www.maks.be

oktober 2001 11

2 MAKS! 11 MAKS! 11 3

FAST FORWARD

DISPLAY

STANDBY

SENSOR

INDEX

VOLUME

SHUFFLE

POWER

TUNE UP

REC

NICK IN NEW YORKMAKS!-reporter Nick (18) bevond zich op 800 meter van de instortende Twin Towers in New York. Hij stond erbij, keek ernaar, fotografeerde en keerde levend terug. Maar hoe?

ROMEINEN OP DE CATWALKJoris (15), Floor (15) en Lien (15) worden voor even zelf directeur. Op 22 plaatsen barst een museum los.

HET RIJK DER ARMEN«Als ik een pakje sigaretten koop, kan ik me geen warme maaltijd permitteren.» Sandra (17) heeft geen geld.Hoe overleeft ze?

PARTY-CIPATIONIs het AIDS-virus overdraagbaar via de telefoon? Mag ik zomaar van studierichting veranderen? Bestaat er een gedragscode voor martelaars?

ZOEK HET VERSCHIL Uitscheuren en ophangen!Wat is nu weer het verschil tussen varkens en scholieren? Knor het uit op de poster.

HARTSLAGDruk je hoofd stevig tegen de borstkas van dit blad en waarschuw een dokter als je niets hoort.

HIPHOP ZONDER FRIETEN«Friethop bestaat niet», zeggen mc Kim (16), mc Didier (17) en beatknutselaar Sanne (15). Niet in een vakje te vangen.

HAÏTI ZONDER PALMBOMENEva (16) trok samen met MAKS! en 11.11.11. naar één van de armste landen ter wereld: Haïti. Het land van de wuivende palmen?

VUILE BIN LADENZijn alle moslims potentiële Bin Ladens? Waarom staken leraars en is er leven na Nevermind? Hot en ander news.

HET STOPCONTACT VAN LIESANNEMAKS! grijpt Liesanne bij de haren en stopt haar gedurende enkele minuten in het stopcontact. Welke onderdelen dan precies oplichten?

KIPPENVELDat krijg je soms bij het lezen van de lezersbrieven. Maar ook malaria, testosteronscheuten, geïrriteerde ogen en een stevige emmer water komen voor.

DE 14 SMAKS VAN MAKSMAKS! draait een special: muziek, comedy, theater, dans en film in de Culturele Centra in jouw buurt. Voor 101 fr. met je benen in de lucht.

QUATSCHDavid (18) probeert in zijn foto’s te laten zien wat niemand anders vóór hem ooit zag. Hij masseert deze maand de rug van MAKS!. En nee, dit is geen nieuwe aflevering van Star Trek.

E JECT

SOUNDTRACK

s

1© Hoogland en co freaking out op www.jim.be

44 1616121212 181818

46810121416182021222324

Mens

Reportage

Trend

Weten

Poster

Gekte

Muziek

Actie

Nieuws

Multimedia

Brieven

Agenda

Foto

DE TUTTERS VANDE TUTTERS VAN

REPEAT

PLAY

C H A T T E N M E T P E T E R H O O G L A N D Peter Hoogland is een opvallende (kale) kop in het Vlaamse medialandschap. Berucht door het radio-programma ‘Het land’, beroemd door zijn relatie met Joyce De Troch en bekend als manager van JIMtv.MAKS!: «Peter, jij bent een gevierd BV en dat heb je allemaal te danken aan je succesvolle school-carrière, niet?»Peter: «Ga weg. Ik heb slechts aan één leerkracht goede herinneringen, de leerkracht Engels was strikt en menselijk. Maar de anderen? Zat ik met problemen en vroeg ik om uitleg, dan gaven zij daar geen antwoord op. Het was echt erg. Op school ben ik introvert en mensenschuw geworden. Ik vraag me nog altijd af waarom ik niet in de criminaliteit ben beland.»MAKS!: «Dus: rood kruis over leerkrachten en een computer in de plaats?»Peter: «Neen, toch niet. Van mensen die je vertrouwt en waardeert, kan je veel leren. Het is gek, maar ik verplicht mezelf nog elke dag om bij te leren. Ik volg cursussen communicatie en psycho-logie. Het gebeurt dat ik ’s nachts nog één of twee uur lig te blokken.»MAKS!: «Moet je vriendenkring belangrijker zijn dan je familie of moet je moeder je beste vriendin zijn en je vader je partner in crime?»Peter: «Schrap maar onmiddellijk dat ge-moet. Niets moet. Ik zou het wel leuk vinden als bij-voorbeeld mijn zoon me later als een vriend zou beschouwen, maar ik zou het begrijpen als hij me een oude zak vindt. Ik zou mijn kind het gevoel willen geven dat ik altijd klaar sta. Als een soort reddingsvest. Hij mag uithalen wat hij wil of erop los experimenteren. Als hij in de problemen zit, laat ik alles vallen en ben ik er voor hem.»MAKS!: «Wil jij met je werk voor televisie ook iets bereiken?»Peter: «Als je vraagt of ik engagement heb, dan zeg ik ja. Ik ben me er zeer goed van bewust dat je met een medium als televisie een enorme impact hebt op mensen. Ik vind dan ook dat ik de verantwoordelijkheid draag om daar iets mee te doen. Onlangs met die toestanden in Amerika hebben we de vreselijke beelden op een clipje van een nieuwe groep gezet. Je moet durven stel-ling nemen en zeggen: hé, zo’n toestanden zijn niet ok. Ook toen ik ‘Het land’ presenteerde, was ik altijd begaan met de jongeren die me belden.»MAKS!: «Communiceren met jongeren ligt je wel?»Peter: «Ja, maar moeilijk is dat niet. Uiteindelijk vraag ik gewoon: awel, hoe is ‘t? En als zij dan ant-woorden ‘niet goed’ dan vraag ik ‘waarom’. Bij alles wat ze zeggen, blijf ik vragen naar het waarom.»MAKS!: «Alsof je een filosoof bent.»Peter: «Ik vind filosofie razend interessant. Eigenlijk zouden ze godsdienst en zedenleer voor mij gerust mogen vervangen door filosofie. Gasten leren praten met elkaar en al pratend nadenken over de dingen des levens, dat ze daar maar eens werk van maken op de scholen.»

ZIN OM JOUW LEVENSWIJSHEDEN MET PETER TE DELEN? HET KAN. OP WOENSDAG 31 OKTOBER VAN 17U TOT 18U ZIT PETER HOOGLAND IN DE CHATROOM VAN MAKS! LAAT HEM NIET GERUST EN SURF NAAR WWW.MAKS.BEMAKS! verleidt elke maand een bekende mens om zijn/haar gedachten in de groep te gooien. Lezers zonder hoogtevrees zetten het gesprek later voort in de chatroom op www.maks.be

OP DE COVER : HE T KOPPE L VAN DE MA ANDDe baby is op komst, maar wie zijn de beroemde ouders? Verbind de cijfers (van de-zelfde kleur) met elkaar en ontdek het geheim van de liefde. Stuur een origineel ge-boortekaartje met de namen van de ouders en win één van de tien tintelende tutters: MAKS! - Tutter - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel. Elke maand werken 40 jongeren mee aan dit blad. Ze maken covers, schrijven teksten, bedenken onderwerpen, spuwen hun mening. Zelf ook zin om te spuwen? Dat kan: MAKS! zoekt gemotiveerde jongeren om via de virtuele weg gezellig te praten over het leven. MAKS! - jongerenredactie - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel of mailen naar info@maks.be

«Een voetganger is een chauffeurdie een parkeerplaats heeft gevonden»

Peter Hoogland: «Niets moet.»© foto JimTV

- ZELFS OP DE MAAN WAPPERT DE AMERIKAANSE VLAG - - ZELFS OP DE MAAN WAPPERT DE AMERIKAANSE VLAG - «IK HEB HET NIET GEDAANIK HEB HET NIET GEDAAN» – DUIZENDEN DODEN - WAAROM HEBBEN DE TALIBAN VLIEGERS VERBODEN? DUIZENDEN DODEN - WAAROM HEBBEN DE TALIBAN VLIEGERS VERBODEN? – WE ARE ALL NEW YORKERS WE ARE ALL NEW YORKERS – IS HET LEVEN VAN EEN AFGHAAN MINDER WAARD DAN DAT VAN EEN AMERIKAAN? IS HET LEVEN VAN EEN AFGHAAN MINDER WAARD DAN DAT VAN EEN AMERIKAAN? – «FREEDOM HAS BEEN ATTACKED, FREEDOM MUST BE DEFENDEDFREEDOM HAS BEEN ATTACKED, FREEDOM MUST BE DEFENDED» - DEMOCRATIE BEREIK JE NIET MET RAKETTEN - DEMOCRATIE BEREIK JE NIET MET RAKETTEN

4 MAKS! 11 MAKS! 11 5

SENSOR

NICK IN HET STOF VAN

NEW YORKNEW YORKWAAR WAS JIJ OP 11 SEPTEMBER TOEN TWEE VLIEGTUIGEN ZICH IN DE WTC-TORENS VAN NEW YORK BOORDEN? «IN DE METRO OP WEG NAAR DE TORENS», ZEGT NICK (18). EEN UURTJE LATER ZAG HIJ DE GEBOUWEN VOOR ZIJN OGEN NEERSTORTEN. «OP MIJN VIDEOCAMERA HOOR JE DE ANGST EN PANIEK VAN DE WEGVLUCHTENDE MENSEN.» VERANDERT JE LEVEN ALS JE IN DE BUURT VAN DE DOOD BENT GEWEEST?

«Tot voor de ramp had ik het gevoel dat New Yorkers vrij gesloten mensen waren. Ik liep rond met mijn fototoestel en videocamera, maar had moei-te om iemand bereid te vinden om even te poseren. Na de aanslagen ver-anderde dat totaal. Ik heb honderden foto’s genomen, uren videomateri-aal verzameld en tientallen gesprekken gevoerd met overlevenden, angstige familieleden van vermisten, en ooggetuigen. Ik heb het allemaal op film. Het leek ook een film.»

KILOMERS STAPPEN «Ik weet niet zeker wat me het meest zal bijbleven van die tien dagen in New York. Het verhaal van de met puin bestofte man die snikkend vertelt hoe hij een collega moest achterlaten die met zijn voet knel zat in de lift? De woede van een New Yorker die schreeuwde: ‘morgen ga ik in het leger, dit is oorlog!’? De enorme solidariteit die onmiddellijk na de ramp op gang kwam? Of dat ik heb moeten rennen voor mijn leven toen de torens neerstortten? Misschien was het wel de manier waarop iedereen te voet wegvluchtte. De straten waren gevuld met mensen. We moesten tien kilometer stappen om opnieuw aan ons hotel bij Central Park te komen. De dagen na de ramp probeer je bewust eens naar de cinema of het strand te gaan, maar je bent toch elke seconde bezig met wat je hebt gezien.»

KASKRAKER «Ik vraag me af hoe de mensen in ons land op zo’n ramp zouden reageren. Ik weet het niet zeker, maar ik vermoed dat het veel af-standelijker zou zijn. Ik was getroffen door de menselijkheid van de Ame-rikanen. De tienduizenden kaarsjes, bloemen en foto’s die je overal in de stad zag opduiken. Ik besef heel goed dat ik een historisch feit heb mee-gemaakt. In elk overzicht van de eenentwintigste eeuw zal 11 september 2001 aanwezig zijn. Ik zie het nog gebeuren dat Hollywood de ramp met een romance mengt en er een kaskraker van maakt. Nu ja, het leven is ook een film. Ken je de film ‘The Truman Show’? Personage Jim Carey denkt dat hij een echt leven leidt, maar in feite speelt hij de hoofdrol in een soap. Ik weet wel dat wat ik meemaak allemaal echt is, maar toch heb ik soms het gevoel dat ik al slapende in mijn wang knijp en dat ook dat in een droom gebeurt.»

