OBID ZA DEFINIRAWE NA JAVNOSTA I JAVNOTO

MISLEWE

Najte{ki se onie problemi so koi instituciite ne mo`at da se

bavat...

Toa se problemite na javnosta..

Valter Lipman

1. POIMOT NA JAVNOSTA

JAVNOSTA:

KLU^EN OP[TESTVENO-POLITI^KI POIM ZA KOJ NEMA JASNA, NEPROTIVRE^NA, NEPROBLEMATI^NA DEFINICIJA

TAA E POSEBNA SOCIJALNA KATEGORIJA

TAA E KARAKTERISTIKA NA ODREDENA DEJNOST =SPROTIVNOST NA PRIVATNOTO I PRIKRIENOTO

JAVNOSTA:

KLU^EN OP[TESTVENO-POLITI^KI POIM ZA KOJ NEMA JASNA, NEPROTIVRE^NA, NEPROBLEMATI^NA DEFINICIJA

TAA E POSEBNA SOCIJALNA KATEGORIJA

TAA E KARAKTERISTIKA NA ODREDENA DEJNOST =SPROTIVNOST NA PRIVATNOTO I PRIKRIENOTO

PRIMERI ZA ODDELNI VIDOVI JAVNOST:

ANTI^KA JAVNOST = SPROTIVNOST NA INDIVIDUALNOTO

FEUDALNA JAVNOST = ZNA^I REPREZENT NA VLASTA, SOCIJALEN STATUS

GRA\ANSKA JAVNOST = SOCIJALNA KATEGORIJA

RASPRAVI ZA JAVNOTO MISLEWE

PRVITE VO 18. vek NA JAVNOTO MISLEWE SE GLEDA KAKO NA

POLITI^KI ILI IDEOLO[KI KONSTRUKT

OD PO^ETOKOT NA 20. vek POSTOI OBEMNA LITERATURA NEMA JASNA I NESPORNA DEFINICIJA

ZA BROJNI AVTORI NEMA OP[TO PRIFATENA DEFINICIJA NA JAVNOTO MISLEWE

NO IMA TOLKU DEFINICII KOLKU [TO IMA NAPRAVENO STUDII

PROBLEMOT NA DEFINIRAWE

SOZDAVA GOLEMI GLAVOBOLKI

TOKMU ZATOA POLITIKOLOZITE NA NACIONALNATA KONFERENCIJA VO SAD VO vo 1924 godina ORGANIZIRAAT TRKALEZNA MASA

RASPRAVATA E ZA POLITI^KATA STATISTIKA

ZAKLU^OK: PAMETNO E, DOKOLKU E MO@NO, DA SE IZBEGNUVA UPOTREBATA NA IZRAZOT JAVNO MISLEWE

VO CELINA VO RASPRAVITE ZA JAVNOTO MISLEWE SE PRISUTNI TRI

STOJALI[TA ZA JAVNOSTA:

A. SPECIFI^NA SOCIJALNA KATEGORIJA KOJA SE JAVUVA KAKO AKTER, SUBJEKT VO ODNOS NA NEKOJ NASTAN

B. SPECIFI^NA PRIRODA NA NEKOJA DEJNOST ILI PROSTOR (SOSTOJBA NA JAVNOTO)

V. ODREDENO PODRA^JE (JAVNA SFERA) NA OP[TESTVENIOT @IVOT

A. JAVNOSTA KAKO SOCIJALNA

KATEGORIJA - PUBLIKA

SOCIOLO[KO POIMAWE NA JAVNOSTA

VOVEDENO OD ^IKA[KATA [KOLA NA PO^ETOK OD 20. VEK

LABAVO ORGANIZIRAN KOLEKTIVITET ILI GRUPA = TAA SE FORMIRA VO TEKOT NA RACIONALNA RASPRAVA

SOCIOLO[KO POIMAWE NA JAVNOSTA

VOVEDENO OD ^IKA[KATA [KOLA NA PO^ETOK OD 20. VEK

LABAVO ORGANIZIRAN KOLEKTIVITET ILI GRUPA = TAA SE FORMIRA VO TEKOT NA RACIONALNA RASPRAVA

SPORED KLASI^NOTO POIMAWE:

TOA E OBRAZOVANA ELITA = PUBLIKA, PRETPLATNICI, KONZUMENTI, KRITI^ARI NA UMETNOSTA

SE FORMIRA VO GRADOVITE VO KOI SE RAZVIVA KAPITALIZMOT I GRA\ANSKATA KLASA

SPORED HABERMAS:

GRADOVITE SE CENTRI NA GRA\ANSKOTO OP[TESTVO I VO EKONOMSKA I VO KULTURNO-POLITI^KA SMISLA

SE JAVUVA LITERARNATA JAVNOST VO ANGLISKITE KAFEANI, FRANCUSKITE SALONI I GERMANSKITE PIVNICI

SPORED HABERMAS:

GRADOVITE SE CENTRI NA GRA\ANSKOTO OP[TESTVO I VO EKONOMSKA I VO KULTURNO-POLITI^KA SMISLA

SE JAVUVA LITERARNATA JAVNOST VO ANGLISKITE KAFEANI, FRANCUSKITE SALONI I GERMANSKITE PIVNICI

VO TIE ELITNI DRU[TVA SE RASPRAVA ZA LITERATURATA I UMETNOSTA,

POLITIKATA

PODOCNA, SO UKINUVAWE NA CENZURATA = VESNICITE STANUVAAT SOSTAVEN DEL NA TIE RASPRAVI = TIE SE BAVAT SO UMETNOSTA, KULTURATA, POLITIKATA

PODOCNA: DOA\A DO REGRESIJA = POSLEDICA NA INTERVENCIJATA NA DR@AVATA, ODUMIRAWE NA KAFEANITE I SALONITE, KOMERCIJALIZACIJA NA MASOVNITE MEDIUMI

RAJT MILS: TAA E SPROTIVNOST NA DISPERZIRANA

MASA MISLEWE SE IZRAZUVA PREKU DISKUSIJA

MISLEWE MO@E DA SE TRANSFORMIRA

VO EFIKASNA AKCIJA VO JAVNOSTA NE PRODIRAAT

INSTITUCIITE NA VLASTA = ZNA^I, TAA E AVTONOMNA VO SVOETO DEJSTVUVAWE

SKEPTI^EN KON KONCEPTOT NA JAVNOSTA NA KLASI^NATA DEMOKRATIJA = TOA SE

SLIKI OD BAJKITE

RAJT MILS: TAA E SPROTIVNOST NA DISPERZIRANA

MASA MISLEWE SE IZRAZUVA PREKU DISKUSIJA

MISLEWE MO@E DA SE TRANSFORMIRA

VO EFIKASNA AKCIJA VO JAVNOSTA NE PRODIRAAT

INSTITUCIITE NA VLASTA = ZNA^I, TAA E AVTONOMNA VO SVOETO DEJSTVUVAWE

SKEPTI^EN KON KONCEPTOT NA JAVNOSTA NA KLASI^NATA DEMOKRATIJA = TOA SE

SLIKI OD BAJKITE

XON DJUI

JAVNOSTA E SPECIFI^NA GRUPA

JA SO^INUVAAT ONIE KOI DIREKTNO I SEROZNO SE ZASEGNATI OD POSLEDICITE NA NEKOJ PROBLEM

TAA E ORGANIZIRANA I EFIKASNA SO POMO[ NA PRETSTAVNICI KOI SE GRI@AT ZA NEJZINITE POSEBNI INTERESI = ZAKONODAVCI, IZVR[ITELI, SUDII

XON DJUI

JAVNOSTA E SPECIFI^NA GRUPA

JA SO^INUVAAT ONIE KOI DIREKTNO I SEROZNO SE ZASEGNATI OD POSLEDICITE NA NEKOJ PROBLEM

TAA E ORGANIZIRANA I EFIKASNA SO POMO[ NA PRETSTAVNICI KOI SE GRI@AT ZA NEJZINITE POSEBNI INTERESI = ZAKONODAVCI, IZVR[ITELI, SUDII

