Malayalam bible new testament

303
919 Ey²vieR vMzAvli (lUeA. 3+23-38) LkArmANH Ey²isH«vieR vM zAvli. av dAvIdieR vMzi˙ ni v. dAvIdH aØAhAmieR vMz i˙ niM v. 2 aØAhAM yisHhAieR pitAvH. yisHhAH yAEAbieR pitAvH. yAEAbH ey‚dyewyM aveR sEhAdrªAflewyM pitAvH. 3 ey‚dA pAersieRyM sArhi eRyM pitAvH. (tAmA˜ avflew mAtAvH.) pAersH ehEAeR pitAvH. ehEA rAmieR pitAvH. 4 rAM aInAdAbieR pitAvH. aInAdAbH nhEzAeR pitAvH. nhEzA z˙EmAeR pitAvH. 5 z˙EmA EbAvsieR pitAvH. (rhAbH EbAvsieR mAtAvH.) EbAvsH oAEbdieR pitAvH. (oAEbdieR a –H.) oAEbdH yiAyiyew pitAvH. 6 yiAyi dAvIdrAjAvieR pitAvH. dAvIdH zElAEmAeR pitAvH. (zElAEmAeR a QrIyAvieR BArY yiflvLANH.) 7 zElAEmA erhbYAmieR pitAvH. erhbYAM abIyAvieR pitAvH. abIyA sAyew pitAvH 8 sA EyAzAPAieR pitAvH. EyAzAPAH EyArAmieR pitAvH. EyArAM ¨IyAvieR pitAvH. 9 ¨IyAvH EyATAmieR pitAvH. EyATAM hAsieR pitAvH. hAsH hisHkIyAvieR pitAvH. 10 hisHkIyAvH mneyew pitAvH. mne EmAsieR pitAvH. EmAsH EyAzIyAvieR pitAvH. 11 EyAzIyAvH eyeKAnYAvieRyM sEhAdrªAflewyM pitAvH (ey‚der bAbiElANi˙ awim kLAi ekAuEpAy kAlANitH.) 12 bAbiElANi˙ awimtVM «w˝iyEzxM+ eyeKAnYAvH ezy˙IEylieR pitAvH. ezy˙IEy˙ esflbAEblieR pitAvH. 13 esflbAEb˙ abI‚dieR pitAvH. abI‚dH qlYAImieR pitAvH. qlYAIM EsArieR pitAvH mAyi q}utiy suviEzxM 1 14 EsA˜ sAEdAieR pitAvH. sAEdAH KImieR pitAvH. KIM qlI‚dieR pitAvH. 15 qlI‚dH qlIyAsrieR pitAvH. qliyAs˜ mAeR pitAvH. mA yAEAbieR pitAvH. 16 yAEAbH EyAEsPieR pitAvH. EyAEsPH mRiyyew B˜AvH. mRiy Ey²vieR mAtAvH. Ey², isH«ev viLieu. 17 a˝en aØAhAMmt˙ dAvIdver ptinAlu tlmRk¯. dAvId mt˙ jn ˝¯ bAbiElANiEl˘ nAw kwe kAlM ver ptinAlu tlmRk¯. jn˝¯ bAbiElAnYyiEl˘ nAwkwe« mt˙ isH«vieR jnnM ver ptinA lu tlmRkL@Ayifl. Ey²isH«vieR jnnM (lUeA. 2+1-7) 18 Ey²isH«vieR mAtAvH mRiy yifl. Ey²vieR jnnmAytH ˝ enyANH. mRiyyuM EyAEsPuM tilu™ vivAhM ni¸yicifl. qA˙ vivA hi‰ mute tA g˜BiNiyAeN mRiy aRiu. pri²A·AvieR ziyAlANv¯ g˜BvtiyAytH. 19 mRiy yew B˜AvH EyAEsPH nl´ m‰xYnA yifl. ayA¯ mRiyey jnmYi˙ nANM ekwA xHweil´. atinAl yA¯ aveL rhsYmAyi vivAhi˙ niH o}ivA˘vA ElAcic@. 20 EyAEsPH tH ElAciEv k˜A vieR dt sVpHni˙ EyAEsPien smIpic@. dt pRu, dAvIdieR punAy EyAEsEP, mRiyey nieR BArYyAyi sVIkriA ByEtil´. avLi˙ vLfl i pri²A·Avi lUew AytANH. 21 av¯ orA¿i˘ jªmflL@M. nIyvnH Ey²evH EpriwNM. av m‰xYer avflew pAp˝Li˙ ni ri˘emtinAlANH Q EprH nI av niEwtH. 22 k˜AvH LvAcknilUew pR Q kArY˝L@ew a˜M m}uv‰M vYmAk vM « sMBvic@. 23 knYk g˜Bi NiyAkyM ofl pu‰ jªEmkyM ec@M. av˜ avnH AEv˙ qH EpriwM.* (eedvM nEAewAˇH, q ANH AEvlieR a˜M.) 24 EyAEsPH N˜EA¯ k˜Avi knYk ... EpriwM rNi eyzA. 7+14. eR dt pR«EpAel Lv˜ic@.

Transcript of Malayalam bible new testament

  • 919

    EEEEyyyyvvvviiiieeeeRRRR vvvvMMMMzzzzAAAAvvvvlllliiii(lUeA. 3+23-38)

    kArmANH EyisHvieR vMzAvli. av dAvIdieR vMzi

    ni v. dAvIdH aAhAmieR vMzi niM v.

    2aAhAM yisHhAieR pitAvH.yisHhAH yAEAbieR pitAvH.yAEAbH eydyewyM aveRsEhAdrAewyM pitAvH.

    3eydA pAersieRyM sArhieRyM pitAvH.

    (tAmA avew mAtAvH.)pAersH ehEAeR pitAvH.ehEA rAmieR pitAvH.

    4rAM aInAdAbieR pitAvH.aInAdAbH nhEzAeR pitAvH.nhEzA zEmAeR pitAvH.

    5zEmA EbAvsieR pitAvH.(rhAbH EbAvsieR mAtAvH.)

    EbAvsH oAEbdieR pitAvH.(oAEbdieR a H.)

    oAEbdH yiAyiyew pitAvH.6

    yiAyi dAvIdrAjAvieR pitAvH.dAvIdH zElAEmAeR pitAvH.(zElAEmAeR a QrIyAvieRBArY yivLANH.)

    7zElAEmA erhbYAmieR pitAvH.erhbYAM abIyAvieR pitAvH.abIyA sAyew pitAvH

    8sA EyAzAPAieR pitAvH.EyAzAPAH EyArAmieR pitAvH.EyArAM IyAvieR pitAvH.

    9IyAvH EyATAmieR pitAvH.EyATAM hAsieR pitAvH.hAsH hisHkIyAvieR pitAvH.

    10hisHkIyAvH mneyewpitAvH.mne EmAsieR pitAvH.EmAsH EyAzIyAvieR pitAvH.

    11EyAzIyAvH eyeKAnYAvieRyMsEhAdrAewyM pitAvH(eyder bAbiElANi awimkLAi ekAuEpAy kAlANitH.)

    12bAbiElANi awimtVMwiyEzxM+

    eyeKAnYAvH ezyIEylieRpitAvH.

    ezyIEy esbAEblieRpitAvH.

    13esbAEb abIdieR pitAvH.abIdH qlYAImieRpitAvH.

    qlYAIM EsArieR pitAvH

    mmmmAAAAyyyyiiii

    qqqq}}}}uuuuttttiiiiyyyy ssssuuuuvvvviiiiEEEEzzzzxxxxMMMM

    1

    14EsA sAEdAieR pitAvH.sAEdAH KImieR pitAvH.KIM qlIdieR pitAvH.

    15qlIdH qlIyAsrieRpitAvH.

    qliyAs mAeR pitAvH.mA yAEAbieR pitAvH.

    16yAEAbH EyAEsPieR pitAvH.EyAEsPH mRiyyew BAvH.mRiy EyvieR mAtAvH.Ey, isHev viLieu.

    17aen aAhAMmt dAvIdver

    ptinAlu tlmRk. dAvId mt jn bAbiElANiEl nAw kwekAlM ver ptinAlu tlmRk. jnbAbiElAnYyiEl nAwkwemt isHvieR jnnM ver ptinAlu tlmRkL@Ayi.

    EEEEyyyyiiiissssHHHHvvvviiiieeeeRRRR jjjjnnnnnnnnMMMM(lUeA. 2+1-7)

    18EyisHvieR mAtAvH mRiy

    yi. EyvieR jnnmAytH enyANH. mRiyyuM EyAEsPuM tiluvivAhM niyici. qA vivAhi mute tA gBiNiyAeN mRiy aRiu. priAAvieRziyAlANv gBvtiyAytH.

    19mRiy

    yew BAvH EyAEsPH nl mxYnAyi. ayA mRiyey jnmYinANM ekwA xHweil. atinAlyA aveL rhsYmAyi vivAhiniH o}ivAvA ElAcic@.

    20EyAEsPH tH ElAciEv kA

    vieR dt sVpHni EyAEsPiensmIpic@. dt pRu, dAvIdieRpunAy EyAEsEP, mRiyey nieRBArYyAyi sVIkriA ByEtil.avLi vL i priAAvilUew AytANH.

    21av orAi

    jmL@M. nIyvnH EyevH EpriwNM.av mxYer avew pApLini riemtinAlANH Q EprHnI av niEwtH.

    22kAvH vAcknilUew pR Q

    kArYL@ew aM m}uvM vYmAkvM sMBvic@.

    23knYk gBi

    NiyAkyM o pu jEmkyMec@M. av avnH AEv qHEpriwM.* (eedvM nEAewAH, qANH AEvlieR aM.)

    24EyAEsPH NEA kAvi

    kkkknnnnYYYYkkkk ............ EEEEpppprrrriiiiwwwwMMMM rNi eyzA. 7+14.

    eR dt pREpAel vic@.

  • mmmmAAAAyyyyiiii 1:25-2:22 920

    EyAEsPH mRiyey vivAhM k}ic@. 25mRi

    y mken sviMver av avL@mAyi eelMgikbiEleil. EyAEsPH mknH Ey q Epriu.

    pppp$$$$iiiittttAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeennnn sssszzzziiiieydYyiel EbEehmilANH EypiRtH. ehErAdAvu rAjAvAyi

    kAlAyi aveR jnnM. EyvieR jnnEzxM ki}niM cilp$itA eyzElmi v.

    2p$i

    tA jnELAw EcAdic@. eydArAjAvAyi piR H qviewyANH? aveR jnne kANi nM {ku. nM ki}e kAzidi { ku. { avennmsHkriA virivrANH.

    3eydew putiy rAjAvieniy

    vAk eherAdArAjAvieR ecviyieli. aEhM asVnAyi. eyzElmiel qlA jnL@M asVrAyi.4ehErAdAvH qlA eydmhApuErAhitAeryM zAOimAeryM viLic@i. isH jniAniritH qviewyAyiriAemH ehErAdAvH avErAwArAu.

    5a

    v pRu, eydYyiel EbEehM#Ami. tiev}ui vAck Eti en q}utiyiuH.

    6eydYyiel EbEehEm, eydY

    yiel Li nIyAyiriM mK.aet, niinieA BrNADip vMav yiAEyliel qeR L@keLnyiM. mIKA 5+2

    7piIwH ki}niM v p$it

    mAyi ehErAdAvH o rhsYEyAgM Ec. av dYmAyi nM k smyMk]tYmAyi ehErAdAvH avriniM #hic@.

    8ati EzxM ehErAdAvH aver

    EbEehmiElyciH avErAw pRu, putAyi piR ienissUHmM aEnVxik. keiyAqEAw v pRyk. aEA qniMecH aven nmsHkriAmElA.

    9p$i

    tA rAjAvH pR EkEzxM aviewniM EpAyi. ki}k aEt ne av vIuM ku. av nieR mAe piw. uleM ver nM avmi sric@.

    10nM kti a

    v hAdic@. sEAxM ekAH avewmnSniRu.

    11uAyi vIiEl

    v v. av ien aveRayAy mRiyEyAewAM ku. p$itA ieR mi nmsHkricH aven rADic@. av iEvi ekAuv sAn R. sV niEpvuM irivuM mM av zivi kA}Hcevc@. 12qA ehErAdAvieR awEH mwetH sVpHnilUew eedvM av mRiyi@ ekAw. atinA p$itA meAv}iyAyi tL@ew rAjYLiEl mwiEAyi.

    2

    EEEEyyyyvvvviiiieeeeRRRR mmmmAAAAttttAAAAppppiiiittttAAAA aaaavvvveeeennnnmmmmiiiiyyyyIIIImmmmiiiiEEEEllll eeeekkkkAAAAuuuuEEEEppppAAAA

    13p$itA EpAyi}iEA k

    AvieR dt EyAEsPinH sVpHni tYeu. dt pRu, q}uE! ienyM aveR aeyyM i miyImiEl rewNM. ehErAdAvH ien aEnVxic@ wuM.ehErAdAvH ien ekAl@vA #hiH. ni suritrAeNH {ApRyMver miyImi tAmsiNM.

    14aekAH EyAEsPH q}uEH

    ienyM aveR aeyyM i miyImiEl puReu. rAiyilAyi av puRetH.

    15ehErAdAvieR

    mrNM ver EyAEsPH aview [email protected] kAvH vAcknilUew pRitieR aM m}uvM vYmAkvM sMBvic@. kAvHen pRi, miyIminiMpuRvvA {AeneR puen viLic@.*

    eeeehhhhEEEErrrrAAAAddddAAAAvvvvHHHH EEEEbbbbEEEEeeeehhhhmmmmiiiieeeellll uuuueeeeLLLL eeeekkkkAAAAllll @@@@

    16p$itA te vifHFiyAi q

    H ehErAdAvH ku. ehErAdAvH vLeryDikM unAyi. atinA EbEehmiluM um lLilum ru vySvery qlA ueLyMekAl@vA ehErAdAvH rvi@. upiR k]tYsmyM ehErAdAvH p$itAriniM #hici. aEA smyM k}iH ru vxmAyi. atinAru vyiilu qlA ikeLyM ekAl@vA ehErAdAvH [email protected] eedvM yiermYAvAcknilU

    ew pR kArY [email protected] zbHdM Ek@. krcili

    eRyM kw d+KieRyM zbHdM.RAEh teR uAyi vilpi; avH zVsivAnAil;kArNM avL@ew ik mrici.

    yiermYAvH 31+15

    EEEEyyyyAAAAEEEEssssPPPPuuuuMMMM mmmmRRRRiiiiyyyyyyyyMMMM mmmmiiiiyyyyIIIImmmmiiiinnnniiiiHHHH mmmmwwwwiiii vvvv

    19ehErAdAvieR mrNEzxM kAvi

    eR o dt EyAEsPi sVpHnitYeu. EyAEsPH miyImilAyiriEA}ANi sMBvictH.

    20dt pR

    u, q}uE! ienyM aeyyM i yiAEyliElH EpAkuk. ien ekAl@vA micverAe EA mric@ k}iu.

    21atinA EyAEsPH ienyM a

    eyyM i yiAEyliEl EpAyi.22pE aeleyAsH aEA eydY

    nAw BritAyi EyAEsPH Ek@. teRpitAvAy ehErAdAvieR mrNe wANH aeleyAsH rAjAvAytH. atinA aviEw EpAvA EyAEsPH

    mmmmiiiiyyyyIIIImmmmiiii ............ vvvviiiiLLLLiiiicccc@@@@ rNi EhAzy 11+1.

    By. sVpHnilUew EyAEsPi a

  • 921 mmmmAAAAyyyyiiii 2:23-4:7

    view EpAket niEzM kiiyi. atinA EyAEsPH aviwM viH glIlEdzLiEl EpAyi.

    23EyAEsPH nseRH q #Ami

    EpAyi tAmsic@. eedvM vAcknilUew pREpAel ArY sMBvic@. isH nseRyen viLiewemH eedvM pRi.

    ssssHHHHnnnnAAAAppppkkkkEEEEyyyyAAAAhhhhAAAAeeeeRRRR vvvviiiikkkk(meA. 1+1-8; lUeA. 3+1-9, 15-17

    EyAh. 1+19-28)

    smyM sHnApkEyAhA vHsMgivA wi. eydYAEdz

    iel mmiyiniANEhM sMgictH.

    2EyAhA pRu, mAnsAr

    ewvi, qeA sVrAjYmitA vrvAyi.

    3sHnApkEyAhAeniyANH

    eyzAvAck pRtH. eyzAvHpRu.mmiyinieAv ci vi

    Lic@ pRy+ kAvinAyi v}ieyAk; aveR pAtkeL EneryAk.

    eyzAvH 40+3

    4EyAhAeR vO okErAmM

    ekAuAiytAyi. EyAhA kluekAu o ar aryi Drici. evuiLikL@M kA@EtmAyiEyAhAeR BNM.

    5jn EyAh

    AeR sMgM EkAeni. eyzElminiM eydYyiniM EyAA ndiyew upAwilu qlAEdzLiniM jneLi.

    6jn t

    ecyHt pAp upRu. EyAhA aver EyAAndiyisHnAnMk}iic@?

    7EyAhA jneL sHnAnM k}ii

    c@ekAi lEH aEnkM prIzAM sdkYM v. aver kEAEyAhA avErAw pRu, pAukEL, vvAniri eedvEkApiniH repwA rA ni mRiyi@ nkiytH?

    8ni vAsHtvmAyi

    mAnsAreu qtH niL@ew vikLilUew qw kANM.

    9aAhAM

    {L@ew pitAvANH qH sVyM pRu puk}Aem ciiE. {A niELAwpRy, aAhAmi meL Qkl@kLiniM LvAvA eedvi k}iyM.

    10mr mRiA EkAwAli

    yitA tARAyiri. nl Pl puRewviA oAErA mrvuM mRicH tIyielRiyewM.

    11ni mAnsAreuev evLi

    ewA {A nieL evisHnAnM k}ii. qA qniEzxM vv qEA ExHWnANH.aveR ecH QvA EpAluM {AEyAgYnl. av nieL priAAvinAluM agHniyAluM sHnAnM k}iiM.12av DAnYe v]iyAA tARA

    yivM. av nlDAnYe ptiri niM EvtiriM. nl DAnYM av teR

    3

    aRyi niRyHM. pti [email protected] agHniyi avnkiyHM.

    EEEEyyyyAAAAhhhhAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeennnn ssssHHHHnnnnAAAAnnnnMMMMkkkk}}}}iiiiiiii

    (meA. 1+9-11; lUeA. 3+21-22)13 smyH Ey glIlyiniM

    EyAAndiryieli. av EyAhAeR awv te sHnAnM k}iiNemH vzYe@.

    14qA tA

    ati EyAgYnel pRyA EyAhA mic@. EyAhA pRu, nIsHnAnM vA qinH qeR aw v? niiniH sHnAnM Ev {AnANH.

    15Ey mRupwi pRu, tiEA

    enyAyirie. nItiyAytH qlAM nAMecEH. atinA EyviensHnAnM k}iiAemH EyAhA stic@.

