Microsoft - Visual Basic 6.0 Vodic Za Programere

Microsoft

Visual Basic 6.0 Vodi~ za programere

Microsoft PressMMiiccrroossooffttfifi VViissuuaall BBaassiicc 66..00 pprrooggrraammeerrss GGuuiiddee

Authorized translation from the English language edition published byMicrosoft Press.

Copyright ' 1998 by Microsoft Corporation

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or byany means, electronic or mechanical, including photocopying or by any informaton storageretrieval system, without permission in writing from the Publisher.

Croatian language edition published by Strijelac d.o.o.

Copyright ' 1999

Preveo s engleskoga: Dioniz Daubachy

Izdava~:Strijelac Zagreb

Urednik:Goran Jedna~ak

Lektura i korektura:Rada Fedor

Priprema za tisak:Grafi~ki studio MI[

Tisak:Tiskara Express digitalni tisak d.o.o., Rijeka

CIP Katalogizacija u publikacijiNacionalna i sveu~ili{na knjinica, Zagreb

UDK 004.430 Visual Basic 6.0

Microsoft Visual Basic 6.0 Vodi~ za programere /. Zagreb: Strijelac, 1999.

960 str.: ilustr.; 23 cm.

Prijevod djela: Microsoft Visual Basic 6.0 Programmers Guide Kazalo.

ISBN 953-210-004-0

990920071

Copyright ' za hrvatsko izdanje STRIJELAC, Zagreb, 1999.

Sva prava pridrana. Niti jedan dio knjige nije dozvoljeno upotrebljavati ili reproducirati u bilo kojemobliku ili na bilo koji na~in, niti pohranjivati u bazu podataka bilo kojeg oblika ili namjene bezprethodne pismene dozvole izdava~a, osim u slu~ajevima kratkih navoda u stru~nim ~lancima. Izradakopija bilo kojeg dijela knjige u bilo kojem obliku predstavlja povredu Zakona.

Izdava~ i autor uloili su najve}i mogu}i napor u kvalitetnom pripremanju ove knjige. Izdava~ i autorobjavom ove knjige ne pruaju nikakve garancije, izravne ili posredne, za bilo koji dio sadraja knjige,proceduru, postupak, radnju ili navod koje se nalaze u ovoj knjizi. Izdava~ i autor ne snose nikakveposljedice koje bi mogle nastati uporabom ove knjige, niti se smatraju odgovornim za bilo kakvu {tetuili gubitak uzrokovan izravno ili posredno ovom knjigom.

Sadraj

Uobi~ajeni na~ini ispisa........................................................................................................ xi

Vodi~ za programere ........................................................................................................... xv

1. DIO Temelji Visual Basica .....................................................................................................1

1. POGLAVLJE Uvod u Visual Basic ................................................................................... 3Dobro do{li u Visual Basic................................................................................................................................ 3

Instaliranje Visual Basica .................................................................................................................................. 5

Dobivanje pomo}i tijekom rada ........................................................................................................................ 7

2. POGLAVLJE Razvijanje aplikacije u Visual Basicu ...................................................... 11Pojmovi Visual Basica..................................................................................................................................... 11

Elementi ugra|ene razvojne okoline............................................................................................................... 13

Va{a prva Visual Basic aplikacija ................................................................................................................... 18

3. POGLAVLJE Forme, kontrole i izbornici ....................................................................... 31Tuma~enje svojstava, postupaka i doga|aja ................................................................................................... 32

Oblikovanje forme........................................................................................................................................... 33

Pokretanje akcija klikom na gumb.................................................................................................................. 36

Kontrole za prikaz i unos teksta...................................................................................................................... 37

Kontrole za prikaz slika i grafike.................................................................................................................... 50

Dodatne kontrole ............................................................................................................................................. 56

Razumijevanje fokusa ..................................................................................................................................... 57

Postavljanje tabularnog reda ........................................................................................................................... 59

Osnove izbornika............................................................................................................................................. 60

Upit korisniku dijalo{kim okvirom ................................................................................................................. 63

4. POGLAVLJE Upravljanje projektima ............................................................................. 65Rad s projektima ............................................................................................................................................. 65

Sastav projekta u Visual Basicu ...................................................................................................................... 67

Stvaranje, otvaranje i spremanje projekata ..................................................................................................... 70

Dodavanje, micanje i spremanje datoteka....................................................................................................... 71

Vodi~ za programere iii

Dodavanje kontrola u projekt.......................................................................................................................... 72

Izrada i pokretanje izvr{ne datoteke................................................................................................................ 76

Postavljenje mogu}nosti projekta ................................................................................................................... 77

Kori{tenje ~arobnjaka i dodataka .................................................................................................................... 77

5. POGLAVLJE Osnove programiranja .............................................................................. 79Struktura aplikacije Visual Basica .................................................................................................................. 80

Prije programiranja.......................................................................................................................................... 82

Na~in pisanje koda .......................................................................................................................................... 84

Uvod u varijable, konstante i tipove podataka................................................................................................ 92

Uvod u potprograme ..................................................................................................................................... 120

Uvod u strukturu kontrala ............................................................................................................................. 131

Rad s objektima............................................................................................................................................. 139

2. DIO [to moete napraviti s Visual Basicom................................................................ 159

6. POGLAVLJE Stvaranje korisni~kog su~elja................................................................ 161Stilovi su~elja ................................................................................................................................................ 162

Aplikacije s vi{e dokumenata (MDI) ............................................................................................................ 164

Vi{e o formama ............................................................................................................................................. 173

Kori{tenje izbornika u va{oj aplikaciji.......................................................................................................... 175

Alatne trake ................................................................................................................................................... 192

Dijalo{ki okviri.............................................................................................................................................. 195

Oblikovanje za razli~ite tipove prikaza......................................................................................................... 204

Oblikovanje s korisnikom na pameti ............................................................................................................ 205

7. POGLAVLJE Kori{tenje standardnih kontrola Visual Basica...................................... 219Uvod u kontrole Visual Basica...................................................................................................................... 220

Provjera valjanosti podataka u kontroli ograni~avanjem fokusa .................................................................. 227

Kori{tenje kontrole ADO podataka............................................................................................................... 233

Kori{tenje kontrole kontrolne ku}ice ............................................................................................................ 239

Kori{tenje kontrole kombiniranog okvira ..................................................................................................... 241

Kori{tenje kontrole naredbenog gumba ........................................................................................................ 246

Kori{tenje kontrole op}eg dijaloga ............................................................................................................... 248

Kori{tenje kontrole podataka ........................................................................................................................ 257

Kori{tenje kontrola kombiniranog okvira za podatke i okvira s popisom podataka .................................... 258

Kori{tenje kontrole mree s podacima.......................................................................................................... 264

Kori{tenje kontrola datote~nog sustava ........................................................................................................ 280

Sadraj

iv Vodi~ za programere

Kori{tenje kontrole okvira............................................................................................................................. 289

Kori{tenje kontrole hijerarhijske fleksibilne mree ...................................................................................... 291

Kori{tenje kontrola vodoravne i okomite klizne trake.................................................................................. 321

Kori{tenje kontrole slike ............................................................................................................................... 326

Kori{tenje kontrole natpisa ........................................................................................................................... 329

Kori{tenje kontrole linije............................................................................................................................... 330

Kori{tenje kontrole okvira s popisom ............................................................................................................332

Kori{tenje kontrole OLE spremnika ............................................................................................................. 342

Kori{tenje kontrole gumba izbora................................................................................................................. 343

Kori{tenje kontrole okvira za sliku ............................................................................................................... 345

Kori{tenje kontrole udaljenih podataka ........................................................................................................ 348

Kori{tenje kontrole lika................................................................................................................................. 350

Kori{tenje kontrole okvira s tekstom ............................................................................................................ 352

Kori{tenje kontrole mjera~a vremena

8. POGLAVLJE Vi{e o programiranju .............................................................................. 359Rad s vi{e projekata ...................................................................................................................................... 359

Rad s datotekama izvora ............................................................................................................................... 366

Rad s predlo{cima ......................................................................................................................................... 368

Rad s prekida~ima naredbene linije .............................................................................................................. 370

Prevo|enje va{eg projekta u strojni kod ....................................................................................................... 371

Stvaranje vlastitih tipova podataka ............................................................................................................... 373

Kori{tenje nabrajanja za rad s nizovima konstanti ....................................................................................... 377

Kori{tenje zbirki umjesto matrica ................................................................................................................. 383

9. POGLAVLJE Programiranje objektima........................................................................ 385[to trebate znati o objektima u Visual Basicu .............................................................................................. 386

Odgonetavanje objekata ................................................................................................................................ 402

Stvaranje vlastitih klasa................................................................................................................................. 409

Dodavanje svojstava i postupaka klasi.......................................................................................................... 429

Dodavanje doga|aja klasi ............................................................................................................................. 444

Stvaranje klasa svjesnih podataka................................................................................................................. 453

Imenovanje svojstava, postupaka i doga|aja ................................................................................................ 460

Polimorfizam ................................................................................................................................................. 461

Programiranje va{im vlastitim objektima ..................................................................................................... 473

Modeli objekata............................................................................................................................................. 475

Stvaranje vlastitih klasa zbirki ...................................................................................................................... 480

ActiveX kreatori ............................................................................................................................................ 493

Sadraj

Vodi~ za programere v

10. poglavlje Programiranje sastavnim dijelovima ......................................................... 499Tipovi ActiveX sastavnih dijelova ............................................................................................................... 500

Posluitelji vrste u-procesu i izvan-procesa ................................................................................................. 501

Rad s ActiveX sastavnim dijelovima ........................................................................................................... 502

Stvaranje pokaziva~a na objekt .................................................................................................................... 503

Kori{tenje svojstava, postupaka i doga|aja objekta .................................................................................... 513

Otpu{tanje ActiveX sastavnog dijela ........................................................................................................... 516

Kretanje kroz modele objekata .................................................................................................................... 517

Rukovanje pogre{kama tijekom rada u ActiveX sastavnim dijelovima ...................................................... 521

Rukovanje zahtjevima u tijeku za ActiveX sastavni dio ............................................................................. 523

Kori{tenje vidljivog su~elja sastavnih dijelova ............................................................................................ 529

