MINISTRY OF EDUCATION · 2016-11-10 · 35 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014...
Transcript of MINISTRY OF EDUCATION · 2016-11-10 · 35 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014...
Republic of Namibia
MINISTRY OF EDUCATION
JUNIOR PRIMARY PHASE
FOR IMPLEMENTATION: 2015
MATHEMATICS SYLLABUS
GRADES 1 - 3
OSHINDONGA VERSION
Ministry of Education National Institute for Educational Development (NIED) Private Bag 2034 Okahandja Namibia © Copyright NIED, Ministry of Education, 2014 Mathematics Syllabus Grade 1-3 ISBN 978-99945-2-050-3 Printed by NIED Website: http://www.nied.edu.na Publication date: 2014
Table of Contents
1. Efalomo .................................................................................................................................................. 33
2. Omatungilokankameno .......................................................................................................................... 33
3. Omaodheko ............................................................................................................................................ 34
4. Elongo lyaayehi ...................................................................................................................................... 34
5. Omapambathano miilongwa noniinima yilwe mosindalandu ............................................................... 35
6. Omukalo gwokulonga nokwiilonga ........................................................................................................ 36
7. Omapyokoko gokehulilo lyomumvo ...................................................................................................... 37
8. Shono tashi longwa ................................................................................................................................ 38
9. Etalontseyo ............................................................................................................................................. 63
10.1 Elalakano lyetalontseyo…. 63
10.2 Omukalo gwetalontseyo lya longekidhwa 63
10.3Omusholondondotyekitho gwondondo 64
10.4 Iimetithiuliki yOndondo 64
10.5 Omaludhi getalontseyo lya tsikilathana ga uthwa / ga kolekwa (otaga adhika mo (“Junior Primary
National Policy Guide”) 64
33 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
1. Efalomo
Omusindalongo nguka otagu ulike shono tashi ka longwa nosho tashi ka longwa nosho wo
etalontseyo mOmwaalu moondondo (1-3). Meilongo lyOmwaalu, aalongwa otaa uvu ko
nokutseya nawa oowino dhi ili nodhi ili momwaalu uunongo, ondjila nomilandu, opo yaw ape
okukonakona noku fatulula ekwatathano pokati komahala noonomola dhi muuyuni. Shino otashi
pendula endjandjukununo, okudhiladhila kwoomondjila nekalepo lyepatathano maalongwa opo
ya vulu oku ka longitha iinima mbyoka moonkalamwenyo dhawo.
Omwaalu otagu ilongwa ngomwaalu ngashi sha gandjwa momusindalongo, ihe ogu na ngaa
ekwatathano niilongwa yilwe. Omaodheko, omalalakano nomapyokoko pokati koshilongwa, ogo
lelela taga lalakanenwa komusindalongo aguhe. Uuna sha vulika, omwaalu ogwa pumbwa gu
longwe ootundi 8 (8 Ondondo 1-2) na ootundi 9 (Ondondo 3)
NIED okwa ziminina etalululo lyomusindalandu. Etalululo, lyomusindalandu lyOngundu
dhopetameko / dhopevi otali ka kala mo 2021.
2. Omatungilokankameno
Omwaalu gwo oshilongitho sha pumbiwa muutekinika, muungomba nopalwe monkalamwenyo
.otagu kwatha mokupendula okudhiladhila melandulathano nopaunongononi. Otseyo
yOmwaalu, oyo oshitopolwa shetu shopamuthigululwakalo, notagu vulu gu longithwe
mokugandja omauyelele golelela (gonkenenkene) otwa pumbwa uunongo womwaalu noowino,
opo tu wape ku longa iilonga oyindji yesiku kehe noku potokonona omikundu. Otashi gandja
enyanyu nembilipaleko, uuna aalongwa ya adha eyamukulo momwaalu, nohaa tyapula
omaudhano gomwaalu (omwaalu ogwo uuholo woonomola).
Moongundu dhopetameko osha simana unene, aalongwa yam one omukanka gwa kola
momwaalu, oshoka euvoko lyomwaalu moongundu dhopombanda, olya kankamekelwa
kontseyo ombwanawa yokoongundu dhopetameko. Okanona shampa ka pewa ekankameno lya
yela momwaalu petameko, kake na we mpo naka ka nyengwa mugo.
Onomola eheku lyelongo lyomwaalu melongo lyopetameko, nomolwaashono odha simana dhi
longwe nawalela moongundu dhopetameko. Omusindalongo ogwa kankamekelwa
komapyokoko miikwakompiuta, mokumeta, methimbo nomiimaliwa shin a sha nekwatathano
lyonkalamwenyo yesiku kehe , yaalongwa .
Oshitopolwa shi na sha niitsa (points) nomisinda, nomayalalalo (areas) nomutamo (ogeometry),
nasho oshili oshitopolwa shomwaalu. Iipalanyolo yi na sha noondjila dhomwaalu, oompatalona
dhoondanda negongelo lyomiyalu, otayi gandja oompito ku uviwe ko oonkalo dhokuyalula.
Ontseyo yokufunda (master) omwaalu, otayi koko sho taa mono omaludhi gi ili nogi ili
gokuyalula notaa ilongo okuungaunga negongelo lyomauyelel pakuyalula.
34 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
3. Omaodheko
Omaodheko momwaalu ogo
Okuhumitha komeho ontseyo yoonomola nomayalulo
Oku pendulila aalongwa ohokwe yomwaalu
Okukwatha aalongwa ya tseye iinima yin a sha noonomola nomadhina gadho
Okukwatha aalongwa ya uve ko yo ya funde ( master ) omwaalu noondjila dhagwo
Okukwatha aalongwa ya longithe ontseyo yomwaalu monkalamwenyo yawo yesiku kehe
4. Elongo lyaayehi
Elongo lyaayehe olyo uuthemba wokanona kehe moka ka pa ompito okukutha ombinga
moopolohalama nomomayakulo agehe haga gandjwa moosiko. Olya kankamekelwa meilongo
lyawo .
Elongo lyopetameko olyo tali longekidhile oshigwana mokwaadha oshilalakanenwa
shondjodhithaneko yaNamibia yomuvo 2030, moku shi pa elongo lyaahe na okayoya. Aalongwa
mbo ye na uupyakadhi meilongo naambono ye na oompumbwe dhopaumwene nayo oya
kwatelwa no melongo lyaayehe moompumbwe dhawo odhi na oku talwa mokulonga sha, tashi
ningwa mokulongitha omikalo dhi ili nodhi ili, iikwathithilongo tayi opalele, onkalo ngaashi tayi shi
pula. Aalongwa ye na uulema noitaa vulu ya kale melongo lyaayehi, oye na oku monenwa
elongo lyawo li ikalekelwa, shi ikwatelela koompumbwe nokiilongitho tayi ya opalele, sigo ya
adha ondondo yoku ka ya moskola yaayehe mpono shi wetike tashi vulika. Omusindalandu,
omikalo dhokulonga niikwathithilongo yomomahala ngono otayi opalele aalongwa yoludhi
ndoka.
Elongo mono omulongwa ta dhana onkandangala, olya opalela unene aalongwa ye na
oompumbwe, oshoka olya kankamekelwa kwaashono yo ye shin ale, nenge shono taa vulu
okuninga, notali ya kwathele oku ka taamba uunongo noowino oompe. Omusindalandu
gwelongo lyaaluhe, ogwa yooloka (vulika kondandalunde) omapyokoko ngono ge na
okwaashika kaalongwa yoludhi nduka (ye na oompumbwe). Ondunge yokukwathela omulongwa
kehe, e na oompumbwe (ILSP) nayi wilike nonayi tale ongushu yeyokomeho lyaalongwa mbo ye
na oompumbwe dhi iwetikile
Omauyelele gamwe melongekidho lyeilongo nolyokulonga melongo lyaayeha mongulu yoskola,
otaga adhika momusindalondulandu gwelongo lyaayehe gwomomvo 2012. Omauyelele ngaka
otaga kwathele mokugandja uunongo, oowino nomagano kaalongwa ayehe ya vulu okupita
monkalo yuuyuni tayi lunduluka neendelelo notage ya yambapaleke mokuuva ko omayelithilo
agehe gopauteknika.
Moondondo dhopetameko aalongwa ayehe, aamati naakadhona, oya pewa noye na oompito
yokukutha ombinga shi thike pamwe. Aalongwa oye na oku kala yu uvite ko noya tseya nkene
aalongwa ayehe ye na okukaliwa nayo, niikwathithilongo nayi kale yi opalela uukashikekookantu
waalongwa.
Aalongwa aakadhona moongundu dhopetameko, ohaa kala olwindji nontseyo yelaka, yi vulu
yaamati nomolwaasho hapu kala / monika omayooloko mokati kawo uuna taa longitha elaka
(taa popi, taa lesha nenge taa nyola) omayoloko ngano otaga vulu ku longithwa, uuna taku tulwa
35 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
aanona ya longe muungundu, pu kale aamati naakadhona mokangundu kehe , opa shi
kwathele. Omaukwatya ngaashi uukwaahafaathana / uuilili, oowino, omahogololo
nomapumathano (omangwandjagulathano) ohaga kundathanwa pethimbo lyiileshwa yelaka.
omayooliko nomagamo komaukwatya gaamati naakadhona , otage ya longo okudhiladhila
muule notaga vulu okweetela oonkundathana dhomuungundu esindano .
5. Omapambathano miilongwa noniinima yilwe mosindalandu
Omapambathano miilongwa otaga adhika miilongwa ngaashi Elongoindjipalo lyaakwashigwana,
Elongo lyUuthemba womuntu nuudemokoli ( EHRD), Omudhingolokolongo , HIV no AIDS
omauyelele nomakwatathano gopauteknika (ICT) , Egameno lyomoondjila . Ayihe mbino oye
etwa mo momusindalongo, oshoka kehe shimwe otashi popi kombinga yuupyakadhi ( risk)
nomashongo monkalo yaakalimo yomoNamibia . Aalongwa yetu ayehe oya pumbwa
Okuuva ko iiponga nomadhongo nomaukwataya gayo
Okuuva ko ktuya iinima mbino otayi eta iilanduli yashike
Okuuva ko nkene omashongo nomaupyakadhi ngono nkene taga ungaungwaw nagi
momudhingoloko gawo .