FASTFORWARD «Ik hou van snelheid. Als ik een oude film bekijk met een traag ritme dan druk ik op de fastforward-knop. En ik doe tegelijk nog enkele andere dingen: eten, in een tijdschrift bladeren, chatten. New York is dé stad waar alles ontzettend snel gaat. Dat merk je aan alles, ook tijdens crisismomenten. De hulpdiensten die onmiddellijk massaal toe-

stroomden bijvoorbeeld. Er circuleert ook enorm veel geld. Heel aanlok-kelijk voor iemand die met dure kunstprojecten in zijn hoofd loopt. Ik denk niet dat ik permanent in die stad zou kunnen leven, maar er een uit-valsbasis hebben lijkt me wel wat.»

REIS DOOR HET HIERNAMAALS «Twee weken na mijn ervaringen in The Big Apple werkte ik mee aan een kunstproject. Opdracht: stel een tocht door het hiernamaals voor. Even dacht ik eraan om de beelden van de vallende mensen uit de WTC-toren te gebruiken, maar het zou onge-past zijn. Ooit doe ik wel iets met al het foto- en videomateriaal. Ik weet nog zekerder dan vóór mijn reis naar New York dat ik van mijn leven iets wil maken. Soms vraag ik me af welke dood ik zou verkiezen. Mijn ene grootvader werd 92. Hij was fysiek afgetakeld maar ik kon met hem ont-zettend goede gesprekken voeren. Mijn andere grootvader werd niet ou-der dan 70, had een hartkwaal maar klaagde nooit. In het ziekenhuis trok hij de stekkers van de toestellen uit: ‘we zullen eens testen hoe snel de verpleegsters aan mijn bed staan’, zei hij lachend. Het is niet makkelijk, maar ik denk dat ik voor de laatste mogelijkheid kies. Liefst wat korter maar goed leven.»

___m

«Ik heb er geen probleem mee dat we drie minuten stilte hielden voor de dui-zenden slachtoffers van de aanslagen», zegt Sofie (15) «maar ik begrijp niet waarom we dat niet ook bij andere gelegenheden hebben gedaan.» Tom (17) beaamt: «De oorlog in Rwanda, de aardbeving in India, de orkaan in Nicara-gua, allemaal dramatische gebeurtenissen uit het recente verleden die veel meer slachtoffers maakten. Waren die dan geen seconde stilte waard?» Eva

(16) hoopt dat die momenten van rouw gemeend waren. «Ik zou het erg vin-den als de Amerikanen als vergelding voor de aanslagen een land als Afgha-nistan massaal zouden aanvallen. Heb je gezien hoe de bevolking daar nu al lijdt? Als een oorlog tegen Afghanistan burgerslachtoffers maakt en miljoe-nen mensen op de vlucht jaagt, dan vind ik die drie minuten stilte zeer hypoc-riet. Dan was het stilte voor de storm.»

Drie minuten stilte (voor de storm)

© Nick Ervinck (18) is een vaste medewerker van MAKS! Ondanks zijn drukke studies multimedia vindt hij tijd om covers en andere grafische toverformules te bedenken. Je vindt Nick op www.ideadrom.net.be

© Hoe reageer(de) jij op de aanslagen in van 11 september en wat moet Amerika doen? In het wilde weg wraak nemen of net méér moeite doen om de wereldvrede te behouden? Drop je mening op www.maks.be/forum/vredeofvergelding.

6 MAKS! 11 MAKS! 11 7© Op www.jmdsite.net vind je alle info over de musea in jouw buurt waar je de werken van Lien, Joris en Floor kritisch kan vierendelen. Je vindt er ook foto’s van de jongerenprojecten van vorig jaar.

L i e n : « C A N N A B I S E N P I E R C I N G S »«Als ik door de Vlaamse musea wandel, valt het mij meestal op hoe weinig hun aan-bod is afgestemd op jongeren», zegt Lien. «Het kan moeilijk anders: de meeste ten-toonstellingen zijn bedacht door en voor volwassenen. Ze kennen ons en onze manier van denken, communiceren en leven niet goed genoeg. En juist daarom vind ik Jonge-renmuseumdagen (JMD) een uniek project. Hier krijgen we de kans om te tonen hoe wij het zouden aanpakken.»

© Homo gsm-iensLien zit in een groep van vijftien jongeren. Samen met enkele begeleiders werken ze een project uit in het Brusselse Jubelpark. «We kiezen 12 voor-werpen uit het park die we zelf bewerken. Zo pikken we er o.a. de klassie-ke geschiedenisbalk uit die in het museum aan de muur hangt. Onze bedoe-ling? Hem aanvullen tot in de toekomst. Daarvoor trekken we de straat op en nemen foto’s van elementen die typerend zijn voor onze tijd: mensen met piercings, fastfood, flashy kleding, gsm’s, housemuziek, cannabis, computers. Op die manier koppelen we bestaande collecties die volgens ons hun historische waarde zullen behouden aan een vorm van futurisme: we proberen te voorspellen hoe de homo sapiens van onze generatie in de toekomst zal worden afgebeeld.»

J o r i s : « H A R N A S S E N I N E E N F I L M »Joris doet voor de tweede keer mee. Toch is hij geen museumfreak: «Klassieke musea vind ik saai: we weten wat er vroeger gebeurde, want dat leren we op school. Boven-dien staat alles ‘veilig’ achter glas. En die bordjes: Absoluut niet aanraken!» Waarom hij dan meedoet? «Het is juist leuk dat het ook voor mensen als ik toegankelijk wordt. Door er zelf actief aan mee te werken, krijg je een heel andere kijk. We mogen echt alles zelf doen: het concept bedenken, de uitwerking, een budget hanteren, sponsors zoeken, de aandacht van de pers trekken. Je ontmoet er leuke mensen met verschillende achtergronden. We krijgen workshops waarin we leren hoe een goed persbericht te schrijven, hoe effectief te brainstormen. Er zijn graffitilessen, djem-bésessies en filosofische discussies.»

© Oordeel zelfDe groep van Joris werkt samen met het PAMZOV (Provinciaal Archeolo-gisch Museum Zuid-Oost Vlaanderen) in Velzeke en ‘t Ename in Ouden-aarde. Ook zij werken met een contrast tussen vroeger en nu. «We spelen bijvoorbeeld met het idee om een catwalk in te richten waarop we de mo-dellen in Romeinse harnassen laten paraderen, maar net zo goed meisjes in hypermoderne outfits. Daar maken we dan een filmmontage van die we afspelen in de musea.» Of JMD nu echt een succes zal worden? «Dat hangt natuurlijk af van de kwaliteit van onze werken, maar daar moet je zelf over oordelen als ze klaar zijn.»

F l o o r : « O E F , I K B E N N I E T A L L E E N »Floor speelt piano en blokfluit, zingt samen met haar twee zussen op de feestjes van vrienden en schrijft poëzie. «Ik beschouw het als mijn missie om andere jongeren warm te maken voor cultuur, en de musea horen daarbij. Ze hebben zoveel te bieden en dat wil ik graag met leeftijdgenoten delen. Kunst is voor mij een universeel com-municatiemiddel. Iedereen, ongeacht kleur, afkomst, taal, leeftijd of rijkdom, kan het begrijpen en er op zijn eigen niveau over nadenken.» Volgens Floor komt cultuur ook je persoonlijke ontwikkeling ten goede: «Vroeger dacht ik altijd dat ik tot een zware minderheid behoorde. Iedereen op school is bezig met cool zijn en zo hip mo-gelijk overkomen. Musea en piano’s gaan daar nu eenmaal niet mee samen. Hier ont-dekte ik dat er toch heel wat mensen met gelijkaardige interesses zitten, míjn inte-resses. Ik had echt zo iets van: oef, ik ben niet alleen.» Later wil Floor filosofie stu-deren. «Waar komen we vandaan? Waar gaan we naartoe? Allemaal heel boeiende vragen die ook bij JMD worden gesteld.»

© EeuwigheidSamen met de vijf anderen van haar projectgroep gaat Floor in het MIM (MuziekInstrumentenMuseum) op zoek naar instrumenten met eeuwig-heidswaarde. «Het is toch fantastisch dat sommige instrumenten na hon-derden jaren nog altijd bestaan. De klavecimbel bijvoorbeeld (voorgan-ger van de piano) of de schouderharp. Aan die klassieke instrumenten voegen wij moderne instrumenten toe die volgens ons ook in de toekomst als belangrijke vondsten zullen worden beschouwd. Zo selecteren we de rockgitaar: één van dè muziekinstrumenten van de 20ste eeuw. Al deze instrumenten voorzien we van geluidsfragmenten die aanspringen wan-neer je met een koptelefoon door het musem wandelt. En er is meer, veel meer...» (knipoog)

© Meer weten over Dali, Magritte of Picasso? Check www.1stekeuze.nl

NI

ET

T

E

MI

SS

EN

Nu al last van

buikkrampen?

Ga dan zeker langs

bij één van de

musea

in jouw

buurt.

De

Jong

eren

Mus

eum

Dage

n lo

pen

van

10

tot 1

6 no

vem

ber e

n zijn

grat

is vo

or 1

4 to

t 18-

jarig

en. Artistiek verantwoord

wc-papier

breng

je best zelf m

ee. 5

0 jo

nger

en m

a-ke

n ka

ns o

p ee

n VIP-

beha

ndel

ing.

Interesse?

Je krijgt

meteen een uitnodiging voor

twee. Schrijf een

kaartje en

geef het

voor

6

nove

mbe

r vleugels:

MAK

S! -

JMD

- Ko

ning

Alb

ert I

I-la

an 1

5 -

1210

Bru

ssel

of m

ail n

aar i

nfo@

mak

s.be

Ver

geet

je n

aam

, ad

res e

n te

lefo

onnu

mm

er n

iet t

e ve

rmel

den.

Mee

r inf

o: V

laam

se M

useu

mVe

reni

ging

(VM

V) -

Pla

atsn

ijder

sstra

at 2

- 2

000

Antw

erpe

n - t

el. 0

3 216

03 6

0 - v

raag

naa

r Isa

bel o

f mai

l naa

r jm

d@m

useu

mve

reni

ging

.be

Verover de B

oomerangkaartjes e

n posters van

de Jongerenm

usuemdagen.

Je school

kreeg ze

samen

met

deze M

AKS!

VOLUMEVOLUME123456781dROMEINENOP DE CATWALK

«WAT IS KUNST EN ZAL HET OOK BLIJVEN?» MET DIE VRAAG IN HET ACHTERHOOFD SCHUIMEN JORIS (15), FLOOR (15) EN LIEN (15) DE VLAAMSE MUSEA AF. SAMEN MET ZO’N 180 ANDERE JONGEREN WERKEN ZIJ MEE AAN DE JONGERENMUSEUMDAGEN (JMD). 22

MUSEA ZWIEREN DAN HUN DEUREN GRATIS OPEN, AL-LÉÉN VOOR 14 TOT 18-JARIGEN. STERKER: JONGEREN VOEGEN ER HUN EIGEN PROJECTEN AAN TOE EN WORDEN ZO ZELF EVEN DIRECTEUR VAN HET MUSEUM. ZO WILLEN ZE ZELFS ROMEINEN OP DE CATWALK JAGEN.

8 MAKS! 11 MAKS! 11 9© www.ufsia.ac.be/OASES/JaarboekArmoede.html: cijfers over armoede in België van 1990 tot en met 1999.© www.vandenbroucke.fgov.be/nieuws.htm: één op twintig Belgische minderjarigen arm (persbericht van het ministerie voor Sociale Zaken).