11. POGLAVLJE Odgovaranje na doga|aje mi{a i tipkovnice.......................................... 543Odgovaranje na doga|aje mi{a .................................................................................................................... 544

Otkrivanje tipki mi{a .................................................................................................................................... 549

Otkrivanje stanja SHIFT, CTRL i ALT ........................................................................................................ 555

Povla~enje i ispu{tanje ................................................................................................................................. 556

Povla~enje i ispu{tanje tipa OLE ................................................................................................................. 562

Prilago|avanje pokaziva~a mi{a .................................................................................................................. 582

Odgovaranje na doga|aje tipkovnice ........................................................................................................... 583

Prekidanje pozadinske obrade ...................................................................................................................... 591

12. POGLAVLJE Rad s tekstom i grafikom ...................................................................... 595Rad s pismima .............................................................................................................................................. 596

Prikazivanje teksta na formama i okvirima za sliku .................................................................................... 600

Oblikovanje brojeva, datuma i vremena ...................................................................................................... 604

Rad s odabranim tekstom ............................................................................................................................. 606

Preno{enje teksta i grafike s objektom Clipboard ....................................................................................... 607

Razumijevanje koordinatnog sustava ........................................................................................................... 612

Kori{tenje grafi~kih kontrola ....................................................................................................................... 618

Kori{tenje grafi~kih postupaka .................................................................................................................... 634

Rad s bojama ................................................................................................................................................ 648

Kori{tenje objekta tipa Picture ..................................................................................................................... 657

Ispis .............................................................................................................................................................. 658

13. POGLAVLJE Traenje i obrada pogre{aka ................................................................. 667Kako rukovati pogre{kama .......................................................................................................................... 668

Oblikovanje rukovatelja pogre{kama ........................................................................................................... 670

Hijerarhija rukovanja pogre{kama ............................................................................................................... 676

Ispitivanje rukovanja pogre{kama stvaranjem pogre{aka ............................................................................ 679

Ugra|eno rukovanje pogre{kama ................................................................................................................. 681

Centralizirano rukovanje pogre{kama .......................................................................................................... 684

Isklju~ivanje rukovanja pogre{kama ............................................................................................................ 688

Rukovanje pogre{kama s ActiveX sastavnim dijelovima ............................................................................ 690

Pristupi otkrivanju pogre{aka ....................................................................................................................... 693

Izbjegavanje pogre{aka ................................................................................................................................ 696

Vrijeme izrade, vrijeme izvo|enja i mod prekida ........................................................................................ 697

Kori{tenje prozora za otkrivanje pogre{aka ................................................................................................. 699

Kori{tenje moda prekida .............................................................................................................................. 701

Izvo|enje odabranih dijelova va{e aplikacije .............................................................................................. 711

Nadziranje stoga poziva ............................................................................................................................... 714

Ispitivanje podataka i potprograma prozorom za neposredan upis naredbi ................................................ 716

Razmatranje posebnog otkrivanja pogre{aka ............................................................................................... 724

Savjeti za otkrivanje pogre{aka .................................................................................................................... 728

14. POGLAVLJE Obrada pogona, mapa i datoteka .......................................................... 731Uvod u model objekata datote~nog sustava ................................................................................................. 731

Programiranje u modelu FSO objekata ........................................................................................................ 733

Obrada datoteka starim naredbama i funkcijama ........................................................................................ 742

15. POGLAVLJE Oblikovanje u korist izvo|enja i sukladnosti ........................................ 751Razumijevanje optimizacije ......................................................................................................................... 752

Optimiziranje brzine ..................................................................................................................................... 754

Optimiziranje veli~ine .................................................................................................................................. 765

Optimiziranje objekata ................................................................................................................................. 774

Prevedene protiv tuma~enih aplikacija ........................................................................................................ 777

Sukladnost s ostalim Microsoft aplikacijama .............................................................................................. 778

16. POGLAVLJE Me|unarodna izdanja ............................................................................ 781Definicije me|unarodnog softtvera .............................................................................................................. 781

Oblikovanje me|unarodnog softtvera .......................................................................................................... 782

Kori{tenje datoteka izvora za lokalizaciju ................................................................................................... 785

Oblikovanje me|unarodnog korisni~kog su~elja ......................................................................................... 788

Op}enita razmi{ljanja za pisanje me|unarodnog koda ................................................................................ 790

Sadraj

Vodi~ za programere vii

Pisanje me|unarodnog koda u Visual Basicu .............................................................................................. 792

Izdanja specifi~na za dvobajtni skup znakova (DBCS) ............................................................................... 801

Dvosmjerne osobine Visual Basica .............................................................................................................. 810

17. POGLAVLJE Distribuiranje va{ih aplikacija .............................................................. 811^arobnjak za pakiranje i raspore|ivanje ...................................................................................................... 812

Pakiranje aplikacije sa ~arobnjakom ............................................................................................................ 816

Raspore|ivanje aplikacije s ~arobnjakom .................................................................................................... 825

Upravljanje skriptama ~arobnjaka ................................................................................................................ 827

Alat za pode{avanje ...................................................................................................................................... 828

Ru~no editiranje datoteke Setup.lst .............................................................................................................. 834

Ru~no stvaranje medija distribucije ............................................................................................................. 840

Kori{tenje ~arobnjaka za pakiranje i raspore|ivanje s alatom za pode{avanje ........................................... 842

Ispitivanje va{eg programa pode{avanja ...................................................................................................... 843

Omogu}avanje korisniku da ukloni va{u aplikaciju .................................................................................... 844

Raspore|ivanje lokaliziranih ActiveX kontrola ........................................................................................... 846

DODATAK A Specifikacije, ograni~enja i vrste datoteka Visual Basica ................... 847Sistemski zahtjevi za aplikacije Visual Basica ............................................................................................ 847

Ograni~enja projekta .................................................................................................................................... 848

Oblici datoteka projekta ............................................................................................................................... 852

Gra|a forme ................................................................................................................................................. 854

DODATAK B Pravila programiranja Visual Basica ..................................................... 869Za{to pravila programiranja? ....................................................................................................................... 869

Pravila imenovanja objekata ........................................................................................................................ 870

Pravila imenovanja konstanti i varijabli ...................................................................................................... 874

Pravila strukturiranog programiranja ........................................................................................................... 877

DODATAK C Opcije prevoditelja u strojni kod ........................................................... 881Optimiziranje za brzi kod ............................................................................................................................. 882

Optimiziranje za mali kod ............................................................................................................................ 882

Bez optimizacije ........................................................................................................................................... 882

Podr{ka Pentiumu Pro .................................................................................................................................. 882

Stvaranje simboli~kih informacija za otkrivanje pogre{aka ........................................................................ 883

Prihva}anje bez pseudonima ........................................................................................................................ 883

Uklanjanje provjere granica matrica ............................................................................................................ 883

Uklanjanje provjere prekora~enja cijelih brojeva ........................................................................................ 884

Sadraj

viii Vodi~ za programere

Uklanjanje provjere pogre{ke s pomi~nim zarezom .................................................................................... 884

Uklanjanje provjere sigurnog dijeljenja s Pentiumom ................................................................................. 884

Omogu}avanje nezaokruenih operacija s pomi~nim zarezom ................................................................... 885

DODATAK D Dodavanje pomo}i va{oj aplikaciji ....................................................... 887Dodavanje podr{ke za pomo} ...................................................................................................................... 887

Dodavanje podr{ke za pomo} Whats This .................................................................................................. 889

Distribuiranje pomo}i s va{om aplikacijom ................................................................................................ 890

Kazalo ................................................................................................................................. 891

Sadraj

Vodi~ za programere ix

1. P O G L A V L J E

Uvod u Visual Basic

Ovo poglavlje sadrì informacije o instaliranju Visual Basica na va{ ra~unalni sustav,dodavanju ili brisanju dijelova Visual Basica te izvore za u~enje ili dobivanje prikladnepomo}i sa Visual Basicom.

Sadràj Dobro do{li u Visual Basic Instalacija Visual Basica Dobivanje pomo}i tijekom rada

Dobro do{li u Visual BasicDobro do{li u Microsoftov Visual Basic, najbrì i najlak{i na~in stvaranja aplikacija zaMicrosoft Windowse. Bez obzira na to jeste li iskusni profesionalac ili ste potpunipo~etnik u Windows programiranju, Visual Basic vas opskrbljuje s kompletnim setomalata koji pojednostavljuju brz razvoj aplikacija.

Dakle, {to je to Visual Basic? Rije~ Visual (vizualan, vidni) odnosi se na metodukori{tenu za stvaranje grafi~kog korisni~kog su~elja (graphical user interface, GUI).Umjesto pisanja bezbrojnih linija programskog koda za opisivanje pona{anja i poloàjaelemenata aplikacije, jednostavno }ete postaviti unaprijed definirane objekte na svojemjesto na ekranu. Ako ste ikad koristili neku aplikaciju za crtanje kao {to je Paint,imate najve}i dio vje{tina potrebnih za stvaranje efikasnog korisni~kog su~elja.

Rije~ Basic ozna~uje programski jezik BASIC (Beginners AllPurpose SymbolicInstruction Code), programski jezik koji koristi vi{e programera nego bilo koji drugijezik u povijesti ra~unala. Visual Basic razvio se iz originalnog programskog jezikaBASIC i sada sadrì vi{e stotina izraza, naredbi i funkcija, od kojih je najve}i diodirektno povezan sa Windows grafi~kim su~eljem. Po~etnici mogu stvarati korisneaplikacije poznavaju}i svega nekoliko naredbi, iako snaga ovog jezika omogu}uje pro-fesionalcima da postignu sve {to se moè posti}i koriste}i bilo koji drugi Windowsprogramski jezik.

Programski jezik Visual Basic nije jedinstven samo za Visual Basic. Visual Basic pro-gramski sustav, Applications Edition uklju~en u Microsoft Excel, Microsoft Access, tepuno drugih Windows aplikacija koristi taj isti programski jezik. Visual Basic

Vodi~ za programere 3

Scripting Edition (VBScript) je {iroko kori{ten jezik za izradu skripti i dio je VisualBasic programskog jezika. Investiranje u u~enje Visual Basica omogu}it }e vam pris-tup i u ta podru~ja.