Omaupyakadhi nomashongo omanene ga konekwa ogo
Esiloshimpwiyu nekalekopo lyoonza dhopaunshitwe
Iilanduli yo HIV no AIDS
Omaupyakadhi ga guma uukolelel , taga etwa kenyateko lyombepo , uuyogoki wa
nkundipala niiyekelwahi , onkalathano yekuyunguto ye eta kuukwaahathikepamwe
nokelelo nokokwaahenakonasha niinakugwanithwa lyalyo nonuuthemba waantu
Okwaahiyutha koompango dhegameno lyomoondjila
Omakwatathano gopaunangeshefa
Iilongwa yimwe iipu okulongwa mepambathano niilongwa yilwe yomomusindalandu.
Momusindalongo nguno, omu na iiholelwa oyindji yomapambathana noonima
yomomusindalandu, ihe mpano opwa gandjwa owala oshiholelwa shimwe dhiilongwa mbyo ya
pambathana
Omudhingolokolongo HIV no AIDS Eindjipalo
lyoshigwana
Egameno
lyomoondjila
Oondondo 1-3 Eungaungo nomayalulo Ografa yefano tayi ulike egandjo lyomeya Koshiwike
Ondondo 2 Ethimbo
Ondondo 3 Eungaungo nomayalulo Ografa yefano tayi ulike aamati naakadhona mongundu yawo
Ondondo 1 Okuyalula : Omwaalu gwiihauto kopate Oondondo 1-2:Olupe nuunene womandhindhiliko Gomoondjila
36 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
6. Omukalo gwokulonga nokwiilonga
Omukalo nguka ogwa tungilwa komukanka (LCE) ngaashi sha fatulula momauthomilandu
dhelongo ndika (LCE). Omukalo gwokulonga gwa tya ngeyi, otagu shili paleke ongushu yeilongo
, uuna omauthomilandu dhagwo dha tulwa nawa miilongwa . Elongo lyepambathanitho
pamwaalu niilonga yi ili noyi ili oli li notali kala oshitsa shopokati melongo nomeilongo
mOngundu dhOpetameko.
Shono sha odhekwa mpano, osho oku humitha komeho okwiilonga neuvoko, uunongo, oowino
nomagamo taga kwathele mependulopo lyodhigwana, kehe mulongwa te ya kosikola, ote etelele
uuyamba wuunongo noontseyo ndho a aadhika a likola nale megumbo, moshigwana
nomekwatathano nomudhingoloko gwe. Elongo lyomosikola nali tungile kwaa shono shi shiwike
nale , nali gwedhele ko nonali shonge uunongo mbono omulongwa a adhika e wu na nale .
Aalongwa ohaa ilongo nawa lela, uuna ya pewa oompito yokukutha ombinga, okugwedhela po
okweeta pos ha shingundu (tashi kwatha). Omulongwa kehe oku na oompumbwe dhe dhi ili,
omagano gokwiilonga, uunongo a likola monkalamwenyo noonkondo dhokupondola sha
(oonkondompondoli). Omulongi na kale ta vulu okuyamukula oompumbwe dhaalongwa ye noku
mbwalangandjeka wo oowino dhawo dhono ya adhika ye na nale. Omikalo dhokulonga inadhi
kala pamufango gumwe aguhe ihe nadhi kale hadhi vulu ku lindululwa, shi ikwatelela
komaukwatya giileshwa. Nonando oowino dhomwaalu odha gandjwa dhi ikalekelwa
momusindalongo aalongi naa dhimbulukwea kutya odhi na okulongwa dhi li mekwatathano
Opo ku adhike omalakano nomapyokoko ga halika, omulongi ota vulu tokola kutya uunake ta
longo ehuku lyOmwaalu noondjila dha gwo, nuunake she mu opalela oku pa aalongwa ompito
ya konakone noya mone oondjila dhokuninga iilonga yawo yomwaalu, uunake ya ethindilomo
negwedhelwopo meilongo, uunake taku monika oowino nenge uuyelele wa pumbwa ya tsuwe
omukumo, opo yam one ondjila yawo yene tayi ya kwatha okuuva ko oshikalimo shoshileshwa
Okulonga koohandimwe, muungundu, epanda, nenge ongundu ayihe mOmwaalu naku
longekidhwe nonaku tsuwe omuthindo. Elongelokumwe neambidhidhathano meilongo
lyomwaalu nali tsuwe omukumo. Otashi vulika kun a oondjila odhindji tadhi fala keyamukulo
lyomwaalu gwontumba, naalongwa sho taa longo muungundu, otaa longathana oondjila adhihe
ndhoka notashi ya kwatha. Oshi na ihe oshilonga kutya oshilonga kehe tashi pewa aalongwa,
nashi kale sha yela, opo aalongwa ya tseye / wape ku mona nkene taye shi ende. Sho
aalongwa taa endele ko mokumona oowino monkalathano nomelongelokumwe, otaa vulu
okupewa iinakugwanithwa yokukutha ombinga momathaneko nometalongushu lyiilonga yawo
yene, taye shi ningi metonatelo lyomulongi
Omwaalu otagu kala gwa guma nogwa hokiwa kaalongwa uuna tagu longelwa mekwatathano
lyoonkalamwenyo dhawo . Oshiholelwa ongaashi shino kutya omalupe ngiini ngaashi 2D na 3D
oge li aluhe momidhingoloko dhaalongwa. Onando omwaalu ogwo “ elaka “ lyaayehe, otaga
kala owala gu holike nogu uvitikiwe ko nokusimanekwa kaalongwa aagundjuka, uuna tagu
longwa nokufatululithwa niinima mbyo yi wetike yomomudhingoloko gwawo. Omambo
37 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
gOmwaalu uuna taga longithwa komulongi, na kuthe owala omauyelele ga pumbiwa, ihe
longitha iikwathithilongo yiinima mbyo yi wetike noyi li momudhingoloko gwawo, opo a fatululile
aalongwa ye nawa. Ota vulu ku longitha uumanya, uusiikilo womakende nst.
7. Omapyokoko gokehulilo lyomumvo
Uuna taku tamekwa ondonda yotango yomOongundu dhOpetameko (LPPH) aalongwa ayehe
oya tegelwa ya kale ya pya pankalathano , pamaivo pandunge , palutu notaa vulu okwiilonga
omwaalu muulu . muule wiiwike 5 yopetameko moOndondo 1 aalongwa naa longwe
iilongwadhalwa yokuj ya longikidhila etameko lyosikola niilongwa yayo yothaatha.
Pehulilo lyondondo 3 mOngundu dhopevi, opwa tegelelwa aalongwa ya kale taa ulike uupyokoki
minima tayi landula :
Onteyo yoonomola
Aaloonga naadhimbulule noya tseye oonomola nekwatathano lyadho, ya ulike euvoko lyawo
pakana nopakunyola (momayalulo guuvitike) mepotokonono lyomikundu, pakulongitha
okompiuta pakuyalililila), pakutengeneka nokumeta, taa longitha oondjila nomikalo dhawo yene
nokulongitha oonomola dhomomushololo gwa gandjwa
Okumeta
Aalongwa naa tseye nonaa dhimbulule omaludhi giinima tayi holola uule, ondjundo, omutima,
eyalalalo (area) ethimbo niimaliwa, noyeyi longithe monkalamwenyo yesiku kehe
Iinima yi na sha nomisinda, niitsa noneyalalalo (geometry) Aalongwa naa koneke yoya
dhimbulule omitholomo dhi ili nodhi ili dhopa “Geometry’’, yo yam one eyooloko nenge
efaathano pokati kiinima yo 2D na 3D monkalamwenyo yesiku kehe yolele
Iimaliwa
Aalongwa naa tseye iimaliwa ya Namibia, omafo niikukutu, nonaa ulike euvoko lyawo
mokupopya nomokunyola nonaa longithe iimaliwa mokuninga oomwaalu oompu dhesiku kehe.
Egongelo lyomiyalu
Aalongwa naa gongele, naa ngonge, naa ulike, naa fatulule nokundjandjukununa
omayalulo taa longitha ografa yomafano noyomisinda, ya thaneke noya holole iizemo yopehulilo
nomatengeneko ge shi ku taambwa k
38 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
8. Shono tashi longwa
Aalongwa yomOndondo 1 miiwike 5 yopetameko moshikako shotango, otaa pewa iinyangadhalwa yoku ya longekidhika elongo
lyothaathaa, omanga inaaya Tameka elongo lyolela. Tala mondokumente “A School Readineaa / Preparatory Programme ( 5 weeks )
, published by NIED in 2011”
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
EPENDULOPO (EKOKEKO) LYONTSEYO LYOONOMOLA
Omusholondondo gwoonomola 1-100
Omusholondondo gwoonomola 0-500
Omusholondondo gwoonomola 0-1000
Okuyalula Oshilalakanenwa Aalongwa naa yalule, ye na nenge kaaye na iinima iikwakugumwa, noya uve ko ompumbwe nelongitho lyokuyalula monkalamwenyo yesiku kehe.