MAKS!: «Je zou denken: wie arm is, heeft geen geld voor luxeproducten. Jullie hebben bijna allemaal een gsm op zak.»Filip (19): «Dat vind ik nu typisch. Denk je dat een gsm zo’n luxe is? Weet je hoeveel een abonnement voor een vast toestel kost? Trouwens, als een interimbureau werk voor me heeft, hoe moet het me dan bereiken? Ik ga niet de hele dag naast de telefoon zitten.»Marlies (20): «Filip heeft gelijk. Ik kreeg van een sociaal werker ooit een gelijkaardige opmerking. Waarom heb jij een televisie, vroeg die, je kan de huur nauwelijks betalen. Ik heb die gast gevraagd of ik soms geen recht op ontspanning had. Of ging hij me een abonnement bij een fitnessclub betalen of een dure reis naar het buitenland aanbieden? Hij stond met zijn mond vol tanden.»MAKS!: «Het moet toch moeilijk zijn om met een beperkt budget te weerstaan aan de verlokkingen van supermarkten vol luxe?»Ibrahim (17): «Wees maar zeker. Weet je, tot voor enkele maanden was ik een rijke gast. Met het dealen van softdrugs verdiende ik tot honderdduizend frank per maand. Ik hoefde niet meer beschaamd te zijn dat mijn ouders arme migranten zijn. Maar de jeugdrechter heeft me hard aangepakt. Als ik nog een keer word betrapt, vlieg ik naar de correctionele rechtbank en van daar rechtstreeks naar de gevangenis. Ik ben dus gestopt met dealen. Maar het opgeven van de luxe die ik had, is veel moeilijker dan te stoppen met weed verkopen.»Tony (21): «Stoppen met dealen is niet makkelijk eens je in het wereldje zit. Enkele jaren geleden wou ik met alles kappen. Een andere dealer heeft me toen in mekaar getimmerd. Ik had enkele gebroken ribben en een geperforeerde long. Door die hele toestand heb ik ook een zware zenuwinzinking gekregen. Mijn studies heb ik niet afgemaakt.»MAKS!: «En zonder diploma raak je nauwelijks aan werk?»Filip: «Neen: zonder geld raak je niet aan een diploma. Ik wou boekhouden-informatica studeren. ‘Heb je een computer’, vroeg de leerkracht die me wou inschrijven. Ik wist genoeg. Mijn ouders vinden nooit geld om zo’n duur toestel te kopen. Voor de kokopleiding hetzelfde. Toen ik in de brochure las wat je allemaal moet kopen... Vierduizend frank voor een messenset. En dat was nog maar het begin.»Elke (19): «In een vacature vragen ze vaak naar mensen met ervaring. Via

het OCMW heb ik nu een job in een kringloopwinkel. Ik verdien 30.000 frank (744 Euro) per maand, toch negenduizend frank meer dan het bestaansminimum én op mijn cv zal volgend jaar werkervaring staan.»MAKS!: «Het bestaansminimum is te weinig om van te leven?»Freddy (21): «Te weinig? 21.000 frank (520 Euro) is niets. En pas op, je moet een adres hebben of je krijgt niets. Ik heb een tijdje op straat geleefd. Ik sliep in het park. Toen enkele vieze gasten aan mij kwamen prutsen, ben ik hulp gaan zoeken bij een vereniging. Zij hebben me aan een domiciliekamertje geholpen. ’t Kost bijna niks, maar echt wonen doe ik er niet. Ik heb het nodig als de wijkagent me controleert. Mens, de maatschappij zit wreed in mekaar.»Elke: «Niet alles is negatief. Ik weet dat ik voor een deel zelf verantwoordelijk ben voor mijn financiële problemen. Ik heb nooit het karakter gehad om mijn studies of een job tot een goed einde te brengen. Door mijn job bij de kringloopwinkel ben ik op de goede weg.»Freddy: «Jij bent naïef. Ik heb achttien instellingen gedaan, dan geloof je niet meer in sprookjes.»MAKS!: «Hebben financiële problemen soms met emotionele problemen te maken?»Yannick (14): «’t Zal niet zijn! Een jaar geleden is mijn moeder bij mijn vader gaan lopen. Ze heeft mij meegenomen. Hij dronk en kreeg dan soms zeer losse handen. Met mijn moeder woon ik nu op een kamertje met twee bedden, een kleine keuken en badkamer. Ik kan daar niet lang blijven. Ik zit hele nachten met vrienden op café. Ik verteer een pak geld. Mijn moeder laat me begaan, zij zit te zeer met zichzelf in de knoop. Intussen spijbel ik tegen de sterren op.»Ine (23): «Dat jouw moeder het moeilijk heeft, is goed te begrijpen. Ik heb een zoontje van vier en leefde tot vorig jaar samen met zijn vader. Toen zette hij ons het huis uit. Wat bleek? Ik had wel mee voor de lening van het huis getekend, maar op de eigendomsakte van het huis staat mijn naam niet. Ik heb nu een prodeo advocaat een proces laten inspannen, die hoef ik niet te betalen. Maar ik weet niet of die goed genoeg zal zijn om de zaak te winnen. Door mijn verleden heb ik mijn lesje wel geleerd. Ik vertrouw nu vooral op mezelf.»

«ALS IK EEN PAKJE SIGARETTEN KOOP, KAN IK ME GEEN WARME MAALTIJD PERMITTEREN», VERTELT SANDRA (17). VOLGEND JAAR ZAL ZE NA JAREN IN EEN INSTELLING EINDELIJK ALLEEN GAAN WONEN. ZE LEERT ALVAST OVERLEVEN MET DE 225 FRANK (6 EURO) DIE ZE PER DAG VAN DE INSTELLING KRIJGT. SANDRA ZIT SAMEN MET ANDERE JONGEREN EN MET MAKS! ROND DE TAFEL. ZE PRATEN OVER WAT ZE NIET HEBBEN: GELD.

Ruim twintigduizend Belgen die jonger zijn dan 25, leven van het bestaansminimum. Ze ontvangen iets meer dan 21.000 frank (520 Euro) per maand. Alleen al de gemiddelde huurprijs van een studio, appartement of huis bedraagt minstens de helft van dat bedrag. Nog vele duizenden jongeren leven in 'arme gezinnen'. Eén Belgisch gezin op twintig is namelijk arm. Dat betekent dat in elke klas wel één arme jongere zit. Armoede is niet alleen 'weinig geld hebben'. Het gaat om

veel meer: wie minder geld heeft, krijgt ook minder kansen om van cultuur te genieten, te studeren, te reizen. Vaak wordt die kansarmoede van ouders op kinderen overgedragen. De laatste jaren leven steeds meer jongeren in de armoede. In 1990 waren 8 procent van de Vlaamse bestaansminimumtrekkers jonger dan 25, in 1999 was dit al 23 procent. Een paar keer grondig pech hebben, kan iedereen in de armoede doen belanden. Ze vragen geen medelijden. Wel begrip.

HET RIJK DER ARMENA R M M A A R N I E T A L L E E N

FAST FORWARD

/

TT

TTT

10 MAKS! 11 MAKS! 11 111© Alles over mensenrechten en Amnesty International: www.aivl.be 2© Over hamburgers en het jeugdbeleid van de Vlaamse overheid: www.wvc.vlaanderen.be/jeugdbeleid

3© Tips voor meer inspraak: www.maks.be/11/10-a

3©

§2

§3

P A R T Y - C I P A T I O N

F I J N E V L E E S W A R E N

W I L D E G A N Z E N

STANDBY

LIFE IS A PIGVarkens en scholieren. Vergis je niet, er is een link. Vuile wc’s, te weinig sportgele-genheden, geen recht op een eigen mening, te veel taken, onmenselijke leerkrach-ten, saaie overbevolkte lokalen, slecht eten en veel te weinig ontspanning. Kort-om, een leven als een varken. Stop met knorren over het gebrek aan inspraak op school en doe er iets aan. Ga bij de leerlingenraad en kies een domein uit dat jou in-teresseert: sport, fuiven, het examenrooster, leerkrachtenevaluatie, de school-krant. Probeer via discussies en voorstellen met jouw werkgroep de school te veran-deren. Maak van participatie een party(cipation) en denk, doe en groei mee met de school. Of blijf je liever apathisch met je krulstaart in de modder ploeteren om uiteindelijk vetgemest (al dan niet met kennis) en zonder inspraak, gefrustreerd op of onder tafel te belanden? Aan jou de keuze. Scheur de poster op de volgende pagina uit en doé er iets mee. Anderen oproepen om méé te doen bijvoorbeeld. Op www.maks.be/11/10-a vind je een virtuele school waar je al wandelend en zon-der gène de tips voor méér inspraak voor jongeren uit de muren kan stampen. Lief-hebbers van actiongames worden vriendelijk verzocht zich te onthouden.

HULP VAN DE VRIENDEN«Hoe starten we op school met een leerlingenraad? Hoe maken we de acti-viteiten van onze leerlingenraad bij alle leerlingen bekend? Hoe zouden ze dat doen op andere scholen? Hoe…?» De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) slaat niet tilt van al die hoe-vragen. VSK organiseert elke maand re-gionale bijeenkomsten waar leerlingenraders uit verschillende scholen vragen en ervaringen uitwisselen, ideeën opdoen, samen activiteiten be-denken. VSK heeft ook een vormingsaanbod. Daarover verneem je meer op www.vsknet.be en in het VSKado dat elke school deze maand heeft ge-kregen. Vraag ernaar bij de directie. Meer info: VSK - Paleizenstraat 90 - 1030 Brussel – tel 02 215 32 29 - fax 02 215 41 78 - info@vsknet.be

5.000 FRANK (124 EURO) VOOR INSPRAAK Lanceer samen met je klasgenoten of schoolvrienden het participatieproject van de eeuw in jouw school. Verfris de toiletruimte op een originele manier, bouw de creatiefste ontspanningsruimte, zorg voor de gaafste communica-tietool tussen verschillende klassen of bedenk nog iets helemaal anders. Elke maand beloont MAKS! het pittigste project met 5.000 frank (124 Euro). Klaar om op te stijgen en MAKS! je vliegroute door te geven? Doe het vóór 20 november. MAKS! – 5.000 frank/ 124 Euro - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - tel. 02 553 96 92 - fax 02 553 96 85 - info@maks.be

Bekend van kaarsen met zwarte prikkeldraad, brieven naar overzeese presidenten, campagnes tegen folterpraktijken en tegen wapenhandel. Amnesty International vecht overal voor mensen-rechten. MAKS! zit nog met vier vragen: MAKS!: «We worden overspoeld door spectaculaire problemen: aids in Afrika, terreur in Ameri-ka, honger, onderdrukking van minderheden en vrouwen. Liggen mensen dan wakker van 'enkelingen' die worden gemarteld?»Amnesty International: «Natuurlijk wel, niet in het minst de slachtoffers zelf. Het gaat trou-wens helemaal niet om enkelingen. In de helft van de wereld wordt er nog steeds gefolterd. Je hoeft niet eens iets ‘misdaan’ te hebben. In sommige landen volstaat het vrouw, kind of homo te zijn. Ook omwille van ras of religie kan je het slachtoffer worden van folteringen.»MAKS!: «Wat doet Amnesty International met geld dat binnenkomt via schenkingen of verkoop van promotiemateriaal?»Amnesty International: «Dat wordt in de eerste plaats gebruikt voor onderzoek naar mensen-rechtenschendingen. Vóór je een regering van iets beschuldigt, moet je correcte informatie hebben. Amnesty haalt die info uit de berichtgeving van kranten, tijdschriften, radio en televi-sie. Maar onze onderzoekers gaan ook zelf praten met (ex-)gevangenen en hun familieleden, advocaten, vluchtelingen en hulporganisaties. Amnesty bezoekt ook diverse landen om er ter plaatse de mensenrechtensituatie te onderzoeken en bijvoorbeeld rechtszaken bij te wonen.»