Bez obzira na to je li va{ cilj stvaranje male uslu`ne aplikacije za sebe ili svoje kolege,velikog sveobuhvatnog sustava ili ~ak aplikacija koje }ete distribuirati {irom svijetaputem Interneta, Visual Basic je alat koji trebate.

Pristup podacima omogu}uje vam kreiranje baza podataka, gotovih aplikacija idijelova za ve}e sustave za sve popularnije formate baza podataka, uklju~uju}iMicrosoftov SQL Server i ostale napredne baze.

ActiveX tehnologija omogu}uje vam funkcionalnost koju pruàju druge aplikacije,kao {to je aplikacija za obradu teksta Microsoft Word, tabli~ni kalkulator MicrosoftExcel, te druge Windows aplikacije. Moète ~ak i automatizirati aplikacije i objektekreirane kori{tenjem Professional ili Enterprise verzije Visual Basica.

Internet sposobnosti omogu}uju jednostavan pristup dokumentima i aplikacijamaputem Interneta ili intraneta iz va{e aplikacije te dopu{taju stvaranje Internet serveraplikacija.

Va{a gotova aplikacija je stvarna .exe datoteka koja koristi Visual Basic VirtualMachine dodatak za rad i moète ju slobodno distribuirati.

Izdanja Visual BasicaVisual Basic je dostupan u tri verzije. Svaka je opremljena tako da zadovolji odre|enkrug razvojnih zahtjeva.

Visual Basic Learning izdanje omogu}uje programerima lako stvaranje mo}nihaplikacija za Microsoft Windows i Windows NT operativne sustave. Uklju~uje sveinterne kontrole te kontrole za nadzor nad mreòm, etiketama i bazama podataka.Dokumentacija koja dolazi s ovom verzijom uklju~uje Learn VB Now CD te CD-esa Microsoft Developer Network (MSDN) datotekama koje sadrè punu doku-mentaciju.

Professional izdanje pruà ra~unalnim profesionalcima potpuno opremljen kompletalata za razvoj rje{enja za druge. Uklju~uje sve osobine Learning izdanja te dodatneActiveX kontrole, Internet Information Server Application Designer, ugra|eneVisual Database Tools i Data Environment, Active Data Objects te Dynamic HTMLPage Designer. Dokumentacija koja dolazi s Professional izdanjem uklju~uje iknjigu Visual Studio Professional Features i MSDN CD-e s punom dokumentaci-jom.

Enterprise izdanje omogu}uje profesionalcima uz pomo} razvojnih timova stvaranjesna`nih aplikacija za daljnju distribuciju. Uklju~uje sve osobine Professional izda-nja te Back Office alate kao {to su SQL Server, Microsoft Transaction Server,Internet Information Server, Visual SourceSafe, SNA Server, i druge. [tampanadokumentacija koja dolazi s Enterprise izdanjem uklju~uje knjigu Visual StudioEnterprise Features te MSDN CD-e sa punom dokumentacijom.

1. dio Temelji Visual Basica

4 Vodi~ za programere

Instaliranje Visual BasicaVisual Basic instalirate na svoje ra~unalo kori{tenjem Setup aplikacije. Setup aplikaci-ja instalira Visual Basic i ostale dijelove programskog paketa s CD ROM-a na va{ harddisk. Ona tako|er instalira i datoteke potrebne za pregled dokumentacije na MSDNCD-ima. Ako èlite, na svoje ra~unalo moète instalirati samo Visual Basic doku-mentaciju i primjere.

Va`no Ne moète samo prekopirati datoteke sa CD ROMa na va{ hard disk i po-krenuti Visual Basic. Morate upotrijebiti Setup aplikaciju koja }e dekomprimirati iinstalirati datoteke u odgovaraju}e direktorije.

Prije pokretanja Setup aplikacije Stvari koje treba prethodno provjeriti Postavljanje Visual Basica Upute za instaliranje Visual Basica

Prije pokretanja Setup aplikacijePrije instaliranja Visual Basica, provjerite zadovoljava li va{e ra~unalo minimalnezahtjeve i pro~itajte Readme datoteku koja se nalazi u glavnom direktoriju na insta-lacijskom disku.

Provjera hardverskih i sistemskih zahtjevaZa pokretanje Visual Basica morate imati odgovaraju}i hardver te softver ve} instaliranna svoje ra~unalo. Sistemski zahtjevi su sljede}i:

Microsoft Windows 95 operativni sustav ili vi{i, Microsoft Windows NTWorkstation 4.0 (Service Pack 3 preporu~en) operativni sustav ili vi{i.

486DX/66 MHz ili ja~i procesor (Pentium ili ja~i preporu~en) ili bilo koji Alphaprocesor sa Microsoft Windows NT Workstation 4.0 operativnim sustavom.

CD-ROM pogon. monitor VGA ili ja~e rezolucije podràn od Microsoft Windowsa. 16 MB RAM memorije za Windowse 95/98, 32 MB RAM memorije za Windows

NT Workstation

mi{ ili sukladan ure|aj.

Za vi{e informacija Za vi{e detalja o zahtjevima pogledajte Sistemske zahtjeve zaVisual Basic aplikacije u Dodatku A, Specifikacije, ograni~enja i vrste datotekaVisual Basica.

1. poglavlje Uvod u Visual Basic


Pro~itajte Readme datotekuU Readme datoteci nalaze se sve promjene u dokumentaciji Visual Basica do kojih jedo{lo nakon ispisa. Ovu datoteku moète prona}i odabirom Read Me First opcije napo~etnom ekranu kod instalacije, ili u glavnom direktoriju CD ROM-a. Moè joj sepristupiti i s po~etnog ekrana Visual Basica u dokumentaciji. Provjerite prvi dio ovedatoteke gdje su navedene nove informacije o instaliranju Visual Basica.

Postavljanje Visual BasicaKad pokrenete Setup aplikaciju, bit }e stvoren direktorij za Visual Basic; nakon togamoète odabrati koje dijelove Visual Basica èlite instalirati.

Izuzev{i datoteke operativnog sustava u \Os direktoriju, datoteke na CD-u nisu kom-primirane, tako da se mogu koristiti direktno s diska. Na primjer, na disku se nalazibezbroj alata i dijelova u \Tools direktoriju koji mogu biti pokrenuti ili instaliranidirektno s CD-a.

Instaliranje sa CD-a

1. Ubacite CD disk u CD-ROM pogon.

2. Upotrijebite odgovaraju}u naredbu svog operativnog sustava za pokretanje Setupaplikacije, koja se nalazi u glavnom direktoriju prvog diska. Ako je omogu}enaAutoPlay opcija na va{em sustavu, Setup aplikacija }e se automatski pokrenuti kadubacite disk.

3. Odaberite Install Visual Basic 6.0.

4. Slijedite upute za instaliranje koje }e biti ispisane na ekranu.

Za vi{e informacija Pro~itajte Readme datoteku za detaljne upute o pitanjimavezanim za instaliranje Visual Basica.

Dodavanje ili brisanje dijelova Visual BasicaMoète pokrenuti Setup aplikaciju koliko god je puta potrebno. Na primjer, moète jupokrenuti da bi reinstalirali Visual Basic u drugi direktorij, ili da bi instalirali drugedijelove Visual Basica.

Kako dodati ili obrisati dijelove Visual Basica

1. Ubacite CD disk u CD-ROM pogon.

2. Upotrijebite odgovaraju}u naredbu va{eg operativnog sustava za pokretanje Setupaplikacije, koja se nalazi u glavnom direktoriju CD-a. Ako je omogu}ena AutoPlayopcija na va{em sustavu, Setup aplikacija }e se automatski pokrenuti kad ubacitedisk.

3. Odaberite Custom gumb u Microsoft Visual Basic 6.0 Setup dijalo{kom okviru.



4. Odaberite dijelove koje èlite instalirati (ili ozna~ite dijelove koji }e biti deinstali-rani) u Options okviru s popisom Custom dijalo{kog okvira.

5. Slijedite upute za instaliranje koje }e biti ispisane na ekranu.

Pokretanje Visual BasicaJednom kad zavr{ite postupak instaliranja, moète pokrenuti Visual Basic kori{tenjemStart gumba na Windows traci sa zada}ama. Ako je AutoPlay opcija omogu}ena nava{em sustavu, moète pokrenuti Visual Basic ubacivanjem Visual Basic CD-a.

Za vi{e informacija Pogledajte 2. poglavlje, Razvijanje aplikacije u VisualBasicu.

Dobivanje pomo}i tijekom radaSistemska dokumentacija sadrì gotovo sve aspekte Visual Basica. Ona uklju~uje:

Sve Visual Basic knjige, pruàju}i sadràjne informacije o kori{tenju mno{tva svoj-stava Visual Basica.

Jezi~ne upute (Language Reference), koje sadrè sveobuhvatne informacije o VisualBasic programskom okruènju i jeziku.

Visual Basic veze, koje ukazuju na izvore Visual Basic informacija na Internetu.

Servise podr{ke (Microsoft Product Support Services), sa informacijama odobivanjutehni~ke pomo}i.

Napomena Svu dokumentaciju moète pogledati sa MSDN CD-a (prije togamorate instalirati MSDN) ili moète dodatno instalirati Visual Basic dokumente iprimjere na va{e ra~unalo tijekom MSDN instalacije.

Dobijanje maksimuma iz pomo}iPomo} sadrì nekoliko odlika dizajniranih tako da pronalaènje pomo}i u~ine lak{im.

[to je novo u Visual Basicu 6.0 (Whats New In Visual Basic 6.0)?

Iskoristite ovaj dio za brz pristup informacijama o novim i pobolj{anim odlikamaVisual Basica. Organiziran je po kategorijama, i pruà oko 200 veza prema op{irni-jim informacijama.

Prona|i brzo (Find It Fast)

Upotrijebite ovaj dio za sortiranje traènih podru~ja iz dokumentacije. Informacije odebugiranju, na primjer, mogu se prona}i u raznim dijelovima dokumentacije, ovi-sno o vrsti projekta koju radite. Opisne veze u ovom dijelu olak{avaju traènje.