    16Ey sHnAnM EzxM evi

    niM kyRiv. kAzM RH eedvieR AvH o AvieR piteREm RivtAyv ku.17sVi nieA azrIri Ayi.

    azrIri enyAyi, veneRpunANH. {Aniven sHEnhi. vni {A atIvsxHwnANH.

    EEEEyyyyvvvviiiieeeeRRRR EEEEllllAAAABBBBnnnnMMMM(meA. 1+12-13; lUeA. 4+1-13)

    anrM AvH Eyvien mmiyiEl nyic@. aview pizAcieR

    ElABne EnriwAnAyi av aEAu nyietH.

    2nAl dinrA

    Ey oM Biciil. atiEzxMavnH vlAet viz.

    3pizAcH Eyvi

    en ElABiiA qi. pizAcH pRu, nI eedvpueni Q kl@kELAwH amAvA kli.

    4Ey avEnAw mRupwi pRu, ti

    ev}ukLi en q}uteiuH,mxYen jIviitH aM mAml.

    eedvieR tivAyilUew puRv oAErA vcnilumANH avew jIv yiciritH vnM 8+3

    5anrM pizAcH Eyvien vi

    ngrmAy eyzElmiEl nyic@. pizAcH Eyvien eedvAlyi vLer y oriw nii.

    6pizAcH pRu,

    nI eedvpunAeNi tAE}Au cAwk.qeA tiev}ukLi enq}uteiuElA,eedvM teR dtAErAw kliM, av

    ew eekk nieR ryHeM, nieR kA pARyiliwiA viDM niepiwiM. sIn 91+11-12

    7Ey mRupwi pRu, tiev}uk

    Li en wi q}utiyiuH,nieR kAvAy eedve nIeyA

    riluM prIitH. vnM6+16

    4

  • mmmmAAAAyyyyiiii 4:8-5:12 9228anrM pizAcH Eyvien o vli

    y yrm mlyiEl ekAuEpAyi.pizAcH Eyvien ElAkiel qlArAjYL@M kANic@. aviwLiel mhAy kArYL@M kANic@.

    9pizAcH pR

    u, nI qe nmsHkricH rADicAQ ketlAM nin {A trAM.

    10Ey pizAciEnAw pRu, sAA

    En qe vi@EpAk, tiev}ukLieney}utiyiuH,kAvAy eedve ni rA

    Dik. aven mAM Esvik.vnM 6+13

    11pizAcH Eyvien vi@EpAyi. a

    EA tAM dtA vH Eyvienpricric@.

    EEEEyyyy ggggllllIIIIllllyyyyiiii tttteeeeRRRRvvvvnnnnMMMM rrrrMMMMBBBBiiii

    (meA. 1+14-15; lUeA. 4+14-15)12EyAhA twvilAe@ q Ey

    Ek@. atinA Ey glIlyiElmwi.

    13av nseRi tiyil.

    glIlwAkinw kPMq ngriEl EpAy Ey aviewtAmsic@. esbUlUeRyM nPHtAliyewyM EdzmANH kPM.

    14eyzA

    vAck pR niREvAnAyiav ecyHttH. eyzAvAckpRu,

    15smiEl v}iyi EyAA

    ndiyew mRukryi esbUlUeRyMnPHtAliyewyM EdzM, jAtikL@ew glIl EdzM

    16Q L@k ilAyi (pAp

    i). pE av o mhtHkAzM ku+ zvRuEpAel Q EdzH vsi L@kL@ewEm kAzMdic@. eyzAvH 9+1-2

    17aEA mt Ey sMgiA

    wi. avnienyANH sMgictH,mAnsArewvi, qeA sVrAjYieR vrvAyi.

    EEEEyyyy cccciiiillll zzzziiiixxxxYYYYAAAAeeeerrrr ttttiiiirrrreeeewwww(meA. 1+16-20; lUeA. 5+1-11)

    18Ey glIl kwIrwi nw

    kyAyi. ziEmA (peAsH) ae*yAsH qI sEhAdrAer av ku.mIpiwArAy av kwli vlvIkyAyi.

    19EypRu, v,

    qe agmi. {A nieL vYtYsHtrAy mIpiwArAAM. nieL{A L@kLA mI piwivrAAM.

    20ziEmAM ae*yAsuM w vl

    k EpicH aven piw.21Ey glIlwIrwiy t

    eR nw@ w. esebdiyew mLAy yAEAbienyM EyAhAenyMav ku. av pitAvAy esebdiEyA ewAM vilAyi. av mIpiwiA vl okyAyi. avav ErAw tEAewAM vrA klic@.

    22ati nA sEhAdrA w

    tL@ew pitAvienyM veyMEpicH Ey vien piw.

    EEEEyyyy ppppWWWWiiiiiiiikkkkyyyyMMMM EEEErrrrAAAAggggzzzzAAAAiiiivvvvkkkkyyyyMMMM eeeecccc@@@@

    (lUeA. 6+17-19)23Ey glIlyieluM sric@.

    av eydikLi pWiikyMsVrAjYieR suviEzxM sMgikyM L@kL@ew qlA vYADik~M ErAgL@M suKewkyM ecyHt.

    24Ey

    vieniy vAk suRiyyieluM pr. ~k ErAgikLAyvereylAM aveRyw ekAuv. ErAgik plviDilu ErAgL@M, EvdnymvrAyi. cil vliy EvdnyAyi. ciler pizAcH bADici, cilH apsHmArM bADici, cil [email protected] qlAveryM suKewi.

    25aEn

    kMEp Eyvien piw. av glIlyiniM edeAli (p ngrEdzM)yiniM eyzElM, eydY, EyAAner qI wLi nivrAyi.

    EEEEyyyy jjjjnnnneeeeLLLL ppppWWWWiiiiiiii(lUeA. 6+20-23)

    aview vlieyA jne Eyku. atinAlv mlmkLiEl ky

    Ri . aveR zixYA aveRsmIpEv.

    2Ey jneL pWii

    c@. av pRu,3IyAvzY t eR Ev

    NemRiyv BAgYvAA eedvrAjYM avtANH.

    4EA d+Kiv BAgYvAA eed

    vM aver sxHwrAM.5vinItrAyv BAgYvAA av

    vAgHd mi lBiM.*6qlAimpri nIti kAMiv

    BAgYvAA, eedvM aver pU sMt]pHtrAM.

    7muvErAw kN kAuv BAgY

    vAA, av kN lBiM.8mn+iyv BAgYvAA, av

    eedvsiDiyielM.9smADAnM Av BAgYvAA,

    eedvM aver teR puAer viLiM.

    10n ecyHtiH pIFyBviv

    BAgYvAA, sVrAjYM avtANH.11L@k nieL dxikyM pIFi

    ikyM ec@M. qe niLgmi qtinA av nietierqlA tiyM kLvAyi pRykyM [email protected] L@k aen ec@EA ni BAgYvAA.

    12ni ni

    kyM ahAdikyM ec@k. o vliytiPlM sVi nieL kAiri. ni mu vAckErAwM

    vvvviiiinnnnIIIIttttrrrrAAAAyyyyvvvv ............ llllBBBBiiiiMMMM rNi sI.37+11

    L@k en ecyHtiuH.

    5

  • 923 mmmmAAAAyyyyiiii 5:13-36

    nnnniiii @@@@MMMM kkkkAAAAzzzzvvvvuuuummmmAAAA(meA. 9+50; lUeA. 14+34-35)

    13ni miyew A. qA

    i atieR sVAd nxHweA oiM atieR lvNtVM tiric@ nkAnAvil. atieR lvNtVM nxHwmAyA @ pie oiM ekAtAtAM.a vliecRiyewkyM cvii nwewkyM ec@M.

    14ni ElAkieR kAzmANH. m

    lmkLi niie ngrM mRc@ evAnAvil.

    15M viLH pAinwiyi

    evARil. av viLH Emzyi evM.aEA vIiel qlAvmAyi akAzM ecAriyM.

    16aEpAel ni

    muv kAzmAkNM. ni ec@ nl kArY muv mAt]kyAMviDM vik. sVnAy niL@ew pitAvien L@k sHtiM viDMjIvik.

    EEEEyyyyvvvvuuuuMMMM pppp}}}}yyyy nnnniiiiyyyymmmmvvvvuuuuMMMM17EmAezyew nYAymANeEyA

    vAckAew pEdzeLEyA nziiAnANH {A vetH ni kttH. avew pEdzeL nziiAnlvtH. avew pEdzeL sAkmAAnA {A vtH.

    18{A niELA

    w stYmAyi pRye. miyM sVvuMkwEpAM ver nYAymANielAmAvuM vril. qlAM sMBvic@ k}iyvErM ati vipui vYtYAsMEpAluM sMBviil.

    19aDAnem EtA

    i klnwi asriNM. eriluM niymiel vuM aDAnmAyklney nirsikEyA atsrietH muver pEdzikEyA ecyHtA av sVrAjYi vuMniArnAyi ktewM. qA nYAymANM asrikyM atsriA muver pEdzikyM ec@v sVrAjYH vliyvnAyi ktewM.

    20{A niELAw pRy, zA

    sHimAerAL@M prIzAerAL@M emce DAxHWAnM niAvNM.aeli ni sVrAjYEEvznM kiil.

    EEEEAAAADDDDeeeeiiii EEEEyyyy21eryM ekAltH.* ekAlyALiey

    niymAs]tmAyi EnriwNM q puvErAw kliciutH niRiyAmElA.

    22qA {A niELAw pRy.

    muvErAwH EADmtH. qlAvM niL@ew sEhAdrArANH. muvErAw EkApivenyM niymM piwiwM. nimeAven niicAluM nieL eydsmiti viDiM. meAven ni vifHFi qviLicA ni nrkIyi ptiM.

    23nI eedvi kA}Hcv

    sH nEA nieR shjIvikeL

    eeeerrrryyyyMMMM eeeekkkkAAAAllllttttHHHH rNi puR.20+13, v.5+17.

    oAk. ni kA}HcvsH yAgpIW

    i vyHEA niL@ew sEhAdrniELAw piNmeH oAicA24kA}HcvsH yAgpIWievciH EpA

    k. EpAyi ayAL@mAyi w rmYtyilAk. qiH tiric@ vH kA}Hcyik.

    25niL@ew zu nieL EkAwti kyu

    EA avmAyi cAilAkuk.EkAwtiyiEl EpAM mEte aen ec@k, aTvA ayA nieL nYAyADipen liEcAM. nYAyADip nieL twvilAEtiElAyi Bwen liEcAM.

    26ni m}uvM ekA

    wtIAet ni EmAcnM kiielM {A niELAw pRy.

    eeeeeeeellllMMMMggggiiiikkkkppppAAAAppppeeeeiiii EEEEyyyy27vYBicritH* q kln aver

    aRiyictH niEkiuH.28pE {A

    niELAw pRy+ eelMgikmAy pApMecNem zEyAew eriluM oOIey EnAiyAe ayA OIymAyi Xdyi pApM ecyHtk}iu.

    29niL@ew vlkH o pApM

    ecA kArNmAyA a pRiecRiyk. zrIrM m}uv nrki EpAtiluM EBdM orvyvM nxHwewtANH.

    30ni

    L@ew vleek pApM ecA kArNmAyA a eviLyk. m}uv zrIrvuM nrki EpAtiluM EBdM orvyvM nxHwewtANH.

    vvvviiiivvvvAAAAhhhhEEEEmmmmAAAAccccnnnneeeeiiii(mA. 19+9; meA. 10+11-12; lUeA.16+18)

    31BArYey Epiv avH

    vivAhEmAcnpM ekAwNM* qHavErAw pRiuH.

    32qA {A

    niELAw pRyu, BArYey Epiv aveLeAH vYBicArM ecikyANH. av vYBicAriNiyAeNimAEm aveL EpiAvU. EpieveL vivAhM k}ivM vYBicAriyANH.

    vvvvAAAAggggHHHHddddAAAAnnnneeeeLLLLiiii33ni orA vAgHdAnM nki

    yA aetAriluM lMGitH. kAviEnAw vAgHdAnM pAlik* qMpUvikErAw pRiutAyi niEkiuH.

    34qA {A pRy ori

    luM stYM ectH. sVieREprivAnktH. qeA sVM eedvieR siMhAsnmANH.

    35miyew Epri

    luM vAgHdAnM nwtH. qeA mieedvieRtANH. eyzElmieR EpriluM vAgHdAnM nwtH. qeA atHeedvieR ngrmANH.

    36sVM ziri

    eR EpriluM zpTM ectH. niL@ew

    vvvvYYYYBBBBiiiiccccrrrriiiittttHHHH ............ EEEEkkkkiiiiuuuuHHHH rNi puR. 20+14,v 5+18.

    BBBBAAAArrrrYYYYeeeeyyyy ............ eeeekkkkAAAAwwwwNNNNMMMM rNi v. 24+1

    nnnniiii ............ ppppAAAAlllliiiikkkk rNi ElvY. 19+12,sMKY 30+2, v.23+21.

    o mwiyi} kRuivAEnA, evL@i

  • mmmmAAAAyyyyiiii 5:37-6:18 924

    vAEnA niAvil. 37aEt qH ec

    Avu kArYei mAM pRyk. atlAv al qM. tilumDimetlAM tiyini vtANH.

    qqqqttttiiii nnnniiiilllliiiieeeennnnRRRRiiiiccccH HHH(lUeA. 6+29-30)

    38kinH kH, pli plH,* q

    avErAwM pRiuH. 39qA {A

    niELAw pRy. dxHwEnAw ecRunitH. eriluM niL@ew vleeckiH awicA tiriu niL@ewwe eckiwH av kAieAwk.40nietier EkAwtiyi EpAyi

    niL@ew AyM EnwA mivenniL@ew EmAyvuM qwA avdik.

    41o o nA}ik nwA

    nieL nibitnAiyA avEnAewAM ru nA}ik nwk.

    42niELAw

    EcAdiv ekAwk. niLinieeiluM vAyHp vAA vv a nirsiyHtH.

    qqqqllllAAAAvvvveeeerrrryyyyMMMM ssssHHHHEEEEnnnnhhhhiiiikkkk(lUeA. 6+27-28, 32-36)

    43nieR ayAren sHEnhik*

    qM zuvien evRuk qM pRtH ni EkiuElA.

    44qA

    {A pRy, niL@ew zueL sHEnhik. nieL EAhivAyiAik.

    45niLen ecyHtA

    ni sVnAy niL@ew pitAvieR yTA sAnLAyiriM. niL@ew pitAvH dxHwM zixHwM EvisUrYen dii. nlvM dxicvMEvi av m}epi.

    46ni

    eL sHEnhiver mAM ni sHEnhicA tiPlM kiukyil. AEpAluM aen ec@M.

    47niL@ew sHEn

    hiter mAEm ni zMsi qei ni muverA ouM emcml. eedvciyilAv EpAluM aen ec@H.

    48atinA ni sV

    nAy niL@ew pitAvienEAelpripUrAyiriNM.

    yyyyTTTTAAAA ddddAAAAnnnnMMMMsUicirik! nl ec@EAa mxYew mi evcAkAti

    rik. eriluM kANAEvi ectH. aen ecyHtA sVnAypitAvH niH t tiPlM nkil.

    2ni pAv dAnM ec@

    EA a viLic@pRytH. kpwBiAerEAelyAktH. av dAnM ec@EA L@k aRiyA kAhLM m}M.av eydikLiluM v}iyiluMevcH ecAnA tAlrYM. muv teL bmAniAnv #hi.{A pRy+ av aEAE} sAnit

    kkkkiiiinnnnHHHH ............ ppppllllH HHH puR. 24+21, ElvY. 24+20, v.19+21.

    nnnniiiieeeeRRRR aaaayyyyAAAArrrreeeennnn ssssHHHHEEEEnnnnhhhhiiiikkkk rNiElvY 19+18.

    rAyiri. 3atinA ni pAv

    6

    dAnM ec@ rhsYmAyiAk.ni ec@tH muv aRiytH.4a rhsYmAyi EvNM. ni rhsYmAyi ec@tH niL@ew pitAvikANAM. av nitinH tiPlMnkyM ec@M.

    AAAAnnnneeeeyyyyiiii(lUeA. 11+2-4)

    5kpwBerEAel AitH. ey

    dikLi niH L@k kAekci AiAnANvixHwM. {A niELAw stYmAyi pRyAM. avtiPlM lBic@k}iu.

    6ni A

    iEA mRiyi kyRi ktkawciH ad]zYnAy niL@ew pitAviEnAw Aik. rhsYmAyi ec@M niL@ew pitAvinH kANAM. avni tiPlM nM.

    7ni AiEA eedve

    aRiyAverEAelyAktH. amilA kArY viLic@pRykyANvecARH. aen AitH. taEnkM kArY pRytinA eedvMteL viemANv ktH.8averEAelyAktH. ni EveteH niLAvzYewti mute niL@ew pitAvinRiyAM.

    9ati

    nA AiEA en AiNM+sVnAy {~ew pitAEv,

    ayew nAmM primAyiriENEm.10ayew rAjYM vErNEm, ayew

    xHwM sVielEAel miyiluMAEkNEm.

    11 Ev hArM te {

    nEkNEm. 12{ {ELAw etu

    ecyHtvErAw miEAel {L@ewpAp epARuENEm.

    13{eL priEzADnk viEDyrA

    Et; dxHwnini {eL riENEm; ElABn {eL vzMvdrAEt.

    14muv niELAw ecyHt

    etuk ni micA sVnAy niL@ew pitAvH niL@ew etukL@MmiM.

    15qA niELAwH etu ecyHt

    vErAw ni micieli sVnAy niL@ew pitAvH niL@ew etukL@M epARuil.

    ppppvvvvAAAAsssseeeeiiii16pvsiEA vAwiy mKM kANi

    tH. kpwBrANH aen [email protected] pvsikyAeN muverEbADYewA av mKM vik]tmAM. {A niELAw stYmAyi pRy,av tL@ew tiPlM lBic@ k}iu.

    17atinA ni pvsi

    EA srAyirik. mKM k}uk.18aEA ni pvsikyAeNH

    M aRiykyil. qA azYnAyniL@ew pitAvH mAM ni rhsYmAyi ec@tien aRiykyM ttiPlM trikyM ec@M.

  • 925 mmmmAAAAyyyyiiii 6:19-7:13

    eeeeeeeeddddvvvvmmmmAAAANNNNHHHH DDDDnnnneeeeAAAA DDDDAAAAnnnnMMMM(lUeA. 12+33-34; 11+34-36; 16+13)

    19Q miyi niAyi o niDiyM

    sAditH. kIwL@M, uM aveynziiM. kA niL@ew BvnM EBdicH ni etlAM ekAuEpAM.

    20a

    tinA niL@ew niEp sVilAke. kIwL@M uM a nziiil. kAH akkwH a ekAuEpAkAmAvil.

    21niL@ew niEpM

    qviewyAENA, niL@ew XdyM aviewyAyiriM.

    22kH zrIrieR viLA

    NH. niL@ew kH nleti niL@ewzrIrM m}uv kAzM niRiriM.

    23m

    RicH cI kkLA niL@EwetizrIrM m}uv u(pApM) vYApictAM. niiel kAzM te AeNi H sAmAytAyiriM.