MAKS!: «Iedereen kent Amnesty International van de briefschrijfacties. Zijn jullie met nog andere acties bezig?»Amnesty International: «Actie voeren tegen de schending van mensenrechten is onze dagelijkse zorg. Die brieven zijn belangrijk. Op elk ogenblik van de dag schrijft iemand ergens ter wereld een brief om mensen-rechtenschendingen aan te klagen. Elk jaar werken we ook nog eens extra hard rond een bepaald land of thema. Zoals nu met de campagne tegen folteren, of zoals op de Schrijf-ze-VRIJdag (19 oktober) toen 100.000 Vlaamse jongeren actie voerden voor mensenrechten. Via de pers lichten we het publiek in. Daar-naast is er ook nog het lobbywerk: Amnesty gaat de dialoog aan met regeringen, politici, ambassades.»MAKS!: «Is er ooit al eens iemand vrijgekomen na een briefschrijfactie? Wat vermag een brief van gewo-ne mensen tegen wapens, moorddadige regimes enz?»Amnesty International: «Er komen elk jaar weer gevangenen vrij dankzij de acties van Amnesty. Een be-roemd voorbeeld is Kim Dae-jung, president van Zuid-Korea en Nobelprijswinnaar vorig jaar. Dat had hij in de jaren zeventig niet kunnen voorspellen, want toen werd hij ter dood veroordeeld en draaide hij de gevangenis in. Amnesty International voerde actie. Later schreef Kim Dae-jung dat Amnesty zijn le-ven had gered. Natuurlijk werken we ook voor ‘gewone’ mensen. Zo zijn er meer dan honderdduizend mensen voor wie we actie hebben gevoerd. Niet iedereen is vrijgekomen. Maar zonder Amnesty Interna-tional had niemand ooit van ze gehoord.»Info over briefschrijfacties, folterpraktijken, internationale wapenhandel, mensenrechtenschendin-gen enz: Amnesty International – Kerkstraat 156 – 2060 Antwerpen – tel 03 271 16 16 – mail aivl@be

D U I M S C H R O E V E N V O O R I E D E R E E N

1

3

4

2

GROETEN UIT DAMASCUS «We zien er misschien militairen uit, maar dit is gewoon ons schooluniform. In heel Syrië dragen alle leerlingen hetzelfde.» Anas (17) staat in het midden en heeft epauletten op de schou-ders. Dat komt omdat hij de klasverantwoordelijke is. «Daarvoor kiezen ze de knapste en de intelligentste», lacht hij. Waarop de an-deren in koor: «Nee, degene met de grootste mond». Ze zitten met 32 jongens (géén meisjes) in de klas en gaan zes dagen per week naar school (van acht uur tot half twee). Omdat ze moslims zijn, hebben ze op vrijdag vrij. Er zijn heel veel jonge mensen in Sy-rië: bijna de helft van de bevolking is jonger dan 15! Je moet er maar tot je 12 jaar naar school, maar als je ergens wil geraken, heb je een diploma nodig. Anas en zijn vrienden zeggen dat ze de moei-lijkste klas van de hele school zijn («Maar we studeren hard!»).Als we hun schoolboeken bekijken, lachen ze zich te barsten. We hou-den ze ondersteboven. Arabisch lees je immers van rechts naar links. België weten ze wel liggen. Maar weten de Belgen Syrië ook liggen? «Hier zijn de oudste resten van onze beschaving terug ge-vonden. Nu gaat het meeste geld naar defensie.» Als Anas afstu-deert, moet hij nog drie en een half jaar legerdienst doen…

HALLO, MET DE AIDSTELEFOON?«Mijn lief en zijn vorig vriendinnetje zijn al zes maanden uit elkaar. Mag ik nu zonder condoom met hem vrijen?»; «Ik heb last van herpes. Mag ik mijn lief nu nog kussen?», «Mijn vriendin is seropositief. Hoe kan ik met haar omgaan zonder zelf besmet te raken?». Op alle vragen over aids en veilig vrijen geven de mensen van de Aidstelefoon je een duidelijk antwoord. Elke werkdag tussen 14 en 22u en elke zaterdag tussen 14 en 17u kan je met één van de medewer-kers een anoniem en persoonlijk gesprek hebben. Buiten die uren draait er een infoband. Be-ep them up Scotty: Aidstelefoon tel. 078 15 15 15 of surf naar www.aidstelefoon.be

FUIFSCHIP EUROPAFuiven, praten en ideeën uitwisselen op Ark Europa: jongeren uit heel Europa doen het. Het schip vaart in november en december naar Gent, Brugge, Antwerpen, Hasselt en Brussel. Zin om ook in de boot te springen? Info: tel. 03 320 84 30.

INTERNATIONALE HAMBURGER«Jongerencultuur is meer dan hamburgercultuur», vindt Vlaams minister van jeugd Bert An-ciaux. Daarom roept hij jongeren op om actief hun projecten, ideeën en dromen zelf te realise-ren. Jongeren vanaf 14 kunnen een subsidie van maximaal 200.000 frank (4.9578 Euro) krijgen voor de realisatie van een artistiek project of product, dat ze daarna aan het brede publiek voorstellen. Meer info en reglement: Krista Van Santen – afdeling Jeugd en Sport – Markies-straat 1 – 1000 Brussel – tel. 02 553 41 31 – krista.vansanten@wvc.vlaanderen.be Anciaux wil jongeren ook kansen bieden om hun wereld te verruimen door internationale projecten te reali-seren. Info en reglement: Hilde Van Dyck – afdeling Jeugd en Sport – Markiesstraat 1 – 1000 Brussel – tel. 02 553 41 42 – hilde.vandyck@wvc.vlaanderen.be

BERICHT AAN DE BEVOLKING: JONGEREN NEMEN HET WOORDBen je tussen 15 en 19 jaar oud en heb je zin in een project dat de link verkent tussen literatuur, teksten en andere media (theater, video, muziek…)? Dan zijn deze workshops iets voor jou. Pro-fessionele artiesten begeleiden je in je creatieve zoektocht in de vorm van een videodagboek, her-werkte monoloog, songteksten of nog iets helemaal anders. Ze vinden plaats in Brussel en nemen gemiddeld acht tot tien dagen in beslag. Sommige workshops starten in november en december van dit jaar, andere beginnen pas in januari of februari 2002. ‘Bericht aan de bevolking’ mondt uit in een ludieke happening op het literaire evenement ‘Het Groot Beschrijf’, op zaterdag 20 april 2002.Info: Het beschrijf - Patrick Jordens - tel. 02 223 68 32 - www.beschrijf.be

bbb bbW!N

§

7 6 5 4 3 2 1

7 6 5 4 3 2 1

7 6 5 4 3 2 1

«An eye for an eye leaves the whole world blind»

Kies voor het leven, kies voor vrijheid, kies voor inspraak. Kies voor voldoende ontspanning, gemotiveerde leerkrachten en propere toiletten.Kies voor muziek en kunst, voor sport en beweging, voor interactie en engagement. Laat je school niet kiezen voor jou. Kies zelf voor je school. Sluit je daarom aan bij de leerlingenraad en denk, doe en groei mee met je school. Of blijf je liever met je krulstaart in de modder ploeteren om uiteindelijk tam en vetgemest (al dan niet met kennis) op of onder tafel te belanden? Aan jou de keuze.

NIETS.ZOLANG JE DAAR

ZELF VOOR KIEST.

WAT IS HET VERSCHIL

TUSSEN EEN VARKEN EN EEN

SCHOLIER?

14 MAKS! 11 MAKS! 11 151© Meet je eigen Monty Python-gehalte op www.jumpingjokes.com 3© Vliegende airboards: www.hover1.nl2© Test de zwaartekracht op www.gravitygames.com

3© Drop je eigen levenswijsheid in het gastenboek op www.maks.be4© Alles over stomende vikings: www.sauna.be

§5

§3

eSHUFFLE

Vluchten kan niet meerLopen, blijven lopen. Zo ver je kan, zo snel je kan, blijven lopen. En

hopen dat je problemen je niet inhalen. Maar je kan nu eenmaal niet blijven lopen, en wat doe je dan? Als je moe, futloos en verslagen op de

grond ligt en je problemen je net als tevoren grijnzend aanstaren?Sara Van Parys

Elke maand kruipt één jongere voor een dag in de huid van MAKS!. Zijn/haar missie: onbekend terrein verkennen en bondig verslag uitbrengen. Deze maand: Elisabeth (17) gaat naakt. Ze duikt de sauna in.«Net voor ik wil binnengaan - ergens tussen de naakte en geklede wereld - word ik door een flinke dosis zenuwen overmeesterd. Eenmaal mijn slipje de grond van de kleedkamer raakt, kan ik niet meer terug. Meteen daalt ook mijn hartslag. Ik sluip naar binnen en behaal mijn eerste overwinning in de douche: de nietsvermoedende, naakte 40-er naast mij werpt me een onverschillige blik toe. Een ge-ruststelling. Mijn nachtmerries over lillend bommavlees, tot op de navel hangende F-cups en geile, oude kerels met bosjes haar op hun kont, blijken ongegrond. Naakte mensen zijn eigenlijk niet veel lelijker dan hun geklede variant. Integendeel: het merendeel van de aanwezigen heeft iets relaxed over zich, een soort van puurheid. Ik laat me betoveren door de warme damp en de bubbeltjes van het broebelbad. In je blootje zwemmen is op zich al een ervaring. Hier combineer ik het met een gesprek met mijn buurvrouw: ze vertelt over haar azaleastruiken en katten. Halleluja, dit is echt een revelatie. Het is wennen om je lichaam bloot te geven aan het spiedende oog van je medemens, maar je komt hier volledig tot rust. Mijn oordeel: ik heb het wárm gehad, maar het is voor herhaling vatbaar.»

LEVEND BEGRAVEN - Bezoekers van het kerkhof in Campos (Brazilië) geloofden hun ogen niet. Plots zagen ze een be-bloede man uit zijn graf opstaan. Iedereen vluchtte in paniek weg. De levende dode bleek een overvallen vrachtwagen-chauffeur die door zijn belagers door de kaak was geschoten en vervolgens onder een dunne laag aarde was begraven. VAKANTIE ALS CLOCHARD - Ook werkende Nederlanders kunnen voortaan even voelen hoe het is om dakloos te zijn. Een reisbureau biedt bedrijven de mogelijkheid om samen met een ‘ervaren gids’ een aantal dagen zonder geld en onderdak in de Franse hoofdstad rond te zwerven. Om te overleven, krijgen deze nieuwe ramptoeristen een gitaar of fluit in de hand gestopt. Op die manier probeert het bureau de teamspirit in bedrijven te bevorderen.NIEUW: DIERENTOLKEN - In Amerika zijn er steeds meer therapeuten die telepathische sessies voor dieren aanbie-den. Voor de prijs van 1.880 tot 7.050 frank (47 tot 175 Euro) per uur praten ze met je huisdier en proberen zo te we-ten te komen wat er scheelt. «Stop met die babypraat!» is bijvoorbeeld een vaak voorkomende klacht bij katten.

THE TRUTH IS OUT THERE

BLINDDATE

NIEUW: DE TELEFOONQUIZ

HARTSLAGDagelijks worden we ondergesneeuwd door duizenden nieuwsfeiten die allemaal even belangrijk lijken. Om gek van te worden. Daarom maakt MAKS! elke maand een pittige selectie van vier negatieve, positieve of absurde gebeurtenissen die aandacht verdienen. MAKS!’ bloedeigen vinger in de neus van de samenleving. MAKS! kruipt met rode kaken op zijn blote knieën en vraagt je persoonlijk om

vergiffenis, want het raadsel in de vorige MAKS! was gewoon onoplosbaar. Er stond namelijk een fout in… De juiste opgave vind je op www.maks.be Het correcte antwoord was DROOM. Dit is de nieuwe (deze keer correcte) opgave van het woordraadsel. Stuur je slingerige woordcombinatie vóór 15 november naar MAKS! – HAP’M oktober - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel of mail naar info@maks.be Maak kans op een wristcamera ter waarde van 10.000 frank (ongeveer 250 Euo): een polscamera waarmee je digitale kleu-renbeelden kan schieten die je infrarood naar je pc stuurt.