Pregled tema (Overview topics)

Primijenite ovaj dio za dobivanje informacija o temama u knjizi ili poglavlju prijenego {to prije|ete na same teme. Pruànjem kratkog uvida u sadràj svake teme,opisane veze u pregledu knjige, dijela i poglavlja {tede vrijeme.

Veze na srodne pojmove (See Also links)

Odaberite ovu vezu ispod naslova teme i vidjet }ete naslove drugih tema do kojihtako|er moète oti}i za dobivanje vi{e pomo}i ili srodnih informacija.

Pomo} osjetljiva na sadràjPuno dijelova Visual Basica je osjetljivo na sadràj. Osjetljivo na sadràj zna~i damoète direktno dobiti pomo} o tim podru~jima bez pozivanja Help izbornika. Naprimjer, da bi dobili pomo} o bilo kojoj klju~noj rije~i u Visual Basic programskomjeziku, postavite kursor na tu rije~ u kodnom prozoru (Code window) i pritisnite F1.

Moète pritisnuti F1 iz bilo kojeg dijela Visual Basic su~elja koji je osjetljiv na sadràjza dobivanje pomo}i o tom dijelu. Dijelovi osjetljivi na sadràj su:

Svaki prozor u Visual Basicu (prozor sa svojstvima objekata, kodni prozor itd.)

Kontrole u alatnom okviru

Objekti na formi ili objekt s dokumentom

Svojstva u prozoru sa svojstvima objekata

Klju~ne rije~i Visual Basica (naredbe, funkcije, svojstva, metode, doga|aji i posebniobjekti)

Poruke o pogre{kama

Izvo|enje programskih primjera izpomo}iPuno tema o pomo}i sadrè primjere sa programskim kodom kojeg moète izvoditi izVisual Basica. Sljede}i postupak pokazuje vam kako kopirati i izvesti primjer pro-gramskog koda iz pomo}i.

Napomena Sljede}i primjer vrijedi za programski kod koji ne zadrì javne varijable.

Kako kopirati primjer programskog koda iz pomo}i

1. Kreirajte novu formu biranjem stavke Add Form iz izbornika Project ili iskoristiteve} postoje}u formu. (Za vi{e informacija o stvaranju i kori{tenju formi, pogledajte2. poglavlje Razvoj aplikacije u Visual Basicu).

2. Odaberite stavku Index u izborniku Help.



3. U pomo}i, potraìte pojam graphics, i odaberite temu nazvanu FillColor Property.

4. U temi FillColor Property, kliknite na vezu skoka Example, postavljenu u fiksnompodru~ju blizu vrha prozora (veza skoka je rije~ na koju moète kliknuti da bi do{lido druge teme. Veze skoka su podvu~ene i ispisane obojenim tekstom).

Ozna~ite potprogram koji je dio primjera. Uo~ite da prva naredba Sub ozna~ujepo~etak potprograma, a posljednja naredba End Sub ozna~uje kraj potprograma.

5. Kliknite desnom tipkom mi{a i odaberite stavku Copy iz pomo}nog izbornika.Ozna~eni tekst bit }e kopiran u me|uspremnik.

6. Vratite se na formu koju ste kreirali i dvoklikom na formu pozovite kodni prozor.

7. Postavite kursor ispod postoje}eg programskog koda u kodnom prozoru.

8. U izborniku Edit odaberite stavku Paste. Kopirani primjer }e se pojaviti u kodnomprozoru.

9. U izborniku Run odaberite stavku Start, ili pritisnite F5.

10. Kliknite na formu za pokretanje koda iz primjera.

Napomena Neki primjeri programskog koda traè od vas stvaranje kontrolena formi. Za vi{e informacija o stvaranju kontrola, pogledajte 3. poglavljeForme, kontrole i izbornici.

Veze za interaktivnu pomo}Ako imate modem ili neko drugo sredstvo pristupa Internetu, dostupne su vam dodatneinformacije o Visual Basicu.

Microsoftova Web stranicaMicrosoftova Web stranica sadrì nekoliko podru~ja koja su zanimljiva VisualBasic programerima. Polazna stranica Visual Basica nalazi se nahttp://www.microsoft.com/vbasic/. Podaci dostupni na ovom mjestu sadrè:

Aùrirane informacije o novim svojstvima, izdanjima, srodnim proizvodima, semi-narima i posebnim doga|anjima.

Dodatne informacije o svojstvima Visual Basica, uklju~uju}i predlo{ke, savjete,priru~nike i sredstva za vje`banje.

Preuzimanje novih datoteka uklju~uju}i aùrirane programske i pomo}ne datoteke,upravlja~ke aplikacije i ostale datoteke vezane uz Visual Basic.

Savjet Microsoftova Web stranica tako|er sadrì i posebno podru~je za registri-rane vlasnike (Owners Area) koje sadrì puno besplatnih primjera, dijelova, alata idrugoga. Za{to ne odsurfate na http://www.microsoft.com/vbasic/owners/ i odmahne registrirate svoju kopiju Visual Basica?



Kako pristupiti Microsoftovoj Web stranici

1. Odaberite stavku Microsoft on the Web iz izbornika Help.

2. Odaberite odgovaraju}u stavku o podizbornicima.

Napomena Morate imati instaliran Internet preglednik i uspostavljenu vezu sInternetom da bi ove opcije radile. Neki sadràji na Microsoftovoj Web stranicisu prilago|eni Microsoft Internet Exploreru i mo`da ne}e biti potpuno vidljividrugim preglednicima. Odavde moète preuzeti posljednju verziju InternetExplorera.

Microsoftovi servisi za podr{ku proizvo-daMicrosoft nudi razne oblike podr{ke kako bi vam pomogao da dobijete najvi{e odVisual Basica.

Ako imate pitanje o ovom proizvodu, najprije pogledajte u dostupnu dokumentaciju.Ne prona|ete li odgovor, kontaktirajte Microsoftove servise za podr{ku.

Servisi za podr{ku dostupni su iz Sjedinjenih Ameri~kih Dràva te pomo}u podru`nica{irom svijeta. Za kompletne detalje, pogledajte stavku Technical Support u izbornikuHelp.

Recite nam {to misliteMicrosoft se obvezao na pruànje najboljih mogu}ih proizvoda svojim kupcima. Sasvakom novom verzijom, Visual Basic se razvijao udovoljavaju}i novim zahtjevimaWindows programera.

Uvijek nas zanima ~uti iva{e mi{ljenje. Ako imate bilo kakve prijedloge ili komentareglede unapre|ivanja ili svojstava koje biste èljeli vidjeti u budu}im verzijama VisualBasica, dajte nam do znanja. Svoje savjete moète poslati putem e-po{te [email protected] ili kontaktiraju}i s podru`nicom Microsofta u Hrvatskoj.



2. P O G L A V L J E

Razvijanje aplikacije u Visual Basicu

Potrebno je samo nekoliko minuta za stvaranje va{e prve Visual Basic aplikacije. Naj-prije trebate stvoriti korisni~ko su~elje povla~enjem kontrola na formu kao {to suokviri s tekstom i naredbeni gumbi. Sljede}i korak je odre|ivanje svojstava forme ikontrole kojima }ete odrediti vrijednosti kao sadràj, boja i veli~ina. Na kraju, potreb-no je napisati programski kod koji }e oìvjeti aplikaciju. Osnovni koraci koje }etepoduzeti pri stvaranju prve aplikacije pokazat }e vam na~ela koja }ete koristiti prirazvojima sljede}ih aplikacija.

Ovo poglavlje pruà pregled postupka razvijanja aplikacije, opisuje termine i vje{tinekoje trebate za kori{tenje Visual Basica, i vodi vas korak po korak kroz nekoliko jed-nostavnijih aplikacija.

Sadràj Pojmovi Visual Basica Elementi ugra|ene razvojne okoline Va{a prva Visual Basic aplikacija

Primjer aplikacije: Firstapp.vbpNeki primjeri programskog koda u ovom poglavlju preuzeti su iz primjera aplikacijeFirstapp.vbp ~iji ispis je dan u direktoriju Samples.

Pojmovi Visual BasicaZa razumijevanje postupka razvijanja aplikacije, korisno je razumjeti neke klju~nezamisli na temelju kojih je kreiran Visual Basic. Budu}i da je Visual Basic programskijezik za Windows okruènje, nu`na je sli~nost s Windows okolinom. Ako ste po~etniku Windows programiranju, trebate biti svjesni nekih temeljnih razlika izme|u pro-gramiranja pod Windowsima u usporedbi s drugim okruènjima.


Kako Windowsi rade: prozori, doga|aji iporukeKompletna rasprava o sustavu rada Windowsa zahtijevala bi cijelu knjigu. Potpuno ra-zumijevanje svih tehni~kih detalja nije potrebno. Pojednostavljena verzija rada Win-dows operativnog sustava uklju~uje tri osnovna pojma: prozore, doga|aje i poruke.

Shvatite prozor jednostavno kao pravokutno podru~je s vlastitim granicama. Vjero-jatno ste ve} upoznali nekoliko razli~itih vrsta prozora: prozor Explorera u Windowsi-ma, prozor s dokumentom u va{oj aplikaciji za obradu teksta ili dijalo{ki okvir koji sepojavljuje da vas podsjeti na neki sastanak. Iako su to naj~e{}i primjeri, zapravo posto-ji puno drugih vrsta prozora. Naredbeni gumb je prozor. Ikone, okviri s tekstom, gum-bi izbora i trake s izbornicima su tako|er prozori.

Operativni sustav Microsoft Windows upravlja mno{tvom tih prozora dodjeljuju}i sva-kome od njih jedinstven identifikacijski broj (window handle ili hWnd). Sustav nepre-kidno prati svaki od tih prozora traè}i znakove aktivnosti ili doga|aja. Doga|aji semogu pojaviti zahvaljuju}i akciji korisnika kao {to je klik mi{em ili pritisak na tipku,tijekom programirane kontrole, ili ~ak kao rezultat akcije nekog drugog prozora.

Svaki put kad se pojavi doga|aj, uzrokuje poruku koja se {alje operativnom sustavu.Sustav obra|uje poruku i proslje|uje je drugim prozorima. Svaki prozor zatim moèpoduzeti odgovaraju}u akciju temeljenu na vlastitim uputama kako bi obradio tu odre-|enu poruku (na primjer, ponovno se iscrtati ako je bio pokriven drugim prozorom).