    24oEr smyM rH yjmAnAer Esvi

    A mAvil. av o yjmAnenevRuH rAmen EsviM. aeliorAeL agmikyM meyAeL EpikyM ec@M. atinA oErsmyM pNeyM, eedveyM EsviA niAvil.

    eeeeeeeeddddvvvvrrrrAAAAjjjjYYYYMMMM ddddYYYYMMMM(lUeA. 12+22-34)

    25atinA {A niELAw pRy,

    jIviEtinAyi q tiNemM,wiNemM oAH vYAleEw.zrIri aNiEy vOeRiEcAM d+KiE. hArEA DAnM jIvitmAN.H zrIrM vOeLADAnmANH.

    26Q pikeL EnA. av

    vityHil, ekA@il, pAyLi hArM niRc@evmil. qAsVnAy niL@ew pitAvH avyH hArM n. niRiyiElpikELA vilevrA nieLH.

    27vYAleekAH jIviti

    orlsmyemiluM ieywA niAvil.

    28qinA ni vOeLecA

    li tHNHWewtH? vyliel pUeLEnA. av vLeteney EnAk. av aVAniil. vOL@Ail.

    29qA pULielAi

    enEAel aNieAA mhtVEmeRyAyi zElAEmA EpAluM k}iiil.

    30eedvM vyliel pul@keL

    en aNiyiecA. pul@kLAke vLkyM nAeL tIyielRiyewkyM ec@M. atinA eedvMtIcyAyM nieL aNiyiecAemRiyk, alM vizVAsemilumiEl!31vYAlewtH. {Aen tiM? {A

    en wiM? {Aen DriM? qeAM pRykEyA av kAMikEyA ectH.

    32eedve aRiyAv

    rANH vyHAyi d+KiyHk. vYAlewtH, qeA sVnAy niL@ew pitAvinRiyAM nieeAe EvNemH.

    33ni dYM EtEwtH

    eedvrAjYvuM eedvnItiymANH. qAni EvetlAM lBiM.

    34ati

    nA nAeLeyi tHNHWewAtirik. oAErA divsiM mtiyAy atiERtAy ELzL@AvuM. nAELH atieR vYTkL@AvuM.

    mmmmuuuuvvvveeeerrrr vvvviiiiDDDDiiiittttiiiieeeennnniiii(lUeA. 6+37-38, 41-42)

    ni muver viDiAtiAeedvM nieLyM viDiil.

    2ni

    muver viDicA aEt EpAelteeedvM nieLyM viDiM. ni muv n mAH niM lBiM.3niL@ew ki kiw EkA kANAet niL@ew sEhAdreR kiel krwHkAetH?

    4{A nieRkiel kr

    wH qwe? qH ayAELAw EcAdietekAH? dYM sVyM EnAk.

    5ni

    L@ew sVM kiel EkA qwkLyk. aEA nin sEhAdreRkiniH krwH qwkLvA vYmAyi kANAnAvuM.

    6vimAyv nAyHeRiu ekAw

    tH. av tiriu nieL mic@ uukLAM. niL@ew mk pikeRiu ekAwtH. av acviiemtiM.

    vvvvzzzzYYYYmmmm nnnniiiirrrrrrrrMMMM EEEEccccAAAAddddiiiikkkk(lUeA. 11+9-13)

    7nirrM EcAdik, eedvM ni

    tM. nirrM aEnVxik, ni keM. nirrM muk, vAti niAyiRewM.

    8aet nirrM EcAdiv

    nH kiuM. ov wcyAyi aEnVxicA av keM. wcyAyi muv vAti RewM.

    9niLilAeiluemAe puA

    ElA. niL@ew mk aM EcAdicAni av kl@ ekAwEmA? l!10aTvA av o mI EcAdicA ni

    Lv pAien ekAwEmA? l! 11ni

    eedveEAelyl; dxHwrANH. qiluM ni EpAlumRiyAM sVM u nlEt ekAwAvU qH. aEA sVnAy niL@ew pitAvHtEAw EcAdivH nl dAneLte ekAwemtinH sMzyM Ev.

    vvvvuuuuMMMM DDDDAAAAnnnn nnnniiiiyyyymmmmMMMM12muv niELAwH qen epmA

    RNemH ni kEvA aEpAel avErAwM epmARuk. EmAezyewnYAymANieRyM vAckew pEdzL@ewyM amANitH.

    ssssVVVViiiiEEEEllll vvvv}}}}iiiiyyyyMMMMnnnnrrrrkkkkiiiiEEEEllll vvvv}}}}iiiiyyyyMMMM

    (lUeA. 13+24)13wiy vAtililUew Evzik,

    kArNM a sViEl vAtilANH. nrkiEl vAti vItiEyRiytANH. aDikM EpM v}iEpA.

    7

  • mmmmAAAAyyyyiiii 7:14-8:16 92614qA jIvniEl v}i wiy

    tANH. a vLer dmvumANH. cilmAEm a keZ.

    mmmmuuuuvvvveeeewwww eeeeccccyyyyHHHHttttiiiikkkk iiiikkkk(lUeA. 6+43-44; 13+25-27)

    15kvAckAer sUik.

    av wieR Evxi nieL smIpiM. qAlv yTAi ecAyHeLEAel apkwkArikLANH.

    16av

    ew vikekAH niLver mnilAM. cIyAL@keLAril@M necil, mwi miri AkAEpAel. e{riiliniH ai}mAkARil.

    17aEpAel, nl v]

    nlPlM tM. cIv] cIPlvuM.

    18o nl v]M dxic PlmuAil.

    dxic v]M nl PlvumAil. 19nl

    PlmAA v]eLlAM evi tIyielRiyewM.

    20avA PleL

    eAH ni Q kvAcker mnilAM.

    21{Anvew kvAeN pRy

    verlAM sVrAjYi Evziyil.sVnAy qeR pitAvieR xHwmsric@ ec@v mAEm sVrAjYi Evzi.

    22avsAn divsM

    plM qEAw pRyM, kAEv, { ninAyi sMgiciEl? ninAyiteL o}iikyM nirvDi vIrYvik vikyM ecyHtiEl?23aEA {A avErAw vYmAyi pR

    yM, qeR smIpniH kwEpA.ni aDM vivrANH.{A nieL oriluM aRiiil.

    vvvviiiiEEEEvvvvkkkkzzzzAAAAlllliiiiyyyyMMMM vvvviiiiffffHHHHFFFFiiiiyyyyMMMM(lUeA. 6+47-49)

    24{A Q pRyetlAM Ekk

    yM asrikyM ec@v buimAenEAelyANH. av pARyi teRvIw pNi.

    25m}yM eveAvumA

    yi. vIwiEm kAwic@. pE vIwHvINil, qeA a pAREm pNitiri.

    26qA {A pRy Ek

    iuM asriAv vifHFieyEAelyANH. av mNli vIwpNi.27m}yM eveAvumAyEA kA

    wicH aveR vIwH vliy zbHdEAewnil vI.

    28Ey etlAM pRu k}iEA

    jn aveR pEdzi atHButeu.

    29Ey pWiictH avew zAOi

    mAerEAelyl. Ey pWiictH aDikArmvenEAelyAyi.

    EEEEyyyy EEEErrrrAAAAggggiiiieeeeyyyy ssssuuuuKKKKeeeewwww(meA. 1+40-45; lUeA. 5+12-16)

    Ey mlyiRiv. aEnkMEp aven piw.

    2xHWErAgiyAy o

    rALEA aven smIpic@. ayA Eyvi mi nmsHkriciu pRu.kAEv, nI #hievi qe suKewA zi ninH.

    8

    3Ey ayAeL sHpzic@. av pR

    u, qni nie suKewNM,suKew? w te ayAL@ew xHWErAgM mARi.

    4qiH Ey ayAELAw

    pRu. sMBvicetAM ErAwM pRytH. qA nI EpAyi nie puErAhit kANik. EmAez kliciri v}ipAwk k}ik. atH jni o etLivAyiriM.

    zzzzttttAAAADDDDiiiippppeeeeRRRR EEEEssssvvvvkkkkeeeennnnssssuuuuKKKKeeeewwww

    (lUeA. 7+1-10; EyAh. 4+43-54)5Ey kPmiEl EpAyi. av

    ngriEl EvzicEA o ztADip aven smIpicH shAymBYic@.

    6ayA pRu, kAEv, qeR

    B]tY vIi ErAgzyilANH. pvAtMpiwic avnH kw EvdnyH.

    7Ey ayAELAw pRu, {A

    EpAyi aven suKewAM.8ayA mRupwi pRu, kAEv

    qeR Bvni aey sVIkriA{A EyAgYnl. qeR B]tY suKmAMqH aH klikEy EvU.

    9{A

    aDikArikLAy meArAH kI}HevnANH. qni kI}iluM BwAH. avrielArAELAwH {A EpA q pRAlvEpAM EveRAvEnAwH v q pRAlv vM. meAvEnAwH qeiluM ecA pRAlv ec@M. wAetqeR B]tYM qe asri. en ec qH {A qeR B]tYEnAwpRA av pREpAel [email protected] en aDikArziyeeniRiyAM.

    10EkH Ey atHButeu. av

    tEAewAmAyivErAw pRu.{A niELAw stYmAyi pRye, QmxYnANH {A yiAEyli EpAluMver kiu vuM vliy vizVAsi.

    11plM ki}niM pwiARu ni

    M vM. av sVrAjYi aAhAmiEnAwM yisHhAiEnAwM yAEAbiEnAwemAmiH BiM.

    12qA rAjY

    ieR wmAvkAzM niipHtmAyiriEv puRe iElH qRiyewM. aview av EvdnekAH krykyM pl@ e{rikyM ec@M.

    13anrM

    Ey ztADipEnAw pRu, vIiElEpA. nI vizVsiEAel nieRB]tY suKewM. aEtsmyH B]tYsuKeu k}iu.

    aaaaEEEEnnnnkkkkMMMM EEEEppppeeeerrrr ssssuuuuKKKKeeeewwww(meA. 1+29-34; lUeA. 4+38-41)

    14Ey pEAsieR vIiEl EpAyi.

    pEAsieR aAyiy kw pnipiwic@ kiwkyAyi.

    15Ey avL@

    ew eek sHpzicEA avL@ew pnimARi. aEA av q}uEH avenUxic@.

    16a eevErM jn opAw

    Eper aveR smIpM ekAuv. av

  • 927 mmmmAAAAyyyyiiii 8:17-9:12

    erlAM tM bADicvrAyi. EyvieR vcnLilUew t aver viuEpAyi. ErAgM bADic@ v qlAveryMav suKewi.

    17eyzAvAck

    eR Q vAk niREvAnANvniecyHttH.av new ErAgeL vhic@. n

    ew EvdnkeL av mki.eyzAvH 53+4

    EEEEyyyyvvvviiiieeeennnn aaaaggggmmmmiiii(lUeA. 9+57-62)

    18qlAvM tni uM wiyiri

    tAyi Ey ku. atinA Ey teRayAyikELAwH mRukryiElH EpAkAjH{Apic@.

    19aEA o zAOi Ey

    vien smIpic@ pRu, ErA aHqviewEAyAluM {A aey agmiM.

    20Ey ayAELAw pRu, Ru

    A pAA mALL@H. pikwH. qA mxYpunH tl cAyHA oriwvumil.

    21EyvieR zixYArielAv pR

    u, kAEv {A EpAyi dYM qeR aeR zvM mRvu ece qiHaey piwrAM.

    22qA Ey avEnAw pRu, q

    e agmik. mricv tL@ew mricver sMsHkrie.

    EEEEyyyy eeeekkkkAAAAwwwwAAAAiiiieeeennnn ttttwwwwyyyy(meA. 4+35-41; lUeA. 8+22-25)

    23o viyi kyRiy Eyvien zi

    xYA [email protected] tIrM vi

    EA o ekAwAH uvIzi. tirmAlk viey mwi. pE Ey RukyAyi.

    25zixYA Eyvien Ni.

    av pRu, kAEv, {eL ri, { mu.

    26Ey mRupwi pR

    u, qinA ni EpwitH?ni vizVAsM RvANH. anrMEy q}uEuniH kAiEnAwM tirmAlkELAwM awA klic@. kAu [email protected] vLer zAmAyi mARi.

    27av atHButeu pRu, qeA

    mxYnANiEhM? kAuM kwluM Ehe asri!

    EEEEyyyy tttteeeeLLLL oooo}}}}iiii(meA. 5+1-20; lUeA. 8+26-39)

    28Ey twAkieR mRukryi gdEr

    new nAieli. aview ruEp Eyvien smIpic@. aver t bADici. av zvlRkiwyilANHvsicitH. av vLer apkwkArikL@mAyi. atinA klRyewawwi M v}i EpAkA k}iiil.

    29av Eyvien smIpi

    c@ nilviLic@, eedvpuA, nin {eLeAeA EvtH? {eL kAlmAMmE EBdYM ecAnAENA nI viritH?

    30avew alM akelyAyi

    o vliy piM EmyAyi.31t EyviEnAw yAcic@, nI

    {eL vri nieA}iicA QpiiiElH ayENEm.

    32Ey avErAw pRu, EpA. t

    Q mxYer viH piiEvzic@. piM mlmnukLi niHcAwi twAkiel evi mic.

    33pie EmyHciv ByH

    oAwiEAyi. av ngriecH t bADic L@kH sMBvictH qlAM pRu.

    34ngrvAsikLAek Ey

    vien kANAeni. aven kEAav avEnAwH #AmM viuEpAkAaEpic@.

    ttttLLLLvvvvAAAAttttEEEErrrrAAAAggggiiiieeeeyyyy EEEEyyyy ssssuuuuKKKKeeeewwww(meA. 2+1-12; lUeA. 5+17-26)

    Ey viyi kyRi mRukryiluteR sVM ngriEl EpAyi.

    2tLvAtM bADic orAeL cil aveRmi ekAuv. ayA o kiwyi kiwkyAyi. avew RcvizVAse Ey mnilAi. avErAgiEyAw pRu, yvAEv, sEAxvAnAyirik. nieR pAp epARueu.

    3zAOimAri cil Eku. av

    prsHprM pRu, yA eedveEAel sMsAri. eedvEdAxmEl tH.

    4avew iliriH EyvinRiyAM.

    atinAlv pRu, qinANH niLien dxickArYLAElAcitH?5nieR pAp epARueiriq pRyEtA, q}uEH nw qpRyEtA qL@M?

    6mxYpunH mi

    yi pAp epARuA aDikArmeH {A ni etLiyic@ trAM.qiH Ey ErAgiEyAwH pRu, q}uEH nieR kiwymAyi vIiEl EpA.

    7ayA q}uEH vIiEl EpAyi.

    8 kvri ByM niRu. eny mxYH kArm zi nkiytinH av eedve sHtic@.

    EEEEyyyy mmmmAAAAyyyyiiiieeeeyyyy ttttiiiirrrreeeewwww(meA. 2+13-17; lUeA. 5+27-32)

    9Ey aviwM viu EpAkyAyi

    EA mAyi qEp eL ku.mAyi Aew kArYAlyilirikyAyi. Ey avEnAw pRu,qe agmi. aEA mAyiq}uEH Eyvien piw.

    10Ey

    mAyiyew vIi BNM k}ikyAyi. aEnkM AM mu dxicAM EyviEnAwM zixYAErAwemAmiH BNM k}ic@.

    11Ey av

    ErAewAiH hArM k}itH tAM prIzA ku. av EyvieRzixYAErAw EcAdic@, qA niL@ew Q irivukAewyM mupApikL@ewyM ewyiAhArM k}itH?

    12prIzA pRytH EyEku. av

    prIzAErAw pRu, ErAgYmvH eevdYen vzYmil. ErAgikANH

    9

  • mmmmAAAAyyyyiiii 9:13-10:1 928

    eevdYen vzYmtH. 13{A niELA

    w cil kArY pRyAM. atieR aM EpAyi pWi. qni yAgM k}iE. {A mxYew wyi dy kAMi* nlver NiAnl {A vtH, pApikeL NiAnANH {A vtH.

    EEEEyyyy mmmmuuuu eeeeyyyyddddeeeerrrrEEEEAAAAeeeellllyyyyllll(meA. 2+18-22; lUeA. 5+33-39)

    14aEA EyAhAeR zixYA Ey

    vinwei. av EyviEnAwEcAdic@, {L@M prIzAM plEA}uMpvsiARuH. pE nieR zixYAqApvsiAtH?

    15Ey mRupwipRu, vivAhEvL

    yi mNvAL ewyEA aveRukA d+KiARil. pE mNvALavew mYi ni kew smyM vM. aEA suX d+KiM. smyM av pvsiM.

    16orA

    p}yvOiel dVArmwyHA putiyvOiniM o kxNM kIRieywARil. aTvA ayALen ecyHtAiEc NikIRukyM dVArM vlutAvukyM ec@M.

    17aEpAel putiy

    vIH M p}y vIusikLio}ic@evARil. qekAeAsiepAi vIu puREeA}ukyM vIusi kIRiEAkkyM ec@M. qA putiy vIH putiy sikLielA}iARuH. aEA vIuMsiyM nAyiriM.

    mmmmrrrriiiicccc eeeeppppiiiieeeeyyyy jjjjIIIIvvvviiiiiiii,,,,EEEErrrrAAAAggggiiiiNNNNiiiieeeeyyyy ssssuuuuKKKKeeeewwww(meA. 5+21-43; lUeA. 8+40-56)

    18Ey etlAM pRuekAiriEv

    eydiyiel o BrNAr avensmIpic@. av Eyvi mi nmiciH avEnAw pRu, qeR mkalMmH mric@. pE au vH avL@ew Em eekevcA av vIuMjIviM.

    19Ey q}uEH ayAL@ew ewEAyi.

    aveR zixYAM aven piw.20pu vxmAyi rAvm o

    OIyAyi. av EyvieRpiAeleyi aveR vsHieRkI}HBAgM sHpzic@.

    21avRiyAmAyi

    , qniveR vsHi etAwAnAyA qeR ErAgM suKewM.

    22Ey tiriH aveL EnAi. av

    pRu, alEyA iye OIEy nieR vizVAsM nie suKewiyiri. sEAxik. w OI q}uEu ni. aEA av suKeu.

    23Ey BrNArEnAewAH ayAL@ew

    vIieli. aview zvsMsHkArAHpAwver ku. cil i mrictikryAyi.

    24Ey pRu, mARi

    ni, Q epi mriciil. av

    qqqqnnnniiii............ddddyyyy kkkkAAAAMMMMiiii rNi EhAEz. 6+6.

    Ruk mAmANH. qA L@k Ey

    vien prihsic@. 25L@keL puRi

    Riy EzxM Ey iyew mRiyikyRi. av epiyew krM #[email protected] av q}uEkyM ecyHt.

    26Q vA EdzmAek vYApi

    c@.

    wwwwtttt EEEEppppeeeerrrr ssssuuuuKKKKeeeewwww27Ey aviwM viuEpAkEv ru a

    A avenagmic@. av Re pRu, dAvIdpuA, {ELAw kNkAENEm,

    28Ey akE kyRiyEA

    aM ewyRi. Ey avErAw EcAdic@, ni kA}Hc tiric@trA qni k}iyemH ni vizVsiEvA?av mRupwi pRu, aEt kAEv,

    { vizVsi.29aEA Ey avew kkLi

    etA@ekAu pRu, ni kA}HctrA qni k}iyem ni vizVsi. aen sMBvie.