HAP’ MHAP’ M

[A] HOERA! Beroepsgroep die op 5 oktober staakte. [B] BRRR! Het programma dat in Zuid-Afrika Grote Broer Koekeloer heet. [C] SCRATCH! De muzieksoort die Kim in dit blad maakt.[D] ZZZWEEF! Compacte naam van de één-persoons-hovercraft die vier

centimeter boven de grond zweeft.[E] HOT! De plaats die Elisabeth in deze MAKS! voor het eerst verkent.

Hoe wordt dit kruiswoordraadsel multimediaal? Surf naar www.maks.be en kies voor CHEAT. Hier vul je het zonet gevonden woord in. Meteen krijg je het tweede stuk van de puzzel op je scherm. Als je alle delen van de puzzel hebt verzameld, kan je de hoofdvraag aflezen. Er zijn in totaal vier stukken, nog twee te gaan dus (check de volgende MAKS!-en van no-vember en december). Stuur je antwoord intergalactisch door naar in-fo@maks.be Uit alle juiste mails die bij info@maks.be belanden, kiest MAKS! geblinddoekt één winnaar. Die wint een fantastische webcamera. Vergeet je naam, adres en telefoonnummer niet te vermelden. Succes!

Extra! Extra! Extra!Extra! Extra! Extra!

A

B

C

D

E

«Ik weet niets over muziek,in mijn branche is dat niet nodig.»

Elvis Presley

[ 1 ] A P O C A L Y P S E N O W ?11 september 2001. «Eerst dacht ik aan een Hollywoodfilm, vervolgens wreef ik in mijn ogen en zag dat het werkelijkheid was.» Dat moet zowat de doorsnee reactie geweest zijn van miljoenen tv-kijkers in de hele wereld toen ze het nieuws vernamen. Gekaapte vliegtuigen van American Airlines boren zich in de Twin Towers van het World Trade Center in New York en in het Pentagon in Washington. Aan het ministerie van Buitenlandse Zaken ontploft een bomauto. Een vierde gekaapt toestel stort neer. De paniek en ravage die daar op volgt is niet te overzien. Het bijna surrealistische beeld van de brandweermannen die wit van het puin en verward uit de stofwolken tevoorschijn komen, vat het allemaal: dit is waanzin.

[ 2 ] W A S H I T L E R E E N G A B B E R ?«Als je eruit ziet als een radicaal-rechts-extremistisch-neo-iemand, dan word je weggestuurd!» De waarschuwing op de flyer van de jongste Thunder-dome in Amsterdam is duidelijk: nazi-plunjes kunnen niet. In Nederland kampt de gabberscene met een nieuw probleem na de negatieve berichtgeving over massaal druggebruik. Steeds meer gabbers vertonen zich op de party’s in na-zi-uniformen of dragen verwijzingen naar Hitler. In plaats van te dansen brengen ze de Hitlergroet. Ook in België duiken ge-lijkaardige berichten op. Het gaat voorlo-pig duidelijk om een minderheid van de gabbers en vaak beseffen de gabber-skins, zoals ze in België worden ge-noemd, niet eens dat ze in een nazi-plun-je rondlopen. Ze vinden de symbolen en pakken ‘gewoon’ cool.

[ 3 ] E E R S T E M E N S E N K L O O N I N A A N T O C H TDe Italiaanse vruchtbaarheidsarts Severino Antinori maakt plannen om mensen te klonen. Samen met een Amerikaanse en Israëlische arts wil hij in november aan de slag met een tweehonderdtal kinderlozeproefpersonen. Omdat de omstreden arts (hij haalde eerder al het nieuws toen hij een 62-jarige vrouw kunstmatig bevruchtte) bij zijn eerste kloonpo-gingen veel miskramen verwacht, probeert hij via een mediagenieke road-show grote aantallen draagmoeders te werven. Veel wetenschappers be-schouwen het project als onethisch en onhaalbaar. Ze houden het erop dat 95 procent van de pogingen mislukt. Ter vergelijking: het eerste gekloonde schaap, Dolly, was het resultaat van 277 pogingen. Alle mislukte pogingen ontaardden in misvormde, niet levensvatbare schapen. Bovendien is het klonen van mensen in veel landen verboden. In Italië bijvoorbeeld is de arts niet welkom. Daarom speelt Severino Antinori nu met het idee om op een schip in internationale wateren aan zijn kloonproject te werken.

[ 4 ] V I E R C E N T I M E T E R B O V E N D E G R O N DGoed nieuws voor de liefhebbers van extreme sporten: het Airboard biedt een aardig alternatief voor de bmx, rollerblades of steps. Het gaat om een één-persoons-hovercraft die met een maximum snelheid van dertig kilo-meter per uur vier centimeter boven de grond zweeft. Die snelheid valt op het eerste gezicht tegen, maar je moet weten dat het ding stuur noch rem-men heeft. Om in evenwicht te blijven, houdt de bestuurder zich vast aan een hendel. Door je lichaamsgewicht te verplaatsen, kan je bochten, sla-loms en pirouettes maken. Van zodra je eraf valt, stopt het gevaarte auto-matisch. Volgens kenners duurt het ongeveer een half uur voor je alles on-der controle hebt. Vanaf dan kan je freeflyen. Het ding is voorlopig nog niet te koop in België.

§

4

I

=

T

>>

«Ik kan er niet meer tegen», vertelt Veerle Van Belle, de aardbeiverse redactiesecretaris van MAKS!. «Ik werk hier nu al meer dan een maand en nog geen enkele avond heb ik rust gevonden. Elke dag klampen ze mij aan op de trein, lopen mijn deur plat of mailen mij hun smeekbe-de. Of ze geen MAKS!-T-shirt mogen hebben. Please? Gisteren dreigde er zelfs iemand met zelf-moord.» Speciaal voor jullie en natuurlijk ook voor Veerle, bedacht de redactie ‘De Telefoonquiz’. Bel voortaan elke week op woensdagnamiddag tussen twee en drie het nummer 02 553 96 92 en maak kans op één van de tien oogverblindende MAKS!-shirts. De eerste opdracht: maak MAKS! aan de hand van vijf klanken/geluiden/schreeuwen duidelijk wat het blad voor jou betekent.

$

Je eigen creativiteit via woord en/of beeld in een baan om de aarde brengen? Laat maar komen: MAKS! - Shuffle - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel of mailen naar info@maks.be

LABO

«Ik ben geen mens, maar dynamiet.» Friedrich Nietzsche

W!N

Waarom?Gedachten: mijlenver.Lichaam: onbeweeglijk.Blad: onbeschreven.Gevolg: strafstudie.

Een dromer uit 4 Lat-WisU«Geef mensen een pluim, en ze gaan vliegen.»

16 MAKS! 11 MAKS! 11 17© Zelf ook met muziek bezig en dringend op zoek naar materiaal, een podium of gewoon raad? www.poppunt.be helpt je verder. © Geen internet, maar wel telefoon? Probeer de volgende nummers: Jeugd en Stad Antwerpen (03 272 30 73), Brussel (02 411 68 83), Gent (09 233 88 05), Muziekodroom (011 23 13 13), Rockfabriek (02 411 68 83) of de Popmuziekschool (051 20 41 41).

MAKS! ontmoet mc Kim, mc Didier (17) en beatknutselaar Sanne (16) (alle-maal ex-leden van het gesplitte Antwerp Dream Team) bij Kim thuis, een rij-huis vlakbij het Beerschot-stadion in Antwerpen. Kims moeder verzorgt het management. Zwart en blank raptalent wandelt er binnen en buiten voor een babbel over thuis, school of het leven. «Ik begrijp die mannen goed», lacht ze. «In een ver verleden vocht ik als punkster voor dezelfde waarden. Alleen zijn de brullende gitaren nu vervangen door beats en mondige rappers.» MAKS!: Jullie haalden de Kunstbende-finale. Is Friethop opnieuw hot?Kim: (lacht ingetogen) «We maken geen Friethop. Het woord klinkt goed, maar het blijft een verzinsel van de pers. Alsof alle Belgische rap identiek is. Ik haat de mentaliteit van alles en iedereen in vakjes te stoppen. Wij zijn niet de mannen van Sint-Andries, noch ABN en zeker niet KIA. We res-pecteren die groepen, maar hebben allemaal onze eigen stijl.»Didier: «Tijdens de Kunstbendefinale hebben we ons goed geamuseerd. Als je voor zoveel volk op het podium mag, dat is cool. Zo’n finale is af: geen draaitafels die uitvallen of zelfs ontbreken, micro’s die deftig afgestemd zijn en een enthousiast jong publiek. Echt één van onze beste optredens. We hebben er al een twintigtal achter de rug, we kunnen dus vergelijken.»Kim: «Misschien zijn we gewoon een beetje jaloers, maar het is toch vreemd om dan uiteindelijk te verliezen van een a capellagroep. Geen slecht woord daarover, ik sta open voor andere muziekstijlen, maar hoe kan je die stijlen met elkaar vergelijken? Met deze formatie echt doorbreken zit er niet in. We zijn gesplit. Daar willen we het liever niet meer over hebben. Elk van ons heeft nu nieuwe projecten lopen, maar die zijn nog niet klaar. Eén ding is zeker: je hoort binnenkort nog van de Antwerpse hiphopscene.»MAKS!: Jullie lijken allemaal redelijke mensen die naar school gaan en bo-vendien een dak boven hun hoofd hebben. Een contrast in vergelijking met de rappers in Amerika? Kim: «Dat is nog zo’n een cliché. Je hoeft echt niet in een ghetto te leven om te kunnen rappen. Iedereen heeft zo zijn problemen: op school, thuis, met jezelf, met de politie. Het genre komt voort uit een drang naar vrij-heid. Wij formuleren onze mening en stoppen die in teksten. We rappen over het racisme dat hier in Antwerpen de pan uitswingt, de armoede in Afrika, de staat en haar duistere kanten, corruptie, andere rappers, noem maar op. Ook ons standpunt over de bekrompen houding tegenover weed - legaliseer die boel! - of over de manier waarop de politie ons hier in Antwerpen behandelt, vind je in onze teksten.» Didier: «En vooral: over hoe goed we onszelf wel vinden.» (lacht) MAKS!: Wie doet bij jullie wat?Kim: «Ik rap in het Nederlands, Didier in het Frans en nog twee andere mc’s in het Engels en het Spaans. Zo krijg je vier verschillende standpun-ten van jongens met uiteenlopende achtergronden en culturen.»Didier: «Per dag schrijf ik ongeveer twee teksten. Als anderen voor tv