KARL [MIT = KONZERVATIVNI IDEI

JAVNO MISLEWE = PROSTORNO ZBRANO, PRISUTNO GRA\ANSTVO = SOVREMEN NA^IN NA AKLAMACIJA -ODOBRUVAWE

NEMA NI DEMOKRATIJA NI DR@AVA BEZ JAVNO MISLEWE ISTO KAKO [TO NEMA DR@AVA BEZ AKLAMACIJA

AKLAMACIJA ZNA^I DEKA NARODOT SO POVICI GO IZRAZUVA SVOETO NE/SOGLASUVAWE = ZA TOA E NU@NA FIZI^KA PRISUTNOST

KARL [MIT = KONZERVATIVNI IDEI

JAVNO MISLEWE = PROSTORNO ZBRANO, PRISUTNO GRA\ANSTVO = SOVREMEN NA^IN NA AKLAMACIJA -ODOBRUVAWE

NEMA NI DEMOKRATIJA NI DR@AVA BEZ JAVNO MISLEWE ISTO KAKO [TO NEMA DR@AVA BEZ AKLAMACIJA

AKLAMACIJA ZNA^I DEKA NARODOT SO POVICI GO IZRAZUVA SVOETO NE/SOGLASUVAWE = ZA TOA E NU@NA FIZI^KA PRISUTNOST

SO PRISUTNOST NARODOT PROIZVEDUVA JAVNOST = A

NEGOVATA SPECIFI^NA DEJNOST VO JAVNOSTA E AKLAMACIJATA

TEMEL NA JAVNOSTA SE: DEMONSTRACIITE, JAVNITE PRAZNUVAWA, PUBLIKATA GLEDA^I, NAVIVA^ITE NA STADIONI I SLI^NI OBLICI NA PROSTORNO ZDRU@UVAWE

PROEKTOT ZA JAVNOSTA NA HABERMAS = Strukturni promeni na

javnosta

VO NAJRAN PERIOD = JAVNOSTA E PUBLIKA KOJA E NOSITEL NA JAVNOTO MISLEWE SO FUNKCIJA NA KRITIKA NA VLASTA

PODOCNA = JAVNOSTA E KOMUNIKACISKA STRUKTURA KOJA PREKU SVOJOT TEMEL VO CIVILNOTO OP[TESTVO E POZICIONIRANA VO SVETOT NA @IVOTOT

VO SOVREMIETO = JAVNOSTA E KRITI^EN PUBLICITET = TOA E NEKAKVA RADIKALNA DEMOKRATSKA VIZIJA KOJA OVOZMO@UVA STAV ZA NEDOSTATOCITE NA POSTOJNITE NE/DEMOKRATSKI INSTITUCII I ODNOSI

PROEKTOT ZA JAVNOSTA NA HABERMAS = Strukturni promeni na

javnosta

VO NAJRAN PERIOD = JAVNOSTA E PUBLIKA KOJA E NOSITEL NA JAVNOTO MISLEWE SO FUNKCIJA NA KRITIKA NA VLASTA

PODOCNA = JAVNOSTA E KOMUNIKACISKA STRUKTURA KOJA PREKU SVOJOT TEMEL VO CIVILNOTO OP[TESTVO E POZICIONIRANA VO SVETOT NA @IVOTOT

VO SOVREMIETO = JAVNOSTA E KRITI^EN PUBLICITET = TOA E NEKAKVA RADIKALNA DEMOKRATSKA VIZIJA KOJA OVOZMO@UVA STAV ZA NEDOSTATOCITE NA POSTOJNITE NE/DEMOKRATSKI INSTITUCII I ODNOSI