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okuyalula iinima iikwakugumwa /
yi wetike sigo 20 noku shuna
konima
Okuyalula meendelelo sigo, 00
moo 2 sigo 30 , moo 5 nomomi
10 sigo 100
Okuyalula iinima iikwakugumwa / yi
wetike sigo 50 nokuyalula moombali
sigo 50, moone sigo 40, moontano
nomomulongo sigo 100
Okulangekulula iinima mongundu , ku pupalekwe oku yi yalula. Hol, oongundu dhoo 2, dhoo 3 nodhoo 5 Okuyalula meendelelo sigo 500 Moo 2 sigo 100
Moo 3 sigo 30 Moo 4 sigo 40 Nomoo 5 sigo 500
Okuyalula iinima iikwakugumwa / yi
wetike sigo 100 moombali sigo
100,moondatu sigo 60, moone sigo
80, moontano sigo 150
Okulangekulula iinima mongundu,
ku pupalekwe oku yi yalula . Hol,
oongundu dhoo 2, dhoo 5 nodho 10
Okuyalula meendelelo sigo 1000
Mokushuna konima nokuya komeho
Okuza ponomola shaa ndjola moo 1 sigo 1000, moo 2 sigo 500, moo 3 sigo 60, moo 4 sigo 80, moo 5
Nomomo 10 sigo 1000,
momilongo 20 sigo 500 nomomilongo 20
39 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Sigo 500 nomomilongo 30 sigo 180, nomilongo 50 nomoma 100 sigo 1000
Okutengeneka
meendelelo
(okugandja owindji
wiinima manga inoo
ya yalula)
Oshilalakanenwa Aalongwa naa tengeneke nokulongitha oowino , yam one ekwatathano pokati koonola noompatolona hadho
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okutengeneka omwaalu
gwiinima sigo 6 omanga inaaye
yi yalula
Okutengeneka owindji wiinima
sigo 10 noku yi tula moongundu
oku ke yi yalula
Okutengeneka omwaalu gwiinima
sigo 20 mokutula muungundu , noku
ke yi yalula konima
Okutengeneka omwaalu gwiinima
sigo 30 noku yi tula muungundu
noku yi yalula konima
Okudhimbulula eyooloko
melangeko / moompatolona
dhiinima yi lile po uuwindji wu
thike pamwe. Hol: oo 2 yatatu
nenge oo3 yaali nenge
5+1 =
Okutseya kutya elangeko
noompatolona lya yooloka otali vulu
okukaleka po uuwindji wu thike
pamwe
Okutseya kutya elangeko
noompatolona lya yooloka otali vulu
okukaleka po uuwindji wu thike
pamwe
Elandulathanitho
neyelekanitho
Oshilalakanenwa Aalongwa naa longithe uuyambitya womwaalu mokulandulithathanitha nomokuyelekanitha oonomola melandulathano nomeikalekelwo
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
40 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha iinima noonomola ( okuza 1-20) nokulongitha uuyambiitya ; oshinene shi vule , oshishona shi vulike , shit hike pamwe , omandhindhiliko > < inaga kwatelwa mo
Okulandulithalithathanitha oonomola okuza 1-100 mokulongitha uuyambilya tawu opalele ; oshindji / oshishona shi vulike , shit hike pamwe ingapi , oshinene shi vule , oshishona shi vulike omandhindhiliko > < inaaga kwatelwa mo
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha sigo 500 nokulongitha sigo uuyambiitya tawu opalele : oshindji shi vule / oshishona shi vulike , shithike pamwe ( nakudhigininwe elongo lyomandhindhiliko > na < naga tseyike
Okulandulithathanitha oonomola okuza 1-20 to zi pevi wu uka pombanda nokuza pombanda wu uka pevi Hol. nyola oonomola 11,5 na 3 to zi pevi wu uka pombanda , okuza pombanda wu uka pevi
Okulandulithathanitha oonomola okuza 1-20 okuza 1-20 okuza pevi wu uka pombanda nyola 11, 5,12 na 3 to zi pevi wu uka pombanda nokuza pombanda wu uka pevi
Okuyoolola omahala giinima okuza kushotango sigo oshitimulongo
Okulika , okulesha nokulonga
Okulandulathathalithathathanitha oonomola okuza 1-100 nokulongitha uuyambitya tawu opalele : oshindji oshishona , shi vulike , shit hike pamwe , ingapi , oshinene shi vule , oshishona shi vulike omandhindhiliko > < naga longwe
Okulandulithathathanitha oonomola okuza wu uka pombanda nokuza pombanda wu uka pevi Hol. Nyola 48,10,92 no 61 okuza pevi wu uka pombanda nokuza pombanda wu uka pevi
Okuyoolola nokulesha omahala goonomola okuza pevi wu uka pombanda nokushuna pombanda to zi pevi oshitimulongo , oshitimulongo
Okulandulithathanitha noku yelekanitha oonomola sigo 500 nokulongitha uuyambiitya tawu opalele : oshindji shi vule / shishona shi vulike shi thike pamwe (nakudhigininwe elongo lyomandhindhiliko > < ga tseyike)
Okulandulithathanitha oonomola 1-500 mokuza pevi wu uka pevi Hol. Nyola oonomola 402,284,36/no 68 pamukalo gwokuza pombanda wu uka pevi
Okukoneka omahala goonomola okuza 1-30 noku dhilandulithathanitha okuza pevi wu uka pombanda ontimi 20, oshitimilongo 21 oshitimilongo 26 pokushuna oshitimilongo 27,
41 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
EKALEKOPO LYOONOMOLA
Oshilalakanenwa Aalongwa naa koneke, naa leshe nonaa nyole oonomola
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okulesha , okutumbula nokunyola oonomola sigo 100 mekalata nokomusindamwaalu
Okulandula , okutapa nokunyola oonomola okuza 0-20
Okulesha , okutumbula nokunyola oonomola sigo 500 mekalata nokomusindamwaalu nokufatulula kutya omolwashike dhi lile pomahala mpono
Okunyola oonomola okuza 0-100
Okulesha , okutumbula nokunyola oonomola sigo 0-1000 mekalata nokomusindamwaalu nokufatulula kutya omolwashike dhi li pomahala mpoka
Okunyola oonomola okuza 0-500
Okulesha omadhina goonomola miitya sigo 10 ngaashi yimwe mbali sigo oshitya omulongo
Okutala , okumona noku yoolola oonomola
Okunyola omadhina goonomola miitya sigo 10 ngaashi , hetatu , ne omulongo nst
Okutala okumona nokuyoolola oonomola momudhigoloko gwawo. hol, omafano gengambeko lyondapo
Okunyola omadhina goonomola sigo 20 ngaashi omulongo – nomugoyi , omilongo mbali
Oku tala , okumona
momudhingoloko ngaashi
oonomola dhihauto noonomola
dhomagumbo
oonomola dhiihauto , oonomola
shomagumbo noomvula dhaalongwa
nokuyoolola omiyalu
momidhingoloko dhawo ngaashi
oonomola shiinano , oondando
kiinima nomutima gwomakende
Okumbalipeka
nokuninga omatata
Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko omuthomilandu dhokumbalipeka nokutopola iinima
Omapyokoko aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko aalongwa naa kale taa vulu
42 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okumbalipeka oonomola
1,2,3,4,5 na 10 to longitha
nenge itoo longitha sha
Okuninga omatata goonomola
2,4,6,8,no 10 to longitha / itoo
longitha sha
Okumbalipeka oonomola sigo 50
wa londeka nenge inoo londeka
Hol, 23+23=46
Okuninga omatata goonomola sigo
50 nomiishekiyalu sigo 19 to
longitha nenge itoo longitha sha
hol, etata lya 44 olyo 22 netata lyo
19 olyo 9 pwa hupa 1
Okumbalipeka sigo 100, wa londeka nenge inoo londeka
Hol. 24=40+8=48 inoo londeka 36=60+12=72 wa londeka
Okuninga omatata goonomola sigo 100 pu na nenge kapu na oshihupe
Hol, etata lya 36 olyo 15+3=18 etata lyo 87 = 40+ 3 tapu hupu 1= 43 kwa hupa 1
Okuhalakanitha oonomola nokudhi shuna kumwe
Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko okuhalakanitha oonomola noku dhi shuna kumwe , sigo ya ningi uuhampi womilongo 20
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okudhimbulula uupandi woonomola sigo 10
Hol, 9= 1+8; 9=8+1.
