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren bir olaydır (bakınız: paragraf 32.1(a)). Bu olay, raporlama döneminden sonra (31 Aralık 20X4 tarihinden sonra) tespit edilmiş olsa da, kusurların raporlama dönemi sonu (31 Aralık 20X4) itibariyle mevcut olduğuna yönelik kanıt sağlamaktadır. Depoda meydana gelen hasarın finansal etkileri (hesaplanışı aşağıda yer almaktadır) 20X4 yılı raporlama dönemine ait finansal tablolara yansıtılır (bakınız: paragraf 32.4). Önceki dönemlere ait finansal tablolarda herhangi bir düzeltme yapılmaz. Çünkü söz konusu finansal tablolar mevcut bilgilerin ışığında dürüstçe hazırlanmıştır (örneğin yararlı ömrün belirlenmesi ve değer düşüklüğü göstergelerinin değerlendirilmesi mevcut bilgiler göz önünde bulundurularak dürüstçe yapılmıştır – bakınız: paragraf 10.18).

Not: Depodaki hasar 31 Aralık 20X4 tarihinden sonra gerçekleşen bir olay sonucunda meydana gelmiş olsa idi (başka bir deyişle hasar deponun inşası sırasında yapılan kusurlardan kaynaklanmamış olsa idi), bu örnekte raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olay söz konusu olurdu (bakınız: paragraf 32.1(b)). Çünkü böyle bir durumda depoda 31 Aralık 20X4 tarihinde bir hasar yoktur.

Stokların satılamaz duruma gelmesi nedeniyle ortaya çıkan 100.000 PB değerindeki zarar 20X5 yılı içerisinde oluşmuştur. Stokların hasar görmesi raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen bir olaydır (bakınız: paragraf 32.1(b)). Çünkü 31 Aralık 20X4 tarihinde stoklar sağlamdır.

KOBİ H, 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarının dipnotlarında bu olayın (stoklarda meydana gelen hasar) niteliğini ve tahmini finansal etkisini (yani 100.000 PB tutarındaki zararı) açıklar (bakınız: paragraf 32.9).

24



(a) Hasarın tespitinden sonra yeniden hesaplanan amortisman gideri 52.941 PB(c) - 33.333 PB(b) hasarın tespitinden önce hesaplanmış olan amortisman gideri = 19.608 PB.

(b) Deponun maliyeti 1.000.000 PB ÷ deponun yararlı ömrü 30 yıl = 33.333 PB yıllık amortisman gideri.(c) Deponun 31 Aralık 20X3 tarihindeki defter değeri 900,000 PB(d) ÷ deponun 31 Aralık 20X3 tarihinden

sonra geriye kalan yararlı ömrü 17 yıl = 52.941 PB yıllık amortisman gideri.(d) Deponun maliyeti 1.000.000 - (3 yıl x 33.333 PB(b) amortisman gideri) = deponun 31 Aralık 20X3

tarihindeki defter değeri 900.000 PB.(e) Deponun değer düşüklüğü testine tabi tutulmadan önceki defter değeri 847.059 PB(f) – deponun

31 Aralık 20X5 tarihindeki geri kazanılabilir tutarı 600.000 PB = 247.059 PB 31 Aralık 20X4 tari-hinde sona eren yıllık döneme ilişkin değer düşüklüğü zararı (bakınız: Bölüm 27 Varlıklarda Değer Düşüklüğü).

(f) Deponun 31 Aralık 20X3 tarihindeki defter değeri 900,000 PB(d) – 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren döneme ilişkin amortisman gideri 52.941 PB(c) = 847.059 deponun değer düşüklüğü testine tabi tutul-madan önceki 31 Aralık 20X4 tarihli defter değeri.

25



Vaka çalışması 2

KOBİ J’nin 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ilişkin finansal tabloları 28 Şubat 20X5 tarihi itibariyle yayımı için onaylanmıştır.

KOBİ J’nin resmi tatil nedeniyle kapalı olduğu 1 Ocak 20X5 tarihinde, bir kundakçı KOBİ J’nin deposunda yangın çıkarmıştır. Söz konusu depo KOBİ J tarafından 20X0 yılı içerisinde 100.000 PB maliyetle inşa edilmiş ve 1 Ocak 20X1 tarihi itibariyle kullanıma hazır hale gelmiştir.

Depoda meydana gelen yangından sonra, 2 Ocak 20X5 tarihinde işletme, depo ile ilgili olarak şu çıkarımlarda bulunmuştur:

Deponun tahmini geri kazanılabilir tutarı 600.000 PB’dir. •Deponun kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren 30 yıl olarak belirlenen yararlı ömrü, •yapılan yeniden değerlemenin ardından 20 yıl olarak revize edilmelidir.Yangın öncesinde olduğu gibi, depo için en uygun amortisman yöntemi doğrusal amortisman •yöntemidir.Yangın öncesinde olduğu gibi, deponun kalıntı değeri 0’dır. •

Yangında defter değeri 100.000 PB olan stoklar tahrip olmuştur.