kruipen, sluit ik mij op in mijn kamer en begin te rappen. We improvise-ren ook vaak. Ik kom dan bij Kim en samen rappen we over alles wat ons te binnen schiet. Als dat niet werkt, duiden we een voorwerp aan en begin-nen erover te rijmen.»Sanne: «Ik moei mij niet met hun teksten. Ik zorg voor de beats. Via een computerprogramma als Q-base knip en plak ik net zolang tot ik iets heb gevonden waarmee ik aan de slag kan. Op het net zoek ik samples: van In-dische gezangen tot Turkse kreten. Ook hardrock-cd’s zijn dankbare bron-nen: daar vind je de meest geflipte intro’s op terug. In de Branderij-studio in Borgerhout kunnen we voor 250 frank per uur opnames maken met pro-fessionele apparatuur. Daar zitten we samen achter de knoppen en gooien alles bij elkaar: de beats, de samples en de bass. Daarna proberen Kim en Didier een tekst te maken die perfect bij de muziek past.»MAKS!: Wat is precies het verschil tussen rap en hiphop?Sanne: «Rap is de muziek die we maken: rijmen op beats. Hiphop is veel ruimer, het is een levensstijl. Vroeger had je de vier vette elementen: dj, mc, graffiti en breakdance. Als je er echt wou bijhoren, moest je deze vier skills beheersen. Nu is dat allemaal geëvolueerd. Iedereen doet zijn ding, op zijn eigen manier.»Didier: «Toch ontmoet je dagelijks fakers. Ze dragen de juiste broeken en luisteren naar de juiste hiphop, maar als je ze bezig ziet of hoort, weet je genoeg. Die gasten bekijken je vies: ze eisen respect voor iets dat ze niet zijn. Hun houding heeft niets met hiphop te maken.» Kim: «Het onderscheid is gemakkelijk te maken: echte hiphop heeft een boodschap. Luister dus in de eerste plaats naar de teksten en niet enkel naar de beats. Iedereen met een eigen stijl en boodschap krijgt respect. Ook al heb je het uiterlijk van een nerd of draag je een maatpak.» MAKS!: Heel wat underground-rappers storten zich - al dan niet onder druk van de platenmaatschappij - na een tijd op de meer commerciële hiphop. Hoe staan jullie daar tegenover?Kim: «Dat is de business, de industrie die in Amerika ontstond toen rap populair werd. Mannen als Dr. Dre en Eminem maken eerst een steengoe-de undergroundplaat en worden dan plots super populair. Natuurlijk wordt er dan van hen verwacht dat ook de volgende plaat scoort. Daar zorgen zij voor door bijvoorbeeld agressieve teksten te gebruiken, want dat ver-koopt goed. Begrijpelijk. Maar voor ons doet het er niet toe. Commercieel of niet: goed is goed, slecht blijft slecht.»Didier: «Als we zelf ooit echt bekend worden, dan willen we die bekend-heid graag gebruiken om andere jonge rappers te helpen. We spelen nu met het idee om een groep op te richten die zich enkel bezighoudt met het maken van instrumentals: zo kunnen ook talenten zonder geld num-mers maken en misschien wel doorbreken.» MAKS!: Respect!

BELGISCHE HIPHOP zonder

© BBC-journalist Louis Theroux probeerde het zelf tijdens zijn reportageprogramma Weird Weekend. Hij bombardeerde zichzelf tot hardcore gangster-rapper voor één week. Check it out op http://209.81.70.38/index2.html © Spring op het podium: www.kunstbende.com

WAPENS, VROUWEN, DRUGS EN EEN MERCEDES BENZ. ZAP NAAR MTV EN JE MERKT HET METEEN: DE PO-PULAIRE AMERIKAANSE RAPPERS LIJKEN ALLEMAAL RIJKE CRIMINELEN DIE NOG RIJKER WORDEN MET STOERE PRAAT OP BEATS. «DAT IS DE BUSINESS IN AMERIKA», VERTELT SPRAAKWATERVAL KIM (16). «STOERE PRAAT VERKOOPT GOED. RAP HEEFT DAAR NIETS MEE TE MAKEN.» MET MAYONAISE?

REPEAT

FRIETEN

« – ª … “ æ ‘ º« – ª … “ æ ‘ º

Van links naar rechts: MC’s Didier, Sanne en Kim: «Yo. Belgisch bloed, maar nog altijd buiten stand. Ga naar het buitenland, want Afrika staat aan de kant. Ik ben in staat, van wat ontbinden is. Diamanten, en ge weet wat er te vinden is. Ver-tel mij niet wie dat de blinde is.»

ææ

18 MAKS! 11 MAKS! 11 19© Het hele verhaal van Eva in Haïti: www.maks.be/11/18-a© Info over alle projecten van 11.11.11. vind je op www.11.be

© Alles over de geschiedenis van Haïti: http://protos.ngonet.be/index2.html

ZONDER PALMBOMENZONDER PALMBOMEN

«HAÏTI HET LAND VAN DE WUIVENDE PALMEN? VERGEET HET!», ZUCHT EVA (16). ZE REAGEERDE (ZOALS VE-LEN) OP EEN OPROEP IN MAKS! OM ZELF TE GAAN KIJKEN IN EEN ONTWIKKELINGSLAND. NU ZIT ZE IN HAÏTI. «DIE PALMBOMEN ZIE JE NIET MEER ALS JE WEET DAT HAÏTI ÉÉN VAN DE ARMSTE LANDEN TER WERELD IS. DE HELFT VAN DE KINDEREN MAAKT DE LAGERE SCHOOL NIET AF. DE KANS DAT EEN KIND STERFT VÓÓR ZIJN VIJFDE VERJAARDAG IS TWINTIG KEER ZO GROOT ALS IN BELGIË. MEER DAN DE HELFT VAN DE MENSEN KAN NIET LEZEN OF SCHRIJVEN, 62 PROCENT HEEFT GEEN DRINKBAAR WATER, 85 PROCENT IS WERKLOOS. DE GE-SCHIEDENIS VAN HAÏTI IS EEN NACHTMERRIE. VAN SLAVERNIJ NAAR SLAVERNIJ.» DE FOTO’S VAN EVA.HAÏTIHAÏTI

J A , I K W I L ! ✖ info over globalisering ✖ info over de workshop over globalisering ‘Trouble in paradise’ (medewerkers van 11.11.11. komen bij je langs in de klas of in de jeugdclub)

✖ een inschrijvingsformulier om me kandidaat te stellen voor de reis naar Brazilië Naam en adres:

Telefoon en e-mail:

Duid aan wat je wil en stuur dit strookje volledig ingevuld vóór 30 november naar 11.11.11. Jongerenwerking – Vlasfabriekstraat 11 – 1060 Brussel.

M E E N A A R P O R T E A L E G R E ?Heb je interesse voor de verre wereld en sta je open voor andere culturen? Ben je tussen 16 en 22 jaar oud, actief in een jeugd-, derdewereld-, milieu- of poli-tieke beweging? Lees dan zeker verder. 11.11.11. organiseert een trip naar Brazilië, tijdens het tweede World Social Forum van 31 januari tot 5 februari 2002 in de havenstad Porte Alegre. Vijf jongeren kunnen met 11.11.11. gratis mee. Jongeren en volwassenen uit verschillende landen gaan er heen om te praten over de vervelende kanten van globalisering: de macht van de multina-tionals en de banken, vernietiging van het milieu, schenden van de mensen-rechten. Ze komen samen om te zoeken naar alternatieven en oplossingen: duurzame ontwikkeling, respect voor de culturele eigenheid, vrijheid van me-ningsuiting en vereniging, vrede en veiligheid. Zegt het je wat? Vraag met on-derstaand strookje een inschrijvingsformulier aan. Stuur het vóór 30 november ingevuld terug. De beste kandidaten worden uitgenodigd voor een gesprek.

MET 100 IN 1 KLAS «Junia (25) vertelt me dat ze elke dag vroeg moet opstaan. Ondertussen maakt ze een grote pot spaghetti klaar voor het ontbijt. Ze zit net als ik in het vierde middelbaar. Ze kookt niet alleen voor het gezin, maar ook voor iedereen die langskomt. Junia woont bij Ari, die haar heeft opgenomen in zijn gezin. Junia’s moeder kon niet voor haar zorgen. Ze is geen uitzonde-ring: vrouwen met kinderen worden in Haïti dikwijls door hun man verla-ten. Junia zegt blij te zijn dat ze naar een privé-school kan. Daar zitten maar 44 leerlingen in een klas. In een staatsschool zitten er soms 100.»

NOOIT LACHEN«Junia loodst me met gemak door de drukke markt. Ik zak met mijn voeten weg in het zompige vuilnis dat overal langs de weg ligt. Met mijn blanke huid word ik meteen opgemerkt. De Haïtia-nen klasseren mij als rijke Amerikaan. Iedereen wil me wat verko-pen. In gebrekkig Creools leg ik hen uit dat ik niets nodig heb. De drukte van de markt botst met de dode indruk die de verkopers van houtskool me geven. Uren hebben ze met hun mand op het hoofd naar de hoofdstad gestapt. Met een lege blik staren ze recht voor zich uit. Zij zijn de enigen die ik nooit zie lachen.»

KINDSLAVEN «Vanuit Afrika transporteer-den de Spanjaarden in de 16de eeuw hun slaven naar Amerika. Alleen de sterksten overleefden. Miljoenen cre-peerden onder het ijzeren regime. Nu zijn de Haïtianen een ‘vrij’ volk. Maar de spo-ren van de slavernij zijn niet uitgewist. Guerda (28) ver-telt me over de rest-avecs, de kindslaven. Bezorgde boeren willen dat hun kind naar school gaat. Op het platteland krijgt hun kind die kans niet, en daarom sturen de ouders het naar familie in de stad. Maar die verre ver-wanten beschouwen het aangenomen kind als een slaafje. Het wordt uitgebuit en gaat niet naar school. Het systeem is na jaren ingeburgerd en in handen van iets rijkere Haïtianen. Guerda wordt elke dag met die slavernij geconfronteerd. Bij haar buurvrouw doet een meisje van 10 het hele huishouden. Het kind ver-loor haar voortanden toen ze tijdens het uithangen van de was van het dak viel. Niemand riep een dokter. Ook Guerda stond machteloos, want als je zo’n kind te veel helpt, wordt dat er later hard voor gestraft. Junia is ook een aangenomen kind, maar haar pleegvader Ari toont me de goede kant van het systeem. ‘Ik zie Junia als mijn eigen dochter’, zegt Ari. Junia kan nu naar school gaan en zal het later goed hebben, hoop ik stilletjes.»

«HOW ARE YOU?»«Iedereen draagt hier een schooluniform. De lessen worden in het Frans ge-geven, maar de moedertaal is Creools. Wat ze zien op school wijkt niet veel af van wat ik in België leer. Ze hebben wiskunde, godsdienst, fysica, Engels en chemie. Maar wanneer ik aan iemand die al twee jaar Engels volgt «How are you?» vraag, begrijpt hij me niet. Dat verrast me niet. Zeker niet als ik het handboek geschiedenis inkijk. De jongeren leren dat hun voorouders Galliërs waren en de oorspronkelijke bevolking primitief... Hoe kunnen ze daar hun eigenwaarde uit halen? Haïti was vroeger een Franse kolonie. In de krottenwijk Cité Soleil is de school als een gevan-genis beveiligd. Hier be-tekent naar school gaan geen honger hebben. De leerlingen krijgen een ontbijt en ‘s middags rijst. Zonder de prikkeldraad zou de school leegge-roofd worden.»

POWERWATER IN PLASTIC ZAKJES«Krotbewoners in de hoofdstad Port au Prince besteden 12 procent van hun dagelijks inkomen aan drinkbaar water. Je kan het kopen in kleine plastic zakjes. In het binnenland gaan kinderen rond zes uur ‘s mor-gens water halen. 7 op 10 mensen moeten het stellen met water uit rivieren en beekjes. Drinkbaar water is er bijna niet te vinden. De bron ligt soms op enkele ki-lometers van hun woonplaats. Waterlei-dingen kennen ze hier niet, elektriciteit evenmin. Het water-project van Protos, een Vlaamse organisatie gesteund door 11.11.11, legt al jaren waterleidingen aan. De middelen zijn eenvoudig. Zodra de inge-nieurs weg zijn, onderhouden de mensen ter plaatse het systeem. De eerste straal water in een dorp is een reden voor een dagenlang feest. De ritmes van hun muziek blijven voor altijd in mijn hoofd zitten.»