9-8=1;9-1=8 9=7+2 nst
Okudhimbulukwa uupandi woonomola okuhulila 10 Meendelelo nomondjila
Okuhalakanitha nokutunga po omwaalu gwoonomola mbali okuhulila po 99 to longitha iinima yi wetike
Hol. 25=20+5; 15+10 27+6=33;65-21=44
Okudhimbulukwa nokutumbula mondjila nomeendelelo uupandi woonomola sigo 20
Okuhalakanitha nokutunga po omwaalu gwoonomola mbali nenge ndatu pamikalo dhi ili nodhi ili sigo 500 to longitha nenge itoo longitha iinima yi wetike
154=100+50 = 4 154=150+4 154=100+54
Omahala goonomola Oshilalakanenwa Aalongwa naa tseye ongushu yoonomola nomahala gadho
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okukoneka kutya omwaalu gwoonomola mbalo , ehala lyonomola kehe otali gandja eyooloko muuwindji ngaashi 12 ogwa yooloka ko 21 , ngele owa pewa 3 na 4 oto vulu okutunga
Okukoneka momwaalu gwoonomola ndatu sigo 500 ehala lyonomola otali ulike uuwindji ngaashi 3, 5, na 4 , otshi vulu ku gandja omwaalu omunene nenge omushona , tashi uthwa komahala
Okukoneka omahala goonomola sigo 1000 nokutseya kutya ehala lyonomola otali ulike uuwindji ngaashi 1,8 na 4 otadhi vulu okuholola po omwaalu omunene nenge omushona
43 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
nadhi omwaalu omushona nenge omunene , tshi uthwa komahala goonomola ( ano 34 na 43)
goonomola Hol , 543 na 345
Hol. (841 na 148)
Koneke omahala gomathele , Koneke ongushu yehala lyomathela
Okuyalula nenge
okweekelahi
gomilongo nogiihupe momwaalu
gwoonomola ndatu. Hol 958 eha
lya 9 omathele 900 ehala lya 5
omilongo 50 nehala lyahetatu
ooyimwe nenge iihupe
Okuhogolola nokukoneka
omayamukulo gomwiindjipaleki , 0
nonomola ya gandja sigo 100
nokulongitha omusindamwaalu
Hol. 33→30 -38
yomilongo noyiihupe momwaalu
gwonomola ndatu
Okuyelulila onomola komulongo oonomola dho dha hulila mu 1,2,3,4, otadhi ekelwahi oshoka ona dhi asha etata lyo 10 , ihe 5,6,7,8 na 9 otadhi yalulwa dhi ninge 10 ngele odho dha shiga kiihupe , oshoka odhi thike nenge dha konda petata lyomulongo 6 62 →60 75→80
Oompatolona
dhoonomola
Oshilalakanenwa
Aalongwa naa koneke omiidhekiyalu nomiiyaluliyalu noku mbwalangandjeka nokufatulula omahal gadho
Omapyokoko
Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko
Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko
Aalongwa naa kale taa vulu
Okutseya omwaalu ndho tadhi
vulu ku topolwa momatata get
thike pamwe naadho itaadhi
vulu ngaashi ndho dhili
momushololo okuza 1-20
Okuudhitha nokufatulula omahala
goonomola momusholondondo
okuza 1-100 Hol, tula po sho sha
thigala po 3, 6, 9, 12…,..,…,
Okumbwalangandjeka
nokufatulula elandulathano lya
Okuudhitha nokufatulula sho sha
ningea po opo pu holoke oonomola
Okuudhitha nokufatulula
elandulathano lyoomwaalu mo
44 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
longithwa pu holoke oonomola
dha gandjwa 1,3,5,7,9
dha gandjwa 1-50
Uudhitha oonomola dha thigala po
20, 21, 22…,
24, 25,…,
mushololo 1- 100
Nyola oonomola dha thigala po
50, …., …, …, 54
…., …., …., 58
Okufatulula sho tashi ningwa
Hol , gwedha aluhe ndatu
konomola to tameke nayo yoye
mwene
Okufatulula elandulathano lya
gandja momiishishekiyalu to
tameke 21 e to hulu 31 nenge wu
tameke po 21 e to gwedha ko aluhe
2
Okugandja omaludhi goonomola ge etwa po mokugwedha nenge mokukutha mo Hol, 80+90=170
Okufatulula elandulathano
lyomayamukulo eindjipaliko lya 3
sigo 66
Hol (3×22)
Okugandja omaludhi goonomola taga etwa po ketulokumwe nenge kekuthomo
42-10 = 32 32+10=42
Omishekiyalu
nomiyaluliyalu
Oshilalakanenwa Aalongwa naa dhimbulule omishekiyalu nomiyaluli
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okutsitha kumwe oonomola
okuza 1-10, pu holoke
omahwata gomiiyaluliyalu
nomiishekiyalu
Okutotha mo omiishekiyalu nomiiyaluliyalu sigo 99
Okukoneka omiishekiyalu dha hula na 1,3,5,7,9 ngaashi
Olutotha mo omiishekiyalu nomiiyaluliyalu okuza 0-500
Okukoneka omiidhekiyalu dha hula na 1,3,5,7,9 nomiiyaluliyalu dha hula
57nomiiyaluliyalu dha hula na 0,2,4,6 na 8 ngaashi momwaalu 38
na 0,2,4,6,8 ngaashi 857: 638
45 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
OKUYALULA OMIYALU
Etulokumwe Oshilalakanenwa Aalongwa na kale nontseyo yopetameko momwaalu, opo ya pyokoke moku tula kumwe nomoku longitha oonomola.
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Fatulula oonomola dhomilongo ngaashi 20+30
- Okutula kumwe oomwaalu dhoonomola sigo omwaalu dhoonomola mbali nomtse
- Okutula kumwe oonomola mbali tadhi ku pe eyamukulo lili pokati 1-20 nokulongitha omikalo tadhi landula
- Okulongitha omafano nenge iinima yi wetike
- Okuyalula ashihe - Okuyalula to longitha
okakalata nenge omusindamwaalu nenge
Fatulula oonomola dhomilongo ngaashi 20+30
- Okutula kumwe oomwaalu dhoonomola sigo omwaalu dhoonomola mbali nomtse
- Okutula kumwe oonomola 2 nenge dhi vule po pokati ka 0 na 100 momutse , nenge okukutha mo nokulongitha omikalo tadhi landula
- Okuyalula ngaashi 28+3 - Okumbalipeka nokutopola
momatata ngaashi 30+40=30+30+10
- Okulongitha oonomola dhi shiwike
Okutula kumwe oonoomola dhomilongo sigo 500 ngaashi 120+
30
Okutula kumwe oonomola mbali
sigo 100 momutse
- Okutula kumwe oonomola mbali nenge dhi vule pod hi na eyamukulo okuza 0-50
- Okuyalula ngaashi 328+3 - Okumbalipeka nokuninga omatata - Okulongitha uuningo woonomola - Okuninga onkatu dhetulokumwe - Okuhalakanitha nokushuna
kumwe
omukalo gulwe gwi ili , hol Tula oonomola momutse e to
yalula kominwe to yi gwedhele ko
Okula mo tango onomola onene e to yi topola momatata
Okuhalakanitha nokutula
Okuninga oonkatu dhetulokumwe hol, 58+3=81
Okuhalakanitha oonomola noku dhi dhuna mumwe ngaashi 58+23=(50+20)+(8+3)= 70 +11=81
Omafano giinima yu udha noyomiipambu
oonomola
Okulongitha omahala goonomola ngaashi 342+185=(300+100)+(40+80) +(2+5)=400+120+7=500+27=527
Omafano giinima inaayi udha nogiipambu
oonomola kumwe
Iiholelwa yiinyangadhalwa
Okuudhitha oonomola dha thigwa po momafano gathanekwa
Okuudhitha oomwaka dha thigwa po momatumbulomwaalu sigo 20
Omisinda mwaalu
Omindamwaalu inaagu tulwa sha
Okuudhitha etumbulo mwaalu inaa li ihwa po sigo 100 ngaashi 15- = 3
Omisindamwaalu
Omusindamwaalu inaa tulwa sha
Okuudhitha mo oonomola dha thigala po metumbulomwaalu sigo 200 ngaashi ando 130+ = 167
46 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
ngaashi 5+-=12 Eyoka lyoonomola nenge
opiramide
Ekuthomo Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko ontseyo yopetameko momwaalu opo ya pyokoke oku kuthamo oyalu nomoku longitha oonomola
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okukutha onomola yimwe monomola onkwawo momusholondondo gwa 1-20 noku longitha omikalo tadhi landula
- Okukutha iinima yiwetike e to yalula mbi ya thigala po nenge wu longithe omafano
- Okuyalula to yi komeho ngaashi okuyalula 19-17 nokuyalula oonkatu 2 okuza po 17 sigo opo 19
- Okulonga noomola ngaashi 3-1=2
okukutha mo moonomola sigo 100
ngaashi 60-50
- okukutha onomola yimwe momushologwa 0-99 nokulongitha omikalo tadhi landula
- okuyalula to shuna lwanima - okuyalula sigo 72-68 (oonomola
dheyoolo eshona - okulongitha oonomola dho dhene
ponkatu nonkatu - mekuthomo ngaashi 64-48=62-
40-8=22-8=14 iiholelwa yiilongitho niinyangadhalwa
okukutha mo onomola yimwe
momwaalu gwonomola ndatu pokati
ka 100-500
- okukutha niinima yi wetike e to yalula shi sha hupu po ngaashi 3-1=2
- okuudhitha oonomola dha thigala po momafano
- okukwatela kumwe oonomola nomafano
- okulongitha uuhampi woonomola - okulongitha omusindamwaalu
inaa gu
47 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okuhalakanitha po oonomola nokadhi shuna mumwe iiholelwa yiilongitho niinyangadhalwa
Omusindamwaalu
Uukalata woonomola
Okuudhitha oonomola dha thigala po momafano ga thanekwa