    30aEA avew kA}Hc zi vIu

    kii. Ey av zmAy mRiyi@nki. av pRu, tAErAwM pRytH.

    31pE av puREpAyi Eyvi

    eniy Q vA EdzmAekpri.

    32 ruEp EpAkAenAuEA

    cil meArAeL EyvieR aw ekAuvi. tM bADicitinAayA miAnAmAyiil.

    33Ey

    ayALiniM te Riviu. aEA ayA sMsAriAnAyi. L@k aMviu ekAu pRu, eny sMBveLAM { yiAEyli oriluM kiil.

    34qA prIz pRu, tL@ew

    EntAvu ekAw zi ekAANvniec@tH.

    jjjjnnnnEEEELLLLAAAAwwwwHHHH aaaakkkk EEEEttttAAAA35Ey qlA ngrLilUewyM, #Am

    LilUewyM, eedvrAjYeiy suviEzxM criikyM ecyHt. qlAviDilu avztkL@M ErAgL@M av EBdmAkyM ecyHt.

    36EyvinH jne kEA av

    ErAwH akEtAi. kArNM, av vYAlrAyM nihAyrAyM kANeu. wynilA ipeEAel anATrAyi av.

    37Ey zixYAErAw pRu,viLvH

    DArALM H. qA viLevwvrAke RvuM.

    38viLvH eedvinvkAz

    etANH. wt pNiAer aycH viLevwi shAyiA avEnAw Aik.

    EEEEyyyy aaaaeeeeAAAAssssHHHHttttllllAAAAeeeerrrrssssMMMMggggiiiiAAAA vvvviiiiwwww

    (meA. 3+13-19; 6+7-13; lUeA. 6+12-16; 9+1-6)

    Ey teR p*u zixYAeryMviLic@ i. aAA Em10

  • 929 mmmmAAAAyyyyiiii 10:2-32

    luM, aver o}iEcAwiiAm ziav av nki. qlAviD ErAgL@M EBdmAA av av zinki.

    2p*u aeAsHtlA vrA

    yi. ziEmAen pEAsH, aveRsEhAdr ae*yAsH, esebdiyewpu yAEAbH, aveR sEhAdrEyAhA

    3PilieAsH, beAelA

    mAyi, EtAmAsH, irivukArnAy mAyi, aPAyew pu yAEAbH,tAyi;

    4qrivukArnAy ziEmA, Ey

    vien oieAw ydA QsHkErYAA.5Ey Q pH aeAsHtlAM

    cil rvuk nki. qiH aversVrAjYieR suviEzxM criiA ayc@. Ey pRu, jAtikeLsmIpitH. zmrYAA tAmsi #AmLiluM EpAktH.

    6qA yiAEy

    kAew nxHwe wkL@ew awecl@vi.

    7ecl@EA ni Q

    sEzM avAyi sMgik, sVrAjYM vrARAyi.

    8ErAgikeL sQKYew

    k, mricver jIviik. xHWErAgikeL suKewk. mxYriniM teL o}iik. {A nitik}ivuk sQjnYmAyi t. atinAni L@keL sQjnYmAyi shAyik.

    9sVEmA eviEyA ecEA y

    nANy ni qwtH. 10o s

    iyM qwtH. DrivOvuM ec@M mAM qwk. Qvwi qwAtirik. EvlAr teR vzYniREvewvA EyAgYnElA.

    11ni o ngriElA, #AmiElA

    EvziEA EyAgYnAeyArAeL kei niLviwM viuEpAM ver ayAL@ew vIi tAmsik.

    12etiluM

    vIi EvziEA ni smADAnM q pRyk.

    13 vIukA ni

    eL sVAgtM ecyHtA niL@ew smADAninH av EyAgYrANH. niLAzMsic smADAnM avAke. mRicH avnieL sVAgtM ecyHtieli smADAninH avrhrl. zMsic tiriekeywk.

    14o vIEwA, #AmEmA te

    nieL sVIkriAEnA viAEnA mwicA aviwM viuEpAvuk. niL@ew kAli piy avew epAwi tiLyk.15{A niELAw stYmAyi pRyAM. vi

    DidivsM ngrieR av esAEdAMegAEmAryew avEyA kxHwmAyiriM.

    EEEEyyyy mmmmRRRRiiiiyyyyiiii@@@@ nnnn(meA. 13+9-13; lUeA. 21+12-17)

    16ik! {A nieL ayyH

    . ecAyHiwyiel ecriyAwkeLEAelyANH ni. atinA ni pAukeLEAel viEvkzAlikLAyirik. qA AvukeLEAel nixHLmAyiriENM.

    17L@keL sUi

    k. av nieL piwicH viDiEcAM.av tL@ew eydikLi vcHni cAywi nkiEyAM.

    18nAw

    vA}ikL@ewyM rAjAAewyM mini niEi vEAM. qetiyANH niELAwvri ec@tH. aview avErAwM jAtikELAwM ni qeipRyM.

    19piwiewEA qH

    qen pRyemEAH d+KiE. ni pREytH qeH niH nkewM.

    20aEA niLAyiriil sM

    sAritH. niL@ew pitAvieR AvAyiriM niLilUew sMsAritH.

    21sEhAdrA sEhAdrAetier

    tiriykyM aver ekAlA ekAwkyM ec@M. pitAA sVM metier tiriykyM aver ekAlA ekAwkyM ec@M. m anmAetier tiriH aver ekAlA ekAwM.22ni qeR zixYArAytinA q

    lAvM nieL evRuM. qA aYMver Rc@ niv riewM.23o ngri EmAzmAyi av pIfi

    icA aw ngriEl EpAk.{A niELAw stYM pRy. mxYpu vIuM vti mH yiAEyliel qlA ngrLilUewyM niEpAyiuAvil.

    24o zixYM teR vienA

    miwnl. o B]tYM teR yjmAnenA miwnl.

    25vienEAel

    yA zixYt]pHti awyAM. B]tY yjmAnenEAelyM. wMbnATen ebeye/bU q Epri viLiewevimMgeL atiluM nIcmAyi viLiewM.

    eeeeeeeeddddvvvveeeeyyyyAAAANNNNHHHH mmmmxxxxYYYYeeeerrrryyyyllllBBBByyyyeeeeEEEEwwwwttttHHHH(lUeA. 12+2-7)

    26atinA aver ByeEwtil. mR

    c@eveetlAM puRvM. rhsYemlAM prsYmAM.

    27{AnietlAM rhsY

    mAyi niELAw pRy. etlAM evLici ni pRyNM. {Aniv niELAw mAmA pRiutH. qAniLietlAM sVtmAyi jnELAwpRyNM.

    28mxYer ByAtirik. av

    H zrIremAEm ekAlAnAvU. Avien ekAlAnAvil. zrIreyM AvienyM mriiA k}iy eedvemAM ni Byewk. zrIreyM AvienyM nrkiElyA avk}iyM.

    29ru ecRiy pikeL vitH

    o ciliAzinANH. qA niL@ewpitAvvdiAet o pi EpAluMcAkAnAvil.

    30niL@ew tlyi q

    mwikL@ever eedvinRiyAM. 31a

    tinA ByE. aEnk pikELAEyAgYrANH ni.

    nnnniiiiLLLL@@@@eeeewwww vvvviiiizzzzVVVVAAAAsssseeeeiiii(lUeA. 12+8-9)

    32muvew mi niH orA av

    qi vizVsiev pRAayA qniv qH {A pRyM.

  • mmmmAAAAyyyyiiii 10:33-11:19 930

    {AnitH sVnAy qeR pitAvieR miluM pRyM.

    33qA qi

    vizVAsmielH jnmYi pRyv qnivkAzevnel {AMpRyM. sVnAy qeR pitAvieR mi EpAluM.

    EEEEyyyyvvvviiiieeeennnn aaaaggggmmmmiiiittttHHHH zzzzHHHHnnnn eeeekkkkAAAAuuuuvvvvEEEEAAAAMMMM(lUeA. 12+51-53; 14+26-27)

    34{A miyi smADAnM eekvriA

    nA viriet ni kttH.{A vtH atinl. vA qiAnANH {A viritH.

    35----36en sMBviiAnA {A vtH+orAL@ew vIiluv teyAyiriM

    ayAL@ew zu. mk aentirAM.mk ayHetirAM mmk aAyiyyHetiM M. mIK 7+6

    37qeA sVM aenyM a

    eyyM sHEnhiv qeR zixYnAkA EyAgYnl. qeA sVM mkenEyA mkeLEyA sHEnhiv qeRzixYnAkA EyAgYnl.

    38qe agmi

    EA lie ri mAmwivM qeR zixYnAkA EyAgYnl.

    39qeALDikM sVM jIvite

    sHEnhivnH yTA jIvitM nxHwmAM. qniEvi sVM jIvitM EpivnH yTA jIvitM keAnAM.

    nnnniiiieeeeLLLL eeeeeeeekkkkeeeeAAAA____vvvveeeerrrreeeeeeeeddddvvvvMMMM aaaa####hhhhiiiiMMMM

    (meA. 9+41)40nieL sVIkriv qeyM

    sVIkrikyANH. qe sVIkriv qe aycvenymANH sVIkritH.

    41vAcken sVIkrivnH

    vAckeR tiPlM lBiM. o mxYeR neyti ayAeL sVIkrivnH nlv tiPlM kiuM.

    42o

    ecRiyven aveneR zixYnAytieR Epri eriluM shAyicAayAH stYmAyM sAnM kiuM.qeR zixYnH oEkA evM mAEmekAwiu_eviluM tiPlMayA kiuM.

    EEEEyyyyvvvvuuuuMMMM ssssHHHHnnnnAAAAppppkkkkEEEEyyyyAAAAhhhhAAAAMMMM(lUeA. 7+18-35)

    Ey teR pu zixYAMniEzM nki}iu. anrM a

    v glIlyiel ngrLi pEdziAM sMgiAmAyi EpAyi.

    2sHnApkEyAhA kArAg]hilA

    yi. isHtvieR v]ikeLiEyAhA Eki. atinAlyA teR cilzixYAer isHtvinwEyc@.

    3EyAhAeR zixYA Eyvi

    EnAw EcAdic@, vem EyAhApRv teyAENA nI, aEtA{ EveRArAeL EnAENEmA?

    11

    4Ey mRupwi pRu, EyAhAeR

    ywH mwiecH ni kAMEkmAy kArY pRyk.

    5a

    kA}Hc lBic@; tLvAtM piwiepv nwARAyi; xHWErAgik suKMApi; bDir EkARAyi; mricv yie}uE; suviEzxMpAveviwyi sMgiew;6qe sVIkriti twmilAv ag]hIt.

    7EyAhAeR zixYA EpAkEv, Ey

    mAL@kELAw EyAhAeni pRyAwi. Ey pRu, mmiyiElnieL kANAnA EpAytH? {AN kAiluly kANAEnA? al!8yTAi nieL kANAnAEpAytH? nl vOLNi orAeLEyA? al! nl vOLNiv rAjekAArLi lA tAmsM.

    9pie q

    kANAnA ni EpAytH? o vAcken? aet {A niELAw pRy,EyAhA o vAcknilumpriyAyi.

    10tiev}ui EyAhAeni

    enyAeN}utiyiritH+tA {A (eedvM) qeR dtenni

    nmE ayyHM. av nin mAemAM. mlAKi 3+1

    11{A niELAwH stYmAyi pRyAM,

    sHnApkEyAhA qAlvuM jIviciverA ExHWnANH. qA sVrAjYiel vuM ecRiyv EpAluMEyAhAenA ExHWnANH.

    12EyAh

    AeR kAlM mt ver sVrAjYMatizmAyi mEAu EpAkyAyi. atiEl EvziA L@ktiyRi.

    13EyAhAeR vrvuver q

    lA vAckM EmAezyew nYAymANvuM eedvrAjYeiyM [email protected] nwAniri kArY vcic@.

    14nYAymANvuM vAckM pR

    ni sVIkrievi EyAhA lIyAvAeN ni vizVsik. lIyAvH vrAnirievH av vciciuH.

    15kAv Eke!

    16e tlmRAer {AeniEnA

    wpmiNM? averienEAelyANH?eyAA cikeLEAelyANH. o sMGM ik mE sMGAerviLi,

    17{ niAyi }lUti, pE

    ni n]M evcil; { d+KgAnMpAwi, pE ni d+KmAyil

    18L@k aEpAelyAeN {Aen

    i pRy? qeA EyAhAv. av muverEAel tiil,vIu wic@mil. av pRu, aventM bADiciuH.

    19mxYpu

    vtH muverEAel tiM vIuwic@M ekAANH. aEA L@k pRy, aven EnA! av vLer ti. DArALM wi. AewyM mupApikL@ewyM sHEnhit. pEjH{AnM sADUkriewtH atieRv]ik ekAANH.

  • 931 mmmmAAAAyyyyiiii 11:20-12:17

    aaaavvvviiiizzzzVVVVAAAAssssiiiikkkkeeeeLLLL zzzzAAAAssssiiii(lUeA. 10+13-15)

    20piIwH Ey teR mi vIrYv]i

    kL@M nwiy ngreL vimzic@. kArNM, ngrLiel nivAsik mAnsArewkEyA pApM ec@tu nikEyA ecyHtil.

    21Ey pRu, EkA

    rsIEn, ni kxHwM. EbHsyiEdni kxHwM. {A niLi aDikMvIrYv]ikL@M ecyHt. Et vIrYv]ik EsAriluM sIEdAniluM viciei aAukA pE te mAnsArewmAyi. av rH DrikyM cArM Edh pUkyM ecyHtH tL@ew pApLi pApiEcen.

    22q

    A {A niELAw pRy, aYviDi divsM niL@ew iti EsArienAL@M sIEdAenAL@M ashYmAyiriM.23kPEm ni sViEly

    ewEmA? l! ni mrN}iyiEleRiyewM. {A nii pl vIrYv]ikL@M vic@. aEt vIrYv]ik {A esAEdAmi vicievi aAukA pApM ec@tvsAniikyM ngrM M nilnikyM ecyHEten.

    24qA {A

    niELAw pRy, nYAyviDi divsMniL@ew iti esAEdAmienA kxHwkrmAyiriM.

    vvvviiiimmmmMMMM aaaavvvvddddiiii(lUeA. 10+21-22)

    25aEA Ey pRu, sVi

    eRyM miyewyM kAvAy qeRpitAEv {A nin ni pRy.viEvk zAlikLiniM vijH{AnikLiniM etlAM mRc@piwicti {Anie vA}H. qA ekAc@ikeLEAelyv nIy kAieAwtH.

    26aEt pitAEv, nieR cHCEpA

    el kArYM nwi.27qni qlA vsHtL@M qeR pi

    tAvu t. puen pitAvi mAEmaRiy. mAM aRikyil. pitAvienpu mAEm aRiy. mAM aRikyil. pu pRyA #hiv evLiewtiEvi tirew vH mAM pitAvien aRiyAnAM.

    28INitM BArM mvM qeR

    ywvrik. {A ni vimM trAM .

    29qeR EjAli sVIkrikyM qi

    ni pWikyM ec@k. {A sQmYM vinItXdymAN.H niL@ew Avi ni zAikeM.

    30{A ni

    Ezi EjAli qL@mANH. {A tBArM lGuvumANH.

    cccciiiillll eeeeyyyyddddAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeennnnvvvviiiimmmmzzzziiii

    (meA. 2+23-28; lUeA. 6+1-5)

    aEtsmyM o zb divsM Ey DAnYvylukLilUew nwkyA

    yi. aveR zixYAM ewyAyi. av vizAyi. a

    12

    tinAlv DAnY pRic@tiA wi.

    2prIz aku. av EyviEnA

    wpRu, EnA, zb divsM eydnYAy mANM viltEl nieRzixYA ec@tH?

    3Ey avErAw pRu, tniM t

    EAewAmvM vizEA dAvIdHecyHttH ni vAyiciiEl?

    4dAvIdH

    eedvAlyi Evzic@. avM aveR AM v}ipAwi aM qwt i. zbien sMbic nYAymANM lMGi. aM nYAymANvimAyi. puErAhit mAEm a tiA avAdmAyiU.

    5q

    lA zbdivsvuM eedvAlyielpuErAhit zbieR nYAymANMlMGitH EmAezyew nYAymANi vAyiciuElA. qA puErAhit a ec@ti etil.

    6{A ni

    ELAw pRy, eedvAlyeA mhAy ciltH viewyH.

    7tiev}u

    i pRy, m]gyAgeA jnL@ew wyi dy kAMi. Q vAkL@ew aemeH aRiieinirprADikeL ni viDiil.

    8mxY

    pu zb divsieR kAvAN.H

    oooorrrrAAAALLLL@@@@eeeewwww ttttLLLL eeeeeeeekkkk EEEEyyyyssssuuuuKKKKeeeewwww

    (meA. 3+1-6; lUeA. 6+6-11)9Ey aviwM viu avew eyd

    iyiElEpAyi. 10aview o eek tL

    orAL@Ayi. EyvieleiluMetu kANA kAnivM aviewyAyi. av EyviEnAw EcAdic@,zb divsM ErAgzAi vzriyAENA?

    11Ey mRupwi pRu, niL@ew aDI

    ntyilu k AwH zb divsM}iyi vINA niLtien }iyiniM puRewM.

    12tIcyAyM o m

    xY wienA DAnmANH. atinA zbdivsM n ec@vA EmAezyew nYAymANM avdi.

    13anrM Ey eek tLvEnAw

    pRu, nieR eek okANe.ayA teR eek EyvieR EnernIi. aEAe mEeekEpAel eek vIuM ErAgYM Apic@.

    14qA

    aviwM viuEpAy prIz EyvienekAlA ElAcic@.

    EEEEyyyyvvvvAAAANNNNHHHH eeeeeeeeddddvvvvMMMM ttttiiiirrrreeeewwww ddddAAAAssss

    15prIz ec@etAeNH Eyvi

    nRiyAmAyi. atinAlv aviwM viu. aEnkM Ep aven piwkyMErAgikLAyver av suKewkyM ecyHt.

    16qA tA rAeNH

    mAErAwM pRyetv tAI ecyHt.

    17eyzAvAckeR vAk ni

    REvAnANv etlAM ecyHttH. eyzAvH pRu,

  • mmmmAAAAyyyyiiii 12:18-42 93218tA qeR dAs; {Anven tir

    ewiri, {Anven sHEnhi, avni {A sxHwmANH; qeR Avien {Anvni vsiiM. jAtikiwyi qeR EnrAy viDi av KYApiM.

    19av tikEyA bhLmAk

    EyA ecil; etvukLi M aveRzbHdM Ekkymil.

    20vL {AN av owiyil;

    qriutIrARAy kAzM av aNyHkyil, nItiey vijyieliMver avni wM.