Kao {to pretpostavljate, obrada svih mogu}ih kombinacija prozora, doga|aja i porukamoè biti pravo optere}enje. Na sre}u, Visual Basic vas osloba|a potreba baratanjasvim manje va`nim porukama. Ve}inu poruka Visual Basic obra|uje automatski; ostalevam se daju na znanje kao Event postupci. To vam omogu}uje brzo stvaranje mo}nihaplikacija bez potrebe za obradom nebitnih detalja.

Razumijevanje modela upravljanogdoga|ajimaU uobi~ajenim ili proceduralnim aplikacijama, sama aplikacija kontrolira po kojemredu }e se izvesti pojedini dijelovi programskog koda. Izvo|enje zapo~inje prvom lini-jom programskog koda i slijedi unaprijed odre|enu putanju kroz aplikaciju, pozivaju}ipotprograme kad je potrebno.

U aplikaciji upravljanoj doga|ajima, programski kod ne slijedi unaprijed odre|enuputanju - takve aplikacije izvode razli~ite dijelove programskog koda kao odgovor nadoga|aje. Doga|aji mogu biti pokrenuti akcijom korisnika, porukama sistema ilidrugih aplikacija, ili ~ak same aplikacije. Redoslijed tih doga|aja odre|uje putanjukojom }e programski kod biti izveden, pa je putanja izvo|enja kroz programski koddruga~ija svaki put kad se aplikacija pokrene.



Budu}i da ne moète predvidjeti redoslijed doga|aj, va{ programski kod mora poduze-ti neke pretpostavke o op}em stanju kad se po~ne izvoditi. Kad pretpostavite nekestvari (na primjer, da prazno polje mora sadràvati neku vrijednost prije pokretanja po-stupka koji }e tu vrijednost obraditi), trebate sastaviti svoju aplikaciju tako da budetesigurni da }e ta pretpostavka uvijek biti ostvarena (na primjer, onemogu}avanje na-redbenog gumba koji pokre}e postupak sve dok polje za upis podatka ne sadrì nekuvrijednost).

Tijekom izvo|enja va{ programski kod moète pokrenuti i neke doga|aje. Na primjer,programirana promjena teksta u okviru s tekstom uzrokovat }e pokretanje Change svo-jstva. Ako pretpostavite da }e taj doga|aj pokrenuti samo akcija korisnika, moète vid-jeti neo~ekivane rezultate. Zbog toga je potrebno razumjeti model pokretanjadoga|ajima i imati to na umu tijekom razvoja vlastite aplikacije.

Interaktivno okruènjePostupak razvijanja uobi~ajenih aplikacija moè biti rastavljen na tri razli~ita koraka:pisanje, prevo|enje i ispitivanje programskog koda. Za razliku od tradicionalnih pro-gramskih jezika, Visual Basic koristi interaktivni pristup razvoju, smanjuju}i razlikeizme|u ova tri koraka.

Kod ve}ine programskih jezika, ako napravite pogre{ku u pisanju programskog koda,nju }e otkriti prevoditelj (compiler) kad zapo~nete prevo|enje aplikacije. Nakon togatrebate prona}i i ispraviti pogre{ku i ponovno zapo~eti s prevo|enjem, ponavljaju}i tajpostupak za svaku prona|enu pogre{ku. Visual Basic prevodi va{ programski kod dokga upisujete, hvataju}i i ozna~uju}i u hodu sve sintaksne ili pravopisne pogre{ke. To jeskoro kao da imate stru~njaka iza le|a dok unosite programski kod.

Osim otkrivanja pogre{aka u hodu, Visual Basic tako|er djelomi~no prevodi programs-ki kod za vrijeme upisivanja. Kad ste spremni pokrenuti i ispitati svoju aplikaciju,potrebno je vrlo malo vremena do kraja prevo|enja. Ako prevoditelj prona|e pogre{ku,ona }e biti ozna~ena u programskom kodu. Pogre{ku moète odmah ispraviti i nastavi-ti s prevo|enjem bez potrebe pokretanja cijelog postupka ispo~etka.

Zbog interaktivne prirode Visual Basica, ~esto }ete pokretati svoju aplikaciju dok jupi{ete. Na taj na~in moète isprobati efekte programskog koda za vrijeme rada {to jebolji izbor od ~ekanja na prevo|enje na kraju programiranja.

Elementi ugra|ene razvojne okolineRadna okolina Visual Basica se ~esto ozna~uje kao ugra|ena razvojna okolina (inte-grated development environment, IDE) jer objedinjuje puno razli~itih funkcija kao {tosu oblikovanje, ure|ivanje, prevo|enje i ispravljanje pogre{aka u poznatom okruènju.Kod ve}ine uobi~ajenih razvojnih alata, svaka od tih funkcija bila bi izvo|ena kaoposebna aplikacija, svaka sa svojim su~eljem.

2. poglavlje Razvijanje aplikacije u Visual Basicu


Pokretanje Visual Basic razvojne okolineKad pokrenete Setup aplikaciju Visual Basica, ona vam omogu}uje postavljanje dijelo-va Visual Basica u ve} postoje}u programsku grupu ili kreiranje nove programske gru-pe i pre~ica za Visual Basic u Windowsima. Nakon toga moète po~eti rad u VisualBasicu iz Windowsa.

Kako pokrenuti Visual Basic iz Windowsa

1. Kliknite gumb Start na traci sa zada}ama.

2. Odaberite grupu Programs, te zatim Microsoft Visual Basic 6.0.

ili

Kliknite na gumb Start.

Odaberite grupu Programs.

Iskoristite Windows Explorer za pronalaènje izvr{ne datoteke Visual Basica.

3. Dvaput kliknite na ikonu Visual Basic.

Tako|er moète kreirati pre~icu do Visual Basica, i dvoklikom je pokrenuti.

Kad prvi put pokrenete Visual Basic, vidjet }ete su~elje ugra|ene razvojne okoline,kako je prikazano na slici 2.1.

Slika 2.1 Ugra|ena razvojna okolina Visual Basica



Traka s izbornicima

Alatna traka

Alatni okvir

Oblikovatelj forme

Projektni prozor

Prozor sa svojstvima

Elementi ugra|ene razvojne okolineUgra|ena razvojna okolina Visual Basica (IDE) sastoji se od sljede}ih elemenata.

Traka s izbornicima (Menu Bar)Sadrì naredbe koje koristite tijekom rada s Visual Basicom. Osim uobi~ajenih izborni-ka File, Edit, View, Window i Help, izbornici omogu}uju pristup funkcijama speci-fi~nim za programiranje kao {to su Project, Format ili Debug.

Pomo}ni izbornici (Context Menus)Sadrè pre~ice do ~esto izvo|enih akcija. Za otvaranje pomo}nog izbornika, kliknitedesnom tipkom mi{a na objekt koji koristite. Specifi~na lista pre~ica dostupna iz takootvorenog izbornika ovisi o dijelu su~elja na koji ste kliknuli desnom tipkom mi{a. Naprimjer, pomo}ni izbornik koji }ete dobiti desnim klikom na alatni okvir omogu}it }evam poziv dijalo{kog okvira za prikaz sastavnih dijelova, sakrivanje alatnog okvira,sidrenje alatnog okvira ili dodavanje nove kartice u alatni okvir.

Alatne trake (Toolbars)Omogu}uju brz pristup obi~no kori{tenim naredbama u razvojnom okruènju. Potreb-no je kliknuti jednom na gumb na alatnoj traci za pokretanje akcije predstavljene timgumbom. Kao standardna postava pri pokretanju Visual Basica prikazana je alatnatraka Standard. Dodatne alatne trake za ure|ivanje, oblikovanje forme i ispravljanjepogre{aka mogu biti uklju~ene ili isklju~ene preko naredbe Toolbars u izborniku View.

Alatne trake mogu biti usidrene ispod trake s izbornicima ili mogu lebdjeti ako oda-berete okomitu traku na lijevom rubu alatne trake i odvu~ete je trake s izbornicima.

Alatni okvir (Toolbox)Pruà niz alata koje koristite pri stvaranju za postavljanje kontrola na formu. Kaododatak standardnom izgledu alatnog okvira, moète kreirati vlastite dodatne karticeodabirom stavke Add Tab iz pomo}nog izbornika te postaviti kontrole nanovodobivenu karticu.

Za vi{e informacija Ako èlite nau~iti vi{e o odre|enim kontrolama, pogledajte 3.poglavlje Forme, kontrole i izbornici i 7. poglavlje Kori{tenje standardnih kontrolaVisual Basica. Za informacije kako dodati kontrole u alatni okvir, pogledajte Doda-vanje kontrola u projekt u 4. poglavlju Upravljanje projektima.

Projektni prozor (Project Explorer Window)Sadrì popis svih forma i modula u va{em trenutnom projektu. Projekt je skup datote-ka koje koristite za izgradnju aplikacije.

Za vi{e informacija Za informacije o projektima pogledajte 4. poglavljeUpravljanje projektima.



Prozor sa svojstvima (Properties Window)Sadrì popis svih svojstava za odabranu kontrolu ili formu. Svojstvo je osobina objek-ta, kao veli~ina, sadràj ili boja.

Za vi{e informacija Za informacije o svojstvima pogledajte Tuma~enje svojstava,postupaka i doga|aja u 3. poglavlju Forme, kontrole i izbornici

Pretraìva~ objekata (Object Browser)Ispisuje objekte dostupne za kori{tenje u va{em projektu i omogu}uje vam brzo upra-vljanje kroz programski kod. Pretraìva~ objekata moète iskoristiti za istraìvanjeobjekata u Visual Basicu i drugim aplikacijama, moète vidjeti koji postupci i svojstvasu dostupni za te objekte, te moète iskopirati dijelove programskog koda u va{uaplikaciju.

Za vi{e informacija Za vi{e informacija o kori{tenju pretraìva~a objekata za pre-gled potprograma, pogledajte Odgonetavanje objekata u 9. poglavlju Programiranjeobjektima. Za detalje o kori{tenjima dodataka za pro{irenje razvojne okoline VisualBasica, pogledajte Kori{tenje ~arobnjaka i dodataka u 4. poglavlju Upravljanje pro-jektima.