Okuudhitha oonomola dha thigwa po momatumbulomwaalu sigo 20
Yoka lyoonomola
opiramide yoonomola
okukwatakanitha ekuthomo netulokumwe
18-2=16 16+2=18
okuudhitha omwaka nomafano ga thanekwa
uukalata woonomola
omusindamwaalu inaagu udhithwa sha
eyoka lyoonomola
opiramide yoonomola
okukutha mo onomola yimwe momwaalu gwoonomola mbali momutse
okukwatakanitha ekutho
udhithwa sha
okukonakona oonomola ngaashi 100-37=63; 200-39= 163
olwiilonga nokulongitha ; 18 + 2=20 ontseyo yetulokumwe mekwatathano nekuthomo ngaa 20-2=18
okukutha moonomola dhi na sha nethele sigo 500 ngaashi 260-50 = 210
Eindjipaleko Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko ontseyo yopetameko yomwaalu ya vule (master) eindjipaleko momusholondondo gwomayamukulo
okuyalula moo 2 sigo 20 , montano sigo 50 nomomilongo sigo 100
okuyalula iinima moongundu dhoo 2 , dhoo 5 nodhomi 10 ngaashi 5+5+5 otashi ningi oo 5 ye lip o lwiikando 3, tashi gandja 15
okuthaneka iinima
nokutengeneka omwaalu gwayo
meendululo
okuyalula moombali sigo 20 ,
moondatu sigo 30 moo 4 sigo 40
nomoo 5 sigo 50 momilongo sigo
100
okuulika kutya eindjipaleko olyo
eendululo lyetulokumwe oo 2, oo 3,
oo4 ,oo 5 nomi 10 hol, Maria oha
mono N$ 5 koshiwike muule wiiwike
6 ota ka kala e na iimaliwa yi thike
Okwiindjipaleka omwaalu
gwoonomola mbali na 2 , 3, 4 ,5 na
10 gweyamukuko li li pokati 100-500
mokulongitha ehalakanitho
lyoonomola ngaashi
73×3=(70×4) + (3×4) =
lyetulokumwe , endhindhiliko
lyeindjipaleko itali longwa
peni ( N$ 5+ N$ 5+N$5+N$5+N$5+N$5=N$ 30
Okwiindjipaleka omwaalu gwoonomola mbali nonomola yimwe
48 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
pankatu ndjika ngaashi iinima 3
yi wetike po oongundu mbali
Okudhimbulukwa nokulongitha 1×2×5 na × 10
Iimpungu yindji paleko to longitha edhindhiliko ×
yi li pokati ka 1 na 10 nokulongitha eendululo lyetulokumwe ngaashi 73×6
=73+73+73+73+73+73=
Okudhimbulukwa noku tumbula oshimpungu sha 1 sha 2 sha nosho 10
Okudhimbulukwa noku longitha oshimpungu sha 3 nosha 4
Etopolo Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko ontseyo yopetameko , opo ya funde etopolo nokuniga omayalulo
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okutula iinima moongundu dhi thike pamwe nokulongitha iinima iikwakugumwa / yi wetike e to yalula uuwindji woongund Okumona omikalo dhokwiitopolela iinima mongundu , shithike pamwe , shi ninga noku longitha iinima iikwakugumwa / yi wetike
- Longitha omafano - Longitha omwaalu
dhomoohapu - Longitha omafano
endhindhiliko lyetopelo inali pumbwa ku longwa pandondo ndjika, Hol Maria oku na omayapula 9 e te ga topolele okuume ke yatatu shit hike pamwe. kehe gumwe okwa pewa gangapi
Okumona omikalo dhokwiitopolela
iinima moongundu dhoo 2, dhoo
3, dhoo 4, dhoo 5 nodho 10
nenge okutopola iinima shit hike
pamwe moongundu 2,3,4,5, na 10
moku shi ninga to longitha iinima
yolela , omafano noonomola
mbali nenge ndatu endhindhiliko
lyetopolo inali pumbiwa
pamuthika nguka hol, uudhanitho
16 otawu vulu ku tulwa
momikweyo 8 kehe momukweyo
mu na uudhanitho 2 omikweyo 2
dhoo 8, gumwe 16, omilweyo
16×1 nenge omikweyo 4 kehe
gumwe gu na uudhanitho 4
Okulongitha endhindhiliko ÷ e to ningi etopolo lyoonomola dhi li pokati ko 10 nethele to topola noonomola dhopokati 1-5, tapa hupu nenge itaapu hupu sha , nokweendulula etulokumwe nenge omikalo dhilwe
Okumona iihupe mbyo tayi vulu ku kala inaayi longithwa , ihe itayi imbi ku adhike eyamukulo
Okudhimbululwa nokulongitha omikalo dhetopolo neindjipaleko lyoonomola 2,3,5 no 10 ,
Hol , 20 = 10→ 2×10=20
49 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okuulika kutya etopolo poli na ekwatathano nekuthomo ,Hol, 6÷2=3 shaashi 2 otayi vulu yi
kuthwe mo muhamano
lwiikando 3 longitha iinima
yolela
Okukwatakanitha etopolo neindjipaleko lyoonomola 1,2,5 na 10, iimpungu yeindjipaleko nayi longwe
Okulangeka nenge okutula iinima
moongundu dhoonomola okuza 1
sigo 10 oongundu dhoo 2 , dhoo
3 , dhoo 4 nodhoo 5, pu na
nenge pwaahe na iihupe
Okulangeka nenge okutula iinima
moongundu oongundu dhoo 2 ,
dhoo 3 , dhoo 4 nodhoo 5 sigo 50
puna nenge kaapu na iihupe mbyo
itaayi vulu we okutopolwa nenge tayi
vulu ku topolwa ngaashi (oshikuki ,
oshokalate tashi uthwa kuukwatya
womwaalu tagu ningwa)
Omiyalu dhoondjila
odhindji
Oshilalakanenwa Aalongwa naa longithe omikalo , omilandu nontseyo ndjo ye na mokuyalula omiyalu dhoonkatu odhindji
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okuyalula oomwalu dha
hukililathana okuza 0-10 tadhi
tulwa kumwe notadhi kuthwa mo
ngaashi
7+3-4=
Okuyalula omiyalu dha
hukililathana okuza 0-100 tadhi
tulwa kumwe notadhi kuthwa mo
ngaashi
23+45-31=
Okuyalula omiyalu dha hukililathana
okuza 0-500 ngaashi
123+245-131 =
omipambulwayalu Oshilalakanenwa Aalongwa naa kale neuvoko lyomwaalu ya vulu okundhindhilika omipambulwayalu
Omapyokoko Omapyokoko Omapyokoko
50 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Aalongwa naa kale taa vulu Aalongwa naa kale taa vulu Aalongwa naa kale taa vulu
Okutopolelatha iinima shit hike pamwe ngaashi okuteta eyapula miipambu 2 yi thike pamwe , longitha iiholelwa ngaashi
lyu udha li li etata
Okuluka omupambulwayalu gwoshinika ashihe
Shudha etata oshitine
Okuulika omatata niitine pakana nonomandhindhiliko gopamwaalu
½ , ¼
Okuluka omupambulwayalu gwoshinima nenge oku tula moongundu dhomatata dhiitune nodhlitine itatu
3
1
Okunyola omadhindhindhiliko
gopamwaalu gomiipambulwayalu
dhomatata , dhiitine nodhiititatu
ongii topolwa yoshinima ashihe
(shu udha) ½ , ¼ ,¾ ,⅓
Ulika iitopolwa yi thike pamwe
yoshinima shimwe ashike sha
topolwa
3
1
51 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
OKU KITAKANUNUNA OMIYALU NOKU ADHA EYAMUKULO
Oku kitakanununa
omiyalu noku adha
eyamukulo
Oshilalakanenwa
Aalongwa naa yalulule omiyalu taa longitha etulokumwe ekuthomo , okutula moongundu , okutopolelathana pakwatho
lyomikalo dhi ili nodhi ili
Omapyokoko Aalonga naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalonga naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalonga naa kale taa vulu
Okutoloka mo noku yalula
omwaalu gwoohapu gun a sha
niiningwanima yesiku gu li meni
1-10
Okutoloka mo noku yalula omwaalu
gwoohapu gun a sha niiningwanima
yesiku gu li meni 1-10
Okutoloka mo noku yalula omwaalu
gwoohapu gun a sha niiningwanima
yesiku gu li meni 1-10
Okugandja oondjila dhu ukila ko
ku thike keyamukulo
nokulongitha iinima yi wetike
nenge iikwakugumwa
okukundathana okupaathana
omayele , okwiimonena okuume ,
okunyanda , okukwatakanitha
omafano noonomola
Okulongitha omikalo noondjila
dhi ili nodhi ili nokuyalula omiyalu
okuza 1-10 nokulongitha
etulokumwe ,
Okugandja oondjila dhu ukila ko ku
thike keyamukulo nokulongitha
iinima yi wetike nenge
iikwakugumwa okukundathana
okupaathana omayele ,
okwiimonena okuume , okunyanda ,
okukwatakanitha omafano
noonomola
Okulongitha oondjila dhi ili nodhi ili
mokuyalula okuza 1-50
mokulongitha omikalo adhihe 4, Hol,
Mokatuthi omwa li uunona 13, ya 6
yomaanona mbono aakadhona.
Okugandja oondjila dhu ukila ko ku
thike keyamukulo nokulongitha
iinima yi wetike nenge
iikwakugumwa okukundathana
okupaathana omayele ,
okwiimonena okuume , okunyanda ,
okukwatakanitha omafano
noonomola
Okulongitha oondjila dhi ili
mokuyalula nokunyola omiyalu
dhomoohapu noonomola 1-100 taa
longitha omikalo 4 hadhi longithwa
monayalululo
ekuthomo,okutula moongundu
nenge okutopolelathana, hol,
Ondali nuuyimati e te lip o utatu,
e tapu thigala utano uuyimati
wandje owa li wu thike peni
manga inee lya po sha
Aamati oya li mo ya ngapi? hol, Okunyola omatumbulo ga tsa kumwe ookuume 18. Ookuume 15 oye y noonomola dha gandjwa
18- =15
Maria okwa hiya. Yangapi inaaye ya?
