Lucius Annaei Senecae Epistola IX (Bouillet)

2
9 a L .  N N E I S E N E C E Illud etiamnunc melius dictum a t e n o n praeteribo : Dari bonnm quod potuit , auferri potest. H o c n o n imputo i n solutum , d e t u o tibi 1 . Vale. omnes s e d praeferunt. Quae s i vera scriptura e s t , (quod facile equidem mihi persuaserim) , fuerit elliptica lorutio, quales amavit Noster, idem valens a c s i dixisset, n o n modo paulo melius , s e d e t ads tri cti us. Sim ili ter verbi causa , Epist. x v m , extrema a i t : i r a vitanda e s t , n o n modcratio- n i s causa , s e d sanitatis : i d e s t , n o n modo moderationis causa , s e d e t sanitatis. i.De t u o tibi. Tibi d o qu ae tua sun t. EPISTOL I X . D K SAPIKNTIS AMICITIA. Stilponi Megarensi e t Stoicis objecerat Epicurus , male e o s dicere : sapien- t e m s e ipso esse contentum , ideoque amico n o n indigcrc. A n recte hsec a b Epicuro reprehensa sint scire desideraverat Lucilius. Respondet noster , hanc reprehensionem n o n cadere i n Stoicos, qu ip pe qui aliam ouraGtiav, quam Stilpo c u m suis acciperent. Mcgarici enim omnem mali sensum i n sapiente excludunt , Stoici n o n item. Atque licet utrisque commune s i t dogma illud vcre magnificum , sapientem seipso esse contentum ; amico tamen Stoicus e t gaudere potest, e t rcvera gaudet, quanquam e t sine amico essc possit. Enim- vero quum fac ien darum am ici tia rum peritissimus s i t , nunquam amico c a rebit. Egregie h u c facit Hecatonis dictum : S i v i s amari , a m a ; e t illud A t - tali : Jucundius esse , amicum facere , quam habere. Quibus allatis , docet ideo prsesertim a St oico sa pi en te desiderari amicum , u t amicitiam exercere possit, n o n u t e a sihi auxilium comparet, a d modum Epicuri, q u i utilitatis causa amicitias jungendas esse praecepit, temporarias illas quidem , qu ae St oi co s a - tisfacere n o n possunt. Altera e x parte perperam interpretantur sapientem. Nonse contentus e s l a d vivendum , sedad beate vivendum. Nulla r e indiget, s e d multis illi rebus opus c s t , ideoquc e t amico , u t vivat , n o n u l beate vivat. Naturali autem irritatione a d amicitiam , a d conjugium , etc. fertur : appetit societatem , n e c abest amor sui. S i tamen e i idem quod Stilponi acciderit , e t ille omnibus amissis s u a s e virtute involvet. Neqne tamen Epicurum dissi- milia h i s docuisse monct ; quippe q u i dixerat : S i c n i s u a n o n viilentur afm- plissima , licct lotius mundi dominus s i t , tamen miser est. Huic Apathiae descriptioni , quam apud omnes fere Stoi cos ite rat am inve- uimus, utique posteaquam Peripatetici duriorem , quam primi Stoae magistri

Transcript of Lucius Annaei Senecae Epistola IX (Bouillet)

7/25/2019 Lucius Annaei Senecae Epistola IX (Bouillet)

http://slidepdf.com/reader/full/lucius-annaei-senecae-epistola-ix-bouillet 1/1

9 a L .   N N E I S E N E C E

I l l u d

e t i a m n u n c

m e l i u s

d i c t u m

a

t e n o n

p r a e t e r i b o

:

D a r i

b o n n m

q u o d

p o t u i t

a u f e r r i

p o t e s t .

H o c n o n i m p u t o i n s o l u t u m d e

t u o t i b i

V a l e .

o m n e s

s e d p r a e f e r u n t . Q u a e s i v e r a

s c r i p t u r a e s t ( q u o d f a c i l e e q u i d e m

m i h i p e r s u a s e r i m )

f u e r i t e l l i p t i c a

l o r u t i o ,

q u a l e s a m a v i t N o s t e r , i d e m

v a l e n s a c s i d i x i s s e t , n o n m o d o p a u l o

m e l i u s

s e d e t a d s t r i c t i u s . S i m i l i t e r

v e r b i

c a u s a E p i s t . x v m e x t r e m a

a i t i r a v i t a n d a

e s t

n o n m o d c r a t i o -

n i s c a u s a s e d

s a n i t a t i s

i d

e s t

n o n

m o d o m o d e r a t i o n i s c a u s a s e d e t

s a n i t a t i s .

i . D e t u o t i b i . T i b i d o q u a e t u a s u n t .