DENES: JAVNOSTA E RAZLI^NI GRUPI ILI KOLEKTIVITETI

A. OP[TA JAVNOST general public

EMPRISKI SE IZEDNA^UVA SO POPULACIJATA NA NASELENIETO

NA NEKOE GEOGRAFSKI PODRA^JE

OVOZMO@UVA EMPIRISKO ISTRA@UVAWE NA JAVNOSTA

DENES: JAVNOSTA E RAZLI^NI GRUPI ILI KOLEKTIVITETI

A. OP[TA JAVNOST general public

EMPRISKI SE IZEDNA^UVA SO POPULACIJATA NA NASELENIETO

NA NEKOE GEOGRAFSKI PODRA^JE

OVOZMO@UVA EMPIRISKO ISTRA@UVAWE NA JAVNOSTA

B. IZBORNA (GLASA^KA) JAVNOST voting public

EMPIRISKI SE IZEDNA^UVA SO

IZBORNOTO TELO ILI REALNITE IZBIRA^I

SE DEFINIRA KAKO IZBORNO TELO NA NEKOJA OP[TESTVENA ILI GEOGRAFSKI OPREDELENA GRUPA

OBETE SE RELATIVNO NEIZDIFERENCIRAN KOLEKTIVITET KOJ E DETERMINIRAN SO

VOZRASTA NA STEKNUVAWE NA GLASA^KO PRAVO

V. ZAINTERESIRANA JAVNOST - attentative public

SE FORMIRA VRZ OSNOVA NA

INTERESOT ZA POLITIKATA

^LENOVITE POVREMENO SE VKLU^UVAAT VO RASPRAVA ZA POLITI^KI PRA[AWA

TOA E ONOJ DEL OD GLASA^KOTO TELO KOJ E DOBRO INFORMIRAN I POSVETUVA VNIMANIE NA POLITI^KITE NASTANI

SPORED TEORETI^ARITE = TAA E POLOVINA OD GLASA^KATA JAVNOST, I TRETINA OD CELATA POPULACIJA

V. ZAINTERESIRANA JAVNOST - attentative public

SE FORMIRA VRZ OSNOVA NA

INTERESOT ZA POLITIKATA

^LENOVITE POVREMENO SE VKLU^UVAAT VO RASPRAVA ZA POLITI^KI PRA[AWA

TOA E ONOJ DEL OD GLASA^KOTO TELO KOJ E DOBRO INFORMIRAN I POSVETUVA VNIMANIE NA POLITI^KITE NASTANI

SPORED TEORETI^ARITE = TAA E POLOVINA OD GLASA^KATA JAVNOST, I TRETINA OD CELATA POPULACIJA

G. AKTIVNA JAVNOST - active public OGRANI^ENA GRUPA POLITI^KI AKTIVNI

POEDINCI KOI PRIPA\AAT NA ODREDENA POLITI^KA PARTIJA ILI ORGANIZACIJA

ANGA@MAN: FORMALNA POLITI^KA PARTICIPACIJA, NEFORMALNI AKCII, U^ESTVO VO MEDIUMI

TUKA SE VBROJUVAAT:

POLITI^KATA ELITA (politi~ko rakovodstvo) BIROKRATSKATA ELITA (~lenovi na stru~ni tela

bliski do vlasta) INTERSNITE ELITI (~lenovi na politi~ki

orientirani grupi) KOMUNIKACISKATA ELITA (sopstvenici na

mediumi i novinari)

D. TEMATSKA JAVNOST - issue publics

VO RAMITE NA SPOMENATITE JAVNOSTI SE FORMIRAAT POSEBNI JAVNOST

TAA SE FORMIRA VRZ OSNOVA NA INTERESOT ZA POSEBNI ILI MOMENTALNO AKTUELNI TEMI

TAA E ORIENTIRANA KON SPECIFI^NI PODRA^JA NA POLITIKATA ILI DEJSTVUVAWETO NA VLASTITE

DRUGI VIDOVI:

SVETSKA, ME\UNARODNA, DOMA[NA, LOKALNA, POLITI^KA, KULTURNA,

STRU^NA, LAI^KA I DRUGI

D. TEMATSKA JAVNOST - issue publics

VO RAMITE NA SPOMENATITE JAVNOSTI SE FORMIRAAT POSEBNI JAVNOST

TAA SE FORMIRA VRZ OSNOVA NA INTERESOT ZA POSEBNI ILI MOMENTALNO AKTUELNI TEMI

TAA E ORIENTIRANA KON SPECIFI^NI PODRA^JA NA POLITIKATA ILI DEJSTVUVAWETO NA VLASTITE

DRUGI VIDOVI:

SVETSKA, ME\UNARODNA, DOMA[NA, LOKALNA, POLITI^KA, KULTURNA,

STRU^NA, LAI^KA I DRUGI

PODELBATA NA RAZLI^NI VIDOVI JAVNOST E BESKONE^NA

TOA ZA LUKMAN I BURDIE DOVEDUVA DO ZAKLU^OK:

NE POSTOI JAVNO MISLEWE, BIDEJ]I SO POJAVATA NA BESKONE^EN

BROJ NA JAVNOSTI SAMOTO ZNA^EWE NA POIMOT JAVNOST

STANUVA SE POOBEMEN I BESPREDMETEN

PODELBATA NA RAZLI^NI VIDOVI JAVNOST E BESKONE^NA

TOA ZA LUKMAN I BURDIE DOVEDUVA DO ZAKLU^OK:

NE POSTOI JAVNO MISLEWE, BIDEJ]I SO POJAVATA NA BESKONE^EN

BROJ NA JAVNOSTI SAMOTO ZNA^EWE NA POIMOT JAVNOST

STANUVA SE POOBEMEN I BESPREDMETEN

B. JAVNOTO MISLEWE KAKO SPECIFI^NA PRIRODA NA

NEKOJA DEJNOST ILI PROSTOR

JAVNOTO I PRIVATNOTO KAKO TIPI^NA DEJNOST

TOA E ODNOS POME\U JAVNOTO I PRIVATNOTO I RAZGRANI^UVAWE ME\U NIV

ISTORISKI OVOJ ODNOS PODLE@I NA PROMENI

NAJMNOGU PROMENI IMA PREDIZVIKANO RAZVOJOT NA KOMUNICIRAWETO - OSOBENO MASOVNITE MEDIUMI

SO MASOVNITE MEDIUMI ^OVE^KIOT PRIVATEN @IVOT VO GOLEMA MERA STANUVA JAVEN = DOSTAPEN NA GRA\ANITE

JAVNOTO I PRIVATNOTO KAKO TIPI^NA DEJNOST

TOA E ODNOS POME\U JAVNOTO I PRIVATNOTO I RAZGRANI^UVAWE ME\U NIV

ISTORISKI OVOJ ODNOS PODLE@I NA PROMENI

NAJMNOGU PROMENI IMA PREDIZVIKANO RAZVOJOT NA KOMUNICIRAWETO - OSOBENO MASOVNITE MEDIUMI

SO MASOVNITE MEDIUMI ^OVE^KIOT PRIVATEN @IVOT VO GOLEMA MERA STANUVA JAVEN = DOSTAPEN NA GRA\ANITE

NA RAZLI^NITE ZNA^EWE NA JAVNOTO PREDUPREDUVA

POZNATATA IZJAVA NA ABRAHAM LINKOLN ZA VREME NA GRA\ANSKATA VOJA VO AMERIKA

TOJ ZA IDEJATA ZA VLADEEWE NA NARODOT VELI:

Vladeweto na narodot (so negova soglasnost), od narodot (preku negovite pretstavnici), za narodot (za negovo zaedni~ko i op{to dobro) nikoga{ nema da izumre.

KOI SE SPECIFIKI NA JAVNOTO?

1. OP[TO, ZA SEKOGO VIDLIVO I DOSTAPNO = JAVEN PROSTOR, JAVNO IZVESTUVAWE, PRISTAP DO INFORMACII

JAVNO E ONA [TO MO@E SEKOJ DA GO VIDI, NA SEKOGO MU E DOSTAPNO, SE SLU^UVA PRED O^ITE NA GRA\ANITE

SO RAZVOJOT NA KOMUNIKACISKATA TEHNOLOGIJA JAVNOTO VO SMISLA NA DOSTAPNO, SE [IRI

PRIVATNOTO E SKRIENO, DOVERLIVO I SE ODVIVA VO TESEN KRUG NA POEDINCI (VO SEMEJSTVO, VO INSTITUCII NA VLASTA - DR@AVNA TAJNA)

2. IMA OP[TO ILI DR@AVNO ZNA^EWE = ZAEDNI^KI I OP[TI INTERESI KOI TREBA DA SE ZADOVOLUVAAT

JAVNO E PODRA^JE NA INSTITUCIONALIZIRANA POLITI^KA MO], SUVERENA DR@AVA

PRIVATNOTO SE ODNESUVA NA EKONOMIJATA I ME\USEBNITE ODNOSI KOI SE VON KONTROLA NA DR@AVATA

3. ZADOVOLUVA OP[TESTVENI ILI OP[TESTVENO KORISNI INTERESI

PROIZLEGUVA OD POSLEDICITE KOI GI IMA ^OVEKOVOTO ODNESUVAWE ZA DRUGITE:

PRIVATNO = AKO POSLEDICITE OD ^OVEKOVOTO ODNESUVAWE SE OGRANI^ENI NA POEDINECOT KOJ VO NIV NEPOSREDNO U^ESTVUVA

JAVNO = AKO POSTOI SVEST ZA POSREDNITE POSLEDICI

3. ZADOVOLUVA OP[TESTVENI ILI OP[TESTVENO KORISNI INTERESI

PROIZLEGUVA OD POSLEDICITE KOI GI IMA ^OVEKOVOTO ODNESUVAWE ZA DRUGITE:

PRIVATNO = AKO POSLEDICITE OD ^OVEKOVOTO ODNESUVAWE SE OGRANI^ENI NA POEDINECOT KOJ VO NIV NEPOSREDNO U^ESTVUVA

JAVNO = AKO POSTOI SVEST ZA POSREDNITE POSLEDICI

4. VO JAVNOSTA SOZDADENO

PROIZVOD NA JAVNOST, ONA [TO SE SLU^UVA VO JAVNOSTA KAKO

KOLEKTIVITET

JAVNOTO MISLEWE E ONA MISLEWE [TO SE FORMIRA VO JAVNOSTA

TOA SE ODNESUVA NA JAVNI RABOTI

V. JAVNOTO MISLEWE KAKO JAVNA SFERA I PRINCIPOT NA

JAVNOST = PUBLICITET

JAVNOTO MISLEWE KAKO JAVNA SFERA - public sphere

TOA SE FORMIRA POME\U CIVILNOTO OP[TESTVO I DR@AVATA

TOA E NAJKOMPLEKSEN POIM

PROIZLEGUVA OD KONCEPTOT ZA JAVNOST NA HABERMAS

JAVNOTO MISLEWE KAKO JAVNA SFERA - public sphere

TOA SE FORMIRA POME\U CIVILNOTO OP[TESTVO I DR@AVATA

TOA E NAJKOMPLEKSEN POIM

PROIZLEGUVA OD KONCEPTOT ZA JAVNOST NA HABERMAS

SPORED KLASI^NATA LIBERALNA TEORIJA:

JAVNATA SFERA E PROSTOR POME\U VLASTA I OP[TESTVOTO

VO TOJ PROSTOR INDIVIDUITE OSTVARUVAAT FORMALNA I NEFORMALNA KONTROLA NAD DR@AVATA

FORMALNATA KONTROLA SE OSTVARUVA PREKU IZBOROT NA NOSITELITE NA VLASTA

NEFORMALNATA KONTROLA SE OSTVARUVA PREKU JAVNOTO MISLEWE

JAVNATA SFERA E FORUM NA JAVNI RASPRAVI

TUKA \RA\ANITE RASPRAVAAT ZA RABOTI OD OP[T INTERES

VO JAVNATA SFERA SE ISPREPLETUVAAT

EKONOMSKITE POLITI^KITE SOCIJALNITE ORGANIZACISKITE KOMUNIKACISKITE DOMENI

ZNA^EWE NA JAVNATA SFERA:

POTENCIJAL ZA OP[TESTVENA INTEGRACIJA NA RELACIJA POME\U POLITI^KATA MO] I PAZARNITE ZAKONITOSTI

DUHOVEN PROSTOR KOJ OVOZMO@UVA INTEGRACIJA

TOA SE OSTVARUVA VRZ OSNOVA NA OTVORENA JAVNA RASPRAVA ZA PRA[AWA OD OP[T INTERES

ZNA^EWE NA JAVNATA SFERA:

POTENCIJAL ZA OP[TESTVENA INTEGRACIJA NA RELACIJA POME\U POLITI^KATA MO] I PAZARNITE ZAKONITOSTI

DUHOVEN PROSTOR KOJ OVOZMO@UVA INTEGRACIJA

TOA SE OSTVARUVA VRZ OSNOVA NA OTVORENA JAVNA RASPRAVA ZA PRA[AWA OD OP[T INTERES

[TO E POTREBNO ZA POSTOEWE NA JAVNATA SFERA?

INSTITUCIONALNI GARANCII ZA AVTONOMIJA NA JAVNATA SFERA

GI OBEZBEDUVA PRAVNATA DR@AVA

STIMULATIVEN DUH NA KULTURNITE TRADICII , SOCIJALIZACIJATA, POLITI^KATA KULTURA I EKONOMSKATA SLOBODA

ZA HABERMAS:

JAVNOSTA KAKO JAVNA SFERA E ELEMENTARNA OP[TESTVENA POJAVA ISTO KAKO DEJSTVUVAWETO, GRUPATA, KOLEKTIVOT

TAA NE MO@E DA SE SFATI KAKO INSTITUCIJA ILI ORGANIZACIJA

TAA NE E SISTEM

JAVNOSTA MO@E DA SE OPI[E KAKO MRE@A ZA KOMUNICIRAWE NA SODR@INI, STAVOVI, MISLEWA

ZA HABERMAS:

JAVNOSTA KAKO JAVNA SFERA E ELEMENTARNA OP[TESTVENA POJAVA ISTO KAKO DEJSTVUVAWETO, GRUPATA, KOLEKTIVOT

TAA NE MO@E DA SE SFATI KAKO INSTITUCIJA ILI ORGANIZACIJA

TAA NE E SISTEM

JAVNOSTA MO@E DA SE OPI[E KAKO MRE@A ZA KOMUNICIRAWE NA SODR@INI, STAVOVI, MISLEWA

JAVNA SFERA = PAZAR NA MISLEWA

JAVNATA SFERA ZA POLITIKATA IMA ISTO ZNA^EWE KAKO EKONOMIJATA ZA PAZAROT

TUKA SE SRE]AVAAT RAZNI AKTERI = POEDINCI, GRUPI, ORGANIZACII TIE NEMAAT EDNAKOV I PRISTAP I NIVNOTO MISLEWE NEMA EDNAKVA TE@INA (VREDNOST)

JAVNA SFERA = PAZAR NA MISLEWA

JAVNATA SFERA ZA POLITIKATA IMA ISTO ZNA^EWE KAKO EKONOMIJATA ZA PAZAROT

TUKA SE SRE]AVAAT RAZNI AKTERI = POEDINCI, GRUPI, ORGANIZACII TIE NEMAAT EDNAKOV I PRISTAP I NIVNOTO MISLEWE NEMA EDNAKVA TE@INA (VREDNOST)

ISTO KAKO EKONOMSKIOT PAZAR I JAVNATA SFERA PRVO E PROSTORNO OGRANI^ENA

NA JAVNIOT PROSTOR = AGORATA VO ANTI^KA GRCIJA ILI FORUMOT VO RIM

NA TOJ PROSTOR SE SLU^UVA[E JAVNIOT @IVOT KOJ MO@E[E LESNO DA SE KONTROLIRA PA DURI I DA SE ELIMINIRA

[TO SE SLU^UVA SO RAZVOJOT NA KOMUNIKACISKATA TEHNOLOGIJA

EKSPANZIJA NA KAPITALIZMOT = JAVNATA SFERA SE OSLOBODUVA OD PROSTORNATA DETERMINIRANOST I DOBIVA KARAKTER NA (GLOBALNA) MRE@A NA AKTERI I ODNOSI POME\U NIV

JAVNI PROSTORI = KAFEANI, SALONI, ^ITALNI

[TO SE SLU^UVA SO RAZVOJOT NA KOMUNIKACISKATA TEHNOLOGIJA

EKSPANZIJA NA KAPITALIZMOT = JAVNATA SFERA SE OSLOBODUVA OD PROSTORNATA DETERMINIRANOST I DOBIVA KARAKTER NA (GLOBALNA) MRE@A NA AKTERI I ODNOSI POME\U NIV

JAVNI PROSTORI = KAFEANI, SALONI, ^ITALNI

KLU^NA ULOGA VO POJAVUVAWETO NA JAVNATA SFERA IMAAT MEDIUMITE NA JAVNOTO KOMUNICIRAWE

SPISANIJATA JAVNITE RABOTI I RASPAVITE GI PRAVAT DOSTAPNI ZA RAS[TRKANITE POEDINCI

PE^AT IMA PROBLEM SO CENZURA, DANOCI

NO = TOJ PRIDONESE ZA FORMIRAWE NA LIBERALNO JAVNO MISLEWE

KOGA NASTANA JAVNATA SFERA:

SO OTCEPUVAWE NA SFERATA NA JAVNATA VLAST VO 17. I 18. VEK I

SO AFIRMIRAWE NA PRINCIPOT NA JAVNOST I JAVNA RASPRAVA KAKO SPROTIVNOST NA FEUDALNATA PRAKTIKA NA ISKLU^UVAWE NA NEZRELIOT NAROD OD APSOLUTISTI^KATA VLAST

AFIRMIRAWETO NA NA^ELOTO NA JAVNOST = KRITI^KI NADZOR = IMA[E SU[TINSKO ZNA^EWE ZA PREMINOT OD APSOLUTISTI^KO VLADEEWE KON VLADEEWE NA PRAVNATA DR@AVA