52 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okuyelitha omukalo ngu ya
longitha noku pulakena
komafatululo gayakwalo
Okufatulula omukalo ngu ya longitha noku pulakena komafatululo gayakwawo
Okukundathana oondjila dha yooloka tadhi fala keyamukulo limwe
Okufatulula omukalo ya longitha sho ya yalula
Okufatulula ondjila ye ende nokuyalulula omwaalu gwontumba
Okukundathana oondjila dha yooloka tadhi fala keyamukulo limwe
Okumona nokupukulula omapuko
OKUMETA
Uule Oshilalakanenwa Aalongwa naa :
Uve ko esimano lyokumeta uule nonkene hali longithwa esiku kehe
Mone oompito dhokutompathana , dhokufatulula nodhokulongitha omameto / okumeta
Mone ontseyo yomondjila yokuyelekanitha
Pendulilwe euvoko lyometa iinima monkalamwenyo yesiku kehe
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okuyelekanitha iinima yuule wa
yooloka mokulongitha
uuyambiitya ngaashi oshile /
oshihupi , oshile shi vule /
Okulandulithathanitha noku yelekanitha iinima mokulongitha uuyambiitya womondjila ngaashi sha faathana , oshile shi vule / oshifupi shi vulike , oshileeleka / oshifupifupi
Okulongitha iimetithi inaayi
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha nokulongitha uuyambiitya womondjila ngaashi sha faathana , oshile shi vule/ odhifupi shi vulike , odhinene dhi vule/
oshihupi shi vulike , oshileeleka /
oshihupihupi , shi thike pamwe
Okuyeleka uule nokulongitha iimetithi inaayi uthwa ngaashi eke , meni lyeke , oompadhu, onkatu nst noku yeleka okuza pomulongo gumwe sigo opumukwawo sho ye lyaathane
uthwa ngaashi okantoko kongodhi, okatoogonyona kombapila mokumeta uule wolee
Okulongitha iimetithi yu uthwa e to nyola show a mono mokulongitha efupipiko lyomondjila cm longitha uutenditho wa topolwa moosentimeta waa na oonomola
Okumeta nawalela uule
oshifupi shi vulike , oshinene shi vule /
oshishona shi vulike , oshifupi shi
vulike / oshile shi vule,
oshileeleka / oshifupifupi
Okulongitha iimetithi yu uthwa
osetimeta nometa okuyeleka uule
ometa yi longitha mokumeta uule
(uuna wa hala okumeta nawa
lela, longitha uutenditho)
53 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
womambo niitaafula e to nyola sho wa mono moosetimeta
Tengeneka nuukeka uule womambo niitaafula e to wu nyola moosentimeta amuhe
Okutenda omusinda gu ukilila muulo woosetimeta dha gandjwa
Okumeta omisinda dha goyoka ,
longitha ometa hayi gonywa , e to
nyola shono wa mono , longitha
omafupipiko m na cm
Okuninga etulokumwe
nekuthomo nuule (length)
Okumeta nuukeka uule ,
omutamo nuule wopombanda
meni nomudhingoloko gwongulu
yosikola e to nyola shoka wa
mono moometa nomoosetimeta
Tengeneka nuukeka uule ,
uumwalangandja nuule
wopombanda wongulu yosikola e
to wu nyola moosentimeta
noometa
Okutenda omusinda gu ukilila
muule woosentimeta noometa
dha gandjwa
Ondjundo Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko esimano lyokuyelela ondjundo nelongitho lyalyo monkalamwenyo yesiku kehe
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
54 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okuyelekanitha ondjundo yiinima moku yi yelula po , ya tale kutya oshini po shi na uudhigu wu vule woshikwawo, nenge ya longithe iiviha
Okulongitha uuyambwiitya womondjila uuna taa landulithathanitha nenge taa yelekanitha ngaashi oshipu shi vulike / oshidhigu shi vule, oshipuupuu / oshidhigudhigu , sha faathana , oshidhigu sha fa
Okuyelekanitha ondjundo yiinima ½ kg na 1 kg moku yi yelula po nenge mokulongitha oshiviha
Okulongitha uuyambwiitya womondjila uuna taa landulithathanitha nenge taa yelekanitha ngaashi sha faathana , oshidhigu / oshipu , oshidhigu dhi vule oshipu shi vulike
Okulandulithathanitha iinima 3 shi ikwatelela keindjipalo / keshonopalo lyondjundo yayo , mokulongitha iiviha ngaashi oshiviha shonkogo
Okuyeleka nawa iinima yi igililwa mokulongitha oohalama
Okutengeneka nawalela taa longitha oohalama
Okulongitha elaka lyomondjila / lya ukila ko uuna taa londulithathanitha nenge taa yelekanitha nenge taa yelekanitha ngaashi oshidhigu / oshipu , oshidhigu shi vule / oshipu shi vulike , oshidhigudhigu / shipuupuu
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha iinima 5 shi
ikwatelela keindjipalo / keshonopalo lyondjundo yayo
Okulongitha iiyelekitho ya uthwa okuviha ondjundo moohalama nomookilohalama nokunyola omafupipiko gomondjila goohalama nogookilohalama g/kg
Omutima (capacity) Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko esimano lyokuyeleka omutima gwiinima nelongitho lyalyo monkalamwenyo yesiku kehe
Okumona oompito dhokutopathana dhokufatulula nokulongitha okuyeleka
Okumona ontseyo yeyelekanitho yomondjila
Okupendulilwa onkalo yomondjila yokuyeleka iinima
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
55 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha iikwatelw yi ili noyi ili (omakende, iipakete oondooha ) shi ikwatelela keindjipalo / keshonopalo lyomutima gwayo
Okulongitha uuyambiitya wu li mondjila ngaashi udha / pwa , udha etata /mwa pwa thike pamwe /oshindji shi vule , shafa / shi vule , shi vulike
Okuyelekanitha omutima gwiikwatelwa yomitholomo muunene wa yooloka noku ndhindhilika
Okuyeleka nokuyelekanitha omutima gwiinima nokulongitha iiyelekitho ya uthwa
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha iinima yesiku kehe,
shi ikwatelela komutima gwayo
Okulongitha uuyambiitya wu li mondjila ngaashi indji / shona, indji sha fa
Okuyeleka nawa lela omutima gwiinima yesiku kehe nokulongitha iiyelekitho yu uthwa ( oolitela ) oolita
Okutengeneka nawa lela omutima gwiinima yesiku kehe nokulongitha iiyelekitho yu uthwa ( oolita )
Okuyeleka nokunyola omutima nokulongitha efupipiko lyomondjila l
Okulandulithathanitha nokuyelekanitha iinima
yesiku kehe, shi ikwatelela komutima gwayo
Okulongitha uuyambiitya wu li mondjila ngaashi indji / shona , indji sha fa, shit hike po lwaali shit hike po lutatu etata lya
Okuyeleka nawa lela omutima gwiinima yesiku kehe nokulongitha iiyelekitho yu uthwa ( oolitela noomililita
Okutengeneka nawa lela omutima gwiinima yesiku kehe nokulongitha iiyelekitho yu uthwa ( oolita noomililita )
Okuyeleka nokunyola omutim nokulongitha efupipiko lyomondjila l noo ml
Ondjalo (AREA)
Oshililikanenwa Aalongwa naa uve ko onkalo yeyalalalo lyiinima nelongitho lyayo monkalamwenyo yesiku kehe
Okumona ompito yepatathano , yokufatulula nokulongitha okumeta
Okumona ontseyo yokuyelekanitha yomondjila
Okupendulilwa nokutaamba onkalo yomondjila yokumeta iinima
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okukwatakanitha eyalalalo nehala
lyokombanda , nokulongitha
iimetithi inaayi uthwa ngaashi
uusikilo womakendende mbu tawu
vulu ku siikila ehala lyomeni
Okukwatakanitha eyalalalo nehala
lyopombanda meni lyoongamba ,
mokulongitha iimetithi inaayi uthwa
Hol , okumeta ehala lyokombanda
yoshitaafula nokulongitha
56 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
oombapila A4 noku yalula kutya
ngapi dha pumbiwa okusiikila ehala
ndyono
ETHIMBO Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko nonaa longithe ethimbo mondjila , uve ko kutya iiningwanima yesiku kehe ohayi pula ethimbo lit hike peni
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okukundathana iiningwanima
yomegumbo noyomoshigwana
mekwatathano nethimbo
mesiku, okutsitha kumwe
iiningwanima nethimbo
lyomutenya , lyuusiku , lyongula,
lyokomatango nolyongulohi
Okukwatakanitha iiningwanima
yesiku kehe megumbo
nomoshigwana , omathimbo
nomasiku , iiwike noomwedhi
Okukwatakanitha iiningwanima
yesiku kehe megumbo
nomoshigwana , omathimbo
nomasiku , iiwike noomwedhi
57 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okutumbula omasiku goshiwike
noomwedhi dhokomuvo
melandulathano lyomondjila
Okuyelekanitha ethimbo ele
nefupi hol. Ohashi kutha ethimbo
ele okutunga egumbo. okafudho
kontala / kotee okafupi
Okulongitha uuyambiitya
mondjila ngaashi ethimbo ela /
efupi , omutenya / Uusiku , ohela
/ nena , ongula / omutenya ,
komatango / kongulohi
Okutumbula omasiku goshiwike
noomwedhi dhokomuvo
melandulathano lyomondjila
Okulongitha okalindeli wu mone mo
uuyelele kombinga yomasiku ga
sheywa hol, Oku mona mo esiku
lyevalo lyomuntu gwontumba