✁

HAÏTIHAÏTIZONDER PALMBOMENZONDER PALMBOMEN

«Junia's moeder konniet voor haar zorgen.» «Als ze naar school gaan, hebben ze geen honger.»

«Iedereen wil me wat verkopen.» W!N

tember 2001 tember 2001ber 2001 ber 2001mber 2001 mber 2001 mber 2001 mber 2001ember 2001 ember 2001

20 MAKS! 11

TUNE UPK n a b b e l !Leerkrachten zijn boos omdat ze niet meer vanaf 55 maar ten vroegste vanaf 58 jaar vervroegd met pensioen mogen. Q Inventieve reclame lokt jongeren via een website naar een café waar tabaksreclame overheerst. Q «Als je als ouder of kind steeds te horen krijgt dat scholen maar een bepaald aantal 'van jouw soort' willen, dan behandel je die mensen als rotte appels», zegt de Federatie van Marokkaanse Verenigingen naar aan-leiding van het idee van minister Vanderpoorten om scholen met meer dan 50% migranten het recht te geven vreemdelingen te weigeren. Q Vol-gens de Amerikaanse onderzoekers Howe en Strauss wordt de millenniumgeneratie (geboren tussen 1982 en nu) er één om trots op te zijn. De mil-lenniumkinderen zijn met veel zorg opgevoed en voorbereid op een leven in groep doordat ze veel tijd op school en in de hobby- of sportclub door-brengen. Q Na drie weken luieren daalt je IQ met twintig procent zegt een Duits onderzoeker. Q Om de aidsepidemie in Swaziland te stoppen mogen jonge meisjes vijf jaar lang geen seks hebben. Q Tien jaar geleden bracht Nirvana de cd Nevermind uit.

«Ongelooflijk hoe de media over de aanslagen in de Verenigde Staten be-richtten», zegt Rachied (15). «Hoe vaak moet je niet horen dat de daders moslims zijn? Nog nooit las ik hier in de krant dat een bepaalde misdadiger een christen was. En die bestaan toch ook?» Rachied is een Belgische moslim. Net als iedereen was Rachied hevig geschokt door de beelden van de instortende WTC-torens. «De doden waren allemaal mensen. Christe-nen én moslims.» Volgens de Verenigde Staten is de hoofdverdachte ach-ter de aanslagen de fundamentalistische moslim Osama Bin Laden. In de hoofden van sommige westerlingen is één ‘slechte’ moslim genoeg om alle moslims over dezelfde kam te scheren. Goed een week na de aanslagen in

de VS liepen klachten binnen bij het Belgische Centrum voor Gelijkheid en Racisme. Moslimvrouwen werden lastig gevallen op de tram en hun hoofd-doek afgerukt. Moslimmannen kregen verwijten als ‘vuile Bin Laden’ naar het hoofd geslingerd. In ons land bleef het wantrouwen tegenover moslims beperkt tot verbaal geweld. In de Verenigde Staten zouden minstens vier moorden gepleegd zijn als een soort vergelding voor de aanslagen. «Elke moslimgelovige weet nochtans dat geweld slecht is», zegt Rachied. «In de Koran staat een prachtig vers: ‘wie een onschuldige vermoordt, begaat een even grote misdaad als wie de hele mensheid vermoordt.’ Kan het duidelij-ker dat échte moslims niks met dit zinloze geweld te maken hebben?»

« V U I L E B I N L A D E N »

«LAAT ONS GOED VOOR OGEN HOUDEN DAT NOCH HET WESTEN,NOCH DE ISLAM DE ‘GROTE SATAN’ IS. DE ENIGE DIE DAT WEL

ZIJN, ZIJN DE HAAT EN HET FANATISME.»Israëlisch auteur Amos Oz

«DE ENIGEN DIE HET EINDE VAN EEN OORLOG MEEMAKEN, ZIJN DE DODEN.»

Plato

© fo

to: B

elga

MAKS! 11 21

REC

LIESANNE (15) STUDEERT KLASSIEKE TALEN, MAAR DAT WIL NIET ZEGGEN DAT ZE MODERNE SNUFJES DE RUG TOEKEERT. «IK VIND WEL DAT JE BIJVOORBEELD KRITISCH MAG STAAN TEGEN HET GEBRUIK VAN EEN GSM.» HOE ANTI KAN JE ZIJN OM TOCH NOG OP DEZE MULTIMEDIAPAGINA TE BELANDEN?

CD CD-writer

Mao

TV

CC

GSM

«Alternatieve muziek lust ik wel. Liefst heb ik rusti-ge singersongwriters als Tom Helsen, Tom MCray en Zornik. Ik ga naar optredens, nooit naar fuiven. Sa-

men met mijn zus trek ik vaak naar de Ancienne Belgique. Ik heb een jaartje contrabas gespeeld

maar nu ben ik enkel nog in het koor ‘Koratio’. Ik ben alt of misschien wel sopraan. Waarschijnlijk gaan we volgende zomer naar China. Deze zomer

volgde ik een musicalstage. Geweldig!»

«Ik ben geen computerfreak. Terwijl ik een tekst typ voor school of mijn mail check, durf ik wel eens een kwartier-

tje chatten, meer niet. Ook de CD-writer probeer ik zo weinig mogelijk te misbruiken. Vooral muziek van be-

ginnende (arme) groepjes zal ik nooit kopiëren. Ra-diohead wel, die mannen verkopen al mega-veel.»

«Ik heb een wat vreemde voorkeur voor poë-zie. Voor mij is het geen probleem om te spa-ren voor een dure dichtbundel van Toon Tel-legen bijvoorbeeld. Ik blader graag door de cultuurpagina’s van De Morgen. En naast Humo waardeer ik ook Mao-magazine. Cle-ver van de Mao-jongens om het eerst enke-le maanden gratis uit te delen.»

«Wij hebben thuis geen kabelaansluiting. TV1 is een constante sneeuwstorm en dus blijft er enkel Canvas over om te bekijken. Dat vind ik niet erg en ik ben er in feite aan gehecht. Zelfs als ik babysit en een hele avond een

televisie met verschillende zenders ter be-schikking heb, beland ik na een rondje zappen

toch opnieuw bij Canvas.»

«Ik heb een abonnement bij het Cultureel Centrum in Leuven. Op die manier pik ik heel wat dans- en

toneelvoorstellingen mee. Met trein en bus raak ik overal. Ik hoef later niet zonodig een rijbewijs en auto.»

«Dat gerinkel en gepieppiep op de bus of in de klas vind ik echt een marteling. Trou-wens, zo’n gsm kost geld. Voor mij hoeft het

echt niet. Als ik uitga, krijg ik wel de fami-lie-GSM mee: zo zijn mijn ouders gerust.»

O PSP O R I NG VE R Z OCHT ! WWW.MAKS .BE I N DE BOCHTEen MAKS! gemist? Geen probleem, op www.maks.be kan je de tien vorige nummers van je lijfblad uit de virtuele internethoed toveren.

Ook dit nummer flitst met galactische snelheid op je scherm (indien je geen voorhistorische modem hebt, wel te verstaan).Via enkele rake toetsen kan je het gastenboek, forum, nieuwsflitsen en andere specials binnendringen.

Raak de (internetsnel)weg niet kwijt!

MUL T IMEDI AB ABE L IESAN N E MUL T IMEDI AB ABE L IESAN N E

22 MAKS! 11

O N LY F O R M E NHelaba. Met het nummer van Raymond van het Groenewoud 'Meisjes, ze maken me kapot meneer!’ in mijn achterhoofd, bokste ik snel enkele tips in elkaar om de com-municatie met het andere geslacht te bevorderen. «Ja» = neen, «Neen» = ja, «Mis-schien» = neen, «Kiest gij maar» = het zou nu al lang duidelijk moeten zijn wat ik ver-kies, «We moeten eens praten» = Ik ga beginnen zagen over onze relatie, «Ik ben niet lastig» = Natuurlijk ben ik lastig, sukkel, «Ziet ge mij nog graag?» = Ik heb iets uitgestoken waarmee ge niet gaat kunnen lachen, «Heb ik een dik gat?» = Zeg me dat ik er goed uitzie. Hopelijk mogen er ook dit jaar weer talrijke misverstanden groeien zodat ik ze volgend jaar opnieuw mag komen verduidelijken. (Willems M., 17)We moeten eens praten.

MURPHY ’ S LAWVoor mij geldt er maar één wet op school, die van Murphy: àls iets fout kan gaan, dan zàl het ook fout gaan. (Marco, 16)Er zijn nochtans ook twee opbeurende aanhangsels bij die wet verschenen: als er niets fout kan gaan, dan gaat het ook fout (Schnatterly); als er iets fout kan gaan, dan zal het ook fout gaan, ook als meneer Murphy er niet is (de wet van Mevrouw Murphy).

STO RTV L O EDOngelooflijk gewoon. MAKS! is keigoed en bovendien krijg ik er elke maand 22 tegelijk aangezien niemand van mijn leuke medeleerlingen MAKS! leest. Hopelijk blijven ze ook dit jaar even dom! (Koen, 16)

PUKKE LPOPWhere the F*ck staan nu die foto's van pukkelpop? Kunde gulle geen blokske maken ofzo me daarnaast info pukkelpop ofzo? Le-

hoo- sehers!!! pleazzzz tell me where those pictures are!!! (Freike in het gastenboek op www.maks.be)

Snor naar www.maks.be en klik op ‘pukkelpopspecial’.Geen Freike gezien.

N E E N B E D A N K T !Vijf jaar heb ik het moeten meemaken. Elke zondag een namiddag lang de marteling van de jeugdbewe-ging ondergaan. Het eerste jaar vond ik al saai, maar toen wist ik niet beter. Ik dacht dat het er in alle jeugdbewegingen zo aan toe ging. Altijd dezelfde brave spelletjes. Meer en meer hoorde ik van vriendinnen of van mijn broer hoe zij zich amuseerden bij chiro, scouts of een andere vereniging. Maar ik sleepte me naar de wekelijkse afspraak. Als ik niet zo jong was, zou ik zeker vaak gebrost hebben, maar dat durfde ik niet. We waren enkel met meisjes in de jeugdbeweging en de leiding was oersaai, ze kwamen nooit met een fijn voorstel. Ook aan de kampen be-waar ik geen goede herinneringen. Wat een tijd ik daar verspild heb! Ik moet zowat twaalf jaar geweest zijn toen ik uiteindelijk besloot om niet meer naar de jeugdbeweging te gaan. Tjonge, wat was dat een opluchting. De hele zondagnamiddag voor mij alleen. Nu heb ik tenminste tijd voor mijn schoolwerk.(Karolien, 16 jaar)Ook een mening over jeugdbeweging?Drop ze op www.maks.be/forum/jeugdbeweging

SOUNDTRACK

Brieven en mails stuur je naar MAKS! - Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - info@maks.be Je kan ook rechtstreeks bellen: 02 553 96 92. Nog meer brieven, commentaren en mails vind je op www.maks.be

∞

K IPPE NVE LElk weekend hoor ik het weer: de lijst met dodelijke verkeersongevallen waarbij jongeren betrokken raken. Kippenvel krijg ik ervan. Waarom zijn er zoveel jongeren die hun auto en de rijweg als een spel zien? Ik begrijp echt niet dat zij niet begrijpen dat ze hun leven en dat van anderen in gevaar bren-gen. (Lien, 18)

TA L IBANEnkele maanden geleden hebben de Taliban twee boeddhabeelden laten ont-ploffen. Deze beelden zijn een belangrijk deel van de boeddhistische religie, maar nergens op aarde bewoog er ook maar één vinger om die mensen tegen te houden. Nu een rijk land eventueel door diezelfde Taliban wordt gekloot, is opeens iedereen wakker! Ben ik de enige die dit hypocriet vindt? (Hannibal, in het gastenboek op www.maks.be)