    21rAxH\ avew tYAz avni

    vyHM. eyzAvH 42+1-4

    EEEEyyyyvvvviiiieeeeRRRR zzzziiii eeeeeeeeddddvvvviiiinnnniiiiHHHH(meA. 3+20-30; lUeA. 11+14-23; 12+10)

    22aEA cil EcH orAeL Eyvi

    eRyw ekAuv. o tM bADictinA ayA aM QmmAyi. Ey ayAeL suKewi kA}HcyM sMsArEzxiyM tiric@ nki.

    23q

    lAvM atHteu. av pRu, QmxYnAyiriM eedvM newyiwyiEl ayyHemH vAgHdAnM ecyHtdAvIdieR pu.

    24L@kLien pRtH prIz Eku.

    prIz pRu, ebeye/bUlieR shAyEAewyANiv teL o}iit.H tL@ew EntAvANH ebeye/bU.

    25prIz ciietAeNH Ey

    vinRiyAmAyi. atinA Ey avErAw pRu, a+Cim rAjYvuM nziM. viBjie pNM nilniil. viBjie wMbiM nilniil.

    26sAA sAAen o}iicA

    sAA tnietirAyiH viBjiewM. aveR rAjYi wrA k}iykymil.

    27teL o}iiEA {A

    sAAeR zi pEyAgievHni pRy. a zriyAeNi,niL@ew A teL o}iitHew ziyAlANH? atinA ni etiey niL@ew L@k teetLiyi.

    28qA teL o}ii

    A {A eedvieR AvieRziyANH pEyAgitH. tinMeedvrAjYM niAyi niL@ewEmv k}iu qANH.

    29knAy orAL@ew vIi kwH a

    yAL@ew sADn EmAxHwiAnA#hiv dYM vIuwmey biNM.qA zeR vIwH av ekAywiA k}iyM.

    30qEAewAmilAv qnieti

    rA; qEAewAM EzKriAv{A EzKric citRikyM [email protected] {A niELAw pRy,

    L@k ec@ qlA pApMav epARuewAM. av pRyqlA dxic vAkM av miewAM. qA priAAvientirAyi

    vAkLilUew eedve niivm kiukyil.

    32mxYpuentirAyi

    sMsArivnH mA@ kiiey vrAM.qA priAAvientirAyi sMsAriv epARuewil. avnH QElAkiluM vrAniri ElAkiluMmAil.

    nnnniiiiLLLL@@@@eeeewwww aaaawwwwyyyyAAAALLLL(lUeA. 6+43-45)

    33nlPlM EvNemi v]M nltA

    yiriNM. niL@ew mrM nlteliatien nAi qwNM. o v]MaRiyewtH aA PlieR awiAnilANH.

    34pAukEL,

    dxHwAEr, qen ni n sMsAriAnAM? XdyilutANElA vAyHsMsAritH.

    35nlvnAy ov ayA

    L@ew Xdyi n sUi. atinAlvnH sVM Xdyini v nlkArY sMsAriAnA. qAdxHwnAy oveR mni dxHwt niRy. atinA ayA sMsAritHayAL@ew XdyiniM v dxickArYLAvuM.

    36{A niELAw pRy,

    t pRy niArmAy oAErA vAiM jn viDidivsi kNpREyivM. aYviDi divsmANien Evivrik.

    37ni pR vAk

    LsricAvuM nieL viDik. niL@ew cil vAk nieL nItIkriM.qA EvER cilvAkH niM viDiewkyM ec@M.

    eeeeyyyyddddAAAA aaaawwwwyyyyAAAALLLLMMMM EEEEccccAAAAddddiiii(meA. 8+11-12; lUeA. 11+29-32)

    38aEA prIzA cilM zAOi

    mAM EyviEnAw pRu, ErA, orwyALmAyi aH o vIrYv]i ec@tH { kANNM.

    39Ey mRupwi pRu, dxHwM pApi

    kL@mAyvrANH awyALmAyi vIrYv]ivzYewk. qA avAyi ovIrYv]iyM nkewkyil. EyAnAvAck sMBvic atHtmANH kawyALM.

    40m rAiyM m pkluM EyA

    nA o vliy mInieR vyi kiwaEpAel mxYpu mpkluM mrAiyM miyew XdyieR iriM.

    41viDidivsM nIenEvyiluv

    niELAewAM q}uEuniH ni vALikLAeN etLiyiM. qekAeA EyAnA avErAw sMgicEAav atpic@. {A niELAwpRy, {A EyAneyA mhAnANH.42aYviDiyi etieR RANi

    e niL@ew tlmRAErAewAM qNIuniH av etu piyiriq etLiyiM. qekAeA, rAjH{i vLer vLer akelniM zElAEmAeR vijH{AndmAy buiypEdzM EkA v. {A niELAw pRy, {A zElAEmAenAL@M vliyvnANH.

  • 933 mmmmAAAAyyyyiiii 12:43-13:22

    QQQQ ttttllllmmmmRRRRAAAA ppppAAAAppppiiiikkkk(lUeA. 11+24-26)

    43orALiniM puR v aA

    AvH vimiAenAriwM Etwi mmiyilUew sri. qAlv oriwvuMkeiyil.

    44atinA aAAvH pRy,

    {A viuEpA vIiEl te tiric@EpA. aAAvH ayALiElmwivEA ayAL@ew zrIrM nYmAyiritAyi kA. vIwH awic@vAri v]iyAiyiri.

    45aAA

    vH puREpAyi teA dxic mH}u aAAL@mAyi mwivH averlAMwi ayALi tAmsi. aEtAew ayA pUvADikM vxLnAyi. dxic Q tlmRAew av teyANH.

    aaaavvvveeeeRRRR zzzziiiixxxxYYYYAAAA aaaavvvveeeeRRRRwwwwMMMMbbbbAAAA

    (meA. 3+31-35; lUeA. 8+19-21)46Ey jneL pWiiev aveR

    mAtAvuM sEhAdrL@M puR niAyi. avH avEnAw sMsAriNmAyi.

    47orA EyviEnAw

    pRu, nieR ayM sEhAdrAMniEAw sMsAriAnAyi evLiyikA ni.

    48Ey avEnAw mRupwipRu, rA

    eNeR a? rAeNeR sEhAdrA?

    49piIwH Ey teR zixYAer i

    Ru, EnA, vrANH qeR ayMqeR sEhAdrAM.

    50qeR yTA

    sEhAdrM sEhAdriyM ayM sVnAy qeR pitAvieR xHwM ec@vrANH.

    vvvviiii vvvviiiittttyyyyHHHH kkkkTTTT(meA. 4+1-9; lUeA. 8+4-8)

    divsMte Ey vIwi puRiRi kwElAri.

    2qlAvM

    aveR uM ni. atinAlv oviyi kyRi . melAvM tIrte ni.

    3aEA av aver

    plM pEdziA pl kTkL@M pEyAgic@. Ey pRu, o k]xiArvi vityHAniRi.

    4vityHEv cil

    vik v}iyi vI. pik vav ekAii.

    5cil vik pAR

    yi vI. aview ecLiyilAyi.viH vLer EvgM vL. qeA mi }milAyi.

    6pE sUrYy

    EA ecwik kriu, }iEvkLilAtitinA ecwik kriu.

    7mu cil vik m_kiw

    yi vI. mecwik vLHviien vLtiniM twu.

    8mu

    cilvikLAke nl milANH vINtH. vivL DAnYmAyi. cil ecwik Rumwu kUwt viLu. cilvaRupM mu cilv mM EmniviLvuAyi.

    9kAv Eke.

    13

    ppppEEEEddddzzzziiiiAAAA kkkkTTTTkkkkeeeeLLLLiiiippppEEEEyyyyAAAAggggiiii

    (meA. 4+10-12; lUeA. 8+9-10)10zixYA Eyvien smIpicH EcA

    dic@, L@keL pEdziA aeinA kTkL@pEyAgitH?

    11Ey m

    Rupwi pRu, sVrAjYeiyrhsY aRiyA avkAzM ni mAEm [email protected] Q rhsYLRiyA k}iykyil.

    12cil v wt nkewM.

    avnH vzYmtilDikM lBiEcAM.qA lAvnH ti Rc@ winxHwmAM.

    13aver pEdziA {A

    kTkL@pEyAgiA kArNM tANH. av EnAeiluM kAil. EkeiluM mnilAil.

    14atinAlv

    ew kArYi eyzAvieR vcnMniREviyiri+ni ikyM EkkyM ec

    @M qAluM mnilAil. ni EnAkyM kAkyM ec@M. qiluM ktH mnilAil.

    15vew Xdy kWinLANH, av

    H ecviyeiluM iil, stYM kANAnv visti. av tL@ew kk ekAH kANAtirikyM sVM ecviekAH EkAtirikyM sVmnS ekAH aRiyAtirikyM ec@tH qeRywEl tiriH{A ciki/iNemH vzYewAtiriAnANH. eyzAvH 6+9-10

    16qA ni ag]hItrANH. ni

    niL@ew kk ekAH kA mnilA. niL@ew ecviekAHEkvyM mnilA.

    17{A ni

    ELAwH stYM pRy. aEnkM vAckM nlvrAy L@kL@M niLiEAkA kANAnA#hic@. qAlvrtHkil. aEnkM vAckM nlvM niLiEA EktH EkAM #hic@ qAlvrtH Ekil.

    vvvviiiikkkkLLLL@@@@eeeewwww kkkkTTTT vvvviiiizzzzddddIIIIkkkkrrrriiii(meA. 4+13-20; lUeA. 8+11-15)

    18atinA kxkeR kTyew a

    M niLiEA ik.19v}iyi vI

    N vik qANH? rAjYeiypEdz EkkyM mnilAAtirikyM ec@verEAelyANH vik. ayAL@ew mni vitcvdxHw v qwekAuEpAM.

    20pAR

    @RvIN vikeLANH? vcnM EkmAyi te sEAxpUvM sVIkrivrANtH.

    21qA vcnM teR

    jIviti }i EvErAwAnv avdiil. Rc@kAlE mAM vcnM nilniM. vcnM nimiM EkzEmA pIFEyA AEA av vizVAsM eekevwiy.

    22m_kiwyi

    vIN vikLAke, vcnM EkkyMvcne jIvitd+K ekAuM DndrekAuM mwivL PlmAkA a

  • mmmmAAAAyyyyiiii 13:23-54 934

    vdiAvrANH. atinAlveR jIvitivcninH o sAYtymil.

    23q

    A nl mi vIN vik EkvcnM mnilAvrANH. av vLHcilEA RuM aRupM mM mwuviLvuAM.

    EEEEggggAAAAttttiiiieeeeRRRRyyyyMMMM kkkkLLLLkkkkLLLL@@@@eeeewwwwyyyyMMMM kkkkTTTT24aEA Ey aver pWiiA m

    eA kT pRu. av pRu, teRpAw nl vi vitcvenEAelyANH sVrAjYM.

    25 rAiyi, qlAvM

    RukyAyi. ayAL@ew zu vEgAtiniwyi kLk nH kwkLu.

    26piIwH EgAtuecwik vLH

    DAnYlkL@Ayi. aEt smyM kLkL@MvLi.

    27aEA kxkeR dAs

    A vpRu, au nl viElvitctH? pie qviwANH kLkvtH?

    28ayA mRupwi pRu, o zuvA

    NH kLk ntH.B]tYA EcAdic@, { EpAyi kL

    k nIM ecNEmA?29ayA pRu, Ev, qeA

    ni kLpRiEA EgAtuM pRiAniwyH.

    30EgAtuM kLyM oic@ vLr

    e. viLevw@ smymAEA {AdAsAErAw pRyM+ dYM kL pRic@ikik. qiH EgAtu ekAyHt ekAvH qeR pAyM niRyHk.

    wwwwtttt kkkkTTTTkkkk(meA. 4+30-34; lUeA. 13+18-21)

    31piIwH av avErAw meAkT

    pRu, sVrAjYM o kwmNi EpAelyANH. orA teR pAw kwvivitc@.

    32qlA vikLiluM evcH

    atH ecRutANH. pE vi vLEAEtAiel vuM vliy ecwikLielAAyiIM atH. aetA mrmAyiI. pik atieR zAKkLi wevkyM ec@.

    33piIwH meA kTwi pRu, sV

    rAjYM mAvum}uv puLiyHM ver oOI vliy pAilu mAvi }c@Ec puLimAvH EpAelyANH.

    34kTkLAyi Nv averAewlAM p

    RtH. qEA}uM av kTkLilUew aver pWiic@.

    35vAck pRtH te

    yAyi atH+{A kTkLilUew sMsAriM; ElAkA

    rMBM mt rhsYmAieveiv{A pRyM. sInM 78+2

    vvvviiiixxxxmmmmMMMM ppppiiiiwwwwiiiicccc oooo kkkkTTTT vvvviiiizzzzddddIIIIkkkkrrrriiii36anrM Ey averviH o vIiEl

    kyRi. zixYA aven smIpic@pRu, vyli vitc kLkL@ew kT{ vizdIkric@ tAluM.

    37Ey mRupwi pRu, pAw nl

    vi vitcv mxYpunANH. 38pAwM

    Q ElAkvuM nl vikLAke eedvrAjYiel eedvieR mL@M. dxHweR

    L@kLANH kLk. 39pizAcANH kLk

    vitctH. viLevwH ElAkAvsAnMkAlmANH.

    eeeeeeeeddddvvvviiiieeeeRRRR ddddttttAAAArrrrAAAANNNNHHHHvvvviiiiLLLLeeeevvvvwwww@@@@kkkkAAAA

    40kLkeL pRic@ kic@kLu. ElA

    kAvsAnkAlM ateyAvuM sMBvik.

    41mxYpu teR dtAer

    ayyHM. av pApikeLyM pizAcieR ayAyikeLyM omiM. dtAaver eedvrAjYniM puRewM.42dtA pApikeL tIylkLiEl vli

    ecRiyM. aview av nilviLikyMEvdnekAH plH e{rikyM [email protected] nItimAA sUrYenEAel ti

    LuM. av tL@ew pitAvieR rAjYeM. kAv Eke.

    nnnniiiiDDDDiiiiyyyyeeeewwwwyyyyMMMM mmmmiiiieeeeRRRRyyyyMMMM kkkkTTTT44pAwH oLiic@evc niDiEpAel

    yANH sVrAjYM. ayA a keA wyAyi. ayA sEAxic@. avIuM meAriw }iciu. ayAmwiEAyi. pAwM vAA tnietlAM viu.

    45nl mk aEnVxi kcvw

    ArenEAelymANH sVrAjYM. 46o

    divsM ayA sviEzxmAy mlYmo nl m kei. ayA EpAyiqlAM viH m vAA v.

    mmmmIIIIppppiiiiwwwwvvvvllllyyyyeeeewwww kkkkTTTT47kwliEleRiy vlEpAelyM

    wiyANH sVrAjYM. ati qlA viDilum m/Y wi.

    48vl niR

    EA mv kryiEl [email protected] niliH qlA nl mIM kLilAi. cImI av vliecRiu.49ElAkAvsAnvuM aen teyA

    sMBvik. dtA vH dxHwer nItimAAriniM EvtiriM.

    50dtA d

    xHwer tIcULyiEleRiyM. aviewiwH av nilviLikyM EvdnekAHpl@ e{rikyM ec@M.

    51aEA Ey zixYAErAw EcAdi

    c@, etlAM ni mnilAiyiriEA? zixYA pRu, vH, mnilAyi.

    52anrM Ey zixYAErAw pRu,

    atinA sVrAjYei pWioAErA zAOiyM oAErA vIuwmeyEAelyANH. aveR vIi p}yM putiymAy opAw sADn EzKriei. ayA av puR ekAuv.

    EEEEyyyy jjjjEEEEddddzzzzEEEE EEEEppppAAAA(meA. 6+1-6; lUeA. 4+16-30)

    53aEA Ey kTkL@pEyAgic@ p

    EdzitH m}umiic@ aviwM viu EpAyi.

    54av tA vLv #AmiEl

    EpAyi. av avew eydiyi L@keL pEdzic@. aEkH avatHteu. L@k EcAdic@, Q m

  • 935 mmmmAAAAyyyyiiii 13:55-14:27

    xYnH yM atHtvikk}ivH qviw kii?

    55v evRuM

    mryAzAriyew pu. mRiy aveRa. sEhAdrA yAEAbuM EyAesyM ziEmAM ydAyM.

    56aveR sEhA

    drimArAke view nEAewAmH. pie qviwANH avnietAe ecA jH{AnvuM k}ivuM kiiytH?

    57av

    aven aMgIkricil.qA Ey avErAw pRu, vA

    cken muvrMgIkri. vAckaveR sVM jngriluM sVMwMbiluM aMgIkriewil.

    58a

    v Eyvi vizVsicil. atinAlv aview aDikM vIrYv]ik ecyHtil.

    eeeehhhhEEEErrrrAAAAddddAAAAvvvvHHHH EEEEyyyyvvvviiiieeeennnniiiiEEEEkkkk

    (meA. 6+14-29; lUeA. 9+7-9)

    smyM Eyvieni L@kpRytH glIlyiel BrNADikA

    riyAy ehErAdAvH Eku. 2ehErAdAvH t

    eR dAsAErAw pRu, yA yTAi sHnApk EyAhAnANH. ayA mrNiniM yie}uEiuAvNM. atANH ayAien vIrYvik ec@vA k}iytH.

    ssssHHHHnnnnAAAAppppkkkkEEEEyyyyAAAAhhhhAAAA eeeekkkkAAAAlllleeeeeeeetttteeeennnn????

    3ati mH ehErAdAvH EyAhAen

    piwic@. EyAhAen clyiH Riliu. ehErAdAvieR sEhAdrnAy PiliEAsieR piyAy ehErAdY kArNmANH EyAhAen bictH.

    4ehErAdY

    ey nI sVmA zriyl qHEyAhA ehErAdAviEnAw pRykyAyi.

    5ehErAdAvH EyAhAen ekAlA

    nA#hic@eviluM ayA jneL By. EyAhA o vAcknAeNHL@k Drici.

    6ehErAdAvieR jdinAEGAxi

    vikAew mievcH ehErAdYyewpui n]M ecyH. ehErAdAvH avLisMItnAyi.

    7ayA avLAvzYew

    etM sAnmAyi zpTilUew vAgHdAnM ecyH.

    8qH vzYewNemH

    ehErAdY mk niEzic@. atinAlv ehErAdAviEnAw pRu, sHnApkEyAhAeR zirH view o tLikyi vc@ t.

    9ehErAdAvu d+KitnAyi.

    pE vzYewetM ekAwAemyA zpTM ecyHti. aveR atiTik ati sAikLANH. atinAlvL@ew aEp niREvA ayA rviu.

    10twvRyilu EyAhAeR tl

    evieywA ayA eL ayc@. 11a

    v EyAhAeR tl o tLikyi vc@ekAuvH epi ekAw. av tl ayH nki.

    12EyAhAeR

    zixYA vH m]tEdhM ekAuEpAyisMsHkric@. qiv EpAyi EyviEnAw sMBv vivric@.

    14

    aaaaAAAAyyyyiiiirrrrMMMM EEEEppppHHHH hhhhAAAArrrrMMMM nnnn(meA. 6+30-44; lUeA. 9+10-17; EyAh. 6+1-14)

    13EyAhAeR vyRi Ey o

    viyi aviwM viu. vijnmAy oriwEv oyH EpAyi. qA aArYM L@k aRiu. atinAlv avew #Am viH Eyvien piw.Ey EpAy lEH avM krmAMsric@.