Okukoneka uulethimbo,
wiiningwanima ya simana Hol:
Ohatu kala posikola oowili 4 esiku
kehe , oshiwike oshi na omasiku 7
Okuyalula ethimbo nawa lela ,
moowili momatatawili / tundi kotundi
ndjo yin a omuyaluli nomuhingi
Okutumbula omasiku goshiwike
noomwedhi dhokomuvo
melandulathano lyomondjila
Okulongitha okalindeli wu mone mo
uuyelele kombinga yomasiku ga
sheywa hol, okumona kutya nena
omasiku gangapi komwedhi
Okutokola uulethimbo
wiiningwanima mootundi , momasiku
nomoomvula nokulongitha
iiyuthithimbo
Okuyalula ethimbo nawa lela
mootundi , momatatatundi , miitine
nomoominute kontundi yomuyaluli
nomuhingi
Ulika 4.15 kontundi yomuhingi
nomuyaluli
Iimaliwa yaNamibia Oshilalakanenwa Aalongwa naa uve ko naanaa nkene ye na ku longitha iimaliwa yaNamibia
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okuluka nokuyoolola ongushu paku yi dhimbulula ngaashi 5c,10c,50c,N$1 no N$5
Okuluka nokuyoolola iimaliwa ayihe , iikukutu nomafo , N$10; na N$20 nokupopya ongushu
Okuluka nokuyoolola iimaliwa iikukutu nomafo N$10,N$20 no N$ 50 nokupopya ongushu nuukwatya
Okupopya omaukwasha gayo ngaashi uunene omandhindhiliko kuyo , olwaala nongushu
Okuhogolola engwanda 50c noku
nomaukwatya gayo
Okufala oosenda koondola nenge oodola koosenda 200c =N$2
Okuhogolola engwanda N$5 li thike
wayo
Okufala oosenda moodola noodola moosenda 265c =N$2,65
Okuhogolola ehwata
58 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
li oosenda omulongo dhi li mulyo 50c=10c+10c+10c+10c+10c
10c=5c+5c Nosho wo engwanda lyo 10c ngaashi sha hololwa
Okuningwa omalandithilo gokulanda nokulanditha to longitha iidhanithomaliwa
Okuyalula iimaliwa nokugandja oshendja yomondjila tayi zi moodola N$5 nayi kale moosenda nenge moodola
pamwe niimalowa iikukutu ya yooloka N$5=N$1+N$1+N$1+N$1+N$1
Okuthaneka omusholondondo gwiinima e to tengeneke oondanda dhayo noku ka tala oondondo dholela moositola wu dhi yelekanithe nodhoye ndhi wa tengeneka
Okuninga omalandithilo okulanditha iinima , longitheni iidhanithomaliwa , yaluleni iimaliwa mu gandje oshendja yomondjila tayi zi N$ 20
Okugandja iimaliwa iikukutu yi thike poo N$10 Osha pula Ester N$ 11.50 okulanda
iiyimati
Okwa gandja efo N$20 e shi ningi
ngaashi tashi landula
N$11.50+N$5+N$2N$1+50c=N$20
lyiimaliwa iikukutu sigo opoodola N$10=N$5N$5N$1.10=N$1+10C
Okuthaneka omusholondondo gwiilandomwa e to tengeneke oondando dhayo noku tala oondando dholela moositola wu yelekanithe nodhoye ndhi wa tegeneka
Okutengeneka ondando yiinima iyali hol, shiwme osha kotha N$6.90+N$4, 20 Oshikwawo N$11.00. longa mo oshendja
Okuniga omalandithilo , okulanda nokulanditha iinima yongushu N$50 okuyalula iimaliwa noku gandja oshendja yi li mondjila Konga mo oshendja yi thike N$ 20 yi li momafo nomiikukutu Paulus okwa landa iikullya N$ 37. Okwa futu N$ 50. Ngashingeyi ota longo mo
oshendja nokugwedha N$ 37 sigo
ta adha N$50
Hol, N$37+N$10+N$2+N$1=N$50
ONTSEYOMETO Oshilalakanenwa Aalongwa naa koneke nonaa luke omaludhi giinima yombinga 2 (2D) noshowo mbyoka yoombinga 3 (3D)
59 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okuyoolola nokuluka iinima yoombinga 2 dhi thike pamwe no showo mbyono yoombinga ndatu (2D na 3D) Ngaashi : ombine , ongonga , olee nonkuvundatu
Okumona nokuyoolola iinima momudhingoloko
Okuyoolola nokutula moongundu shi ikwatelela kuunene , kolupe , nokuuwindji woombinga
Okuthaneka omalupe nomaukwatya gago to longitha iitya ngaashi , ongonga , oombinga ookolonela , ukilila , hol okuthaneka “lee” yin a oombinga mbalo oofupi dhu ukilila nambali oonde dhu ukilila
Okuyoolola nokuluka iinima
yoombinga 2D dhi thike pamwe no
showo mbyono yoombinga mbali
dhi thike pamwe nosho wo mbyono
yoombinga 2D na 3D Ngaashi :
ombine , ongonga , olee
nonkuvundatu
Okumona nokuyoolola iinima momudhingoloko
Okuyoolola nokutula moongundu omalupe giinima (oombine)
Okuyoolola nokuluka iinima
yoombinga 2 D dhi thike pamwe no
showo ombyono yoombinga 3 2D
na 3D Ngaashi : ombine , ongonga ,
olee nonkuvundatu
Okuyolola nokutula moongundu
omalupu ( quadrilaterals , pentagon,
hexagon,octagon ) shi ikwatelela
komaukwatya gayo gopa “geometry
“
dha tsakanena e tadhi ningi
okolonela
Okuthaneka omafano
noompatolona dhomalupe
oongonga , oonkuvundatu ,
oqwadrilaterale , opentagona ,
ohexagona , ooctagona shi
ikwatelela komaukwatya gayo gopa
“ geometry “ nuuwindji wookolonela
( omadhina , pentagon , hexagona ,
octagon , inaga pumbwa ku longwa
manga
omwaalu gwoombinga , uule
woombinga , omwaalu gwomisinda
, mwaalu gwopamatsakaneno
gomisinda , uuwindji
womatsakaneno pokati komisinda
woodigilii 90® (hexagon , octagona
na pentagona) inaa pumbiwa ku
longwa manga
60 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okuyolola nokuluka omalupe
giinima yoombinga 3 (3D) ,
ondjundo oprisma yoLee ,
okuvulika wo iinima ngaashi
okakouna nokakopi koice cream
Okufatulula iinima yi shiwike / yi ikwa nokulongitha iitya ngaashi , ongenge ookolonela, iipalal (faces ) omisinda dhu ukilila
Okuthaneka omalupe taga ulike
eyepathano lyiinima ngaashi
okuthaneka “ eyi “ , lya holela
omutholomo gweyi lyolela
Okuthaneka “ olee “ yoombinga
dha faathana yin a omisinda ndatu
dhuule wu thike pamwe
nookolonela dha faathana
Okuthaneka efano noompatolona
dhomalupe
Okuyoolola okolonela yoodigilii 90®
e to longitha iilongitho ((ombapila ,
okolonela , ompatolona ) wu ulike
ookolonela (angels) mefano ndyoka
, nenge wu holole : oshinene shi
vule / oshishona shi vuluke ,
okolonela yoodigilii 90®
Okuthaneka efano noompatolona
dhomalupe mwa kwatelwa
omaukwatya gomalupe giinima
yoombinga 2 dhi thike pame (2D)
naandhi dha goyoka niinima ya
mbatalala / ya pulata
Okweeta po iiholelwa
yopaumwe
Okuyoolola nokuluka iinima yoombinga ndatu (3D) ngaashi ondjundo / oshumbu okakubike,okakouna , elindi, oprisma yo Lee
Okufatulula iinima yi ikwa nokulongitha iitya ngaashi oongenge , ookolonela , iipala
Okuyoolola nokuluka iinima yoombinga ndatu dhi thike pamwe(3D) ngaashi , ondjundo , okakubike , elindi , okakouna , a oprisma yoLee noprismyonkuvundatu pamaukwatya gayo gopa geometry “omisinda , iipala ya yoolola , nenge ya pulata , nomompito yiipala ya pulata gandja kutya ingapi
Okufatulula iinima , yi ikwa / yi
shiwike nokulongitha iitya ngaashi
61 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
(faces) shu ukilila , sha goyoka , sha mbatalala , ongonga , shopalee , shopankuvundatu noshopangonga
Okwiiningila iinima yoye mwene yoombinga 3 (3D) to longitha oombapila nenge iinima ya longululwa / ningululwa
oongenge , ookolonela , oopala
(faces) shu ukilila , sha goyoka ,
sha mbatalala / sha plata ,
shopalee, shopankuvundatu
noshopangonga
Okuninga iiholelwa noombapila noniinima ya longululwa ngaashi iipakete , iiti noonailona
Okudhimbulula ookolonela (angles) minima yi igililwa ngaashi okolonela yoshipakete, okolonela yembo noyomweelo
Ehala, omuthika /
ondondo neinyengo
lyiinima
Oshilalakanenwa Aalongwa naa koneke / tseye ehala omuthika ( ondondo ) neinyengo lyiinima
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Okufatulula ekwatathano lyoshinima nehala naantu mokulongitha iitya tayi holola ehala lyaho naampono shi li ngaashi kutya : kombanda, kohi, pombanda yasha , kohi yasha, komeho, konima, pondje meni, popepi pokati
Okuulika mpono pun a iinima ,
okulandula uuyelele mokaalita
kaake shi kothaathaa hol,
Pakaalita komongulu yosikola,
oshipundi shandje oshi li
kombinga yolumoho
Okutula nokufatulula omauko gi ili nogi ili giinima pakwatho lyuukalita wiinima yi shiwike ngaashi
Hol, Pakaalita kehalandjandja lyokudhanena , omuti omunene ogu li konima yomuthiya , omanga ongulu yosikola ya gamma kolumoho lwomuti ngo omunenene
Ografa yomafano,
yiimpungu,
noyomisinda
Oshilalakanenwa Aalongea naa gongele naa unganeke , naa ulike nonaa fatulule egongelo lyoomwaalu dhiinima
Omapyokoko Aalongwa naa kale taavulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
Omapyokoko Aalongwa naa kale taa vulu
62 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
OSHIPALANYOLO ONDONDO 1 ONDONDO 2 ONDONDO 3
Okutula iinima moongundu
pamithikankalo dhayo noku
luka ongundu kehe ngaashi:
iihauto, oololi nst.