11 SEPTEMBERDinsdag 11/09… «De mooiste dag van m’n leven,…Het mooiste moment in m’n wereld,… Mijn zus is bevallen van een kindje», opent onze muzieklerares haar uurtje. De wereld lijkt op z’n grondvesten te daveren door de val van 3 gebouwen. De hele wereld lijkt klem te zitten, tussen tv en zetel. M’n vader volgt samen met alle andere levende wezens op aarde elke adem van Bin La-den en elke stap van Bush. De bangerds kruipen heimelijk in holen als bunkers, als bescherming tegen ‘de Derde Wereldoorlog’. Mensen zijn plot-seling fan geworden van het NIEUWS. En zij die de film na hem opnieuw en opnieuw bekeken te heb-ben nog niet geloven. Lezen het zwart op wit in de dagbladen. Iedereen is in de ban van terroris-me,…iedereen leeft voor dat ene,…het is een ob-sessie. Ik word machteloos door die golf van terro-risme meegesleept naar die obsessie, …opnieuw, en …opnieuw. (Mathieu, 15)

O NDE R ZO EKUit recent onderzoek is gebleken dat de treinen niet op elektriciteit rijden, maar op rails! (Annelore, 16)En nu nog: op tijd!

vvMAKS! 11 23

1© Info over alle Culturele Centra in Vlaanderen én hun adres vind je op www.puntcultuur.be (via webwijzer - culturele centra)

ACT!E

∞7+3+5+4DE 7+3+5+4 TIPS VAN MAKS!MAKS! DRAAIT EEN SPECIAL: DE AGENDA BULKT VAN MUZIEK, COMEDY, THEATER, DANS EN FILM IN DE CULTURELE CENTRA IN JOUW BUURT. LEZERS VAN MAKS! KUNNEN VAN OKTOBER TOT DECEMBER VOOR 101 FRANK (2,5 EURO) ELKE VOORSTELLING BIJWONEN. WAT MOET JE DOEN? RESERVEER JE TICKET IN HET CULTUREEL CENTRUM WAAR DE VOORSTELLING VAN JE KEUZE PLAATS VINDT, OUT JE AAN DE KASSA ALS MAKS!-LEZER EN JE KOMT ER IN VOOR DE SPOTPRIJS VAN 101 FRANK PER VOOR-STELLING. TREK ER MET JE LIEF EN/OF VRIENDEN HEEN. DOÉN!

MAKS! DRAAIT EEN SPECIAL: DE AGENDA BULKT VAN MUZIEK, COMEDY, THEATER, DANS EN FILM IN DE CULTURELE CENTRA IN JOUW BUURT. LEZERS VAN MAKS! KUNNEN VAN OKTOBER TOT DECEMBER VOOR 101 FRANK (2,5 EURO) ELKE VOORSTELLING BIJWONEN. WAT MOET JE DOEN? RESERVEER JE TICKET IN HET CULTUREEL CENTRUM WAAR DE VOORSTELLING VAN JE KEUZE PLAATSVINDT, OUT JE AAN DE KASSA ALS MAKS!-LEZER EN JE KOMT ER IN VOOR DE SPOTPRIJS VAN 101 FRANK PER VOOR-STELLING. TREK ER MET JE LIEF EN/OF VRIENDEN HEEN. DOÉN!

Dit is een speciale actie van CANON, MAKS! en PUNT.CULTUUR.Er zijn ongeveer 140 culturele centra in Vlaanderen. Ergens in jouw buurt is er dus zeker één. In de culturele centra gebeurt het hele jaar door vanalles: optredens, tentoonstellingen, film,

dans, muziek, performances enz. Vaak is er ook een speciaal aanbod (en speciale verminderde toegangsprijs) voor jongeren. Vraag het jaarprogramma.

XXXXXXXXXXXXXXPLAY

26-10-01 20.1527-10-01

02-11-0103-11-0103-11-0120.1503-11-0120.30

05-11-0120.00

07-11-0115.00

08-11-0120.3008-11-0120.15

13-11-0120.15

15-11-0120.3016-11-01

17-11-01

18-11-0120.0024-11-0120.30

28-11-0120.00

30-11-0120.00

01-12-01

Strafwerk + Yeah!

Concours Akoestiek

Concours AkoestiekConcours AkoestiekKroke

Les Truttes – Discofever

Pleure pas Germaine

M'n benen zijn al lang, maar de wereld staat op stelten

Belle Gazelle

Opus Sick

De la Seine à L'Escaut / Van Antwerpen tot Parijs

De Koe speelt van alles vanWoody AllenConcours Akoestiek

Concours Akoestiek

Het meisje met het rode badpak

De biechtspiegel

Racing Sladek

Blazers zonder Bläzers

Concours Akoestiek

Stand-up comedian Raf Coppens en De Schedelgeboorten

Alain de Halleux

fABULEUS - jongerentheater

Bart Klein

Chiel van Berkel

Paul Rans en Claude Flagel

Cie. De Koe

Het Gevolg

Theater Antigone

Pieter Embrechts en het Famos orkest

Comedy: frisse en gedurfde grappen die er in een verschroeiend tempo uitvliegen.Akoestische muziekwedstrijd voor beginnende ar-tiesten in de provincie Antwerpen. Drie voorron-des in jeugdhuizen in Bornem, Mol en Heist-op-den-Berg. De drie finalisten krijgen de kans om samen in culturele centra op te treden. Deze op-names worden op CD gezet.Akoestische muziekwedstrijd.Akoestische muziekwedstrijd.Wereldmuziek: spitante vertolking van Joodse klezmermuziek.Muziek: persiflage op discomuziek van de jaren '70.

Film: familiale roadmovie over de innerlijke strijd van een man die niet over het verlies van zijn dochter heen raakt. Teder, charmant en pakkend.Dans – theater – poëzie: drie jonge mensen in een voorstelling over tekorten en tevelen van volwassen worden.Theater: zappende voorstelling in het op hol geslagen hoofd van een vrouwengek.Theater: hilarische voorstelling waarin de spot wordt gedreven met iedere vorm van sérieux. Soms diep. Soms diepzot.Wereldmuziek: ontmoeting tussen Germaanse en Latijnse culturen. Liedjes zoals men ze vroeger zong en ook vandaag nog graag zingt.Theater: over het grootstedelijke leven en de complexiteit van man-vrouw relaties.Akoestische muziekwedstrijd: optreden van drie finalisten Akoestische muziekwedstrijd: optreden van drie finalistenTheater: verhaal van Carolien temidden de hu-welijksproblemen van haar ouders. Theater: over de laatste getuige van een ge-zinsdrama die zich heeft teruggetrokken in het café van Irma. Theater: over de lotgevallen van een radicaal in supporterskleuren. Berlijn 1928 of digitale eenentwintigste eeuw: radicale ordewoorden voor heldere en simpele oplossingen. Het ver-leden is een zwart gat, de toekomst evenzeer. Naar het stuk ‘Sladek, soldaat van het zwarte leger’ van Odön von Horvath (1928).Muziektheater: zeven muzikanten en één zan-ger-verteller brengen een swingend concert, afgewisseld met fantastische verhalen en ge-dichten. Eigenzinnig, origineel, lyrisch, ko-misch, vurig en ontroerend.Akoestische muziekwedstrijd: optreden van drie finalisten

c.c. Leopoldsburg – Kastanjedreef 1LeopoldsburgJeugdhuis Kadee -Bornem

MuBeMol - MolJeugdhuis De Biekorf - Heist-o/d-Berg c.c.Leopoldsburg – Kastanjedreef 1LeopoldsburgZaal Den Ouden Tijd - Herent

c.c. De Schakel - Schakelstraat 8 -Waregem

c.c. Leuven – WagehuysBrusselsestraat 63 – Leuven Hoeve DieseghemWouter Volcaertstraat 44 – Mortsel c.c. de Werft - Werft 32 - Geel

c.c.Leopoldsburg – Kastanjedreef 1Leopoldsburg

c.c. Westrand - Kamerijklaan - Dilbeek

c.c. 't Getouw - Molenhoekstraat 2 - Mol

c.c. Zwaneberg - BergstraatHeist-o/d-BergHoeve Dieseghem - Wouter Volcaertstraat 44 – Mortsel c.c. Mortsel –Heilig Kruisstraat 16 – Mortsel

c.c. Den Dam - Vorstlaan 183 -Oudergem

c.c. Gildhof - Sint-Michielstraat 9 - Tielt

c.c. Ter DilftSint-Amandsesteenweg 41 -43 Bornem

011 34 65 48

03 890 69 30

014 33 08 88015 25 07 70011 34 65 48

016 21 14 31

056 62 13 40

016 23 84 27

03 443 73 80

014 57 03 40

011 34 65 48

02 466 20 30

014 33 08 88

015 25 07 70

03 443 73 80

03 443 73 80

02 673 33 08

051 40 29 35

03 890 69 30

24 MAKS! 11

C R E D I T SHOOFDREDACTIE: LEO BORMANS – EINDREDACTIE: VEERLE DEVOS - REDACTIE: DIETER DE RIDDER, WIM DE JONGE EN DE JONGERENREDACTIE, MET MEDEWERKING VAN BAVO WOUTERS - REDACTIE-SECRETARIAAT: VEERLE VAN BELLE – PRODUCTCOÖRDINATIE: DIANA DE CALUWÉ - VORMGEVING: MARC HERMAN, PIETER VANDENBROUCKE EN WANNES DAEMEN (ARTEFACT) - FOTOGRAFIE: KRIS MOUCHAERTS, GUY KOKKEN, DAVID BERGER, NICK ERVINCK - CARTOONS: MATTHIAS CRUYSSAERT, DAVID SCHELFTHOUT, MOENEN ERBUER - VERANTWOORDELIJK UITGEVER: GEORGES MONARD

MAKS!, Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel - tel 02 553 96 92 - fax 02 553 96 85 - www.maks.be - info@maks.be

Dit jongerenblad is gratis en verschijnt maandelijks. Het wordt uitgegeven door het departement Onderwijs van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Scholen die dat wensen, kunnen zich inschrijven voor alle leerlingen van het derde tot het zevende jaar secundair onderwijs. Jongeren die het blad niet via de school krijgen, kunnen voor 275 frank (7 Euro) een persoonlijk abonnement nemen. MAKS! is familie van Klasse voor Leerkrachten en Klasse voor Ouders.

«Todos ven lo que tu parecespocos sienten lo que tu eres.»

Don Quichote

«Sommigen zullen argumenteren dat de-

ze foto die ik in het S.M.A.K. nam, de cre-

ativiteit van kunstenaar Luc Peire ge-

bruikt of zelfs misbruikt. Dat is quatsch»,

zegt student Fotografie David (17) ferm.

«Elke foto toont een werkelijkheid die al

bestaat en die door iemand anders werd

gecreëerd. Dat wil nog niet zeggen dat

fotografie plagiaatkunst is. Voor mij bete-

kent fotografie zien wat anderen niet

zien. Het komt erop aan dat op het juiste

moment vast te leggen. Daarin schuilt de

kracht van een goede foto.» David start

dit jaar met hoger onderwijs. «Maar

eerst wou ik absoluut nog een foto in

MAKS!. Het is een ideale springplank.»

(Heb je zelf ook een foto die je in MAKS!

wil. Stuur hem op en maak kans op

1.500 frank – 37 Euro - bij publicatie.)

E JECT

Elke dag: leven, liefde en lijden op www.maks.beDe volgende MAKS! verschijnt op 16 november.

(«Iedereen ziet wie je lijkt te zijn, weinigen voelen aan wie je werkelijk bent.»)