Oblikovatelj forme (Form Designer)Sluì kao prozor kojeg prilago|avate pri oblikovanju su~elja va{e aplikacije. Dodajetekontrole, grafiku i slike na formu kako bi stvorili izgled koji èlite. Svaka forma uva{oj aplikaciji ima svoj prozor za oblikovanje.

Za vi{e informacija Da bi nau~ili kako dodati kontrole u aplikaciju, pogledajteVa{a prva Visual Basic aplikacija kasnije u ovom poglavlju. Za u~enje vi{e detalja ooblikovanju su~elja, pogledajte 6. poglavlje Stvaranje korisni~kog su~elja.

Kodni prozor (Code Editor Window)Sluì kao prozor za upis programskog koda aplikacije. Za svaku formu ili modul va{eaplikacije stvara se posebni kodni prozor.

Za vi{e informacija Za daljnje u~enje o tome kako upisati programski kod i koris-titi kodni prozor, pogledajte 5. poglavlje Osnove programiranja.

Prozor s poloàjem forme (Form LayoutWindow)Prozor s poloàjem forme (slika 2.2) omogu}uje vam odre|ivanje poloàja forme uva{oj aplikaciji koriste}i umanjen izgled ekrana.



Slika 2.2 Prozor s poloàjem forme



Dodatni prozori (Immediate, Locals, and Watch Windows)Ovi dodatni prozori sluè za kori{tenje pri traènju pogre{aka u va{im aplikacijama.Dostupni su samo kad izvr{avate aplikaciju unutar korisni~kog su~elja.

Za vi{e informacija Kako bi nau~ili vi{e o dodatnim prozorima, pogledajte 13.poglavlje Traènje i obrada pogre{aka

Napomena Pomo}ne dodatke su~elja Visual Basica moète dodati koriste}iaplikaciju nazvanu addin. Ova aplikacija dostupna je od neovisnih proizvo|a~asoftvera i pruà dodatne mogu}nosti kao na primjer, kontrola izvornog koda, {tovam moè pomo}i pri timskom razvijanju projekata.

Mogu}nosti su~eljaVisual Basic omogu}uje veliku elasti~nost, dopu{taju}i vam uobli~avanje radnogsu~elja tako da najbolje odgovara va{em osobnom stilu. Moète birati izme|u su~eljasa jednim ili vi{e dokumenata, te moète podesiti veli~inu i poloàj raznih elemenatakorisni~kog su~elja. Raspored koji stvorite ostat }e zapam}en i kod idu}ih pokretanjaVisual Basica.

SDI ili MDI su~eljeU korisni~kom su~elju Visual Basica na raspolaganju su vam dva razli~ita stila: su~eljes jednim dokumentom (single document interface, SDI) ili su~elje s vi{e dokumenata(multiple document interface, MDI). Sa SDI su~eljem, svi prozori radne okoline moguse slobodno pomicati bilo gdje po ekranu; sve dok god je Visual Basic trenutno aktivnaaplikacija, svi njezini prozori ostat }e iznad prozora drugih aplikacija. S MDI izborom,svi prozori radnog su~elja nalaze se unutar glavnog prozora promjenljive veli~ine.

Prijelaz izme|u SDI i MDI na~ina

1. Odaberite stavku Options iz izbornika Tools.

Prikazat }e se dijalo{ki okvir Options.

2. Odaberite karticu Advanced.

3. Potvrdite ili odzna~ite kontrolnu ku}icu SDI Development Environment.

Korisni~ko su~elje pokrenut }e se s odabranim stilom idu}i put kad pokreneteVisual Basic.

ili

Pokrenite Visual Basic iz naredbene linije s parametrima /sdi ili /mdi.

Usidreni prozoriVe}ina prozora korisni~kog su~elja moè biti usidrena ili povezana, me|usobno ili srubom ekrana. Ovo uklju~uje alatni okvir, prozor s poloàjem forme, projektni prozor,prozor sa svojstvima, paletu boja, te prozor za neposredan upis naredbi, prozor s lo-kalnim varijablama i nadgledni prozor.

Sa MDI stilom, prozori mogu biti usidreni uz bilo koji rub glavnog prozora; kod SDIstila mogu biti usidreni samo ispod trake s izbornicima. Usidrenost prozora uklju~ujese ili isklju~uje potvr|ivanjem odgovaraju}e kontrolne ku}ice na stranici Docking udijalo{kom okviru Options, koji je dostupan pozivom naredbe Options iz izbornikaTools.

Kako usidriti ili odsidriti prozor

1. Odaberite prozor koji èlite usidriti ili odsidriti.

2. Odvucite prozor do èljenog poloàja drànjem pritisnute lijeve tipke mi{a.

3. Dok povla~ite, okvir prozora }e biti vidljiv.

4. Otpustite tipku mi{a.

Va{a prva Visual Basic aplikacijaStvaranje aplikacije u Visual Basicu je jednostavno. Koliko jednostavno? Kao odgo-vor, isprobajte Zdravo, Visual Basic i Firstapp aplikacije koje slijede.

Zdravo, Visual BasicPostoje tri glavna koraka pri stvaranju aplikacije u Visual Basicu:

1. Stvaranje su~elja

2. Postavljanje svojstava

3. Pisanje programskog koda.

Da biste vidjeli kako se to radi, pratite korake iz sljede}ih postupaka za stvaranje jed-nostavne aplikacije koja se sastoji od okvira s tekstom i naredbenog gumba. Kad klik-nete na naredbeni gumb, poruka Zdravo, svijete! }e se pojaviti u okviru s tekstom.



Stvaranje su~eljaForme su temelj za stvaranje korisni~kog su~elja neke aplikacije. Moète koristiti for-me za dodavanje prozora i dijalo{kih okvira svojoj aplikaciji. Moète ih iskoristiti ikao spremnike za dijelove koji nisu vidljivi dio korisni~kog su~elja. Na primjer, uva{oj aplikaciji moète imati formu koja }e sluìti kao spremnik za grafiku koju nam-jeravate prikazati na drugim formama.

Prvi korak u izgradnji Visual Basic aplikacije je stvaranje formi koje }e biti temelj su-~elja aplikacije. Nakon toga potrebno je kreirati objekte koji }e opremiti stvorene for-me. Za ovu prvu aplikaciju, koristit }ete dvije kontrole koje se nalaze u alatnomokviru.

gumb kontrola

okvir s tekstom

naredbeni gumb

Kreiranje kontrole kori{tenjem alatnog okvira

1. Kliknite alat kontrole koju èlite kreirati u ovom slu~aju okvir s tekstom (text box).

2. Pomaknite pokaziva~ na va{u formu. Pokaziva~ }e imati izgled krià, kao {to jeprikazano na slici 2.3.

Slika 2.3 Kreiranje okvira s tekstom te alatni okvir



3. Dovedite kri` na mjesto gdje èlite postaviti gornji lijevi kut kontrole.

4. Povla~ite kri` sve dok kontrola ne bude imala èljenu veli~inu (povla~enje zna~idrànje pritisnute lijeve tipke mi{a dok pomi~ete objekt mi{em).


Kontrola }e se pojaviti na formi.

Drugi jednostavan na~in dodavanja kontrole na formu je dvoklik na gumb za èljenukontrolu u alatnom okviru. Ovaj postupak }e kreirati kontrolu unaprijed odre|ene veli-~ine na sredini forme; nakon toga moète pomaknuti kontrolu na èljeni poloàj naformi.

Promjena veli~ine, pomicanje i zaklju~avanje kontrolaUo~ite da se na kutovima kontrole pojavljuju mali pravokutni okviri koji se zovuhvataljke za odre|ivanje veli~ine; koristit }ete ih u sljede}em koraku za promjenuveli~ine kontrole. Moète koristiti i mi{a, tipkovnicu i naredbe izbornika za pomicanjekontrola, zaklju~avanje i otklju~avanje poloàja kontrola, te za pode{avanje njihovihpoloàja.

Kako promijeniti veli~inu kontrole

1. Odaberite kontrolu kojoj èlite promijeniti veli~inu tako da mi{em kliknete na nju.

2. Postavite pokaziva~ na hvataljku, i povucite je dok kontrola ne bude èljeneveli~ine.

Hvataljke na kutovima mijenjaju veli~inu kontrole vodoravno i okomito, dokhvataljke na rubovima mijenjaju veli~inu kontrole samo u jednom smjeru.


ili

Upotrijebite SHIFT zajedno sa kursorskim tipkama za promjenu veli~ine odabranekontrole.

Kako pomaknuti kontrolu

Upotrijebite mi{a za povla~enje kontrole do novog poloàja na formi.

ili

U prozoru sa svojstvima objekata promijenite vrijednosti svojstava Top i Left.

Kad je kontrola odabrana, moète upotrijebiti CTRL s kursorskim tipkama za pomica-nje kontrole za jednu jedinicu mreè (grid unit). Ako je mreà isklju~ena, kontrola }ese micati po jedan piksel.



Kako zaklju~ati pozicije svih kontrola

U izborniku Format odaberite stavku Lock Controls.

ili

Kliknite na gumb Lock Controls Toggle koji se nalazi na alatnoj traci Form Editor.

Ovaj postupak zaklju~at }e sve kontrole na formi na njihovim poloàjima u tom tre-nutku tako da ih ne moète slu~ajno pomaknuti jednom kad ste ih postavili na èljenomjesto. Samo kontrole na odabranoj formi bit }e zaklju~ane; kontrole na drugim for-mama bit }e nedirnute. Ovo je uklju~eno isklju~eno naredba, pa je moète iskoristitii za otklju~avanje poloàja kontrola.

Kako namjestiti poloàj zaklju~anih kontrola

Moète gurnuti kontrolu koja ima fokus drànjem pritisnute CTRL tipke i pri-tiskom na odgovaraju}u kursorsku tipku.

ili

Moète promijeniti svojstva kontrole Top i Left u prozoru sa svojstvima.

Sad imate su~elje za Zdravo, svijete! aplikaciju kao {to je prikazano na slici 2.4.

Slika 2.4 Su~elje aplikacije Zdravo, svijete!