KOBİ J’nin stokları kaza başına 50.000 PB tutarında zarara kadar sigortalıdır. Depoda oluşabilecek herhangi bir zarara karşı yaptırılmış bir sigorta ise bulunmamaktadır.

31 Ocak 20X5 tarihinde KOBİ J, kendisinin en büyük rakibinin (KOBİ K’nın) özkaynak paylarının %60’ını 3.000.000 PB’ye satın almıştır. Bu tarihte KOBİ K’nın varlıklarının ve borçlarının gerçeğe uygun değerleri sırasıyla, 4.800.000 PB ve 2.000.000 PB’dir. İşletme birleşmesi sonucunda KOBİ J’nin ana ortaklık olduğu grubun büyüklüğü iki katına çıkmıştır. Ayrıca birleşme sonucu oluşan sinerji ile birlikte grubun karlılığının önemli ölçüde artması beklenmektedir.

15 Şubat 20X5 tarihinde KOBİ J, KOBİ K’nın edinimini kısmen de olsa finanse etmek amacıyla, mevcut hissedarlarının ortaklık payları oranında satın alabilecekleri, her biri 10 PB karşılığında 200.000 adet pay ihraç etmiştir.

27 Şubat 20X5 tarihinde KOBİ J, 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık dönemin kârlarından 500.000 PB (başka bir ifadeyle hisse başına 1 PB) tutarında temettü dağıtımı yapacağını ilan etmiştir.

KOBİ J’nin raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen olayla ilgili olarak 31 Aralık 20X4 tarihinde sona eren yıllık döneme ait finansal tablolarının dipnotlarında yapması gereken açıklamaları düzenleyiniz.

26



Vaka çalışması 2’nin cevabı

KOBİ J

Dipnot 25 Raporlama döneminden sonraki olaylar (a)

Finansal tablolar yayım için, 28 Şubat 20X5 tarihinde yöneticiler tarafından onaylanmıştır.

1 Ocak 20X5 tarihinde, KOBİ J’nın deposu yangında hasar görmüştür. Söz konusu deponun yangın sigortası bulunmamaktadır. 1 Ocak 20X5 tarihinde, depoya ilişkin tahmini değer düşüklüğü zararı 266.667 PB(b)’dir (2 Ocak 20X5 tarihinde deponun tahmini geri kazanılabilir tutarı 600.000 PB’dir). Hasar sonucunda KOBİ J, deponun geriye kalan yararlı ömrüne yönelik yeni bir değerlendirme yapmıştır. Buna göre deponun 30 yıl olarak belirlenen yararlı ömrü, yapılan yeniden değerlemenin ardından 20 yıl olarak revize edilmiştir.

Ayrıca, yangında tahrip olan stoklar için 20X5 yılında stokların defter değeri olan 100.000 PB kadar zarar muhasebeleştirecektir.

Stoklar için yaptırılan sigortadan, zararın tahmini 50.000 PB’lik kısmı karşılanacaktır.

31 Ocak 20X5 tarihinde KOBİ J, kendisinin en büyük rakibi olan KOBİ K’nın özkaynak paylarının %60’ını 3.000.000 PB’ye satın almıştır. Satın alma sırasında KOBİ K’nın varlık ve borçlarının gerçeğe uygun değerleri sırasıyla 4.800.000 PB ve 2.000.000 PB’dir.

İşletme Birleşmesi sonucunda KOBİ J’nin ana ortaklık olduğu grubun büyüklüğü iki kat artmıştır.

15 Şubat 20X5 tarihinde KOBİ J, KOBİ K’nın edinimini kısmen de olsa finanse etmek amacıyla 200.000 adet pay ihraç etmiştir. İhraç edilen payların birim fiyatı 10 PB’dir.

27 Şubat 20X5 tarihinde KOBİ J, 500.000 PB tutarında temettü dağıtımı yapacağını ilan etmiştir.

Aşağıda yer alan hesaplamalar ve açıklayıcı dipnotlar bu örnek olaya ilişkin cevapların bir parçasını oluşturmamaktadır:(a) Yangın, KOBİ K’nın edinimi, pay ihracı ve temettü dağıtımı yapılacağının ilanı raporlama dönemin-

den sonraki düzeltme gerektirmeyen olaylardır.(b) Deponun 1 Ocak 20X5 tarihindeki defter değeri 866.667(c) – aynı tarihli geri kazanılabilir tutarı

600.000 PB = 1 Ocak 20X5 tarihindeki tahmini değer düşüklüğü zararı 266.667 PB.(c) Deponun maliyeti 1.000.000 PB – depo için ayrılan amortisman giderleri toplamı (4yıl x yıllık am-

prtisman gideri 33.333 PB(d)) = deponun 31 Aralık 20X4 tarihindeki defter değeri.(d) Deponun maliyeti 1.000.000 PB ÷ deponun yararlı ömrü 30 yıl = 33.333 PB yıllık amortisman

gideri.

Modül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki OlaylarModül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki...

Documents

Transcript of Modül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki OlaylarModül 32 – Raporlama Döneminden Sonraki...