Okugongela uuyelele wu na sha noshikalimo ngaashi omwaalu gwaalongwa nuukwatya walo
Okugongela, okuunganeka nokuulika omauyelele gen a ekwatathano noshikalimo shoshinima tashu longwa, ngaashi omaludhi giiyimati/iihepe ,to longitha
Okugongela , okuunganeka nokuulika omauyelele gen a ekwatathano noshikalimo shoshitopolwa tashi longwa ngaashi omwaalu nomaludhi guudhila womomudhingoloko to longitha iimpungu , ogarafa , yefano noyomisinda
Okufatulula iigongelwa wu mone uuyelele noku kundathana kwaasho sha monika po megongelo okutala mografa yefano kutya aalongwa yangapi ye hole etanga osoka
Okulongitha iiyelekitho inaayi uthwa ngaashi uusikilo womakende, okuyeleka iinima noku nyola shono sha leshwa mografa yefano
Okufatulula nokundjandjukununa iinima ku monike uuyelele noku kundathana kwaasho sha monika po megongelo
Hol: Okutala mografa yefano wu mone kutya aalongwa yangapi yalya omayapula moshiwike muno
Okufatulula nokundjandjukunuka ku monike uuyelele nokukundathana kwaashi sha monika megongelo
Hol, okutala kografa yomisinda ku monike kutya omaludhi gangapi guudhila ga monika po
Okulongitha uuyambwiitya
womondjila , mokufatulula
ografa ngaashi shone / indji ,
hashi holoka olwindji / igililwa
indjipala / shonopala , kolelela
63 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
9. Etalontseyo
Opo ku monike omuthika gwepyokoko, okwa pumbiwa ku ningwe omatalontseyo gi Ili nogi Ili,
shi gandje efano lya yela lyeyokomeho nolyontseyo yomulongwa. Etalontseyo lya
tsikilathana oli na okukala lya yela, epu notali vulu okuungaungwa nalyo nolya
kankamekelwa kelongo mono omulongwa ta dhana onkandangala
Omapyokoko gomomusindalongo, otaga utha euvoko noowino dhoka omulongwa e na
okwaadha nodho ndi na okutalwa. Ndele nando ongawo, omusindalongo otagu lalakanene
ku longwe tango, omanga inaaku talwa ontseyo
10.1 Elalakano lyetalontseyo
Elalakano lyetalontseyo lya tsikilathana olyo okutala eyokomeho lyaalongwa nosho wo
omapyokoko gawo. Omauyelele ngano ogo naga longithwe mokugandja omayelithilo
pukululo kaalongwa kombinga yoonkondo nuunkundi wawo, mpono taa ulike ya ninga nawa
naampono taa ulike ya pumbwa ya lundulule. Aavali naa pewe aluhe uuyelele wu na sha
neyokomeho lyaanona yawo tashi ningwa moku ya pa oonzapo.
Etalontseyo lya tsikilathana otali kwatha wo aalongi ya hwepopaleke elogo lyawo, notalo pe
aalongwa ompito ombwanawa yokwiilonga. Omuthindo nagu tulwe pantalontseyo
yokwiilonga peha lyokutala nkene yi ilonga. Ohatu ningi etalontseyo, opi tu mone kutya
omulongwa kehe okwa likola shike nokwa pyokola ngiini, opo tu gwedhe ko uupenda
kelongo nokeilongo, shi tu kwathe tu tale ongushu yokugandja elongo kwetu yen tse aalongi
10.2 omaludhi getalontseyo
Omukalo gwetalontseyo inaali longekidhwa: omulongi na tale kutya omulongwa kehe okwa
adha tuu omapyokoko ngono gu ulikwa momusindalongo gwOshindonga hono to mono
efano lyeyokomeho lyomulongwa ngoka. Shino otashi vulu ku ningwa pamukalo inaagu
longekidhwa, okutala eyokomeho lyomulongwa kehe meilongo nomiilonga uuna taa
konakona, taa fatulula sha, mokulongitha uunongo , mokupooya , mokutokola nuuna taa
ningi iinyangadhalwa yawo.
Naku longithwe omikalo dhi ili nodhi ili dhetalontseyo inaalo longekidhwa iilonga yokomake
ekonakono nekonakonthano lyaalongwa yoyene. Etalontseyo nali kankamekelwe koowino /
komapyokoko gontumba, nonali kale li na iilalakanenwa moshinima kehe tashi longwa
nomulyo namu kale iilonga yoohandimwe, yepando noyuungundu. Ekuthombinga
lyaalongwa, eitulomo nomagwedhelopo miilonga yomuungundu, nalyo nali talwe. Monkatu
yeilongo, omulongi na kale a shili palelwa kutya, aalongwa otaa mono omapyokoko (oowino)
yopetameko
10.2 Omukalo gwetalontseyo lya longekidhwa
Metalontseyo muno omwa kwatelelwa elongekidho lyonkalo yiilonga ya shewa ngaashi,
omaudhitho, uukonakono uupu, uukonakono wopakana, ekongo / esindololo (quizzes)
nedhitho noombapila. Omaudhitho otaga vulu ga ningwe koshipelende nenge mombapila.
osha simana unene aalongi ya longekidhe noya thaneke iilonga, pop ya tale noya pe
aalongwa iitsa yo ko mulongo.
Elongitho lyokunyola kwa longekidhwa nekonakono lyokupopya, otali vulu owala okutala
omapyokoko omashona noinali kuthwa ethimbo olindji.uukonakono uufupi otawu vulu ku
ningilwa moontundi dhelaka dhOshindonga nonawau talike ko wa fa iinyangadhalwa nonawu
tonatelwe ongoshitopolwalonga shelaka
64 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
10.3 Omusholondondotyekitho gwondondo
Omukalo gwelikolo lyuunongo shin a sha nomapyokoko gomomusindalongo gwOshindonga,
ogwa ulikwa noonday. Uuna iiyelekithondanda tayi gandjwa, oshina oshilonga kutya nadhi
ulike omuthika gwolela gwetaambo (lyuunongo) shi na sha nomapyokoko. Moondondo 1-3,
oshiyelekithondanda osha tsa kumwe (faathana noshiyelekitho shiitsa ihamano ( six points).
Ekwatathano pokati kiiyelekitho mbika otali ulikwa tashi landula.
1.4 Iimetithiuliki yOndondo
ONDONDO %
OMUSHOLOLO OONDONDO 4-12
A 80% + A kangela A funda apehe Ota ti pii apehe meilongo nomeuvoko
B 70-79% A pyokoko a konda sho sha halika oku uvite ko
C 60-69% A pyokoka a adha sho sha halika Okwa ninga hwepo kashona
D 50-59% Okwa kambadhala ngaa hwepo Okwa pumbwa ekwatho opendji
E 40-49% Ina adha naanaa sho sha halika Omukambadhali a pumbwa eyambidhidho
U 0-39% Ina pita , nando a kwathwa olwindji komulongi Omwaambidhidhwa mukehe shilongwa
10.5 Omaludhi getalontseyo lya tsikilathana ga uthwa / ga kolekwa (otaga adhika mo
(“Junior Primary National Policy Guide”)
Etalontseyo nali kale oshitopolwa shelongekidho lyoshileshwa kehe, netalontseyo nali tulwe
mo lya yela. Pethimbo lyiilonga nomanga aalongwa yi ipyakidhila niilonga, omulongi na ninge
etalontseyo inaali longekidhwa naandi lya longekidhwa a tale omapyokoko agehe noowino
miilongwa. Moongundu shopevi, etalontseyo oli ikwatelelela konkalo. Shino otashi ti, uuna
iitsa nenge ondanda tayi gandjwa, osha simana shi holole onkalo, omuthika gwolela
gwetaambo nepyokoko.
10.5.1 Etalontseyo lya tsikilathana
Etalontseyo lya tsikilathana inaali longekidhwa ohali ningwa mokukonakona (observation)
nomokunyola. Shino otashi ningwa manga aalongwa yi ipyakidhila niinyangadhalwa
yomoshileshwa, omulongi ota ndhindhilike melandulathano lyomadhina, shono aalongwa ya
adha , nenge omaudhigu ngo a koneke ye na.ookomenda dha tya ngawo , otadhi mu kwatha
moku ka longekidha iileshwa tayi ka landula, elongekidho lyiileshwa tayi ka landula,
elongekidho lyiileshwa yoyene pankatu, shone tashi vulu ku kwatha miileshwa. Yoyene
ponkatu, shono tashi vulu ku kwatha miileshwa nonkene iitsa tayi ka gandjwa metalontseyo
lya tsikilathana lya longekidhwa inashi pumbiwa ku nyolwe okomenda nenge omatseyitho
mepyokoko kehe, ihe otapu vulu pu longithwe okangombe mokuulika kutya omulongwa okwa
mona owino. Ihe uuna omulongwa ta shushadhala nota pumbwa ekwatho noku nyolwe
omatseitho.
10.5.2 Etalontseyo lya tsikilathana lya longekidhwa
Etalontseyo lya tsikilathana lya longekidhwa ohali ningwa aluhe konima yoshitopolwa
shotumba, nenge uuna oshinima sha longwa ku wetike sha pumbwa etalontseyo, omanga
onaaku ka tamekwa noshikwawo. Aalongi otaa vulu okugandja uukonakono uufupi pakana
65 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
nenge pakunyola nenge pakuudhitha muule woshikako. Mwaashino omulongi ota gandja
iitsa yo ko (tala mo 10.3)
Momatalontseyo agehe goshikako, limwe alike lya pumbwa li nyolwe, netalontseyo ndino, oli
na okuningwa pethimbo taku longwa. Shino otashi ti hamulongwa gwomoondondo
dhopetameko (1-3) Te ningilwa ekonakono nenge ta pewa elandulathano lyomakonakono
Iitsa yetalontseyo lya tsikililatha, ohayi nyolwa mofooloma yayo yowina yetalontseyo lya
tsikilathana. Kehulilo lyoshikako, iitsa yiilongwa ayihe ohayi tulwa kumwe mokampungu kayo.
Omwaalu gwopokati ohagu monika mokutopola omwaalu aguhe gwiitsa yomatalontseyo ga
ningwa ( ga longekidhwa ) nomwaalu gwomatalontseyo go gene , neyamukulo ohali gandjwa
noodesimaale dhalyo ngaashi dhi li. Omwaalu gwopokati ohagu tulwa moshiyelekithondondo
ngaashi sha ulikwa mu 10,3
66 NIED Syllabus: Mathematics Junior Primary Phase 2014
The National Institute for Educational Development Privaatsak 2034 Okahandja NAMIBIA Telefoon: +264 62 509000 Faks: +264 62 509033 E-pos: [email protected] Webtuiste: http://www.nied.edu.na © NIED 2014