Postavljanje svojstavaSljede}i korak je odre|ivanje svojstava kontrola koje ste kreirali. Prozor sa svojstvima(slika 2.5) omogu}uje jednostavan na~in postavljanja svojstava za sve objekte naformi. Za otvaranje prozora sa svojstvima, odaberite naredbu Properties Window uizborniku View, kliknite na gumb Properties Window na alatnoj traci, ili iskoristitepomo}ni izbornik kontrole.

Slika 2.5 Prozor sa svojstvima



Okvir s nazivom objekta

Kartice sa sortiranim svojstvi-

Lista svojstava

Prozor sa svojstvima sastoji se od sljede}ih dijelova:

Okvir s nazivom objekta Prikazuje ime objekta kojem }ete odrediti svojstva.Kliknite strelicu na desnoj strani ovog okvira za prikaz liste svih objekata trenutnoodabrane forme.

Kartice sa sortiranim svojstvima Odaberite izme|u abecednog popisa svojstava ilihijerarhijskog popisa podijeljenog po logi~kim kategorijama, kao {to su upravljanjeizgledom, pismima ili poloàjem.

Lista svojstava Lijeva kolona prikazuje sva svojstva odabranog objekta. U desnojkoloni moète vidjeti i promijeniti njihove vrijednosti.

Kako odrediti svojstva iz prozora sa svojstvima

1. U izborniku View odaberite stavku Properties, ili kliknite na gumb Properties naalatnoj traci.

Prozor sa svojstvima prikazat }e svojstva odabrane forme ili kontrole.

2. Sa liste svojstava odaberite ono koje èlite promijeniti.

3. U desnoj koloni, upi{ite ili odaberite novu vrijednost svojstva.

Neka svojstva imaju ve} unaprijed odre|enu listu mogu}ih vrijednosti koje su pore-dane po rednim brojevima. Ovu listu moète vidjeti klikom na strelicu na desnojstrani okvira u kojem je ispisana vrijednost, ili moète kruìti kroz listu dvoklikomna taj okvir.

Za primjer aplikacije Zdravo, svijete! trebat }ete promijeniti vrijednosti tri svojstva.Za ostala svojstva ostavite ve} odre|ene vrijednosti.

Objekt Svojstvo Vrijednost

forma Caption Zdravo, svijete!

okvir s tekstom Text (prazno)

naredbeni gumb Caption OK

Odre|ivanje svojstva IconSve forme u Visual Basicu imaju op}u, unaprijed odre|enu ikonu koja se pojavljujekad smanjite tu formu. Unato~ tome, vjerojatno }ete promijeniti tu ikonu u neku drugukoja }e prikazivati primjenu te forme u va{oj aplikaciji. Za dodjelu ikone formi, promi-jenite vrijednost svojstva Icon za tu formu. Moète koristiti 32 x 32 piksela velikeikone koje su standardne za 16-bitne verzije Microsoft Windowsa, a koriste se i uWindowsima 95/98 te Windowsima NT, kao i 16 x 16 piksela velike ikone koje sekoriste u Windowsima 95.

Pisanje programskog kodaKodni prozor (Code Editor Window) je mjesto gdje upisujete programski kod svojeaplikacije. Programski kod sastoji se od naredbi, konstanti i definicija. Kori{tenjemkodnog prozora moète brzo pregledati i promijeniti bilo koji dio programskog kodasvoje aplikacije.

Kako otvoriti kodni prozor

Dvoklikom na formu ili kontrolu kojoj èlite upisati programski kod.

ili

U projektnom prozoru odaberite ime forme ili modula, pa kliknite na gumb ViewCode.

Slika 2.6 prikazuje kodni prozor koji }e se pojaviti kada dvaput kliknete na naredbenigumb, te doga|aji za ovu kontrolu.



Slika 2.6 Kodni prozor



Mo`ete odabrati `elite li prikazati sve potprograme u istom kodnom prozoru, ili }e bitiprikazana samo jedan potprogram.

Kako prikazati sve potprograme u jednom kodnom prozoru

1. U izborniku Tools odaberite stavku Options.

2. Na kartici Editor u dijalo{kom okviru Options, potvrdite kontrolnu ku}icu lijevood opcije Default to Full Module View. Kontrolna ku}ica lijevo od opcijeProcedure Separator dodaje ili bri{e liniju izme|u potprograma.

ili

Kliknite na gumb Procedure View u donjem lijevom kutu kodnog prozora.

Kako prikazati samo jedan potprogram u kodnom prozoru

1. U izborniku Tools, odaberite stavku Options.

2. Na kartici Editor u dijalo{kom okviru Options, odzna~ite kontrolnu ku}icu lijevood opcije Default to Full Module View.

ili

Kliknite na gumb Procedure View u donjem lijevom kutu kodnog prozora.

Doga|aji za kontrolu Command1

Kodni prozor uklju~uje sljede}e elemente:

Okvir s listom objekata Prikazuje ime odabranog objekta. Kliknite na strelicu nadesnoj strani okvira za prikaz svih objekata na aktivnoj formi.

Okvir s listom svojstava Popis potprograma ili doga|aja za odabrani objekt. Okvirprikazuje ime odabranog potprograma u ovom slu~aju, Click. Kliknite na strelicuna desnoj strani okvira za prikaz liste svih potprograma vezanih za odabrani objekt.

Kreiranje doga|ajem pokretanih potprogramaProgramski kod u Visual Basic aplikaciji je podijeljen u manje blokove koji se naziva-ju potprogrami. Doga|ajem pokretan potprogram, kao onaj kojeg }ete kreirati, sadrìprogramski kod koji }e biti izvr{en kad se javi doga|aj (na primjer, kad korisnik kliknena gumb). Doga|ajem pokretan potprogram za kontrolu sastoji se od imena kontrole(odre|enog u svojstvu Name), podvlake (_) te imena doga|aja. Na primjer, ako èliteda naredbeni gumb s imenom Command1 pokrene doga|ajem pokretan potprogramkad korisnik klikne na njega, koristit }ete potprogram Command1_Click.

Kako kreirati doga|ajem pokretan potprogram

1. U okviru s popisom Object, odaberite ime objekta na aktivnoj formi (aktivna formaje ona koja trenutno ima fokus).

U ovom primjeru, odaberite naredbeni gumb Command1.

2. U okviru s popisom Procedure odaberite ime doga|aja za odabrani objekt.

U ovom primjeru, potprogram Click je ve} odabran, jer je to standardni potprogramza naredbeni gumb. Uo~ite da se sad u kodnom prozoru pojavljuje predloàk zaovaj doga|ajem pokretan tip potprograma.

3. Upi{ite sljede}i programski kod izme|u naredbi Sub i End Sub:

Text1.Text = Zdravo, svijete!

Doga|ajem pokretan potprogram trebao bi izgledati ovako:

Private Sub Command1_Click ()Text1.Text = Zdravo, svijete!

End Sub

Uo~it }ete da ovaj programski kod zapravo mijenja svojstvo Text kontrole imena Text1u Zdravo, svijete!. Sintaksa ovog primjera ima oblik objekt.svojstvo gdje je Text1objekt, a Text svojstvo. Ovu sintaksu moète koristiti za promjenu svojstava bilo kojeforme ili kontrole kao odgovor na doga|aje koji }e se pojaviti tijekom izvo|enjaaplikacije.

Za vi{e informacija Za informacije o kreiranju ostalih tipova potprograma,pogledajte Uvod u potprograme u 5. poglavlju Osnove programiranja.



Pokretanje aplikacijeZa pokretanje aplikacije, odaberite stavku Start u izborniku Run, kliknite na gumbStart na alatnoj traci, ili pritisnite F5. Kliknite na naredbeni gumb koji ste kreirali naformi, i vidjet }ete tekst Zdravo, svijete! ispisan u okviru s tekstom.

Primjer aplikacije FirstappVisual Basic vam omogu}uje bogatstvo alata naprednijih od onih koje ste koristili uprvoj aplikaciji, pa }ete uskoro koristiti puno drugih mogu}nosti za obradu i prilagod-bu svojih aplikacija. Pregled aplikacija danih kao primjer moè biti odli~an na~indaljnjeg u~enja Visual Basica. Sljede}i primjer pokazuje kako na jednostavan na~inkreirati korisnu aplikaciju u Visual Basicu.

Aplikacija Firstapp pokazuje kako se mogu iskoristiti kontrola podataka (data control)i kontrola mreè (grid control) za prikaz tablice informacija iz baze podataka. VisualBasic omogu}uje jednostavan pristup informacijama u bazi podataka iz va{e aplikacije.Kontrola podataka ima mogu}nost kretanja kroz slogove u bazi podataka, uskla|uju}iprikaz zapisa u kontroli podataka s poloàjem u slogu.

Aplikacija se sastoji od kontrole podataka, kontrole MSFlexGrid, okvira s listom i dvanaredbena gumba. Mreà prikazuje tabelu informacija o proizvodima dobivenu izNorthwind baze podataka. Dok korisnik odabire stavku koriste}i gumbe za kretanje ukontroli podataka, ime odabranog proizvoda }e biti prikazano u toj kontroli. Korisnikmoè i dodati proizvode na listu za kupovanje u okviru s listom dvoklikom natrenutno odabranu stavku u mreì.

Za dodavanje stavke u okvir s listom, koristit }ete postupak AddItem (postupak jefunkcija Visual Basica koja djeluje na odre|eni objekt, u ovom slu~aju na okvir s lis-tom). Sintaksa za odre|ivanje postupka (objekt.postupak) je sli~na sintaksi odre|ivanjasvojstva (objekt.svojstvo). Postupak AddItem vam dopu{ta dinami~ko dodavanje stavkiu okvir s listom tijekom izvo|enja aplikacije. Obratno tome, postupak Clear se koristiza brisanje svih stavki u okviru s listom.

Za vi{e informacija Da biste nau~ili vi{e o postupcima, pogledajte Tuma~enjesvojstava, postupaka i doga|aja u 3. poglavlju Forme, kontrole i izbornici.