E P I S T O L

I X .

D K S A P I K N T I S A M I C I T I A .

S t i l p o n i

M e g a r e n s i e t

S t o i c i s o b j e c e r a t E p i c u r u s

m a l e

e o s

d i c e r e

s a p i e n -

t e m

s e

i p s o

e s s e

c o n t e n t u m

i d e o q u e

a m i c o

n o n

i n d i g c r c .

A n

r e c t e

h s e c

a b

E p i c u r o r e p r e h e n s a s i n t s c i r e d e s i d e r a v e r a t L u c i l i u s . R e s p o n d e t n o s t e r h a n c

r e p r e h e n s i o n e m n o n c a d e r e

i n

S t o i c o s , q u i p p e q u i a l i a m o u r a G t i a v ,

q u a m

S t i l p o

c u m s u i s a c c i p e r e n t .

M c g a r i c i

e n i m o m n e m

m a l i s e n s u m

i n s a p i e n t e

e x c l u d u n t S t o i c i n o n i t e m . A t q u e

l i c e t

u t r i s q u e c o m m u n e s i t

d o g m a

i l l u d

v c r e m a g n i f i c u m s a p i e n t e m s e i p s o e s s e c o n t e n t u m

a m i c o

t a m e n S t o i c u s e t

g a u d e r e

p o t e s t ,

e t r c v e r a g a u d e t , q u a n q u a m e t

s i n e

a m i c o e s s c p o s s i t .

E n i m -

v e r o q u u m f a c i e n d a r u m a m i c i t i a r u m p e r i t i s s i m u s s i t n u n q u a m

a m i c o

c a —

r e b i t . E g r e g i e

h u c

f a c i t H e c a t o n i s d i c t u m S i

v i s

a m a r i a m a e t i l l u d

A t -

t a l i

J u c u n d i u s

e s s e

a m i c u m

f a c e r e

q u a m

h a b e r e .

Q u i b u s

a l l a t i s

d o c e t i d e o

p r s e s e r t i m a S t o i c o s a p i e n t e d e s i d e r a r i a m i c u m u t a m i c i t i a m e x e r c e r e p o s s i t ,

n o n

u t e a

s i h i

a u x i l i u m c o m p a r e t , a d m o d u m

E p i c u r i ,

q u i u t i l i t a t i s c a u s a

a m i c i t i a s j u n g e n d a s e s s e p r a e c e p i t , t e m p o r a r i a s i l l a s q u i d e m q u a e S t o i c o

s a -

t i s f a c e r e

n o n

p o s s u n t .

A l t e r a

e x p a r t e

p e r p e r a m

i n t e r p r e t a n t u r

s a p i e n t e m .

N o n s e c o n t e n t u s

e s l

a d v i v e n d u m

s e d a d

b e a t e v i v e n d u m . N u l l a r e i n d i g e t ,

s e d m u l t i s i l l i

r e b u s

o p u s c s t

i d e o q u c

e t a m i c o u t v i v a t n o n u l b e a t e

v i v a t .

N a t u r a l i

a u t e m

i r r i t a t i o n e a d

a m i c i t i a m

a d

c o n j u g i u m

e t c . f e r t u r a p p e t i t

s o c i e t a t e m n e c

a b e s t

a m o r s u i . S i

t a m e n

e i

i d e m

q u o d S t i l p o n i

a c c i d e r i t

e t i l l e o m n i b u s a m i s s i s s u a s e v i r t u t e i n v o l v e t . N e q n e t a m e n E p i c u r u m d i s s i -

m i l i a h i s

d o c u i s s e

m o n c t

q u i p p e q u i d i x e r a t S i

c n i

s u a

n o n

v i i l e n t u r

a f m -

p l i s s i m a l i c c t l o t i u s m u n d i d o m i n u s s i t t a m e n m i s e r e s t .

H u i c A p a t h i a e d e s c r i p t i o n i q u a m a p u d o m n e s f e r e S t o i c o s i t e r a t a m i n v e -

u i m u s ,

u t i q u e p o s t e a q u a m P e r i p a t e t i c i d u r i o r e m q u a m

p r i m i

S t o a e m a g i s t r i