    14Ey avieweyiyEA

    opAw L@keL ku. EyvinH avErAw kANYM EtAi. av ErAgM bADicver suKewi.

    15aH c tiriEA zixYA Ey

    vien smIpic@. av pRu, etA vijnEdzmANH. EALAke EnrMvLer eevkiyiri. atinA verngrLi EpAyi hArM vAieAuvErtinAyi aycAluM.

    16Ey mRupwi pRu, aver pRu

    viEw vzYmil. nite avBNM ekAwk.

    17zixYA pRu, pE {L@ew

    p au axNL@M ru mIMmAEmyZ.

    18Ey pRu, avuM mIM qni

    ekAuv. 19pie Ey L@kELAwH

    pukiwiyiliriA [email protected] avuM mIM qwH kAzE EnAi BNM ttinH eedvinipRu. anrM av avItMevc@. av a zixYA nki.zixYA atH L@k viLi.

    20qlA

    vM ak}icH sMt]pHtrAyi. qlAvMhArM k}iciuM puk niReyhArM micMv.

    21OIkL@M ikL@M

    ewAet aAyirEALMEp hArM k}ici.

    EEEEyyyy kkkkwwwwlllliiii mmmmIIIIeeeetttt nnnnwwww(meA. 6+45-52; lUeA. 6+15-21)

    22anrM Ey zixYAer viyi

    kyi. mRukryiEl EpAkA av avErAwAjH{Apic@. tA piAel vekAAem pRH av aviewe ni. L@keL piricyAnANvtiytH.

    23L@kELAw yA pRu pi

    ritiEzxM Ey oyHi AiA mlmkLiEl EpAyi. eevErM yEA}uM av knAyi aviewe Ayi.

    24 smyM zixY

    A kyRiyvi kwli vLerdrM EpAyi}ii. tirmAlkLieH vilu. kAH viprItmAyi.

    25pulec m mNiM RumNimi

    wyi EyvieR zixYA viyiteyAyi. Ey avewywEec. av evi mIet nw.26Ey evi mIet nwv

    k zixYA By. av pRu,aetA EtmANH! av By nilviLic@.

    27qA Ey epe te avErA

    w sMsAric@, srA tH {AnANHByt.H

  • mmmmAAAAyyyyiiii 14:28-15:25 93628peAsH pRu, kAEv tH y

    TAi nIyAeNi evimIet nw vrA qEAwAjH{Apik.

    29Ey viLic@, peAEs v. p

    eAsH viyi niiRi evimIetwi EyvieRywE nw.30qA evi mIet nw EpAk

    Ev peAsH kAuM tirmAlkL@M ku ByH evi mA wi. peAsHnilviLic@, kAEv, qe ri.

    31Ey peAsieR eekpiwic@. Ey

    pRu, nin vizVAsmil. qi sMzyic@?

    32EyvuM peAsuM viyi kyRi

    ytiEzxM kAH am. 33aEA v

    iyiluAyi zixYA EyviennmsHkric@ekAH pRu, yTAi nIyANH eedvpu.

    EEEEyyyy aaaaEEEEnnnnkkkk EEEErrrrAAAAggggiiiikkkkeeeeLLLLeeeessssQQQQKKKKYYYYmmmmAAAA(meA. 6+53-56)

    34twAkilUew vilen sric

    av mRukryi gEserH q RmKei.

    35aAukA Eyvien

    ku. av aven tiricRiu. atinAlv EdzmAek Ey v vivrMpri. L@k qlAErAgikeLyM aveRyw ekAuv.

    36aveR

    vOieR aeiluM sHpzic@suKM ApiAnvdiA av avEnAw Ek. EyvieR vOA#M sHpzic qlAvM sQKYM v.

    eeeeeeeeddddvvvviiiieeeeRRRR nnnnYYYYAAAAyyyymmmmAAAANNNNvvvvuuuuMMMMmmmmxxxxYYYYAAAA ccccLLLL@@@@MMMM

    (meA. 7+1-23)

    piIwH tAM prIzAM zAOimAM Eyvien smIpic@. eyz

    ElminiM v av EyviEnAwEcAdic@,

    2new mhAArAy pUvik

    nm t c nieR zixYAerEpAliil? av hArimH eek k}uil.

    3Ey mRupwi pRu,niL@ew c

    Evi eedvieR klnkeL nieLekAH asriil?

    4eedvM

    pRiuH, ni anmAer bmAniNM.* anmAErAwH dxic@ sMsAriv vDAhnANH* q pRiuH.

    5qA niLien pWii

    , aEyAEwA aEnAEwA enpRyA ni avdi. nieLshAyiAnAyi qni cil trAk}iyM. pE {A a ec@kyil.{An eedvi ekAwM q pRyAemH.

    6ri av aveR a

    en driEtil. aen niL@ewc pAliti Evi nieedvieR nYAymANe avgNi

    nnnniiii ............ bbbbmmmmAAAAnnnniiiiNNNNMMMM rNi puR. 20+12;v. 5+16.

    aaaannnnmmmmAAAAEEEErrrrAAAAwwwwHHHH ............ vvvvDDDDAAAAhhhhnnnnAAAANNNNHHHH. puR.21+7.

    ciri.

    15

    7kpwBiAEr, eyzAvH nieLi

    pR zrite. eyzAvH pRu,8t qe drievH av

    pRy qAlv qe avew jIvitieR DAnBAgmAil.

    9av qe rADi evRuet

    yANH. qelAM av pWiiEcA kArY mxYAiy cmAM. eyzAvH 29+13

    10Ey jneL teRywE viLi

    c@. av pRu, {A pRy ic mnilAk.

    11orA teR vAyi

    Eliw vsHLl ayAeL cIyAtH. mRicH ayA teR vAyekAHpRyvyANH.

    12zixYA Eyvien

    smIpic EcAdic@, nI Q pREkANH prIzA niEAw EkApiciriet ninRiyEmA?

    13Ey mRupwi pRu, sVnAy

    qeR pitAvH ntlA oAErA ecwiyMEvErAew pi}uetRiyewM.

    14prIzA

    avew v}iEpAke. av L@keLnyitH aer a nyiEpAelyANH. oren meAr nyicA vM }iyi vI}uM.

    15peAsH EcAdic@, nI L@kELAw

    pR kTeyA vivriAEmA? 16Ey

    pRu, niyM ni mnilAielEA?

    17mnuxYeR vAyiEl

    Evzi hAremlAM ayAL@ew vyiEl EpAev ni tIcyAymRiyAM. piIwH hArM zrIri puRE EpA.

    18qA vA

    yini puR v dxic vAkayAL@ew ciyew PlmANH. etAven anA.

    19Q dxicveylAM

    mxY mni jni+ dxHwcik,ekAlpAtkM, vYBicArM, eelMgikpAp, aphrNM, N, muvetierksAi pRyk, qien.

    20et

    lAM o vYiey dxii. qAhAri mH eek k}ukA ekAH M arAil.

    EEEEyyyy oooo ppppuuuuRRRRjjjjAAAAttttiiiiyyyyAAAAyyyy OOOOIIIIeeeeyyyysssshhhhAAAAyyyyiiii(meA. 7+24-30)

    21Ey aviwM viH EsArieRyM sI

    EdAeRyM EdzE EpAyi. 22o

    knAkAri Eyvien smIpic@. avnilviLic@, kAEv, dAvIdieRpuA, qi kNkAU. qeR mkeLtM bADiciri. av vLer kxHwew.

    23qA Ey mRupwieyAM pRi

    l. atinA zixYA Eyvien smIpic@ yAcic@, aveL pRycAluMav alRieAu ne piw.

    24Ey pRu, yiAEyliel nxHw

    evewywEH mAmANH eedveme ayctH.

    25sHI vIuM Eyvien smIpic@.

    av EyvieR mi mui niH aEpic@, kAEv, qe shA

  • 937 mmmmAAAAyyyyiiii 15:26-16:16

    yicAluM. 26Ey mRupwipRu, m

    axNeLwH nAyHqRiu ekAwtu zriyl.

    27av pRu, zriyANH kAEv,

    qAluM avew yjmAneR Emz@RniM vI}uveyiluM nAyH tiARuElA.

    28aEA EypRu,

    OIEy, nin vliy vizVAsmH,nieR xHwM sADie. smyMavL@ew mk suKM Apic@.

    aaaaEEEEnnnnkkkkMMMM EEEEppppeeeerrrr EEEEyyyy ssssuuuuKKKKeeeewwww29anrM Ey aviwM viH glIl

    wryiElEpAyi. av o mlyiEl kyRi nili.

    30aEnkM Ep aven smIpic@. av

    opAw ErAgikeL avErAewAM ekAuv, mw, a, tLv, bDir,aen pltrA. Ey aver suKewi.

    31sMsAriAnAkAv sMsA

    riM, tLv pkAyrAM nwAnAkAv nwM akAemAeH L@k ar.yiAEylieR eedvEAwH avrtini pRu.

    nnnnAAAAllllAAAAyyyyiiiirrrriiiillllDDDDiiiikkkkMMMM EEEEppppeeeerrrr ttttIIIIuuuu(meA. 8+1-10)

    32Ey zixYAer aw viLic@ pR

    u, qni jnEAw akEtA. m divsmAyi avereRewyH. EA}Ake av k}iAemAmil. aver vizEAew pRyyHA qniixHwmil. vIiEl EpAM v}i av tL vI}uM.

    33zixYA EyviEnAw EcAdic@,

    vereylAM t]pHtiewA mAM axN nmeviw kiuM? nvidrmAy lANiEA.

    34Ey EcAdic@, niL@ew ki q

    axNL@H? zixYA pRu,}H axNL@M tAM ecRumIM.

    35Ey jnELAwH eemtAnH niri

    riA pRu.36av }uavuM mIM

    qw. hArM ttinH eedvEAwHni pRu. Ey aM vIticH zixYAew ki ekAw. av a jn ekAw.

    37qlAvM ti t]pHt

    rAyi. qiH micM v axNEzKric@ }uk niRc@.

    38OIkeL

    yM ikeLyM Aet nAlAyirEALMEp k}iAAyi.

    39av Bic@

    k}iEA Ey aver vIwkLiElpRyc@. atiEzxM Ey vi mgdAyiEl EpAyi.

    eeeeyyyyddddmmmmAAAANNNNiiiimmmmAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeennnnpppprrrrIIIIiiii

    (meA. 8+11-13; lUeA. 12+54-56)

    prIzAM sdkYM Eyvien prIiAeni. atinAlv Ey

    viEnAwH av eedvinivnAeN etLiyiA o awyALM kAApRu.

    16

    2Ey mRupwi pRu, sUrYnsHtmi

    EA niRiyAM kAlAveyAyiriemH? kAzM miA nlkAlAvyAeN ni pRyM.

    3

    BAti sUrYdiEA kAzM mM kRuM A a m}yAem niRiyAM. kAlAvyew awyAL. av kAzi kAEA atieR aM niLRiyM. aEpAel, EA sMBvietAeyMni kA. vyM awyALLANH.qA Q awyALL@ewyM niRiyil.

    4dxHwM pApikL@mANH awyA

    LM vzYewk. qA EyAnyew awyALmlAet avH oM nkewil.piIwH Ey aver viH akel EpAyi.

    eeeeyyyyddddmmmmAAAANNNNiiiimmmmAAAAeeeerrrr ssssUUUUiiiikkkk(meA. 8+14-21)

    5EyvuM zixYAM mRukryieli.

    zixYA aemwA mR EpAyi.

    6Ey zixYAErAw pRu, sUi

    k, sdkYewyM prIzAewyM puLimAvien sUik.

    7zixYA

    p tieR aM ElAcic@. avatHteu, n aM ekAuvrAekAAENA Ey pRtH?

    8zixYArietiyA pRyet

    Ey aRiu. atinAlv avErAwEcAdic@, amilAtieni qA ni sMsAritH? alvizVAsikeL,

    9ni qekAH mni

    lAil? aAyirM Eper tIiy aieR kArYM ni oAiEl?qlAvM tiiuM aEnkM aM micM vM oAyiEl?

    10nAlAyirM Eper

    tIiy }H avuM mREA? qlAvMtik}ii@M aEnkM aM micMvM oAyiEl?

    11atinA {A

    aeiyAyiil sMsArictH. qA ni mnilAvAtH? prIzAewyM sdkYewyM puLimAvientieryA {A mRiyi@ ttH.12aEA Ey amAiytH av

    mnilAyi. aieR puLimAvientieryl av pRtH. prIzAewyMsdkYewyM EbADnientiery kt nwpwiyANtH.

    EEEEyyyy iiiissssHHHHvvvvAAAAeeeeNNNN ppppeeeeAAAAssssHHHH(meA. 8+27; lUeA. 9+18-21)

    13Ey eeksrY, PiliiEdzLi

    ElEpAyi. av aveR zixYAErAw EcAdic@, {AnA mxYpu.{A erANH jn pRytH?14zixYA mRupwi pRu,cil pRy

    nI sHnApkEyAhAnAeNH. cilpRytH vAcknAy lIyAvAeNANH. aeli vAckrielArALAyyiermYAvH eNA EveRcil pRytH.

    15aEA Ey avErAw EcAdic@,

    {AnAerA niktH? 16zi

  • mmmmAAAAyyyyiiii 16:17-17:19 938

    EmA peAsH pRu, nI isHvANH.jIv eedvieR pu.

    17Ey pRu, EyAnAyew punAy

    ziEmAen, nI a#hieiri. nie pWiic mxYnl. sVnAy qeR pitAvH {AnAer nin kANic@ t.

    18atinA {A ni

    EAw pRy. nI peAsH .Q pAREm {AeneR sBey pNiyM.mrNieR zi EpAluM qeR sBeyEtAliil.

    19{A nin sVrAjYi

    eR tAEAluk trAM. nI Q miyinw nYAyviDi eedvieR viDiyAyiriM. nI view mietlAMeedvieR m yiriM.

    20qiH

    tA isHvAeNtH mAErAwM pRyetv zixYAer tAI ecyH.

    ttttnnnniiii mmmmrrrriiiiEEEEiiiivvvveeeemmmmHHHH EEEEyyyy ppppRRRRyyyy(meA. 8+31-9+1; lUeA. 9+22-27)

    21tni eyzElmi EpAkNemH

    Ey aEA mt zixYA vYmAyi kANiA wi. eydmAmKYpuErAhit, niymjH{ qivrinieAe tni vLer shiEivemH Ey pRu. tA ekAlewemM piIwH mAM divsM tA mrNiniM yie}uEemM avpRu.

    22peAsH Eyvien vzE viLi

    c@ zkAric@ pRu, kAEv, atinielAM eedvM nie riM. ninHetAM sMBvikyil.

    23aEA Ey

    peAsiEnAw pRu, kwEpAsAAEn, nIeye shAyikyl,nI eedvieR kArY iEyil. mxY ciitinANH nI ADAnYM klitH.

    24anrM Ey zixYAErAw pRu,

    qe piwrAnA#hi etAvM tA tYjic@ tni nkeiri riemwH ayA qeagmiNM.

    25sVM jIenriA

    EnAvnH a nxHwmAM. qniAyisVM jIv nv a riM.26Avu nxHwev ElAkM m}uv

    kiiyiuM Plmil. Avien mwi vAA o pkrvsHvuM ekAwvAav k}iykyil.

    27mxYpu teR

    pitAvieR m}uv EtjEAewyM aveR dtAErAw wiyM vIuM vM.a mxYpu oAErAM avnveR visric@ tiPlMnM.

    28{A niELAw stYmAyi pR

    y; iviewy cil mxYputeR rAjYvumAyi vIuM v kiE mri.

    EEEEyyyy,,,, EEEEmmmmAAAAeeeezzzz,,,, llllIIIIyyyyAAAAvvvvHHHH(meA. 9+2-13; lUeA. 9+28-36)

    Ru divsi EzxM Ey, peAsH, yAEAbH, yAEAbieR

    sEhAdr EyAhA qivErAw wivlieyA mlmkLiEl kyRi. aview

    17

    av oyHAyi.2Q zixYA EnA

    iniE Eyvi mAmAyi. aveR mKM sUrYenEAel tiLi. aveR vO kAzM EpAel [email protected] aview avmAyi sMsAri ruEperyM ku. av EmAezyMlIyAvumAyi.

    4peAsH EyviEnAw pRu, k

    AEv {LiviewyAy nAyi.aH vzYewei, {Aniview m wArL@AAM. o ninH, oEmAezyHH, oH lIyAvinH.

    5peAsH

    sMsAriev o tiLu EmGM avermwi. EmGiniH orzrIri Ayi,veneR pu ven {A sHEnhi. vni {A sxHwnANH.ven asrik.

    6zixYAri

    Eku. av vLer By. av mKmwic@tAe} vI.

    7qA Ey vH aver

    sHpzic@. EypRu, q}uE,ByeEw.

    8zixYA tlepAi EnA

    i. av Eyvien mAM ku. 9av

    mlyiRukyAyi. Ey zixYAErAw klic@, mlyi ni ketAMErAwM pRytH. mxYpu yie}uEM ver kAirik.aEA ni ketAe pRyAM.

    10zi

    xYA EyviEnAw EcAdic@, isHvMmE lIyAvu vemH zAsHimA pRyA kArNemANH?

    11Ey mRupwi pRu, lIyAvu v

    emH av pRtH zriyANH. lIyAvu qlAM EneryAemM stYmANH.12qA {A niELAw pRy, lI

    yAvu vk}iu. qA av aven tiricRiil. L@k ecAvuqlAv]iEkwk~M aveREm ecyHk}iu. mxYpuEnAwM a teyAec@k. aEt ~k te mxYpuEnyM kxHwewM.

    13sHnApk

    EyAhA teyANH yTAi lIyAvu q Ey amAetHzixYA mnilAi.

    oooo iiiiyyyyeeeewwww EEEErrrrAAAAggggMMMM EEEEBBBBddddmmmmAAAA(meA. 9+14-29; lUeA. 9+37-43)

    14EyvuM zixYAM L@kL@ewyw

    E mwi. orA Eyvi miv mui.

    15ayA pRu, kA

    Ev,qeR mkEnAw kNkAENEm.av apsHmArM ekAH vLer kxHwew. av wyH tIyiElA eviElA vI}u.

    16{Anven nieR zixYA

    ewyw ekAuveiluM avHaven suKewAnAyil.

    17Ey mRupwi pRu, ni avi

    zVA0sik. niL@ew jIvitrIti teetH. {A qkAlM niELAewAM AvNM? qkAlM en epARuNM?ieyekAuvrik.

    18Ey iey

    bADic tEAw zmAyi klic@. tMaven viiRi, i suKmAyi.

    19pi

    IwH zixYA te Eyvien smIpic@. av pRu, { te o}ii

  • 939 mmmmAAAAyyyyiiii 17:20-18:15

    A mic@, qA {tinAyil.qekAANH { sADiAtH?