Kreiranje projektaKreiranje aplikacije zapo~injete odabirom stavke New Project u izborniku File, zatimodabirete Standard EXE u dijalo{kom okviru New Project (kad prvi put pokreneteVisual Basic, biti }e prikazan dijalo{ki okvir New Project). Visual Basic kreira noviprojekt i prikazuje novu formu. Da biste kreirali su~elje, postavite kontrolu podataka,kontrolu MSFlexGrid, okvir s listom i dva naredbena gumba. Kontrola MSFlexGrid nepostoji u standardnom alatnom okviru, pa }ete je dodati na sljede}i na~in:



Kako dodati kontrolu u alatni okvir

1. Odaberite stavku Components iz pomo}nog izbornika (da biste ga dobili, kliknitedesnom tipkom mi{a unutar alatnog okvira).

Prikazat }e se dijalo{ki okvir Components.

2. Prona|ite stavku MSFlexGrid (Microsoft Flex Grid 6.0) u okviru s listomComponents i potvrdite kontrolnu ku}icu s lijeve strane stavke.

3. Kliknite na gumb OK.

Ikona za kontrolu MSFlexGrid }e se pojaviti u alatnom okviru.

Upotrijebite alatni okvir za kreiranje kontrole podataka, kontrole MSFlexGrid, okvira slistom i dva naredbena gumba na formi. Ako se ne sje}ate kako, pogledajte Stvaranjesu~elja ranije u ovom poglavlju.

Odre|ivanje svojstavaU prozoru sa svojstvima, promijenite svojstva objekata prema sljede}oj tabeli. Za osta-la svojstva ostavite ve} postavljene vrijednosti.

objekt svojstvo postavka

Form Caption Proizvodi

Data1 DatabaseName staza\Biblio.mdb RecordSource All Titles

DataGrid1 DataSource Data1

Command1 Caption Brisanje

Command2 Caption Izlaz

Svojstvo DatabaseName kontrole podataka mora uklju~ivati i stvarnu stazu do bazepodataka. Standardno je baza podataka Biblio.mdb instalirana u istom direktoriju gdjei Visual Basic. Kad odaberete svojstvo DatabaseName u prozoru sa svojstvima, moètekliknuti gumb na desnoj strani okvira za prikaz standardnog dijalo{kog okvira File-Open uz pomo} kojeg moète potraìti tu datoteku. Kad je svojstvo DatabaseNameodre|eno, svojstvo RecordSource u prozoru sa svojstvima }e sadràvati listu tabela ilislogova odabrane baze podataka. Postavljanje vrijednosti svojstva DataSource za kon-trolu MSFlexGrid na Data1 }e automatski povezati mreù s kontrolom podataka.

Pisanje programskog kodaSav programski kod ove aplikacije se nalazi u doga|ajem pokretanim potprogramimaCommand1_Click, Command2_Click, Data1_Reposition i MSFlexGrid1_DblClick.Dvaput kliknite na formu ili kontrolu za dobivanje kodnog prozora, i upi{ite program-ski kod u odgovaraju}e potprograme.



Sljede}i programski kod upi{ite u Command1_Click potprogram i on }e obrisati okvirs listom kad korisnik klikne na ovaj naredbeni gumb:

Private Sub Command1_Click ()List1.Clear brisanje okvira s listom

End Sub

U gornjoj naredbenoj liniji pozivate postupak Clear okvira s listom List1. PostupakClear }e obrisati sadràj okvira s listom.

Ovaj programski kod treba upisati u potprogram Command2_Click za brisanje formeiz memorije i zavr{etak rada aplikacije:

Private Sub Command2_Click ()Unload Form1End kraj rada aplikacije

End Sub

U gornjem potprogramu, prva linija poziva postupak Unload za formu. Ako je potreb-no obaviti neku funkciju pri ga{enju aplikacije, kao {to je snimanje datoteke, taj pro-gramski kod }ete smjestiti u potprogram Unload forme. Druga linija poziva funkcijuEnd, koja zavr{ava izvo|enje aplikacije.

Sljede}i programski kod treba upisati u potprogram Data1_Reposition kako bi seobnovio sadràj svaki put kad se odabere zapis:

Private Sub Data1_Reposition ()Data1.Caption = Data1.Recordset(ProductName)

End Sub

U gornjoj naredbenoj liniji dodjeljujete vrijednost na desnoj strani (sadràj polja Titleu objektu RecordSet kontrole podataka) svojstvu na lijevoj strani (svojstvo Captionkontrole podataka).

Ovaj programski kod dodajte u potprogram MSFlexGrid_DblClick kako bi aplikacijadodala novu stavku u okvir s listom kad korisnik dvoklikom potvrdi odabrani red:

Private Sub MSFlexGrid_DblClick ()List1.AddItem MSFlexGrid.Text

End Sub

U gornjoj naredbenoj liniji pozivate postupak AddItem okvira s listom (List1). Tekstkoji }e biti dodan u okvir s listom nalazi se u argumentu postupka; u ovom slu~ajusadràj polja Title u zapisu kontrole podataka. Proslje|ivanje vrijednosti argumentusli~no je dodjeljivanju vrijednosti svojstvu; za razliku od naredbe dodjeljivanja, znakjednakosti nije potreban.



Snimanje projektaVa{ posao na izradi aplikacije zavr{it }ete biranjem stavke Save Project u izbornikuFile. Visual Basic }e vas odvojeno upitati za snimanje forme te zatim i projekta. Jednood mogu}ih imena projekta bilo bi Lista za kupovanje. Windows 95/98 i WindowsNT operativni sustavi dopu{taju vam imena datoteka do 255 znakova duljine, a imenadatoteka mogu sadràvati i znakove razmaka. Starije verzije Microsoft Windows oper-ativnog sustava ograni~uju vas na imena datoteka s osam karaktera, sa sufiksom od trikaraktera.

Pobolj{anje va{e aplikacijeUpravo ste zavr{ili svoju prvu Visual Basic aplikaciju; ona izvodi jednostavnu, alikorisnu funkciju. Ovu aplikaciju moète iskoristiti kao temelj za dodavanje sli~nihmogu}nosti u druge aplikacije, koriste}i svoje vlastite podatke umjesto onih izBiblio.mdb datoteke. Naravno, da bi ovu aplikaciju napravili stvarno korisnom, mo`dapoèlite dodati mogu}nost snimanja ili tiskanja sadràja okvira s listom, dodavanjanovih podataka kao {to su cijena i dostupnost, ili ~ak dobivanje podataka o kreditnojkartici i preno{enje narud`be putem Interneta. U nastavku ove knjige, prona}i }eteprimjere kako u~initi to i puno drugih stvari.



3 . P O G L A V L J E

Forme, kontrole i izbornici

Prvi korak u kreiranju aplikacije Visual Basicom je stvaranje su~elja, vidljivog dijelaaplikacije s kojim }e korisnik sura|ivati. Forme i kontrole su osnovni dijelovi stvaranjasu~elja; to su objekti kojima }ete izgraditi svoju aplikaciju.

Forme su objekti koji imaju svojstva koja odre|uju njihovo pona{anje, te doga|aje kojiodre|uju interakciju s korisnikom. Postavljanjem svojstava forme i pisanjem VisualBasic programskog koda koji }e odgovarati na doga|aje, prilagodit }ete objekt zahtje-vima va{e aplikacije.

Kontrole su objekti koji su sadràni u objektima forme. Svaki tip kontrole ima svojkomplet svojstava, metoda i doga|aja koje ga ~ine prikladnim odre|enoj namjeni. Ne-ke kontrole koje moète koristiti u svojim aplikacijama najbolje su opremljene za unosi prikaz teksta. Druge kontrole omogu}it }e vam pristup podacima i postupcima drugihaplikacija kao da su one, iako udaljene, dio va{eg programskog koda.

Ovo poglavlje uvodi vas u temeljne pojmove rada s formama i kontrolama te njihovimpridruènim svojstvima, metodama i doga|ajima. Razra|eno je puno standardnih kon-trola, te neki dijelovi specifi~ni za forme kao {to su izbornici i dijalo{ki okviri.

Sadràj Tuma~enje svojstava, postupaka i doga|aja Oblikovanje forme Pokretanje akcija klikom na gumb Kontrole za prikaz i unos teksta Kontrole s izborom Kontrole za prikaz slika i grafike Dodatne kontrole Razumijevanje fokusa Postavljanje tabulatornog reda Osnove izbornika Upit korisniku dijalo{kim okvirom


Primjer aplikacije: Controls.vbpPrimjeri programskog koda u ovom poglavlju preuzeti su iz primjera aplikacijeControls.vbp ~iji ispis je dan u direktoriju Samples.

Tuma~enje svojstava, postupaka i doga|ajaForme i kontrole Visual Basica su objekti koji pokazuju vlastita svojstva, postupke idoga|aje. Svojstva mo`ete shvatiti kao osobine objekta, postupke kao akcije, a doga-|aje kao odgovore objekta.

Svakodnevni objekt kao dje~ji balon tako|er ima svoja svojstva, postupke i doga|aje.Svojstva balona uklju~uju vidljive osobine kao {to su visina, promjer i boja. Ostalasvojstva opisuju njegova stanja (napuhan ili ispuhan), ili osobine koje nisu vidljive,kao starost. U pravilu, svi baloni imaju ta svojstva; vrijednosti tih svojstava se razliku-ju od balona do balona.

Balon tako|er ima nerazdvojive postupke ili doga|aje koje mo`e izvesti. Postoji postu-pak napuhavanja (ubacivanja zraka u balon), postupak ispuhavanja (izbacivanje zraka)i postupak dizanja (ako ga pustite iz ruke). I ovdje, svi baloni sposobni su obaviti ovepostupke.

Baloni tako|er imaju unaprijed odre|ene odgovore na neke vanjske doga|aje. Naprimjer, balon }e na doga|aj bu{enja odgovoriti ispuhavanjem, ili }e na doga|ajpu{tanja odgovoriti dizanjem.

Slika 3.1 Objekti imaju svojstva, odgovaraju na doga|aje i izvode pos-



tupke

Kad bi mogli programirati balon, programski kod Visual Basica bi izgledao kako slije-di. Za postavljanje svojstava balona:

Balon.Color = RedBalon.Diameter = 10Balon.Inflated = True

Microsoft - Visual Basic 6.0 Vodic Za Programere

Documents

Transcript of Microsoft - Visual Basic 6.0 Vodic Za Programere