KOGA NASTANA JAVNATA SFERA:

SO OTCEPUVAWE NA SFERATA NA JAVNATA VLAST VO 17. I 18. VEK I

SO AFIRMIRAWE NA PRINCIPOT NA JAVNOST I JAVNA RASPRAVA KAKO SPROTIVNOST NA FEUDALNATA PRAKTIKA NA ISKLU^UVAWE NA NEZRELIOT NAROD OD APSOLUTISTI^KATA VLAST

AFIRMIRAWETO NA NA^ELOTO NA JAVNOST = KRITI^KI NADZOR = IMA[E SU[TINSKO ZNA^EWE ZA PREMINOT OD APSOLUTISTI^KO VLADEEWE KON VLADEEWE NA PRAVNATA DR@AVA

ZNA^I: KLU^NI ZA DEMOKRATIZACIJA NA JAVNATA SFERA SE POLITIKATA I

EKONOMIJATA

TIE ISTOVREMENO SE I NEJZINI KLU^NI KONKURENTI

SFERATA NA JAVNOSTA SE FORMIRA POME\U JAVNATA VLAST NA DR@AVATA I PRIVATNATA SFERA NA EKONOMIJATA I SEMEJSTVOTO

VO TAA SFERA NASTAPUVAAT POEDINCI = PRIVATNICI KOI RASPRAVAAT ZA JAVNI RABOTI (UMETNOST, NAUKA, EKONOMIJA, POLITIKA)

PLURALIZAM NA MASOVNITE MEDIUMI

SE SMETA DEKA NIVNATA NEZAVISNOST OD POLITI^KATA VLAST E DOVOLEN USLOV ZA SLOBODATA NA IZRAZUVAWE I SLOBODATA NA JAVNOTO MISLEWE

NO, REZONIRAWETO NA INDIVIDUITE SEGA E SAMO PROGRAMSKA TO^KA NA YVEZDITE NA RADIOTO I TELEVIZIJATA = TAKA OTAPUVA KRITI^KATA FUNKCIJA NA JAVNOSTA

PRINCIPOT NA JAVNOSTA OD PRINCIP NA KRITIKA NA JAVNOSTA SE TRANSFORMIRA

VO PRINCIP NA JAVNOSTA KAKO DIRIGIRANA INTEGRACIJA

TAA SE TEMELI NA DEPOLITIZACIJA NA JAVNOTO KOMUNICIRAWE I

NEA JA POSREDUVAAT REKLAMITE, PROPOGANDATA I ODNOSITE SO JAVNOST

[TO SE SLU^UVA SO RAZVOJOT NA MASOVNITE MEDIUMI

JAVNATA SFERA SE TRANSFORMIRA VO SFERA NA BORBA ZA VLIJANIE VRZ MEDIUMITE

AKTERITE NA POLITI^KATA MO] VR[AT SELEKCIJA NA TEMITE I NA^INOT NA NIVNATA OBRABOTKA VO MEDIUMITE

SO TOA NASTOJUVAAT DA VLIJAAT NA ODNESUVAWETO NA GRA\ANITE

[TO SE SLU^UVA SO RAZVOJOT NA MASOVNITE MEDIUMI

JAVNATA SFERA SE TRANSFORMIRA VO SFERA NA BORBA ZA VLIJANIE VRZ MEDIUMITE

AKTERITE NA POLITI^KATA MO] VR[AT SELEKCIJA NA TEMITE I NA^INOT NA NIVNATA OBRABOTKA VO MEDIUMITE

SO TOA NASTOJUVAAT DA VLIJAAT NA ODNESUVAWETO NA GRA\ANITE

TOA E DVOJNA MANIPULACIJA:

MANIPULACIJA NA ELITITE SO MEDIUMITE MANIPULACIJA NA MEDIUMITE SO GRA\ANITE

RAZVOJOT NA MEDIUMITE I PROMENITE NA JAVNATA SFERA GO SLEDI AMBIVALENTEN

-POTENCIJAL ZAVISNO OD POLITI^KITE, EKONOMSKITE, KULTURNITE OKOLNOSTI

SPROTIVNO NA PROSVETITELSKOTO REZONIRAWE NA PUBLICITETOT KAKO NEGACIJA NA TAJNOSTA NA AVTOKRATSKATA VLAST PUBLICITETOT STANUVA SINONIM ZA REKLAMA