    20Ey mRupwi pRu, alvizVA

    sikLAytinAlA ni k}iyAtH. {A niELAw stYmAyi pRye, ni kwmNiEyALM vizVAsmei niH Q mlEyAw viewnimARi aview EpA qH jH{ApicA ml mARukte ec@M. nielAM sAYmAM.

    21*

    tttteeeeRRRR mmmmrrrrNNNNeeeeiiii EEEEyyyy(meA. 9+30-32; lUeA. 9+43-45)

    22piIwH zixYA glIlyi o

    wi. Ey avErAw pRu, mxYpu cilew kilkewM.

    23av av

    en ekAl@M. mAM divsM av mrNiniM yie}uEM. EyekAlewemH EkEA zixYAvLer d+KmAyi.

    nnnniiiittttiiii eeeekkkkAAAAwwwwttttiiiieeeennnniiii EEEEyyyy24EyvuM zixYAM kPmiEl

    EpAyi. aview cil peAsiensmIpic@. ru hHmkrM pirivrAyi av. av EcAdic@, niL@ew ru hHmniti ekAwEA?

    25p

    eAsH pRu, vH, avn [email protected] Ey tiyi vIiEl

    kyRi. ayA sMsAriti mHte Ey pRu, miyiel rAjAAH L@kLiniM plviDilunitikL@M kiuM. qA niti awyH jn rANH? av aveRsVM L@kLAENA? al anYErA? nIey k?

    26peAsH pRu, muv nitiy

    wyH.Ey pRu, aekAH rAjAvieR

    yAL@kH niti ekAwEtil. 27q

    A Q niti pirivukAer nEkApAlrAE. atinA enniti ekAwk. kwli EpAyi mIpiwik. dYe mInien piwicAluwatieR vAyHRk. atieR vAyio nANyM kANAM. aetw nitipirivukA ekAwk. av qniMniM Evi nitiywyHM.

    rrrrAAAANNNNHHHH EEEExxxxHHHHWWWW(meA. 9+33-37; lUeA. 9+46-48)

    smyM zixYA Eyvien smIpic@. av EcAdic@, sVrA

    jYi rANH vuM ExHW?2Ey o ekAc@iey teRywuE

    viLic@. iey av zixYAewmi nii.

    3qiH Ey pRu,

    {A niELAw stYmAyi pRye. ni mAnsAreH ueLEAelyAkNM, aeli nieLAriluM sV

    vvvvAAAAkkkkYYYYMMMM 22221111 cil #I eekey}u pti@kLi pvAsAluM AnyAluM alAetkArm AvH vi@EpAkyielHkA.

    rAjYi Evziil. 4Q ien

    18

    EAel sVyM vinItnA ovnAyiriM sVrAjYi ExHWnAyi ktewk.

    5qeR nAmi orA EpAelA

    iey sVIkricA ayA qeyAvuMsVIkrik.

    ppppAAAAppppiiiieeeeRRRR pppprrrriiiiNNNNiiiittttPPPPlllleeeeRRRRiiiiccccH HHH EEEEyyyy

    (meA. 9+42-48; lUeA. 17+1-2)6vri qi vizVsi o ekA

    c@ieyeAH mAeriluM pApM ecicA ayAH vLer kxHwM. ayAsVM k}ui o tiril@ ekiiagADmAy kwli miA}utAvuMEBdM.

    7aver pApikLA sMgtikeL

    RiEcAEA Q ElAkvAsikELAwHqni kN EtA. av sMBviNM.qA atArini sMBviEvA av dgti vM.

    8niL@ew kEA

    kAElA nieL pApM ecievia mRic@kLyk. ni aMgBMgM evM viklAMgM yiA EpAluM nitYjIv kiuk qtH qEA}uMemce te. ru eekkAlukL@mAyirie nrkielRiyewtiluMEBdM ateyANH.

    9pApM ecA ni

    L@ew k ErkmAyA aetwkLyk. o kmAyi nitYjIv kiuteyANH nltH. ru kkELAewyMnrkielRiyewtiluM nltH atANH.

    nnnnxxxxHHHHwwwweeee wwwwiiiieeeeRRRR kkkkTTTT(lUeA. 15+3-7)

    10sicirik. ekAc@ik a

    DAner kttH. uH sVi dtAH. dtArAke qEA}UM sVnAy qeR pitAvieRewymANH.

    11*12orAL@ew RH wkLielAH nxHwmA

    yi qirie. aEA ayA muetAeAtienyM mlyi EpiM. qiH nxHwe wien aEnVxic@ EpAM. zriyEl?

    13nxHwe wien

    keiyA Q wienecAli nxHwewA etAeAtAwkeL kANtilumDikM ayA sEAxiM. {AniELAw stYmAyi pRye.

    14aEtEpA

    el, sVnAypitAvuM teR uLi oEpAluM nxHwewetA#hi.

    oooorrrrAAAA eeeettttuuuu eeeecccc@@@@EEEEAAAA(lUeA. 17+3)

    15niL@ew sEhAdrEnA sEhAdri

    EyA etu ecyHtA vYiyew aw EpAyi ayA ecyHtetH qAeNpRyk. aEA mAEwyM sAiYmtH. ayAL ievi ni

    vvvvAAAAkkkkYYYYMMMM 11111111 cil #Ipti@kLi ptienAAMvAkYi yM wiyH. nxHweverriA mxYpu viri.

    ayAeL niL@ew sEhAdrnAkA s

  • mmmmAAAAyyyyiiii 18:16-19:9 940

    hAyikyANH. 16qAlyA atH Ek

    A visticA oEA rEA L@keLyMi ayAeL vIuM kAk. aen sMBvicetlAM sAYewAmelA.

    17qiuM ayA stmeli

    vivrM sBEyAw pRyk. sB pRyMEkA visticA aven eedvvizVAsi alAvenEpAel kNAk. o irivukArnAyi ayAeLkk.

    18{A niELAw stYmAyi pRye.

    ni nYAyviDi, view miyi evcHviLMbrewEA ate eedvieR nYAyviDiyM M. nimiEA a eedvM mite.

    19miyi niLi ruEp o kArY

    i EyAjiilAyA atinAyi Aik. niLAvzYetH sVnAy qeR pitAvu avdic@tM.

    20

    stYmANH. kArNM, qi vizVsirEAmEA Ep omic@ wiyA {AM avew nwvi H.

    mmmmeeeeyyyyiiiiyyyy kkkkTTTT21peAsH EyvieRywei EcA

    dic@, kAEv, qeR sEhAdr wcyAyi qEAw etuecyHtA q tvNyANH {AnvEnAw miEtH?}u tvNeyiluM miA qniAvuEmA?

    22Ey mRupwi pRu, {A niEAw

    pRy, }iwt tvN nI avEnAw miNM. }H q}uptH AvzYMav etu ecyHtAluM nI miNM.

    23atinA EdYAg tni kw

    e k tiric@vAA tImAnic rAjAviEnAw sVrAjYe pmiAM.

    24rAjA

    vH kN tI wi. orA yirNi evinANy kwei.25rAjAvinH pNM tiric@ ekAwA

    v}i ayAAyiil.aEA ayAL@ew BArYyM u

    L@mwM ayA sVmAyM ayAeLeyM viA rAjAvH rviu. pNM kwM vIA pEyAgiAmElA.

    26pE EdYAg rjAvieR kA

    vI yAcic@, qEAw kANYMEtAENEm; {A qeR kwM m}uvMvIAM.

    27yjmAn ayAELAw kN EtA

    i. atinA dAseR yjmAn ayAL@ew kwM RAi.

    28piIwH EdYAg puRE

    EpAEA ayAELAw Ru evinANy kwMvAiy meA EdYAgenku. ayA teR shvkeRk}ui piwic@ EAzic@, nieRkwM vIuk.

    29rAme EdYAg

    shvkeR kA vI yAcic@, qEAw kN kAU. {AnetlAMtiriek trAM.

    30pE ayA aetAM sticil.

    ayA nYAyADipen smIpicH tnikweven twvilAi. kwM vAiy

    tiricwyHM ver twviliu. 31melA

    shEdYAgAM kH d+Kic@. av sMBvicetlAM tL@ew yjmAnEnAw EpAyi pRu.

    32aEA yjmAn dAsen viLic@

    pRu, dxHwnAy dAsEn, nI qniHvLerpNM kweiuH. pE nI yAcicEA {A niEAw kNkAi. nieR kwM Ru ecyH.

    33qA aEt

    EpAel nI nieR sEhAdrEnAwM kANYM kANmAyi. {A niEAw kAiy aEt kN nI avEnAwM kANmAyi.

    34aveR yjmAn vLerEkApic@.

    ayA B]tYen teR kwM m}uv vIuMver twviliu ziic@.

    35sVnAy qeR pitAvu ec@

    EAelteyANH rAjAvH ecyHttH. ni niL@ew sEhAdrI sEhAdrAErAwH XdyMgmAyi mik. aeli sVnAy qeR pitAvH niELAwM miil.

    vvvviiiivvvvAAAAhhhhEEEEmmmmAAAAccccnnnneeeeiiii(meA. 10+1-12)

    etlAM pRti EzxM EyglIl viuEpAyi. EyAAndiy

    ew mRukryilu eydYEdzEANv EpAytH.

    2aEnkMEp Eyvien

    piw. Ey aviewyAyiErAgikeL suKewi.

    3tAM prIzA Eyvien smIpi

    c@. Ey etAeyeiluM pRyEAq kupiwiA av mic@. avEyviEnAw EcAdic@, orAH ayAL@yi etiluM kArNieR awiAni teR BArYey EpiAnAEmA?

    4Ey mRupwi pRu, tIcyAyM

    tiev}ukLi ni en vAyiciuAvNM+ kAlArMBi eedvM L@keL M epmAi.* 5eedvM pRuaekAH ov BArYEyAw EcEAanmAer evwiyM. av vM oAyiIM* 6atinAlv rl, oANH. eedvmANver oAyiiEctH.atinA aver EvepwtH.

    7prIzA EcAdic@, pieANH orA

    vivAhEmAcnpM BArYyH ekAwH vivAhM EvepwA EmAezyewkln avditH?

    8Ey pRu, ni eedvvcnM

    sVIkriA ekAANH emAez niL@ew BArYmAer EpiA avdictH.pE rMBi aenyAyiil.9{A niELAw pRy, BArYey EpicH meA veL vivAhM k}ivvYBicrikyANH. vivAhEmAcnM EnwAM vIuM vivAhM k}itiM oven avdi kkArNM, teRBArYyHH muvmAyi eelMgikb

    kkkkAAAAllllAAAArrrrMMMMBBBBiiii ............ eeeeppppmmmmAAAAiiii rNi l.1+27; 5+2.

    aaaaeeeekkkkAAAAHHHH ............ooooAAAAyyyyiiiiIIIIMMMM rNi l. 2+24.

    L@eH etLiyEA}ANH.

    19

  • 941 mmmmAAAAyyyyiiii 19:10-20:1110zixYA EyviEnAw pRu, a

    mAmANH vivAhEmAcni kArNmAyeti vivAhM k}iAetyirikyA nltH.

    11Ey pRu, vivAhe sMbi

    Q stYM qlAvM mnilAA k}ivil. qA eedvM cileratin#hiciuH.

    12cil vivAhM

    k}iAtiriA pl kArNL@H. cil x$ArAyi piR. cil piIwH x$ArAevrANH. cilrAkesVrAjYiEvi sVyM x$tVMvri. pE vivAhM k}ivvivAhe sMbic vcnM sVIkriNM.

    EEEEyyyy iiiikkkkeeeeLLLL ssssVVVVAAAAggggttttMMMM eeeecccc@@@@(meA. 10+13-16; lUeA. 18+15-17)

    13aEA L@k tL@ew ikL@

    mAeyi. Ey avewEm eekevcHavEvi AiNmAyi. zixYA kEA av L@keLatiniM twu.

    14qA Ey pR

    u,ik qeR aw vre. aver twytH. kArNM eedvrAjYM Q ikeLEAelyvEwtANH.

    15Ey av

    eReek avewEm vctiEzxM av lM viuEpAyi.

    ppppiiiiwwwwrrrrAAAA DDDDnnnniiiikkkk vvvviiiissssttttiiii(meA. 10+17-31; lUeA. 18+18-30)

    16orA Eyvien smIpicH EcAdic@,

    ErA, nitYjIv lBiA {AennyA ecEtH?

    17Ey mRupwi pRu, neyi

    nIeyinAeNEAw EcAditH?eedvM mAmANH nlvnAytH. ninnitYjIv EvNemi klnkLsrik.

    18ayA EcAdic@, klnk?

    Ey pRu, ekAltH, vYBicritH, EmAxHwitH, muveri kM pRytH,

    19anmAer driNM,* ni

    eL sVyM sHEnhiEAel muveryM sHEnhik.

    20 yvAvH EcAdic@, {AnietlAM

    asric@. qANH niyM qniRvH?

    21Ey mRupwipRu, pripUnAk

    Nemei EpAyi ninetlAMvik. pNM pAv ekAwk. aen ecyHtA sVi nineA vliy niDiyAM. qiH viewvH qe piwk!

    22EkH ayA d+Kic@. vLer Dnik

    nAyi ayA Eyvien viuEpAyi.23aEA Ey aveR zixYAErAw

    pRu, {A niELAw stYM pRye.DniknH sVrAjY Evzik vixmmANH.

    24aet, {A niELAw pRy,

    Dnik eedvrAjYi EvzitiluM qL@mAyi oki sUci}yi

    eeeekkkkAAAAllll ttttHHHH ............ ddddrrrriiiiNNNNMMMM rNi puR. 20+12-16.

    lUew kwAM.

    25aEkH zixYA vLer atHte

    u. av EcAdic@, aEA rAMriewk?

    26Ey zixYAer EnAiRu, m

    xYH asAYmAytANtH. qA eedvinH qlAM sAYmANH.

    27peAsH EyviEnAw EcAdic@, {

    qlAmEpicH nie agmic@,{e kiuM?

    28Ey zixYAErAw pRu, {A

    niELAw stYmAyipRy, putiyElAkM s]xHwiewEA mxYpuaveR mhsiMhAsniliriM.qe agmic niL@M oAErA siM

    hAsnLiliriM. pu siMhAsnLiliH ni yiAEylieR pH vMzeLyM viDiM.

    29qe pi

    wrA vIwH, sEhAdrIsEhAdrA,anmA, ik, vyluk qivEpicvH atiluM aDikM mwulBiM. ayA nitYjIv kiuM.

    30

    EA}e jIviti tAnv tA}HAnAM. tA}Hiriv niyM yewM.

    kkkk]]]]xxxxiiiiNNNNiiiiAAAAeeeewwww kkkkTTTTo vuwmEyAwH sVrAjYe pmiAM. ayA aview mirik]xi

    nwi. o BAti ayA aviewciler EjAliAyi [email protected] divse EjAliyA o evinANyM ekAwA stic@. ayAEvlAer EtAiElyc@.

    3kEdzM omNiH ayA cyi

    eliyEA aview cil evRuetniku. atinA av avErAw pRu,

    4ni EpAyi qeR

    EtAi pNi ecyHtA t li{A trAM.

    5atinA av EpAyi

    EjAli ecyH. pu mNiEyAewyMm mNiEyAewyM ayA vIuM puREEpAyi. aEAe}Ae ayA EREervItM EvlyH niymic@.

    6au

    mNiEyAwwEA ayAvIuM cyiEl EpAyi. EveRcil aview ni kEA ayA avErAw EcAdic@. qA niLiview divsM m}uvM evRuet nitH?

    7av avEnAw mRupwiyAyi pR

    u, M {eA EjAliyM til. ayA avErAwpRu, qini EpAyi qeR EtAi pNiec@k.

    8eevErM EtAmwm teR

    kArYen viLic@pRu, pNiAerm}uv viLicH li nk. avsAnM{A viLicyA mt li ekAw.dYeyAL@kH avsAnvuM.

    9aumNiH pNi ecv dY

    emi. oErAM oAErA evinANyM vItM kii.

    10piIwH dYM vver

    i. t muverA wt kiuemv kti. pE avM onANyM vItEm kiiy_.

    11nANyM kii

    yEA av EtAmwmEyAw prAti

    20

  • mmmmAAAAyyyyiiii 20:12-21:7 942

    eu. 12av pRu, v avsAnM

    vkArNM o mNiER EjAli ecyHZ. pE aH avM {t aEt liyA ekAwtH. epA_ evyililuM { kWinAVAnMecyH.

    13pE EtAmwm EvlArielAv

    EnAw pRu, suXE, {A niELAwnYAymAyA epmARiytH. o evinANyi pNiyAemEl nistictH?

    14atinA nieR liyM

    vAiEAk. avsAnM vvM ninM oErli nkAnA {AnA#hitH.

    15qeR sVM pNM qecN

    em {A tImAniM. {AnvErAwnlecyHtti nin asUy EtAEA?

    16atinA avsAnArnH

    dYAnM kiuM. dYAnArnH avsAnAnvuM.

    EEEEyyyy ssssVVVVMMMM mmmmrrrrNNNNeeeeiiii ppppRRRRyyyy(meA. 10+32-34; lUeA. 18+31-34)

    17Ey eyzElmiEl EpAkyAyi

    . pH aeAsHtlAM avEnAewAmAyi. nw EpAkEv EyzixYAer awviLicH avErAw sVkArYmAyi sMsAric@. Ey avErAwpRu,

    18n eyzElmiEl EpA

    kyANH. mxYpu mhApuErAhitewyM zAOimAewyM eekkLi liewM. mxYpuen ekAlNemvpRyM.

    19av mxYpuen jAtik

    nM. av aven prihsikyMcAekAwikyM UzikyM ec@M. pE mrNieR mAM divsMav yie}uEM.

    oooo aaaa llllYYYYMMMM aaaaBBBBYYYYiiii(meA. 10+35-45)

    20aEA esebdiyew BArY teR

    mELAewAM Eyvien smIpic@. a avmi mui cil lY EcAdic@.

    21Ey EcAdic@, nineAEv

    tH? av pRu, qeR omkennieR rAjYH nieR vlvzM mEmken wvzM AemH vAtrik.

    22Ey avL@ew puAErAw EcAdi

    c@, qA EcAdiet niLRiyil. qniA qlA kxHwL@Mni sVIkriEmA? puA pRu,vH { ecAM.

    23Ey avErAw pRu, yTA

    i nieLeR kxHwM aBviM.pE qeR wM vlM river tirewA qniAvil. avrAereAe qeR pitAvH tImAniciuH. avAyi av lL@MoiyiuH. lM avEkiU.

    24mu p zixYAM Eku. av

    ru sEhAdrAErAwM ErAxAlrAyi.25Ey qlA zixYAeryM viLic@i.

    Ey pRu,jAtikL@ew EntA t

    L@ew aDikArM L@kL@ewEm EyAgiAnixHwewvrANH. avew DAnEntA tL@ew qlA aDikArvuMEyAgiAnixHwew.

    26qA ni

    ELAwH aenyAyiriil. niLielArA ExHwnAkA #hieviav zixHwmvew dAsnAkNM.

    27ni

    LielAvnH oAmnAkNemi avawimeyEAel nieL EsviNM.

    28m

    xYpuenEAel. mxYpu vEsviewAnl. muver EsviAnANH. aEnker riA sVM jIvekAwAnANv vtH.

    rrrrHHHH aaaaeeeerrrr ssssuuuuKKKKeeeewwww(meA. 10+46-52; lUeA. 18+35-43)

    29EyvuM zixYAM eyrIEhAvu viu

    EpAkEv vLeryDikMEp aven piw.

    30rH a v}iEyAri@A

    yi. Ey vev Eku.atinAlv nilviLic@, kAEv dAvIdieR puA, {L shAyi.

    31qlAvM aervimzic@. av a

    er twu. qiH zArAyiriApRu. pE a wt cinilviLic@, kAEv, dAvIdieRpuA, {eL ricAluM.

    32Ey niH aErAwEcAdic@, {A

    niAyi qA ecEtH?

    33apRu, EBA { kA

    }Hc EvNM.34Eyvi avErAw ak EtAi.

    av avew kkLi etAEAav kANARAyi. av Eyvienpiw.

    EEEEyyyy eeeeyyyyzzzzEEEEllllmmmmiiii oooorrrrAAAAjjjjAAAAvvvviiiieeeennnnEEEEAAAAeeeellll EEEEvvvvzzzziiii

    (meA. 11+1-11; lUeA. 19+28-38;

    EyAh. 12+12-19)

    EyvuM zixYAM eyzElM ngrEAwH aw. olivu mlyiel Eb

    HPgyi av dYM ni. aviewEy teR ru zixYAer ngriElyc@.

    2Ey zixYAErAw pRu, ni

    kA ngriEl EpAk.aview o k}utey ekiyirikANAM. meA k}utiEyyM avL@ewawH ni kAM. avey a}icHqeR aw ekAuvrik.

    3eriluM

    k}utkeL qin}i q EcAdicA, vinH Q k}utkeL EvNM.tAmsiyAet {A avey tiric@ tMqM pRyk.

    4vAckeR Q vcn niREvA

    nAyi atH+5sIEyA ngrEAw pRyk,tA nieR rAjAvu nieRyw v

    vinItnAy av o li}utiyew puRuM EjAlikpEyAgi m]gieR iyew puRmAyiriM vrik. esKrYAvH 9+9

    6Ey niEyAgictH zixYA ecyH.

    7av t}uteyyM k}utieyyM

    21

  • 943 mmmmAAAAyyyyiiii 21:8-29

    Eyvi ekAuekAw. av k}ut@R tL@ew Emlik viric@. Eyk}ut@Ri.

    8av eyzElmiEl

    v}iyilUew sric@. aEnkM EpaveR v}iyi tL@ew Emlikviric@. mu cil mrcilkeLAwicH v}iyi viric@.

    9cil Eyvi mE nwkyAyi

    . cil piREkyM. av viLic@ pRu,dAvIdieR puen vA}Hk, kA

    vieR nAmi vven eedvM a#hie sVnAy eedve vA}Hvi. sIn 118+26

    10anrM Ey eyzElmiEl

    Evzic@. ngrvAsik zy}ilAyi. av EcAdic@, rANiyA?

    11Eyvien agmiv pRu,

    vnANH Ey. glIlyiel neseRini vAck.

    EEEEyyyy eeeeeeeeddddvvvvAAAAllllyyyyiiii kkkkyyyyRRRRuuuu(meA. 11+15-19; lUeA. 19+45-48;

    EyAh. 2+13-22)12Ey eedvAlyiEl kyRi. avi

    ew yviyM nwiyiver avpuRAi. av tAAew EmzkmRiciu. AvukeL viivew bukL@M av mRiciu.

    13Ey aviewyA

    yivErAw pRu, tiev}uikLi q}utiyiuH, qeR lyM AnAlyM qRiyewM. qA niaviwM kAew oLisEtmA.*

    14aM tLvAt ErAgikL@mAy cil

    eedvAlyi Eyvien [email protected] avew ErAgM EBdewi.

    15Ey

    vieR vik mhApuErAhitMzAOimAM ku. Ey mhAykArYec@M ik aven eedvAlyi vA}HM av ku. ikpRyAyi, dAvIdieR puenvA}Hvi! etlAM mhApuErAhiteryM zAOimAeryM EdxYewi.

    16mhA

    puErAhitM zAOimAM EyviEnAwEcAdic@, ik pRy nI EkiEl?Ey mRupwi pRu, vH. tiev}u

    i pRy, ikeLyM zieLyM nI vA}HvA pWiic@* tiev}ui niLi vAyiciiEl?

    17anrM av aviwM viH ngri

    puRkwH ebTAnYyi rAiti.

    EEEEyyyy vvvviiiizzzzVVVVAAAAssssiiiieeeeRRRR zzzziiiieeeettttLLLLiiiiyyyyiiii

    (meA. 11+12-14, 20-24)18piE pulcyHH Ey ngri

    El mwukyAyi. av nAyi

    qqqqeeeeRRRR llllyyyyMMMM ............ ooooLLLLiiiissssEEEEttttmmmmAAAA rNieyzA. 56+7.

    iiiikkkkeeeeLLLL ............ ppppWWWWiiiiiiiicccc@@@@ rNi sI.8+2.

    vizAyi. 19av v}iEyAr

    H o aimrM ku. Ey tnitiA ai}M kiuEmA qH mriaEnVxic@. qA mri lkLlAet o p}M EpAlumAyiil. atinA Ey mrEAwH pRu, ninI oriluM kAyHil. w te mrM Ninzic@.

    20zixYA a ku. av atHt

    eu. av EcAdic@, qenyANH QaimrM EvgM NiritH?

    21Ey mRupwi pRu, {A niELA

    w stYmAyi pRye. ni sMzyElzmilA vizVAsmei niH Q mrEAwH {A ecyHtEpAelte ecAM. cilEA niH atilDikvuM ecAnAEyAM. Q mlEyAwEpAyi kwlipti qEpAluMjH{ApiAM. ni vizVAsmei a sMBviM.

    22ni vizVsi

    evi ni Anyi EcAdietM lBiM.

    eeeeyyyyddddmmmmAAAANNNNiiiimmmmAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeeRRRRaaaaDDDDiiiikkkkAAAArrrreeee ssssMMMMzzzzyyyyiiii(meA. 11+27-33; lUeA. 20+1-8)

    23Ey eedvAlyiEl EpAyi. a

    vnview pEdziEA puErAhitAM eydmAM EyvieR awei. av avEnAw EcAdic@, pRy,eneyAe viA nineDikArmAtH? rA ninH Q aDikArM ttH?

    24Ey pRu, {A niELAewA

    EcAdYM EcAdie. ati ni rMtA qDikArieR awiAnilANH {A etAe ec@etpRyAM.

    25pRy+ EyAhA L@keL

    sHnAnewiyEA sHnAnM veedviniEA mxYriniEA?puErAhitM eydEntAL@M EyvieR EcAdYM ccecyH. av prsHprM pRu, n rM pRA, aMEyAhAeR sHnAnM eedvi niAeN pRA Ey pRyM, pienieLekAH EyAhAni vizVsiil?

    26mRicH, a mxYni niA

    eN n pRA jn nEAwEkApiM. EyAhA o vAcknAyiev ktA nm ByM.

    27atinAlv Eyvi mRupwi ekA

    w, {Riyil EyAhAenviewniH aDikArM kiieyH.aEA Ey pRu, qi qnii

    etAe ecA qview niH aDikArMkiieyH {AM pRyil.

    rrrrHHHH ppppuuuuAAAAeeeewwww kkkkTTTT28niLitieni q vicAri

    evH qEAwpRyk. orA ru puAAyi. ayA dYM m mkensmIpic@pRu, mkennIyiEpAyi miriEAi EjAli ec@k.

    29mkpRu, {A EpAkil pE

    piIwyA mnM mAi. ayA EpAyi.

  • mmmmAAAAyyyyiiii 21:30-22:13 94430a piIwH rAmemken smI

    picH pRu, mkEn, nIyiH miriEAi pNiyk. mk pRu, zri, {A EpAyi pNieywAM. qAayA EpAyil.

    31Q ru puArilArANH aeR

    cHCyHeA victH? eydEntA pRu, dYe mk.Ey avErAw pRu, {A ni

    ELAw stYmAyi pRye. niti pirivukAM EvzYkL@M cIyAL@keLni k. pE niELAmE av eedvrAjYi EvziM.32EyAhA v ni zriyAy

    v}i kANic@ekAANH. qA niEyAhAni vizVsicil. qAnitipirivukAM EvzYkL@M avnivizVsi ni ku. qAniyM avni vizVAsmiAnAyini mnM mAiyil.

    eeeeeeeeddddvvvvMMMM tttteeeeRRRR ppppuuuueeeennnn aaaayyyyyyyyHHHH(meA. 12+1-12; lUeA. 20+9-19)

    33Q kT ik+ oriwH orA

    eR vyluAyi. ayALti mirinu. ayA vyli uM mtilueki.atii o miricM [email protected] ayA o kAvmAwvuM pNi.ayA EtAM cil kxk pAiekAw. qiyA o yA puReu.

    34viLevwieR smymAyi. ati

    nAlyA teR dAsAer teR vItMEcAdiA kxkewywEyc@.

    35qA k]xiA o dAsen mic@.

    meAven ekA. mAmvenyM kelRiu ekA.

    36atinAlyA mu ci

    lerwi ayc@. dYEtienA wt L@keL. qA dYM vvErAwecyHtte k]xiA avErAwM ecyH.

    37atinA teR mkene ay

    yHAnyA tImAnic@. ayA kti,k]xiA qeR mkEnAw bmAnMAM.

    38pE wmyew puen kEA

    kxk prsHprM pRu, tA wmyew mk. Q EtAieR anrAvkAziyAmv. v nmven ekAlAM.nLveneAA Q EtAM nEwtAM.

    39atinA av aven EtAi

    puR ekAuEpAyi ekA.40atinA EtAmwm vH kxk

    er q ec@M?41eydpuErAhitM mANimAM pR

    u, tIcyAyM ayA dxHwAerekAl@M. qiH EtAM mu k]xiAerliM. viLevw@smyM teR pn k]xiAer EtAM liM.

    42Ey avErAw pRu, tiev}u

    kLi q}utiyiutH ni tIcyAyM [email protected] Epi klH mllA

    M. tH eedvM ecyHttH nmH atHtmA. new kkLi atH atHtmA. sIn 118+22-23

    43atinA {A niELAw pRy

    sVrAjYM niLiniM qwewM.eedvrAjYi av #hitH nwA rAxH\inu sVrAjYM nkewM.

    44Q kli vI}uv epAi

    kM. Q klH orAL@ewEm vINAluM atHayAeL tviwepAwiyAM.

    45EypR Q kTk mhApuErA

    hitM prIzAM Eku. Ey teLiyA pRyetH av aRiu.46Eyvien piwiA av o kArNM

    Etwi. qA jn Ey o vAcknAeN vizVsicitinA avjneL By.

    vvvviiiiiiii NNNNiiiieeeevvvveeeewwww kkkkTTTT(lUeA. 14+15-24)

    jnELAw mucil kArY pRyA Ey kTkL@pEyAgic@, a

    v pRu, 2teR pueR vivAhvi

    eAiy rAjAvienEAelyANH sVrAjYM.

    3aEhM ciler sdYyH Ni

    c@. sdY tARAyEA atiTikeL viLiA rAjAvH B]tYer ayc@. qA rAjAvieR sdYyH vrAnAvielH avnirsic@.

    4anrM rAjAvH eR dAsAer wi

    ayc@. aEhM avErAw pRu, {Anver NiciuH. aekAH niec pRyk, sdY tARAeyH. {AeneR nl kALkeLyM pikeLyMtiAnAyi ekAiuH. qlAM tARAyiri. vivAhsdYyH vrik.

    5dAsA EpAyi jneLviLic@. p

    E av a ik wiyAyil.av mu vikLi m}uki. orApAw pNiyA EpAyi. EveRAvteR vYApAri EpAyi.

    6mu cilrA

    ke dAsAer piwicH tlieA. 7rAjA

    vH vLer EkApic@. teR dAsAerekAver vDiA rAjAvH teR eesnYe ayc@. avew ngrM eesnYMtI evc@.

    8atiEzxM rAjAvH teR B]tYErAw

    pRu, vivAhsdY tARAyiri.{Anver Nic@. pE qeR sdYyHvrA EyAgYt avil.

    9ati

    nA etvieR mlkLiEl EpAyikA qlAveryM Nik. avErAewlAM sdYyHvrA pRyk.

    10dAs

    A etvukLiEl EpAyi. av kqlAveryM viLic@i. nlveryM cIyAL@keLyM av sdYyH ekAuv. aviwmAek jnM niRu.

    11aEA rAjAvH qlAveryM kANA

    eni. vivAhEvLyH EyAjiAviDM vOM Dric orAeL rAjAvH ku.12rAjAvu pRu, suXE, viewv

    rA nineen avAdM kii? zri vOM EpAluM DriAet. qAayAeLAM pRil.

    13atinA rAjA

    vu B]tYAErAw pRu, veR eekyMkAluM ekuk. qiH iEleRiyk.

    22

  • 945 mmmmAAAAyyyyiiii 22:14-46

    aview L@k krykyM EvdnekAHpl@ e{rikyM ec@M.

    14aet, Niev aDikM. p

    e tirewewtH cil mAM.

    cccciiiillll eeeeyyyyddddEEEEnnnnttttAAAA EEEEyyyyvvvviiiieeeennnnAAAA EEEEnnnnAAAA

    (meA. 12+13-17; lUeA. 20+20-26)15aEA Ey pEdziciiw ni

    M prIzA EpAyi. Ey etAyeteiluM pRA aven piwiAav tM pA.

    16prIzA Eyvi

    enA ciler ayc@. tL@ew cil ayAyikeLyM ehErAdY qRiyew cilerymANH av ayctH.av pRu, ErA, aH vizVsHtnAy orALAeN {RiyAM. eedvieR v}iyew stYM nI pWiievM {RiyAM. L@k nieiqk q nI Bymil. qlAvM nineA EpAelyANH.

    17ati

    nA nieR aBiAyM pRAluM. eeks krM ekAw zriEyA etEA?

    18qA av te A mi

    kyAeNH EyvinRiyAmAyi.atinA av pRu, kpwBiEr, qinA nieLe sMsAriwA mitH?

    19krM ekAw

    o nANyM t. av Eyvien oevinANyM kANic@.

    20qiH Ey

    EcAdic@, ew cimANiti mNMecyHtiritH? ew EpmANH timitmAyiritH?

    21av mRupwi pRu, eeksew

    civuM EpmANH.aEA Ey avErAw pRu, eek

    s eeks ekAwE. eedvi eedviM.

    22EyvieR

    vAk Ekv atHteu. av Eyvien viuEpAyi.

    cccciiiillll ssssddddkkkkYYYY EEEEyyyyvvvviiiieeeennnn wwwwAAAA EEEEnnnnAAAA

    (meA. 12+18-27; lUeA. 20+27-40)23aEt divsM te tAM sdkY

    Eyvien smIpic@. sdkY mrNini yie}uEli vizVsiciil. av EyviEnAewA EcAdYMEcAdic@.

    24av pRu, ErA, EmAez

    pRu+ vivAhitnAy orA ikLilAet mricA ayAL@ew sEhAdr ayAL@ewBArYey vivAhM k}iNM. qiHmric sEhAdrEvi av ikeLlAdiiNM qH.

    25{L@ew wyi

    }u sEhAdrAAyi. oAmvivAhM k}ic@. pE ikLilAet [email protected] ayAL@ew sEhAdr OIey vivAhMk}ic@.

    26qA rA

    mM ikL@AvAet mric@. temAmM bAi qlA sEhAdrAMsMBvic@.

    27owvi OIyM mric@.

    28pE qlA sEhAdrAM aveL vi

    vAhMecyHti. atinA av yi

    e}uEu vA av ew BArYyAyiIM?

    29Ey rMpRu, ni mni

    lAvil. tiev}ukLi qA pRyet niRiyil. eedvieR zieyiyM niRiyil.

    30

    yie}uEEA vivAhM nilniil. qlAvM sViel dtAerEAelyANH.

    31yie}uElien

    Ric@ eedvM niELAw pRiutH nivAyiciiEl?

    32eedvM pRu, {A

    aAhAmieRyM yisHhAieRyMyAEAbieRyM eedvmANH.* tAnvew eedvmAeNH eedvM pRiuei av yTAimriciil. av jIvicirivew mAM eedvmANH.

    33qlAvM EyvieR pEdzM EkH

    atHteu.

    vvvvuuuuMMMM DDDDAAAAnnnn kkkkllllnnnn(meA. 12+28-34; lUeA. 10+25-28)

    34Ey sdkYer rMmic vA

    prIzA Eku. av EyAgM Ec.35o prIz EmAezyew nYAymAN

    i vidgHdnAyi. prIz Eyvien prIiA o EcAdYM EcAdic@,

    36ErA, nYAymANiel vuM

    DAne kln tH?37Ey mRupwi pRu, ni kA

    vAy niL@ew eedve sHEnhiNM.niL@ew pU XdyEAwM pU AEvAewyM pUmnEAewyM sHEnhiNM.* 38tANH TmvuM prmDAnvumAy kln.

    39rAme kln aEpA

    elte+ nieEAel nieR ayArenyM sHEnhik.

    40nYAymANM

    pUmAyM vAckew liKitLiniM Q ru klnkLi nimwelwtANH.

    EEEEyyyy pppprrrrIIIIzzzzAAAAEEEErrrrAAAAwwww EEEEccccAAAAddddYYYYEEEEccccAAAAddddiiii

    (meA. 12+35-37; lUeA. 20+41-44)41aekAH prIzA oic@ wiy

    EA Ey avErAwH o EcAdYM EcAdic@.

    42isHvieni nieL k

    ? ew mknANv? prIzA pRu, isH dAvIdieR pu.

    43aEA EypRu, pie q

    enyA dAvIdH aven kAvH qviLictH? dAvIdH priAAvieR ziyi sMsArikyAyi.

    44kAvH qeR kAviEnAw pR

    u,{A nieR zueL nieR kAI}ilAM ver qeR vl vzirik. sIn 110+1

    45dAvIdH isHvien kAvH q

    viLi. pieen av dAvIdieRpunAM?

    46prIzArilAM Ey

    vieR EcAdYirM ekAwAnA

    {{{{AAAA ............ eeeeeeeeddddvvvvmmmmAAAANNNNHHHH rNi. puR.3+6 15,16.

    nnnniiii ............ ssssHHHHEEEEnnnnhhhhiiiiNNNNMMMM rNi v.6+5.

    yil. divs0i EzxM Eyvien

  • mmmmAAAAyyyyiiii 23:1-29 946

    A EveRA EcAdYMEpAluM EcAdiA M eeDrYeil.

    mmmmttttEEEEnnnnttttAAAAeeeeLLLL EEEEyyyy vvvviiiimmmmzzzziiii(meA. 12+38-40; lUeA. 11+37-52; 20+45-47)

    pie Ey jnEAwM zixYAErAwM sMsAric@. Ey pRu,

    2EmAezyew nYAymANei niE